VIÊM AMIĐAN VÀ VA

Đôi tương : sinh viên Y khoa

Thơi gian : 2 tiếtGiảng viên: ThS. Nguyễn Đức Tùng

MỤC TIÊU BÀI GIẢNG

1. Giới thiệu tóm tắt về vai trò của TB Lympho trong đáp ứng miễn dịch bảo vệ cơ thể

2 Trình bày tóm tắt về hình thái và chức năng của Amiđan và vòng Waldeyer

3. Trình bày 2 thể viêm Amiđan thường gặp: viêm cấp- viêm mạn và các biến chứng

4. Trình bày về Amiđan quá phát bít tắc.5. Nêu các chỉ định cắt Amiđan và các biến chứng có

thể xảy ra.

● Hong la cưa ngo cua cơ thê.Giao lô đầu vào cua đương ăn va đương thơ.

● Thưc ăn uông va khi thơ qua hong vao cơ thê (+).● Nơi cơ thê tiêp xuc đâu tiên vơi nhiêu yêu tô gây

bênh (-). Vi sinh vât: Virus, vi khuẩn, vi nấm…Di nguyên, cac chât kich thich, chất đôc

hai...● Viêm hong/Viêm Amiđan va VA

bênh ly rât thương găp : tre em – ngươi lơn

• Viêm hong rât hay găp ơ nươc ta.

Tôn tai nhiêu vân đê vê sinh thưc phâm. Ô nhiêm môi trương khi thơ.

• Viêm họng tại Hoa Kỳ Viêm hong câp : top 20 bênh thương găp nhât.2% tông sô bênh nhân kham bênh la do Viêm hong.

• Amiđan va VA

Môi quan tâm cua BS TMH / BS Nhi khoa /BS Gia đinh.

Bệnh lý viêm/Qua phat tăc nghen hô hâp.Thích nghi và rối loạn miễn dịch.Điều trị nội khoa hay phẫu thuật ?

Hong la nga tư đâu vao cua đương ăn (2) va đương thơ (1)

Hong đươc chia thanh ba phân:

I.Phân trên: Hong mui

II.Phân giưa: Hong miêng

III.Phân dươi: Hong thanh quan

1.Cuôn giưa

2.Cuôn dươi

3.Xương khâu cai

4.Tuyên khâu cai

5.Tru trươc amiđan

(Cung khâu cai lươi)

6.Măt lưng cua lươi

7.Amiđan hong

8.Gơ voi

9.Lô voi

10.Ngach hong

11.Nêp hongvoi

12.Man hâu

13.Tru sau

(Cung khâu cai hâu)

14.Amiđan khâu cai

15.V lươi

16.Amiđan lươi

CƠ CHÊ BAO VÊ CƠ THÊVai tro TB Lympho trong

đap ưng miên dich

• Bao vê không đăc hiêu– Da va niêm mac– Hiên tương thưc bao – đai thưc bao

• Bao vê đăc hiêu Hê thông miên dich va cac cơ quan / TB

tham gia đap ưng miên dich

CƠ CHẾ BẢO VỆ CƠ THỂKHÔNG ĐĂC HIÊU

Bao vê không đăc hiêuHang rao ngăn cach bao vê vong ngoai va hiên tương thưc bao.

a. Da va niêm mac (NM)Hang rao ngăn cach luôn tiêt ra cac thê dich đê tư lam sach, rưa va lam trôi đi cac vi sinh va vât la theo bam trên bê măt.Trên bê măt NM mui, hong, đương HH: chât nhây va sư tiêt nhây.Hê sinh vât công sinh. Cơ thê ngươi co 1014 TB cac loai thi chi co 10% cac TB câu tao cơ thê, 90% cac TB con lai la hê sinh vât công sinh

CƠ CHẾ BẢO VỆ CƠ THỂKHÔNG ĐĂC HIÊU

b. Hiên tương thưc bao-Tiểu thực bào-Đại thực bàoBach câu hat: BC đa nhân trung tinh (polymorphonuclear

neutrophile),BC ưa kiêm (basophile), BC ưa axit (ai toan-eosinophile).

BC đa nhân trung tinh co vai tro quan trong trong hiên tương thưc bao.

BC không hat gôm TB môt nhân (Monocyte) va TB lympho (lymphocyte). Monocyte la tiên thân cua đai thưc bao.

