Thưa cocirc nhoacutem chuacuteng em cảm ơn tagravei liệu cocirc đatilde gửi cho nhoacutem em đatilde giuacutep nhoacutem chuacuteng em coacute thecircm nhiều thocircng tin magrave bagravei lagravem cograven thiếu nhưng chưa tigravem ra được

Dựa vagraveo tagravei liệu của cocirc vagrave những tagravei liệu tự tigravem hiểu thecircm nhoacutem em đatilde bổ sung vagrave hoagraven thiện bagravei lagravem theo đề tagravei 7 ldquoNacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thịrdquo Những phần coacute bổ sung thecircm như sau

I Bổ sung khaacutei niệm nacircng cấp đocirc thịII2 Mục tiecircu của nacircng cấp đocirc thịII 3 Caacutec nguyecircn tắc tronng nacircng cấp đocirc thị (12 nguyecircn tắc)II4 Caacutec tiecircu chiacute lựa chọn khu vực đưa vagraveo dự aacutenII5 Caacutec bước triển khai dự aacuten nacircng cấp đocirc thịII6 Cơ sở phaacutep liacute xacircy dựng kế hoạch nacircng cấp đocirc thị (caacutec cocircng văn nghị

định luật quy định về việc nacircng cấp đocirc thị)II7 Caacutec kế hoạch trong nacircng cấp đocirc thịViacute dụ về nacircng cấp đocirc thị tại Đagrave Nẵng Huế Đồng NaiDự aacuten nacircng cấp đocirc thị tại TPHCMII8 Vấn đề tham vấn cộng đồng trong nacircng cấp đocirc thị1 Khaacutei niệm2 Những việc cần tham gia yacute kiến cộng đồng3 Caacutec bước tham vấn cộng đồngIII Caacutec bước thực hiện nacircng cấp đocirc thịBổ sung về tagravei liệu tham khảoChiacutenh xaacutec hoacutea số thagravenh viecircn nhoacutem

Những phần coacute bổ sung thecircm cụ thể trong bagravei lagravem nhoacutem em xin pheacutep thể hiện bằng chữ đỏ becircn dưới để cocirc tiện theo dotildei Nếu cograven thiếu soacutet gigrave nhoacutem em rất mong cocirc goacutep yacute để bagravei lagravem của nhoacutem em được hoagraven thiện hơn Nhoacutem chuacuteng em cảm ơn cocirc ạ

1

TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐAgrave LẠTKHOA MOcircI TRƯỜNG

Bagravei tiểu luận bộ mocircnQUẢN LYacute MOcircI TRƯỜNG ĐOcirc THỊ

Chủ nhiệm bộ mocircnThS Nguyễn Ngọc Anh

ĐỀ TAgraveI NAcircNG CẤP VAgrave CẢI TẠO ĐOcirc THỊ

2

Nhoacutem sinh viecircn thực hiệnStt Họ tecircn MSSV1 Trần Thị Ngọc Nữ 07106982 Đỗ Thị Huyền 07125873 Trần Thị Huyền 07125904 Nguyễn Thị Thu 07138825 Cao Thị Thanh Thuận 0712621

Nội dungI Mở đầuII Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thịII1 Khaacutei niệm về nacircng cấp đocirc thịII2 Lợi iacutech của nacircng cấp đocirc thịII3 Hiecircn trạng nacircng cấp đocirc thịa Trecircn thế giới- Tại Nga- Tại Phaacutep- Tại Trung Quốc- Tại Singaporeb Tại Việt NamIII Những vấn đề mocirci trường trong nacircng cấp đocirc thịIII1 Quy hoạch đocirc thị chưa phugrave hợp với yecircu cầu bảo vệ mocirci trường III2 Gia tăng dacircn số đocirc thị vagrave vấn đề di dacircn III3 Xoacutem liều xoacutem bụi-ung nhọt của đocirc thị được nacircng cấpIII4 Ảnh hưởng đến đời sống tinh thần của nhacircn dacircnIII5 Laacute phổi của đocirc thị bị tagraven phaacuteIII6 Giao thocircng đocirc thị vagrave mocirci trường III7 Vấn đề chất thải rắnIV Phương phaacutep quản liacute mocirci trường trong nacircng cấp đocirc thịIV1 Trong quaacute trigravenh xacircy dựng mở rộng đocirc thịIV2 Trong quaacute trigravenh cải tạo hạ tầng kĩ thuật đocirc thịIV3 Trong cocircng taacutec cải thiện nguồn nước đocirc thịV Định hướng nacircng cấp đocirc thịV1 Phaacutet triển đocirc thị bền vữngV2 Chiến lược phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020V3 Caacutec nguyecircn tắc của nacircng cấp đocirc thị tương laiVI Kết luận

3

NAcircNG CẤP VAgrave CẢI TẠO ĐOcirc THỊ

I Mở đầu Trong những năm gần đacircy quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea kegravem theo nacircng cấp đocirc thị đang lagrave vấn

đề được đề cấp khaacute nhiều trecircn thế giới noacutei chung vagrave ở Việt Nam noacutei riecircng Cugraveng với sự phaacutet triển nhanh choacuteng vagrave mạnh mẽ của hệ thống đocirc thị thế giới hệ thống đocirc thị Việt Nam cũng khocircng ngừng phaacutet triển mở rộng cả về diện tiacutech đất số lượng cocircng trigravenh vagrave chất lượng xacircy dựng

Nhiều đocirc thị cũ được cải tạo nacircng cấp được đầu tư xacircy dựng mới kết cấu hạ tầng kỹ thuật về cấp điện cấp nước thoaacutet nước lagravem đường saacute cầu cống xacircy mới nhiều cocircng trigravenh cocircng iacutech nhagrave ở chỉnh trang phố xaacute tạo daacuteng vẻ mới về vệ sinh mocirci trường cảnh quan xanh sạch đẹp Nhiều đocirc thị mới quy mocirc lớn ra đời với những cocircng trigravenh kiến truacutec hiện đại

Thị tứ muốn lecircn thị trấn thị trấn muốn lecircn thị xatilde thị xatilde muốn lecircn thagravenh phố thagravenh phố trực thuộc tỉnh muốn lecircn thagravenh phố trực thuộc Trung ương Việc phacircn loại đocirc thị đi kegravem với chiacutenh saacutech hỗ trợ tagravei chiacutenh khaacutec nhau như hiện nay đatilde tạo ra một cuộc chạy đua nacircng cấp đocirc thị giữa caacutec địa phương

Tuy nhiecircn khi quaacute đặt nặng vấn đề lagravem sao để nacircng cấp đocirc thị một caacutech nhanh choacuteng người ta sẽ lagravem mọi caacutech để đạt được kết quả magrave cố tigravenh quecircn đi những mặt traacutei của noacute Điển higravenh lagrave sự taacutec động ngược đến sự phaacutet triển bền vững về mocirci trường Vẫn biết nacircng cacircp đocirc thị lagrave động lực phaacutet triển kinh tế nhưng nếu đi sai hướng chuacuteng sẽ tiềm ẩn nguy cơ phaacutet triển hỗn loạn mất kiểm soaacutet vagrave dẫn đến thiệt hại về mocirci trường vagrave kinh tế trong tổng thể Nếu diễn ra với tốc độ quaacute lớn thiecircn về mục tiecircu kinh tế trước mắt sẽ dẫn đến sự mất cacircn bằng về mocirci trường sống vagrave caacutec giaacute trị văn hoacutea lịch sử cổ truyền

Nacircng cấp đocirc thị lagrave quaacute trigravenh cần thiết để một nước phaacutet triển vagrave khẳng định vị triacute của migravenh trecircn thế giới Song để đạt được kết quả bền vững về kinh tế -xatilde hội magrave khocircng macircu thuẫn với sự phaacutet triển bền vững về mocirci trường đang lagrave một bagravei toaacuten khoacute ở caacutec nước

Ở Việt nam để hệ thống đocirc thị nước ta phaacutet triển vững chắc rất cần sự phối hợp hagravenh động của caacutec ngagravenh caacutec cấp từ Trung ương đến địa phương Trong đoacute vấn đề quản liacute mocirci trường cần được quan tacircm đặc biệt

II Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thịII1 Khaacutei niệm về nacircng cấp đocirc thị

4

Nacircng cấp đocirc thị lagrave caacutec hoạt động coacute tiacutenh hagravenh động thực tiễn cung cấp caacutec dịch vụ hạ tầng cơ bản đồng bộ nhằm cải thiện vagrave từng bước nacircng cao điều kiện sống của caacutec cộng đồng dacircn cư nghegraveo nơi mocirci trường sống coacute chất lượng thấp

(nguồn ldquosổ tay hướng dẫn nacircng cấp đocirc thịrdquo-UBND TP Hồ Chiacute Minh)- Nacircng cấp đocirc thị lagrave sự tăng trưởng về cơ sở hạ tầng kỹ thuật sự phaacutet triển về kinh

tế sự mở rộng về diện tiacutech sự gia tăng mật độ hặc số dacircn sự phaacutet triển cacircn đối về cơ cấu kinh tế xatilde hội mocirci trường Sự chuyển bước của một đocirc thị bậc thấp đến đocirc thị bậc cao một đocirc thị bậc cao đến đocirc thị bậc cao hơn

- Mức độ nacircng cấp đocirc thị lagrave tỷ lệ caacutec yếu tố trecircn sau khi nacircng cấp so với trước đoacute- Tốc độ nacircng cấp đocirc thị lagrave tỷ lệ gia tăng của caacutec yếu tố trecircn theo thời gian- Đocirc thị hoacutea lagrave quaacute trigravenh phaacutet triển vagrave mở rộng mạng lưới đocirc thị phổ biến lối sống

thagravenh thị tập trung dacircn cư trecircn phạm vi latildenh thổ một vugraveng một quốc gia vagrave khu vực liecircn quốc gia

- Quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea gắn với quaacute trigravenh tăng trưởng vagrave phaacutet triển về khocircng gian dacircn số đocirc thị vagrave tăng trưởng kinh tế dẫn đến caacutec hệ quả Caacutec siecircu thagravenh phố sự mất cacircn đối latildenh thổ sự chuyển đổi cấu truacutec dacircn số - lao động biến đổi khiacute hậu vagrave khủng hoảng sinh thaacutei diện rộng

- Caacutec chỉ số lagrave thước đo của mức độ đocirc thị hoacutea gồm Đất đocirc thị qui mocirc vagrave dacircn số đocirc thị tỷ lệ lao động phiacute nocircng nghiệp trigravenh độ phaacutet triển kết cấu hạ tầng cocircng cộng vagrave lối sống đocirc thị trong đoacute tỷ lệ lao động phi nocircng nghiệp lagrave yếu tố chiacutenh xaacutec định ranh giới đocirc thị - nocircng thocircn

Hagrave Nội muốn bổ sung vỉa hegrave Trocircng cacircy xanh ngay khi cacircy xanh khoảng 5km đường phố lagravem đường xacircy đocirc thị- Đocirc thị được phacircn thagravenh saacuteu loại loại đặc biệt loại 1 loại 2 loại 3 loại 4 vagrave

loại 5 Đocirc thị loại đặc biệt lagrave thagravenh phố trực thuộc Trung ương coacute caacutec quận nội thagravenh huyện ngoại thagravenh vagrave caacutec đocirc thị trực thuộc

- Đocirc thị loại 1 vagrave loại 2 lagrave thagravenh phố trực thuộc Trung ương coacute caacutec quận nội thagravenh huyện ngoại thagravenh vagrave coacute thể coacute caacutec đocirc thị trực thuộc đocirc thị loại 1 loại 2 lagrave thagravenh phố thuộc tỉnh coacute caacutec phường nội thagravenh vagrave caacutec xatilde ngoại thagravenh

- Đocirc thị loại 3 lagrave thagravenh phố hoặc thị xatilde thuộc tỉnh coacute caacutec phường nội thagravenh nội thị vagrave caacutec xatilde ngoại thagravenh ngoại thị Đocirc thị loại 4 lagrave thị xatilde thuộc tỉnh coacute caacutec phường nội thị vagrave caacutec xatilde ngoại thị

5

- Đocirc thị loại 4 đocirc thị loại 5 lagrave thị trấn thuộc huyện coacute caacutec khu phố xacircy dựng tập trung vagrave coacute thể coacute caacutec điểm dacircn cư nocircng thocircn

(Tiecircu chuẩn phacircn cấp đocirc thị- giaacuteo trigravenh quản liacute đocirc thị vagrave khu cocircng nghiệp- Nguyễn Ngọc Anh ndashkhoa Mocirci Trường ĐH Đagrave Lạt)

II2 Mục tiecircu của nacircng cấp đocirc thị(i) Xoaacute đoacutei giảm nghegraveo ở caacutec khu vực đocirc thị(ii) Cải thiện hạ tầng điều kiện sống vagrave mocirci trường của cộng đồng thu nhập thấp goacutep phần

chỉnh trang đocirc thị(iii)Xacircy dựng vagrave phaacutet triển quỹ nhagrave ở để tăng cung cấp nhagrave ở cho người nghegraveo(iv) Tiacuten dụng sửa chữa nhagrave ở cho người nghegraveo đocirc thị(v) Hỗ trợ cocircng taacutec quản lyacute nhagrave đất của chiacutenh quyền thagravenh phố nhằm đẩy nhanh quaacute trigravenh

cấp Giấy chứng nhận Quyền sở hữu nhagrave vagrave Quyền sử dụng đấtII 3 Caacutec nguyecircn tắc tronng nacircng cấp đocirc thị (12 nguyecircn tắc)(i) Coacute sự tham gia của cộng đồng(ii) Giảm thiểu di dời(iii) Coacute sự tham gia đa ngagravenh (giao thocircng cấp thoaacutet nước cấp điện)(iv) Quy mocirc đầu tư phụ thuộc vagraveo khả năng tham gia của caacutec becircn (cộng đồng thagravenh phố vagrave vốn

vay)(v) Aacutep dụng kinh nghiệm caacutec dự aacuten đatilde lagravem trong caacutec khu vực khaacutec của thagravenh phố(vi) Tiecircu chuẩn kỹ thuật phugrave hợp với nhu cầu vagrave khả năng của cộng đồng(vii) Quan tacircm đến quy hoạch tổng thể của thagravenh phố(viii) Hạ tầng cấp 1 vagrave 2 được khảo saacutet vagrave coacute kế hoạch đấu nối với hạ tầng cấp 3(ix) Xaacutec định caacutec dịch vụ magrave người dacircn phải đoacuteng goacutep(x) Cocircng việc thực hiện phải thocircng qua tư vấn vagrave tocircn trọng quy trigravenh thủ tục của WB vagrave Chiacutenh

phủ Việt Nam(xi) Nacircng cấp cơ sở hạ tầng vừa đaacutep ứng yecircu cầu bức xuacutec trước mắt của cộng đồng vừa tạo

điều kiện cho sự phaacutet triển bền vững trong tương lai(xii) Nacircng cao yacute thức cộng đồng trong quaacute trigravenh triển khai dự aacuten đặc biệt lagrave vấn đề bảo vệ mocirci

trườngII4 Caacutec tiecircu chiacute lựa chọn khu vực đưa vagraveo dự aacuten(i) Khu dacircn cư coacute thu nhập thấp Thu nhập trung bigravenh mỗi người dưới 700000 đồngthaacuteng(ii) Quy mocirc diện tiacutech mỗi khu ge 1000 m2

(iii) Điều kiện cơ sở hạ tầng kỹ thuậtThiếu tất cả hoặc một trong caacutec hạ tầng kỹ thuật sau đacircy+ Mương cống thoaacutet nước nước thoaacutet trực tiếp xuống kecircnh rạch hoặc tự thấm+ Mạng lưới cấp nước phải cacircu nhờ hoặc mua với giaacute cao+ Mạng lưới cấp điện (phải cacircu nhờ)(iv) Giao thocircng Higravenh thagravenh tự phaacutet coacute nhiều hẻm nhỏ hơn 2m hẻm ngoằn ngoegraveo hoặc chưa

được becirc tocircng hoacutea(v) Tiacutenh ổn định của dự aacuten Nếu dự aacuten nacircng cấp đocirc thị đầu tư thigrave 10 - 15 năm tới khocircng coacute

dự aacuten khaacutec đầu tưII5 Caacutec bước triển khai dự aacuten nacircng cấp đocirc thịBước 1 Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp của dacircn cư ở caacutec khu vực thu nhập thấp Tham vấn cộng

đồng vagrave chuẩn bị Kế hoạch Nacircng cấp cộng đồng (CUPs) Đề xuất tiecircu chuẩn kỹ thuật phugrave hợp vagrave khaacutei toaacuten vốn đầu tư

6

Bước 2 Lập hồ sơ thiết kế cơ sở Hoagraven chỉnh CUPs Xacircy dựng Kế hoạch hagravenh động taacutei định cư (RAP) Đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường (EIA)

Bước 3 Lập hồ sơ thiết kế chi tiết - dự toaacuten vagrave hồ sơ mời thầuBước 4 Bồi thường vagrave giải phoacuteng mặt bằngBước 5 Thi cocircng xacircy lắpBước 6 Nghiệm thu thanh quyết toaacuten vagrave bagraven giao cocircng trigravenhBước 7 Duy tu bảo dưỡng cocircng trigravenh sau khi thi cocircngII6 Cơ sở phaacutep liacute xacircy dựng kế hoạch nacircng cấp đocirc thị- Quy chuẩn xacircy dựng Việt Nam do Bộ Xacircy Dựng ban hagravenh kegravem theo quyết định số 682BXD-

CSXD ngagravey 14121996- Luật Xacircy Dựng ban hagravenh theo lệnh của Chủ tịch nước số 262003L-CTN ngagravey 10122003- Nghị định 2092004NĐ-CP ngagravey 16122004 của Chiacutenh phủ về việc quản lyacute chất lượng cocircng

trigravenh xacircy dựng- Nghị định 162005NĐ-CP ngagravey 07022005 của Chiacutenh phủ về quản lyacute dự aacuten đầu tư xacircy dựng

cocircng trigravenh- Nghị định 992007NĐ-CP ngagravey 13062007 của Chiacutenh phủ về quản lyacute chi phiacute đầu tư xacircy

dựng cocircng trigravenh- Thocircng tư 022007TT-BXD ngagravey 14022007 của Bộ Xacircy dựng về việc hướng dẫn một số nội

dung về Lập thẩm định phecirc duyệt dự aacuten đầu tư xacircy dựng cocircng trigravenh giấy pheacutep xacircy dựng vagrave tổ chức quản lyacute dự aacuten đầu tư xacircy dựng cocircng trigravenh qui định tại Nghị định số 162005NĐ-CP ngagravey 07022005 vagrave Nghị định số 1122006NĐ-CP ngagravey 29092006 của Chiacutenh phủ

- Thocircng tư liecircn tịch 042007TTLT-BXD-BCA ngagravey 07072007 của Bộ Xacircy dựng vagrave Bộ Cocircng an về việc hướng dẫn phối hợp xử lyacute vi phạm phaacutep luật trong hoạt động xacircy dựng

- Thocircng tư 052007TT-BXD ngagravey 25072007 của Bộ Xacircy dựng về việc hướng dẫn lập vagrave quản lyacute chi phiacute đầu tư xacircy dựng cocircng trigravenh

- Thocircng tư 062007TT-BXD ngagravey 25072007 của Bộ Xacircy dựng về việc hướng dẫn hợp đồng trong hoạt động xacircy dựng

- Thocircng tư 1082007TT-BTC ngagravey 07092007 của Bộ Tagravei chiacutenh về việc hướng dẫn cơ chế quản lyacute tagravei chiacutenh đối với caacutec chương trigravenh dự aacuten hỗ trợ phaacutet triển chiacutenh thức (ODA)

- Cocircng văn 1599BXD-VP ngagravey 25072007 của Bộ Xacircy dựng về việc cocircng bố phương phaacutep xaacutec định chỉ số giaacute xacircy dựng

- Cocircng văn 1600BXD-VP ngagravey 25072007 của Bộ Xacircy dựng về việc cocircng bố suất vốn đầu tư xacircy dựng cocircng trigravenh (năm 2007)

- Cocircng văn 1601BXD-VP ngagravey 25072007 của Bộ Xacircy dựng về việc cocircng bố chỉ số giaacute xacircy dựng

- Cocircng văn 1751BXD-VP ngagravey 14082007 của Bộ Xacircy dựng về việc cocircng bố định mức chi phiacute quản lyacute dự aacuten vagrave tư vấn đầu tư xacircy dựng cocircng trigravenh (thay quyết định 10 vagrave 11)

- Caacutec tagravei liệu khaacutec coacute liecircn quanII7 Caacutec kế hoạch trong nacircng cấp đocirc thịbull Cơ sở hạ tầng cấp 1 cấp 2 cấp 3 (khocircng aacutep dụng đối với phacircn loại cấp cocircng trigravenh thoaacutet

nước)ldquoCơ sở hạ tầng cấp 1 2 3rdquo lagrave caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kỹ thuật vagrave xatilde hội coacute chức năng phục vụ

theo qui mocirc caacutec khu đocirc thị như sau Cơ sở hạ tầng cấp 1 Coacute qui mocirc lớn ảnh hưởng đến cả khu vực bao gồm nhiều Quận Cơ sở hạ tầng cấp 2 Coacute quy mocirc ảnh hưởng đến nhiều Quận hoặc nhiều phường trong Quận

7

Cơ sở hạ tầng cấp 3 Phục vụ cụm dacircn cư tổ dacircn phố khu dacircn cư thu nhập thấp - đacircy lagrave đối tượng của dự aacuten nacircng cấp đocirc thị

bull Kế hoạch nacircng cấp cộng đồng (viết tắt lagrave CUPs)ldquoKế hoạch nacircng cấp cộng đồngrdquo lagrave kế hoạch được cộng đồng tham gia đề xuất nhu cầu nacircng

cấp xaacutec định phương aacuten nacircng cấp cũng như những cam kết đoacuteng goacutep vagrave tham gia quản lyacute vận hagravenh đồng thời kế hoạch nagravey cũng sẽ được thống nhất cam kết vagrave trigravenh phecirc duyệt

Kế hoạch nacircng cấp cộng đồng bao gồm Kế hoạch nacircng cấp cộng đồng sơ bộ vagrave kế hoạch nacircng cấp cộng đồng hoagraven chỉnh Hai bước lập kế hoạch nagravey khaacutec nhau ở mức độ hoagraven chỉnh caacutec phương aacuten nacircng cấp trecircn cơ sở tham vấn cộng đồng thagravenh cocircng

bull Kế hoạch hagravenh động taacutei định cư (RAP)Lagrave caacutec nguyecircn tắc vagrave thủ tục thực hiện bồi thường giải phoacuteng mặt bằng taacutei định cư phục hồi

cho những người bị ảnh hưởng bởi dự aacutenbull Đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường (EIA hoặc ĐTM)ldquoĐaacutenh giaacute taacutec động mocirci trườngrdquo lagrave việc phacircn tiacutech dự baacuteo caacutec taacutec động đến mocirci trường của dự

aacuten đầu tư cụ thể để đưa ra caacutec biện phaacutep bảo vệ mocirci trường khi triển khai dự aacuten đoacutebull Kế hoạch quản lyacute mocirci trường (EMP)Lagrave một phần hay kết quả của nghiecircn cứu EIA (ĐTM) trong quaacute trigravenh chuẩn bị dự aacuten EMP xaacutec

định caacutec biện phaacutep quản lyacute vagrave quan trắc cần được thực hiện trong quaacute trigravenh thực thi dự aacuten nhằm traacutenh ngăn ngừa hoặc giảm thiểu caacutec taacutec động tiecircu cực

II2 Lyacute do của lagraven soacuteng nacircng cấp đocirc thị1 Theo quy định hiện hagravenh tỉnh thagravenh nagraveo được cocircng nhận lagrave đocirc thị loại cao

hơn sẽ trở thagravenh trung tacircm đocirc thị của khu vực trong định hướng phaacutet triển đocirc thị vugraveng vagrave sẽ được Trung ương ldquochăm soacutecrdquo nhiều hơn

ldquoĐoacute lagrave một trong nhiều lyacute giải cho hiện tượng tỉnh nagraveo cũng muốn coacute thagravenh phốrdquo

Trong thực tế khi một đocirc thị được nacircng cấp thigrave ngacircn saacutech để đầu tư cho hạ tầng kỹ thuật hạ tầng xatilde hội đocirc thị đoacute cũng sẽ được tăng lecircn Cugraveng với đoacute lagrave những chiacutenh saacutech thocircng thoaacuteng hơn trong phaacutet triển đocirc thị

Một số viacute dụ điển higravenh đoacute lagrave- Khi Đagrave Nẵng được Chiacutenh phủ cocircng nhận lagrave đocirc thị loại 1 thigrave Bộ Chiacutenh trị ra

Nghị quyết 33 - đồng yacute cho Đagrave Nẵng aacutep dụng cơ chế riecircng trong xacircy dựng vagrave phaacutet triển thagravenh phố

Theo đoacute Đagrave Nẵng được huy động thecircm nguồn vốn đầu tư cơ sở hạ tầng bằng caacutech phaacutet hagravenh traacutei phiếu đocirc thị theo cơ chế tự vay tự trả thocircng qua ngacircn saacutech thagravenh phố được vay tiền từ caacutec tổ chức tagravei chiacutenh quốc tế caacutec địa phương nước ngoagravei được thực hiện quy chế thiacute điểm baacuten nhagrave ở gắn liền với chuyển quyền sử dụng đất cho người nước ngoagravei

- Hay như khi Huế trở thagravenh đocirc thị loại 1 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde coacute Quyết định 11 - cho Huế một số cơ chế chiacutenh saacutech đặc thugrave trong quản lyacute phaacutet triển kinh tế - xatilde hội

2 Chiacutenh saacutech thocircng thoaacuteng vagrave ngacircn saacutech đầu tư cho hạ tầng cao hơn những khu vực khocircng được đocirc thị hoacutea điều nagravey coacute tiacutenh quyết định trong caacutec quyết định nacircng cấp đocirc thị của chiacutenh quyền nhiều địa phương

- Đồ aacuten nacircng cấp đocirc thị được phecirc duyệt được cocircng nhận thigrave địa phương coacute cơ sở vagrave ngacircn saacutech để đầu tư cho hạ tầng triển khai nhiều dự aacuten Tuy nhiecircn coacute nhiều địa

8

phương rất noacuteng vội trong việc nacircng cấp đocirc thị để được đầu tư dự aacuten Như đocirc thị Nhơn Trạch chẳng hạn Chiacutenh quyền Đồng Nai tham vọng đến năm 2020 sẽ biến ldquothagravenh phố đồng khocircngrdquo nagravey thagravenh đocirc thị loại 1 nhưng thiếu cơ sở để thu huacutet dacircn cư về đacircy (trecircn 2 triệu người)do đoacute caacutec cấp latildenh đạo chỉ quan tacircm đến nacircng cấp đocirc thị magrave bỏ qua những bước phaacutet triển cần thiết trước mắt

3 Latildenh đạo nhiều địa phương thiacutech nacircng cấp đocirc thị vigrave muốn coacute nhiều dự aacuten đầu tư cho hạ tầng Hay vigrave một lyacute do nghe hơi vocirc lyacute nhưng rất thực đoacute lagrave lagravem quản lyacute latildenh đạo của đocirc thị loại 1 thigrave ldquooairdquo hơn latildenh đạo loại 2 loại 2 ldquooairdquo hơn loại 3 chiacute iacutet lagrave ở mức lương vagrave phụ cấp khaacutec nhau

Vigrave vậy chiacutenh saacutech hỗ trợ của nhagrave nước lagrave một phương phaacutep cần thiết để thuacutec đẩy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị nhưng nếu bị lạm dụng một caacutech thaacutei quaacute vagrave khocircng đuacuteng mục điacutech sẽ lagravem lệch lạc đi mục tiecircu phaacutet triển chung của đất nước Sẽ tạo necircn những macircu thuẫn vagrave cạnh tranh tiềm tagraveng khoacute giải quyết giữa caacutec tỉnh vagrave caacutec địa phương

4 Ngoagravei ra nacircng cấp đocirc thị một caacutech toagraven diện vagrave đuacuteng hướng tạo điều kiện để quốc gia noacutei chung vagrave địa phương noacutei riecircng phaacutet triển kinh tế vagrave đaacutep ứng caacutec phuacutec lợi xatilde hội của nhacircn dacircn

II3 Hiecircn trạng nacircng cấp đocirc thịa Trecircn thế giới- Đocirc thị hoacutea lagrave một tất yếu vagrave qui luật khaacutech quan Năm 1800 mức độ đocirc thị hoacutea trecircn

thế giới đạt 3 năm 1900 lagrave 14 năm 1990 lagrave 50 năm 2000 lagrave 55 vagrave hiện nay khoảng 60 Như vậy mỗi năm ở thế kỷ 20 mức độ đocirc thị hoacutea tăng trung bigravenh 041 gấp 37 lần so với thế kỷ trước

- Trong những năm đầu của thế kỷ 20 đocirc thị hoacutea diễn ra chủ yếu ở Chacircu Acircu vagrave Bắc Mỹ cograven cuối thế kỷ 20 đầu thế kỷ 21 thigrave đang diễn ra mạnh mẽ ở Ấn Độ Trung Quốc Thaacutei Lan Indonesia Việt Nam vvhellip Ở Trung Quốc mức độ đocirc thị hoacutea năm 1998 lagrave 304 với GDP bigravenh quacircn đầu người lagrave 774USD Dự baacuteo năm 2010 tỷ lệ đocirc thị hoacutea lagrave 40 với GDP bigravenh quacircn người năm lagrave 1390 USD vagrave năm 2050 tỷ lệ đocirc thị hoacutea đạt 60 với GDP đầu ngườinăm lagrave 7000USD

- Nacircng cấp đocirc thị đang lagrave cuộc chạy đua mạnh mẽ khocircng chỉ ở riecircng ở caacutec thagravenh phố vagrave địa phương trong một nước magrave cograven lagrave cuộc cạnh tranh của caacutec nước trecircn thế giới Điển higravenh lagrave quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị của 4 nước Nga Phaacutep Singapor Trung Quốc Hagraven Quốc

Tại NgaMột trong những khu đocirc thị cải

tạo của Maacutetx-cơ-va -------Quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị ở Nga

chủ yếu lagrave cải tạo caacutec khu

9

chung cư cũ được xacircy dựng từ khoảng những năm 1950 Ưu điểm vượt trội của khu nagravey lagrave giải quyết nhagrave ở xatilde hội phugrave hợp với đặc thugrave quốc gia

- Đacircy lagrave hệ thống khu ở thocirc sơ caacutech xa trung tacircm đocirc thị thiết kế cảnh quan khocircng gian becircn ngoagravei nhagrave ở nghegraveo nagraven đơn điệu cấu truacutec nhagrave ở căn hộ khocircng hoagraven chỉnh diện tiacutech chật hẹp higravenh thức thiết kế dập khuocircn sơ sagravei vật liệu xacircy dựng nghegraveo nagraven chất lượng thẩm mỹ keacutem chất lượng kỹ thuật xuống cấp trầm trọng do khocircng được bảo dưỡng sửa chữa định kỳ thấm dột tiếng ồn vagrave caacutech nhiệt keacutem

- Xaacutec định rotilde nguyecircn nhacircn của caacutec nhược điểm necircu trecircn Nga đatilde coacute những nghiecircn cứu thử nghiệm cải tạo nacircng cấp khu chung cư cữ hướng tới những mục tiecircu cơ bản đaacutep ứng caacutec biến đổi về quy hoạch vagrave nhu cầu cải tiến cấu truacutec khu ở Cụ thể bao gồm

- Nacircng cấp caacutec khu chung cư cũ caacutec căn hộ vagrave mocirci trường xung quanh cải tạo taacutei cấu truacutec vagrave nacircng cấp đồng bộ caacutec tiện nghi trong caacutec căn hộ

- Xu hướng giải quyết lagrave cải tạo vagrave nacircng cấp cải thiện điều kiện ở bổ sung chức năng mới vagrave kiện toagraven khocircng gian được phaacutet triển phugrave hợp với điều kiện kinh tế-xatilde hội mới khai thaacutec tối đa caacutec giaacute trị tiềm năng đocirc thị về cơ bản lagrave cải tạo tại chỗ

- Nga đatilde thiết lập dự aacuten cải tạo nacircng cấp cụ thể cho quỹ nhagrave ở với việc quy hoạch lại caacutec khu nhagrave ở dựa trecircn higravenh higravenh khảo saacutet thực trạngQuỹ nhagrave ở hiện cograven khả năng khai thaacutec sử dụng được giải quyết bằng caacutech vận hagravenh sử dụng đuacuteng đắn về kỹ thuật tiến hagravenh kiểm tra bảo dưỡng vagrave sửa chữa thường xuyecircn lagrave tiecircu chiacute chung

- Mức độ sửa chữa được xaacutec định+ Sửa chữa nhỏtiểu sửa chữa lagrave mocirc higravenh sửa chữa mang tiacutenh tạm thời khocircng ảnh

hưởng đến cấu truacutec khu nhagrave Cơ quan quản lyacute phải vận dụng nguyecircn tắc tiết kiệm định kỳ nhưng vẫn đảm bảo mức độ an toagraven của ngocirci nhagrave

+ Sửa chữa lớnsửa chữa quan trọng cải thiện KCCC bằng caacutech phục hồi cải tạo hoặc thay thế những thagravenh phần của hệ thống thiết bị tuỳ theo mức độ hư hỏng được chia thagravenh sửa chữa lớn tổng thể vagrave sửa chữa lớn coacute lựa chọn Sửa chữa lớn kết hợp hiện đại hoaacute vagrave hoagraven thiện hệ thống trang thiết bị- Sự phaacutet triển đồng bộ khu nhagrave ở tại Maacutetx-cơ-va phụ thuộc khocircng iacutet vagraveo trigravenh độ tổ chức-quản lyacute khoa học - phương phaacutep luận trigravenh độ học vấn của caacutec becircn tham gia quaacute trigravenh nagravey đảm bảo thực hiện được caacutec mục tiecircu quy hoạch phaacutet triển thagravenh phố

Tại Phaacutep- ldquoKinh đocirc aacutenh saacutengrdquo Paris luocircn hấp dẫn du khaacutech bốn phương bởi những đại lộ

xanh thẳm những tượng đagravei cung điện vagrave cocircng trigravenh kiến truacutec tinh tế thơ mộng Tuy nhiecircn trong số chuacuteng ta iacutet ai biết được rằng giữa thế kỷ XIX Paris vẫn chỉ lagrave một thagravenh phố mang hơi hướng trung cổ với caacutec khu nhagrave ổ chuột hậu quả của hagraveng thế kỷ phaacutet triển tugravey tiện lệch lạc vagrave đầy những bất cập

- Đoacute lagrave kết quả của dự aacuten cải tạo Paris mang tecircn Haussmann dự aacuten taacutei quy hoạch vagrave hiện đại hoacutea Thủ đocirc Paris của Phaacutep thời Napoleon đệ Tam Dự aacuten nagravey bao trugravem lecircn tất cả caacutec khiacutea cạnh về quy hoạch đocirc thị của Paris như kiến truacutec đường phố khocircng gian xanh hệ thống dẫn vagrave thoaacutet nước

Paris hoa lệ ngagravey nay

10

- Haussmann đatilde đưa ra caacutec cocircng cụ luật phaacutep giuacutep xuacutec tiến dự aacuten cải tạo Paris như Quyền trưng dụng đất đai ldquovigrave mục điacutech sử dụng cocircngrdquo theo đoacute chiacutenh quyền được pheacutep trưng dụng caacutec toagrave nhagrave nằm dọc con đường được dự kiến xacircy dựng

Năm 1859 ocircng tiếp tục ban hagravenh luật định về đocirc thị hoacutea cho pheacutep mặt tiền caacutec togravea nhagrave chỉ được cao tối đa 20m trong những con phố rộng 20m magrave Haussmann đang xacircy dựng (trước đoacute chiều cao tối đa lagrave 1755m) Caacutec maacutei nhagrave phải được lagravem nghiecircng một goacutec 45o vagrave mặt tiền của caacutec nhagrave nằm trecircn cugraveng một con phố phải tuacircn thủ cugraveng một kiacutech thước

Tại Trung Quốc- Năm 1949 nước CHND Trung Hoa được thagravenh lập mọi việc quy hoạch vagrave xacircy

dựng đều thụ động theo sự sắp xếp của Nhagrave nước - Năm 1980 Trung Quốc chuyển sang nền kinh tế thị trường cocircng taacutec quy hoạch

vagrave xacircy dựng bước đầu bị xaacuteo trộn vagrave vượt ra khỏi tầm kiểm soaacutet của Nhagrave nước Ngay sau đoacute Trung Quốc lập ngagravenh mới - thiết kế đocirc thị (TKĐT) nhằm quản lyacute coacute hiệu quả cocircng taacutec xacircy dựng

- Năm 1987 Thẩm Quyến đatilde coacute quy hoạch tổng thể chi tiết về tu bổ vagrave TKĐT đến năm 1990 Trung Quốc mới aacutep dụng quy hoạch nagravey trecircn toagraven quốc Thẩm Quyến đatilde xacircy dựng một khung kết cấu của thagravenh phố bao gồm hệ thống giao thocircng kết cấu khocircng gian higravenh thaacutei kiến truacutec neacutet đặc sắc của khu vực vagrave coi đacircy lagrave những tiecircu chiacute để quản lyacute đocirc thị

- Trong TKĐT Thẩm Quyến cograven đưa ra những quy định cụ thể từ higravenh thức kiến truacutec chiều cao cocircng trigravenh vật liệu magraveu sắc khoảng lugravei của cocircng trigravenhhellip bằng caacutec bản vẽ hệ thống văn bản vagrave điều lệ quản lyacute kegravem theo Tiến hagravenh caacutec nghiecircn cứu quy hoạch mang tiacutenh chuyecircn đề những kế hoạch quản lyacute quy hoạch cần thực thi trong năm những bản baacuteo caacuteo cocircng việc đatilde lagravem trong cocircng taacutec quy hoạch cocircng bố rộng ratildei caacutec bản vẽ quy hoạch vagrave xacircy dựng trecircn phương tiện truyền thocircng nhằm lấy trưng cầu dacircn yacute

- Người ta duy trigrave một hệ thống với những higravenh thức tiếp xuacutec rất chung chung vagrave caacutec thocircng baacuteo chiacutenh thức traacutenh đối thoại trực diện với người dacircn

- Kết quả lagrave từ một lagraveng chagravei nhỏ beacute khoảng vagraveo những năm 80 Thẩm Quyến giờ đatilde trở thagravenh một trong những thagravenh phố phaacutet triển vagraveo bậc nhất của Trung Quốc lagravem thay đổi thế giới quan của những người hoạt

11

động trong lĩnh vực xacircy dựng vagrave quy hoạch TP Thẩm Quyến

-Hiện trạng quy hoạch phaacutet triển đocirc thị ở Trung Quốc hiện nay đang diễn ra với một tốc độ choacuteng mặt nhưng đaacuteng nể mặc dugrave coacute rất nhiều biểu hiện vận dụng caacutec caacutech lagravem quy hoạch của nhiều nước khaacutec nhau vagrave mức độ thagravenh cocircng cũng dừng ở mức nhất định

Tại Singapore Quaacute trigravenh phaacutet triển nhagrave ở của Singapore coacute thể chia lagravem 4 giai đoạn

- Giai đoạn 1 (năm 1960-1970) Xacircy dựng caacutec khu chung cư thu nhập thấp chỉ đủ để bố triacute caacutec phograveng ở mỗi căn hộ chỉ khoảng 50m2 đến 60m2 bố triacute cho caacutec hộ thu nhập thấp chưa coacute nhagrave ở

- Giai đoạn 2 (năm 1971-1980) Xacircy dựng bổ sung cho nhu cầu ở do tăng dacircn số diện tiacutech caacutec căn hộ được nacircng dần lecircn khoảng 70m2 vagrave căn hộ coacute nhiều phograveng (2-3 phograveng)

- Giai đoạn 3 (năm 1981-1991) Xacircy dựng thecircm caacutec chung cư vagrave chuacute trọng đến cảnh quan mocirci trường cacircy xanh trong caacutec khu chung cư cải tạo một số khu chung cư cũ cho phugrave hợp yecircu cầu sử dụng ngagravey cagraveng cao

- Giai đoạn sau năm 1991 đến nay quy hoạch phaacutet triển thecircm nhiều khu ở mới nhằm phacircn taacuten vagrave cacircn bằng mật độ dacircn số thuận lợi cho giao thocircng đi lại Việc xacircy dựng caacutec chung cư giai đoạn nagravey phần lớn được thực hiện theo đơn đặt hagraveng

- Người dacircn muốn được sở hữu căn hộ do Nhagrave nước cung cấp phải thực hiện đoacuteng goacutep quỹ để dagravenh tiền mua nhagrave số tiền người dacircn đoacuteng goacutep quỹ được trừ dần vagraveo tiền mua nhagrave trả goacutep thời gian trả goacutep lacircu nhất lagrave 25 năm Người coacute thu nhập thấp được ưu tiecircn mua trước vagrave thocircng qua caacutec higravenh thức bốc thăm người dacircn được mua căn hộ chỉ được sở hữu khocircng quaacute 90 năm Sau đoacute Chiacutenh phủ sẽ thu hồi khocircng bồi thường để xacircy dựng lại chung cư mới người dacircn sẽ được ưu tiecircn mua lại căn hộ trong chung cư mới trước khi hết quyền sở hữu nhagrave ở tại chung cư cũ Việc baacuten coacute thời hạn lagrave nhằm hạn chế tranh chấp về sau vagrave thuận lợi cho việc xacircy dựng lại đồng bộ caacutec khu chung cư

- Từ một nước đại đa số người dacircn sống trong caacutec khu ổ chuột khu định cư lụp xụp nhếch nhaacutec đến nay 91 người dacircn Singapore sở hữu nhagrave trong đoacute coacute tới 83 người dacircn được sở hữu nhagrave ở giaacute thấp Singapore vagrave Hongkong lagrave hai đất nước nổi tiếng ở chacircu Aacute về việc phaacutet triển vagrave giải quyết tốt vấn đề nhagrave ở xatilde hội cho người dacircn Để coacute được kết quả nagravey từ những năm 1960

12

Singapore đatilde thiết lập những định chế rất quan trọng trong việc quy hoạch vagrave phaacutet triển nhagrave ở giaacute thấp

Higravenh ảnh đocirc thị Singapore - Tại Singapore caacutec tổ chức tư nhacircn tham gia vagraveo xacircy dựng nhagrave ở cho người thu

nhập thấp thường xuyecircn nhận được sự hỗ trợ của nhagrave nước vagrave caacutec thủ tục hagravenh chiacutenh rotilde ragraveng vagrave được thực hiện nhanh choacuteng Để đẩy mạnh caacutec dự aacuten xacircy dựng nhagrave ở cho người coacute thu nhập thấp vấn đề quỹ đất cũng đang lagrave khoacute khăn với caacutec doanh nghiệp bất động sản

Tại Hagraven quốc - Sau 40 năm đocirc thị hoacutea (1970 - 2010) Hagraven Quốc đatilde đạt được những thagravenh tựu

đaacuteng kể xacircy dựng được những khu đocirc thị lớn thu huacutet 88 dacircn số nhưng đồng thời cũng lagravem phaacutet sinh những vấn nạn tiecircu cực của caacutec đocirc thị khổng lồ

-Phaacutet triển đocirc thị vệ tinh Ngay từ năm 1970 Chiacutenh phủ Hagraven Quốc đatilde đưa ra chiến lược phaacutet triển đocirc thị bằng caacutech mở rộng vugraveng đocirc thị song song đoacute lagrave nacircng cấp mở rộng caacutec đocirc thị đatilde coacute Một loạt caacutec thagravenh phố vệ tinh mới coacute quy mocirc vừa vagrave nhỏ lần lượt được xacircy dựng higravenh thagravenh những thagravenh phố coacute tốc độ tăng trưởng cực nhanh Điều nagravey đatilde giuacutep Hagraven Quốc traacutenh khỏi những đổ vỡ lớn magrave caacutec quốc gia khaacutec gặp phải trong tiến trigravenh đocirc thị hoacutea nhanh như ở caacutec nước chacircu Aacute chacircu Phi

- Ưu tiecircn nhagrave ở giaacute rẻ Trong suốt 4 thập niecircn qua Hagraven Quốc đatilde đạt được tỷ lệ phaacutet triển đocirc thị trước đacircy chưa từng coacute nhưng một trong những khoacute khăn chiacutenh trong tiến trigravenh đocirc thị hoacutea tại Hagraven Quốc lagrave thiếu nhagrave ở tiacutenh theo quy mocirc nhagrave ở trecircn tổng số hộ gia đigravenh Do đoacute chiacutenh phủ đatilde nỗ lực tập trung vagraveo việc tăng cường số lượng nhagrave ở cho hộ gia đigravenh coacute thu nhập thấp bằng

4 phương thức + Thứ nhất cung cấp nhagrave ở

cocircng cộng Chiacutenh phủ đatilde đầu tư một số vốn nhất định vagraveo KNHC để đảm traacutech vấn đề phaacutet triển nhagrave ở cho caacutec gia đigravenh coacute thu nhập thấp

+ Thứ hai cugraveng với việc cung cấp nhagrave ở cocircng cộng chiacutenh phủ bắt buộc caacutec chủ đầu tư tư nhacircn cung cấp nhagrave ở giaacute rẻ nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dacircn coacute

thu nhập thấp coacute nhagrave ởTagraveu điện ngầm giuacutep phacircn taacuten lưu lượngphương tiện giao thocircng trecircn đường phố+ Thứ ba lagrave kiểm soaacutet diện tiacutech nhagrave ở Sự hạn chế kiacutech thước nhagrave ở cũng lagrave một điều

cần thiết để giữ mức giaacute phugrave hợp Caacutec nhagrave đầu tư tư nhacircn cũng bị bắt buộc cung cấp caacutec kiểu nhagrave diện tiacutech nhỏ

13

- Phaacutet triển đồng loạt hệ thống giao thocircng Chiacutenh phủ Hagraven Quốc đatilde chuacute trọng phaacutet triển đồng loạt hệ thống giao thocircng gồm tagraveu điện ngầm đường sắt xe buyacutet taxi

Nguồn ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

b Tại Việt Nam- Ở Việt Nam Dacircn số đocirc thị khocircng ngừng gia tăng Năm 1986 lagrave 11870 triệu

người năm 2000 lagrave 18772 triệu người năm 2003 lagrave 20870 triệu người năm 2005 lagrave 22337 triệu người vagrave năm 2007 lagrave 23370 triệu người đưa tỷ lệ đocirc thị hoacutea cả nước từ 19 (1986) lecircn 275 (năm 2007)

- Mạng lưới đocirc thị Việt Nam khocircng ngừng được mở rộng với trecircn 700 đocirc thị trong đoacute coacute 02 đocirc thị đặc biệt 5 đocirc thị loại I 10 đocirc thị loại II 40 đocirc thị loại III 28 đocirc thị loại IV cograven lại lagrave caacutec đocirc thị loại V

- Năm 1998 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt định hướng phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2020 trong đoacute vai trograve của caacutec đocirc thị được xaacutec định lagrave những động lực phaacutet triển chiacutenh trong cocircng cuộc cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea đất nước thực hiện mục tiecircu phaacutet triển đất nước cơ bản thagravenh nước cocircng nghiệp vagraveo năm 2020

- Dưới sự latildenh đạo quản lyacute của Nhagrave nước sự nỗ lực vận động của toagraven xatilde hội chuacuteng ta đatilde coacute những thagravenh tựu quan trọng trong cocircng taacutec phaacutet triển đocirc thị

- Hệ thống đocirc thị quốc gia đatilde coacute sự chuyển biến tiacutech cực cả về lượng cũng như về chất

+ Mạng lưới đocirc thị quốc gia đatilde vagrave đang được phaacutet triển mở rộng từ 629 đocirc thị năm 1999 đến nay đatilde tăng lecircn 754 đocirc thị

+ Về dacircn cư đocirc thị tỷ lệ đocirc thị hoacutea đatilde tăng từ 207 năm 1999 đến nay đạt gần 30 nếu tiacutenh dacircn số nội thị

+ Coacute hai đocirc thị loại đặc biệt lagrave Hagrave Nội vagrave TP Hồ Chiacute Minh đocirc thị loại I tăng thecircm năm đocirc thị trong khi đoacute loại V tăng thecircm 99 đocirc thị

ETHiều nagravey đatilde chứng tỏ mức độ đocirc thị hoacutea đatilde phaacutet triển mạnh ở khu vực caacutec đocirc thị nhỏ lan tỏa trecircn diện rộng vagrave phacircn bố đồng đều hơn trecircn phạm vi cả nước

- Tăng trưởng kinh tế ở khu vực đocirc thị trung bigravenh đạt từ 12 đến 15 cao gấp 15 đến 2 lần so với mặt bằng chung trong cả nước Năm 2007-2009 đạt khoảng từ 8 đến 10(H) Hiện nay nguồn thu đocirc thị nhất lagrave của caacutec thagravenh phố lớn chiếm tỷ lệ 70 trong cơ cấu GDP cả nước Tại một số đocirc thị lớn GDP bigravenh quacircn đầu người đạt hơn 1500 USD như Hagrave Nội khoảng 1500 USDnăm Nha Trang 1779 USDnăm Sự phaacutet triển kinh tế đocirc thị đatilde vagrave đang tạo ra hagraveng triệu việc lagravem cho người lao động goacutep phần quan trọng trong việc duy trigrave sự ổn định vagrave phaacutet triển chung của xatilde hội

- Sự phaacutet triển kinh tế - xatilde hội của đất nước đatilde đem lại những nguồn lực quan trọng cho việc xacircy dựng vagrave cải tạo chỉnh trang diện mạo của caacutec đocirc thị Kiến truacutec vagrave cảnh quan đocirc thị đatilde được caacutec chiacutenh quyền đocirc thị quan tacircm đầu tư phaacutet triển với sự xuất hiện ngagravey cagraveng nhiều caacutec quần thể kiến truacutec mảng đocirc thị hiện đại ứng dụng cocircng nghệ thiết kế xacircy dựng tiecircn tiến của thế giới Tại nhiều đocirc thị đatilde vagrave đang xuất hiện caacutec cocircng trigravenh kiến truacutec cao tầng lagrave những điểm nhấn kiến truacutec đocirc thị coacute chất lượng cao

14

- Mocirc higravenh đầu tư phaacutet triển caacutec khu đocirc thị mới đồng bộ đatilde được nghiecircn cứu nhacircn rộng tại nhiều địa phương trong cả nước sử dụng coacute hiệu quả quỹ đất dagravenh cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời từng bước giải quyết nhu cầu rất lớn của xatilde hội về nhagrave ở

- Hệ thống cocircng trigravenh hạ tầng kỹ thuật vagrave xatilde hội đocirc thị như hệ thống giao thocircng cấp nước thoaacutet nước chiếu saacuteng cacircy xanh thu gom vagrave xử lyacute chất thải rắn vagrave cocircng trigravenh phuacutec lợi cocircng cộng của caacutec đocirc thị được đầu tư xacircy dựng cải tạo vagrave phaacutet triển khaacute nhanh tạo necircn bộ khung cơ bản để caacutec đocirc thị phaacutet triển

- Về cấp nước sạch thời điểm năm 1999 Việt Nam vẫn cograven hơn 70 số dacircn đocirc thị sử dụng nước khocircng bảo đảm vệ sinh đến nay bigravenh quacircn trecircn cả nước 73 số dacircn đocirc thị đatilde được cấp nước sạch Chất lượng phục vụ của giao thocircng cocircng cộng tại caacutec đocirc thị caacutec vugraveng vagrave trecircn cả nước ngagravey cagraveng tốt hơn

- Vấn đề cải thiện điều kiện mocirci trường đocirc thị cũng đatilde được chiacutenh quyền đocirc thị quan tacircm Một số đocirc thị đatilde coacute nhagrave maacutey hoặc trạm xử lyacute nước thải được đầu tư xacircy dựng vagrave đi vagraveo hoạt động Tỷ lệ thu gom chất thải rắn sinh hoạt bigravenh quacircn cả nước đạt khoảng 80 Chuacuteng ta đatilde coacute ba cocircng nghệ trong nước xử lyacute chất thải rắn sinh hoạt đatilde được Bộ Xacircy dựng cấp giấy chứng nhận SERAPHINE ANSINH-ASC MBT-CD

- Cấp điện vagrave chiếu saacuteng đocirc thị được cải thiện rotilde rệt 90 số caacutec tuyến đường trục chiacutenh cấp đocirc thị từ caacutec đocirc thị loại 3 trở lecircn được chiếu saacuteng Dịch vụ cung cấp thocircng tin liecircn lạc phaacutet triển nhanh choacuteng phục vụ tiacutech cực cho caacutec yecircu cầu đặt ra của sự phaacutet triển kinh tế - xatilde hội

- Quốc hội Chiacutenh phủ Bộ Xacircy dựng vagrave caacutec bộ ngagravenh đatilde vagrave đang từng bước hoagraven thiện hệ thống caacutec văn bản quy phạm phaacutep luật về lĩnh vực xacircy dựng vagrave phaacutet triển đocirc thị trong đoacute nhiều văn bản luật lần đầu tiecircn đatilde được nghiecircn cứu xacircy dựng vagrave ban hagravenh như Luật Xacircy dựng năm 2003 Luật Nhagrave ở năm 2005 Luật Kinh doanh bất động sản năm 2006 vagrave đặc biệt lagrave Luật Quy hoạch đocirc thị vừa được Quốc hội thocircng qua thaacuteng 6-2009 Caacutec văn bản luật vagrave hệ thống văn bản dưới luật đatilde thường xuyecircn được ragrave soaacutet điều chỉnh để từng bước đi vagraveo cuộc sống goacutep phần quan trọng trong việc tạo hagravenh lang phaacutep lyacute đầy đủ thocircng thoaacuteng hướng tới sự phaacutet triển bền vững hệ thống đocirc thị Việt Nam

Becircn cạnh những kết quả đạt được việc nacircng cấp đocirc thị ở nước ta vẫn đang cograven gặp rất nhiều vấn đề bất cập

- Tỷ lệ phủ kiacuten quy hoạch chi tiết tại caacutec đocirc thị của cả nước cograven thấp Tỷ lệ trung bigravenh trong cả nước hiện nay lagrave khoảng 45 khocircng đồng đều giữa caacutec đocirc thị vagrave vugraveng miền ETHiều đoacute coacute ảnh hưởng lớn đến việc thu huacutet đầu tư bố triacute nguồn lực phaacutet triển cũng như cocircng taacutec quản lyacute xacircy dựng đocirc thị theo quy hoạch

- Tốc độ tăng trưởng vagrave đocirc thị hoacutea cao tại phần lớn caacutec đocirc thị đatilde dẫn đến sự mất cacircn đối trong khả năng đaacutep ứng của hệ thống cơ sở hạ tầng kỹ thuật đocirc thị Mặc dugrave việc cấp nước sạch đatilde được cải thiện đaacuteng kể nhưng tỷ lệ thất thoaacutet thất thu nước bigravenh quacircn vẫn cao từ 20 đến 30 vừa gacircy thất thoaacutet nguồn tagravei nguyecircn quan trọng vừa giảm nguồn thu cho ngacircn saacutech Tigravenh trạng uacuteng ngập tắc nghẽn giao thocircng tại đocirc thị cograven diễn ra phổ biến Caacutec hồ kecircnh mương socircng ngogravei trong đocirc thị với vai trograve điều hogravea vagrave thoaacutet nước mưa đocirc thị vagraveo mugravea mưa lũ iacutet được quan tacircm bảo vệ

15

- Ocirc nhiễm mocirci trường vẫn đang lagrave vấn đề bức xuacutec nhất vagrave chưa coacute lời giải hữu hiệu Nhiều đocirc thị vẫn cograven luacuteng tuacuteng trong việc tigravem ra nguồn lực đầu tư hệ thống cơ sở hạ tầng thoaacutet nước xử lyacute chất thải rắn giao thocircng đocirc thị

- Cocircng taacutec quản lyacute đocirc thị cograven yếu keacutem Những caacuten bộ đatilde qua đagraveo tạo chuyecircn mocircn lĩnh vực xacircy dựng vagrave phaacutet triển đocirc thị mới chỉ chiếm từ 9 đến 11 ở cấp xatilde phường chưa đaacutep ứng được mức độ đogravei hỏi của khối lượng cocircng việc Mặt khaacutec do lĩnh vực quản lyacute đocirc thị vagrave kinh tế đocirc thị cograven lagrave vấn đề khaacute mới mẻ chuacuteng ta vừa lagravem vừa ruacutet kinh nghiệm để phugrave hợp đặc thugrave của nước ta do đoacute ở nhiều nơi vai trograve của chiacutenh quyền đocirc thị trong việc điều phối caacutec đối tượng vagrave điều tiết nguồn lực tham gia trong quaacute trigravenh phaacutet triển đocirc thị cograven coacute nhiều hạn chế dẫn đến thực tế vẫn cograven phổ biến tigravenh trạng thiếu thocircng tin chồng cheacuteo giữa caacutec lĩnh vực

Triacutech ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ vagrave theo ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

Dự aacuten nacircng cấp đocirc thị tại TPHCMNacircng cấp đocirc thị vagrave vấn đề khocircng gian cocircng cộng trong caacutec khu dacircn cư thu nhập thấp trecircn địa

bagraven Thagravenh phố Hồ Chiacute MinhNội dung cocircng việc thực hiện1 ETHường hẽm Nacircng cao nền hẽm mở rộng hẽm vagrave traacuteng hẽm bằng beton cement vagrave beton

nhựa noacuteng2 ETHặt cống thoaacutet nước Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống cống thoaacutet nước thải vagrave nước mưa tại

khu vực3 Cấp nước Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống cấp nước sinh họat đến từng hộ dacircn4 Cấp điện Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống caacutep điện vagrave trụ điện tại khu vực cung cấp điện

sinh họat đến từng hộ dacircn5 Chiếu saacuteng vĩa hegrave Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống dacircy điện vagrave đặt boacuteng đegraven tại caacutec trụ

đảm bảo chiếu saacuteng trong khu vực6 Nghiecircn cứu bổ sung caacutec dịch vụ hạ tầng xatilde hội (Nhagrave trẻ trường mẫu giaacuteo trạm y tế ) Caacutec bước thực hiệnGiai đoạn 1 bắt đều thi cocircng từ thaacuteng 122004 đến 122005 trong lưu vực Tacircn Hoacutea - Lograve Gốm

(khocircng kể thời gian chuẩn bị đầu tư) Bước 1 sect Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp của tất cả cộng đồng người dacircn trong khu vực dacircn cư thu

nhập thấp cần nacircng cấpsect Lập baacuteo caacuteo nghiecircn cứu Tiền khả thi cho togravean dự aacuten trecircn địa bagraven thagravenh phốsect Tiến hagravenh tham khảo yacute kiến cộng đồng vagrave chuẩn bị kế họach sơ bộ nhu cầu cần nacircng

cấpBước 2sect Chuẩn bị kế họach nacircng cấo hogravean chỉnh coacute thảo luận với cộng đồng chuẩn bị thiết kế kỹ

thuật sơ bộ vagrave sọan thảo hồ sơ thầu cho từng goacutei thầu dự kiếnsect Chuẩn bị tagravei liệu hướng dẫn thực hiệnsect Thu thập số liệu thocircng tin cho đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kế hoạch hagravenh động taacutei

định cưsect Lập nghiecircn cứu khả thi cho giai đoạn 1Bước 3

16

Chuẩn bị thiết kế kỹ thuật chi tiết vagrave hoagraven chỉnh hocirc sơ thầuGiai đoạn 2 Khocircng thời gian chuẩn bị đầu tư bắt đầu từ 062006 đến 062007 trecircn địa bagraven caacutec

quận ngograveai Tacircn Hoacutea - Lograve Gốm Sự tham gia của người dacircn Nguyecircn tắc quan trọng nhất của dự aacuten lagrave sự tham gia tự giaacutec vagrave tiacutech cực của cộng đồng

người dacircn vagraveo tất cả caacutec bước thực hiện dự aacuten Caacutec thagravenh viecircn lagrave hộ gia đigravenh trong dự aacuten đều coacute quyền coacute traacutech nhiệm tham gia vagrave cugraveng hưởng lợi từ dự aacuten khocircng phacircn biệt tigravenh trạng cư truacute

Những lợi iacutech đối với người dacircn sau khi nacircng cấp- Bộ mặt khu dacircn cư thay đổi Cống thoaacutet nước tốt khocircng cograven tigravenh trạng ngập uacuteng ETHường hẽm bằng phẳng ngay ngắn an toagraven xe cứu hỏa cứu thương vagraveo đến tận nơi để

xử lyacute kịp thời khi xảy ra sự cố Khu phố được sạch đẹp vệ sinh hạn chế bệnh tật do mocirci trường sống tốt hơn nhiều sacircn

chơi giải triacute cho trẻ em trong khu vực ETHegraven chiếu saacuteng vagraveo ban đecircm thuận lợi cho đi lại vagrave an ninh khu vực Những hộ gia đigravenh thu nhập thấp coacute nhu cầu coacute nhu cầu sẽ được vay vốn sửa chữa nacircng

cấp nhagrave ở hoặc vay vốn để sản xuất kinh doanh - Tigravenh trạng phaacutep lyacute về nhagrave đất Thocircng qua dự aacuten chiacutenh quyền địa phương sẽ tiến hagravenh nhanh việc cấp giấy chứng nhận

quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở cho tất cả caacutec hộ gia đigravenh coacute đủ điều kiện giuacutep họ lagravem ăn sinh sống

Khi coacute giấy tờ nhagrave đầy đủ kết hợp với cơ sở hạ tầng khu vực hoagraven chỉnh sẽ giuacutep cho giaacute trị nhagrave đất của người dacircn trong khu vực dự aacuten gia tăng Việc mua baacuten cầm cố thế chấp đều thuận lợi dễ dagraveng vagrave khocircng khocircng bị eacutep giaacute khi coacute nhu cầu chuyển nhượng

Coacute giấy chứng nhận quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở lagrave một trong những nội dung quan trọng để xem xeacutet việc nhập hộ khẩu cho caacutec thagravenh viecircn trong hộ gia đigravenh chưa coacute hộ khẩu

Coacute giấy chứng nhận quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở sẽ giuacutep cho caacutec hộ gia đigravenh coacute đủ điều kiện tiếp cận với caacutec khoản vay latildei suất phugrave hợp để coacute vốn lagravem ăn hoặc mở rộng sản xuất kinh doanh goacutep phần tăng thecircm thu nhập

Việc học hagravenh của caacutec chaacuteu y tế vagrave caacutec dịch vụ cocircng cộng khaacutec đều thuận lợi ETHồng thời chiacutenh quyền địa phương quản lyacute người dacircn tốt hơn

- Khi mở rộng hẽm coacute một số hộ bị mất hoagraven toagraven nhagrave- đất hoặc khi diện tiacutech nhagrave - đất sau khi giải tỏa nhỏ hơn 15 m2 thigrave phải di dời vagrave được

ETHược bồi thường bằng tiền đối với nhagrave đất bị thu hồi với giaacute thay thế phugrave hợp với giaacute chuyển nhượng thực tế vagrave caacutec khoản hỗ trợ khaacutec Việc di dời sẽ được chiacutenh quyền địa phương thocircng baacuteo chi tiết

Hộ bị di dời coacute thể nhận tiền hoặc đăng kyacute một căn hộ chung cư hoặc một nền nhagrave coacute hạ tầng

dự kiến đến năm 2020 dacircn số thagravenh phố khoảng 10 triệu người (trong đoacute khống chế khoảng 6 triệu dacircn nội thị) vagrave với hơn 2 triệu khaacutech vatildeng lai

Quy hoạch kiến truacutec cảnh quan đocirc thị

Cải tạo caacutec khu nội thagravenh cũ phải bảo đảm giữ gigraven tocircn tạo caacutec di sản văn hoacutea lịch sử caacutec cocircng trigravenh kiến truacutec coacute giaacute trị cải tạo vagrave nacircng cấp cơ sở hạ tầng di chuyển nhagrave ở trecircn vagrave ven kecircnh rạch

17

tăng thecircm diện tiacutech cacircy xanh caacutec cocircng trigravenh phục vụ cocircng cộng di dời ra ngoại thagravenh những cơ sở cocircng nghiệp tiểu thủ cocircng nghiệp gacircy ocirc nhiễm di dời chợ vagrave kho tagraveng khocircng cograven phugrave hợp từng bước cải thiện mocirci sinh mocirci trường đocirc thị

Caacutec khu mới được xacircy dựng theo hướng hiện đại văn minh bền vững chuacute trọng phaacutet triển hệ thống cacircy xanh cocircng viecircn mặt nước tổ chức caacutec khu đocirc thị mới theo hướng coacute cơ sở hạ tầng hiện đại đồng bộ tăng tỷ lệ trung bigravenh tầng cao triệt để khai thaacutec khocircng gian ngầm vagrave trecircn khocircng mật độ xacircy dựng thấo ưu tiecircn đất cho khocircng gian thocircng thoaacuteng xacircy dựng caacutec khu sản xuất caacutec trung tacircm thương mại dịch vụ đagraveo tạo vagrave nghiecircn cứu khoa học caacutec khu nghỉ ngơi giải triacute đaacutep ứng nhu cầu vật chất vagrave tinh thần ngagravey cagraveng cao của nhacircn dacircn

Quy hoạch caacutec khu chức năng

Khu dacircn cư Được phacircn bố tại khu vực nội thagravenh hiện hữu nội thagravenh phaacutet triển vagrave ngoại thagravenh

Về nội thagravenh hiện hữu (12 quận cũ) coacute diện tiacutech 14134 ha dacircn số giữ mức từ 36 - 4 triệu người chỉ tiecircu bigravenh quacircn đất đocirc thị từ 35 - 40 m2người Nội thagravenh hiện hựu cần chỉnh trang cải thiện điều kiện ở sinh hoạt vagrave lagravem việc của cư dacircn giảm mật độ xacircy dựng nacircng tầng cao trung bigravenh hiện nay từ 14 tầng lecircn 24 tầng nacircng cấp cơ sở hạ tầng đocirc thị xử lyacute tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường trả lại khocircng gian xanh sạch tocircn tạo vagrave giữ gigraven di sản lịch sử - văn hoacutea cocircng trigravenh kiến truacutec coacute giaacute trị (hiện đatilde xaacutec định 108 cơ sở cần phải bảo tồn)

Về nội thagravenh phaacutet triển mới (gồm caacutec quận mới) coacute diện tiacutech 30000 ha với số dacircn 22 - 24 triệu người chỉ tiecircu đất đocirc thị 110 m2người (gấp 25 lần nội thagravenh cũ) Vugraveng đocirc thị nagravey cơ sở hạ tầng được xacircy dựng theo hướng hiện đại đồng bộ dagravenh nhiều đất cho cơ sở nghiecircn cứu khoa học giaacuteo dục nghỉ ngơi giải triacute mặt nước cocircng viecircn cacircy xanh khu nhagrave ở cơ sở sản xuất khocircng ocirc nhiễm

Về ngoại thagravenh dacircn số từ 3 - 4 triệu người trong đoacute dacircn số nocircng thocircn lagrave 07 triệu người

Nhigraven chung nhu cầu đất đocirc thị đến năm 2005 lagrave 26000 ha vagrave đến năm 2020 dự kiến tăng lecircn khoảng 90000 haBố triacute cocircng nghiệp Xacircy dựng nhiều khu cocircng nghiệp trecircn quỹ đất 6000 ha thu huacutet 20 lực lượng lao động ưu tiecircn cocircng nghiệp coacute hagravem lượng cocircng nghệ cao iacutet ocirc nhiễm mocirci trường (caacutec khu cocircng nghiệp hiện coacute gần 2000 ha)

Hệ thống trung tacircm dịch vụ của thagravenh phố được tổ chức theo hướng đa trung tacircm bao gồm trung tacircm hagravenh chiacutenh thương mại ngacircn hagraveng văn hoacutea bố triacute tại quận 1 quận 3 quận 5 quận 10 quận Bigravenh Thạnh vagrave mở rộng về Thủ Thiecircm (quận 2) với diện tiacutech khoảng 1700 ha Bố triacute caacutec trung tacircm khu vực tại caacutec cửa ngotilde thagravenh phố như khu A Nam Sagravei Gograven quận 9 quận 12 huyện Bigravenh Chaacutenh

Caacutec trung tacircm chuyecircn ngagravenh Gồm caacutec trung tacircm đagraveo tạo nghiecircn cứu khoa học y tế văn hoacutea thể dục - thể thaohiện coacute được nacircng cấp mở rộng vagrave xacircy dựng mới phugrave hợp với quy hoạch của thagravenh phố trong đoacute coacute khu Đại học Quốc gia (Thủ Đức) 800 ha khu thể dục - thể thao Rạch Chiếc 400 ha khu lịch sử - văn hoacutea - du lịch 400 ha

18

Hệ thống cocircng viecircn cacircy xanh Khai thaacutec cảnh quan socircng Sagravei Gograven socircng Đồng Nai vagrave caacutec socircng rạch lớn khaacutec Bảo tồn caacutec cocircng viecircn hiện hữu (235 ha) cải tạo kecircnh rạch tăng chỉ tiecircu cacircy xanh vugraveng nội thagravenh (2m2người) nội thagravenh mới vagrave đocirc thị ngoại thagravenh (17m2người) Tạo caacutec hồ chứa nước lớn khai thaacutec kecircnh rạch tự nhiecircn higravenh thagravenh caacutec vagravenh đai hagravenh lang xanh bảo tồn rừng tai Cần Giờ Củ Chi Bigravenh Chaacutenh

Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật

Về giao thocircng

Chỉ tiecircu đất giao thocircng bigravenh quacircn 20 - 25m2người khoảng 25 quỹ đất đocirc thị (hiện nay lagrave 12) để ngoagravei hệ thống đường bộ sẽ xacircy dựng hệ thống xe buyacutet xe điện baacutenh sắt (ngầm trecircn cao) đảm bảo vận chuyển hagravenh khaacutech cocircng cộng đạt 50 năm 2020 (hiện nay chưa đến 5)

Đối với đường bộ phải hoagraven chỉnh caacutec tuyến vagravenh đai trục giao thocircng hướng ngoại kết hợp với caacutec cocircng trigravenh đầu mối caacutec nuacutet giao thocircng vagrave bến xe liecircn tỉnh ở caacutec vugraveng ven đocirc gồm đường vagravenh đai ngoagravei (xa lộ vagravenh đai) trục đường cao tốc dự kiến xacircy dựng từ Thủ Thiecircm nối sang quốc lộ 51 (Đồng Nai Bagrave Rịa - Vũng Tagraveu) xa lộ Hagrave Nội quốc lộ 1A cũ vagrave quốc lộ 1A mới đi Biecircn Hogravea vagrave caacutec tỉnh miền Tacircy quốc lộ 13 quốc lộ 22 đi Bigravenh Dương vagrave Tacircy Ninh tỉnh lộ 12 15 16 gắn kết nội - ngoại ocirc thagravenh phố vagrave caacutec tỉnh xung quanh tỉnh lộ 10 15 đi Đức Hogravea Cần Giuộc - Long An đường Vĩnh Phước đi Cần Giờ gắn với caacutec đường vagravenh đai đường trục ngoagravei thagravenh phố

Mở rộng nacircng cấp caacutec trục đường giao thocircng chiacutenh hiện coacute đồng thời xacircy dựng caacutec nuacutet giao thocircng quan trọng vagrave hệ thống tiacuten hiệu nối mạng từ caacutec nuacutet về trung tacircm điều khiển giao thocircng của thagravenh phố bố triacute đều khắp hệ thống caacutec batildei đậu xe caacutec điểm đầu điểm cuối vagrave điểm dừng của mạng lưới xe buyacutet đảm bảo cự li trung bigravenh từ caacutec khu chức năng đến caacutec điểm đỗ trecircn caacutec tuyến vận tải cocircng cộng khoảng từ 500 - 600 m

Xacircy dựng hoagraven chỉnh vagrave hiện đại hệ thống đường tại caacutec khu phaacutet triển mới kết hợp đồng bộ với caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kỹ thuật khaacutec cải tạo nacircng cấp mở rộng cầu Sagravei Gograven cầu Đồng Nai cầu Bigravenh Lợi cầu Bigravenh Triệu cầu Bigravenh Phước cầu Phuacute Cường (nối Củ Chi với Thủ Dầu Một) vagrave một số cầu khaacutec xacircy dựng một số cầu qua socircng Sagravei Gograven như tại Phuacute Mỹ nối đường Bigravenh Thuận qua Caacutet Laacutei (quận 2) để kheacutep kiacuten với vagravenh đai ngoagravei (xa lộ vagravenh đai) tại Thủ Thiecircm xacircy cầu vagrave đường hầm nối quận 1 với Thủ Thiecircm tại An Phuacute (quận 2) nối qua Thanh Đa (Bigravenh Thạnh) tại Thanh Đa nối qua Thủ Đức xacircy cầu Bigravenh Lợi mới để kheacutep kin vagravenh đai trong cầu An Phuacute Đocircng nối quận 12 với quận Thủ Đức Xacircy dựng caacutec cầu qua socircng Đồng Nai như tại quận 9 nối đường cao tốc sang Long Thagravenh vagrave đường vagravenh đai ngoagravei nối sang Nhơn Trạch Trecircn socircng Soagravei Rạp tại Long Thới (Nhagrave Begrave) nối đường cao tốc phiacutea Nam đi Cần Thơ qua socircng Lograveng Tagraveu đi Nhơn Trạch (Đồng Nai) vagrave một số cầu trecircn những socircng rạch khaacutec

Đối với đường sắt xacircy dựng hệ thống đường sắt gắn với mạng lưới đường sắt quốc gia đi caacutec hướng Lộc Ninh miền Tacircy miền Trung vagrave tỉnh Bagrave Rịa - Vũng Tagraveu Xacircy dựng ga tagraveu chiacutenh ở An Bigravenh (Bigravenh Dương) một số ga hagravenh khaacutech trung tacircm ở Bigravenh Triệu (Thủ Đức) ở Tacircn Kiecircn (Bigravenh Chaacutenh) vagrave Thủ Thiecircm (quận 2)Ga Hogravea Hưng sẽ chuyển thagravenh ga đường sắt nội đocirc Xacircy dựng hệ thống giao thocircng đường sắt nội đocirc theo giải phaacutep đi ngầm trecircn cao hoặc trecircn mặt đất nhưng phải đảm bảo mỹ thuật an toagraven vagrave phugrave hợp với khả năng tagravei chiacutenh an ninh vagrave quốc phograveng

19

Đối với đường thủy hạn chế việc mở rộng phaacutet triển cảng trong nội thagravenh cũ như cảng Sagravei Gograven Bến Ngheacute Tacircn Thuận Ba Son xacircy dựng caacutec cảng Hiệp Phước vagrave Cần Giờ để đaacutep ứng nhu cầu vận tải đường thủy caacutec cụm cảng coacute thể tiếp nhận 60 - 70 triệu tấn hagraveng hoacuteanăm Từng bước cải tạo caacutec cảng nội thagravenh phục vụ du lịch trecircn socircng

Tăng cường khai thaacutec tuyến đường thủy caacutec socircng Soagravei Rạp Cacircy Khocirc Cần Giuộc xacircy dựng caacutec cảng socircng ở Phuacute Định Cacircy Khocirc Tacircn Tuacutec Cần Giuộc với cocircng suất trecircn một triệu tấn hagraveng hoacuteanăm duy trigrave một số cảng socircng nhỏ ở socircng Đồng Nai Nhagrave Begravetrong giai đoạn năm 2005-2010 từng bước di chuyển cảng Bigravenh Đocircng vagrave hệ thống bến batildei dọc cảng về cảng mới cải tạo vagrave phục hồi caacutec tuyến kecircnh vagravenh đai vừa kết hợp vận tải vừa giải quyết thoaacutet nước mưa xacircy dựng cảng phục vụ quốc phograveng ở phiacutea Nam thagravenh phố

Đối với hagraveng khocircng nacircng cấp hoagraven thiện sacircn bay Tacircn Sơn Nhất để coacute thể đoacuten 12 triệu hagravenh khaacutech mỗi năm vagrave xacircy dựng sacircn bay Long Thagravenh - Đồng Nai coacute tải trọng 20 - 30 triệu tấn hagravenh khaacutechnăm

Về kỹ thuật mocirci trường đất đai

Cải tạo xacircy dựng hệ thống thoaacutet nước mưa trong đoacute tại khu vực nội thagravenh cũ vận sử dụng hệ thống cống thoaacutet nước mưa - nước bẩn tại khu xacircy dựng mới sử dụng hệ thống kiacuten thoaacutet nước mưa nước bẩn riecircng kết hợp sử dụng hệ thống thoaacutet nước hở gồm caacutec socircng kecircnh rạch hồ chứa

Cải tạo xacircy dựng hệ thống hồ điều hogravea kết hợp với việc tạo cảnh quan vagrave cacircn bằng cục bộ nền xacircy dựng đocirc thị vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

Xacircy dựng caacutec đường ven socircng rạch tại caacutec khu nội thagravenh kết hợp xacircy kegrave vagrave trồng cacircy xanh

Về cấp nước

Nhu cầu cấp nước đến năm 2010 lagrave 2800000 m3ngagravey đecircm vagrave đến năm 2020 lagrave 3635000 m2ngagravey đecircmChỉ tiecircu cấp nước sinh hoạt đến năm 2010 khoảng 150- 180 liacutetngườingagravey với 90 - 95 số dacircn đocirc thị được cấp nước sạch vagrave đến năm 2020 lagrave 180 - 200 liacutetngườingagravey với 95-100 số dacircn đocirc thị được cấp nước sạch

Khai thaacutec hợp lyacute caacutec nguồn nước mặt socircng Sagravei Gograven socircng Đồng Nai vagrave kecircnh Đocircng Củ Chi kết hợp khai thaacutec nước dưới mặt đất tại khu vực Hoacutec Mocircn vagrave vugraveng Bigravenh Hưng (Bigravenh Chaacutenh) ở mức độ hạn chế

Quy hoạch cải tạo hệ thống cũ vagrave xacircy dựng hệ thống mới nhằm hoagraven chỉnh mạng lưới đường ống phacircn phối nước tại khu vực nội thagravenh cũ nội thagravenh phaacutet triển

Về cấp điện

Nguồn cung cấp điện cho thagravenh phố được cacircn đối trong mạng lưới điện quốc gia

20

Cải tạo vagrave xacircy dựng caacutec tuyến 500 kV 220 kV 22 kV vagrave caacutec trạm biến aacutep hiện đại đảm bảo an togravean trong sử dụng vagrave mĩ quan thagravenh phố

Cải tạo nacircng cấp trạm 500 kV Phuacute Lacircm xacircy dựng thecircm caacutec trạm 500 kV ở Nhagrave Begrave Caacutet Laacutei (quận 2) vagrave Bigravenh Chiểu (quận Thủ Đức)

Về thoaacutet nước bẩn vagrave vệ sinh đocirc thị

Cải thiện từng bước vấn đề ocirc nhiểm trecircn caacutec kecircnh rạch bằng caacutec giải phaacutep xử lyacute cục bộ chất thải cải tạo vagrave nacircng cao cocircng lực thoaacutet nước caacutec kecircnh rạch để tự lagravem sạch

Tăng cường giải phaacutep xử lyacute cục bộ nước thải cả hai khu vực nội thagravenh cũ vagrave nội thagravenh mới Tại khu vực nội thagravenh cũ xacircy dựng tuyến cống bao để taacutech đại bộ phận nước thải đến nơi xử lyacute

Xacircy dựng caacutec nhagrave maacutey xử lyacute nước thải tập trung lớn caacute hướng Nhagrave Begrave Vĩnh Lộc Cacircầ Giuộc Caacutet Laacutei vagrave những điểm thiacutech hợp khaacutec

Cải tạo vagrave xacircy dựng batildei chocircn raacutec Đocircng Thạnh Gỏ Caacutet vagrave khu xử lyacute nước Đa Phước Vĩnh Lộc đảm bảo đến năm 2020 100 raacutec thải của thagravenh phố được thu gom vagrave xử lyacute bằng cocircng nghệ hiện đại

Nguồn Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh 30 năm xacircy dựng vagrave phaacutet triển Phan Xuacircn Biecircn - Trần Nhu NXB Giaacuteo dục 2005

II7 Vấn đề tham vấn cộng đồng trong nacircng cấp đocirc thị4 Khaacutei niệmTham vấn cộng đồng lagrave việc một cộng đồng được tham khảo về yacute kiến thaacutei độ vagrave những mối

quan tacircm của họ về một kế hoạch phaacutet triển nagraveo đoacute trong tiến trigravenh lập kế hoạch Đacircy lagrave cơ hội cho mọi người coacute thể bagravey tỏ yacute kiến của họ bằng caacutech nagravey họ coacute thể ảnh hưởng đến caacutec việc ra quyết định Hiện nay đatilde coacute quy chế buộc phải coacute sự tham gia yacute kiến người dacircn trong tiến trigravenh lập kế hoạch vagrave ra quyết định

5 Những việc cần tham gia yacute kiến cộng đồngo Tham gia đoacuteng goacutep yacute kiến cocircng sức kiến thức đất đai vagrave tiền ( tự nguyện hiến đất mở

rộng)o Tham gia ra quyết định như khu vực dacircn cư của migravenh coacute necircn tham gia vagraveo dự aacuten hay

khocircngo Dự aacuten nacircng cấp hay khocircng necircn mở rộng hẻm tới mức nagraveo mặt hẻm trải nhựa hay traacutem

becirc tocircng chọn nguồn nguyecircn vật liệuhellip Tham gia giaacutem saacutet quaacute trigravenh thực hiện dự aacuten3Caacutec bước tham vấn cộng đồngTham vấn cộng đồng - một tiến trigravenh gồm 6 bước- 1048713 Bước 1 Xaacutec định caacutec mục tiecircu của cocircng- Để lagravem gigrave Nhằm tigravem hiểu thaacutei độ hay hagravenh động của chiacutenh quyền địa phương vagrave cộng

đồng thocircng qua những phản hồi về bản phaacutec thảo kế hoạch hay tạo cơ hội cho cộng đồng lựa chọn một dự aacuten phaacutet triển nagraveo đoacute dẫn đến sự đồng thuận vagrave cugraveng thực hiện

- 1048713 Bước 2 Chọn lựa phương phaacutep lấy yacute kiến cộng đồng

21

- Xem xeacutet một loạt caacutec phương phaacutep vagrave chọn lựa phương phaacutep nagraveo thiacutech hợp nhất với mục tiecircu vagrave tiếp cận đuacuteng đối tượng

- 1048713 Bước 3 Xaacutec định caacutec nhoacutem dacircn sẽ bị ảnh hưởng bởi hoạt động cụ thể của dự aacuten- Xaacutec định ranh đầu tư đến đacircu đồng thời xaacutec định nhoacutem dacircn cư nagraveo sẽ tham gia vagraveo tiến

trigravenh tư vấn Đoacute lagrave ở địa bagraven nagraveo đặc điểm của những người tham gia như nocircng dacircn phụ nữ tuổi taacutec vv

- 1048713 Bước 4 Chuẩn bị kế hoạch chi tiết- Bao gồm việc xaacutec định- - Caacutec mục tiecircu đatilde được xaacutec định lagrave gigrave- - Sử dụng phương phaacutep thiacutech hợp nagraveo- - Caacutec nhoacutem cộng đồng nagraveo bị ảnh hưởng- - Xacircy dựng nội dung sơ bộ để lấy yacute kiến cộng đồng (biểu mẫu phiếu khảo saacutet)- - Tổ chức như thế nagraveo (thời gian địa điểm người điều hagravenhhellip)- 1048713 Bước 5 Thực hiện phương phaacutep lấy yacute kiến- Bước nagravey được thực hiện căn cứ trecircn kế hoạch chi tiết đatilde vạch ra- Họp cộng đồng cử người coacute uy tiacuten vagrave được tập huấn nắm rotilde nội dung kế hoạch đứng ra

hướng dẫn coacute người gợi yacute vagrave necircu vấn đề ghi cheacutep biecircn bản thocircng qua vagrave biểu quyết- Lấy yacute kiến bằng phiếu Tư vấnchiacutenh quyền địa phươngChủ đầu tư đứng ra chuẩn bị nội

dung hướng dẫn cho Đại diện cộng đồng phaacutet phiếu vagrave thu hồi- 1048713 Bước 6 Đưa yacute kiến phản hồi của cộng đồng vagraveo tiến trigravenh ra quyết định- Phacircn tiacutech caacutec thocircng tin nhận được vagrave cacircn nhắc giaacute trị của chuacuteng xem thocircng tin nagraveo cần

đưa vagraveo bản phaacutec thảo đề aacutenbull Caacutec becircn liecircn quan- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan lagrave tất cả những người những tổ chức coacute traacutech nhiệm vagrave lợi

iacutech liecircn quan đến hoạt động một vấn đề cụ thể- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan cograven bao gồm những nhagrave ra quyết định cũng như những

người bị ảnh hưởng bởi một quyết định- Cộng đồng lagrave một trong số caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan chịu taacutec động bởi caacutec quyết định

lập kế hoạch phaacutet triểnIII Caacutec bước thực hiện nacircng cấp đocirc thị31 Bước 1 Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp vagrave lập kế hoạch nacircng cấp cộng đồng (CUP sơ bộ)311 Khảo saacutet thực địa (thời gian thực hiện 3 thaacuteng)312 Khảo saacutet địa chất địa higravenh (25 thaacuteng)313 Lập phương aacuten quy hoạch sơ bộ (3 thaacuteng)314 Tham vấn cộng đồng thống nhất phương aacuten quy hoạch315 Thoả thuận quy hoạch giao thocircng caacutec tuyến hẻm với caacutec quận (1 thaacuteng)316 Lập CUPs sơ bộKhảo saacutet kinh tế - xatilde hội (2 thaacuteng)32 Bước 2 Lập thiết kế cơ sở CUPs hoagraven chỉnh RAP vagrave ĐTM321 Lập thiết kế cơ sở (3 thaacuteng)s(ii) Khai toaacuten chi phiacute đầu tư(iii) Trigravenh duyệt thiết kế cơ sở(iv) Thoả thuận đấu nối hạ tầng kỹ thuật vagrave phograveng chaacutey chữa chaacutey (PCCC) (3 thaacuteng)322 Lập CUPs hoagraven chỉnh (5 thaacuteng)- Tư vấn tổ chức họp CĐ lấy yacute kiến caacutec caacute nhacircn tổ chức coacute liecircn quan về phương aacuten thiết kế

đoacuteng goacutep kinh phiacute thực hiện dự aacuten phương aacuten di dời taacutei định cưhellip

22

- Điều tra kinh tế xatilde hội vagrave đưa ra caacutec toacutem tắt về qui mocirc khu vực nacircng cấp tigravenh higravenh kinh tế xatilde hội khu vực nacircng cấp

323 Lập RAP (6 thaacuteng)- Điều tra caacutec hộ bị ảnh hưởng + Điều tra về số hộ bị ảnh hưởng diện tiacutech nhagrave đất bị ảnh hưởng sau đoacute sẽ chiết tiacutenh cụ thể

diện tiacutech bị ảnh hưởng của từng căn nhagrave để đưa vagraveo bảng khảo saacutet (phục vụ lập RAP) của từng hộ gia đigravenh với bản vẽ tỉ lệ 1200 rất chi tiết

- Khảo saacutet kinh tế - xatilde hội (Bảng hỏi xin xem phụ lục 4)+ Khảo saacutet tổng thể hiện trạng toagraven khu về quy mocirc hộ gia đigravenh tigravenh trạng cư truacute việc lagravem vagrave

thu nhập tigravenh trạng nhagrave ở- Đaacutenh giaacute mức bồi thường- Đaacutenh giaacute về mức bồi thường nhagrave đất- Đề xuất caacutec khu TĐC324 Lập ĐTM (6 thaacuteng)325 Lập CEMP- Mocirc tả điều kiện mocirci trường vagrave xaacutec định caacutec vấn đề về mocirci trường magrave cộng đồng đang gặp

phải vagrave được xếp hạng theo tiến trigravenh tham gia nhiều phiacutea- Đaacutenh giaacute caacutec phương aacuten thay thế nhằm giải quyết caacutec vấn đề trecircn vagrave tigravem giải phaacutep thiacutech hợp- Xaacutec định caacutec nhu cầu về cơ sở hạ tầng (tuyến cống chiacutenh hệ thống thu gom raacutec cấp thagravenh phố

hellip) để hỗ trợ hiệu quả cho cấp cộng đồng- Đề nghị caacutec biện phaacutep giảm thiểu taacutec động cần được thực hiện ở cấp cộng đồng vagrave caacutec điều

chỉnh cho cơ sở hạ tầng vagrave dịch vụ cơ bản cấp thagravenh phố nhằm hỗ trợ cho caacutec biện phaacutep giảm thiểu nagravey Caacutec biện phaacutep giảm thiểucaacutec hiệu chỉnh nagravey cần được phản aacutenh vagrave hạch toaacuten đủ vagraveo thiết kế kỹ thuật vagrave baacuteo caacuteo đầu tư

- Xaacutec định caacutec cơ cấu thể chế tại cấp cộng đồng nhằm xacircy dựng vận hagravenh vagrave bảo dưỡng tiểu dự aacuten bao gồm caacutec hagravenh động giảm thiểu taacutec động bất lợi

- Xacircy dựng chương trigravenh quan trắc coacute sự tham gia của cộng đồngTham vấn vagrave phổ biến thocircng tin326 Chuẩn bị EMP-Caacutec biện phaacutep giảm thiểu-Tăng cường thể chế vagrave đagraveo tạo-Quan trắc mocirci trường33 Bước 3 Lập thiết kế chi tiết vagrave hồ sơ mời thầu331 Lập thiết kế chi tiết (3 thaacuteng)332 Hồ sơ mời thầu xacircy lắp- Phaacutet hagravenh hồ sơ yecircu cầu- Chuẩn bị hồ sơ đề xuất- Đaacutenh giaacute hồ sơ đề xuất- Trigravenh duyệt thẩm định vagrave phecirc duyệt kết quả chỉ định thầu- Thương thảo hoagraven thiện vagrave kyacute kết hợp đồng34 Bước 4 Bồi thường vagrave giải phoacuteng mặt bằng (12 thaacuteng)341 Tuyecircn truyền vận động dacircn hiến đất(i) Lập hồ sơ thực hiện bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư(ii) Thagravenh lập Hội đồng bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư của dự aacuten (HĐBTGPMB)(iii) Bagraven giao ranh mốc(iv) Lập phương aacuten PATT

23

(v) Họp dacircn cocircng bố phương aacuten tổng thể(vi) Quyết định thu hồi đất(vii) Giải quyết khiếu nại đối với quyết định thu hồi đất(viii) Đo vẽ thu thập thocircng tin phaacutep lyacute nhagrave đất(ix) Aacutep giaacute bồi thường(x) Bagraven giao mặt bằng thi cocircng xacircy lắp35 Bước 5 Thi cocircng xacircy lắp351 Đấu thầu thi cocircng (quy trigravenh thời gian tuyển chọn nhagrave thầu)352 Chia địa bagraven theo phường để thi cocircng36 Bước 6 Tổ chức thi cocircng(ii) Tư vấn thiết kế(iii) Tư vấn giaacutem saacutet(iv) Chiacutenh quyền địa phương(v) Giaacutem saacutet cộng đồng(vi) Nhagrave thầu thi cocircng37 Bước 7 Nghiệm thu quyết toaacuten vagrave bagraven giao cocircng trigravenh371 Nghiệm thu bagraven giao cocircng trigravenh- Nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng phải tự tổ chức nghiệm thu caacutec cocircng việc xacircy dựng đặc biệt caacutec

cocircng việc bộ phận bị che khuất Bộ phận cocircng trigravenh caacutec hạng mục cocircng trigravenh vagrave cocircng trigravenh trước khi yecircu cầu chủ đầu tư nghiệm thu Đối với những cocircng việc xacircy dựng đatilde được nghiệm thu nhưng chưa thi cocircng ngay thigrave trước khi thi cocircng xacircy dựng phải nghiệm thu lại Đối với cocircng việc giai đoạn thi cocircng xacircy dựng sau khi nghiệm thu được chuyển nhagrave thầu khaacutec thực hiện tiếp thigrave phải được nhagrave thầu đoacute xaacutec nhận nghiệm thu

- Chủ đầu tư coacute traacutech nhiệm tổ chức nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng kịp thời sau khi coacute phiếu yecircu cầu nghiệm thu của nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng Nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng được phacircn thagravenh

+ Nghiệm thu từng cocircng việc xacircy dựng trong quaacute trigravenh thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu bộ phận cocircng trigravenh xacircy dựng giai đoạn thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu hoagraven thagravenh hạng mục cocircng trigravenh cocircng trigravenh xacircy dựng để đưa vagraveo sử dụng- Caacutec hạng mục cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh vagrave cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh chỉ được

pheacutep đưa vagraveo sử dụng sau khi được chủ đầu tư nghiệm thu372 Quyết toaacuten- Chủ đầu tư lập hồ sơ quyết toaacuten baacuteo caacuteo chủ quản đầu tư sau khi cocircng trigravenh hoagraven thagravenh- Hồ sơ quyết toaacuten gồm 37Sổ tay hướng dẫn thực thi+ Tờ trigravenh xin phecirc duyệt hồ sơ quyết toaacuten+ Caacutec hồ sơ thanh toaacuten từng giai đoạn+ Bản tổng hợp giaacute trị quyết toaacuten cocircng trigravenh+ Caacutec văn bản liecircn quan38 Bước 8 Duy tu vagrave bảo dưỡng cocircng trigravenhĐối với chi phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec đường hẻm hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng họng

nước cứu hỏa thigrave Ngacircn saacutech sẽ cấp phaacutet hoagraven toagraven vagrave giao cho một số cơ quan đơn vị chức năng thực hiện như sau

- Phograveng Quản lyacute đocirc thị quậnhuyện sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute caacutec đường hẻm- Cocircng ty Thoaacutet nước sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute hệ thống thoaacutet nước- Cocircng ty Chiếu saacuteng cocircng cộng sẽ quản lyacute hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng ở caacutec con hẻm

24

- Đơn vị Phograveng chaacutey chữa chaacutey sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec họng cứu hoả

- Vận hagravenh vagrave bảo dưỡng hệ thống cấp nước sẽ được caacutec Cocircng ty Cấp nước đảm nhiệm Phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng được ghi trong hoaacute đơn tiền nước

III Những vấn đề phaacutet sinh trong nacircng cấp đocirc thịIV1 Quy hoạch đocirc thị chưa phugrave hợp với yecircu cầu bảo vệ mocirci

trường - Quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute tương đối nhanh đatilde coacute những ảnh hưởng đaacuteng kể đến mocirci

trường vagrave tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn đến sự cacircn bằng sinh thaacutei+ Tagravei nguyecircn đất bị khai thaacutec triệt để để xacircy dựng đocirc thị lagravem giảm diện tiacutech cacircy xanh

vagrave mặt nước gacircy ra uacuteng ngập+ Đất nocircng nghiệp bị chiếm dụng ảnh hưởng đến vấn đề an toagraven lương thực quốc gia

vagrave đời sống nhacircn dacircn+ Nguồn tagravei nguyecircn nước bị suy + Lượng chất thải gia tăng nhanh choacuteng trong đoacute chất thải nguy hại ngagravey cagraveng nhiều+Bugraveng nổ giao thocircng cơ giới gacircy ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute vagrave tiếng ồn nghiecircm

trọng+ Aacutep lực đaacuteng kể về nhagrave ở vagrave vệ sinh mocirci trường higravenh thagravenh caacutec khu nhagrave ổ chuột

vagrave khu nghegraveo đocirc thị- Những nguyecircn nhacircn chiacutenh của tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường tại caacutec đocirc thị+ Caacutec vấn đề mocirci trường chưa được đề cập đầy đủ vagrave quan tacircm đuacuteng mức trong quy

hoạch xacircy dựng đocirc thị+ Vấn đề cơ sở hạ tầng kỹ thuật đocirc thị hệ thống thoaacutet nước thu gom vagrave xử lyacute raacutec

xử lyacute nước thải giảm ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn chưa được chuacute yacute đuacuteng mức + Cocircng taacutec triển khai thực hiện cho đến nay vẫn cograven chậm chưa hiệu quả vagrave chưa

chứng tỏ được tầm quan trọng của việc bảo vệ mocirci trường trong quy hoạch xacircy dựng đocirc thị

+ Chưa coacute caacutec biện phaacutep hữu hiệu trong chỉ đạo vagrave quản lyacute quy hoạch xacircy dựng Tigravenh trạng xacircy dựng lộn xộn tại caacutec đocirc thị lớn lagrave một vấn đề bức xuacutec đogravei hỏi

những biện phaacutep quản lyacute cấp baacutech vagrave hiệu quả nếu khocircng caacutei giaacute phải trả cho việc giải quyết hậu quả mocirci trường sẽ lagrave vocirc cugraveng lớn Cocircng taacutec quản lyacute quy hoạch xacircy dựng lagrave bước tiếp theo vagrave cụ thể hoaacute của cocircng taacutec lập quy hoạch xacircy dựng đocirc thị một yếu tố then chốt trong việc xacircy dựng caacutec đocirc thị bền vững vagrave hoagrave hợp với mocirci trường

IV2 Gia tăng dacircn số đocirc thị vagrave vấn đề di dacircnDacircn số tăng chậm hoặc cacircn đối với sự phaacutet triển sẽ goacutep phần quan trọng vagraveo thuacutec đẩy

nền kinh tế phaacutet triển cho pheacutep tăng tiacutech luỹ cả vốn vật chất kỹ thuật vagrave nguồn nhacircn lực tạo điều kiện phaacutet triển việc lagravem vagrave đem lại một mocirci trường sống trong sạch hơn Nhưng trong quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị vấn đề dacircn số lại đang đi ngược lại với điều kiện noacutei trecircn Dacircn số ngagravey một tăng vagrave sự di dacircn lagravem mất ổn định giữa caacutec đocirc thị Do nhu cầu việc lagravem vagrave điều kiện sống magrave người lao động tự tigravem cho migravenh nơi truacute chacircn mới tại

25

caacutec đocirc thị phaacutet triển họ bị hấp dẫn bởi một số thagravenh phố vagrave khu cocircng nghiệp lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh Hải Phograveng Đagrave Nẵng Hạ Longtừ đoacute tạo necircn sự bất cacircn đối về lao động giữa caacutec đocirc thị với nhau

Từ đoacute dẫn tới nhiều vấn đề phải giải quyết như nhagrave ở dịch vụ thocircng tin giaacuteo dục chăm soacutec y tế cơ sở hạ tầng việc lagravem ocirc nhiễm mocirci trường Trong điều kiện nền kinh tế chưa phaacutet triển như hiện nay ở nước ta vấn đề việc lagravem ở caacutec vugraveng đocirc thị nổi lecircn khaacute gay gắt Hiện tượng thất nghiệp thu nhập thấp tất yếu sẽ lagravem nảy sinh caacutec hiện tượng xatilde hội tiecircu cực khaacutec Vấn đề dacircn số đocirc thị ở nước ta hiện nay vagrave trong những năm tới sẽ vẫn cograven lagrave một thực trạng nan giải nếu như quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị khocircng được thực hiện coacute hiệu quả

IV3 Xoacutem liều xoacutem bụi - ung nhọt của đocirc thị được nacircng cấp hiện đại- Tuy Đảng vagrave Chiacutenh phủ đatilde coacute rất nhiều biện phaacutep để giải quyết vấn đề nhagrave ở

nhưng tigravenh higravenh nhagrave ở đocirc thị vẫn đang rất căng thẳng trecircn tất cả caacutec mặt phaacutet triển mới cải tạo mua baacuten chuyển dịch vagrave quản lyacute Nếu khocircng coacute những giải phaacutep hiệu quả thigrave sự taacutec động của nhagrave ở sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến phaacutet triển kinh tế - xatilde hội noacutei chung vagrave đến sự phaacutet triển đocirc thị Vấn đề nagravey được đề cập đến bởi caacutec chiacutenh saacutech mang tiacutenh quốc gia do đoacute nếu khocircng coacute hướng đi đuacuteng đắn thigrave sẽ để lại những hậu quả rất lớn vagrave lacircu dagravei muốn khắc phục phải rất khoacute khăn vagrave tốn keacutem

- Diện tiacutech nhagrave ở bigravenh quacircn đầu người tại caacutec đocirc thị nước ta cograven quaacute thấp (54m2người) Chất lượng nhagrave ở khocircng bảo đảm caacutec điều kiện về hạ tầng mocirci trường đều keacutem cỏi Nhagrave ổ chuột cograven chiếm tỷ trọng đaacuteng kể tại caacutec đocirc thị Cung cầu mất cacircn đối nghiecircm trọng cộng với những taacutec động của chiacutenh saacutech khocircng hợp lyacute lagravem cho giaacute nhagrave ở quaacute cao so với thu nhập của nhacircn dacircn đocirc thị Ngoagravei ra việc xacircy dựng nhagrave ở tự phaacutet lagravem cho cocircng taacutec quy hoạch gặp nhiều rắc rối

- Quaacute trigravenh chạy đua nacircng cấp đocirc thi đatilde tạo necircn những sự đối lập khaacutec biệt trong cuộc sống của những người dacircn sinh sống trograven cugraveng một đocirc thị hoặc caacutec đocirc thị khaacutec nhau Becircn cạnh những khu nhagrave cao tầng lại khocircng thiếu những khu nhagrave ổ chuột xoacutem liều xoacutem bụi Vagrave chiacutenh điều nagravey cũng lagravem cho vấn đề mocirci trường ở đacircy trở necircn ocirc nhiễm trầm trọng hơn

- Hagrave Nội đatilde từng coacute ba khu nhagrave ở khocircng chiacutenh thức lớn higravenh thagravenh từ những năm 90 của thế kỷ XX lagrave khu chứa trọ Phuacutec Xaacute khu batildei raacutec Thagravenh Cocircng vagrave khu xoacutem liều Thanh Nhagraven với số lượng dacircn ở mỗi khu khoảng 400 người Ngoagravei ra Hagrave Nội cograven coacute hơn 20 xoacutem liều xoacutem bụi nhỏ với mỗi xoacutem từ 5 - 10 hộ dacircn nằm rải raacutec trong caacutec quận huyện khaacutec trecircn caacutec khu đất cocircng hoặc ven socircng hồ

Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đatilde từng coacute 67000 căn nhagrave ổ chuột vagrave trong đoacute coacute 24000 hộ sống ven kecircnh rạch

Tại thagravenh phố Huế coacute 770 hộ với 4483 nhacircn khẩu sống trecircn Thượng Thagravenh vagrave Eo Bagraveu trong khu Thagravenh cổ với diện tiacutech xacircy dựng traacutei pheacutep lagrave 31500m2

IV4 Ảnh hưởng đến đời sống tinh thần nhacircn dacircn- Mở rộng đất đai vagrave quy hoạch lại khu vực lagrave sự cần thiết trong quaacute trigravenh nacircng

cấp đocirc thị Nhưng một vấn đề đặt ra lagrave một số vugraveng trong đoacute lagrave chugravea chiền vagrave nghĩa địa

26

do đoacute việc giải toả gặp rất nhiều khoacute khăn Đoacute lagrave một phần trong cuộc sống tacircm linh vagrave tinh thần của người dacircn Trong quaacute trigravenh quy hoạch đất sẽ khocircng traacutenh khỏi những tổn thương tới người dacircn

- Mặt khaacutec hầu hết caacutec khu nghĩa trang nghĩa địa chưa coacute hệ thống thoaacutet nước đảm bảo vệ sinh việc thoaacutet nước hoagraven toagraven dựa vagraveo độ dốc địa higravenh tự nhiecircn thoaacutet trực tiếp ra caacutec ao hồ ruộng trũng xung quanh Chưa coacute hệ thống mương bao để thu gom nước thải thấm từ xaacutec chết phacircn hủy ra Kết quả khảo saacutet chất lượng nước mặt vagrave nước ngầm trong khu vực nghĩa trang vagrave dacircn cư xung quanh tại một số đocirc thị cho thấy độ pH thường thiecircn về axiacutet hagravem lượng coliform vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 20 - 4000 lần hagravem lượng BOD vagrave COD vượt từ 2 đến hơn 15 lần hagravem lượng NO3 gấp 2 - 100 lần Do đoacute với những vugraveng đocirc thị quy hoạch gần đoacute đogravei hỏi caacutec nhagrave chức traacutech đưa ra những phương aacuten phugrave hợp

IV5 Laacute phổi của đocirc thị bị tagraven phaacute- Tại caacutec vugraveng đocirc thị hoacutea nhanh bộ khung bảo vệ mocirci trường lagrave những vagravenh đai

xanh khocircng được quy hoạch vagrave bảo vệ Chỉ tiecircu đất để trồng cacircy xanh trong caacutec đocirc thị quaacute thấp trung bigravenh mới đạt 05m2người Tại hai thagravenh phố lớn lagrave Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh con số nagravey cũng khocircng quaacute 2m2người chỉ bằng 110 chỉ tiecircu cacircy xanh của caacutec thagravenh phố tiecircn tiến trecircn thế giới Một số di sản văn hoacutea lịch sử vagrave một số di tiacutech vugraveng cacircy xanh bảo vệ mocirci trường đang bị vi phạm tagraven phaacute nặng

- Hệ thống khocircng gian xanh - laacute phổi của đocirc thị - hầu như chưa được chuacute yacute vagrave caacutec cơ quan quản lyacute chưa hoạch định chiacutenh saacutech đối với vấn đề nagravey Quan niệm về vấn đề cacircy xanh bảo vệ mocirci trường chỉ đơn thuần lagrave trồng cacircy trecircn đường phố để che nắng Chọn cacircy trồng hết sức tugravey tiện khocircng coacute yacute tưởng đặc trưng gacircy necircn tigravenh trạng caacutec đocirc thị ngoagravei Bắc như thagravenh phố Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Việt Trigrave Hải Phograveng coacute một số loại cacircy giống nhau như xagrave cừ phượng sữa tử vi tagraveu Caacutec đocirc thị loại III kể từ Quảng Nam trở vagraveo cũng vậy viết dầu nước trứng caacute khocircng tạo được neacutet đặc trưng cacircy xanh gacircy ấn tượng của mỗi đocirc thị

- Cocircng viecircn để vui chơi giải triacute hầu như rất iacutet Diện tiacutech caacutec cocircng viecircn chức năng cũng rất hạn hẹp (05 - 4ha) vagrave chỉ lagrave nơi nghỉ ngơi thư giatilden ngắm cảnh như caacutec vườn hoa ở Huế Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Hưng Yecircn

IV6 Giao thocircng đocirc thị vagrave mocirci trường - Nacircng cacircp đocirc thị đogravei hỏi sự nacircng cấp toagraven diện về mọi mặt một trong số những

yếu tố đoacute lagrave nacircng cấp về giao thocircng Khi đocirc thị phaacutet triển kegravem theo đoacute lagrave sự gia tăng về phương tiện giao thocircng Thực tế diện tiacutech đất giao thocircng đocirc thị khocircng đủ mạng lưới đường giao thocircng phacircn bố khocircng đồng đều thocircng số kỹ thuật tuyến đường rất thấp hagravenh lang đường luocircn bị lấn chiếm Theo số liệu thống kecirc tại caacutec đocirc thị lớn caacutec chỉ tiecircu về hạ tầng giao thocircng cũng rất thấp chỉ đaacutep ứng được khoảng 35 - 40 so với nhu cầu cần thiết như tại Hagrave Nội diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 78 mật độ đường đạt 389kmkm2 tại thagravenh phố Hồ Chiacute Minh diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 75 mật độ đường đạt 388kmkm2 Caacutec chỉ tiecircu giao thocircng tại caacutec đocirc thị loại thấp hơn cũng nhỏ hơn nhiều so với yecircu cầu cần thiết Diện tiacutech caacutec điểm đỗ xe đạt 25 song chưa coacute quy

27

hoạch cụ thể Mật độ đường chiacutenh đạt 40 mật độ của đường liecircn khu vực phacircn khu vực thấp nhất chỉ đạt 20 - 30 so với yecircu cầu

Khocircng đaacutep ứng được yecircu cầu về giao thocircng đatilde để lại những hậu quả- Tai nạn giao thocircng Tigravenh higravenh tai nạn giao thocircng ở nước ta đặc biệt trong khu

vực đocirc thị hết sức nghiecircm trọng thuộc vagraveo nhoacutem cao nhất thế giới Tuy chỉ số về số vụ tai nạn giao thocircng10000 phương tiện khocircng cao hơn nhiều so với caacutec nước khaacutec trong khu vực song chỉ số người chếttổng số người bị thương lagrave đặc biệt cao magrave nguyecircn nhacircn chiacutenh lagrave do phương tiện chủ đạo trong giao thocircng đocirc thị lagrave xe hai baacutenh

- Ugraven tắc giao thocircng Ugraven tắc giao thocircng trong caacutec đocirc thị đang vagrave ngagravey cagraveng trở necircn bức xuacutec đặc biệt tại caacutec đocirc thị vừa vagrave lớn Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đang phải gaacutenh chịu những hậu quả nặng nề do ugraven tắc giao thocircng gacircy ra

- Ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn gia tăng ocirc nhiễm bụi khiacute thải vagrave tiếng ồn do caacutec hoạt động giao thocircng gacircy ra Ugraven tắc giao thocircng phố hoacutea quốc lộ tỉnh lộ hoạt động xacircy dựng hạ tầng vagrave khu dacircn cư goacutep phần lagravem gia tăng mức độ ocirc nhiễm Ocirc nhiễm tiếng ồn giao thocircng vagrave caacutec ảnh hưởng tới sức khỏe người dacircn đocirc thị lớn hơn nhiều so với caacutec đocirc thị khaacutec trecircn thế giới Theo kết quả nghiecircn cứu giaacute trị mức ồn tăng từ 2 - 5dBA do cấu truacutec nhagrave ống liền kề baacutem dọc theo caacutec tuyến đường Sự bố triacute khocircng hợp lyacute caacutec khu chức năng trong đocirc thị lagravem nghiecircm trọng thecircm ocirc nhiễm tiếng ồn nhất lagrave đối với trường học bệnh viện cocircng sở vagrave khu dacircn cư Giaacute trị tiếng ồn vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 1 - 15dBA

IV7 Vấn đề chất thải rắn- Lagraven soacuteng nacircng cấp đocirc thị thiếu quy hoạch vagrave khocircng được kiểm soaacutet khiến Việt

Nam phải đối mặt với caacutec thaacutech thức lớn cơ sở hạ tầng quaacute yếu keacutem năng lực quản lyacute của chiacutenh quyền cograven hạn chế nhận thức của cộng đồng cũng cograven thấp đặc biệt lượng chất thải rắn tăng nhanh Nếu trung bigravenh một người một ngagravey thải ra 1kg raacutec thigrave ở TpHCM lượng raacutec thải ra mỗi ngagravey gần 7000 tấn Hagrave Nội lagrave trecircn 3500 tấn Caacutec đocirc thị khaacutec tiacutenh bigravenh quacircn 07kg raacutecngười vagrave số lượng raacutec thải thải ra ở caacutec đocirc thị ngagravey cagraveng coacute xu hướng nhiều hơn Chất thải rắn ngagravey cagraveng gia tăng magrave vấn đề xử lyacute vẫn chưa tigravem được hướng đi tốt Hiện nay phần lớn raacutec thải được xử lyacute bằng caacutech chocircn lấp nhưng nhiều nơi chocircn lấp khocircng hợp vệ sinh

- Theo số liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc gia cho thấy coacute tới 1125 chiếm 44 sử dụng batildei chocircn lấp đơn sơ khocircng đảm bảo vệ sinh Việc giảm thiểu raacutec thải luocircn lagrave yecircu cầu đầu tiecircn vagrave quan trọng nhất đối với phaacutet triển đocirc thị

- Nguy cơ gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt vagrave nước ngầm gia tăngNguồn bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn

Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

VIPhương phaacutep quản liacute mocirci trường trong nacircng cấp đocirc thịVI1 Trong quaacute trigravenh xacircy dựng mở rộng đocirc thị

28

- Cải tiến hệ thống bơm thoaacutet nước xacircy dựng hệ thống bơm thoaacutet nước cho caacutec khu vực nằm tương đối thấp Bảo tồn những khu đất cho nhu cầu cải tiến hệ thống kecircnh rạch trong tương lai Cải thiện hệ thống kiểm soaacutet thủy lực hiện coacute

- Giảm thiểu phaacutet thải chất ocirc nhiễm hạn chế những hoạt động thường xuyecircn coacute phaacutet sinh chất ocirc nhiễm sử dụng nhiecircn liệu hay năng lượng sạch (gasđiện)

- Cải thiện hệ thống quản lyacute điều hagravenh giao thocircng đocirc thị để traacutenh ugraven tắc giao thocircng Kiểm soaacutet tốt hơn caacutec luồng giao thocircng đảm bảo giao thocircng thocircng suốt khocircng tắc nghẽn Phaacutet triển mạng lưới thocircng tin liecircn lạc giữa caacutec caacute nhacircn caacutec tổ chứchellip hạn chế nhu cầu đi lại của cộng đồng sẽ goacutep phần giảm nguồn ocirc nhiễm gacircy ra từ caacutec phương tiện giao thocircng

- Bố triacute tập trung caacutec cơ sở sản xuất vagraveo khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển ra ngoại thagravenh quy hoạch từng nhoacutem ngagravenh sản xuất cụ thể đối với từng khu cocircng nghiệp nhất định Aacutep dụng cocircng cụ thu phiacute mocirci trường vagrave cấp giấy pheacutep xả thải đối với từng loại chất ocirc nhiễm cho từng đơn vị sản xuất coacute kiểm tra định kỳ

- Hạn chế tigravenh trạng đổ chất thải rắn bừa batildei xuống lograveng đường vỉa hegrave ao hồ cống ratildenh vagrave những nơi cocircng cộng Xử lyacute chất thải rắn bằng caacutec giải phaacutep cocircng nghệ thiacutech hợp cho mỗi loại đocirc thị Nacircng cao chất lượng vagrave tiacutenh cơ động của thiết bị thu gom vận chuyển xử lyacute chất thải rắn kể cả chế tạo caacutec phương tiện chuyecircn dugraveng thiacutech hợp cho mỗi vugraveng

- Kiecircn quyết xử lyacute caacutec vi phạm luật mocirci trường Coacute chế độ khen thưởng hay xử phạt hagravenh chiacutenh hợp lyacute Thường xuyecircn tuyecircn truyền trecircn caacutec phương tiện truyền thocircng đại chuacuteng nhằm nacircng cao nhận thức của người dacircn thagravenh thị trong việc chấp hagravenh vagrave thực hiện luật bảo vệ mocirci trường noacutei chung vagrave caacutec qui tắc vệ sinh đocirc thị noacutei riecircng

VI2 Trong quaacute trigravenh cải tạo hạ tầng kĩ thuật đocirc thị- Quản lyacute chặt chẽ quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute - cocircng nghiệp hoaacute để bảo vệ vagravenh đai

xanh Xacircy dựng cảnh quan đocirc thị xanh sạch đẹp đảm bảo khocircng gian xanh đocirc thị bao gồm hệ thống caacutec mảng xanh đocirc thị vagravenh đai xanh đocirc thị vagrave mặt nước xanh sạch đẹp của cảnh quan đocirc thị

- Xacircy dựng nacircng cấp hệ thống cấp thoaacutet nước cho đocirc thị một caacutech hợp lyacute đảm bảo phục vụ tốt nhu cầu của người dacircn

- Xacircy dựng caacutec batildei chocircn lấp chất thải hợp lyacute vệ sinh vagrave an toagraven Tăng cường cocircng taacutec queacutet dọn vệ sinh đường phố phun nước tưới cacircy vagrave tưới đường Đảm bảo caacutec chất thải trong mọi hoạt động tại đocirc thị được taacutei sử dụng quản lyacute xử lyacute thiacutech hợp đảm bảo tiecircu chuẩn MT cho pheacutep

- Tăng cường vagrave đẩy mạnh caacutec hoạt động quản lyacute vagrave bảo vệ MT đocirc thị Xacircy dựng hệ thống trao đổi thocircng tin MT vagrave hệ thống quan trắc giaacutem saacutet hiện trạng MT

- Yecircu cầu tất cả caacutec chủ dự aacuten đầu tư mới hoặc cải tạo mở rộng cơ sở sản xuất đều phải lập Baacuteo caacuteo đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường của dự aacuten Định kỳ kiểm tra giaacutem saacutet việc thực hiện caacutec biện phaacutep đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kiểm tra cơ sở sản suất coacute bảo đảm tiecircu chuẩn mocirci trường hay khocircng

- Caacutec phương tiện giao thocircng cơ khiacute lagrave nguồn thải ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute Đocirc thị cagraveng lớn cagraveng phaacutet triển thigrave giao thocircng cơ giới sẽ phaacutet triển vagrave nguồn thải chất ocirc

29

nhiễm khocircng khiacute do phương tiện giao thocircng cơ giới cagraveng lớn Ưu tiecircn phaacutet triển giao thocircng cocircng cộng vagrave hạn chế phaacutet triển phương tiện caacute nhacircn

- Cải thiện kecircnh rạch nạo veacutet đagraveo đất bảo vệ sườn dốc thi cocircng vagrave vận hagravenh đường bảo dưỡng cống hộp vagrave cầu đường bộ của caacutec tuyến kecircnh trong thagravenh phố

VI3 Trong cocircng taacutec cải thiện nguồn nước đocirc thị- Thiết lập cơ sở dữ liệu về mạng lưới cấp vagrave thoaacutet nước trong đocirc thị nacircng cấp hỗ

trợ cho quaacute trigravenh ra quyết định của latildenh đạo caacutec địa phương trong khu vực- Điều chỉnh hợp lyacute caacutec hoạt động sản xuất nocircng nghiệp trong việc sử dụng phacircn

boacuten vagrave thuốc bảo vệ thực vật- Thu gom vagrave xử lyacute nước thải sinh hoạt tại caacutec thagravenh phố thị trấn vagrave caacutec cụm

dacircn cư tập trung xung quanh lưu vực socircng- Kiểm soaacutet vagrave xử lyacute triệt để caacutec loại chất thải rắn traacutenh tigravenh trạng vứt bừa batildei

xuống ao hồ kecircnh rạch socircng suối gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt- Xacircy dựng vagrave aacutep dụng phiacute xử lyacute nước thải- Nacircng cao nhận thức cộng đồng về việc tiết kiệm vagrave bảo vệ nguồn nước- Xaacutec định giới hạn khai thaacutec nguồn nước ngầm- Xaacutec định vugraveng bổ cập tự nhiecircn chiacutenh của tầng nước ngầm- Duy trigrave vagrave mở rộng chương trigravenh giaacutem saacutet chất lượng vagrave trữ lượng nước ngầm

Tăng cường kiểm soaacutet đối với caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễm nước ngầm- Xacircy dựng caacutec trạm xử lyacute nước thải sinh hoạt tập trung cho từng khu vực dacircn cư

trước khi thải ra hệ thống thoaacutet nước cocircng cộng- Thực hiện thu phiacute xử lyacute nước thải để tạo nguồn thu cho ngacircn saacutech thu hồi dần

vốn đầu tư vagraveo hệ thống xử lyacute- Xacircy dựng hệ thống thu gom taacutech riecircng nước mưa vagrave nước thải sinh hoạt đối với

caacutec khu dacircn cư mới hạn chế khối lượng nước thải cần xử lyacute xử lyacute vagrave tận dụng nước mưa vagraveo những mục điacutech phugrave hợp để hạn chế khai thaacutec nước ngầm vagrave nước mặt Quản lyacute nước thải đocirc thị

- Thu phiacute khai thaacutec nước ngầm vagrave xacircy dựng cơ cấu quản lyacute nước ngầm để gia tăng kiểm soaacutet việc khai thaacutec

- Mở rộng mạng lưới cung cấp nước Phaacutet triển một số cụm cấp nước quy mocirc nhỏ

- Tiến hagravenh việc kiểm soaacutet vagrave giaacutem saacutet việc khai thaacutec nước ngầm bằng caacutech đo lường trữ lượng khai thaacutec tại caacutec giếng nước

- Caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp đoacuteng trecircn địa bagraven thagravenh phố đều phải tuacircn thủ luật vagrave caacutec quy định về bảo vệ mocirci trường trong xử lyacute nước thải đảm bảo đạt tiecircu chuẩn xả thải ra nguồn tiếp nhận

- Nếu CSSX khocircng coacute khả năng đầu tư xacircy dựng hệ thống xử lyacute nước thải cho phugrave hợp thigrave phải di dời ra caacutec khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển đổi ngagravenh nghề sản xuất

- Cơ quan quản lyacute Nhagrave nước về bảo vệ mocirci trường phải thường xuyecircn kiểm tra định kỳ nước thải của caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp ocirc nhiễm coacute biện phaacutep xử lyacute thiacutech đaacuteng đối với caacutec cơ sở vi phạm

30

- Tăng cường năng lực hoagraven thiện tổ chức vagrave phaacutep luật về quản lyacute hệ thống thoaacutet nước đocirc thị

VIĐịnh hướng nacircng cấp đocirc thịĐocirc thị lagrave đầu maacutey của sự tăng trưởng kinh tế vugraveng tiecircu thụ tagravei nguyecircn sinh ra raacutec

thải nguồn gốc của caacutec vấn đề về mocirci trường Đocirc thị cần phải coacute những quy trigravenh để goacutep phần tạo ra mocirci trường lagravenh mạnh vagrave tăng trưởng kinh tế Mocirci trường lagravenh mạnh liecircn quan đến caacutec vấn đề cung cấp nước an toagraven điều kiện vệ sinh quản lyacute chất thải rắn Tăng trưởng kinh tế liecircn quan đến thiếu kiểm soaacutet caacutec chất thải từ caacutec nhagrave maacutey tắc nghẽn tại nạn xử lyacute chưa thỏa đaacuteng caacutec chất thải độc hại vigrave vậy cần phải coacute những định hướng vagrave phương phaacutep mới trong tương lai

VI1 Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Phaacutet huy giaacute trị caacutec bagravei học kinh nghiệm đuacutec kết từ thực tiễn xacircy dựng phaacutet triển đocirc thị ở nước ta cũng như nhiều nước tiecircn tiến trecircn thế giới định hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050 được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009 vagrave Chương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020 (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009) đatilde đề ra caacutec định hướng giải phaacutep tổng thể toagraven diện phaacutet triển hệ thống đocirc thị quốc gia xaacutec định caacutec giai đoạn phaacutet triển mục tiecircu cụ thể vagrave lộ trigravenh thực hiện cho từng giai đoạn Theo đoacute để quaacute trigravenh phaacutet triển của caacutec đocirc thị trong cả nước đaacutep ứng caacutec yecircu cầu phaacutet triển bền vững chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp cần đặc biệt lưu yacute một số vấn đề sau Thứ nhất khocircng ngừng đẩy mạnh vai trograve cocircng taacutec lập quy hoạch vagrave nacircng cao chất lượng quy hoạch Cocircng taacutec quy hoạch phải được ưu tiecircn đầu tư đi trước để định hướng vagrave bảo đảm tiacutenh đồng bộ trong quaacute trigravenh xacircy dựng phaacutet triển cũng như cải tạo chỉnh trang đocirc thị ETHồng thời với việc aacutep dụng caacutec tiến bộ trong phaacutet triển đocirc thị quy hoạch khocircng những phải đaacutep ứng yecircu cầu cao về tạo dựng chất lượng khocircng gian đocirc thị magrave cograven phải đaacutep ứng tốt yecircu cầu về dự baacuteo gắn saacutet với thực tiễn vagrave xu hướng phaacutet triển của xatilde hội thật sự trở thagravenh nền tảng cho việc tạo dựng nguồn lực phaacutet triển cho đocirc thị Thứ hai tạo dựng nguồn lực phaacutet triển đocirc thị từ chiacutenh nội lực của đocirc thị Cugraveng với caacutec nguồn hỗ trợ phaacutet triển magrave đocirc thị coacute được cần đặc biệt chuacute trọng việc đổi mới cơ chế chiacutenh saacutech phaacutet triển đocirc thị trong caacutec lĩnh vực quản lyacute nhagrave nước quản lyacute quy hoạch quản lyacute nhagrave đất quản lyacute đầu tư xacircy dựng quản lyacute khai thaacutec sử dụng cocircng trigravenh đocirc thị Thocircng qua caacutec giải phaacutep về quy hoạch đocirc thị kết hợp với caacutec chiacutenh saacutech phugrave hợp để huy

31

động sự tham gia của caacutec thagravenh phần kinh tế trong xatilde hội thực hiện chủ trương xatilde hội hoacutea đầu tư cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời goacutep phần nacircng cao hiệu quả đầu tư đẩy nhanh tiến trigravenh nacircng cấp chất lượng đocirc thị hoacutea Thứ ba cần đẩy mạnh hơn nữa việc đổi mới tư duy trong quản lyacute nhagrave nước về đocirc thị đi đocirci với việc nacircng cao phẩm chất năng lực vagrave trigravenh độ caacuten bộ quản lyacute đocirc thị caacutec cấp Tăng cường phacircn cấp quản lyacute đocirc thị nacircng cao quyền hạn traacutech nhiệm của chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp tổ chức bộ maacutey tinh giản gọn nhẹ nacircng cao tiacutenh hiệu quả hiệu lực quản lyacute đồng thời chuacute trọng hơn nữa cocircng taacutec đagraveo tạo vagrave bồi dưỡng caacuten bộ bằng nhiều higravenh thức phugrave hợp với thực tế trigravenh độ kinh nghiệm vagrave kiến thức Thứ tư cần chuacute trọng phaacutet huy vai trograve vagrave traacutech nhiệm lagravem chủ của cộng đồng của người dacircn đocirc thị Việc xacircy dựng vagrave duy trigrave chất lượng đocirc thị phụ thuộc một phần quan trọng trong yacute thức của người dacircn thực hiện nếp sống văn minh đocirc thị Do đoacute cần coacute giải phaacutep tiacutech cực để cộng đồng nhận thức rotilde vai trograve vagrave traacutech nhiệm tham gia xacircy dựng vagrave quản lyacute đocirc thị được cụ thể hoacutea ngay từ trong cuộc sống hằng ngagravey của mỗi caacute nhacircn mỗi cộng đồng của đocirc thị

VI2 Chiến lược phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt Định hướng Quy hoạch tổng thể phaacutet triển đocirc thị

đến năm 2020 trong Quyết định số 101998QĐ-TTg ngagravey 23-1-1998 trong đoacute xaacutec định phương hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển caacutec đocirc thị trecircn địa bagraven cả nước vagrave caacutec vugraveng đặc trưng

Mức tăng trưởng dacircn số dự baacuteo Năm 2010 dacircn số đocirc thị lagrave 304 triệu người chiếm 33 dacircn số cả nước Năm 2020 dacircn số đocirc thị lagrave 46 triệu người chiếm 45 dacircn số cả nướcNhu cầu sử dụng đất đocirc thị Năm 2020 diện tiacutech đất đocirc thị lagrave 460000ha chiếm 14 diện tiacutech đất tự nhiecircn

cả nước bigravenh quacircn 100m2ngườiTổ chức khocircng gian hệ thống đocirc thị Mạng lưới đocirc thị cả nước được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển trecircn cơ sở caacutec đocirc thị

trung tacircm gồm caacutec thagravenh phố trung tacircm cấp quốc gia cấp vugraveng cấp tỉnh Caacutec đocirc thị trung tacircm caacutec cấp được phacircn bố hợp lyacute trecircn 10 vugraveng đocirc thị hoaacute đặc trưng của cả nước

Caacutec đocirc thị trung tacircm lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh phải được tổ chức thagravenh caacutec chugravem đocirc thị coacute vagravenh đai xanh bảo vệ để hạn chế tối đa sự tập trung dacircn số cơ sở kinh tế vagrave phaacute vỡ cacircn bằng sinh thaacutei traacutenh sự higravenh thagravenh caacutec siecircu đocirc thị

Quy hoạch sử dụng đất đocirc thị đảm bảo caacutec khu chức năng vagrave cơ sở hạ tầng coacute quan hệ gắn boacute

Higravenh thagravenh bộ mặt kiến truacutec hiện đại nhưng vẫn kế thừa bảo vệ tocircn tạo vagrave giữ gigraven caacutec di sản lịch sử văn hoaacute phaacutet triển nền kiến truacutec đậm đagrave bản sắc dacircn tộc

Phaacutet triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật Ưu tiecircn phaacutet triển hiện đại hoaacute cơ sở hạ tầng caacutec đocirc thị vagrave caacutec vugraveng kinh tế

trọng điểm tạo tiền đề phaacutet triển caacutec đocirc thị vagrave đocirc thị hoaacute nocircng thocircn Cải tạo vagrave xacircy dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật trong caacutec đocirc thị theo yecircu cầu vagrave mức

độ phaacutet triển của từng đocirc thị

32

Bảo vệ mocirci trường cảnh quan thiecircn nhiecircn giữ gigraven cacircn bằng sinh thaacutei đocirc thị - Xacircy dựng vagrave duy trigrave bộ khung bảo vệ thiecircn nhiecircn trecircn địa bagraven cả nước- Khai thaacutec vagrave sử dụng hợp lyacute caacutec tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn vagraveo mục điacutech cải tạo đocirc

thị- Coacute biện phaacutep xử lyacute taacutei sử dụng caacutec chất thải sinh hoạt vagrave sản xuất bằng caacutec

cocircng nghệ thiacutech hợp

VI3 Những nguyecircn tắc trong định hướng nacircng cấp đocirc thị1 Về quan điểm vagrave mục tiecircu phaacutet triển đocirc thị Phaacutet triển đocirc thị phải phugrave hợp với

phacircn bố vagrave trigravenh độ phaacutet triển lực lượng sản xuất tập trung xacircy dựng cơ sở kinh tế - kỹ thuật vững chắc lagravem động lực cho sự phaacutet triển bền vững vagrave định higravenh rotilde cocircng taacutec phacircn loại đocirc thị theo trigravenh độ của tiến trigravenh phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững

2 Xaacutec định rotilde vai trograve caacutec đocirc thị trong hệ thống đocirc thị toagraven quốc cũng như xaacutec định vai trograve caacutec đocirc thị trong caacutec vugraveng latildenh thổ lagrave caacutec đocirc thị cấp vugraveng cấp quốc gia hay quốc tế

3 Quy hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị phải được xacircy dung phugrave hợp với chương trigravenh đầu tư phaacutet triển đocirc thị của Chiacutenh phủ Dựa trecircn caacutec chiến lược phaacutet triển liecircn ngagravenh xaacutec định rotilde yecircu cầu phaacutet triển KT- XH nhu cầu sử dụng đất đai nhu cầu tocircn vinh giaacute trị văn hoacutea lịch sử vagrave bảo vệ tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn của từng địa phương Trong đoacute phải hết sức chuacute yacute gắn kết chặt chẽ giữa tổ chức kỹ thuật liecircn vugraveng với hạ tầng kỹ thuật từng docirc thị vagrave caacutec điểm dacircn cư xung quanh

4 Khai thaacutec tiềm năng coacute giới hạn đảm bảo cacircn đối giữa khai thaacutec tagravei nguyecircn mocirci trường tagravei nguyecircn đất đai nhacircn lực phaacutet triển kinh tế vagrave phacircn bố dacircn cư trong caacutec khu đocirc thị vagrave nocircng thocircn trong caacutec vugraveng miền vagrave trecircn phạm vi toagraven quốc

5 Qui hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững toagraven quốc phải duy trigrave phaacutet huy khocircng gian văn hoacutea của caacutec cộng đồng dacircn cư đocirc thị xacircy dựng caacutec chương trigravenh hagravenh động cụ thể đối với cocircng taacutec bảo tồn cải tạo vagrave xacircy dựng dựa trecircn tiềm năng văn hoacutea xatilde hội vagrave tự nhiecircn

6 Để bảo vệ mocirci trường đất nước vagrave khocircng khiacute cho đocirc thị cần aacutep dụng kĩ thuật tiecircn tiến trong xacircy dựng caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kĩ thuật trong xử liacute phacircn loại taacutei chế chất thải rắn vagrave trong xacircy dựng caacutec dự aacuten cocircng nghiệp tập trung ở qui mocirc địa phương vugraveng vagrave toagraven quốc trecircn cơ sở cơ hội cho việc nacircng cao chất lượng mocirci trường sống cho dacircn cư Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật đocirc thị toagraven quốc phải đảm bảo hiện đại an toagraven tiết kiệm vagrave phugrave hợp với tiecircu chiacute bền vững của vugraveng quốc gia vagrave quốc tế caacutec khu cocircng nghiệp tập trung nhưng phải bảo đảm nghiecircm ngặt caacutec yecircu cầu xử liacute ocirc nhiễm đổi mới cocircng nghệ aacutep dụng nguyecircn liệu sạch nguyecircn liệu sinh thaacutei vagrave phải đảm bảo caacutec tiecircu chuản ISO về mocirci trường

7 Cải tạo vagrave lagravem mới đồng bộ caacutec khu ở hiện coacute trong đocirc thị Triệt để thực hiện bảo tồn caacutec khu đocirc thị cổ vagrave cũ cugraveng luacutec đaacutep ứng đuacuteng vagrave đủ nhu cầu diện tiacutech ở vagrave mocirci trường sống tốt cho mọi người trong caacutec khu dacircn cư cần tổ chức liecircn kết hợp mạng lưới dịch vụ ngoagravei nhagrave ở đaacutep ứng caacutec nhu cầu sống của dacircn cư theo định kỳ ngắn vagrave dagravei hạn coacute thể hoạch định xoacutea bỏ caacutec khu nhagrave ổ chuột caacutec khu ở phi chiacutenh qui caacutec xoacutem dacircn vạn

33

đograve vagrave caacutec khu bần cư đocirc thị Tiếp tục hoagraven thiện chiến lược phaacutet triển nhagrave ở theo hướng bền vững ở đocirc thị nocircng thocircn vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

8 Phacircn bổ kết nối vagrave hoagraven thiện caacutec trung tacircm cocircng cộng caacutec khu nghỉ ngơi vui chơi giải triacute vagrave hệ thống cacircy xanh mặt nước trong đocirc thị Trong đoacute đặc biệt quan tacircm phaacutet triển hệ thống cacircy xanh đocirc thị bảo lưu hệ thống kecircnh rạch để tạo khocircng gian mở khocircng gian trống caacutec khocircng gian nghỉ ngơi giải triacutetạo cảnh quan chung vagrave điều hogravea mocirci trường khocircng khiacute cho đocirc thị Higravenh thagravenh caacutec hagravenh lang cacircy xanh caacutech ly giữa caacutec khu kho tagraveng bến batildei vagrave caacutec khu dacircn cư đocirc thị Tập trung nacircng cấp cải tạo caacutec khu cacircy xanh bảo vệ mặt nước caacutec khu di tiacutech lịch sử vagrave caacutec khu vực ven song vagrave ven biển đảm bảo đủ để khắc phục tigravenh trạng ocirc nhiễm khocircng khiacute ocirc nhiễm nguocircn nước vagrave goacutep phần điều hogravea khiacute hậu nhiệt đới Phấn đấu chỉ tiecircu cacircy xanhđầu người đạt 12-15 m2 với đocirc thị đặc biệt 10-12 m2 với đocirc thị loại I vagrave loại II 9-11m2 với đocirc thị loại loại III vagrave loại IV vagrave 8-10m2 với đocirc thị loại V

9 Chiacutenh quyền địa phươngcộng đồng cần coacute sự tham gia trực tiếpcocircng bằng vagrave coacute caacutei nhigraven dagravei hạn với caacutec nhu cầu phaacutet triển đocirc thị hiện tại vagrave của caacutec thế hệ tiếp sau

10 Xacircy dựng hợp liacute cơ chế tagravei chiacutenh đocirc thị cho phugrave hợp với caacutec kế hoạch phaacutet triển KT-XH Trong đoacute hỗ trợ tagravei chiacutenh thỏa đaacuteng cho việc xử liacute vagrave bảo vệ mocirci trường ở đocirc thị Nghiecircn cứu tăng nguồn thu cho cocircng taacutec Qui hoạch xacircy dựng đocirc thị dagravenh phần ngacircn saacutech đuacuteng vagrave đủ cho đầu tư Phaacutet triển đocirc thị theo qui hoạch kế hoạchngắn vagrave dagravei hạn đatilde được phecirc duyệt tăng khả năng xatilde hội hoacutea thu huacutet nguồn lực của nhacircn dacircn vagrave khai thaacutec tối ưu caacutec nguồn tagravei chiacutenh khai thaacutec của caacutec tổ chức tư nhacircn trong vagrave ngoagravei nước để Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Thagravenh phố HCM phaacutet triển đocirc Phaacutet triển bền vững cho thị ngang tầm khu vưc vagrave thế giới caacutec đocirc thị ở Việt NamTriacutech ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm

2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

KẾT LUẬN

34

Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thị lagrave một xu hướng chung tất yếu vagrave khocircng thể thiếu trong sự phaacutet triển của một quốc gia Tuy nhiecircn song song becircn cạnh sự phaacutet triển vượt bậc về kinh tế vagrave cơ sở hạ tầng lagrave sự tồn tại của caacutec vấn đề mocirci trường Vấn đề mocirci trường cagraveng trở necircn cấp baacutech đối với những nước đang phaacutet triển Ở nước ta cũng vậy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị quaacute chuacute trọng tới sự phaacutet triển kinh tế đatilde để lại khocircng iacutet hậu quả đối với mocirci trường sống Chuacuteng ta đang từng bước xacircy dựng caacutec đocirc thị hiện đại vagrave giải quyết caacutec vấn đề mocirci trường Để đạt được sự phaacutet triển bền vững đocirc thị cần coacute những chương trigravenh quản lyacute vagrave xacircy dựng toagraven diện về mọi mặt Quaacute trigravenh cần sự phối hợp của caacutec cấp từ trung ương tới địa phương vagrave cần coacute caacutec chiacutenh saacutech kịp thời sacircu rộng vagrave đuacuteng đắn của nhagrave nước

Tagravei liệu tham khảo1 ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế

giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

2 ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ

3 ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

4 Bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

5 ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

6 (Tiecircu chuẩn phacircn cấp đocirc thị- giaacuteo trigravenh quản liacute đocirc thị vagrave khu cocircng nghiệp- Nguyễn Ngọc Anh ndashkhoa Mocirci Trường ĐH Đagrave Lạt)

7 Sổ tay hướng dẫn nacircng cấp đocirc thị coacute sự tham gia của cộng đồng ndashUBND thagravenh phố HCM

35

TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐAgrave LẠTKHOA MOcircI TRƯỜNG

Bagravei tiểu luận bộ mocircnQUẢN LYacute MOcircI TRƯỜNG ĐOcirc THỊ

Chủ nhiệm bộ mocircnThS Nguyễn Ngọc Anh

ĐỀ TAgraveI NAcircNG CẤP VAgrave CẢI TẠO ĐOcirc THỊ

2

Nhoacutem sinh viecircn thực hiệnStt Họ tecircn MSSV1 Trần Thị Ngọc Nữ 07106982 Đỗ Thị Huyền 07125873 Trần Thị Huyền 07125904 Nguyễn Thị Thu 07138825 Cao Thị Thanh Thuận 0712621

Nội dungI Mở đầuII Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thịII1 Khaacutei niệm về nacircng cấp đocirc thịII2 Lợi iacutech của nacircng cấp đocirc thịII3 Hiecircn trạng nacircng cấp đocirc thịa Trecircn thế giới- Tại Nga- Tại Phaacutep- Tại Trung Quốc- Tại Singaporeb Tại Việt NamIII Những vấn đề mocirci trường trong nacircng cấp đocirc thịIII1 Quy hoạch đocirc thị chưa phugrave hợp với yecircu cầu bảo vệ mocirci trường III2 Gia tăng dacircn số đocirc thị vagrave vấn đề di dacircn III3 Xoacutem liều xoacutem bụi-ung nhọt của đocirc thị được nacircng cấpIII4 Ảnh hưởng đến đời sống tinh thần của nhacircn dacircnIII5 Laacute phổi của đocirc thị bị tagraven phaacuteIII6 Giao thocircng đocirc thị vagrave mocirci trường III7 Vấn đề chất thải rắnIV Phương phaacutep quản liacute mocirci trường trong nacircng cấp đocirc thịIV1 Trong quaacute trigravenh xacircy dựng mở rộng đocirc thịIV2 Trong quaacute trigravenh cải tạo hạ tầng kĩ thuật đocirc thịIV3 Trong cocircng taacutec cải thiện nguồn nước đocirc thịV Định hướng nacircng cấp đocirc thịV1 Phaacutet triển đocirc thị bền vữngV2 Chiến lược phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020V3 Caacutec nguyecircn tắc của nacircng cấp đocirc thị tương laiVI Kết luận

3

NAcircNG CẤP VAgrave CẢI TẠO ĐOcirc THỊ

I Mở đầu Trong những năm gần đacircy quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea kegravem theo nacircng cấp đocirc thị đang lagrave vấn

đề được đề cấp khaacute nhiều trecircn thế giới noacutei chung vagrave ở Việt Nam noacutei riecircng Cugraveng với sự phaacutet triển nhanh choacuteng vagrave mạnh mẽ của hệ thống đocirc thị thế giới hệ thống đocirc thị Việt Nam cũng khocircng ngừng phaacutet triển mở rộng cả về diện tiacutech đất số lượng cocircng trigravenh vagrave chất lượng xacircy dựng

Nhiều đocirc thị cũ được cải tạo nacircng cấp được đầu tư xacircy dựng mới kết cấu hạ tầng kỹ thuật về cấp điện cấp nước thoaacutet nước lagravem đường saacute cầu cống xacircy mới nhiều cocircng trigravenh cocircng iacutech nhagrave ở chỉnh trang phố xaacute tạo daacuteng vẻ mới về vệ sinh mocirci trường cảnh quan xanh sạch đẹp Nhiều đocirc thị mới quy mocirc lớn ra đời với những cocircng trigravenh kiến truacutec hiện đại

Thị tứ muốn lecircn thị trấn thị trấn muốn lecircn thị xatilde thị xatilde muốn lecircn thagravenh phố thagravenh phố trực thuộc tỉnh muốn lecircn thagravenh phố trực thuộc Trung ương Việc phacircn loại đocirc thị đi kegravem với chiacutenh saacutech hỗ trợ tagravei chiacutenh khaacutec nhau như hiện nay đatilde tạo ra một cuộc chạy đua nacircng cấp đocirc thị giữa caacutec địa phương

Tuy nhiecircn khi quaacute đặt nặng vấn đề lagravem sao để nacircng cấp đocirc thị một caacutech nhanh choacuteng người ta sẽ lagravem mọi caacutech để đạt được kết quả magrave cố tigravenh quecircn đi những mặt traacutei của noacute Điển higravenh lagrave sự taacutec động ngược đến sự phaacutet triển bền vững về mocirci trường Vẫn biết nacircng cacircp đocirc thị lagrave động lực phaacutet triển kinh tế nhưng nếu đi sai hướng chuacuteng sẽ tiềm ẩn nguy cơ phaacutet triển hỗn loạn mất kiểm soaacutet vagrave dẫn đến thiệt hại về mocirci trường vagrave kinh tế trong tổng thể Nếu diễn ra với tốc độ quaacute lớn thiecircn về mục tiecircu kinh tế trước mắt sẽ dẫn đến sự mất cacircn bằng về mocirci trường sống vagrave caacutec giaacute trị văn hoacutea lịch sử cổ truyền

Nacircng cấp đocirc thị lagrave quaacute trigravenh cần thiết để một nước phaacutet triển vagrave khẳng định vị triacute của migravenh trecircn thế giới Song để đạt được kết quả bền vững về kinh tế -xatilde hội magrave khocircng macircu thuẫn với sự phaacutet triển bền vững về mocirci trường đang lagrave một bagravei toaacuten khoacute ở caacutec nước

Ở Việt nam để hệ thống đocirc thị nước ta phaacutet triển vững chắc rất cần sự phối hợp hagravenh động của caacutec ngagravenh caacutec cấp từ Trung ương đến địa phương Trong đoacute vấn đề quản liacute mocirci trường cần được quan tacircm đặc biệt

II Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thịII1 Khaacutei niệm về nacircng cấp đocirc thị

4

Nacircng cấp đocirc thị lagrave caacutec hoạt động coacute tiacutenh hagravenh động thực tiễn cung cấp caacutec dịch vụ hạ tầng cơ bản đồng bộ nhằm cải thiện vagrave từng bước nacircng cao điều kiện sống của caacutec cộng đồng dacircn cư nghegraveo nơi mocirci trường sống coacute chất lượng thấp

(nguồn ldquosổ tay hướng dẫn nacircng cấp đocirc thịrdquo-UBND TP Hồ Chiacute Minh)- Nacircng cấp đocirc thị lagrave sự tăng trưởng về cơ sở hạ tầng kỹ thuật sự phaacutet triển về kinh

tế sự mở rộng về diện tiacutech sự gia tăng mật độ hặc số dacircn sự phaacutet triển cacircn đối về cơ cấu kinh tế xatilde hội mocirci trường Sự chuyển bước của một đocirc thị bậc thấp đến đocirc thị bậc cao một đocirc thị bậc cao đến đocirc thị bậc cao hơn

- Mức độ nacircng cấp đocirc thị lagrave tỷ lệ caacutec yếu tố trecircn sau khi nacircng cấp so với trước đoacute- Tốc độ nacircng cấp đocirc thị lagrave tỷ lệ gia tăng của caacutec yếu tố trecircn theo thời gian- Đocirc thị hoacutea lagrave quaacute trigravenh phaacutet triển vagrave mở rộng mạng lưới đocirc thị phổ biến lối sống

thagravenh thị tập trung dacircn cư trecircn phạm vi latildenh thổ một vugraveng một quốc gia vagrave khu vực liecircn quốc gia

- Quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea gắn với quaacute trigravenh tăng trưởng vagrave phaacutet triển về khocircng gian dacircn số đocirc thị vagrave tăng trưởng kinh tế dẫn đến caacutec hệ quả Caacutec siecircu thagravenh phố sự mất cacircn đối latildenh thổ sự chuyển đổi cấu truacutec dacircn số - lao động biến đổi khiacute hậu vagrave khủng hoảng sinh thaacutei diện rộng

- Caacutec chỉ số lagrave thước đo của mức độ đocirc thị hoacutea gồm Đất đocirc thị qui mocirc vagrave dacircn số đocirc thị tỷ lệ lao động phiacute nocircng nghiệp trigravenh độ phaacutet triển kết cấu hạ tầng cocircng cộng vagrave lối sống đocirc thị trong đoacute tỷ lệ lao động phi nocircng nghiệp lagrave yếu tố chiacutenh xaacutec định ranh giới đocirc thị - nocircng thocircn

Hagrave Nội muốn bổ sung vỉa hegrave Trocircng cacircy xanh ngay khi cacircy xanh khoảng 5km đường phố lagravem đường xacircy đocirc thị- Đocirc thị được phacircn thagravenh saacuteu loại loại đặc biệt loại 1 loại 2 loại 3 loại 4 vagrave

loại 5 Đocirc thị loại đặc biệt lagrave thagravenh phố trực thuộc Trung ương coacute caacutec quận nội thagravenh huyện ngoại thagravenh vagrave caacutec đocirc thị trực thuộc

- Đocirc thị loại 1 vagrave loại 2 lagrave thagravenh phố trực thuộc Trung ương coacute caacutec quận nội thagravenh huyện ngoại thagravenh vagrave coacute thể coacute caacutec đocirc thị trực thuộc đocirc thị loại 1 loại 2 lagrave thagravenh phố thuộc tỉnh coacute caacutec phường nội thagravenh vagrave caacutec xatilde ngoại thagravenh

- Đocirc thị loại 3 lagrave thagravenh phố hoặc thị xatilde thuộc tỉnh coacute caacutec phường nội thagravenh nội thị vagrave caacutec xatilde ngoại thagravenh ngoại thị Đocirc thị loại 4 lagrave thị xatilde thuộc tỉnh coacute caacutec phường nội thị vagrave caacutec xatilde ngoại thị

5

- Đocirc thị loại 4 đocirc thị loại 5 lagrave thị trấn thuộc huyện coacute caacutec khu phố xacircy dựng tập trung vagrave coacute thể coacute caacutec điểm dacircn cư nocircng thocircn

(Tiecircu chuẩn phacircn cấp đocirc thị- giaacuteo trigravenh quản liacute đocirc thị vagrave khu cocircng nghiệp- Nguyễn Ngọc Anh ndashkhoa Mocirci Trường ĐH Đagrave Lạt)

II2 Mục tiecircu của nacircng cấp đocirc thị(i) Xoaacute đoacutei giảm nghegraveo ở caacutec khu vực đocirc thị(ii) Cải thiện hạ tầng điều kiện sống vagrave mocirci trường của cộng đồng thu nhập thấp goacutep phần

chỉnh trang đocirc thị(iii)Xacircy dựng vagrave phaacutet triển quỹ nhagrave ở để tăng cung cấp nhagrave ở cho người nghegraveo(iv) Tiacuten dụng sửa chữa nhagrave ở cho người nghegraveo đocirc thị(v) Hỗ trợ cocircng taacutec quản lyacute nhagrave đất của chiacutenh quyền thagravenh phố nhằm đẩy nhanh quaacute trigravenh

cấp Giấy chứng nhận Quyền sở hữu nhagrave vagrave Quyền sử dụng đấtII 3 Caacutec nguyecircn tắc tronng nacircng cấp đocirc thị (12 nguyecircn tắc)(i) Coacute sự tham gia của cộng đồng(ii) Giảm thiểu di dời(iii) Coacute sự tham gia đa ngagravenh (giao thocircng cấp thoaacutet nước cấp điện)(iv) Quy mocirc đầu tư phụ thuộc vagraveo khả năng tham gia của caacutec becircn (cộng đồng thagravenh phố vagrave vốn

vay)(v) Aacutep dụng kinh nghiệm caacutec dự aacuten đatilde lagravem trong caacutec khu vực khaacutec của thagravenh phố(vi) Tiecircu chuẩn kỹ thuật phugrave hợp với nhu cầu vagrave khả năng của cộng đồng(vii) Quan tacircm đến quy hoạch tổng thể của thagravenh phố(viii) Hạ tầng cấp 1 vagrave 2 được khảo saacutet vagrave coacute kế hoạch đấu nối với hạ tầng cấp 3(ix) Xaacutec định caacutec dịch vụ magrave người dacircn phải đoacuteng goacutep(x) Cocircng việc thực hiện phải thocircng qua tư vấn vagrave tocircn trọng quy trigravenh thủ tục của WB vagrave Chiacutenh

phủ Việt Nam(xi) Nacircng cấp cơ sở hạ tầng vừa đaacutep ứng yecircu cầu bức xuacutec trước mắt của cộng đồng vừa tạo

điều kiện cho sự phaacutet triển bền vững trong tương lai(xii) Nacircng cao yacute thức cộng đồng trong quaacute trigravenh triển khai dự aacuten đặc biệt lagrave vấn đề bảo vệ mocirci

trườngII4 Caacutec tiecircu chiacute lựa chọn khu vực đưa vagraveo dự aacuten(i) Khu dacircn cư coacute thu nhập thấp Thu nhập trung bigravenh mỗi người dưới 700000 đồngthaacuteng(ii) Quy mocirc diện tiacutech mỗi khu ge 1000 m2

(iii) Điều kiện cơ sở hạ tầng kỹ thuậtThiếu tất cả hoặc một trong caacutec hạ tầng kỹ thuật sau đacircy+ Mương cống thoaacutet nước nước thoaacutet trực tiếp xuống kecircnh rạch hoặc tự thấm+ Mạng lưới cấp nước phải cacircu nhờ hoặc mua với giaacute cao+ Mạng lưới cấp điện (phải cacircu nhờ)(iv) Giao thocircng Higravenh thagravenh tự phaacutet coacute nhiều hẻm nhỏ hơn 2m hẻm ngoằn ngoegraveo hoặc chưa

được becirc tocircng hoacutea(v) Tiacutenh ổn định của dự aacuten Nếu dự aacuten nacircng cấp đocirc thị đầu tư thigrave 10 - 15 năm tới khocircng coacute

dự aacuten khaacutec đầu tưII5 Caacutec bước triển khai dự aacuten nacircng cấp đocirc thịBước 1 Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp của dacircn cư ở caacutec khu vực thu nhập thấp Tham vấn cộng

đồng vagrave chuẩn bị Kế hoạch Nacircng cấp cộng đồng (CUPs) Đề xuất tiecircu chuẩn kỹ thuật phugrave hợp vagrave khaacutei toaacuten vốn đầu tư

6

Bước 2 Lập hồ sơ thiết kế cơ sở Hoagraven chỉnh CUPs Xacircy dựng Kế hoạch hagravenh động taacutei định cư (RAP) Đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường (EIA)

Bước 3 Lập hồ sơ thiết kế chi tiết - dự toaacuten vagrave hồ sơ mời thầuBước 4 Bồi thường vagrave giải phoacuteng mặt bằngBước 5 Thi cocircng xacircy lắpBước 6 Nghiệm thu thanh quyết toaacuten vagrave bagraven giao cocircng trigravenhBước 7 Duy tu bảo dưỡng cocircng trigravenh sau khi thi cocircngII6 Cơ sở phaacutep liacute xacircy dựng kế hoạch nacircng cấp đocirc thị- Quy chuẩn xacircy dựng Việt Nam do Bộ Xacircy Dựng ban hagravenh kegravem theo quyết định số 682BXD-

CSXD ngagravey 14121996- Luật Xacircy Dựng ban hagravenh theo lệnh của Chủ tịch nước số 262003L-CTN ngagravey 10122003- Nghị định 2092004NĐ-CP ngagravey 16122004 của Chiacutenh phủ về việc quản lyacute chất lượng cocircng

trigravenh xacircy dựng- Nghị định 162005NĐ-CP ngagravey 07022005 của Chiacutenh phủ về quản lyacute dự aacuten đầu tư xacircy dựng

cocircng trigravenh- Nghị định 992007NĐ-CP ngagravey 13062007 của Chiacutenh phủ về quản lyacute chi phiacute đầu tư xacircy

dựng cocircng trigravenh- Thocircng tư 022007TT-BXD ngagravey 14022007 của Bộ Xacircy dựng về việc hướng dẫn một số nội

dung về Lập thẩm định phecirc duyệt dự aacuten đầu tư xacircy dựng cocircng trigravenh giấy pheacutep xacircy dựng vagrave tổ chức quản lyacute dự aacuten đầu tư xacircy dựng cocircng trigravenh qui định tại Nghị định số 162005NĐ-CP ngagravey 07022005 vagrave Nghị định số 1122006NĐ-CP ngagravey 29092006 của Chiacutenh phủ

- Thocircng tư liecircn tịch 042007TTLT-BXD-BCA ngagravey 07072007 của Bộ Xacircy dựng vagrave Bộ Cocircng an về việc hướng dẫn phối hợp xử lyacute vi phạm phaacutep luật trong hoạt động xacircy dựng

- Thocircng tư 052007TT-BXD ngagravey 25072007 của Bộ Xacircy dựng về việc hướng dẫn lập vagrave quản lyacute chi phiacute đầu tư xacircy dựng cocircng trigravenh

- Thocircng tư 062007TT-BXD ngagravey 25072007 của Bộ Xacircy dựng về việc hướng dẫn hợp đồng trong hoạt động xacircy dựng

- Thocircng tư 1082007TT-BTC ngagravey 07092007 của Bộ Tagravei chiacutenh về việc hướng dẫn cơ chế quản lyacute tagravei chiacutenh đối với caacutec chương trigravenh dự aacuten hỗ trợ phaacutet triển chiacutenh thức (ODA)

- Cocircng văn 1599BXD-VP ngagravey 25072007 của Bộ Xacircy dựng về việc cocircng bố phương phaacutep xaacutec định chỉ số giaacute xacircy dựng

- Cocircng văn 1600BXD-VP ngagravey 25072007 của Bộ Xacircy dựng về việc cocircng bố suất vốn đầu tư xacircy dựng cocircng trigravenh (năm 2007)

- Cocircng văn 1601BXD-VP ngagravey 25072007 của Bộ Xacircy dựng về việc cocircng bố chỉ số giaacute xacircy dựng

- Cocircng văn 1751BXD-VP ngagravey 14082007 của Bộ Xacircy dựng về việc cocircng bố định mức chi phiacute quản lyacute dự aacuten vagrave tư vấn đầu tư xacircy dựng cocircng trigravenh (thay quyết định 10 vagrave 11)

- Caacutec tagravei liệu khaacutec coacute liecircn quanII7 Caacutec kế hoạch trong nacircng cấp đocirc thịbull Cơ sở hạ tầng cấp 1 cấp 2 cấp 3 (khocircng aacutep dụng đối với phacircn loại cấp cocircng trigravenh thoaacutet

nước)ldquoCơ sở hạ tầng cấp 1 2 3rdquo lagrave caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kỹ thuật vagrave xatilde hội coacute chức năng phục vụ

theo qui mocirc caacutec khu đocirc thị như sau Cơ sở hạ tầng cấp 1 Coacute qui mocirc lớn ảnh hưởng đến cả khu vực bao gồm nhiều Quận Cơ sở hạ tầng cấp 2 Coacute quy mocirc ảnh hưởng đến nhiều Quận hoặc nhiều phường trong Quận

7

Cơ sở hạ tầng cấp 3 Phục vụ cụm dacircn cư tổ dacircn phố khu dacircn cư thu nhập thấp - đacircy lagrave đối tượng của dự aacuten nacircng cấp đocirc thị

bull Kế hoạch nacircng cấp cộng đồng (viết tắt lagrave CUPs)ldquoKế hoạch nacircng cấp cộng đồngrdquo lagrave kế hoạch được cộng đồng tham gia đề xuất nhu cầu nacircng

cấp xaacutec định phương aacuten nacircng cấp cũng như những cam kết đoacuteng goacutep vagrave tham gia quản lyacute vận hagravenh đồng thời kế hoạch nagravey cũng sẽ được thống nhất cam kết vagrave trigravenh phecirc duyệt

Kế hoạch nacircng cấp cộng đồng bao gồm Kế hoạch nacircng cấp cộng đồng sơ bộ vagrave kế hoạch nacircng cấp cộng đồng hoagraven chỉnh Hai bước lập kế hoạch nagravey khaacutec nhau ở mức độ hoagraven chỉnh caacutec phương aacuten nacircng cấp trecircn cơ sở tham vấn cộng đồng thagravenh cocircng

bull Kế hoạch hagravenh động taacutei định cư (RAP)Lagrave caacutec nguyecircn tắc vagrave thủ tục thực hiện bồi thường giải phoacuteng mặt bằng taacutei định cư phục hồi

cho những người bị ảnh hưởng bởi dự aacutenbull Đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường (EIA hoặc ĐTM)ldquoĐaacutenh giaacute taacutec động mocirci trườngrdquo lagrave việc phacircn tiacutech dự baacuteo caacutec taacutec động đến mocirci trường của dự

aacuten đầu tư cụ thể để đưa ra caacutec biện phaacutep bảo vệ mocirci trường khi triển khai dự aacuten đoacutebull Kế hoạch quản lyacute mocirci trường (EMP)Lagrave một phần hay kết quả của nghiecircn cứu EIA (ĐTM) trong quaacute trigravenh chuẩn bị dự aacuten EMP xaacutec

định caacutec biện phaacutep quản lyacute vagrave quan trắc cần được thực hiện trong quaacute trigravenh thực thi dự aacuten nhằm traacutenh ngăn ngừa hoặc giảm thiểu caacutec taacutec động tiecircu cực

II2 Lyacute do của lagraven soacuteng nacircng cấp đocirc thị1 Theo quy định hiện hagravenh tỉnh thagravenh nagraveo được cocircng nhận lagrave đocirc thị loại cao

hơn sẽ trở thagravenh trung tacircm đocirc thị của khu vực trong định hướng phaacutet triển đocirc thị vugraveng vagrave sẽ được Trung ương ldquochăm soacutecrdquo nhiều hơn

ldquoĐoacute lagrave một trong nhiều lyacute giải cho hiện tượng tỉnh nagraveo cũng muốn coacute thagravenh phốrdquo

Trong thực tế khi một đocirc thị được nacircng cấp thigrave ngacircn saacutech để đầu tư cho hạ tầng kỹ thuật hạ tầng xatilde hội đocirc thị đoacute cũng sẽ được tăng lecircn Cugraveng với đoacute lagrave những chiacutenh saacutech thocircng thoaacuteng hơn trong phaacutet triển đocirc thị

Một số viacute dụ điển higravenh đoacute lagrave- Khi Đagrave Nẵng được Chiacutenh phủ cocircng nhận lagrave đocirc thị loại 1 thigrave Bộ Chiacutenh trị ra

Nghị quyết 33 - đồng yacute cho Đagrave Nẵng aacutep dụng cơ chế riecircng trong xacircy dựng vagrave phaacutet triển thagravenh phố

Theo đoacute Đagrave Nẵng được huy động thecircm nguồn vốn đầu tư cơ sở hạ tầng bằng caacutech phaacutet hagravenh traacutei phiếu đocirc thị theo cơ chế tự vay tự trả thocircng qua ngacircn saacutech thagravenh phố được vay tiền từ caacutec tổ chức tagravei chiacutenh quốc tế caacutec địa phương nước ngoagravei được thực hiện quy chế thiacute điểm baacuten nhagrave ở gắn liền với chuyển quyền sử dụng đất cho người nước ngoagravei

- Hay như khi Huế trở thagravenh đocirc thị loại 1 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde coacute Quyết định 11 - cho Huế một số cơ chế chiacutenh saacutech đặc thugrave trong quản lyacute phaacutet triển kinh tế - xatilde hội

2 Chiacutenh saacutech thocircng thoaacuteng vagrave ngacircn saacutech đầu tư cho hạ tầng cao hơn những khu vực khocircng được đocirc thị hoacutea điều nagravey coacute tiacutenh quyết định trong caacutec quyết định nacircng cấp đocirc thị của chiacutenh quyền nhiều địa phương

- Đồ aacuten nacircng cấp đocirc thị được phecirc duyệt được cocircng nhận thigrave địa phương coacute cơ sở vagrave ngacircn saacutech để đầu tư cho hạ tầng triển khai nhiều dự aacuten Tuy nhiecircn coacute nhiều địa

8

phương rất noacuteng vội trong việc nacircng cấp đocirc thị để được đầu tư dự aacuten Như đocirc thị Nhơn Trạch chẳng hạn Chiacutenh quyền Đồng Nai tham vọng đến năm 2020 sẽ biến ldquothagravenh phố đồng khocircngrdquo nagravey thagravenh đocirc thị loại 1 nhưng thiếu cơ sở để thu huacutet dacircn cư về đacircy (trecircn 2 triệu người)do đoacute caacutec cấp latildenh đạo chỉ quan tacircm đến nacircng cấp đocirc thị magrave bỏ qua những bước phaacutet triển cần thiết trước mắt

3 Latildenh đạo nhiều địa phương thiacutech nacircng cấp đocirc thị vigrave muốn coacute nhiều dự aacuten đầu tư cho hạ tầng Hay vigrave một lyacute do nghe hơi vocirc lyacute nhưng rất thực đoacute lagrave lagravem quản lyacute latildenh đạo của đocirc thị loại 1 thigrave ldquooairdquo hơn latildenh đạo loại 2 loại 2 ldquooairdquo hơn loại 3 chiacute iacutet lagrave ở mức lương vagrave phụ cấp khaacutec nhau

Vigrave vậy chiacutenh saacutech hỗ trợ của nhagrave nước lagrave một phương phaacutep cần thiết để thuacutec đẩy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị nhưng nếu bị lạm dụng một caacutech thaacutei quaacute vagrave khocircng đuacuteng mục điacutech sẽ lagravem lệch lạc đi mục tiecircu phaacutet triển chung của đất nước Sẽ tạo necircn những macircu thuẫn vagrave cạnh tranh tiềm tagraveng khoacute giải quyết giữa caacutec tỉnh vagrave caacutec địa phương

4 Ngoagravei ra nacircng cấp đocirc thị một caacutech toagraven diện vagrave đuacuteng hướng tạo điều kiện để quốc gia noacutei chung vagrave địa phương noacutei riecircng phaacutet triển kinh tế vagrave đaacutep ứng caacutec phuacutec lợi xatilde hội của nhacircn dacircn

II3 Hiecircn trạng nacircng cấp đocirc thịa Trecircn thế giới- Đocirc thị hoacutea lagrave một tất yếu vagrave qui luật khaacutech quan Năm 1800 mức độ đocirc thị hoacutea trecircn

thế giới đạt 3 năm 1900 lagrave 14 năm 1990 lagrave 50 năm 2000 lagrave 55 vagrave hiện nay khoảng 60 Như vậy mỗi năm ở thế kỷ 20 mức độ đocirc thị hoacutea tăng trung bigravenh 041 gấp 37 lần so với thế kỷ trước

- Trong những năm đầu của thế kỷ 20 đocirc thị hoacutea diễn ra chủ yếu ở Chacircu Acircu vagrave Bắc Mỹ cograven cuối thế kỷ 20 đầu thế kỷ 21 thigrave đang diễn ra mạnh mẽ ở Ấn Độ Trung Quốc Thaacutei Lan Indonesia Việt Nam vvhellip Ở Trung Quốc mức độ đocirc thị hoacutea năm 1998 lagrave 304 với GDP bigravenh quacircn đầu người lagrave 774USD Dự baacuteo năm 2010 tỷ lệ đocirc thị hoacutea lagrave 40 với GDP bigravenh quacircn người năm lagrave 1390 USD vagrave năm 2050 tỷ lệ đocirc thị hoacutea đạt 60 với GDP đầu ngườinăm lagrave 7000USD

- Nacircng cấp đocirc thị đang lagrave cuộc chạy đua mạnh mẽ khocircng chỉ ở riecircng ở caacutec thagravenh phố vagrave địa phương trong một nước magrave cograven lagrave cuộc cạnh tranh của caacutec nước trecircn thế giới Điển higravenh lagrave quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị của 4 nước Nga Phaacutep Singapor Trung Quốc Hagraven Quốc

Tại NgaMột trong những khu đocirc thị cải

tạo của Maacutetx-cơ-va -------Quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị ở Nga

chủ yếu lagrave cải tạo caacutec khu

9

chung cư cũ được xacircy dựng từ khoảng những năm 1950 Ưu điểm vượt trội của khu nagravey lagrave giải quyết nhagrave ở xatilde hội phugrave hợp với đặc thugrave quốc gia

- Đacircy lagrave hệ thống khu ở thocirc sơ caacutech xa trung tacircm đocirc thị thiết kế cảnh quan khocircng gian becircn ngoagravei nhagrave ở nghegraveo nagraven đơn điệu cấu truacutec nhagrave ở căn hộ khocircng hoagraven chỉnh diện tiacutech chật hẹp higravenh thức thiết kế dập khuocircn sơ sagravei vật liệu xacircy dựng nghegraveo nagraven chất lượng thẩm mỹ keacutem chất lượng kỹ thuật xuống cấp trầm trọng do khocircng được bảo dưỡng sửa chữa định kỳ thấm dột tiếng ồn vagrave caacutech nhiệt keacutem

- Xaacutec định rotilde nguyecircn nhacircn của caacutec nhược điểm necircu trecircn Nga đatilde coacute những nghiecircn cứu thử nghiệm cải tạo nacircng cấp khu chung cư cữ hướng tới những mục tiecircu cơ bản đaacutep ứng caacutec biến đổi về quy hoạch vagrave nhu cầu cải tiến cấu truacutec khu ở Cụ thể bao gồm

- Nacircng cấp caacutec khu chung cư cũ caacutec căn hộ vagrave mocirci trường xung quanh cải tạo taacutei cấu truacutec vagrave nacircng cấp đồng bộ caacutec tiện nghi trong caacutec căn hộ

- Xu hướng giải quyết lagrave cải tạo vagrave nacircng cấp cải thiện điều kiện ở bổ sung chức năng mới vagrave kiện toagraven khocircng gian được phaacutet triển phugrave hợp với điều kiện kinh tế-xatilde hội mới khai thaacutec tối đa caacutec giaacute trị tiềm năng đocirc thị về cơ bản lagrave cải tạo tại chỗ

- Nga đatilde thiết lập dự aacuten cải tạo nacircng cấp cụ thể cho quỹ nhagrave ở với việc quy hoạch lại caacutec khu nhagrave ở dựa trecircn higravenh higravenh khảo saacutet thực trạngQuỹ nhagrave ở hiện cograven khả năng khai thaacutec sử dụng được giải quyết bằng caacutech vận hagravenh sử dụng đuacuteng đắn về kỹ thuật tiến hagravenh kiểm tra bảo dưỡng vagrave sửa chữa thường xuyecircn lagrave tiecircu chiacute chung

- Mức độ sửa chữa được xaacutec định+ Sửa chữa nhỏtiểu sửa chữa lagrave mocirc higravenh sửa chữa mang tiacutenh tạm thời khocircng ảnh

hưởng đến cấu truacutec khu nhagrave Cơ quan quản lyacute phải vận dụng nguyecircn tắc tiết kiệm định kỳ nhưng vẫn đảm bảo mức độ an toagraven của ngocirci nhagrave

+ Sửa chữa lớnsửa chữa quan trọng cải thiện KCCC bằng caacutech phục hồi cải tạo hoặc thay thế những thagravenh phần của hệ thống thiết bị tuỳ theo mức độ hư hỏng được chia thagravenh sửa chữa lớn tổng thể vagrave sửa chữa lớn coacute lựa chọn Sửa chữa lớn kết hợp hiện đại hoaacute vagrave hoagraven thiện hệ thống trang thiết bị- Sự phaacutet triển đồng bộ khu nhagrave ở tại Maacutetx-cơ-va phụ thuộc khocircng iacutet vagraveo trigravenh độ tổ chức-quản lyacute khoa học - phương phaacutep luận trigravenh độ học vấn của caacutec becircn tham gia quaacute trigravenh nagravey đảm bảo thực hiện được caacutec mục tiecircu quy hoạch phaacutet triển thagravenh phố

Tại Phaacutep- ldquoKinh đocirc aacutenh saacutengrdquo Paris luocircn hấp dẫn du khaacutech bốn phương bởi những đại lộ

xanh thẳm những tượng đagravei cung điện vagrave cocircng trigravenh kiến truacutec tinh tế thơ mộng Tuy nhiecircn trong số chuacuteng ta iacutet ai biết được rằng giữa thế kỷ XIX Paris vẫn chỉ lagrave một thagravenh phố mang hơi hướng trung cổ với caacutec khu nhagrave ổ chuột hậu quả của hagraveng thế kỷ phaacutet triển tugravey tiện lệch lạc vagrave đầy những bất cập

- Đoacute lagrave kết quả của dự aacuten cải tạo Paris mang tecircn Haussmann dự aacuten taacutei quy hoạch vagrave hiện đại hoacutea Thủ đocirc Paris của Phaacutep thời Napoleon đệ Tam Dự aacuten nagravey bao trugravem lecircn tất cả caacutec khiacutea cạnh về quy hoạch đocirc thị của Paris như kiến truacutec đường phố khocircng gian xanh hệ thống dẫn vagrave thoaacutet nước

Paris hoa lệ ngagravey nay

10

- Haussmann đatilde đưa ra caacutec cocircng cụ luật phaacutep giuacutep xuacutec tiến dự aacuten cải tạo Paris như Quyền trưng dụng đất đai ldquovigrave mục điacutech sử dụng cocircngrdquo theo đoacute chiacutenh quyền được pheacutep trưng dụng caacutec toagrave nhagrave nằm dọc con đường được dự kiến xacircy dựng

Năm 1859 ocircng tiếp tục ban hagravenh luật định về đocirc thị hoacutea cho pheacutep mặt tiền caacutec togravea nhagrave chỉ được cao tối đa 20m trong những con phố rộng 20m magrave Haussmann đang xacircy dựng (trước đoacute chiều cao tối đa lagrave 1755m) Caacutec maacutei nhagrave phải được lagravem nghiecircng một goacutec 45o vagrave mặt tiền của caacutec nhagrave nằm trecircn cugraveng một con phố phải tuacircn thủ cugraveng một kiacutech thước

Tại Trung Quốc- Năm 1949 nước CHND Trung Hoa được thagravenh lập mọi việc quy hoạch vagrave xacircy

dựng đều thụ động theo sự sắp xếp của Nhagrave nước - Năm 1980 Trung Quốc chuyển sang nền kinh tế thị trường cocircng taacutec quy hoạch

vagrave xacircy dựng bước đầu bị xaacuteo trộn vagrave vượt ra khỏi tầm kiểm soaacutet của Nhagrave nước Ngay sau đoacute Trung Quốc lập ngagravenh mới - thiết kế đocirc thị (TKĐT) nhằm quản lyacute coacute hiệu quả cocircng taacutec xacircy dựng

- Năm 1987 Thẩm Quyến đatilde coacute quy hoạch tổng thể chi tiết về tu bổ vagrave TKĐT đến năm 1990 Trung Quốc mới aacutep dụng quy hoạch nagravey trecircn toagraven quốc Thẩm Quyến đatilde xacircy dựng một khung kết cấu của thagravenh phố bao gồm hệ thống giao thocircng kết cấu khocircng gian higravenh thaacutei kiến truacutec neacutet đặc sắc của khu vực vagrave coi đacircy lagrave những tiecircu chiacute để quản lyacute đocirc thị

- Trong TKĐT Thẩm Quyến cograven đưa ra những quy định cụ thể từ higravenh thức kiến truacutec chiều cao cocircng trigravenh vật liệu magraveu sắc khoảng lugravei của cocircng trigravenhhellip bằng caacutec bản vẽ hệ thống văn bản vagrave điều lệ quản lyacute kegravem theo Tiến hagravenh caacutec nghiecircn cứu quy hoạch mang tiacutenh chuyecircn đề những kế hoạch quản lyacute quy hoạch cần thực thi trong năm những bản baacuteo caacuteo cocircng việc đatilde lagravem trong cocircng taacutec quy hoạch cocircng bố rộng ratildei caacutec bản vẽ quy hoạch vagrave xacircy dựng trecircn phương tiện truyền thocircng nhằm lấy trưng cầu dacircn yacute

- Người ta duy trigrave một hệ thống với những higravenh thức tiếp xuacutec rất chung chung vagrave caacutec thocircng baacuteo chiacutenh thức traacutenh đối thoại trực diện với người dacircn

- Kết quả lagrave từ một lagraveng chagravei nhỏ beacute khoảng vagraveo những năm 80 Thẩm Quyến giờ đatilde trở thagravenh một trong những thagravenh phố phaacutet triển vagraveo bậc nhất của Trung Quốc lagravem thay đổi thế giới quan của những người hoạt

11

động trong lĩnh vực xacircy dựng vagrave quy hoạch TP Thẩm Quyến

-Hiện trạng quy hoạch phaacutet triển đocirc thị ở Trung Quốc hiện nay đang diễn ra với một tốc độ choacuteng mặt nhưng đaacuteng nể mặc dugrave coacute rất nhiều biểu hiện vận dụng caacutec caacutech lagravem quy hoạch của nhiều nước khaacutec nhau vagrave mức độ thagravenh cocircng cũng dừng ở mức nhất định

Tại Singapore Quaacute trigravenh phaacutet triển nhagrave ở của Singapore coacute thể chia lagravem 4 giai đoạn

- Giai đoạn 1 (năm 1960-1970) Xacircy dựng caacutec khu chung cư thu nhập thấp chỉ đủ để bố triacute caacutec phograveng ở mỗi căn hộ chỉ khoảng 50m2 đến 60m2 bố triacute cho caacutec hộ thu nhập thấp chưa coacute nhagrave ở

- Giai đoạn 2 (năm 1971-1980) Xacircy dựng bổ sung cho nhu cầu ở do tăng dacircn số diện tiacutech caacutec căn hộ được nacircng dần lecircn khoảng 70m2 vagrave căn hộ coacute nhiều phograveng (2-3 phograveng)

- Giai đoạn 3 (năm 1981-1991) Xacircy dựng thecircm caacutec chung cư vagrave chuacute trọng đến cảnh quan mocirci trường cacircy xanh trong caacutec khu chung cư cải tạo một số khu chung cư cũ cho phugrave hợp yecircu cầu sử dụng ngagravey cagraveng cao

- Giai đoạn sau năm 1991 đến nay quy hoạch phaacutet triển thecircm nhiều khu ở mới nhằm phacircn taacuten vagrave cacircn bằng mật độ dacircn số thuận lợi cho giao thocircng đi lại Việc xacircy dựng caacutec chung cư giai đoạn nagravey phần lớn được thực hiện theo đơn đặt hagraveng

- Người dacircn muốn được sở hữu căn hộ do Nhagrave nước cung cấp phải thực hiện đoacuteng goacutep quỹ để dagravenh tiền mua nhagrave số tiền người dacircn đoacuteng goacutep quỹ được trừ dần vagraveo tiền mua nhagrave trả goacutep thời gian trả goacutep lacircu nhất lagrave 25 năm Người coacute thu nhập thấp được ưu tiecircn mua trước vagrave thocircng qua caacutec higravenh thức bốc thăm người dacircn được mua căn hộ chỉ được sở hữu khocircng quaacute 90 năm Sau đoacute Chiacutenh phủ sẽ thu hồi khocircng bồi thường để xacircy dựng lại chung cư mới người dacircn sẽ được ưu tiecircn mua lại căn hộ trong chung cư mới trước khi hết quyền sở hữu nhagrave ở tại chung cư cũ Việc baacuten coacute thời hạn lagrave nhằm hạn chế tranh chấp về sau vagrave thuận lợi cho việc xacircy dựng lại đồng bộ caacutec khu chung cư

- Từ một nước đại đa số người dacircn sống trong caacutec khu ổ chuột khu định cư lụp xụp nhếch nhaacutec đến nay 91 người dacircn Singapore sở hữu nhagrave trong đoacute coacute tới 83 người dacircn được sở hữu nhagrave ở giaacute thấp Singapore vagrave Hongkong lagrave hai đất nước nổi tiếng ở chacircu Aacute về việc phaacutet triển vagrave giải quyết tốt vấn đề nhagrave ở xatilde hội cho người dacircn Để coacute được kết quả nagravey từ những năm 1960

12

Singapore đatilde thiết lập những định chế rất quan trọng trong việc quy hoạch vagrave phaacutet triển nhagrave ở giaacute thấp

Higravenh ảnh đocirc thị Singapore - Tại Singapore caacutec tổ chức tư nhacircn tham gia vagraveo xacircy dựng nhagrave ở cho người thu

nhập thấp thường xuyecircn nhận được sự hỗ trợ của nhagrave nước vagrave caacutec thủ tục hagravenh chiacutenh rotilde ragraveng vagrave được thực hiện nhanh choacuteng Để đẩy mạnh caacutec dự aacuten xacircy dựng nhagrave ở cho người coacute thu nhập thấp vấn đề quỹ đất cũng đang lagrave khoacute khăn với caacutec doanh nghiệp bất động sản

Tại Hagraven quốc - Sau 40 năm đocirc thị hoacutea (1970 - 2010) Hagraven Quốc đatilde đạt được những thagravenh tựu

đaacuteng kể xacircy dựng được những khu đocirc thị lớn thu huacutet 88 dacircn số nhưng đồng thời cũng lagravem phaacutet sinh những vấn nạn tiecircu cực của caacutec đocirc thị khổng lồ

-Phaacutet triển đocirc thị vệ tinh Ngay từ năm 1970 Chiacutenh phủ Hagraven Quốc đatilde đưa ra chiến lược phaacutet triển đocirc thị bằng caacutech mở rộng vugraveng đocirc thị song song đoacute lagrave nacircng cấp mở rộng caacutec đocirc thị đatilde coacute Một loạt caacutec thagravenh phố vệ tinh mới coacute quy mocirc vừa vagrave nhỏ lần lượt được xacircy dựng higravenh thagravenh những thagravenh phố coacute tốc độ tăng trưởng cực nhanh Điều nagravey đatilde giuacutep Hagraven Quốc traacutenh khỏi những đổ vỡ lớn magrave caacutec quốc gia khaacutec gặp phải trong tiến trigravenh đocirc thị hoacutea nhanh như ở caacutec nước chacircu Aacute chacircu Phi

- Ưu tiecircn nhagrave ở giaacute rẻ Trong suốt 4 thập niecircn qua Hagraven Quốc đatilde đạt được tỷ lệ phaacutet triển đocirc thị trước đacircy chưa từng coacute nhưng một trong những khoacute khăn chiacutenh trong tiến trigravenh đocirc thị hoacutea tại Hagraven Quốc lagrave thiếu nhagrave ở tiacutenh theo quy mocirc nhagrave ở trecircn tổng số hộ gia đigravenh Do đoacute chiacutenh phủ đatilde nỗ lực tập trung vagraveo việc tăng cường số lượng nhagrave ở cho hộ gia đigravenh coacute thu nhập thấp bằng

4 phương thức + Thứ nhất cung cấp nhagrave ở

cocircng cộng Chiacutenh phủ đatilde đầu tư một số vốn nhất định vagraveo KNHC để đảm traacutech vấn đề phaacutet triển nhagrave ở cho caacutec gia đigravenh coacute thu nhập thấp

+ Thứ hai cugraveng với việc cung cấp nhagrave ở cocircng cộng chiacutenh phủ bắt buộc caacutec chủ đầu tư tư nhacircn cung cấp nhagrave ở giaacute rẻ nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dacircn coacute

thu nhập thấp coacute nhagrave ởTagraveu điện ngầm giuacutep phacircn taacuten lưu lượngphương tiện giao thocircng trecircn đường phố+ Thứ ba lagrave kiểm soaacutet diện tiacutech nhagrave ở Sự hạn chế kiacutech thước nhagrave ở cũng lagrave một điều

cần thiết để giữ mức giaacute phugrave hợp Caacutec nhagrave đầu tư tư nhacircn cũng bị bắt buộc cung cấp caacutec kiểu nhagrave diện tiacutech nhỏ

13

- Phaacutet triển đồng loạt hệ thống giao thocircng Chiacutenh phủ Hagraven Quốc đatilde chuacute trọng phaacutet triển đồng loạt hệ thống giao thocircng gồm tagraveu điện ngầm đường sắt xe buyacutet taxi

Nguồn ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

b Tại Việt Nam- Ở Việt Nam Dacircn số đocirc thị khocircng ngừng gia tăng Năm 1986 lagrave 11870 triệu

người năm 2000 lagrave 18772 triệu người năm 2003 lagrave 20870 triệu người năm 2005 lagrave 22337 triệu người vagrave năm 2007 lagrave 23370 triệu người đưa tỷ lệ đocirc thị hoacutea cả nước từ 19 (1986) lecircn 275 (năm 2007)

- Mạng lưới đocirc thị Việt Nam khocircng ngừng được mở rộng với trecircn 700 đocirc thị trong đoacute coacute 02 đocirc thị đặc biệt 5 đocirc thị loại I 10 đocirc thị loại II 40 đocirc thị loại III 28 đocirc thị loại IV cograven lại lagrave caacutec đocirc thị loại V

- Năm 1998 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt định hướng phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2020 trong đoacute vai trograve của caacutec đocirc thị được xaacutec định lagrave những động lực phaacutet triển chiacutenh trong cocircng cuộc cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea đất nước thực hiện mục tiecircu phaacutet triển đất nước cơ bản thagravenh nước cocircng nghiệp vagraveo năm 2020

- Dưới sự latildenh đạo quản lyacute của Nhagrave nước sự nỗ lực vận động của toagraven xatilde hội chuacuteng ta đatilde coacute những thagravenh tựu quan trọng trong cocircng taacutec phaacutet triển đocirc thị

- Hệ thống đocirc thị quốc gia đatilde coacute sự chuyển biến tiacutech cực cả về lượng cũng như về chất

+ Mạng lưới đocirc thị quốc gia đatilde vagrave đang được phaacutet triển mở rộng từ 629 đocirc thị năm 1999 đến nay đatilde tăng lecircn 754 đocirc thị

+ Về dacircn cư đocirc thị tỷ lệ đocirc thị hoacutea đatilde tăng từ 207 năm 1999 đến nay đạt gần 30 nếu tiacutenh dacircn số nội thị

+ Coacute hai đocirc thị loại đặc biệt lagrave Hagrave Nội vagrave TP Hồ Chiacute Minh đocirc thị loại I tăng thecircm năm đocirc thị trong khi đoacute loại V tăng thecircm 99 đocirc thị

ETHiều nagravey đatilde chứng tỏ mức độ đocirc thị hoacutea đatilde phaacutet triển mạnh ở khu vực caacutec đocirc thị nhỏ lan tỏa trecircn diện rộng vagrave phacircn bố đồng đều hơn trecircn phạm vi cả nước

- Tăng trưởng kinh tế ở khu vực đocirc thị trung bigravenh đạt từ 12 đến 15 cao gấp 15 đến 2 lần so với mặt bằng chung trong cả nước Năm 2007-2009 đạt khoảng từ 8 đến 10(H) Hiện nay nguồn thu đocirc thị nhất lagrave của caacutec thagravenh phố lớn chiếm tỷ lệ 70 trong cơ cấu GDP cả nước Tại một số đocirc thị lớn GDP bigravenh quacircn đầu người đạt hơn 1500 USD như Hagrave Nội khoảng 1500 USDnăm Nha Trang 1779 USDnăm Sự phaacutet triển kinh tế đocirc thị đatilde vagrave đang tạo ra hagraveng triệu việc lagravem cho người lao động goacutep phần quan trọng trong việc duy trigrave sự ổn định vagrave phaacutet triển chung của xatilde hội

- Sự phaacutet triển kinh tế - xatilde hội của đất nước đatilde đem lại những nguồn lực quan trọng cho việc xacircy dựng vagrave cải tạo chỉnh trang diện mạo của caacutec đocirc thị Kiến truacutec vagrave cảnh quan đocirc thị đatilde được caacutec chiacutenh quyền đocirc thị quan tacircm đầu tư phaacutet triển với sự xuất hiện ngagravey cagraveng nhiều caacutec quần thể kiến truacutec mảng đocirc thị hiện đại ứng dụng cocircng nghệ thiết kế xacircy dựng tiecircn tiến của thế giới Tại nhiều đocirc thị đatilde vagrave đang xuất hiện caacutec cocircng trigravenh kiến truacutec cao tầng lagrave những điểm nhấn kiến truacutec đocirc thị coacute chất lượng cao

14

- Mocirc higravenh đầu tư phaacutet triển caacutec khu đocirc thị mới đồng bộ đatilde được nghiecircn cứu nhacircn rộng tại nhiều địa phương trong cả nước sử dụng coacute hiệu quả quỹ đất dagravenh cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời từng bước giải quyết nhu cầu rất lớn của xatilde hội về nhagrave ở

- Hệ thống cocircng trigravenh hạ tầng kỹ thuật vagrave xatilde hội đocirc thị như hệ thống giao thocircng cấp nước thoaacutet nước chiếu saacuteng cacircy xanh thu gom vagrave xử lyacute chất thải rắn vagrave cocircng trigravenh phuacutec lợi cocircng cộng của caacutec đocirc thị được đầu tư xacircy dựng cải tạo vagrave phaacutet triển khaacute nhanh tạo necircn bộ khung cơ bản để caacutec đocirc thị phaacutet triển

- Về cấp nước sạch thời điểm năm 1999 Việt Nam vẫn cograven hơn 70 số dacircn đocirc thị sử dụng nước khocircng bảo đảm vệ sinh đến nay bigravenh quacircn trecircn cả nước 73 số dacircn đocirc thị đatilde được cấp nước sạch Chất lượng phục vụ của giao thocircng cocircng cộng tại caacutec đocirc thị caacutec vugraveng vagrave trecircn cả nước ngagravey cagraveng tốt hơn

- Vấn đề cải thiện điều kiện mocirci trường đocirc thị cũng đatilde được chiacutenh quyền đocirc thị quan tacircm Một số đocirc thị đatilde coacute nhagrave maacutey hoặc trạm xử lyacute nước thải được đầu tư xacircy dựng vagrave đi vagraveo hoạt động Tỷ lệ thu gom chất thải rắn sinh hoạt bigravenh quacircn cả nước đạt khoảng 80 Chuacuteng ta đatilde coacute ba cocircng nghệ trong nước xử lyacute chất thải rắn sinh hoạt đatilde được Bộ Xacircy dựng cấp giấy chứng nhận SERAPHINE ANSINH-ASC MBT-CD

- Cấp điện vagrave chiếu saacuteng đocirc thị được cải thiện rotilde rệt 90 số caacutec tuyến đường trục chiacutenh cấp đocirc thị từ caacutec đocirc thị loại 3 trở lecircn được chiếu saacuteng Dịch vụ cung cấp thocircng tin liecircn lạc phaacutet triển nhanh choacuteng phục vụ tiacutech cực cho caacutec yecircu cầu đặt ra của sự phaacutet triển kinh tế - xatilde hội

- Quốc hội Chiacutenh phủ Bộ Xacircy dựng vagrave caacutec bộ ngagravenh đatilde vagrave đang từng bước hoagraven thiện hệ thống caacutec văn bản quy phạm phaacutep luật về lĩnh vực xacircy dựng vagrave phaacutet triển đocirc thị trong đoacute nhiều văn bản luật lần đầu tiecircn đatilde được nghiecircn cứu xacircy dựng vagrave ban hagravenh như Luật Xacircy dựng năm 2003 Luật Nhagrave ở năm 2005 Luật Kinh doanh bất động sản năm 2006 vagrave đặc biệt lagrave Luật Quy hoạch đocirc thị vừa được Quốc hội thocircng qua thaacuteng 6-2009 Caacutec văn bản luật vagrave hệ thống văn bản dưới luật đatilde thường xuyecircn được ragrave soaacutet điều chỉnh để từng bước đi vagraveo cuộc sống goacutep phần quan trọng trong việc tạo hagravenh lang phaacutep lyacute đầy đủ thocircng thoaacuteng hướng tới sự phaacutet triển bền vững hệ thống đocirc thị Việt Nam

Becircn cạnh những kết quả đạt được việc nacircng cấp đocirc thị ở nước ta vẫn đang cograven gặp rất nhiều vấn đề bất cập

- Tỷ lệ phủ kiacuten quy hoạch chi tiết tại caacutec đocirc thị của cả nước cograven thấp Tỷ lệ trung bigravenh trong cả nước hiện nay lagrave khoảng 45 khocircng đồng đều giữa caacutec đocirc thị vagrave vugraveng miền ETHiều đoacute coacute ảnh hưởng lớn đến việc thu huacutet đầu tư bố triacute nguồn lực phaacutet triển cũng như cocircng taacutec quản lyacute xacircy dựng đocirc thị theo quy hoạch

- Tốc độ tăng trưởng vagrave đocirc thị hoacutea cao tại phần lớn caacutec đocirc thị đatilde dẫn đến sự mất cacircn đối trong khả năng đaacutep ứng của hệ thống cơ sở hạ tầng kỹ thuật đocirc thị Mặc dugrave việc cấp nước sạch đatilde được cải thiện đaacuteng kể nhưng tỷ lệ thất thoaacutet thất thu nước bigravenh quacircn vẫn cao từ 20 đến 30 vừa gacircy thất thoaacutet nguồn tagravei nguyecircn quan trọng vừa giảm nguồn thu cho ngacircn saacutech Tigravenh trạng uacuteng ngập tắc nghẽn giao thocircng tại đocirc thị cograven diễn ra phổ biến Caacutec hồ kecircnh mương socircng ngogravei trong đocirc thị với vai trograve điều hogravea vagrave thoaacutet nước mưa đocirc thị vagraveo mugravea mưa lũ iacutet được quan tacircm bảo vệ

15

- Ocirc nhiễm mocirci trường vẫn đang lagrave vấn đề bức xuacutec nhất vagrave chưa coacute lời giải hữu hiệu Nhiều đocirc thị vẫn cograven luacuteng tuacuteng trong việc tigravem ra nguồn lực đầu tư hệ thống cơ sở hạ tầng thoaacutet nước xử lyacute chất thải rắn giao thocircng đocirc thị

- Cocircng taacutec quản lyacute đocirc thị cograven yếu keacutem Những caacuten bộ đatilde qua đagraveo tạo chuyecircn mocircn lĩnh vực xacircy dựng vagrave phaacutet triển đocirc thị mới chỉ chiếm từ 9 đến 11 ở cấp xatilde phường chưa đaacutep ứng được mức độ đogravei hỏi của khối lượng cocircng việc Mặt khaacutec do lĩnh vực quản lyacute đocirc thị vagrave kinh tế đocirc thị cograven lagrave vấn đề khaacute mới mẻ chuacuteng ta vừa lagravem vừa ruacutet kinh nghiệm để phugrave hợp đặc thugrave của nước ta do đoacute ở nhiều nơi vai trograve của chiacutenh quyền đocirc thị trong việc điều phối caacutec đối tượng vagrave điều tiết nguồn lực tham gia trong quaacute trigravenh phaacutet triển đocirc thị cograven coacute nhiều hạn chế dẫn đến thực tế vẫn cograven phổ biến tigravenh trạng thiếu thocircng tin chồng cheacuteo giữa caacutec lĩnh vực

Triacutech ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ vagrave theo ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

Dự aacuten nacircng cấp đocirc thị tại TPHCMNacircng cấp đocirc thị vagrave vấn đề khocircng gian cocircng cộng trong caacutec khu dacircn cư thu nhập thấp trecircn địa

bagraven Thagravenh phố Hồ Chiacute MinhNội dung cocircng việc thực hiện1 ETHường hẽm Nacircng cao nền hẽm mở rộng hẽm vagrave traacuteng hẽm bằng beton cement vagrave beton

nhựa noacuteng2 ETHặt cống thoaacutet nước Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống cống thoaacutet nước thải vagrave nước mưa tại

khu vực3 Cấp nước Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống cấp nước sinh họat đến từng hộ dacircn4 Cấp điện Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống caacutep điện vagrave trụ điện tại khu vực cung cấp điện

sinh họat đến từng hộ dacircn5 Chiếu saacuteng vĩa hegrave Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống dacircy điện vagrave đặt boacuteng đegraven tại caacutec trụ

đảm bảo chiếu saacuteng trong khu vực6 Nghiecircn cứu bổ sung caacutec dịch vụ hạ tầng xatilde hội (Nhagrave trẻ trường mẫu giaacuteo trạm y tế ) Caacutec bước thực hiệnGiai đoạn 1 bắt đều thi cocircng từ thaacuteng 122004 đến 122005 trong lưu vực Tacircn Hoacutea - Lograve Gốm

(khocircng kể thời gian chuẩn bị đầu tư) Bước 1 sect Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp của tất cả cộng đồng người dacircn trong khu vực dacircn cư thu

nhập thấp cần nacircng cấpsect Lập baacuteo caacuteo nghiecircn cứu Tiền khả thi cho togravean dự aacuten trecircn địa bagraven thagravenh phốsect Tiến hagravenh tham khảo yacute kiến cộng đồng vagrave chuẩn bị kế họach sơ bộ nhu cầu cần nacircng

cấpBước 2sect Chuẩn bị kế họach nacircng cấo hogravean chỉnh coacute thảo luận với cộng đồng chuẩn bị thiết kế kỹ

thuật sơ bộ vagrave sọan thảo hồ sơ thầu cho từng goacutei thầu dự kiếnsect Chuẩn bị tagravei liệu hướng dẫn thực hiệnsect Thu thập số liệu thocircng tin cho đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kế hoạch hagravenh động taacutei

định cưsect Lập nghiecircn cứu khả thi cho giai đoạn 1Bước 3

16

Chuẩn bị thiết kế kỹ thuật chi tiết vagrave hoagraven chỉnh hocirc sơ thầuGiai đoạn 2 Khocircng thời gian chuẩn bị đầu tư bắt đầu từ 062006 đến 062007 trecircn địa bagraven caacutec

quận ngograveai Tacircn Hoacutea - Lograve Gốm Sự tham gia của người dacircn Nguyecircn tắc quan trọng nhất của dự aacuten lagrave sự tham gia tự giaacutec vagrave tiacutech cực của cộng đồng

người dacircn vagraveo tất cả caacutec bước thực hiện dự aacuten Caacutec thagravenh viecircn lagrave hộ gia đigravenh trong dự aacuten đều coacute quyền coacute traacutech nhiệm tham gia vagrave cugraveng hưởng lợi từ dự aacuten khocircng phacircn biệt tigravenh trạng cư truacute

Những lợi iacutech đối với người dacircn sau khi nacircng cấp- Bộ mặt khu dacircn cư thay đổi Cống thoaacutet nước tốt khocircng cograven tigravenh trạng ngập uacuteng ETHường hẽm bằng phẳng ngay ngắn an toagraven xe cứu hỏa cứu thương vagraveo đến tận nơi để

xử lyacute kịp thời khi xảy ra sự cố Khu phố được sạch đẹp vệ sinh hạn chế bệnh tật do mocirci trường sống tốt hơn nhiều sacircn

chơi giải triacute cho trẻ em trong khu vực ETHegraven chiếu saacuteng vagraveo ban đecircm thuận lợi cho đi lại vagrave an ninh khu vực Những hộ gia đigravenh thu nhập thấp coacute nhu cầu coacute nhu cầu sẽ được vay vốn sửa chữa nacircng

cấp nhagrave ở hoặc vay vốn để sản xuất kinh doanh - Tigravenh trạng phaacutep lyacute về nhagrave đất Thocircng qua dự aacuten chiacutenh quyền địa phương sẽ tiến hagravenh nhanh việc cấp giấy chứng nhận

quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở cho tất cả caacutec hộ gia đigravenh coacute đủ điều kiện giuacutep họ lagravem ăn sinh sống

Khi coacute giấy tờ nhagrave đầy đủ kết hợp với cơ sở hạ tầng khu vực hoagraven chỉnh sẽ giuacutep cho giaacute trị nhagrave đất của người dacircn trong khu vực dự aacuten gia tăng Việc mua baacuten cầm cố thế chấp đều thuận lợi dễ dagraveng vagrave khocircng khocircng bị eacutep giaacute khi coacute nhu cầu chuyển nhượng

Coacute giấy chứng nhận quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở lagrave một trong những nội dung quan trọng để xem xeacutet việc nhập hộ khẩu cho caacutec thagravenh viecircn trong hộ gia đigravenh chưa coacute hộ khẩu

Coacute giấy chứng nhận quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở sẽ giuacutep cho caacutec hộ gia đigravenh coacute đủ điều kiện tiếp cận với caacutec khoản vay latildei suất phugrave hợp để coacute vốn lagravem ăn hoặc mở rộng sản xuất kinh doanh goacutep phần tăng thecircm thu nhập

Việc học hagravenh của caacutec chaacuteu y tế vagrave caacutec dịch vụ cocircng cộng khaacutec đều thuận lợi ETHồng thời chiacutenh quyền địa phương quản lyacute người dacircn tốt hơn

- Khi mở rộng hẽm coacute một số hộ bị mất hoagraven toagraven nhagrave- đất hoặc khi diện tiacutech nhagrave - đất sau khi giải tỏa nhỏ hơn 15 m2 thigrave phải di dời vagrave được

ETHược bồi thường bằng tiền đối với nhagrave đất bị thu hồi với giaacute thay thế phugrave hợp với giaacute chuyển nhượng thực tế vagrave caacutec khoản hỗ trợ khaacutec Việc di dời sẽ được chiacutenh quyền địa phương thocircng baacuteo chi tiết

Hộ bị di dời coacute thể nhận tiền hoặc đăng kyacute một căn hộ chung cư hoặc một nền nhagrave coacute hạ tầng

dự kiến đến năm 2020 dacircn số thagravenh phố khoảng 10 triệu người (trong đoacute khống chế khoảng 6 triệu dacircn nội thị) vagrave với hơn 2 triệu khaacutech vatildeng lai

Quy hoạch kiến truacutec cảnh quan đocirc thị

Cải tạo caacutec khu nội thagravenh cũ phải bảo đảm giữ gigraven tocircn tạo caacutec di sản văn hoacutea lịch sử caacutec cocircng trigravenh kiến truacutec coacute giaacute trị cải tạo vagrave nacircng cấp cơ sở hạ tầng di chuyển nhagrave ở trecircn vagrave ven kecircnh rạch

17

tăng thecircm diện tiacutech cacircy xanh caacutec cocircng trigravenh phục vụ cocircng cộng di dời ra ngoại thagravenh những cơ sở cocircng nghiệp tiểu thủ cocircng nghiệp gacircy ocirc nhiễm di dời chợ vagrave kho tagraveng khocircng cograven phugrave hợp từng bước cải thiện mocirci sinh mocirci trường đocirc thị

Caacutec khu mới được xacircy dựng theo hướng hiện đại văn minh bền vững chuacute trọng phaacutet triển hệ thống cacircy xanh cocircng viecircn mặt nước tổ chức caacutec khu đocirc thị mới theo hướng coacute cơ sở hạ tầng hiện đại đồng bộ tăng tỷ lệ trung bigravenh tầng cao triệt để khai thaacutec khocircng gian ngầm vagrave trecircn khocircng mật độ xacircy dựng thấo ưu tiecircn đất cho khocircng gian thocircng thoaacuteng xacircy dựng caacutec khu sản xuất caacutec trung tacircm thương mại dịch vụ đagraveo tạo vagrave nghiecircn cứu khoa học caacutec khu nghỉ ngơi giải triacute đaacutep ứng nhu cầu vật chất vagrave tinh thần ngagravey cagraveng cao của nhacircn dacircn

Quy hoạch caacutec khu chức năng

Khu dacircn cư Được phacircn bố tại khu vực nội thagravenh hiện hữu nội thagravenh phaacutet triển vagrave ngoại thagravenh

Về nội thagravenh hiện hữu (12 quận cũ) coacute diện tiacutech 14134 ha dacircn số giữ mức từ 36 - 4 triệu người chỉ tiecircu bigravenh quacircn đất đocirc thị từ 35 - 40 m2người Nội thagravenh hiện hựu cần chỉnh trang cải thiện điều kiện ở sinh hoạt vagrave lagravem việc của cư dacircn giảm mật độ xacircy dựng nacircng tầng cao trung bigravenh hiện nay từ 14 tầng lecircn 24 tầng nacircng cấp cơ sở hạ tầng đocirc thị xử lyacute tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường trả lại khocircng gian xanh sạch tocircn tạo vagrave giữ gigraven di sản lịch sử - văn hoacutea cocircng trigravenh kiến truacutec coacute giaacute trị (hiện đatilde xaacutec định 108 cơ sở cần phải bảo tồn)

Về nội thagravenh phaacutet triển mới (gồm caacutec quận mới) coacute diện tiacutech 30000 ha với số dacircn 22 - 24 triệu người chỉ tiecircu đất đocirc thị 110 m2người (gấp 25 lần nội thagravenh cũ) Vugraveng đocirc thị nagravey cơ sở hạ tầng được xacircy dựng theo hướng hiện đại đồng bộ dagravenh nhiều đất cho cơ sở nghiecircn cứu khoa học giaacuteo dục nghỉ ngơi giải triacute mặt nước cocircng viecircn cacircy xanh khu nhagrave ở cơ sở sản xuất khocircng ocirc nhiễm

Về ngoại thagravenh dacircn số từ 3 - 4 triệu người trong đoacute dacircn số nocircng thocircn lagrave 07 triệu người

Nhigraven chung nhu cầu đất đocirc thị đến năm 2005 lagrave 26000 ha vagrave đến năm 2020 dự kiến tăng lecircn khoảng 90000 haBố triacute cocircng nghiệp Xacircy dựng nhiều khu cocircng nghiệp trecircn quỹ đất 6000 ha thu huacutet 20 lực lượng lao động ưu tiecircn cocircng nghiệp coacute hagravem lượng cocircng nghệ cao iacutet ocirc nhiễm mocirci trường (caacutec khu cocircng nghiệp hiện coacute gần 2000 ha)

Hệ thống trung tacircm dịch vụ của thagravenh phố được tổ chức theo hướng đa trung tacircm bao gồm trung tacircm hagravenh chiacutenh thương mại ngacircn hagraveng văn hoacutea bố triacute tại quận 1 quận 3 quận 5 quận 10 quận Bigravenh Thạnh vagrave mở rộng về Thủ Thiecircm (quận 2) với diện tiacutech khoảng 1700 ha Bố triacute caacutec trung tacircm khu vực tại caacutec cửa ngotilde thagravenh phố như khu A Nam Sagravei Gograven quận 9 quận 12 huyện Bigravenh Chaacutenh

Caacutec trung tacircm chuyecircn ngagravenh Gồm caacutec trung tacircm đagraveo tạo nghiecircn cứu khoa học y tế văn hoacutea thể dục - thể thaohiện coacute được nacircng cấp mở rộng vagrave xacircy dựng mới phugrave hợp với quy hoạch của thagravenh phố trong đoacute coacute khu Đại học Quốc gia (Thủ Đức) 800 ha khu thể dục - thể thao Rạch Chiếc 400 ha khu lịch sử - văn hoacutea - du lịch 400 ha

18

Hệ thống cocircng viecircn cacircy xanh Khai thaacutec cảnh quan socircng Sagravei Gograven socircng Đồng Nai vagrave caacutec socircng rạch lớn khaacutec Bảo tồn caacutec cocircng viecircn hiện hữu (235 ha) cải tạo kecircnh rạch tăng chỉ tiecircu cacircy xanh vugraveng nội thagravenh (2m2người) nội thagravenh mới vagrave đocirc thị ngoại thagravenh (17m2người) Tạo caacutec hồ chứa nước lớn khai thaacutec kecircnh rạch tự nhiecircn higravenh thagravenh caacutec vagravenh đai hagravenh lang xanh bảo tồn rừng tai Cần Giờ Củ Chi Bigravenh Chaacutenh

Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật

Về giao thocircng

Chỉ tiecircu đất giao thocircng bigravenh quacircn 20 - 25m2người khoảng 25 quỹ đất đocirc thị (hiện nay lagrave 12) để ngoagravei hệ thống đường bộ sẽ xacircy dựng hệ thống xe buyacutet xe điện baacutenh sắt (ngầm trecircn cao) đảm bảo vận chuyển hagravenh khaacutech cocircng cộng đạt 50 năm 2020 (hiện nay chưa đến 5)

Đối với đường bộ phải hoagraven chỉnh caacutec tuyến vagravenh đai trục giao thocircng hướng ngoại kết hợp với caacutec cocircng trigravenh đầu mối caacutec nuacutet giao thocircng vagrave bến xe liecircn tỉnh ở caacutec vugraveng ven đocirc gồm đường vagravenh đai ngoagravei (xa lộ vagravenh đai) trục đường cao tốc dự kiến xacircy dựng từ Thủ Thiecircm nối sang quốc lộ 51 (Đồng Nai Bagrave Rịa - Vũng Tagraveu) xa lộ Hagrave Nội quốc lộ 1A cũ vagrave quốc lộ 1A mới đi Biecircn Hogravea vagrave caacutec tỉnh miền Tacircy quốc lộ 13 quốc lộ 22 đi Bigravenh Dương vagrave Tacircy Ninh tỉnh lộ 12 15 16 gắn kết nội - ngoại ocirc thagravenh phố vagrave caacutec tỉnh xung quanh tỉnh lộ 10 15 đi Đức Hogravea Cần Giuộc - Long An đường Vĩnh Phước đi Cần Giờ gắn với caacutec đường vagravenh đai đường trục ngoagravei thagravenh phố

Mở rộng nacircng cấp caacutec trục đường giao thocircng chiacutenh hiện coacute đồng thời xacircy dựng caacutec nuacutet giao thocircng quan trọng vagrave hệ thống tiacuten hiệu nối mạng từ caacutec nuacutet về trung tacircm điều khiển giao thocircng của thagravenh phố bố triacute đều khắp hệ thống caacutec batildei đậu xe caacutec điểm đầu điểm cuối vagrave điểm dừng của mạng lưới xe buyacutet đảm bảo cự li trung bigravenh từ caacutec khu chức năng đến caacutec điểm đỗ trecircn caacutec tuyến vận tải cocircng cộng khoảng từ 500 - 600 m

Xacircy dựng hoagraven chỉnh vagrave hiện đại hệ thống đường tại caacutec khu phaacutet triển mới kết hợp đồng bộ với caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kỹ thuật khaacutec cải tạo nacircng cấp mở rộng cầu Sagravei Gograven cầu Đồng Nai cầu Bigravenh Lợi cầu Bigravenh Triệu cầu Bigravenh Phước cầu Phuacute Cường (nối Củ Chi với Thủ Dầu Một) vagrave một số cầu khaacutec xacircy dựng một số cầu qua socircng Sagravei Gograven như tại Phuacute Mỹ nối đường Bigravenh Thuận qua Caacutet Laacutei (quận 2) để kheacutep kiacuten với vagravenh đai ngoagravei (xa lộ vagravenh đai) tại Thủ Thiecircm xacircy cầu vagrave đường hầm nối quận 1 với Thủ Thiecircm tại An Phuacute (quận 2) nối qua Thanh Đa (Bigravenh Thạnh) tại Thanh Đa nối qua Thủ Đức xacircy cầu Bigravenh Lợi mới để kheacutep kin vagravenh đai trong cầu An Phuacute Đocircng nối quận 12 với quận Thủ Đức Xacircy dựng caacutec cầu qua socircng Đồng Nai như tại quận 9 nối đường cao tốc sang Long Thagravenh vagrave đường vagravenh đai ngoagravei nối sang Nhơn Trạch Trecircn socircng Soagravei Rạp tại Long Thới (Nhagrave Begrave) nối đường cao tốc phiacutea Nam đi Cần Thơ qua socircng Lograveng Tagraveu đi Nhơn Trạch (Đồng Nai) vagrave một số cầu trecircn những socircng rạch khaacutec

Đối với đường sắt xacircy dựng hệ thống đường sắt gắn với mạng lưới đường sắt quốc gia đi caacutec hướng Lộc Ninh miền Tacircy miền Trung vagrave tỉnh Bagrave Rịa - Vũng Tagraveu Xacircy dựng ga tagraveu chiacutenh ở An Bigravenh (Bigravenh Dương) một số ga hagravenh khaacutech trung tacircm ở Bigravenh Triệu (Thủ Đức) ở Tacircn Kiecircn (Bigravenh Chaacutenh) vagrave Thủ Thiecircm (quận 2)Ga Hogravea Hưng sẽ chuyển thagravenh ga đường sắt nội đocirc Xacircy dựng hệ thống giao thocircng đường sắt nội đocirc theo giải phaacutep đi ngầm trecircn cao hoặc trecircn mặt đất nhưng phải đảm bảo mỹ thuật an toagraven vagrave phugrave hợp với khả năng tagravei chiacutenh an ninh vagrave quốc phograveng

19

Đối với đường thủy hạn chế việc mở rộng phaacutet triển cảng trong nội thagravenh cũ như cảng Sagravei Gograven Bến Ngheacute Tacircn Thuận Ba Son xacircy dựng caacutec cảng Hiệp Phước vagrave Cần Giờ để đaacutep ứng nhu cầu vận tải đường thủy caacutec cụm cảng coacute thể tiếp nhận 60 - 70 triệu tấn hagraveng hoacuteanăm Từng bước cải tạo caacutec cảng nội thagravenh phục vụ du lịch trecircn socircng

Tăng cường khai thaacutec tuyến đường thủy caacutec socircng Soagravei Rạp Cacircy Khocirc Cần Giuộc xacircy dựng caacutec cảng socircng ở Phuacute Định Cacircy Khocirc Tacircn Tuacutec Cần Giuộc với cocircng suất trecircn một triệu tấn hagraveng hoacuteanăm duy trigrave một số cảng socircng nhỏ ở socircng Đồng Nai Nhagrave Begravetrong giai đoạn năm 2005-2010 từng bước di chuyển cảng Bigravenh Đocircng vagrave hệ thống bến batildei dọc cảng về cảng mới cải tạo vagrave phục hồi caacutec tuyến kecircnh vagravenh đai vừa kết hợp vận tải vừa giải quyết thoaacutet nước mưa xacircy dựng cảng phục vụ quốc phograveng ở phiacutea Nam thagravenh phố

Đối với hagraveng khocircng nacircng cấp hoagraven thiện sacircn bay Tacircn Sơn Nhất để coacute thể đoacuten 12 triệu hagravenh khaacutech mỗi năm vagrave xacircy dựng sacircn bay Long Thagravenh - Đồng Nai coacute tải trọng 20 - 30 triệu tấn hagravenh khaacutechnăm

Về kỹ thuật mocirci trường đất đai

Cải tạo xacircy dựng hệ thống thoaacutet nước mưa trong đoacute tại khu vực nội thagravenh cũ vận sử dụng hệ thống cống thoaacutet nước mưa - nước bẩn tại khu xacircy dựng mới sử dụng hệ thống kiacuten thoaacutet nước mưa nước bẩn riecircng kết hợp sử dụng hệ thống thoaacutet nước hở gồm caacutec socircng kecircnh rạch hồ chứa

Cải tạo xacircy dựng hệ thống hồ điều hogravea kết hợp với việc tạo cảnh quan vagrave cacircn bằng cục bộ nền xacircy dựng đocirc thị vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

Xacircy dựng caacutec đường ven socircng rạch tại caacutec khu nội thagravenh kết hợp xacircy kegrave vagrave trồng cacircy xanh

Về cấp nước

Nhu cầu cấp nước đến năm 2010 lagrave 2800000 m3ngagravey đecircm vagrave đến năm 2020 lagrave 3635000 m2ngagravey đecircmChỉ tiecircu cấp nước sinh hoạt đến năm 2010 khoảng 150- 180 liacutetngườingagravey với 90 - 95 số dacircn đocirc thị được cấp nước sạch vagrave đến năm 2020 lagrave 180 - 200 liacutetngườingagravey với 95-100 số dacircn đocirc thị được cấp nước sạch

Khai thaacutec hợp lyacute caacutec nguồn nước mặt socircng Sagravei Gograven socircng Đồng Nai vagrave kecircnh Đocircng Củ Chi kết hợp khai thaacutec nước dưới mặt đất tại khu vực Hoacutec Mocircn vagrave vugraveng Bigravenh Hưng (Bigravenh Chaacutenh) ở mức độ hạn chế

Quy hoạch cải tạo hệ thống cũ vagrave xacircy dựng hệ thống mới nhằm hoagraven chỉnh mạng lưới đường ống phacircn phối nước tại khu vực nội thagravenh cũ nội thagravenh phaacutet triển

Về cấp điện

Nguồn cung cấp điện cho thagravenh phố được cacircn đối trong mạng lưới điện quốc gia

20

Cải tạo vagrave xacircy dựng caacutec tuyến 500 kV 220 kV 22 kV vagrave caacutec trạm biến aacutep hiện đại đảm bảo an togravean trong sử dụng vagrave mĩ quan thagravenh phố

Cải tạo nacircng cấp trạm 500 kV Phuacute Lacircm xacircy dựng thecircm caacutec trạm 500 kV ở Nhagrave Begrave Caacutet Laacutei (quận 2) vagrave Bigravenh Chiểu (quận Thủ Đức)

Về thoaacutet nước bẩn vagrave vệ sinh đocirc thị

Cải thiện từng bước vấn đề ocirc nhiểm trecircn caacutec kecircnh rạch bằng caacutec giải phaacutep xử lyacute cục bộ chất thải cải tạo vagrave nacircng cao cocircng lực thoaacutet nước caacutec kecircnh rạch để tự lagravem sạch

Tăng cường giải phaacutep xử lyacute cục bộ nước thải cả hai khu vực nội thagravenh cũ vagrave nội thagravenh mới Tại khu vực nội thagravenh cũ xacircy dựng tuyến cống bao để taacutech đại bộ phận nước thải đến nơi xử lyacute

Xacircy dựng caacutec nhagrave maacutey xử lyacute nước thải tập trung lớn caacute hướng Nhagrave Begrave Vĩnh Lộc Cacircầ Giuộc Caacutet Laacutei vagrave những điểm thiacutech hợp khaacutec

Cải tạo vagrave xacircy dựng batildei chocircn raacutec Đocircng Thạnh Gỏ Caacutet vagrave khu xử lyacute nước Đa Phước Vĩnh Lộc đảm bảo đến năm 2020 100 raacutec thải của thagravenh phố được thu gom vagrave xử lyacute bằng cocircng nghệ hiện đại

Nguồn Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh 30 năm xacircy dựng vagrave phaacutet triển Phan Xuacircn Biecircn - Trần Nhu NXB Giaacuteo dục 2005

II7 Vấn đề tham vấn cộng đồng trong nacircng cấp đocirc thị4 Khaacutei niệmTham vấn cộng đồng lagrave việc một cộng đồng được tham khảo về yacute kiến thaacutei độ vagrave những mối

quan tacircm của họ về một kế hoạch phaacutet triển nagraveo đoacute trong tiến trigravenh lập kế hoạch Đacircy lagrave cơ hội cho mọi người coacute thể bagravey tỏ yacute kiến của họ bằng caacutech nagravey họ coacute thể ảnh hưởng đến caacutec việc ra quyết định Hiện nay đatilde coacute quy chế buộc phải coacute sự tham gia yacute kiến người dacircn trong tiến trigravenh lập kế hoạch vagrave ra quyết định

5 Những việc cần tham gia yacute kiến cộng đồngo Tham gia đoacuteng goacutep yacute kiến cocircng sức kiến thức đất đai vagrave tiền ( tự nguyện hiến đất mở

rộng)o Tham gia ra quyết định như khu vực dacircn cư của migravenh coacute necircn tham gia vagraveo dự aacuten hay

khocircngo Dự aacuten nacircng cấp hay khocircng necircn mở rộng hẻm tới mức nagraveo mặt hẻm trải nhựa hay traacutem

becirc tocircng chọn nguồn nguyecircn vật liệuhellip Tham gia giaacutem saacutet quaacute trigravenh thực hiện dự aacuten3Caacutec bước tham vấn cộng đồngTham vấn cộng đồng - một tiến trigravenh gồm 6 bước- 1048713 Bước 1 Xaacutec định caacutec mục tiecircu của cocircng- Để lagravem gigrave Nhằm tigravem hiểu thaacutei độ hay hagravenh động của chiacutenh quyền địa phương vagrave cộng

đồng thocircng qua những phản hồi về bản phaacutec thảo kế hoạch hay tạo cơ hội cho cộng đồng lựa chọn một dự aacuten phaacutet triển nagraveo đoacute dẫn đến sự đồng thuận vagrave cugraveng thực hiện

- 1048713 Bước 2 Chọn lựa phương phaacutep lấy yacute kiến cộng đồng

21

- Xem xeacutet một loạt caacutec phương phaacutep vagrave chọn lựa phương phaacutep nagraveo thiacutech hợp nhất với mục tiecircu vagrave tiếp cận đuacuteng đối tượng

- 1048713 Bước 3 Xaacutec định caacutec nhoacutem dacircn sẽ bị ảnh hưởng bởi hoạt động cụ thể của dự aacuten- Xaacutec định ranh đầu tư đến đacircu đồng thời xaacutec định nhoacutem dacircn cư nagraveo sẽ tham gia vagraveo tiến

trigravenh tư vấn Đoacute lagrave ở địa bagraven nagraveo đặc điểm của những người tham gia như nocircng dacircn phụ nữ tuổi taacutec vv

- 1048713 Bước 4 Chuẩn bị kế hoạch chi tiết- Bao gồm việc xaacutec định- - Caacutec mục tiecircu đatilde được xaacutec định lagrave gigrave- - Sử dụng phương phaacutep thiacutech hợp nagraveo- - Caacutec nhoacutem cộng đồng nagraveo bị ảnh hưởng- - Xacircy dựng nội dung sơ bộ để lấy yacute kiến cộng đồng (biểu mẫu phiếu khảo saacutet)- - Tổ chức như thế nagraveo (thời gian địa điểm người điều hagravenhhellip)- 1048713 Bước 5 Thực hiện phương phaacutep lấy yacute kiến- Bước nagravey được thực hiện căn cứ trecircn kế hoạch chi tiết đatilde vạch ra- Họp cộng đồng cử người coacute uy tiacuten vagrave được tập huấn nắm rotilde nội dung kế hoạch đứng ra

hướng dẫn coacute người gợi yacute vagrave necircu vấn đề ghi cheacutep biecircn bản thocircng qua vagrave biểu quyết- Lấy yacute kiến bằng phiếu Tư vấnchiacutenh quyền địa phươngChủ đầu tư đứng ra chuẩn bị nội

dung hướng dẫn cho Đại diện cộng đồng phaacutet phiếu vagrave thu hồi- 1048713 Bước 6 Đưa yacute kiến phản hồi của cộng đồng vagraveo tiến trigravenh ra quyết định- Phacircn tiacutech caacutec thocircng tin nhận được vagrave cacircn nhắc giaacute trị của chuacuteng xem thocircng tin nagraveo cần

đưa vagraveo bản phaacutec thảo đề aacutenbull Caacutec becircn liecircn quan- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan lagrave tất cả những người những tổ chức coacute traacutech nhiệm vagrave lợi

iacutech liecircn quan đến hoạt động một vấn đề cụ thể- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan cograven bao gồm những nhagrave ra quyết định cũng như những

người bị ảnh hưởng bởi một quyết định- Cộng đồng lagrave một trong số caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan chịu taacutec động bởi caacutec quyết định

lập kế hoạch phaacutet triểnIII Caacutec bước thực hiện nacircng cấp đocirc thị31 Bước 1 Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp vagrave lập kế hoạch nacircng cấp cộng đồng (CUP sơ bộ)311 Khảo saacutet thực địa (thời gian thực hiện 3 thaacuteng)312 Khảo saacutet địa chất địa higravenh (25 thaacuteng)313 Lập phương aacuten quy hoạch sơ bộ (3 thaacuteng)314 Tham vấn cộng đồng thống nhất phương aacuten quy hoạch315 Thoả thuận quy hoạch giao thocircng caacutec tuyến hẻm với caacutec quận (1 thaacuteng)316 Lập CUPs sơ bộKhảo saacutet kinh tế - xatilde hội (2 thaacuteng)32 Bước 2 Lập thiết kế cơ sở CUPs hoagraven chỉnh RAP vagrave ĐTM321 Lập thiết kế cơ sở (3 thaacuteng)s(ii) Khai toaacuten chi phiacute đầu tư(iii) Trigravenh duyệt thiết kế cơ sở(iv) Thoả thuận đấu nối hạ tầng kỹ thuật vagrave phograveng chaacutey chữa chaacutey (PCCC) (3 thaacuteng)322 Lập CUPs hoagraven chỉnh (5 thaacuteng)- Tư vấn tổ chức họp CĐ lấy yacute kiến caacutec caacute nhacircn tổ chức coacute liecircn quan về phương aacuten thiết kế

đoacuteng goacutep kinh phiacute thực hiện dự aacuten phương aacuten di dời taacutei định cưhellip

22

- Điều tra kinh tế xatilde hội vagrave đưa ra caacutec toacutem tắt về qui mocirc khu vực nacircng cấp tigravenh higravenh kinh tế xatilde hội khu vực nacircng cấp

323 Lập RAP (6 thaacuteng)- Điều tra caacutec hộ bị ảnh hưởng + Điều tra về số hộ bị ảnh hưởng diện tiacutech nhagrave đất bị ảnh hưởng sau đoacute sẽ chiết tiacutenh cụ thể

diện tiacutech bị ảnh hưởng của từng căn nhagrave để đưa vagraveo bảng khảo saacutet (phục vụ lập RAP) của từng hộ gia đigravenh với bản vẽ tỉ lệ 1200 rất chi tiết

- Khảo saacutet kinh tế - xatilde hội (Bảng hỏi xin xem phụ lục 4)+ Khảo saacutet tổng thể hiện trạng toagraven khu về quy mocirc hộ gia đigravenh tigravenh trạng cư truacute việc lagravem vagrave

thu nhập tigravenh trạng nhagrave ở- Đaacutenh giaacute mức bồi thường- Đaacutenh giaacute về mức bồi thường nhagrave đất- Đề xuất caacutec khu TĐC324 Lập ĐTM (6 thaacuteng)325 Lập CEMP- Mocirc tả điều kiện mocirci trường vagrave xaacutec định caacutec vấn đề về mocirci trường magrave cộng đồng đang gặp

phải vagrave được xếp hạng theo tiến trigravenh tham gia nhiều phiacutea- Đaacutenh giaacute caacutec phương aacuten thay thế nhằm giải quyết caacutec vấn đề trecircn vagrave tigravem giải phaacutep thiacutech hợp- Xaacutec định caacutec nhu cầu về cơ sở hạ tầng (tuyến cống chiacutenh hệ thống thu gom raacutec cấp thagravenh phố

hellip) để hỗ trợ hiệu quả cho cấp cộng đồng- Đề nghị caacutec biện phaacutep giảm thiểu taacutec động cần được thực hiện ở cấp cộng đồng vagrave caacutec điều

chỉnh cho cơ sở hạ tầng vagrave dịch vụ cơ bản cấp thagravenh phố nhằm hỗ trợ cho caacutec biện phaacutep giảm thiểu nagravey Caacutec biện phaacutep giảm thiểucaacutec hiệu chỉnh nagravey cần được phản aacutenh vagrave hạch toaacuten đủ vagraveo thiết kế kỹ thuật vagrave baacuteo caacuteo đầu tư

- Xaacutec định caacutec cơ cấu thể chế tại cấp cộng đồng nhằm xacircy dựng vận hagravenh vagrave bảo dưỡng tiểu dự aacuten bao gồm caacutec hagravenh động giảm thiểu taacutec động bất lợi

- Xacircy dựng chương trigravenh quan trắc coacute sự tham gia của cộng đồngTham vấn vagrave phổ biến thocircng tin326 Chuẩn bị EMP-Caacutec biện phaacutep giảm thiểu-Tăng cường thể chế vagrave đagraveo tạo-Quan trắc mocirci trường33 Bước 3 Lập thiết kế chi tiết vagrave hồ sơ mời thầu331 Lập thiết kế chi tiết (3 thaacuteng)332 Hồ sơ mời thầu xacircy lắp- Phaacutet hagravenh hồ sơ yecircu cầu- Chuẩn bị hồ sơ đề xuất- Đaacutenh giaacute hồ sơ đề xuất- Trigravenh duyệt thẩm định vagrave phecirc duyệt kết quả chỉ định thầu- Thương thảo hoagraven thiện vagrave kyacute kết hợp đồng34 Bước 4 Bồi thường vagrave giải phoacuteng mặt bằng (12 thaacuteng)341 Tuyecircn truyền vận động dacircn hiến đất(i) Lập hồ sơ thực hiện bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư(ii) Thagravenh lập Hội đồng bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư của dự aacuten (HĐBTGPMB)(iii) Bagraven giao ranh mốc(iv) Lập phương aacuten PATT

23

(v) Họp dacircn cocircng bố phương aacuten tổng thể(vi) Quyết định thu hồi đất(vii) Giải quyết khiếu nại đối với quyết định thu hồi đất(viii) Đo vẽ thu thập thocircng tin phaacutep lyacute nhagrave đất(ix) Aacutep giaacute bồi thường(x) Bagraven giao mặt bằng thi cocircng xacircy lắp35 Bước 5 Thi cocircng xacircy lắp351 Đấu thầu thi cocircng (quy trigravenh thời gian tuyển chọn nhagrave thầu)352 Chia địa bagraven theo phường để thi cocircng36 Bước 6 Tổ chức thi cocircng(ii) Tư vấn thiết kế(iii) Tư vấn giaacutem saacutet(iv) Chiacutenh quyền địa phương(v) Giaacutem saacutet cộng đồng(vi) Nhagrave thầu thi cocircng37 Bước 7 Nghiệm thu quyết toaacuten vagrave bagraven giao cocircng trigravenh371 Nghiệm thu bagraven giao cocircng trigravenh- Nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng phải tự tổ chức nghiệm thu caacutec cocircng việc xacircy dựng đặc biệt caacutec

cocircng việc bộ phận bị che khuất Bộ phận cocircng trigravenh caacutec hạng mục cocircng trigravenh vagrave cocircng trigravenh trước khi yecircu cầu chủ đầu tư nghiệm thu Đối với những cocircng việc xacircy dựng đatilde được nghiệm thu nhưng chưa thi cocircng ngay thigrave trước khi thi cocircng xacircy dựng phải nghiệm thu lại Đối với cocircng việc giai đoạn thi cocircng xacircy dựng sau khi nghiệm thu được chuyển nhagrave thầu khaacutec thực hiện tiếp thigrave phải được nhagrave thầu đoacute xaacutec nhận nghiệm thu

- Chủ đầu tư coacute traacutech nhiệm tổ chức nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng kịp thời sau khi coacute phiếu yecircu cầu nghiệm thu của nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng Nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng được phacircn thagravenh

+ Nghiệm thu từng cocircng việc xacircy dựng trong quaacute trigravenh thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu bộ phận cocircng trigravenh xacircy dựng giai đoạn thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu hoagraven thagravenh hạng mục cocircng trigravenh cocircng trigravenh xacircy dựng để đưa vagraveo sử dụng- Caacutec hạng mục cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh vagrave cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh chỉ được

pheacutep đưa vagraveo sử dụng sau khi được chủ đầu tư nghiệm thu372 Quyết toaacuten- Chủ đầu tư lập hồ sơ quyết toaacuten baacuteo caacuteo chủ quản đầu tư sau khi cocircng trigravenh hoagraven thagravenh- Hồ sơ quyết toaacuten gồm 37Sổ tay hướng dẫn thực thi+ Tờ trigravenh xin phecirc duyệt hồ sơ quyết toaacuten+ Caacutec hồ sơ thanh toaacuten từng giai đoạn+ Bản tổng hợp giaacute trị quyết toaacuten cocircng trigravenh+ Caacutec văn bản liecircn quan38 Bước 8 Duy tu vagrave bảo dưỡng cocircng trigravenhĐối với chi phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec đường hẻm hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng họng

nước cứu hỏa thigrave Ngacircn saacutech sẽ cấp phaacutet hoagraven toagraven vagrave giao cho một số cơ quan đơn vị chức năng thực hiện như sau

- Phograveng Quản lyacute đocirc thị quậnhuyện sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute caacutec đường hẻm- Cocircng ty Thoaacutet nước sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute hệ thống thoaacutet nước- Cocircng ty Chiếu saacuteng cocircng cộng sẽ quản lyacute hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng ở caacutec con hẻm

24

- Đơn vị Phograveng chaacutey chữa chaacutey sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec họng cứu hoả

- Vận hagravenh vagrave bảo dưỡng hệ thống cấp nước sẽ được caacutec Cocircng ty Cấp nước đảm nhiệm Phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng được ghi trong hoaacute đơn tiền nước

III Những vấn đề phaacutet sinh trong nacircng cấp đocirc thịIV1 Quy hoạch đocirc thị chưa phugrave hợp với yecircu cầu bảo vệ mocirci

trường - Quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute tương đối nhanh đatilde coacute những ảnh hưởng đaacuteng kể đến mocirci

trường vagrave tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn đến sự cacircn bằng sinh thaacutei+ Tagravei nguyecircn đất bị khai thaacutec triệt để để xacircy dựng đocirc thị lagravem giảm diện tiacutech cacircy xanh

vagrave mặt nước gacircy ra uacuteng ngập+ Đất nocircng nghiệp bị chiếm dụng ảnh hưởng đến vấn đề an toagraven lương thực quốc gia

vagrave đời sống nhacircn dacircn+ Nguồn tagravei nguyecircn nước bị suy + Lượng chất thải gia tăng nhanh choacuteng trong đoacute chất thải nguy hại ngagravey cagraveng nhiều+Bugraveng nổ giao thocircng cơ giới gacircy ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute vagrave tiếng ồn nghiecircm

trọng+ Aacutep lực đaacuteng kể về nhagrave ở vagrave vệ sinh mocirci trường higravenh thagravenh caacutec khu nhagrave ổ chuột

vagrave khu nghegraveo đocirc thị- Những nguyecircn nhacircn chiacutenh của tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường tại caacutec đocirc thị+ Caacutec vấn đề mocirci trường chưa được đề cập đầy đủ vagrave quan tacircm đuacuteng mức trong quy

hoạch xacircy dựng đocirc thị+ Vấn đề cơ sở hạ tầng kỹ thuật đocirc thị hệ thống thoaacutet nước thu gom vagrave xử lyacute raacutec

xử lyacute nước thải giảm ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn chưa được chuacute yacute đuacuteng mức + Cocircng taacutec triển khai thực hiện cho đến nay vẫn cograven chậm chưa hiệu quả vagrave chưa

chứng tỏ được tầm quan trọng của việc bảo vệ mocirci trường trong quy hoạch xacircy dựng đocirc thị

+ Chưa coacute caacutec biện phaacutep hữu hiệu trong chỉ đạo vagrave quản lyacute quy hoạch xacircy dựng Tigravenh trạng xacircy dựng lộn xộn tại caacutec đocirc thị lớn lagrave một vấn đề bức xuacutec đogravei hỏi

những biện phaacutep quản lyacute cấp baacutech vagrave hiệu quả nếu khocircng caacutei giaacute phải trả cho việc giải quyết hậu quả mocirci trường sẽ lagrave vocirc cugraveng lớn Cocircng taacutec quản lyacute quy hoạch xacircy dựng lagrave bước tiếp theo vagrave cụ thể hoaacute của cocircng taacutec lập quy hoạch xacircy dựng đocirc thị một yếu tố then chốt trong việc xacircy dựng caacutec đocirc thị bền vững vagrave hoagrave hợp với mocirci trường

IV2 Gia tăng dacircn số đocirc thị vagrave vấn đề di dacircnDacircn số tăng chậm hoặc cacircn đối với sự phaacutet triển sẽ goacutep phần quan trọng vagraveo thuacutec đẩy

nền kinh tế phaacutet triển cho pheacutep tăng tiacutech luỹ cả vốn vật chất kỹ thuật vagrave nguồn nhacircn lực tạo điều kiện phaacutet triển việc lagravem vagrave đem lại một mocirci trường sống trong sạch hơn Nhưng trong quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị vấn đề dacircn số lại đang đi ngược lại với điều kiện noacutei trecircn Dacircn số ngagravey một tăng vagrave sự di dacircn lagravem mất ổn định giữa caacutec đocirc thị Do nhu cầu việc lagravem vagrave điều kiện sống magrave người lao động tự tigravem cho migravenh nơi truacute chacircn mới tại

25

caacutec đocirc thị phaacutet triển họ bị hấp dẫn bởi một số thagravenh phố vagrave khu cocircng nghiệp lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh Hải Phograveng Đagrave Nẵng Hạ Longtừ đoacute tạo necircn sự bất cacircn đối về lao động giữa caacutec đocirc thị với nhau

Từ đoacute dẫn tới nhiều vấn đề phải giải quyết như nhagrave ở dịch vụ thocircng tin giaacuteo dục chăm soacutec y tế cơ sở hạ tầng việc lagravem ocirc nhiễm mocirci trường Trong điều kiện nền kinh tế chưa phaacutet triển như hiện nay ở nước ta vấn đề việc lagravem ở caacutec vugraveng đocirc thị nổi lecircn khaacute gay gắt Hiện tượng thất nghiệp thu nhập thấp tất yếu sẽ lagravem nảy sinh caacutec hiện tượng xatilde hội tiecircu cực khaacutec Vấn đề dacircn số đocirc thị ở nước ta hiện nay vagrave trong những năm tới sẽ vẫn cograven lagrave một thực trạng nan giải nếu như quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị khocircng được thực hiện coacute hiệu quả

IV3 Xoacutem liều xoacutem bụi - ung nhọt của đocirc thị được nacircng cấp hiện đại- Tuy Đảng vagrave Chiacutenh phủ đatilde coacute rất nhiều biện phaacutep để giải quyết vấn đề nhagrave ở

nhưng tigravenh higravenh nhagrave ở đocirc thị vẫn đang rất căng thẳng trecircn tất cả caacutec mặt phaacutet triển mới cải tạo mua baacuten chuyển dịch vagrave quản lyacute Nếu khocircng coacute những giải phaacutep hiệu quả thigrave sự taacutec động của nhagrave ở sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến phaacutet triển kinh tế - xatilde hội noacutei chung vagrave đến sự phaacutet triển đocirc thị Vấn đề nagravey được đề cập đến bởi caacutec chiacutenh saacutech mang tiacutenh quốc gia do đoacute nếu khocircng coacute hướng đi đuacuteng đắn thigrave sẽ để lại những hậu quả rất lớn vagrave lacircu dagravei muốn khắc phục phải rất khoacute khăn vagrave tốn keacutem

- Diện tiacutech nhagrave ở bigravenh quacircn đầu người tại caacutec đocirc thị nước ta cograven quaacute thấp (54m2người) Chất lượng nhagrave ở khocircng bảo đảm caacutec điều kiện về hạ tầng mocirci trường đều keacutem cỏi Nhagrave ổ chuột cograven chiếm tỷ trọng đaacuteng kể tại caacutec đocirc thị Cung cầu mất cacircn đối nghiecircm trọng cộng với những taacutec động của chiacutenh saacutech khocircng hợp lyacute lagravem cho giaacute nhagrave ở quaacute cao so với thu nhập của nhacircn dacircn đocirc thị Ngoagravei ra việc xacircy dựng nhagrave ở tự phaacutet lagravem cho cocircng taacutec quy hoạch gặp nhiều rắc rối

- Quaacute trigravenh chạy đua nacircng cấp đocirc thi đatilde tạo necircn những sự đối lập khaacutec biệt trong cuộc sống của những người dacircn sinh sống trograven cugraveng một đocirc thị hoặc caacutec đocirc thị khaacutec nhau Becircn cạnh những khu nhagrave cao tầng lại khocircng thiếu những khu nhagrave ổ chuột xoacutem liều xoacutem bụi Vagrave chiacutenh điều nagravey cũng lagravem cho vấn đề mocirci trường ở đacircy trở necircn ocirc nhiễm trầm trọng hơn

- Hagrave Nội đatilde từng coacute ba khu nhagrave ở khocircng chiacutenh thức lớn higravenh thagravenh từ những năm 90 của thế kỷ XX lagrave khu chứa trọ Phuacutec Xaacute khu batildei raacutec Thagravenh Cocircng vagrave khu xoacutem liều Thanh Nhagraven với số lượng dacircn ở mỗi khu khoảng 400 người Ngoagravei ra Hagrave Nội cograven coacute hơn 20 xoacutem liều xoacutem bụi nhỏ với mỗi xoacutem từ 5 - 10 hộ dacircn nằm rải raacutec trong caacutec quận huyện khaacutec trecircn caacutec khu đất cocircng hoặc ven socircng hồ

Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đatilde từng coacute 67000 căn nhagrave ổ chuột vagrave trong đoacute coacute 24000 hộ sống ven kecircnh rạch

Tại thagravenh phố Huế coacute 770 hộ với 4483 nhacircn khẩu sống trecircn Thượng Thagravenh vagrave Eo Bagraveu trong khu Thagravenh cổ với diện tiacutech xacircy dựng traacutei pheacutep lagrave 31500m2

IV4 Ảnh hưởng đến đời sống tinh thần nhacircn dacircn- Mở rộng đất đai vagrave quy hoạch lại khu vực lagrave sự cần thiết trong quaacute trigravenh nacircng

cấp đocirc thị Nhưng một vấn đề đặt ra lagrave một số vugraveng trong đoacute lagrave chugravea chiền vagrave nghĩa địa

26

do đoacute việc giải toả gặp rất nhiều khoacute khăn Đoacute lagrave một phần trong cuộc sống tacircm linh vagrave tinh thần của người dacircn Trong quaacute trigravenh quy hoạch đất sẽ khocircng traacutenh khỏi những tổn thương tới người dacircn

- Mặt khaacutec hầu hết caacutec khu nghĩa trang nghĩa địa chưa coacute hệ thống thoaacutet nước đảm bảo vệ sinh việc thoaacutet nước hoagraven toagraven dựa vagraveo độ dốc địa higravenh tự nhiecircn thoaacutet trực tiếp ra caacutec ao hồ ruộng trũng xung quanh Chưa coacute hệ thống mương bao để thu gom nước thải thấm từ xaacutec chết phacircn hủy ra Kết quả khảo saacutet chất lượng nước mặt vagrave nước ngầm trong khu vực nghĩa trang vagrave dacircn cư xung quanh tại một số đocirc thị cho thấy độ pH thường thiecircn về axiacutet hagravem lượng coliform vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 20 - 4000 lần hagravem lượng BOD vagrave COD vượt từ 2 đến hơn 15 lần hagravem lượng NO3 gấp 2 - 100 lần Do đoacute với những vugraveng đocirc thị quy hoạch gần đoacute đogravei hỏi caacutec nhagrave chức traacutech đưa ra những phương aacuten phugrave hợp

IV5 Laacute phổi của đocirc thị bị tagraven phaacute- Tại caacutec vugraveng đocirc thị hoacutea nhanh bộ khung bảo vệ mocirci trường lagrave những vagravenh đai

xanh khocircng được quy hoạch vagrave bảo vệ Chỉ tiecircu đất để trồng cacircy xanh trong caacutec đocirc thị quaacute thấp trung bigravenh mới đạt 05m2người Tại hai thagravenh phố lớn lagrave Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh con số nagravey cũng khocircng quaacute 2m2người chỉ bằng 110 chỉ tiecircu cacircy xanh của caacutec thagravenh phố tiecircn tiến trecircn thế giới Một số di sản văn hoacutea lịch sử vagrave một số di tiacutech vugraveng cacircy xanh bảo vệ mocirci trường đang bị vi phạm tagraven phaacute nặng

- Hệ thống khocircng gian xanh - laacute phổi của đocirc thị - hầu như chưa được chuacute yacute vagrave caacutec cơ quan quản lyacute chưa hoạch định chiacutenh saacutech đối với vấn đề nagravey Quan niệm về vấn đề cacircy xanh bảo vệ mocirci trường chỉ đơn thuần lagrave trồng cacircy trecircn đường phố để che nắng Chọn cacircy trồng hết sức tugravey tiện khocircng coacute yacute tưởng đặc trưng gacircy necircn tigravenh trạng caacutec đocirc thị ngoagravei Bắc như thagravenh phố Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Việt Trigrave Hải Phograveng coacute một số loại cacircy giống nhau như xagrave cừ phượng sữa tử vi tagraveu Caacutec đocirc thị loại III kể từ Quảng Nam trở vagraveo cũng vậy viết dầu nước trứng caacute khocircng tạo được neacutet đặc trưng cacircy xanh gacircy ấn tượng của mỗi đocirc thị

- Cocircng viecircn để vui chơi giải triacute hầu như rất iacutet Diện tiacutech caacutec cocircng viecircn chức năng cũng rất hạn hẹp (05 - 4ha) vagrave chỉ lagrave nơi nghỉ ngơi thư giatilden ngắm cảnh như caacutec vườn hoa ở Huế Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Hưng Yecircn

IV6 Giao thocircng đocirc thị vagrave mocirci trường - Nacircng cacircp đocirc thị đogravei hỏi sự nacircng cấp toagraven diện về mọi mặt một trong số những

yếu tố đoacute lagrave nacircng cấp về giao thocircng Khi đocirc thị phaacutet triển kegravem theo đoacute lagrave sự gia tăng về phương tiện giao thocircng Thực tế diện tiacutech đất giao thocircng đocirc thị khocircng đủ mạng lưới đường giao thocircng phacircn bố khocircng đồng đều thocircng số kỹ thuật tuyến đường rất thấp hagravenh lang đường luocircn bị lấn chiếm Theo số liệu thống kecirc tại caacutec đocirc thị lớn caacutec chỉ tiecircu về hạ tầng giao thocircng cũng rất thấp chỉ đaacutep ứng được khoảng 35 - 40 so với nhu cầu cần thiết như tại Hagrave Nội diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 78 mật độ đường đạt 389kmkm2 tại thagravenh phố Hồ Chiacute Minh diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 75 mật độ đường đạt 388kmkm2 Caacutec chỉ tiecircu giao thocircng tại caacutec đocirc thị loại thấp hơn cũng nhỏ hơn nhiều so với yecircu cầu cần thiết Diện tiacutech caacutec điểm đỗ xe đạt 25 song chưa coacute quy

27

hoạch cụ thể Mật độ đường chiacutenh đạt 40 mật độ của đường liecircn khu vực phacircn khu vực thấp nhất chỉ đạt 20 - 30 so với yecircu cầu

Khocircng đaacutep ứng được yecircu cầu về giao thocircng đatilde để lại những hậu quả- Tai nạn giao thocircng Tigravenh higravenh tai nạn giao thocircng ở nước ta đặc biệt trong khu

vực đocirc thị hết sức nghiecircm trọng thuộc vagraveo nhoacutem cao nhất thế giới Tuy chỉ số về số vụ tai nạn giao thocircng10000 phương tiện khocircng cao hơn nhiều so với caacutec nước khaacutec trong khu vực song chỉ số người chếttổng số người bị thương lagrave đặc biệt cao magrave nguyecircn nhacircn chiacutenh lagrave do phương tiện chủ đạo trong giao thocircng đocirc thị lagrave xe hai baacutenh

- Ugraven tắc giao thocircng Ugraven tắc giao thocircng trong caacutec đocirc thị đang vagrave ngagravey cagraveng trở necircn bức xuacutec đặc biệt tại caacutec đocirc thị vừa vagrave lớn Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đang phải gaacutenh chịu những hậu quả nặng nề do ugraven tắc giao thocircng gacircy ra

- Ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn gia tăng ocirc nhiễm bụi khiacute thải vagrave tiếng ồn do caacutec hoạt động giao thocircng gacircy ra Ugraven tắc giao thocircng phố hoacutea quốc lộ tỉnh lộ hoạt động xacircy dựng hạ tầng vagrave khu dacircn cư goacutep phần lagravem gia tăng mức độ ocirc nhiễm Ocirc nhiễm tiếng ồn giao thocircng vagrave caacutec ảnh hưởng tới sức khỏe người dacircn đocirc thị lớn hơn nhiều so với caacutec đocirc thị khaacutec trecircn thế giới Theo kết quả nghiecircn cứu giaacute trị mức ồn tăng từ 2 - 5dBA do cấu truacutec nhagrave ống liền kề baacutem dọc theo caacutec tuyến đường Sự bố triacute khocircng hợp lyacute caacutec khu chức năng trong đocirc thị lagravem nghiecircm trọng thecircm ocirc nhiễm tiếng ồn nhất lagrave đối với trường học bệnh viện cocircng sở vagrave khu dacircn cư Giaacute trị tiếng ồn vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 1 - 15dBA

IV7 Vấn đề chất thải rắn- Lagraven soacuteng nacircng cấp đocirc thị thiếu quy hoạch vagrave khocircng được kiểm soaacutet khiến Việt

Nam phải đối mặt với caacutec thaacutech thức lớn cơ sở hạ tầng quaacute yếu keacutem năng lực quản lyacute của chiacutenh quyền cograven hạn chế nhận thức của cộng đồng cũng cograven thấp đặc biệt lượng chất thải rắn tăng nhanh Nếu trung bigravenh một người một ngagravey thải ra 1kg raacutec thigrave ở TpHCM lượng raacutec thải ra mỗi ngagravey gần 7000 tấn Hagrave Nội lagrave trecircn 3500 tấn Caacutec đocirc thị khaacutec tiacutenh bigravenh quacircn 07kg raacutecngười vagrave số lượng raacutec thải thải ra ở caacutec đocirc thị ngagravey cagraveng coacute xu hướng nhiều hơn Chất thải rắn ngagravey cagraveng gia tăng magrave vấn đề xử lyacute vẫn chưa tigravem được hướng đi tốt Hiện nay phần lớn raacutec thải được xử lyacute bằng caacutech chocircn lấp nhưng nhiều nơi chocircn lấp khocircng hợp vệ sinh

- Theo số liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc gia cho thấy coacute tới 1125 chiếm 44 sử dụng batildei chocircn lấp đơn sơ khocircng đảm bảo vệ sinh Việc giảm thiểu raacutec thải luocircn lagrave yecircu cầu đầu tiecircn vagrave quan trọng nhất đối với phaacutet triển đocirc thị

- Nguy cơ gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt vagrave nước ngầm gia tăngNguồn bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn

Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

VIPhương phaacutep quản liacute mocirci trường trong nacircng cấp đocirc thịVI1 Trong quaacute trigravenh xacircy dựng mở rộng đocirc thị

28

- Cải tiến hệ thống bơm thoaacutet nước xacircy dựng hệ thống bơm thoaacutet nước cho caacutec khu vực nằm tương đối thấp Bảo tồn những khu đất cho nhu cầu cải tiến hệ thống kecircnh rạch trong tương lai Cải thiện hệ thống kiểm soaacutet thủy lực hiện coacute

- Giảm thiểu phaacutet thải chất ocirc nhiễm hạn chế những hoạt động thường xuyecircn coacute phaacutet sinh chất ocirc nhiễm sử dụng nhiecircn liệu hay năng lượng sạch (gasđiện)

- Cải thiện hệ thống quản lyacute điều hagravenh giao thocircng đocirc thị để traacutenh ugraven tắc giao thocircng Kiểm soaacutet tốt hơn caacutec luồng giao thocircng đảm bảo giao thocircng thocircng suốt khocircng tắc nghẽn Phaacutet triển mạng lưới thocircng tin liecircn lạc giữa caacutec caacute nhacircn caacutec tổ chứchellip hạn chế nhu cầu đi lại của cộng đồng sẽ goacutep phần giảm nguồn ocirc nhiễm gacircy ra từ caacutec phương tiện giao thocircng

- Bố triacute tập trung caacutec cơ sở sản xuất vagraveo khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển ra ngoại thagravenh quy hoạch từng nhoacutem ngagravenh sản xuất cụ thể đối với từng khu cocircng nghiệp nhất định Aacutep dụng cocircng cụ thu phiacute mocirci trường vagrave cấp giấy pheacutep xả thải đối với từng loại chất ocirc nhiễm cho từng đơn vị sản xuất coacute kiểm tra định kỳ

- Hạn chế tigravenh trạng đổ chất thải rắn bừa batildei xuống lograveng đường vỉa hegrave ao hồ cống ratildenh vagrave những nơi cocircng cộng Xử lyacute chất thải rắn bằng caacutec giải phaacutep cocircng nghệ thiacutech hợp cho mỗi loại đocirc thị Nacircng cao chất lượng vagrave tiacutenh cơ động của thiết bị thu gom vận chuyển xử lyacute chất thải rắn kể cả chế tạo caacutec phương tiện chuyecircn dugraveng thiacutech hợp cho mỗi vugraveng

- Kiecircn quyết xử lyacute caacutec vi phạm luật mocirci trường Coacute chế độ khen thưởng hay xử phạt hagravenh chiacutenh hợp lyacute Thường xuyecircn tuyecircn truyền trecircn caacutec phương tiện truyền thocircng đại chuacuteng nhằm nacircng cao nhận thức của người dacircn thagravenh thị trong việc chấp hagravenh vagrave thực hiện luật bảo vệ mocirci trường noacutei chung vagrave caacutec qui tắc vệ sinh đocirc thị noacutei riecircng

VI2 Trong quaacute trigravenh cải tạo hạ tầng kĩ thuật đocirc thị- Quản lyacute chặt chẽ quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute - cocircng nghiệp hoaacute để bảo vệ vagravenh đai

xanh Xacircy dựng cảnh quan đocirc thị xanh sạch đẹp đảm bảo khocircng gian xanh đocirc thị bao gồm hệ thống caacutec mảng xanh đocirc thị vagravenh đai xanh đocirc thị vagrave mặt nước xanh sạch đẹp của cảnh quan đocirc thị

- Xacircy dựng nacircng cấp hệ thống cấp thoaacutet nước cho đocirc thị một caacutech hợp lyacute đảm bảo phục vụ tốt nhu cầu của người dacircn

- Xacircy dựng caacutec batildei chocircn lấp chất thải hợp lyacute vệ sinh vagrave an toagraven Tăng cường cocircng taacutec queacutet dọn vệ sinh đường phố phun nước tưới cacircy vagrave tưới đường Đảm bảo caacutec chất thải trong mọi hoạt động tại đocirc thị được taacutei sử dụng quản lyacute xử lyacute thiacutech hợp đảm bảo tiecircu chuẩn MT cho pheacutep

- Tăng cường vagrave đẩy mạnh caacutec hoạt động quản lyacute vagrave bảo vệ MT đocirc thị Xacircy dựng hệ thống trao đổi thocircng tin MT vagrave hệ thống quan trắc giaacutem saacutet hiện trạng MT

- Yecircu cầu tất cả caacutec chủ dự aacuten đầu tư mới hoặc cải tạo mở rộng cơ sở sản xuất đều phải lập Baacuteo caacuteo đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường của dự aacuten Định kỳ kiểm tra giaacutem saacutet việc thực hiện caacutec biện phaacutep đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kiểm tra cơ sở sản suất coacute bảo đảm tiecircu chuẩn mocirci trường hay khocircng

- Caacutec phương tiện giao thocircng cơ khiacute lagrave nguồn thải ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute Đocirc thị cagraveng lớn cagraveng phaacutet triển thigrave giao thocircng cơ giới sẽ phaacutet triển vagrave nguồn thải chất ocirc

29

nhiễm khocircng khiacute do phương tiện giao thocircng cơ giới cagraveng lớn Ưu tiecircn phaacutet triển giao thocircng cocircng cộng vagrave hạn chế phaacutet triển phương tiện caacute nhacircn

- Cải thiện kecircnh rạch nạo veacutet đagraveo đất bảo vệ sườn dốc thi cocircng vagrave vận hagravenh đường bảo dưỡng cống hộp vagrave cầu đường bộ của caacutec tuyến kecircnh trong thagravenh phố

VI3 Trong cocircng taacutec cải thiện nguồn nước đocirc thị- Thiết lập cơ sở dữ liệu về mạng lưới cấp vagrave thoaacutet nước trong đocirc thị nacircng cấp hỗ

trợ cho quaacute trigravenh ra quyết định của latildenh đạo caacutec địa phương trong khu vực- Điều chỉnh hợp lyacute caacutec hoạt động sản xuất nocircng nghiệp trong việc sử dụng phacircn

boacuten vagrave thuốc bảo vệ thực vật- Thu gom vagrave xử lyacute nước thải sinh hoạt tại caacutec thagravenh phố thị trấn vagrave caacutec cụm

dacircn cư tập trung xung quanh lưu vực socircng- Kiểm soaacutet vagrave xử lyacute triệt để caacutec loại chất thải rắn traacutenh tigravenh trạng vứt bừa batildei

xuống ao hồ kecircnh rạch socircng suối gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt- Xacircy dựng vagrave aacutep dụng phiacute xử lyacute nước thải- Nacircng cao nhận thức cộng đồng về việc tiết kiệm vagrave bảo vệ nguồn nước- Xaacutec định giới hạn khai thaacutec nguồn nước ngầm- Xaacutec định vugraveng bổ cập tự nhiecircn chiacutenh của tầng nước ngầm- Duy trigrave vagrave mở rộng chương trigravenh giaacutem saacutet chất lượng vagrave trữ lượng nước ngầm

Tăng cường kiểm soaacutet đối với caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễm nước ngầm- Xacircy dựng caacutec trạm xử lyacute nước thải sinh hoạt tập trung cho từng khu vực dacircn cư

trước khi thải ra hệ thống thoaacutet nước cocircng cộng- Thực hiện thu phiacute xử lyacute nước thải để tạo nguồn thu cho ngacircn saacutech thu hồi dần

vốn đầu tư vagraveo hệ thống xử lyacute- Xacircy dựng hệ thống thu gom taacutech riecircng nước mưa vagrave nước thải sinh hoạt đối với

caacutec khu dacircn cư mới hạn chế khối lượng nước thải cần xử lyacute xử lyacute vagrave tận dụng nước mưa vagraveo những mục điacutech phugrave hợp để hạn chế khai thaacutec nước ngầm vagrave nước mặt Quản lyacute nước thải đocirc thị

- Thu phiacute khai thaacutec nước ngầm vagrave xacircy dựng cơ cấu quản lyacute nước ngầm để gia tăng kiểm soaacutet việc khai thaacutec

- Mở rộng mạng lưới cung cấp nước Phaacutet triển một số cụm cấp nước quy mocirc nhỏ

- Tiến hagravenh việc kiểm soaacutet vagrave giaacutem saacutet việc khai thaacutec nước ngầm bằng caacutech đo lường trữ lượng khai thaacutec tại caacutec giếng nước

- Caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp đoacuteng trecircn địa bagraven thagravenh phố đều phải tuacircn thủ luật vagrave caacutec quy định về bảo vệ mocirci trường trong xử lyacute nước thải đảm bảo đạt tiecircu chuẩn xả thải ra nguồn tiếp nhận

- Nếu CSSX khocircng coacute khả năng đầu tư xacircy dựng hệ thống xử lyacute nước thải cho phugrave hợp thigrave phải di dời ra caacutec khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển đổi ngagravenh nghề sản xuất

- Cơ quan quản lyacute Nhagrave nước về bảo vệ mocirci trường phải thường xuyecircn kiểm tra định kỳ nước thải của caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp ocirc nhiễm coacute biện phaacutep xử lyacute thiacutech đaacuteng đối với caacutec cơ sở vi phạm

30

- Tăng cường năng lực hoagraven thiện tổ chức vagrave phaacutep luật về quản lyacute hệ thống thoaacutet nước đocirc thị

VIĐịnh hướng nacircng cấp đocirc thịĐocirc thị lagrave đầu maacutey của sự tăng trưởng kinh tế vugraveng tiecircu thụ tagravei nguyecircn sinh ra raacutec

thải nguồn gốc của caacutec vấn đề về mocirci trường Đocirc thị cần phải coacute những quy trigravenh để goacutep phần tạo ra mocirci trường lagravenh mạnh vagrave tăng trưởng kinh tế Mocirci trường lagravenh mạnh liecircn quan đến caacutec vấn đề cung cấp nước an toagraven điều kiện vệ sinh quản lyacute chất thải rắn Tăng trưởng kinh tế liecircn quan đến thiếu kiểm soaacutet caacutec chất thải từ caacutec nhagrave maacutey tắc nghẽn tại nạn xử lyacute chưa thỏa đaacuteng caacutec chất thải độc hại vigrave vậy cần phải coacute những định hướng vagrave phương phaacutep mới trong tương lai

VI1 Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Phaacutet huy giaacute trị caacutec bagravei học kinh nghiệm đuacutec kết từ thực tiễn xacircy dựng phaacutet triển đocirc thị ở nước ta cũng như nhiều nước tiecircn tiến trecircn thế giới định hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050 được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009 vagrave Chương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020 (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009) đatilde đề ra caacutec định hướng giải phaacutep tổng thể toagraven diện phaacutet triển hệ thống đocirc thị quốc gia xaacutec định caacutec giai đoạn phaacutet triển mục tiecircu cụ thể vagrave lộ trigravenh thực hiện cho từng giai đoạn Theo đoacute để quaacute trigravenh phaacutet triển của caacutec đocirc thị trong cả nước đaacutep ứng caacutec yecircu cầu phaacutet triển bền vững chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp cần đặc biệt lưu yacute một số vấn đề sau Thứ nhất khocircng ngừng đẩy mạnh vai trograve cocircng taacutec lập quy hoạch vagrave nacircng cao chất lượng quy hoạch Cocircng taacutec quy hoạch phải được ưu tiecircn đầu tư đi trước để định hướng vagrave bảo đảm tiacutenh đồng bộ trong quaacute trigravenh xacircy dựng phaacutet triển cũng như cải tạo chỉnh trang đocirc thị ETHồng thời với việc aacutep dụng caacutec tiến bộ trong phaacutet triển đocirc thị quy hoạch khocircng những phải đaacutep ứng yecircu cầu cao về tạo dựng chất lượng khocircng gian đocirc thị magrave cograven phải đaacutep ứng tốt yecircu cầu về dự baacuteo gắn saacutet với thực tiễn vagrave xu hướng phaacutet triển của xatilde hội thật sự trở thagravenh nền tảng cho việc tạo dựng nguồn lực phaacutet triển cho đocirc thị Thứ hai tạo dựng nguồn lực phaacutet triển đocirc thị từ chiacutenh nội lực của đocirc thị Cugraveng với caacutec nguồn hỗ trợ phaacutet triển magrave đocirc thị coacute được cần đặc biệt chuacute trọng việc đổi mới cơ chế chiacutenh saacutech phaacutet triển đocirc thị trong caacutec lĩnh vực quản lyacute nhagrave nước quản lyacute quy hoạch quản lyacute nhagrave đất quản lyacute đầu tư xacircy dựng quản lyacute khai thaacutec sử dụng cocircng trigravenh đocirc thị Thocircng qua caacutec giải phaacutep về quy hoạch đocirc thị kết hợp với caacutec chiacutenh saacutech phugrave hợp để huy

31

động sự tham gia của caacutec thagravenh phần kinh tế trong xatilde hội thực hiện chủ trương xatilde hội hoacutea đầu tư cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời goacutep phần nacircng cao hiệu quả đầu tư đẩy nhanh tiến trigravenh nacircng cấp chất lượng đocirc thị hoacutea Thứ ba cần đẩy mạnh hơn nữa việc đổi mới tư duy trong quản lyacute nhagrave nước về đocirc thị đi đocirci với việc nacircng cao phẩm chất năng lực vagrave trigravenh độ caacuten bộ quản lyacute đocirc thị caacutec cấp Tăng cường phacircn cấp quản lyacute đocirc thị nacircng cao quyền hạn traacutech nhiệm của chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp tổ chức bộ maacutey tinh giản gọn nhẹ nacircng cao tiacutenh hiệu quả hiệu lực quản lyacute đồng thời chuacute trọng hơn nữa cocircng taacutec đagraveo tạo vagrave bồi dưỡng caacuten bộ bằng nhiều higravenh thức phugrave hợp với thực tế trigravenh độ kinh nghiệm vagrave kiến thức Thứ tư cần chuacute trọng phaacutet huy vai trograve vagrave traacutech nhiệm lagravem chủ của cộng đồng của người dacircn đocirc thị Việc xacircy dựng vagrave duy trigrave chất lượng đocirc thị phụ thuộc một phần quan trọng trong yacute thức của người dacircn thực hiện nếp sống văn minh đocirc thị Do đoacute cần coacute giải phaacutep tiacutech cực để cộng đồng nhận thức rotilde vai trograve vagrave traacutech nhiệm tham gia xacircy dựng vagrave quản lyacute đocirc thị được cụ thể hoacutea ngay từ trong cuộc sống hằng ngagravey của mỗi caacute nhacircn mỗi cộng đồng của đocirc thị

VI2 Chiến lược phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt Định hướng Quy hoạch tổng thể phaacutet triển đocirc thị

đến năm 2020 trong Quyết định số 101998QĐ-TTg ngagravey 23-1-1998 trong đoacute xaacutec định phương hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển caacutec đocirc thị trecircn địa bagraven cả nước vagrave caacutec vugraveng đặc trưng

Mức tăng trưởng dacircn số dự baacuteo Năm 2010 dacircn số đocirc thị lagrave 304 triệu người chiếm 33 dacircn số cả nước Năm 2020 dacircn số đocirc thị lagrave 46 triệu người chiếm 45 dacircn số cả nướcNhu cầu sử dụng đất đocirc thị Năm 2020 diện tiacutech đất đocirc thị lagrave 460000ha chiếm 14 diện tiacutech đất tự nhiecircn

cả nước bigravenh quacircn 100m2ngườiTổ chức khocircng gian hệ thống đocirc thị Mạng lưới đocirc thị cả nước được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển trecircn cơ sở caacutec đocirc thị

trung tacircm gồm caacutec thagravenh phố trung tacircm cấp quốc gia cấp vugraveng cấp tỉnh Caacutec đocirc thị trung tacircm caacutec cấp được phacircn bố hợp lyacute trecircn 10 vugraveng đocirc thị hoaacute đặc trưng của cả nước

Caacutec đocirc thị trung tacircm lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh phải được tổ chức thagravenh caacutec chugravem đocirc thị coacute vagravenh đai xanh bảo vệ để hạn chế tối đa sự tập trung dacircn số cơ sở kinh tế vagrave phaacute vỡ cacircn bằng sinh thaacutei traacutenh sự higravenh thagravenh caacutec siecircu đocirc thị

Quy hoạch sử dụng đất đocirc thị đảm bảo caacutec khu chức năng vagrave cơ sở hạ tầng coacute quan hệ gắn boacute

Higravenh thagravenh bộ mặt kiến truacutec hiện đại nhưng vẫn kế thừa bảo vệ tocircn tạo vagrave giữ gigraven caacutec di sản lịch sử văn hoaacute phaacutet triển nền kiến truacutec đậm đagrave bản sắc dacircn tộc

Phaacutet triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật Ưu tiecircn phaacutet triển hiện đại hoaacute cơ sở hạ tầng caacutec đocirc thị vagrave caacutec vugraveng kinh tế

trọng điểm tạo tiền đề phaacutet triển caacutec đocirc thị vagrave đocirc thị hoaacute nocircng thocircn Cải tạo vagrave xacircy dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật trong caacutec đocirc thị theo yecircu cầu vagrave mức

độ phaacutet triển của từng đocirc thị

32

Bảo vệ mocirci trường cảnh quan thiecircn nhiecircn giữ gigraven cacircn bằng sinh thaacutei đocirc thị - Xacircy dựng vagrave duy trigrave bộ khung bảo vệ thiecircn nhiecircn trecircn địa bagraven cả nước- Khai thaacutec vagrave sử dụng hợp lyacute caacutec tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn vagraveo mục điacutech cải tạo đocirc

thị- Coacute biện phaacutep xử lyacute taacutei sử dụng caacutec chất thải sinh hoạt vagrave sản xuất bằng caacutec

cocircng nghệ thiacutech hợp

VI3 Những nguyecircn tắc trong định hướng nacircng cấp đocirc thị1 Về quan điểm vagrave mục tiecircu phaacutet triển đocirc thị Phaacutet triển đocirc thị phải phugrave hợp với

phacircn bố vagrave trigravenh độ phaacutet triển lực lượng sản xuất tập trung xacircy dựng cơ sở kinh tế - kỹ thuật vững chắc lagravem động lực cho sự phaacutet triển bền vững vagrave định higravenh rotilde cocircng taacutec phacircn loại đocirc thị theo trigravenh độ của tiến trigravenh phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững

2 Xaacutec định rotilde vai trograve caacutec đocirc thị trong hệ thống đocirc thị toagraven quốc cũng như xaacutec định vai trograve caacutec đocirc thị trong caacutec vugraveng latildenh thổ lagrave caacutec đocirc thị cấp vugraveng cấp quốc gia hay quốc tế

3 Quy hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị phải được xacircy dung phugrave hợp với chương trigravenh đầu tư phaacutet triển đocirc thị của Chiacutenh phủ Dựa trecircn caacutec chiến lược phaacutet triển liecircn ngagravenh xaacutec định rotilde yecircu cầu phaacutet triển KT- XH nhu cầu sử dụng đất đai nhu cầu tocircn vinh giaacute trị văn hoacutea lịch sử vagrave bảo vệ tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn của từng địa phương Trong đoacute phải hết sức chuacute yacute gắn kết chặt chẽ giữa tổ chức kỹ thuật liecircn vugraveng với hạ tầng kỹ thuật từng docirc thị vagrave caacutec điểm dacircn cư xung quanh

4 Khai thaacutec tiềm năng coacute giới hạn đảm bảo cacircn đối giữa khai thaacutec tagravei nguyecircn mocirci trường tagravei nguyecircn đất đai nhacircn lực phaacutet triển kinh tế vagrave phacircn bố dacircn cư trong caacutec khu đocirc thị vagrave nocircng thocircn trong caacutec vugraveng miền vagrave trecircn phạm vi toagraven quốc

5 Qui hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững toagraven quốc phải duy trigrave phaacutet huy khocircng gian văn hoacutea của caacutec cộng đồng dacircn cư đocirc thị xacircy dựng caacutec chương trigravenh hagravenh động cụ thể đối với cocircng taacutec bảo tồn cải tạo vagrave xacircy dựng dựa trecircn tiềm năng văn hoacutea xatilde hội vagrave tự nhiecircn

6 Để bảo vệ mocirci trường đất nước vagrave khocircng khiacute cho đocirc thị cần aacutep dụng kĩ thuật tiecircn tiến trong xacircy dựng caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kĩ thuật trong xử liacute phacircn loại taacutei chế chất thải rắn vagrave trong xacircy dựng caacutec dự aacuten cocircng nghiệp tập trung ở qui mocirc địa phương vugraveng vagrave toagraven quốc trecircn cơ sở cơ hội cho việc nacircng cao chất lượng mocirci trường sống cho dacircn cư Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật đocirc thị toagraven quốc phải đảm bảo hiện đại an toagraven tiết kiệm vagrave phugrave hợp với tiecircu chiacute bền vững của vugraveng quốc gia vagrave quốc tế caacutec khu cocircng nghiệp tập trung nhưng phải bảo đảm nghiecircm ngặt caacutec yecircu cầu xử liacute ocirc nhiễm đổi mới cocircng nghệ aacutep dụng nguyecircn liệu sạch nguyecircn liệu sinh thaacutei vagrave phải đảm bảo caacutec tiecircu chuản ISO về mocirci trường

7 Cải tạo vagrave lagravem mới đồng bộ caacutec khu ở hiện coacute trong đocirc thị Triệt để thực hiện bảo tồn caacutec khu đocirc thị cổ vagrave cũ cugraveng luacutec đaacutep ứng đuacuteng vagrave đủ nhu cầu diện tiacutech ở vagrave mocirci trường sống tốt cho mọi người trong caacutec khu dacircn cư cần tổ chức liecircn kết hợp mạng lưới dịch vụ ngoagravei nhagrave ở đaacutep ứng caacutec nhu cầu sống của dacircn cư theo định kỳ ngắn vagrave dagravei hạn coacute thể hoạch định xoacutea bỏ caacutec khu nhagrave ổ chuột caacutec khu ở phi chiacutenh qui caacutec xoacutem dacircn vạn

33

đograve vagrave caacutec khu bần cư đocirc thị Tiếp tục hoagraven thiện chiến lược phaacutet triển nhagrave ở theo hướng bền vững ở đocirc thị nocircng thocircn vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

8 Phacircn bổ kết nối vagrave hoagraven thiện caacutec trung tacircm cocircng cộng caacutec khu nghỉ ngơi vui chơi giải triacute vagrave hệ thống cacircy xanh mặt nước trong đocirc thị Trong đoacute đặc biệt quan tacircm phaacutet triển hệ thống cacircy xanh đocirc thị bảo lưu hệ thống kecircnh rạch để tạo khocircng gian mở khocircng gian trống caacutec khocircng gian nghỉ ngơi giải triacutetạo cảnh quan chung vagrave điều hogravea mocirci trường khocircng khiacute cho đocirc thị Higravenh thagravenh caacutec hagravenh lang cacircy xanh caacutech ly giữa caacutec khu kho tagraveng bến batildei vagrave caacutec khu dacircn cư đocirc thị Tập trung nacircng cấp cải tạo caacutec khu cacircy xanh bảo vệ mặt nước caacutec khu di tiacutech lịch sử vagrave caacutec khu vực ven song vagrave ven biển đảm bảo đủ để khắc phục tigravenh trạng ocirc nhiễm khocircng khiacute ocirc nhiễm nguocircn nước vagrave goacutep phần điều hogravea khiacute hậu nhiệt đới Phấn đấu chỉ tiecircu cacircy xanhđầu người đạt 12-15 m2 với đocirc thị đặc biệt 10-12 m2 với đocirc thị loại I vagrave loại II 9-11m2 với đocirc thị loại loại III vagrave loại IV vagrave 8-10m2 với đocirc thị loại V

9 Chiacutenh quyền địa phươngcộng đồng cần coacute sự tham gia trực tiếpcocircng bằng vagrave coacute caacutei nhigraven dagravei hạn với caacutec nhu cầu phaacutet triển đocirc thị hiện tại vagrave của caacutec thế hệ tiếp sau

10 Xacircy dựng hợp liacute cơ chế tagravei chiacutenh đocirc thị cho phugrave hợp với caacutec kế hoạch phaacutet triển KT-XH Trong đoacute hỗ trợ tagravei chiacutenh thỏa đaacuteng cho việc xử liacute vagrave bảo vệ mocirci trường ở đocirc thị Nghiecircn cứu tăng nguồn thu cho cocircng taacutec Qui hoạch xacircy dựng đocirc thị dagravenh phần ngacircn saacutech đuacuteng vagrave đủ cho đầu tư Phaacutet triển đocirc thị theo qui hoạch kế hoạchngắn vagrave dagravei hạn đatilde được phecirc duyệt tăng khả năng xatilde hội hoacutea thu huacutet nguồn lực của nhacircn dacircn vagrave khai thaacutec tối ưu caacutec nguồn tagravei chiacutenh khai thaacutec của caacutec tổ chức tư nhacircn trong vagrave ngoagravei nước để Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Thagravenh phố HCM phaacutet triển đocirc Phaacutet triển bền vững cho thị ngang tầm khu vưc vagrave thế giới caacutec đocirc thị ở Việt NamTriacutech ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm

2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

KẾT LUẬN

34

Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thị lagrave một xu hướng chung tất yếu vagrave khocircng thể thiếu trong sự phaacutet triển của một quốc gia Tuy nhiecircn song song becircn cạnh sự phaacutet triển vượt bậc về kinh tế vagrave cơ sở hạ tầng lagrave sự tồn tại của caacutec vấn đề mocirci trường Vấn đề mocirci trường cagraveng trở necircn cấp baacutech đối với những nước đang phaacutet triển Ở nước ta cũng vậy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị quaacute chuacute trọng tới sự phaacutet triển kinh tế đatilde để lại khocircng iacutet hậu quả đối với mocirci trường sống Chuacuteng ta đang từng bước xacircy dựng caacutec đocirc thị hiện đại vagrave giải quyết caacutec vấn đề mocirci trường Để đạt được sự phaacutet triển bền vững đocirc thị cần coacute những chương trigravenh quản lyacute vagrave xacircy dựng toagraven diện về mọi mặt Quaacute trigravenh cần sự phối hợp của caacutec cấp từ trung ương tới địa phương vagrave cần coacute caacutec chiacutenh saacutech kịp thời sacircu rộng vagrave đuacuteng đắn của nhagrave nước

Tagravei liệu tham khảo1 ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế

giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

2 ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ

3 ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

4 Bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

5 ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

6 (Tiecircu chuẩn phacircn cấp đocirc thị- giaacuteo trigravenh quản liacute đocirc thị vagrave khu cocircng nghiệp- Nguyễn Ngọc Anh ndashkhoa Mocirci Trường ĐH Đagrave Lạt)

7 Sổ tay hướng dẫn nacircng cấp đocirc thị coacute sự tham gia của cộng đồng ndashUBND thagravenh phố HCM

35

Nội dungI Mở đầuII Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thịII1 Khaacutei niệm về nacircng cấp đocirc thịII2 Lợi iacutech của nacircng cấp đocirc thịII3 Hiecircn trạng nacircng cấp đocirc thịa Trecircn thế giới- Tại Nga- Tại Phaacutep- Tại Trung Quốc- Tại Singaporeb Tại Việt NamIII Những vấn đề mocirci trường trong nacircng cấp đocirc thịIII1 Quy hoạch đocirc thị chưa phugrave hợp với yecircu cầu bảo vệ mocirci trường III2 Gia tăng dacircn số đocirc thị vagrave vấn đề di dacircn III3 Xoacutem liều xoacutem bụi-ung nhọt của đocirc thị được nacircng cấpIII4 Ảnh hưởng đến đời sống tinh thần của nhacircn dacircnIII5 Laacute phổi của đocirc thị bị tagraven phaacuteIII6 Giao thocircng đocirc thị vagrave mocirci trường III7 Vấn đề chất thải rắnIV Phương phaacutep quản liacute mocirci trường trong nacircng cấp đocirc thịIV1 Trong quaacute trigravenh xacircy dựng mở rộng đocirc thịIV2 Trong quaacute trigravenh cải tạo hạ tầng kĩ thuật đocirc thịIV3 Trong cocircng taacutec cải thiện nguồn nước đocirc thịV Định hướng nacircng cấp đocirc thịV1 Phaacutet triển đocirc thị bền vữngV2 Chiến lược phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020V3 Caacutec nguyecircn tắc của nacircng cấp đocirc thị tương laiVI Kết luận

3

NAcircNG CẤP VAgrave CẢI TẠO ĐOcirc THỊ

I Mở đầu Trong những năm gần đacircy quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea kegravem theo nacircng cấp đocirc thị đang lagrave vấn

đề được đề cấp khaacute nhiều trecircn thế giới noacutei chung vagrave ở Việt Nam noacutei riecircng Cugraveng với sự phaacutet triển nhanh choacuteng vagrave mạnh mẽ của hệ thống đocirc thị thế giới hệ thống đocirc thị Việt Nam cũng khocircng ngừng phaacutet triển mở rộng cả về diện tiacutech đất số lượng cocircng trigravenh vagrave chất lượng xacircy dựng

Nhiều đocirc thị cũ được cải tạo nacircng cấp được đầu tư xacircy dựng mới kết cấu hạ tầng kỹ thuật về cấp điện cấp nước thoaacutet nước lagravem đường saacute cầu cống xacircy mới nhiều cocircng trigravenh cocircng iacutech nhagrave ở chỉnh trang phố xaacute tạo daacuteng vẻ mới về vệ sinh mocirci trường cảnh quan xanh sạch đẹp Nhiều đocirc thị mới quy mocirc lớn ra đời với những cocircng trigravenh kiến truacutec hiện đại

Thị tứ muốn lecircn thị trấn thị trấn muốn lecircn thị xatilde thị xatilde muốn lecircn thagravenh phố thagravenh phố trực thuộc tỉnh muốn lecircn thagravenh phố trực thuộc Trung ương Việc phacircn loại đocirc thị đi kegravem với chiacutenh saacutech hỗ trợ tagravei chiacutenh khaacutec nhau như hiện nay đatilde tạo ra một cuộc chạy đua nacircng cấp đocirc thị giữa caacutec địa phương

Tuy nhiecircn khi quaacute đặt nặng vấn đề lagravem sao để nacircng cấp đocirc thị một caacutech nhanh choacuteng người ta sẽ lagravem mọi caacutech để đạt được kết quả magrave cố tigravenh quecircn đi những mặt traacutei của noacute Điển higravenh lagrave sự taacutec động ngược đến sự phaacutet triển bền vững về mocirci trường Vẫn biết nacircng cacircp đocirc thị lagrave động lực phaacutet triển kinh tế nhưng nếu đi sai hướng chuacuteng sẽ tiềm ẩn nguy cơ phaacutet triển hỗn loạn mất kiểm soaacutet vagrave dẫn đến thiệt hại về mocirci trường vagrave kinh tế trong tổng thể Nếu diễn ra với tốc độ quaacute lớn thiecircn về mục tiecircu kinh tế trước mắt sẽ dẫn đến sự mất cacircn bằng về mocirci trường sống vagrave caacutec giaacute trị văn hoacutea lịch sử cổ truyền

Nacircng cấp đocirc thị lagrave quaacute trigravenh cần thiết để một nước phaacutet triển vagrave khẳng định vị triacute của migravenh trecircn thế giới Song để đạt được kết quả bền vững về kinh tế -xatilde hội magrave khocircng macircu thuẫn với sự phaacutet triển bền vững về mocirci trường đang lagrave một bagravei toaacuten khoacute ở caacutec nước

Ở Việt nam để hệ thống đocirc thị nước ta phaacutet triển vững chắc rất cần sự phối hợp hagravenh động của caacutec ngagravenh caacutec cấp từ Trung ương đến địa phương Trong đoacute vấn đề quản liacute mocirci trường cần được quan tacircm đặc biệt

II Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thịII1 Khaacutei niệm về nacircng cấp đocirc thị

4

Nacircng cấp đocirc thị lagrave caacutec hoạt động coacute tiacutenh hagravenh động thực tiễn cung cấp caacutec dịch vụ hạ tầng cơ bản đồng bộ nhằm cải thiện vagrave từng bước nacircng cao điều kiện sống của caacutec cộng đồng dacircn cư nghegraveo nơi mocirci trường sống coacute chất lượng thấp

(nguồn ldquosổ tay hướng dẫn nacircng cấp đocirc thịrdquo-UBND TP Hồ Chiacute Minh)- Nacircng cấp đocirc thị lagrave sự tăng trưởng về cơ sở hạ tầng kỹ thuật sự phaacutet triển về kinh

tế sự mở rộng về diện tiacutech sự gia tăng mật độ hặc số dacircn sự phaacutet triển cacircn đối về cơ cấu kinh tế xatilde hội mocirci trường Sự chuyển bước của một đocirc thị bậc thấp đến đocirc thị bậc cao một đocirc thị bậc cao đến đocirc thị bậc cao hơn

- Mức độ nacircng cấp đocirc thị lagrave tỷ lệ caacutec yếu tố trecircn sau khi nacircng cấp so với trước đoacute- Tốc độ nacircng cấp đocirc thị lagrave tỷ lệ gia tăng của caacutec yếu tố trecircn theo thời gian- Đocirc thị hoacutea lagrave quaacute trigravenh phaacutet triển vagrave mở rộng mạng lưới đocirc thị phổ biến lối sống

thagravenh thị tập trung dacircn cư trecircn phạm vi latildenh thổ một vugraveng một quốc gia vagrave khu vực liecircn quốc gia

- Quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea gắn với quaacute trigravenh tăng trưởng vagrave phaacutet triển về khocircng gian dacircn số đocirc thị vagrave tăng trưởng kinh tế dẫn đến caacutec hệ quả Caacutec siecircu thagravenh phố sự mất cacircn đối latildenh thổ sự chuyển đổi cấu truacutec dacircn số - lao động biến đổi khiacute hậu vagrave khủng hoảng sinh thaacutei diện rộng

- Caacutec chỉ số lagrave thước đo của mức độ đocirc thị hoacutea gồm Đất đocirc thị qui mocirc vagrave dacircn số đocirc thị tỷ lệ lao động phiacute nocircng nghiệp trigravenh độ phaacutet triển kết cấu hạ tầng cocircng cộng vagrave lối sống đocirc thị trong đoacute tỷ lệ lao động phi nocircng nghiệp lagrave yếu tố chiacutenh xaacutec định ranh giới đocirc thị - nocircng thocircn

Hagrave Nội muốn bổ sung vỉa hegrave Trocircng cacircy xanh ngay khi cacircy xanh khoảng 5km đường phố lagravem đường xacircy đocirc thị- Đocirc thị được phacircn thagravenh saacuteu loại loại đặc biệt loại 1 loại 2 loại 3 loại 4 vagrave

loại 5 Đocirc thị loại đặc biệt lagrave thagravenh phố trực thuộc Trung ương coacute caacutec quận nội thagravenh huyện ngoại thagravenh vagrave caacutec đocirc thị trực thuộc

- Đocirc thị loại 1 vagrave loại 2 lagrave thagravenh phố trực thuộc Trung ương coacute caacutec quận nội thagravenh huyện ngoại thagravenh vagrave coacute thể coacute caacutec đocirc thị trực thuộc đocirc thị loại 1 loại 2 lagrave thagravenh phố thuộc tỉnh coacute caacutec phường nội thagravenh vagrave caacutec xatilde ngoại thagravenh

- Đocirc thị loại 3 lagrave thagravenh phố hoặc thị xatilde thuộc tỉnh coacute caacutec phường nội thagravenh nội thị vagrave caacutec xatilde ngoại thagravenh ngoại thị Đocirc thị loại 4 lagrave thị xatilde thuộc tỉnh coacute caacutec phường nội thị vagrave caacutec xatilde ngoại thị

5

- Đocirc thị loại 4 đocirc thị loại 5 lagrave thị trấn thuộc huyện coacute caacutec khu phố xacircy dựng tập trung vagrave coacute thể coacute caacutec điểm dacircn cư nocircng thocircn

(Tiecircu chuẩn phacircn cấp đocirc thị- giaacuteo trigravenh quản liacute đocirc thị vagrave khu cocircng nghiệp- Nguyễn Ngọc Anh ndashkhoa Mocirci Trường ĐH Đagrave Lạt)

II2 Mục tiecircu của nacircng cấp đocirc thị(i) Xoaacute đoacutei giảm nghegraveo ở caacutec khu vực đocirc thị(ii) Cải thiện hạ tầng điều kiện sống vagrave mocirci trường của cộng đồng thu nhập thấp goacutep phần

chỉnh trang đocirc thị(iii)Xacircy dựng vagrave phaacutet triển quỹ nhagrave ở để tăng cung cấp nhagrave ở cho người nghegraveo(iv) Tiacuten dụng sửa chữa nhagrave ở cho người nghegraveo đocirc thị(v) Hỗ trợ cocircng taacutec quản lyacute nhagrave đất của chiacutenh quyền thagravenh phố nhằm đẩy nhanh quaacute trigravenh

cấp Giấy chứng nhận Quyền sở hữu nhagrave vagrave Quyền sử dụng đấtII 3 Caacutec nguyecircn tắc tronng nacircng cấp đocirc thị (12 nguyecircn tắc)(i) Coacute sự tham gia của cộng đồng(ii) Giảm thiểu di dời(iii) Coacute sự tham gia đa ngagravenh (giao thocircng cấp thoaacutet nước cấp điện)(iv) Quy mocirc đầu tư phụ thuộc vagraveo khả năng tham gia của caacutec becircn (cộng đồng thagravenh phố vagrave vốn

vay)(v) Aacutep dụng kinh nghiệm caacutec dự aacuten đatilde lagravem trong caacutec khu vực khaacutec của thagravenh phố(vi) Tiecircu chuẩn kỹ thuật phugrave hợp với nhu cầu vagrave khả năng của cộng đồng(vii) Quan tacircm đến quy hoạch tổng thể của thagravenh phố(viii) Hạ tầng cấp 1 vagrave 2 được khảo saacutet vagrave coacute kế hoạch đấu nối với hạ tầng cấp 3(ix) Xaacutec định caacutec dịch vụ magrave người dacircn phải đoacuteng goacutep(x) Cocircng việc thực hiện phải thocircng qua tư vấn vagrave tocircn trọng quy trigravenh thủ tục của WB vagrave Chiacutenh

phủ Việt Nam(xi) Nacircng cấp cơ sở hạ tầng vừa đaacutep ứng yecircu cầu bức xuacutec trước mắt của cộng đồng vừa tạo

điều kiện cho sự phaacutet triển bền vững trong tương lai(xii) Nacircng cao yacute thức cộng đồng trong quaacute trigravenh triển khai dự aacuten đặc biệt lagrave vấn đề bảo vệ mocirci

trườngII4 Caacutec tiecircu chiacute lựa chọn khu vực đưa vagraveo dự aacuten(i) Khu dacircn cư coacute thu nhập thấp Thu nhập trung bigravenh mỗi người dưới 700000 đồngthaacuteng(ii) Quy mocirc diện tiacutech mỗi khu ge 1000 m2

(iii) Điều kiện cơ sở hạ tầng kỹ thuậtThiếu tất cả hoặc một trong caacutec hạ tầng kỹ thuật sau đacircy+ Mương cống thoaacutet nước nước thoaacutet trực tiếp xuống kecircnh rạch hoặc tự thấm+ Mạng lưới cấp nước phải cacircu nhờ hoặc mua với giaacute cao+ Mạng lưới cấp điện (phải cacircu nhờ)(iv) Giao thocircng Higravenh thagravenh tự phaacutet coacute nhiều hẻm nhỏ hơn 2m hẻm ngoằn ngoegraveo hoặc chưa

được becirc tocircng hoacutea(v) Tiacutenh ổn định của dự aacuten Nếu dự aacuten nacircng cấp đocirc thị đầu tư thigrave 10 - 15 năm tới khocircng coacute

dự aacuten khaacutec đầu tưII5 Caacutec bước triển khai dự aacuten nacircng cấp đocirc thịBước 1 Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp của dacircn cư ở caacutec khu vực thu nhập thấp Tham vấn cộng

đồng vagrave chuẩn bị Kế hoạch Nacircng cấp cộng đồng (CUPs) Đề xuất tiecircu chuẩn kỹ thuật phugrave hợp vagrave khaacutei toaacuten vốn đầu tư

6

Bước 2 Lập hồ sơ thiết kế cơ sở Hoagraven chỉnh CUPs Xacircy dựng Kế hoạch hagravenh động taacutei định cư (RAP) Đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường (EIA)

Bước 3 Lập hồ sơ thiết kế chi tiết - dự toaacuten vagrave hồ sơ mời thầuBước 4 Bồi thường vagrave giải phoacuteng mặt bằngBước 5 Thi cocircng xacircy lắpBước 6 Nghiệm thu thanh quyết toaacuten vagrave bagraven giao cocircng trigravenhBước 7 Duy tu bảo dưỡng cocircng trigravenh sau khi thi cocircngII6 Cơ sở phaacutep liacute xacircy dựng kế hoạch nacircng cấp đocirc thị- Quy chuẩn xacircy dựng Việt Nam do Bộ Xacircy Dựng ban hagravenh kegravem theo quyết định số 682BXD-

CSXD ngagravey 14121996- Luật Xacircy Dựng ban hagravenh theo lệnh của Chủ tịch nước số 262003L-CTN ngagravey 10122003- Nghị định 2092004NĐ-CP ngagravey 16122004 của Chiacutenh phủ về việc quản lyacute chất lượng cocircng

trigravenh xacircy dựng- Nghị định 162005NĐ-CP ngagravey 07022005 của Chiacutenh phủ về quản lyacute dự aacuten đầu tư xacircy dựng

cocircng trigravenh- Nghị định 992007NĐ-CP ngagravey 13062007 của Chiacutenh phủ về quản lyacute chi phiacute đầu tư xacircy

dựng cocircng trigravenh- Thocircng tư 022007TT-BXD ngagravey 14022007 của Bộ Xacircy dựng về việc hướng dẫn một số nội

dung về Lập thẩm định phecirc duyệt dự aacuten đầu tư xacircy dựng cocircng trigravenh giấy pheacutep xacircy dựng vagrave tổ chức quản lyacute dự aacuten đầu tư xacircy dựng cocircng trigravenh qui định tại Nghị định số 162005NĐ-CP ngagravey 07022005 vagrave Nghị định số 1122006NĐ-CP ngagravey 29092006 của Chiacutenh phủ

- Thocircng tư liecircn tịch 042007TTLT-BXD-BCA ngagravey 07072007 của Bộ Xacircy dựng vagrave Bộ Cocircng an về việc hướng dẫn phối hợp xử lyacute vi phạm phaacutep luật trong hoạt động xacircy dựng

- Thocircng tư 052007TT-BXD ngagravey 25072007 của Bộ Xacircy dựng về việc hướng dẫn lập vagrave quản lyacute chi phiacute đầu tư xacircy dựng cocircng trigravenh

- Thocircng tư 062007TT-BXD ngagravey 25072007 của Bộ Xacircy dựng về việc hướng dẫn hợp đồng trong hoạt động xacircy dựng

- Thocircng tư 1082007TT-BTC ngagravey 07092007 của Bộ Tagravei chiacutenh về việc hướng dẫn cơ chế quản lyacute tagravei chiacutenh đối với caacutec chương trigravenh dự aacuten hỗ trợ phaacutet triển chiacutenh thức (ODA)

- Cocircng văn 1599BXD-VP ngagravey 25072007 của Bộ Xacircy dựng về việc cocircng bố phương phaacutep xaacutec định chỉ số giaacute xacircy dựng

- Cocircng văn 1600BXD-VP ngagravey 25072007 của Bộ Xacircy dựng về việc cocircng bố suất vốn đầu tư xacircy dựng cocircng trigravenh (năm 2007)

- Cocircng văn 1601BXD-VP ngagravey 25072007 của Bộ Xacircy dựng về việc cocircng bố chỉ số giaacute xacircy dựng

- Cocircng văn 1751BXD-VP ngagravey 14082007 của Bộ Xacircy dựng về việc cocircng bố định mức chi phiacute quản lyacute dự aacuten vagrave tư vấn đầu tư xacircy dựng cocircng trigravenh (thay quyết định 10 vagrave 11)

- Caacutec tagravei liệu khaacutec coacute liecircn quanII7 Caacutec kế hoạch trong nacircng cấp đocirc thịbull Cơ sở hạ tầng cấp 1 cấp 2 cấp 3 (khocircng aacutep dụng đối với phacircn loại cấp cocircng trigravenh thoaacutet

nước)ldquoCơ sở hạ tầng cấp 1 2 3rdquo lagrave caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kỹ thuật vagrave xatilde hội coacute chức năng phục vụ

theo qui mocirc caacutec khu đocirc thị như sau Cơ sở hạ tầng cấp 1 Coacute qui mocirc lớn ảnh hưởng đến cả khu vực bao gồm nhiều Quận Cơ sở hạ tầng cấp 2 Coacute quy mocirc ảnh hưởng đến nhiều Quận hoặc nhiều phường trong Quận

7

Cơ sở hạ tầng cấp 3 Phục vụ cụm dacircn cư tổ dacircn phố khu dacircn cư thu nhập thấp - đacircy lagrave đối tượng của dự aacuten nacircng cấp đocirc thị

bull Kế hoạch nacircng cấp cộng đồng (viết tắt lagrave CUPs)ldquoKế hoạch nacircng cấp cộng đồngrdquo lagrave kế hoạch được cộng đồng tham gia đề xuất nhu cầu nacircng

cấp xaacutec định phương aacuten nacircng cấp cũng như những cam kết đoacuteng goacutep vagrave tham gia quản lyacute vận hagravenh đồng thời kế hoạch nagravey cũng sẽ được thống nhất cam kết vagrave trigravenh phecirc duyệt

Kế hoạch nacircng cấp cộng đồng bao gồm Kế hoạch nacircng cấp cộng đồng sơ bộ vagrave kế hoạch nacircng cấp cộng đồng hoagraven chỉnh Hai bước lập kế hoạch nagravey khaacutec nhau ở mức độ hoagraven chỉnh caacutec phương aacuten nacircng cấp trecircn cơ sở tham vấn cộng đồng thagravenh cocircng

bull Kế hoạch hagravenh động taacutei định cư (RAP)Lagrave caacutec nguyecircn tắc vagrave thủ tục thực hiện bồi thường giải phoacuteng mặt bằng taacutei định cư phục hồi

cho những người bị ảnh hưởng bởi dự aacutenbull Đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường (EIA hoặc ĐTM)ldquoĐaacutenh giaacute taacutec động mocirci trườngrdquo lagrave việc phacircn tiacutech dự baacuteo caacutec taacutec động đến mocirci trường của dự

aacuten đầu tư cụ thể để đưa ra caacutec biện phaacutep bảo vệ mocirci trường khi triển khai dự aacuten đoacutebull Kế hoạch quản lyacute mocirci trường (EMP)Lagrave một phần hay kết quả của nghiecircn cứu EIA (ĐTM) trong quaacute trigravenh chuẩn bị dự aacuten EMP xaacutec

định caacutec biện phaacutep quản lyacute vagrave quan trắc cần được thực hiện trong quaacute trigravenh thực thi dự aacuten nhằm traacutenh ngăn ngừa hoặc giảm thiểu caacutec taacutec động tiecircu cực

II2 Lyacute do của lagraven soacuteng nacircng cấp đocirc thị1 Theo quy định hiện hagravenh tỉnh thagravenh nagraveo được cocircng nhận lagrave đocirc thị loại cao

hơn sẽ trở thagravenh trung tacircm đocirc thị của khu vực trong định hướng phaacutet triển đocirc thị vugraveng vagrave sẽ được Trung ương ldquochăm soacutecrdquo nhiều hơn

ldquoĐoacute lagrave một trong nhiều lyacute giải cho hiện tượng tỉnh nagraveo cũng muốn coacute thagravenh phốrdquo

Trong thực tế khi một đocirc thị được nacircng cấp thigrave ngacircn saacutech để đầu tư cho hạ tầng kỹ thuật hạ tầng xatilde hội đocirc thị đoacute cũng sẽ được tăng lecircn Cugraveng với đoacute lagrave những chiacutenh saacutech thocircng thoaacuteng hơn trong phaacutet triển đocirc thị

Một số viacute dụ điển higravenh đoacute lagrave- Khi Đagrave Nẵng được Chiacutenh phủ cocircng nhận lagrave đocirc thị loại 1 thigrave Bộ Chiacutenh trị ra

Nghị quyết 33 - đồng yacute cho Đagrave Nẵng aacutep dụng cơ chế riecircng trong xacircy dựng vagrave phaacutet triển thagravenh phố

Theo đoacute Đagrave Nẵng được huy động thecircm nguồn vốn đầu tư cơ sở hạ tầng bằng caacutech phaacutet hagravenh traacutei phiếu đocirc thị theo cơ chế tự vay tự trả thocircng qua ngacircn saacutech thagravenh phố được vay tiền từ caacutec tổ chức tagravei chiacutenh quốc tế caacutec địa phương nước ngoagravei được thực hiện quy chế thiacute điểm baacuten nhagrave ở gắn liền với chuyển quyền sử dụng đất cho người nước ngoagravei

- Hay như khi Huế trở thagravenh đocirc thị loại 1 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde coacute Quyết định 11 - cho Huế một số cơ chế chiacutenh saacutech đặc thugrave trong quản lyacute phaacutet triển kinh tế - xatilde hội

2 Chiacutenh saacutech thocircng thoaacuteng vagrave ngacircn saacutech đầu tư cho hạ tầng cao hơn những khu vực khocircng được đocirc thị hoacutea điều nagravey coacute tiacutenh quyết định trong caacutec quyết định nacircng cấp đocirc thị của chiacutenh quyền nhiều địa phương

- Đồ aacuten nacircng cấp đocirc thị được phecirc duyệt được cocircng nhận thigrave địa phương coacute cơ sở vagrave ngacircn saacutech để đầu tư cho hạ tầng triển khai nhiều dự aacuten Tuy nhiecircn coacute nhiều địa

8

phương rất noacuteng vội trong việc nacircng cấp đocirc thị để được đầu tư dự aacuten Như đocirc thị Nhơn Trạch chẳng hạn Chiacutenh quyền Đồng Nai tham vọng đến năm 2020 sẽ biến ldquothagravenh phố đồng khocircngrdquo nagravey thagravenh đocirc thị loại 1 nhưng thiếu cơ sở để thu huacutet dacircn cư về đacircy (trecircn 2 triệu người)do đoacute caacutec cấp latildenh đạo chỉ quan tacircm đến nacircng cấp đocirc thị magrave bỏ qua những bước phaacutet triển cần thiết trước mắt

3 Latildenh đạo nhiều địa phương thiacutech nacircng cấp đocirc thị vigrave muốn coacute nhiều dự aacuten đầu tư cho hạ tầng Hay vigrave một lyacute do nghe hơi vocirc lyacute nhưng rất thực đoacute lagrave lagravem quản lyacute latildenh đạo của đocirc thị loại 1 thigrave ldquooairdquo hơn latildenh đạo loại 2 loại 2 ldquooairdquo hơn loại 3 chiacute iacutet lagrave ở mức lương vagrave phụ cấp khaacutec nhau

Vigrave vậy chiacutenh saacutech hỗ trợ của nhagrave nước lagrave một phương phaacutep cần thiết để thuacutec đẩy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị nhưng nếu bị lạm dụng một caacutech thaacutei quaacute vagrave khocircng đuacuteng mục điacutech sẽ lagravem lệch lạc đi mục tiecircu phaacutet triển chung của đất nước Sẽ tạo necircn những macircu thuẫn vagrave cạnh tranh tiềm tagraveng khoacute giải quyết giữa caacutec tỉnh vagrave caacutec địa phương

4 Ngoagravei ra nacircng cấp đocirc thị một caacutech toagraven diện vagrave đuacuteng hướng tạo điều kiện để quốc gia noacutei chung vagrave địa phương noacutei riecircng phaacutet triển kinh tế vagrave đaacutep ứng caacutec phuacutec lợi xatilde hội của nhacircn dacircn

II3 Hiecircn trạng nacircng cấp đocirc thịa Trecircn thế giới- Đocirc thị hoacutea lagrave một tất yếu vagrave qui luật khaacutech quan Năm 1800 mức độ đocirc thị hoacutea trecircn

thế giới đạt 3 năm 1900 lagrave 14 năm 1990 lagrave 50 năm 2000 lagrave 55 vagrave hiện nay khoảng 60 Như vậy mỗi năm ở thế kỷ 20 mức độ đocirc thị hoacutea tăng trung bigravenh 041 gấp 37 lần so với thế kỷ trước

- Trong những năm đầu của thế kỷ 20 đocirc thị hoacutea diễn ra chủ yếu ở Chacircu Acircu vagrave Bắc Mỹ cograven cuối thế kỷ 20 đầu thế kỷ 21 thigrave đang diễn ra mạnh mẽ ở Ấn Độ Trung Quốc Thaacutei Lan Indonesia Việt Nam vvhellip Ở Trung Quốc mức độ đocirc thị hoacutea năm 1998 lagrave 304 với GDP bigravenh quacircn đầu người lagrave 774USD Dự baacuteo năm 2010 tỷ lệ đocirc thị hoacutea lagrave 40 với GDP bigravenh quacircn người năm lagrave 1390 USD vagrave năm 2050 tỷ lệ đocirc thị hoacutea đạt 60 với GDP đầu ngườinăm lagrave 7000USD

- Nacircng cấp đocirc thị đang lagrave cuộc chạy đua mạnh mẽ khocircng chỉ ở riecircng ở caacutec thagravenh phố vagrave địa phương trong một nước magrave cograven lagrave cuộc cạnh tranh của caacutec nước trecircn thế giới Điển higravenh lagrave quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị của 4 nước Nga Phaacutep Singapor Trung Quốc Hagraven Quốc

Tại NgaMột trong những khu đocirc thị cải

tạo của Maacutetx-cơ-va -------Quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị ở Nga

chủ yếu lagrave cải tạo caacutec khu

9

chung cư cũ được xacircy dựng từ khoảng những năm 1950 Ưu điểm vượt trội của khu nagravey lagrave giải quyết nhagrave ở xatilde hội phugrave hợp với đặc thugrave quốc gia

- Đacircy lagrave hệ thống khu ở thocirc sơ caacutech xa trung tacircm đocirc thị thiết kế cảnh quan khocircng gian becircn ngoagravei nhagrave ở nghegraveo nagraven đơn điệu cấu truacutec nhagrave ở căn hộ khocircng hoagraven chỉnh diện tiacutech chật hẹp higravenh thức thiết kế dập khuocircn sơ sagravei vật liệu xacircy dựng nghegraveo nagraven chất lượng thẩm mỹ keacutem chất lượng kỹ thuật xuống cấp trầm trọng do khocircng được bảo dưỡng sửa chữa định kỳ thấm dột tiếng ồn vagrave caacutech nhiệt keacutem

- Xaacutec định rotilde nguyecircn nhacircn của caacutec nhược điểm necircu trecircn Nga đatilde coacute những nghiecircn cứu thử nghiệm cải tạo nacircng cấp khu chung cư cữ hướng tới những mục tiecircu cơ bản đaacutep ứng caacutec biến đổi về quy hoạch vagrave nhu cầu cải tiến cấu truacutec khu ở Cụ thể bao gồm

- Nacircng cấp caacutec khu chung cư cũ caacutec căn hộ vagrave mocirci trường xung quanh cải tạo taacutei cấu truacutec vagrave nacircng cấp đồng bộ caacutec tiện nghi trong caacutec căn hộ

- Xu hướng giải quyết lagrave cải tạo vagrave nacircng cấp cải thiện điều kiện ở bổ sung chức năng mới vagrave kiện toagraven khocircng gian được phaacutet triển phugrave hợp với điều kiện kinh tế-xatilde hội mới khai thaacutec tối đa caacutec giaacute trị tiềm năng đocirc thị về cơ bản lagrave cải tạo tại chỗ

- Nga đatilde thiết lập dự aacuten cải tạo nacircng cấp cụ thể cho quỹ nhagrave ở với việc quy hoạch lại caacutec khu nhagrave ở dựa trecircn higravenh higravenh khảo saacutet thực trạngQuỹ nhagrave ở hiện cograven khả năng khai thaacutec sử dụng được giải quyết bằng caacutech vận hagravenh sử dụng đuacuteng đắn về kỹ thuật tiến hagravenh kiểm tra bảo dưỡng vagrave sửa chữa thường xuyecircn lagrave tiecircu chiacute chung

- Mức độ sửa chữa được xaacutec định+ Sửa chữa nhỏtiểu sửa chữa lagrave mocirc higravenh sửa chữa mang tiacutenh tạm thời khocircng ảnh

hưởng đến cấu truacutec khu nhagrave Cơ quan quản lyacute phải vận dụng nguyecircn tắc tiết kiệm định kỳ nhưng vẫn đảm bảo mức độ an toagraven của ngocirci nhagrave

+ Sửa chữa lớnsửa chữa quan trọng cải thiện KCCC bằng caacutech phục hồi cải tạo hoặc thay thế những thagravenh phần của hệ thống thiết bị tuỳ theo mức độ hư hỏng được chia thagravenh sửa chữa lớn tổng thể vagrave sửa chữa lớn coacute lựa chọn Sửa chữa lớn kết hợp hiện đại hoaacute vagrave hoagraven thiện hệ thống trang thiết bị- Sự phaacutet triển đồng bộ khu nhagrave ở tại Maacutetx-cơ-va phụ thuộc khocircng iacutet vagraveo trigravenh độ tổ chức-quản lyacute khoa học - phương phaacutep luận trigravenh độ học vấn của caacutec becircn tham gia quaacute trigravenh nagravey đảm bảo thực hiện được caacutec mục tiecircu quy hoạch phaacutet triển thagravenh phố

Tại Phaacutep- ldquoKinh đocirc aacutenh saacutengrdquo Paris luocircn hấp dẫn du khaacutech bốn phương bởi những đại lộ

xanh thẳm những tượng đagravei cung điện vagrave cocircng trigravenh kiến truacutec tinh tế thơ mộng Tuy nhiecircn trong số chuacuteng ta iacutet ai biết được rằng giữa thế kỷ XIX Paris vẫn chỉ lagrave một thagravenh phố mang hơi hướng trung cổ với caacutec khu nhagrave ổ chuột hậu quả của hagraveng thế kỷ phaacutet triển tugravey tiện lệch lạc vagrave đầy những bất cập

- Đoacute lagrave kết quả của dự aacuten cải tạo Paris mang tecircn Haussmann dự aacuten taacutei quy hoạch vagrave hiện đại hoacutea Thủ đocirc Paris của Phaacutep thời Napoleon đệ Tam Dự aacuten nagravey bao trugravem lecircn tất cả caacutec khiacutea cạnh về quy hoạch đocirc thị của Paris như kiến truacutec đường phố khocircng gian xanh hệ thống dẫn vagrave thoaacutet nước

Paris hoa lệ ngagravey nay

10

- Haussmann đatilde đưa ra caacutec cocircng cụ luật phaacutep giuacutep xuacutec tiến dự aacuten cải tạo Paris như Quyền trưng dụng đất đai ldquovigrave mục điacutech sử dụng cocircngrdquo theo đoacute chiacutenh quyền được pheacutep trưng dụng caacutec toagrave nhagrave nằm dọc con đường được dự kiến xacircy dựng

Năm 1859 ocircng tiếp tục ban hagravenh luật định về đocirc thị hoacutea cho pheacutep mặt tiền caacutec togravea nhagrave chỉ được cao tối đa 20m trong những con phố rộng 20m magrave Haussmann đang xacircy dựng (trước đoacute chiều cao tối đa lagrave 1755m) Caacutec maacutei nhagrave phải được lagravem nghiecircng một goacutec 45o vagrave mặt tiền của caacutec nhagrave nằm trecircn cugraveng một con phố phải tuacircn thủ cugraveng một kiacutech thước

Tại Trung Quốc- Năm 1949 nước CHND Trung Hoa được thagravenh lập mọi việc quy hoạch vagrave xacircy

dựng đều thụ động theo sự sắp xếp của Nhagrave nước - Năm 1980 Trung Quốc chuyển sang nền kinh tế thị trường cocircng taacutec quy hoạch

vagrave xacircy dựng bước đầu bị xaacuteo trộn vagrave vượt ra khỏi tầm kiểm soaacutet của Nhagrave nước Ngay sau đoacute Trung Quốc lập ngagravenh mới - thiết kế đocirc thị (TKĐT) nhằm quản lyacute coacute hiệu quả cocircng taacutec xacircy dựng

- Năm 1987 Thẩm Quyến đatilde coacute quy hoạch tổng thể chi tiết về tu bổ vagrave TKĐT đến năm 1990 Trung Quốc mới aacutep dụng quy hoạch nagravey trecircn toagraven quốc Thẩm Quyến đatilde xacircy dựng một khung kết cấu của thagravenh phố bao gồm hệ thống giao thocircng kết cấu khocircng gian higravenh thaacutei kiến truacutec neacutet đặc sắc của khu vực vagrave coi đacircy lagrave những tiecircu chiacute để quản lyacute đocirc thị

- Trong TKĐT Thẩm Quyến cograven đưa ra những quy định cụ thể từ higravenh thức kiến truacutec chiều cao cocircng trigravenh vật liệu magraveu sắc khoảng lugravei của cocircng trigravenhhellip bằng caacutec bản vẽ hệ thống văn bản vagrave điều lệ quản lyacute kegravem theo Tiến hagravenh caacutec nghiecircn cứu quy hoạch mang tiacutenh chuyecircn đề những kế hoạch quản lyacute quy hoạch cần thực thi trong năm những bản baacuteo caacuteo cocircng việc đatilde lagravem trong cocircng taacutec quy hoạch cocircng bố rộng ratildei caacutec bản vẽ quy hoạch vagrave xacircy dựng trecircn phương tiện truyền thocircng nhằm lấy trưng cầu dacircn yacute

- Người ta duy trigrave một hệ thống với những higravenh thức tiếp xuacutec rất chung chung vagrave caacutec thocircng baacuteo chiacutenh thức traacutenh đối thoại trực diện với người dacircn

- Kết quả lagrave từ một lagraveng chagravei nhỏ beacute khoảng vagraveo những năm 80 Thẩm Quyến giờ đatilde trở thagravenh một trong những thagravenh phố phaacutet triển vagraveo bậc nhất của Trung Quốc lagravem thay đổi thế giới quan của những người hoạt

11

động trong lĩnh vực xacircy dựng vagrave quy hoạch TP Thẩm Quyến

-Hiện trạng quy hoạch phaacutet triển đocirc thị ở Trung Quốc hiện nay đang diễn ra với một tốc độ choacuteng mặt nhưng đaacuteng nể mặc dugrave coacute rất nhiều biểu hiện vận dụng caacutec caacutech lagravem quy hoạch của nhiều nước khaacutec nhau vagrave mức độ thagravenh cocircng cũng dừng ở mức nhất định

Tại Singapore Quaacute trigravenh phaacutet triển nhagrave ở của Singapore coacute thể chia lagravem 4 giai đoạn

- Giai đoạn 1 (năm 1960-1970) Xacircy dựng caacutec khu chung cư thu nhập thấp chỉ đủ để bố triacute caacutec phograveng ở mỗi căn hộ chỉ khoảng 50m2 đến 60m2 bố triacute cho caacutec hộ thu nhập thấp chưa coacute nhagrave ở

- Giai đoạn 2 (năm 1971-1980) Xacircy dựng bổ sung cho nhu cầu ở do tăng dacircn số diện tiacutech caacutec căn hộ được nacircng dần lecircn khoảng 70m2 vagrave căn hộ coacute nhiều phograveng (2-3 phograveng)

- Giai đoạn 3 (năm 1981-1991) Xacircy dựng thecircm caacutec chung cư vagrave chuacute trọng đến cảnh quan mocirci trường cacircy xanh trong caacutec khu chung cư cải tạo một số khu chung cư cũ cho phugrave hợp yecircu cầu sử dụng ngagravey cagraveng cao

- Giai đoạn sau năm 1991 đến nay quy hoạch phaacutet triển thecircm nhiều khu ở mới nhằm phacircn taacuten vagrave cacircn bằng mật độ dacircn số thuận lợi cho giao thocircng đi lại Việc xacircy dựng caacutec chung cư giai đoạn nagravey phần lớn được thực hiện theo đơn đặt hagraveng

- Người dacircn muốn được sở hữu căn hộ do Nhagrave nước cung cấp phải thực hiện đoacuteng goacutep quỹ để dagravenh tiền mua nhagrave số tiền người dacircn đoacuteng goacutep quỹ được trừ dần vagraveo tiền mua nhagrave trả goacutep thời gian trả goacutep lacircu nhất lagrave 25 năm Người coacute thu nhập thấp được ưu tiecircn mua trước vagrave thocircng qua caacutec higravenh thức bốc thăm người dacircn được mua căn hộ chỉ được sở hữu khocircng quaacute 90 năm Sau đoacute Chiacutenh phủ sẽ thu hồi khocircng bồi thường để xacircy dựng lại chung cư mới người dacircn sẽ được ưu tiecircn mua lại căn hộ trong chung cư mới trước khi hết quyền sở hữu nhagrave ở tại chung cư cũ Việc baacuten coacute thời hạn lagrave nhằm hạn chế tranh chấp về sau vagrave thuận lợi cho việc xacircy dựng lại đồng bộ caacutec khu chung cư

- Từ một nước đại đa số người dacircn sống trong caacutec khu ổ chuột khu định cư lụp xụp nhếch nhaacutec đến nay 91 người dacircn Singapore sở hữu nhagrave trong đoacute coacute tới 83 người dacircn được sở hữu nhagrave ở giaacute thấp Singapore vagrave Hongkong lagrave hai đất nước nổi tiếng ở chacircu Aacute về việc phaacutet triển vagrave giải quyết tốt vấn đề nhagrave ở xatilde hội cho người dacircn Để coacute được kết quả nagravey từ những năm 1960

12

Singapore đatilde thiết lập những định chế rất quan trọng trong việc quy hoạch vagrave phaacutet triển nhagrave ở giaacute thấp

Higravenh ảnh đocirc thị Singapore - Tại Singapore caacutec tổ chức tư nhacircn tham gia vagraveo xacircy dựng nhagrave ở cho người thu

nhập thấp thường xuyecircn nhận được sự hỗ trợ của nhagrave nước vagrave caacutec thủ tục hagravenh chiacutenh rotilde ragraveng vagrave được thực hiện nhanh choacuteng Để đẩy mạnh caacutec dự aacuten xacircy dựng nhagrave ở cho người coacute thu nhập thấp vấn đề quỹ đất cũng đang lagrave khoacute khăn với caacutec doanh nghiệp bất động sản

Tại Hagraven quốc - Sau 40 năm đocirc thị hoacutea (1970 - 2010) Hagraven Quốc đatilde đạt được những thagravenh tựu

đaacuteng kể xacircy dựng được những khu đocirc thị lớn thu huacutet 88 dacircn số nhưng đồng thời cũng lagravem phaacutet sinh những vấn nạn tiecircu cực của caacutec đocirc thị khổng lồ

-Phaacutet triển đocirc thị vệ tinh Ngay từ năm 1970 Chiacutenh phủ Hagraven Quốc đatilde đưa ra chiến lược phaacutet triển đocirc thị bằng caacutech mở rộng vugraveng đocirc thị song song đoacute lagrave nacircng cấp mở rộng caacutec đocirc thị đatilde coacute Một loạt caacutec thagravenh phố vệ tinh mới coacute quy mocirc vừa vagrave nhỏ lần lượt được xacircy dựng higravenh thagravenh những thagravenh phố coacute tốc độ tăng trưởng cực nhanh Điều nagravey đatilde giuacutep Hagraven Quốc traacutenh khỏi những đổ vỡ lớn magrave caacutec quốc gia khaacutec gặp phải trong tiến trigravenh đocirc thị hoacutea nhanh như ở caacutec nước chacircu Aacute chacircu Phi

- Ưu tiecircn nhagrave ở giaacute rẻ Trong suốt 4 thập niecircn qua Hagraven Quốc đatilde đạt được tỷ lệ phaacutet triển đocirc thị trước đacircy chưa từng coacute nhưng một trong những khoacute khăn chiacutenh trong tiến trigravenh đocirc thị hoacutea tại Hagraven Quốc lagrave thiếu nhagrave ở tiacutenh theo quy mocirc nhagrave ở trecircn tổng số hộ gia đigravenh Do đoacute chiacutenh phủ đatilde nỗ lực tập trung vagraveo việc tăng cường số lượng nhagrave ở cho hộ gia đigravenh coacute thu nhập thấp bằng

4 phương thức + Thứ nhất cung cấp nhagrave ở

cocircng cộng Chiacutenh phủ đatilde đầu tư một số vốn nhất định vagraveo KNHC để đảm traacutech vấn đề phaacutet triển nhagrave ở cho caacutec gia đigravenh coacute thu nhập thấp

+ Thứ hai cugraveng với việc cung cấp nhagrave ở cocircng cộng chiacutenh phủ bắt buộc caacutec chủ đầu tư tư nhacircn cung cấp nhagrave ở giaacute rẻ nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dacircn coacute

thu nhập thấp coacute nhagrave ởTagraveu điện ngầm giuacutep phacircn taacuten lưu lượngphương tiện giao thocircng trecircn đường phố+ Thứ ba lagrave kiểm soaacutet diện tiacutech nhagrave ở Sự hạn chế kiacutech thước nhagrave ở cũng lagrave một điều

cần thiết để giữ mức giaacute phugrave hợp Caacutec nhagrave đầu tư tư nhacircn cũng bị bắt buộc cung cấp caacutec kiểu nhagrave diện tiacutech nhỏ

13

- Phaacutet triển đồng loạt hệ thống giao thocircng Chiacutenh phủ Hagraven Quốc đatilde chuacute trọng phaacutet triển đồng loạt hệ thống giao thocircng gồm tagraveu điện ngầm đường sắt xe buyacutet taxi

Nguồn ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

b Tại Việt Nam- Ở Việt Nam Dacircn số đocirc thị khocircng ngừng gia tăng Năm 1986 lagrave 11870 triệu

người năm 2000 lagrave 18772 triệu người năm 2003 lagrave 20870 triệu người năm 2005 lagrave 22337 triệu người vagrave năm 2007 lagrave 23370 triệu người đưa tỷ lệ đocirc thị hoacutea cả nước từ 19 (1986) lecircn 275 (năm 2007)

- Mạng lưới đocirc thị Việt Nam khocircng ngừng được mở rộng với trecircn 700 đocirc thị trong đoacute coacute 02 đocirc thị đặc biệt 5 đocirc thị loại I 10 đocirc thị loại II 40 đocirc thị loại III 28 đocirc thị loại IV cograven lại lagrave caacutec đocirc thị loại V

- Năm 1998 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt định hướng phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2020 trong đoacute vai trograve của caacutec đocirc thị được xaacutec định lagrave những động lực phaacutet triển chiacutenh trong cocircng cuộc cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea đất nước thực hiện mục tiecircu phaacutet triển đất nước cơ bản thagravenh nước cocircng nghiệp vagraveo năm 2020

- Dưới sự latildenh đạo quản lyacute của Nhagrave nước sự nỗ lực vận động của toagraven xatilde hội chuacuteng ta đatilde coacute những thagravenh tựu quan trọng trong cocircng taacutec phaacutet triển đocirc thị

- Hệ thống đocirc thị quốc gia đatilde coacute sự chuyển biến tiacutech cực cả về lượng cũng như về chất

+ Mạng lưới đocirc thị quốc gia đatilde vagrave đang được phaacutet triển mở rộng từ 629 đocirc thị năm 1999 đến nay đatilde tăng lecircn 754 đocirc thị

+ Về dacircn cư đocirc thị tỷ lệ đocirc thị hoacutea đatilde tăng từ 207 năm 1999 đến nay đạt gần 30 nếu tiacutenh dacircn số nội thị

+ Coacute hai đocirc thị loại đặc biệt lagrave Hagrave Nội vagrave TP Hồ Chiacute Minh đocirc thị loại I tăng thecircm năm đocirc thị trong khi đoacute loại V tăng thecircm 99 đocirc thị

ETHiều nagravey đatilde chứng tỏ mức độ đocirc thị hoacutea đatilde phaacutet triển mạnh ở khu vực caacutec đocirc thị nhỏ lan tỏa trecircn diện rộng vagrave phacircn bố đồng đều hơn trecircn phạm vi cả nước

- Tăng trưởng kinh tế ở khu vực đocirc thị trung bigravenh đạt từ 12 đến 15 cao gấp 15 đến 2 lần so với mặt bằng chung trong cả nước Năm 2007-2009 đạt khoảng từ 8 đến 10(H) Hiện nay nguồn thu đocirc thị nhất lagrave của caacutec thagravenh phố lớn chiếm tỷ lệ 70 trong cơ cấu GDP cả nước Tại một số đocirc thị lớn GDP bigravenh quacircn đầu người đạt hơn 1500 USD như Hagrave Nội khoảng 1500 USDnăm Nha Trang 1779 USDnăm Sự phaacutet triển kinh tế đocirc thị đatilde vagrave đang tạo ra hagraveng triệu việc lagravem cho người lao động goacutep phần quan trọng trong việc duy trigrave sự ổn định vagrave phaacutet triển chung của xatilde hội

- Sự phaacutet triển kinh tế - xatilde hội của đất nước đatilde đem lại những nguồn lực quan trọng cho việc xacircy dựng vagrave cải tạo chỉnh trang diện mạo của caacutec đocirc thị Kiến truacutec vagrave cảnh quan đocirc thị đatilde được caacutec chiacutenh quyền đocirc thị quan tacircm đầu tư phaacutet triển với sự xuất hiện ngagravey cagraveng nhiều caacutec quần thể kiến truacutec mảng đocirc thị hiện đại ứng dụng cocircng nghệ thiết kế xacircy dựng tiecircn tiến của thế giới Tại nhiều đocirc thị đatilde vagrave đang xuất hiện caacutec cocircng trigravenh kiến truacutec cao tầng lagrave những điểm nhấn kiến truacutec đocirc thị coacute chất lượng cao

14

- Mocirc higravenh đầu tư phaacutet triển caacutec khu đocirc thị mới đồng bộ đatilde được nghiecircn cứu nhacircn rộng tại nhiều địa phương trong cả nước sử dụng coacute hiệu quả quỹ đất dagravenh cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời từng bước giải quyết nhu cầu rất lớn của xatilde hội về nhagrave ở

- Hệ thống cocircng trigravenh hạ tầng kỹ thuật vagrave xatilde hội đocirc thị như hệ thống giao thocircng cấp nước thoaacutet nước chiếu saacuteng cacircy xanh thu gom vagrave xử lyacute chất thải rắn vagrave cocircng trigravenh phuacutec lợi cocircng cộng của caacutec đocirc thị được đầu tư xacircy dựng cải tạo vagrave phaacutet triển khaacute nhanh tạo necircn bộ khung cơ bản để caacutec đocirc thị phaacutet triển

- Về cấp nước sạch thời điểm năm 1999 Việt Nam vẫn cograven hơn 70 số dacircn đocirc thị sử dụng nước khocircng bảo đảm vệ sinh đến nay bigravenh quacircn trecircn cả nước 73 số dacircn đocirc thị đatilde được cấp nước sạch Chất lượng phục vụ của giao thocircng cocircng cộng tại caacutec đocirc thị caacutec vugraveng vagrave trecircn cả nước ngagravey cagraveng tốt hơn

- Vấn đề cải thiện điều kiện mocirci trường đocirc thị cũng đatilde được chiacutenh quyền đocirc thị quan tacircm Một số đocirc thị đatilde coacute nhagrave maacutey hoặc trạm xử lyacute nước thải được đầu tư xacircy dựng vagrave đi vagraveo hoạt động Tỷ lệ thu gom chất thải rắn sinh hoạt bigravenh quacircn cả nước đạt khoảng 80 Chuacuteng ta đatilde coacute ba cocircng nghệ trong nước xử lyacute chất thải rắn sinh hoạt đatilde được Bộ Xacircy dựng cấp giấy chứng nhận SERAPHINE ANSINH-ASC MBT-CD

- Cấp điện vagrave chiếu saacuteng đocirc thị được cải thiện rotilde rệt 90 số caacutec tuyến đường trục chiacutenh cấp đocirc thị từ caacutec đocirc thị loại 3 trở lecircn được chiếu saacuteng Dịch vụ cung cấp thocircng tin liecircn lạc phaacutet triển nhanh choacuteng phục vụ tiacutech cực cho caacutec yecircu cầu đặt ra của sự phaacutet triển kinh tế - xatilde hội

- Quốc hội Chiacutenh phủ Bộ Xacircy dựng vagrave caacutec bộ ngagravenh đatilde vagrave đang từng bước hoagraven thiện hệ thống caacutec văn bản quy phạm phaacutep luật về lĩnh vực xacircy dựng vagrave phaacutet triển đocirc thị trong đoacute nhiều văn bản luật lần đầu tiecircn đatilde được nghiecircn cứu xacircy dựng vagrave ban hagravenh như Luật Xacircy dựng năm 2003 Luật Nhagrave ở năm 2005 Luật Kinh doanh bất động sản năm 2006 vagrave đặc biệt lagrave Luật Quy hoạch đocirc thị vừa được Quốc hội thocircng qua thaacuteng 6-2009 Caacutec văn bản luật vagrave hệ thống văn bản dưới luật đatilde thường xuyecircn được ragrave soaacutet điều chỉnh để từng bước đi vagraveo cuộc sống goacutep phần quan trọng trong việc tạo hagravenh lang phaacutep lyacute đầy đủ thocircng thoaacuteng hướng tới sự phaacutet triển bền vững hệ thống đocirc thị Việt Nam

Becircn cạnh những kết quả đạt được việc nacircng cấp đocirc thị ở nước ta vẫn đang cograven gặp rất nhiều vấn đề bất cập

- Tỷ lệ phủ kiacuten quy hoạch chi tiết tại caacutec đocirc thị của cả nước cograven thấp Tỷ lệ trung bigravenh trong cả nước hiện nay lagrave khoảng 45 khocircng đồng đều giữa caacutec đocirc thị vagrave vugraveng miền ETHiều đoacute coacute ảnh hưởng lớn đến việc thu huacutet đầu tư bố triacute nguồn lực phaacutet triển cũng như cocircng taacutec quản lyacute xacircy dựng đocirc thị theo quy hoạch

- Tốc độ tăng trưởng vagrave đocirc thị hoacutea cao tại phần lớn caacutec đocirc thị đatilde dẫn đến sự mất cacircn đối trong khả năng đaacutep ứng của hệ thống cơ sở hạ tầng kỹ thuật đocirc thị Mặc dugrave việc cấp nước sạch đatilde được cải thiện đaacuteng kể nhưng tỷ lệ thất thoaacutet thất thu nước bigravenh quacircn vẫn cao từ 20 đến 30 vừa gacircy thất thoaacutet nguồn tagravei nguyecircn quan trọng vừa giảm nguồn thu cho ngacircn saacutech Tigravenh trạng uacuteng ngập tắc nghẽn giao thocircng tại đocirc thị cograven diễn ra phổ biến Caacutec hồ kecircnh mương socircng ngogravei trong đocirc thị với vai trograve điều hogravea vagrave thoaacutet nước mưa đocirc thị vagraveo mugravea mưa lũ iacutet được quan tacircm bảo vệ

15

- Ocirc nhiễm mocirci trường vẫn đang lagrave vấn đề bức xuacutec nhất vagrave chưa coacute lời giải hữu hiệu Nhiều đocirc thị vẫn cograven luacuteng tuacuteng trong việc tigravem ra nguồn lực đầu tư hệ thống cơ sở hạ tầng thoaacutet nước xử lyacute chất thải rắn giao thocircng đocirc thị

- Cocircng taacutec quản lyacute đocirc thị cograven yếu keacutem Những caacuten bộ đatilde qua đagraveo tạo chuyecircn mocircn lĩnh vực xacircy dựng vagrave phaacutet triển đocirc thị mới chỉ chiếm từ 9 đến 11 ở cấp xatilde phường chưa đaacutep ứng được mức độ đogravei hỏi của khối lượng cocircng việc Mặt khaacutec do lĩnh vực quản lyacute đocirc thị vagrave kinh tế đocirc thị cograven lagrave vấn đề khaacute mới mẻ chuacuteng ta vừa lagravem vừa ruacutet kinh nghiệm để phugrave hợp đặc thugrave của nước ta do đoacute ở nhiều nơi vai trograve của chiacutenh quyền đocirc thị trong việc điều phối caacutec đối tượng vagrave điều tiết nguồn lực tham gia trong quaacute trigravenh phaacutet triển đocirc thị cograven coacute nhiều hạn chế dẫn đến thực tế vẫn cograven phổ biến tigravenh trạng thiếu thocircng tin chồng cheacuteo giữa caacutec lĩnh vực

Triacutech ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ vagrave theo ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

Dự aacuten nacircng cấp đocirc thị tại TPHCMNacircng cấp đocirc thị vagrave vấn đề khocircng gian cocircng cộng trong caacutec khu dacircn cư thu nhập thấp trecircn địa

bagraven Thagravenh phố Hồ Chiacute MinhNội dung cocircng việc thực hiện1 ETHường hẽm Nacircng cao nền hẽm mở rộng hẽm vagrave traacuteng hẽm bằng beton cement vagrave beton

nhựa noacuteng2 ETHặt cống thoaacutet nước Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống cống thoaacutet nước thải vagrave nước mưa tại

khu vực3 Cấp nước Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống cấp nước sinh họat đến từng hộ dacircn4 Cấp điện Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống caacutep điện vagrave trụ điện tại khu vực cung cấp điện

sinh họat đến từng hộ dacircn5 Chiếu saacuteng vĩa hegrave Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống dacircy điện vagrave đặt boacuteng đegraven tại caacutec trụ

đảm bảo chiếu saacuteng trong khu vực6 Nghiecircn cứu bổ sung caacutec dịch vụ hạ tầng xatilde hội (Nhagrave trẻ trường mẫu giaacuteo trạm y tế ) Caacutec bước thực hiệnGiai đoạn 1 bắt đều thi cocircng từ thaacuteng 122004 đến 122005 trong lưu vực Tacircn Hoacutea - Lograve Gốm

(khocircng kể thời gian chuẩn bị đầu tư) Bước 1 sect Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp của tất cả cộng đồng người dacircn trong khu vực dacircn cư thu

nhập thấp cần nacircng cấpsect Lập baacuteo caacuteo nghiecircn cứu Tiền khả thi cho togravean dự aacuten trecircn địa bagraven thagravenh phốsect Tiến hagravenh tham khảo yacute kiến cộng đồng vagrave chuẩn bị kế họach sơ bộ nhu cầu cần nacircng

cấpBước 2sect Chuẩn bị kế họach nacircng cấo hogravean chỉnh coacute thảo luận với cộng đồng chuẩn bị thiết kế kỹ

thuật sơ bộ vagrave sọan thảo hồ sơ thầu cho từng goacutei thầu dự kiếnsect Chuẩn bị tagravei liệu hướng dẫn thực hiệnsect Thu thập số liệu thocircng tin cho đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kế hoạch hagravenh động taacutei

định cưsect Lập nghiecircn cứu khả thi cho giai đoạn 1Bước 3

16

Chuẩn bị thiết kế kỹ thuật chi tiết vagrave hoagraven chỉnh hocirc sơ thầuGiai đoạn 2 Khocircng thời gian chuẩn bị đầu tư bắt đầu từ 062006 đến 062007 trecircn địa bagraven caacutec

quận ngograveai Tacircn Hoacutea - Lograve Gốm Sự tham gia của người dacircn Nguyecircn tắc quan trọng nhất của dự aacuten lagrave sự tham gia tự giaacutec vagrave tiacutech cực của cộng đồng

người dacircn vagraveo tất cả caacutec bước thực hiện dự aacuten Caacutec thagravenh viecircn lagrave hộ gia đigravenh trong dự aacuten đều coacute quyền coacute traacutech nhiệm tham gia vagrave cugraveng hưởng lợi từ dự aacuten khocircng phacircn biệt tigravenh trạng cư truacute

Những lợi iacutech đối với người dacircn sau khi nacircng cấp- Bộ mặt khu dacircn cư thay đổi Cống thoaacutet nước tốt khocircng cograven tigravenh trạng ngập uacuteng ETHường hẽm bằng phẳng ngay ngắn an toagraven xe cứu hỏa cứu thương vagraveo đến tận nơi để

xử lyacute kịp thời khi xảy ra sự cố Khu phố được sạch đẹp vệ sinh hạn chế bệnh tật do mocirci trường sống tốt hơn nhiều sacircn

chơi giải triacute cho trẻ em trong khu vực ETHegraven chiếu saacuteng vagraveo ban đecircm thuận lợi cho đi lại vagrave an ninh khu vực Những hộ gia đigravenh thu nhập thấp coacute nhu cầu coacute nhu cầu sẽ được vay vốn sửa chữa nacircng

cấp nhagrave ở hoặc vay vốn để sản xuất kinh doanh - Tigravenh trạng phaacutep lyacute về nhagrave đất Thocircng qua dự aacuten chiacutenh quyền địa phương sẽ tiến hagravenh nhanh việc cấp giấy chứng nhận

quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở cho tất cả caacutec hộ gia đigravenh coacute đủ điều kiện giuacutep họ lagravem ăn sinh sống

Khi coacute giấy tờ nhagrave đầy đủ kết hợp với cơ sở hạ tầng khu vực hoagraven chỉnh sẽ giuacutep cho giaacute trị nhagrave đất của người dacircn trong khu vực dự aacuten gia tăng Việc mua baacuten cầm cố thế chấp đều thuận lợi dễ dagraveng vagrave khocircng khocircng bị eacutep giaacute khi coacute nhu cầu chuyển nhượng

Coacute giấy chứng nhận quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở lagrave một trong những nội dung quan trọng để xem xeacutet việc nhập hộ khẩu cho caacutec thagravenh viecircn trong hộ gia đigravenh chưa coacute hộ khẩu

Coacute giấy chứng nhận quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở sẽ giuacutep cho caacutec hộ gia đigravenh coacute đủ điều kiện tiếp cận với caacutec khoản vay latildei suất phugrave hợp để coacute vốn lagravem ăn hoặc mở rộng sản xuất kinh doanh goacutep phần tăng thecircm thu nhập

Việc học hagravenh của caacutec chaacuteu y tế vagrave caacutec dịch vụ cocircng cộng khaacutec đều thuận lợi ETHồng thời chiacutenh quyền địa phương quản lyacute người dacircn tốt hơn

- Khi mở rộng hẽm coacute một số hộ bị mất hoagraven toagraven nhagrave- đất hoặc khi diện tiacutech nhagrave - đất sau khi giải tỏa nhỏ hơn 15 m2 thigrave phải di dời vagrave được

ETHược bồi thường bằng tiền đối với nhagrave đất bị thu hồi với giaacute thay thế phugrave hợp với giaacute chuyển nhượng thực tế vagrave caacutec khoản hỗ trợ khaacutec Việc di dời sẽ được chiacutenh quyền địa phương thocircng baacuteo chi tiết

Hộ bị di dời coacute thể nhận tiền hoặc đăng kyacute một căn hộ chung cư hoặc một nền nhagrave coacute hạ tầng

dự kiến đến năm 2020 dacircn số thagravenh phố khoảng 10 triệu người (trong đoacute khống chế khoảng 6 triệu dacircn nội thị) vagrave với hơn 2 triệu khaacutech vatildeng lai

Quy hoạch kiến truacutec cảnh quan đocirc thị

Cải tạo caacutec khu nội thagravenh cũ phải bảo đảm giữ gigraven tocircn tạo caacutec di sản văn hoacutea lịch sử caacutec cocircng trigravenh kiến truacutec coacute giaacute trị cải tạo vagrave nacircng cấp cơ sở hạ tầng di chuyển nhagrave ở trecircn vagrave ven kecircnh rạch

17

tăng thecircm diện tiacutech cacircy xanh caacutec cocircng trigravenh phục vụ cocircng cộng di dời ra ngoại thagravenh những cơ sở cocircng nghiệp tiểu thủ cocircng nghiệp gacircy ocirc nhiễm di dời chợ vagrave kho tagraveng khocircng cograven phugrave hợp từng bước cải thiện mocirci sinh mocirci trường đocirc thị

Caacutec khu mới được xacircy dựng theo hướng hiện đại văn minh bền vững chuacute trọng phaacutet triển hệ thống cacircy xanh cocircng viecircn mặt nước tổ chức caacutec khu đocirc thị mới theo hướng coacute cơ sở hạ tầng hiện đại đồng bộ tăng tỷ lệ trung bigravenh tầng cao triệt để khai thaacutec khocircng gian ngầm vagrave trecircn khocircng mật độ xacircy dựng thấo ưu tiecircn đất cho khocircng gian thocircng thoaacuteng xacircy dựng caacutec khu sản xuất caacutec trung tacircm thương mại dịch vụ đagraveo tạo vagrave nghiecircn cứu khoa học caacutec khu nghỉ ngơi giải triacute đaacutep ứng nhu cầu vật chất vagrave tinh thần ngagravey cagraveng cao của nhacircn dacircn

Quy hoạch caacutec khu chức năng

Khu dacircn cư Được phacircn bố tại khu vực nội thagravenh hiện hữu nội thagravenh phaacutet triển vagrave ngoại thagravenh

Về nội thagravenh hiện hữu (12 quận cũ) coacute diện tiacutech 14134 ha dacircn số giữ mức từ 36 - 4 triệu người chỉ tiecircu bigravenh quacircn đất đocirc thị từ 35 - 40 m2người Nội thagravenh hiện hựu cần chỉnh trang cải thiện điều kiện ở sinh hoạt vagrave lagravem việc của cư dacircn giảm mật độ xacircy dựng nacircng tầng cao trung bigravenh hiện nay từ 14 tầng lecircn 24 tầng nacircng cấp cơ sở hạ tầng đocirc thị xử lyacute tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường trả lại khocircng gian xanh sạch tocircn tạo vagrave giữ gigraven di sản lịch sử - văn hoacutea cocircng trigravenh kiến truacutec coacute giaacute trị (hiện đatilde xaacutec định 108 cơ sở cần phải bảo tồn)

Về nội thagravenh phaacutet triển mới (gồm caacutec quận mới) coacute diện tiacutech 30000 ha với số dacircn 22 - 24 triệu người chỉ tiecircu đất đocirc thị 110 m2người (gấp 25 lần nội thagravenh cũ) Vugraveng đocirc thị nagravey cơ sở hạ tầng được xacircy dựng theo hướng hiện đại đồng bộ dagravenh nhiều đất cho cơ sở nghiecircn cứu khoa học giaacuteo dục nghỉ ngơi giải triacute mặt nước cocircng viecircn cacircy xanh khu nhagrave ở cơ sở sản xuất khocircng ocirc nhiễm

Về ngoại thagravenh dacircn số từ 3 - 4 triệu người trong đoacute dacircn số nocircng thocircn lagrave 07 triệu người

Nhigraven chung nhu cầu đất đocirc thị đến năm 2005 lagrave 26000 ha vagrave đến năm 2020 dự kiến tăng lecircn khoảng 90000 haBố triacute cocircng nghiệp Xacircy dựng nhiều khu cocircng nghiệp trecircn quỹ đất 6000 ha thu huacutet 20 lực lượng lao động ưu tiecircn cocircng nghiệp coacute hagravem lượng cocircng nghệ cao iacutet ocirc nhiễm mocirci trường (caacutec khu cocircng nghiệp hiện coacute gần 2000 ha)

Hệ thống trung tacircm dịch vụ của thagravenh phố được tổ chức theo hướng đa trung tacircm bao gồm trung tacircm hagravenh chiacutenh thương mại ngacircn hagraveng văn hoacutea bố triacute tại quận 1 quận 3 quận 5 quận 10 quận Bigravenh Thạnh vagrave mở rộng về Thủ Thiecircm (quận 2) với diện tiacutech khoảng 1700 ha Bố triacute caacutec trung tacircm khu vực tại caacutec cửa ngotilde thagravenh phố như khu A Nam Sagravei Gograven quận 9 quận 12 huyện Bigravenh Chaacutenh

Caacutec trung tacircm chuyecircn ngagravenh Gồm caacutec trung tacircm đagraveo tạo nghiecircn cứu khoa học y tế văn hoacutea thể dục - thể thaohiện coacute được nacircng cấp mở rộng vagrave xacircy dựng mới phugrave hợp với quy hoạch của thagravenh phố trong đoacute coacute khu Đại học Quốc gia (Thủ Đức) 800 ha khu thể dục - thể thao Rạch Chiếc 400 ha khu lịch sử - văn hoacutea - du lịch 400 ha

18

Hệ thống cocircng viecircn cacircy xanh Khai thaacutec cảnh quan socircng Sagravei Gograven socircng Đồng Nai vagrave caacutec socircng rạch lớn khaacutec Bảo tồn caacutec cocircng viecircn hiện hữu (235 ha) cải tạo kecircnh rạch tăng chỉ tiecircu cacircy xanh vugraveng nội thagravenh (2m2người) nội thagravenh mới vagrave đocirc thị ngoại thagravenh (17m2người) Tạo caacutec hồ chứa nước lớn khai thaacutec kecircnh rạch tự nhiecircn higravenh thagravenh caacutec vagravenh đai hagravenh lang xanh bảo tồn rừng tai Cần Giờ Củ Chi Bigravenh Chaacutenh

Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật

Về giao thocircng

Chỉ tiecircu đất giao thocircng bigravenh quacircn 20 - 25m2người khoảng 25 quỹ đất đocirc thị (hiện nay lagrave 12) để ngoagravei hệ thống đường bộ sẽ xacircy dựng hệ thống xe buyacutet xe điện baacutenh sắt (ngầm trecircn cao) đảm bảo vận chuyển hagravenh khaacutech cocircng cộng đạt 50 năm 2020 (hiện nay chưa đến 5)

Đối với đường bộ phải hoagraven chỉnh caacutec tuyến vagravenh đai trục giao thocircng hướng ngoại kết hợp với caacutec cocircng trigravenh đầu mối caacutec nuacutet giao thocircng vagrave bến xe liecircn tỉnh ở caacutec vugraveng ven đocirc gồm đường vagravenh đai ngoagravei (xa lộ vagravenh đai) trục đường cao tốc dự kiến xacircy dựng từ Thủ Thiecircm nối sang quốc lộ 51 (Đồng Nai Bagrave Rịa - Vũng Tagraveu) xa lộ Hagrave Nội quốc lộ 1A cũ vagrave quốc lộ 1A mới đi Biecircn Hogravea vagrave caacutec tỉnh miền Tacircy quốc lộ 13 quốc lộ 22 đi Bigravenh Dương vagrave Tacircy Ninh tỉnh lộ 12 15 16 gắn kết nội - ngoại ocirc thagravenh phố vagrave caacutec tỉnh xung quanh tỉnh lộ 10 15 đi Đức Hogravea Cần Giuộc - Long An đường Vĩnh Phước đi Cần Giờ gắn với caacutec đường vagravenh đai đường trục ngoagravei thagravenh phố

Mở rộng nacircng cấp caacutec trục đường giao thocircng chiacutenh hiện coacute đồng thời xacircy dựng caacutec nuacutet giao thocircng quan trọng vagrave hệ thống tiacuten hiệu nối mạng từ caacutec nuacutet về trung tacircm điều khiển giao thocircng của thagravenh phố bố triacute đều khắp hệ thống caacutec batildei đậu xe caacutec điểm đầu điểm cuối vagrave điểm dừng của mạng lưới xe buyacutet đảm bảo cự li trung bigravenh từ caacutec khu chức năng đến caacutec điểm đỗ trecircn caacutec tuyến vận tải cocircng cộng khoảng từ 500 - 600 m

Xacircy dựng hoagraven chỉnh vagrave hiện đại hệ thống đường tại caacutec khu phaacutet triển mới kết hợp đồng bộ với caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kỹ thuật khaacutec cải tạo nacircng cấp mở rộng cầu Sagravei Gograven cầu Đồng Nai cầu Bigravenh Lợi cầu Bigravenh Triệu cầu Bigravenh Phước cầu Phuacute Cường (nối Củ Chi với Thủ Dầu Một) vagrave một số cầu khaacutec xacircy dựng một số cầu qua socircng Sagravei Gograven như tại Phuacute Mỹ nối đường Bigravenh Thuận qua Caacutet Laacutei (quận 2) để kheacutep kiacuten với vagravenh đai ngoagravei (xa lộ vagravenh đai) tại Thủ Thiecircm xacircy cầu vagrave đường hầm nối quận 1 với Thủ Thiecircm tại An Phuacute (quận 2) nối qua Thanh Đa (Bigravenh Thạnh) tại Thanh Đa nối qua Thủ Đức xacircy cầu Bigravenh Lợi mới để kheacutep kin vagravenh đai trong cầu An Phuacute Đocircng nối quận 12 với quận Thủ Đức Xacircy dựng caacutec cầu qua socircng Đồng Nai như tại quận 9 nối đường cao tốc sang Long Thagravenh vagrave đường vagravenh đai ngoagravei nối sang Nhơn Trạch Trecircn socircng Soagravei Rạp tại Long Thới (Nhagrave Begrave) nối đường cao tốc phiacutea Nam đi Cần Thơ qua socircng Lograveng Tagraveu đi Nhơn Trạch (Đồng Nai) vagrave một số cầu trecircn những socircng rạch khaacutec

Đối với đường sắt xacircy dựng hệ thống đường sắt gắn với mạng lưới đường sắt quốc gia đi caacutec hướng Lộc Ninh miền Tacircy miền Trung vagrave tỉnh Bagrave Rịa - Vũng Tagraveu Xacircy dựng ga tagraveu chiacutenh ở An Bigravenh (Bigravenh Dương) một số ga hagravenh khaacutech trung tacircm ở Bigravenh Triệu (Thủ Đức) ở Tacircn Kiecircn (Bigravenh Chaacutenh) vagrave Thủ Thiecircm (quận 2)Ga Hogravea Hưng sẽ chuyển thagravenh ga đường sắt nội đocirc Xacircy dựng hệ thống giao thocircng đường sắt nội đocirc theo giải phaacutep đi ngầm trecircn cao hoặc trecircn mặt đất nhưng phải đảm bảo mỹ thuật an toagraven vagrave phugrave hợp với khả năng tagravei chiacutenh an ninh vagrave quốc phograveng

19

Đối với đường thủy hạn chế việc mở rộng phaacutet triển cảng trong nội thagravenh cũ như cảng Sagravei Gograven Bến Ngheacute Tacircn Thuận Ba Son xacircy dựng caacutec cảng Hiệp Phước vagrave Cần Giờ để đaacutep ứng nhu cầu vận tải đường thủy caacutec cụm cảng coacute thể tiếp nhận 60 - 70 triệu tấn hagraveng hoacuteanăm Từng bước cải tạo caacutec cảng nội thagravenh phục vụ du lịch trecircn socircng

Tăng cường khai thaacutec tuyến đường thủy caacutec socircng Soagravei Rạp Cacircy Khocirc Cần Giuộc xacircy dựng caacutec cảng socircng ở Phuacute Định Cacircy Khocirc Tacircn Tuacutec Cần Giuộc với cocircng suất trecircn một triệu tấn hagraveng hoacuteanăm duy trigrave một số cảng socircng nhỏ ở socircng Đồng Nai Nhagrave Begravetrong giai đoạn năm 2005-2010 từng bước di chuyển cảng Bigravenh Đocircng vagrave hệ thống bến batildei dọc cảng về cảng mới cải tạo vagrave phục hồi caacutec tuyến kecircnh vagravenh đai vừa kết hợp vận tải vừa giải quyết thoaacutet nước mưa xacircy dựng cảng phục vụ quốc phograveng ở phiacutea Nam thagravenh phố

Đối với hagraveng khocircng nacircng cấp hoagraven thiện sacircn bay Tacircn Sơn Nhất để coacute thể đoacuten 12 triệu hagravenh khaacutech mỗi năm vagrave xacircy dựng sacircn bay Long Thagravenh - Đồng Nai coacute tải trọng 20 - 30 triệu tấn hagravenh khaacutechnăm

Về kỹ thuật mocirci trường đất đai

Cải tạo xacircy dựng hệ thống thoaacutet nước mưa trong đoacute tại khu vực nội thagravenh cũ vận sử dụng hệ thống cống thoaacutet nước mưa - nước bẩn tại khu xacircy dựng mới sử dụng hệ thống kiacuten thoaacutet nước mưa nước bẩn riecircng kết hợp sử dụng hệ thống thoaacutet nước hở gồm caacutec socircng kecircnh rạch hồ chứa

Cải tạo xacircy dựng hệ thống hồ điều hogravea kết hợp với việc tạo cảnh quan vagrave cacircn bằng cục bộ nền xacircy dựng đocirc thị vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

Xacircy dựng caacutec đường ven socircng rạch tại caacutec khu nội thagravenh kết hợp xacircy kegrave vagrave trồng cacircy xanh

Về cấp nước

Nhu cầu cấp nước đến năm 2010 lagrave 2800000 m3ngagravey đecircm vagrave đến năm 2020 lagrave 3635000 m2ngagravey đecircmChỉ tiecircu cấp nước sinh hoạt đến năm 2010 khoảng 150- 180 liacutetngườingagravey với 90 - 95 số dacircn đocirc thị được cấp nước sạch vagrave đến năm 2020 lagrave 180 - 200 liacutetngườingagravey với 95-100 số dacircn đocirc thị được cấp nước sạch

Khai thaacutec hợp lyacute caacutec nguồn nước mặt socircng Sagravei Gograven socircng Đồng Nai vagrave kecircnh Đocircng Củ Chi kết hợp khai thaacutec nước dưới mặt đất tại khu vực Hoacutec Mocircn vagrave vugraveng Bigravenh Hưng (Bigravenh Chaacutenh) ở mức độ hạn chế

Quy hoạch cải tạo hệ thống cũ vagrave xacircy dựng hệ thống mới nhằm hoagraven chỉnh mạng lưới đường ống phacircn phối nước tại khu vực nội thagravenh cũ nội thagravenh phaacutet triển

Về cấp điện

Nguồn cung cấp điện cho thagravenh phố được cacircn đối trong mạng lưới điện quốc gia

20

Cải tạo vagrave xacircy dựng caacutec tuyến 500 kV 220 kV 22 kV vagrave caacutec trạm biến aacutep hiện đại đảm bảo an togravean trong sử dụng vagrave mĩ quan thagravenh phố

Cải tạo nacircng cấp trạm 500 kV Phuacute Lacircm xacircy dựng thecircm caacutec trạm 500 kV ở Nhagrave Begrave Caacutet Laacutei (quận 2) vagrave Bigravenh Chiểu (quận Thủ Đức)

Về thoaacutet nước bẩn vagrave vệ sinh đocirc thị

Cải thiện từng bước vấn đề ocirc nhiểm trecircn caacutec kecircnh rạch bằng caacutec giải phaacutep xử lyacute cục bộ chất thải cải tạo vagrave nacircng cao cocircng lực thoaacutet nước caacutec kecircnh rạch để tự lagravem sạch

Tăng cường giải phaacutep xử lyacute cục bộ nước thải cả hai khu vực nội thagravenh cũ vagrave nội thagravenh mới Tại khu vực nội thagravenh cũ xacircy dựng tuyến cống bao để taacutech đại bộ phận nước thải đến nơi xử lyacute

Xacircy dựng caacutec nhagrave maacutey xử lyacute nước thải tập trung lớn caacute hướng Nhagrave Begrave Vĩnh Lộc Cacircầ Giuộc Caacutet Laacutei vagrave những điểm thiacutech hợp khaacutec

Cải tạo vagrave xacircy dựng batildei chocircn raacutec Đocircng Thạnh Gỏ Caacutet vagrave khu xử lyacute nước Đa Phước Vĩnh Lộc đảm bảo đến năm 2020 100 raacutec thải của thagravenh phố được thu gom vagrave xử lyacute bằng cocircng nghệ hiện đại

Nguồn Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh 30 năm xacircy dựng vagrave phaacutet triển Phan Xuacircn Biecircn - Trần Nhu NXB Giaacuteo dục 2005

II7 Vấn đề tham vấn cộng đồng trong nacircng cấp đocirc thị4 Khaacutei niệmTham vấn cộng đồng lagrave việc một cộng đồng được tham khảo về yacute kiến thaacutei độ vagrave những mối

quan tacircm của họ về một kế hoạch phaacutet triển nagraveo đoacute trong tiến trigravenh lập kế hoạch Đacircy lagrave cơ hội cho mọi người coacute thể bagravey tỏ yacute kiến của họ bằng caacutech nagravey họ coacute thể ảnh hưởng đến caacutec việc ra quyết định Hiện nay đatilde coacute quy chế buộc phải coacute sự tham gia yacute kiến người dacircn trong tiến trigravenh lập kế hoạch vagrave ra quyết định

5 Những việc cần tham gia yacute kiến cộng đồngo Tham gia đoacuteng goacutep yacute kiến cocircng sức kiến thức đất đai vagrave tiền ( tự nguyện hiến đất mở

rộng)o Tham gia ra quyết định như khu vực dacircn cư của migravenh coacute necircn tham gia vagraveo dự aacuten hay

khocircngo Dự aacuten nacircng cấp hay khocircng necircn mở rộng hẻm tới mức nagraveo mặt hẻm trải nhựa hay traacutem

becirc tocircng chọn nguồn nguyecircn vật liệuhellip Tham gia giaacutem saacutet quaacute trigravenh thực hiện dự aacuten3Caacutec bước tham vấn cộng đồngTham vấn cộng đồng - một tiến trigravenh gồm 6 bước- 1048713 Bước 1 Xaacutec định caacutec mục tiecircu của cocircng- Để lagravem gigrave Nhằm tigravem hiểu thaacutei độ hay hagravenh động của chiacutenh quyền địa phương vagrave cộng

đồng thocircng qua những phản hồi về bản phaacutec thảo kế hoạch hay tạo cơ hội cho cộng đồng lựa chọn một dự aacuten phaacutet triển nagraveo đoacute dẫn đến sự đồng thuận vagrave cugraveng thực hiện

- 1048713 Bước 2 Chọn lựa phương phaacutep lấy yacute kiến cộng đồng

21

- Xem xeacutet một loạt caacutec phương phaacutep vagrave chọn lựa phương phaacutep nagraveo thiacutech hợp nhất với mục tiecircu vagrave tiếp cận đuacuteng đối tượng

- 1048713 Bước 3 Xaacutec định caacutec nhoacutem dacircn sẽ bị ảnh hưởng bởi hoạt động cụ thể của dự aacuten- Xaacutec định ranh đầu tư đến đacircu đồng thời xaacutec định nhoacutem dacircn cư nagraveo sẽ tham gia vagraveo tiến

trigravenh tư vấn Đoacute lagrave ở địa bagraven nagraveo đặc điểm của những người tham gia như nocircng dacircn phụ nữ tuổi taacutec vv

- 1048713 Bước 4 Chuẩn bị kế hoạch chi tiết- Bao gồm việc xaacutec định- - Caacutec mục tiecircu đatilde được xaacutec định lagrave gigrave- - Sử dụng phương phaacutep thiacutech hợp nagraveo- - Caacutec nhoacutem cộng đồng nagraveo bị ảnh hưởng- - Xacircy dựng nội dung sơ bộ để lấy yacute kiến cộng đồng (biểu mẫu phiếu khảo saacutet)- - Tổ chức như thế nagraveo (thời gian địa điểm người điều hagravenhhellip)- 1048713 Bước 5 Thực hiện phương phaacutep lấy yacute kiến- Bước nagravey được thực hiện căn cứ trecircn kế hoạch chi tiết đatilde vạch ra- Họp cộng đồng cử người coacute uy tiacuten vagrave được tập huấn nắm rotilde nội dung kế hoạch đứng ra

hướng dẫn coacute người gợi yacute vagrave necircu vấn đề ghi cheacutep biecircn bản thocircng qua vagrave biểu quyết- Lấy yacute kiến bằng phiếu Tư vấnchiacutenh quyền địa phươngChủ đầu tư đứng ra chuẩn bị nội

dung hướng dẫn cho Đại diện cộng đồng phaacutet phiếu vagrave thu hồi- 1048713 Bước 6 Đưa yacute kiến phản hồi của cộng đồng vagraveo tiến trigravenh ra quyết định- Phacircn tiacutech caacutec thocircng tin nhận được vagrave cacircn nhắc giaacute trị của chuacuteng xem thocircng tin nagraveo cần

đưa vagraveo bản phaacutec thảo đề aacutenbull Caacutec becircn liecircn quan- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan lagrave tất cả những người những tổ chức coacute traacutech nhiệm vagrave lợi

iacutech liecircn quan đến hoạt động một vấn đề cụ thể- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan cograven bao gồm những nhagrave ra quyết định cũng như những

người bị ảnh hưởng bởi một quyết định- Cộng đồng lagrave một trong số caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan chịu taacutec động bởi caacutec quyết định

lập kế hoạch phaacutet triểnIII Caacutec bước thực hiện nacircng cấp đocirc thị31 Bước 1 Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp vagrave lập kế hoạch nacircng cấp cộng đồng (CUP sơ bộ)311 Khảo saacutet thực địa (thời gian thực hiện 3 thaacuteng)312 Khảo saacutet địa chất địa higravenh (25 thaacuteng)313 Lập phương aacuten quy hoạch sơ bộ (3 thaacuteng)314 Tham vấn cộng đồng thống nhất phương aacuten quy hoạch315 Thoả thuận quy hoạch giao thocircng caacutec tuyến hẻm với caacutec quận (1 thaacuteng)316 Lập CUPs sơ bộKhảo saacutet kinh tế - xatilde hội (2 thaacuteng)32 Bước 2 Lập thiết kế cơ sở CUPs hoagraven chỉnh RAP vagrave ĐTM321 Lập thiết kế cơ sở (3 thaacuteng)s(ii) Khai toaacuten chi phiacute đầu tư(iii) Trigravenh duyệt thiết kế cơ sở(iv) Thoả thuận đấu nối hạ tầng kỹ thuật vagrave phograveng chaacutey chữa chaacutey (PCCC) (3 thaacuteng)322 Lập CUPs hoagraven chỉnh (5 thaacuteng)- Tư vấn tổ chức họp CĐ lấy yacute kiến caacutec caacute nhacircn tổ chức coacute liecircn quan về phương aacuten thiết kế

đoacuteng goacutep kinh phiacute thực hiện dự aacuten phương aacuten di dời taacutei định cưhellip

22

- Điều tra kinh tế xatilde hội vagrave đưa ra caacutec toacutem tắt về qui mocirc khu vực nacircng cấp tigravenh higravenh kinh tế xatilde hội khu vực nacircng cấp

323 Lập RAP (6 thaacuteng)- Điều tra caacutec hộ bị ảnh hưởng + Điều tra về số hộ bị ảnh hưởng diện tiacutech nhagrave đất bị ảnh hưởng sau đoacute sẽ chiết tiacutenh cụ thể

diện tiacutech bị ảnh hưởng của từng căn nhagrave để đưa vagraveo bảng khảo saacutet (phục vụ lập RAP) của từng hộ gia đigravenh với bản vẽ tỉ lệ 1200 rất chi tiết

- Khảo saacutet kinh tế - xatilde hội (Bảng hỏi xin xem phụ lục 4)+ Khảo saacutet tổng thể hiện trạng toagraven khu về quy mocirc hộ gia đigravenh tigravenh trạng cư truacute việc lagravem vagrave

thu nhập tigravenh trạng nhagrave ở- Đaacutenh giaacute mức bồi thường- Đaacutenh giaacute về mức bồi thường nhagrave đất- Đề xuất caacutec khu TĐC324 Lập ĐTM (6 thaacuteng)325 Lập CEMP- Mocirc tả điều kiện mocirci trường vagrave xaacutec định caacutec vấn đề về mocirci trường magrave cộng đồng đang gặp

phải vagrave được xếp hạng theo tiến trigravenh tham gia nhiều phiacutea- Đaacutenh giaacute caacutec phương aacuten thay thế nhằm giải quyết caacutec vấn đề trecircn vagrave tigravem giải phaacutep thiacutech hợp- Xaacutec định caacutec nhu cầu về cơ sở hạ tầng (tuyến cống chiacutenh hệ thống thu gom raacutec cấp thagravenh phố

hellip) để hỗ trợ hiệu quả cho cấp cộng đồng- Đề nghị caacutec biện phaacutep giảm thiểu taacutec động cần được thực hiện ở cấp cộng đồng vagrave caacutec điều

chỉnh cho cơ sở hạ tầng vagrave dịch vụ cơ bản cấp thagravenh phố nhằm hỗ trợ cho caacutec biện phaacutep giảm thiểu nagravey Caacutec biện phaacutep giảm thiểucaacutec hiệu chỉnh nagravey cần được phản aacutenh vagrave hạch toaacuten đủ vagraveo thiết kế kỹ thuật vagrave baacuteo caacuteo đầu tư

- Xaacutec định caacutec cơ cấu thể chế tại cấp cộng đồng nhằm xacircy dựng vận hagravenh vagrave bảo dưỡng tiểu dự aacuten bao gồm caacutec hagravenh động giảm thiểu taacutec động bất lợi

- Xacircy dựng chương trigravenh quan trắc coacute sự tham gia của cộng đồngTham vấn vagrave phổ biến thocircng tin326 Chuẩn bị EMP-Caacutec biện phaacutep giảm thiểu-Tăng cường thể chế vagrave đagraveo tạo-Quan trắc mocirci trường33 Bước 3 Lập thiết kế chi tiết vagrave hồ sơ mời thầu331 Lập thiết kế chi tiết (3 thaacuteng)332 Hồ sơ mời thầu xacircy lắp- Phaacutet hagravenh hồ sơ yecircu cầu- Chuẩn bị hồ sơ đề xuất- Đaacutenh giaacute hồ sơ đề xuất- Trigravenh duyệt thẩm định vagrave phecirc duyệt kết quả chỉ định thầu- Thương thảo hoagraven thiện vagrave kyacute kết hợp đồng34 Bước 4 Bồi thường vagrave giải phoacuteng mặt bằng (12 thaacuteng)341 Tuyecircn truyền vận động dacircn hiến đất(i) Lập hồ sơ thực hiện bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư(ii) Thagravenh lập Hội đồng bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư của dự aacuten (HĐBTGPMB)(iii) Bagraven giao ranh mốc(iv) Lập phương aacuten PATT

23

(v) Họp dacircn cocircng bố phương aacuten tổng thể(vi) Quyết định thu hồi đất(vii) Giải quyết khiếu nại đối với quyết định thu hồi đất(viii) Đo vẽ thu thập thocircng tin phaacutep lyacute nhagrave đất(ix) Aacutep giaacute bồi thường(x) Bagraven giao mặt bằng thi cocircng xacircy lắp35 Bước 5 Thi cocircng xacircy lắp351 Đấu thầu thi cocircng (quy trigravenh thời gian tuyển chọn nhagrave thầu)352 Chia địa bagraven theo phường để thi cocircng36 Bước 6 Tổ chức thi cocircng(ii) Tư vấn thiết kế(iii) Tư vấn giaacutem saacutet(iv) Chiacutenh quyền địa phương(v) Giaacutem saacutet cộng đồng(vi) Nhagrave thầu thi cocircng37 Bước 7 Nghiệm thu quyết toaacuten vagrave bagraven giao cocircng trigravenh371 Nghiệm thu bagraven giao cocircng trigravenh- Nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng phải tự tổ chức nghiệm thu caacutec cocircng việc xacircy dựng đặc biệt caacutec

cocircng việc bộ phận bị che khuất Bộ phận cocircng trigravenh caacutec hạng mục cocircng trigravenh vagrave cocircng trigravenh trước khi yecircu cầu chủ đầu tư nghiệm thu Đối với những cocircng việc xacircy dựng đatilde được nghiệm thu nhưng chưa thi cocircng ngay thigrave trước khi thi cocircng xacircy dựng phải nghiệm thu lại Đối với cocircng việc giai đoạn thi cocircng xacircy dựng sau khi nghiệm thu được chuyển nhagrave thầu khaacutec thực hiện tiếp thigrave phải được nhagrave thầu đoacute xaacutec nhận nghiệm thu

- Chủ đầu tư coacute traacutech nhiệm tổ chức nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng kịp thời sau khi coacute phiếu yecircu cầu nghiệm thu của nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng Nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng được phacircn thagravenh

+ Nghiệm thu từng cocircng việc xacircy dựng trong quaacute trigravenh thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu bộ phận cocircng trigravenh xacircy dựng giai đoạn thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu hoagraven thagravenh hạng mục cocircng trigravenh cocircng trigravenh xacircy dựng để đưa vagraveo sử dụng- Caacutec hạng mục cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh vagrave cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh chỉ được

pheacutep đưa vagraveo sử dụng sau khi được chủ đầu tư nghiệm thu372 Quyết toaacuten- Chủ đầu tư lập hồ sơ quyết toaacuten baacuteo caacuteo chủ quản đầu tư sau khi cocircng trigravenh hoagraven thagravenh- Hồ sơ quyết toaacuten gồm 37Sổ tay hướng dẫn thực thi+ Tờ trigravenh xin phecirc duyệt hồ sơ quyết toaacuten+ Caacutec hồ sơ thanh toaacuten từng giai đoạn+ Bản tổng hợp giaacute trị quyết toaacuten cocircng trigravenh+ Caacutec văn bản liecircn quan38 Bước 8 Duy tu vagrave bảo dưỡng cocircng trigravenhĐối với chi phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec đường hẻm hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng họng

nước cứu hỏa thigrave Ngacircn saacutech sẽ cấp phaacutet hoagraven toagraven vagrave giao cho một số cơ quan đơn vị chức năng thực hiện như sau

- Phograveng Quản lyacute đocirc thị quậnhuyện sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute caacutec đường hẻm- Cocircng ty Thoaacutet nước sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute hệ thống thoaacutet nước- Cocircng ty Chiếu saacuteng cocircng cộng sẽ quản lyacute hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng ở caacutec con hẻm

24

- Đơn vị Phograveng chaacutey chữa chaacutey sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec họng cứu hoả

- Vận hagravenh vagrave bảo dưỡng hệ thống cấp nước sẽ được caacutec Cocircng ty Cấp nước đảm nhiệm Phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng được ghi trong hoaacute đơn tiền nước

III Những vấn đề phaacutet sinh trong nacircng cấp đocirc thịIV1 Quy hoạch đocirc thị chưa phugrave hợp với yecircu cầu bảo vệ mocirci

trường - Quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute tương đối nhanh đatilde coacute những ảnh hưởng đaacuteng kể đến mocirci

trường vagrave tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn đến sự cacircn bằng sinh thaacutei+ Tagravei nguyecircn đất bị khai thaacutec triệt để để xacircy dựng đocirc thị lagravem giảm diện tiacutech cacircy xanh

vagrave mặt nước gacircy ra uacuteng ngập+ Đất nocircng nghiệp bị chiếm dụng ảnh hưởng đến vấn đề an toagraven lương thực quốc gia

vagrave đời sống nhacircn dacircn+ Nguồn tagravei nguyecircn nước bị suy + Lượng chất thải gia tăng nhanh choacuteng trong đoacute chất thải nguy hại ngagravey cagraveng nhiều+Bugraveng nổ giao thocircng cơ giới gacircy ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute vagrave tiếng ồn nghiecircm

trọng+ Aacutep lực đaacuteng kể về nhagrave ở vagrave vệ sinh mocirci trường higravenh thagravenh caacutec khu nhagrave ổ chuột

vagrave khu nghegraveo đocirc thị- Những nguyecircn nhacircn chiacutenh của tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường tại caacutec đocirc thị+ Caacutec vấn đề mocirci trường chưa được đề cập đầy đủ vagrave quan tacircm đuacuteng mức trong quy

hoạch xacircy dựng đocirc thị+ Vấn đề cơ sở hạ tầng kỹ thuật đocirc thị hệ thống thoaacutet nước thu gom vagrave xử lyacute raacutec

xử lyacute nước thải giảm ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn chưa được chuacute yacute đuacuteng mức + Cocircng taacutec triển khai thực hiện cho đến nay vẫn cograven chậm chưa hiệu quả vagrave chưa

chứng tỏ được tầm quan trọng của việc bảo vệ mocirci trường trong quy hoạch xacircy dựng đocirc thị

+ Chưa coacute caacutec biện phaacutep hữu hiệu trong chỉ đạo vagrave quản lyacute quy hoạch xacircy dựng Tigravenh trạng xacircy dựng lộn xộn tại caacutec đocirc thị lớn lagrave một vấn đề bức xuacutec đogravei hỏi

những biện phaacutep quản lyacute cấp baacutech vagrave hiệu quả nếu khocircng caacutei giaacute phải trả cho việc giải quyết hậu quả mocirci trường sẽ lagrave vocirc cugraveng lớn Cocircng taacutec quản lyacute quy hoạch xacircy dựng lagrave bước tiếp theo vagrave cụ thể hoaacute của cocircng taacutec lập quy hoạch xacircy dựng đocirc thị một yếu tố then chốt trong việc xacircy dựng caacutec đocirc thị bền vững vagrave hoagrave hợp với mocirci trường

IV2 Gia tăng dacircn số đocirc thị vagrave vấn đề di dacircnDacircn số tăng chậm hoặc cacircn đối với sự phaacutet triển sẽ goacutep phần quan trọng vagraveo thuacutec đẩy

nền kinh tế phaacutet triển cho pheacutep tăng tiacutech luỹ cả vốn vật chất kỹ thuật vagrave nguồn nhacircn lực tạo điều kiện phaacutet triển việc lagravem vagrave đem lại một mocirci trường sống trong sạch hơn Nhưng trong quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị vấn đề dacircn số lại đang đi ngược lại với điều kiện noacutei trecircn Dacircn số ngagravey một tăng vagrave sự di dacircn lagravem mất ổn định giữa caacutec đocirc thị Do nhu cầu việc lagravem vagrave điều kiện sống magrave người lao động tự tigravem cho migravenh nơi truacute chacircn mới tại

25

caacutec đocirc thị phaacutet triển họ bị hấp dẫn bởi một số thagravenh phố vagrave khu cocircng nghiệp lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh Hải Phograveng Đagrave Nẵng Hạ Longtừ đoacute tạo necircn sự bất cacircn đối về lao động giữa caacutec đocirc thị với nhau

Từ đoacute dẫn tới nhiều vấn đề phải giải quyết như nhagrave ở dịch vụ thocircng tin giaacuteo dục chăm soacutec y tế cơ sở hạ tầng việc lagravem ocirc nhiễm mocirci trường Trong điều kiện nền kinh tế chưa phaacutet triển như hiện nay ở nước ta vấn đề việc lagravem ở caacutec vugraveng đocirc thị nổi lecircn khaacute gay gắt Hiện tượng thất nghiệp thu nhập thấp tất yếu sẽ lagravem nảy sinh caacutec hiện tượng xatilde hội tiecircu cực khaacutec Vấn đề dacircn số đocirc thị ở nước ta hiện nay vagrave trong những năm tới sẽ vẫn cograven lagrave một thực trạng nan giải nếu như quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị khocircng được thực hiện coacute hiệu quả

IV3 Xoacutem liều xoacutem bụi - ung nhọt của đocirc thị được nacircng cấp hiện đại- Tuy Đảng vagrave Chiacutenh phủ đatilde coacute rất nhiều biện phaacutep để giải quyết vấn đề nhagrave ở

nhưng tigravenh higravenh nhagrave ở đocirc thị vẫn đang rất căng thẳng trecircn tất cả caacutec mặt phaacutet triển mới cải tạo mua baacuten chuyển dịch vagrave quản lyacute Nếu khocircng coacute những giải phaacutep hiệu quả thigrave sự taacutec động của nhagrave ở sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến phaacutet triển kinh tế - xatilde hội noacutei chung vagrave đến sự phaacutet triển đocirc thị Vấn đề nagravey được đề cập đến bởi caacutec chiacutenh saacutech mang tiacutenh quốc gia do đoacute nếu khocircng coacute hướng đi đuacuteng đắn thigrave sẽ để lại những hậu quả rất lớn vagrave lacircu dagravei muốn khắc phục phải rất khoacute khăn vagrave tốn keacutem

- Diện tiacutech nhagrave ở bigravenh quacircn đầu người tại caacutec đocirc thị nước ta cograven quaacute thấp (54m2người) Chất lượng nhagrave ở khocircng bảo đảm caacutec điều kiện về hạ tầng mocirci trường đều keacutem cỏi Nhagrave ổ chuột cograven chiếm tỷ trọng đaacuteng kể tại caacutec đocirc thị Cung cầu mất cacircn đối nghiecircm trọng cộng với những taacutec động của chiacutenh saacutech khocircng hợp lyacute lagravem cho giaacute nhagrave ở quaacute cao so với thu nhập của nhacircn dacircn đocirc thị Ngoagravei ra việc xacircy dựng nhagrave ở tự phaacutet lagravem cho cocircng taacutec quy hoạch gặp nhiều rắc rối

- Quaacute trigravenh chạy đua nacircng cấp đocirc thi đatilde tạo necircn những sự đối lập khaacutec biệt trong cuộc sống của những người dacircn sinh sống trograven cugraveng một đocirc thị hoặc caacutec đocirc thị khaacutec nhau Becircn cạnh những khu nhagrave cao tầng lại khocircng thiếu những khu nhagrave ổ chuột xoacutem liều xoacutem bụi Vagrave chiacutenh điều nagravey cũng lagravem cho vấn đề mocirci trường ở đacircy trở necircn ocirc nhiễm trầm trọng hơn

- Hagrave Nội đatilde từng coacute ba khu nhagrave ở khocircng chiacutenh thức lớn higravenh thagravenh từ những năm 90 của thế kỷ XX lagrave khu chứa trọ Phuacutec Xaacute khu batildei raacutec Thagravenh Cocircng vagrave khu xoacutem liều Thanh Nhagraven với số lượng dacircn ở mỗi khu khoảng 400 người Ngoagravei ra Hagrave Nội cograven coacute hơn 20 xoacutem liều xoacutem bụi nhỏ với mỗi xoacutem từ 5 - 10 hộ dacircn nằm rải raacutec trong caacutec quận huyện khaacutec trecircn caacutec khu đất cocircng hoặc ven socircng hồ

Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đatilde từng coacute 67000 căn nhagrave ổ chuột vagrave trong đoacute coacute 24000 hộ sống ven kecircnh rạch

Tại thagravenh phố Huế coacute 770 hộ với 4483 nhacircn khẩu sống trecircn Thượng Thagravenh vagrave Eo Bagraveu trong khu Thagravenh cổ với diện tiacutech xacircy dựng traacutei pheacutep lagrave 31500m2

IV4 Ảnh hưởng đến đời sống tinh thần nhacircn dacircn- Mở rộng đất đai vagrave quy hoạch lại khu vực lagrave sự cần thiết trong quaacute trigravenh nacircng

cấp đocirc thị Nhưng một vấn đề đặt ra lagrave một số vugraveng trong đoacute lagrave chugravea chiền vagrave nghĩa địa

26

do đoacute việc giải toả gặp rất nhiều khoacute khăn Đoacute lagrave một phần trong cuộc sống tacircm linh vagrave tinh thần của người dacircn Trong quaacute trigravenh quy hoạch đất sẽ khocircng traacutenh khỏi những tổn thương tới người dacircn

- Mặt khaacutec hầu hết caacutec khu nghĩa trang nghĩa địa chưa coacute hệ thống thoaacutet nước đảm bảo vệ sinh việc thoaacutet nước hoagraven toagraven dựa vagraveo độ dốc địa higravenh tự nhiecircn thoaacutet trực tiếp ra caacutec ao hồ ruộng trũng xung quanh Chưa coacute hệ thống mương bao để thu gom nước thải thấm từ xaacutec chết phacircn hủy ra Kết quả khảo saacutet chất lượng nước mặt vagrave nước ngầm trong khu vực nghĩa trang vagrave dacircn cư xung quanh tại một số đocirc thị cho thấy độ pH thường thiecircn về axiacutet hagravem lượng coliform vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 20 - 4000 lần hagravem lượng BOD vagrave COD vượt từ 2 đến hơn 15 lần hagravem lượng NO3 gấp 2 - 100 lần Do đoacute với những vugraveng đocirc thị quy hoạch gần đoacute đogravei hỏi caacutec nhagrave chức traacutech đưa ra những phương aacuten phugrave hợp

IV5 Laacute phổi của đocirc thị bị tagraven phaacute- Tại caacutec vugraveng đocirc thị hoacutea nhanh bộ khung bảo vệ mocirci trường lagrave những vagravenh đai

xanh khocircng được quy hoạch vagrave bảo vệ Chỉ tiecircu đất để trồng cacircy xanh trong caacutec đocirc thị quaacute thấp trung bigravenh mới đạt 05m2người Tại hai thagravenh phố lớn lagrave Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh con số nagravey cũng khocircng quaacute 2m2người chỉ bằng 110 chỉ tiecircu cacircy xanh của caacutec thagravenh phố tiecircn tiến trecircn thế giới Một số di sản văn hoacutea lịch sử vagrave một số di tiacutech vugraveng cacircy xanh bảo vệ mocirci trường đang bị vi phạm tagraven phaacute nặng

- Hệ thống khocircng gian xanh - laacute phổi của đocirc thị - hầu như chưa được chuacute yacute vagrave caacutec cơ quan quản lyacute chưa hoạch định chiacutenh saacutech đối với vấn đề nagravey Quan niệm về vấn đề cacircy xanh bảo vệ mocirci trường chỉ đơn thuần lagrave trồng cacircy trecircn đường phố để che nắng Chọn cacircy trồng hết sức tugravey tiện khocircng coacute yacute tưởng đặc trưng gacircy necircn tigravenh trạng caacutec đocirc thị ngoagravei Bắc như thagravenh phố Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Việt Trigrave Hải Phograveng coacute một số loại cacircy giống nhau như xagrave cừ phượng sữa tử vi tagraveu Caacutec đocirc thị loại III kể từ Quảng Nam trở vagraveo cũng vậy viết dầu nước trứng caacute khocircng tạo được neacutet đặc trưng cacircy xanh gacircy ấn tượng của mỗi đocirc thị

- Cocircng viecircn để vui chơi giải triacute hầu như rất iacutet Diện tiacutech caacutec cocircng viecircn chức năng cũng rất hạn hẹp (05 - 4ha) vagrave chỉ lagrave nơi nghỉ ngơi thư giatilden ngắm cảnh như caacutec vườn hoa ở Huế Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Hưng Yecircn

IV6 Giao thocircng đocirc thị vagrave mocirci trường - Nacircng cacircp đocirc thị đogravei hỏi sự nacircng cấp toagraven diện về mọi mặt một trong số những

yếu tố đoacute lagrave nacircng cấp về giao thocircng Khi đocirc thị phaacutet triển kegravem theo đoacute lagrave sự gia tăng về phương tiện giao thocircng Thực tế diện tiacutech đất giao thocircng đocirc thị khocircng đủ mạng lưới đường giao thocircng phacircn bố khocircng đồng đều thocircng số kỹ thuật tuyến đường rất thấp hagravenh lang đường luocircn bị lấn chiếm Theo số liệu thống kecirc tại caacutec đocirc thị lớn caacutec chỉ tiecircu về hạ tầng giao thocircng cũng rất thấp chỉ đaacutep ứng được khoảng 35 - 40 so với nhu cầu cần thiết như tại Hagrave Nội diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 78 mật độ đường đạt 389kmkm2 tại thagravenh phố Hồ Chiacute Minh diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 75 mật độ đường đạt 388kmkm2 Caacutec chỉ tiecircu giao thocircng tại caacutec đocirc thị loại thấp hơn cũng nhỏ hơn nhiều so với yecircu cầu cần thiết Diện tiacutech caacutec điểm đỗ xe đạt 25 song chưa coacute quy

27

hoạch cụ thể Mật độ đường chiacutenh đạt 40 mật độ của đường liecircn khu vực phacircn khu vực thấp nhất chỉ đạt 20 - 30 so với yecircu cầu

Khocircng đaacutep ứng được yecircu cầu về giao thocircng đatilde để lại những hậu quả- Tai nạn giao thocircng Tigravenh higravenh tai nạn giao thocircng ở nước ta đặc biệt trong khu

vực đocirc thị hết sức nghiecircm trọng thuộc vagraveo nhoacutem cao nhất thế giới Tuy chỉ số về số vụ tai nạn giao thocircng10000 phương tiện khocircng cao hơn nhiều so với caacutec nước khaacutec trong khu vực song chỉ số người chếttổng số người bị thương lagrave đặc biệt cao magrave nguyecircn nhacircn chiacutenh lagrave do phương tiện chủ đạo trong giao thocircng đocirc thị lagrave xe hai baacutenh

- Ugraven tắc giao thocircng Ugraven tắc giao thocircng trong caacutec đocirc thị đang vagrave ngagravey cagraveng trở necircn bức xuacutec đặc biệt tại caacutec đocirc thị vừa vagrave lớn Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đang phải gaacutenh chịu những hậu quả nặng nề do ugraven tắc giao thocircng gacircy ra

- Ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn gia tăng ocirc nhiễm bụi khiacute thải vagrave tiếng ồn do caacutec hoạt động giao thocircng gacircy ra Ugraven tắc giao thocircng phố hoacutea quốc lộ tỉnh lộ hoạt động xacircy dựng hạ tầng vagrave khu dacircn cư goacutep phần lagravem gia tăng mức độ ocirc nhiễm Ocirc nhiễm tiếng ồn giao thocircng vagrave caacutec ảnh hưởng tới sức khỏe người dacircn đocirc thị lớn hơn nhiều so với caacutec đocirc thị khaacutec trecircn thế giới Theo kết quả nghiecircn cứu giaacute trị mức ồn tăng từ 2 - 5dBA do cấu truacutec nhagrave ống liền kề baacutem dọc theo caacutec tuyến đường Sự bố triacute khocircng hợp lyacute caacutec khu chức năng trong đocirc thị lagravem nghiecircm trọng thecircm ocirc nhiễm tiếng ồn nhất lagrave đối với trường học bệnh viện cocircng sở vagrave khu dacircn cư Giaacute trị tiếng ồn vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 1 - 15dBA

IV7 Vấn đề chất thải rắn- Lagraven soacuteng nacircng cấp đocirc thị thiếu quy hoạch vagrave khocircng được kiểm soaacutet khiến Việt

Nam phải đối mặt với caacutec thaacutech thức lớn cơ sở hạ tầng quaacute yếu keacutem năng lực quản lyacute của chiacutenh quyền cograven hạn chế nhận thức của cộng đồng cũng cograven thấp đặc biệt lượng chất thải rắn tăng nhanh Nếu trung bigravenh một người một ngagravey thải ra 1kg raacutec thigrave ở TpHCM lượng raacutec thải ra mỗi ngagravey gần 7000 tấn Hagrave Nội lagrave trecircn 3500 tấn Caacutec đocirc thị khaacutec tiacutenh bigravenh quacircn 07kg raacutecngười vagrave số lượng raacutec thải thải ra ở caacutec đocirc thị ngagravey cagraveng coacute xu hướng nhiều hơn Chất thải rắn ngagravey cagraveng gia tăng magrave vấn đề xử lyacute vẫn chưa tigravem được hướng đi tốt Hiện nay phần lớn raacutec thải được xử lyacute bằng caacutech chocircn lấp nhưng nhiều nơi chocircn lấp khocircng hợp vệ sinh

- Theo số liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc gia cho thấy coacute tới 1125 chiếm 44 sử dụng batildei chocircn lấp đơn sơ khocircng đảm bảo vệ sinh Việc giảm thiểu raacutec thải luocircn lagrave yecircu cầu đầu tiecircn vagrave quan trọng nhất đối với phaacutet triển đocirc thị

- Nguy cơ gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt vagrave nước ngầm gia tăngNguồn bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn

Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

VIPhương phaacutep quản liacute mocirci trường trong nacircng cấp đocirc thịVI1 Trong quaacute trigravenh xacircy dựng mở rộng đocirc thị

28

- Cải tiến hệ thống bơm thoaacutet nước xacircy dựng hệ thống bơm thoaacutet nước cho caacutec khu vực nằm tương đối thấp Bảo tồn những khu đất cho nhu cầu cải tiến hệ thống kecircnh rạch trong tương lai Cải thiện hệ thống kiểm soaacutet thủy lực hiện coacute

- Giảm thiểu phaacutet thải chất ocirc nhiễm hạn chế những hoạt động thường xuyecircn coacute phaacutet sinh chất ocirc nhiễm sử dụng nhiecircn liệu hay năng lượng sạch (gasđiện)

- Cải thiện hệ thống quản lyacute điều hagravenh giao thocircng đocirc thị để traacutenh ugraven tắc giao thocircng Kiểm soaacutet tốt hơn caacutec luồng giao thocircng đảm bảo giao thocircng thocircng suốt khocircng tắc nghẽn Phaacutet triển mạng lưới thocircng tin liecircn lạc giữa caacutec caacute nhacircn caacutec tổ chứchellip hạn chế nhu cầu đi lại của cộng đồng sẽ goacutep phần giảm nguồn ocirc nhiễm gacircy ra từ caacutec phương tiện giao thocircng

- Bố triacute tập trung caacutec cơ sở sản xuất vagraveo khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển ra ngoại thagravenh quy hoạch từng nhoacutem ngagravenh sản xuất cụ thể đối với từng khu cocircng nghiệp nhất định Aacutep dụng cocircng cụ thu phiacute mocirci trường vagrave cấp giấy pheacutep xả thải đối với từng loại chất ocirc nhiễm cho từng đơn vị sản xuất coacute kiểm tra định kỳ

- Hạn chế tigravenh trạng đổ chất thải rắn bừa batildei xuống lograveng đường vỉa hegrave ao hồ cống ratildenh vagrave những nơi cocircng cộng Xử lyacute chất thải rắn bằng caacutec giải phaacutep cocircng nghệ thiacutech hợp cho mỗi loại đocirc thị Nacircng cao chất lượng vagrave tiacutenh cơ động của thiết bị thu gom vận chuyển xử lyacute chất thải rắn kể cả chế tạo caacutec phương tiện chuyecircn dugraveng thiacutech hợp cho mỗi vugraveng

- Kiecircn quyết xử lyacute caacutec vi phạm luật mocirci trường Coacute chế độ khen thưởng hay xử phạt hagravenh chiacutenh hợp lyacute Thường xuyecircn tuyecircn truyền trecircn caacutec phương tiện truyền thocircng đại chuacuteng nhằm nacircng cao nhận thức của người dacircn thagravenh thị trong việc chấp hagravenh vagrave thực hiện luật bảo vệ mocirci trường noacutei chung vagrave caacutec qui tắc vệ sinh đocirc thị noacutei riecircng

VI2 Trong quaacute trigravenh cải tạo hạ tầng kĩ thuật đocirc thị- Quản lyacute chặt chẽ quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute - cocircng nghiệp hoaacute để bảo vệ vagravenh đai

xanh Xacircy dựng cảnh quan đocirc thị xanh sạch đẹp đảm bảo khocircng gian xanh đocirc thị bao gồm hệ thống caacutec mảng xanh đocirc thị vagravenh đai xanh đocirc thị vagrave mặt nước xanh sạch đẹp của cảnh quan đocirc thị

- Xacircy dựng nacircng cấp hệ thống cấp thoaacutet nước cho đocirc thị một caacutech hợp lyacute đảm bảo phục vụ tốt nhu cầu của người dacircn

- Xacircy dựng caacutec batildei chocircn lấp chất thải hợp lyacute vệ sinh vagrave an toagraven Tăng cường cocircng taacutec queacutet dọn vệ sinh đường phố phun nước tưới cacircy vagrave tưới đường Đảm bảo caacutec chất thải trong mọi hoạt động tại đocirc thị được taacutei sử dụng quản lyacute xử lyacute thiacutech hợp đảm bảo tiecircu chuẩn MT cho pheacutep

- Tăng cường vagrave đẩy mạnh caacutec hoạt động quản lyacute vagrave bảo vệ MT đocirc thị Xacircy dựng hệ thống trao đổi thocircng tin MT vagrave hệ thống quan trắc giaacutem saacutet hiện trạng MT

- Yecircu cầu tất cả caacutec chủ dự aacuten đầu tư mới hoặc cải tạo mở rộng cơ sở sản xuất đều phải lập Baacuteo caacuteo đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường của dự aacuten Định kỳ kiểm tra giaacutem saacutet việc thực hiện caacutec biện phaacutep đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kiểm tra cơ sở sản suất coacute bảo đảm tiecircu chuẩn mocirci trường hay khocircng

- Caacutec phương tiện giao thocircng cơ khiacute lagrave nguồn thải ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute Đocirc thị cagraveng lớn cagraveng phaacutet triển thigrave giao thocircng cơ giới sẽ phaacutet triển vagrave nguồn thải chất ocirc

29

nhiễm khocircng khiacute do phương tiện giao thocircng cơ giới cagraveng lớn Ưu tiecircn phaacutet triển giao thocircng cocircng cộng vagrave hạn chế phaacutet triển phương tiện caacute nhacircn

- Cải thiện kecircnh rạch nạo veacutet đagraveo đất bảo vệ sườn dốc thi cocircng vagrave vận hagravenh đường bảo dưỡng cống hộp vagrave cầu đường bộ của caacutec tuyến kecircnh trong thagravenh phố

VI3 Trong cocircng taacutec cải thiện nguồn nước đocirc thị- Thiết lập cơ sở dữ liệu về mạng lưới cấp vagrave thoaacutet nước trong đocirc thị nacircng cấp hỗ

trợ cho quaacute trigravenh ra quyết định của latildenh đạo caacutec địa phương trong khu vực- Điều chỉnh hợp lyacute caacutec hoạt động sản xuất nocircng nghiệp trong việc sử dụng phacircn

boacuten vagrave thuốc bảo vệ thực vật- Thu gom vagrave xử lyacute nước thải sinh hoạt tại caacutec thagravenh phố thị trấn vagrave caacutec cụm

dacircn cư tập trung xung quanh lưu vực socircng- Kiểm soaacutet vagrave xử lyacute triệt để caacutec loại chất thải rắn traacutenh tigravenh trạng vứt bừa batildei

xuống ao hồ kecircnh rạch socircng suối gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt- Xacircy dựng vagrave aacutep dụng phiacute xử lyacute nước thải- Nacircng cao nhận thức cộng đồng về việc tiết kiệm vagrave bảo vệ nguồn nước- Xaacutec định giới hạn khai thaacutec nguồn nước ngầm- Xaacutec định vugraveng bổ cập tự nhiecircn chiacutenh của tầng nước ngầm- Duy trigrave vagrave mở rộng chương trigravenh giaacutem saacutet chất lượng vagrave trữ lượng nước ngầm

Tăng cường kiểm soaacutet đối với caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễm nước ngầm- Xacircy dựng caacutec trạm xử lyacute nước thải sinh hoạt tập trung cho từng khu vực dacircn cư

trước khi thải ra hệ thống thoaacutet nước cocircng cộng- Thực hiện thu phiacute xử lyacute nước thải để tạo nguồn thu cho ngacircn saacutech thu hồi dần

vốn đầu tư vagraveo hệ thống xử lyacute- Xacircy dựng hệ thống thu gom taacutech riecircng nước mưa vagrave nước thải sinh hoạt đối với

caacutec khu dacircn cư mới hạn chế khối lượng nước thải cần xử lyacute xử lyacute vagrave tận dụng nước mưa vagraveo những mục điacutech phugrave hợp để hạn chế khai thaacutec nước ngầm vagrave nước mặt Quản lyacute nước thải đocirc thị

- Thu phiacute khai thaacutec nước ngầm vagrave xacircy dựng cơ cấu quản lyacute nước ngầm để gia tăng kiểm soaacutet việc khai thaacutec

- Mở rộng mạng lưới cung cấp nước Phaacutet triển một số cụm cấp nước quy mocirc nhỏ

- Tiến hagravenh việc kiểm soaacutet vagrave giaacutem saacutet việc khai thaacutec nước ngầm bằng caacutech đo lường trữ lượng khai thaacutec tại caacutec giếng nước

- Caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp đoacuteng trecircn địa bagraven thagravenh phố đều phải tuacircn thủ luật vagrave caacutec quy định về bảo vệ mocirci trường trong xử lyacute nước thải đảm bảo đạt tiecircu chuẩn xả thải ra nguồn tiếp nhận

- Nếu CSSX khocircng coacute khả năng đầu tư xacircy dựng hệ thống xử lyacute nước thải cho phugrave hợp thigrave phải di dời ra caacutec khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển đổi ngagravenh nghề sản xuất

- Cơ quan quản lyacute Nhagrave nước về bảo vệ mocirci trường phải thường xuyecircn kiểm tra định kỳ nước thải của caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp ocirc nhiễm coacute biện phaacutep xử lyacute thiacutech đaacuteng đối với caacutec cơ sở vi phạm

30

- Tăng cường năng lực hoagraven thiện tổ chức vagrave phaacutep luật về quản lyacute hệ thống thoaacutet nước đocirc thị

VIĐịnh hướng nacircng cấp đocirc thịĐocirc thị lagrave đầu maacutey của sự tăng trưởng kinh tế vugraveng tiecircu thụ tagravei nguyecircn sinh ra raacutec

thải nguồn gốc của caacutec vấn đề về mocirci trường Đocirc thị cần phải coacute những quy trigravenh để goacutep phần tạo ra mocirci trường lagravenh mạnh vagrave tăng trưởng kinh tế Mocirci trường lagravenh mạnh liecircn quan đến caacutec vấn đề cung cấp nước an toagraven điều kiện vệ sinh quản lyacute chất thải rắn Tăng trưởng kinh tế liecircn quan đến thiếu kiểm soaacutet caacutec chất thải từ caacutec nhagrave maacutey tắc nghẽn tại nạn xử lyacute chưa thỏa đaacuteng caacutec chất thải độc hại vigrave vậy cần phải coacute những định hướng vagrave phương phaacutep mới trong tương lai

VI1 Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Phaacutet huy giaacute trị caacutec bagravei học kinh nghiệm đuacutec kết từ thực tiễn xacircy dựng phaacutet triển đocirc thị ở nước ta cũng như nhiều nước tiecircn tiến trecircn thế giới định hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050 được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009 vagrave Chương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020 (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009) đatilde đề ra caacutec định hướng giải phaacutep tổng thể toagraven diện phaacutet triển hệ thống đocirc thị quốc gia xaacutec định caacutec giai đoạn phaacutet triển mục tiecircu cụ thể vagrave lộ trigravenh thực hiện cho từng giai đoạn Theo đoacute để quaacute trigravenh phaacutet triển của caacutec đocirc thị trong cả nước đaacutep ứng caacutec yecircu cầu phaacutet triển bền vững chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp cần đặc biệt lưu yacute một số vấn đề sau Thứ nhất khocircng ngừng đẩy mạnh vai trograve cocircng taacutec lập quy hoạch vagrave nacircng cao chất lượng quy hoạch Cocircng taacutec quy hoạch phải được ưu tiecircn đầu tư đi trước để định hướng vagrave bảo đảm tiacutenh đồng bộ trong quaacute trigravenh xacircy dựng phaacutet triển cũng như cải tạo chỉnh trang đocirc thị ETHồng thời với việc aacutep dụng caacutec tiến bộ trong phaacutet triển đocirc thị quy hoạch khocircng những phải đaacutep ứng yecircu cầu cao về tạo dựng chất lượng khocircng gian đocirc thị magrave cograven phải đaacutep ứng tốt yecircu cầu về dự baacuteo gắn saacutet với thực tiễn vagrave xu hướng phaacutet triển của xatilde hội thật sự trở thagravenh nền tảng cho việc tạo dựng nguồn lực phaacutet triển cho đocirc thị Thứ hai tạo dựng nguồn lực phaacutet triển đocirc thị từ chiacutenh nội lực của đocirc thị Cugraveng với caacutec nguồn hỗ trợ phaacutet triển magrave đocirc thị coacute được cần đặc biệt chuacute trọng việc đổi mới cơ chế chiacutenh saacutech phaacutet triển đocirc thị trong caacutec lĩnh vực quản lyacute nhagrave nước quản lyacute quy hoạch quản lyacute nhagrave đất quản lyacute đầu tư xacircy dựng quản lyacute khai thaacutec sử dụng cocircng trigravenh đocirc thị Thocircng qua caacutec giải phaacutep về quy hoạch đocirc thị kết hợp với caacutec chiacutenh saacutech phugrave hợp để huy

31

động sự tham gia của caacutec thagravenh phần kinh tế trong xatilde hội thực hiện chủ trương xatilde hội hoacutea đầu tư cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời goacutep phần nacircng cao hiệu quả đầu tư đẩy nhanh tiến trigravenh nacircng cấp chất lượng đocirc thị hoacutea Thứ ba cần đẩy mạnh hơn nữa việc đổi mới tư duy trong quản lyacute nhagrave nước về đocirc thị đi đocirci với việc nacircng cao phẩm chất năng lực vagrave trigravenh độ caacuten bộ quản lyacute đocirc thị caacutec cấp Tăng cường phacircn cấp quản lyacute đocirc thị nacircng cao quyền hạn traacutech nhiệm của chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp tổ chức bộ maacutey tinh giản gọn nhẹ nacircng cao tiacutenh hiệu quả hiệu lực quản lyacute đồng thời chuacute trọng hơn nữa cocircng taacutec đagraveo tạo vagrave bồi dưỡng caacuten bộ bằng nhiều higravenh thức phugrave hợp với thực tế trigravenh độ kinh nghiệm vagrave kiến thức Thứ tư cần chuacute trọng phaacutet huy vai trograve vagrave traacutech nhiệm lagravem chủ của cộng đồng của người dacircn đocirc thị Việc xacircy dựng vagrave duy trigrave chất lượng đocirc thị phụ thuộc một phần quan trọng trong yacute thức của người dacircn thực hiện nếp sống văn minh đocirc thị Do đoacute cần coacute giải phaacutep tiacutech cực để cộng đồng nhận thức rotilde vai trograve vagrave traacutech nhiệm tham gia xacircy dựng vagrave quản lyacute đocirc thị được cụ thể hoacutea ngay từ trong cuộc sống hằng ngagravey của mỗi caacute nhacircn mỗi cộng đồng của đocirc thị

VI2 Chiến lược phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt Định hướng Quy hoạch tổng thể phaacutet triển đocirc thị

đến năm 2020 trong Quyết định số 101998QĐ-TTg ngagravey 23-1-1998 trong đoacute xaacutec định phương hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển caacutec đocirc thị trecircn địa bagraven cả nước vagrave caacutec vugraveng đặc trưng

Mức tăng trưởng dacircn số dự baacuteo Năm 2010 dacircn số đocirc thị lagrave 304 triệu người chiếm 33 dacircn số cả nước Năm 2020 dacircn số đocirc thị lagrave 46 triệu người chiếm 45 dacircn số cả nướcNhu cầu sử dụng đất đocirc thị Năm 2020 diện tiacutech đất đocirc thị lagrave 460000ha chiếm 14 diện tiacutech đất tự nhiecircn

cả nước bigravenh quacircn 100m2ngườiTổ chức khocircng gian hệ thống đocirc thị Mạng lưới đocirc thị cả nước được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển trecircn cơ sở caacutec đocirc thị

trung tacircm gồm caacutec thagravenh phố trung tacircm cấp quốc gia cấp vugraveng cấp tỉnh Caacutec đocirc thị trung tacircm caacutec cấp được phacircn bố hợp lyacute trecircn 10 vugraveng đocirc thị hoaacute đặc trưng của cả nước

Caacutec đocirc thị trung tacircm lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh phải được tổ chức thagravenh caacutec chugravem đocirc thị coacute vagravenh đai xanh bảo vệ để hạn chế tối đa sự tập trung dacircn số cơ sở kinh tế vagrave phaacute vỡ cacircn bằng sinh thaacutei traacutenh sự higravenh thagravenh caacutec siecircu đocirc thị

Quy hoạch sử dụng đất đocirc thị đảm bảo caacutec khu chức năng vagrave cơ sở hạ tầng coacute quan hệ gắn boacute

Higravenh thagravenh bộ mặt kiến truacutec hiện đại nhưng vẫn kế thừa bảo vệ tocircn tạo vagrave giữ gigraven caacutec di sản lịch sử văn hoaacute phaacutet triển nền kiến truacutec đậm đagrave bản sắc dacircn tộc

Phaacutet triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật Ưu tiecircn phaacutet triển hiện đại hoaacute cơ sở hạ tầng caacutec đocirc thị vagrave caacutec vugraveng kinh tế

trọng điểm tạo tiền đề phaacutet triển caacutec đocirc thị vagrave đocirc thị hoaacute nocircng thocircn Cải tạo vagrave xacircy dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật trong caacutec đocirc thị theo yecircu cầu vagrave mức

độ phaacutet triển của từng đocirc thị

32

Bảo vệ mocirci trường cảnh quan thiecircn nhiecircn giữ gigraven cacircn bằng sinh thaacutei đocirc thị - Xacircy dựng vagrave duy trigrave bộ khung bảo vệ thiecircn nhiecircn trecircn địa bagraven cả nước- Khai thaacutec vagrave sử dụng hợp lyacute caacutec tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn vagraveo mục điacutech cải tạo đocirc

thị- Coacute biện phaacutep xử lyacute taacutei sử dụng caacutec chất thải sinh hoạt vagrave sản xuất bằng caacutec

cocircng nghệ thiacutech hợp

VI3 Những nguyecircn tắc trong định hướng nacircng cấp đocirc thị1 Về quan điểm vagrave mục tiecircu phaacutet triển đocirc thị Phaacutet triển đocirc thị phải phugrave hợp với

phacircn bố vagrave trigravenh độ phaacutet triển lực lượng sản xuất tập trung xacircy dựng cơ sở kinh tế - kỹ thuật vững chắc lagravem động lực cho sự phaacutet triển bền vững vagrave định higravenh rotilde cocircng taacutec phacircn loại đocirc thị theo trigravenh độ của tiến trigravenh phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững

2 Xaacutec định rotilde vai trograve caacutec đocirc thị trong hệ thống đocirc thị toagraven quốc cũng như xaacutec định vai trograve caacutec đocirc thị trong caacutec vugraveng latildenh thổ lagrave caacutec đocirc thị cấp vugraveng cấp quốc gia hay quốc tế

3 Quy hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị phải được xacircy dung phugrave hợp với chương trigravenh đầu tư phaacutet triển đocirc thị của Chiacutenh phủ Dựa trecircn caacutec chiến lược phaacutet triển liecircn ngagravenh xaacutec định rotilde yecircu cầu phaacutet triển KT- XH nhu cầu sử dụng đất đai nhu cầu tocircn vinh giaacute trị văn hoacutea lịch sử vagrave bảo vệ tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn của từng địa phương Trong đoacute phải hết sức chuacute yacute gắn kết chặt chẽ giữa tổ chức kỹ thuật liecircn vugraveng với hạ tầng kỹ thuật từng docirc thị vagrave caacutec điểm dacircn cư xung quanh

4 Khai thaacutec tiềm năng coacute giới hạn đảm bảo cacircn đối giữa khai thaacutec tagravei nguyecircn mocirci trường tagravei nguyecircn đất đai nhacircn lực phaacutet triển kinh tế vagrave phacircn bố dacircn cư trong caacutec khu đocirc thị vagrave nocircng thocircn trong caacutec vugraveng miền vagrave trecircn phạm vi toagraven quốc

5 Qui hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững toagraven quốc phải duy trigrave phaacutet huy khocircng gian văn hoacutea của caacutec cộng đồng dacircn cư đocirc thị xacircy dựng caacutec chương trigravenh hagravenh động cụ thể đối với cocircng taacutec bảo tồn cải tạo vagrave xacircy dựng dựa trecircn tiềm năng văn hoacutea xatilde hội vagrave tự nhiecircn

6 Để bảo vệ mocirci trường đất nước vagrave khocircng khiacute cho đocirc thị cần aacutep dụng kĩ thuật tiecircn tiến trong xacircy dựng caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kĩ thuật trong xử liacute phacircn loại taacutei chế chất thải rắn vagrave trong xacircy dựng caacutec dự aacuten cocircng nghiệp tập trung ở qui mocirc địa phương vugraveng vagrave toagraven quốc trecircn cơ sở cơ hội cho việc nacircng cao chất lượng mocirci trường sống cho dacircn cư Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật đocirc thị toagraven quốc phải đảm bảo hiện đại an toagraven tiết kiệm vagrave phugrave hợp với tiecircu chiacute bền vững của vugraveng quốc gia vagrave quốc tế caacutec khu cocircng nghiệp tập trung nhưng phải bảo đảm nghiecircm ngặt caacutec yecircu cầu xử liacute ocirc nhiễm đổi mới cocircng nghệ aacutep dụng nguyecircn liệu sạch nguyecircn liệu sinh thaacutei vagrave phải đảm bảo caacutec tiecircu chuản ISO về mocirci trường

7 Cải tạo vagrave lagravem mới đồng bộ caacutec khu ở hiện coacute trong đocirc thị Triệt để thực hiện bảo tồn caacutec khu đocirc thị cổ vagrave cũ cugraveng luacutec đaacutep ứng đuacuteng vagrave đủ nhu cầu diện tiacutech ở vagrave mocirci trường sống tốt cho mọi người trong caacutec khu dacircn cư cần tổ chức liecircn kết hợp mạng lưới dịch vụ ngoagravei nhagrave ở đaacutep ứng caacutec nhu cầu sống của dacircn cư theo định kỳ ngắn vagrave dagravei hạn coacute thể hoạch định xoacutea bỏ caacutec khu nhagrave ổ chuột caacutec khu ở phi chiacutenh qui caacutec xoacutem dacircn vạn

33

đograve vagrave caacutec khu bần cư đocirc thị Tiếp tục hoagraven thiện chiến lược phaacutet triển nhagrave ở theo hướng bền vững ở đocirc thị nocircng thocircn vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

8 Phacircn bổ kết nối vagrave hoagraven thiện caacutec trung tacircm cocircng cộng caacutec khu nghỉ ngơi vui chơi giải triacute vagrave hệ thống cacircy xanh mặt nước trong đocirc thị Trong đoacute đặc biệt quan tacircm phaacutet triển hệ thống cacircy xanh đocirc thị bảo lưu hệ thống kecircnh rạch để tạo khocircng gian mở khocircng gian trống caacutec khocircng gian nghỉ ngơi giải triacutetạo cảnh quan chung vagrave điều hogravea mocirci trường khocircng khiacute cho đocirc thị Higravenh thagravenh caacutec hagravenh lang cacircy xanh caacutech ly giữa caacutec khu kho tagraveng bến batildei vagrave caacutec khu dacircn cư đocirc thị Tập trung nacircng cấp cải tạo caacutec khu cacircy xanh bảo vệ mặt nước caacutec khu di tiacutech lịch sử vagrave caacutec khu vực ven song vagrave ven biển đảm bảo đủ để khắc phục tigravenh trạng ocirc nhiễm khocircng khiacute ocirc nhiễm nguocircn nước vagrave goacutep phần điều hogravea khiacute hậu nhiệt đới Phấn đấu chỉ tiecircu cacircy xanhđầu người đạt 12-15 m2 với đocirc thị đặc biệt 10-12 m2 với đocirc thị loại I vagrave loại II 9-11m2 với đocirc thị loại loại III vagrave loại IV vagrave 8-10m2 với đocirc thị loại V

9 Chiacutenh quyền địa phươngcộng đồng cần coacute sự tham gia trực tiếpcocircng bằng vagrave coacute caacutei nhigraven dagravei hạn với caacutec nhu cầu phaacutet triển đocirc thị hiện tại vagrave của caacutec thế hệ tiếp sau

10 Xacircy dựng hợp liacute cơ chế tagravei chiacutenh đocirc thị cho phugrave hợp với caacutec kế hoạch phaacutet triển KT-XH Trong đoacute hỗ trợ tagravei chiacutenh thỏa đaacuteng cho việc xử liacute vagrave bảo vệ mocirci trường ở đocirc thị Nghiecircn cứu tăng nguồn thu cho cocircng taacutec Qui hoạch xacircy dựng đocirc thị dagravenh phần ngacircn saacutech đuacuteng vagrave đủ cho đầu tư Phaacutet triển đocirc thị theo qui hoạch kế hoạchngắn vagrave dagravei hạn đatilde được phecirc duyệt tăng khả năng xatilde hội hoacutea thu huacutet nguồn lực của nhacircn dacircn vagrave khai thaacutec tối ưu caacutec nguồn tagravei chiacutenh khai thaacutec của caacutec tổ chức tư nhacircn trong vagrave ngoagravei nước để Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Thagravenh phố HCM phaacutet triển đocirc Phaacutet triển bền vững cho thị ngang tầm khu vưc vagrave thế giới caacutec đocirc thị ở Việt NamTriacutech ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm

2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

KẾT LUẬN

34

Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thị lagrave một xu hướng chung tất yếu vagrave khocircng thể thiếu trong sự phaacutet triển của một quốc gia Tuy nhiecircn song song becircn cạnh sự phaacutet triển vượt bậc về kinh tế vagrave cơ sở hạ tầng lagrave sự tồn tại của caacutec vấn đề mocirci trường Vấn đề mocirci trường cagraveng trở necircn cấp baacutech đối với những nước đang phaacutet triển Ở nước ta cũng vậy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị quaacute chuacute trọng tới sự phaacutet triển kinh tế đatilde để lại khocircng iacutet hậu quả đối với mocirci trường sống Chuacuteng ta đang từng bước xacircy dựng caacutec đocirc thị hiện đại vagrave giải quyết caacutec vấn đề mocirci trường Để đạt được sự phaacutet triển bền vững đocirc thị cần coacute những chương trigravenh quản lyacute vagrave xacircy dựng toagraven diện về mọi mặt Quaacute trigravenh cần sự phối hợp của caacutec cấp từ trung ương tới địa phương vagrave cần coacute caacutec chiacutenh saacutech kịp thời sacircu rộng vagrave đuacuteng đắn của nhagrave nước

Tagravei liệu tham khảo1 ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế

giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

2 ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ

3 ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

4 Bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

5 ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

6 (Tiecircu chuẩn phacircn cấp đocirc thị- giaacuteo trigravenh quản liacute đocirc thị vagrave khu cocircng nghiệp- Nguyễn Ngọc Anh ndashkhoa Mocirci Trường ĐH Đagrave Lạt)

7 Sổ tay hướng dẫn nacircng cấp đocirc thị coacute sự tham gia của cộng đồng ndashUBND thagravenh phố HCM

35

NAcircNG CẤP VAgrave CẢI TẠO ĐOcirc THỊ

I Mở đầu Trong những năm gần đacircy quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea kegravem theo nacircng cấp đocirc thị đang lagrave vấn

đề được đề cấp khaacute nhiều trecircn thế giới noacutei chung vagrave ở Việt Nam noacutei riecircng Cugraveng với sự phaacutet triển nhanh choacuteng vagrave mạnh mẽ của hệ thống đocirc thị thế giới hệ thống đocirc thị Việt Nam cũng khocircng ngừng phaacutet triển mở rộng cả về diện tiacutech đất số lượng cocircng trigravenh vagrave chất lượng xacircy dựng

Nhiều đocirc thị cũ được cải tạo nacircng cấp được đầu tư xacircy dựng mới kết cấu hạ tầng kỹ thuật về cấp điện cấp nước thoaacutet nước lagravem đường saacute cầu cống xacircy mới nhiều cocircng trigravenh cocircng iacutech nhagrave ở chỉnh trang phố xaacute tạo daacuteng vẻ mới về vệ sinh mocirci trường cảnh quan xanh sạch đẹp Nhiều đocirc thị mới quy mocirc lớn ra đời với những cocircng trigravenh kiến truacutec hiện đại

Thị tứ muốn lecircn thị trấn thị trấn muốn lecircn thị xatilde thị xatilde muốn lecircn thagravenh phố thagravenh phố trực thuộc tỉnh muốn lecircn thagravenh phố trực thuộc Trung ương Việc phacircn loại đocirc thị đi kegravem với chiacutenh saacutech hỗ trợ tagravei chiacutenh khaacutec nhau như hiện nay đatilde tạo ra một cuộc chạy đua nacircng cấp đocirc thị giữa caacutec địa phương

Tuy nhiecircn khi quaacute đặt nặng vấn đề lagravem sao để nacircng cấp đocirc thị một caacutech nhanh choacuteng người ta sẽ lagravem mọi caacutech để đạt được kết quả magrave cố tigravenh quecircn đi những mặt traacutei của noacute Điển higravenh lagrave sự taacutec động ngược đến sự phaacutet triển bền vững về mocirci trường Vẫn biết nacircng cacircp đocirc thị lagrave động lực phaacutet triển kinh tế nhưng nếu đi sai hướng chuacuteng sẽ tiềm ẩn nguy cơ phaacutet triển hỗn loạn mất kiểm soaacutet vagrave dẫn đến thiệt hại về mocirci trường vagrave kinh tế trong tổng thể Nếu diễn ra với tốc độ quaacute lớn thiecircn về mục tiecircu kinh tế trước mắt sẽ dẫn đến sự mất cacircn bằng về mocirci trường sống vagrave caacutec giaacute trị văn hoacutea lịch sử cổ truyền

Nacircng cấp đocirc thị lagrave quaacute trigravenh cần thiết để một nước phaacutet triển vagrave khẳng định vị triacute của migravenh trecircn thế giới Song để đạt được kết quả bền vững về kinh tế -xatilde hội magrave khocircng macircu thuẫn với sự phaacutet triển bền vững về mocirci trường đang lagrave một bagravei toaacuten khoacute ở caacutec nước

Ở Việt nam để hệ thống đocirc thị nước ta phaacutet triển vững chắc rất cần sự phối hợp hagravenh động của caacutec ngagravenh caacutec cấp từ Trung ương đến địa phương Trong đoacute vấn đề quản liacute mocirci trường cần được quan tacircm đặc biệt

II Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thịII1 Khaacutei niệm về nacircng cấp đocirc thị

4

Nacircng cấp đocirc thị lagrave caacutec hoạt động coacute tiacutenh hagravenh động thực tiễn cung cấp caacutec dịch vụ hạ tầng cơ bản đồng bộ nhằm cải thiện vagrave từng bước nacircng cao điều kiện sống của caacutec cộng đồng dacircn cư nghegraveo nơi mocirci trường sống coacute chất lượng thấp

(nguồn ldquosổ tay hướng dẫn nacircng cấp đocirc thịrdquo-UBND TP Hồ Chiacute Minh)- Nacircng cấp đocirc thị lagrave sự tăng trưởng về cơ sở hạ tầng kỹ thuật sự phaacutet triển về kinh

tế sự mở rộng về diện tiacutech sự gia tăng mật độ hặc số dacircn sự phaacutet triển cacircn đối về cơ cấu kinh tế xatilde hội mocirci trường Sự chuyển bước của một đocirc thị bậc thấp đến đocirc thị bậc cao một đocirc thị bậc cao đến đocirc thị bậc cao hơn

- Mức độ nacircng cấp đocirc thị lagrave tỷ lệ caacutec yếu tố trecircn sau khi nacircng cấp so với trước đoacute- Tốc độ nacircng cấp đocirc thị lagrave tỷ lệ gia tăng của caacutec yếu tố trecircn theo thời gian- Đocirc thị hoacutea lagrave quaacute trigravenh phaacutet triển vagrave mở rộng mạng lưới đocirc thị phổ biến lối sống

thagravenh thị tập trung dacircn cư trecircn phạm vi latildenh thổ một vugraveng một quốc gia vagrave khu vực liecircn quốc gia

- Quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea gắn với quaacute trigravenh tăng trưởng vagrave phaacutet triển về khocircng gian dacircn số đocirc thị vagrave tăng trưởng kinh tế dẫn đến caacutec hệ quả Caacutec siecircu thagravenh phố sự mất cacircn đối latildenh thổ sự chuyển đổi cấu truacutec dacircn số - lao động biến đổi khiacute hậu vagrave khủng hoảng sinh thaacutei diện rộng

- Caacutec chỉ số lagrave thước đo của mức độ đocirc thị hoacutea gồm Đất đocirc thị qui mocirc vagrave dacircn số đocirc thị tỷ lệ lao động phiacute nocircng nghiệp trigravenh độ phaacutet triển kết cấu hạ tầng cocircng cộng vagrave lối sống đocirc thị trong đoacute tỷ lệ lao động phi nocircng nghiệp lagrave yếu tố chiacutenh xaacutec định ranh giới đocirc thị - nocircng thocircn

Hagrave Nội muốn bổ sung vỉa hegrave Trocircng cacircy xanh ngay khi cacircy xanh khoảng 5km đường phố lagravem đường xacircy đocirc thị- Đocirc thị được phacircn thagravenh saacuteu loại loại đặc biệt loại 1 loại 2 loại 3 loại 4 vagrave

loại 5 Đocirc thị loại đặc biệt lagrave thagravenh phố trực thuộc Trung ương coacute caacutec quận nội thagravenh huyện ngoại thagravenh vagrave caacutec đocirc thị trực thuộc

- Đocirc thị loại 1 vagrave loại 2 lagrave thagravenh phố trực thuộc Trung ương coacute caacutec quận nội thagravenh huyện ngoại thagravenh vagrave coacute thể coacute caacutec đocirc thị trực thuộc đocirc thị loại 1 loại 2 lagrave thagravenh phố thuộc tỉnh coacute caacutec phường nội thagravenh vagrave caacutec xatilde ngoại thagravenh

- Đocirc thị loại 3 lagrave thagravenh phố hoặc thị xatilde thuộc tỉnh coacute caacutec phường nội thagravenh nội thị vagrave caacutec xatilde ngoại thagravenh ngoại thị Đocirc thị loại 4 lagrave thị xatilde thuộc tỉnh coacute caacutec phường nội thị vagrave caacutec xatilde ngoại thị

5

- Đocirc thị loại 4 đocirc thị loại 5 lagrave thị trấn thuộc huyện coacute caacutec khu phố xacircy dựng tập trung vagrave coacute thể coacute caacutec điểm dacircn cư nocircng thocircn

(Tiecircu chuẩn phacircn cấp đocirc thị- giaacuteo trigravenh quản liacute đocirc thị vagrave khu cocircng nghiệp- Nguyễn Ngọc Anh ndashkhoa Mocirci Trường ĐH Đagrave Lạt)

II2 Mục tiecircu của nacircng cấp đocirc thị(i) Xoaacute đoacutei giảm nghegraveo ở caacutec khu vực đocirc thị(ii) Cải thiện hạ tầng điều kiện sống vagrave mocirci trường của cộng đồng thu nhập thấp goacutep phần

chỉnh trang đocirc thị(iii)Xacircy dựng vagrave phaacutet triển quỹ nhagrave ở để tăng cung cấp nhagrave ở cho người nghegraveo(iv) Tiacuten dụng sửa chữa nhagrave ở cho người nghegraveo đocirc thị(v) Hỗ trợ cocircng taacutec quản lyacute nhagrave đất của chiacutenh quyền thagravenh phố nhằm đẩy nhanh quaacute trigravenh

cấp Giấy chứng nhận Quyền sở hữu nhagrave vagrave Quyền sử dụng đấtII 3 Caacutec nguyecircn tắc tronng nacircng cấp đocirc thị (12 nguyecircn tắc)(i) Coacute sự tham gia của cộng đồng(ii) Giảm thiểu di dời(iii) Coacute sự tham gia đa ngagravenh (giao thocircng cấp thoaacutet nước cấp điện)(iv) Quy mocirc đầu tư phụ thuộc vagraveo khả năng tham gia của caacutec becircn (cộng đồng thagravenh phố vagrave vốn

vay)(v) Aacutep dụng kinh nghiệm caacutec dự aacuten đatilde lagravem trong caacutec khu vực khaacutec của thagravenh phố(vi) Tiecircu chuẩn kỹ thuật phugrave hợp với nhu cầu vagrave khả năng của cộng đồng(vii) Quan tacircm đến quy hoạch tổng thể của thagravenh phố(viii) Hạ tầng cấp 1 vagrave 2 được khảo saacutet vagrave coacute kế hoạch đấu nối với hạ tầng cấp 3(ix) Xaacutec định caacutec dịch vụ magrave người dacircn phải đoacuteng goacutep(x) Cocircng việc thực hiện phải thocircng qua tư vấn vagrave tocircn trọng quy trigravenh thủ tục của WB vagrave Chiacutenh

phủ Việt Nam(xi) Nacircng cấp cơ sở hạ tầng vừa đaacutep ứng yecircu cầu bức xuacutec trước mắt của cộng đồng vừa tạo

điều kiện cho sự phaacutet triển bền vững trong tương lai(xii) Nacircng cao yacute thức cộng đồng trong quaacute trigravenh triển khai dự aacuten đặc biệt lagrave vấn đề bảo vệ mocirci

trườngII4 Caacutec tiecircu chiacute lựa chọn khu vực đưa vagraveo dự aacuten(i) Khu dacircn cư coacute thu nhập thấp Thu nhập trung bigravenh mỗi người dưới 700000 đồngthaacuteng(ii) Quy mocirc diện tiacutech mỗi khu ge 1000 m2

(iii) Điều kiện cơ sở hạ tầng kỹ thuậtThiếu tất cả hoặc một trong caacutec hạ tầng kỹ thuật sau đacircy+ Mương cống thoaacutet nước nước thoaacutet trực tiếp xuống kecircnh rạch hoặc tự thấm+ Mạng lưới cấp nước phải cacircu nhờ hoặc mua với giaacute cao+ Mạng lưới cấp điện (phải cacircu nhờ)(iv) Giao thocircng Higravenh thagravenh tự phaacutet coacute nhiều hẻm nhỏ hơn 2m hẻm ngoằn ngoegraveo hoặc chưa

được becirc tocircng hoacutea(v) Tiacutenh ổn định của dự aacuten Nếu dự aacuten nacircng cấp đocirc thị đầu tư thigrave 10 - 15 năm tới khocircng coacute

dự aacuten khaacutec đầu tưII5 Caacutec bước triển khai dự aacuten nacircng cấp đocirc thịBước 1 Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp của dacircn cư ở caacutec khu vực thu nhập thấp Tham vấn cộng

đồng vagrave chuẩn bị Kế hoạch Nacircng cấp cộng đồng (CUPs) Đề xuất tiecircu chuẩn kỹ thuật phugrave hợp vagrave khaacutei toaacuten vốn đầu tư

6

Bước 2 Lập hồ sơ thiết kế cơ sở Hoagraven chỉnh CUPs Xacircy dựng Kế hoạch hagravenh động taacutei định cư (RAP) Đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường (EIA)

Bước 3 Lập hồ sơ thiết kế chi tiết - dự toaacuten vagrave hồ sơ mời thầuBước 4 Bồi thường vagrave giải phoacuteng mặt bằngBước 5 Thi cocircng xacircy lắpBước 6 Nghiệm thu thanh quyết toaacuten vagrave bagraven giao cocircng trigravenhBước 7 Duy tu bảo dưỡng cocircng trigravenh sau khi thi cocircngII6 Cơ sở phaacutep liacute xacircy dựng kế hoạch nacircng cấp đocirc thị- Quy chuẩn xacircy dựng Việt Nam do Bộ Xacircy Dựng ban hagravenh kegravem theo quyết định số 682BXD-

CSXD ngagravey 14121996- Luật Xacircy Dựng ban hagravenh theo lệnh của Chủ tịch nước số 262003L-CTN ngagravey 10122003- Nghị định 2092004NĐ-CP ngagravey 16122004 của Chiacutenh phủ về việc quản lyacute chất lượng cocircng

trigravenh xacircy dựng- Nghị định 162005NĐ-CP ngagravey 07022005 của Chiacutenh phủ về quản lyacute dự aacuten đầu tư xacircy dựng

cocircng trigravenh- Nghị định 992007NĐ-CP ngagravey 13062007 của Chiacutenh phủ về quản lyacute chi phiacute đầu tư xacircy

dựng cocircng trigravenh- Thocircng tư 022007TT-BXD ngagravey 14022007 của Bộ Xacircy dựng về việc hướng dẫn một số nội

dung về Lập thẩm định phecirc duyệt dự aacuten đầu tư xacircy dựng cocircng trigravenh giấy pheacutep xacircy dựng vagrave tổ chức quản lyacute dự aacuten đầu tư xacircy dựng cocircng trigravenh qui định tại Nghị định số 162005NĐ-CP ngagravey 07022005 vagrave Nghị định số 1122006NĐ-CP ngagravey 29092006 của Chiacutenh phủ

- Thocircng tư liecircn tịch 042007TTLT-BXD-BCA ngagravey 07072007 của Bộ Xacircy dựng vagrave Bộ Cocircng an về việc hướng dẫn phối hợp xử lyacute vi phạm phaacutep luật trong hoạt động xacircy dựng

- Thocircng tư 052007TT-BXD ngagravey 25072007 của Bộ Xacircy dựng về việc hướng dẫn lập vagrave quản lyacute chi phiacute đầu tư xacircy dựng cocircng trigravenh

- Thocircng tư 062007TT-BXD ngagravey 25072007 của Bộ Xacircy dựng về việc hướng dẫn hợp đồng trong hoạt động xacircy dựng

- Thocircng tư 1082007TT-BTC ngagravey 07092007 của Bộ Tagravei chiacutenh về việc hướng dẫn cơ chế quản lyacute tagravei chiacutenh đối với caacutec chương trigravenh dự aacuten hỗ trợ phaacutet triển chiacutenh thức (ODA)

- Cocircng văn 1599BXD-VP ngagravey 25072007 của Bộ Xacircy dựng về việc cocircng bố phương phaacutep xaacutec định chỉ số giaacute xacircy dựng

- Cocircng văn 1600BXD-VP ngagravey 25072007 của Bộ Xacircy dựng về việc cocircng bố suất vốn đầu tư xacircy dựng cocircng trigravenh (năm 2007)

- Cocircng văn 1601BXD-VP ngagravey 25072007 của Bộ Xacircy dựng về việc cocircng bố chỉ số giaacute xacircy dựng

- Cocircng văn 1751BXD-VP ngagravey 14082007 của Bộ Xacircy dựng về việc cocircng bố định mức chi phiacute quản lyacute dự aacuten vagrave tư vấn đầu tư xacircy dựng cocircng trigravenh (thay quyết định 10 vagrave 11)

- Caacutec tagravei liệu khaacutec coacute liecircn quanII7 Caacutec kế hoạch trong nacircng cấp đocirc thịbull Cơ sở hạ tầng cấp 1 cấp 2 cấp 3 (khocircng aacutep dụng đối với phacircn loại cấp cocircng trigravenh thoaacutet

nước)ldquoCơ sở hạ tầng cấp 1 2 3rdquo lagrave caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kỹ thuật vagrave xatilde hội coacute chức năng phục vụ

theo qui mocirc caacutec khu đocirc thị như sau Cơ sở hạ tầng cấp 1 Coacute qui mocirc lớn ảnh hưởng đến cả khu vực bao gồm nhiều Quận Cơ sở hạ tầng cấp 2 Coacute quy mocirc ảnh hưởng đến nhiều Quận hoặc nhiều phường trong Quận

7

Cơ sở hạ tầng cấp 3 Phục vụ cụm dacircn cư tổ dacircn phố khu dacircn cư thu nhập thấp - đacircy lagrave đối tượng của dự aacuten nacircng cấp đocirc thị

bull Kế hoạch nacircng cấp cộng đồng (viết tắt lagrave CUPs)ldquoKế hoạch nacircng cấp cộng đồngrdquo lagrave kế hoạch được cộng đồng tham gia đề xuất nhu cầu nacircng

cấp xaacutec định phương aacuten nacircng cấp cũng như những cam kết đoacuteng goacutep vagrave tham gia quản lyacute vận hagravenh đồng thời kế hoạch nagravey cũng sẽ được thống nhất cam kết vagrave trigravenh phecirc duyệt

Kế hoạch nacircng cấp cộng đồng bao gồm Kế hoạch nacircng cấp cộng đồng sơ bộ vagrave kế hoạch nacircng cấp cộng đồng hoagraven chỉnh Hai bước lập kế hoạch nagravey khaacutec nhau ở mức độ hoagraven chỉnh caacutec phương aacuten nacircng cấp trecircn cơ sở tham vấn cộng đồng thagravenh cocircng

bull Kế hoạch hagravenh động taacutei định cư (RAP)Lagrave caacutec nguyecircn tắc vagrave thủ tục thực hiện bồi thường giải phoacuteng mặt bằng taacutei định cư phục hồi

cho những người bị ảnh hưởng bởi dự aacutenbull Đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường (EIA hoặc ĐTM)ldquoĐaacutenh giaacute taacutec động mocirci trườngrdquo lagrave việc phacircn tiacutech dự baacuteo caacutec taacutec động đến mocirci trường của dự

aacuten đầu tư cụ thể để đưa ra caacutec biện phaacutep bảo vệ mocirci trường khi triển khai dự aacuten đoacutebull Kế hoạch quản lyacute mocirci trường (EMP)Lagrave một phần hay kết quả của nghiecircn cứu EIA (ĐTM) trong quaacute trigravenh chuẩn bị dự aacuten EMP xaacutec

định caacutec biện phaacutep quản lyacute vagrave quan trắc cần được thực hiện trong quaacute trigravenh thực thi dự aacuten nhằm traacutenh ngăn ngừa hoặc giảm thiểu caacutec taacutec động tiecircu cực

II2 Lyacute do của lagraven soacuteng nacircng cấp đocirc thị1 Theo quy định hiện hagravenh tỉnh thagravenh nagraveo được cocircng nhận lagrave đocirc thị loại cao

hơn sẽ trở thagravenh trung tacircm đocirc thị của khu vực trong định hướng phaacutet triển đocirc thị vugraveng vagrave sẽ được Trung ương ldquochăm soacutecrdquo nhiều hơn

ldquoĐoacute lagrave một trong nhiều lyacute giải cho hiện tượng tỉnh nagraveo cũng muốn coacute thagravenh phốrdquo

Trong thực tế khi một đocirc thị được nacircng cấp thigrave ngacircn saacutech để đầu tư cho hạ tầng kỹ thuật hạ tầng xatilde hội đocirc thị đoacute cũng sẽ được tăng lecircn Cugraveng với đoacute lagrave những chiacutenh saacutech thocircng thoaacuteng hơn trong phaacutet triển đocirc thị

Một số viacute dụ điển higravenh đoacute lagrave- Khi Đagrave Nẵng được Chiacutenh phủ cocircng nhận lagrave đocirc thị loại 1 thigrave Bộ Chiacutenh trị ra

Nghị quyết 33 - đồng yacute cho Đagrave Nẵng aacutep dụng cơ chế riecircng trong xacircy dựng vagrave phaacutet triển thagravenh phố

Theo đoacute Đagrave Nẵng được huy động thecircm nguồn vốn đầu tư cơ sở hạ tầng bằng caacutech phaacutet hagravenh traacutei phiếu đocirc thị theo cơ chế tự vay tự trả thocircng qua ngacircn saacutech thagravenh phố được vay tiền từ caacutec tổ chức tagravei chiacutenh quốc tế caacutec địa phương nước ngoagravei được thực hiện quy chế thiacute điểm baacuten nhagrave ở gắn liền với chuyển quyền sử dụng đất cho người nước ngoagravei

- Hay như khi Huế trở thagravenh đocirc thị loại 1 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde coacute Quyết định 11 - cho Huế một số cơ chế chiacutenh saacutech đặc thugrave trong quản lyacute phaacutet triển kinh tế - xatilde hội

2 Chiacutenh saacutech thocircng thoaacuteng vagrave ngacircn saacutech đầu tư cho hạ tầng cao hơn những khu vực khocircng được đocirc thị hoacutea điều nagravey coacute tiacutenh quyết định trong caacutec quyết định nacircng cấp đocirc thị của chiacutenh quyền nhiều địa phương

- Đồ aacuten nacircng cấp đocirc thị được phecirc duyệt được cocircng nhận thigrave địa phương coacute cơ sở vagrave ngacircn saacutech để đầu tư cho hạ tầng triển khai nhiều dự aacuten Tuy nhiecircn coacute nhiều địa

8

phương rất noacuteng vội trong việc nacircng cấp đocirc thị để được đầu tư dự aacuten Như đocirc thị Nhơn Trạch chẳng hạn Chiacutenh quyền Đồng Nai tham vọng đến năm 2020 sẽ biến ldquothagravenh phố đồng khocircngrdquo nagravey thagravenh đocirc thị loại 1 nhưng thiếu cơ sở để thu huacutet dacircn cư về đacircy (trecircn 2 triệu người)do đoacute caacutec cấp latildenh đạo chỉ quan tacircm đến nacircng cấp đocirc thị magrave bỏ qua những bước phaacutet triển cần thiết trước mắt

3 Latildenh đạo nhiều địa phương thiacutech nacircng cấp đocirc thị vigrave muốn coacute nhiều dự aacuten đầu tư cho hạ tầng Hay vigrave một lyacute do nghe hơi vocirc lyacute nhưng rất thực đoacute lagrave lagravem quản lyacute latildenh đạo của đocirc thị loại 1 thigrave ldquooairdquo hơn latildenh đạo loại 2 loại 2 ldquooairdquo hơn loại 3 chiacute iacutet lagrave ở mức lương vagrave phụ cấp khaacutec nhau

Vigrave vậy chiacutenh saacutech hỗ trợ của nhagrave nước lagrave một phương phaacutep cần thiết để thuacutec đẩy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị nhưng nếu bị lạm dụng một caacutech thaacutei quaacute vagrave khocircng đuacuteng mục điacutech sẽ lagravem lệch lạc đi mục tiecircu phaacutet triển chung của đất nước Sẽ tạo necircn những macircu thuẫn vagrave cạnh tranh tiềm tagraveng khoacute giải quyết giữa caacutec tỉnh vagrave caacutec địa phương

4 Ngoagravei ra nacircng cấp đocirc thị một caacutech toagraven diện vagrave đuacuteng hướng tạo điều kiện để quốc gia noacutei chung vagrave địa phương noacutei riecircng phaacutet triển kinh tế vagrave đaacutep ứng caacutec phuacutec lợi xatilde hội của nhacircn dacircn

II3 Hiecircn trạng nacircng cấp đocirc thịa Trecircn thế giới- Đocirc thị hoacutea lagrave một tất yếu vagrave qui luật khaacutech quan Năm 1800 mức độ đocirc thị hoacutea trecircn

thế giới đạt 3 năm 1900 lagrave 14 năm 1990 lagrave 50 năm 2000 lagrave 55 vagrave hiện nay khoảng 60 Như vậy mỗi năm ở thế kỷ 20 mức độ đocirc thị hoacutea tăng trung bigravenh 041 gấp 37 lần so với thế kỷ trước

- Trong những năm đầu của thế kỷ 20 đocirc thị hoacutea diễn ra chủ yếu ở Chacircu Acircu vagrave Bắc Mỹ cograven cuối thế kỷ 20 đầu thế kỷ 21 thigrave đang diễn ra mạnh mẽ ở Ấn Độ Trung Quốc Thaacutei Lan Indonesia Việt Nam vvhellip Ở Trung Quốc mức độ đocirc thị hoacutea năm 1998 lagrave 304 với GDP bigravenh quacircn đầu người lagrave 774USD Dự baacuteo năm 2010 tỷ lệ đocirc thị hoacutea lagrave 40 với GDP bigravenh quacircn người năm lagrave 1390 USD vagrave năm 2050 tỷ lệ đocirc thị hoacutea đạt 60 với GDP đầu ngườinăm lagrave 7000USD

- Nacircng cấp đocirc thị đang lagrave cuộc chạy đua mạnh mẽ khocircng chỉ ở riecircng ở caacutec thagravenh phố vagrave địa phương trong một nước magrave cograven lagrave cuộc cạnh tranh của caacutec nước trecircn thế giới Điển higravenh lagrave quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị của 4 nước Nga Phaacutep Singapor Trung Quốc Hagraven Quốc

Tại NgaMột trong những khu đocirc thị cải

tạo của Maacutetx-cơ-va -------Quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị ở Nga

chủ yếu lagrave cải tạo caacutec khu

9

chung cư cũ được xacircy dựng từ khoảng những năm 1950 Ưu điểm vượt trội của khu nagravey lagrave giải quyết nhagrave ở xatilde hội phugrave hợp với đặc thugrave quốc gia

- Đacircy lagrave hệ thống khu ở thocirc sơ caacutech xa trung tacircm đocirc thị thiết kế cảnh quan khocircng gian becircn ngoagravei nhagrave ở nghegraveo nagraven đơn điệu cấu truacutec nhagrave ở căn hộ khocircng hoagraven chỉnh diện tiacutech chật hẹp higravenh thức thiết kế dập khuocircn sơ sagravei vật liệu xacircy dựng nghegraveo nagraven chất lượng thẩm mỹ keacutem chất lượng kỹ thuật xuống cấp trầm trọng do khocircng được bảo dưỡng sửa chữa định kỳ thấm dột tiếng ồn vagrave caacutech nhiệt keacutem

- Xaacutec định rotilde nguyecircn nhacircn của caacutec nhược điểm necircu trecircn Nga đatilde coacute những nghiecircn cứu thử nghiệm cải tạo nacircng cấp khu chung cư cữ hướng tới những mục tiecircu cơ bản đaacutep ứng caacutec biến đổi về quy hoạch vagrave nhu cầu cải tiến cấu truacutec khu ở Cụ thể bao gồm

- Nacircng cấp caacutec khu chung cư cũ caacutec căn hộ vagrave mocirci trường xung quanh cải tạo taacutei cấu truacutec vagrave nacircng cấp đồng bộ caacutec tiện nghi trong caacutec căn hộ

- Xu hướng giải quyết lagrave cải tạo vagrave nacircng cấp cải thiện điều kiện ở bổ sung chức năng mới vagrave kiện toagraven khocircng gian được phaacutet triển phugrave hợp với điều kiện kinh tế-xatilde hội mới khai thaacutec tối đa caacutec giaacute trị tiềm năng đocirc thị về cơ bản lagrave cải tạo tại chỗ

- Nga đatilde thiết lập dự aacuten cải tạo nacircng cấp cụ thể cho quỹ nhagrave ở với việc quy hoạch lại caacutec khu nhagrave ở dựa trecircn higravenh higravenh khảo saacutet thực trạngQuỹ nhagrave ở hiện cograven khả năng khai thaacutec sử dụng được giải quyết bằng caacutech vận hagravenh sử dụng đuacuteng đắn về kỹ thuật tiến hagravenh kiểm tra bảo dưỡng vagrave sửa chữa thường xuyecircn lagrave tiecircu chiacute chung

- Mức độ sửa chữa được xaacutec định+ Sửa chữa nhỏtiểu sửa chữa lagrave mocirc higravenh sửa chữa mang tiacutenh tạm thời khocircng ảnh

hưởng đến cấu truacutec khu nhagrave Cơ quan quản lyacute phải vận dụng nguyecircn tắc tiết kiệm định kỳ nhưng vẫn đảm bảo mức độ an toagraven của ngocirci nhagrave

+ Sửa chữa lớnsửa chữa quan trọng cải thiện KCCC bằng caacutech phục hồi cải tạo hoặc thay thế những thagravenh phần của hệ thống thiết bị tuỳ theo mức độ hư hỏng được chia thagravenh sửa chữa lớn tổng thể vagrave sửa chữa lớn coacute lựa chọn Sửa chữa lớn kết hợp hiện đại hoaacute vagrave hoagraven thiện hệ thống trang thiết bị- Sự phaacutet triển đồng bộ khu nhagrave ở tại Maacutetx-cơ-va phụ thuộc khocircng iacutet vagraveo trigravenh độ tổ chức-quản lyacute khoa học - phương phaacutep luận trigravenh độ học vấn của caacutec becircn tham gia quaacute trigravenh nagravey đảm bảo thực hiện được caacutec mục tiecircu quy hoạch phaacutet triển thagravenh phố

Tại Phaacutep- ldquoKinh đocirc aacutenh saacutengrdquo Paris luocircn hấp dẫn du khaacutech bốn phương bởi những đại lộ

xanh thẳm những tượng đagravei cung điện vagrave cocircng trigravenh kiến truacutec tinh tế thơ mộng Tuy nhiecircn trong số chuacuteng ta iacutet ai biết được rằng giữa thế kỷ XIX Paris vẫn chỉ lagrave một thagravenh phố mang hơi hướng trung cổ với caacutec khu nhagrave ổ chuột hậu quả của hagraveng thế kỷ phaacutet triển tugravey tiện lệch lạc vagrave đầy những bất cập

- Đoacute lagrave kết quả của dự aacuten cải tạo Paris mang tecircn Haussmann dự aacuten taacutei quy hoạch vagrave hiện đại hoacutea Thủ đocirc Paris của Phaacutep thời Napoleon đệ Tam Dự aacuten nagravey bao trugravem lecircn tất cả caacutec khiacutea cạnh về quy hoạch đocirc thị của Paris như kiến truacutec đường phố khocircng gian xanh hệ thống dẫn vagrave thoaacutet nước

Paris hoa lệ ngagravey nay

10

- Haussmann đatilde đưa ra caacutec cocircng cụ luật phaacutep giuacutep xuacutec tiến dự aacuten cải tạo Paris như Quyền trưng dụng đất đai ldquovigrave mục điacutech sử dụng cocircngrdquo theo đoacute chiacutenh quyền được pheacutep trưng dụng caacutec toagrave nhagrave nằm dọc con đường được dự kiến xacircy dựng

Năm 1859 ocircng tiếp tục ban hagravenh luật định về đocirc thị hoacutea cho pheacutep mặt tiền caacutec togravea nhagrave chỉ được cao tối đa 20m trong những con phố rộng 20m magrave Haussmann đang xacircy dựng (trước đoacute chiều cao tối đa lagrave 1755m) Caacutec maacutei nhagrave phải được lagravem nghiecircng một goacutec 45o vagrave mặt tiền của caacutec nhagrave nằm trecircn cugraveng một con phố phải tuacircn thủ cugraveng một kiacutech thước

Tại Trung Quốc- Năm 1949 nước CHND Trung Hoa được thagravenh lập mọi việc quy hoạch vagrave xacircy

dựng đều thụ động theo sự sắp xếp của Nhagrave nước - Năm 1980 Trung Quốc chuyển sang nền kinh tế thị trường cocircng taacutec quy hoạch

vagrave xacircy dựng bước đầu bị xaacuteo trộn vagrave vượt ra khỏi tầm kiểm soaacutet của Nhagrave nước Ngay sau đoacute Trung Quốc lập ngagravenh mới - thiết kế đocirc thị (TKĐT) nhằm quản lyacute coacute hiệu quả cocircng taacutec xacircy dựng

- Năm 1987 Thẩm Quyến đatilde coacute quy hoạch tổng thể chi tiết về tu bổ vagrave TKĐT đến năm 1990 Trung Quốc mới aacutep dụng quy hoạch nagravey trecircn toagraven quốc Thẩm Quyến đatilde xacircy dựng một khung kết cấu của thagravenh phố bao gồm hệ thống giao thocircng kết cấu khocircng gian higravenh thaacutei kiến truacutec neacutet đặc sắc của khu vực vagrave coi đacircy lagrave những tiecircu chiacute để quản lyacute đocirc thị

- Trong TKĐT Thẩm Quyến cograven đưa ra những quy định cụ thể từ higravenh thức kiến truacutec chiều cao cocircng trigravenh vật liệu magraveu sắc khoảng lugravei của cocircng trigravenhhellip bằng caacutec bản vẽ hệ thống văn bản vagrave điều lệ quản lyacute kegravem theo Tiến hagravenh caacutec nghiecircn cứu quy hoạch mang tiacutenh chuyecircn đề những kế hoạch quản lyacute quy hoạch cần thực thi trong năm những bản baacuteo caacuteo cocircng việc đatilde lagravem trong cocircng taacutec quy hoạch cocircng bố rộng ratildei caacutec bản vẽ quy hoạch vagrave xacircy dựng trecircn phương tiện truyền thocircng nhằm lấy trưng cầu dacircn yacute

- Người ta duy trigrave một hệ thống với những higravenh thức tiếp xuacutec rất chung chung vagrave caacutec thocircng baacuteo chiacutenh thức traacutenh đối thoại trực diện với người dacircn

- Kết quả lagrave từ một lagraveng chagravei nhỏ beacute khoảng vagraveo những năm 80 Thẩm Quyến giờ đatilde trở thagravenh một trong những thagravenh phố phaacutet triển vagraveo bậc nhất của Trung Quốc lagravem thay đổi thế giới quan của những người hoạt

11

động trong lĩnh vực xacircy dựng vagrave quy hoạch TP Thẩm Quyến

-Hiện trạng quy hoạch phaacutet triển đocirc thị ở Trung Quốc hiện nay đang diễn ra với một tốc độ choacuteng mặt nhưng đaacuteng nể mặc dugrave coacute rất nhiều biểu hiện vận dụng caacutec caacutech lagravem quy hoạch của nhiều nước khaacutec nhau vagrave mức độ thagravenh cocircng cũng dừng ở mức nhất định

Tại Singapore Quaacute trigravenh phaacutet triển nhagrave ở của Singapore coacute thể chia lagravem 4 giai đoạn

- Giai đoạn 1 (năm 1960-1970) Xacircy dựng caacutec khu chung cư thu nhập thấp chỉ đủ để bố triacute caacutec phograveng ở mỗi căn hộ chỉ khoảng 50m2 đến 60m2 bố triacute cho caacutec hộ thu nhập thấp chưa coacute nhagrave ở

- Giai đoạn 2 (năm 1971-1980) Xacircy dựng bổ sung cho nhu cầu ở do tăng dacircn số diện tiacutech caacutec căn hộ được nacircng dần lecircn khoảng 70m2 vagrave căn hộ coacute nhiều phograveng (2-3 phograveng)

- Giai đoạn 3 (năm 1981-1991) Xacircy dựng thecircm caacutec chung cư vagrave chuacute trọng đến cảnh quan mocirci trường cacircy xanh trong caacutec khu chung cư cải tạo một số khu chung cư cũ cho phugrave hợp yecircu cầu sử dụng ngagravey cagraveng cao

- Giai đoạn sau năm 1991 đến nay quy hoạch phaacutet triển thecircm nhiều khu ở mới nhằm phacircn taacuten vagrave cacircn bằng mật độ dacircn số thuận lợi cho giao thocircng đi lại Việc xacircy dựng caacutec chung cư giai đoạn nagravey phần lớn được thực hiện theo đơn đặt hagraveng

- Người dacircn muốn được sở hữu căn hộ do Nhagrave nước cung cấp phải thực hiện đoacuteng goacutep quỹ để dagravenh tiền mua nhagrave số tiền người dacircn đoacuteng goacutep quỹ được trừ dần vagraveo tiền mua nhagrave trả goacutep thời gian trả goacutep lacircu nhất lagrave 25 năm Người coacute thu nhập thấp được ưu tiecircn mua trước vagrave thocircng qua caacutec higravenh thức bốc thăm người dacircn được mua căn hộ chỉ được sở hữu khocircng quaacute 90 năm Sau đoacute Chiacutenh phủ sẽ thu hồi khocircng bồi thường để xacircy dựng lại chung cư mới người dacircn sẽ được ưu tiecircn mua lại căn hộ trong chung cư mới trước khi hết quyền sở hữu nhagrave ở tại chung cư cũ Việc baacuten coacute thời hạn lagrave nhằm hạn chế tranh chấp về sau vagrave thuận lợi cho việc xacircy dựng lại đồng bộ caacutec khu chung cư

- Từ một nước đại đa số người dacircn sống trong caacutec khu ổ chuột khu định cư lụp xụp nhếch nhaacutec đến nay 91 người dacircn Singapore sở hữu nhagrave trong đoacute coacute tới 83 người dacircn được sở hữu nhagrave ở giaacute thấp Singapore vagrave Hongkong lagrave hai đất nước nổi tiếng ở chacircu Aacute về việc phaacutet triển vagrave giải quyết tốt vấn đề nhagrave ở xatilde hội cho người dacircn Để coacute được kết quả nagravey từ những năm 1960

12

Singapore đatilde thiết lập những định chế rất quan trọng trong việc quy hoạch vagrave phaacutet triển nhagrave ở giaacute thấp

Higravenh ảnh đocirc thị Singapore - Tại Singapore caacutec tổ chức tư nhacircn tham gia vagraveo xacircy dựng nhagrave ở cho người thu

nhập thấp thường xuyecircn nhận được sự hỗ trợ của nhagrave nước vagrave caacutec thủ tục hagravenh chiacutenh rotilde ragraveng vagrave được thực hiện nhanh choacuteng Để đẩy mạnh caacutec dự aacuten xacircy dựng nhagrave ở cho người coacute thu nhập thấp vấn đề quỹ đất cũng đang lagrave khoacute khăn với caacutec doanh nghiệp bất động sản

Tại Hagraven quốc - Sau 40 năm đocirc thị hoacutea (1970 - 2010) Hagraven Quốc đatilde đạt được những thagravenh tựu

đaacuteng kể xacircy dựng được những khu đocirc thị lớn thu huacutet 88 dacircn số nhưng đồng thời cũng lagravem phaacutet sinh những vấn nạn tiecircu cực của caacutec đocirc thị khổng lồ

-Phaacutet triển đocirc thị vệ tinh Ngay từ năm 1970 Chiacutenh phủ Hagraven Quốc đatilde đưa ra chiến lược phaacutet triển đocirc thị bằng caacutech mở rộng vugraveng đocirc thị song song đoacute lagrave nacircng cấp mở rộng caacutec đocirc thị đatilde coacute Một loạt caacutec thagravenh phố vệ tinh mới coacute quy mocirc vừa vagrave nhỏ lần lượt được xacircy dựng higravenh thagravenh những thagravenh phố coacute tốc độ tăng trưởng cực nhanh Điều nagravey đatilde giuacutep Hagraven Quốc traacutenh khỏi những đổ vỡ lớn magrave caacutec quốc gia khaacutec gặp phải trong tiến trigravenh đocirc thị hoacutea nhanh như ở caacutec nước chacircu Aacute chacircu Phi

- Ưu tiecircn nhagrave ở giaacute rẻ Trong suốt 4 thập niecircn qua Hagraven Quốc đatilde đạt được tỷ lệ phaacutet triển đocirc thị trước đacircy chưa từng coacute nhưng một trong những khoacute khăn chiacutenh trong tiến trigravenh đocirc thị hoacutea tại Hagraven Quốc lagrave thiếu nhagrave ở tiacutenh theo quy mocirc nhagrave ở trecircn tổng số hộ gia đigravenh Do đoacute chiacutenh phủ đatilde nỗ lực tập trung vagraveo việc tăng cường số lượng nhagrave ở cho hộ gia đigravenh coacute thu nhập thấp bằng

4 phương thức + Thứ nhất cung cấp nhagrave ở

cocircng cộng Chiacutenh phủ đatilde đầu tư một số vốn nhất định vagraveo KNHC để đảm traacutech vấn đề phaacutet triển nhagrave ở cho caacutec gia đigravenh coacute thu nhập thấp

+ Thứ hai cugraveng với việc cung cấp nhagrave ở cocircng cộng chiacutenh phủ bắt buộc caacutec chủ đầu tư tư nhacircn cung cấp nhagrave ở giaacute rẻ nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dacircn coacute

thu nhập thấp coacute nhagrave ởTagraveu điện ngầm giuacutep phacircn taacuten lưu lượngphương tiện giao thocircng trecircn đường phố+ Thứ ba lagrave kiểm soaacutet diện tiacutech nhagrave ở Sự hạn chế kiacutech thước nhagrave ở cũng lagrave một điều

cần thiết để giữ mức giaacute phugrave hợp Caacutec nhagrave đầu tư tư nhacircn cũng bị bắt buộc cung cấp caacutec kiểu nhagrave diện tiacutech nhỏ

13

- Phaacutet triển đồng loạt hệ thống giao thocircng Chiacutenh phủ Hagraven Quốc đatilde chuacute trọng phaacutet triển đồng loạt hệ thống giao thocircng gồm tagraveu điện ngầm đường sắt xe buyacutet taxi

Nguồn ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

b Tại Việt Nam- Ở Việt Nam Dacircn số đocirc thị khocircng ngừng gia tăng Năm 1986 lagrave 11870 triệu

người năm 2000 lagrave 18772 triệu người năm 2003 lagrave 20870 triệu người năm 2005 lagrave 22337 triệu người vagrave năm 2007 lagrave 23370 triệu người đưa tỷ lệ đocirc thị hoacutea cả nước từ 19 (1986) lecircn 275 (năm 2007)

- Mạng lưới đocirc thị Việt Nam khocircng ngừng được mở rộng với trecircn 700 đocirc thị trong đoacute coacute 02 đocirc thị đặc biệt 5 đocirc thị loại I 10 đocirc thị loại II 40 đocirc thị loại III 28 đocirc thị loại IV cograven lại lagrave caacutec đocirc thị loại V

- Năm 1998 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt định hướng phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2020 trong đoacute vai trograve của caacutec đocirc thị được xaacutec định lagrave những động lực phaacutet triển chiacutenh trong cocircng cuộc cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea đất nước thực hiện mục tiecircu phaacutet triển đất nước cơ bản thagravenh nước cocircng nghiệp vagraveo năm 2020

- Dưới sự latildenh đạo quản lyacute của Nhagrave nước sự nỗ lực vận động của toagraven xatilde hội chuacuteng ta đatilde coacute những thagravenh tựu quan trọng trong cocircng taacutec phaacutet triển đocirc thị

- Hệ thống đocirc thị quốc gia đatilde coacute sự chuyển biến tiacutech cực cả về lượng cũng như về chất

+ Mạng lưới đocirc thị quốc gia đatilde vagrave đang được phaacutet triển mở rộng từ 629 đocirc thị năm 1999 đến nay đatilde tăng lecircn 754 đocirc thị

+ Về dacircn cư đocirc thị tỷ lệ đocirc thị hoacutea đatilde tăng từ 207 năm 1999 đến nay đạt gần 30 nếu tiacutenh dacircn số nội thị

+ Coacute hai đocirc thị loại đặc biệt lagrave Hagrave Nội vagrave TP Hồ Chiacute Minh đocirc thị loại I tăng thecircm năm đocirc thị trong khi đoacute loại V tăng thecircm 99 đocirc thị

ETHiều nagravey đatilde chứng tỏ mức độ đocirc thị hoacutea đatilde phaacutet triển mạnh ở khu vực caacutec đocirc thị nhỏ lan tỏa trecircn diện rộng vagrave phacircn bố đồng đều hơn trecircn phạm vi cả nước

- Tăng trưởng kinh tế ở khu vực đocirc thị trung bigravenh đạt từ 12 đến 15 cao gấp 15 đến 2 lần so với mặt bằng chung trong cả nước Năm 2007-2009 đạt khoảng từ 8 đến 10(H) Hiện nay nguồn thu đocirc thị nhất lagrave của caacutec thagravenh phố lớn chiếm tỷ lệ 70 trong cơ cấu GDP cả nước Tại một số đocirc thị lớn GDP bigravenh quacircn đầu người đạt hơn 1500 USD như Hagrave Nội khoảng 1500 USDnăm Nha Trang 1779 USDnăm Sự phaacutet triển kinh tế đocirc thị đatilde vagrave đang tạo ra hagraveng triệu việc lagravem cho người lao động goacutep phần quan trọng trong việc duy trigrave sự ổn định vagrave phaacutet triển chung của xatilde hội

- Sự phaacutet triển kinh tế - xatilde hội của đất nước đatilde đem lại những nguồn lực quan trọng cho việc xacircy dựng vagrave cải tạo chỉnh trang diện mạo của caacutec đocirc thị Kiến truacutec vagrave cảnh quan đocirc thị đatilde được caacutec chiacutenh quyền đocirc thị quan tacircm đầu tư phaacutet triển với sự xuất hiện ngagravey cagraveng nhiều caacutec quần thể kiến truacutec mảng đocirc thị hiện đại ứng dụng cocircng nghệ thiết kế xacircy dựng tiecircn tiến của thế giới Tại nhiều đocirc thị đatilde vagrave đang xuất hiện caacutec cocircng trigravenh kiến truacutec cao tầng lagrave những điểm nhấn kiến truacutec đocirc thị coacute chất lượng cao

14

- Mocirc higravenh đầu tư phaacutet triển caacutec khu đocirc thị mới đồng bộ đatilde được nghiecircn cứu nhacircn rộng tại nhiều địa phương trong cả nước sử dụng coacute hiệu quả quỹ đất dagravenh cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời từng bước giải quyết nhu cầu rất lớn của xatilde hội về nhagrave ở

- Hệ thống cocircng trigravenh hạ tầng kỹ thuật vagrave xatilde hội đocirc thị như hệ thống giao thocircng cấp nước thoaacutet nước chiếu saacuteng cacircy xanh thu gom vagrave xử lyacute chất thải rắn vagrave cocircng trigravenh phuacutec lợi cocircng cộng của caacutec đocirc thị được đầu tư xacircy dựng cải tạo vagrave phaacutet triển khaacute nhanh tạo necircn bộ khung cơ bản để caacutec đocirc thị phaacutet triển

- Về cấp nước sạch thời điểm năm 1999 Việt Nam vẫn cograven hơn 70 số dacircn đocirc thị sử dụng nước khocircng bảo đảm vệ sinh đến nay bigravenh quacircn trecircn cả nước 73 số dacircn đocirc thị đatilde được cấp nước sạch Chất lượng phục vụ của giao thocircng cocircng cộng tại caacutec đocirc thị caacutec vugraveng vagrave trecircn cả nước ngagravey cagraveng tốt hơn

- Vấn đề cải thiện điều kiện mocirci trường đocirc thị cũng đatilde được chiacutenh quyền đocirc thị quan tacircm Một số đocirc thị đatilde coacute nhagrave maacutey hoặc trạm xử lyacute nước thải được đầu tư xacircy dựng vagrave đi vagraveo hoạt động Tỷ lệ thu gom chất thải rắn sinh hoạt bigravenh quacircn cả nước đạt khoảng 80 Chuacuteng ta đatilde coacute ba cocircng nghệ trong nước xử lyacute chất thải rắn sinh hoạt đatilde được Bộ Xacircy dựng cấp giấy chứng nhận SERAPHINE ANSINH-ASC MBT-CD

- Cấp điện vagrave chiếu saacuteng đocirc thị được cải thiện rotilde rệt 90 số caacutec tuyến đường trục chiacutenh cấp đocirc thị từ caacutec đocirc thị loại 3 trở lecircn được chiếu saacuteng Dịch vụ cung cấp thocircng tin liecircn lạc phaacutet triển nhanh choacuteng phục vụ tiacutech cực cho caacutec yecircu cầu đặt ra của sự phaacutet triển kinh tế - xatilde hội

- Quốc hội Chiacutenh phủ Bộ Xacircy dựng vagrave caacutec bộ ngagravenh đatilde vagrave đang từng bước hoagraven thiện hệ thống caacutec văn bản quy phạm phaacutep luật về lĩnh vực xacircy dựng vagrave phaacutet triển đocirc thị trong đoacute nhiều văn bản luật lần đầu tiecircn đatilde được nghiecircn cứu xacircy dựng vagrave ban hagravenh như Luật Xacircy dựng năm 2003 Luật Nhagrave ở năm 2005 Luật Kinh doanh bất động sản năm 2006 vagrave đặc biệt lagrave Luật Quy hoạch đocirc thị vừa được Quốc hội thocircng qua thaacuteng 6-2009 Caacutec văn bản luật vagrave hệ thống văn bản dưới luật đatilde thường xuyecircn được ragrave soaacutet điều chỉnh để từng bước đi vagraveo cuộc sống goacutep phần quan trọng trong việc tạo hagravenh lang phaacutep lyacute đầy đủ thocircng thoaacuteng hướng tới sự phaacutet triển bền vững hệ thống đocirc thị Việt Nam

Becircn cạnh những kết quả đạt được việc nacircng cấp đocirc thị ở nước ta vẫn đang cograven gặp rất nhiều vấn đề bất cập

- Tỷ lệ phủ kiacuten quy hoạch chi tiết tại caacutec đocirc thị của cả nước cograven thấp Tỷ lệ trung bigravenh trong cả nước hiện nay lagrave khoảng 45 khocircng đồng đều giữa caacutec đocirc thị vagrave vugraveng miền ETHiều đoacute coacute ảnh hưởng lớn đến việc thu huacutet đầu tư bố triacute nguồn lực phaacutet triển cũng như cocircng taacutec quản lyacute xacircy dựng đocirc thị theo quy hoạch

- Tốc độ tăng trưởng vagrave đocirc thị hoacutea cao tại phần lớn caacutec đocirc thị đatilde dẫn đến sự mất cacircn đối trong khả năng đaacutep ứng của hệ thống cơ sở hạ tầng kỹ thuật đocirc thị Mặc dugrave việc cấp nước sạch đatilde được cải thiện đaacuteng kể nhưng tỷ lệ thất thoaacutet thất thu nước bigravenh quacircn vẫn cao từ 20 đến 30 vừa gacircy thất thoaacutet nguồn tagravei nguyecircn quan trọng vừa giảm nguồn thu cho ngacircn saacutech Tigravenh trạng uacuteng ngập tắc nghẽn giao thocircng tại đocirc thị cograven diễn ra phổ biến Caacutec hồ kecircnh mương socircng ngogravei trong đocirc thị với vai trograve điều hogravea vagrave thoaacutet nước mưa đocirc thị vagraveo mugravea mưa lũ iacutet được quan tacircm bảo vệ

15

- Ocirc nhiễm mocirci trường vẫn đang lagrave vấn đề bức xuacutec nhất vagrave chưa coacute lời giải hữu hiệu Nhiều đocirc thị vẫn cograven luacuteng tuacuteng trong việc tigravem ra nguồn lực đầu tư hệ thống cơ sở hạ tầng thoaacutet nước xử lyacute chất thải rắn giao thocircng đocirc thị

- Cocircng taacutec quản lyacute đocirc thị cograven yếu keacutem Những caacuten bộ đatilde qua đagraveo tạo chuyecircn mocircn lĩnh vực xacircy dựng vagrave phaacutet triển đocirc thị mới chỉ chiếm từ 9 đến 11 ở cấp xatilde phường chưa đaacutep ứng được mức độ đogravei hỏi của khối lượng cocircng việc Mặt khaacutec do lĩnh vực quản lyacute đocirc thị vagrave kinh tế đocirc thị cograven lagrave vấn đề khaacute mới mẻ chuacuteng ta vừa lagravem vừa ruacutet kinh nghiệm để phugrave hợp đặc thugrave của nước ta do đoacute ở nhiều nơi vai trograve của chiacutenh quyền đocirc thị trong việc điều phối caacutec đối tượng vagrave điều tiết nguồn lực tham gia trong quaacute trigravenh phaacutet triển đocirc thị cograven coacute nhiều hạn chế dẫn đến thực tế vẫn cograven phổ biến tigravenh trạng thiếu thocircng tin chồng cheacuteo giữa caacutec lĩnh vực

Triacutech ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ vagrave theo ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

Dự aacuten nacircng cấp đocirc thị tại TPHCMNacircng cấp đocirc thị vagrave vấn đề khocircng gian cocircng cộng trong caacutec khu dacircn cư thu nhập thấp trecircn địa

bagraven Thagravenh phố Hồ Chiacute MinhNội dung cocircng việc thực hiện1 ETHường hẽm Nacircng cao nền hẽm mở rộng hẽm vagrave traacuteng hẽm bằng beton cement vagrave beton

nhựa noacuteng2 ETHặt cống thoaacutet nước Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống cống thoaacutet nước thải vagrave nước mưa tại

khu vực3 Cấp nước Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống cấp nước sinh họat đến từng hộ dacircn4 Cấp điện Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống caacutep điện vagrave trụ điện tại khu vực cung cấp điện

sinh họat đến từng hộ dacircn5 Chiếu saacuteng vĩa hegrave Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống dacircy điện vagrave đặt boacuteng đegraven tại caacutec trụ

đảm bảo chiếu saacuteng trong khu vực6 Nghiecircn cứu bổ sung caacutec dịch vụ hạ tầng xatilde hội (Nhagrave trẻ trường mẫu giaacuteo trạm y tế ) Caacutec bước thực hiệnGiai đoạn 1 bắt đều thi cocircng từ thaacuteng 122004 đến 122005 trong lưu vực Tacircn Hoacutea - Lograve Gốm

(khocircng kể thời gian chuẩn bị đầu tư) Bước 1 sect Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp của tất cả cộng đồng người dacircn trong khu vực dacircn cư thu

nhập thấp cần nacircng cấpsect Lập baacuteo caacuteo nghiecircn cứu Tiền khả thi cho togravean dự aacuten trecircn địa bagraven thagravenh phốsect Tiến hagravenh tham khảo yacute kiến cộng đồng vagrave chuẩn bị kế họach sơ bộ nhu cầu cần nacircng

cấpBước 2sect Chuẩn bị kế họach nacircng cấo hogravean chỉnh coacute thảo luận với cộng đồng chuẩn bị thiết kế kỹ

thuật sơ bộ vagrave sọan thảo hồ sơ thầu cho từng goacutei thầu dự kiếnsect Chuẩn bị tagravei liệu hướng dẫn thực hiệnsect Thu thập số liệu thocircng tin cho đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kế hoạch hagravenh động taacutei

định cưsect Lập nghiecircn cứu khả thi cho giai đoạn 1Bước 3

16

Chuẩn bị thiết kế kỹ thuật chi tiết vagrave hoagraven chỉnh hocirc sơ thầuGiai đoạn 2 Khocircng thời gian chuẩn bị đầu tư bắt đầu từ 062006 đến 062007 trecircn địa bagraven caacutec

quận ngograveai Tacircn Hoacutea - Lograve Gốm Sự tham gia của người dacircn Nguyecircn tắc quan trọng nhất của dự aacuten lagrave sự tham gia tự giaacutec vagrave tiacutech cực của cộng đồng

người dacircn vagraveo tất cả caacutec bước thực hiện dự aacuten Caacutec thagravenh viecircn lagrave hộ gia đigravenh trong dự aacuten đều coacute quyền coacute traacutech nhiệm tham gia vagrave cugraveng hưởng lợi từ dự aacuten khocircng phacircn biệt tigravenh trạng cư truacute

Những lợi iacutech đối với người dacircn sau khi nacircng cấp- Bộ mặt khu dacircn cư thay đổi Cống thoaacutet nước tốt khocircng cograven tigravenh trạng ngập uacuteng ETHường hẽm bằng phẳng ngay ngắn an toagraven xe cứu hỏa cứu thương vagraveo đến tận nơi để

xử lyacute kịp thời khi xảy ra sự cố Khu phố được sạch đẹp vệ sinh hạn chế bệnh tật do mocirci trường sống tốt hơn nhiều sacircn

chơi giải triacute cho trẻ em trong khu vực ETHegraven chiếu saacuteng vagraveo ban đecircm thuận lợi cho đi lại vagrave an ninh khu vực Những hộ gia đigravenh thu nhập thấp coacute nhu cầu coacute nhu cầu sẽ được vay vốn sửa chữa nacircng

cấp nhagrave ở hoặc vay vốn để sản xuất kinh doanh - Tigravenh trạng phaacutep lyacute về nhagrave đất Thocircng qua dự aacuten chiacutenh quyền địa phương sẽ tiến hagravenh nhanh việc cấp giấy chứng nhận

quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở cho tất cả caacutec hộ gia đigravenh coacute đủ điều kiện giuacutep họ lagravem ăn sinh sống

Khi coacute giấy tờ nhagrave đầy đủ kết hợp với cơ sở hạ tầng khu vực hoagraven chỉnh sẽ giuacutep cho giaacute trị nhagrave đất của người dacircn trong khu vực dự aacuten gia tăng Việc mua baacuten cầm cố thế chấp đều thuận lợi dễ dagraveng vagrave khocircng khocircng bị eacutep giaacute khi coacute nhu cầu chuyển nhượng

Coacute giấy chứng nhận quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở lagrave một trong những nội dung quan trọng để xem xeacutet việc nhập hộ khẩu cho caacutec thagravenh viecircn trong hộ gia đigravenh chưa coacute hộ khẩu

Coacute giấy chứng nhận quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở sẽ giuacutep cho caacutec hộ gia đigravenh coacute đủ điều kiện tiếp cận với caacutec khoản vay latildei suất phugrave hợp để coacute vốn lagravem ăn hoặc mở rộng sản xuất kinh doanh goacutep phần tăng thecircm thu nhập

Việc học hagravenh của caacutec chaacuteu y tế vagrave caacutec dịch vụ cocircng cộng khaacutec đều thuận lợi ETHồng thời chiacutenh quyền địa phương quản lyacute người dacircn tốt hơn

- Khi mở rộng hẽm coacute một số hộ bị mất hoagraven toagraven nhagrave- đất hoặc khi diện tiacutech nhagrave - đất sau khi giải tỏa nhỏ hơn 15 m2 thigrave phải di dời vagrave được

ETHược bồi thường bằng tiền đối với nhagrave đất bị thu hồi với giaacute thay thế phugrave hợp với giaacute chuyển nhượng thực tế vagrave caacutec khoản hỗ trợ khaacutec Việc di dời sẽ được chiacutenh quyền địa phương thocircng baacuteo chi tiết

Hộ bị di dời coacute thể nhận tiền hoặc đăng kyacute một căn hộ chung cư hoặc một nền nhagrave coacute hạ tầng

dự kiến đến năm 2020 dacircn số thagravenh phố khoảng 10 triệu người (trong đoacute khống chế khoảng 6 triệu dacircn nội thị) vagrave với hơn 2 triệu khaacutech vatildeng lai

Quy hoạch kiến truacutec cảnh quan đocirc thị

Cải tạo caacutec khu nội thagravenh cũ phải bảo đảm giữ gigraven tocircn tạo caacutec di sản văn hoacutea lịch sử caacutec cocircng trigravenh kiến truacutec coacute giaacute trị cải tạo vagrave nacircng cấp cơ sở hạ tầng di chuyển nhagrave ở trecircn vagrave ven kecircnh rạch

17

tăng thecircm diện tiacutech cacircy xanh caacutec cocircng trigravenh phục vụ cocircng cộng di dời ra ngoại thagravenh những cơ sở cocircng nghiệp tiểu thủ cocircng nghiệp gacircy ocirc nhiễm di dời chợ vagrave kho tagraveng khocircng cograven phugrave hợp từng bước cải thiện mocirci sinh mocirci trường đocirc thị

Caacutec khu mới được xacircy dựng theo hướng hiện đại văn minh bền vững chuacute trọng phaacutet triển hệ thống cacircy xanh cocircng viecircn mặt nước tổ chức caacutec khu đocirc thị mới theo hướng coacute cơ sở hạ tầng hiện đại đồng bộ tăng tỷ lệ trung bigravenh tầng cao triệt để khai thaacutec khocircng gian ngầm vagrave trecircn khocircng mật độ xacircy dựng thấo ưu tiecircn đất cho khocircng gian thocircng thoaacuteng xacircy dựng caacutec khu sản xuất caacutec trung tacircm thương mại dịch vụ đagraveo tạo vagrave nghiecircn cứu khoa học caacutec khu nghỉ ngơi giải triacute đaacutep ứng nhu cầu vật chất vagrave tinh thần ngagravey cagraveng cao của nhacircn dacircn

Quy hoạch caacutec khu chức năng

Khu dacircn cư Được phacircn bố tại khu vực nội thagravenh hiện hữu nội thagravenh phaacutet triển vagrave ngoại thagravenh

Về nội thagravenh hiện hữu (12 quận cũ) coacute diện tiacutech 14134 ha dacircn số giữ mức từ 36 - 4 triệu người chỉ tiecircu bigravenh quacircn đất đocirc thị từ 35 - 40 m2người Nội thagravenh hiện hựu cần chỉnh trang cải thiện điều kiện ở sinh hoạt vagrave lagravem việc của cư dacircn giảm mật độ xacircy dựng nacircng tầng cao trung bigravenh hiện nay từ 14 tầng lecircn 24 tầng nacircng cấp cơ sở hạ tầng đocirc thị xử lyacute tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường trả lại khocircng gian xanh sạch tocircn tạo vagrave giữ gigraven di sản lịch sử - văn hoacutea cocircng trigravenh kiến truacutec coacute giaacute trị (hiện đatilde xaacutec định 108 cơ sở cần phải bảo tồn)

Về nội thagravenh phaacutet triển mới (gồm caacutec quận mới) coacute diện tiacutech 30000 ha với số dacircn 22 - 24 triệu người chỉ tiecircu đất đocirc thị 110 m2người (gấp 25 lần nội thagravenh cũ) Vugraveng đocirc thị nagravey cơ sở hạ tầng được xacircy dựng theo hướng hiện đại đồng bộ dagravenh nhiều đất cho cơ sở nghiecircn cứu khoa học giaacuteo dục nghỉ ngơi giải triacute mặt nước cocircng viecircn cacircy xanh khu nhagrave ở cơ sở sản xuất khocircng ocirc nhiễm

Về ngoại thagravenh dacircn số từ 3 - 4 triệu người trong đoacute dacircn số nocircng thocircn lagrave 07 triệu người

Nhigraven chung nhu cầu đất đocirc thị đến năm 2005 lagrave 26000 ha vagrave đến năm 2020 dự kiến tăng lecircn khoảng 90000 haBố triacute cocircng nghiệp Xacircy dựng nhiều khu cocircng nghiệp trecircn quỹ đất 6000 ha thu huacutet 20 lực lượng lao động ưu tiecircn cocircng nghiệp coacute hagravem lượng cocircng nghệ cao iacutet ocirc nhiễm mocirci trường (caacutec khu cocircng nghiệp hiện coacute gần 2000 ha)

Hệ thống trung tacircm dịch vụ của thagravenh phố được tổ chức theo hướng đa trung tacircm bao gồm trung tacircm hagravenh chiacutenh thương mại ngacircn hagraveng văn hoacutea bố triacute tại quận 1 quận 3 quận 5 quận 10 quận Bigravenh Thạnh vagrave mở rộng về Thủ Thiecircm (quận 2) với diện tiacutech khoảng 1700 ha Bố triacute caacutec trung tacircm khu vực tại caacutec cửa ngotilde thagravenh phố như khu A Nam Sagravei Gograven quận 9 quận 12 huyện Bigravenh Chaacutenh

Caacutec trung tacircm chuyecircn ngagravenh Gồm caacutec trung tacircm đagraveo tạo nghiecircn cứu khoa học y tế văn hoacutea thể dục - thể thaohiện coacute được nacircng cấp mở rộng vagrave xacircy dựng mới phugrave hợp với quy hoạch của thagravenh phố trong đoacute coacute khu Đại học Quốc gia (Thủ Đức) 800 ha khu thể dục - thể thao Rạch Chiếc 400 ha khu lịch sử - văn hoacutea - du lịch 400 ha

18

Hệ thống cocircng viecircn cacircy xanh Khai thaacutec cảnh quan socircng Sagravei Gograven socircng Đồng Nai vagrave caacutec socircng rạch lớn khaacutec Bảo tồn caacutec cocircng viecircn hiện hữu (235 ha) cải tạo kecircnh rạch tăng chỉ tiecircu cacircy xanh vugraveng nội thagravenh (2m2người) nội thagravenh mới vagrave đocirc thị ngoại thagravenh (17m2người) Tạo caacutec hồ chứa nước lớn khai thaacutec kecircnh rạch tự nhiecircn higravenh thagravenh caacutec vagravenh đai hagravenh lang xanh bảo tồn rừng tai Cần Giờ Củ Chi Bigravenh Chaacutenh

Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật

Về giao thocircng

Chỉ tiecircu đất giao thocircng bigravenh quacircn 20 - 25m2người khoảng 25 quỹ đất đocirc thị (hiện nay lagrave 12) để ngoagravei hệ thống đường bộ sẽ xacircy dựng hệ thống xe buyacutet xe điện baacutenh sắt (ngầm trecircn cao) đảm bảo vận chuyển hagravenh khaacutech cocircng cộng đạt 50 năm 2020 (hiện nay chưa đến 5)

Đối với đường bộ phải hoagraven chỉnh caacutec tuyến vagravenh đai trục giao thocircng hướng ngoại kết hợp với caacutec cocircng trigravenh đầu mối caacutec nuacutet giao thocircng vagrave bến xe liecircn tỉnh ở caacutec vugraveng ven đocirc gồm đường vagravenh đai ngoagravei (xa lộ vagravenh đai) trục đường cao tốc dự kiến xacircy dựng từ Thủ Thiecircm nối sang quốc lộ 51 (Đồng Nai Bagrave Rịa - Vũng Tagraveu) xa lộ Hagrave Nội quốc lộ 1A cũ vagrave quốc lộ 1A mới đi Biecircn Hogravea vagrave caacutec tỉnh miền Tacircy quốc lộ 13 quốc lộ 22 đi Bigravenh Dương vagrave Tacircy Ninh tỉnh lộ 12 15 16 gắn kết nội - ngoại ocirc thagravenh phố vagrave caacutec tỉnh xung quanh tỉnh lộ 10 15 đi Đức Hogravea Cần Giuộc - Long An đường Vĩnh Phước đi Cần Giờ gắn với caacutec đường vagravenh đai đường trục ngoagravei thagravenh phố

Mở rộng nacircng cấp caacutec trục đường giao thocircng chiacutenh hiện coacute đồng thời xacircy dựng caacutec nuacutet giao thocircng quan trọng vagrave hệ thống tiacuten hiệu nối mạng từ caacutec nuacutet về trung tacircm điều khiển giao thocircng của thagravenh phố bố triacute đều khắp hệ thống caacutec batildei đậu xe caacutec điểm đầu điểm cuối vagrave điểm dừng của mạng lưới xe buyacutet đảm bảo cự li trung bigravenh từ caacutec khu chức năng đến caacutec điểm đỗ trecircn caacutec tuyến vận tải cocircng cộng khoảng từ 500 - 600 m

Xacircy dựng hoagraven chỉnh vagrave hiện đại hệ thống đường tại caacutec khu phaacutet triển mới kết hợp đồng bộ với caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kỹ thuật khaacutec cải tạo nacircng cấp mở rộng cầu Sagravei Gograven cầu Đồng Nai cầu Bigravenh Lợi cầu Bigravenh Triệu cầu Bigravenh Phước cầu Phuacute Cường (nối Củ Chi với Thủ Dầu Một) vagrave một số cầu khaacutec xacircy dựng một số cầu qua socircng Sagravei Gograven như tại Phuacute Mỹ nối đường Bigravenh Thuận qua Caacutet Laacutei (quận 2) để kheacutep kiacuten với vagravenh đai ngoagravei (xa lộ vagravenh đai) tại Thủ Thiecircm xacircy cầu vagrave đường hầm nối quận 1 với Thủ Thiecircm tại An Phuacute (quận 2) nối qua Thanh Đa (Bigravenh Thạnh) tại Thanh Đa nối qua Thủ Đức xacircy cầu Bigravenh Lợi mới để kheacutep kin vagravenh đai trong cầu An Phuacute Đocircng nối quận 12 với quận Thủ Đức Xacircy dựng caacutec cầu qua socircng Đồng Nai như tại quận 9 nối đường cao tốc sang Long Thagravenh vagrave đường vagravenh đai ngoagravei nối sang Nhơn Trạch Trecircn socircng Soagravei Rạp tại Long Thới (Nhagrave Begrave) nối đường cao tốc phiacutea Nam đi Cần Thơ qua socircng Lograveng Tagraveu đi Nhơn Trạch (Đồng Nai) vagrave một số cầu trecircn những socircng rạch khaacutec

Đối với đường sắt xacircy dựng hệ thống đường sắt gắn với mạng lưới đường sắt quốc gia đi caacutec hướng Lộc Ninh miền Tacircy miền Trung vagrave tỉnh Bagrave Rịa - Vũng Tagraveu Xacircy dựng ga tagraveu chiacutenh ở An Bigravenh (Bigravenh Dương) một số ga hagravenh khaacutech trung tacircm ở Bigravenh Triệu (Thủ Đức) ở Tacircn Kiecircn (Bigravenh Chaacutenh) vagrave Thủ Thiecircm (quận 2)Ga Hogravea Hưng sẽ chuyển thagravenh ga đường sắt nội đocirc Xacircy dựng hệ thống giao thocircng đường sắt nội đocirc theo giải phaacutep đi ngầm trecircn cao hoặc trecircn mặt đất nhưng phải đảm bảo mỹ thuật an toagraven vagrave phugrave hợp với khả năng tagravei chiacutenh an ninh vagrave quốc phograveng

19

Đối với đường thủy hạn chế việc mở rộng phaacutet triển cảng trong nội thagravenh cũ như cảng Sagravei Gograven Bến Ngheacute Tacircn Thuận Ba Son xacircy dựng caacutec cảng Hiệp Phước vagrave Cần Giờ để đaacutep ứng nhu cầu vận tải đường thủy caacutec cụm cảng coacute thể tiếp nhận 60 - 70 triệu tấn hagraveng hoacuteanăm Từng bước cải tạo caacutec cảng nội thagravenh phục vụ du lịch trecircn socircng

Tăng cường khai thaacutec tuyến đường thủy caacutec socircng Soagravei Rạp Cacircy Khocirc Cần Giuộc xacircy dựng caacutec cảng socircng ở Phuacute Định Cacircy Khocirc Tacircn Tuacutec Cần Giuộc với cocircng suất trecircn một triệu tấn hagraveng hoacuteanăm duy trigrave một số cảng socircng nhỏ ở socircng Đồng Nai Nhagrave Begravetrong giai đoạn năm 2005-2010 từng bước di chuyển cảng Bigravenh Đocircng vagrave hệ thống bến batildei dọc cảng về cảng mới cải tạo vagrave phục hồi caacutec tuyến kecircnh vagravenh đai vừa kết hợp vận tải vừa giải quyết thoaacutet nước mưa xacircy dựng cảng phục vụ quốc phograveng ở phiacutea Nam thagravenh phố

Đối với hagraveng khocircng nacircng cấp hoagraven thiện sacircn bay Tacircn Sơn Nhất để coacute thể đoacuten 12 triệu hagravenh khaacutech mỗi năm vagrave xacircy dựng sacircn bay Long Thagravenh - Đồng Nai coacute tải trọng 20 - 30 triệu tấn hagravenh khaacutechnăm

Về kỹ thuật mocirci trường đất đai

Cải tạo xacircy dựng hệ thống thoaacutet nước mưa trong đoacute tại khu vực nội thagravenh cũ vận sử dụng hệ thống cống thoaacutet nước mưa - nước bẩn tại khu xacircy dựng mới sử dụng hệ thống kiacuten thoaacutet nước mưa nước bẩn riecircng kết hợp sử dụng hệ thống thoaacutet nước hở gồm caacutec socircng kecircnh rạch hồ chứa

Cải tạo xacircy dựng hệ thống hồ điều hogravea kết hợp với việc tạo cảnh quan vagrave cacircn bằng cục bộ nền xacircy dựng đocirc thị vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

Xacircy dựng caacutec đường ven socircng rạch tại caacutec khu nội thagravenh kết hợp xacircy kegrave vagrave trồng cacircy xanh

Về cấp nước

Nhu cầu cấp nước đến năm 2010 lagrave 2800000 m3ngagravey đecircm vagrave đến năm 2020 lagrave 3635000 m2ngagravey đecircmChỉ tiecircu cấp nước sinh hoạt đến năm 2010 khoảng 150- 180 liacutetngườingagravey với 90 - 95 số dacircn đocirc thị được cấp nước sạch vagrave đến năm 2020 lagrave 180 - 200 liacutetngườingagravey với 95-100 số dacircn đocirc thị được cấp nước sạch

Khai thaacutec hợp lyacute caacutec nguồn nước mặt socircng Sagravei Gograven socircng Đồng Nai vagrave kecircnh Đocircng Củ Chi kết hợp khai thaacutec nước dưới mặt đất tại khu vực Hoacutec Mocircn vagrave vugraveng Bigravenh Hưng (Bigravenh Chaacutenh) ở mức độ hạn chế

Quy hoạch cải tạo hệ thống cũ vagrave xacircy dựng hệ thống mới nhằm hoagraven chỉnh mạng lưới đường ống phacircn phối nước tại khu vực nội thagravenh cũ nội thagravenh phaacutet triển

Về cấp điện

Nguồn cung cấp điện cho thagravenh phố được cacircn đối trong mạng lưới điện quốc gia

20

Cải tạo vagrave xacircy dựng caacutec tuyến 500 kV 220 kV 22 kV vagrave caacutec trạm biến aacutep hiện đại đảm bảo an togravean trong sử dụng vagrave mĩ quan thagravenh phố

Cải tạo nacircng cấp trạm 500 kV Phuacute Lacircm xacircy dựng thecircm caacutec trạm 500 kV ở Nhagrave Begrave Caacutet Laacutei (quận 2) vagrave Bigravenh Chiểu (quận Thủ Đức)

Về thoaacutet nước bẩn vagrave vệ sinh đocirc thị

Cải thiện từng bước vấn đề ocirc nhiểm trecircn caacutec kecircnh rạch bằng caacutec giải phaacutep xử lyacute cục bộ chất thải cải tạo vagrave nacircng cao cocircng lực thoaacutet nước caacutec kecircnh rạch để tự lagravem sạch

Tăng cường giải phaacutep xử lyacute cục bộ nước thải cả hai khu vực nội thagravenh cũ vagrave nội thagravenh mới Tại khu vực nội thagravenh cũ xacircy dựng tuyến cống bao để taacutech đại bộ phận nước thải đến nơi xử lyacute

Xacircy dựng caacutec nhagrave maacutey xử lyacute nước thải tập trung lớn caacute hướng Nhagrave Begrave Vĩnh Lộc Cacircầ Giuộc Caacutet Laacutei vagrave những điểm thiacutech hợp khaacutec

Cải tạo vagrave xacircy dựng batildei chocircn raacutec Đocircng Thạnh Gỏ Caacutet vagrave khu xử lyacute nước Đa Phước Vĩnh Lộc đảm bảo đến năm 2020 100 raacutec thải của thagravenh phố được thu gom vagrave xử lyacute bằng cocircng nghệ hiện đại

Nguồn Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh 30 năm xacircy dựng vagrave phaacutet triển Phan Xuacircn Biecircn - Trần Nhu NXB Giaacuteo dục 2005

II7 Vấn đề tham vấn cộng đồng trong nacircng cấp đocirc thị4 Khaacutei niệmTham vấn cộng đồng lagrave việc một cộng đồng được tham khảo về yacute kiến thaacutei độ vagrave những mối

quan tacircm của họ về một kế hoạch phaacutet triển nagraveo đoacute trong tiến trigravenh lập kế hoạch Đacircy lagrave cơ hội cho mọi người coacute thể bagravey tỏ yacute kiến của họ bằng caacutech nagravey họ coacute thể ảnh hưởng đến caacutec việc ra quyết định Hiện nay đatilde coacute quy chế buộc phải coacute sự tham gia yacute kiến người dacircn trong tiến trigravenh lập kế hoạch vagrave ra quyết định

5 Những việc cần tham gia yacute kiến cộng đồngo Tham gia đoacuteng goacutep yacute kiến cocircng sức kiến thức đất đai vagrave tiền ( tự nguyện hiến đất mở

rộng)o Tham gia ra quyết định như khu vực dacircn cư của migravenh coacute necircn tham gia vagraveo dự aacuten hay

khocircngo Dự aacuten nacircng cấp hay khocircng necircn mở rộng hẻm tới mức nagraveo mặt hẻm trải nhựa hay traacutem

becirc tocircng chọn nguồn nguyecircn vật liệuhellip Tham gia giaacutem saacutet quaacute trigravenh thực hiện dự aacuten3Caacutec bước tham vấn cộng đồngTham vấn cộng đồng - một tiến trigravenh gồm 6 bước- 1048713 Bước 1 Xaacutec định caacutec mục tiecircu của cocircng- Để lagravem gigrave Nhằm tigravem hiểu thaacutei độ hay hagravenh động của chiacutenh quyền địa phương vagrave cộng

đồng thocircng qua những phản hồi về bản phaacutec thảo kế hoạch hay tạo cơ hội cho cộng đồng lựa chọn một dự aacuten phaacutet triển nagraveo đoacute dẫn đến sự đồng thuận vagrave cugraveng thực hiện

- 1048713 Bước 2 Chọn lựa phương phaacutep lấy yacute kiến cộng đồng

21

- Xem xeacutet một loạt caacutec phương phaacutep vagrave chọn lựa phương phaacutep nagraveo thiacutech hợp nhất với mục tiecircu vagrave tiếp cận đuacuteng đối tượng

- 1048713 Bước 3 Xaacutec định caacutec nhoacutem dacircn sẽ bị ảnh hưởng bởi hoạt động cụ thể của dự aacuten- Xaacutec định ranh đầu tư đến đacircu đồng thời xaacutec định nhoacutem dacircn cư nagraveo sẽ tham gia vagraveo tiến

trigravenh tư vấn Đoacute lagrave ở địa bagraven nagraveo đặc điểm của những người tham gia như nocircng dacircn phụ nữ tuổi taacutec vv

- 1048713 Bước 4 Chuẩn bị kế hoạch chi tiết- Bao gồm việc xaacutec định- - Caacutec mục tiecircu đatilde được xaacutec định lagrave gigrave- - Sử dụng phương phaacutep thiacutech hợp nagraveo- - Caacutec nhoacutem cộng đồng nagraveo bị ảnh hưởng- - Xacircy dựng nội dung sơ bộ để lấy yacute kiến cộng đồng (biểu mẫu phiếu khảo saacutet)- - Tổ chức như thế nagraveo (thời gian địa điểm người điều hagravenhhellip)- 1048713 Bước 5 Thực hiện phương phaacutep lấy yacute kiến- Bước nagravey được thực hiện căn cứ trecircn kế hoạch chi tiết đatilde vạch ra- Họp cộng đồng cử người coacute uy tiacuten vagrave được tập huấn nắm rotilde nội dung kế hoạch đứng ra

hướng dẫn coacute người gợi yacute vagrave necircu vấn đề ghi cheacutep biecircn bản thocircng qua vagrave biểu quyết- Lấy yacute kiến bằng phiếu Tư vấnchiacutenh quyền địa phươngChủ đầu tư đứng ra chuẩn bị nội

dung hướng dẫn cho Đại diện cộng đồng phaacutet phiếu vagrave thu hồi- 1048713 Bước 6 Đưa yacute kiến phản hồi của cộng đồng vagraveo tiến trigravenh ra quyết định- Phacircn tiacutech caacutec thocircng tin nhận được vagrave cacircn nhắc giaacute trị của chuacuteng xem thocircng tin nagraveo cần

đưa vagraveo bản phaacutec thảo đề aacutenbull Caacutec becircn liecircn quan- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan lagrave tất cả những người những tổ chức coacute traacutech nhiệm vagrave lợi

iacutech liecircn quan đến hoạt động một vấn đề cụ thể- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan cograven bao gồm những nhagrave ra quyết định cũng như những

người bị ảnh hưởng bởi một quyết định- Cộng đồng lagrave một trong số caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan chịu taacutec động bởi caacutec quyết định

lập kế hoạch phaacutet triểnIII Caacutec bước thực hiện nacircng cấp đocirc thị31 Bước 1 Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp vagrave lập kế hoạch nacircng cấp cộng đồng (CUP sơ bộ)311 Khảo saacutet thực địa (thời gian thực hiện 3 thaacuteng)312 Khảo saacutet địa chất địa higravenh (25 thaacuteng)313 Lập phương aacuten quy hoạch sơ bộ (3 thaacuteng)314 Tham vấn cộng đồng thống nhất phương aacuten quy hoạch315 Thoả thuận quy hoạch giao thocircng caacutec tuyến hẻm với caacutec quận (1 thaacuteng)316 Lập CUPs sơ bộKhảo saacutet kinh tế - xatilde hội (2 thaacuteng)32 Bước 2 Lập thiết kế cơ sở CUPs hoagraven chỉnh RAP vagrave ĐTM321 Lập thiết kế cơ sở (3 thaacuteng)s(ii) Khai toaacuten chi phiacute đầu tư(iii) Trigravenh duyệt thiết kế cơ sở(iv) Thoả thuận đấu nối hạ tầng kỹ thuật vagrave phograveng chaacutey chữa chaacutey (PCCC) (3 thaacuteng)322 Lập CUPs hoagraven chỉnh (5 thaacuteng)- Tư vấn tổ chức họp CĐ lấy yacute kiến caacutec caacute nhacircn tổ chức coacute liecircn quan về phương aacuten thiết kế

đoacuteng goacutep kinh phiacute thực hiện dự aacuten phương aacuten di dời taacutei định cưhellip

22

- Điều tra kinh tế xatilde hội vagrave đưa ra caacutec toacutem tắt về qui mocirc khu vực nacircng cấp tigravenh higravenh kinh tế xatilde hội khu vực nacircng cấp

323 Lập RAP (6 thaacuteng)- Điều tra caacutec hộ bị ảnh hưởng + Điều tra về số hộ bị ảnh hưởng diện tiacutech nhagrave đất bị ảnh hưởng sau đoacute sẽ chiết tiacutenh cụ thể

diện tiacutech bị ảnh hưởng của từng căn nhagrave để đưa vagraveo bảng khảo saacutet (phục vụ lập RAP) của từng hộ gia đigravenh với bản vẽ tỉ lệ 1200 rất chi tiết

- Khảo saacutet kinh tế - xatilde hội (Bảng hỏi xin xem phụ lục 4)+ Khảo saacutet tổng thể hiện trạng toagraven khu về quy mocirc hộ gia đigravenh tigravenh trạng cư truacute việc lagravem vagrave

thu nhập tigravenh trạng nhagrave ở- Đaacutenh giaacute mức bồi thường- Đaacutenh giaacute về mức bồi thường nhagrave đất- Đề xuất caacutec khu TĐC324 Lập ĐTM (6 thaacuteng)325 Lập CEMP- Mocirc tả điều kiện mocirci trường vagrave xaacutec định caacutec vấn đề về mocirci trường magrave cộng đồng đang gặp

phải vagrave được xếp hạng theo tiến trigravenh tham gia nhiều phiacutea- Đaacutenh giaacute caacutec phương aacuten thay thế nhằm giải quyết caacutec vấn đề trecircn vagrave tigravem giải phaacutep thiacutech hợp- Xaacutec định caacutec nhu cầu về cơ sở hạ tầng (tuyến cống chiacutenh hệ thống thu gom raacutec cấp thagravenh phố

hellip) để hỗ trợ hiệu quả cho cấp cộng đồng- Đề nghị caacutec biện phaacutep giảm thiểu taacutec động cần được thực hiện ở cấp cộng đồng vagrave caacutec điều

chỉnh cho cơ sở hạ tầng vagrave dịch vụ cơ bản cấp thagravenh phố nhằm hỗ trợ cho caacutec biện phaacutep giảm thiểu nagravey Caacutec biện phaacutep giảm thiểucaacutec hiệu chỉnh nagravey cần được phản aacutenh vagrave hạch toaacuten đủ vagraveo thiết kế kỹ thuật vagrave baacuteo caacuteo đầu tư

- Xaacutec định caacutec cơ cấu thể chế tại cấp cộng đồng nhằm xacircy dựng vận hagravenh vagrave bảo dưỡng tiểu dự aacuten bao gồm caacutec hagravenh động giảm thiểu taacutec động bất lợi

- Xacircy dựng chương trigravenh quan trắc coacute sự tham gia của cộng đồngTham vấn vagrave phổ biến thocircng tin326 Chuẩn bị EMP-Caacutec biện phaacutep giảm thiểu-Tăng cường thể chế vagrave đagraveo tạo-Quan trắc mocirci trường33 Bước 3 Lập thiết kế chi tiết vagrave hồ sơ mời thầu331 Lập thiết kế chi tiết (3 thaacuteng)332 Hồ sơ mời thầu xacircy lắp- Phaacutet hagravenh hồ sơ yecircu cầu- Chuẩn bị hồ sơ đề xuất- Đaacutenh giaacute hồ sơ đề xuất- Trigravenh duyệt thẩm định vagrave phecirc duyệt kết quả chỉ định thầu- Thương thảo hoagraven thiện vagrave kyacute kết hợp đồng34 Bước 4 Bồi thường vagrave giải phoacuteng mặt bằng (12 thaacuteng)341 Tuyecircn truyền vận động dacircn hiến đất(i) Lập hồ sơ thực hiện bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư(ii) Thagravenh lập Hội đồng bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư của dự aacuten (HĐBTGPMB)(iii) Bagraven giao ranh mốc(iv) Lập phương aacuten PATT

23

(v) Họp dacircn cocircng bố phương aacuten tổng thể(vi) Quyết định thu hồi đất(vii) Giải quyết khiếu nại đối với quyết định thu hồi đất(viii) Đo vẽ thu thập thocircng tin phaacutep lyacute nhagrave đất(ix) Aacutep giaacute bồi thường(x) Bagraven giao mặt bằng thi cocircng xacircy lắp35 Bước 5 Thi cocircng xacircy lắp351 Đấu thầu thi cocircng (quy trigravenh thời gian tuyển chọn nhagrave thầu)352 Chia địa bagraven theo phường để thi cocircng36 Bước 6 Tổ chức thi cocircng(ii) Tư vấn thiết kế(iii) Tư vấn giaacutem saacutet(iv) Chiacutenh quyền địa phương(v) Giaacutem saacutet cộng đồng(vi) Nhagrave thầu thi cocircng37 Bước 7 Nghiệm thu quyết toaacuten vagrave bagraven giao cocircng trigravenh371 Nghiệm thu bagraven giao cocircng trigravenh- Nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng phải tự tổ chức nghiệm thu caacutec cocircng việc xacircy dựng đặc biệt caacutec

cocircng việc bộ phận bị che khuất Bộ phận cocircng trigravenh caacutec hạng mục cocircng trigravenh vagrave cocircng trigravenh trước khi yecircu cầu chủ đầu tư nghiệm thu Đối với những cocircng việc xacircy dựng đatilde được nghiệm thu nhưng chưa thi cocircng ngay thigrave trước khi thi cocircng xacircy dựng phải nghiệm thu lại Đối với cocircng việc giai đoạn thi cocircng xacircy dựng sau khi nghiệm thu được chuyển nhagrave thầu khaacutec thực hiện tiếp thigrave phải được nhagrave thầu đoacute xaacutec nhận nghiệm thu

- Chủ đầu tư coacute traacutech nhiệm tổ chức nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng kịp thời sau khi coacute phiếu yecircu cầu nghiệm thu của nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng Nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng được phacircn thagravenh

+ Nghiệm thu từng cocircng việc xacircy dựng trong quaacute trigravenh thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu bộ phận cocircng trigravenh xacircy dựng giai đoạn thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu hoagraven thagravenh hạng mục cocircng trigravenh cocircng trigravenh xacircy dựng để đưa vagraveo sử dụng- Caacutec hạng mục cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh vagrave cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh chỉ được

pheacutep đưa vagraveo sử dụng sau khi được chủ đầu tư nghiệm thu372 Quyết toaacuten- Chủ đầu tư lập hồ sơ quyết toaacuten baacuteo caacuteo chủ quản đầu tư sau khi cocircng trigravenh hoagraven thagravenh- Hồ sơ quyết toaacuten gồm 37Sổ tay hướng dẫn thực thi+ Tờ trigravenh xin phecirc duyệt hồ sơ quyết toaacuten+ Caacutec hồ sơ thanh toaacuten từng giai đoạn+ Bản tổng hợp giaacute trị quyết toaacuten cocircng trigravenh+ Caacutec văn bản liecircn quan38 Bước 8 Duy tu vagrave bảo dưỡng cocircng trigravenhĐối với chi phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec đường hẻm hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng họng

nước cứu hỏa thigrave Ngacircn saacutech sẽ cấp phaacutet hoagraven toagraven vagrave giao cho một số cơ quan đơn vị chức năng thực hiện như sau

- Phograveng Quản lyacute đocirc thị quậnhuyện sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute caacutec đường hẻm- Cocircng ty Thoaacutet nước sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute hệ thống thoaacutet nước- Cocircng ty Chiếu saacuteng cocircng cộng sẽ quản lyacute hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng ở caacutec con hẻm

24

- Đơn vị Phograveng chaacutey chữa chaacutey sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec họng cứu hoả

- Vận hagravenh vagrave bảo dưỡng hệ thống cấp nước sẽ được caacutec Cocircng ty Cấp nước đảm nhiệm Phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng được ghi trong hoaacute đơn tiền nước

III Những vấn đề phaacutet sinh trong nacircng cấp đocirc thịIV1 Quy hoạch đocirc thị chưa phugrave hợp với yecircu cầu bảo vệ mocirci

trường - Quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute tương đối nhanh đatilde coacute những ảnh hưởng đaacuteng kể đến mocirci

trường vagrave tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn đến sự cacircn bằng sinh thaacutei+ Tagravei nguyecircn đất bị khai thaacutec triệt để để xacircy dựng đocirc thị lagravem giảm diện tiacutech cacircy xanh

vagrave mặt nước gacircy ra uacuteng ngập+ Đất nocircng nghiệp bị chiếm dụng ảnh hưởng đến vấn đề an toagraven lương thực quốc gia

vagrave đời sống nhacircn dacircn+ Nguồn tagravei nguyecircn nước bị suy + Lượng chất thải gia tăng nhanh choacuteng trong đoacute chất thải nguy hại ngagravey cagraveng nhiều+Bugraveng nổ giao thocircng cơ giới gacircy ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute vagrave tiếng ồn nghiecircm

trọng+ Aacutep lực đaacuteng kể về nhagrave ở vagrave vệ sinh mocirci trường higravenh thagravenh caacutec khu nhagrave ổ chuột

vagrave khu nghegraveo đocirc thị- Những nguyecircn nhacircn chiacutenh của tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường tại caacutec đocirc thị+ Caacutec vấn đề mocirci trường chưa được đề cập đầy đủ vagrave quan tacircm đuacuteng mức trong quy

hoạch xacircy dựng đocirc thị+ Vấn đề cơ sở hạ tầng kỹ thuật đocirc thị hệ thống thoaacutet nước thu gom vagrave xử lyacute raacutec

xử lyacute nước thải giảm ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn chưa được chuacute yacute đuacuteng mức + Cocircng taacutec triển khai thực hiện cho đến nay vẫn cograven chậm chưa hiệu quả vagrave chưa

chứng tỏ được tầm quan trọng của việc bảo vệ mocirci trường trong quy hoạch xacircy dựng đocirc thị

+ Chưa coacute caacutec biện phaacutep hữu hiệu trong chỉ đạo vagrave quản lyacute quy hoạch xacircy dựng Tigravenh trạng xacircy dựng lộn xộn tại caacutec đocirc thị lớn lagrave một vấn đề bức xuacutec đogravei hỏi

những biện phaacutep quản lyacute cấp baacutech vagrave hiệu quả nếu khocircng caacutei giaacute phải trả cho việc giải quyết hậu quả mocirci trường sẽ lagrave vocirc cugraveng lớn Cocircng taacutec quản lyacute quy hoạch xacircy dựng lagrave bước tiếp theo vagrave cụ thể hoaacute của cocircng taacutec lập quy hoạch xacircy dựng đocirc thị một yếu tố then chốt trong việc xacircy dựng caacutec đocirc thị bền vững vagrave hoagrave hợp với mocirci trường

IV2 Gia tăng dacircn số đocirc thị vagrave vấn đề di dacircnDacircn số tăng chậm hoặc cacircn đối với sự phaacutet triển sẽ goacutep phần quan trọng vagraveo thuacutec đẩy

nền kinh tế phaacutet triển cho pheacutep tăng tiacutech luỹ cả vốn vật chất kỹ thuật vagrave nguồn nhacircn lực tạo điều kiện phaacutet triển việc lagravem vagrave đem lại một mocirci trường sống trong sạch hơn Nhưng trong quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị vấn đề dacircn số lại đang đi ngược lại với điều kiện noacutei trecircn Dacircn số ngagravey một tăng vagrave sự di dacircn lagravem mất ổn định giữa caacutec đocirc thị Do nhu cầu việc lagravem vagrave điều kiện sống magrave người lao động tự tigravem cho migravenh nơi truacute chacircn mới tại

25

caacutec đocirc thị phaacutet triển họ bị hấp dẫn bởi một số thagravenh phố vagrave khu cocircng nghiệp lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh Hải Phograveng Đagrave Nẵng Hạ Longtừ đoacute tạo necircn sự bất cacircn đối về lao động giữa caacutec đocirc thị với nhau

Từ đoacute dẫn tới nhiều vấn đề phải giải quyết như nhagrave ở dịch vụ thocircng tin giaacuteo dục chăm soacutec y tế cơ sở hạ tầng việc lagravem ocirc nhiễm mocirci trường Trong điều kiện nền kinh tế chưa phaacutet triển như hiện nay ở nước ta vấn đề việc lagravem ở caacutec vugraveng đocirc thị nổi lecircn khaacute gay gắt Hiện tượng thất nghiệp thu nhập thấp tất yếu sẽ lagravem nảy sinh caacutec hiện tượng xatilde hội tiecircu cực khaacutec Vấn đề dacircn số đocirc thị ở nước ta hiện nay vagrave trong những năm tới sẽ vẫn cograven lagrave một thực trạng nan giải nếu như quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị khocircng được thực hiện coacute hiệu quả

IV3 Xoacutem liều xoacutem bụi - ung nhọt của đocirc thị được nacircng cấp hiện đại- Tuy Đảng vagrave Chiacutenh phủ đatilde coacute rất nhiều biện phaacutep để giải quyết vấn đề nhagrave ở

nhưng tigravenh higravenh nhagrave ở đocirc thị vẫn đang rất căng thẳng trecircn tất cả caacutec mặt phaacutet triển mới cải tạo mua baacuten chuyển dịch vagrave quản lyacute Nếu khocircng coacute những giải phaacutep hiệu quả thigrave sự taacutec động của nhagrave ở sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến phaacutet triển kinh tế - xatilde hội noacutei chung vagrave đến sự phaacutet triển đocirc thị Vấn đề nagravey được đề cập đến bởi caacutec chiacutenh saacutech mang tiacutenh quốc gia do đoacute nếu khocircng coacute hướng đi đuacuteng đắn thigrave sẽ để lại những hậu quả rất lớn vagrave lacircu dagravei muốn khắc phục phải rất khoacute khăn vagrave tốn keacutem

- Diện tiacutech nhagrave ở bigravenh quacircn đầu người tại caacutec đocirc thị nước ta cograven quaacute thấp (54m2người) Chất lượng nhagrave ở khocircng bảo đảm caacutec điều kiện về hạ tầng mocirci trường đều keacutem cỏi Nhagrave ổ chuột cograven chiếm tỷ trọng đaacuteng kể tại caacutec đocirc thị Cung cầu mất cacircn đối nghiecircm trọng cộng với những taacutec động của chiacutenh saacutech khocircng hợp lyacute lagravem cho giaacute nhagrave ở quaacute cao so với thu nhập của nhacircn dacircn đocirc thị Ngoagravei ra việc xacircy dựng nhagrave ở tự phaacutet lagravem cho cocircng taacutec quy hoạch gặp nhiều rắc rối

- Quaacute trigravenh chạy đua nacircng cấp đocirc thi đatilde tạo necircn những sự đối lập khaacutec biệt trong cuộc sống của những người dacircn sinh sống trograven cugraveng một đocirc thị hoặc caacutec đocirc thị khaacutec nhau Becircn cạnh những khu nhagrave cao tầng lại khocircng thiếu những khu nhagrave ổ chuột xoacutem liều xoacutem bụi Vagrave chiacutenh điều nagravey cũng lagravem cho vấn đề mocirci trường ở đacircy trở necircn ocirc nhiễm trầm trọng hơn

- Hagrave Nội đatilde từng coacute ba khu nhagrave ở khocircng chiacutenh thức lớn higravenh thagravenh từ những năm 90 của thế kỷ XX lagrave khu chứa trọ Phuacutec Xaacute khu batildei raacutec Thagravenh Cocircng vagrave khu xoacutem liều Thanh Nhagraven với số lượng dacircn ở mỗi khu khoảng 400 người Ngoagravei ra Hagrave Nội cograven coacute hơn 20 xoacutem liều xoacutem bụi nhỏ với mỗi xoacutem từ 5 - 10 hộ dacircn nằm rải raacutec trong caacutec quận huyện khaacutec trecircn caacutec khu đất cocircng hoặc ven socircng hồ

Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đatilde từng coacute 67000 căn nhagrave ổ chuột vagrave trong đoacute coacute 24000 hộ sống ven kecircnh rạch

Tại thagravenh phố Huế coacute 770 hộ với 4483 nhacircn khẩu sống trecircn Thượng Thagravenh vagrave Eo Bagraveu trong khu Thagravenh cổ với diện tiacutech xacircy dựng traacutei pheacutep lagrave 31500m2

IV4 Ảnh hưởng đến đời sống tinh thần nhacircn dacircn- Mở rộng đất đai vagrave quy hoạch lại khu vực lagrave sự cần thiết trong quaacute trigravenh nacircng

cấp đocirc thị Nhưng một vấn đề đặt ra lagrave một số vugraveng trong đoacute lagrave chugravea chiền vagrave nghĩa địa

26

do đoacute việc giải toả gặp rất nhiều khoacute khăn Đoacute lagrave một phần trong cuộc sống tacircm linh vagrave tinh thần của người dacircn Trong quaacute trigravenh quy hoạch đất sẽ khocircng traacutenh khỏi những tổn thương tới người dacircn

- Mặt khaacutec hầu hết caacutec khu nghĩa trang nghĩa địa chưa coacute hệ thống thoaacutet nước đảm bảo vệ sinh việc thoaacutet nước hoagraven toagraven dựa vagraveo độ dốc địa higravenh tự nhiecircn thoaacutet trực tiếp ra caacutec ao hồ ruộng trũng xung quanh Chưa coacute hệ thống mương bao để thu gom nước thải thấm từ xaacutec chết phacircn hủy ra Kết quả khảo saacutet chất lượng nước mặt vagrave nước ngầm trong khu vực nghĩa trang vagrave dacircn cư xung quanh tại một số đocirc thị cho thấy độ pH thường thiecircn về axiacutet hagravem lượng coliform vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 20 - 4000 lần hagravem lượng BOD vagrave COD vượt từ 2 đến hơn 15 lần hagravem lượng NO3 gấp 2 - 100 lần Do đoacute với những vugraveng đocirc thị quy hoạch gần đoacute đogravei hỏi caacutec nhagrave chức traacutech đưa ra những phương aacuten phugrave hợp

IV5 Laacute phổi của đocirc thị bị tagraven phaacute- Tại caacutec vugraveng đocirc thị hoacutea nhanh bộ khung bảo vệ mocirci trường lagrave những vagravenh đai

xanh khocircng được quy hoạch vagrave bảo vệ Chỉ tiecircu đất để trồng cacircy xanh trong caacutec đocirc thị quaacute thấp trung bigravenh mới đạt 05m2người Tại hai thagravenh phố lớn lagrave Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh con số nagravey cũng khocircng quaacute 2m2người chỉ bằng 110 chỉ tiecircu cacircy xanh của caacutec thagravenh phố tiecircn tiến trecircn thế giới Một số di sản văn hoacutea lịch sử vagrave một số di tiacutech vugraveng cacircy xanh bảo vệ mocirci trường đang bị vi phạm tagraven phaacute nặng

- Hệ thống khocircng gian xanh - laacute phổi của đocirc thị - hầu như chưa được chuacute yacute vagrave caacutec cơ quan quản lyacute chưa hoạch định chiacutenh saacutech đối với vấn đề nagravey Quan niệm về vấn đề cacircy xanh bảo vệ mocirci trường chỉ đơn thuần lagrave trồng cacircy trecircn đường phố để che nắng Chọn cacircy trồng hết sức tugravey tiện khocircng coacute yacute tưởng đặc trưng gacircy necircn tigravenh trạng caacutec đocirc thị ngoagravei Bắc như thagravenh phố Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Việt Trigrave Hải Phograveng coacute một số loại cacircy giống nhau như xagrave cừ phượng sữa tử vi tagraveu Caacutec đocirc thị loại III kể từ Quảng Nam trở vagraveo cũng vậy viết dầu nước trứng caacute khocircng tạo được neacutet đặc trưng cacircy xanh gacircy ấn tượng của mỗi đocirc thị

- Cocircng viecircn để vui chơi giải triacute hầu như rất iacutet Diện tiacutech caacutec cocircng viecircn chức năng cũng rất hạn hẹp (05 - 4ha) vagrave chỉ lagrave nơi nghỉ ngơi thư giatilden ngắm cảnh như caacutec vườn hoa ở Huế Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Hưng Yecircn

IV6 Giao thocircng đocirc thị vagrave mocirci trường - Nacircng cacircp đocirc thị đogravei hỏi sự nacircng cấp toagraven diện về mọi mặt một trong số những

yếu tố đoacute lagrave nacircng cấp về giao thocircng Khi đocirc thị phaacutet triển kegravem theo đoacute lagrave sự gia tăng về phương tiện giao thocircng Thực tế diện tiacutech đất giao thocircng đocirc thị khocircng đủ mạng lưới đường giao thocircng phacircn bố khocircng đồng đều thocircng số kỹ thuật tuyến đường rất thấp hagravenh lang đường luocircn bị lấn chiếm Theo số liệu thống kecirc tại caacutec đocirc thị lớn caacutec chỉ tiecircu về hạ tầng giao thocircng cũng rất thấp chỉ đaacutep ứng được khoảng 35 - 40 so với nhu cầu cần thiết như tại Hagrave Nội diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 78 mật độ đường đạt 389kmkm2 tại thagravenh phố Hồ Chiacute Minh diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 75 mật độ đường đạt 388kmkm2 Caacutec chỉ tiecircu giao thocircng tại caacutec đocirc thị loại thấp hơn cũng nhỏ hơn nhiều so với yecircu cầu cần thiết Diện tiacutech caacutec điểm đỗ xe đạt 25 song chưa coacute quy

27

hoạch cụ thể Mật độ đường chiacutenh đạt 40 mật độ của đường liecircn khu vực phacircn khu vực thấp nhất chỉ đạt 20 - 30 so với yecircu cầu

Khocircng đaacutep ứng được yecircu cầu về giao thocircng đatilde để lại những hậu quả- Tai nạn giao thocircng Tigravenh higravenh tai nạn giao thocircng ở nước ta đặc biệt trong khu

vực đocirc thị hết sức nghiecircm trọng thuộc vagraveo nhoacutem cao nhất thế giới Tuy chỉ số về số vụ tai nạn giao thocircng10000 phương tiện khocircng cao hơn nhiều so với caacutec nước khaacutec trong khu vực song chỉ số người chếttổng số người bị thương lagrave đặc biệt cao magrave nguyecircn nhacircn chiacutenh lagrave do phương tiện chủ đạo trong giao thocircng đocirc thị lagrave xe hai baacutenh

- Ugraven tắc giao thocircng Ugraven tắc giao thocircng trong caacutec đocirc thị đang vagrave ngagravey cagraveng trở necircn bức xuacutec đặc biệt tại caacutec đocirc thị vừa vagrave lớn Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đang phải gaacutenh chịu những hậu quả nặng nề do ugraven tắc giao thocircng gacircy ra

- Ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn gia tăng ocirc nhiễm bụi khiacute thải vagrave tiếng ồn do caacutec hoạt động giao thocircng gacircy ra Ugraven tắc giao thocircng phố hoacutea quốc lộ tỉnh lộ hoạt động xacircy dựng hạ tầng vagrave khu dacircn cư goacutep phần lagravem gia tăng mức độ ocirc nhiễm Ocirc nhiễm tiếng ồn giao thocircng vagrave caacutec ảnh hưởng tới sức khỏe người dacircn đocirc thị lớn hơn nhiều so với caacutec đocirc thị khaacutec trecircn thế giới Theo kết quả nghiecircn cứu giaacute trị mức ồn tăng từ 2 - 5dBA do cấu truacutec nhagrave ống liền kề baacutem dọc theo caacutec tuyến đường Sự bố triacute khocircng hợp lyacute caacutec khu chức năng trong đocirc thị lagravem nghiecircm trọng thecircm ocirc nhiễm tiếng ồn nhất lagrave đối với trường học bệnh viện cocircng sở vagrave khu dacircn cư Giaacute trị tiếng ồn vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 1 - 15dBA

IV7 Vấn đề chất thải rắn- Lagraven soacuteng nacircng cấp đocirc thị thiếu quy hoạch vagrave khocircng được kiểm soaacutet khiến Việt

Nam phải đối mặt với caacutec thaacutech thức lớn cơ sở hạ tầng quaacute yếu keacutem năng lực quản lyacute của chiacutenh quyền cograven hạn chế nhận thức của cộng đồng cũng cograven thấp đặc biệt lượng chất thải rắn tăng nhanh Nếu trung bigravenh một người một ngagravey thải ra 1kg raacutec thigrave ở TpHCM lượng raacutec thải ra mỗi ngagravey gần 7000 tấn Hagrave Nội lagrave trecircn 3500 tấn Caacutec đocirc thị khaacutec tiacutenh bigravenh quacircn 07kg raacutecngười vagrave số lượng raacutec thải thải ra ở caacutec đocirc thị ngagravey cagraveng coacute xu hướng nhiều hơn Chất thải rắn ngagravey cagraveng gia tăng magrave vấn đề xử lyacute vẫn chưa tigravem được hướng đi tốt Hiện nay phần lớn raacutec thải được xử lyacute bằng caacutech chocircn lấp nhưng nhiều nơi chocircn lấp khocircng hợp vệ sinh

- Theo số liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc gia cho thấy coacute tới 1125 chiếm 44 sử dụng batildei chocircn lấp đơn sơ khocircng đảm bảo vệ sinh Việc giảm thiểu raacutec thải luocircn lagrave yecircu cầu đầu tiecircn vagrave quan trọng nhất đối với phaacutet triển đocirc thị

- Nguy cơ gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt vagrave nước ngầm gia tăngNguồn bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn

Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

VIPhương phaacutep quản liacute mocirci trường trong nacircng cấp đocirc thịVI1 Trong quaacute trigravenh xacircy dựng mở rộng đocirc thị

28

- Cải tiến hệ thống bơm thoaacutet nước xacircy dựng hệ thống bơm thoaacutet nước cho caacutec khu vực nằm tương đối thấp Bảo tồn những khu đất cho nhu cầu cải tiến hệ thống kecircnh rạch trong tương lai Cải thiện hệ thống kiểm soaacutet thủy lực hiện coacute

- Giảm thiểu phaacutet thải chất ocirc nhiễm hạn chế những hoạt động thường xuyecircn coacute phaacutet sinh chất ocirc nhiễm sử dụng nhiecircn liệu hay năng lượng sạch (gasđiện)

- Cải thiện hệ thống quản lyacute điều hagravenh giao thocircng đocirc thị để traacutenh ugraven tắc giao thocircng Kiểm soaacutet tốt hơn caacutec luồng giao thocircng đảm bảo giao thocircng thocircng suốt khocircng tắc nghẽn Phaacutet triển mạng lưới thocircng tin liecircn lạc giữa caacutec caacute nhacircn caacutec tổ chứchellip hạn chế nhu cầu đi lại của cộng đồng sẽ goacutep phần giảm nguồn ocirc nhiễm gacircy ra từ caacutec phương tiện giao thocircng

- Bố triacute tập trung caacutec cơ sở sản xuất vagraveo khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển ra ngoại thagravenh quy hoạch từng nhoacutem ngagravenh sản xuất cụ thể đối với từng khu cocircng nghiệp nhất định Aacutep dụng cocircng cụ thu phiacute mocirci trường vagrave cấp giấy pheacutep xả thải đối với từng loại chất ocirc nhiễm cho từng đơn vị sản xuất coacute kiểm tra định kỳ

- Hạn chế tigravenh trạng đổ chất thải rắn bừa batildei xuống lograveng đường vỉa hegrave ao hồ cống ratildenh vagrave những nơi cocircng cộng Xử lyacute chất thải rắn bằng caacutec giải phaacutep cocircng nghệ thiacutech hợp cho mỗi loại đocirc thị Nacircng cao chất lượng vagrave tiacutenh cơ động của thiết bị thu gom vận chuyển xử lyacute chất thải rắn kể cả chế tạo caacutec phương tiện chuyecircn dugraveng thiacutech hợp cho mỗi vugraveng

- Kiecircn quyết xử lyacute caacutec vi phạm luật mocirci trường Coacute chế độ khen thưởng hay xử phạt hagravenh chiacutenh hợp lyacute Thường xuyecircn tuyecircn truyền trecircn caacutec phương tiện truyền thocircng đại chuacuteng nhằm nacircng cao nhận thức của người dacircn thagravenh thị trong việc chấp hagravenh vagrave thực hiện luật bảo vệ mocirci trường noacutei chung vagrave caacutec qui tắc vệ sinh đocirc thị noacutei riecircng

VI2 Trong quaacute trigravenh cải tạo hạ tầng kĩ thuật đocirc thị- Quản lyacute chặt chẽ quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute - cocircng nghiệp hoaacute để bảo vệ vagravenh đai

xanh Xacircy dựng cảnh quan đocirc thị xanh sạch đẹp đảm bảo khocircng gian xanh đocirc thị bao gồm hệ thống caacutec mảng xanh đocirc thị vagravenh đai xanh đocirc thị vagrave mặt nước xanh sạch đẹp của cảnh quan đocirc thị

- Xacircy dựng nacircng cấp hệ thống cấp thoaacutet nước cho đocirc thị một caacutech hợp lyacute đảm bảo phục vụ tốt nhu cầu của người dacircn

- Xacircy dựng caacutec batildei chocircn lấp chất thải hợp lyacute vệ sinh vagrave an toagraven Tăng cường cocircng taacutec queacutet dọn vệ sinh đường phố phun nước tưới cacircy vagrave tưới đường Đảm bảo caacutec chất thải trong mọi hoạt động tại đocirc thị được taacutei sử dụng quản lyacute xử lyacute thiacutech hợp đảm bảo tiecircu chuẩn MT cho pheacutep

- Tăng cường vagrave đẩy mạnh caacutec hoạt động quản lyacute vagrave bảo vệ MT đocirc thị Xacircy dựng hệ thống trao đổi thocircng tin MT vagrave hệ thống quan trắc giaacutem saacutet hiện trạng MT

- Yecircu cầu tất cả caacutec chủ dự aacuten đầu tư mới hoặc cải tạo mở rộng cơ sở sản xuất đều phải lập Baacuteo caacuteo đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường của dự aacuten Định kỳ kiểm tra giaacutem saacutet việc thực hiện caacutec biện phaacutep đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kiểm tra cơ sở sản suất coacute bảo đảm tiecircu chuẩn mocirci trường hay khocircng

- Caacutec phương tiện giao thocircng cơ khiacute lagrave nguồn thải ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute Đocirc thị cagraveng lớn cagraveng phaacutet triển thigrave giao thocircng cơ giới sẽ phaacutet triển vagrave nguồn thải chất ocirc

29

nhiễm khocircng khiacute do phương tiện giao thocircng cơ giới cagraveng lớn Ưu tiecircn phaacutet triển giao thocircng cocircng cộng vagrave hạn chế phaacutet triển phương tiện caacute nhacircn

- Cải thiện kecircnh rạch nạo veacutet đagraveo đất bảo vệ sườn dốc thi cocircng vagrave vận hagravenh đường bảo dưỡng cống hộp vagrave cầu đường bộ của caacutec tuyến kecircnh trong thagravenh phố

VI3 Trong cocircng taacutec cải thiện nguồn nước đocirc thị- Thiết lập cơ sở dữ liệu về mạng lưới cấp vagrave thoaacutet nước trong đocirc thị nacircng cấp hỗ

trợ cho quaacute trigravenh ra quyết định của latildenh đạo caacutec địa phương trong khu vực- Điều chỉnh hợp lyacute caacutec hoạt động sản xuất nocircng nghiệp trong việc sử dụng phacircn

boacuten vagrave thuốc bảo vệ thực vật- Thu gom vagrave xử lyacute nước thải sinh hoạt tại caacutec thagravenh phố thị trấn vagrave caacutec cụm

dacircn cư tập trung xung quanh lưu vực socircng- Kiểm soaacutet vagrave xử lyacute triệt để caacutec loại chất thải rắn traacutenh tigravenh trạng vứt bừa batildei

xuống ao hồ kecircnh rạch socircng suối gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt- Xacircy dựng vagrave aacutep dụng phiacute xử lyacute nước thải- Nacircng cao nhận thức cộng đồng về việc tiết kiệm vagrave bảo vệ nguồn nước- Xaacutec định giới hạn khai thaacutec nguồn nước ngầm- Xaacutec định vugraveng bổ cập tự nhiecircn chiacutenh của tầng nước ngầm- Duy trigrave vagrave mở rộng chương trigravenh giaacutem saacutet chất lượng vagrave trữ lượng nước ngầm

Tăng cường kiểm soaacutet đối với caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễm nước ngầm- Xacircy dựng caacutec trạm xử lyacute nước thải sinh hoạt tập trung cho từng khu vực dacircn cư

trước khi thải ra hệ thống thoaacutet nước cocircng cộng- Thực hiện thu phiacute xử lyacute nước thải để tạo nguồn thu cho ngacircn saacutech thu hồi dần

vốn đầu tư vagraveo hệ thống xử lyacute- Xacircy dựng hệ thống thu gom taacutech riecircng nước mưa vagrave nước thải sinh hoạt đối với

caacutec khu dacircn cư mới hạn chế khối lượng nước thải cần xử lyacute xử lyacute vagrave tận dụng nước mưa vagraveo những mục điacutech phugrave hợp để hạn chế khai thaacutec nước ngầm vagrave nước mặt Quản lyacute nước thải đocirc thị

- Thu phiacute khai thaacutec nước ngầm vagrave xacircy dựng cơ cấu quản lyacute nước ngầm để gia tăng kiểm soaacutet việc khai thaacutec

- Mở rộng mạng lưới cung cấp nước Phaacutet triển một số cụm cấp nước quy mocirc nhỏ

- Tiến hagravenh việc kiểm soaacutet vagrave giaacutem saacutet việc khai thaacutec nước ngầm bằng caacutech đo lường trữ lượng khai thaacutec tại caacutec giếng nước

- Caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp đoacuteng trecircn địa bagraven thagravenh phố đều phải tuacircn thủ luật vagrave caacutec quy định về bảo vệ mocirci trường trong xử lyacute nước thải đảm bảo đạt tiecircu chuẩn xả thải ra nguồn tiếp nhận

- Nếu CSSX khocircng coacute khả năng đầu tư xacircy dựng hệ thống xử lyacute nước thải cho phugrave hợp thigrave phải di dời ra caacutec khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển đổi ngagravenh nghề sản xuất

- Cơ quan quản lyacute Nhagrave nước về bảo vệ mocirci trường phải thường xuyecircn kiểm tra định kỳ nước thải của caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp ocirc nhiễm coacute biện phaacutep xử lyacute thiacutech đaacuteng đối với caacutec cơ sở vi phạm

30

- Tăng cường năng lực hoagraven thiện tổ chức vagrave phaacutep luật về quản lyacute hệ thống thoaacutet nước đocirc thị

VIĐịnh hướng nacircng cấp đocirc thịĐocirc thị lagrave đầu maacutey của sự tăng trưởng kinh tế vugraveng tiecircu thụ tagravei nguyecircn sinh ra raacutec

thải nguồn gốc của caacutec vấn đề về mocirci trường Đocirc thị cần phải coacute những quy trigravenh để goacutep phần tạo ra mocirci trường lagravenh mạnh vagrave tăng trưởng kinh tế Mocirci trường lagravenh mạnh liecircn quan đến caacutec vấn đề cung cấp nước an toagraven điều kiện vệ sinh quản lyacute chất thải rắn Tăng trưởng kinh tế liecircn quan đến thiếu kiểm soaacutet caacutec chất thải từ caacutec nhagrave maacutey tắc nghẽn tại nạn xử lyacute chưa thỏa đaacuteng caacutec chất thải độc hại vigrave vậy cần phải coacute những định hướng vagrave phương phaacutep mới trong tương lai

VI1 Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Phaacutet huy giaacute trị caacutec bagravei học kinh nghiệm đuacutec kết từ thực tiễn xacircy dựng phaacutet triển đocirc thị ở nước ta cũng như nhiều nước tiecircn tiến trecircn thế giới định hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050 được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009 vagrave Chương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020 (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009) đatilde đề ra caacutec định hướng giải phaacutep tổng thể toagraven diện phaacutet triển hệ thống đocirc thị quốc gia xaacutec định caacutec giai đoạn phaacutet triển mục tiecircu cụ thể vagrave lộ trigravenh thực hiện cho từng giai đoạn Theo đoacute để quaacute trigravenh phaacutet triển của caacutec đocirc thị trong cả nước đaacutep ứng caacutec yecircu cầu phaacutet triển bền vững chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp cần đặc biệt lưu yacute một số vấn đề sau Thứ nhất khocircng ngừng đẩy mạnh vai trograve cocircng taacutec lập quy hoạch vagrave nacircng cao chất lượng quy hoạch Cocircng taacutec quy hoạch phải được ưu tiecircn đầu tư đi trước để định hướng vagrave bảo đảm tiacutenh đồng bộ trong quaacute trigravenh xacircy dựng phaacutet triển cũng như cải tạo chỉnh trang đocirc thị ETHồng thời với việc aacutep dụng caacutec tiến bộ trong phaacutet triển đocirc thị quy hoạch khocircng những phải đaacutep ứng yecircu cầu cao về tạo dựng chất lượng khocircng gian đocirc thị magrave cograven phải đaacutep ứng tốt yecircu cầu về dự baacuteo gắn saacutet với thực tiễn vagrave xu hướng phaacutet triển của xatilde hội thật sự trở thagravenh nền tảng cho việc tạo dựng nguồn lực phaacutet triển cho đocirc thị Thứ hai tạo dựng nguồn lực phaacutet triển đocirc thị từ chiacutenh nội lực của đocirc thị Cugraveng với caacutec nguồn hỗ trợ phaacutet triển magrave đocirc thị coacute được cần đặc biệt chuacute trọng việc đổi mới cơ chế chiacutenh saacutech phaacutet triển đocirc thị trong caacutec lĩnh vực quản lyacute nhagrave nước quản lyacute quy hoạch quản lyacute nhagrave đất quản lyacute đầu tư xacircy dựng quản lyacute khai thaacutec sử dụng cocircng trigravenh đocirc thị Thocircng qua caacutec giải phaacutep về quy hoạch đocirc thị kết hợp với caacutec chiacutenh saacutech phugrave hợp để huy

31

động sự tham gia của caacutec thagravenh phần kinh tế trong xatilde hội thực hiện chủ trương xatilde hội hoacutea đầu tư cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời goacutep phần nacircng cao hiệu quả đầu tư đẩy nhanh tiến trigravenh nacircng cấp chất lượng đocirc thị hoacutea Thứ ba cần đẩy mạnh hơn nữa việc đổi mới tư duy trong quản lyacute nhagrave nước về đocirc thị đi đocirci với việc nacircng cao phẩm chất năng lực vagrave trigravenh độ caacuten bộ quản lyacute đocirc thị caacutec cấp Tăng cường phacircn cấp quản lyacute đocirc thị nacircng cao quyền hạn traacutech nhiệm của chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp tổ chức bộ maacutey tinh giản gọn nhẹ nacircng cao tiacutenh hiệu quả hiệu lực quản lyacute đồng thời chuacute trọng hơn nữa cocircng taacutec đagraveo tạo vagrave bồi dưỡng caacuten bộ bằng nhiều higravenh thức phugrave hợp với thực tế trigravenh độ kinh nghiệm vagrave kiến thức Thứ tư cần chuacute trọng phaacutet huy vai trograve vagrave traacutech nhiệm lagravem chủ của cộng đồng của người dacircn đocirc thị Việc xacircy dựng vagrave duy trigrave chất lượng đocirc thị phụ thuộc một phần quan trọng trong yacute thức của người dacircn thực hiện nếp sống văn minh đocirc thị Do đoacute cần coacute giải phaacutep tiacutech cực để cộng đồng nhận thức rotilde vai trograve vagrave traacutech nhiệm tham gia xacircy dựng vagrave quản lyacute đocirc thị được cụ thể hoacutea ngay từ trong cuộc sống hằng ngagravey của mỗi caacute nhacircn mỗi cộng đồng của đocirc thị

VI2 Chiến lược phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt Định hướng Quy hoạch tổng thể phaacutet triển đocirc thị

đến năm 2020 trong Quyết định số 101998QĐ-TTg ngagravey 23-1-1998 trong đoacute xaacutec định phương hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển caacutec đocirc thị trecircn địa bagraven cả nước vagrave caacutec vugraveng đặc trưng

Mức tăng trưởng dacircn số dự baacuteo Năm 2010 dacircn số đocirc thị lagrave 304 triệu người chiếm 33 dacircn số cả nước Năm 2020 dacircn số đocirc thị lagrave 46 triệu người chiếm 45 dacircn số cả nướcNhu cầu sử dụng đất đocirc thị Năm 2020 diện tiacutech đất đocirc thị lagrave 460000ha chiếm 14 diện tiacutech đất tự nhiecircn

cả nước bigravenh quacircn 100m2ngườiTổ chức khocircng gian hệ thống đocirc thị Mạng lưới đocirc thị cả nước được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển trecircn cơ sở caacutec đocirc thị

trung tacircm gồm caacutec thagravenh phố trung tacircm cấp quốc gia cấp vugraveng cấp tỉnh Caacutec đocirc thị trung tacircm caacutec cấp được phacircn bố hợp lyacute trecircn 10 vugraveng đocirc thị hoaacute đặc trưng của cả nước

Caacutec đocirc thị trung tacircm lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh phải được tổ chức thagravenh caacutec chugravem đocirc thị coacute vagravenh đai xanh bảo vệ để hạn chế tối đa sự tập trung dacircn số cơ sở kinh tế vagrave phaacute vỡ cacircn bằng sinh thaacutei traacutenh sự higravenh thagravenh caacutec siecircu đocirc thị

Quy hoạch sử dụng đất đocirc thị đảm bảo caacutec khu chức năng vagrave cơ sở hạ tầng coacute quan hệ gắn boacute

Higravenh thagravenh bộ mặt kiến truacutec hiện đại nhưng vẫn kế thừa bảo vệ tocircn tạo vagrave giữ gigraven caacutec di sản lịch sử văn hoaacute phaacutet triển nền kiến truacutec đậm đagrave bản sắc dacircn tộc

Phaacutet triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật Ưu tiecircn phaacutet triển hiện đại hoaacute cơ sở hạ tầng caacutec đocirc thị vagrave caacutec vugraveng kinh tế

trọng điểm tạo tiền đề phaacutet triển caacutec đocirc thị vagrave đocirc thị hoaacute nocircng thocircn Cải tạo vagrave xacircy dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật trong caacutec đocirc thị theo yecircu cầu vagrave mức

độ phaacutet triển của từng đocirc thị

32

Bảo vệ mocirci trường cảnh quan thiecircn nhiecircn giữ gigraven cacircn bằng sinh thaacutei đocirc thị - Xacircy dựng vagrave duy trigrave bộ khung bảo vệ thiecircn nhiecircn trecircn địa bagraven cả nước- Khai thaacutec vagrave sử dụng hợp lyacute caacutec tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn vagraveo mục điacutech cải tạo đocirc

thị- Coacute biện phaacutep xử lyacute taacutei sử dụng caacutec chất thải sinh hoạt vagrave sản xuất bằng caacutec

cocircng nghệ thiacutech hợp

VI3 Những nguyecircn tắc trong định hướng nacircng cấp đocirc thị1 Về quan điểm vagrave mục tiecircu phaacutet triển đocirc thị Phaacutet triển đocirc thị phải phugrave hợp với

phacircn bố vagrave trigravenh độ phaacutet triển lực lượng sản xuất tập trung xacircy dựng cơ sở kinh tế - kỹ thuật vững chắc lagravem động lực cho sự phaacutet triển bền vững vagrave định higravenh rotilde cocircng taacutec phacircn loại đocirc thị theo trigravenh độ của tiến trigravenh phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững

2 Xaacutec định rotilde vai trograve caacutec đocirc thị trong hệ thống đocirc thị toagraven quốc cũng như xaacutec định vai trograve caacutec đocirc thị trong caacutec vugraveng latildenh thổ lagrave caacutec đocirc thị cấp vugraveng cấp quốc gia hay quốc tế

3 Quy hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị phải được xacircy dung phugrave hợp với chương trigravenh đầu tư phaacutet triển đocirc thị của Chiacutenh phủ Dựa trecircn caacutec chiến lược phaacutet triển liecircn ngagravenh xaacutec định rotilde yecircu cầu phaacutet triển KT- XH nhu cầu sử dụng đất đai nhu cầu tocircn vinh giaacute trị văn hoacutea lịch sử vagrave bảo vệ tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn của từng địa phương Trong đoacute phải hết sức chuacute yacute gắn kết chặt chẽ giữa tổ chức kỹ thuật liecircn vugraveng với hạ tầng kỹ thuật từng docirc thị vagrave caacutec điểm dacircn cư xung quanh

4 Khai thaacutec tiềm năng coacute giới hạn đảm bảo cacircn đối giữa khai thaacutec tagravei nguyecircn mocirci trường tagravei nguyecircn đất đai nhacircn lực phaacutet triển kinh tế vagrave phacircn bố dacircn cư trong caacutec khu đocirc thị vagrave nocircng thocircn trong caacutec vugraveng miền vagrave trecircn phạm vi toagraven quốc

5 Qui hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững toagraven quốc phải duy trigrave phaacutet huy khocircng gian văn hoacutea của caacutec cộng đồng dacircn cư đocirc thị xacircy dựng caacutec chương trigravenh hagravenh động cụ thể đối với cocircng taacutec bảo tồn cải tạo vagrave xacircy dựng dựa trecircn tiềm năng văn hoacutea xatilde hội vagrave tự nhiecircn

6 Để bảo vệ mocirci trường đất nước vagrave khocircng khiacute cho đocirc thị cần aacutep dụng kĩ thuật tiecircn tiến trong xacircy dựng caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kĩ thuật trong xử liacute phacircn loại taacutei chế chất thải rắn vagrave trong xacircy dựng caacutec dự aacuten cocircng nghiệp tập trung ở qui mocirc địa phương vugraveng vagrave toagraven quốc trecircn cơ sở cơ hội cho việc nacircng cao chất lượng mocirci trường sống cho dacircn cư Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật đocirc thị toagraven quốc phải đảm bảo hiện đại an toagraven tiết kiệm vagrave phugrave hợp với tiecircu chiacute bền vững của vugraveng quốc gia vagrave quốc tế caacutec khu cocircng nghiệp tập trung nhưng phải bảo đảm nghiecircm ngặt caacutec yecircu cầu xử liacute ocirc nhiễm đổi mới cocircng nghệ aacutep dụng nguyecircn liệu sạch nguyecircn liệu sinh thaacutei vagrave phải đảm bảo caacutec tiecircu chuản ISO về mocirci trường

7 Cải tạo vagrave lagravem mới đồng bộ caacutec khu ở hiện coacute trong đocirc thị Triệt để thực hiện bảo tồn caacutec khu đocirc thị cổ vagrave cũ cugraveng luacutec đaacutep ứng đuacuteng vagrave đủ nhu cầu diện tiacutech ở vagrave mocirci trường sống tốt cho mọi người trong caacutec khu dacircn cư cần tổ chức liecircn kết hợp mạng lưới dịch vụ ngoagravei nhagrave ở đaacutep ứng caacutec nhu cầu sống của dacircn cư theo định kỳ ngắn vagrave dagravei hạn coacute thể hoạch định xoacutea bỏ caacutec khu nhagrave ổ chuột caacutec khu ở phi chiacutenh qui caacutec xoacutem dacircn vạn

33

đograve vagrave caacutec khu bần cư đocirc thị Tiếp tục hoagraven thiện chiến lược phaacutet triển nhagrave ở theo hướng bền vững ở đocirc thị nocircng thocircn vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

8 Phacircn bổ kết nối vagrave hoagraven thiện caacutec trung tacircm cocircng cộng caacutec khu nghỉ ngơi vui chơi giải triacute vagrave hệ thống cacircy xanh mặt nước trong đocirc thị Trong đoacute đặc biệt quan tacircm phaacutet triển hệ thống cacircy xanh đocirc thị bảo lưu hệ thống kecircnh rạch để tạo khocircng gian mở khocircng gian trống caacutec khocircng gian nghỉ ngơi giải triacutetạo cảnh quan chung vagrave điều hogravea mocirci trường khocircng khiacute cho đocirc thị Higravenh thagravenh caacutec hagravenh lang cacircy xanh caacutech ly giữa caacutec khu kho tagraveng bến batildei vagrave caacutec khu dacircn cư đocirc thị Tập trung nacircng cấp cải tạo caacutec khu cacircy xanh bảo vệ mặt nước caacutec khu di tiacutech lịch sử vagrave caacutec khu vực ven song vagrave ven biển đảm bảo đủ để khắc phục tigravenh trạng ocirc nhiễm khocircng khiacute ocirc nhiễm nguocircn nước vagrave goacutep phần điều hogravea khiacute hậu nhiệt đới Phấn đấu chỉ tiecircu cacircy xanhđầu người đạt 12-15 m2 với đocirc thị đặc biệt 10-12 m2 với đocirc thị loại I vagrave loại II 9-11m2 với đocirc thị loại loại III vagrave loại IV vagrave 8-10m2 với đocirc thị loại V

9 Chiacutenh quyền địa phươngcộng đồng cần coacute sự tham gia trực tiếpcocircng bằng vagrave coacute caacutei nhigraven dagravei hạn với caacutec nhu cầu phaacutet triển đocirc thị hiện tại vagrave của caacutec thế hệ tiếp sau

10 Xacircy dựng hợp liacute cơ chế tagravei chiacutenh đocirc thị cho phugrave hợp với caacutec kế hoạch phaacutet triển KT-XH Trong đoacute hỗ trợ tagravei chiacutenh thỏa đaacuteng cho việc xử liacute vagrave bảo vệ mocirci trường ở đocirc thị Nghiecircn cứu tăng nguồn thu cho cocircng taacutec Qui hoạch xacircy dựng đocirc thị dagravenh phần ngacircn saacutech đuacuteng vagrave đủ cho đầu tư Phaacutet triển đocirc thị theo qui hoạch kế hoạchngắn vagrave dagravei hạn đatilde được phecirc duyệt tăng khả năng xatilde hội hoacutea thu huacutet nguồn lực của nhacircn dacircn vagrave khai thaacutec tối ưu caacutec nguồn tagravei chiacutenh khai thaacutec của caacutec tổ chức tư nhacircn trong vagrave ngoagravei nước để Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Thagravenh phố HCM phaacutet triển đocirc Phaacutet triển bền vững cho thị ngang tầm khu vưc vagrave thế giới caacutec đocirc thị ở Việt NamTriacutech ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm

2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

KẾT LUẬN

34

Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thị lagrave một xu hướng chung tất yếu vagrave khocircng thể thiếu trong sự phaacutet triển của một quốc gia Tuy nhiecircn song song becircn cạnh sự phaacutet triển vượt bậc về kinh tế vagrave cơ sở hạ tầng lagrave sự tồn tại của caacutec vấn đề mocirci trường Vấn đề mocirci trường cagraveng trở necircn cấp baacutech đối với những nước đang phaacutet triển Ở nước ta cũng vậy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị quaacute chuacute trọng tới sự phaacutet triển kinh tế đatilde để lại khocircng iacutet hậu quả đối với mocirci trường sống Chuacuteng ta đang từng bước xacircy dựng caacutec đocirc thị hiện đại vagrave giải quyết caacutec vấn đề mocirci trường Để đạt được sự phaacutet triển bền vững đocirc thị cần coacute những chương trigravenh quản lyacute vagrave xacircy dựng toagraven diện về mọi mặt Quaacute trigravenh cần sự phối hợp của caacutec cấp từ trung ương tới địa phương vagrave cần coacute caacutec chiacutenh saacutech kịp thời sacircu rộng vagrave đuacuteng đắn của nhagrave nước

Tagravei liệu tham khảo1 ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế

giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

2 ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ

3 ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

4 Bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

5 ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

6 (Tiecircu chuẩn phacircn cấp đocirc thị- giaacuteo trigravenh quản liacute đocirc thị vagrave khu cocircng nghiệp- Nguyễn Ngọc Anh ndashkhoa Mocirci Trường ĐH Đagrave Lạt)

7 Sổ tay hướng dẫn nacircng cấp đocirc thị coacute sự tham gia của cộng đồng ndashUBND thagravenh phố HCM

35

Nacircng cấp đocirc thị lagrave caacutec hoạt động coacute tiacutenh hagravenh động thực tiễn cung cấp caacutec dịch vụ hạ tầng cơ bản đồng bộ nhằm cải thiện vagrave từng bước nacircng cao điều kiện sống của caacutec cộng đồng dacircn cư nghegraveo nơi mocirci trường sống coacute chất lượng thấp

(nguồn ldquosổ tay hướng dẫn nacircng cấp đocirc thịrdquo-UBND TP Hồ Chiacute Minh)- Nacircng cấp đocirc thị lagrave sự tăng trưởng về cơ sở hạ tầng kỹ thuật sự phaacutet triển về kinh

tế sự mở rộng về diện tiacutech sự gia tăng mật độ hặc số dacircn sự phaacutet triển cacircn đối về cơ cấu kinh tế xatilde hội mocirci trường Sự chuyển bước của một đocirc thị bậc thấp đến đocirc thị bậc cao một đocirc thị bậc cao đến đocirc thị bậc cao hơn

- Mức độ nacircng cấp đocirc thị lagrave tỷ lệ caacutec yếu tố trecircn sau khi nacircng cấp so với trước đoacute- Tốc độ nacircng cấp đocirc thị lagrave tỷ lệ gia tăng của caacutec yếu tố trecircn theo thời gian- Đocirc thị hoacutea lagrave quaacute trigravenh phaacutet triển vagrave mở rộng mạng lưới đocirc thị phổ biến lối sống

thagravenh thị tập trung dacircn cư trecircn phạm vi latildenh thổ một vugraveng một quốc gia vagrave khu vực liecircn quốc gia

- Quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea gắn với quaacute trigravenh tăng trưởng vagrave phaacutet triển về khocircng gian dacircn số đocirc thị vagrave tăng trưởng kinh tế dẫn đến caacutec hệ quả Caacutec siecircu thagravenh phố sự mất cacircn đối latildenh thổ sự chuyển đổi cấu truacutec dacircn số - lao động biến đổi khiacute hậu vagrave khủng hoảng sinh thaacutei diện rộng

- Caacutec chỉ số lagrave thước đo của mức độ đocirc thị hoacutea gồm Đất đocirc thị qui mocirc vagrave dacircn số đocirc thị tỷ lệ lao động phiacute nocircng nghiệp trigravenh độ phaacutet triển kết cấu hạ tầng cocircng cộng vagrave lối sống đocirc thị trong đoacute tỷ lệ lao động phi nocircng nghiệp lagrave yếu tố chiacutenh xaacutec định ranh giới đocirc thị - nocircng thocircn

Hagrave Nội muốn bổ sung vỉa hegrave Trocircng cacircy xanh ngay khi cacircy xanh khoảng 5km đường phố lagravem đường xacircy đocirc thị- Đocirc thị được phacircn thagravenh saacuteu loại loại đặc biệt loại 1 loại 2 loại 3 loại 4 vagrave

loại 5 Đocirc thị loại đặc biệt lagrave thagravenh phố trực thuộc Trung ương coacute caacutec quận nội thagravenh huyện ngoại thagravenh vagrave caacutec đocirc thị trực thuộc

- Đocirc thị loại 1 vagrave loại 2 lagrave thagravenh phố trực thuộc Trung ương coacute caacutec quận nội thagravenh huyện ngoại thagravenh vagrave coacute thể coacute caacutec đocirc thị trực thuộc đocirc thị loại 1 loại 2 lagrave thagravenh phố thuộc tỉnh coacute caacutec phường nội thagravenh vagrave caacutec xatilde ngoại thagravenh

- Đocirc thị loại 3 lagrave thagravenh phố hoặc thị xatilde thuộc tỉnh coacute caacutec phường nội thagravenh nội thị vagrave caacutec xatilde ngoại thagravenh ngoại thị Đocirc thị loại 4 lagrave thị xatilde thuộc tỉnh coacute caacutec phường nội thị vagrave caacutec xatilde ngoại thị

5

- Đocirc thị loại 4 đocirc thị loại 5 lagrave thị trấn thuộc huyện coacute caacutec khu phố xacircy dựng tập trung vagrave coacute thể coacute caacutec điểm dacircn cư nocircng thocircn

(Tiecircu chuẩn phacircn cấp đocirc thị- giaacuteo trigravenh quản liacute đocirc thị vagrave khu cocircng nghiệp- Nguyễn Ngọc Anh ndashkhoa Mocirci Trường ĐH Đagrave Lạt)

II2 Mục tiecircu của nacircng cấp đocirc thị(i) Xoaacute đoacutei giảm nghegraveo ở caacutec khu vực đocirc thị(ii) Cải thiện hạ tầng điều kiện sống vagrave mocirci trường của cộng đồng thu nhập thấp goacutep phần

chỉnh trang đocirc thị(iii)Xacircy dựng vagrave phaacutet triển quỹ nhagrave ở để tăng cung cấp nhagrave ở cho người nghegraveo(iv) Tiacuten dụng sửa chữa nhagrave ở cho người nghegraveo đocirc thị(v) Hỗ trợ cocircng taacutec quản lyacute nhagrave đất của chiacutenh quyền thagravenh phố nhằm đẩy nhanh quaacute trigravenh

cấp Giấy chứng nhận Quyền sở hữu nhagrave vagrave Quyền sử dụng đấtII 3 Caacutec nguyecircn tắc tronng nacircng cấp đocirc thị (12 nguyecircn tắc)(i) Coacute sự tham gia của cộng đồng(ii) Giảm thiểu di dời(iii) Coacute sự tham gia đa ngagravenh (giao thocircng cấp thoaacutet nước cấp điện)(iv) Quy mocirc đầu tư phụ thuộc vagraveo khả năng tham gia của caacutec becircn (cộng đồng thagravenh phố vagrave vốn

vay)(v) Aacutep dụng kinh nghiệm caacutec dự aacuten đatilde lagravem trong caacutec khu vực khaacutec của thagravenh phố(vi) Tiecircu chuẩn kỹ thuật phugrave hợp với nhu cầu vagrave khả năng của cộng đồng(vii) Quan tacircm đến quy hoạch tổng thể của thagravenh phố(viii) Hạ tầng cấp 1 vagrave 2 được khảo saacutet vagrave coacute kế hoạch đấu nối với hạ tầng cấp 3(ix) Xaacutec định caacutec dịch vụ magrave người dacircn phải đoacuteng goacutep(x) Cocircng việc thực hiện phải thocircng qua tư vấn vagrave tocircn trọng quy trigravenh thủ tục của WB vagrave Chiacutenh

phủ Việt Nam(xi) Nacircng cấp cơ sở hạ tầng vừa đaacutep ứng yecircu cầu bức xuacutec trước mắt của cộng đồng vừa tạo

điều kiện cho sự phaacutet triển bền vững trong tương lai(xii) Nacircng cao yacute thức cộng đồng trong quaacute trigravenh triển khai dự aacuten đặc biệt lagrave vấn đề bảo vệ mocirci

trườngII4 Caacutec tiecircu chiacute lựa chọn khu vực đưa vagraveo dự aacuten(i) Khu dacircn cư coacute thu nhập thấp Thu nhập trung bigravenh mỗi người dưới 700000 đồngthaacuteng(ii) Quy mocirc diện tiacutech mỗi khu ge 1000 m2

(iii) Điều kiện cơ sở hạ tầng kỹ thuậtThiếu tất cả hoặc một trong caacutec hạ tầng kỹ thuật sau đacircy+ Mương cống thoaacutet nước nước thoaacutet trực tiếp xuống kecircnh rạch hoặc tự thấm+ Mạng lưới cấp nước phải cacircu nhờ hoặc mua với giaacute cao+ Mạng lưới cấp điện (phải cacircu nhờ)(iv) Giao thocircng Higravenh thagravenh tự phaacutet coacute nhiều hẻm nhỏ hơn 2m hẻm ngoằn ngoegraveo hoặc chưa

được becirc tocircng hoacutea(v) Tiacutenh ổn định của dự aacuten Nếu dự aacuten nacircng cấp đocirc thị đầu tư thigrave 10 - 15 năm tới khocircng coacute

dự aacuten khaacutec đầu tưII5 Caacutec bước triển khai dự aacuten nacircng cấp đocirc thịBước 1 Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp của dacircn cư ở caacutec khu vực thu nhập thấp Tham vấn cộng

đồng vagrave chuẩn bị Kế hoạch Nacircng cấp cộng đồng (CUPs) Đề xuất tiecircu chuẩn kỹ thuật phugrave hợp vagrave khaacutei toaacuten vốn đầu tư

6

Bước 2 Lập hồ sơ thiết kế cơ sở Hoagraven chỉnh CUPs Xacircy dựng Kế hoạch hagravenh động taacutei định cư (RAP) Đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường (EIA)

Bước 3 Lập hồ sơ thiết kế chi tiết - dự toaacuten vagrave hồ sơ mời thầuBước 4 Bồi thường vagrave giải phoacuteng mặt bằngBước 5 Thi cocircng xacircy lắpBước 6 Nghiệm thu thanh quyết toaacuten vagrave bagraven giao cocircng trigravenhBước 7 Duy tu bảo dưỡng cocircng trigravenh sau khi thi cocircngII6 Cơ sở phaacutep liacute xacircy dựng kế hoạch nacircng cấp đocirc thị- Quy chuẩn xacircy dựng Việt Nam do Bộ Xacircy Dựng ban hagravenh kegravem theo quyết định số 682BXD-

CSXD ngagravey 14121996- Luật Xacircy Dựng ban hagravenh theo lệnh của Chủ tịch nước số 262003L-CTN ngagravey 10122003- Nghị định 2092004NĐ-CP ngagravey 16122004 của Chiacutenh phủ về việc quản lyacute chất lượng cocircng

trigravenh xacircy dựng- Nghị định 162005NĐ-CP ngagravey 07022005 của Chiacutenh phủ về quản lyacute dự aacuten đầu tư xacircy dựng

cocircng trigravenh- Nghị định 992007NĐ-CP ngagravey 13062007 của Chiacutenh phủ về quản lyacute chi phiacute đầu tư xacircy

dựng cocircng trigravenh- Thocircng tư 022007TT-BXD ngagravey 14022007 của Bộ Xacircy dựng về việc hướng dẫn một số nội

dung về Lập thẩm định phecirc duyệt dự aacuten đầu tư xacircy dựng cocircng trigravenh giấy pheacutep xacircy dựng vagrave tổ chức quản lyacute dự aacuten đầu tư xacircy dựng cocircng trigravenh qui định tại Nghị định số 162005NĐ-CP ngagravey 07022005 vagrave Nghị định số 1122006NĐ-CP ngagravey 29092006 của Chiacutenh phủ

- Thocircng tư liecircn tịch 042007TTLT-BXD-BCA ngagravey 07072007 của Bộ Xacircy dựng vagrave Bộ Cocircng an về việc hướng dẫn phối hợp xử lyacute vi phạm phaacutep luật trong hoạt động xacircy dựng

- Thocircng tư 052007TT-BXD ngagravey 25072007 của Bộ Xacircy dựng về việc hướng dẫn lập vagrave quản lyacute chi phiacute đầu tư xacircy dựng cocircng trigravenh

- Thocircng tư 062007TT-BXD ngagravey 25072007 của Bộ Xacircy dựng về việc hướng dẫn hợp đồng trong hoạt động xacircy dựng

- Thocircng tư 1082007TT-BTC ngagravey 07092007 của Bộ Tagravei chiacutenh về việc hướng dẫn cơ chế quản lyacute tagravei chiacutenh đối với caacutec chương trigravenh dự aacuten hỗ trợ phaacutet triển chiacutenh thức (ODA)

- Cocircng văn 1599BXD-VP ngagravey 25072007 của Bộ Xacircy dựng về việc cocircng bố phương phaacutep xaacutec định chỉ số giaacute xacircy dựng

- Cocircng văn 1600BXD-VP ngagravey 25072007 của Bộ Xacircy dựng về việc cocircng bố suất vốn đầu tư xacircy dựng cocircng trigravenh (năm 2007)

- Cocircng văn 1601BXD-VP ngagravey 25072007 của Bộ Xacircy dựng về việc cocircng bố chỉ số giaacute xacircy dựng

- Cocircng văn 1751BXD-VP ngagravey 14082007 của Bộ Xacircy dựng về việc cocircng bố định mức chi phiacute quản lyacute dự aacuten vagrave tư vấn đầu tư xacircy dựng cocircng trigravenh (thay quyết định 10 vagrave 11)

- Caacutec tagravei liệu khaacutec coacute liecircn quanII7 Caacutec kế hoạch trong nacircng cấp đocirc thịbull Cơ sở hạ tầng cấp 1 cấp 2 cấp 3 (khocircng aacutep dụng đối với phacircn loại cấp cocircng trigravenh thoaacutet

nước)ldquoCơ sở hạ tầng cấp 1 2 3rdquo lagrave caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kỹ thuật vagrave xatilde hội coacute chức năng phục vụ

theo qui mocirc caacutec khu đocirc thị như sau Cơ sở hạ tầng cấp 1 Coacute qui mocirc lớn ảnh hưởng đến cả khu vực bao gồm nhiều Quận Cơ sở hạ tầng cấp 2 Coacute quy mocirc ảnh hưởng đến nhiều Quận hoặc nhiều phường trong Quận

7

Cơ sở hạ tầng cấp 3 Phục vụ cụm dacircn cư tổ dacircn phố khu dacircn cư thu nhập thấp - đacircy lagrave đối tượng của dự aacuten nacircng cấp đocirc thị

bull Kế hoạch nacircng cấp cộng đồng (viết tắt lagrave CUPs)ldquoKế hoạch nacircng cấp cộng đồngrdquo lagrave kế hoạch được cộng đồng tham gia đề xuất nhu cầu nacircng

cấp xaacutec định phương aacuten nacircng cấp cũng như những cam kết đoacuteng goacutep vagrave tham gia quản lyacute vận hagravenh đồng thời kế hoạch nagravey cũng sẽ được thống nhất cam kết vagrave trigravenh phecirc duyệt

Kế hoạch nacircng cấp cộng đồng bao gồm Kế hoạch nacircng cấp cộng đồng sơ bộ vagrave kế hoạch nacircng cấp cộng đồng hoagraven chỉnh Hai bước lập kế hoạch nagravey khaacutec nhau ở mức độ hoagraven chỉnh caacutec phương aacuten nacircng cấp trecircn cơ sở tham vấn cộng đồng thagravenh cocircng

bull Kế hoạch hagravenh động taacutei định cư (RAP)Lagrave caacutec nguyecircn tắc vagrave thủ tục thực hiện bồi thường giải phoacuteng mặt bằng taacutei định cư phục hồi

cho những người bị ảnh hưởng bởi dự aacutenbull Đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường (EIA hoặc ĐTM)ldquoĐaacutenh giaacute taacutec động mocirci trườngrdquo lagrave việc phacircn tiacutech dự baacuteo caacutec taacutec động đến mocirci trường của dự

aacuten đầu tư cụ thể để đưa ra caacutec biện phaacutep bảo vệ mocirci trường khi triển khai dự aacuten đoacutebull Kế hoạch quản lyacute mocirci trường (EMP)Lagrave một phần hay kết quả của nghiecircn cứu EIA (ĐTM) trong quaacute trigravenh chuẩn bị dự aacuten EMP xaacutec

định caacutec biện phaacutep quản lyacute vagrave quan trắc cần được thực hiện trong quaacute trigravenh thực thi dự aacuten nhằm traacutenh ngăn ngừa hoặc giảm thiểu caacutec taacutec động tiecircu cực

II2 Lyacute do của lagraven soacuteng nacircng cấp đocirc thị1 Theo quy định hiện hagravenh tỉnh thagravenh nagraveo được cocircng nhận lagrave đocirc thị loại cao

hơn sẽ trở thagravenh trung tacircm đocirc thị của khu vực trong định hướng phaacutet triển đocirc thị vugraveng vagrave sẽ được Trung ương ldquochăm soacutecrdquo nhiều hơn

ldquoĐoacute lagrave một trong nhiều lyacute giải cho hiện tượng tỉnh nagraveo cũng muốn coacute thagravenh phốrdquo

Trong thực tế khi một đocirc thị được nacircng cấp thigrave ngacircn saacutech để đầu tư cho hạ tầng kỹ thuật hạ tầng xatilde hội đocirc thị đoacute cũng sẽ được tăng lecircn Cugraveng với đoacute lagrave những chiacutenh saacutech thocircng thoaacuteng hơn trong phaacutet triển đocirc thị

Một số viacute dụ điển higravenh đoacute lagrave- Khi Đagrave Nẵng được Chiacutenh phủ cocircng nhận lagrave đocirc thị loại 1 thigrave Bộ Chiacutenh trị ra

Nghị quyết 33 - đồng yacute cho Đagrave Nẵng aacutep dụng cơ chế riecircng trong xacircy dựng vagrave phaacutet triển thagravenh phố

Theo đoacute Đagrave Nẵng được huy động thecircm nguồn vốn đầu tư cơ sở hạ tầng bằng caacutech phaacutet hagravenh traacutei phiếu đocirc thị theo cơ chế tự vay tự trả thocircng qua ngacircn saacutech thagravenh phố được vay tiền từ caacutec tổ chức tagravei chiacutenh quốc tế caacutec địa phương nước ngoagravei được thực hiện quy chế thiacute điểm baacuten nhagrave ở gắn liền với chuyển quyền sử dụng đất cho người nước ngoagravei

- Hay như khi Huế trở thagravenh đocirc thị loại 1 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde coacute Quyết định 11 - cho Huế một số cơ chế chiacutenh saacutech đặc thugrave trong quản lyacute phaacutet triển kinh tế - xatilde hội

2 Chiacutenh saacutech thocircng thoaacuteng vagrave ngacircn saacutech đầu tư cho hạ tầng cao hơn những khu vực khocircng được đocirc thị hoacutea điều nagravey coacute tiacutenh quyết định trong caacutec quyết định nacircng cấp đocirc thị của chiacutenh quyền nhiều địa phương

