18
De zielsverhuizing  Aeneis 6.724-755  Afvaart van  Aeneas

VERGILIUS AENEIS 6.724-755

  • Upload
    devrnl

  • View
    223

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: VERGILIUS AENEIS 6.724-755

8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.724-755

http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6724-755 1/18

De zielsverhuizing Aeneis 6.724-755

 Afvaart van

 Aeneas

Page 2: VERGILIUS AENEIS 6.724-755

8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.724-755

http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6724-755 2/18

Principio caelum ac terras camposque liquentes

725 lucentemque globum lunae Titaniaque astra

spiritus intus alit,

Om te beginnen voedt binnenin een bezielende adem de

hemel en aarde en vloeibare vlaktes en de lichtgevende bol 

van de maan en de Titanenster,

724-5 caelum, terras, campos, globum, astra ± allemaal acc; lijd vw bij

alit (726)

726 spiritus = onderwerp

zie verhaal over Stoa; de aanhangers van de Stoa geloven, dat

in heel de wereld een goddelijke kracht werkzaam is, die zij

spiritus noemen

725 Titania astra ± wat

wordt bedoeld?

de zon

Page 3: VERGILIUS AENEIS 6.724-755

8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.724-755

http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6724-755 3/18

726 totamque infusa per artus

mens agitat molem et magno se corpore miscet.

en binnengestroomd in de ledematen zet de geest [deze] gehele massa in beweging en mengt zich met het grote

lichaam.

726 totam ± congr met«.?molem (727) ± (sterk) hyperbaton

727 mens ± andere naam voor spiritus (dit woord

geeft aan, dat de leidende kracht in de wereld

rationeel is; er gebeurt dus niets zomaar)

agitat ± zonder de spiritus zou er nietsgebeuren; de spiritus bepaalt dus niet alleen

wat er gebeurt, maar zet ook alles in beweging.

727 magno corpore ± bedoeld wordt het heelal

Page 4: VERGILIUS AENEIS 6.724-755

8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.724-755

http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6724-755 4/18

728 Inde hominum pecudumque genus vitaeque volantum

et quae marmoreo fert monstra sub aequore pontus.

V andaar [ontstaat] het geslacht der mensen en dieren en het leven van de vogels en de gedrochten die de zee onder haar 

glanzend oppervlak draagt.

728 inde ± wat wordt bedoeld?uit de samensmelting van spiritus en

materie

hominum pecudumque ± welke vorm?

gen mv

vitaeque volantum ± abstractum pro concretovolantum ± gen mv van ppa

729 et quae .. monstra = et monstra, quae

quae ± betr vnw,

acc mv onz,

lijd vw bij fert

Page 5: VERGILIUS AENEIS 6.724-755

8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.724-755

http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6724-755 5/18

730 Igneus est ollis vigor et caelestis origo

seminibus, quantum non noxia corpora tardant

732 terrenique hebetant artus moribundaque membra.

 Aan hen is een vurige kracht en aan de kiemen een hemelse

oorsprong, voor zover de hinderlijke lichamen [hen] niet 

vertragen en de aardse ledematen en de sterfelijke

lichaamsdelen hen niet verzwakken.

730 ollis (=illis) verw. naar?de levende wezens van de vorige zin

ollis = dat. possessivus

caelestis ± gewoon nom. ev. (fortis-groep);

congr. met origo (caelestis origo = de goddelijke Spiritus)

731 seminibus ±ook dat. possessivus (evt. mogelijk: ollis en seminibusverbinden)

1

Page 6: VERGILIUS AENEIS 6.724-755

8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.724-755

http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6724-755 6/18

730 Igneus est ollis vigor et caelestis origo

seminibus, quantum non noxia corpora tardant

732 terrenique hebetant artus moribundaque membra.

 Aan hen is een vorige kracht en aan de kiemen een

hemelse oorsprong, voor zover de hinderlijke lichamen [hen] 

niet vertragen en de aardse ledematen en de sterfelijke

lichaamsdelen hen niet verzwakken.

731 seminibus ± bedoeld zijn de zielen; zij zijn een klein deeltje van degrote wereldziel en brengen leven in lichamen

noxia ± de standaardopvatting is vaak, dat het lichaam eigenlijk een

belemmering is voor de geest.

noxia corpora, terrenique artus, moribundaque membra ± welke

stijfiguur?

trikolon, parallellie (steeds bijv nw, znw)

2

Page 7: VERGILIUS AENEIS 6.724-755

8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.724-755

http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6724-755 7/18

733 Hinc metuunt cupiuntque, dolent gaudentque, neque auras

dispiciunt clausae tenebris et carcere caeco.

