2

ZELENA HRANA SA TRAVNJAKA Travnjaci su površine koje su trajno ili u periodu od

nekoliko godina obrasle u gustom sklopu različitim biljnim vrstama, i koriste se ispašom, kosidbom ili kombinovano.

Podela

Prema načinu korišćenja

pašnjaci

livade

površine za kombinovano korišćenje

Zavisnost od reljefa i kvaliteta zemljišta

3

Korišćenje zelene hrane sa travnjaka Ispašom

Kosidbom

Kombinovano

Korišćenje travnih površina ispašom Slobodan sistem (neplanski, neregularni)

Poluslobodan (poluregularan)

Pregonski (planski)

4

Slobodan sistem

5

6

Poluslobodan

7

Pregonski

8

Organizacija iskorišćavanja pašnjaka Površina pod pašnjakom

Očekivani prinos Direktna metoda (kontrolne parcelice)

Indirektnom (zootehničkom)

Elektronska metoda

Brzina regeneracije travne mase

Period Dnevni porast, u mm Vreme regeneracije, u danima Prinos po periodima, %

Maj - jun 5 - 8 15 - 24 50 - 60

Jul - avgust 4 25 - 30 20 - 30

Septembar - oktobar 2 - 3 31 - 60 10 - 20

9

Indirektna (zootehnička) metoda

Zadatak:

Utvrditi prinos po hektaru pašnjaka indirektnom metodom za 100 krava, dnevne uzdržne potrebe po grlu iznose 30 kg travne mase, period ispaše traje 200 dana , ukupna proizvodnja za čitav period je iznosila 200 000 kg mleka, za svaki kg mleka je potrebno 3 kg travne mase. Površina pašnjaka iznosi 60 ha.

Koeficijent iskorišćavanja

Zadatak:

Košenjem kontrolnih parcelica utvrđen je prinos od 10 kg/m², nakon ispaše, na kontrolnim parcelicama, je utvrđen ostatak zelene mase od 2 kg/m², utvrditi koeficijent iskorišćavanja pašnjaka.

10

Zadatak:

Košenjem 25 kontrolnih parcelica pojedinačne P 6,25 m² sa jednog dela pašnjaka ukupno je dobijeno 625 kg, a košenjem 8 parcelica iste pojedinačne površine kao i u prethodnom slučaju sa zabarenog dela pašnjaka dobijeno je ukupno 100kg zelene mase.

Nakon završene ispaše na 1. delu pašnjaka utvrdjen je ostatak od 0,8 kg/m² a na drugom delu pašnjaka 1 kg/m².

Koliki je prosečan koeficijent iskorišćavanja za ceo pašnjak ako zabareni učestvuje u ukupnoj površini pašnjaka sa 20%

Košenjem 20 kontrolnih parcelica pojedinačne P 4 m² sa jednog dela pašnjaka ukupno je dobijeno 360 kg, a košenjem 5 parcelica iste pojedinačne površine kao i u prethodnom slučaju sa zabarenog dela pašnjaka dobijeno je ukupno 60kg zelene mase.

Nakon završene ispaše na 1. delu pašnjaka utvrdjen je ostatak od 1 kg/m² a na drugom delu pašnjaka 1,5 kg/m².

Koliki je prosečan koeficijent iskorišćavanja za ceo pašnjak ako zabareni učestvuje u ukupnoj površini pašnjaka sa 15%

11

Rezerva hrane koja se može obezbediti iz drugih izvora

Period trajanja ispaše

300 m 180 dana

300 – 500 m 156 dana

500 – 1000 m 140 dana

preko 1000 m 120 dana

Varijante organizovanja ispaše u zavisnosti od perioda vegetacije (prema minimalnom prinosu) paša služi kao isključiva kabasta hrana samo u prvom periodu

travna masa se obezbeđuje u potpunosti u dva proizvodna perioda

paša služi kao isključiva kabasta hrana tokom čitave vegetacije

navodnjavanje

12

13

Prvi otkos

Drugi otkos

Treći otkos

50

% prinosa

30

20

50

% prinosa

30

20

50

% prinosa

30

20

paša služi kao isključiva kabasta

hrana tokom čitave vegetacije

travna masa se obezbeđuje u

potpunosti u dva proizvodna perioda

paša služi kao isključiva kabasta

hrana samo u prvom periodu

40

% prinosa

3228

Navodnjavanje20%

iz drugih izvora20%

30 %

iz drugih izvora

10%

14

Šema pregona

Organizacija pregonske ispaše

Broj pregona

Broj turnusa

Veličina pregona

1 (dana) ezadržavanj

(dana) jeregeneraci dužina pregona Broj

jeregeneracidužina

vegetacijedužinaturnusaBroj

anjaiskoriscavtkoeficijenturnusabroj

hektarupoprinos

danaazadrzavanjvremegrlupopotrebednevnegrlabrojpregonaVelicina

15

Ukupne potrebe grla dok su na

jednom pregonu

Prinos po turnusu

Opterećenje pregona

Veličina pašnjaka

Opterećenje pašnjaka

(dana) azadržavanj vremegrlu po potrebe dnevne

njaiskoricavat koeficijen turnusabroj

hektaru po prinos

pregona eOpterecenj

ispaše vremegrlu po potrebe dnevne

anjaiskoriscavt koeficijenhektaru po prinos = pašnjaka eOpterecenj

pregona velicina pregona broj pašnjaka Velicina

16

Planiranje pregonske ispaše za različite vrste ili kategorije

Utvrđivanje potreba za svaku vrstu odnosno kategoriju

Prevođenja fizičkih u uslovna grla

koeficijenti

krave 1

junad 0,6

ovce i koze 0,1

anjaiskoriscavt koeficijen turnusabroj

hektaru po prinos

(dana) azadrzavanj vremegrlu uslovnom po potrebe dnevne grlauslovnih broj = pregona Velicina

17

Zelena hrana sa oranica Troškovi

Zeleni konvejer

Organoleptička ocena zelene hrane

Vrsta useva Vreme setve Vreme korišćenja Prinos, t/ha Korišćenje, dana

Ozima uljana repica Kraj VII Sredina IV 20 15

Ozima uljana repica+ozima raž

Početak IX Početak V 30 15

Ozima raž+stočni grašak Kraj IX Sredina V 30 15

Jari ovas+grahorica

+stočni grašak

Početak III Početak VI 32 15

Kukuruz Kraj IV Početak VII 31 15

Sudanska trava Sredina V Sredina VII i VIII 31 15

Kukuruz (posle uljane

repice)

Početak V Sredina VIII 31 20

Kukuruz (posle ovsa sa

graškom)

Početak VI Sredina IX, X i XI 31 30

Stočni kelj Početak VII Sredina XI 22 15

Lucerka Početak IX V, VI i VII 20 40

18

1 (dana) ezadržavanj

(dana) jeregeneraci dužina pregona Broj

jeregeneracidužina

vegetacijedužinaturnusaBroj

anjaiskoriscavtkoeficijenturnusabroj

hektarupoprinos

danaazadrzavanjvremegrlupopotrebednevnegrlabrojpregonaVelicina

(dana) azadržavanj vremegrlu po potrebe dnevne

njaiskoricavat koeficijen turnusabroj

hektaru po prinos

pregona eOpterecenj

pregona velicina pregona broj pašnjaka Velicina

ispaše vremegrlu po potrebe dnevne

anjaiskoriscavt koeficijenhektaru po prinos = pašnjaka eOpterecenj

19