- Đồ aacuten nacircng cấp đocirc thị được phecirc duyệt được cocircng nhận thigrave địa phương coacute cơ sở vagrave ngacircn saacutech để đầu tư cho hạ tầng triển khai nhiều dự aacuten Tuy nhiecircn coacute nhiều địa

8

phương rất noacuteng vội trong việc nacircng cấp đocirc thị để được đầu tư dự aacuten Như đocirc thị Nhơn Trạch chẳng hạn Chiacutenh quyền Đồng Nai tham vọng đến năm 2020 sẽ biến ldquothagravenh phố đồng khocircngrdquo nagravey thagravenh đocirc thị loại 1 nhưng thiếu cơ sở để thu huacutet dacircn cư về đacircy (trecircn 2 triệu người)do đoacute caacutec cấp latildenh đạo chỉ quan tacircm đến nacircng cấp đocirc thị magrave bỏ qua những bước phaacutet triển cần thiết trước mắt

3 Latildenh đạo nhiều địa phương thiacutech nacircng cấp đocirc thị vigrave muốn coacute nhiều dự aacuten đầu tư cho hạ tầng Hay vigrave một lyacute do nghe hơi vocirc lyacute nhưng rất thực đoacute lagrave lagravem quản lyacute latildenh đạo của đocirc thị loại 1 thigrave ldquooairdquo hơn latildenh đạo loại 2 loại 2 ldquooairdquo hơn loại 3 chiacute iacutet lagrave ở mức lương vagrave phụ cấp khaacutec nhau

Vigrave vậy chiacutenh saacutech hỗ trợ của nhagrave nước lagrave một phương phaacutep cần thiết để thuacutec đẩy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị nhưng nếu bị lạm dụng một caacutech thaacutei quaacute vagrave khocircng đuacuteng mục điacutech sẽ lagravem lệch lạc đi mục tiecircu phaacutet triển chung của đất nước Sẽ tạo necircn những macircu thuẫn vagrave cạnh tranh tiềm tagraveng khoacute giải quyết giữa caacutec tỉnh vagrave caacutec địa phương

4 Ngoagravei ra nacircng cấp đocirc thị một caacutech toagraven diện vagrave đuacuteng hướng tạo điều kiện để quốc gia noacutei chung vagrave địa phương noacutei riecircng phaacutet triển kinh tế vagrave đaacutep ứng caacutec phuacutec lợi xatilde hội của nhacircn dacircn

II3 Hiecircn trạng nacircng cấp đocirc thịa Trecircn thế giới- Đocirc thị hoacutea lagrave một tất yếu vagrave qui luật khaacutech quan Năm 1800 mức độ đocirc thị hoacutea trecircn

thế giới đạt 3 năm 1900 lagrave 14 năm 1990 lagrave 50 năm 2000 lagrave 55 vagrave hiện nay khoảng 60 Như vậy mỗi năm ở thế kỷ 20 mức độ đocirc thị hoacutea tăng trung bigravenh 041 gấp 37 lần so với thế kỷ trước

- Trong những năm đầu của thế kỷ 20 đocirc thị hoacutea diễn ra chủ yếu ở Chacircu Acircu vagrave Bắc Mỹ cograven cuối thế kỷ 20 đầu thế kỷ 21 thigrave đang diễn ra mạnh mẽ ở Ấn Độ Trung Quốc Thaacutei Lan Indonesia Việt Nam vvhellip Ở Trung Quốc mức độ đocirc thị hoacutea năm 1998 lagrave 304 với GDP bigravenh quacircn đầu người lagrave 774USD Dự baacuteo năm 2010 tỷ lệ đocirc thị hoacutea lagrave 40 với GDP bigravenh quacircn người năm lagrave 1390 USD vagrave năm 2050 tỷ lệ đocirc thị hoacutea đạt 60 với GDP đầu ngườinăm lagrave 7000USD

- Nacircng cấp đocirc thị đang lagrave cuộc chạy đua mạnh mẽ khocircng chỉ ở riecircng ở caacutec thagravenh phố vagrave địa phương trong một nước magrave cograven lagrave cuộc cạnh tranh của caacutec nước trecircn thế giới Điển higravenh lagrave quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị của 4 nước Nga Phaacutep Singapor Trung Quốc Hagraven Quốc

Tại NgaMột trong những khu đocirc thị cải

tạo của Maacutetx-cơ-va -------Quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị ở Nga

chủ yếu lagrave cải tạo caacutec khu

9

chung cư cũ được xacircy dựng từ khoảng những năm 1950 Ưu điểm vượt trội của khu nagravey lagrave giải quyết nhagrave ở xatilde hội phugrave hợp với đặc thugrave quốc gia

- Đacircy lagrave hệ thống khu ở thocirc sơ caacutech xa trung tacircm đocirc thị thiết kế cảnh quan khocircng gian becircn ngoagravei nhagrave ở nghegraveo nagraven đơn điệu cấu truacutec nhagrave ở căn hộ khocircng hoagraven chỉnh diện tiacutech chật hẹp higravenh thức thiết kế dập khuocircn sơ sagravei vật liệu xacircy dựng nghegraveo nagraven chất lượng thẩm mỹ keacutem chất lượng kỹ thuật xuống cấp trầm trọng do khocircng được bảo dưỡng sửa chữa định kỳ thấm dột tiếng ồn vagrave caacutech nhiệt keacutem

- Xaacutec định rotilde nguyecircn nhacircn của caacutec nhược điểm necircu trecircn Nga đatilde coacute những nghiecircn cứu thử nghiệm cải tạo nacircng cấp khu chung cư cữ hướng tới những mục tiecircu cơ bản đaacutep ứng caacutec biến đổi về quy hoạch vagrave nhu cầu cải tiến cấu truacutec khu ở Cụ thể bao gồm

- Nacircng cấp caacutec khu chung cư cũ caacutec căn hộ vagrave mocirci trường xung quanh cải tạo taacutei cấu truacutec vagrave nacircng cấp đồng bộ caacutec tiện nghi trong caacutec căn hộ

- Xu hướng giải quyết lagrave cải tạo vagrave nacircng cấp cải thiện điều kiện ở bổ sung chức năng mới vagrave kiện toagraven khocircng gian được phaacutet triển phugrave hợp với điều kiện kinh tế-xatilde hội mới khai thaacutec tối đa caacutec giaacute trị tiềm năng đocirc thị về cơ bản lagrave cải tạo tại chỗ

- Nga đatilde thiết lập dự aacuten cải tạo nacircng cấp cụ thể cho quỹ nhagrave ở với việc quy hoạch lại caacutec khu nhagrave ở dựa trecircn higravenh higravenh khảo saacutet thực trạngQuỹ nhagrave ở hiện cograven khả năng khai thaacutec sử dụng được giải quyết bằng caacutech vận hagravenh sử dụng đuacuteng đắn về kỹ thuật tiến hagravenh kiểm tra bảo dưỡng vagrave sửa chữa thường xuyecircn lagrave tiecircu chiacute chung

- Mức độ sửa chữa được xaacutec định+ Sửa chữa nhỏtiểu sửa chữa lagrave mocirc higravenh sửa chữa mang tiacutenh tạm thời khocircng ảnh

hưởng đến cấu truacutec khu nhagrave Cơ quan quản lyacute phải vận dụng nguyecircn tắc tiết kiệm định kỳ nhưng vẫn đảm bảo mức độ an toagraven của ngocirci nhagrave

+ Sửa chữa lớnsửa chữa quan trọng cải thiện KCCC bằng caacutech phục hồi cải tạo hoặc thay thế những thagravenh phần của hệ thống thiết bị tuỳ theo mức độ hư hỏng được chia thagravenh sửa chữa lớn tổng thể vagrave sửa chữa lớn coacute lựa chọn Sửa chữa lớn kết hợp hiện đại hoaacute vagrave hoagraven thiện hệ thống trang thiết bị- Sự phaacutet triển đồng bộ khu nhagrave ở tại Maacutetx-cơ-va phụ thuộc khocircng iacutet vagraveo trigravenh độ tổ chức-quản lyacute khoa học - phương phaacutep luận trigravenh độ học vấn của caacutec becircn tham gia quaacute trigravenh nagravey đảm bảo thực hiện được caacutec mục tiecircu quy hoạch phaacutet triển thagravenh phố

Tại Phaacutep- ldquoKinh đocirc aacutenh saacutengrdquo Paris luocircn hấp dẫn du khaacutech bốn phương bởi những đại lộ

xanh thẳm những tượng đagravei cung điện vagrave cocircng trigravenh kiến truacutec tinh tế thơ mộng Tuy nhiecircn trong số chuacuteng ta iacutet ai biết được rằng giữa thế kỷ XIX Paris vẫn chỉ lagrave một thagravenh phố mang hơi hướng trung cổ với caacutec khu nhagrave ổ chuột hậu quả của hagraveng thế kỷ phaacutet triển tugravey tiện lệch lạc vagrave đầy những bất cập

- Đoacute lagrave kết quả của dự aacuten cải tạo Paris mang tecircn Haussmann dự aacuten taacutei quy hoạch vagrave hiện đại hoacutea Thủ đocirc Paris của Phaacutep thời Napoleon đệ Tam Dự aacuten nagravey bao trugravem lecircn tất cả caacutec khiacutea cạnh về quy hoạch đocirc thị của Paris như kiến truacutec đường phố khocircng gian xanh hệ thống dẫn vagrave thoaacutet nước

Paris hoa lệ ngagravey nay

10

- Haussmann đatilde đưa ra caacutec cocircng cụ luật phaacutep giuacutep xuacutec tiến dự aacuten cải tạo Paris như Quyền trưng dụng đất đai ldquovigrave mục điacutech sử dụng cocircngrdquo theo đoacute chiacutenh quyền được pheacutep trưng dụng caacutec toagrave nhagrave nằm dọc con đường được dự kiến xacircy dựng

Năm 1859 ocircng tiếp tục ban hagravenh luật định về đocirc thị hoacutea cho pheacutep mặt tiền caacutec togravea nhagrave chỉ được cao tối đa 20m trong những con phố rộng 20m magrave Haussmann đang xacircy dựng (trước đoacute chiều cao tối đa lagrave 1755m) Caacutec maacutei nhagrave phải được lagravem nghiecircng một goacutec 45o vagrave mặt tiền của caacutec nhagrave nằm trecircn cugraveng một con phố phải tuacircn thủ cugraveng một kiacutech thước

Tại Trung Quốc- Năm 1949 nước CHND Trung Hoa được thagravenh lập mọi việc quy hoạch vagrave xacircy

dựng đều thụ động theo sự sắp xếp của Nhagrave nước - Năm 1980 Trung Quốc chuyển sang nền kinh tế thị trường cocircng taacutec quy hoạch

vagrave xacircy dựng bước đầu bị xaacuteo trộn vagrave vượt ra khỏi tầm kiểm soaacutet của Nhagrave nước Ngay sau đoacute Trung Quốc lập ngagravenh mới - thiết kế đocirc thị (TKĐT) nhằm quản lyacute coacute hiệu quả cocircng taacutec xacircy dựng

- Năm 1987 Thẩm Quyến đatilde coacute quy hoạch tổng thể chi tiết về tu bổ vagrave TKĐT đến năm 1990 Trung Quốc mới aacutep dụng quy hoạch nagravey trecircn toagraven quốc Thẩm Quyến đatilde xacircy dựng một khung kết cấu của thagravenh phố bao gồm hệ thống giao thocircng kết cấu khocircng gian higravenh thaacutei kiến truacutec neacutet đặc sắc của khu vực vagrave coi đacircy lagrave những tiecircu chiacute để quản lyacute đocirc thị

- Trong TKĐT Thẩm Quyến cograven đưa ra những quy định cụ thể từ higravenh thức kiến truacutec chiều cao cocircng trigravenh vật liệu magraveu sắc khoảng lugravei của cocircng trigravenhhellip bằng caacutec bản vẽ hệ thống văn bản vagrave điều lệ quản lyacute kegravem theo Tiến hagravenh caacutec nghiecircn cứu quy hoạch mang tiacutenh chuyecircn đề những kế hoạch quản lyacute quy hoạch cần thực thi trong năm những bản baacuteo caacuteo cocircng việc đatilde lagravem trong cocircng taacutec quy hoạch cocircng bố rộng ratildei caacutec bản vẽ quy hoạch vagrave xacircy dựng trecircn phương tiện truyền thocircng nhằm lấy trưng cầu dacircn yacute

- Người ta duy trigrave một hệ thống với những higravenh thức tiếp xuacutec rất chung chung vagrave caacutec thocircng baacuteo chiacutenh thức traacutenh đối thoại trực diện với người dacircn

- Kết quả lagrave từ một lagraveng chagravei nhỏ beacute khoảng vagraveo những năm 80 Thẩm Quyến giờ đatilde trở thagravenh một trong những thagravenh phố phaacutet triển vagraveo bậc nhất của Trung Quốc lagravem thay đổi thế giới quan của những người hoạt

11

động trong lĩnh vực xacircy dựng vagrave quy hoạch TP Thẩm Quyến

-Hiện trạng quy hoạch phaacutet triển đocirc thị ở Trung Quốc hiện nay đang diễn ra với một tốc độ choacuteng mặt nhưng đaacuteng nể mặc dugrave coacute rất nhiều biểu hiện vận dụng caacutec caacutech lagravem quy hoạch của nhiều nước khaacutec nhau vagrave mức độ thagravenh cocircng cũng dừng ở mức nhất định

Tại Singapore Quaacute trigravenh phaacutet triển nhagrave ở của Singapore coacute thể chia lagravem 4 giai đoạn

- Giai đoạn 1 (năm 1960-1970) Xacircy dựng caacutec khu chung cư thu nhập thấp chỉ đủ để bố triacute caacutec phograveng ở mỗi căn hộ chỉ khoảng 50m2 đến 60m2 bố triacute cho caacutec hộ thu nhập thấp chưa coacute nhagrave ở

- Giai đoạn 2 (năm 1971-1980) Xacircy dựng bổ sung cho nhu cầu ở do tăng dacircn số diện tiacutech caacutec căn hộ được nacircng dần lecircn khoảng 70m2 vagrave căn hộ coacute nhiều phograveng (2-3 phograveng)

- Giai đoạn 3 (năm 1981-1991) Xacircy dựng thecircm caacutec chung cư vagrave chuacute trọng đến cảnh quan mocirci trường cacircy xanh trong caacutec khu chung cư cải tạo một số khu chung cư cũ cho phugrave hợp yecircu cầu sử dụng ngagravey cagraveng cao

- Giai đoạn sau năm 1991 đến nay quy hoạch phaacutet triển thecircm nhiều khu ở mới nhằm phacircn taacuten vagrave cacircn bằng mật độ dacircn số thuận lợi cho giao thocircng đi lại Việc xacircy dựng caacutec chung cư giai đoạn nagravey phần lớn được thực hiện theo đơn đặt hagraveng

- Người dacircn muốn được sở hữu căn hộ do Nhagrave nước cung cấp phải thực hiện đoacuteng goacutep quỹ để dagravenh tiền mua nhagrave số tiền người dacircn đoacuteng goacutep quỹ được trừ dần vagraveo tiền mua nhagrave trả goacutep thời gian trả goacutep lacircu nhất lagrave 25 năm Người coacute thu nhập thấp được ưu tiecircn mua trước vagrave thocircng qua caacutec higravenh thức bốc thăm người dacircn được mua căn hộ chỉ được sở hữu khocircng quaacute 90 năm Sau đoacute Chiacutenh phủ sẽ thu hồi khocircng bồi thường để xacircy dựng lại chung cư mới người dacircn sẽ được ưu tiecircn mua lại căn hộ trong chung cư mới trước khi hết quyền sở hữu nhagrave ở tại chung cư cũ Việc baacuten coacute thời hạn lagrave nhằm hạn chế tranh chấp về sau vagrave thuận lợi cho việc xacircy dựng lại đồng bộ caacutec khu chung cư

- Từ một nước đại đa số người dacircn sống trong caacutec khu ổ chuột khu định cư lụp xụp nhếch nhaacutec đến nay 91 người dacircn Singapore sở hữu nhagrave trong đoacute coacute tới 83 người dacircn được sở hữu nhagrave ở giaacute thấp Singapore vagrave Hongkong lagrave hai đất nước nổi tiếng ở chacircu Aacute về việc phaacutet triển vagrave giải quyết tốt vấn đề nhagrave ở xatilde hội cho người dacircn Để coacute được kết quả nagravey từ những năm 1960

12

Singapore đatilde thiết lập những định chế rất quan trọng trong việc quy hoạch vagrave phaacutet triển nhagrave ở giaacute thấp

Higravenh ảnh đocirc thị Singapore - Tại Singapore caacutec tổ chức tư nhacircn tham gia vagraveo xacircy dựng nhagrave ở cho người thu

nhập thấp thường xuyecircn nhận được sự hỗ trợ của nhagrave nước vagrave caacutec thủ tục hagravenh chiacutenh rotilde ragraveng vagrave được thực hiện nhanh choacuteng Để đẩy mạnh caacutec dự aacuten xacircy dựng nhagrave ở cho người coacute thu nhập thấp vấn đề quỹ đất cũng đang lagrave khoacute khăn với caacutec doanh nghiệp bất động sản

Tại Hagraven quốc - Sau 40 năm đocirc thị hoacutea (1970 - 2010) Hagraven Quốc đatilde đạt được những thagravenh tựu

đaacuteng kể xacircy dựng được những khu đocirc thị lớn thu huacutet 88 dacircn số nhưng đồng thời cũng lagravem phaacutet sinh những vấn nạn tiecircu cực của caacutec đocirc thị khổng lồ

-Phaacutet triển đocirc thị vệ tinh Ngay từ năm 1970 Chiacutenh phủ Hagraven Quốc đatilde đưa ra chiến lược phaacutet triển đocirc thị bằng caacutech mở rộng vugraveng đocirc thị song song đoacute lagrave nacircng cấp mở rộng caacutec đocirc thị đatilde coacute Một loạt caacutec thagravenh phố vệ tinh mới coacute quy mocirc vừa vagrave nhỏ lần lượt được xacircy dựng higravenh thagravenh những thagravenh phố coacute tốc độ tăng trưởng cực nhanh Điều nagravey đatilde giuacutep Hagraven Quốc traacutenh khỏi những đổ vỡ lớn magrave caacutec quốc gia khaacutec gặp phải trong tiến trigravenh đocirc thị hoacutea nhanh như ở caacutec nước chacircu Aacute chacircu Phi

- Ưu tiecircn nhagrave ở giaacute rẻ Trong suốt 4 thập niecircn qua Hagraven Quốc đatilde đạt được tỷ lệ phaacutet triển đocirc thị trước đacircy chưa từng coacute nhưng một trong những khoacute khăn chiacutenh trong tiến trigravenh đocirc thị hoacutea tại Hagraven Quốc lagrave thiếu nhagrave ở tiacutenh theo quy mocirc nhagrave ở trecircn tổng số hộ gia đigravenh Do đoacute chiacutenh phủ đatilde nỗ lực tập trung vagraveo việc tăng cường số lượng nhagrave ở cho hộ gia đigravenh coacute thu nhập thấp bằng

4 phương thức + Thứ nhất cung cấp nhagrave ở

cocircng cộng Chiacutenh phủ đatilde đầu tư một số vốn nhất định vagraveo KNHC để đảm traacutech vấn đề phaacutet triển nhagrave ở cho caacutec gia đigravenh coacute thu nhập thấp

+ Thứ hai cugraveng với việc cung cấp nhagrave ở cocircng cộng chiacutenh phủ bắt buộc caacutec chủ đầu tư tư nhacircn cung cấp nhagrave ở giaacute rẻ nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dacircn coacute

thu nhập thấp coacute nhagrave ởTagraveu điện ngầm giuacutep phacircn taacuten lưu lượngphương tiện giao thocircng trecircn đường phố+ Thứ ba lagrave kiểm soaacutet diện tiacutech nhagrave ở Sự hạn chế kiacutech thước nhagrave ở cũng lagrave một điều

cần thiết để giữ mức giaacute phugrave hợp Caacutec nhagrave đầu tư tư nhacircn cũng bị bắt buộc cung cấp caacutec kiểu nhagrave diện tiacutech nhỏ

13

- Phaacutet triển đồng loạt hệ thống giao thocircng Chiacutenh phủ Hagraven Quốc đatilde chuacute trọng phaacutet triển đồng loạt hệ thống giao thocircng gồm tagraveu điện ngầm đường sắt xe buyacutet taxi

Nguồn ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

b Tại Việt Nam- Ở Việt Nam Dacircn số đocirc thị khocircng ngừng gia tăng Năm 1986 lagrave 11870 triệu

người năm 2000 lagrave 18772 triệu người năm 2003 lagrave 20870 triệu người năm 2005 lagrave 22337 triệu người vagrave năm 2007 lagrave 23370 triệu người đưa tỷ lệ đocirc thị hoacutea cả nước từ 19 (1986) lecircn 275 (năm 2007)

- Mạng lưới đocirc thị Việt Nam khocircng ngừng được mở rộng với trecircn 700 đocirc thị trong đoacute coacute 02 đocirc thị đặc biệt 5 đocirc thị loại I 10 đocirc thị loại II 40 đocirc thị loại III 28 đocirc thị loại IV cograven lại lagrave caacutec đocirc thị loại V

- Năm 1998 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt định hướng phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2020 trong đoacute vai trograve của caacutec đocirc thị được xaacutec định lagrave những động lực phaacutet triển chiacutenh trong cocircng cuộc cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea đất nước thực hiện mục tiecircu phaacutet triển đất nước cơ bản thagravenh nước cocircng nghiệp vagraveo năm 2020

- Dưới sự latildenh đạo quản lyacute của Nhagrave nước sự nỗ lực vận động của toagraven xatilde hội chuacuteng ta đatilde coacute những thagravenh tựu quan trọng trong cocircng taacutec phaacutet triển đocirc thị

- Hệ thống đocirc thị quốc gia đatilde coacute sự chuyển biến tiacutech cực cả về lượng cũng như về chất

+ Mạng lưới đocirc thị quốc gia đatilde vagrave đang được phaacutet triển mở rộng từ 629 đocirc thị năm 1999 đến nay đatilde tăng lecircn 754 đocirc thị

+ Về dacircn cư đocirc thị tỷ lệ đocirc thị hoacutea đatilde tăng từ 207 năm 1999 đến nay đạt gần 30 nếu tiacutenh dacircn số nội thị

+ Coacute hai đocirc thị loại đặc biệt lagrave Hagrave Nội vagrave TP Hồ Chiacute Minh đocirc thị loại I tăng thecircm năm đocirc thị trong khi đoacute loại V tăng thecircm 99 đocirc thị

ETHiều nagravey đatilde chứng tỏ mức độ đocirc thị hoacutea đatilde phaacutet triển mạnh ở khu vực caacutec đocirc thị nhỏ lan tỏa trecircn diện rộng vagrave phacircn bố đồng đều hơn trecircn phạm vi cả nước

- Tăng trưởng kinh tế ở khu vực đocirc thị trung bigravenh đạt từ 12 đến 15 cao gấp 15 đến 2 lần so với mặt bằng chung trong cả nước Năm 2007-2009 đạt khoảng từ 8 đến 10(H) Hiện nay nguồn thu đocirc thị nhất lagrave của caacutec thagravenh phố lớn chiếm tỷ lệ 70 trong cơ cấu GDP cả nước Tại một số đocirc thị lớn GDP bigravenh quacircn đầu người đạt hơn 1500 USD như Hagrave Nội khoảng 1500 USDnăm Nha Trang 1779 USDnăm Sự phaacutet triển kinh tế đocirc thị đatilde vagrave đang tạo ra hagraveng triệu việc lagravem cho người lao động goacutep phần quan trọng trong việc duy trigrave sự ổn định vagrave phaacutet triển chung của xatilde hội

- Sự phaacutet triển kinh tế - xatilde hội của đất nước đatilde đem lại những nguồn lực quan trọng cho việc xacircy dựng vagrave cải tạo chỉnh trang diện mạo của caacutec đocirc thị Kiến truacutec vagrave cảnh quan đocirc thị đatilde được caacutec chiacutenh quyền đocirc thị quan tacircm đầu tư phaacutet triển với sự xuất hiện ngagravey cagraveng nhiều caacutec quần thể kiến truacutec mảng đocirc thị hiện đại ứng dụng cocircng nghệ thiết kế xacircy dựng tiecircn tiến của thế giới Tại nhiều đocirc thị đatilde vagrave đang xuất hiện caacutec cocircng trigravenh kiến truacutec cao tầng lagrave những điểm nhấn kiến truacutec đocirc thị coacute chất lượng cao

14

- Mocirc higravenh đầu tư phaacutet triển caacutec khu đocirc thị mới đồng bộ đatilde được nghiecircn cứu nhacircn rộng tại nhiều địa phương trong cả nước sử dụng coacute hiệu quả quỹ đất dagravenh cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời từng bước giải quyết nhu cầu rất lớn của xatilde hội về nhagrave ở

- Hệ thống cocircng trigravenh hạ tầng kỹ thuật vagrave xatilde hội đocirc thị như hệ thống giao thocircng cấp nước thoaacutet nước chiếu saacuteng cacircy xanh thu gom vagrave xử lyacute chất thải rắn vagrave cocircng trigravenh phuacutec lợi cocircng cộng của caacutec đocirc thị được đầu tư xacircy dựng cải tạo vagrave phaacutet triển khaacute nhanh tạo necircn bộ khung cơ bản để caacutec đocirc thị phaacutet triển

- Về cấp nước sạch thời điểm năm 1999 Việt Nam vẫn cograven hơn 70 số dacircn đocirc thị sử dụng nước khocircng bảo đảm vệ sinh đến nay bigravenh quacircn trecircn cả nước 73 số dacircn đocirc thị đatilde được cấp nước sạch Chất lượng phục vụ của giao thocircng cocircng cộng tại caacutec đocirc thị caacutec vugraveng vagrave trecircn cả nước ngagravey cagraveng tốt hơn

- Vấn đề cải thiện điều kiện mocirci trường đocirc thị cũng đatilde được chiacutenh quyền đocirc thị quan tacircm Một số đocirc thị đatilde coacute nhagrave maacutey hoặc trạm xử lyacute nước thải được đầu tư xacircy dựng vagrave đi vagraveo hoạt động Tỷ lệ thu gom chất thải rắn sinh hoạt bigravenh quacircn cả nước đạt khoảng 80 Chuacuteng ta đatilde coacute ba cocircng nghệ trong nước xử lyacute chất thải rắn sinh hoạt đatilde được Bộ Xacircy dựng cấp giấy chứng nhận SERAPHINE ANSINH-ASC MBT-CD

- Cấp điện vagrave chiếu saacuteng đocirc thị được cải thiện rotilde rệt 90 số caacutec tuyến đường trục chiacutenh cấp đocirc thị từ caacutec đocirc thị loại 3 trở lecircn được chiếu saacuteng Dịch vụ cung cấp thocircng tin liecircn lạc phaacutet triển nhanh choacuteng phục vụ tiacutech cực cho caacutec yecircu cầu đặt ra của sự phaacutet triển kinh tế - xatilde hội

- Quốc hội Chiacutenh phủ Bộ Xacircy dựng vagrave caacutec bộ ngagravenh đatilde vagrave đang từng bước hoagraven thiện hệ thống caacutec văn bản quy phạm phaacutep luật về lĩnh vực xacircy dựng vagrave phaacutet triển đocirc thị trong đoacute nhiều văn bản luật lần đầu tiecircn đatilde được nghiecircn cứu xacircy dựng vagrave ban hagravenh như Luật Xacircy dựng năm 2003 Luật Nhagrave ở năm 2005 Luật Kinh doanh bất động sản năm 2006 vagrave đặc biệt lagrave Luật Quy hoạch đocirc thị vừa được Quốc hội thocircng qua thaacuteng 6-2009 Caacutec văn bản luật vagrave hệ thống văn bản dưới luật đatilde thường xuyecircn được ragrave soaacutet điều chỉnh để từng bước đi vagraveo cuộc sống goacutep phần quan trọng trong việc tạo hagravenh lang phaacutep lyacute đầy đủ thocircng thoaacuteng hướng tới sự phaacutet triển bền vững hệ thống đocirc thị Việt Nam

Becircn cạnh những kết quả đạt được việc nacircng cấp đocirc thị ở nước ta vẫn đang cograven gặp rất nhiều vấn đề bất cập

- Tỷ lệ phủ kiacuten quy hoạch chi tiết tại caacutec đocirc thị của cả nước cograven thấp Tỷ lệ trung bigravenh trong cả nước hiện nay lagrave khoảng 45 khocircng đồng đều giữa caacutec đocirc thị vagrave vugraveng miền ETHiều đoacute coacute ảnh hưởng lớn đến việc thu huacutet đầu tư bố triacute nguồn lực phaacutet triển cũng như cocircng taacutec quản lyacute xacircy dựng đocirc thị theo quy hoạch

- Tốc độ tăng trưởng vagrave đocirc thị hoacutea cao tại phần lớn caacutec đocirc thị đatilde dẫn đến sự mất cacircn đối trong khả năng đaacutep ứng của hệ thống cơ sở hạ tầng kỹ thuật đocirc thị Mặc dugrave việc cấp nước sạch đatilde được cải thiện đaacuteng kể nhưng tỷ lệ thất thoaacutet thất thu nước bigravenh quacircn vẫn cao từ 20 đến 30 vừa gacircy thất thoaacutet nguồn tagravei nguyecircn quan trọng vừa giảm nguồn thu cho ngacircn saacutech Tigravenh trạng uacuteng ngập tắc nghẽn giao thocircng tại đocirc thị cograven diễn ra phổ biến Caacutec hồ kecircnh mương socircng ngogravei trong đocirc thị với vai trograve điều hogravea vagrave thoaacutet nước mưa đocirc thị vagraveo mugravea mưa lũ iacutet được quan tacircm bảo vệ

15

- Ocirc nhiễm mocirci trường vẫn đang lagrave vấn đề bức xuacutec nhất vagrave chưa coacute lời giải hữu hiệu Nhiều đocirc thị vẫn cograven luacuteng tuacuteng trong việc tigravem ra nguồn lực đầu tư hệ thống cơ sở hạ tầng thoaacutet nước xử lyacute chất thải rắn giao thocircng đocirc thị

- Cocircng taacutec quản lyacute đocirc thị cograven yếu keacutem Những caacuten bộ đatilde qua đagraveo tạo chuyecircn mocircn lĩnh vực xacircy dựng vagrave phaacutet triển đocirc thị mới chỉ chiếm từ 9 đến 11 ở cấp xatilde phường chưa đaacutep ứng được mức độ đogravei hỏi của khối lượng cocircng việc Mặt khaacutec do lĩnh vực quản lyacute đocirc thị vagrave kinh tế đocirc thị cograven lagrave vấn đề khaacute mới mẻ chuacuteng ta vừa lagravem vừa ruacutet kinh nghiệm để phugrave hợp đặc thugrave của nước ta do đoacute ở nhiều nơi vai trograve của chiacutenh quyền đocirc thị trong việc điều phối caacutec đối tượng vagrave điều tiết nguồn lực tham gia trong quaacute trigravenh phaacutet triển đocirc thị cograven coacute nhiều hạn chế dẫn đến thực tế vẫn cograven phổ biến tigravenh trạng thiếu thocircng tin chồng cheacuteo giữa caacutec lĩnh vực

Triacutech ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ vagrave theo ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

Dự aacuten nacircng cấp đocirc thị tại TPHCMNacircng cấp đocirc thị vagrave vấn đề khocircng gian cocircng cộng trong caacutec khu dacircn cư thu nhập thấp trecircn địa

bagraven Thagravenh phố Hồ Chiacute MinhNội dung cocircng việc thực hiện1 ETHường hẽm Nacircng cao nền hẽm mở rộng hẽm vagrave traacuteng hẽm bằng beton cement vagrave beton

nhựa noacuteng2 ETHặt cống thoaacutet nước Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống cống thoaacutet nước thải vagrave nước mưa tại

khu vực3 Cấp nước Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống cấp nước sinh họat đến từng hộ dacircn4 Cấp điện Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống caacutep điện vagrave trụ điện tại khu vực cung cấp điện

sinh họat đến từng hộ dacircn5 Chiếu saacuteng vĩa hegrave Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống dacircy điện vagrave đặt boacuteng đegraven tại caacutec trụ

đảm bảo chiếu saacuteng trong khu vực6 Nghiecircn cứu bổ sung caacutec dịch vụ hạ tầng xatilde hội (Nhagrave trẻ trường mẫu giaacuteo trạm y tế ) Caacutec bước thực hiệnGiai đoạn 1 bắt đều thi cocircng từ thaacuteng 122004 đến 122005 trong lưu vực Tacircn Hoacutea - Lograve Gốm

(khocircng kể thời gian chuẩn bị đầu tư) Bước 1 sect Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp của tất cả cộng đồng người dacircn trong khu vực dacircn cư thu

nhập thấp cần nacircng cấpsect Lập baacuteo caacuteo nghiecircn cứu Tiền khả thi cho togravean dự aacuten trecircn địa bagraven thagravenh phốsect Tiến hagravenh tham khảo yacute kiến cộng đồng vagrave chuẩn bị kế họach sơ bộ nhu cầu cần nacircng

cấpBước 2sect Chuẩn bị kế họach nacircng cấo hogravean chỉnh coacute thảo luận với cộng đồng chuẩn bị thiết kế kỹ

thuật sơ bộ vagrave sọan thảo hồ sơ thầu cho từng goacutei thầu dự kiếnsect Chuẩn bị tagravei liệu hướng dẫn thực hiệnsect Thu thập số liệu thocircng tin cho đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kế hoạch hagravenh động taacutei

định cưsect Lập nghiecircn cứu khả thi cho giai đoạn 1Bước 3

16

Chuẩn bị thiết kế kỹ thuật chi tiết vagrave hoagraven chỉnh hocirc sơ thầuGiai đoạn 2 Khocircng thời gian chuẩn bị đầu tư bắt đầu từ 062006 đến 062007 trecircn địa bagraven caacutec

quận ngograveai Tacircn Hoacutea - Lograve Gốm Sự tham gia của người dacircn Nguyecircn tắc quan trọng nhất của dự aacuten lagrave sự tham gia tự giaacutec vagrave tiacutech cực của cộng đồng

người dacircn vagraveo tất cả caacutec bước thực hiện dự aacuten Caacutec thagravenh viecircn lagrave hộ gia đigravenh trong dự aacuten đều coacute quyền coacute traacutech nhiệm tham gia vagrave cugraveng hưởng lợi từ dự aacuten khocircng phacircn biệt tigravenh trạng cư truacute

Những lợi iacutech đối với người dacircn sau khi nacircng cấp- Bộ mặt khu dacircn cư thay đổi Cống thoaacutet nước tốt khocircng cograven tigravenh trạng ngập uacuteng ETHường hẽm bằng phẳng ngay ngắn an toagraven xe cứu hỏa cứu thương vagraveo đến tận nơi để

xử lyacute kịp thời khi xảy ra sự cố Khu phố được sạch đẹp vệ sinh hạn chế bệnh tật do mocirci trường sống tốt hơn nhiều sacircn

chơi giải triacute cho trẻ em trong khu vực ETHegraven chiếu saacuteng vagraveo ban đecircm thuận lợi cho đi lại vagrave an ninh khu vực Những hộ gia đigravenh thu nhập thấp coacute nhu cầu coacute nhu cầu sẽ được vay vốn sửa chữa nacircng

cấp nhagrave ở hoặc vay vốn để sản xuất kinh doanh - Tigravenh trạng phaacutep lyacute về nhagrave đất Thocircng qua dự aacuten chiacutenh quyền địa phương sẽ tiến hagravenh nhanh việc cấp giấy chứng nhận

quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở cho tất cả caacutec hộ gia đigravenh coacute đủ điều kiện giuacutep họ lagravem ăn sinh sống

Khi coacute giấy tờ nhagrave đầy đủ kết hợp với cơ sở hạ tầng khu vực hoagraven chỉnh sẽ giuacutep cho giaacute trị nhagrave đất của người dacircn trong khu vực dự aacuten gia tăng Việc mua baacuten cầm cố thế chấp đều thuận lợi dễ dagraveng vagrave khocircng khocircng bị eacutep giaacute khi coacute nhu cầu chuyển nhượng

Coacute giấy chứng nhận quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở lagrave một trong những nội dung quan trọng để xem xeacutet việc nhập hộ khẩu cho caacutec thagravenh viecircn trong hộ gia đigravenh chưa coacute hộ khẩu

Coacute giấy chứng nhận quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở sẽ giuacutep cho caacutec hộ gia đigravenh coacute đủ điều kiện tiếp cận với caacutec khoản vay latildei suất phugrave hợp để coacute vốn lagravem ăn hoặc mở rộng sản xuất kinh doanh goacutep phần tăng thecircm thu nhập

Việc học hagravenh của caacutec chaacuteu y tế vagrave caacutec dịch vụ cocircng cộng khaacutec đều thuận lợi ETHồng thời chiacutenh quyền địa phương quản lyacute người dacircn tốt hơn

- Khi mở rộng hẽm coacute một số hộ bị mất hoagraven toagraven nhagrave- đất hoặc khi diện tiacutech nhagrave - đất sau khi giải tỏa nhỏ hơn 15 m2 thigrave phải di dời vagrave được

ETHược bồi thường bằng tiền đối với nhagrave đất bị thu hồi với giaacute thay thế phugrave hợp với giaacute chuyển nhượng thực tế vagrave caacutec khoản hỗ trợ khaacutec Việc di dời sẽ được chiacutenh quyền địa phương thocircng baacuteo chi tiết

Hộ bị di dời coacute thể nhận tiền hoặc đăng kyacute một căn hộ chung cư hoặc một nền nhagrave coacute hạ tầng

dự kiến đến năm 2020 dacircn số thagravenh phố khoảng 10 triệu người (trong đoacute khống chế khoảng 6 triệu dacircn nội thị) vagrave với hơn 2 triệu khaacutech vatildeng lai

Quy hoạch kiến truacutec cảnh quan đocirc thị

Cải tạo caacutec khu nội thagravenh cũ phải bảo đảm giữ gigraven tocircn tạo caacutec di sản văn hoacutea lịch sử caacutec cocircng trigravenh kiến truacutec coacute giaacute trị cải tạo vagrave nacircng cấp cơ sở hạ tầng di chuyển nhagrave ở trecircn vagrave ven kecircnh rạch

17

tăng thecircm diện tiacutech cacircy xanh caacutec cocircng trigravenh phục vụ cocircng cộng di dời ra ngoại thagravenh những cơ sở cocircng nghiệp tiểu thủ cocircng nghiệp gacircy ocirc nhiễm di dời chợ vagrave kho tagraveng khocircng cograven phugrave hợp từng bước cải thiện mocirci sinh mocirci trường đocirc thị

Caacutec khu mới được xacircy dựng theo hướng hiện đại văn minh bền vững chuacute trọng phaacutet triển hệ thống cacircy xanh cocircng viecircn mặt nước tổ chức caacutec khu đocirc thị mới theo hướng coacute cơ sở hạ tầng hiện đại đồng bộ tăng tỷ lệ trung bigravenh tầng cao triệt để khai thaacutec khocircng gian ngầm vagrave trecircn khocircng mật độ xacircy dựng thấo ưu tiecircn đất cho khocircng gian thocircng thoaacuteng xacircy dựng caacutec khu sản xuất caacutec trung tacircm thương mại dịch vụ đagraveo tạo vagrave nghiecircn cứu khoa học caacutec khu nghỉ ngơi giải triacute đaacutep ứng nhu cầu vật chất vagrave tinh thần ngagravey cagraveng cao của nhacircn dacircn

Quy hoạch caacutec khu chức năng

Khu dacircn cư Được phacircn bố tại khu vực nội thagravenh hiện hữu nội thagravenh phaacutet triển vagrave ngoại thagravenh

Về nội thagravenh hiện hữu (12 quận cũ) coacute diện tiacutech 14134 ha dacircn số giữ mức từ 36 - 4 triệu người chỉ tiecircu bigravenh quacircn đất đocirc thị từ 35 - 40 m2người Nội thagravenh hiện hựu cần chỉnh trang cải thiện điều kiện ở sinh hoạt vagrave lagravem việc của cư dacircn giảm mật độ xacircy dựng nacircng tầng cao trung bigravenh hiện nay từ 14 tầng lecircn 24 tầng nacircng cấp cơ sở hạ tầng đocirc thị xử lyacute tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường trả lại khocircng gian xanh sạch tocircn tạo vagrave giữ gigraven di sản lịch sử - văn hoacutea cocircng trigravenh kiến truacutec coacute giaacute trị (hiện đatilde xaacutec định 108 cơ sở cần phải bảo tồn)

Về nội thagravenh phaacutet triển mới (gồm caacutec quận mới) coacute diện tiacutech 30000 ha với số dacircn 22 - 24 triệu người chỉ tiecircu đất đocirc thị 110 m2người (gấp 25 lần nội thagravenh cũ) Vugraveng đocirc thị nagravey cơ sở hạ tầng được xacircy dựng theo hướng hiện đại đồng bộ dagravenh nhiều đất cho cơ sở nghiecircn cứu khoa học giaacuteo dục nghỉ ngơi giải triacute mặt nước cocircng viecircn cacircy xanh khu nhagrave ở cơ sở sản xuất khocircng ocirc nhiễm

Về ngoại thagravenh dacircn số từ 3 - 4 triệu người trong đoacute dacircn số nocircng thocircn lagrave 07 triệu người

Nhigraven chung nhu cầu đất đocirc thị đến năm 2005 lagrave 26000 ha vagrave đến năm 2020 dự kiến tăng lecircn khoảng 90000 haBố triacute cocircng nghiệp Xacircy dựng nhiều khu cocircng nghiệp trecircn quỹ đất 6000 ha thu huacutet 20 lực lượng lao động ưu tiecircn cocircng nghiệp coacute hagravem lượng cocircng nghệ cao iacutet ocirc nhiễm mocirci trường (caacutec khu cocircng nghiệp hiện coacute gần 2000 ha)

Hệ thống trung tacircm dịch vụ của thagravenh phố được tổ chức theo hướng đa trung tacircm bao gồm trung tacircm hagravenh chiacutenh thương mại ngacircn hagraveng văn hoacutea bố triacute tại quận 1 quận 3 quận 5 quận 10 quận Bigravenh Thạnh vagrave mở rộng về Thủ Thiecircm (quận 2) với diện tiacutech khoảng 1700 ha Bố triacute caacutec trung tacircm khu vực tại caacutec cửa ngotilde thagravenh phố như khu A Nam Sagravei Gograven quận 9 quận 12 huyện Bigravenh Chaacutenh

Caacutec trung tacircm chuyecircn ngagravenh Gồm caacutec trung tacircm đagraveo tạo nghiecircn cứu khoa học y tế văn hoacutea thể dục - thể thaohiện coacute được nacircng cấp mở rộng vagrave xacircy dựng mới phugrave hợp với quy hoạch của thagravenh phố trong đoacute coacute khu Đại học Quốc gia (Thủ Đức) 800 ha khu thể dục - thể thao Rạch Chiếc 400 ha khu lịch sử - văn hoacutea - du lịch 400 ha

18

Hệ thống cocircng viecircn cacircy xanh Khai thaacutec cảnh quan socircng Sagravei Gograven socircng Đồng Nai vagrave caacutec socircng rạch lớn khaacutec Bảo tồn caacutec cocircng viecircn hiện hữu (235 ha) cải tạo kecircnh rạch tăng chỉ tiecircu cacircy xanh vugraveng nội thagravenh (2m2người) nội thagravenh mới vagrave đocirc thị ngoại thagravenh (17m2người) Tạo caacutec hồ chứa nước lớn khai thaacutec kecircnh rạch tự nhiecircn higravenh thagravenh caacutec vagravenh đai hagravenh lang xanh bảo tồn rừng tai Cần Giờ Củ Chi Bigravenh Chaacutenh

Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật

Về giao thocircng

Chỉ tiecircu đất giao thocircng bigravenh quacircn 20 - 25m2người khoảng 25 quỹ đất đocirc thị (hiện nay lagrave 12) để ngoagravei hệ thống đường bộ sẽ xacircy dựng hệ thống xe buyacutet xe điện baacutenh sắt (ngầm trecircn cao) đảm bảo vận chuyển hagravenh khaacutech cocircng cộng đạt 50 năm 2020 (hiện nay chưa đến 5)

Đối với đường bộ phải hoagraven chỉnh caacutec tuyến vagravenh đai trục giao thocircng hướng ngoại kết hợp với caacutec cocircng trigravenh đầu mối caacutec nuacutet giao thocircng vagrave bến xe liecircn tỉnh ở caacutec vugraveng ven đocirc gồm đường vagravenh đai ngoagravei (xa lộ vagravenh đai) trục đường cao tốc dự kiến xacircy dựng từ Thủ Thiecircm nối sang quốc lộ 51 (Đồng Nai Bagrave Rịa - Vũng Tagraveu) xa lộ Hagrave Nội quốc lộ 1A cũ vagrave quốc lộ 1A mới đi Biecircn Hogravea vagrave caacutec tỉnh miền Tacircy quốc lộ 13 quốc lộ 22 đi Bigravenh Dương vagrave Tacircy Ninh tỉnh lộ 12 15 16 gắn kết nội - ngoại ocirc thagravenh phố vagrave caacutec tỉnh xung quanh tỉnh lộ 10 15 đi Đức Hogravea Cần Giuộc - Long An đường Vĩnh Phước đi Cần Giờ gắn với caacutec đường vagravenh đai đường trục ngoagravei thagravenh phố

Mở rộng nacircng cấp caacutec trục đường giao thocircng chiacutenh hiện coacute đồng thời xacircy dựng caacutec nuacutet giao thocircng quan trọng vagrave hệ thống tiacuten hiệu nối mạng từ caacutec nuacutet về trung tacircm điều khiển giao thocircng của thagravenh phố bố triacute đều khắp hệ thống caacutec batildei đậu xe caacutec điểm đầu điểm cuối vagrave điểm dừng của mạng lưới xe buyacutet đảm bảo cự li trung bigravenh từ caacutec khu chức năng đến caacutec điểm đỗ trecircn caacutec tuyến vận tải cocircng cộng khoảng từ 500 - 600 m

Xacircy dựng hoagraven chỉnh vagrave hiện đại hệ thống đường tại caacutec khu phaacutet triển mới kết hợp đồng bộ với caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kỹ thuật khaacutec cải tạo nacircng cấp mở rộng cầu Sagravei Gograven cầu Đồng Nai cầu Bigravenh Lợi cầu Bigravenh Triệu cầu Bigravenh Phước cầu Phuacute Cường (nối Củ Chi với Thủ Dầu Một) vagrave một số cầu khaacutec xacircy dựng một số cầu qua socircng Sagravei Gograven như tại Phuacute Mỹ nối đường Bigravenh Thuận qua Caacutet Laacutei (quận 2) để kheacutep kiacuten với vagravenh đai ngoagravei (xa lộ vagravenh đai) tại Thủ Thiecircm xacircy cầu vagrave đường hầm nối quận 1 với Thủ Thiecircm tại An Phuacute (quận 2) nối qua Thanh Đa (Bigravenh Thạnh) tại Thanh Đa nối qua Thủ Đức xacircy cầu Bigravenh Lợi mới để kheacutep kin vagravenh đai trong cầu An Phuacute Đocircng nối quận 12 với quận Thủ Đức Xacircy dựng caacutec cầu qua socircng Đồng Nai như tại quận 9 nối đường cao tốc sang Long Thagravenh vagrave đường vagravenh đai ngoagravei nối sang Nhơn Trạch Trecircn socircng Soagravei Rạp tại Long Thới (Nhagrave Begrave) nối đường cao tốc phiacutea Nam đi Cần Thơ qua socircng Lograveng Tagraveu đi Nhơn Trạch (Đồng Nai) vagrave một số cầu trecircn những socircng rạch khaacutec

Đối với đường sắt xacircy dựng hệ thống đường sắt gắn với mạng lưới đường sắt quốc gia đi caacutec hướng Lộc Ninh miền Tacircy miền Trung vagrave tỉnh Bagrave Rịa - Vũng Tagraveu Xacircy dựng ga tagraveu chiacutenh ở An Bigravenh (Bigravenh Dương) một số ga hagravenh khaacutech trung tacircm ở Bigravenh Triệu (Thủ Đức) ở Tacircn Kiecircn (Bigravenh Chaacutenh) vagrave Thủ Thiecircm (quận 2)Ga Hogravea Hưng sẽ chuyển thagravenh ga đường sắt nội đocirc Xacircy dựng hệ thống giao thocircng đường sắt nội đocirc theo giải phaacutep đi ngầm trecircn cao hoặc trecircn mặt đất nhưng phải đảm bảo mỹ thuật an toagraven vagrave phugrave hợp với khả năng tagravei chiacutenh an ninh vagrave quốc phograveng

19

Đối với đường thủy hạn chế việc mở rộng phaacutet triển cảng trong nội thagravenh cũ như cảng Sagravei Gograven Bến Ngheacute Tacircn Thuận Ba Son xacircy dựng caacutec cảng Hiệp Phước vagrave Cần Giờ để đaacutep ứng nhu cầu vận tải đường thủy caacutec cụm cảng coacute thể tiếp nhận 60 - 70 triệu tấn hagraveng hoacuteanăm Từng bước cải tạo caacutec cảng nội thagravenh phục vụ du lịch trecircn socircng

Tăng cường khai thaacutec tuyến đường thủy caacutec socircng Soagravei Rạp Cacircy Khocirc Cần Giuộc xacircy dựng caacutec cảng socircng ở Phuacute Định Cacircy Khocirc Tacircn Tuacutec Cần Giuộc với cocircng suất trecircn một triệu tấn hagraveng hoacuteanăm duy trigrave một số cảng socircng nhỏ ở socircng Đồng Nai Nhagrave Begravetrong giai đoạn năm 2005-2010 từng bước di chuyển cảng Bigravenh Đocircng vagrave hệ thống bến batildei dọc cảng về cảng mới cải tạo vagrave phục hồi caacutec tuyến kecircnh vagravenh đai vừa kết hợp vận tải vừa giải quyết thoaacutet nước mưa xacircy dựng cảng phục vụ quốc phograveng ở phiacutea Nam thagravenh phố

Đối với hagraveng khocircng nacircng cấp hoagraven thiện sacircn bay Tacircn Sơn Nhất để coacute thể đoacuten 12 triệu hagravenh khaacutech mỗi năm vagrave xacircy dựng sacircn bay Long Thagravenh - Đồng Nai coacute tải trọng 20 - 30 triệu tấn hagravenh khaacutechnăm

Về kỹ thuật mocirci trường đất đai

Cải tạo xacircy dựng hệ thống thoaacutet nước mưa trong đoacute tại khu vực nội thagravenh cũ vận sử dụng hệ thống cống thoaacutet nước mưa - nước bẩn tại khu xacircy dựng mới sử dụng hệ thống kiacuten thoaacutet nước mưa nước bẩn riecircng kết hợp sử dụng hệ thống thoaacutet nước hở gồm caacutec socircng kecircnh rạch hồ chứa

Cải tạo xacircy dựng hệ thống hồ điều hogravea kết hợp với việc tạo cảnh quan vagrave cacircn bằng cục bộ nền xacircy dựng đocirc thị vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

Xacircy dựng caacutec đường ven socircng rạch tại caacutec khu nội thagravenh kết hợp xacircy kegrave vagrave trồng cacircy xanh

Về cấp nước

Nhu cầu cấp nước đến năm 2010 lagrave 2800000 m3ngagravey đecircm vagrave đến năm 2020 lagrave 3635000 m2ngagravey đecircmChỉ tiecircu cấp nước sinh hoạt đến năm 2010 khoảng 150- 180 liacutetngườingagravey với 90 - 95 số dacircn đocirc thị được cấp nước sạch vagrave đến năm 2020 lagrave 180 - 200 liacutetngườingagravey với 95-100 số dacircn đocirc thị được cấp nước sạch

Khai thaacutec hợp lyacute caacutec nguồn nước mặt socircng Sagravei Gograven socircng Đồng Nai vagrave kecircnh Đocircng Củ Chi kết hợp khai thaacutec nước dưới mặt đất tại khu vực Hoacutec Mocircn vagrave vugraveng Bigravenh Hưng (Bigravenh Chaacutenh) ở mức độ hạn chế

Quy hoạch cải tạo hệ thống cũ vagrave xacircy dựng hệ thống mới nhằm hoagraven chỉnh mạng lưới đường ống phacircn phối nước tại khu vực nội thagravenh cũ nội thagravenh phaacutet triển

Về cấp điện

Nguồn cung cấp điện cho thagravenh phố được cacircn đối trong mạng lưới điện quốc gia

20

Cải tạo vagrave xacircy dựng caacutec tuyến 500 kV 220 kV 22 kV vagrave caacutec trạm biến aacutep hiện đại đảm bảo an togravean trong sử dụng vagrave mĩ quan thagravenh phố

Cải tạo nacircng cấp trạm 500 kV Phuacute Lacircm xacircy dựng thecircm caacutec trạm 500 kV ở Nhagrave Begrave Caacutet Laacutei (quận 2) vagrave Bigravenh Chiểu (quận Thủ Đức)

Về thoaacutet nước bẩn vagrave vệ sinh đocirc thị

Cải thiện từng bước vấn đề ocirc nhiểm trecircn caacutec kecircnh rạch bằng caacutec giải phaacutep xử lyacute cục bộ chất thải cải tạo vagrave nacircng cao cocircng lực thoaacutet nước caacutec kecircnh rạch để tự lagravem sạch

Tăng cường giải phaacutep xử lyacute cục bộ nước thải cả hai khu vực nội thagravenh cũ vagrave nội thagravenh mới Tại khu vực nội thagravenh cũ xacircy dựng tuyến cống bao để taacutech đại bộ phận nước thải đến nơi xử lyacute

Xacircy dựng caacutec nhagrave maacutey xử lyacute nước thải tập trung lớn caacute hướng Nhagrave Begrave Vĩnh Lộc Cacircầ Giuộc Caacutet Laacutei vagrave những điểm thiacutech hợp khaacutec

Cải tạo vagrave xacircy dựng batildei chocircn raacutec Đocircng Thạnh Gỏ Caacutet vagrave khu xử lyacute nước Đa Phước Vĩnh Lộc đảm bảo đến năm 2020 100 raacutec thải của thagravenh phố được thu gom vagrave xử lyacute bằng cocircng nghệ hiện đại

Nguồn Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh 30 năm xacircy dựng vagrave phaacutet triển Phan Xuacircn Biecircn - Trần Nhu NXB Giaacuteo dục 2005

II7 Vấn đề tham vấn cộng đồng trong nacircng cấp đocirc thị4 Khaacutei niệmTham vấn cộng đồng lagrave việc một cộng đồng được tham khảo về yacute kiến thaacutei độ vagrave những mối

quan tacircm của họ về một kế hoạch phaacutet triển nagraveo đoacute trong tiến trigravenh lập kế hoạch Đacircy lagrave cơ hội cho mọi người coacute thể bagravey tỏ yacute kiến của họ bằng caacutech nagravey họ coacute thể ảnh hưởng đến caacutec việc ra quyết định Hiện nay đatilde coacute quy chế buộc phải coacute sự tham gia yacute kiến người dacircn trong tiến trigravenh lập kế hoạch vagrave ra quyết định

5 Những việc cần tham gia yacute kiến cộng đồngo Tham gia đoacuteng goacutep yacute kiến cocircng sức kiến thức đất đai vagrave tiền ( tự nguyện hiến đất mở

rộng)o Tham gia ra quyết định như khu vực dacircn cư của migravenh coacute necircn tham gia vagraveo dự aacuten hay

khocircngo Dự aacuten nacircng cấp hay khocircng necircn mở rộng hẻm tới mức nagraveo mặt hẻm trải nhựa hay traacutem

becirc tocircng chọn nguồn nguyecircn vật liệuhellip Tham gia giaacutem saacutet quaacute trigravenh thực hiện dự aacuten3Caacutec bước tham vấn cộng đồngTham vấn cộng đồng - một tiến trigravenh gồm 6 bước- 1048713 Bước 1 Xaacutec định caacutec mục tiecircu của cocircng- Để lagravem gigrave Nhằm tigravem hiểu thaacutei độ hay hagravenh động của chiacutenh quyền địa phương vagrave cộng

đồng thocircng qua những phản hồi về bản phaacutec thảo kế hoạch hay tạo cơ hội cho cộng đồng lựa chọn một dự aacuten phaacutet triển nagraveo đoacute dẫn đến sự đồng thuận vagrave cugraveng thực hiện

- 1048713 Bước 2 Chọn lựa phương phaacutep lấy yacute kiến cộng đồng

21

- Xem xeacutet một loạt caacutec phương phaacutep vagrave chọn lựa phương phaacutep nagraveo thiacutech hợp nhất với mục tiecircu vagrave tiếp cận đuacuteng đối tượng

- 1048713 Bước 3 Xaacutec định caacutec nhoacutem dacircn sẽ bị ảnh hưởng bởi hoạt động cụ thể của dự aacuten- Xaacutec định ranh đầu tư đến đacircu đồng thời xaacutec định nhoacutem dacircn cư nagraveo sẽ tham gia vagraveo tiến

trigravenh tư vấn Đoacute lagrave ở địa bagraven nagraveo đặc điểm của những người tham gia như nocircng dacircn phụ nữ tuổi taacutec vv

- 1048713 Bước 4 Chuẩn bị kế hoạch chi tiết- Bao gồm việc xaacutec định- - Caacutec mục tiecircu đatilde được xaacutec định lagrave gigrave- - Sử dụng phương phaacutep thiacutech hợp nagraveo- - Caacutec nhoacutem cộng đồng nagraveo bị ảnh hưởng- - Xacircy dựng nội dung sơ bộ để lấy yacute kiến cộng đồng (biểu mẫu phiếu khảo saacutet)- - Tổ chức như thế nagraveo (thời gian địa điểm người điều hagravenhhellip)- 1048713 Bước 5 Thực hiện phương phaacutep lấy yacute kiến- Bước nagravey được thực hiện căn cứ trecircn kế hoạch chi tiết đatilde vạch ra- Họp cộng đồng cử người coacute uy tiacuten vagrave được tập huấn nắm rotilde nội dung kế hoạch đứng ra

hướng dẫn coacute người gợi yacute vagrave necircu vấn đề ghi cheacutep biecircn bản thocircng qua vagrave biểu quyết- Lấy yacute kiến bằng phiếu Tư vấnchiacutenh quyền địa phươngChủ đầu tư đứng ra chuẩn bị nội

dung hướng dẫn cho Đại diện cộng đồng phaacutet phiếu vagrave thu hồi- 1048713 Bước 6 Đưa yacute kiến phản hồi của cộng đồng vagraveo tiến trigravenh ra quyết định- Phacircn tiacutech caacutec thocircng tin nhận được vagrave cacircn nhắc giaacute trị của chuacuteng xem thocircng tin nagraveo cần

đưa vagraveo bản phaacutec thảo đề aacutenbull Caacutec becircn liecircn quan- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan lagrave tất cả những người những tổ chức coacute traacutech nhiệm vagrave lợi

iacutech liecircn quan đến hoạt động một vấn đề cụ thể- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan cograven bao gồm những nhagrave ra quyết định cũng như những

người bị ảnh hưởng bởi một quyết định- Cộng đồng lagrave một trong số caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan chịu taacutec động bởi caacutec quyết định

lập kế hoạch phaacutet triểnIII Caacutec bước thực hiện nacircng cấp đocirc thị31 Bước 1 Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp vagrave lập kế hoạch nacircng cấp cộng đồng (CUP sơ bộ)311 Khảo saacutet thực địa (thời gian thực hiện 3 thaacuteng)312 Khảo saacutet địa chất địa higravenh (25 thaacuteng)313 Lập phương aacuten quy hoạch sơ bộ (3 thaacuteng)314 Tham vấn cộng đồng thống nhất phương aacuten quy hoạch315 Thoả thuận quy hoạch giao thocircng caacutec tuyến hẻm với caacutec quận (1 thaacuteng)316 Lập CUPs sơ bộKhảo saacutet kinh tế - xatilde hội (2 thaacuteng)32 Bước 2 Lập thiết kế cơ sở CUPs hoagraven chỉnh RAP vagrave ĐTM321 Lập thiết kế cơ sở (3 thaacuteng)s(ii) Khai toaacuten chi phiacute đầu tư(iii) Trigravenh duyệt thiết kế cơ sở(iv) Thoả thuận đấu nối hạ tầng kỹ thuật vagrave phograveng chaacutey chữa chaacutey (PCCC) (3 thaacuteng)322 Lập CUPs hoagraven chỉnh (5 thaacuteng)- Tư vấn tổ chức họp CĐ lấy yacute kiến caacutec caacute nhacircn tổ chức coacute liecircn quan về phương aacuten thiết kế

đoacuteng goacutep kinh phiacute thực hiện dự aacuten phương aacuten di dời taacutei định cưhellip

22

- Điều tra kinh tế xatilde hội vagrave đưa ra caacutec toacutem tắt về qui mocirc khu vực nacircng cấp tigravenh higravenh kinh tế xatilde hội khu vực nacircng cấp

323 Lập RAP (6 thaacuteng)- Điều tra caacutec hộ bị ảnh hưởng + Điều tra về số hộ bị ảnh hưởng diện tiacutech nhagrave đất bị ảnh hưởng sau đoacute sẽ chiết tiacutenh cụ thể

diện tiacutech bị ảnh hưởng của từng căn nhagrave để đưa vagraveo bảng khảo saacutet (phục vụ lập RAP) của từng hộ gia đigravenh với bản vẽ tỉ lệ 1200 rất chi tiết

- Khảo saacutet kinh tế - xatilde hội (Bảng hỏi xin xem phụ lục 4)+ Khảo saacutet tổng thể hiện trạng toagraven khu về quy mocirc hộ gia đigravenh tigravenh trạng cư truacute việc lagravem vagrave

thu nhập tigravenh trạng nhagrave ở- Đaacutenh giaacute mức bồi thường- Đaacutenh giaacute về mức bồi thường nhagrave đất- Đề xuất caacutec khu TĐC324 Lập ĐTM (6 thaacuteng)325 Lập CEMP- Mocirc tả điều kiện mocirci trường vagrave xaacutec định caacutec vấn đề về mocirci trường magrave cộng đồng đang gặp

phải vagrave được xếp hạng theo tiến trigravenh tham gia nhiều phiacutea- Đaacutenh giaacute caacutec phương aacuten thay thế nhằm giải quyết caacutec vấn đề trecircn vagrave tigravem giải phaacutep thiacutech hợp- Xaacutec định caacutec nhu cầu về cơ sở hạ tầng (tuyến cống chiacutenh hệ thống thu gom raacutec cấp thagravenh phố

hellip) để hỗ trợ hiệu quả cho cấp cộng đồng- Đề nghị caacutec biện phaacutep giảm thiểu taacutec động cần được thực hiện ở cấp cộng đồng vagrave caacutec điều

chỉnh cho cơ sở hạ tầng vagrave dịch vụ cơ bản cấp thagravenh phố nhằm hỗ trợ cho caacutec biện phaacutep giảm thiểu nagravey Caacutec biện phaacutep giảm thiểucaacutec hiệu chỉnh nagravey cần được phản aacutenh vagrave hạch toaacuten đủ vagraveo thiết kế kỹ thuật vagrave baacuteo caacuteo đầu tư

- Xaacutec định caacutec cơ cấu thể chế tại cấp cộng đồng nhằm xacircy dựng vận hagravenh vagrave bảo dưỡng tiểu dự aacuten bao gồm caacutec hagravenh động giảm thiểu taacutec động bất lợi

- Xacircy dựng chương trigravenh quan trắc coacute sự tham gia của cộng đồngTham vấn vagrave phổ biến thocircng tin326 Chuẩn bị EMP-Caacutec biện phaacutep giảm thiểu-Tăng cường thể chế vagrave đagraveo tạo-Quan trắc mocirci trường33 Bước 3 Lập thiết kế chi tiết vagrave hồ sơ mời thầu331 Lập thiết kế chi tiết (3 thaacuteng)332 Hồ sơ mời thầu xacircy lắp- Phaacutet hagravenh hồ sơ yecircu cầu- Chuẩn bị hồ sơ đề xuất- Đaacutenh giaacute hồ sơ đề xuất- Trigravenh duyệt thẩm định vagrave phecirc duyệt kết quả chỉ định thầu- Thương thảo hoagraven thiện vagrave kyacute kết hợp đồng34 Bước 4 Bồi thường vagrave giải phoacuteng mặt bằng (12 thaacuteng)341 Tuyecircn truyền vận động dacircn hiến đất(i) Lập hồ sơ thực hiện bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư(ii) Thagravenh lập Hội đồng bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư của dự aacuten (HĐBTGPMB)(iii) Bagraven giao ranh mốc(iv) Lập phương aacuten PATT

23

(v) Họp dacircn cocircng bố phương aacuten tổng thể(vi) Quyết định thu hồi đất(vii) Giải quyết khiếu nại đối với quyết định thu hồi đất(viii) Đo vẽ thu thập thocircng tin phaacutep lyacute nhagrave đất(ix) Aacutep giaacute bồi thường(x) Bagraven giao mặt bằng thi cocircng xacircy lắp35 Bước 5 Thi cocircng xacircy lắp351 Đấu thầu thi cocircng (quy trigravenh thời gian tuyển chọn nhagrave thầu)352 Chia địa bagraven theo phường để thi cocircng36 Bước 6 Tổ chức thi cocircng(ii) Tư vấn thiết kế(iii) Tư vấn giaacutem saacutet(iv) Chiacutenh quyền địa phương(v) Giaacutem saacutet cộng đồng(vi) Nhagrave thầu thi cocircng37 Bước 7 Nghiệm thu quyết toaacuten vagrave bagraven giao cocircng trigravenh371 Nghiệm thu bagraven giao cocircng trigravenh- Nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng phải tự tổ chức nghiệm thu caacutec cocircng việc xacircy dựng đặc biệt caacutec

cocircng việc bộ phận bị che khuất Bộ phận cocircng trigravenh caacutec hạng mục cocircng trigravenh vagrave cocircng trigravenh trước khi yecircu cầu chủ đầu tư nghiệm thu Đối với những cocircng việc xacircy dựng đatilde được nghiệm thu nhưng chưa thi cocircng ngay thigrave trước khi thi cocircng xacircy dựng phải nghiệm thu lại Đối với cocircng việc giai đoạn thi cocircng xacircy dựng sau khi nghiệm thu được chuyển nhagrave thầu khaacutec thực hiện tiếp thigrave phải được nhagrave thầu đoacute xaacutec nhận nghiệm thu

- Chủ đầu tư coacute traacutech nhiệm tổ chức nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng kịp thời sau khi coacute phiếu yecircu cầu nghiệm thu của nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng Nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng được phacircn thagravenh

+ Nghiệm thu từng cocircng việc xacircy dựng trong quaacute trigravenh thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu bộ phận cocircng trigravenh xacircy dựng giai đoạn thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu hoagraven thagravenh hạng mục cocircng trigravenh cocircng trigravenh xacircy dựng để đưa vagraveo sử dụng- Caacutec hạng mục cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh vagrave cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh chỉ được

pheacutep đưa vagraveo sử dụng sau khi được chủ đầu tư nghiệm thu372 Quyết toaacuten- Chủ đầu tư lập hồ sơ quyết toaacuten baacuteo caacuteo chủ quản đầu tư sau khi cocircng trigravenh hoagraven thagravenh- Hồ sơ quyết toaacuten gồm 37Sổ tay hướng dẫn thực thi+ Tờ trigravenh xin phecirc duyệt hồ sơ quyết toaacuten+ Caacutec hồ sơ thanh toaacuten từng giai đoạn+ Bản tổng hợp giaacute trị quyết toaacuten cocircng trigravenh+ Caacutec văn bản liecircn quan38 Bước 8 Duy tu vagrave bảo dưỡng cocircng trigravenhĐối với chi phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec đường hẻm hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng họng

nước cứu hỏa thigrave Ngacircn saacutech sẽ cấp phaacutet hoagraven toagraven vagrave giao cho một số cơ quan đơn vị chức năng thực hiện như sau

- Phograveng Quản lyacute đocirc thị quậnhuyện sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute caacutec đường hẻm- Cocircng ty Thoaacutet nước sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute hệ thống thoaacutet nước- Cocircng ty Chiếu saacuteng cocircng cộng sẽ quản lyacute hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng ở caacutec con hẻm

24

- Đơn vị Phograveng chaacutey chữa chaacutey sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec họng cứu hoả

- Vận hagravenh vagrave bảo dưỡng hệ thống cấp nước sẽ được caacutec Cocircng ty Cấp nước đảm nhiệm Phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng được ghi trong hoaacute đơn tiền nước

III Những vấn đề phaacutet sinh trong nacircng cấp đocirc thịIV1 Quy hoạch đocirc thị chưa phugrave hợp với yecircu cầu bảo vệ mocirci

trường - Quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute tương đối nhanh đatilde coacute những ảnh hưởng đaacuteng kể đến mocirci

trường vagrave tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn đến sự cacircn bằng sinh thaacutei+ Tagravei nguyecircn đất bị khai thaacutec triệt để để xacircy dựng đocirc thị lagravem giảm diện tiacutech cacircy xanh

vagrave mặt nước gacircy ra uacuteng ngập+ Đất nocircng nghiệp bị chiếm dụng ảnh hưởng đến vấn đề an toagraven lương thực quốc gia

vagrave đời sống nhacircn dacircn+ Nguồn tagravei nguyecircn nước bị suy + Lượng chất thải gia tăng nhanh choacuteng trong đoacute chất thải nguy hại ngagravey cagraveng nhiều+Bugraveng nổ giao thocircng cơ giới gacircy ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute vagrave tiếng ồn nghiecircm

trọng+ Aacutep lực đaacuteng kể về nhagrave ở vagrave vệ sinh mocirci trường higravenh thagravenh caacutec khu nhagrave ổ chuột

vagrave khu nghegraveo đocirc thị- Những nguyecircn nhacircn chiacutenh của tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường tại caacutec đocirc thị+ Caacutec vấn đề mocirci trường chưa được đề cập đầy đủ vagrave quan tacircm đuacuteng mức trong quy

hoạch xacircy dựng đocirc thị+ Vấn đề cơ sở hạ tầng kỹ thuật đocirc thị hệ thống thoaacutet nước thu gom vagrave xử lyacute raacutec

xử lyacute nước thải giảm ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn chưa được chuacute yacute đuacuteng mức + Cocircng taacutec triển khai thực hiện cho đến nay vẫn cograven chậm chưa hiệu quả vagrave chưa

chứng tỏ được tầm quan trọng của việc bảo vệ mocirci trường trong quy hoạch xacircy dựng đocirc thị

+ Chưa coacute caacutec biện phaacutep hữu hiệu trong chỉ đạo vagrave quản lyacute quy hoạch xacircy dựng Tigravenh trạng xacircy dựng lộn xộn tại caacutec đocirc thị lớn lagrave một vấn đề bức xuacutec đogravei hỏi

những biện phaacutep quản lyacute cấp baacutech vagrave hiệu quả nếu khocircng caacutei giaacute phải trả cho việc giải quyết hậu quả mocirci trường sẽ lagrave vocirc cugraveng lớn Cocircng taacutec quản lyacute quy hoạch xacircy dựng lagrave bước tiếp theo vagrave cụ thể hoaacute của cocircng taacutec lập quy hoạch xacircy dựng đocirc thị một yếu tố then chốt trong việc xacircy dựng caacutec đocirc thị bền vững vagrave hoagrave hợp với mocirci trường

IV2 Gia tăng dacircn số đocirc thị vagrave vấn đề di dacircnDacircn số tăng chậm hoặc cacircn đối với sự phaacutet triển sẽ goacutep phần quan trọng vagraveo thuacutec đẩy

nền kinh tế phaacutet triển cho pheacutep tăng tiacutech luỹ cả vốn vật chất kỹ thuật vagrave nguồn nhacircn lực tạo điều kiện phaacutet triển việc lagravem vagrave đem lại một mocirci trường sống trong sạch hơn Nhưng trong quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị vấn đề dacircn số lại đang đi ngược lại với điều kiện noacutei trecircn Dacircn số ngagravey một tăng vagrave sự di dacircn lagravem mất ổn định giữa caacutec đocirc thị Do nhu cầu việc lagravem vagrave điều kiện sống magrave người lao động tự tigravem cho migravenh nơi truacute chacircn mới tại

25

caacutec đocirc thị phaacutet triển họ bị hấp dẫn bởi một số thagravenh phố vagrave khu cocircng nghiệp lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh Hải Phograveng Đagrave Nẵng Hạ Longtừ đoacute tạo necircn sự bất cacircn đối về lao động giữa caacutec đocirc thị với nhau

Từ đoacute dẫn tới nhiều vấn đề phải giải quyết như nhagrave ở dịch vụ thocircng tin giaacuteo dục chăm soacutec y tế cơ sở hạ tầng việc lagravem ocirc nhiễm mocirci trường Trong điều kiện nền kinh tế chưa phaacutet triển như hiện nay ở nước ta vấn đề việc lagravem ở caacutec vugraveng đocirc thị nổi lecircn khaacute gay gắt Hiện tượng thất nghiệp thu nhập thấp tất yếu sẽ lagravem nảy sinh caacutec hiện tượng xatilde hội tiecircu cực khaacutec Vấn đề dacircn số đocirc thị ở nước ta hiện nay vagrave trong những năm tới sẽ vẫn cograven lagrave một thực trạng nan giải nếu như quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị khocircng được thực hiện coacute hiệu quả

IV3 Xoacutem liều xoacutem bụi - ung nhọt của đocirc thị được nacircng cấp hiện đại- Tuy Đảng vagrave Chiacutenh phủ đatilde coacute rất nhiều biện phaacutep để giải quyết vấn đề nhagrave ở

nhưng tigravenh higravenh nhagrave ở đocirc thị vẫn đang rất căng thẳng trecircn tất cả caacutec mặt phaacutet triển mới cải tạo mua baacuten chuyển dịch vagrave quản lyacute Nếu khocircng coacute những giải phaacutep hiệu quả thigrave sự taacutec động của nhagrave ở sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến phaacutet triển kinh tế - xatilde hội noacutei chung vagrave đến sự phaacutet triển đocirc thị Vấn đề nagravey được đề cập đến bởi caacutec chiacutenh saacutech mang tiacutenh quốc gia do đoacute nếu khocircng coacute hướng đi đuacuteng đắn thigrave sẽ để lại những hậu quả rất lớn vagrave lacircu dagravei muốn khắc phục phải rất khoacute khăn vagrave tốn keacutem

- Diện tiacutech nhagrave ở bigravenh quacircn đầu người tại caacutec đocirc thị nước ta cograven quaacute thấp (54m2người) Chất lượng nhagrave ở khocircng bảo đảm caacutec điều kiện về hạ tầng mocirci trường đều keacutem cỏi Nhagrave ổ chuột cograven chiếm tỷ trọng đaacuteng kể tại caacutec đocirc thị Cung cầu mất cacircn đối nghiecircm trọng cộng với những taacutec động của chiacutenh saacutech khocircng hợp lyacute lagravem cho giaacute nhagrave ở quaacute cao so với thu nhập của nhacircn dacircn đocirc thị Ngoagravei ra việc xacircy dựng nhagrave ở tự phaacutet lagravem cho cocircng taacutec quy hoạch gặp nhiều rắc rối

- Quaacute trigravenh chạy đua nacircng cấp đocirc thi đatilde tạo necircn những sự đối lập khaacutec biệt trong cuộc sống của những người dacircn sinh sống trograven cugraveng một đocirc thị hoặc caacutec đocirc thị khaacutec nhau Becircn cạnh những khu nhagrave cao tầng lại khocircng thiếu những khu nhagrave ổ chuột xoacutem liều xoacutem bụi Vagrave chiacutenh điều nagravey cũng lagravem cho vấn đề mocirci trường ở đacircy trở necircn ocirc nhiễm trầm trọng hơn

- Hagrave Nội đatilde từng coacute ba khu nhagrave ở khocircng chiacutenh thức lớn higravenh thagravenh từ những năm 90 của thế kỷ XX lagrave khu chứa trọ Phuacutec Xaacute khu batildei raacutec Thagravenh Cocircng vagrave khu xoacutem liều Thanh Nhagraven với số lượng dacircn ở mỗi khu khoảng 400 người Ngoagravei ra Hagrave Nội cograven coacute hơn 20 xoacutem liều xoacutem bụi nhỏ với mỗi xoacutem từ 5 - 10 hộ dacircn nằm rải raacutec trong caacutec quận huyện khaacutec trecircn caacutec khu đất cocircng hoặc ven socircng hồ

Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đatilde từng coacute 67000 căn nhagrave ổ chuột vagrave trong đoacute coacute 24000 hộ sống ven kecircnh rạch

Tại thagravenh phố Huế coacute 770 hộ với 4483 nhacircn khẩu sống trecircn Thượng Thagravenh vagrave Eo Bagraveu trong khu Thagravenh cổ với diện tiacutech xacircy dựng traacutei pheacutep lagrave 31500m2

IV4 Ảnh hưởng đến đời sống tinh thần nhacircn dacircn- Mở rộng đất đai vagrave quy hoạch lại khu vực lagrave sự cần thiết trong quaacute trigravenh nacircng

cấp đocirc thị Nhưng một vấn đề đặt ra lagrave một số vugraveng trong đoacute lagrave chugravea chiền vagrave nghĩa địa

26

do đoacute việc giải toả gặp rất nhiều khoacute khăn Đoacute lagrave một phần trong cuộc sống tacircm linh vagrave tinh thần của người dacircn Trong quaacute trigravenh quy hoạch đất sẽ khocircng traacutenh khỏi những tổn thương tới người dacircn

- Mặt khaacutec hầu hết caacutec khu nghĩa trang nghĩa địa chưa coacute hệ thống thoaacutet nước đảm bảo vệ sinh việc thoaacutet nước hoagraven toagraven dựa vagraveo độ dốc địa higravenh tự nhiecircn thoaacutet trực tiếp ra caacutec ao hồ ruộng trũng xung quanh Chưa coacute hệ thống mương bao để thu gom nước thải thấm từ xaacutec chết phacircn hủy ra Kết quả khảo saacutet chất lượng nước mặt vagrave nước ngầm trong khu vực nghĩa trang vagrave dacircn cư xung quanh tại một số đocirc thị cho thấy độ pH thường thiecircn về axiacutet hagravem lượng coliform vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 20 - 4000 lần hagravem lượng BOD vagrave COD vượt từ 2 đến hơn 15 lần hagravem lượng NO3 gấp 2 - 100 lần Do đoacute với những vugraveng đocirc thị quy hoạch gần đoacute đogravei hỏi caacutec nhagrave chức traacutech đưa ra những phương aacuten phugrave hợp

IV5 Laacute phổi của đocirc thị bị tagraven phaacute- Tại caacutec vugraveng đocirc thị hoacutea nhanh bộ khung bảo vệ mocirci trường lagrave những vagravenh đai

xanh khocircng được quy hoạch vagrave bảo vệ Chỉ tiecircu đất để trồng cacircy xanh trong caacutec đocirc thị quaacute thấp trung bigravenh mới đạt 05m2người Tại hai thagravenh phố lớn lagrave Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh con số nagravey cũng khocircng quaacute 2m2người chỉ bằng 110 chỉ tiecircu cacircy xanh của caacutec thagravenh phố tiecircn tiến trecircn thế giới Một số di sản văn hoacutea lịch sử vagrave một số di tiacutech vugraveng cacircy xanh bảo vệ mocirci trường đang bị vi phạm tagraven phaacute nặng

- Hệ thống khocircng gian xanh - laacute phổi của đocirc thị - hầu như chưa được chuacute yacute vagrave caacutec cơ quan quản lyacute chưa hoạch định chiacutenh saacutech đối với vấn đề nagravey Quan niệm về vấn đề cacircy xanh bảo vệ mocirci trường chỉ đơn thuần lagrave trồng cacircy trecircn đường phố để che nắng Chọn cacircy trồng hết sức tugravey tiện khocircng coacute yacute tưởng đặc trưng gacircy necircn tigravenh trạng caacutec đocirc thị ngoagravei Bắc như thagravenh phố Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Việt Trigrave Hải Phograveng coacute một số loại cacircy giống nhau như xagrave cừ phượng sữa tử vi tagraveu Caacutec đocirc thị loại III kể từ Quảng Nam trở vagraveo cũng vậy viết dầu nước trứng caacute khocircng tạo được neacutet đặc trưng cacircy xanh gacircy ấn tượng của mỗi đocirc thị

- Cocircng viecircn để vui chơi giải triacute hầu như rất iacutet Diện tiacutech caacutec cocircng viecircn chức năng cũng rất hạn hẹp (05 - 4ha) vagrave chỉ lagrave nơi nghỉ ngơi thư giatilden ngắm cảnh như caacutec vườn hoa ở Huế Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Hưng Yecircn

IV6 Giao thocircng đocirc thị vagrave mocirci trường - Nacircng cacircp đocirc thị đogravei hỏi sự nacircng cấp toagraven diện về mọi mặt một trong số những

yếu tố đoacute lagrave nacircng cấp về giao thocircng Khi đocirc thị phaacutet triển kegravem theo đoacute lagrave sự gia tăng về phương tiện giao thocircng Thực tế diện tiacutech đất giao thocircng đocirc thị khocircng đủ mạng lưới đường giao thocircng phacircn bố khocircng đồng đều thocircng số kỹ thuật tuyến đường rất thấp hagravenh lang đường luocircn bị lấn chiếm Theo số liệu thống kecirc tại caacutec đocirc thị lớn caacutec chỉ tiecircu về hạ tầng giao thocircng cũng rất thấp chỉ đaacutep ứng được khoảng 35 - 40 so với nhu cầu cần thiết như tại Hagrave Nội diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 78 mật độ đường đạt 389kmkm2 tại thagravenh phố Hồ Chiacute Minh diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 75 mật độ đường đạt 388kmkm2 Caacutec chỉ tiecircu giao thocircng tại caacutec đocirc thị loại thấp hơn cũng nhỏ hơn nhiều so với yecircu cầu cần thiết Diện tiacutech caacutec điểm đỗ xe đạt 25 song chưa coacute quy

27

hoạch cụ thể Mật độ đường chiacutenh đạt 40 mật độ của đường liecircn khu vực phacircn khu vực thấp nhất chỉ đạt 20 - 30 so với yecircu cầu

Khocircng đaacutep ứng được yecircu cầu về giao thocircng đatilde để lại những hậu quả- Tai nạn giao thocircng Tigravenh higravenh tai nạn giao thocircng ở nước ta đặc biệt trong khu

vực đocirc thị hết sức nghiecircm trọng thuộc vagraveo nhoacutem cao nhất thế giới Tuy chỉ số về số vụ tai nạn giao thocircng10000 phương tiện khocircng cao hơn nhiều so với caacutec nước khaacutec trong khu vực song chỉ số người chếttổng số người bị thương lagrave đặc biệt cao magrave nguyecircn nhacircn chiacutenh lagrave do phương tiện chủ đạo trong giao thocircng đocirc thị lagrave xe hai baacutenh

- Ugraven tắc giao thocircng Ugraven tắc giao thocircng trong caacutec đocirc thị đang vagrave ngagravey cagraveng trở necircn bức xuacutec đặc biệt tại caacutec đocirc thị vừa vagrave lớn Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đang phải gaacutenh chịu những hậu quả nặng nề do ugraven tắc giao thocircng gacircy ra

- Ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn gia tăng ocirc nhiễm bụi khiacute thải vagrave tiếng ồn do caacutec hoạt động giao thocircng gacircy ra Ugraven tắc giao thocircng phố hoacutea quốc lộ tỉnh lộ hoạt động xacircy dựng hạ tầng vagrave khu dacircn cư goacutep phần lagravem gia tăng mức độ ocirc nhiễm Ocirc nhiễm tiếng ồn giao thocircng vagrave caacutec ảnh hưởng tới sức khỏe người dacircn đocirc thị lớn hơn nhiều so với caacutec đocirc thị khaacutec trecircn thế giới Theo kết quả nghiecircn cứu giaacute trị mức ồn tăng từ 2 - 5dBA do cấu truacutec nhagrave ống liền kề baacutem dọc theo caacutec tuyến đường Sự bố triacute khocircng hợp lyacute caacutec khu chức năng trong đocirc thị lagravem nghiecircm trọng thecircm ocirc nhiễm tiếng ồn nhất lagrave đối với trường học bệnh viện cocircng sở vagrave khu dacircn cư Giaacute trị tiếng ồn vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 1 - 15dBA

IV7 Vấn đề chất thải rắn- Lagraven soacuteng nacircng cấp đocirc thị thiếu quy hoạch vagrave khocircng được kiểm soaacutet khiến Việt

Nam phải đối mặt với caacutec thaacutech thức lớn cơ sở hạ tầng quaacute yếu keacutem năng lực quản lyacute của chiacutenh quyền cograven hạn chế nhận thức của cộng đồng cũng cograven thấp đặc biệt lượng chất thải rắn tăng nhanh Nếu trung bigravenh một người một ngagravey thải ra 1kg raacutec thigrave ở TpHCM lượng raacutec thải ra mỗi ngagravey gần 7000 tấn Hagrave Nội lagrave trecircn 3500 tấn Caacutec đocirc thị khaacutec tiacutenh bigravenh quacircn 07kg raacutecngười vagrave số lượng raacutec thải thải ra ở caacutec đocirc thị ngagravey cagraveng coacute xu hướng nhiều hơn Chất thải rắn ngagravey cagraveng gia tăng magrave vấn đề xử lyacute vẫn chưa tigravem được hướng đi tốt Hiện nay phần lớn raacutec thải được xử lyacute bằng caacutech chocircn lấp nhưng nhiều nơi chocircn lấp khocircng hợp vệ sinh

- Theo số liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc gia cho thấy coacute tới 1125 chiếm 44 sử dụng batildei chocircn lấp đơn sơ khocircng đảm bảo vệ sinh Việc giảm thiểu raacutec thải luocircn lagrave yecircu cầu đầu tiecircn vagrave quan trọng nhất đối với phaacutet triển đocirc thị

- Nguy cơ gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt vagrave nước ngầm gia tăngNguồn bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn

Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

VIPhương phaacutep quản liacute mocirci trường trong nacircng cấp đocirc thịVI1 Trong quaacute trigravenh xacircy dựng mở rộng đocirc thị

28

- Cải tiến hệ thống bơm thoaacutet nước xacircy dựng hệ thống bơm thoaacutet nước cho caacutec khu vực nằm tương đối thấp Bảo tồn những khu đất cho nhu cầu cải tiến hệ thống kecircnh rạch trong tương lai Cải thiện hệ thống kiểm soaacutet thủy lực hiện coacute

- Giảm thiểu phaacutet thải chất ocirc nhiễm hạn chế những hoạt động thường xuyecircn coacute phaacutet sinh chất ocirc nhiễm sử dụng nhiecircn liệu hay năng lượng sạch (gasđiện)

- Cải thiện hệ thống quản lyacute điều hagravenh giao thocircng đocirc thị để traacutenh ugraven tắc giao thocircng Kiểm soaacutet tốt hơn caacutec luồng giao thocircng đảm bảo giao thocircng thocircng suốt khocircng tắc nghẽn Phaacutet triển mạng lưới thocircng tin liecircn lạc giữa caacutec caacute nhacircn caacutec tổ chứchellip hạn chế nhu cầu đi lại của cộng đồng sẽ goacutep phần giảm nguồn ocirc nhiễm gacircy ra từ caacutec phương tiện giao thocircng

- Bố triacute tập trung caacutec cơ sở sản xuất vagraveo khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển ra ngoại thagravenh quy hoạch từng nhoacutem ngagravenh sản xuất cụ thể đối với từng khu cocircng nghiệp nhất định Aacutep dụng cocircng cụ thu phiacute mocirci trường vagrave cấp giấy pheacutep xả thải đối với từng loại chất ocirc nhiễm cho từng đơn vị sản xuất coacute kiểm tra định kỳ

- Hạn chế tigravenh trạng đổ chất thải rắn bừa batildei xuống lograveng đường vỉa hegrave ao hồ cống ratildenh vagrave những nơi cocircng cộng Xử lyacute chất thải rắn bằng caacutec giải phaacutep cocircng nghệ thiacutech hợp cho mỗi loại đocirc thị Nacircng cao chất lượng vagrave tiacutenh cơ động của thiết bị thu gom vận chuyển xử lyacute chất thải rắn kể cả chế tạo caacutec phương tiện chuyecircn dugraveng thiacutech hợp cho mỗi vugraveng

- Kiecircn quyết xử lyacute caacutec vi phạm luật mocirci trường Coacute chế độ khen thưởng hay xử phạt hagravenh chiacutenh hợp lyacute Thường xuyecircn tuyecircn truyền trecircn caacutec phương tiện truyền thocircng đại chuacuteng nhằm nacircng cao nhận thức của người dacircn thagravenh thị trong việc chấp hagravenh vagrave thực hiện luật bảo vệ mocirci trường noacutei chung vagrave caacutec qui tắc vệ sinh đocirc thị noacutei riecircng

VI2 Trong quaacute trigravenh cải tạo hạ tầng kĩ thuật đocirc thị- Quản lyacute chặt chẽ quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute - cocircng nghiệp hoaacute để bảo vệ vagravenh đai

xanh Xacircy dựng cảnh quan đocirc thị xanh sạch đẹp đảm bảo khocircng gian xanh đocirc thị bao gồm hệ thống caacutec mảng xanh đocirc thị vagravenh đai xanh đocirc thị vagrave mặt nước xanh sạch đẹp của cảnh quan đocirc thị

- Xacircy dựng nacircng cấp hệ thống cấp thoaacutet nước cho đocirc thị một caacutech hợp lyacute đảm bảo phục vụ tốt nhu cầu của người dacircn

- Xacircy dựng caacutec batildei chocircn lấp chất thải hợp lyacute vệ sinh vagrave an toagraven Tăng cường cocircng taacutec queacutet dọn vệ sinh đường phố phun nước tưới cacircy vagrave tưới đường Đảm bảo caacutec chất thải trong mọi hoạt động tại đocirc thị được taacutei sử dụng quản lyacute xử lyacute thiacutech hợp đảm bảo tiecircu chuẩn MT cho pheacutep

- Tăng cường vagrave đẩy mạnh caacutec hoạt động quản lyacute vagrave bảo vệ MT đocirc thị Xacircy dựng hệ thống trao đổi thocircng tin MT vagrave hệ thống quan trắc giaacutem saacutet hiện trạng MT

- Yecircu cầu tất cả caacutec chủ dự aacuten đầu tư mới hoặc cải tạo mở rộng cơ sở sản xuất đều phải lập Baacuteo caacuteo đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường của dự aacuten Định kỳ kiểm tra giaacutem saacutet việc thực hiện caacutec biện phaacutep đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kiểm tra cơ sở sản suất coacute bảo đảm tiecircu chuẩn mocirci trường hay khocircng

- Caacutec phương tiện giao thocircng cơ khiacute lagrave nguồn thải ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute Đocirc thị cagraveng lớn cagraveng phaacutet triển thigrave giao thocircng cơ giới sẽ phaacutet triển vagrave nguồn thải chất ocirc

29

nhiễm khocircng khiacute do phương tiện giao thocircng cơ giới cagraveng lớn Ưu tiecircn phaacutet triển giao thocircng cocircng cộng vagrave hạn chế phaacutet triển phương tiện caacute nhacircn

- Cải thiện kecircnh rạch nạo veacutet đagraveo đất bảo vệ sườn dốc thi cocircng vagrave vận hagravenh đường bảo dưỡng cống hộp vagrave cầu đường bộ của caacutec tuyến kecircnh trong thagravenh phố

VI3 Trong cocircng taacutec cải thiện nguồn nước đocirc thị- Thiết lập cơ sở dữ liệu về mạng lưới cấp vagrave thoaacutet nước trong đocirc thị nacircng cấp hỗ

trợ cho quaacute trigravenh ra quyết định của latildenh đạo caacutec địa phương trong khu vực- Điều chỉnh hợp lyacute caacutec hoạt động sản xuất nocircng nghiệp trong việc sử dụng phacircn

boacuten vagrave thuốc bảo vệ thực vật- Thu gom vagrave xử lyacute nước thải sinh hoạt tại caacutec thagravenh phố thị trấn vagrave caacutec cụm

dacircn cư tập trung xung quanh lưu vực socircng- Kiểm soaacutet vagrave xử lyacute triệt để caacutec loại chất thải rắn traacutenh tigravenh trạng vứt bừa batildei

xuống ao hồ kecircnh rạch socircng suối gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt- Xacircy dựng vagrave aacutep dụng phiacute xử lyacute nước thải- Nacircng cao nhận thức cộng đồng về việc tiết kiệm vagrave bảo vệ nguồn nước- Xaacutec định giới hạn khai thaacutec nguồn nước ngầm- Xaacutec định vugraveng bổ cập tự nhiecircn chiacutenh của tầng nước ngầm- Duy trigrave vagrave mở rộng chương trigravenh giaacutem saacutet chất lượng vagrave trữ lượng nước ngầm

Tăng cường kiểm soaacutet đối với caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễm nước ngầm- Xacircy dựng caacutec trạm xử lyacute nước thải sinh hoạt tập trung cho từng khu vực dacircn cư

trước khi thải ra hệ thống thoaacutet nước cocircng cộng- Thực hiện thu phiacute xử lyacute nước thải để tạo nguồn thu cho ngacircn saacutech thu hồi dần

vốn đầu tư vagraveo hệ thống xử lyacute- Xacircy dựng hệ thống thu gom taacutech riecircng nước mưa vagrave nước thải sinh hoạt đối với

caacutec khu dacircn cư mới hạn chế khối lượng nước thải cần xử lyacute xử lyacute vagrave tận dụng nước mưa vagraveo những mục điacutech phugrave hợp để hạn chế khai thaacutec nước ngầm vagrave nước mặt Quản lyacute nước thải đocirc thị

- Thu phiacute khai thaacutec nước ngầm vagrave xacircy dựng cơ cấu quản lyacute nước ngầm để gia tăng kiểm soaacutet việc khai thaacutec

- Mở rộng mạng lưới cung cấp nước Phaacutet triển một số cụm cấp nước quy mocirc nhỏ

- Tiến hagravenh việc kiểm soaacutet vagrave giaacutem saacutet việc khai thaacutec nước ngầm bằng caacutech đo lường trữ lượng khai thaacutec tại caacutec giếng nước

- Caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp đoacuteng trecircn địa bagraven thagravenh phố đều phải tuacircn thủ luật vagrave caacutec quy định về bảo vệ mocirci trường trong xử lyacute nước thải đảm bảo đạt tiecircu chuẩn xả thải ra nguồn tiếp nhận

- Nếu CSSX khocircng coacute khả năng đầu tư xacircy dựng hệ thống xử lyacute nước thải cho phugrave hợp thigrave phải di dời ra caacutec khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển đổi ngagravenh nghề sản xuất

- Cơ quan quản lyacute Nhagrave nước về bảo vệ mocirci trường phải thường xuyecircn kiểm tra định kỳ nước thải của caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp ocirc nhiễm coacute biện phaacutep xử lyacute thiacutech đaacuteng đối với caacutec cơ sở vi phạm

30

- Tăng cường năng lực hoagraven thiện tổ chức vagrave phaacutep luật về quản lyacute hệ thống thoaacutet nước đocirc thị

VIĐịnh hướng nacircng cấp đocirc thịĐocirc thị lagrave đầu maacutey của sự tăng trưởng kinh tế vugraveng tiecircu thụ tagravei nguyecircn sinh ra raacutec

thải nguồn gốc của caacutec vấn đề về mocirci trường Đocirc thị cần phải coacute những quy trigravenh để goacutep phần tạo ra mocirci trường lagravenh mạnh vagrave tăng trưởng kinh tế Mocirci trường lagravenh mạnh liecircn quan đến caacutec vấn đề cung cấp nước an toagraven điều kiện vệ sinh quản lyacute chất thải rắn Tăng trưởng kinh tế liecircn quan đến thiếu kiểm soaacutet caacutec chất thải từ caacutec nhagrave maacutey tắc nghẽn tại nạn xử lyacute chưa thỏa đaacuteng caacutec chất thải độc hại vigrave vậy cần phải coacute những định hướng vagrave phương phaacutep mới trong tương lai

VI1 Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Phaacutet huy giaacute trị caacutec bagravei học kinh nghiệm đuacutec kết từ thực tiễn xacircy dựng phaacutet triển đocirc thị ở nước ta cũng như nhiều nước tiecircn tiến trecircn thế giới định hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050 được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009 vagrave Chương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020 (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009) đatilde đề ra caacutec định hướng giải phaacutep tổng thể toagraven diện phaacutet triển hệ thống đocirc thị quốc gia xaacutec định caacutec giai đoạn phaacutet triển mục tiecircu cụ thể vagrave lộ trigravenh thực hiện cho từng giai đoạn Theo đoacute để quaacute trigravenh phaacutet triển của caacutec đocirc thị trong cả nước đaacutep ứng caacutec yecircu cầu phaacutet triển bền vững chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp cần đặc biệt lưu yacute một số vấn đề sau Thứ nhất khocircng ngừng đẩy mạnh vai trograve cocircng taacutec lập quy hoạch vagrave nacircng cao chất lượng quy hoạch Cocircng taacutec quy hoạch phải được ưu tiecircn đầu tư đi trước để định hướng vagrave bảo đảm tiacutenh đồng bộ trong quaacute trigravenh xacircy dựng phaacutet triển cũng như cải tạo chỉnh trang đocirc thị ETHồng thời với việc aacutep dụng caacutec tiến bộ trong phaacutet triển đocirc thị quy hoạch khocircng những phải đaacutep ứng yecircu cầu cao về tạo dựng chất lượng khocircng gian đocirc thị magrave cograven phải đaacutep ứng tốt yecircu cầu về dự baacuteo gắn saacutet với thực tiễn vagrave xu hướng phaacutet triển của xatilde hội thật sự trở thagravenh nền tảng cho việc tạo dựng nguồn lực phaacutet triển cho đocirc thị Thứ hai tạo dựng nguồn lực phaacutet triển đocirc thị từ chiacutenh nội lực của đocirc thị Cugraveng với caacutec nguồn hỗ trợ phaacutet triển magrave đocirc thị coacute được cần đặc biệt chuacute trọng việc đổi mới cơ chế chiacutenh saacutech phaacutet triển đocirc thị trong caacutec lĩnh vực quản lyacute nhagrave nước quản lyacute quy hoạch quản lyacute nhagrave đất quản lyacute đầu tư xacircy dựng quản lyacute khai thaacutec sử dụng cocircng trigravenh đocirc thị Thocircng qua caacutec giải phaacutep về quy hoạch đocirc thị kết hợp với caacutec chiacutenh saacutech phugrave hợp để huy

31

động sự tham gia của caacutec thagravenh phần kinh tế trong xatilde hội thực hiện chủ trương xatilde hội hoacutea đầu tư cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời goacutep phần nacircng cao hiệu quả đầu tư đẩy nhanh tiến trigravenh nacircng cấp chất lượng đocirc thị hoacutea Thứ ba cần đẩy mạnh hơn nữa việc đổi mới tư duy trong quản lyacute nhagrave nước về đocirc thị đi đocirci với việc nacircng cao phẩm chất năng lực vagrave trigravenh độ caacuten bộ quản lyacute đocirc thị caacutec cấp Tăng cường phacircn cấp quản lyacute đocirc thị nacircng cao quyền hạn traacutech nhiệm của chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp tổ chức bộ maacutey tinh giản gọn nhẹ nacircng cao tiacutenh hiệu quả hiệu lực quản lyacute đồng thời chuacute trọng hơn nữa cocircng taacutec đagraveo tạo vagrave bồi dưỡng caacuten bộ bằng nhiều higravenh thức phugrave hợp với thực tế trigravenh độ kinh nghiệm vagrave kiến thức Thứ tư cần chuacute trọng phaacutet huy vai trograve vagrave traacutech nhiệm lagravem chủ của cộng đồng của người dacircn đocirc thị Việc xacircy dựng vagrave duy trigrave chất lượng đocirc thị phụ thuộc một phần quan trọng trong yacute thức của người dacircn thực hiện nếp sống văn minh đocirc thị Do đoacute cần coacute giải phaacutep tiacutech cực để cộng đồng nhận thức rotilde vai trograve vagrave traacutech nhiệm tham gia xacircy dựng vagrave quản lyacute đocirc thị được cụ thể hoacutea ngay từ trong cuộc sống hằng ngagravey của mỗi caacute nhacircn mỗi cộng đồng của đocirc thị

VI2 Chiến lược phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt Định hướng Quy hoạch tổng thể phaacutet triển đocirc thị

đến năm 2020 trong Quyết định số 101998QĐ-TTg ngagravey 23-1-1998 trong đoacute xaacutec định phương hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển caacutec đocirc thị trecircn địa bagraven cả nước vagrave caacutec vugraveng đặc trưng

Mức tăng trưởng dacircn số dự baacuteo Năm 2010 dacircn số đocirc thị lagrave 304 triệu người chiếm 33 dacircn số cả nước Năm 2020 dacircn số đocirc thị lagrave 46 triệu người chiếm 45 dacircn số cả nướcNhu cầu sử dụng đất đocirc thị Năm 2020 diện tiacutech đất đocirc thị lagrave 460000ha chiếm 14 diện tiacutech đất tự nhiecircn

cả nước bigravenh quacircn 100m2ngườiTổ chức khocircng gian hệ thống đocirc thị Mạng lưới đocirc thị cả nước được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển trecircn cơ sở caacutec đocirc thị

trung tacircm gồm caacutec thagravenh phố trung tacircm cấp quốc gia cấp vugraveng cấp tỉnh Caacutec đocirc thị trung tacircm caacutec cấp được phacircn bố hợp lyacute trecircn 10 vugraveng đocirc thị hoaacute đặc trưng của cả nước

Caacutec đocirc thị trung tacircm lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh phải được tổ chức thagravenh caacutec chugravem đocirc thị coacute vagravenh đai xanh bảo vệ để hạn chế tối đa sự tập trung dacircn số cơ sở kinh tế vagrave phaacute vỡ cacircn bằng sinh thaacutei traacutenh sự higravenh thagravenh caacutec siecircu đocirc thị

Quy hoạch sử dụng đất đocirc thị đảm bảo caacutec khu chức năng vagrave cơ sở hạ tầng coacute quan hệ gắn boacute

Higravenh thagravenh bộ mặt kiến truacutec hiện đại nhưng vẫn kế thừa bảo vệ tocircn tạo vagrave giữ gigraven caacutec di sản lịch sử văn hoaacute phaacutet triển nền kiến truacutec đậm đagrave bản sắc dacircn tộc

Phaacutet triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật Ưu tiecircn phaacutet triển hiện đại hoaacute cơ sở hạ tầng caacutec đocirc thị vagrave caacutec vugraveng kinh tế

trọng điểm tạo tiền đề phaacutet triển caacutec đocirc thị vagrave đocirc thị hoaacute nocircng thocircn Cải tạo vagrave xacircy dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật trong caacutec đocirc thị theo yecircu cầu vagrave mức

độ phaacutet triển của từng đocirc thị

32

Bảo vệ mocirci trường cảnh quan thiecircn nhiecircn giữ gigraven cacircn bằng sinh thaacutei đocirc thị - Xacircy dựng vagrave duy trigrave bộ khung bảo vệ thiecircn nhiecircn trecircn địa bagraven cả nước- Khai thaacutec vagrave sử dụng hợp lyacute caacutec tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn vagraveo mục điacutech cải tạo đocirc

thị- Coacute biện phaacutep xử lyacute taacutei sử dụng caacutec chất thải sinh hoạt vagrave sản xuất bằng caacutec

cocircng nghệ thiacutech hợp

VI3 Những nguyecircn tắc trong định hướng nacircng cấp đocirc thị1 Về quan điểm vagrave mục tiecircu phaacutet triển đocirc thị Phaacutet triển đocirc thị phải phugrave hợp với

phacircn bố vagrave trigravenh độ phaacutet triển lực lượng sản xuất tập trung xacircy dựng cơ sở kinh tế - kỹ thuật vững chắc lagravem động lực cho sự phaacutet triển bền vững vagrave định higravenh rotilde cocircng taacutec phacircn loại đocirc thị theo trigravenh độ của tiến trigravenh phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững

2 Xaacutec định rotilde vai trograve caacutec đocirc thị trong hệ thống đocirc thị toagraven quốc cũng như xaacutec định vai trograve caacutec đocirc thị trong caacutec vugraveng latildenh thổ lagrave caacutec đocirc thị cấp vugraveng cấp quốc gia hay quốc tế

3 Quy hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị phải được xacircy dung phugrave hợp với chương trigravenh đầu tư phaacutet triển đocirc thị của Chiacutenh phủ Dựa trecircn caacutec chiến lược phaacutet triển liecircn ngagravenh xaacutec định rotilde yecircu cầu phaacutet triển KT- XH nhu cầu sử dụng đất đai nhu cầu tocircn vinh giaacute trị văn hoacutea lịch sử vagrave bảo vệ tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn của từng địa phương Trong đoacute phải hết sức chuacute yacute gắn kết chặt chẽ giữa tổ chức kỹ thuật liecircn vugraveng với hạ tầng kỹ thuật từng docirc thị vagrave caacutec điểm dacircn cư xung quanh

4 Khai thaacutec tiềm năng coacute giới hạn đảm bảo cacircn đối giữa khai thaacutec tagravei nguyecircn mocirci trường tagravei nguyecircn đất đai nhacircn lực phaacutet triển kinh tế vagrave phacircn bố dacircn cư trong caacutec khu đocirc thị vagrave nocircng thocircn trong caacutec vugraveng miền vagrave trecircn phạm vi toagraven quốc

5 Qui hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững toagraven quốc phải duy trigrave phaacutet huy khocircng gian văn hoacutea của caacutec cộng đồng dacircn cư đocirc thị xacircy dựng caacutec chương trigravenh hagravenh động cụ thể đối với cocircng taacutec bảo tồn cải tạo vagrave xacircy dựng dựa trecircn tiềm năng văn hoacutea xatilde hội vagrave tự nhiecircn

6 Để bảo vệ mocirci trường đất nước vagrave khocircng khiacute cho đocirc thị cần aacutep dụng kĩ thuật tiecircn tiến trong xacircy dựng caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kĩ thuật trong xử liacute phacircn loại taacutei chế chất thải rắn vagrave trong xacircy dựng caacutec dự aacuten cocircng nghiệp tập trung ở qui mocirc địa phương vugraveng vagrave toagraven quốc trecircn cơ sở cơ hội cho việc nacircng cao chất lượng mocirci trường sống cho dacircn cư Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật đocirc thị toagraven quốc phải đảm bảo hiện đại an toagraven tiết kiệm vagrave phugrave hợp với tiecircu chiacute bền vững của vugraveng quốc gia vagrave quốc tế caacutec khu cocircng nghiệp tập trung nhưng phải bảo đảm nghiecircm ngặt caacutec yecircu cầu xử liacute ocirc nhiễm đổi mới cocircng nghệ aacutep dụng nguyecircn liệu sạch nguyecircn liệu sinh thaacutei vagrave phải đảm bảo caacutec tiecircu chuản ISO về mocirci trường

7 Cải tạo vagrave lagravem mới đồng bộ caacutec khu ở hiện coacute trong đocirc thị Triệt để thực hiện bảo tồn caacutec khu đocirc thị cổ vagrave cũ cugraveng luacutec đaacutep ứng đuacuteng vagrave đủ nhu cầu diện tiacutech ở vagrave mocirci trường sống tốt cho mọi người trong caacutec khu dacircn cư cần tổ chức liecircn kết hợp mạng lưới dịch vụ ngoagravei nhagrave ở đaacutep ứng caacutec nhu cầu sống của dacircn cư theo định kỳ ngắn vagrave dagravei hạn coacute thể hoạch định xoacutea bỏ caacutec khu nhagrave ổ chuột caacutec khu ở phi chiacutenh qui caacutec xoacutem dacircn vạn

33

đograve vagrave caacutec khu bần cư đocirc thị Tiếp tục hoagraven thiện chiến lược phaacutet triển nhagrave ở theo hướng bền vững ở đocirc thị nocircng thocircn vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

8 Phacircn bổ kết nối vagrave hoagraven thiện caacutec trung tacircm cocircng cộng caacutec khu nghỉ ngơi vui chơi giải triacute vagrave hệ thống cacircy xanh mặt nước trong đocirc thị Trong đoacute đặc biệt quan tacircm phaacutet triển hệ thống cacircy xanh đocirc thị bảo lưu hệ thống kecircnh rạch để tạo khocircng gian mở khocircng gian trống caacutec khocircng gian nghỉ ngơi giải triacutetạo cảnh quan chung vagrave điều hogravea mocirci trường khocircng khiacute cho đocirc thị Higravenh thagravenh caacutec hagravenh lang cacircy xanh caacutech ly giữa caacutec khu kho tagraveng bến batildei vagrave caacutec khu dacircn cư đocirc thị Tập trung nacircng cấp cải tạo caacutec khu cacircy xanh bảo vệ mặt nước caacutec khu di tiacutech lịch sử vagrave caacutec khu vực ven song vagrave ven biển đảm bảo đủ để khắc phục tigravenh trạng ocirc nhiễm khocircng khiacute ocirc nhiễm nguocircn nước vagrave goacutep phần điều hogravea khiacute hậu nhiệt đới Phấn đấu chỉ tiecircu cacircy xanhđầu người đạt 12-15 m2 với đocirc thị đặc biệt 10-12 m2 với đocirc thị loại I vagrave loại II 9-11m2 với đocirc thị loại loại III vagrave loại IV vagrave 8-10m2 với đocirc thị loại V

9 Chiacutenh quyền địa phươngcộng đồng cần coacute sự tham gia trực tiếpcocircng bằng vagrave coacute caacutei nhigraven dagravei hạn với caacutec nhu cầu phaacutet triển đocirc thị hiện tại vagrave của caacutec thế hệ tiếp sau

10 Xacircy dựng hợp liacute cơ chế tagravei chiacutenh đocirc thị cho phugrave hợp với caacutec kế hoạch phaacutet triển KT-XH Trong đoacute hỗ trợ tagravei chiacutenh thỏa đaacuteng cho việc xử liacute vagrave bảo vệ mocirci trường ở đocirc thị Nghiecircn cứu tăng nguồn thu cho cocircng taacutec Qui hoạch xacircy dựng đocirc thị dagravenh phần ngacircn saacutech đuacuteng vagrave đủ cho đầu tư Phaacutet triển đocirc thị theo qui hoạch kế hoạchngắn vagrave dagravei hạn đatilde được phecirc duyệt tăng khả năng xatilde hội hoacutea thu huacutet nguồn lực của nhacircn dacircn vagrave khai thaacutec tối ưu caacutec nguồn tagravei chiacutenh khai thaacutec của caacutec tổ chức tư nhacircn trong vagrave ngoagravei nước để Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Thagravenh phố HCM phaacutet triển đocirc Phaacutet triển bền vững cho thị ngang tầm khu vưc vagrave thế giới caacutec đocirc thị ở Việt NamTriacutech ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm

2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

KẾT LUẬN

34

Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thị lagrave một xu hướng chung tất yếu vagrave khocircng thể thiếu trong sự phaacutet triển của một quốc gia Tuy nhiecircn song song becircn cạnh sự phaacutet triển vượt bậc về kinh tế vagrave cơ sở hạ tầng lagrave sự tồn tại của caacutec vấn đề mocirci trường Vấn đề mocirci trường cagraveng trở necircn cấp baacutech đối với những nước đang phaacutet triển Ở nước ta cũng vậy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị quaacute chuacute trọng tới sự phaacutet triển kinh tế đatilde để lại khocircng iacutet hậu quả đối với mocirci trường sống Chuacuteng ta đang từng bước xacircy dựng caacutec đocirc thị hiện đại vagrave giải quyết caacutec vấn đề mocirci trường Để đạt được sự phaacutet triển bền vững đocirc thị cần coacute những chương trigravenh quản lyacute vagrave xacircy dựng toagraven diện về mọi mặt Quaacute trigravenh cần sự phối hợp của caacutec cấp từ trung ương tới địa phương vagrave cần coacute caacutec chiacutenh saacutech kịp thời sacircu rộng vagrave đuacuteng đắn của nhagrave nước

Tagravei liệu tham khảo1 ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế

giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

2 ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ

3 ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

4 Bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

5 ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

6 (Tiecircu chuẩn phacircn cấp đocirc thị- giaacuteo trigravenh quản liacute đocirc thị vagrave khu cocircng nghiệp- Nguyễn Ngọc Anh ndashkhoa Mocirci Trường ĐH Đagrave Lạt)

7 Sổ tay hướng dẫn nacircng cấp đocirc thị coacute sự tham gia của cộng đồng ndashUBND thagravenh phố HCM

35

- Đocirc thị loại 4 đocirc thị loại 5 lagrave thị trấn thuộc huyện coacute caacutec khu phố xacircy dựng tập trung vagrave coacute thể coacute caacutec điểm dacircn cư nocircng thocircn

(Tiecircu chuẩn phacircn cấp đocirc thị- giaacuteo trigravenh quản liacute đocirc thị vagrave khu cocircng nghiệp- Nguyễn Ngọc Anh ndashkhoa Mocirci Trường ĐH Đagrave Lạt)

II2 Mục tiecircu của nacircng cấp đocirc thị(i) Xoaacute đoacutei giảm nghegraveo ở caacutec khu vực đocirc thị(ii) Cải thiện hạ tầng điều kiện sống vagrave mocirci trường của cộng đồng thu nhập thấp goacutep phần

chỉnh trang đocirc thị(iii)Xacircy dựng vagrave phaacutet triển quỹ nhagrave ở để tăng cung cấp nhagrave ở cho người nghegraveo(iv) Tiacuten dụng sửa chữa nhagrave ở cho người nghegraveo đocirc thị(v) Hỗ trợ cocircng taacutec quản lyacute nhagrave đất của chiacutenh quyền thagravenh phố nhằm đẩy nhanh quaacute trigravenh

cấp Giấy chứng nhận Quyền sở hữu nhagrave vagrave Quyền sử dụng đấtII 3 Caacutec nguyecircn tắc tronng nacircng cấp đocirc thị (12 nguyecircn tắc)(i) Coacute sự tham gia của cộng đồng(ii) Giảm thiểu di dời(iii) Coacute sự tham gia đa ngagravenh (giao thocircng cấp thoaacutet nước cấp điện)(iv) Quy mocirc đầu tư phụ thuộc vagraveo khả năng tham gia của caacutec becircn (cộng đồng thagravenh phố vagrave vốn

vay)(v) Aacutep dụng kinh nghiệm caacutec dự aacuten đatilde lagravem trong caacutec khu vực khaacutec của thagravenh phố(vi) Tiecircu chuẩn kỹ thuật phugrave hợp với nhu cầu vagrave khả năng của cộng đồng(vii) Quan tacircm đến quy hoạch tổng thể của thagravenh phố(viii) Hạ tầng cấp 1 vagrave 2 được khảo saacutet vagrave coacute kế hoạch đấu nối với hạ tầng cấp 3(ix) Xaacutec định caacutec dịch vụ magrave người dacircn phải đoacuteng goacutep(x) Cocircng việc thực hiện phải thocircng qua tư vấn vagrave tocircn trọng quy trigravenh thủ tục của WB vagrave Chiacutenh

phủ Việt Nam(xi) Nacircng cấp cơ sở hạ tầng vừa đaacutep ứng yecircu cầu bức xuacutec trước mắt của cộng đồng vừa tạo

điều kiện cho sự phaacutet triển bền vững trong tương lai(xii) Nacircng cao yacute thức cộng đồng trong quaacute trigravenh triển khai dự aacuten đặc biệt lagrave vấn đề bảo vệ mocirci

trườngII4 Caacutec tiecircu chiacute lựa chọn khu vực đưa vagraveo dự aacuten(i) Khu dacircn cư coacute thu nhập thấp Thu nhập trung bigravenh mỗi người dưới 700000 đồngthaacuteng(ii) Quy mocirc diện tiacutech mỗi khu ge 1000 m2

(iii) Điều kiện cơ sở hạ tầng kỹ thuậtThiếu tất cả hoặc một trong caacutec hạ tầng kỹ thuật sau đacircy+ Mương cống thoaacutet nước nước thoaacutet trực tiếp xuống kecircnh rạch hoặc tự thấm+ Mạng lưới cấp nước phải cacircu nhờ hoặc mua với giaacute cao+ Mạng lưới cấp điện (phải cacircu nhờ)(iv) Giao thocircng Higravenh thagravenh tự phaacutet coacute nhiều hẻm nhỏ hơn 2m hẻm ngoằn ngoegraveo hoặc chưa

được becirc tocircng hoacutea(v) Tiacutenh ổn định của dự aacuten Nếu dự aacuten nacircng cấp đocirc thị đầu tư thigrave 10 - 15 năm tới khocircng coacute

dự aacuten khaacutec đầu tưII5 Caacutec bước triển khai dự aacuten nacircng cấp đocirc thịBước 1 Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp của dacircn cư ở caacutec khu vực thu nhập thấp Tham vấn cộng

đồng vagrave chuẩn bị Kế hoạch Nacircng cấp cộng đồng (CUPs) Đề xuất tiecircu chuẩn kỹ thuật phugrave hợp vagrave khaacutei toaacuten vốn đầu tư

6

Bước 2 Lập hồ sơ thiết kế cơ sở Hoagraven chỉnh CUPs Xacircy dựng Kế hoạch hagravenh động taacutei định cư (RAP) Đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường (EIA)

Bước 3 Lập hồ sơ thiết kế chi tiết - dự toaacuten vagrave hồ sơ mời thầuBước 4 Bồi thường vagrave giải phoacuteng mặt bằngBước 5 Thi cocircng xacircy lắpBước 6 Nghiệm thu thanh quyết toaacuten vagrave bagraven giao cocircng trigravenhBước 7 Duy tu bảo dưỡng cocircng trigravenh sau khi thi cocircngII6 Cơ sở phaacutep liacute xacircy dựng kế hoạch nacircng cấp đocirc thị- Quy chuẩn xacircy dựng Việt Nam do Bộ Xacircy Dựng ban hagravenh kegravem theo quyết định số 682BXD-

CSXD ngagravey 14121996- Luật Xacircy Dựng ban hagravenh theo lệnh của Chủ tịch nước số 262003L-CTN ngagravey 10122003- Nghị định 2092004NĐ-CP ngagravey 16122004 của Chiacutenh phủ về việc quản lyacute chất lượng cocircng

trigravenh xacircy dựng- Nghị định 162005NĐ-CP ngagravey 07022005 của Chiacutenh phủ về quản lyacute dự aacuten đầu tư xacircy dựng

cocircng trigravenh- Nghị định 992007NĐ-CP ngagravey 13062007 của Chiacutenh phủ về quản lyacute chi phiacute đầu tư xacircy

dựng cocircng trigravenh- Thocircng tư 022007TT-BXD ngagravey 14022007 của Bộ Xacircy dựng về việc hướng dẫn một số nội

dung về Lập thẩm định phecirc duyệt dự aacuten đầu tư xacircy dựng cocircng trigravenh giấy pheacutep xacircy dựng vagrave tổ chức quản lyacute dự aacuten đầu tư xacircy dựng cocircng trigravenh qui định tại Nghị định số 162005NĐ-CP ngagravey 07022005 vagrave Nghị định số 1122006NĐ-CP ngagravey 29092006 của Chiacutenh phủ

- Thocircng tư liecircn tịch 042007TTLT-BXD-BCA ngagravey 07072007 của Bộ Xacircy dựng vagrave Bộ Cocircng an về việc hướng dẫn phối hợp xử lyacute vi phạm phaacutep luật trong hoạt động xacircy dựng

- Thocircng tư 052007TT-BXD ngagravey 25072007 của Bộ Xacircy dựng về việc hướng dẫn lập vagrave quản lyacute chi phiacute đầu tư xacircy dựng cocircng trigravenh

- Thocircng tư 062007TT-BXD ngagravey 25072007 của Bộ Xacircy dựng về việc hướng dẫn hợp đồng trong hoạt động xacircy dựng

- Thocircng tư 1082007TT-BTC ngagravey 07092007 của Bộ Tagravei chiacutenh về việc hướng dẫn cơ chế quản lyacute tagravei chiacutenh đối với caacutec chương trigravenh dự aacuten hỗ trợ phaacutet triển chiacutenh thức (ODA)

- Cocircng văn 1599BXD-VP ngagravey 25072007 của Bộ Xacircy dựng về việc cocircng bố phương phaacutep xaacutec định chỉ số giaacute xacircy dựng

- Cocircng văn 1600BXD-VP ngagravey 25072007 của Bộ Xacircy dựng về việc cocircng bố suất vốn đầu tư xacircy dựng cocircng trigravenh (năm 2007)

- Cocircng văn 1601BXD-VP ngagravey 25072007 của Bộ Xacircy dựng về việc cocircng bố chỉ số giaacute xacircy dựng

- Cocircng văn 1751BXD-VP ngagravey 14082007 của Bộ Xacircy dựng về việc cocircng bố định mức chi phiacute quản lyacute dự aacuten vagrave tư vấn đầu tư xacircy dựng cocircng trigravenh (thay quyết định 10 vagrave 11)

- Caacutec tagravei liệu khaacutec coacute liecircn quanII7 Caacutec kế hoạch trong nacircng cấp đocirc thịbull Cơ sở hạ tầng cấp 1 cấp 2 cấp 3 (khocircng aacutep dụng đối với phacircn loại cấp cocircng trigravenh thoaacutet

nước)ldquoCơ sở hạ tầng cấp 1 2 3rdquo lagrave caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kỹ thuật vagrave xatilde hội coacute chức năng phục vụ

theo qui mocirc caacutec khu đocirc thị như sau Cơ sở hạ tầng cấp 1 Coacute qui mocirc lớn ảnh hưởng đến cả khu vực bao gồm nhiều Quận Cơ sở hạ tầng cấp 2 Coacute quy mocirc ảnh hưởng đến nhiều Quận hoặc nhiều phường trong Quận

7

Cơ sở hạ tầng cấp 3 Phục vụ cụm dacircn cư tổ dacircn phố khu dacircn cư thu nhập thấp - đacircy lagrave đối tượng của dự aacuten nacircng cấp đocirc thị

bull Kế hoạch nacircng cấp cộng đồng (viết tắt lagrave CUPs)ldquoKế hoạch nacircng cấp cộng đồngrdquo lagrave kế hoạch được cộng đồng tham gia đề xuất nhu cầu nacircng

cấp xaacutec định phương aacuten nacircng cấp cũng như những cam kết đoacuteng goacutep vagrave tham gia quản lyacute vận hagravenh đồng thời kế hoạch nagravey cũng sẽ được thống nhất cam kết vagrave trigravenh phecirc duyệt

Kế hoạch nacircng cấp cộng đồng bao gồm Kế hoạch nacircng cấp cộng đồng sơ bộ vagrave kế hoạch nacircng cấp cộng đồng hoagraven chỉnh Hai bước lập kế hoạch nagravey khaacutec nhau ở mức độ hoagraven chỉnh caacutec phương aacuten nacircng cấp trecircn cơ sở tham vấn cộng đồng thagravenh cocircng

bull Kế hoạch hagravenh động taacutei định cư (RAP)Lagrave caacutec nguyecircn tắc vagrave thủ tục thực hiện bồi thường giải phoacuteng mặt bằng taacutei định cư phục hồi

cho những người bị ảnh hưởng bởi dự aacutenbull Đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường (EIA hoặc ĐTM)ldquoĐaacutenh giaacute taacutec động mocirci trườngrdquo lagrave việc phacircn tiacutech dự baacuteo caacutec taacutec động đến mocirci trường của dự

aacuten đầu tư cụ thể để đưa ra caacutec biện phaacutep bảo vệ mocirci trường khi triển khai dự aacuten đoacutebull Kế hoạch quản lyacute mocirci trường (EMP)Lagrave một phần hay kết quả của nghiecircn cứu EIA (ĐTM) trong quaacute trigravenh chuẩn bị dự aacuten EMP xaacutec

định caacutec biện phaacutep quản lyacute vagrave quan trắc cần được thực hiện trong quaacute trigravenh thực thi dự aacuten nhằm traacutenh ngăn ngừa hoặc giảm thiểu caacutec taacutec động tiecircu cực

II2 Lyacute do của lagraven soacuteng nacircng cấp đocirc thị1 Theo quy định hiện hagravenh tỉnh thagravenh nagraveo được cocircng nhận lagrave đocirc thị loại cao

hơn sẽ trở thagravenh trung tacircm đocirc thị của khu vực trong định hướng phaacutet triển đocirc thị vugraveng vagrave sẽ được Trung ương ldquochăm soacutecrdquo nhiều hơn

ldquoĐoacute lagrave một trong nhiều lyacute giải cho hiện tượng tỉnh nagraveo cũng muốn coacute thagravenh phốrdquo

Trong thực tế khi một đocirc thị được nacircng cấp thigrave ngacircn saacutech để đầu tư cho hạ tầng kỹ thuật hạ tầng xatilde hội đocirc thị đoacute cũng sẽ được tăng lecircn Cugraveng với đoacute lagrave những chiacutenh saacutech thocircng thoaacuteng hơn trong phaacutet triển đocirc thị

Một số viacute dụ điển higravenh đoacute lagrave- Khi Đagrave Nẵng được Chiacutenh phủ cocircng nhận lagrave đocirc thị loại 1 thigrave Bộ Chiacutenh trị ra

Nghị quyết 33 - đồng yacute cho Đagrave Nẵng aacutep dụng cơ chế riecircng trong xacircy dựng vagrave phaacutet triển thagravenh phố

Theo đoacute Đagrave Nẵng được huy động thecircm nguồn vốn đầu tư cơ sở hạ tầng bằng caacutech phaacutet hagravenh traacutei phiếu đocirc thị theo cơ chế tự vay tự trả thocircng qua ngacircn saacutech thagravenh phố được vay tiền từ caacutec tổ chức tagravei chiacutenh quốc tế caacutec địa phương nước ngoagravei được thực hiện quy chế thiacute điểm baacuten nhagrave ở gắn liền với chuyển quyền sử dụng đất cho người nước ngoagravei

- Hay như khi Huế trở thagravenh đocirc thị loại 1 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde coacute Quyết định 11 - cho Huế một số cơ chế chiacutenh saacutech đặc thugrave trong quản lyacute phaacutet triển kinh tế - xatilde hội

2 Chiacutenh saacutech thocircng thoaacuteng vagrave ngacircn saacutech đầu tư cho hạ tầng cao hơn những khu vực khocircng được đocirc thị hoacutea điều nagravey coacute tiacutenh quyết định trong caacutec quyết định nacircng cấp đocirc thị của chiacutenh quyền nhiều địa phương

- Đồ aacuten nacircng cấp đocirc thị được phecirc duyệt được cocircng nhận thigrave địa phương coacute cơ sở vagrave ngacircn saacutech để đầu tư cho hạ tầng triển khai nhiều dự aacuten Tuy nhiecircn coacute nhiều địa

8

phương rất noacuteng vội trong việc nacircng cấp đocirc thị để được đầu tư dự aacuten Như đocirc thị Nhơn Trạch chẳng hạn Chiacutenh quyền Đồng Nai tham vọng đến năm 2020 sẽ biến ldquothagravenh phố đồng khocircngrdquo nagravey thagravenh đocirc thị loại 1 nhưng thiếu cơ sở để thu huacutet dacircn cư về đacircy (trecircn 2 triệu người)do đoacute caacutec cấp latildenh đạo chỉ quan tacircm đến nacircng cấp đocirc thị magrave bỏ qua những bước phaacutet triển cần thiết trước mắt

3 Latildenh đạo nhiều địa phương thiacutech nacircng cấp đocirc thị vigrave muốn coacute nhiều dự aacuten đầu tư cho hạ tầng Hay vigrave một lyacute do nghe hơi vocirc lyacute nhưng rất thực đoacute lagrave lagravem quản lyacute latildenh đạo của đocirc thị loại 1 thigrave ldquooairdquo hơn latildenh đạo loại 2 loại 2 ldquooairdquo hơn loại 3 chiacute iacutet lagrave ở mức lương vagrave phụ cấp khaacutec nhau

Vigrave vậy chiacutenh saacutech hỗ trợ của nhagrave nước lagrave một phương phaacutep cần thiết để thuacutec đẩy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị nhưng nếu bị lạm dụng một caacutech thaacutei quaacute vagrave khocircng đuacuteng mục điacutech sẽ lagravem lệch lạc đi mục tiecircu phaacutet triển chung của đất nước Sẽ tạo necircn những macircu thuẫn vagrave cạnh tranh tiềm tagraveng khoacute giải quyết giữa caacutec tỉnh vagrave caacutec địa phương

4 Ngoagravei ra nacircng cấp đocirc thị một caacutech toagraven diện vagrave đuacuteng hướng tạo điều kiện để quốc gia noacutei chung vagrave địa phương noacutei riecircng phaacutet triển kinh tế vagrave đaacutep ứng caacutec phuacutec lợi xatilde hội của nhacircn dacircn

II3 Hiecircn trạng nacircng cấp đocirc thịa Trecircn thế giới- Đocirc thị hoacutea lagrave một tất yếu vagrave qui luật khaacutech quan Năm 1800 mức độ đocirc thị hoacutea trecircn

thế giới đạt 3 năm 1900 lagrave 14 năm 1990 lagrave 50 năm 2000 lagrave 55 vagrave hiện nay khoảng 60 Như vậy mỗi năm ở thế kỷ 20 mức độ đocirc thị hoacutea tăng trung bigravenh 041 gấp 37 lần so với thế kỷ trước

- Trong những năm đầu của thế kỷ 20 đocirc thị hoacutea diễn ra chủ yếu ở Chacircu Acircu vagrave Bắc Mỹ cograven cuối thế kỷ 20 đầu thế kỷ 21 thigrave đang diễn ra mạnh mẽ ở Ấn Độ Trung Quốc Thaacutei Lan Indonesia Việt Nam vvhellip Ở Trung Quốc mức độ đocirc thị hoacutea năm 1998 lagrave 304 với GDP bigravenh quacircn đầu người lagrave 774USD Dự baacuteo năm 2010 tỷ lệ đocirc thị hoacutea lagrave 40 với GDP bigravenh quacircn người năm lagrave 1390 USD vagrave năm 2050 tỷ lệ đocirc thị hoacutea đạt 60 với GDP đầu ngườinăm lagrave 7000USD

- Nacircng cấp đocirc thị đang lagrave cuộc chạy đua mạnh mẽ khocircng chỉ ở riecircng ở caacutec thagravenh phố vagrave địa phương trong một nước magrave cograven lagrave cuộc cạnh tranh của caacutec nước trecircn thế giới Điển higravenh lagrave quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị của 4 nước Nga Phaacutep Singapor Trung Quốc Hagraven Quốc

Tại NgaMột trong những khu đocirc thị cải

tạo của Maacutetx-cơ-va -------Quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị ở Nga

chủ yếu lagrave cải tạo caacutec khu

9

chung cư cũ được xacircy dựng từ khoảng những năm 1950 Ưu điểm vượt trội của khu nagravey lagrave giải quyết nhagrave ở xatilde hội phugrave hợp với đặc thugrave quốc gia

- Đacircy lagrave hệ thống khu ở thocirc sơ caacutech xa trung tacircm đocirc thị thiết kế cảnh quan khocircng gian becircn ngoagravei nhagrave ở nghegraveo nagraven đơn điệu cấu truacutec nhagrave ở căn hộ khocircng hoagraven chỉnh diện tiacutech chật hẹp higravenh thức thiết kế dập khuocircn sơ sagravei vật liệu xacircy dựng nghegraveo nagraven chất lượng thẩm mỹ keacutem chất lượng kỹ thuật xuống cấp trầm trọng do khocircng được bảo dưỡng sửa chữa định kỳ thấm dột tiếng ồn vagrave caacutech nhiệt keacutem

- Xaacutec định rotilde nguyecircn nhacircn của caacutec nhược điểm necircu trecircn Nga đatilde coacute những nghiecircn cứu thử nghiệm cải tạo nacircng cấp khu chung cư cữ hướng tới những mục tiecircu cơ bản đaacutep ứng caacutec biến đổi về quy hoạch vagrave nhu cầu cải tiến cấu truacutec khu ở Cụ thể bao gồm

- Nacircng cấp caacutec khu chung cư cũ caacutec căn hộ vagrave mocirci trường xung quanh cải tạo taacutei cấu truacutec vagrave nacircng cấp đồng bộ caacutec tiện nghi trong caacutec căn hộ

- Xu hướng giải quyết lagrave cải tạo vagrave nacircng cấp cải thiện điều kiện ở bổ sung chức năng mới vagrave kiện toagraven khocircng gian được phaacutet triển phugrave hợp với điều kiện kinh tế-xatilde hội mới khai thaacutec tối đa caacutec giaacute trị tiềm năng đocirc thị về cơ bản lagrave cải tạo tại chỗ

- Nga đatilde thiết lập dự aacuten cải tạo nacircng cấp cụ thể cho quỹ nhagrave ở với việc quy hoạch lại caacutec khu nhagrave ở dựa trecircn higravenh higravenh khảo saacutet thực trạngQuỹ nhagrave ở hiện cograven khả năng khai thaacutec sử dụng được giải quyết bằng caacutech vận hagravenh sử dụng đuacuteng đắn về kỹ thuật tiến hagravenh kiểm tra bảo dưỡng vagrave sửa chữa thường xuyecircn lagrave tiecircu chiacute chung

- Mức độ sửa chữa được xaacutec định+ Sửa chữa nhỏtiểu sửa chữa lagrave mocirc higravenh sửa chữa mang tiacutenh tạm thời khocircng ảnh

hưởng đến cấu truacutec khu nhagrave Cơ quan quản lyacute phải vận dụng nguyecircn tắc tiết kiệm định kỳ nhưng vẫn đảm bảo mức độ an toagraven của ngocirci nhagrave

+ Sửa chữa lớnsửa chữa quan trọng cải thiện KCCC bằng caacutech phục hồi cải tạo hoặc thay thế những thagravenh phần của hệ thống thiết bị tuỳ theo mức độ hư hỏng được chia thagravenh sửa chữa lớn tổng thể vagrave sửa chữa lớn coacute lựa chọn Sửa chữa lớn kết hợp hiện đại hoaacute vagrave hoagraven thiện hệ thống trang thiết bị- Sự phaacutet triển đồng bộ khu nhagrave ở tại Maacutetx-cơ-va phụ thuộc khocircng iacutet vagraveo trigravenh độ tổ chức-quản lyacute khoa học - phương phaacutep luận trigravenh độ học vấn của caacutec becircn tham gia quaacute trigravenh nagravey đảm bảo thực hiện được caacutec mục tiecircu quy hoạch phaacutet triển thagravenh phố

Tại Phaacutep- ldquoKinh đocirc aacutenh saacutengrdquo Paris luocircn hấp dẫn du khaacutech bốn phương bởi những đại lộ

xanh thẳm những tượng đagravei cung điện vagrave cocircng trigravenh kiến truacutec tinh tế thơ mộng Tuy nhiecircn trong số chuacuteng ta iacutet ai biết được rằng giữa thế kỷ XIX Paris vẫn chỉ lagrave một thagravenh phố mang hơi hướng trung cổ với caacutec khu nhagrave ổ chuột hậu quả của hagraveng thế kỷ phaacutet triển tugravey tiện lệch lạc vagrave đầy những bất cập

- Đoacute lagrave kết quả của dự aacuten cải tạo Paris mang tecircn Haussmann dự aacuten taacutei quy hoạch vagrave hiện đại hoacutea Thủ đocirc Paris của Phaacutep thời Napoleon đệ Tam Dự aacuten nagravey bao trugravem lecircn tất cả caacutec khiacutea cạnh về quy hoạch đocirc thị của Paris như kiến truacutec đường phố khocircng gian xanh hệ thống dẫn vagrave thoaacutet nước

Paris hoa lệ ngagravey nay

10

- Haussmann đatilde đưa ra caacutec cocircng cụ luật phaacutep giuacutep xuacutec tiến dự aacuten cải tạo Paris như Quyền trưng dụng đất đai ldquovigrave mục điacutech sử dụng cocircngrdquo theo đoacute chiacutenh quyền được pheacutep trưng dụng caacutec toagrave nhagrave nằm dọc con đường được dự kiến xacircy dựng

Năm 1859 ocircng tiếp tục ban hagravenh luật định về đocirc thị hoacutea cho pheacutep mặt tiền caacutec togravea nhagrave chỉ được cao tối đa 20m trong những con phố rộng 20m magrave Haussmann đang xacircy dựng (trước đoacute chiều cao tối đa lagrave 1755m) Caacutec maacutei nhagrave phải được lagravem nghiecircng một goacutec 45o vagrave mặt tiền của caacutec nhagrave nằm trecircn cugraveng một con phố phải tuacircn thủ cugraveng một kiacutech thước

Tại Trung Quốc- Năm 1949 nước CHND Trung Hoa được thagravenh lập mọi việc quy hoạch vagrave xacircy

dựng đều thụ động theo sự sắp xếp của Nhagrave nước - Năm 1980 Trung Quốc chuyển sang nền kinh tế thị trường cocircng taacutec quy hoạch

vagrave xacircy dựng bước đầu bị xaacuteo trộn vagrave vượt ra khỏi tầm kiểm soaacutet của Nhagrave nước Ngay sau đoacute Trung Quốc lập ngagravenh mới - thiết kế đocirc thị (TKĐT) nhằm quản lyacute coacute hiệu quả cocircng taacutec xacircy dựng

- Năm 1987 Thẩm Quyến đatilde coacute quy hoạch tổng thể chi tiết về tu bổ vagrave TKĐT đến năm 1990 Trung Quốc mới aacutep dụng quy hoạch nagravey trecircn toagraven quốc Thẩm Quyến đatilde xacircy dựng một khung kết cấu của thagravenh phố bao gồm hệ thống giao thocircng kết cấu khocircng gian higravenh thaacutei kiến truacutec neacutet đặc sắc của khu vực vagrave coi đacircy lagrave những tiecircu chiacute để quản lyacute đocirc thị

- Trong TKĐT Thẩm Quyến cograven đưa ra những quy định cụ thể từ higravenh thức kiến truacutec chiều cao cocircng trigravenh vật liệu magraveu sắc khoảng lugravei của cocircng trigravenhhellip bằng caacutec bản vẽ hệ thống văn bản vagrave điều lệ quản lyacute kegravem theo Tiến hagravenh caacutec nghiecircn cứu quy hoạch mang tiacutenh chuyecircn đề những kế hoạch quản lyacute quy hoạch cần thực thi trong năm những bản baacuteo caacuteo cocircng việc đatilde lagravem trong cocircng taacutec quy hoạch cocircng bố rộng ratildei caacutec bản vẽ quy hoạch vagrave xacircy dựng trecircn phương tiện truyền thocircng nhằm lấy trưng cầu dacircn yacute

- Người ta duy trigrave một hệ thống với những higravenh thức tiếp xuacutec rất chung chung vagrave caacutec thocircng baacuteo chiacutenh thức traacutenh đối thoại trực diện với người dacircn

- Kết quả lagrave từ một lagraveng chagravei nhỏ beacute khoảng vagraveo những năm 80 Thẩm Quyến giờ đatilde trở thagravenh một trong những thagravenh phố phaacutet triển vagraveo bậc nhất của Trung Quốc lagravem thay đổi thế giới quan của những người hoạt

11

động trong lĩnh vực xacircy dựng vagrave quy hoạch TP Thẩm Quyến

-Hiện trạng quy hoạch phaacutet triển đocirc thị ở Trung Quốc hiện nay đang diễn ra với một tốc độ choacuteng mặt nhưng đaacuteng nể mặc dugrave coacute rất nhiều biểu hiện vận dụng caacutec caacutech lagravem quy hoạch của nhiều nước khaacutec nhau vagrave mức độ thagravenh cocircng cũng dừng ở mức nhất định

Tại Singapore Quaacute trigravenh phaacutet triển nhagrave ở của Singapore coacute thể chia lagravem 4 giai đoạn

- Giai đoạn 1 (năm 1960-1970) Xacircy dựng caacutec khu chung cư thu nhập thấp chỉ đủ để bố triacute caacutec phograveng ở mỗi căn hộ chỉ khoảng 50m2 đến 60m2 bố triacute cho caacutec hộ thu nhập thấp chưa coacute nhagrave ở

- Giai đoạn 2 (năm 1971-1980) Xacircy dựng bổ sung cho nhu cầu ở do tăng dacircn số diện tiacutech caacutec căn hộ được nacircng dần lecircn khoảng 70m2 vagrave căn hộ coacute nhiều phograveng (2-3 phograveng)

- Giai đoạn 3 (năm 1981-1991) Xacircy dựng thecircm caacutec chung cư vagrave chuacute trọng đến cảnh quan mocirci trường cacircy xanh trong caacutec khu chung cư cải tạo một số khu chung cư cũ cho phugrave hợp yecircu cầu sử dụng ngagravey cagraveng cao

- Giai đoạn sau năm 1991 đến nay quy hoạch phaacutet triển thecircm nhiều khu ở mới nhằm phacircn taacuten vagrave cacircn bằng mật độ dacircn số thuận lợi cho giao thocircng đi lại Việc xacircy dựng caacutec chung cư giai đoạn nagravey phần lớn được thực hiện theo đơn đặt hagraveng

- Người dacircn muốn được sở hữu căn hộ do Nhagrave nước cung cấp phải thực hiện đoacuteng goacutep quỹ để dagravenh tiền mua nhagrave số tiền người dacircn đoacuteng goacutep quỹ được trừ dần vagraveo tiền mua nhagrave trả goacutep thời gian trả goacutep lacircu nhất lagrave 25 năm Người coacute thu nhập thấp được ưu tiecircn mua trước vagrave thocircng qua caacutec higravenh thức bốc thăm người dacircn được mua căn hộ chỉ được sở hữu khocircng quaacute 90 năm Sau đoacute Chiacutenh phủ sẽ thu hồi khocircng bồi thường để xacircy dựng lại chung cư mới người dacircn sẽ được ưu tiecircn mua lại căn hộ trong chung cư mới trước khi hết quyền sở hữu nhagrave ở tại chung cư cũ Việc baacuten coacute thời hạn lagrave nhằm hạn chế tranh chấp về sau vagrave thuận lợi cho việc xacircy dựng lại đồng bộ caacutec khu chung cư

- Từ một nước đại đa số người dacircn sống trong caacutec khu ổ chuột khu định cư lụp xụp nhếch nhaacutec đến nay 91 người dacircn Singapore sở hữu nhagrave trong đoacute coacute tới 83 người dacircn được sở hữu nhagrave ở giaacute thấp Singapore vagrave Hongkong lagrave hai đất nước nổi tiếng ở chacircu Aacute về việc phaacutet triển vagrave giải quyết tốt vấn đề nhagrave ở xatilde hội cho người dacircn Để coacute được kết quả nagravey từ những năm 1960

12

Singapore đatilde thiết lập những định chế rất quan trọng trong việc quy hoạch vagrave phaacutet triển nhagrave ở giaacute thấp

Higravenh ảnh đocirc thị Singapore - Tại Singapore caacutec tổ chức tư nhacircn tham gia vagraveo xacircy dựng nhagrave ở cho người thu

nhập thấp thường xuyecircn nhận được sự hỗ trợ của nhagrave nước vagrave caacutec thủ tục hagravenh chiacutenh rotilde ragraveng vagrave được thực hiện nhanh choacuteng Để đẩy mạnh caacutec dự aacuten xacircy dựng nhagrave ở cho người coacute thu nhập thấp vấn đề quỹ đất cũng đang lagrave khoacute khăn với caacutec doanh nghiệp bất động sản

Tại Hagraven quốc - Sau 40 năm đocirc thị hoacutea (1970 - 2010) Hagraven Quốc đatilde đạt được những thagravenh tựu

đaacuteng kể xacircy dựng được những khu đocirc thị lớn thu huacutet 88 dacircn số nhưng đồng thời cũng lagravem phaacutet sinh những vấn nạn tiecircu cực của caacutec đocirc thị khổng lồ

-Phaacutet triển đocirc thị vệ tinh Ngay từ năm 1970 Chiacutenh phủ Hagraven Quốc đatilde đưa ra chiến lược phaacutet triển đocirc thị bằng caacutech mở rộng vugraveng đocirc thị song song đoacute lagrave nacircng cấp mở rộng caacutec đocirc thị đatilde coacute Một loạt caacutec thagravenh phố vệ tinh mới coacute quy mocirc vừa vagrave nhỏ lần lượt được xacircy dựng higravenh thagravenh những thagravenh phố coacute tốc độ tăng trưởng cực nhanh Điều nagravey đatilde giuacutep Hagraven Quốc traacutenh khỏi những đổ vỡ lớn magrave caacutec quốc gia khaacutec gặp phải trong tiến trigravenh đocirc thị hoacutea nhanh như ở caacutec nước chacircu Aacute chacircu Phi

- Ưu tiecircn nhagrave ở giaacute rẻ Trong suốt 4 thập niecircn qua Hagraven Quốc đatilde đạt được tỷ lệ phaacutet triển đocirc thị trước đacircy chưa từng coacute nhưng một trong những khoacute khăn chiacutenh trong tiến trigravenh đocirc thị hoacutea tại Hagraven Quốc lagrave thiếu nhagrave ở tiacutenh theo quy mocirc nhagrave ở trecircn tổng số hộ gia đigravenh Do đoacute chiacutenh phủ đatilde nỗ lực tập trung vagraveo việc tăng cường số lượng nhagrave ở cho hộ gia đigravenh coacute thu nhập thấp bằng

4 phương thức + Thứ nhất cung cấp nhagrave ở

cocircng cộng Chiacutenh phủ đatilde đầu tư một số vốn nhất định vagraveo KNHC để đảm traacutech vấn đề phaacutet triển nhagrave ở cho caacutec gia đigravenh coacute thu nhập thấp

+ Thứ hai cugraveng với việc cung cấp nhagrave ở cocircng cộng chiacutenh phủ bắt buộc caacutec chủ đầu tư tư nhacircn cung cấp nhagrave ở giaacute rẻ nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dacircn coacute

thu nhập thấp coacute nhagrave ởTagraveu điện ngầm giuacutep phacircn taacuten lưu lượngphương tiện giao thocircng trecircn đường phố+ Thứ ba lagrave kiểm soaacutet diện tiacutech nhagrave ở Sự hạn chế kiacutech thước nhagrave ở cũng lagrave một điều

cần thiết để giữ mức giaacute phugrave hợp Caacutec nhagrave đầu tư tư nhacircn cũng bị bắt buộc cung cấp caacutec kiểu nhagrave diện tiacutech nhỏ

13

- Phaacutet triển đồng loạt hệ thống giao thocircng Chiacutenh phủ Hagraven Quốc đatilde chuacute trọng phaacutet triển đồng loạt hệ thống giao thocircng gồm tagraveu điện ngầm đường sắt xe buyacutet taxi

Nguồn ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

b Tại Việt Nam- Ở Việt Nam Dacircn số đocirc thị khocircng ngừng gia tăng Năm 1986 lagrave 11870 triệu

người năm 2000 lagrave 18772 triệu người năm 2003 lagrave 20870 triệu người năm 2005 lagrave 22337 triệu người vagrave năm 2007 lagrave 23370 triệu người đưa tỷ lệ đocirc thị hoacutea cả nước từ 19 (1986) lecircn 275 (năm 2007)

- Mạng lưới đocirc thị Việt Nam khocircng ngừng được mở rộng với trecircn 700 đocirc thị trong đoacute coacute 02 đocirc thị đặc biệt 5 đocirc thị loại I 10 đocirc thị loại II 40 đocirc thị loại III 28 đocirc thị loại IV cograven lại lagrave caacutec đocirc thị loại V

- Năm 1998 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt định hướng phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2020 trong đoacute vai trograve của caacutec đocirc thị được xaacutec định lagrave những động lực phaacutet triển chiacutenh trong cocircng cuộc cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea đất nước thực hiện mục tiecircu phaacutet triển đất nước cơ bản thagravenh nước cocircng nghiệp vagraveo năm 2020

- Dưới sự latildenh đạo quản lyacute của Nhagrave nước sự nỗ lực vận động của toagraven xatilde hội chuacuteng ta đatilde coacute những thagravenh tựu quan trọng trong cocircng taacutec phaacutet triển đocirc thị

- Hệ thống đocirc thị quốc gia đatilde coacute sự chuyển biến tiacutech cực cả về lượng cũng như về chất

+ Mạng lưới đocirc thị quốc gia đatilde vagrave đang được phaacutet triển mở rộng từ 629 đocirc thị năm 1999 đến nay đatilde tăng lecircn 754 đocirc thị

+ Về dacircn cư đocirc thị tỷ lệ đocirc thị hoacutea đatilde tăng từ 207 năm 1999 đến nay đạt gần 30 nếu tiacutenh dacircn số nội thị

+ Coacute hai đocirc thị loại đặc biệt lagrave Hagrave Nội vagrave TP Hồ Chiacute Minh đocirc thị loại I tăng thecircm năm đocirc thị trong khi đoacute loại V tăng thecircm 99 đocirc thị

ETHiều nagravey đatilde chứng tỏ mức độ đocirc thị hoacutea đatilde phaacutet triển mạnh ở khu vực caacutec đocirc thị nhỏ lan tỏa trecircn diện rộng vagrave phacircn bố đồng đều hơn trecircn phạm vi cả nước

- Tăng trưởng kinh tế ở khu vực đocirc thị trung bigravenh đạt từ 12 đến 15 cao gấp 15 đến 2 lần so với mặt bằng chung trong cả nước Năm 2007-2009 đạt khoảng từ 8 đến 10(H) Hiện nay nguồn thu đocirc thị nhất lagrave của caacutec thagravenh phố lớn chiếm tỷ lệ 70 trong cơ cấu GDP cả nước Tại một số đocirc thị lớn GDP bigravenh quacircn đầu người đạt hơn 1500 USD như Hagrave Nội khoảng 1500 USDnăm Nha Trang 1779 USDnăm Sự phaacutet triển kinh tế đocirc thị đatilde vagrave đang tạo ra hagraveng triệu việc lagravem cho người lao động goacutep phần quan trọng trong việc duy trigrave sự ổn định vagrave phaacutet triển chung của xatilde hội

- Sự phaacutet triển kinh tế - xatilde hội của đất nước đatilde đem lại những nguồn lực quan trọng cho việc xacircy dựng vagrave cải tạo chỉnh trang diện mạo của caacutec đocirc thị Kiến truacutec vagrave cảnh quan đocirc thị đatilde được caacutec chiacutenh quyền đocirc thị quan tacircm đầu tư phaacutet triển với sự xuất hiện ngagravey cagraveng nhiều caacutec quần thể kiến truacutec mảng đocirc thị hiện đại ứng dụng cocircng nghệ thiết kế xacircy dựng tiecircn tiến của thế giới Tại nhiều đocirc thị đatilde vagrave đang xuất hiện caacutec cocircng trigravenh kiến truacutec cao tầng lagrave những điểm nhấn kiến truacutec đocirc thị coacute chất lượng cao

14

- Mocirc higravenh đầu tư phaacutet triển caacutec khu đocirc thị mới đồng bộ đatilde được nghiecircn cứu nhacircn rộng tại nhiều địa phương trong cả nước sử dụng coacute hiệu quả quỹ đất dagravenh cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời từng bước giải quyết nhu cầu rất lớn của xatilde hội về nhagrave ở

- Hệ thống cocircng trigravenh hạ tầng kỹ thuật vagrave xatilde hội đocirc thị như hệ thống giao thocircng cấp nước thoaacutet nước chiếu saacuteng cacircy xanh thu gom vagrave xử lyacute chất thải rắn vagrave cocircng trigravenh phuacutec lợi cocircng cộng của caacutec đocirc thị được đầu tư xacircy dựng cải tạo vagrave phaacutet triển khaacute nhanh tạo necircn bộ khung cơ bản để caacutec đocirc thị phaacutet triển

- Về cấp nước sạch thời điểm năm 1999 Việt Nam vẫn cograven hơn 70 số dacircn đocirc thị sử dụng nước khocircng bảo đảm vệ sinh đến nay bigravenh quacircn trecircn cả nước 73 số dacircn đocirc thị đatilde được cấp nước sạch Chất lượng phục vụ của giao thocircng cocircng cộng tại caacutec đocirc thị caacutec vugraveng vagrave trecircn cả nước ngagravey cagraveng tốt hơn

- Vấn đề cải thiện điều kiện mocirci trường đocirc thị cũng đatilde được chiacutenh quyền đocirc thị quan tacircm Một số đocirc thị đatilde coacute nhagrave maacutey hoặc trạm xử lyacute nước thải được đầu tư xacircy dựng vagrave đi vagraveo hoạt động Tỷ lệ thu gom chất thải rắn sinh hoạt bigravenh quacircn cả nước đạt khoảng 80 Chuacuteng ta đatilde coacute ba cocircng nghệ trong nước xử lyacute chất thải rắn sinh hoạt đatilde được Bộ Xacircy dựng cấp giấy chứng nhận SERAPHINE ANSINH-ASC MBT-CD

- Cấp điện vagrave chiếu saacuteng đocirc thị được cải thiện rotilde rệt 90 số caacutec tuyến đường trục chiacutenh cấp đocirc thị từ caacutec đocirc thị loại 3 trở lecircn được chiếu saacuteng Dịch vụ cung cấp thocircng tin liecircn lạc phaacutet triển nhanh choacuteng phục vụ tiacutech cực cho caacutec yecircu cầu đặt ra của sự phaacutet triển kinh tế - xatilde hội

- Quốc hội Chiacutenh phủ Bộ Xacircy dựng vagrave caacutec bộ ngagravenh đatilde vagrave đang từng bước hoagraven thiện hệ thống caacutec văn bản quy phạm phaacutep luật về lĩnh vực xacircy dựng vagrave phaacutet triển đocirc thị trong đoacute nhiều văn bản luật lần đầu tiecircn đatilde được nghiecircn cứu xacircy dựng vagrave ban hagravenh như Luật Xacircy dựng năm 2003 Luật Nhagrave ở năm 2005 Luật Kinh doanh bất động sản năm 2006 vagrave đặc biệt lagrave Luật Quy hoạch đocirc thị vừa được Quốc hội thocircng qua thaacuteng 6-2009 Caacutec văn bản luật vagrave hệ thống văn bản dưới luật đatilde thường xuyecircn được ragrave soaacutet điều chỉnh để từng bước đi vagraveo cuộc sống goacutep phần quan trọng trong việc tạo hagravenh lang phaacutep lyacute đầy đủ thocircng thoaacuteng hướng tới sự phaacutet triển bền vững hệ thống đocirc thị Việt Nam

Becircn cạnh những kết quả đạt được việc nacircng cấp đocirc thị ở nước ta vẫn đang cograven gặp rất nhiều vấn đề bất cập

- Tỷ lệ phủ kiacuten quy hoạch chi tiết tại caacutec đocirc thị của cả nước cograven thấp Tỷ lệ trung bigravenh trong cả nước hiện nay lagrave khoảng 45 khocircng đồng đều giữa caacutec đocirc thị vagrave vugraveng miền ETHiều đoacute coacute ảnh hưởng lớn đến việc thu huacutet đầu tư bố triacute nguồn lực phaacutet triển cũng như cocircng taacutec quản lyacute xacircy dựng đocirc thị theo quy hoạch

- Tốc độ tăng trưởng vagrave đocirc thị hoacutea cao tại phần lớn caacutec đocirc thị đatilde dẫn đến sự mất cacircn đối trong khả năng đaacutep ứng của hệ thống cơ sở hạ tầng kỹ thuật đocirc thị Mặc dugrave việc cấp nước sạch đatilde được cải thiện đaacuteng kể nhưng tỷ lệ thất thoaacutet thất thu nước bigravenh quacircn vẫn cao từ 20 đến 30 vừa gacircy thất thoaacutet nguồn tagravei nguyecircn quan trọng vừa giảm nguồn thu cho ngacircn saacutech Tigravenh trạng uacuteng ngập tắc nghẽn giao thocircng tại đocirc thị cograven diễn ra phổ biến Caacutec hồ kecircnh mương socircng ngogravei trong đocirc thị với vai trograve điều hogravea vagrave thoaacutet nước mưa đocirc thị vagraveo mugravea mưa lũ iacutet được quan tacircm bảo vệ

15

- Ocirc nhiễm mocirci trường vẫn đang lagrave vấn đề bức xuacutec nhất vagrave chưa coacute lời giải hữu hiệu Nhiều đocirc thị vẫn cograven luacuteng tuacuteng trong việc tigravem ra nguồn lực đầu tư hệ thống cơ sở hạ tầng thoaacutet nước xử lyacute chất thải rắn giao thocircng đocirc thị

- Cocircng taacutec quản lyacute đocirc thị cograven yếu keacutem Những caacuten bộ đatilde qua đagraveo tạo chuyecircn mocircn lĩnh vực xacircy dựng vagrave phaacutet triển đocirc thị mới chỉ chiếm từ 9 đến 11 ở cấp xatilde phường chưa đaacutep ứng được mức độ đogravei hỏi của khối lượng cocircng việc Mặt khaacutec do lĩnh vực quản lyacute đocirc thị vagrave kinh tế đocirc thị cograven lagrave vấn đề khaacute mới mẻ chuacuteng ta vừa lagravem vừa ruacutet kinh nghiệm để phugrave hợp đặc thugrave của nước ta do đoacute ở nhiều nơi vai trograve của chiacutenh quyền đocirc thị trong việc điều phối caacutec đối tượng vagrave điều tiết nguồn lực tham gia trong quaacute trigravenh phaacutet triển đocirc thị cograven coacute nhiều hạn chế dẫn đến thực tế vẫn cograven phổ biến tigravenh trạng thiếu thocircng tin chồng cheacuteo giữa caacutec lĩnh vực

Triacutech ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ vagrave theo ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

Dự aacuten nacircng cấp đocirc thị tại TPHCMNacircng cấp đocirc thị vagrave vấn đề khocircng gian cocircng cộng trong caacutec khu dacircn cư thu nhập thấp trecircn địa

bagraven Thagravenh phố Hồ Chiacute MinhNội dung cocircng việc thực hiện1 ETHường hẽm Nacircng cao nền hẽm mở rộng hẽm vagrave traacuteng hẽm bằng beton cement vagrave beton

nhựa noacuteng2 ETHặt cống thoaacutet nước Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống cống thoaacutet nước thải vagrave nước mưa tại

khu vực3 Cấp nước Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống cấp nước sinh họat đến từng hộ dacircn4 Cấp điện Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống caacutep điện vagrave trụ điện tại khu vực cung cấp điện

sinh họat đến từng hộ dacircn5 Chiếu saacuteng vĩa hegrave Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống dacircy điện vagrave đặt boacuteng đegraven tại caacutec trụ

đảm bảo chiếu saacuteng trong khu vực6 Nghiecircn cứu bổ sung caacutec dịch vụ hạ tầng xatilde hội (Nhagrave trẻ trường mẫu giaacuteo trạm y tế ) Caacutec bước thực hiệnGiai đoạn 1 bắt đều thi cocircng từ thaacuteng 122004 đến 122005 trong lưu vực Tacircn Hoacutea - Lograve Gốm

(khocircng kể thời gian chuẩn bị đầu tư) Bước 1 sect Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp của tất cả cộng đồng người dacircn trong khu vực dacircn cư thu

nhập thấp cần nacircng cấpsect Lập baacuteo caacuteo nghiecircn cứu Tiền khả thi cho togravean dự aacuten trecircn địa bagraven thagravenh phốsect Tiến hagravenh tham khảo yacute kiến cộng đồng vagrave chuẩn bị kế họach sơ bộ nhu cầu cần nacircng

cấpBước 2sect Chuẩn bị kế họach nacircng cấo hogravean chỉnh coacute thảo luận với cộng đồng chuẩn bị thiết kế kỹ

thuật sơ bộ vagrave sọan thảo hồ sơ thầu cho từng goacutei thầu dự kiếnsect Chuẩn bị tagravei liệu hướng dẫn thực hiệnsect Thu thập số liệu thocircng tin cho đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kế hoạch hagravenh động taacutei

định cưsect Lập nghiecircn cứu khả thi cho giai đoạn 1Bước 3

16

Chuẩn bị thiết kế kỹ thuật chi tiết vagrave hoagraven chỉnh hocirc sơ thầuGiai đoạn 2 Khocircng thời gian chuẩn bị đầu tư bắt đầu từ 062006 đến 062007 trecircn địa bagraven caacutec

quận ngograveai Tacircn Hoacutea - Lograve Gốm Sự tham gia của người dacircn Nguyecircn tắc quan trọng nhất của dự aacuten lagrave sự tham gia tự giaacutec vagrave tiacutech cực của cộng đồng

người dacircn vagraveo tất cả caacutec bước thực hiện dự aacuten Caacutec thagravenh viecircn lagrave hộ gia đigravenh trong dự aacuten đều coacute quyền coacute traacutech nhiệm tham gia vagrave cugraveng hưởng lợi từ dự aacuten khocircng phacircn biệt tigravenh trạng cư truacute

Những lợi iacutech đối với người dacircn sau khi nacircng cấp- Bộ mặt khu dacircn cư thay đổi Cống thoaacutet nước tốt khocircng cograven tigravenh trạng ngập uacuteng ETHường hẽm bằng phẳng ngay ngắn an toagraven xe cứu hỏa cứu thương vagraveo đến tận nơi để

xử lyacute kịp thời khi xảy ra sự cố Khu phố được sạch đẹp vệ sinh hạn chế bệnh tật do mocirci trường sống tốt hơn nhiều sacircn

chơi giải triacute cho trẻ em trong khu vực ETHegraven chiếu saacuteng vagraveo ban đecircm thuận lợi cho đi lại vagrave an ninh khu vực Những hộ gia đigravenh thu nhập thấp coacute nhu cầu coacute nhu cầu sẽ được vay vốn sửa chữa nacircng

cấp nhagrave ở hoặc vay vốn để sản xuất kinh doanh - Tigravenh trạng phaacutep lyacute về nhagrave đất Thocircng qua dự aacuten chiacutenh quyền địa phương sẽ tiến hagravenh nhanh việc cấp giấy chứng nhận

quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở cho tất cả caacutec hộ gia đigravenh coacute đủ điều kiện giuacutep họ lagravem ăn sinh sống

Khi coacute giấy tờ nhagrave đầy đủ kết hợp với cơ sở hạ tầng khu vực hoagraven chỉnh sẽ giuacutep cho giaacute trị nhagrave đất của người dacircn trong khu vực dự aacuten gia tăng Việc mua baacuten cầm cố thế chấp đều thuận lợi dễ dagraveng vagrave khocircng khocircng bị eacutep giaacute khi coacute nhu cầu chuyển nhượng

Coacute giấy chứng nhận quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở lagrave một trong những nội dung quan trọng để xem xeacutet việc nhập hộ khẩu cho caacutec thagravenh viecircn trong hộ gia đigravenh chưa coacute hộ khẩu

Coacute giấy chứng nhận quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở sẽ giuacutep cho caacutec hộ gia đigravenh coacute đủ điều kiện tiếp cận với caacutec khoản vay latildei suất phugrave hợp để coacute vốn lagravem ăn hoặc mở rộng sản xuất kinh doanh goacutep phần tăng thecircm thu nhập

Việc học hagravenh của caacutec chaacuteu y tế vagrave caacutec dịch vụ cocircng cộng khaacutec đều thuận lợi ETHồng thời chiacutenh quyền địa phương quản lyacute người dacircn tốt hơn

- Khi mở rộng hẽm coacute một số hộ bị mất hoagraven toagraven nhagrave- đất hoặc khi diện tiacutech nhagrave - đất sau khi giải tỏa nhỏ hơn 15 m2 thigrave phải di dời vagrave được

ETHược bồi thường bằng tiền đối với nhagrave đất bị thu hồi với giaacute thay thế phugrave hợp với giaacute chuyển nhượng thực tế vagrave caacutec khoản hỗ trợ khaacutec Việc di dời sẽ được chiacutenh quyền địa phương thocircng baacuteo chi tiết

Hộ bị di dời coacute thể nhận tiền hoặc đăng kyacute một căn hộ chung cư hoặc một nền nhagrave coacute hạ tầng

dự kiến đến năm 2020 dacircn số thagravenh phố khoảng 10 triệu người (trong đoacute khống chế khoảng 6 triệu dacircn nội thị) vagrave với hơn 2 triệu khaacutech vatildeng lai

Quy hoạch kiến truacutec cảnh quan đocirc thị

Cải tạo caacutec khu nội thagravenh cũ phải bảo đảm giữ gigraven tocircn tạo caacutec di sản văn hoacutea lịch sử caacutec cocircng trigravenh kiến truacutec coacute giaacute trị cải tạo vagrave nacircng cấp cơ sở hạ tầng di chuyển nhagrave ở trecircn vagrave ven kecircnh rạch

17

tăng thecircm diện tiacutech cacircy xanh caacutec cocircng trigravenh phục vụ cocircng cộng di dời ra ngoại thagravenh những cơ sở cocircng nghiệp tiểu thủ cocircng nghiệp gacircy ocirc nhiễm di dời chợ vagrave kho tagraveng khocircng cograven phugrave hợp từng bước cải thiện mocirci sinh mocirci trường đocirc thị

Caacutec khu mới được xacircy dựng theo hướng hiện đại văn minh bền vững chuacute trọng phaacutet triển hệ thống cacircy xanh cocircng viecircn mặt nước tổ chức caacutec khu đocirc thị mới theo hướng coacute cơ sở hạ tầng hiện đại đồng bộ tăng tỷ lệ trung bigravenh tầng cao triệt để khai thaacutec khocircng gian ngầm vagrave trecircn khocircng mật độ xacircy dựng thấo ưu tiecircn đất cho khocircng gian thocircng thoaacuteng xacircy dựng caacutec khu sản xuất caacutec trung tacircm thương mại dịch vụ đagraveo tạo vagrave nghiecircn cứu khoa học caacutec khu nghỉ ngơi giải triacute đaacutep ứng nhu cầu vật chất vagrave tinh thần ngagravey cagraveng cao của nhacircn dacircn

Quy hoạch caacutec khu chức năng

Khu dacircn cư Được phacircn bố tại khu vực nội thagravenh hiện hữu nội thagravenh phaacutet triển vagrave ngoại thagravenh

Về nội thagravenh hiện hữu (12 quận cũ) coacute diện tiacutech 14134 ha dacircn số giữ mức từ 36 - 4 triệu người chỉ tiecircu bigravenh quacircn đất đocirc thị từ 35 - 40 m2người Nội thagravenh hiện hựu cần chỉnh trang cải thiện điều kiện ở sinh hoạt vagrave lagravem việc của cư dacircn giảm mật độ xacircy dựng nacircng tầng cao trung bigravenh hiện nay từ 14 tầng lecircn 24 tầng nacircng cấp cơ sở hạ tầng đocirc thị xử lyacute tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường trả lại khocircng gian xanh sạch tocircn tạo vagrave giữ gigraven di sản lịch sử - văn hoacutea cocircng trigravenh kiến truacutec coacute giaacute trị (hiện đatilde xaacutec định 108 cơ sở cần phải bảo tồn)

Về nội thagravenh phaacutet triển mới (gồm caacutec quận mới) coacute diện tiacutech 30000 ha với số dacircn 22 - 24 triệu người chỉ tiecircu đất đocirc thị 110 m2người (gấp 25 lần nội thagravenh cũ) Vugraveng đocirc thị nagravey cơ sở hạ tầng được xacircy dựng theo hướng hiện đại đồng bộ dagravenh nhiều đất cho cơ sở nghiecircn cứu khoa học giaacuteo dục nghỉ ngơi giải triacute mặt nước cocircng viecircn cacircy xanh khu nhagrave ở cơ sở sản xuất khocircng ocirc nhiễm

Về ngoại thagravenh dacircn số từ 3 - 4 triệu người trong đoacute dacircn số nocircng thocircn lagrave 07 triệu người

Nhigraven chung nhu cầu đất đocirc thị đến năm 2005 lagrave 26000 ha vagrave đến năm 2020 dự kiến tăng lecircn khoảng 90000 haBố triacute cocircng nghiệp Xacircy dựng nhiều khu cocircng nghiệp trecircn quỹ đất 6000 ha thu huacutet 20 lực lượng lao động ưu tiecircn cocircng nghiệp coacute hagravem lượng cocircng nghệ cao iacutet ocirc nhiễm mocirci trường (caacutec khu cocircng nghiệp hiện coacute gần 2000 ha)

Hệ thống trung tacircm dịch vụ của thagravenh phố được tổ chức theo hướng đa trung tacircm bao gồm trung tacircm hagravenh chiacutenh thương mại ngacircn hagraveng văn hoacutea bố triacute tại quận 1 quận 3 quận 5 quận 10 quận Bigravenh Thạnh vagrave mở rộng về Thủ Thiecircm (quận 2) với diện tiacutech khoảng 1700 ha Bố triacute caacutec trung tacircm khu vực tại caacutec cửa ngotilde thagravenh phố như khu A Nam Sagravei Gograven quận 9 quận 12 huyện Bigravenh Chaacutenh

Caacutec trung tacircm chuyecircn ngagravenh Gồm caacutec trung tacircm đagraveo tạo nghiecircn cứu khoa học y tế văn hoacutea thể dục - thể thaohiện coacute được nacircng cấp mở rộng vagrave xacircy dựng mới phugrave hợp với quy hoạch của thagravenh phố trong đoacute coacute khu Đại học Quốc gia (Thủ Đức) 800 ha khu thể dục - thể thao Rạch Chiếc 400 ha khu lịch sử - văn hoacutea - du lịch 400 ha

18

Hệ thống cocircng viecircn cacircy xanh Khai thaacutec cảnh quan socircng Sagravei Gograven socircng Đồng Nai vagrave caacutec socircng rạch lớn khaacutec Bảo tồn caacutec cocircng viecircn hiện hữu (235 ha) cải tạo kecircnh rạch tăng chỉ tiecircu cacircy xanh vugraveng nội thagravenh (2m2người) nội thagravenh mới vagrave đocirc thị ngoại thagravenh (17m2người) Tạo caacutec hồ chứa nước lớn khai thaacutec kecircnh rạch tự nhiecircn higravenh thagravenh caacutec vagravenh đai hagravenh lang xanh bảo tồn rừng tai Cần Giờ Củ Chi Bigravenh Chaacutenh

Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật

Về giao thocircng

Chỉ tiecircu đất giao thocircng bigravenh quacircn 20 - 25m2người khoảng 25 quỹ đất đocirc thị (hiện nay lagrave 12) để ngoagravei hệ thống đường bộ sẽ xacircy dựng hệ thống xe buyacutet xe điện baacutenh sắt (ngầm trecircn cao) đảm bảo vận chuyển hagravenh khaacutech cocircng cộng đạt 50 năm 2020 (hiện nay chưa đến 5)

Đối với đường bộ phải hoagraven chỉnh caacutec tuyến vagravenh đai trục giao thocircng hướng ngoại kết hợp với caacutec cocircng trigravenh đầu mối caacutec nuacutet giao thocircng vagrave bến xe liecircn tỉnh ở caacutec vugraveng ven đocirc gồm đường vagravenh đai ngoagravei (xa lộ vagravenh đai) trục đường cao tốc dự kiến xacircy dựng từ Thủ Thiecircm nối sang quốc lộ 51 (Đồng Nai Bagrave Rịa - Vũng Tagraveu) xa lộ Hagrave Nội quốc lộ 1A cũ vagrave quốc lộ 1A mới đi Biecircn Hogravea vagrave caacutec tỉnh miền Tacircy quốc lộ 13 quốc lộ 22 đi Bigravenh Dương vagrave Tacircy Ninh tỉnh lộ 12 15 16 gắn kết nội - ngoại ocirc thagravenh phố vagrave caacutec tỉnh xung quanh tỉnh lộ 10 15 đi Đức Hogravea Cần Giuộc - Long An đường Vĩnh Phước đi Cần Giờ gắn với caacutec đường vagravenh đai đường trục ngoagravei thagravenh phố

Mở rộng nacircng cấp caacutec trục đường giao thocircng chiacutenh hiện coacute đồng thời xacircy dựng caacutec nuacutet giao thocircng quan trọng vagrave hệ thống tiacuten hiệu nối mạng từ caacutec nuacutet về trung tacircm điều khiển giao thocircng của thagravenh phố bố triacute đều khắp hệ thống caacutec batildei đậu xe caacutec điểm đầu điểm cuối vagrave điểm dừng của mạng lưới xe buyacutet đảm bảo cự li trung bigravenh từ caacutec khu chức năng đến caacutec điểm đỗ trecircn caacutec tuyến vận tải cocircng cộng khoảng từ 500 - 600 m

Xacircy dựng hoagraven chỉnh vagrave hiện đại hệ thống đường tại caacutec khu phaacutet triển mới kết hợp đồng bộ với caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kỹ thuật khaacutec cải tạo nacircng cấp mở rộng cầu Sagravei Gograven cầu Đồng Nai cầu Bigravenh Lợi cầu Bigravenh Triệu cầu Bigravenh Phước cầu Phuacute Cường (nối Củ Chi với Thủ Dầu Một) vagrave một số cầu khaacutec xacircy dựng một số cầu qua socircng Sagravei Gograven như tại Phuacute Mỹ nối đường Bigravenh Thuận qua Caacutet Laacutei (quận 2) để kheacutep kiacuten với vagravenh đai ngoagravei (xa lộ vagravenh đai) tại Thủ Thiecircm xacircy cầu vagrave đường hầm nối quận 1 với Thủ Thiecircm tại An Phuacute (quận 2) nối qua Thanh Đa (Bigravenh Thạnh) tại Thanh Đa nối qua Thủ Đức xacircy cầu Bigravenh Lợi mới để kheacutep kin vagravenh đai trong cầu An Phuacute Đocircng nối quận 12 với quận Thủ Đức Xacircy dựng caacutec cầu qua socircng Đồng Nai như tại quận 9 nối đường cao tốc sang Long Thagravenh vagrave đường vagravenh đai ngoagravei nối sang Nhơn Trạch Trecircn socircng Soagravei Rạp tại Long Thới (Nhagrave Begrave) nối đường cao tốc phiacutea Nam đi Cần Thơ qua socircng Lograveng Tagraveu đi Nhơn Trạch (Đồng Nai) vagrave một số cầu trecircn những socircng rạch khaacutec

Đối với đường sắt xacircy dựng hệ thống đường sắt gắn với mạng lưới đường sắt quốc gia đi caacutec hướng Lộc Ninh miền Tacircy miền Trung vagrave tỉnh Bagrave Rịa - Vũng Tagraveu Xacircy dựng ga tagraveu chiacutenh ở An Bigravenh (Bigravenh Dương) một số ga hagravenh khaacutech trung tacircm ở Bigravenh Triệu (Thủ Đức) ở Tacircn Kiecircn (Bigravenh Chaacutenh) vagrave Thủ Thiecircm (quận 2)Ga Hogravea Hưng sẽ chuyển thagravenh ga đường sắt nội đocirc Xacircy dựng hệ thống giao thocircng đường sắt nội đocirc theo giải phaacutep đi ngầm trecircn cao hoặc trecircn mặt đất nhưng phải đảm bảo mỹ thuật an toagraven vagrave phugrave hợp với khả năng tagravei chiacutenh an ninh vagrave quốc phograveng

19

Đối với đường thủy hạn chế việc mở rộng phaacutet triển cảng trong nội thagravenh cũ như cảng Sagravei Gograven Bến Ngheacute Tacircn Thuận Ba Son xacircy dựng caacutec cảng Hiệp Phước vagrave Cần Giờ để đaacutep ứng nhu cầu vận tải đường thủy caacutec cụm cảng coacute thể tiếp nhận 60 - 70 triệu tấn hagraveng hoacuteanăm Từng bước cải tạo caacutec cảng nội thagravenh phục vụ du lịch trecircn socircng

Tăng cường khai thaacutec tuyến đường thủy caacutec socircng Soagravei Rạp Cacircy Khocirc Cần Giuộc xacircy dựng caacutec cảng socircng ở Phuacute Định Cacircy Khocirc Tacircn Tuacutec Cần Giuộc với cocircng suất trecircn một triệu tấn hagraveng hoacuteanăm duy trigrave một số cảng socircng nhỏ ở socircng Đồng Nai Nhagrave Begravetrong giai đoạn năm 2005-2010 từng bước di chuyển cảng Bigravenh Đocircng vagrave hệ thống bến batildei dọc cảng về cảng mới cải tạo vagrave phục hồi caacutec tuyến kecircnh vagravenh đai vừa kết hợp vận tải vừa giải quyết thoaacutet nước mưa xacircy dựng cảng phục vụ quốc phograveng ở phiacutea Nam thagravenh phố

Đối với hagraveng khocircng nacircng cấp hoagraven thiện sacircn bay Tacircn Sơn Nhất để coacute thể đoacuten 12 triệu hagravenh khaacutech mỗi năm vagrave xacircy dựng sacircn bay Long Thagravenh - Đồng Nai coacute tải trọng 20 - 30 triệu tấn hagravenh khaacutechnăm

Về kỹ thuật mocirci trường đất đai

Cải tạo xacircy dựng hệ thống thoaacutet nước mưa trong đoacute tại khu vực nội thagravenh cũ vận sử dụng hệ thống cống thoaacutet nước mưa - nước bẩn tại khu xacircy dựng mới sử dụng hệ thống kiacuten thoaacutet nước mưa nước bẩn riecircng kết hợp sử dụng hệ thống thoaacutet nước hở gồm caacutec socircng kecircnh rạch hồ chứa

Cải tạo xacircy dựng hệ thống hồ điều hogravea kết hợp với việc tạo cảnh quan vagrave cacircn bằng cục bộ nền xacircy dựng đocirc thị vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

Xacircy dựng caacutec đường ven socircng rạch tại caacutec khu nội thagravenh kết hợp xacircy kegrave vagrave trồng cacircy xanh

Về cấp nước

Nhu cầu cấp nước đến năm 2010 lagrave 2800000 m3ngagravey đecircm vagrave đến năm 2020 lagrave 3635000 m2ngagravey đecircmChỉ tiecircu cấp nước sinh hoạt đến năm 2010 khoảng 150- 180 liacutetngườingagravey với 90 - 95 số dacircn đocirc thị được cấp nước sạch vagrave đến năm 2020 lagrave 180 - 200 liacutetngườingagravey với 95-100 số dacircn đocirc thị được cấp nước sạch

Khai thaacutec hợp lyacute caacutec nguồn nước mặt socircng Sagravei Gograven socircng Đồng Nai vagrave kecircnh Đocircng Củ Chi kết hợp khai thaacutec nước dưới mặt đất tại khu vực Hoacutec Mocircn vagrave vugraveng Bigravenh Hưng (Bigravenh Chaacutenh) ở mức độ hạn chế

Quy hoạch cải tạo hệ thống cũ vagrave xacircy dựng hệ thống mới nhằm hoagraven chỉnh mạng lưới đường ống phacircn phối nước tại khu vực nội thagravenh cũ nội thagravenh phaacutet triển

Về cấp điện

Nguồn cung cấp điện cho thagravenh phố được cacircn đối trong mạng lưới điện quốc gia

20

Cải tạo vagrave xacircy dựng caacutec tuyến 500 kV 220 kV 22 kV vagrave caacutec trạm biến aacutep hiện đại đảm bảo an togravean trong sử dụng vagrave mĩ quan thagravenh phố

Cải tạo nacircng cấp trạm 500 kV Phuacute Lacircm xacircy dựng thecircm caacutec trạm 500 kV ở Nhagrave Begrave Caacutet Laacutei (quận 2) vagrave Bigravenh Chiểu (quận Thủ Đức)

Về thoaacutet nước bẩn vagrave vệ sinh đocirc thị

Cải thiện từng bước vấn đề ocirc nhiểm trecircn caacutec kecircnh rạch bằng caacutec giải phaacutep xử lyacute cục bộ chất thải cải tạo vagrave nacircng cao cocircng lực thoaacutet nước caacutec kecircnh rạch để tự lagravem sạch

Tăng cường giải phaacutep xử lyacute cục bộ nước thải cả hai khu vực nội thagravenh cũ vagrave nội thagravenh mới Tại khu vực nội thagravenh cũ xacircy dựng tuyến cống bao để taacutech đại bộ phận nước thải đến nơi xử lyacute

Xacircy dựng caacutec nhagrave maacutey xử lyacute nước thải tập trung lớn caacute hướng Nhagrave Begrave Vĩnh Lộc Cacircầ Giuộc Caacutet Laacutei vagrave những điểm thiacutech hợp khaacutec

Cải tạo vagrave xacircy dựng batildei chocircn raacutec Đocircng Thạnh Gỏ Caacutet vagrave khu xử lyacute nước Đa Phước Vĩnh Lộc đảm bảo đến năm 2020 100 raacutec thải của thagravenh phố được thu gom vagrave xử lyacute bằng cocircng nghệ hiện đại

Nguồn Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh 30 năm xacircy dựng vagrave phaacutet triển Phan Xuacircn Biecircn - Trần Nhu NXB Giaacuteo dục 2005

II7 Vấn đề tham vấn cộng đồng trong nacircng cấp đocirc thị4 Khaacutei niệmTham vấn cộng đồng lagrave việc một cộng đồng được tham khảo về yacute kiến thaacutei độ vagrave những mối

quan tacircm của họ về một kế hoạch phaacutet triển nagraveo đoacute trong tiến trigravenh lập kế hoạch Đacircy lagrave cơ hội cho mọi người coacute thể bagravey tỏ yacute kiến của họ bằng caacutech nagravey họ coacute thể ảnh hưởng đến caacutec việc ra quyết định Hiện nay đatilde coacute quy chế buộc phải coacute sự tham gia yacute kiến người dacircn trong tiến trigravenh lập kế hoạch vagrave ra quyết định

5 Những việc cần tham gia yacute kiến cộng đồngo Tham gia đoacuteng goacutep yacute kiến cocircng sức kiến thức đất đai vagrave tiền ( tự nguyện hiến đất mở

rộng)o Tham gia ra quyết định như khu vực dacircn cư của migravenh coacute necircn tham gia vagraveo dự aacuten hay

khocircngo Dự aacuten nacircng cấp hay khocircng necircn mở rộng hẻm tới mức nagraveo mặt hẻm trải nhựa hay traacutem

becirc tocircng chọn nguồn nguyecircn vật liệuhellip Tham gia giaacutem saacutet quaacute trigravenh thực hiện dự aacuten3Caacutec bước tham vấn cộng đồngTham vấn cộng đồng - một tiến trigravenh gồm 6 bước- 1048713 Bước 1 Xaacutec định caacutec mục tiecircu của cocircng- Để lagravem gigrave Nhằm tigravem hiểu thaacutei độ hay hagravenh động của chiacutenh quyền địa phương vagrave cộng

đồng thocircng qua những phản hồi về bản phaacutec thảo kế hoạch hay tạo cơ hội cho cộng đồng lựa chọn một dự aacuten phaacutet triển nagraveo đoacute dẫn đến sự đồng thuận vagrave cugraveng thực hiện

- 1048713 Bước 2 Chọn lựa phương phaacutep lấy yacute kiến cộng đồng

21

- Xem xeacutet một loạt caacutec phương phaacutep vagrave chọn lựa phương phaacutep nagraveo thiacutech hợp nhất với mục tiecircu vagrave tiếp cận đuacuteng đối tượng

- 1048713 Bước 3 Xaacutec định caacutec nhoacutem dacircn sẽ bị ảnh hưởng bởi hoạt động cụ thể của dự aacuten- Xaacutec định ranh đầu tư đến đacircu đồng thời xaacutec định nhoacutem dacircn cư nagraveo sẽ tham gia vagraveo tiến

trigravenh tư vấn Đoacute lagrave ở địa bagraven nagraveo đặc điểm của những người tham gia như nocircng dacircn phụ nữ tuổi taacutec vv

- 1048713 Bước 4 Chuẩn bị kế hoạch chi tiết- Bao gồm việc xaacutec định- - Caacutec mục tiecircu đatilde được xaacutec định lagrave gigrave- - Sử dụng phương phaacutep thiacutech hợp nagraveo- - Caacutec nhoacutem cộng đồng nagraveo bị ảnh hưởng- - Xacircy dựng nội dung sơ bộ để lấy yacute kiến cộng đồng (biểu mẫu phiếu khảo saacutet)- - Tổ chức như thế nagraveo (thời gian địa điểm người điều hagravenhhellip)- 1048713 Bước 5 Thực hiện phương phaacutep lấy yacute kiến- Bước nagravey được thực hiện căn cứ trecircn kế hoạch chi tiết đatilde vạch ra- Họp cộng đồng cử người coacute uy tiacuten vagrave được tập huấn nắm rotilde nội dung kế hoạch đứng ra

hướng dẫn coacute người gợi yacute vagrave necircu vấn đề ghi cheacutep biecircn bản thocircng qua vagrave biểu quyết- Lấy yacute kiến bằng phiếu Tư vấnchiacutenh quyền địa phươngChủ đầu tư đứng ra chuẩn bị nội

dung hướng dẫn cho Đại diện cộng đồng phaacutet phiếu vagrave thu hồi- 1048713 Bước 6 Đưa yacute kiến phản hồi của cộng đồng vagraveo tiến trigravenh ra quyết định- Phacircn tiacutech caacutec thocircng tin nhận được vagrave cacircn nhắc giaacute trị của chuacuteng xem thocircng tin nagraveo cần

đưa vagraveo bản phaacutec thảo đề aacutenbull Caacutec becircn liecircn quan- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan lagrave tất cả những người những tổ chức coacute traacutech nhiệm vagrave lợi

iacutech liecircn quan đến hoạt động một vấn đề cụ thể- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan cograven bao gồm những nhagrave ra quyết định cũng như những

người bị ảnh hưởng bởi một quyết định- Cộng đồng lagrave một trong số caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan chịu taacutec động bởi caacutec quyết định

lập kế hoạch phaacutet triểnIII Caacutec bước thực hiện nacircng cấp đocirc thị31 Bước 1 Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp vagrave lập kế hoạch nacircng cấp cộng đồng (CUP sơ bộ)311 Khảo saacutet thực địa (thời gian thực hiện 3 thaacuteng)312 Khảo saacutet địa chất địa higravenh (25 thaacuteng)313 Lập phương aacuten quy hoạch sơ bộ (3 thaacuteng)314 Tham vấn cộng đồng thống nhất phương aacuten quy hoạch315 Thoả thuận quy hoạch giao thocircng caacutec tuyến hẻm với caacutec quận (1 thaacuteng)316 Lập CUPs sơ bộKhảo saacutet kinh tế - xatilde hội (2 thaacuteng)32 Bước 2 Lập thiết kế cơ sở CUPs hoagraven chỉnh RAP vagrave ĐTM321 Lập thiết kế cơ sở (3 thaacuteng)s(ii) Khai toaacuten chi phiacute đầu tư(iii) Trigravenh duyệt thiết kế cơ sở(iv) Thoả thuận đấu nối hạ tầng kỹ thuật vagrave phograveng chaacutey chữa chaacutey (PCCC) (3 thaacuteng)322 Lập CUPs hoagraven chỉnh (5 thaacuteng)- Tư vấn tổ chức họp CĐ lấy yacute kiến caacutec caacute nhacircn tổ chức coacute liecircn quan về phương aacuten thiết kế

đoacuteng goacutep kinh phiacute thực hiện dự aacuten phương aacuten di dời taacutei định cưhellip

22

- Điều tra kinh tế xatilde hội vagrave đưa ra caacutec toacutem tắt về qui mocirc khu vực nacircng cấp tigravenh higravenh kinh tế xatilde hội khu vực nacircng cấp

323 Lập RAP (6 thaacuteng)- Điều tra caacutec hộ bị ảnh hưởng + Điều tra về số hộ bị ảnh hưởng diện tiacutech nhagrave đất bị ảnh hưởng sau đoacute sẽ chiết tiacutenh cụ thể

diện tiacutech bị ảnh hưởng của từng căn nhagrave để đưa vagraveo bảng khảo saacutet (phục vụ lập RAP) của từng hộ gia đigravenh với bản vẽ tỉ lệ 1200 rất chi tiết

- Khảo saacutet kinh tế - xatilde hội (Bảng hỏi xin xem phụ lục 4)+ Khảo saacutet tổng thể hiện trạng toagraven khu về quy mocirc hộ gia đigravenh tigravenh trạng cư truacute việc lagravem vagrave

thu nhập tigravenh trạng nhagrave ở- Đaacutenh giaacute mức bồi thường- Đaacutenh giaacute về mức bồi thường nhagrave đất- Đề xuất caacutec khu TĐC324 Lập ĐTM (6 thaacuteng)325 Lập CEMP- Mocirc tả điều kiện mocirci trường vagrave xaacutec định caacutec vấn đề về mocirci trường magrave cộng đồng đang gặp

phải vagrave được xếp hạng theo tiến trigravenh tham gia nhiều phiacutea- Đaacutenh giaacute caacutec phương aacuten thay thế nhằm giải quyết caacutec vấn đề trecircn vagrave tigravem giải phaacutep thiacutech hợp- Xaacutec định caacutec nhu cầu về cơ sở hạ tầng (tuyến cống chiacutenh hệ thống thu gom raacutec cấp thagravenh phố

hellip) để hỗ trợ hiệu quả cho cấp cộng đồng- Đề nghị caacutec biện phaacutep giảm thiểu taacutec động cần được thực hiện ở cấp cộng đồng vagrave caacutec điều

chỉnh cho cơ sở hạ tầng vagrave dịch vụ cơ bản cấp thagravenh phố nhằm hỗ trợ cho caacutec biện phaacutep giảm thiểu nagravey Caacutec biện phaacutep giảm thiểucaacutec hiệu chỉnh nagravey cần được phản aacutenh vagrave hạch toaacuten đủ vagraveo thiết kế kỹ thuật vagrave baacuteo caacuteo đầu tư

- Xaacutec định caacutec cơ cấu thể chế tại cấp cộng đồng nhằm xacircy dựng vận hagravenh vagrave bảo dưỡng tiểu dự aacuten bao gồm caacutec hagravenh động giảm thiểu taacutec động bất lợi

- Xacircy dựng chương trigravenh quan trắc coacute sự tham gia của cộng đồngTham vấn vagrave phổ biến thocircng tin326 Chuẩn bị EMP-Caacutec biện phaacutep giảm thiểu-Tăng cường thể chế vagrave đagraveo tạo-Quan trắc mocirci trường33 Bước 3 Lập thiết kế chi tiết vagrave hồ sơ mời thầu331 Lập thiết kế chi tiết (3 thaacuteng)332 Hồ sơ mời thầu xacircy lắp- Phaacutet hagravenh hồ sơ yecircu cầu- Chuẩn bị hồ sơ đề xuất- Đaacutenh giaacute hồ sơ đề xuất- Trigravenh duyệt thẩm định vagrave phecirc duyệt kết quả chỉ định thầu- Thương thảo hoagraven thiện vagrave kyacute kết hợp đồng34 Bước 4 Bồi thường vagrave giải phoacuteng mặt bằng (12 thaacuteng)341 Tuyecircn truyền vận động dacircn hiến đất(i) Lập hồ sơ thực hiện bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư(ii) Thagravenh lập Hội đồng bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư của dự aacuten (HĐBTGPMB)(iii) Bagraven giao ranh mốc(iv) Lập phương aacuten PATT

23

(v) Họp dacircn cocircng bố phương aacuten tổng thể(vi) Quyết định thu hồi đất(vii) Giải quyết khiếu nại đối với quyết định thu hồi đất(viii) Đo vẽ thu thập thocircng tin phaacutep lyacute nhagrave đất(ix) Aacutep giaacute bồi thường(x) Bagraven giao mặt bằng thi cocircng xacircy lắp35 Bước 5 Thi cocircng xacircy lắp351 Đấu thầu thi cocircng (quy trigravenh thời gian tuyển chọn nhagrave thầu)352 Chia địa bagraven theo phường để thi cocircng36 Bước 6 Tổ chức thi cocircng(ii) Tư vấn thiết kế(iii) Tư vấn giaacutem saacutet(iv) Chiacutenh quyền địa phương(v) Giaacutem saacutet cộng đồng(vi) Nhagrave thầu thi cocircng37 Bước 7 Nghiệm thu quyết toaacuten vagrave bagraven giao cocircng trigravenh371 Nghiệm thu bagraven giao cocircng trigravenh- Nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng phải tự tổ chức nghiệm thu caacutec cocircng việc xacircy dựng đặc biệt caacutec

cocircng việc bộ phận bị che khuất Bộ phận cocircng trigravenh caacutec hạng mục cocircng trigravenh vagrave cocircng trigravenh trước khi yecircu cầu chủ đầu tư nghiệm thu Đối với những cocircng việc xacircy dựng đatilde được nghiệm thu nhưng chưa thi cocircng ngay thigrave trước khi thi cocircng xacircy dựng phải nghiệm thu lại Đối với cocircng việc giai đoạn thi cocircng xacircy dựng sau khi nghiệm thu được chuyển nhagrave thầu khaacutec thực hiện tiếp thigrave phải được nhagrave thầu đoacute xaacutec nhận nghiệm thu

- Chủ đầu tư coacute traacutech nhiệm tổ chức nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng kịp thời sau khi coacute phiếu yecircu cầu nghiệm thu của nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng Nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng được phacircn thagravenh

+ Nghiệm thu từng cocircng việc xacircy dựng trong quaacute trigravenh thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu bộ phận cocircng trigravenh xacircy dựng giai đoạn thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu hoagraven thagravenh hạng mục cocircng trigravenh cocircng trigravenh xacircy dựng để đưa vagraveo sử dụng- Caacutec hạng mục cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh vagrave cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh chỉ được

pheacutep đưa vagraveo sử dụng sau khi được chủ đầu tư nghiệm thu372 Quyết toaacuten- Chủ đầu tư lập hồ sơ quyết toaacuten baacuteo caacuteo chủ quản đầu tư sau khi cocircng trigravenh hoagraven thagravenh- Hồ sơ quyết toaacuten gồm 37Sổ tay hướng dẫn thực thi+ Tờ trigravenh xin phecirc duyệt hồ sơ quyết toaacuten+ Caacutec hồ sơ thanh toaacuten từng giai đoạn+ Bản tổng hợp giaacute trị quyết toaacuten cocircng trigravenh+ Caacutec văn bản liecircn quan38 Bước 8 Duy tu vagrave bảo dưỡng cocircng trigravenhĐối với chi phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec đường hẻm hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng họng

nước cứu hỏa thigrave Ngacircn saacutech sẽ cấp phaacutet hoagraven toagraven vagrave giao cho một số cơ quan đơn vị chức năng thực hiện như sau

- Phograveng Quản lyacute đocirc thị quậnhuyện sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute caacutec đường hẻm- Cocircng ty Thoaacutet nước sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute hệ thống thoaacutet nước- Cocircng ty Chiếu saacuteng cocircng cộng sẽ quản lyacute hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng ở caacutec con hẻm

24

- Đơn vị Phograveng chaacutey chữa chaacutey sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec họng cứu hoả

- Vận hagravenh vagrave bảo dưỡng hệ thống cấp nước sẽ được caacutec Cocircng ty Cấp nước đảm nhiệm Phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng được ghi trong hoaacute đơn tiền nước

III Những vấn đề phaacutet sinh trong nacircng cấp đocirc thịIV1 Quy hoạch đocirc thị chưa phugrave hợp với yecircu cầu bảo vệ mocirci

trường - Quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute tương đối nhanh đatilde coacute những ảnh hưởng đaacuteng kể đến mocirci

trường vagrave tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn đến sự cacircn bằng sinh thaacutei+ Tagravei nguyecircn đất bị khai thaacutec triệt để để xacircy dựng đocirc thị lagravem giảm diện tiacutech cacircy xanh

vagrave mặt nước gacircy ra uacuteng ngập+ Đất nocircng nghiệp bị chiếm dụng ảnh hưởng đến vấn đề an toagraven lương thực quốc gia

vagrave đời sống nhacircn dacircn+ Nguồn tagravei nguyecircn nước bị suy + Lượng chất thải gia tăng nhanh choacuteng trong đoacute chất thải nguy hại ngagravey cagraveng nhiều+Bugraveng nổ giao thocircng cơ giới gacircy ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute vagrave tiếng ồn nghiecircm

trọng+ Aacutep lực đaacuteng kể về nhagrave ở vagrave vệ sinh mocirci trường higravenh thagravenh caacutec khu nhagrave ổ chuột

vagrave khu nghegraveo đocirc thị- Những nguyecircn nhacircn chiacutenh của tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường tại caacutec đocirc thị+ Caacutec vấn đề mocirci trường chưa được đề cập đầy đủ vagrave quan tacircm đuacuteng mức trong quy

hoạch xacircy dựng đocirc thị+ Vấn đề cơ sở hạ tầng kỹ thuật đocirc thị hệ thống thoaacutet nước thu gom vagrave xử lyacute raacutec

xử lyacute nước thải giảm ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn chưa được chuacute yacute đuacuteng mức + Cocircng taacutec triển khai thực hiện cho đến nay vẫn cograven chậm chưa hiệu quả vagrave chưa

chứng tỏ được tầm quan trọng của việc bảo vệ mocirci trường trong quy hoạch xacircy dựng đocirc thị

+ Chưa coacute caacutec biện phaacutep hữu hiệu trong chỉ đạo vagrave quản lyacute quy hoạch xacircy dựng Tigravenh trạng xacircy dựng lộn xộn tại caacutec đocirc thị lớn lagrave một vấn đề bức xuacutec đogravei hỏi

những biện phaacutep quản lyacute cấp baacutech vagrave hiệu quả nếu khocircng caacutei giaacute phải trả cho việc giải quyết hậu quả mocirci trường sẽ lagrave vocirc cugraveng lớn Cocircng taacutec quản lyacute quy hoạch xacircy dựng lagrave bước tiếp theo vagrave cụ thể hoaacute của cocircng taacutec lập quy hoạch xacircy dựng đocirc thị một yếu tố then chốt trong việc xacircy dựng caacutec đocirc thị bền vững vagrave hoagrave hợp với mocirci trường

IV2 Gia tăng dacircn số đocirc thị vagrave vấn đề di dacircnDacircn số tăng chậm hoặc cacircn đối với sự phaacutet triển sẽ goacutep phần quan trọng vagraveo thuacutec đẩy

nền kinh tế phaacutet triển cho pheacutep tăng tiacutech luỹ cả vốn vật chất kỹ thuật vagrave nguồn nhacircn lực tạo điều kiện phaacutet triển việc lagravem vagrave đem lại một mocirci trường sống trong sạch hơn Nhưng trong quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị vấn đề dacircn số lại đang đi ngược lại với điều kiện noacutei trecircn Dacircn số ngagravey một tăng vagrave sự di dacircn lagravem mất ổn định giữa caacutec đocirc thị Do nhu cầu việc lagravem vagrave điều kiện sống magrave người lao động tự tigravem cho migravenh nơi truacute chacircn mới tại

25

caacutec đocirc thị phaacutet triển họ bị hấp dẫn bởi một số thagravenh phố vagrave khu cocircng nghiệp lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh Hải Phograveng Đagrave Nẵng Hạ Longtừ đoacute tạo necircn sự bất cacircn đối về lao động giữa caacutec đocirc thị với nhau

Từ đoacute dẫn tới nhiều vấn đề phải giải quyết như nhagrave ở dịch vụ thocircng tin giaacuteo dục chăm soacutec y tế cơ sở hạ tầng việc lagravem ocirc nhiễm mocirci trường Trong điều kiện nền kinh tế chưa phaacutet triển như hiện nay ở nước ta vấn đề việc lagravem ở caacutec vugraveng đocirc thị nổi lecircn khaacute gay gắt Hiện tượng thất nghiệp thu nhập thấp tất yếu sẽ lagravem nảy sinh caacutec hiện tượng xatilde hội tiecircu cực khaacutec Vấn đề dacircn số đocirc thị ở nước ta hiện nay vagrave trong những năm tới sẽ vẫn cograven lagrave một thực trạng nan giải nếu như quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị khocircng được thực hiện coacute hiệu quả

IV3 Xoacutem liều xoacutem bụi - ung nhọt của đocirc thị được nacircng cấp hiện đại- Tuy Đảng vagrave Chiacutenh phủ đatilde coacute rất nhiều biện phaacutep để giải quyết vấn đề nhagrave ở

nhưng tigravenh higravenh nhagrave ở đocirc thị vẫn đang rất căng thẳng trecircn tất cả caacutec mặt phaacutet triển mới cải tạo mua baacuten chuyển dịch vagrave quản lyacute Nếu khocircng coacute những giải phaacutep hiệu quả thigrave sự taacutec động của nhagrave ở sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến phaacutet triển kinh tế - xatilde hội noacutei chung vagrave đến sự phaacutet triển đocirc thị Vấn đề nagravey được đề cập đến bởi caacutec chiacutenh saacutech mang tiacutenh quốc gia do đoacute nếu khocircng coacute hướng đi đuacuteng đắn thigrave sẽ để lại những hậu quả rất lớn vagrave lacircu dagravei muốn khắc phục phải rất khoacute khăn vagrave tốn keacutem

- Diện tiacutech nhagrave ở bigravenh quacircn đầu người tại caacutec đocirc thị nước ta cograven quaacute thấp (54m2người) Chất lượng nhagrave ở khocircng bảo đảm caacutec điều kiện về hạ tầng mocirci trường đều keacutem cỏi Nhagrave ổ chuột cograven chiếm tỷ trọng đaacuteng kể tại caacutec đocirc thị Cung cầu mất cacircn đối nghiecircm trọng cộng với những taacutec động của chiacutenh saacutech khocircng hợp lyacute lagravem cho giaacute nhagrave ở quaacute cao so với thu nhập của nhacircn dacircn đocirc thị Ngoagravei ra việc xacircy dựng nhagrave ở tự phaacutet lagravem cho cocircng taacutec quy hoạch gặp nhiều rắc rối

- Quaacute trigravenh chạy đua nacircng cấp đocirc thi đatilde tạo necircn những sự đối lập khaacutec biệt trong cuộc sống của những người dacircn sinh sống trograven cugraveng một đocirc thị hoặc caacutec đocirc thị khaacutec nhau Becircn cạnh những khu nhagrave cao tầng lại khocircng thiếu những khu nhagrave ổ chuột xoacutem liều xoacutem bụi Vagrave chiacutenh điều nagravey cũng lagravem cho vấn đề mocirci trường ở đacircy trở necircn ocirc nhiễm trầm trọng hơn

- Hagrave Nội đatilde từng coacute ba khu nhagrave ở khocircng chiacutenh thức lớn higravenh thagravenh từ những năm 90 của thế kỷ XX lagrave khu chứa trọ Phuacutec Xaacute khu batildei raacutec Thagravenh Cocircng vagrave khu xoacutem liều Thanh Nhagraven với số lượng dacircn ở mỗi khu khoảng 400 người Ngoagravei ra Hagrave Nội cograven coacute hơn 20 xoacutem liều xoacutem bụi nhỏ với mỗi xoacutem từ 5 - 10 hộ dacircn nằm rải raacutec trong caacutec quận huyện khaacutec trecircn caacutec khu đất cocircng hoặc ven socircng hồ

Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đatilde từng coacute 67000 căn nhagrave ổ chuột vagrave trong đoacute coacute 24000 hộ sống ven kecircnh rạch

Tại thagravenh phố Huế coacute 770 hộ với 4483 nhacircn khẩu sống trecircn Thượng Thagravenh vagrave Eo Bagraveu trong khu Thagravenh cổ với diện tiacutech xacircy dựng traacutei pheacutep lagrave 31500m2

IV4 Ảnh hưởng đến đời sống tinh thần nhacircn dacircn- Mở rộng đất đai vagrave quy hoạch lại khu vực lagrave sự cần thiết trong quaacute trigravenh nacircng

cấp đocirc thị Nhưng một vấn đề đặt ra lagrave một số vugraveng trong đoacute lagrave chugravea chiền vagrave nghĩa địa

26

do đoacute việc giải toả gặp rất nhiều khoacute khăn Đoacute lagrave một phần trong cuộc sống tacircm linh vagrave tinh thần của người dacircn Trong quaacute trigravenh quy hoạch đất sẽ khocircng traacutenh khỏi những tổn thương tới người dacircn

- Mặt khaacutec hầu hết caacutec khu nghĩa trang nghĩa địa chưa coacute hệ thống thoaacutet nước đảm bảo vệ sinh việc thoaacutet nước hoagraven toagraven dựa vagraveo độ dốc địa higravenh tự nhiecircn thoaacutet trực tiếp ra caacutec ao hồ ruộng trũng xung quanh Chưa coacute hệ thống mương bao để thu gom nước thải thấm từ xaacutec chết phacircn hủy ra Kết quả khảo saacutet chất lượng nước mặt vagrave nước ngầm trong khu vực nghĩa trang vagrave dacircn cư xung quanh tại một số đocirc thị cho thấy độ pH thường thiecircn về axiacutet hagravem lượng coliform vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 20 - 4000 lần hagravem lượng BOD vagrave COD vượt từ 2 đến hơn 15 lần hagravem lượng NO3 gấp 2 - 100 lần Do đoacute với những vugraveng đocirc thị quy hoạch gần đoacute đogravei hỏi caacutec nhagrave chức traacutech đưa ra những phương aacuten phugrave hợp

IV5 Laacute phổi của đocirc thị bị tagraven phaacute- Tại caacutec vugraveng đocirc thị hoacutea nhanh bộ khung bảo vệ mocirci trường lagrave những vagravenh đai

xanh khocircng được quy hoạch vagrave bảo vệ Chỉ tiecircu đất để trồng cacircy xanh trong caacutec đocirc thị quaacute thấp trung bigravenh mới đạt 05m2người Tại hai thagravenh phố lớn lagrave Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh con số nagravey cũng khocircng quaacute 2m2người chỉ bằng 110 chỉ tiecircu cacircy xanh của caacutec thagravenh phố tiecircn tiến trecircn thế giới Một số di sản văn hoacutea lịch sử vagrave một số di tiacutech vugraveng cacircy xanh bảo vệ mocirci trường đang bị vi phạm tagraven phaacute nặng

- Hệ thống khocircng gian xanh - laacute phổi của đocirc thị - hầu như chưa được chuacute yacute vagrave caacutec cơ quan quản lyacute chưa hoạch định chiacutenh saacutech đối với vấn đề nagravey Quan niệm về vấn đề cacircy xanh bảo vệ mocirci trường chỉ đơn thuần lagrave trồng cacircy trecircn đường phố để che nắng Chọn cacircy trồng hết sức tugravey tiện khocircng coacute yacute tưởng đặc trưng gacircy necircn tigravenh trạng caacutec đocirc thị ngoagravei Bắc như thagravenh phố Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Việt Trigrave Hải Phograveng coacute một số loại cacircy giống nhau như xagrave cừ phượng sữa tử vi tagraveu Caacutec đocirc thị loại III kể từ Quảng Nam trở vagraveo cũng vậy viết dầu nước trứng caacute khocircng tạo được neacutet đặc trưng cacircy xanh gacircy ấn tượng của mỗi đocirc thị

- Cocircng viecircn để vui chơi giải triacute hầu như rất iacutet Diện tiacutech caacutec cocircng viecircn chức năng cũng rất hạn hẹp (05 - 4ha) vagrave chỉ lagrave nơi nghỉ ngơi thư giatilden ngắm cảnh như caacutec vườn hoa ở Huế Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Hưng Yecircn

IV6 Giao thocircng đocirc thị vagrave mocirci trường - Nacircng cacircp đocirc thị đogravei hỏi sự nacircng cấp toagraven diện về mọi mặt một trong số những

yếu tố đoacute lagrave nacircng cấp về giao thocircng Khi đocirc thị phaacutet triển kegravem theo đoacute lagrave sự gia tăng về phương tiện giao thocircng Thực tế diện tiacutech đất giao thocircng đocirc thị khocircng đủ mạng lưới đường giao thocircng phacircn bố khocircng đồng đều thocircng số kỹ thuật tuyến đường rất thấp hagravenh lang đường luocircn bị lấn chiếm Theo số liệu thống kecirc tại caacutec đocirc thị lớn caacutec chỉ tiecircu về hạ tầng giao thocircng cũng rất thấp chỉ đaacutep ứng được khoảng 35 - 40 so với nhu cầu cần thiết như tại Hagrave Nội diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 78 mật độ đường đạt 389kmkm2 tại thagravenh phố Hồ Chiacute Minh diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 75 mật độ đường đạt 388kmkm2 Caacutec chỉ tiecircu giao thocircng tại caacutec đocirc thị loại thấp hơn cũng nhỏ hơn nhiều so với yecircu cầu cần thiết Diện tiacutech caacutec điểm đỗ xe đạt 25 song chưa coacute quy

27

hoạch cụ thể Mật độ đường chiacutenh đạt 40 mật độ của đường liecircn khu vực phacircn khu vực thấp nhất chỉ đạt 20 - 30 so với yecircu cầu

Khocircng đaacutep ứng được yecircu cầu về giao thocircng đatilde để lại những hậu quả- Tai nạn giao thocircng Tigravenh higravenh tai nạn giao thocircng ở nước ta đặc biệt trong khu

vực đocirc thị hết sức nghiecircm trọng thuộc vagraveo nhoacutem cao nhất thế giới Tuy chỉ số về số vụ tai nạn giao thocircng10000 phương tiện khocircng cao hơn nhiều so với caacutec nước khaacutec trong khu vực song chỉ số người chếttổng số người bị thương lagrave đặc biệt cao magrave nguyecircn nhacircn chiacutenh lagrave do phương tiện chủ đạo trong giao thocircng đocirc thị lagrave xe hai baacutenh

- Ugraven tắc giao thocircng Ugraven tắc giao thocircng trong caacutec đocirc thị đang vagrave ngagravey cagraveng trở necircn bức xuacutec đặc biệt tại caacutec đocirc thị vừa vagrave lớn Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đang phải gaacutenh chịu những hậu quả nặng nề do ugraven tắc giao thocircng gacircy ra

- Ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn gia tăng ocirc nhiễm bụi khiacute thải vagrave tiếng ồn do caacutec hoạt động giao thocircng gacircy ra Ugraven tắc giao thocircng phố hoacutea quốc lộ tỉnh lộ hoạt động xacircy dựng hạ tầng vagrave khu dacircn cư goacutep phần lagravem gia tăng mức độ ocirc nhiễm Ocirc nhiễm tiếng ồn giao thocircng vagrave caacutec ảnh hưởng tới sức khỏe người dacircn đocirc thị lớn hơn nhiều so với caacutec đocirc thị khaacutec trecircn thế giới Theo kết quả nghiecircn cứu giaacute trị mức ồn tăng từ 2 - 5dBA do cấu truacutec nhagrave ống liền kề baacutem dọc theo caacutec tuyến đường Sự bố triacute khocircng hợp lyacute caacutec khu chức năng trong đocirc thị lagravem nghiecircm trọng thecircm ocirc nhiễm tiếng ồn nhất lagrave đối với trường học bệnh viện cocircng sở vagrave khu dacircn cư Giaacute trị tiếng ồn vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 1 - 15dBA

IV7 Vấn đề chất thải rắn- Lagraven soacuteng nacircng cấp đocirc thị thiếu quy hoạch vagrave khocircng được kiểm soaacutet khiến Việt

Nam phải đối mặt với caacutec thaacutech thức lớn cơ sở hạ tầng quaacute yếu keacutem năng lực quản lyacute của chiacutenh quyền cograven hạn chế nhận thức của cộng đồng cũng cograven thấp đặc biệt lượng chất thải rắn tăng nhanh Nếu trung bigravenh một người một ngagravey thải ra 1kg raacutec thigrave ở TpHCM lượng raacutec thải ra mỗi ngagravey gần 7000 tấn Hagrave Nội lagrave trecircn 3500 tấn Caacutec đocirc thị khaacutec tiacutenh bigravenh quacircn 07kg raacutecngười vagrave số lượng raacutec thải thải ra ở caacutec đocirc thị ngagravey cagraveng coacute xu hướng nhiều hơn Chất thải rắn ngagravey cagraveng gia tăng magrave vấn đề xử lyacute vẫn chưa tigravem được hướng đi tốt Hiện nay phần lớn raacutec thải được xử lyacute bằng caacutech chocircn lấp nhưng nhiều nơi chocircn lấp khocircng hợp vệ sinh

- Theo số liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc gia cho thấy coacute tới 1125 chiếm 44 sử dụng batildei chocircn lấp đơn sơ khocircng đảm bảo vệ sinh Việc giảm thiểu raacutec thải luocircn lagrave yecircu cầu đầu tiecircn vagrave quan trọng nhất đối với phaacutet triển đocirc thị

- Nguy cơ gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt vagrave nước ngầm gia tăngNguồn bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn

Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

VIPhương phaacutep quản liacute mocirci trường trong nacircng cấp đocirc thịVI1 Trong quaacute trigravenh xacircy dựng mở rộng đocirc thị

28

- Cải tiến hệ thống bơm thoaacutet nước xacircy dựng hệ thống bơm thoaacutet nước cho caacutec khu vực nằm tương đối thấp Bảo tồn những khu đất cho nhu cầu cải tiến hệ thống kecircnh rạch trong tương lai Cải thiện hệ thống kiểm soaacutet thủy lực hiện coacute

- Giảm thiểu phaacutet thải chất ocirc nhiễm hạn chế những hoạt động thường xuyecircn coacute phaacutet sinh chất ocirc nhiễm sử dụng nhiecircn liệu hay năng lượng sạch (gasđiện)

- Cải thiện hệ thống quản lyacute điều hagravenh giao thocircng đocirc thị để traacutenh ugraven tắc giao thocircng Kiểm soaacutet tốt hơn caacutec luồng giao thocircng đảm bảo giao thocircng thocircng suốt khocircng tắc nghẽn Phaacutet triển mạng lưới thocircng tin liecircn lạc giữa caacutec caacute nhacircn caacutec tổ chứchellip hạn chế nhu cầu đi lại của cộng đồng sẽ goacutep phần giảm nguồn ocirc nhiễm gacircy ra từ caacutec phương tiện giao thocircng

- Bố triacute tập trung caacutec cơ sở sản xuất vagraveo khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển ra ngoại thagravenh quy hoạch từng nhoacutem ngagravenh sản xuất cụ thể đối với từng khu cocircng nghiệp nhất định Aacutep dụng cocircng cụ thu phiacute mocirci trường vagrave cấp giấy pheacutep xả thải đối với từng loại chất ocirc nhiễm cho từng đơn vị sản xuất coacute kiểm tra định kỳ

- Hạn chế tigravenh trạng đổ chất thải rắn bừa batildei xuống lograveng đường vỉa hegrave ao hồ cống ratildenh vagrave những nơi cocircng cộng Xử lyacute chất thải rắn bằng caacutec giải phaacutep cocircng nghệ thiacutech hợp cho mỗi loại đocirc thị Nacircng cao chất lượng vagrave tiacutenh cơ động của thiết bị thu gom vận chuyển xử lyacute chất thải rắn kể cả chế tạo caacutec phương tiện chuyecircn dugraveng thiacutech hợp cho mỗi vugraveng

- Kiecircn quyết xử lyacute caacutec vi phạm luật mocirci trường Coacute chế độ khen thưởng hay xử phạt hagravenh chiacutenh hợp lyacute Thường xuyecircn tuyecircn truyền trecircn caacutec phương tiện truyền thocircng đại chuacuteng nhằm nacircng cao nhận thức của người dacircn thagravenh thị trong việc chấp hagravenh vagrave thực hiện luật bảo vệ mocirci trường noacutei chung vagrave caacutec qui tắc vệ sinh đocirc thị noacutei riecircng

VI2 Trong quaacute trigravenh cải tạo hạ tầng kĩ thuật đocirc thị- Quản lyacute chặt chẽ quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute - cocircng nghiệp hoaacute để bảo vệ vagravenh đai

xanh Xacircy dựng cảnh quan đocirc thị xanh sạch đẹp đảm bảo khocircng gian xanh đocirc thị bao gồm hệ thống caacutec mảng xanh đocirc thị vagravenh đai xanh đocirc thị vagrave mặt nước xanh sạch đẹp của cảnh quan đocirc thị

- Xacircy dựng nacircng cấp hệ thống cấp thoaacutet nước cho đocirc thị một caacutech hợp lyacute đảm bảo phục vụ tốt nhu cầu của người dacircn

- Xacircy dựng caacutec batildei chocircn lấp chất thải hợp lyacute vệ sinh vagrave an toagraven Tăng cường cocircng taacutec queacutet dọn vệ sinh đường phố phun nước tưới cacircy vagrave tưới đường Đảm bảo caacutec chất thải trong mọi hoạt động tại đocirc thị được taacutei sử dụng quản lyacute xử lyacute thiacutech hợp đảm bảo tiecircu chuẩn MT cho pheacutep

- Tăng cường vagrave đẩy mạnh caacutec hoạt động quản lyacute vagrave bảo vệ MT đocirc thị Xacircy dựng hệ thống trao đổi thocircng tin MT vagrave hệ thống quan trắc giaacutem saacutet hiện trạng MT

- Yecircu cầu tất cả caacutec chủ dự aacuten đầu tư mới hoặc cải tạo mở rộng cơ sở sản xuất đều phải lập Baacuteo caacuteo đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường của dự aacuten Định kỳ kiểm tra giaacutem saacutet việc thực hiện caacutec biện phaacutep đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kiểm tra cơ sở sản suất coacute bảo đảm tiecircu chuẩn mocirci trường hay khocircng

- Caacutec phương tiện giao thocircng cơ khiacute lagrave nguồn thải ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute Đocirc thị cagraveng lớn cagraveng phaacutet triển thigrave giao thocircng cơ giới sẽ phaacutet triển vagrave nguồn thải chất ocirc

29

nhiễm khocircng khiacute do phương tiện giao thocircng cơ giới cagraveng lớn Ưu tiecircn phaacutet triển giao thocircng cocircng cộng vagrave hạn chế phaacutet triển phương tiện caacute nhacircn

- Cải thiện kecircnh rạch nạo veacutet đagraveo đất bảo vệ sườn dốc thi cocircng vagrave vận hagravenh đường bảo dưỡng cống hộp vagrave cầu đường bộ của caacutec tuyến kecircnh trong thagravenh phố

VI3 Trong cocircng taacutec cải thiện nguồn nước đocirc thị- Thiết lập cơ sở dữ liệu về mạng lưới cấp vagrave thoaacutet nước trong đocirc thị nacircng cấp hỗ

trợ cho quaacute trigravenh ra quyết định của latildenh đạo caacutec địa phương trong khu vực- Điều chỉnh hợp lyacute caacutec hoạt động sản xuất nocircng nghiệp trong việc sử dụng phacircn

boacuten vagrave thuốc bảo vệ thực vật- Thu gom vagrave xử lyacute nước thải sinh hoạt tại caacutec thagravenh phố thị trấn vagrave caacutec cụm

dacircn cư tập trung xung quanh lưu vực socircng- Kiểm soaacutet vagrave xử lyacute triệt để caacutec loại chất thải rắn traacutenh tigravenh trạng vứt bừa batildei

xuống ao hồ kecircnh rạch socircng suối gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt- Xacircy dựng vagrave aacutep dụng phiacute xử lyacute nước thải- Nacircng cao nhận thức cộng đồng về việc tiết kiệm vagrave bảo vệ nguồn nước- Xaacutec định giới hạn khai thaacutec nguồn nước ngầm- Xaacutec định vugraveng bổ cập tự nhiecircn chiacutenh của tầng nước ngầm- Duy trigrave vagrave mở rộng chương trigravenh giaacutem saacutet chất lượng vagrave trữ lượng nước ngầm

Tăng cường kiểm soaacutet đối với caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễm nước ngầm- Xacircy dựng caacutec trạm xử lyacute nước thải sinh hoạt tập trung cho từng khu vực dacircn cư

trước khi thải ra hệ thống thoaacutet nước cocircng cộng- Thực hiện thu phiacute xử lyacute nước thải để tạo nguồn thu cho ngacircn saacutech thu hồi dần

vốn đầu tư vagraveo hệ thống xử lyacute- Xacircy dựng hệ thống thu gom taacutech riecircng nước mưa vagrave nước thải sinh hoạt đối với

caacutec khu dacircn cư mới hạn chế khối lượng nước thải cần xử lyacute xử lyacute vagrave tận dụng nước mưa vagraveo những mục điacutech phugrave hợp để hạn chế khai thaacutec nước ngầm vagrave nước mặt Quản lyacute nước thải đocirc thị

- Thu phiacute khai thaacutec nước ngầm vagrave xacircy dựng cơ cấu quản lyacute nước ngầm để gia tăng kiểm soaacutet việc khai thaacutec

- Mở rộng mạng lưới cung cấp nước Phaacutet triển một số cụm cấp nước quy mocirc nhỏ

- Tiến hagravenh việc kiểm soaacutet vagrave giaacutem saacutet việc khai thaacutec nước ngầm bằng caacutech đo lường trữ lượng khai thaacutec tại caacutec giếng nước

- Caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp đoacuteng trecircn địa bagraven thagravenh phố đều phải tuacircn thủ luật vagrave caacutec quy định về bảo vệ mocirci trường trong xử lyacute nước thải đảm bảo đạt tiecircu chuẩn xả thải ra nguồn tiếp nhận

- Nếu CSSX khocircng coacute khả năng đầu tư xacircy dựng hệ thống xử lyacute nước thải cho phugrave hợp thigrave phải di dời ra caacutec khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển đổi ngagravenh nghề sản xuất

- Cơ quan quản lyacute Nhagrave nước về bảo vệ mocirci trường phải thường xuyecircn kiểm tra định kỳ nước thải của caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp ocirc nhiễm coacute biện phaacutep xử lyacute thiacutech đaacuteng đối với caacutec cơ sở vi phạm

30

- Tăng cường năng lực hoagraven thiện tổ chức vagrave phaacutep luật về quản lyacute hệ thống thoaacutet nước đocirc thị

VIĐịnh hướng nacircng cấp đocirc thịĐocirc thị lagrave đầu maacutey của sự tăng trưởng kinh tế vugraveng tiecircu thụ tagravei nguyecircn sinh ra raacutec

thải nguồn gốc của caacutec vấn đề về mocirci trường Đocirc thị cần phải coacute những quy trigravenh để goacutep phần tạo ra mocirci trường lagravenh mạnh vagrave tăng trưởng kinh tế Mocirci trường lagravenh mạnh liecircn quan đến caacutec vấn đề cung cấp nước an toagraven điều kiện vệ sinh quản lyacute chất thải rắn Tăng trưởng kinh tế liecircn quan đến thiếu kiểm soaacutet caacutec chất thải từ caacutec nhagrave maacutey tắc nghẽn tại nạn xử lyacute chưa thỏa đaacuteng caacutec chất thải độc hại vigrave vậy cần phải coacute những định hướng vagrave phương phaacutep mới trong tương lai

VI1 Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Phaacutet huy giaacute trị caacutec bagravei học kinh nghiệm đuacutec kết từ thực tiễn xacircy dựng phaacutet triển đocirc thị ở nước ta cũng như nhiều nước tiecircn tiến trecircn thế giới định hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050 được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009 vagrave Chương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020 (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009) đatilde đề ra caacutec định hướng giải phaacutep tổng thể toagraven diện phaacutet triển hệ thống đocirc thị quốc gia xaacutec định caacutec giai đoạn phaacutet triển mục tiecircu cụ thể vagrave lộ trigravenh thực hiện cho từng giai đoạn Theo đoacute để quaacute trigravenh phaacutet triển của caacutec đocirc thị trong cả nước đaacutep ứng caacutec yecircu cầu phaacutet triển bền vững chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp cần đặc biệt lưu yacute một số vấn đề sau Thứ nhất khocircng ngừng đẩy mạnh vai trograve cocircng taacutec lập quy hoạch vagrave nacircng cao chất lượng quy hoạch Cocircng taacutec quy hoạch phải được ưu tiecircn đầu tư đi trước để định hướng vagrave bảo đảm tiacutenh đồng bộ trong quaacute trigravenh xacircy dựng phaacutet triển cũng như cải tạo chỉnh trang đocirc thị ETHồng thời với việc aacutep dụng caacutec tiến bộ trong phaacutet triển đocirc thị quy hoạch khocircng những phải đaacutep ứng yecircu cầu cao về tạo dựng chất lượng khocircng gian đocirc thị magrave cograven phải đaacutep ứng tốt yecircu cầu về dự baacuteo gắn saacutet với thực tiễn vagrave xu hướng phaacutet triển của xatilde hội thật sự trở thagravenh nền tảng cho việc tạo dựng nguồn lực phaacutet triển cho đocirc thị Thứ hai tạo dựng nguồn lực phaacutet triển đocirc thị từ chiacutenh nội lực của đocirc thị Cugraveng với caacutec nguồn hỗ trợ phaacutet triển magrave đocirc thị coacute được cần đặc biệt chuacute trọng việc đổi mới cơ chế chiacutenh saacutech phaacutet triển đocirc thị trong caacutec lĩnh vực quản lyacute nhagrave nước quản lyacute quy hoạch quản lyacute nhagrave đất quản lyacute đầu tư xacircy dựng quản lyacute khai thaacutec sử dụng cocircng trigravenh đocirc thị Thocircng qua caacutec giải phaacutep về quy hoạch đocirc thị kết hợp với caacutec chiacutenh saacutech phugrave hợp để huy

31

động sự tham gia của caacutec thagravenh phần kinh tế trong xatilde hội thực hiện chủ trương xatilde hội hoacutea đầu tư cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời goacutep phần nacircng cao hiệu quả đầu tư đẩy nhanh tiến trigravenh nacircng cấp chất lượng đocirc thị hoacutea Thứ ba cần đẩy mạnh hơn nữa việc đổi mới tư duy trong quản lyacute nhagrave nước về đocirc thị đi đocirci với việc nacircng cao phẩm chất năng lực vagrave trigravenh độ caacuten bộ quản lyacute đocirc thị caacutec cấp Tăng cường phacircn cấp quản lyacute đocirc thị nacircng cao quyền hạn traacutech nhiệm của chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp tổ chức bộ maacutey tinh giản gọn nhẹ nacircng cao tiacutenh hiệu quả hiệu lực quản lyacute đồng thời chuacute trọng hơn nữa cocircng taacutec đagraveo tạo vagrave bồi dưỡng caacuten bộ bằng nhiều higravenh thức phugrave hợp với thực tế trigravenh độ kinh nghiệm vagrave kiến thức Thứ tư cần chuacute trọng phaacutet huy vai trograve vagrave traacutech nhiệm lagravem chủ của cộng đồng của người dacircn đocirc thị Việc xacircy dựng vagrave duy trigrave chất lượng đocirc thị phụ thuộc một phần quan trọng trong yacute thức của người dacircn thực hiện nếp sống văn minh đocirc thị Do đoacute cần coacute giải phaacutep tiacutech cực để cộng đồng nhận thức rotilde vai trograve vagrave traacutech nhiệm tham gia xacircy dựng vagrave quản lyacute đocirc thị được cụ thể hoacutea ngay từ trong cuộc sống hằng ngagravey của mỗi caacute nhacircn mỗi cộng đồng của đocirc thị

VI2 Chiến lược phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt Định hướng Quy hoạch tổng thể phaacutet triển đocirc thị

đến năm 2020 trong Quyết định số 101998QĐ-TTg ngagravey 23-1-1998 trong đoacute xaacutec định phương hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển caacutec đocirc thị trecircn địa bagraven cả nước vagrave caacutec vugraveng đặc trưng

Mức tăng trưởng dacircn số dự baacuteo Năm 2010 dacircn số đocirc thị lagrave 304 triệu người chiếm 33 dacircn số cả nước Năm 2020 dacircn số đocirc thị lagrave 46 triệu người chiếm 45 dacircn số cả nướcNhu cầu sử dụng đất đocirc thị Năm 2020 diện tiacutech đất đocirc thị lagrave 460000ha chiếm 14 diện tiacutech đất tự nhiecircn

cả nước bigravenh quacircn 100m2ngườiTổ chức khocircng gian hệ thống đocirc thị Mạng lưới đocirc thị cả nước được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển trecircn cơ sở caacutec đocirc thị

trung tacircm gồm caacutec thagravenh phố trung tacircm cấp quốc gia cấp vugraveng cấp tỉnh Caacutec đocirc thị trung tacircm caacutec cấp được phacircn bố hợp lyacute trecircn 10 vugraveng đocirc thị hoaacute đặc trưng của cả nước

Caacutec đocirc thị trung tacircm lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh phải được tổ chức thagravenh caacutec chugravem đocirc thị coacute vagravenh đai xanh bảo vệ để hạn chế tối đa sự tập trung dacircn số cơ sở kinh tế vagrave phaacute vỡ cacircn bằng sinh thaacutei traacutenh sự higravenh thagravenh caacutec siecircu đocirc thị

Quy hoạch sử dụng đất đocirc thị đảm bảo caacutec khu chức năng vagrave cơ sở hạ tầng coacute quan hệ gắn boacute

Higravenh thagravenh bộ mặt kiến truacutec hiện đại nhưng vẫn kế thừa bảo vệ tocircn tạo vagrave giữ gigraven caacutec di sản lịch sử văn hoaacute phaacutet triển nền kiến truacutec đậm đagrave bản sắc dacircn tộc

Phaacutet triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật Ưu tiecircn phaacutet triển hiện đại hoaacute cơ sở hạ tầng caacutec đocirc thị vagrave caacutec vugraveng kinh tế

trọng điểm tạo tiền đề phaacutet triển caacutec đocirc thị vagrave đocirc thị hoaacute nocircng thocircn Cải tạo vagrave xacircy dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật trong caacutec đocirc thị theo yecircu cầu vagrave mức

độ phaacutet triển của từng đocirc thị

32

Bảo vệ mocirci trường cảnh quan thiecircn nhiecircn giữ gigraven cacircn bằng sinh thaacutei đocirc thị - Xacircy dựng vagrave duy trigrave bộ khung bảo vệ thiecircn nhiecircn trecircn địa bagraven cả nước- Khai thaacutec vagrave sử dụng hợp lyacute caacutec tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn vagraveo mục điacutech cải tạo đocirc

thị- Coacute biện phaacutep xử lyacute taacutei sử dụng caacutec chất thải sinh hoạt vagrave sản xuất bằng caacutec

cocircng nghệ thiacutech hợp

VI3 Những nguyecircn tắc trong định hướng nacircng cấp đocirc thị1 Về quan điểm vagrave mục tiecircu phaacutet triển đocirc thị Phaacutet triển đocirc thị phải phugrave hợp với

phacircn bố vagrave trigravenh độ phaacutet triển lực lượng sản xuất tập trung xacircy dựng cơ sở kinh tế - kỹ thuật vững chắc lagravem động lực cho sự phaacutet triển bền vững vagrave định higravenh rotilde cocircng taacutec phacircn loại đocirc thị theo trigravenh độ của tiến trigravenh phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững

2 Xaacutec định rotilde vai trograve caacutec đocirc thị trong hệ thống đocirc thị toagraven quốc cũng như xaacutec định vai trograve caacutec đocirc thị trong caacutec vugraveng latildenh thổ lagrave caacutec đocirc thị cấp vugraveng cấp quốc gia hay quốc tế

3 Quy hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị phải được xacircy dung phugrave hợp với chương trigravenh đầu tư phaacutet triển đocirc thị của Chiacutenh phủ Dựa trecircn caacutec chiến lược phaacutet triển liecircn ngagravenh xaacutec định rotilde yecircu cầu phaacutet triển KT- XH nhu cầu sử dụng đất đai nhu cầu tocircn vinh giaacute trị văn hoacutea lịch sử vagrave bảo vệ tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn của từng địa phương Trong đoacute phải hết sức chuacute yacute gắn kết chặt chẽ giữa tổ chức kỹ thuật liecircn vugraveng với hạ tầng kỹ thuật từng docirc thị vagrave caacutec điểm dacircn cư xung quanh

4 Khai thaacutec tiềm năng coacute giới hạn đảm bảo cacircn đối giữa khai thaacutec tagravei nguyecircn mocirci trường tagravei nguyecircn đất đai nhacircn lực phaacutet triển kinh tế vagrave phacircn bố dacircn cư trong caacutec khu đocirc thị vagrave nocircng thocircn trong caacutec vugraveng miền vagrave trecircn phạm vi toagraven quốc

5 Qui hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững toagraven quốc phải duy trigrave phaacutet huy khocircng gian văn hoacutea của caacutec cộng đồng dacircn cư đocirc thị xacircy dựng caacutec chương trigravenh hagravenh động cụ thể đối với cocircng taacutec bảo tồn cải tạo vagrave xacircy dựng dựa trecircn tiềm năng văn hoacutea xatilde hội vagrave tự nhiecircn

6 Để bảo vệ mocirci trường đất nước vagrave khocircng khiacute cho đocirc thị cần aacutep dụng kĩ thuật tiecircn tiến trong xacircy dựng caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kĩ thuật trong xử liacute phacircn loại taacutei chế chất thải rắn vagrave trong xacircy dựng caacutec dự aacuten cocircng nghiệp tập trung ở qui mocirc địa phương vugraveng vagrave toagraven quốc trecircn cơ sở cơ hội cho việc nacircng cao chất lượng mocirci trường sống cho dacircn cư Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật đocirc thị toagraven quốc phải đảm bảo hiện đại an toagraven tiết kiệm vagrave phugrave hợp với tiecircu chiacute bền vững của vugraveng quốc gia vagrave quốc tế caacutec khu cocircng nghiệp tập trung nhưng phải bảo đảm nghiecircm ngặt caacutec yecircu cầu xử liacute ocirc nhiễm đổi mới cocircng nghệ aacutep dụng nguyecircn liệu sạch nguyecircn liệu sinh thaacutei vagrave phải đảm bảo caacutec tiecircu chuản ISO về mocirci trường

7 Cải tạo vagrave lagravem mới đồng bộ caacutec khu ở hiện coacute trong đocirc thị Triệt để thực hiện bảo tồn caacutec khu đocirc thị cổ vagrave cũ cugraveng luacutec đaacutep ứng đuacuteng vagrave đủ nhu cầu diện tiacutech ở vagrave mocirci trường sống tốt cho mọi người trong caacutec khu dacircn cư cần tổ chức liecircn kết hợp mạng lưới dịch vụ ngoagravei nhagrave ở đaacutep ứng caacutec nhu cầu sống của dacircn cư theo định kỳ ngắn vagrave dagravei hạn coacute thể hoạch định xoacutea bỏ caacutec khu nhagrave ổ chuột caacutec khu ở phi chiacutenh qui caacutec xoacutem dacircn vạn

33

đograve vagrave caacutec khu bần cư đocirc thị Tiếp tục hoagraven thiện chiến lược phaacutet triển nhagrave ở theo hướng bền vững ở đocirc thị nocircng thocircn vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

8 Phacircn bổ kết nối vagrave hoagraven thiện caacutec trung tacircm cocircng cộng caacutec khu nghỉ ngơi vui chơi giải triacute vagrave hệ thống cacircy xanh mặt nước trong đocirc thị Trong đoacute đặc biệt quan tacircm phaacutet triển hệ thống cacircy xanh đocirc thị bảo lưu hệ thống kecircnh rạch để tạo khocircng gian mở khocircng gian trống caacutec khocircng gian nghỉ ngơi giải triacutetạo cảnh quan chung vagrave điều hogravea mocirci trường khocircng khiacute cho đocirc thị Higravenh thagravenh caacutec hagravenh lang cacircy xanh caacutech ly giữa caacutec khu kho tagraveng bến batildei vagrave caacutec khu dacircn cư đocirc thị Tập trung nacircng cấp cải tạo caacutec khu cacircy xanh bảo vệ mặt nước caacutec khu di tiacutech lịch sử vagrave caacutec khu vực ven song vagrave ven biển đảm bảo đủ để khắc phục tigravenh trạng ocirc nhiễm khocircng khiacute ocirc nhiễm nguocircn nước vagrave goacutep phần điều hogravea khiacute hậu nhiệt đới Phấn đấu chỉ tiecircu cacircy xanhđầu người đạt 12-15 m2 với đocirc thị đặc biệt 10-12 m2 với đocirc thị loại I vagrave loại II 9-11m2 với đocirc thị loại loại III vagrave loại IV vagrave 8-10m2 với đocirc thị loại V

9 Chiacutenh quyền địa phươngcộng đồng cần coacute sự tham gia trực tiếpcocircng bằng vagrave coacute caacutei nhigraven dagravei hạn với caacutec nhu cầu phaacutet triển đocirc thị hiện tại vagrave của caacutec thế hệ tiếp sau

10 Xacircy dựng hợp liacute cơ chế tagravei chiacutenh đocirc thị cho phugrave hợp với caacutec kế hoạch phaacutet triển KT-XH Trong đoacute hỗ trợ tagravei chiacutenh thỏa đaacuteng cho việc xử liacute vagrave bảo vệ mocirci trường ở đocirc thị Nghiecircn cứu tăng nguồn thu cho cocircng taacutec Qui hoạch xacircy dựng đocirc thị dagravenh phần ngacircn saacutech đuacuteng vagrave đủ cho đầu tư Phaacutet triển đocirc thị theo qui hoạch kế hoạchngắn vagrave dagravei hạn đatilde được phecirc duyệt tăng khả năng xatilde hội hoacutea thu huacutet nguồn lực của nhacircn dacircn vagrave khai thaacutec tối ưu caacutec nguồn tagravei chiacutenh khai thaacutec của caacutec tổ chức tư nhacircn trong vagrave ngoagravei nước để Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Thagravenh phố HCM phaacutet triển đocirc Phaacutet triển bền vững cho thị ngang tầm khu vưc vagrave thế giới caacutec đocirc thị ở Việt NamTriacutech ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm

2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

KẾT LUẬN

34

Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thị lagrave một xu hướng chung tất yếu vagrave khocircng thể thiếu trong sự phaacutet triển của một quốc gia Tuy nhiecircn song song becircn cạnh sự phaacutet triển vượt bậc về kinh tế vagrave cơ sở hạ tầng lagrave sự tồn tại của caacutec vấn đề mocirci trường Vấn đề mocirci trường cagraveng trở necircn cấp baacutech đối với những nước đang phaacutet triển Ở nước ta cũng vậy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị quaacute chuacute trọng tới sự phaacutet triển kinh tế đatilde để lại khocircng iacutet hậu quả đối với mocirci trường sống Chuacuteng ta đang từng bước xacircy dựng caacutec đocirc thị hiện đại vagrave giải quyết caacutec vấn đề mocirci trường Để đạt được sự phaacutet triển bền vững đocirc thị cần coacute những chương trigravenh quản lyacute vagrave xacircy dựng toagraven diện về mọi mặt Quaacute trigravenh cần sự phối hợp của caacutec cấp từ trung ương tới địa phương vagrave cần coacute caacutec chiacutenh saacutech kịp thời sacircu rộng vagrave đuacuteng đắn của nhagrave nước

Tagravei liệu tham khảo1 ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế

giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

2 ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ

3 ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

4 Bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

5 ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

6 (Tiecircu chuẩn phacircn cấp đocirc thị- giaacuteo trigravenh quản liacute đocirc thị vagrave khu cocircng nghiệp- Nguyễn Ngọc Anh ndashkhoa Mocirci Trường ĐH Đagrave Lạt)

7 Sổ tay hướng dẫn nacircng cấp đocirc thị coacute sự tham gia của cộng đồng ndashUBND thagravenh phố HCM

35

Bước 2 Lập hồ sơ thiết kế cơ sở Hoagraven chỉnh CUPs Xacircy dựng Kế hoạch hagravenh động taacutei định cư (RAP) Đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường (EIA)

Bước 3 Lập hồ sơ thiết kế chi tiết - dự toaacuten vagrave hồ sơ mời thầuBước 4 Bồi thường vagrave giải phoacuteng mặt bằngBước 5 Thi cocircng xacircy lắpBước 6 Nghiệm thu thanh quyết toaacuten vagrave bagraven giao cocircng trigravenhBước 7 Duy tu bảo dưỡng cocircng trigravenh sau khi thi cocircngII6 Cơ sở phaacutep liacute xacircy dựng kế hoạch nacircng cấp đocirc thị- Quy chuẩn xacircy dựng Việt Nam do Bộ Xacircy Dựng ban hagravenh kegravem theo quyết định số 682BXD-

CSXD ngagravey 14121996- Luật Xacircy Dựng ban hagravenh theo lệnh của Chủ tịch nước số 262003L-CTN ngagravey 10122003- Nghị định 2092004NĐ-CP ngagravey 16122004 của Chiacutenh phủ về việc quản lyacute chất lượng cocircng

trigravenh xacircy dựng- Nghị định 162005NĐ-CP ngagravey 07022005 của Chiacutenh phủ về quản lyacute dự aacuten đầu tư xacircy dựng

cocircng trigravenh- Nghị định 992007NĐ-CP ngagravey 13062007 của Chiacutenh phủ về quản lyacute chi phiacute đầu tư xacircy

dựng cocircng trigravenh- Thocircng tư 022007TT-BXD ngagravey 14022007 của Bộ Xacircy dựng về việc hướng dẫn một số nội

dung về Lập thẩm định phecirc duyệt dự aacuten đầu tư xacircy dựng cocircng trigravenh giấy pheacutep xacircy dựng vagrave tổ chức quản lyacute dự aacuten đầu tư xacircy dựng cocircng trigravenh qui định tại Nghị định số 162005NĐ-CP ngagravey 07022005 vagrave Nghị định số 1122006NĐ-CP ngagravey 29092006 của Chiacutenh phủ

- Thocircng tư liecircn tịch 042007TTLT-BXD-BCA ngagravey 07072007 của Bộ Xacircy dựng vagrave Bộ Cocircng an về việc hướng dẫn phối hợp xử lyacute vi phạm phaacutep luật trong hoạt động xacircy dựng

- Thocircng tư 052007TT-BXD ngagravey 25072007 của Bộ Xacircy dựng về việc hướng dẫn lập vagrave quản lyacute chi phiacute đầu tư xacircy dựng cocircng trigravenh

- Thocircng tư 062007TT-BXD ngagravey 25072007 của Bộ Xacircy dựng về việc hướng dẫn hợp đồng trong hoạt động xacircy dựng

- Thocircng tư 1082007TT-BTC ngagravey 07092007 của Bộ Tagravei chiacutenh về việc hướng dẫn cơ chế quản lyacute tagravei chiacutenh đối với caacutec chương trigravenh dự aacuten hỗ trợ phaacutet triển chiacutenh thức (ODA)

- Cocircng văn 1599BXD-VP ngagravey 25072007 của Bộ Xacircy dựng về việc cocircng bố phương phaacutep xaacutec định chỉ số giaacute xacircy dựng

- Cocircng văn 1600BXD-VP ngagravey 25072007 của Bộ Xacircy dựng về việc cocircng bố suất vốn đầu tư xacircy dựng cocircng trigravenh (năm 2007)

- Cocircng văn 1601BXD-VP ngagravey 25072007 của Bộ Xacircy dựng về việc cocircng bố chỉ số giaacute xacircy dựng

- Cocircng văn 1751BXD-VP ngagravey 14082007 của Bộ Xacircy dựng về việc cocircng bố định mức chi phiacute quản lyacute dự aacuten vagrave tư vấn đầu tư xacircy dựng cocircng trigravenh (thay quyết định 10 vagrave 11)

- Caacutec tagravei liệu khaacutec coacute liecircn quanII7 Caacutec kế hoạch trong nacircng cấp đocirc thịbull Cơ sở hạ tầng cấp 1 cấp 2 cấp 3 (khocircng aacutep dụng đối với phacircn loại cấp cocircng trigravenh thoaacutet

nước)ldquoCơ sở hạ tầng cấp 1 2 3rdquo lagrave caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kỹ thuật vagrave xatilde hội coacute chức năng phục vụ

theo qui mocirc caacutec khu đocirc thị như sau Cơ sở hạ tầng cấp 1 Coacute qui mocirc lớn ảnh hưởng đến cả khu vực bao gồm nhiều Quận Cơ sở hạ tầng cấp 2 Coacute quy mocirc ảnh hưởng đến nhiều Quận hoặc nhiều phường trong Quận

7

Cơ sở hạ tầng cấp 3 Phục vụ cụm dacircn cư tổ dacircn phố khu dacircn cư thu nhập thấp - đacircy lagrave đối tượng của dự aacuten nacircng cấp đocirc thị

bull Kế hoạch nacircng cấp cộng đồng (viết tắt lagrave CUPs)ldquoKế hoạch nacircng cấp cộng đồngrdquo lagrave kế hoạch được cộng đồng tham gia đề xuất nhu cầu nacircng

cấp xaacutec định phương aacuten nacircng cấp cũng như những cam kết đoacuteng goacutep vagrave tham gia quản lyacute vận hagravenh đồng thời kế hoạch nagravey cũng sẽ được thống nhất cam kết vagrave trigravenh phecirc duyệt

Kế hoạch nacircng cấp cộng đồng bao gồm Kế hoạch nacircng cấp cộng đồng sơ bộ vagrave kế hoạch nacircng cấp cộng đồng hoagraven chỉnh Hai bước lập kế hoạch nagravey khaacutec nhau ở mức độ hoagraven chỉnh caacutec phương aacuten nacircng cấp trecircn cơ sở tham vấn cộng đồng thagravenh cocircng

bull Kế hoạch hagravenh động taacutei định cư (RAP)Lagrave caacutec nguyecircn tắc vagrave thủ tục thực hiện bồi thường giải phoacuteng mặt bằng taacutei định cư phục hồi

cho những người bị ảnh hưởng bởi dự aacutenbull Đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường (EIA hoặc ĐTM)ldquoĐaacutenh giaacute taacutec động mocirci trườngrdquo lagrave việc phacircn tiacutech dự baacuteo caacutec taacutec động đến mocirci trường của dự

aacuten đầu tư cụ thể để đưa ra caacutec biện phaacutep bảo vệ mocirci trường khi triển khai dự aacuten đoacutebull Kế hoạch quản lyacute mocirci trường (EMP)Lagrave một phần hay kết quả của nghiecircn cứu EIA (ĐTM) trong quaacute trigravenh chuẩn bị dự aacuten EMP xaacutec

định caacutec biện phaacutep quản lyacute vagrave quan trắc cần được thực hiện trong quaacute trigravenh thực thi dự aacuten nhằm traacutenh ngăn ngừa hoặc giảm thiểu caacutec taacutec động tiecircu cực

II2 Lyacute do của lagraven soacuteng nacircng cấp đocirc thị1 Theo quy định hiện hagravenh tỉnh thagravenh nagraveo được cocircng nhận lagrave đocirc thị loại cao

hơn sẽ trở thagravenh trung tacircm đocirc thị của khu vực trong định hướng phaacutet triển đocirc thị vugraveng vagrave sẽ được Trung ương ldquochăm soacutecrdquo nhiều hơn

ldquoĐoacute lagrave một trong nhiều lyacute giải cho hiện tượng tỉnh nagraveo cũng muốn coacute thagravenh phốrdquo

Trong thực tế khi một đocirc thị được nacircng cấp thigrave ngacircn saacutech để đầu tư cho hạ tầng kỹ thuật hạ tầng xatilde hội đocirc thị đoacute cũng sẽ được tăng lecircn Cugraveng với đoacute lagrave những chiacutenh saacutech thocircng thoaacuteng hơn trong phaacutet triển đocirc thị

Một số viacute dụ điển higravenh đoacute lagrave- Khi Đagrave Nẵng được Chiacutenh phủ cocircng nhận lagrave đocirc thị loại 1 thigrave Bộ Chiacutenh trị ra

Nghị quyết 33 - đồng yacute cho Đagrave Nẵng aacutep dụng cơ chế riecircng trong xacircy dựng vagrave phaacutet triển thagravenh phố

Theo đoacute Đagrave Nẵng được huy động thecircm nguồn vốn đầu tư cơ sở hạ tầng bằng caacutech phaacutet hagravenh traacutei phiếu đocirc thị theo cơ chế tự vay tự trả thocircng qua ngacircn saacutech thagravenh phố được vay tiền từ caacutec tổ chức tagravei chiacutenh quốc tế caacutec địa phương nước ngoagravei được thực hiện quy chế thiacute điểm baacuten nhagrave ở gắn liền với chuyển quyền sử dụng đất cho người nước ngoagravei

- Hay như khi Huế trở thagravenh đocirc thị loại 1 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde coacute Quyết định 11 - cho Huế một số cơ chế chiacutenh saacutech đặc thugrave trong quản lyacute phaacutet triển kinh tế - xatilde hội

2 Chiacutenh saacutech thocircng thoaacuteng vagrave ngacircn saacutech đầu tư cho hạ tầng cao hơn những khu vực khocircng được đocirc thị hoacutea điều nagravey coacute tiacutenh quyết định trong caacutec quyết định nacircng cấp đocirc thị của chiacutenh quyền nhiều địa phương

- Đồ aacuten nacircng cấp đocirc thị được phecirc duyệt được cocircng nhận thigrave địa phương coacute cơ sở vagrave ngacircn saacutech để đầu tư cho hạ tầng triển khai nhiều dự aacuten Tuy nhiecircn coacute nhiều địa

8

phương rất noacuteng vội trong việc nacircng cấp đocirc thị để được đầu tư dự aacuten Như đocirc thị Nhơn Trạch chẳng hạn Chiacutenh quyền Đồng Nai tham vọng đến năm 2020 sẽ biến ldquothagravenh phố đồng khocircngrdquo nagravey thagravenh đocirc thị loại 1 nhưng thiếu cơ sở để thu huacutet dacircn cư về đacircy (trecircn 2 triệu người)do đoacute caacutec cấp latildenh đạo chỉ quan tacircm đến nacircng cấp đocirc thị magrave bỏ qua những bước phaacutet triển cần thiết trước mắt

3 Latildenh đạo nhiều địa phương thiacutech nacircng cấp đocirc thị vigrave muốn coacute nhiều dự aacuten đầu tư cho hạ tầng Hay vigrave một lyacute do nghe hơi vocirc lyacute nhưng rất thực đoacute lagrave lagravem quản lyacute latildenh đạo của đocirc thị loại 1 thigrave ldquooairdquo hơn latildenh đạo loại 2 loại 2 ldquooairdquo hơn loại 3 chiacute iacutet lagrave ở mức lương vagrave phụ cấp khaacutec nhau

Vigrave vậy chiacutenh saacutech hỗ trợ của nhagrave nước lagrave một phương phaacutep cần thiết để thuacutec đẩy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị nhưng nếu bị lạm dụng một caacutech thaacutei quaacute vagrave khocircng đuacuteng mục điacutech sẽ lagravem lệch lạc đi mục tiecircu phaacutet triển chung của đất nước Sẽ tạo necircn những macircu thuẫn vagrave cạnh tranh tiềm tagraveng khoacute giải quyết giữa caacutec tỉnh vagrave caacutec địa phương

4 Ngoagravei ra nacircng cấp đocirc thị một caacutech toagraven diện vagrave đuacuteng hướng tạo điều kiện để quốc gia noacutei chung vagrave địa phương noacutei riecircng phaacutet triển kinh tế vagrave đaacutep ứng caacutec phuacutec lợi xatilde hội của nhacircn dacircn

II3 Hiecircn trạng nacircng cấp đocirc thịa Trecircn thế giới- Đocirc thị hoacutea lagrave một tất yếu vagrave qui luật khaacutech quan Năm 1800 mức độ đocirc thị hoacutea trecircn

thế giới đạt 3 năm 1900 lagrave 14 năm 1990 lagrave 50 năm 2000 lagrave 55 vagrave hiện nay khoảng 60 Như vậy mỗi năm ở thế kỷ 20 mức độ đocirc thị hoacutea tăng trung bigravenh 041 gấp 37 lần so với thế kỷ trước

- Trong những năm đầu của thế kỷ 20 đocirc thị hoacutea diễn ra chủ yếu ở Chacircu Acircu vagrave Bắc Mỹ cograven cuối thế kỷ 20 đầu thế kỷ 21 thigrave đang diễn ra mạnh mẽ ở Ấn Độ Trung Quốc Thaacutei Lan Indonesia Việt Nam vvhellip Ở Trung Quốc mức độ đocirc thị hoacutea năm 1998 lagrave 304 với GDP bigravenh quacircn đầu người lagrave 774USD Dự baacuteo năm 2010 tỷ lệ đocirc thị hoacutea lagrave 40 với GDP bigravenh quacircn người năm lagrave 1390 USD vagrave năm 2050 tỷ lệ đocirc thị hoacutea đạt 60 với GDP đầu ngườinăm lagrave 7000USD

- Nacircng cấp đocirc thị đang lagrave cuộc chạy đua mạnh mẽ khocircng chỉ ở riecircng ở caacutec thagravenh phố vagrave địa phương trong một nước magrave cograven lagrave cuộc cạnh tranh của caacutec nước trecircn thế giới Điển higravenh lagrave quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị của 4 nước Nga Phaacutep Singapor Trung Quốc Hagraven Quốc

Tại NgaMột trong những khu đocirc thị cải

tạo của Maacutetx-cơ-va -------Quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị ở Nga

chủ yếu lagrave cải tạo caacutec khu

9

chung cư cũ được xacircy dựng từ khoảng những năm 1950 Ưu điểm vượt trội của khu nagravey lagrave giải quyết nhagrave ở xatilde hội phugrave hợp với đặc thugrave quốc gia

- Đacircy lagrave hệ thống khu ở thocirc sơ caacutech xa trung tacircm đocirc thị thiết kế cảnh quan khocircng gian becircn ngoagravei nhagrave ở nghegraveo nagraven đơn điệu cấu truacutec nhagrave ở căn hộ khocircng hoagraven chỉnh diện tiacutech chật hẹp higravenh thức thiết kế dập khuocircn sơ sagravei vật liệu xacircy dựng nghegraveo nagraven chất lượng thẩm mỹ keacutem chất lượng kỹ thuật xuống cấp trầm trọng do khocircng được bảo dưỡng sửa chữa định kỳ thấm dột tiếng ồn vagrave caacutech nhiệt keacutem

- Xaacutec định rotilde nguyecircn nhacircn của caacutec nhược điểm necircu trecircn Nga đatilde coacute những nghiecircn cứu thử nghiệm cải tạo nacircng cấp khu chung cư cữ hướng tới những mục tiecircu cơ bản đaacutep ứng caacutec biến đổi về quy hoạch vagrave nhu cầu cải tiến cấu truacutec khu ở Cụ thể bao gồm

- Nacircng cấp caacutec khu chung cư cũ caacutec căn hộ vagrave mocirci trường xung quanh cải tạo taacutei cấu truacutec vagrave nacircng cấp đồng bộ caacutec tiện nghi trong caacutec căn hộ

- Xu hướng giải quyết lagrave cải tạo vagrave nacircng cấp cải thiện điều kiện ở bổ sung chức năng mới vagrave kiện toagraven khocircng gian được phaacutet triển phugrave hợp với điều kiện kinh tế-xatilde hội mới khai thaacutec tối đa caacutec giaacute trị tiềm năng đocirc thị về cơ bản lagrave cải tạo tại chỗ

- Nga đatilde thiết lập dự aacuten cải tạo nacircng cấp cụ thể cho quỹ nhagrave ở với việc quy hoạch lại caacutec khu nhagrave ở dựa trecircn higravenh higravenh khảo saacutet thực trạngQuỹ nhagrave ở hiện cograven khả năng khai thaacutec sử dụng được giải quyết bằng caacutech vận hagravenh sử dụng đuacuteng đắn về kỹ thuật tiến hagravenh kiểm tra bảo dưỡng vagrave sửa chữa thường xuyecircn lagrave tiecircu chiacute chung

- Mức độ sửa chữa được xaacutec định+ Sửa chữa nhỏtiểu sửa chữa lagrave mocirc higravenh sửa chữa mang tiacutenh tạm thời khocircng ảnh

hưởng đến cấu truacutec khu nhagrave Cơ quan quản lyacute phải vận dụng nguyecircn tắc tiết kiệm định kỳ nhưng vẫn đảm bảo mức độ an toagraven của ngocirci nhagrave

+ Sửa chữa lớnsửa chữa quan trọng cải thiện KCCC bằng caacutech phục hồi cải tạo hoặc thay thế những thagravenh phần của hệ thống thiết bị tuỳ theo mức độ hư hỏng được chia thagravenh sửa chữa lớn tổng thể vagrave sửa chữa lớn coacute lựa chọn Sửa chữa lớn kết hợp hiện đại hoaacute vagrave hoagraven thiện hệ thống trang thiết bị- Sự phaacutet triển đồng bộ khu nhagrave ở tại Maacutetx-cơ-va phụ thuộc khocircng iacutet vagraveo trigravenh độ tổ chức-quản lyacute khoa học - phương phaacutep luận trigravenh độ học vấn của caacutec becircn tham gia quaacute trigravenh nagravey đảm bảo thực hiện được caacutec mục tiecircu quy hoạch phaacutet triển thagravenh phố

Tại Phaacutep- ldquoKinh đocirc aacutenh saacutengrdquo Paris luocircn hấp dẫn du khaacutech bốn phương bởi những đại lộ

xanh thẳm những tượng đagravei cung điện vagrave cocircng trigravenh kiến truacutec tinh tế thơ mộng Tuy nhiecircn trong số chuacuteng ta iacutet ai biết được rằng giữa thế kỷ XIX Paris vẫn chỉ lagrave một thagravenh phố mang hơi hướng trung cổ với caacutec khu nhagrave ổ chuột hậu quả của hagraveng thế kỷ phaacutet triển tugravey tiện lệch lạc vagrave đầy những bất cập

- Đoacute lagrave kết quả của dự aacuten cải tạo Paris mang tecircn Haussmann dự aacuten taacutei quy hoạch vagrave hiện đại hoacutea Thủ đocirc Paris của Phaacutep thời Napoleon đệ Tam Dự aacuten nagravey bao trugravem lecircn tất cả caacutec khiacutea cạnh về quy hoạch đocirc thị của Paris như kiến truacutec đường phố khocircng gian xanh hệ thống dẫn vagrave thoaacutet nước

Paris hoa lệ ngagravey nay

10

- Haussmann đatilde đưa ra caacutec cocircng cụ luật phaacutep giuacutep xuacutec tiến dự aacuten cải tạo Paris như Quyền trưng dụng đất đai ldquovigrave mục điacutech sử dụng cocircngrdquo theo đoacute chiacutenh quyền được pheacutep trưng dụng caacutec toagrave nhagrave nằm dọc con đường được dự kiến xacircy dựng

Năm 1859 ocircng tiếp tục ban hagravenh luật định về đocirc thị hoacutea cho pheacutep mặt tiền caacutec togravea nhagrave chỉ được cao tối đa 20m trong những con phố rộng 20m magrave Haussmann đang xacircy dựng (trước đoacute chiều cao tối đa lagrave 1755m) Caacutec maacutei nhagrave phải được lagravem nghiecircng một goacutec 45o vagrave mặt tiền của caacutec nhagrave nằm trecircn cugraveng một con phố phải tuacircn thủ cugraveng một kiacutech thước

Tại Trung Quốc- Năm 1949 nước CHND Trung Hoa được thagravenh lập mọi việc quy hoạch vagrave xacircy

dựng đều thụ động theo sự sắp xếp của Nhagrave nước - Năm 1980 Trung Quốc chuyển sang nền kinh tế thị trường cocircng taacutec quy hoạch

vagrave xacircy dựng bước đầu bị xaacuteo trộn vagrave vượt ra khỏi tầm kiểm soaacutet của Nhagrave nước Ngay sau đoacute Trung Quốc lập ngagravenh mới - thiết kế đocirc thị (TKĐT) nhằm quản lyacute coacute hiệu quả cocircng taacutec xacircy dựng

- Năm 1987 Thẩm Quyến đatilde coacute quy hoạch tổng thể chi tiết về tu bổ vagrave TKĐT đến năm 1990 Trung Quốc mới aacutep dụng quy hoạch nagravey trecircn toagraven quốc Thẩm Quyến đatilde xacircy dựng một khung kết cấu của thagravenh phố bao gồm hệ thống giao thocircng kết cấu khocircng gian higravenh thaacutei kiến truacutec neacutet đặc sắc của khu vực vagrave coi đacircy lagrave những tiecircu chiacute để quản lyacute đocirc thị

- Trong TKĐT Thẩm Quyến cograven đưa ra những quy định cụ thể từ higravenh thức kiến truacutec chiều cao cocircng trigravenh vật liệu magraveu sắc khoảng lugravei của cocircng trigravenhhellip bằng caacutec bản vẽ hệ thống văn bản vagrave điều lệ quản lyacute kegravem theo Tiến hagravenh caacutec nghiecircn cứu quy hoạch mang tiacutenh chuyecircn đề những kế hoạch quản lyacute quy hoạch cần thực thi trong năm những bản baacuteo caacuteo cocircng việc đatilde lagravem trong cocircng taacutec quy hoạch cocircng bố rộng ratildei caacutec bản vẽ quy hoạch vagrave xacircy dựng trecircn phương tiện truyền thocircng nhằm lấy trưng cầu dacircn yacute

- Người ta duy trigrave một hệ thống với những higravenh thức tiếp xuacutec rất chung chung vagrave caacutec thocircng baacuteo chiacutenh thức traacutenh đối thoại trực diện với người dacircn

- Kết quả lagrave từ một lagraveng chagravei nhỏ beacute khoảng vagraveo những năm 80 Thẩm Quyến giờ đatilde trở thagravenh một trong những thagravenh phố phaacutet triển vagraveo bậc nhất của Trung Quốc lagravem thay đổi thế giới quan của những người hoạt

11

động trong lĩnh vực xacircy dựng vagrave quy hoạch TP Thẩm Quyến

-Hiện trạng quy hoạch phaacutet triển đocirc thị ở Trung Quốc hiện nay đang diễn ra với một tốc độ choacuteng mặt nhưng đaacuteng nể mặc dugrave coacute rất nhiều biểu hiện vận dụng caacutec caacutech lagravem quy hoạch của nhiều nước khaacutec nhau vagrave mức độ thagravenh cocircng cũng dừng ở mức nhất định

Tại Singapore Quaacute trigravenh phaacutet triển nhagrave ở của Singapore coacute thể chia lagravem 4 giai đoạn

- Giai đoạn 1 (năm 1960-1970) Xacircy dựng caacutec khu chung cư thu nhập thấp chỉ đủ để bố triacute caacutec phograveng ở mỗi căn hộ chỉ khoảng 50m2 đến 60m2 bố triacute cho caacutec hộ thu nhập thấp chưa coacute nhagrave ở

- Giai đoạn 2 (năm 1971-1980) Xacircy dựng bổ sung cho nhu cầu ở do tăng dacircn số diện tiacutech caacutec căn hộ được nacircng dần lecircn khoảng 70m2 vagrave căn hộ coacute nhiều phograveng (2-3 phograveng)

- Giai đoạn 3 (năm 1981-1991) Xacircy dựng thecircm caacutec chung cư vagrave chuacute trọng đến cảnh quan mocirci trường cacircy xanh trong caacutec khu chung cư cải tạo một số khu chung cư cũ cho phugrave hợp yecircu cầu sử dụng ngagravey cagraveng cao

- Giai đoạn sau năm 1991 đến nay quy hoạch phaacutet triển thecircm nhiều khu ở mới nhằm phacircn taacuten vagrave cacircn bằng mật độ dacircn số thuận lợi cho giao thocircng đi lại Việc xacircy dựng caacutec chung cư giai đoạn nagravey phần lớn được thực hiện theo đơn đặt hagraveng

- Người dacircn muốn được sở hữu căn hộ do Nhagrave nước cung cấp phải thực hiện đoacuteng goacutep quỹ để dagravenh tiền mua nhagrave số tiền người dacircn đoacuteng goacutep quỹ được trừ dần vagraveo tiền mua nhagrave trả goacutep thời gian trả goacutep lacircu nhất lagrave 25 năm Người coacute thu nhập thấp được ưu tiecircn mua trước vagrave thocircng qua caacutec higravenh thức bốc thăm người dacircn được mua căn hộ chỉ được sở hữu khocircng quaacute 90 năm Sau đoacute Chiacutenh phủ sẽ thu hồi khocircng bồi thường để xacircy dựng lại chung cư mới người dacircn sẽ được ưu tiecircn mua lại căn hộ trong chung cư mới trước khi hết quyền sở hữu nhagrave ở tại chung cư cũ Việc baacuten coacute thời hạn lagrave nhằm hạn chế tranh chấp về sau vagrave thuận lợi cho việc xacircy dựng lại đồng bộ caacutec khu chung cư

- Từ một nước đại đa số người dacircn sống trong caacutec khu ổ chuột khu định cư lụp xụp nhếch nhaacutec đến nay 91 người dacircn Singapore sở hữu nhagrave trong đoacute coacute tới 83 người dacircn được sở hữu nhagrave ở giaacute thấp Singapore vagrave Hongkong lagrave hai đất nước nổi tiếng ở chacircu Aacute về việc phaacutet triển vagrave giải quyết tốt vấn đề nhagrave ở xatilde hội cho người dacircn Để coacute được kết quả nagravey từ những năm 1960

12

Singapore đatilde thiết lập những định chế rất quan trọng trong việc quy hoạch vagrave phaacutet triển nhagrave ở giaacute thấp

Higravenh ảnh đocirc thị Singapore - Tại Singapore caacutec tổ chức tư nhacircn tham gia vagraveo xacircy dựng nhagrave ở cho người thu

nhập thấp thường xuyecircn nhận được sự hỗ trợ của nhagrave nước vagrave caacutec thủ tục hagravenh chiacutenh rotilde ragraveng vagrave được thực hiện nhanh choacuteng Để đẩy mạnh caacutec dự aacuten xacircy dựng nhagrave ở cho người coacute thu nhập thấp vấn đề quỹ đất cũng đang lagrave khoacute khăn với caacutec doanh nghiệp bất động sản

Tại Hagraven quốc - Sau 40 năm đocirc thị hoacutea (1970 - 2010) Hagraven Quốc đatilde đạt được những thagravenh tựu

đaacuteng kể xacircy dựng được những khu đocirc thị lớn thu huacutet 88 dacircn số nhưng đồng thời cũng lagravem phaacutet sinh những vấn nạn tiecircu cực của caacutec đocirc thị khổng lồ

-Phaacutet triển đocirc thị vệ tinh Ngay từ năm 1970 Chiacutenh phủ Hagraven Quốc đatilde đưa ra chiến lược phaacutet triển đocirc thị bằng caacutech mở rộng vugraveng đocirc thị song song đoacute lagrave nacircng cấp mở rộng caacutec đocirc thị đatilde coacute Một loạt caacutec thagravenh phố vệ tinh mới coacute quy mocirc vừa vagrave nhỏ lần lượt được xacircy dựng higravenh thagravenh những thagravenh phố coacute tốc độ tăng trưởng cực nhanh Điều nagravey đatilde giuacutep Hagraven Quốc traacutenh khỏi những đổ vỡ lớn magrave caacutec quốc gia khaacutec gặp phải trong tiến trigravenh đocirc thị hoacutea nhanh như ở caacutec nước chacircu Aacute chacircu Phi

- Ưu tiecircn nhagrave ở giaacute rẻ Trong suốt 4 thập niecircn qua Hagraven Quốc đatilde đạt được tỷ lệ phaacutet triển đocirc thị trước đacircy chưa từng coacute nhưng một trong những khoacute khăn chiacutenh trong tiến trigravenh đocirc thị hoacutea tại Hagraven Quốc lagrave thiếu nhagrave ở tiacutenh theo quy mocirc nhagrave ở trecircn tổng số hộ gia đigravenh Do đoacute chiacutenh phủ đatilde nỗ lực tập trung vagraveo việc tăng cường số lượng nhagrave ở cho hộ gia đigravenh coacute thu nhập thấp bằng

4 phương thức + Thứ nhất cung cấp nhagrave ở

cocircng cộng Chiacutenh phủ đatilde đầu tư một số vốn nhất định vagraveo KNHC để đảm traacutech vấn đề phaacutet triển nhagrave ở cho caacutec gia đigravenh coacute thu nhập thấp

+ Thứ hai cugraveng với việc cung cấp nhagrave ở cocircng cộng chiacutenh phủ bắt buộc caacutec chủ đầu tư tư nhacircn cung cấp nhagrave ở giaacute rẻ nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dacircn coacute

thu nhập thấp coacute nhagrave ởTagraveu điện ngầm giuacutep phacircn taacuten lưu lượngphương tiện giao thocircng trecircn đường phố+ Thứ ba lagrave kiểm soaacutet diện tiacutech nhagrave ở Sự hạn chế kiacutech thước nhagrave ở cũng lagrave một điều

cần thiết để giữ mức giaacute phugrave hợp Caacutec nhagrave đầu tư tư nhacircn cũng bị bắt buộc cung cấp caacutec kiểu nhagrave diện tiacutech nhỏ

13

- Phaacutet triển đồng loạt hệ thống giao thocircng Chiacutenh phủ Hagraven Quốc đatilde chuacute trọng phaacutet triển đồng loạt hệ thống giao thocircng gồm tagraveu điện ngầm đường sắt xe buyacutet taxi

Nguồn ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

b Tại Việt Nam- Ở Việt Nam Dacircn số đocirc thị khocircng ngừng gia tăng Năm 1986 lagrave 11870 triệu

người năm 2000 lagrave 18772 triệu người năm 2003 lagrave 20870 triệu người năm 2005 lagrave 22337 triệu người vagrave năm 2007 lagrave 23370 triệu người đưa tỷ lệ đocirc thị hoacutea cả nước từ 19 (1986) lecircn 275 (năm 2007)

- Mạng lưới đocirc thị Việt Nam khocircng ngừng được mở rộng với trecircn 700 đocirc thị trong đoacute coacute 02 đocirc thị đặc biệt 5 đocirc thị loại I 10 đocirc thị loại II 40 đocirc thị loại III 28 đocirc thị loại IV cograven lại lagrave caacutec đocirc thị loại V

- Năm 1998 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt định hướng phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2020 trong đoacute vai trograve của caacutec đocirc thị được xaacutec định lagrave những động lực phaacutet triển chiacutenh trong cocircng cuộc cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea đất nước thực hiện mục tiecircu phaacutet triển đất nước cơ bản thagravenh nước cocircng nghiệp vagraveo năm 2020

- Dưới sự latildenh đạo quản lyacute của Nhagrave nước sự nỗ lực vận động của toagraven xatilde hội chuacuteng ta đatilde coacute những thagravenh tựu quan trọng trong cocircng taacutec phaacutet triển đocirc thị

- Hệ thống đocirc thị quốc gia đatilde coacute sự chuyển biến tiacutech cực cả về lượng cũng như về chất

+ Mạng lưới đocirc thị quốc gia đatilde vagrave đang được phaacutet triển mở rộng từ 629 đocirc thị năm 1999 đến nay đatilde tăng lecircn 754 đocirc thị

+ Về dacircn cư đocirc thị tỷ lệ đocirc thị hoacutea đatilde tăng từ 207 năm 1999 đến nay đạt gần 30 nếu tiacutenh dacircn số nội thị

+ Coacute hai đocirc thị loại đặc biệt lagrave Hagrave Nội vagrave TP Hồ Chiacute Minh đocirc thị loại I tăng thecircm năm đocirc thị trong khi đoacute loại V tăng thecircm 99 đocirc thị

ETHiều nagravey đatilde chứng tỏ mức độ đocirc thị hoacutea đatilde phaacutet triển mạnh ở khu vực caacutec đocirc thị nhỏ lan tỏa trecircn diện rộng vagrave phacircn bố đồng đều hơn trecircn phạm vi cả nước

- Tăng trưởng kinh tế ở khu vực đocirc thị trung bigravenh đạt từ 12 đến 15 cao gấp 15 đến 2 lần so với mặt bằng chung trong cả nước Năm 2007-2009 đạt khoảng từ 8 đến 10(H) Hiện nay nguồn thu đocirc thị nhất lagrave của caacutec thagravenh phố lớn chiếm tỷ lệ 70 trong cơ cấu GDP cả nước Tại một số đocirc thị lớn GDP bigravenh quacircn đầu người đạt hơn 1500 USD như Hagrave Nội khoảng 1500 USDnăm Nha Trang 1779 USDnăm Sự phaacutet triển kinh tế đocirc thị đatilde vagrave đang tạo ra hagraveng triệu việc lagravem cho người lao động goacutep phần quan trọng trong việc duy trigrave sự ổn định vagrave phaacutet triển chung của xatilde hội

- Sự phaacutet triển kinh tế - xatilde hội của đất nước đatilde đem lại những nguồn lực quan trọng cho việc xacircy dựng vagrave cải tạo chỉnh trang diện mạo của caacutec đocirc thị Kiến truacutec vagrave cảnh quan đocirc thị đatilde được caacutec chiacutenh quyền đocirc thị quan tacircm đầu tư phaacutet triển với sự xuất hiện ngagravey cagraveng nhiều caacutec quần thể kiến truacutec mảng đocirc thị hiện đại ứng dụng cocircng nghệ thiết kế xacircy dựng tiecircn tiến của thế giới Tại nhiều đocirc thị đatilde vagrave đang xuất hiện caacutec cocircng trigravenh kiến truacutec cao tầng lagrave những điểm nhấn kiến truacutec đocirc thị coacute chất lượng cao

14

- Mocirc higravenh đầu tư phaacutet triển caacutec khu đocirc thị mới đồng bộ đatilde được nghiecircn cứu nhacircn rộng tại nhiều địa phương trong cả nước sử dụng coacute hiệu quả quỹ đất dagravenh cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời từng bước giải quyết nhu cầu rất lớn của xatilde hội về nhagrave ở

- Hệ thống cocircng trigravenh hạ tầng kỹ thuật vagrave xatilde hội đocirc thị như hệ thống giao thocircng cấp nước thoaacutet nước chiếu saacuteng cacircy xanh thu gom vagrave xử lyacute chất thải rắn vagrave cocircng trigravenh phuacutec lợi cocircng cộng của caacutec đocirc thị được đầu tư xacircy dựng cải tạo vagrave phaacutet triển khaacute nhanh tạo necircn bộ khung cơ bản để caacutec đocirc thị phaacutet triển

- Về cấp nước sạch thời điểm năm 1999 Việt Nam vẫn cograven hơn 70 số dacircn đocirc thị sử dụng nước khocircng bảo đảm vệ sinh đến nay bigravenh quacircn trecircn cả nước 73 số dacircn đocirc thị đatilde được cấp nước sạch Chất lượng phục vụ của giao thocircng cocircng cộng tại caacutec đocirc thị caacutec vugraveng vagrave trecircn cả nước ngagravey cagraveng tốt hơn

- Vấn đề cải thiện điều kiện mocirci trường đocirc thị cũng đatilde được chiacutenh quyền đocirc thị quan tacircm Một số đocirc thị đatilde coacute nhagrave maacutey hoặc trạm xử lyacute nước thải được đầu tư xacircy dựng vagrave đi vagraveo hoạt động Tỷ lệ thu gom chất thải rắn sinh hoạt bigravenh quacircn cả nước đạt khoảng 80 Chuacuteng ta đatilde coacute ba cocircng nghệ trong nước xử lyacute chất thải rắn sinh hoạt đatilde được Bộ Xacircy dựng cấp giấy chứng nhận SERAPHINE ANSINH-ASC MBT-CD

- Cấp điện vagrave chiếu saacuteng đocirc thị được cải thiện rotilde rệt 90 số caacutec tuyến đường trục chiacutenh cấp đocirc thị từ caacutec đocirc thị loại 3 trở lecircn được chiếu saacuteng Dịch vụ cung cấp thocircng tin liecircn lạc phaacutet triển nhanh choacuteng phục vụ tiacutech cực cho caacutec yecircu cầu đặt ra của sự phaacutet triển kinh tế - xatilde hội

- Quốc hội Chiacutenh phủ Bộ Xacircy dựng vagrave caacutec bộ ngagravenh đatilde vagrave đang từng bước hoagraven thiện hệ thống caacutec văn bản quy phạm phaacutep luật về lĩnh vực xacircy dựng vagrave phaacutet triển đocirc thị trong đoacute nhiều văn bản luật lần đầu tiecircn đatilde được nghiecircn cứu xacircy dựng vagrave ban hagravenh như Luật Xacircy dựng năm 2003 Luật Nhagrave ở năm 2005 Luật Kinh doanh bất động sản năm 2006 vagrave đặc biệt lagrave Luật Quy hoạch đocirc thị vừa được Quốc hội thocircng qua thaacuteng 6-2009 Caacutec văn bản luật vagrave hệ thống văn bản dưới luật đatilde thường xuyecircn được ragrave soaacutet điều chỉnh để từng bước đi vagraveo cuộc sống goacutep phần quan trọng trong việc tạo hagravenh lang phaacutep lyacute đầy đủ thocircng thoaacuteng hướng tới sự phaacutet triển bền vững hệ thống đocirc thị Việt Nam

Becircn cạnh những kết quả đạt được việc nacircng cấp đocirc thị ở nước ta vẫn đang cograven gặp rất nhiều vấn đề bất cập

- Tỷ lệ phủ kiacuten quy hoạch chi tiết tại caacutec đocirc thị của cả nước cograven thấp Tỷ lệ trung bigravenh trong cả nước hiện nay lagrave khoảng 45 khocircng đồng đều giữa caacutec đocirc thị vagrave vugraveng miền ETHiều đoacute coacute ảnh hưởng lớn đến việc thu huacutet đầu tư bố triacute nguồn lực phaacutet triển cũng như cocircng taacutec quản lyacute xacircy dựng đocirc thị theo quy hoạch

- Tốc độ tăng trưởng vagrave đocirc thị hoacutea cao tại phần lớn caacutec đocirc thị đatilde dẫn đến sự mất cacircn đối trong khả năng đaacutep ứng của hệ thống cơ sở hạ tầng kỹ thuật đocirc thị Mặc dugrave việc cấp nước sạch đatilde được cải thiện đaacuteng kể nhưng tỷ lệ thất thoaacutet thất thu nước bigravenh quacircn vẫn cao từ 20 đến 30 vừa gacircy thất thoaacutet nguồn tagravei nguyecircn quan trọng vừa giảm nguồn thu cho ngacircn saacutech Tigravenh trạng uacuteng ngập tắc nghẽn giao thocircng tại đocirc thị cograven diễn ra phổ biến Caacutec hồ kecircnh mương socircng ngogravei trong đocirc thị với vai trograve điều hogravea vagrave thoaacutet nước mưa đocirc thị vagraveo mugravea mưa lũ iacutet được quan tacircm bảo vệ

15

- Ocirc nhiễm mocirci trường vẫn đang lagrave vấn đề bức xuacutec nhất vagrave chưa coacute lời giải hữu hiệu Nhiều đocirc thị vẫn cograven luacuteng tuacuteng trong việc tigravem ra nguồn lực đầu tư hệ thống cơ sở hạ tầng thoaacutet nước xử lyacute chất thải rắn giao thocircng đocirc thị

- Cocircng taacutec quản lyacute đocirc thị cograven yếu keacutem Những caacuten bộ đatilde qua đagraveo tạo chuyecircn mocircn lĩnh vực xacircy dựng vagrave phaacutet triển đocirc thị mới chỉ chiếm từ 9 đến 11 ở cấp xatilde phường chưa đaacutep ứng được mức độ đogravei hỏi của khối lượng cocircng việc Mặt khaacutec do lĩnh vực quản lyacute đocirc thị vagrave kinh tế đocirc thị cograven lagrave vấn đề khaacute mới mẻ chuacuteng ta vừa lagravem vừa ruacutet kinh nghiệm để phugrave hợp đặc thugrave của nước ta do đoacute ở nhiều nơi vai trograve của chiacutenh quyền đocirc thị trong việc điều phối caacutec đối tượng vagrave điều tiết nguồn lực tham gia trong quaacute trigravenh phaacutet triển đocirc thị cograven coacute nhiều hạn chế dẫn đến thực tế vẫn cograven phổ biến tigravenh trạng thiếu thocircng tin chồng cheacuteo giữa caacutec lĩnh vực

Triacutech ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ vagrave theo ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

Dự aacuten nacircng cấp đocirc thị tại TPHCMNacircng cấp đocirc thị vagrave vấn đề khocircng gian cocircng cộng trong caacutec khu dacircn cư thu nhập thấp trecircn địa

bagraven Thagravenh phố Hồ Chiacute MinhNội dung cocircng việc thực hiện1 ETHường hẽm Nacircng cao nền hẽm mở rộng hẽm vagrave traacuteng hẽm bằng beton cement vagrave beton

nhựa noacuteng2 ETHặt cống thoaacutet nước Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống cống thoaacutet nước thải vagrave nước mưa tại

khu vực3 Cấp nước Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống cấp nước sinh họat đến từng hộ dacircn4 Cấp điện Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống caacutep điện vagrave trụ điện tại khu vực cung cấp điện

sinh họat đến từng hộ dacircn5 Chiếu saacuteng vĩa hegrave Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống dacircy điện vagrave đặt boacuteng đegraven tại caacutec trụ

đảm bảo chiếu saacuteng trong khu vực6 Nghiecircn cứu bổ sung caacutec dịch vụ hạ tầng xatilde hội (Nhagrave trẻ trường mẫu giaacuteo trạm y tế ) Caacutec bước thực hiệnGiai đoạn 1 bắt đều thi cocircng từ thaacuteng 122004 đến 122005 trong lưu vực Tacircn Hoacutea - Lograve Gốm