Onder invloed daarvan (/als gevolg daarvan) kennen zij angst enverlangens, verdriet en vreugde, en niet zien zij de hemel 

opgesloten in het donker en hun duistere kerker.

733 hinc ± nl. omdat de ziel door het lichaam wordt gehinderd.

metuunt etc: wie is het ond van deze ww.vormen?

de zielen van de mens

Een geest die perfect kan functioneren, zou dus deze verlangensniet kennen (apatheia Stoa)

734 tenebris / carcere caeco ± bedoeld zijn de

lichamen

(idee binnen theorieën van Plato, dat

de ziel a.h.w. in het lichaam gevangen

zit; de dood is dus een bevrijding)

- metafoor 

Page 8: VERGILIUS AENEIS 6.724-755

8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.724-755

http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6724-755 8/18

735 Quin et supremo cum lumine vita reliquit,

non tamen omne malum miseris nec funditus omnes

737 corporeae excedunt pestes,

J a zelfs bij het laatste licht wanneer het leven [hen] heeft verlaten, gaat toch niet elk kwaad weg van de ongelukkigen

en niet helemaal verdwijnen alle lichamelijke plagen,

735 supremo lumine ± welk licht wordt bedoeld?

licht v.d. zon, maar ook een symbool / metafoor  voor het leven

736 omne ± welke vorm van welk woord?

nom ev onz van omnis (congr. met malum)

737 corporeae ± welk typisch Vergilius-woordgebruik?

possessief adiectivum ipv genit.

736-7 nec « pestes ± geef hiervan een vb.

aan de doden in de Onderwereld kun

 je zien, hoe ze gestorven zijn, bv Dido¶s

wond van het zwaard waarmee ze zelf-

moord pleegde.

Page 9: VERGILIUS AENEIS 6.724-755

8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.724-755

http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6724-755 9/18

737 penitusque necesse est

multa diu concreta modis inolescere miris.

maar het is onvermijdelijk dat de vele dingen die lang [met de ziel] zijn samengegroeid op wonderbaarlijke manieren

vast [daarin] díep zijn vergroeid.

737 penitus ± nl. diep in de ziel; voorop in de zin: extra nadruk op hoesterk ze vergroeid zijn

738 multa ± bedoeld worden de mala, de verschillende kwalen

concreta inolescere ± beide woorden geven ongeveer hetzelfde aan

(pleonasme)

Page 10: VERGILIUS AENEIS 6.724-755

8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.724-755

http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6724-755 10/18

Ergo exercentur poenis veterumque malorum

740 supplicia expendunt:

Dus worden zij afgemat door bestraffingen en ondergaan zij 

zware straffen voor hun vroegere (oude) vergrijpen:

739 Ergo ± welke conclusie wordt gemaakt?de ziel wordt beïnvloed door slechte dingen op de wereld; dat

is niet goed, dus moet de ziel die na de dood kwijt raken.

exercentur - onderwerp = de zielen

740 Wat volgt er na de dubbele punt in 740?

voorbeelden van manieren om de ziel tezuiveren

Page 11: VERGILIUS AENEIS 6.724-755

8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.724-755

http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6724-755 11/18

740 aliae panduntur  inanes

suspensae ad ventos, aliis sub gurgite vasto

742 infectum eluitur scelus aut exuritur igni:

sommige worden leeg uitgespreid opgehangen in de winden,voor andere wordt de smet van hun misdaad diep onderin

een geweldige draaikolk uitgewassen of uitgebrand door 

vuur:

740-2 Welke 3 elementen worden gebruikt om de zielen te zuiveren?741 ventos ± wind (lucht)

741 gurgite - water 

742 igni ± vuur 

(trikolon, ook in de ww:

panduntur, eluitur, exuritur)

Page 12: VERGILIUS AENEIS 6.724-755

8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.724-755

http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6724-755 12/18

743 quisque suos patimur manes.

ieder van ons ondergaat het lot dat zijn eigen schim tewachten staat.

