VERGILIUS AENEIS 6.635-678

8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.635-678

http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6635-678 1/19

Het Elysium

Afvaart van

Aeneas

Elysium, fantasy art van Jeffrey K. Bedrick



635 Occupat Aeneas aditum corpusque recenti

spargit aqua ramumque adverso in limine figit.

Aeneas bereikt de ingang en besprenkelt zijn lichaam met fris water en maakt de tak vast aan de tegenoverliggende

drempel (deurpost)

635occupat ± praes historicumoccupat, spargit, figit: trikolon

635-6 corpus .. aqua ± waarom doet Aeneas dit?

Als gewone sterveling reinigt hij zich voor hij zo¶n heilige plaats

betreedt. Romeinen deden dit bv. ook, als

ze een tempel in gingen.



637 His demum exactis, perfecto munere divae,

devenere locos laetos et amoena virecta

639 fortunatorum nemorum sedesque beatas.

P as nadat dit was volbracht, nadat het geschenk voor degodin was voltooid, kwamen zij terecht in de vreugdevolle

plaatsen en in het lieflijk groen van de gezegende bossen en

de gelukzalige woonplaatsen.

637 his exactis, perfecto munere ± welke constructie?

abl abs (munere = abl van munus)

divae ± welke godin wordt bedoeld?

Persefone (voor haar was de µmunus¶=

Gouden Tak, zie r. 6.142)

638devenere ± welke vorm?

= deven-erunt (3e mv pf)

638-9 Welke stijlfiguur zie je?

2x chiasme:

locos laetos et amoena virecta (znw bnw ± bnw znw)

fortunatorum nemorum sedesque beatas (bnw znw ± znw bnw)



640 Largior hic campos aether et lumine vestit

purpureo, solemque suum, sua sidera norunt.

H ier bedekt de ether rijkelijker de velden en met stralend

licht, en zij kennen hun eigen zon, hun eigen sterren.

640 largior ± waarom compar? Waarmee wordt vergeleken?

met de rest van de Onderwereld.

641 norunt ± wie is het onderwerp?

de zielen daar in het Elysium

solemque suum, sua sidera ± chiasme,

asyndeton, alliteratie



642 Pars in gramineis exercent membra palaestris,

contendunt ludo et fulva luctantur harena;

644 pars pedibus plaudunt choreas et carmina dicunt.

E en deel oefent zijn ledematen in de met gras bedekte

worstelplaatsen, zij wedijveren in het spel en worstelen in het

bruingele zand; een deel stampt met zijn voeten reidansen

en zingt liederen.

642

-3exercent, contendunt, luctantur: trikolon

644 pars pedibus plaudunt ± alliteratie.

Welke stijlfiguur zie je nog meer in deze regel?

chiasme:

plaudunt choreas et carmina dicunt

( ww znw znw ww)



645 Nec non Threicius longa cum veste sacerdos

obloquitur numeris septem discrimina vocum,

647 iamque eadem digitis, iam pectine pulsat eburno.

E n ook de Thracische priester in zijn lange gewaad speelt op

de zeven snaren de verschillende tonen van de snaren, en

nu eens slaat hij dezelfde aan met zijn vingers, dan weer met

zijn ivoren plectrum.

64

5Threicus sacerdos ± bedoeld is de zanger

Orpheus; hij kwam uitThracië (ten N. van Griekenland). Er bestond om Orpheus heen een

hele cultus (het Orfisme), waarbij men o.a. in reïncarnatie geloofde.

Vandaar dat hij als priester wordt genoemd.

Poeta doctus!

nec non obloquitur ± litotes

646 discrimina vocum ± lett : de verschillen v.d.

geluiden; elke snaar heeft zijn eigen hoogte.

647 eadem ± nl. de discrimina vocum

een plectrum



648 Hic genus antiquum Teucri, pulcherrima proles,

magnanimi heroes nati melioribus annis,

650 Ilusque Assaracusque et Troiae Dardanus auctor.

H ier [is] het oude geslacht van Teucer, zijn zeer voortreffelijke nageslacht, edele helden geboren in betere

jaren, zowel Ilus als Assaracus en Dardanus de stichter van

Troje.

64

8Teucer ± Trojaanse held, oorspronkelijk van

Kreta afkomstig, maar naar Troje geko-

men. Schoonvader van Dardanus.

649 melioribus annis ± nl. beter dan nu / na de

val van Troje; toen was Troje nog een

machtige stad.650 Alle genoemde personen zijn beroemde

voorvaderen van Aeneas.



651 Arma procul currusque virum miratur inanes;

stant terra defixae hastae passimque soluti

653 per campum pascuntur equi.

Over de wapens iets verderop en de lege wagens van de

mannen verwondert hij zich; hun lansen staan vastgezet in de

aarde en wijd en zijd losgemaakt in het veld grazen de

paarden.

651 miratur ± ond. = Aeneasarma: het gaat om wapens die gebruikt worden bij wagenrennen;

currus ± idem

inanes ± 2 mogelijke betekenissen

leeg, nutteloos niet meer gebruikt

ijl, schimmig

ze behoren nu ooktot het rijk der schimmen

651-2 miratur ± praes historicum

stant ± geen praes historicum:

de situatie bestaat nog altijd zo



653 Quae gratia currum

armorumque fuit vivis, quae cura nitentes

655 pascere equos, eadem sequitur tellure repostos.

De vreugde die er voor hen, toen ze leefden, was over dewagens en de wapens, de vreugde om hun glanzende

paarden te weiden, diezelfde (vreugde) volgt hen nu ze zijn

begraven in de aarde.