(khocircng kể thời gian chuẩn bị đầu tư) Bước 1 sect Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp của tất cả cộng đồng người dacircn trong khu vực dacircn cư thu

nhập thấp cần nacircng cấpsect Lập baacuteo caacuteo nghiecircn cứu Tiền khả thi cho togravean dự aacuten trecircn địa bagraven thagravenh phốsect Tiến hagravenh tham khảo yacute kiến cộng đồng vagrave chuẩn bị kế họach sơ bộ nhu cầu cần nacircng

cấpBước 2sect Chuẩn bị kế họach nacircng cấo hogravean chỉnh coacute thảo luận với cộng đồng chuẩn bị thiết kế kỹ

thuật sơ bộ vagrave sọan thảo hồ sơ thầu cho từng goacutei thầu dự kiếnsect Chuẩn bị tagravei liệu hướng dẫn thực hiệnsect Thu thập số liệu thocircng tin cho đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kế hoạch hagravenh động taacutei

định cưsect Lập nghiecircn cứu khả thi cho giai đoạn 1Bước 3

16

Chuẩn bị thiết kế kỹ thuật chi tiết vagrave hoagraven chỉnh hocirc sơ thầuGiai đoạn 2 Khocircng thời gian chuẩn bị đầu tư bắt đầu từ 062006 đến 062007 trecircn địa bagraven caacutec

quận ngograveai Tacircn Hoacutea - Lograve Gốm Sự tham gia của người dacircn Nguyecircn tắc quan trọng nhất của dự aacuten lagrave sự tham gia tự giaacutec vagrave tiacutech cực của cộng đồng

người dacircn vagraveo tất cả caacutec bước thực hiện dự aacuten Caacutec thagravenh viecircn lagrave hộ gia đigravenh trong dự aacuten đều coacute quyền coacute traacutech nhiệm tham gia vagrave cugraveng hưởng lợi từ dự aacuten khocircng phacircn biệt tigravenh trạng cư truacute

Những lợi iacutech đối với người dacircn sau khi nacircng cấp- Bộ mặt khu dacircn cư thay đổi Cống thoaacutet nước tốt khocircng cograven tigravenh trạng ngập uacuteng ETHường hẽm bằng phẳng ngay ngắn an toagraven xe cứu hỏa cứu thương vagraveo đến tận nơi để

xử lyacute kịp thời khi xảy ra sự cố Khu phố được sạch đẹp vệ sinh hạn chế bệnh tật do mocirci trường sống tốt hơn nhiều sacircn

chơi giải triacute cho trẻ em trong khu vực ETHegraven chiếu saacuteng vagraveo ban đecircm thuận lợi cho đi lại vagrave an ninh khu vực Những hộ gia đigravenh thu nhập thấp coacute nhu cầu coacute nhu cầu sẽ được vay vốn sửa chữa nacircng

cấp nhagrave ở hoặc vay vốn để sản xuất kinh doanh - Tigravenh trạng phaacutep lyacute về nhagrave đất Thocircng qua dự aacuten chiacutenh quyền địa phương sẽ tiến hagravenh nhanh việc cấp giấy chứng nhận

quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở cho tất cả caacutec hộ gia đigravenh coacute đủ điều kiện giuacutep họ lagravem ăn sinh sống

Khi coacute giấy tờ nhagrave đầy đủ kết hợp với cơ sở hạ tầng khu vực hoagraven chỉnh sẽ giuacutep cho giaacute trị nhagrave đất của người dacircn trong khu vực dự aacuten gia tăng Việc mua baacuten cầm cố thế chấp đều thuận lợi dễ dagraveng vagrave khocircng khocircng bị eacutep giaacute khi coacute nhu cầu chuyển nhượng

Coacute giấy chứng nhận quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở lagrave một trong những nội dung quan trọng để xem xeacutet việc nhập hộ khẩu cho caacutec thagravenh viecircn trong hộ gia đigravenh chưa coacute hộ khẩu

Coacute giấy chứng nhận quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở sẽ giuacutep cho caacutec hộ gia đigravenh coacute đủ điều kiện tiếp cận với caacutec khoản vay latildei suất phugrave hợp để coacute vốn lagravem ăn hoặc mở rộng sản xuất kinh doanh goacutep phần tăng thecircm thu nhập

Việc học hagravenh của caacutec chaacuteu y tế vagrave caacutec dịch vụ cocircng cộng khaacutec đều thuận lợi ETHồng thời chiacutenh quyền địa phương quản lyacute người dacircn tốt hơn

- Khi mở rộng hẽm coacute một số hộ bị mất hoagraven toagraven nhagrave- đất hoặc khi diện tiacutech nhagrave - đất sau khi giải tỏa nhỏ hơn 15 m2 thigrave phải di dời vagrave được

ETHược bồi thường bằng tiền đối với nhagrave đất bị thu hồi với giaacute thay thế phugrave hợp với giaacute chuyển nhượng thực tế vagrave caacutec khoản hỗ trợ khaacutec Việc di dời sẽ được chiacutenh quyền địa phương thocircng baacuteo chi tiết

Hộ bị di dời coacute thể nhận tiền hoặc đăng kyacute một căn hộ chung cư hoặc một nền nhagrave coacute hạ tầng

dự kiến đến năm 2020 dacircn số thagravenh phố khoảng 10 triệu người (trong đoacute khống chế khoảng 6 triệu dacircn nội thị) vagrave với hơn 2 triệu khaacutech vatildeng lai

Quy hoạch kiến truacutec cảnh quan đocirc thị

Cải tạo caacutec khu nội thagravenh cũ phải bảo đảm giữ gigraven tocircn tạo caacutec di sản văn hoacutea lịch sử caacutec cocircng trigravenh kiến truacutec coacute giaacute trị cải tạo vagrave nacircng cấp cơ sở hạ tầng di chuyển nhagrave ở trecircn vagrave ven kecircnh rạch

17

tăng thecircm diện tiacutech cacircy xanh caacutec cocircng trigravenh phục vụ cocircng cộng di dời ra ngoại thagravenh những cơ sở cocircng nghiệp tiểu thủ cocircng nghiệp gacircy ocirc nhiễm di dời chợ vagrave kho tagraveng khocircng cograven phugrave hợp từng bước cải thiện mocirci sinh mocirci trường đocirc thị

Caacutec khu mới được xacircy dựng theo hướng hiện đại văn minh bền vững chuacute trọng phaacutet triển hệ thống cacircy xanh cocircng viecircn mặt nước tổ chức caacutec khu đocirc thị mới theo hướng coacute cơ sở hạ tầng hiện đại đồng bộ tăng tỷ lệ trung bigravenh tầng cao triệt để khai thaacutec khocircng gian ngầm vagrave trecircn khocircng mật độ xacircy dựng thấo ưu tiecircn đất cho khocircng gian thocircng thoaacuteng xacircy dựng caacutec khu sản xuất caacutec trung tacircm thương mại dịch vụ đagraveo tạo vagrave nghiecircn cứu khoa học caacutec khu nghỉ ngơi giải triacute đaacutep ứng nhu cầu vật chất vagrave tinh thần ngagravey cagraveng cao của nhacircn dacircn

Quy hoạch caacutec khu chức năng

Khu dacircn cư Được phacircn bố tại khu vực nội thagravenh hiện hữu nội thagravenh phaacutet triển vagrave ngoại thagravenh

Về nội thagravenh hiện hữu (12 quận cũ) coacute diện tiacutech 14134 ha dacircn số giữ mức từ 36 - 4 triệu người chỉ tiecircu bigravenh quacircn đất đocirc thị từ 35 - 40 m2người Nội thagravenh hiện hựu cần chỉnh trang cải thiện điều kiện ở sinh hoạt vagrave lagravem việc của cư dacircn giảm mật độ xacircy dựng nacircng tầng cao trung bigravenh hiện nay từ 14 tầng lecircn 24 tầng nacircng cấp cơ sở hạ tầng đocirc thị xử lyacute tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường trả lại khocircng gian xanh sạch tocircn tạo vagrave giữ gigraven di sản lịch sử - văn hoacutea cocircng trigravenh kiến truacutec coacute giaacute trị (hiện đatilde xaacutec định 108 cơ sở cần phải bảo tồn)

Về nội thagravenh phaacutet triển mới (gồm caacutec quận mới) coacute diện tiacutech 30000 ha với số dacircn 22 - 24 triệu người chỉ tiecircu đất đocirc thị 110 m2người (gấp 25 lần nội thagravenh cũ) Vugraveng đocirc thị nagravey cơ sở hạ tầng được xacircy dựng theo hướng hiện đại đồng bộ dagravenh nhiều đất cho cơ sở nghiecircn cứu khoa học giaacuteo dục nghỉ ngơi giải triacute mặt nước cocircng viecircn cacircy xanh khu nhagrave ở cơ sở sản xuất khocircng ocirc nhiễm

Về ngoại thagravenh dacircn số từ 3 - 4 triệu người trong đoacute dacircn số nocircng thocircn lagrave 07 triệu người

Nhigraven chung nhu cầu đất đocirc thị đến năm 2005 lagrave 26000 ha vagrave đến năm 2020 dự kiến tăng lecircn khoảng 90000 haBố triacute cocircng nghiệp Xacircy dựng nhiều khu cocircng nghiệp trecircn quỹ đất 6000 ha thu huacutet 20 lực lượng lao động ưu tiecircn cocircng nghiệp coacute hagravem lượng cocircng nghệ cao iacutet ocirc nhiễm mocirci trường (caacutec khu cocircng nghiệp hiện coacute gần 2000 ha)

Hệ thống trung tacircm dịch vụ của thagravenh phố được tổ chức theo hướng đa trung tacircm bao gồm trung tacircm hagravenh chiacutenh thương mại ngacircn hagraveng văn hoacutea bố triacute tại quận 1 quận 3 quận 5 quận 10 quận Bigravenh Thạnh vagrave mở rộng về Thủ Thiecircm (quận 2) với diện tiacutech khoảng 1700 ha Bố triacute caacutec trung tacircm khu vực tại caacutec cửa ngotilde thagravenh phố như khu A Nam Sagravei Gograven quận 9 quận 12 huyện Bigravenh Chaacutenh

Caacutec trung tacircm chuyecircn ngagravenh Gồm caacutec trung tacircm đagraveo tạo nghiecircn cứu khoa học y tế văn hoacutea thể dục - thể thaohiện coacute được nacircng cấp mở rộng vagrave xacircy dựng mới phugrave hợp với quy hoạch của thagravenh phố trong đoacute coacute khu Đại học Quốc gia (Thủ Đức) 800 ha khu thể dục - thể thao Rạch Chiếc 400 ha khu lịch sử - văn hoacutea - du lịch 400 ha

18

Hệ thống cocircng viecircn cacircy xanh Khai thaacutec cảnh quan socircng Sagravei Gograven socircng Đồng Nai vagrave caacutec socircng rạch lớn khaacutec Bảo tồn caacutec cocircng viecircn hiện hữu (235 ha) cải tạo kecircnh rạch tăng chỉ tiecircu cacircy xanh vugraveng nội thagravenh (2m2người) nội thagravenh mới vagrave đocirc thị ngoại thagravenh (17m2người) Tạo caacutec hồ chứa nước lớn khai thaacutec kecircnh rạch tự nhiecircn higravenh thagravenh caacutec vagravenh đai hagravenh lang xanh bảo tồn rừng tai Cần Giờ Củ Chi Bigravenh Chaacutenh

Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật

Về giao thocircng

Chỉ tiecircu đất giao thocircng bigravenh quacircn 20 - 25m2người khoảng 25 quỹ đất đocirc thị (hiện nay lagrave 12) để ngoagravei hệ thống đường bộ sẽ xacircy dựng hệ thống xe buyacutet xe điện baacutenh sắt (ngầm trecircn cao) đảm bảo vận chuyển hagravenh khaacutech cocircng cộng đạt 50 năm 2020 (hiện nay chưa đến 5)

Đối với đường bộ phải hoagraven chỉnh caacutec tuyến vagravenh đai trục giao thocircng hướng ngoại kết hợp với caacutec cocircng trigravenh đầu mối caacutec nuacutet giao thocircng vagrave bến xe liecircn tỉnh ở caacutec vugraveng ven đocirc gồm đường vagravenh đai ngoagravei (xa lộ vagravenh đai) trục đường cao tốc dự kiến xacircy dựng từ Thủ Thiecircm nối sang quốc lộ 51 (Đồng Nai Bagrave Rịa - Vũng Tagraveu) xa lộ Hagrave Nội quốc lộ 1A cũ vagrave quốc lộ 1A mới đi Biecircn Hogravea vagrave caacutec tỉnh miền Tacircy quốc lộ 13 quốc lộ 22 đi Bigravenh Dương vagrave Tacircy Ninh tỉnh lộ 12 15 16 gắn kết nội - ngoại ocirc thagravenh phố vagrave caacutec tỉnh xung quanh tỉnh lộ 10 15 đi Đức Hogravea Cần Giuộc - Long An đường Vĩnh Phước đi Cần Giờ gắn với caacutec đường vagravenh đai đường trục ngoagravei thagravenh phố

Mở rộng nacircng cấp caacutec trục đường giao thocircng chiacutenh hiện coacute đồng thời xacircy dựng caacutec nuacutet giao thocircng quan trọng vagrave hệ thống tiacuten hiệu nối mạng từ caacutec nuacutet về trung tacircm điều khiển giao thocircng của thagravenh phố bố triacute đều khắp hệ thống caacutec batildei đậu xe caacutec điểm đầu điểm cuối vagrave điểm dừng của mạng lưới xe buyacutet đảm bảo cự li trung bigravenh từ caacutec khu chức năng đến caacutec điểm đỗ trecircn caacutec tuyến vận tải cocircng cộng khoảng từ 500 - 600 m

Xacircy dựng hoagraven chỉnh vagrave hiện đại hệ thống đường tại caacutec khu phaacutet triển mới kết hợp đồng bộ với caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kỹ thuật khaacutec cải tạo nacircng cấp mở rộng cầu Sagravei Gograven cầu Đồng Nai cầu Bigravenh Lợi cầu Bigravenh Triệu cầu Bigravenh Phước cầu Phuacute Cường (nối Củ Chi với Thủ Dầu Một) vagrave một số cầu khaacutec xacircy dựng một số cầu qua socircng Sagravei Gograven như tại Phuacute Mỹ nối đường Bigravenh Thuận qua Caacutet Laacutei (quận 2) để kheacutep kiacuten với vagravenh đai ngoagravei (xa lộ vagravenh đai) tại Thủ Thiecircm xacircy cầu vagrave đường hầm nối quận 1 với Thủ Thiecircm tại An Phuacute (quận 2) nối qua Thanh Đa (Bigravenh Thạnh) tại Thanh Đa nối qua Thủ Đức xacircy cầu Bigravenh Lợi mới để kheacutep kin vagravenh đai trong cầu An Phuacute Đocircng nối quận 12 với quận Thủ Đức Xacircy dựng caacutec cầu qua socircng Đồng Nai như tại quận 9 nối đường cao tốc sang Long Thagravenh vagrave đường vagravenh đai ngoagravei nối sang Nhơn Trạch Trecircn socircng Soagravei Rạp tại Long Thới (Nhagrave Begrave) nối đường cao tốc phiacutea Nam đi Cần Thơ qua socircng Lograveng Tagraveu đi Nhơn Trạch (Đồng Nai) vagrave một số cầu trecircn những socircng rạch khaacutec

Đối với đường sắt xacircy dựng hệ thống đường sắt gắn với mạng lưới đường sắt quốc gia đi caacutec hướng Lộc Ninh miền Tacircy miền Trung vagrave tỉnh Bagrave Rịa - Vũng Tagraveu Xacircy dựng ga tagraveu chiacutenh ở An Bigravenh (Bigravenh Dương) một số ga hagravenh khaacutech trung tacircm ở Bigravenh Triệu (Thủ Đức) ở Tacircn Kiecircn (Bigravenh Chaacutenh) vagrave Thủ Thiecircm (quận 2)Ga Hogravea Hưng sẽ chuyển thagravenh ga đường sắt nội đocirc Xacircy dựng hệ thống giao thocircng đường sắt nội đocirc theo giải phaacutep đi ngầm trecircn cao hoặc trecircn mặt đất nhưng phải đảm bảo mỹ thuật an toagraven vagrave phugrave hợp với khả năng tagravei chiacutenh an ninh vagrave quốc phograveng

19

Đối với đường thủy hạn chế việc mở rộng phaacutet triển cảng trong nội thagravenh cũ như cảng Sagravei Gograven Bến Ngheacute Tacircn Thuận Ba Son xacircy dựng caacutec cảng Hiệp Phước vagrave Cần Giờ để đaacutep ứng nhu cầu vận tải đường thủy caacutec cụm cảng coacute thể tiếp nhận 60 - 70 triệu tấn hagraveng hoacuteanăm Từng bước cải tạo caacutec cảng nội thagravenh phục vụ du lịch trecircn socircng

Tăng cường khai thaacutec tuyến đường thủy caacutec socircng Soagravei Rạp Cacircy Khocirc Cần Giuộc xacircy dựng caacutec cảng socircng ở Phuacute Định Cacircy Khocirc Tacircn Tuacutec Cần Giuộc với cocircng suất trecircn một triệu tấn hagraveng hoacuteanăm duy trigrave một số cảng socircng nhỏ ở socircng Đồng Nai Nhagrave Begravetrong giai đoạn năm 2005-2010 từng bước di chuyển cảng Bigravenh Đocircng vagrave hệ thống bến batildei dọc cảng về cảng mới cải tạo vagrave phục hồi caacutec tuyến kecircnh vagravenh đai vừa kết hợp vận tải vừa giải quyết thoaacutet nước mưa xacircy dựng cảng phục vụ quốc phograveng ở phiacutea Nam thagravenh phố

Đối với hagraveng khocircng nacircng cấp hoagraven thiện sacircn bay Tacircn Sơn Nhất để coacute thể đoacuten 12 triệu hagravenh khaacutech mỗi năm vagrave xacircy dựng sacircn bay Long Thagravenh - Đồng Nai coacute tải trọng 20 - 30 triệu tấn hagravenh khaacutechnăm

Về kỹ thuật mocirci trường đất đai

Cải tạo xacircy dựng hệ thống thoaacutet nước mưa trong đoacute tại khu vực nội thagravenh cũ vận sử dụng hệ thống cống thoaacutet nước mưa - nước bẩn tại khu xacircy dựng mới sử dụng hệ thống kiacuten thoaacutet nước mưa nước bẩn riecircng kết hợp sử dụng hệ thống thoaacutet nước hở gồm caacutec socircng kecircnh rạch hồ chứa

Cải tạo xacircy dựng hệ thống hồ điều hogravea kết hợp với việc tạo cảnh quan vagrave cacircn bằng cục bộ nền xacircy dựng đocirc thị vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

Xacircy dựng caacutec đường ven socircng rạch tại caacutec khu nội thagravenh kết hợp xacircy kegrave vagrave trồng cacircy xanh

Về cấp nước

Nhu cầu cấp nước đến năm 2010 lagrave 2800000 m3ngagravey đecircm vagrave đến năm 2020 lagrave 3635000 m2ngagravey đecircmChỉ tiecircu cấp nước sinh hoạt đến năm 2010 khoảng 150- 180 liacutetngườingagravey với 90 - 95 số dacircn đocirc thị được cấp nước sạch vagrave đến năm 2020 lagrave 180 - 200 liacutetngườingagravey với 95-100 số dacircn đocirc thị được cấp nước sạch

Khai thaacutec hợp lyacute caacutec nguồn nước mặt socircng Sagravei Gograven socircng Đồng Nai vagrave kecircnh Đocircng Củ Chi kết hợp khai thaacutec nước dưới mặt đất tại khu vực Hoacutec Mocircn vagrave vugraveng Bigravenh Hưng (Bigravenh Chaacutenh) ở mức độ hạn chế

Quy hoạch cải tạo hệ thống cũ vagrave xacircy dựng hệ thống mới nhằm hoagraven chỉnh mạng lưới đường ống phacircn phối nước tại khu vực nội thagravenh cũ nội thagravenh phaacutet triển

Về cấp điện

Nguồn cung cấp điện cho thagravenh phố được cacircn đối trong mạng lưới điện quốc gia

20

Cải tạo vagrave xacircy dựng caacutec tuyến 500 kV 220 kV 22 kV vagrave caacutec trạm biến aacutep hiện đại đảm bảo an togravean trong sử dụng vagrave mĩ quan thagravenh phố

Cải tạo nacircng cấp trạm 500 kV Phuacute Lacircm xacircy dựng thecircm caacutec trạm 500 kV ở Nhagrave Begrave Caacutet Laacutei (quận 2) vagrave Bigravenh Chiểu (quận Thủ Đức)

Về thoaacutet nước bẩn vagrave vệ sinh đocirc thị

Cải thiện từng bước vấn đề ocirc nhiểm trecircn caacutec kecircnh rạch bằng caacutec giải phaacutep xử lyacute cục bộ chất thải cải tạo vagrave nacircng cao cocircng lực thoaacutet nước caacutec kecircnh rạch để tự lagravem sạch

Tăng cường giải phaacutep xử lyacute cục bộ nước thải cả hai khu vực nội thagravenh cũ vagrave nội thagravenh mới Tại khu vực nội thagravenh cũ xacircy dựng tuyến cống bao để taacutech đại bộ phận nước thải đến nơi xử lyacute

Xacircy dựng caacutec nhagrave maacutey xử lyacute nước thải tập trung lớn caacute hướng Nhagrave Begrave Vĩnh Lộc Cacircầ Giuộc Caacutet Laacutei vagrave những điểm thiacutech hợp khaacutec

Cải tạo vagrave xacircy dựng batildei chocircn raacutec Đocircng Thạnh Gỏ Caacutet vagrave khu xử lyacute nước Đa Phước Vĩnh Lộc đảm bảo đến năm 2020 100 raacutec thải của thagravenh phố được thu gom vagrave xử lyacute bằng cocircng nghệ hiện đại

Nguồn Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh 30 năm xacircy dựng vagrave phaacutet triển Phan Xuacircn Biecircn - Trần Nhu NXB Giaacuteo dục 2005

II7 Vấn đề tham vấn cộng đồng trong nacircng cấp đocirc thị4 Khaacutei niệmTham vấn cộng đồng lagrave việc một cộng đồng được tham khảo về yacute kiến thaacutei độ vagrave những mối

quan tacircm của họ về một kế hoạch phaacutet triển nagraveo đoacute trong tiến trigravenh lập kế hoạch Đacircy lagrave cơ hội cho mọi người coacute thể bagravey tỏ yacute kiến của họ bằng caacutech nagravey họ coacute thể ảnh hưởng đến caacutec việc ra quyết định Hiện nay đatilde coacute quy chế buộc phải coacute sự tham gia yacute kiến người dacircn trong tiến trigravenh lập kế hoạch vagrave ra quyết định

5 Những việc cần tham gia yacute kiến cộng đồngo Tham gia đoacuteng goacutep yacute kiến cocircng sức kiến thức đất đai vagrave tiền ( tự nguyện hiến đất mở

rộng)o Tham gia ra quyết định như khu vực dacircn cư của migravenh coacute necircn tham gia vagraveo dự aacuten hay

khocircngo Dự aacuten nacircng cấp hay khocircng necircn mở rộng hẻm tới mức nagraveo mặt hẻm trải nhựa hay traacutem

becirc tocircng chọn nguồn nguyecircn vật liệuhellip Tham gia giaacutem saacutet quaacute trigravenh thực hiện dự aacuten3Caacutec bước tham vấn cộng đồngTham vấn cộng đồng - một tiến trigravenh gồm 6 bước- 1048713 Bước 1 Xaacutec định caacutec mục tiecircu của cocircng- Để lagravem gigrave Nhằm tigravem hiểu thaacutei độ hay hagravenh động của chiacutenh quyền địa phương vagrave cộng

đồng thocircng qua những phản hồi về bản phaacutec thảo kế hoạch hay tạo cơ hội cho cộng đồng lựa chọn một dự aacuten phaacutet triển nagraveo đoacute dẫn đến sự đồng thuận vagrave cugraveng thực hiện

- 1048713 Bước 2 Chọn lựa phương phaacutep lấy yacute kiến cộng đồng

21

- Xem xeacutet một loạt caacutec phương phaacutep vagrave chọn lựa phương phaacutep nagraveo thiacutech hợp nhất với mục tiecircu vagrave tiếp cận đuacuteng đối tượng

- 1048713 Bước 3 Xaacutec định caacutec nhoacutem dacircn sẽ bị ảnh hưởng bởi hoạt động cụ thể của dự aacuten- Xaacutec định ranh đầu tư đến đacircu đồng thời xaacutec định nhoacutem dacircn cư nagraveo sẽ tham gia vagraveo tiến

trigravenh tư vấn Đoacute lagrave ở địa bagraven nagraveo đặc điểm của những người tham gia như nocircng dacircn phụ nữ tuổi taacutec vv

- 1048713 Bước 4 Chuẩn bị kế hoạch chi tiết- Bao gồm việc xaacutec định- - Caacutec mục tiecircu đatilde được xaacutec định lagrave gigrave- - Sử dụng phương phaacutep thiacutech hợp nagraveo- - Caacutec nhoacutem cộng đồng nagraveo bị ảnh hưởng- - Xacircy dựng nội dung sơ bộ để lấy yacute kiến cộng đồng (biểu mẫu phiếu khảo saacutet)- - Tổ chức như thế nagraveo (thời gian địa điểm người điều hagravenhhellip)- 1048713 Bước 5 Thực hiện phương phaacutep lấy yacute kiến- Bước nagravey được thực hiện căn cứ trecircn kế hoạch chi tiết đatilde vạch ra- Họp cộng đồng cử người coacute uy tiacuten vagrave được tập huấn nắm rotilde nội dung kế hoạch đứng ra

hướng dẫn coacute người gợi yacute vagrave necircu vấn đề ghi cheacutep biecircn bản thocircng qua vagrave biểu quyết- Lấy yacute kiến bằng phiếu Tư vấnchiacutenh quyền địa phươngChủ đầu tư đứng ra chuẩn bị nội

dung hướng dẫn cho Đại diện cộng đồng phaacutet phiếu vagrave thu hồi- 1048713 Bước 6 Đưa yacute kiến phản hồi của cộng đồng vagraveo tiến trigravenh ra quyết định- Phacircn tiacutech caacutec thocircng tin nhận được vagrave cacircn nhắc giaacute trị của chuacuteng xem thocircng tin nagraveo cần

đưa vagraveo bản phaacutec thảo đề aacutenbull Caacutec becircn liecircn quan- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan lagrave tất cả những người những tổ chức coacute traacutech nhiệm vagrave lợi

iacutech liecircn quan đến hoạt động một vấn đề cụ thể- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan cograven bao gồm những nhagrave ra quyết định cũng như những

người bị ảnh hưởng bởi một quyết định- Cộng đồng lagrave một trong số caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan chịu taacutec động bởi caacutec quyết định

lập kế hoạch phaacutet triểnIII Caacutec bước thực hiện nacircng cấp đocirc thị31 Bước 1 Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp vagrave lập kế hoạch nacircng cấp cộng đồng (CUP sơ bộ)311 Khảo saacutet thực địa (thời gian thực hiện 3 thaacuteng)312 Khảo saacutet địa chất địa higravenh (25 thaacuteng)313 Lập phương aacuten quy hoạch sơ bộ (3 thaacuteng)314 Tham vấn cộng đồng thống nhất phương aacuten quy hoạch315 Thoả thuận quy hoạch giao thocircng caacutec tuyến hẻm với caacutec quận (1 thaacuteng)316 Lập CUPs sơ bộKhảo saacutet kinh tế - xatilde hội (2 thaacuteng)32 Bước 2 Lập thiết kế cơ sở CUPs hoagraven chỉnh RAP vagrave ĐTM321 Lập thiết kế cơ sở (3 thaacuteng)s(ii) Khai toaacuten chi phiacute đầu tư(iii) Trigravenh duyệt thiết kế cơ sở(iv) Thoả thuận đấu nối hạ tầng kỹ thuật vagrave phograveng chaacutey chữa chaacutey (PCCC) (3 thaacuteng)322 Lập CUPs hoagraven chỉnh (5 thaacuteng)- Tư vấn tổ chức họp CĐ lấy yacute kiến caacutec caacute nhacircn tổ chức coacute liecircn quan về phương aacuten thiết kế

đoacuteng goacutep kinh phiacute thực hiện dự aacuten phương aacuten di dời taacutei định cưhellip

22

- Điều tra kinh tế xatilde hội vagrave đưa ra caacutec toacutem tắt về qui mocirc khu vực nacircng cấp tigravenh higravenh kinh tế xatilde hội khu vực nacircng cấp

323 Lập RAP (6 thaacuteng)- Điều tra caacutec hộ bị ảnh hưởng + Điều tra về số hộ bị ảnh hưởng diện tiacutech nhagrave đất bị ảnh hưởng sau đoacute sẽ chiết tiacutenh cụ thể

diện tiacutech bị ảnh hưởng của từng căn nhagrave để đưa vagraveo bảng khảo saacutet (phục vụ lập RAP) của từng hộ gia đigravenh với bản vẽ tỉ lệ 1200 rất chi tiết

- Khảo saacutet kinh tế - xatilde hội (Bảng hỏi xin xem phụ lục 4)+ Khảo saacutet tổng thể hiện trạng toagraven khu về quy mocirc hộ gia đigravenh tigravenh trạng cư truacute việc lagravem vagrave

thu nhập tigravenh trạng nhagrave ở- Đaacutenh giaacute mức bồi thường- Đaacutenh giaacute về mức bồi thường nhagrave đất- Đề xuất caacutec khu TĐC324 Lập ĐTM (6 thaacuteng)325 Lập CEMP- Mocirc tả điều kiện mocirci trường vagrave xaacutec định caacutec vấn đề về mocirci trường magrave cộng đồng đang gặp

phải vagrave được xếp hạng theo tiến trigravenh tham gia nhiều phiacutea- Đaacutenh giaacute caacutec phương aacuten thay thế nhằm giải quyết caacutec vấn đề trecircn vagrave tigravem giải phaacutep thiacutech hợp- Xaacutec định caacutec nhu cầu về cơ sở hạ tầng (tuyến cống chiacutenh hệ thống thu gom raacutec cấp thagravenh phố

hellip) để hỗ trợ hiệu quả cho cấp cộng đồng- Đề nghị caacutec biện phaacutep giảm thiểu taacutec động cần được thực hiện ở cấp cộng đồng vagrave caacutec điều

chỉnh cho cơ sở hạ tầng vagrave dịch vụ cơ bản cấp thagravenh phố nhằm hỗ trợ cho caacutec biện phaacutep giảm thiểu nagravey Caacutec biện phaacutep giảm thiểucaacutec hiệu chỉnh nagravey cần được phản aacutenh vagrave hạch toaacuten đủ vagraveo thiết kế kỹ thuật vagrave baacuteo caacuteo đầu tư

- Xaacutec định caacutec cơ cấu thể chế tại cấp cộng đồng nhằm xacircy dựng vận hagravenh vagrave bảo dưỡng tiểu dự aacuten bao gồm caacutec hagravenh động giảm thiểu taacutec động bất lợi

- Xacircy dựng chương trigravenh quan trắc coacute sự tham gia của cộng đồngTham vấn vagrave phổ biến thocircng tin326 Chuẩn bị EMP-Caacutec biện phaacutep giảm thiểu-Tăng cường thể chế vagrave đagraveo tạo-Quan trắc mocirci trường33 Bước 3 Lập thiết kế chi tiết vagrave hồ sơ mời thầu331 Lập thiết kế chi tiết (3 thaacuteng)332 Hồ sơ mời thầu xacircy lắp- Phaacutet hagravenh hồ sơ yecircu cầu- Chuẩn bị hồ sơ đề xuất- Đaacutenh giaacute hồ sơ đề xuất- Trigravenh duyệt thẩm định vagrave phecirc duyệt kết quả chỉ định thầu- Thương thảo hoagraven thiện vagrave kyacute kết hợp đồng34 Bước 4 Bồi thường vagrave giải phoacuteng mặt bằng (12 thaacuteng)341 Tuyecircn truyền vận động dacircn hiến đất(i) Lập hồ sơ thực hiện bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư(ii) Thagravenh lập Hội đồng bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư của dự aacuten (HĐBTGPMB)(iii) Bagraven giao ranh mốc(iv) Lập phương aacuten PATT

23

(v) Họp dacircn cocircng bố phương aacuten tổng thể(vi) Quyết định thu hồi đất(vii) Giải quyết khiếu nại đối với quyết định thu hồi đất(viii) Đo vẽ thu thập thocircng tin phaacutep lyacute nhagrave đất(ix) Aacutep giaacute bồi thường(x) Bagraven giao mặt bằng thi cocircng xacircy lắp35 Bước 5 Thi cocircng xacircy lắp351 Đấu thầu thi cocircng (quy trigravenh thời gian tuyển chọn nhagrave thầu)352 Chia địa bagraven theo phường để thi cocircng36 Bước 6 Tổ chức thi cocircng(ii) Tư vấn thiết kế(iii) Tư vấn giaacutem saacutet(iv) Chiacutenh quyền địa phương(v) Giaacutem saacutet cộng đồng(vi) Nhagrave thầu thi cocircng37 Bước 7 Nghiệm thu quyết toaacuten vagrave bagraven giao cocircng trigravenh371 Nghiệm thu bagraven giao cocircng trigravenh- Nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng phải tự tổ chức nghiệm thu caacutec cocircng việc xacircy dựng đặc biệt caacutec

cocircng việc bộ phận bị che khuất Bộ phận cocircng trigravenh caacutec hạng mục cocircng trigravenh vagrave cocircng trigravenh trước khi yecircu cầu chủ đầu tư nghiệm thu Đối với những cocircng việc xacircy dựng đatilde được nghiệm thu nhưng chưa thi cocircng ngay thigrave trước khi thi cocircng xacircy dựng phải nghiệm thu lại Đối với cocircng việc giai đoạn thi cocircng xacircy dựng sau khi nghiệm thu được chuyển nhagrave thầu khaacutec thực hiện tiếp thigrave phải được nhagrave thầu đoacute xaacutec nhận nghiệm thu

- Chủ đầu tư coacute traacutech nhiệm tổ chức nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng kịp thời sau khi coacute phiếu yecircu cầu nghiệm thu của nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng Nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng được phacircn thagravenh

+ Nghiệm thu từng cocircng việc xacircy dựng trong quaacute trigravenh thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu bộ phận cocircng trigravenh xacircy dựng giai đoạn thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu hoagraven thagravenh hạng mục cocircng trigravenh cocircng trigravenh xacircy dựng để đưa vagraveo sử dụng- Caacutec hạng mục cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh vagrave cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh chỉ được

pheacutep đưa vagraveo sử dụng sau khi được chủ đầu tư nghiệm thu372 Quyết toaacuten- Chủ đầu tư lập hồ sơ quyết toaacuten baacuteo caacuteo chủ quản đầu tư sau khi cocircng trigravenh hoagraven thagravenh- Hồ sơ quyết toaacuten gồm 37Sổ tay hướng dẫn thực thi+ Tờ trigravenh xin phecirc duyệt hồ sơ quyết toaacuten+ Caacutec hồ sơ thanh toaacuten từng giai đoạn+ Bản tổng hợp giaacute trị quyết toaacuten cocircng trigravenh+ Caacutec văn bản liecircn quan38 Bước 8 Duy tu vagrave bảo dưỡng cocircng trigravenhĐối với chi phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec đường hẻm hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng họng

nước cứu hỏa thigrave Ngacircn saacutech sẽ cấp phaacutet hoagraven toagraven vagrave giao cho một số cơ quan đơn vị chức năng thực hiện như sau

- Phograveng Quản lyacute đocirc thị quậnhuyện sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute caacutec đường hẻm- Cocircng ty Thoaacutet nước sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute hệ thống thoaacutet nước- Cocircng ty Chiếu saacuteng cocircng cộng sẽ quản lyacute hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng ở caacutec con hẻm

24

- Đơn vị Phograveng chaacutey chữa chaacutey sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec họng cứu hoả

- Vận hagravenh vagrave bảo dưỡng hệ thống cấp nước sẽ được caacutec Cocircng ty Cấp nước đảm nhiệm Phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng được ghi trong hoaacute đơn tiền nước

III Những vấn đề phaacutet sinh trong nacircng cấp đocirc thịIV1 Quy hoạch đocirc thị chưa phugrave hợp với yecircu cầu bảo vệ mocirci

trường - Quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute tương đối nhanh đatilde coacute những ảnh hưởng đaacuteng kể đến mocirci

trường vagrave tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn đến sự cacircn bằng sinh thaacutei+ Tagravei nguyecircn đất bị khai thaacutec triệt để để xacircy dựng đocirc thị lagravem giảm diện tiacutech cacircy xanh

vagrave mặt nước gacircy ra uacuteng ngập+ Đất nocircng nghiệp bị chiếm dụng ảnh hưởng đến vấn đề an toagraven lương thực quốc gia

vagrave đời sống nhacircn dacircn+ Nguồn tagravei nguyecircn nước bị suy + Lượng chất thải gia tăng nhanh choacuteng trong đoacute chất thải nguy hại ngagravey cagraveng nhiều+Bugraveng nổ giao thocircng cơ giới gacircy ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute vagrave tiếng ồn nghiecircm

trọng+ Aacutep lực đaacuteng kể về nhagrave ở vagrave vệ sinh mocirci trường higravenh thagravenh caacutec khu nhagrave ổ chuột

vagrave khu nghegraveo đocirc thị- Những nguyecircn nhacircn chiacutenh của tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường tại caacutec đocirc thị+ Caacutec vấn đề mocirci trường chưa được đề cập đầy đủ vagrave quan tacircm đuacuteng mức trong quy

hoạch xacircy dựng đocirc thị+ Vấn đề cơ sở hạ tầng kỹ thuật đocirc thị hệ thống thoaacutet nước thu gom vagrave xử lyacute raacutec

xử lyacute nước thải giảm ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn chưa được chuacute yacute đuacuteng mức + Cocircng taacutec triển khai thực hiện cho đến nay vẫn cograven chậm chưa hiệu quả vagrave chưa

chứng tỏ được tầm quan trọng của việc bảo vệ mocirci trường trong quy hoạch xacircy dựng đocirc thị

+ Chưa coacute caacutec biện phaacutep hữu hiệu trong chỉ đạo vagrave quản lyacute quy hoạch xacircy dựng Tigravenh trạng xacircy dựng lộn xộn tại caacutec đocirc thị lớn lagrave một vấn đề bức xuacutec đogravei hỏi

những biện phaacutep quản lyacute cấp baacutech vagrave hiệu quả nếu khocircng caacutei giaacute phải trả cho việc giải quyết hậu quả mocirci trường sẽ lagrave vocirc cugraveng lớn Cocircng taacutec quản lyacute quy hoạch xacircy dựng lagrave bước tiếp theo vagrave cụ thể hoaacute của cocircng taacutec lập quy hoạch xacircy dựng đocirc thị một yếu tố then chốt trong việc xacircy dựng caacutec đocirc thị bền vững vagrave hoagrave hợp với mocirci trường

IV2 Gia tăng dacircn số đocirc thị vagrave vấn đề di dacircnDacircn số tăng chậm hoặc cacircn đối với sự phaacutet triển sẽ goacutep phần quan trọng vagraveo thuacutec đẩy

nền kinh tế phaacutet triển cho pheacutep tăng tiacutech luỹ cả vốn vật chất kỹ thuật vagrave nguồn nhacircn lực tạo điều kiện phaacutet triển việc lagravem vagrave đem lại một mocirci trường sống trong sạch hơn Nhưng trong quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị vấn đề dacircn số lại đang đi ngược lại với điều kiện noacutei trecircn Dacircn số ngagravey một tăng vagrave sự di dacircn lagravem mất ổn định giữa caacutec đocirc thị Do nhu cầu việc lagravem vagrave điều kiện sống magrave người lao động tự tigravem cho migravenh nơi truacute chacircn mới tại

25

caacutec đocirc thị phaacutet triển họ bị hấp dẫn bởi một số thagravenh phố vagrave khu cocircng nghiệp lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh Hải Phograveng Đagrave Nẵng Hạ Longtừ đoacute tạo necircn sự bất cacircn đối về lao động giữa caacutec đocirc thị với nhau

Từ đoacute dẫn tới nhiều vấn đề phải giải quyết như nhagrave ở dịch vụ thocircng tin giaacuteo dục chăm soacutec y tế cơ sở hạ tầng việc lagravem ocirc nhiễm mocirci trường Trong điều kiện nền kinh tế chưa phaacutet triển như hiện nay ở nước ta vấn đề việc lagravem ở caacutec vugraveng đocirc thị nổi lecircn khaacute gay gắt Hiện tượng thất nghiệp thu nhập thấp tất yếu sẽ lagravem nảy sinh caacutec hiện tượng xatilde hội tiecircu cực khaacutec Vấn đề dacircn số đocirc thị ở nước ta hiện nay vagrave trong những năm tới sẽ vẫn cograven lagrave một thực trạng nan giải nếu như quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị khocircng được thực hiện coacute hiệu quả

IV3 Xoacutem liều xoacutem bụi - ung nhọt của đocirc thị được nacircng cấp hiện đại- Tuy Đảng vagrave Chiacutenh phủ đatilde coacute rất nhiều biện phaacutep để giải quyết vấn đề nhagrave ở

nhưng tigravenh higravenh nhagrave ở đocirc thị vẫn đang rất căng thẳng trecircn tất cả caacutec mặt phaacutet triển mới cải tạo mua baacuten chuyển dịch vagrave quản lyacute Nếu khocircng coacute những giải phaacutep hiệu quả thigrave sự taacutec động của nhagrave ở sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến phaacutet triển kinh tế - xatilde hội noacutei chung vagrave đến sự phaacutet triển đocirc thị Vấn đề nagravey được đề cập đến bởi caacutec chiacutenh saacutech mang tiacutenh quốc gia do đoacute nếu khocircng coacute hướng đi đuacuteng đắn thigrave sẽ để lại những hậu quả rất lớn vagrave lacircu dagravei muốn khắc phục phải rất khoacute khăn vagrave tốn keacutem

- Diện tiacutech nhagrave ở bigravenh quacircn đầu người tại caacutec đocirc thị nước ta cograven quaacute thấp (54m2người) Chất lượng nhagrave ở khocircng bảo đảm caacutec điều kiện về hạ tầng mocirci trường đều keacutem cỏi Nhagrave ổ chuột cograven chiếm tỷ trọng đaacuteng kể tại caacutec đocirc thị Cung cầu mất cacircn đối nghiecircm trọng cộng với những taacutec động của chiacutenh saacutech khocircng hợp lyacute lagravem cho giaacute nhagrave ở quaacute cao so với thu nhập của nhacircn dacircn đocirc thị Ngoagravei ra việc xacircy dựng nhagrave ở tự phaacutet lagravem cho cocircng taacutec quy hoạch gặp nhiều rắc rối

- Quaacute trigravenh chạy đua nacircng cấp đocirc thi đatilde tạo necircn những sự đối lập khaacutec biệt trong cuộc sống của những người dacircn sinh sống trograven cugraveng một đocirc thị hoặc caacutec đocirc thị khaacutec nhau Becircn cạnh những khu nhagrave cao tầng lại khocircng thiếu những khu nhagrave ổ chuột xoacutem liều xoacutem bụi Vagrave chiacutenh điều nagravey cũng lagravem cho vấn đề mocirci trường ở đacircy trở necircn ocirc nhiễm trầm trọng hơn

- Hagrave Nội đatilde từng coacute ba khu nhagrave ở khocircng chiacutenh thức lớn higravenh thagravenh từ những năm 90 của thế kỷ XX lagrave khu chứa trọ Phuacutec Xaacute khu batildei raacutec Thagravenh Cocircng vagrave khu xoacutem liều Thanh Nhagraven với số lượng dacircn ở mỗi khu khoảng 400 người Ngoagravei ra Hagrave Nội cograven coacute hơn 20 xoacutem liều xoacutem bụi nhỏ với mỗi xoacutem từ 5 - 10 hộ dacircn nằm rải raacutec trong caacutec quận huyện khaacutec trecircn caacutec khu đất cocircng hoặc ven socircng hồ

Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đatilde từng coacute 67000 căn nhagrave ổ chuột vagrave trong đoacute coacute 24000 hộ sống ven kecircnh rạch

Tại thagravenh phố Huế coacute 770 hộ với 4483 nhacircn khẩu sống trecircn Thượng Thagravenh vagrave Eo Bagraveu trong khu Thagravenh cổ với diện tiacutech xacircy dựng traacutei pheacutep lagrave 31500m2

IV4 Ảnh hưởng đến đời sống tinh thần nhacircn dacircn- Mở rộng đất đai vagrave quy hoạch lại khu vực lagrave sự cần thiết trong quaacute trigravenh nacircng

cấp đocirc thị Nhưng một vấn đề đặt ra lagrave một số vugraveng trong đoacute lagrave chugravea chiền vagrave nghĩa địa

26

do đoacute việc giải toả gặp rất nhiều khoacute khăn Đoacute lagrave một phần trong cuộc sống tacircm linh vagrave tinh thần của người dacircn Trong quaacute trigravenh quy hoạch đất sẽ khocircng traacutenh khỏi những tổn thương tới người dacircn

- Mặt khaacutec hầu hết caacutec khu nghĩa trang nghĩa địa chưa coacute hệ thống thoaacutet nước đảm bảo vệ sinh việc thoaacutet nước hoagraven toagraven dựa vagraveo độ dốc địa higravenh tự nhiecircn thoaacutet trực tiếp ra caacutec ao hồ ruộng trũng xung quanh Chưa coacute hệ thống mương bao để thu gom nước thải thấm từ xaacutec chết phacircn hủy ra Kết quả khảo saacutet chất lượng nước mặt vagrave nước ngầm trong khu vực nghĩa trang vagrave dacircn cư xung quanh tại một số đocirc thị cho thấy độ pH thường thiecircn về axiacutet hagravem lượng coliform vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 20 - 4000 lần hagravem lượng BOD vagrave COD vượt từ 2 đến hơn 15 lần hagravem lượng NO3 gấp 2 - 100 lần Do đoacute với những vugraveng đocirc thị quy hoạch gần đoacute đogravei hỏi caacutec nhagrave chức traacutech đưa ra những phương aacuten phugrave hợp

IV5 Laacute phổi của đocirc thị bị tagraven phaacute- Tại caacutec vugraveng đocirc thị hoacutea nhanh bộ khung bảo vệ mocirci trường lagrave những vagravenh đai

xanh khocircng được quy hoạch vagrave bảo vệ Chỉ tiecircu đất để trồng cacircy xanh trong caacutec đocirc thị quaacute thấp trung bigravenh mới đạt 05m2người Tại hai thagravenh phố lớn lagrave Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh con số nagravey cũng khocircng quaacute 2m2người chỉ bằng 110 chỉ tiecircu cacircy xanh của caacutec thagravenh phố tiecircn tiến trecircn thế giới Một số di sản văn hoacutea lịch sử vagrave một số di tiacutech vugraveng cacircy xanh bảo vệ mocirci trường đang bị vi phạm tagraven phaacute nặng

- Hệ thống khocircng gian xanh - laacute phổi của đocirc thị - hầu như chưa được chuacute yacute vagrave caacutec cơ quan quản lyacute chưa hoạch định chiacutenh saacutech đối với vấn đề nagravey Quan niệm về vấn đề cacircy xanh bảo vệ mocirci trường chỉ đơn thuần lagrave trồng cacircy trecircn đường phố để che nắng Chọn cacircy trồng hết sức tugravey tiện khocircng coacute yacute tưởng đặc trưng gacircy necircn tigravenh trạng caacutec đocirc thị ngoagravei Bắc như thagravenh phố Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Việt Trigrave Hải Phograveng coacute một số loại cacircy giống nhau như xagrave cừ phượng sữa tử vi tagraveu Caacutec đocirc thị loại III kể từ Quảng Nam trở vagraveo cũng vậy viết dầu nước trứng caacute khocircng tạo được neacutet đặc trưng cacircy xanh gacircy ấn tượng của mỗi đocirc thị

- Cocircng viecircn để vui chơi giải triacute hầu như rất iacutet Diện tiacutech caacutec cocircng viecircn chức năng cũng rất hạn hẹp (05 - 4ha) vagrave chỉ lagrave nơi nghỉ ngơi thư giatilden ngắm cảnh như caacutec vườn hoa ở Huế Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Hưng Yecircn

IV6 Giao thocircng đocirc thị vagrave mocirci trường - Nacircng cacircp đocirc thị đogravei hỏi sự nacircng cấp toagraven diện về mọi mặt một trong số những

yếu tố đoacute lagrave nacircng cấp về giao thocircng Khi đocirc thị phaacutet triển kegravem theo đoacute lagrave sự gia tăng về phương tiện giao thocircng Thực tế diện tiacutech đất giao thocircng đocirc thị khocircng đủ mạng lưới đường giao thocircng phacircn bố khocircng đồng đều thocircng số kỹ thuật tuyến đường rất thấp hagravenh lang đường luocircn bị lấn chiếm Theo số liệu thống kecirc tại caacutec đocirc thị lớn caacutec chỉ tiecircu về hạ tầng giao thocircng cũng rất thấp chỉ đaacutep ứng được khoảng 35 - 40 so với nhu cầu cần thiết như tại Hagrave Nội diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 78 mật độ đường đạt 389kmkm2 tại thagravenh phố Hồ Chiacute Minh diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 75 mật độ đường đạt 388kmkm2 Caacutec chỉ tiecircu giao thocircng tại caacutec đocirc thị loại thấp hơn cũng nhỏ hơn nhiều so với yecircu cầu cần thiết Diện tiacutech caacutec điểm đỗ xe đạt 25 song chưa coacute quy

27

hoạch cụ thể Mật độ đường chiacutenh đạt 40 mật độ của đường liecircn khu vực phacircn khu vực thấp nhất chỉ đạt 20 - 30 so với yecircu cầu

Khocircng đaacutep ứng được yecircu cầu về giao thocircng đatilde để lại những hậu quả- Tai nạn giao thocircng Tigravenh higravenh tai nạn giao thocircng ở nước ta đặc biệt trong khu

vực đocirc thị hết sức nghiecircm trọng thuộc vagraveo nhoacutem cao nhất thế giới Tuy chỉ số về số vụ tai nạn giao thocircng10000 phương tiện khocircng cao hơn nhiều so với caacutec nước khaacutec trong khu vực song chỉ số người chếttổng số người bị thương lagrave đặc biệt cao magrave nguyecircn nhacircn chiacutenh lagrave do phương tiện chủ đạo trong giao thocircng đocirc thị lagrave xe hai baacutenh

- Ugraven tắc giao thocircng Ugraven tắc giao thocircng trong caacutec đocirc thị đang vagrave ngagravey cagraveng trở necircn bức xuacutec đặc biệt tại caacutec đocirc thị vừa vagrave lớn Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đang phải gaacutenh chịu những hậu quả nặng nề do ugraven tắc giao thocircng gacircy ra

- Ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn gia tăng ocirc nhiễm bụi khiacute thải vagrave tiếng ồn do caacutec hoạt động giao thocircng gacircy ra Ugraven tắc giao thocircng phố hoacutea quốc lộ tỉnh lộ hoạt động xacircy dựng hạ tầng vagrave khu dacircn cư goacutep phần lagravem gia tăng mức độ ocirc nhiễm Ocirc nhiễm tiếng ồn giao thocircng vagrave caacutec ảnh hưởng tới sức khỏe người dacircn đocirc thị lớn hơn nhiều so với caacutec đocirc thị khaacutec trecircn thế giới Theo kết quả nghiecircn cứu giaacute trị mức ồn tăng từ 2 - 5dBA do cấu truacutec nhagrave ống liền kề baacutem dọc theo caacutec tuyến đường Sự bố triacute khocircng hợp lyacute caacutec khu chức năng trong đocirc thị lagravem nghiecircm trọng thecircm ocirc nhiễm tiếng ồn nhất lagrave đối với trường học bệnh viện cocircng sở vagrave khu dacircn cư Giaacute trị tiếng ồn vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 1 - 15dBA

IV7 Vấn đề chất thải rắn- Lagraven soacuteng nacircng cấp đocirc thị thiếu quy hoạch vagrave khocircng được kiểm soaacutet khiến Việt

Nam phải đối mặt với caacutec thaacutech thức lớn cơ sở hạ tầng quaacute yếu keacutem năng lực quản lyacute của chiacutenh quyền cograven hạn chế nhận thức của cộng đồng cũng cograven thấp đặc biệt lượng chất thải rắn tăng nhanh Nếu trung bigravenh một người một ngagravey thải ra 1kg raacutec thigrave ở TpHCM lượng raacutec thải ra mỗi ngagravey gần 7000 tấn Hagrave Nội lagrave trecircn 3500 tấn Caacutec đocirc thị khaacutec tiacutenh bigravenh quacircn 07kg raacutecngười vagrave số lượng raacutec thải thải ra ở caacutec đocirc thị ngagravey cagraveng coacute xu hướng nhiều hơn Chất thải rắn ngagravey cagraveng gia tăng magrave vấn đề xử lyacute vẫn chưa tigravem được hướng đi tốt Hiện nay phần lớn raacutec thải được xử lyacute bằng caacutech chocircn lấp nhưng nhiều nơi chocircn lấp khocircng hợp vệ sinh

- Theo số liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc gia cho thấy coacute tới 1125 chiếm 44 sử dụng batildei chocircn lấp đơn sơ khocircng đảm bảo vệ sinh Việc giảm thiểu raacutec thải luocircn lagrave yecircu cầu đầu tiecircn vagrave quan trọng nhất đối với phaacutet triển đocirc thị

- Nguy cơ gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt vagrave nước ngầm gia tăngNguồn bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn

Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

VIPhương phaacutep quản liacute mocirci trường trong nacircng cấp đocirc thịVI1 Trong quaacute trigravenh xacircy dựng mở rộng đocirc thị

28

- Cải tiến hệ thống bơm thoaacutet nước xacircy dựng hệ thống bơm thoaacutet nước cho caacutec khu vực nằm tương đối thấp Bảo tồn những khu đất cho nhu cầu cải tiến hệ thống kecircnh rạch trong tương lai Cải thiện hệ thống kiểm soaacutet thủy lực hiện coacute

- Giảm thiểu phaacutet thải chất ocirc nhiễm hạn chế những hoạt động thường xuyecircn coacute phaacutet sinh chất ocirc nhiễm sử dụng nhiecircn liệu hay năng lượng sạch (gasđiện)

- Cải thiện hệ thống quản lyacute điều hagravenh giao thocircng đocirc thị để traacutenh ugraven tắc giao thocircng Kiểm soaacutet tốt hơn caacutec luồng giao thocircng đảm bảo giao thocircng thocircng suốt khocircng tắc nghẽn Phaacutet triển mạng lưới thocircng tin liecircn lạc giữa caacutec caacute nhacircn caacutec tổ chứchellip hạn chế nhu cầu đi lại của cộng đồng sẽ goacutep phần giảm nguồn ocirc nhiễm gacircy ra từ caacutec phương tiện giao thocircng

- Bố triacute tập trung caacutec cơ sở sản xuất vagraveo khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển ra ngoại thagravenh quy hoạch từng nhoacutem ngagravenh sản xuất cụ thể đối với từng khu cocircng nghiệp nhất định Aacutep dụng cocircng cụ thu phiacute mocirci trường vagrave cấp giấy pheacutep xả thải đối với từng loại chất ocirc nhiễm cho từng đơn vị sản xuất coacute kiểm tra định kỳ

- Hạn chế tigravenh trạng đổ chất thải rắn bừa batildei xuống lograveng đường vỉa hegrave ao hồ cống ratildenh vagrave những nơi cocircng cộng Xử lyacute chất thải rắn bằng caacutec giải phaacutep cocircng nghệ thiacutech hợp cho mỗi loại đocirc thị Nacircng cao chất lượng vagrave tiacutenh cơ động của thiết bị thu gom vận chuyển xử lyacute chất thải rắn kể cả chế tạo caacutec phương tiện chuyecircn dugraveng thiacutech hợp cho mỗi vugraveng

- Kiecircn quyết xử lyacute caacutec vi phạm luật mocirci trường Coacute chế độ khen thưởng hay xử phạt hagravenh chiacutenh hợp lyacute Thường xuyecircn tuyecircn truyền trecircn caacutec phương tiện truyền thocircng đại chuacuteng nhằm nacircng cao nhận thức của người dacircn thagravenh thị trong việc chấp hagravenh vagrave thực hiện luật bảo vệ mocirci trường noacutei chung vagrave caacutec qui tắc vệ sinh đocirc thị noacutei riecircng

VI2 Trong quaacute trigravenh cải tạo hạ tầng kĩ thuật đocirc thị- Quản lyacute chặt chẽ quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute - cocircng nghiệp hoaacute để bảo vệ vagravenh đai

xanh Xacircy dựng cảnh quan đocirc thị xanh sạch đẹp đảm bảo khocircng gian xanh đocirc thị bao gồm hệ thống caacutec mảng xanh đocirc thị vagravenh đai xanh đocirc thị vagrave mặt nước xanh sạch đẹp của cảnh quan đocirc thị

- Xacircy dựng nacircng cấp hệ thống cấp thoaacutet nước cho đocirc thị một caacutech hợp lyacute đảm bảo phục vụ tốt nhu cầu của người dacircn

- Xacircy dựng caacutec batildei chocircn lấp chất thải hợp lyacute vệ sinh vagrave an toagraven Tăng cường cocircng taacutec queacutet dọn vệ sinh đường phố phun nước tưới cacircy vagrave tưới đường Đảm bảo caacutec chất thải trong mọi hoạt động tại đocirc thị được taacutei sử dụng quản lyacute xử lyacute thiacutech hợp đảm bảo tiecircu chuẩn MT cho pheacutep

- Tăng cường vagrave đẩy mạnh caacutec hoạt động quản lyacute vagrave bảo vệ MT đocirc thị Xacircy dựng hệ thống trao đổi thocircng tin MT vagrave hệ thống quan trắc giaacutem saacutet hiện trạng MT

- Yecircu cầu tất cả caacutec chủ dự aacuten đầu tư mới hoặc cải tạo mở rộng cơ sở sản xuất đều phải lập Baacuteo caacuteo đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường của dự aacuten Định kỳ kiểm tra giaacutem saacutet việc thực hiện caacutec biện phaacutep đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kiểm tra cơ sở sản suất coacute bảo đảm tiecircu chuẩn mocirci trường hay khocircng

- Caacutec phương tiện giao thocircng cơ khiacute lagrave nguồn thải ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute Đocirc thị cagraveng lớn cagraveng phaacutet triển thigrave giao thocircng cơ giới sẽ phaacutet triển vagrave nguồn thải chất ocirc

29

nhiễm khocircng khiacute do phương tiện giao thocircng cơ giới cagraveng lớn Ưu tiecircn phaacutet triển giao thocircng cocircng cộng vagrave hạn chế phaacutet triển phương tiện caacute nhacircn

- Cải thiện kecircnh rạch nạo veacutet đagraveo đất bảo vệ sườn dốc thi cocircng vagrave vận hagravenh đường bảo dưỡng cống hộp vagrave cầu đường bộ của caacutec tuyến kecircnh trong thagravenh phố

VI3 Trong cocircng taacutec cải thiện nguồn nước đocirc thị- Thiết lập cơ sở dữ liệu về mạng lưới cấp vagrave thoaacutet nước trong đocirc thị nacircng cấp hỗ

trợ cho quaacute trigravenh ra quyết định của latildenh đạo caacutec địa phương trong khu vực- Điều chỉnh hợp lyacute caacutec hoạt động sản xuất nocircng nghiệp trong việc sử dụng phacircn

boacuten vagrave thuốc bảo vệ thực vật- Thu gom vagrave xử lyacute nước thải sinh hoạt tại caacutec thagravenh phố thị trấn vagrave caacutec cụm

dacircn cư tập trung xung quanh lưu vực socircng- Kiểm soaacutet vagrave xử lyacute triệt để caacutec loại chất thải rắn traacutenh tigravenh trạng vứt bừa batildei

xuống ao hồ kecircnh rạch socircng suối gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt- Xacircy dựng vagrave aacutep dụng phiacute xử lyacute nước thải- Nacircng cao nhận thức cộng đồng về việc tiết kiệm vagrave bảo vệ nguồn nước- Xaacutec định giới hạn khai thaacutec nguồn nước ngầm- Xaacutec định vugraveng bổ cập tự nhiecircn chiacutenh của tầng nước ngầm- Duy trigrave vagrave mở rộng chương trigravenh giaacutem saacutet chất lượng vagrave trữ lượng nước ngầm

Tăng cường kiểm soaacutet đối với caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễm nước ngầm- Xacircy dựng caacutec trạm xử lyacute nước thải sinh hoạt tập trung cho từng khu vực dacircn cư

trước khi thải ra hệ thống thoaacutet nước cocircng cộng- Thực hiện thu phiacute xử lyacute nước thải để tạo nguồn thu cho ngacircn saacutech thu hồi dần

vốn đầu tư vagraveo hệ thống xử lyacute- Xacircy dựng hệ thống thu gom taacutech riecircng nước mưa vagrave nước thải sinh hoạt đối với

caacutec khu dacircn cư mới hạn chế khối lượng nước thải cần xử lyacute xử lyacute vagrave tận dụng nước mưa vagraveo những mục điacutech phugrave hợp để hạn chế khai thaacutec nước ngầm vagrave nước mặt Quản lyacute nước thải đocirc thị

- Thu phiacute khai thaacutec nước ngầm vagrave xacircy dựng cơ cấu quản lyacute nước ngầm để gia tăng kiểm soaacutet việc khai thaacutec

- Mở rộng mạng lưới cung cấp nước Phaacutet triển một số cụm cấp nước quy mocirc nhỏ

- Tiến hagravenh việc kiểm soaacutet vagrave giaacutem saacutet việc khai thaacutec nước ngầm bằng caacutech đo lường trữ lượng khai thaacutec tại caacutec giếng nước

- Caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp đoacuteng trecircn địa bagraven thagravenh phố đều phải tuacircn thủ luật vagrave caacutec quy định về bảo vệ mocirci trường trong xử lyacute nước thải đảm bảo đạt tiecircu chuẩn xả thải ra nguồn tiếp nhận

- Nếu CSSX khocircng coacute khả năng đầu tư xacircy dựng hệ thống xử lyacute nước thải cho phugrave hợp thigrave phải di dời ra caacutec khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển đổi ngagravenh nghề sản xuất

- Cơ quan quản lyacute Nhagrave nước về bảo vệ mocirci trường phải thường xuyecircn kiểm tra định kỳ nước thải của caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp ocirc nhiễm coacute biện phaacutep xử lyacute thiacutech đaacuteng đối với caacutec cơ sở vi phạm

30

- Tăng cường năng lực hoagraven thiện tổ chức vagrave phaacutep luật về quản lyacute hệ thống thoaacutet nước đocirc thị

VIĐịnh hướng nacircng cấp đocirc thịĐocirc thị lagrave đầu maacutey của sự tăng trưởng kinh tế vugraveng tiecircu thụ tagravei nguyecircn sinh ra raacutec

thải nguồn gốc của caacutec vấn đề về mocirci trường Đocirc thị cần phải coacute những quy trigravenh để goacutep phần tạo ra mocirci trường lagravenh mạnh vagrave tăng trưởng kinh tế Mocirci trường lagravenh mạnh liecircn quan đến caacutec vấn đề cung cấp nước an toagraven điều kiện vệ sinh quản lyacute chất thải rắn Tăng trưởng kinh tế liecircn quan đến thiếu kiểm soaacutet caacutec chất thải từ caacutec nhagrave maacutey tắc nghẽn tại nạn xử lyacute chưa thỏa đaacuteng caacutec chất thải độc hại vigrave vậy cần phải coacute những định hướng vagrave phương phaacutep mới trong tương lai

VI1 Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Phaacutet huy giaacute trị caacutec bagravei học kinh nghiệm đuacutec kết từ thực tiễn xacircy dựng phaacutet triển đocirc thị ở nước ta cũng như nhiều nước tiecircn tiến trecircn thế giới định hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050 được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009 vagrave Chương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020 (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009) đatilde đề ra caacutec định hướng giải phaacutep tổng thể toagraven diện phaacutet triển hệ thống đocirc thị quốc gia xaacutec định caacutec giai đoạn phaacutet triển mục tiecircu cụ thể vagrave lộ trigravenh thực hiện cho từng giai đoạn Theo đoacute để quaacute trigravenh phaacutet triển của caacutec đocirc thị trong cả nước đaacutep ứng caacutec yecircu cầu phaacutet triển bền vững chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp cần đặc biệt lưu yacute một số vấn đề sau Thứ nhất khocircng ngừng đẩy mạnh vai trograve cocircng taacutec lập quy hoạch vagrave nacircng cao chất lượng quy hoạch Cocircng taacutec quy hoạch phải được ưu tiecircn đầu tư đi trước để định hướng vagrave bảo đảm tiacutenh đồng bộ trong quaacute trigravenh xacircy dựng phaacutet triển cũng như cải tạo chỉnh trang đocirc thị ETHồng thời với việc aacutep dụng caacutec tiến bộ trong phaacutet triển đocirc thị quy hoạch khocircng những phải đaacutep ứng yecircu cầu cao về tạo dựng chất lượng khocircng gian đocirc thị magrave cograven phải đaacutep ứng tốt yecircu cầu về dự baacuteo gắn saacutet với thực tiễn vagrave xu hướng phaacutet triển của xatilde hội thật sự trở thagravenh nền tảng cho việc tạo dựng nguồn lực phaacutet triển cho đocirc thị Thứ hai tạo dựng nguồn lực phaacutet triển đocirc thị từ chiacutenh nội lực của đocirc thị Cugraveng với caacutec nguồn hỗ trợ phaacutet triển magrave đocirc thị coacute được cần đặc biệt chuacute trọng việc đổi mới cơ chế chiacutenh saacutech phaacutet triển đocirc thị trong caacutec lĩnh vực quản lyacute nhagrave nước quản lyacute quy hoạch quản lyacute nhagrave đất quản lyacute đầu tư xacircy dựng quản lyacute khai thaacutec sử dụng cocircng trigravenh đocirc thị Thocircng qua caacutec giải phaacutep về quy hoạch đocirc thị kết hợp với caacutec chiacutenh saacutech phugrave hợp để huy

31

động sự tham gia của caacutec thagravenh phần kinh tế trong xatilde hội thực hiện chủ trương xatilde hội hoacutea đầu tư cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời goacutep phần nacircng cao hiệu quả đầu tư đẩy nhanh tiến trigravenh nacircng cấp chất lượng đocirc thị hoacutea Thứ ba cần đẩy mạnh hơn nữa việc đổi mới tư duy trong quản lyacute nhagrave nước về đocirc thị đi đocirci với việc nacircng cao phẩm chất năng lực vagrave trigravenh độ caacuten bộ quản lyacute đocirc thị caacutec cấp Tăng cường phacircn cấp quản lyacute đocirc thị nacircng cao quyền hạn traacutech nhiệm của chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp tổ chức bộ maacutey tinh giản gọn nhẹ nacircng cao tiacutenh hiệu quả hiệu lực quản lyacute đồng thời chuacute trọng hơn nữa cocircng taacutec đagraveo tạo vagrave bồi dưỡng caacuten bộ bằng nhiều higravenh thức phugrave hợp với thực tế trigravenh độ kinh nghiệm vagrave kiến thức Thứ tư cần chuacute trọng phaacutet huy vai trograve vagrave traacutech nhiệm lagravem chủ của cộng đồng của người dacircn đocirc thị Việc xacircy dựng vagrave duy trigrave chất lượng đocirc thị phụ thuộc một phần quan trọng trong yacute thức của người dacircn thực hiện nếp sống văn minh đocirc thị Do đoacute cần coacute giải phaacutep tiacutech cực để cộng đồng nhận thức rotilde vai trograve vagrave traacutech nhiệm tham gia xacircy dựng vagrave quản lyacute đocirc thị được cụ thể hoacutea ngay từ trong cuộc sống hằng ngagravey của mỗi caacute nhacircn mỗi cộng đồng của đocirc thị

VI2 Chiến lược phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt Định hướng Quy hoạch tổng thể phaacutet triển đocirc thị

đến năm 2020 trong Quyết định số 101998QĐ-TTg ngagravey 23-1-1998 trong đoacute xaacutec định phương hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển caacutec đocirc thị trecircn địa bagraven cả nước vagrave caacutec vugraveng đặc trưng

Mức tăng trưởng dacircn số dự baacuteo Năm 2010 dacircn số đocirc thị lagrave 304 triệu người chiếm 33 dacircn số cả nước Năm 2020 dacircn số đocirc thị lagrave 46 triệu người chiếm 45 dacircn số cả nướcNhu cầu sử dụng đất đocirc thị Năm 2020 diện tiacutech đất đocirc thị lagrave 460000ha chiếm 14 diện tiacutech đất tự nhiecircn

cả nước bigravenh quacircn 100m2ngườiTổ chức khocircng gian hệ thống đocirc thị Mạng lưới đocirc thị cả nước được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển trecircn cơ sở caacutec đocirc thị

trung tacircm gồm caacutec thagravenh phố trung tacircm cấp quốc gia cấp vugraveng cấp tỉnh Caacutec đocirc thị trung tacircm caacutec cấp được phacircn bố hợp lyacute trecircn 10 vugraveng đocirc thị hoaacute đặc trưng của cả nước

Caacutec đocirc thị trung tacircm lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh phải được tổ chức thagravenh caacutec chugravem đocirc thị coacute vagravenh đai xanh bảo vệ để hạn chế tối đa sự tập trung dacircn số cơ sở kinh tế vagrave phaacute vỡ cacircn bằng sinh thaacutei traacutenh sự higravenh thagravenh caacutec siecircu đocirc thị

Quy hoạch sử dụng đất đocirc thị đảm bảo caacutec khu chức năng vagrave cơ sở hạ tầng coacute quan hệ gắn boacute

Higravenh thagravenh bộ mặt kiến truacutec hiện đại nhưng vẫn kế thừa bảo vệ tocircn tạo vagrave giữ gigraven caacutec di sản lịch sử văn hoaacute phaacutet triển nền kiến truacutec đậm đagrave bản sắc dacircn tộc

Phaacutet triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật Ưu tiecircn phaacutet triển hiện đại hoaacute cơ sở hạ tầng caacutec đocirc thị vagrave caacutec vugraveng kinh tế

trọng điểm tạo tiền đề phaacutet triển caacutec đocirc thị vagrave đocirc thị hoaacute nocircng thocircn Cải tạo vagrave xacircy dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật trong caacutec đocirc thị theo yecircu cầu vagrave mức

độ phaacutet triển của từng đocirc thị

32

Bảo vệ mocirci trường cảnh quan thiecircn nhiecircn giữ gigraven cacircn bằng sinh thaacutei đocirc thị - Xacircy dựng vagrave duy trigrave bộ khung bảo vệ thiecircn nhiecircn trecircn địa bagraven cả nước- Khai thaacutec vagrave sử dụng hợp lyacute caacutec tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn vagraveo mục điacutech cải tạo đocirc

thị- Coacute biện phaacutep xử lyacute taacutei sử dụng caacutec chất thải sinh hoạt vagrave sản xuất bằng caacutec

cocircng nghệ thiacutech hợp

VI3 Những nguyecircn tắc trong định hướng nacircng cấp đocirc thị1 Về quan điểm vagrave mục tiecircu phaacutet triển đocirc thị Phaacutet triển đocirc thị phải phugrave hợp với

phacircn bố vagrave trigravenh độ phaacutet triển lực lượng sản xuất tập trung xacircy dựng cơ sở kinh tế - kỹ thuật vững chắc lagravem động lực cho sự phaacutet triển bền vững vagrave định higravenh rotilde cocircng taacutec phacircn loại đocirc thị theo trigravenh độ của tiến trigravenh phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững

2 Xaacutec định rotilde vai trograve caacutec đocirc thị trong hệ thống đocirc thị toagraven quốc cũng như xaacutec định vai trograve caacutec đocirc thị trong caacutec vugraveng latildenh thổ lagrave caacutec đocirc thị cấp vugraveng cấp quốc gia hay quốc tế

3 Quy hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị phải được xacircy dung phugrave hợp với chương trigravenh đầu tư phaacutet triển đocirc thị của Chiacutenh phủ Dựa trecircn caacutec chiến lược phaacutet triển liecircn ngagravenh xaacutec định rotilde yecircu cầu phaacutet triển KT- XH nhu cầu sử dụng đất đai nhu cầu tocircn vinh giaacute trị văn hoacutea lịch sử vagrave bảo vệ tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn của từng địa phương Trong đoacute phải hết sức chuacute yacute gắn kết chặt chẽ giữa tổ chức kỹ thuật liecircn vugraveng với hạ tầng kỹ thuật từng docirc thị vagrave caacutec điểm dacircn cư xung quanh

4 Khai thaacutec tiềm năng coacute giới hạn đảm bảo cacircn đối giữa khai thaacutec tagravei nguyecircn mocirci trường tagravei nguyecircn đất đai nhacircn lực phaacutet triển kinh tế vagrave phacircn bố dacircn cư trong caacutec khu đocirc thị vagrave nocircng thocircn trong caacutec vugraveng miền vagrave trecircn phạm vi toagraven quốc

5 Qui hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững toagraven quốc phải duy trigrave phaacutet huy khocircng gian văn hoacutea của caacutec cộng đồng dacircn cư đocirc thị xacircy dựng caacutec chương trigravenh hagravenh động cụ thể đối với cocircng taacutec bảo tồn cải tạo vagrave xacircy dựng dựa trecircn tiềm năng văn hoacutea xatilde hội vagrave tự nhiecircn

6 Để bảo vệ mocirci trường đất nước vagrave khocircng khiacute cho đocirc thị cần aacutep dụng kĩ thuật tiecircn tiến trong xacircy dựng caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kĩ thuật trong xử liacute phacircn loại taacutei chế chất thải rắn vagrave trong xacircy dựng caacutec dự aacuten cocircng nghiệp tập trung ở qui mocirc địa phương vugraveng vagrave toagraven quốc trecircn cơ sở cơ hội cho việc nacircng cao chất lượng mocirci trường sống cho dacircn cư Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật đocirc thị toagraven quốc phải đảm bảo hiện đại an toagraven tiết kiệm vagrave phugrave hợp với tiecircu chiacute bền vững của vugraveng quốc gia vagrave quốc tế caacutec khu cocircng nghiệp tập trung nhưng phải bảo đảm nghiecircm ngặt caacutec yecircu cầu xử liacute ocirc nhiễm đổi mới cocircng nghệ aacutep dụng nguyecircn liệu sạch nguyecircn liệu sinh thaacutei vagrave phải đảm bảo caacutec tiecircu chuản ISO về mocirci trường

7 Cải tạo vagrave lagravem mới đồng bộ caacutec khu ở hiện coacute trong đocirc thị Triệt để thực hiện bảo tồn caacutec khu đocirc thị cổ vagrave cũ cugraveng luacutec đaacutep ứng đuacuteng vagrave đủ nhu cầu diện tiacutech ở vagrave mocirci trường sống tốt cho mọi người trong caacutec khu dacircn cư cần tổ chức liecircn kết hợp mạng lưới dịch vụ ngoagravei nhagrave ở đaacutep ứng caacutec nhu cầu sống của dacircn cư theo định kỳ ngắn vagrave dagravei hạn coacute thể hoạch định xoacutea bỏ caacutec khu nhagrave ổ chuột caacutec khu ở phi chiacutenh qui caacutec xoacutem dacircn vạn

33

đograve vagrave caacutec khu bần cư đocirc thị Tiếp tục hoagraven thiện chiến lược phaacutet triển nhagrave ở theo hướng bền vững ở đocirc thị nocircng thocircn vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

8 Phacircn bổ kết nối vagrave hoagraven thiện caacutec trung tacircm cocircng cộng caacutec khu nghỉ ngơi vui chơi giải triacute vagrave hệ thống cacircy xanh mặt nước trong đocirc thị Trong đoacute đặc biệt quan tacircm phaacutet triển hệ thống cacircy xanh đocirc thị bảo lưu hệ thống kecircnh rạch để tạo khocircng gian mở khocircng gian trống caacutec khocircng gian nghỉ ngơi giải triacutetạo cảnh quan chung vagrave điều hogravea mocirci trường khocircng khiacute cho đocirc thị Higravenh thagravenh caacutec hagravenh lang cacircy xanh caacutech ly giữa caacutec khu kho tagraveng bến batildei vagrave caacutec khu dacircn cư đocirc thị Tập trung nacircng cấp cải tạo caacutec khu cacircy xanh bảo vệ mặt nước caacutec khu di tiacutech lịch sử vagrave caacutec khu vực ven song vagrave ven biển đảm bảo đủ để khắc phục tigravenh trạng ocirc nhiễm khocircng khiacute ocirc nhiễm nguocircn nước vagrave goacutep phần điều hogravea khiacute hậu nhiệt đới Phấn đấu chỉ tiecircu cacircy xanhđầu người đạt 12-15 m2 với đocirc thị đặc biệt 10-12 m2 với đocirc thị loại I vagrave loại II 9-11m2 với đocirc thị loại loại III vagrave loại IV vagrave 8-10m2 với đocirc thị loại V

9 Chiacutenh quyền địa phươngcộng đồng cần coacute sự tham gia trực tiếpcocircng bằng vagrave coacute caacutei nhigraven dagravei hạn với caacutec nhu cầu phaacutet triển đocirc thị hiện tại vagrave của caacutec thế hệ tiếp sau

10 Xacircy dựng hợp liacute cơ chế tagravei chiacutenh đocirc thị cho phugrave hợp với caacutec kế hoạch phaacutet triển KT-XH Trong đoacute hỗ trợ tagravei chiacutenh thỏa đaacuteng cho việc xử liacute vagrave bảo vệ mocirci trường ở đocirc thị Nghiecircn cứu tăng nguồn thu cho cocircng taacutec Qui hoạch xacircy dựng đocirc thị dagravenh phần ngacircn saacutech đuacuteng vagrave đủ cho đầu tư Phaacutet triển đocirc thị theo qui hoạch kế hoạchngắn vagrave dagravei hạn đatilde được phecirc duyệt tăng khả năng xatilde hội hoacutea thu huacutet nguồn lực của nhacircn dacircn vagrave khai thaacutec tối ưu caacutec nguồn tagravei chiacutenh khai thaacutec của caacutec tổ chức tư nhacircn trong vagrave ngoagravei nước để Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Thagravenh phố HCM phaacutet triển đocirc Phaacutet triển bền vững cho thị ngang tầm khu vưc vagrave thế giới caacutec đocirc thị ở Việt NamTriacutech ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm

2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

KẾT LUẬN

34

Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thị lagrave một xu hướng chung tất yếu vagrave khocircng thể thiếu trong sự phaacutet triển của một quốc gia Tuy nhiecircn song song becircn cạnh sự phaacutet triển vượt bậc về kinh tế vagrave cơ sở hạ tầng lagrave sự tồn tại của caacutec vấn đề mocirci trường Vấn đề mocirci trường cagraveng trở necircn cấp baacutech đối với những nước đang phaacutet triển Ở nước ta cũng vậy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị quaacute chuacute trọng tới sự phaacutet triển kinh tế đatilde để lại khocircng iacutet hậu quả đối với mocirci trường sống Chuacuteng ta đang từng bước xacircy dựng caacutec đocirc thị hiện đại vagrave giải quyết caacutec vấn đề mocirci trường Để đạt được sự phaacutet triển bền vững đocirc thị cần coacute những chương trigravenh quản lyacute vagrave xacircy dựng toagraven diện về mọi mặt Quaacute trigravenh cần sự phối hợp của caacutec cấp từ trung ương tới địa phương vagrave cần coacute caacutec chiacutenh saacutech kịp thời sacircu rộng vagrave đuacuteng đắn của nhagrave nước

Tagravei liệu tham khảo1 ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế

giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

2 ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ

3 ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

4 Bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

5 ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

6 (Tiecircu chuẩn phacircn cấp đocirc thị- giaacuteo trigravenh quản liacute đocirc thị vagrave khu cocircng nghiệp- Nguyễn Ngọc Anh ndashkhoa Mocirci Trường ĐH Đagrave Lạt)

7 Sổ tay hướng dẫn nacircng cấp đocirc thị coacute sự tham gia của cộng đồng ndashUBND thagravenh phố HCM

35

Cơ sở hạ tầng cấp 3 Phục vụ cụm dacircn cư tổ dacircn phố khu dacircn cư thu nhập thấp - đacircy lagrave đối tượng của dự aacuten nacircng cấp đocirc thị

bull Kế hoạch nacircng cấp cộng đồng (viết tắt lagrave CUPs)ldquoKế hoạch nacircng cấp cộng đồngrdquo lagrave kế hoạch được cộng đồng tham gia đề xuất nhu cầu nacircng

cấp xaacutec định phương aacuten nacircng cấp cũng như những cam kết đoacuteng goacutep vagrave tham gia quản lyacute vận hagravenh đồng thời kế hoạch nagravey cũng sẽ được thống nhất cam kết vagrave trigravenh phecirc duyệt

Kế hoạch nacircng cấp cộng đồng bao gồm Kế hoạch nacircng cấp cộng đồng sơ bộ vagrave kế hoạch nacircng cấp cộng đồng hoagraven chỉnh Hai bước lập kế hoạch nagravey khaacutec nhau ở mức độ hoagraven chỉnh caacutec phương aacuten nacircng cấp trecircn cơ sở tham vấn cộng đồng thagravenh cocircng

bull Kế hoạch hagravenh động taacutei định cư (RAP)Lagrave caacutec nguyecircn tắc vagrave thủ tục thực hiện bồi thường giải phoacuteng mặt bằng taacutei định cư phục hồi

cho những người bị ảnh hưởng bởi dự aacutenbull Đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường (EIA hoặc ĐTM)ldquoĐaacutenh giaacute taacutec động mocirci trườngrdquo lagrave việc phacircn tiacutech dự baacuteo caacutec taacutec động đến mocirci trường của dự

aacuten đầu tư cụ thể để đưa ra caacutec biện phaacutep bảo vệ mocirci trường khi triển khai dự aacuten đoacutebull Kế hoạch quản lyacute mocirci trường (EMP)Lagrave một phần hay kết quả của nghiecircn cứu EIA (ĐTM) trong quaacute trigravenh chuẩn bị dự aacuten EMP xaacutec

định caacutec biện phaacutep quản lyacute vagrave quan trắc cần được thực hiện trong quaacute trigravenh thực thi dự aacuten nhằm traacutenh ngăn ngừa hoặc giảm thiểu caacutec taacutec động tiecircu cực

II2 Lyacute do của lagraven soacuteng nacircng cấp đocirc thị1 Theo quy định hiện hagravenh tỉnh thagravenh nagraveo được cocircng nhận lagrave đocirc thị loại cao

hơn sẽ trở thagravenh trung tacircm đocirc thị của khu vực trong định hướng phaacutet triển đocirc thị vugraveng vagrave sẽ được Trung ương ldquochăm soacutecrdquo nhiều hơn

ldquoĐoacute lagrave một trong nhiều lyacute giải cho hiện tượng tỉnh nagraveo cũng muốn coacute thagravenh phốrdquo

Trong thực tế khi một đocirc thị được nacircng cấp thigrave ngacircn saacutech để đầu tư cho hạ tầng kỹ thuật hạ tầng xatilde hội đocirc thị đoacute cũng sẽ được tăng lecircn Cugraveng với đoacute lagrave những chiacutenh saacutech thocircng thoaacuteng hơn trong phaacutet triển đocirc thị

Một số viacute dụ điển higravenh đoacute lagrave- Khi Đagrave Nẵng được Chiacutenh phủ cocircng nhận lagrave đocirc thị loại 1 thigrave Bộ Chiacutenh trị ra

Nghị quyết 33 - đồng yacute cho Đagrave Nẵng aacutep dụng cơ chế riecircng trong xacircy dựng vagrave phaacutet triển thagravenh phố

Theo đoacute Đagrave Nẵng được huy động thecircm nguồn vốn đầu tư cơ sở hạ tầng bằng caacutech phaacutet hagravenh traacutei phiếu đocirc thị theo cơ chế tự vay tự trả thocircng qua ngacircn saacutech thagravenh phố được vay tiền từ caacutec tổ chức tagravei chiacutenh quốc tế caacutec địa phương nước ngoagravei được thực hiện quy chế thiacute điểm baacuten nhagrave ở gắn liền với chuyển quyền sử dụng đất cho người nước ngoagravei

- Hay như khi Huế trở thagravenh đocirc thị loại 1 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde coacute Quyết định 11 - cho Huế một số cơ chế chiacutenh saacutech đặc thugrave trong quản lyacute phaacutet triển kinh tế - xatilde hội

2 Chiacutenh saacutech thocircng thoaacuteng vagrave ngacircn saacutech đầu tư cho hạ tầng cao hơn những khu vực khocircng được đocirc thị hoacutea điều nagravey coacute tiacutenh quyết định trong caacutec quyết định nacircng cấp đocirc thị của chiacutenh quyền nhiều địa phương

- Đồ aacuten nacircng cấp đocirc thị được phecirc duyệt được cocircng nhận thigrave địa phương coacute cơ sở vagrave ngacircn saacutech để đầu tư cho hạ tầng triển khai nhiều dự aacuten Tuy nhiecircn coacute nhiều địa

8

phương rất noacuteng vội trong việc nacircng cấp đocirc thị để được đầu tư dự aacuten Như đocirc thị Nhơn Trạch chẳng hạn Chiacutenh quyền Đồng Nai tham vọng đến năm 2020 sẽ biến ldquothagravenh phố đồng khocircngrdquo nagravey thagravenh đocirc thị loại 1 nhưng thiếu cơ sở để thu huacutet dacircn cư về đacircy (trecircn 2 triệu người)do đoacute caacutec cấp latildenh đạo chỉ quan tacircm đến nacircng cấp đocirc thị magrave bỏ qua những bước phaacutet triển cần thiết trước mắt

3 Latildenh đạo nhiều địa phương thiacutech nacircng cấp đocirc thị vigrave muốn coacute nhiều dự aacuten đầu tư cho hạ tầng Hay vigrave một lyacute do nghe hơi vocirc lyacute nhưng rất thực đoacute lagrave lagravem quản lyacute latildenh đạo của đocirc thị loại 1 thigrave ldquooairdquo hơn latildenh đạo loại 2 loại 2 ldquooairdquo hơn loại 3 chiacute iacutet lagrave ở mức lương vagrave phụ cấp khaacutec nhau

Vigrave vậy chiacutenh saacutech hỗ trợ của nhagrave nước lagrave một phương phaacutep cần thiết để thuacutec đẩy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị nhưng nếu bị lạm dụng một caacutech thaacutei quaacute vagrave khocircng đuacuteng mục điacutech sẽ lagravem lệch lạc đi mục tiecircu phaacutet triển chung của đất nước Sẽ tạo necircn những macircu thuẫn vagrave cạnh tranh tiềm tagraveng khoacute giải quyết giữa caacutec tỉnh vagrave caacutec địa phương

4 Ngoagravei ra nacircng cấp đocirc thị một caacutech toagraven diện vagrave đuacuteng hướng tạo điều kiện để quốc gia noacutei chung vagrave địa phương noacutei riecircng phaacutet triển kinh tế vagrave đaacutep ứng caacutec phuacutec lợi xatilde hội của nhacircn dacircn

II3 Hiecircn trạng nacircng cấp đocirc thịa Trecircn thế giới- Đocirc thị hoacutea lagrave một tất yếu vagrave qui luật khaacutech quan Năm 1800 mức độ đocirc thị hoacutea trecircn

thế giới đạt 3 năm 1900 lagrave 14 năm 1990 lagrave 50 năm 2000 lagrave 55 vagrave hiện nay khoảng 60 Như vậy mỗi năm ở thế kỷ 20 mức độ đocirc thị hoacutea tăng trung bigravenh 041 gấp 37 lần so với thế kỷ trước

- Trong những năm đầu của thế kỷ 20 đocirc thị hoacutea diễn ra chủ yếu ở Chacircu Acircu vagrave Bắc Mỹ cograven cuối thế kỷ 20 đầu thế kỷ 21 thigrave đang diễn ra mạnh mẽ ở Ấn Độ Trung Quốc Thaacutei Lan Indonesia Việt Nam vvhellip Ở Trung Quốc mức độ đocirc thị hoacutea năm 1998 lagrave 304 với GDP bigravenh quacircn đầu người lagrave 774USD Dự baacuteo năm 2010 tỷ lệ đocirc thị hoacutea lagrave 40 với GDP bigravenh quacircn người năm lagrave 1390 USD vagrave năm 2050 tỷ lệ đocirc thị hoacutea đạt 60 với GDP đầu ngườinăm lagrave 7000USD

- Nacircng cấp đocirc thị đang lagrave cuộc chạy đua mạnh mẽ khocircng chỉ ở riecircng ở caacutec thagravenh phố vagrave địa phương trong một nước magrave cograven lagrave cuộc cạnh tranh của caacutec nước trecircn thế giới Điển higravenh lagrave quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị của 4 nước Nga Phaacutep Singapor Trung Quốc Hagraven Quốc

Tại NgaMột trong những khu đocirc thị cải

tạo của Maacutetx-cơ-va -------Quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị ở Nga

chủ yếu lagrave cải tạo caacutec khu

9

chung cư cũ được xacircy dựng từ khoảng những năm 1950 Ưu điểm vượt trội của khu nagravey lagrave giải quyết nhagrave ở xatilde hội phugrave hợp với đặc thugrave quốc gia

- Đacircy lagrave hệ thống khu ở thocirc sơ caacutech xa trung tacircm đocirc thị thiết kế cảnh quan khocircng gian becircn ngoagravei nhagrave ở nghegraveo nagraven đơn điệu cấu truacutec nhagrave ở căn hộ khocircng hoagraven chỉnh diện tiacutech chật hẹp higravenh thức thiết kế dập khuocircn sơ sagravei vật liệu xacircy dựng nghegraveo nagraven chất lượng thẩm mỹ keacutem chất lượng kỹ thuật xuống cấp trầm trọng do khocircng được bảo dưỡng sửa chữa định kỳ thấm dột tiếng ồn vagrave caacutech nhiệt keacutem

- Xaacutec định rotilde nguyecircn nhacircn của caacutec nhược điểm necircu trecircn Nga đatilde coacute những nghiecircn cứu thử nghiệm cải tạo nacircng cấp khu chung cư cữ hướng tới những mục tiecircu cơ bản đaacutep ứng caacutec biến đổi về quy hoạch vagrave nhu cầu cải tiến cấu truacutec khu ở Cụ thể bao gồm

- Nacircng cấp caacutec khu chung cư cũ caacutec căn hộ vagrave mocirci trường xung quanh cải tạo taacutei cấu truacutec vagrave nacircng cấp đồng bộ caacutec tiện nghi trong caacutec căn hộ

- Xu hướng giải quyết lagrave cải tạo vagrave nacircng cấp cải thiện điều kiện ở bổ sung chức năng mới vagrave kiện toagraven khocircng gian được phaacutet triển phugrave hợp với điều kiện kinh tế-xatilde hội mới khai thaacutec tối đa caacutec giaacute trị tiềm năng đocirc thị về cơ bản lagrave cải tạo tại chỗ

- Nga đatilde thiết lập dự aacuten cải tạo nacircng cấp cụ thể cho quỹ nhagrave ở với việc quy hoạch lại caacutec khu nhagrave ở dựa trecircn higravenh higravenh khảo saacutet thực trạngQuỹ nhagrave ở hiện cograven khả năng khai thaacutec sử dụng được giải quyết bằng caacutech vận hagravenh sử dụng đuacuteng đắn về kỹ thuật tiến hagravenh kiểm tra bảo dưỡng vagrave sửa chữa thường xuyecircn lagrave tiecircu chiacute chung

- Mức độ sửa chữa được xaacutec định+ Sửa chữa nhỏtiểu sửa chữa lagrave mocirc higravenh sửa chữa mang tiacutenh tạm thời khocircng ảnh

hưởng đến cấu truacutec khu nhagrave Cơ quan quản lyacute phải vận dụng nguyecircn tắc tiết kiệm định kỳ nhưng vẫn đảm bảo mức độ an toagraven của ngocirci nhagrave

+ Sửa chữa lớnsửa chữa quan trọng cải thiện KCCC bằng caacutech phục hồi cải tạo hoặc thay thế những thagravenh phần của hệ thống thiết bị tuỳ theo mức độ hư hỏng được chia thagravenh sửa chữa lớn tổng thể vagrave sửa chữa lớn coacute lựa chọn Sửa chữa lớn kết hợp hiện đại hoaacute vagrave hoagraven thiện hệ thống trang thiết bị- Sự phaacutet triển đồng bộ khu nhagrave ở tại Maacutetx-cơ-va phụ thuộc khocircng iacutet vagraveo trigravenh độ tổ chức-quản lyacute khoa học - phương phaacutep luận trigravenh độ học vấn của caacutec becircn tham gia quaacute trigravenh nagravey đảm bảo thực hiện được caacutec mục tiecircu quy hoạch phaacutet triển thagravenh phố

Tại Phaacutep- ldquoKinh đocirc aacutenh saacutengrdquo Paris luocircn hấp dẫn du khaacutech bốn phương bởi những đại lộ

xanh thẳm những tượng đagravei cung điện vagrave cocircng trigravenh kiến truacutec tinh tế thơ mộng Tuy nhiecircn trong số chuacuteng ta iacutet ai biết được rằng giữa thế kỷ XIX Paris vẫn chỉ lagrave một thagravenh phố mang hơi hướng trung cổ với caacutec khu nhagrave ổ chuột hậu quả của hagraveng thế kỷ phaacutet triển tugravey tiện lệch lạc vagrave đầy những bất cập

- Đoacute lagrave kết quả của dự aacuten cải tạo Paris mang tecircn Haussmann dự aacuten taacutei quy hoạch vagrave hiện đại hoacutea Thủ đocirc Paris của Phaacutep thời Napoleon đệ Tam Dự aacuten nagravey bao trugravem lecircn tất cả caacutec khiacutea cạnh về quy hoạch đocirc thị của Paris như kiến truacutec đường phố khocircng gian xanh hệ thống dẫn vagrave thoaacutet nước

Paris hoa lệ ngagravey nay

10

- Haussmann đatilde đưa ra caacutec cocircng cụ luật phaacutep giuacutep xuacutec tiến dự aacuten cải tạo Paris như Quyền trưng dụng đất đai ldquovigrave mục điacutech sử dụng cocircngrdquo theo đoacute chiacutenh quyền được pheacutep trưng dụng caacutec toagrave nhagrave nằm dọc con đường được dự kiến xacircy dựng

Năm 1859 ocircng tiếp tục ban hagravenh luật định về đocirc thị hoacutea cho pheacutep mặt tiền caacutec togravea nhagrave chỉ được cao tối đa 20m trong những con phố rộng 20m magrave Haussmann đang xacircy dựng (trước đoacute chiều cao tối đa lagrave 1755m) Caacutec maacutei nhagrave phải được lagravem nghiecircng một goacutec 45o vagrave mặt tiền của caacutec nhagrave nằm trecircn cugraveng một con phố phải tuacircn thủ cugraveng một kiacutech thước

Tại Trung Quốc- Năm 1949 nước CHND Trung Hoa được thagravenh lập mọi việc quy hoạch vagrave xacircy

dựng đều thụ động theo sự sắp xếp của Nhagrave nước - Năm 1980 Trung Quốc chuyển sang nền kinh tế thị trường cocircng taacutec quy hoạch

vagrave xacircy dựng bước đầu bị xaacuteo trộn vagrave vượt ra khỏi tầm kiểm soaacutet của Nhagrave nước Ngay sau đoacute Trung Quốc lập ngagravenh mới - thiết kế đocirc thị (TKĐT) nhằm quản lyacute coacute hiệu quả cocircng taacutec xacircy dựng

- Năm 1987 Thẩm Quyến đatilde coacute quy hoạch tổng thể chi tiết về tu bổ vagrave TKĐT đến năm 1990 Trung Quốc mới aacutep dụng quy hoạch nagravey trecircn toagraven quốc Thẩm Quyến đatilde xacircy dựng một khung kết cấu của thagravenh phố bao gồm hệ thống giao thocircng kết cấu khocircng gian higravenh thaacutei kiến truacutec neacutet đặc sắc của khu vực vagrave coi đacircy lagrave những tiecircu chiacute để quản lyacute đocirc thị

- Trong TKĐT Thẩm Quyến cograven đưa ra những quy định cụ thể từ higravenh thức kiến truacutec chiều cao cocircng trigravenh vật liệu magraveu sắc khoảng lugravei của cocircng trigravenhhellip bằng caacutec bản vẽ hệ thống văn bản vagrave điều lệ quản lyacute kegravem theo Tiến hagravenh caacutec nghiecircn cứu quy hoạch mang tiacutenh chuyecircn đề những kế hoạch quản lyacute quy hoạch cần thực thi trong năm những bản baacuteo caacuteo cocircng việc đatilde lagravem trong cocircng taacutec quy hoạch cocircng bố rộng ratildei caacutec bản vẽ quy hoạch vagrave xacircy dựng trecircn phương tiện truyền thocircng nhằm lấy trưng cầu dacircn yacute

- Người ta duy trigrave một hệ thống với những higravenh thức tiếp xuacutec rất chung chung vagrave caacutec thocircng baacuteo chiacutenh thức traacutenh đối thoại trực diện với người dacircn

- Kết quả lagrave từ một lagraveng chagravei nhỏ beacute khoảng vagraveo những năm 80 Thẩm Quyến giờ đatilde trở thagravenh một trong những thagravenh phố phaacutet triển vagraveo bậc nhất của Trung Quốc lagravem thay đổi thế giới quan của những người hoạt

11

động trong lĩnh vực xacircy dựng vagrave quy hoạch TP Thẩm Quyến

-Hiện trạng quy hoạch phaacutet triển đocirc thị ở Trung Quốc hiện nay đang diễn ra với một tốc độ choacuteng mặt nhưng đaacuteng nể mặc dugrave coacute rất nhiều biểu hiện vận dụng caacutec caacutech lagravem quy hoạch của nhiều nước khaacutec nhau vagrave mức độ thagravenh cocircng cũng dừng ở mức nhất định

Tại Singapore Quaacute trigravenh phaacutet triển nhagrave ở của Singapore coacute thể chia lagravem 4 giai đoạn

- Giai đoạn 1 (năm 1960-1970) Xacircy dựng caacutec khu chung cư thu nhập thấp chỉ đủ để bố triacute caacutec phograveng ở mỗi căn hộ chỉ khoảng 50m2 đến 60m2 bố triacute cho caacutec hộ thu nhập thấp chưa coacute nhagrave ở

- Giai đoạn 2 (năm 1971-1980) Xacircy dựng bổ sung cho nhu cầu ở do tăng dacircn số diện tiacutech caacutec căn hộ được nacircng dần lecircn khoảng 70m2 vagrave căn hộ coacute nhiều phograveng (2-3 phograveng)

- Giai đoạn 3 (năm 1981-1991) Xacircy dựng thecircm caacutec chung cư vagrave chuacute trọng đến cảnh quan mocirci trường cacircy xanh trong caacutec khu chung cư cải tạo một số khu chung cư cũ cho phugrave hợp yecircu cầu sử dụng ngagravey cagraveng cao

- Giai đoạn sau năm 1991 đến nay quy hoạch phaacutet triển thecircm nhiều khu ở mới nhằm phacircn taacuten vagrave cacircn bằng mật độ dacircn số thuận lợi cho giao thocircng đi lại Việc xacircy dựng caacutec chung cư giai đoạn nagravey phần lớn được thực hiện theo đơn đặt hagraveng

- Người dacircn muốn được sở hữu căn hộ do Nhagrave nước cung cấp phải thực hiện đoacuteng goacutep quỹ để dagravenh tiền mua nhagrave số tiền người dacircn đoacuteng goacutep quỹ được trừ dần vagraveo tiền mua nhagrave trả goacutep thời gian trả goacutep lacircu nhất lagrave 25 năm Người coacute thu nhập thấp được ưu tiecircn mua trước vagrave thocircng qua caacutec higravenh thức bốc thăm người dacircn được mua căn hộ chỉ được sở hữu khocircng quaacute 90 năm Sau đoacute Chiacutenh phủ sẽ thu hồi khocircng bồi thường để xacircy dựng lại chung cư mới người dacircn sẽ được ưu tiecircn mua lại căn hộ trong chung cư mới trước khi hết quyền sở hữu nhagrave ở tại chung cư cũ Việc baacuten coacute thời hạn lagrave nhằm hạn chế tranh chấp về sau vagrave thuận lợi cho việc xacircy dựng lại đồng bộ caacutec khu chung cư

- Từ một nước đại đa số người dacircn sống trong caacutec khu ổ chuột khu định cư lụp xụp nhếch nhaacutec đến nay 91 người dacircn Singapore sở hữu nhagrave trong đoacute coacute tới 83 người dacircn được sở hữu nhagrave ở giaacute thấp Singapore vagrave Hongkong lagrave hai đất nước nổi tiếng ở chacircu Aacute về việc phaacutet triển vagrave giải quyết tốt vấn đề nhagrave ở xatilde hội cho người dacircn Để coacute được kết quả nagravey từ những năm 1960

12

Singapore đatilde thiết lập những định chế rất quan trọng trong việc quy hoạch vagrave phaacutet triển nhagrave ở giaacute thấp

Higravenh ảnh đocirc thị Singapore - Tại Singapore caacutec tổ chức tư nhacircn tham gia vagraveo xacircy dựng nhagrave ở cho người thu

nhập thấp thường xuyecircn nhận được sự hỗ trợ của nhagrave nước vagrave caacutec thủ tục hagravenh chiacutenh rotilde ragraveng vagrave được thực hiện nhanh choacuteng Để đẩy mạnh caacutec dự aacuten xacircy dựng nhagrave ở cho người coacute thu nhập thấp vấn đề quỹ đất cũng đang lagrave khoacute khăn với caacutec doanh nghiệp bất động sản

Tại Hagraven quốc - Sau 40 năm đocirc thị hoacutea (1970 - 2010) Hagraven Quốc đatilde đạt được những thagravenh tựu

đaacuteng kể xacircy dựng được những khu đocirc thị lớn thu huacutet 88 dacircn số nhưng đồng thời cũng lagravem phaacutet sinh những vấn nạn tiecircu cực của caacutec đocirc thị khổng lồ

-Phaacutet triển đocirc thị vệ tinh Ngay từ năm 1970 Chiacutenh phủ Hagraven Quốc đatilde đưa ra chiến lược phaacutet triển đocirc thị bằng caacutech mở rộng vugraveng đocirc thị song song đoacute lagrave nacircng cấp mở rộng caacutec đocirc thị đatilde coacute Một loạt caacutec thagravenh phố vệ tinh mới coacute quy mocirc vừa vagrave nhỏ lần lượt được xacircy dựng higravenh thagravenh những thagravenh phố coacute tốc độ tăng trưởng cực nhanh Điều nagravey đatilde giuacutep Hagraven Quốc traacutenh khỏi những đổ vỡ lớn magrave caacutec quốc gia khaacutec gặp phải trong tiến trigravenh đocirc thị hoacutea nhanh như ở caacutec nước chacircu Aacute chacircu Phi

- Ưu tiecircn nhagrave ở giaacute rẻ Trong suốt 4 thập niecircn qua Hagraven Quốc đatilde đạt được tỷ lệ phaacutet triển đocirc thị trước đacircy chưa từng coacute nhưng một trong những khoacute khăn chiacutenh trong tiến trigravenh đocirc thị hoacutea tại Hagraven Quốc lagrave thiếu nhagrave ở tiacutenh theo quy mocirc nhagrave ở trecircn tổng số hộ gia đigravenh Do đoacute chiacutenh phủ đatilde nỗ lực tập trung vagraveo việc tăng cường số lượng nhagrave ở cho hộ gia đigravenh coacute thu nhập thấp bằng

4 phương thức + Thứ nhất cung cấp nhagrave ở

cocircng cộng Chiacutenh phủ đatilde đầu tư một số vốn nhất định vagraveo KNHC để đảm traacutech vấn đề phaacutet triển nhagrave ở cho caacutec gia đigravenh coacute thu nhập thấp

+ Thứ hai cugraveng với việc cung cấp nhagrave ở cocircng cộng chiacutenh phủ bắt buộc caacutec chủ đầu tư tư nhacircn cung cấp nhagrave ở giaacute rẻ nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dacircn coacute

thu nhập thấp coacute nhagrave ởTagraveu điện ngầm giuacutep phacircn taacuten lưu lượngphương tiện giao thocircng trecircn đường phố+ Thứ ba lagrave kiểm soaacutet diện tiacutech nhagrave ở Sự hạn chế kiacutech thước nhagrave ở cũng lagrave một điều

cần thiết để giữ mức giaacute phugrave hợp Caacutec nhagrave đầu tư tư nhacircn cũng bị bắt buộc cung cấp caacutec kiểu nhagrave diện tiacutech nhỏ

13

- Phaacutet triển đồng loạt hệ thống giao thocircng Chiacutenh phủ Hagraven Quốc đatilde chuacute trọng phaacutet triển đồng loạt hệ thống giao thocircng gồm tagraveu điện ngầm đường sắt xe buyacutet taxi

Nguồn ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

b Tại Việt Nam- Ở Việt Nam Dacircn số đocirc thị khocircng ngừng gia tăng Năm 1986 lagrave 11870 triệu

người năm 2000 lagrave 18772 triệu người năm 2003 lagrave 20870 triệu người năm 2005 lagrave 22337 triệu người vagrave năm 2007 lagrave 23370 triệu người đưa tỷ lệ đocirc thị hoacutea cả nước từ 19 (1986) lecircn 275 (năm 2007)

- Mạng lưới đocirc thị Việt Nam khocircng ngừng được mở rộng với trecircn 700 đocirc thị trong đoacute coacute 02 đocirc thị đặc biệt 5 đocirc thị loại I 10 đocirc thị loại II 40 đocirc thị loại III 28 đocirc thị loại IV cograven lại lagrave caacutec đocirc thị loại V

- Năm 1998 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt định hướng phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2020 trong đoacute vai trograve của caacutec đocirc thị được xaacutec định lagrave những động lực phaacutet triển chiacutenh trong cocircng cuộc cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea đất nước thực hiện mục tiecircu phaacutet triển đất nước cơ bản thagravenh nước cocircng nghiệp vagraveo năm 2020

- Dưới sự latildenh đạo quản lyacute của Nhagrave nước sự nỗ lực vận động của toagraven xatilde hội chuacuteng ta đatilde coacute những thagravenh tựu quan trọng trong cocircng taacutec phaacutet triển đocirc thị

- Hệ thống đocirc thị quốc gia đatilde coacute sự chuyển biến tiacutech cực cả về lượng cũng như về chất

+ Mạng lưới đocirc thị quốc gia đatilde vagrave đang được phaacutet triển mở rộng từ 629 đocirc thị năm 1999 đến nay đatilde tăng lecircn 754 đocirc thị

+ Về dacircn cư đocirc thị tỷ lệ đocirc thị hoacutea đatilde tăng từ 207 năm 1999 đến nay đạt gần 30 nếu tiacutenh dacircn số nội thị

+ Coacute hai đocirc thị loại đặc biệt lagrave Hagrave Nội vagrave TP Hồ Chiacute Minh đocirc thị loại I tăng thecircm năm đocirc thị trong khi đoacute loại V tăng thecircm 99 đocirc thị

ETHiều nagravey đatilde chứng tỏ mức độ đocirc thị hoacutea đatilde phaacutet triển mạnh ở khu vực caacutec đocirc thị nhỏ lan tỏa trecircn diện rộng vagrave phacircn bố đồng đều hơn trecircn phạm vi cả nước

- Tăng trưởng kinh tế ở khu vực đocirc thị trung bigravenh đạt từ 12 đến 15 cao gấp 15 đến 2 lần so với mặt bằng chung trong cả nước Năm 2007-2009 đạt khoảng từ 8 đến 10(H) Hiện nay nguồn thu đocirc thị nhất lagrave của caacutec thagravenh phố lớn chiếm tỷ lệ 70 trong cơ cấu GDP cả nước Tại một số đocirc thị lớn GDP bigravenh quacircn đầu người đạt hơn 1500 USD như Hagrave Nội khoảng 1500 USDnăm Nha Trang 1779 USDnăm Sự phaacutet triển kinh tế đocirc thị đatilde vagrave đang tạo ra hagraveng triệu việc lagravem cho người lao động goacutep phần quan trọng trong việc duy trigrave sự ổn định vagrave phaacutet triển chung của xatilde hội

- Sự phaacutet triển kinh tế - xatilde hội của đất nước đatilde đem lại những nguồn lực quan trọng cho việc xacircy dựng vagrave cải tạo chỉnh trang diện mạo của caacutec đocirc thị Kiến truacutec vagrave cảnh quan đocirc thị đatilde được caacutec chiacutenh quyền đocirc thị quan tacircm đầu tư phaacutet triển với sự xuất hiện ngagravey cagraveng nhiều caacutec quần thể kiến truacutec mảng đocirc thị hiện đại ứng dụng cocircng nghệ thiết kế xacircy dựng tiecircn tiến của thế giới Tại nhiều đocirc thị đatilde vagrave đang xuất hiện caacutec cocircng trigravenh kiến truacutec cao tầng lagrave những điểm nhấn kiến truacutec đocirc thị coacute chất lượng cao

14

- Mocirc higravenh đầu tư phaacutet triển caacutec khu đocirc thị mới đồng bộ đatilde được nghiecircn cứu nhacircn rộng tại nhiều địa phương trong cả nước sử dụng coacute hiệu quả quỹ đất dagravenh cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời từng bước giải quyết nhu cầu rất lớn của xatilde hội về nhagrave ở

- Hệ thống cocircng trigravenh hạ tầng kỹ thuật vagrave xatilde hội đocirc thị như hệ thống giao thocircng cấp nước thoaacutet nước chiếu saacuteng cacircy xanh thu gom vagrave xử lyacute chất thải rắn vagrave cocircng trigravenh phuacutec lợi cocircng cộng của caacutec đocirc thị được đầu tư xacircy dựng cải tạo vagrave phaacutet triển khaacute nhanh tạo necircn bộ khung cơ bản để caacutec đocirc thị phaacutet triển

- Về cấp nước sạch thời điểm năm 1999 Việt Nam vẫn cograven hơn 70 số dacircn đocirc thị sử dụng nước khocircng bảo đảm vệ sinh đến nay bigravenh quacircn trecircn cả nước 73 số dacircn đocirc thị đatilde được cấp nước sạch Chất lượng phục vụ của giao thocircng cocircng cộng tại caacutec đocirc thị caacutec vugraveng vagrave trecircn cả nước ngagravey cagraveng tốt hơn

- Vấn đề cải thiện điều kiện mocirci trường đocirc thị cũng đatilde được chiacutenh quyền đocirc thị quan tacircm Một số đocirc thị đatilde coacute nhagrave maacutey hoặc trạm xử lyacute nước thải được đầu tư xacircy dựng vagrave đi vagraveo hoạt động Tỷ lệ thu gom chất thải rắn sinh hoạt bigravenh quacircn cả nước đạt khoảng 80 Chuacuteng ta đatilde coacute ba cocircng nghệ trong nước xử lyacute chất thải rắn sinh hoạt đatilde được Bộ Xacircy dựng cấp giấy chứng nhận SERAPHINE ANSINH-ASC MBT-CD

- Cấp điện vagrave chiếu saacuteng đocirc thị được cải thiện rotilde rệt 90 số caacutec tuyến đường trục chiacutenh cấp đocirc thị từ caacutec đocirc thị loại 3 trở lecircn được chiếu saacuteng Dịch vụ cung cấp thocircng tin liecircn lạc phaacutet triển nhanh choacuteng phục vụ tiacutech cực cho caacutec yecircu cầu đặt ra của sự phaacutet triển kinh tế - xatilde hội

- Quốc hội Chiacutenh phủ Bộ Xacircy dựng vagrave caacutec bộ ngagravenh đatilde vagrave đang từng bước hoagraven thiện hệ thống caacutec văn bản quy phạm phaacutep luật về lĩnh vực xacircy dựng vagrave phaacutet triển đocirc thị trong đoacute nhiều văn bản luật lần đầu tiecircn đatilde được nghiecircn cứu xacircy dựng vagrave ban hagravenh như Luật Xacircy dựng năm 2003 Luật Nhagrave ở năm 2005 Luật Kinh doanh bất động sản năm 2006 vagrave đặc biệt lagrave Luật Quy hoạch đocirc thị vừa được Quốc hội thocircng qua thaacuteng 6-2009 Caacutec văn bản luật vagrave hệ thống văn bản dưới luật đatilde thường xuyecircn được ragrave soaacutet điều chỉnh để từng bước đi vagraveo cuộc sống goacutep phần quan trọng trong việc tạo hagravenh lang phaacutep lyacute đầy đủ thocircng thoaacuteng hướng tới sự phaacutet triển bền vững hệ thống đocirc thị Việt Nam

Becircn cạnh những kết quả đạt được việc nacircng cấp đocirc thị ở nước ta vẫn đang cograven gặp rất nhiều vấn đề bất cập

- Tỷ lệ phủ kiacuten quy hoạch chi tiết tại caacutec đocirc thị của cả nước cograven thấp Tỷ lệ trung bigravenh trong cả nước hiện nay lagrave khoảng 45 khocircng đồng đều giữa caacutec đocirc thị vagrave vugraveng miền ETHiều đoacute coacute ảnh hưởng lớn đến việc thu huacutet đầu tư bố triacute nguồn lực phaacutet triển cũng như cocircng taacutec quản lyacute xacircy dựng đocirc thị theo quy hoạch

- Tốc độ tăng trưởng vagrave đocirc thị hoacutea cao tại phần lớn caacutec đocirc thị đatilde dẫn đến sự mất cacircn đối trong khả năng đaacutep ứng của hệ thống cơ sở hạ tầng kỹ thuật đocirc thị Mặc dugrave việc cấp nước sạch đatilde được cải thiện đaacuteng kể nhưng tỷ lệ thất thoaacutet thất thu nước bigravenh quacircn vẫn cao từ 20 đến 30 vừa gacircy thất thoaacutet nguồn tagravei nguyecircn quan trọng vừa giảm nguồn thu cho ngacircn saacutech Tigravenh trạng uacuteng ngập tắc nghẽn giao thocircng tại đocirc thị cograven diễn ra phổ biến Caacutec hồ kecircnh mương socircng ngogravei trong đocirc thị với vai trograve điều hogravea vagrave thoaacutet nước mưa đocirc thị vagraveo mugravea mưa lũ iacutet được quan tacircm bảo vệ

15

- Ocirc nhiễm mocirci trường vẫn đang lagrave vấn đề bức xuacutec nhất vagrave chưa coacute lời giải hữu hiệu Nhiều đocirc thị vẫn cograven luacuteng tuacuteng trong việc tigravem ra nguồn lực đầu tư hệ thống cơ sở hạ tầng thoaacutet nước xử lyacute chất thải rắn giao thocircng đocirc thị

- Cocircng taacutec quản lyacute đocirc thị cograven yếu keacutem Những caacuten bộ đatilde qua đagraveo tạo chuyecircn mocircn lĩnh vực xacircy dựng vagrave phaacutet triển đocirc thị mới chỉ chiếm từ 9 đến 11 ở cấp xatilde phường chưa đaacutep ứng được mức độ đogravei hỏi của khối lượng cocircng việc Mặt khaacutec do lĩnh vực quản lyacute đocirc thị vagrave kinh tế đocirc thị cograven lagrave vấn đề khaacute mới mẻ chuacuteng ta vừa lagravem vừa ruacutet kinh nghiệm để phugrave hợp đặc thugrave của nước ta do đoacute ở nhiều nơi vai trograve của chiacutenh quyền đocirc thị trong việc điều phối caacutec đối tượng vagrave điều tiết nguồn lực tham gia trong quaacute trigravenh phaacutet triển đocirc thị cograven coacute nhiều hạn chế dẫn đến thực tế vẫn cograven phổ biến tigravenh trạng thiếu thocircng tin chồng cheacuteo giữa caacutec lĩnh vực

Triacutech ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ vagrave theo ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

Dự aacuten nacircng cấp đocirc thị tại TPHCMNacircng cấp đocirc thị vagrave vấn đề khocircng gian cocircng cộng trong caacutec khu dacircn cư thu nhập thấp trecircn địa

bagraven Thagravenh phố Hồ Chiacute MinhNội dung cocircng việc thực hiện1 ETHường hẽm Nacircng cao nền hẽm mở rộng hẽm vagrave traacuteng hẽm bằng beton cement vagrave beton

nhựa noacuteng2 ETHặt cống thoaacutet nước Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống cống thoaacutet nước thải vagrave nước mưa tại

khu vực3 Cấp nước Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống cấp nước sinh họat đến từng hộ dacircn4 Cấp điện Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống caacutep điện vagrave trụ điện tại khu vực cung cấp điện

sinh họat đến từng hộ dacircn5 Chiếu saacuteng vĩa hegrave Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống dacircy điện vagrave đặt boacuteng đegraven tại caacutec trụ

đảm bảo chiếu saacuteng trong khu vực6 Nghiecircn cứu bổ sung caacutec dịch vụ hạ tầng xatilde hội (Nhagrave trẻ trường mẫu giaacuteo trạm y tế ) Caacutec bước thực hiệnGiai đoạn 1 bắt đều thi cocircng từ thaacuteng 122004 đến 122005 trong lưu vực Tacircn Hoacutea - Lograve Gốm

(khocircng kể thời gian chuẩn bị đầu tư) Bước 1 sect Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp của tất cả cộng đồng người dacircn trong khu vực dacircn cư thu

nhập thấp cần nacircng cấpsect Lập baacuteo caacuteo nghiecircn cứu Tiền khả thi cho togravean dự aacuten trecircn địa bagraven thagravenh phốsect Tiến hagravenh tham khảo yacute kiến cộng đồng vagrave chuẩn bị kế họach sơ bộ nhu cầu cần nacircng

cấpBước 2sect Chuẩn bị kế họach nacircng cấo hogravean chỉnh coacute thảo luận với cộng đồng chuẩn bị thiết kế kỹ

thuật sơ bộ vagrave sọan thảo hồ sơ thầu cho từng goacutei thầu dự kiếnsect Chuẩn bị tagravei liệu hướng dẫn thực hiệnsect Thu thập số liệu thocircng tin cho đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kế hoạch hagravenh động taacutei

định cưsect Lập nghiecircn cứu khả thi cho giai đoạn 1Bước 3

16

Chuẩn bị thiết kế kỹ thuật chi tiết vagrave hoagraven chỉnh hocirc sơ thầuGiai đoạn 2 Khocircng thời gian chuẩn bị đầu tư bắt đầu từ 062006 đến 062007 trecircn địa bagraven caacutec

quận ngograveai Tacircn Hoacutea - Lograve Gốm Sự tham gia của người dacircn Nguyecircn tắc quan trọng nhất của dự aacuten lagrave sự tham gia tự giaacutec vagrave tiacutech cực của cộng đồng

người dacircn vagraveo tất cả caacutec bước thực hiện dự aacuten Caacutec thagravenh viecircn lagrave hộ gia đigravenh trong dự aacuten đều coacute quyền coacute traacutech nhiệm tham gia vagrave cugraveng hưởng lợi từ dự aacuten khocircng phacircn biệt tigravenh trạng cư truacute

Những lợi iacutech đối với người dacircn sau khi nacircng cấp- Bộ mặt khu dacircn cư thay đổi Cống thoaacutet nước tốt khocircng cograven tigravenh trạng ngập uacuteng ETHường hẽm bằng phẳng ngay ngắn an toagraven xe cứu hỏa cứu thương vagraveo đến tận nơi để

xử lyacute kịp thời khi xảy ra sự cố Khu phố được sạch đẹp vệ sinh hạn chế bệnh tật do mocirci trường sống tốt hơn nhiều sacircn

chơi giải triacute cho trẻ em trong khu vực ETHegraven chiếu saacuteng vagraveo ban đecircm thuận lợi cho đi lại vagrave an ninh khu vực Những hộ gia đigravenh thu nhập thấp coacute nhu cầu coacute nhu cầu sẽ được vay vốn sửa chữa nacircng

cấp nhagrave ở hoặc vay vốn để sản xuất kinh doanh - Tigravenh trạng phaacutep lyacute về nhagrave đất Thocircng qua dự aacuten chiacutenh quyền địa phương sẽ tiến hagravenh nhanh việc cấp giấy chứng nhận

quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở cho tất cả caacutec hộ gia đigravenh coacute đủ điều kiện giuacutep họ lagravem ăn sinh sống

Khi coacute giấy tờ nhagrave đầy đủ kết hợp với cơ sở hạ tầng khu vực hoagraven chỉnh sẽ giuacutep cho giaacute trị nhagrave đất của người dacircn trong khu vực dự aacuten gia tăng Việc mua baacuten cầm cố thế chấp đều thuận lợi dễ dagraveng vagrave khocircng khocircng bị eacutep giaacute khi coacute nhu cầu chuyển nhượng

Coacute giấy chứng nhận quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở lagrave một trong những nội dung quan trọng để xem xeacutet việc nhập hộ khẩu cho caacutec thagravenh viecircn trong hộ gia đigravenh chưa coacute hộ khẩu

Coacute giấy chứng nhận quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở sẽ giuacutep cho caacutec hộ gia đigravenh coacute đủ điều kiện tiếp cận với caacutec khoản vay latildei suất phugrave hợp để coacute vốn lagravem ăn hoặc mở rộng sản xuất kinh doanh goacutep phần tăng thecircm thu nhập

Việc học hagravenh của caacutec chaacuteu y tế vagrave caacutec dịch vụ cocircng cộng khaacutec đều thuận lợi ETHồng thời chiacutenh quyền địa phương quản lyacute người dacircn tốt hơn

- Khi mở rộng hẽm coacute một số hộ bị mất hoagraven toagraven nhagrave- đất hoặc khi diện tiacutech nhagrave - đất sau khi giải tỏa nhỏ hơn 15 m2 thigrave phải di dời vagrave được

ETHược bồi thường bằng tiền đối với nhagrave đất bị thu hồi với giaacute thay thế phugrave hợp với giaacute chuyển nhượng thực tế vagrave caacutec khoản hỗ trợ khaacutec Việc di dời sẽ được chiacutenh quyền địa phương thocircng baacuteo chi tiết

Hộ bị di dời coacute thể nhận tiền hoặc đăng kyacute một căn hộ chung cư hoặc một nền nhagrave coacute hạ tầng

dự kiến đến năm 2020 dacircn số thagravenh phố khoảng 10 triệu người (trong đoacute khống chế khoảng 6 triệu dacircn nội thị) vagrave với hơn 2 triệu khaacutech vatildeng lai

Quy hoạch kiến truacutec cảnh quan đocirc thị

Cải tạo caacutec khu nội thagravenh cũ phải bảo đảm giữ gigraven tocircn tạo caacutec di sản văn hoacutea lịch sử caacutec cocircng trigravenh kiến truacutec coacute giaacute trị cải tạo vagrave nacircng cấp cơ sở hạ tầng di chuyển nhagrave ở trecircn vagrave ven kecircnh rạch

17

tăng thecircm diện tiacutech cacircy xanh caacutec cocircng trigravenh phục vụ cocircng cộng di dời ra ngoại thagravenh những cơ sở cocircng nghiệp tiểu thủ cocircng nghiệp gacircy ocirc nhiễm di dời chợ vagrave kho tagraveng khocircng cograven phugrave hợp từng bước cải thiện mocirci sinh mocirci trường đocirc thị

Caacutec khu mới được xacircy dựng theo hướng hiện đại văn minh bền vững chuacute trọng phaacutet triển hệ thống cacircy xanh cocircng viecircn mặt nước tổ chức caacutec khu đocirc thị mới theo hướng coacute cơ sở hạ tầng hiện đại đồng bộ tăng tỷ lệ trung bigravenh tầng cao triệt để khai thaacutec khocircng gian ngầm vagrave trecircn khocircng mật độ xacircy dựng thấo ưu tiecircn đất cho khocircng gian thocircng thoaacuteng xacircy dựng caacutec khu sản xuất caacutec trung tacircm thương mại dịch vụ đagraveo tạo vagrave nghiecircn cứu khoa học caacutec khu nghỉ ngơi giải triacute đaacutep ứng nhu cầu vật chất vagrave tinh thần ngagravey cagraveng cao của nhacircn dacircn

Quy hoạch caacutec khu chức năng

Khu dacircn cư Được phacircn bố tại khu vực nội thagravenh hiện hữu nội thagravenh phaacutet triển vagrave ngoại thagravenh

Về nội thagravenh hiện hữu (12 quận cũ) coacute diện tiacutech 14134 ha dacircn số giữ mức từ 36 - 4 triệu người chỉ tiecircu bigravenh quacircn đất đocirc thị từ 35 - 40 m2người Nội thagravenh hiện hựu cần chỉnh trang cải thiện điều kiện ở sinh hoạt vagrave lagravem việc của cư dacircn giảm mật độ xacircy dựng nacircng tầng cao trung bigravenh hiện nay từ 14 tầng lecircn 24 tầng nacircng cấp cơ sở hạ tầng đocirc thị xử lyacute tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường trả lại khocircng gian xanh sạch tocircn tạo vagrave giữ gigraven di sản lịch sử - văn hoacutea cocircng trigravenh kiến truacutec coacute giaacute trị (hiện đatilde xaacutec định 108 cơ sở cần phải bảo tồn)

Về nội thagravenh phaacutet triển mới (gồm caacutec quận mới) coacute diện tiacutech 30000 ha với số dacircn 22 - 24 triệu người chỉ tiecircu đất đocirc thị 110 m2người (gấp 25 lần nội thagravenh cũ) Vugraveng đocirc thị nagravey cơ sở hạ tầng được xacircy dựng theo hướng hiện đại đồng bộ dagravenh nhiều đất cho cơ sở nghiecircn cứu khoa học giaacuteo dục nghỉ ngơi giải triacute mặt nước cocircng viecircn cacircy xanh khu nhagrave ở cơ sở sản xuất khocircng ocirc nhiễm

Về ngoại thagravenh dacircn số từ 3 - 4 triệu người trong đoacute dacircn số nocircng thocircn lagrave 07 triệu người

Nhigraven chung nhu cầu đất đocirc thị đến năm 2005 lagrave 26000 ha vagrave đến năm 2020 dự kiến tăng lecircn khoảng 90000 haBố triacute cocircng nghiệp Xacircy dựng nhiều khu cocircng nghiệp trecircn quỹ đất 6000 ha thu huacutet 20 lực lượng lao động ưu tiecircn cocircng nghiệp coacute hagravem lượng cocircng nghệ cao iacutet ocirc nhiễm mocirci trường (caacutec khu cocircng nghiệp hiện coacute gần 2000 ha)

Hệ thống trung tacircm dịch vụ của thagravenh phố được tổ chức theo hướng đa trung tacircm bao gồm trung tacircm hagravenh chiacutenh thương mại ngacircn hagraveng văn hoacutea bố triacute tại quận 1 quận 3 quận 5 quận 10 quận Bigravenh Thạnh vagrave mở rộng về Thủ Thiecircm (quận 2) với diện tiacutech khoảng 1700 ha Bố triacute caacutec trung tacircm khu vực tại caacutec cửa ngotilde thagravenh phố như khu A Nam Sagravei Gograven quận 9 quận 12 huyện Bigravenh Chaacutenh

Caacutec trung tacircm chuyecircn ngagravenh Gồm caacutec trung tacircm đagraveo tạo nghiecircn cứu khoa học y tế văn hoacutea thể dục - thể thaohiện coacute được nacircng cấp mở rộng vagrave xacircy dựng mới phugrave hợp với quy hoạch của thagravenh phố trong đoacute coacute khu Đại học Quốc gia (Thủ Đức) 800 ha khu thể dục - thể thao Rạch Chiếc 400 ha khu lịch sử - văn hoacutea - du lịch 400 ha

18

Hệ thống cocircng viecircn cacircy xanh Khai thaacutec cảnh quan socircng Sagravei Gograven socircng Đồng Nai vagrave caacutec socircng rạch lớn khaacutec Bảo tồn caacutec cocircng viecircn hiện hữu (235 ha) cải tạo kecircnh rạch tăng chỉ tiecircu cacircy xanh vugraveng nội thagravenh (2m2người) nội thagravenh mới vagrave đocirc thị ngoại thagravenh (17m2người) Tạo caacutec hồ chứa nước lớn khai thaacutec kecircnh rạch tự nhiecircn higravenh thagravenh caacutec vagravenh đai hagravenh lang xanh bảo tồn rừng tai Cần Giờ Củ Chi Bigravenh Chaacutenh

Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật

Về giao thocircng

Chỉ tiecircu đất giao thocircng bigravenh quacircn 20 - 25m2người khoảng 25 quỹ đất đocirc thị (hiện nay lagrave 12) để ngoagravei hệ thống đường bộ sẽ xacircy dựng hệ thống xe buyacutet xe điện baacutenh sắt (ngầm trecircn cao) đảm bảo vận chuyển hagravenh khaacutech cocircng cộng đạt 50 năm 2020 (hiện nay chưa đến 5)

Đối với đường bộ phải hoagraven chỉnh caacutec tuyến vagravenh đai trục giao thocircng hướng ngoại kết hợp với caacutec cocircng trigravenh đầu mối caacutec nuacutet giao thocircng vagrave bến xe liecircn tỉnh ở caacutec vugraveng ven đocirc gồm đường vagravenh đai ngoagravei (xa lộ vagravenh đai) trục đường cao tốc dự kiến xacircy dựng từ Thủ Thiecircm nối sang quốc lộ 51 (Đồng Nai Bagrave Rịa - Vũng Tagraveu) xa lộ Hagrave Nội quốc lộ 1A cũ vagrave quốc lộ 1A mới đi Biecircn Hogravea vagrave caacutec tỉnh miền Tacircy quốc lộ 13 quốc lộ 22 đi Bigravenh Dương vagrave Tacircy Ninh tỉnh lộ 12 15 16 gắn kết nội - ngoại ocirc thagravenh phố vagrave caacutec tỉnh xung quanh tỉnh lộ 10 15 đi Đức Hogravea Cần Giuộc - Long An đường Vĩnh Phước đi Cần Giờ gắn với caacutec đường vagravenh đai đường trục ngoagravei thagravenh phố

Mở rộng nacircng cấp caacutec trục đường giao thocircng chiacutenh hiện coacute đồng thời xacircy dựng caacutec nuacutet giao thocircng quan trọng vagrave hệ thống tiacuten hiệu nối mạng từ caacutec nuacutet về trung tacircm điều khiển giao thocircng của thagravenh phố bố triacute đều khắp hệ thống caacutec batildei đậu xe caacutec điểm đầu điểm cuối vagrave điểm dừng của mạng lưới xe buyacutet đảm bảo cự li trung bigravenh từ caacutec khu chức năng đến caacutec điểm đỗ trecircn caacutec tuyến vận tải cocircng cộng khoảng từ 500 - 600 m

Xacircy dựng hoagraven chỉnh vagrave hiện đại hệ thống đường tại caacutec khu phaacutet triển mới kết hợp đồng bộ với caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kỹ thuật khaacutec cải tạo nacircng cấp mở rộng cầu Sagravei Gograven cầu Đồng Nai cầu Bigravenh Lợi cầu Bigravenh Triệu cầu Bigravenh Phước cầu Phuacute Cường (nối Củ Chi với Thủ Dầu Một) vagrave một số cầu khaacutec xacircy dựng một số cầu qua socircng Sagravei Gograven như tại Phuacute Mỹ nối đường Bigravenh Thuận qua Caacutet Laacutei (quận 2) để kheacutep kiacuten với vagravenh đai ngoagravei (xa lộ vagravenh đai) tại Thủ Thiecircm xacircy cầu vagrave đường hầm nối quận 1 với Thủ Thiecircm tại An Phuacute (quận 2) nối qua Thanh Đa (Bigravenh Thạnh) tại Thanh Đa nối qua Thủ Đức xacircy cầu Bigravenh Lợi mới để kheacutep kin vagravenh đai trong cầu An Phuacute Đocircng nối quận 12 với quận Thủ Đức Xacircy dựng caacutec cầu qua socircng Đồng Nai như tại quận 9 nối đường cao tốc sang Long Thagravenh vagrave đường vagravenh đai ngoagravei nối sang Nhơn Trạch Trecircn socircng Soagravei Rạp tại Long Thới (Nhagrave Begrave) nối đường cao tốc phiacutea Nam đi Cần Thơ qua socircng Lograveng Tagraveu đi Nhơn Trạch (Đồng Nai) vagrave một số cầu trecircn những socircng rạch khaacutec

Đối với đường sắt xacircy dựng hệ thống đường sắt gắn với mạng lưới đường sắt quốc gia đi caacutec hướng Lộc Ninh miền Tacircy miền Trung vagrave tỉnh Bagrave Rịa - Vũng Tagraveu Xacircy dựng ga tagraveu chiacutenh ở An Bigravenh (Bigravenh Dương) một số ga hagravenh khaacutech trung tacircm ở Bigravenh Triệu (Thủ Đức) ở Tacircn Kiecircn (Bigravenh Chaacutenh) vagrave Thủ Thiecircm (quận 2)Ga Hogravea Hưng sẽ chuyển thagravenh ga đường sắt nội đocirc Xacircy dựng hệ thống giao thocircng đường sắt nội đocirc theo giải phaacutep đi ngầm trecircn cao hoặc trecircn mặt đất nhưng phải đảm bảo mỹ thuật an toagraven vagrave phugrave hợp với khả năng tagravei chiacutenh an ninh vagrave quốc phograveng

19

Đối với đường thủy hạn chế việc mở rộng phaacutet triển cảng trong nội thagravenh cũ như cảng Sagravei Gograven Bến Ngheacute Tacircn Thuận Ba Son xacircy dựng caacutec cảng Hiệp Phước vagrave Cần Giờ để đaacutep ứng nhu cầu vận tải đường thủy caacutec cụm cảng coacute thể tiếp nhận 60 - 70 triệu tấn hagraveng hoacuteanăm Từng bước cải tạo caacutec cảng nội thagravenh phục vụ du lịch trecircn socircng

Tăng cường khai thaacutec tuyến đường thủy caacutec socircng Soagravei Rạp Cacircy Khocirc Cần Giuộc xacircy dựng caacutec cảng socircng ở Phuacute Định Cacircy Khocirc Tacircn Tuacutec Cần Giuộc với cocircng suất trecircn một triệu tấn hagraveng hoacuteanăm duy trigrave một số cảng socircng nhỏ ở socircng Đồng Nai Nhagrave Begravetrong giai đoạn năm 2005-2010 từng bước di chuyển cảng Bigravenh Đocircng vagrave hệ thống bến batildei dọc cảng về cảng mới cải tạo vagrave phục hồi caacutec tuyến kecircnh vagravenh đai vừa kết hợp vận tải vừa giải quyết thoaacutet nước mưa xacircy dựng cảng phục vụ quốc phograveng ở phiacutea Nam thagravenh phố

Đối với hagraveng khocircng nacircng cấp hoagraven thiện sacircn bay Tacircn Sơn Nhất để coacute thể đoacuten 12 triệu hagravenh khaacutech mỗi năm vagrave xacircy dựng sacircn bay Long Thagravenh - Đồng Nai coacute tải trọng 20 - 30 triệu tấn hagravenh khaacutechnăm

Về kỹ thuật mocirci trường đất đai

Cải tạo xacircy dựng hệ thống thoaacutet nước mưa trong đoacute tại khu vực nội thagravenh cũ vận sử dụng hệ thống cống thoaacutet nước mưa - nước bẩn tại khu xacircy dựng mới sử dụng hệ thống kiacuten thoaacutet nước mưa nước bẩn riecircng kết hợp sử dụng hệ thống thoaacutet nước hở gồm caacutec socircng kecircnh rạch hồ chứa

Cải tạo xacircy dựng hệ thống hồ điều hogravea kết hợp với việc tạo cảnh quan vagrave cacircn bằng cục bộ nền xacircy dựng đocirc thị vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

Xacircy dựng caacutec đường ven socircng rạch tại caacutec khu nội thagravenh kết hợp xacircy kegrave vagrave trồng cacircy xanh

Về cấp nước

Nhu cầu cấp nước đến năm 2010 lagrave 2800000 m3ngagravey đecircm vagrave đến năm 2020 lagrave 3635000 m2ngagravey đecircmChỉ tiecircu cấp nước sinh hoạt đến năm 2010 khoảng 150- 180 liacutetngườingagravey với 90 - 95 số dacircn đocirc thị được cấp nước sạch vagrave đến năm 2020 lagrave 180 - 200 liacutetngườingagravey với 95-100 số dacircn đocirc thị được cấp nước sạch

Khai thaacutec hợp lyacute caacutec nguồn nước mặt socircng Sagravei Gograven socircng Đồng Nai vagrave kecircnh Đocircng Củ Chi kết hợp khai thaacutec nước dưới mặt đất tại khu vực Hoacutec Mocircn vagrave vugraveng Bigravenh Hưng (Bigravenh Chaacutenh) ở mức độ hạn chế

Quy hoạch cải tạo hệ thống cũ vagrave xacircy dựng hệ thống mới nhằm hoagraven chỉnh mạng lưới đường ống phacircn phối nước tại khu vực nội thagravenh cũ nội thagravenh phaacutet triển

Về cấp điện

Nguồn cung cấp điện cho thagravenh phố được cacircn đối trong mạng lưới điện quốc gia

20

Cải tạo vagrave xacircy dựng caacutec tuyến 500 kV 220 kV 22 kV vagrave caacutec trạm biến aacutep hiện đại đảm bảo an togravean trong sử dụng vagrave mĩ quan thagravenh phố

Cải tạo nacircng cấp trạm 500 kV Phuacute Lacircm xacircy dựng thecircm caacutec trạm 500 kV ở Nhagrave Begrave Caacutet Laacutei (quận 2) vagrave Bigravenh Chiểu (quận Thủ Đức)

Về thoaacutet nước bẩn vagrave vệ sinh đocirc thị

Cải thiện từng bước vấn đề ocirc nhiểm trecircn caacutec kecircnh rạch bằng caacutec giải phaacutep xử lyacute cục bộ chất thải cải tạo vagrave nacircng cao cocircng lực thoaacutet nước caacutec kecircnh rạch để tự lagravem sạch

Tăng cường giải phaacutep xử lyacute cục bộ nước thải cả hai khu vực nội thagravenh cũ vagrave nội thagravenh mới Tại khu vực nội thagravenh cũ xacircy dựng tuyến cống bao để taacutech đại bộ phận nước thải đến nơi xử lyacute

Xacircy dựng caacutec nhagrave maacutey xử lyacute nước thải tập trung lớn caacute hướng Nhagrave Begrave Vĩnh Lộc Cacircầ Giuộc Caacutet Laacutei vagrave những điểm thiacutech hợp khaacutec

Cải tạo vagrave xacircy dựng batildei chocircn raacutec Đocircng Thạnh Gỏ Caacutet vagrave khu xử lyacute nước Đa Phước Vĩnh Lộc đảm bảo đến năm 2020 100 raacutec thải của thagravenh phố được thu gom vagrave xử lyacute bằng cocircng nghệ hiện đại

Nguồn Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh 30 năm xacircy dựng vagrave phaacutet triển Phan Xuacircn Biecircn - Trần Nhu NXB Giaacuteo dục 2005

II7 Vấn đề tham vấn cộng đồng trong nacircng cấp đocirc thị4 Khaacutei niệmTham vấn cộng đồng lagrave việc một cộng đồng được tham khảo về yacute kiến thaacutei độ vagrave những mối

quan tacircm của họ về một kế hoạch phaacutet triển nagraveo đoacute trong tiến trigravenh lập kế hoạch Đacircy lagrave cơ hội cho mọi người coacute thể bagravey tỏ yacute kiến của họ bằng caacutech nagravey họ coacute thể ảnh hưởng đến caacutec việc ra quyết định Hiện nay đatilde coacute quy chế buộc phải coacute sự tham gia yacute kiến người dacircn trong tiến trigravenh lập kế hoạch vagrave ra quyết định

5 Những việc cần tham gia yacute kiến cộng đồngo Tham gia đoacuteng goacutep yacute kiến cocircng sức kiến thức đất đai vagrave tiền ( tự nguyện hiến đất mở

rộng)o Tham gia ra quyết định như khu vực dacircn cư của migravenh coacute necircn tham gia vagraveo dự aacuten hay

khocircngo Dự aacuten nacircng cấp hay khocircng necircn mở rộng hẻm tới mức nagraveo mặt hẻm trải nhựa hay traacutem

becirc tocircng chọn nguồn nguyecircn vật liệuhellip Tham gia giaacutem saacutet quaacute trigravenh thực hiện dự aacuten3Caacutec bước tham vấn cộng đồngTham vấn cộng đồng - một tiến trigravenh gồm 6 bước- 1048713 Bước 1 Xaacutec định caacutec mục tiecircu của cocircng- Để lagravem gigrave Nhằm tigravem hiểu thaacutei độ hay hagravenh động của chiacutenh quyền địa phương vagrave cộng

đồng thocircng qua những phản hồi về bản phaacutec thảo kế hoạch hay tạo cơ hội cho cộng đồng lựa chọn một dự aacuten phaacutet triển nagraveo đoacute dẫn đến sự đồng thuận vagrave cugraveng thực hiện

- 1048713 Bước 2 Chọn lựa phương phaacutep lấy yacute kiến cộng đồng

21

- Xem xeacutet một loạt caacutec phương phaacutep vagrave chọn lựa phương phaacutep nagraveo thiacutech hợp nhất với mục tiecircu vagrave tiếp cận đuacuteng đối tượng

- 1048713 Bước 3 Xaacutec định caacutec nhoacutem dacircn sẽ bị ảnh hưởng bởi hoạt động cụ thể của dự aacuten- Xaacutec định ranh đầu tư đến đacircu đồng thời xaacutec định nhoacutem dacircn cư nagraveo sẽ tham gia vagraveo tiến

trigravenh tư vấn Đoacute lagrave ở địa bagraven nagraveo đặc điểm của những người tham gia như nocircng dacircn phụ nữ tuổi taacutec vv

- 1048713 Bước 4 Chuẩn bị kế hoạch chi tiết- Bao gồm việc xaacutec định- - Caacutec mục tiecircu đatilde được xaacutec định lagrave gigrave- - Sử dụng phương phaacutep thiacutech hợp nagraveo- - Caacutec nhoacutem cộng đồng nagraveo bị ảnh hưởng- - Xacircy dựng nội dung sơ bộ để lấy yacute kiến cộng đồng (biểu mẫu phiếu khảo saacutet)- - Tổ chức như thế nagraveo (thời gian địa điểm người điều hagravenhhellip)- 1048713 Bước 5 Thực hiện phương phaacutep lấy yacute kiến- Bước nagravey được thực hiện căn cứ trecircn kế hoạch chi tiết đatilde vạch ra- Họp cộng đồng cử người coacute uy tiacuten vagrave được tập huấn nắm rotilde nội dung kế hoạch đứng ra

hướng dẫn coacute người gợi yacute vagrave necircu vấn đề ghi cheacutep biecircn bản thocircng qua vagrave biểu quyết- Lấy yacute kiến bằng phiếu Tư vấnchiacutenh quyền địa phươngChủ đầu tư đứng ra chuẩn bị nội

dung hướng dẫn cho Đại diện cộng đồng phaacutet phiếu vagrave thu hồi- 1048713 Bước 6 Đưa yacute kiến phản hồi của cộng đồng vagraveo tiến trigravenh ra quyết định- Phacircn tiacutech caacutec thocircng tin nhận được vagrave cacircn nhắc giaacute trị của chuacuteng xem thocircng tin nagraveo cần

đưa vagraveo bản phaacutec thảo đề aacutenbull Caacutec becircn liecircn quan- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan lagrave tất cả những người những tổ chức coacute traacutech nhiệm vagrave lợi

iacutech liecircn quan đến hoạt động một vấn đề cụ thể- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan cograven bao gồm những nhagrave ra quyết định cũng như những

người bị ảnh hưởng bởi một quyết định- Cộng đồng lagrave một trong số caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan chịu taacutec động bởi caacutec quyết định

lập kế hoạch phaacutet triểnIII Caacutec bước thực hiện nacircng cấp đocirc thị31 Bước 1 Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp vagrave lập kế hoạch nacircng cấp cộng đồng (CUP sơ bộ)311 Khảo saacutet thực địa (thời gian thực hiện 3 thaacuteng)312 Khảo saacutet địa chất địa higravenh (25 thaacuteng)313 Lập phương aacuten quy hoạch sơ bộ (3 thaacuteng)314 Tham vấn cộng đồng thống nhất phương aacuten quy hoạch315 Thoả thuận quy hoạch giao thocircng caacutec tuyến hẻm với caacutec quận (1 thaacuteng)316 Lập CUPs sơ bộKhảo saacutet kinh tế - xatilde hội (2 thaacuteng)32 Bước 2 Lập thiết kế cơ sở CUPs hoagraven chỉnh RAP vagrave ĐTM321 Lập thiết kế cơ sở (3 thaacuteng)s(ii) Khai toaacuten chi phiacute đầu tư(iii) Trigravenh duyệt thiết kế cơ sở(iv) Thoả thuận đấu nối hạ tầng kỹ thuật vagrave phograveng chaacutey chữa chaacutey (PCCC) (3 thaacuteng)322 Lập CUPs hoagraven chỉnh (5 thaacuteng)- Tư vấn tổ chức họp CĐ lấy yacute kiến caacutec caacute nhacircn tổ chức coacute liecircn quan về phương aacuten thiết kế

đoacuteng goacutep kinh phiacute thực hiện dự aacuten phương aacuten di dời taacutei định cưhellip

22

- Điều tra kinh tế xatilde hội vagrave đưa ra caacutec toacutem tắt về qui mocirc khu vực nacircng cấp tigravenh higravenh kinh tế xatilde hội khu vực nacircng cấp

323 Lập RAP (6 thaacuteng)- Điều tra caacutec hộ bị ảnh hưởng + Điều tra về số hộ bị ảnh hưởng diện tiacutech nhagrave đất bị ảnh hưởng sau đoacute sẽ chiết tiacutenh cụ thể

diện tiacutech bị ảnh hưởng của từng căn nhagrave để đưa vagraveo bảng khảo saacutet (phục vụ lập RAP) của từng hộ gia đigravenh với bản vẽ tỉ lệ 1200 rất chi tiết

- Khảo saacutet kinh tế - xatilde hội (Bảng hỏi xin xem phụ lục 4)+ Khảo saacutet tổng thể hiện trạng toagraven khu về quy mocirc hộ gia đigravenh tigravenh trạng cư truacute việc lagravem vagrave

thu nhập tigravenh trạng nhagrave ở- Đaacutenh giaacute mức bồi thường- Đaacutenh giaacute về mức bồi thường nhagrave đất- Đề xuất caacutec khu TĐC324 Lập ĐTM (6 thaacuteng)325 Lập CEMP- Mocirc tả điều kiện mocirci trường vagrave xaacutec định caacutec vấn đề về mocirci trường magrave cộng đồng đang gặp

phải vagrave được xếp hạng theo tiến trigravenh tham gia nhiều phiacutea- Đaacutenh giaacute caacutec phương aacuten thay thế nhằm giải quyết caacutec vấn đề trecircn vagrave tigravem giải phaacutep thiacutech hợp- Xaacutec định caacutec nhu cầu về cơ sở hạ tầng (tuyến cống chiacutenh hệ thống thu gom raacutec cấp thagravenh phố

hellip) để hỗ trợ hiệu quả cho cấp cộng đồng- Đề nghị caacutec biện phaacutep giảm thiểu taacutec động cần được thực hiện ở cấp cộng đồng vagrave caacutec điều

chỉnh cho cơ sở hạ tầng vagrave dịch vụ cơ bản cấp thagravenh phố nhằm hỗ trợ cho caacutec biện phaacutep giảm thiểu nagravey Caacutec biện phaacutep giảm thiểucaacutec hiệu chỉnh nagravey cần được phản aacutenh vagrave hạch toaacuten đủ vagraveo thiết kế kỹ thuật vagrave baacuteo caacuteo đầu tư

- Xaacutec định caacutec cơ cấu thể chế tại cấp cộng đồng nhằm xacircy dựng vận hagravenh vagrave bảo dưỡng tiểu dự aacuten bao gồm caacutec hagravenh động giảm thiểu taacutec động bất lợi

- Xacircy dựng chương trigravenh quan trắc coacute sự tham gia của cộng đồngTham vấn vagrave phổ biến thocircng tin326 Chuẩn bị EMP-Caacutec biện phaacutep giảm thiểu-Tăng cường thể chế vagrave đagraveo tạo-Quan trắc mocirci trường33 Bước 3 Lập thiết kế chi tiết vagrave hồ sơ mời thầu331 Lập thiết kế chi tiết (3 thaacuteng)332 Hồ sơ mời thầu xacircy lắp- Phaacutet hagravenh hồ sơ yecircu cầu- Chuẩn bị hồ sơ đề xuất- Đaacutenh giaacute hồ sơ đề xuất- Trigravenh duyệt thẩm định vagrave phecirc duyệt kết quả chỉ định thầu- Thương thảo hoagraven thiện vagrave kyacute kết hợp đồng34 Bước 4 Bồi thường vagrave giải phoacuteng mặt bằng (12 thaacuteng)341 Tuyecircn truyền vận động dacircn hiến đất(i) Lập hồ sơ thực hiện bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư(ii) Thagravenh lập Hội đồng bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư của dự aacuten (HĐBTGPMB)(iii) Bagraven giao ranh mốc(iv) Lập phương aacuten PATT

23

(v) Họp dacircn cocircng bố phương aacuten tổng thể(vi) Quyết định thu hồi đất(vii) Giải quyết khiếu nại đối với quyết định thu hồi đất(viii) Đo vẽ thu thập thocircng tin phaacutep lyacute nhagrave đất(ix) Aacutep giaacute bồi thường(x) Bagraven giao mặt bằng thi cocircng xacircy lắp35 Bước 5 Thi cocircng xacircy lắp351 Đấu thầu thi cocircng (quy trigravenh thời gian tuyển chọn nhagrave thầu)352 Chia địa bagraven theo phường để thi cocircng36 Bước 6 Tổ chức thi cocircng(ii) Tư vấn thiết kế(iii) Tư vấn giaacutem saacutet(iv) Chiacutenh quyền địa phương(v) Giaacutem saacutet cộng đồng(vi) Nhagrave thầu thi cocircng37 Bước 7 Nghiệm thu quyết toaacuten vagrave bagraven giao cocircng trigravenh371 Nghiệm thu bagraven giao cocircng trigravenh- Nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng phải tự tổ chức nghiệm thu caacutec cocircng việc xacircy dựng đặc biệt caacutec

cocircng việc bộ phận bị che khuất Bộ phận cocircng trigravenh caacutec hạng mục cocircng trigravenh vagrave cocircng trigravenh trước khi yecircu cầu chủ đầu tư nghiệm thu Đối với những cocircng việc xacircy dựng đatilde được nghiệm thu nhưng chưa thi cocircng ngay thigrave trước khi thi cocircng xacircy dựng phải nghiệm thu lại Đối với cocircng việc giai đoạn thi cocircng xacircy dựng sau khi nghiệm thu được chuyển nhagrave thầu khaacutec thực hiện tiếp thigrave phải được nhagrave thầu đoacute xaacutec nhận nghiệm thu

- Chủ đầu tư coacute traacutech nhiệm tổ chức nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng kịp thời sau khi coacute phiếu yecircu cầu nghiệm thu của nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng Nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng được phacircn thagravenh

+ Nghiệm thu từng cocircng việc xacircy dựng trong quaacute trigravenh thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu bộ phận cocircng trigravenh xacircy dựng giai đoạn thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu hoagraven thagravenh hạng mục cocircng trigravenh cocircng trigravenh xacircy dựng để đưa vagraveo sử dụng- Caacutec hạng mục cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh vagrave cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh chỉ được

pheacutep đưa vagraveo sử dụng sau khi được chủ đầu tư nghiệm thu372 Quyết toaacuten- Chủ đầu tư lập hồ sơ quyết toaacuten baacuteo caacuteo chủ quản đầu tư sau khi cocircng trigravenh hoagraven thagravenh- Hồ sơ quyết toaacuten gồm 37Sổ tay hướng dẫn thực thi+ Tờ trigravenh xin phecirc duyệt hồ sơ quyết toaacuten+ Caacutec hồ sơ thanh toaacuten từng giai đoạn+ Bản tổng hợp giaacute trị quyết toaacuten cocircng trigravenh+ Caacutec văn bản liecircn quan38 Bước 8 Duy tu vagrave bảo dưỡng cocircng trigravenhĐối với chi phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec đường hẻm hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng họng

nước cứu hỏa thigrave Ngacircn saacutech sẽ cấp phaacutet hoagraven toagraven vagrave giao cho một số cơ quan đơn vị chức năng thực hiện như sau

- Phograveng Quản lyacute đocirc thị quậnhuyện sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute caacutec đường hẻm- Cocircng ty Thoaacutet nước sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute hệ thống thoaacutet nước- Cocircng ty Chiếu saacuteng cocircng cộng sẽ quản lyacute hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng ở caacutec con hẻm

24

- Đơn vị Phograveng chaacutey chữa chaacutey sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec họng cứu hoả

- Vận hagravenh vagrave bảo dưỡng hệ thống cấp nước sẽ được caacutec Cocircng ty Cấp nước đảm nhiệm Phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng được ghi trong hoaacute đơn tiền nước

III Những vấn đề phaacutet sinh trong nacircng cấp đocirc thịIV1 Quy hoạch đocirc thị chưa phugrave hợp với yecircu cầu bảo vệ mocirci

trường - Quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute tương đối nhanh đatilde coacute những ảnh hưởng đaacuteng kể đến mocirci

trường vagrave tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn đến sự cacircn bằng sinh thaacutei+ Tagravei nguyecircn đất bị khai thaacutec triệt để để xacircy dựng đocirc thị lagravem giảm diện tiacutech cacircy xanh

vagrave mặt nước gacircy ra uacuteng ngập+ Đất nocircng nghiệp bị chiếm dụng ảnh hưởng đến vấn đề an toagraven lương thực quốc gia

vagrave đời sống nhacircn dacircn+ Nguồn tagravei nguyecircn nước bị suy + Lượng chất thải gia tăng nhanh choacuteng trong đoacute chất thải nguy hại ngagravey cagraveng nhiều+Bugraveng nổ giao thocircng cơ giới gacircy ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute vagrave tiếng ồn nghiecircm

trọng+ Aacutep lực đaacuteng kể về nhagrave ở vagrave vệ sinh mocirci trường higravenh thagravenh caacutec khu nhagrave ổ chuột

vagrave khu nghegraveo đocirc thị- Những nguyecircn nhacircn chiacutenh của tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường tại caacutec đocirc thị+ Caacutec vấn đề mocirci trường chưa được đề cập đầy đủ vagrave quan tacircm đuacuteng mức trong quy

hoạch xacircy dựng đocirc thị+ Vấn đề cơ sở hạ tầng kỹ thuật đocirc thị hệ thống thoaacutet nước thu gom vagrave xử lyacute raacutec

xử lyacute nước thải giảm ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn chưa được chuacute yacute đuacuteng mức + Cocircng taacutec triển khai thực hiện cho đến nay vẫn cograven chậm chưa hiệu quả vagrave chưa

chứng tỏ được tầm quan trọng của việc bảo vệ mocirci trường trong quy hoạch xacircy dựng đocirc thị

+ Chưa coacute caacutec biện phaacutep hữu hiệu trong chỉ đạo vagrave quản lyacute quy hoạch xacircy dựng Tigravenh trạng xacircy dựng lộn xộn tại caacutec đocirc thị lớn lagrave một vấn đề bức xuacutec đogravei hỏi

những biện phaacutep quản lyacute cấp baacutech vagrave hiệu quả nếu khocircng caacutei giaacute phải trả cho việc giải quyết hậu quả mocirci trường sẽ lagrave vocirc cugraveng lớn Cocircng taacutec quản lyacute quy hoạch xacircy dựng lagrave bước tiếp theo vagrave cụ thể hoaacute của cocircng taacutec lập quy hoạch xacircy dựng đocirc thị một yếu tố then chốt trong việc xacircy dựng caacutec đocirc thị bền vững vagrave hoagrave hợp với mocirci trường

IV2 Gia tăng dacircn số đocirc thị vagrave vấn đề di dacircnDacircn số tăng chậm hoặc cacircn đối với sự phaacutet triển sẽ goacutep phần quan trọng vagraveo thuacutec đẩy

nền kinh tế phaacutet triển cho pheacutep tăng tiacutech luỹ cả vốn vật chất kỹ thuật vagrave nguồn nhacircn lực tạo điều kiện phaacutet triển việc lagravem vagrave đem lại một mocirci trường sống trong sạch hơn Nhưng trong quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị vấn đề dacircn số lại đang đi ngược lại với điều kiện noacutei trecircn Dacircn số ngagravey một tăng vagrave sự di dacircn lagravem mất ổn định giữa caacutec đocirc thị Do nhu cầu việc lagravem vagrave điều kiện sống magrave người lao động tự tigravem cho migravenh nơi truacute chacircn mới tại

25

caacutec đocirc thị phaacutet triển họ bị hấp dẫn bởi một số thagravenh phố vagrave khu cocircng nghiệp lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh Hải Phograveng Đagrave Nẵng Hạ Longtừ đoacute tạo necircn sự bất cacircn đối về lao động giữa caacutec đocirc thị với nhau

Từ đoacute dẫn tới nhiều vấn đề phải giải quyết như nhagrave ở dịch vụ thocircng tin giaacuteo dục chăm soacutec y tế cơ sở hạ tầng việc lagravem ocirc nhiễm mocirci trường Trong điều kiện nền kinh tế chưa phaacutet triển như hiện nay ở nước ta vấn đề việc lagravem ở caacutec vugraveng đocirc thị nổi lecircn khaacute gay gắt Hiện tượng thất nghiệp thu nhập thấp tất yếu sẽ lagravem nảy sinh caacutec hiện tượng xatilde hội tiecircu cực khaacutec Vấn đề dacircn số đocirc thị ở nước ta hiện nay vagrave trong những năm tới sẽ vẫn cograven lagrave một thực trạng nan giải nếu như quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị khocircng được thực hiện coacute hiệu quả

IV3 Xoacutem liều xoacutem bụi - ung nhọt của đocirc thị được nacircng cấp hiện đại- Tuy Đảng vagrave Chiacutenh phủ đatilde coacute rất nhiều biện phaacutep để giải quyết vấn đề nhagrave ở

nhưng tigravenh higravenh nhagrave ở đocirc thị vẫn đang rất căng thẳng trecircn tất cả caacutec mặt phaacutet triển mới cải tạo mua baacuten chuyển dịch vagrave quản lyacute Nếu khocircng coacute những giải phaacutep hiệu quả thigrave sự taacutec động của nhagrave ở sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến phaacutet triển kinh tế - xatilde hội noacutei chung vagrave đến sự phaacutet triển đocirc thị Vấn đề nagravey được đề cập đến bởi caacutec chiacutenh saacutech mang tiacutenh quốc gia do đoacute nếu khocircng coacute hướng đi đuacuteng đắn thigrave sẽ để lại những hậu quả rất lớn vagrave lacircu dagravei muốn khắc phục phải rất khoacute khăn vagrave tốn keacutem

- Diện tiacutech nhagrave ở bigravenh quacircn đầu người tại caacutec đocirc thị nước ta cograven quaacute thấp (54m2người) Chất lượng nhagrave ở khocircng bảo đảm caacutec điều kiện về hạ tầng mocirci trường đều keacutem cỏi Nhagrave ổ chuột cograven chiếm tỷ trọng đaacuteng kể tại caacutec đocirc thị Cung cầu mất cacircn đối nghiecircm trọng cộng với những taacutec động của chiacutenh saacutech khocircng hợp lyacute lagravem cho giaacute nhagrave ở quaacute cao so với thu nhập của nhacircn dacircn đocirc thị Ngoagravei ra việc xacircy dựng nhagrave ở tự phaacutet lagravem cho cocircng taacutec quy hoạch gặp nhiều rắc rối

- Quaacute trigravenh chạy đua nacircng cấp đocirc thi đatilde tạo necircn những sự đối lập khaacutec biệt trong cuộc sống của những người dacircn sinh sống trograven cugraveng một đocirc thị hoặc caacutec đocirc thị khaacutec nhau Becircn cạnh những khu nhagrave cao tầng lại khocircng thiếu những khu nhagrave ổ chuột xoacutem liều xoacutem bụi Vagrave chiacutenh điều nagravey cũng lagravem cho vấn đề mocirci trường ở đacircy trở necircn ocirc nhiễm trầm trọng hơn

- Hagrave Nội đatilde từng coacute ba khu nhagrave ở khocircng chiacutenh thức lớn higravenh thagravenh từ những năm 90 của thế kỷ XX lagrave khu chứa trọ Phuacutec Xaacute khu batildei raacutec Thagravenh Cocircng vagrave khu xoacutem liều Thanh Nhagraven với số lượng dacircn ở mỗi khu khoảng 400 người Ngoagravei ra Hagrave Nội cograven coacute hơn 20 xoacutem liều xoacutem bụi nhỏ với mỗi xoacutem từ 5 - 10 hộ dacircn nằm rải raacutec trong caacutec quận huyện khaacutec trecircn caacutec khu đất cocircng hoặc ven socircng hồ

Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đatilde từng coacute 67000 căn nhagrave ổ chuột vagrave trong đoacute coacute 24000 hộ sống ven kecircnh rạch

Tại thagravenh phố Huế coacute 770 hộ với 4483 nhacircn khẩu sống trecircn Thượng Thagravenh vagrave Eo Bagraveu trong khu Thagravenh cổ với diện tiacutech xacircy dựng traacutei pheacutep lagrave 31500m2

IV4 Ảnh hưởng đến đời sống tinh thần nhacircn dacircn- Mở rộng đất đai vagrave quy hoạch lại khu vực lagrave sự cần thiết trong quaacute trigravenh nacircng

cấp đocirc thị Nhưng một vấn đề đặt ra lagrave một số vugraveng trong đoacute lagrave chugravea chiền vagrave nghĩa địa

26

do đoacute việc giải toả gặp rất nhiều khoacute khăn Đoacute lagrave một phần trong cuộc sống tacircm linh vagrave tinh thần của người dacircn Trong quaacute trigravenh quy hoạch đất sẽ khocircng traacutenh khỏi những tổn thương tới người dacircn

- Mặt khaacutec hầu hết caacutec khu nghĩa trang nghĩa địa chưa coacute hệ thống thoaacutet nước đảm bảo vệ sinh việc thoaacutet nước hoagraven toagraven dựa vagraveo độ dốc địa higravenh tự nhiecircn thoaacutet trực tiếp ra caacutec ao hồ ruộng trũng xung quanh Chưa coacute hệ thống mương bao để thu gom nước thải thấm từ xaacutec chết phacircn hủy ra Kết quả khảo saacutet chất lượng nước mặt vagrave nước ngầm trong khu vực nghĩa trang vagrave dacircn cư xung quanh tại một số đocirc thị cho thấy độ pH thường thiecircn về axiacutet hagravem lượng coliform vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 20 - 4000 lần hagravem lượng BOD vagrave COD vượt từ 2 đến hơn 15 lần hagravem lượng NO3 gấp 2 - 100 lần Do đoacute với những vugraveng đocirc thị quy hoạch gần đoacute đogravei hỏi caacutec nhagrave chức traacutech đưa ra những phương aacuten phugrave hợp

IV5 Laacute phổi của đocirc thị bị tagraven phaacute- Tại caacutec vugraveng đocirc thị hoacutea nhanh bộ khung bảo vệ mocirci trường lagrave những vagravenh đai

xanh khocircng được quy hoạch vagrave bảo vệ Chỉ tiecircu đất để trồng cacircy xanh trong caacutec đocirc thị quaacute thấp trung bigravenh mới đạt 05m2người Tại hai thagravenh phố lớn lagrave Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh con số nagravey cũng khocircng quaacute 2m2người chỉ bằng 110 chỉ tiecircu cacircy xanh của caacutec thagravenh phố tiecircn tiến trecircn thế giới Một số di sản văn hoacutea lịch sử vagrave một số di tiacutech vugraveng cacircy xanh bảo vệ mocirci trường đang bị vi phạm tagraven phaacute nặng

- Hệ thống khocircng gian xanh - laacute phổi của đocirc thị - hầu như chưa được chuacute yacute vagrave caacutec cơ quan quản lyacute chưa hoạch định chiacutenh saacutech đối với vấn đề nagravey Quan niệm về vấn đề cacircy xanh bảo vệ mocirci trường chỉ đơn thuần lagrave trồng cacircy trecircn đường phố để che nắng Chọn cacircy trồng hết sức tugravey tiện khocircng coacute yacute tưởng đặc trưng gacircy necircn tigravenh trạng caacutec đocirc thị ngoagravei Bắc như thagravenh phố Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Việt Trigrave Hải Phograveng coacute một số loại cacircy giống nhau như xagrave cừ phượng sữa tử vi tagraveu Caacutec đocirc thị loại III kể từ Quảng Nam trở vagraveo cũng vậy viết dầu nước trứng caacute khocircng tạo được neacutet đặc trưng cacircy xanh gacircy ấn tượng của mỗi đocirc thị

- Cocircng viecircn để vui chơi giải triacute hầu như rất iacutet Diện tiacutech caacutec cocircng viecircn chức năng cũng rất hạn hẹp (05 - 4ha) vagrave chỉ lagrave nơi nghỉ ngơi thư giatilden ngắm cảnh như caacutec vườn hoa ở Huế Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Hưng Yecircn

IV6 Giao thocircng đocirc thị vagrave mocirci trường - Nacircng cacircp đocirc thị đogravei hỏi sự nacircng cấp toagraven diện về mọi mặt một trong số những

yếu tố đoacute lagrave nacircng cấp về giao thocircng Khi đocirc thị phaacutet triển kegravem theo đoacute lagrave sự gia tăng về phương tiện giao thocircng Thực tế diện tiacutech đất giao thocircng đocirc thị khocircng đủ mạng lưới đường giao thocircng phacircn bố khocircng đồng đều thocircng số kỹ thuật tuyến đường rất thấp hagravenh lang đường luocircn bị lấn chiếm Theo số liệu thống kecirc tại caacutec đocirc thị lớn caacutec chỉ tiecircu về hạ tầng giao thocircng cũng rất thấp chỉ đaacutep ứng được khoảng 35 - 40 so với nhu cầu cần thiết như tại Hagrave Nội diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 78 mật độ đường đạt 389kmkm2 tại thagravenh phố Hồ Chiacute Minh diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 75 mật độ đường đạt 388kmkm2 Caacutec chỉ tiecircu giao thocircng tại caacutec đocirc thị loại thấp hơn cũng nhỏ hơn nhiều so với yecircu cầu cần thiết Diện tiacutech caacutec điểm đỗ xe đạt 25 song chưa coacute quy

27

hoạch cụ thể Mật độ đường chiacutenh đạt 40 mật độ của đường liecircn khu vực phacircn khu vực thấp nhất chỉ đạt 20 - 30 so với yecircu cầu

Khocircng đaacutep ứng được yecircu cầu về giao thocircng đatilde để lại những hậu quả- Tai nạn giao thocircng Tigravenh higravenh tai nạn giao thocircng ở nước ta đặc biệt trong khu

vực đocirc thị hết sức nghiecircm trọng thuộc vagraveo nhoacutem cao nhất thế giới Tuy chỉ số về số vụ tai nạn giao thocircng10000 phương tiện khocircng cao hơn nhiều so với caacutec nước khaacutec trong khu vực song chỉ số người chếttổng số người bị thương lagrave đặc biệt cao magrave nguyecircn nhacircn chiacutenh lagrave do phương tiện chủ đạo trong giao thocircng đocirc thị lagrave xe hai baacutenh

- Ugraven tắc giao thocircng Ugraven tắc giao thocircng trong caacutec đocirc thị đang vagrave ngagravey cagraveng trở necircn bức xuacutec đặc biệt tại caacutec đocirc thị vừa vagrave lớn Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đang phải gaacutenh chịu những hậu quả nặng nề do ugraven tắc giao thocircng gacircy ra

- Ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn gia tăng ocirc nhiễm bụi khiacute thải vagrave tiếng ồn do caacutec hoạt động giao thocircng gacircy ra Ugraven tắc giao thocircng phố hoacutea quốc lộ tỉnh lộ hoạt động xacircy dựng hạ tầng vagrave khu dacircn cư goacutep phần lagravem gia tăng mức độ ocirc nhiễm Ocirc nhiễm tiếng ồn giao thocircng vagrave caacutec ảnh hưởng tới sức khỏe người dacircn đocirc thị lớn hơn nhiều so với caacutec đocirc thị khaacutec trecircn thế giới Theo kết quả nghiecircn cứu giaacute trị mức ồn tăng từ 2 - 5dBA do cấu truacutec nhagrave ống liền kề baacutem dọc theo caacutec tuyến đường Sự bố triacute khocircng hợp lyacute caacutec khu chức năng trong đocirc thị lagravem nghiecircm trọng thecircm ocirc nhiễm tiếng ồn nhất lagrave đối với trường học bệnh viện cocircng sở vagrave khu dacircn cư Giaacute trị tiếng ồn vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 1 - 15dBA

IV7 Vấn đề chất thải rắn- Lagraven soacuteng nacircng cấp đocirc thị thiếu quy hoạch vagrave khocircng được kiểm soaacutet khiến Việt

Nam phải đối mặt với caacutec thaacutech thức lớn cơ sở hạ tầng quaacute yếu keacutem năng lực quản lyacute của chiacutenh quyền cograven hạn chế nhận thức của cộng đồng cũng cograven thấp đặc biệt lượng chất thải rắn tăng nhanh Nếu trung bigravenh một người một ngagravey thải ra 1kg raacutec thigrave ở TpHCM lượng raacutec thải ra mỗi ngagravey gần 7000 tấn Hagrave Nội lagrave trecircn 3500 tấn Caacutec đocirc thị khaacutec tiacutenh bigravenh quacircn 07kg raacutecngười vagrave số lượng raacutec thải thải ra ở caacutec đocirc thị ngagravey cagraveng coacute xu hướng nhiều hơn Chất thải rắn ngagravey cagraveng gia tăng magrave vấn đề xử lyacute vẫn chưa tigravem được hướng đi tốt Hiện nay phần lớn raacutec thải được xử lyacute bằng caacutech chocircn lấp nhưng nhiều nơi chocircn lấp khocircng hợp vệ sinh

- Theo số liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc gia cho thấy coacute tới 1125 chiếm 44 sử dụng batildei chocircn lấp đơn sơ khocircng đảm bảo vệ sinh Việc giảm thiểu raacutec thải luocircn lagrave yecircu cầu đầu tiecircn vagrave quan trọng nhất đối với phaacutet triển đocirc thị

- Nguy cơ gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt vagrave nước ngầm gia tăngNguồn bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn

Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

VIPhương phaacutep quản liacute mocirci trường trong nacircng cấp đocirc thịVI1 Trong quaacute trigravenh xacircy dựng mở rộng đocirc thị

28

- Cải tiến hệ thống bơm thoaacutet nước xacircy dựng hệ thống bơm thoaacutet nước cho caacutec khu vực nằm tương đối thấp Bảo tồn những khu đất cho nhu cầu cải tiến hệ thống kecircnh rạch trong tương lai Cải thiện hệ thống kiểm soaacutet thủy lực hiện coacute

- Giảm thiểu phaacutet thải chất ocirc nhiễm hạn chế những hoạt động thường xuyecircn coacute phaacutet sinh chất ocirc nhiễm sử dụng nhiecircn liệu hay năng lượng sạch (gasđiện)

- Cải thiện hệ thống quản lyacute điều hagravenh giao thocircng đocirc thị để traacutenh ugraven tắc giao thocircng Kiểm soaacutet tốt hơn caacutec luồng giao thocircng đảm bảo giao thocircng thocircng suốt khocircng tắc nghẽn Phaacutet triển mạng lưới thocircng tin liecircn lạc giữa caacutec caacute nhacircn caacutec tổ chứchellip hạn chế nhu cầu đi lại của cộng đồng sẽ goacutep phần giảm nguồn ocirc nhiễm gacircy ra từ caacutec phương tiện giao thocircng

- Bố triacute tập trung caacutec cơ sở sản xuất vagraveo khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển ra ngoại thagravenh quy hoạch từng nhoacutem ngagravenh sản xuất cụ thể đối với từng khu cocircng nghiệp nhất định Aacutep dụng cocircng cụ thu phiacute mocirci trường vagrave cấp giấy pheacutep xả thải đối với từng loại chất ocirc nhiễm cho từng đơn vị sản xuất coacute kiểm tra định kỳ

- Hạn chế tigravenh trạng đổ chất thải rắn bừa batildei xuống lograveng đường vỉa hegrave ao hồ cống ratildenh vagrave những nơi cocircng cộng Xử lyacute chất thải rắn bằng caacutec giải phaacutep cocircng nghệ thiacutech hợp cho mỗi loại đocirc thị Nacircng cao chất lượng vagrave tiacutenh cơ động của thiết bị thu gom vận chuyển xử lyacute chất thải rắn kể cả chế tạo caacutec phương tiện chuyecircn dugraveng thiacutech hợp cho mỗi vugraveng

- Kiecircn quyết xử lyacute caacutec vi phạm luật mocirci trường Coacute chế độ khen thưởng hay xử phạt hagravenh chiacutenh hợp lyacute Thường xuyecircn tuyecircn truyền trecircn caacutec phương tiện truyền thocircng đại chuacuteng nhằm nacircng cao nhận thức của người dacircn thagravenh thị trong việc chấp hagravenh vagrave thực hiện luật bảo vệ mocirci trường noacutei chung vagrave caacutec qui tắc vệ sinh đocirc thị noacutei riecircng

VI2 Trong quaacute trigravenh cải tạo hạ tầng kĩ thuật đocirc thị- Quản lyacute chặt chẽ quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute - cocircng nghiệp hoaacute để bảo vệ vagravenh đai

xanh Xacircy dựng cảnh quan đocirc thị xanh sạch đẹp đảm bảo khocircng gian xanh đocirc thị bao gồm hệ thống caacutec mảng xanh đocirc thị vagravenh đai xanh đocirc thị vagrave mặt nước xanh sạch đẹp của cảnh quan đocirc thị

- Xacircy dựng nacircng cấp hệ thống cấp thoaacutet nước cho đocirc thị một caacutech hợp lyacute đảm bảo phục vụ tốt nhu cầu của người dacircn

- Xacircy dựng caacutec batildei chocircn lấp chất thải hợp lyacute vệ sinh vagrave an toagraven Tăng cường cocircng taacutec queacutet dọn vệ sinh đường phố phun nước tưới cacircy vagrave tưới đường Đảm bảo caacutec chất thải trong mọi hoạt động tại đocirc thị được taacutei sử dụng quản lyacute xử lyacute thiacutech hợp đảm bảo tiecircu chuẩn MT cho pheacutep

- Tăng cường vagrave đẩy mạnh caacutec hoạt động quản lyacute vagrave bảo vệ MT đocirc thị Xacircy dựng hệ thống trao đổi thocircng tin MT vagrave hệ thống quan trắc giaacutem saacutet hiện trạng MT

- Yecircu cầu tất cả caacutec chủ dự aacuten đầu tư mới hoặc cải tạo mở rộng cơ sở sản xuất đều phải lập Baacuteo caacuteo đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường của dự aacuten Định kỳ kiểm tra giaacutem saacutet việc thực hiện caacutec biện phaacutep đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kiểm tra cơ sở sản suất coacute bảo đảm tiecircu chuẩn mocirci trường hay khocircng

- Caacutec phương tiện giao thocircng cơ khiacute lagrave nguồn thải ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute Đocirc thị cagraveng lớn cagraveng phaacutet triển thigrave giao thocircng cơ giới sẽ phaacutet triển vagrave nguồn thải chất ocirc

29

nhiễm khocircng khiacute do phương tiện giao thocircng cơ giới cagraveng lớn Ưu tiecircn phaacutet triển giao thocircng cocircng cộng vagrave hạn chế phaacutet triển phương tiện caacute nhacircn

- Cải thiện kecircnh rạch nạo veacutet đagraveo đất bảo vệ sườn dốc thi cocircng vagrave vận hagravenh đường bảo dưỡng cống hộp vagrave cầu đường bộ của caacutec tuyến kecircnh trong thagravenh phố

VI3 Trong cocircng taacutec cải thiện nguồn nước đocirc thị- Thiết lập cơ sở dữ liệu về mạng lưới cấp vagrave thoaacutet nước trong đocirc thị nacircng cấp hỗ

trợ cho quaacute trigravenh ra quyết định của latildenh đạo caacutec địa phương trong khu vực- Điều chỉnh hợp lyacute caacutec hoạt động sản xuất nocircng nghiệp trong việc sử dụng phacircn

boacuten vagrave thuốc bảo vệ thực vật- Thu gom vagrave xử lyacute nước thải sinh hoạt tại caacutec thagravenh phố thị trấn vagrave caacutec cụm

dacircn cư tập trung xung quanh lưu vực socircng- Kiểm soaacutet vagrave xử lyacute triệt để caacutec loại chất thải rắn traacutenh tigravenh trạng vứt bừa batildei

xuống ao hồ kecircnh rạch socircng suối gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt- Xacircy dựng vagrave aacutep dụng phiacute xử lyacute nước thải- Nacircng cao nhận thức cộng đồng về việc tiết kiệm vagrave bảo vệ nguồn nước- Xaacutec định giới hạn khai thaacutec nguồn nước ngầm- Xaacutec định vugraveng bổ cập tự nhiecircn chiacutenh của tầng nước ngầm- Duy trigrave vagrave mở rộng chương trigravenh giaacutem saacutet chất lượng vagrave trữ lượng nước ngầm

Tăng cường kiểm soaacutet đối với caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễm nước ngầm- Xacircy dựng caacutec trạm xử lyacute nước thải sinh hoạt tập trung cho từng khu vực dacircn cư

trước khi thải ra hệ thống thoaacutet nước cocircng cộng- Thực hiện thu phiacute xử lyacute nước thải để tạo nguồn thu cho ngacircn saacutech thu hồi dần

vốn đầu tư vagraveo hệ thống xử lyacute- Xacircy dựng hệ thống thu gom taacutech riecircng nước mưa vagrave nước thải sinh hoạt đối với

caacutec khu dacircn cư mới hạn chế khối lượng nước thải cần xử lyacute xử lyacute vagrave tận dụng nước mưa vagraveo những mục điacutech phugrave hợp để hạn chế khai thaacutec nước ngầm vagrave nước mặt Quản lyacute nước thải đocirc thị

- Thu phiacute khai thaacutec nước ngầm vagrave xacircy dựng cơ cấu quản lyacute nước ngầm để gia tăng kiểm soaacutet việc khai thaacutec

- Mở rộng mạng lưới cung cấp nước Phaacutet triển một số cụm cấp nước quy mocirc nhỏ

- Tiến hagravenh việc kiểm soaacutet vagrave giaacutem saacutet việc khai thaacutec nước ngầm bằng caacutech đo lường trữ lượng khai thaacutec tại caacutec giếng nước

- Caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp đoacuteng trecircn địa bagraven thagravenh phố đều phải tuacircn thủ luật vagrave caacutec quy định về bảo vệ mocirci trường trong xử lyacute nước thải đảm bảo đạt tiecircu chuẩn xả thải ra nguồn tiếp nhận

- Nếu CSSX khocircng coacute khả năng đầu tư xacircy dựng hệ thống xử lyacute nước thải cho phugrave hợp thigrave phải di dời ra caacutec khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển đổi ngagravenh nghề sản xuất

- Cơ quan quản lyacute Nhagrave nước về bảo vệ mocirci trường phải thường xuyecircn kiểm tra định kỳ nước thải của caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp ocirc nhiễm coacute biện phaacutep xử lyacute thiacutech đaacuteng đối với caacutec cơ sở vi phạm

30

- Tăng cường năng lực hoagraven thiện tổ chức vagrave phaacutep luật về quản lyacute hệ thống thoaacutet nước đocirc thị

VIĐịnh hướng nacircng cấp đocirc thịĐocirc thị lagrave đầu maacutey của sự tăng trưởng kinh tế vugraveng tiecircu thụ tagravei nguyecircn sinh ra raacutec

thải nguồn gốc của caacutec vấn đề về mocirci trường Đocirc thị cần phải coacute những quy trigravenh để goacutep phần tạo ra mocirci trường lagravenh mạnh vagrave tăng trưởng kinh tế Mocirci trường lagravenh mạnh liecircn quan đến caacutec vấn đề cung cấp nước an toagraven điều kiện vệ sinh quản lyacute chất thải rắn Tăng trưởng kinh tế liecircn quan đến thiếu kiểm soaacutet caacutec chất thải từ caacutec nhagrave maacutey tắc nghẽn tại nạn xử lyacute chưa thỏa đaacuteng caacutec chất thải độc hại vigrave vậy cần phải coacute những định hướng vagrave phương phaacutep mới trong tương lai

VI1 Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Phaacutet huy giaacute trị caacutec bagravei học kinh nghiệm đuacutec kết từ thực tiễn xacircy dựng phaacutet triển đocirc thị ở nước ta cũng như nhiều nước tiecircn tiến trecircn thế giới định hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050 được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009 vagrave Chương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020 (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009) đatilde đề ra caacutec định hướng giải phaacutep tổng thể toagraven diện phaacutet triển hệ thống đocirc thị quốc gia xaacutec định caacutec giai đoạn phaacutet triển mục tiecircu cụ thể vagrave lộ trigravenh thực hiện cho từng giai đoạn Theo đoacute để quaacute trigravenh phaacutet triển của caacutec đocirc thị trong cả nước đaacutep ứng caacutec yecircu cầu phaacutet triển bền vững chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp cần đặc biệt lưu yacute một số vấn đề sau Thứ nhất khocircng ngừng đẩy mạnh vai trograve cocircng taacutec lập quy hoạch vagrave nacircng cao chất lượng quy hoạch Cocircng taacutec quy hoạch phải được ưu tiecircn đầu tư đi trước để định hướng vagrave bảo đảm tiacutenh đồng bộ trong quaacute trigravenh xacircy dựng phaacutet triển cũng như cải tạo chỉnh trang đocirc thị ETHồng thời với việc aacutep dụng caacutec tiến bộ trong phaacutet triển đocirc thị quy hoạch khocircng những phải đaacutep ứng yecircu cầu cao về tạo dựng chất lượng khocircng gian đocirc thị magrave cograven phải đaacutep ứng tốt yecircu cầu về dự baacuteo gắn saacutet với thực tiễn vagrave xu hướng phaacutet triển của xatilde hội thật sự trở thagravenh nền tảng cho việc tạo dựng nguồn lực phaacutet triển cho đocirc thị Thứ hai tạo dựng nguồn lực phaacutet triển đocirc thị từ chiacutenh nội lực của đocirc thị Cugraveng với caacutec nguồn hỗ trợ phaacutet triển magrave đocirc thị coacute được cần đặc biệt chuacute trọng việc đổi mới cơ chế chiacutenh saacutech phaacutet triển đocirc thị trong caacutec lĩnh vực quản lyacute nhagrave nước quản lyacute quy hoạch quản lyacute nhagrave đất quản lyacute đầu tư xacircy dựng quản lyacute khai thaacutec sử dụng cocircng trigravenh đocirc thị Thocircng qua caacutec giải phaacutep về quy hoạch đocirc thị kết hợp với caacutec chiacutenh saacutech phugrave hợp để huy

31

động sự tham gia của caacutec thagravenh phần kinh tế trong xatilde hội thực hiện chủ trương xatilde hội hoacutea đầu tư cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời goacutep phần nacircng cao hiệu quả đầu tư đẩy nhanh tiến trigravenh nacircng cấp chất lượng đocirc thị hoacutea Thứ ba cần đẩy mạnh hơn nữa việc đổi mới tư duy trong quản lyacute nhagrave nước về đocirc thị đi đocirci với việc nacircng cao phẩm chất năng lực vagrave trigravenh độ caacuten bộ quản lyacute đocirc thị caacutec cấp Tăng cường phacircn cấp quản lyacute đocirc thị nacircng cao quyền hạn traacutech nhiệm của chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp tổ chức bộ maacutey tinh giản gọn nhẹ nacircng cao tiacutenh hiệu quả hiệu lực quản lyacute đồng thời chuacute trọng hơn nữa cocircng taacutec đagraveo tạo vagrave bồi dưỡng caacuten bộ bằng nhiều higravenh thức phugrave hợp với thực tế trigravenh độ kinh nghiệm vagrave kiến thức Thứ tư cần chuacute trọng phaacutet huy vai trograve vagrave traacutech nhiệm lagravem chủ của cộng đồng của người dacircn đocirc thị Việc xacircy dựng vagrave duy trigrave chất lượng đocirc thị phụ thuộc một phần quan trọng trong yacute thức của người dacircn thực hiện nếp sống văn minh đocirc thị Do đoacute cần coacute giải phaacutep tiacutech cực để cộng đồng nhận thức rotilde vai trograve vagrave traacutech nhiệm tham gia xacircy dựng vagrave quản lyacute đocirc thị được cụ thể hoacutea ngay từ trong cuộc sống hằng ngagravey của mỗi caacute nhacircn mỗi cộng đồng của đocirc thị

VI2 Chiến lược phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt Định hướng Quy hoạch tổng thể phaacutet triển đocirc thị

đến năm 2020 trong Quyết định số 101998QĐ-TTg ngagravey 23-1-1998 trong đoacute xaacutec định phương hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển caacutec đocirc thị trecircn địa bagraven cả nước vagrave caacutec vugraveng đặc trưng

Mức tăng trưởng dacircn số dự baacuteo Năm 2010 dacircn số đocirc thị lagrave 304 triệu người chiếm 33 dacircn số cả nước Năm 2020 dacircn số đocirc thị lagrave 46 triệu người chiếm 45 dacircn số cả nướcNhu cầu sử dụng đất đocirc thị Năm 2020 diện tiacutech đất đocirc thị lagrave 460000ha chiếm 14 diện tiacutech đất tự nhiecircn

cả nước bigravenh quacircn 100m2ngườiTổ chức khocircng gian hệ thống đocirc thị Mạng lưới đocirc thị cả nước được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển trecircn cơ sở caacutec đocirc thị

trung tacircm gồm caacutec thagravenh phố trung tacircm cấp quốc gia cấp vugraveng cấp tỉnh Caacutec đocirc thị trung tacircm caacutec cấp được phacircn bố hợp lyacute trecircn 10 vugraveng đocirc thị hoaacute đặc trưng của cả nước

Caacutec đocirc thị trung tacircm lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh phải được tổ chức thagravenh caacutec chugravem đocirc thị coacute vagravenh đai xanh bảo vệ để hạn chế tối đa sự tập trung dacircn số cơ sở kinh tế vagrave phaacute vỡ cacircn bằng sinh thaacutei traacutenh sự higravenh thagravenh caacutec siecircu đocirc thị

Quy hoạch sử dụng đất đocirc thị đảm bảo caacutec khu chức năng vagrave cơ sở hạ tầng coacute quan hệ gắn boacute

Higravenh thagravenh bộ mặt kiến truacutec hiện đại nhưng vẫn kế thừa bảo vệ tocircn tạo vagrave giữ gigraven caacutec di sản lịch sử văn hoaacute phaacutet triển nền kiến truacutec đậm đagrave bản sắc dacircn tộc

Phaacutet triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật Ưu tiecircn phaacutet triển hiện đại hoaacute cơ sở hạ tầng caacutec đocirc thị vagrave caacutec vugraveng kinh tế

trọng điểm tạo tiền đề phaacutet triển caacutec đocirc thị vagrave đocirc thị hoaacute nocircng thocircn Cải tạo vagrave xacircy dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật trong caacutec đocirc thị theo yecircu cầu vagrave mức

độ phaacutet triển của từng đocirc thị

32

Bảo vệ mocirci trường cảnh quan thiecircn nhiecircn giữ gigraven cacircn bằng sinh thaacutei đocirc thị - Xacircy dựng vagrave duy trigrave bộ khung bảo vệ thiecircn nhiecircn trecircn địa bagraven cả nước- Khai thaacutec vagrave sử dụng hợp lyacute caacutec tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn vagraveo mục điacutech cải tạo đocirc

thị- Coacute biện phaacutep xử lyacute taacutei sử dụng caacutec chất thải sinh hoạt vagrave sản xuất bằng caacutec

cocircng nghệ thiacutech hợp

VI3 Những nguyecircn tắc trong định hướng nacircng cấp đocirc thị1 Về quan điểm vagrave mục tiecircu phaacutet triển đocirc thị Phaacutet triển đocirc thị phải phugrave hợp với

phacircn bố vagrave trigravenh độ phaacutet triển lực lượng sản xuất tập trung xacircy dựng cơ sở kinh tế - kỹ thuật vững chắc lagravem động lực cho sự phaacutet triển bền vững vagrave định higravenh rotilde cocircng taacutec phacircn loại đocirc thị theo trigravenh độ của tiến trigravenh phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững

2 Xaacutec định rotilde vai trograve caacutec đocirc thị trong hệ thống đocirc thị toagraven quốc cũng như xaacutec định vai trograve caacutec đocirc thị trong caacutec vugraveng latildenh thổ lagrave caacutec đocirc thị cấp vugraveng cấp quốc gia hay quốc tế

3 Quy hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị phải được xacircy dung phugrave hợp với chương trigravenh đầu tư phaacutet triển đocirc thị của Chiacutenh phủ Dựa trecircn caacutec chiến lược phaacutet triển liecircn ngagravenh xaacutec định rotilde yecircu cầu phaacutet triển KT- XH nhu cầu sử dụng đất đai nhu cầu tocircn vinh giaacute trị văn hoacutea lịch sử vagrave bảo vệ tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn của từng địa phương Trong đoacute phải hết sức chuacute yacute gắn kết chặt chẽ giữa tổ chức kỹ thuật liecircn vugraveng với hạ tầng kỹ thuật từng docirc thị vagrave caacutec điểm dacircn cư xung quanh

4 Khai thaacutec tiềm năng coacute giới hạn đảm bảo cacircn đối giữa khai thaacutec tagravei nguyecircn mocirci trường tagravei nguyecircn đất đai nhacircn lực phaacutet triển kinh tế vagrave phacircn bố dacircn cư trong caacutec khu đocirc thị vagrave nocircng thocircn trong caacutec vugraveng miền vagrave trecircn phạm vi toagraven quốc

5 Qui hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững toagraven quốc phải duy trigrave phaacutet huy khocircng gian văn hoacutea của caacutec cộng đồng dacircn cư đocirc thị xacircy dựng caacutec chương trigravenh hagravenh động cụ thể đối với cocircng taacutec bảo tồn cải tạo vagrave xacircy dựng dựa trecircn tiềm năng văn hoacutea xatilde hội vagrave tự nhiecircn

6 Để bảo vệ mocirci trường đất nước vagrave khocircng khiacute cho đocirc thị cần aacutep dụng kĩ thuật tiecircn tiến trong xacircy dựng caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kĩ thuật trong xử liacute phacircn loại taacutei chế chất thải rắn vagrave trong xacircy dựng caacutec dự aacuten cocircng nghiệp tập trung ở qui mocirc địa phương vugraveng vagrave toagraven quốc trecircn cơ sở cơ hội cho việc nacircng cao chất lượng mocirci trường sống cho dacircn cư Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật đocirc thị toagraven quốc phải đảm bảo hiện đại an toagraven tiết kiệm vagrave phugrave hợp với tiecircu chiacute bền vững của vugraveng quốc gia vagrave quốc tế caacutec khu cocircng nghiệp tập trung nhưng phải bảo đảm nghiecircm ngặt caacutec yecircu cầu xử liacute ocirc nhiễm đổi mới cocircng nghệ aacutep dụng nguyecircn liệu sạch nguyecircn liệu sinh thaacutei vagrave phải đảm bảo caacutec tiecircu chuản ISO về mocirci trường

7 Cải tạo vagrave lagravem mới đồng bộ caacutec khu ở hiện coacute trong đocirc thị Triệt để thực hiện bảo tồn caacutec khu đocirc thị cổ vagrave cũ cugraveng luacutec đaacutep ứng đuacuteng vagrave đủ nhu cầu diện tiacutech ở vagrave mocirci trường sống tốt cho mọi người trong caacutec khu dacircn cư cần tổ chức liecircn kết hợp mạng lưới dịch vụ ngoagravei nhagrave ở đaacutep ứng caacutec nhu cầu sống của dacircn cư theo định kỳ ngắn vagrave dagravei hạn coacute thể hoạch định xoacutea bỏ caacutec khu nhagrave ổ chuột caacutec khu ở phi chiacutenh qui caacutec xoacutem dacircn vạn

33

đograve vagrave caacutec khu bần cư đocirc thị Tiếp tục hoagraven thiện chiến lược phaacutet triển nhagrave ở theo hướng bền vững ở đocirc thị nocircng thocircn vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

8 Phacircn bổ kết nối vagrave hoagraven thiện caacutec trung tacircm cocircng cộng caacutec khu nghỉ ngơi vui chơi giải triacute vagrave hệ thống cacircy xanh mặt nước trong đocirc thị Trong đoacute đặc biệt quan tacircm phaacutet triển hệ thống cacircy xanh đocirc thị bảo lưu hệ thống kecircnh rạch để tạo khocircng gian mở khocircng gian trống caacutec khocircng gian nghỉ ngơi giải triacutetạo cảnh quan chung vagrave điều hogravea mocirci trường khocircng khiacute cho đocirc thị Higravenh thagravenh caacutec hagravenh lang cacircy xanh caacutech ly giữa caacutec khu kho tagraveng bến batildei vagrave caacutec khu dacircn cư đocirc thị Tập trung nacircng cấp cải tạo caacutec khu cacircy xanh bảo vệ mặt nước caacutec khu di tiacutech lịch sử vagrave caacutec khu vực ven song vagrave ven biển đảm bảo đủ để khắc phục tigravenh trạng ocirc nhiễm khocircng khiacute ocirc nhiễm nguocircn nước vagrave goacutep phần điều hogravea khiacute hậu nhiệt đới Phấn đấu chỉ tiecircu cacircy xanhđầu người đạt 12-15 m2 với đocirc thị đặc biệt 10-12 m2 với đocirc thị loại I vagrave loại II 9-11m2 với đocirc thị loại loại III vagrave loại IV vagrave 8-10m2 với đocirc thị loại V

9 Chiacutenh quyền địa phươngcộng đồng cần coacute sự tham gia trực tiếpcocircng bằng vagrave coacute caacutei nhigraven dagravei hạn với caacutec nhu cầu phaacutet triển đocirc thị hiện tại vagrave của caacutec thế hệ tiếp sau

10 Xacircy dựng hợp liacute cơ chế tagravei chiacutenh đocirc thị cho phugrave hợp với caacutec kế hoạch phaacutet triển KT-XH Trong đoacute hỗ trợ tagravei chiacutenh thỏa đaacuteng cho việc xử liacute vagrave bảo vệ mocirci trường ở đocirc thị Nghiecircn cứu tăng nguồn thu cho cocircng taacutec Qui hoạch xacircy dựng đocirc thị dagravenh phần ngacircn saacutech đuacuteng vagrave đủ cho đầu tư Phaacutet triển đocirc thị theo qui hoạch kế hoạchngắn vagrave dagravei hạn đatilde được phecirc duyệt tăng khả năng xatilde hội hoacutea thu huacutet nguồn lực của nhacircn dacircn vagrave khai thaacutec tối ưu caacutec nguồn tagravei chiacutenh khai thaacutec của caacutec tổ chức tư nhacircn trong vagrave ngoagravei nước để Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Thagravenh phố HCM phaacutet triển đocirc Phaacutet triển bền vững cho thị ngang tầm khu vưc vagrave thế giới caacutec đocirc thị ở Việt NamTriacutech ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm

2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

KẾT LUẬN

34

Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thị lagrave một xu hướng chung tất yếu vagrave khocircng thể thiếu trong sự phaacutet triển của một quốc gia Tuy nhiecircn song song becircn cạnh sự phaacutet triển vượt bậc về kinh tế vagrave cơ sở hạ tầng lagrave sự tồn tại của caacutec vấn đề mocirci trường Vấn đề mocirci trường cagraveng trở necircn cấp baacutech đối với những nước đang phaacutet triển Ở nước ta cũng vậy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị quaacute chuacute trọng tới sự phaacutet triển kinh tế đatilde để lại khocircng iacutet hậu quả đối với mocirci trường sống Chuacuteng ta đang từng bước xacircy dựng caacutec đocirc thị hiện đại vagrave giải quyết caacutec vấn đề mocirci trường Để đạt được sự phaacutet triển bền vững đocirc thị cần coacute những chương trigravenh quản lyacute vagrave xacircy dựng toagraven diện về mọi mặt Quaacute trigravenh cần sự phối hợp của caacutec cấp từ trung ương tới địa phương vagrave cần coacute caacutec chiacutenh saacutech kịp thời sacircu rộng vagrave đuacuteng đắn của nhagrave nước

Tagravei liệu tham khảo1 ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế

giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

2 ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ

3 ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

4 Bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

5 ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

6 (Tiecircu chuẩn phacircn cấp đocirc thị- giaacuteo trigravenh quản liacute đocirc thị vagrave khu cocircng nghiệp- Nguyễn Ngọc Anh ndashkhoa Mocirci Trường ĐH Đagrave Lạt)

7 Sổ tay hướng dẫn nacircng cấp đocirc thị coacute sự tham gia của cộng đồng ndashUBND thagravenh phố HCM

35

phương rất noacuteng vội trong việc nacircng cấp đocirc thị để được đầu tư dự aacuten Như đocirc thị Nhơn Trạch chẳng hạn Chiacutenh quyền Đồng Nai tham vọng đến năm 2020 sẽ biến ldquothagravenh phố đồng khocircngrdquo nagravey thagravenh đocirc thị loại 1 nhưng thiếu cơ sở để thu huacutet dacircn cư về đacircy (trecircn 2 triệu người)do đoacute caacutec cấp latildenh đạo chỉ quan tacircm đến nacircng cấp đocirc thị magrave bỏ qua những bước phaacutet triển cần thiết trước mắt

3 Latildenh đạo nhiều địa phương thiacutech nacircng cấp đocirc thị vigrave muốn coacute nhiều dự aacuten đầu tư cho hạ tầng Hay vigrave một lyacute do nghe hơi vocirc lyacute nhưng rất thực đoacute lagrave lagravem quản lyacute latildenh đạo của đocirc thị loại 1 thigrave ldquooairdquo hơn latildenh đạo loại 2 loại 2 ldquooairdquo hơn loại 3 chiacute iacutet lagrave ở mức lương vagrave phụ cấp khaacutec nhau

Vigrave vậy chiacutenh saacutech hỗ trợ của nhagrave nước lagrave một phương phaacutep cần thiết để thuacutec đẩy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị nhưng nếu bị lạm dụng một caacutech thaacutei quaacute vagrave khocircng đuacuteng mục điacutech sẽ lagravem lệch lạc đi mục tiecircu phaacutet triển chung của đất nước Sẽ tạo necircn những macircu thuẫn vagrave cạnh tranh tiềm tagraveng khoacute giải quyết giữa caacutec tỉnh vagrave caacutec địa phương

4 Ngoagravei ra nacircng cấp đocirc thị một caacutech toagraven diện vagrave đuacuteng hướng tạo điều kiện để quốc gia noacutei chung vagrave địa phương noacutei riecircng phaacutet triển kinh tế vagrave đaacutep ứng caacutec phuacutec lợi xatilde hội của nhacircn dacircn

II3 Hiecircn trạng nacircng cấp đocirc thịa Trecircn thế giới- Đocirc thị hoacutea lagrave một tất yếu vagrave qui luật khaacutech quan Năm 1800 mức độ đocirc thị hoacutea trecircn

thế giới đạt 3 năm 1900 lagrave 14 năm 1990 lagrave 50 năm 2000 lagrave 55 vagrave hiện nay khoảng 60 Như vậy mỗi năm ở thế kỷ 20 mức độ đocirc thị hoacutea tăng trung bigravenh 041 gấp 37 lần so với thế kỷ trước

- Trong những năm đầu của thế kỷ 20 đocirc thị hoacutea diễn ra chủ yếu ở Chacircu Acircu vagrave Bắc Mỹ cograven cuối thế kỷ 20 đầu thế kỷ 21 thigrave đang diễn ra mạnh mẽ ở Ấn Độ Trung Quốc Thaacutei Lan Indonesia Việt Nam vvhellip Ở Trung Quốc mức độ đocirc thị hoacutea năm 1998 lagrave 304 với GDP bigravenh quacircn đầu người lagrave 774USD Dự baacuteo năm 2010 tỷ lệ đocirc thị hoacutea lagrave 40 với GDP bigravenh quacircn người năm lagrave 1390 USD vagrave năm 2050 tỷ lệ đocirc thị hoacutea đạt 60 với GDP đầu ngườinăm lagrave 7000USD

- Nacircng cấp đocirc thị đang lagrave cuộc chạy đua mạnh mẽ khocircng chỉ ở riecircng ở caacutec thagravenh phố vagrave địa phương trong một nước magrave cograven lagrave cuộc cạnh tranh của caacutec nước trecircn thế giới Điển higravenh lagrave quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị của 4 nước Nga Phaacutep Singapor Trung Quốc Hagraven Quốc

Tại NgaMột trong những khu đocirc thị cải

tạo của Maacutetx-cơ-va -------Quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị ở Nga

chủ yếu lagrave cải tạo caacutec khu

9

chung cư cũ được xacircy dựng từ khoảng những năm 1950 Ưu điểm vượt trội của khu nagravey lagrave giải quyết nhagrave ở xatilde hội phugrave hợp với đặc thugrave quốc gia

- Đacircy lagrave hệ thống khu ở thocirc sơ caacutech xa trung tacircm đocirc thị thiết kế cảnh quan khocircng gian becircn ngoagravei nhagrave ở nghegraveo nagraven đơn điệu cấu truacutec nhagrave ở căn hộ khocircng hoagraven chỉnh diện tiacutech chật hẹp higravenh thức thiết kế dập khuocircn sơ sagravei vật liệu xacircy dựng nghegraveo nagraven chất lượng thẩm mỹ keacutem chất lượng kỹ thuật xuống cấp trầm trọng do khocircng được bảo dưỡng sửa chữa định kỳ thấm dột tiếng ồn vagrave caacutech nhiệt keacutem

- Xaacutec định rotilde nguyecircn nhacircn của caacutec nhược điểm necircu trecircn Nga đatilde coacute những nghiecircn cứu thử nghiệm cải tạo nacircng cấp khu chung cư cữ hướng tới những mục tiecircu cơ bản đaacutep ứng caacutec biến đổi về quy hoạch vagrave nhu cầu cải tiến cấu truacutec khu ở Cụ thể bao gồm

- Nacircng cấp caacutec khu chung cư cũ caacutec căn hộ vagrave mocirci trường xung quanh cải tạo taacutei cấu truacutec vagrave nacircng cấp đồng bộ caacutec tiện nghi trong caacutec căn hộ

- Xu hướng giải quyết lagrave cải tạo vagrave nacircng cấp cải thiện điều kiện ở bổ sung chức năng mới vagrave kiện toagraven khocircng gian được phaacutet triển phugrave hợp với điều kiện kinh tế-xatilde hội mới khai thaacutec tối đa caacutec giaacute trị tiềm năng đocirc thị về cơ bản lagrave cải tạo tại chỗ

- Nga đatilde thiết lập dự aacuten cải tạo nacircng cấp cụ thể cho quỹ nhagrave ở với việc quy hoạch lại caacutec khu nhagrave ở dựa trecircn higravenh higravenh khảo saacutet thực trạngQuỹ nhagrave ở hiện cograven khả năng khai thaacutec sử dụng được giải quyết bằng caacutech vận hagravenh sử dụng đuacuteng đắn về kỹ thuật tiến hagravenh kiểm tra bảo dưỡng vagrave sửa chữa thường xuyecircn lagrave tiecircu chiacute chung

- Mức độ sửa chữa được xaacutec định+ Sửa chữa nhỏtiểu sửa chữa lagrave mocirc higravenh sửa chữa mang tiacutenh tạm thời khocircng ảnh

hưởng đến cấu truacutec khu nhagrave Cơ quan quản lyacute phải vận dụng nguyecircn tắc tiết kiệm định kỳ nhưng vẫn đảm bảo mức độ an toagraven của ngocirci nhagrave

+ Sửa chữa lớnsửa chữa quan trọng cải thiện KCCC bằng caacutech phục hồi cải tạo hoặc thay thế những thagravenh phần của hệ thống thiết bị tuỳ theo mức độ hư hỏng được chia thagravenh sửa chữa lớn tổng thể vagrave sửa chữa lớn coacute lựa chọn Sửa chữa lớn kết hợp hiện đại hoaacute vagrave hoagraven thiện hệ thống trang thiết bị- Sự phaacutet triển đồng bộ khu nhagrave ở tại Maacutetx-cơ-va phụ thuộc khocircng iacutet vagraveo trigravenh độ tổ chức-quản lyacute khoa học - phương phaacutep luận trigravenh độ học vấn của caacutec becircn tham gia quaacute trigravenh nagravey đảm bảo thực hiện được caacutec mục tiecircu quy hoạch phaacutet triển thagravenh phố

Tại Phaacutep- ldquoKinh đocirc aacutenh saacutengrdquo Paris luocircn hấp dẫn du khaacutech bốn phương bởi những đại lộ

xanh thẳm những tượng đagravei cung điện vagrave cocircng trigravenh kiến truacutec tinh tế thơ mộng Tuy nhiecircn trong số chuacuteng ta iacutet ai biết được rằng giữa thế kỷ XIX Paris vẫn chỉ lagrave một thagravenh phố mang hơi hướng trung cổ với caacutec khu nhagrave ổ chuột hậu quả của hagraveng thế kỷ phaacutet triển tugravey tiện lệch lạc vagrave đầy những bất cập

- Đoacute lagrave kết quả của dự aacuten cải tạo Paris mang tecircn Haussmann dự aacuten taacutei quy hoạch vagrave hiện đại hoacutea Thủ đocirc Paris của Phaacutep thời Napoleon đệ Tam Dự aacuten nagravey bao trugravem lecircn tất cả caacutec khiacutea cạnh về quy hoạch đocirc thị của Paris như kiến truacutec đường phố khocircng gian xanh hệ thống dẫn vagrave thoaacutet nước

Paris hoa lệ ngagravey nay

10

- Haussmann đatilde đưa ra caacutec cocircng cụ luật phaacutep giuacutep xuacutec tiến dự aacuten cải tạo Paris như Quyền trưng dụng đất đai ldquovigrave mục điacutech sử dụng cocircngrdquo theo đoacute chiacutenh quyền được pheacutep trưng dụng caacutec toagrave nhagrave nằm dọc con đường được dự kiến xacircy dựng

Năm 1859 ocircng tiếp tục ban hagravenh luật định về đocirc thị hoacutea cho pheacutep mặt tiền caacutec togravea nhagrave chỉ được cao tối đa 20m trong những con phố rộng 20m magrave Haussmann đang xacircy dựng (trước đoacute chiều cao tối đa lagrave 1755m) Caacutec maacutei nhagrave phải được lagravem nghiecircng một goacutec 45o vagrave mặt tiền của caacutec nhagrave nằm trecircn cugraveng một con phố phải tuacircn thủ cugraveng một kiacutech thước

Tại Trung Quốc- Năm 1949 nước CHND Trung Hoa được thagravenh lập mọi việc quy hoạch vagrave xacircy

dựng đều thụ động theo sự sắp xếp của Nhagrave nước - Năm 1980 Trung Quốc chuyển sang nền kinh tế thị trường cocircng taacutec quy hoạch

vagrave xacircy dựng bước đầu bị xaacuteo trộn vagrave vượt ra khỏi tầm kiểm soaacutet của Nhagrave nước Ngay sau đoacute Trung Quốc lập ngagravenh mới - thiết kế đocirc thị (TKĐT) nhằm quản lyacute coacute hiệu quả cocircng taacutec xacircy dựng

- Năm 1987 Thẩm Quyến đatilde coacute quy hoạch tổng thể chi tiết về tu bổ vagrave TKĐT đến năm 1990 Trung Quốc mới aacutep dụng quy hoạch nagravey trecircn toagraven quốc Thẩm Quyến đatilde xacircy dựng một khung kết cấu của thagravenh phố bao gồm hệ thống giao thocircng kết cấu khocircng gian higravenh thaacutei kiến truacutec neacutet đặc sắc của khu vực vagrave coi đacircy lagrave những tiecircu chiacute để quản lyacute đocirc thị

- Trong TKĐT Thẩm Quyến cograven đưa ra những quy định cụ thể từ higravenh thức kiến truacutec chiều cao cocircng trigravenh vật liệu magraveu sắc khoảng lugravei của cocircng trigravenhhellip bằng caacutec bản vẽ hệ thống văn bản vagrave điều lệ quản lyacute kegravem theo Tiến hagravenh caacutec nghiecircn cứu quy hoạch mang tiacutenh chuyecircn đề những kế hoạch quản lyacute quy hoạch cần thực thi trong năm những bản baacuteo caacuteo cocircng việc đatilde lagravem trong cocircng taacutec quy hoạch cocircng bố rộng ratildei caacutec bản vẽ quy hoạch vagrave xacircy dựng trecircn phương tiện truyền thocircng nhằm lấy trưng cầu dacircn yacute

- Người ta duy trigrave một hệ thống với những higravenh thức tiếp xuacutec rất chung chung vagrave caacutec thocircng baacuteo chiacutenh thức traacutenh đối thoại trực diện với người dacircn

- Kết quả lagrave từ một lagraveng chagravei nhỏ beacute khoảng vagraveo những năm 80 Thẩm Quyến giờ đatilde trở thagravenh một trong những thagravenh phố phaacutet triển vagraveo bậc nhất của Trung Quốc lagravem thay đổi thế giới quan của những người hoạt

11

động trong lĩnh vực xacircy dựng vagrave quy hoạch TP Thẩm Quyến

-Hiện trạng quy hoạch phaacutet triển đocirc thị ở Trung Quốc hiện nay đang diễn ra với một tốc độ choacuteng mặt nhưng đaacuteng nể mặc dugrave coacute rất nhiều biểu hiện vận dụng caacutec caacutech lagravem quy hoạch của nhiều nước khaacutec nhau vagrave mức độ thagravenh cocircng cũng dừng ở mức nhất định

Tại Singapore Quaacute trigravenh phaacutet triển nhagrave ở của Singapore coacute thể chia lagravem 4 giai đoạn

- Giai đoạn 1 (năm 1960-1970) Xacircy dựng caacutec khu chung cư thu nhập thấp chỉ đủ để bố triacute caacutec phograveng ở mỗi căn hộ chỉ khoảng 50m2 đến 60m2 bố triacute cho caacutec hộ thu nhập thấp chưa coacute nhagrave ở

- Giai đoạn 2 (năm 1971-1980) Xacircy dựng bổ sung cho nhu cầu ở do tăng dacircn số diện tiacutech caacutec căn hộ được nacircng dần lecircn khoảng 70m2 vagrave căn hộ coacute nhiều phograveng (2-3 phograveng)

- Giai đoạn 3 (năm 1981-1991) Xacircy dựng thecircm caacutec chung cư vagrave chuacute trọng đến cảnh quan mocirci trường cacircy xanh trong caacutec khu chung cư cải tạo một số khu chung cư cũ cho phugrave hợp yecircu cầu sử dụng ngagravey cagraveng cao

- Giai đoạn sau năm 1991 đến nay quy hoạch phaacutet triển thecircm nhiều khu ở mới nhằm phacircn taacuten vagrave cacircn bằng mật độ dacircn số thuận lợi cho giao thocircng đi lại Việc xacircy dựng caacutec chung cư giai đoạn nagravey phần lớn được thực hiện theo đơn đặt hagraveng

- Người dacircn muốn được sở hữu căn hộ do Nhagrave nước cung cấp phải thực hiện đoacuteng goacutep quỹ để dagravenh tiền mua nhagrave số tiền người dacircn đoacuteng goacutep quỹ được trừ dần vagraveo tiền mua nhagrave trả goacutep thời gian trả goacutep lacircu nhất lagrave 25 năm Người coacute thu nhập thấp được ưu tiecircn mua trước vagrave thocircng qua caacutec higravenh thức bốc thăm người dacircn được mua căn hộ chỉ được sở hữu khocircng quaacute 90 năm Sau đoacute Chiacutenh phủ sẽ thu hồi khocircng bồi thường để xacircy dựng lại chung cư mới người dacircn sẽ được ưu tiecircn mua lại căn hộ trong chung cư mới trước khi hết quyền sở hữu nhagrave ở tại chung cư cũ Việc baacuten coacute thời hạn lagrave nhằm hạn chế tranh chấp về sau vagrave thuận lợi cho việc xacircy dựng lại đồng bộ caacutec khu chung cư

- Từ một nước đại đa số người dacircn sống trong caacutec khu ổ chuột khu định cư lụp xụp nhếch nhaacutec đến nay 91 người dacircn Singapore sở hữu nhagrave trong đoacute coacute tới 83 người dacircn được sở hữu nhagrave ở giaacute thấp Singapore vagrave Hongkong lagrave hai đất nước nổi tiếng ở chacircu Aacute về việc phaacutet triển vagrave giải quyết tốt vấn đề nhagrave ở xatilde hội cho người dacircn Để coacute được kết quả nagravey từ những năm 1960

12

Singapore đatilde thiết lập những định chế rất quan trọng trong việc quy hoạch vagrave phaacutet triển nhagrave ở giaacute thấp

Higravenh ảnh đocirc thị Singapore - Tại Singapore caacutec tổ chức tư nhacircn tham gia vagraveo xacircy dựng nhagrave ở cho người thu

nhập thấp thường xuyecircn nhận được sự hỗ trợ của nhagrave nước vagrave caacutec thủ tục hagravenh chiacutenh rotilde ragraveng vagrave được thực hiện nhanh choacuteng Để đẩy mạnh caacutec dự aacuten xacircy dựng nhagrave ở cho người coacute thu nhập thấp vấn đề quỹ đất cũng đang lagrave khoacute khăn với caacutec doanh nghiệp bất động sản

Tại Hagraven quốc - Sau 40 năm đocirc thị hoacutea (1970 - 2010) Hagraven Quốc đatilde đạt được những thagravenh tựu

đaacuteng kể xacircy dựng được những khu đocirc thị lớn thu huacutet 88 dacircn số nhưng đồng thời cũng lagravem phaacutet sinh những vấn nạn tiecircu cực của caacutec đocirc thị khổng lồ

-Phaacutet triển đocirc thị vệ tinh Ngay từ năm 1970 Chiacutenh phủ Hagraven Quốc đatilde đưa ra chiến lược phaacutet triển đocirc thị bằng caacutech mở rộng vugraveng đocirc thị song song đoacute lagrave nacircng cấp mở rộng caacutec đocirc thị đatilde coacute Một loạt caacutec thagravenh phố vệ tinh mới coacute quy mocirc vừa vagrave nhỏ lần lượt được xacircy dựng higravenh thagravenh những thagravenh phố coacute tốc độ tăng trưởng cực nhanh Điều nagravey đatilde giuacutep Hagraven Quốc traacutenh khỏi những đổ vỡ lớn magrave caacutec quốc gia khaacutec gặp phải trong tiến trigravenh đocirc thị hoacutea nhanh như ở caacutec nước chacircu Aacute chacircu Phi

- Ưu tiecircn nhagrave ở giaacute rẻ Trong suốt 4 thập niecircn qua Hagraven Quốc đatilde đạt được tỷ lệ phaacutet triển đocirc thị trước đacircy chưa từng coacute nhưng một trong những khoacute khăn chiacutenh trong tiến trigravenh đocirc thị hoacutea tại Hagraven Quốc lagrave thiếu nhagrave ở tiacutenh theo quy mocirc nhagrave ở trecircn tổng số hộ gia đigravenh Do đoacute chiacutenh phủ đatilde nỗ lực tập trung vagraveo việc tăng cường số lượng nhagrave ở cho hộ gia đigravenh coacute thu nhập thấp bằng

4 phương thức + Thứ nhất cung cấp nhagrave ở

cocircng cộng Chiacutenh phủ đatilde đầu tư một số vốn nhất định vagraveo KNHC để đảm traacutech vấn đề phaacutet triển nhagrave ở cho caacutec gia đigravenh coacute thu nhập thấp

+ Thứ hai cugraveng với việc cung cấp nhagrave ở cocircng cộng chiacutenh phủ bắt buộc caacutec chủ đầu tư tư nhacircn cung cấp nhagrave ở giaacute rẻ nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dacircn coacute

thu nhập thấp coacute nhagrave ởTagraveu điện ngầm giuacutep phacircn taacuten lưu lượngphương tiện giao thocircng trecircn đường phố+ Thứ ba lagrave kiểm soaacutet diện tiacutech nhagrave ở Sự hạn chế kiacutech thước nhagrave ở cũng lagrave một điều

cần thiết để giữ mức giaacute phugrave hợp Caacutec nhagrave đầu tư tư nhacircn cũng bị bắt buộc cung cấp caacutec kiểu nhagrave diện tiacutech nhỏ

13

- Phaacutet triển đồng loạt hệ thống giao thocircng Chiacutenh phủ Hagraven Quốc đatilde chuacute trọng phaacutet triển đồng loạt hệ thống giao thocircng gồm tagraveu điện ngầm đường sắt xe buyacutet taxi

Nguồn ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

b Tại Việt Nam- Ở Việt Nam Dacircn số đocirc thị khocircng ngừng gia tăng Năm 1986 lagrave 11870 triệu

người năm 2000 lagrave 18772 triệu người năm 2003 lagrave 20870 triệu người năm 2005 lagrave 22337 triệu người vagrave năm 2007 lagrave 23370 triệu người đưa tỷ lệ đocirc thị hoacutea cả nước từ 19 (1986) lecircn 275 (năm 2007)

- Mạng lưới đocirc thị Việt Nam khocircng ngừng được mở rộng với trecircn 700 đocirc thị trong đoacute coacute 02 đocirc thị đặc biệt 5 đocirc thị loại I 10 đocirc thị loại II 40 đocirc thị loại III 28 đocirc thị loại IV cograven lại lagrave caacutec đocirc thị loại V

- Năm 1998 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt định hướng phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2020 trong đoacute vai trograve của caacutec đocirc thị được xaacutec định lagrave những động lực phaacutet triển chiacutenh trong cocircng cuộc cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea đất nước thực hiện mục tiecircu phaacutet triển đất nước cơ bản thagravenh nước cocircng nghiệp vagraveo năm 2020

- Dưới sự latildenh đạo quản lyacute của Nhagrave nước sự nỗ lực vận động của toagraven xatilde hội chuacuteng ta đatilde coacute những thagravenh tựu quan trọng trong cocircng taacutec phaacutet triển đocirc thị

- Hệ thống đocirc thị quốc gia đatilde coacute sự chuyển biến tiacutech cực cả về lượng cũng như về chất

+ Mạng lưới đocirc thị quốc gia đatilde vagrave đang được phaacutet triển mở rộng từ 629 đocirc thị năm 1999 đến nay đatilde tăng lecircn 754 đocirc thị

+ Về dacircn cư đocirc thị tỷ lệ đocirc thị hoacutea đatilde tăng từ 207 năm 1999 đến nay đạt gần 30 nếu tiacutenh dacircn số nội thị

+ Coacute hai đocirc thị loại đặc biệt lagrave Hagrave Nội vagrave TP Hồ Chiacute Minh đocirc thị loại I tăng thecircm năm đocirc thị trong khi đoacute loại V tăng thecircm 99 đocirc thị

ETHiều nagravey đatilde chứng tỏ mức độ đocirc thị hoacutea đatilde phaacutet triển mạnh ở khu vực caacutec đocirc thị nhỏ lan tỏa trecircn diện rộng vagrave phacircn bố đồng đều hơn trecircn phạm vi cả nước

- Tăng trưởng kinh tế ở khu vực đocirc thị trung bigravenh đạt từ 12 đến 15 cao gấp 15 đến 2 lần so với mặt bằng chung trong cả nước Năm 2007-2009 đạt khoảng từ 8 đến 10(H) Hiện nay nguồn thu đocirc thị nhất lagrave của caacutec thagravenh phố lớn chiếm tỷ lệ 70 trong cơ cấu GDP cả nước Tại một số đocirc thị lớn GDP bigravenh quacircn đầu người đạt hơn 1500 USD như Hagrave Nội khoảng 1500 USDnăm Nha Trang 1779 USDnăm Sự phaacutet triển kinh tế đocirc thị đatilde vagrave đang tạo ra hagraveng triệu việc lagravem cho người lao động goacutep phần quan trọng trong việc duy trigrave sự ổn định vagrave phaacutet triển chung của xatilde hội

- Sự phaacutet triển kinh tế - xatilde hội của đất nước đatilde đem lại những nguồn lực quan trọng cho việc xacircy dựng vagrave cải tạo chỉnh trang diện mạo của caacutec đocirc thị Kiến truacutec vagrave cảnh quan đocirc thị đatilde được caacutec chiacutenh quyền đocirc thị quan tacircm đầu tư phaacutet triển với sự xuất hiện ngagravey cagraveng nhiều caacutec quần thể kiến truacutec mảng đocirc thị hiện đại ứng dụng cocircng nghệ thiết kế xacircy dựng tiecircn tiến của thế giới Tại nhiều đocirc thị đatilde vagrave đang xuất hiện caacutec cocircng trigravenh kiến truacutec cao tầng lagrave những điểm nhấn kiến truacutec đocirc thị coacute chất lượng cao

14

- Mocirc higravenh đầu tư phaacutet triển caacutec khu đocirc thị mới đồng bộ đatilde được nghiecircn cứu nhacircn rộng tại nhiều địa phương trong cả nước sử dụng coacute hiệu quả quỹ đất dagravenh cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời từng bước giải quyết nhu cầu rất lớn của xatilde hội về nhagrave ở

- Hệ thống cocircng trigravenh hạ tầng kỹ thuật vagrave xatilde hội đocirc thị như hệ thống giao thocircng cấp nước thoaacutet nước chiếu saacuteng cacircy xanh thu gom vagrave xử lyacute chất thải rắn vagrave cocircng trigravenh phuacutec lợi cocircng cộng của caacutec đocirc thị được đầu tư xacircy dựng cải tạo vagrave phaacutet triển khaacute nhanh tạo necircn bộ khung cơ bản để caacutec đocirc thị phaacutet triển

- Về cấp nước sạch thời điểm năm 1999 Việt Nam vẫn cograven hơn 70 số dacircn đocirc thị sử dụng nước khocircng bảo đảm vệ sinh đến nay bigravenh quacircn trecircn cả nước 73 số dacircn đocirc thị đatilde được cấp nước sạch Chất lượng phục vụ của giao thocircng cocircng cộng tại caacutec đocirc thị caacutec vugraveng vagrave trecircn cả nước ngagravey cagraveng tốt hơn

- Vấn đề cải thiện điều kiện mocirci trường đocirc thị cũng đatilde được chiacutenh quyền đocirc thị quan tacircm Một số đocirc thị đatilde coacute nhagrave maacutey hoặc trạm xử lyacute nước thải được đầu tư xacircy dựng vagrave đi vagraveo hoạt động Tỷ lệ thu gom chất thải rắn sinh hoạt bigravenh quacircn cả nước đạt khoảng 80 Chuacuteng ta đatilde coacute ba cocircng nghệ trong nước xử lyacute chất thải rắn sinh hoạt đatilde được Bộ Xacircy dựng cấp giấy chứng nhận SERAPHINE ANSINH-ASC MBT-CD

- Cấp điện vagrave chiếu saacuteng đocirc thị được cải thiện rotilde rệt 90 số caacutec tuyến đường trục chiacutenh cấp đocirc thị từ caacutec đocirc thị loại 3 trở lecircn được chiếu saacuteng Dịch vụ cung cấp thocircng tin liecircn lạc phaacutet triển nhanh choacuteng phục vụ tiacutech cực cho caacutec yecircu cầu đặt ra của sự phaacutet triển kinh tế - xatilde hội

- Quốc hội Chiacutenh phủ Bộ Xacircy dựng vagrave caacutec bộ ngagravenh đatilde vagrave đang từng bước hoagraven thiện hệ thống caacutec văn bản quy phạm phaacutep luật về lĩnh vực xacircy dựng vagrave phaacutet triển đocirc thị trong đoacute nhiều văn bản luật lần đầu tiecircn đatilde được nghiecircn cứu xacircy dựng vagrave ban hagravenh như Luật Xacircy dựng năm 2003 Luật Nhagrave ở năm 2005 Luật Kinh doanh bất động sản năm 2006 vagrave đặc biệt lagrave Luật Quy hoạch đocirc thị vừa được Quốc hội thocircng qua thaacuteng 6-2009 Caacutec văn bản luật vagrave hệ thống văn bản dưới luật đatilde thường xuyecircn được ragrave soaacutet điều chỉnh để từng bước đi vagraveo cuộc sống goacutep phần quan trọng trong việc tạo hagravenh lang phaacutep lyacute đầy đủ thocircng thoaacuteng hướng tới sự phaacutet triển bền vững hệ thống đocirc thị Việt Nam

Becircn cạnh những kết quả đạt được việc nacircng cấp đocirc thị ở nước ta vẫn đang cograven gặp rất nhiều vấn đề bất cập

- Tỷ lệ phủ kiacuten quy hoạch chi tiết tại caacutec đocirc thị của cả nước cograven thấp Tỷ lệ trung bigravenh trong cả nước hiện nay lagrave khoảng 45 khocircng đồng đều giữa caacutec đocirc thị vagrave vugraveng miền ETHiều đoacute coacute ảnh hưởng lớn đến việc thu huacutet đầu tư bố triacute nguồn lực phaacutet triển cũng như cocircng taacutec quản lyacute xacircy dựng đocirc thị theo quy hoạch

- Tốc độ tăng trưởng vagrave đocirc thị hoacutea cao tại phần lớn caacutec đocirc thị đatilde dẫn đến sự mất cacircn đối trong khả năng đaacutep ứng của hệ thống cơ sở hạ tầng kỹ thuật đocirc thị Mặc dugrave việc cấp nước sạch đatilde được cải thiện đaacuteng kể nhưng tỷ lệ thất thoaacutet thất thu nước bigravenh quacircn vẫn cao từ 20 đến 30 vừa gacircy thất thoaacutet nguồn tagravei nguyecircn quan trọng vừa giảm nguồn thu cho ngacircn saacutech Tigravenh trạng uacuteng ngập tắc nghẽn giao thocircng tại đocirc thị cograven diễn ra phổ biến Caacutec hồ kecircnh mương socircng ngogravei trong đocirc thị với vai trograve điều hogravea vagrave thoaacutet nước mưa đocirc thị vagraveo mugravea mưa lũ iacutet được quan tacircm bảo vệ

15

- Ocirc nhiễm mocirci trường vẫn đang lagrave vấn đề bức xuacutec nhất vagrave chưa coacute lời giải hữu hiệu Nhiều đocirc thị vẫn cograven luacuteng tuacuteng trong việc tigravem ra nguồn lực đầu tư hệ thống cơ sở hạ tầng thoaacutet nước xử lyacute chất thải rắn giao thocircng đocirc thị

- Cocircng taacutec quản lyacute đocirc thị cograven yếu keacutem Những caacuten bộ đatilde qua đagraveo tạo chuyecircn mocircn lĩnh vực xacircy dựng vagrave phaacutet triển đocirc thị mới chỉ chiếm từ 9 đến 11 ở cấp xatilde phường chưa đaacutep ứng được mức độ đogravei hỏi của khối lượng cocircng việc Mặt khaacutec do lĩnh vực quản lyacute đocirc thị vagrave kinh tế đocirc thị cograven lagrave vấn đề khaacute mới mẻ chuacuteng ta vừa lagravem vừa ruacutet kinh nghiệm để phugrave hợp đặc thugrave của nước ta do đoacute ở nhiều nơi vai trograve của chiacutenh quyền đocirc thị trong việc điều phối caacutec đối tượng vagrave điều tiết nguồn lực tham gia trong quaacute trigravenh phaacutet triển đocirc thị cograven coacute nhiều hạn chế dẫn đến thực tế vẫn cograven phổ biến tigravenh trạng thiếu thocircng tin chồng cheacuteo giữa caacutec lĩnh vực

Triacutech ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ vagrave theo ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

Dự aacuten nacircng cấp đocirc thị tại TPHCMNacircng cấp đocirc thị vagrave vấn đề khocircng gian cocircng cộng trong caacutec khu dacircn cư thu nhập thấp trecircn địa

bagraven Thagravenh phố Hồ Chiacute MinhNội dung cocircng việc thực hiện1 ETHường hẽm Nacircng cao nền hẽm mở rộng hẽm vagrave traacuteng hẽm bằng beton cement vagrave beton

nhựa noacuteng2 ETHặt cống thoaacutet nước Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống cống thoaacutet nước thải vagrave nước mưa tại

khu vực3 Cấp nước Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống cấp nước sinh họat đến từng hộ dacircn4 Cấp điện Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống caacutep điện vagrave trụ điện tại khu vực cung cấp điện

sinh họat đến từng hộ dacircn5 Chiếu saacuteng vĩa hegrave Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống dacircy điện vagrave đặt boacuteng đegraven tại caacutec trụ

đảm bảo chiếu saacuteng trong khu vực6 Nghiecircn cứu bổ sung caacutec dịch vụ hạ tầng xatilde hội (Nhagrave trẻ trường mẫu giaacuteo trạm y tế ) Caacutec bước thực hiệnGiai đoạn 1 bắt đều thi cocircng từ thaacuteng 122004 đến 122005 trong lưu vực Tacircn Hoacutea - Lograve Gốm

(khocircng kể thời gian chuẩn bị đầu tư) Bước 1 sect Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp của tất cả cộng đồng người dacircn trong khu vực dacircn cư thu

nhập thấp cần nacircng cấpsect Lập baacuteo caacuteo nghiecircn cứu Tiền khả thi cho togravean dự aacuten trecircn địa bagraven thagravenh phốsect Tiến hagravenh tham khảo yacute kiến cộng đồng vagrave chuẩn bị kế họach sơ bộ nhu cầu cần nacircng

cấpBước 2sect Chuẩn bị kế họach nacircng cấo hogravean chỉnh coacute thảo luận với cộng đồng chuẩn bị thiết kế kỹ

thuật sơ bộ vagrave sọan thảo hồ sơ thầu cho từng goacutei thầu dự kiếnsect Chuẩn bị tagravei liệu hướng dẫn thực hiệnsect Thu thập số liệu thocircng tin cho đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kế hoạch hagravenh động taacutei

định cưsect Lập nghiecircn cứu khả thi cho giai đoạn 1Bước 3

16

Chuẩn bị thiết kế kỹ thuật chi tiết vagrave hoagraven chỉnh hocirc sơ thầuGiai đoạn 2 Khocircng thời gian chuẩn bị đầu tư bắt đầu từ 062006 đến 062007 trecircn địa bagraven caacutec

quận ngograveai Tacircn Hoacutea - Lograve Gốm Sự tham gia của người dacircn Nguyecircn tắc quan trọng nhất của dự aacuten lagrave sự tham gia tự giaacutec vagrave tiacutech cực của cộng đồng

người dacircn vagraveo tất cả caacutec bước thực hiện dự aacuten Caacutec thagravenh viecircn lagrave hộ gia đigravenh trong dự aacuten đều coacute quyền coacute traacutech nhiệm tham gia vagrave cugraveng hưởng lợi từ dự aacuten khocircng phacircn biệt tigravenh trạng cư truacute

Những lợi iacutech đối với người dacircn sau khi nacircng cấp- Bộ mặt khu dacircn cư thay đổi Cống thoaacutet nước tốt khocircng cograven tigravenh trạng ngập uacuteng ETHường hẽm bằng phẳng ngay ngắn an toagraven xe cứu hỏa cứu thương vagraveo đến tận nơi để

xử lyacute kịp thời khi xảy ra sự cố Khu phố được sạch đẹp vệ sinh hạn chế bệnh tật do mocirci trường sống tốt hơn nhiều sacircn

chơi giải triacute cho trẻ em trong khu vực ETHegraven chiếu saacuteng vagraveo ban đecircm thuận lợi cho đi lại vagrave an ninh khu vực Những hộ gia đigravenh thu nhập thấp coacute nhu cầu coacute nhu cầu sẽ được vay vốn sửa chữa nacircng

cấp nhagrave ở hoặc vay vốn để sản xuất kinh doanh - Tigravenh trạng phaacutep lyacute về nhagrave đất Thocircng qua dự aacuten chiacutenh quyền địa phương sẽ tiến hagravenh nhanh việc cấp giấy chứng nhận

quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở cho tất cả caacutec hộ gia đigravenh coacute đủ điều kiện giuacutep họ lagravem ăn sinh sống

Khi coacute giấy tờ nhagrave đầy đủ kết hợp với cơ sở hạ tầng khu vực hoagraven chỉnh sẽ giuacutep cho giaacute trị nhagrave đất của người dacircn trong khu vực dự aacuten gia tăng Việc mua baacuten cầm cố thế chấp đều thuận lợi dễ dagraveng vagrave khocircng khocircng bị eacutep giaacute khi coacute nhu cầu chuyển nhượng

Coacute giấy chứng nhận quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở lagrave một trong những nội dung quan trọng để xem xeacutet việc nhập hộ khẩu cho caacutec thagravenh viecircn trong hộ gia đigravenh chưa coacute hộ khẩu

Coacute giấy chứng nhận quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở sẽ giuacutep cho caacutec hộ gia đigravenh coacute đủ điều kiện tiếp cận với caacutec khoản vay latildei suất phugrave hợp để coacute vốn lagravem ăn hoặc mở rộng sản xuất kinh doanh goacutep phần tăng thecircm thu nhập

Việc học hagravenh của caacutec chaacuteu y tế vagrave caacutec dịch vụ cocircng cộng khaacutec đều thuận lợi ETHồng thời chiacutenh quyền địa phương quản lyacute người dacircn tốt hơn

- Khi mở rộng hẽm coacute một số hộ bị mất hoagraven toagraven nhagrave- đất hoặc khi diện tiacutech nhagrave - đất sau khi giải tỏa nhỏ hơn 15 m2 thigrave phải di dời vagrave được

ETHược bồi thường bằng tiền đối với nhagrave đất bị thu hồi với giaacute thay thế phugrave hợp với giaacute chuyển nhượng thực tế vagrave caacutec khoản hỗ trợ khaacutec Việc di dời sẽ được chiacutenh quyền địa phương thocircng baacuteo chi tiết

Hộ bị di dời coacute thể nhận tiền hoặc đăng kyacute một căn hộ chung cư hoặc một nền nhagrave coacute hạ tầng

dự kiến đến năm 2020 dacircn số thagravenh phố khoảng 10 triệu người (trong đoacute khống chế khoảng 6 triệu dacircn nội thị) vagrave với hơn 2 triệu khaacutech vatildeng lai

Quy hoạch kiến truacutec cảnh quan đocirc thị

Cải tạo caacutec khu nội thagravenh cũ phải bảo đảm giữ gigraven tocircn tạo caacutec di sản văn hoacutea lịch sử caacutec cocircng trigravenh kiến truacutec coacute giaacute trị cải tạo vagrave nacircng cấp cơ sở hạ tầng di chuyển nhagrave ở trecircn vagrave ven kecircnh rạch

17

tăng thecircm diện tiacutech cacircy xanh caacutec cocircng trigravenh phục vụ cocircng cộng di dời ra ngoại thagravenh những cơ sở cocircng nghiệp tiểu thủ cocircng nghiệp gacircy ocirc nhiễm di dời chợ vagrave kho tagraveng khocircng cograven phugrave hợp từng bước cải thiện mocirci sinh mocirci trường đocirc thị

Caacutec khu mới được xacircy dựng theo hướng hiện đại văn minh bền vững chuacute trọng phaacutet triển hệ thống cacircy xanh cocircng viecircn mặt nước tổ chức caacutec khu đocirc thị mới theo hướng coacute cơ sở hạ tầng hiện đại đồng bộ tăng tỷ lệ trung bigravenh tầng cao triệt để khai thaacutec khocircng gian ngầm vagrave trecircn khocircng mật độ xacircy dựng thấo ưu tiecircn đất cho khocircng gian thocircng thoaacuteng xacircy dựng caacutec khu sản xuất caacutec trung tacircm thương mại dịch vụ đagraveo tạo vagrave nghiecircn cứu khoa học caacutec khu nghỉ ngơi giải triacute đaacutep ứng nhu cầu vật chất vagrave tinh thần ngagravey cagraveng cao của nhacircn dacircn

Quy hoạch caacutec khu chức năng

Khu dacircn cư Được phacircn bố tại khu vực nội thagravenh hiện hữu nội thagravenh phaacutet triển vagrave ngoại thagravenh

Về nội thagravenh hiện hữu (12 quận cũ) coacute diện tiacutech 14134 ha dacircn số giữ mức từ 36 - 4 triệu người chỉ tiecircu bigravenh quacircn đất đocirc thị từ 35 - 40 m2người Nội thagravenh hiện hựu cần chỉnh trang cải thiện điều kiện ở sinh hoạt vagrave lagravem việc của cư dacircn giảm mật độ xacircy dựng nacircng tầng cao trung bigravenh hiện nay từ 14 tầng lecircn 24 tầng nacircng cấp cơ sở hạ tầng đocirc thị xử lyacute tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường trả lại khocircng gian xanh sạch tocircn tạo vagrave giữ gigraven di sản lịch sử - văn hoacutea cocircng trigravenh kiến truacutec coacute giaacute trị (hiện đatilde xaacutec định 108 cơ sở cần phải bảo tồn)

Về nội thagravenh phaacutet triển mới (gồm caacutec quận mới) coacute diện tiacutech 30000 ha với số dacircn 22 - 24 triệu người chỉ tiecircu đất đocirc thị 110 m2người (gấp 25 lần nội thagravenh cũ) Vugraveng đocirc thị nagravey cơ sở hạ tầng được xacircy dựng theo hướng hiện đại đồng bộ dagravenh nhiều đất cho cơ sở nghiecircn cứu khoa học giaacuteo dục nghỉ ngơi giải triacute mặt nước cocircng viecircn cacircy xanh khu nhagrave ở cơ sở sản xuất khocircng ocirc nhiễm

Về ngoại thagravenh dacircn số từ 3 - 4 triệu người trong đoacute dacircn số nocircng thocircn lagrave 07 triệu người

Nhigraven chung nhu cầu đất đocirc thị đến năm 2005 lagrave 26000 ha vagrave đến năm 2020 dự kiến tăng lecircn khoảng 90000 haBố triacute cocircng nghiệp Xacircy dựng nhiều khu cocircng nghiệp trecircn quỹ đất 6000 ha thu huacutet 20 lực lượng lao động ưu tiecircn cocircng nghiệp coacute hagravem lượng cocircng nghệ cao iacutet ocirc nhiễm mocirci trường (caacutec khu cocircng nghiệp hiện coacute gần 2000 ha)

Hệ thống trung tacircm dịch vụ của thagravenh phố được tổ chức theo hướng đa trung tacircm bao gồm trung tacircm hagravenh chiacutenh thương mại ngacircn hagraveng văn hoacutea bố triacute tại quận 1 quận 3 quận 5 quận 10 quận Bigravenh Thạnh vagrave mở rộng về Thủ Thiecircm (quận 2) với diện tiacutech khoảng 1700 ha Bố triacute caacutec trung tacircm khu vực tại caacutec cửa ngotilde thagravenh phố như khu A Nam Sagravei Gograven quận 9 quận 12 huyện Bigravenh Chaacutenh

Caacutec trung tacircm chuyecircn ngagravenh Gồm caacutec trung tacircm đagraveo tạo nghiecircn cứu khoa học y tế văn hoacutea thể dục - thể thaohiện coacute được nacircng cấp mở rộng vagrave xacircy dựng mới phugrave hợp với quy hoạch của thagravenh phố trong đoacute coacute khu Đại học Quốc gia (Thủ Đức) 800 ha khu thể dục - thể thao Rạch Chiếc 400 ha khu lịch sử - văn hoacutea - du lịch 400 ha

18

Hệ thống cocircng viecircn cacircy xanh Khai thaacutec cảnh quan socircng Sagravei Gograven socircng Đồng Nai vagrave caacutec socircng rạch lớn khaacutec Bảo tồn caacutec cocircng viecircn hiện hữu (235 ha) cải tạo kecircnh rạch tăng chỉ tiecircu cacircy xanh vugraveng nội thagravenh (2m2người) nội thagravenh mới vagrave đocirc thị ngoại thagravenh (17m2người) Tạo caacutec hồ chứa nước lớn khai thaacutec kecircnh rạch tự nhiecircn higravenh thagravenh caacutec vagravenh đai hagravenh lang xanh bảo tồn rừng tai Cần Giờ Củ Chi Bigravenh Chaacutenh

Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật

Về giao thocircng

Chỉ tiecircu đất giao thocircng bigravenh quacircn 20 - 25m2người khoảng 25 quỹ đất đocirc thị (hiện nay lagrave 12) để ngoagravei hệ thống đường bộ sẽ xacircy dựng hệ thống xe buyacutet xe điện baacutenh sắt (ngầm trecircn cao) đảm bảo vận chuyển hagravenh khaacutech cocircng cộng đạt 50 năm 2020 (hiện nay chưa đến 5)

Đối với đường bộ phải hoagraven chỉnh caacutec tuyến vagravenh đai trục giao thocircng hướng ngoại kết hợp với caacutec cocircng trigravenh đầu mối caacutec nuacutet giao thocircng vagrave bến xe liecircn tỉnh ở caacutec vugraveng ven đocirc gồm đường vagravenh đai ngoagravei (xa lộ vagravenh đai) trục đường cao tốc dự kiến xacircy dựng từ Thủ Thiecircm nối sang quốc lộ 51 (Đồng Nai Bagrave Rịa - Vũng Tagraveu) xa lộ Hagrave Nội quốc lộ 1A cũ vagrave quốc lộ 1A mới đi Biecircn Hogravea vagrave caacutec tỉnh miền Tacircy quốc lộ 13 quốc lộ 22 đi Bigravenh Dương vagrave Tacircy Ninh tỉnh lộ 12 15 16 gắn kết nội - ngoại ocirc thagravenh phố vagrave caacutec tỉnh xung quanh tỉnh lộ 10 15 đi Đức Hogravea Cần Giuộc - Long An đường Vĩnh Phước đi Cần Giờ gắn với caacutec đường vagravenh đai đường trục ngoagravei thagravenh phố

Mở rộng nacircng cấp caacutec trục đường giao thocircng chiacutenh hiện coacute đồng thời xacircy dựng caacutec nuacutet giao thocircng quan trọng vagrave hệ thống tiacuten hiệu nối mạng từ caacutec nuacutet về trung tacircm điều khiển giao thocircng của thagravenh phố bố triacute đều khắp hệ thống caacutec batildei đậu xe caacutec điểm đầu điểm cuối vagrave điểm dừng của mạng lưới xe buyacutet đảm bảo cự li trung bigravenh từ caacutec khu chức năng đến caacutec điểm đỗ trecircn caacutec tuyến vận tải cocircng cộng khoảng từ 500 - 600 m

Xacircy dựng hoagraven chỉnh vagrave hiện đại hệ thống đường tại caacutec khu phaacutet triển mới kết hợp đồng bộ với caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kỹ thuật khaacutec cải tạo nacircng cấp mở rộng cầu Sagravei Gograven cầu Đồng Nai cầu Bigravenh Lợi cầu Bigravenh Triệu cầu Bigravenh Phước cầu Phuacute Cường (nối Củ Chi với Thủ Dầu Một) vagrave một số cầu khaacutec xacircy dựng một số cầu qua socircng Sagravei Gograven như tại Phuacute Mỹ nối đường Bigravenh Thuận qua Caacutet Laacutei (quận 2) để kheacutep kiacuten với vagravenh đai ngoagravei (xa lộ vagravenh đai) tại Thủ Thiecircm xacircy cầu vagrave đường hầm nối quận 1 với Thủ Thiecircm tại An Phuacute (quận 2) nối qua Thanh Đa (Bigravenh Thạnh) tại Thanh Đa nối qua Thủ Đức xacircy cầu Bigravenh Lợi mới để kheacutep kin vagravenh đai trong cầu An Phuacute Đocircng nối quận 12 với quận Thủ Đức Xacircy dựng caacutec cầu qua socircng Đồng Nai như tại quận 9 nối đường cao tốc sang Long Thagravenh vagrave đường vagravenh đai ngoagravei nối sang Nhơn Trạch Trecircn socircng Soagravei Rạp tại Long Thới (Nhagrave Begrave) nối đường cao tốc phiacutea Nam đi Cần Thơ qua socircng Lograveng Tagraveu đi Nhơn Trạch (Đồng Nai) vagrave một số cầu trecircn những socircng rạch khaacutec

Đối với đường sắt xacircy dựng hệ thống đường sắt gắn với mạng lưới đường sắt quốc gia đi caacutec hướng Lộc Ninh miền Tacircy miền Trung vagrave tỉnh Bagrave Rịa - Vũng Tagraveu Xacircy dựng ga tagraveu chiacutenh ở An Bigravenh (Bigravenh Dương) một số ga hagravenh khaacutech trung tacircm ở Bigravenh Triệu (Thủ Đức) ở Tacircn Kiecircn (Bigravenh Chaacutenh) vagrave Thủ Thiecircm (quận 2)Ga Hogravea Hưng sẽ chuyển thagravenh ga đường sắt nội đocirc Xacircy dựng hệ thống giao thocircng đường sắt nội đocirc theo giải phaacutep đi ngầm trecircn cao hoặc trecircn mặt đất nhưng phải đảm bảo mỹ thuật an toagraven vagrave phugrave hợp với khả năng tagravei chiacutenh an ninh vagrave quốc phograveng

19

Đối với đường thủy hạn chế việc mở rộng phaacutet triển cảng trong nội thagravenh cũ như cảng Sagravei Gograven Bến Ngheacute Tacircn Thuận Ba Son xacircy dựng caacutec cảng Hiệp Phước vagrave Cần Giờ để đaacutep ứng nhu cầu vận tải đường thủy caacutec cụm cảng coacute thể tiếp nhận 60 - 70 triệu tấn hagraveng hoacuteanăm Từng bước cải tạo caacutec cảng nội thagravenh phục vụ du lịch trecircn socircng

Tăng cường khai thaacutec tuyến đường thủy caacutec socircng Soagravei Rạp Cacircy Khocirc Cần Giuộc xacircy dựng caacutec cảng socircng ở Phuacute Định Cacircy Khocirc Tacircn Tuacutec Cần Giuộc với cocircng suất trecircn một triệu tấn hagraveng hoacuteanăm duy trigrave một số cảng socircng nhỏ ở socircng Đồng Nai Nhagrave Begravetrong giai đoạn năm 2005-2010 từng bước di chuyển cảng Bigravenh Đocircng vagrave hệ thống bến batildei dọc cảng về cảng mới cải tạo vagrave phục hồi caacutec tuyến kecircnh vagravenh đai vừa kết hợp vận tải vừa giải quyết thoaacutet nước mưa xacircy dựng cảng phục vụ quốc phograveng ở phiacutea Nam thagravenh phố

Đối với hagraveng khocircng nacircng cấp hoagraven thiện sacircn bay Tacircn Sơn Nhất để coacute thể đoacuten 12 triệu hagravenh khaacutech mỗi năm vagrave xacircy dựng sacircn bay Long Thagravenh - Đồng Nai coacute tải trọng 20 - 30 triệu tấn hagravenh khaacutechnăm

Về kỹ thuật mocirci trường đất đai

Cải tạo xacircy dựng hệ thống thoaacutet nước mưa trong đoacute tại khu vực nội thagravenh cũ vận sử dụng hệ thống cống thoaacutet nước mưa - nước bẩn tại khu xacircy dựng mới sử dụng hệ thống kiacuten thoaacutet nước mưa nước bẩn riecircng kết hợp sử dụng hệ thống thoaacutet nước hở gồm caacutec socircng kecircnh rạch hồ chứa

Cải tạo xacircy dựng hệ thống hồ điều hogravea kết hợp với việc tạo cảnh quan vagrave cacircn bằng cục bộ nền xacircy dựng đocirc thị vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

Xacircy dựng caacutec đường ven socircng rạch tại caacutec khu nội thagravenh kết hợp xacircy kegrave vagrave trồng cacircy xanh

Về cấp nước

Nhu cầu cấp nước đến năm 2010 lagrave 2800000 m3ngagravey đecircm vagrave đến năm 2020 lagrave 3635000 m2ngagravey đecircmChỉ tiecircu cấp nước sinh hoạt đến năm 2010 khoảng 150- 180 liacutetngườingagravey với 90 - 95 số dacircn đocirc thị được cấp nước sạch vagrave đến năm 2020 lagrave 180 - 200 liacutetngườingagravey với 95-100 số dacircn đocirc thị được cấp nước sạch

Khai thaacutec hợp lyacute caacutec nguồn nước mặt socircng Sagravei Gograven socircng Đồng Nai vagrave kecircnh Đocircng Củ Chi kết hợp khai thaacutec nước dưới mặt đất tại khu vực Hoacutec Mocircn vagrave vugraveng Bigravenh Hưng (Bigravenh Chaacutenh) ở mức độ hạn chế

Quy hoạch cải tạo hệ thống cũ vagrave xacircy dựng hệ thống mới nhằm hoagraven chỉnh mạng lưới đường ống phacircn phối nước tại khu vực nội thagravenh cũ nội thagravenh phaacutet triển

Về cấp điện

Nguồn cung cấp điện cho thagravenh phố được cacircn đối trong mạng lưới điện quốc gia

20

Cải tạo vagrave xacircy dựng caacutec tuyến 500 kV 220 kV 22 kV vagrave caacutec trạm biến aacutep hiện đại đảm bảo an togravean trong sử dụng vagrave mĩ quan thagravenh phố

Cải tạo nacircng cấp trạm 500 kV Phuacute Lacircm xacircy dựng thecircm caacutec trạm 500 kV ở Nhagrave Begrave Caacutet Laacutei (quận 2) vagrave Bigravenh Chiểu (quận Thủ Đức)

Về thoaacutet nước bẩn vagrave vệ sinh đocirc thị

Cải thiện từng bước vấn đề ocirc nhiểm trecircn caacutec kecircnh rạch bằng caacutec giải phaacutep xử lyacute cục bộ chất thải cải tạo vagrave nacircng cao cocircng lực thoaacutet nước caacutec kecircnh rạch để tự lagravem sạch

Tăng cường giải phaacutep xử lyacute cục bộ nước thải cả hai khu vực nội thagravenh cũ vagrave nội thagravenh mới Tại khu vực nội thagravenh cũ xacircy dựng tuyến cống bao để taacutech đại bộ phận nước thải đến nơi xử lyacute

Xacircy dựng caacutec nhagrave maacutey xử lyacute nước thải tập trung lớn caacute hướng Nhagrave Begrave Vĩnh Lộc Cacircầ Giuộc Caacutet Laacutei vagrave những điểm thiacutech hợp khaacutec

Cải tạo vagrave xacircy dựng batildei chocircn raacutec Đocircng Thạnh Gỏ Caacutet vagrave khu xử lyacute nước Đa Phước Vĩnh Lộc đảm bảo đến năm 2020 100 raacutec thải của thagravenh phố được thu gom vagrave xử lyacute bằng cocircng nghệ hiện đại

Nguồn Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh 30 năm xacircy dựng vagrave phaacutet triển Phan Xuacircn Biecircn - Trần Nhu NXB Giaacuteo dục 2005

II7 Vấn đề tham vấn cộng đồng trong nacircng cấp đocirc thị4 Khaacutei niệmTham vấn cộng đồng lagrave việc một cộng đồng được tham khảo về yacute kiến thaacutei độ vagrave những mối

quan tacircm của họ về một kế hoạch phaacutet triển nagraveo đoacute trong tiến trigravenh lập kế hoạch Đacircy lagrave cơ hội cho mọi người coacute thể bagravey tỏ yacute kiến của họ bằng caacutech nagravey họ coacute thể ảnh hưởng đến caacutec việc ra quyết định Hiện nay đatilde coacute quy chế buộc phải coacute sự tham gia yacute kiến người dacircn trong tiến trigravenh lập kế hoạch vagrave ra quyết định

5 Những việc cần tham gia yacute kiến cộng đồngo Tham gia đoacuteng goacutep yacute kiến cocircng sức kiến thức đất đai vagrave tiền ( tự nguyện hiến đất mở

rộng)o Tham gia ra quyết định như khu vực dacircn cư của migravenh coacute necircn tham gia vagraveo dự aacuten hay

khocircngo Dự aacuten nacircng cấp hay khocircng necircn mở rộng hẻm tới mức nagraveo mặt hẻm trải nhựa hay traacutem

becirc tocircng chọn nguồn nguyecircn vật liệuhellip Tham gia giaacutem saacutet quaacute trigravenh thực hiện dự aacuten3Caacutec bước tham vấn cộng đồngTham vấn cộng đồng - một tiến trigravenh gồm 6 bước- 1048713 Bước 1 Xaacutec định caacutec mục tiecircu của cocircng- Để lagravem gigrave Nhằm tigravem hiểu thaacutei độ hay hagravenh động của chiacutenh quyền địa phương vagrave cộng

đồng thocircng qua những phản hồi về bản phaacutec thảo kế hoạch hay tạo cơ hội cho cộng đồng lựa chọn một dự aacuten phaacutet triển nagraveo đoacute dẫn đến sự đồng thuận vagrave cugraveng thực hiện

- 1048713 Bước 2 Chọn lựa phương phaacutep lấy yacute kiến cộng đồng

21

- Xem xeacutet một loạt caacutec phương phaacutep vagrave chọn lựa phương phaacutep nagraveo thiacutech hợp nhất với mục tiecircu vagrave tiếp cận đuacuteng đối tượng

- 1048713 Bước 3 Xaacutec định caacutec nhoacutem dacircn sẽ bị ảnh hưởng bởi hoạt động cụ thể của dự aacuten- Xaacutec định ranh đầu tư đến đacircu đồng thời xaacutec định nhoacutem dacircn cư nagraveo sẽ tham gia vagraveo tiến

trigravenh tư vấn Đoacute lagrave ở địa bagraven nagraveo đặc điểm của những người tham gia như nocircng dacircn phụ nữ tuổi taacutec vv

- 1048713 Bước 4 Chuẩn bị kế hoạch chi tiết- Bao gồm việc xaacutec định- - Caacutec mục tiecircu đatilde được xaacutec định lagrave gigrave- - Sử dụng phương phaacutep thiacutech hợp nagraveo- - Caacutec nhoacutem cộng đồng nagraveo bị ảnh hưởng- - Xacircy dựng nội dung sơ bộ để lấy yacute kiến cộng đồng (biểu mẫu phiếu khảo saacutet)- - Tổ chức như thế nagraveo (thời gian địa điểm người điều hagravenhhellip)- 1048713 Bước 5 Thực hiện phương phaacutep lấy yacute kiến- Bước nagravey được thực hiện căn cứ trecircn kế hoạch chi tiết đatilde vạch ra- Họp cộng đồng cử người coacute uy tiacuten vagrave được tập huấn nắm rotilde nội dung kế hoạch đứng ra

hướng dẫn coacute người gợi yacute vagrave necircu vấn đề ghi cheacutep biecircn bản thocircng qua vagrave biểu quyết- Lấy yacute kiến bằng phiếu Tư vấnchiacutenh quyền địa phươngChủ đầu tư đứng ra chuẩn bị nội

dung hướng dẫn cho Đại diện cộng đồng phaacutet phiếu vagrave thu hồi- 1048713 Bước 6 Đưa yacute kiến phản hồi của cộng đồng vagraveo tiến trigravenh ra quyết định- Phacircn tiacutech caacutec thocircng tin nhận được vagrave cacircn nhắc giaacute trị của chuacuteng xem thocircng tin nagraveo cần

đưa vagraveo bản phaacutec thảo đề aacutenbull Caacutec becircn liecircn quan- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan lagrave tất cả những người những tổ chức coacute traacutech nhiệm vagrave lợi

iacutech liecircn quan đến hoạt động một vấn đề cụ thể- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan cograven bao gồm những nhagrave ra quyết định cũng như những

người bị ảnh hưởng bởi một quyết định- Cộng đồng lagrave một trong số caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan chịu taacutec động bởi caacutec quyết định

lập kế hoạch phaacutet triểnIII Caacutec bước thực hiện nacircng cấp đocirc thị31 Bước 1 Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp vagrave lập kế hoạch nacircng cấp cộng đồng (CUP sơ bộ)311 Khảo saacutet thực địa (thời gian thực hiện 3 thaacuteng)312 Khảo saacutet địa chất địa higravenh (25 thaacuteng)313 Lập phương aacuten quy hoạch sơ bộ (3 thaacuteng)314 Tham vấn cộng đồng thống nhất phương aacuten quy hoạch315 Thoả thuận quy hoạch giao thocircng caacutec tuyến hẻm với caacutec quận (1 thaacuteng)316 Lập CUPs sơ bộKhảo saacutet kinh tế - xatilde hội (2 thaacuteng)32 Bước 2 Lập thiết kế cơ sở CUPs hoagraven chỉnh RAP vagrave ĐTM321 Lập thiết kế cơ sở (3 thaacuteng)s(ii) Khai toaacuten chi phiacute đầu tư(iii) Trigravenh duyệt thiết kế cơ sở(iv) Thoả thuận đấu nối hạ tầng kỹ thuật vagrave phograveng chaacutey chữa chaacutey (PCCC) (3 thaacuteng)322 Lập CUPs hoagraven chỉnh (5 thaacuteng)- Tư vấn tổ chức họp CĐ lấy yacute kiến caacutec caacute nhacircn tổ chức coacute liecircn quan về phương aacuten thiết kế

đoacuteng goacutep kinh phiacute thực hiện dự aacuten phương aacuten di dời taacutei định cưhellip

22

- Điều tra kinh tế xatilde hội vagrave đưa ra caacutec toacutem tắt về qui mocirc khu vực nacircng cấp tigravenh higravenh kinh tế xatilde hội khu vực nacircng cấp

323 Lập RAP (6 thaacuteng)- Điều tra caacutec hộ bị ảnh hưởng + Điều tra về số hộ bị ảnh hưởng diện tiacutech nhagrave đất bị ảnh hưởng sau đoacute sẽ chiết tiacutenh cụ thể

diện tiacutech bị ảnh hưởng của từng căn nhagrave để đưa vagraveo bảng khảo saacutet (phục vụ lập RAP) của từng hộ gia đigravenh với bản vẽ tỉ lệ 1200 rất chi tiết

- Khảo saacutet kinh tế - xatilde hội (Bảng hỏi xin xem phụ lục 4)+ Khảo saacutet tổng thể hiện trạng toagraven khu về quy mocirc hộ gia đigravenh tigravenh trạng cư truacute việc lagravem vagrave

thu nhập tigravenh trạng nhagrave ở- Đaacutenh giaacute mức bồi thường- Đaacutenh giaacute về mức bồi thường nhagrave đất- Đề xuất caacutec khu TĐC324 Lập ĐTM (6 thaacuteng)325 Lập CEMP- Mocirc tả điều kiện mocirci trường vagrave xaacutec định caacutec vấn đề về mocirci trường magrave cộng đồng đang gặp

phải vagrave được xếp hạng theo tiến trigravenh tham gia nhiều phiacutea- Đaacutenh giaacute caacutec phương aacuten thay thế nhằm giải quyết caacutec vấn đề trecircn vagrave tigravem giải phaacutep thiacutech hợp- Xaacutec định caacutec nhu cầu về cơ sở hạ tầng (tuyến cống chiacutenh hệ thống thu gom raacutec cấp thagravenh phố

hellip) để hỗ trợ hiệu quả cho cấp cộng đồng- Đề nghị caacutec biện phaacutep giảm thiểu taacutec động cần được thực hiện ở cấp cộng đồng vagrave caacutec điều

chỉnh cho cơ sở hạ tầng vagrave dịch vụ cơ bản cấp thagravenh phố nhằm hỗ trợ cho caacutec biện phaacutep giảm thiểu nagravey Caacutec biện phaacutep giảm thiểucaacutec hiệu chỉnh nagravey cần được phản aacutenh vagrave hạch toaacuten đủ vagraveo thiết kế kỹ thuật vagrave baacuteo caacuteo đầu tư

- Xaacutec định caacutec cơ cấu thể chế tại cấp cộng đồng nhằm xacircy dựng vận hagravenh vagrave bảo dưỡng tiểu dự aacuten bao gồm caacutec hagravenh động giảm thiểu taacutec động bất lợi

- Xacircy dựng chương trigravenh quan trắc coacute sự tham gia của cộng đồngTham vấn vagrave phổ biến thocircng tin326 Chuẩn bị EMP-Caacutec biện phaacutep giảm thiểu-Tăng cường thể chế vagrave đagraveo tạo-Quan trắc mocirci trường33 Bước 3 Lập thiết kế chi tiết vagrave hồ sơ mời thầu331 Lập thiết kế chi tiết (3 thaacuteng)332 Hồ sơ mời thầu xacircy lắp- Phaacutet hagravenh hồ sơ yecircu cầu- Chuẩn bị hồ sơ đề xuất- Đaacutenh giaacute hồ sơ đề xuất- Trigravenh duyệt thẩm định vagrave phecirc duyệt kết quả chỉ định thầu- Thương thảo hoagraven thiện vagrave kyacute kết hợp đồng34 Bước 4 Bồi thường vagrave giải phoacuteng mặt bằng (12 thaacuteng)341 Tuyecircn truyền vận động dacircn hiến đất(i) Lập hồ sơ thực hiện bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư(ii) Thagravenh lập Hội đồng bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư của dự aacuten (HĐBTGPMB)(iii) Bagraven giao ranh mốc(iv) Lập phương aacuten PATT

23

(v) Họp dacircn cocircng bố phương aacuten tổng thể(vi) Quyết định thu hồi đất(vii) Giải quyết khiếu nại đối với quyết định thu hồi đất(viii) Đo vẽ thu thập thocircng tin phaacutep lyacute nhagrave đất(ix) Aacutep giaacute bồi thường(x) Bagraven giao mặt bằng thi cocircng xacircy lắp35 Bước 5 Thi cocircng xacircy lắp351 Đấu thầu thi cocircng (quy trigravenh thời gian tuyển chọn nhagrave thầu)352 Chia địa bagraven theo phường để thi cocircng36 Bước 6 Tổ chức thi cocircng(ii) Tư vấn thiết kế(iii) Tư vấn giaacutem saacutet(iv) Chiacutenh quyền địa phương(v) Giaacutem saacutet cộng đồng(vi) Nhagrave thầu thi cocircng37 Bước 7 Nghiệm thu quyết toaacuten vagrave bagraven giao cocircng trigravenh371 Nghiệm thu bagraven giao cocircng trigravenh- Nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng phải tự tổ chức nghiệm thu caacutec cocircng việc xacircy dựng đặc biệt caacutec

cocircng việc bộ phận bị che khuất Bộ phận cocircng trigravenh caacutec hạng mục cocircng trigravenh vagrave cocircng trigravenh trước khi yecircu cầu chủ đầu tư nghiệm thu Đối với những cocircng việc xacircy dựng đatilde được nghiệm thu nhưng chưa thi cocircng ngay thigrave trước khi thi cocircng xacircy dựng phải nghiệm thu lại Đối với cocircng việc giai đoạn thi cocircng xacircy dựng sau khi nghiệm thu được chuyển nhagrave thầu khaacutec thực hiện tiếp thigrave phải được nhagrave thầu đoacute xaacutec nhận nghiệm thu

- Chủ đầu tư coacute traacutech nhiệm tổ chức nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng kịp thời sau khi coacute phiếu yecircu cầu nghiệm thu của nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng Nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng được phacircn thagravenh

+ Nghiệm thu từng cocircng việc xacircy dựng trong quaacute trigravenh thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu bộ phận cocircng trigravenh xacircy dựng giai đoạn thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu hoagraven thagravenh hạng mục cocircng trigravenh cocircng trigravenh xacircy dựng để đưa vagraveo sử dụng- Caacutec hạng mục cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh vagrave cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh chỉ được

pheacutep đưa vagraveo sử dụng sau khi được chủ đầu tư nghiệm thu372 Quyết toaacuten- Chủ đầu tư lập hồ sơ quyết toaacuten baacuteo caacuteo chủ quản đầu tư sau khi cocircng trigravenh hoagraven thagravenh- Hồ sơ quyết toaacuten gồm 37Sổ tay hướng dẫn thực thi+ Tờ trigravenh xin phecirc duyệt hồ sơ quyết toaacuten+ Caacutec hồ sơ thanh toaacuten từng giai đoạn+ Bản tổng hợp giaacute trị quyết toaacuten cocircng trigravenh+ Caacutec văn bản liecircn quan38 Bước 8 Duy tu vagrave bảo dưỡng cocircng trigravenhĐối với chi phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec đường hẻm hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng họng

nước cứu hỏa thigrave Ngacircn saacutech sẽ cấp phaacutet hoagraven toagraven vagrave giao cho một số cơ quan đơn vị chức năng thực hiện như sau

- Phograveng Quản lyacute đocirc thị quậnhuyện sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute caacutec đường hẻm- Cocircng ty Thoaacutet nước sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute hệ thống thoaacutet nước- Cocircng ty Chiếu saacuteng cocircng cộng sẽ quản lyacute hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng ở caacutec con hẻm

24

- Đơn vị Phograveng chaacutey chữa chaacutey sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec họng cứu hoả

- Vận hagravenh vagrave bảo dưỡng hệ thống cấp nước sẽ được caacutec Cocircng ty Cấp nước đảm nhiệm Phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng được ghi trong hoaacute đơn tiền nước

III Những vấn đề phaacutet sinh trong nacircng cấp đocirc thịIV1 Quy hoạch đocirc thị chưa phugrave hợp với yecircu cầu bảo vệ mocirci

trường - Quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute tương đối nhanh đatilde coacute những ảnh hưởng đaacuteng kể đến mocirci

trường vagrave tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn đến sự cacircn bằng sinh thaacutei+ Tagravei nguyecircn đất bị khai thaacutec triệt để để xacircy dựng đocirc thị lagravem giảm diện tiacutech cacircy xanh

vagrave mặt nước gacircy ra uacuteng ngập+ Đất nocircng nghiệp bị chiếm dụng ảnh hưởng đến vấn đề an toagraven lương thực quốc gia

vagrave đời sống nhacircn dacircn+ Nguồn tagravei nguyecircn nước bị suy + Lượng chất thải gia tăng nhanh choacuteng trong đoacute chất thải nguy hại ngagravey cagraveng nhiều+Bugraveng nổ giao thocircng cơ giới gacircy ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute vagrave tiếng ồn nghiecircm

trọng+ Aacutep lực đaacuteng kể về nhagrave ở vagrave vệ sinh mocirci trường higravenh thagravenh caacutec khu nhagrave ổ chuột

vagrave khu nghegraveo đocirc thị- Những nguyecircn nhacircn chiacutenh của tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường tại caacutec đocirc thị+ Caacutec vấn đề mocirci trường chưa được đề cập đầy đủ vagrave quan tacircm đuacuteng mức trong quy

hoạch xacircy dựng đocirc thị+ Vấn đề cơ sở hạ tầng kỹ thuật đocirc thị hệ thống thoaacutet nước thu gom vagrave xử lyacute raacutec

xử lyacute nước thải giảm ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn chưa được chuacute yacute đuacuteng mức + Cocircng taacutec triển khai thực hiện cho đến nay vẫn cograven chậm chưa hiệu quả vagrave chưa

chứng tỏ được tầm quan trọng của việc bảo vệ mocirci trường trong quy hoạch xacircy dựng đocirc thị

+ Chưa coacute caacutec biện phaacutep hữu hiệu trong chỉ đạo vagrave quản lyacute quy hoạch xacircy dựng Tigravenh trạng xacircy dựng lộn xộn tại caacutec đocirc thị lớn lagrave một vấn đề bức xuacutec đogravei hỏi

những biện phaacutep quản lyacute cấp baacutech vagrave hiệu quả nếu khocircng caacutei giaacute phải trả cho việc giải quyết hậu quả mocirci trường sẽ lagrave vocirc cugraveng lớn Cocircng taacutec quản lyacute quy hoạch xacircy dựng lagrave bước tiếp theo vagrave cụ thể hoaacute của cocircng taacutec lập quy hoạch xacircy dựng đocirc thị một yếu tố then chốt trong việc xacircy dựng caacutec đocirc thị bền vững vagrave hoagrave hợp với mocirci trường

IV2 Gia tăng dacircn số đocirc thị vagrave vấn đề di dacircnDacircn số tăng chậm hoặc cacircn đối với sự phaacutet triển sẽ goacutep phần quan trọng vagraveo thuacutec đẩy

nền kinh tế phaacutet triển cho pheacutep tăng tiacutech luỹ cả vốn vật chất kỹ thuật vagrave nguồn nhacircn lực tạo điều kiện phaacutet triển việc lagravem vagrave đem lại một mocirci trường sống trong sạch hơn Nhưng trong quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị vấn đề dacircn số lại đang đi ngược lại với điều kiện noacutei trecircn Dacircn số ngagravey một tăng vagrave sự di dacircn lagravem mất ổn định giữa caacutec đocirc thị Do nhu cầu việc lagravem vagrave điều kiện sống magrave người lao động tự tigravem cho migravenh nơi truacute chacircn mới tại

25

caacutec đocirc thị phaacutet triển họ bị hấp dẫn bởi một số thagravenh phố vagrave khu cocircng nghiệp lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh Hải Phograveng Đagrave Nẵng Hạ Longtừ đoacute tạo necircn sự bất cacircn đối về lao động giữa caacutec đocirc thị với nhau

Từ đoacute dẫn tới nhiều vấn đề phải giải quyết như nhagrave ở dịch vụ thocircng tin giaacuteo dục chăm soacutec y tế cơ sở hạ tầng việc lagravem ocirc nhiễm mocirci trường Trong điều kiện nền kinh tế chưa phaacutet triển như hiện nay ở nước ta vấn đề việc lagravem ở caacutec vugraveng đocirc thị nổi lecircn khaacute gay gắt Hiện tượng thất nghiệp thu nhập thấp tất yếu sẽ lagravem nảy sinh caacutec hiện tượng xatilde hội tiecircu cực khaacutec Vấn đề dacircn số đocirc thị ở nước ta hiện nay vagrave trong những năm tới sẽ vẫn cograven lagrave một thực trạng nan giải nếu như quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị khocircng được thực hiện coacute hiệu quả

IV3 Xoacutem liều xoacutem bụi - ung nhọt của đocirc thị được nacircng cấp hiện đại- Tuy Đảng vagrave Chiacutenh phủ đatilde coacute rất nhiều biện phaacutep để giải quyết vấn đề nhagrave ở

nhưng tigravenh higravenh nhagrave ở đocirc thị vẫn đang rất căng thẳng trecircn tất cả caacutec mặt phaacutet triển mới cải tạo mua baacuten chuyển dịch vagrave quản lyacute Nếu khocircng coacute những giải phaacutep hiệu quả thigrave sự taacutec động của nhagrave ở sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến phaacutet triển kinh tế - xatilde hội noacutei chung vagrave đến sự phaacutet triển đocirc thị Vấn đề nagravey được đề cập đến bởi caacutec chiacutenh saacutech mang tiacutenh quốc gia do đoacute nếu khocircng coacute hướng đi đuacuteng đắn thigrave sẽ để lại những hậu quả rất lớn vagrave lacircu dagravei muốn khắc phục phải rất khoacute khăn vagrave tốn keacutem

- Diện tiacutech nhagrave ở bigravenh quacircn đầu người tại caacutec đocirc thị nước ta cograven quaacute thấp (54m2người) Chất lượng nhagrave ở khocircng bảo đảm caacutec điều kiện về hạ tầng mocirci trường đều keacutem cỏi Nhagrave ổ chuột cograven chiếm tỷ trọng đaacuteng kể tại caacutec đocirc thị Cung cầu mất cacircn đối nghiecircm trọng cộng với những taacutec động của chiacutenh saacutech khocircng hợp lyacute lagravem cho giaacute nhagrave ở quaacute cao so với thu nhập của nhacircn dacircn đocirc thị Ngoagravei ra việc xacircy dựng nhagrave ở tự phaacutet lagravem cho cocircng taacutec quy hoạch gặp nhiều rắc rối

- Quaacute trigravenh chạy đua nacircng cấp đocirc thi đatilde tạo necircn những sự đối lập khaacutec biệt trong cuộc sống của những người dacircn sinh sống trograven cugraveng một đocirc thị hoặc caacutec đocirc thị khaacutec nhau Becircn cạnh những khu nhagrave cao tầng lại khocircng thiếu những khu nhagrave ổ chuột xoacutem liều xoacutem bụi Vagrave chiacutenh điều nagravey cũng lagravem cho vấn đề mocirci trường ở đacircy trở necircn ocirc nhiễm trầm trọng hơn

- Hagrave Nội đatilde từng coacute ba khu nhagrave ở khocircng chiacutenh thức lớn higravenh thagravenh từ những năm 90 của thế kỷ XX lagrave khu chứa trọ Phuacutec Xaacute khu batildei raacutec Thagravenh Cocircng vagrave khu xoacutem liều Thanh Nhagraven với số lượng dacircn ở mỗi khu khoảng 400 người Ngoagravei ra Hagrave Nội cograven coacute hơn 20 xoacutem liều xoacutem bụi nhỏ với mỗi xoacutem từ 5 - 10 hộ dacircn nằm rải raacutec trong caacutec quận huyện khaacutec trecircn caacutec khu đất cocircng hoặc ven socircng hồ

Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đatilde từng coacute 67000 căn nhagrave ổ chuột vagrave trong đoacute coacute 24000 hộ sống ven kecircnh rạch

Tại thagravenh phố Huế coacute 770 hộ với 4483 nhacircn khẩu sống trecircn Thượng Thagravenh vagrave Eo Bagraveu trong khu Thagravenh cổ với diện tiacutech xacircy dựng traacutei pheacutep lagrave 31500m2

IV4 Ảnh hưởng đến đời sống tinh thần nhacircn dacircn- Mở rộng đất đai vagrave quy hoạch lại khu vực lagrave sự cần thiết trong quaacute trigravenh nacircng

cấp đocirc thị Nhưng một vấn đề đặt ra lagrave một số vugraveng trong đoacute lagrave chugravea chiền vagrave nghĩa địa

26

do đoacute việc giải toả gặp rất nhiều khoacute khăn Đoacute lagrave một phần trong cuộc sống tacircm linh vagrave tinh thần của người dacircn Trong quaacute trigravenh quy hoạch đất sẽ khocircng traacutenh khỏi những tổn thương tới người dacircn

- Mặt khaacutec hầu hết caacutec khu nghĩa trang nghĩa địa chưa coacute hệ thống thoaacutet nước đảm bảo vệ sinh việc thoaacutet nước hoagraven toagraven dựa vagraveo độ dốc địa higravenh tự nhiecircn thoaacutet trực tiếp ra caacutec ao hồ ruộng trũng xung quanh Chưa coacute hệ thống mương bao để thu gom nước thải thấm từ xaacutec chết phacircn hủy ra Kết quả khảo saacutet chất lượng nước mặt vagrave nước ngầm trong khu vực nghĩa trang vagrave dacircn cư xung quanh tại một số đocirc thị cho thấy độ pH thường thiecircn về axiacutet hagravem lượng coliform vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 20 - 4000 lần hagravem lượng BOD vagrave COD vượt từ 2 đến hơn 15 lần hagravem lượng NO3 gấp 2 - 100 lần Do đoacute với những vugraveng đocirc thị quy hoạch gần đoacute đogravei hỏi caacutec nhagrave chức traacutech đưa ra những phương aacuten phugrave hợp

IV5 Laacute phổi của đocirc thị bị tagraven phaacute- Tại caacutec vugraveng đocirc thị hoacutea nhanh bộ khung bảo vệ mocirci trường lagrave những vagravenh đai

xanh khocircng được quy hoạch vagrave bảo vệ Chỉ tiecircu đất để trồng cacircy xanh trong caacutec đocirc thị quaacute thấp trung bigravenh mới đạt 05m2người Tại hai thagravenh phố lớn lagrave Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh con số nagravey cũng khocircng quaacute 2m2người chỉ bằng 110 chỉ tiecircu cacircy xanh của caacutec thagravenh phố tiecircn tiến trecircn thế giới Một số di sản văn hoacutea lịch sử vagrave một số di tiacutech vugraveng cacircy xanh bảo vệ mocirci trường đang bị vi phạm tagraven phaacute nặng

- Hệ thống khocircng gian xanh - laacute phổi của đocirc thị - hầu như chưa được chuacute yacute vagrave caacutec cơ quan quản lyacute chưa hoạch định chiacutenh saacutech đối với vấn đề nagravey Quan niệm về vấn đề cacircy xanh bảo vệ mocirci trường chỉ đơn thuần lagrave trồng cacircy trecircn đường phố để che nắng Chọn cacircy trồng hết sức tugravey tiện khocircng coacute yacute tưởng đặc trưng gacircy necircn tigravenh trạng caacutec đocirc thị ngoagravei Bắc như thagravenh phố Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Việt Trigrave Hải Phograveng coacute một số loại cacircy giống nhau như xagrave cừ phượng sữa tử vi tagraveu Caacutec đocirc thị loại III kể từ Quảng Nam trở vagraveo cũng vậy viết dầu nước trứng caacute khocircng tạo được neacutet đặc trưng cacircy xanh gacircy ấn tượng của mỗi đocirc thị

- Cocircng viecircn để vui chơi giải triacute hầu như rất iacutet Diện tiacutech caacutec cocircng viecircn chức năng cũng rất hạn hẹp (05 - 4ha) vagrave chỉ lagrave nơi nghỉ ngơi thư giatilden ngắm cảnh như caacutec vườn hoa ở Huế Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Hưng Yecircn

IV6 Giao thocircng đocirc thị vagrave mocirci trường - Nacircng cacircp đocirc thị đogravei hỏi sự nacircng cấp toagraven diện về mọi mặt một trong số những

yếu tố đoacute lagrave nacircng cấp về giao thocircng Khi đocirc thị phaacutet triển kegravem theo đoacute lagrave sự gia tăng về phương tiện giao thocircng Thực tế diện tiacutech đất giao thocircng đocirc thị khocircng đủ mạng lưới đường giao thocircng phacircn bố khocircng đồng đều thocircng số kỹ thuật tuyến đường rất thấp hagravenh lang đường luocircn bị lấn chiếm Theo số liệu thống kecirc tại caacutec đocirc thị lớn caacutec chỉ tiecircu về hạ tầng giao thocircng cũng rất thấp chỉ đaacutep ứng được khoảng 35 - 40 so với nhu cầu cần thiết như tại Hagrave Nội diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 78 mật độ đường đạt 389kmkm2 tại thagravenh phố Hồ Chiacute Minh diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 75 mật độ đường đạt 388kmkm2 Caacutec chỉ tiecircu giao thocircng tại caacutec đocirc thị loại thấp hơn cũng nhỏ hơn nhiều so với yecircu cầu cần thiết Diện tiacutech caacutec điểm đỗ xe đạt 25 song chưa coacute quy

27

hoạch cụ thể Mật độ đường chiacutenh đạt 40 mật độ của đường liecircn khu vực phacircn khu vực thấp nhất chỉ đạt 20 - 30 so với yecircu cầu

Khocircng đaacutep ứng được yecircu cầu về giao thocircng đatilde để lại những hậu quả- Tai nạn giao thocircng Tigravenh higravenh tai nạn giao thocircng ở nước ta đặc biệt trong khu

vực đocirc thị hết sức nghiecircm trọng thuộc vagraveo nhoacutem cao nhất thế giới Tuy chỉ số về số vụ tai nạn giao thocircng10000 phương tiện khocircng cao hơn nhiều so với caacutec nước khaacutec trong khu vực song chỉ số người chếttổng số người bị thương lagrave đặc biệt cao magrave nguyecircn nhacircn chiacutenh lagrave do phương tiện chủ đạo trong giao thocircng đocirc thị lagrave xe hai baacutenh

- Ugraven tắc giao thocircng Ugraven tắc giao thocircng trong caacutec đocirc thị đang vagrave ngagravey cagraveng trở necircn bức xuacutec đặc biệt tại caacutec đocirc thị vừa vagrave lớn Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đang phải gaacutenh chịu những hậu quả nặng nề do ugraven tắc giao thocircng gacircy ra

- Ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn gia tăng ocirc nhiễm bụi khiacute thải vagrave tiếng ồn do caacutec hoạt động giao thocircng gacircy ra Ugraven tắc giao thocircng phố hoacutea quốc lộ tỉnh lộ hoạt động xacircy dựng hạ tầng vagrave khu dacircn cư goacutep phần lagravem gia tăng mức độ ocirc nhiễm Ocirc nhiễm tiếng ồn giao thocircng vagrave caacutec ảnh hưởng tới sức khỏe người dacircn đocirc thị lớn hơn nhiều so với caacutec đocirc thị khaacutec trecircn thế giới Theo kết quả nghiecircn cứu giaacute trị mức ồn tăng từ 2 - 5dBA do cấu truacutec nhagrave ống liền kề baacutem dọc theo caacutec tuyến đường Sự bố triacute khocircng hợp lyacute caacutec khu chức năng trong đocirc thị lagravem nghiecircm trọng thecircm ocirc nhiễm tiếng ồn nhất lagrave đối với trường học bệnh viện cocircng sở vagrave khu dacircn cư Giaacute trị tiếng ồn vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 1 - 15dBA

IV7 Vấn đề chất thải rắn- Lagraven soacuteng nacircng cấp đocirc thị thiếu quy hoạch vagrave khocircng được kiểm soaacutet khiến Việt

Nam phải đối mặt với caacutec thaacutech thức lớn cơ sở hạ tầng quaacute yếu keacutem năng lực quản lyacute của chiacutenh quyền cograven hạn chế nhận thức của cộng đồng cũng cograven thấp đặc biệt lượng chất thải rắn tăng nhanh Nếu trung bigravenh một người một ngagravey thải ra 1kg raacutec thigrave ở TpHCM lượng raacutec thải ra mỗi ngagravey gần 7000 tấn Hagrave Nội lagrave trecircn 3500 tấn Caacutec đocirc thị khaacutec tiacutenh bigravenh quacircn 07kg raacutecngười vagrave số lượng raacutec thải thải ra ở caacutec đocirc thị ngagravey cagraveng coacute xu hướng nhiều hơn Chất thải rắn ngagravey cagraveng gia tăng magrave vấn đề xử lyacute vẫn chưa tigravem được hướng đi tốt Hiện nay phần lớn raacutec thải được xử lyacute bằng caacutech chocircn lấp nhưng nhiều nơi chocircn lấp khocircng hợp vệ sinh

- Theo số liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc gia cho thấy coacute tới 1125 chiếm 44 sử dụng batildei chocircn lấp đơn sơ khocircng đảm bảo vệ sinh Việc giảm thiểu raacutec thải luocircn lagrave yecircu cầu đầu tiecircn vagrave quan trọng nhất đối với phaacutet triển đocirc thị

- Nguy cơ gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt vagrave nước ngầm gia tăngNguồn bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn

Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

VIPhương phaacutep quản liacute mocirci trường trong nacircng cấp đocirc thịVI1 Trong quaacute trigravenh xacircy dựng mở rộng đocirc thị

28

- Cải tiến hệ thống bơm thoaacutet nước xacircy dựng hệ thống bơm thoaacutet nước cho caacutec khu vực nằm tương đối thấp Bảo tồn những khu đất cho nhu cầu cải tiến hệ thống kecircnh rạch trong tương lai Cải thiện hệ thống kiểm soaacutet thủy lực hiện coacute

- Giảm thiểu phaacutet thải chất ocirc nhiễm hạn chế những hoạt động thường xuyecircn coacute phaacutet sinh chất ocirc nhiễm sử dụng nhiecircn liệu hay năng lượng sạch (gasđiện)

- Cải thiện hệ thống quản lyacute điều hagravenh giao thocircng đocirc thị để traacutenh ugraven tắc giao thocircng Kiểm soaacutet tốt hơn caacutec luồng giao thocircng đảm bảo giao thocircng thocircng suốt khocircng tắc nghẽn Phaacutet triển mạng lưới thocircng tin liecircn lạc giữa caacutec caacute nhacircn caacutec tổ chứchellip hạn chế nhu cầu đi lại của cộng đồng sẽ goacutep phần giảm nguồn ocirc nhiễm gacircy ra từ caacutec phương tiện giao thocircng

- Bố triacute tập trung caacutec cơ sở sản xuất vagraveo khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển ra ngoại thagravenh quy hoạch từng nhoacutem ngagravenh sản xuất cụ thể đối với từng khu cocircng nghiệp nhất định Aacutep dụng cocircng cụ thu phiacute mocirci trường vagrave cấp giấy pheacutep xả thải đối với từng loại chất ocirc nhiễm cho từng đơn vị sản xuất coacute kiểm tra định kỳ

- Hạn chế tigravenh trạng đổ chất thải rắn bừa batildei xuống lograveng đường vỉa hegrave ao hồ cống ratildenh vagrave những nơi cocircng cộng Xử lyacute chất thải rắn bằng caacutec giải phaacutep cocircng nghệ thiacutech hợp cho mỗi loại đocirc thị Nacircng cao chất lượng vagrave tiacutenh cơ động của thiết bị thu gom vận chuyển xử lyacute chất thải rắn kể cả chế tạo caacutec phương tiện chuyecircn dugraveng thiacutech hợp cho mỗi vugraveng

- Kiecircn quyết xử lyacute caacutec vi phạm luật mocirci trường Coacute chế độ khen thưởng hay xử phạt hagravenh chiacutenh hợp lyacute Thường xuyecircn tuyecircn truyền trecircn caacutec phương tiện truyền thocircng đại chuacuteng nhằm nacircng cao nhận thức của người dacircn thagravenh thị trong việc chấp hagravenh vagrave thực hiện luật bảo vệ mocirci trường noacutei chung vagrave caacutec qui tắc vệ sinh đocirc thị noacutei riecircng

VI2 Trong quaacute trigravenh cải tạo hạ tầng kĩ thuật đocirc thị- Quản lyacute chặt chẽ quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute - cocircng nghiệp hoaacute để bảo vệ vagravenh đai

xanh Xacircy dựng cảnh quan đocirc thị xanh sạch đẹp đảm bảo khocircng gian xanh đocirc thị bao gồm hệ thống caacutec mảng xanh đocirc thị vagravenh đai xanh đocirc thị vagrave mặt nước xanh sạch đẹp của cảnh quan đocirc thị

- Xacircy dựng nacircng cấp hệ thống cấp thoaacutet nước cho đocirc thị một caacutech hợp lyacute đảm bảo phục vụ tốt nhu cầu của người dacircn

- Xacircy dựng caacutec batildei chocircn lấp chất thải hợp lyacute vệ sinh vagrave an toagraven Tăng cường cocircng taacutec queacutet dọn vệ sinh đường phố phun nước tưới cacircy vagrave tưới đường Đảm bảo caacutec chất thải trong mọi hoạt động tại đocirc thị được taacutei sử dụng quản lyacute xử lyacute thiacutech hợp đảm bảo tiecircu chuẩn MT cho pheacutep

- Tăng cường vagrave đẩy mạnh caacutec hoạt động quản lyacute vagrave bảo vệ MT đocirc thị Xacircy dựng hệ thống trao đổi thocircng tin MT vagrave hệ thống quan trắc giaacutem saacutet hiện trạng MT

- Yecircu cầu tất cả caacutec chủ dự aacuten đầu tư mới hoặc cải tạo mở rộng cơ sở sản xuất đều phải lập Baacuteo caacuteo đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường của dự aacuten Định kỳ kiểm tra giaacutem saacutet việc thực hiện caacutec biện phaacutep đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kiểm tra cơ sở sản suất coacute bảo đảm tiecircu chuẩn mocirci trường hay khocircng

- Caacutec phương tiện giao thocircng cơ khiacute lagrave nguồn thải ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute Đocirc thị cagraveng lớn cagraveng phaacutet triển thigrave giao thocircng cơ giới sẽ phaacutet triển vagrave nguồn thải chất ocirc

29

nhiễm khocircng khiacute do phương tiện giao thocircng cơ giới cagraveng lớn Ưu tiecircn phaacutet triển giao thocircng cocircng cộng vagrave hạn chế phaacutet triển phương tiện caacute nhacircn

- Cải thiện kecircnh rạch nạo veacutet đagraveo đất bảo vệ sườn dốc thi cocircng vagrave vận hagravenh đường bảo dưỡng cống hộp vagrave cầu đường bộ của caacutec tuyến kecircnh trong thagravenh phố

VI3 Trong cocircng taacutec cải thiện nguồn nước đocirc thị- Thiết lập cơ sở dữ liệu về mạng lưới cấp vagrave thoaacutet nước trong đocirc thị nacircng cấp hỗ

trợ cho quaacute trigravenh ra quyết định của latildenh đạo caacutec địa phương trong khu vực- Điều chỉnh hợp lyacute caacutec hoạt động sản xuất nocircng nghiệp trong việc sử dụng phacircn

boacuten vagrave thuốc bảo vệ thực vật- Thu gom vagrave xử lyacute nước thải sinh hoạt tại caacutec thagravenh phố thị trấn vagrave caacutec cụm

dacircn cư tập trung xung quanh lưu vực socircng- Kiểm soaacutet vagrave xử lyacute triệt để caacutec loại chất thải rắn traacutenh tigravenh trạng vứt bừa batildei

xuống ao hồ kecircnh rạch socircng suối gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt- Xacircy dựng vagrave aacutep dụng phiacute xử lyacute nước thải- Nacircng cao nhận thức cộng đồng về việc tiết kiệm vagrave bảo vệ nguồn nước- Xaacutec định giới hạn khai thaacutec nguồn nước ngầm- Xaacutec định vugraveng bổ cập tự nhiecircn chiacutenh của tầng nước ngầm- Duy trigrave vagrave mở rộng chương trigravenh giaacutem saacutet chất lượng vagrave trữ lượng nước ngầm

Tăng cường kiểm soaacutet đối với caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễm nước ngầm- Xacircy dựng caacutec trạm xử lyacute nước thải sinh hoạt tập trung cho từng khu vực dacircn cư

trước khi thải ra hệ thống thoaacutet nước cocircng cộng- Thực hiện thu phiacute xử lyacute nước thải để tạo nguồn thu cho ngacircn saacutech thu hồi dần

vốn đầu tư vagraveo hệ thống xử lyacute- Xacircy dựng hệ thống thu gom taacutech riecircng nước mưa vagrave nước thải sinh hoạt đối với

caacutec khu dacircn cư mới hạn chế khối lượng nước thải cần xử lyacute xử lyacute vagrave tận dụng nước mưa vagraveo những mục điacutech phugrave hợp để hạn chế khai thaacutec nước ngầm vagrave nước mặt Quản lyacute nước thải đocirc thị

- Thu phiacute khai thaacutec nước ngầm vagrave xacircy dựng cơ cấu quản lyacute nước ngầm để gia tăng kiểm soaacutet việc khai thaacutec

- Mở rộng mạng lưới cung cấp nước Phaacutet triển một số cụm cấp nước quy mocirc nhỏ

- Tiến hagravenh việc kiểm soaacutet vagrave giaacutem saacutet việc khai thaacutec nước ngầm bằng caacutech đo lường trữ lượng khai thaacutec tại caacutec giếng nước

- Caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp đoacuteng trecircn địa bagraven thagravenh phố đều phải tuacircn thủ luật vagrave caacutec quy định về bảo vệ mocirci trường trong xử lyacute nước thải đảm bảo đạt tiecircu chuẩn xả thải ra nguồn tiếp nhận

- Nếu CSSX khocircng coacute khả năng đầu tư xacircy dựng hệ thống xử lyacute nước thải cho phugrave hợp thigrave phải di dời ra caacutec khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển đổi ngagravenh nghề sản xuất

- Cơ quan quản lyacute Nhagrave nước về bảo vệ mocirci trường phải thường xuyecircn kiểm tra định kỳ nước thải của caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp ocirc nhiễm coacute biện phaacutep xử lyacute thiacutech đaacuteng đối với caacutec cơ sở vi phạm

30

- Tăng cường năng lực hoagraven thiện tổ chức vagrave phaacutep luật về quản lyacute hệ thống thoaacutet nước đocirc thị

VIĐịnh hướng nacircng cấp đocirc thịĐocirc thị lagrave đầu maacutey của sự tăng trưởng kinh tế vugraveng tiecircu thụ tagravei nguyecircn sinh ra raacutec

thải nguồn gốc của caacutec vấn đề về mocirci trường Đocirc thị cần phải coacute những quy trigravenh để goacutep phần tạo ra mocirci trường lagravenh mạnh vagrave tăng trưởng kinh tế Mocirci trường lagravenh mạnh liecircn quan đến caacutec vấn đề cung cấp nước an toagraven điều kiện vệ sinh quản lyacute chất thải rắn Tăng trưởng kinh tế liecircn quan đến thiếu kiểm soaacutet caacutec chất thải từ caacutec nhagrave maacutey tắc nghẽn tại nạn xử lyacute chưa thỏa đaacuteng caacutec chất thải độc hại vigrave vậy cần phải coacute những định hướng vagrave phương phaacutep mới trong tương lai

VI1 Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Phaacutet huy giaacute trị caacutec bagravei học kinh nghiệm đuacutec kết từ thực tiễn xacircy dựng phaacutet triển đocirc thị ở nước ta cũng như nhiều nước tiecircn tiến trecircn thế giới định hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050 được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009 vagrave Chương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020 (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009) đatilde đề ra caacutec định hướng giải phaacutep tổng thể toagraven diện phaacutet triển hệ thống đocirc thị quốc gia xaacutec định caacutec giai đoạn phaacutet triển mục tiecircu cụ thể vagrave lộ trigravenh thực hiện cho từng giai đoạn Theo đoacute để quaacute trigravenh phaacutet triển của caacutec đocirc thị trong cả nước đaacutep ứng caacutec yecircu cầu phaacutet triển bền vững chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp cần đặc biệt lưu yacute một số vấn đề sau Thứ nhất khocircng ngừng đẩy mạnh vai trograve cocircng taacutec lập quy hoạch vagrave nacircng cao chất lượng quy hoạch Cocircng taacutec quy hoạch phải được ưu tiecircn đầu tư đi trước để định hướng vagrave bảo đảm tiacutenh đồng bộ trong quaacute trigravenh xacircy dựng phaacutet triển cũng như cải tạo chỉnh trang đocirc thị ETHồng thời với việc aacutep dụng caacutec tiến bộ trong phaacutet triển đocirc thị quy hoạch khocircng những phải đaacutep ứng yecircu cầu cao về tạo dựng chất lượng khocircng gian đocirc thị magrave cograven phải đaacutep ứng tốt yecircu cầu về dự baacuteo gắn saacutet với thực tiễn vagrave xu hướng phaacutet triển của xatilde hội thật sự trở thagravenh nền tảng cho việc tạo dựng nguồn lực phaacutet triển cho đocirc thị Thứ hai tạo dựng nguồn lực phaacutet triển đocirc thị từ chiacutenh nội lực của đocirc thị Cugraveng với caacutec nguồn hỗ trợ phaacutet triển magrave đocirc thị coacute được cần đặc biệt chuacute trọng việc đổi mới cơ chế chiacutenh saacutech phaacutet triển đocirc thị trong caacutec lĩnh vực quản lyacute nhagrave nước quản lyacute quy hoạch quản lyacute nhagrave đất quản lyacute đầu tư xacircy dựng quản lyacute khai thaacutec sử dụng cocircng trigravenh đocirc thị Thocircng qua caacutec giải phaacutep về quy hoạch đocirc thị kết hợp với caacutec chiacutenh saacutech phugrave hợp để huy

31

động sự tham gia của caacutec thagravenh phần kinh tế trong xatilde hội thực hiện chủ trương xatilde hội hoacutea đầu tư cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời goacutep phần nacircng cao hiệu quả đầu tư đẩy nhanh tiến trigravenh nacircng cấp chất lượng đocirc thị hoacutea Thứ ba cần đẩy mạnh hơn nữa việc đổi mới tư duy trong quản lyacute nhagrave nước về đocirc thị đi đocirci với việc nacircng cao phẩm chất năng lực vagrave trigravenh độ caacuten bộ quản lyacute đocirc thị caacutec cấp Tăng cường phacircn cấp quản lyacute đocirc thị nacircng cao quyền hạn traacutech nhiệm của chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp tổ chức bộ maacutey tinh giản gọn nhẹ nacircng cao tiacutenh hiệu quả hiệu lực quản lyacute đồng thời chuacute trọng hơn nữa cocircng taacutec đagraveo tạo vagrave bồi dưỡng caacuten bộ bằng nhiều higravenh thức phugrave hợp với thực tế trigravenh độ kinh nghiệm vagrave kiến thức Thứ tư cần chuacute trọng phaacutet huy vai trograve vagrave traacutech nhiệm lagravem chủ của cộng đồng của người dacircn đocirc thị Việc xacircy dựng vagrave duy trigrave chất lượng đocirc thị phụ thuộc một phần quan trọng trong yacute thức của người dacircn thực hiện nếp sống văn minh đocirc thị Do đoacute cần coacute giải phaacutep tiacutech cực để cộng đồng nhận thức rotilde vai trograve vagrave traacutech nhiệm tham gia xacircy dựng vagrave quản lyacute đocirc thị được cụ thể hoacutea ngay từ trong cuộc sống hằng ngagravey của mỗi caacute nhacircn mỗi cộng đồng của đocirc thị

VI2 Chiến lược phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt Định hướng Quy hoạch tổng thể phaacutet triển đocirc thị

đến năm 2020 trong Quyết định số 101998QĐ-TTg ngagravey 23-1-1998 trong đoacute xaacutec định phương hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển caacutec đocirc thị trecircn địa bagraven cả nước vagrave caacutec vugraveng đặc trưng

Mức tăng trưởng dacircn số dự baacuteo Năm 2010 dacircn số đocirc thị lagrave 304 triệu người chiếm 33 dacircn số cả nước Năm 2020 dacircn số đocirc thị lagrave 46 triệu người chiếm 45 dacircn số cả nướcNhu cầu sử dụng đất đocirc thị Năm 2020 diện tiacutech đất đocirc thị lagrave 460000ha chiếm 14 diện tiacutech đất tự nhiecircn

cả nước bigravenh quacircn 100m2ngườiTổ chức khocircng gian hệ thống đocirc thị Mạng lưới đocirc thị cả nước được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển trecircn cơ sở caacutec đocirc thị

trung tacircm gồm caacutec thagravenh phố trung tacircm cấp quốc gia cấp vugraveng cấp tỉnh Caacutec đocirc thị trung tacircm caacutec cấp được phacircn bố hợp lyacute trecircn 10 vugraveng đocirc thị hoaacute đặc trưng của cả nước

Caacutec đocirc thị trung tacircm lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh phải được tổ chức thagravenh caacutec chugravem đocirc thị coacute vagravenh đai xanh bảo vệ để hạn chế tối đa sự tập trung dacircn số cơ sở kinh tế vagrave phaacute vỡ cacircn bằng sinh thaacutei traacutenh sự higravenh thagravenh caacutec siecircu đocirc thị

Quy hoạch sử dụng đất đocirc thị đảm bảo caacutec khu chức năng vagrave cơ sở hạ tầng coacute quan hệ gắn boacute

Higravenh thagravenh bộ mặt kiến truacutec hiện đại nhưng vẫn kế thừa bảo vệ tocircn tạo vagrave giữ gigraven caacutec di sản lịch sử văn hoaacute phaacutet triển nền kiến truacutec đậm đagrave bản sắc dacircn tộc

Phaacutet triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật Ưu tiecircn phaacutet triển hiện đại hoaacute cơ sở hạ tầng caacutec đocirc thị vagrave caacutec vugraveng kinh tế

trọng điểm tạo tiền đề phaacutet triển caacutec đocirc thị vagrave đocirc thị hoaacute nocircng thocircn Cải tạo vagrave xacircy dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật trong caacutec đocirc thị theo yecircu cầu vagrave mức

độ phaacutet triển của từng đocirc thị

32

Bảo vệ mocirci trường cảnh quan thiecircn nhiecircn giữ gigraven cacircn bằng sinh thaacutei đocirc thị - Xacircy dựng vagrave duy trigrave bộ khung bảo vệ thiecircn nhiecircn trecircn địa bagraven cả nước- Khai thaacutec vagrave sử dụng hợp lyacute caacutec tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn vagraveo mục điacutech cải tạo đocirc

thị- Coacute biện phaacutep xử lyacute taacutei sử dụng caacutec chất thải sinh hoạt vagrave sản xuất bằng caacutec

cocircng nghệ thiacutech hợp

VI3 Những nguyecircn tắc trong định hướng nacircng cấp đocirc thị1 Về quan điểm vagrave mục tiecircu phaacutet triển đocirc thị Phaacutet triển đocirc thị phải phugrave hợp với

phacircn bố vagrave trigravenh độ phaacutet triển lực lượng sản xuất tập trung xacircy dựng cơ sở kinh tế - kỹ thuật vững chắc lagravem động lực cho sự phaacutet triển bền vững vagrave định higravenh rotilde cocircng taacutec phacircn loại đocirc thị theo trigravenh độ của tiến trigravenh phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững

2 Xaacutec định rotilde vai trograve caacutec đocirc thị trong hệ thống đocirc thị toagraven quốc cũng như xaacutec định vai trograve caacutec đocirc thị trong caacutec vugraveng latildenh thổ lagrave caacutec đocirc thị cấp vugraveng cấp quốc gia hay quốc tế

3 Quy hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị phải được xacircy dung phugrave hợp với chương trigravenh đầu tư phaacutet triển đocirc thị của Chiacutenh phủ Dựa trecircn caacutec chiến lược phaacutet triển liecircn ngagravenh xaacutec định rotilde yecircu cầu phaacutet triển KT- XH nhu cầu sử dụng đất đai nhu cầu tocircn vinh giaacute trị văn hoacutea lịch sử vagrave bảo vệ tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn của từng địa phương Trong đoacute phải hết sức chuacute yacute gắn kết chặt chẽ giữa tổ chức kỹ thuật liecircn vugraveng với hạ tầng kỹ thuật từng docirc thị vagrave caacutec điểm dacircn cư xung quanh

4 Khai thaacutec tiềm năng coacute giới hạn đảm bảo cacircn đối giữa khai thaacutec tagravei nguyecircn mocirci trường tagravei nguyecircn đất đai nhacircn lực phaacutet triển kinh tế vagrave phacircn bố dacircn cư trong caacutec khu đocirc thị vagrave nocircng thocircn trong caacutec vugraveng miền vagrave trecircn phạm vi toagraven quốc

5 Qui hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững toagraven quốc phải duy trigrave phaacutet huy khocircng gian văn hoacutea của caacutec cộng đồng dacircn cư đocirc thị xacircy dựng caacutec chương trigravenh hagravenh động cụ thể đối với cocircng taacutec bảo tồn cải tạo vagrave xacircy dựng dựa trecircn tiềm năng văn hoacutea xatilde hội vagrave tự nhiecircn

6 Để bảo vệ mocirci trường đất nước vagrave khocircng khiacute cho đocirc thị cần aacutep dụng kĩ thuật tiecircn tiến trong xacircy dựng caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kĩ thuật trong xử liacute phacircn loại taacutei chế chất thải rắn vagrave trong xacircy dựng caacutec dự aacuten cocircng nghiệp tập trung ở qui mocirc địa phương vugraveng vagrave toagraven quốc trecircn cơ sở cơ hội cho việc nacircng cao chất lượng mocirci trường sống cho dacircn cư Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật đocirc thị toagraven quốc phải đảm bảo hiện đại an toagraven tiết kiệm vagrave phugrave hợp với tiecircu chiacute bền vững của vugraveng quốc gia vagrave quốc tế caacutec khu cocircng nghiệp tập trung nhưng phải bảo đảm nghiecircm ngặt caacutec yecircu cầu xử liacute ocirc nhiễm đổi mới cocircng nghệ aacutep dụng nguyecircn liệu sạch nguyecircn liệu sinh thaacutei vagrave phải đảm bảo caacutec tiecircu chuản ISO về mocirci trường

7 Cải tạo vagrave lagravem mới đồng bộ caacutec khu ở hiện coacute trong đocirc thị Triệt để thực hiện bảo tồn caacutec khu đocirc thị cổ vagrave cũ cugraveng luacutec đaacutep ứng đuacuteng vagrave đủ nhu cầu diện tiacutech ở vagrave mocirci trường sống tốt cho mọi người trong caacutec khu dacircn cư cần tổ chức liecircn kết hợp mạng lưới dịch vụ ngoagravei nhagrave ở đaacutep ứng caacutec nhu cầu sống của dacircn cư theo định kỳ ngắn vagrave dagravei hạn coacute thể hoạch định xoacutea bỏ caacutec khu nhagrave ổ chuột caacutec khu ở phi chiacutenh qui caacutec xoacutem dacircn vạn

33

đograve vagrave caacutec khu bần cư đocirc thị Tiếp tục hoagraven thiện chiến lược phaacutet triển nhagrave ở theo hướng bền vững ở đocirc thị nocircng thocircn vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

8 Phacircn bổ kết nối vagrave hoagraven thiện caacutec trung tacircm cocircng cộng caacutec khu nghỉ ngơi vui chơi giải triacute vagrave hệ thống cacircy xanh mặt nước trong đocirc thị Trong đoacute đặc biệt quan tacircm phaacutet triển hệ thống cacircy xanh đocirc thị bảo lưu hệ thống kecircnh rạch để tạo khocircng gian mở khocircng gian trống caacutec khocircng gian nghỉ ngơi giải triacutetạo cảnh quan chung vagrave điều hogravea mocirci trường khocircng khiacute cho đocirc thị Higravenh thagravenh caacutec hagravenh lang cacircy xanh caacutech ly giữa caacutec khu kho tagraveng bến batildei vagrave caacutec khu dacircn cư đocirc thị Tập trung nacircng cấp cải tạo caacutec khu cacircy xanh bảo vệ mặt nước caacutec khu di tiacutech lịch sử vagrave caacutec khu vực ven song vagrave ven biển đảm bảo đủ để khắc phục tigravenh trạng ocirc nhiễm khocircng khiacute ocirc nhiễm nguocircn nước vagrave goacutep phần điều hogravea khiacute hậu nhiệt đới Phấn đấu chỉ tiecircu cacircy xanhđầu người đạt 12-15 m2 với đocirc thị đặc biệt 10-12 m2 với đocirc thị loại I vagrave loại II 9-11m2 với đocirc thị loại loại III vagrave loại IV vagrave 8-10m2 với đocirc thị loại V

9 Chiacutenh quyền địa phươngcộng đồng cần coacute sự tham gia trực tiếpcocircng bằng vagrave coacute caacutei nhigraven dagravei hạn với caacutec nhu cầu phaacutet triển đocirc thị hiện tại vagrave của caacutec thế hệ tiếp sau

10 Xacircy dựng hợp liacute cơ chế tagravei chiacutenh đocirc thị cho phugrave hợp với caacutec kế hoạch phaacutet triển KT-XH Trong đoacute hỗ trợ tagravei chiacutenh thỏa đaacuteng cho việc xử liacute vagrave bảo vệ mocirci trường ở đocirc thị Nghiecircn cứu tăng nguồn thu cho cocircng taacutec Qui hoạch xacircy dựng đocirc thị dagravenh phần ngacircn saacutech đuacuteng vagrave đủ cho đầu tư Phaacutet triển đocirc thị theo qui hoạch kế hoạchngắn vagrave dagravei hạn đatilde được phecirc duyệt tăng khả năng xatilde hội hoacutea thu huacutet nguồn lực của nhacircn dacircn vagrave khai thaacutec tối ưu caacutec nguồn tagravei chiacutenh khai thaacutec của caacutec tổ chức tư nhacircn trong vagrave ngoagravei nước để Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Thagravenh phố HCM phaacutet triển đocirc Phaacutet triển bền vững cho thị ngang tầm khu vưc vagrave thế giới caacutec đocirc thị ở Việt NamTriacutech ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm

2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

KẾT LUẬN

34

Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thị lagrave một xu hướng chung tất yếu vagrave khocircng thể thiếu trong sự phaacutet triển của một quốc gia Tuy nhiecircn song song becircn cạnh sự phaacutet triển vượt bậc về kinh tế vagrave cơ sở hạ tầng lagrave sự tồn tại của caacutec vấn đề mocirci trường Vấn đề mocirci trường cagraveng trở necircn cấp baacutech đối với những nước đang phaacutet triển Ở nước ta cũng vậy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị quaacute chuacute trọng tới sự phaacutet triển kinh tế đatilde để lại khocircng iacutet hậu quả đối với mocirci trường sống Chuacuteng ta đang từng bước xacircy dựng caacutec đocirc thị hiện đại vagrave giải quyết caacutec vấn đề mocirci trường Để đạt được sự phaacutet triển bền vững đocirc thị cần coacute những chương trigravenh quản lyacute vagrave xacircy dựng toagraven diện về mọi mặt Quaacute trigravenh cần sự phối hợp của caacutec cấp từ trung ương tới địa phương vagrave cần coacute caacutec chiacutenh saacutech kịp thời sacircu rộng vagrave đuacuteng đắn của nhagrave nước

Tagravei liệu tham khảo1 ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế

giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

2 ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ

3 ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

4 Bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

5 ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

6 (Tiecircu chuẩn phacircn cấp đocirc thị- giaacuteo trigravenh quản liacute đocirc thị vagrave khu cocircng nghiệp- Nguyễn Ngọc Anh ndashkhoa Mocirci Trường ĐH Đagrave Lạt)

7 Sổ tay hướng dẫn nacircng cấp đocirc thị coacute sự tham gia của cộng đồng ndashUBND thagravenh phố HCM

35

chung cư cũ được xacircy dựng từ khoảng những năm 1950 Ưu điểm vượt trội của khu nagravey lagrave giải quyết nhagrave ở xatilde hội phugrave hợp với đặc thugrave quốc gia

- Đacircy lagrave hệ thống khu ở thocirc sơ caacutech xa trung tacircm đocirc thị thiết kế cảnh quan khocircng gian becircn ngoagravei nhagrave ở nghegraveo nagraven đơn điệu cấu truacutec nhagrave ở căn hộ khocircng hoagraven chỉnh diện tiacutech chật hẹp higravenh thức thiết kế dập khuocircn sơ sagravei vật liệu xacircy dựng nghegraveo nagraven chất lượng thẩm mỹ keacutem chất lượng kỹ thuật xuống cấp trầm trọng do khocircng được bảo dưỡng sửa chữa định kỳ thấm dột tiếng ồn vagrave caacutech nhiệt keacutem

- Xaacutec định rotilde nguyecircn nhacircn của caacutec nhược điểm necircu trecircn Nga đatilde coacute những nghiecircn cứu thử nghiệm cải tạo nacircng cấp khu chung cư cữ hướng tới những mục tiecircu cơ bản đaacutep ứng caacutec biến đổi về quy hoạch vagrave nhu cầu cải tiến cấu truacutec khu ở Cụ thể bao gồm

- Nacircng cấp caacutec khu chung cư cũ caacutec căn hộ vagrave mocirci trường xung quanh cải tạo taacutei cấu truacutec vagrave nacircng cấp đồng bộ caacutec tiện nghi trong caacutec căn hộ

- Xu hướng giải quyết lagrave cải tạo vagrave nacircng cấp cải thiện điều kiện ở bổ sung chức năng mới vagrave kiện toagraven khocircng gian được phaacutet triển phugrave hợp với điều kiện kinh tế-xatilde hội mới khai thaacutec tối đa caacutec giaacute trị tiềm năng đocirc thị về cơ bản lagrave cải tạo tại chỗ

- Nga đatilde thiết lập dự aacuten cải tạo nacircng cấp cụ thể cho quỹ nhagrave ở với việc quy hoạch lại caacutec khu nhagrave ở dựa trecircn higravenh higravenh khảo saacutet thực trạngQuỹ nhagrave ở hiện cograven khả năng khai thaacutec sử dụng được giải quyết bằng caacutech vận hagravenh sử dụng đuacuteng đắn về kỹ thuật tiến hagravenh kiểm tra bảo dưỡng vagrave sửa chữa thường xuyecircn lagrave tiecircu chiacute chung

- Mức độ sửa chữa được xaacutec định+ Sửa chữa nhỏtiểu sửa chữa lagrave mocirc higravenh sửa chữa mang tiacutenh tạm thời khocircng ảnh

hưởng đến cấu truacutec khu nhagrave Cơ quan quản lyacute phải vận dụng nguyecircn tắc tiết kiệm định kỳ nhưng vẫn đảm bảo mức độ an toagraven của ngocirci nhagrave

+ Sửa chữa lớnsửa chữa quan trọng cải thiện KCCC bằng caacutech phục hồi cải tạo hoặc thay thế những thagravenh phần của hệ thống thiết bị tuỳ theo mức độ hư hỏng được chia thagravenh sửa chữa lớn tổng thể vagrave sửa chữa lớn coacute lựa chọn Sửa chữa lớn kết hợp hiện đại hoaacute vagrave hoagraven thiện hệ thống trang thiết bị- Sự phaacutet triển đồng bộ khu nhagrave ở tại Maacutetx-cơ-va phụ thuộc khocircng iacutet vagraveo trigravenh độ tổ chức-quản lyacute khoa học - phương phaacutep luận trigravenh độ học vấn của caacutec becircn tham gia quaacute trigravenh nagravey đảm bảo thực hiện được caacutec mục tiecircu quy hoạch phaacutet triển thagravenh phố

Tại Phaacutep- ldquoKinh đocirc aacutenh saacutengrdquo Paris luocircn hấp dẫn du khaacutech bốn phương bởi những đại lộ

xanh thẳm những tượng đagravei cung điện vagrave cocircng trigravenh kiến truacutec tinh tế thơ mộng Tuy nhiecircn trong số chuacuteng ta iacutet ai biết được rằng giữa thế kỷ XIX Paris vẫn chỉ lagrave một thagravenh phố mang hơi hướng trung cổ với caacutec khu nhagrave ổ chuột hậu quả của hagraveng thế kỷ phaacutet triển tugravey tiện lệch lạc vagrave đầy những bất cập

- Đoacute lagrave kết quả của dự aacuten cải tạo Paris mang tecircn Haussmann dự aacuten taacutei quy hoạch vagrave hiện đại hoacutea Thủ đocirc Paris của Phaacutep thời Napoleon đệ Tam Dự aacuten nagravey bao trugravem lecircn tất cả caacutec khiacutea cạnh về quy hoạch đocirc thị của Paris như kiến truacutec đường phố khocircng gian xanh hệ thống dẫn vagrave thoaacutet nước

Paris hoa lệ ngagravey nay

10

- Haussmann đatilde đưa ra caacutec cocircng cụ luật phaacutep giuacutep xuacutec tiến dự aacuten cải tạo Paris như Quyền trưng dụng đất đai ldquovigrave mục điacutech sử dụng cocircngrdquo theo đoacute chiacutenh quyền được pheacutep trưng dụng caacutec toagrave nhagrave nằm dọc con đường được dự kiến xacircy dựng

Năm 1859 ocircng tiếp tục ban hagravenh luật định về đocirc thị hoacutea cho pheacutep mặt tiền caacutec togravea nhagrave chỉ được cao tối đa 20m trong những con phố rộng 20m magrave Haussmann đang xacircy dựng (trước đoacute chiều cao tối đa lagrave 1755m) Caacutec maacutei nhagrave phải được lagravem nghiecircng một goacutec 45o vagrave mặt tiền của caacutec nhagrave nằm trecircn cugraveng một con phố phải tuacircn thủ cugraveng một kiacutech thước

Tại Trung Quốc- Năm 1949 nước CHND Trung Hoa được thagravenh lập mọi việc quy hoạch vagrave xacircy

dựng đều thụ động theo sự sắp xếp của Nhagrave nước - Năm 1980 Trung Quốc chuyển sang nền kinh tế thị trường cocircng taacutec quy hoạch

vagrave xacircy dựng bước đầu bị xaacuteo trộn vagrave vượt ra khỏi tầm kiểm soaacutet của Nhagrave nước Ngay sau đoacute Trung Quốc lập ngagravenh mới - thiết kế đocirc thị (TKĐT) nhằm quản lyacute coacute hiệu quả cocircng taacutec xacircy dựng

- Năm 1987 Thẩm Quyến đatilde coacute quy hoạch tổng thể chi tiết về tu bổ vagrave TKĐT đến năm 1990 Trung Quốc mới aacutep dụng quy hoạch nagravey trecircn toagraven quốc Thẩm Quyến đatilde xacircy dựng một khung kết cấu của thagravenh phố bao gồm hệ thống giao thocircng kết cấu khocircng gian higravenh thaacutei kiến truacutec neacutet đặc sắc của khu vực vagrave coi đacircy lagrave những tiecircu chiacute để quản lyacute đocirc thị

- Trong TKĐT Thẩm Quyến cograven đưa ra những quy định cụ thể từ higravenh thức kiến truacutec chiều cao cocircng trigravenh vật liệu magraveu sắc khoảng lugravei của cocircng trigravenhhellip bằng caacutec bản vẽ hệ thống văn bản vagrave điều lệ quản lyacute kegravem theo Tiến hagravenh caacutec nghiecircn cứu quy hoạch mang tiacutenh chuyecircn đề những kế hoạch quản lyacute quy hoạch cần thực thi trong năm những bản baacuteo caacuteo cocircng việc đatilde lagravem trong cocircng taacutec quy hoạch cocircng bố rộng ratildei caacutec bản vẽ quy hoạch vagrave xacircy dựng trecircn phương tiện truyền thocircng nhằm lấy trưng cầu dacircn yacute

- Người ta duy trigrave một hệ thống với những higravenh thức tiếp xuacutec rất chung chung vagrave caacutec thocircng baacuteo chiacutenh thức traacutenh đối thoại trực diện với người dacircn

- Kết quả lagrave từ một lagraveng chagravei nhỏ beacute khoảng vagraveo những năm 80 Thẩm Quyến giờ đatilde trở thagravenh một trong những thagravenh phố phaacutet triển vagraveo bậc nhất của Trung Quốc lagravem thay đổi thế giới quan của những người hoạt

11

động trong lĩnh vực xacircy dựng vagrave quy hoạch TP Thẩm Quyến

-Hiện trạng quy hoạch phaacutet triển đocirc thị ở Trung Quốc hiện nay đang diễn ra với một tốc độ choacuteng mặt nhưng đaacuteng nể mặc dugrave coacute rất nhiều biểu hiện vận dụng caacutec caacutech lagravem quy hoạch của nhiều nước khaacutec nhau vagrave mức độ thagravenh cocircng cũng dừng ở mức nhất định

Tại Singapore Quaacute trigravenh phaacutet triển nhagrave ở của Singapore coacute thể chia lagravem 4 giai đoạn

- Giai đoạn 1 (năm 1960-1970) Xacircy dựng caacutec khu chung cư thu nhập thấp chỉ đủ để bố triacute caacutec phograveng ở mỗi căn hộ chỉ khoảng 50m2 đến 60m2 bố triacute cho caacutec hộ thu nhập thấp chưa coacute nhagrave ở

- Giai đoạn 2 (năm 1971-1980) Xacircy dựng bổ sung cho nhu cầu ở do tăng dacircn số diện tiacutech caacutec căn hộ được nacircng dần lecircn khoảng 70m2 vagrave căn hộ coacute nhiều phograveng (2-3 phograveng)

- Giai đoạn 3 (năm 1981-1991) Xacircy dựng thecircm caacutec chung cư vagrave chuacute trọng đến cảnh quan mocirci trường cacircy xanh trong caacutec khu chung cư cải tạo một số khu chung cư cũ cho phugrave hợp yecircu cầu sử dụng ngagravey cagraveng cao

- Giai đoạn sau năm 1991 đến nay quy hoạch phaacutet triển thecircm nhiều khu ở mới nhằm phacircn taacuten vagrave cacircn bằng mật độ dacircn số thuận lợi cho giao thocircng đi lại Việc xacircy dựng caacutec chung cư giai đoạn nagravey phần lớn được thực hiện theo đơn đặt hagraveng

- Người dacircn muốn được sở hữu căn hộ do Nhagrave nước cung cấp phải thực hiện đoacuteng goacutep quỹ để dagravenh tiền mua nhagrave số tiền người dacircn đoacuteng goacutep quỹ được trừ dần vagraveo tiền mua nhagrave trả goacutep thời gian trả goacutep lacircu nhất lagrave 25 năm Người coacute thu nhập thấp được ưu tiecircn mua trước vagrave thocircng qua caacutec higravenh thức bốc thăm người dacircn được mua căn hộ chỉ được sở hữu khocircng quaacute 90 năm Sau đoacute Chiacutenh phủ sẽ thu hồi khocircng bồi thường để xacircy dựng lại chung cư mới người dacircn sẽ được ưu tiecircn mua lại căn hộ trong chung cư mới trước khi hết quyền sở hữu nhagrave ở tại chung cư cũ Việc baacuten coacute thời hạn lagrave nhằm hạn chế tranh chấp về sau vagrave thuận lợi cho việc xacircy dựng lại đồng bộ caacutec khu chung cư

- Từ một nước đại đa số người dacircn sống trong caacutec khu ổ chuột khu định cư lụp xụp nhếch nhaacutec đến nay 91 người dacircn Singapore sở hữu nhagrave trong đoacute coacute tới 83 người dacircn được sở hữu nhagrave ở giaacute thấp Singapore vagrave Hongkong lagrave hai đất nước nổi tiếng ở chacircu Aacute về việc phaacutet triển vagrave giải quyết tốt vấn đề nhagrave ở xatilde hội cho người dacircn Để coacute được kết quả nagravey từ những năm 1960

12

Singapore đatilde thiết lập những định chế rất quan trọng trong việc quy hoạch vagrave phaacutet triển nhagrave ở giaacute thấp

Higravenh ảnh đocirc thị Singapore - Tại Singapore caacutec tổ chức tư nhacircn tham gia vagraveo xacircy dựng nhagrave ở cho người thu

nhập thấp thường xuyecircn nhận được sự hỗ trợ của nhagrave nước vagrave caacutec thủ tục hagravenh chiacutenh rotilde ragraveng vagrave được thực hiện nhanh choacuteng Để đẩy mạnh caacutec dự aacuten xacircy dựng nhagrave ở cho người coacute thu nhập thấp vấn đề quỹ đất cũng đang lagrave khoacute khăn với caacutec doanh nghiệp bất động sản

Tại Hagraven quốc - Sau 40 năm đocirc thị hoacutea (1970 - 2010) Hagraven Quốc đatilde đạt được những thagravenh tựu

đaacuteng kể xacircy dựng được những khu đocirc thị lớn thu huacutet 88 dacircn số nhưng đồng thời cũng lagravem phaacutet sinh những vấn nạn tiecircu cực của caacutec đocirc thị khổng lồ

-Phaacutet triển đocirc thị vệ tinh Ngay từ năm 1970 Chiacutenh phủ Hagraven Quốc đatilde đưa ra chiến lược phaacutet triển đocirc thị bằng caacutech mở rộng vugraveng đocirc thị song song đoacute lagrave nacircng cấp mở rộng caacutec đocirc thị đatilde coacute Một loạt caacutec thagravenh phố vệ tinh mới coacute quy mocirc vừa vagrave nhỏ lần lượt được xacircy dựng higravenh thagravenh những thagravenh phố coacute tốc độ tăng trưởng cực nhanh Điều nagravey đatilde giuacutep Hagraven Quốc traacutenh khỏi những đổ vỡ lớn magrave caacutec quốc gia khaacutec gặp phải trong tiến trigravenh đocirc thị hoacutea nhanh như ở caacutec nước chacircu Aacute chacircu Phi

- Ưu tiecircn nhagrave ở giaacute rẻ Trong suốt 4 thập niecircn qua Hagraven Quốc đatilde đạt được tỷ lệ phaacutet triển đocirc thị trước đacircy chưa từng coacute nhưng một trong những khoacute khăn chiacutenh trong tiến trigravenh đocirc thị hoacutea tại Hagraven Quốc lagrave thiếu nhagrave ở tiacutenh theo quy mocirc nhagrave ở trecircn tổng số hộ gia đigravenh Do đoacute chiacutenh phủ đatilde nỗ lực tập trung vagraveo việc tăng cường số lượng nhagrave ở cho hộ gia đigravenh coacute thu nhập thấp bằng

4 phương thức + Thứ nhất cung cấp nhagrave ở

cocircng cộng Chiacutenh phủ đatilde đầu tư một số vốn nhất định vagraveo KNHC để đảm traacutech vấn đề phaacutet triển nhagrave ở cho caacutec gia đigravenh coacute thu nhập thấp

+ Thứ hai cugraveng với việc cung cấp nhagrave ở cocircng cộng chiacutenh phủ bắt buộc caacutec chủ đầu tư tư nhacircn cung cấp nhagrave ở giaacute rẻ nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dacircn coacute

thu nhập thấp coacute nhagrave ởTagraveu điện ngầm giuacutep phacircn taacuten lưu lượngphương tiện giao thocircng trecircn đường phố+ Thứ ba lagrave kiểm soaacutet diện tiacutech nhagrave ở Sự hạn chế kiacutech thước nhagrave ở cũng lagrave một điều

cần thiết để giữ mức giaacute phugrave hợp Caacutec nhagrave đầu tư tư nhacircn cũng bị bắt buộc cung cấp caacutec kiểu nhagrave diện tiacutech nhỏ

13

- Phaacutet triển đồng loạt hệ thống giao thocircng Chiacutenh phủ Hagraven Quốc đatilde chuacute trọng phaacutet triển đồng loạt hệ thống giao thocircng gồm tagraveu điện ngầm đường sắt xe buyacutet taxi

Nguồn ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

b Tại Việt Nam- Ở Việt Nam Dacircn số đocirc thị khocircng ngừng gia tăng Năm 1986 lagrave 11870 triệu

người năm 2000 lagrave 18772 triệu người năm 2003 lagrave 20870 triệu người năm 2005 lagrave 22337 triệu người vagrave năm 2007 lagrave 23370 triệu người đưa tỷ lệ đocirc thị hoacutea cả nước từ 19 (1986) lecircn 275 (năm 2007)

- Mạng lưới đocirc thị Việt Nam khocircng ngừng được mở rộng với trecircn 700 đocirc thị trong đoacute coacute 02 đocirc thị đặc biệt 5 đocirc thị loại I 10 đocirc thị loại II 40 đocirc thị loại III 28 đocirc thị loại IV cograven lại lagrave caacutec đocirc thị loại V

- Năm 1998 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt định hướng phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2020 trong đoacute vai trograve của caacutec đocirc thị được xaacutec định lagrave những động lực phaacutet triển chiacutenh trong cocircng cuộc cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea đất nước thực hiện mục tiecircu phaacutet triển đất nước cơ bản thagravenh nước cocircng nghiệp vagraveo năm 2020

- Dưới sự latildenh đạo quản lyacute của Nhagrave nước sự nỗ lực vận động của toagraven xatilde hội chuacuteng ta đatilde coacute những thagravenh tựu quan trọng trong cocircng taacutec phaacutet triển đocirc thị

- Hệ thống đocirc thị quốc gia đatilde coacute sự chuyển biến tiacutech cực cả về lượng cũng như về chất

+ Mạng lưới đocirc thị quốc gia đatilde vagrave đang được phaacutet triển mở rộng từ 629 đocirc thị năm 1999 đến nay đatilde tăng lecircn 754 đocirc thị

+ Về dacircn cư đocirc thị tỷ lệ đocirc thị hoacutea đatilde tăng từ 207 năm 1999 đến nay đạt gần 30 nếu tiacutenh dacircn số nội thị

+ Coacute hai đocirc thị loại đặc biệt lagrave Hagrave Nội vagrave TP Hồ Chiacute Minh đocirc thị loại I tăng thecircm năm đocirc thị trong khi đoacute loại V tăng thecircm 99 đocirc thị

ETHiều nagravey đatilde chứng tỏ mức độ đocirc thị hoacutea đatilde phaacutet triển mạnh ở khu vực caacutec đocirc thị nhỏ lan tỏa trecircn diện rộng vagrave phacircn bố đồng đều hơn trecircn phạm vi cả nước

- Tăng trưởng kinh tế ở khu vực đocirc thị trung bigravenh đạt từ 12 đến 15 cao gấp 15 đến 2 lần so với mặt bằng chung trong cả nước Năm 2007-2009 đạt khoảng từ 8 đến 10(H) Hiện nay nguồn thu đocirc thị nhất lagrave của caacutec thagravenh phố lớn chiếm tỷ lệ 70 trong cơ cấu GDP cả nước Tại một số đocirc thị lớn GDP bigravenh quacircn đầu người đạt hơn 1500 USD như Hagrave Nội khoảng 1500 USDnăm Nha Trang 1779 USDnăm Sự phaacutet triển kinh tế đocirc thị đatilde vagrave đang tạo ra hagraveng triệu việc lagravem cho người lao động goacutep phần quan trọng trong việc duy trigrave sự ổn định vagrave phaacutet triển chung của xatilde hội

- Sự phaacutet triển kinh tế - xatilde hội của đất nước đatilde đem lại những nguồn lực quan trọng cho việc xacircy dựng vagrave cải tạo chỉnh trang diện mạo của caacutec đocirc thị Kiến truacutec vagrave cảnh quan đocirc thị đatilde được caacutec chiacutenh quyền đocirc thị quan tacircm đầu tư phaacutet triển với sự xuất hiện ngagravey cagraveng nhiều caacutec quần thể kiến truacutec mảng đocirc thị hiện đại ứng dụng cocircng nghệ thiết kế xacircy dựng tiecircn tiến của thế giới Tại nhiều đocirc thị đatilde vagrave đang xuất hiện caacutec cocircng trigravenh kiến truacutec cao tầng lagrave những điểm nhấn kiến truacutec đocirc thị coacute chất lượng cao

14

- Mocirc higravenh đầu tư phaacutet triển caacutec khu đocirc thị mới đồng bộ đatilde được nghiecircn cứu nhacircn rộng tại nhiều địa phương trong cả nước sử dụng coacute hiệu quả quỹ đất dagravenh cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời từng bước giải quyết nhu cầu rất lớn của xatilde hội về nhagrave ở

- Hệ thống cocircng trigravenh hạ tầng kỹ thuật vagrave xatilde hội đocirc thị như hệ thống giao thocircng cấp nước thoaacutet nước chiếu saacuteng cacircy xanh thu gom vagrave xử lyacute chất thải rắn vagrave cocircng trigravenh phuacutec lợi cocircng cộng của caacutec đocirc thị được đầu tư xacircy dựng cải tạo vagrave phaacutet triển khaacute nhanh tạo necircn bộ khung cơ bản để caacutec đocirc thị phaacutet triển

- Về cấp nước sạch thời điểm năm 1999 Việt Nam vẫn cograven hơn 70 số dacircn đocirc thị sử dụng nước khocircng bảo đảm vệ sinh đến nay bigravenh quacircn trecircn cả nước 73 số dacircn đocirc thị đatilde được cấp nước sạch Chất lượng phục vụ của giao thocircng cocircng cộng tại caacutec đocirc thị caacutec vugraveng vagrave trecircn cả nước ngagravey cagraveng tốt hơn

- Vấn đề cải thiện điều kiện mocirci trường đocirc thị cũng đatilde được chiacutenh quyền đocirc thị quan tacircm Một số đocirc thị đatilde coacute nhagrave maacutey hoặc trạm xử lyacute nước thải được đầu tư xacircy dựng vagrave đi vagraveo hoạt động Tỷ lệ thu gom chất thải rắn sinh hoạt bigravenh quacircn cả nước đạt khoảng 80 Chuacuteng ta đatilde coacute ba cocircng nghệ trong nước xử lyacute chất thải rắn sinh hoạt đatilde được Bộ Xacircy dựng cấp giấy chứng nhận SERAPHINE ANSINH-ASC MBT-CD

- Cấp điện vagrave chiếu saacuteng đocirc thị được cải thiện rotilde rệt 90 số caacutec tuyến đường trục chiacutenh cấp đocirc thị từ caacutec đocirc thị loại 3 trở lecircn được chiếu saacuteng Dịch vụ cung cấp thocircng tin liecircn lạc phaacutet triển nhanh choacuteng phục vụ tiacutech cực cho caacutec yecircu cầu đặt ra của sự phaacutet triển kinh tế - xatilde hội

- Quốc hội Chiacutenh phủ Bộ Xacircy dựng vagrave caacutec bộ ngagravenh đatilde vagrave đang từng bước hoagraven thiện hệ thống caacutec văn bản quy phạm phaacutep luật về lĩnh vực xacircy dựng vagrave phaacutet triển đocirc thị trong đoacute nhiều văn bản luật lần đầu tiecircn đatilde được nghiecircn cứu xacircy dựng vagrave ban hagravenh như Luật Xacircy dựng năm 2003 Luật Nhagrave ở năm 2005 Luật Kinh doanh bất động sản năm 2006 vagrave đặc biệt lagrave Luật Quy hoạch đocirc thị vừa được Quốc hội thocircng qua thaacuteng 6-2009 Caacutec văn bản luật vagrave hệ thống văn bản dưới luật đatilde thường xuyecircn được ragrave soaacutet điều chỉnh để từng bước đi vagraveo cuộc sống goacutep phần quan trọng trong việc tạo hagravenh lang phaacutep lyacute đầy đủ thocircng thoaacuteng hướng tới sự phaacutet triển bền vững hệ thống đocirc thị Việt Nam

Becircn cạnh những kết quả đạt được việc nacircng cấp đocirc thị ở nước ta vẫn đang cograven gặp rất nhiều vấn đề bất cập

- Tỷ lệ phủ kiacuten quy hoạch chi tiết tại caacutec đocirc thị của cả nước cograven thấp Tỷ lệ trung bigravenh trong cả nước hiện nay lagrave khoảng 45 khocircng đồng đều giữa caacutec đocirc thị vagrave vugraveng miền ETHiều đoacute coacute ảnh hưởng lớn đến việc thu huacutet đầu tư bố triacute nguồn lực phaacutet triển cũng như cocircng taacutec quản lyacute xacircy dựng đocirc thị theo quy hoạch

- Tốc độ tăng trưởng vagrave đocirc thị hoacutea cao tại phần lớn caacutec đocirc thị đatilde dẫn đến sự mất cacircn đối trong khả năng đaacutep ứng của hệ thống cơ sở hạ tầng kỹ thuật đocirc thị Mặc dugrave việc cấp nước sạch đatilde được cải thiện đaacuteng kể nhưng tỷ lệ thất thoaacutet thất thu nước bigravenh quacircn vẫn cao từ 20 đến 30 vừa gacircy thất thoaacutet nguồn tagravei nguyecircn quan trọng vừa giảm nguồn thu cho ngacircn saacutech Tigravenh trạng uacuteng ngập tắc nghẽn giao thocircng tại đocirc thị cograven diễn ra phổ biến Caacutec hồ kecircnh mương socircng ngogravei trong đocirc thị với vai trograve điều hogravea vagrave thoaacutet nước mưa đocirc thị vagraveo mugravea mưa lũ iacutet được quan tacircm bảo vệ

15

- Ocirc nhiễm mocirci trường vẫn đang lagrave vấn đề bức xuacutec nhất vagrave chưa coacute lời giải hữu hiệu Nhiều đocirc thị vẫn cograven luacuteng tuacuteng trong việc tigravem ra nguồn lực đầu tư hệ thống cơ sở hạ tầng thoaacutet nước xử lyacute chất thải rắn giao thocircng đocirc thị

- Cocircng taacutec quản lyacute đocirc thị cograven yếu keacutem Những caacuten bộ đatilde qua đagraveo tạo chuyecircn mocircn lĩnh vực xacircy dựng vagrave phaacutet triển đocirc thị mới chỉ chiếm từ 9 đến 11 ở cấp xatilde phường chưa đaacutep ứng được mức độ đogravei hỏi của khối lượng cocircng việc Mặt khaacutec do lĩnh vực quản lyacute đocirc thị vagrave kinh tế đocirc thị cograven lagrave vấn đề khaacute mới mẻ chuacuteng ta vừa lagravem vừa ruacutet kinh nghiệm để phugrave hợp đặc thugrave của nước ta do đoacute ở nhiều nơi vai trograve của chiacutenh quyền đocirc thị trong việc điều phối caacutec đối tượng vagrave điều tiết nguồn lực tham gia trong quaacute trigravenh phaacutet triển đocirc thị cograven coacute nhiều hạn chế dẫn đến thực tế vẫn cograven phổ biến tigravenh trạng thiếu thocircng tin chồng cheacuteo giữa caacutec lĩnh vực

Triacutech ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ vagrave theo ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

Dự aacuten nacircng cấp đocirc thị tại TPHCMNacircng cấp đocirc thị vagrave vấn đề khocircng gian cocircng cộng trong caacutec khu dacircn cư thu nhập thấp trecircn địa

bagraven Thagravenh phố Hồ Chiacute MinhNội dung cocircng việc thực hiện1 ETHường hẽm Nacircng cao nền hẽm mở rộng hẽm vagrave traacuteng hẽm bằng beton cement vagrave beton

nhựa noacuteng2 ETHặt cống thoaacutet nước Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống cống thoaacutet nước thải vagrave nước mưa tại

khu vực3 Cấp nước Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống cấp nước sinh họat đến từng hộ dacircn4 Cấp điện Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống caacutep điện vagrave trụ điện tại khu vực cung cấp điện

sinh họat đến từng hộ dacircn5 Chiếu saacuteng vĩa hegrave Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống dacircy điện vagrave đặt boacuteng đegraven tại caacutec trụ

đảm bảo chiếu saacuteng trong khu vực6 Nghiecircn cứu bổ sung caacutec dịch vụ hạ tầng xatilde hội (Nhagrave trẻ trường mẫu giaacuteo trạm y tế ) Caacutec bước thực hiệnGiai đoạn 1 bắt đều thi cocircng từ thaacuteng 122004 đến 122005 trong lưu vực Tacircn Hoacutea - Lograve Gốm

(khocircng kể thời gian chuẩn bị đầu tư) Bước 1 sect Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp của tất cả cộng đồng người dacircn trong khu vực dacircn cư thu

nhập thấp cần nacircng cấpsect Lập baacuteo caacuteo nghiecircn cứu Tiền khả thi cho togravean dự aacuten trecircn địa bagraven thagravenh phốsect Tiến hagravenh tham khảo yacute kiến cộng đồng vagrave chuẩn bị kế họach sơ bộ nhu cầu cần nacircng

cấpBước 2sect Chuẩn bị kế họach nacircng cấo hogravean chỉnh coacute thảo luận với cộng đồng chuẩn bị thiết kế kỹ

thuật sơ bộ vagrave sọan thảo hồ sơ thầu cho từng goacutei thầu dự kiếnsect Chuẩn bị tagravei liệu hướng dẫn thực hiệnsect Thu thập số liệu thocircng tin cho đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kế hoạch hagravenh động taacutei

định cưsect Lập nghiecircn cứu khả thi cho giai đoạn 1Bước 3

16

Chuẩn bị thiết kế kỹ thuật chi tiết vagrave hoagraven chỉnh hocirc sơ thầuGiai đoạn 2 Khocircng thời gian chuẩn bị đầu tư bắt đầu từ 062006 đến 062007 trecircn địa bagraven caacutec

quận ngograveai Tacircn Hoacutea - Lograve Gốm Sự tham gia của người dacircn Nguyecircn tắc quan trọng nhất của dự aacuten lagrave sự tham gia tự giaacutec vagrave tiacutech cực của cộng đồng

người dacircn vagraveo tất cả caacutec bước thực hiện dự aacuten Caacutec thagravenh viecircn lagrave hộ gia đigravenh trong dự aacuten đều coacute quyền coacute traacutech nhiệm tham gia vagrave cugraveng hưởng lợi từ dự aacuten khocircng phacircn biệt tigravenh trạng cư truacute

Những lợi iacutech đối với người dacircn sau khi nacircng cấp- Bộ mặt khu dacircn cư thay đổi Cống thoaacutet nước tốt khocircng cograven tigravenh trạng ngập uacuteng ETHường hẽm bằng phẳng ngay ngắn an toagraven xe cứu hỏa cứu thương vagraveo đến tận nơi để

xử lyacute kịp thời khi xảy ra sự cố Khu phố được sạch đẹp vệ sinh hạn chế bệnh tật do mocirci trường sống tốt hơn nhiều sacircn

chơi giải triacute cho trẻ em trong khu vực ETHegraven chiếu saacuteng vagraveo ban đecircm thuận lợi cho đi lại vagrave an ninh khu vực Những hộ gia đigravenh thu nhập thấp coacute nhu cầu coacute nhu cầu sẽ được vay vốn sửa chữa nacircng

cấp nhagrave ở hoặc vay vốn để sản xuất kinh doanh - Tigravenh trạng phaacutep lyacute về nhagrave đất Thocircng qua dự aacuten chiacutenh quyền địa phương sẽ tiến hagravenh nhanh việc cấp giấy chứng nhận

quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở cho tất cả caacutec hộ gia đigravenh coacute đủ điều kiện giuacutep họ lagravem ăn sinh sống

Khi coacute giấy tờ nhagrave đầy đủ kết hợp với cơ sở hạ tầng khu vực hoagraven chỉnh sẽ giuacutep cho giaacute trị nhagrave đất của người dacircn trong khu vực dự aacuten gia tăng Việc mua baacuten cầm cố thế chấp đều thuận lợi dễ dagraveng vagrave khocircng khocircng bị eacutep giaacute khi coacute nhu cầu chuyển nhượng

Coacute giấy chứng nhận quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở lagrave một trong những nội dung quan trọng để xem xeacutet việc nhập hộ khẩu cho caacutec thagravenh viecircn trong hộ gia đigravenh chưa coacute hộ khẩu

Coacute giấy chứng nhận quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở sẽ giuacutep cho caacutec hộ gia đigravenh coacute đủ điều kiện tiếp cận với caacutec khoản vay latildei suất phugrave hợp để coacute vốn lagravem ăn hoặc mở rộng sản xuất kinh doanh goacutep phần tăng thecircm thu nhập

Việc học hagravenh của caacutec chaacuteu y tế vagrave caacutec dịch vụ cocircng cộng khaacutec đều thuận lợi ETHồng thời chiacutenh quyền địa phương quản lyacute người dacircn tốt hơn

- Khi mở rộng hẽm coacute một số hộ bị mất hoagraven toagraven nhagrave- đất hoặc khi diện tiacutech nhagrave - đất sau khi giải tỏa nhỏ hơn 15 m2 thigrave phải di dời vagrave được

ETHược bồi thường bằng tiền đối với nhagrave đất bị thu hồi với giaacute thay thế phugrave hợp với giaacute chuyển nhượng thực tế vagrave caacutec khoản hỗ trợ khaacutec Việc di dời sẽ được chiacutenh quyền địa phương thocircng baacuteo chi tiết

Hộ bị di dời coacute thể nhận tiền hoặc đăng kyacute một căn hộ chung cư hoặc một nền nhagrave coacute hạ tầng

dự kiến đến năm 2020 dacircn số thagravenh phố khoảng 10 triệu người (trong đoacute khống chế khoảng 6 triệu dacircn nội thị) vagrave với hơn 2 triệu khaacutech vatildeng lai

Quy hoạch kiến truacutec cảnh quan đocirc thị

Cải tạo caacutec khu nội thagravenh cũ phải bảo đảm giữ gigraven tocircn tạo caacutec di sản văn hoacutea lịch sử caacutec cocircng trigravenh kiến truacutec coacute giaacute trị cải tạo vagrave nacircng cấp cơ sở hạ tầng di chuyển nhagrave ở trecircn vagrave ven kecircnh rạch

17

tăng thecircm diện tiacutech cacircy xanh caacutec cocircng trigravenh phục vụ cocircng cộng di dời ra ngoại thagravenh những cơ sở cocircng nghiệp tiểu thủ cocircng nghiệp gacircy ocirc nhiễm di dời chợ vagrave kho tagraveng khocircng cograven phugrave hợp từng bước cải thiện mocirci sinh mocirci trường đocirc thị

Caacutec khu mới được xacircy dựng theo hướng hiện đại văn minh bền vững chuacute trọng phaacutet triển hệ thống cacircy xanh cocircng viecircn mặt nước tổ chức caacutec khu đocirc thị mới theo hướng coacute cơ sở hạ tầng hiện đại đồng bộ tăng tỷ lệ trung bigravenh tầng cao triệt để khai thaacutec khocircng gian ngầm vagrave trecircn khocircng mật độ xacircy dựng thấo ưu tiecircn đất cho khocircng gian thocircng thoaacuteng xacircy dựng caacutec khu sản xuất caacutec trung tacircm thương mại dịch vụ đagraveo tạo vagrave nghiecircn cứu khoa học caacutec khu nghỉ ngơi giải triacute đaacutep ứng nhu cầu vật chất vagrave tinh thần ngagravey cagraveng cao của nhacircn dacircn

Quy hoạch caacutec khu chức năng

Khu dacircn cư Được phacircn bố tại khu vực nội thagravenh hiện hữu nội thagravenh phaacutet triển vagrave ngoại thagravenh

Về nội thagravenh hiện hữu (12 quận cũ) coacute diện tiacutech 14134 ha dacircn số giữ mức từ 36 - 4 triệu người chỉ tiecircu bigravenh quacircn đất đocirc thị từ 35 - 40 m2người Nội thagravenh hiện hựu cần chỉnh trang cải thiện điều kiện ở sinh hoạt vagrave lagravem việc của cư dacircn giảm mật độ xacircy dựng nacircng tầng cao trung bigravenh hiện nay từ 14 tầng lecircn 24 tầng nacircng cấp cơ sở hạ tầng đocirc thị xử lyacute tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường trả lại khocircng gian xanh sạch tocircn tạo vagrave giữ gigraven di sản lịch sử - văn hoacutea cocircng trigravenh kiến truacutec coacute giaacute trị (hiện đatilde xaacutec định 108 cơ sở cần phải bảo tồn)

Về nội thagravenh phaacutet triển mới (gồm caacutec quận mới) coacute diện tiacutech 30000 ha với số dacircn 22 - 24 triệu người chỉ tiecircu đất đocirc thị 110 m2người (gấp 25 lần nội thagravenh cũ) Vugraveng đocirc thị nagravey cơ sở hạ tầng được xacircy dựng theo hướng hiện đại đồng bộ dagravenh nhiều đất cho cơ sở nghiecircn cứu khoa học giaacuteo dục nghỉ ngơi giải triacute mặt nước cocircng viecircn cacircy xanh khu nhagrave ở cơ sở sản xuất khocircng ocirc nhiễm

Về ngoại thagravenh dacircn số từ 3 - 4 triệu người trong đoacute dacircn số nocircng thocircn lagrave 07 triệu người

Nhigraven chung nhu cầu đất đocirc thị đến năm 2005 lagrave 26000 ha vagrave đến năm 2020 dự kiến tăng lecircn khoảng 90000 haBố triacute cocircng nghiệp Xacircy dựng nhiều khu cocircng nghiệp trecircn quỹ đất 6000 ha thu huacutet 20 lực lượng lao động ưu tiecircn cocircng nghiệp coacute hagravem lượng cocircng nghệ cao iacutet ocirc nhiễm mocirci trường (caacutec khu cocircng nghiệp hiện coacute gần 2000 ha)

Hệ thống trung tacircm dịch vụ của thagravenh phố được tổ chức theo hướng đa trung tacircm bao gồm trung tacircm hagravenh chiacutenh thương mại ngacircn hagraveng văn hoacutea bố triacute tại quận 1 quận 3 quận 5 quận 10 quận Bigravenh Thạnh vagrave mở rộng về Thủ Thiecircm (quận 2) với diện tiacutech khoảng 1700 ha Bố triacute caacutec trung tacircm khu vực tại caacutec cửa ngotilde thagravenh phố như khu A Nam Sagravei Gograven quận 9 quận 12 huyện Bigravenh Chaacutenh

Caacutec trung tacircm chuyecircn ngagravenh Gồm caacutec trung tacircm đagraveo tạo nghiecircn cứu khoa học y tế văn hoacutea thể dục - thể thaohiện coacute được nacircng cấp mở rộng vagrave xacircy dựng mới phugrave hợp với quy hoạch của thagravenh phố trong đoacute coacute khu Đại học Quốc gia (Thủ Đức) 800 ha khu thể dục - thể thao Rạch Chiếc 400 ha khu lịch sử - văn hoacutea - du lịch 400 ha

18

Hệ thống cocircng viecircn cacircy xanh Khai thaacutec cảnh quan socircng Sagravei Gograven socircng Đồng Nai vagrave caacutec socircng rạch lớn khaacutec Bảo tồn caacutec cocircng viecircn hiện hữu (235 ha) cải tạo kecircnh rạch tăng chỉ tiecircu cacircy xanh vugraveng nội thagravenh (2m2người) nội thagravenh mới vagrave đocirc thị ngoại thagravenh (17m2người) Tạo caacutec hồ chứa nước lớn khai thaacutec kecircnh rạch tự nhiecircn higravenh thagravenh caacutec vagravenh đai hagravenh lang xanh bảo tồn rừng tai Cần Giờ Củ Chi Bigravenh Chaacutenh

Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật

Về giao thocircng

Chỉ tiecircu đất giao thocircng bigravenh quacircn 20 - 25m2người khoảng 25 quỹ đất đocirc thị (hiện nay lagrave 12) để ngoagravei hệ thống đường bộ sẽ xacircy dựng hệ thống xe buyacutet xe điện baacutenh sắt (ngầm trecircn cao) đảm bảo vận chuyển hagravenh khaacutech cocircng cộng đạt 50 năm 2020 (hiện nay chưa đến 5)

Đối với đường bộ phải hoagraven chỉnh caacutec tuyến vagravenh đai trục giao thocircng hướng ngoại kết hợp với caacutec cocircng trigravenh đầu mối caacutec nuacutet giao thocircng vagrave bến xe liecircn tỉnh ở caacutec vugraveng ven đocirc gồm đường vagravenh đai ngoagravei (xa lộ vagravenh đai) trục đường cao tốc dự kiến xacircy dựng từ Thủ Thiecircm nối sang quốc lộ 51 (Đồng Nai Bagrave Rịa - Vũng Tagraveu) xa lộ Hagrave Nội quốc lộ 1A cũ vagrave quốc lộ 1A mới đi Biecircn Hogravea vagrave caacutec tỉnh miền Tacircy quốc lộ 13 quốc lộ 22 đi Bigravenh Dương vagrave Tacircy Ninh tỉnh lộ 12 15 16 gắn kết nội - ngoại ocirc thagravenh phố vagrave caacutec tỉnh xung quanh tỉnh lộ 10 15 đi Đức Hogravea Cần Giuộc - Long An đường Vĩnh Phước đi Cần Giờ gắn với caacutec đường vagravenh đai đường trục ngoagravei thagravenh phố

Mở rộng nacircng cấp caacutec trục đường giao thocircng chiacutenh hiện coacute đồng thời xacircy dựng caacutec nuacutet giao thocircng quan trọng vagrave hệ thống tiacuten hiệu nối mạng từ caacutec nuacutet về trung tacircm điều khiển giao thocircng của thagravenh phố bố triacute đều khắp hệ thống caacutec batildei đậu xe caacutec điểm đầu điểm cuối vagrave điểm dừng của mạng lưới xe buyacutet đảm bảo cự li trung bigravenh từ caacutec khu chức năng đến caacutec điểm đỗ trecircn caacutec tuyến vận tải cocircng cộng khoảng từ 500 - 600 m

Xacircy dựng hoagraven chỉnh vagrave hiện đại hệ thống đường tại caacutec khu phaacutet triển mới kết hợp đồng bộ với caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kỹ thuật khaacutec cải tạo nacircng cấp mở rộng cầu Sagravei Gograven cầu Đồng Nai cầu Bigravenh Lợi cầu Bigravenh Triệu cầu Bigravenh Phước cầu Phuacute Cường (nối Củ Chi với Thủ Dầu Một) vagrave một số cầu khaacutec xacircy dựng một số cầu qua socircng Sagravei Gograven như tại Phuacute Mỹ nối đường Bigravenh Thuận qua Caacutet Laacutei (quận 2) để kheacutep kiacuten với vagravenh đai ngoagravei (xa lộ vagravenh đai) tại Thủ Thiecircm xacircy cầu vagrave đường hầm nối quận 1 với Thủ Thiecircm tại An Phuacute (quận 2) nối qua Thanh Đa (Bigravenh Thạnh) tại Thanh Đa nối qua Thủ Đức xacircy cầu Bigravenh Lợi mới để kheacutep kin vagravenh đai trong cầu An Phuacute Đocircng nối quận 12 với quận Thủ Đức Xacircy dựng caacutec cầu qua socircng Đồng Nai như tại quận 9 nối đường cao tốc sang Long Thagravenh vagrave đường vagravenh đai ngoagravei nối sang Nhơn Trạch Trecircn socircng Soagravei Rạp tại Long Thới (Nhagrave Begrave) nối đường cao tốc phiacutea Nam đi Cần Thơ qua socircng Lograveng Tagraveu đi Nhơn Trạch (Đồng Nai) vagrave một số cầu trecircn những socircng rạch khaacutec

Đối với đường sắt xacircy dựng hệ thống đường sắt gắn với mạng lưới đường sắt quốc gia đi caacutec hướng Lộc Ninh miền Tacircy miền Trung vagrave tỉnh Bagrave Rịa - Vũng Tagraveu Xacircy dựng ga tagraveu chiacutenh ở An Bigravenh (Bigravenh Dương) một số ga hagravenh khaacutech trung tacircm ở Bigravenh Triệu (Thủ Đức) ở Tacircn Kiecircn (Bigravenh Chaacutenh) vagrave Thủ Thiecircm (quận 2)Ga Hogravea Hưng sẽ chuyển thagravenh ga đường sắt nội đocirc Xacircy dựng hệ thống giao thocircng đường sắt nội đocirc theo giải phaacutep đi ngầm trecircn cao hoặc trecircn mặt đất nhưng phải đảm bảo mỹ thuật an toagraven vagrave phugrave hợp với khả năng tagravei chiacutenh an ninh vagrave quốc phograveng

19

Đối với đường thủy hạn chế việc mở rộng phaacutet triển cảng trong nội thagravenh cũ như cảng Sagravei Gograven Bến Ngheacute Tacircn Thuận Ba Son xacircy dựng caacutec cảng Hiệp Phước vagrave Cần Giờ để đaacutep ứng nhu cầu vận tải đường thủy caacutec cụm cảng coacute thể tiếp nhận 60 - 70 triệu tấn hagraveng hoacuteanăm Từng bước cải tạo caacutec cảng nội thagravenh phục vụ du lịch trecircn socircng

Tăng cường khai thaacutec tuyến đường thủy caacutec socircng Soagravei Rạp Cacircy Khocirc Cần Giuộc xacircy dựng caacutec cảng socircng ở Phuacute Định Cacircy Khocirc Tacircn Tuacutec Cần Giuộc với cocircng suất trecircn một triệu tấn hagraveng hoacuteanăm duy trigrave một số cảng socircng nhỏ ở socircng Đồng Nai Nhagrave Begravetrong giai đoạn năm 2005-2010 từng bước di chuyển cảng Bigravenh Đocircng vagrave hệ thống bến batildei dọc cảng về cảng mới cải tạo vagrave phục hồi caacutec tuyến kecircnh vagravenh đai vừa kết hợp vận tải vừa giải quyết thoaacutet nước mưa xacircy dựng cảng phục vụ quốc phograveng ở phiacutea Nam thagravenh phố

Đối với hagraveng khocircng nacircng cấp hoagraven thiện sacircn bay Tacircn Sơn Nhất để coacute thể đoacuten 12 triệu hagravenh khaacutech mỗi năm vagrave xacircy dựng sacircn bay Long Thagravenh - Đồng Nai coacute tải trọng 20 - 30 triệu tấn hagravenh khaacutechnăm

Về kỹ thuật mocirci trường đất đai

Cải tạo xacircy dựng hệ thống thoaacutet nước mưa trong đoacute tại khu vực nội thagravenh cũ vận sử dụng hệ thống cống thoaacutet nước mưa - nước bẩn tại khu xacircy dựng mới sử dụng hệ thống kiacuten thoaacutet nước mưa nước bẩn riecircng kết hợp sử dụng hệ thống thoaacutet nước hở gồm caacutec socircng kecircnh rạch hồ chứa

Cải tạo xacircy dựng hệ thống hồ điều hogravea kết hợp với việc tạo cảnh quan vagrave cacircn bằng cục bộ nền xacircy dựng đocirc thị vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

Xacircy dựng caacutec đường ven socircng rạch tại caacutec khu nội thagravenh kết hợp xacircy kegrave vagrave trồng cacircy xanh

Về cấp nước

Nhu cầu cấp nước đến năm 2010 lagrave 2800000 m3ngagravey đecircm vagrave đến năm 2020 lagrave 3635000 m2ngagravey đecircmChỉ tiecircu cấp nước sinh hoạt đến năm 2010 khoảng 150- 180 liacutetngườingagravey với 90 - 95 số dacircn đocirc thị được cấp nước sạch vagrave đến năm 2020 lagrave 180 - 200 liacutetngườingagravey với 95-100 số dacircn đocirc thị được cấp nước sạch

Khai thaacutec hợp lyacute caacutec nguồn nước mặt socircng Sagravei Gograven socircng Đồng Nai vagrave kecircnh Đocircng Củ Chi kết hợp khai thaacutec nước dưới mặt đất tại khu vực Hoacutec Mocircn vagrave vugraveng Bigravenh Hưng (Bigravenh Chaacutenh) ở mức độ hạn chế

Quy hoạch cải tạo hệ thống cũ vagrave xacircy dựng hệ thống mới nhằm hoagraven chỉnh mạng lưới đường ống phacircn phối nước tại khu vực nội thagravenh cũ nội thagravenh phaacutet triển

Về cấp điện

Nguồn cung cấp điện cho thagravenh phố được cacircn đối trong mạng lưới điện quốc gia

20

Cải tạo vagrave xacircy dựng caacutec tuyến 500 kV 220 kV 22 kV vagrave caacutec trạm biến aacutep hiện đại đảm bảo an togravean trong sử dụng vagrave mĩ quan thagravenh phố

Cải tạo nacircng cấp trạm 500 kV Phuacute Lacircm xacircy dựng thecircm caacutec trạm 500 kV ở Nhagrave Begrave Caacutet Laacutei (quận 2) vagrave Bigravenh Chiểu (quận Thủ Đức)

Về thoaacutet nước bẩn vagrave vệ sinh đocirc thị

Cải thiện từng bước vấn đề ocirc nhiểm trecircn caacutec kecircnh rạch bằng caacutec giải phaacutep xử lyacute cục bộ chất thải cải tạo vagrave nacircng cao cocircng lực thoaacutet nước caacutec kecircnh rạch để tự lagravem sạch

Tăng cường giải phaacutep xử lyacute cục bộ nước thải cả hai khu vực nội thagravenh cũ vagrave nội thagravenh mới Tại khu vực nội thagravenh cũ xacircy dựng tuyến cống bao để taacutech đại bộ phận nước thải đến nơi xử lyacute

Xacircy dựng caacutec nhagrave maacutey xử lyacute nước thải tập trung lớn caacute hướng Nhagrave Begrave Vĩnh Lộc Cacircầ Giuộc Caacutet Laacutei vagrave những điểm thiacutech hợp khaacutec

Cải tạo vagrave xacircy dựng batildei chocircn raacutec Đocircng Thạnh Gỏ Caacutet vagrave khu xử lyacute nước Đa Phước Vĩnh Lộc đảm bảo đến năm 2020 100 raacutec thải của thagravenh phố được thu gom vagrave xử lyacute bằng cocircng nghệ hiện đại

Nguồn Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh 30 năm xacircy dựng vagrave phaacutet triển Phan Xuacircn Biecircn - Trần Nhu NXB Giaacuteo dục 2005

II7 Vấn đề tham vấn cộng đồng trong nacircng cấp đocirc thị4 Khaacutei niệmTham vấn cộng đồng lagrave việc một cộng đồng được tham khảo về yacute kiến thaacutei độ vagrave những mối

quan tacircm của họ về một kế hoạch phaacutet triển nagraveo đoacute trong tiến trigravenh lập kế hoạch Đacircy lagrave cơ hội cho mọi người coacute thể bagravey tỏ yacute kiến của họ bằng caacutech nagravey họ coacute thể ảnh hưởng đến caacutec việc ra quyết định Hiện nay đatilde coacute quy chế buộc phải coacute sự tham gia yacute kiến người dacircn trong tiến trigravenh lập kế hoạch vagrave ra quyết định

5 Những việc cần tham gia yacute kiến cộng đồngo Tham gia đoacuteng goacutep yacute kiến cocircng sức kiến thức đất đai vagrave tiền ( tự nguyện hiến đất mở

rộng)o Tham gia ra quyết định như khu vực dacircn cư của migravenh coacute necircn tham gia vagraveo dự aacuten hay

khocircngo Dự aacuten nacircng cấp hay khocircng necircn mở rộng hẻm tới mức nagraveo mặt hẻm trải nhựa hay traacutem

becirc tocircng chọn nguồn nguyecircn vật liệuhellip Tham gia giaacutem saacutet quaacute trigravenh thực hiện dự aacuten3Caacutec bước tham vấn cộng đồngTham vấn cộng đồng - một tiến trigravenh gồm 6 bước- 1048713 Bước 1 Xaacutec định caacutec mục tiecircu của cocircng- Để lagravem gigrave Nhằm tigravem hiểu thaacutei độ hay hagravenh động của chiacutenh quyền địa phương vagrave cộng

đồng thocircng qua những phản hồi về bản phaacutec thảo kế hoạch hay tạo cơ hội cho cộng đồng lựa chọn một dự aacuten phaacutet triển nagraveo đoacute dẫn đến sự đồng thuận vagrave cugraveng thực hiện

- 1048713 Bước 2 Chọn lựa phương phaacutep lấy yacute kiến cộng đồng

21

- Xem xeacutet một loạt caacutec phương phaacutep vagrave chọn lựa phương phaacutep nagraveo thiacutech hợp nhất với mục tiecircu vagrave tiếp cận đuacuteng đối tượng

- 1048713 Bước 3 Xaacutec định caacutec nhoacutem dacircn sẽ bị ảnh hưởng bởi hoạt động cụ thể của dự aacuten- Xaacutec định ranh đầu tư đến đacircu đồng thời xaacutec định nhoacutem dacircn cư nagraveo sẽ tham gia vagraveo tiến

trigravenh tư vấn Đoacute lagrave ở địa bagraven nagraveo đặc điểm của những người tham gia như nocircng dacircn phụ nữ tuổi taacutec vv

- 1048713 Bước 4 Chuẩn bị kế hoạch chi tiết- Bao gồm việc xaacutec định- - Caacutec mục tiecircu đatilde được xaacutec định lagrave gigrave- - Sử dụng phương phaacutep thiacutech hợp nagraveo- - Caacutec nhoacutem cộng đồng nagraveo bị ảnh hưởng- - Xacircy dựng nội dung sơ bộ để lấy yacute kiến cộng đồng (biểu mẫu phiếu khảo saacutet)- - Tổ chức như thế nagraveo (thời gian địa điểm người điều hagravenhhellip)- 1048713 Bước 5 Thực hiện phương phaacutep lấy yacute kiến- Bước nagravey được thực hiện căn cứ trecircn kế hoạch chi tiết đatilde vạch ra- Họp cộng đồng cử người coacute uy tiacuten vagrave được tập huấn nắm rotilde nội dung kế hoạch đứng ra

hướng dẫn coacute người gợi yacute vagrave necircu vấn đề ghi cheacutep biecircn bản thocircng qua vagrave biểu quyết- Lấy yacute kiến bằng phiếu Tư vấnchiacutenh quyền địa phươngChủ đầu tư đứng ra chuẩn bị nội

dung hướng dẫn cho Đại diện cộng đồng phaacutet phiếu vagrave thu hồi- 1048713 Bước 6 Đưa yacute kiến phản hồi của cộng đồng vagraveo tiến trigravenh ra quyết định- Phacircn tiacutech caacutec thocircng tin nhận được vagrave cacircn nhắc giaacute trị của chuacuteng xem thocircng tin nagraveo cần

đưa vagraveo bản phaacutec thảo đề aacutenbull Caacutec becircn liecircn quan- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan lagrave tất cả những người những tổ chức coacute traacutech nhiệm vagrave lợi

iacutech liecircn quan đến hoạt động một vấn đề cụ thể- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan cograven bao gồm những nhagrave ra quyết định cũng như những

người bị ảnh hưởng bởi một quyết định- Cộng đồng lagrave một trong số caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan chịu taacutec động bởi caacutec quyết định

lập kế hoạch phaacutet triểnIII Caacutec bước thực hiện nacircng cấp đocirc thị31 Bước 1 Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp vagrave lập kế hoạch nacircng cấp cộng đồng (CUP sơ bộ)311 Khảo saacutet thực địa (thời gian thực hiện 3 thaacuteng)312 Khảo saacutet địa chất địa higravenh (25 thaacuteng)313 Lập phương aacuten quy hoạch sơ bộ (3 thaacuteng)314 Tham vấn cộng đồng thống nhất phương aacuten quy hoạch315 Thoả thuận quy hoạch giao thocircng caacutec tuyến hẻm với caacutec quận (1 thaacuteng)316 Lập CUPs sơ bộKhảo saacutet kinh tế - xatilde hội (2 thaacuteng)32 Bước 2 Lập thiết kế cơ sở CUPs hoagraven chỉnh RAP vagrave ĐTM321 Lập thiết kế cơ sở (3 thaacuteng)s(ii) Khai toaacuten chi phiacute đầu tư(iii) Trigravenh duyệt thiết kế cơ sở(iv) Thoả thuận đấu nối hạ tầng kỹ thuật vagrave phograveng chaacutey chữa chaacutey (PCCC) (3 thaacuteng)322 Lập CUPs hoagraven chỉnh (5 thaacuteng)- Tư vấn tổ chức họp CĐ lấy yacute kiến caacutec caacute nhacircn tổ chức coacute liecircn quan về phương aacuten thiết kế

đoacuteng goacutep kinh phiacute thực hiện dự aacuten phương aacuten di dời taacutei định cưhellip

22

- Điều tra kinh tế xatilde hội vagrave đưa ra caacutec toacutem tắt về qui mocirc khu vực nacircng cấp tigravenh higravenh kinh tế xatilde hội khu vực nacircng cấp

323 Lập RAP (6 thaacuteng)- Điều tra caacutec hộ bị ảnh hưởng + Điều tra về số hộ bị ảnh hưởng diện tiacutech nhagrave đất bị ảnh hưởng sau đoacute sẽ chiết tiacutenh cụ thể

diện tiacutech bị ảnh hưởng của từng căn nhagrave để đưa vagraveo bảng khảo saacutet (phục vụ lập RAP) của từng hộ gia đigravenh với bản vẽ tỉ lệ 1200 rất chi tiết

- Khảo saacutet kinh tế - xatilde hội (Bảng hỏi xin xem phụ lục 4)+ Khảo saacutet tổng thể hiện trạng toagraven khu về quy mocirc hộ gia đigravenh tigravenh trạng cư truacute việc lagravem vagrave

thu nhập tigravenh trạng nhagrave ở- Đaacutenh giaacute mức bồi thường- Đaacutenh giaacute về mức bồi thường nhagrave đất- Đề xuất caacutec khu TĐC324 Lập ĐTM (6 thaacuteng)325 Lập CEMP- Mocirc tả điều kiện mocirci trường vagrave xaacutec định caacutec vấn đề về mocirci trường magrave cộng đồng đang gặp

phải vagrave được xếp hạng theo tiến trigravenh tham gia nhiều phiacutea- Đaacutenh giaacute caacutec phương aacuten thay thế nhằm giải quyết caacutec vấn đề trecircn vagrave tigravem giải phaacutep thiacutech hợp- Xaacutec định caacutec nhu cầu về cơ sở hạ tầng (tuyến cống chiacutenh hệ thống thu gom raacutec cấp thagravenh phố

hellip) để hỗ trợ hiệu quả cho cấp cộng đồng- Đề nghị caacutec biện phaacutep giảm thiểu taacutec động cần được thực hiện ở cấp cộng đồng vagrave caacutec điều

chỉnh cho cơ sở hạ tầng vagrave dịch vụ cơ bản cấp thagravenh phố nhằm hỗ trợ cho caacutec biện phaacutep giảm thiểu nagravey Caacutec biện phaacutep giảm thiểucaacutec hiệu chỉnh nagravey cần được phản aacutenh vagrave hạch toaacuten đủ vagraveo thiết kế kỹ thuật vagrave baacuteo caacuteo đầu tư

- Xaacutec định caacutec cơ cấu thể chế tại cấp cộng đồng nhằm xacircy dựng vận hagravenh vagrave bảo dưỡng tiểu dự aacuten bao gồm caacutec hagravenh động giảm thiểu taacutec động bất lợi

- Xacircy dựng chương trigravenh quan trắc coacute sự tham gia của cộng đồngTham vấn vagrave phổ biến thocircng tin326 Chuẩn bị EMP-Caacutec biện phaacutep giảm thiểu-Tăng cường thể chế vagrave đagraveo tạo-Quan trắc mocirci trường33 Bước 3 Lập thiết kế chi tiết vagrave hồ sơ mời thầu331 Lập thiết kế chi tiết (3 thaacuteng)332 Hồ sơ mời thầu xacircy lắp- Phaacutet hagravenh hồ sơ yecircu cầu- Chuẩn bị hồ sơ đề xuất- Đaacutenh giaacute hồ sơ đề xuất- Trigravenh duyệt thẩm định vagrave phecirc duyệt kết quả chỉ định thầu- Thương thảo hoagraven thiện vagrave kyacute kết hợp đồng34 Bước 4 Bồi thường vagrave giải phoacuteng mặt bằng (12 thaacuteng)341 Tuyecircn truyền vận động dacircn hiến đất(i) Lập hồ sơ thực hiện bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư(ii) Thagravenh lập Hội đồng bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư của dự aacuten (HĐBTGPMB)(iii) Bagraven giao ranh mốc(iv) Lập phương aacuten PATT

23

(v) Họp dacircn cocircng bố phương aacuten tổng thể(vi) Quyết định thu hồi đất(vii) Giải quyết khiếu nại đối với quyết định thu hồi đất(viii) Đo vẽ thu thập thocircng tin phaacutep lyacute nhagrave đất(ix) Aacutep giaacute bồi thường(x) Bagraven giao mặt bằng thi cocircng xacircy lắp35 Bước 5 Thi cocircng xacircy lắp351 Đấu thầu thi cocircng (quy trigravenh thời gian tuyển chọn nhagrave thầu)352 Chia địa bagraven theo phường để thi cocircng36 Bước 6 Tổ chức thi cocircng(ii) Tư vấn thiết kế(iii) Tư vấn giaacutem saacutet(iv) Chiacutenh quyền địa phương(v) Giaacutem saacutet cộng đồng(vi) Nhagrave thầu thi cocircng37 Bước 7 Nghiệm thu quyết toaacuten vagrave bagraven giao cocircng trigravenh371 Nghiệm thu bagraven giao cocircng trigravenh- Nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng phải tự tổ chức nghiệm thu caacutec cocircng việc xacircy dựng đặc biệt caacutec

cocircng việc bộ phận bị che khuất Bộ phận cocircng trigravenh caacutec hạng mục cocircng trigravenh vagrave cocircng trigravenh trước khi yecircu cầu chủ đầu tư nghiệm thu Đối với những cocircng việc xacircy dựng đatilde được nghiệm thu nhưng chưa thi cocircng ngay thigrave trước khi thi cocircng xacircy dựng phải nghiệm thu lại Đối với cocircng việc giai đoạn thi cocircng xacircy dựng sau khi nghiệm thu được chuyển nhagrave thầu khaacutec thực hiện tiếp thigrave phải được nhagrave thầu đoacute xaacutec nhận nghiệm thu

- Chủ đầu tư coacute traacutech nhiệm tổ chức nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng kịp thời sau khi coacute phiếu yecircu cầu nghiệm thu của nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng Nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng được phacircn thagravenh

+ Nghiệm thu từng cocircng việc xacircy dựng trong quaacute trigravenh thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu bộ phận cocircng trigravenh xacircy dựng giai đoạn thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu hoagraven thagravenh hạng mục cocircng trigravenh cocircng trigravenh xacircy dựng để đưa vagraveo sử dụng- Caacutec hạng mục cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh vagrave cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh chỉ được

pheacutep đưa vagraveo sử dụng sau khi được chủ đầu tư nghiệm thu372 Quyết toaacuten- Chủ đầu tư lập hồ sơ quyết toaacuten baacuteo caacuteo chủ quản đầu tư sau khi cocircng trigravenh hoagraven thagravenh- Hồ sơ quyết toaacuten gồm 37Sổ tay hướng dẫn thực thi+ Tờ trigravenh xin phecirc duyệt hồ sơ quyết toaacuten+ Caacutec hồ sơ thanh toaacuten từng giai đoạn+ Bản tổng hợp giaacute trị quyết toaacuten cocircng trigravenh+ Caacutec văn bản liecircn quan38 Bước 8 Duy tu vagrave bảo dưỡng cocircng trigravenhĐối với chi phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec đường hẻm hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng họng

nước cứu hỏa thigrave Ngacircn saacutech sẽ cấp phaacutet hoagraven toagraven vagrave giao cho một số cơ quan đơn vị chức năng thực hiện như sau

- Phograveng Quản lyacute đocirc thị quậnhuyện sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute caacutec đường hẻm- Cocircng ty Thoaacutet nước sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute hệ thống thoaacutet nước- Cocircng ty Chiếu saacuteng cocircng cộng sẽ quản lyacute hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng ở caacutec con hẻm

24

- Đơn vị Phograveng chaacutey chữa chaacutey sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec họng cứu hoả

- Vận hagravenh vagrave bảo dưỡng hệ thống cấp nước sẽ được caacutec Cocircng ty Cấp nước đảm nhiệm Phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng được ghi trong hoaacute đơn tiền nước

III Những vấn đề phaacutet sinh trong nacircng cấp đocirc thịIV1 Quy hoạch đocirc thị chưa phugrave hợp với yecircu cầu bảo vệ mocirci

trường - Quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute tương đối nhanh đatilde coacute những ảnh hưởng đaacuteng kể đến mocirci

trường vagrave tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn đến sự cacircn bằng sinh thaacutei+ Tagravei nguyecircn đất bị khai thaacutec triệt để để xacircy dựng đocirc thị lagravem giảm diện tiacutech cacircy xanh

vagrave mặt nước gacircy ra uacuteng ngập+ Đất nocircng nghiệp bị chiếm dụng ảnh hưởng đến vấn đề an toagraven lương thực quốc gia

vagrave đời sống nhacircn dacircn+ Nguồn tagravei nguyecircn nước bị suy + Lượng chất thải gia tăng nhanh choacuteng trong đoacute chất thải nguy hại ngagravey cagraveng nhiều+Bugraveng nổ giao thocircng cơ giới gacircy ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute vagrave tiếng ồn nghiecircm

trọng+ Aacutep lực đaacuteng kể về nhagrave ở vagrave vệ sinh mocirci trường higravenh thagravenh caacutec khu nhagrave ổ chuột

vagrave khu nghegraveo đocirc thị- Những nguyecircn nhacircn chiacutenh của tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường tại caacutec đocirc thị+ Caacutec vấn đề mocirci trường chưa được đề cập đầy đủ vagrave quan tacircm đuacuteng mức trong quy

hoạch xacircy dựng đocirc thị+ Vấn đề cơ sở hạ tầng kỹ thuật đocirc thị hệ thống thoaacutet nước thu gom vagrave xử lyacute raacutec

xử lyacute nước thải giảm ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn chưa được chuacute yacute đuacuteng mức + Cocircng taacutec triển khai thực hiện cho đến nay vẫn cograven chậm chưa hiệu quả vagrave chưa

chứng tỏ được tầm quan trọng của việc bảo vệ mocirci trường trong quy hoạch xacircy dựng đocirc thị

+ Chưa coacute caacutec biện phaacutep hữu hiệu trong chỉ đạo vagrave quản lyacute quy hoạch xacircy dựng Tigravenh trạng xacircy dựng lộn xộn tại caacutec đocirc thị lớn lagrave một vấn đề bức xuacutec đogravei hỏi

những biện phaacutep quản lyacute cấp baacutech vagrave hiệu quả nếu khocircng caacutei giaacute phải trả cho việc giải quyết hậu quả mocirci trường sẽ lagrave vocirc cugraveng lớn Cocircng taacutec quản lyacute quy hoạch xacircy dựng lagrave bước tiếp theo vagrave cụ thể hoaacute của cocircng taacutec lập quy hoạch xacircy dựng đocirc thị một yếu tố then chốt trong việc xacircy dựng caacutec đocirc thị bền vững vagrave hoagrave hợp với mocirci trường

IV2 Gia tăng dacircn số đocirc thị vagrave vấn đề di dacircnDacircn số tăng chậm hoặc cacircn đối với sự phaacutet triển sẽ goacutep phần quan trọng vagraveo thuacutec đẩy

nền kinh tế phaacutet triển cho pheacutep tăng tiacutech luỹ cả vốn vật chất kỹ thuật vagrave nguồn nhacircn lực tạo điều kiện phaacutet triển việc lagravem vagrave đem lại một mocirci trường sống trong sạch hơn Nhưng trong quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị vấn đề dacircn số lại đang đi ngược lại với điều kiện noacutei trecircn Dacircn số ngagravey một tăng vagrave sự di dacircn lagravem mất ổn định giữa caacutec đocirc thị Do nhu cầu việc lagravem vagrave điều kiện sống magrave người lao động tự tigravem cho migravenh nơi truacute chacircn mới tại

25

caacutec đocirc thị phaacutet triển họ bị hấp dẫn bởi một số thagravenh phố vagrave khu cocircng nghiệp lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh Hải Phograveng Đagrave Nẵng Hạ Longtừ đoacute tạo necircn sự bất cacircn đối về lao động giữa caacutec đocirc thị với nhau

Từ đoacute dẫn tới nhiều vấn đề phải giải quyết như nhagrave ở dịch vụ thocircng tin giaacuteo dục chăm soacutec y tế cơ sở hạ tầng việc lagravem ocirc nhiễm mocirci trường Trong điều kiện nền kinh tế chưa phaacutet triển như hiện nay ở nước ta vấn đề việc lagravem ở caacutec vugraveng đocirc thị nổi lecircn khaacute gay gắt Hiện tượng thất nghiệp thu nhập thấp tất yếu sẽ lagravem nảy sinh caacutec hiện tượng xatilde hội tiecircu cực khaacutec Vấn đề dacircn số đocirc thị ở nước ta hiện nay vagrave trong những năm tới sẽ vẫn cograven lagrave một thực trạng nan giải nếu như quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị khocircng được thực hiện coacute hiệu quả

IV3 Xoacutem liều xoacutem bụi - ung nhọt của đocirc thị được nacircng cấp hiện đại- Tuy Đảng vagrave Chiacutenh phủ đatilde coacute rất nhiều biện phaacutep để giải quyết vấn đề nhagrave ở

nhưng tigravenh higravenh nhagrave ở đocirc thị vẫn đang rất căng thẳng trecircn tất cả caacutec mặt phaacutet triển mới cải tạo mua baacuten chuyển dịch vagrave quản lyacute Nếu khocircng coacute những giải phaacutep hiệu quả thigrave sự taacutec động của nhagrave ở sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến phaacutet triển kinh tế - xatilde hội noacutei chung vagrave đến sự phaacutet triển đocirc thị Vấn đề nagravey được đề cập đến bởi caacutec chiacutenh saacutech mang tiacutenh quốc gia do đoacute nếu khocircng coacute hướng đi đuacuteng đắn thigrave sẽ để lại những hậu quả rất lớn vagrave lacircu dagravei muốn khắc phục phải rất khoacute khăn vagrave tốn keacutem

- Diện tiacutech nhagrave ở bigravenh quacircn đầu người tại caacutec đocirc thị nước ta cograven quaacute thấp (54m2người) Chất lượng nhagrave ở khocircng bảo đảm caacutec điều kiện về hạ tầng mocirci trường đều keacutem cỏi Nhagrave ổ chuột cograven chiếm tỷ trọng đaacuteng kể tại caacutec đocirc thị Cung cầu mất cacircn đối nghiecircm trọng cộng với những taacutec động của chiacutenh saacutech khocircng hợp lyacute lagravem cho giaacute nhagrave ở quaacute cao so với thu nhập của nhacircn dacircn đocirc thị Ngoagravei ra việc xacircy dựng nhagrave ở tự phaacutet lagravem cho cocircng taacutec quy hoạch gặp nhiều rắc rối

- Quaacute trigravenh chạy đua nacircng cấp đocirc thi đatilde tạo necircn những sự đối lập khaacutec biệt trong cuộc sống của những người dacircn sinh sống trograven cugraveng một đocirc thị hoặc caacutec đocirc thị khaacutec nhau Becircn cạnh những khu nhagrave cao tầng lại khocircng thiếu những khu nhagrave ổ chuột xoacutem liều xoacutem bụi Vagrave chiacutenh điều nagravey cũng lagravem cho vấn đề mocirci trường ở đacircy trở necircn ocirc nhiễm trầm trọng hơn

- Hagrave Nội đatilde từng coacute ba khu nhagrave ở khocircng chiacutenh thức lớn higravenh thagravenh từ những năm 90 của thế kỷ XX lagrave khu chứa trọ Phuacutec Xaacute khu batildei raacutec Thagravenh Cocircng vagrave khu xoacutem liều Thanh Nhagraven với số lượng dacircn ở mỗi khu khoảng 400 người Ngoagravei ra Hagrave Nội cograven coacute hơn 20 xoacutem liều xoacutem bụi nhỏ với mỗi xoacutem từ 5 - 10 hộ dacircn nằm rải raacutec trong caacutec quận huyện khaacutec trecircn caacutec khu đất cocircng hoặc ven socircng hồ

Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đatilde từng coacute 67000 căn nhagrave ổ chuột vagrave trong đoacute coacute 24000 hộ sống ven kecircnh rạch

Tại thagravenh phố Huế coacute 770 hộ với 4483 nhacircn khẩu sống trecircn Thượng Thagravenh vagrave Eo Bagraveu trong khu Thagravenh cổ với diện tiacutech xacircy dựng traacutei pheacutep lagrave 31500m2

IV4 Ảnh hưởng đến đời sống tinh thần nhacircn dacircn- Mở rộng đất đai vagrave quy hoạch lại khu vực lagrave sự cần thiết trong quaacute trigravenh nacircng

cấp đocirc thị Nhưng một vấn đề đặt ra lagrave một số vugraveng trong đoacute lagrave chugravea chiền vagrave nghĩa địa

26

do đoacute việc giải toả gặp rất nhiều khoacute khăn Đoacute lagrave một phần trong cuộc sống tacircm linh vagrave tinh thần của người dacircn Trong quaacute trigravenh quy hoạch đất sẽ khocircng traacutenh khỏi những tổn thương tới người dacircn

- Mặt khaacutec hầu hết caacutec khu nghĩa trang nghĩa địa chưa coacute hệ thống thoaacutet nước đảm bảo vệ sinh việc thoaacutet nước hoagraven toagraven dựa vagraveo độ dốc địa higravenh tự nhiecircn thoaacutet trực tiếp ra caacutec ao hồ ruộng trũng xung quanh Chưa coacute hệ thống mương bao để thu gom nước thải thấm từ xaacutec chết phacircn hủy ra Kết quả khảo saacutet chất lượng nước mặt vagrave nước ngầm trong khu vực nghĩa trang vagrave dacircn cư xung quanh tại một số đocirc thị cho thấy độ pH thường thiecircn về axiacutet hagravem lượng coliform vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 20 - 4000 lần hagravem lượng BOD vagrave COD vượt từ 2 đến hơn 15 lần hagravem lượng NO3 gấp 2 - 100 lần Do đoacute với những vugraveng đocirc thị quy hoạch gần đoacute đogravei hỏi caacutec nhagrave chức traacutech đưa ra những phương aacuten phugrave hợp

IV5 Laacute phổi của đocirc thị bị tagraven phaacute- Tại caacutec vugraveng đocirc thị hoacutea nhanh bộ khung bảo vệ mocirci trường lagrave những vagravenh đai

xanh khocircng được quy hoạch vagrave bảo vệ Chỉ tiecircu đất để trồng cacircy xanh trong caacutec đocirc thị quaacute thấp trung bigravenh mới đạt 05m2người Tại hai thagravenh phố lớn lagrave Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh con số nagravey cũng khocircng quaacute 2m2người chỉ bằng 110 chỉ tiecircu cacircy xanh của caacutec thagravenh phố tiecircn tiến trecircn thế giới Một số di sản văn hoacutea lịch sử vagrave một số di tiacutech vugraveng cacircy xanh bảo vệ mocirci trường đang bị vi phạm tagraven phaacute nặng

- Hệ thống khocircng gian xanh - laacute phổi của đocirc thị - hầu như chưa được chuacute yacute vagrave caacutec cơ quan quản lyacute chưa hoạch định chiacutenh saacutech đối với vấn đề nagravey Quan niệm về vấn đề cacircy xanh bảo vệ mocirci trường chỉ đơn thuần lagrave trồng cacircy trecircn đường phố để che nắng Chọn cacircy trồng hết sức tugravey tiện khocircng coacute yacute tưởng đặc trưng gacircy necircn tigravenh trạng caacutec đocirc thị ngoagravei Bắc như thagravenh phố Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Việt Trigrave Hải Phograveng coacute một số loại cacircy giống nhau như xagrave cừ phượng sữa tử vi tagraveu Caacutec đocirc thị loại III kể từ Quảng Nam trở vagraveo cũng vậy viết dầu nước trứng caacute khocircng tạo được neacutet đặc trưng cacircy xanh gacircy ấn tượng của mỗi đocirc thị

- Cocircng viecircn để vui chơi giải triacute hầu như rất iacutet Diện tiacutech caacutec cocircng viecircn chức năng cũng rất hạn hẹp (05 - 4ha) vagrave chỉ lagrave nơi nghỉ ngơi thư giatilden ngắm cảnh như caacutec vườn hoa ở Huế Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Hưng Yecircn

IV6 Giao thocircng đocirc thị vagrave mocirci trường - Nacircng cacircp đocirc thị đogravei hỏi sự nacircng cấp toagraven diện về mọi mặt một trong số những

yếu tố đoacute lagrave nacircng cấp về giao thocircng Khi đocirc thị phaacutet triển kegravem theo đoacute lagrave sự gia tăng về phương tiện giao thocircng Thực tế diện tiacutech đất giao thocircng đocirc thị khocircng đủ mạng lưới đường giao thocircng phacircn bố khocircng đồng đều thocircng số kỹ thuật tuyến đường rất thấp hagravenh lang đường luocircn bị lấn chiếm Theo số liệu thống kecirc tại caacutec đocirc thị lớn caacutec chỉ tiecircu về hạ tầng giao thocircng cũng rất thấp chỉ đaacutep ứng được khoảng 35 - 40 so với nhu cầu cần thiết như tại Hagrave Nội diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 78 mật độ đường đạt 389kmkm2 tại thagravenh phố Hồ Chiacute Minh diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 75 mật độ đường đạt 388kmkm2 Caacutec chỉ tiecircu giao thocircng tại caacutec đocirc thị loại thấp hơn cũng nhỏ hơn nhiều so với yecircu cầu cần thiết Diện tiacutech caacutec điểm đỗ xe đạt 25 song chưa coacute quy

27

hoạch cụ thể Mật độ đường chiacutenh đạt 40 mật độ của đường liecircn khu vực phacircn khu vực thấp nhất chỉ đạt 20 - 30 so với yecircu cầu

Khocircng đaacutep ứng được yecircu cầu về giao thocircng đatilde để lại những hậu quả- Tai nạn giao thocircng Tigravenh higravenh tai nạn giao thocircng ở nước ta đặc biệt trong khu

vực đocirc thị hết sức nghiecircm trọng thuộc vagraveo nhoacutem cao nhất thế giới Tuy chỉ số về số vụ tai nạn giao thocircng10000 phương tiện khocircng cao hơn nhiều so với caacutec nước khaacutec trong khu vực song chỉ số người chếttổng số người bị thương lagrave đặc biệt cao magrave nguyecircn nhacircn chiacutenh lagrave do phương tiện chủ đạo trong giao thocircng đocirc thị lagrave xe hai baacutenh

- Ugraven tắc giao thocircng Ugraven tắc giao thocircng trong caacutec đocirc thị đang vagrave ngagravey cagraveng trở necircn bức xuacutec đặc biệt tại caacutec đocirc thị vừa vagrave lớn Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đang phải gaacutenh chịu những hậu quả nặng nề do ugraven tắc giao thocircng gacircy ra

- Ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn gia tăng ocirc nhiễm bụi khiacute thải vagrave tiếng ồn do caacutec hoạt động giao thocircng gacircy ra Ugraven tắc giao thocircng phố hoacutea quốc lộ tỉnh lộ hoạt động xacircy dựng hạ tầng vagrave khu dacircn cư goacutep phần lagravem gia tăng mức độ ocirc nhiễm Ocirc nhiễm tiếng ồn giao thocircng vagrave caacutec ảnh hưởng tới sức khỏe người dacircn đocirc thị lớn hơn nhiều so với caacutec đocirc thị khaacutec trecircn thế giới Theo kết quả nghiecircn cứu giaacute trị mức ồn tăng từ 2 - 5dBA do cấu truacutec nhagrave ống liền kề baacutem dọc theo caacutec tuyến đường Sự bố triacute khocircng hợp lyacute caacutec khu chức năng trong đocirc thị lagravem nghiecircm trọng thecircm ocirc nhiễm tiếng ồn nhất lagrave đối với trường học bệnh viện cocircng sở vagrave khu dacircn cư Giaacute trị tiếng ồn vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 1 - 15dBA

IV7 Vấn đề chất thải rắn- Lagraven soacuteng nacircng cấp đocirc thị thiếu quy hoạch vagrave khocircng được kiểm soaacutet khiến Việt

Nam phải đối mặt với caacutec thaacutech thức lớn cơ sở hạ tầng quaacute yếu keacutem năng lực quản lyacute của chiacutenh quyền cograven hạn chế nhận thức của cộng đồng cũng cograven thấp đặc biệt lượng chất thải rắn tăng nhanh Nếu trung bigravenh một người một ngagravey thải ra 1kg raacutec thigrave ở TpHCM lượng raacutec thải ra mỗi ngagravey gần 7000 tấn Hagrave Nội lagrave trecircn 3500 tấn Caacutec đocirc thị khaacutec tiacutenh bigravenh quacircn 07kg raacutecngười vagrave số lượng raacutec thải thải ra ở caacutec đocirc thị ngagravey cagraveng coacute xu hướng nhiều hơn Chất thải rắn ngagravey cagraveng gia tăng magrave vấn đề xử lyacute vẫn chưa tigravem được hướng đi tốt Hiện nay phần lớn raacutec thải được xử lyacute bằng caacutech chocircn lấp nhưng nhiều nơi chocircn lấp khocircng hợp vệ sinh

- Theo số liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc gia cho thấy coacute tới 1125 chiếm 44 sử dụng batildei chocircn lấp đơn sơ khocircng đảm bảo vệ sinh Việc giảm thiểu raacutec thải luocircn lagrave yecircu cầu đầu tiecircn vagrave quan trọng nhất đối với phaacutet triển đocirc thị

- Nguy cơ gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt vagrave nước ngầm gia tăngNguồn bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn

Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

VIPhương phaacutep quản liacute mocirci trường trong nacircng cấp đocirc thịVI1 Trong quaacute trigravenh xacircy dựng mở rộng đocirc thị

28

- Cải tiến hệ thống bơm thoaacutet nước xacircy dựng hệ thống bơm thoaacutet nước cho caacutec khu vực nằm tương đối thấp Bảo tồn những khu đất cho nhu cầu cải tiến hệ thống kecircnh rạch trong tương lai Cải thiện hệ thống kiểm soaacutet thủy lực hiện coacute

- Giảm thiểu phaacutet thải chất ocirc nhiễm hạn chế những hoạt động thường xuyecircn coacute phaacutet sinh chất ocirc nhiễm sử dụng nhiecircn liệu hay năng lượng sạch (gasđiện)

- Cải thiện hệ thống quản lyacute điều hagravenh giao thocircng đocirc thị để traacutenh ugraven tắc giao thocircng Kiểm soaacutet tốt hơn caacutec luồng giao thocircng đảm bảo giao thocircng thocircng suốt khocircng tắc nghẽn Phaacutet triển mạng lưới thocircng tin liecircn lạc giữa caacutec caacute nhacircn caacutec tổ chứchellip hạn chế nhu cầu đi lại của cộng đồng sẽ goacutep phần giảm nguồn ocirc nhiễm gacircy ra từ caacutec phương tiện giao thocircng

- Bố triacute tập trung caacutec cơ sở sản xuất vagraveo khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển ra ngoại thagravenh quy hoạch từng nhoacutem ngagravenh sản xuất cụ thể đối với từng khu cocircng nghiệp nhất định Aacutep dụng cocircng cụ thu phiacute mocirci trường vagrave cấp giấy pheacutep xả thải đối với từng loại chất ocirc nhiễm cho từng đơn vị sản xuất coacute kiểm tra định kỳ

- Hạn chế tigravenh trạng đổ chất thải rắn bừa batildei xuống lograveng đường vỉa hegrave ao hồ cống ratildenh vagrave những nơi cocircng cộng Xử lyacute chất thải rắn bằng caacutec giải phaacutep cocircng nghệ thiacutech hợp cho mỗi loại đocirc thị Nacircng cao chất lượng vagrave tiacutenh cơ động của thiết bị thu gom vận chuyển xử lyacute chất thải rắn kể cả chế tạo caacutec phương tiện chuyecircn dugraveng thiacutech hợp cho mỗi vugraveng

- Kiecircn quyết xử lyacute caacutec vi phạm luật mocirci trường Coacute chế độ khen thưởng hay xử phạt hagravenh chiacutenh hợp lyacute Thường xuyecircn tuyecircn truyền trecircn caacutec phương tiện truyền thocircng đại chuacuteng nhằm nacircng cao nhận thức của người dacircn thagravenh thị trong việc chấp hagravenh vagrave thực hiện luật bảo vệ mocirci trường noacutei chung vagrave caacutec qui tắc vệ sinh đocirc thị noacutei riecircng

VI2 Trong quaacute trigravenh cải tạo hạ tầng kĩ thuật đocirc thị- Quản lyacute chặt chẽ quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute - cocircng nghiệp hoaacute để bảo vệ vagravenh đai

xanh Xacircy dựng cảnh quan đocirc thị xanh sạch đẹp đảm bảo khocircng gian xanh đocirc thị bao gồm hệ thống caacutec mảng xanh đocirc thị vagravenh đai xanh đocirc thị vagrave mặt nước xanh sạch đẹp của cảnh quan đocirc thị

- Xacircy dựng nacircng cấp hệ thống cấp thoaacutet nước cho đocirc thị một caacutech hợp lyacute đảm bảo phục vụ tốt nhu cầu của người dacircn

- Xacircy dựng caacutec batildei chocircn lấp chất thải hợp lyacute vệ sinh vagrave an toagraven Tăng cường cocircng taacutec queacutet dọn vệ sinh đường phố phun nước tưới cacircy vagrave tưới đường Đảm bảo caacutec chất thải trong mọi hoạt động tại đocirc thị được taacutei sử dụng quản lyacute xử lyacute thiacutech hợp đảm bảo tiecircu chuẩn MT cho pheacutep

- Tăng cường vagrave đẩy mạnh caacutec hoạt động quản lyacute vagrave bảo vệ MT đocirc thị Xacircy dựng hệ thống trao đổi thocircng tin MT vagrave hệ thống quan trắc giaacutem saacutet hiện trạng MT

- Yecircu cầu tất cả caacutec chủ dự aacuten đầu tư mới hoặc cải tạo mở rộng cơ sở sản xuất đều phải lập Baacuteo caacuteo đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường của dự aacuten Định kỳ kiểm tra giaacutem saacutet việc thực hiện caacutec biện phaacutep đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kiểm tra cơ sở sản suất coacute bảo đảm tiecircu chuẩn mocirci trường hay khocircng

- Caacutec phương tiện giao thocircng cơ khiacute lagrave nguồn thải ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute Đocirc thị cagraveng lớn cagraveng phaacutet triển thigrave giao thocircng cơ giới sẽ phaacutet triển vagrave nguồn thải chất ocirc

29

nhiễm khocircng khiacute do phương tiện giao thocircng cơ giới cagraveng lớn Ưu tiecircn phaacutet triển giao thocircng cocircng cộng vagrave hạn chế phaacutet triển phương tiện caacute nhacircn

- Cải thiện kecircnh rạch nạo veacutet đagraveo đất bảo vệ sườn dốc thi cocircng vagrave vận hagravenh đường bảo dưỡng cống hộp vagrave cầu đường bộ của caacutec tuyến kecircnh trong thagravenh phố

VI3 Trong cocircng taacutec cải thiện nguồn nước đocirc thị- Thiết lập cơ sở dữ liệu về mạng lưới cấp vagrave thoaacutet nước trong đocirc thị nacircng cấp hỗ

trợ cho quaacute trigravenh ra quyết định của latildenh đạo caacutec địa phương trong khu vực- Điều chỉnh hợp lyacute caacutec hoạt động sản xuất nocircng nghiệp trong việc sử dụng phacircn

boacuten vagrave thuốc bảo vệ thực vật- Thu gom vagrave xử lyacute nước thải sinh hoạt tại caacutec thagravenh phố thị trấn vagrave caacutec cụm

dacircn cư tập trung xung quanh lưu vực socircng- Kiểm soaacutet vagrave xử lyacute triệt để caacutec loại chất thải rắn traacutenh tigravenh trạng vứt bừa batildei

xuống ao hồ kecircnh rạch socircng suối gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt- Xacircy dựng vagrave aacutep dụng phiacute xử lyacute nước thải- Nacircng cao nhận thức cộng đồng về việc tiết kiệm vagrave bảo vệ nguồn nước- Xaacutec định giới hạn khai thaacutec nguồn nước ngầm- Xaacutec định vugraveng bổ cập tự nhiecircn chiacutenh của tầng nước ngầm- Duy trigrave vagrave mở rộng chương trigravenh giaacutem saacutet chất lượng vagrave trữ lượng nước ngầm

Tăng cường kiểm soaacutet đối với caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễm nước ngầm- Xacircy dựng caacutec trạm xử lyacute nước thải sinh hoạt tập trung cho từng khu vực dacircn cư

trước khi thải ra hệ thống thoaacutet nước cocircng cộng- Thực hiện thu phiacute xử lyacute nước thải để tạo nguồn thu cho ngacircn saacutech thu hồi dần

vốn đầu tư vagraveo hệ thống xử lyacute- Xacircy dựng hệ thống thu gom taacutech riecircng nước mưa vagrave nước thải sinh hoạt đối với

caacutec khu dacircn cư mới hạn chế khối lượng nước thải cần xử lyacute xử lyacute vagrave tận dụng nước mưa vagraveo những mục điacutech phugrave hợp để hạn chế khai thaacutec nước ngầm vagrave nước mặt Quản lyacute nước thải đocirc thị

- Thu phiacute khai thaacutec nước ngầm vagrave xacircy dựng cơ cấu quản lyacute nước ngầm để gia tăng kiểm soaacutet việc khai thaacutec

- Mở rộng mạng lưới cung cấp nước Phaacutet triển một số cụm cấp nước quy mocirc nhỏ

- Tiến hagravenh việc kiểm soaacutet vagrave giaacutem saacutet việc khai thaacutec nước ngầm bằng caacutech đo lường trữ lượng khai thaacutec tại caacutec giếng nước

- Caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp đoacuteng trecircn địa bagraven thagravenh phố đều phải tuacircn thủ luật vagrave caacutec quy định về bảo vệ mocirci trường trong xử lyacute nước thải đảm bảo đạt tiecircu chuẩn xả thải ra nguồn tiếp nhận

- Nếu CSSX khocircng coacute khả năng đầu tư xacircy dựng hệ thống xử lyacute nước thải cho phugrave hợp thigrave phải di dời ra caacutec khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển đổi ngagravenh nghề sản xuất

- Cơ quan quản lyacute Nhagrave nước về bảo vệ mocirci trường phải thường xuyecircn kiểm tra định kỳ nước thải của caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp ocirc nhiễm coacute biện phaacutep xử lyacute thiacutech đaacuteng đối với caacutec cơ sở vi phạm

30

- Tăng cường năng lực hoagraven thiện tổ chức vagrave phaacutep luật về quản lyacute hệ thống thoaacutet nước đocirc thị

VIĐịnh hướng nacircng cấp đocirc thịĐocirc thị lagrave đầu maacutey của sự tăng trưởng kinh tế vugraveng tiecircu thụ tagravei nguyecircn sinh ra raacutec

thải nguồn gốc của caacutec vấn đề về mocirci trường Đocirc thị cần phải coacute những quy trigravenh để goacutep phần tạo ra mocirci trường lagravenh mạnh vagrave tăng trưởng kinh tế Mocirci trường lagravenh mạnh liecircn quan đến caacutec vấn đề cung cấp nước an toagraven điều kiện vệ sinh quản lyacute chất thải rắn Tăng trưởng kinh tế liecircn quan đến thiếu kiểm soaacutet caacutec chất thải từ caacutec nhagrave maacutey tắc nghẽn tại nạn xử lyacute chưa thỏa đaacuteng caacutec chất thải độc hại vigrave vậy cần phải coacute những định hướng vagrave phương phaacutep mới trong tương lai

VI1 Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Phaacutet huy giaacute trị caacutec bagravei học kinh nghiệm đuacutec kết từ thực tiễn xacircy dựng phaacutet triển đocirc thị ở nước ta cũng như nhiều nước tiecircn tiến trecircn thế giới định hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050 được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009 vagrave Chương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020 (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009) đatilde đề ra caacutec định hướng giải phaacutep tổng thể toagraven diện phaacutet triển hệ thống đocirc thị quốc gia xaacutec định caacutec giai đoạn phaacutet triển mục tiecircu cụ thể vagrave lộ trigravenh thực hiện cho từng giai đoạn Theo đoacute để quaacute trigravenh phaacutet triển của caacutec đocirc thị trong cả nước đaacutep ứng caacutec yecircu cầu phaacutet triển bền vững chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp cần đặc biệt lưu yacute một số vấn đề sau Thứ nhất khocircng ngừng đẩy mạnh vai trograve cocircng taacutec lập quy hoạch vagrave nacircng cao chất lượng quy hoạch Cocircng taacutec quy hoạch phải được ưu tiecircn đầu tư đi trước để định hướng vagrave bảo đảm tiacutenh đồng bộ trong quaacute trigravenh xacircy dựng phaacutet triển cũng như cải tạo chỉnh trang đocirc thị ETHồng thời với việc aacutep dụng caacutec tiến bộ trong phaacutet triển đocirc thị quy hoạch khocircng những phải đaacutep ứng yecircu cầu cao về tạo dựng chất lượng khocircng gian đocirc thị magrave cograven phải đaacutep ứng tốt yecircu cầu về dự baacuteo gắn saacutet với thực tiễn vagrave xu hướng phaacutet triển của xatilde hội thật sự trở thagravenh nền tảng cho việc tạo dựng nguồn lực phaacutet triển cho đocirc thị Thứ hai tạo dựng nguồn lực phaacutet triển đocirc thị từ chiacutenh nội lực của đocirc thị Cugraveng với caacutec nguồn hỗ trợ phaacutet triển magrave đocirc thị coacute được cần đặc biệt chuacute trọng việc đổi mới cơ chế chiacutenh saacutech phaacutet triển đocirc thị trong caacutec lĩnh vực quản lyacute nhagrave nước quản lyacute quy hoạch quản lyacute nhagrave đất quản lyacute đầu tư xacircy dựng quản lyacute khai thaacutec sử dụng cocircng trigravenh đocirc thị Thocircng qua caacutec giải phaacutep về quy hoạch đocirc thị kết hợp với caacutec chiacutenh saacutech phugrave hợp để huy

31

động sự tham gia của caacutec thagravenh phần kinh tế trong xatilde hội thực hiện chủ trương xatilde hội hoacutea đầu tư cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời goacutep phần nacircng cao hiệu quả đầu tư đẩy nhanh tiến trigravenh nacircng cấp chất lượng đocirc thị hoacutea Thứ ba cần đẩy mạnh hơn nữa việc đổi mới tư duy trong quản lyacute nhagrave nước về đocirc thị đi đocirci với việc nacircng cao phẩm chất năng lực vagrave trigravenh độ caacuten bộ quản lyacute đocirc thị caacutec cấp Tăng cường phacircn cấp quản lyacute đocirc thị nacircng cao quyền hạn traacutech nhiệm của chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp tổ chức bộ maacutey tinh giản gọn nhẹ nacircng cao tiacutenh hiệu quả hiệu lực quản lyacute đồng thời chuacute trọng hơn nữa cocircng taacutec đagraveo tạo vagrave bồi dưỡng caacuten bộ bằng nhiều higravenh thức phugrave hợp với thực tế trigravenh độ kinh nghiệm vagrave kiến thức Thứ tư cần chuacute trọng phaacutet huy vai trograve vagrave traacutech nhiệm lagravem chủ của cộng đồng của người dacircn đocirc thị Việc xacircy dựng vagrave duy trigrave chất lượng đocirc thị phụ thuộc một phần quan trọng trong yacute thức của người dacircn thực hiện nếp sống văn minh đocirc thị Do đoacute cần coacute giải phaacutep tiacutech cực để cộng đồng nhận thức rotilde vai trograve vagrave traacutech nhiệm tham gia xacircy dựng vagrave quản lyacute đocirc thị được cụ thể hoacutea ngay từ trong cuộc sống hằng ngagravey của mỗi caacute nhacircn mỗi cộng đồng của đocirc thị

VI2 Chiến lược phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt Định hướng Quy hoạch tổng thể phaacutet triển đocirc thị

đến năm 2020 trong Quyết định số 101998QĐ-TTg ngagravey 23-1-1998 trong đoacute xaacutec định phương hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển caacutec đocirc thị trecircn địa bagraven cả nước vagrave caacutec vugraveng đặc trưng

Mức tăng trưởng dacircn số dự baacuteo Năm 2010 dacircn số đocirc thị lagrave 304 triệu người chiếm 33 dacircn số cả nước Năm 2020 dacircn số đocirc thị lagrave 46 triệu người chiếm 45 dacircn số cả nướcNhu cầu sử dụng đất đocirc thị Năm 2020 diện tiacutech đất đocirc thị lagrave 460000ha chiếm 14 diện tiacutech đất tự nhiecircn

cả nước bigravenh quacircn 100m2ngườiTổ chức khocircng gian hệ thống đocirc thị Mạng lưới đocirc thị cả nước được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển trecircn cơ sở caacutec đocirc thị

trung tacircm gồm caacutec thagravenh phố trung tacircm cấp quốc gia cấp vugraveng cấp tỉnh Caacutec đocirc thị trung tacircm caacutec cấp được phacircn bố hợp lyacute trecircn 10 vugraveng đocirc thị hoaacute đặc trưng của cả nước

Caacutec đocirc thị trung tacircm lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh phải được tổ chức thagravenh caacutec chugravem đocirc thị coacute vagravenh đai xanh bảo vệ để hạn chế tối đa sự tập trung dacircn số cơ sở kinh tế vagrave phaacute vỡ cacircn bằng sinh thaacutei traacutenh sự higravenh thagravenh caacutec siecircu đocirc thị

Quy hoạch sử dụng đất đocirc thị đảm bảo caacutec khu chức năng vagrave cơ sở hạ tầng coacute quan hệ gắn boacute

Higravenh thagravenh bộ mặt kiến truacutec hiện đại nhưng vẫn kế thừa bảo vệ tocircn tạo vagrave giữ gigraven caacutec di sản lịch sử văn hoaacute phaacutet triển nền kiến truacutec đậm đagrave bản sắc dacircn tộc

Phaacutet triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật Ưu tiecircn phaacutet triển hiện đại hoaacute cơ sở hạ tầng caacutec đocirc thị vagrave caacutec vugraveng kinh tế

trọng điểm tạo tiền đề phaacutet triển caacutec đocirc thị vagrave đocirc thị hoaacute nocircng thocircn Cải tạo vagrave xacircy dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật trong caacutec đocirc thị theo yecircu cầu vagrave mức

độ phaacutet triển của từng đocirc thị

32

Bảo vệ mocirci trường cảnh quan thiecircn nhiecircn giữ gigraven cacircn bằng sinh thaacutei đocirc thị - Xacircy dựng vagrave duy trigrave bộ khung bảo vệ thiecircn nhiecircn trecircn địa bagraven cả nước- Khai thaacutec vagrave sử dụng hợp lyacute caacutec tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn vagraveo mục điacutech cải tạo đocirc

thị- Coacute biện phaacutep xử lyacute taacutei sử dụng caacutec chất thải sinh hoạt vagrave sản xuất bằng caacutec

cocircng nghệ thiacutech hợp

VI3 Những nguyecircn tắc trong định hướng nacircng cấp đocirc thị1 Về quan điểm vagrave mục tiecircu phaacutet triển đocirc thị Phaacutet triển đocirc thị phải phugrave hợp với

phacircn bố vagrave trigravenh độ phaacutet triển lực lượng sản xuất tập trung xacircy dựng cơ sở kinh tế - kỹ thuật vững chắc lagravem động lực cho sự phaacutet triển bền vững vagrave định higravenh rotilde cocircng taacutec phacircn loại đocirc thị theo trigravenh độ của tiến trigravenh phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững

2 Xaacutec định rotilde vai trograve caacutec đocirc thị trong hệ thống đocirc thị toagraven quốc cũng như xaacutec định vai trograve caacutec đocirc thị trong caacutec vugraveng latildenh thổ lagrave caacutec đocirc thị cấp vugraveng cấp quốc gia hay quốc tế

3 Quy hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị phải được xacircy dung phugrave hợp với chương trigravenh đầu tư phaacutet triển đocirc thị của Chiacutenh phủ Dựa trecircn caacutec chiến lược phaacutet triển liecircn ngagravenh xaacutec định rotilde yecircu cầu phaacutet triển KT- XH nhu cầu sử dụng đất đai nhu cầu tocircn vinh giaacute trị văn hoacutea lịch sử vagrave bảo vệ tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn của từng địa phương Trong đoacute phải hết sức chuacute yacute gắn kết chặt chẽ giữa tổ chức kỹ thuật liecircn vugraveng với hạ tầng kỹ thuật từng docirc thị vagrave caacutec điểm dacircn cư xung quanh

4 Khai thaacutec tiềm năng coacute giới hạn đảm bảo cacircn đối giữa khai thaacutec tagravei nguyecircn mocirci trường tagravei nguyecircn đất đai nhacircn lực phaacutet triển kinh tế vagrave phacircn bố dacircn cư trong caacutec khu đocirc thị vagrave nocircng thocircn trong caacutec vugraveng miền vagrave trecircn phạm vi toagraven quốc

5 Qui hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững toagraven quốc phải duy trigrave phaacutet huy khocircng gian văn hoacutea của caacutec cộng đồng dacircn cư đocirc thị xacircy dựng caacutec chương trigravenh hagravenh động cụ thể đối với cocircng taacutec bảo tồn cải tạo vagrave xacircy dựng dựa trecircn tiềm năng văn hoacutea xatilde hội vagrave tự nhiecircn

6 Để bảo vệ mocirci trường đất nước vagrave khocircng khiacute cho đocirc thị cần aacutep dụng kĩ thuật tiecircn tiến trong xacircy dựng caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kĩ thuật trong xử liacute phacircn loại taacutei chế chất thải rắn vagrave trong xacircy dựng caacutec dự aacuten cocircng nghiệp tập trung ở qui mocirc địa phương vugraveng vagrave toagraven quốc trecircn cơ sở cơ hội cho việc nacircng cao chất lượng mocirci trường sống cho dacircn cư Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật đocirc thị toagraven quốc phải đảm bảo hiện đại an toagraven tiết kiệm vagrave phugrave hợp với tiecircu chiacute bền vững của vugraveng quốc gia vagrave quốc tế caacutec khu cocircng nghiệp tập trung nhưng phải bảo đảm nghiecircm ngặt caacutec yecircu cầu xử liacute ocirc nhiễm đổi mới cocircng nghệ aacutep dụng nguyecircn liệu sạch nguyecircn liệu sinh thaacutei vagrave phải đảm bảo caacutec tiecircu chuản ISO về mocirci trường

7 Cải tạo vagrave lagravem mới đồng bộ caacutec khu ở hiện coacute trong đocirc thị Triệt để thực hiện bảo tồn caacutec khu đocirc thị cổ vagrave cũ cugraveng luacutec đaacutep ứng đuacuteng vagrave đủ nhu cầu diện tiacutech ở vagrave mocirci trường sống tốt cho mọi người trong caacutec khu dacircn cư cần tổ chức liecircn kết hợp mạng lưới dịch vụ ngoagravei nhagrave ở đaacutep ứng caacutec nhu cầu sống của dacircn cư theo định kỳ ngắn vagrave dagravei hạn coacute thể hoạch định xoacutea bỏ caacutec khu nhagrave ổ chuột caacutec khu ở phi chiacutenh qui caacutec xoacutem dacircn vạn

33

đograve vagrave caacutec khu bần cư đocirc thị Tiếp tục hoagraven thiện chiến lược phaacutet triển nhagrave ở theo hướng bền vững ở đocirc thị nocircng thocircn vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

8 Phacircn bổ kết nối vagrave hoagraven thiện caacutec trung tacircm cocircng cộng caacutec khu nghỉ ngơi vui chơi giải triacute vagrave hệ thống cacircy xanh mặt nước trong đocirc thị Trong đoacute đặc biệt quan tacircm phaacutet triển hệ thống cacircy xanh đocirc thị bảo lưu hệ thống kecircnh rạch để tạo khocircng gian mở khocircng gian trống caacutec khocircng gian nghỉ ngơi giải triacutetạo cảnh quan chung vagrave điều hogravea mocirci trường khocircng khiacute cho đocirc thị Higravenh thagravenh caacutec hagravenh lang cacircy xanh caacutech ly giữa caacutec khu kho tagraveng bến batildei vagrave caacutec khu dacircn cư đocirc thị Tập trung nacircng cấp cải tạo caacutec khu cacircy xanh bảo vệ mặt nước caacutec khu di tiacutech lịch sử vagrave caacutec khu vực ven song vagrave ven biển đảm bảo đủ để khắc phục tigravenh trạng ocirc nhiễm khocircng khiacute ocirc nhiễm nguocircn nước vagrave goacutep phần điều hogravea khiacute hậu nhiệt đới Phấn đấu chỉ tiecircu cacircy xanhđầu người đạt 12-15 m2 với đocirc thị đặc biệt 10-12 m2 với đocirc thị loại I vagrave loại II 9-11m2 với đocirc thị loại loại III vagrave loại IV vagrave 8-10m2 với đocirc thị loại V

9 Chiacutenh quyền địa phươngcộng đồng cần coacute sự tham gia trực tiếpcocircng bằng vagrave coacute caacutei nhigraven dagravei hạn với caacutec nhu cầu phaacutet triển đocirc thị hiện tại vagrave của caacutec thế hệ tiếp sau

10 Xacircy dựng hợp liacute cơ chế tagravei chiacutenh đocirc thị cho phugrave hợp với caacutec kế hoạch phaacutet triển KT-XH Trong đoacute hỗ trợ tagravei chiacutenh thỏa đaacuteng cho việc xử liacute vagrave bảo vệ mocirci trường ở đocirc thị Nghiecircn cứu tăng nguồn thu cho cocircng taacutec Qui hoạch xacircy dựng đocirc thị dagravenh phần ngacircn saacutech đuacuteng vagrave đủ cho đầu tư Phaacutet triển đocirc thị theo qui hoạch kế hoạchngắn vagrave dagravei hạn đatilde được phecirc duyệt tăng khả năng xatilde hội hoacutea thu huacutet nguồn lực của nhacircn dacircn vagrave khai thaacutec tối ưu caacutec nguồn tagravei chiacutenh khai thaacutec của caacutec tổ chức tư nhacircn trong vagrave ngoagravei nước để Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Thagravenh phố HCM phaacutet triển đocirc Phaacutet triển bền vững cho thị ngang tầm khu vưc vagrave thế giới caacutec đocirc thị ở Việt NamTriacutech ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm

2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

KẾT LUẬN

34

Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thị lagrave một xu hướng chung tất yếu vagrave khocircng thể thiếu trong sự phaacutet triển của một quốc gia Tuy nhiecircn song song becircn cạnh sự phaacutet triển vượt bậc về kinh tế vagrave cơ sở hạ tầng lagrave sự tồn tại của caacutec vấn đề mocirci trường Vấn đề mocirci trường cagraveng trở necircn cấp baacutech đối với những nước đang phaacutet triển Ở nước ta cũng vậy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị quaacute chuacute trọng tới sự phaacutet triển kinh tế đatilde để lại khocircng iacutet hậu quả đối với mocirci trường sống Chuacuteng ta đang từng bước xacircy dựng caacutec đocirc thị hiện đại vagrave giải quyết caacutec vấn đề mocirci trường Để đạt được sự phaacutet triển bền vững đocirc thị cần coacute những chương trigravenh quản lyacute vagrave xacircy dựng toagraven diện về mọi mặt Quaacute trigravenh cần sự phối hợp của caacutec cấp từ trung ương tới địa phương vagrave cần coacute caacutec chiacutenh saacutech kịp thời sacircu rộng vagrave đuacuteng đắn của nhagrave nước

Tagravei liệu tham khảo1 ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế

giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

2 ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ

3 ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

4 Bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

5 ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

6 (Tiecircu chuẩn phacircn cấp đocirc thị- giaacuteo trigravenh quản liacute đocirc thị vagrave khu cocircng nghiệp- Nguyễn Ngọc Anh ndashkhoa Mocirci Trường ĐH Đagrave Lạt)

7 Sổ tay hướng dẫn nacircng cấp đocirc thị coacute sự tham gia của cộng đồng ndashUBND thagravenh phố HCM

35

- Haussmann đatilde đưa ra caacutec cocircng cụ luật phaacutep giuacutep xuacutec tiến dự aacuten cải tạo Paris như Quyền trưng dụng đất đai ldquovigrave mục điacutech sử dụng cocircngrdquo theo đoacute chiacutenh quyền được pheacutep trưng dụng caacutec toagrave nhagrave nằm dọc con đường được dự kiến xacircy dựng

Năm 1859 ocircng tiếp tục ban hagravenh luật định về đocirc thị hoacutea cho pheacutep mặt tiền caacutec togravea nhagrave chỉ được cao tối đa 20m trong những con phố rộng 20m magrave Haussmann đang xacircy dựng (trước đoacute chiều cao tối đa lagrave 1755m) Caacutec maacutei nhagrave phải được lagravem nghiecircng một goacutec 45o vagrave mặt tiền của caacutec nhagrave nằm trecircn cugraveng một con phố phải tuacircn thủ cugraveng một kiacutech thước

Tại Trung Quốc- Năm 1949 nước CHND Trung Hoa được thagravenh lập mọi việc quy hoạch vagrave xacircy

dựng đều thụ động theo sự sắp xếp của Nhagrave nước - Năm 1980 Trung Quốc chuyển sang nền kinh tế thị trường cocircng taacutec quy hoạch

vagrave xacircy dựng bước đầu bị xaacuteo trộn vagrave vượt ra khỏi tầm kiểm soaacutet của Nhagrave nước Ngay sau đoacute Trung Quốc lập ngagravenh mới - thiết kế đocirc thị (TKĐT) nhằm quản lyacute coacute hiệu quả cocircng taacutec xacircy dựng

- Năm 1987 Thẩm Quyến đatilde coacute quy hoạch tổng thể chi tiết về tu bổ vagrave TKĐT đến năm 1990 Trung Quốc mới aacutep dụng quy hoạch nagravey trecircn toagraven quốc Thẩm Quyến đatilde xacircy dựng một khung kết cấu của thagravenh phố bao gồm hệ thống giao thocircng kết cấu khocircng gian higravenh thaacutei kiến truacutec neacutet đặc sắc của khu vực vagrave coi đacircy lagrave những tiecircu chiacute để quản lyacute đocirc thị

- Trong TKĐT Thẩm Quyến cograven đưa ra những quy định cụ thể từ higravenh thức kiến truacutec chiều cao cocircng trigravenh vật liệu magraveu sắc khoảng lugravei của cocircng trigravenhhellip bằng caacutec bản vẽ hệ thống văn bản vagrave điều lệ quản lyacute kegravem theo Tiến hagravenh caacutec nghiecircn cứu quy hoạch mang tiacutenh chuyecircn đề những kế hoạch quản lyacute quy hoạch cần thực thi trong năm những bản baacuteo caacuteo cocircng việc đatilde lagravem trong cocircng taacutec quy hoạch cocircng bố rộng ratildei caacutec bản vẽ quy hoạch vagrave xacircy dựng trecircn phương tiện truyền thocircng nhằm lấy trưng cầu dacircn yacute

- Người ta duy trigrave một hệ thống với những higravenh thức tiếp xuacutec rất chung chung vagrave caacutec thocircng baacuteo chiacutenh thức traacutenh đối thoại trực diện với người dacircn

- Kết quả lagrave từ một lagraveng chagravei nhỏ beacute khoảng vagraveo những năm 80 Thẩm Quyến giờ đatilde trở thagravenh một trong những thagravenh phố phaacutet triển vagraveo bậc nhất của Trung Quốc lagravem thay đổi thế giới quan của những người hoạt

11

động trong lĩnh vực xacircy dựng vagrave quy hoạch TP Thẩm Quyến

-Hiện trạng quy hoạch phaacutet triển đocirc thị ở Trung Quốc hiện nay đang diễn ra với một tốc độ choacuteng mặt nhưng đaacuteng nể mặc dugrave coacute rất nhiều biểu hiện vận dụng caacutec caacutech lagravem quy hoạch của nhiều nước khaacutec nhau vagrave mức độ thagravenh cocircng cũng dừng ở mức nhất định

Tại Singapore Quaacute trigravenh phaacutet triển nhagrave ở của Singapore coacute thể chia lagravem 4 giai đoạn

- Giai đoạn 1 (năm 1960-1970) Xacircy dựng caacutec khu chung cư thu nhập thấp chỉ đủ để bố triacute caacutec phograveng ở mỗi căn hộ chỉ khoảng 50m2 đến 60m2 bố triacute cho caacutec hộ thu nhập thấp chưa coacute nhagrave ở

- Giai đoạn 2 (năm 1971-1980) Xacircy dựng bổ sung cho nhu cầu ở do tăng dacircn số diện tiacutech caacutec căn hộ được nacircng dần lecircn khoảng 70m2 vagrave căn hộ coacute nhiều phograveng (2-3 phograveng)

- Giai đoạn 3 (năm 1981-1991) Xacircy dựng thecircm caacutec chung cư vagrave chuacute trọng đến cảnh quan mocirci trường cacircy xanh trong caacutec khu chung cư cải tạo một số khu chung cư cũ cho phugrave hợp yecircu cầu sử dụng ngagravey cagraveng cao

- Giai đoạn sau năm 1991 đến nay quy hoạch phaacutet triển thecircm nhiều khu ở mới nhằm phacircn taacuten vagrave cacircn bằng mật độ dacircn số thuận lợi cho giao thocircng đi lại Việc xacircy dựng caacutec chung cư giai đoạn nagravey phần lớn được thực hiện theo đơn đặt hagraveng

- Người dacircn muốn được sở hữu căn hộ do Nhagrave nước cung cấp phải thực hiện đoacuteng goacutep quỹ để dagravenh tiền mua nhagrave số tiền người dacircn đoacuteng goacutep quỹ được trừ dần vagraveo tiền mua nhagrave trả goacutep thời gian trả goacutep lacircu nhất lagrave 25 năm Người coacute thu nhập thấp được ưu tiecircn mua trước vagrave thocircng qua caacutec higravenh thức bốc thăm người dacircn được mua căn hộ chỉ được sở hữu khocircng quaacute 90 năm Sau đoacute Chiacutenh phủ sẽ thu hồi khocircng bồi thường để xacircy dựng lại chung cư mới người dacircn sẽ được ưu tiecircn mua lại căn hộ trong chung cư mới trước khi hết quyền sở hữu nhagrave ở tại chung cư cũ Việc baacuten coacute thời hạn lagrave nhằm hạn chế tranh chấp về sau vagrave thuận lợi cho việc xacircy dựng lại đồng bộ caacutec khu chung cư

- Từ một nước đại đa số người dacircn sống trong caacutec khu ổ chuột khu định cư lụp xụp nhếch nhaacutec đến nay 91 người dacircn Singapore sở hữu nhagrave trong đoacute coacute tới 83 người dacircn được sở hữu nhagrave ở giaacute thấp Singapore vagrave Hongkong lagrave hai đất nước nổi tiếng ở chacircu Aacute về việc phaacutet triển vagrave giải quyết tốt vấn đề nhagrave ở xatilde hội cho người dacircn Để coacute được kết quả nagravey từ những năm 1960

12

Singapore đatilde thiết lập những định chế rất quan trọng trong việc quy hoạch vagrave phaacutet triển nhagrave ở giaacute thấp

Higravenh ảnh đocirc thị Singapore - Tại Singapore caacutec tổ chức tư nhacircn tham gia vagraveo xacircy dựng nhagrave ở cho người thu

nhập thấp thường xuyecircn nhận được sự hỗ trợ của nhagrave nước vagrave caacutec thủ tục hagravenh chiacutenh rotilde ragraveng vagrave được thực hiện nhanh choacuteng Để đẩy mạnh caacutec dự aacuten xacircy dựng nhagrave ở cho người coacute thu nhập thấp vấn đề quỹ đất cũng đang lagrave khoacute khăn với caacutec doanh nghiệp bất động sản

Tại Hagraven quốc - Sau 40 năm đocirc thị hoacutea (1970 - 2010) Hagraven Quốc đatilde đạt được những thagravenh tựu

đaacuteng kể xacircy dựng được những khu đocirc thị lớn thu huacutet 88 dacircn số nhưng đồng thời cũng lagravem phaacutet sinh những vấn nạn tiecircu cực của caacutec đocirc thị khổng lồ

-Phaacutet triển đocirc thị vệ tinh Ngay từ năm 1970 Chiacutenh phủ Hagraven Quốc đatilde đưa ra chiến lược phaacutet triển đocirc thị bằng caacutech mở rộng vugraveng đocirc thị song song đoacute lagrave nacircng cấp mở rộng caacutec đocirc thị đatilde coacute Một loạt caacutec thagravenh phố vệ tinh mới coacute quy mocirc vừa vagrave nhỏ lần lượt được xacircy dựng higravenh thagravenh những thagravenh phố coacute tốc độ tăng trưởng cực nhanh Điều nagravey đatilde giuacutep Hagraven Quốc traacutenh khỏi những đổ vỡ lớn magrave caacutec quốc gia khaacutec gặp phải trong tiến trigravenh đocirc thị hoacutea nhanh như ở caacutec nước chacircu Aacute chacircu Phi

- Ưu tiecircn nhagrave ở giaacute rẻ Trong suốt 4 thập niecircn qua Hagraven Quốc đatilde đạt được tỷ lệ phaacutet triển đocirc thị trước đacircy chưa từng coacute nhưng một trong những khoacute khăn chiacutenh trong tiến trigravenh đocirc thị hoacutea tại Hagraven Quốc lagrave thiếu nhagrave ở tiacutenh theo quy mocirc nhagrave ở trecircn tổng số hộ gia đigravenh Do đoacute chiacutenh phủ đatilde nỗ lực tập trung vagraveo việc tăng cường số lượng nhagrave ở cho hộ gia đigravenh coacute thu nhập thấp bằng

4 phương thức + Thứ nhất cung cấp nhagrave ở

cocircng cộng Chiacutenh phủ đatilde đầu tư một số vốn nhất định vagraveo KNHC để đảm traacutech vấn đề phaacutet triển nhagrave ở cho caacutec gia đigravenh coacute thu nhập thấp

+ Thứ hai cugraveng với việc cung cấp nhagrave ở cocircng cộng chiacutenh phủ bắt buộc caacutec chủ đầu tư tư nhacircn cung cấp nhagrave ở giaacute rẻ nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dacircn coacute

thu nhập thấp coacute nhagrave ởTagraveu điện ngầm giuacutep phacircn taacuten lưu lượngphương tiện giao thocircng trecircn đường phố+ Thứ ba lagrave kiểm soaacutet diện tiacutech nhagrave ở Sự hạn chế kiacutech thước nhagrave ở cũng lagrave một điều

cần thiết để giữ mức giaacute phugrave hợp Caacutec nhagrave đầu tư tư nhacircn cũng bị bắt buộc cung cấp caacutec kiểu nhagrave diện tiacutech nhỏ

13

- Phaacutet triển đồng loạt hệ thống giao thocircng Chiacutenh phủ Hagraven Quốc đatilde chuacute trọng phaacutet triển đồng loạt hệ thống giao thocircng gồm tagraveu điện ngầm đường sắt xe buyacutet taxi

Nguồn ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

b Tại Việt Nam- Ở Việt Nam Dacircn số đocirc thị khocircng ngừng gia tăng Năm 1986 lagrave 11870 triệu

người năm 2000 lagrave 18772 triệu người năm 2003 lagrave 20870 triệu người năm 2005 lagrave 22337 triệu người vagrave năm 2007 lagrave 23370 triệu người đưa tỷ lệ đocirc thị hoacutea cả nước từ 19 (1986) lecircn 275 (năm 2007)

- Mạng lưới đocirc thị Việt Nam khocircng ngừng được mở rộng với trecircn 700 đocirc thị trong đoacute coacute 02 đocirc thị đặc biệt 5 đocirc thị loại I 10 đocirc thị loại II 40 đocirc thị loại III 28 đocirc thị loại IV cograven lại lagrave caacutec đocirc thị loại V

- Năm 1998 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt định hướng phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2020 trong đoacute vai trograve của caacutec đocirc thị được xaacutec định lagrave những động lực phaacutet triển chiacutenh trong cocircng cuộc cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea đất nước thực hiện mục tiecircu phaacutet triển đất nước cơ bản thagravenh nước cocircng nghiệp vagraveo năm 2020

- Dưới sự latildenh đạo quản lyacute của Nhagrave nước sự nỗ lực vận động của toagraven xatilde hội chuacuteng ta đatilde coacute những thagravenh tựu quan trọng trong cocircng taacutec phaacutet triển đocirc thị

- Hệ thống đocirc thị quốc gia đatilde coacute sự chuyển biến tiacutech cực cả về lượng cũng như về chất

+ Mạng lưới đocirc thị quốc gia đatilde vagrave đang được phaacutet triển mở rộng từ 629 đocirc thị năm 1999 đến nay đatilde tăng lecircn 754 đocirc thị

+ Về dacircn cư đocirc thị tỷ lệ đocirc thị hoacutea đatilde tăng từ 207 năm 1999 đến nay đạt gần 30 nếu tiacutenh dacircn số nội thị

+ Coacute hai đocirc thị loại đặc biệt lagrave Hagrave Nội vagrave TP Hồ Chiacute Minh đocirc thị loại I tăng thecircm năm đocirc thị trong khi đoacute loại V tăng thecircm 99 đocirc thị

ETHiều nagravey đatilde chứng tỏ mức độ đocirc thị hoacutea đatilde phaacutet triển mạnh ở khu vực caacutec đocirc thị nhỏ lan tỏa trecircn diện rộng vagrave phacircn bố đồng đều hơn trecircn phạm vi cả nước

- Tăng trưởng kinh tế ở khu vực đocirc thị trung bigravenh đạt từ 12 đến 15 cao gấp 15 đến 2 lần so với mặt bằng chung trong cả nước Năm 2007-2009 đạt khoảng từ 8 đến 10(H) Hiện nay nguồn thu đocirc thị nhất lagrave của caacutec thagravenh phố lớn chiếm tỷ lệ 70 trong cơ cấu GDP cả nước Tại một số đocirc thị lớn GDP bigravenh quacircn đầu người đạt hơn 1500 USD như Hagrave Nội khoảng 1500 USDnăm Nha Trang 1779 USDnăm Sự phaacutet triển kinh tế đocirc thị đatilde vagrave đang tạo ra hagraveng triệu việc lagravem cho người lao động goacutep phần quan trọng trong việc duy trigrave sự ổn định vagrave phaacutet triển chung của xatilde hội

- Sự phaacutet triển kinh tế - xatilde hội của đất nước đatilde đem lại những nguồn lực quan trọng cho việc xacircy dựng vagrave cải tạo chỉnh trang diện mạo của caacutec đocirc thị Kiến truacutec vagrave cảnh quan đocirc thị đatilde được caacutec chiacutenh quyền đocirc thị quan tacircm đầu tư phaacutet triển với sự xuất hiện ngagravey cagraveng nhiều caacutec quần thể kiến truacutec mảng đocirc thị hiện đại ứng dụng cocircng nghệ thiết kế xacircy dựng tiecircn tiến của thế giới Tại nhiều đocirc thị đatilde vagrave đang xuất hiện caacutec cocircng trigravenh kiến truacutec cao tầng lagrave những điểm nhấn kiến truacutec đocirc thị coacute chất lượng cao

14

- Mocirc higravenh đầu tư phaacutet triển caacutec khu đocirc thị mới đồng bộ đatilde được nghiecircn cứu nhacircn rộng tại nhiều địa phương trong cả nước sử dụng coacute hiệu quả quỹ đất dagravenh cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời từng bước giải quyết nhu cầu rất lớn của xatilde hội về nhagrave ở

- Hệ thống cocircng trigravenh hạ tầng kỹ thuật vagrave xatilde hội đocirc thị như hệ thống giao thocircng cấp nước thoaacutet nước chiếu saacuteng cacircy xanh thu gom vagrave xử lyacute chất thải rắn vagrave cocircng trigravenh phuacutec lợi cocircng cộng của caacutec đocirc thị được đầu tư xacircy dựng cải tạo vagrave phaacutet triển khaacute nhanh tạo necircn bộ khung cơ bản để caacutec đocirc thị phaacutet triển

- Về cấp nước sạch thời điểm năm 1999 Việt Nam vẫn cograven hơn 70 số dacircn đocirc thị sử dụng nước khocircng bảo đảm vệ sinh đến nay bigravenh quacircn trecircn cả nước 73 số dacircn đocirc thị đatilde được cấp nước sạch Chất lượng phục vụ của giao thocircng cocircng cộng tại caacutec đocirc thị caacutec vugraveng vagrave trecircn cả nước ngagravey cagraveng tốt hơn

- Vấn đề cải thiện điều kiện mocirci trường đocirc thị cũng đatilde được chiacutenh quyền đocirc thị quan tacircm Một số đocirc thị đatilde coacute nhagrave maacutey hoặc trạm xử lyacute nước thải được đầu tư xacircy dựng vagrave đi vagraveo hoạt động Tỷ lệ thu gom chất thải rắn sinh hoạt bigravenh quacircn cả nước đạt khoảng 80 Chuacuteng ta đatilde coacute ba cocircng nghệ trong nước xử lyacute chất thải rắn sinh hoạt đatilde được Bộ Xacircy dựng cấp giấy chứng nhận SERAPHINE ANSINH-ASC MBT-CD

- Cấp điện vagrave chiếu saacuteng đocirc thị được cải thiện rotilde rệt 90 số caacutec tuyến đường trục chiacutenh cấp đocirc thị từ caacutec đocirc thị loại 3 trở lecircn được chiếu saacuteng Dịch vụ cung cấp thocircng tin liecircn lạc phaacutet triển nhanh choacuteng phục vụ tiacutech cực cho caacutec yecircu cầu đặt ra của sự phaacutet triển kinh tế - xatilde hội

- Quốc hội Chiacutenh phủ Bộ Xacircy dựng vagrave caacutec bộ ngagravenh đatilde vagrave đang từng bước hoagraven thiện hệ thống caacutec văn bản quy phạm phaacutep luật về lĩnh vực xacircy dựng vagrave phaacutet triển đocirc thị trong đoacute nhiều văn bản luật lần đầu tiecircn đatilde được nghiecircn cứu xacircy dựng vagrave ban hagravenh như Luật Xacircy dựng năm 2003 Luật Nhagrave ở năm 2005 Luật Kinh doanh bất động sản năm 2006 vagrave đặc biệt lagrave Luật Quy hoạch đocirc thị vừa được Quốc hội thocircng qua thaacuteng 6-2009 Caacutec văn bản luật vagrave hệ thống văn bản dưới luật đatilde thường xuyecircn được ragrave soaacutet điều chỉnh để từng bước đi vagraveo cuộc sống goacutep phần quan trọng trong việc tạo hagravenh lang phaacutep lyacute đầy đủ thocircng thoaacuteng hướng tới sự phaacutet triển bền vững hệ thống đocirc thị Việt Nam

Becircn cạnh những kết quả đạt được việc nacircng cấp đocirc thị ở nước ta vẫn đang cograven gặp rất nhiều vấn đề bất cập

- Tỷ lệ phủ kiacuten quy hoạch chi tiết tại caacutec đocirc thị của cả nước cograven thấp Tỷ lệ trung bigravenh trong cả nước hiện nay lagrave khoảng 45 khocircng đồng đều giữa caacutec đocirc thị vagrave vugraveng miền ETHiều đoacute coacute ảnh hưởng lớn đến việc thu huacutet đầu tư bố triacute nguồn lực phaacutet triển cũng như cocircng taacutec quản lyacute xacircy dựng đocirc thị theo quy hoạch

- Tốc độ tăng trưởng vagrave đocirc thị hoacutea cao tại phần lớn caacutec đocirc thị đatilde dẫn đến sự mất cacircn đối trong khả năng đaacutep ứng của hệ thống cơ sở hạ tầng kỹ thuật đocirc thị Mặc dugrave việc cấp nước sạch đatilde được cải thiện đaacuteng kể nhưng tỷ lệ thất thoaacutet thất thu nước bigravenh quacircn vẫn cao từ 20 đến 30 vừa gacircy thất thoaacutet nguồn tagravei nguyecircn quan trọng vừa giảm nguồn thu cho ngacircn saacutech Tigravenh trạng uacuteng ngập tắc nghẽn giao thocircng tại đocirc thị cograven diễn ra phổ biến Caacutec hồ kecircnh mương socircng ngogravei trong đocirc thị với vai trograve điều hogravea vagrave thoaacutet nước mưa đocirc thị vagraveo mugravea mưa lũ iacutet được quan tacircm bảo vệ

15

- Ocirc nhiễm mocirci trường vẫn đang lagrave vấn đề bức xuacutec nhất vagrave chưa coacute lời giải hữu hiệu Nhiều đocirc thị vẫn cograven luacuteng tuacuteng trong việc tigravem ra nguồn lực đầu tư hệ thống cơ sở hạ tầng thoaacutet nước xử lyacute chất thải rắn giao thocircng đocirc thị

- Cocircng taacutec quản lyacute đocirc thị cograven yếu keacutem Những caacuten bộ đatilde qua đagraveo tạo chuyecircn mocircn lĩnh vực xacircy dựng vagrave phaacutet triển đocirc thị mới chỉ chiếm từ 9 đến 11 ở cấp xatilde phường chưa đaacutep ứng được mức độ đogravei hỏi của khối lượng cocircng việc Mặt khaacutec do lĩnh vực quản lyacute đocirc thị vagrave kinh tế đocirc thị cograven lagrave vấn đề khaacute mới mẻ chuacuteng ta vừa lagravem vừa ruacutet kinh nghiệm để phugrave hợp đặc thugrave của nước ta do đoacute ở nhiều nơi vai trograve của chiacutenh quyền đocirc thị trong việc điều phối caacutec đối tượng vagrave điều tiết nguồn lực tham gia trong quaacute trigravenh phaacutet triển đocirc thị cograven coacute nhiều hạn chế dẫn đến thực tế vẫn cograven phổ biến tigravenh trạng thiếu thocircng tin chồng cheacuteo giữa caacutec lĩnh vực

Triacutech ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ vagrave theo ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

Dự aacuten nacircng cấp đocirc thị tại TPHCMNacircng cấp đocirc thị vagrave vấn đề khocircng gian cocircng cộng trong caacutec khu dacircn cư thu nhập thấp trecircn địa

bagraven Thagravenh phố Hồ Chiacute MinhNội dung cocircng việc thực hiện1 ETHường hẽm Nacircng cao nền hẽm mở rộng hẽm vagrave traacuteng hẽm bằng beton cement vagrave beton

nhựa noacuteng2 ETHặt cống thoaacutet nước Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống cống thoaacutet nước thải vagrave nước mưa tại

khu vực3 Cấp nước Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống cấp nước sinh họat đến từng hộ dacircn4 Cấp điện Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống caacutep điện vagrave trụ điện tại khu vực cung cấp điện

sinh họat đến từng hộ dacircn5 Chiếu saacuteng vĩa hegrave Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống dacircy điện vagrave đặt boacuteng đegraven tại caacutec trụ

đảm bảo chiếu saacuteng trong khu vực6 Nghiecircn cứu bổ sung caacutec dịch vụ hạ tầng xatilde hội (Nhagrave trẻ trường mẫu giaacuteo trạm y tế ) Caacutec bước thực hiệnGiai đoạn 1 bắt đều thi cocircng từ thaacuteng 122004 đến 122005 trong lưu vực Tacircn Hoacutea - Lograve Gốm

(khocircng kể thời gian chuẩn bị đầu tư) Bước 1 sect Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp của tất cả cộng đồng người dacircn trong khu vực dacircn cư thu

nhập thấp cần nacircng cấpsect Lập baacuteo caacuteo nghiecircn cứu Tiền khả thi cho togravean dự aacuten trecircn địa bagraven thagravenh phốsect Tiến hagravenh tham khảo yacute kiến cộng đồng vagrave chuẩn bị kế họach sơ bộ nhu cầu cần nacircng

cấpBước 2sect Chuẩn bị kế họach nacircng cấo hogravean chỉnh coacute thảo luận với cộng đồng chuẩn bị thiết kế kỹ

thuật sơ bộ vagrave sọan thảo hồ sơ thầu cho từng goacutei thầu dự kiếnsect Chuẩn bị tagravei liệu hướng dẫn thực hiệnsect Thu thập số liệu thocircng tin cho đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kế hoạch hagravenh động taacutei

định cưsect Lập nghiecircn cứu khả thi cho giai đoạn 1Bước 3

16

Chuẩn bị thiết kế kỹ thuật chi tiết vagrave hoagraven chỉnh hocirc sơ thầuGiai đoạn 2 Khocircng thời gian chuẩn bị đầu tư bắt đầu từ 062006 đến 062007 trecircn địa bagraven caacutec

quận ngograveai Tacircn Hoacutea - Lograve Gốm Sự tham gia của người dacircn Nguyecircn tắc quan trọng nhất của dự aacuten lagrave sự tham gia tự giaacutec vagrave tiacutech cực của cộng đồng

người dacircn vagraveo tất cả caacutec bước thực hiện dự aacuten Caacutec thagravenh viecircn lagrave hộ gia đigravenh trong dự aacuten đều coacute quyền coacute traacutech nhiệm tham gia vagrave cugraveng hưởng lợi từ dự aacuten khocircng phacircn biệt tigravenh trạng cư truacute

Những lợi iacutech đối với người dacircn sau khi nacircng cấp- Bộ mặt khu dacircn cư thay đổi Cống thoaacutet nước tốt khocircng cograven tigravenh trạng ngập uacuteng ETHường hẽm bằng phẳng ngay ngắn an toagraven xe cứu hỏa cứu thương vagraveo đến tận nơi để

xử lyacute kịp thời khi xảy ra sự cố Khu phố được sạch đẹp vệ sinh hạn chế bệnh tật do mocirci trường sống tốt hơn nhiều sacircn

chơi giải triacute cho trẻ em trong khu vực ETHegraven chiếu saacuteng vagraveo ban đecircm thuận lợi cho đi lại vagrave an ninh khu vực Những hộ gia đigravenh thu nhập thấp coacute nhu cầu coacute nhu cầu sẽ được vay vốn sửa chữa nacircng

cấp nhagrave ở hoặc vay vốn để sản xuất kinh doanh - Tigravenh trạng phaacutep lyacute về nhagrave đất Thocircng qua dự aacuten chiacutenh quyền địa phương sẽ tiến hagravenh nhanh việc cấp giấy chứng nhận

quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở cho tất cả caacutec hộ gia đigravenh coacute đủ điều kiện giuacutep họ lagravem ăn sinh sống

Khi coacute giấy tờ nhagrave đầy đủ kết hợp với cơ sở hạ tầng khu vực hoagraven chỉnh sẽ giuacutep cho giaacute trị nhagrave đất của người dacircn trong khu vực dự aacuten gia tăng Việc mua baacuten cầm cố thế chấp đều thuận lợi dễ dagraveng vagrave khocircng khocircng bị eacutep giaacute khi coacute nhu cầu chuyển nhượng

Coacute giấy chứng nhận quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở lagrave một trong những nội dung quan trọng để xem xeacutet việc nhập hộ khẩu cho caacutec thagravenh viecircn trong hộ gia đigravenh chưa coacute hộ khẩu

Coacute giấy chứng nhận quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở sẽ giuacutep cho caacutec hộ gia đigravenh coacute đủ điều kiện tiếp cận với caacutec khoản vay latildei suất phugrave hợp để coacute vốn lagravem ăn hoặc mở rộng sản xuất kinh doanh goacutep phần tăng thecircm thu nhập

Việc học hagravenh của caacutec chaacuteu y tế vagrave caacutec dịch vụ cocircng cộng khaacutec đều thuận lợi ETHồng thời chiacutenh quyền địa phương quản lyacute người dacircn tốt hơn

- Khi mở rộng hẽm coacute một số hộ bị mất hoagraven toagraven nhagrave- đất hoặc khi diện tiacutech nhagrave - đất sau khi giải tỏa nhỏ hơn 15 m2 thigrave phải di dời vagrave được

ETHược bồi thường bằng tiền đối với nhagrave đất bị thu hồi với giaacute thay thế phugrave hợp với giaacute chuyển nhượng thực tế vagrave caacutec khoản hỗ trợ khaacutec Việc di dời sẽ được chiacutenh quyền địa phương thocircng baacuteo chi tiết

Hộ bị di dời coacute thể nhận tiền hoặc đăng kyacute một căn hộ chung cư hoặc một nền nhagrave coacute hạ tầng

dự kiến đến năm 2020 dacircn số thagravenh phố khoảng 10 triệu người (trong đoacute khống chế khoảng 6 triệu dacircn nội thị) vagrave với hơn 2 triệu khaacutech vatildeng lai

Quy hoạch kiến truacutec cảnh quan đocirc thị

Cải tạo caacutec khu nội thagravenh cũ phải bảo đảm giữ gigraven tocircn tạo caacutec di sản văn hoacutea lịch sử caacutec cocircng trigravenh kiến truacutec coacute giaacute trị cải tạo vagrave nacircng cấp cơ sở hạ tầng di chuyển nhagrave ở trecircn vagrave ven kecircnh rạch

17

tăng thecircm diện tiacutech cacircy xanh caacutec cocircng trigravenh phục vụ cocircng cộng di dời ra ngoại thagravenh những cơ sở cocircng nghiệp tiểu thủ cocircng nghiệp gacircy ocirc nhiễm di dời chợ vagrave kho tagraveng khocircng cograven phugrave hợp từng bước cải thiện mocirci sinh mocirci trường đocirc thị

Caacutec khu mới được xacircy dựng theo hướng hiện đại văn minh bền vững chuacute trọng phaacutet triển hệ thống cacircy xanh cocircng viecircn mặt nước tổ chức caacutec khu đocirc thị mới theo hướng coacute cơ sở hạ tầng hiện đại đồng bộ tăng tỷ lệ trung bigravenh tầng cao triệt để khai thaacutec khocircng gian ngầm vagrave trecircn khocircng mật độ xacircy dựng thấo ưu tiecircn đất cho khocircng gian thocircng thoaacuteng xacircy dựng caacutec khu sản xuất caacutec trung tacircm thương mại dịch vụ đagraveo tạo vagrave nghiecircn cứu khoa học caacutec khu nghỉ ngơi giải triacute đaacutep ứng nhu cầu vật chất vagrave tinh thần ngagravey cagraveng cao của nhacircn dacircn

Quy hoạch caacutec khu chức năng

Khu dacircn cư Được phacircn bố tại khu vực nội thagravenh hiện hữu nội thagravenh phaacutet triển vagrave ngoại thagravenh

Về nội thagravenh hiện hữu (12 quận cũ) coacute diện tiacutech 14134 ha dacircn số giữ mức từ 36 - 4 triệu người chỉ tiecircu bigravenh quacircn đất đocirc thị từ 35 - 40 m2người Nội thagravenh hiện hựu cần chỉnh trang cải thiện điều kiện ở sinh hoạt vagrave lagravem việc của cư dacircn giảm mật độ xacircy dựng nacircng tầng cao trung bigravenh hiện nay từ 14 tầng lecircn 24 tầng nacircng cấp cơ sở hạ tầng đocirc thị xử lyacute tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường trả lại khocircng gian xanh sạch tocircn tạo vagrave giữ gigraven di sản lịch sử - văn hoacutea cocircng trigravenh kiến truacutec coacute giaacute trị (hiện đatilde xaacutec định 108 cơ sở cần phải bảo tồn)

Về nội thagravenh phaacutet triển mới (gồm caacutec quận mới) coacute diện tiacutech 30000 ha với số dacircn 22 - 24 triệu người chỉ tiecircu đất đocirc thị 110 m2người (gấp 25 lần nội thagravenh cũ) Vugraveng đocirc thị nagravey cơ sở hạ tầng được xacircy dựng theo hướng hiện đại đồng bộ dagravenh nhiều đất cho cơ sở nghiecircn cứu khoa học giaacuteo dục nghỉ ngơi giải triacute mặt nước cocircng viecircn cacircy xanh khu nhagrave ở cơ sở sản xuất khocircng ocirc nhiễm

Về ngoại thagravenh dacircn số từ 3 - 4 triệu người trong đoacute dacircn số nocircng thocircn lagrave 07 triệu người

Nhigraven chung nhu cầu đất đocirc thị đến năm 2005 lagrave 26000 ha vagrave đến năm 2020 dự kiến tăng lecircn khoảng 90000 haBố triacute cocircng nghiệp Xacircy dựng nhiều khu cocircng nghiệp trecircn quỹ đất 6000 ha thu huacutet 20 lực lượng lao động ưu tiecircn cocircng nghiệp coacute hagravem lượng cocircng nghệ cao iacutet ocirc nhiễm mocirci trường (caacutec khu cocircng nghiệp hiện coacute gần 2000 ha)

Hệ thống trung tacircm dịch vụ của thagravenh phố được tổ chức theo hướng đa trung tacircm bao gồm trung tacircm hagravenh chiacutenh thương mại ngacircn hagraveng văn hoacutea bố triacute tại quận 1 quận 3 quận 5 quận 10 quận Bigravenh Thạnh vagrave mở rộng về Thủ Thiecircm (quận 2) với diện tiacutech khoảng 1700 ha Bố triacute caacutec trung tacircm khu vực tại caacutec cửa ngotilde thagravenh phố như khu A Nam Sagravei Gograven quận 9 quận 12 huyện Bigravenh Chaacutenh

Caacutec trung tacircm chuyecircn ngagravenh Gồm caacutec trung tacircm đagraveo tạo nghiecircn cứu khoa học y tế văn hoacutea thể dục - thể thaohiện coacute được nacircng cấp mở rộng vagrave xacircy dựng mới phugrave hợp với quy hoạch của thagravenh phố trong đoacute coacute khu Đại học Quốc gia (Thủ Đức) 800 ha khu thể dục - thể thao Rạch Chiếc 400 ha khu lịch sử - văn hoacutea - du lịch 400 ha

18

Hệ thống cocircng viecircn cacircy xanh Khai thaacutec cảnh quan socircng Sagravei Gograven socircng Đồng Nai vagrave caacutec socircng rạch lớn khaacutec Bảo tồn caacutec cocircng viecircn hiện hữu (235 ha) cải tạo kecircnh rạch tăng chỉ tiecircu cacircy xanh vugraveng nội thagravenh (2m2người) nội thagravenh mới vagrave đocirc thị ngoại thagravenh (17m2người) Tạo caacutec hồ chứa nước lớn khai thaacutec kecircnh rạch tự nhiecircn higravenh thagravenh caacutec vagravenh đai hagravenh lang xanh bảo tồn rừng tai Cần Giờ Củ Chi Bigravenh Chaacutenh

Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật

Về giao thocircng

Chỉ tiecircu đất giao thocircng bigravenh quacircn 20 - 25m2người khoảng 25 quỹ đất đocirc thị (hiện nay lagrave 12) để ngoagravei hệ thống đường bộ sẽ xacircy dựng hệ thống xe buyacutet xe điện baacutenh sắt (ngầm trecircn cao) đảm bảo vận chuyển hagravenh khaacutech cocircng cộng đạt 50 năm 2020 (hiện nay chưa đến 5)

Đối với đường bộ phải hoagraven chỉnh caacutec tuyến vagravenh đai trục giao thocircng hướng ngoại kết hợp với caacutec cocircng trigravenh đầu mối caacutec nuacutet giao thocircng vagrave bến xe liecircn tỉnh ở caacutec vugraveng ven đocirc gồm đường vagravenh đai ngoagravei (xa lộ vagravenh đai) trục đường cao tốc dự kiến xacircy dựng từ Thủ Thiecircm nối sang quốc lộ 51 (Đồng Nai Bagrave Rịa - Vũng Tagraveu) xa lộ Hagrave Nội quốc lộ 1A cũ vagrave quốc lộ 1A mới đi Biecircn Hogravea vagrave caacutec tỉnh miền Tacircy quốc lộ 13 quốc lộ 22 đi Bigravenh Dương vagrave Tacircy Ninh tỉnh lộ 12 15 16 gắn kết nội - ngoại ocirc thagravenh phố vagrave caacutec tỉnh xung quanh tỉnh lộ 10 15 đi Đức Hogravea Cần Giuộc - Long An đường Vĩnh Phước đi Cần Giờ gắn với caacutec đường vagravenh đai đường trục ngoagravei thagravenh phố

Mở rộng nacircng cấp caacutec trục đường giao thocircng chiacutenh hiện coacute đồng thời xacircy dựng caacutec nuacutet giao thocircng quan trọng vagrave hệ thống tiacuten hiệu nối mạng từ caacutec nuacutet về trung tacircm điều khiển giao thocircng của thagravenh phố bố triacute đều khắp hệ thống caacutec batildei đậu xe caacutec điểm đầu điểm cuối vagrave điểm dừng của mạng lưới xe buyacutet đảm bảo cự li trung bigravenh từ caacutec khu chức năng đến caacutec điểm đỗ trecircn caacutec tuyến vận tải cocircng cộng khoảng từ 500 - 600 m

Xacircy dựng hoagraven chỉnh vagrave hiện đại hệ thống đường tại caacutec khu phaacutet triển mới kết hợp đồng bộ với caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kỹ thuật khaacutec cải tạo nacircng cấp mở rộng cầu Sagravei Gograven cầu Đồng Nai cầu Bigravenh Lợi cầu Bigravenh Triệu cầu Bigravenh Phước cầu Phuacute Cường (nối Củ Chi với Thủ Dầu Một) vagrave một số cầu khaacutec xacircy dựng một số cầu qua socircng Sagravei Gograven như tại Phuacute Mỹ nối đường Bigravenh Thuận qua Caacutet Laacutei (quận 2) để kheacutep kiacuten với vagravenh đai ngoagravei (xa lộ vagravenh đai) tại Thủ Thiecircm xacircy cầu vagrave đường hầm nối quận 1 với Thủ Thiecircm tại An Phuacute (quận 2) nối qua Thanh Đa (Bigravenh Thạnh) tại Thanh Đa nối qua Thủ Đức xacircy cầu Bigravenh Lợi mới để kheacutep kin vagravenh đai trong cầu An Phuacute Đocircng nối quận 12 với quận Thủ Đức Xacircy dựng caacutec cầu qua socircng Đồng Nai như tại quận 9 nối đường cao tốc sang Long Thagravenh vagrave đường vagravenh đai ngoagravei nối sang Nhơn Trạch Trecircn socircng Soagravei Rạp tại Long Thới (Nhagrave Begrave) nối đường cao tốc phiacutea Nam đi Cần Thơ qua socircng Lograveng Tagraveu đi Nhơn Trạch (Đồng Nai) vagrave một số cầu trecircn những socircng rạch khaacutec

Đối với đường sắt xacircy dựng hệ thống đường sắt gắn với mạng lưới đường sắt quốc gia đi caacutec hướng Lộc Ninh miền Tacircy miền Trung vagrave tỉnh Bagrave Rịa - Vũng Tagraveu Xacircy dựng ga tagraveu chiacutenh ở An Bigravenh (Bigravenh Dương) một số ga hagravenh khaacutech trung tacircm ở Bigravenh Triệu (Thủ Đức) ở Tacircn Kiecircn (Bigravenh Chaacutenh) vagrave Thủ Thiecircm (quận 2)Ga Hogravea Hưng sẽ chuyển thagravenh ga đường sắt nội đocirc Xacircy dựng hệ thống giao thocircng đường sắt nội đocirc theo giải phaacutep đi ngầm trecircn cao hoặc trecircn mặt đất nhưng phải đảm bảo mỹ thuật an toagraven vagrave phugrave hợp với khả năng tagravei chiacutenh an ninh vagrave quốc phograveng

19

Đối với đường thủy hạn chế việc mở rộng phaacutet triển cảng trong nội thagravenh cũ như cảng Sagravei Gograven Bến Ngheacute Tacircn Thuận Ba Son xacircy dựng caacutec cảng Hiệp Phước vagrave Cần Giờ để đaacutep ứng nhu cầu vận tải đường thủy caacutec cụm cảng coacute thể tiếp nhận 60 - 70 triệu tấn hagraveng hoacuteanăm Từng bước cải tạo caacutec cảng nội thagravenh phục vụ du lịch trecircn socircng

Tăng cường khai thaacutec tuyến đường thủy caacutec socircng Soagravei Rạp Cacircy Khocirc Cần Giuộc xacircy dựng caacutec cảng socircng ở Phuacute Định Cacircy Khocirc Tacircn Tuacutec Cần Giuộc với cocircng suất trecircn một triệu tấn hagraveng hoacuteanăm duy trigrave một số cảng socircng nhỏ ở socircng Đồng Nai Nhagrave Begravetrong giai đoạn năm 2005-2010 từng bước di chuyển cảng Bigravenh Đocircng vagrave hệ thống bến batildei dọc cảng về cảng mới cải tạo vagrave phục hồi caacutec tuyến kecircnh vagravenh đai vừa kết hợp vận tải vừa giải quyết thoaacutet nước mưa xacircy dựng cảng phục vụ quốc phograveng ở phiacutea Nam thagravenh phố

Đối với hagraveng khocircng nacircng cấp hoagraven thiện sacircn bay Tacircn Sơn Nhất để coacute thể đoacuten 12 triệu hagravenh khaacutech mỗi năm vagrave xacircy dựng sacircn bay Long Thagravenh - Đồng Nai coacute tải trọng 20 - 30 triệu tấn hagravenh khaacutechnăm

Về kỹ thuật mocirci trường đất đai

Cải tạo xacircy dựng hệ thống thoaacutet nước mưa trong đoacute tại khu vực nội thagravenh cũ vận sử dụng hệ thống cống thoaacutet nước mưa - nước bẩn tại khu xacircy dựng mới sử dụng hệ thống kiacuten thoaacutet nước mưa nước bẩn riecircng kết hợp sử dụng hệ thống thoaacutet nước hở gồm caacutec socircng kecircnh rạch hồ chứa

Cải tạo xacircy dựng hệ thống hồ điều hogravea kết hợp với việc tạo cảnh quan vagrave cacircn bằng cục bộ nền xacircy dựng đocirc thị vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

Xacircy dựng caacutec đường ven socircng rạch tại caacutec khu nội thagravenh kết hợp xacircy kegrave vagrave trồng cacircy xanh

Về cấp nước

Nhu cầu cấp nước đến năm 2010 lagrave 2800000 m3ngagravey đecircm vagrave đến năm 2020 lagrave 3635000 m2ngagravey đecircmChỉ tiecircu cấp nước sinh hoạt đến năm 2010 khoảng 150- 180 liacutetngườingagravey với 90 - 95 số dacircn đocirc thị được cấp nước sạch vagrave đến năm 2020 lagrave 180 - 200 liacutetngườingagravey với 95-100 số dacircn đocirc thị được cấp nước sạch

Khai thaacutec hợp lyacute caacutec nguồn nước mặt socircng Sagravei Gograven socircng Đồng Nai vagrave kecircnh Đocircng Củ Chi kết hợp khai thaacutec nước dưới mặt đất tại khu vực Hoacutec Mocircn vagrave vugraveng Bigravenh Hưng (Bigravenh Chaacutenh) ở mức độ hạn chế

Quy hoạch cải tạo hệ thống cũ vagrave xacircy dựng hệ thống mới nhằm hoagraven chỉnh mạng lưới đường ống phacircn phối nước tại khu vực nội thagravenh cũ nội thagravenh phaacutet triển

Về cấp điện

Nguồn cung cấp điện cho thagravenh phố được cacircn đối trong mạng lưới điện quốc gia

20

Cải tạo vagrave xacircy dựng caacutec tuyến 500 kV 220 kV 22 kV vagrave caacutec trạm biến aacutep hiện đại đảm bảo an togravean trong sử dụng vagrave mĩ quan thagravenh phố

Cải tạo nacircng cấp trạm 500 kV Phuacute Lacircm xacircy dựng thecircm caacutec trạm 500 kV ở Nhagrave Begrave Caacutet Laacutei (quận 2) vagrave Bigravenh Chiểu (quận Thủ Đức)

Về thoaacutet nước bẩn vagrave vệ sinh đocirc thị

Cải thiện từng bước vấn đề ocirc nhiểm trecircn caacutec kecircnh rạch bằng caacutec giải phaacutep xử lyacute cục bộ chất thải cải tạo vagrave nacircng cao cocircng lực thoaacutet nước caacutec kecircnh rạch để tự lagravem sạch

Tăng cường giải phaacutep xử lyacute cục bộ nước thải cả hai khu vực nội thagravenh cũ vagrave nội thagravenh mới Tại khu vực nội thagravenh cũ xacircy dựng tuyến cống bao để taacutech đại bộ phận nước thải đến nơi xử lyacute

Xacircy dựng caacutec nhagrave maacutey xử lyacute nước thải tập trung lớn caacute hướng Nhagrave Begrave Vĩnh Lộc Cacircầ Giuộc Caacutet Laacutei vagrave những điểm thiacutech hợp khaacutec

Cải tạo vagrave xacircy dựng batildei chocircn raacutec Đocircng Thạnh Gỏ Caacutet vagrave khu xử lyacute nước Đa Phước Vĩnh Lộc đảm bảo đến năm 2020 100 raacutec thải của thagravenh phố được thu gom vagrave xử lyacute bằng cocircng nghệ hiện đại

Nguồn Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh 30 năm xacircy dựng vagrave phaacutet triển Phan Xuacircn Biecircn - Trần Nhu NXB Giaacuteo dục 2005

II7 Vấn đề tham vấn cộng đồng trong nacircng cấp đocirc thị4 Khaacutei niệmTham vấn cộng đồng lagrave việc một cộng đồng được tham khảo về yacute kiến thaacutei độ vagrave những mối

quan tacircm của họ về một kế hoạch phaacutet triển nagraveo đoacute trong tiến trigravenh lập kế hoạch Đacircy lagrave cơ hội cho mọi người coacute thể bagravey tỏ yacute kiến của họ bằng caacutech nagravey họ coacute thể ảnh hưởng đến caacutec việc ra quyết định Hiện nay đatilde coacute quy chế buộc phải coacute sự tham gia yacute kiến người dacircn trong tiến trigravenh lập kế hoạch vagrave ra quyết định

5 Những việc cần tham gia yacute kiến cộng đồngo Tham gia đoacuteng goacutep yacute kiến cocircng sức kiến thức đất đai vagrave tiền ( tự nguyện hiến đất mở

rộng)o Tham gia ra quyết định như khu vực dacircn cư của migravenh coacute necircn tham gia vagraveo dự aacuten hay

khocircngo Dự aacuten nacircng cấp hay khocircng necircn mở rộng hẻm tới mức nagraveo mặt hẻm trải nhựa hay traacutem

becirc tocircng chọn nguồn nguyecircn vật liệuhellip Tham gia giaacutem saacutet quaacute trigravenh thực hiện dự aacuten3Caacutec bước tham vấn cộng đồngTham vấn cộng đồng - một tiến trigravenh gồm 6 bước- 1048713 Bước 1 Xaacutec định caacutec mục tiecircu của cocircng- Để lagravem gigrave Nhằm tigravem hiểu thaacutei độ hay hagravenh động của chiacutenh quyền địa phương vagrave cộng

đồng thocircng qua những phản hồi về bản phaacutec thảo kế hoạch hay tạo cơ hội cho cộng đồng lựa chọn một dự aacuten phaacutet triển nagraveo đoacute dẫn đến sự đồng thuận vagrave cugraveng thực hiện

- 1048713 Bước 2 Chọn lựa phương phaacutep lấy yacute kiến cộng đồng

21

- Xem xeacutet một loạt caacutec phương phaacutep vagrave chọn lựa phương phaacutep nagraveo thiacutech hợp nhất với mục tiecircu vagrave tiếp cận đuacuteng đối tượng

- 1048713 Bước 3 Xaacutec định caacutec nhoacutem dacircn sẽ bị ảnh hưởng bởi hoạt động cụ thể của dự aacuten- Xaacutec định ranh đầu tư đến đacircu đồng thời xaacutec định nhoacutem dacircn cư nagraveo sẽ tham gia vagraveo tiến

trigravenh tư vấn Đoacute lagrave ở địa bagraven nagraveo đặc điểm của những người tham gia như nocircng dacircn phụ nữ tuổi taacutec vv

- 1048713 Bước 4 Chuẩn bị kế hoạch chi tiết- Bao gồm việc xaacutec định- - Caacutec mục tiecircu đatilde được xaacutec định lagrave gigrave- - Sử dụng phương phaacutep thiacutech hợp nagraveo- - Caacutec nhoacutem cộng đồng nagraveo bị ảnh hưởng- - Xacircy dựng nội dung sơ bộ để lấy yacute kiến cộng đồng (biểu mẫu phiếu khảo saacutet)- - Tổ chức như thế nagraveo (thời gian địa điểm người điều hagravenhhellip)- 1048713 Bước 5 Thực hiện phương phaacutep lấy yacute kiến- Bước nagravey được thực hiện căn cứ trecircn kế hoạch chi tiết đatilde vạch ra- Họp cộng đồng cử người coacute uy tiacuten vagrave được tập huấn nắm rotilde nội dung kế hoạch đứng ra

hướng dẫn coacute người gợi yacute vagrave necircu vấn đề ghi cheacutep biecircn bản thocircng qua vagrave biểu quyết- Lấy yacute kiến bằng phiếu Tư vấnchiacutenh quyền địa phươngChủ đầu tư đứng ra chuẩn bị nội

dung hướng dẫn cho Đại diện cộng đồng phaacutet phiếu vagrave thu hồi- 1048713 Bước 6 Đưa yacute kiến phản hồi của cộng đồng vagraveo tiến trigravenh ra quyết định- Phacircn tiacutech caacutec thocircng tin nhận được vagrave cacircn nhắc giaacute trị của chuacuteng xem thocircng tin nagraveo cần

đưa vagraveo bản phaacutec thảo đề aacutenbull Caacutec becircn liecircn quan- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan lagrave tất cả những người những tổ chức coacute traacutech nhiệm vagrave lợi

iacutech liecircn quan đến hoạt động một vấn đề cụ thể- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan cograven bao gồm những nhagrave ra quyết định cũng như những

người bị ảnh hưởng bởi một quyết định- Cộng đồng lagrave một trong số caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan chịu taacutec động bởi caacutec quyết định

lập kế hoạch phaacutet triểnIII Caacutec bước thực hiện nacircng cấp đocirc thị31 Bước 1 Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp vagrave lập kế hoạch nacircng cấp cộng đồng (CUP sơ bộ)311 Khảo saacutet thực địa (thời gian thực hiện 3 thaacuteng)312 Khảo saacutet địa chất địa higravenh (25 thaacuteng)313 Lập phương aacuten quy hoạch sơ bộ (3 thaacuteng)314 Tham vấn cộng đồng thống nhất phương aacuten quy hoạch315 Thoả thuận quy hoạch giao thocircng caacutec tuyến hẻm với caacutec quận (1 thaacuteng)316 Lập CUPs sơ bộKhảo saacutet kinh tế - xatilde hội (2 thaacuteng)32 Bước 2 Lập thiết kế cơ sở CUPs hoagraven chỉnh RAP vagrave ĐTM321 Lập thiết kế cơ sở (3 thaacuteng)s(ii) Khai toaacuten chi phiacute đầu tư(iii) Trigravenh duyệt thiết kế cơ sở(iv) Thoả thuận đấu nối hạ tầng kỹ thuật vagrave phograveng chaacutey chữa chaacutey (PCCC) (3 thaacuteng)322 Lập CUPs hoagraven chỉnh (5 thaacuteng)- Tư vấn tổ chức họp CĐ lấy yacute kiến caacutec caacute nhacircn tổ chức coacute liecircn quan về phương aacuten thiết kế

đoacuteng goacutep kinh phiacute thực hiện dự aacuten phương aacuten di dời taacutei định cưhellip

22

- Điều tra kinh tế xatilde hội vagrave đưa ra caacutec toacutem tắt về qui mocirc khu vực nacircng cấp tigravenh higravenh kinh tế xatilde hội khu vực nacircng cấp

323 Lập RAP (6 thaacuteng)- Điều tra caacutec hộ bị ảnh hưởng + Điều tra về số hộ bị ảnh hưởng diện tiacutech nhagrave đất bị ảnh hưởng sau đoacute sẽ chiết tiacutenh cụ thể

diện tiacutech bị ảnh hưởng của từng căn nhagrave để đưa vagraveo bảng khảo saacutet (phục vụ lập RAP) của từng hộ gia đigravenh với bản vẽ tỉ lệ 1200 rất chi tiết

- Khảo saacutet kinh tế - xatilde hội (Bảng hỏi xin xem phụ lục 4)+ Khảo saacutet tổng thể hiện trạng toagraven khu về quy mocirc hộ gia đigravenh tigravenh trạng cư truacute việc lagravem vagrave

thu nhập tigravenh trạng nhagrave ở- Đaacutenh giaacute mức bồi thường- Đaacutenh giaacute về mức bồi thường nhagrave đất- Đề xuất caacutec khu TĐC324 Lập ĐTM (6 thaacuteng)325 Lập CEMP- Mocirc tả điều kiện mocirci trường vagrave xaacutec định caacutec vấn đề về mocirci trường magrave cộng đồng đang gặp

phải vagrave được xếp hạng theo tiến trigravenh tham gia nhiều phiacutea- Đaacutenh giaacute caacutec phương aacuten thay thế nhằm giải quyết caacutec vấn đề trecircn vagrave tigravem giải phaacutep thiacutech hợp- Xaacutec định caacutec nhu cầu về cơ sở hạ tầng (tuyến cống chiacutenh hệ thống thu gom raacutec cấp thagravenh phố

hellip) để hỗ trợ hiệu quả cho cấp cộng đồng- Đề nghị caacutec biện phaacutep giảm thiểu taacutec động cần được thực hiện ở cấp cộng đồng vagrave caacutec điều

chỉnh cho cơ sở hạ tầng vagrave dịch vụ cơ bản cấp thagravenh phố nhằm hỗ trợ cho caacutec biện phaacutep giảm thiểu nagravey Caacutec biện phaacutep giảm thiểucaacutec hiệu chỉnh nagravey cần được phản aacutenh vagrave hạch toaacuten đủ vagraveo thiết kế kỹ thuật vagrave baacuteo caacuteo đầu tư

- Xaacutec định caacutec cơ cấu thể chế tại cấp cộng đồng nhằm xacircy dựng vận hagravenh vagrave bảo dưỡng tiểu dự aacuten bao gồm caacutec hagravenh động giảm thiểu taacutec động bất lợi

- Xacircy dựng chương trigravenh quan trắc coacute sự tham gia của cộng đồngTham vấn vagrave phổ biến thocircng tin326 Chuẩn bị EMP-Caacutec biện phaacutep giảm thiểu-Tăng cường thể chế vagrave đagraveo tạo-Quan trắc mocirci trường33 Bước 3 Lập thiết kế chi tiết vagrave hồ sơ mời thầu331 Lập thiết kế chi tiết (3 thaacuteng)332 Hồ sơ mời thầu xacircy lắp- Phaacutet hagravenh hồ sơ yecircu cầu- Chuẩn bị hồ sơ đề xuất- Đaacutenh giaacute hồ sơ đề xuất- Trigravenh duyệt thẩm định vagrave phecirc duyệt kết quả chỉ định thầu- Thương thảo hoagraven thiện vagrave kyacute kết hợp đồng34 Bước 4 Bồi thường vagrave giải phoacuteng mặt bằng (12 thaacuteng)341 Tuyecircn truyền vận động dacircn hiến đất(i) Lập hồ sơ thực hiện bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư(ii) Thagravenh lập Hội đồng bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư của dự aacuten (HĐBTGPMB)(iii) Bagraven giao ranh mốc(iv) Lập phương aacuten PATT

23

(v) Họp dacircn cocircng bố phương aacuten tổng thể(vi) Quyết định thu hồi đất(vii) Giải quyết khiếu nại đối với quyết định thu hồi đất(viii) Đo vẽ thu thập thocircng tin phaacutep lyacute nhagrave đất(ix) Aacutep giaacute bồi thường(x) Bagraven giao mặt bằng thi cocircng xacircy lắp35 Bước 5 Thi cocircng xacircy lắp351 Đấu thầu thi cocircng (quy trigravenh thời gian tuyển chọn nhagrave thầu)352 Chia địa bagraven theo phường để thi cocircng36 Bước 6 Tổ chức thi cocircng(ii) Tư vấn thiết kế(iii) Tư vấn giaacutem saacutet(iv) Chiacutenh quyền địa phương(v) Giaacutem saacutet cộng đồng(vi) Nhagrave thầu thi cocircng37 Bước 7 Nghiệm thu quyết toaacuten vagrave bagraven giao cocircng trigravenh371 Nghiệm thu bagraven giao cocircng trigravenh- Nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng phải tự tổ chức nghiệm thu caacutec cocircng việc xacircy dựng đặc biệt caacutec

cocircng việc bộ phận bị che khuất Bộ phận cocircng trigravenh caacutec hạng mục cocircng trigravenh vagrave cocircng trigravenh trước khi yecircu cầu chủ đầu tư nghiệm thu Đối với những cocircng việc xacircy dựng đatilde được nghiệm thu nhưng chưa thi cocircng ngay thigrave trước khi thi cocircng xacircy dựng phải nghiệm thu lại Đối với cocircng việc giai đoạn thi cocircng xacircy dựng sau khi nghiệm thu được chuyển nhagrave thầu khaacutec thực hiện tiếp thigrave phải được nhagrave thầu đoacute xaacutec nhận nghiệm thu

- Chủ đầu tư coacute traacutech nhiệm tổ chức nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng kịp thời sau khi coacute phiếu yecircu cầu nghiệm thu của nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng Nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng được phacircn thagravenh

+ Nghiệm thu từng cocircng việc xacircy dựng trong quaacute trigravenh thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu bộ phận cocircng trigravenh xacircy dựng giai đoạn thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu hoagraven thagravenh hạng mục cocircng trigravenh cocircng trigravenh xacircy dựng để đưa vagraveo sử dụng- Caacutec hạng mục cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh vagrave cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh chỉ được

pheacutep đưa vagraveo sử dụng sau khi được chủ đầu tư nghiệm thu372 Quyết toaacuten- Chủ đầu tư lập hồ sơ quyết toaacuten baacuteo caacuteo chủ quản đầu tư sau khi cocircng trigravenh hoagraven thagravenh- Hồ sơ quyết toaacuten gồm 37Sổ tay hướng dẫn thực thi+ Tờ trigravenh xin phecirc duyệt hồ sơ quyết toaacuten+ Caacutec hồ sơ thanh toaacuten từng giai đoạn+ Bản tổng hợp giaacute trị quyết toaacuten cocircng trigravenh+ Caacutec văn bản liecircn quan38 Bước 8 Duy tu vagrave bảo dưỡng cocircng trigravenhĐối với chi phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec đường hẻm hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng họng

nước cứu hỏa thigrave Ngacircn saacutech sẽ cấp phaacutet hoagraven toagraven vagrave giao cho một số cơ quan đơn vị chức năng thực hiện như sau

- Phograveng Quản lyacute đocirc thị quậnhuyện sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute caacutec đường hẻm- Cocircng ty Thoaacutet nước sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute hệ thống thoaacutet nước- Cocircng ty Chiếu saacuteng cocircng cộng sẽ quản lyacute hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng ở caacutec con hẻm

24

- Đơn vị Phograveng chaacutey chữa chaacutey sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec họng cứu hoả

- Vận hagravenh vagrave bảo dưỡng hệ thống cấp nước sẽ được caacutec Cocircng ty Cấp nước đảm nhiệm Phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng được ghi trong hoaacute đơn tiền nước

III Những vấn đề phaacutet sinh trong nacircng cấp đocirc thịIV1 Quy hoạch đocirc thị chưa phugrave hợp với yecircu cầu bảo vệ mocirci

trường - Quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute tương đối nhanh đatilde coacute những ảnh hưởng đaacuteng kể đến mocirci

trường vagrave tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn đến sự cacircn bằng sinh thaacutei+ Tagravei nguyecircn đất bị khai thaacutec triệt để để xacircy dựng đocirc thị lagravem giảm diện tiacutech cacircy xanh

vagrave mặt nước gacircy ra uacuteng ngập+ Đất nocircng nghiệp bị chiếm dụng ảnh hưởng đến vấn đề an toagraven lương thực quốc gia

vagrave đời sống nhacircn dacircn+ Nguồn tagravei nguyecircn nước bị suy + Lượng chất thải gia tăng nhanh choacuteng trong đoacute chất thải nguy hại ngagravey cagraveng nhiều+Bugraveng nổ giao thocircng cơ giới gacircy ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute vagrave tiếng ồn nghiecircm

trọng+ Aacutep lực đaacuteng kể về nhagrave ở vagrave vệ sinh mocirci trường higravenh thagravenh caacutec khu nhagrave ổ chuột

vagrave khu nghegraveo đocirc thị- Những nguyecircn nhacircn chiacutenh của tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường tại caacutec đocirc thị+ Caacutec vấn đề mocirci trường chưa được đề cập đầy đủ vagrave quan tacircm đuacuteng mức trong quy

hoạch xacircy dựng đocirc thị+ Vấn đề cơ sở hạ tầng kỹ thuật đocirc thị hệ thống thoaacutet nước thu gom vagrave xử lyacute raacutec

xử lyacute nước thải giảm ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn chưa được chuacute yacute đuacuteng mức + Cocircng taacutec triển khai thực hiện cho đến nay vẫn cograven chậm chưa hiệu quả vagrave chưa

chứng tỏ được tầm quan trọng của việc bảo vệ mocirci trường trong quy hoạch xacircy dựng đocirc thị

+ Chưa coacute caacutec biện phaacutep hữu hiệu trong chỉ đạo vagrave quản lyacute quy hoạch xacircy dựng Tigravenh trạng xacircy dựng lộn xộn tại caacutec đocirc thị lớn lagrave một vấn đề bức xuacutec đogravei hỏi

những biện phaacutep quản lyacute cấp baacutech vagrave hiệu quả nếu khocircng caacutei giaacute phải trả cho việc giải quyết hậu quả mocirci trường sẽ lagrave vocirc cugraveng lớn Cocircng taacutec quản lyacute quy hoạch xacircy dựng lagrave bước tiếp theo vagrave cụ thể hoaacute của cocircng taacutec lập quy hoạch xacircy dựng đocirc thị một yếu tố then chốt trong việc xacircy dựng caacutec đocirc thị bền vững vagrave hoagrave hợp với mocirci trường

IV2 Gia tăng dacircn số đocirc thị vagrave vấn đề di dacircnDacircn số tăng chậm hoặc cacircn đối với sự phaacutet triển sẽ goacutep phần quan trọng vagraveo thuacutec đẩy

nền kinh tế phaacutet triển cho pheacutep tăng tiacutech luỹ cả vốn vật chất kỹ thuật vagrave nguồn nhacircn lực tạo điều kiện phaacutet triển việc lagravem vagrave đem lại một mocirci trường sống trong sạch hơn Nhưng trong quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị vấn đề dacircn số lại đang đi ngược lại với điều kiện noacutei trecircn Dacircn số ngagravey một tăng vagrave sự di dacircn lagravem mất ổn định giữa caacutec đocirc thị Do nhu cầu việc lagravem vagrave điều kiện sống magrave người lao động tự tigravem cho migravenh nơi truacute chacircn mới tại

25

caacutec đocirc thị phaacutet triển họ bị hấp dẫn bởi một số thagravenh phố vagrave khu cocircng nghiệp lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh Hải Phograveng Đagrave Nẵng Hạ Longtừ đoacute tạo necircn sự bất cacircn đối về lao động giữa caacutec đocirc thị với nhau

Từ đoacute dẫn tới nhiều vấn đề phải giải quyết như nhagrave ở dịch vụ thocircng tin giaacuteo dục chăm soacutec y tế cơ sở hạ tầng việc lagravem ocirc nhiễm mocirci trường Trong điều kiện nền kinh tế chưa phaacutet triển như hiện nay ở nước ta vấn đề việc lagravem ở caacutec vugraveng đocirc thị nổi lecircn khaacute gay gắt Hiện tượng thất nghiệp thu nhập thấp tất yếu sẽ lagravem nảy sinh caacutec hiện tượng xatilde hội tiecircu cực khaacutec Vấn đề dacircn số đocirc thị ở nước ta hiện nay vagrave trong những năm tới sẽ vẫn cograven lagrave một thực trạng nan giải nếu như quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị khocircng được thực hiện coacute hiệu quả

IV3 Xoacutem liều xoacutem bụi - ung nhọt của đocirc thị được nacircng cấp hiện đại- Tuy Đảng vagrave Chiacutenh phủ đatilde coacute rất nhiều biện phaacutep để giải quyết vấn đề nhagrave ở

nhưng tigravenh higravenh nhagrave ở đocirc thị vẫn đang rất căng thẳng trecircn tất cả caacutec mặt phaacutet triển mới cải tạo mua baacuten chuyển dịch vagrave quản lyacute Nếu khocircng coacute những giải phaacutep hiệu quả thigrave sự taacutec động của nhagrave ở sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến phaacutet triển kinh tế - xatilde hội noacutei chung vagrave đến sự phaacutet triển đocirc thị Vấn đề nagravey được đề cập đến bởi caacutec chiacutenh saacutech mang tiacutenh quốc gia do đoacute nếu khocircng coacute hướng đi đuacuteng đắn thigrave sẽ để lại những hậu quả rất lớn vagrave lacircu dagravei muốn khắc phục phải rất khoacute khăn vagrave tốn keacutem

- Diện tiacutech nhagrave ở bigravenh quacircn đầu người tại caacutec đocirc thị nước ta cograven quaacute thấp (54m2người) Chất lượng nhagrave ở khocircng bảo đảm caacutec điều kiện về hạ tầng mocirci trường đều keacutem cỏi Nhagrave ổ chuột cograven chiếm tỷ trọng đaacuteng kể tại caacutec đocirc thị Cung cầu mất cacircn đối nghiecircm trọng cộng với những taacutec động của chiacutenh saacutech khocircng hợp lyacute lagravem cho giaacute nhagrave ở quaacute cao so với thu nhập của nhacircn dacircn đocirc thị Ngoagravei ra việc xacircy dựng nhagrave ở tự phaacutet lagravem cho cocircng taacutec quy hoạch gặp nhiều rắc rối

- Quaacute trigravenh chạy đua nacircng cấp đocirc thi đatilde tạo necircn những sự đối lập khaacutec biệt trong cuộc sống của những người dacircn sinh sống trograven cugraveng một đocirc thị hoặc caacutec đocirc thị khaacutec nhau Becircn cạnh những khu nhagrave cao tầng lại khocircng thiếu những khu nhagrave ổ chuột xoacutem liều xoacutem bụi Vagrave chiacutenh điều nagravey cũng lagravem cho vấn đề mocirci trường ở đacircy trở necircn ocirc nhiễm trầm trọng hơn

- Hagrave Nội đatilde từng coacute ba khu nhagrave ở khocircng chiacutenh thức lớn higravenh thagravenh từ những năm 90 của thế kỷ XX lagrave khu chứa trọ Phuacutec Xaacute khu batildei raacutec Thagravenh Cocircng vagrave khu xoacutem liều Thanh Nhagraven với số lượng dacircn ở mỗi khu khoảng 400 người Ngoagravei ra Hagrave Nội cograven coacute hơn 20 xoacutem liều xoacutem bụi nhỏ với mỗi xoacutem từ 5 - 10 hộ dacircn nằm rải raacutec trong caacutec quận huyện khaacutec trecircn caacutec khu đất cocircng hoặc ven socircng hồ

Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đatilde từng coacute 67000 căn nhagrave ổ chuột vagrave trong đoacute coacute 24000 hộ sống ven kecircnh rạch

Tại thagravenh phố Huế coacute 770 hộ với 4483 nhacircn khẩu sống trecircn Thượng Thagravenh vagrave Eo Bagraveu trong khu Thagravenh cổ với diện tiacutech xacircy dựng traacutei pheacutep lagrave 31500m2

IV4 Ảnh hưởng đến đời sống tinh thần nhacircn dacircn- Mở rộng đất đai vagrave quy hoạch lại khu vực lagrave sự cần thiết trong quaacute trigravenh nacircng

cấp đocirc thị Nhưng một vấn đề đặt ra lagrave một số vugraveng trong đoacute lagrave chugravea chiền vagrave nghĩa địa

26

do đoacute việc giải toả gặp rất nhiều khoacute khăn Đoacute lagrave một phần trong cuộc sống tacircm linh vagrave tinh thần của người dacircn Trong quaacute trigravenh quy hoạch đất sẽ khocircng traacutenh khỏi những tổn thương tới người dacircn

- Mặt khaacutec hầu hết caacutec khu nghĩa trang nghĩa địa chưa coacute hệ thống thoaacutet nước đảm bảo vệ sinh việc thoaacutet nước hoagraven toagraven dựa vagraveo độ dốc địa higravenh tự nhiecircn thoaacutet trực tiếp ra caacutec ao hồ ruộng trũng xung quanh Chưa coacute hệ thống mương bao để thu gom nước thải thấm từ xaacutec chết phacircn hủy ra Kết quả khảo saacutet chất lượng nước mặt vagrave nước ngầm trong khu vực nghĩa trang vagrave dacircn cư xung quanh tại một số đocirc thị cho thấy độ pH thường thiecircn về axiacutet hagravem lượng coliform vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 20 - 4000 lần hagravem lượng BOD vagrave COD vượt từ 2 đến hơn 15 lần hagravem lượng NO3 gấp 2 - 100 lần Do đoacute với những vugraveng đocirc thị quy hoạch gần đoacute đogravei hỏi caacutec nhagrave chức traacutech đưa ra những phương aacuten phugrave hợp

IV5 Laacute phổi của đocirc thị bị tagraven phaacute- Tại caacutec vugraveng đocirc thị hoacutea nhanh bộ khung bảo vệ mocirci trường lagrave những vagravenh đai

xanh khocircng được quy hoạch vagrave bảo vệ Chỉ tiecircu đất để trồng cacircy xanh trong caacutec đocirc thị quaacute thấp trung bigravenh mới đạt 05m2người Tại hai thagravenh phố lớn lagrave Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh con số nagravey cũng khocircng quaacute 2m2người chỉ bằng 110 chỉ tiecircu cacircy xanh của caacutec thagravenh phố tiecircn tiến trecircn thế giới Một số di sản văn hoacutea lịch sử vagrave một số di tiacutech vugraveng cacircy xanh bảo vệ mocirci trường đang bị vi phạm tagraven phaacute nặng

- Hệ thống khocircng gian xanh - laacute phổi của đocirc thị - hầu như chưa được chuacute yacute vagrave caacutec cơ quan quản lyacute chưa hoạch định chiacutenh saacutech đối với vấn đề nagravey Quan niệm về vấn đề cacircy xanh bảo vệ mocirci trường chỉ đơn thuần lagrave trồng cacircy trecircn đường phố để che nắng Chọn cacircy trồng hết sức tugravey tiện khocircng coacute yacute tưởng đặc trưng gacircy necircn tigravenh trạng caacutec đocirc thị ngoagravei Bắc như thagravenh phố Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Việt Trigrave Hải Phograveng coacute một số loại cacircy giống nhau như xagrave cừ phượng sữa tử vi tagraveu Caacutec đocirc thị loại III kể từ Quảng Nam trở vagraveo cũng vậy viết dầu nước trứng caacute khocircng tạo được neacutet đặc trưng cacircy xanh gacircy ấn tượng của mỗi đocirc thị

- Cocircng viecircn để vui chơi giải triacute hầu như rất iacutet Diện tiacutech caacutec cocircng viecircn chức năng cũng rất hạn hẹp (05 - 4ha) vagrave chỉ lagrave nơi nghỉ ngơi thư giatilden ngắm cảnh như caacutec vườn hoa ở Huế Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Hưng Yecircn

IV6 Giao thocircng đocirc thị vagrave mocirci trường - Nacircng cacircp đocirc thị đogravei hỏi sự nacircng cấp toagraven diện về mọi mặt một trong số những

yếu tố đoacute lagrave nacircng cấp về giao thocircng Khi đocirc thị phaacutet triển kegravem theo đoacute lagrave sự gia tăng về phương tiện giao thocircng Thực tế diện tiacutech đất giao thocircng đocirc thị khocircng đủ mạng lưới đường giao thocircng phacircn bố khocircng đồng đều thocircng số kỹ thuật tuyến đường rất thấp hagravenh lang đường luocircn bị lấn chiếm Theo số liệu thống kecirc tại caacutec đocirc thị lớn caacutec chỉ tiecircu về hạ tầng giao thocircng cũng rất thấp chỉ đaacutep ứng được khoảng 35 - 40 so với nhu cầu cần thiết như tại Hagrave Nội diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 78 mật độ đường đạt 389kmkm2 tại thagravenh phố Hồ Chiacute Minh diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 75 mật độ đường đạt 388kmkm2 Caacutec chỉ tiecircu giao thocircng tại caacutec đocirc thị loại thấp hơn cũng nhỏ hơn nhiều so với yecircu cầu cần thiết Diện tiacutech caacutec điểm đỗ xe đạt 25 song chưa coacute quy

27

hoạch cụ thể Mật độ đường chiacutenh đạt 40 mật độ của đường liecircn khu vực phacircn khu vực thấp nhất chỉ đạt 20 - 30 so với yecircu cầu

Khocircng đaacutep ứng được yecircu cầu về giao thocircng đatilde để lại những hậu quả- Tai nạn giao thocircng Tigravenh higravenh tai nạn giao thocircng ở nước ta đặc biệt trong khu

vực đocirc thị hết sức nghiecircm trọng thuộc vagraveo nhoacutem cao nhất thế giới Tuy chỉ số về số vụ tai nạn giao thocircng10000 phương tiện khocircng cao hơn nhiều so với caacutec nước khaacutec trong khu vực song chỉ số người chếttổng số người bị thương lagrave đặc biệt cao magrave nguyecircn nhacircn chiacutenh lagrave do phương tiện chủ đạo trong giao thocircng đocirc thị lagrave xe hai baacutenh

- Ugraven tắc giao thocircng Ugraven tắc giao thocircng trong caacutec đocirc thị đang vagrave ngagravey cagraveng trở necircn bức xuacutec đặc biệt tại caacutec đocirc thị vừa vagrave lớn Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đang phải gaacutenh chịu những hậu quả nặng nề do ugraven tắc giao thocircng gacircy ra

- Ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn gia tăng ocirc nhiễm bụi khiacute thải vagrave tiếng ồn do caacutec hoạt động giao thocircng gacircy ra Ugraven tắc giao thocircng phố hoacutea quốc lộ tỉnh lộ hoạt động xacircy dựng hạ tầng vagrave khu dacircn cư goacutep phần lagravem gia tăng mức độ ocirc nhiễm Ocirc nhiễm tiếng ồn giao thocircng vagrave caacutec ảnh hưởng tới sức khỏe người dacircn đocirc thị lớn hơn nhiều so với caacutec đocirc thị khaacutec trecircn thế giới Theo kết quả nghiecircn cứu giaacute trị mức ồn tăng từ 2 - 5dBA do cấu truacutec nhagrave ống liền kề baacutem dọc theo caacutec tuyến đường Sự bố triacute khocircng hợp lyacute caacutec khu chức năng trong đocirc thị lagravem nghiecircm trọng thecircm ocirc nhiễm tiếng ồn nhất lagrave đối với trường học bệnh viện cocircng sở vagrave khu dacircn cư Giaacute trị tiếng ồn vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 1 - 15dBA

IV7 Vấn đề chất thải rắn- Lagraven soacuteng nacircng cấp đocirc thị thiếu quy hoạch vagrave khocircng được kiểm soaacutet khiến Việt

Nam phải đối mặt với caacutec thaacutech thức lớn cơ sở hạ tầng quaacute yếu keacutem năng lực quản lyacute của chiacutenh quyền cograven hạn chế nhận thức của cộng đồng cũng cograven thấp đặc biệt lượng chất thải rắn tăng nhanh Nếu trung bigravenh một người một ngagravey thải ra 1kg raacutec thigrave ở TpHCM lượng raacutec thải ra mỗi ngagravey gần 7000 tấn Hagrave Nội lagrave trecircn 3500 tấn Caacutec đocirc thị khaacutec tiacutenh bigravenh quacircn 07kg raacutecngười vagrave số lượng raacutec thải thải ra ở caacutec đocirc thị ngagravey cagraveng coacute xu hướng nhiều hơn Chất thải rắn ngagravey cagraveng gia tăng magrave vấn đề xử lyacute vẫn chưa tigravem được hướng đi tốt Hiện nay phần lớn raacutec thải được xử lyacute bằng caacutech chocircn lấp nhưng nhiều nơi chocircn lấp khocircng hợp vệ sinh

- Theo số liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc gia cho thấy coacute tới 1125 chiếm 44 sử dụng batildei chocircn lấp đơn sơ khocircng đảm bảo vệ sinh Việc giảm thiểu raacutec thải luocircn lagrave yecircu cầu đầu tiecircn vagrave quan trọng nhất đối với phaacutet triển đocirc thị

- Nguy cơ gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt vagrave nước ngầm gia tăngNguồn bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn

Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

VIPhương phaacutep quản liacute mocirci trường trong nacircng cấp đocirc thịVI1 Trong quaacute trigravenh xacircy dựng mở rộng đocirc thị

28

- Cải tiến hệ thống bơm thoaacutet nước xacircy dựng hệ thống bơm thoaacutet nước cho caacutec khu vực nằm tương đối thấp Bảo tồn những khu đất cho nhu cầu cải tiến hệ thống kecircnh rạch trong tương lai Cải thiện hệ thống kiểm soaacutet thủy lực hiện coacute

- Giảm thiểu phaacutet thải chất ocirc nhiễm hạn chế những hoạt động thường xuyecircn coacute phaacutet sinh chất ocirc nhiễm sử dụng nhiecircn liệu hay năng lượng sạch (gasđiện)

- Cải thiện hệ thống quản lyacute điều hagravenh giao thocircng đocirc thị để traacutenh ugraven tắc giao thocircng Kiểm soaacutet tốt hơn caacutec luồng giao thocircng đảm bảo giao thocircng thocircng suốt khocircng tắc nghẽn Phaacutet triển mạng lưới thocircng tin liecircn lạc giữa caacutec caacute nhacircn caacutec tổ chứchellip hạn chế nhu cầu đi lại của cộng đồng sẽ goacutep phần giảm nguồn ocirc nhiễm gacircy ra từ caacutec phương tiện giao thocircng

- Bố triacute tập trung caacutec cơ sở sản xuất vagraveo khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển ra ngoại thagravenh quy hoạch từng nhoacutem ngagravenh sản xuất cụ thể đối với từng khu cocircng nghiệp nhất định Aacutep dụng cocircng cụ thu phiacute mocirci trường vagrave cấp giấy pheacutep xả thải đối với từng loại chất ocirc nhiễm cho từng đơn vị sản xuất coacute kiểm tra định kỳ

- Hạn chế tigravenh trạng đổ chất thải rắn bừa batildei xuống lograveng đường vỉa hegrave ao hồ cống ratildenh vagrave những nơi cocircng cộng Xử lyacute chất thải rắn bằng caacutec giải phaacutep cocircng nghệ thiacutech hợp cho mỗi loại đocirc thị Nacircng cao chất lượng vagrave tiacutenh cơ động của thiết bị thu gom vận chuyển xử lyacute chất thải rắn kể cả chế tạo caacutec phương tiện chuyecircn dugraveng thiacutech hợp cho mỗi vugraveng

- Kiecircn quyết xử lyacute caacutec vi phạm luật mocirci trường Coacute chế độ khen thưởng hay xử phạt hagravenh chiacutenh hợp lyacute Thường xuyecircn tuyecircn truyền trecircn caacutec phương tiện truyền thocircng đại chuacuteng nhằm nacircng cao nhận thức của người dacircn thagravenh thị trong việc chấp hagravenh vagrave thực hiện luật bảo vệ mocirci trường noacutei chung vagrave caacutec qui tắc vệ sinh đocirc thị noacutei riecircng

VI2 Trong quaacute trigravenh cải tạo hạ tầng kĩ thuật đocirc thị- Quản lyacute chặt chẽ quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute - cocircng nghiệp hoaacute để bảo vệ vagravenh đai

xanh Xacircy dựng cảnh quan đocirc thị xanh sạch đẹp đảm bảo khocircng gian xanh đocirc thị bao gồm hệ thống caacutec mảng xanh đocirc thị vagravenh đai xanh đocirc thị vagrave mặt nước xanh sạch đẹp của cảnh quan đocirc thị

- Xacircy dựng nacircng cấp hệ thống cấp thoaacutet nước cho đocirc thị một caacutech hợp lyacute đảm bảo phục vụ tốt nhu cầu của người dacircn

- Xacircy dựng caacutec batildei chocircn lấp chất thải hợp lyacute vệ sinh vagrave an toagraven Tăng cường cocircng taacutec queacutet dọn vệ sinh đường phố phun nước tưới cacircy vagrave tưới đường Đảm bảo caacutec chất thải trong mọi hoạt động tại đocirc thị được taacutei sử dụng quản lyacute xử lyacute thiacutech hợp đảm bảo tiecircu chuẩn MT cho pheacutep

- Tăng cường vagrave đẩy mạnh caacutec hoạt động quản lyacute vagrave bảo vệ MT đocirc thị Xacircy dựng hệ thống trao đổi thocircng tin MT vagrave hệ thống quan trắc giaacutem saacutet hiện trạng MT

- Yecircu cầu tất cả caacutec chủ dự aacuten đầu tư mới hoặc cải tạo mở rộng cơ sở sản xuất đều phải lập Baacuteo caacuteo đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường của dự aacuten Định kỳ kiểm tra giaacutem saacutet việc thực hiện caacutec biện phaacutep đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kiểm tra cơ sở sản suất coacute bảo đảm tiecircu chuẩn mocirci trường hay khocircng

- Caacutec phương tiện giao thocircng cơ khiacute lagrave nguồn thải ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute Đocirc thị cagraveng lớn cagraveng phaacutet triển thigrave giao thocircng cơ giới sẽ phaacutet triển vagrave nguồn thải chất ocirc

29

nhiễm khocircng khiacute do phương tiện giao thocircng cơ giới cagraveng lớn Ưu tiecircn phaacutet triển giao thocircng cocircng cộng vagrave hạn chế phaacutet triển phương tiện caacute nhacircn

- Cải thiện kecircnh rạch nạo veacutet đagraveo đất bảo vệ sườn dốc thi cocircng vagrave vận hagravenh đường bảo dưỡng cống hộp vagrave cầu đường bộ của caacutec tuyến kecircnh trong thagravenh phố

VI3 Trong cocircng taacutec cải thiện nguồn nước đocirc thị- Thiết lập cơ sở dữ liệu về mạng lưới cấp vagrave thoaacutet nước trong đocirc thị nacircng cấp hỗ

trợ cho quaacute trigravenh ra quyết định của latildenh đạo caacutec địa phương trong khu vực- Điều chỉnh hợp lyacute caacutec hoạt động sản xuất nocircng nghiệp trong việc sử dụng phacircn

boacuten vagrave thuốc bảo vệ thực vật- Thu gom vagrave xử lyacute nước thải sinh hoạt tại caacutec thagravenh phố thị trấn vagrave caacutec cụm

dacircn cư tập trung xung quanh lưu vực socircng- Kiểm soaacutet vagrave xử lyacute triệt để caacutec loại chất thải rắn traacutenh tigravenh trạng vứt bừa batildei

xuống ao hồ kecircnh rạch socircng suối gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt- Xacircy dựng vagrave aacutep dụng phiacute xử lyacute nước thải- Nacircng cao nhận thức cộng đồng về việc tiết kiệm vagrave bảo vệ nguồn nước- Xaacutec định giới hạn khai thaacutec nguồn nước ngầm- Xaacutec định vugraveng bổ cập tự nhiecircn chiacutenh của tầng nước ngầm- Duy trigrave vagrave mở rộng chương trigravenh giaacutem saacutet chất lượng vagrave trữ lượng nước ngầm

Tăng cường kiểm soaacutet đối với caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễm nước ngầm- Xacircy dựng caacutec trạm xử lyacute nước thải sinh hoạt tập trung cho từng khu vực dacircn cư

trước khi thải ra hệ thống thoaacutet nước cocircng cộng- Thực hiện thu phiacute xử lyacute nước thải để tạo nguồn thu cho ngacircn saacutech thu hồi dần

vốn đầu tư vagraveo hệ thống xử lyacute- Xacircy dựng hệ thống thu gom taacutech riecircng nước mưa vagrave nước thải sinh hoạt đối với

caacutec khu dacircn cư mới hạn chế khối lượng nước thải cần xử lyacute xử lyacute vagrave tận dụng nước mưa vagraveo những mục điacutech phugrave hợp để hạn chế khai thaacutec nước ngầm vagrave nước mặt Quản lyacute nước thải đocirc thị

- Thu phiacute khai thaacutec nước ngầm vagrave xacircy dựng cơ cấu quản lyacute nước ngầm để gia tăng kiểm soaacutet việc khai thaacutec

- Mở rộng mạng lưới cung cấp nước Phaacutet triển một số cụm cấp nước quy mocirc nhỏ

- Tiến hagravenh việc kiểm soaacutet vagrave giaacutem saacutet việc khai thaacutec nước ngầm bằng caacutech đo lường trữ lượng khai thaacutec tại caacutec giếng nước

- Caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp đoacuteng trecircn địa bagraven thagravenh phố đều phải tuacircn thủ luật vagrave caacutec quy định về bảo vệ mocirci trường trong xử lyacute nước thải đảm bảo đạt tiecircu chuẩn xả thải ra nguồn tiếp nhận

- Nếu CSSX khocircng coacute khả năng đầu tư xacircy dựng hệ thống xử lyacute nước thải cho phugrave hợp thigrave phải di dời ra caacutec khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển đổi ngagravenh nghề sản xuất

- Cơ quan quản lyacute Nhagrave nước về bảo vệ mocirci trường phải thường xuyecircn kiểm tra định kỳ nước thải của caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp ocirc nhiễm coacute biện phaacutep xử lyacute thiacutech đaacuteng đối với caacutec cơ sở vi phạm

30

- Tăng cường năng lực hoagraven thiện tổ chức vagrave phaacutep luật về quản lyacute hệ thống thoaacutet nước đocirc thị

VIĐịnh hướng nacircng cấp đocirc thịĐocirc thị lagrave đầu maacutey của sự tăng trưởng kinh tế vugraveng tiecircu thụ tagravei nguyecircn sinh ra raacutec

thải nguồn gốc của caacutec vấn đề về mocirci trường Đocirc thị cần phải coacute những quy trigravenh để goacutep phần tạo ra mocirci trường lagravenh mạnh vagrave tăng trưởng kinh tế Mocirci trường lagravenh mạnh liecircn quan đến caacutec vấn đề cung cấp nước an toagraven điều kiện vệ sinh quản lyacute chất thải rắn Tăng trưởng kinh tế liecircn quan đến thiếu kiểm soaacutet caacutec chất thải từ caacutec nhagrave maacutey tắc nghẽn tại nạn xử lyacute chưa thỏa đaacuteng caacutec chất thải độc hại vigrave vậy cần phải coacute những định hướng vagrave phương phaacutep mới trong tương lai

VI1 Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Phaacutet huy giaacute trị caacutec bagravei học kinh nghiệm đuacutec kết từ thực tiễn xacircy dựng phaacutet triển đocirc thị ở nước ta cũng như nhiều nước tiecircn tiến trecircn thế giới định hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050 được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009 vagrave Chương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020 (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009) đatilde đề ra caacutec định hướng giải phaacutep tổng thể toagraven diện phaacutet triển hệ thống đocirc thị quốc gia xaacutec định caacutec giai đoạn phaacutet triển mục tiecircu cụ thể vagrave lộ trigravenh thực hiện cho từng giai đoạn Theo đoacute để quaacute trigravenh phaacutet triển của caacutec đocirc thị trong cả nước đaacutep ứng caacutec yecircu cầu phaacutet triển bền vững chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp cần đặc biệt lưu yacute một số vấn đề sau Thứ nhất khocircng ngừng đẩy mạnh vai trograve cocircng taacutec lập quy hoạch vagrave nacircng cao chất lượng quy hoạch Cocircng taacutec quy hoạch phải được ưu tiecircn đầu tư đi trước để định hướng vagrave bảo đảm tiacutenh đồng bộ trong quaacute trigravenh xacircy dựng phaacutet triển cũng như cải tạo chỉnh trang đocirc thị ETHồng thời với việc aacutep dụng caacutec tiến bộ trong phaacutet triển đocirc thị quy hoạch khocircng những phải đaacutep ứng yecircu cầu cao về tạo dựng chất lượng khocircng gian đocirc thị magrave cograven phải đaacutep ứng tốt yecircu cầu về dự baacuteo gắn saacutet với thực tiễn vagrave xu hướng phaacutet triển của xatilde hội thật sự trở thagravenh nền tảng cho việc tạo dựng nguồn lực phaacutet triển cho đocirc thị Thứ hai tạo dựng nguồn lực phaacutet triển đocirc thị từ chiacutenh nội lực của đocirc thị Cugraveng với caacutec nguồn hỗ trợ phaacutet triển magrave đocirc thị coacute được cần đặc biệt chuacute trọng việc đổi mới cơ chế chiacutenh saacutech phaacutet triển đocirc thị trong caacutec lĩnh vực quản lyacute nhagrave nước quản lyacute quy hoạch quản lyacute nhagrave đất quản lyacute đầu tư xacircy dựng quản lyacute khai thaacutec sử dụng cocircng trigravenh đocirc thị Thocircng qua caacutec giải phaacutep về quy hoạch đocirc thị kết hợp với caacutec chiacutenh saacutech phugrave hợp để huy

31

động sự tham gia của caacutec thagravenh phần kinh tế trong xatilde hội thực hiện chủ trương xatilde hội hoacutea đầu tư cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời goacutep phần nacircng cao hiệu quả đầu tư đẩy nhanh tiến trigravenh nacircng cấp chất lượng đocirc thị hoacutea Thứ ba cần đẩy mạnh hơn nữa việc đổi mới tư duy trong quản lyacute nhagrave nước về đocirc thị đi đocirci với việc nacircng cao phẩm chất năng lực vagrave trigravenh độ caacuten bộ quản lyacute đocirc thị caacutec cấp Tăng cường phacircn cấp quản lyacute đocirc thị nacircng cao quyền hạn traacutech nhiệm của chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp tổ chức bộ maacutey tinh giản gọn nhẹ nacircng cao tiacutenh hiệu quả hiệu lực quản lyacute đồng thời chuacute trọng hơn nữa cocircng taacutec đagraveo tạo vagrave bồi dưỡng caacuten bộ bằng nhiều higravenh thức phugrave hợp với thực tế trigravenh độ kinh nghiệm vagrave kiến thức Thứ tư cần chuacute trọng phaacutet huy vai trograve vagrave traacutech nhiệm lagravem chủ của cộng đồng của người dacircn đocirc thị Việc xacircy dựng vagrave duy trigrave chất lượng đocirc thị phụ thuộc một phần quan trọng trong yacute thức của người dacircn thực hiện nếp sống văn minh đocirc thị Do đoacute cần coacute giải phaacutep tiacutech cực để cộng đồng nhận thức rotilde vai trograve vagrave traacutech nhiệm tham gia xacircy dựng vagrave quản lyacute đocirc thị được cụ thể hoacutea ngay từ trong cuộc sống hằng ngagravey của mỗi caacute nhacircn mỗi cộng đồng của đocirc thị

VI2 Chiến lược phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt Định hướng Quy hoạch tổng thể phaacutet triển đocirc thị

đến năm 2020 trong Quyết định số 101998QĐ-TTg ngagravey 23-1-1998 trong đoacute xaacutec định phương hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển caacutec đocirc thị trecircn địa bagraven cả nước vagrave caacutec vugraveng đặc trưng

Mức tăng trưởng dacircn số dự baacuteo Năm 2010 dacircn số đocirc thị lagrave 304 triệu người chiếm 33 dacircn số cả nước Năm 2020 dacircn số đocirc thị lagrave 46 triệu người chiếm 45 dacircn số cả nướcNhu cầu sử dụng đất đocirc thị Năm 2020 diện tiacutech đất đocirc thị lagrave 460000ha chiếm 14 diện tiacutech đất tự nhiecircn

cả nước bigravenh quacircn 100m2ngườiTổ chức khocircng gian hệ thống đocirc thị Mạng lưới đocirc thị cả nước được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển trecircn cơ sở caacutec đocirc thị

trung tacircm gồm caacutec thagravenh phố trung tacircm cấp quốc gia cấp vugraveng cấp tỉnh Caacutec đocirc thị trung tacircm caacutec cấp được phacircn bố hợp lyacute trecircn 10 vugraveng đocirc thị hoaacute đặc trưng của cả nước

Caacutec đocirc thị trung tacircm lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh phải được tổ chức thagravenh caacutec chugravem đocirc thị coacute vagravenh đai xanh bảo vệ để hạn chế tối đa sự tập trung dacircn số cơ sở kinh tế vagrave phaacute vỡ cacircn bằng sinh thaacutei traacutenh sự higravenh thagravenh caacutec siecircu đocirc thị

Quy hoạch sử dụng đất đocirc thị đảm bảo caacutec khu chức năng vagrave cơ sở hạ tầng coacute quan hệ gắn boacute

Higravenh thagravenh bộ mặt kiến truacutec hiện đại nhưng vẫn kế thừa bảo vệ tocircn tạo vagrave giữ gigraven caacutec di sản lịch sử văn hoaacute phaacutet triển nền kiến truacutec đậm đagrave bản sắc dacircn tộc

Phaacutet triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật Ưu tiecircn phaacutet triển hiện đại hoaacute cơ sở hạ tầng caacutec đocirc thị vagrave caacutec vugraveng kinh tế

trọng điểm tạo tiền đề phaacutet triển caacutec đocirc thị vagrave đocirc thị hoaacute nocircng thocircn Cải tạo vagrave xacircy dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật trong caacutec đocirc thị theo yecircu cầu vagrave mức

độ phaacutet triển của từng đocirc thị

32

Bảo vệ mocirci trường cảnh quan thiecircn nhiecircn giữ gigraven cacircn bằng sinh thaacutei đocirc thị - Xacircy dựng vagrave duy trigrave bộ khung bảo vệ thiecircn nhiecircn trecircn địa bagraven cả nước- Khai thaacutec vagrave sử dụng hợp lyacute caacutec tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn vagraveo mục điacutech cải tạo đocirc

thị- Coacute biện phaacutep xử lyacute taacutei sử dụng caacutec chất thải sinh hoạt vagrave sản xuất bằng caacutec

cocircng nghệ thiacutech hợp

VI3 Những nguyecircn tắc trong định hướng nacircng cấp đocirc thị1 Về quan điểm vagrave mục tiecircu phaacutet triển đocirc thị Phaacutet triển đocirc thị phải phugrave hợp với

phacircn bố vagrave trigravenh độ phaacutet triển lực lượng sản xuất tập trung xacircy dựng cơ sở kinh tế - kỹ thuật vững chắc lagravem động lực cho sự phaacutet triển bền vững vagrave định higravenh rotilde cocircng taacutec phacircn loại đocirc thị theo trigravenh độ của tiến trigravenh phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững

2 Xaacutec định rotilde vai trograve caacutec đocirc thị trong hệ thống đocirc thị toagraven quốc cũng như xaacutec định vai trograve caacutec đocirc thị trong caacutec vugraveng latildenh thổ lagrave caacutec đocirc thị cấp vugraveng cấp quốc gia hay quốc tế

3 Quy hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị phải được xacircy dung phugrave hợp với chương trigravenh đầu tư phaacutet triển đocirc thị của Chiacutenh phủ Dựa trecircn caacutec chiến lược phaacutet triển liecircn ngagravenh xaacutec định rotilde yecircu cầu phaacutet triển KT- XH nhu cầu sử dụng đất đai nhu cầu tocircn vinh giaacute trị văn hoacutea lịch sử vagrave bảo vệ tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn của từng địa phương Trong đoacute phải hết sức chuacute yacute gắn kết chặt chẽ giữa tổ chức kỹ thuật liecircn vugraveng với hạ tầng kỹ thuật từng docirc thị vagrave caacutec điểm dacircn cư xung quanh

4 Khai thaacutec tiềm năng coacute giới hạn đảm bảo cacircn đối giữa khai thaacutec tagravei nguyecircn mocirci trường tagravei nguyecircn đất đai nhacircn lực phaacutet triển kinh tế vagrave phacircn bố dacircn cư trong caacutec khu đocirc thị vagrave nocircng thocircn trong caacutec vugraveng miền vagrave trecircn phạm vi toagraven quốc

5 Qui hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững toagraven quốc phải duy trigrave phaacutet huy khocircng gian văn hoacutea của caacutec cộng đồng dacircn cư đocirc thị xacircy dựng caacutec chương trigravenh hagravenh động cụ thể đối với cocircng taacutec bảo tồn cải tạo vagrave xacircy dựng dựa trecircn tiềm năng văn hoacutea xatilde hội vagrave tự nhiecircn

6 Để bảo vệ mocirci trường đất nước vagrave khocircng khiacute cho đocirc thị cần aacutep dụng kĩ thuật tiecircn tiến trong xacircy dựng caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kĩ thuật trong xử liacute phacircn loại taacutei chế chất thải rắn vagrave trong xacircy dựng caacutec dự aacuten cocircng nghiệp tập trung ở qui mocirc địa phương vugraveng vagrave toagraven quốc trecircn cơ sở cơ hội cho việc nacircng cao chất lượng mocirci trường sống cho dacircn cư Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật đocirc thị toagraven quốc phải đảm bảo hiện đại an toagraven tiết kiệm vagrave phugrave hợp với tiecircu chiacute bền vững của vugraveng quốc gia vagrave quốc tế caacutec khu cocircng nghiệp tập trung nhưng phải bảo đảm nghiecircm ngặt caacutec yecircu cầu xử liacute ocirc nhiễm đổi mới cocircng nghệ aacutep dụng nguyecircn liệu sạch nguyecircn liệu sinh thaacutei vagrave phải đảm bảo caacutec tiecircu chuản ISO về mocirci trường

7 Cải tạo vagrave lagravem mới đồng bộ caacutec khu ở hiện coacute trong đocirc thị Triệt để thực hiện bảo tồn caacutec khu đocirc thị cổ vagrave cũ cugraveng luacutec đaacutep ứng đuacuteng vagrave đủ nhu cầu diện tiacutech ở vagrave mocirci trường sống tốt cho mọi người trong caacutec khu dacircn cư cần tổ chức liecircn kết hợp mạng lưới dịch vụ ngoagravei nhagrave ở đaacutep ứng caacutec nhu cầu sống của dacircn cư theo định kỳ ngắn vagrave dagravei hạn coacute thể hoạch định xoacutea bỏ caacutec khu nhagrave ổ chuột caacutec khu ở phi chiacutenh qui caacutec xoacutem dacircn vạn

33

đograve vagrave caacutec khu bần cư đocirc thị Tiếp tục hoagraven thiện chiến lược phaacutet triển nhagrave ở theo hướng bền vững ở đocirc thị nocircng thocircn vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

8 Phacircn bổ kết nối vagrave hoagraven thiện caacutec trung tacircm cocircng cộng caacutec khu nghỉ ngơi vui chơi giải triacute vagrave hệ thống cacircy xanh mặt nước trong đocirc thị Trong đoacute đặc biệt quan tacircm phaacutet triển hệ thống cacircy xanh đocirc thị bảo lưu hệ thống kecircnh rạch để tạo khocircng gian mở khocircng gian trống caacutec khocircng gian nghỉ ngơi giải triacutetạo cảnh quan chung vagrave điều hogravea mocirci trường khocircng khiacute cho đocirc thị Higravenh thagravenh caacutec hagravenh lang cacircy xanh caacutech ly giữa caacutec khu kho tagraveng bến batildei vagrave caacutec khu dacircn cư đocirc thị Tập trung nacircng cấp cải tạo caacutec khu cacircy xanh bảo vệ mặt nước caacutec khu di tiacutech lịch sử vagrave caacutec khu vực ven song vagrave ven biển đảm bảo đủ để khắc phục tigravenh trạng ocirc nhiễm khocircng khiacute ocirc nhiễm nguocircn nước vagrave goacutep phần điều hogravea khiacute hậu nhiệt đới Phấn đấu chỉ tiecircu cacircy xanhđầu người đạt 12-15 m2 với đocirc thị đặc biệt 10-12 m2 với đocirc thị loại I vagrave loại II 9-11m2 với đocirc thị loại loại III vagrave loại IV vagrave 8-10m2 với đocirc thị loại V

9 Chiacutenh quyền địa phươngcộng đồng cần coacute sự tham gia trực tiếpcocircng bằng vagrave coacute caacutei nhigraven dagravei hạn với caacutec nhu cầu phaacutet triển đocirc thị hiện tại vagrave của caacutec thế hệ tiếp sau

10 Xacircy dựng hợp liacute cơ chế tagravei chiacutenh đocirc thị cho phugrave hợp với caacutec kế hoạch phaacutet triển KT-XH Trong đoacute hỗ trợ tagravei chiacutenh thỏa đaacuteng cho việc xử liacute vagrave bảo vệ mocirci trường ở đocirc thị Nghiecircn cứu tăng nguồn thu cho cocircng taacutec Qui hoạch xacircy dựng đocirc thị dagravenh phần ngacircn saacutech đuacuteng vagrave đủ cho đầu tư Phaacutet triển đocirc thị theo qui hoạch kế hoạchngắn vagrave dagravei hạn đatilde được phecirc duyệt tăng khả năng xatilde hội hoacutea thu huacutet nguồn lực của nhacircn dacircn vagrave khai thaacutec tối ưu caacutec nguồn tagravei chiacutenh khai thaacutec của caacutec tổ chức tư nhacircn trong vagrave ngoagravei nước để Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Thagravenh phố HCM phaacutet triển đocirc Phaacutet triển bền vững cho thị ngang tầm khu vưc vagrave thế giới caacutec đocirc thị ở Việt NamTriacutech ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm

2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

KẾT LUẬN

34

Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thị lagrave một xu hướng chung tất yếu vagrave khocircng thể thiếu trong sự phaacutet triển của một quốc gia Tuy nhiecircn song song becircn cạnh sự phaacutet triển vượt bậc về kinh tế vagrave cơ sở hạ tầng lagrave sự tồn tại của caacutec vấn đề mocirci trường Vấn đề mocirci trường cagraveng trở necircn cấp baacutech đối với những nước đang phaacutet triển Ở nước ta cũng vậy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị quaacute chuacute trọng tới sự phaacutet triển kinh tế đatilde để lại khocircng iacutet hậu quả đối với mocirci trường sống Chuacuteng ta đang từng bước xacircy dựng caacutec đocirc thị hiện đại vagrave giải quyết caacutec vấn đề mocirci trường Để đạt được sự phaacutet triển bền vững đocirc thị cần coacute những chương trigravenh quản lyacute vagrave xacircy dựng toagraven diện về mọi mặt Quaacute trigravenh cần sự phối hợp của caacutec cấp từ trung ương tới địa phương vagrave cần coacute caacutec chiacutenh saacutech kịp thời sacircu rộng vagrave đuacuteng đắn của nhagrave nước

Tagravei liệu tham khảo1 ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế

giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

2 ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ

3 ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

4 Bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

5 ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

6 (Tiecircu chuẩn phacircn cấp đocirc thị- giaacuteo trigravenh quản liacute đocirc thị vagrave khu cocircng nghiệp- Nguyễn Ngọc Anh ndashkhoa Mocirci Trường ĐH Đagrave Lạt)

7 Sổ tay hướng dẫn nacircng cấp đocirc thị coacute sự tham gia của cộng đồng ndashUBND thagravenh phố HCM

35

động trong lĩnh vực xacircy dựng vagrave quy hoạch TP Thẩm Quyến

-Hiện trạng quy hoạch phaacutet triển đocirc thị ở Trung Quốc hiện nay đang diễn ra với một tốc độ choacuteng mặt nhưng đaacuteng nể mặc dugrave coacute rất nhiều biểu hiện vận dụng caacutec caacutech lagravem quy hoạch của nhiều nước khaacutec nhau vagrave mức độ thagravenh cocircng cũng dừng ở mức nhất định

Tại Singapore Quaacute trigravenh phaacutet triển nhagrave ở của Singapore coacute thể chia lagravem 4 giai đoạn

- Giai đoạn 1 (năm 1960-1970) Xacircy dựng caacutec khu chung cư thu nhập thấp chỉ đủ để bố triacute caacutec phograveng ở mỗi căn hộ chỉ khoảng 50m2 đến 60m2 bố triacute cho caacutec hộ thu nhập thấp chưa coacute nhagrave ở

- Giai đoạn 2 (năm 1971-1980) Xacircy dựng bổ sung cho nhu cầu ở do tăng dacircn số diện tiacutech caacutec căn hộ được nacircng dần lecircn khoảng 70m2 vagrave căn hộ coacute nhiều phograveng (2-3 phograveng)

- Giai đoạn 3 (năm 1981-1991) Xacircy dựng thecircm caacutec chung cư vagrave chuacute trọng đến cảnh quan mocirci trường cacircy xanh trong caacutec khu chung cư cải tạo một số khu chung cư cũ cho phugrave hợp yecircu cầu sử dụng ngagravey cagraveng cao

- Giai đoạn sau năm 1991 đến nay quy hoạch phaacutet triển thecircm nhiều khu ở mới nhằm phacircn taacuten vagrave cacircn bằng mật độ dacircn số thuận lợi cho giao thocircng đi lại Việc xacircy dựng caacutec chung cư giai đoạn nagravey phần lớn được thực hiện theo đơn đặt hagraveng

- Người dacircn muốn được sở hữu căn hộ do Nhagrave nước cung cấp phải thực hiện đoacuteng goacutep quỹ để dagravenh tiền mua nhagrave số tiền người dacircn đoacuteng goacutep quỹ được trừ dần vagraveo tiền mua nhagrave trả goacutep thời gian trả goacutep lacircu nhất lagrave 25 năm Người coacute thu nhập thấp được ưu tiecircn mua trước vagrave thocircng qua caacutec higravenh thức bốc thăm người dacircn được mua căn hộ chỉ được sở hữu khocircng quaacute 90 năm Sau đoacute Chiacutenh phủ sẽ thu hồi khocircng bồi thường để xacircy dựng lại chung cư mới người dacircn sẽ được ưu tiecircn mua lại căn hộ trong chung cư mới trước khi hết quyền sở hữu nhagrave ở tại chung cư cũ Việc baacuten coacute thời hạn lagrave nhằm hạn chế tranh chấp về sau vagrave thuận lợi cho việc xacircy dựng lại đồng bộ caacutec khu chung cư

- Từ một nước đại đa số người dacircn sống trong caacutec khu ổ chuột khu định cư lụp xụp nhếch nhaacutec đến nay 91 người dacircn Singapore sở hữu nhagrave trong đoacute coacute tới 83 người dacircn được sở hữu nhagrave ở giaacute thấp Singapore vagrave Hongkong lagrave hai đất nước nổi tiếng ở chacircu Aacute về việc phaacutet triển vagrave giải quyết tốt vấn đề nhagrave ở xatilde hội cho người dacircn Để coacute được kết quả nagravey từ những năm 1960

12

Singapore đatilde thiết lập những định chế rất quan trọng trong việc quy hoạch vagrave phaacutet triển nhagrave ở giaacute thấp

Higravenh ảnh đocirc thị Singapore - Tại Singapore caacutec tổ chức tư nhacircn tham gia vagraveo xacircy dựng nhagrave ở cho người thu

nhập thấp thường xuyecircn nhận được sự hỗ trợ của nhagrave nước vagrave caacutec thủ tục hagravenh chiacutenh rotilde ragraveng vagrave được thực hiện nhanh choacuteng Để đẩy mạnh caacutec dự aacuten xacircy dựng nhagrave ở cho người coacute thu nhập thấp vấn đề quỹ đất cũng đang lagrave khoacute khăn với caacutec doanh nghiệp bất động sản

Tại Hagraven quốc - Sau 40 năm đocirc thị hoacutea (1970 - 2010) Hagraven Quốc đatilde đạt được những thagravenh tựu

đaacuteng kể xacircy dựng được những khu đocirc thị lớn thu huacutet 88 dacircn số nhưng đồng thời cũng lagravem phaacutet sinh những vấn nạn tiecircu cực của caacutec đocirc thị khổng lồ

-Phaacutet triển đocirc thị vệ tinh Ngay từ năm 1970 Chiacutenh phủ Hagraven Quốc đatilde đưa ra chiến lược phaacutet triển đocirc thị bằng caacutech mở rộng vugraveng đocirc thị song song đoacute lagrave nacircng cấp mở rộng caacutec đocirc thị đatilde coacute Một loạt caacutec thagravenh phố vệ tinh mới coacute quy mocirc vừa vagrave nhỏ lần lượt được xacircy dựng higravenh thagravenh những thagravenh phố coacute tốc độ tăng trưởng cực nhanh Điều nagravey đatilde giuacutep Hagraven Quốc traacutenh khỏi những đổ vỡ lớn magrave caacutec quốc gia khaacutec gặp phải trong tiến trigravenh đocirc thị hoacutea nhanh như ở caacutec nước chacircu Aacute chacircu Phi

- Ưu tiecircn nhagrave ở giaacute rẻ Trong suốt 4 thập niecircn qua Hagraven Quốc đatilde đạt được tỷ lệ phaacutet triển đocirc thị trước đacircy chưa từng coacute nhưng một trong những khoacute khăn chiacutenh trong tiến trigravenh đocirc thị hoacutea tại Hagraven Quốc lagrave thiếu nhagrave ở tiacutenh theo quy mocirc nhagrave ở trecircn tổng số hộ gia đigravenh Do đoacute chiacutenh phủ đatilde nỗ lực tập trung vagraveo việc tăng cường số lượng nhagrave ở cho hộ gia đigravenh coacute thu nhập thấp bằng

4 phương thức + Thứ nhất cung cấp nhagrave ở

cocircng cộng Chiacutenh phủ đatilde đầu tư một số vốn nhất định vagraveo KNHC để đảm traacutech vấn đề phaacutet triển nhagrave ở cho caacutec gia đigravenh coacute thu nhập thấp

+ Thứ hai cugraveng với việc cung cấp nhagrave ở cocircng cộng chiacutenh phủ bắt buộc caacutec chủ đầu tư tư nhacircn cung cấp nhagrave ở giaacute rẻ nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dacircn coacute

thu nhập thấp coacute nhagrave ởTagraveu điện ngầm giuacutep phacircn taacuten lưu lượngphương tiện giao thocircng trecircn đường phố+ Thứ ba lagrave kiểm soaacutet diện tiacutech nhagrave ở Sự hạn chế kiacutech thước nhagrave ở cũng lagrave một điều

cần thiết để giữ mức giaacute phugrave hợp Caacutec nhagrave đầu tư tư nhacircn cũng bị bắt buộc cung cấp caacutec kiểu nhagrave diện tiacutech nhỏ

13

- Phaacutet triển đồng loạt hệ thống giao thocircng Chiacutenh phủ Hagraven Quốc đatilde chuacute trọng phaacutet triển đồng loạt hệ thống giao thocircng gồm tagraveu điện ngầm đường sắt xe buyacutet taxi

Nguồn ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

b Tại Việt Nam- Ở Việt Nam Dacircn số đocirc thị khocircng ngừng gia tăng Năm 1986 lagrave 11870 triệu

người năm 2000 lagrave 18772 triệu người năm 2003 lagrave 20870 triệu người năm 2005 lagrave 22337 triệu người vagrave năm 2007 lagrave 23370 triệu người đưa tỷ lệ đocirc thị hoacutea cả nước từ 19 (1986) lecircn 275 (năm 2007)

- Mạng lưới đocirc thị Việt Nam khocircng ngừng được mở rộng với trecircn 700 đocirc thị trong đoacute coacute 02 đocirc thị đặc biệt 5 đocirc thị loại I 10 đocirc thị loại II 40 đocirc thị loại III 28 đocirc thị loại IV cograven lại lagrave caacutec đocirc thị loại V

- Năm 1998 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt định hướng phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2020 trong đoacute vai trograve của caacutec đocirc thị được xaacutec định lagrave những động lực phaacutet triển chiacutenh trong cocircng cuộc cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea đất nước thực hiện mục tiecircu phaacutet triển đất nước cơ bản thagravenh nước cocircng nghiệp vagraveo năm 2020

- Dưới sự latildenh đạo quản lyacute của Nhagrave nước sự nỗ lực vận động của toagraven xatilde hội chuacuteng ta đatilde coacute những thagravenh tựu quan trọng trong cocircng taacutec phaacutet triển đocirc thị

- Hệ thống đocirc thị quốc gia đatilde coacute sự chuyển biến tiacutech cực cả về lượng cũng như về chất

+ Mạng lưới đocirc thị quốc gia đatilde vagrave đang được phaacutet triển mở rộng từ 629 đocirc thị năm 1999 đến nay đatilde tăng lecircn 754 đocirc thị

+ Về dacircn cư đocirc thị tỷ lệ đocirc thị hoacutea đatilde tăng từ 207 năm 1999 đến nay đạt gần 30 nếu tiacutenh dacircn số nội thị

+ Coacute hai đocirc thị loại đặc biệt lagrave Hagrave Nội vagrave TP Hồ Chiacute Minh đocirc thị loại I tăng thecircm năm đocirc thị trong khi đoacute loại V tăng thecircm 99 đocirc thị

ETHiều nagravey đatilde chứng tỏ mức độ đocirc thị hoacutea đatilde phaacutet triển mạnh ở khu vực caacutec đocirc thị nhỏ lan tỏa trecircn diện rộng vagrave phacircn bố đồng đều hơn trecircn phạm vi cả nước

- Tăng trưởng kinh tế ở khu vực đocirc thị trung bigravenh đạt từ 12 đến 15 cao gấp 15 đến 2 lần so với mặt bằng chung trong cả nước Năm 2007-2009 đạt khoảng từ 8 đến 10(H) Hiện nay nguồn thu đocirc thị nhất lagrave của caacutec thagravenh phố lớn chiếm tỷ lệ 70 trong cơ cấu GDP cả nước Tại một số đocirc thị lớn GDP bigravenh quacircn đầu người đạt hơn 1500 USD như Hagrave Nội khoảng 1500 USDnăm Nha Trang 1779 USDnăm Sự phaacutet triển kinh tế đocirc thị đatilde vagrave đang tạo ra hagraveng triệu việc lagravem cho người lao động goacutep phần quan trọng trong việc duy trigrave sự ổn định vagrave phaacutet triển chung của xatilde hội

- Sự phaacutet triển kinh tế - xatilde hội của đất nước đatilde đem lại những nguồn lực quan trọng cho việc xacircy dựng vagrave cải tạo chỉnh trang diện mạo của caacutec đocirc thị Kiến truacutec vagrave cảnh quan đocirc thị đatilde được caacutec chiacutenh quyền đocirc thị quan tacircm đầu tư phaacutet triển với sự xuất hiện ngagravey cagraveng nhiều caacutec quần thể kiến truacutec mảng đocirc thị hiện đại ứng dụng cocircng nghệ thiết kế xacircy dựng tiecircn tiến của thế giới Tại nhiều đocirc thị đatilde vagrave đang xuất hiện caacutec cocircng trigravenh kiến truacutec cao tầng lagrave những điểm nhấn kiến truacutec đocirc thị coacute chất lượng cao

14

- Mocirc higravenh đầu tư phaacutet triển caacutec khu đocirc thị mới đồng bộ đatilde được nghiecircn cứu nhacircn rộng tại nhiều địa phương trong cả nước sử dụng coacute hiệu quả quỹ đất dagravenh cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời từng bước giải quyết nhu cầu rất lớn của xatilde hội về nhagrave ở

- Hệ thống cocircng trigravenh hạ tầng kỹ thuật vagrave xatilde hội đocirc thị như hệ thống giao thocircng cấp nước thoaacutet nước chiếu saacuteng cacircy xanh thu gom vagrave xử lyacute chất thải rắn vagrave cocircng trigravenh phuacutec lợi cocircng cộng của caacutec đocirc thị được đầu tư xacircy dựng cải tạo vagrave phaacutet triển khaacute nhanh tạo necircn bộ khung cơ bản để caacutec đocirc thị phaacutet triển

- Về cấp nước sạch thời điểm năm 1999 Việt Nam vẫn cograven hơn 70 số dacircn đocirc thị sử dụng nước khocircng bảo đảm vệ sinh đến nay bigravenh quacircn trecircn cả nước 73 số dacircn đocirc thị đatilde được cấp nước sạch Chất lượng phục vụ của giao thocircng cocircng cộng tại caacutec đocirc thị caacutec vugraveng vagrave trecircn cả nước ngagravey cagraveng tốt hơn

- Vấn đề cải thiện điều kiện mocirci trường đocirc thị cũng đatilde được chiacutenh quyền đocirc thị quan tacircm Một số đocirc thị đatilde coacute nhagrave maacutey hoặc trạm xử lyacute nước thải được đầu tư xacircy dựng vagrave đi vagraveo hoạt động Tỷ lệ thu gom chất thải rắn sinh hoạt bigravenh quacircn cả nước đạt khoảng 80 Chuacuteng ta đatilde coacute ba cocircng nghệ trong nước xử lyacute chất thải rắn sinh hoạt đatilde được Bộ Xacircy dựng cấp giấy chứng nhận SERAPHINE ANSINH-ASC MBT-CD

- Cấp điện vagrave chiếu saacuteng đocirc thị được cải thiện rotilde rệt 90 số caacutec tuyến đường trục chiacutenh cấp đocirc thị từ caacutec đocirc thị loại 3 trở lecircn được chiếu saacuteng Dịch vụ cung cấp thocircng tin liecircn lạc phaacutet triển nhanh choacuteng phục vụ tiacutech cực cho caacutec yecircu cầu đặt ra của sự phaacutet triển kinh tế - xatilde hội

- Quốc hội Chiacutenh phủ Bộ Xacircy dựng vagrave caacutec bộ ngagravenh đatilde vagrave đang từng bước hoagraven thiện hệ thống caacutec văn bản quy phạm phaacutep luật về lĩnh vực xacircy dựng vagrave phaacutet triển đocirc thị trong đoacute nhiều văn bản luật lần đầu tiecircn đatilde được nghiecircn cứu xacircy dựng vagrave ban hagravenh như Luật Xacircy dựng năm 2003 Luật Nhagrave ở năm 2005 Luật Kinh doanh bất động sản năm 2006 vagrave đặc biệt lagrave Luật Quy hoạch đocirc thị vừa được Quốc hội thocircng qua thaacuteng 6-2009 Caacutec văn bản luật vagrave hệ thống văn bản dưới luật đatilde thường xuyecircn được ragrave soaacutet điều chỉnh để từng bước đi vagraveo cuộc sống goacutep phần quan trọng trong việc tạo hagravenh lang phaacutep lyacute đầy đủ thocircng thoaacuteng hướng tới sự phaacutet triển bền vững hệ thống đocirc thị Việt Nam

Becircn cạnh những kết quả đạt được việc nacircng cấp đocirc thị ở nước ta vẫn đang cograven gặp rất nhiều vấn đề bất cập

- Tỷ lệ phủ kiacuten quy hoạch chi tiết tại caacutec đocirc thị của cả nước cograven thấp Tỷ lệ trung bigravenh trong cả nước hiện nay lagrave khoảng 45 khocircng đồng đều giữa caacutec đocirc thị vagrave vugraveng miền ETHiều đoacute coacute ảnh hưởng lớn đến việc thu huacutet đầu tư bố triacute nguồn lực phaacutet triển cũng như cocircng taacutec quản lyacute xacircy dựng đocirc thị theo quy hoạch

- Tốc độ tăng trưởng vagrave đocirc thị hoacutea cao tại phần lớn caacutec đocirc thị đatilde dẫn đến sự mất cacircn đối trong khả năng đaacutep ứng của hệ thống cơ sở hạ tầng kỹ thuật đocirc thị Mặc dugrave việc cấp nước sạch đatilde được cải thiện đaacuteng kể nhưng tỷ lệ thất thoaacutet thất thu nước bigravenh quacircn vẫn cao từ 20 đến 30 vừa gacircy thất thoaacutet nguồn tagravei nguyecircn quan trọng vừa giảm nguồn thu cho ngacircn saacutech Tigravenh trạng uacuteng ngập tắc nghẽn giao thocircng tại đocirc thị cograven diễn ra phổ biến Caacutec hồ kecircnh mương socircng ngogravei trong đocirc thị với vai trograve điều hogravea vagrave thoaacutet nước mưa đocirc thị vagraveo mugravea mưa lũ iacutet được quan tacircm bảo vệ

15

- Ocirc nhiễm mocirci trường vẫn đang lagrave vấn đề bức xuacutec nhất vagrave chưa coacute lời giải hữu hiệu Nhiều đocirc thị vẫn cograven luacuteng tuacuteng trong việc tigravem ra nguồn lực đầu tư hệ thống cơ sở hạ tầng thoaacutet nước xử lyacute chất thải rắn giao thocircng đocirc thị

- Cocircng taacutec quản lyacute đocirc thị cograven yếu keacutem Những caacuten bộ đatilde qua đagraveo tạo chuyecircn mocircn lĩnh vực xacircy dựng vagrave phaacutet triển đocirc thị mới chỉ chiếm từ 9 đến 11 ở cấp xatilde phường chưa đaacutep ứng được mức độ đogravei hỏi của khối lượng cocircng việc Mặt khaacutec do lĩnh vực quản lyacute đocirc thị vagrave kinh tế đocirc thị cograven lagrave vấn đề khaacute mới mẻ chuacuteng ta vừa lagravem vừa ruacutet kinh nghiệm để phugrave hợp đặc thugrave của nước ta do đoacute ở nhiều nơi vai trograve của chiacutenh quyền đocirc thị trong việc điều phối caacutec đối tượng vagrave điều tiết nguồn lực tham gia trong quaacute trigravenh phaacutet triển đocirc thị cograven coacute nhiều hạn chế dẫn đến thực tế vẫn cograven phổ biến tigravenh trạng thiếu thocircng tin chồng cheacuteo giữa caacutec lĩnh vực

Triacutech ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ vagrave theo ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

Dự aacuten nacircng cấp đocirc thị tại TPHCMNacircng cấp đocirc thị vagrave vấn đề khocircng gian cocircng cộng trong caacutec khu dacircn cư thu nhập thấp trecircn địa

bagraven Thagravenh phố Hồ Chiacute MinhNội dung cocircng việc thực hiện1 ETHường hẽm Nacircng cao nền hẽm mở rộng hẽm vagrave traacuteng hẽm bằng beton cement vagrave beton

nhựa noacuteng2 ETHặt cống thoaacutet nước Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống cống thoaacutet nước thải vagrave nước mưa tại

khu vực3 Cấp nước Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống cấp nước sinh họat đến từng hộ dacircn4 Cấp điện Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống caacutep điện vagrave trụ điện tại khu vực cung cấp điện

sinh họat đến từng hộ dacircn5 Chiếu saacuteng vĩa hegrave Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống dacircy điện vagrave đặt boacuteng đegraven tại caacutec trụ

đảm bảo chiếu saacuteng trong khu vực6 Nghiecircn cứu bổ sung caacutec dịch vụ hạ tầng xatilde hội (Nhagrave trẻ trường mẫu giaacuteo trạm y tế ) Caacutec bước thực hiệnGiai đoạn 1 bắt đều thi cocircng từ thaacuteng 122004 đến 122005 trong lưu vực Tacircn Hoacutea - Lograve Gốm

(khocircng kể thời gian chuẩn bị đầu tư) Bước 1 sect Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp của tất cả cộng đồng người dacircn trong khu vực dacircn cư thu

nhập thấp cần nacircng cấpsect Lập baacuteo caacuteo nghiecircn cứu Tiền khả thi cho togravean dự aacuten trecircn địa bagraven thagravenh phốsect Tiến hagravenh tham khảo yacute kiến cộng đồng vagrave chuẩn bị kế họach sơ bộ nhu cầu cần nacircng

cấpBước 2sect Chuẩn bị kế họach nacircng cấo hogravean chỉnh coacute thảo luận với cộng đồng chuẩn bị thiết kế kỹ

thuật sơ bộ vagrave sọan thảo hồ sơ thầu cho từng goacutei thầu dự kiếnsect Chuẩn bị tagravei liệu hướng dẫn thực hiệnsect Thu thập số liệu thocircng tin cho đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kế hoạch hagravenh động taacutei

định cưsect Lập nghiecircn cứu khả thi cho giai đoạn 1Bước 3

16

Chuẩn bị thiết kế kỹ thuật chi tiết vagrave hoagraven chỉnh hocirc sơ thầuGiai đoạn 2 Khocircng thời gian chuẩn bị đầu tư bắt đầu từ 062006 đến 062007 trecircn địa bagraven caacutec

quận ngograveai Tacircn Hoacutea - Lograve Gốm Sự tham gia của người dacircn Nguyecircn tắc quan trọng nhất của dự aacuten lagrave sự tham gia tự giaacutec vagrave tiacutech cực của cộng đồng

người dacircn vagraveo tất cả caacutec bước thực hiện dự aacuten Caacutec thagravenh viecircn lagrave hộ gia đigravenh trong dự aacuten đều coacute quyền coacute traacutech nhiệm tham gia vagrave cugraveng hưởng lợi từ dự aacuten khocircng phacircn biệt tigravenh trạng cư truacute

Những lợi iacutech đối với người dacircn sau khi nacircng cấp- Bộ mặt khu dacircn cư thay đổi Cống thoaacutet nước tốt khocircng cograven tigravenh trạng ngập uacuteng ETHường hẽm bằng phẳng ngay ngắn an toagraven xe cứu hỏa cứu thương vagraveo đến tận nơi để

xử lyacute kịp thời khi xảy ra sự cố Khu phố được sạch đẹp vệ sinh hạn chế bệnh tật do mocirci trường sống tốt hơn nhiều sacircn

chơi giải triacute cho trẻ em trong khu vực ETHegraven chiếu saacuteng vagraveo ban đecircm thuận lợi cho đi lại vagrave an ninh khu vực Những hộ gia đigravenh thu nhập thấp coacute nhu cầu coacute nhu cầu sẽ được vay vốn sửa chữa nacircng

cấp nhagrave ở hoặc vay vốn để sản xuất kinh doanh - Tigravenh trạng phaacutep lyacute về nhagrave đất Thocircng qua dự aacuten chiacutenh quyền địa phương sẽ tiến hagravenh nhanh việc cấp giấy chứng nhận

quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở cho tất cả caacutec hộ gia đigravenh coacute đủ điều kiện giuacutep họ lagravem ăn sinh sống

Khi coacute giấy tờ nhagrave đầy đủ kết hợp với cơ sở hạ tầng khu vực hoagraven chỉnh sẽ giuacutep cho giaacute trị nhagrave đất của người dacircn trong khu vực dự aacuten gia tăng Việc mua baacuten cầm cố thế chấp đều thuận lợi dễ dagraveng vagrave khocircng khocircng bị eacutep giaacute khi coacute nhu cầu chuyển nhượng

Coacute giấy chứng nhận quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở lagrave một trong những nội dung quan trọng để xem xeacutet việc nhập hộ khẩu cho caacutec thagravenh viecircn trong hộ gia đigravenh chưa coacute hộ khẩu

Coacute giấy chứng nhận quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở sẽ giuacutep cho caacutec hộ gia đigravenh coacute đủ điều kiện tiếp cận với caacutec khoản vay latildei suất phugrave hợp để coacute vốn lagravem ăn hoặc mở rộng sản xuất kinh doanh goacutep phần tăng thecircm thu nhập

Việc học hagravenh của caacutec chaacuteu y tế vagrave caacutec dịch vụ cocircng cộng khaacutec đều thuận lợi ETHồng thời chiacutenh quyền địa phương quản lyacute người dacircn tốt hơn

- Khi mở rộng hẽm coacute một số hộ bị mất hoagraven toagraven nhagrave- đất hoặc khi diện tiacutech nhagrave - đất sau khi giải tỏa nhỏ hơn 15 m2 thigrave phải di dời vagrave được

ETHược bồi thường bằng tiền đối với nhagrave đất bị thu hồi với giaacute thay thế phugrave hợp với giaacute chuyển nhượng thực tế vagrave caacutec khoản hỗ trợ khaacutec Việc di dời sẽ được chiacutenh quyền địa phương thocircng baacuteo chi tiết

Hộ bị di dời coacute thể nhận tiền hoặc đăng kyacute một căn hộ chung cư hoặc một nền nhagrave coacute hạ tầng

dự kiến đến năm 2020 dacircn số thagravenh phố khoảng 10 triệu người (trong đoacute khống chế khoảng 6 triệu dacircn nội thị) vagrave với hơn 2 triệu khaacutech vatildeng lai

Quy hoạch kiến truacutec cảnh quan đocirc thị

Cải tạo caacutec khu nội thagravenh cũ phải bảo đảm giữ gigraven tocircn tạo caacutec di sản văn hoacutea lịch sử caacutec cocircng trigravenh kiến truacutec coacute giaacute trị cải tạo vagrave nacircng cấp cơ sở hạ tầng di chuyển nhagrave ở trecircn vagrave ven kecircnh rạch

17

tăng thecircm diện tiacutech cacircy xanh caacutec cocircng trigravenh phục vụ cocircng cộng di dời ra ngoại thagravenh những cơ sở cocircng nghiệp tiểu thủ cocircng nghiệp gacircy ocirc nhiễm di dời chợ vagrave kho tagraveng khocircng cograven phugrave hợp từng bước cải thiện mocirci sinh mocirci trường đocirc thị

Caacutec khu mới được xacircy dựng theo hướng hiện đại văn minh bền vững chuacute trọng phaacutet triển hệ thống cacircy xanh cocircng viecircn mặt nước tổ chức caacutec khu đocirc thị mới theo hướng coacute cơ sở hạ tầng hiện đại đồng bộ tăng tỷ lệ trung bigravenh tầng cao triệt để khai thaacutec khocircng gian ngầm vagrave trecircn khocircng mật độ xacircy dựng thấo ưu tiecircn đất cho khocircng gian thocircng thoaacuteng xacircy dựng caacutec khu sản xuất caacutec trung tacircm thương mại dịch vụ đagraveo tạo vagrave nghiecircn cứu khoa học caacutec khu nghỉ ngơi giải triacute đaacutep ứng nhu cầu vật chất vagrave tinh thần ngagravey cagraveng cao của nhacircn dacircn

Quy hoạch caacutec khu chức năng

Khu dacircn cư Được phacircn bố tại khu vực nội thagravenh hiện hữu nội thagravenh phaacutet triển vagrave ngoại thagravenh

Về nội thagravenh hiện hữu (12 quận cũ) coacute diện tiacutech 14134 ha dacircn số giữ mức từ 36 - 4 triệu người chỉ tiecircu bigravenh quacircn đất đocirc thị từ 35 - 40 m2người Nội thagravenh hiện hựu cần chỉnh trang cải thiện điều kiện ở sinh hoạt vagrave lagravem việc của cư dacircn giảm mật độ xacircy dựng nacircng tầng cao trung bigravenh hiện nay từ 14 tầng lecircn 24 tầng nacircng cấp cơ sở hạ tầng đocirc thị xử lyacute tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường trả lại khocircng gian xanh sạch tocircn tạo vagrave giữ gigraven di sản lịch sử - văn hoacutea cocircng trigravenh kiến truacutec coacute giaacute trị (hiện đatilde xaacutec định 108 cơ sở cần phải bảo tồn)

Về nội thagravenh phaacutet triển mới (gồm caacutec quận mới) coacute diện tiacutech 30000 ha với số dacircn 22 - 24 triệu người chỉ tiecircu đất đocirc thị 110 m2người (gấp 25 lần nội thagravenh cũ) Vugraveng đocirc thị nagravey cơ sở hạ tầng được xacircy dựng theo hướng hiện đại đồng bộ dagravenh nhiều đất cho cơ sở nghiecircn cứu khoa học giaacuteo dục nghỉ ngơi giải triacute mặt nước cocircng viecircn cacircy xanh khu nhagrave ở cơ sở sản xuất khocircng ocirc nhiễm

Về ngoại thagravenh dacircn số từ 3 - 4 triệu người trong đoacute dacircn số nocircng thocircn lagrave 07 triệu người

Nhigraven chung nhu cầu đất đocirc thị đến năm 2005 lagrave 26000 ha vagrave đến năm 2020 dự kiến tăng lecircn khoảng 90000 haBố triacute cocircng nghiệp Xacircy dựng nhiều khu cocircng nghiệp trecircn quỹ đất 6000 ha thu huacutet 20 lực lượng lao động ưu tiecircn cocircng nghiệp coacute hagravem lượng cocircng nghệ cao iacutet ocirc nhiễm mocirci trường (caacutec khu cocircng nghiệp hiện coacute gần 2000 ha)

Hệ thống trung tacircm dịch vụ của thagravenh phố được tổ chức theo hướng đa trung tacircm bao gồm trung tacircm hagravenh chiacutenh thương mại ngacircn hagraveng văn hoacutea bố triacute tại quận 1 quận 3 quận 5 quận 10 quận Bigravenh Thạnh vagrave mở rộng về Thủ Thiecircm (quận 2) với diện tiacutech khoảng 1700 ha Bố triacute caacutec trung tacircm khu vực tại caacutec cửa ngotilde thagravenh phố như khu A Nam Sagravei Gograven quận 9 quận 12 huyện Bigravenh Chaacutenh

Caacutec trung tacircm chuyecircn ngagravenh Gồm caacutec trung tacircm đagraveo tạo nghiecircn cứu khoa học y tế văn hoacutea thể dục - thể thaohiện coacute được nacircng cấp mở rộng vagrave xacircy dựng mới phugrave hợp với quy hoạch của thagravenh phố trong đoacute coacute khu Đại học Quốc gia (Thủ Đức) 800 ha khu thể dục - thể thao Rạch Chiếc 400 ha khu lịch sử - văn hoacutea - du lịch 400 ha

18

Hệ thống cocircng viecircn cacircy xanh Khai thaacutec cảnh quan socircng Sagravei Gograven socircng Đồng Nai vagrave caacutec socircng rạch lớn khaacutec Bảo tồn caacutec cocircng viecircn hiện hữu (235 ha) cải tạo kecircnh rạch tăng chỉ tiecircu cacircy xanh vugraveng nội thagravenh (2m2người) nội thagravenh mới vagrave đocirc thị ngoại thagravenh (17m2người) Tạo caacutec hồ chứa nước lớn khai thaacutec kecircnh rạch tự nhiecircn higravenh thagravenh caacutec vagravenh đai hagravenh lang xanh bảo tồn rừng tai Cần Giờ Củ Chi Bigravenh Chaacutenh

Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật

Về giao thocircng

Chỉ tiecircu đất giao thocircng bigravenh quacircn 20 - 25m2người khoảng 25 quỹ đất đocirc thị (hiện nay lagrave 12) để ngoagravei hệ thống đường bộ sẽ xacircy dựng hệ thống xe buyacutet xe điện baacutenh sắt (ngầm trecircn cao) đảm bảo vận chuyển hagravenh khaacutech cocircng cộng đạt 50 năm 2020 (hiện nay chưa đến 5)

Đối với đường bộ phải hoagraven chỉnh caacutec tuyến vagravenh đai trục giao thocircng hướng ngoại kết hợp với caacutec cocircng trigravenh đầu mối caacutec nuacutet giao thocircng vagrave bến xe liecircn tỉnh ở caacutec vugraveng ven đocirc gồm đường vagravenh đai ngoagravei (xa lộ vagravenh đai) trục đường cao tốc dự kiến xacircy dựng từ Thủ Thiecircm nối sang quốc lộ 51 (Đồng Nai Bagrave Rịa - Vũng Tagraveu) xa lộ Hagrave Nội quốc lộ 1A cũ vagrave quốc lộ 1A mới đi Biecircn Hogravea vagrave caacutec tỉnh miền Tacircy quốc lộ 13 quốc lộ 22 đi Bigravenh Dương vagrave Tacircy Ninh tỉnh lộ 12 15 16 gắn kết nội - ngoại ocirc thagravenh phố vagrave caacutec tỉnh xung quanh tỉnh lộ 10 15 đi Đức Hogravea Cần Giuộc - Long An đường Vĩnh Phước đi Cần Giờ gắn với caacutec đường vagravenh đai đường trục ngoagravei thagravenh phố

Mở rộng nacircng cấp caacutec trục đường giao thocircng chiacutenh hiện coacute đồng thời xacircy dựng caacutec nuacutet giao thocircng quan trọng vagrave hệ thống tiacuten hiệu nối mạng từ caacutec nuacutet về trung tacircm điều khiển giao thocircng của thagravenh phố bố triacute đều khắp hệ thống caacutec batildei đậu xe caacutec điểm đầu điểm cuối vagrave điểm dừng của mạng lưới xe buyacutet đảm bảo cự li trung bigravenh từ caacutec khu chức năng đến caacutec điểm đỗ trecircn caacutec tuyến vận tải cocircng cộng khoảng từ 500 - 600 m

Xacircy dựng hoagraven chỉnh vagrave hiện đại hệ thống đường tại caacutec khu phaacutet triển mới kết hợp đồng bộ với caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kỹ thuật khaacutec cải tạo nacircng cấp mở rộng cầu Sagravei Gograven cầu Đồng Nai cầu Bigravenh Lợi cầu Bigravenh Triệu cầu Bigravenh Phước cầu Phuacute Cường (nối Củ Chi với Thủ Dầu Một) vagrave một số cầu khaacutec xacircy dựng một số cầu qua socircng Sagravei Gograven như tại Phuacute Mỹ nối đường Bigravenh Thuận qua Caacutet Laacutei (quận 2) để kheacutep kiacuten với vagravenh đai ngoagravei (xa lộ vagravenh đai) tại Thủ Thiecircm xacircy cầu vagrave đường hầm nối quận 1 với Thủ Thiecircm tại An Phuacute (quận 2) nối qua Thanh Đa (Bigravenh Thạnh) tại Thanh Đa nối qua Thủ Đức xacircy cầu Bigravenh Lợi mới để kheacutep kin vagravenh đai trong cầu An Phuacute Đocircng nối quận 12 với quận Thủ Đức Xacircy dựng caacutec cầu qua socircng Đồng Nai như tại quận 9 nối đường cao tốc sang Long Thagravenh vagrave đường vagravenh đai ngoagravei nối sang Nhơn Trạch Trecircn socircng Soagravei Rạp tại Long Thới (Nhagrave Begrave) nối đường cao tốc phiacutea Nam đi Cần Thơ qua socircng Lograveng Tagraveu đi Nhơn Trạch (Đồng Nai) vagrave một số cầu trecircn những socircng rạch khaacutec

Đối với đường sắt xacircy dựng hệ thống đường sắt gắn với mạng lưới đường sắt quốc gia đi caacutec hướng Lộc Ninh miền Tacircy miền Trung vagrave tỉnh Bagrave Rịa - Vũng Tagraveu Xacircy dựng ga tagraveu chiacutenh ở An Bigravenh (Bigravenh Dương) một số ga hagravenh khaacutech trung tacircm ở Bigravenh Triệu (Thủ Đức) ở Tacircn Kiecircn (Bigravenh Chaacutenh) vagrave Thủ Thiecircm (quận 2)Ga Hogravea Hưng sẽ chuyển thagravenh ga đường sắt nội đocirc Xacircy dựng hệ thống giao thocircng đường sắt nội đocirc theo giải phaacutep đi ngầm trecircn cao hoặc trecircn mặt đất nhưng phải đảm bảo mỹ thuật an toagraven vagrave phugrave hợp với khả năng tagravei chiacutenh an ninh vagrave quốc phograveng

19

Đối với đường thủy hạn chế việc mở rộng phaacutet triển cảng trong nội thagravenh cũ như cảng Sagravei Gograven Bến Ngheacute Tacircn Thuận Ba Son xacircy dựng caacutec cảng Hiệp Phước vagrave Cần Giờ để đaacutep ứng nhu cầu vận tải đường thủy caacutec cụm cảng coacute thể tiếp nhận 60 - 70 triệu tấn hagraveng hoacuteanăm Từng bước cải tạo caacutec cảng nội thagravenh phục vụ du lịch trecircn socircng

Tăng cường khai thaacutec tuyến đường thủy caacutec socircng Soagravei Rạp Cacircy Khocirc Cần Giuộc xacircy dựng caacutec cảng socircng ở Phuacute Định Cacircy Khocirc Tacircn Tuacutec Cần Giuộc với cocircng suất trecircn một triệu tấn hagraveng hoacuteanăm duy trigrave một số cảng socircng nhỏ ở socircng Đồng Nai Nhagrave Begravetrong giai đoạn năm 2005-2010 từng bước di chuyển cảng Bigravenh Đocircng vagrave hệ thống bến batildei dọc cảng về cảng mới cải tạo vagrave phục hồi caacutec tuyến kecircnh vagravenh đai vừa kết hợp vận tải vừa giải quyết thoaacutet nước mưa xacircy dựng cảng phục vụ quốc phograveng ở phiacutea Nam thagravenh phố

Đối với hagraveng khocircng nacircng cấp hoagraven thiện sacircn bay Tacircn Sơn Nhất để coacute thể đoacuten 12 triệu hagravenh khaacutech mỗi năm vagrave xacircy dựng sacircn bay Long Thagravenh - Đồng Nai coacute tải trọng 20 - 30 triệu tấn hagravenh khaacutechnăm

Về kỹ thuật mocirci trường đất đai

Cải tạo xacircy dựng hệ thống thoaacutet nước mưa trong đoacute tại khu vực nội thagravenh cũ vận sử dụng hệ thống cống thoaacutet nước mưa - nước bẩn tại khu xacircy dựng mới sử dụng hệ thống kiacuten thoaacutet nước mưa nước bẩn riecircng kết hợp sử dụng hệ thống thoaacutet nước hở gồm caacutec socircng kecircnh rạch hồ chứa

Cải tạo xacircy dựng hệ thống hồ điều hogravea kết hợp với việc tạo cảnh quan vagrave cacircn bằng cục bộ nền xacircy dựng đocirc thị vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

Xacircy dựng caacutec đường ven socircng rạch tại caacutec khu nội thagravenh kết hợp xacircy kegrave vagrave trồng cacircy xanh

Về cấp nước

Nhu cầu cấp nước đến năm 2010 lagrave 2800000 m3ngagravey đecircm vagrave đến năm 2020 lagrave 3635000 m2ngagravey đecircmChỉ tiecircu cấp nước sinh hoạt đến năm 2010 khoảng 150- 180 liacutetngườingagravey với 90 - 95 số dacircn đocirc thị được cấp nước sạch vagrave đến năm 2020 lagrave 180 - 200 liacutetngườingagravey với 95-100 số dacircn đocirc thị được cấp nước sạch

Khai thaacutec hợp lyacute caacutec nguồn nước mặt socircng Sagravei Gograven socircng Đồng Nai vagrave kecircnh Đocircng Củ Chi kết hợp khai thaacutec nước dưới mặt đất tại khu vực Hoacutec Mocircn vagrave vugraveng Bigravenh Hưng (Bigravenh Chaacutenh) ở mức độ hạn chế

Quy hoạch cải tạo hệ thống cũ vagrave xacircy dựng hệ thống mới nhằm hoagraven chỉnh mạng lưới đường ống phacircn phối nước tại khu vực nội thagravenh cũ nội thagravenh phaacutet triển

Về cấp điện

Nguồn cung cấp điện cho thagravenh phố được cacircn đối trong mạng lưới điện quốc gia