753 Let op de ww.vorm: patimur .Is een wij-vorm! Zo wordt de lezer er ook bij betrokken.

Page 13: VERGILIUS AENEIS 6.724-755

8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.724-755

http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6724-755 13/18

743 Exinde per  amplum

mittimur Elysium et pauci laeta arva tenemus,

V ervolgens worden wij door het weidse Elysium gezondenen met [slechts] weinigen blijven we bewonen (houden vast)

de gelukzalige streken,

744 De wij-vorm wordt voortgezet. Maar om een andere reden. Ditoverkomt niet alle zielen ( pauci !), maar wel de groep, waartoe de

spreker (Anchises) behoort.

laeta arva = het Elysium

pauci .. tenemus ± dus ze hoeven niet meer wedergeboren te

worden (in tegenstelling tot r. 748 has omnes)

Page 14: VERGILIUS AENEIS 6.724-755

8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.724-755

http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6724-755 14/18

745 donec longa dies perfecto temporis orbe

concretam exemit labem, purumque relinquit

747 aetherium sensum atque aurai simplicis ignem.

totdat, als de tijdscirkel voltooid is, de lange dag(en) de [met 

de ziel] vergroeide smet heeft weggenomen en het hemelse

bewustzijn (en) het vuur van de ongemengde (levens)adem

zuiver heeft overgelaten .

745 longa dies ± collectief ev.

perfecto orbe ± abl abs

746 exemit labem, purumque ± uiteindelijk wordt de ziel dus welµschoongemaakt¶ van alles wat je op aarde hebt opgedaan(metafoor )

747 aetherium sensum ± het hemelse bewustzijn ,

nl. van de zielen; zij zijn verwant aan de wereld-Spiritus en voelen dat

aurai ± nadere uitleg van aetherium sensum

De zielen keren na zuivering terug naar de

aether , waar zij vandaan kwamen.

Page 15: VERGILIUS AENEIS 6.724-755

8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.724-755

http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6724-755 15/18

748 Has omnes, ubi mille rotam volvere per annos,

Lethaeum ad fluvium deus evocat agmine magno,

 Al deze [zielen] hier, zodra zij het wiel gedurende duizend  jaar gedraaid hebben, roept een god op naar de rivier de

Lethe in een grote schare,

748 has omnes ± acc mv; lijd vw bij deus evocat Bedoeld zijn de zielen die niet in het Elysium mogen blijven en

na zuivering nu klaar zijn voor een nieuw leven.

mille annos ± zo lang duurde de zuivering dus

749 deus ± waarschijnlijk Mercurius (Hermes), die

van de goden de taak heeft de zielen vanen naar de Onderwereld te begeleiden.

Page 16: VERGILIUS AENEIS 6.724-755

8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.724-755

http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6724-755 16/18

750 scilicet immemores supera ut convexa revisant

rursus, et incipiant in corpora velle reverti.¶

opdat zij namelijk in vergetelheid het hemelgewelf opnieuw zien en beginnen te verlangen naar een

terugkeer in een lichaam.¶ 

750 scilicet ± geeft iets aan, wat logisch is;

uitleg bij (749) Lethaeum ad fluvium,

waarom ze daar bijeenkomen

im-memor -es ± zich niet herinnerend.

Kernwoord in deze zin!

Wat herinneren de zielen zich niet?

het verleden; dun eerdere leven(s)

ut + coni ± geeft een doel aan; welk doel heefthet bezoek aan de Lethe?

 Als de zielen hun volgende leven niet meer 

weten, willen ze (wél) wedergeboren worden.

Page 17: VERGILIUS AENEIS 6.724-755

8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.724-755

http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6724-755 17/18

752 Dixerat Anchises natumque unaque Sibyllam

conventus trahit in medios turbamque sonantem,

[Zo] had  Anchises gesproken en hij trok zijn zoon en tegelijk [met hem] de Sibylle naar het midden van de verzamelde

menigte (en) de rumoerige groep,

752 Dixerat ± welke wisseling in vertelperspectief vindt hier plaats?Tot nu toe was Anchises aan het woord (subverteller); vanaf 

hier is de alwetende verteller (Vergilius) weer aan het woord

753 conventus ± acc mv (manus-groep)

Page 18: VERGILIUS AENEIS 6.724-755

8/6/2019 VERGILIUS AENEIS 6.724-755

http://slidepdf.com/reader/full/vergilius-aeneis-6724-755 18/18

et tumulum capit unde omnes longo ordine posset

755 adversos legere et venientum discere vultus.

en hij nam plaats op een heuvel vanwaar hij allen, naar hemtoegekeerd, in een lange rij kon monsteren en de gezichten

van hen die naderden kon onderscheiden.

755 venientum ± benoemgen mv van het PP A (gesubstantiveerd)