Lymphocyte đong vai tro quan trong va chu yêu trong đap ưng miên dich đăc hiêu thuôc cơ chê bao vê đăc hiêu.

Metchnikoff (ngươi Nga, 1845-1916): Nobel Y hoc năm 1904.Hiện tượng thực bào bảo vệ chuyên nghiệp: BC hạt, Monocyte, Đại

thực bào2% tổng số TB cơ thể.

BẢO VỆ ĐĂC HIỆU-HỆ THÔNG MIÊN DICHCac cơ quan va TB tham gia đap ưng miên

dich1. Đap ưng miên dich đăc hiêu

Cac lympho nhân dang va loai trư khang nguyên la. ĐƯMDĐH đươc thưc hiên qua trung gian TB va qua dich thê

2. Cơ quan lympho va TB Lympho3. Đap ưng miên dich đăc hiêu

Qua trung gian dich thê. Qua trung gian tê bao.

BẢO VỆ ĐĂC HIỆU-HỆ THÔNG MIÊN DICHCac cơ quan va TB tham gia đap ưng miên

dichCơ quan lympho● Cơ quan lympho trung tâm: tuyên ưc (Thymus) va tuy xương

(Bone Marrow). Biên TB nguôn dong lympho thanh cac TB lympho T va B:

● Cơ quan lympho ngoai biên. Phat tan khăp nơi trong cơ thê, gôm co: 1. Lach. 2. Hach lympho (hach bach huyêt, lympho node, lympho gland). 3. Mang Peyer ơ ruôt. 4. Amiđan (Hanh nhân) la cơ quan lympho hong, vong Waldeyer, 2 A quan trong nhât la A khâu cai (thương goi la amiđan) va A hong (thương goi la VA).

BẢO VỆ ĐĂC HIỆU-HỆ THÔNG MIÊN DICHCac cơ quan va TB tham gia đap ưng miên

dichCac tê bao lympho: Lympho T va Lympho B.● Lympho T: đươc biêt hoa tai Thymus (tuyên ưc)

thanh 2 dang:Dong lympho T4 chưa khang nguyên bê măt CD4.Dong lympho T8 chưa khang nguyên bê măt CD8.● Lympho B: đươc biêt hoa tai tuy xương. Tiên

lympho B đươc biên thanh nguyên bao lympho B (lymphoblast B), trên bê măt găn IgM. Khi găn thêm Ig D, hoăc Ig A, Ig E, Ig G chung trơ nên “chin” (trương thanh) va goi la lymphocyte B.

Nguôn gôc, sư phat triên va hoat đông cua cac loai tê bao lymphô(Theo Nguyên Tri Dung, Mô hoc,tâp II, NXB Y hoc, Chi nhanh TP.HCM, 2005Nguôn gôc, sư phat triên va hoat đông cua cac loai tê bao lymphô(Theo Nguyên Tri Dung, Mô hoc,tâp II, NXB Y hoc, Chi nhanh TP.HCM, 2005

Nguôn gôc, sư phat triên va hoat đông cua cac loai tê bao lymphô(Theo Nguyên Tri Dung, Mô hoc,tâp II, NXB Y hoc, Chi nhanh TP.HCM, 2005

CƠ QUAN LYMPHO HONGAmiđan-V.A vong Waldeyer

Sư hinh thanh hê thông mô lympho vung hong● Thang thư 3 cua thai ky TB lympho đâu tiên xuât hiên ơ lơp dươi cua NM hong.● Thang thư 6 cac nang lympho đâu tiên mơi đươc hinh thanh.● Hinh thanh cac khôi A, co nhưng chô lom xuông đê sau nay hinh thanh cac hôc A.● Nhu mô A chưa nhiêu nang lympho, lympho B tâp trung chu yêu ơ cac nang, con giưa cac nang chu yêu la lymphoT.

CƠ QUAN LYMPHO HONGAmiđan-V.A vong Waldeyer

Amiđan/Hanh nhân (Tonsilla/Amygdale).• Hanh nhân: tư Viêt. Amiđan: tư Viêt gôc tiêng

Phap: đê chỉ các khôi mô lympho vung hong.• Tonsilla tư gôc Latin, Tonsil (Anh), Amygdale

(Phap).

Vong WaldeyerHeinrich von Waldeyer, ngươi Đưc la ngươi đâu tiên mô ta môt cach hê thông cac khôi mô lympho ơ hong liên kêt vơi nhau tao nên môt vong lympho khep kin, vong Waldeyer.