20

Cải tạo vagrave xacircy dựng caacutec tuyến 500 kV 220 kV 22 kV vagrave caacutec trạm biến aacutep hiện đại đảm bảo an togravean trong sử dụng vagrave mĩ quan thagravenh phố

Cải tạo nacircng cấp trạm 500 kV Phuacute Lacircm xacircy dựng thecircm caacutec trạm 500 kV ở Nhagrave Begrave Caacutet Laacutei (quận 2) vagrave Bigravenh Chiểu (quận Thủ Đức)

Về thoaacutet nước bẩn vagrave vệ sinh đocirc thị

Cải thiện từng bước vấn đề ocirc nhiểm trecircn caacutec kecircnh rạch bằng caacutec giải phaacutep xử lyacute cục bộ chất thải cải tạo vagrave nacircng cao cocircng lực thoaacutet nước caacutec kecircnh rạch để tự lagravem sạch

Tăng cường giải phaacutep xử lyacute cục bộ nước thải cả hai khu vực nội thagravenh cũ vagrave nội thagravenh mới Tại khu vực nội thagravenh cũ xacircy dựng tuyến cống bao để taacutech đại bộ phận nước thải đến nơi xử lyacute

Xacircy dựng caacutec nhagrave maacutey xử lyacute nước thải tập trung lớn caacute hướng Nhagrave Begrave Vĩnh Lộc Cacircầ Giuộc Caacutet Laacutei vagrave những điểm thiacutech hợp khaacutec

Cải tạo vagrave xacircy dựng batildei chocircn raacutec Đocircng Thạnh Gỏ Caacutet vagrave khu xử lyacute nước Đa Phước Vĩnh Lộc đảm bảo đến năm 2020 100 raacutec thải của thagravenh phố được thu gom vagrave xử lyacute bằng cocircng nghệ hiện đại

Nguồn Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh 30 năm xacircy dựng vagrave phaacutet triển Phan Xuacircn Biecircn - Trần Nhu NXB Giaacuteo dục 2005

II7 Vấn đề tham vấn cộng đồng trong nacircng cấp đocirc thị4 Khaacutei niệmTham vấn cộng đồng lagrave việc một cộng đồng được tham khảo về yacute kiến thaacutei độ vagrave những mối

quan tacircm của họ về một kế hoạch phaacutet triển nagraveo đoacute trong tiến trigravenh lập kế hoạch Đacircy lagrave cơ hội cho mọi người coacute thể bagravey tỏ yacute kiến của họ bằng caacutech nagravey họ coacute thể ảnh hưởng đến caacutec việc ra quyết định Hiện nay đatilde coacute quy chế buộc phải coacute sự tham gia yacute kiến người dacircn trong tiến trigravenh lập kế hoạch vagrave ra quyết định

5 Những việc cần tham gia yacute kiến cộng đồngo Tham gia đoacuteng goacutep yacute kiến cocircng sức kiến thức đất đai vagrave tiền ( tự nguyện hiến đất mở

rộng)o Tham gia ra quyết định như khu vực dacircn cư của migravenh coacute necircn tham gia vagraveo dự aacuten hay

khocircngo Dự aacuten nacircng cấp hay khocircng necircn mở rộng hẻm tới mức nagraveo mặt hẻm trải nhựa hay traacutem

becirc tocircng chọn nguồn nguyecircn vật liệuhellip Tham gia giaacutem saacutet quaacute trigravenh thực hiện dự aacuten3Caacutec bước tham vấn cộng đồngTham vấn cộng đồng - một tiến trigravenh gồm 6 bước- 1048713 Bước 1 Xaacutec định caacutec mục tiecircu của cocircng- Để lagravem gigrave Nhằm tigravem hiểu thaacutei độ hay hagravenh động của chiacutenh quyền địa phương vagrave cộng

đồng thocircng qua những phản hồi về bản phaacutec thảo kế hoạch hay tạo cơ hội cho cộng đồng lựa chọn một dự aacuten phaacutet triển nagraveo đoacute dẫn đến sự đồng thuận vagrave cugraveng thực hiện

- 1048713 Bước 2 Chọn lựa phương phaacutep lấy yacute kiến cộng đồng

21

- Xem xeacutet một loạt caacutec phương phaacutep vagrave chọn lựa phương phaacutep nagraveo thiacutech hợp nhất với mục tiecircu vagrave tiếp cận đuacuteng đối tượng

- 1048713 Bước 3 Xaacutec định caacutec nhoacutem dacircn sẽ bị ảnh hưởng bởi hoạt động cụ thể của dự aacuten- Xaacutec định ranh đầu tư đến đacircu đồng thời xaacutec định nhoacutem dacircn cư nagraveo sẽ tham gia vagraveo tiến

trigravenh tư vấn Đoacute lagrave ở địa bagraven nagraveo đặc điểm của những người tham gia như nocircng dacircn phụ nữ tuổi taacutec vv

- 1048713 Bước 4 Chuẩn bị kế hoạch chi tiết- Bao gồm việc xaacutec định- - Caacutec mục tiecircu đatilde được xaacutec định lagrave gigrave- - Sử dụng phương phaacutep thiacutech hợp nagraveo- - Caacutec nhoacutem cộng đồng nagraveo bị ảnh hưởng- - Xacircy dựng nội dung sơ bộ để lấy yacute kiến cộng đồng (biểu mẫu phiếu khảo saacutet)- - Tổ chức như thế nagraveo (thời gian địa điểm người điều hagravenhhellip)- 1048713 Bước 5 Thực hiện phương phaacutep lấy yacute kiến- Bước nagravey được thực hiện căn cứ trecircn kế hoạch chi tiết đatilde vạch ra- Họp cộng đồng cử người coacute uy tiacuten vagrave được tập huấn nắm rotilde nội dung kế hoạch đứng ra

hướng dẫn coacute người gợi yacute vagrave necircu vấn đề ghi cheacutep biecircn bản thocircng qua vagrave biểu quyết- Lấy yacute kiến bằng phiếu Tư vấnchiacutenh quyền địa phươngChủ đầu tư đứng ra chuẩn bị nội

dung hướng dẫn cho Đại diện cộng đồng phaacutet phiếu vagrave thu hồi- 1048713 Bước 6 Đưa yacute kiến phản hồi của cộng đồng vagraveo tiến trigravenh ra quyết định- Phacircn tiacutech caacutec thocircng tin nhận được vagrave cacircn nhắc giaacute trị của chuacuteng xem thocircng tin nagraveo cần

đưa vagraveo bản phaacutec thảo đề aacutenbull Caacutec becircn liecircn quan- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan lagrave tất cả những người những tổ chức coacute traacutech nhiệm vagrave lợi

iacutech liecircn quan đến hoạt động một vấn đề cụ thể- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan cograven bao gồm những nhagrave ra quyết định cũng như những

người bị ảnh hưởng bởi một quyết định- Cộng đồng lagrave một trong số caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan chịu taacutec động bởi caacutec quyết định

lập kế hoạch phaacutet triểnIII Caacutec bước thực hiện nacircng cấp đocirc thị31 Bước 1 Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp vagrave lập kế hoạch nacircng cấp cộng đồng (CUP sơ bộ)311 Khảo saacutet thực địa (thời gian thực hiện 3 thaacuteng)312 Khảo saacutet địa chất địa higravenh (25 thaacuteng)313 Lập phương aacuten quy hoạch sơ bộ (3 thaacuteng)314 Tham vấn cộng đồng thống nhất phương aacuten quy hoạch315 Thoả thuận quy hoạch giao thocircng caacutec tuyến hẻm với caacutec quận (1 thaacuteng)316 Lập CUPs sơ bộKhảo saacutet kinh tế - xatilde hội (2 thaacuteng)32 Bước 2 Lập thiết kế cơ sở CUPs hoagraven chỉnh RAP vagrave ĐTM321 Lập thiết kế cơ sở (3 thaacuteng)s(ii) Khai toaacuten chi phiacute đầu tư(iii) Trigravenh duyệt thiết kế cơ sở(iv) Thoả thuận đấu nối hạ tầng kỹ thuật vagrave phograveng chaacutey chữa chaacutey (PCCC) (3 thaacuteng)322 Lập CUPs hoagraven chỉnh (5 thaacuteng)- Tư vấn tổ chức họp CĐ lấy yacute kiến caacutec caacute nhacircn tổ chức coacute liecircn quan về phương aacuten thiết kế

đoacuteng goacutep kinh phiacute thực hiện dự aacuten phương aacuten di dời taacutei định cưhellip

22

- Điều tra kinh tế xatilde hội vagrave đưa ra caacutec toacutem tắt về qui mocirc khu vực nacircng cấp tigravenh higravenh kinh tế xatilde hội khu vực nacircng cấp

323 Lập RAP (6 thaacuteng)- Điều tra caacutec hộ bị ảnh hưởng + Điều tra về số hộ bị ảnh hưởng diện tiacutech nhagrave đất bị ảnh hưởng sau đoacute sẽ chiết tiacutenh cụ thể

diện tiacutech bị ảnh hưởng của từng căn nhagrave để đưa vagraveo bảng khảo saacutet (phục vụ lập RAP) của từng hộ gia đigravenh với bản vẽ tỉ lệ 1200 rất chi tiết

- Khảo saacutet kinh tế - xatilde hội (Bảng hỏi xin xem phụ lục 4)+ Khảo saacutet tổng thể hiện trạng toagraven khu về quy mocirc hộ gia đigravenh tigravenh trạng cư truacute việc lagravem vagrave

thu nhập tigravenh trạng nhagrave ở- Đaacutenh giaacute mức bồi thường- Đaacutenh giaacute về mức bồi thường nhagrave đất- Đề xuất caacutec khu TĐC324 Lập ĐTM (6 thaacuteng)325 Lập CEMP- Mocirc tả điều kiện mocirci trường vagrave xaacutec định caacutec vấn đề về mocirci trường magrave cộng đồng đang gặp

phải vagrave được xếp hạng theo tiến trigravenh tham gia nhiều phiacutea- Đaacutenh giaacute caacutec phương aacuten thay thế nhằm giải quyết caacutec vấn đề trecircn vagrave tigravem giải phaacutep thiacutech hợp- Xaacutec định caacutec nhu cầu về cơ sở hạ tầng (tuyến cống chiacutenh hệ thống thu gom raacutec cấp thagravenh phố

hellip) để hỗ trợ hiệu quả cho cấp cộng đồng- Đề nghị caacutec biện phaacutep giảm thiểu taacutec động cần được thực hiện ở cấp cộng đồng vagrave caacutec điều

chỉnh cho cơ sở hạ tầng vagrave dịch vụ cơ bản cấp thagravenh phố nhằm hỗ trợ cho caacutec biện phaacutep giảm thiểu nagravey Caacutec biện phaacutep giảm thiểucaacutec hiệu chỉnh nagravey cần được phản aacutenh vagrave hạch toaacuten đủ vagraveo thiết kế kỹ thuật vagrave baacuteo caacuteo đầu tư

- Xaacutec định caacutec cơ cấu thể chế tại cấp cộng đồng nhằm xacircy dựng vận hagravenh vagrave bảo dưỡng tiểu dự aacuten bao gồm caacutec hagravenh động giảm thiểu taacutec động bất lợi

- Xacircy dựng chương trigravenh quan trắc coacute sự tham gia của cộng đồngTham vấn vagrave phổ biến thocircng tin326 Chuẩn bị EMP-Caacutec biện phaacutep giảm thiểu-Tăng cường thể chế vagrave đagraveo tạo-Quan trắc mocirci trường33 Bước 3 Lập thiết kế chi tiết vagrave hồ sơ mời thầu331 Lập thiết kế chi tiết (3 thaacuteng)332 Hồ sơ mời thầu xacircy lắp- Phaacutet hagravenh hồ sơ yecircu cầu- Chuẩn bị hồ sơ đề xuất- Đaacutenh giaacute hồ sơ đề xuất- Trigravenh duyệt thẩm định vagrave phecirc duyệt kết quả chỉ định thầu- Thương thảo hoagraven thiện vagrave kyacute kết hợp đồng34 Bước 4 Bồi thường vagrave giải phoacuteng mặt bằng (12 thaacuteng)341 Tuyecircn truyền vận động dacircn hiến đất(i) Lập hồ sơ thực hiện bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư(ii) Thagravenh lập Hội đồng bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư của dự aacuten (HĐBTGPMB)(iii) Bagraven giao ranh mốc(iv) Lập phương aacuten PATT

23

(v) Họp dacircn cocircng bố phương aacuten tổng thể(vi) Quyết định thu hồi đất(vii) Giải quyết khiếu nại đối với quyết định thu hồi đất(viii) Đo vẽ thu thập thocircng tin phaacutep lyacute nhagrave đất(ix) Aacutep giaacute bồi thường(x) Bagraven giao mặt bằng thi cocircng xacircy lắp35 Bước 5 Thi cocircng xacircy lắp351 Đấu thầu thi cocircng (quy trigravenh thời gian tuyển chọn nhagrave thầu)352 Chia địa bagraven theo phường để thi cocircng36 Bước 6 Tổ chức thi cocircng(ii) Tư vấn thiết kế(iii) Tư vấn giaacutem saacutet(iv) Chiacutenh quyền địa phương(v) Giaacutem saacutet cộng đồng(vi) Nhagrave thầu thi cocircng37 Bước 7 Nghiệm thu quyết toaacuten vagrave bagraven giao cocircng trigravenh371 Nghiệm thu bagraven giao cocircng trigravenh- Nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng phải tự tổ chức nghiệm thu caacutec cocircng việc xacircy dựng đặc biệt caacutec

cocircng việc bộ phận bị che khuất Bộ phận cocircng trigravenh caacutec hạng mục cocircng trigravenh vagrave cocircng trigravenh trước khi yecircu cầu chủ đầu tư nghiệm thu Đối với những cocircng việc xacircy dựng đatilde được nghiệm thu nhưng chưa thi cocircng ngay thigrave trước khi thi cocircng xacircy dựng phải nghiệm thu lại Đối với cocircng việc giai đoạn thi cocircng xacircy dựng sau khi nghiệm thu được chuyển nhagrave thầu khaacutec thực hiện tiếp thigrave phải được nhagrave thầu đoacute xaacutec nhận nghiệm thu

- Chủ đầu tư coacute traacutech nhiệm tổ chức nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng kịp thời sau khi coacute phiếu yecircu cầu nghiệm thu của nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng Nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng được phacircn thagravenh

+ Nghiệm thu từng cocircng việc xacircy dựng trong quaacute trigravenh thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu bộ phận cocircng trigravenh xacircy dựng giai đoạn thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu hoagraven thagravenh hạng mục cocircng trigravenh cocircng trigravenh xacircy dựng để đưa vagraveo sử dụng- Caacutec hạng mục cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh vagrave cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh chỉ được

pheacutep đưa vagraveo sử dụng sau khi được chủ đầu tư nghiệm thu372 Quyết toaacuten- Chủ đầu tư lập hồ sơ quyết toaacuten baacuteo caacuteo chủ quản đầu tư sau khi cocircng trigravenh hoagraven thagravenh- Hồ sơ quyết toaacuten gồm 37Sổ tay hướng dẫn thực thi+ Tờ trigravenh xin phecirc duyệt hồ sơ quyết toaacuten+ Caacutec hồ sơ thanh toaacuten từng giai đoạn+ Bản tổng hợp giaacute trị quyết toaacuten cocircng trigravenh+ Caacutec văn bản liecircn quan38 Bước 8 Duy tu vagrave bảo dưỡng cocircng trigravenhĐối với chi phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec đường hẻm hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng họng

nước cứu hỏa thigrave Ngacircn saacutech sẽ cấp phaacutet hoagraven toagraven vagrave giao cho một số cơ quan đơn vị chức năng thực hiện như sau

- Phograveng Quản lyacute đocirc thị quậnhuyện sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute caacutec đường hẻm- Cocircng ty Thoaacutet nước sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute hệ thống thoaacutet nước- Cocircng ty Chiếu saacuteng cocircng cộng sẽ quản lyacute hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng ở caacutec con hẻm

24

- Đơn vị Phograveng chaacutey chữa chaacutey sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec họng cứu hoả

- Vận hagravenh vagrave bảo dưỡng hệ thống cấp nước sẽ được caacutec Cocircng ty Cấp nước đảm nhiệm Phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng được ghi trong hoaacute đơn tiền nước

III Những vấn đề phaacutet sinh trong nacircng cấp đocirc thịIV1 Quy hoạch đocirc thị chưa phugrave hợp với yecircu cầu bảo vệ mocirci

trường - Quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute tương đối nhanh đatilde coacute những ảnh hưởng đaacuteng kể đến mocirci

trường vagrave tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn đến sự cacircn bằng sinh thaacutei+ Tagravei nguyecircn đất bị khai thaacutec triệt để để xacircy dựng đocirc thị lagravem giảm diện tiacutech cacircy xanh

vagrave mặt nước gacircy ra uacuteng ngập+ Đất nocircng nghiệp bị chiếm dụng ảnh hưởng đến vấn đề an toagraven lương thực quốc gia

vagrave đời sống nhacircn dacircn+ Nguồn tagravei nguyecircn nước bị suy + Lượng chất thải gia tăng nhanh choacuteng trong đoacute chất thải nguy hại ngagravey cagraveng nhiều+Bugraveng nổ giao thocircng cơ giới gacircy ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute vagrave tiếng ồn nghiecircm

trọng+ Aacutep lực đaacuteng kể về nhagrave ở vagrave vệ sinh mocirci trường higravenh thagravenh caacutec khu nhagrave ổ chuột

vagrave khu nghegraveo đocirc thị- Những nguyecircn nhacircn chiacutenh của tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường tại caacutec đocirc thị+ Caacutec vấn đề mocirci trường chưa được đề cập đầy đủ vagrave quan tacircm đuacuteng mức trong quy

hoạch xacircy dựng đocirc thị+ Vấn đề cơ sở hạ tầng kỹ thuật đocirc thị hệ thống thoaacutet nước thu gom vagrave xử lyacute raacutec

xử lyacute nước thải giảm ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn chưa được chuacute yacute đuacuteng mức + Cocircng taacutec triển khai thực hiện cho đến nay vẫn cograven chậm chưa hiệu quả vagrave chưa

chứng tỏ được tầm quan trọng của việc bảo vệ mocirci trường trong quy hoạch xacircy dựng đocirc thị

+ Chưa coacute caacutec biện phaacutep hữu hiệu trong chỉ đạo vagrave quản lyacute quy hoạch xacircy dựng Tigravenh trạng xacircy dựng lộn xộn tại caacutec đocirc thị lớn lagrave một vấn đề bức xuacutec đogravei hỏi

những biện phaacutep quản lyacute cấp baacutech vagrave hiệu quả nếu khocircng caacutei giaacute phải trả cho việc giải quyết hậu quả mocirci trường sẽ lagrave vocirc cugraveng lớn Cocircng taacutec quản lyacute quy hoạch xacircy dựng lagrave bước tiếp theo vagrave cụ thể hoaacute của cocircng taacutec lập quy hoạch xacircy dựng đocirc thị một yếu tố then chốt trong việc xacircy dựng caacutec đocirc thị bền vững vagrave hoagrave hợp với mocirci trường

IV2 Gia tăng dacircn số đocirc thị vagrave vấn đề di dacircnDacircn số tăng chậm hoặc cacircn đối với sự phaacutet triển sẽ goacutep phần quan trọng vagraveo thuacutec đẩy

nền kinh tế phaacutet triển cho pheacutep tăng tiacutech luỹ cả vốn vật chất kỹ thuật vagrave nguồn nhacircn lực tạo điều kiện phaacutet triển việc lagravem vagrave đem lại một mocirci trường sống trong sạch hơn Nhưng trong quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị vấn đề dacircn số lại đang đi ngược lại với điều kiện noacutei trecircn Dacircn số ngagravey một tăng vagrave sự di dacircn lagravem mất ổn định giữa caacutec đocirc thị Do nhu cầu việc lagravem vagrave điều kiện sống magrave người lao động tự tigravem cho migravenh nơi truacute chacircn mới tại

25

caacutec đocirc thị phaacutet triển họ bị hấp dẫn bởi một số thagravenh phố vagrave khu cocircng nghiệp lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh Hải Phograveng Đagrave Nẵng Hạ Longtừ đoacute tạo necircn sự bất cacircn đối về lao động giữa caacutec đocirc thị với nhau

Từ đoacute dẫn tới nhiều vấn đề phải giải quyết như nhagrave ở dịch vụ thocircng tin giaacuteo dục chăm soacutec y tế cơ sở hạ tầng việc lagravem ocirc nhiễm mocirci trường Trong điều kiện nền kinh tế chưa phaacutet triển như hiện nay ở nước ta vấn đề việc lagravem ở caacutec vugraveng đocirc thị nổi lecircn khaacute gay gắt Hiện tượng thất nghiệp thu nhập thấp tất yếu sẽ lagravem nảy sinh caacutec hiện tượng xatilde hội tiecircu cực khaacutec Vấn đề dacircn số đocirc thị ở nước ta hiện nay vagrave trong những năm tới sẽ vẫn cograven lagrave một thực trạng nan giải nếu như quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị khocircng được thực hiện coacute hiệu quả

IV3 Xoacutem liều xoacutem bụi - ung nhọt của đocirc thị được nacircng cấp hiện đại- Tuy Đảng vagrave Chiacutenh phủ đatilde coacute rất nhiều biện phaacutep để giải quyết vấn đề nhagrave ở

nhưng tigravenh higravenh nhagrave ở đocirc thị vẫn đang rất căng thẳng trecircn tất cả caacutec mặt phaacutet triển mới cải tạo mua baacuten chuyển dịch vagrave quản lyacute Nếu khocircng coacute những giải phaacutep hiệu quả thigrave sự taacutec động của nhagrave ở sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến phaacutet triển kinh tế - xatilde hội noacutei chung vagrave đến sự phaacutet triển đocirc thị Vấn đề nagravey được đề cập đến bởi caacutec chiacutenh saacutech mang tiacutenh quốc gia do đoacute nếu khocircng coacute hướng đi đuacuteng đắn thigrave sẽ để lại những hậu quả rất lớn vagrave lacircu dagravei muốn khắc phục phải rất khoacute khăn vagrave tốn keacutem

- Diện tiacutech nhagrave ở bigravenh quacircn đầu người tại caacutec đocirc thị nước ta cograven quaacute thấp (54m2người) Chất lượng nhagrave ở khocircng bảo đảm caacutec điều kiện về hạ tầng mocirci trường đều keacutem cỏi Nhagrave ổ chuột cograven chiếm tỷ trọng đaacuteng kể tại caacutec đocirc thị Cung cầu mất cacircn đối nghiecircm trọng cộng với những taacutec động của chiacutenh saacutech khocircng hợp lyacute lagravem cho giaacute nhagrave ở quaacute cao so với thu nhập của nhacircn dacircn đocirc thị Ngoagravei ra việc xacircy dựng nhagrave ở tự phaacutet lagravem cho cocircng taacutec quy hoạch gặp nhiều rắc rối

- Quaacute trigravenh chạy đua nacircng cấp đocirc thi đatilde tạo necircn những sự đối lập khaacutec biệt trong cuộc sống của những người dacircn sinh sống trograven cugraveng một đocirc thị hoặc caacutec đocirc thị khaacutec nhau Becircn cạnh những khu nhagrave cao tầng lại khocircng thiếu những khu nhagrave ổ chuột xoacutem liều xoacutem bụi Vagrave chiacutenh điều nagravey cũng lagravem cho vấn đề mocirci trường ở đacircy trở necircn ocirc nhiễm trầm trọng hơn

- Hagrave Nội đatilde từng coacute ba khu nhagrave ở khocircng chiacutenh thức lớn higravenh thagravenh từ những năm 90 của thế kỷ XX lagrave khu chứa trọ Phuacutec Xaacute khu batildei raacutec Thagravenh Cocircng vagrave khu xoacutem liều Thanh Nhagraven với số lượng dacircn ở mỗi khu khoảng 400 người Ngoagravei ra Hagrave Nội cograven coacute hơn 20 xoacutem liều xoacutem bụi nhỏ với mỗi xoacutem từ 5 - 10 hộ dacircn nằm rải raacutec trong caacutec quận huyện khaacutec trecircn caacutec khu đất cocircng hoặc ven socircng hồ

Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đatilde từng coacute 67000 căn nhagrave ổ chuột vagrave trong đoacute coacute 24000 hộ sống ven kecircnh rạch

Tại thagravenh phố Huế coacute 770 hộ với 4483 nhacircn khẩu sống trecircn Thượng Thagravenh vagrave Eo Bagraveu trong khu Thagravenh cổ với diện tiacutech xacircy dựng traacutei pheacutep lagrave 31500m2

IV4 Ảnh hưởng đến đời sống tinh thần nhacircn dacircn- Mở rộng đất đai vagrave quy hoạch lại khu vực lagrave sự cần thiết trong quaacute trigravenh nacircng

cấp đocirc thị Nhưng một vấn đề đặt ra lagrave một số vugraveng trong đoacute lagrave chugravea chiền vagrave nghĩa địa

26

do đoacute việc giải toả gặp rất nhiều khoacute khăn Đoacute lagrave một phần trong cuộc sống tacircm linh vagrave tinh thần của người dacircn Trong quaacute trigravenh quy hoạch đất sẽ khocircng traacutenh khỏi những tổn thương tới người dacircn

- Mặt khaacutec hầu hết caacutec khu nghĩa trang nghĩa địa chưa coacute hệ thống thoaacutet nước đảm bảo vệ sinh việc thoaacutet nước hoagraven toagraven dựa vagraveo độ dốc địa higravenh tự nhiecircn thoaacutet trực tiếp ra caacutec ao hồ ruộng trũng xung quanh Chưa coacute hệ thống mương bao để thu gom nước thải thấm từ xaacutec chết phacircn hủy ra Kết quả khảo saacutet chất lượng nước mặt vagrave nước ngầm trong khu vực nghĩa trang vagrave dacircn cư xung quanh tại một số đocirc thị cho thấy độ pH thường thiecircn về axiacutet hagravem lượng coliform vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 20 - 4000 lần hagravem lượng BOD vagrave COD vượt từ 2 đến hơn 15 lần hagravem lượng NO3 gấp 2 - 100 lần Do đoacute với những vugraveng đocirc thị quy hoạch gần đoacute đogravei hỏi caacutec nhagrave chức traacutech đưa ra những phương aacuten phugrave hợp

IV5 Laacute phổi của đocirc thị bị tagraven phaacute- Tại caacutec vugraveng đocirc thị hoacutea nhanh bộ khung bảo vệ mocirci trường lagrave những vagravenh đai

xanh khocircng được quy hoạch vagrave bảo vệ Chỉ tiecircu đất để trồng cacircy xanh trong caacutec đocirc thị quaacute thấp trung bigravenh mới đạt 05m2người Tại hai thagravenh phố lớn lagrave Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh con số nagravey cũng khocircng quaacute 2m2người chỉ bằng 110 chỉ tiecircu cacircy xanh của caacutec thagravenh phố tiecircn tiến trecircn thế giới Một số di sản văn hoacutea lịch sử vagrave một số di tiacutech vugraveng cacircy xanh bảo vệ mocirci trường đang bị vi phạm tagraven phaacute nặng

- Hệ thống khocircng gian xanh - laacute phổi của đocirc thị - hầu như chưa được chuacute yacute vagrave caacutec cơ quan quản lyacute chưa hoạch định chiacutenh saacutech đối với vấn đề nagravey Quan niệm về vấn đề cacircy xanh bảo vệ mocirci trường chỉ đơn thuần lagrave trồng cacircy trecircn đường phố để che nắng Chọn cacircy trồng hết sức tugravey tiện khocircng coacute yacute tưởng đặc trưng gacircy necircn tigravenh trạng caacutec đocirc thị ngoagravei Bắc như thagravenh phố Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Việt Trigrave Hải Phograveng coacute một số loại cacircy giống nhau như xagrave cừ phượng sữa tử vi tagraveu Caacutec đocirc thị loại III kể từ Quảng Nam trở vagraveo cũng vậy viết dầu nước trứng caacute khocircng tạo được neacutet đặc trưng cacircy xanh gacircy ấn tượng của mỗi đocirc thị

- Cocircng viecircn để vui chơi giải triacute hầu như rất iacutet Diện tiacutech caacutec cocircng viecircn chức năng cũng rất hạn hẹp (05 - 4ha) vagrave chỉ lagrave nơi nghỉ ngơi thư giatilden ngắm cảnh như caacutec vườn hoa ở Huế Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Hưng Yecircn

IV6 Giao thocircng đocirc thị vagrave mocirci trường - Nacircng cacircp đocirc thị đogravei hỏi sự nacircng cấp toagraven diện về mọi mặt một trong số những

yếu tố đoacute lagrave nacircng cấp về giao thocircng Khi đocirc thị phaacutet triển kegravem theo đoacute lagrave sự gia tăng về phương tiện giao thocircng Thực tế diện tiacutech đất giao thocircng đocirc thị khocircng đủ mạng lưới đường giao thocircng phacircn bố khocircng đồng đều thocircng số kỹ thuật tuyến đường rất thấp hagravenh lang đường luocircn bị lấn chiếm Theo số liệu thống kecirc tại caacutec đocirc thị lớn caacutec chỉ tiecircu về hạ tầng giao thocircng cũng rất thấp chỉ đaacutep ứng được khoảng 35 - 40 so với nhu cầu cần thiết như tại Hagrave Nội diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 78 mật độ đường đạt 389kmkm2 tại thagravenh phố Hồ Chiacute Minh diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 75 mật độ đường đạt 388kmkm2 Caacutec chỉ tiecircu giao thocircng tại caacutec đocirc thị loại thấp hơn cũng nhỏ hơn nhiều so với yecircu cầu cần thiết Diện tiacutech caacutec điểm đỗ xe đạt 25 song chưa coacute quy

27

hoạch cụ thể Mật độ đường chiacutenh đạt 40 mật độ của đường liecircn khu vực phacircn khu vực thấp nhất chỉ đạt 20 - 30 so với yecircu cầu

Khocircng đaacutep ứng được yecircu cầu về giao thocircng đatilde để lại những hậu quả- Tai nạn giao thocircng Tigravenh higravenh tai nạn giao thocircng ở nước ta đặc biệt trong khu

vực đocirc thị hết sức nghiecircm trọng thuộc vagraveo nhoacutem cao nhất thế giới Tuy chỉ số về số vụ tai nạn giao thocircng10000 phương tiện khocircng cao hơn nhiều so với caacutec nước khaacutec trong khu vực song chỉ số người chếttổng số người bị thương lagrave đặc biệt cao magrave nguyecircn nhacircn chiacutenh lagrave do phương tiện chủ đạo trong giao thocircng đocirc thị lagrave xe hai baacutenh

- Ugraven tắc giao thocircng Ugraven tắc giao thocircng trong caacutec đocirc thị đang vagrave ngagravey cagraveng trở necircn bức xuacutec đặc biệt tại caacutec đocirc thị vừa vagrave lớn Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đang phải gaacutenh chịu những hậu quả nặng nề do ugraven tắc giao thocircng gacircy ra

- Ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn gia tăng ocirc nhiễm bụi khiacute thải vagrave tiếng ồn do caacutec hoạt động giao thocircng gacircy ra Ugraven tắc giao thocircng phố hoacutea quốc lộ tỉnh lộ hoạt động xacircy dựng hạ tầng vagrave khu dacircn cư goacutep phần lagravem gia tăng mức độ ocirc nhiễm Ocirc nhiễm tiếng ồn giao thocircng vagrave caacutec ảnh hưởng tới sức khỏe người dacircn đocirc thị lớn hơn nhiều so với caacutec đocirc thị khaacutec trecircn thế giới Theo kết quả nghiecircn cứu giaacute trị mức ồn tăng từ 2 - 5dBA do cấu truacutec nhagrave ống liền kề baacutem dọc theo caacutec tuyến đường Sự bố triacute khocircng hợp lyacute caacutec khu chức năng trong đocirc thị lagravem nghiecircm trọng thecircm ocirc nhiễm tiếng ồn nhất lagrave đối với trường học bệnh viện cocircng sở vagrave khu dacircn cư Giaacute trị tiếng ồn vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 1 - 15dBA

IV7 Vấn đề chất thải rắn- Lagraven soacuteng nacircng cấp đocirc thị thiếu quy hoạch vagrave khocircng được kiểm soaacutet khiến Việt

Nam phải đối mặt với caacutec thaacutech thức lớn cơ sở hạ tầng quaacute yếu keacutem năng lực quản lyacute của chiacutenh quyền cograven hạn chế nhận thức của cộng đồng cũng cograven thấp đặc biệt lượng chất thải rắn tăng nhanh Nếu trung bigravenh một người một ngagravey thải ra 1kg raacutec thigrave ở TpHCM lượng raacutec thải ra mỗi ngagravey gần 7000 tấn Hagrave Nội lagrave trecircn 3500 tấn Caacutec đocirc thị khaacutec tiacutenh bigravenh quacircn 07kg raacutecngười vagrave số lượng raacutec thải thải ra ở caacutec đocirc thị ngagravey cagraveng coacute xu hướng nhiều hơn Chất thải rắn ngagravey cagraveng gia tăng magrave vấn đề xử lyacute vẫn chưa tigravem được hướng đi tốt Hiện nay phần lớn raacutec thải được xử lyacute bằng caacutech chocircn lấp nhưng nhiều nơi chocircn lấp khocircng hợp vệ sinh

- Theo số liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc gia cho thấy coacute tới 1125 chiếm 44 sử dụng batildei chocircn lấp đơn sơ khocircng đảm bảo vệ sinh Việc giảm thiểu raacutec thải luocircn lagrave yecircu cầu đầu tiecircn vagrave quan trọng nhất đối với phaacutet triển đocirc thị

- Nguy cơ gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt vagrave nước ngầm gia tăngNguồn bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn

Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

VIPhương phaacutep quản liacute mocirci trường trong nacircng cấp đocirc thịVI1 Trong quaacute trigravenh xacircy dựng mở rộng đocirc thị

28

- Cải tiến hệ thống bơm thoaacutet nước xacircy dựng hệ thống bơm thoaacutet nước cho caacutec khu vực nằm tương đối thấp Bảo tồn những khu đất cho nhu cầu cải tiến hệ thống kecircnh rạch trong tương lai Cải thiện hệ thống kiểm soaacutet thủy lực hiện coacute

- Giảm thiểu phaacutet thải chất ocirc nhiễm hạn chế những hoạt động thường xuyecircn coacute phaacutet sinh chất ocirc nhiễm sử dụng nhiecircn liệu hay năng lượng sạch (gasđiện)

- Cải thiện hệ thống quản lyacute điều hagravenh giao thocircng đocirc thị để traacutenh ugraven tắc giao thocircng Kiểm soaacutet tốt hơn caacutec luồng giao thocircng đảm bảo giao thocircng thocircng suốt khocircng tắc nghẽn Phaacutet triển mạng lưới thocircng tin liecircn lạc giữa caacutec caacute nhacircn caacutec tổ chứchellip hạn chế nhu cầu đi lại của cộng đồng sẽ goacutep phần giảm nguồn ocirc nhiễm gacircy ra từ caacutec phương tiện giao thocircng

- Bố triacute tập trung caacutec cơ sở sản xuất vagraveo khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển ra ngoại thagravenh quy hoạch từng nhoacutem ngagravenh sản xuất cụ thể đối với từng khu cocircng nghiệp nhất định Aacutep dụng cocircng cụ thu phiacute mocirci trường vagrave cấp giấy pheacutep xả thải đối với từng loại chất ocirc nhiễm cho từng đơn vị sản xuất coacute kiểm tra định kỳ

- Hạn chế tigravenh trạng đổ chất thải rắn bừa batildei xuống lograveng đường vỉa hegrave ao hồ cống ratildenh vagrave những nơi cocircng cộng Xử lyacute chất thải rắn bằng caacutec giải phaacutep cocircng nghệ thiacutech hợp cho mỗi loại đocirc thị Nacircng cao chất lượng vagrave tiacutenh cơ động của thiết bị thu gom vận chuyển xử lyacute chất thải rắn kể cả chế tạo caacutec phương tiện chuyecircn dugraveng thiacutech hợp cho mỗi vugraveng

- Kiecircn quyết xử lyacute caacutec vi phạm luật mocirci trường Coacute chế độ khen thưởng hay xử phạt hagravenh chiacutenh hợp lyacute Thường xuyecircn tuyecircn truyền trecircn caacutec phương tiện truyền thocircng đại chuacuteng nhằm nacircng cao nhận thức của người dacircn thagravenh thị trong việc chấp hagravenh vagrave thực hiện luật bảo vệ mocirci trường noacutei chung vagrave caacutec qui tắc vệ sinh đocirc thị noacutei riecircng

VI2 Trong quaacute trigravenh cải tạo hạ tầng kĩ thuật đocirc thị- Quản lyacute chặt chẽ quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute - cocircng nghiệp hoaacute để bảo vệ vagravenh đai

xanh Xacircy dựng cảnh quan đocirc thị xanh sạch đẹp đảm bảo khocircng gian xanh đocirc thị bao gồm hệ thống caacutec mảng xanh đocirc thị vagravenh đai xanh đocirc thị vagrave mặt nước xanh sạch đẹp của cảnh quan đocirc thị

- Xacircy dựng nacircng cấp hệ thống cấp thoaacutet nước cho đocirc thị một caacutech hợp lyacute đảm bảo phục vụ tốt nhu cầu của người dacircn

- Xacircy dựng caacutec batildei chocircn lấp chất thải hợp lyacute vệ sinh vagrave an toagraven Tăng cường cocircng taacutec queacutet dọn vệ sinh đường phố phun nước tưới cacircy vagrave tưới đường Đảm bảo caacutec chất thải trong mọi hoạt động tại đocirc thị được taacutei sử dụng quản lyacute xử lyacute thiacutech hợp đảm bảo tiecircu chuẩn MT cho pheacutep

- Tăng cường vagrave đẩy mạnh caacutec hoạt động quản lyacute vagrave bảo vệ MT đocirc thị Xacircy dựng hệ thống trao đổi thocircng tin MT vagrave hệ thống quan trắc giaacutem saacutet hiện trạng MT

- Yecircu cầu tất cả caacutec chủ dự aacuten đầu tư mới hoặc cải tạo mở rộng cơ sở sản xuất đều phải lập Baacuteo caacuteo đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường của dự aacuten Định kỳ kiểm tra giaacutem saacutet việc thực hiện caacutec biện phaacutep đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kiểm tra cơ sở sản suất coacute bảo đảm tiecircu chuẩn mocirci trường hay khocircng

- Caacutec phương tiện giao thocircng cơ khiacute lagrave nguồn thải ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute Đocirc thị cagraveng lớn cagraveng phaacutet triển thigrave giao thocircng cơ giới sẽ phaacutet triển vagrave nguồn thải chất ocirc

29

nhiễm khocircng khiacute do phương tiện giao thocircng cơ giới cagraveng lớn Ưu tiecircn phaacutet triển giao thocircng cocircng cộng vagrave hạn chế phaacutet triển phương tiện caacute nhacircn

- Cải thiện kecircnh rạch nạo veacutet đagraveo đất bảo vệ sườn dốc thi cocircng vagrave vận hagravenh đường bảo dưỡng cống hộp vagrave cầu đường bộ của caacutec tuyến kecircnh trong thagravenh phố

VI3 Trong cocircng taacutec cải thiện nguồn nước đocirc thị- Thiết lập cơ sở dữ liệu về mạng lưới cấp vagrave thoaacutet nước trong đocirc thị nacircng cấp hỗ

trợ cho quaacute trigravenh ra quyết định của latildenh đạo caacutec địa phương trong khu vực- Điều chỉnh hợp lyacute caacutec hoạt động sản xuất nocircng nghiệp trong việc sử dụng phacircn

boacuten vagrave thuốc bảo vệ thực vật- Thu gom vagrave xử lyacute nước thải sinh hoạt tại caacutec thagravenh phố thị trấn vagrave caacutec cụm

dacircn cư tập trung xung quanh lưu vực socircng- Kiểm soaacutet vagrave xử lyacute triệt để caacutec loại chất thải rắn traacutenh tigravenh trạng vứt bừa batildei

xuống ao hồ kecircnh rạch socircng suối gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt- Xacircy dựng vagrave aacutep dụng phiacute xử lyacute nước thải- Nacircng cao nhận thức cộng đồng về việc tiết kiệm vagrave bảo vệ nguồn nước- Xaacutec định giới hạn khai thaacutec nguồn nước ngầm- Xaacutec định vugraveng bổ cập tự nhiecircn chiacutenh của tầng nước ngầm- Duy trigrave vagrave mở rộng chương trigravenh giaacutem saacutet chất lượng vagrave trữ lượng nước ngầm

Tăng cường kiểm soaacutet đối với caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễm nước ngầm- Xacircy dựng caacutec trạm xử lyacute nước thải sinh hoạt tập trung cho từng khu vực dacircn cư

trước khi thải ra hệ thống thoaacutet nước cocircng cộng- Thực hiện thu phiacute xử lyacute nước thải để tạo nguồn thu cho ngacircn saacutech thu hồi dần

vốn đầu tư vagraveo hệ thống xử lyacute- Xacircy dựng hệ thống thu gom taacutech riecircng nước mưa vagrave nước thải sinh hoạt đối với

caacutec khu dacircn cư mới hạn chế khối lượng nước thải cần xử lyacute xử lyacute vagrave tận dụng nước mưa vagraveo những mục điacutech phugrave hợp để hạn chế khai thaacutec nước ngầm vagrave nước mặt Quản lyacute nước thải đocirc thị

- Thu phiacute khai thaacutec nước ngầm vagrave xacircy dựng cơ cấu quản lyacute nước ngầm để gia tăng kiểm soaacutet việc khai thaacutec

- Mở rộng mạng lưới cung cấp nước Phaacutet triển một số cụm cấp nước quy mocirc nhỏ

- Tiến hagravenh việc kiểm soaacutet vagrave giaacutem saacutet việc khai thaacutec nước ngầm bằng caacutech đo lường trữ lượng khai thaacutec tại caacutec giếng nước

- Caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp đoacuteng trecircn địa bagraven thagravenh phố đều phải tuacircn thủ luật vagrave caacutec quy định về bảo vệ mocirci trường trong xử lyacute nước thải đảm bảo đạt tiecircu chuẩn xả thải ra nguồn tiếp nhận

- Nếu CSSX khocircng coacute khả năng đầu tư xacircy dựng hệ thống xử lyacute nước thải cho phugrave hợp thigrave phải di dời ra caacutec khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển đổi ngagravenh nghề sản xuất

- Cơ quan quản lyacute Nhagrave nước về bảo vệ mocirci trường phải thường xuyecircn kiểm tra định kỳ nước thải của caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp ocirc nhiễm coacute biện phaacutep xử lyacute thiacutech đaacuteng đối với caacutec cơ sở vi phạm

30

- Tăng cường năng lực hoagraven thiện tổ chức vagrave phaacutep luật về quản lyacute hệ thống thoaacutet nước đocirc thị

VIĐịnh hướng nacircng cấp đocirc thịĐocirc thị lagrave đầu maacutey của sự tăng trưởng kinh tế vugraveng tiecircu thụ tagravei nguyecircn sinh ra raacutec

thải nguồn gốc của caacutec vấn đề về mocirci trường Đocirc thị cần phải coacute những quy trigravenh để goacutep phần tạo ra mocirci trường lagravenh mạnh vagrave tăng trưởng kinh tế Mocirci trường lagravenh mạnh liecircn quan đến caacutec vấn đề cung cấp nước an toagraven điều kiện vệ sinh quản lyacute chất thải rắn Tăng trưởng kinh tế liecircn quan đến thiếu kiểm soaacutet caacutec chất thải từ caacutec nhagrave maacutey tắc nghẽn tại nạn xử lyacute chưa thỏa đaacuteng caacutec chất thải độc hại vigrave vậy cần phải coacute những định hướng vagrave phương phaacutep mới trong tương lai

VI1 Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Phaacutet huy giaacute trị caacutec bagravei học kinh nghiệm đuacutec kết từ thực tiễn xacircy dựng phaacutet triển đocirc thị ở nước ta cũng như nhiều nước tiecircn tiến trecircn thế giới định hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050 được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009 vagrave Chương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020 (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009) đatilde đề ra caacutec định hướng giải phaacutep tổng thể toagraven diện phaacutet triển hệ thống đocirc thị quốc gia xaacutec định caacutec giai đoạn phaacutet triển mục tiecircu cụ thể vagrave lộ trigravenh thực hiện cho từng giai đoạn Theo đoacute để quaacute trigravenh phaacutet triển của caacutec đocirc thị trong cả nước đaacutep ứng caacutec yecircu cầu phaacutet triển bền vững chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp cần đặc biệt lưu yacute một số vấn đề sau Thứ nhất khocircng ngừng đẩy mạnh vai trograve cocircng taacutec lập quy hoạch vagrave nacircng cao chất lượng quy hoạch Cocircng taacutec quy hoạch phải được ưu tiecircn đầu tư đi trước để định hướng vagrave bảo đảm tiacutenh đồng bộ trong quaacute trigravenh xacircy dựng phaacutet triển cũng như cải tạo chỉnh trang đocirc thị ETHồng thời với việc aacutep dụng caacutec tiến bộ trong phaacutet triển đocirc thị quy hoạch khocircng những phải đaacutep ứng yecircu cầu cao về tạo dựng chất lượng khocircng gian đocirc thị magrave cograven phải đaacutep ứng tốt yecircu cầu về dự baacuteo gắn saacutet với thực tiễn vagrave xu hướng phaacutet triển của xatilde hội thật sự trở thagravenh nền tảng cho việc tạo dựng nguồn lực phaacutet triển cho đocirc thị Thứ hai tạo dựng nguồn lực phaacutet triển đocirc thị từ chiacutenh nội lực của đocirc thị Cugraveng với caacutec nguồn hỗ trợ phaacutet triển magrave đocirc thị coacute được cần đặc biệt chuacute trọng việc đổi mới cơ chế chiacutenh saacutech phaacutet triển đocirc thị trong caacutec lĩnh vực quản lyacute nhagrave nước quản lyacute quy hoạch quản lyacute nhagrave đất quản lyacute đầu tư xacircy dựng quản lyacute khai thaacutec sử dụng cocircng trigravenh đocirc thị Thocircng qua caacutec giải phaacutep về quy hoạch đocirc thị kết hợp với caacutec chiacutenh saacutech phugrave hợp để huy

31

động sự tham gia của caacutec thagravenh phần kinh tế trong xatilde hội thực hiện chủ trương xatilde hội hoacutea đầu tư cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời goacutep phần nacircng cao hiệu quả đầu tư đẩy nhanh tiến trigravenh nacircng cấp chất lượng đocirc thị hoacutea Thứ ba cần đẩy mạnh hơn nữa việc đổi mới tư duy trong quản lyacute nhagrave nước về đocirc thị đi đocirci với việc nacircng cao phẩm chất năng lực vagrave trigravenh độ caacuten bộ quản lyacute đocirc thị caacutec cấp Tăng cường phacircn cấp quản lyacute đocirc thị nacircng cao quyền hạn traacutech nhiệm của chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp tổ chức bộ maacutey tinh giản gọn nhẹ nacircng cao tiacutenh hiệu quả hiệu lực quản lyacute đồng thời chuacute trọng hơn nữa cocircng taacutec đagraveo tạo vagrave bồi dưỡng caacuten bộ bằng nhiều higravenh thức phugrave hợp với thực tế trigravenh độ kinh nghiệm vagrave kiến thức Thứ tư cần chuacute trọng phaacutet huy vai trograve vagrave traacutech nhiệm lagravem chủ của cộng đồng của người dacircn đocirc thị Việc xacircy dựng vagrave duy trigrave chất lượng đocirc thị phụ thuộc một phần quan trọng trong yacute thức của người dacircn thực hiện nếp sống văn minh đocirc thị Do đoacute cần coacute giải phaacutep tiacutech cực để cộng đồng nhận thức rotilde vai trograve vagrave traacutech nhiệm tham gia xacircy dựng vagrave quản lyacute đocirc thị được cụ thể hoacutea ngay từ trong cuộc sống hằng ngagravey của mỗi caacute nhacircn mỗi cộng đồng của đocirc thị

VI2 Chiến lược phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt Định hướng Quy hoạch tổng thể phaacutet triển đocirc thị

đến năm 2020 trong Quyết định số 101998QĐ-TTg ngagravey 23-1-1998 trong đoacute xaacutec định phương hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển caacutec đocirc thị trecircn địa bagraven cả nước vagrave caacutec vugraveng đặc trưng

Mức tăng trưởng dacircn số dự baacuteo Năm 2010 dacircn số đocirc thị lagrave 304 triệu người chiếm 33 dacircn số cả nước Năm 2020 dacircn số đocirc thị lagrave 46 triệu người chiếm 45 dacircn số cả nướcNhu cầu sử dụng đất đocirc thị Năm 2020 diện tiacutech đất đocirc thị lagrave 460000ha chiếm 14 diện tiacutech đất tự nhiecircn

cả nước bigravenh quacircn 100m2ngườiTổ chức khocircng gian hệ thống đocirc thị Mạng lưới đocirc thị cả nước được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển trecircn cơ sở caacutec đocirc thị

trung tacircm gồm caacutec thagravenh phố trung tacircm cấp quốc gia cấp vugraveng cấp tỉnh Caacutec đocirc thị trung tacircm caacutec cấp được phacircn bố hợp lyacute trecircn 10 vugraveng đocirc thị hoaacute đặc trưng của cả nước

Caacutec đocirc thị trung tacircm lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh phải được tổ chức thagravenh caacutec chugravem đocirc thị coacute vagravenh đai xanh bảo vệ để hạn chế tối đa sự tập trung dacircn số cơ sở kinh tế vagrave phaacute vỡ cacircn bằng sinh thaacutei traacutenh sự higravenh thagravenh caacutec siecircu đocirc thị

Quy hoạch sử dụng đất đocirc thị đảm bảo caacutec khu chức năng vagrave cơ sở hạ tầng coacute quan hệ gắn boacute

Higravenh thagravenh bộ mặt kiến truacutec hiện đại nhưng vẫn kế thừa bảo vệ tocircn tạo vagrave giữ gigraven caacutec di sản lịch sử văn hoaacute phaacutet triển nền kiến truacutec đậm đagrave bản sắc dacircn tộc

Phaacutet triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật Ưu tiecircn phaacutet triển hiện đại hoaacute cơ sở hạ tầng caacutec đocirc thị vagrave caacutec vugraveng kinh tế

trọng điểm tạo tiền đề phaacutet triển caacutec đocirc thị vagrave đocirc thị hoaacute nocircng thocircn Cải tạo vagrave xacircy dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật trong caacutec đocirc thị theo yecircu cầu vagrave mức

độ phaacutet triển của từng đocirc thị

32

Bảo vệ mocirci trường cảnh quan thiecircn nhiecircn giữ gigraven cacircn bằng sinh thaacutei đocirc thị - Xacircy dựng vagrave duy trigrave bộ khung bảo vệ thiecircn nhiecircn trecircn địa bagraven cả nước- Khai thaacutec vagrave sử dụng hợp lyacute caacutec tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn vagraveo mục điacutech cải tạo đocirc

thị- Coacute biện phaacutep xử lyacute taacutei sử dụng caacutec chất thải sinh hoạt vagrave sản xuất bằng caacutec

cocircng nghệ thiacutech hợp

VI3 Những nguyecircn tắc trong định hướng nacircng cấp đocirc thị1 Về quan điểm vagrave mục tiecircu phaacutet triển đocirc thị Phaacutet triển đocirc thị phải phugrave hợp với

phacircn bố vagrave trigravenh độ phaacutet triển lực lượng sản xuất tập trung xacircy dựng cơ sở kinh tế - kỹ thuật vững chắc lagravem động lực cho sự phaacutet triển bền vững vagrave định higravenh rotilde cocircng taacutec phacircn loại đocirc thị theo trigravenh độ của tiến trigravenh phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững

2 Xaacutec định rotilde vai trograve caacutec đocirc thị trong hệ thống đocirc thị toagraven quốc cũng như xaacutec định vai trograve caacutec đocirc thị trong caacutec vugraveng latildenh thổ lagrave caacutec đocirc thị cấp vugraveng cấp quốc gia hay quốc tế

3 Quy hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị phải được xacircy dung phugrave hợp với chương trigravenh đầu tư phaacutet triển đocirc thị của Chiacutenh phủ Dựa trecircn caacutec chiến lược phaacutet triển liecircn ngagravenh xaacutec định rotilde yecircu cầu phaacutet triển KT- XH nhu cầu sử dụng đất đai nhu cầu tocircn vinh giaacute trị văn hoacutea lịch sử vagrave bảo vệ tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn của từng địa phương Trong đoacute phải hết sức chuacute yacute gắn kết chặt chẽ giữa tổ chức kỹ thuật liecircn vugraveng với hạ tầng kỹ thuật từng docirc thị vagrave caacutec điểm dacircn cư xung quanh

4 Khai thaacutec tiềm năng coacute giới hạn đảm bảo cacircn đối giữa khai thaacutec tagravei nguyecircn mocirci trường tagravei nguyecircn đất đai nhacircn lực phaacutet triển kinh tế vagrave phacircn bố dacircn cư trong caacutec khu đocirc thị vagrave nocircng thocircn trong caacutec vugraveng miền vagrave trecircn phạm vi toagraven quốc

5 Qui hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững toagraven quốc phải duy trigrave phaacutet huy khocircng gian văn hoacutea của caacutec cộng đồng dacircn cư đocirc thị xacircy dựng caacutec chương trigravenh hagravenh động cụ thể đối với cocircng taacutec bảo tồn cải tạo vagrave xacircy dựng dựa trecircn tiềm năng văn hoacutea xatilde hội vagrave tự nhiecircn

6 Để bảo vệ mocirci trường đất nước vagrave khocircng khiacute cho đocirc thị cần aacutep dụng kĩ thuật tiecircn tiến trong xacircy dựng caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kĩ thuật trong xử liacute phacircn loại taacutei chế chất thải rắn vagrave trong xacircy dựng caacutec dự aacuten cocircng nghiệp tập trung ở qui mocirc địa phương vugraveng vagrave toagraven quốc trecircn cơ sở cơ hội cho việc nacircng cao chất lượng mocirci trường sống cho dacircn cư Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật đocirc thị toagraven quốc phải đảm bảo hiện đại an toagraven tiết kiệm vagrave phugrave hợp với tiecircu chiacute bền vững của vugraveng quốc gia vagrave quốc tế caacutec khu cocircng nghiệp tập trung nhưng phải bảo đảm nghiecircm ngặt caacutec yecircu cầu xử liacute ocirc nhiễm đổi mới cocircng nghệ aacutep dụng nguyecircn liệu sạch nguyecircn liệu sinh thaacutei vagrave phải đảm bảo caacutec tiecircu chuản ISO về mocirci trường

7 Cải tạo vagrave lagravem mới đồng bộ caacutec khu ở hiện coacute trong đocirc thị Triệt để thực hiện bảo tồn caacutec khu đocirc thị cổ vagrave cũ cugraveng luacutec đaacutep ứng đuacuteng vagrave đủ nhu cầu diện tiacutech ở vagrave mocirci trường sống tốt cho mọi người trong caacutec khu dacircn cư cần tổ chức liecircn kết hợp mạng lưới dịch vụ ngoagravei nhagrave ở đaacutep ứng caacutec nhu cầu sống của dacircn cư theo định kỳ ngắn vagrave dagravei hạn coacute thể hoạch định xoacutea bỏ caacutec khu nhagrave ổ chuột caacutec khu ở phi chiacutenh qui caacutec xoacutem dacircn vạn

33

đograve vagrave caacutec khu bần cư đocirc thị Tiếp tục hoagraven thiện chiến lược phaacutet triển nhagrave ở theo hướng bền vững ở đocirc thị nocircng thocircn vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

8 Phacircn bổ kết nối vagrave hoagraven thiện caacutec trung tacircm cocircng cộng caacutec khu nghỉ ngơi vui chơi giải triacute vagrave hệ thống cacircy xanh mặt nước trong đocirc thị Trong đoacute đặc biệt quan tacircm phaacutet triển hệ thống cacircy xanh đocirc thị bảo lưu hệ thống kecircnh rạch để tạo khocircng gian mở khocircng gian trống caacutec khocircng gian nghỉ ngơi giải triacutetạo cảnh quan chung vagrave điều hogravea mocirci trường khocircng khiacute cho đocirc thị Higravenh thagravenh caacutec hagravenh lang cacircy xanh caacutech ly giữa caacutec khu kho tagraveng bến batildei vagrave caacutec khu dacircn cư đocirc thị Tập trung nacircng cấp cải tạo caacutec khu cacircy xanh bảo vệ mặt nước caacutec khu di tiacutech lịch sử vagrave caacutec khu vực ven song vagrave ven biển đảm bảo đủ để khắc phục tigravenh trạng ocirc nhiễm khocircng khiacute ocirc nhiễm nguocircn nước vagrave goacutep phần điều hogravea khiacute hậu nhiệt đới Phấn đấu chỉ tiecircu cacircy xanhđầu người đạt 12-15 m2 với đocirc thị đặc biệt 10-12 m2 với đocirc thị loại I vagrave loại II 9-11m2 với đocirc thị loại loại III vagrave loại IV vagrave 8-10m2 với đocirc thị loại V

9 Chiacutenh quyền địa phươngcộng đồng cần coacute sự tham gia trực tiếpcocircng bằng vagrave coacute caacutei nhigraven dagravei hạn với caacutec nhu cầu phaacutet triển đocirc thị hiện tại vagrave của caacutec thế hệ tiếp sau

10 Xacircy dựng hợp liacute cơ chế tagravei chiacutenh đocirc thị cho phugrave hợp với caacutec kế hoạch phaacutet triển KT-XH Trong đoacute hỗ trợ tagravei chiacutenh thỏa đaacuteng cho việc xử liacute vagrave bảo vệ mocirci trường ở đocirc thị Nghiecircn cứu tăng nguồn thu cho cocircng taacutec Qui hoạch xacircy dựng đocirc thị dagravenh phần ngacircn saacutech đuacuteng vagrave đủ cho đầu tư Phaacutet triển đocirc thị theo qui hoạch kế hoạchngắn vagrave dagravei hạn đatilde được phecirc duyệt tăng khả năng xatilde hội hoacutea thu huacutet nguồn lực của nhacircn dacircn vagrave khai thaacutec tối ưu caacutec nguồn tagravei chiacutenh khai thaacutec của caacutec tổ chức tư nhacircn trong vagrave ngoagravei nước để Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Thagravenh phố HCM phaacutet triển đocirc Phaacutet triển bền vững cho thị ngang tầm khu vưc vagrave thế giới caacutec đocirc thị ở Việt NamTriacutech ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm

2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

KẾT LUẬN

34

Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thị lagrave một xu hướng chung tất yếu vagrave khocircng thể thiếu trong sự phaacutet triển của một quốc gia Tuy nhiecircn song song becircn cạnh sự phaacutet triển vượt bậc về kinh tế vagrave cơ sở hạ tầng lagrave sự tồn tại của caacutec vấn đề mocirci trường Vấn đề mocirci trường cagraveng trở necircn cấp baacutech đối với những nước đang phaacutet triển Ở nước ta cũng vậy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị quaacute chuacute trọng tới sự phaacutet triển kinh tế đatilde để lại khocircng iacutet hậu quả đối với mocirci trường sống Chuacuteng ta đang từng bước xacircy dựng caacutec đocirc thị hiện đại vagrave giải quyết caacutec vấn đề mocirci trường Để đạt được sự phaacutet triển bền vững đocirc thị cần coacute những chương trigravenh quản lyacute vagrave xacircy dựng toagraven diện về mọi mặt Quaacute trigravenh cần sự phối hợp của caacutec cấp từ trung ương tới địa phương vagrave cần coacute caacutec chiacutenh saacutech kịp thời sacircu rộng vagrave đuacuteng đắn của nhagrave nước

Tagravei liệu tham khảo1 ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế

giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

2 ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ

3 ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

4 Bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

5 ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

6 (Tiecircu chuẩn phacircn cấp đocirc thị- giaacuteo trigravenh quản liacute đocirc thị vagrave khu cocircng nghiệp- Nguyễn Ngọc Anh ndashkhoa Mocirci Trường ĐH Đagrave Lạt)

7 Sổ tay hướng dẫn nacircng cấp đocirc thị coacute sự tham gia của cộng đồng ndashUBND thagravenh phố HCM

35

Singapore đatilde thiết lập những định chế rất quan trọng trong việc quy hoạch vagrave phaacutet triển nhagrave ở giaacute thấp

Higravenh ảnh đocirc thị Singapore - Tại Singapore caacutec tổ chức tư nhacircn tham gia vagraveo xacircy dựng nhagrave ở cho người thu

nhập thấp thường xuyecircn nhận được sự hỗ trợ của nhagrave nước vagrave caacutec thủ tục hagravenh chiacutenh rotilde ragraveng vagrave được thực hiện nhanh choacuteng Để đẩy mạnh caacutec dự aacuten xacircy dựng nhagrave ở cho người coacute thu nhập thấp vấn đề quỹ đất cũng đang lagrave khoacute khăn với caacutec doanh nghiệp bất động sản

Tại Hagraven quốc - Sau 40 năm đocirc thị hoacutea (1970 - 2010) Hagraven Quốc đatilde đạt được những thagravenh tựu

đaacuteng kể xacircy dựng được những khu đocirc thị lớn thu huacutet 88 dacircn số nhưng đồng thời cũng lagravem phaacutet sinh những vấn nạn tiecircu cực của caacutec đocirc thị khổng lồ

-Phaacutet triển đocirc thị vệ tinh Ngay từ năm 1970 Chiacutenh phủ Hagraven Quốc đatilde đưa ra chiến lược phaacutet triển đocirc thị bằng caacutech mở rộng vugraveng đocirc thị song song đoacute lagrave nacircng cấp mở rộng caacutec đocirc thị đatilde coacute Một loạt caacutec thagravenh phố vệ tinh mới coacute quy mocirc vừa vagrave nhỏ lần lượt được xacircy dựng higravenh thagravenh những thagravenh phố coacute tốc độ tăng trưởng cực nhanh Điều nagravey đatilde giuacutep Hagraven Quốc traacutenh khỏi những đổ vỡ lớn magrave caacutec quốc gia khaacutec gặp phải trong tiến trigravenh đocirc thị hoacutea nhanh như ở caacutec nước chacircu Aacute chacircu Phi

- Ưu tiecircn nhagrave ở giaacute rẻ Trong suốt 4 thập niecircn qua Hagraven Quốc đatilde đạt được tỷ lệ phaacutet triển đocirc thị trước đacircy chưa từng coacute nhưng một trong những khoacute khăn chiacutenh trong tiến trigravenh đocirc thị hoacutea tại Hagraven Quốc lagrave thiếu nhagrave ở tiacutenh theo quy mocirc nhagrave ở trecircn tổng số hộ gia đigravenh Do đoacute chiacutenh phủ đatilde nỗ lực tập trung vagraveo việc tăng cường số lượng nhagrave ở cho hộ gia đigravenh coacute thu nhập thấp bằng

4 phương thức + Thứ nhất cung cấp nhagrave ở

cocircng cộng Chiacutenh phủ đatilde đầu tư một số vốn nhất định vagraveo KNHC để đảm traacutech vấn đề phaacutet triển nhagrave ở cho caacutec gia đigravenh coacute thu nhập thấp

+ Thứ hai cugraveng với việc cung cấp nhagrave ở cocircng cộng chiacutenh phủ bắt buộc caacutec chủ đầu tư tư nhacircn cung cấp nhagrave ở giaacute rẻ nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dacircn coacute

thu nhập thấp coacute nhagrave ởTagraveu điện ngầm giuacutep phacircn taacuten lưu lượngphương tiện giao thocircng trecircn đường phố+ Thứ ba lagrave kiểm soaacutet diện tiacutech nhagrave ở Sự hạn chế kiacutech thước nhagrave ở cũng lagrave một điều

cần thiết để giữ mức giaacute phugrave hợp Caacutec nhagrave đầu tư tư nhacircn cũng bị bắt buộc cung cấp caacutec kiểu nhagrave diện tiacutech nhỏ

13

- Phaacutet triển đồng loạt hệ thống giao thocircng Chiacutenh phủ Hagraven Quốc đatilde chuacute trọng phaacutet triển đồng loạt hệ thống giao thocircng gồm tagraveu điện ngầm đường sắt xe buyacutet taxi

Nguồn ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

b Tại Việt Nam- Ở Việt Nam Dacircn số đocirc thị khocircng ngừng gia tăng Năm 1986 lagrave 11870 triệu

người năm 2000 lagrave 18772 triệu người năm 2003 lagrave 20870 triệu người năm 2005 lagrave 22337 triệu người vagrave năm 2007 lagrave 23370 triệu người đưa tỷ lệ đocirc thị hoacutea cả nước từ 19 (1986) lecircn 275 (năm 2007)

- Mạng lưới đocirc thị Việt Nam khocircng ngừng được mở rộng với trecircn 700 đocirc thị trong đoacute coacute 02 đocirc thị đặc biệt 5 đocirc thị loại I 10 đocirc thị loại II 40 đocirc thị loại III 28 đocirc thị loại IV cograven lại lagrave caacutec đocirc thị loại V

- Năm 1998 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt định hướng phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2020 trong đoacute vai trograve của caacutec đocirc thị được xaacutec định lagrave những động lực phaacutet triển chiacutenh trong cocircng cuộc cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea đất nước thực hiện mục tiecircu phaacutet triển đất nước cơ bản thagravenh nước cocircng nghiệp vagraveo năm 2020

- Dưới sự latildenh đạo quản lyacute của Nhagrave nước sự nỗ lực vận động của toagraven xatilde hội chuacuteng ta đatilde coacute những thagravenh tựu quan trọng trong cocircng taacutec phaacutet triển đocirc thị

- Hệ thống đocirc thị quốc gia đatilde coacute sự chuyển biến tiacutech cực cả về lượng cũng như về chất

+ Mạng lưới đocirc thị quốc gia đatilde vagrave đang được phaacutet triển mở rộng từ 629 đocirc thị năm 1999 đến nay đatilde tăng lecircn 754 đocirc thị

+ Về dacircn cư đocirc thị tỷ lệ đocirc thị hoacutea đatilde tăng từ 207 năm 1999 đến nay đạt gần 30 nếu tiacutenh dacircn số nội thị

+ Coacute hai đocirc thị loại đặc biệt lagrave Hagrave Nội vagrave TP Hồ Chiacute Minh đocirc thị loại I tăng thecircm năm đocirc thị trong khi đoacute loại V tăng thecircm 99 đocirc thị

ETHiều nagravey đatilde chứng tỏ mức độ đocirc thị hoacutea đatilde phaacutet triển mạnh ở khu vực caacutec đocirc thị nhỏ lan tỏa trecircn diện rộng vagrave phacircn bố đồng đều hơn trecircn phạm vi cả nước

- Tăng trưởng kinh tế ở khu vực đocirc thị trung bigravenh đạt từ 12 đến 15 cao gấp 15 đến 2 lần so với mặt bằng chung trong cả nước Năm 2007-2009 đạt khoảng từ 8 đến 10(H) Hiện nay nguồn thu đocirc thị nhất lagrave của caacutec thagravenh phố lớn chiếm tỷ lệ 70 trong cơ cấu GDP cả nước Tại một số đocirc thị lớn GDP bigravenh quacircn đầu người đạt hơn 1500 USD như Hagrave Nội khoảng 1500 USDnăm Nha Trang 1779 USDnăm Sự phaacutet triển kinh tế đocirc thị đatilde vagrave đang tạo ra hagraveng triệu việc lagravem cho người lao động goacutep phần quan trọng trong việc duy trigrave sự ổn định vagrave phaacutet triển chung của xatilde hội

- Sự phaacutet triển kinh tế - xatilde hội của đất nước đatilde đem lại những nguồn lực quan trọng cho việc xacircy dựng vagrave cải tạo chỉnh trang diện mạo của caacutec đocirc thị Kiến truacutec vagrave cảnh quan đocirc thị đatilde được caacutec chiacutenh quyền đocirc thị quan tacircm đầu tư phaacutet triển với sự xuất hiện ngagravey cagraveng nhiều caacutec quần thể kiến truacutec mảng đocirc thị hiện đại ứng dụng cocircng nghệ thiết kế xacircy dựng tiecircn tiến của thế giới Tại nhiều đocirc thị đatilde vagrave đang xuất hiện caacutec cocircng trigravenh kiến truacutec cao tầng lagrave những điểm nhấn kiến truacutec đocirc thị coacute chất lượng cao

14

- Mocirc higravenh đầu tư phaacutet triển caacutec khu đocirc thị mới đồng bộ đatilde được nghiecircn cứu nhacircn rộng tại nhiều địa phương trong cả nước sử dụng coacute hiệu quả quỹ đất dagravenh cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời từng bước giải quyết nhu cầu rất lớn của xatilde hội về nhagrave ở

- Hệ thống cocircng trigravenh hạ tầng kỹ thuật vagrave xatilde hội đocirc thị như hệ thống giao thocircng cấp nước thoaacutet nước chiếu saacuteng cacircy xanh thu gom vagrave xử lyacute chất thải rắn vagrave cocircng trigravenh phuacutec lợi cocircng cộng của caacutec đocirc thị được đầu tư xacircy dựng cải tạo vagrave phaacutet triển khaacute nhanh tạo necircn bộ khung cơ bản để caacutec đocirc thị phaacutet triển

- Về cấp nước sạch thời điểm năm 1999 Việt Nam vẫn cograven hơn 70 số dacircn đocirc thị sử dụng nước khocircng bảo đảm vệ sinh đến nay bigravenh quacircn trecircn cả nước 73 số dacircn đocirc thị đatilde được cấp nước sạch Chất lượng phục vụ của giao thocircng cocircng cộng tại caacutec đocirc thị caacutec vugraveng vagrave trecircn cả nước ngagravey cagraveng tốt hơn

- Vấn đề cải thiện điều kiện mocirci trường đocirc thị cũng đatilde được chiacutenh quyền đocirc thị quan tacircm Một số đocirc thị đatilde coacute nhagrave maacutey hoặc trạm xử lyacute nước thải được đầu tư xacircy dựng vagrave đi vagraveo hoạt động Tỷ lệ thu gom chất thải rắn sinh hoạt bigravenh quacircn cả nước đạt khoảng 80 Chuacuteng ta đatilde coacute ba cocircng nghệ trong nước xử lyacute chất thải rắn sinh hoạt đatilde được Bộ Xacircy dựng cấp giấy chứng nhận SERAPHINE ANSINH-ASC MBT-CD

- Cấp điện vagrave chiếu saacuteng đocirc thị được cải thiện rotilde rệt 90 số caacutec tuyến đường trục chiacutenh cấp đocirc thị từ caacutec đocirc thị loại 3 trở lecircn được chiếu saacuteng Dịch vụ cung cấp thocircng tin liecircn lạc phaacutet triển nhanh choacuteng phục vụ tiacutech cực cho caacutec yecircu cầu đặt ra của sự phaacutet triển kinh tế - xatilde hội

- Quốc hội Chiacutenh phủ Bộ Xacircy dựng vagrave caacutec bộ ngagravenh đatilde vagrave đang từng bước hoagraven thiện hệ thống caacutec văn bản quy phạm phaacutep luật về lĩnh vực xacircy dựng vagrave phaacutet triển đocirc thị trong đoacute nhiều văn bản luật lần đầu tiecircn đatilde được nghiecircn cứu xacircy dựng vagrave ban hagravenh như Luật Xacircy dựng năm 2003 Luật Nhagrave ở năm 2005 Luật Kinh doanh bất động sản năm 2006 vagrave đặc biệt lagrave Luật Quy hoạch đocirc thị vừa được Quốc hội thocircng qua thaacuteng 6-2009 Caacutec văn bản luật vagrave hệ thống văn bản dưới luật đatilde thường xuyecircn được ragrave soaacutet điều chỉnh để từng bước đi vagraveo cuộc sống goacutep phần quan trọng trong việc tạo hagravenh lang phaacutep lyacute đầy đủ thocircng thoaacuteng hướng tới sự phaacutet triển bền vững hệ thống đocirc thị Việt Nam

Becircn cạnh những kết quả đạt được việc nacircng cấp đocirc thị ở nước ta vẫn đang cograven gặp rất nhiều vấn đề bất cập

- Tỷ lệ phủ kiacuten quy hoạch chi tiết tại caacutec đocirc thị của cả nước cograven thấp Tỷ lệ trung bigravenh trong cả nước hiện nay lagrave khoảng 45 khocircng đồng đều giữa caacutec đocirc thị vagrave vugraveng miền ETHiều đoacute coacute ảnh hưởng lớn đến việc thu huacutet đầu tư bố triacute nguồn lực phaacutet triển cũng như cocircng taacutec quản lyacute xacircy dựng đocirc thị theo quy hoạch

- Tốc độ tăng trưởng vagrave đocirc thị hoacutea cao tại phần lớn caacutec đocirc thị đatilde dẫn đến sự mất cacircn đối trong khả năng đaacutep ứng của hệ thống cơ sở hạ tầng kỹ thuật đocirc thị Mặc dugrave việc cấp nước sạch đatilde được cải thiện đaacuteng kể nhưng tỷ lệ thất thoaacutet thất thu nước bigravenh quacircn vẫn cao từ 20 đến 30 vừa gacircy thất thoaacutet nguồn tagravei nguyecircn quan trọng vừa giảm nguồn thu cho ngacircn saacutech Tigravenh trạng uacuteng ngập tắc nghẽn giao thocircng tại đocirc thị cograven diễn ra phổ biến Caacutec hồ kecircnh mương socircng ngogravei trong đocirc thị với vai trograve điều hogravea vagrave thoaacutet nước mưa đocirc thị vagraveo mugravea mưa lũ iacutet được quan tacircm bảo vệ

15

- Ocirc nhiễm mocirci trường vẫn đang lagrave vấn đề bức xuacutec nhất vagrave chưa coacute lời giải hữu hiệu Nhiều đocirc thị vẫn cograven luacuteng tuacuteng trong việc tigravem ra nguồn lực đầu tư hệ thống cơ sở hạ tầng thoaacutet nước xử lyacute chất thải rắn giao thocircng đocirc thị

- Cocircng taacutec quản lyacute đocirc thị cograven yếu keacutem Những caacuten bộ đatilde qua đagraveo tạo chuyecircn mocircn lĩnh vực xacircy dựng vagrave phaacutet triển đocirc thị mới chỉ chiếm từ 9 đến 11 ở cấp xatilde phường chưa đaacutep ứng được mức độ đogravei hỏi của khối lượng cocircng việc Mặt khaacutec do lĩnh vực quản lyacute đocirc thị vagrave kinh tế đocirc thị cograven lagrave vấn đề khaacute mới mẻ chuacuteng ta vừa lagravem vừa ruacutet kinh nghiệm để phugrave hợp đặc thugrave của nước ta do đoacute ở nhiều nơi vai trograve của chiacutenh quyền đocirc thị trong việc điều phối caacutec đối tượng vagrave điều tiết nguồn lực tham gia trong quaacute trigravenh phaacutet triển đocirc thị cograven coacute nhiều hạn chế dẫn đến thực tế vẫn cograven phổ biến tigravenh trạng thiếu thocircng tin chồng cheacuteo giữa caacutec lĩnh vực

Triacutech ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ vagrave theo ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

Dự aacuten nacircng cấp đocirc thị tại TPHCMNacircng cấp đocirc thị vagrave vấn đề khocircng gian cocircng cộng trong caacutec khu dacircn cư thu nhập thấp trecircn địa

bagraven Thagravenh phố Hồ Chiacute MinhNội dung cocircng việc thực hiện1 ETHường hẽm Nacircng cao nền hẽm mở rộng hẽm vagrave traacuteng hẽm bằng beton cement vagrave beton

nhựa noacuteng2 ETHặt cống thoaacutet nước Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống cống thoaacutet nước thải vagrave nước mưa tại

khu vực3 Cấp nước Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống cấp nước sinh họat đến từng hộ dacircn4 Cấp điện Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống caacutep điện vagrave trụ điện tại khu vực cung cấp điện

sinh họat đến từng hộ dacircn5 Chiếu saacuteng vĩa hegrave Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống dacircy điện vagrave đặt boacuteng đegraven tại caacutec trụ

đảm bảo chiếu saacuteng trong khu vực6 Nghiecircn cứu bổ sung caacutec dịch vụ hạ tầng xatilde hội (Nhagrave trẻ trường mẫu giaacuteo trạm y tế ) Caacutec bước thực hiệnGiai đoạn 1 bắt đều thi cocircng từ thaacuteng 122004 đến 122005 trong lưu vực Tacircn Hoacutea - Lograve Gốm

(khocircng kể thời gian chuẩn bị đầu tư) Bước 1 sect Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp của tất cả cộng đồng người dacircn trong khu vực dacircn cư thu

nhập thấp cần nacircng cấpsect Lập baacuteo caacuteo nghiecircn cứu Tiền khả thi cho togravean dự aacuten trecircn địa bagraven thagravenh phốsect Tiến hagravenh tham khảo yacute kiến cộng đồng vagrave chuẩn bị kế họach sơ bộ nhu cầu cần nacircng

cấpBước 2sect Chuẩn bị kế họach nacircng cấo hogravean chỉnh coacute thảo luận với cộng đồng chuẩn bị thiết kế kỹ

thuật sơ bộ vagrave sọan thảo hồ sơ thầu cho từng goacutei thầu dự kiếnsect Chuẩn bị tagravei liệu hướng dẫn thực hiệnsect Thu thập số liệu thocircng tin cho đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kế hoạch hagravenh động taacutei

định cưsect Lập nghiecircn cứu khả thi cho giai đoạn 1Bước 3

16

Chuẩn bị thiết kế kỹ thuật chi tiết vagrave hoagraven chỉnh hocirc sơ thầuGiai đoạn 2 Khocircng thời gian chuẩn bị đầu tư bắt đầu từ 062006 đến 062007 trecircn địa bagraven caacutec

quận ngograveai Tacircn Hoacutea - Lograve Gốm Sự tham gia của người dacircn Nguyecircn tắc quan trọng nhất của dự aacuten lagrave sự tham gia tự giaacutec vagrave tiacutech cực của cộng đồng

người dacircn vagraveo tất cả caacutec bước thực hiện dự aacuten Caacutec thagravenh viecircn lagrave hộ gia đigravenh trong dự aacuten đều coacute quyền coacute traacutech nhiệm tham gia vagrave cugraveng hưởng lợi từ dự aacuten khocircng phacircn biệt tigravenh trạng cư truacute

Những lợi iacutech đối với người dacircn sau khi nacircng cấp- Bộ mặt khu dacircn cư thay đổi Cống thoaacutet nước tốt khocircng cograven tigravenh trạng ngập uacuteng ETHường hẽm bằng phẳng ngay ngắn an toagraven xe cứu hỏa cứu thương vagraveo đến tận nơi để

xử lyacute kịp thời khi xảy ra sự cố Khu phố được sạch đẹp vệ sinh hạn chế bệnh tật do mocirci trường sống tốt hơn nhiều sacircn

chơi giải triacute cho trẻ em trong khu vực ETHegraven chiếu saacuteng vagraveo ban đecircm thuận lợi cho đi lại vagrave an ninh khu vực Những hộ gia đigravenh thu nhập thấp coacute nhu cầu coacute nhu cầu sẽ được vay vốn sửa chữa nacircng

cấp nhagrave ở hoặc vay vốn để sản xuất kinh doanh - Tigravenh trạng phaacutep lyacute về nhagrave đất Thocircng qua dự aacuten chiacutenh quyền địa phương sẽ tiến hagravenh nhanh việc cấp giấy chứng nhận

quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở cho tất cả caacutec hộ gia đigravenh coacute đủ điều kiện giuacutep họ lagravem ăn sinh sống

Khi coacute giấy tờ nhagrave đầy đủ kết hợp với cơ sở hạ tầng khu vực hoagraven chỉnh sẽ giuacutep cho giaacute trị nhagrave đất của người dacircn trong khu vực dự aacuten gia tăng Việc mua baacuten cầm cố thế chấp đều thuận lợi dễ dagraveng vagrave khocircng khocircng bị eacutep giaacute khi coacute nhu cầu chuyển nhượng

Coacute giấy chứng nhận quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở lagrave một trong những nội dung quan trọng để xem xeacutet việc nhập hộ khẩu cho caacutec thagravenh viecircn trong hộ gia đigravenh chưa coacute hộ khẩu

Coacute giấy chứng nhận quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở sẽ giuacutep cho caacutec hộ gia đigravenh coacute đủ điều kiện tiếp cận với caacutec khoản vay latildei suất phugrave hợp để coacute vốn lagravem ăn hoặc mở rộng sản xuất kinh doanh goacutep phần tăng thecircm thu nhập

Việc học hagravenh của caacutec chaacuteu y tế vagrave caacutec dịch vụ cocircng cộng khaacutec đều thuận lợi ETHồng thời chiacutenh quyền địa phương quản lyacute người dacircn tốt hơn

- Khi mở rộng hẽm coacute một số hộ bị mất hoagraven toagraven nhagrave- đất hoặc khi diện tiacutech nhagrave - đất sau khi giải tỏa nhỏ hơn 15 m2 thigrave phải di dời vagrave được

ETHược bồi thường bằng tiền đối với nhagrave đất bị thu hồi với giaacute thay thế phugrave hợp với giaacute chuyển nhượng thực tế vagrave caacutec khoản hỗ trợ khaacutec Việc di dời sẽ được chiacutenh quyền địa phương thocircng baacuteo chi tiết

Hộ bị di dời coacute thể nhận tiền hoặc đăng kyacute một căn hộ chung cư hoặc một nền nhagrave coacute hạ tầng

dự kiến đến năm 2020 dacircn số thagravenh phố khoảng 10 triệu người (trong đoacute khống chế khoảng 6 triệu dacircn nội thị) vagrave với hơn 2 triệu khaacutech vatildeng lai

Quy hoạch kiến truacutec cảnh quan đocirc thị

Cải tạo caacutec khu nội thagravenh cũ phải bảo đảm giữ gigraven tocircn tạo caacutec di sản văn hoacutea lịch sử caacutec cocircng trigravenh kiến truacutec coacute giaacute trị cải tạo vagrave nacircng cấp cơ sở hạ tầng di chuyển nhagrave ở trecircn vagrave ven kecircnh rạch

17

tăng thecircm diện tiacutech cacircy xanh caacutec cocircng trigravenh phục vụ cocircng cộng di dời ra ngoại thagravenh những cơ sở cocircng nghiệp tiểu thủ cocircng nghiệp gacircy ocirc nhiễm di dời chợ vagrave kho tagraveng khocircng cograven phugrave hợp từng bước cải thiện mocirci sinh mocirci trường đocirc thị

Caacutec khu mới được xacircy dựng theo hướng hiện đại văn minh bền vững chuacute trọng phaacutet triển hệ thống cacircy xanh cocircng viecircn mặt nước tổ chức caacutec khu đocirc thị mới theo hướng coacute cơ sở hạ tầng hiện đại đồng bộ tăng tỷ lệ trung bigravenh tầng cao triệt để khai thaacutec khocircng gian ngầm vagrave trecircn khocircng mật độ xacircy dựng thấo ưu tiecircn đất cho khocircng gian thocircng thoaacuteng xacircy dựng caacutec khu sản xuất caacutec trung tacircm thương mại dịch vụ đagraveo tạo vagrave nghiecircn cứu khoa học caacutec khu nghỉ ngơi giải triacute đaacutep ứng nhu cầu vật chất vagrave tinh thần ngagravey cagraveng cao của nhacircn dacircn

Quy hoạch caacutec khu chức năng

Khu dacircn cư Được phacircn bố tại khu vực nội thagravenh hiện hữu nội thagravenh phaacutet triển vagrave ngoại thagravenh

Về nội thagravenh hiện hữu (12 quận cũ) coacute diện tiacutech 14134 ha dacircn số giữ mức từ 36 - 4 triệu người chỉ tiecircu bigravenh quacircn đất đocirc thị từ 35 - 40 m2người Nội thagravenh hiện hựu cần chỉnh trang cải thiện điều kiện ở sinh hoạt vagrave lagravem việc của cư dacircn giảm mật độ xacircy dựng nacircng tầng cao trung bigravenh hiện nay từ 14 tầng lecircn 24 tầng nacircng cấp cơ sở hạ tầng đocirc thị xử lyacute tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường trả lại khocircng gian xanh sạch tocircn tạo vagrave giữ gigraven di sản lịch sử - văn hoacutea cocircng trigravenh kiến truacutec coacute giaacute trị (hiện đatilde xaacutec định 108 cơ sở cần phải bảo tồn)

Về nội thagravenh phaacutet triển mới (gồm caacutec quận mới) coacute diện tiacutech 30000 ha với số dacircn 22 - 24 triệu người chỉ tiecircu đất đocirc thị 110 m2người (gấp 25 lần nội thagravenh cũ) Vugraveng đocirc thị nagravey cơ sở hạ tầng được xacircy dựng theo hướng hiện đại đồng bộ dagravenh nhiều đất cho cơ sở nghiecircn cứu khoa học giaacuteo dục nghỉ ngơi giải triacute mặt nước cocircng viecircn cacircy xanh khu nhagrave ở cơ sở sản xuất khocircng ocirc nhiễm

Về ngoại thagravenh dacircn số từ 3 - 4 triệu người trong đoacute dacircn số nocircng thocircn lagrave 07 triệu người

Nhigraven chung nhu cầu đất đocirc thị đến năm 2005 lagrave 26000 ha vagrave đến năm 2020 dự kiến tăng lecircn khoảng 90000 haBố triacute cocircng nghiệp Xacircy dựng nhiều khu cocircng nghiệp trecircn quỹ đất 6000 ha thu huacutet 20 lực lượng lao động ưu tiecircn cocircng nghiệp coacute hagravem lượng cocircng nghệ cao iacutet ocirc nhiễm mocirci trường (caacutec khu cocircng nghiệp hiện coacute gần 2000 ha)

Hệ thống trung tacircm dịch vụ của thagravenh phố được tổ chức theo hướng đa trung tacircm bao gồm trung tacircm hagravenh chiacutenh thương mại ngacircn hagraveng văn hoacutea bố triacute tại quận 1 quận 3 quận 5 quận 10 quận Bigravenh Thạnh vagrave mở rộng về Thủ Thiecircm (quận 2) với diện tiacutech khoảng 1700 ha Bố triacute caacutec trung tacircm khu vực tại caacutec cửa ngotilde thagravenh phố như khu A Nam Sagravei Gograven quận 9 quận 12 huyện Bigravenh Chaacutenh

Caacutec trung tacircm chuyecircn ngagravenh Gồm caacutec trung tacircm đagraveo tạo nghiecircn cứu khoa học y tế văn hoacutea thể dục - thể thaohiện coacute được nacircng cấp mở rộng vagrave xacircy dựng mới phugrave hợp với quy hoạch của thagravenh phố trong đoacute coacute khu Đại học Quốc gia (Thủ Đức) 800 ha khu thể dục - thể thao Rạch Chiếc 400 ha khu lịch sử - văn hoacutea - du lịch 400 ha

18

Hệ thống cocircng viecircn cacircy xanh Khai thaacutec cảnh quan socircng Sagravei Gograven socircng Đồng Nai vagrave caacutec socircng rạch lớn khaacutec Bảo tồn caacutec cocircng viecircn hiện hữu (235 ha) cải tạo kecircnh rạch tăng chỉ tiecircu cacircy xanh vugraveng nội thagravenh (2m2người) nội thagravenh mới vagrave đocirc thị ngoại thagravenh (17m2người) Tạo caacutec hồ chứa nước lớn khai thaacutec kecircnh rạch tự nhiecircn higravenh thagravenh caacutec vagravenh đai hagravenh lang xanh bảo tồn rừng tai Cần Giờ Củ Chi Bigravenh Chaacutenh

Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật

Về giao thocircng

Chỉ tiecircu đất giao thocircng bigravenh quacircn 20 - 25m2người khoảng 25 quỹ đất đocirc thị (hiện nay lagrave 12) để ngoagravei hệ thống đường bộ sẽ xacircy dựng hệ thống xe buyacutet xe điện baacutenh sắt (ngầm trecircn cao) đảm bảo vận chuyển hagravenh khaacutech cocircng cộng đạt 50 năm 2020 (hiện nay chưa đến 5)

Đối với đường bộ phải hoagraven chỉnh caacutec tuyến vagravenh đai trục giao thocircng hướng ngoại kết hợp với caacutec cocircng trigravenh đầu mối caacutec nuacutet giao thocircng vagrave bến xe liecircn tỉnh ở caacutec vugraveng ven đocirc gồm đường vagravenh đai ngoagravei (xa lộ vagravenh đai) trục đường cao tốc dự kiến xacircy dựng từ Thủ Thiecircm nối sang quốc lộ 51 (Đồng Nai Bagrave Rịa - Vũng Tagraveu) xa lộ Hagrave Nội quốc lộ 1A cũ vagrave quốc lộ 1A mới đi Biecircn Hogravea vagrave caacutec tỉnh miền Tacircy quốc lộ 13 quốc lộ 22 đi Bigravenh Dương vagrave Tacircy Ninh tỉnh lộ 12 15 16 gắn kết nội - ngoại ocirc thagravenh phố vagrave caacutec tỉnh xung quanh tỉnh lộ 10 15 đi Đức Hogravea Cần Giuộc - Long An đường Vĩnh Phước đi Cần Giờ gắn với caacutec đường vagravenh đai đường trục ngoagravei thagravenh phố

Mở rộng nacircng cấp caacutec trục đường giao thocircng chiacutenh hiện coacute đồng thời xacircy dựng caacutec nuacutet giao thocircng quan trọng vagrave hệ thống tiacuten hiệu nối mạng từ caacutec nuacutet về trung tacircm điều khiển giao thocircng của thagravenh phố bố triacute đều khắp hệ thống caacutec batildei đậu xe caacutec điểm đầu điểm cuối vagrave điểm dừng của mạng lưới xe buyacutet đảm bảo cự li trung bigravenh từ caacutec khu chức năng đến caacutec điểm đỗ trecircn caacutec tuyến vận tải cocircng cộng khoảng từ 500 - 600 m

Xacircy dựng hoagraven chỉnh vagrave hiện đại hệ thống đường tại caacutec khu phaacutet triển mới kết hợp đồng bộ với caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kỹ thuật khaacutec cải tạo nacircng cấp mở rộng cầu Sagravei Gograven cầu Đồng Nai cầu Bigravenh Lợi cầu Bigravenh Triệu cầu Bigravenh Phước cầu Phuacute Cường (nối Củ Chi với Thủ Dầu Một) vagrave một số cầu khaacutec xacircy dựng một số cầu qua socircng Sagravei Gograven như tại Phuacute Mỹ nối đường Bigravenh Thuận qua Caacutet Laacutei (quận 2) để kheacutep kiacuten với vagravenh đai ngoagravei (xa lộ vagravenh đai) tại Thủ Thiecircm xacircy cầu vagrave đường hầm nối quận 1 với Thủ Thiecircm tại An Phuacute (quận 2) nối qua Thanh Đa (Bigravenh Thạnh) tại Thanh Đa nối qua Thủ Đức xacircy cầu Bigravenh Lợi mới để kheacutep kin vagravenh đai trong cầu An Phuacute Đocircng nối quận 12 với quận Thủ Đức Xacircy dựng caacutec cầu qua socircng Đồng Nai như tại quận 9 nối đường cao tốc sang Long Thagravenh vagrave đường vagravenh đai ngoagravei nối sang Nhơn Trạch Trecircn socircng Soagravei Rạp tại Long Thới (Nhagrave Begrave) nối đường cao tốc phiacutea Nam đi Cần Thơ qua socircng Lograveng Tagraveu đi Nhơn Trạch (Đồng Nai) vagrave một số cầu trecircn những socircng rạch khaacutec

Đối với đường sắt xacircy dựng hệ thống đường sắt gắn với mạng lưới đường sắt quốc gia đi caacutec hướng Lộc Ninh miền Tacircy miền Trung vagrave tỉnh Bagrave Rịa - Vũng Tagraveu Xacircy dựng ga tagraveu chiacutenh ở An Bigravenh (Bigravenh Dương) một số ga hagravenh khaacutech trung tacircm ở Bigravenh Triệu (Thủ Đức) ở Tacircn Kiecircn (Bigravenh Chaacutenh) vagrave Thủ Thiecircm (quận 2)Ga Hogravea Hưng sẽ chuyển thagravenh ga đường sắt nội đocirc Xacircy dựng hệ thống giao thocircng đường sắt nội đocirc theo giải phaacutep đi ngầm trecircn cao hoặc trecircn mặt đất nhưng phải đảm bảo mỹ thuật an toagraven vagrave phugrave hợp với khả năng tagravei chiacutenh an ninh vagrave quốc phograveng

19

Đối với đường thủy hạn chế việc mở rộng phaacutet triển cảng trong nội thagravenh cũ như cảng Sagravei Gograven Bến Ngheacute Tacircn Thuận Ba Son xacircy dựng caacutec cảng Hiệp Phước vagrave Cần Giờ để đaacutep ứng nhu cầu vận tải đường thủy caacutec cụm cảng coacute thể tiếp nhận 60 - 70 triệu tấn hagraveng hoacuteanăm Từng bước cải tạo caacutec cảng nội thagravenh phục vụ du lịch trecircn socircng

Tăng cường khai thaacutec tuyến đường thủy caacutec socircng Soagravei Rạp Cacircy Khocirc Cần Giuộc xacircy dựng caacutec cảng socircng ở Phuacute Định Cacircy Khocirc Tacircn Tuacutec Cần Giuộc với cocircng suất trecircn một triệu tấn hagraveng hoacuteanăm duy trigrave một số cảng socircng nhỏ ở socircng Đồng Nai Nhagrave Begravetrong giai đoạn năm 2005-2010 từng bước di chuyển cảng Bigravenh Đocircng vagrave hệ thống bến batildei dọc cảng về cảng mới cải tạo vagrave phục hồi caacutec tuyến kecircnh vagravenh đai vừa kết hợp vận tải vừa giải quyết thoaacutet nước mưa xacircy dựng cảng phục vụ quốc phograveng ở phiacutea Nam thagravenh phố

Đối với hagraveng khocircng nacircng cấp hoagraven thiện sacircn bay Tacircn Sơn Nhất để coacute thể đoacuten 12 triệu hagravenh khaacutech mỗi năm vagrave xacircy dựng sacircn bay Long Thagravenh - Đồng Nai coacute tải trọng 20 - 30 triệu tấn hagravenh khaacutechnăm

Về kỹ thuật mocirci trường đất đai

Cải tạo xacircy dựng hệ thống thoaacutet nước mưa trong đoacute tại khu vực nội thagravenh cũ vận sử dụng hệ thống cống thoaacutet nước mưa - nước bẩn tại khu xacircy dựng mới sử dụng hệ thống kiacuten thoaacutet nước mưa nước bẩn riecircng kết hợp sử dụng hệ thống thoaacutet nước hở gồm caacutec socircng kecircnh rạch hồ chứa

Cải tạo xacircy dựng hệ thống hồ điều hogravea kết hợp với việc tạo cảnh quan vagrave cacircn bằng cục bộ nền xacircy dựng đocirc thị vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

Xacircy dựng caacutec đường ven socircng rạch tại caacutec khu nội thagravenh kết hợp xacircy kegrave vagrave trồng cacircy xanh

Về cấp nước

Nhu cầu cấp nước đến năm 2010 lagrave 2800000 m3ngagravey đecircm vagrave đến năm 2020 lagrave 3635000 m2ngagravey đecircmChỉ tiecircu cấp nước sinh hoạt đến năm 2010 khoảng 150- 180 liacutetngườingagravey với 90 - 95 số dacircn đocirc thị được cấp nước sạch vagrave đến năm 2020 lagrave 180 - 200 liacutetngườingagravey với 95-100 số dacircn đocirc thị được cấp nước sạch

Khai thaacutec hợp lyacute caacutec nguồn nước mặt socircng Sagravei Gograven socircng Đồng Nai vagrave kecircnh Đocircng Củ Chi kết hợp khai thaacutec nước dưới mặt đất tại khu vực Hoacutec Mocircn vagrave vugraveng Bigravenh Hưng (Bigravenh Chaacutenh) ở mức độ hạn chế

Quy hoạch cải tạo hệ thống cũ vagrave xacircy dựng hệ thống mới nhằm hoagraven chỉnh mạng lưới đường ống phacircn phối nước tại khu vực nội thagravenh cũ nội thagravenh phaacutet triển

Về cấp điện

Nguồn cung cấp điện cho thagravenh phố được cacircn đối trong mạng lưới điện quốc gia

20

Cải tạo vagrave xacircy dựng caacutec tuyến 500 kV 220 kV 22 kV vagrave caacutec trạm biến aacutep hiện đại đảm bảo an togravean trong sử dụng vagrave mĩ quan thagravenh phố

Cải tạo nacircng cấp trạm 500 kV Phuacute Lacircm xacircy dựng thecircm caacutec trạm 500 kV ở Nhagrave Begrave Caacutet Laacutei (quận 2) vagrave Bigravenh Chiểu (quận Thủ Đức)

Về thoaacutet nước bẩn vagrave vệ sinh đocirc thị

Cải thiện từng bước vấn đề ocirc nhiểm trecircn caacutec kecircnh rạch bằng caacutec giải phaacutep xử lyacute cục bộ chất thải cải tạo vagrave nacircng cao cocircng lực thoaacutet nước caacutec kecircnh rạch để tự lagravem sạch

Tăng cường giải phaacutep xử lyacute cục bộ nước thải cả hai khu vực nội thagravenh cũ vagrave nội thagravenh mới Tại khu vực nội thagravenh cũ xacircy dựng tuyến cống bao để taacutech đại bộ phận nước thải đến nơi xử lyacute

Xacircy dựng caacutec nhagrave maacutey xử lyacute nước thải tập trung lớn caacute hướng Nhagrave Begrave Vĩnh Lộc Cacircầ Giuộc Caacutet Laacutei vagrave những điểm thiacutech hợp khaacutec

Cải tạo vagrave xacircy dựng batildei chocircn raacutec Đocircng Thạnh Gỏ Caacutet vagrave khu xử lyacute nước Đa Phước Vĩnh Lộc đảm bảo đến năm 2020 100 raacutec thải của thagravenh phố được thu gom vagrave xử lyacute bằng cocircng nghệ hiện đại

Nguồn Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh 30 năm xacircy dựng vagrave phaacutet triển Phan Xuacircn Biecircn - Trần Nhu NXB Giaacuteo dục 2005

II7 Vấn đề tham vấn cộng đồng trong nacircng cấp đocirc thị4 Khaacutei niệmTham vấn cộng đồng lagrave việc một cộng đồng được tham khảo về yacute kiến thaacutei độ vagrave những mối

quan tacircm của họ về một kế hoạch phaacutet triển nagraveo đoacute trong tiến trigravenh lập kế hoạch Đacircy lagrave cơ hội cho mọi người coacute thể bagravey tỏ yacute kiến của họ bằng caacutech nagravey họ coacute thể ảnh hưởng đến caacutec việc ra quyết định Hiện nay đatilde coacute quy chế buộc phải coacute sự tham gia yacute kiến người dacircn trong tiến trigravenh lập kế hoạch vagrave ra quyết định

5 Những việc cần tham gia yacute kiến cộng đồngo Tham gia đoacuteng goacutep yacute kiến cocircng sức kiến thức đất đai vagrave tiền ( tự nguyện hiến đất mở

rộng)o Tham gia ra quyết định như khu vực dacircn cư của migravenh coacute necircn tham gia vagraveo dự aacuten hay

khocircngo Dự aacuten nacircng cấp hay khocircng necircn mở rộng hẻm tới mức nagraveo mặt hẻm trải nhựa hay traacutem

becirc tocircng chọn nguồn nguyecircn vật liệuhellip Tham gia giaacutem saacutet quaacute trigravenh thực hiện dự aacuten3Caacutec bước tham vấn cộng đồngTham vấn cộng đồng - một tiến trigravenh gồm 6 bước- 1048713 Bước 1 Xaacutec định caacutec mục tiecircu của cocircng- Để lagravem gigrave Nhằm tigravem hiểu thaacutei độ hay hagravenh động của chiacutenh quyền địa phương vagrave cộng

đồng thocircng qua những phản hồi về bản phaacutec thảo kế hoạch hay tạo cơ hội cho cộng đồng lựa chọn một dự aacuten phaacutet triển nagraveo đoacute dẫn đến sự đồng thuận vagrave cugraveng thực hiện

- 1048713 Bước 2 Chọn lựa phương phaacutep lấy yacute kiến cộng đồng

21

- Xem xeacutet một loạt caacutec phương phaacutep vagrave chọn lựa phương phaacutep nagraveo thiacutech hợp nhất với mục tiecircu vagrave tiếp cận đuacuteng đối tượng

- 1048713 Bước 3 Xaacutec định caacutec nhoacutem dacircn sẽ bị ảnh hưởng bởi hoạt động cụ thể của dự aacuten- Xaacutec định ranh đầu tư đến đacircu đồng thời xaacutec định nhoacutem dacircn cư nagraveo sẽ tham gia vagraveo tiến

trigravenh tư vấn Đoacute lagrave ở địa bagraven nagraveo đặc điểm của những người tham gia như nocircng dacircn phụ nữ tuổi taacutec vv

- 1048713 Bước 4 Chuẩn bị kế hoạch chi tiết- Bao gồm việc xaacutec định- - Caacutec mục tiecircu đatilde được xaacutec định lagrave gigrave- - Sử dụng phương phaacutep thiacutech hợp nagraveo- - Caacutec nhoacutem cộng đồng nagraveo bị ảnh hưởng- - Xacircy dựng nội dung sơ bộ để lấy yacute kiến cộng đồng (biểu mẫu phiếu khảo saacutet)- - Tổ chức như thế nagraveo (thời gian địa điểm người điều hagravenhhellip)- 1048713 Bước 5 Thực hiện phương phaacutep lấy yacute kiến- Bước nagravey được thực hiện căn cứ trecircn kế hoạch chi tiết đatilde vạch ra- Họp cộng đồng cử người coacute uy tiacuten vagrave được tập huấn nắm rotilde nội dung kế hoạch đứng ra

hướng dẫn coacute người gợi yacute vagrave necircu vấn đề ghi cheacutep biecircn bản thocircng qua vagrave biểu quyết- Lấy yacute kiến bằng phiếu Tư vấnchiacutenh quyền địa phươngChủ đầu tư đứng ra chuẩn bị nội

dung hướng dẫn cho Đại diện cộng đồng phaacutet phiếu vagrave thu hồi- 1048713 Bước 6 Đưa yacute kiến phản hồi của cộng đồng vagraveo tiến trigravenh ra quyết định- Phacircn tiacutech caacutec thocircng tin nhận được vagrave cacircn nhắc giaacute trị của chuacuteng xem thocircng tin nagraveo cần

đưa vagraveo bản phaacutec thảo đề aacutenbull Caacutec becircn liecircn quan- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan lagrave tất cả những người những tổ chức coacute traacutech nhiệm vagrave lợi

iacutech liecircn quan đến hoạt động một vấn đề cụ thể- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan cograven bao gồm những nhagrave ra quyết định cũng như những

người bị ảnh hưởng bởi một quyết định- Cộng đồng lagrave một trong số caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan chịu taacutec động bởi caacutec quyết định

lập kế hoạch phaacutet triểnIII Caacutec bước thực hiện nacircng cấp đocirc thị31 Bước 1 Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp vagrave lập kế hoạch nacircng cấp cộng đồng (CUP sơ bộ)311 Khảo saacutet thực địa (thời gian thực hiện 3 thaacuteng)312 Khảo saacutet địa chất địa higravenh (25 thaacuteng)313 Lập phương aacuten quy hoạch sơ bộ (3 thaacuteng)314 Tham vấn cộng đồng thống nhất phương aacuten quy hoạch315 Thoả thuận quy hoạch giao thocircng caacutec tuyến hẻm với caacutec quận (1 thaacuteng)316 Lập CUPs sơ bộKhảo saacutet kinh tế - xatilde hội (2 thaacuteng)32 Bước 2 Lập thiết kế cơ sở CUPs hoagraven chỉnh RAP vagrave ĐTM321 Lập thiết kế cơ sở (3 thaacuteng)s(ii) Khai toaacuten chi phiacute đầu tư(iii) Trigravenh duyệt thiết kế cơ sở(iv) Thoả thuận đấu nối hạ tầng kỹ thuật vagrave phograveng chaacutey chữa chaacutey (PCCC) (3 thaacuteng)322 Lập CUPs hoagraven chỉnh (5 thaacuteng)- Tư vấn tổ chức họp CĐ lấy yacute kiến caacutec caacute nhacircn tổ chức coacute liecircn quan về phương aacuten thiết kế

đoacuteng goacutep kinh phiacute thực hiện dự aacuten phương aacuten di dời taacutei định cưhellip

22

- Điều tra kinh tế xatilde hội vagrave đưa ra caacutec toacutem tắt về qui mocirc khu vực nacircng cấp tigravenh higravenh kinh tế xatilde hội khu vực nacircng cấp

323 Lập RAP (6 thaacuteng)- Điều tra caacutec hộ bị ảnh hưởng + Điều tra về số hộ bị ảnh hưởng diện tiacutech nhagrave đất bị ảnh hưởng sau đoacute sẽ chiết tiacutenh cụ thể

diện tiacutech bị ảnh hưởng của từng căn nhagrave để đưa vagraveo bảng khảo saacutet (phục vụ lập RAP) của từng hộ gia đigravenh với bản vẽ tỉ lệ 1200 rất chi tiết

- Khảo saacutet kinh tế - xatilde hội (Bảng hỏi xin xem phụ lục 4)+ Khảo saacutet tổng thể hiện trạng toagraven khu về quy mocirc hộ gia đigravenh tigravenh trạng cư truacute việc lagravem vagrave

thu nhập tigravenh trạng nhagrave ở- Đaacutenh giaacute mức bồi thường- Đaacutenh giaacute về mức bồi thường nhagrave đất- Đề xuất caacutec khu TĐC324 Lập ĐTM (6 thaacuteng)325 Lập CEMP- Mocirc tả điều kiện mocirci trường vagrave xaacutec định caacutec vấn đề về mocirci trường magrave cộng đồng đang gặp

phải vagrave được xếp hạng theo tiến trigravenh tham gia nhiều phiacutea- Đaacutenh giaacute caacutec phương aacuten thay thế nhằm giải quyết caacutec vấn đề trecircn vagrave tigravem giải phaacutep thiacutech hợp- Xaacutec định caacutec nhu cầu về cơ sở hạ tầng (tuyến cống chiacutenh hệ thống thu gom raacutec cấp thagravenh phố

hellip) để hỗ trợ hiệu quả cho cấp cộng đồng- Đề nghị caacutec biện phaacutep giảm thiểu taacutec động cần được thực hiện ở cấp cộng đồng vagrave caacutec điều

chỉnh cho cơ sở hạ tầng vagrave dịch vụ cơ bản cấp thagravenh phố nhằm hỗ trợ cho caacutec biện phaacutep giảm thiểu nagravey Caacutec biện phaacutep giảm thiểucaacutec hiệu chỉnh nagravey cần được phản aacutenh vagrave hạch toaacuten đủ vagraveo thiết kế kỹ thuật vagrave baacuteo caacuteo đầu tư

- Xaacutec định caacutec cơ cấu thể chế tại cấp cộng đồng nhằm xacircy dựng vận hagravenh vagrave bảo dưỡng tiểu dự aacuten bao gồm caacutec hagravenh động giảm thiểu taacutec động bất lợi

- Xacircy dựng chương trigravenh quan trắc coacute sự tham gia của cộng đồngTham vấn vagrave phổ biến thocircng tin326 Chuẩn bị EMP-Caacutec biện phaacutep giảm thiểu-Tăng cường thể chế vagrave đagraveo tạo-Quan trắc mocirci trường33 Bước 3 Lập thiết kế chi tiết vagrave hồ sơ mời thầu331 Lập thiết kế chi tiết (3 thaacuteng)332 Hồ sơ mời thầu xacircy lắp- Phaacutet hagravenh hồ sơ yecircu cầu- Chuẩn bị hồ sơ đề xuất- Đaacutenh giaacute hồ sơ đề xuất- Trigravenh duyệt thẩm định vagrave phecirc duyệt kết quả chỉ định thầu- Thương thảo hoagraven thiện vagrave kyacute kết hợp đồng34 Bước 4 Bồi thường vagrave giải phoacuteng mặt bằng (12 thaacuteng)341 Tuyecircn truyền vận động dacircn hiến đất(i) Lập hồ sơ thực hiện bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư(ii) Thagravenh lập Hội đồng bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư của dự aacuten (HĐBTGPMB)(iii) Bagraven giao ranh mốc(iv) Lập phương aacuten PATT

23

(v) Họp dacircn cocircng bố phương aacuten tổng thể(vi) Quyết định thu hồi đất(vii) Giải quyết khiếu nại đối với quyết định thu hồi đất(viii) Đo vẽ thu thập thocircng tin phaacutep lyacute nhagrave đất(ix) Aacutep giaacute bồi thường(x) Bagraven giao mặt bằng thi cocircng xacircy lắp35 Bước 5 Thi cocircng xacircy lắp351 Đấu thầu thi cocircng (quy trigravenh thời gian tuyển chọn nhagrave thầu)352 Chia địa bagraven theo phường để thi cocircng36 Bước 6 Tổ chức thi cocircng(ii) Tư vấn thiết kế(iii) Tư vấn giaacutem saacutet(iv) Chiacutenh quyền địa phương(v) Giaacutem saacutet cộng đồng(vi) Nhagrave thầu thi cocircng37 Bước 7 Nghiệm thu quyết toaacuten vagrave bagraven giao cocircng trigravenh371 Nghiệm thu bagraven giao cocircng trigravenh- Nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng phải tự tổ chức nghiệm thu caacutec cocircng việc xacircy dựng đặc biệt caacutec

cocircng việc bộ phận bị che khuất Bộ phận cocircng trigravenh caacutec hạng mục cocircng trigravenh vagrave cocircng trigravenh trước khi yecircu cầu chủ đầu tư nghiệm thu Đối với những cocircng việc xacircy dựng đatilde được nghiệm thu nhưng chưa thi cocircng ngay thigrave trước khi thi cocircng xacircy dựng phải nghiệm thu lại Đối với cocircng việc giai đoạn thi cocircng xacircy dựng sau khi nghiệm thu được chuyển nhagrave thầu khaacutec thực hiện tiếp thigrave phải được nhagrave thầu đoacute xaacutec nhận nghiệm thu

- Chủ đầu tư coacute traacutech nhiệm tổ chức nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng kịp thời sau khi coacute phiếu yecircu cầu nghiệm thu của nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng Nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng được phacircn thagravenh

+ Nghiệm thu từng cocircng việc xacircy dựng trong quaacute trigravenh thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu bộ phận cocircng trigravenh xacircy dựng giai đoạn thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu hoagraven thagravenh hạng mục cocircng trigravenh cocircng trigravenh xacircy dựng để đưa vagraveo sử dụng- Caacutec hạng mục cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh vagrave cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh chỉ được

pheacutep đưa vagraveo sử dụng sau khi được chủ đầu tư nghiệm thu372 Quyết toaacuten- Chủ đầu tư lập hồ sơ quyết toaacuten baacuteo caacuteo chủ quản đầu tư sau khi cocircng trigravenh hoagraven thagravenh- Hồ sơ quyết toaacuten gồm 37Sổ tay hướng dẫn thực thi+ Tờ trigravenh xin phecirc duyệt hồ sơ quyết toaacuten+ Caacutec hồ sơ thanh toaacuten từng giai đoạn+ Bản tổng hợp giaacute trị quyết toaacuten cocircng trigravenh+ Caacutec văn bản liecircn quan38 Bước 8 Duy tu vagrave bảo dưỡng cocircng trigravenhĐối với chi phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec đường hẻm hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng họng

nước cứu hỏa thigrave Ngacircn saacutech sẽ cấp phaacutet hoagraven toagraven vagrave giao cho một số cơ quan đơn vị chức năng thực hiện như sau

- Phograveng Quản lyacute đocirc thị quậnhuyện sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute caacutec đường hẻm- Cocircng ty Thoaacutet nước sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute hệ thống thoaacutet nước- Cocircng ty Chiếu saacuteng cocircng cộng sẽ quản lyacute hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng ở caacutec con hẻm

24

- Đơn vị Phograveng chaacutey chữa chaacutey sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec họng cứu hoả

- Vận hagravenh vagrave bảo dưỡng hệ thống cấp nước sẽ được caacutec Cocircng ty Cấp nước đảm nhiệm Phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng được ghi trong hoaacute đơn tiền nước

III Những vấn đề phaacutet sinh trong nacircng cấp đocirc thịIV1 Quy hoạch đocirc thị chưa phugrave hợp với yecircu cầu bảo vệ mocirci

trường - Quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute tương đối nhanh đatilde coacute những ảnh hưởng đaacuteng kể đến mocirci

trường vagrave tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn đến sự cacircn bằng sinh thaacutei+ Tagravei nguyecircn đất bị khai thaacutec triệt để để xacircy dựng đocirc thị lagravem giảm diện tiacutech cacircy xanh

vagrave mặt nước gacircy ra uacuteng ngập+ Đất nocircng nghiệp bị chiếm dụng ảnh hưởng đến vấn đề an toagraven lương thực quốc gia

vagrave đời sống nhacircn dacircn+ Nguồn tagravei nguyecircn nước bị suy + Lượng chất thải gia tăng nhanh choacuteng trong đoacute chất thải nguy hại ngagravey cagraveng nhiều+Bugraveng nổ giao thocircng cơ giới gacircy ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute vagrave tiếng ồn nghiecircm

trọng+ Aacutep lực đaacuteng kể về nhagrave ở vagrave vệ sinh mocirci trường higravenh thagravenh caacutec khu nhagrave ổ chuột

vagrave khu nghegraveo đocirc thị- Những nguyecircn nhacircn chiacutenh của tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường tại caacutec đocirc thị+ Caacutec vấn đề mocirci trường chưa được đề cập đầy đủ vagrave quan tacircm đuacuteng mức trong quy

hoạch xacircy dựng đocirc thị+ Vấn đề cơ sở hạ tầng kỹ thuật đocirc thị hệ thống thoaacutet nước thu gom vagrave xử lyacute raacutec

xử lyacute nước thải giảm ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn chưa được chuacute yacute đuacuteng mức + Cocircng taacutec triển khai thực hiện cho đến nay vẫn cograven chậm chưa hiệu quả vagrave chưa

chứng tỏ được tầm quan trọng của việc bảo vệ mocirci trường trong quy hoạch xacircy dựng đocirc thị

+ Chưa coacute caacutec biện phaacutep hữu hiệu trong chỉ đạo vagrave quản lyacute quy hoạch xacircy dựng Tigravenh trạng xacircy dựng lộn xộn tại caacutec đocirc thị lớn lagrave một vấn đề bức xuacutec đogravei hỏi

những biện phaacutep quản lyacute cấp baacutech vagrave hiệu quả nếu khocircng caacutei giaacute phải trả cho việc giải quyết hậu quả mocirci trường sẽ lagrave vocirc cugraveng lớn Cocircng taacutec quản lyacute quy hoạch xacircy dựng lagrave bước tiếp theo vagrave cụ thể hoaacute của cocircng taacutec lập quy hoạch xacircy dựng đocirc thị một yếu tố then chốt trong việc xacircy dựng caacutec đocirc thị bền vững vagrave hoagrave hợp với mocirci trường

IV2 Gia tăng dacircn số đocirc thị vagrave vấn đề di dacircnDacircn số tăng chậm hoặc cacircn đối với sự phaacutet triển sẽ goacutep phần quan trọng vagraveo thuacutec đẩy

nền kinh tế phaacutet triển cho pheacutep tăng tiacutech luỹ cả vốn vật chất kỹ thuật vagrave nguồn nhacircn lực tạo điều kiện phaacutet triển việc lagravem vagrave đem lại một mocirci trường sống trong sạch hơn Nhưng trong quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị vấn đề dacircn số lại đang đi ngược lại với điều kiện noacutei trecircn Dacircn số ngagravey một tăng vagrave sự di dacircn lagravem mất ổn định giữa caacutec đocirc thị Do nhu cầu việc lagravem vagrave điều kiện sống magrave người lao động tự tigravem cho migravenh nơi truacute chacircn mới tại

25

caacutec đocirc thị phaacutet triển họ bị hấp dẫn bởi một số thagravenh phố vagrave khu cocircng nghiệp lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh Hải Phograveng Đagrave Nẵng Hạ Longtừ đoacute tạo necircn sự bất cacircn đối về lao động giữa caacutec đocirc thị với nhau

Từ đoacute dẫn tới nhiều vấn đề phải giải quyết như nhagrave ở dịch vụ thocircng tin giaacuteo dục chăm soacutec y tế cơ sở hạ tầng việc lagravem ocirc nhiễm mocirci trường Trong điều kiện nền kinh tế chưa phaacutet triển như hiện nay ở nước ta vấn đề việc lagravem ở caacutec vugraveng đocirc thị nổi lecircn khaacute gay gắt Hiện tượng thất nghiệp thu nhập thấp tất yếu sẽ lagravem nảy sinh caacutec hiện tượng xatilde hội tiecircu cực khaacutec Vấn đề dacircn số đocirc thị ở nước ta hiện nay vagrave trong những năm tới sẽ vẫn cograven lagrave một thực trạng nan giải nếu như quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị khocircng được thực hiện coacute hiệu quả

IV3 Xoacutem liều xoacutem bụi - ung nhọt của đocirc thị được nacircng cấp hiện đại- Tuy Đảng vagrave Chiacutenh phủ đatilde coacute rất nhiều biện phaacutep để giải quyết vấn đề nhagrave ở

nhưng tigravenh higravenh nhagrave ở đocirc thị vẫn đang rất căng thẳng trecircn tất cả caacutec mặt phaacutet triển mới cải tạo mua baacuten chuyển dịch vagrave quản lyacute Nếu khocircng coacute những giải phaacutep hiệu quả thigrave sự taacutec động của nhagrave ở sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến phaacutet triển kinh tế - xatilde hội noacutei chung vagrave đến sự phaacutet triển đocirc thị Vấn đề nagravey được đề cập đến bởi caacutec chiacutenh saacutech mang tiacutenh quốc gia do đoacute nếu khocircng coacute hướng đi đuacuteng đắn thigrave sẽ để lại những hậu quả rất lớn vagrave lacircu dagravei muốn khắc phục phải rất khoacute khăn vagrave tốn keacutem

- Diện tiacutech nhagrave ở bigravenh quacircn đầu người tại caacutec đocirc thị nước ta cograven quaacute thấp (54m2người) Chất lượng nhagrave ở khocircng bảo đảm caacutec điều kiện về hạ tầng mocirci trường đều keacutem cỏi Nhagrave ổ chuột cograven chiếm tỷ trọng đaacuteng kể tại caacutec đocirc thị Cung cầu mất cacircn đối nghiecircm trọng cộng với những taacutec động của chiacutenh saacutech khocircng hợp lyacute lagravem cho giaacute nhagrave ở quaacute cao so với thu nhập của nhacircn dacircn đocirc thị Ngoagravei ra việc xacircy dựng nhagrave ở tự phaacutet lagravem cho cocircng taacutec quy hoạch gặp nhiều rắc rối

- Quaacute trigravenh chạy đua nacircng cấp đocirc thi đatilde tạo necircn những sự đối lập khaacutec biệt trong cuộc sống của những người dacircn sinh sống trograven cugraveng một đocirc thị hoặc caacutec đocirc thị khaacutec nhau Becircn cạnh những khu nhagrave cao tầng lại khocircng thiếu những khu nhagrave ổ chuột xoacutem liều xoacutem bụi Vagrave chiacutenh điều nagravey cũng lagravem cho vấn đề mocirci trường ở đacircy trở necircn ocirc nhiễm trầm trọng hơn

- Hagrave Nội đatilde từng coacute ba khu nhagrave ở khocircng chiacutenh thức lớn higravenh thagravenh từ những năm 90 của thế kỷ XX lagrave khu chứa trọ Phuacutec Xaacute khu batildei raacutec Thagravenh Cocircng vagrave khu xoacutem liều Thanh Nhagraven với số lượng dacircn ở mỗi khu khoảng 400 người Ngoagravei ra Hagrave Nội cograven coacute hơn 20 xoacutem liều xoacutem bụi nhỏ với mỗi xoacutem từ 5 - 10 hộ dacircn nằm rải raacutec trong caacutec quận huyện khaacutec trecircn caacutec khu đất cocircng hoặc ven socircng hồ

Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đatilde từng coacute 67000 căn nhagrave ổ chuột vagrave trong đoacute coacute 24000 hộ sống ven kecircnh rạch

Tại thagravenh phố Huế coacute 770 hộ với 4483 nhacircn khẩu sống trecircn Thượng Thagravenh vagrave Eo Bagraveu trong khu Thagravenh cổ với diện tiacutech xacircy dựng traacutei pheacutep lagrave 31500m2

IV4 Ảnh hưởng đến đời sống tinh thần nhacircn dacircn- Mở rộng đất đai vagrave quy hoạch lại khu vực lagrave sự cần thiết trong quaacute trigravenh nacircng

cấp đocirc thị Nhưng một vấn đề đặt ra lagrave một số vugraveng trong đoacute lagrave chugravea chiền vagrave nghĩa địa

26

do đoacute việc giải toả gặp rất nhiều khoacute khăn Đoacute lagrave một phần trong cuộc sống tacircm linh vagrave tinh thần của người dacircn Trong quaacute trigravenh quy hoạch đất sẽ khocircng traacutenh khỏi những tổn thương tới người dacircn

- Mặt khaacutec hầu hết caacutec khu nghĩa trang nghĩa địa chưa coacute hệ thống thoaacutet nước đảm bảo vệ sinh việc thoaacutet nước hoagraven toagraven dựa vagraveo độ dốc địa higravenh tự nhiecircn thoaacutet trực tiếp ra caacutec ao hồ ruộng trũng xung quanh Chưa coacute hệ thống mương bao để thu gom nước thải thấm từ xaacutec chết phacircn hủy ra Kết quả khảo saacutet chất lượng nước mặt vagrave nước ngầm trong khu vực nghĩa trang vagrave dacircn cư xung quanh tại một số đocirc thị cho thấy độ pH thường thiecircn về axiacutet hagravem lượng coliform vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 20 - 4000 lần hagravem lượng BOD vagrave COD vượt từ 2 đến hơn 15 lần hagravem lượng NO3 gấp 2 - 100 lần Do đoacute với những vugraveng đocirc thị quy hoạch gần đoacute đogravei hỏi caacutec nhagrave chức traacutech đưa ra những phương aacuten phugrave hợp

IV5 Laacute phổi của đocirc thị bị tagraven phaacute- Tại caacutec vugraveng đocirc thị hoacutea nhanh bộ khung bảo vệ mocirci trường lagrave những vagravenh đai

xanh khocircng được quy hoạch vagrave bảo vệ Chỉ tiecircu đất để trồng cacircy xanh trong caacutec đocirc thị quaacute thấp trung bigravenh mới đạt 05m2người Tại hai thagravenh phố lớn lagrave Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh con số nagravey cũng khocircng quaacute 2m2người chỉ bằng 110 chỉ tiecircu cacircy xanh của caacutec thagravenh phố tiecircn tiến trecircn thế giới Một số di sản văn hoacutea lịch sử vagrave một số di tiacutech vugraveng cacircy xanh bảo vệ mocirci trường đang bị vi phạm tagraven phaacute nặng

- Hệ thống khocircng gian xanh - laacute phổi của đocirc thị - hầu như chưa được chuacute yacute vagrave caacutec cơ quan quản lyacute chưa hoạch định chiacutenh saacutech đối với vấn đề nagravey Quan niệm về vấn đề cacircy xanh bảo vệ mocirci trường chỉ đơn thuần lagrave trồng cacircy trecircn đường phố để che nắng Chọn cacircy trồng hết sức tugravey tiện khocircng coacute yacute tưởng đặc trưng gacircy necircn tigravenh trạng caacutec đocirc thị ngoagravei Bắc như thagravenh phố Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Việt Trigrave Hải Phograveng coacute một số loại cacircy giống nhau như xagrave cừ phượng sữa tử vi tagraveu Caacutec đocirc thị loại III kể từ Quảng Nam trở vagraveo cũng vậy viết dầu nước trứng caacute khocircng tạo được neacutet đặc trưng cacircy xanh gacircy ấn tượng của mỗi đocirc thị

- Cocircng viecircn để vui chơi giải triacute hầu như rất iacutet Diện tiacutech caacutec cocircng viecircn chức năng cũng rất hạn hẹp (05 - 4ha) vagrave chỉ lagrave nơi nghỉ ngơi thư giatilden ngắm cảnh như caacutec vườn hoa ở Huế Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Hưng Yecircn

IV6 Giao thocircng đocirc thị vagrave mocirci trường - Nacircng cacircp đocirc thị đogravei hỏi sự nacircng cấp toagraven diện về mọi mặt một trong số những

yếu tố đoacute lagrave nacircng cấp về giao thocircng Khi đocirc thị phaacutet triển kegravem theo đoacute lagrave sự gia tăng về phương tiện giao thocircng Thực tế diện tiacutech đất giao thocircng đocirc thị khocircng đủ mạng lưới đường giao thocircng phacircn bố khocircng đồng đều thocircng số kỹ thuật tuyến đường rất thấp hagravenh lang đường luocircn bị lấn chiếm Theo số liệu thống kecirc tại caacutec đocirc thị lớn caacutec chỉ tiecircu về hạ tầng giao thocircng cũng rất thấp chỉ đaacutep ứng được khoảng 35 - 40 so với nhu cầu cần thiết như tại Hagrave Nội diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 78 mật độ đường đạt 389kmkm2 tại thagravenh phố Hồ Chiacute Minh diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 75 mật độ đường đạt 388kmkm2 Caacutec chỉ tiecircu giao thocircng tại caacutec đocirc thị loại thấp hơn cũng nhỏ hơn nhiều so với yecircu cầu cần thiết Diện tiacutech caacutec điểm đỗ xe đạt 25 song chưa coacute quy

27

hoạch cụ thể Mật độ đường chiacutenh đạt 40 mật độ của đường liecircn khu vực phacircn khu vực thấp nhất chỉ đạt 20 - 30 so với yecircu cầu

Khocircng đaacutep ứng được yecircu cầu về giao thocircng đatilde để lại những hậu quả- Tai nạn giao thocircng Tigravenh higravenh tai nạn giao thocircng ở nước ta đặc biệt trong khu

vực đocirc thị hết sức nghiecircm trọng thuộc vagraveo nhoacutem cao nhất thế giới Tuy chỉ số về số vụ tai nạn giao thocircng10000 phương tiện khocircng cao hơn nhiều so với caacutec nước khaacutec trong khu vực song chỉ số người chếttổng số người bị thương lagrave đặc biệt cao magrave nguyecircn nhacircn chiacutenh lagrave do phương tiện chủ đạo trong giao thocircng đocirc thị lagrave xe hai baacutenh

- Ugraven tắc giao thocircng Ugraven tắc giao thocircng trong caacutec đocirc thị đang vagrave ngagravey cagraveng trở necircn bức xuacutec đặc biệt tại caacutec đocirc thị vừa vagrave lớn Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đang phải gaacutenh chịu những hậu quả nặng nề do ugraven tắc giao thocircng gacircy ra

- Ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn gia tăng ocirc nhiễm bụi khiacute thải vagrave tiếng ồn do caacutec hoạt động giao thocircng gacircy ra Ugraven tắc giao thocircng phố hoacutea quốc lộ tỉnh lộ hoạt động xacircy dựng hạ tầng vagrave khu dacircn cư goacutep phần lagravem gia tăng mức độ ocirc nhiễm Ocirc nhiễm tiếng ồn giao thocircng vagrave caacutec ảnh hưởng tới sức khỏe người dacircn đocirc thị lớn hơn nhiều so với caacutec đocirc thị khaacutec trecircn thế giới Theo kết quả nghiecircn cứu giaacute trị mức ồn tăng từ 2 - 5dBA do cấu truacutec nhagrave ống liền kề baacutem dọc theo caacutec tuyến đường Sự bố triacute khocircng hợp lyacute caacutec khu chức năng trong đocirc thị lagravem nghiecircm trọng thecircm ocirc nhiễm tiếng ồn nhất lagrave đối với trường học bệnh viện cocircng sở vagrave khu dacircn cư Giaacute trị tiếng ồn vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 1 - 15dBA

IV7 Vấn đề chất thải rắn- Lagraven soacuteng nacircng cấp đocirc thị thiếu quy hoạch vagrave khocircng được kiểm soaacutet khiến Việt

Nam phải đối mặt với caacutec thaacutech thức lớn cơ sở hạ tầng quaacute yếu keacutem năng lực quản lyacute của chiacutenh quyền cograven hạn chế nhận thức của cộng đồng cũng cograven thấp đặc biệt lượng chất thải rắn tăng nhanh Nếu trung bigravenh một người một ngagravey thải ra 1kg raacutec thigrave ở TpHCM lượng raacutec thải ra mỗi ngagravey gần 7000 tấn Hagrave Nội lagrave trecircn 3500 tấn Caacutec đocirc thị khaacutec tiacutenh bigravenh quacircn 07kg raacutecngười vagrave số lượng raacutec thải thải ra ở caacutec đocirc thị ngagravey cagraveng coacute xu hướng nhiều hơn Chất thải rắn ngagravey cagraveng gia tăng magrave vấn đề xử lyacute vẫn chưa tigravem được hướng đi tốt Hiện nay phần lớn raacutec thải được xử lyacute bằng caacutech chocircn lấp nhưng nhiều nơi chocircn lấp khocircng hợp vệ sinh

- Theo số liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc gia cho thấy coacute tới 1125 chiếm 44 sử dụng batildei chocircn lấp đơn sơ khocircng đảm bảo vệ sinh Việc giảm thiểu raacutec thải luocircn lagrave yecircu cầu đầu tiecircn vagrave quan trọng nhất đối với phaacutet triển đocirc thị

- Nguy cơ gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt vagrave nước ngầm gia tăngNguồn bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn

Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

VIPhương phaacutep quản liacute mocirci trường trong nacircng cấp đocirc thịVI1 Trong quaacute trigravenh xacircy dựng mở rộng đocirc thị

28

- Cải tiến hệ thống bơm thoaacutet nước xacircy dựng hệ thống bơm thoaacutet nước cho caacutec khu vực nằm tương đối thấp Bảo tồn những khu đất cho nhu cầu cải tiến hệ thống kecircnh rạch trong tương lai Cải thiện hệ thống kiểm soaacutet thủy lực hiện coacute

- Giảm thiểu phaacutet thải chất ocirc nhiễm hạn chế những hoạt động thường xuyecircn coacute phaacutet sinh chất ocirc nhiễm sử dụng nhiecircn liệu hay năng lượng sạch (gasđiện)

- Cải thiện hệ thống quản lyacute điều hagravenh giao thocircng đocirc thị để traacutenh ugraven tắc giao thocircng Kiểm soaacutet tốt hơn caacutec luồng giao thocircng đảm bảo giao thocircng thocircng suốt khocircng tắc nghẽn Phaacutet triển mạng lưới thocircng tin liecircn lạc giữa caacutec caacute nhacircn caacutec tổ chứchellip hạn chế nhu cầu đi lại của cộng đồng sẽ goacutep phần giảm nguồn ocirc nhiễm gacircy ra từ caacutec phương tiện giao thocircng

- Bố triacute tập trung caacutec cơ sở sản xuất vagraveo khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển ra ngoại thagravenh quy hoạch từng nhoacutem ngagravenh sản xuất cụ thể đối với từng khu cocircng nghiệp nhất định Aacutep dụng cocircng cụ thu phiacute mocirci trường vagrave cấp giấy pheacutep xả thải đối với từng loại chất ocirc nhiễm cho từng đơn vị sản xuất coacute kiểm tra định kỳ

- Hạn chế tigravenh trạng đổ chất thải rắn bừa batildei xuống lograveng đường vỉa hegrave ao hồ cống ratildenh vagrave những nơi cocircng cộng Xử lyacute chất thải rắn bằng caacutec giải phaacutep cocircng nghệ thiacutech hợp cho mỗi loại đocirc thị Nacircng cao chất lượng vagrave tiacutenh cơ động của thiết bị thu gom vận chuyển xử lyacute chất thải rắn kể cả chế tạo caacutec phương tiện chuyecircn dugraveng thiacutech hợp cho mỗi vugraveng

- Kiecircn quyết xử lyacute caacutec vi phạm luật mocirci trường Coacute chế độ khen thưởng hay xử phạt hagravenh chiacutenh hợp lyacute Thường xuyecircn tuyecircn truyền trecircn caacutec phương tiện truyền thocircng đại chuacuteng nhằm nacircng cao nhận thức của người dacircn thagravenh thị trong việc chấp hagravenh vagrave thực hiện luật bảo vệ mocirci trường noacutei chung vagrave caacutec qui tắc vệ sinh đocirc thị noacutei riecircng

VI2 Trong quaacute trigravenh cải tạo hạ tầng kĩ thuật đocirc thị- Quản lyacute chặt chẽ quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute - cocircng nghiệp hoaacute để bảo vệ vagravenh đai

xanh Xacircy dựng cảnh quan đocirc thị xanh sạch đẹp đảm bảo khocircng gian xanh đocirc thị bao gồm hệ thống caacutec mảng xanh đocirc thị vagravenh đai xanh đocirc thị vagrave mặt nước xanh sạch đẹp của cảnh quan đocirc thị

- Xacircy dựng nacircng cấp hệ thống cấp thoaacutet nước cho đocirc thị một caacutech hợp lyacute đảm bảo phục vụ tốt nhu cầu của người dacircn

- Xacircy dựng caacutec batildei chocircn lấp chất thải hợp lyacute vệ sinh vagrave an toagraven Tăng cường cocircng taacutec queacutet dọn vệ sinh đường phố phun nước tưới cacircy vagrave tưới đường Đảm bảo caacutec chất thải trong mọi hoạt động tại đocirc thị được taacutei sử dụng quản lyacute xử lyacute thiacutech hợp đảm bảo tiecircu chuẩn MT cho pheacutep

- Tăng cường vagrave đẩy mạnh caacutec hoạt động quản lyacute vagrave bảo vệ MT đocirc thị Xacircy dựng hệ thống trao đổi thocircng tin MT vagrave hệ thống quan trắc giaacutem saacutet hiện trạng MT

- Yecircu cầu tất cả caacutec chủ dự aacuten đầu tư mới hoặc cải tạo mở rộng cơ sở sản xuất đều phải lập Baacuteo caacuteo đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường của dự aacuten Định kỳ kiểm tra giaacutem saacutet việc thực hiện caacutec biện phaacutep đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kiểm tra cơ sở sản suất coacute bảo đảm tiecircu chuẩn mocirci trường hay khocircng

- Caacutec phương tiện giao thocircng cơ khiacute lagrave nguồn thải ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute Đocirc thị cagraveng lớn cagraveng phaacutet triển thigrave giao thocircng cơ giới sẽ phaacutet triển vagrave nguồn thải chất ocirc

29

nhiễm khocircng khiacute do phương tiện giao thocircng cơ giới cagraveng lớn Ưu tiecircn phaacutet triển giao thocircng cocircng cộng vagrave hạn chế phaacutet triển phương tiện caacute nhacircn

- Cải thiện kecircnh rạch nạo veacutet đagraveo đất bảo vệ sườn dốc thi cocircng vagrave vận hagravenh đường bảo dưỡng cống hộp vagrave cầu đường bộ của caacutec tuyến kecircnh trong thagravenh phố

VI3 Trong cocircng taacutec cải thiện nguồn nước đocirc thị- Thiết lập cơ sở dữ liệu về mạng lưới cấp vagrave thoaacutet nước trong đocirc thị nacircng cấp hỗ

trợ cho quaacute trigravenh ra quyết định của latildenh đạo caacutec địa phương trong khu vực- Điều chỉnh hợp lyacute caacutec hoạt động sản xuất nocircng nghiệp trong việc sử dụng phacircn

boacuten vagrave thuốc bảo vệ thực vật- Thu gom vagrave xử lyacute nước thải sinh hoạt tại caacutec thagravenh phố thị trấn vagrave caacutec cụm

dacircn cư tập trung xung quanh lưu vực socircng- Kiểm soaacutet vagrave xử lyacute triệt để caacutec loại chất thải rắn traacutenh tigravenh trạng vứt bừa batildei

xuống ao hồ kecircnh rạch socircng suối gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt- Xacircy dựng vagrave aacutep dụng phiacute xử lyacute nước thải- Nacircng cao nhận thức cộng đồng về việc tiết kiệm vagrave bảo vệ nguồn nước- Xaacutec định giới hạn khai thaacutec nguồn nước ngầm- Xaacutec định vugraveng bổ cập tự nhiecircn chiacutenh của tầng nước ngầm- Duy trigrave vagrave mở rộng chương trigravenh giaacutem saacutet chất lượng vagrave trữ lượng nước ngầm

Tăng cường kiểm soaacutet đối với caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễm nước ngầm- Xacircy dựng caacutec trạm xử lyacute nước thải sinh hoạt tập trung cho từng khu vực dacircn cư

trước khi thải ra hệ thống thoaacutet nước cocircng cộng- Thực hiện thu phiacute xử lyacute nước thải để tạo nguồn thu cho ngacircn saacutech thu hồi dần

vốn đầu tư vagraveo hệ thống xử lyacute- Xacircy dựng hệ thống thu gom taacutech riecircng nước mưa vagrave nước thải sinh hoạt đối với

caacutec khu dacircn cư mới hạn chế khối lượng nước thải cần xử lyacute xử lyacute vagrave tận dụng nước mưa vagraveo những mục điacutech phugrave hợp để hạn chế khai thaacutec nước ngầm vagrave nước mặt Quản lyacute nước thải đocirc thị

- Thu phiacute khai thaacutec nước ngầm vagrave xacircy dựng cơ cấu quản lyacute nước ngầm để gia tăng kiểm soaacutet việc khai thaacutec

- Mở rộng mạng lưới cung cấp nước Phaacutet triển một số cụm cấp nước quy mocirc nhỏ

- Tiến hagravenh việc kiểm soaacutet vagrave giaacutem saacutet việc khai thaacutec nước ngầm bằng caacutech đo lường trữ lượng khai thaacutec tại caacutec giếng nước

- Caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp đoacuteng trecircn địa bagraven thagravenh phố đều phải tuacircn thủ luật vagrave caacutec quy định về bảo vệ mocirci trường trong xử lyacute nước thải đảm bảo đạt tiecircu chuẩn xả thải ra nguồn tiếp nhận

- Nếu CSSX khocircng coacute khả năng đầu tư xacircy dựng hệ thống xử lyacute nước thải cho phugrave hợp thigrave phải di dời ra caacutec khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển đổi ngagravenh nghề sản xuất

- Cơ quan quản lyacute Nhagrave nước về bảo vệ mocirci trường phải thường xuyecircn kiểm tra định kỳ nước thải của caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp ocirc nhiễm coacute biện phaacutep xử lyacute thiacutech đaacuteng đối với caacutec cơ sở vi phạm

30

- Tăng cường năng lực hoagraven thiện tổ chức vagrave phaacutep luật về quản lyacute hệ thống thoaacutet nước đocirc thị

VIĐịnh hướng nacircng cấp đocirc thịĐocirc thị lagrave đầu maacutey của sự tăng trưởng kinh tế vugraveng tiecircu thụ tagravei nguyecircn sinh ra raacutec

thải nguồn gốc của caacutec vấn đề về mocirci trường Đocirc thị cần phải coacute những quy trigravenh để goacutep phần tạo ra mocirci trường lagravenh mạnh vagrave tăng trưởng kinh tế Mocirci trường lagravenh mạnh liecircn quan đến caacutec vấn đề cung cấp nước an toagraven điều kiện vệ sinh quản lyacute chất thải rắn Tăng trưởng kinh tế liecircn quan đến thiếu kiểm soaacutet caacutec chất thải từ caacutec nhagrave maacutey tắc nghẽn tại nạn xử lyacute chưa thỏa đaacuteng caacutec chất thải độc hại vigrave vậy cần phải coacute những định hướng vagrave phương phaacutep mới trong tương lai

VI1 Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Phaacutet huy giaacute trị caacutec bagravei học kinh nghiệm đuacutec kết từ thực tiễn xacircy dựng phaacutet triển đocirc thị ở nước ta cũng như nhiều nước tiecircn tiến trecircn thế giới định hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050 được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009 vagrave Chương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020 (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009) đatilde đề ra caacutec định hướng giải phaacutep tổng thể toagraven diện phaacutet triển hệ thống đocirc thị quốc gia xaacutec định caacutec giai đoạn phaacutet triển mục tiecircu cụ thể vagrave lộ trigravenh thực hiện cho từng giai đoạn Theo đoacute để quaacute trigravenh phaacutet triển của caacutec đocirc thị trong cả nước đaacutep ứng caacutec yecircu cầu phaacutet triển bền vững chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp cần đặc biệt lưu yacute một số vấn đề sau Thứ nhất khocircng ngừng đẩy mạnh vai trograve cocircng taacutec lập quy hoạch vagrave nacircng cao chất lượng quy hoạch Cocircng taacutec quy hoạch phải được ưu tiecircn đầu tư đi trước để định hướng vagrave bảo đảm tiacutenh đồng bộ trong quaacute trigravenh xacircy dựng phaacutet triển cũng như cải tạo chỉnh trang đocirc thị ETHồng thời với việc aacutep dụng caacutec tiến bộ trong phaacutet triển đocirc thị quy hoạch khocircng những phải đaacutep ứng yecircu cầu cao về tạo dựng chất lượng khocircng gian đocirc thị magrave cograven phải đaacutep ứng tốt yecircu cầu về dự baacuteo gắn saacutet với thực tiễn vagrave xu hướng phaacutet triển của xatilde hội thật sự trở thagravenh nền tảng cho việc tạo dựng nguồn lực phaacutet triển cho đocirc thị Thứ hai tạo dựng nguồn lực phaacutet triển đocirc thị từ chiacutenh nội lực của đocirc thị Cugraveng với caacutec nguồn hỗ trợ phaacutet triển magrave đocirc thị coacute được cần đặc biệt chuacute trọng việc đổi mới cơ chế chiacutenh saacutech phaacutet triển đocirc thị trong caacutec lĩnh vực quản lyacute nhagrave nước quản lyacute quy hoạch quản lyacute nhagrave đất quản lyacute đầu tư xacircy dựng quản lyacute khai thaacutec sử dụng cocircng trigravenh đocirc thị Thocircng qua caacutec giải phaacutep về quy hoạch đocirc thị kết hợp với caacutec chiacutenh saacutech phugrave hợp để huy

31

động sự tham gia của caacutec thagravenh phần kinh tế trong xatilde hội thực hiện chủ trương xatilde hội hoacutea đầu tư cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời goacutep phần nacircng cao hiệu quả đầu tư đẩy nhanh tiến trigravenh nacircng cấp chất lượng đocirc thị hoacutea Thứ ba cần đẩy mạnh hơn nữa việc đổi mới tư duy trong quản lyacute nhagrave nước về đocirc thị đi đocirci với việc nacircng cao phẩm chất năng lực vagrave trigravenh độ caacuten bộ quản lyacute đocirc thị caacutec cấp Tăng cường phacircn cấp quản lyacute đocirc thị nacircng cao quyền hạn traacutech nhiệm của chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp tổ chức bộ maacutey tinh giản gọn nhẹ nacircng cao tiacutenh hiệu quả hiệu lực quản lyacute đồng thời chuacute trọng hơn nữa cocircng taacutec đagraveo tạo vagrave bồi dưỡng caacuten bộ bằng nhiều higravenh thức phugrave hợp với thực tế trigravenh độ kinh nghiệm vagrave kiến thức Thứ tư cần chuacute trọng phaacutet huy vai trograve vagrave traacutech nhiệm lagravem chủ của cộng đồng của người dacircn đocirc thị Việc xacircy dựng vagrave duy trigrave chất lượng đocirc thị phụ thuộc một phần quan trọng trong yacute thức của người dacircn thực hiện nếp sống văn minh đocirc thị Do đoacute cần coacute giải phaacutep tiacutech cực để cộng đồng nhận thức rotilde vai trograve vagrave traacutech nhiệm tham gia xacircy dựng vagrave quản lyacute đocirc thị được cụ thể hoacutea ngay từ trong cuộc sống hằng ngagravey của mỗi caacute nhacircn mỗi cộng đồng của đocirc thị

VI2 Chiến lược phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt Định hướng Quy hoạch tổng thể phaacutet triển đocirc thị

đến năm 2020 trong Quyết định số 101998QĐ-TTg ngagravey 23-1-1998 trong đoacute xaacutec định phương hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển caacutec đocirc thị trecircn địa bagraven cả nước vagrave caacutec vugraveng đặc trưng

Mức tăng trưởng dacircn số dự baacuteo Năm 2010 dacircn số đocirc thị lagrave 304 triệu người chiếm 33 dacircn số cả nước Năm 2020 dacircn số đocirc thị lagrave 46 triệu người chiếm 45 dacircn số cả nướcNhu cầu sử dụng đất đocirc thị Năm 2020 diện tiacutech đất đocirc thị lagrave 460000ha chiếm 14 diện tiacutech đất tự nhiecircn

cả nước bigravenh quacircn 100m2ngườiTổ chức khocircng gian hệ thống đocirc thị Mạng lưới đocirc thị cả nước được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển trecircn cơ sở caacutec đocirc thị

trung tacircm gồm caacutec thagravenh phố trung tacircm cấp quốc gia cấp vugraveng cấp tỉnh Caacutec đocirc thị trung tacircm caacutec cấp được phacircn bố hợp lyacute trecircn 10 vugraveng đocirc thị hoaacute đặc trưng của cả nước

Caacutec đocirc thị trung tacircm lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh phải được tổ chức thagravenh caacutec chugravem đocirc thị coacute vagravenh đai xanh bảo vệ để hạn chế tối đa sự tập trung dacircn số cơ sở kinh tế vagrave phaacute vỡ cacircn bằng sinh thaacutei traacutenh sự higravenh thagravenh caacutec siecircu đocirc thị

Quy hoạch sử dụng đất đocirc thị đảm bảo caacutec khu chức năng vagrave cơ sở hạ tầng coacute quan hệ gắn boacute

Higravenh thagravenh bộ mặt kiến truacutec hiện đại nhưng vẫn kế thừa bảo vệ tocircn tạo vagrave giữ gigraven caacutec di sản lịch sử văn hoaacute phaacutet triển nền kiến truacutec đậm đagrave bản sắc dacircn tộc

Phaacutet triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật Ưu tiecircn phaacutet triển hiện đại hoaacute cơ sở hạ tầng caacutec đocirc thị vagrave caacutec vugraveng kinh tế

trọng điểm tạo tiền đề phaacutet triển caacutec đocirc thị vagrave đocirc thị hoaacute nocircng thocircn Cải tạo vagrave xacircy dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật trong caacutec đocirc thị theo yecircu cầu vagrave mức

độ phaacutet triển của từng đocirc thị

32

Bảo vệ mocirci trường cảnh quan thiecircn nhiecircn giữ gigraven cacircn bằng sinh thaacutei đocirc thị - Xacircy dựng vagrave duy trigrave bộ khung bảo vệ thiecircn nhiecircn trecircn địa bagraven cả nước- Khai thaacutec vagrave sử dụng hợp lyacute caacutec tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn vagraveo mục điacutech cải tạo đocirc

thị- Coacute biện phaacutep xử lyacute taacutei sử dụng caacutec chất thải sinh hoạt vagrave sản xuất bằng caacutec

cocircng nghệ thiacutech hợp

VI3 Những nguyecircn tắc trong định hướng nacircng cấp đocirc thị1 Về quan điểm vagrave mục tiecircu phaacutet triển đocirc thị Phaacutet triển đocirc thị phải phugrave hợp với

phacircn bố vagrave trigravenh độ phaacutet triển lực lượng sản xuất tập trung xacircy dựng cơ sở kinh tế - kỹ thuật vững chắc lagravem động lực cho sự phaacutet triển bền vững vagrave định higravenh rotilde cocircng taacutec phacircn loại đocirc thị theo trigravenh độ của tiến trigravenh phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững

2 Xaacutec định rotilde vai trograve caacutec đocirc thị trong hệ thống đocirc thị toagraven quốc cũng như xaacutec định vai trograve caacutec đocirc thị trong caacutec vugraveng latildenh thổ lagrave caacutec đocirc thị cấp vugraveng cấp quốc gia hay quốc tế

3 Quy hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị phải được xacircy dung phugrave hợp với chương trigravenh đầu tư phaacutet triển đocirc thị của Chiacutenh phủ Dựa trecircn caacutec chiến lược phaacutet triển liecircn ngagravenh xaacutec định rotilde yecircu cầu phaacutet triển KT- XH nhu cầu sử dụng đất đai nhu cầu tocircn vinh giaacute trị văn hoacutea lịch sử vagrave bảo vệ tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn của từng địa phương Trong đoacute phải hết sức chuacute yacute gắn kết chặt chẽ giữa tổ chức kỹ thuật liecircn vugraveng với hạ tầng kỹ thuật từng docirc thị vagrave caacutec điểm dacircn cư xung quanh

4 Khai thaacutec tiềm năng coacute giới hạn đảm bảo cacircn đối giữa khai thaacutec tagravei nguyecircn mocirci trường tagravei nguyecircn đất đai nhacircn lực phaacutet triển kinh tế vagrave phacircn bố dacircn cư trong caacutec khu đocirc thị vagrave nocircng thocircn trong caacutec vugraveng miền vagrave trecircn phạm vi toagraven quốc

5 Qui hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững toagraven quốc phải duy trigrave phaacutet huy khocircng gian văn hoacutea của caacutec cộng đồng dacircn cư đocirc thị xacircy dựng caacutec chương trigravenh hagravenh động cụ thể đối với cocircng taacutec bảo tồn cải tạo vagrave xacircy dựng dựa trecircn tiềm năng văn hoacutea xatilde hội vagrave tự nhiecircn

6 Để bảo vệ mocirci trường đất nước vagrave khocircng khiacute cho đocirc thị cần aacutep dụng kĩ thuật tiecircn tiến trong xacircy dựng caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kĩ thuật trong xử liacute phacircn loại taacutei chế chất thải rắn vagrave trong xacircy dựng caacutec dự aacuten cocircng nghiệp tập trung ở qui mocirc địa phương vugraveng vagrave toagraven quốc trecircn cơ sở cơ hội cho việc nacircng cao chất lượng mocirci trường sống cho dacircn cư Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật đocirc thị toagraven quốc phải đảm bảo hiện đại an toagraven tiết kiệm vagrave phugrave hợp với tiecircu chiacute bền vững của vugraveng quốc gia vagrave quốc tế caacutec khu cocircng nghiệp tập trung nhưng phải bảo đảm nghiecircm ngặt caacutec yecircu cầu xử liacute ocirc nhiễm đổi mới cocircng nghệ aacutep dụng nguyecircn liệu sạch nguyecircn liệu sinh thaacutei vagrave phải đảm bảo caacutec tiecircu chuản ISO về mocirci trường

7 Cải tạo vagrave lagravem mới đồng bộ caacutec khu ở hiện coacute trong đocirc thị Triệt để thực hiện bảo tồn caacutec khu đocirc thị cổ vagrave cũ cugraveng luacutec đaacutep ứng đuacuteng vagrave đủ nhu cầu diện tiacutech ở vagrave mocirci trường sống tốt cho mọi người trong caacutec khu dacircn cư cần tổ chức liecircn kết hợp mạng lưới dịch vụ ngoagravei nhagrave ở đaacutep ứng caacutec nhu cầu sống của dacircn cư theo định kỳ ngắn vagrave dagravei hạn coacute thể hoạch định xoacutea bỏ caacutec khu nhagrave ổ chuột caacutec khu ở phi chiacutenh qui caacutec xoacutem dacircn vạn

33

đograve vagrave caacutec khu bần cư đocirc thị Tiếp tục hoagraven thiện chiến lược phaacutet triển nhagrave ở theo hướng bền vững ở đocirc thị nocircng thocircn vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

8 Phacircn bổ kết nối vagrave hoagraven thiện caacutec trung tacircm cocircng cộng caacutec khu nghỉ ngơi vui chơi giải triacute vagrave hệ thống cacircy xanh mặt nước trong đocirc thị Trong đoacute đặc biệt quan tacircm phaacutet triển hệ thống cacircy xanh đocirc thị bảo lưu hệ thống kecircnh rạch để tạo khocircng gian mở khocircng gian trống caacutec khocircng gian nghỉ ngơi giải triacutetạo cảnh quan chung vagrave điều hogravea mocirci trường khocircng khiacute cho đocirc thị Higravenh thagravenh caacutec hagravenh lang cacircy xanh caacutech ly giữa caacutec khu kho tagraveng bến batildei vagrave caacutec khu dacircn cư đocirc thị Tập trung nacircng cấp cải tạo caacutec khu cacircy xanh bảo vệ mặt nước caacutec khu di tiacutech lịch sử vagrave caacutec khu vực ven song vagrave ven biển đảm bảo đủ để khắc phục tigravenh trạng ocirc nhiễm khocircng khiacute ocirc nhiễm nguocircn nước vagrave goacutep phần điều hogravea khiacute hậu nhiệt đới Phấn đấu chỉ tiecircu cacircy xanhđầu người đạt 12-15 m2 với đocirc thị đặc biệt 10-12 m2 với đocirc thị loại I vagrave loại II 9-11m2 với đocirc thị loại loại III vagrave loại IV vagrave 8-10m2 với đocirc thị loại V

9 Chiacutenh quyền địa phươngcộng đồng cần coacute sự tham gia trực tiếpcocircng bằng vagrave coacute caacutei nhigraven dagravei hạn với caacutec nhu cầu phaacutet triển đocirc thị hiện tại vagrave của caacutec thế hệ tiếp sau

10 Xacircy dựng hợp liacute cơ chế tagravei chiacutenh đocirc thị cho phugrave hợp với caacutec kế hoạch phaacutet triển KT-XH Trong đoacute hỗ trợ tagravei chiacutenh thỏa đaacuteng cho việc xử liacute vagrave bảo vệ mocirci trường ở đocirc thị Nghiecircn cứu tăng nguồn thu cho cocircng taacutec Qui hoạch xacircy dựng đocirc thị dagravenh phần ngacircn saacutech đuacuteng vagrave đủ cho đầu tư Phaacutet triển đocirc thị theo qui hoạch kế hoạchngắn vagrave dagravei hạn đatilde được phecirc duyệt tăng khả năng xatilde hội hoacutea thu huacutet nguồn lực của nhacircn dacircn vagrave khai thaacutec tối ưu caacutec nguồn tagravei chiacutenh khai thaacutec của caacutec tổ chức tư nhacircn trong vagrave ngoagravei nước để Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Thagravenh phố HCM phaacutet triển đocirc Phaacutet triển bền vững cho thị ngang tầm khu vưc vagrave thế giới caacutec đocirc thị ở Việt NamTriacutech ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm

2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

KẾT LUẬN

34

Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thị lagrave một xu hướng chung tất yếu vagrave khocircng thể thiếu trong sự phaacutet triển của một quốc gia Tuy nhiecircn song song becircn cạnh sự phaacutet triển vượt bậc về kinh tế vagrave cơ sở hạ tầng lagrave sự tồn tại của caacutec vấn đề mocirci trường Vấn đề mocirci trường cagraveng trở necircn cấp baacutech đối với những nước đang phaacutet triển Ở nước ta cũng vậy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị quaacute chuacute trọng tới sự phaacutet triển kinh tế đatilde để lại khocircng iacutet hậu quả đối với mocirci trường sống Chuacuteng ta đang từng bước xacircy dựng caacutec đocirc thị hiện đại vagrave giải quyết caacutec vấn đề mocirci trường Để đạt được sự phaacutet triển bền vững đocirc thị cần coacute những chương trigravenh quản lyacute vagrave xacircy dựng toagraven diện về mọi mặt Quaacute trigravenh cần sự phối hợp của caacutec cấp từ trung ương tới địa phương vagrave cần coacute caacutec chiacutenh saacutech kịp thời sacircu rộng vagrave đuacuteng đắn của nhagrave nước

Tagravei liệu tham khảo1 ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế

giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

2 ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ

3 ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

4 Bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

5 ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

6 (Tiecircu chuẩn phacircn cấp đocirc thị- giaacuteo trigravenh quản liacute đocirc thị vagrave khu cocircng nghiệp- Nguyễn Ngọc Anh ndashkhoa Mocirci Trường ĐH Đagrave Lạt)

7 Sổ tay hướng dẫn nacircng cấp đocirc thị coacute sự tham gia của cộng đồng ndashUBND thagravenh phố HCM

35

- Phaacutet triển đồng loạt hệ thống giao thocircng Chiacutenh phủ Hagraven Quốc đatilde chuacute trọng phaacutet triển đồng loạt hệ thống giao thocircng gồm tagraveu điện ngầm đường sắt xe buyacutet taxi

Nguồn ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

b Tại Việt Nam- Ở Việt Nam Dacircn số đocirc thị khocircng ngừng gia tăng Năm 1986 lagrave 11870 triệu

người năm 2000 lagrave 18772 triệu người năm 2003 lagrave 20870 triệu người năm 2005 lagrave 22337 triệu người vagrave năm 2007 lagrave 23370 triệu người đưa tỷ lệ đocirc thị hoacutea cả nước từ 19 (1986) lecircn 275 (năm 2007)

- Mạng lưới đocirc thị Việt Nam khocircng ngừng được mở rộng với trecircn 700 đocirc thị trong đoacute coacute 02 đocirc thị đặc biệt 5 đocirc thị loại I 10 đocirc thị loại II 40 đocirc thị loại III 28 đocirc thị loại IV cograven lại lagrave caacutec đocirc thị loại V

- Năm 1998 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt định hướng phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2020 trong đoacute vai trograve của caacutec đocirc thị được xaacutec định lagrave những động lực phaacutet triển chiacutenh trong cocircng cuộc cocircng nghiệp hoacutea hiện đại hoacutea đất nước thực hiện mục tiecircu phaacutet triển đất nước cơ bản thagravenh nước cocircng nghiệp vagraveo năm 2020

- Dưới sự latildenh đạo quản lyacute của Nhagrave nước sự nỗ lực vận động của toagraven xatilde hội chuacuteng ta đatilde coacute những thagravenh tựu quan trọng trong cocircng taacutec phaacutet triển đocirc thị

- Hệ thống đocirc thị quốc gia đatilde coacute sự chuyển biến tiacutech cực cả về lượng cũng như về chất

+ Mạng lưới đocirc thị quốc gia đatilde vagrave đang được phaacutet triển mở rộng từ 629 đocirc thị năm 1999 đến nay đatilde tăng lecircn 754 đocirc thị

+ Về dacircn cư đocirc thị tỷ lệ đocirc thị hoacutea đatilde tăng từ 207 năm 1999 đến nay đạt gần 30 nếu tiacutenh dacircn số nội thị

+ Coacute hai đocirc thị loại đặc biệt lagrave Hagrave Nội vagrave TP Hồ Chiacute Minh đocirc thị loại I tăng thecircm năm đocirc thị trong khi đoacute loại V tăng thecircm 99 đocirc thị

ETHiều nagravey đatilde chứng tỏ mức độ đocirc thị hoacutea đatilde phaacutet triển mạnh ở khu vực caacutec đocirc thị nhỏ lan tỏa trecircn diện rộng vagrave phacircn bố đồng đều hơn trecircn phạm vi cả nước

- Tăng trưởng kinh tế ở khu vực đocirc thị trung bigravenh đạt từ 12 đến 15 cao gấp 15 đến 2 lần so với mặt bằng chung trong cả nước Năm 2007-2009 đạt khoảng từ 8 đến 10(H) Hiện nay nguồn thu đocirc thị nhất lagrave của caacutec thagravenh phố lớn chiếm tỷ lệ 70 trong cơ cấu GDP cả nước Tại một số đocirc thị lớn GDP bigravenh quacircn đầu người đạt hơn 1500 USD như Hagrave Nội khoảng 1500 USDnăm Nha Trang 1779 USDnăm Sự phaacutet triển kinh tế đocirc thị đatilde vagrave đang tạo ra hagraveng triệu việc lagravem cho người lao động goacutep phần quan trọng trong việc duy trigrave sự ổn định vagrave phaacutet triển chung của xatilde hội

- Sự phaacutet triển kinh tế - xatilde hội của đất nước đatilde đem lại những nguồn lực quan trọng cho việc xacircy dựng vagrave cải tạo chỉnh trang diện mạo của caacutec đocirc thị Kiến truacutec vagrave cảnh quan đocirc thị đatilde được caacutec chiacutenh quyền đocirc thị quan tacircm đầu tư phaacutet triển với sự xuất hiện ngagravey cagraveng nhiều caacutec quần thể kiến truacutec mảng đocirc thị hiện đại ứng dụng cocircng nghệ thiết kế xacircy dựng tiecircn tiến của thế giới Tại nhiều đocirc thị đatilde vagrave đang xuất hiện caacutec cocircng trigravenh kiến truacutec cao tầng lagrave những điểm nhấn kiến truacutec đocirc thị coacute chất lượng cao

14

- Mocirc higravenh đầu tư phaacutet triển caacutec khu đocirc thị mới đồng bộ đatilde được nghiecircn cứu nhacircn rộng tại nhiều địa phương trong cả nước sử dụng coacute hiệu quả quỹ đất dagravenh cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời từng bước giải quyết nhu cầu rất lớn của xatilde hội về nhagrave ở

- Hệ thống cocircng trigravenh hạ tầng kỹ thuật vagrave xatilde hội đocirc thị như hệ thống giao thocircng cấp nước thoaacutet nước chiếu saacuteng cacircy xanh thu gom vagrave xử lyacute chất thải rắn vagrave cocircng trigravenh phuacutec lợi cocircng cộng của caacutec đocirc thị được đầu tư xacircy dựng cải tạo vagrave phaacutet triển khaacute nhanh tạo necircn bộ khung cơ bản để caacutec đocirc thị phaacutet triển

- Về cấp nước sạch thời điểm năm 1999 Việt Nam vẫn cograven hơn 70 số dacircn đocirc thị sử dụng nước khocircng bảo đảm vệ sinh đến nay bigravenh quacircn trecircn cả nước 73 số dacircn đocirc thị đatilde được cấp nước sạch Chất lượng phục vụ của giao thocircng cocircng cộng tại caacutec đocirc thị caacutec vugraveng vagrave trecircn cả nước ngagravey cagraveng tốt hơn

- Vấn đề cải thiện điều kiện mocirci trường đocirc thị cũng đatilde được chiacutenh quyền đocirc thị quan tacircm Một số đocirc thị đatilde coacute nhagrave maacutey hoặc trạm xử lyacute nước thải được đầu tư xacircy dựng vagrave đi vagraveo hoạt động Tỷ lệ thu gom chất thải rắn sinh hoạt bigravenh quacircn cả nước đạt khoảng 80 Chuacuteng ta đatilde coacute ba cocircng nghệ trong nước xử lyacute chất thải rắn sinh hoạt đatilde được Bộ Xacircy dựng cấp giấy chứng nhận SERAPHINE ANSINH-ASC MBT-CD

- Cấp điện vagrave chiếu saacuteng đocirc thị được cải thiện rotilde rệt 90 số caacutec tuyến đường trục chiacutenh cấp đocirc thị từ caacutec đocirc thị loại 3 trở lecircn được chiếu saacuteng Dịch vụ cung cấp thocircng tin liecircn lạc phaacutet triển nhanh choacuteng phục vụ tiacutech cực cho caacutec yecircu cầu đặt ra của sự phaacutet triển kinh tế - xatilde hội

- Quốc hội Chiacutenh phủ Bộ Xacircy dựng vagrave caacutec bộ ngagravenh đatilde vagrave đang từng bước hoagraven thiện hệ thống caacutec văn bản quy phạm phaacutep luật về lĩnh vực xacircy dựng vagrave phaacutet triển đocirc thị trong đoacute nhiều văn bản luật lần đầu tiecircn đatilde được nghiecircn cứu xacircy dựng vagrave ban hagravenh như Luật Xacircy dựng năm 2003 Luật Nhagrave ở năm 2005 Luật Kinh doanh bất động sản năm 2006 vagrave đặc biệt lagrave Luật Quy hoạch đocirc thị vừa được Quốc hội thocircng qua thaacuteng 6-2009 Caacutec văn bản luật vagrave hệ thống văn bản dưới luật đatilde thường xuyecircn được ragrave soaacutet điều chỉnh để từng bước đi vagraveo cuộc sống goacutep phần quan trọng trong việc tạo hagravenh lang phaacutep lyacute đầy đủ thocircng thoaacuteng hướng tới sự phaacutet triển bền vững hệ thống đocirc thị Việt Nam

Becircn cạnh những kết quả đạt được việc nacircng cấp đocirc thị ở nước ta vẫn đang cograven gặp rất nhiều vấn đề bất cập

- Tỷ lệ phủ kiacuten quy hoạch chi tiết tại caacutec đocirc thị của cả nước cograven thấp Tỷ lệ trung bigravenh trong cả nước hiện nay lagrave khoảng 45 khocircng đồng đều giữa caacutec đocirc thị vagrave vugraveng miền ETHiều đoacute coacute ảnh hưởng lớn đến việc thu huacutet đầu tư bố triacute nguồn lực phaacutet triển cũng như cocircng taacutec quản lyacute xacircy dựng đocirc thị theo quy hoạch

- Tốc độ tăng trưởng vagrave đocirc thị hoacutea cao tại phần lớn caacutec đocirc thị đatilde dẫn đến sự mất cacircn đối trong khả năng đaacutep ứng của hệ thống cơ sở hạ tầng kỹ thuật đocirc thị Mặc dugrave việc cấp nước sạch đatilde được cải thiện đaacuteng kể nhưng tỷ lệ thất thoaacutet thất thu nước bigravenh quacircn vẫn cao từ 20 đến 30 vừa gacircy thất thoaacutet nguồn tagravei nguyecircn quan trọng vừa giảm nguồn thu cho ngacircn saacutech Tigravenh trạng uacuteng ngập tắc nghẽn giao thocircng tại đocirc thị cograven diễn ra phổ biến Caacutec hồ kecircnh mương socircng ngogravei trong đocirc thị với vai trograve điều hogravea vagrave thoaacutet nước mưa đocirc thị vagraveo mugravea mưa lũ iacutet được quan tacircm bảo vệ

15

- Ocirc nhiễm mocirci trường vẫn đang lagrave vấn đề bức xuacutec nhất vagrave chưa coacute lời giải hữu hiệu Nhiều đocirc thị vẫn cograven luacuteng tuacuteng trong việc tigravem ra nguồn lực đầu tư hệ thống cơ sở hạ tầng thoaacutet nước xử lyacute chất thải rắn giao thocircng đocirc thị

- Cocircng taacutec quản lyacute đocirc thị cograven yếu keacutem Những caacuten bộ đatilde qua đagraveo tạo chuyecircn mocircn lĩnh vực xacircy dựng vagrave phaacutet triển đocirc thị mới chỉ chiếm từ 9 đến 11 ở cấp xatilde phường chưa đaacutep ứng được mức độ đogravei hỏi của khối lượng cocircng việc Mặt khaacutec do lĩnh vực quản lyacute đocirc thị vagrave kinh tế đocirc thị cograven lagrave vấn đề khaacute mới mẻ chuacuteng ta vừa lagravem vừa ruacutet kinh nghiệm để phugrave hợp đặc thugrave của nước ta do đoacute ở nhiều nơi vai trograve của chiacutenh quyền đocirc thị trong việc điều phối caacutec đối tượng vagrave điều tiết nguồn lực tham gia trong quaacute trigravenh phaacutet triển đocirc thị cograven coacute nhiều hạn chế dẫn đến thực tế vẫn cograven phổ biến tigravenh trạng thiếu thocircng tin chồng cheacuteo giữa caacutec lĩnh vực

Triacutech ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ vagrave theo ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

Dự aacuten nacircng cấp đocirc thị tại TPHCMNacircng cấp đocirc thị vagrave vấn đề khocircng gian cocircng cộng trong caacutec khu dacircn cư thu nhập thấp trecircn địa

bagraven Thagravenh phố Hồ Chiacute MinhNội dung cocircng việc thực hiện1 ETHường hẽm Nacircng cao nền hẽm mở rộng hẽm vagrave traacuteng hẽm bằng beton cement vagrave beton

nhựa noacuteng2 ETHặt cống thoaacutet nước Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống cống thoaacutet nước thải vagrave nước mưa tại

khu vực3 Cấp nước Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống cấp nước sinh họat đến từng hộ dacircn4 Cấp điện Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống caacutep điện vagrave trụ điện tại khu vực cung cấp điện

sinh họat đến từng hộ dacircn5 Chiếu saacuteng vĩa hegrave Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống dacircy điện vagrave đặt boacuteng đegraven tại caacutec trụ

đảm bảo chiếu saacuteng trong khu vực6 Nghiecircn cứu bổ sung caacutec dịch vụ hạ tầng xatilde hội (Nhagrave trẻ trường mẫu giaacuteo trạm y tế ) Caacutec bước thực hiệnGiai đoạn 1 bắt đều thi cocircng từ thaacuteng 122004 đến 122005 trong lưu vực Tacircn Hoacutea - Lograve Gốm

(khocircng kể thời gian chuẩn bị đầu tư) Bước 1 sect Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp của tất cả cộng đồng người dacircn trong khu vực dacircn cư thu

nhập thấp cần nacircng cấpsect Lập baacuteo caacuteo nghiecircn cứu Tiền khả thi cho togravean dự aacuten trecircn địa bagraven thagravenh phốsect Tiến hagravenh tham khảo yacute kiến cộng đồng vagrave chuẩn bị kế họach sơ bộ nhu cầu cần nacircng

cấpBước 2sect Chuẩn bị kế họach nacircng cấo hogravean chỉnh coacute thảo luận với cộng đồng chuẩn bị thiết kế kỹ

thuật sơ bộ vagrave sọan thảo hồ sơ thầu cho từng goacutei thầu dự kiếnsect Chuẩn bị tagravei liệu hướng dẫn thực hiệnsect Thu thập số liệu thocircng tin cho đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kế hoạch hagravenh động taacutei

định cưsect Lập nghiecircn cứu khả thi cho giai đoạn 1Bước 3

16

Chuẩn bị thiết kế kỹ thuật chi tiết vagrave hoagraven chỉnh hocirc sơ thầuGiai đoạn 2 Khocircng thời gian chuẩn bị đầu tư bắt đầu từ 062006 đến 062007 trecircn địa bagraven caacutec

quận ngograveai Tacircn Hoacutea - Lograve Gốm Sự tham gia của người dacircn Nguyecircn tắc quan trọng nhất của dự aacuten lagrave sự tham gia tự giaacutec vagrave tiacutech cực của cộng đồng

người dacircn vagraveo tất cả caacutec bước thực hiện dự aacuten Caacutec thagravenh viecircn lagrave hộ gia đigravenh trong dự aacuten đều coacute quyền coacute traacutech nhiệm tham gia vagrave cugraveng hưởng lợi từ dự aacuten khocircng phacircn biệt tigravenh trạng cư truacute

Những lợi iacutech đối với người dacircn sau khi nacircng cấp- Bộ mặt khu dacircn cư thay đổi Cống thoaacutet nước tốt khocircng cograven tigravenh trạng ngập uacuteng ETHường hẽm bằng phẳng ngay ngắn an toagraven xe cứu hỏa cứu thương vagraveo đến tận nơi để

xử lyacute kịp thời khi xảy ra sự cố Khu phố được sạch đẹp vệ sinh hạn chế bệnh tật do mocirci trường sống tốt hơn nhiều sacircn

chơi giải triacute cho trẻ em trong khu vực ETHegraven chiếu saacuteng vagraveo ban đecircm thuận lợi cho đi lại vagrave an ninh khu vực Những hộ gia đigravenh thu nhập thấp coacute nhu cầu coacute nhu cầu sẽ được vay vốn sửa chữa nacircng

cấp nhagrave ở hoặc vay vốn để sản xuất kinh doanh - Tigravenh trạng phaacutep lyacute về nhagrave đất Thocircng qua dự aacuten chiacutenh quyền địa phương sẽ tiến hagravenh nhanh việc cấp giấy chứng nhận

quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở cho tất cả caacutec hộ gia đigravenh coacute đủ điều kiện giuacutep họ lagravem ăn sinh sống

Khi coacute giấy tờ nhagrave đầy đủ kết hợp với cơ sở hạ tầng khu vực hoagraven chỉnh sẽ giuacutep cho giaacute trị nhagrave đất của người dacircn trong khu vực dự aacuten gia tăng Việc mua baacuten cầm cố thế chấp đều thuận lợi dễ dagraveng vagrave khocircng khocircng bị eacutep giaacute khi coacute nhu cầu chuyển nhượng

Coacute giấy chứng nhận quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở lagrave một trong những nội dung quan trọng để xem xeacutet việc nhập hộ khẩu cho caacutec thagravenh viecircn trong hộ gia đigravenh chưa coacute hộ khẩu

Coacute giấy chứng nhận quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở sẽ giuacutep cho caacutec hộ gia đigravenh coacute đủ điều kiện tiếp cận với caacutec khoản vay latildei suất phugrave hợp để coacute vốn lagravem ăn hoặc mở rộng sản xuất kinh doanh goacutep phần tăng thecircm thu nhập

Việc học hagravenh của caacutec chaacuteu y tế vagrave caacutec dịch vụ cocircng cộng khaacutec đều thuận lợi ETHồng thời chiacutenh quyền địa phương quản lyacute người dacircn tốt hơn

- Khi mở rộng hẽm coacute một số hộ bị mất hoagraven toagraven nhagrave- đất hoặc khi diện tiacutech nhagrave - đất sau khi giải tỏa nhỏ hơn 15 m2 thigrave phải di dời vagrave được

ETHược bồi thường bằng tiền đối với nhagrave đất bị thu hồi với giaacute thay thế phugrave hợp với giaacute chuyển nhượng thực tế vagrave caacutec khoản hỗ trợ khaacutec Việc di dời sẽ được chiacutenh quyền địa phương thocircng baacuteo chi tiết

Hộ bị di dời coacute thể nhận tiền hoặc đăng kyacute một căn hộ chung cư hoặc một nền nhagrave coacute hạ tầng

dự kiến đến năm 2020 dacircn số thagravenh phố khoảng 10 triệu người (trong đoacute khống chế khoảng 6 triệu dacircn nội thị) vagrave với hơn 2 triệu khaacutech vatildeng lai

Quy hoạch kiến truacutec cảnh quan đocirc thị

Cải tạo caacutec khu nội thagravenh cũ phải bảo đảm giữ gigraven tocircn tạo caacutec di sản văn hoacutea lịch sử caacutec cocircng trigravenh kiến truacutec coacute giaacute trị cải tạo vagrave nacircng cấp cơ sở hạ tầng di chuyển nhagrave ở trecircn vagrave ven kecircnh rạch

17

tăng thecircm diện tiacutech cacircy xanh caacutec cocircng trigravenh phục vụ cocircng cộng di dời ra ngoại thagravenh những cơ sở cocircng nghiệp tiểu thủ cocircng nghiệp gacircy ocirc nhiễm di dời chợ vagrave kho tagraveng khocircng cograven phugrave hợp từng bước cải thiện mocirci sinh mocirci trường đocirc thị

Caacutec khu mới được xacircy dựng theo hướng hiện đại văn minh bền vững chuacute trọng phaacutet triển hệ thống cacircy xanh cocircng viecircn mặt nước tổ chức caacutec khu đocirc thị mới theo hướng coacute cơ sở hạ tầng hiện đại đồng bộ tăng tỷ lệ trung bigravenh tầng cao triệt để khai thaacutec khocircng gian ngầm vagrave trecircn khocircng mật độ xacircy dựng thấo ưu tiecircn đất cho khocircng gian thocircng thoaacuteng xacircy dựng caacutec khu sản xuất caacutec trung tacircm thương mại dịch vụ đagraveo tạo vagrave nghiecircn cứu khoa học caacutec khu nghỉ ngơi giải triacute đaacutep ứng nhu cầu vật chất vagrave tinh thần ngagravey cagraveng cao của nhacircn dacircn

Quy hoạch caacutec khu chức năng

Khu dacircn cư Được phacircn bố tại khu vực nội thagravenh hiện hữu nội thagravenh phaacutet triển vagrave ngoại thagravenh

Về nội thagravenh hiện hữu (12 quận cũ) coacute diện tiacutech 14134 ha dacircn số giữ mức từ 36 - 4 triệu người chỉ tiecircu bigravenh quacircn đất đocirc thị từ 35 - 40 m2người Nội thagravenh hiện hựu cần chỉnh trang cải thiện điều kiện ở sinh hoạt vagrave lagravem việc của cư dacircn giảm mật độ xacircy dựng nacircng tầng cao trung bigravenh hiện nay từ 14 tầng lecircn 24 tầng nacircng cấp cơ sở hạ tầng đocirc thị xử lyacute tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường trả lại khocircng gian xanh sạch tocircn tạo vagrave giữ gigraven di sản lịch sử - văn hoacutea cocircng trigravenh kiến truacutec coacute giaacute trị (hiện đatilde xaacutec định 108 cơ sở cần phải bảo tồn)

Về nội thagravenh phaacutet triển mới (gồm caacutec quận mới) coacute diện tiacutech 30000 ha với số dacircn 22 - 24 triệu người chỉ tiecircu đất đocirc thị 110 m2người (gấp 25 lần nội thagravenh cũ) Vugraveng đocirc thị nagravey cơ sở hạ tầng được xacircy dựng theo hướng hiện đại đồng bộ dagravenh nhiều đất cho cơ sở nghiecircn cứu khoa học giaacuteo dục nghỉ ngơi giải triacute mặt nước cocircng viecircn cacircy xanh khu nhagrave ở cơ sở sản xuất khocircng ocirc nhiễm

Về ngoại thagravenh dacircn số từ 3 - 4 triệu người trong đoacute dacircn số nocircng thocircn lagrave 07 triệu người

Nhigraven chung nhu cầu đất đocirc thị đến năm 2005 lagrave 26000 ha vagrave đến năm 2020 dự kiến tăng lecircn khoảng 90000 haBố triacute cocircng nghiệp Xacircy dựng nhiều khu cocircng nghiệp trecircn quỹ đất 6000 ha thu huacutet 20 lực lượng lao động ưu tiecircn cocircng nghiệp coacute hagravem lượng cocircng nghệ cao iacutet ocirc nhiễm mocirci trường (caacutec khu cocircng nghiệp hiện coacute gần 2000 ha)

Hệ thống trung tacircm dịch vụ của thagravenh phố được tổ chức theo hướng đa trung tacircm bao gồm trung tacircm hagravenh chiacutenh thương mại ngacircn hagraveng văn hoacutea bố triacute tại quận 1 quận 3 quận 5 quận 10 quận Bigravenh Thạnh vagrave mở rộng về Thủ Thiecircm (quận 2) với diện tiacutech khoảng 1700 ha Bố triacute caacutec trung tacircm khu vực tại caacutec cửa ngotilde thagravenh phố như khu A Nam Sagravei Gograven quận 9 quận 12 huyện Bigravenh Chaacutenh

Caacutec trung tacircm chuyecircn ngagravenh Gồm caacutec trung tacircm đagraveo tạo nghiecircn cứu khoa học y tế văn hoacutea thể dục - thể thaohiện coacute được nacircng cấp mở rộng vagrave xacircy dựng mới phugrave hợp với quy hoạch của thagravenh phố trong đoacute coacute khu Đại học Quốc gia (Thủ Đức) 800 ha khu thể dục - thể thao Rạch Chiếc 400 ha khu lịch sử - văn hoacutea - du lịch 400 ha

18

Hệ thống cocircng viecircn cacircy xanh Khai thaacutec cảnh quan socircng Sagravei Gograven socircng Đồng Nai vagrave caacutec socircng rạch lớn khaacutec Bảo tồn caacutec cocircng viecircn hiện hữu (235 ha) cải tạo kecircnh rạch tăng chỉ tiecircu cacircy xanh vugraveng nội thagravenh (2m2người) nội thagravenh mới vagrave đocirc thị ngoại thagravenh (17m2người) Tạo caacutec hồ chứa nước lớn khai thaacutec kecircnh rạch tự nhiecircn higravenh thagravenh caacutec vagravenh đai hagravenh lang xanh bảo tồn rừng tai Cần Giờ Củ Chi Bigravenh Chaacutenh

Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật

Về giao thocircng

Chỉ tiecircu đất giao thocircng bigravenh quacircn 20 - 25m2người khoảng 25 quỹ đất đocirc thị (hiện nay lagrave 12) để ngoagravei hệ thống đường bộ sẽ xacircy dựng hệ thống xe buyacutet xe điện baacutenh sắt (ngầm trecircn cao) đảm bảo vận chuyển hagravenh khaacutech cocircng cộng đạt 50 năm 2020 (hiện nay chưa đến 5)

Đối với đường bộ phải hoagraven chỉnh caacutec tuyến vagravenh đai trục giao thocircng hướng ngoại kết hợp với caacutec cocircng trigravenh đầu mối caacutec nuacutet giao thocircng vagrave bến xe liecircn tỉnh ở caacutec vugraveng ven đocirc gồm đường vagravenh đai ngoagravei (xa lộ vagravenh đai) trục đường cao tốc dự kiến xacircy dựng từ Thủ Thiecircm nối sang quốc lộ 51 (Đồng Nai Bagrave Rịa - Vũng Tagraveu) xa lộ Hagrave Nội quốc lộ 1A cũ vagrave quốc lộ 1A mới đi Biecircn Hogravea vagrave caacutec tỉnh miền Tacircy quốc lộ 13 quốc lộ 22 đi Bigravenh Dương vagrave Tacircy Ninh tỉnh lộ 12 15 16 gắn kết nội - ngoại ocirc thagravenh phố vagrave caacutec tỉnh xung quanh tỉnh lộ 10 15 đi Đức Hogravea Cần Giuộc - Long An đường Vĩnh Phước đi Cần Giờ gắn với caacutec đường vagravenh đai đường trục ngoagravei thagravenh phố

Mở rộng nacircng cấp caacutec trục đường giao thocircng chiacutenh hiện coacute đồng thời xacircy dựng caacutec nuacutet giao thocircng quan trọng vagrave hệ thống tiacuten hiệu nối mạng từ caacutec nuacutet về trung tacircm điều khiển giao thocircng của thagravenh phố bố triacute đều khắp hệ thống caacutec batildei đậu xe caacutec điểm đầu điểm cuối vagrave điểm dừng của mạng lưới xe buyacutet đảm bảo cự li trung bigravenh từ caacutec khu chức năng đến caacutec điểm đỗ trecircn caacutec tuyến vận tải cocircng cộng khoảng từ 500 - 600 m

Xacircy dựng hoagraven chỉnh vagrave hiện đại hệ thống đường tại caacutec khu phaacutet triển mới kết hợp đồng bộ với caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kỹ thuật khaacutec cải tạo nacircng cấp mở rộng cầu Sagravei Gograven cầu Đồng Nai cầu Bigravenh Lợi cầu Bigravenh Triệu cầu Bigravenh Phước cầu Phuacute Cường (nối Củ Chi với Thủ Dầu Một) vagrave một số cầu khaacutec xacircy dựng một số cầu qua socircng Sagravei Gograven như tại Phuacute Mỹ nối đường Bigravenh Thuận qua Caacutet Laacutei (quận 2) để kheacutep kiacuten với vagravenh đai ngoagravei (xa lộ vagravenh đai) tại Thủ Thiecircm xacircy cầu vagrave đường hầm nối quận 1 với Thủ Thiecircm tại An Phuacute (quận 2) nối qua Thanh Đa (Bigravenh Thạnh) tại Thanh Đa nối qua Thủ Đức xacircy cầu Bigravenh Lợi mới để kheacutep kin vagravenh đai trong cầu An Phuacute Đocircng nối quận 12 với quận Thủ Đức Xacircy dựng caacutec cầu qua socircng Đồng Nai như tại quận 9 nối đường cao tốc sang Long Thagravenh vagrave đường vagravenh đai ngoagravei nối sang Nhơn Trạch Trecircn socircng Soagravei Rạp tại Long Thới (Nhagrave Begrave) nối đường cao tốc phiacutea Nam đi Cần Thơ qua socircng Lograveng Tagraveu đi Nhơn Trạch (Đồng Nai) vagrave một số cầu trecircn những socircng rạch khaacutec

Đối với đường sắt xacircy dựng hệ thống đường sắt gắn với mạng lưới đường sắt quốc gia đi caacutec hướng Lộc Ninh miền Tacircy miền Trung vagrave tỉnh Bagrave Rịa - Vũng Tagraveu Xacircy dựng ga tagraveu chiacutenh ở An Bigravenh (Bigravenh Dương) một số ga hagravenh khaacutech trung tacircm ở Bigravenh Triệu (Thủ Đức) ở Tacircn Kiecircn (Bigravenh Chaacutenh) vagrave Thủ Thiecircm (quận 2)Ga Hogravea Hưng sẽ chuyển thagravenh ga đường sắt nội đocirc Xacircy dựng hệ thống giao thocircng đường sắt nội đocirc theo giải phaacutep đi ngầm trecircn cao hoặc trecircn mặt đất nhưng phải đảm bảo mỹ thuật an toagraven vagrave phugrave hợp với khả năng tagravei chiacutenh an ninh vagrave quốc phograveng

19

Đối với đường thủy hạn chế việc mở rộng phaacutet triển cảng trong nội thagravenh cũ như cảng Sagravei Gograven Bến Ngheacute Tacircn Thuận Ba Son xacircy dựng caacutec cảng Hiệp Phước vagrave Cần Giờ để đaacutep ứng nhu cầu vận tải đường thủy caacutec cụm cảng coacute thể tiếp nhận 60 - 70 triệu tấn hagraveng hoacuteanăm Từng bước cải tạo caacutec cảng nội thagravenh phục vụ du lịch trecircn socircng

Tăng cường khai thaacutec tuyến đường thủy caacutec socircng Soagravei Rạp Cacircy Khocirc Cần Giuộc xacircy dựng caacutec cảng socircng ở Phuacute Định Cacircy Khocirc Tacircn Tuacutec Cần Giuộc với cocircng suất trecircn một triệu tấn hagraveng hoacuteanăm duy trigrave một số cảng socircng nhỏ ở socircng Đồng Nai Nhagrave Begravetrong giai đoạn năm 2005-2010 từng bước di chuyển cảng Bigravenh Đocircng vagrave hệ thống bến batildei dọc cảng về cảng mới cải tạo vagrave phục hồi caacutec tuyến kecircnh vagravenh đai vừa kết hợp vận tải vừa giải quyết thoaacutet nước mưa xacircy dựng cảng phục vụ quốc phograveng ở phiacutea Nam thagravenh phố

Đối với hagraveng khocircng nacircng cấp hoagraven thiện sacircn bay Tacircn Sơn Nhất để coacute thể đoacuten 12 triệu hagravenh khaacutech mỗi năm vagrave xacircy dựng sacircn bay Long Thagravenh - Đồng Nai coacute tải trọng 20 - 30 triệu tấn hagravenh khaacutechnăm

Về kỹ thuật mocirci trường đất đai

Cải tạo xacircy dựng hệ thống thoaacutet nước mưa trong đoacute tại khu vực nội thagravenh cũ vận sử dụng hệ thống cống thoaacutet nước mưa - nước bẩn tại khu xacircy dựng mới sử dụng hệ thống kiacuten thoaacutet nước mưa nước bẩn riecircng kết hợp sử dụng hệ thống thoaacutet nước hở gồm caacutec socircng kecircnh rạch hồ chứa

Cải tạo xacircy dựng hệ thống hồ điều hogravea kết hợp với việc tạo cảnh quan vagrave cacircn bằng cục bộ nền xacircy dựng đocirc thị vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

Xacircy dựng caacutec đường ven socircng rạch tại caacutec khu nội thagravenh kết hợp xacircy kegrave vagrave trồng cacircy xanh

Về cấp nước

Nhu cầu cấp nước đến năm 2010 lagrave 2800000 m3ngagravey đecircm vagrave đến năm 2020 lagrave 3635000 m2ngagravey đecircmChỉ tiecircu cấp nước sinh hoạt đến năm 2010 khoảng 150- 180 liacutetngườingagravey với 90 - 95 số dacircn đocirc thị được cấp nước sạch vagrave đến năm 2020 lagrave 180 - 200 liacutetngườingagravey với 95-100 số dacircn đocirc thị được cấp nước sạch

Khai thaacutec hợp lyacute caacutec nguồn nước mặt socircng Sagravei Gograven socircng Đồng Nai vagrave kecircnh Đocircng Củ Chi kết hợp khai thaacutec nước dưới mặt đất tại khu vực Hoacutec Mocircn vagrave vugraveng Bigravenh Hưng (Bigravenh Chaacutenh) ở mức độ hạn chế

Quy hoạch cải tạo hệ thống cũ vagrave xacircy dựng hệ thống mới nhằm hoagraven chỉnh mạng lưới đường ống phacircn phối nước tại khu vực nội thagravenh cũ nội thagravenh phaacutet triển

Về cấp điện

Nguồn cung cấp điện cho thagravenh phố được cacircn đối trong mạng lưới điện quốc gia

20

Cải tạo vagrave xacircy dựng caacutec tuyến 500 kV 220 kV 22 kV vagrave caacutec trạm biến aacutep hiện đại đảm bảo an togravean trong sử dụng vagrave mĩ quan thagravenh phố

Cải tạo nacircng cấp trạm 500 kV Phuacute Lacircm xacircy dựng thecircm caacutec trạm 500 kV ở Nhagrave Begrave Caacutet Laacutei (quận 2) vagrave Bigravenh Chiểu (quận Thủ Đức)

Về thoaacutet nước bẩn vagrave vệ sinh đocirc thị

Cải thiện từng bước vấn đề ocirc nhiểm trecircn caacutec kecircnh rạch bằng caacutec giải phaacutep xử lyacute cục bộ chất thải cải tạo vagrave nacircng cao cocircng lực thoaacutet nước caacutec kecircnh rạch để tự lagravem sạch

Tăng cường giải phaacutep xử lyacute cục bộ nước thải cả hai khu vực nội thagravenh cũ vagrave nội thagravenh mới Tại khu vực nội thagravenh cũ xacircy dựng tuyến cống bao để taacutech đại bộ phận nước thải đến nơi xử lyacute

Xacircy dựng caacutec nhagrave maacutey xử lyacute nước thải tập trung lớn caacute hướng Nhagrave Begrave Vĩnh Lộc Cacircầ Giuộc Caacutet Laacutei vagrave những điểm thiacutech hợp khaacutec

Cải tạo vagrave xacircy dựng batildei chocircn raacutec Đocircng Thạnh Gỏ Caacutet vagrave khu xử lyacute nước Đa Phước Vĩnh Lộc đảm bảo đến năm 2020 100 raacutec thải của thagravenh phố được thu gom vagrave xử lyacute bằng cocircng nghệ hiện đại

Nguồn Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh 30 năm xacircy dựng vagrave phaacutet triển Phan Xuacircn Biecircn - Trần Nhu NXB Giaacuteo dục 2005

II7 Vấn đề tham vấn cộng đồng trong nacircng cấp đocirc thị4 Khaacutei niệmTham vấn cộng đồng lagrave việc một cộng đồng được tham khảo về yacute kiến thaacutei độ vagrave những mối

quan tacircm của họ về một kế hoạch phaacutet triển nagraveo đoacute trong tiến trigravenh lập kế hoạch Đacircy lagrave cơ hội cho mọi người coacute thể bagravey tỏ yacute kiến của họ bằng caacutech nagravey họ coacute thể ảnh hưởng đến caacutec việc ra quyết định Hiện nay đatilde coacute quy chế buộc phải coacute sự tham gia yacute kiến người dacircn trong tiến trigravenh lập kế hoạch vagrave ra quyết định

5 Những việc cần tham gia yacute kiến cộng đồngo Tham gia đoacuteng goacutep yacute kiến cocircng sức kiến thức đất đai vagrave tiền ( tự nguyện hiến đất mở

rộng)o Tham gia ra quyết định như khu vực dacircn cư của migravenh coacute necircn tham gia vagraveo dự aacuten hay

khocircngo Dự aacuten nacircng cấp hay khocircng necircn mở rộng hẻm tới mức nagraveo mặt hẻm trải nhựa hay traacutem

becirc tocircng chọn nguồn nguyecircn vật liệuhellip Tham gia giaacutem saacutet quaacute trigravenh thực hiện dự aacuten3Caacutec bước tham vấn cộng đồngTham vấn cộng đồng - một tiến trigravenh gồm 6 bước- 1048713 Bước 1 Xaacutec định caacutec mục tiecircu của cocircng- Để lagravem gigrave Nhằm tigravem hiểu thaacutei độ hay hagravenh động của chiacutenh quyền địa phương vagrave cộng

đồng thocircng qua những phản hồi về bản phaacutec thảo kế hoạch hay tạo cơ hội cho cộng đồng lựa chọn một dự aacuten phaacutet triển nagraveo đoacute dẫn đến sự đồng thuận vagrave cugraveng thực hiện

- 1048713 Bước 2 Chọn lựa phương phaacutep lấy yacute kiến cộng đồng

21

- Xem xeacutet một loạt caacutec phương phaacutep vagrave chọn lựa phương phaacutep nagraveo thiacutech hợp nhất với mục tiecircu vagrave tiếp cận đuacuteng đối tượng

- 1048713 Bước 3 Xaacutec định caacutec nhoacutem dacircn sẽ bị ảnh hưởng bởi hoạt động cụ thể của dự aacuten- Xaacutec định ranh đầu tư đến đacircu đồng thời xaacutec định nhoacutem dacircn cư nagraveo sẽ tham gia vagraveo tiến

trigravenh tư vấn Đoacute lagrave ở địa bagraven nagraveo đặc điểm của những người tham gia như nocircng dacircn phụ nữ tuổi taacutec vv

- 1048713 Bước 4 Chuẩn bị kế hoạch chi tiết- Bao gồm việc xaacutec định- - Caacutec mục tiecircu đatilde được xaacutec định lagrave gigrave- - Sử dụng phương phaacutep thiacutech hợp nagraveo- - Caacutec nhoacutem cộng đồng nagraveo bị ảnh hưởng- - Xacircy dựng nội dung sơ bộ để lấy yacute kiến cộng đồng (biểu mẫu phiếu khảo saacutet)- - Tổ chức như thế nagraveo (thời gian địa điểm người điều hagravenhhellip)- 1048713 Bước 5 Thực hiện phương phaacutep lấy yacute kiến- Bước nagravey được thực hiện căn cứ trecircn kế hoạch chi tiết đatilde vạch ra- Họp cộng đồng cử người coacute uy tiacuten vagrave được tập huấn nắm rotilde nội dung kế hoạch đứng ra

hướng dẫn coacute người gợi yacute vagrave necircu vấn đề ghi cheacutep biecircn bản thocircng qua vagrave biểu quyết- Lấy yacute kiến bằng phiếu Tư vấnchiacutenh quyền địa phươngChủ đầu tư đứng ra chuẩn bị nội

dung hướng dẫn cho Đại diện cộng đồng phaacutet phiếu vagrave thu hồi- 1048713 Bước 6 Đưa yacute kiến phản hồi của cộng đồng vagraveo tiến trigravenh ra quyết định- Phacircn tiacutech caacutec thocircng tin nhận được vagrave cacircn nhắc giaacute trị của chuacuteng xem thocircng tin nagraveo cần

đưa vagraveo bản phaacutec thảo đề aacutenbull Caacutec becircn liecircn quan- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan lagrave tất cả những người những tổ chức coacute traacutech nhiệm vagrave lợi

iacutech liecircn quan đến hoạt động một vấn đề cụ thể- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan cograven bao gồm những nhagrave ra quyết định cũng như những

người bị ảnh hưởng bởi một quyết định- Cộng đồng lagrave một trong số caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan chịu taacutec động bởi caacutec quyết định

lập kế hoạch phaacutet triểnIII Caacutec bước thực hiện nacircng cấp đocirc thị31 Bước 1 Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp vagrave lập kế hoạch nacircng cấp cộng đồng (CUP sơ bộ)311 Khảo saacutet thực địa (thời gian thực hiện 3 thaacuteng)312 Khảo saacutet địa chất địa higravenh (25 thaacuteng)313 Lập phương aacuten quy hoạch sơ bộ (3 thaacuteng)314 Tham vấn cộng đồng thống nhất phương aacuten quy hoạch315 Thoả thuận quy hoạch giao thocircng caacutec tuyến hẻm với caacutec quận (1 thaacuteng)316 Lập CUPs sơ bộKhảo saacutet kinh tế - xatilde hội (2 thaacuteng)32 Bước 2 Lập thiết kế cơ sở CUPs hoagraven chỉnh RAP vagrave ĐTM321 Lập thiết kế cơ sở (3 thaacuteng)s(ii) Khai toaacuten chi phiacute đầu tư(iii) Trigravenh duyệt thiết kế cơ sở(iv) Thoả thuận đấu nối hạ tầng kỹ thuật vagrave phograveng chaacutey chữa chaacutey (PCCC) (3 thaacuteng)322 Lập CUPs hoagraven chỉnh (5 thaacuteng)- Tư vấn tổ chức họp CĐ lấy yacute kiến caacutec caacute nhacircn tổ chức coacute liecircn quan về phương aacuten thiết kế

đoacuteng goacutep kinh phiacute thực hiện dự aacuten phương aacuten di dời taacutei định cưhellip

22

- Điều tra kinh tế xatilde hội vagrave đưa ra caacutec toacutem tắt về qui mocirc khu vực nacircng cấp tigravenh higravenh kinh tế xatilde hội khu vực nacircng cấp

323 Lập RAP (6 thaacuteng)- Điều tra caacutec hộ bị ảnh hưởng + Điều tra về số hộ bị ảnh hưởng diện tiacutech nhagrave đất bị ảnh hưởng sau đoacute sẽ chiết tiacutenh cụ thể

diện tiacutech bị ảnh hưởng của từng căn nhagrave để đưa vagraveo bảng khảo saacutet (phục vụ lập RAP) của từng hộ gia đigravenh với bản vẽ tỉ lệ 1200 rất chi tiết

- Khảo saacutet kinh tế - xatilde hội (Bảng hỏi xin xem phụ lục 4)+ Khảo saacutet tổng thể hiện trạng toagraven khu về quy mocirc hộ gia đigravenh tigravenh trạng cư truacute việc lagravem vagrave

thu nhập tigravenh trạng nhagrave ở- Đaacutenh giaacute mức bồi thường- Đaacutenh giaacute về mức bồi thường nhagrave đất- Đề xuất caacutec khu TĐC324 Lập ĐTM (6 thaacuteng)325 Lập CEMP- Mocirc tả điều kiện mocirci trường vagrave xaacutec định caacutec vấn đề về mocirci trường magrave cộng đồng đang gặp

phải vagrave được xếp hạng theo tiến trigravenh tham gia nhiều phiacutea- Đaacutenh giaacute caacutec phương aacuten thay thế nhằm giải quyết caacutec vấn đề trecircn vagrave tigravem giải phaacutep thiacutech hợp- Xaacutec định caacutec nhu cầu về cơ sở hạ tầng (tuyến cống chiacutenh hệ thống thu gom raacutec cấp thagravenh phố

hellip) để hỗ trợ hiệu quả cho cấp cộng đồng- Đề nghị caacutec biện phaacutep giảm thiểu taacutec động cần được thực hiện ở cấp cộng đồng vagrave caacutec điều

chỉnh cho cơ sở hạ tầng vagrave dịch vụ cơ bản cấp thagravenh phố nhằm hỗ trợ cho caacutec biện phaacutep giảm thiểu nagravey Caacutec biện phaacutep giảm thiểucaacutec hiệu chỉnh nagravey cần được phản aacutenh vagrave hạch toaacuten đủ vagraveo thiết kế kỹ thuật vagrave baacuteo caacuteo đầu tư

- Xaacutec định caacutec cơ cấu thể chế tại cấp cộng đồng nhằm xacircy dựng vận hagravenh vagrave bảo dưỡng tiểu dự aacuten bao gồm caacutec hagravenh động giảm thiểu taacutec động bất lợi

- Xacircy dựng chương trigravenh quan trắc coacute sự tham gia của cộng đồngTham vấn vagrave phổ biến thocircng tin326 Chuẩn bị EMP-Caacutec biện phaacutep giảm thiểu-Tăng cường thể chế vagrave đagraveo tạo-Quan trắc mocirci trường33 Bước 3 Lập thiết kế chi tiết vagrave hồ sơ mời thầu331 Lập thiết kế chi tiết (3 thaacuteng)332 Hồ sơ mời thầu xacircy lắp- Phaacutet hagravenh hồ sơ yecircu cầu- Chuẩn bị hồ sơ đề xuất- Đaacutenh giaacute hồ sơ đề xuất- Trigravenh duyệt thẩm định vagrave phecirc duyệt kết quả chỉ định thầu- Thương thảo hoagraven thiện vagrave kyacute kết hợp đồng34 Bước 4 Bồi thường vagrave giải phoacuteng mặt bằng (12 thaacuteng)341 Tuyecircn truyền vận động dacircn hiến đất(i) Lập hồ sơ thực hiện bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư(ii) Thagravenh lập Hội đồng bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư của dự aacuten (HĐBTGPMB)(iii) Bagraven giao ranh mốc(iv) Lập phương aacuten PATT

23

(v) Họp dacircn cocircng bố phương aacuten tổng thể(vi) Quyết định thu hồi đất(vii) Giải quyết khiếu nại đối với quyết định thu hồi đất(viii) Đo vẽ thu thập thocircng tin phaacutep lyacute nhagrave đất(ix) Aacutep giaacute bồi thường(x) Bagraven giao mặt bằng thi cocircng xacircy lắp35 Bước 5 Thi cocircng xacircy lắp351 Đấu thầu thi cocircng (quy trigravenh thời gian tuyển chọn nhagrave thầu)352 Chia địa bagraven theo phường để thi cocircng36 Bước 6 Tổ chức thi cocircng(ii) Tư vấn thiết kế(iii) Tư vấn giaacutem saacutet(iv) Chiacutenh quyền địa phương(v) Giaacutem saacutet cộng đồng(vi) Nhagrave thầu thi cocircng37 Bước 7 Nghiệm thu quyết toaacuten vagrave bagraven giao cocircng trigravenh371 Nghiệm thu bagraven giao cocircng trigravenh- Nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng phải tự tổ chức nghiệm thu caacutec cocircng việc xacircy dựng đặc biệt caacutec

cocircng việc bộ phận bị che khuất Bộ phận cocircng trigravenh caacutec hạng mục cocircng trigravenh vagrave cocircng trigravenh trước khi yecircu cầu chủ đầu tư nghiệm thu Đối với những cocircng việc xacircy dựng đatilde được nghiệm thu nhưng chưa thi cocircng ngay thigrave trước khi thi cocircng xacircy dựng phải nghiệm thu lại Đối với cocircng việc giai đoạn thi cocircng xacircy dựng sau khi nghiệm thu được chuyển nhagrave thầu khaacutec thực hiện tiếp thigrave phải được nhagrave thầu đoacute xaacutec nhận nghiệm thu

- Chủ đầu tư coacute traacutech nhiệm tổ chức nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng kịp thời sau khi coacute phiếu yecircu cầu nghiệm thu của nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng Nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng được phacircn thagravenh

+ Nghiệm thu từng cocircng việc xacircy dựng trong quaacute trigravenh thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu bộ phận cocircng trigravenh xacircy dựng giai đoạn thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu hoagraven thagravenh hạng mục cocircng trigravenh cocircng trigravenh xacircy dựng để đưa vagraveo sử dụng- Caacutec hạng mục cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh vagrave cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh chỉ được

pheacutep đưa vagraveo sử dụng sau khi được chủ đầu tư nghiệm thu372 Quyết toaacuten- Chủ đầu tư lập hồ sơ quyết toaacuten baacuteo caacuteo chủ quản đầu tư sau khi cocircng trigravenh hoagraven thagravenh- Hồ sơ quyết toaacuten gồm 37Sổ tay hướng dẫn thực thi+ Tờ trigravenh xin phecirc duyệt hồ sơ quyết toaacuten+ Caacutec hồ sơ thanh toaacuten từng giai đoạn+ Bản tổng hợp giaacute trị quyết toaacuten cocircng trigravenh+ Caacutec văn bản liecircn quan38 Bước 8 Duy tu vagrave bảo dưỡng cocircng trigravenhĐối với chi phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec đường hẻm hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng họng

nước cứu hỏa thigrave Ngacircn saacutech sẽ cấp phaacutet hoagraven toagraven vagrave giao cho một số cơ quan đơn vị chức năng thực hiện như sau

- Phograveng Quản lyacute đocirc thị quậnhuyện sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute caacutec đường hẻm- Cocircng ty Thoaacutet nước sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute hệ thống thoaacutet nước- Cocircng ty Chiếu saacuteng cocircng cộng sẽ quản lyacute hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng ở caacutec con hẻm

24

- Đơn vị Phograveng chaacutey chữa chaacutey sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec họng cứu hoả

- Vận hagravenh vagrave bảo dưỡng hệ thống cấp nước sẽ được caacutec Cocircng ty Cấp nước đảm nhiệm Phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng được ghi trong hoaacute đơn tiền nước

III Những vấn đề phaacutet sinh trong nacircng cấp đocirc thịIV1 Quy hoạch đocirc thị chưa phugrave hợp với yecircu cầu bảo vệ mocirci

trường - Quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute tương đối nhanh đatilde coacute những ảnh hưởng đaacuteng kể đến mocirci

trường vagrave tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn đến sự cacircn bằng sinh thaacutei+ Tagravei nguyecircn đất bị khai thaacutec triệt để để xacircy dựng đocirc thị lagravem giảm diện tiacutech cacircy xanh

vagrave mặt nước gacircy ra uacuteng ngập+ Đất nocircng nghiệp bị chiếm dụng ảnh hưởng đến vấn đề an toagraven lương thực quốc gia

vagrave đời sống nhacircn dacircn+ Nguồn tagravei nguyecircn nước bị suy + Lượng chất thải gia tăng nhanh choacuteng trong đoacute chất thải nguy hại ngagravey cagraveng nhiều+Bugraveng nổ giao thocircng cơ giới gacircy ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute vagrave tiếng ồn nghiecircm

trọng+ Aacutep lực đaacuteng kể về nhagrave ở vagrave vệ sinh mocirci trường higravenh thagravenh caacutec khu nhagrave ổ chuột

vagrave khu nghegraveo đocirc thị- Những nguyecircn nhacircn chiacutenh của tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường tại caacutec đocirc thị+ Caacutec vấn đề mocirci trường chưa được đề cập đầy đủ vagrave quan tacircm đuacuteng mức trong quy

hoạch xacircy dựng đocirc thị+ Vấn đề cơ sở hạ tầng kỹ thuật đocirc thị hệ thống thoaacutet nước thu gom vagrave xử lyacute raacutec

xử lyacute nước thải giảm ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn chưa được chuacute yacute đuacuteng mức + Cocircng taacutec triển khai thực hiện cho đến nay vẫn cograven chậm chưa hiệu quả vagrave chưa

chứng tỏ được tầm quan trọng của việc bảo vệ mocirci trường trong quy hoạch xacircy dựng đocirc thị

+ Chưa coacute caacutec biện phaacutep hữu hiệu trong chỉ đạo vagrave quản lyacute quy hoạch xacircy dựng Tigravenh trạng xacircy dựng lộn xộn tại caacutec đocirc thị lớn lagrave một vấn đề bức xuacutec đogravei hỏi

những biện phaacutep quản lyacute cấp baacutech vagrave hiệu quả nếu khocircng caacutei giaacute phải trả cho việc giải quyết hậu quả mocirci trường sẽ lagrave vocirc cugraveng lớn Cocircng taacutec quản lyacute quy hoạch xacircy dựng lagrave bước tiếp theo vagrave cụ thể hoaacute của cocircng taacutec lập quy hoạch xacircy dựng đocirc thị một yếu tố then chốt trong việc xacircy dựng caacutec đocirc thị bền vững vagrave hoagrave hợp với mocirci trường

IV2 Gia tăng dacircn số đocirc thị vagrave vấn đề di dacircnDacircn số tăng chậm hoặc cacircn đối với sự phaacutet triển sẽ goacutep phần quan trọng vagraveo thuacutec đẩy

nền kinh tế phaacutet triển cho pheacutep tăng tiacutech luỹ cả vốn vật chất kỹ thuật vagrave nguồn nhacircn lực tạo điều kiện phaacutet triển việc lagravem vagrave đem lại một mocirci trường sống trong sạch hơn Nhưng trong quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị vấn đề dacircn số lại đang đi ngược lại với điều kiện noacutei trecircn Dacircn số ngagravey một tăng vagrave sự di dacircn lagravem mất ổn định giữa caacutec đocirc thị Do nhu cầu việc lagravem vagrave điều kiện sống magrave người lao động tự tigravem cho migravenh nơi truacute chacircn mới tại

25

caacutec đocirc thị phaacutet triển họ bị hấp dẫn bởi một số thagravenh phố vagrave khu cocircng nghiệp lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh Hải Phograveng Đagrave Nẵng Hạ Longtừ đoacute tạo necircn sự bất cacircn đối về lao động giữa caacutec đocirc thị với nhau

Từ đoacute dẫn tới nhiều vấn đề phải giải quyết như nhagrave ở dịch vụ thocircng tin giaacuteo dục chăm soacutec y tế cơ sở hạ tầng việc lagravem ocirc nhiễm mocirci trường Trong điều kiện nền kinh tế chưa phaacutet triển như hiện nay ở nước ta vấn đề việc lagravem ở caacutec vugraveng đocirc thị nổi lecircn khaacute gay gắt Hiện tượng thất nghiệp thu nhập thấp tất yếu sẽ lagravem nảy sinh caacutec hiện tượng xatilde hội tiecircu cực khaacutec Vấn đề dacircn số đocirc thị ở nước ta hiện nay vagrave trong những năm tới sẽ vẫn cograven lagrave một thực trạng nan giải nếu như quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị khocircng được thực hiện coacute hiệu quả

IV3 Xoacutem liều xoacutem bụi - ung nhọt của đocirc thị được nacircng cấp hiện đại- Tuy Đảng vagrave Chiacutenh phủ đatilde coacute rất nhiều biện phaacutep để giải quyết vấn đề nhagrave ở

nhưng tigravenh higravenh nhagrave ở đocirc thị vẫn đang rất căng thẳng trecircn tất cả caacutec mặt phaacutet triển mới cải tạo mua baacuten chuyển dịch vagrave quản lyacute Nếu khocircng coacute những giải phaacutep hiệu quả thigrave sự taacutec động của nhagrave ở sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến phaacutet triển kinh tế - xatilde hội noacutei chung vagrave đến sự phaacutet triển đocirc thị Vấn đề nagravey được đề cập đến bởi caacutec chiacutenh saacutech mang tiacutenh quốc gia do đoacute nếu khocircng coacute hướng đi đuacuteng đắn thigrave sẽ để lại những hậu quả rất lớn vagrave lacircu dagravei muốn khắc phục phải rất khoacute khăn vagrave tốn keacutem

- Diện tiacutech nhagrave ở bigravenh quacircn đầu người tại caacutec đocirc thị nước ta cograven quaacute thấp (54m2người) Chất lượng nhagrave ở khocircng bảo đảm caacutec điều kiện về hạ tầng mocirci trường đều keacutem cỏi Nhagrave ổ chuột cograven chiếm tỷ trọng đaacuteng kể tại caacutec đocirc thị Cung cầu mất cacircn đối nghiecircm trọng cộng với những taacutec động của chiacutenh saacutech khocircng hợp lyacute lagravem cho giaacute nhagrave ở quaacute cao so với thu nhập của nhacircn dacircn đocirc thị Ngoagravei ra việc xacircy dựng nhagrave ở tự phaacutet lagravem cho cocircng taacutec quy hoạch gặp nhiều rắc rối

- Quaacute trigravenh chạy đua nacircng cấp đocirc thi đatilde tạo necircn những sự đối lập khaacutec biệt trong cuộc sống của những người dacircn sinh sống trograven cugraveng một đocirc thị hoặc caacutec đocirc thị khaacutec nhau Becircn cạnh những khu nhagrave cao tầng lại khocircng thiếu những khu nhagrave ổ chuột xoacutem liều xoacutem bụi Vagrave chiacutenh điều nagravey cũng lagravem cho vấn đề mocirci trường ở đacircy trở necircn ocirc nhiễm trầm trọng hơn

- Hagrave Nội đatilde từng coacute ba khu nhagrave ở khocircng chiacutenh thức lớn higravenh thagravenh từ những năm 90 của thế kỷ XX lagrave khu chứa trọ Phuacutec Xaacute khu batildei raacutec Thagravenh Cocircng vagrave khu xoacutem liều Thanh Nhagraven với số lượng dacircn ở mỗi khu khoảng 400 người Ngoagravei ra Hagrave Nội cograven coacute hơn 20 xoacutem liều xoacutem bụi nhỏ với mỗi xoacutem từ 5 - 10 hộ dacircn nằm rải raacutec trong caacutec quận huyện khaacutec trecircn caacutec khu đất cocircng hoặc ven socircng hồ

Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đatilde từng coacute 67000 căn nhagrave ổ chuột vagrave trong đoacute coacute 24000 hộ sống ven kecircnh rạch

Tại thagravenh phố Huế coacute 770 hộ với 4483 nhacircn khẩu sống trecircn Thượng Thagravenh vagrave Eo Bagraveu trong khu Thagravenh cổ với diện tiacutech xacircy dựng traacutei pheacutep lagrave 31500m2

IV4 Ảnh hưởng đến đời sống tinh thần nhacircn dacircn- Mở rộng đất đai vagrave quy hoạch lại khu vực lagrave sự cần thiết trong quaacute trigravenh nacircng

cấp đocirc thị Nhưng một vấn đề đặt ra lagrave một số vugraveng trong đoacute lagrave chugravea chiền vagrave nghĩa địa

26

do đoacute việc giải toả gặp rất nhiều khoacute khăn Đoacute lagrave một phần trong cuộc sống tacircm linh vagrave tinh thần của người dacircn Trong quaacute trigravenh quy hoạch đất sẽ khocircng traacutenh khỏi những tổn thương tới người dacircn

- Mặt khaacutec hầu hết caacutec khu nghĩa trang nghĩa địa chưa coacute hệ thống thoaacutet nước đảm bảo vệ sinh việc thoaacutet nước hoagraven toagraven dựa vagraveo độ dốc địa higravenh tự nhiecircn thoaacutet trực tiếp ra caacutec ao hồ ruộng trũng xung quanh Chưa coacute hệ thống mương bao để thu gom nước thải thấm từ xaacutec chết phacircn hủy ra Kết quả khảo saacutet chất lượng nước mặt vagrave nước ngầm trong khu vực nghĩa trang vagrave dacircn cư xung quanh tại một số đocirc thị cho thấy độ pH thường thiecircn về axiacutet hagravem lượng coliform vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 20 - 4000 lần hagravem lượng BOD vagrave COD vượt từ 2 đến hơn 15 lần hagravem lượng NO3 gấp 2 - 100 lần Do đoacute với những vugraveng đocirc thị quy hoạch gần đoacute đogravei hỏi caacutec nhagrave chức traacutech đưa ra những phương aacuten phugrave hợp

IV5 Laacute phổi của đocirc thị bị tagraven phaacute- Tại caacutec vugraveng đocirc thị hoacutea nhanh bộ khung bảo vệ mocirci trường lagrave những vagravenh đai

xanh khocircng được quy hoạch vagrave bảo vệ Chỉ tiecircu đất để trồng cacircy xanh trong caacutec đocirc thị quaacute thấp trung bigravenh mới đạt 05m2người Tại hai thagravenh phố lớn lagrave Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh con số nagravey cũng khocircng quaacute 2m2người chỉ bằng 110 chỉ tiecircu cacircy xanh của caacutec thagravenh phố tiecircn tiến trecircn thế giới Một số di sản văn hoacutea lịch sử vagrave một số di tiacutech vugraveng cacircy xanh bảo vệ mocirci trường đang bị vi phạm tagraven phaacute nặng

- Hệ thống khocircng gian xanh - laacute phổi của đocirc thị - hầu như chưa được chuacute yacute vagrave caacutec cơ quan quản lyacute chưa hoạch định chiacutenh saacutech đối với vấn đề nagravey Quan niệm về vấn đề cacircy xanh bảo vệ mocirci trường chỉ đơn thuần lagrave trồng cacircy trecircn đường phố để che nắng Chọn cacircy trồng hết sức tugravey tiện khocircng coacute yacute tưởng đặc trưng gacircy necircn tigravenh trạng caacutec đocirc thị ngoagravei Bắc như thagravenh phố Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Việt Trigrave Hải Phograveng coacute một số loại cacircy giống nhau như xagrave cừ phượng sữa tử vi tagraveu Caacutec đocirc thị loại III kể từ Quảng Nam trở vagraveo cũng vậy viết dầu nước trứng caacute khocircng tạo được neacutet đặc trưng cacircy xanh gacircy ấn tượng của mỗi đocirc thị

- Cocircng viecircn để vui chơi giải triacute hầu như rất iacutet Diện tiacutech caacutec cocircng viecircn chức năng cũng rất hạn hẹp (05 - 4ha) vagrave chỉ lagrave nơi nghỉ ngơi thư giatilden ngắm cảnh như caacutec vườn hoa ở Huế Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Hưng Yecircn

IV6 Giao thocircng đocirc thị vagrave mocirci trường - Nacircng cacircp đocirc thị đogravei hỏi sự nacircng cấp toagraven diện về mọi mặt một trong số những

yếu tố đoacute lagrave nacircng cấp về giao thocircng Khi đocirc thị phaacutet triển kegravem theo đoacute lagrave sự gia tăng về phương tiện giao thocircng Thực tế diện tiacutech đất giao thocircng đocirc thị khocircng đủ mạng lưới đường giao thocircng phacircn bố khocircng đồng đều thocircng số kỹ thuật tuyến đường rất thấp hagravenh lang đường luocircn bị lấn chiếm Theo số liệu thống kecirc tại caacutec đocirc thị lớn caacutec chỉ tiecircu về hạ tầng giao thocircng cũng rất thấp chỉ đaacutep ứng được khoảng 35 - 40 so với nhu cầu cần thiết như tại Hagrave Nội diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 78 mật độ đường đạt 389kmkm2 tại thagravenh phố Hồ Chiacute Minh diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 75 mật độ đường đạt 388kmkm2 Caacutec chỉ tiecircu giao thocircng tại caacutec đocirc thị loại thấp hơn cũng nhỏ hơn nhiều so với yecircu cầu cần thiết Diện tiacutech caacutec điểm đỗ xe đạt 25 song chưa coacute quy

27

hoạch cụ thể Mật độ đường chiacutenh đạt 40 mật độ của đường liecircn khu vực phacircn khu vực thấp nhất chỉ đạt 20 - 30 so với yecircu cầu

Khocircng đaacutep ứng được yecircu cầu về giao thocircng đatilde để lại những hậu quả- Tai nạn giao thocircng Tigravenh higravenh tai nạn giao thocircng ở nước ta đặc biệt trong khu

vực đocirc thị hết sức nghiecircm trọng thuộc vagraveo nhoacutem cao nhất thế giới Tuy chỉ số về số vụ tai nạn giao thocircng10000 phương tiện khocircng cao hơn nhiều so với caacutec nước khaacutec trong khu vực song chỉ số người chếttổng số người bị thương lagrave đặc biệt cao magrave nguyecircn nhacircn chiacutenh lagrave do phương tiện chủ đạo trong giao thocircng đocirc thị lagrave xe hai baacutenh

- Ugraven tắc giao thocircng Ugraven tắc giao thocircng trong caacutec đocirc thị đang vagrave ngagravey cagraveng trở necircn bức xuacutec đặc biệt tại caacutec đocirc thị vừa vagrave lớn Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đang phải gaacutenh chịu những hậu quả nặng nề do ugraven tắc giao thocircng gacircy ra

- Ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn gia tăng ocirc nhiễm bụi khiacute thải vagrave tiếng ồn do caacutec hoạt động giao thocircng gacircy ra Ugraven tắc giao thocircng phố hoacutea quốc lộ tỉnh lộ hoạt động xacircy dựng hạ tầng vagrave khu dacircn cư goacutep phần lagravem gia tăng mức độ ocirc nhiễm Ocirc nhiễm tiếng ồn giao thocircng vagrave caacutec ảnh hưởng tới sức khỏe người dacircn đocirc thị lớn hơn nhiều so với caacutec đocirc thị khaacutec trecircn thế giới Theo kết quả nghiecircn cứu giaacute trị mức ồn tăng từ 2 - 5dBA do cấu truacutec nhagrave ống liền kề baacutem dọc theo caacutec tuyến đường Sự bố triacute khocircng hợp lyacute caacutec khu chức năng trong đocirc thị lagravem nghiecircm trọng thecircm ocirc nhiễm tiếng ồn nhất lagrave đối với trường học bệnh viện cocircng sở vagrave khu dacircn cư Giaacute trị tiếng ồn vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 1 - 15dBA

IV7 Vấn đề chất thải rắn- Lagraven soacuteng nacircng cấp đocirc thị thiếu quy hoạch vagrave khocircng được kiểm soaacutet khiến Việt

Nam phải đối mặt với caacutec thaacutech thức lớn cơ sở hạ tầng quaacute yếu keacutem năng lực quản lyacute của chiacutenh quyền cograven hạn chế nhận thức của cộng đồng cũng cograven thấp đặc biệt lượng chất thải rắn tăng nhanh Nếu trung bigravenh một người một ngagravey thải ra 1kg raacutec thigrave ở TpHCM lượng raacutec thải ra mỗi ngagravey gần 7000 tấn Hagrave Nội lagrave trecircn 3500 tấn Caacutec đocirc thị khaacutec tiacutenh bigravenh quacircn 07kg raacutecngười vagrave số lượng raacutec thải thải ra ở caacutec đocirc thị ngagravey cagraveng coacute xu hướng nhiều hơn Chất thải rắn ngagravey cagraveng gia tăng magrave vấn đề xử lyacute vẫn chưa tigravem được hướng đi tốt Hiện nay phần lớn raacutec thải được xử lyacute bằng caacutech chocircn lấp nhưng nhiều nơi chocircn lấp khocircng hợp vệ sinh

- Theo số liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc gia cho thấy coacute tới 1125 chiếm 44 sử dụng batildei chocircn lấp đơn sơ khocircng đảm bảo vệ sinh Việc giảm thiểu raacutec thải luocircn lagrave yecircu cầu đầu tiecircn vagrave quan trọng nhất đối với phaacutet triển đocirc thị

- Nguy cơ gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt vagrave nước ngầm gia tăngNguồn bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn

Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

VIPhương phaacutep quản liacute mocirci trường trong nacircng cấp đocirc thịVI1 Trong quaacute trigravenh xacircy dựng mở rộng đocirc thị

28

- Cải tiến hệ thống bơm thoaacutet nước xacircy dựng hệ thống bơm thoaacutet nước cho caacutec khu vực nằm tương đối thấp Bảo tồn những khu đất cho nhu cầu cải tiến hệ thống kecircnh rạch trong tương lai Cải thiện hệ thống kiểm soaacutet thủy lực hiện coacute

- Giảm thiểu phaacutet thải chất ocirc nhiễm hạn chế những hoạt động thường xuyecircn coacute phaacutet sinh chất ocirc nhiễm sử dụng nhiecircn liệu hay năng lượng sạch (gasđiện)

- Cải thiện hệ thống quản lyacute điều hagravenh giao thocircng đocirc thị để traacutenh ugraven tắc giao thocircng Kiểm soaacutet tốt hơn caacutec luồng giao thocircng đảm bảo giao thocircng thocircng suốt khocircng tắc nghẽn Phaacutet triển mạng lưới thocircng tin liecircn lạc giữa caacutec caacute nhacircn caacutec tổ chứchellip hạn chế nhu cầu đi lại của cộng đồng sẽ goacutep phần giảm nguồn ocirc nhiễm gacircy ra từ caacutec phương tiện giao thocircng

- Bố triacute tập trung caacutec cơ sở sản xuất vagraveo khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển ra ngoại thagravenh quy hoạch từng nhoacutem ngagravenh sản xuất cụ thể đối với từng khu cocircng nghiệp nhất định Aacutep dụng cocircng cụ thu phiacute mocirci trường vagrave cấp giấy pheacutep xả thải đối với từng loại chất ocirc nhiễm cho từng đơn vị sản xuất coacute kiểm tra định kỳ

- Hạn chế tigravenh trạng đổ chất thải rắn bừa batildei xuống lograveng đường vỉa hegrave ao hồ cống ratildenh vagrave những nơi cocircng cộng Xử lyacute chất thải rắn bằng caacutec giải phaacutep cocircng nghệ thiacutech hợp cho mỗi loại đocirc thị Nacircng cao chất lượng vagrave tiacutenh cơ động của thiết bị thu gom vận chuyển xử lyacute chất thải rắn kể cả chế tạo caacutec phương tiện chuyecircn dugraveng thiacutech hợp cho mỗi vugraveng

- Kiecircn quyết xử lyacute caacutec vi phạm luật mocirci trường Coacute chế độ khen thưởng hay xử phạt hagravenh chiacutenh hợp lyacute Thường xuyecircn tuyecircn truyền trecircn caacutec phương tiện truyền thocircng đại chuacuteng nhằm nacircng cao nhận thức của người dacircn thagravenh thị trong việc chấp hagravenh vagrave thực hiện luật bảo vệ mocirci trường noacutei chung vagrave caacutec qui tắc vệ sinh đocirc thị noacutei riecircng

VI2 Trong quaacute trigravenh cải tạo hạ tầng kĩ thuật đocirc thị- Quản lyacute chặt chẽ quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute - cocircng nghiệp hoaacute để bảo vệ vagravenh đai

xanh Xacircy dựng cảnh quan đocirc thị xanh sạch đẹp đảm bảo khocircng gian xanh đocirc thị bao gồm hệ thống caacutec mảng xanh đocirc thị vagravenh đai xanh đocirc thị vagrave mặt nước xanh sạch đẹp của cảnh quan đocirc thị

- Xacircy dựng nacircng cấp hệ thống cấp thoaacutet nước cho đocirc thị một caacutech hợp lyacute đảm bảo phục vụ tốt nhu cầu của người dacircn

- Xacircy dựng caacutec batildei chocircn lấp chất thải hợp lyacute vệ sinh vagrave an toagraven Tăng cường cocircng taacutec queacutet dọn vệ sinh đường phố phun nước tưới cacircy vagrave tưới đường Đảm bảo caacutec chất thải trong mọi hoạt động tại đocirc thị được taacutei sử dụng quản lyacute xử lyacute thiacutech hợp đảm bảo tiecircu chuẩn MT cho pheacutep

- Tăng cường vagrave đẩy mạnh caacutec hoạt động quản lyacute vagrave bảo vệ MT đocirc thị Xacircy dựng hệ thống trao đổi thocircng tin MT vagrave hệ thống quan trắc giaacutem saacutet hiện trạng MT

- Yecircu cầu tất cả caacutec chủ dự aacuten đầu tư mới hoặc cải tạo mở rộng cơ sở sản xuất đều phải lập Baacuteo caacuteo đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường của dự aacuten Định kỳ kiểm tra giaacutem saacutet việc thực hiện caacutec biện phaacutep đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kiểm tra cơ sở sản suất coacute bảo đảm tiecircu chuẩn mocirci trường hay khocircng

- Caacutec phương tiện giao thocircng cơ khiacute lagrave nguồn thải ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute Đocirc thị cagraveng lớn cagraveng phaacutet triển thigrave giao thocircng cơ giới sẽ phaacutet triển vagrave nguồn thải chất ocirc

29

nhiễm khocircng khiacute do phương tiện giao thocircng cơ giới cagraveng lớn Ưu tiecircn phaacutet triển giao thocircng cocircng cộng vagrave hạn chế phaacutet triển phương tiện caacute nhacircn

- Cải thiện kecircnh rạch nạo veacutet đagraveo đất bảo vệ sườn dốc thi cocircng vagrave vận hagravenh đường bảo dưỡng cống hộp vagrave cầu đường bộ của caacutec tuyến kecircnh trong thagravenh phố

VI3 Trong cocircng taacutec cải thiện nguồn nước đocirc thị- Thiết lập cơ sở dữ liệu về mạng lưới cấp vagrave thoaacutet nước trong đocirc thị nacircng cấp hỗ

trợ cho quaacute trigravenh ra quyết định của latildenh đạo caacutec địa phương trong khu vực- Điều chỉnh hợp lyacute caacutec hoạt động sản xuất nocircng nghiệp trong việc sử dụng phacircn

boacuten vagrave thuốc bảo vệ thực vật- Thu gom vagrave xử lyacute nước thải sinh hoạt tại caacutec thagravenh phố thị trấn vagrave caacutec cụm

dacircn cư tập trung xung quanh lưu vực socircng- Kiểm soaacutet vagrave xử lyacute triệt để caacutec loại chất thải rắn traacutenh tigravenh trạng vứt bừa batildei

xuống ao hồ kecircnh rạch socircng suối gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt- Xacircy dựng vagrave aacutep dụng phiacute xử lyacute nước thải- Nacircng cao nhận thức cộng đồng về việc tiết kiệm vagrave bảo vệ nguồn nước- Xaacutec định giới hạn khai thaacutec nguồn nước ngầm- Xaacutec định vugraveng bổ cập tự nhiecircn chiacutenh của tầng nước ngầm- Duy trigrave vagrave mở rộng chương trigravenh giaacutem saacutet chất lượng vagrave trữ lượng nước ngầm

Tăng cường kiểm soaacutet đối với caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễm nước ngầm- Xacircy dựng caacutec trạm xử lyacute nước thải sinh hoạt tập trung cho từng khu vực dacircn cư

trước khi thải ra hệ thống thoaacutet nước cocircng cộng- Thực hiện thu phiacute xử lyacute nước thải để tạo nguồn thu cho ngacircn saacutech thu hồi dần

vốn đầu tư vagraveo hệ thống xử lyacute- Xacircy dựng hệ thống thu gom taacutech riecircng nước mưa vagrave nước thải sinh hoạt đối với

caacutec khu dacircn cư mới hạn chế khối lượng nước thải cần xử lyacute xử lyacute vagrave tận dụng nước mưa vagraveo những mục điacutech phugrave hợp để hạn chế khai thaacutec nước ngầm vagrave nước mặt Quản lyacute nước thải đocirc thị

- Thu phiacute khai thaacutec nước ngầm vagrave xacircy dựng cơ cấu quản lyacute nước ngầm để gia tăng kiểm soaacutet việc khai thaacutec

- Mở rộng mạng lưới cung cấp nước Phaacutet triển một số cụm cấp nước quy mocirc nhỏ

- Tiến hagravenh việc kiểm soaacutet vagrave giaacutem saacutet việc khai thaacutec nước ngầm bằng caacutech đo lường trữ lượng khai thaacutec tại caacutec giếng nước

- Caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp đoacuteng trecircn địa bagraven thagravenh phố đều phải tuacircn thủ luật vagrave caacutec quy định về bảo vệ mocirci trường trong xử lyacute nước thải đảm bảo đạt tiecircu chuẩn xả thải ra nguồn tiếp nhận

- Nếu CSSX khocircng coacute khả năng đầu tư xacircy dựng hệ thống xử lyacute nước thải cho phugrave hợp thigrave phải di dời ra caacutec khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển đổi ngagravenh nghề sản xuất

- Cơ quan quản lyacute Nhagrave nước về bảo vệ mocirci trường phải thường xuyecircn kiểm tra định kỳ nước thải của caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp ocirc nhiễm coacute biện phaacutep xử lyacute thiacutech đaacuteng đối với caacutec cơ sở vi phạm

30

- Tăng cường năng lực hoagraven thiện tổ chức vagrave phaacutep luật về quản lyacute hệ thống thoaacutet nước đocirc thị

VIĐịnh hướng nacircng cấp đocirc thịĐocirc thị lagrave đầu maacutey của sự tăng trưởng kinh tế vugraveng tiecircu thụ tagravei nguyecircn sinh ra raacutec

thải nguồn gốc của caacutec vấn đề về mocirci trường Đocirc thị cần phải coacute những quy trigravenh để goacutep phần tạo ra mocirci trường lagravenh mạnh vagrave tăng trưởng kinh tế Mocirci trường lagravenh mạnh liecircn quan đến caacutec vấn đề cung cấp nước an toagraven điều kiện vệ sinh quản lyacute chất thải rắn Tăng trưởng kinh tế liecircn quan đến thiếu kiểm soaacutet caacutec chất thải từ caacutec nhagrave maacutey tắc nghẽn tại nạn xử lyacute chưa thỏa đaacuteng caacutec chất thải độc hại vigrave vậy cần phải coacute những định hướng vagrave phương phaacutep mới trong tương lai

VI1 Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Phaacutet huy giaacute trị caacutec bagravei học kinh nghiệm đuacutec kết từ thực tiễn xacircy dựng phaacutet triển đocirc thị ở nước ta cũng như nhiều nước tiecircn tiến trecircn thế giới định hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050 được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009 vagrave Chương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020 (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009) đatilde đề ra caacutec định hướng giải phaacutep tổng thể toagraven diện phaacutet triển hệ thống đocirc thị quốc gia xaacutec định caacutec giai đoạn phaacutet triển mục tiecircu cụ thể vagrave lộ trigravenh thực hiện cho từng giai đoạn Theo đoacute để quaacute trigravenh phaacutet triển của caacutec đocirc thị trong cả nước đaacutep ứng caacutec yecircu cầu phaacutet triển bền vững chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp cần đặc biệt lưu yacute một số vấn đề sau Thứ nhất khocircng ngừng đẩy mạnh vai trograve cocircng taacutec lập quy hoạch vagrave nacircng cao chất lượng quy hoạch Cocircng taacutec quy hoạch phải được ưu tiecircn đầu tư đi trước để định hướng vagrave bảo đảm tiacutenh đồng bộ trong quaacute trigravenh xacircy dựng phaacutet triển cũng như cải tạo chỉnh trang đocirc thị ETHồng thời với việc aacutep dụng caacutec tiến bộ trong phaacutet triển đocirc thị quy hoạch khocircng những phải đaacutep ứng yecircu cầu cao về tạo dựng chất lượng khocircng gian đocirc thị magrave cograven phải đaacutep ứng tốt yecircu cầu về dự baacuteo gắn saacutet với thực tiễn vagrave xu hướng phaacutet triển của xatilde hội thật sự trở thagravenh nền tảng cho việc tạo dựng nguồn lực phaacutet triển cho đocirc thị Thứ hai tạo dựng nguồn lực phaacutet triển đocirc thị từ chiacutenh nội lực của đocirc thị Cugraveng với caacutec nguồn hỗ trợ phaacutet triển magrave đocirc thị coacute được cần đặc biệt chuacute trọng việc đổi mới cơ chế chiacutenh saacutech phaacutet triển đocirc thị trong caacutec lĩnh vực quản lyacute nhagrave nước quản lyacute quy hoạch quản lyacute nhagrave đất quản lyacute đầu tư xacircy dựng quản lyacute khai thaacutec sử dụng cocircng trigravenh đocirc thị Thocircng qua caacutec giải phaacutep về quy hoạch đocirc thị kết hợp với caacutec chiacutenh saacutech phugrave hợp để huy

31

động sự tham gia của caacutec thagravenh phần kinh tế trong xatilde hội thực hiện chủ trương xatilde hội hoacutea đầu tư cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời goacutep phần nacircng cao hiệu quả đầu tư đẩy nhanh tiến trigravenh nacircng cấp chất lượng đocirc thị hoacutea Thứ ba cần đẩy mạnh hơn nữa việc đổi mới tư duy trong quản lyacute nhagrave nước về đocirc thị đi đocirci với việc nacircng cao phẩm chất năng lực vagrave trigravenh độ caacuten bộ quản lyacute đocirc thị caacutec cấp Tăng cường phacircn cấp quản lyacute đocirc thị nacircng cao quyền hạn traacutech nhiệm của chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp tổ chức bộ maacutey tinh giản gọn nhẹ nacircng cao tiacutenh hiệu quả hiệu lực quản lyacute đồng thời chuacute trọng hơn nữa cocircng taacutec đagraveo tạo vagrave bồi dưỡng caacuten bộ bằng nhiều higravenh thức phugrave hợp với thực tế trigravenh độ kinh nghiệm vagrave kiến thức Thứ tư cần chuacute trọng phaacutet huy vai trograve vagrave traacutech nhiệm lagravem chủ của cộng đồng của người dacircn đocirc thị Việc xacircy dựng vagrave duy trigrave chất lượng đocirc thị phụ thuộc một phần quan trọng trong yacute thức của người dacircn thực hiện nếp sống văn minh đocirc thị Do đoacute cần coacute giải phaacutep tiacutech cực để cộng đồng nhận thức rotilde vai trograve vagrave traacutech nhiệm tham gia xacircy dựng vagrave quản lyacute đocirc thị được cụ thể hoacutea ngay từ trong cuộc sống hằng ngagravey của mỗi caacute nhacircn mỗi cộng đồng của đocirc thị

VI2 Chiến lược phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt Định hướng Quy hoạch tổng thể phaacutet triển đocirc thị

đến năm 2020 trong Quyết định số 101998QĐ-TTg ngagravey 23-1-1998 trong đoacute xaacutec định phương hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển caacutec đocirc thị trecircn địa bagraven cả nước vagrave caacutec vugraveng đặc trưng

Mức tăng trưởng dacircn số dự baacuteo Năm 2010 dacircn số đocirc thị lagrave 304 triệu người chiếm 33 dacircn số cả nước Năm 2020 dacircn số đocirc thị lagrave 46 triệu người chiếm 45 dacircn số cả nướcNhu cầu sử dụng đất đocirc thị Năm 2020 diện tiacutech đất đocirc thị lagrave 460000ha chiếm 14 diện tiacutech đất tự nhiecircn

cả nước bigravenh quacircn 100m2ngườiTổ chức khocircng gian hệ thống đocirc thị Mạng lưới đocirc thị cả nước được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển trecircn cơ sở caacutec đocirc thị

trung tacircm gồm caacutec thagravenh phố trung tacircm cấp quốc gia cấp vugraveng cấp tỉnh Caacutec đocirc thị trung tacircm caacutec cấp được phacircn bố hợp lyacute trecircn 10 vugraveng đocirc thị hoaacute đặc trưng của cả nước

Caacutec đocirc thị trung tacircm lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh phải được tổ chức thagravenh caacutec chugravem đocirc thị coacute vagravenh đai xanh bảo vệ để hạn chế tối đa sự tập trung dacircn số cơ sở kinh tế vagrave phaacute vỡ cacircn bằng sinh thaacutei traacutenh sự higravenh thagravenh caacutec siecircu đocirc thị

Quy hoạch sử dụng đất đocirc thị đảm bảo caacutec khu chức năng vagrave cơ sở hạ tầng coacute quan hệ gắn boacute

Higravenh thagravenh bộ mặt kiến truacutec hiện đại nhưng vẫn kế thừa bảo vệ tocircn tạo vagrave giữ gigraven caacutec di sản lịch sử văn hoaacute phaacutet triển nền kiến truacutec đậm đagrave bản sắc dacircn tộc

Phaacutet triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật Ưu tiecircn phaacutet triển hiện đại hoaacute cơ sở hạ tầng caacutec đocirc thị vagrave caacutec vugraveng kinh tế

trọng điểm tạo tiền đề phaacutet triển caacutec đocirc thị vagrave đocirc thị hoaacute nocircng thocircn Cải tạo vagrave xacircy dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật trong caacutec đocirc thị theo yecircu cầu vagrave mức

độ phaacutet triển của từng đocirc thị

32

Bảo vệ mocirci trường cảnh quan thiecircn nhiecircn giữ gigraven cacircn bằng sinh thaacutei đocirc thị - Xacircy dựng vagrave duy trigrave bộ khung bảo vệ thiecircn nhiecircn trecircn địa bagraven cả nước- Khai thaacutec vagrave sử dụng hợp lyacute caacutec tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn vagraveo mục điacutech cải tạo đocirc

thị- Coacute biện phaacutep xử lyacute taacutei sử dụng caacutec chất thải sinh hoạt vagrave sản xuất bằng caacutec

cocircng nghệ thiacutech hợp

VI3 Những nguyecircn tắc trong định hướng nacircng cấp đocirc thị1 Về quan điểm vagrave mục tiecircu phaacutet triển đocirc thị Phaacutet triển đocirc thị phải phugrave hợp với

phacircn bố vagrave trigravenh độ phaacutet triển lực lượng sản xuất tập trung xacircy dựng cơ sở kinh tế - kỹ thuật vững chắc lagravem động lực cho sự phaacutet triển bền vững vagrave định higravenh rotilde cocircng taacutec phacircn loại đocirc thị theo trigravenh độ của tiến trigravenh phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững

2 Xaacutec định rotilde vai trograve caacutec đocirc thị trong hệ thống đocirc thị toagraven quốc cũng như xaacutec định vai trograve caacutec đocirc thị trong caacutec vugraveng latildenh thổ lagrave caacutec đocirc thị cấp vugraveng cấp quốc gia hay quốc tế

3 Quy hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị phải được xacircy dung phugrave hợp với chương trigravenh đầu tư phaacutet triển đocirc thị của Chiacutenh phủ Dựa trecircn caacutec chiến lược phaacutet triển liecircn ngagravenh xaacutec định rotilde yecircu cầu phaacutet triển KT- XH nhu cầu sử dụng đất đai nhu cầu tocircn vinh giaacute trị văn hoacutea lịch sử vagrave bảo vệ tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn của từng địa phương Trong đoacute phải hết sức chuacute yacute gắn kết chặt chẽ giữa tổ chức kỹ thuật liecircn vugraveng với hạ tầng kỹ thuật từng docirc thị vagrave caacutec điểm dacircn cư xung quanh

4 Khai thaacutec tiềm năng coacute giới hạn đảm bảo cacircn đối giữa khai thaacutec tagravei nguyecircn mocirci trường tagravei nguyecircn đất đai nhacircn lực phaacutet triển kinh tế vagrave phacircn bố dacircn cư trong caacutec khu đocirc thị vagrave nocircng thocircn trong caacutec vugraveng miền vagrave trecircn phạm vi toagraven quốc

5 Qui hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững toagraven quốc phải duy trigrave phaacutet huy khocircng gian văn hoacutea của caacutec cộng đồng dacircn cư đocirc thị xacircy dựng caacutec chương trigravenh hagravenh động cụ thể đối với cocircng taacutec bảo tồn cải tạo vagrave xacircy dựng dựa trecircn tiềm năng văn hoacutea xatilde hội vagrave tự nhiecircn

6 Để bảo vệ mocirci trường đất nước vagrave khocircng khiacute cho đocirc thị cần aacutep dụng kĩ thuật tiecircn tiến trong xacircy dựng caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kĩ thuật trong xử liacute phacircn loại taacutei chế chất thải rắn vagrave trong xacircy dựng caacutec dự aacuten cocircng nghiệp tập trung ở qui mocirc địa phương vugraveng vagrave toagraven quốc trecircn cơ sở cơ hội cho việc nacircng cao chất lượng mocirci trường sống cho dacircn cư Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật đocirc thị toagraven quốc phải đảm bảo hiện đại an toagraven tiết kiệm vagrave phugrave hợp với tiecircu chiacute bền vững của vugraveng quốc gia vagrave quốc tế caacutec khu cocircng nghiệp tập trung nhưng phải bảo đảm nghiecircm ngặt caacutec yecircu cầu xử liacute ocirc nhiễm đổi mới cocircng nghệ aacutep dụng nguyecircn liệu sạch nguyecircn liệu sinh thaacutei vagrave phải đảm bảo caacutec tiecircu chuản ISO về mocirci trường

7 Cải tạo vagrave lagravem mới đồng bộ caacutec khu ở hiện coacute trong đocirc thị Triệt để thực hiện bảo tồn caacutec khu đocirc thị cổ vagrave cũ cugraveng luacutec đaacutep ứng đuacuteng vagrave đủ nhu cầu diện tiacutech ở vagrave mocirci trường sống tốt cho mọi người trong caacutec khu dacircn cư cần tổ chức liecircn kết hợp mạng lưới dịch vụ ngoagravei nhagrave ở đaacutep ứng caacutec nhu cầu sống của dacircn cư theo định kỳ ngắn vagrave dagravei hạn coacute thể hoạch định xoacutea bỏ caacutec khu nhagrave ổ chuột caacutec khu ở phi chiacutenh qui caacutec xoacutem dacircn vạn

33

đograve vagrave caacutec khu bần cư đocirc thị Tiếp tục hoagraven thiện chiến lược phaacutet triển nhagrave ở theo hướng bền vững ở đocirc thị nocircng thocircn vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

8 Phacircn bổ kết nối vagrave hoagraven thiện caacutec trung tacircm cocircng cộng caacutec khu nghỉ ngơi vui chơi giải triacute vagrave hệ thống cacircy xanh mặt nước trong đocirc thị Trong đoacute đặc biệt quan tacircm phaacutet triển hệ thống cacircy xanh đocirc thị bảo lưu hệ thống kecircnh rạch để tạo khocircng gian mở khocircng gian trống caacutec khocircng gian nghỉ ngơi giải triacutetạo cảnh quan chung vagrave điều hogravea mocirci trường khocircng khiacute cho đocirc thị Higravenh thagravenh caacutec hagravenh lang cacircy xanh caacutech ly giữa caacutec khu kho tagraveng bến batildei vagrave caacutec khu dacircn cư đocirc thị Tập trung nacircng cấp cải tạo caacutec khu cacircy xanh bảo vệ mặt nước caacutec khu di tiacutech lịch sử vagrave caacutec khu vực ven song vagrave ven biển đảm bảo đủ để khắc phục tigravenh trạng ocirc nhiễm khocircng khiacute ocirc nhiễm nguocircn nước vagrave goacutep phần điều hogravea khiacute hậu nhiệt đới Phấn đấu chỉ tiecircu cacircy xanhđầu người đạt 12-15 m2 với đocirc thị đặc biệt 10-12 m2 với đocirc thị loại I vagrave loại II 9-11m2 với đocirc thị loại loại III vagrave loại IV vagrave 8-10m2 với đocirc thị loại V

9 Chiacutenh quyền địa phươngcộng đồng cần coacute sự tham gia trực tiếpcocircng bằng vagrave coacute caacutei nhigraven dagravei hạn với caacutec nhu cầu phaacutet triển đocirc thị hiện tại vagrave của caacutec thế hệ tiếp sau

10 Xacircy dựng hợp liacute cơ chế tagravei chiacutenh đocirc thị cho phugrave hợp với caacutec kế hoạch phaacutet triển KT-XH Trong đoacute hỗ trợ tagravei chiacutenh thỏa đaacuteng cho việc xử liacute vagrave bảo vệ mocirci trường ở đocirc thị Nghiecircn cứu tăng nguồn thu cho cocircng taacutec Qui hoạch xacircy dựng đocirc thị dagravenh phần ngacircn saacutech đuacuteng vagrave đủ cho đầu tư Phaacutet triển đocirc thị theo qui hoạch kế hoạchngắn vagrave dagravei hạn đatilde được phecirc duyệt tăng khả năng xatilde hội hoacutea thu huacutet nguồn lực của nhacircn dacircn vagrave khai thaacutec tối ưu caacutec nguồn tagravei chiacutenh khai thaacutec của caacutec tổ chức tư nhacircn trong vagrave ngoagravei nước để Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Thagravenh phố HCM phaacutet triển đocirc Phaacutet triển bền vững cho thị ngang tầm khu vưc vagrave thế giới caacutec đocirc thị ở Việt NamTriacutech ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm

2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

KẾT LUẬN

34

Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thị lagrave một xu hướng chung tất yếu vagrave khocircng thể thiếu trong sự phaacutet triển của một quốc gia Tuy nhiecircn song song becircn cạnh sự phaacutet triển vượt bậc về kinh tế vagrave cơ sở hạ tầng lagrave sự tồn tại của caacutec vấn đề mocirci trường Vấn đề mocirci trường cagraveng trở necircn cấp baacutech đối với những nước đang phaacutet triển Ở nước ta cũng vậy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị quaacute chuacute trọng tới sự phaacutet triển kinh tế đatilde để lại khocircng iacutet hậu quả đối với mocirci trường sống Chuacuteng ta đang từng bước xacircy dựng caacutec đocirc thị hiện đại vagrave giải quyết caacutec vấn đề mocirci trường Để đạt được sự phaacutet triển bền vững đocirc thị cần coacute những chương trigravenh quản lyacute vagrave xacircy dựng toagraven diện về mọi mặt Quaacute trigravenh cần sự phối hợp của caacutec cấp từ trung ương tới địa phương vagrave cần coacute caacutec chiacutenh saacutech kịp thời sacircu rộng vagrave đuacuteng đắn của nhagrave nước

Tagravei liệu tham khảo1 ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế

giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

2 ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ

3 ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

4 Bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

5 ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

6 (Tiecircu chuẩn phacircn cấp đocirc thị- giaacuteo trigravenh quản liacute đocirc thị vagrave khu cocircng nghiệp- Nguyễn Ngọc Anh ndashkhoa Mocirci Trường ĐH Đagrave Lạt)

7 Sổ tay hướng dẫn nacircng cấp đocirc thị coacute sự tham gia của cộng đồng ndashUBND thagravenh phố HCM

35

- Mocirc higravenh đầu tư phaacutet triển caacutec khu đocirc thị mới đồng bộ đatilde được nghiecircn cứu nhacircn rộng tại nhiều địa phương trong cả nước sử dụng coacute hiệu quả quỹ đất dagravenh cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời từng bước giải quyết nhu cầu rất lớn của xatilde hội về nhagrave ở

- Hệ thống cocircng trigravenh hạ tầng kỹ thuật vagrave xatilde hội đocirc thị như hệ thống giao thocircng cấp nước thoaacutet nước chiếu saacuteng cacircy xanh thu gom vagrave xử lyacute chất thải rắn vagrave cocircng trigravenh phuacutec lợi cocircng cộng của caacutec đocirc thị được đầu tư xacircy dựng cải tạo vagrave phaacutet triển khaacute nhanh tạo necircn bộ khung cơ bản để caacutec đocirc thị phaacutet triển

- Về cấp nước sạch thời điểm năm 1999 Việt Nam vẫn cograven hơn 70 số dacircn đocirc thị sử dụng nước khocircng bảo đảm vệ sinh đến nay bigravenh quacircn trecircn cả nước 73 số dacircn đocirc thị đatilde được cấp nước sạch Chất lượng phục vụ của giao thocircng cocircng cộng tại caacutec đocirc thị caacutec vugraveng vagrave trecircn cả nước ngagravey cagraveng tốt hơn

- Vấn đề cải thiện điều kiện mocirci trường đocirc thị cũng đatilde được chiacutenh quyền đocirc thị quan tacircm Một số đocirc thị đatilde coacute nhagrave maacutey hoặc trạm xử lyacute nước thải được đầu tư xacircy dựng vagrave đi vagraveo hoạt động Tỷ lệ thu gom chất thải rắn sinh hoạt bigravenh quacircn cả nước đạt khoảng 80 Chuacuteng ta đatilde coacute ba cocircng nghệ trong nước xử lyacute chất thải rắn sinh hoạt đatilde được Bộ Xacircy dựng cấp giấy chứng nhận SERAPHINE ANSINH-ASC MBT-CD

- Cấp điện vagrave chiếu saacuteng đocirc thị được cải thiện rotilde rệt 90 số caacutec tuyến đường trục chiacutenh cấp đocirc thị từ caacutec đocirc thị loại 3 trở lecircn được chiếu saacuteng Dịch vụ cung cấp thocircng tin liecircn lạc phaacutet triển nhanh choacuteng phục vụ tiacutech cực cho caacutec yecircu cầu đặt ra của sự phaacutet triển kinh tế - xatilde hội

- Quốc hội Chiacutenh phủ Bộ Xacircy dựng vagrave caacutec bộ ngagravenh đatilde vagrave đang từng bước hoagraven thiện hệ thống caacutec văn bản quy phạm phaacutep luật về lĩnh vực xacircy dựng vagrave phaacutet triển đocirc thị trong đoacute nhiều văn bản luật lần đầu tiecircn đatilde được nghiecircn cứu xacircy dựng vagrave ban hagravenh như Luật Xacircy dựng năm 2003 Luật Nhagrave ở năm 2005 Luật Kinh doanh bất động sản năm 2006 vagrave đặc biệt lagrave Luật Quy hoạch đocirc thị vừa được Quốc hội thocircng qua thaacuteng 6-2009 Caacutec văn bản luật vagrave hệ thống văn bản dưới luật đatilde thường xuyecircn được ragrave soaacutet điều chỉnh để từng bước đi vagraveo cuộc sống goacutep phần quan trọng trong việc tạo hagravenh lang phaacutep lyacute đầy đủ thocircng thoaacuteng hướng tới sự phaacutet triển bền vững hệ thống đocirc thị Việt Nam

Becircn cạnh những kết quả đạt được việc nacircng cấp đocirc thị ở nước ta vẫn đang cograven gặp rất nhiều vấn đề bất cập

- Tỷ lệ phủ kiacuten quy hoạch chi tiết tại caacutec đocirc thị của cả nước cograven thấp Tỷ lệ trung bigravenh trong cả nước hiện nay lagrave khoảng 45 khocircng đồng đều giữa caacutec đocirc thị vagrave vugraveng miền ETHiều đoacute coacute ảnh hưởng lớn đến việc thu huacutet đầu tư bố triacute nguồn lực phaacutet triển cũng như cocircng taacutec quản lyacute xacircy dựng đocirc thị theo quy hoạch

- Tốc độ tăng trưởng vagrave đocirc thị hoacutea cao tại phần lớn caacutec đocirc thị đatilde dẫn đến sự mất cacircn đối trong khả năng đaacutep ứng của hệ thống cơ sở hạ tầng kỹ thuật đocirc thị Mặc dugrave việc cấp nước sạch đatilde được cải thiện đaacuteng kể nhưng tỷ lệ thất thoaacutet thất thu nước bigravenh quacircn vẫn cao từ 20 đến 30 vừa gacircy thất thoaacutet nguồn tagravei nguyecircn quan trọng vừa giảm nguồn thu cho ngacircn saacutech Tigravenh trạng uacuteng ngập tắc nghẽn giao thocircng tại đocirc thị cograven diễn ra phổ biến Caacutec hồ kecircnh mương socircng ngogravei trong đocirc thị với vai trograve điều hogravea vagrave thoaacutet nước mưa đocirc thị vagraveo mugravea mưa lũ iacutet được quan tacircm bảo vệ

15

- Ocirc nhiễm mocirci trường vẫn đang lagrave vấn đề bức xuacutec nhất vagrave chưa coacute lời giải hữu hiệu Nhiều đocirc thị vẫn cograven luacuteng tuacuteng trong việc tigravem ra nguồn lực đầu tư hệ thống cơ sở hạ tầng thoaacutet nước xử lyacute chất thải rắn giao thocircng đocirc thị

- Cocircng taacutec quản lyacute đocirc thị cograven yếu keacutem Những caacuten bộ đatilde qua đagraveo tạo chuyecircn mocircn lĩnh vực xacircy dựng vagrave phaacutet triển đocirc thị mới chỉ chiếm từ 9 đến 11 ở cấp xatilde phường chưa đaacutep ứng được mức độ đogravei hỏi của khối lượng cocircng việc Mặt khaacutec do lĩnh vực quản lyacute đocirc thị vagrave kinh tế đocirc thị cograven lagrave vấn đề khaacute mới mẻ chuacuteng ta vừa lagravem vừa ruacutet kinh nghiệm để phugrave hợp đặc thugrave của nước ta do đoacute ở nhiều nơi vai trograve của chiacutenh quyền đocirc thị trong việc điều phối caacutec đối tượng vagrave điều tiết nguồn lực tham gia trong quaacute trigravenh phaacutet triển đocirc thị cograven coacute nhiều hạn chế dẫn đến thực tế vẫn cograven phổ biến tigravenh trạng thiếu thocircng tin chồng cheacuteo giữa caacutec lĩnh vực

Triacutech ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ vagrave theo ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

Dự aacuten nacircng cấp đocirc thị tại TPHCMNacircng cấp đocirc thị vagrave vấn đề khocircng gian cocircng cộng trong caacutec khu dacircn cư thu nhập thấp trecircn địa

bagraven Thagravenh phố Hồ Chiacute MinhNội dung cocircng việc thực hiện1 ETHường hẽm Nacircng cao nền hẽm mở rộng hẽm vagrave traacuteng hẽm bằng beton cement vagrave beton

nhựa noacuteng2 ETHặt cống thoaacutet nước Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống cống thoaacutet nước thải vagrave nước mưa tại

khu vực3 Cấp nước Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống cấp nước sinh họat đến từng hộ dacircn4 Cấp điện Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống caacutep điện vagrave trụ điện tại khu vực cung cấp điện

sinh họat đến từng hộ dacircn5 Chiếu saacuteng vĩa hegrave Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống dacircy điện vagrave đặt boacuteng đegraven tại caacutec trụ

đảm bảo chiếu saacuteng trong khu vực6 Nghiecircn cứu bổ sung caacutec dịch vụ hạ tầng xatilde hội (Nhagrave trẻ trường mẫu giaacuteo trạm y tế ) Caacutec bước thực hiệnGiai đoạn 1 bắt đều thi cocircng từ thaacuteng 122004 đến 122005 trong lưu vực Tacircn Hoacutea - Lograve Gốm

(khocircng kể thời gian chuẩn bị đầu tư) Bước 1 sect Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp của tất cả cộng đồng người dacircn trong khu vực dacircn cư thu

nhập thấp cần nacircng cấpsect Lập baacuteo caacuteo nghiecircn cứu Tiền khả thi cho togravean dự aacuten trecircn địa bagraven thagravenh phốsect Tiến hagravenh tham khảo yacute kiến cộng đồng vagrave chuẩn bị kế họach sơ bộ nhu cầu cần nacircng

cấpBước 2sect Chuẩn bị kế họach nacircng cấo hogravean chỉnh coacute thảo luận với cộng đồng chuẩn bị thiết kế kỹ

thuật sơ bộ vagrave sọan thảo hồ sơ thầu cho từng goacutei thầu dự kiếnsect Chuẩn bị tagravei liệu hướng dẫn thực hiệnsect Thu thập số liệu thocircng tin cho đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kế hoạch hagravenh động taacutei

định cưsect Lập nghiecircn cứu khả thi cho giai đoạn 1Bước 3

16

Chuẩn bị thiết kế kỹ thuật chi tiết vagrave hoagraven chỉnh hocirc sơ thầuGiai đoạn 2 Khocircng thời gian chuẩn bị đầu tư bắt đầu từ 062006 đến 062007 trecircn địa bagraven caacutec

quận ngograveai Tacircn Hoacutea - Lograve Gốm Sự tham gia của người dacircn Nguyecircn tắc quan trọng nhất của dự aacuten lagrave sự tham gia tự giaacutec vagrave tiacutech cực của cộng đồng

người dacircn vagraveo tất cả caacutec bước thực hiện dự aacuten Caacutec thagravenh viecircn lagrave hộ gia đigravenh trong dự aacuten đều coacute quyền coacute traacutech nhiệm tham gia vagrave cugraveng hưởng lợi từ dự aacuten khocircng phacircn biệt tigravenh trạng cư truacute

Những lợi iacutech đối với người dacircn sau khi nacircng cấp- Bộ mặt khu dacircn cư thay đổi Cống thoaacutet nước tốt khocircng cograven tigravenh trạng ngập uacuteng ETHường hẽm bằng phẳng ngay ngắn an toagraven xe cứu hỏa cứu thương vagraveo đến tận nơi để

xử lyacute kịp thời khi xảy ra sự cố Khu phố được sạch đẹp vệ sinh hạn chế bệnh tật do mocirci trường sống tốt hơn nhiều sacircn

chơi giải triacute cho trẻ em trong khu vực ETHegraven chiếu saacuteng vagraveo ban đecircm thuận lợi cho đi lại vagrave an ninh khu vực Những hộ gia đigravenh thu nhập thấp coacute nhu cầu coacute nhu cầu sẽ được vay vốn sửa chữa nacircng

cấp nhagrave ở hoặc vay vốn để sản xuất kinh doanh - Tigravenh trạng phaacutep lyacute về nhagrave đất Thocircng qua dự aacuten chiacutenh quyền địa phương sẽ tiến hagravenh nhanh việc cấp giấy chứng nhận

quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở cho tất cả caacutec hộ gia đigravenh coacute đủ điều kiện giuacutep họ lagravem ăn sinh sống

Khi coacute giấy tờ nhagrave đầy đủ kết hợp với cơ sở hạ tầng khu vực hoagraven chỉnh sẽ giuacutep cho giaacute trị nhagrave đất của người dacircn trong khu vực dự aacuten gia tăng Việc mua baacuten cầm cố thế chấp đều thuận lợi dễ dagraveng vagrave khocircng khocircng bị eacutep giaacute khi coacute nhu cầu chuyển nhượng

Coacute giấy chứng nhận quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở lagrave một trong những nội dung quan trọng để xem xeacutet việc nhập hộ khẩu cho caacutec thagravenh viecircn trong hộ gia đigravenh chưa coacute hộ khẩu

Coacute giấy chứng nhận quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở sẽ giuacutep cho caacutec hộ gia đigravenh coacute đủ điều kiện tiếp cận với caacutec khoản vay latildei suất phugrave hợp để coacute vốn lagravem ăn hoặc mở rộng sản xuất kinh doanh goacutep phần tăng thecircm thu nhập

Việc học hagravenh của caacutec chaacuteu y tế vagrave caacutec dịch vụ cocircng cộng khaacutec đều thuận lợi ETHồng thời chiacutenh quyền địa phương quản lyacute người dacircn tốt hơn

- Khi mở rộng hẽm coacute một số hộ bị mất hoagraven toagraven nhagrave- đất hoặc khi diện tiacutech nhagrave - đất sau khi giải tỏa nhỏ hơn 15 m2 thigrave phải di dời vagrave được

ETHược bồi thường bằng tiền đối với nhagrave đất bị thu hồi với giaacute thay thế phugrave hợp với giaacute chuyển nhượng thực tế vagrave caacutec khoản hỗ trợ khaacutec Việc di dời sẽ được chiacutenh quyền địa phương thocircng baacuteo chi tiết

Hộ bị di dời coacute thể nhận tiền hoặc đăng kyacute một căn hộ chung cư hoặc một nền nhagrave coacute hạ tầng

dự kiến đến năm 2020 dacircn số thagravenh phố khoảng 10 triệu người (trong đoacute khống chế khoảng 6 triệu dacircn nội thị) vagrave với hơn 2 triệu khaacutech vatildeng lai

Quy hoạch kiến truacutec cảnh quan đocirc thị

Cải tạo caacutec khu nội thagravenh cũ phải bảo đảm giữ gigraven tocircn tạo caacutec di sản văn hoacutea lịch sử caacutec cocircng trigravenh kiến truacutec coacute giaacute trị cải tạo vagrave nacircng cấp cơ sở hạ tầng di chuyển nhagrave ở trecircn vagrave ven kecircnh rạch

17

tăng thecircm diện tiacutech cacircy xanh caacutec cocircng trigravenh phục vụ cocircng cộng di dời ra ngoại thagravenh những cơ sở cocircng nghiệp tiểu thủ cocircng nghiệp gacircy ocirc nhiễm di dời chợ vagrave kho tagraveng khocircng cograven phugrave hợp từng bước cải thiện mocirci sinh mocirci trường đocirc thị

Caacutec khu mới được xacircy dựng theo hướng hiện đại văn minh bền vững chuacute trọng phaacutet triển hệ thống cacircy xanh cocircng viecircn mặt nước tổ chức caacutec khu đocirc thị mới theo hướng coacute cơ sở hạ tầng hiện đại đồng bộ tăng tỷ lệ trung bigravenh tầng cao triệt để khai thaacutec khocircng gian ngầm vagrave trecircn khocircng mật độ xacircy dựng thấo ưu tiecircn đất cho khocircng gian thocircng thoaacuteng xacircy dựng caacutec khu sản xuất caacutec trung tacircm thương mại dịch vụ đagraveo tạo vagrave nghiecircn cứu khoa học caacutec khu nghỉ ngơi giải triacute đaacutep ứng nhu cầu vật chất vagrave tinh thần ngagravey cagraveng cao của nhacircn dacircn

Quy hoạch caacutec khu chức năng

Khu dacircn cư Được phacircn bố tại khu vực nội thagravenh hiện hữu nội thagravenh phaacutet triển vagrave ngoại thagravenh

Về nội thagravenh hiện hữu (12 quận cũ) coacute diện tiacutech 14134 ha dacircn số giữ mức từ 36 - 4 triệu người chỉ tiecircu bigravenh quacircn đất đocirc thị từ 35 - 40 m2người Nội thagravenh hiện hựu cần chỉnh trang cải thiện điều kiện ở sinh hoạt vagrave lagravem việc của cư dacircn giảm mật độ xacircy dựng nacircng tầng cao trung bigravenh hiện nay từ 14 tầng lecircn 24 tầng nacircng cấp cơ sở hạ tầng đocirc thị xử lyacute tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường trả lại khocircng gian xanh sạch tocircn tạo vagrave giữ gigraven di sản lịch sử - văn hoacutea cocircng trigravenh kiến truacutec coacute giaacute trị (hiện đatilde xaacutec định 108 cơ sở cần phải bảo tồn)

Về nội thagravenh phaacutet triển mới (gồm caacutec quận mới) coacute diện tiacutech 30000 ha với số dacircn 22 - 24 triệu người chỉ tiecircu đất đocirc thị 110 m2người (gấp 25 lần nội thagravenh cũ) Vugraveng đocirc thị nagravey cơ sở hạ tầng được xacircy dựng theo hướng hiện đại đồng bộ dagravenh nhiều đất cho cơ sở nghiecircn cứu khoa học giaacuteo dục nghỉ ngơi giải triacute mặt nước cocircng viecircn cacircy xanh khu nhagrave ở cơ sở sản xuất khocircng ocirc nhiễm

Về ngoại thagravenh dacircn số từ 3 - 4 triệu người trong đoacute dacircn số nocircng thocircn lagrave 07 triệu người

Nhigraven chung nhu cầu đất đocirc thị đến năm 2005 lagrave 26000 ha vagrave đến năm 2020 dự kiến tăng lecircn khoảng 90000 haBố triacute cocircng nghiệp Xacircy dựng nhiều khu cocircng nghiệp trecircn quỹ đất 6000 ha thu huacutet 20 lực lượng lao động ưu tiecircn cocircng nghiệp coacute hagravem lượng cocircng nghệ cao iacutet ocirc nhiễm mocirci trường (caacutec khu cocircng nghiệp hiện coacute gần 2000 ha)

Hệ thống trung tacircm dịch vụ của thagravenh phố được tổ chức theo hướng đa trung tacircm bao gồm trung tacircm hagravenh chiacutenh thương mại ngacircn hagraveng văn hoacutea bố triacute tại quận 1 quận 3 quận 5 quận 10 quận Bigravenh Thạnh vagrave mở rộng về Thủ Thiecircm (quận 2) với diện tiacutech khoảng 1700 ha Bố triacute caacutec trung tacircm khu vực tại caacutec cửa ngotilde thagravenh phố như khu A Nam Sagravei Gograven quận 9 quận 12 huyện Bigravenh Chaacutenh

Caacutec trung tacircm chuyecircn ngagravenh Gồm caacutec trung tacircm đagraveo tạo nghiecircn cứu khoa học y tế văn hoacutea thể dục - thể thaohiện coacute được nacircng cấp mở rộng vagrave xacircy dựng mới phugrave hợp với quy hoạch của thagravenh phố trong đoacute coacute khu Đại học Quốc gia (Thủ Đức) 800 ha khu thể dục - thể thao Rạch Chiếc 400 ha khu lịch sử - văn hoacutea - du lịch 400 ha

18

Hệ thống cocircng viecircn cacircy xanh Khai thaacutec cảnh quan socircng Sagravei Gograven socircng Đồng Nai vagrave caacutec socircng rạch lớn khaacutec Bảo tồn caacutec cocircng viecircn hiện hữu (235 ha) cải tạo kecircnh rạch tăng chỉ tiecircu cacircy xanh vugraveng nội thagravenh (2m2người) nội thagravenh mới vagrave đocirc thị ngoại thagravenh (17m2người) Tạo caacutec hồ chứa nước lớn khai thaacutec kecircnh rạch tự nhiecircn higravenh thagravenh caacutec vagravenh đai hagravenh lang xanh bảo tồn rừng tai Cần Giờ Củ Chi Bigravenh Chaacutenh

Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật

Về giao thocircng

Chỉ tiecircu đất giao thocircng bigravenh quacircn 20 - 25m2người khoảng 25 quỹ đất đocirc thị (hiện nay lagrave 12) để ngoagravei hệ thống đường bộ sẽ xacircy dựng hệ thống xe buyacutet xe điện baacutenh sắt (ngầm trecircn cao) đảm bảo vận chuyển hagravenh khaacutech cocircng cộng đạt 50 năm 2020 (hiện nay chưa đến 5)

Đối với đường bộ phải hoagraven chỉnh caacutec tuyến vagravenh đai trục giao thocircng hướng ngoại kết hợp với caacutec cocircng trigravenh đầu mối caacutec nuacutet giao thocircng vagrave bến xe liecircn tỉnh ở caacutec vugraveng ven đocirc gồm đường vagravenh đai ngoagravei (xa lộ vagravenh đai) trục đường cao tốc dự kiến xacircy dựng từ Thủ Thiecircm nối sang quốc lộ 51 (Đồng Nai Bagrave Rịa - Vũng Tagraveu) xa lộ Hagrave Nội quốc lộ 1A cũ vagrave quốc lộ 1A mới đi Biecircn Hogravea vagrave caacutec tỉnh miền Tacircy quốc lộ 13 quốc lộ 22 đi Bigravenh Dương vagrave Tacircy Ninh tỉnh lộ 12 15 16 gắn kết nội - ngoại ocirc thagravenh phố vagrave caacutec tỉnh xung quanh tỉnh lộ 10 15 đi Đức Hogravea Cần Giuộc - Long An đường Vĩnh Phước đi Cần Giờ gắn với caacutec đường vagravenh đai đường trục ngoagravei thagravenh phố

Mở rộng nacircng cấp caacutec trục đường giao thocircng chiacutenh hiện coacute đồng thời xacircy dựng caacutec nuacutet giao thocircng quan trọng vagrave hệ thống tiacuten hiệu nối mạng từ caacutec nuacutet về trung tacircm điều khiển giao thocircng của thagravenh phố bố triacute đều khắp hệ thống caacutec batildei đậu xe caacutec điểm đầu điểm cuối vagrave điểm dừng của mạng lưới xe buyacutet đảm bảo cự li trung bigravenh từ caacutec khu chức năng đến caacutec điểm đỗ trecircn caacutec tuyến vận tải cocircng cộng khoảng từ 500 - 600 m

Xacircy dựng hoagraven chỉnh vagrave hiện đại hệ thống đường tại caacutec khu phaacutet triển mới kết hợp đồng bộ với caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kỹ thuật khaacutec cải tạo nacircng cấp mở rộng cầu Sagravei Gograven cầu Đồng Nai cầu Bigravenh Lợi cầu Bigravenh Triệu cầu Bigravenh Phước cầu Phuacute Cường (nối Củ Chi với Thủ Dầu Một) vagrave một số cầu khaacutec xacircy dựng một số cầu qua socircng Sagravei Gograven như tại Phuacute Mỹ nối đường Bigravenh Thuận qua Caacutet Laacutei (quận 2) để kheacutep kiacuten với vagravenh đai ngoagravei (xa lộ vagravenh đai) tại Thủ Thiecircm xacircy cầu vagrave đường hầm nối quận 1 với Thủ Thiecircm tại An Phuacute (quận 2) nối qua Thanh Đa (Bigravenh Thạnh) tại Thanh Đa nối qua Thủ Đức xacircy cầu Bigravenh Lợi mới để kheacutep kin vagravenh đai trong cầu An Phuacute Đocircng nối quận 12 với quận Thủ Đức Xacircy dựng caacutec cầu qua socircng Đồng Nai như tại quận 9 nối đường cao tốc sang Long Thagravenh vagrave đường vagravenh đai ngoagravei nối sang Nhơn Trạch Trecircn socircng Soagravei Rạp tại Long Thới (Nhagrave Begrave) nối đường cao tốc phiacutea Nam đi Cần Thơ qua socircng Lograveng Tagraveu đi Nhơn Trạch (Đồng Nai) vagrave một số cầu trecircn những socircng rạch khaacutec

Đối với đường sắt xacircy dựng hệ thống đường sắt gắn với mạng lưới đường sắt quốc gia đi caacutec hướng Lộc Ninh miền Tacircy miền Trung vagrave tỉnh Bagrave Rịa - Vũng Tagraveu Xacircy dựng ga tagraveu chiacutenh ở An Bigravenh (Bigravenh Dương) một số ga hagravenh khaacutech trung tacircm ở Bigravenh Triệu (Thủ Đức) ở Tacircn Kiecircn (Bigravenh Chaacutenh) vagrave Thủ Thiecircm (quận 2)Ga Hogravea Hưng sẽ chuyển thagravenh ga đường sắt nội đocirc Xacircy dựng hệ thống giao thocircng đường sắt nội đocirc theo giải phaacutep đi ngầm trecircn cao hoặc trecircn mặt đất nhưng phải đảm bảo mỹ thuật an toagraven vagrave phugrave hợp với khả năng tagravei chiacutenh an ninh vagrave quốc phograveng

19

Đối với đường thủy hạn chế việc mở rộng phaacutet triển cảng trong nội thagravenh cũ như cảng Sagravei Gograven Bến Ngheacute Tacircn Thuận Ba Son xacircy dựng caacutec cảng Hiệp Phước vagrave Cần Giờ để đaacutep ứng nhu cầu vận tải đường thủy caacutec cụm cảng coacute thể tiếp nhận 60 - 70 triệu tấn hagraveng hoacuteanăm Từng bước cải tạo caacutec cảng nội thagravenh phục vụ du lịch trecircn socircng

Tăng cường khai thaacutec tuyến đường thủy caacutec socircng Soagravei Rạp Cacircy Khocirc Cần Giuộc xacircy dựng caacutec cảng socircng ở Phuacute Định Cacircy Khocirc Tacircn Tuacutec Cần Giuộc với cocircng suất trecircn một triệu tấn hagraveng hoacuteanăm duy trigrave một số cảng socircng nhỏ ở socircng Đồng Nai Nhagrave Begravetrong giai đoạn năm 2005-2010 từng bước di chuyển cảng Bigravenh Đocircng vagrave hệ thống bến batildei dọc cảng về cảng mới cải tạo vagrave phục hồi caacutec tuyến kecircnh vagravenh đai vừa kết hợp vận tải vừa giải quyết thoaacutet nước mưa xacircy dựng cảng phục vụ quốc phograveng ở phiacutea Nam thagravenh phố

Đối với hagraveng khocircng nacircng cấp hoagraven thiện sacircn bay Tacircn Sơn Nhất để coacute thể đoacuten 12 triệu hagravenh khaacutech mỗi năm vagrave xacircy dựng sacircn bay Long Thagravenh - Đồng Nai coacute tải trọng 20 - 30 triệu tấn hagravenh khaacutechnăm

Về kỹ thuật mocirci trường đất đai

Cải tạo xacircy dựng hệ thống thoaacutet nước mưa trong đoacute tại khu vực nội thagravenh cũ vận sử dụng hệ thống cống thoaacutet nước mưa - nước bẩn tại khu xacircy dựng mới sử dụng hệ thống kiacuten thoaacutet nước mưa nước bẩn riecircng kết hợp sử dụng hệ thống thoaacutet nước hở gồm caacutec socircng kecircnh rạch hồ chứa

Cải tạo xacircy dựng hệ thống hồ điều hogravea kết hợp với việc tạo cảnh quan vagrave cacircn bằng cục bộ nền xacircy dựng đocirc thị vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

Xacircy dựng caacutec đường ven socircng rạch tại caacutec khu nội thagravenh kết hợp xacircy kegrave vagrave trồng cacircy xanh

Về cấp nước

Nhu cầu cấp nước đến năm 2010 lagrave 2800000 m3ngagravey đecircm vagrave đến năm 2020 lagrave 3635000 m2ngagravey đecircmChỉ tiecircu cấp nước sinh hoạt đến năm 2010 khoảng 150- 180 liacutetngườingagravey với 90 - 95 số dacircn đocirc thị được cấp nước sạch vagrave đến năm 2020 lagrave 180 - 200 liacutetngườingagravey với 95-100 số dacircn đocirc thị được cấp nước sạch

Khai thaacutec hợp lyacute caacutec nguồn nước mặt socircng Sagravei Gograven socircng Đồng Nai vagrave kecircnh Đocircng Củ Chi kết hợp khai thaacutec nước dưới mặt đất tại khu vực Hoacutec Mocircn vagrave vugraveng Bigravenh Hưng (Bigravenh Chaacutenh) ở mức độ hạn chế

Quy hoạch cải tạo hệ thống cũ vagrave xacircy dựng hệ thống mới nhằm hoagraven chỉnh mạng lưới đường ống phacircn phối nước tại khu vực nội thagravenh cũ nội thagravenh phaacutet triển

Về cấp điện

Nguồn cung cấp điện cho thagravenh phố được cacircn đối trong mạng lưới điện quốc gia

20

Cải tạo vagrave xacircy dựng caacutec tuyến 500 kV 220 kV 22 kV vagrave caacutec trạm biến aacutep hiện đại đảm bảo an togravean trong sử dụng vagrave mĩ quan thagravenh phố

Cải tạo nacircng cấp trạm 500 kV Phuacute Lacircm xacircy dựng thecircm caacutec trạm 500 kV ở Nhagrave Begrave Caacutet Laacutei (quận 2) vagrave Bigravenh Chiểu (quận Thủ Đức)

Về thoaacutet nước bẩn vagrave vệ sinh đocirc thị

Cải thiện từng bước vấn đề ocirc nhiểm trecircn caacutec kecircnh rạch bằng caacutec giải phaacutep xử lyacute cục bộ chất thải cải tạo vagrave nacircng cao cocircng lực thoaacutet nước caacutec kecircnh rạch để tự lagravem sạch

Tăng cường giải phaacutep xử lyacute cục bộ nước thải cả hai khu vực nội thagravenh cũ vagrave nội thagravenh mới Tại khu vực nội thagravenh cũ xacircy dựng tuyến cống bao để taacutech đại bộ phận nước thải đến nơi xử lyacute

Xacircy dựng caacutec nhagrave maacutey xử lyacute nước thải tập trung lớn caacute hướng Nhagrave Begrave Vĩnh Lộc Cacircầ Giuộc Caacutet Laacutei vagrave những điểm thiacutech hợp khaacutec

Cải tạo vagrave xacircy dựng batildei chocircn raacutec Đocircng Thạnh Gỏ Caacutet vagrave khu xử lyacute nước Đa Phước Vĩnh Lộc đảm bảo đến năm 2020 100 raacutec thải của thagravenh phố được thu gom vagrave xử lyacute bằng cocircng nghệ hiện đại

Nguồn Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh 30 năm xacircy dựng vagrave phaacutet triển Phan Xuacircn Biecircn - Trần Nhu NXB Giaacuteo dục 2005

II7 Vấn đề tham vấn cộng đồng trong nacircng cấp đocirc thị4 Khaacutei niệmTham vấn cộng đồng lagrave việc một cộng đồng được tham khảo về yacute kiến thaacutei độ vagrave những mối

quan tacircm của họ về một kế hoạch phaacutet triển nagraveo đoacute trong tiến trigravenh lập kế hoạch Đacircy lagrave cơ hội cho mọi người coacute thể bagravey tỏ yacute kiến của họ bằng caacutech nagravey họ coacute thể ảnh hưởng đến caacutec việc ra quyết định Hiện nay đatilde coacute quy chế buộc phải coacute sự tham gia yacute kiến người dacircn trong tiến trigravenh lập kế hoạch vagrave ra quyết định

5 Những việc cần tham gia yacute kiến cộng đồngo Tham gia đoacuteng goacutep yacute kiến cocircng sức kiến thức đất đai vagrave tiền ( tự nguyện hiến đất mở

rộng)o Tham gia ra quyết định như khu vực dacircn cư của migravenh coacute necircn tham gia vagraveo dự aacuten hay

khocircngo Dự aacuten nacircng cấp hay khocircng necircn mở rộng hẻm tới mức nagraveo mặt hẻm trải nhựa hay traacutem

becirc tocircng chọn nguồn nguyecircn vật liệuhellip Tham gia giaacutem saacutet quaacute trigravenh thực hiện dự aacuten3Caacutec bước tham vấn cộng đồngTham vấn cộng đồng - một tiến trigravenh gồm 6 bước- 1048713 Bước 1 Xaacutec định caacutec mục tiecircu của cocircng- Để lagravem gigrave Nhằm tigravem hiểu thaacutei độ hay hagravenh động của chiacutenh quyền địa phương vagrave cộng