653currum = curruum ± gen mv van currus (manus

-groep)

654 vivis ± gesubst. bijv nw; evt. eis aanvullen (bedoeld zijn degenen

die nu schim in het Elysium zijn; vroeger deden deze helden veel

aan wagenrennen)

nitentes ± congr met «?

equos655 repostos ± bedoeld zijn de zielen

Eigenlijk gaat het leven, dat ze boven

hadden dus door in de onderwereld.



656 Conspicit, ecce, alios dextra laevaque per herbam

vescentes laetumque choro paeana canentes

658 inter odoratum lauris nemus,

K ijk hij zag anderen rechts en links in het gras eten en in

koor een vrolijke hymne zingen te midden van een bos

geurig door laurieren,

657laetum ± congr met paeana (Griekse acc.)

658 lauris ± deze boom was gewijd aan Apollo



658 unde superne

plurimus Eridani per silvam volvitur amnis.

vanwaar van boven af in zijn volle omvang de stroom van de

E ridanus door het bos kronkelt.

659Eridanus ± rivier de Po, die deels ook in

Onderwereld zou stromen

(nu ook een sterrenbeeld)



660 Hic manus ob patriam pugnando vulnera passi,

quique sacerdotes casti, dum vita manebat,

H ier een groep [mannen] die door voor hun vaderland tevechten wonden hebben opgelopen, en die reine priesters

[waren], zolang hun leven standhield,

660 manus =1. hand

2. groep (mannen) zoals hier

661 passi - zegt iets over manus, maar

is mv (omdat het inhoudelijk over

meer mannen gaat): constructio adsententiam



662 quique pii vates et Phoebo digna locuti,

inventas aut qui vitam excoluere per artes

664 quique sui memores aliquos fecere merendo:

en [zij] die vrome zieners [waren] en P hoebus waardige

woorden spraken, of die door middel van de vaardigheden diezij hadden uitgevonden het leven hebben verrijkt en zij die

hebben gemaakt dat door hun verdienste enige mensen zich

hen herinneren:

662 Phoebus = Apollo

digna ± onz mv: waardige dingen (woorden)

locuti ± ppp van loqui; vul aan: sunt

663 inventas ± congr met «?

artes

excoluere = excoluerunt; idem: fecere = fecerunt

664 qui-que = et (ei) qui

facere + dubbele acc = iemand maken tot

lijd vw = aliquos

2e acc = memores

sui verwijst naar onderwerp (ei, qui..)



665 omnibus his nivea cinguntur tempora vitta.

Quos circumfusos sic est affata Sibylla,

bij (van) al dezen werden de slapen omringd met eensneeuwwitte band. Dezen die zich rondom hen verdrongen

sprak de Sibylle zo toe,

665omnibus his

-dat. possessivus

666 quos ± rel. aansl.



667 Musaeum ante omnes (medium nam plurima turba

hunc habet atque umeris exstantem suspicit altis):

M usaeus voor allen (want in zijn midden had een zeer dichte menigte hem en deze keek naar hem op terwijl hij

boven hen uitstak met zijn hoge schouders):

667 M

usaeus ± mythische dichter en priester, ll. vanO

rpheusante omnes ± denk hierbij µsprak de Sibylle toe¶.

Hij is een soort leider v.d. groep.

668 hunc - verwijst naar «?

Musaeum



µDicite, felices animae tuque optime vates,

670 quae regio Anchisen, quis habet locus? Illius ergo

venimus et magnos Erebi tranavimus amnes.¶

µZ eg, gelukkige zielen en u voortreffelijke zanger, welk gebied,welke plaats bevat Anchises? Ter wille van hem zijn wij

gekomen en over de grote stromen van de E rebus gevaren.¶

669tu « vates =

Musaeus

670 Anchisen ± Griekse acc.; lvw. bij habet

illius = Anchises

quis, quae ± anafoor (polyptoton)

671 venimus - enjambement

Erebus ± andere naam voor Onderwereld

Erebus ± nu ook de naam van een

berg op één van de meest onherberg-

zame plekken ter wereld: Antarctica.



672 Atque huic responsum paucis ita reddidit heros:

µNulli certa domus; lucis habitamus opacis,

674 riparumque toros et prata recentia rivis

incolimus.

E n haar gaf zo de held in weinig [woorden] het antwoord:µV oor niemand is een vaste verblijfplaats; in bossen vol

schaduw wonen wij en de glooiingen van de oevers en de

weiden fris door beken bewonen wij.

672 huic = Sibylle

673 nulli ± dat. van nullus

(nullus, nullius, nulli, nullum, nullo)



675 Sed vos, si fert ita corde voluntas,

hoc superate iugum, et facili iam tramite sistam.¶

M aar jullie, als de wil in je hart jullie hiertoe aanzet, moeten

deze heuvelrug overgaan en ik zal u spoedig op een

makkelijk pad brengen.¶

675ita ± nl. om Anchises te vinden



677 Dixit, et ante tulit gressum camposque nitentes

desuper ostentat; dehinc summa cacumina linquunt.

Z o sprak hij en vooruit zette hij zijn pas(sen) en deglanzende velden van bovenaf liet hij zien; vervolgens

verlieten zij de hoogste toppen.

677campos nitentes ± het Elysium wordt ook vaak µde ElyseïscheVelden¶ genoemd. Hiernaar is de beroemde straat in Parijs

genoemd.

678 ostentat, linquunt ±

praes historicum

Documents

VERGILIUS AENEIS 6.635-678