đồng thocircng qua những phản hồi về bản phaacutec thảo kế hoạch hay tạo cơ hội cho cộng đồng lựa chọn một dự aacuten phaacutet triển nagraveo đoacute dẫn đến sự đồng thuận vagrave cugraveng thực hiện

- 1048713 Bước 2 Chọn lựa phương phaacutep lấy yacute kiến cộng đồng

21

- Xem xeacutet một loạt caacutec phương phaacutep vagrave chọn lựa phương phaacutep nagraveo thiacutech hợp nhất với mục tiecircu vagrave tiếp cận đuacuteng đối tượng

- 1048713 Bước 3 Xaacutec định caacutec nhoacutem dacircn sẽ bị ảnh hưởng bởi hoạt động cụ thể của dự aacuten- Xaacutec định ranh đầu tư đến đacircu đồng thời xaacutec định nhoacutem dacircn cư nagraveo sẽ tham gia vagraveo tiến

trigravenh tư vấn Đoacute lagrave ở địa bagraven nagraveo đặc điểm của những người tham gia như nocircng dacircn phụ nữ tuổi taacutec vv

- 1048713 Bước 4 Chuẩn bị kế hoạch chi tiết- Bao gồm việc xaacutec định- - Caacutec mục tiecircu đatilde được xaacutec định lagrave gigrave- - Sử dụng phương phaacutep thiacutech hợp nagraveo- - Caacutec nhoacutem cộng đồng nagraveo bị ảnh hưởng- - Xacircy dựng nội dung sơ bộ để lấy yacute kiến cộng đồng (biểu mẫu phiếu khảo saacutet)- - Tổ chức như thế nagraveo (thời gian địa điểm người điều hagravenhhellip)- 1048713 Bước 5 Thực hiện phương phaacutep lấy yacute kiến- Bước nagravey được thực hiện căn cứ trecircn kế hoạch chi tiết đatilde vạch ra- Họp cộng đồng cử người coacute uy tiacuten vagrave được tập huấn nắm rotilde nội dung kế hoạch đứng ra

hướng dẫn coacute người gợi yacute vagrave necircu vấn đề ghi cheacutep biecircn bản thocircng qua vagrave biểu quyết- Lấy yacute kiến bằng phiếu Tư vấnchiacutenh quyền địa phươngChủ đầu tư đứng ra chuẩn bị nội

dung hướng dẫn cho Đại diện cộng đồng phaacutet phiếu vagrave thu hồi- 1048713 Bước 6 Đưa yacute kiến phản hồi của cộng đồng vagraveo tiến trigravenh ra quyết định- Phacircn tiacutech caacutec thocircng tin nhận được vagrave cacircn nhắc giaacute trị của chuacuteng xem thocircng tin nagraveo cần

đưa vagraveo bản phaacutec thảo đề aacutenbull Caacutec becircn liecircn quan- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan lagrave tất cả những người những tổ chức coacute traacutech nhiệm vagrave lợi

iacutech liecircn quan đến hoạt động một vấn đề cụ thể- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan cograven bao gồm những nhagrave ra quyết định cũng như những

người bị ảnh hưởng bởi một quyết định- Cộng đồng lagrave một trong số caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan chịu taacutec động bởi caacutec quyết định

lập kế hoạch phaacutet triểnIII Caacutec bước thực hiện nacircng cấp đocirc thị31 Bước 1 Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp vagrave lập kế hoạch nacircng cấp cộng đồng (CUP sơ bộ)311 Khảo saacutet thực địa (thời gian thực hiện 3 thaacuteng)312 Khảo saacutet địa chất địa higravenh (25 thaacuteng)313 Lập phương aacuten quy hoạch sơ bộ (3 thaacuteng)314 Tham vấn cộng đồng thống nhất phương aacuten quy hoạch315 Thoả thuận quy hoạch giao thocircng caacutec tuyến hẻm với caacutec quận (1 thaacuteng)316 Lập CUPs sơ bộKhảo saacutet kinh tế - xatilde hội (2 thaacuteng)32 Bước 2 Lập thiết kế cơ sở CUPs hoagraven chỉnh RAP vagrave ĐTM321 Lập thiết kế cơ sở (3 thaacuteng)s(ii) Khai toaacuten chi phiacute đầu tư(iii) Trigravenh duyệt thiết kế cơ sở(iv) Thoả thuận đấu nối hạ tầng kỹ thuật vagrave phograveng chaacutey chữa chaacutey (PCCC) (3 thaacuteng)322 Lập CUPs hoagraven chỉnh (5 thaacuteng)- Tư vấn tổ chức họp CĐ lấy yacute kiến caacutec caacute nhacircn tổ chức coacute liecircn quan về phương aacuten thiết kế

đoacuteng goacutep kinh phiacute thực hiện dự aacuten phương aacuten di dời taacutei định cưhellip

22

- Điều tra kinh tế xatilde hội vagrave đưa ra caacutec toacutem tắt về qui mocirc khu vực nacircng cấp tigravenh higravenh kinh tế xatilde hội khu vực nacircng cấp

323 Lập RAP (6 thaacuteng)- Điều tra caacutec hộ bị ảnh hưởng + Điều tra về số hộ bị ảnh hưởng diện tiacutech nhagrave đất bị ảnh hưởng sau đoacute sẽ chiết tiacutenh cụ thể

diện tiacutech bị ảnh hưởng của từng căn nhagrave để đưa vagraveo bảng khảo saacutet (phục vụ lập RAP) của từng hộ gia đigravenh với bản vẽ tỉ lệ 1200 rất chi tiết

- Khảo saacutet kinh tế - xatilde hội (Bảng hỏi xin xem phụ lục 4)+ Khảo saacutet tổng thể hiện trạng toagraven khu về quy mocirc hộ gia đigravenh tigravenh trạng cư truacute việc lagravem vagrave

thu nhập tigravenh trạng nhagrave ở- Đaacutenh giaacute mức bồi thường- Đaacutenh giaacute về mức bồi thường nhagrave đất- Đề xuất caacutec khu TĐC324 Lập ĐTM (6 thaacuteng)325 Lập CEMP- Mocirc tả điều kiện mocirci trường vagrave xaacutec định caacutec vấn đề về mocirci trường magrave cộng đồng đang gặp

phải vagrave được xếp hạng theo tiến trigravenh tham gia nhiều phiacutea- Đaacutenh giaacute caacutec phương aacuten thay thế nhằm giải quyết caacutec vấn đề trecircn vagrave tigravem giải phaacutep thiacutech hợp- Xaacutec định caacutec nhu cầu về cơ sở hạ tầng (tuyến cống chiacutenh hệ thống thu gom raacutec cấp thagravenh phố

hellip) để hỗ trợ hiệu quả cho cấp cộng đồng- Đề nghị caacutec biện phaacutep giảm thiểu taacutec động cần được thực hiện ở cấp cộng đồng vagrave caacutec điều

chỉnh cho cơ sở hạ tầng vagrave dịch vụ cơ bản cấp thagravenh phố nhằm hỗ trợ cho caacutec biện phaacutep giảm thiểu nagravey Caacutec biện phaacutep giảm thiểucaacutec hiệu chỉnh nagravey cần được phản aacutenh vagrave hạch toaacuten đủ vagraveo thiết kế kỹ thuật vagrave baacuteo caacuteo đầu tư

- Xaacutec định caacutec cơ cấu thể chế tại cấp cộng đồng nhằm xacircy dựng vận hagravenh vagrave bảo dưỡng tiểu dự aacuten bao gồm caacutec hagravenh động giảm thiểu taacutec động bất lợi

- Xacircy dựng chương trigravenh quan trắc coacute sự tham gia của cộng đồngTham vấn vagrave phổ biến thocircng tin326 Chuẩn bị EMP-Caacutec biện phaacutep giảm thiểu-Tăng cường thể chế vagrave đagraveo tạo-Quan trắc mocirci trường33 Bước 3 Lập thiết kế chi tiết vagrave hồ sơ mời thầu331 Lập thiết kế chi tiết (3 thaacuteng)332 Hồ sơ mời thầu xacircy lắp- Phaacutet hagravenh hồ sơ yecircu cầu- Chuẩn bị hồ sơ đề xuất- Đaacutenh giaacute hồ sơ đề xuất- Trigravenh duyệt thẩm định vagrave phecirc duyệt kết quả chỉ định thầu- Thương thảo hoagraven thiện vagrave kyacute kết hợp đồng34 Bước 4 Bồi thường vagrave giải phoacuteng mặt bằng (12 thaacuteng)341 Tuyecircn truyền vận động dacircn hiến đất(i) Lập hồ sơ thực hiện bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư(ii) Thagravenh lập Hội đồng bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư của dự aacuten (HĐBTGPMB)(iii) Bagraven giao ranh mốc(iv) Lập phương aacuten PATT

23

(v) Họp dacircn cocircng bố phương aacuten tổng thể(vi) Quyết định thu hồi đất(vii) Giải quyết khiếu nại đối với quyết định thu hồi đất(viii) Đo vẽ thu thập thocircng tin phaacutep lyacute nhagrave đất(ix) Aacutep giaacute bồi thường(x) Bagraven giao mặt bằng thi cocircng xacircy lắp35 Bước 5 Thi cocircng xacircy lắp351 Đấu thầu thi cocircng (quy trigravenh thời gian tuyển chọn nhagrave thầu)352 Chia địa bagraven theo phường để thi cocircng36 Bước 6 Tổ chức thi cocircng(ii) Tư vấn thiết kế(iii) Tư vấn giaacutem saacutet(iv) Chiacutenh quyền địa phương(v) Giaacutem saacutet cộng đồng(vi) Nhagrave thầu thi cocircng37 Bước 7 Nghiệm thu quyết toaacuten vagrave bagraven giao cocircng trigravenh371 Nghiệm thu bagraven giao cocircng trigravenh- Nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng phải tự tổ chức nghiệm thu caacutec cocircng việc xacircy dựng đặc biệt caacutec

cocircng việc bộ phận bị che khuất Bộ phận cocircng trigravenh caacutec hạng mục cocircng trigravenh vagrave cocircng trigravenh trước khi yecircu cầu chủ đầu tư nghiệm thu Đối với những cocircng việc xacircy dựng đatilde được nghiệm thu nhưng chưa thi cocircng ngay thigrave trước khi thi cocircng xacircy dựng phải nghiệm thu lại Đối với cocircng việc giai đoạn thi cocircng xacircy dựng sau khi nghiệm thu được chuyển nhagrave thầu khaacutec thực hiện tiếp thigrave phải được nhagrave thầu đoacute xaacutec nhận nghiệm thu

- Chủ đầu tư coacute traacutech nhiệm tổ chức nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng kịp thời sau khi coacute phiếu yecircu cầu nghiệm thu của nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng Nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng được phacircn thagravenh

+ Nghiệm thu từng cocircng việc xacircy dựng trong quaacute trigravenh thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu bộ phận cocircng trigravenh xacircy dựng giai đoạn thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu hoagraven thagravenh hạng mục cocircng trigravenh cocircng trigravenh xacircy dựng để đưa vagraveo sử dụng- Caacutec hạng mục cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh vagrave cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh chỉ được

pheacutep đưa vagraveo sử dụng sau khi được chủ đầu tư nghiệm thu372 Quyết toaacuten- Chủ đầu tư lập hồ sơ quyết toaacuten baacuteo caacuteo chủ quản đầu tư sau khi cocircng trigravenh hoagraven thagravenh- Hồ sơ quyết toaacuten gồm 37Sổ tay hướng dẫn thực thi+ Tờ trigravenh xin phecirc duyệt hồ sơ quyết toaacuten+ Caacutec hồ sơ thanh toaacuten từng giai đoạn+ Bản tổng hợp giaacute trị quyết toaacuten cocircng trigravenh+ Caacutec văn bản liecircn quan38 Bước 8 Duy tu vagrave bảo dưỡng cocircng trigravenhĐối với chi phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec đường hẻm hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng họng

nước cứu hỏa thigrave Ngacircn saacutech sẽ cấp phaacutet hoagraven toagraven vagrave giao cho một số cơ quan đơn vị chức năng thực hiện như sau

- Phograveng Quản lyacute đocirc thị quậnhuyện sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute caacutec đường hẻm- Cocircng ty Thoaacutet nước sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute hệ thống thoaacutet nước- Cocircng ty Chiếu saacuteng cocircng cộng sẽ quản lyacute hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng ở caacutec con hẻm

24

- Đơn vị Phograveng chaacutey chữa chaacutey sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec họng cứu hoả

- Vận hagravenh vagrave bảo dưỡng hệ thống cấp nước sẽ được caacutec Cocircng ty Cấp nước đảm nhiệm Phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng được ghi trong hoaacute đơn tiền nước

III Những vấn đề phaacutet sinh trong nacircng cấp đocirc thịIV1 Quy hoạch đocirc thị chưa phugrave hợp với yecircu cầu bảo vệ mocirci

trường - Quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute tương đối nhanh đatilde coacute những ảnh hưởng đaacuteng kể đến mocirci

trường vagrave tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn đến sự cacircn bằng sinh thaacutei+ Tagravei nguyecircn đất bị khai thaacutec triệt để để xacircy dựng đocirc thị lagravem giảm diện tiacutech cacircy xanh

vagrave mặt nước gacircy ra uacuteng ngập+ Đất nocircng nghiệp bị chiếm dụng ảnh hưởng đến vấn đề an toagraven lương thực quốc gia

vagrave đời sống nhacircn dacircn+ Nguồn tagravei nguyecircn nước bị suy + Lượng chất thải gia tăng nhanh choacuteng trong đoacute chất thải nguy hại ngagravey cagraveng nhiều+Bugraveng nổ giao thocircng cơ giới gacircy ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute vagrave tiếng ồn nghiecircm

trọng+ Aacutep lực đaacuteng kể về nhagrave ở vagrave vệ sinh mocirci trường higravenh thagravenh caacutec khu nhagrave ổ chuột

vagrave khu nghegraveo đocirc thị- Những nguyecircn nhacircn chiacutenh của tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường tại caacutec đocirc thị+ Caacutec vấn đề mocirci trường chưa được đề cập đầy đủ vagrave quan tacircm đuacuteng mức trong quy

hoạch xacircy dựng đocirc thị+ Vấn đề cơ sở hạ tầng kỹ thuật đocirc thị hệ thống thoaacutet nước thu gom vagrave xử lyacute raacutec

xử lyacute nước thải giảm ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn chưa được chuacute yacute đuacuteng mức + Cocircng taacutec triển khai thực hiện cho đến nay vẫn cograven chậm chưa hiệu quả vagrave chưa

chứng tỏ được tầm quan trọng của việc bảo vệ mocirci trường trong quy hoạch xacircy dựng đocirc thị

+ Chưa coacute caacutec biện phaacutep hữu hiệu trong chỉ đạo vagrave quản lyacute quy hoạch xacircy dựng Tigravenh trạng xacircy dựng lộn xộn tại caacutec đocirc thị lớn lagrave một vấn đề bức xuacutec đogravei hỏi

những biện phaacutep quản lyacute cấp baacutech vagrave hiệu quả nếu khocircng caacutei giaacute phải trả cho việc giải quyết hậu quả mocirci trường sẽ lagrave vocirc cugraveng lớn Cocircng taacutec quản lyacute quy hoạch xacircy dựng lagrave bước tiếp theo vagrave cụ thể hoaacute của cocircng taacutec lập quy hoạch xacircy dựng đocirc thị một yếu tố then chốt trong việc xacircy dựng caacutec đocirc thị bền vững vagrave hoagrave hợp với mocirci trường

IV2 Gia tăng dacircn số đocirc thị vagrave vấn đề di dacircnDacircn số tăng chậm hoặc cacircn đối với sự phaacutet triển sẽ goacutep phần quan trọng vagraveo thuacutec đẩy

nền kinh tế phaacutet triển cho pheacutep tăng tiacutech luỹ cả vốn vật chất kỹ thuật vagrave nguồn nhacircn lực tạo điều kiện phaacutet triển việc lagravem vagrave đem lại một mocirci trường sống trong sạch hơn Nhưng trong quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị vấn đề dacircn số lại đang đi ngược lại với điều kiện noacutei trecircn Dacircn số ngagravey một tăng vagrave sự di dacircn lagravem mất ổn định giữa caacutec đocirc thị Do nhu cầu việc lagravem vagrave điều kiện sống magrave người lao động tự tigravem cho migravenh nơi truacute chacircn mới tại

25

caacutec đocirc thị phaacutet triển họ bị hấp dẫn bởi một số thagravenh phố vagrave khu cocircng nghiệp lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh Hải Phograveng Đagrave Nẵng Hạ Longtừ đoacute tạo necircn sự bất cacircn đối về lao động giữa caacutec đocirc thị với nhau

Từ đoacute dẫn tới nhiều vấn đề phải giải quyết như nhagrave ở dịch vụ thocircng tin giaacuteo dục chăm soacutec y tế cơ sở hạ tầng việc lagravem ocirc nhiễm mocirci trường Trong điều kiện nền kinh tế chưa phaacutet triển như hiện nay ở nước ta vấn đề việc lagravem ở caacutec vugraveng đocirc thị nổi lecircn khaacute gay gắt Hiện tượng thất nghiệp thu nhập thấp tất yếu sẽ lagravem nảy sinh caacutec hiện tượng xatilde hội tiecircu cực khaacutec Vấn đề dacircn số đocirc thị ở nước ta hiện nay vagrave trong những năm tới sẽ vẫn cograven lagrave một thực trạng nan giải nếu như quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị khocircng được thực hiện coacute hiệu quả

IV3 Xoacutem liều xoacutem bụi - ung nhọt của đocirc thị được nacircng cấp hiện đại- Tuy Đảng vagrave Chiacutenh phủ đatilde coacute rất nhiều biện phaacutep để giải quyết vấn đề nhagrave ở

nhưng tigravenh higravenh nhagrave ở đocirc thị vẫn đang rất căng thẳng trecircn tất cả caacutec mặt phaacutet triển mới cải tạo mua baacuten chuyển dịch vagrave quản lyacute Nếu khocircng coacute những giải phaacutep hiệu quả thigrave sự taacutec động của nhagrave ở sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến phaacutet triển kinh tế - xatilde hội noacutei chung vagrave đến sự phaacutet triển đocirc thị Vấn đề nagravey được đề cập đến bởi caacutec chiacutenh saacutech mang tiacutenh quốc gia do đoacute nếu khocircng coacute hướng đi đuacuteng đắn thigrave sẽ để lại những hậu quả rất lớn vagrave lacircu dagravei muốn khắc phục phải rất khoacute khăn vagrave tốn keacutem

- Diện tiacutech nhagrave ở bigravenh quacircn đầu người tại caacutec đocirc thị nước ta cograven quaacute thấp (54m2người) Chất lượng nhagrave ở khocircng bảo đảm caacutec điều kiện về hạ tầng mocirci trường đều keacutem cỏi Nhagrave ổ chuột cograven chiếm tỷ trọng đaacuteng kể tại caacutec đocirc thị Cung cầu mất cacircn đối nghiecircm trọng cộng với những taacutec động của chiacutenh saacutech khocircng hợp lyacute lagravem cho giaacute nhagrave ở quaacute cao so với thu nhập của nhacircn dacircn đocirc thị Ngoagravei ra việc xacircy dựng nhagrave ở tự phaacutet lagravem cho cocircng taacutec quy hoạch gặp nhiều rắc rối

- Quaacute trigravenh chạy đua nacircng cấp đocirc thi đatilde tạo necircn những sự đối lập khaacutec biệt trong cuộc sống của những người dacircn sinh sống trograven cugraveng một đocirc thị hoặc caacutec đocirc thị khaacutec nhau Becircn cạnh những khu nhagrave cao tầng lại khocircng thiếu những khu nhagrave ổ chuột xoacutem liều xoacutem bụi Vagrave chiacutenh điều nagravey cũng lagravem cho vấn đề mocirci trường ở đacircy trở necircn ocirc nhiễm trầm trọng hơn

- Hagrave Nội đatilde từng coacute ba khu nhagrave ở khocircng chiacutenh thức lớn higravenh thagravenh từ những năm 90 của thế kỷ XX lagrave khu chứa trọ Phuacutec Xaacute khu batildei raacutec Thagravenh Cocircng vagrave khu xoacutem liều Thanh Nhagraven với số lượng dacircn ở mỗi khu khoảng 400 người Ngoagravei ra Hagrave Nội cograven coacute hơn 20 xoacutem liều xoacutem bụi nhỏ với mỗi xoacutem từ 5 - 10 hộ dacircn nằm rải raacutec trong caacutec quận huyện khaacutec trecircn caacutec khu đất cocircng hoặc ven socircng hồ

Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đatilde từng coacute 67000 căn nhagrave ổ chuột vagrave trong đoacute coacute 24000 hộ sống ven kecircnh rạch

Tại thagravenh phố Huế coacute 770 hộ với 4483 nhacircn khẩu sống trecircn Thượng Thagravenh vagrave Eo Bagraveu trong khu Thagravenh cổ với diện tiacutech xacircy dựng traacutei pheacutep lagrave 31500m2

IV4 Ảnh hưởng đến đời sống tinh thần nhacircn dacircn- Mở rộng đất đai vagrave quy hoạch lại khu vực lagrave sự cần thiết trong quaacute trigravenh nacircng

cấp đocirc thị Nhưng một vấn đề đặt ra lagrave một số vugraveng trong đoacute lagrave chugravea chiền vagrave nghĩa địa

26

do đoacute việc giải toả gặp rất nhiều khoacute khăn Đoacute lagrave một phần trong cuộc sống tacircm linh vagrave tinh thần của người dacircn Trong quaacute trigravenh quy hoạch đất sẽ khocircng traacutenh khỏi những tổn thương tới người dacircn

- Mặt khaacutec hầu hết caacutec khu nghĩa trang nghĩa địa chưa coacute hệ thống thoaacutet nước đảm bảo vệ sinh việc thoaacutet nước hoagraven toagraven dựa vagraveo độ dốc địa higravenh tự nhiecircn thoaacutet trực tiếp ra caacutec ao hồ ruộng trũng xung quanh Chưa coacute hệ thống mương bao để thu gom nước thải thấm từ xaacutec chết phacircn hủy ra Kết quả khảo saacutet chất lượng nước mặt vagrave nước ngầm trong khu vực nghĩa trang vagrave dacircn cư xung quanh tại một số đocirc thị cho thấy độ pH thường thiecircn về axiacutet hagravem lượng coliform vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 20 - 4000 lần hagravem lượng BOD vagrave COD vượt từ 2 đến hơn 15 lần hagravem lượng NO3 gấp 2 - 100 lần Do đoacute với những vugraveng đocirc thị quy hoạch gần đoacute đogravei hỏi caacutec nhagrave chức traacutech đưa ra những phương aacuten phugrave hợp

IV5 Laacute phổi của đocirc thị bị tagraven phaacute- Tại caacutec vugraveng đocirc thị hoacutea nhanh bộ khung bảo vệ mocirci trường lagrave những vagravenh đai

xanh khocircng được quy hoạch vagrave bảo vệ Chỉ tiecircu đất để trồng cacircy xanh trong caacutec đocirc thị quaacute thấp trung bigravenh mới đạt 05m2người Tại hai thagravenh phố lớn lagrave Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh con số nagravey cũng khocircng quaacute 2m2người chỉ bằng 110 chỉ tiecircu cacircy xanh của caacutec thagravenh phố tiecircn tiến trecircn thế giới Một số di sản văn hoacutea lịch sử vagrave một số di tiacutech vugraveng cacircy xanh bảo vệ mocirci trường đang bị vi phạm tagraven phaacute nặng

- Hệ thống khocircng gian xanh - laacute phổi của đocirc thị - hầu như chưa được chuacute yacute vagrave caacutec cơ quan quản lyacute chưa hoạch định chiacutenh saacutech đối với vấn đề nagravey Quan niệm về vấn đề cacircy xanh bảo vệ mocirci trường chỉ đơn thuần lagrave trồng cacircy trecircn đường phố để che nắng Chọn cacircy trồng hết sức tugravey tiện khocircng coacute yacute tưởng đặc trưng gacircy necircn tigravenh trạng caacutec đocirc thị ngoagravei Bắc như thagravenh phố Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Việt Trigrave Hải Phograveng coacute một số loại cacircy giống nhau như xagrave cừ phượng sữa tử vi tagraveu Caacutec đocirc thị loại III kể từ Quảng Nam trở vagraveo cũng vậy viết dầu nước trứng caacute khocircng tạo được neacutet đặc trưng cacircy xanh gacircy ấn tượng của mỗi đocirc thị

- Cocircng viecircn để vui chơi giải triacute hầu như rất iacutet Diện tiacutech caacutec cocircng viecircn chức năng cũng rất hạn hẹp (05 - 4ha) vagrave chỉ lagrave nơi nghỉ ngơi thư giatilden ngắm cảnh như caacutec vườn hoa ở Huế Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Hưng Yecircn

IV6 Giao thocircng đocirc thị vagrave mocirci trường - Nacircng cacircp đocirc thị đogravei hỏi sự nacircng cấp toagraven diện về mọi mặt một trong số những

yếu tố đoacute lagrave nacircng cấp về giao thocircng Khi đocirc thị phaacutet triển kegravem theo đoacute lagrave sự gia tăng về phương tiện giao thocircng Thực tế diện tiacutech đất giao thocircng đocirc thị khocircng đủ mạng lưới đường giao thocircng phacircn bố khocircng đồng đều thocircng số kỹ thuật tuyến đường rất thấp hagravenh lang đường luocircn bị lấn chiếm Theo số liệu thống kecirc tại caacutec đocirc thị lớn caacutec chỉ tiecircu về hạ tầng giao thocircng cũng rất thấp chỉ đaacutep ứng được khoảng 35 - 40 so với nhu cầu cần thiết như tại Hagrave Nội diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 78 mật độ đường đạt 389kmkm2 tại thagravenh phố Hồ Chiacute Minh diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 75 mật độ đường đạt 388kmkm2 Caacutec chỉ tiecircu giao thocircng tại caacutec đocirc thị loại thấp hơn cũng nhỏ hơn nhiều so với yecircu cầu cần thiết Diện tiacutech caacutec điểm đỗ xe đạt 25 song chưa coacute quy

27

hoạch cụ thể Mật độ đường chiacutenh đạt 40 mật độ của đường liecircn khu vực phacircn khu vực thấp nhất chỉ đạt 20 - 30 so với yecircu cầu

Khocircng đaacutep ứng được yecircu cầu về giao thocircng đatilde để lại những hậu quả- Tai nạn giao thocircng Tigravenh higravenh tai nạn giao thocircng ở nước ta đặc biệt trong khu

vực đocirc thị hết sức nghiecircm trọng thuộc vagraveo nhoacutem cao nhất thế giới Tuy chỉ số về số vụ tai nạn giao thocircng10000 phương tiện khocircng cao hơn nhiều so với caacutec nước khaacutec trong khu vực song chỉ số người chếttổng số người bị thương lagrave đặc biệt cao magrave nguyecircn nhacircn chiacutenh lagrave do phương tiện chủ đạo trong giao thocircng đocirc thị lagrave xe hai baacutenh

- Ugraven tắc giao thocircng Ugraven tắc giao thocircng trong caacutec đocirc thị đang vagrave ngagravey cagraveng trở necircn bức xuacutec đặc biệt tại caacutec đocirc thị vừa vagrave lớn Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đang phải gaacutenh chịu những hậu quả nặng nề do ugraven tắc giao thocircng gacircy ra

- Ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn gia tăng ocirc nhiễm bụi khiacute thải vagrave tiếng ồn do caacutec hoạt động giao thocircng gacircy ra Ugraven tắc giao thocircng phố hoacutea quốc lộ tỉnh lộ hoạt động xacircy dựng hạ tầng vagrave khu dacircn cư goacutep phần lagravem gia tăng mức độ ocirc nhiễm Ocirc nhiễm tiếng ồn giao thocircng vagrave caacutec ảnh hưởng tới sức khỏe người dacircn đocirc thị lớn hơn nhiều so với caacutec đocirc thị khaacutec trecircn thế giới Theo kết quả nghiecircn cứu giaacute trị mức ồn tăng từ 2 - 5dBA do cấu truacutec nhagrave ống liền kề baacutem dọc theo caacutec tuyến đường Sự bố triacute khocircng hợp lyacute caacutec khu chức năng trong đocirc thị lagravem nghiecircm trọng thecircm ocirc nhiễm tiếng ồn nhất lagrave đối với trường học bệnh viện cocircng sở vagrave khu dacircn cư Giaacute trị tiếng ồn vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 1 - 15dBA

IV7 Vấn đề chất thải rắn- Lagraven soacuteng nacircng cấp đocirc thị thiếu quy hoạch vagrave khocircng được kiểm soaacutet khiến Việt

Nam phải đối mặt với caacutec thaacutech thức lớn cơ sở hạ tầng quaacute yếu keacutem năng lực quản lyacute của chiacutenh quyền cograven hạn chế nhận thức của cộng đồng cũng cograven thấp đặc biệt lượng chất thải rắn tăng nhanh Nếu trung bigravenh một người một ngagravey thải ra 1kg raacutec thigrave ở TpHCM lượng raacutec thải ra mỗi ngagravey gần 7000 tấn Hagrave Nội lagrave trecircn 3500 tấn Caacutec đocirc thị khaacutec tiacutenh bigravenh quacircn 07kg raacutecngười vagrave số lượng raacutec thải thải ra ở caacutec đocirc thị ngagravey cagraveng coacute xu hướng nhiều hơn Chất thải rắn ngagravey cagraveng gia tăng magrave vấn đề xử lyacute vẫn chưa tigravem được hướng đi tốt Hiện nay phần lớn raacutec thải được xử lyacute bằng caacutech chocircn lấp nhưng nhiều nơi chocircn lấp khocircng hợp vệ sinh

- Theo số liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc gia cho thấy coacute tới 1125 chiếm 44 sử dụng batildei chocircn lấp đơn sơ khocircng đảm bảo vệ sinh Việc giảm thiểu raacutec thải luocircn lagrave yecircu cầu đầu tiecircn vagrave quan trọng nhất đối với phaacutet triển đocirc thị

- Nguy cơ gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt vagrave nước ngầm gia tăngNguồn bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn

Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

VIPhương phaacutep quản liacute mocirci trường trong nacircng cấp đocirc thịVI1 Trong quaacute trigravenh xacircy dựng mở rộng đocirc thị

28

- Cải tiến hệ thống bơm thoaacutet nước xacircy dựng hệ thống bơm thoaacutet nước cho caacutec khu vực nằm tương đối thấp Bảo tồn những khu đất cho nhu cầu cải tiến hệ thống kecircnh rạch trong tương lai Cải thiện hệ thống kiểm soaacutet thủy lực hiện coacute

- Giảm thiểu phaacutet thải chất ocirc nhiễm hạn chế những hoạt động thường xuyecircn coacute phaacutet sinh chất ocirc nhiễm sử dụng nhiecircn liệu hay năng lượng sạch (gasđiện)

- Cải thiện hệ thống quản lyacute điều hagravenh giao thocircng đocirc thị để traacutenh ugraven tắc giao thocircng Kiểm soaacutet tốt hơn caacutec luồng giao thocircng đảm bảo giao thocircng thocircng suốt khocircng tắc nghẽn Phaacutet triển mạng lưới thocircng tin liecircn lạc giữa caacutec caacute nhacircn caacutec tổ chứchellip hạn chế nhu cầu đi lại của cộng đồng sẽ goacutep phần giảm nguồn ocirc nhiễm gacircy ra từ caacutec phương tiện giao thocircng

- Bố triacute tập trung caacutec cơ sở sản xuất vagraveo khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển ra ngoại thagravenh quy hoạch từng nhoacutem ngagravenh sản xuất cụ thể đối với từng khu cocircng nghiệp nhất định Aacutep dụng cocircng cụ thu phiacute mocirci trường vagrave cấp giấy pheacutep xả thải đối với từng loại chất ocirc nhiễm cho từng đơn vị sản xuất coacute kiểm tra định kỳ

- Hạn chế tigravenh trạng đổ chất thải rắn bừa batildei xuống lograveng đường vỉa hegrave ao hồ cống ratildenh vagrave những nơi cocircng cộng Xử lyacute chất thải rắn bằng caacutec giải phaacutep cocircng nghệ thiacutech hợp cho mỗi loại đocirc thị Nacircng cao chất lượng vagrave tiacutenh cơ động của thiết bị thu gom vận chuyển xử lyacute chất thải rắn kể cả chế tạo caacutec phương tiện chuyecircn dugraveng thiacutech hợp cho mỗi vugraveng

- Kiecircn quyết xử lyacute caacutec vi phạm luật mocirci trường Coacute chế độ khen thưởng hay xử phạt hagravenh chiacutenh hợp lyacute Thường xuyecircn tuyecircn truyền trecircn caacutec phương tiện truyền thocircng đại chuacuteng nhằm nacircng cao nhận thức của người dacircn thagravenh thị trong việc chấp hagravenh vagrave thực hiện luật bảo vệ mocirci trường noacutei chung vagrave caacutec qui tắc vệ sinh đocirc thị noacutei riecircng

VI2 Trong quaacute trigravenh cải tạo hạ tầng kĩ thuật đocirc thị- Quản lyacute chặt chẽ quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute - cocircng nghiệp hoaacute để bảo vệ vagravenh đai

xanh Xacircy dựng cảnh quan đocirc thị xanh sạch đẹp đảm bảo khocircng gian xanh đocirc thị bao gồm hệ thống caacutec mảng xanh đocirc thị vagravenh đai xanh đocirc thị vagrave mặt nước xanh sạch đẹp của cảnh quan đocirc thị

- Xacircy dựng nacircng cấp hệ thống cấp thoaacutet nước cho đocirc thị một caacutech hợp lyacute đảm bảo phục vụ tốt nhu cầu của người dacircn

- Xacircy dựng caacutec batildei chocircn lấp chất thải hợp lyacute vệ sinh vagrave an toagraven Tăng cường cocircng taacutec queacutet dọn vệ sinh đường phố phun nước tưới cacircy vagrave tưới đường Đảm bảo caacutec chất thải trong mọi hoạt động tại đocirc thị được taacutei sử dụng quản lyacute xử lyacute thiacutech hợp đảm bảo tiecircu chuẩn MT cho pheacutep

- Tăng cường vagrave đẩy mạnh caacutec hoạt động quản lyacute vagrave bảo vệ MT đocirc thị Xacircy dựng hệ thống trao đổi thocircng tin MT vagrave hệ thống quan trắc giaacutem saacutet hiện trạng MT

- Yecircu cầu tất cả caacutec chủ dự aacuten đầu tư mới hoặc cải tạo mở rộng cơ sở sản xuất đều phải lập Baacuteo caacuteo đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường của dự aacuten Định kỳ kiểm tra giaacutem saacutet việc thực hiện caacutec biện phaacutep đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kiểm tra cơ sở sản suất coacute bảo đảm tiecircu chuẩn mocirci trường hay khocircng

- Caacutec phương tiện giao thocircng cơ khiacute lagrave nguồn thải ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute Đocirc thị cagraveng lớn cagraveng phaacutet triển thigrave giao thocircng cơ giới sẽ phaacutet triển vagrave nguồn thải chất ocirc

29

nhiễm khocircng khiacute do phương tiện giao thocircng cơ giới cagraveng lớn Ưu tiecircn phaacutet triển giao thocircng cocircng cộng vagrave hạn chế phaacutet triển phương tiện caacute nhacircn

- Cải thiện kecircnh rạch nạo veacutet đagraveo đất bảo vệ sườn dốc thi cocircng vagrave vận hagravenh đường bảo dưỡng cống hộp vagrave cầu đường bộ của caacutec tuyến kecircnh trong thagravenh phố

VI3 Trong cocircng taacutec cải thiện nguồn nước đocirc thị- Thiết lập cơ sở dữ liệu về mạng lưới cấp vagrave thoaacutet nước trong đocirc thị nacircng cấp hỗ

trợ cho quaacute trigravenh ra quyết định của latildenh đạo caacutec địa phương trong khu vực- Điều chỉnh hợp lyacute caacutec hoạt động sản xuất nocircng nghiệp trong việc sử dụng phacircn

boacuten vagrave thuốc bảo vệ thực vật- Thu gom vagrave xử lyacute nước thải sinh hoạt tại caacutec thagravenh phố thị trấn vagrave caacutec cụm

dacircn cư tập trung xung quanh lưu vực socircng- Kiểm soaacutet vagrave xử lyacute triệt để caacutec loại chất thải rắn traacutenh tigravenh trạng vứt bừa batildei

xuống ao hồ kecircnh rạch socircng suối gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt- Xacircy dựng vagrave aacutep dụng phiacute xử lyacute nước thải- Nacircng cao nhận thức cộng đồng về việc tiết kiệm vagrave bảo vệ nguồn nước- Xaacutec định giới hạn khai thaacutec nguồn nước ngầm- Xaacutec định vugraveng bổ cập tự nhiecircn chiacutenh của tầng nước ngầm- Duy trigrave vagrave mở rộng chương trigravenh giaacutem saacutet chất lượng vagrave trữ lượng nước ngầm

Tăng cường kiểm soaacutet đối với caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễm nước ngầm- Xacircy dựng caacutec trạm xử lyacute nước thải sinh hoạt tập trung cho từng khu vực dacircn cư

trước khi thải ra hệ thống thoaacutet nước cocircng cộng- Thực hiện thu phiacute xử lyacute nước thải để tạo nguồn thu cho ngacircn saacutech thu hồi dần

vốn đầu tư vagraveo hệ thống xử lyacute- Xacircy dựng hệ thống thu gom taacutech riecircng nước mưa vagrave nước thải sinh hoạt đối với

caacutec khu dacircn cư mới hạn chế khối lượng nước thải cần xử lyacute xử lyacute vagrave tận dụng nước mưa vagraveo những mục điacutech phugrave hợp để hạn chế khai thaacutec nước ngầm vagrave nước mặt Quản lyacute nước thải đocirc thị

- Thu phiacute khai thaacutec nước ngầm vagrave xacircy dựng cơ cấu quản lyacute nước ngầm để gia tăng kiểm soaacutet việc khai thaacutec

- Mở rộng mạng lưới cung cấp nước Phaacutet triển một số cụm cấp nước quy mocirc nhỏ

- Tiến hagravenh việc kiểm soaacutet vagrave giaacutem saacutet việc khai thaacutec nước ngầm bằng caacutech đo lường trữ lượng khai thaacutec tại caacutec giếng nước

- Caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp đoacuteng trecircn địa bagraven thagravenh phố đều phải tuacircn thủ luật vagrave caacutec quy định về bảo vệ mocirci trường trong xử lyacute nước thải đảm bảo đạt tiecircu chuẩn xả thải ra nguồn tiếp nhận

- Nếu CSSX khocircng coacute khả năng đầu tư xacircy dựng hệ thống xử lyacute nước thải cho phugrave hợp thigrave phải di dời ra caacutec khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển đổi ngagravenh nghề sản xuất

- Cơ quan quản lyacute Nhagrave nước về bảo vệ mocirci trường phải thường xuyecircn kiểm tra định kỳ nước thải của caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp ocirc nhiễm coacute biện phaacutep xử lyacute thiacutech đaacuteng đối với caacutec cơ sở vi phạm

30

- Tăng cường năng lực hoagraven thiện tổ chức vagrave phaacutep luật về quản lyacute hệ thống thoaacutet nước đocirc thị

VIĐịnh hướng nacircng cấp đocirc thịĐocirc thị lagrave đầu maacutey của sự tăng trưởng kinh tế vugraveng tiecircu thụ tagravei nguyecircn sinh ra raacutec

thải nguồn gốc của caacutec vấn đề về mocirci trường Đocirc thị cần phải coacute những quy trigravenh để goacutep phần tạo ra mocirci trường lagravenh mạnh vagrave tăng trưởng kinh tế Mocirci trường lagravenh mạnh liecircn quan đến caacutec vấn đề cung cấp nước an toagraven điều kiện vệ sinh quản lyacute chất thải rắn Tăng trưởng kinh tế liecircn quan đến thiếu kiểm soaacutet caacutec chất thải từ caacutec nhagrave maacutey tắc nghẽn tại nạn xử lyacute chưa thỏa đaacuteng caacutec chất thải độc hại vigrave vậy cần phải coacute những định hướng vagrave phương phaacutep mới trong tương lai

VI1 Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Phaacutet huy giaacute trị caacutec bagravei học kinh nghiệm đuacutec kết từ thực tiễn xacircy dựng phaacutet triển đocirc thị ở nước ta cũng như nhiều nước tiecircn tiến trecircn thế giới định hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050 được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009 vagrave Chương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020 (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009) đatilde đề ra caacutec định hướng giải phaacutep tổng thể toagraven diện phaacutet triển hệ thống đocirc thị quốc gia xaacutec định caacutec giai đoạn phaacutet triển mục tiecircu cụ thể vagrave lộ trigravenh thực hiện cho từng giai đoạn Theo đoacute để quaacute trigravenh phaacutet triển của caacutec đocirc thị trong cả nước đaacutep ứng caacutec yecircu cầu phaacutet triển bền vững chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp cần đặc biệt lưu yacute một số vấn đề sau Thứ nhất khocircng ngừng đẩy mạnh vai trograve cocircng taacutec lập quy hoạch vagrave nacircng cao chất lượng quy hoạch Cocircng taacutec quy hoạch phải được ưu tiecircn đầu tư đi trước để định hướng vagrave bảo đảm tiacutenh đồng bộ trong quaacute trigravenh xacircy dựng phaacutet triển cũng như cải tạo chỉnh trang đocirc thị ETHồng thời với việc aacutep dụng caacutec tiến bộ trong phaacutet triển đocirc thị quy hoạch khocircng những phải đaacutep ứng yecircu cầu cao về tạo dựng chất lượng khocircng gian đocirc thị magrave cograven phải đaacutep ứng tốt yecircu cầu về dự baacuteo gắn saacutet với thực tiễn vagrave xu hướng phaacutet triển của xatilde hội thật sự trở thagravenh nền tảng cho việc tạo dựng nguồn lực phaacutet triển cho đocirc thị Thứ hai tạo dựng nguồn lực phaacutet triển đocirc thị từ chiacutenh nội lực của đocirc thị Cugraveng với caacutec nguồn hỗ trợ phaacutet triển magrave đocirc thị coacute được cần đặc biệt chuacute trọng việc đổi mới cơ chế chiacutenh saacutech phaacutet triển đocirc thị trong caacutec lĩnh vực quản lyacute nhagrave nước quản lyacute quy hoạch quản lyacute nhagrave đất quản lyacute đầu tư xacircy dựng quản lyacute khai thaacutec sử dụng cocircng trigravenh đocirc thị Thocircng qua caacutec giải phaacutep về quy hoạch đocirc thị kết hợp với caacutec chiacutenh saacutech phugrave hợp để huy

31

động sự tham gia của caacutec thagravenh phần kinh tế trong xatilde hội thực hiện chủ trương xatilde hội hoacutea đầu tư cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời goacutep phần nacircng cao hiệu quả đầu tư đẩy nhanh tiến trigravenh nacircng cấp chất lượng đocirc thị hoacutea Thứ ba cần đẩy mạnh hơn nữa việc đổi mới tư duy trong quản lyacute nhagrave nước về đocirc thị đi đocirci với việc nacircng cao phẩm chất năng lực vagrave trigravenh độ caacuten bộ quản lyacute đocirc thị caacutec cấp Tăng cường phacircn cấp quản lyacute đocirc thị nacircng cao quyền hạn traacutech nhiệm của chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp tổ chức bộ maacutey tinh giản gọn nhẹ nacircng cao tiacutenh hiệu quả hiệu lực quản lyacute đồng thời chuacute trọng hơn nữa cocircng taacutec đagraveo tạo vagrave bồi dưỡng caacuten bộ bằng nhiều higravenh thức phugrave hợp với thực tế trigravenh độ kinh nghiệm vagrave kiến thức Thứ tư cần chuacute trọng phaacutet huy vai trograve vagrave traacutech nhiệm lagravem chủ của cộng đồng của người dacircn đocirc thị Việc xacircy dựng vagrave duy trigrave chất lượng đocirc thị phụ thuộc một phần quan trọng trong yacute thức của người dacircn thực hiện nếp sống văn minh đocirc thị Do đoacute cần coacute giải phaacutep tiacutech cực để cộng đồng nhận thức rotilde vai trograve vagrave traacutech nhiệm tham gia xacircy dựng vagrave quản lyacute đocirc thị được cụ thể hoacutea ngay từ trong cuộc sống hằng ngagravey của mỗi caacute nhacircn mỗi cộng đồng của đocirc thị

VI2 Chiến lược phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt Định hướng Quy hoạch tổng thể phaacutet triển đocirc thị

đến năm 2020 trong Quyết định số 101998QĐ-TTg ngagravey 23-1-1998 trong đoacute xaacutec định phương hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển caacutec đocirc thị trecircn địa bagraven cả nước vagrave caacutec vugraveng đặc trưng

Mức tăng trưởng dacircn số dự baacuteo Năm 2010 dacircn số đocirc thị lagrave 304 triệu người chiếm 33 dacircn số cả nước Năm 2020 dacircn số đocirc thị lagrave 46 triệu người chiếm 45 dacircn số cả nướcNhu cầu sử dụng đất đocirc thị Năm 2020 diện tiacutech đất đocirc thị lagrave 460000ha chiếm 14 diện tiacutech đất tự nhiecircn

cả nước bigravenh quacircn 100m2ngườiTổ chức khocircng gian hệ thống đocirc thị Mạng lưới đocirc thị cả nước được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển trecircn cơ sở caacutec đocirc thị

trung tacircm gồm caacutec thagravenh phố trung tacircm cấp quốc gia cấp vugraveng cấp tỉnh Caacutec đocirc thị trung tacircm caacutec cấp được phacircn bố hợp lyacute trecircn 10 vugraveng đocirc thị hoaacute đặc trưng của cả nước

Caacutec đocirc thị trung tacircm lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh phải được tổ chức thagravenh caacutec chugravem đocirc thị coacute vagravenh đai xanh bảo vệ để hạn chế tối đa sự tập trung dacircn số cơ sở kinh tế vagrave phaacute vỡ cacircn bằng sinh thaacutei traacutenh sự higravenh thagravenh caacutec siecircu đocirc thị

Quy hoạch sử dụng đất đocirc thị đảm bảo caacutec khu chức năng vagrave cơ sở hạ tầng coacute quan hệ gắn boacute

Higravenh thagravenh bộ mặt kiến truacutec hiện đại nhưng vẫn kế thừa bảo vệ tocircn tạo vagrave giữ gigraven caacutec di sản lịch sử văn hoaacute phaacutet triển nền kiến truacutec đậm đagrave bản sắc dacircn tộc

Phaacutet triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật Ưu tiecircn phaacutet triển hiện đại hoaacute cơ sở hạ tầng caacutec đocirc thị vagrave caacutec vugraveng kinh tế

trọng điểm tạo tiền đề phaacutet triển caacutec đocirc thị vagrave đocirc thị hoaacute nocircng thocircn Cải tạo vagrave xacircy dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật trong caacutec đocirc thị theo yecircu cầu vagrave mức

độ phaacutet triển của từng đocirc thị

32

Bảo vệ mocirci trường cảnh quan thiecircn nhiecircn giữ gigraven cacircn bằng sinh thaacutei đocirc thị - Xacircy dựng vagrave duy trigrave bộ khung bảo vệ thiecircn nhiecircn trecircn địa bagraven cả nước- Khai thaacutec vagrave sử dụng hợp lyacute caacutec tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn vagraveo mục điacutech cải tạo đocirc

thị- Coacute biện phaacutep xử lyacute taacutei sử dụng caacutec chất thải sinh hoạt vagrave sản xuất bằng caacutec

cocircng nghệ thiacutech hợp

VI3 Những nguyecircn tắc trong định hướng nacircng cấp đocirc thị1 Về quan điểm vagrave mục tiecircu phaacutet triển đocirc thị Phaacutet triển đocirc thị phải phugrave hợp với

phacircn bố vagrave trigravenh độ phaacutet triển lực lượng sản xuất tập trung xacircy dựng cơ sở kinh tế - kỹ thuật vững chắc lagravem động lực cho sự phaacutet triển bền vững vagrave định higravenh rotilde cocircng taacutec phacircn loại đocirc thị theo trigravenh độ của tiến trigravenh phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững

2 Xaacutec định rotilde vai trograve caacutec đocirc thị trong hệ thống đocirc thị toagraven quốc cũng như xaacutec định vai trograve caacutec đocirc thị trong caacutec vugraveng latildenh thổ lagrave caacutec đocirc thị cấp vugraveng cấp quốc gia hay quốc tế

3 Quy hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị phải được xacircy dung phugrave hợp với chương trigravenh đầu tư phaacutet triển đocirc thị của Chiacutenh phủ Dựa trecircn caacutec chiến lược phaacutet triển liecircn ngagravenh xaacutec định rotilde yecircu cầu phaacutet triển KT- XH nhu cầu sử dụng đất đai nhu cầu tocircn vinh giaacute trị văn hoacutea lịch sử vagrave bảo vệ tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn của từng địa phương Trong đoacute phải hết sức chuacute yacute gắn kết chặt chẽ giữa tổ chức kỹ thuật liecircn vugraveng với hạ tầng kỹ thuật từng docirc thị vagrave caacutec điểm dacircn cư xung quanh

4 Khai thaacutec tiềm năng coacute giới hạn đảm bảo cacircn đối giữa khai thaacutec tagravei nguyecircn mocirci trường tagravei nguyecircn đất đai nhacircn lực phaacutet triển kinh tế vagrave phacircn bố dacircn cư trong caacutec khu đocirc thị vagrave nocircng thocircn trong caacutec vugraveng miền vagrave trecircn phạm vi toagraven quốc

5 Qui hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững toagraven quốc phải duy trigrave phaacutet huy khocircng gian văn hoacutea của caacutec cộng đồng dacircn cư đocirc thị xacircy dựng caacutec chương trigravenh hagravenh động cụ thể đối với cocircng taacutec bảo tồn cải tạo vagrave xacircy dựng dựa trecircn tiềm năng văn hoacutea xatilde hội vagrave tự nhiecircn

6 Để bảo vệ mocirci trường đất nước vagrave khocircng khiacute cho đocirc thị cần aacutep dụng kĩ thuật tiecircn tiến trong xacircy dựng caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kĩ thuật trong xử liacute phacircn loại taacutei chế chất thải rắn vagrave trong xacircy dựng caacutec dự aacuten cocircng nghiệp tập trung ở qui mocirc địa phương vugraveng vagrave toagraven quốc trecircn cơ sở cơ hội cho việc nacircng cao chất lượng mocirci trường sống cho dacircn cư Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật đocirc thị toagraven quốc phải đảm bảo hiện đại an toagraven tiết kiệm vagrave phugrave hợp với tiecircu chiacute bền vững của vugraveng quốc gia vagrave quốc tế caacutec khu cocircng nghiệp tập trung nhưng phải bảo đảm nghiecircm ngặt caacutec yecircu cầu xử liacute ocirc nhiễm đổi mới cocircng nghệ aacutep dụng nguyecircn liệu sạch nguyecircn liệu sinh thaacutei vagrave phải đảm bảo caacutec tiecircu chuản ISO về mocirci trường

7 Cải tạo vagrave lagravem mới đồng bộ caacutec khu ở hiện coacute trong đocirc thị Triệt để thực hiện bảo tồn caacutec khu đocirc thị cổ vagrave cũ cugraveng luacutec đaacutep ứng đuacuteng vagrave đủ nhu cầu diện tiacutech ở vagrave mocirci trường sống tốt cho mọi người trong caacutec khu dacircn cư cần tổ chức liecircn kết hợp mạng lưới dịch vụ ngoagravei nhagrave ở đaacutep ứng caacutec nhu cầu sống của dacircn cư theo định kỳ ngắn vagrave dagravei hạn coacute thể hoạch định xoacutea bỏ caacutec khu nhagrave ổ chuột caacutec khu ở phi chiacutenh qui caacutec xoacutem dacircn vạn

33

đograve vagrave caacutec khu bần cư đocirc thị Tiếp tục hoagraven thiện chiến lược phaacutet triển nhagrave ở theo hướng bền vững ở đocirc thị nocircng thocircn vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

8 Phacircn bổ kết nối vagrave hoagraven thiện caacutec trung tacircm cocircng cộng caacutec khu nghỉ ngơi vui chơi giải triacute vagrave hệ thống cacircy xanh mặt nước trong đocirc thị Trong đoacute đặc biệt quan tacircm phaacutet triển hệ thống cacircy xanh đocirc thị bảo lưu hệ thống kecircnh rạch để tạo khocircng gian mở khocircng gian trống caacutec khocircng gian nghỉ ngơi giải triacutetạo cảnh quan chung vagrave điều hogravea mocirci trường khocircng khiacute cho đocirc thị Higravenh thagravenh caacutec hagravenh lang cacircy xanh caacutech ly giữa caacutec khu kho tagraveng bến batildei vagrave caacutec khu dacircn cư đocirc thị Tập trung nacircng cấp cải tạo caacutec khu cacircy xanh bảo vệ mặt nước caacutec khu di tiacutech lịch sử vagrave caacutec khu vực ven song vagrave ven biển đảm bảo đủ để khắc phục tigravenh trạng ocirc nhiễm khocircng khiacute ocirc nhiễm nguocircn nước vagrave goacutep phần điều hogravea khiacute hậu nhiệt đới Phấn đấu chỉ tiecircu cacircy xanhđầu người đạt 12-15 m2 với đocirc thị đặc biệt 10-12 m2 với đocirc thị loại I vagrave loại II 9-11m2 với đocirc thị loại loại III vagrave loại IV vagrave 8-10m2 với đocirc thị loại V

9 Chiacutenh quyền địa phươngcộng đồng cần coacute sự tham gia trực tiếpcocircng bằng vagrave coacute caacutei nhigraven dagravei hạn với caacutec nhu cầu phaacutet triển đocirc thị hiện tại vagrave của caacutec thế hệ tiếp sau

10 Xacircy dựng hợp liacute cơ chế tagravei chiacutenh đocirc thị cho phugrave hợp với caacutec kế hoạch phaacutet triển KT-XH Trong đoacute hỗ trợ tagravei chiacutenh thỏa đaacuteng cho việc xử liacute vagrave bảo vệ mocirci trường ở đocirc thị Nghiecircn cứu tăng nguồn thu cho cocircng taacutec Qui hoạch xacircy dựng đocirc thị dagravenh phần ngacircn saacutech đuacuteng vagrave đủ cho đầu tư Phaacutet triển đocirc thị theo qui hoạch kế hoạchngắn vagrave dagravei hạn đatilde được phecirc duyệt tăng khả năng xatilde hội hoacutea thu huacutet nguồn lực của nhacircn dacircn vagrave khai thaacutec tối ưu caacutec nguồn tagravei chiacutenh khai thaacutec của caacutec tổ chức tư nhacircn trong vagrave ngoagravei nước để Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Thagravenh phố HCM phaacutet triển đocirc Phaacutet triển bền vững cho thị ngang tầm khu vưc vagrave thế giới caacutec đocirc thị ở Việt NamTriacutech ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm

2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

KẾT LUẬN

34

Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thị lagrave một xu hướng chung tất yếu vagrave khocircng thể thiếu trong sự phaacutet triển của một quốc gia Tuy nhiecircn song song becircn cạnh sự phaacutet triển vượt bậc về kinh tế vagrave cơ sở hạ tầng lagrave sự tồn tại của caacutec vấn đề mocirci trường Vấn đề mocirci trường cagraveng trở necircn cấp baacutech đối với những nước đang phaacutet triển Ở nước ta cũng vậy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị quaacute chuacute trọng tới sự phaacutet triển kinh tế đatilde để lại khocircng iacutet hậu quả đối với mocirci trường sống Chuacuteng ta đang từng bước xacircy dựng caacutec đocirc thị hiện đại vagrave giải quyết caacutec vấn đề mocirci trường Để đạt được sự phaacutet triển bền vững đocirc thị cần coacute những chương trigravenh quản lyacute vagrave xacircy dựng toagraven diện về mọi mặt Quaacute trigravenh cần sự phối hợp của caacutec cấp từ trung ương tới địa phương vagrave cần coacute caacutec chiacutenh saacutech kịp thời sacircu rộng vagrave đuacuteng đắn của nhagrave nước

Tagravei liệu tham khảo1 ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế

giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

2 ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ

3 ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

4 Bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

5 ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

6 (Tiecircu chuẩn phacircn cấp đocirc thị- giaacuteo trigravenh quản liacute đocirc thị vagrave khu cocircng nghiệp- Nguyễn Ngọc Anh ndashkhoa Mocirci Trường ĐH Đagrave Lạt)

7 Sổ tay hướng dẫn nacircng cấp đocirc thị coacute sự tham gia của cộng đồng ndashUBND thagravenh phố HCM

35

- Ocirc nhiễm mocirci trường vẫn đang lagrave vấn đề bức xuacutec nhất vagrave chưa coacute lời giải hữu hiệu Nhiều đocirc thị vẫn cograven luacuteng tuacuteng trong việc tigravem ra nguồn lực đầu tư hệ thống cơ sở hạ tầng thoaacutet nước xử lyacute chất thải rắn giao thocircng đocirc thị

- Cocircng taacutec quản lyacute đocirc thị cograven yếu keacutem Những caacuten bộ đatilde qua đagraveo tạo chuyecircn mocircn lĩnh vực xacircy dựng vagrave phaacutet triển đocirc thị mới chỉ chiếm từ 9 đến 11 ở cấp xatilde phường chưa đaacutep ứng được mức độ đogravei hỏi của khối lượng cocircng việc Mặt khaacutec do lĩnh vực quản lyacute đocirc thị vagrave kinh tế đocirc thị cograven lagrave vấn đề khaacute mới mẻ chuacuteng ta vừa lagravem vừa ruacutet kinh nghiệm để phugrave hợp đặc thugrave của nước ta do đoacute ở nhiều nơi vai trograve của chiacutenh quyền đocirc thị trong việc điều phối caacutec đối tượng vagrave điều tiết nguồn lực tham gia trong quaacute trigravenh phaacutet triển đocirc thị cograven coacute nhiều hạn chế dẫn đến thực tế vẫn cograven phổ biến tigravenh trạng thiếu thocircng tin chồng cheacuteo giữa caacutec lĩnh vực

Triacutech ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ vagrave theo ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

Dự aacuten nacircng cấp đocirc thị tại TPHCMNacircng cấp đocirc thị vagrave vấn đề khocircng gian cocircng cộng trong caacutec khu dacircn cư thu nhập thấp trecircn địa

bagraven Thagravenh phố Hồ Chiacute MinhNội dung cocircng việc thực hiện1 ETHường hẽm Nacircng cao nền hẽm mở rộng hẽm vagrave traacuteng hẽm bằng beton cement vagrave beton

nhựa noacuteng2 ETHặt cống thoaacutet nước Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống cống thoaacutet nước thải vagrave nước mưa tại

khu vực3 Cấp nước Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống cấp nước sinh họat đến từng hộ dacircn4 Cấp điện Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống caacutep điện vagrave trụ điện tại khu vực cung cấp điện

sinh họat đến từng hộ dacircn5 Chiếu saacuteng vĩa hegrave Cải tạo vagrave lagravem mới hệ thống dacircy điện vagrave đặt boacuteng đegraven tại caacutec trụ

đảm bảo chiếu saacuteng trong khu vực6 Nghiecircn cứu bổ sung caacutec dịch vụ hạ tầng xatilde hội (Nhagrave trẻ trường mẫu giaacuteo trạm y tế ) Caacutec bước thực hiệnGiai đoạn 1 bắt đều thi cocircng từ thaacuteng 122004 đến 122005 trong lưu vực Tacircn Hoacutea - Lograve Gốm

(khocircng kể thời gian chuẩn bị đầu tư) Bước 1 sect Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp của tất cả cộng đồng người dacircn trong khu vực dacircn cư thu

nhập thấp cần nacircng cấpsect Lập baacuteo caacuteo nghiecircn cứu Tiền khả thi cho togravean dự aacuten trecircn địa bagraven thagravenh phốsect Tiến hagravenh tham khảo yacute kiến cộng đồng vagrave chuẩn bị kế họach sơ bộ nhu cầu cần nacircng

cấpBước 2sect Chuẩn bị kế họach nacircng cấo hogravean chỉnh coacute thảo luận với cộng đồng chuẩn bị thiết kế kỹ

thuật sơ bộ vagrave sọan thảo hồ sơ thầu cho từng goacutei thầu dự kiếnsect Chuẩn bị tagravei liệu hướng dẫn thực hiệnsect Thu thập số liệu thocircng tin cho đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kế hoạch hagravenh động taacutei

định cưsect Lập nghiecircn cứu khả thi cho giai đoạn 1Bước 3

16

Chuẩn bị thiết kế kỹ thuật chi tiết vagrave hoagraven chỉnh hocirc sơ thầuGiai đoạn 2 Khocircng thời gian chuẩn bị đầu tư bắt đầu từ 062006 đến 062007 trecircn địa bagraven caacutec

quận ngograveai Tacircn Hoacutea - Lograve Gốm Sự tham gia của người dacircn Nguyecircn tắc quan trọng nhất của dự aacuten lagrave sự tham gia tự giaacutec vagrave tiacutech cực của cộng đồng

người dacircn vagraveo tất cả caacutec bước thực hiện dự aacuten Caacutec thagravenh viecircn lagrave hộ gia đigravenh trong dự aacuten đều coacute quyền coacute traacutech nhiệm tham gia vagrave cugraveng hưởng lợi từ dự aacuten khocircng phacircn biệt tigravenh trạng cư truacute

Những lợi iacutech đối với người dacircn sau khi nacircng cấp- Bộ mặt khu dacircn cư thay đổi Cống thoaacutet nước tốt khocircng cograven tigravenh trạng ngập uacuteng ETHường hẽm bằng phẳng ngay ngắn an toagraven xe cứu hỏa cứu thương vagraveo đến tận nơi để

xử lyacute kịp thời khi xảy ra sự cố Khu phố được sạch đẹp vệ sinh hạn chế bệnh tật do mocirci trường sống tốt hơn nhiều sacircn

chơi giải triacute cho trẻ em trong khu vực ETHegraven chiếu saacuteng vagraveo ban đecircm thuận lợi cho đi lại vagrave an ninh khu vực Những hộ gia đigravenh thu nhập thấp coacute nhu cầu coacute nhu cầu sẽ được vay vốn sửa chữa nacircng

cấp nhagrave ở hoặc vay vốn để sản xuất kinh doanh - Tigravenh trạng phaacutep lyacute về nhagrave đất Thocircng qua dự aacuten chiacutenh quyền địa phương sẽ tiến hagravenh nhanh việc cấp giấy chứng nhận

quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở cho tất cả caacutec hộ gia đigravenh coacute đủ điều kiện giuacutep họ lagravem ăn sinh sống

Khi coacute giấy tờ nhagrave đầy đủ kết hợp với cơ sở hạ tầng khu vực hoagraven chỉnh sẽ giuacutep cho giaacute trị nhagrave đất của người dacircn trong khu vực dự aacuten gia tăng Việc mua baacuten cầm cố thế chấp đều thuận lợi dễ dagraveng vagrave khocircng khocircng bị eacutep giaacute khi coacute nhu cầu chuyển nhượng

Coacute giấy chứng nhận quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở lagrave một trong những nội dung quan trọng để xem xeacutet việc nhập hộ khẩu cho caacutec thagravenh viecircn trong hộ gia đigravenh chưa coacute hộ khẩu

Coacute giấy chứng nhận quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở sẽ giuacutep cho caacutec hộ gia đigravenh coacute đủ điều kiện tiếp cận với caacutec khoản vay latildei suất phugrave hợp để coacute vốn lagravem ăn hoặc mở rộng sản xuất kinh doanh goacutep phần tăng thecircm thu nhập

Việc học hagravenh của caacutec chaacuteu y tế vagrave caacutec dịch vụ cocircng cộng khaacutec đều thuận lợi ETHồng thời chiacutenh quyền địa phương quản lyacute người dacircn tốt hơn

- Khi mở rộng hẽm coacute một số hộ bị mất hoagraven toagraven nhagrave- đất hoặc khi diện tiacutech nhagrave - đất sau khi giải tỏa nhỏ hơn 15 m2 thigrave phải di dời vagrave được

ETHược bồi thường bằng tiền đối với nhagrave đất bị thu hồi với giaacute thay thế phugrave hợp với giaacute chuyển nhượng thực tế vagrave caacutec khoản hỗ trợ khaacutec Việc di dời sẽ được chiacutenh quyền địa phương thocircng baacuteo chi tiết

Hộ bị di dời coacute thể nhận tiền hoặc đăng kyacute một căn hộ chung cư hoặc một nền nhagrave coacute hạ tầng

dự kiến đến năm 2020 dacircn số thagravenh phố khoảng 10 triệu người (trong đoacute khống chế khoảng 6 triệu dacircn nội thị) vagrave với hơn 2 triệu khaacutech vatildeng lai

Quy hoạch kiến truacutec cảnh quan đocirc thị

Cải tạo caacutec khu nội thagravenh cũ phải bảo đảm giữ gigraven tocircn tạo caacutec di sản văn hoacutea lịch sử caacutec cocircng trigravenh kiến truacutec coacute giaacute trị cải tạo vagrave nacircng cấp cơ sở hạ tầng di chuyển nhagrave ở trecircn vagrave ven kecircnh rạch

17

tăng thecircm diện tiacutech cacircy xanh caacutec cocircng trigravenh phục vụ cocircng cộng di dời ra ngoại thagravenh những cơ sở cocircng nghiệp tiểu thủ cocircng nghiệp gacircy ocirc nhiễm di dời chợ vagrave kho tagraveng khocircng cograven phugrave hợp từng bước cải thiện mocirci sinh mocirci trường đocirc thị

Caacutec khu mới được xacircy dựng theo hướng hiện đại văn minh bền vững chuacute trọng phaacutet triển hệ thống cacircy xanh cocircng viecircn mặt nước tổ chức caacutec khu đocirc thị mới theo hướng coacute cơ sở hạ tầng hiện đại đồng bộ tăng tỷ lệ trung bigravenh tầng cao triệt để khai thaacutec khocircng gian ngầm vagrave trecircn khocircng mật độ xacircy dựng thấo ưu tiecircn đất cho khocircng gian thocircng thoaacuteng xacircy dựng caacutec khu sản xuất caacutec trung tacircm thương mại dịch vụ đagraveo tạo vagrave nghiecircn cứu khoa học caacutec khu nghỉ ngơi giải triacute đaacutep ứng nhu cầu vật chất vagrave tinh thần ngagravey cagraveng cao của nhacircn dacircn

Quy hoạch caacutec khu chức năng

Khu dacircn cư Được phacircn bố tại khu vực nội thagravenh hiện hữu nội thagravenh phaacutet triển vagrave ngoại thagravenh

Về nội thagravenh hiện hữu (12 quận cũ) coacute diện tiacutech 14134 ha dacircn số giữ mức từ 36 - 4 triệu người chỉ tiecircu bigravenh quacircn đất đocirc thị từ 35 - 40 m2người Nội thagravenh hiện hựu cần chỉnh trang cải thiện điều kiện ở sinh hoạt vagrave lagravem việc của cư dacircn giảm mật độ xacircy dựng nacircng tầng cao trung bigravenh hiện nay từ 14 tầng lecircn 24 tầng nacircng cấp cơ sở hạ tầng đocirc thị xử lyacute tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường trả lại khocircng gian xanh sạch tocircn tạo vagrave giữ gigraven di sản lịch sử - văn hoacutea cocircng trigravenh kiến truacutec coacute giaacute trị (hiện đatilde xaacutec định 108 cơ sở cần phải bảo tồn)

Về nội thagravenh phaacutet triển mới (gồm caacutec quận mới) coacute diện tiacutech 30000 ha với số dacircn 22 - 24 triệu người chỉ tiecircu đất đocirc thị 110 m2người (gấp 25 lần nội thagravenh cũ) Vugraveng đocirc thị nagravey cơ sở hạ tầng được xacircy dựng theo hướng hiện đại đồng bộ dagravenh nhiều đất cho cơ sở nghiecircn cứu khoa học giaacuteo dục nghỉ ngơi giải triacute mặt nước cocircng viecircn cacircy xanh khu nhagrave ở cơ sở sản xuất khocircng ocirc nhiễm

Về ngoại thagravenh dacircn số từ 3 - 4 triệu người trong đoacute dacircn số nocircng thocircn lagrave 07 triệu người

Nhigraven chung nhu cầu đất đocirc thị đến năm 2005 lagrave 26000 ha vagrave đến năm 2020 dự kiến tăng lecircn khoảng 90000 haBố triacute cocircng nghiệp Xacircy dựng nhiều khu cocircng nghiệp trecircn quỹ đất 6000 ha thu huacutet 20 lực lượng lao động ưu tiecircn cocircng nghiệp coacute hagravem lượng cocircng nghệ cao iacutet ocirc nhiễm mocirci trường (caacutec khu cocircng nghiệp hiện coacute gần 2000 ha)

Hệ thống trung tacircm dịch vụ của thagravenh phố được tổ chức theo hướng đa trung tacircm bao gồm trung tacircm hagravenh chiacutenh thương mại ngacircn hagraveng văn hoacutea bố triacute tại quận 1 quận 3 quận 5 quận 10 quận Bigravenh Thạnh vagrave mở rộng về Thủ Thiecircm (quận 2) với diện tiacutech khoảng 1700 ha Bố triacute caacutec trung tacircm khu vực tại caacutec cửa ngotilde thagravenh phố như khu A Nam Sagravei Gograven quận 9 quận 12 huyện Bigravenh Chaacutenh

Caacutec trung tacircm chuyecircn ngagravenh Gồm caacutec trung tacircm đagraveo tạo nghiecircn cứu khoa học y tế văn hoacutea thể dục - thể thaohiện coacute được nacircng cấp mở rộng vagrave xacircy dựng mới phugrave hợp với quy hoạch của thagravenh phố trong đoacute coacute khu Đại học Quốc gia (Thủ Đức) 800 ha khu thể dục - thể thao Rạch Chiếc 400 ha khu lịch sử - văn hoacutea - du lịch 400 ha

18

Hệ thống cocircng viecircn cacircy xanh Khai thaacutec cảnh quan socircng Sagravei Gograven socircng Đồng Nai vagrave caacutec socircng rạch lớn khaacutec Bảo tồn caacutec cocircng viecircn hiện hữu (235 ha) cải tạo kecircnh rạch tăng chỉ tiecircu cacircy xanh vugraveng nội thagravenh (2m2người) nội thagravenh mới vagrave đocirc thị ngoại thagravenh (17m2người) Tạo caacutec hồ chứa nước lớn khai thaacutec kecircnh rạch tự nhiecircn higravenh thagravenh caacutec vagravenh đai hagravenh lang xanh bảo tồn rừng tai Cần Giờ Củ Chi Bigravenh Chaacutenh

Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật

Về giao thocircng

Chỉ tiecircu đất giao thocircng bigravenh quacircn 20 - 25m2người khoảng 25 quỹ đất đocirc thị (hiện nay lagrave 12) để ngoagravei hệ thống đường bộ sẽ xacircy dựng hệ thống xe buyacutet xe điện baacutenh sắt (ngầm trecircn cao) đảm bảo vận chuyển hagravenh khaacutech cocircng cộng đạt 50 năm 2020 (hiện nay chưa đến 5)

Đối với đường bộ phải hoagraven chỉnh caacutec tuyến vagravenh đai trục giao thocircng hướng ngoại kết hợp với caacutec cocircng trigravenh đầu mối caacutec nuacutet giao thocircng vagrave bến xe liecircn tỉnh ở caacutec vugraveng ven đocirc gồm đường vagravenh đai ngoagravei (xa lộ vagravenh đai) trục đường cao tốc dự kiến xacircy dựng từ Thủ Thiecircm nối sang quốc lộ 51 (Đồng Nai Bagrave Rịa - Vũng Tagraveu) xa lộ Hagrave Nội quốc lộ 1A cũ vagrave quốc lộ 1A mới đi Biecircn Hogravea vagrave caacutec tỉnh miền Tacircy quốc lộ 13 quốc lộ 22 đi Bigravenh Dương vagrave Tacircy Ninh tỉnh lộ 12 15 16 gắn kết nội - ngoại ocirc thagravenh phố vagrave caacutec tỉnh xung quanh tỉnh lộ 10 15 đi Đức Hogravea Cần Giuộc - Long An đường Vĩnh Phước đi Cần Giờ gắn với caacutec đường vagravenh đai đường trục ngoagravei thagravenh phố

Mở rộng nacircng cấp caacutec trục đường giao thocircng chiacutenh hiện coacute đồng thời xacircy dựng caacutec nuacutet giao thocircng quan trọng vagrave hệ thống tiacuten hiệu nối mạng từ caacutec nuacutet về trung tacircm điều khiển giao thocircng của thagravenh phố bố triacute đều khắp hệ thống caacutec batildei đậu xe caacutec điểm đầu điểm cuối vagrave điểm dừng của mạng lưới xe buyacutet đảm bảo cự li trung bigravenh từ caacutec khu chức năng đến caacutec điểm đỗ trecircn caacutec tuyến vận tải cocircng cộng khoảng từ 500 - 600 m

Xacircy dựng hoagraven chỉnh vagrave hiện đại hệ thống đường tại caacutec khu phaacutet triển mới kết hợp đồng bộ với caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kỹ thuật khaacutec cải tạo nacircng cấp mở rộng cầu Sagravei Gograven cầu Đồng Nai cầu Bigravenh Lợi cầu Bigravenh Triệu cầu Bigravenh Phước cầu Phuacute Cường (nối Củ Chi với Thủ Dầu Một) vagrave một số cầu khaacutec xacircy dựng một số cầu qua socircng Sagravei Gograven như tại Phuacute Mỹ nối đường Bigravenh Thuận qua Caacutet Laacutei (quận 2) để kheacutep kiacuten với vagravenh đai ngoagravei (xa lộ vagravenh đai) tại Thủ Thiecircm xacircy cầu vagrave đường hầm nối quận 1 với Thủ Thiecircm tại An Phuacute (quận 2) nối qua Thanh Đa (Bigravenh Thạnh) tại Thanh Đa nối qua Thủ Đức xacircy cầu Bigravenh Lợi mới để kheacutep kin vagravenh đai trong cầu An Phuacute Đocircng nối quận 12 với quận Thủ Đức Xacircy dựng caacutec cầu qua socircng Đồng Nai như tại quận 9 nối đường cao tốc sang Long Thagravenh vagrave đường vagravenh đai ngoagravei nối sang Nhơn Trạch Trecircn socircng Soagravei Rạp tại Long Thới (Nhagrave Begrave) nối đường cao tốc phiacutea Nam đi Cần Thơ qua socircng Lograveng Tagraveu đi Nhơn Trạch (Đồng Nai) vagrave một số cầu trecircn những socircng rạch khaacutec

Đối với đường sắt xacircy dựng hệ thống đường sắt gắn với mạng lưới đường sắt quốc gia đi caacutec hướng Lộc Ninh miền Tacircy miền Trung vagrave tỉnh Bagrave Rịa - Vũng Tagraveu Xacircy dựng ga tagraveu chiacutenh ở An Bigravenh (Bigravenh Dương) một số ga hagravenh khaacutech trung tacircm ở Bigravenh Triệu (Thủ Đức) ở Tacircn Kiecircn (Bigravenh Chaacutenh) vagrave Thủ Thiecircm (quận 2)Ga Hogravea Hưng sẽ chuyển thagravenh ga đường sắt nội đocirc Xacircy dựng hệ thống giao thocircng đường sắt nội đocirc theo giải phaacutep đi ngầm trecircn cao hoặc trecircn mặt đất nhưng phải đảm bảo mỹ thuật an toagraven vagrave phugrave hợp với khả năng tagravei chiacutenh an ninh vagrave quốc phograveng

19

Đối với đường thủy hạn chế việc mở rộng phaacutet triển cảng trong nội thagravenh cũ như cảng Sagravei Gograven Bến Ngheacute Tacircn Thuận Ba Son xacircy dựng caacutec cảng Hiệp Phước vagrave Cần Giờ để đaacutep ứng nhu cầu vận tải đường thủy caacutec cụm cảng coacute thể tiếp nhận 60 - 70 triệu tấn hagraveng hoacuteanăm Từng bước cải tạo caacutec cảng nội thagravenh phục vụ du lịch trecircn socircng

Tăng cường khai thaacutec tuyến đường thủy caacutec socircng Soagravei Rạp Cacircy Khocirc Cần Giuộc xacircy dựng caacutec cảng socircng ở Phuacute Định Cacircy Khocirc Tacircn Tuacutec Cần Giuộc với cocircng suất trecircn một triệu tấn hagraveng hoacuteanăm duy trigrave một số cảng socircng nhỏ ở socircng Đồng Nai Nhagrave Begravetrong giai đoạn năm 2005-2010 từng bước di chuyển cảng Bigravenh Đocircng vagrave hệ thống bến batildei dọc cảng về cảng mới cải tạo vagrave phục hồi caacutec tuyến kecircnh vagravenh đai vừa kết hợp vận tải vừa giải quyết thoaacutet nước mưa xacircy dựng cảng phục vụ quốc phograveng ở phiacutea Nam thagravenh phố

Đối với hagraveng khocircng nacircng cấp hoagraven thiện sacircn bay Tacircn Sơn Nhất để coacute thể đoacuten 12 triệu hagravenh khaacutech mỗi năm vagrave xacircy dựng sacircn bay Long Thagravenh - Đồng Nai coacute tải trọng 20 - 30 triệu tấn hagravenh khaacutechnăm

Về kỹ thuật mocirci trường đất đai

Cải tạo xacircy dựng hệ thống thoaacutet nước mưa trong đoacute tại khu vực nội thagravenh cũ vận sử dụng hệ thống cống thoaacutet nước mưa - nước bẩn tại khu xacircy dựng mới sử dụng hệ thống kiacuten thoaacutet nước mưa nước bẩn riecircng kết hợp sử dụng hệ thống thoaacutet nước hở gồm caacutec socircng kecircnh rạch hồ chứa

Cải tạo xacircy dựng hệ thống hồ điều hogravea kết hợp với việc tạo cảnh quan vagrave cacircn bằng cục bộ nền xacircy dựng đocirc thị vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

Xacircy dựng caacutec đường ven socircng rạch tại caacutec khu nội thagravenh kết hợp xacircy kegrave vagrave trồng cacircy xanh

Về cấp nước

Nhu cầu cấp nước đến năm 2010 lagrave 2800000 m3ngagravey đecircm vagrave đến năm 2020 lagrave 3635000 m2ngagravey đecircmChỉ tiecircu cấp nước sinh hoạt đến năm 2010 khoảng 150- 180 liacutetngườingagravey với 90 - 95 số dacircn đocirc thị được cấp nước sạch vagrave đến năm 2020 lagrave 180 - 200 liacutetngườingagravey với 95-100 số dacircn đocirc thị được cấp nước sạch

Khai thaacutec hợp lyacute caacutec nguồn nước mặt socircng Sagravei Gograven socircng Đồng Nai vagrave kecircnh Đocircng Củ Chi kết hợp khai thaacutec nước dưới mặt đất tại khu vực Hoacutec Mocircn vagrave vugraveng Bigravenh Hưng (Bigravenh Chaacutenh) ở mức độ hạn chế

Quy hoạch cải tạo hệ thống cũ vagrave xacircy dựng hệ thống mới nhằm hoagraven chỉnh mạng lưới đường ống phacircn phối nước tại khu vực nội thagravenh cũ nội thagravenh phaacutet triển

Về cấp điện

Nguồn cung cấp điện cho thagravenh phố được cacircn đối trong mạng lưới điện quốc gia

20

Cải tạo vagrave xacircy dựng caacutec tuyến 500 kV 220 kV 22 kV vagrave caacutec trạm biến aacutep hiện đại đảm bảo an togravean trong sử dụng vagrave mĩ quan thagravenh phố

Cải tạo nacircng cấp trạm 500 kV Phuacute Lacircm xacircy dựng thecircm caacutec trạm 500 kV ở Nhagrave Begrave Caacutet Laacutei (quận 2) vagrave Bigravenh Chiểu (quận Thủ Đức)

Về thoaacutet nước bẩn vagrave vệ sinh đocirc thị

Cải thiện từng bước vấn đề ocirc nhiểm trecircn caacutec kecircnh rạch bằng caacutec giải phaacutep xử lyacute cục bộ chất thải cải tạo vagrave nacircng cao cocircng lực thoaacutet nước caacutec kecircnh rạch để tự lagravem sạch

Tăng cường giải phaacutep xử lyacute cục bộ nước thải cả hai khu vực nội thagravenh cũ vagrave nội thagravenh mới Tại khu vực nội thagravenh cũ xacircy dựng tuyến cống bao để taacutech đại bộ phận nước thải đến nơi xử lyacute

Xacircy dựng caacutec nhagrave maacutey xử lyacute nước thải tập trung lớn caacute hướng Nhagrave Begrave Vĩnh Lộc Cacircầ Giuộc Caacutet Laacutei vagrave những điểm thiacutech hợp khaacutec

Cải tạo vagrave xacircy dựng batildei chocircn raacutec Đocircng Thạnh Gỏ Caacutet vagrave khu xử lyacute nước Đa Phước Vĩnh Lộc đảm bảo đến năm 2020 100 raacutec thải của thagravenh phố được thu gom vagrave xử lyacute bằng cocircng nghệ hiện đại

Nguồn Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh 30 năm xacircy dựng vagrave phaacutet triển Phan Xuacircn Biecircn - Trần Nhu NXB Giaacuteo dục 2005

II7 Vấn đề tham vấn cộng đồng trong nacircng cấp đocirc thị4 Khaacutei niệmTham vấn cộng đồng lagrave việc một cộng đồng được tham khảo về yacute kiến thaacutei độ vagrave những mối

quan tacircm của họ về một kế hoạch phaacutet triển nagraveo đoacute trong tiến trigravenh lập kế hoạch Đacircy lagrave cơ hội cho mọi người coacute thể bagravey tỏ yacute kiến của họ bằng caacutech nagravey họ coacute thể ảnh hưởng đến caacutec việc ra quyết định Hiện nay đatilde coacute quy chế buộc phải coacute sự tham gia yacute kiến người dacircn trong tiến trigravenh lập kế hoạch vagrave ra quyết định

5 Những việc cần tham gia yacute kiến cộng đồngo Tham gia đoacuteng goacutep yacute kiến cocircng sức kiến thức đất đai vagrave tiền ( tự nguyện hiến đất mở

rộng)o Tham gia ra quyết định như khu vực dacircn cư của migravenh coacute necircn tham gia vagraveo dự aacuten hay

khocircngo Dự aacuten nacircng cấp hay khocircng necircn mở rộng hẻm tới mức nagraveo mặt hẻm trải nhựa hay traacutem

becirc tocircng chọn nguồn nguyecircn vật liệuhellip Tham gia giaacutem saacutet quaacute trigravenh thực hiện dự aacuten3Caacutec bước tham vấn cộng đồngTham vấn cộng đồng - một tiến trigravenh gồm 6 bước- 1048713 Bước 1 Xaacutec định caacutec mục tiecircu của cocircng- Để lagravem gigrave Nhằm tigravem hiểu thaacutei độ hay hagravenh động của chiacutenh quyền địa phương vagrave cộng

đồng thocircng qua những phản hồi về bản phaacutec thảo kế hoạch hay tạo cơ hội cho cộng đồng lựa chọn một dự aacuten phaacutet triển nagraveo đoacute dẫn đến sự đồng thuận vagrave cugraveng thực hiện

- 1048713 Bước 2 Chọn lựa phương phaacutep lấy yacute kiến cộng đồng

21

- Xem xeacutet một loạt caacutec phương phaacutep vagrave chọn lựa phương phaacutep nagraveo thiacutech hợp nhất với mục tiecircu vagrave tiếp cận đuacuteng đối tượng

- 1048713 Bước 3 Xaacutec định caacutec nhoacutem dacircn sẽ bị ảnh hưởng bởi hoạt động cụ thể của dự aacuten- Xaacutec định ranh đầu tư đến đacircu đồng thời xaacutec định nhoacutem dacircn cư nagraveo sẽ tham gia vagraveo tiến

trigravenh tư vấn Đoacute lagrave ở địa bagraven nagraveo đặc điểm của những người tham gia như nocircng dacircn phụ nữ tuổi taacutec vv

- 1048713 Bước 4 Chuẩn bị kế hoạch chi tiết- Bao gồm việc xaacutec định- - Caacutec mục tiecircu đatilde được xaacutec định lagrave gigrave- - Sử dụng phương phaacutep thiacutech hợp nagraveo- - Caacutec nhoacutem cộng đồng nagraveo bị ảnh hưởng- - Xacircy dựng nội dung sơ bộ để lấy yacute kiến cộng đồng (biểu mẫu phiếu khảo saacutet)- - Tổ chức như thế nagraveo (thời gian địa điểm người điều hagravenhhellip)- 1048713 Bước 5 Thực hiện phương phaacutep lấy yacute kiến- Bước nagravey được thực hiện căn cứ trecircn kế hoạch chi tiết đatilde vạch ra- Họp cộng đồng cử người coacute uy tiacuten vagrave được tập huấn nắm rotilde nội dung kế hoạch đứng ra

hướng dẫn coacute người gợi yacute vagrave necircu vấn đề ghi cheacutep biecircn bản thocircng qua vagrave biểu quyết- Lấy yacute kiến bằng phiếu Tư vấnchiacutenh quyền địa phươngChủ đầu tư đứng ra chuẩn bị nội

dung hướng dẫn cho Đại diện cộng đồng phaacutet phiếu vagrave thu hồi- 1048713 Bước 6 Đưa yacute kiến phản hồi của cộng đồng vagraveo tiến trigravenh ra quyết định- Phacircn tiacutech caacutec thocircng tin nhận được vagrave cacircn nhắc giaacute trị của chuacuteng xem thocircng tin nagraveo cần

đưa vagraveo bản phaacutec thảo đề aacutenbull Caacutec becircn liecircn quan- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan lagrave tất cả những người những tổ chức coacute traacutech nhiệm vagrave lợi

iacutech liecircn quan đến hoạt động một vấn đề cụ thể- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan cograven bao gồm những nhagrave ra quyết định cũng như những

người bị ảnh hưởng bởi một quyết định- Cộng đồng lagrave một trong số caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan chịu taacutec động bởi caacutec quyết định

lập kế hoạch phaacutet triểnIII Caacutec bước thực hiện nacircng cấp đocirc thị31 Bước 1 Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp vagrave lập kế hoạch nacircng cấp cộng đồng (CUP sơ bộ)311 Khảo saacutet thực địa (thời gian thực hiện 3 thaacuteng)312 Khảo saacutet địa chất địa higravenh (25 thaacuteng)313 Lập phương aacuten quy hoạch sơ bộ (3 thaacuteng)314 Tham vấn cộng đồng thống nhất phương aacuten quy hoạch315 Thoả thuận quy hoạch giao thocircng caacutec tuyến hẻm với caacutec quận (1 thaacuteng)316 Lập CUPs sơ bộKhảo saacutet kinh tế - xatilde hội (2 thaacuteng)32 Bước 2 Lập thiết kế cơ sở CUPs hoagraven chỉnh RAP vagrave ĐTM321 Lập thiết kế cơ sở (3 thaacuteng)s(ii) Khai toaacuten chi phiacute đầu tư(iii) Trigravenh duyệt thiết kế cơ sở(iv) Thoả thuận đấu nối hạ tầng kỹ thuật vagrave phograveng chaacutey chữa chaacutey (PCCC) (3 thaacuteng)322 Lập CUPs hoagraven chỉnh (5 thaacuteng)- Tư vấn tổ chức họp CĐ lấy yacute kiến caacutec caacute nhacircn tổ chức coacute liecircn quan về phương aacuten thiết kế

đoacuteng goacutep kinh phiacute thực hiện dự aacuten phương aacuten di dời taacutei định cưhellip

22

- Điều tra kinh tế xatilde hội vagrave đưa ra caacutec toacutem tắt về qui mocirc khu vực nacircng cấp tigravenh higravenh kinh tế xatilde hội khu vực nacircng cấp

323 Lập RAP (6 thaacuteng)- Điều tra caacutec hộ bị ảnh hưởng + Điều tra về số hộ bị ảnh hưởng diện tiacutech nhagrave đất bị ảnh hưởng sau đoacute sẽ chiết tiacutenh cụ thể

diện tiacutech bị ảnh hưởng của từng căn nhagrave để đưa vagraveo bảng khảo saacutet (phục vụ lập RAP) của từng hộ gia đigravenh với bản vẽ tỉ lệ 1200 rất chi tiết

- Khảo saacutet kinh tế - xatilde hội (Bảng hỏi xin xem phụ lục 4)+ Khảo saacutet tổng thể hiện trạng toagraven khu về quy mocirc hộ gia đigravenh tigravenh trạng cư truacute việc lagravem vagrave

thu nhập tigravenh trạng nhagrave ở- Đaacutenh giaacute mức bồi thường- Đaacutenh giaacute về mức bồi thường nhagrave đất- Đề xuất caacutec khu TĐC324 Lập ĐTM (6 thaacuteng)325 Lập CEMP- Mocirc tả điều kiện mocirci trường vagrave xaacutec định caacutec vấn đề về mocirci trường magrave cộng đồng đang gặp

phải vagrave được xếp hạng theo tiến trigravenh tham gia nhiều phiacutea- Đaacutenh giaacute caacutec phương aacuten thay thế nhằm giải quyết caacutec vấn đề trecircn vagrave tigravem giải phaacutep thiacutech hợp- Xaacutec định caacutec nhu cầu về cơ sở hạ tầng (tuyến cống chiacutenh hệ thống thu gom raacutec cấp thagravenh phố

hellip) để hỗ trợ hiệu quả cho cấp cộng đồng- Đề nghị caacutec biện phaacutep giảm thiểu taacutec động cần được thực hiện ở cấp cộng đồng vagrave caacutec điều

chỉnh cho cơ sở hạ tầng vagrave dịch vụ cơ bản cấp thagravenh phố nhằm hỗ trợ cho caacutec biện phaacutep giảm thiểu nagravey Caacutec biện phaacutep giảm thiểucaacutec hiệu chỉnh nagravey cần được phản aacutenh vagrave hạch toaacuten đủ vagraveo thiết kế kỹ thuật vagrave baacuteo caacuteo đầu tư

- Xaacutec định caacutec cơ cấu thể chế tại cấp cộng đồng nhằm xacircy dựng vận hagravenh vagrave bảo dưỡng tiểu dự aacuten bao gồm caacutec hagravenh động giảm thiểu taacutec động bất lợi

- Xacircy dựng chương trigravenh quan trắc coacute sự tham gia của cộng đồngTham vấn vagrave phổ biến thocircng tin326 Chuẩn bị EMP-Caacutec biện phaacutep giảm thiểu-Tăng cường thể chế vagrave đagraveo tạo-Quan trắc mocirci trường33 Bước 3 Lập thiết kế chi tiết vagrave hồ sơ mời thầu331 Lập thiết kế chi tiết (3 thaacuteng)332 Hồ sơ mời thầu xacircy lắp- Phaacutet hagravenh hồ sơ yecircu cầu- Chuẩn bị hồ sơ đề xuất- Đaacutenh giaacute hồ sơ đề xuất- Trigravenh duyệt thẩm định vagrave phecirc duyệt kết quả chỉ định thầu- Thương thảo hoagraven thiện vagrave kyacute kết hợp đồng34 Bước 4 Bồi thường vagrave giải phoacuteng mặt bằng (12 thaacuteng)341 Tuyecircn truyền vận động dacircn hiến đất(i) Lập hồ sơ thực hiện bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư(ii) Thagravenh lập Hội đồng bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư của dự aacuten (HĐBTGPMB)(iii) Bagraven giao ranh mốc(iv) Lập phương aacuten PATT

23

(v) Họp dacircn cocircng bố phương aacuten tổng thể(vi) Quyết định thu hồi đất(vii) Giải quyết khiếu nại đối với quyết định thu hồi đất(viii) Đo vẽ thu thập thocircng tin phaacutep lyacute nhagrave đất(ix) Aacutep giaacute bồi thường(x) Bagraven giao mặt bằng thi cocircng xacircy lắp35 Bước 5 Thi cocircng xacircy lắp351 Đấu thầu thi cocircng (quy trigravenh thời gian tuyển chọn nhagrave thầu)352 Chia địa bagraven theo phường để thi cocircng36 Bước 6 Tổ chức thi cocircng(ii) Tư vấn thiết kế(iii) Tư vấn giaacutem saacutet(iv) Chiacutenh quyền địa phương(v) Giaacutem saacutet cộng đồng(vi) Nhagrave thầu thi cocircng37 Bước 7 Nghiệm thu quyết toaacuten vagrave bagraven giao cocircng trigravenh371 Nghiệm thu bagraven giao cocircng trigravenh- Nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng phải tự tổ chức nghiệm thu caacutec cocircng việc xacircy dựng đặc biệt caacutec

cocircng việc bộ phận bị che khuất Bộ phận cocircng trigravenh caacutec hạng mục cocircng trigravenh vagrave cocircng trigravenh trước khi yecircu cầu chủ đầu tư nghiệm thu Đối với những cocircng việc xacircy dựng đatilde được nghiệm thu nhưng chưa thi cocircng ngay thigrave trước khi thi cocircng xacircy dựng phải nghiệm thu lại Đối với cocircng việc giai đoạn thi cocircng xacircy dựng sau khi nghiệm thu được chuyển nhagrave thầu khaacutec thực hiện tiếp thigrave phải được nhagrave thầu đoacute xaacutec nhận nghiệm thu

- Chủ đầu tư coacute traacutech nhiệm tổ chức nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng kịp thời sau khi coacute phiếu yecircu cầu nghiệm thu của nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng Nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng được phacircn thagravenh

+ Nghiệm thu từng cocircng việc xacircy dựng trong quaacute trigravenh thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu bộ phận cocircng trigravenh xacircy dựng giai đoạn thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu hoagraven thagravenh hạng mục cocircng trigravenh cocircng trigravenh xacircy dựng để đưa vagraveo sử dụng- Caacutec hạng mục cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh vagrave cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh chỉ được

pheacutep đưa vagraveo sử dụng sau khi được chủ đầu tư nghiệm thu372 Quyết toaacuten- Chủ đầu tư lập hồ sơ quyết toaacuten baacuteo caacuteo chủ quản đầu tư sau khi cocircng trigravenh hoagraven thagravenh- Hồ sơ quyết toaacuten gồm 37Sổ tay hướng dẫn thực thi+ Tờ trigravenh xin phecirc duyệt hồ sơ quyết toaacuten+ Caacutec hồ sơ thanh toaacuten từng giai đoạn+ Bản tổng hợp giaacute trị quyết toaacuten cocircng trigravenh+ Caacutec văn bản liecircn quan38 Bước 8 Duy tu vagrave bảo dưỡng cocircng trigravenhĐối với chi phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec đường hẻm hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng họng

nước cứu hỏa thigrave Ngacircn saacutech sẽ cấp phaacutet hoagraven toagraven vagrave giao cho một số cơ quan đơn vị chức năng thực hiện như sau

- Phograveng Quản lyacute đocirc thị quậnhuyện sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute caacutec đường hẻm- Cocircng ty Thoaacutet nước sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute hệ thống thoaacutet nước- Cocircng ty Chiếu saacuteng cocircng cộng sẽ quản lyacute hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng ở caacutec con hẻm

24

- Đơn vị Phograveng chaacutey chữa chaacutey sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec họng cứu hoả

- Vận hagravenh vagrave bảo dưỡng hệ thống cấp nước sẽ được caacutec Cocircng ty Cấp nước đảm nhiệm Phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng được ghi trong hoaacute đơn tiền nước

III Những vấn đề phaacutet sinh trong nacircng cấp đocirc thịIV1 Quy hoạch đocirc thị chưa phugrave hợp với yecircu cầu bảo vệ mocirci

trường - Quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute tương đối nhanh đatilde coacute những ảnh hưởng đaacuteng kể đến mocirci

trường vagrave tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn đến sự cacircn bằng sinh thaacutei+ Tagravei nguyecircn đất bị khai thaacutec triệt để để xacircy dựng đocirc thị lagravem giảm diện tiacutech cacircy xanh

vagrave mặt nước gacircy ra uacuteng ngập+ Đất nocircng nghiệp bị chiếm dụng ảnh hưởng đến vấn đề an toagraven lương thực quốc gia

vagrave đời sống nhacircn dacircn+ Nguồn tagravei nguyecircn nước bị suy + Lượng chất thải gia tăng nhanh choacuteng trong đoacute chất thải nguy hại ngagravey cagraveng nhiều+Bugraveng nổ giao thocircng cơ giới gacircy ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute vagrave tiếng ồn nghiecircm

trọng+ Aacutep lực đaacuteng kể về nhagrave ở vagrave vệ sinh mocirci trường higravenh thagravenh caacutec khu nhagrave ổ chuột

vagrave khu nghegraveo đocirc thị- Những nguyecircn nhacircn chiacutenh của tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường tại caacutec đocirc thị+ Caacutec vấn đề mocirci trường chưa được đề cập đầy đủ vagrave quan tacircm đuacuteng mức trong quy

hoạch xacircy dựng đocirc thị+ Vấn đề cơ sở hạ tầng kỹ thuật đocirc thị hệ thống thoaacutet nước thu gom vagrave xử lyacute raacutec

xử lyacute nước thải giảm ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn chưa được chuacute yacute đuacuteng mức + Cocircng taacutec triển khai thực hiện cho đến nay vẫn cograven chậm chưa hiệu quả vagrave chưa

chứng tỏ được tầm quan trọng của việc bảo vệ mocirci trường trong quy hoạch xacircy dựng đocirc thị

+ Chưa coacute caacutec biện phaacutep hữu hiệu trong chỉ đạo vagrave quản lyacute quy hoạch xacircy dựng Tigravenh trạng xacircy dựng lộn xộn tại caacutec đocirc thị lớn lagrave một vấn đề bức xuacutec đogravei hỏi

những biện phaacutep quản lyacute cấp baacutech vagrave hiệu quả nếu khocircng caacutei giaacute phải trả cho việc giải quyết hậu quả mocirci trường sẽ lagrave vocirc cugraveng lớn Cocircng taacutec quản lyacute quy hoạch xacircy dựng lagrave bước tiếp theo vagrave cụ thể hoaacute của cocircng taacutec lập quy hoạch xacircy dựng đocirc thị một yếu tố then chốt trong việc xacircy dựng caacutec đocirc thị bền vững vagrave hoagrave hợp với mocirci trường

IV2 Gia tăng dacircn số đocirc thị vagrave vấn đề di dacircnDacircn số tăng chậm hoặc cacircn đối với sự phaacutet triển sẽ goacutep phần quan trọng vagraveo thuacutec đẩy

nền kinh tế phaacutet triển cho pheacutep tăng tiacutech luỹ cả vốn vật chất kỹ thuật vagrave nguồn nhacircn lực tạo điều kiện phaacutet triển việc lagravem vagrave đem lại một mocirci trường sống trong sạch hơn Nhưng trong quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị vấn đề dacircn số lại đang đi ngược lại với điều kiện noacutei trecircn Dacircn số ngagravey một tăng vagrave sự di dacircn lagravem mất ổn định giữa caacutec đocirc thị Do nhu cầu việc lagravem vagrave điều kiện sống magrave người lao động tự tigravem cho migravenh nơi truacute chacircn mới tại

25

caacutec đocirc thị phaacutet triển họ bị hấp dẫn bởi một số thagravenh phố vagrave khu cocircng nghiệp lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh Hải Phograveng Đagrave Nẵng Hạ Longtừ đoacute tạo necircn sự bất cacircn đối về lao động giữa caacutec đocirc thị với nhau

Từ đoacute dẫn tới nhiều vấn đề phải giải quyết như nhagrave ở dịch vụ thocircng tin giaacuteo dục chăm soacutec y tế cơ sở hạ tầng việc lagravem ocirc nhiễm mocirci trường Trong điều kiện nền kinh tế chưa phaacutet triển như hiện nay ở nước ta vấn đề việc lagravem ở caacutec vugraveng đocirc thị nổi lecircn khaacute gay gắt Hiện tượng thất nghiệp thu nhập thấp tất yếu sẽ lagravem nảy sinh caacutec hiện tượng xatilde hội tiecircu cực khaacutec Vấn đề dacircn số đocirc thị ở nước ta hiện nay vagrave trong những năm tới sẽ vẫn cograven lagrave một thực trạng nan giải nếu như quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị khocircng được thực hiện coacute hiệu quả

IV3 Xoacutem liều xoacutem bụi - ung nhọt của đocirc thị được nacircng cấp hiện đại- Tuy Đảng vagrave Chiacutenh phủ đatilde coacute rất nhiều biện phaacutep để giải quyết vấn đề nhagrave ở

nhưng tigravenh higravenh nhagrave ở đocirc thị vẫn đang rất căng thẳng trecircn tất cả caacutec mặt phaacutet triển mới cải tạo mua baacuten chuyển dịch vagrave quản lyacute Nếu khocircng coacute những giải phaacutep hiệu quả thigrave sự taacutec động của nhagrave ở sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến phaacutet triển kinh tế - xatilde hội noacutei chung vagrave đến sự phaacutet triển đocirc thị Vấn đề nagravey được đề cập đến bởi caacutec chiacutenh saacutech mang tiacutenh quốc gia do đoacute nếu khocircng coacute hướng đi đuacuteng đắn thigrave sẽ để lại những hậu quả rất lớn vagrave lacircu dagravei muốn khắc phục phải rất khoacute khăn vagrave tốn keacutem

- Diện tiacutech nhagrave ở bigravenh quacircn đầu người tại caacutec đocirc thị nước ta cograven quaacute thấp (54m2người) Chất lượng nhagrave ở khocircng bảo đảm caacutec điều kiện về hạ tầng mocirci trường đều keacutem cỏi Nhagrave ổ chuột cograven chiếm tỷ trọng đaacuteng kể tại caacutec đocirc thị Cung cầu mất cacircn đối nghiecircm trọng cộng với những taacutec động của chiacutenh saacutech khocircng hợp lyacute lagravem cho giaacute nhagrave ở quaacute cao so với thu nhập của nhacircn dacircn đocirc thị Ngoagravei ra việc xacircy dựng nhagrave ở tự phaacutet lagravem cho cocircng taacutec quy hoạch gặp nhiều rắc rối

- Quaacute trigravenh chạy đua nacircng cấp đocirc thi đatilde tạo necircn những sự đối lập khaacutec biệt trong cuộc sống của những người dacircn sinh sống trograven cugraveng một đocirc thị hoặc caacutec đocirc thị khaacutec nhau Becircn cạnh những khu nhagrave cao tầng lại khocircng thiếu những khu nhagrave ổ chuột xoacutem liều xoacutem bụi Vagrave chiacutenh điều nagravey cũng lagravem cho vấn đề mocirci trường ở đacircy trở necircn ocirc nhiễm trầm trọng hơn

- Hagrave Nội đatilde từng coacute ba khu nhagrave ở khocircng chiacutenh thức lớn higravenh thagravenh từ những năm 90 của thế kỷ XX lagrave khu chứa trọ Phuacutec Xaacute khu batildei raacutec Thagravenh Cocircng vagrave khu xoacutem liều Thanh Nhagraven với số lượng dacircn ở mỗi khu khoảng 400 người Ngoagravei ra Hagrave Nội cograven coacute hơn 20 xoacutem liều xoacutem bụi nhỏ với mỗi xoacutem từ 5 - 10 hộ dacircn nằm rải raacutec trong caacutec quận huyện khaacutec trecircn caacutec khu đất cocircng hoặc ven socircng hồ

Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đatilde từng coacute 67000 căn nhagrave ổ chuột vagrave trong đoacute coacute 24000 hộ sống ven kecircnh rạch

Tại thagravenh phố Huế coacute 770 hộ với 4483 nhacircn khẩu sống trecircn Thượng Thagravenh vagrave Eo Bagraveu trong khu Thagravenh cổ với diện tiacutech xacircy dựng traacutei pheacutep lagrave 31500m2

IV4 Ảnh hưởng đến đời sống tinh thần nhacircn dacircn- Mở rộng đất đai vagrave quy hoạch lại khu vực lagrave sự cần thiết trong quaacute trigravenh nacircng

cấp đocirc thị Nhưng một vấn đề đặt ra lagrave một số vugraveng trong đoacute lagrave chugravea chiền vagrave nghĩa địa

26

do đoacute việc giải toả gặp rất nhiều khoacute khăn Đoacute lagrave một phần trong cuộc sống tacircm linh vagrave tinh thần của người dacircn Trong quaacute trigravenh quy hoạch đất sẽ khocircng traacutenh khỏi những tổn thương tới người dacircn

- Mặt khaacutec hầu hết caacutec khu nghĩa trang nghĩa địa chưa coacute hệ thống thoaacutet nước đảm bảo vệ sinh việc thoaacutet nước hoagraven toagraven dựa vagraveo độ dốc địa higravenh tự nhiecircn thoaacutet trực tiếp ra caacutec ao hồ ruộng trũng xung quanh Chưa coacute hệ thống mương bao để thu gom nước thải thấm từ xaacutec chết phacircn hủy ra Kết quả khảo saacutet chất lượng nước mặt vagrave nước ngầm trong khu vực nghĩa trang vagrave dacircn cư xung quanh tại một số đocirc thị cho thấy độ pH thường thiecircn về axiacutet hagravem lượng coliform vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 20 - 4000 lần hagravem lượng BOD vagrave COD vượt từ 2 đến hơn 15 lần hagravem lượng NO3 gấp 2 - 100 lần Do đoacute với những vugraveng đocirc thị quy hoạch gần đoacute đogravei hỏi caacutec nhagrave chức traacutech đưa ra những phương aacuten phugrave hợp

IV5 Laacute phổi của đocirc thị bị tagraven phaacute- Tại caacutec vugraveng đocirc thị hoacutea nhanh bộ khung bảo vệ mocirci trường lagrave những vagravenh đai

xanh khocircng được quy hoạch vagrave bảo vệ Chỉ tiecircu đất để trồng cacircy xanh trong caacutec đocirc thị quaacute thấp trung bigravenh mới đạt 05m2người Tại hai thagravenh phố lớn lagrave Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh con số nagravey cũng khocircng quaacute 2m2người chỉ bằng 110 chỉ tiecircu cacircy xanh của caacutec thagravenh phố tiecircn tiến trecircn thế giới Một số di sản văn hoacutea lịch sử vagrave một số di tiacutech vugraveng cacircy xanh bảo vệ mocirci trường đang bị vi phạm tagraven phaacute nặng

- Hệ thống khocircng gian xanh - laacute phổi của đocirc thị - hầu như chưa được chuacute yacute vagrave caacutec cơ quan quản lyacute chưa hoạch định chiacutenh saacutech đối với vấn đề nagravey Quan niệm về vấn đề cacircy xanh bảo vệ mocirci trường chỉ đơn thuần lagrave trồng cacircy trecircn đường phố để che nắng Chọn cacircy trồng hết sức tugravey tiện khocircng coacute yacute tưởng đặc trưng gacircy necircn tigravenh trạng caacutec đocirc thị ngoagravei Bắc như thagravenh phố Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Việt Trigrave Hải Phograveng coacute một số loại cacircy giống nhau như xagrave cừ phượng sữa tử vi tagraveu Caacutec đocirc thị loại III kể từ Quảng Nam trở vagraveo cũng vậy viết dầu nước trứng caacute khocircng tạo được neacutet đặc trưng cacircy xanh gacircy ấn tượng của mỗi đocirc thị

- Cocircng viecircn để vui chơi giải triacute hầu như rất iacutet Diện tiacutech caacutec cocircng viecircn chức năng cũng rất hạn hẹp (05 - 4ha) vagrave chỉ lagrave nơi nghỉ ngơi thư giatilden ngắm cảnh như caacutec vườn hoa ở Huế Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Hưng Yecircn

IV6 Giao thocircng đocirc thị vagrave mocirci trường - Nacircng cacircp đocirc thị đogravei hỏi sự nacircng cấp toagraven diện về mọi mặt một trong số những

yếu tố đoacute lagrave nacircng cấp về giao thocircng Khi đocirc thị phaacutet triển kegravem theo đoacute lagrave sự gia tăng về phương tiện giao thocircng Thực tế diện tiacutech đất giao thocircng đocirc thị khocircng đủ mạng lưới đường giao thocircng phacircn bố khocircng đồng đều thocircng số kỹ thuật tuyến đường rất thấp hagravenh lang đường luocircn bị lấn chiếm Theo số liệu thống kecirc tại caacutec đocirc thị lớn caacutec chỉ tiecircu về hạ tầng giao thocircng cũng rất thấp chỉ đaacutep ứng được khoảng 35 - 40 so với nhu cầu cần thiết như tại Hagrave Nội diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 78 mật độ đường đạt 389kmkm2 tại thagravenh phố Hồ Chiacute Minh diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 75 mật độ đường đạt 388kmkm2 Caacutec chỉ tiecircu giao thocircng tại caacutec đocirc thị loại thấp hơn cũng nhỏ hơn nhiều so với yecircu cầu cần thiết Diện tiacutech caacutec điểm đỗ xe đạt 25 song chưa coacute quy

27

hoạch cụ thể Mật độ đường chiacutenh đạt 40 mật độ của đường liecircn khu vực phacircn khu vực thấp nhất chỉ đạt 20 - 30 so với yecircu cầu

Khocircng đaacutep ứng được yecircu cầu về giao thocircng đatilde để lại những hậu quả- Tai nạn giao thocircng Tigravenh higravenh tai nạn giao thocircng ở nước ta đặc biệt trong khu

vực đocirc thị hết sức nghiecircm trọng thuộc vagraveo nhoacutem cao nhất thế giới Tuy chỉ số về số vụ tai nạn giao thocircng10000 phương tiện khocircng cao hơn nhiều so với caacutec nước khaacutec trong khu vực song chỉ số người chếttổng số người bị thương lagrave đặc biệt cao magrave nguyecircn nhacircn chiacutenh lagrave do phương tiện chủ đạo trong giao thocircng đocirc thị lagrave xe hai baacutenh

- Ugraven tắc giao thocircng Ugraven tắc giao thocircng trong caacutec đocirc thị đang vagrave ngagravey cagraveng trở necircn bức xuacutec đặc biệt tại caacutec đocirc thị vừa vagrave lớn Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đang phải gaacutenh chịu những hậu quả nặng nề do ugraven tắc giao thocircng gacircy ra

- Ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn gia tăng ocirc nhiễm bụi khiacute thải vagrave tiếng ồn do caacutec hoạt động giao thocircng gacircy ra Ugraven tắc giao thocircng phố hoacutea quốc lộ tỉnh lộ hoạt động xacircy dựng hạ tầng vagrave khu dacircn cư goacutep phần lagravem gia tăng mức độ ocirc nhiễm Ocirc nhiễm tiếng ồn giao thocircng vagrave caacutec ảnh hưởng tới sức khỏe người dacircn đocirc thị lớn hơn nhiều so với caacutec đocirc thị khaacutec trecircn thế giới Theo kết quả nghiecircn cứu giaacute trị mức ồn tăng từ 2 - 5dBA do cấu truacutec nhagrave ống liền kề baacutem dọc theo caacutec tuyến đường Sự bố triacute khocircng hợp lyacute caacutec khu chức năng trong đocirc thị lagravem nghiecircm trọng thecircm ocirc nhiễm tiếng ồn nhất lagrave đối với trường học bệnh viện cocircng sở vagrave khu dacircn cư Giaacute trị tiếng ồn vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 1 - 15dBA

IV7 Vấn đề chất thải rắn- Lagraven soacuteng nacircng cấp đocirc thị thiếu quy hoạch vagrave khocircng được kiểm soaacutet khiến Việt

Nam phải đối mặt với caacutec thaacutech thức lớn cơ sở hạ tầng quaacute yếu keacutem năng lực quản lyacute của chiacutenh quyền cograven hạn chế nhận thức của cộng đồng cũng cograven thấp đặc biệt lượng chất thải rắn tăng nhanh Nếu trung bigravenh một người một ngagravey thải ra 1kg raacutec thigrave ở TpHCM lượng raacutec thải ra mỗi ngagravey gần 7000 tấn Hagrave Nội lagrave trecircn 3500 tấn Caacutec đocirc thị khaacutec tiacutenh bigravenh quacircn 07kg raacutecngười vagrave số lượng raacutec thải thải ra ở caacutec đocirc thị ngagravey cagraveng coacute xu hướng nhiều hơn Chất thải rắn ngagravey cagraveng gia tăng magrave vấn đề xử lyacute vẫn chưa tigravem được hướng đi tốt Hiện nay phần lớn raacutec thải được xử lyacute bằng caacutech chocircn lấp nhưng nhiều nơi chocircn lấp khocircng hợp vệ sinh

- Theo số liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc gia cho thấy coacute tới 1125 chiếm 44 sử dụng batildei chocircn lấp đơn sơ khocircng đảm bảo vệ sinh Việc giảm thiểu raacutec thải luocircn lagrave yecircu cầu đầu tiecircn vagrave quan trọng nhất đối với phaacutet triển đocirc thị

- Nguy cơ gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt vagrave nước ngầm gia tăngNguồn bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn

Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

VIPhương phaacutep quản liacute mocirci trường trong nacircng cấp đocirc thịVI1 Trong quaacute trigravenh xacircy dựng mở rộng đocirc thị

28

- Cải tiến hệ thống bơm thoaacutet nước xacircy dựng hệ thống bơm thoaacutet nước cho caacutec khu vực nằm tương đối thấp Bảo tồn những khu đất cho nhu cầu cải tiến hệ thống kecircnh rạch trong tương lai Cải thiện hệ thống kiểm soaacutet thủy lực hiện coacute

- Giảm thiểu phaacutet thải chất ocirc nhiễm hạn chế những hoạt động thường xuyecircn coacute phaacutet sinh chất ocirc nhiễm sử dụng nhiecircn liệu hay năng lượng sạch (gasđiện)

- Cải thiện hệ thống quản lyacute điều hagravenh giao thocircng đocirc thị để traacutenh ugraven tắc giao thocircng Kiểm soaacutet tốt hơn caacutec luồng giao thocircng đảm bảo giao thocircng thocircng suốt khocircng tắc nghẽn Phaacutet triển mạng lưới thocircng tin liecircn lạc giữa caacutec caacute nhacircn caacutec tổ chứchellip hạn chế nhu cầu đi lại của cộng đồng sẽ goacutep phần giảm nguồn ocirc nhiễm gacircy ra từ caacutec phương tiện giao thocircng

- Bố triacute tập trung caacutec cơ sở sản xuất vagraveo khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển ra ngoại thagravenh quy hoạch từng nhoacutem ngagravenh sản xuất cụ thể đối với từng khu cocircng nghiệp nhất định Aacutep dụng cocircng cụ thu phiacute mocirci trường vagrave cấp giấy pheacutep xả thải đối với từng loại chất ocirc nhiễm cho từng đơn vị sản xuất coacute kiểm tra định kỳ

- Hạn chế tigravenh trạng đổ chất thải rắn bừa batildei xuống lograveng đường vỉa hegrave ao hồ cống ratildenh vagrave những nơi cocircng cộng Xử lyacute chất thải rắn bằng caacutec giải phaacutep cocircng nghệ thiacutech hợp cho mỗi loại đocirc thị Nacircng cao chất lượng vagrave tiacutenh cơ động của thiết bị thu gom vận chuyển xử lyacute chất thải rắn kể cả chế tạo caacutec phương tiện chuyecircn dugraveng thiacutech hợp cho mỗi vugraveng

- Kiecircn quyết xử lyacute caacutec vi phạm luật mocirci trường Coacute chế độ khen thưởng hay xử phạt hagravenh chiacutenh hợp lyacute Thường xuyecircn tuyecircn truyền trecircn caacutec phương tiện truyền thocircng đại chuacuteng nhằm nacircng cao nhận thức của người dacircn thagravenh thị trong việc chấp hagravenh vagrave thực hiện luật bảo vệ mocirci trường noacutei chung vagrave caacutec qui tắc vệ sinh đocirc thị noacutei riecircng

VI2 Trong quaacute trigravenh cải tạo hạ tầng kĩ thuật đocirc thị- Quản lyacute chặt chẽ quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute - cocircng nghiệp hoaacute để bảo vệ vagravenh đai

xanh Xacircy dựng cảnh quan đocirc thị xanh sạch đẹp đảm bảo khocircng gian xanh đocirc thị bao gồm hệ thống caacutec mảng xanh đocirc thị vagravenh đai xanh đocirc thị vagrave mặt nước xanh sạch đẹp của cảnh quan đocirc thị

- Xacircy dựng nacircng cấp hệ thống cấp thoaacutet nước cho đocirc thị một caacutech hợp lyacute đảm bảo phục vụ tốt nhu cầu của người dacircn

- Xacircy dựng caacutec batildei chocircn lấp chất thải hợp lyacute vệ sinh vagrave an toagraven Tăng cường cocircng taacutec queacutet dọn vệ sinh đường phố phun nước tưới cacircy vagrave tưới đường Đảm bảo caacutec chất thải trong mọi hoạt động tại đocirc thị được taacutei sử dụng quản lyacute xử lyacute thiacutech hợp đảm bảo tiecircu chuẩn MT cho pheacutep

- Tăng cường vagrave đẩy mạnh caacutec hoạt động quản lyacute vagrave bảo vệ MT đocirc thị Xacircy dựng hệ thống trao đổi thocircng tin MT vagrave hệ thống quan trắc giaacutem saacutet hiện trạng MT

- Yecircu cầu tất cả caacutec chủ dự aacuten đầu tư mới hoặc cải tạo mở rộng cơ sở sản xuất đều phải lập Baacuteo caacuteo đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường của dự aacuten Định kỳ kiểm tra giaacutem saacutet việc thực hiện caacutec biện phaacutep đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kiểm tra cơ sở sản suất coacute bảo đảm tiecircu chuẩn mocirci trường hay khocircng

- Caacutec phương tiện giao thocircng cơ khiacute lagrave nguồn thải ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute Đocirc thị cagraveng lớn cagraveng phaacutet triển thigrave giao thocircng cơ giới sẽ phaacutet triển vagrave nguồn thải chất ocirc

29

nhiễm khocircng khiacute do phương tiện giao thocircng cơ giới cagraveng lớn Ưu tiecircn phaacutet triển giao thocircng cocircng cộng vagrave hạn chế phaacutet triển phương tiện caacute nhacircn

- Cải thiện kecircnh rạch nạo veacutet đagraveo đất bảo vệ sườn dốc thi cocircng vagrave vận hagravenh đường bảo dưỡng cống hộp vagrave cầu đường bộ của caacutec tuyến kecircnh trong thagravenh phố

VI3 Trong cocircng taacutec cải thiện nguồn nước đocirc thị- Thiết lập cơ sở dữ liệu về mạng lưới cấp vagrave thoaacutet nước trong đocirc thị nacircng cấp hỗ

trợ cho quaacute trigravenh ra quyết định của latildenh đạo caacutec địa phương trong khu vực- Điều chỉnh hợp lyacute caacutec hoạt động sản xuất nocircng nghiệp trong việc sử dụng phacircn

boacuten vagrave thuốc bảo vệ thực vật- Thu gom vagrave xử lyacute nước thải sinh hoạt tại caacutec thagravenh phố thị trấn vagrave caacutec cụm

dacircn cư tập trung xung quanh lưu vực socircng- Kiểm soaacutet vagrave xử lyacute triệt để caacutec loại chất thải rắn traacutenh tigravenh trạng vứt bừa batildei

xuống ao hồ kecircnh rạch socircng suối gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt- Xacircy dựng vagrave aacutep dụng phiacute xử lyacute nước thải- Nacircng cao nhận thức cộng đồng về việc tiết kiệm vagrave bảo vệ nguồn nước- Xaacutec định giới hạn khai thaacutec nguồn nước ngầm- Xaacutec định vugraveng bổ cập tự nhiecircn chiacutenh của tầng nước ngầm- Duy trigrave vagrave mở rộng chương trigravenh giaacutem saacutet chất lượng vagrave trữ lượng nước ngầm

Tăng cường kiểm soaacutet đối với caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễm nước ngầm- Xacircy dựng caacutec trạm xử lyacute nước thải sinh hoạt tập trung cho từng khu vực dacircn cư

trước khi thải ra hệ thống thoaacutet nước cocircng cộng- Thực hiện thu phiacute xử lyacute nước thải để tạo nguồn thu cho ngacircn saacutech thu hồi dần

vốn đầu tư vagraveo hệ thống xử lyacute- Xacircy dựng hệ thống thu gom taacutech riecircng nước mưa vagrave nước thải sinh hoạt đối với

caacutec khu dacircn cư mới hạn chế khối lượng nước thải cần xử lyacute xử lyacute vagrave tận dụng nước mưa vagraveo những mục điacutech phugrave hợp để hạn chế khai thaacutec nước ngầm vagrave nước mặt Quản lyacute nước thải đocirc thị

- Thu phiacute khai thaacutec nước ngầm vagrave xacircy dựng cơ cấu quản lyacute nước ngầm để gia tăng kiểm soaacutet việc khai thaacutec

- Mở rộng mạng lưới cung cấp nước Phaacutet triển một số cụm cấp nước quy mocirc nhỏ

- Tiến hagravenh việc kiểm soaacutet vagrave giaacutem saacutet việc khai thaacutec nước ngầm bằng caacutech đo lường trữ lượng khai thaacutec tại caacutec giếng nước

- Caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp đoacuteng trecircn địa bagraven thagravenh phố đều phải tuacircn thủ luật vagrave caacutec quy định về bảo vệ mocirci trường trong xử lyacute nước thải đảm bảo đạt tiecircu chuẩn xả thải ra nguồn tiếp nhận

- Nếu CSSX khocircng coacute khả năng đầu tư xacircy dựng hệ thống xử lyacute nước thải cho phugrave hợp thigrave phải di dời ra caacutec khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển đổi ngagravenh nghề sản xuất

- Cơ quan quản lyacute Nhagrave nước về bảo vệ mocirci trường phải thường xuyecircn kiểm tra định kỳ nước thải của caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp ocirc nhiễm coacute biện phaacutep xử lyacute thiacutech đaacuteng đối với caacutec cơ sở vi phạm

30

- Tăng cường năng lực hoagraven thiện tổ chức vagrave phaacutep luật về quản lyacute hệ thống thoaacutet nước đocirc thị

VIĐịnh hướng nacircng cấp đocirc thịĐocirc thị lagrave đầu maacutey của sự tăng trưởng kinh tế vugraveng tiecircu thụ tagravei nguyecircn sinh ra raacutec

thải nguồn gốc của caacutec vấn đề về mocirci trường Đocirc thị cần phải coacute những quy trigravenh để goacutep phần tạo ra mocirci trường lagravenh mạnh vagrave tăng trưởng kinh tế Mocirci trường lagravenh mạnh liecircn quan đến caacutec vấn đề cung cấp nước an toagraven điều kiện vệ sinh quản lyacute chất thải rắn Tăng trưởng kinh tế liecircn quan đến thiếu kiểm soaacutet caacutec chất thải từ caacutec nhagrave maacutey tắc nghẽn tại nạn xử lyacute chưa thỏa đaacuteng caacutec chất thải độc hại vigrave vậy cần phải coacute những định hướng vagrave phương phaacutep mới trong tương lai

VI1 Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Phaacutet huy giaacute trị caacutec bagravei học kinh nghiệm đuacutec kết từ thực tiễn xacircy dựng phaacutet triển đocirc thị ở nước ta cũng như nhiều nước tiecircn tiến trecircn thế giới định hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050 được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009 vagrave Chương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020 (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009) đatilde đề ra caacutec định hướng giải phaacutep tổng thể toagraven diện phaacutet triển hệ thống đocirc thị quốc gia xaacutec định caacutec giai đoạn phaacutet triển mục tiecircu cụ thể vagrave lộ trigravenh thực hiện cho từng giai đoạn Theo đoacute để quaacute trigravenh phaacutet triển của caacutec đocirc thị trong cả nước đaacutep ứng caacutec yecircu cầu phaacutet triển bền vững chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp cần đặc biệt lưu yacute một số vấn đề sau Thứ nhất khocircng ngừng đẩy mạnh vai trograve cocircng taacutec lập quy hoạch vagrave nacircng cao chất lượng quy hoạch Cocircng taacutec quy hoạch phải được ưu tiecircn đầu tư đi trước để định hướng vagrave bảo đảm tiacutenh đồng bộ trong quaacute trigravenh xacircy dựng phaacutet triển cũng như cải tạo chỉnh trang đocirc thị ETHồng thời với việc aacutep dụng caacutec tiến bộ trong phaacutet triển đocirc thị quy hoạch khocircng những phải đaacutep ứng yecircu cầu cao về tạo dựng chất lượng khocircng gian đocirc thị magrave cograven phải đaacutep ứng tốt yecircu cầu về dự baacuteo gắn saacutet với thực tiễn vagrave xu hướng phaacutet triển của xatilde hội thật sự trở thagravenh nền tảng cho việc tạo dựng nguồn lực phaacutet triển cho đocirc thị Thứ hai tạo dựng nguồn lực phaacutet triển đocirc thị từ chiacutenh nội lực của đocirc thị Cugraveng với caacutec nguồn hỗ trợ phaacutet triển magrave đocirc thị coacute được cần đặc biệt chuacute trọng việc đổi mới cơ chế chiacutenh saacutech phaacutet triển đocirc thị trong caacutec lĩnh vực quản lyacute nhagrave nước quản lyacute quy hoạch quản lyacute nhagrave đất quản lyacute đầu tư xacircy dựng quản lyacute khai thaacutec sử dụng cocircng trigravenh đocirc thị Thocircng qua caacutec giải phaacutep về quy hoạch đocirc thị kết hợp với caacutec chiacutenh saacutech phugrave hợp để huy

31

động sự tham gia của caacutec thagravenh phần kinh tế trong xatilde hội thực hiện chủ trương xatilde hội hoacutea đầu tư cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời goacutep phần nacircng cao hiệu quả đầu tư đẩy nhanh tiến trigravenh nacircng cấp chất lượng đocirc thị hoacutea Thứ ba cần đẩy mạnh hơn nữa việc đổi mới tư duy trong quản lyacute nhagrave nước về đocirc thị đi đocirci với việc nacircng cao phẩm chất năng lực vagrave trigravenh độ caacuten bộ quản lyacute đocirc thị caacutec cấp Tăng cường phacircn cấp quản lyacute đocirc thị nacircng cao quyền hạn traacutech nhiệm của chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp tổ chức bộ maacutey tinh giản gọn nhẹ nacircng cao tiacutenh hiệu quả hiệu lực quản lyacute đồng thời chuacute trọng hơn nữa cocircng taacutec đagraveo tạo vagrave bồi dưỡng caacuten bộ bằng nhiều higravenh thức phugrave hợp với thực tế trigravenh độ kinh nghiệm vagrave kiến thức Thứ tư cần chuacute trọng phaacutet huy vai trograve vagrave traacutech nhiệm lagravem chủ của cộng đồng của người dacircn đocirc thị Việc xacircy dựng vagrave duy trigrave chất lượng đocirc thị phụ thuộc một phần quan trọng trong yacute thức của người dacircn thực hiện nếp sống văn minh đocirc thị Do đoacute cần coacute giải phaacutep tiacutech cực để cộng đồng nhận thức rotilde vai trograve vagrave traacutech nhiệm tham gia xacircy dựng vagrave quản lyacute đocirc thị được cụ thể hoacutea ngay từ trong cuộc sống hằng ngagravey của mỗi caacute nhacircn mỗi cộng đồng của đocirc thị

VI2 Chiến lược phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt Định hướng Quy hoạch tổng thể phaacutet triển đocirc thị

đến năm 2020 trong Quyết định số 101998QĐ-TTg ngagravey 23-1-1998 trong đoacute xaacutec định phương hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển caacutec đocirc thị trecircn địa bagraven cả nước vagrave caacutec vugraveng đặc trưng

Mức tăng trưởng dacircn số dự baacuteo Năm 2010 dacircn số đocirc thị lagrave 304 triệu người chiếm 33 dacircn số cả nước Năm 2020 dacircn số đocirc thị lagrave 46 triệu người chiếm 45 dacircn số cả nướcNhu cầu sử dụng đất đocirc thị Năm 2020 diện tiacutech đất đocirc thị lagrave 460000ha chiếm 14 diện tiacutech đất tự nhiecircn

cả nước bigravenh quacircn 100m2ngườiTổ chức khocircng gian hệ thống đocirc thị Mạng lưới đocirc thị cả nước được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển trecircn cơ sở caacutec đocirc thị

trung tacircm gồm caacutec thagravenh phố trung tacircm cấp quốc gia cấp vugraveng cấp tỉnh Caacutec đocirc thị trung tacircm caacutec cấp được phacircn bố hợp lyacute trecircn 10 vugraveng đocirc thị hoaacute đặc trưng của cả nước

Caacutec đocirc thị trung tacircm lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh phải được tổ chức thagravenh caacutec chugravem đocirc thị coacute vagravenh đai xanh bảo vệ để hạn chế tối đa sự tập trung dacircn số cơ sở kinh tế vagrave phaacute vỡ cacircn bằng sinh thaacutei traacutenh sự higravenh thagravenh caacutec siecircu đocirc thị

Quy hoạch sử dụng đất đocirc thị đảm bảo caacutec khu chức năng vagrave cơ sở hạ tầng coacute quan hệ gắn boacute

Higravenh thagravenh bộ mặt kiến truacutec hiện đại nhưng vẫn kế thừa bảo vệ tocircn tạo vagrave giữ gigraven caacutec di sản lịch sử văn hoaacute phaacutet triển nền kiến truacutec đậm đagrave bản sắc dacircn tộc

Phaacutet triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật Ưu tiecircn phaacutet triển hiện đại hoaacute cơ sở hạ tầng caacutec đocirc thị vagrave caacutec vugraveng kinh tế

trọng điểm tạo tiền đề phaacutet triển caacutec đocirc thị vagrave đocirc thị hoaacute nocircng thocircn Cải tạo vagrave xacircy dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật trong caacutec đocirc thị theo yecircu cầu vagrave mức

độ phaacutet triển của từng đocirc thị

32

Bảo vệ mocirci trường cảnh quan thiecircn nhiecircn giữ gigraven cacircn bằng sinh thaacutei đocirc thị - Xacircy dựng vagrave duy trigrave bộ khung bảo vệ thiecircn nhiecircn trecircn địa bagraven cả nước- Khai thaacutec vagrave sử dụng hợp lyacute caacutec tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn vagraveo mục điacutech cải tạo đocirc

thị- Coacute biện phaacutep xử lyacute taacutei sử dụng caacutec chất thải sinh hoạt vagrave sản xuất bằng caacutec

cocircng nghệ thiacutech hợp

VI3 Những nguyecircn tắc trong định hướng nacircng cấp đocirc thị1 Về quan điểm vagrave mục tiecircu phaacutet triển đocirc thị Phaacutet triển đocirc thị phải phugrave hợp với

phacircn bố vagrave trigravenh độ phaacutet triển lực lượng sản xuất tập trung xacircy dựng cơ sở kinh tế - kỹ thuật vững chắc lagravem động lực cho sự phaacutet triển bền vững vagrave định higravenh rotilde cocircng taacutec phacircn loại đocirc thị theo trigravenh độ của tiến trigravenh phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững

2 Xaacutec định rotilde vai trograve caacutec đocirc thị trong hệ thống đocirc thị toagraven quốc cũng như xaacutec định vai trograve caacutec đocirc thị trong caacutec vugraveng latildenh thổ lagrave caacutec đocirc thị cấp vugraveng cấp quốc gia hay quốc tế

3 Quy hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị phải được xacircy dung phugrave hợp với chương trigravenh đầu tư phaacutet triển đocirc thị của Chiacutenh phủ Dựa trecircn caacutec chiến lược phaacutet triển liecircn ngagravenh xaacutec định rotilde yecircu cầu phaacutet triển KT- XH nhu cầu sử dụng đất đai nhu cầu tocircn vinh giaacute trị văn hoacutea lịch sử vagrave bảo vệ tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn của từng địa phương Trong đoacute phải hết sức chuacute yacute gắn kết chặt chẽ giữa tổ chức kỹ thuật liecircn vugraveng với hạ tầng kỹ thuật từng docirc thị vagrave caacutec điểm dacircn cư xung quanh

4 Khai thaacutec tiềm năng coacute giới hạn đảm bảo cacircn đối giữa khai thaacutec tagravei nguyecircn mocirci trường tagravei nguyecircn đất đai nhacircn lực phaacutet triển kinh tế vagrave phacircn bố dacircn cư trong caacutec khu đocirc thị vagrave nocircng thocircn trong caacutec vugraveng miền vagrave trecircn phạm vi toagraven quốc

5 Qui hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững toagraven quốc phải duy trigrave phaacutet huy khocircng gian văn hoacutea của caacutec cộng đồng dacircn cư đocirc thị xacircy dựng caacutec chương trigravenh hagravenh động cụ thể đối với cocircng taacutec bảo tồn cải tạo vagrave xacircy dựng dựa trecircn tiềm năng văn hoacutea xatilde hội vagrave tự nhiecircn

6 Để bảo vệ mocirci trường đất nước vagrave khocircng khiacute cho đocirc thị cần aacutep dụng kĩ thuật tiecircn tiến trong xacircy dựng caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kĩ thuật trong xử liacute phacircn loại taacutei chế chất thải rắn vagrave trong xacircy dựng caacutec dự aacuten cocircng nghiệp tập trung ở qui mocirc địa phương vugraveng vagrave toagraven quốc trecircn cơ sở cơ hội cho việc nacircng cao chất lượng mocirci trường sống cho dacircn cư Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật đocirc thị toagraven quốc phải đảm bảo hiện đại an toagraven tiết kiệm vagrave phugrave hợp với tiecircu chiacute bền vững của vugraveng quốc gia vagrave quốc tế caacutec khu cocircng nghiệp tập trung nhưng phải bảo đảm nghiecircm ngặt caacutec yecircu cầu xử liacute ocirc nhiễm đổi mới cocircng nghệ aacutep dụng nguyecircn liệu sạch nguyecircn liệu sinh thaacutei vagrave phải đảm bảo caacutec tiecircu chuản ISO về mocirci trường

7 Cải tạo vagrave lagravem mới đồng bộ caacutec khu ở hiện coacute trong đocirc thị Triệt để thực hiện bảo tồn caacutec khu đocirc thị cổ vagrave cũ cugraveng luacutec đaacutep ứng đuacuteng vagrave đủ nhu cầu diện tiacutech ở vagrave mocirci trường sống tốt cho mọi người trong caacutec khu dacircn cư cần tổ chức liecircn kết hợp mạng lưới dịch vụ ngoagravei nhagrave ở đaacutep ứng caacutec nhu cầu sống của dacircn cư theo định kỳ ngắn vagrave dagravei hạn coacute thể hoạch định xoacutea bỏ caacutec khu nhagrave ổ chuột caacutec khu ở phi chiacutenh qui caacutec xoacutem dacircn vạn

33

đograve vagrave caacutec khu bần cư đocirc thị Tiếp tục hoagraven thiện chiến lược phaacutet triển nhagrave ở theo hướng bền vững ở đocirc thị nocircng thocircn vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

8 Phacircn bổ kết nối vagrave hoagraven thiện caacutec trung tacircm cocircng cộng caacutec khu nghỉ ngơi vui chơi giải triacute vagrave hệ thống cacircy xanh mặt nước trong đocirc thị Trong đoacute đặc biệt quan tacircm phaacutet triển hệ thống cacircy xanh đocirc thị bảo lưu hệ thống kecircnh rạch để tạo khocircng gian mở khocircng gian trống caacutec khocircng gian nghỉ ngơi giải triacutetạo cảnh quan chung vagrave điều hogravea mocirci trường khocircng khiacute cho đocirc thị Higravenh thagravenh caacutec hagravenh lang cacircy xanh caacutech ly giữa caacutec khu kho tagraveng bến batildei vagrave caacutec khu dacircn cư đocirc thị Tập trung nacircng cấp cải tạo caacutec khu cacircy xanh bảo vệ mặt nước caacutec khu di tiacutech lịch sử vagrave caacutec khu vực ven song vagrave ven biển đảm bảo đủ để khắc phục tigravenh trạng ocirc nhiễm khocircng khiacute ocirc nhiễm nguocircn nước vagrave goacutep phần điều hogravea khiacute hậu nhiệt đới Phấn đấu chỉ tiecircu cacircy xanhđầu người đạt 12-15 m2 với đocirc thị đặc biệt 10-12 m2 với đocirc thị loại I vagrave loại II 9-11m2 với đocirc thị loại loại III vagrave loại IV vagrave 8-10m2 với đocirc thị loại V

9 Chiacutenh quyền địa phươngcộng đồng cần coacute sự tham gia trực tiếpcocircng bằng vagrave coacute caacutei nhigraven dagravei hạn với caacutec nhu cầu phaacutet triển đocirc thị hiện tại vagrave của caacutec thế hệ tiếp sau

10 Xacircy dựng hợp liacute cơ chế tagravei chiacutenh đocirc thị cho phugrave hợp với caacutec kế hoạch phaacutet triển KT-XH Trong đoacute hỗ trợ tagravei chiacutenh thỏa đaacuteng cho việc xử liacute vagrave bảo vệ mocirci trường ở đocirc thị Nghiecircn cứu tăng nguồn thu cho cocircng taacutec Qui hoạch xacircy dựng đocirc thị dagravenh phần ngacircn saacutech đuacuteng vagrave đủ cho đầu tư Phaacutet triển đocirc thị theo qui hoạch kế hoạchngắn vagrave dagravei hạn đatilde được phecirc duyệt tăng khả năng xatilde hội hoacutea thu huacutet nguồn lực của nhacircn dacircn vagrave khai thaacutec tối ưu caacutec nguồn tagravei chiacutenh khai thaacutec của caacutec tổ chức tư nhacircn trong vagrave ngoagravei nước để Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Thagravenh phố HCM phaacutet triển đocirc Phaacutet triển bền vững cho thị ngang tầm khu vưc vagrave thế giới caacutec đocirc thị ở Việt NamTriacutech ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm

2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

KẾT LUẬN

34

Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thị lagrave một xu hướng chung tất yếu vagrave khocircng thể thiếu trong sự phaacutet triển của một quốc gia Tuy nhiecircn song song becircn cạnh sự phaacutet triển vượt bậc về kinh tế vagrave cơ sở hạ tầng lagrave sự tồn tại của caacutec vấn đề mocirci trường Vấn đề mocirci trường cagraveng trở necircn cấp baacutech đối với những nước đang phaacutet triển Ở nước ta cũng vậy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị quaacute chuacute trọng tới sự phaacutet triển kinh tế đatilde để lại khocircng iacutet hậu quả đối với mocirci trường sống Chuacuteng ta đang từng bước xacircy dựng caacutec đocirc thị hiện đại vagrave giải quyết caacutec vấn đề mocirci trường Để đạt được sự phaacutet triển bền vững đocirc thị cần coacute những chương trigravenh quản lyacute vagrave xacircy dựng toagraven diện về mọi mặt Quaacute trigravenh cần sự phối hợp của caacutec cấp từ trung ương tới địa phương vagrave cần coacute caacutec chiacutenh saacutech kịp thời sacircu rộng vagrave đuacuteng đắn của nhagrave nước

Tagravei liệu tham khảo1 ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế

giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

2 ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ

3 ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

4 Bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

5 ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

6 (Tiecircu chuẩn phacircn cấp đocirc thị- giaacuteo trigravenh quản liacute đocirc thị vagrave khu cocircng nghiệp- Nguyễn Ngọc Anh ndashkhoa Mocirci Trường ĐH Đagrave Lạt)

7 Sổ tay hướng dẫn nacircng cấp đocirc thị coacute sự tham gia của cộng đồng ndashUBND thagravenh phố HCM

35

Chuẩn bị thiết kế kỹ thuật chi tiết vagrave hoagraven chỉnh hocirc sơ thầuGiai đoạn 2 Khocircng thời gian chuẩn bị đầu tư bắt đầu từ 062006 đến 062007 trecircn địa bagraven caacutec

quận ngograveai Tacircn Hoacutea - Lograve Gốm Sự tham gia của người dacircn Nguyecircn tắc quan trọng nhất của dự aacuten lagrave sự tham gia tự giaacutec vagrave tiacutech cực của cộng đồng

người dacircn vagraveo tất cả caacutec bước thực hiện dự aacuten Caacutec thagravenh viecircn lagrave hộ gia đigravenh trong dự aacuten đều coacute quyền coacute traacutech nhiệm tham gia vagrave cugraveng hưởng lợi từ dự aacuten khocircng phacircn biệt tigravenh trạng cư truacute

Những lợi iacutech đối với người dacircn sau khi nacircng cấp- Bộ mặt khu dacircn cư thay đổi Cống thoaacutet nước tốt khocircng cograven tigravenh trạng ngập uacuteng ETHường hẽm bằng phẳng ngay ngắn an toagraven xe cứu hỏa cứu thương vagraveo đến tận nơi để

xử lyacute kịp thời khi xảy ra sự cố Khu phố được sạch đẹp vệ sinh hạn chế bệnh tật do mocirci trường sống tốt hơn nhiều sacircn

chơi giải triacute cho trẻ em trong khu vực ETHegraven chiếu saacuteng vagraveo ban đecircm thuận lợi cho đi lại vagrave an ninh khu vực Những hộ gia đigravenh thu nhập thấp coacute nhu cầu coacute nhu cầu sẽ được vay vốn sửa chữa nacircng

cấp nhagrave ở hoặc vay vốn để sản xuất kinh doanh - Tigravenh trạng phaacutep lyacute về nhagrave đất Thocircng qua dự aacuten chiacutenh quyền địa phương sẽ tiến hagravenh nhanh việc cấp giấy chứng nhận

quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở cho tất cả caacutec hộ gia đigravenh coacute đủ điều kiện giuacutep họ lagravem ăn sinh sống

Khi coacute giấy tờ nhagrave đầy đủ kết hợp với cơ sở hạ tầng khu vực hoagraven chỉnh sẽ giuacutep cho giaacute trị nhagrave đất của người dacircn trong khu vực dự aacuten gia tăng Việc mua baacuten cầm cố thế chấp đều thuận lợi dễ dagraveng vagrave khocircng khocircng bị eacutep giaacute khi coacute nhu cầu chuyển nhượng

Coacute giấy chứng nhận quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở lagrave một trong những nội dung quan trọng để xem xeacutet việc nhập hộ khẩu cho caacutec thagravenh viecircn trong hộ gia đigravenh chưa coacute hộ khẩu

Coacute giấy chứng nhận quyền sở hữu nhagrave ở vagrave quyền sử dụng đất ở sẽ giuacutep cho caacutec hộ gia đigravenh coacute đủ điều kiện tiếp cận với caacutec khoản vay latildei suất phugrave hợp để coacute vốn lagravem ăn hoặc mở rộng sản xuất kinh doanh goacutep phần tăng thecircm thu nhập

Việc học hagravenh của caacutec chaacuteu y tế vagrave caacutec dịch vụ cocircng cộng khaacutec đều thuận lợi ETHồng thời chiacutenh quyền địa phương quản lyacute người dacircn tốt hơn

- Khi mở rộng hẽm coacute một số hộ bị mất hoagraven toagraven nhagrave- đất hoặc khi diện tiacutech nhagrave - đất sau khi giải tỏa nhỏ hơn 15 m2 thigrave phải di dời vagrave được

ETHược bồi thường bằng tiền đối với nhagrave đất bị thu hồi với giaacute thay thế phugrave hợp với giaacute chuyển nhượng thực tế vagrave caacutec khoản hỗ trợ khaacutec Việc di dời sẽ được chiacutenh quyền địa phương thocircng baacuteo chi tiết

Hộ bị di dời coacute thể nhận tiền hoặc đăng kyacute một căn hộ chung cư hoặc một nền nhagrave coacute hạ tầng

dự kiến đến năm 2020 dacircn số thagravenh phố khoảng 10 triệu người (trong đoacute khống chế khoảng 6 triệu dacircn nội thị) vagrave với hơn 2 triệu khaacutech vatildeng lai

Quy hoạch kiến truacutec cảnh quan đocirc thị

Cải tạo caacutec khu nội thagravenh cũ phải bảo đảm giữ gigraven tocircn tạo caacutec di sản văn hoacutea lịch sử caacutec cocircng trigravenh kiến truacutec coacute giaacute trị cải tạo vagrave nacircng cấp cơ sở hạ tầng di chuyển nhagrave ở trecircn vagrave ven kecircnh rạch

17

tăng thecircm diện tiacutech cacircy xanh caacutec cocircng trigravenh phục vụ cocircng cộng di dời ra ngoại thagravenh những cơ sở cocircng nghiệp tiểu thủ cocircng nghiệp gacircy ocirc nhiễm di dời chợ vagrave kho tagraveng khocircng cograven phugrave hợp từng bước cải thiện mocirci sinh mocirci trường đocirc thị

Caacutec khu mới được xacircy dựng theo hướng hiện đại văn minh bền vững chuacute trọng phaacutet triển hệ thống cacircy xanh cocircng viecircn mặt nước tổ chức caacutec khu đocirc thị mới theo hướng coacute cơ sở hạ tầng hiện đại đồng bộ tăng tỷ lệ trung bigravenh tầng cao triệt để khai thaacutec khocircng gian ngầm vagrave trecircn khocircng mật độ xacircy dựng thấo ưu tiecircn đất cho khocircng gian thocircng thoaacuteng xacircy dựng caacutec khu sản xuất caacutec trung tacircm thương mại dịch vụ đagraveo tạo vagrave nghiecircn cứu khoa học caacutec khu nghỉ ngơi giải triacute đaacutep ứng nhu cầu vật chất vagrave tinh thần ngagravey cagraveng cao của nhacircn dacircn

Quy hoạch caacutec khu chức năng

Khu dacircn cư Được phacircn bố tại khu vực nội thagravenh hiện hữu nội thagravenh phaacutet triển vagrave ngoại thagravenh

Về nội thagravenh hiện hữu (12 quận cũ) coacute diện tiacutech 14134 ha dacircn số giữ mức từ 36 - 4 triệu người chỉ tiecircu bigravenh quacircn đất đocirc thị từ 35 - 40 m2người Nội thagravenh hiện hựu cần chỉnh trang cải thiện điều kiện ở sinh hoạt vagrave lagravem việc của cư dacircn giảm mật độ xacircy dựng nacircng tầng cao trung bigravenh hiện nay từ 14 tầng lecircn 24 tầng nacircng cấp cơ sở hạ tầng đocirc thị xử lyacute tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường trả lại khocircng gian xanh sạch tocircn tạo vagrave giữ gigraven di sản lịch sử - văn hoacutea cocircng trigravenh kiến truacutec coacute giaacute trị (hiện đatilde xaacutec định 108 cơ sở cần phải bảo tồn)

Về nội thagravenh phaacutet triển mới (gồm caacutec quận mới) coacute diện tiacutech 30000 ha với số dacircn 22 - 24 triệu người chỉ tiecircu đất đocirc thị 110 m2người (gấp 25 lần nội thagravenh cũ) Vugraveng đocirc thị nagravey cơ sở hạ tầng được xacircy dựng theo hướng hiện đại đồng bộ dagravenh nhiều đất cho cơ sở nghiecircn cứu khoa học giaacuteo dục nghỉ ngơi giải triacute mặt nước cocircng viecircn cacircy xanh khu nhagrave ở cơ sở sản xuất khocircng ocirc nhiễm

Về ngoại thagravenh dacircn số từ 3 - 4 triệu người trong đoacute dacircn số nocircng thocircn lagrave 07 triệu người

Nhigraven chung nhu cầu đất đocirc thị đến năm 2005 lagrave 26000 ha vagrave đến năm 2020 dự kiến tăng lecircn khoảng 90000 haBố triacute cocircng nghiệp Xacircy dựng nhiều khu cocircng nghiệp trecircn quỹ đất 6000 ha thu huacutet 20 lực lượng lao động ưu tiecircn cocircng nghiệp coacute hagravem lượng cocircng nghệ cao iacutet ocirc nhiễm mocirci trường (caacutec khu cocircng nghiệp hiện coacute gần 2000 ha)

Hệ thống trung tacircm dịch vụ của thagravenh phố được tổ chức theo hướng đa trung tacircm bao gồm trung tacircm hagravenh chiacutenh thương mại ngacircn hagraveng văn hoacutea bố triacute tại quận 1 quận 3 quận 5 quận 10 quận Bigravenh Thạnh vagrave mở rộng về Thủ Thiecircm (quận 2) với diện tiacutech khoảng 1700 ha Bố triacute caacutec trung tacircm khu vực tại caacutec cửa ngotilde thagravenh phố như khu A Nam Sagravei Gograven quận 9 quận 12 huyện Bigravenh Chaacutenh

Caacutec trung tacircm chuyecircn ngagravenh Gồm caacutec trung tacircm đagraveo tạo nghiecircn cứu khoa học y tế văn hoacutea thể dục - thể thaohiện coacute được nacircng cấp mở rộng vagrave xacircy dựng mới phugrave hợp với quy hoạch của thagravenh phố trong đoacute coacute khu Đại học Quốc gia (Thủ Đức) 800 ha khu thể dục - thể thao Rạch Chiếc 400 ha khu lịch sử - văn hoacutea - du lịch 400 ha

18

Hệ thống cocircng viecircn cacircy xanh Khai thaacutec cảnh quan socircng Sagravei Gograven socircng Đồng Nai vagrave caacutec socircng rạch lớn khaacutec Bảo tồn caacutec cocircng viecircn hiện hữu (235 ha) cải tạo kecircnh rạch tăng chỉ tiecircu cacircy xanh vugraveng nội thagravenh (2m2người) nội thagravenh mới vagrave đocirc thị ngoại thagravenh (17m2người) Tạo caacutec hồ chứa nước lớn khai thaacutec kecircnh rạch tự nhiecircn higravenh thagravenh caacutec vagravenh đai hagravenh lang xanh bảo tồn rừng tai Cần Giờ Củ Chi Bigravenh Chaacutenh

Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật

Về giao thocircng

Chỉ tiecircu đất giao thocircng bigravenh quacircn 20 - 25m2người khoảng 25 quỹ đất đocirc thị (hiện nay lagrave 12) để ngoagravei hệ thống đường bộ sẽ xacircy dựng hệ thống xe buyacutet xe điện baacutenh sắt (ngầm trecircn cao) đảm bảo vận chuyển hagravenh khaacutech cocircng cộng đạt 50 năm 2020 (hiện nay chưa đến 5)

Đối với đường bộ phải hoagraven chỉnh caacutec tuyến vagravenh đai trục giao thocircng hướng ngoại kết hợp với caacutec cocircng trigravenh đầu mối caacutec nuacutet giao thocircng vagrave bến xe liecircn tỉnh ở caacutec vugraveng ven đocirc gồm đường vagravenh đai ngoagravei (xa lộ vagravenh đai) trục đường cao tốc dự kiến xacircy dựng từ Thủ Thiecircm nối sang quốc lộ 51 (Đồng Nai Bagrave Rịa - Vũng Tagraveu) xa lộ Hagrave Nội quốc lộ 1A cũ vagrave quốc lộ 1A mới đi Biecircn Hogravea vagrave caacutec tỉnh miền Tacircy quốc lộ 13 quốc lộ 22 đi Bigravenh Dương vagrave Tacircy Ninh tỉnh lộ 12 15 16 gắn kết nội - ngoại ocirc thagravenh phố vagrave caacutec tỉnh xung quanh tỉnh lộ 10 15 đi Đức Hogravea Cần Giuộc - Long An đường Vĩnh Phước đi Cần Giờ gắn với caacutec đường vagravenh đai đường trục ngoagravei thagravenh phố

Mở rộng nacircng cấp caacutec trục đường giao thocircng chiacutenh hiện coacute đồng thời xacircy dựng caacutec nuacutet giao thocircng quan trọng vagrave hệ thống tiacuten hiệu nối mạng từ caacutec nuacutet về trung tacircm điều khiển giao thocircng của thagravenh phố bố triacute đều khắp hệ thống caacutec batildei đậu xe caacutec điểm đầu điểm cuối vagrave điểm dừng của mạng lưới xe buyacutet đảm bảo cự li trung bigravenh từ caacutec khu chức năng đến caacutec điểm đỗ trecircn caacutec tuyến vận tải cocircng cộng khoảng từ 500 - 600 m

Xacircy dựng hoagraven chỉnh vagrave hiện đại hệ thống đường tại caacutec khu phaacutet triển mới kết hợp đồng bộ với caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kỹ thuật khaacutec cải tạo nacircng cấp mở rộng cầu Sagravei Gograven cầu Đồng Nai cầu Bigravenh Lợi cầu Bigravenh Triệu cầu Bigravenh Phước cầu Phuacute Cường (nối Củ Chi với Thủ Dầu Một) vagrave một số cầu khaacutec xacircy dựng một số cầu qua socircng Sagravei Gograven như tại Phuacute Mỹ nối đường Bigravenh Thuận qua Caacutet Laacutei (quận 2) để kheacutep kiacuten với vagravenh đai ngoagravei (xa lộ vagravenh đai) tại Thủ Thiecircm xacircy cầu vagrave đường hầm nối quận 1 với Thủ Thiecircm tại An Phuacute (quận 2) nối qua Thanh Đa (Bigravenh Thạnh) tại Thanh Đa nối qua Thủ Đức xacircy cầu Bigravenh Lợi mới để kheacutep kin vagravenh đai trong cầu An Phuacute Đocircng nối quận 12 với quận Thủ Đức Xacircy dựng caacutec cầu qua socircng Đồng Nai như tại quận 9 nối đường cao tốc sang Long Thagravenh vagrave đường vagravenh đai ngoagravei nối sang Nhơn Trạch Trecircn socircng Soagravei Rạp tại Long Thới (Nhagrave Begrave) nối đường cao tốc phiacutea Nam đi Cần Thơ qua socircng Lograveng Tagraveu đi Nhơn Trạch (Đồng Nai) vagrave một số cầu trecircn những socircng rạch khaacutec

Đối với đường sắt xacircy dựng hệ thống đường sắt gắn với mạng lưới đường sắt quốc gia đi caacutec hướng Lộc Ninh miền Tacircy miền Trung vagrave tỉnh Bagrave Rịa - Vũng Tagraveu Xacircy dựng ga tagraveu chiacutenh ở An Bigravenh (Bigravenh Dương) một số ga hagravenh khaacutech trung tacircm ở Bigravenh Triệu (Thủ Đức) ở Tacircn Kiecircn (Bigravenh Chaacutenh) vagrave Thủ Thiecircm (quận 2)Ga Hogravea Hưng sẽ chuyển thagravenh ga đường sắt nội đocirc Xacircy dựng hệ thống giao thocircng đường sắt nội đocirc theo giải phaacutep đi ngầm trecircn cao hoặc trecircn mặt đất nhưng phải đảm bảo mỹ thuật an toagraven vagrave phugrave hợp với khả năng tagravei chiacutenh an ninh vagrave quốc phograveng

19

Đối với đường thủy hạn chế việc mở rộng phaacutet triển cảng trong nội thagravenh cũ như cảng Sagravei Gograven Bến Ngheacute Tacircn Thuận Ba Son xacircy dựng caacutec cảng Hiệp Phước vagrave Cần Giờ để đaacutep ứng nhu cầu vận tải đường thủy caacutec cụm cảng coacute thể tiếp nhận 60 - 70 triệu tấn hagraveng hoacuteanăm Từng bước cải tạo caacutec cảng nội thagravenh phục vụ du lịch trecircn socircng

Tăng cường khai thaacutec tuyến đường thủy caacutec socircng Soagravei Rạp Cacircy Khocirc Cần Giuộc xacircy dựng caacutec cảng socircng ở Phuacute Định Cacircy Khocirc Tacircn Tuacutec Cần Giuộc với cocircng suất trecircn một triệu tấn hagraveng hoacuteanăm duy trigrave một số cảng socircng nhỏ ở socircng Đồng Nai Nhagrave Begravetrong giai đoạn năm 2005-2010 từng bước di chuyển cảng Bigravenh Đocircng vagrave hệ thống bến batildei dọc cảng về cảng mới cải tạo vagrave phục hồi caacutec tuyến kecircnh vagravenh đai vừa kết hợp vận tải vừa giải quyết thoaacutet nước mưa xacircy dựng cảng phục vụ quốc phograveng ở phiacutea Nam thagravenh phố

Đối với hagraveng khocircng nacircng cấp hoagraven thiện sacircn bay Tacircn Sơn Nhất để coacute thể đoacuten 12 triệu hagravenh khaacutech mỗi năm vagrave xacircy dựng sacircn bay Long Thagravenh - Đồng Nai coacute tải trọng 20 - 30 triệu tấn hagravenh khaacutechnăm

Về kỹ thuật mocirci trường đất đai

Cải tạo xacircy dựng hệ thống thoaacutet nước mưa trong đoacute tại khu vực nội thagravenh cũ vận sử dụng hệ thống cống thoaacutet nước mưa - nước bẩn tại khu xacircy dựng mới sử dụng hệ thống kiacuten thoaacutet nước mưa nước bẩn riecircng kết hợp sử dụng hệ thống thoaacutet nước hở gồm caacutec socircng kecircnh rạch hồ chứa

Cải tạo xacircy dựng hệ thống hồ điều hogravea kết hợp với việc tạo cảnh quan vagrave cacircn bằng cục bộ nền xacircy dựng đocirc thị vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

Xacircy dựng caacutec đường ven socircng rạch tại caacutec khu nội thagravenh kết hợp xacircy kegrave vagrave trồng cacircy xanh

Về cấp nước

Nhu cầu cấp nước đến năm 2010 lagrave 2800000 m3ngagravey đecircm vagrave đến năm 2020 lagrave 3635000 m2ngagravey đecircmChỉ tiecircu cấp nước sinh hoạt đến năm 2010 khoảng 150- 180 liacutetngườingagravey với 90 - 95 số dacircn đocirc thị được cấp nước sạch vagrave đến năm 2020 lagrave 180 - 200 liacutetngườingagravey với 95-100 số dacircn đocirc thị được cấp nước sạch

Khai thaacutec hợp lyacute caacutec nguồn nước mặt socircng Sagravei Gograven socircng Đồng Nai vagrave kecircnh Đocircng Củ Chi kết hợp khai thaacutec nước dưới mặt đất tại khu vực Hoacutec Mocircn vagrave vugraveng Bigravenh Hưng (Bigravenh Chaacutenh) ở mức độ hạn chế

Quy hoạch cải tạo hệ thống cũ vagrave xacircy dựng hệ thống mới nhằm hoagraven chỉnh mạng lưới đường ống phacircn phối nước tại khu vực nội thagravenh cũ nội thagravenh phaacutet triển

Về cấp điện

Nguồn cung cấp điện cho thagravenh phố được cacircn đối trong mạng lưới điện quốc gia

20

Cải tạo vagrave xacircy dựng caacutec tuyến 500 kV 220 kV 22 kV vagrave caacutec trạm biến aacutep hiện đại đảm bảo an togravean trong sử dụng vagrave mĩ quan thagravenh phố

Cải tạo nacircng cấp trạm 500 kV Phuacute Lacircm xacircy dựng thecircm caacutec trạm 500 kV ở Nhagrave Begrave Caacutet Laacutei (quận 2) vagrave Bigravenh Chiểu (quận Thủ Đức)

Về thoaacutet nước bẩn vagrave vệ sinh đocirc thị

Cải thiện từng bước vấn đề ocirc nhiểm trecircn caacutec kecircnh rạch bằng caacutec giải phaacutep xử lyacute cục bộ chất thải cải tạo vagrave nacircng cao cocircng lực thoaacutet nước caacutec kecircnh rạch để tự lagravem sạch

Tăng cường giải phaacutep xử lyacute cục bộ nước thải cả hai khu vực nội thagravenh cũ vagrave nội thagravenh mới Tại khu vực nội thagravenh cũ xacircy dựng tuyến cống bao để taacutech đại bộ phận nước thải đến nơi xử lyacute

Xacircy dựng caacutec nhagrave maacutey xử lyacute nước thải tập trung lớn caacute hướng Nhagrave Begrave Vĩnh Lộc Cacircầ Giuộc Caacutet Laacutei vagrave những điểm thiacutech hợp khaacutec

Cải tạo vagrave xacircy dựng batildei chocircn raacutec Đocircng Thạnh Gỏ Caacutet vagrave khu xử lyacute nước Đa Phước Vĩnh Lộc đảm bảo đến năm 2020 100 raacutec thải của thagravenh phố được thu gom vagrave xử lyacute bằng cocircng nghệ hiện đại

Nguồn Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh 30 năm xacircy dựng vagrave phaacutet triển Phan Xuacircn Biecircn - Trần Nhu NXB Giaacuteo dục 2005

II7 Vấn đề tham vấn cộng đồng trong nacircng cấp đocirc thị4 Khaacutei niệmTham vấn cộng đồng lagrave việc một cộng đồng được tham khảo về yacute kiến thaacutei độ vagrave những mối

quan tacircm của họ về một kế hoạch phaacutet triển nagraveo đoacute trong tiến trigravenh lập kế hoạch Đacircy lagrave cơ hội cho mọi người coacute thể bagravey tỏ yacute kiến của họ bằng caacutech nagravey họ coacute thể ảnh hưởng đến caacutec việc ra quyết định Hiện nay đatilde coacute quy chế buộc phải coacute sự tham gia yacute kiến người dacircn trong tiến trigravenh lập kế hoạch vagrave ra quyết định

5 Những việc cần tham gia yacute kiến cộng đồngo Tham gia đoacuteng goacutep yacute kiến cocircng sức kiến thức đất đai vagrave tiền ( tự nguyện hiến đất mở

rộng)o Tham gia ra quyết định như khu vực dacircn cư của migravenh coacute necircn tham gia vagraveo dự aacuten hay

khocircngo Dự aacuten nacircng cấp hay khocircng necircn mở rộng hẻm tới mức nagraveo mặt hẻm trải nhựa hay traacutem

becirc tocircng chọn nguồn nguyecircn vật liệuhellip Tham gia giaacutem saacutet quaacute trigravenh thực hiện dự aacuten3Caacutec bước tham vấn cộng đồngTham vấn cộng đồng - một tiến trigravenh gồm 6 bước- 1048713 Bước 1 Xaacutec định caacutec mục tiecircu của cocircng- Để lagravem gigrave Nhằm tigravem hiểu thaacutei độ hay hagravenh động của chiacutenh quyền địa phương vagrave cộng

đồng thocircng qua những phản hồi về bản phaacutec thảo kế hoạch hay tạo cơ hội cho cộng đồng lựa chọn một dự aacuten phaacutet triển nagraveo đoacute dẫn đến sự đồng thuận vagrave cugraveng thực hiện

- 1048713 Bước 2 Chọn lựa phương phaacutep lấy yacute kiến cộng đồng

21

- Xem xeacutet một loạt caacutec phương phaacutep vagrave chọn lựa phương phaacutep nagraveo thiacutech hợp nhất với mục tiecircu vagrave tiếp cận đuacuteng đối tượng

- 1048713 Bước 3 Xaacutec định caacutec nhoacutem dacircn sẽ bị ảnh hưởng bởi hoạt động cụ thể của dự aacuten- Xaacutec định ranh đầu tư đến đacircu đồng thời xaacutec định nhoacutem dacircn cư nagraveo sẽ tham gia vagraveo tiến

trigravenh tư vấn Đoacute lagrave ở địa bagraven nagraveo đặc điểm của những người tham gia như nocircng dacircn phụ nữ tuổi taacutec vv

- 1048713 Bước 4 Chuẩn bị kế hoạch chi tiết- Bao gồm việc xaacutec định- - Caacutec mục tiecircu đatilde được xaacutec định lagrave gigrave- - Sử dụng phương phaacutep thiacutech hợp nagraveo- - Caacutec nhoacutem cộng đồng nagraveo bị ảnh hưởng- - Xacircy dựng nội dung sơ bộ để lấy yacute kiến cộng đồng (biểu mẫu phiếu khảo saacutet)- - Tổ chức như thế nagraveo (thời gian địa điểm người điều hagravenhhellip)- 1048713 Bước 5 Thực hiện phương phaacutep lấy yacute kiến- Bước nagravey được thực hiện căn cứ trecircn kế hoạch chi tiết đatilde vạch ra- Họp cộng đồng cử người coacute uy tiacuten vagrave được tập huấn nắm rotilde nội dung kế hoạch đứng ra

hướng dẫn coacute người gợi yacute vagrave necircu vấn đề ghi cheacutep biecircn bản thocircng qua vagrave biểu quyết- Lấy yacute kiến bằng phiếu Tư vấnchiacutenh quyền địa phươngChủ đầu tư đứng ra chuẩn bị nội

dung hướng dẫn cho Đại diện cộng đồng phaacutet phiếu vagrave thu hồi- 1048713 Bước 6 Đưa yacute kiến phản hồi của cộng đồng vagraveo tiến trigravenh ra quyết định- Phacircn tiacutech caacutec thocircng tin nhận được vagrave cacircn nhắc giaacute trị của chuacuteng xem thocircng tin nagraveo cần

đưa vagraveo bản phaacutec thảo đề aacutenbull Caacutec becircn liecircn quan- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan lagrave tất cả những người những tổ chức coacute traacutech nhiệm vagrave lợi

iacutech liecircn quan đến hoạt động một vấn đề cụ thể- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan cograven bao gồm những nhagrave ra quyết định cũng như những

người bị ảnh hưởng bởi một quyết định- Cộng đồng lagrave một trong số caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan chịu taacutec động bởi caacutec quyết định

lập kế hoạch phaacutet triểnIII Caacutec bước thực hiện nacircng cấp đocirc thị31 Bước 1 Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp vagrave lập kế hoạch nacircng cấp cộng đồng (CUP sơ bộ)311 Khảo saacutet thực địa (thời gian thực hiện 3 thaacuteng)312 Khảo saacutet địa chất địa higravenh (25 thaacuteng)313 Lập phương aacuten quy hoạch sơ bộ (3 thaacuteng)314 Tham vấn cộng đồng thống nhất phương aacuten quy hoạch315 Thoả thuận quy hoạch giao thocircng caacutec tuyến hẻm với caacutec quận (1 thaacuteng)316 Lập CUPs sơ bộKhảo saacutet kinh tế - xatilde hội (2 thaacuteng)32 Bước 2 Lập thiết kế cơ sở CUPs hoagraven chỉnh RAP vagrave ĐTM321 Lập thiết kế cơ sở (3 thaacuteng)s(ii) Khai toaacuten chi phiacute đầu tư(iii) Trigravenh duyệt thiết kế cơ sở(iv) Thoả thuận đấu nối hạ tầng kỹ thuật vagrave phograveng chaacutey chữa chaacutey (PCCC) (3 thaacuteng)322 Lập CUPs hoagraven chỉnh (5 thaacuteng)- Tư vấn tổ chức họp CĐ lấy yacute kiến caacutec caacute nhacircn tổ chức coacute liecircn quan về phương aacuten thiết kế

đoacuteng goacutep kinh phiacute thực hiện dự aacuten phương aacuten di dời taacutei định cưhellip

22

- Điều tra kinh tế xatilde hội vagrave đưa ra caacutec toacutem tắt về qui mocirc khu vực nacircng cấp tigravenh higravenh kinh tế xatilde hội khu vực nacircng cấp

323 Lập RAP (6 thaacuteng)- Điều tra caacutec hộ bị ảnh hưởng + Điều tra về số hộ bị ảnh hưởng diện tiacutech nhagrave đất bị ảnh hưởng sau đoacute sẽ chiết tiacutenh cụ thể

diện tiacutech bị ảnh hưởng của từng căn nhagrave để đưa vagraveo bảng khảo saacutet (phục vụ lập RAP) của từng hộ gia đigravenh với bản vẽ tỉ lệ 1200 rất chi tiết

- Khảo saacutet kinh tế - xatilde hội (Bảng hỏi xin xem phụ lục 4)+ Khảo saacutet tổng thể hiện trạng toagraven khu về quy mocirc hộ gia đigravenh tigravenh trạng cư truacute việc lagravem vagrave

thu nhập tigravenh trạng nhagrave ở- Đaacutenh giaacute mức bồi thường- Đaacutenh giaacute về mức bồi thường nhagrave đất- Đề xuất caacutec khu TĐC324 Lập ĐTM (6 thaacuteng)325 Lập CEMP- Mocirc tả điều kiện mocirci trường vagrave xaacutec định caacutec vấn đề về mocirci trường magrave cộng đồng đang gặp

phải vagrave được xếp hạng theo tiến trigravenh tham gia nhiều phiacutea- Đaacutenh giaacute caacutec phương aacuten thay thế nhằm giải quyết caacutec vấn đề trecircn vagrave tigravem giải phaacutep thiacutech hợp- Xaacutec định caacutec nhu cầu về cơ sở hạ tầng (tuyến cống chiacutenh hệ thống thu gom raacutec cấp thagravenh phố

hellip) để hỗ trợ hiệu quả cho cấp cộng đồng- Đề nghị caacutec biện phaacutep giảm thiểu taacutec động cần được thực hiện ở cấp cộng đồng vagrave caacutec điều

chỉnh cho cơ sở hạ tầng vagrave dịch vụ cơ bản cấp thagravenh phố nhằm hỗ trợ cho caacutec biện phaacutep giảm thiểu nagravey Caacutec biện phaacutep giảm thiểucaacutec hiệu chỉnh nagravey cần được phản aacutenh vagrave hạch toaacuten đủ vagraveo thiết kế kỹ thuật vagrave baacuteo caacuteo đầu tư

- Xaacutec định caacutec cơ cấu thể chế tại cấp cộng đồng nhằm xacircy dựng vận hagravenh vagrave bảo dưỡng tiểu dự aacuten bao gồm caacutec hagravenh động giảm thiểu taacutec động bất lợi

- Xacircy dựng chương trigravenh quan trắc coacute sự tham gia của cộng đồngTham vấn vagrave phổ biến thocircng tin326 Chuẩn bị EMP-Caacutec biện phaacutep giảm thiểu-Tăng cường thể chế vagrave đagraveo tạo-Quan trắc mocirci trường33 Bước 3 Lập thiết kế chi tiết vagrave hồ sơ mời thầu331 Lập thiết kế chi tiết (3 thaacuteng)332 Hồ sơ mời thầu xacircy lắp- Phaacutet hagravenh hồ sơ yecircu cầu- Chuẩn bị hồ sơ đề xuất- Đaacutenh giaacute hồ sơ đề xuất- Trigravenh duyệt thẩm định vagrave phecirc duyệt kết quả chỉ định thầu- Thương thảo hoagraven thiện vagrave kyacute kết hợp đồng34 Bước 4 Bồi thường vagrave giải phoacuteng mặt bằng (12 thaacuteng)341 Tuyecircn truyền vận động dacircn hiến đất(i) Lập hồ sơ thực hiện bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư(ii) Thagravenh lập Hội đồng bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư của dự aacuten (HĐBTGPMB)(iii) Bagraven giao ranh mốc(iv) Lập phương aacuten PATT

23

(v) Họp dacircn cocircng bố phương aacuten tổng thể(vi) Quyết định thu hồi đất(vii) Giải quyết khiếu nại đối với quyết định thu hồi đất(viii) Đo vẽ thu thập thocircng tin phaacutep lyacute nhagrave đất(ix) Aacutep giaacute bồi thường(x) Bagraven giao mặt bằng thi cocircng xacircy lắp35 Bước 5 Thi cocircng xacircy lắp351 Đấu thầu thi cocircng (quy trigravenh thời gian tuyển chọn nhagrave thầu)352 Chia địa bagraven theo phường để thi cocircng36 Bước 6 Tổ chức thi cocircng(ii) Tư vấn thiết kế(iii) Tư vấn giaacutem saacutet(iv) Chiacutenh quyền địa phương(v) Giaacutem saacutet cộng đồng(vi) Nhagrave thầu thi cocircng37 Bước 7 Nghiệm thu quyết toaacuten vagrave bagraven giao cocircng trigravenh371 Nghiệm thu bagraven giao cocircng trigravenh- Nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng phải tự tổ chức nghiệm thu caacutec cocircng việc xacircy dựng đặc biệt caacutec

cocircng việc bộ phận bị che khuất Bộ phận cocircng trigravenh caacutec hạng mục cocircng trigravenh vagrave cocircng trigravenh trước khi yecircu cầu chủ đầu tư nghiệm thu Đối với những cocircng việc xacircy dựng đatilde được nghiệm thu nhưng chưa thi cocircng ngay thigrave trước khi thi cocircng xacircy dựng phải nghiệm thu lại Đối với cocircng việc giai đoạn thi cocircng xacircy dựng sau khi nghiệm thu được chuyển nhagrave thầu khaacutec thực hiện tiếp thigrave phải được nhagrave thầu đoacute xaacutec nhận nghiệm thu

- Chủ đầu tư coacute traacutech nhiệm tổ chức nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng kịp thời sau khi coacute phiếu yecircu cầu nghiệm thu của nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng Nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng được phacircn thagravenh

+ Nghiệm thu từng cocircng việc xacircy dựng trong quaacute trigravenh thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu bộ phận cocircng trigravenh xacircy dựng giai đoạn thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu hoagraven thagravenh hạng mục cocircng trigravenh cocircng trigravenh xacircy dựng để đưa vagraveo sử dụng- Caacutec hạng mục cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh vagrave cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh chỉ được

pheacutep đưa vagraveo sử dụng sau khi được chủ đầu tư nghiệm thu372 Quyết toaacuten- Chủ đầu tư lập hồ sơ quyết toaacuten baacuteo caacuteo chủ quản đầu tư sau khi cocircng trigravenh hoagraven thagravenh- Hồ sơ quyết toaacuten gồm 37Sổ tay hướng dẫn thực thi+ Tờ trigravenh xin phecirc duyệt hồ sơ quyết toaacuten+ Caacutec hồ sơ thanh toaacuten từng giai đoạn+ Bản tổng hợp giaacute trị quyết toaacuten cocircng trigravenh+ Caacutec văn bản liecircn quan38 Bước 8 Duy tu vagrave bảo dưỡng cocircng trigravenhĐối với chi phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec đường hẻm hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng họng

nước cứu hỏa thigrave Ngacircn saacutech sẽ cấp phaacutet hoagraven toagraven vagrave giao cho một số cơ quan đơn vị chức năng thực hiện như sau

- Phograveng Quản lyacute đocirc thị quậnhuyện sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute caacutec đường hẻm- Cocircng ty Thoaacutet nước sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute hệ thống thoaacutet nước- Cocircng ty Chiếu saacuteng cocircng cộng sẽ quản lyacute hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng ở caacutec con hẻm

24

- Đơn vị Phograveng chaacutey chữa chaacutey sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec họng cứu hoả

- Vận hagravenh vagrave bảo dưỡng hệ thống cấp nước sẽ được caacutec Cocircng ty Cấp nước đảm nhiệm Phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng được ghi trong hoaacute đơn tiền nước

III Những vấn đề phaacutet sinh trong nacircng cấp đocirc thịIV1 Quy hoạch đocirc thị chưa phugrave hợp với yecircu cầu bảo vệ mocirci

trường - Quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute tương đối nhanh đatilde coacute những ảnh hưởng đaacuteng kể đến mocirci

trường vagrave tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn đến sự cacircn bằng sinh thaacutei+ Tagravei nguyecircn đất bị khai thaacutec triệt để để xacircy dựng đocirc thị lagravem giảm diện tiacutech cacircy xanh

vagrave mặt nước gacircy ra uacuteng ngập+ Đất nocircng nghiệp bị chiếm dụng ảnh hưởng đến vấn đề an toagraven lương thực quốc gia

vagrave đời sống nhacircn dacircn+ Nguồn tagravei nguyecircn nước bị suy + Lượng chất thải gia tăng nhanh choacuteng trong đoacute chất thải nguy hại ngagravey cagraveng nhiều+Bugraveng nổ giao thocircng cơ giới gacircy ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute vagrave tiếng ồn nghiecircm

trọng+ Aacutep lực đaacuteng kể về nhagrave ở vagrave vệ sinh mocirci trường higravenh thagravenh caacutec khu nhagrave ổ chuột

vagrave khu nghegraveo đocirc thị- Những nguyecircn nhacircn chiacutenh của tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường tại caacutec đocirc thị+ Caacutec vấn đề mocirci trường chưa được đề cập đầy đủ vagrave quan tacircm đuacuteng mức trong quy

hoạch xacircy dựng đocirc thị+ Vấn đề cơ sở hạ tầng kỹ thuật đocirc thị hệ thống thoaacutet nước thu gom vagrave xử lyacute raacutec

xử lyacute nước thải giảm ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn chưa được chuacute yacute đuacuteng mức + Cocircng taacutec triển khai thực hiện cho đến nay vẫn cograven chậm chưa hiệu quả vagrave chưa

chứng tỏ được tầm quan trọng của việc bảo vệ mocirci trường trong quy hoạch xacircy dựng đocirc thị

+ Chưa coacute caacutec biện phaacutep hữu hiệu trong chỉ đạo vagrave quản lyacute quy hoạch xacircy dựng Tigravenh trạng xacircy dựng lộn xộn tại caacutec đocirc thị lớn lagrave một vấn đề bức xuacutec đogravei hỏi

những biện phaacutep quản lyacute cấp baacutech vagrave hiệu quả nếu khocircng caacutei giaacute phải trả cho việc giải quyết hậu quả mocirci trường sẽ lagrave vocirc cugraveng lớn Cocircng taacutec quản lyacute quy hoạch xacircy dựng lagrave bước tiếp theo vagrave cụ thể hoaacute của cocircng taacutec lập quy hoạch xacircy dựng đocirc thị một yếu tố then chốt trong việc xacircy dựng caacutec đocirc thị bền vững vagrave hoagrave hợp với mocirci trường

IV2 Gia tăng dacircn số đocirc thị vagrave vấn đề di dacircnDacircn số tăng chậm hoặc cacircn đối với sự phaacutet triển sẽ goacutep phần quan trọng vagraveo thuacutec đẩy

nền kinh tế phaacutet triển cho pheacutep tăng tiacutech luỹ cả vốn vật chất kỹ thuật vagrave nguồn nhacircn lực tạo điều kiện phaacutet triển việc lagravem vagrave đem lại một mocirci trường sống trong sạch hơn Nhưng trong quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị vấn đề dacircn số lại đang đi ngược lại với điều kiện noacutei trecircn Dacircn số ngagravey một tăng vagrave sự di dacircn lagravem mất ổn định giữa caacutec đocirc thị Do nhu cầu việc lagravem vagrave điều kiện sống magrave người lao động tự tigravem cho migravenh nơi truacute chacircn mới tại

25

caacutec đocirc thị phaacutet triển họ bị hấp dẫn bởi một số thagravenh phố vagrave khu cocircng nghiệp lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh Hải Phograveng Đagrave Nẵng Hạ Longtừ đoacute tạo necircn sự bất cacircn đối về lao động giữa caacutec đocirc thị với nhau

Từ đoacute dẫn tới nhiều vấn đề phải giải quyết như nhagrave ở dịch vụ thocircng tin giaacuteo dục chăm soacutec y tế cơ sở hạ tầng việc lagravem ocirc nhiễm mocirci trường Trong điều kiện nền kinh tế chưa phaacutet triển như hiện nay ở nước ta vấn đề việc lagravem ở caacutec vugraveng đocirc thị nổi lecircn khaacute gay gắt Hiện tượng thất nghiệp thu nhập thấp tất yếu sẽ lagravem nảy sinh caacutec hiện tượng xatilde hội tiecircu cực khaacutec Vấn đề dacircn số đocirc thị ở nước ta hiện nay vagrave trong những năm tới sẽ vẫn cograven lagrave một thực trạng nan giải nếu như quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị khocircng được thực hiện coacute hiệu quả

IV3 Xoacutem liều xoacutem bụi - ung nhọt của đocirc thị được nacircng cấp hiện đại- Tuy Đảng vagrave Chiacutenh phủ đatilde coacute rất nhiều biện phaacutep để giải quyết vấn đề nhagrave ở

nhưng tigravenh higravenh nhagrave ở đocirc thị vẫn đang rất căng thẳng trecircn tất cả caacutec mặt phaacutet triển mới cải tạo mua baacuten chuyển dịch vagrave quản lyacute Nếu khocircng coacute những giải phaacutep hiệu quả thigrave sự taacutec động của nhagrave ở sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến phaacutet triển kinh tế - xatilde hội noacutei chung vagrave đến sự phaacutet triển đocirc thị Vấn đề nagravey được đề cập đến bởi caacutec chiacutenh saacutech mang tiacutenh quốc gia do đoacute nếu khocircng coacute hướng đi đuacuteng đắn thigrave sẽ để lại những hậu quả rất lớn vagrave lacircu dagravei muốn khắc phục phải rất khoacute khăn vagrave tốn keacutem

- Diện tiacutech nhagrave ở bigravenh quacircn đầu người tại caacutec đocirc thị nước ta cograven quaacute thấp (54m2người) Chất lượng nhagrave ở khocircng bảo đảm caacutec điều kiện về hạ tầng mocirci trường đều keacutem cỏi Nhagrave ổ chuột cograven chiếm tỷ trọng đaacuteng kể tại caacutec đocirc thị Cung cầu mất cacircn đối nghiecircm trọng cộng với những taacutec động của chiacutenh saacutech khocircng hợp lyacute lagravem cho giaacute nhagrave ở quaacute cao so với thu nhập của nhacircn dacircn đocirc thị Ngoagravei ra việc xacircy dựng nhagrave ở tự phaacutet lagravem cho cocircng taacutec quy hoạch gặp nhiều rắc rối

- Quaacute trigravenh chạy đua nacircng cấp đocirc thi đatilde tạo necircn những sự đối lập khaacutec biệt trong cuộc sống của những người dacircn sinh sống trograven cugraveng một đocirc thị hoặc caacutec đocirc thị khaacutec nhau Becircn cạnh những khu nhagrave cao tầng lại khocircng thiếu những khu nhagrave ổ chuột xoacutem liều xoacutem bụi Vagrave chiacutenh điều nagravey cũng lagravem cho vấn đề mocirci trường ở đacircy trở necircn ocirc nhiễm trầm trọng hơn

- Hagrave Nội đatilde từng coacute ba khu nhagrave ở khocircng chiacutenh thức lớn higravenh thagravenh từ những năm 90 của thế kỷ XX lagrave khu chứa trọ Phuacutec Xaacute khu batildei raacutec Thagravenh Cocircng vagrave khu xoacutem liều Thanh Nhagraven với số lượng dacircn ở mỗi khu khoảng 400 người Ngoagravei ra Hagrave Nội cograven coacute hơn 20 xoacutem liều xoacutem bụi nhỏ với mỗi xoacutem từ 5 - 10 hộ dacircn nằm rải raacutec trong caacutec quận huyện khaacutec trecircn caacutec khu đất cocircng hoặc ven socircng hồ

Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đatilde từng coacute 67000 căn nhagrave ổ chuột vagrave trong đoacute coacute 24000 hộ sống ven kecircnh rạch

Tại thagravenh phố Huế coacute 770 hộ với 4483 nhacircn khẩu sống trecircn Thượng Thagravenh vagrave Eo Bagraveu trong khu Thagravenh cổ với diện tiacutech xacircy dựng traacutei pheacutep lagrave 31500m2

IV4 Ảnh hưởng đến đời sống tinh thần nhacircn dacircn- Mở rộng đất đai vagrave quy hoạch lại khu vực lagrave sự cần thiết trong quaacute trigravenh nacircng

cấp đocirc thị Nhưng một vấn đề đặt ra lagrave một số vugraveng trong đoacute lagrave chugravea chiền vagrave nghĩa địa

26

do đoacute việc giải toả gặp rất nhiều khoacute khăn Đoacute lagrave một phần trong cuộc sống tacircm linh vagrave tinh thần của người dacircn Trong quaacute trigravenh quy hoạch đất sẽ khocircng traacutenh khỏi những tổn thương tới người dacircn

- Mặt khaacutec hầu hết caacutec khu nghĩa trang nghĩa địa chưa coacute hệ thống thoaacutet nước đảm bảo vệ sinh việc thoaacutet nước hoagraven toagraven dựa vagraveo độ dốc địa higravenh tự nhiecircn thoaacutet trực tiếp ra caacutec ao hồ ruộng trũng xung quanh Chưa coacute hệ thống mương bao để thu gom nước thải thấm từ xaacutec chết phacircn hủy ra Kết quả khảo saacutet chất lượng nước mặt vagrave nước ngầm trong khu vực nghĩa trang vagrave dacircn cư xung quanh tại một số đocirc thị cho thấy độ pH thường thiecircn về axiacutet hagravem lượng coliform vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 20 - 4000 lần hagravem lượng BOD vagrave COD vượt từ 2 đến hơn 15 lần hagravem lượng NO3 gấp 2 - 100 lần Do đoacute với những vugraveng đocirc thị quy hoạch gần đoacute đogravei hỏi caacutec nhagrave chức traacutech đưa ra những phương aacuten phugrave hợp

IV5 Laacute phổi của đocirc thị bị tagraven phaacute- Tại caacutec vugraveng đocirc thị hoacutea nhanh bộ khung bảo vệ mocirci trường lagrave những vagravenh đai

xanh khocircng được quy hoạch vagrave bảo vệ Chỉ tiecircu đất để trồng cacircy xanh trong caacutec đocirc thị quaacute thấp trung bigravenh mới đạt 05m2người Tại hai thagravenh phố lớn lagrave Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh con số nagravey cũng khocircng quaacute 2m2người chỉ bằng 110 chỉ tiecircu cacircy xanh của caacutec thagravenh phố tiecircn tiến trecircn thế giới Một số di sản văn hoacutea lịch sử vagrave một số di tiacutech vugraveng cacircy xanh bảo vệ mocirci trường đang bị vi phạm tagraven phaacute nặng

- Hệ thống khocircng gian xanh - laacute phổi của đocirc thị - hầu như chưa được chuacute yacute vagrave caacutec cơ quan quản lyacute chưa hoạch định chiacutenh saacutech đối với vấn đề nagravey Quan niệm về vấn đề cacircy xanh bảo vệ mocirci trường chỉ đơn thuần lagrave trồng cacircy trecircn đường phố để che nắng Chọn cacircy trồng hết sức tugravey tiện khocircng coacute yacute tưởng đặc trưng gacircy necircn tigravenh trạng caacutec đocirc thị ngoagravei Bắc như thagravenh phố Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Việt Trigrave Hải Phograveng coacute một số loại cacircy giống nhau như xagrave cừ phượng sữa tử vi tagraveu Caacutec đocirc thị loại III kể từ Quảng Nam trở vagraveo cũng vậy viết dầu nước trứng caacute khocircng tạo được neacutet đặc trưng cacircy xanh gacircy ấn tượng của mỗi đocirc thị

- Cocircng viecircn để vui chơi giải triacute hầu như rất iacutet Diện tiacutech caacutec cocircng viecircn chức năng cũng rất hạn hẹp (05 - 4ha) vagrave chỉ lagrave nơi nghỉ ngơi thư giatilden ngắm cảnh như caacutec vườn hoa ở Huế Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Hưng Yecircn

IV6 Giao thocircng đocirc thị vagrave mocirci trường - Nacircng cacircp đocirc thị đogravei hỏi sự nacircng cấp toagraven diện về mọi mặt một trong số những

yếu tố đoacute lagrave nacircng cấp về giao thocircng Khi đocirc thị phaacutet triển kegravem theo đoacute lagrave sự gia tăng về phương tiện giao thocircng Thực tế diện tiacutech đất giao thocircng đocirc thị khocircng đủ mạng lưới đường giao thocircng phacircn bố khocircng đồng đều thocircng số kỹ thuật tuyến đường rất thấp hagravenh lang đường luocircn bị lấn chiếm Theo số liệu thống kecirc tại caacutec đocirc thị lớn caacutec chỉ tiecircu về hạ tầng giao thocircng cũng rất thấp chỉ đaacutep ứng được khoảng 35 - 40 so với nhu cầu cần thiết như tại Hagrave Nội diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 78 mật độ đường đạt 389kmkm2 tại thagravenh phố Hồ Chiacute Minh diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 75 mật độ đường đạt 388kmkm2 Caacutec chỉ tiecircu giao thocircng tại caacutec đocirc thị loại thấp hơn cũng nhỏ hơn nhiều so với yecircu cầu cần thiết Diện tiacutech caacutec điểm đỗ xe đạt 25 song chưa coacute quy

27

hoạch cụ thể Mật độ đường chiacutenh đạt 40 mật độ của đường liecircn khu vực phacircn khu vực thấp nhất chỉ đạt 20 - 30 so với yecircu cầu

Khocircng đaacutep ứng được yecircu cầu về giao thocircng đatilde để lại những hậu quả- Tai nạn giao thocircng Tigravenh higravenh tai nạn giao thocircng ở nước ta đặc biệt trong khu

vực đocirc thị hết sức nghiecircm trọng thuộc vagraveo nhoacutem cao nhất thế giới Tuy chỉ số về số vụ tai nạn giao thocircng10000 phương tiện khocircng cao hơn nhiều so với caacutec nước khaacutec trong khu vực song chỉ số người chếttổng số người bị thương lagrave đặc biệt cao magrave nguyecircn nhacircn chiacutenh lagrave do phương tiện chủ đạo trong giao thocircng đocirc thị lagrave xe hai baacutenh

- Ugraven tắc giao thocircng Ugraven tắc giao thocircng trong caacutec đocirc thị đang vagrave ngagravey cagraveng trở necircn bức xuacutec đặc biệt tại caacutec đocirc thị vừa vagrave lớn Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đang phải gaacutenh chịu những hậu quả nặng nề do ugraven tắc giao thocircng gacircy ra

- Ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn gia tăng ocirc nhiễm bụi khiacute thải vagrave tiếng ồn do caacutec hoạt động giao thocircng gacircy ra Ugraven tắc giao thocircng phố hoacutea quốc lộ tỉnh lộ hoạt động xacircy dựng hạ tầng vagrave khu dacircn cư goacutep phần lagravem gia tăng mức độ ocirc nhiễm Ocirc nhiễm tiếng ồn giao thocircng vagrave caacutec ảnh hưởng tới sức khỏe người dacircn đocirc thị lớn hơn nhiều so với caacutec đocirc thị khaacutec trecircn thế giới Theo kết quả nghiecircn cứu giaacute trị mức ồn tăng từ 2 - 5dBA do cấu truacutec nhagrave ống liền kề baacutem dọc theo caacutec tuyến đường Sự bố triacute khocircng hợp lyacute caacutec khu chức năng trong đocirc thị lagravem nghiecircm trọng thecircm ocirc nhiễm tiếng ồn nhất lagrave đối với trường học bệnh viện cocircng sở vagrave khu dacircn cư Giaacute trị tiếng ồn vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 1 - 15dBA

IV7 Vấn đề chất thải rắn- Lagraven soacuteng nacircng cấp đocirc thị thiếu quy hoạch vagrave khocircng được kiểm soaacutet khiến Việt

Nam phải đối mặt với caacutec thaacutech thức lớn cơ sở hạ tầng quaacute yếu keacutem năng lực quản lyacute của chiacutenh quyền cograven hạn chế nhận thức của cộng đồng cũng cograven thấp đặc biệt lượng chất thải rắn tăng nhanh Nếu trung bigravenh một người một ngagravey thải ra 1kg raacutec thigrave ở TpHCM lượng raacutec thải ra mỗi ngagravey gần 7000 tấn Hagrave Nội lagrave trecircn 3500 tấn Caacutec đocirc thị khaacutec tiacutenh bigravenh quacircn 07kg raacutecngười vagrave số lượng raacutec thải thải ra ở caacutec đocirc thị ngagravey cagraveng coacute xu hướng nhiều hơn Chất thải rắn ngagravey cagraveng gia tăng magrave vấn đề xử lyacute vẫn chưa tigravem được hướng đi tốt Hiện nay phần lớn raacutec thải được xử lyacute bằng caacutech chocircn lấp nhưng nhiều nơi chocircn lấp khocircng hợp vệ sinh

- Theo số liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc gia cho thấy coacute tới 1125 chiếm 44 sử dụng batildei chocircn lấp đơn sơ khocircng đảm bảo vệ sinh Việc giảm thiểu raacutec thải luocircn lagrave yecircu cầu đầu tiecircn vagrave quan trọng nhất đối với phaacutet triển đocirc thị

- Nguy cơ gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt vagrave nước ngầm gia tăngNguồn bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn

Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

VIPhương phaacutep quản liacute mocirci trường trong nacircng cấp đocirc thịVI1 Trong quaacute trigravenh xacircy dựng mở rộng đocirc thị

28

- Cải tiến hệ thống bơm thoaacutet nước xacircy dựng hệ thống bơm thoaacutet nước cho caacutec khu vực nằm tương đối thấp Bảo tồn những khu đất cho nhu cầu cải tiến hệ thống kecircnh rạch trong tương lai Cải thiện hệ thống kiểm soaacutet thủy lực hiện coacute

- Giảm thiểu phaacutet thải chất ocirc nhiễm hạn chế những hoạt động thường xuyecircn coacute phaacutet sinh chất ocirc nhiễm sử dụng nhiecircn liệu hay năng lượng sạch (gasđiện)

- Cải thiện hệ thống quản lyacute điều hagravenh giao thocircng đocirc thị để traacutenh ugraven tắc giao thocircng Kiểm soaacutet tốt hơn caacutec luồng giao thocircng đảm bảo giao thocircng thocircng suốt khocircng tắc nghẽn Phaacutet triển mạng lưới thocircng tin liecircn lạc giữa caacutec caacute nhacircn caacutec tổ chứchellip hạn chế nhu cầu đi lại của cộng đồng sẽ goacutep phần giảm nguồn ocirc nhiễm gacircy ra từ caacutec phương tiện giao thocircng

- Bố triacute tập trung caacutec cơ sở sản xuất vagraveo khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển ra ngoại thagravenh quy hoạch từng nhoacutem ngagravenh sản xuất cụ thể đối với từng khu cocircng nghiệp nhất định Aacutep dụng cocircng cụ thu phiacute mocirci trường vagrave cấp giấy pheacutep xả thải đối với từng loại chất ocirc nhiễm cho từng đơn vị sản xuất coacute kiểm tra định kỳ

- Hạn chế tigravenh trạng đổ chất thải rắn bừa batildei xuống lograveng đường vỉa hegrave ao hồ cống ratildenh vagrave những nơi cocircng cộng Xử lyacute chất thải rắn bằng caacutec giải phaacutep cocircng nghệ thiacutech hợp cho mỗi loại đocirc thị Nacircng cao chất lượng vagrave tiacutenh cơ động của thiết bị thu gom vận chuyển xử lyacute chất thải rắn kể cả chế tạo caacutec phương tiện chuyecircn dugraveng thiacutech hợp cho mỗi vugraveng

- Kiecircn quyết xử lyacute caacutec vi phạm luật mocirci trường Coacute chế độ khen thưởng hay xử phạt hagravenh chiacutenh hợp lyacute Thường xuyecircn tuyecircn truyền trecircn caacutec phương tiện truyền thocircng đại chuacuteng nhằm nacircng cao nhận thức của người dacircn thagravenh thị trong việc chấp hagravenh vagrave thực hiện luật bảo vệ mocirci trường noacutei chung vagrave caacutec qui tắc vệ sinh đocirc thị noacutei riecircng

VI2 Trong quaacute trigravenh cải tạo hạ tầng kĩ thuật đocirc thị- Quản lyacute chặt chẽ quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute - cocircng nghiệp hoaacute để bảo vệ vagravenh đai

xanh Xacircy dựng cảnh quan đocirc thị xanh sạch đẹp đảm bảo khocircng gian xanh đocirc thị bao gồm hệ thống caacutec mảng xanh đocirc thị vagravenh đai xanh đocirc thị vagrave mặt nước xanh sạch đẹp của cảnh quan đocirc thị

- Xacircy dựng nacircng cấp hệ thống cấp thoaacutet nước cho đocirc thị một caacutech hợp lyacute đảm bảo phục vụ tốt nhu cầu của người dacircn

- Xacircy dựng caacutec batildei chocircn lấp chất thải hợp lyacute vệ sinh vagrave an toagraven Tăng cường cocircng taacutec queacutet dọn vệ sinh đường phố phun nước tưới cacircy vagrave tưới đường Đảm bảo caacutec chất thải trong mọi hoạt động tại đocirc thị được taacutei sử dụng quản lyacute xử lyacute thiacutech hợp đảm bảo tiecircu chuẩn MT cho pheacutep

- Tăng cường vagrave đẩy mạnh caacutec hoạt động quản lyacute vagrave bảo vệ MT đocirc thị Xacircy dựng hệ thống trao đổi thocircng tin MT vagrave hệ thống quan trắc giaacutem saacutet hiện trạng MT

- Yecircu cầu tất cả caacutec chủ dự aacuten đầu tư mới hoặc cải tạo mở rộng cơ sở sản xuất đều phải lập Baacuteo caacuteo đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường của dự aacuten Định kỳ kiểm tra giaacutem saacutet việc thực hiện caacutec biện phaacutep đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kiểm tra cơ sở sản suất coacute bảo đảm tiecircu chuẩn mocirci trường hay khocircng

- Caacutec phương tiện giao thocircng cơ khiacute lagrave nguồn thải ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute Đocirc thị cagraveng lớn cagraveng phaacutet triển thigrave giao thocircng cơ giới sẽ phaacutet triển vagrave nguồn thải chất ocirc

29

nhiễm khocircng khiacute do phương tiện giao thocircng cơ giới cagraveng lớn Ưu tiecircn phaacutet triển giao thocircng cocircng cộng vagrave hạn chế phaacutet triển phương tiện caacute nhacircn

- Cải thiện kecircnh rạch nạo veacutet đagraveo đất bảo vệ sườn dốc thi cocircng vagrave vận hagravenh đường bảo dưỡng cống hộp vagrave cầu đường bộ của caacutec tuyến kecircnh trong thagravenh phố

VI3 Trong cocircng taacutec cải thiện nguồn nước đocirc thị- Thiết lập cơ sở dữ liệu về mạng lưới cấp vagrave thoaacutet nước trong đocirc thị nacircng cấp hỗ

trợ cho quaacute trigravenh ra quyết định của latildenh đạo caacutec địa phương trong khu vực- Điều chỉnh hợp lyacute caacutec hoạt động sản xuất nocircng nghiệp trong việc sử dụng phacircn

boacuten vagrave thuốc bảo vệ thực vật- Thu gom vagrave xử lyacute nước thải sinh hoạt tại caacutec thagravenh phố thị trấn vagrave caacutec cụm

dacircn cư tập trung xung quanh lưu vực socircng- Kiểm soaacutet vagrave xử lyacute triệt để caacutec loại chất thải rắn traacutenh tigravenh trạng vứt bừa batildei

xuống ao hồ kecircnh rạch socircng suối gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt- Xacircy dựng vagrave aacutep dụng phiacute xử lyacute nước thải- Nacircng cao nhận thức cộng đồng về việc tiết kiệm vagrave bảo vệ nguồn nước- Xaacutec định giới hạn khai thaacutec nguồn nước ngầm- Xaacutec định vugraveng bổ cập tự nhiecircn chiacutenh của tầng nước ngầm- Duy trigrave vagrave mở rộng chương trigravenh giaacutem saacutet chất lượng vagrave trữ lượng nước ngầm

Tăng cường kiểm soaacutet đối với caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễm nước ngầm- Xacircy dựng caacutec trạm xử lyacute nước thải sinh hoạt tập trung cho từng khu vực dacircn cư

trước khi thải ra hệ thống thoaacutet nước cocircng cộng- Thực hiện thu phiacute xử lyacute nước thải để tạo nguồn thu cho ngacircn saacutech thu hồi dần

vốn đầu tư vagraveo hệ thống xử lyacute- Xacircy dựng hệ thống thu gom taacutech riecircng nước mưa vagrave nước thải sinh hoạt đối với

caacutec khu dacircn cư mới hạn chế khối lượng nước thải cần xử lyacute xử lyacute vagrave tận dụng nước mưa vagraveo những mục điacutech phugrave hợp để hạn chế khai thaacutec nước ngầm vagrave nước mặt Quản lyacute nước thải đocirc thị

- Thu phiacute khai thaacutec nước ngầm vagrave xacircy dựng cơ cấu quản lyacute nước ngầm để gia tăng kiểm soaacutet việc khai thaacutec

- Mở rộng mạng lưới cung cấp nước Phaacutet triển một số cụm cấp nước quy mocirc nhỏ

- Tiến hagravenh việc kiểm soaacutet vagrave giaacutem saacutet việc khai thaacutec nước ngầm bằng caacutech đo lường trữ lượng khai thaacutec tại caacutec giếng nước

- Caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp đoacuteng trecircn địa bagraven thagravenh phố đều phải tuacircn thủ luật vagrave caacutec quy định về bảo vệ mocirci trường trong xử lyacute nước thải đảm bảo đạt tiecircu chuẩn xả thải ra nguồn tiếp nhận

- Nếu CSSX khocircng coacute khả năng đầu tư xacircy dựng hệ thống xử lyacute nước thải cho phugrave hợp thigrave phải di dời ra caacutec khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển đổi ngagravenh nghề sản xuất

- Cơ quan quản lyacute Nhagrave nước về bảo vệ mocirci trường phải thường xuyecircn kiểm tra định kỳ nước thải của caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp ocirc nhiễm coacute biện phaacutep xử lyacute thiacutech đaacuteng đối với caacutec cơ sở vi phạm

30

- Tăng cường năng lực hoagraven thiện tổ chức vagrave phaacutep luật về quản lyacute hệ thống thoaacutet nước đocirc thị

VIĐịnh hướng nacircng cấp đocirc thịĐocirc thị lagrave đầu maacutey của sự tăng trưởng kinh tế vugraveng tiecircu thụ tagravei nguyecircn sinh ra raacutec

thải nguồn gốc của caacutec vấn đề về mocirci trường Đocirc thị cần phải coacute những quy trigravenh để goacutep phần tạo ra mocirci trường lagravenh mạnh vagrave tăng trưởng kinh tế Mocirci trường lagravenh mạnh liecircn quan đến caacutec vấn đề cung cấp nước an toagraven điều kiện vệ sinh quản lyacute chất thải rắn Tăng trưởng kinh tế liecircn quan đến thiếu kiểm soaacutet caacutec chất thải từ caacutec nhagrave maacutey tắc nghẽn tại nạn xử lyacute chưa thỏa đaacuteng caacutec chất thải độc hại vigrave vậy cần phải coacute những định hướng vagrave phương phaacutep mới trong tương lai

VI1 Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Phaacutet huy giaacute trị caacutec bagravei học kinh nghiệm đuacutec kết từ thực tiễn xacircy dựng phaacutet triển đocirc thị ở nước ta cũng như nhiều nước tiecircn tiến trecircn thế giới định hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050 được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009 vagrave Chương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020 (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009) đatilde đề ra caacutec định hướng giải phaacutep tổng thể toagraven diện phaacutet triển hệ thống đocirc thị quốc gia xaacutec định caacutec giai đoạn phaacutet triển mục tiecircu cụ thể vagrave lộ trigravenh thực hiện cho từng giai đoạn Theo đoacute để quaacute trigravenh phaacutet triển của caacutec đocirc thị trong cả nước đaacutep ứng caacutec yecircu cầu phaacutet triển bền vững chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp cần đặc biệt lưu yacute một số vấn đề sau Thứ nhất khocircng ngừng đẩy mạnh vai trograve cocircng taacutec lập quy hoạch vagrave nacircng cao chất lượng quy hoạch Cocircng taacutec quy hoạch phải được ưu tiecircn đầu tư đi trước để định hướng vagrave bảo đảm tiacutenh đồng bộ trong quaacute trigravenh xacircy dựng phaacutet triển cũng như cải tạo chỉnh trang đocirc thị ETHồng thời với việc aacutep dụng caacutec tiến bộ trong phaacutet triển đocirc thị quy hoạch khocircng những phải đaacutep ứng yecircu cầu cao về tạo dựng chất lượng khocircng gian đocirc thị magrave cograven phải đaacutep ứng tốt yecircu cầu về dự baacuteo gắn saacutet với thực tiễn vagrave xu hướng phaacutet triển của xatilde hội thật sự trở thagravenh nền tảng cho việc tạo dựng nguồn lực phaacutet triển cho đocirc thị Thứ hai tạo dựng nguồn lực phaacutet triển đocirc thị từ chiacutenh nội lực của đocirc thị Cugraveng với caacutec nguồn hỗ trợ phaacutet triển magrave đocirc thị coacute được cần đặc biệt chuacute trọng việc đổi mới cơ chế chiacutenh saacutech phaacutet triển đocirc thị trong caacutec lĩnh vực quản lyacute nhagrave nước quản lyacute quy hoạch quản lyacute nhagrave đất quản lyacute đầu tư xacircy dựng quản lyacute khai thaacutec sử dụng cocircng trigravenh đocirc thị Thocircng qua caacutec giải phaacutep về quy hoạch đocirc thị kết hợp với caacutec chiacutenh saacutech phugrave hợp để huy

31

động sự tham gia của caacutec thagravenh phần kinh tế trong xatilde hội thực hiện chủ trương xatilde hội hoacutea đầu tư cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời goacutep phần nacircng cao hiệu quả đầu tư đẩy nhanh tiến trigravenh nacircng cấp chất lượng đocirc thị hoacutea Thứ ba cần đẩy mạnh hơn nữa việc đổi mới tư duy trong quản lyacute nhagrave nước về đocirc thị đi đocirci với việc nacircng cao phẩm chất năng lực vagrave trigravenh độ caacuten bộ quản lyacute đocirc thị caacutec cấp Tăng cường phacircn cấp quản lyacute đocirc thị nacircng cao quyền hạn traacutech nhiệm của chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp tổ chức bộ maacutey tinh giản gọn nhẹ nacircng cao tiacutenh hiệu quả hiệu lực quản lyacute đồng thời chuacute trọng hơn nữa cocircng taacutec đagraveo tạo vagrave bồi dưỡng caacuten bộ bằng nhiều higravenh thức phugrave hợp với thực tế trigravenh độ kinh nghiệm vagrave kiến thức Thứ tư cần chuacute trọng phaacutet huy vai trograve vagrave traacutech nhiệm lagravem chủ của cộng đồng của người dacircn đocirc thị Việc xacircy dựng vagrave duy trigrave chất lượng đocirc thị phụ thuộc một phần quan trọng trong yacute thức của người dacircn thực hiện nếp sống văn minh đocirc thị Do đoacute cần coacute giải phaacutep tiacutech cực để cộng đồng nhận thức rotilde vai trograve vagrave traacutech nhiệm tham gia xacircy dựng vagrave quản lyacute đocirc thị được cụ thể hoacutea ngay từ trong cuộc sống hằng ngagravey của mỗi caacute nhacircn mỗi cộng đồng của đocirc thị

VI2 Chiến lược phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt Định hướng Quy hoạch tổng thể phaacutet triển đocirc thị

đến năm 2020 trong Quyết định số 101998QĐ-TTg ngagravey 23-1-1998 trong đoacute xaacutec định phương hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển caacutec đocirc thị trecircn địa bagraven cả nước vagrave caacutec vugraveng đặc trưng

Mức tăng trưởng dacircn số dự baacuteo Năm 2010 dacircn số đocirc thị lagrave 304 triệu người chiếm 33 dacircn số cả nước Năm 2020 dacircn số đocirc thị lagrave 46 triệu người chiếm 45 dacircn số cả nướcNhu cầu sử dụng đất đocirc thị Năm 2020 diện tiacutech đất đocirc thị lagrave 460000ha chiếm 14 diện tiacutech đất tự nhiecircn

cả nước bigravenh quacircn 100m2ngườiTổ chức khocircng gian hệ thống đocirc thị Mạng lưới đocirc thị cả nước được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển trecircn cơ sở caacutec đocirc thị

trung tacircm gồm caacutec thagravenh phố trung tacircm cấp quốc gia cấp vugraveng cấp tỉnh Caacutec đocirc thị trung tacircm caacutec cấp được phacircn bố hợp lyacute trecircn 10 vugraveng đocirc thị hoaacute đặc trưng của cả nước

Caacutec đocirc thị trung tacircm lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh phải được tổ chức thagravenh caacutec chugravem đocirc thị coacute vagravenh đai xanh bảo vệ để hạn chế tối đa sự tập trung dacircn số cơ sở kinh tế vagrave phaacute vỡ cacircn bằng sinh thaacutei traacutenh sự higravenh thagravenh caacutec siecircu đocirc thị

Quy hoạch sử dụng đất đocirc thị đảm bảo caacutec khu chức năng vagrave cơ sở hạ tầng coacute quan hệ gắn boacute

Higravenh thagravenh bộ mặt kiến truacutec hiện đại nhưng vẫn kế thừa bảo vệ tocircn tạo vagrave giữ gigraven caacutec di sản lịch sử văn hoaacute phaacutet triển nền kiến truacutec đậm đagrave bản sắc dacircn tộc

Phaacutet triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật Ưu tiecircn phaacutet triển hiện đại hoaacute cơ sở hạ tầng caacutec đocirc thị vagrave caacutec vugraveng kinh tế

trọng điểm tạo tiền đề phaacutet triển caacutec đocirc thị vagrave đocirc thị hoaacute nocircng thocircn Cải tạo vagrave xacircy dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật trong caacutec đocirc thị theo yecircu cầu vagrave mức

độ phaacutet triển của từng đocirc thị

32

Bảo vệ mocirci trường cảnh quan thiecircn nhiecircn giữ gigraven cacircn bằng sinh thaacutei đocirc thị - Xacircy dựng vagrave duy trigrave bộ khung bảo vệ thiecircn nhiecircn trecircn địa bagraven cả nước- Khai thaacutec vagrave sử dụng hợp lyacute caacutec tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn vagraveo mục điacutech cải tạo đocirc

thị- Coacute biện phaacutep xử lyacute taacutei sử dụng caacutec chất thải sinh hoạt vagrave sản xuất bằng caacutec

cocircng nghệ thiacutech hợp

VI3 Những nguyecircn tắc trong định hướng nacircng cấp đocirc thị1 Về quan điểm vagrave mục tiecircu phaacutet triển đocirc thị Phaacutet triển đocirc thị phải phugrave hợp với

phacircn bố vagrave trigravenh độ phaacutet triển lực lượng sản xuất tập trung xacircy dựng cơ sở kinh tế - kỹ thuật vững chắc lagravem động lực cho sự phaacutet triển bền vững vagrave định higravenh rotilde cocircng taacutec phacircn loại đocirc thị theo trigravenh độ của tiến trigravenh phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững

2 Xaacutec định rotilde vai trograve caacutec đocirc thị trong hệ thống đocirc thị toagraven quốc cũng như xaacutec định vai trograve caacutec đocirc thị trong caacutec vugraveng latildenh thổ lagrave caacutec đocirc thị cấp vugraveng cấp quốc gia hay quốc tế

3 Quy hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị phải được xacircy dung phugrave hợp với chương trigravenh đầu tư phaacutet triển đocirc thị của Chiacutenh phủ Dựa trecircn caacutec chiến lược phaacutet triển liecircn ngagravenh xaacutec định rotilde yecircu cầu phaacutet triển KT- XH nhu cầu sử dụng đất đai nhu cầu tocircn vinh giaacute trị văn hoacutea lịch sử vagrave bảo vệ tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn của từng địa phương Trong đoacute phải hết sức chuacute yacute gắn kết chặt chẽ giữa tổ chức kỹ thuật liecircn vugraveng với hạ tầng kỹ thuật từng docirc thị vagrave caacutec điểm dacircn cư xung quanh

4 Khai thaacutec tiềm năng coacute giới hạn đảm bảo cacircn đối giữa khai thaacutec tagravei nguyecircn mocirci trường tagravei nguyecircn đất đai nhacircn lực phaacutet triển kinh tế vagrave phacircn bố dacircn cư trong caacutec khu đocirc thị vagrave nocircng thocircn trong caacutec vugraveng miền vagrave trecircn phạm vi toagraven quốc

5 Qui hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững toagraven quốc phải duy trigrave phaacutet huy khocircng gian văn hoacutea của caacutec cộng đồng dacircn cư đocirc thị xacircy dựng caacutec chương trigravenh hagravenh động cụ thể đối với cocircng taacutec bảo tồn cải tạo vagrave xacircy dựng dựa trecircn tiềm năng văn hoacutea xatilde hội vagrave tự nhiecircn

6 Để bảo vệ mocirci trường đất nước vagrave khocircng khiacute cho đocirc thị cần aacutep dụng kĩ thuật tiecircn tiến trong xacircy dựng caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kĩ thuật trong xử liacute phacircn loại taacutei chế chất thải rắn vagrave trong xacircy dựng caacutec dự aacuten cocircng nghiệp tập trung ở qui mocirc địa phương vugraveng vagrave toagraven quốc trecircn cơ sở cơ hội cho việc nacircng cao chất lượng mocirci trường sống cho dacircn cư Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật đocirc thị toagraven quốc phải đảm bảo hiện đại an toagraven tiết kiệm vagrave phugrave hợp với tiecircu chiacute bền vững của vugraveng quốc gia vagrave quốc tế caacutec khu cocircng nghiệp tập trung nhưng phải bảo đảm nghiecircm ngặt caacutec yecircu cầu xử liacute ocirc nhiễm đổi mới cocircng nghệ aacutep dụng nguyecircn liệu sạch nguyecircn liệu sinh thaacutei vagrave phải đảm bảo caacutec tiecircu chuản ISO về mocirci trường

7 Cải tạo vagrave lagravem mới đồng bộ caacutec khu ở hiện coacute trong đocirc thị Triệt để thực hiện bảo tồn caacutec khu đocirc thị cổ vagrave cũ cugraveng luacutec đaacutep ứng đuacuteng vagrave đủ nhu cầu diện tiacutech ở vagrave mocirci trường sống tốt cho mọi người trong caacutec khu dacircn cư cần tổ chức liecircn kết hợp mạng lưới dịch vụ ngoagravei nhagrave ở đaacutep ứng caacutec nhu cầu sống của dacircn cư theo định kỳ ngắn vagrave dagravei hạn coacute thể hoạch định xoacutea bỏ caacutec khu nhagrave ổ chuột caacutec khu ở phi chiacutenh qui caacutec xoacutem dacircn vạn

33

đograve vagrave caacutec khu bần cư đocirc thị Tiếp tục hoagraven thiện chiến lược phaacutet triển nhagrave ở theo hướng bền vững ở đocirc thị nocircng thocircn vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

8 Phacircn bổ kết nối vagrave hoagraven thiện caacutec trung tacircm cocircng cộng caacutec khu nghỉ ngơi vui chơi giải triacute vagrave hệ thống cacircy xanh mặt nước trong đocirc thị Trong đoacute đặc biệt quan tacircm phaacutet triển hệ thống cacircy xanh đocirc thị bảo lưu hệ thống kecircnh rạch để tạo khocircng gian mở khocircng gian trống caacutec khocircng gian nghỉ ngơi giải triacutetạo cảnh quan chung vagrave điều hogravea mocirci trường khocircng khiacute cho đocirc thị Higravenh thagravenh caacutec hagravenh lang cacircy xanh caacutech ly giữa caacutec khu kho tagraveng bến batildei vagrave caacutec khu dacircn cư đocirc thị Tập trung nacircng cấp cải tạo caacutec khu cacircy xanh bảo vệ mặt nước caacutec khu di tiacutech lịch sử vagrave caacutec khu vực ven song vagrave ven biển đảm bảo đủ để khắc phục tigravenh trạng ocirc nhiễm khocircng khiacute ocirc nhiễm nguocircn nước vagrave goacutep phần điều hogravea khiacute hậu nhiệt đới Phấn đấu chỉ tiecircu cacircy xanhđầu người đạt 12-15 m2 với đocirc thị đặc biệt 10-12 m2 với đocirc thị loại I vagrave loại II 9-11m2 với đocirc thị loại loại III vagrave loại IV vagrave 8-10m2 với đocirc thị loại V

9 Chiacutenh quyền địa phươngcộng đồng cần coacute sự tham gia trực tiếpcocircng bằng vagrave coacute caacutei nhigraven dagravei hạn với caacutec nhu cầu phaacutet triển đocirc thị hiện tại vagrave của caacutec thế hệ tiếp sau

10 Xacircy dựng hợp liacute cơ chế tagravei chiacutenh đocirc thị cho phugrave hợp với caacutec kế hoạch phaacutet triển KT-XH Trong đoacute hỗ trợ tagravei chiacutenh thỏa đaacuteng cho việc xử liacute vagrave bảo vệ mocirci trường ở đocirc thị Nghiecircn cứu tăng nguồn thu cho cocircng taacutec Qui hoạch xacircy dựng đocirc thị dagravenh phần ngacircn saacutech đuacuteng vagrave đủ cho đầu tư Phaacutet triển đocirc thị theo qui hoạch kế hoạchngắn vagrave dagravei hạn đatilde được phecirc duyệt tăng khả năng xatilde hội hoacutea thu huacutet nguồn lực của nhacircn dacircn vagrave khai thaacutec tối ưu caacutec nguồn tagravei chiacutenh khai thaacutec của caacutec tổ chức tư nhacircn trong vagrave ngoagravei nước để Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Thagravenh phố HCM phaacutet triển đocirc Phaacutet triển bền vững cho thị ngang tầm khu vưc vagrave thế giới caacutec đocirc thị ở Việt NamTriacutech ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm

2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

KẾT LUẬN

34

Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thị lagrave một xu hướng chung tất yếu vagrave khocircng thể thiếu trong sự phaacutet triển của một quốc gia Tuy nhiecircn song song becircn cạnh sự phaacutet triển vượt bậc về kinh tế vagrave cơ sở hạ tầng lagrave sự tồn tại của caacutec vấn đề mocirci trường Vấn đề mocirci trường cagraveng trở necircn cấp baacutech đối với những nước đang phaacutet triển Ở nước ta cũng vậy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị quaacute chuacute trọng tới sự phaacutet triển kinh tế đatilde để lại khocircng iacutet hậu quả đối với mocirci trường sống Chuacuteng ta đang từng bước xacircy dựng caacutec đocirc thị hiện đại vagrave giải quyết caacutec vấn đề mocirci trường Để đạt được sự phaacutet triển bền vững đocirc thị cần coacute những chương trigravenh quản lyacute vagrave xacircy dựng toagraven diện về mọi mặt Quaacute trigravenh cần sự phối hợp của caacutec cấp từ trung ương tới địa phương vagrave cần coacute caacutec chiacutenh saacutech kịp thời sacircu rộng vagrave đuacuteng đắn của nhagrave nước

Tagravei liệu tham khảo1 ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế

giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

2 ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ

3 ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

4 Bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

5 ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

6 (Tiecircu chuẩn phacircn cấp đocirc thị- giaacuteo trigravenh quản liacute đocirc thị vagrave khu cocircng nghiệp- Nguyễn Ngọc Anh ndashkhoa Mocirci Trường ĐH Đagrave Lạt)

7 Sổ tay hướng dẫn nacircng cấp đocirc thị coacute sự tham gia của cộng đồng ndashUBND thagravenh phố HCM

35

tăng thecircm diện tiacutech cacircy xanh caacutec cocircng trigravenh phục vụ cocircng cộng di dời ra ngoại thagravenh những cơ sở cocircng nghiệp tiểu thủ cocircng nghiệp gacircy ocirc nhiễm di dời chợ vagrave kho tagraveng khocircng cograven phugrave hợp từng bước cải thiện mocirci sinh mocirci trường đocirc thị

Caacutec khu mới được xacircy dựng theo hướng hiện đại văn minh bền vững chuacute trọng phaacutet triển hệ thống cacircy xanh cocircng viecircn mặt nước tổ chức caacutec khu đocirc thị mới theo hướng coacute cơ sở hạ tầng hiện đại đồng bộ tăng tỷ lệ trung bigravenh tầng cao triệt để khai thaacutec khocircng gian ngầm vagrave trecircn khocircng mật độ xacircy dựng thấo ưu tiecircn đất cho khocircng gian thocircng thoaacuteng xacircy dựng caacutec khu sản xuất caacutec trung tacircm thương mại dịch vụ đagraveo tạo vagrave nghiecircn cứu khoa học caacutec khu nghỉ ngơi giải triacute đaacutep ứng nhu cầu vật chất vagrave tinh thần ngagravey cagraveng cao của nhacircn dacircn

Quy hoạch caacutec khu chức năng

Khu dacircn cư Được phacircn bố tại khu vực nội thagravenh hiện hữu nội thagravenh phaacutet triển vagrave ngoại thagravenh

Về nội thagravenh hiện hữu (12 quận cũ) coacute diện tiacutech 14134 ha dacircn số giữ mức từ 36 - 4 triệu người chỉ tiecircu bigravenh quacircn đất đocirc thị từ 35 - 40 m2người Nội thagravenh hiện hựu cần chỉnh trang cải thiện điều kiện ở sinh hoạt vagrave lagravem việc của cư dacircn giảm mật độ xacircy dựng nacircng tầng cao trung bigravenh hiện nay từ 14 tầng lecircn 24 tầng nacircng cấp cơ sở hạ tầng đocirc thị xử lyacute tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường trả lại khocircng gian xanh sạch tocircn tạo vagrave giữ gigraven di sản lịch sử - văn hoacutea cocircng trigravenh kiến truacutec coacute giaacute trị (hiện đatilde xaacutec định 108 cơ sở cần phải bảo tồn)

Về nội thagravenh phaacutet triển mới (gồm caacutec quận mới) coacute diện tiacutech 30000 ha với số dacircn 22 - 24 triệu người chỉ tiecircu đất đocirc thị 110 m2người (gấp 25 lần nội thagravenh cũ) Vugraveng đocirc thị nagravey cơ sở hạ tầng được xacircy dựng theo hướng hiện đại đồng bộ dagravenh nhiều đất cho cơ sở nghiecircn cứu khoa học giaacuteo dục nghỉ ngơi giải triacute mặt nước cocircng viecircn cacircy xanh khu nhagrave ở cơ sở sản xuất khocircng ocirc nhiễm

Về ngoại thagravenh dacircn số từ 3 - 4 triệu người trong đoacute dacircn số nocircng thocircn lagrave 07 triệu người

Nhigraven chung nhu cầu đất đocirc thị đến năm 2005 lagrave 26000 ha vagrave đến năm 2020 dự kiến tăng lecircn khoảng 90000 haBố triacute cocircng nghiệp Xacircy dựng nhiều khu cocircng nghiệp trecircn quỹ đất 6000 ha thu huacutet 20 lực lượng lao động ưu tiecircn cocircng nghiệp coacute hagravem lượng cocircng nghệ cao iacutet ocirc nhiễm mocirci trường (caacutec khu cocircng nghiệp hiện coacute gần 2000 ha)

Hệ thống trung tacircm dịch vụ của thagravenh phố được tổ chức theo hướng đa trung tacircm bao gồm trung tacircm hagravenh chiacutenh thương mại ngacircn hagraveng văn hoacutea bố triacute tại quận 1 quận 3 quận 5 quận 10 quận Bigravenh Thạnh vagrave mở rộng về Thủ Thiecircm (quận 2) với diện tiacutech khoảng 1700 ha Bố triacute caacutec trung tacircm khu vực tại caacutec cửa ngotilde thagravenh phố như khu A Nam Sagravei Gograven quận 9 quận 12 huyện Bigravenh Chaacutenh

Caacutec trung tacircm chuyecircn ngagravenh Gồm caacutec trung tacircm đagraveo tạo nghiecircn cứu khoa học y tế văn hoacutea thể dục - thể thaohiện coacute được nacircng cấp mở rộng vagrave xacircy dựng mới phugrave hợp với quy hoạch của thagravenh phố trong đoacute coacute khu Đại học Quốc gia (Thủ Đức) 800 ha khu thể dục - thể thao Rạch Chiếc 400 ha khu lịch sử - văn hoacutea - du lịch 400 ha

18

Hệ thống cocircng viecircn cacircy xanh Khai thaacutec cảnh quan socircng Sagravei Gograven socircng Đồng Nai vagrave caacutec socircng rạch lớn khaacutec Bảo tồn caacutec cocircng viecircn hiện hữu (235 ha) cải tạo kecircnh rạch tăng chỉ tiecircu cacircy xanh vugraveng nội thagravenh (2m2người) nội thagravenh mới vagrave đocirc thị ngoại thagravenh (17m2người) Tạo caacutec hồ chứa nước lớn khai thaacutec kecircnh rạch tự nhiecircn higravenh thagravenh caacutec vagravenh đai hagravenh lang xanh bảo tồn rừng tai Cần Giờ Củ Chi Bigravenh Chaacutenh

Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật

Về giao thocircng

Chỉ tiecircu đất giao thocircng bigravenh quacircn 20 - 25m2người khoảng 25 quỹ đất đocirc thị (hiện nay lagrave 12) để ngoagravei hệ thống đường bộ sẽ xacircy dựng hệ thống xe buyacutet xe điện baacutenh sắt (ngầm trecircn cao) đảm bảo vận chuyển hagravenh khaacutech cocircng cộng đạt 50 năm 2020 (hiện nay chưa đến 5)

Đối với đường bộ phải hoagraven chỉnh caacutec tuyến vagravenh đai trục giao thocircng hướng ngoại kết hợp với caacutec cocircng trigravenh đầu mối caacutec nuacutet giao thocircng vagrave bến xe liecircn tỉnh ở caacutec vugraveng ven đocirc gồm đường vagravenh đai ngoagravei (xa lộ vagravenh đai) trục đường cao tốc dự kiến xacircy dựng từ Thủ Thiecircm nối sang quốc lộ 51 (Đồng Nai Bagrave Rịa - Vũng Tagraveu) xa lộ Hagrave Nội quốc lộ 1A cũ vagrave quốc lộ 1A mới đi Biecircn Hogravea vagrave caacutec tỉnh miền Tacircy quốc lộ 13 quốc lộ 22 đi Bigravenh Dương vagrave Tacircy Ninh tỉnh lộ 12 15 16 gắn kết nội - ngoại ocirc thagravenh phố vagrave caacutec tỉnh xung quanh tỉnh lộ 10 15 đi Đức Hogravea Cần Giuộc - Long An đường Vĩnh Phước đi Cần Giờ gắn với caacutec đường vagravenh đai đường trục ngoagravei thagravenh phố

Mở rộng nacircng cấp caacutec trục đường giao thocircng chiacutenh hiện coacute đồng thời xacircy dựng caacutec nuacutet giao thocircng quan trọng vagrave hệ thống tiacuten hiệu nối mạng từ caacutec nuacutet về trung tacircm điều khiển giao thocircng của thagravenh phố bố triacute đều khắp hệ thống caacutec batildei đậu xe caacutec điểm đầu điểm cuối vagrave điểm dừng của mạng lưới xe buyacutet đảm bảo cự li trung bigravenh từ caacutec khu chức năng đến caacutec điểm đỗ trecircn caacutec tuyến vận tải cocircng cộng khoảng từ 500 - 600 m

Xacircy dựng hoagraven chỉnh vagrave hiện đại hệ thống đường tại caacutec khu phaacutet triển mới kết hợp đồng bộ với caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kỹ thuật khaacutec cải tạo nacircng cấp mở rộng cầu Sagravei Gograven cầu Đồng Nai cầu Bigravenh Lợi cầu Bigravenh Triệu cầu Bigravenh Phước cầu Phuacute Cường (nối Củ Chi với Thủ Dầu Một) vagrave một số cầu khaacutec xacircy dựng một số cầu qua socircng Sagravei Gograven như tại Phuacute Mỹ nối đường Bigravenh Thuận qua Caacutet Laacutei (quận 2) để kheacutep kiacuten với vagravenh đai ngoagravei (xa lộ vagravenh đai) tại Thủ Thiecircm xacircy cầu vagrave đường hầm nối quận 1 với Thủ Thiecircm tại An Phuacute (quận 2) nối qua Thanh Đa (Bigravenh Thạnh) tại Thanh Đa nối qua Thủ Đức xacircy cầu Bigravenh Lợi mới để kheacutep kin vagravenh đai trong cầu An Phuacute Đocircng nối quận 12 với quận Thủ Đức Xacircy dựng caacutec cầu qua socircng Đồng Nai như tại quận 9 nối đường cao tốc sang Long Thagravenh vagrave đường vagravenh đai ngoagravei nối sang Nhơn Trạch Trecircn socircng Soagravei Rạp tại Long Thới (Nhagrave Begrave) nối đường cao tốc phiacutea Nam đi Cần Thơ qua socircng Lograveng Tagraveu đi Nhơn Trạch (Đồng Nai) vagrave một số cầu trecircn những socircng rạch khaacutec

Đối với đường sắt xacircy dựng hệ thống đường sắt gắn với mạng lưới đường sắt quốc gia đi caacutec hướng Lộc Ninh miền Tacircy miền Trung vagrave tỉnh Bagrave Rịa - Vũng Tagraveu Xacircy dựng ga tagraveu chiacutenh ở An Bigravenh (Bigravenh Dương) một số ga hagravenh khaacutech trung tacircm ở Bigravenh Triệu (Thủ Đức) ở Tacircn Kiecircn (Bigravenh Chaacutenh) vagrave Thủ Thiecircm (quận 2)Ga Hogravea Hưng sẽ chuyển thagravenh ga đường sắt nội đocirc Xacircy dựng hệ thống giao thocircng đường sắt nội đocirc theo giải phaacutep đi ngầm trecircn cao hoặc trecircn mặt đất nhưng phải đảm bảo mỹ thuật an toagraven vagrave phugrave hợp với khả năng tagravei chiacutenh an ninh vagrave quốc phograveng

19

Đối với đường thủy hạn chế việc mở rộng phaacutet triển cảng trong nội thagravenh cũ như cảng Sagravei Gograven Bến Ngheacute Tacircn Thuận Ba Son xacircy dựng caacutec cảng Hiệp Phước vagrave Cần Giờ để đaacutep ứng nhu cầu vận tải đường thủy caacutec cụm cảng coacute thể tiếp nhận 60 - 70 triệu tấn hagraveng hoacuteanăm Từng bước cải tạo caacutec cảng nội thagravenh phục vụ du lịch trecircn socircng

Tăng cường khai thaacutec tuyến đường thủy caacutec socircng Soagravei Rạp Cacircy Khocirc Cần Giuộc xacircy dựng caacutec cảng socircng ở Phuacute Định Cacircy Khocirc Tacircn Tuacutec Cần Giuộc với cocircng suất trecircn một triệu tấn hagraveng hoacuteanăm duy trigrave một số cảng socircng nhỏ ở socircng Đồng Nai Nhagrave Begravetrong giai đoạn năm 2005-2010 từng bước di chuyển cảng Bigravenh Đocircng vagrave hệ thống bến batildei dọc cảng về cảng mới cải tạo vagrave phục hồi caacutec tuyến kecircnh vagravenh đai vừa kết hợp vận tải vừa giải quyết thoaacutet nước mưa xacircy dựng cảng phục vụ quốc phograveng ở phiacutea Nam thagravenh phố

Đối với hagraveng khocircng nacircng cấp hoagraven thiện sacircn bay Tacircn Sơn Nhất để coacute thể đoacuten 12 triệu hagravenh khaacutech mỗi năm vagrave xacircy dựng sacircn bay Long Thagravenh - Đồng Nai coacute tải trọng 20 - 30 triệu tấn hagravenh khaacutechnăm

Về kỹ thuật mocirci trường đất đai

Cải tạo xacircy dựng hệ thống thoaacutet nước mưa trong đoacute tại khu vực nội thagravenh cũ vận sử dụng hệ thống cống thoaacutet nước mưa - nước bẩn tại khu xacircy dựng mới sử dụng hệ thống kiacuten thoaacutet nước mưa nước bẩn riecircng kết hợp sử dụng hệ thống thoaacutet nước hở gồm caacutec socircng kecircnh rạch hồ chứa

Cải tạo xacircy dựng hệ thống hồ điều hogravea kết hợp với việc tạo cảnh quan vagrave cacircn bằng cục bộ nền xacircy dựng đocirc thị vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

Xacircy dựng caacutec đường ven socircng rạch tại caacutec khu nội thagravenh kết hợp xacircy kegrave vagrave trồng cacircy xanh

Về cấp nước

Nhu cầu cấp nước đến năm 2010 lagrave 2800000 m3ngagravey đecircm vagrave đến năm 2020 lagrave 3635000 m2ngagravey đecircmChỉ tiecircu cấp nước sinh hoạt đến năm 2010 khoảng 150- 180 liacutetngườingagravey với 90 - 95 số dacircn đocirc thị được cấp nước sạch vagrave đến năm 2020 lagrave 180 - 200 liacutetngườingagravey với 95-100 số dacircn đocirc thị được cấp nước sạch

Khai thaacutec hợp lyacute caacutec nguồn nước mặt socircng Sagravei Gograven socircng Đồng Nai vagrave kecircnh Đocircng Củ Chi kết hợp khai thaacutec nước dưới mặt đất tại khu vực Hoacutec Mocircn vagrave vugraveng Bigravenh Hưng (Bigravenh Chaacutenh) ở mức độ hạn chế

Quy hoạch cải tạo hệ thống cũ vagrave xacircy dựng hệ thống mới nhằm hoagraven chỉnh mạng lưới đường ống phacircn phối nước tại khu vực nội thagravenh cũ nội thagravenh phaacutet triển

Về cấp điện

Nguồn cung cấp điện cho thagravenh phố được cacircn đối trong mạng lưới điện quốc gia

20

Cải tạo vagrave xacircy dựng caacutec tuyến 500 kV 220 kV 22 kV vagrave caacutec trạm biến aacutep hiện đại đảm bảo an togravean trong sử dụng vagrave mĩ quan thagravenh phố

Cải tạo nacircng cấp trạm 500 kV Phuacute Lacircm xacircy dựng thecircm caacutec trạm 500 kV ở Nhagrave Begrave Caacutet Laacutei (quận 2) vagrave Bigravenh Chiểu (quận Thủ Đức)

Về thoaacutet nước bẩn vagrave vệ sinh đocirc thị

Cải thiện từng bước vấn đề ocirc nhiểm trecircn caacutec kecircnh rạch bằng caacutec giải phaacutep xử lyacute cục bộ chất thải cải tạo vagrave nacircng cao cocircng lực thoaacutet nước caacutec kecircnh rạch để tự lagravem sạch

Tăng cường giải phaacutep xử lyacute cục bộ nước thải cả hai khu vực nội thagravenh cũ vagrave nội thagravenh mới Tại khu vực nội thagravenh cũ xacircy dựng tuyến cống bao để taacutech đại bộ phận nước thải đến nơi xử lyacute

Xacircy dựng caacutec nhagrave maacutey xử lyacute nước thải tập trung lớn caacute hướng Nhagrave Begrave Vĩnh Lộc Cacircầ Giuộc Caacutet Laacutei vagrave những điểm thiacutech hợp khaacutec

Cải tạo vagrave xacircy dựng batildei chocircn raacutec Đocircng Thạnh Gỏ Caacutet vagrave khu xử lyacute nước Đa Phước Vĩnh Lộc đảm bảo đến năm 2020 100 raacutec thải của thagravenh phố được thu gom vagrave xử lyacute bằng cocircng nghệ hiện đại

Nguồn Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh 30 năm xacircy dựng vagrave phaacutet triển Phan Xuacircn Biecircn - Trần Nhu NXB Giaacuteo dục 2005

II7 Vấn đề tham vấn cộng đồng trong nacircng cấp đocirc thị4 Khaacutei niệmTham vấn cộng đồng lagrave việc một cộng đồng được tham khảo về yacute kiến thaacutei độ vagrave những mối

quan tacircm của họ về một kế hoạch phaacutet triển nagraveo đoacute trong tiến trigravenh lập kế hoạch Đacircy lagrave cơ hội cho mọi người coacute thể bagravey tỏ yacute kiến của họ bằng caacutech nagravey họ coacute thể ảnh hưởng đến caacutec việc ra quyết định Hiện nay đatilde coacute quy chế buộc phải coacute sự tham gia yacute kiến người dacircn trong tiến trigravenh lập kế hoạch vagrave ra quyết định

5 Những việc cần tham gia yacute kiến cộng đồngo Tham gia đoacuteng goacutep yacute kiến cocircng sức kiến thức đất đai vagrave tiền ( tự nguyện hiến đất mở

rộng)o Tham gia ra quyết định như khu vực dacircn cư của migravenh coacute necircn tham gia vagraveo dự aacuten hay

khocircngo Dự aacuten nacircng cấp hay khocircng necircn mở rộng hẻm tới mức nagraveo mặt hẻm trải nhựa hay traacutem

becirc tocircng chọn nguồn nguyecircn vật liệuhellip Tham gia giaacutem saacutet quaacute trigravenh thực hiện dự aacuten3Caacutec bước tham vấn cộng đồngTham vấn cộng đồng - một tiến trigravenh gồm 6 bước- 1048713 Bước 1 Xaacutec định caacutec mục tiecircu của cocircng- Để lagravem gigrave Nhằm tigravem hiểu thaacutei độ hay hagravenh động của chiacutenh quyền địa phương vagrave cộng

đồng thocircng qua những phản hồi về bản phaacutec thảo kế hoạch hay tạo cơ hội cho cộng đồng lựa chọn một dự aacuten phaacutet triển nagraveo đoacute dẫn đến sự đồng thuận vagrave cugraveng thực hiện

- 1048713 Bước 2 Chọn lựa phương phaacutep lấy yacute kiến cộng đồng

21

- Xem xeacutet một loạt caacutec phương phaacutep vagrave chọn lựa phương phaacutep nagraveo thiacutech hợp nhất với mục tiecircu vagrave tiếp cận đuacuteng đối tượng

- 1048713 Bước 3 Xaacutec định caacutec nhoacutem dacircn sẽ bị ảnh hưởng bởi hoạt động cụ thể của dự aacuten- Xaacutec định ranh đầu tư đến đacircu đồng thời xaacutec định nhoacutem dacircn cư nagraveo sẽ tham gia vagraveo tiến

trigravenh tư vấn Đoacute lagrave ở địa bagraven nagraveo đặc điểm của những người tham gia như nocircng dacircn phụ nữ tuổi taacutec vv

- 1048713 Bước 4 Chuẩn bị kế hoạch chi tiết- Bao gồm việc xaacutec định- - Caacutec mục tiecircu đatilde được xaacutec định lagrave gigrave- - Sử dụng phương phaacutep thiacutech hợp nagraveo- - Caacutec nhoacutem cộng đồng nagraveo bị ảnh hưởng- - Xacircy dựng nội dung sơ bộ để lấy yacute kiến cộng đồng (biểu mẫu phiếu khảo saacutet)- - Tổ chức như thế nagraveo (thời gian địa điểm người điều hagravenhhellip)- 1048713 Bước 5 Thực hiện phương phaacutep lấy yacute kiến- Bước nagravey được thực hiện căn cứ trecircn kế hoạch chi tiết đatilde vạch ra- Họp cộng đồng cử người coacute uy tiacuten vagrave được tập huấn nắm rotilde nội dung kế hoạch đứng ra

hướng dẫn coacute người gợi yacute vagrave necircu vấn đề ghi cheacutep biecircn bản thocircng qua vagrave biểu quyết- Lấy yacute kiến bằng phiếu Tư vấnchiacutenh quyền địa phươngChủ đầu tư đứng ra chuẩn bị nội

dung hướng dẫn cho Đại diện cộng đồng phaacutet phiếu vagrave thu hồi- 1048713 Bước 6 Đưa yacute kiến phản hồi của cộng đồng vagraveo tiến trigravenh ra quyết định- Phacircn tiacutech caacutec thocircng tin nhận được vagrave cacircn nhắc giaacute trị của chuacuteng xem thocircng tin nagraveo cần

đưa vagraveo bản phaacutec thảo đề aacutenbull Caacutec becircn liecircn quan- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan lagrave tất cả những người những tổ chức coacute traacutech nhiệm vagrave lợi

iacutech liecircn quan đến hoạt động một vấn đề cụ thể- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan cograven bao gồm những nhagrave ra quyết định cũng như những

người bị ảnh hưởng bởi một quyết định- Cộng đồng lagrave một trong số caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan chịu taacutec động bởi caacutec quyết định

lập kế hoạch phaacutet triểnIII Caacutec bước thực hiện nacircng cấp đocirc thị31 Bước 1 Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp vagrave lập kế hoạch nacircng cấp cộng đồng (CUP sơ bộ)311 Khảo saacutet thực địa (thời gian thực hiện 3 thaacuteng)312 Khảo saacutet địa chất địa higravenh (25 thaacuteng)313 Lập phương aacuten quy hoạch sơ bộ (3 thaacuteng)314 Tham vấn cộng đồng thống nhất phương aacuten quy hoạch315 Thoả thuận quy hoạch giao thocircng caacutec tuyến hẻm với caacutec quận (1 thaacuteng)316 Lập CUPs sơ bộKhảo saacutet kinh tế - xatilde hội (2 thaacuteng)32 Bước 2 Lập thiết kế cơ sở CUPs hoagraven chỉnh RAP vagrave ĐTM321 Lập thiết kế cơ sở (3 thaacuteng)s(ii) Khai toaacuten chi phiacute đầu tư(iii) Trigravenh duyệt thiết kế cơ sở(iv) Thoả thuận đấu nối hạ tầng kỹ thuật vagrave phograveng chaacutey chữa chaacutey (PCCC) (3 thaacuteng)322 Lập CUPs hoagraven chỉnh (5 thaacuteng)- Tư vấn tổ chức họp CĐ lấy yacute kiến caacutec caacute nhacircn tổ chức coacute liecircn quan về phương aacuten thiết kế

đoacuteng goacutep kinh phiacute thực hiện dự aacuten phương aacuten di dời taacutei định cưhellip

22

- Điều tra kinh tế xatilde hội vagrave đưa ra caacutec toacutem tắt về qui mocirc khu vực nacircng cấp tigravenh higravenh kinh tế xatilde hội khu vực nacircng cấp

323 Lập RAP (6 thaacuteng)- Điều tra caacutec hộ bị ảnh hưởng + Điều tra về số hộ bị ảnh hưởng diện tiacutech nhagrave đất bị ảnh hưởng sau đoacute sẽ chiết tiacutenh cụ thể

diện tiacutech bị ảnh hưởng của từng căn nhagrave để đưa vagraveo bảng khảo saacutet (phục vụ lập RAP) của từng hộ gia đigravenh với bản vẽ tỉ lệ 1200 rất chi tiết

- Khảo saacutet kinh tế - xatilde hội (Bảng hỏi xin xem phụ lục 4)+ Khảo saacutet tổng thể hiện trạng toagraven khu về quy mocirc hộ gia đigravenh tigravenh trạng cư truacute việc lagravem vagrave

thu nhập tigravenh trạng nhagrave ở- Đaacutenh giaacute mức bồi thường- Đaacutenh giaacute về mức bồi thường nhagrave đất- Đề xuất caacutec khu TĐC324 Lập ĐTM (6 thaacuteng)325 Lập CEMP- Mocirc tả điều kiện mocirci trường vagrave xaacutec định caacutec vấn đề về mocirci trường magrave cộng đồng đang gặp

phải vagrave được xếp hạng theo tiến trigravenh tham gia nhiều phiacutea- Đaacutenh giaacute caacutec phương aacuten thay thế nhằm giải quyết caacutec vấn đề trecircn vagrave tigravem giải phaacutep thiacutech hợp- Xaacutec định caacutec nhu cầu về cơ sở hạ tầng (tuyến cống chiacutenh hệ thống thu gom raacutec cấp thagravenh phố

hellip) để hỗ trợ hiệu quả cho cấp cộng đồng- Đề nghị caacutec biện phaacutep giảm thiểu taacutec động cần được thực hiện ở cấp cộng đồng vagrave caacutec điều

chỉnh cho cơ sở hạ tầng vagrave dịch vụ cơ bản cấp thagravenh phố nhằm hỗ trợ cho caacutec biện phaacutep giảm thiểu nagravey Caacutec biện phaacutep giảm thiểucaacutec hiệu chỉnh nagravey cần được phản aacutenh vagrave hạch toaacuten đủ vagraveo thiết kế kỹ thuật vagrave baacuteo caacuteo đầu tư

- Xaacutec định caacutec cơ cấu thể chế tại cấp cộng đồng nhằm xacircy dựng vận hagravenh vagrave bảo dưỡng tiểu dự aacuten bao gồm caacutec hagravenh động giảm thiểu taacutec động bất lợi

- Xacircy dựng chương trigravenh quan trắc coacute sự tham gia của cộng đồngTham vấn vagrave phổ biến thocircng tin326 Chuẩn bị EMP-Caacutec biện phaacutep giảm thiểu-Tăng cường thể chế vagrave đagraveo tạo-Quan trắc mocirci trường33 Bước 3 Lập thiết kế chi tiết vagrave hồ sơ mời thầu331 Lập thiết kế chi tiết (3 thaacuteng)332 Hồ sơ mời thầu xacircy lắp- Phaacutet hagravenh hồ sơ yecircu cầu- Chuẩn bị hồ sơ đề xuất- Đaacutenh giaacute hồ sơ đề xuất- Trigravenh duyệt thẩm định vagrave phecirc duyệt kết quả chỉ định thầu- Thương thảo hoagraven thiện vagrave kyacute kết hợp đồng34 Bước 4 Bồi thường vagrave giải phoacuteng mặt bằng (12 thaacuteng)341 Tuyecircn truyền vận động dacircn hiến đất(i) Lập hồ sơ thực hiện bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư(ii) Thagravenh lập Hội đồng bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư của dự aacuten (HĐBTGPMB)(iii) Bagraven giao ranh mốc(iv) Lập phương aacuten PATT

23

(v) Họp dacircn cocircng bố phương aacuten tổng thể(vi) Quyết định thu hồi đất(vii) Giải quyết khiếu nại đối với quyết định thu hồi đất(viii) Đo vẽ thu thập thocircng tin phaacutep lyacute nhagrave đất(ix) Aacutep giaacute bồi thường(x) Bagraven giao mặt bằng thi cocircng xacircy lắp35 Bước 5 Thi cocircng xacircy lắp351 Đấu thầu thi cocircng (quy trigravenh thời gian tuyển chọn nhagrave thầu)352 Chia địa bagraven theo phường để thi cocircng36 Bước 6 Tổ chức thi cocircng(ii) Tư vấn thiết kế(iii) Tư vấn giaacutem saacutet(iv) Chiacutenh quyền địa phương(v) Giaacutem saacutet cộng đồng(vi) Nhagrave thầu thi cocircng37 Bước 7 Nghiệm thu quyết toaacuten vagrave bagraven giao cocircng trigravenh371 Nghiệm thu bagraven giao cocircng trigravenh- Nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng phải tự tổ chức nghiệm thu caacutec cocircng việc xacircy dựng đặc biệt caacutec

cocircng việc bộ phận bị che khuất Bộ phận cocircng trigravenh caacutec hạng mục cocircng trigravenh vagrave cocircng trigravenh trước khi yecircu cầu chủ đầu tư nghiệm thu Đối với những cocircng việc xacircy dựng đatilde được nghiệm thu nhưng chưa thi cocircng ngay thigrave trước khi thi cocircng xacircy dựng phải nghiệm thu lại Đối với cocircng việc giai đoạn thi cocircng xacircy dựng sau khi nghiệm thu được chuyển nhagrave thầu khaacutec thực hiện tiếp thigrave phải được nhagrave thầu đoacute xaacutec nhận nghiệm thu

- Chủ đầu tư coacute traacutech nhiệm tổ chức nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng kịp thời sau khi coacute phiếu yecircu cầu nghiệm thu của nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng Nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng được phacircn thagravenh

+ Nghiệm thu từng cocircng việc xacircy dựng trong quaacute trigravenh thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu bộ phận cocircng trigravenh xacircy dựng giai đoạn thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu hoagraven thagravenh hạng mục cocircng trigravenh cocircng trigravenh xacircy dựng để đưa vagraveo sử dụng- Caacutec hạng mục cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh vagrave cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh chỉ được

pheacutep đưa vagraveo sử dụng sau khi được chủ đầu tư nghiệm thu372 Quyết toaacuten- Chủ đầu tư lập hồ sơ quyết toaacuten baacuteo caacuteo chủ quản đầu tư sau khi cocircng trigravenh hoagraven thagravenh- Hồ sơ quyết toaacuten gồm 37Sổ tay hướng dẫn thực thi+ Tờ trigravenh xin phecirc duyệt hồ sơ quyết toaacuten+ Caacutec hồ sơ thanh toaacuten từng giai đoạn+ Bản tổng hợp giaacute trị quyết toaacuten cocircng trigravenh+ Caacutec văn bản liecircn quan38 Bước 8 Duy tu vagrave bảo dưỡng cocircng trigravenhĐối với chi phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec đường hẻm hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng họng

nước cứu hỏa thigrave Ngacircn saacutech sẽ cấp phaacutet hoagraven toagraven vagrave giao cho một số cơ quan đơn vị chức năng thực hiện như sau

- Phograveng Quản lyacute đocirc thị quậnhuyện sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute caacutec đường hẻm- Cocircng ty Thoaacutet nước sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute hệ thống thoaacutet nước- Cocircng ty Chiếu saacuteng cocircng cộng sẽ quản lyacute hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng ở caacutec con hẻm

24

- Đơn vị Phograveng chaacutey chữa chaacutey sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec họng cứu hoả

- Vận hagravenh vagrave bảo dưỡng hệ thống cấp nước sẽ được caacutec Cocircng ty Cấp nước đảm nhiệm Phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng được ghi trong hoaacute đơn tiền nước

III Những vấn đề phaacutet sinh trong nacircng cấp đocirc thịIV1 Quy hoạch đocirc thị chưa phugrave hợp với yecircu cầu bảo vệ mocirci

trường - Quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute tương đối nhanh đatilde coacute những ảnh hưởng đaacuteng kể đến mocirci

trường vagrave tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn đến sự cacircn bằng sinh thaacutei+ Tagravei nguyecircn đất bị khai thaacutec triệt để để xacircy dựng đocirc thị lagravem giảm diện tiacutech cacircy xanh

vagrave mặt nước gacircy ra uacuteng ngập+ Đất nocircng nghiệp bị chiếm dụng ảnh hưởng đến vấn đề an toagraven lương thực quốc gia

vagrave đời sống nhacircn dacircn+ Nguồn tagravei nguyecircn nước bị suy + Lượng chất thải gia tăng nhanh choacuteng trong đoacute chất thải nguy hại ngagravey cagraveng nhiều+Bugraveng nổ giao thocircng cơ giới gacircy ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute vagrave tiếng ồn nghiecircm

trọng+ Aacutep lực đaacuteng kể về nhagrave ở vagrave vệ sinh mocirci trường higravenh thagravenh caacutec khu nhagrave ổ chuột

vagrave khu nghegraveo đocirc thị- Những nguyecircn nhacircn chiacutenh của tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường tại caacutec đocirc thị+ Caacutec vấn đề mocirci trường chưa được đề cập đầy đủ vagrave quan tacircm đuacuteng mức trong quy

hoạch xacircy dựng đocirc thị+ Vấn đề cơ sở hạ tầng kỹ thuật đocirc thị hệ thống thoaacutet nước thu gom vagrave xử lyacute raacutec

xử lyacute nước thải giảm ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn chưa được chuacute yacute đuacuteng mức + Cocircng taacutec triển khai thực hiện cho đến nay vẫn cograven chậm chưa hiệu quả vagrave chưa

chứng tỏ được tầm quan trọng của việc bảo vệ mocirci trường trong quy hoạch xacircy dựng đocirc thị

+ Chưa coacute caacutec biện phaacutep hữu hiệu trong chỉ đạo vagrave quản lyacute quy hoạch xacircy dựng Tigravenh trạng xacircy dựng lộn xộn tại caacutec đocirc thị lớn lagrave một vấn đề bức xuacutec đogravei hỏi

những biện phaacutep quản lyacute cấp baacutech vagrave hiệu quả nếu khocircng caacutei giaacute phải trả cho việc giải quyết hậu quả mocirci trường sẽ lagrave vocirc cugraveng lớn Cocircng taacutec quản lyacute quy hoạch xacircy dựng lagrave bước tiếp theo vagrave cụ thể hoaacute của cocircng taacutec lập quy hoạch xacircy dựng đocirc thị một yếu tố then chốt trong việc xacircy dựng caacutec đocirc thị bền vững vagrave hoagrave hợp với mocirci trường

IV2 Gia tăng dacircn số đocirc thị vagrave vấn đề di dacircnDacircn số tăng chậm hoặc cacircn đối với sự phaacutet triển sẽ goacutep phần quan trọng vagraveo thuacutec đẩy

nền kinh tế phaacutet triển cho pheacutep tăng tiacutech luỹ cả vốn vật chất kỹ thuật vagrave nguồn nhacircn lực tạo điều kiện phaacutet triển việc lagravem vagrave đem lại một mocirci trường sống trong sạch hơn Nhưng trong quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị vấn đề dacircn số lại đang đi ngược lại với điều kiện noacutei trecircn Dacircn số ngagravey một tăng vagrave sự di dacircn lagravem mất ổn định giữa caacutec đocirc thị Do nhu cầu việc lagravem vagrave điều kiện sống magrave người lao động tự tigravem cho migravenh nơi truacute chacircn mới tại

25

caacutec đocirc thị phaacutet triển họ bị hấp dẫn bởi một số thagravenh phố vagrave khu cocircng nghiệp lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh Hải Phograveng Đagrave Nẵng Hạ Longtừ đoacute tạo necircn sự bất cacircn đối về lao động giữa caacutec đocirc thị với nhau

Từ đoacute dẫn tới nhiều vấn đề phải giải quyết như nhagrave ở dịch vụ thocircng tin giaacuteo dục chăm soacutec y tế cơ sở hạ tầng việc lagravem ocirc nhiễm mocirci trường Trong điều kiện nền kinh tế chưa phaacutet triển như hiện nay ở nước ta vấn đề việc lagravem ở caacutec vugraveng đocirc thị nổi lecircn khaacute gay gắt Hiện tượng thất nghiệp thu nhập thấp tất yếu sẽ lagravem nảy sinh caacutec hiện tượng xatilde hội tiecircu cực khaacutec Vấn đề dacircn số đocirc thị ở nước ta hiện nay vagrave trong những năm tới sẽ vẫn cograven lagrave một thực trạng nan giải nếu như quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị khocircng được thực hiện coacute hiệu quả

IV3 Xoacutem liều xoacutem bụi - ung nhọt của đocirc thị được nacircng cấp hiện đại- Tuy Đảng vagrave Chiacutenh phủ đatilde coacute rất nhiều biện phaacutep để giải quyết vấn đề nhagrave ở

nhưng tigravenh higravenh nhagrave ở đocirc thị vẫn đang rất căng thẳng trecircn tất cả caacutec mặt phaacutet triển mới cải tạo mua baacuten chuyển dịch vagrave quản lyacute Nếu khocircng coacute những giải phaacutep hiệu quả thigrave sự taacutec động của nhagrave ở sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến phaacutet triển kinh tế - xatilde hội noacutei chung vagrave đến sự phaacutet triển đocirc thị Vấn đề nagravey được đề cập đến bởi caacutec chiacutenh saacutech mang tiacutenh quốc gia do đoacute nếu khocircng coacute hướng đi đuacuteng đắn thigrave sẽ để lại những hậu quả rất lớn vagrave lacircu dagravei muốn khắc phục phải rất khoacute khăn vagrave tốn keacutem

- Diện tiacutech nhagrave ở bigravenh quacircn đầu người tại caacutec đocirc thị nước ta cograven quaacute thấp (54m2người) Chất lượng nhagrave ở khocircng bảo đảm caacutec điều kiện về hạ tầng mocirci trường đều keacutem cỏi Nhagrave ổ chuột cograven chiếm tỷ trọng đaacuteng kể tại caacutec đocirc thị Cung cầu mất cacircn đối nghiecircm trọng cộng với những taacutec động của chiacutenh saacutech khocircng hợp lyacute lagravem cho giaacute nhagrave ở quaacute cao so với thu nhập của nhacircn dacircn đocirc thị Ngoagravei ra việc xacircy dựng nhagrave ở tự phaacutet lagravem cho cocircng taacutec quy hoạch gặp nhiều rắc rối

- Quaacute trigravenh chạy đua nacircng cấp đocirc thi đatilde tạo necircn những sự đối lập khaacutec biệt trong cuộc sống của những người dacircn sinh sống trograven cugraveng một đocirc thị hoặc caacutec đocirc thị khaacutec nhau Becircn cạnh những khu nhagrave cao tầng lại khocircng thiếu những khu nhagrave ổ chuột xoacutem liều xoacutem bụi Vagrave chiacutenh điều nagravey cũng lagravem cho vấn đề mocirci trường ở đacircy trở necircn ocirc nhiễm trầm trọng hơn

- Hagrave Nội đatilde từng coacute ba khu nhagrave ở khocircng chiacutenh thức lớn higravenh thagravenh từ những năm 90 của thế kỷ XX lagrave khu chứa trọ Phuacutec Xaacute khu batildei raacutec Thagravenh Cocircng vagrave khu xoacutem liều Thanh Nhagraven với số lượng dacircn ở mỗi khu khoảng 400 người Ngoagravei ra Hagrave Nội cograven coacute hơn 20 xoacutem liều xoacutem bụi nhỏ với mỗi xoacutem từ 5 - 10 hộ dacircn nằm rải raacutec trong caacutec quận huyện khaacutec trecircn caacutec khu đất cocircng hoặc ven socircng hồ

Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đatilde từng coacute 67000 căn nhagrave ổ chuột vagrave trong đoacute coacute 24000 hộ sống ven kecircnh rạch

Tại thagravenh phố Huế coacute 770 hộ với 4483 nhacircn khẩu sống trecircn Thượng Thagravenh vagrave Eo Bagraveu trong khu Thagravenh cổ với diện tiacutech xacircy dựng traacutei pheacutep lagrave 31500m2

IV4 Ảnh hưởng đến đời sống tinh thần nhacircn dacircn- Mở rộng đất đai vagrave quy hoạch lại khu vực lagrave sự cần thiết trong quaacute trigravenh nacircng

cấp đocirc thị Nhưng một vấn đề đặt ra lagrave một số vugraveng trong đoacute lagrave chugravea chiền vagrave nghĩa địa

26

do đoacute việc giải toả gặp rất nhiều khoacute khăn Đoacute lagrave một phần trong cuộc sống tacircm linh vagrave tinh thần của người dacircn Trong quaacute trigravenh quy hoạch đất sẽ khocircng traacutenh khỏi những tổn thương tới người dacircn

- Mặt khaacutec hầu hết caacutec khu nghĩa trang nghĩa địa chưa coacute hệ thống thoaacutet nước đảm bảo vệ sinh việc thoaacutet nước hoagraven toagraven dựa vagraveo độ dốc địa higravenh tự nhiecircn thoaacutet trực tiếp ra caacutec ao hồ ruộng trũng xung quanh Chưa coacute hệ thống mương bao để thu gom nước thải thấm từ xaacutec chết phacircn hủy ra Kết quả khảo saacutet chất lượng nước mặt vagrave nước ngầm trong khu vực nghĩa trang vagrave dacircn cư xung quanh tại một số đocirc thị cho thấy độ pH thường thiecircn về axiacutet hagravem lượng coliform vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 20 - 4000 lần hagravem lượng BOD vagrave COD vượt từ 2 đến hơn 15 lần hagravem lượng NO3 gấp 2 - 100 lần Do đoacute với những vugraveng đocirc thị quy hoạch gần đoacute đogravei hỏi caacutec nhagrave chức traacutech đưa ra những phương aacuten phugrave hợp

IV5 Laacute phổi của đocirc thị bị tagraven phaacute- Tại caacutec vugraveng đocirc thị hoacutea nhanh bộ khung bảo vệ mocirci trường lagrave những vagravenh đai

xanh khocircng được quy hoạch vagrave bảo vệ Chỉ tiecircu đất để trồng cacircy xanh trong caacutec đocirc thị quaacute thấp trung bigravenh mới đạt 05m2người Tại hai thagravenh phố lớn lagrave Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh con số nagravey cũng khocircng quaacute 2m2người chỉ bằng 110 chỉ tiecircu cacircy xanh của caacutec thagravenh phố tiecircn tiến trecircn thế giới Một số di sản văn hoacutea lịch sử vagrave một số di tiacutech vugraveng cacircy xanh bảo vệ mocirci trường đang bị vi phạm tagraven phaacute nặng

- Hệ thống khocircng gian xanh - laacute phổi của đocirc thị - hầu như chưa được chuacute yacute vagrave caacutec cơ quan quản lyacute chưa hoạch định chiacutenh saacutech đối với vấn đề nagravey Quan niệm về vấn đề cacircy xanh bảo vệ mocirci trường chỉ đơn thuần lagrave trồng cacircy trecircn đường phố để che nắng Chọn cacircy trồng hết sức tugravey tiện khocircng coacute yacute tưởng đặc trưng gacircy necircn tigravenh trạng caacutec đocirc thị ngoagravei Bắc như thagravenh phố Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Việt Trigrave Hải Phograveng coacute một số loại cacircy giống nhau như xagrave cừ phượng sữa tử vi tagraveu Caacutec đocirc thị loại III kể từ Quảng Nam trở vagraveo cũng vậy viết dầu nước trứng caacute khocircng tạo được neacutet đặc trưng cacircy xanh gacircy ấn tượng của mỗi đocirc thị

- Cocircng viecircn để vui chơi giải triacute hầu như rất iacutet Diện tiacutech caacutec cocircng viecircn chức năng cũng rất hạn hẹp (05 - 4ha) vagrave chỉ lagrave nơi nghỉ ngơi thư giatilden ngắm cảnh như caacutec vườn hoa ở Huế Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Hưng Yecircn

IV6 Giao thocircng đocirc thị vagrave mocirci trường - Nacircng cacircp đocirc thị đogravei hỏi sự nacircng cấp toagraven diện về mọi mặt một trong số những

yếu tố đoacute lagrave nacircng cấp về giao thocircng Khi đocirc thị phaacutet triển kegravem theo đoacute lagrave sự gia tăng về phương tiện giao thocircng Thực tế diện tiacutech đất giao thocircng đocirc thị khocircng đủ mạng lưới đường giao thocircng phacircn bố khocircng đồng đều thocircng số kỹ thuật tuyến đường rất thấp hagravenh lang đường luocircn bị lấn chiếm Theo số liệu thống kecirc tại caacutec đocirc thị lớn caacutec chỉ tiecircu về hạ tầng giao thocircng cũng rất thấp chỉ đaacutep ứng được khoảng 35 - 40 so với nhu cầu cần thiết như tại Hagrave Nội diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 78 mật độ đường đạt 389kmkm2 tại thagravenh phố Hồ Chiacute Minh diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 75 mật độ đường đạt 388kmkm2 Caacutec chỉ tiecircu giao thocircng tại caacutec đocirc thị loại thấp hơn cũng nhỏ hơn nhiều so với yecircu cầu cần thiết Diện tiacutech caacutec điểm đỗ xe đạt 25 song chưa coacute quy

27

hoạch cụ thể Mật độ đường chiacutenh đạt 40 mật độ của đường liecircn khu vực phacircn khu vực thấp nhất chỉ đạt 20 - 30 so với yecircu cầu

Khocircng đaacutep ứng được yecircu cầu về giao thocircng đatilde để lại những hậu quả- Tai nạn giao thocircng Tigravenh higravenh tai nạn giao thocircng ở nước ta đặc biệt trong khu

vực đocirc thị hết sức nghiecircm trọng thuộc vagraveo nhoacutem cao nhất thế giới Tuy chỉ số về số vụ tai nạn giao thocircng10000 phương tiện khocircng cao hơn nhiều so với caacutec nước khaacutec trong khu vực song chỉ số người chếttổng số người bị thương lagrave đặc biệt cao magrave nguyecircn nhacircn chiacutenh lagrave do phương tiện chủ đạo trong giao thocircng đocirc thị lagrave xe hai baacutenh

- Ugraven tắc giao thocircng Ugraven tắc giao thocircng trong caacutec đocirc thị đang vagrave ngagravey cagraveng trở necircn bức xuacutec đặc biệt tại caacutec đocirc thị vừa vagrave lớn Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đang phải gaacutenh chịu những hậu quả nặng nề do ugraven tắc giao thocircng gacircy ra

- Ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn gia tăng ocirc nhiễm bụi khiacute thải vagrave tiếng ồn do caacutec hoạt động giao thocircng gacircy ra Ugraven tắc giao thocircng phố hoacutea quốc lộ tỉnh lộ hoạt động xacircy dựng hạ tầng vagrave khu dacircn cư goacutep phần lagravem gia tăng mức độ ocirc nhiễm Ocirc nhiễm tiếng ồn giao thocircng vagrave caacutec ảnh hưởng tới sức khỏe người dacircn đocirc thị lớn hơn nhiều so với caacutec đocirc thị khaacutec trecircn thế giới Theo kết quả nghiecircn cứu giaacute trị mức ồn tăng từ 2 - 5dBA do cấu truacutec nhagrave ống liền kề baacutem dọc theo caacutec tuyến đường Sự bố triacute khocircng hợp lyacute caacutec khu chức năng trong đocirc thị lagravem nghiecircm trọng thecircm ocirc nhiễm tiếng ồn nhất lagrave đối với trường học bệnh viện cocircng sở vagrave khu dacircn cư Giaacute trị tiếng ồn vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 1 - 15dBA

IV7 Vấn đề chất thải rắn- Lagraven soacuteng nacircng cấp đocirc thị thiếu quy hoạch vagrave khocircng được kiểm soaacutet khiến Việt

Nam phải đối mặt với caacutec thaacutech thức lớn cơ sở hạ tầng quaacute yếu keacutem năng lực quản lyacute của chiacutenh quyền cograven hạn chế nhận thức của cộng đồng cũng cograven thấp đặc biệt lượng chất thải rắn tăng nhanh Nếu trung bigravenh một người một ngagravey thải ra 1kg raacutec thigrave ở TpHCM lượng raacutec thải ra mỗi ngagravey gần 7000 tấn Hagrave Nội lagrave trecircn 3500 tấn Caacutec đocirc thị khaacutec tiacutenh bigravenh quacircn 07kg raacutecngười vagrave số lượng raacutec thải thải ra ở caacutec đocirc thị ngagravey cagraveng coacute xu hướng nhiều hơn Chất thải rắn ngagravey cagraveng gia tăng magrave vấn đề xử lyacute vẫn chưa tigravem được hướng đi tốt Hiện nay phần lớn raacutec thải được xử lyacute bằng caacutech chocircn lấp nhưng nhiều nơi chocircn lấp khocircng hợp vệ sinh

- Theo số liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc gia cho thấy coacute tới 1125 chiếm 44 sử dụng batildei chocircn lấp đơn sơ khocircng đảm bảo vệ sinh Việc giảm thiểu raacutec thải luocircn lagrave yecircu cầu đầu tiecircn vagrave quan trọng nhất đối với phaacutet triển đocirc thị

- Nguy cơ gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt vagrave nước ngầm gia tăngNguồn bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn

Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

VIPhương phaacutep quản liacute mocirci trường trong nacircng cấp đocirc thịVI1 Trong quaacute trigravenh xacircy dựng mở rộng đocirc thị

28

- Cải tiến hệ thống bơm thoaacutet nước xacircy dựng hệ thống bơm thoaacutet nước cho caacutec khu vực nằm tương đối thấp Bảo tồn những khu đất cho nhu cầu cải tiến hệ thống kecircnh rạch trong tương lai Cải thiện hệ thống kiểm soaacutet thủy lực hiện coacute

- Giảm thiểu phaacutet thải chất ocirc nhiễm hạn chế những hoạt động thường xuyecircn coacute phaacutet sinh chất ocirc nhiễm sử dụng nhiecircn liệu hay năng lượng sạch (gasđiện)

- Cải thiện hệ thống quản lyacute điều hagravenh giao thocircng đocirc thị để traacutenh ugraven tắc giao thocircng Kiểm soaacutet tốt hơn caacutec luồng giao thocircng đảm bảo giao thocircng thocircng suốt khocircng tắc nghẽn Phaacutet triển mạng lưới thocircng tin liecircn lạc giữa caacutec caacute nhacircn caacutec tổ chứchellip hạn chế nhu cầu đi lại của cộng đồng sẽ goacutep phần giảm nguồn ocirc nhiễm gacircy ra từ caacutec phương tiện giao thocircng

- Bố triacute tập trung caacutec cơ sở sản xuất vagraveo khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển ra ngoại thagravenh quy hoạch từng nhoacutem ngagravenh sản xuất cụ thể đối với từng khu cocircng nghiệp nhất định Aacutep dụng cocircng cụ thu phiacute mocirci trường vagrave cấp giấy pheacutep xả thải đối với từng loại chất ocirc nhiễm cho từng đơn vị sản xuất coacute kiểm tra định kỳ

- Hạn chế tigravenh trạng đổ chất thải rắn bừa batildei xuống lograveng đường vỉa hegrave ao hồ cống ratildenh vagrave những nơi cocircng cộng Xử lyacute chất thải rắn bằng caacutec giải phaacutep cocircng nghệ thiacutech hợp cho mỗi loại đocirc thị Nacircng cao chất lượng vagrave tiacutenh cơ động của thiết bị thu gom vận chuyển xử lyacute chất thải rắn kể cả chế tạo caacutec phương tiện chuyecircn dugraveng thiacutech hợp cho mỗi vugraveng

- Kiecircn quyết xử lyacute caacutec vi phạm luật mocirci trường Coacute chế độ khen thưởng hay xử phạt hagravenh chiacutenh hợp lyacute Thường xuyecircn tuyecircn truyền trecircn caacutec phương tiện truyền thocircng đại chuacuteng nhằm nacircng cao nhận thức của người dacircn thagravenh thị trong việc chấp hagravenh vagrave thực hiện luật bảo vệ mocirci trường noacutei chung vagrave caacutec qui tắc vệ sinh đocirc thị noacutei riecircng

VI2 Trong quaacute trigravenh cải tạo hạ tầng kĩ thuật đocirc thị- Quản lyacute chặt chẽ quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute - cocircng nghiệp hoaacute để bảo vệ vagravenh đai

xanh Xacircy dựng cảnh quan đocirc thị xanh sạch đẹp đảm bảo khocircng gian xanh đocirc thị bao gồm hệ thống caacutec mảng xanh đocirc thị vagravenh đai xanh đocirc thị vagrave mặt nước xanh sạch đẹp của cảnh quan đocirc thị

- Xacircy dựng nacircng cấp hệ thống cấp thoaacutet nước cho đocirc thị một caacutech hợp lyacute đảm bảo phục vụ tốt nhu cầu của người dacircn

- Xacircy dựng caacutec batildei chocircn lấp chất thải hợp lyacute vệ sinh vagrave an toagraven Tăng cường cocircng taacutec queacutet dọn vệ sinh đường phố phun nước tưới cacircy vagrave tưới đường Đảm bảo caacutec chất thải trong mọi hoạt động tại đocirc thị được taacutei sử dụng quản lyacute xử lyacute thiacutech hợp đảm bảo tiecircu chuẩn MT cho pheacutep

- Tăng cường vagrave đẩy mạnh caacutec hoạt động quản lyacute vagrave bảo vệ MT đocirc thị Xacircy dựng hệ thống trao đổi thocircng tin MT vagrave hệ thống quan trắc giaacutem saacutet hiện trạng MT

- Yecircu cầu tất cả caacutec chủ dự aacuten đầu tư mới hoặc cải tạo mở rộng cơ sở sản xuất đều phải lập Baacuteo caacuteo đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường của dự aacuten Định kỳ kiểm tra giaacutem saacutet việc thực hiện caacutec biện phaacutep đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kiểm tra cơ sở sản suất coacute bảo đảm tiecircu chuẩn mocirci trường hay khocircng

- Caacutec phương tiện giao thocircng cơ khiacute lagrave nguồn thải ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute Đocirc thị cagraveng lớn cagraveng phaacutet triển thigrave giao thocircng cơ giới sẽ phaacutet triển vagrave nguồn thải chất ocirc

29

nhiễm khocircng khiacute do phương tiện giao thocircng cơ giới cagraveng lớn Ưu tiecircn phaacutet triển giao thocircng cocircng cộng vagrave hạn chế phaacutet triển phương tiện caacute nhacircn

- Cải thiện kecircnh rạch nạo veacutet đagraveo đất bảo vệ sườn dốc thi cocircng vagrave vận hagravenh đường bảo dưỡng cống hộp vagrave cầu đường bộ của caacutec tuyến kecircnh trong thagravenh phố

VI3 Trong cocircng taacutec cải thiện nguồn nước đocirc thị- Thiết lập cơ sở dữ liệu về mạng lưới cấp vagrave thoaacutet nước trong đocirc thị nacircng cấp hỗ

trợ cho quaacute trigravenh ra quyết định của latildenh đạo caacutec địa phương trong khu vực- Điều chỉnh hợp lyacute caacutec hoạt động sản xuất nocircng nghiệp trong việc sử dụng phacircn

boacuten vagrave thuốc bảo vệ thực vật- Thu gom vagrave xử lyacute nước thải sinh hoạt tại caacutec thagravenh phố thị trấn vagrave caacutec cụm

dacircn cư tập trung xung quanh lưu vực socircng- Kiểm soaacutet vagrave xử lyacute triệt để caacutec loại chất thải rắn traacutenh tigravenh trạng vứt bừa batildei

xuống ao hồ kecircnh rạch socircng suối gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt- Xacircy dựng vagrave aacutep dụng phiacute xử lyacute nước thải- Nacircng cao nhận thức cộng đồng về việc tiết kiệm vagrave bảo vệ nguồn nước- Xaacutec định giới hạn khai thaacutec nguồn nước ngầm- Xaacutec định vugraveng bổ cập tự nhiecircn chiacutenh của tầng nước ngầm- Duy trigrave vagrave mở rộng chương trigravenh giaacutem saacutet chất lượng vagrave trữ lượng nước ngầm

Tăng cường kiểm soaacutet đối với caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễm nước ngầm- Xacircy dựng caacutec trạm xử lyacute nước thải sinh hoạt tập trung cho từng khu vực dacircn cư

trước khi thải ra hệ thống thoaacutet nước cocircng cộng- Thực hiện thu phiacute xử lyacute nước thải để tạo nguồn thu cho ngacircn saacutech thu hồi dần

vốn đầu tư vagraveo hệ thống xử lyacute- Xacircy dựng hệ thống thu gom taacutech riecircng nước mưa vagrave nước thải sinh hoạt đối với

caacutec khu dacircn cư mới hạn chế khối lượng nước thải cần xử lyacute xử lyacute vagrave tận dụng nước mưa vagraveo những mục điacutech phugrave hợp để hạn chế khai thaacutec nước ngầm vagrave nước mặt Quản lyacute nước thải đocirc thị

- Thu phiacute khai thaacutec nước ngầm vagrave xacircy dựng cơ cấu quản lyacute nước ngầm để gia tăng kiểm soaacutet việc khai thaacutec

- Mở rộng mạng lưới cung cấp nước Phaacutet triển một số cụm cấp nước quy mocirc nhỏ

- Tiến hagravenh việc kiểm soaacutet vagrave giaacutem saacutet việc khai thaacutec nước ngầm bằng caacutech đo lường trữ lượng khai thaacutec tại caacutec giếng nước

- Caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp đoacuteng trecircn địa bagraven thagravenh phố đều phải tuacircn thủ luật vagrave caacutec quy định về bảo vệ mocirci trường trong xử lyacute nước thải đảm bảo đạt tiecircu chuẩn xả thải ra nguồn tiếp nhận

- Nếu CSSX khocircng coacute khả năng đầu tư xacircy dựng hệ thống xử lyacute nước thải cho phugrave hợp thigrave phải di dời ra caacutec khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển đổi ngagravenh nghề sản xuất

- Cơ quan quản lyacute Nhagrave nước về bảo vệ mocirci trường phải thường xuyecircn kiểm tra định kỳ nước thải của caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp ocirc nhiễm coacute biện phaacutep xử lyacute thiacutech đaacuteng đối với caacutec cơ sở vi phạm

30

- Tăng cường năng lực hoagraven thiện tổ chức vagrave phaacutep luật về quản lyacute hệ thống thoaacutet nước đocirc thị

VIĐịnh hướng nacircng cấp đocirc thịĐocirc thị lagrave đầu maacutey của sự tăng trưởng kinh tế vugraveng tiecircu thụ tagravei nguyecircn sinh ra raacutec

thải nguồn gốc của caacutec vấn đề về mocirci trường Đocirc thị cần phải coacute những quy trigravenh để goacutep phần tạo ra mocirci trường lagravenh mạnh vagrave tăng trưởng kinh tế Mocirci trường lagravenh mạnh liecircn quan đến caacutec vấn đề cung cấp nước an toagraven điều kiện vệ sinh quản lyacute chất thải rắn Tăng trưởng kinh tế liecircn quan đến thiếu kiểm soaacutet caacutec chất thải từ caacutec nhagrave maacutey tắc nghẽn tại nạn xử lyacute chưa thỏa đaacuteng caacutec chất thải độc hại vigrave vậy cần phải coacute những định hướng vagrave phương phaacutep mới trong tương lai

VI1 Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Phaacutet huy giaacute trị caacutec bagravei học kinh nghiệm đuacutec kết từ thực tiễn xacircy dựng phaacutet triển đocirc thị ở nước ta cũng như nhiều nước tiecircn tiến trecircn thế giới định hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050 được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009 vagrave Chương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020 (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009) đatilde đề ra caacutec định hướng giải phaacutep tổng thể toagraven diện phaacutet triển hệ thống đocirc thị quốc gia xaacutec định caacutec giai đoạn phaacutet triển mục tiecircu cụ thể vagrave lộ trigravenh thực hiện cho từng giai đoạn Theo đoacute để quaacute trigravenh phaacutet triển của caacutec đocirc thị trong cả nước đaacutep ứng caacutec yecircu cầu phaacutet triển bền vững chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp cần đặc biệt lưu yacute một số vấn đề sau Thứ nhất khocircng ngừng đẩy mạnh vai trograve cocircng taacutec lập quy hoạch vagrave nacircng cao chất lượng quy hoạch Cocircng taacutec quy hoạch phải được ưu tiecircn đầu tư đi trước để định hướng vagrave bảo đảm tiacutenh đồng bộ trong quaacute trigravenh xacircy dựng phaacutet triển cũng như cải tạo chỉnh trang đocirc thị ETHồng thời với việc aacutep dụng caacutec tiến bộ trong phaacutet triển đocirc thị quy hoạch khocircng những phải đaacutep ứng yecircu cầu cao về tạo dựng chất lượng khocircng gian đocirc thị magrave cograven phải đaacutep ứng tốt yecircu cầu về dự baacuteo gắn saacutet với thực tiễn vagrave xu hướng phaacutet triển của xatilde hội thật sự trở thagravenh nền tảng cho việc tạo dựng nguồn lực phaacutet triển cho đocirc thị Thứ hai tạo dựng nguồn lực phaacutet triển đocirc thị từ chiacutenh nội lực của đocirc thị Cugraveng với caacutec nguồn hỗ trợ phaacutet triển magrave đocirc thị coacute được cần đặc biệt chuacute trọng việc đổi mới cơ chế chiacutenh saacutech phaacutet triển đocirc thị trong caacutec lĩnh vực quản lyacute nhagrave nước quản lyacute quy hoạch quản lyacute nhagrave đất quản lyacute đầu tư xacircy dựng quản lyacute khai thaacutec sử dụng cocircng trigravenh đocirc thị Thocircng qua caacutec giải phaacutep về quy hoạch đocirc thị kết hợp với caacutec chiacutenh saacutech phugrave hợp để huy

31

động sự tham gia của caacutec thagravenh phần kinh tế trong xatilde hội thực hiện chủ trương xatilde hội hoacutea đầu tư cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời goacutep phần nacircng cao hiệu quả đầu tư đẩy nhanh tiến trigravenh nacircng cấp chất lượng đocirc thị hoacutea Thứ ba cần đẩy mạnh hơn nữa việc đổi mới tư duy trong quản lyacute nhagrave nước về đocirc thị đi đocirci với việc nacircng cao phẩm chất năng lực vagrave trigravenh độ caacuten bộ quản lyacute đocirc thị caacutec cấp Tăng cường phacircn cấp quản lyacute đocirc thị nacircng cao quyền hạn traacutech nhiệm của chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp tổ chức bộ maacutey tinh giản gọn nhẹ nacircng cao tiacutenh hiệu quả hiệu lực quản lyacute đồng thời chuacute trọng hơn nữa cocircng taacutec đagraveo tạo vagrave bồi dưỡng caacuten bộ bằng nhiều higravenh thức phugrave hợp với thực tế trigravenh độ kinh nghiệm vagrave kiến thức Thứ tư cần chuacute trọng phaacutet huy vai trograve vagrave traacutech nhiệm lagravem chủ của cộng đồng của người dacircn đocirc thị Việc xacircy dựng vagrave duy trigrave chất lượng đocirc thị phụ thuộc một phần quan trọng trong yacute thức của người dacircn thực hiện nếp sống văn minh đocirc thị Do đoacute cần coacute giải phaacutep tiacutech cực để cộng đồng nhận thức rotilde vai trograve vagrave traacutech nhiệm tham gia xacircy dựng vagrave quản lyacute đocirc thị được cụ thể hoacutea ngay từ trong cuộc sống hằng ngagravey của mỗi caacute nhacircn mỗi cộng đồng của đocirc thị

VI2 Chiến lược phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt Định hướng Quy hoạch tổng thể phaacutet triển đocirc thị

đến năm 2020 trong Quyết định số 101998QĐ-TTg ngagravey 23-1-1998 trong đoacute xaacutec định phương hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển caacutec đocirc thị trecircn địa bagraven cả nước vagrave caacutec vugraveng đặc trưng

Mức tăng trưởng dacircn số dự baacuteo Năm 2010 dacircn số đocirc thị lagrave 304 triệu người chiếm 33 dacircn số cả nước Năm 2020 dacircn số đocirc thị lagrave 46 triệu người chiếm 45 dacircn số cả nướcNhu cầu sử dụng đất đocirc thị Năm 2020 diện tiacutech đất đocirc thị lagrave 460000ha chiếm 14 diện tiacutech đất tự nhiecircn

cả nước bigravenh quacircn 100m2ngườiTổ chức khocircng gian hệ thống đocirc thị Mạng lưới đocirc thị cả nước được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển trecircn cơ sở caacutec đocirc thị

trung tacircm gồm caacutec thagravenh phố trung tacircm cấp quốc gia cấp vugraveng cấp tỉnh Caacutec đocirc thị trung tacircm caacutec cấp được phacircn bố hợp lyacute trecircn 10 vugraveng đocirc thị hoaacute đặc trưng của cả nước

Caacutec đocirc thị trung tacircm lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh phải được tổ chức thagravenh caacutec chugravem đocirc thị coacute vagravenh đai xanh bảo vệ để hạn chế tối đa sự tập trung dacircn số cơ sở kinh tế vagrave phaacute vỡ cacircn bằng sinh thaacutei traacutenh sự higravenh thagravenh caacutec siecircu đocirc thị

Quy hoạch sử dụng đất đocirc thị đảm bảo caacutec khu chức năng vagrave cơ sở hạ tầng coacute quan hệ gắn boacute

Higravenh thagravenh bộ mặt kiến truacutec hiện đại nhưng vẫn kế thừa bảo vệ tocircn tạo vagrave giữ gigraven caacutec di sản lịch sử văn hoaacute phaacutet triển nền kiến truacutec đậm đagrave bản sắc dacircn tộc

Phaacutet triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật Ưu tiecircn phaacutet triển hiện đại hoaacute cơ sở hạ tầng caacutec đocirc thị vagrave caacutec vugraveng kinh tế

trọng điểm tạo tiền đề phaacutet triển caacutec đocirc thị vagrave đocirc thị hoaacute nocircng thocircn Cải tạo vagrave xacircy dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật trong caacutec đocirc thị theo yecircu cầu vagrave mức

độ phaacutet triển của từng đocirc thị

32

Bảo vệ mocirci trường cảnh quan thiecircn nhiecircn giữ gigraven cacircn bằng sinh thaacutei đocirc thị - Xacircy dựng vagrave duy trigrave bộ khung bảo vệ thiecircn nhiecircn trecircn địa bagraven cả nước- Khai thaacutec vagrave sử dụng hợp lyacute caacutec tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn vagraveo mục điacutech cải tạo đocirc

thị- Coacute biện phaacutep xử lyacute taacutei sử dụng caacutec chất thải sinh hoạt vagrave sản xuất bằng caacutec

cocircng nghệ thiacutech hợp

VI3 Những nguyecircn tắc trong định hướng nacircng cấp đocirc thị1 Về quan điểm vagrave mục tiecircu phaacutet triển đocirc thị Phaacutet triển đocirc thị phải phugrave hợp với

phacircn bố vagrave trigravenh độ phaacutet triển lực lượng sản xuất tập trung xacircy dựng cơ sở kinh tế - kỹ thuật vững chắc lagravem động lực cho sự phaacutet triển bền vững vagrave định higravenh rotilde cocircng taacutec phacircn loại đocirc thị theo trigravenh độ của tiến trigravenh phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững

2 Xaacutec định rotilde vai trograve caacutec đocirc thị trong hệ thống đocirc thị toagraven quốc cũng như xaacutec định vai trograve caacutec đocirc thị trong caacutec vugraveng latildenh thổ lagrave caacutec đocirc thị cấp vugraveng cấp quốc gia hay quốc tế

3 Quy hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị phải được xacircy dung phugrave hợp với chương trigravenh đầu tư phaacutet triển đocirc thị của Chiacutenh phủ Dựa trecircn caacutec chiến lược phaacutet triển liecircn ngagravenh xaacutec định rotilde yecircu cầu phaacutet triển KT- XH nhu cầu sử dụng đất đai nhu cầu tocircn vinh giaacute trị văn hoacutea lịch sử vagrave bảo vệ tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn của từng địa phương Trong đoacute phải hết sức chuacute yacute gắn kết chặt chẽ giữa tổ chức kỹ thuật liecircn vugraveng với hạ tầng kỹ thuật từng docirc thị vagrave caacutec điểm dacircn cư xung quanh

4 Khai thaacutec tiềm năng coacute giới hạn đảm bảo cacircn đối giữa khai thaacutec tagravei nguyecircn mocirci trường tagravei nguyecircn đất đai nhacircn lực phaacutet triển kinh tế vagrave phacircn bố dacircn cư trong caacutec khu đocirc thị vagrave nocircng thocircn trong caacutec vugraveng miền vagrave trecircn phạm vi toagraven quốc

5 Qui hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững toagraven quốc phải duy trigrave phaacutet huy khocircng gian văn hoacutea của caacutec cộng đồng dacircn cư đocirc thị xacircy dựng caacutec chương trigravenh hagravenh động cụ thể đối với cocircng taacutec bảo tồn cải tạo vagrave xacircy dựng dựa trecircn tiềm năng văn hoacutea xatilde hội vagrave tự nhiecircn

6 Để bảo vệ mocirci trường đất nước vagrave khocircng khiacute cho đocirc thị cần aacutep dụng kĩ thuật tiecircn tiến trong xacircy dựng caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kĩ thuật trong xử liacute phacircn loại taacutei chế chất thải rắn vagrave trong xacircy dựng caacutec dự aacuten cocircng nghiệp tập trung ở qui mocirc địa phương vugraveng vagrave toagraven quốc trecircn cơ sở cơ hội cho việc nacircng cao chất lượng mocirci trường sống cho dacircn cư Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật đocirc thị toagraven quốc phải đảm bảo hiện đại an toagraven tiết kiệm vagrave phugrave hợp với tiecircu chiacute bền vững của vugraveng quốc gia vagrave quốc tế caacutec khu cocircng nghiệp tập trung nhưng phải bảo đảm nghiecircm ngặt caacutec yecircu cầu xử liacute ocirc nhiễm đổi mới cocircng nghệ aacutep dụng nguyecircn liệu sạch nguyecircn liệu sinh thaacutei vagrave phải đảm bảo caacutec tiecircu chuản ISO về mocirci trường

7 Cải tạo vagrave lagravem mới đồng bộ caacutec khu ở hiện coacute trong đocirc thị Triệt để thực hiện bảo tồn caacutec khu đocirc thị cổ vagrave cũ cugraveng luacutec đaacutep ứng đuacuteng vagrave đủ nhu cầu diện tiacutech ở vagrave mocirci trường sống tốt cho mọi người trong caacutec khu dacircn cư cần tổ chức liecircn kết hợp mạng lưới dịch vụ ngoagravei nhagrave ở đaacutep ứng caacutec nhu cầu sống của dacircn cư theo định kỳ ngắn vagrave dagravei hạn coacute thể hoạch định xoacutea bỏ caacutec khu nhagrave ổ chuột caacutec khu ở phi chiacutenh qui caacutec xoacutem dacircn vạn

33

đograve vagrave caacutec khu bần cư đocirc thị Tiếp tục hoagraven thiện chiến lược phaacutet triển nhagrave ở theo hướng bền vững ở đocirc thị nocircng thocircn vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

8 Phacircn bổ kết nối vagrave hoagraven thiện caacutec trung tacircm cocircng cộng caacutec khu nghỉ ngơi vui chơi giải triacute vagrave hệ thống cacircy xanh mặt nước trong đocirc thị Trong đoacute đặc biệt quan tacircm phaacutet triển hệ thống cacircy xanh đocirc thị bảo lưu hệ thống kecircnh rạch để tạo khocircng gian mở khocircng gian trống caacutec khocircng gian nghỉ ngơi giải triacutetạo cảnh quan chung vagrave điều hogravea mocirci trường khocircng khiacute cho đocirc thị Higravenh thagravenh caacutec hagravenh lang cacircy xanh caacutech ly giữa caacutec khu kho tagraveng bến batildei vagrave caacutec khu dacircn cư đocirc thị Tập trung nacircng cấp cải tạo caacutec khu cacircy xanh bảo vệ mặt nước caacutec khu di tiacutech lịch sử vagrave caacutec khu vực ven song vagrave ven biển đảm bảo đủ để khắc phục tigravenh trạng ocirc nhiễm khocircng khiacute ocirc nhiễm nguocircn nước vagrave goacutep phần điều hogravea khiacute hậu nhiệt đới Phấn đấu chỉ tiecircu cacircy xanhđầu người đạt 12-15 m2 với đocirc thị đặc biệt 10-12 m2 với đocirc thị loại I vagrave loại II 9-11m2 với đocirc thị loại loại III vagrave loại IV vagrave 8-10m2 với đocirc thị loại V

9 Chiacutenh quyền địa phươngcộng đồng cần coacute sự tham gia trực tiếpcocircng bằng vagrave coacute caacutei nhigraven dagravei hạn với caacutec nhu cầu phaacutet triển đocirc thị hiện tại vagrave của caacutec thế hệ tiếp sau

10 Xacircy dựng hợp liacute cơ chế tagravei chiacutenh đocirc thị cho phugrave hợp với caacutec kế hoạch phaacutet triển KT-XH Trong đoacute hỗ trợ tagravei chiacutenh thỏa đaacuteng cho việc xử liacute vagrave bảo vệ mocirci trường ở đocirc thị Nghiecircn cứu tăng nguồn thu cho cocircng taacutec Qui hoạch xacircy dựng đocirc thị dagravenh phần ngacircn saacutech đuacuteng vagrave đủ cho đầu tư Phaacutet triển đocirc thị theo qui hoạch kế hoạchngắn vagrave dagravei hạn đatilde được phecirc duyệt tăng khả năng xatilde hội hoacutea thu huacutet nguồn lực của nhacircn dacircn vagrave khai thaacutec tối ưu caacutec nguồn tagravei chiacutenh khai thaacutec của caacutec tổ chức tư nhacircn trong vagrave ngoagravei nước để Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Thagravenh phố HCM phaacutet triển đocirc Phaacutet triển bền vững cho thị ngang tầm khu vưc vagrave thế giới caacutec đocirc thị ở Việt NamTriacutech ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm

2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

KẾT LUẬN

34

Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thị lagrave một xu hướng chung tất yếu vagrave khocircng thể thiếu trong sự phaacutet triển của một quốc gia Tuy nhiecircn song song becircn cạnh sự phaacutet triển vượt bậc về kinh tế vagrave cơ sở hạ tầng lagrave sự tồn tại của caacutec vấn đề mocirci trường Vấn đề mocirci trường cagraveng trở necircn cấp baacutech đối với những nước đang phaacutet triển Ở nước ta cũng vậy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị quaacute chuacute trọng tới sự phaacutet triển kinh tế đatilde để lại khocircng iacutet hậu quả đối với mocirci trường sống Chuacuteng ta đang từng bước xacircy dựng caacutec đocirc thị hiện đại vagrave giải quyết caacutec vấn đề mocirci trường Để đạt được sự phaacutet triển bền vững đocirc thị cần coacute những chương trigravenh quản lyacute vagrave xacircy dựng toagraven diện về mọi mặt Quaacute trigravenh cần sự phối hợp của caacutec cấp từ trung ương tới địa phương vagrave cần coacute caacutec chiacutenh saacutech kịp thời sacircu rộng vagrave đuacuteng đắn của nhagrave nước

Tagravei liệu tham khảo1 ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế

giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

2 ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ

3 ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

4 Bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

5 ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

6 (Tiecircu chuẩn phacircn cấp đocirc thị- giaacuteo trigravenh quản liacute đocirc thị vagrave khu cocircng nghiệp- Nguyễn Ngọc Anh ndashkhoa Mocirci Trường ĐH Đagrave Lạt)

7 Sổ tay hướng dẫn nacircng cấp đocirc thị coacute sự tham gia của cộng đồng ndashUBND thagravenh phố HCM

35

Hệ thống cocircng viecircn cacircy xanh Khai thaacutec cảnh quan socircng Sagravei Gograven socircng Đồng Nai vagrave caacutec socircng rạch lớn khaacutec Bảo tồn caacutec cocircng viecircn hiện hữu (235 ha) cải tạo kecircnh rạch tăng chỉ tiecircu cacircy xanh vugraveng nội thagravenh (2m2người) nội thagravenh mới vagrave đocirc thị ngoại thagravenh (17m2người) Tạo caacutec hồ chứa nước lớn khai thaacutec kecircnh rạch tự nhiecircn higravenh thagravenh caacutec vagravenh đai hagravenh lang xanh bảo tồn rừng tai Cần Giờ Củ Chi Bigravenh Chaacutenh

Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật

Về giao thocircng

Chỉ tiecircu đất giao thocircng bigravenh quacircn 20 - 25m2người khoảng 25 quỹ đất đocirc thị (hiện nay lagrave 12) để ngoagravei hệ thống đường bộ sẽ xacircy dựng hệ thống xe buyacutet xe điện baacutenh sắt (ngầm trecircn cao) đảm bảo vận chuyển hagravenh khaacutech cocircng cộng đạt 50 năm 2020 (hiện nay chưa đến 5)

Đối với đường bộ phải hoagraven chỉnh caacutec tuyến vagravenh đai trục giao thocircng hướng ngoại kết hợp với caacutec cocircng trigravenh đầu mối caacutec nuacutet giao thocircng vagrave bến xe liecircn tỉnh ở caacutec vugraveng ven đocirc gồm đường vagravenh đai ngoagravei (xa lộ vagravenh đai) trục đường cao tốc dự kiến xacircy dựng từ Thủ Thiecircm nối sang quốc lộ 51 (Đồng Nai Bagrave Rịa - Vũng Tagraveu) xa lộ Hagrave Nội quốc lộ 1A cũ vagrave quốc lộ 1A mới đi Biecircn Hogravea vagrave caacutec tỉnh miền Tacircy quốc lộ 13 quốc lộ 22 đi Bigravenh Dương vagrave Tacircy Ninh tỉnh lộ 12 15 16 gắn kết nội - ngoại ocirc thagravenh phố vagrave caacutec tỉnh xung quanh tỉnh lộ 10 15 đi Đức Hogravea Cần Giuộc - Long An đường Vĩnh Phước đi Cần Giờ gắn với caacutec đường vagravenh đai đường trục ngoagravei thagravenh phố

Mở rộng nacircng cấp caacutec trục đường giao thocircng chiacutenh hiện coacute đồng thời xacircy dựng caacutec nuacutet giao thocircng quan trọng vagrave hệ thống tiacuten hiệu nối mạng từ caacutec nuacutet về trung tacircm điều khiển giao thocircng của thagravenh phố bố triacute đều khắp hệ thống caacutec batildei đậu xe caacutec điểm đầu điểm cuối vagrave điểm dừng của mạng lưới xe buyacutet đảm bảo cự li trung bigravenh từ caacutec khu chức năng đến caacutec điểm đỗ trecircn caacutec tuyến vận tải cocircng cộng khoảng từ 500 - 600 m

Xacircy dựng hoagraven chỉnh vagrave hiện đại hệ thống đường tại caacutec khu phaacutet triển mới kết hợp đồng bộ với caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kỹ thuật khaacutec cải tạo nacircng cấp mở rộng cầu Sagravei Gograven cầu Đồng Nai cầu Bigravenh Lợi cầu Bigravenh Triệu cầu Bigravenh Phước cầu Phuacute Cường (nối Củ Chi với Thủ Dầu Một) vagrave một số cầu khaacutec xacircy dựng một số cầu qua socircng Sagravei Gograven như tại Phuacute Mỹ nối đường Bigravenh Thuận qua Caacutet Laacutei (quận 2) để kheacutep kiacuten với vagravenh đai ngoagravei (xa lộ vagravenh đai) tại Thủ Thiecircm xacircy cầu vagrave đường hầm nối quận 1 với Thủ Thiecircm tại An Phuacute (quận 2) nối qua Thanh Đa (Bigravenh Thạnh) tại Thanh Đa nối qua Thủ Đức xacircy cầu Bigravenh Lợi mới để kheacutep kin vagravenh đai trong cầu An Phuacute Đocircng nối quận 12 với quận Thủ Đức Xacircy dựng caacutec cầu qua socircng Đồng Nai như tại quận 9 nối đường cao tốc sang Long Thagravenh vagrave đường vagravenh đai ngoagravei nối sang Nhơn Trạch Trecircn socircng Soagravei Rạp tại Long Thới (Nhagrave Begrave) nối đường cao tốc phiacutea Nam đi Cần Thơ qua socircng Lograveng Tagraveu đi Nhơn Trạch (Đồng Nai) vagrave một số cầu trecircn những socircng rạch khaacutec

Đối với đường sắt xacircy dựng hệ thống đường sắt gắn với mạng lưới đường sắt quốc gia đi caacutec hướng Lộc Ninh miền Tacircy miền Trung vagrave tỉnh Bagrave Rịa - Vũng Tagraveu Xacircy dựng ga tagraveu chiacutenh ở An Bigravenh (Bigravenh Dương) một số ga hagravenh khaacutech trung tacircm ở Bigravenh Triệu (Thủ Đức) ở Tacircn Kiecircn (Bigravenh Chaacutenh) vagrave Thủ Thiecircm (quận 2)Ga Hogravea Hưng sẽ chuyển thagravenh ga đường sắt nội đocirc Xacircy dựng hệ thống giao thocircng đường sắt nội đocirc theo giải phaacutep đi ngầm trecircn cao hoặc trecircn mặt đất nhưng phải đảm bảo mỹ thuật an toagraven vagrave phugrave hợp với khả năng tagravei chiacutenh an ninh vagrave quốc phograveng

19

Đối với đường thủy hạn chế việc mở rộng phaacutet triển cảng trong nội thagravenh cũ như cảng Sagravei Gograven Bến Ngheacute Tacircn Thuận Ba Son xacircy dựng caacutec cảng Hiệp Phước vagrave Cần Giờ để đaacutep ứng nhu cầu vận tải đường thủy caacutec cụm cảng coacute thể tiếp nhận 60 - 70 triệu tấn hagraveng hoacuteanăm Từng bước cải tạo caacutec cảng nội thagravenh phục vụ du lịch trecircn socircng

Tăng cường khai thaacutec tuyến đường thủy caacutec socircng Soagravei Rạp Cacircy Khocirc Cần Giuộc xacircy dựng caacutec cảng socircng ở Phuacute Định Cacircy Khocirc Tacircn Tuacutec Cần Giuộc với cocircng suất trecircn một triệu tấn hagraveng hoacuteanăm duy trigrave một số cảng socircng nhỏ ở socircng Đồng Nai Nhagrave Begravetrong giai đoạn năm 2005-2010 từng bước di chuyển cảng Bigravenh Đocircng vagrave hệ thống bến batildei dọc cảng về cảng mới cải tạo vagrave phục hồi caacutec tuyến kecircnh vagravenh đai vừa kết hợp vận tải vừa giải quyết thoaacutet nước mưa xacircy dựng cảng phục vụ quốc phograveng ở phiacutea Nam thagravenh phố

Đối với hagraveng khocircng nacircng cấp hoagraven thiện sacircn bay Tacircn Sơn Nhất để coacute thể đoacuten 12 triệu hagravenh khaacutech mỗi năm vagrave xacircy dựng sacircn bay Long Thagravenh - Đồng Nai coacute tải trọng 20 - 30 triệu tấn hagravenh khaacutechnăm

Về kỹ thuật mocirci trường đất đai

Cải tạo xacircy dựng hệ thống thoaacutet nước mưa trong đoacute tại khu vực nội thagravenh cũ vận sử dụng hệ thống cống thoaacutet nước mưa - nước bẩn tại khu xacircy dựng mới sử dụng hệ thống kiacuten thoaacutet nước mưa nước bẩn riecircng kết hợp sử dụng hệ thống thoaacutet nước hở gồm caacutec socircng kecircnh rạch hồ chứa

Cải tạo xacircy dựng hệ thống hồ điều hogravea kết hợp với việc tạo cảnh quan vagrave cacircn bằng cục bộ nền xacircy dựng đocirc thị vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

Xacircy dựng caacutec đường ven socircng rạch tại caacutec khu nội thagravenh kết hợp xacircy kegrave vagrave trồng cacircy xanh

Về cấp nước

Nhu cầu cấp nước đến năm 2010 lagrave 2800000 m3ngagravey đecircm vagrave đến năm 2020 lagrave 3635000 m2ngagravey đecircmChỉ tiecircu cấp nước sinh hoạt đến năm 2010 khoảng 150- 180 liacutetngườingagravey với 90 - 95 số dacircn đocirc thị được cấp nước sạch vagrave đến năm 2020 lagrave 180 - 200 liacutetngườingagravey với 95-100 số dacircn đocirc thị được cấp nước sạch

Khai thaacutec hợp lyacute caacutec nguồn nước mặt socircng Sagravei Gograven socircng Đồng Nai vagrave kecircnh Đocircng Củ Chi kết hợp khai thaacutec nước dưới mặt đất tại khu vực Hoacutec Mocircn vagrave vugraveng Bigravenh Hưng (Bigravenh Chaacutenh) ở mức độ hạn chế

Quy hoạch cải tạo hệ thống cũ vagrave xacircy dựng hệ thống mới nhằm hoagraven chỉnh mạng lưới đường ống phacircn phối nước tại khu vực nội thagravenh cũ nội thagravenh phaacutet triển

Về cấp điện

Nguồn cung cấp điện cho thagravenh phố được cacircn đối trong mạng lưới điện quốc gia

20

Cải tạo vagrave xacircy dựng caacutec tuyến 500 kV 220 kV 22 kV vagrave caacutec trạm biến aacutep hiện đại đảm bảo an togravean trong sử dụng vagrave mĩ quan thagravenh phố

Cải tạo nacircng cấp trạm 500 kV Phuacute Lacircm xacircy dựng thecircm caacutec trạm 500 kV ở Nhagrave Begrave Caacutet Laacutei (quận 2) vagrave Bigravenh Chiểu (quận Thủ Đức)

Về thoaacutet nước bẩn vagrave vệ sinh đocirc thị

Cải thiện từng bước vấn đề ocirc nhiểm trecircn caacutec kecircnh rạch bằng caacutec giải phaacutep xử lyacute cục bộ chất thải cải tạo vagrave nacircng cao cocircng lực thoaacutet nước caacutec kecircnh rạch để tự lagravem sạch

Tăng cường giải phaacutep xử lyacute cục bộ nước thải cả hai khu vực nội thagravenh cũ vagrave nội thagravenh mới Tại khu vực nội thagravenh cũ xacircy dựng tuyến cống bao để taacutech đại bộ phận nước thải đến nơi xử lyacute

Xacircy dựng caacutec nhagrave maacutey xử lyacute nước thải tập trung lớn caacute hướng Nhagrave Begrave Vĩnh Lộc Cacircầ Giuộc Caacutet Laacutei vagrave những điểm thiacutech hợp khaacutec

Cải tạo vagrave xacircy dựng batildei chocircn raacutec Đocircng Thạnh Gỏ Caacutet vagrave khu xử lyacute nước Đa Phước Vĩnh Lộc đảm bảo đến năm 2020 100 raacutec thải của thagravenh phố được thu gom vagrave xử lyacute bằng cocircng nghệ hiện đại

Nguồn Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh 30 năm xacircy dựng vagrave phaacutet triển Phan Xuacircn Biecircn - Trần Nhu NXB Giaacuteo dục 2005

II7 Vấn đề tham vấn cộng đồng trong nacircng cấp đocirc thị4 Khaacutei niệmTham vấn cộng đồng lagrave việc một cộng đồng được tham khảo về yacute kiến thaacutei độ vagrave những mối

quan tacircm của họ về một kế hoạch phaacutet triển nagraveo đoacute trong tiến trigravenh lập kế hoạch Đacircy lagrave cơ hội cho mọi người coacute thể bagravey tỏ yacute kiến của họ bằng caacutech nagravey họ coacute thể ảnh hưởng đến caacutec việc ra quyết định Hiện nay đatilde coacute quy chế buộc phải coacute sự tham gia yacute kiến người dacircn trong tiến trigravenh lập kế hoạch vagrave ra quyết định

5 Những việc cần tham gia yacute kiến cộng đồngo Tham gia đoacuteng goacutep yacute kiến cocircng sức kiến thức đất đai vagrave tiền ( tự nguyện hiến đất mở

rộng)o Tham gia ra quyết định như khu vực dacircn cư của migravenh coacute necircn tham gia vagraveo dự aacuten hay

khocircngo Dự aacuten nacircng cấp hay khocircng necircn mở rộng hẻm tới mức nagraveo mặt hẻm trải nhựa hay traacutem

becirc tocircng chọn nguồn nguyecircn vật liệuhellip Tham gia giaacutem saacutet quaacute trigravenh thực hiện dự aacuten3Caacutec bước tham vấn cộng đồngTham vấn cộng đồng - một tiến trigravenh gồm 6 bước- 1048713 Bước 1 Xaacutec định caacutec mục tiecircu của cocircng- Để lagravem gigrave Nhằm tigravem hiểu thaacutei độ hay hagravenh động của chiacutenh quyền địa phương vagrave cộng

đồng thocircng qua những phản hồi về bản phaacutec thảo kế hoạch hay tạo cơ hội cho cộng đồng lựa chọn một dự aacuten phaacutet triển nagraveo đoacute dẫn đến sự đồng thuận vagrave cugraveng thực hiện

- 1048713 Bước 2 Chọn lựa phương phaacutep lấy yacute kiến cộng đồng

21

- Xem xeacutet một loạt caacutec phương phaacutep vagrave chọn lựa phương phaacutep nagraveo thiacutech hợp nhất với mục tiecircu vagrave tiếp cận đuacuteng đối tượng

- 1048713 Bước 3 Xaacutec định caacutec nhoacutem dacircn sẽ bị ảnh hưởng bởi hoạt động cụ thể của dự aacuten- Xaacutec định ranh đầu tư đến đacircu đồng thời xaacutec định nhoacutem dacircn cư nagraveo sẽ tham gia vagraveo tiến

trigravenh tư vấn Đoacute lagrave ở địa bagraven nagraveo đặc điểm của những người tham gia như nocircng dacircn phụ nữ tuổi taacutec vv

- 1048713 Bước 4 Chuẩn bị kế hoạch chi tiết- Bao gồm việc xaacutec định- - Caacutec mục tiecircu đatilde được xaacutec định lagrave gigrave- - Sử dụng phương phaacutep thiacutech hợp nagraveo- - Caacutec nhoacutem cộng đồng nagraveo bị ảnh hưởng- - Xacircy dựng nội dung sơ bộ để lấy yacute kiến cộng đồng (biểu mẫu phiếu khảo saacutet)- - Tổ chức như thế nagraveo (thời gian địa điểm người điều hagravenhhellip)- 1048713 Bước 5 Thực hiện phương phaacutep lấy yacute kiến- Bước nagravey được thực hiện căn cứ trecircn kế hoạch chi tiết đatilde vạch ra- Họp cộng đồng cử người coacute uy tiacuten vagrave được tập huấn nắm rotilde nội dung kế hoạch đứng ra

hướng dẫn coacute người gợi yacute vagrave necircu vấn đề ghi cheacutep biecircn bản thocircng qua vagrave biểu quyết- Lấy yacute kiến bằng phiếu Tư vấnchiacutenh quyền địa phươngChủ đầu tư đứng ra chuẩn bị nội

dung hướng dẫn cho Đại diện cộng đồng phaacutet phiếu vagrave thu hồi- 1048713 Bước 6 Đưa yacute kiến phản hồi của cộng đồng vagraveo tiến trigravenh ra quyết định- Phacircn tiacutech caacutec thocircng tin nhận được vagrave cacircn nhắc giaacute trị của chuacuteng xem thocircng tin nagraveo cần

đưa vagraveo bản phaacutec thảo đề aacutenbull Caacutec becircn liecircn quan- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan lagrave tất cả những người những tổ chức coacute traacutech nhiệm vagrave lợi

iacutech liecircn quan đến hoạt động một vấn đề cụ thể- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan cograven bao gồm những nhagrave ra quyết định cũng như những

người bị ảnh hưởng bởi một quyết định- Cộng đồng lagrave một trong số caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan chịu taacutec động bởi caacutec quyết định

lập kế hoạch phaacutet triểnIII Caacutec bước thực hiện nacircng cấp đocirc thị31 Bước 1 Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp vagrave lập kế hoạch nacircng cấp cộng đồng (CUP sơ bộ)311 Khảo saacutet thực địa (thời gian thực hiện 3 thaacuteng)312 Khảo saacutet địa chất địa higravenh (25 thaacuteng)313 Lập phương aacuten quy hoạch sơ bộ (3 thaacuteng)314 Tham vấn cộng đồng thống nhất phương aacuten quy hoạch315 Thoả thuận quy hoạch giao thocircng caacutec tuyến hẻm với caacutec quận (1 thaacuteng)316 Lập CUPs sơ bộKhảo saacutet kinh tế - xatilde hội (2 thaacuteng)32 Bước 2 Lập thiết kế cơ sở CUPs hoagraven chỉnh RAP vagrave ĐTM321 Lập thiết kế cơ sở (3 thaacuteng)s(ii) Khai toaacuten chi phiacute đầu tư(iii) Trigravenh duyệt thiết kế cơ sở(iv) Thoả thuận đấu nối hạ tầng kỹ thuật vagrave phograveng chaacutey chữa chaacutey (PCCC) (3 thaacuteng)322 Lập CUPs hoagraven chỉnh (5 thaacuteng)- Tư vấn tổ chức họp CĐ lấy yacute kiến caacutec caacute nhacircn tổ chức coacute liecircn quan về phương aacuten thiết kế

đoacuteng goacutep kinh phiacute thực hiện dự aacuten phương aacuten di dời taacutei định cưhellip

22

- Điều tra kinh tế xatilde hội vagrave đưa ra caacutec toacutem tắt về qui mocirc khu vực nacircng cấp tigravenh higravenh kinh tế xatilde hội khu vực nacircng cấp

323 Lập RAP (6 thaacuteng)- Điều tra caacutec hộ bị ảnh hưởng + Điều tra về số hộ bị ảnh hưởng diện tiacutech nhagrave đất bị ảnh hưởng sau đoacute sẽ chiết tiacutenh cụ thể

diện tiacutech bị ảnh hưởng của từng căn nhagrave để đưa vagraveo bảng khảo saacutet (phục vụ lập RAP) của từng hộ gia đigravenh với bản vẽ tỉ lệ 1200 rất chi tiết

- Khảo saacutet kinh tế - xatilde hội (Bảng hỏi xin xem phụ lục 4)+ Khảo saacutet tổng thể hiện trạng toagraven khu về quy mocirc hộ gia đigravenh tigravenh trạng cư truacute việc lagravem vagrave

thu nhập tigravenh trạng nhagrave ở- Đaacutenh giaacute mức bồi thường- Đaacutenh giaacute về mức bồi thường nhagrave đất- Đề xuất caacutec khu TĐC324 Lập ĐTM (6 thaacuteng)325 Lập CEMP- Mocirc tả điều kiện mocirci trường vagrave xaacutec định caacutec vấn đề về mocirci trường magrave cộng đồng đang gặp

phải vagrave được xếp hạng theo tiến trigravenh tham gia nhiều phiacutea- Đaacutenh giaacute caacutec phương aacuten thay thế nhằm giải quyết caacutec vấn đề trecircn vagrave tigravem giải phaacutep thiacutech hợp- Xaacutec định caacutec nhu cầu về cơ sở hạ tầng (tuyến cống chiacutenh hệ thống thu gom raacutec cấp thagravenh phố

hellip) để hỗ trợ hiệu quả cho cấp cộng đồng- Đề nghị caacutec biện phaacutep giảm thiểu taacutec động cần được thực hiện ở cấp cộng đồng vagrave caacutec điều

chỉnh cho cơ sở hạ tầng vagrave dịch vụ cơ bản cấp thagravenh phố nhằm hỗ trợ cho caacutec biện phaacutep giảm thiểu nagravey Caacutec biện phaacutep giảm thiểucaacutec hiệu chỉnh nagravey cần được phản aacutenh vagrave hạch toaacuten đủ vagraveo thiết kế kỹ thuật vagrave baacuteo caacuteo đầu tư

- Xaacutec định caacutec cơ cấu thể chế tại cấp cộng đồng nhằm xacircy dựng vận hagravenh vagrave bảo dưỡng tiểu dự aacuten bao gồm caacutec hagravenh động giảm thiểu taacutec động bất lợi

- Xacircy dựng chương trigravenh quan trắc coacute sự tham gia của cộng đồngTham vấn vagrave phổ biến thocircng tin326 Chuẩn bị EMP-Caacutec biện phaacutep giảm thiểu-Tăng cường thể chế vagrave đagraveo tạo-Quan trắc mocirci trường33 Bước 3 Lập thiết kế chi tiết vagrave hồ sơ mời thầu331 Lập thiết kế chi tiết (3 thaacuteng)332 Hồ sơ mời thầu xacircy lắp- Phaacutet hagravenh hồ sơ yecircu cầu- Chuẩn bị hồ sơ đề xuất- Đaacutenh giaacute hồ sơ đề xuất- Trigravenh duyệt thẩm định vagrave phecirc duyệt kết quả chỉ định thầu- Thương thảo hoagraven thiện vagrave kyacute kết hợp đồng34 Bước 4 Bồi thường vagrave giải phoacuteng mặt bằng (12 thaacuteng)341 Tuyecircn truyền vận động dacircn hiến đất(i) Lập hồ sơ thực hiện bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư(ii) Thagravenh lập Hội đồng bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư của dự aacuten (HĐBTGPMB)(iii) Bagraven giao ranh mốc(iv) Lập phương aacuten PATT

23

(v) Họp dacircn cocircng bố phương aacuten tổng thể(vi) Quyết định thu hồi đất(vii) Giải quyết khiếu nại đối với quyết định thu hồi đất(viii) Đo vẽ thu thập thocircng tin phaacutep lyacute nhagrave đất(ix) Aacutep giaacute bồi thường(x) Bagraven giao mặt bằng thi cocircng xacircy lắp35 Bước 5 Thi cocircng xacircy lắp351 Đấu thầu thi cocircng (quy trigravenh thời gian tuyển chọn nhagrave thầu)352 Chia địa bagraven theo phường để thi cocircng36 Bước 6 Tổ chức thi cocircng(ii) Tư vấn thiết kế(iii) Tư vấn giaacutem saacutet(iv) Chiacutenh quyền địa phương(v) Giaacutem saacutet cộng đồng(vi) Nhagrave thầu thi cocircng37 Bước 7 Nghiệm thu quyết toaacuten vagrave bagraven giao cocircng trigravenh371 Nghiệm thu bagraven giao cocircng trigravenh- Nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng phải tự tổ chức nghiệm thu caacutec cocircng việc xacircy dựng đặc biệt caacutec

cocircng việc bộ phận bị che khuất Bộ phận cocircng trigravenh caacutec hạng mục cocircng trigravenh vagrave cocircng trigravenh trước khi yecircu cầu chủ đầu tư nghiệm thu Đối với những cocircng việc xacircy dựng đatilde được nghiệm thu nhưng chưa thi cocircng ngay thigrave trước khi thi cocircng xacircy dựng phải nghiệm thu lại Đối với cocircng việc giai đoạn thi cocircng xacircy dựng sau khi nghiệm thu được chuyển nhagrave thầu khaacutec thực hiện tiếp thigrave phải được nhagrave thầu đoacute xaacutec nhận nghiệm thu

- Chủ đầu tư coacute traacutech nhiệm tổ chức nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng kịp thời sau khi coacute phiếu yecircu cầu nghiệm thu của nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng Nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng được phacircn thagravenh

+ Nghiệm thu từng cocircng việc xacircy dựng trong quaacute trigravenh thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu bộ phận cocircng trigravenh xacircy dựng giai đoạn thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu hoagraven thagravenh hạng mục cocircng trigravenh cocircng trigravenh xacircy dựng để đưa vagraveo sử dụng- Caacutec hạng mục cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh vagrave cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh chỉ được

pheacutep đưa vagraveo sử dụng sau khi được chủ đầu tư nghiệm thu372 Quyết toaacuten- Chủ đầu tư lập hồ sơ quyết toaacuten baacuteo caacuteo chủ quản đầu tư sau khi cocircng trigravenh hoagraven thagravenh- Hồ sơ quyết toaacuten gồm 37Sổ tay hướng dẫn thực thi+ Tờ trigravenh xin phecirc duyệt hồ sơ quyết toaacuten+ Caacutec hồ sơ thanh toaacuten từng giai đoạn+ Bản tổng hợp giaacute trị quyết toaacuten cocircng trigravenh+ Caacutec văn bản liecircn quan38 Bước 8 Duy tu vagrave bảo dưỡng cocircng trigravenhĐối với chi phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec đường hẻm hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng họng

nước cứu hỏa thigrave Ngacircn saacutech sẽ cấp phaacutet hoagraven toagraven vagrave giao cho một số cơ quan đơn vị chức năng thực hiện như sau

- Phograveng Quản lyacute đocirc thị quậnhuyện sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute caacutec đường hẻm- Cocircng ty Thoaacutet nước sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute hệ thống thoaacutet nước- Cocircng ty Chiếu saacuteng cocircng cộng sẽ quản lyacute hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng ở caacutec con hẻm

24

- Đơn vị Phograveng chaacutey chữa chaacutey sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec họng cứu hoả

- Vận hagravenh vagrave bảo dưỡng hệ thống cấp nước sẽ được caacutec Cocircng ty Cấp nước đảm nhiệm Phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng được ghi trong hoaacute đơn tiền nước

III Những vấn đề phaacutet sinh trong nacircng cấp đocirc thịIV1 Quy hoạch đocirc thị chưa phugrave hợp với yecircu cầu bảo vệ mocirci

trường - Quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute tương đối nhanh đatilde coacute những ảnh hưởng đaacuteng kể đến mocirci

trường vagrave tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn đến sự cacircn bằng sinh thaacutei+ Tagravei nguyecircn đất bị khai thaacutec triệt để để xacircy dựng đocirc thị lagravem giảm diện tiacutech cacircy xanh

vagrave mặt nước gacircy ra uacuteng ngập+ Đất nocircng nghiệp bị chiếm dụng ảnh hưởng đến vấn đề an toagraven lương thực quốc gia

vagrave đời sống nhacircn dacircn+ Nguồn tagravei nguyecircn nước bị suy + Lượng chất thải gia tăng nhanh choacuteng trong đoacute chất thải nguy hại ngagravey cagraveng nhiều+Bugraveng nổ giao thocircng cơ giới gacircy ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute vagrave tiếng ồn nghiecircm

trọng+ Aacutep lực đaacuteng kể về nhagrave ở vagrave vệ sinh mocirci trường higravenh thagravenh caacutec khu nhagrave ổ chuột

vagrave khu nghegraveo đocirc thị- Những nguyecircn nhacircn chiacutenh của tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường tại caacutec đocirc thị+ Caacutec vấn đề mocirci trường chưa được đề cập đầy đủ vagrave quan tacircm đuacuteng mức trong quy

hoạch xacircy dựng đocirc thị+ Vấn đề cơ sở hạ tầng kỹ thuật đocirc thị hệ thống thoaacutet nước thu gom vagrave xử lyacute raacutec

xử lyacute nước thải giảm ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn chưa được chuacute yacute đuacuteng mức + Cocircng taacutec triển khai thực hiện cho đến nay vẫn cograven chậm chưa hiệu quả vagrave chưa

chứng tỏ được tầm quan trọng của việc bảo vệ mocirci trường trong quy hoạch xacircy dựng đocirc thị

+ Chưa coacute caacutec biện phaacutep hữu hiệu trong chỉ đạo vagrave quản lyacute quy hoạch xacircy dựng Tigravenh trạng xacircy dựng lộn xộn tại caacutec đocirc thị lớn lagrave một vấn đề bức xuacutec đogravei hỏi

những biện phaacutep quản lyacute cấp baacutech vagrave hiệu quả nếu khocircng caacutei giaacute phải trả cho việc giải quyết hậu quả mocirci trường sẽ lagrave vocirc cugraveng lớn Cocircng taacutec quản lyacute quy hoạch xacircy dựng lagrave bước tiếp theo vagrave cụ thể hoaacute của cocircng taacutec lập quy hoạch xacircy dựng đocirc thị một yếu tố then chốt trong việc xacircy dựng caacutec đocirc thị bền vững vagrave hoagrave hợp với mocirci trường

IV2 Gia tăng dacircn số đocirc thị vagrave vấn đề di dacircnDacircn số tăng chậm hoặc cacircn đối với sự phaacutet triển sẽ goacutep phần quan trọng vagraveo thuacutec đẩy

nền kinh tế phaacutet triển cho pheacutep tăng tiacutech luỹ cả vốn vật chất kỹ thuật vagrave nguồn nhacircn lực tạo điều kiện phaacutet triển việc lagravem vagrave đem lại một mocirci trường sống trong sạch hơn Nhưng trong quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị vấn đề dacircn số lại đang đi ngược lại với điều kiện noacutei trecircn Dacircn số ngagravey một tăng vagrave sự di dacircn lagravem mất ổn định giữa caacutec đocirc thị Do nhu cầu việc lagravem vagrave điều kiện sống magrave người lao động tự tigravem cho migravenh nơi truacute chacircn mới tại

25

caacutec đocirc thị phaacutet triển họ bị hấp dẫn bởi một số thagravenh phố vagrave khu cocircng nghiệp lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh Hải Phograveng Đagrave Nẵng Hạ Longtừ đoacute tạo necircn sự bất cacircn đối về lao động giữa caacutec đocirc thị với nhau

Từ đoacute dẫn tới nhiều vấn đề phải giải quyết như nhagrave ở dịch vụ thocircng tin giaacuteo dục chăm soacutec y tế cơ sở hạ tầng việc lagravem ocirc nhiễm mocirci trường Trong điều kiện nền kinh tế chưa phaacutet triển như hiện nay ở nước ta vấn đề việc lagravem ở caacutec vugraveng đocirc thị nổi lecircn khaacute gay gắt Hiện tượng thất nghiệp thu nhập thấp tất yếu sẽ lagravem nảy sinh caacutec hiện tượng xatilde hội tiecircu cực khaacutec Vấn đề dacircn số đocirc thị ở nước ta hiện nay vagrave trong những năm tới sẽ vẫn cograven lagrave một thực trạng nan giải nếu như quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị khocircng được thực hiện coacute hiệu quả

IV3 Xoacutem liều xoacutem bụi - ung nhọt của đocirc thị được nacircng cấp hiện đại- Tuy Đảng vagrave Chiacutenh phủ đatilde coacute rất nhiều biện phaacutep để giải quyết vấn đề nhagrave ở

nhưng tigravenh higravenh nhagrave ở đocirc thị vẫn đang rất căng thẳng trecircn tất cả caacutec mặt phaacutet triển mới cải tạo mua baacuten chuyển dịch vagrave quản lyacute Nếu khocircng coacute những giải phaacutep hiệu quả thigrave sự taacutec động của nhagrave ở sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến phaacutet triển kinh tế - xatilde hội noacutei chung vagrave đến sự phaacutet triển đocirc thị Vấn đề nagravey được đề cập đến bởi caacutec chiacutenh saacutech mang tiacutenh quốc gia do đoacute nếu khocircng coacute hướng đi đuacuteng đắn thigrave sẽ để lại những hậu quả rất lớn vagrave lacircu dagravei muốn khắc phục phải rất khoacute khăn vagrave tốn keacutem

- Diện tiacutech nhagrave ở bigravenh quacircn đầu người tại caacutec đocirc thị nước ta cograven quaacute thấp (54m2người) Chất lượng nhagrave ở khocircng bảo đảm caacutec điều kiện về hạ tầng mocirci trường đều keacutem cỏi Nhagrave ổ chuột cograven chiếm tỷ trọng đaacuteng kể tại caacutec đocirc thị Cung cầu mất cacircn đối nghiecircm trọng cộng với những taacutec động của chiacutenh saacutech khocircng hợp lyacute lagravem cho giaacute nhagrave ở quaacute cao so với thu nhập của nhacircn dacircn đocirc thị Ngoagravei ra việc xacircy dựng nhagrave ở tự phaacutet lagravem cho cocircng taacutec quy hoạch gặp nhiều rắc rối

- Quaacute trigravenh chạy đua nacircng cấp đocirc thi đatilde tạo necircn những sự đối lập khaacutec biệt trong cuộc sống của những người dacircn sinh sống trograven cugraveng một đocirc thị hoặc caacutec đocirc thị khaacutec nhau Becircn cạnh những khu nhagrave cao tầng lại khocircng thiếu những khu nhagrave ổ chuột xoacutem liều xoacutem bụi Vagrave chiacutenh điều nagravey cũng lagravem cho vấn đề mocirci trường ở đacircy trở necircn ocirc nhiễm trầm trọng hơn

- Hagrave Nội đatilde từng coacute ba khu nhagrave ở khocircng chiacutenh thức lớn higravenh thagravenh từ những năm 90 của thế kỷ XX lagrave khu chứa trọ Phuacutec Xaacute khu batildei raacutec Thagravenh Cocircng vagrave khu xoacutem liều Thanh Nhagraven với số lượng dacircn ở mỗi khu khoảng 400 người Ngoagravei ra Hagrave Nội cograven coacute hơn 20 xoacutem liều xoacutem bụi nhỏ với mỗi xoacutem từ 5 - 10 hộ dacircn nằm rải raacutec trong caacutec quận huyện khaacutec trecircn caacutec khu đất cocircng hoặc ven socircng hồ

Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đatilde từng coacute 67000 căn nhagrave ổ chuột vagrave trong đoacute coacute 24000 hộ sống ven kecircnh rạch

Tại thagravenh phố Huế coacute 770 hộ với 4483 nhacircn khẩu sống trecircn Thượng Thagravenh vagrave Eo Bagraveu trong khu Thagravenh cổ với diện tiacutech xacircy dựng traacutei pheacutep lagrave 31500m2

IV4 Ảnh hưởng đến đời sống tinh thần nhacircn dacircn- Mở rộng đất đai vagrave quy hoạch lại khu vực lagrave sự cần thiết trong quaacute trigravenh nacircng

cấp đocirc thị Nhưng một vấn đề đặt ra lagrave một số vugraveng trong đoacute lagrave chugravea chiền vagrave nghĩa địa

26

do đoacute việc giải toả gặp rất nhiều khoacute khăn Đoacute lagrave một phần trong cuộc sống tacircm linh vagrave tinh thần của người dacircn Trong quaacute trigravenh quy hoạch đất sẽ khocircng traacutenh khỏi những tổn thương tới người dacircn

- Mặt khaacutec hầu hết caacutec khu nghĩa trang nghĩa địa chưa coacute hệ thống thoaacutet nước đảm bảo vệ sinh việc thoaacutet nước hoagraven toagraven dựa vagraveo độ dốc địa higravenh tự nhiecircn thoaacutet trực tiếp ra caacutec ao hồ ruộng trũng xung quanh Chưa coacute hệ thống mương bao để thu gom nước thải thấm từ xaacutec chết phacircn hủy ra Kết quả khảo saacutet chất lượng nước mặt vagrave nước ngầm trong khu vực nghĩa trang vagrave dacircn cư xung quanh tại một số đocirc thị cho thấy độ pH thường thiecircn về axiacutet hagravem lượng coliform vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 20 - 4000 lần hagravem lượng BOD vagrave COD vượt từ 2 đến hơn 15 lần hagravem lượng NO3 gấp 2 - 100 lần Do đoacute với những vugraveng đocirc thị quy hoạch gần đoacute đogravei hỏi caacutec nhagrave chức traacutech đưa ra những phương aacuten phugrave hợp

IV5 Laacute phổi của đocirc thị bị tagraven phaacute- Tại caacutec vugraveng đocirc thị hoacutea nhanh bộ khung bảo vệ mocirci trường lagrave những vagravenh đai

xanh khocircng được quy hoạch vagrave bảo vệ Chỉ tiecircu đất để trồng cacircy xanh trong caacutec đocirc thị quaacute thấp trung bigravenh mới đạt 05m2người Tại hai thagravenh phố lớn lagrave Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh con số nagravey cũng khocircng quaacute 2m2người chỉ bằng 110 chỉ tiecircu cacircy xanh của caacutec thagravenh phố tiecircn tiến trecircn thế giới Một số di sản văn hoacutea lịch sử vagrave một số di tiacutech vugraveng cacircy xanh bảo vệ mocirci trường đang bị vi phạm tagraven phaacute nặng

- Hệ thống khocircng gian xanh - laacute phổi của đocirc thị - hầu như chưa được chuacute yacute vagrave caacutec cơ quan quản lyacute chưa hoạch định chiacutenh saacutech đối với vấn đề nagravey Quan niệm về vấn đề cacircy xanh bảo vệ mocirci trường chỉ đơn thuần lagrave trồng cacircy trecircn đường phố để che nắng Chọn cacircy trồng hết sức tugravey tiện khocircng coacute yacute tưởng đặc trưng gacircy necircn tigravenh trạng caacutec đocirc thị ngoagravei Bắc như thagravenh phố Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Việt Trigrave Hải Phograveng coacute một số loại cacircy giống nhau như xagrave cừ phượng sữa tử vi tagraveu Caacutec đocirc thị loại III kể từ Quảng Nam trở vagraveo cũng vậy viết dầu nước trứng caacute khocircng tạo được neacutet đặc trưng cacircy xanh gacircy ấn tượng của mỗi đocirc thị

- Cocircng viecircn để vui chơi giải triacute hầu như rất iacutet Diện tiacutech caacutec cocircng viecircn chức năng cũng rất hạn hẹp (05 - 4ha) vagrave chỉ lagrave nơi nghỉ ngơi thư giatilden ngắm cảnh như caacutec vườn hoa ở Huế Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Hưng Yecircn

IV6 Giao thocircng đocirc thị vagrave mocirci trường - Nacircng cacircp đocirc thị đogravei hỏi sự nacircng cấp toagraven diện về mọi mặt một trong số những

yếu tố đoacute lagrave nacircng cấp về giao thocircng Khi đocirc thị phaacutet triển kegravem theo đoacute lagrave sự gia tăng về phương tiện giao thocircng Thực tế diện tiacutech đất giao thocircng đocirc thị khocircng đủ mạng lưới đường giao thocircng phacircn bố khocircng đồng đều thocircng số kỹ thuật tuyến đường rất thấp hagravenh lang đường luocircn bị lấn chiếm Theo số liệu thống kecirc tại caacutec đocirc thị lớn caacutec chỉ tiecircu về hạ tầng giao thocircng cũng rất thấp chỉ đaacutep ứng được khoảng 35 - 40 so với nhu cầu cần thiết như tại Hagrave Nội diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 78 mật độ đường đạt 389kmkm2 tại thagravenh phố Hồ Chiacute Minh diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 75 mật độ đường đạt 388kmkm2 Caacutec chỉ tiecircu giao thocircng tại caacutec đocirc thị loại thấp hơn cũng nhỏ hơn nhiều so với yecircu cầu cần thiết Diện tiacutech caacutec điểm đỗ xe đạt 25 song chưa coacute quy

27

hoạch cụ thể Mật độ đường chiacutenh đạt 40 mật độ của đường liecircn khu vực phacircn khu vực thấp nhất chỉ đạt 20 - 30 so với yecircu cầu

Khocircng đaacutep ứng được yecircu cầu về giao thocircng đatilde để lại những hậu quả- Tai nạn giao thocircng Tigravenh higravenh tai nạn giao thocircng ở nước ta đặc biệt trong khu

vực đocirc thị hết sức nghiecircm trọng thuộc vagraveo nhoacutem cao nhất thế giới Tuy chỉ số về số vụ tai nạn giao thocircng10000 phương tiện khocircng cao hơn nhiều so với caacutec nước khaacutec trong khu vực song chỉ số người chếttổng số người bị thương lagrave đặc biệt cao magrave nguyecircn nhacircn chiacutenh lagrave do phương tiện chủ đạo trong giao thocircng đocirc thị lagrave xe hai baacutenh

- Ugraven tắc giao thocircng Ugraven tắc giao thocircng trong caacutec đocirc thị đang vagrave ngagravey cagraveng trở necircn bức xuacutec đặc biệt tại caacutec đocirc thị vừa vagrave lớn Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đang phải gaacutenh chịu những hậu quả nặng nề do ugraven tắc giao thocircng gacircy ra

- Ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn gia tăng ocirc nhiễm bụi khiacute thải vagrave tiếng ồn do caacutec hoạt động giao thocircng gacircy ra Ugraven tắc giao thocircng phố hoacutea quốc lộ tỉnh lộ hoạt động xacircy dựng hạ tầng vagrave khu dacircn cư goacutep phần lagravem gia tăng mức độ ocirc nhiễm Ocirc nhiễm tiếng ồn giao thocircng vagrave caacutec ảnh hưởng tới sức khỏe người dacircn đocirc thị lớn hơn nhiều so với caacutec đocirc thị khaacutec trecircn thế giới Theo kết quả nghiecircn cứu giaacute trị mức ồn tăng từ 2 - 5dBA do cấu truacutec nhagrave ống liền kề baacutem dọc theo caacutec tuyến đường Sự bố triacute khocircng hợp lyacute caacutec khu chức năng trong đocirc thị lagravem nghiecircm trọng thecircm ocirc nhiễm tiếng ồn nhất lagrave đối với trường học bệnh viện cocircng sở vagrave khu dacircn cư Giaacute trị tiếng ồn vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 1 - 15dBA

IV7 Vấn đề chất thải rắn- Lagraven soacuteng nacircng cấp đocirc thị thiếu quy hoạch vagrave khocircng được kiểm soaacutet khiến Việt

Nam phải đối mặt với caacutec thaacutech thức lớn cơ sở hạ tầng quaacute yếu keacutem năng lực quản lyacute của chiacutenh quyền cograven hạn chế nhận thức của cộng đồng cũng cograven thấp đặc biệt lượng chất thải rắn tăng nhanh Nếu trung bigravenh một người một ngagravey thải ra 1kg raacutec thigrave ở TpHCM lượng raacutec thải ra mỗi ngagravey gần 7000 tấn Hagrave Nội lagrave trecircn 3500 tấn Caacutec đocirc thị khaacutec tiacutenh bigravenh quacircn 07kg raacutecngười vagrave số lượng raacutec thải thải ra ở caacutec đocirc thị ngagravey cagraveng coacute xu hướng nhiều hơn Chất thải rắn ngagravey cagraveng gia tăng magrave vấn đề xử lyacute vẫn chưa tigravem được hướng đi tốt Hiện nay phần lớn raacutec thải được xử lyacute bằng caacutech chocircn lấp nhưng nhiều nơi chocircn lấp khocircng hợp vệ sinh

- Theo số liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc gia cho thấy coacute tới 1125 chiếm 44 sử dụng batildei chocircn lấp đơn sơ khocircng đảm bảo vệ sinh Việc giảm thiểu raacutec thải luocircn lagrave yecircu cầu đầu tiecircn vagrave quan trọng nhất đối với phaacutet triển đocirc thị

- Nguy cơ gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt vagrave nước ngầm gia tăngNguồn bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn

Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

VIPhương phaacutep quản liacute mocirci trường trong nacircng cấp đocirc thịVI1 Trong quaacute trigravenh xacircy dựng mở rộng đocirc thị

28

- Cải tiến hệ thống bơm thoaacutet nước xacircy dựng hệ thống bơm thoaacutet nước cho caacutec khu vực nằm tương đối thấp Bảo tồn những khu đất cho nhu cầu cải tiến hệ thống kecircnh rạch trong tương lai Cải thiện hệ thống kiểm soaacutet thủy lực hiện coacute

- Giảm thiểu phaacutet thải chất ocirc nhiễm hạn chế những hoạt động thường xuyecircn coacute phaacutet sinh chất ocirc nhiễm sử dụng nhiecircn liệu hay năng lượng sạch (gasđiện)

- Cải thiện hệ thống quản lyacute điều hagravenh giao thocircng đocirc thị để traacutenh ugraven tắc giao thocircng Kiểm soaacutet tốt hơn caacutec luồng giao thocircng đảm bảo giao thocircng thocircng suốt khocircng tắc nghẽn Phaacutet triển mạng lưới thocircng tin liecircn lạc giữa caacutec caacute nhacircn caacutec tổ chứchellip hạn chế nhu cầu đi lại của cộng đồng sẽ goacutep phần giảm nguồn ocirc nhiễm gacircy ra từ caacutec phương tiện giao thocircng

- Bố triacute tập trung caacutec cơ sở sản xuất vagraveo khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển ra ngoại thagravenh quy hoạch từng nhoacutem ngagravenh sản xuất cụ thể đối với từng khu cocircng nghiệp nhất định Aacutep dụng cocircng cụ thu phiacute mocirci trường vagrave cấp giấy pheacutep xả thải đối với từng loại chất ocirc nhiễm cho từng đơn vị sản xuất coacute kiểm tra định kỳ

- Hạn chế tigravenh trạng đổ chất thải rắn bừa batildei xuống lograveng đường vỉa hegrave ao hồ cống ratildenh vagrave những nơi cocircng cộng Xử lyacute chất thải rắn bằng caacutec giải phaacutep cocircng nghệ thiacutech hợp cho mỗi loại đocirc thị Nacircng cao chất lượng vagrave tiacutenh cơ động của thiết bị thu gom vận chuyển xử lyacute chất thải rắn kể cả chế tạo caacutec phương tiện chuyecircn dugraveng thiacutech hợp cho mỗi vugraveng

- Kiecircn quyết xử lyacute caacutec vi phạm luật mocirci trường Coacute chế độ khen thưởng hay xử phạt hagravenh chiacutenh hợp lyacute Thường xuyecircn tuyecircn truyền trecircn caacutec phương tiện truyền thocircng đại chuacuteng nhằm nacircng cao nhận thức của người dacircn thagravenh thị trong việc chấp hagravenh vagrave thực hiện luật bảo vệ mocirci trường noacutei chung vagrave caacutec qui tắc vệ sinh đocirc thị noacutei riecircng

VI2 Trong quaacute trigravenh cải tạo hạ tầng kĩ thuật đocirc thị- Quản lyacute chặt chẽ quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute - cocircng nghiệp hoaacute để bảo vệ vagravenh đai

xanh Xacircy dựng cảnh quan đocirc thị xanh sạch đẹp đảm bảo khocircng gian xanh đocirc thị bao gồm hệ thống caacutec mảng xanh đocirc thị vagravenh đai xanh đocirc thị vagrave mặt nước xanh sạch đẹp của cảnh quan đocirc thị

- Xacircy dựng nacircng cấp hệ thống cấp thoaacutet nước cho đocirc thị một caacutech hợp lyacute đảm bảo phục vụ tốt nhu cầu của người dacircn

- Xacircy dựng caacutec batildei chocircn lấp chất thải hợp lyacute vệ sinh vagrave an toagraven Tăng cường cocircng taacutec queacutet dọn vệ sinh đường phố phun nước tưới cacircy vagrave tưới đường Đảm bảo caacutec chất thải trong mọi hoạt động tại đocirc thị được taacutei sử dụng quản lyacute xử lyacute thiacutech hợp đảm bảo tiecircu chuẩn MT cho pheacutep

- Tăng cường vagrave đẩy mạnh caacutec hoạt động quản lyacute vagrave bảo vệ MT đocirc thị Xacircy dựng hệ thống trao đổi thocircng tin MT vagrave hệ thống quan trắc giaacutem saacutet hiện trạng MT

- Yecircu cầu tất cả caacutec chủ dự aacuten đầu tư mới hoặc cải tạo mở rộng cơ sở sản xuất đều phải lập Baacuteo caacuteo đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường của dự aacuten Định kỳ kiểm tra giaacutem saacutet việc thực hiện caacutec biện phaacutep đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kiểm tra cơ sở sản suất coacute bảo đảm tiecircu chuẩn mocirci trường hay khocircng

- Caacutec phương tiện giao thocircng cơ khiacute lagrave nguồn thải ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute Đocirc thị cagraveng lớn cagraveng phaacutet triển thigrave giao thocircng cơ giới sẽ phaacutet triển vagrave nguồn thải chất ocirc

29

nhiễm khocircng khiacute do phương tiện giao thocircng cơ giới cagraveng lớn Ưu tiecircn phaacutet triển giao thocircng cocircng cộng vagrave hạn chế phaacutet triển phương tiện caacute nhacircn

- Cải thiện kecircnh rạch nạo veacutet đagraveo đất bảo vệ sườn dốc thi cocircng vagrave vận hagravenh đường bảo dưỡng cống hộp vagrave cầu đường bộ của caacutec tuyến kecircnh trong thagravenh phố

VI3 Trong cocircng taacutec cải thiện nguồn nước đocirc thị- Thiết lập cơ sở dữ liệu về mạng lưới cấp vagrave thoaacutet nước trong đocirc thị nacircng cấp hỗ

trợ cho quaacute trigravenh ra quyết định của latildenh đạo caacutec địa phương trong khu vực- Điều chỉnh hợp lyacute caacutec hoạt động sản xuất nocircng nghiệp trong việc sử dụng phacircn

boacuten vagrave thuốc bảo vệ thực vật- Thu gom vagrave xử lyacute nước thải sinh hoạt tại caacutec thagravenh phố thị trấn vagrave caacutec cụm

dacircn cư tập trung xung quanh lưu vực socircng- Kiểm soaacutet vagrave xử lyacute triệt để caacutec loại chất thải rắn traacutenh tigravenh trạng vứt bừa batildei

xuống ao hồ kecircnh rạch socircng suối gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt- Xacircy dựng vagrave aacutep dụng phiacute xử lyacute nước thải- Nacircng cao nhận thức cộng đồng về việc tiết kiệm vagrave bảo vệ nguồn nước- Xaacutec định giới hạn khai thaacutec nguồn nước ngầm- Xaacutec định vugraveng bổ cập tự nhiecircn chiacutenh của tầng nước ngầm- Duy trigrave vagrave mở rộng chương trigravenh giaacutem saacutet chất lượng vagrave trữ lượng nước ngầm

Tăng cường kiểm soaacutet đối với caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễm nước ngầm- Xacircy dựng caacutec trạm xử lyacute nước thải sinh hoạt tập trung cho từng khu vực dacircn cư

trước khi thải ra hệ thống thoaacutet nước cocircng cộng- Thực hiện thu phiacute xử lyacute nước thải để tạo nguồn thu cho ngacircn saacutech thu hồi dần

vốn đầu tư vagraveo hệ thống xử lyacute- Xacircy dựng hệ thống thu gom taacutech riecircng nước mưa vagrave nước thải sinh hoạt đối với

caacutec khu dacircn cư mới hạn chế khối lượng nước thải cần xử lyacute xử lyacute vagrave tận dụng nước mưa vagraveo những mục điacutech phugrave hợp để hạn chế khai thaacutec nước ngầm vagrave nước mặt Quản lyacute nước thải đocirc thị

- Thu phiacute khai thaacutec nước ngầm vagrave xacircy dựng cơ cấu quản lyacute nước ngầm để gia tăng kiểm soaacutet việc khai thaacutec

- Mở rộng mạng lưới cung cấp nước Phaacutet triển một số cụm cấp nước quy mocirc nhỏ

- Tiến hagravenh việc kiểm soaacutet vagrave giaacutem saacutet việc khai thaacutec nước ngầm bằng caacutech đo lường trữ lượng khai thaacutec tại caacutec giếng nước

- Caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp đoacuteng trecircn địa bagraven thagravenh phố đều phải tuacircn thủ luật vagrave caacutec quy định về bảo vệ mocirci trường trong xử lyacute nước thải đảm bảo đạt tiecircu chuẩn xả thải ra nguồn tiếp nhận

- Nếu CSSX khocircng coacute khả năng đầu tư xacircy dựng hệ thống xử lyacute nước thải cho phugrave hợp thigrave phải di dời ra caacutec khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển đổi ngagravenh nghề sản xuất

- Cơ quan quản lyacute Nhagrave nước về bảo vệ mocirci trường phải thường xuyecircn kiểm tra định kỳ nước thải của caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp ocirc nhiễm coacute biện phaacutep xử lyacute thiacutech đaacuteng đối với caacutec cơ sở vi phạm

30

- Tăng cường năng lực hoagraven thiện tổ chức vagrave phaacutep luật về quản lyacute hệ thống thoaacutet nước đocirc thị

VIĐịnh hướng nacircng cấp đocirc thịĐocirc thị lagrave đầu maacutey của sự tăng trưởng kinh tế vugraveng tiecircu thụ tagravei nguyecircn sinh ra raacutec

thải nguồn gốc của caacutec vấn đề về mocirci trường Đocirc thị cần phải coacute những quy trigravenh để goacutep phần tạo ra mocirci trường lagravenh mạnh vagrave tăng trưởng kinh tế Mocirci trường lagravenh mạnh liecircn quan đến caacutec vấn đề cung cấp nước an toagraven điều kiện vệ sinh quản lyacute chất thải rắn Tăng trưởng kinh tế liecircn quan đến thiếu kiểm soaacutet caacutec chất thải từ caacutec nhagrave maacutey tắc nghẽn tại nạn xử lyacute chưa thỏa đaacuteng caacutec chất thải độc hại vigrave vậy cần phải coacute những định hướng vagrave phương phaacutep mới trong tương lai

VI1 Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Phaacutet huy giaacute trị caacutec bagravei học kinh nghiệm đuacutec kết từ thực tiễn xacircy dựng phaacutet triển đocirc thị ở nước ta cũng như nhiều nước tiecircn tiến trecircn thế giới định hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050 được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009 vagrave Chương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020 (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009) đatilde đề ra caacutec định hướng giải phaacutep tổng thể toagraven diện phaacutet triển hệ thống đocirc thị quốc gia xaacutec định caacutec giai đoạn phaacutet triển mục tiecircu cụ thể vagrave lộ trigravenh thực hiện cho từng giai đoạn Theo đoacute để quaacute trigravenh phaacutet triển của caacutec đocirc thị trong cả nước đaacutep ứng caacutec yecircu cầu phaacutet triển bền vững chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp cần đặc biệt lưu yacute một số vấn đề sau Thứ nhất khocircng ngừng đẩy mạnh vai trograve cocircng taacutec lập quy hoạch vagrave nacircng cao chất lượng quy hoạch Cocircng taacutec quy hoạch phải được ưu tiecircn đầu tư đi trước để định hướng vagrave bảo đảm tiacutenh đồng bộ trong quaacute trigravenh xacircy dựng phaacutet triển cũng như cải tạo chỉnh trang đocirc thị ETHồng thời với việc aacutep dụng caacutec tiến bộ trong phaacutet triển đocirc thị quy hoạch khocircng những phải đaacutep ứng yecircu cầu cao về tạo dựng chất lượng khocircng gian đocirc thị magrave cograven phải đaacutep ứng tốt yecircu cầu về dự baacuteo gắn saacutet với thực tiễn vagrave xu hướng phaacutet triển của xatilde hội thật sự trở thagravenh nền tảng cho việc tạo dựng nguồn lực phaacutet triển cho đocirc thị Thứ hai tạo dựng nguồn lực phaacutet triển đocirc thị từ chiacutenh nội lực của đocirc thị Cugraveng với caacutec nguồn hỗ trợ phaacutet triển magrave đocirc thị coacute được cần đặc biệt chuacute trọng việc đổi mới cơ chế chiacutenh saacutech phaacutet triển đocirc thị trong caacutec lĩnh vực quản lyacute nhagrave nước quản lyacute quy hoạch quản lyacute nhagrave đất quản lyacute đầu tư xacircy dựng quản lyacute khai thaacutec sử dụng cocircng trigravenh đocirc thị Thocircng qua caacutec giải phaacutep về quy hoạch đocirc thị kết hợp với caacutec chiacutenh saacutech phugrave hợp để huy

31

động sự tham gia của caacutec thagravenh phần kinh tế trong xatilde hội thực hiện chủ trương xatilde hội hoacutea đầu tư cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời goacutep phần nacircng cao hiệu quả đầu tư đẩy nhanh tiến trigravenh nacircng cấp chất lượng đocirc thị hoacutea Thứ ba cần đẩy mạnh hơn nữa việc đổi mới tư duy trong quản lyacute nhagrave nước về đocirc thị đi đocirci với việc nacircng cao phẩm chất năng lực vagrave trigravenh độ caacuten bộ quản lyacute đocirc thị caacutec cấp Tăng cường phacircn cấp quản lyacute đocirc thị nacircng cao quyền hạn traacutech nhiệm của chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp tổ chức bộ maacutey tinh giản gọn nhẹ nacircng cao tiacutenh hiệu quả hiệu lực quản lyacute đồng thời chuacute trọng hơn nữa cocircng taacutec đagraveo tạo vagrave bồi dưỡng caacuten bộ bằng nhiều higravenh thức phugrave hợp với thực tế trigravenh độ kinh nghiệm vagrave kiến thức Thứ tư cần chuacute trọng phaacutet huy vai trograve vagrave traacutech nhiệm lagravem chủ của cộng đồng của người dacircn đocirc thị Việc xacircy dựng vagrave duy trigrave chất lượng đocirc thị phụ thuộc một phần quan trọng trong yacute thức của người dacircn thực hiện nếp sống văn minh đocirc thị Do đoacute cần coacute giải phaacutep tiacutech cực để cộng đồng nhận thức rotilde vai trograve vagrave traacutech nhiệm tham gia xacircy dựng vagrave quản lyacute đocirc thị được cụ thể hoacutea ngay từ trong cuộc sống hằng ngagravey của mỗi caacute nhacircn mỗi cộng đồng của đocirc thị

VI2 Chiến lược phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt Định hướng Quy hoạch tổng thể phaacutet triển đocirc thị

đến năm 2020 trong Quyết định số 101998QĐ-TTg ngagravey 23-1-1998 trong đoacute xaacutec định phương hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển caacutec đocirc thị trecircn địa bagraven cả nước vagrave caacutec vugraveng đặc trưng

Mức tăng trưởng dacircn số dự baacuteo Năm 2010 dacircn số đocirc thị lagrave 304 triệu người chiếm 33 dacircn số cả nước Năm 2020 dacircn số đocirc thị lagrave 46 triệu người chiếm 45 dacircn số cả nướcNhu cầu sử dụng đất đocirc thị Năm 2020 diện tiacutech đất đocirc thị lagrave 460000ha chiếm 14 diện tiacutech đất tự nhiecircn

cả nước bigravenh quacircn 100m2ngườiTổ chức khocircng gian hệ thống đocirc thị Mạng lưới đocirc thị cả nước được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển trecircn cơ sở caacutec đocirc thị

trung tacircm gồm caacutec thagravenh phố trung tacircm cấp quốc gia cấp vugraveng cấp tỉnh Caacutec đocirc thị trung tacircm caacutec cấp được phacircn bố hợp lyacute trecircn 10 vugraveng đocirc thị hoaacute đặc trưng của cả nước

Caacutec đocirc thị trung tacircm lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh phải được tổ chức thagravenh caacutec chugravem đocirc thị coacute vagravenh đai xanh bảo vệ để hạn chế tối đa sự tập trung dacircn số cơ sở kinh tế vagrave phaacute vỡ cacircn bằng sinh thaacutei traacutenh sự higravenh thagravenh caacutec siecircu đocirc thị

Quy hoạch sử dụng đất đocirc thị đảm bảo caacutec khu chức năng vagrave cơ sở hạ tầng coacute quan hệ gắn boacute

Higravenh thagravenh bộ mặt kiến truacutec hiện đại nhưng vẫn kế thừa bảo vệ tocircn tạo vagrave giữ gigraven caacutec di sản lịch sử văn hoaacute phaacutet triển nền kiến truacutec đậm đagrave bản sắc dacircn tộc

Phaacutet triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật Ưu tiecircn phaacutet triển hiện đại hoaacute cơ sở hạ tầng caacutec đocirc thị vagrave caacutec vugraveng kinh tế

trọng điểm tạo tiền đề phaacutet triển caacutec đocirc thị vagrave đocirc thị hoaacute nocircng thocircn Cải tạo vagrave xacircy dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật trong caacutec đocirc thị theo yecircu cầu vagrave mức

độ phaacutet triển của từng đocirc thị

32

Bảo vệ mocirci trường cảnh quan thiecircn nhiecircn giữ gigraven cacircn bằng sinh thaacutei đocirc thị - Xacircy dựng vagrave duy trigrave bộ khung bảo vệ thiecircn nhiecircn trecircn địa bagraven cả nước- Khai thaacutec vagrave sử dụng hợp lyacute caacutec tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn vagraveo mục điacutech cải tạo đocirc

thị- Coacute biện phaacutep xử lyacute taacutei sử dụng caacutec chất thải sinh hoạt vagrave sản xuất bằng caacutec

cocircng nghệ thiacutech hợp

VI3 Những nguyecircn tắc trong định hướng nacircng cấp đocirc thị1 Về quan điểm vagrave mục tiecircu phaacutet triển đocirc thị Phaacutet triển đocirc thị phải phugrave hợp với

phacircn bố vagrave trigravenh độ phaacutet triển lực lượng sản xuất tập trung xacircy dựng cơ sở kinh tế - kỹ thuật vững chắc lagravem động lực cho sự phaacutet triển bền vững vagrave định higravenh rotilde cocircng taacutec phacircn loại đocirc thị theo trigravenh độ của tiến trigravenh phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững

2 Xaacutec định rotilde vai trograve caacutec đocirc thị trong hệ thống đocirc thị toagraven quốc cũng như xaacutec định vai trograve caacutec đocirc thị trong caacutec vugraveng latildenh thổ lagrave caacutec đocirc thị cấp vugraveng cấp quốc gia hay quốc tế

3 Quy hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị phải được xacircy dung phugrave hợp với chương trigravenh đầu tư phaacutet triển đocirc thị của Chiacutenh phủ Dựa trecircn caacutec chiến lược phaacutet triển liecircn ngagravenh xaacutec định rotilde yecircu cầu phaacutet triển KT- XH nhu cầu sử dụng đất đai nhu cầu tocircn vinh giaacute trị văn hoacutea lịch sử vagrave bảo vệ tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn của từng địa phương Trong đoacute phải hết sức chuacute yacute gắn kết chặt chẽ giữa tổ chức kỹ thuật liecircn vugraveng với hạ tầng kỹ thuật từng docirc thị vagrave caacutec điểm dacircn cư xung quanh

4 Khai thaacutec tiềm năng coacute giới hạn đảm bảo cacircn đối giữa khai thaacutec tagravei nguyecircn mocirci trường tagravei nguyecircn đất đai nhacircn lực phaacutet triển kinh tế vagrave phacircn bố dacircn cư trong caacutec khu đocirc thị vagrave nocircng thocircn trong caacutec vugraveng miền vagrave trecircn phạm vi toagraven quốc

5 Qui hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững toagraven quốc phải duy trigrave phaacutet huy khocircng gian văn hoacutea của caacutec cộng đồng dacircn cư đocirc thị xacircy dựng caacutec chương trigravenh hagravenh động cụ thể đối với cocircng taacutec bảo tồn cải tạo vagrave xacircy dựng dựa trecircn tiềm năng văn hoacutea xatilde hội vagrave tự nhiecircn

6 Để bảo vệ mocirci trường đất nước vagrave khocircng khiacute cho đocirc thị cần aacutep dụng kĩ thuật tiecircn tiến trong xacircy dựng caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kĩ thuật trong xử liacute phacircn loại taacutei chế chất thải rắn vagrave trong xacircy dựng caacutec dự aacuten cocircng nghiệp tập trung ở qui mocirc địa phương vugraveng vagrave toagraven quốc trecircn cơ sở cơ hội cho việc nacircng cao chất lượng mocirci trường sống cho dacircn cư Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật đocirc thị toagraven quốc phải đảm bảo hiện đại an toagraven tiết kiệm vagrave phugrave hợp với tiecircu chiacute bền vững của vugraveng quốc gia vagrave quốc tế caacutec khu cocircng nghiệp tập trung nhưng phải bảo đảm nghiecircm ngặt caacutec yecircu cầu xử liacute ocirc nhiễm đổi mới cocircng nghệ aacutep dụng nguyecircn liệu sạch nguyecircn liệu sinh thaacutei vagrave phải đảm bảo caacutec tiecircu chuản ISO về mocirci trường

7 Cải tạo vagrave lagravem mới đồng bộ caacutec khu ở hiện coacute trong đocirc thị Triệt để thực hiện bảo tồn caacutec khu đocirc thị cổ vagrave cũ cugraveng luacutec đaacutep ứng đuacuteng vagrave đủ nhu cầu diện tiacutech ở vagrave mocirci trường sống tốt cho mọi người trong caacutec khu dacircn cư cần tổ chức liecircn kết hợp mạng lưới dịch vụ ngoagravei nhagrave ở đaacutep ứng caacutec nhu cầu sống của dacircn cư theo định kỳ ngắn vagrave dagravei hạn coacute thể hoạch định xoacutea bỏ caacutec khu nhagrave ổ chuột caacutec khu ở phi chiacutenh qui caacutec xoacutem dacircn vạn

33

đograve vagrave caacutec khu bần cư đocirc thị Tiếp tục hoagraven thiện chiến lược phaacutet triển nhagrave ở theo hướng bền vững ở đocirc thị nocircng thocircn vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

8 Phacircn bổ kết nối vagrave hoagraven thiện caacutec trung tacircm cocircng cộng caacutec khu nghỉ ngơi vui chơi giải triacute vagrave hệ thống cacircy xanh mặt nước trong đocirc thị Trong đoacute đặc biệt quan tacircm phaacutet triển hệ thống cacircy xanh đocirc thị bảo lưu hệ thống kecircnh rạch để tạo khocircng gian mở khocircng gian trống caacutec khocircng gian nghỉ ngơi giải triacutetạo cảnh quan chung vagrave điều hogravea mocirci trường khocircng khiacute cho đocirc thị Higravenh thagravenh caacutec hagravenh lang cacircy xanh caacutech ly giữa caacutec khu kho tagraveng bến batildei vagrave caacutec khu dacircn cư đocirc thị Tập trung nacircng cấp cải tạo caacutec khu cacircy xanh bảo vệ mặt nước caacutec khu di tiacutech lịch sử vagrave caacutec khu vực ven song vagrave ven biển đảm bảo đủ để khắc phục tigravenh trạng ocirc nhiễm khocircng khiacute ocirc nhiễm nguocircn nước vagrave goacutep phần điều hogravea khiacute hậu nhiệt đới Phấn đấu chỉ tiecircu cacircy xanhđầu người đạt 12-15 m2 với đocirc thị đặc biệt 10-12 m2 với đocirc thị loại I vagrave loại II 9-11m2 với đocirc thị loại loại III vagrave loại IV vagrave 8-10m2 với đocirc thị loại V

9 Chiacutenh quyền địa phươngcộng đồng cần coacute sự tham gia trực tiếpcocircng bằng vagrave coacute caacutei nhigraven dagravei hạn với caacutec nhu cầu phaacutet triển đocirc thị hiện tại vagrave của caacutec thế hệ tiếp sau

10 Xacircy dựng hợp liacute cơ chế tagravei chiacutenh đocirc thị cho phugrave hợp với caacutec kế hoạch phaacutet triển KT-XH Trong đoacute hỗ trợ tagravei chiacutenh thỏa đaacuteng cho việc xử liacute vagrave bảo vệ mocirci trường ở đocirc thị Nghiecircn cứu tăng nguồn thu cho cocircng taacutec Qui hoạch xacircy dựng đocirc thị dagravenh phần ngacircn saacutech đuacuteng vagrave đủ cho đầu tư Phaacutet triển đocirc thị theo qui hoạch kế hoạchngắn vagrave dagravei hạn đatilde được phecirc duyệt tăng khả năng xatilde hội hoacutea thu huacutet nguồn lực của nhacircn dacircn vagrave khai thaacutec tối ưu caacutec nguồn tagravei chiacutenh khai thaacutec của caacutec tổ chức tư nhacircn trong vagrave ngoagravei nước để Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Thagravenh phố HCM phaacutet triển đocirc Phaacutet triển bền vững cho thị ngang tầm khu vưc vagrave thế giới caacutec đocirc thị ở Việt NamTriacutech ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm

2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

KẾT LUẬN

34

Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thị lagrave một xu hướng chung tất yếu vagrave khocircng thể thiếu trong sự phaacutet triển của một quốc gia Tuy nhiecircn song song becircn cạnh sự phaacutet triển vượt bậc về kinh tế vagrave cơ sở hạ tầng lagrave sự tồn tại của caacutec vấn đề mocirci trường Vấn đề mocirci trường cagraveng trở necircn cấp baacutech đối với những nước đang phaacutet triển Ở nước ta cũng vậy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị quaacute chuacute trọng tới sự phaacutet triển kinh tế đatilde để lại khocircng iacutet hậu quả đối với mocirci trường sống Chuacuteng ta đang từng bước xacircy dựng caacutec đocirc thị hiện đại vagrave giải quyết caacutec vấn đề mocirci trường Để đạt được sự phaacutet triển bền vững đocirc thị cần coacute những chương trigravenh quản lyacute vagrave xacircy dựng toagraven diện về mọi mặt Quaacute trigravenh cần sự phối hợp của caacutec cấp từ trung ương tới địa phương vagrave cần coacute caacutec chiacutenh saacutech kịp thời sacircu rộng vagrave đuacuteng đắn của nhagrave nước

Tagravei liệu tham khảo1 ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế

giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

2 ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ

3 ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

4 Bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

5 ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

6 (Tiecircu chuẩn phacircn cấp đocirc thị- giaacuteo trigravenh quản liacute đocirc thị vagrave khu cocircng nghiệp- Nguyễn Ngọc Anh ndashkhoa Mocirci Trường ĐH Đagrave Lạt)

7 Sổ tay hướng dẫn nacircng cấp đocirc thị coacute sự tham gia của cộng đồng ndashUBND thagravenh phố HCM

35

Đối với đường thủy hạn chế việc mở rộng phaacutet triển cảng trong nội thagravenh cũ như cảng Sagravei Gograven Bến Ngheacute Tacircn Thuận Ba Son xacircy dựng caacutec cảng Hiệp Phước vagrave Cần Giờ để đaacutep ứng nhu cầu vận tải đường thủy caacutec cụm cảng coacute thể tiếp nhận 60 - 70 triệu tấn hagraveng hoacuteanăm Từng bước cải tạo caacutec cảng nội thagravenh phục vụ du lịch trecircn socircng

Tăng cường khai thaacutec tuyến đường thủy caacutec socircng Soagravei Rạp Cacircy Khocirc Cần Giuộc xacircy dựng caacutec cảng socircng ở Phuacute Định Cacircy Khocirc Tacircn Tuacutec Cần Giuộc với cocircng suất trecircn một triệu tấn hagraveng hoacuteanăm duy trigrave một số cảng socircng nhỏ ở socircng Đồng Nai Nhagrave Begravetrong giai đoạn năm 2005-2010 từng bước di chuyển cảng Bigravenh Đocircng vagrave hệ thống bến batildei dọc cảng về cảng mới cải tạo vagrave phục hồi caacutec tuyến kecircnh vagravenh đai vừa kết hợp vận tải vừa giải quyết thoaacutet nước mưa xacircy dựng cảng phục vụ quốc phograveng ở phiacutea Nam thagravenh phố

Đối với hagraveng khocircng nacircng cấp hoagraven thiện sacircn bay Tacircn Sơn Nhất để coacute thể đoacuten 12 triệu hagravenh khaacutech mỗi năm vagrave xacircy dựng sacircn bay Long Thagravenh - Đồng Nai coacute tải trọng 20 - 30 triệu tấn hagravenh khaacutechnăm

Về kỹ thuật mocirci trường đất đai

Cải tạo xacircy dựng hệ thống thoaacutet nước mưa trong đoacute tại khu vực nội thagravenh cũ vận sử dụng hệ thống cống thoaacutet nước mưa - nước bẩn tại khu xacircy dựng mới sử dụng hệ thống kiacuten thoaacutet nước mưa nước bẩn riecircng kết hợp sử dụng hệ thống thoaacutet nước hở gồm caacutec socircng kecircnh rạch hồ chứa

Cải tạo xacircy dựng hệ thống hồ điều hogravea kết hợp với việc tạo cảnh quan vagrave cacircn bằng cục bộ nền xacircy dựng đocirc thị vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

Xacircy dựng caacutec đường ven socircng rạch tại caacutec khu nội thagravenh kết hợp xacircy kegrave vagrave trồng cacircy xanh

Về cấp nước

Nhu cầu cấp nước đến năm 2010 lagrave 2800000 m3ngagravey đecircm vagrave đến năm 2020 lagrave 3635000 m2ngagravey đecircmChỉ tiecircu cấp nước sinh hoạt đến năm 2010 khoảng 150- 180 liacutetngườingagravey với 90 - 95 số dacircn đocirc thị được cấp nước sạch vagrave đến năm 2020 lagrave 180 - 200 liacutetngườingagravey với 95-100 số dacircn đocirc thị được cấp nước sạch

Khai thaacutec hợp lyacute caacutec nguồn nước mặt socircng Sagravei Gograven socircng Đồng Nai vagrave kecircnh Đocircng Củ Chi kết hợp khai thaacutec nước dưới mặt đất tại khu vực Hoacutec Mocircn vagrave vugraveng Bigravenh Hưng (Bigravenh Chaacutenh) ở mức độ hạn chế

Quy hoạch cải tạo hệ thống cũ vagrave xacircy dựng hệ thống mới nhằm hoagraven chỉnh mạng lưới đường ống phacircn phối nước tại khu vực nội thagravenh cũ nội thagravenh phaacutet triển

Về cấp điện

Nguồn cung cấp điện cho thagravenh phố được cacircn đối trong mạng lưới điện quốc gia

20

Cải tạo vagrave xacircy dựng caacutec tuyến 500 kV 220 kV 22 kV vagrave caacutec trạm biến aacutep hiện đại đảm bảo an togravean trong sử dụng vagrave mĩ quan thagravenh phố

Cải tạo nacircng cấp trạm 500 kV Phuacute Lacircm xacircy dựng thecircm caacutec trạm 500 kV ở Nhagrave Begrave Caacutet Laacutei (quận 2) vagrave Bigravenh Chiểu (quận Thủ Đức)

Về thoaacutet nước bẩn vagrave vệ sinh đocirc thị

Cải thiện từng bước vấn đề ocirc nhiểm trecircn caacutec kecircnh rạch bằng caacutec giải phaacutep xử lyacute cục bộ chất thải cải tạo vagrave nacircng cao cocircng lực thoaacutet nước caacutec kecircnh rạch để tự lagravem sạch

Tăng cường giải phaacutep xử lyacute cục bộ nước thải cả hai khu vực nội thagravenh cũ vagrave nội thagravenh mới Tại khu vực nội thagravenh cũ xacircy dựng tuyến cống bao để taacutech đại bộ phận nước thải đến nơi xử lyacute

Xacircy dựng caacutec nhagrave maacutey xử lyacute nước thải tập trung lớn caacute hướng Nhagrave Begrave Vĩnh Lộc Cacircầ Giuộc Caacutet Laacutei vagrave những điểm thiacutech hợp khaacutec

Cải tạo vagrave xacircy dựng batildei chocircn raacutec Đocircng Thạnh Gỏ Caacutet vagrave khu xử lyacute nước Đa Phước Vĩnh Lộc đảm bảo đến năm 2020 100 raacutec thải của thagravenh phố được thu gom vagrave xử lyacute bằng cocircng nghệ hiện đại

Nguồn Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh 30 năm xacircy dựng vagrave phaacutet triển Phan Xuacircn Biecircn - Trần Nhu NXB Giaacuteo dục 2005

II7 Vấn đề tham vấn cộng đồng trong nacircng cấp đocirc thị4 Khaacutei niệmTham vấn cộng đồng lagrave việc một cộng đồng được tham khảo về yacute kiến thaacutei độ vagrave những mối

quan tacircm của họ về một kế hoạch phaacutet triển nagraveo đoacute trong tiến trigravenh lập kế hoạch Đacircy lagrave cơ hội cho mọi người coacute thể bagravey tỏ yacute kiến của họ bằng caacutech nagravey họ coacute thể ảnh hưởng đến caacutec việc ra quyết định Hiện nay đatilde coacute quy chế buộc phải coacute sự tham gia yacute kiến người dacircn trong tiến trigravenh lập kế hoạch vagrave ra quyết định

5 Những việc cần tham gia yacute kiến cộng đồngo Tham gia đoacuteng goacutep yacute kiến cocircng sức kiến thức đất đai vagrave tiền ( tự nguyện hiến đất mở

rộng)o Tham gia ra quyết định như khu vực dacircn cư của migravenh coacute necircn tham gia vagraveo dự aacuten hay

khocircngo Dự aacuten nacircng cấp hay khocircng necircn mở rộng hẻm tới mức nagraveo mặt hẻm trải nhựa hay traacutem

becirc tocircng chọn nguồn nguyecircn vật liệuhellip Tham gia giaacutem saacutet quaacute trigravenh thực hiện dự aacuten3Caacutec bước tham vấn cộng đồngTham vấn cộng đồng - một tiến trigravenh gồm 6 bước- 1048713 Bước 1 Xaacutec định caacutec mục tiecircu của cocircng- Để lagravem gigrave Nhằm tigravem hiểu thaacutei độ hay hagravenh động của chiacutenh quyền địa phương vagrave cộng

đồng thocircng qua những phản hồi về bản phaacutec thảo kế hoạch hay tạo cơ hội cho cộng đồng lựa chọn một dự aacuten phaacutet triển nagraveo đoacute dẫn đến sự đồng thuận vagrave cugraveng thực hiện

- 1048713 Bước 2 Chọn lựa phương phaacutep lấy yacute kiến cộng đồng

21

- Xem xeacutet một loạt caacutec phương phaacutep vagrave chọn lựa phương phaacutep nagraveo thiacutech hợp nhất với mục tiecircu vagrave tiếp cận đuacuteng đối tượng

- 1048713 Bước 3 Xaacutec định caacutec nhoacutem dacircn sẽ bị ảnh hưởng bởi hoạt động cụ thể của dự aacuten- Xaacutec định ranh đầu tư đến đacircu đồng thời xaacutec định nhoacutem dacircn cư nagraveo sẽ tham gia vagraveo tiến

trigravenh tư vấn Đoacute lagrave ở địa bagraven nagraveo đặc điểm của những người tham gia như nocircng dacircn phụ nữ tuổi taacutec vv

- 1048713 Bước 4 Chuẩn bị kế hoạch chi tiết- Bao gồm việc xaacutec định- - Caacutec mục tiecircu đatilde được xaacutec định lagrave gigrave- - Sử dụng phương phaacutep thiacutech hợp nagraveo- - Caacutec nhoacutem cộng đồng nagraveo bị ảnh hưởng- - Xacircy dựng nội dung sơ bộ để lấy yacute kiến cộng đồng (biểu mẫu phiếu khảo saacutet)- - Tổ chức như thế nagraveo (thời gian địa điểm người điều hagravenhhellip)- 1048713 Bước 5 Thực hiện phương phaacutep lấy yacute kiến- Bước nagravey được thực hiện căn cứ trecircn kế hoạch chi tiết đatilde vạch ra- Họp cộng đồng cử người coacute uy tiacuten vagrave được tập huấn nắm rotilde nội dung kế hoạch đứng ra

hướng dẫn coacute người gợi yacute vagrave necircu vấn đề ghi cheacutep biecircn bản thocircng qua vagrave biểu quyết- Lấy yacute kiến bằng phiếu Tư vấnchiacutenh quyền địa phươngChủ đầu tư đứng ra chuẩn bị nội

dung hướng dẫn cho Đại diện cộng đồng phaacutet phiếu vagrave thu hồi- 1048713 Bước 6 Đưa yacute kiến phản hồi của cộng đồng vagraveo tiến trigravenh ra quyết định- Phacircn tiacutech caacutec thocircng tin nhận được vagrave cacircn nhắc giaacute trị của chuacuteng xem thocircng tin nagraveo cần

đưa vagraveo bản phaacutec thảo đề aacutenbull Caacutec becircn liecircn quan- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan lagrave tất cả những người những tổ chức coacute traacutech nhiệm vagrave lợi

iacutech liecircn quan đến hoạt động một vấn đề cụ thể- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan cograven bao gồm những nhagrave ra quyết định cũng như những

người bị ảnh hưởng bởi một quyết định- Cộng đồng lagrave một trong số caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan chịu taacutec động bởi caacutec quyết định

lập kế hoạch phaacutet triểnIII Caacutec bước thực hiện nacircng cấp đocirc thị31 Bước 1 Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp vagrave lập kế hoạch nacircng cấp cộng đồng (CUP sơ bộ)311 Khảo saacutet thực địa (thời gian thực hiện 3 thaacuteng)312 Khảo saacutet địa chất địa higravenh (25 thaacuteng)313 Lập phương aacuten quy hoạch sơ bộ (3 thaacuteng)314 Tham vấn cộng đồng thống nhất phương aacuten quy hoạch315 Thoả thuận quy hoạch giao thocircng caacutec tuyến hẻm với caacutec quận (1 thaacuteng)316 Lập CUPs sơ bộKhảo saacutet kinh tế - xatilde hội (2 thaacuteng)32 Bước 2 Lập thiết kế cơ sở CUPs hoagraven chỉnh RAP vagrave ĐTM321 Lập thiết kế cơ sở (3 thaacuteng)s(ii) Khai toaacuten chi phiacute đầu tư(iii) Trigravenh duyệt thiết kế cơ sở(iv) Thoả thuận đấu nối hạ tầng kỹ thuật vagrave phograveng chaacutey chữa chaacutey (PCCC) (3 thaacuteng)322 Lập CUPs hoagraven chỉnh (5 thaacuteng)- Tư vấn tổ chức họp CĐ lấy yacute kiến caacutec caacute nhacircn tổ chức coacute liecircn quan về phương aacuten thiết kế

đoacuteng goacutep kinh phiacute thực hiện dự aacuten phương aacuten di dời taacutei định cưhellip

22

- Điều tra kinh tế xatilde hội vagrave đưa ra caacutec toacutem tắt về qui mocirc khu vực nacircng cấp tigravenh higravenh kinh tế xatilde hội khu vực nacircng cấp

323 Lập RAP (6 thaacuteng)- Điều tra caacutec hộ bị ảnh hưởng + Điều tra về số hộ bị ảnh hưởng diện tiacutech nhagrave đất bị ảnh hưởng sau đoacute sẽ chiết tiacutenh cụ thể

diện tiacutech bị ảnh hưởng của từng căn nhagrave để đưa vagraveo bảng khảo saacutet (phục vụ lập RAP) của từng hộ gia đigravenh với bản vẽ tỉ lệ 1200 rất chi tiết

- Khảo saacutet kinh tế - xatilde hội (Bảng hỏi xin xem phụ lục 4)+ Khảo saacutet tổng thể hiện trạng toagraven khu về quy mocirc hộ gia đigravenh tigravenh trạng cư truacute việc lagravem vagrave

thu nhập tigravenh trạng nhagrave ở- Đaacutenh giaacute mức bồi thường- Đaacutenh giaacute về mức bồi thường nhagrave đất- Đề xuất caacutec khu TĐC324 Lập ĐTM (6 thaacuteng)325 Lập CEMP- Mocirc tả điều kiện mocirci trường vagrave xaacutec định caacutec vấn đề về mocirci trường magrave cộng đồng đang gặp

phải vagrave được xếp hạng theo tiến trigravenh tham gia nhiều phiacutea- Đaacutenh giaacute caacutec phương aacuten thay thế nhằm giải quyết caacutec vấn đề trecircn vagrave tigravem giải phaacutep thiacutech hợp- Xaacutec định caacutec nhu cầu về cơ sở hạ tầng (tuyến cống chiacutenh hệ thống thu gom raacutec cấp thagravenh phố

hellip) để hỗ trợ hiệu quả cho cấp cộng đồng- Đề nghị caacutec biện phaacutep giảm thiểu taacutec động cần được thực hiện ở cấp cộng đồng vagrave caacutec điều

chỉnh cho cơ sở hạ tầng vagrave dịch vụ cơ bản cấp thagravenh phố nhằm hỗ trợ cho caacutec biện phaacutep giảm thiểu nagravey Caacutec biện phaacutep giảm thiểucaacutec hiệu chỉnh nagravey cần được phản aacutenh vagrave hạch toaacuten đủ vagraveo thiết kế kỹ thuật vagrave baacuteo caacuteo đầu tư

- Xaacutec định caacutec cơ cấu thể chế tại cấp cộng đồng nhằm xacircy dựng vận hagravenh vagrave bảo dưỡng tiểu dự aacuten bao gồm caacutec hagravenh động giảm thiểu taacutec động bất lợi

- Xacircy dựng chương trigravenh quan trắc coacute sự tham gia của cộng đồngTham vấn vagrave phổ biến thocircng tin326 Chuẩn bị EMP-Caacutec biện phaacutep giảm thiểu-Tăng cường thể chế vagrave đagraveo tạo-Quan trắc mocirci trường33 Bước 3 Lập thiết kế chi tiết vagrave hồ sơ mời thầu331 Lập thiết kế chi tiết (3 thaacuteng)332 Hồ sơ mời thầu xacircy lắp- Phaacutet hagravenh hồ sơ yecircu cầu- Chuẩn bị hồ sơ đề xuất- Đaacutenh giaacute hồ sơ đề xuất- Trigravenh duyệt thẩm định vagrave phecirc duyệt kết quả chỉ định thầu- Thương thảo hoagraven thiện vagrave kyacute kết hợp đồng34 Bước 4 Bồi thường vagrave giải phoacuteng mặt bằng (12 thaacuteng)341 Tuyecircn truyền vận động dacircn hiến đất(i) Lập hồ sơ thực hiện bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư(ii) Thagravenh lập Hội đồng bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư của dự aacuten (HĐBTGPMB)(iii) Bagraven giao ranh mốc(iv) Lập phương aacuten PATT

23

(v) Họp dacircn cocircng bố phương aacuten tổng thể(vi) Quyết định thu hồi đất(vii) Giải quyết khiếu nại đối với quyết định thu hồi đất(viii) Đo vẽ thu thập thocircng tin phaacutep lyacute nhagrave đất(ix) Aacutep giaacute bồi thường(x) Bagraven giao mặt bằng thi cocircng xacircy lắp35 Bước 5 Thi cocircng xacircy lắp351 Đấu thầu thi cocircng (quy trigravenh thời gian tuyển chọn nhagrave thầu)352 Chia địa bagraven theo phường để thi cocircng36 Bước 6 Tổ chức thi cocircng(ii) Tư vấn thiết kế(iii) Tư vấn giaacutem saacutet(iv) Chiacutenh quyền địa phương(v) Giaacutem saacutet cộng đồng(vi) Nhagrave thầu thi cocircng37 Bước 7 Nghiệm thu quyết toaacuten vagrave bagraven giao cocircng trigravenh371 Nghiệm thu bagraven giao cocircng trigravenh- Nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng phải tự tổ chức nghiệm thu caacutec cocircng việc xacircy dựng đặc biệt caacutec

cocircng việc bộ phận bị che khuất Bộ phận cocircng trigravenh caacutec hạng mục cocircng trigravenh vagrave cocircng trigravenh trước khi yecircu cầu chủ đầu tư nghiệm thu Đối với những cocircng việc xacircy dựng đatilde được nghiệm thu nhưng chưa thi cocircng ngay thigrave trước khi thi cocircng xacircy dựng phải nghiệm thu lại Đối với cocircng việc giai đoạn thi cocircng xacircy dựng sau khi nghiệm thu được chuyển nhagrave thầu khaacutec thực hiện tiếp thigrave phải được nhagrave thầu đoacute xaacutec nhận nghiệm thu

- Chủ đầu tư coacute traacutech nhiệm tổ chức nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng kịp thời sau khi coacute phiếu yecircu cầu nghiệm thu của nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng Nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng được phacircn thagravenh

+ Nghiệm thu từng cocircng việc xacircy dựng trong quaacute trigravenh thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu bộ phận cocircng trigravenh xacircy dựng giai đoạn thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu hoagraven thagravenh hạng mục cocircng trigravenh cocircng trigravenh xacircy dựng để đưa vagraveo sử dụng- Caacutec hạng mục cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh vagrave cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh chỉ được

pheacutep đưa vagraveo sử dụng sau khi được chủ đầu tư nghiệm thu372 Quyết toaacuten- Chủ đầu tư lập hồ sơ quyết toaacuten baacuteo caacuteo chủ quản đầu tư sau khi cocircng trigravenh hoagraven thagravenh- Hồ sơ quyết toaacuten gồm 37Sổ tay hướng dẫn thực thi+ Tờ trigravenh xin phecirc duyệt hồ sơ quyết toaacuten+ Caacutec hồ sơ thanh toaacuten từng giai đoạn+ Bản tổng hợp giaacute trị quyết toaacuten cocircng trigravenh+ Caacutec văn bản liecircn quan38 Bước 8 Duy tu vagrave bảo dưỡng cocircng trigravenhĐối với chi phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec đường hẻm hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng họng

nước cứu hỏa thigrave Ngacircn saacutech sẽ cấp phaacutet hoagraven toagraven vagrave giao cho một số cơ quan đơn vị chức năng thực hiện như sau

- Phograveng Quản lyacute đocirc thị quậnhuyện sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute caacutec đường hẻm- Cocircng ty Thoaacutet nước sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute hệ thống thoaacutet nước- Cocircng ty Chiếu saacuteng cocircng cộng sẽ quản lyacute hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng ở caacutec con hẻm

24

- Đơn vị Phograveng chaacutey chữa chaacutey sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec họng cứu hoả

- Vận hagravenh vagrave bảo dưỡng hệ thống cấp nước sẽ được caacutec Cocircng ty Cấp nước đảm nhiệm Phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng được ghi trong hoaacute đơn tiền nước

III Những vấn đề phaacutet sinh trong nacircng cấp đocirc thịIV1 Quy hoạch đocirc thị chưa phugrave hợp với yecircu cầu bảo vệ mocirci

trường - Quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute tương đối nhanh đatilde coacute những ảnh hưởng đaacuteng kể đến mocirci

trường vagrave tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn đến sự cacircn bằng sinh thaacutei+ Tagravei nguyecircn đất bị khai thaacutec triệt để để xacircy dựng đocirc thị lagravem giảm diện tiacutech cacircy xanh

vagrave mặt nước gacircy ra uacuteng ngập+ Đất nocircng nghiệp bị chiếm dụng ảnh hưởng đến vấn đề an toagraven lương thực quốc gia

vagrave đời sống nhacircn dacircn+ Nguồn tagravei nguyecircn nước bị suy + Lượng chất thải gia tăng nhanh choacuteng trong đoacute chất thải nguy hại ngagravey cagraveng nhiều+Bugraveng nổ giao thocircng cơ giới gacircy ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute vagrave tiếng ồn nghiecircm

trọng+ Aacutep lực đaacuteng kể về nhagrave ở vagrave vệ sinh mocirci trường higravenh thagravenh caacutec khu nhagrave ổ chuột

vagrave khu nghegraveo đocirc thị- Những nguyecircn nhacircn chiacutenh của tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường tại caacutec đocirc thị+ Caacutec vấn đề mocirci trường chưa được đề cập đầy đủ vagrave quan tacircm đuacuteng mức trong quy

hoạch xacircy dựng đocirc thị+ Vấn đề cơ sở hạ tầng kỹ thuật đocirc thị hệ thống thoaacutet nước thu gom vagrave xử lyacute raacutec

xử lyacute nước thải giảm ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn chưa được chuacute yacute đuacuteng mức + Cocircng taacutec triển khai thực hiện cho đến nay vẫn cograven chậm chưa hiệu quả vagrave chưa

chứng tỏ được tầm quan trọng của việc bảo vệ mocirci trường trong quy hoạch xacircy dựng đocirc thị

+ Chưa coacute caacutec biện phaacutep hữu hiệu trong chỉ đạo vagrave quản lyacute quy hoạch xacircy dựng Tigravenh trạng xacircy dựng lộn xộn tại caacutec đocirc thị lớn lagrave một vấn đề bức xuacutec đogravei hỏi

những biện phaacutep quản lyacute cấp baacutech vagrave hiệu quả nếu khocircng caacutei giaacute phải trả cho việc giải quyết hậu quả mocirci trường sẽ lagrave vocirc cugraveng lớn Cocircng taacutec quản lyacute quy hoạch xacircy dựng lagrave bước tiếp theo vagrave cụ thể hoaacute của cocircng taacutec lập quy hoạch xacircy dựng đocirc thị một yếu tố then chốt trong việc xacircy dựng caacutec đocirc thị bền vững vagrave hoagrave hợp với mocirci trường

IV2 Gia tăng dacircn số đocirc thị vagrave vấn đề di dacircnDacircn số tăng chậm hoặc cacircn đối với sự phaacutet triển sẽ goacutep phần quan trọng vagraveo thuacutec đẩy

nền kinh tế phaacutet triển cho pheacutep tăng tiacutech luỹ cả vốn vật chất kỹ thuật vagrave nguồn nhacircn lực tạo điều kiện phaacutet triển việc lagravem vagrave đem lại một mocirci trường sống trong sạch hơn Nhưng trong quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị vấn đề dacircn số lại đang đi ngược lại với điều kiện noacutei trecircn Dacircn số ngagravey một tăng vagrave sự di dacircn lagravem mất ổn định giữa caacutec đocirc thị Do nhu cầu việc lagravem vagrave điều kiện sống magrave người lao động tự tigravem cho migravenh nơi truacute chacircn mới tại

25

caacutec đocirc thị phaacutet triển họ bị hấp dẫn bởi một số thagravenh phố vagrave khu cocircng nghiệp lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh Hải Phograveng Đagrave Nẵng Hạ Longtừ đoacute tạo necircn sự bất cacircn đối về lao động giữa caacutec đocirc thị với nhau

Từ đoacute dẫn tới nhiều vấn đề phải giải quyết như nhagrave ở dịch vụ thocircng tin giaacuteo dục chăm soacutec y tế cơ sở hạ tầng việc lagravem ocirc nhiễm mocirci trường Trong điều kiện nền kinh tế chưa phaacutet triển như hiện nay ở nước ta vấn đề việc lagravem ở caacutec vugraveng đocirc thị nổi lecircn khaacute gay gắt Hiện tượng thất nghiệp thu nhập thấp tất yếu sẽ lagravem nảy sinh caacutec hiện tượng xatilde hội tiecircu cực khaacutec Vấn đề dacircn số đocirc thị ở nước ta hiện nay vagrave trong những năm tới sẽ vẫn cograven lagrave một thực trạng nan giải nếu như quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị khocircng được thực hiện coacute hiệu quả

IV3 Xoacutem liều xoacutem bụi - ung nhọt của đocirc thị được nacircng cấp hiện đại- Tuy Đảng vagrave Chiacutenh phủ đatilde coacute rất nhiều biện phaacutep để giải quyết vấn đề nhagrave ở

nhưng tigravenh higravenh nhagrave ở đocirc thị vẫn đang rất căng thẳng trecircn tất cả caacutec mặt phaacutet triển mới cải tạo mua baacuten chuyển dịch vagrave quản lyacute Nếu khocircng coacute những giải phaacutep hiệu quả thigrave sự taacutec động của nhagrave ở sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến phaacutet triển kinh tế - xatilde hội noacutei chung vagrave đến sự phaacutet triển đocirc thị Vấn đề nagravey được đề cập đến bởi caacutec chiacutenh saacutech mang tiacutenh quốc gia do đoacute nếu khocircng coacute hướng đi đuacuteng đắn thigrave sẽ để lại những hậu quả rất lớn vagrave lacircu dagravei muốn khắc phục phải rất khoacute khăn vagrave tốn keacutem

- Diện tiacutech nhagrave ở bigravenh quacircn đầu người tại caacutec đocirc thị nước ta cograven quaacute thấp (54m2người) Chất lượng nhagrave ở khocircng bảo đảm caacutec điều kiện về hạ tầng mocirci trường đều keacutem cỏi Nhagrave ổ chuột cograven chiếm tỷ trọng đaacuteng kể tại caacutec đocirc thị Cung cầu mất cacircn đối nghiecircm trọng cộng với những taacutec động của chiacutenh saacutech khocircng hợp lyacute lagravem cho giaacute nhagrave ở quaacute cao so với thu nhập của nhacircn dacircn đocirc thị Ngoagravei ra việc xacircy dựng nhagrave ở tự phaacutet lagravem cho cocircng taacutec quy hoạch gặp nhiều rắc rối

- Quaacute trigravenh chạy đua nacircng cấp đocirc thi đatilde tạo necircn những sự đối lập khaacutec biệt trong cuộc sống của những người dacircn sinh sống trograven cugraveng một đocirc thị hoặc caacutec đocirc thị khaacutec nhau Becircn cạnh những khu nhagrave cao tầng lại khocircng thiếu những khu nhagrave ổ chuột xoacutem liều xoacutem bụi Vagrave chiacutenh điều nagravey cũng lagravem cho vấn đề mocirci trường ở đacircy trở necircn ocirc nhiễm trầm trọng hơn

- Hagrave Nội đatilde từng coacute ba khu nhagrave ở khocircng chiacutenh thức lớn higravenh thagravenh từ những năm 90 của thế kỷ XX lagrave khu chứa trọ Phuacutec Xaacute khu batildei raacutec Thagravenh Cocircng vagrave khu xoacutem liều Thanh Nhagraven với số lượng dacircn ở mỗi khu khoảng 400 người Ngoagravei ra Hagrave Nội cograven coacute hơn 20 xoacutem liều xoacutem bụi nhỏ với mỗi xoacutem từ 5 - 10 hộ dacircn nằm rải raacutec trong caacutec quận huyện khaacutec trecircn caacutec khu đất cocircng hoặc ven socircng hồ

Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đatilde từng coacute 67000 căn nhagrave ổ chuột vagrave trong đoacute coacute 24000 hộ sống ven kecircnh rạch

Tại thagravenh phố Huế coacute 770 hộ với 4483 nhacircn khẩu sống trecircn Thượng Thagravenh vagrave Eo Bagraveu trong khu Thagravenh cổ với diện tiacutech xacircy dựng traacutei pheacutep lagrave 31500m2

IV4 Ảnh hưởng đến đời sống tinh thần nhacircn dacircn- Mở rộng đất đai vagrave quy hoạch lại khu vực lagrave sự cần thiết trong quaacute trigravenh nacircng

cấp đocirc thị Nhưng một vấn đề đặt ra lagrave một số vugraveng trong đoacute lagrave chugravea chiền vagrave nghĩa địa

26

do đoacute việc giải toả gặp rất nhiều khoacute khăn Đoacute lagrave một phần trong cuộc sống tacircm linh vagrave tinh thần của người dacircn Trong quaacute trigravenh quy hoạch đất sẽ khocircng traacutenh khỏi những tổn thương tới người dacircn

- Mặt khaacutec hầu hết caacutec khu nghĩa trang nghĩa địa chưa coacute hệ thống thoaacutet nước đảm bảo vệ sinh việc thoaacutet nước hoagraven toagraven dựa vagraveo độ dốc địa higravenh tự nhiecircn thoaacutet trực tiếp ra caacutec ao hồ ruộng trũng xung quanh Chưa coacute hệ thống mương bao để thu gom nước thải thấm từ xaacutec chết phacircn hủy ra Kết quả khảo saacutet chất lượng nước mặt vagrave nước ngầm trong khu vực nghĩa trang vagrave dacircn cư xung quanh tại một số đocirc thị cho thấy độ pH thường thiecircn về axiacutet hagravem lượng coliform vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 20 - 4000 lần hagravem lượng BOD vagrave COD vượt từ 2 đến hơn 15 lần hagravem lượng NO3 gấp 2 - 100 lần Do đoacute với những vugraveng đocirc thị quy hoạch gần đoacute đogravei hỏi caacutec nhagrave chức traacutech đưa ra những phương aacuten phugrave hợp

IV5 Laacute phổi của đocirc thị bị tagraven phaacute- Tại caacutec vugraveng đocirc thị hoacutea nhanh bộ khung bảo vệ mocirci trường lagrave những vagravenh đai

xanh khocircng được quy hoạch vagrave bảo vệ Chỉ tiecircu đất để trồng cacircy xanh trong caacutec đocirc thị quaacute thấp trung bigravenh mới đạt 05m2người Tại hai thagravenh phố lớn lagrave Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh con số nagravey cũng khocircng quaacute 2m2người chỉ bằng 110 chỉ tiecircu cacircy xanh của caacutec thagravenh phố tiecircn tiến trecircn thế giới Một số di sản văn hoacutea lịch sử vagrave một số di tiacutech vugraveng cacircy xanh bảo vệ mocirci trường đang bị vi phạm tagraven phaacute nặng

- Hệ thống khocircng gian xanh - laacute phổi của đocirc thị - hầu như chưa được chuacute yacute vagrave caacutec cơ quan quản lyacute chưa hoạch định chiacutenh saacutech đối với vấn đề nagravey Quan niệm về vấn đề cacircy xanh bảo vệ mocirci trường chỉ đơn thuần lagrave trồng cacircy trecircn đường phố để che nắng Chọn cacircy trồng hết sức tugravey tiện khocircng coacute yacute tưởng đặc trưng gacircy necircn tigravenh trạng caacutec đocirc thị ngoagravei Bắc như thagravenh phố Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Việt Trigrave Hải Phograveng coacute một số loại cacircy giống nhau như xagrave cừ phượng sữa tử vi tagraveu Caacutec đocirc thị loại III kể từ Quảng Nam trở vagraveo cũng vậy viết dầu nước trứng caacute khocircng tạo được neacutet đặc trưng cacircy xanh gacircy ấn tượng của mỗi đocirc thị

- Cocircng viecircn để vui chơi giải triacute hầu như rất iacutet Diện tiacutech caacutec cocircng viecircn chức năng cũng rất hạn hẹp (05 - 4ha) vagrave chỉ lagrave nơi nghỉ ngơi thư giatilden ngắm cảnh như caacutec vườn hoa ở Huế Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Hưng Yecircn

IV6 Giao thocircng đocirc thị vagrave mocirci trường - Nacircng cacircp đocirc thị đogravei hỏi sự nacircng cấp toagraven diện về mọi mặt một trong số những

yếu tố đoacute lagrave nacircng cấp về giao thocircng Khi đocirc thị phaacutet triển kegravem theo đoacute lagrave sự gia tăng về phương tiện giao thocircng Thực tế diện tiacutech đất giao thocircng đocirc thị khocircng đủ mạng lưới đường giao thocircng phacircn bố khocircng đồng đều thocircng số kỹ thuật tuyến đường rất thấp hagravenh lang đường luocircn bị lấn chiếm Theo số liệu thống kecirc tại caacutec đocirc thị lớn caacutec chỉ tiecircu về hạ tầng giao thocircng cũng rất thấp chỉ đaacutep ứng được khoảng 35 - 40 so với nhu cầu cần thiết như tại Hagrave Nội diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 78 mật độ đường đạt 389kmkm2 tại thagravenh phố Hồ Chiacute Minh diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 75 mật độ đường đạt 388kmkm2 Caacutec chỉ tiecircu giao thocircng tại caacutec đocirc thị loại thấp hơn cũng nhỏ hơn nhiều so với yecircu cầu cần thiết Diện tiacutech caacutec điểm đỗ xe đạt 25 song chưa coacute quy

27

hoạch cụ thể Mật độ đường chiacutenh đạt 40 mật độ của đường liecircn khu vực phacircn khu vực thấp nhất chỉ đạt 20 - 30 so với yecircu cầu

Khocircng đaacutep ứng được yecircu cầu về giao thocircng đatilde để lại những hậu quả- Tai nạn giao thocircng Tigravenh higravenh tai nạn giao thocircng ở nước ta đặc biệt trong khu

vực đocirc thị hết sức nghiecircm trọng thuộc vagraveo nhoacutem cao nhất thế giới Tuy chỉ số về số vụ tai nạn giao thocircng10000 phương tiện khocircng cao hơn nhiều so với caacutec nước khaacutec trong khu vực song chỉ số người chếttổng số người bị thương lagrave đặc biệt cao magrave nguyecircn nhacircn chiacutenh lagrave do phương tiện chủ đạo trong giao thocircng đocirc thị lagrave xe hai baacutenh

- Ugraven tắc giao thocircng Ugraven tắc giao thocircng trong caacutec đocirc thị đang vagrave ngagravey cagraveng trở necircn bức xuacutec đặc biệt tại caacutec đocirc thị vừa vagrave lớn Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đang phải gaacutenh chịu những hậu quả nặng nề do ugraven tắc giao thocircng gacircy ra

- Ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn gia tăng ocirc nhiễm bụi khiacute thải vagrave tiếng ồn do caacutec hoạt động giao thocircng gacircy ra Ugraven tắc giao thocircng phố hoacutea quốc lộ tỉnh lộ hoạt động xacircy dựng hạ tầng vagrave khu dacircn cư goacutep phần lagravem gia tăng mức độ ocirc nhiễm Ocirc nhiễm tiếng ồn giao thocircng vagrave caacutec ảnh hưởng tới sức khỏe người dacircn đocirc thị lớn hơn nhiều so với caacutec đocirc thị khaacutec trecircn thế giới Theo kết quả nghiecircn cứu giaacute trị mức ồn tăng từ 2 - 5dBA do cấu truacutec nhagrave ống liền kề baacutem dọc theo caacutec tuyến đường Sự bố triacute khocircng hợp lyacute caacutec khu chức năng trong đocirc thị lagravem nghiecircm trọng thecircm ocirc nhiễm tiếng ồn nhất lagrave đối với trường học bệnh viện cocircng sở vagrave khu dacircn cư Giaacute trị tiếng ồn vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 1 - 15dBA

IV7 Vấn đề chất thải rắn- Lagraven soacuteng nacircng cấp đocirc thị thiếu quy hoạch vagrave khocircng được kiểm soaacutet khiến Việt

Nam phải đối mặt với caacutec thaacutech thức lớn cơ sở hạ tầng quaacute yếu keacutem năng lực quản lyacute của chiacutenh quyền cograven hạn chế nhận thức của cộng đồng cũng cograven thấp đặc biệt lượng chất thải rắn tăng nhanh Nếu trung bigravenh một người một ngagravey thải ra 1kg raacutec thigrave ở TpHCM lượng raacutec thải ra mỗi ngagravey gần 7000 tấn Hagrave Nội lagrave trecircn 3500 tấn Caacutec đocirc thị khaacutec tiacutenh bigravenh quacircn 07kg raacutecngười vagrave số lượng raacutec thải thải ra ở caacutec đocirc thị ngagravey cagraveng coacute xu hướng nhiều hơn Chất thải rắn ngagravey cagraveng gia tăng magrave vấn đề xử lyacute vẫn chưa tigravem được hướng đi tốt Hiện nay phần lớn raacutec thải được xử lyacute bằng caacutech chocircn lấp nhưng nhiều nơi chocircn lấp khocircng hợp vệ sinh

- Theo số liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc gia cho thấy coacute tới 1125 chiếm 44 sử dụng batildei chocircn lấp đơn sơ khocircng đảm bảo vệ sinh Việc giảm thiểu raacutec thải luocircn lagrave yecircu cầu đầu tiecircn vagrave quan trọng nhất đối với phaacutet triển đocirc thị

- Nguy cơ gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt vagrave nước ngầm gia tăngNguồn bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn

Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

VIPhương phaacutep quản liacute mocirci trường trong nacircng cấp đocirc thịVI1 Trong quaacute trigravenh xacircy dựng mở rộng đocirc thị

28

- Cải tiến hệ thống bơm thoaacutet nước xacircy dựng hệ thống bơm thoaacutet nước cho caacutec khu vực nằm tương đối thấp Bảo tồn những khu đất cho nhu cầu cải tiến hệ thống kecircnh rạch trong tương lai Cải thiện hệ thống kiểm soaacutet thủy lực hiện coacute

- Giảm thiểu phaacutet thải chất ocirc nhiễm hạn chế những hoạt động thường xuyecircn coacute phaacutet sinh chất ocirc nhiễm sử dụng nhiecircn liệu hay năng lượng sạch (gasđiện)

- Cải thiện hệ thống quản lyacute điều hagravenh giao thocircng đocirc thị để traacutenh ugraven tắc giao thocircng Kiểm soaacutet tốt hơn caacutec luồng giao thocircng đảm bảo giao thocircng thocircng suốt khocircng tắc nghẽn Phaacutet triển mạng lưới thocircng tin liecircn lạc giữa caacutec caacute nhacircn caacutec tổ chứchellip hạn chế nhu cầu đi lại của cộng đồng sẽ goacutep phần giảm nguồn ocirc nhiễm gacircy ra từ caacutec phương tiện giao thocircng

- Bố triacute tập trung caacutec cơ sở sản xuất vagraveo khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển ra ngoại thagravenh quy hoạch từng nhoacutem ngagravenh sản xuất cụ thể đối với từng khu cocircng nghiệp nhất định Aacutep dụng cocircng cụ thu phiacute mocirci trường vagrave cấp giấy pheacutep xả thải đối với từng loại chất ocirc nhiễm cho từng đơn vị sản xuất coacute kiểm tra định kỳ

- Hạn chế tigravenh trạng đổ chất thải rắn bừa batildei xuống lograveng đường vỉa hegrave ao hồ cống ratildenh vagrave những nơi cocircng cộng Xử lyacute chất thải rắn bằng caacutec giải phaacutep cocircng nghệ thiacutech hợp cho mỗi loại đocirc thị Nacircng cao chất lượng vagrave tiacutenh cơ động của thiết bị thu gom vận chuyển xử lyacute chất thải rắn kể cả chế tạo caacutec phương tiện chuyecircn dugraveng thiacutech hợp cho mỗi vugraveng

- Kiecircn quyết xử lyacute caacutec vi phạm luật mocirci trường Coacute chế độ khen thưởng hay xử phạt hagravenh chiacutenh hợp lyacute Thường xuyecircn tuyecircn truyền trecircn caacutec phương tiện truyền thocircng đại chuacuteng nhằm nacircng cao nhận thức của người dacircn thagravenh thị trong việc chấp hagravenh vagrave thực hiện luật bảo vệ mocirci trường noacutei chung vagrave caacutec qui tắc vệ sinh đocirc thị noacutei riecircng

VI2 Trong quaacute trigravenh cải tạo hạ tầng kĩ thuật đocirc thị- Quản lyacute chặt chẽ quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute - cocircng nghiệp hoaacute để bảo vệ vagravenh đai

xanh Xacircy dựng cảnh quan đocirc thị xanh sạch đẹp đảm bảo khocircng gian xanh đocirc thị bao gồm hệ thống caacutec mảng xanh đocirc thị vagravenh đai xanh đocirc thị vagrave mặt nước xanh sạch đẹp của cảnh quan đocirc thị

- Xacircy dựng nacircng cấp hệ thống cấp thoaacutet nước cho đocirc thị một caacutech hợp lyacute đảm bảo phục vụ tốt nhu cầu của người dacircn

- Xacircy dựng caacutec batildei chocircn lấp chất thải hợp lyacute vệ sinh vagrave an toagraven Tăng cường cocircng taacutec queacutet dọn vệ sinh đường phố phun nước tưới cacircy vagrave tưới đường Đảm bảo caacutec chất thải trong mọi hoạt động tại đocirc thị được taacutei sử dụng quản lyacute xử lyacute thiacutech hợp đảm bảo tiecircu chuẩn MT cho pheacutep

- Tăng cường vagrave đẩy mạnh caacutec hoạt động quản lyacute vagrave bảo vệ MT đocirc thị Xacircy dựng hệ thống trao đổi thocircng tin MT vagrave hệ thống quan trắc giaacutem saacutet hiện trạng MT

- Yecircu cầu tất cả caacutec chủ dự aacuten đầu tư mới hoặc cải tạo mở rộng cơ sở sản xuất đều phải lập Baacuteo caacuteo đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường của dự aacuten Định kỳ kiểm tra giaacutem saacutet việc thực hiện caacutec biện phaacutep đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kiểm tra cơ sở sản suất coacute bảo đảm tiecircu chuẩn mocirci trường hay khocircng

- Caacutec phương tiện giao thocircng cơ khiacute lagrave nguồn thải ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute Đocirc thị cagraveng lớn cagraveng phaacutet triển thigrave giao thocircng cơ giới sẽ phaacutet triển vagrave nguồn thải chất ocirc

29

nhiễm khocircng khiacute do phương tiện giao thocircng cơ giới cagraveng lớn Ưu tiecircn phaacutet triển giao thocircng cocircng cộng vagrave hạn chế phaacutet triển phương tiện caacute nhacircn

- Cải thiện kecircnh rạch nạo veacutet đagraveo đất bảo vệ sườn dốc thi cocircng vagrave vận hagravenh đường bảo dưỡng cống hộp vagrave cầu đường bộ của caacutec tuyến kecircnh trong thagravenh phố

VI3 Trong cocircng taacutec cải thiện nguồn nước đocirc thị- Thiết lập cơ sở dữ liệu về mạng lưới cấp vagrave thoaacutet nước trong đocirc thị nacircng cấp hỗ

trợ cho quaacute trigravenh ra quyết định của latildenh đạo caacutec địa phương trong khu vực- Điều chỉnh hợp lyacute caacutec hoạt động sản xuất nocircng nghiệp trong việc sử dụng phacircn

boacuten vagrave thuốc bảo vệ thực vật- Thu gom vagrave xử lyacute nước thải sinh hoạt tại caacutec thagravenh phố thị trấn vagrave caacutec cụm

dacircn cư tập trung xung quanh lưu vực socircng- Kiểm soaacutet vagrave xử lyacute triệt để caacutec loại chất thải rắn traacutenh tigravenh trạng vứt bừa batildei

xuống ao hồ kecircnh rạch socircng suối gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt- Xacircy dựng vagrave aacutep dụng phiacute xử lyacute nước thải- Nacircng cao nhận thức cộng đồng về việc tiết kiệm vagrave bảo vệ nguồn nước- Xaacutec định giới hạn khai thaacutec nguồn nước ngầm- Xaacutec định vugraveng bổ cập tự nhiecircn chiacutenh của tầng nước ngầm- Duy trigrave vagrave mở rộng chương trigravenh giaacutem saacutet chất lượng vagrave trữ lượng nước ngầm

Tăng cường kiểm soaacutet đối với caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễm nước ngầm- Xacircy dựng caacutec trạm xử lyacute nước thải sinh hoạt tập trung cho từng khu vực dacircn cư

trước khi thải ra hệ thống thoaacutet nước cocircng cộng- Thực hiện thu phiacute xử lyacute nước thải để tạo nguồn thu cho ngacircn saacutech thu hồi dần

vốn đầu tư vagraveo hệ thống xử lyacute- Xacircy dựng hệ thống thu gom taacutech riecircng nước mưa vagrave nước thải sinh hoạt đối với

caacutec khu dacircn cư mới hạn chế khối lượng nước thải cần xử lyacute xử lyacute vagrave tận dụng nước mưa vagraveo những mục điacutech phugrave hợp để hạn chế khai thaacutec nước ngầm vagrave nước mặt Quản lyacute nước thải đocirc thị

- Thu phiacute khai thaacutec nước ngầm vagrave xacircy dựng cơ cấu quản lyacute nước ngầm để gia tăng kiểm soaacutet việc khai thaacutec

- Mở rộng mạng lưới cung cấp nước Phaacutet triển một số cụm cấp nước quy mocirc nhỏ

- Tiến hagravenh việc kiểm soaacutet vagrave giaacutem saacutet việc khai thaacutec nước ngầm bằng caacutech đo lường trữ lượng khai thaacutec tại caacutec giếng nước

- Caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp đoacuteng trecircn địa bagraven thagravenh phố đều phải tuacircn thủ luật vagrave caacutec quy định về bảo vệ mocirci trường trong xử lyacute nước thải đảm bảo đạt tiecircu chuẩn xả thải ra nguồn tiếp nhận

- Nếu CSSX khocircng coacute khả năng đầu tư xacircy dựng hệ thống xử lyacute nước thải cho phugrave hợp thigrave phải di dời ra caacutec khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển đổi ngagravenh nghề sản xuất

- Cơ quan quản lyacute Nhagrave nước về bảo vệ mocirci trường phải thường xuyecircn kiểm tra định kỳ nước thải của caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp ocirc nhiễm coacute biện phaacutep xử lyacute thiacutech đaacuteng đối với caacutec cơ sở vi phạm

30

- Tăng cường năng lực hoagraven thiện tổ chức vagrave phaacutep luật về quản lyacute hệ thống thoaacutet nước đocirc thị

VIĐịnh hướng nacircng cấp đocirc thịĐocirc thị lagrave đầu maacutey của sự tăng trưởng kinh tế vugraveng tiecircu thụ tagravei nguyecircn sinh ra raacutec

thải nguồn gốc của caacutec vấn đề về mocirci trường Đocirc thị cần phải coacute những quy trigravenh để goacutep phần tạo ra mocirci trường lagravenh mạnh vagrave tăng trưởng kinh tế Mocirci trường lagravenh mạnh liecircn quan đến caacutec vấn đề cung cấp nước an toagraven điều kiện vệ sinh quản lyacute chất thải rắn Tăng trưởng kinh tế liecircn quan đến thiếu kiểm soaacutet caacutec chất thải từ caacutec nhagrave maacutey tắc nghẽn tại nạn xử lyacute chưa thỏa đaacuteng caacutec chất thải độc hại vigrave vậy cần phải coacute những định hướng vagrave phương phaacutep mới trong tương lai

VI1 Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Phaacutet huy giaacute trị caacutec bagravei học kinh nghiệm đuacutec kết từ thực tiễn xacircy dựng phaacutet triển đocirc thị ở nước ta cũng như nhiều nước tiecircn tiến trecircn thế giới định hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050 được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009 vagrave Chương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020 (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009) đatilde đề ra caacutec định hướng giải phaacutep tổng thể toagraven diện phaacutet triển hệ thống đocirc thị quốc gia xaacutec định caacutec giai đoạn phaacutet triển mục tiecircu cụ thể vagrave lộ trigravenh thực hiện cho từng giai đoạn Theo đoacute để quaacute trigravenh phaacutet triển của caacutec đocirc thị trong cả nước đaacutep ứng caacutec yecircu cầu phaacutet triển bền vững chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp cần đặc biệt lưu yacute một số vấn đề sau Thứ nhất khocircng ngừng đẩy mạnh vai trograve cocircng taacutec lập quy hoạch vagrave nacircng cao chất lượng quy hoạch Cocircng taacutec quy hoạch phải được ưu tiecircn đầu tư đi trước để định hướng vagrave bảo đảm tiacutenh đồng bộ trong quaacute trigravenh xacircy dựng phaacutet triển cũng như cải tạo chỉnh trang đocirc thị ETHồng thời với việc aacutep dụng caacutec tiến bộ trong phaacutet triển đocirc thị quy hoạch khocircng những phải đaacutep ứng yecircu cầu cao về tạo dựng chất lượng khocircng gian đocirc thị magrave cograven phải đaacutep ứng tốt yecircu cầu về dự baacuteo gắn saacutet với thực tiễn vagrave xu hướng phaacutet triển của xatilde hội thật sự trở thagravenh nền tảng cho việc tạo dựng nguồn lực phaacutet triển cho đocirc thị Thứ hai tạo dựng nguồn lực phaacutet triển đocirc thị từ chiacutenh nội lực của đocirc thị Cugraveng với caacutec nguồn hỗ trợ phaacutet triển magrave đocirc thị coacute được cần đặc biệt chuacute trọng việc đổi mới cơ chế chiacutenh saacutech phaacutet triển đocirc thị trong caacutec lĩnh vực quản lyacute nhagrave nước quản lyacute quy hoạch quản lyacute nhagrave đất quản lyacute đầu tư xacircy dựng quản lyacute khai thaacutec sử dụng cocircng trigravenh đocirc thị Thocircng qua caacutec giải phaacutep về quy hoạch đocirc thị kết hợp với caacutec chiacutenh saacutech phugrave hợp để huy

31

động sự tham gia của caacutec thagravenh phần kinh tế trong xatilde hội thực hiện chủ trương xatilde hội hoacutea đầu tư cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời goacutep phần nacircng cao hiệu quả đầu tư đẩy nhanh tiến trigravenh nacircng cấp chất lượng đocirc thị hoacutea Thứ ba cần đẩy mạnh hơn nữa việc đổi mới tư duy trong quản lyacute nhagrave nước về đocirc thị đi đocirci với việc nacircng cao phẩm chất năng lực vagrave trigravenh độ caacuten bộ quản lyacute đocirc thị caacutec cấp Tăng cường phacircn cấp quản lyacute đocirc thị nacircng cao quyền hạn traacutech nhiệm của chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp tổ chức bộ maacutey tinh giản gọn nhẹ nacircng cao tiacutenh hiệu quả hiệu lực quản lyacute đồng thời chuacute trọng hơn nữa cocircng taacutec đagraveo tạo vagrave bồi dưỡng caacuten bộ bằng nhiều higravenh thức phugrave hợp với thực tế trigravenh độ kinh nghiệm vagrave kiến thức Thứ tư cần chuacute trọng phaacutet huy vai trograve vagrave traacutech nhiệm lagravem chủ của cộng đồng của người dacircn đocirc thị Việc xacircy dựng vagrave duy trigrave chất lượng đocirc thị phụ thuộc một phần quan trọng trong yacute thức của người dacircn thực hiện nếp sống văn minh đocirc thị Do đoacute cần coacute giải phaacutep tiacutech cực để cộng đồng nhận thức rotilde vai trograve vagrave traacutech nhiệm tham gia xacircy dựng vagrave quản lyacute đocirc thị được cụ thể hoacutea ngay từ trong cuộc sống hằng ngagravey của mỗi caacute nhacircn mỗi cộng đồng của đocirc thị

VI2 Chiến lược phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt Định hướng Quy hoạch tổng thể phaacutet triển đocirc thị

đến năm 2020 trong Quyết định số 101998QĐ-TTg ngagravey 23-1-1998 trong đoacute xaacutec định phương hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển caacutec đocirc thị trecircn địa bagraven cả nước vagrave caacutec vugraveng đặc trưng

Mức tăng trưởng dacircn số dự baacuteo Năm 2010 dacircn số đocirc thị lagrave 304 triệu người chiếm 33 dacircn số cả nước Năm 2020 dacircn số đocirc thị lagrave 46 triệu người chiếm 45 dacircn số cả nướcNhu cầu sử dụng đất đocirc thị Năm 2020 diện tiacutech đất đocirc thị lagrave 460000ha chiếm 14 diện tiacutech đất tự nhiecircn

cả nước bigravenh quacircn 100m2ngườiTổ chức khocircng gian hệ thống đocirc thị Mạng lưới đocirc thị cả nước được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển trecircn cơ sở caacutec đocirc thị

trung tacircm gồm caacutec thagravenh phố trung tacircm cấp quốc gia cấp vugraveng cấp tỉnh Caacutec đocirc thị trung tacircm caacutec cấp được phacircn bố hợp lyacute trecircn 10 vugraveng đocirc thị hoaacute đặc trưng của cả nước

Caacutec đocirc thị trung tacircm lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh phải được tổ chức thagravenh caacutec chugravem đocirc thị coacute vagravenh đai xanh bảo vệ để hạn chế tối đa sự tập trung dacircn số cơ sở kinh tế vagrave phaacute vỡ cacircn bằng sinh thaacutei traacutenh sự higravenh thagravenh caacutec siecircu đocirc thị

Quy hoạch sử dụng đất đocirc thị đảm bảo caacutec khu chức năng vagrave cơ sở hạ tầng coacute quan hệ gắn boacute

Higravenh thagravenh bộ mặt kiến truacutec hiện đại nhưng vẫn kế thừa bảo vệ tocircn tạo vagrave giữ gigraven caacutec di sản lịch sử văn hoaacute phaacutet triển nền kiến truacutec đậm đagrave bản sắc dacircn tộc

Phaacutet triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật Ưu tiecircn phaacutet triển hiện đại hoaacute cơ sở hạ tầng caacutec đocirc thị vagrave caacutec vugraveng kinh tế

trọng điểm tạo tiền đề phaacutet triển caacutec đocirc thị vagrave đocirc thị hoaacute nocircng thocircn Cải tạo vagrave xacircy dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật trong caacutec đocirc thị theo yecircu cầu vagrave mức

độ phaacutet triển của từng đocirc thị

32

Bảo vệ mocirci trường cảnh quan thiecircn nhiecircn giữ gigraven cacircn bằng sinh thaacutei đocirc thị - Xacircy dựng vagrave duy trigrave bộ khung bảo vệ thiecircn nhiecircn trecircn địa bagraven cả nước- Khai thaacutec vagrave sử dụng hợp lyacute caacutec tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn vagraveo mục điacutech cải tạo đocirc

thị- Coacute biện phaacutep xử lyacute taacutei sử dụng caacutec chất thải sinh hoạt vagrave sản xuất bằng caacutec

cocircng nghệ thiacutech hợp

VI3 Những nguyecircn tắc trong định hướng nacircng cấp đocirc thị1 Về quan điểm vagrave mục tiecircu phaacutet triển đocirc thị Phaacutet triển đocirc thị phải phugrave hợp với

phacircn bố vagrave trigravenh độ phaacutet triển lực lượng sản xuất tập trung xacircy dựng cơ sở kinh tế - kỹ thuật vững chắc lagravem động lực cho sự phaacutet triển bền vững vagrave định higravenh rotilde cocircng taacutec phacircn loại đocirc thị theo trigravenh độ của tiến trigravenh phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững

2 Xaacutec định rotilde vai trograve caacutec đocirc thị trong hệ thống đocirc thị toagraven quốc cũng như xaacutec định vai trograve caacutec đocirc thị trong caacutec vugraveng latildenh thổ lagrave caacutec đocirc thị cấp vugraveng cấp quốc gia hay quốc tế

3 Quy hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị phải được xacircy dung phugrave hợp với chương trigravenh đầu tư phaacutet triển đocirc thị của Chiacutenh phủ Dựa trecircn caacutec chiến lược phaacutet triển liecircn ngagravenh xaacutec định rotilde yecircu cầu phaacutet triển KT- XH nhu cầu sử dụng đất đai nhu cầu tocircn vinh giaacute trị văn hoacutea lịch sử vagrave bảo vệ tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn của từng địa phương Trong đoacute phải hết sức chuacute yacute gắn kết chặt chẽ giữa tổ chức kỹ thuật liecircn vugraveng với hạ tầng kỹ thuật từng docirc thị vagrave caacutec điểm dacircn cư xung quanh

4 Khai thaacutec tiềm năng coacute giới hạn đảm bảo cacircn đối giữa khai thaacutec tagravei nguyecircn mocirci trường tagravei nguyecircn đất đai nhacircn lực phaacutet triển kinh tế vagrave phacircn bố dacircn cư trong caacutec khu đocirc thị vagrave nocircng thocircn trong caacutec vugraveng miền vagrave trecircn phạm vi toagraven quốc

5 Qui hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững toagraven quốc phải duy trigrave phaacutet huy khocircng gian văn hoacutea của caacutec cộng đồng dacircn cư đocirc thị xacircy dựng caacutec chương trigravenh hagravenh động cụ thể đối với cocircng taacutec bảo tồn cải tạo vagrave xacircy dựng dựa trecircn tiềm năng văn hoacutea xatilde hội vagrave tự nhiecircn

6 Để bảo vệ mocirci trường đất nước vagrave khocircng khiacute cho đocirc thị cần aacutep dụng kĩ thuật tiecircn tiến trong xacircy dựng caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kĩ thuật trong xử liacute phacircn loại taacutei chế chất thải rắn vagrave trong xacircy dựng caacutec dự aacuten cocircng nghiệp tập trung ở qui mocirc địa phương vugraveng vagrave toagraven quốc trecircn cơ sở cơ hội cho việc nacircng cao chất lượng mocirci trường sống cho dacircn cư Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật đocirc thị toagraven quốc phải đảm bảo hiện đại an toagraven tiết kiệm vagrave phugrave hợp với tiecircu chiacute bền vững của vugraveng quốc gia vagrave quốc tế caacutec khu cocircng nghiệp tập trung nhưng phải bảo đảm nghiecircm ngặt caacutec yecircu cầu xử liacute ocirc nhiễm đổi mới cocircng nghệ aacutep dụng nguyecircn liệu sạch nguyecircn liệu sinh thaacutei vagrave phải đảm bảo caacutec tiecircu chuản ISO về mocirci trường

7 Cải tạo vagrave lagravem mới đồng bộ caacutec khu ở hiện coacute trong đocirc thị Triệt để thực hiện bảo tồn caacutec khu đocirc thị cổ vagrave cũ cugraveng luacutec đaacutep ứng đuacuteng vagrave đủ nhu cầu diện tiacutech ở vagrave mocirci trường sống tốt cho mọi người trong caacutec khu dacircn cư cần tổ chức liecircn kết hợp mạng lưới dịch vụ ngoagravei nhagrave ở đaacutep ứng caacutec nhu cầu sống của dacircn cư theo định kỳ ngắn vagrave dagravei hạn coacute thể hoạch định xoacutea bỏ caacutec khu nhagrave ổ chuột caacutec khu ở phi chiacutenh qui caacutec xoacutem dacircn vạn

33

đograve vagrave caacutec khu bần cư đocirc thị Tiếp tục hoagraven thiện chiến lược phaacutet triển nhagrave ở theo hướng bền vững ở đocirc thị nocircng thocircn vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

8 Phacircn bổ kết nối vagrave hoagraven thiện caacutec trung tacircm cocircng cộng caacutec khu nghỉ ngơi vui chơi giải triacute vagrave hệ thống cacircy xanh mặt nước trong đocirc thị Trong đoacute đặc biệt quan tacircm phaacutet triển hệ thống cacircy xanh đocirc thị bảo lưu hệ thống kecircnh rạch để tạo khocircng gian mở khocircng gian trống caacutec khocircng gian nghỉ ngơi giải triacutetạo cảnh quan chung vagrave điều hogravea mocirci trường khocircng khiacute cho đocirc thị Higravenh thagravenh caacutec hagravenh lang cacircy xanh caacutech ly giữa caacutec khu kho tagraveng bến batildei vagrave caacutec khu dacircn cư đocirc thị Tập trung nacircng cấp cải tạo caacutec khu cacircy xanh bảo vệ mặt nước caacutec khu di tiacutech lịch sử vagrave caacutec khu vực ven song vagrave ven biển đảm bảo đủ để khắc phục tigravenh trạng ocirc nhiễm khocircng khiacute ocirc nhiễm nguocircn nước vagrave goacutep phần điều hogravea khiacute hậu nhiệt đới Phấn đấu chỉ tiecircu cacircy xanhđầu người đạt 12-15 m2 với đocirc thị đặc biệt 10-12 m2 với đocirc thị loại I vagrave loại II 9-11m2 với đocirc thị loại loại III vagrave loại IV vagrave 8-10m2 với đocirc thị loại V

9 Chiacutenh quyền địa phươngcộng đồng cần coacute sự tham gia trực tiếpcocircng bằng vagrave coacute caacutei nhigraven dagravei hạn với caacutec nhu cầu phaacutet triển đocirc thị hiện tại vagrave của caacutec thế hệ tiếp sau

10 Xacircy dựng hợp liacute cơ chế tagravei chiacutenh đocirc thị cho phugrave hợp với caacutec kế hoạch phaacutet triển KT-XH Trong đoacute hỗ trợ tagravei chiacutenh thỏa đaacuteng cho việc xử liacute vagrave bảo vệ mocirci trường ở đocirc thị Nghiecircn cứu tăng nguồn thu cho cocircng taacutec Qui hoạch xacircy dựng đocirc thị dagravenh phần ngacircn saacutech đuacuteng vagrave đủ cho đầu tư Phaacutet triển đocirc thị theo qui hoạch kế hoạchngắn vagrave dagravei hạn đatilde được phecirc duyệt tăng khả năng xatilde hội hoacutea thu huacutet nguồn lực của nhacircn dacircn vagrave khai thaacutec tối ưu caacutec nguồn tagravei chiacutenh khai thaacutec của caacutec tổ chức tư nhacircn trong vagrave ngoagravei nước để Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Thagravenh phố HCM phaacutet triển đocirc Phaacutet triển bền vững cho thị ngang tầm khu vưc vagrave thế giới caacutec đocirc thị ở Việt NamTriacutech ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm

2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

KẾT LUẬN

34

Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thị lagrave một xu hướng chung tất yếu vagrave khocircng thể thiếu trong sự phaacutet triển của một quốc gia Tuy nhiecircn song song becircn cạnh sự phaacutet triển vượt bậc về kinh tế vagrave cơ sở hạ tầng lagrave sự tồn tại của caacutec vấn đề mocirci trường Vấn đề mocirci trường cagraveng trở necircn cấp baacutech đối với những nước đang phaacutet triển Ở nước ta cũng vậy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị quaacute chuacute trọng tới sự phaacutet triển kinh tế đatilde để lại khocircng iacutet hậu quả đối với mocirci trường sống Chuacuteng ta đang từng bước xacircy dựng caacutec đocirc thị hiện đại vagrave giải quyết caacutec vấn đề mocirci trường Để đạt được sự phaacutet triển bền vững đocirc thị cần coacute những chương trigravenh quản lyacute vagrave xacircy dựng toagraven diện về mọi mặt Quaacute trigravenh cần sự phối hợp của caacutec cấp từ trung ương tới địa phương vagrave cần coacute caacutec chiacutenh saacutech kịp thời sacircu rộng vagrave đuacuteng đắn của nhagrave nước

Tagravei liệu tham khảo1 ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế

giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

2 ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ

3 ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

4 Bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

5 ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

6 (Tiecircu chuẩn phacircn cấp đocirc thị- giaacuteo trigravenh quản liacute đocirc thị vagrave khu cocircng nghiệp- Nguyễn Ngọc Anh ndashkhoa Mocirci Trường ĐH Đagrave Lạt)

7 Sổ tay hướng dẫn nacircng cấp đocirc thị coacute sự tham gia của cộng đồng ndashUBND thagravenh phố HCM

35

Cải tạo vagrave xacircy dựng caacutec tuyến 500 kV 220 kV 22 kV vagrave caacutec trạm biến aacutep hiện đại đảm bảo an togravean trong sử dụng vagrave mĩ quan thagravenh phố

Cải tạo nacircng cấp trạm 500 kV Phuacute Lacircm xacircy dựng thecircm caacutec trạm 500 kV ở Nhagrave Begrave Caacutet Laacutei (quận 2) vagrave Bigravenh Chiểu (quận Thủ Đức)

Về thoaacutet nước bẩn vagrave vệ sinh đocirc thị

Cải thiện từng bước vấn đề ocirc nhiểm trecircn caacutec kecircnh rạch bằng caacutec giải phaacutep xử lyacute cục bộ chất thải cải tạo vagrave nacircng cao cocircng lực thoaacutet nước caacutec kecircnh rạch để tự lagravem sạch

Tăng cường giải phaacutep xử lyacute cục bộ nước thải cả hai khu vực nội thagravenh cũ vagrave nội thagravenh mới Tại khu vực nội thagravenh cũ xacircy dựng tuyến cống bao để taacutech đại bộ phận nước thải đến nơi xử lyacute

Xacircy dựng caacutec nhagrave maacutey xử lyacute nước thải tập trung lớn caacute hướng Nhagrave Begrave Vĩnh Lộc Cacircầ Giuộc Caacutet Laacutei vagrave những điểm thiacutech hợp khaacutec

Cải tạo vagrave xacircy dựng batildei chocircn raacutec Đocircng Thạnh Gỏ Caacutet vagrave khu xử lyacute nước Đa Phước Vĩnh Lộc đảm bảo đến năm 2020 100 raacutec thải của thagravenh phố được thu gom vagrave xử lyacute bằng cocircng nghệ hiện đại

Nguồn Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh 30 năm xacircy dựng vagrave phaacutet triển Phan Xuacircn Biecircn - Trần Nhu NXB Giaacuteo dục 2005

II7 Vấn đề tham vấn cộng đồng trong nacircng cấp đocirc thị4 Khaacutei niệmTham vấn cộng đồng lagrave việc một cộng đồng được tham khảo về yacute kiến thaacutei độ vagrave những mối

quan tacircm của họ về một kế hoạch phaacutet triển nagraveo đoacute trong tiến trigravenh lập kế hoạch Đacircy lagrave cơ hội cho mọi người coacute thể bagravey tỏ yacute kiến của họ bằng caacutech nagravey họ coacute thể ảnh hưởng đến caacutec việc ra quyết định Hiện nay đatilde coacute quy chế buộc phải coacute sự tham gia yacute kiến người dacircn trong tiến trigravenh lập kế hoạch vagrave ra quyết định

5 Những việc cần tham gia yacute kiến cộng đồngo Tham gia đoacuteng goacutep yacute kiến cocircng sức kiến thức đất đai vagrave tiền ( tự nguyện hiến đất mở

rộng)o Tham gia ra quyết định như khu vực dacircn cư của migravenh coacute necircn tham gia vagraveo dự aacuten hay

khocircngo Dự aacuten nacircng cấp hay khocircng necircn mở rộng hẻm tới mức nagraveo mặt hẻm trải nhựa hay traacutem

becirc tocircng chọn nguồn nguyecircn vật liệuhellip Tham gia giaacutem saacutet quaacute trigravenh thực hiện dự aacuten3Caacutec bước tham vấn cộng đồngTham vấn cộng đồng - một tiến trigravenh gồm 6 bước- 1048713 Bước 1 Xaacutec định caacutec mục tiecircu của cocircng- Để lagravem gigrave Nhằm tigravem hiểu thaacutei độ hay hagravenh động của chiacutenh quyền địa phương vagrave cộng

đồng thocircng qua những phản hồi về bản phaacutec thảo kế hoạch hay tạo cơ hội cho cộng đồng lựa chọn một dự aacuten phaacutet triển nagraveo đoacute dẫn đến sự đồng thuận vagrave cugraveng thực hiện

- 1048713 Bước 2 Chọn lựa phương phaacutep lấy yacute kiến cộng đồng

21

- Xem xeacutet một loạt caacutec phương phaacutep vagrave chọn lựa phương phaacutep nagraveo thiacutech hợp nhất với mục tiecircu vagrave tiếp cận đuacuteng đối tượng

- 1048713 Bước 3 Xaacutec định caacutec nhoacutem dacircn sẽ bị ảnh hưởng bởi hoạt động cụ thể của dự aacuten- Xaacutec định ranh đầu tư đến đacircu đồng thời xaacutec định nhoacutem dacircn cư nagraveo sẽ tham gia vagraveo tiến

trigravenh tư vấn Đoacute lagrave ở địa bagraven nagraveo đặc điểm của những người tham gia như nocircng dacircn phụ nữ tuổi taacutec vv

- 1048713 Bước 4 Chuẩn bị kế hoạch chi tiết- Bao gồm việc xaacutec định- - Caacutec mục tiecircu đatilde được xaacutec định lagrave gigrave- - Sử dụng phương phaacutep thiacutech hợp nagraveo- - Caacutec nhoacutem cộng đồng nagraveo bị ảnh hưởng- - Xacircy dựng nội dung sơ bộ để lấy yacute kiến cộng đồng (biểu mẫu phiếu khảo saacutet)- - Tổ chức như thế nagraveo (thời gian địa điểm người điều hagravenhhellip)- 1048713 Bước 5 Thực hiện phương phaacutep lấy yacute kiến- Bước nagravey được thực hiện căn cứ trecircn kế hoạch chi tiết đatilde vạch ra- Họp cộng đồng cử người coacute uy tiacuten vagrave được tập huấn nắm rotilde nội dung kế hoạch đứng ra

hướng dẫn coacute người gợi yacute vagrave necircu vấn đề ghi cheacutep biecircn bản thocircng qua vagrave biểu quyết- Lấy yacute kiến bằng phiếu Tư vấnchiacutenh quyền địa phươngChủ đầu tư đứng ra chuẩn bị nội

dung hướng dẫn cho Đại diện cộng đồng phaacutet phiếu vagrave thu hồi- 1048713 Bước 6 Đưa yacute kiến phản hồi của cộng đồng vagraveo tiến trigravenh ra quyết định- Phacircn tiacutech caacutec thocircng tin nhận được vagrave cacircn nhắc giaacute trị của chuacuteng xem thocircng tin nagraveo cần

đưa vagraveo bản phaacutec thảo đề aacutenbull Caacutec becircn liecircn quan- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan lagrave tất cả những người những tổ chức coacute traacutech nhiệm vagrave lợi

iacutech liecircn quan đến hoạt động một vấn đề cụ thể- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan cograven bao gồm những nhagrave ra quyết định cũng như những

người bị ảnh hưởng bởi một quyết định- Cộng đồng lagrave một trong số caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan chịu taacutec động bởi caacutec quyết định

lập kế hoạch phaacutet triểnIII Caacutec bước thực hiện nacircng cấp đocirc thị31 Bước 1 Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp vagrave lập kế hoạch nacircng cấp cộng đồng (CUP sơ bộ)311 Khảo saacutet thực địa (thời gian thực hiện 3 thaacuteng)312 Khảo saacutet địa chất địa higravenh (25 thaacuteng)313 Lập phương aacuten quy hoạch sơ bộ (3 thaacuteng)314 Tham vấn cộng đồng thống nhất phương aacuten quy hoạch315 Thoả thuận quy hoạch giao thocircng caacutec tuyến hẻm với caacutec quận (1 thaacuteng)316 Lập CUPs sơ bộKhảo saacutet kinh tế - xatilde hội (2 thaacuteng)32 Bước 2 Lập thiết kế cơ sở CUPs hoagraven chỉnh RAP vagrave ĐTM321 Lập thiết kế cơ sở (3 thaacuteng)s(ii) Khai toaacuten chi phiacute đầu tư(iii) Trigravenh duyệt thiết kế cơ sở(iv) Thoả thuận đấu nối hạ tầng kỹ thuật vagrave phograveng chaacutey chữa chaacutey (PCCC) (3 thaacuteng)322 Lập CUPs hoagraven chỉnh (5 thaacuteng)- Tư vấn tổ chức họp CĐ lấy yacute kiến caacutec caacute nhacircn tổ chức coacute liecircn quan về phương aacuten thiết kế

đoacuteng goacutep kinh phiacute thực hiện dự aacuten phương aacuten di dời taacutei định cưhellip

22

- Điều tra kinh tế xatilde hội vagrave đưa ra caacutec toacutem tắt về qui mocirc khu vực nacircng cấp tigravenh higravenh kinh tế xatilde hội khu vực nacircng cấp

323 Lập RAP (6 thaacuteng)- Điều tra caacutec hộ bị ảnh hưởng + Điều tra về số hộ bị ảnh hưởng diện tiacutech nhagrave đất bị ảnh hưởng sau đoacute sẽ chiết tiacutenh cụ thể

diện tiacutech bị ảnh hưởng của từng căn nhagrave để đưa vagraveo bảng khảo saacutet (phục vụ lập RAP) của từng hộ gia đigravenh với bản vẽ tỉ lệ 1200 rất chi tiết

- Khảo saacutet kinh tế - xatilde hội (Bảng hỏi xin xem phụ lục 4)+ Khảo saacutet tổng thể hiện trạng toagraven khu về quy mocirc hộ gia đigravenh tigravenh trạng cư truacute việc lagravem vagrave

thu nhập tigravenh trạng nhagrave ở- Đaacutenh giaacute mức bồi thường- Đaacutenh giaacute về mức bồi thường nhagrave đất- Đề xuất caacutec khu TĐC324 Lập ĐTM (6 thaacuteng)325 Lập CEMP- Mocirc tả điều kiện mocirci trường vagrave xaacutec định caacutec vấn đề về mocirci trường magrave cộng đồng đang gặp

phải vagrave được xếp hạng theo tiến trigravenh tham gia nhiều phiacutea- Đaacutenh giaacute caacutec phương aacuten thay thế nhằm giải quyết caacutec vấn đề trecircn vagrave tigravem giải phaacutep thiacutech hợp- Xaacutec định caacutec nhu cầu về cơ sở hạ tầng (tuyến cống chiacutenh hệ thống thu gom raacutec cấp thagravenh phố

hellip) để hỗ trợ hiệu quả cho cấp cộng đồng- Đề nghị caacutec biện phaacutep giảm thiểu taacutec động cần được thực hiện ở cấp cộng đồng vagrave caacutec điều

chỉnh cho cơ sở hạ tầng vagrave dịch vụ cơ bản cấp thagravenh phố nhằm hỗ trợ cho caacutec biện phaacutep giảm thiểu nagravey Caacutec biện phaacutep giảm thiểucaacutec hiệu chỉnh nagravey cần được phản aacutenh vagrave hạch toaacuten đủ vagraveo thiết kế kỹ thuật vagrave baacuteo caacuteo đầu tư

- Xaacutec định caacutec cơ cấu thể chế tại cấp cộng đồng nhằm xacircy dựng vận hagravenh vagrave bảo dưỡng tiểu dự aacuten bao gồm caacutec hagravenh động giảm thiểu taacutec động bất lợi

- Xacircy dựng chương trigravenh quan trắc coacute sự tham gia của cộng đồngTham vấn vagrave phổ biến thocircng tin326 Chuẩn bị EMP-Caacutec biện phaacutep giảm thiểu-Tăng cường thể chế vagrave đagraveo tạo-Quan trắc mocirci trường33 Bước 3 Lập thiết kế chi tiết vagrave hồ sơ mời thầu331 Lập thiết kế chi tiết (3 thaacuteng)332 Hồ sơ mời thầu xacircy lắp- Phaacutet hagravenh hồ sơ yecircu cầu- Chuẩn bị hồ sơ đề xuất- Đaacutenh giaacute hồ sơ đề xuất- Trigravenh duyệt thẩm định vagrave phecirc duyệt kết quả chỉ định thầu- Thương thảo hoagraven thiện vagrave kyacute kết hợp đồng34 Bước 4 Bồi thường vagrave giải phoacuteng mặt bằng (12 thaacuteng)341 Tuyecircn truyền vận động dacircn hiến đất(i) Lập hồ sơ thực hiện bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư(ii) Thagravenh lập Hội đồng bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư của dự aacuten (HĐBTGPMB)(iii) Bagraven giao ranh mốc(iv) Lập phương aacuten PATT

23

(v) Họp dacircn cocircng bố phương aacuten tổng thể(vi) Quyết định thu hồi đất(vii) Giải quyết khiếu nại đối với quyết định thu hồi đất(viii) Đo vẽ thu thập thocircng tin phaacutep lyacute nhagrave đất(ix) Aacutep giaacute bồi thường(x) Bagraven giao mặt bằng thi cocircng xacircy lắp35 Bước 5 Thi cocircng xacircy lắp351 Đấu thầu thi cocircng (quy trigravenh thời gian tuyển chọn nhagrave thầu)352 Chia địa bagraven theo phường để thi cocircng36 Bước 6 Tổ chức thi cocircng(ii) Tư vấn thiết kế(iii) Tư vấn giaacutem saacutet(iv) Chiacutenh quyền địa phương(v) Giaacutem saacutet cộng đồng(vi) Nhagrave thầu thi cocircng37 Bước 7 Nghiệm thu quyết toaacuten vagrave bagraven giao cocircng trigravenh371 Nghiệm thu bagraven giao cocircng trigravenh- Nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng phải tự tổ chức nghiệm thu caacutec cocircng việc xacircy dựng đặc biệt caacutec

cocircng việc bộ phận bị che khuất Bộ phận cocircng trigravenh caacutec hạng mục cocircng trigravenh vagrave cocircng trigravenh trước khi yecircu cầu chủ đầu tư nghiệm thu Đối với những cocircng việc xacircy dựng đatilde được nghiệm thu nhưng chưa thi cocircng ngay thigrave trước khi thi cocircng xacircy dựng phải nghiệm thu lại Đối với cocircng việc giai đoạn thi cocircng xacircy dựng sau khi nghiệm thu được chuyển nhagrave thầu khaacutec thực hiện tiếp thigrave phải được nhagrave thầu đoacute xaacutec nhận nghiệm thu

- Chủ đầu tư coacute traacutech nhiệm tổ chức nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng kịp thời sau khi coacute phiếu yecircu cầu nghiệm thu của nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng Nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng được phacircn thagravenh

+ Nghiệm thu từng cocircng việc xacircy dựng trong quaacute trigravenh thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu bộ phận cocircng trigravenh xacircy dựng giai đoạn thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu hoagraven thagravenh hạng mục cocircng trigravenh cocircng trigravenh xacircy dựng để đưa vagraveo sử dụng- Caacutec hạng mục cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh vagrave cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh chỉ được

pheacutep đưa vagraveo sử dụng sau khi được chủ đầu tư nghiệm thu372 Quyết toaacuten- Chủ đầu tư lập hồ sơ quyết toaacuten baacuteo caacuteo chủ quản đầu tư sau khi cocircng trigravenh hoagraven thagravenh- Hồ sơ quyết toaacuten gồm 37Sổ tay hướng dẫn thực thi+ Tờ trigravenh xin phecirc duyệt hồ sơ quyết toaacuten+ Caacutec hồ sơ thanh toaacuten từng giai đoạn+ Bản tổng hợp giaacute trị quyết toaacuten cocircng trigravenh+ Caacutec văn bản liecircn quan38 Bước 8 Duy tu vagrave bảo dưỡng cocircng trigravenhĐối với chi phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec đường hẻm hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng họng

nước cứu hỏa thigrave Ngacircn saacutech sẽ cấp phaacutet hoagraven toagraven vagrave giao cho một số cơ quan đơn vị chức năng thực hiện như sau

- Phograveng Quản lyacute đocirc thị quậnhuyện sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute caacutec đường hẻm- Cocircng ty Thoaacutet nước sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute hệ thống thoaacutet nước- Cocircng ty Chiếu saacuteng cocircng cộng sẽ quản lyacute hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng ở caacutec con hẻm

24

- Đơn vị Phograveng chaacutey chữa chaacutey sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec họng cứu hoả

- Vận hagravenh vagrave bảo dưỡng hệ thống cấp nước sẽ được caacutec Cocircng ty Cấp nước đảm nhiệm Phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng được ghi trong hoaacute đơn tiền nước

III Những vấn đề phaacutet sinh trong nacircng cấp đocirc thịIV1 Quy hoạch đocirc thị chưa phugrave hợp với yecircu cầu bảo vệ mocirci

trường - Quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute tương đối nhanh đatilde coacute những ảnh hưởng đaacuteng kể đến mocirci

trường vagrave tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn đến sự cacircn bằng sinh thaacutei+ Tagravei nguyecircn đất bị khai thaacutec triệt để để xacircy dựng đocirc thị lagravem giảm diện tiacutech cacircy xanh

vagrave mặt nước gacircy ra uacuteng ngập+ Đất nocircng nghiệp bị chiếm dụng ảnh hưởng đến vấn đề an toagraven lương thực quốc gia

vagrave đời sống nhacircn dacircn+ Nguồn tagravei nguyecircn nước bị suy + Lượng chất thải gia tăng nhanh choacuteng trong đoacute chất thải nguy hại ngagravey cagraveng nhiều+Bugraveng nổ giao thocircng cơ giới gacircy ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute vagrave tiếng ồn nghiecircm

trọng+ Aacutep lực đaacuteng kể về nhagrave ở vagrave vệ sinh mocirci trường higravenh thagravenh caacutec khu nhagrave ổ chuột

vagrave khu nghegraveo đocirc thị- Những nguyecircn nhacircn chiacutenh của tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường tại caacutec đocirc thị+ Caacutec vấn đề mocirci trường chưa được đề cập đầy đủ vagrave quan tacircm đuacuteng mức trong quy

hoạch xacircy dựng đocirc thị+ Vấn đề cơ sở hạ tầng kỹ thuật đocirc thị hệ thống thoaacutet nước thu gom vagrave xử lyacute raacutec

xử lyacute nước thải giảm ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn chưa được chuacute yacute đuacuteng mức + Cocircng taacutec triển khai thực hiện cho đến nay vẫn cograven chậm chưa hiệu quả vagrave chưa

chứng tỏ được tầm quan trọng của việc bảo vệ mocirci trường trong quy hoạch xacircy dựng đocirc thị

+ Chưa coacute caacutec biện phaacutep hữu hiệu trong chỉ đạo vagrave quản lyacute quy hoạch xacircy dựng Tigravenh trạng xacircy dựng lộn xộn tại caacutec đocirc thị lớn lagrave một vấn đề bức xuacutec đogravei hỏi

những biện phaacutep quản lyacute cấp baacutech vagrave hiệu quả nếu khocircng caacutei giaacute phải trả cho việc giải quyết hậu quả mocirci trường sẽ lagrave vocirc cugraveng lớn Cocircng taacutec quản lyacute quy hoạch xacircy dựng lagrave bước tiếp theo vagrave cụ thể hoaacute của cocircng taacutec lập quy hoạch xacircy dựng đocirc thị một yếu tố then chốt trong việc xacircy dựng caacutec đocirc thị bền vững vagrave hoagrave hợp với mocirci trường

IV2 Gia tăng dacircn số đocirc thị vagrave vấn đề di dacircnDacircn số tăng chậm hoặc cacircn đối với sự phaacutet triển sẽ goacutep phần quan trọng vagraveo thuacutec đẩy

nền kinh tế phaacutet triển cho pheacutep tăng tiacutech luỹ cả vốn vật chất kỹ thuật vagrave nguồn nhacircn lực tạo điều kiện phaacutet triển việc lagravem vagrave đem lại một mocirci trường sống trong sạch hơn Nhưng trong quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị vấn đề dacircn số lại đang đi ngược lại với điều kiện noacutei trecircn Dacircn số ngagravey một tăng vagrave sự di dacircn lagravem mất ổn định giữa caacutec đocirc thị Do nhu cầu việc lagravem vagrave điều kiện sống magrave người lao động tự tigravem cho migravenh nơi truacute chacircn mới tại

25

caacutec đocirc thị phaacutet triển họ bị hấp dẫn bởi một số thagravenh phố vagrave khu cocircng nghiệp lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh Hải Phograveng Đagrave Nẵng Hạ Longtừ đoacute tạo necircn sự bất cacircn đối về lao động giữa caacutec đocirc thị với nhau

Từ đoacute dẫn tới nhiều vấn đề phải giải quyết như nhagrave ở dịch vụ thocircng tin giaacuteo dục chăm soacutec y tế cơ sở hạ tầng việc lagravem ocirc nhiễm mocirci trường Trong điều kiện nền kinh tế chưa phaacutet triển như hiện nay ở nước ta vấn đề việc lagravem ở caacutec vugraveng đocirc thị nổi lecircn khaacute gay gắt Hiện tượng thất nghiệp thu nhập thấp tất yếu sẽ lagravem nảy sinh caacutec hiện tượng xatilde hội tiecircu cực khaacutec Vấn đề dacircn số đocirc thị ở nước ta hiện nay vagrave trong những năm tới sẽ vẫn cograven lagrave một thực trạng nan giải nếu như quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị khocircng được thực hiện coacute hiệu quả

IV3 Xoacutem liều xoacutem bụi - ung nhọt của đocirc thị được nacircng cấp hiện đại- Tuy Đảng vagrave Chiacutenh phủ đatilde coacute rất nhiều biện phaacutep để giải quyết vấn đề nhagrave ở

nhưng tigravenh higravenh nhagrave ở đocirc thị vẫn đang rất căng thẳng trecircn tất cả caacutec mặt phaacutet triển mới cải tạo mua baacuten chuyển dịch vagrave quản lyacute Nếu khocircng coacute những giải phaacutep hiệu quả thigrave sự taacutec động của nhagrave ở sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến phaacutet triển kinh tế - xatilde hội noacutei chung vagrave đến sự phaacutet triển đocirc thị Vấn đề nagravey được đề cập đến bởi caacutec chiacutenh saacutech mang tiacutenh quốc gia do đoacute nếu khocircng coacute hướng đi đuacuteng đắn thigrave sẽ để lại những hậu quả rất lớn vagrave lacircu dagravei muốn khắc phục phải rất khoacute khăn vagrave tốn keacutem

- Diện tiacutech nhagrave ở bigravenh quacircn đầu người tại caacutec đocirc thị nước ta cograven quaacute thấp (54m2người) Chất lượng nhagrave ở khocircng bảo đảm caacutec điều kiện về hạ tầng mocirci trường đều keacutem cỏi Nhagrave ổ chuột cograven chiếm tỷ trọng đaacuteng kể tại caacutec đocirc thị Cung cầu mất cacircn đối nghiecircm trọng cộng với những taacutec động của chiacutenh saacutech khocircng hợp lyacute lagravem cho giaacute nhagrave ở quaacute cao so với thu nhập của nhacircn dacircn đocirc thị Ngoagravei ra việc xacircy dựng nhagrave ở tự phaacutet lagravem cho cocircng taacutec quy hoạch gặp nhiều rắc rối

- Quaacute trigravenh chạy đua nacircng cấp đocirc thi đatilde tạo necircn những sự đối lập khaacutec biệt trong cuộc sống của những người dacircn sinh sống trograven cugraveng một đocirc thị hoặc caacutec đocirc thị khaacutec nhau Becircn cạnh những khu nhagrave cao tầng lại khocircng thiếu những khu nhagrave ổ chuột xoacutem liều xoacutem bụi Vagrave chiacutenh điều nagravey cũng lagravem cho vấn đề mocirci trường ở đacircy trở necircn ocirc nhiễm trầm trọng hơn

- Hagrave Nội đatilde từng coacute ba khu nhagrave ở khocircng chiacutenh thức lớn higravenh thagravenh từ những năm 90 của thế kỷ XX lagrave khu chứa trọ Phuacutec Xaacute khu batildei raacutec Thagravenh Cocircng vagrave khu xoacutem liều Thanh Nhagraven với số lượng dacircn ở mỗi khu khoảng 400 người Ngoagravei ra Hagrave Nội cograven coacute hơn 20 xoacutem liều xoacutem bụi nhỏ với mỗi xoacutem từ 5 - 10 hộ dacircn nằm rải raacutec trong caacutec quận huyện khaacutec trecircn caacutec khu đất cocircng hoặc ven socircng hồ

Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đatilde từng coacute 67000 căn nhagrave ổ chuột vagrave trong đoacute coacute 24000 hộ sống ven kecircnh rạch

Tại thagravenh phố Huế coacute 770 hộ với 4483 nhacircn khẩu sống trecircn Thượng Thagravenh vagrave Eo Bagraveu trong khu Thagravenh cổ với diện tiacutech xacircy dựng traacutei pheacutep lagrave 31500m2

IV4 Ảnh hưởng đến đời sống tinh thần nhacircn dacircn- Mở rộng đất đai vagrave quy hoạch lại khu vực lagrave sự cần thiết trong quaacute trigravenh nacircng

cấp đocirc thị Nhưng một vấn đề đặt ra lagrave một số vugraveng trong đoacute lagrave chugravea chiền vagrave nghĩa địa

26

do đoacute việc giải toả gặp rất nhiều khoacute khăn Đoacute lagrave một phần trong cuộc sống tacircm linh vagrave tinh thần của người dacircn Trong quaacute trigravenh quy hoạch đất sẽ khocircng traacutenh khỏi những tổn thương tới người dacircn

- Mặt khaacutec hầu hết caacutec khu nghĩa trang nghĩa địa chưa coacute hệ thống thoaacutet nước đảm bảo vệ sinh việc thoaacutet nước hoagraven toagraven dựa vagraveo độ dốc địa higravenh tự nhiecircn thoaacutet trực tiếp ra caacutec ao hồ ruộng trũng xung quanh Chưa coacute hệ thống mương bao để thu gom nước thải thấm từ xaacutec chết phacircn hủy ra Kết quả khảo saacutet chất lượng nước mặt vagrave nước ngầm trong khu vực nghĩa trang vagrave dacircn cư xung quanh tại một số đocirc thị cho thấy độ pH thường thiecircn về axiacutet hagravem lượng coliform vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 20 - 4000 lần hagravem lượng BOD vagrave COD vượt từ 2 đến hơn 15 lần hagravem lượng NO3 gấp 2 - 100 lần Do đoacute với những vugraveng đocirc thị quy hoạch gần đoacute đogravei hỏi caacutec nhagrave chức traacutech đưa ra những phương aacuten phugrave hợp

IV5 Laacute phổi của đocirc thị bị tagraven phaacute- Tại caacutec vugraveng đocirc thị hoacutea nhanh bộ khung bảo vệ mocirci trường lagrave những vagravenh đai

xanh khocircng được quy hoạch vagrave bảo vệ Chỉ tiecircu đất để trồng cacircy xanh trong caacutec đocirc thị quaacute thấp trung bigravenh mới đạt 05m2người Tại hai thagravenh phố lớn lagrave Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh con số nagravey cũng khocircng quaacute 2m2người chỉ bằng 110 chỉ tiecircu cacircy xanh của caacutec thagravenh phố tiecircn tiến trecircn thế giới Một số di sản văn hoacutea lịch sử vagrave một số di tiacutech vugraveng cacircy xanh bảo vệ mocirci trường đang bị vi phạm tagraven phaacute nặng

- Hệ thống khocircng gian xanh - laacute phổi của đocirc thị - hầu như chưa được chuacute yacute vagrave caacutec cơ quan quản lyacute chưa hoạch định chiacutenh saacutech đối với vấn đề nagravey Quan niệm về vấn đề cacircy xanh bảo vệ mocirci trường chỉ đơn thuần lagrave trồng cacircy trecircn đường phố để che nắng Chọn cacircy trồng hết sức tugravey tiện khocircng coacute yacute tưởng đặc trưng gacircy necircn tigravenh trạng caacutec đocirc thị ngoagravei Bắc như thagravenh phố Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Việt Trigrave Hải Phograveng coacute một số loại cacircy giống nhau như xagrave cừ phượng sữa tử vi tagraveu Caacutec đocirc thị loại III kể từ Quảng Nam trở vagraveo cũng vậy viết dầu nước trứng caacute khocircng tạo được neacutet đặc trưng cacircy xanh gacircy ấn tượng của mỗi đocirc thị

- Cocircng viecircn để vui chơi giải triacute hầu như rất iacutet Diện tiacutech caacutec cocircng viecircn chức năng cũng rất hạn hẹp (05 - 4ha) vagrave chỉ lagrave nơi nghỉ ngơi thư giatilden ngắm cảnh như caacutec vườn hoa ở Huế Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Hưng Yecircn

IV6 Giao thocircng đocirc thị vagrave mocirci trường - Nacircng cacircp đocirc thị đogravei hỏi sự nacircng cấp toagraven diện về mọi mặt một trong số những

yếu tố đoacute lagrave nacircng cấp về giao thocircng Khi đocirc thị phaacutet triển kegravem theo đoacute lagrave sự gia tăng về phương tiện giao thocircng Thực tế diện tiacutech đất giao thocircng đocirc thị khocircng đủ mạng lưới đường giao thocircng phacircn bố khocircng đồng đều thocircng số kỹ thuật tuyến đường rất thấp hagravenh lang đường luocircn bị lấn chiếm Theo số liệu thống kecirc tại caacutec đocirc thị lớn caacutec chỉ tiecircu về hạ tầng giao thocircng cũng rất thấp chỉ đaacutep ứng được khoảng 35 - 40 so với nhu cầu cần thiết như tại Hagrave Nội diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 78 mật độ đường đạt 389kmkm2 tại thagravenh phố Hồ Chiacute Minh diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 75 mật độ đường đạt 388kmkm2 Caacutec chỉ tiecircu giao thocircng tại caacutec đocirc thị loại thấp hơn cũng nhỏ hơn nhiều so với yecircu cầu cần thiết Diện tiacutech caacutec điểm đỗ xe đạt 25 song chưa coacute quy

27

hoạch cụ thể Mật độ đường chiacutenh đạt 40 mật độ của đường liecircn khu vực phacircn khu vực thấp nhất chỉ đạt 20 - 30 so với yecircu cầu

Khocircng đaacutep ứng được yecircu cầu về giao thocircng đatilde để lại những hậu quả- Tai nạn giao thocircng Tigravenh higravenh tai nạn giao thocircng ở nước ta đặc biệt trong khu

vực đocirc thị hết sức nghiecircm trọng thuộc vagraveo nhoacutem cao nhất thế giới Tuy chỉ số về số vụ tai nạn giao thocircng10000 phương tiện khocircng cao hơn nhiều so với caacutec nước khaacutec trong khu vực song chỉ số người chếttổng số người bị thương lagrave đặc biệt cao magrave nguyecircn nhacircn chiacutenh lagrave do phương tiện chủ đạo trong giao thocircng đocirc thị lagrave xe hai baacutenh

- Ugraven tắc giao thocircng Ugraven tắc giao thocircng trong caacutec đocirc thị đang vagrave ngagravey cagraveng trở necircn bức xuacutec đặc biệt tại caacutec đocirc thị vừa vagrave lớn Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đang phải gaacutenh chịu những hậu quả nặng nề do ugraven tắc giao thocircng gacircy ra

- Ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn gia tăng ocirc nhiễm bụi khiacute thải vagrave tiếng ồn do caacutec hoạt động giao thocircng gacircy ra Ugraven tắc giao thocircng phố hoacutea quốc lộ tỉnh lộ hoạt động xacircy dựng hạ tầng vagrave khu dacircn cư goacutep phần lagravem gia tăng mức độ ocirc nhiễm Ocirc nhiễm tiếng ồn giao thocircng vagrave caacutec ảnh hưởng tới sức khỏe người dacircn đocirc thị lớn hơn nhiều so với caacutec đocirc thị khaacutec trecircn thế giới Theo kết quả nghiecircn cứu giaacute trị mức ồn tăng từ 2 - 5dBA do cấu truacutec nhagrave ống liền kề baacutem dọc theo caacutec tuyến đường Sự bố triacute khocircng hợp lyacute caacutec khu chức năng trong đocirc thị lagravem nghiecircm trọng thecircm ocirc nhiễm tiếng ồn nhất lagrave đối với trường học bệnh viện cocircng sở vagrave khu dacircn cư Giaacute trị tiếng ồn vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 1 - 15dBA

IV7 Vấn đề chất thải rắn- Lagraven soacuteng nacircng cấp đocirc thị thiếu quy hoạch vagrave khocircng được kiểm soaacutet khiến Việt

Nam phải đối mặt với caacutec thaacutech thức lớn cơ sở hạ tầng quaacute yếu keacutem năng lực quản lyacute của chiacutenh quyền cograven hạn chế nhận thức của cộng đồng cũng cograven thấp đặc biệt lượng chất thải rắn tăng nhanh Nếu trung bigravenh một người một ngagravey thải ra 1kg raacutec thigrave ở TpHCM lượng raacutec thải ra mỗi ngagravey gần 7000 tấn Hagrave Nội lagrave trecircn 3500 tấn Caacutec đocirc thị khaacutec tiacutenh bigravenh quacircn 07kg raacutecngười vagrave số lượng raacutec thải thải ra ở caacutec đocirc thị ngagravey cagraveng coacute xu hướng nhiều hơn Chất thải rắn ngagravey cagraveng gia tăng magrave vấn đề xử lyacute vẫn chưa tigravem được hướng đi tốt Hiện nay phần lớn raacutec thải được xử lyacute bằng caacutech chocircn lấp nhưng nhiều nơi chocircn lấp khocircng hợp vệ sinh

- Theo số liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc gia cho thấy coacute tới 1125 chiếm 44 sử dụng batildei chocircn lấp đơn sơ khocircng đảm bảo vệ sinh Việc giảm thiểu raacutec thải luocircn lagrave yecircu cầu đầu tiecircn vagrave quan trọng nhất đối với phaacutet triển đocirc thị

- Nguy cơ gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt vagrave nước ngầm gia tăngNguồn bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn

Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

VIPhương phaacutep quản liacute mocirci trường trong nacircng cấp đocirc thịVI1 Trong quaacute trigravenh xacircy dựng mở rộng đocirc thị

28

- Cải tiến hệ thống bơm thoaacutet nước xacircy dựng hệ thống bơm thoaacutet nước cho caacutec khu vực nằm tương đối thấp Bảo tồn những khu đất cho nhu cầu cải tiến hệ thống kecircnh rạch trong tương lai Cải thiện hệ thống kiểm soaacutet thủy lực hiện coacute

- Giảm thiểu phaacutet thải chất ocirc nhiễm hạn chế những hoạt động thường xuyecircn coacute phaacutet sinh chất ocirc nhiễm sử dụng nhiecircn liệu hay năng lượng sạch (gasđiện)

- Cải thiện hệ thống quản lyacute điều hagravenh giao thocircng đocirc thị để traacutenh ugraven tắc giao thocircng Kiểm soaacutet tốt hơn caacutec luồng giao thocircng đảm bảo giao thocircng thocircng suốt khocircng tắc nghẽn Phaacutet triển mạng lưới thocircng tin liecircn lạc giữa caacutec caacute nhacircn caacutec tổ chứchellip hạn chế nhu cầu đi lại của cộng đồng sẽ goacutep phần giảm nguồn ocirc nhiễm gacircy ra từ caacutec phương tiện giao thocircng

- Bố triacute tập trung caacutec cơ sở sản xuất vagraveo khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển ra ngoại thagravenh quy hoạch từng nhoacutem ngagravenh sản xuất cụ thể đối với từng khu cocircng nghiệp nhất định Aacutep dụng cocircng cụ thu phiacute mocirci trường vagrave cấp giấy pheacutep xả thải đối với từng loại chất ocirc nhiễm cho từng đơn vị sản xuất coacute kiểm tra định kỳ

- Hạn chế tigravenh trạng đổ chất thải rắn bừa batildei xuống lograveng đường vỉa hegrave ao hồ cống ratildenh vagrave những nơi cocircng cộng Xử lyacute chất thải rắn bằng caacutec giải phaacutep cocircng nghệ thiacutech hợp cho mỗi loại đocirc thị Nacircng cao chất lượng vagrave tiacutenh cơ động của thiết bị thu gom vận chuyển xử lyacute chất thải rắn kể cả chế tạo caacutec phương tiện chuyecircn dugraveng thiacutech hợp cho mỗi vugraveng

- Kiecircn quyết xử lyacute caacutec vi phạm luật mocirci trường Coacute chế độ khen thưởng hay xử phạt hagravenh chiacutenh hợp lyacute Thường xuyecircn tuyecircn truyền trecircn caacutec phương tiện truyền thocircng đại chuacuteng nhằm nacircng cao nhận thức của người dacircn thagravenh thị trong việc chấp hagravenh vagrave thực hiện luật bảo vệ mocirci trường noacutei chung vagrave caacutec qui tắc vệ sinh đocirc thị noacutei riecircng

VI2 Trong quaacute trigravenh cải tạo hạ tầng kĩ thuật đocirc thị- Quản lyacute chặt chẽ quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute - cocircng nghiệp hoaacute để bảo vệ vagravenh đai

xanh Xacircy dựng cảnh quan đocirc thị xanh sạch đẹp đảm bảo khocircng gian xanh đocirc thị bao gồm hệ thống caacutec mảng xanh đocirc thị vagravenh đai xanh đocirc thị vagrave mặt nước xanh sạch đẹp của cảnh quan đocirc thị

- Xacircy dựng nacircng cấp hệ thống cấp thoaacutet nước cho đocirc thị một caacutech hợp lyacute đảm bảo phục vụ tốt nhu cầu của người dacircn

- Xacircy dựng caacutec batildei chocircn lấp chất thải hợp lyacute vệ sinh vagrave an toagraven Tăng cường cocircng taacutec queacutet dọn vệ sinh đường phố phun nước tưới cacircy vagrave tưới đường Đảm bảo caacutec chất thải trong mọi hoạt động tại đocirc thị được taacutei sử dụng quản lyacute xử lyacute thiacutech hợp đảm bảo tiecircu chuẩn MT cho pheacutep

- Tăng cường vagrave đẩy mạnh caacutec hoạt động quản lyacute vagrave bảo vệ MT đocirc thị Xacircy dựng hệ thống trao đổi thocircng tin MT vagrave hệ thống quan trắc giaacutem saacutet hiện trạng MT

- Yecircu cầu tất cả caacutec chủ dự aacuten đầu tư mới hoặc cải tạo mở rộng cơ sở sản xuất đều phải lập Baacuteo caacuteo đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường của dự aacuten Định kỳ kiểm tra giaacutem saacutet việc thực hiện caacutec biện phaacutep đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kiểm tra cơ sở sản suất coacute bảo đảm tiecircu chuẩn mocirci trường hay khocircng

- Caacutec phương tiện giao thocircng cơ khiacute lagrave nguồn thải ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute Đocirc thị cagraveng lớn cagraveng phaacutet triển thigrave giao thocircng cơ giới sẽ phaacutet triển vagrave nguồn thải chất ocirc

29

nhiễm khocircng khiacute do phương tiện giao thocircng cơ giới cagraveng lớn Ưu tiecircn phaacutet triển giao thocircng cocircng cộng vagrave hạn chế phaacutet triển phương tiện caacute nhacircn

- Cải thiện kecircnh rạch nạo veacutet đagraveo đất bảo vệ sườn dốc thi cocircng vagrave vận hagravenh đường bảo dưỡng cống hộp vagrave cầu đường bộ của caacutec tuyến kecircnh trong thagravenh phố

VI3 Trong cocircng taacutec cải thiện nguồn nước đocirc thị- Thiết lập cơ sở dữ liệu về mạng lưới cấp vagrave thoaacutet nước trong đocirc thị nacircng cấp hỗ

trợ cho quaacute trigravenh ra quyết định của latildenh đạo caacutec địa phương trong khu vực- Điều chỉnh hợp lyacute caacutec hoạt động sản xuất nocircng nghiệp trong việc sử dụng phacircn

boacuten vagrave thuốc bảo vệ thực vật- Thu gom vagrave xử lyacute nước thải sinh hoạt tại caacutec thagravenh phố thị trấn vagrave caacutec cụm

dacircn cư tập trung xung quanh lưu vực socircng- Kiểm soaacutet vagrave xử lyacute triệt để caacutec loại chất thải rắn traacutenh tigravenh trạng vứt bừa batildei

xuống ao hồ kecircnh rạch socircng suối gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt- Xacircy dựng vagrave aacutep dụng phiacute xử lyacute nước thải- Nacircng cao nhận thức cộng đồng về việc tiết kiệm vagrave bảo vệ nguồn nước- Xaacutec định giới hạn khai thaacutec nguồn nước ngầm- Xaacutec định vugraveng bổ cập tự nhiecircn chiacutenh của tầng nước ngầm- Duy trigrave vagrave mở rộng chương trigravenh giaacutem saacutet chất lượng vagrave trữ lượng nước ngầm

Tăng cường kiểm soaacutet đối với caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễm nước ngầm- Xacircy dựng caacutec trạm xử lyacute nước thải sinh hoạt tập trung cho từng khu vực dacircn cư

trước khi thải ra hệ thống thoaacutet nước cocircng cộng- Thực hiện thu phiacute xử lyacute nước thải để tạo nguồn thu cho ngacircn saacutech thu hồi dần

vốn đầu tư vagraveo hệ thống xử lyacute- Xacircy dựng hệ thống thu gom taacutech riecircng nước mưa vagrave nước thải sinh hoạt đối với

caacutec khu dacircn cư mới hạn chế khối lượng nước thải cần xử lyacute xử lyacute vagrave tận dụng nước mưa vagraveo những mục điacutech phugrave hợp để hạn chế khai thaacutec nước ngầm vagrave nước mặt Quản lyacute nước thải đocirc thị

- Thu phiacute khai thaacutec nước ngầm vagrave xacircy dựng cơ cấu quản lyacute nước ngầm để gia tăng kiểm soaacutet việc khai thaacutec

- Mở rộng mạng lưới cung cấp nước Phaacutet triển một số cụm cấp nước quy mocirc nhỏ

- Tiến hagravenh việc kiểm soaacutet vagrave giaacutem saacutet việc khai thaacutec nước ngầm bằng caacutech đo lường trữ lượng khai thaacutec tại caacutec giếng nước

- Caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp đoacuteng trecircn địa bagraven thagravenh phố đều phải tuacircn thủ luật vagrave caacutec quy định về bảo vệ mocirci trường trong xử lyacute nước thải đảm bảo đạt tiecircu chuẩn xả thải ra nguồn tiếp nhận

- Nếu CSSX khocircng coacute khả năng đầu tư xacircy dựng hệ thống xử lyacute nước thải cho phugrave hợp thigrave phải di dời ra caacutec khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển đổi ngagravenh nghề sản xuất

- Cơ quan quản lyacute Nhagrave nước về bảo vệ mocirci trường phải thường xuyecircn kiểm tra định kỳ nước thải của caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp ocirc nhiễm coacute biện phaacutep xử lyacute thiacutech đaacuteng đối với caacutec cơ sở vi phạm

30

- Tăng cường năng lực hoagraven thiện tổ chức vagrave phaacutep luật về quản lyacute hệ thống thoaacutet nước đocirc thị

VIĐịnh hướng nacircng cấp đocirc thịĐocirc thị lagrave đầu maacutey của sự tăng trưởng kinh tế vugraveng tiecircu thụ tagravei nguyecircn sinh ra raacutec

thải nguồn gốc của caacutec vấn đề về mocirci trường Đocirc thị cần phải coacute những quy trigravenh để goacutep phần tạo ra mocirci trường lagravenh mạnh vagrave tăng trưởng kinh tế Mocirci trường lagravenh mạnh liecircn quan đến caacutec vấn đề cung cấp nước an toagraven điều kiện vệ sinh quản lyacute chất thải rắn Tăng trưởng kinh tế liecircn quan đến thiếu kiểm soaacutet caacutec chất thải từ caacutec nhagrave maacutey tắc nghẽn tại nạn xử lyacute chưa thỏa đaacuteng caacutec chất thải độc hại vigrave vậy cần phải coacute những định hướng vagrave phương phaacutep mới trong tương lai

VI1 Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Phaacutet huy giaacute trị caacutec bagravei học kinh nghiệm đuacutec kết từ thực tiễn xacircy dựng phaacutet triển đocirc thị ở nước ta cũng như nhiều nước tiecircn tiến trecircn thế giới định hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050 được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009 vagrave Chương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020 (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009) đatilde đề ra caacutec định hướng giải phaacutep tổng thể toagraven diện phaacutet triển hệ thống đocirc thị quốc gia xaacutec định caacutec giai đoạn phaacutet triển mục tiecircu cụ thể vagrave lộ trigravenh thực hiện cho từng giai đoạn Theo đoacute để quaacute trigravenh phaacutet triển của caacutec đocirc thị trong cả nước đaacutep ứng caacutec yecircu cầu phaacutet triển bền vững chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp cần đặc biệt lưu yacute một số vấn đề sau Thứ nhất khocircng ngừng đẩy mạnh vai trograve cocircng taacutec lập quy hoạch vagrave nacircng cao chất lượng quy hoạch Cocircng taacutec quy hoạch phải được ưu tiecircn đầu tư đi trước để định hướng vagrave bảo đảm tiacutenh đồng bộ trong quaacute trigravenh xacircy dựng phaacutet triển cũng như cải tạo chỉnh trang đocirc thị ETHồng thời với việc aacutep dụng caacutec tiến bộ trong phaacutet triển đocirc thị quy hoạch khocircng những phải đaacutep ứng yecircu cầu cao về tạo dựng chất lượng khocircng gian đocirc thị magrave cograven phải đaacutep ứng tốt yecircu cầu về dự baacuteo gắn saacutet với thực tiễn vagrave xu hướng phaacutet triển của xatilde hội thật sự trở thagravenh nền tảng cho việc tạo dựng nguồn lực phaacutet triển cho đocirc thị Thứ hai tạo dựng nguồn lực phaacutet triển đocirc thị từ chiacutenh nội lực của đocirc thị Cugraveng với caacutec nguồn hỗ trợ phaacutet triển magrave đocirc thị coacute được cần đặc biệt chuacute trọng việc đổi mới cơ chế chiacutenh saacutech phaacutet triển đocirc thị trong caacutec lĩnh vực quản lyacute nhagrave nước quản lyacute quy hoạch quản lyacute nhagrave đất quản lyacute đầu tư xacircy dựng quản lyacute khai thaacutec sử dụng cocircng trigravenh đocirc thị Thocircng qua caacutec giải phaacutep về quy hoạch đocirc thị kết hợp với caacutec chiacutenh saacutech phugrave hợp để huy

31

động sự tham gia của caacutec thagravenh phần kinh tế trong xatilde hội thực hiện chủ trương xatilde hội hoacutea đầu tư cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời goacutep phần nacircng cao hiệu quả đầu tư đẩy nhanh tiến trigravenh nacircng cấp chất lượng đocirc thị hoacutea Thứ ba cần đẩy mạnh hơn nữa việc đổi mới tư duy trong quản lyacute nhagrave nước về đocirc thị đi đocirci với việc nacircng cao phẩm chất năng lực vagrave trigravenh độ caacuten bộ quản lyacute đocirc thị caacutec cấp Tăng cường phacircn cấp quản lyacute đocirc thị nacircng cao quyền hạn traacutech nhiệm của chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp tổ chức bộ maacutey tinh giản gọn nhẹ nacircng cao tiacutenh hiệu quả hiệu lực quản lyacute đồng thời chuacute trọng hơn nữa cocircng taacutec đagraveo tạo vagrave bồi dưỡng caacuten bộ bằng nhiều higravenh thức phugrave hợp với thực tế trigravenh độ kinh nghiệm vagrave kiến thức Thứ tư cần chuacute trọng phaacutet huy vai trograve vagrave traacutech nhiệm lagravem chủ của cộng đồng của người dacircn đocirc thị Việc xacircy dựng vagrave duy trigrave chất lượng đocirc thị phụ thuộc một phần quan trọng trong yacute thức của người dacircn thực hiện nếp sống văn minh đocirc thị Do đoacute cần coacute giải phaacutep tiacutech cực để cộng đồng nhận thức rotilde vai trograve vagrave traacutech nhiệm tham gia xacircy dựng vagrave quản lyacute đocirc thị được cụ thể hoacutea ngay từ trong cuộc sống hằng ngagravey của mỗi caacute nhacircn mỗi cộng đồng của đocirc thị

VI2 Chiến lược phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt Định hướng Quy hoạch tổng thể phaacutet triển đocirc thị

đến năm 2020 trong Quyết định số 101998QĐ-TTg ngagravey 23-1-1998 trong đoacute xaacutec định phương hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển caacutec đocirc thị trecircn địa bagraven cả nước vagrave caacutec vugraveng đặc trưng

Mức tăng trưởng dacircn số dự baacuteo Năm 2010 dacircn số đocirc thị lagrave 304 triệu người chiếm 33 dacircn số cả nước Năm 2020 dacircn số đocirc thị lagrave 46 triệu người chiếm 45 dacircn số cả nướcNhu cầu sử dụng đất đocirc thị Năm 2020 diện tiacutech đất đocirc thị lagrave 460000ha chiếm 14 diện tiacutech đất tự nhiecircn

cả nước bigravenh quacircn 100m2ngườiTổ chức khocircng gian hệ thống đocirc thị Mạng lưới đocirc thị cả nước được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển trecircn cơ sở caacutec đocirc thị

trung tacircm gồm caacutec thagravenh phố trung tacircm cấp quốc gia cấp vugraveng cấp tỉnh Caacutec đocirc thị trung tacircm caacutec cấp được phacircn bố hợp lyacute trecircn 10 vugraveng đocirc thị hoaacute đặc trưng của cả nước

Caacutec đocirc thị trung tacircm lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh phải được tổ chức thagravenh caacutec chugravem đocirc thị coacute vagravenh đai xanh bảo vệ để hạn chế tối đa sự tập trung dacircn số cơ sở kinh tế vagrave phaacute vỡ cacircn bằng sinh thaacutei traacutenh sự higravenh thagravenh caacutec siecircu đocirc thị

Quy hoạch sử dụng đất đocirc thị đảm bảo caacutec khu chức năng vagrave cơ sở hạ tầng coacute quan hệ gắn boacute

Higravenh thagravenh bộ mặt kiến truacutec hiện đại nhưng vẫn kế thừa bảo vệ tocircn tạo vagrave giữ gigraven caacutec di sản lịch sử văn hoaacute phaacutet triển nền kiến truacutec đậm đagrave bản sắc dacircn tộc

Phaacutet triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật Ưu tiecircn phaacutet triển hiện đại hoaacute cơ sở hạ tầng caacutec đocirc thị vagrave caacutec vugraveng kinh tế

trọng điểm tạo tiền đề phaacutet triển caacutec đocirc thị vagrave đocirc thị hoaacute nocircng thocircn Cải tạo vagrave xacircy dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật trong caacutec đocirc thị theo yecircu cầu vagrave mức

độ phaacutet triển của từng đocirc thị

32

Bảo vệ mocirci trường cảnh quan thiecircn nhiecircn giữ gigraven cacircn bằng sinh thaacutei đocirc thị - Xacircy dựng vagrave duy trigrave bộ khung bảo vệ thiecircn nhiecircn trecircn địa bagraven cả nước- Khai thaacutec vagrave sử dụng hợp lyacute caacutec tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn vagraveo mục điacutech cải tạo đocirc

thị- Coacute biện phaacutep xử lyacute taacutei sử dụng caacutec chất thải sinh hoạt vagrave sản xuất bằng caacutec

cocircng nghệ thiacutech hợp

VI3 Những nguyecircn tắc trong định hướng nacircng cấp đocirc thị1 Về quan điểm vagrave mục tiecircu phaacutet triển đocirc thị Phaacutet triển đocirc thị phải phugrave hợp với

phacircn bố vagrave trigravenh độ phaacutet triển lực lượng sản xuất tập trung xacircy dựng cơ sở kinh tế - kỹ thuật vững chắc lagravem động lực cho sự phaacutet triển bền vững vagrave định higravenh rotilde cocircng taacutec phacircn loại đocirc thị theo trigravenh độ của tiến trigravenh phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững

2 Xaacutec định rotilde vai trograve caacutec đocirc thị trong hệ thống đocirc thị toagraven quốc cũng như xaacutec định vai trograve caacutec đocirc thị trong caacutec vugraveng latildenh thổ lagrave caacutec đocirc thị cấp vugraveng cấp quốc gia hay quốc tế

3 Quy hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị phải được xacircy dung phugrave hợp với chương trigravenh đầu tư phaacutet triển đocirc thị của Chiacutenh phủ Dựa trecircn caacutec chiến lược phaacutet triển liecircn ngagravenh xaacutec định rotilde yecircu cầu phaacutet triển KT- XH nhu cầu sử dụng đất đai nhu cầu tocircn vinh giaacute trị văn hoacutea lịch sử vagrave bảo vệ tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn của từng địa phương Trong đoacute phải hết sức chuacute yacute gắn kết chặt chẽ giữa tổ chức kỹ thuật liecircn vugraveng với hạ tầng kỹ thuật từng docirc thị vagrave caacutec điểm dacircn cư xung quanh

4 Khai thaacutec tiềm năng coacute giới hạn đảm bảo cacircn đối giữa khai thaacutec tagravei nguyecircn mocirci trường tagravei nguyecircn đất đai nhacircn lực phaacutet triển kinh tế vagrave phacircn bố dacircn cư trong caacutec khu đocirc thị vagrave nocircng thocircn trong caacutec vugraveng miền vagrave trecircn phạm vi toagraven quốc

5 Qui hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững toagraven quốc phải duy trigrave phaacutet huy khocircng gian văn hoacutea của caacutec cộng đồng dacircn cư đocirc thị xacircy dựng caacutec chương trigravenh hagravenh động cụ thể đối với cocircng taacutec bảo tồn cải tạo vagrave xacircy dựng dựa trecircn tiềm năng văn hoacutea xatilde hội vagrave tự nhiecircn

6 Để bảo vệ mocirci trường đất nước vagrave khocircng khiacute cho đocirc thị cần aacutep dụng kĩ thuật tiecircn tiến trong xacircy dựng caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kĩ thuật trong xử liacute phacircn loại taacutei chế chất thải rắn vagrave trong xacircy dựng caacutec dự aacuten cocircng nghiệp tập trung ở qui mocirc địa phương vugraveng vagrave toagraven quốc trecircn cơ sở cơ hội cho việc nacircng cao chất lượng mocirci trường sống cho dacircn cư Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật đocirc thị toagraven quốc phải đảm bảo hiện đại an toagraven tiết kiệm vagrave phugrave hợp với tiecircu chiacute bền vững của vugraveng quốc gia vagrave quốc tế caacutec khu cocircng nghiệp tập trung nhưng phải bảo đảm nghiecircm ngặt caacutec yecircu cầu xử liacute ocirc nhiễm đổi mới cocircng nghệ aacutep dụng nguyecircn liệu sạch nguyecircn liệu sinh thaacutei vagrave phải đảm bảo caacutec tiecircu chuản ISO về mocirci trường

7 Cải tạo vagrave lagravem mới đồng bộ caacutec khu ở hiện coacute trong đocirc thị Triệt để thực hiện bảo tồn caacutec khu đocirc thị cổ vagrave cũ cugraveng luacutec đaacutep ứng đuacuteng vagrave đủ nhu cầu diện tiacutech ở vagrave mocirci trường sống tốt cho mọi người trong caacutec khu dacircn cư cần tổ chức liecircn kết hợp mạng lưới dịch vụ ngoagravei nhagrave ở đaacutep ứng caacutec nhu cầu sống của dacircn cư theo định kỳ ngắn vagrave dagravei hạn coacute thể hoạch định xoacutea bỏ caacutec khu nhagrave ổ chuột caacutec khu ở phi chiacutenh qui caacutec xoacutem dacircn vạn

33

đograve vagrave caacutec khu bần cư đocirc thị Tiếp tục hoagraven thiện chiến lược phaacutet triển nhagrave ở theo hướng bền vững ở đocirc thị nocircng thocircn vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

8 Phacircn bổ kết nối vagrave hoagraven thiện caacutec trung tacircm cocircng cộng caacutec khu nghỉ ngơi vui chơi giải triacute vagrave hệ thống cacircy xanh mặt nước trong đocirc thị Trong đoacute đặc biệt quan tacircm phaacutet triển hệ thống cacircy xanh đocirc thị bảo lưu hệ thống kecircnh rạch để tạo khocircng gian mở khocircng gian trống caacutec khocircng gian nghỉ ngơi giải triacutetạo cảnh quan chung vagrave điều hogravea mocirci trường khocircng khiacute cho đocirc thị Higravenh thagravenh caacutec hagravenh lang cacircy xanh caacutech ly giữa caacutec khu kho tagraveng bến batildei vagrave caacutec khu dacircn cư đocirc thị Tập trung nacircng cấp cải tạo caacutec khu cacircy xanh bảo vệ mặt nước caacutec khu di tiacutech lịch sử vagrave caacutec khu vực ven song vagrave ven biển đảm bảo đủ để khắc phục tigravenh trạng ocirc nhiễm khocircng khiacute ocirc nhiễm nguocircn nước vagrave goacutep phần điều hogravea khiacute hậu nhiệt đới Phấn đấu chỉ tiecircu cacircy xanhđầu người đạt 12-15 m2 với đocirc thị đặc biệt 10-12 m2 với đocirc thị loại I vagrave loại II 9-11m2 với đocirc thị loại loại III vagrave loại IV vagrave 8-10m2 với đocirc thị loại V

9 Chiacutenh quyền địa phươngcộng đồng cần coacute sự tham gia trực tiếpcocircng bằng vagrave coacute caacutei nhigraven dagravei hạn với caacutec nhu cầu phaacutet triển đocirc thị hiện tại vagrave của caacutec thế hệ tiếp sau

10 Xacircy dựng hợp liacute cơ chế tagravei chiacutenh đocirc thị cho phugrave hợp với caacutec kế hoạch phaacutet triển KT-XH Trong đoacute hỗ trợ tagravei chiacutenh thỏa đaacuteng cho việc xử liacute vagrave bảo vệ mocirci trường ở đocirc thị Nghiecircn cứu tăng nguồn thu cho cocircng taacutec Qui hoạch xacircy dựng đocirc thị dagravenh phần ngacircn saacutech đuacuteng vagrave đủ cho đầu tư Phaacutet triển đocirc thị theo qui hoạch kế hoạchngắn vagrave dagravei hạn đatilde được phecirc duyệt tăng khả năng xatilde hội hoacutea thu huacutet nguồn lực của nhacircn dacircn vagrave khai thaacutec tối ưu caacutec nguồn tagravei chiacutenh khai thaacutec của caacutec tổ chức tư nhacircn trong vagrave ngoagravei nước để Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Thagravenh phố HCM phaacutet triển đocirc Phaacutet triển bền vững cho thị ngang tầm khu vưc vagrave thế giới caacutec đocirc thị ở Việt NamTriacutech ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm

2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

KẾT LUẬN

34

Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thị lagrave một xu hướng chung tất yếu vagrave khocircng thể thiếu trong sự phaacutet triển của một quốc gia Tuy nhiecircn song song becircn cạnh sự phaacutet triển vượt bậc về kinh tế vagrave cơ sở hạ tầng lagrave sự tồn tại của caacutec vấn đề mocirci trường Vấn đề mocirci trường cagraveng trở necircn cấp baacutech đối với những nước đang phaacutet triển Ở nước ta cũng vậy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị quaacute chuacute trọng tới sự phaacutet triển kinh tế đatilde để lại khocircng iacutet hậu quả đối với mocirci trường sống Chuacuteng ta đang từng bước xacircy dựng caacutec đocirc thị hiện đại vagrave giải quyết caacutec vấn đề mocirci trường Để đạt được sự phaacutet triển bền vững đocirc thị cần coacute những chương trigravenh quản lyacute vagrave xacircy dựng toagraven diện về mọi mặt Quaacute trigravenh cần sự phối hợp của caacutec cấp từ trung ương tới địa phương vagrave cần coacute caacutec chiacutenh saacutech kịp thời sacircu rộng vagrave đuacuteng đắn của nhagrave nước

Tagravei liệu tham khảo1 ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế

giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

2 ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ

3 ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

4 Bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

5 ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

6 (Tiecircu chuẩn phacircn cấp đocirc thị- giaacuteo trigravenh quản liacute đocirc thị vagrave khu cocircng nghiệp- Nguyễn Ngọc Anh ndashkhoa Mocirci Trường ĐH Đagrave Lạt)

7 Sổ tay hướng dẫn nacircng cấp đocirc thị coacute sự tham gia của cộng đồng ndashUBND thagravenh phố HCM

35

- Xem xeacutet một loạt caacutec phương phaacutep vagrave chọn lựa phương phaacutep nagraveo thiacutech hợp nhất với mục tiecircu vagrave tiếp cận đuacuteng đối tượng

- 1048713 Bước 3 Xaacutec định caacutec nhoacutem dacircn sẽ bị ảnh hưởng bởi hoạt động cụ thể của dự aacuten- Xaacutec định ranh đầu tư đến đacircu đồng thời xaacutec định nhoacutem dacircn cư nagraveo sẽ tham gia vagraveo tiến

trigravenh tư vấn Đoacute lagrave ở địa bagraven nagraveo đặc điểm của những người tham gia như nocircng dacircn phụ nữ tuổi taacutec vv

- 1048713 Bước 4 Chuẩn bị kế hoạch chi tiết- Bao gồm việc xaacutec định- - Caacutec mục tiecircu đatilde được xaacutec định lagrave gigrave- - Sử dụng phương phaacutep thiacutech hợp nagraveo- - Caacutec nhoacutem cộng đồng nagraveo bị ảnh hưởng- - Xacircy dựng nội dung sơ bộ để lấy yacute kiến cộng đồng (biểu mẫu phiếu khảo saacutet)- - Tổ chức như thế nagraveo (thời gian địa điểm người điều hagravenhhellip)- 1048713 Bước 5 Thực hiện phương phaacutep lấy yacute kiến- Bước nagravey được thực hiện căn cứ trecircn kế hoạch chi tiết đatilde vạch ra- Họp cộng đồng cử người coacute uy tiacuten vagrave được tập huấn nắm rotilde nội dung kế hoạch đứng ra

hướng dẫn coacute người gợi yacute vagrave necircu vấn đề ghi cheacutep biecircn bản thocircng qua vagrave biểu quyết- Lấy yacute kiến bằng phiếu Tư vấnchiacutenh quyền địa phươngChủ đầu tư đứng ra chuẩn bị nội

dung hướng dẫn cho Đại diện cộng đồng phaacutet phiếu vagrave thu hồi- 1048713 Bước 6 Đưa yacute kiến phản hồi của cộng đồng vagraveo tiến trigravenh ra quyết định- Phacircn tiacutech caacutec thocircng tin nhận được vagrave cacircn nhắc giaacute trị của chuacuteng xem thocircng tin nagraveo cần

đưa vagraveo bản phaacutec thảo đề aacutenbull Caacutec becircn liecircn quan- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan lagrave tất cả những người những tổ chức coacute traacutech nhiệm vagrave lợi

iacutech liecircn quan đến hoạt động một vấn đề cụ thể- Caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan cograven bao gồm những nhagrave ra quyết định cũng như những

người bị ảnh hưởng bởi một quyết định- Cộng đồng lagrave một trong số caacutec thagravenh phần coacute liecircn quan chịu taacutec động bởi caacutec quyết định

lập kế hoạch phaacutet triểnIII Caacutec bước thực hiện nacircng cấp đocirc thị31 Bước 1 Xaacutec định nhu cầu nacircng cấp vagrave lập kế hoạch nacircng cấp cộng đồng (CUP sơ bộ)311 Khảo saacutet thực địa (thời gian thực hiện 3 thaacuteng)312 Khảo saacutet địa chất địa higravenh (25 thaacuteng)313 Lập phương aacuten quy hoạch sơ bộ (3 thaacuteng)314 Tham vấn cộng đồng thống nhất phương aacuten quy hoạch315 Thoả thuận quy hoạch giao thocircng caacutec tuyến hẻm với caacutec quận (1 thaacuteng)316 Lập CUPs sơ bộKhảo saacutet kinh tế - xatilde hội (2 thaacuteng)32 Bước 2 Lập thiết kế cơ sở CUPs hoagraven chỉnh RAP vagrave ĐTM321 Lập thiết kế cơ sở (3 thaacuteng)s(ii) Khai toaacuten chi phiacute đầu tư(iii) Trigravenh duyệt thiết kế cơ sở(iv) Thoả thuận đấu nối hạ tầng kỹ thuật vagrave phograveng chaacutey chữa chaacutey (PCCC) (3 thaacuteng)322 Lập CUPs hoagraven chỉnh (5 thaacuteng)- Tư vấn tổ chức họp CĐ lấy yacute kiến caacutec caacute nhacircn tổ chức coacute liecircn quan về phương aacuten thiết kế

đoacuteng goacutep kinh phiacute thực hiện dự aacuten phương aacuten di dời taacutei định cưhellip

22

- Điều tra kinh tế xatilde hội vagrave đưa ra caacutec toacutem tắt về qui mocirc khu vực nacircng cấp tigravenh higravenh kinh tế xatilde hội khu vực nacircng cấp

323 Lập RAP (6 thaacuteng)- Điều tra caacutec hộ bị ảnh hưởng + Điều tra về số hộ bị ảnh hưởng diện tiacutech nhagrave đất bị ảnh hưởng sau đoacute sẽ chiết tiacutenh cụ thể

diện tiacutech bị ảnh hưởng của từng căn nhagrave để đưa vagraveo bảng khảo saacutet (phục vụ lập RAP) của từng hộ gia đigravenh với bản vẽ tỉ lệ 1200 rất chi tiết

- Khảo saacutet kinh tế - xatilde hội (Bảng hỏi xin xem phụ lục 4)+ Khảo saacutet tổng thể hiện trạng toagraven khu về quy mocirc hộ gia đigravenh tigravenh trạng cư truacute việc lagravem vagrave

thu nhập tigravenh trạng nhagrave ở- Đaacutenh giaacute mức bồi thường- Đaacutenh giaacute về mức bồi thường nhagrave đất- Đề xuất caacutec khu TĐC324 Lập ĐTM (6 thaacuteng)325 Lập CEMP- Mocirc tả điều kiện mocirci trường vagrave xaacutec định caacutec vấn đề về mocirci trường magrave cộng đồng đang gặp

phải vagrave được xếp hạng theo tiến trigravenh tham gia nhiều phiacutea- Đaacutenh giaacute caacutec phương aacuten thay thế nhằm giải quyết caacutec vấn đề trecircn vagrave tigravem giải phaacutep thiacutech hợp- Xaacutec định caacutec nhu cầu về cơ sở hạ tầng (tuyến cống chiacutenh hệ thống thu gom raacutec cấp thagravenh phố

hellip) để hỗ trợ hiệu quả cho cấp cộng đồng- Đề nghị caacutec biện phaacutep giảm thiểu taacutec động cần được thực hiện ở cấp cộng đồng vagrave caacutec điều

chỉnh cho cơ sở hạ tầng vagrave dịch vụ cơ bản cấp thagravenh phố nhằm hỗ trợ cho caacutec biện phaacutep giảm thiểu nagravey Caacutec biện phaacutep giảm thiểucaacutec hiệu chỉnh nagravey cần được phản aacutenh vagrave hạch toaacuten đủ vagraveo thiết kế kỹ thuật vagrave baacuteo caacuteo đầu tư

- Xaacutec định caacutec cơ cấu thể chế tại cấp cộng đồng nhằm xacircy dựng vận hagravenh vagrave bảo dưỡng tiểu dự aacuten bao gồm caacutec hagravenh động giảm thiểu taacutec động bất lợi

- Xacircy dựng chương trigravenh quan trắc coacute sự tham gia của cộng đồngTham vấn vagrave phổ biến thocircng tin326 Chuẩn bị EMP-Caacutec biện phaacutep giảm thiểu-Tăng cường thể chế vagrave đagraveo tạo-Quan trắc mocirci trường33 Bước 3 Lập thiết kế chi tiết vagrave hồ sơ mời thầu331 Lập thiết kế chi tiết (3 thaacuteng)332 Hồ sơ mời thầu xacircy lắp- Phaacutet hagravenh hồ sơ yecircu cầu- Chuẩn bị hồ sơ đề xuất- Đaacutenh giaacute hồ sơ đề xuất- Trigravenh duyệt thẩm định vagrave phecirc duyệt kết quả chỉ định thầu- Thương thảo hoagraven thiện vagrave kyacute kết hợp đồng34 Bước 4 Bồi thường vagrave giải phoacuteng mặt bằng (12 thaacuteng)341 Tuyecircn truyền vận động dacircn hiến đất(i) Lập hồ sơ thực hiện bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư(ii) Thagravenh lập Hội đồng bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư của dự aacuten (HĐBTGPMB)(iii) Bagraven giao ranh mốc(iv) Lập phương aacuten PATT

23

(v) Họp dacircn cocircng bố phương aacuten tổng thể(vi) Quyết định thu hồi đất(vii) Giải quyết khiếu nại đối với quyết định thu hồi đất(viii) Đo vẽ thu thập thocircng tin phaacutep lyacute nhagrave đất(ix) Aacutep giaacute bồi thường(x) Bagraven giao mặt bằng thi cocircng xacircy lắp35 Bước 5 Thi cocircng xacircy lắp351 Đấu thầu thi cocircng (quy trigravenh thời gian tuyển chọn nhagrave thầu)352 Chia địa bagraven theo phường để thi cocircng36 Bước 6 Tổ chức thi cocircng(ii) Tư vấn thiết kế(iii) Tư vấn giaacutem saacutet(iv) Chiacutenh quyền địa phương(v) Giaacutem saacutet cộng đồng(vi) Nhagrave thầu thi cocircng37 Bước 7 Nghiệm thu quyết toaacuten vagrave bagraven giao cocircng trigravenh371 Nghiệm thu bagraven giao cocircng trigravenh- Nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng phải tự tổ chức nghiệm thu caacutec cocircng việc xacircy dựng đặc biệt caacutec

cocircng việc bộ phận bị che khuất Bộ phận cocircng trigravenh caacutec hạng mục cocircng trigravenh vagrave cocircng trigravenh trước khi yecircu cầu chủ đầu tư nghiệm thu Đối với những cocircng việc xacircy dựng đatilde được nghiệm thu nhưng chưa thi cocircng ngay thigrave trước khi thi cocircng xacircy dựng phải nghiệm thu lại Đối với cocircng việc giai đoạn thi cocircng xacircy dựng sau khi nghiệm thu được chuyển nhagrave thầu khaacutec thực hiện tiếp thigrave phải được nhagrave thầu đoacute xaacutec nhận nghiệm thu

- Chủ đầu tư coacute traacutech nhiệm tổ chức nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng kịp thời sau khi coacute phiếu yecircu cầu nghiệm thu của nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng Nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng được phacircn thagravenh

+ Nghiệm thu từng cocircng việc xacircy dựng trong quaacute trigravenh thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu bộ phận cocircng trigravenh xacircy dựng giai đoạn thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu hoagraven thagravenh hạng mục cocircng trigravenh cocircng trigravenh xacircy dựng để đưa vagraveo sử dụng- Caacutec hạng mục cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh vagrave cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh chỉ được

pheacutep đưa vagraveo sử dụng sau khi được chủ đầu tư nghiệm thu372 Quyết toaacuten- Chủ đầu tư lập hồ sơ quyết toaacuten baacuteo caacuteo chủ quản đầu tư sau khi cocircng trigravenh hoagraven thagravenh- Hồ sơ quyết toaacuten gồm 37Sổ tay hướng dẫn thực thi+ Tờ trigravenh xin phecirc duyệt hồ sơ quyết toaacuten+ Caacutec hồ sơ thanh toaacuten từng giai đoạn+ Bản tổng hợp giaacute trị quyết toaacuten cocircng trigravenh+ Caacutec văn bản liecircn quan38 Bước 8 Duy tu vagrave bảo dưỡng cocircng trigravenhĐối với chi phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec đường hẻm hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng họng

nước cứu hỏa thigrave Ngacircn saacutech sẽ cấp phaacutet hoagraven toagraven vagrave giao cho một số cơ quan đơn vị chức năng thực hiện như sau

- Phograveng Quản lyacute đocirc thị quậnhuyện sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute caacutec đường hẻm- Cocircng ty Thoaacutet nước sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute hệ thống thoaacutet nước- Cocircng ty Chiếu saacuteng cocircng cộng sẽ quản lyacute hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng ở caacutec con hẻm

24

- Đơn vị Phograveng chaacutey chữa chaacutey sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec họng cứu hoả

- Vận hagravenh vagrave bảo dưỡng hệ thống cấp nước sẽ được caacutec Cocircng ty Cấp nước đảm nhiệm Phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng được ghi trong hoaacute đơn tiền nước

III Những vấn đề phaacutet sinh trong nacircng cấp đocirc thịIV1 Quy hoạch đocirc thị chưa phugrave hợp với yecircu cầu bảo vệ mocirci

trường - Quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute tương đối nhanh đatilde coacute những ảnh hưởng đaacuteng kể đến mocirci

trường vagrave tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn đến sự cacircn bằng sinh thaacutei+ Tagravei nguyecircn đất bị khai thaacutec triệt để để xacircy dựng đocirc thị lagravem giảm diện tiacutech cacircy xanh

vagrave mặt nước gacircy ra uacuteng ngập+ Đất nocircng nghiệp bị chiếm dụng ảnh hưởng đến vấn đề an toagraven lương thực quốc gia

vagrave đời sống nhacircn dacircn+ Nguồn tagravei nguyecircn nước bị suy + Lượng chất thải gia tăng nhanh choacuteng trong đoacute chất thải nguy hại ngagravey cagraveng nhiều+Bugraveng nổ giao thocircng cơ giới gacircy ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute vagrave tiếng ồn nghiecircm

trọng+ Aacutep lực đaacuteng kể về nhagrave ở vagrave vệ sinh mocirci trường higravenh thagravenh caacutec khu nhagrave ổ chuột

vagrave khu nghegraveo đocirc thị- Những nguyecircn nhacircn chiacutenh của tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường tại caacutec đocirc thị+ Caacutec vấn đề mocirci trường chưa được đề cập đầy đủ vagrave quan tacircm đuacuteng mức trong quy

hoạch xacircy dựng đocirc thị+ Vấn đề cơ sở hạ tầng kỹ thuật đocirc thị hệ thống thoaacutet nước thu gom vagrave xử lyacute raacutec

xử lyacute nước thải giảm ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn chưa được chuacute yacute đuacuteng mức + Cocircng taacutec triển khai thực hiện cho đến nay vẫn cograven chậm chưa hiệu quả vagrave chưa

chứng tỏ được tầm quan trọng của việc bảo vệ mocirci trường trong quy hoạch xacircy dựng đocirc thị

+ Chưa coacute caacutec biện phaacutep hữu hiệu trong chỉ đạo vagrave quản lyacute quy hoạch xacircy dựng Tigravenh trạng xacircy dựng lộn xộn tại caacutec đocirc thị lớn lagrave một vấn đề bức xuacutec đogravei hỏi

những biện phaacutep quản lyacute cấp baacutech vagrave hiệu quả nếu khocircng caacutei giaacute phải trả cho việc giải quyết hậu quả mocirci trường sẽ lagrave vocirc cugraveng lớn Cocircng taacutec quản lyacute quy hoạch xacircy dựng lagrave bước tiếp theo vagrave cụ thể hoaacute của cocircng taacutec lập quy hoạch xacircy dựng đocirc thị một yếu tố then chốt trong việc xacircy dựng caacutec đocirc thị bền vững vagrave hoagrave hợp với mocirci trường

IV2 Gia tăng dacircn số đocirc thị vagrave vấn đề di dacircnDacircn số tăng chậm hoặc cacircn đối với sự phaacutet triển sẽ goacutep phần quan trọng vagraveo thuacutec đẩy

nền kinh tế phaacutet triển cho pheacutep tăng tiacutech luỹ cả vốn vật chất kỹ thuật vagrave nguồn nhacircn lực tạo điều kiện phaacutet triển việc lagravem vagrave đem lại một mocirci trường sống trong sạch hơn Nhưng trong quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị vấn đề dacircn số lại đang đi ngược lại với điều kiện noacutei trecircn Dacircn số ngagravey một tăng vagrave sự di dacircn lagravem mất ổn định giữa caacutec đocirc thị Do nhu cầu việc lagravem vagrave điều kiện sống magrave người lao động tự tigravem cho migravenh nơi truacute chacircn mới tại

25

caacutec đocirc thị phaacutet triển họ bị hấp dẫn bởi một số thagravenh phố vagrave khu cocircng nghiệp lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh Hải Phograveng Đagrave Nẵng Hạ Longtừ đoacute tạo necircn sự bất cacircn đối về lao động giữa caacutec đocirc thị với nhau

Từ đoacute dẫn tới nhiều vấn đề phải giải quyết như nhagrave ở dịch vụ thocircng tin giaacuteo dục chăm soacutec y tế cơ sở hạ tầng việc lagravem ocirc nhiễm mocirci trường Trong điều kiện nền kinh tế chưa phaacutet triển như hiện nay ở nước ta vấn đề việc lagravem ở caacutec vugraveng đocirc thị nổi lecircn khaacute gay gắt Hiện tượng thất nghiệp thu nhập thấp tất yếu sẽ lagravem nảy sinh caacutec hiện tượng xatilde hội tiecircu cực khaacutec Vấn đề dacircn số đocirc thị ở nước ta hiện nay vagrave trong những năm tới sẽ vẫn cograven lagrave một thực trạng nan giải nếu như quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị khocircng được thực hiện coacute hiệu quả

IV3 Xoacutem liều xoacutem bụi - ung nhọt của đocirc thị được nacircng cấp hiện đại- Tuy Đảng vagrave Chiacutenh phủ đatilde coacute rất nhiều biện phaacutep để giải quyết vấn đề nhagrave ở

nhưng tigravenh higravenh nhagrave ở đocirc thị vẫn đang rất căng thẳng trecircn tất cả caacutec mặt phaacutet triển mới cải tạo mua baacuten chuyển dịch vagrave quản lyacute Nếu khocircng coacute những giải phaacutep hiệu quả thigrave sự taacutec động của nhagrave ở sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến phaacutet triển kinh tế - xatilde hội noacutei chung vagrave đến sự phaacutet triển đocirc thị Vấn đề nagravey được đề cập đến bởi caacutec chiacutenh saacutech mang tiacutenh quốc gia do đoacute nếu khocircng coacute hướng đi đuacuteng đắn thigrave sẽ để lại những hậu quả rất lớn vagrave lacircu dagravei muốn khắc phục phải rất khoacute khăn vagrave tốn keacutem

- Diện tiacutech nhagrave ở bigravenh quacircn đầu người tại caacutec đocirc thị nước ta cograven quaacute thấp (54m2người) Chất lượng nhagrave ở khocircng bảo đảm caacutec điều kiện về hạ tầng mocirci trường đều keacutem cỏi Nhagrave ổ chuột cograven chiếm tỷ trọng đaacuteng kể tại caacutec đocirc thị Cung cầu mất cacircn đối nghiecircm trọng cộng với những taacutec động của chiacutenh saacutech khocircng hợp lyacute lagravem cho giaacute nhagrave ở quaacute cao so với thu nhập của nhacircn dacircn đocirc thị Ngoagravei ra việc xacircy dựng nhagrave ở tự phaacutet lagravem cho cocircng taacutec quy hoạch gặp nhiều rắc rối

- Quaacute trigravenh chạy đua nacircng cấp đocirc thi đatilde tạo necircn những sự đối lập khaacutec biệt trong cuộc sống của những người dacircn sinh sống trograven cugraveng một đocirc thị hoặc caacutec đocirc thị khaacutec nhau Becircn cạnh những khu nhagrave cao tầng lại khocircng thiếu những khu nhagrave ổ chuột xoacutem liều xoacutem bụi Vagrave chiacutenh điều nagravey cũng lagravem cho vấn đề mocirci trường ở đacircy trở necircn ocirc nhiễm trầm trọng hơn

- Hagrave Nội đatilde từng coacute ba khu nhagrave ở khocircng chiacutenh thức lớn higravenh thagravenh từ những năm 90 của thế kỷ XX lagrave khu chứa trọ Phuacutec Xaacute khu batildei raacutec Thagravenh Cocircng vagrave khu xoacutem liều Thanh Nhagraven với số lượng dacircn ở mỗi khu khoảng 400 người Ngoagravei ra Hagrave Nội cograven coacute hơn 20 xoacutem liều xoacutem bụi nhỏ với mỗi xoacutem từ 5 - 10 hộ dacircn nằm rải raacutec trong caacutec quận huyện khaacutec trecircn caacutec khu đất cocircng hoặc ven socircng hồ

Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đatilde từng coacute 67000 căn nhagrave ổ chuột vagrave trong đoacute coacute 24000 hộ sống ven kecircnh rạch

Tại thagravenh phố Huế coacute 770 hộ với 4483 nhacircn khẩu sống trecircn Thượng Thagravenh vagrave Eo Bagraveu trong khu Thagravenh cổ với diện tiacutech xacircy dựng traacutei pheacutep lagrave 31500m2

IV4 Ảnh hưởng đến đời sống tinh thần nhacircn dacircn- Mở rộng đất đai vagrave quy hoạch lại khu vực lagrave sự cần thiết trong quaacute trigravenh nacircng

cấp đocirc thị Nhưng một vấn đề đặt ra lagrave một số vugraveng trong đoacute lagrave chugravea chiền vagrave nghĩa địa

26

do đoacute việc giải toả gặp rất nhiều khoacute khăn Đoacute lagrave một phần trong cuộc sống tacircm linh vagrave tinh thần của người dacircn Trong quaacute trigravenh quy hoạch đất sẽ khocircng traacutenh khỏi những tổn thương tới người dacircn

- Mặt khaacutec hầu hết caacutec khu nghĩa trang nghĩa địa chưa coacute hệ thống thoaacutet nước đảm bảo vệ sinh việc thoaacutet nước hoagraven toagraven dựa vagraveo độ dốc địa higravenh tự nhiecircn thoaacutet trực tiếp ra caacutec ao hồ ruộng trũng xung quanh Chưa coacute hệ thống mương bao để thu gom nước thải thấm từ xaacutec chết phacircn hủy ra Kết quả khảo saacutet chất lượng nước mặt vagrave nước ngầm trong khu vực nghĩa trang vagrave dacircn cư xung quanh tại một số đocirc thị cho thấy độ pH thường thiecircn về axiacutet hagravem lượng coliform vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 20 - 4000 lần hagravem lượng BOD vagrave COD vượt từ 2 đến hơn 15 lần hagravem lượng NO3 gấp 2 - 100 lần Do đoacute với những vugraveng đocirc thị quy hoạch gần đoacute đogravei hỏi caacutec nhagrave chức traacutech đưa ra những phương aacuten phugrave hợp

IV5 Laacute phổi của đocirc thị bị tagraven phaacute- Tại caacutec vugraveng đocirc thị hoacutea nhanh bộ khung bảo vệ mocirci trường lagrave những vagravenh đai

xanh khocircng được quy hoạch vagrave bảo vệ Chỉ tiecircu đất để trồng cacircy xanh trong caacutec đocirc thị quaacute thấp trung bigravenh mới đạt 05m2người Tại hai thagravenh phố lớn lagrave Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh con số nagravey cũng khocircng quaacute 2m2người chỉ bằng 110 chỉ tiecircu cacircy xanh của caacutec thagravenh phố tiecircn tiến trecircn thế giới Một số di sản văn hoacutea lịch sử vagrave một số di tiacutech vugraveng cacircy xanh bảo vệ mocirci trường đang bị vi phạm tagraven phaacute nặng

- Hệ thống khocircng gian xanh - laacute phổi của đocirc thị - hầu như chưa được chuacute yacute vagrave caacutec cơ quan quản lyacute chưa hoạch định chiacutenh saacutech đối với vấn đề nagravey Quan niệm về vấn đề cacircy xanh bảo vệ mocirci trường chỉ đơn thuần lagrave trồng cacircy trecircn đường phố để che nắng Chọn cacircy trồng hết sức tugravey tiện khocircng coacute yacute tưởng đặc trưng gacircy necircn tigravenh trạng caacutec đocirc thị ngoagravei Bắc như thagravenh phố Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Việt Trigrave Hải Phograveng coacute một số loại cacircy giống nhau như xagrave cừ phượng sữa tử vi tagraveu Caacutec đocirc thị loại III kể từ Quảng Nam trở vagraveo cũng vậy viết dầu nước trứng caacute khocircng tạo được neacutet đặc trưng cacircy xanh gacircy ấn tượng của mỗi đocirc thị

- Cocircng viecircn để vui chơi giải triacute hầu như rất iacutet Diện tiacutech caacutec cocircng viecircn chức năng cũng rất hạn hẹp (05 - 4ha) vagrave chỉ lagrave nơi nghỉ ngơi thư giatilden ngắm cảnh như caacutec vườn hoa ở Huế Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Hưng Yecircn

IV6 Giao thocircng đocirc thị vagrave mocirci trường - Nacircng cacircp đocirc thị đogravei hỏi sự nacircng cấp toagraven diện về mọi mặt một trong số những

yếu tố đoacute lagrave nacircng cấp về giao thocircng Khi đocirc thị phaacutet triển kegravem theo đoacute lagrave sự gia tăng về phương tiện giao thocircng Thực tế diện tiacutech đất giao thocircng đocirc thị khocircng đủ mạng lưới đường giao thocircng phacircn bố khocircng đồng đều thocircng số kỹ thuật tuyến đường rất thấp hagravenh lang đường luocircn bị lấn chiếm Theo số liệu thống kecirc tại caacutec đocirc thị lớn caacutec chỉ tiecircu về hạ tầng giao thocircng cũng rất thấp chỉ đaacutep ứng được khoảng 35 - 40 so với nhu cầu cần thiết như tại Hagrave Nội diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 78 mật độ đường đạt 389kmkm2 tại thagravenh phố Hồ Chiacute Minh diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 75 mật độ đường đạt 388kmkm2 Caacutec chỉ tiecircu giao thocircng tại caacutec đocirc thị loại thấp hơn cũng nhỏ hơn nhiều so với yecircu cầu cần thiết Diện tiacutech caacutec điểm đỗ xe đạt 25 song chưa coacute quy

27

hoạch cụ thể Mật độ đường chiacutenh đạt 40 mật độ của đường liecircn khu vực phacircn khu vực thấp nhất chỉ đạt 20 - 30 so với yecircu cầu

Khocircng đaacutep ứng được yecircu cầu về giao thocircng đatilde để lại những hậu quả- Tai nạn giao thocircng Tigravenh higravenh tai nạn giao thocircng ở nước ta đặc biệt trong khu

vực đocirc thị hết sức nghiecircm trọng thuộc vagraveo nhoacutem cao nhất thế giới Tuy chỉ số về số vụ tai nạn giao thocircng10000 phương tiện khocircng cao hơn nhiều so với caacutec nước khaacutec trong khu vực song chỉ số người chếttổng số người bị thương lagrave đặc biệt cao magrave nguyecircn nhacircn chiacutenh lagrave do phương tiện chủ đạo trong giao thocircng đocirc thị lagrave xe hai baacutenh

- Ugraven tắc giao thocircng Ugraven tắc giao thocircng trong caacutec đocirc thị đang vagrave ngagravey cagraveng trở necircn bức xuacutec đặc biệt tại caacutec đocirc thị vừa vagrave lớn Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đang phải gaacutenh chịu những hậu quả nặng nề do ugraven tắc giao thocircng gacircy ra

- Ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn gia tăng ocirc nhiễm bụi khiacute thải vagrave tiếng ồn do caacutec hoạt động giao thocircng gacircy ra Ugraven tắc giao thocircng phố hoacutea quốc lộ tỉnh lộ hoạt động xacircy dựng hạ tầng vagrave khu dacircn cư goacutep phần lagravem gia tăng mức độ ocirc nhiễm Ocirc nhiễm tiếng ồn giao thocircng vagrave caacutec ảnh hưởng tới sức khỏe người dacircn đocirc thị lớn hơn nhiều so với caacutec đocirc thị khaacutec trecircn thế giới Theo kết quả nghiecircn cứu giaacute trị mức ồn tăng từ 2 - 5dBA do cấu truacutec nhagrave ống liền kề baacutem dọc theo caacutec tuyến đường Sự bố triacute khocircng hợp lyacute caacutec khu chức năng trong đocirc thị lagravem nghiecircm trọng thecircm ocirc nhiễm tiếng ồn nhất lagrave đối với trường học bệnh viện cocircng sở vagrave khu dacircn cư Giaacute trị tiếng ồn vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 1 - 15dBA

IV7 Vấn đề chất thải rắn- Lagraven soacuteng nacircng cấp đocirc thị thiếu quy hoạch vagrave khocircng được kiểm soaacutet khiến Việt

Nam phải đối mặt với caacutec thaacutech thức lớn cơ sở hạ tầng quaacute yếu keacutem năng lực quản lyacute của chiacutenh quyền cograven hạn chế nhận thức của cộng đồng cũng cograven thấp đặc biệt lượng chất thải rắn tăng nhanh Nếu trung bigravenh một người một ngagravey thải ra 1kg raacutec thigrave ở TpHCM lượng raacutec thải ra mỗi ngagravey gần 7000 tấn Hagrave Nội lagrave trecircn 3500 tấn Caacutec đocirc thị khaacutec tiacutenh bigravenh quacircn 07kg raacutecngười vagrave số lượng raacutec thải thải ra ở caacutec đocirc thị ngagravey cagraveng coacute xu hướng nhiều hơn Chất thải rắn ngagravey cagraveng gia tăng magrave vấn đề xử lyacute vẫn chưa tigravem được hướng đi tốt Hiện nay phần lớn raacutec thải được xử lyacute bằng caacutech chocircn lấp nhưng nhiều nơi chocircn lấp khocircng hợp vệ sinh

- Theo số liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc gia cho thấy coacute tới 1125 chiếm 44 sử dụng batildei chocircn lấp đơn sơ khocircng đảm bảo vệ sinh Việc giảm thiểu raacutec thải luocircn lagrave yecircu cầu đầu tiecircn vagrave quan trọng nhất đối với phaacutet triển đocirc thị

- Nguy cơ gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt vagrave nước ngầm gia tăngNguồn bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn

Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

VIPhương phaacutep quản liacute mocirci trường trong nacircng cấp đocirc thịVI1 Trong quaacute trigravenh xacircy dựng mở rộng đocirc thị

28

- Cải tiến hệ thống bơm thoaacutet nước xacircy dựng hệ thống bơm thoaacutet nước cho caacutec khu vực nằm tương đối thấp Bảo tồn những khu đất cho nhu cầu cải tiến hệ thống kecircnh rạch trong tương lai Cải thiện hệ thống kiểm soaacutet thủy lực hiện coacute

- Giảm thiểu phaacutet thải chất ocirc nhiễm hạn chế những hoạt động thường xuyecircn coacute phaacutet sinh chất ocirc nhiễm sử dụng nhiecircn liệu hay năng lượng sạch (gasđiện)

- Cải thiện hệ thống quản lyacute điều hagravenh giao thocircng đocirc thị để traacutenh ugraven tắc giao thocircng Kiểm soaacutet tốt hơn caacutec luồng giao thocircng đảm bảo giao thocircng thocircng suốt khocircng tắc nghẽn Phaacutet triển mạng lưới thocircng tin liecircn lạc giữa caacutec caacute nhacircn caacutec tổ chứchellip hạn chế nhu cầu đi lại của cộng đồng sẽ goacutep phần giảm nguồn ocirc nhiễm gacircy ra từ caacutec phương tiện giao thocircng

- Bố triacute tập trung caacutec cơ sở sản xuất vagraveo khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển ra ngoại thagravenh quy hoạch từng nhoacutem ngagravenh sản xuất cụ thể đối với từng khu cocircng nghiệp nhất định Aacutep dụng cocircng cụ thu phiacute mocirci trường vagrave cấp giấy pheacutep xả thải đối với từng loại chất ocirc nhiễm cho từng đơn vị sản xuất coacute kiểm tra định kỳ

- Hạn chế tigravenh trạng đổ chất thải rắn bừa batildei xuống lograveng đường vỉa hegrave ao hồ cống ratildenh vagrave những nơi cocircng cộng Xử lyacute chất thải rắn bằng caacutec giải phaacutep cocircng nghệ thiacutech hợp cho mỗi loại đocirc thị Nacircng cao chất lượng vagrave tiacutenh cơ động của thiết bị thu gom vận chuyển xử lyacute chất thải rắn kể cả chế tạo caacutec phương tiện chuyecircn dugraveng thiacutech hợp cho mỗi vugraveng

- Kiecircn quyết xử lyacute caacutec vi phạm luật mocirci trường Coacute chế độ khen thưởng hay xử phạt hagravenh chiacutenh hợp lyacute Thường xuyecircn tuyecircn truyền trecircn caacutec phương tiện truyền thocircng đại chuacuteng nhằm nacircng cao nhận thức của người dacircn thagravenh thị trong việc chấp hagravenh vagrave thực hiện luật bảo vệ mocirci trường noacutei chung vagrave caacutec qui tắc vệ sinh đocirc thị noacutei riecircng

VI2 Trong quaacute trigravenh cải tạo hạ tầng kĩ thuật đocirc thị- Quản lyacute chặt chẽ quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute - cocircng nghiệp hoaacute để bảo vệ vagravenh đai

xanh Xacircy dựng cảnh quan đocirc thị xanh sạch đẹp đảm bảo khocircng gian xanh đocirc thị bao gồm hệ thống caacutec mảng xanh đocirc thị vagravenh đai xanh đocirc thị vagrave mặt nước xanh sạch đẹp của cảnh quan đocirc thị

- Xacircy dựng nacircng cấp hệ thống cấp thoaacutet nước cho đocirc thị một caacutech hợp lyacute đảm bảo phục vụ tốt nhu cầu của người dacircn

- Xacircy dựng caacutec batildei chocircn lấp chất thải hợp lyacute vệ sinh vagrave an toagraven Tăng cường cocircng taacutec queacutet dọn vệ sinh đường phố phun nước tưới cacircy vagrave tưới đường Đảm bảo caacutec chất thải trong mọi hoạt động tại đocirc thị được taacutei sử dụng quản lyacute xử lyacute thiacutech hợp đảm bảo tiecircu chuẩn MT cho pheacutep

- Tăng cường vagrave đẩy mạnh caacutec hoạt động quản lyacute vagrave bảo vệ MT đocirc thị Xacircy dựng hệ thống trao đổi thocircng tin MT vagrave hệ thống quan trắc giaacutem saacutet hiện trạng MT

- Yecircu cầu tất cả caacutec chủ dự aacuten đầu tư mới hoặc cải tạo mở rộng cơ sở sản xuất đều phải lập Baacuteo caacuteo đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường của dự aacuten Định kỳ kiểm tra giaacutem saacutet việc thực hiện caacutec biện phaacutep đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kiểm tra cơ sở sản suất coacute bảo đảm tiecircu chuẩn mocirci trường hay khocircng

- Caacutec phương tiện giao thocircng cơ khiacute lagrave nguồn thải ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute Đocirc thị cagraveng lớn cagraveng phaacutet triển thigrave giao thocircng cơ giới sẽ phaacutet triển vagrave nguồn thải chất ocirc

29

nhiễm khocircng khiacute do phương tiện giao thocircng cơ giới cagraveng lớn Ưu tiecircn phaacutet triển giao thocircng cocircng cộng vagrave hạn chế phaacutet triển phương tiện caacute nhacircn

- Cải thiện kecircnh rạch nạo veacutet đagraveo đất bảo vệ sườn dốc thi cocircng vagrave vận hagravenh đường bảo dưỡng cống hộp vagrave cầu đường bộ của caacutec tuyến kecircnh trong thagravenh phố

VI3 Trong cocircng taacutec cải thiện nguồn nước đocirc thị- Thiết lập cơ sở dữ liệu về mạng lưới cấp vagrave thoaacutet nước trong đocirc thị nacircng cấp hỗ

trợ cho quaacute trigravenh ra quyết định của latildenh đạo caacutec địa phương trong khu vực- Điều chỉnh hợp lyacute caacutec hoạt động sản xuất nocircng nghiệp trong việc sử dụng phacircn

boacuten vagrave thuốc bảo vệ thực vật- Thu gom vagrave xử lyacute nước thải sinh hoạt tại caacutec thagravenh phố thị trấn vagrave caacutec cụm

dacircn cư tập trung xung quanh lưu vực socircng- Kiểm soaacutet vagrave xử lyacute triệt để caacutec loại chất thải rắn traacutenh tigravenh trạng vứt bừa batildei

xuống ao hồ kecircnh rạch socircng suối gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt- Xacircy dựng vagrave aacutep dụng phiacute xử lyacute nước thải- Nacircng cao nhận thức cộng đồng về việc tiết kiệm vagrave bảo vệ nguồn nước- Xaacutec định giới hạn khai thaacutec nguồn nước ngầm- Xaacutec định vugraveng bổ cập tự nhiecircn chiacutenh của tầng nước ngầm- Duy trigrave vagrave mở rộng chương trigravenh giaacutem saacutet chất lượng vagrave trữ lượng nước ngầm

Tăng cường kiểm soaacutet đối với caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễm nước ngầm- Xacircy dựng caacutec trạm xử lyacute nước thải sinh hoạt tập trung cho từng khu vực dacircn cư

trước khi thải ra hệ thống thoaacutet nước cocircng cộng- Thực hiện thu phiacute xử lyacute nước thải để tạo nguồn thu cho ngacircn saacutech thu hồi dần

vốn đầu tư vagraveo hệ thống xử lyacute- Xacircy dựng hệ thống thu gom taacutech riecircng nước mưa vagrave nước thải sinh hoạt đối với

caacutec khu dacircn cư mới hạn chế khối lượng nước thải cần xử lyacute xử lyacute vagrave tận dụng nước mưa vagraveo những mục điacutech phugrave hợp để hạn chế khai thaacutec nước ngầm vagrave nước mặt Quản lyacute nước thải đocirc thị

- Thu phiacute khai thaacutec nước ngầm vagrave xacircy dựng cơ cấu quản lyacute nước ngầm để gia tăng kiểm soaacutet việc khai thaacutec

- Mở rộng mạng lưới cung cấp nước Phaacutet triển một số cụm cấp nước quy mocirc nhỏ

- Tiến hagravenh việc kiểm soaacutet vagrave giaacutem saacutet việc khai thaacutec nước ngầm bằng caacutech đo lường trữ lượng khai thaacutec tại caacutec giếng nước

- Caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp đoacuteng trecircn địa bagraven thagravenh phố đều phải tuacircn thủ luật vagrave caacutec quy định về bảo vệ mocirci trường trong xử lyacute nước thải đảm bảo đạt tiecircu chuẩn xả thải ra nguồn tiếp nhận

- Nếu CSSX khocircng coacute khả năng đầu tư xacircy dựng hệ thống xử lyacute nước thải cho phugrave hợp thigrave phải di dời ra caacutec khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển đổi ngagravenh nghề sản xuất

- Cơ quan quản lyacute Nhagrave nước về bảo vệ mocirci trường phải thường xuyecircn kiểm tra định kỳ nước thải của caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp ocirc nhiễm coacute biện phaacutep xử lyacute thiacutech đaacuteng đối với caacutec cơ sở vi phạm

30

- Tăng cường năng lực hoagraven thiện tổ chức vagrave phaacutep luật về quản lyacute hệ thống thoaacutet nước đocirc thị

VIĐịnh hướng nacircng cấp đocirc thịĐocirc thị lagrave đầu maacutey của sự tăng trưởng kinh tế vugraveng tiecircu thụ tagravei nguyecircn sinh ra raacutec

thải nguồn gốc của caacutec vấn đề về mocirci trường Đocirc thị cần phải coacute những quy trigravenh để goacutep phần tạo ra mocirci trường lagravenh mạnh vagrave tăng trưởng kinh tế Mocirci trường lagravenh mạnh liecircn quan đến caacutec vấn đề cung cấp nước an toagraven điều kiện vệ sinh quản lyacute chất thải rắn Tăng trưởng kinh tế liecircn quan đến thiếu kiểm soaacutet caacutec chất thải từ caacutec nhagrave maacutey tắc nghẽn tại nạn xử lyacute chưa thỏa đaacuteng caacutec chất thải độc hại vigrave vậy cần phải coacute những định hướng vagrave phương phaacutep mới trong tương lai

VI1 Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Phaacutet huy giaacute trị caacutec bagravei học kinh nghiệm đuacutec kết từ thực tiễn xacircy dựng phaacutet triển đocirc thị ở nước ta cũng như nhiều nước tiecircn tiến trecircn thế giới định hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050 được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009 vagrave Chương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020 (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009) đatilde đề ra caacutec định hướng giải phaacutep tổng thể toagraven diện phaacutet triển hệ thống đocirc thị quốc gia xaacutec định caacutec giai đoạn phaacutet triển mục tiecircu cụ thể vagrave lộ trigravenh thực hiện cho từng giai đoạn Theo đoacute để quaacute trigravenh phaacutet triển của caacutec đocirc thị trong cả nước đaacutep ứng caacutec yecircu cầu phaacutet triển bền vững chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp cần đặc biệt lưu yacute một số vấn đề sau Thứ nhất khocircng ngừng đẩy mạnh vai trograve cocircng taacutec lập quy hoạch vagrave nacircng cao chất lượng quy hoạch Cocircng taacutec quy hoạch phải được ưu tiecircn đầu tư đi trước để định hướng vagrave bảo đảm tiacutenh đồng bộ trong quaacute trigravenh xacircy dựng phaacutet triển cũng như cải tạo chỉnh trang đocirc thị ETHồng thời với việc aacutep dụng caacutec tiến bộ trong phaacutet triển đocirc thị quy hoạch khocircng những phải đaacutep ứng yecircu cầu cao về tạo dựng chất lượng khocircng gian đocirc thị magrave cograven phải đaacutep ứng tốt yecircu cầu về dự baacuteo gắn saacutet với thực tiễn vagrave xu hướng phaacutet triển của xatilde hội thật sự trở thagravenh nền tảng cho việc tạo dựng nguồn lực phaacutet triển cho đocirc thị Thứ hai tạo dựng nguồn lực phaacutet triển đocirc thị từ chiacutenh nội lực của đocirc thị Cugraveng với caacutec nguồn hỗ trợ phaacutet triển magrave đocirc thị coacute được cần đặc biệt chuacute trọng việc đổi mới cơ chế chiacutenh saacutech phaacutet triển đocirc thị trong caacutec lĩnh vực quản lyacute nhagrave nước quản lyacute quy hoạch quản lyacute nhagrave đất quản lyacute đầu tư xacircy dựng quản lyacute khai thaacutec sử dụng cocircng trigravenh đocirc thị Thocircng qua caacutec giải phaacutep về quy hoạch đocirc thị kết hợp với caacutec chiacutenh saacutech phugrave hợp để huy

31

động sự tham gia của caacutec thagravenh phần kinh tế trong xatilde hội thực hiện chủ trương xatilde hội hoacutea đầu tư cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời goacutep phần nacircng cao hiệu quả đầu tư đẩy nhanh tiến trigravenh nacircng cấp chất lượng đocirc thị hoacutea Thứ ba cần đẩy mạnh hơn nữa việc đổi mới tư duy trong quản lyacute nhagrave nước về đocirc thị đi đocirci với việc nacircng cao phẩm chất năng lực vagrave trigravenh độ caacuten bộ quản lyacute đocirc thị caacutec cấp Tăng cường phacircn cấp quản lyacute đocirc thị nacircng cao quyền hạn traacutech nhiệm của chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp tổ chức bộ maacutey tinh giản gọn nhẹ nacircng cao tiacutenh hiệu quả hiệu lực quản lyacute đồng thời chuacute trọng hơn nữa cocircng taacutec đagraveo tạo vagrave bồi dưỡng caacuten bộ bằng nhiều higravenh thức phugrave hợp với thực tế trigravenh độ kinh nghiệm vagrave kiến thức Thứ tư cần chuacute trọng phaacutet huy vai trograve vagrave traacutech nhiệm lagravem chủ của cộng đồng của người dacircn đocirc thị Việc xacircy dựng vagrave duy trigrave chất lượng đocirc thị phụ thuộc một phần quan trọng trong yacute thức của người dacircn thực hiện nếp sống văn minh đocirc thị Do đoacute cần coacute giải phaacutep tiacutech cực để cộng đồng nhận thức rotilde vai trograve vagrave traacutech nhiệm tham gia xacircy dựng vagrave quản lyacute đocirc thị được cụ thể hoacutea ngay từ trong cuộc sống hằng ngagravey của mỗi caacute nhacircn mỗi cộng đồng của đocirc thị

VI2 Chiến lược phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt Định hướng Quy hoạch tổng thể phaacutet triển đocirc thị

đến năm 2020 trong Quyết định số 101998QĐ-TTg ngagravey 23-1-1998 trong đoacute xaacutec định phương hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển caacutec đocirc thị trecircn địa bagraven cả nước vagrave caacutec vugraveng đặc trưng

Mức tăng trưởng dacircn số dự baacuteo Năm 2010 dacircn số đocirc thị lagrave 304 triệu người chiếm 33 dacircn số cả nước Năm 2020 dacircn số đocirc thị lagrave 46 triệu người chiếm 45 dacircn số cả nướcNhu cầu sử dụng đất đocirc thị Năm 2020 diện tiacutech đất đocirc thị lagrave 460000ha chiếm 14 diện tiacutech đất tự nhiecircn

cả nước bigravenh quacircn 100m2ngườiTổ chức khocircng gian hệ thống đocirc thị Mạng lưới đocirc thị cả nước được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển trecircn cơ sở caacutec đocirc thị

trung tacircm gồm caacutec thagravenh phố trung tacircm cấp quốc gia cấp vugraveng cấp tỉnh Caacutec đocirc thị trung tacircm caacutec cấp được phacircn bố hợp lyacute trecircn 10 vugraveng đocirc thị hoaacute đặc trưng của cả nước

Caacutec đocirc thị trung tacircm lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh phải được tổ chức thagravenh caacutec chugravem đocirc thị coacute vagravenh đai xanh bảo vệ để hạn chế tối đa sự tập trung dacircn số cơ sở kinh tế vagrave phaacute vỡ cacircn bằng sinh thaacutei traacutenh sự higravenh thagravenh caacutec siecircu đocirc thị

Quy hoạch sử dụng đất đocirc thị đảm bảo caacutec khu chức năng vagrave cơ sở hạ tầng coacute quan hệ gắn boacute

Higravenh thagravenh bộ mặt kiến truacutec hiện đại nhưng vẫn kế thừa bảo vệ tocircn tạo vagrave giữ gigraven caacutec di sản lịch sử văn hoaacute phaacutet triển nền kiến truacutec đậm đagrave bản sắc dacircn tộc

Phaacutet triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật Ưu tiecircn phaacutet triển hiện đại hoaacute cơ sở hạ tầng caacutec đocirc thị vagrave caacutec vugraveng kinh tế

trọng điểm tạo tiền đề phaacutet triển caacutec đocirc thị vagrave đocirc thị hoaacute nocircng thocircn Cải tạo vagrave xacircy dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật trong caacutec đocirc thị theo yecircu cầu vagrave mức

độ phaacutet triển của từng đocirc thị

32

Bảo vệ mocirci trường cảnh quan thiecircn nhiecircn giữ gigraven cacircn bằng sinh thaacutei đocirc thị - Xacircy dựng vagrave duy trigrave bộ khung bảo vệ thiecircn nhiecircn trecircn địa bagraven cả nước- Khai thaacutec vagrave sử dụng hợp lyacute caacutec tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn vagraveo mục điacutech cải tạo đocirc

thị- Coacute biện phaacutep xử lyacute taacutei sử dụng caacutec chất thải sinh hoạt vagrave sản xuất bằng caacutec

cocircng nghệ thiacutech hợp

VI3 Những nguyecircn tắc trong định hướng nacircng cấp đocirc thị1 Về quan điểm vagrave mục tiecircu phaacutet triển đocirc thị Phaacutet triển đocirc thị phải phugrave hợp với

phacircn bố vagrave trigravenh độ phaacutet triển lực lượng sản xuất tập trung xacircy dựng cơ sở kinh tế - kỹ thuật vững chắc lagravem động lực cho sự phaacutet triển bền vững vagrave định higravenh rotilde cocircng taacutec phacircn loại đocirc thị theo trigravenh độ của tiến trigravenh phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững

2 Xaacutec định rotilde vai trograve caacutec đocirc thị trong hệ thống đocirc thị toagraven quốc cũng như xaacutec định vai trograve caacutec đocirc thị trong caacutec vugraveng latildenh thổ lagrave caacutec đocirc thị cấp vugraveng cấp quốc gia hay quốc tế

3 Quy hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị phải được xacircy dung phugrave hợp với chương trigravenh đầu tư phaacutet triển đocirc thị của Chiacutenh phủ Dựa trecircn caacutec chiến lược phaacutet triển liecircn ngagravenh xaacutec định rotilde yecircu cầu phaacutet triển KT- XH nhu cầu sử dụng đất đai nhu cầu tocircn vinh giaacute trị văn hoacutea lịch sử vagrave bảo vệ tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn của từng địa phương Trong đoacute phải hết sức chuacute yacute gắn kết chặt chẽ giữa tổ chức kỹ thuật liecircn vugraveng với hạ tầng kỹ thuật từng docirc thị vagrave caacutec điểm dacircn cư xung quanh

4 Khai thaacutec tiềm năng coacute giới hạn đảm bảo cacircn đối giữa khai thaacutec tagravei nguyecircn mocirci trường tagravei nguyecircn đất đai nhacircn lực phaacutet triển kinh tế vagrave phacircn bố dacircn cư trong caacutec khu đocirc thị vagrave nocircng thocircn trong caacutec vugraveng miền vagrave trecircn phạm vi toagraven quốc

5 Qui hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững toagraven quốc phải duy trigrave phaacutet huy khocircng gian văn hoacutea của caacutec cộng đồng dacircn cư đocirc thị xacircy dựng caacutec chương trigravenh hagravenh động cụ thể đối với cocircng taacutec bảo tồn cải tạo vagrave xacircy dựng dựa trecircn tiềm năng văn hoacutea xatilde hội vagrave tự nhiecircn

6 Để bảo vệ mocirci trường đất nước vagrave khocircng khiacute cho đocirc thị cần aacutep dụng kĩ thuật tiecircn tiến trong xacircy dựng caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kĩ thuật trong xử liacute phacircn loại taacutei chế chất thải rắn vagrave trong xacircy dựng caacutec dự aacuten cocircng nghiệp tập trung ở qui mocirc địa phương vugraveng vagrave toagraven quốc trecircn cơ sở cơ hội cho việc nacircng cao chất lượng mocirci trường sống cho dacircn cư Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật đocirc thị toagraven quốc phải đảm bảo hiện đại an toagraven tiết kiệm vagrave phugrave hợp với tiecircu chiacute bền vững của vugraveng quốc gia vagrave quốc tế caacutec khu cocircng nghiệp tập trung nhưng phải bảo đảm nghiecircm ngặt caacutec yecircu cầu xử liacute ocirc nhiễm đổi mới cocircng nghệ aacutep dụng nguyecircn liệu sạch nguyecircn liệu sinh thaacutei vagrave phải đảm bảo caacutec tiecircu chuản ISO về mocirci trường

7 Cải tạo vagrave lagravem mới đồng bộ caacutec khu ở hiện coacute trong đocirc thị Triệt để thực hiện bảo tồn caacutec khu đocirc thị cổ vagrave cũ cugraveng luacutec đaacutep ứng đuacuteng vagrave đủ nhu cầu diện tiacutech ở vagrave mocirci trường sống tốt cho mọi người trong caacutec khu dacircn cư cần tổ chức liecircn kết hợp mạng lưới dịch vụ ngoagravei nhagrave ở đaacutep ứng caacutec nhu cầu sống của dacircn cư theo định kỳ ngắn vagrave dagravei hạn coacute thể hoạch định xoacutea bỏ caacutec khu nhagrave ổ chuột caacutec khu ở phi chiacutenh qui caacutec xoacutem dacircn vạn

33

đograve vagrave caacutec khu bần cư đocirc thị Tiếp tục hoagraven thiện chiến lược phaacutet triển nhagrave ở theo hướng bền vững ở đocirc thị nocircng thocircn vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

8 Phacircn bổ kết nối vagrave hoagraven thiện caacutec trung tacircm cocircng cộng caacutec khu nghỉ ngơi vui chơi giải triacute vagrave hệ thống cacircy xanh mặt nước trong đocirc thị Trong đoacute đặc biệt quan tacircm phaacutet triển hệ thống cacircy xanh đocirc thị bảo lưu hệ thống kecircnh rạch để tạo khocircng gian mở khocircng gian trống caacutec khocircng gian nghỉ ngơi giải triacutetạo cảnh quan chung vagrave điều hogravea mocirci trường khocircng khiacute cho đocirc thị Higravenh thagravenh caacutec hagravenh lang cacircy xanh caacutech ly giữa caacutec khu kho tagraveng bến batildei vagrave caacutec khu dacircn cư đocirc thị Tập trung nacircng cấp cải tạo caacutec khu cacircy xanh bảo vệ mặt nước caacutec khu di tiacutech lịch sử vagrave caacutec khu vực ven song vagrave ven biển đảm bảo đủ để khắc phục tigravenh trạng ocirc nhiễm khocircng khiacute ocirc nhiễm nguocircn nước vagrave goacutep phần điều hogravea khiacute hậu nhiệt đới Phấn đấu chỉ tiecircu cacircy xanhđầu người đạt 12-15 m2 với đocirc thị đặc biệt 10-12 m2 với đocirc thị loại I vagrave loại II 9-11m2 với đocirc thị loại loại III vagrave loại IV vagrave 8-10m2 với đocirc thị loại V

9 Chiacutenh quyền địa phươngcộng đồng cần coacute sự tham gia trực tiếpcocircng bằng vagrave coacute caacutei nhigraven dagravei hạn với caacutec nhu cầu phaacutet triển đocirc thị hiện tại vagrave của caacutec thế hệ tiếp sau

10 Xacircy dựng hợp liacute cơ chế tagravei chiacutenh đocirc thị cho phugrave hợp với caacutec kế hoạch phaacutet triển KT-XH Trong đoacute hỗ trợ tagravei chiacutenh thỏa đaacuteng cho việc xử liacute vagrave bảo vệ mocirci trường ở đocirc thị Nghiecircn cứu tăng nguồn thu cho cocircng taacutec Qui hoạch xacircy dựng đocirc thị dagravenh phần ngacircn saacutech đuacuteng vagrave đủ cho đầu tư Phaacutet triển đocirc thị theo qui hoạch kế hoạchngắn vagrave dagravei hạn đatilde được phecirc duyệt tăng khả năng xatilde hội hoacutea thu huacutet nguồn lực của nhacircn dacircn vagrave khai thaacutec tối ưu caacutec nguồn tagravei chiacutenh khai thaacutec của caacutec tổ chức tư nhacircn trong vagrave ngoagravei nước để Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Thagravenh phố HCM phaacutet triển đocirc Phaacutet triển bền vững cho thị ngang tầm khu vưc vagrave thế giới caacutec đocirc thị ở Việt NamTriacutech ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm

2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

KẾT LUẬN

34

Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thị lagrave một xu hướng chung tất yếu vagrave khocircng thể thiếu trong sự phaacutet triển của một quốc gia Tuy nhiecircn song song becircn cạnh sự phaacutet triển vượt bậc về kinh tế vagrave cơ sở hạ tầng lagrave sự tồn tại của caacutec vấn đề mocirci trường Vấn đề mocirci trường cagraveng trở necircn cấp baacutech đối với những nước đang phaacutet triển Ở nước ta cũng vậy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị quaacute chuacute trọng tới sự phaacutet triển kinh tế đatilde để lại khocircng iacutet hậu quả đối với mocirci trường sống Chuacuteng ta đang từng bước xacircy dựng caacutec đocirc thị hiện đại vagrave giải quyết caacutec vấn đề mocirci trường Để đạt được sự phaacutet triển bền vững đocirc thị cần coacute những chương trigravenh quản lyacute vagrave xacircy dựng toagraven diện về mọi mặt Quaacute trigravenh cần sự phối hợp của caacutec cấp từ trung ương tới địa phương vagrave cần coacute caacutec chiacutenh saacutech kịp thời sacircu rộng vagrave đuacuteng đắn của nhagrave nước

Tagravei liệu tham khảo1 ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế

giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

2 ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ

3 ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

4 Bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

5 ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

6 (Tiecircu chuẩn phacircn cấp đocirc thị- giaacuteo trigravenh quản liacute đocirc thị vagrave khu cocircng nghiệp- Nguyễn Ngọc Anh ndashkhoa Mocirci Trường ĐH Đagrave Lạt)

7 Sổ tay hướng dẫn nacircng cấp đocirc thị coacute sự tham gia của cộng đồng ndashUBND thagravenh phố HCM

35

- Điều tra kinh tế xatilde hội vagrave đưa ra caacutec toacutem tắt về qui mocirc khu vực nacircng cấp tigravenh higravenh kinh tế xatilde hội khu vực nacircng cấp

323 Lập RAP (6 thaacuteng)- Điều tra caacutec hộ bị ảnh hưởng + Điều tra về số hộ bị ảnh hưởng diện tiacutech nhagrave đất bị ảnh hưởng sau đoacute sẽ chiết tiacutenh cụ thể

diện tiacutech bị ảnh hưởng của từng căn nhagrave để đưa vagraveo bảng khảo saacutet (phục vụ lập RAP) của từng hộ gia đigravenh với bản vẽ tỉ lệ 1200 rất chi tiết

- Khảo saacutet kinh tế - xatilde hội (Bảng hỏi xin xem phụ lục 4)+ Khảo saacutet tổng thể hiện trạng toagraven khu về quy mocirc hộ gia đigravenh tigravenh trạng cư truacute việc lagravem vagrave

thu nhập tigravenh trạng nhagrave ở- Đaacutenh giaacute mức bồi thường- Đaacutenh giaacute về mức bồi thường nhagrave đất- Đề xuất caacutec khu TĐC324 Lập ĐTM (6 thaacuteng)325 Lập CEMP- Mocirc tả điều kiện mocirci trường vagrave xaacutec định caacutec vấn đề về mocirci trường magrave cộng đồng đang gặp

phải vagrave được xếp hạng theo tiến trigravenh tham gia nhiều phiacutea- Đaacutenh giaacute caacutec phương aacuten thay thế nhằm giải quyết caacutec vấn đề trecircn vagrave tigravem giải phaacutep thiacutech hợp- Xaacutec định caacutec nhu cầu về cơ sở hạ tầng (tuyến cống chiacutenh hệ thống thu gom raacutec cấp thagravenh phố

hellip) để hỗ trợ hiệu quả cho cấp cộng đồng- Đề nghị caacutec biện phaacutep giảm thiểu taacutec động cần được thực hiện ở cấp cộng đồng vagrave caacutec điều

chỉnh cho cơ sở hạ tầng vagrave dịch vụ cơ bản cấp thagravenh phố nhằm hỗ trợ cho caacutec biện phaacutep giảm thiểu nagravey Caacutec biện phaacutep giảm thiểucaacutec hiệu chỉnh nagravey cần được phản aacutenh vagrave hạch toaacuten đủ vagraveo thiết kế kỹ thuật vagrave baacuteo caacuteo đầu tư

- Xaacutec định caacutec cơ cấu thể chế tại cấp cộng đồng nhằm xacircy dựng vận hagravenh vagrave bảo dưỡng tiểu dự aacuten bao gồm caacutec hagravenh động giảm thiểu taacutec động bất lợi

- Xacircy dựng chương trigravenh quan trắc coacute sự tham gia của cộng đồngTham vấn vagrave phổ biến thocircng tin326 Chuẩn bị EMP-Caacutec biện phaacutep giảm thiểu-Tăng cường thể chế vagrave đagraveo tạo-Quan trắc mocirci trường33 Bước 3 Lập thiết kế chi tiết vagrave hồ sơ mời thầu331 Lập thiết kế chi tiết (3 thaacuteng)332 Hồ sơ mời thầu xacircy lắp- Phaacutet hagravenh hồ sơ yecircu cầu- Chuẩn bị hồ sơ đề xuất- Đaacutenh giaacute hồ sơ đề xuất- Trigravenh duyệt thẩm định vagrave phecirc duyệt kết quả chỉ định thầu- Thương thảo hoagraven thiện vagrave kyacute kết hợp đồng34 Bước 4 Bồi thường vagrave giải phoacuteng mặt bằng (12 thaacuteng)341 Tuyecircn truyền vận động dacircn hiến đất(i) Lập hồ sơ thực hiện bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư(ii) Thagravenh lập Hội đồng bồi thường hỗ trợ vagrave taacutei định cư của dự aacuten (HĐBTGPMB)(iii) Bagraven giao ranh mốc(iv) Lập phương aacuten PATT

23

(v) Họp dacircn cocircng bố phương aacuten tổng thể(vi) Quyết định thu hồi đất(vii) Giải quyết khiếu nại đối với quyết định thu hồi đất(viii) Đo vẽ thu thập thocircng tin phaacutep lyacute nhagrave đất(ix) Aacutep giaacute bồi thường(x) Bagraven giao mặt bằng thi cocircng xacircy lắp35 Bước 5 Thi cocircng xacircy lắp351 Đấu thầu thi cocircng (quy trigravenh thời gian tuyển chọn nhagrave thầu)352 Chia địa bagraven theo phường để thi cocircng36 Bước 6 Tổ chức thi cocircng(ii) Tư vấn thiết kế(iii) Tư vấn giaacutem saacutet(iv) Chiacutenh quyền địa phương(v) Giaacutem saacutet cộng đồng(vi) Nhagrave thầu thi cocircng37 Bước 7 Nghiệm thu quyết toaacuten vagrave bagraven giao cocircng trigravenh371 Nghiệm thu bagraven giao cocircng trigravenh- Nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng phải tự tổ chức nghiệm thu caacutec cocircng việc xacircy dựng đặc biệt caacutec

cocircng việc bộ phận bị che khuất Bộ phận cocircng trigravenh caacutec hạng mục cocircng trigravenh vagrave cocircng trigravenh trước khi yecircu cầu chủ đầu tư nghiệm thu Đối với những cocircng việc xacircy dựng đatilde được nghiệm thu nhưng chưa thi cocircng ngay thigrave trước khi thi cocircng xacircy dựng phải nghiệm thu lại Đối với cocircng việc giai đoạn thi cocircng xacircy dựng sau khi nghiệm thu được chuyển nhagrave thầu khaacutec thực hiện tiếp thigrave phải được nhagrave thầu đoacute xaacutec nhận nghiệm thu

- Chủ đầu tư coacute traacutech nhiệm tổ chức nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng kịp thời sau khi coacute phiếu yecircu cầu nghiệm thu của nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng Nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng được phacircn thagravenh

+ Nghiệm thu từng cocircng việc xacircy dựng trong quaacute trigravenh thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu bộ phận cocircng trigravenh xacircy dựng giai đoạn thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu hoagraven thagravenh hạng mục cocircng trigravenh cocircng trigravenh xacircy dựng để đưa vagraveo sử dụng- Caacutec hạng mục cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh vagrave cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh chỉ được

pheacutep đưa vagraveo sử dụng sau khi được chủ đầu tư nghiệm thu372 Quyết toaacuten- Chủ đầu tư lập hồ sơ quyết toaacuten baacuteo caacuteo chủ quản đầu tư sau khi cocircng trigravenh hoagraven thagravenh- Hồ sơ quyết toaacuten gồm 37Sổ tay hướng dẫn thực thi+ Tờ trigravenh xin phecirc duyệt hồ sơ quyết toaacuten+ Caacutec hồ sơ thanh toaacuten từng giai đoạn+ Bản tổng hợp giaacute trị quyết toaacuten cocircng trigravenh+ Caacutec văn bản liecircn quan38 Bước 8 Duy tu vagrave bảo dưỡng cocircng trigravenhĐối với chi phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec đường hẻm hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng họng

nước cứu hỏa thigrave Ngacircn saacutech sẽ cấp phaacutet hoagraven toagraven vagrave giao cho một số cơ quan đơn vị chức năng thực hiện như sau

- Phograveng Quản lyacute đocirc thị quậnhuyện sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute caacutec đường hẻm- Cocircng ty Thoaacutet nước sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute hệ thống thoaacutet nước- Cocircng ty Chiếu saacuteng cocircng cộng sẽ quản lyacute hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng ở caacutec con hẻm

24

- Đơn vị Phograveng chaacutey chữa chaacutey sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec họng cứu hoả

- Vận hagravenh vagrave bảo dưỡng hệ thống cấp nước sẽ được caacutec Cocircng ty Cấp nước đảm nhiệm Phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng được ghi trong hoaacute đơn tiền nước

III Những vấn đề phaacutet sinh trong nacircng cấp đocirc thịIV1 Quy hoạch đocirc thị chưa phugrave hợp với yecircu cầu bảo vệ mocirci

trường - Quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute tương đối nhanh đatilde coacute những ảnh hưởng đaacuteng kể đến mocirci

trường vagrave tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn đến sự cacircn bằng sinh thaacutei+ Tagravei nguyecircn đất bị khai thaacutec triệt để để xacircy dựng đocirc thị lagravem giảm diện tiacutech cacircy xanh

vagrave mặt nước gacircy ra uacuteng ngập+ Đất nocircng nghiệp bị chiếm dụng ảnh hưởng đến vấn đề an toagraven lương thực quốc gia

vagrave đời sống nhacircn dacircn+ Nguồn tagravei nguyecircn nước bị suy + Lượng chất thải gia tăng nhanh choacuteng trong đoacute chất thải nguy hại ngagravey cagraveng nhiều+Bugraveng nổ giao thocircng cơ giới gacircy ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute vagrave tiếng ồn nghiecircm

trọng+ Aacutep lực đaacuteng kể về nhagrave ở vagrave vệ sinh mocirci trường higravenh thagravenh caacutec khu nhagrave ổ chuột

vagrave khu nghegraveo đocirc thị- Những nguyecircn nhacircn chiacutenh của tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường tại caacutec đocirc thị+ Caacutec vấn đề mocirci trường chưa được đề cập đầy đủ vagrave quan tacircm đuacuteng mức trong quy

hoạch xacircy dựng đocirc thị+ Vấn đề cơ sở hạ tầng kỹ thuật đocirc thị hệ thống thoaacutet nước thu gom vagrave xử lyacute raacutec

xử lyacute nước thải giảm ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn chưa được chuacute yacute đuacuteng mức + Cocircng taacutec triển khai thực hiện cho đến nay vẫn cograven chậm chưa hiệu quả vagrave chưa

chứng tỏ được tầm quan trọng của việc bảo vệ mocirci trường trong quy hoạch xacircy dựng đocirc thị

+ Chưa coacute caacutec biện phaacutep hữu hiệu trong chỉ đạo vagrave quản lyacute quy hoạch xacircy dựng Tigravenh trạng xacircy dựng lộn xộn tại caacutec đocirc thị lớn lagrave một vấn đề bức xuacutec đogravei hỏi

những biện phaacutep quản lyacute cấp baacutech vagrave hiệu quả nếu khocircng caacutei giaacute phải trả cho việc giải quyết hậu quả mocirci trường sẽ lagrave vocirc cugraveng lớn Cocircng taacutec quản lyacute quy hoạch xacircy dựng lagrave bước tiếp theo vagrave cụ thể hoaacute của cocircng taacutec lập quy hoạch xacircy dựng đocirc thị một yếu tố then chốt trong việc xacircy dựng caacutec đocirc thị bền vững vagrave hoagrave hợp với mocirci trường

IV2 Gia tăng dacircn số đocirc thị vagrave vấn đề di dacircnDacircn số tăng chậm hoặc cacircn đối với sự phaacutet triển sẽ goacutep phần quan trọng vagraveo thuacutec đẩy

nền kinh tế phaacutet triển cho pheacutep tăng tiacutech luỹ cả vốn vật chất kỹ thuật vagrave nguồn nhacircn lực tạo điều kiện phaacutet triển việc lagravem vagrave đem lại một mocirci trường sống trong sạch hơn Nhưng trong quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị vấn đề dacircn số lại đang đi ngược lại với điều kiện noacutei trecircn Dacircn số ngagravey một tăng vagrave sự di dacircn lagravem mất ổn định giữa caacutec đocirc thị Do nhu cầu việc lagravem vagrave điều kiện sống magrave người lao động tự tigravem cho migravenh nơi truacute chacircn mới tại

25

caacutec đocirc thị phaacutet triển họ bị hấp dẫn bởi một số thagravenh phố vagrave khu cocircng nghiệp lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh Hải Phograveng Đagrave Nẵng Hạ Longtừ đoacute tạo necircn sự bất cacircn đối về lao động giữa caacutec đocirc thị với nhau

Từ đoacute dẫn tới nhiều vấn đề phải giải quyết như nhagrave ở dịch vụ thocircng tin giaacuteo dục chăm soacutec y tế cơ sở hạ tầng việc lagravem ocirc nhiễm mocirci trường Trong điều kiện nền kinh tế chưa phaacutet triển như hiện nay ở nước ta vấn đề việc lagravem ở caacutec vugraveng đocirc thị nổi lecircn khaacute gay gắt Hiện tượng thất nghiệp thu nhập thấp tất yếu sẽ lagravem nảy sinh caacutec hiện tượng xatilde hội tiecircu cực khaacutec Vấn đề dacircn số đocirc thị ở nước ta hiện nay vagrave trong những năm tới sẽ vẫn cograven lagrave một thực trạng nan giải nếu như quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị khocircng được thực hiện coacute hiệu quả

IV3 Xoacutem liều xoacutem bụi - ung nhọt của đocirc thị được nacircng cấp hiện đại- Tuy Đảng vagrave Chiacutenh phủ đatilde coacute rất nhiều biện phaacutep để giải quyết vấn đề nhagrave ở

nhưng tigravenh higravenh nhagrave ở đocirc thị vẫn đang rất căng thẳng trecircn tất cả caacutec mặt phaacutet triển mới cải tạo mua baacuten chuyển dịch vagrave quản lyacute Nếu khocircng coacute những giải phaacutep hiệu quả thigrave sự taacutec động của nhagrave ở sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến phaacutet triển kinh tế - xatilde hội noacutei chung vagrave đến sự phaacutet triển đocirc thị Vấn đề nagravey được đề cập đến bởi caacutec chiacutenh saacutech mang tiacutenh quốc gia do đoacute nếu khocircng coacute hướng đi đuacuteng đắn thigrave sẽ để lại những hậu quả rất lớn vagrave lacircu dagravei muốn khắc phục phải rất khoacute khăn vagrave tốn keacutem

- Diện tiacutech nhagrave ở bigravenh quacircn đầu người tại caacutec đocirc thị nước ta cograven quaacute thấp (54m2người) Chất lượng nhagrave ở khocircng bảo đảm caacutec điều kiện về hạ tầng mocirci trường đều keacutem cỏi Nhagrave ổ chuột cograven chiếm tỷ trọng đaacuteng kể tại caacutec đocirc thị Cung cầu mất cacircn đối nghiecircm trọng cộng với những taacutec động của chiacutenh saacutech khocircng hợp lyacute lagravem cho giaacute nhagrave ở quaacute cao so với thu nhập của nhacircn dacircn đocirc thị Ngoagravei ra việc xacircy dựng nhagrave ở tự phaacutet lagravem cho cocircng taacutec quy hoạch gặp nhiều rắc rối

- Quaacute trigravenh chạy đua nacircng cấp đocirc thi đatilde tạo necircn những sự đối lập khaacutec biệt trong cuộc sống của những người dacircn sinh sống trograven cugraveng một đocirc thị hoặc caacutec đocirc thị khaacutec nhau Becircn cạnh những khu nhagrave cao tầng lại khocircng thiếu những khu nhagrave ổ chuột xoacutem liều xoacutem bụi Vagrave chiacutenh điều nagravey cũng lagravem cho vấn đề mocirci trường ở đacircy trở necircn ocirc nhiễm trầm trọng hơn

- Hagrave Nội đatilde từng coacute ba khu nhagrave ở khocircng chiacutenh thức lớn higravenh thagravenh từ những năm 90 của thế kỷ XX lagrave khu chứa trọ Phuacutec Xaacute khu batildei raacutec Thagravenh Cocircng vagrave khu xoacutem liều Thanh Nhagraven với số lượng dacircn ở mỗi khu khoảng 400 người Ngoagravei ra Hagrave Nội cograven coacute hơn 20 xoacutem liều xoacutem bụi nhỏ với mỗi xoacutem từ 5 - 10 hộ dacircn nằm rải raacutec trong caacutec quận huyện khaacutec trecircn caacutec khu đất cocircng hoặc ven socircng hồ

Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đatilde từng coacute 67000 căn nhagrave ổ chuột vagrave trong đoacute coacute 24000 hộ sống ven kecircnh rạch

Tại thagravenh phố Huế coacute 770 hộ với 4483 nhacircn khẩu sống trecircn Thượng Thagravenh vagrave Eo Bagraveu trong khu Thagravenh cổ với diện tiacutech xacircy dựng traacutei pheacutep lagrave 31500m2

IV4 Ảnh hưởng đến đời sống tinh thần nhacircn dacircn- Mở rộng đất đai vagrave quy hoạch lại khu vực lagrave sự cần thiết trong quaacute trigravenh nacircng

cấp đocirc thị Nhưng một vấn đề đặt ra lagrave một số vugraveng trong đoacute lagrave chugravea chiền vagrave nghĩa địa

26

do đoacute việc giải toả gặp rất nhiều khoacute khăn Đoacute lagrave một phần trong cuộc sống tacircm linh vagrave tinh thần của người dacircn Trong quaacute trigravenh quy hoạch đất sẽ khocircng traacutenh khỏi những tổn thương tới người dacircn

- Mặt khaacutec hầu hết caacutec khu nghĩa trang nghĩa địa chưa coacute hệ thống thoaacutet nước đảm bảo vệ sinh việc thoaacutet nước hoagraven toagraven dựa vagraveo độ dốc địa higravenh tự nhiecircn thoaacutet trực tiếp ra caacutec ao hồ ruộng trũng xung quanh Chưa coacute hệ thống mương bao để thu gom nước thải thấm từ xaacutec chết phacircn hủy ra Kết quả khảo saacutet chất lượng nước mặt vagrave nước ngầm trong khu vực nghĩa trang vagrave dacircn cư xung quanh tại một số đocirc thị cho thấy độ pH thường thiecircn về axiacutet hagravem lượng coliform vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 20 - 4000 lần hagravem lượng BOD vagrave COD vượt từ 2 đến hơn 15 lần hagravem lượng NO3 gấp 2 - 100 lần Do đoacute với những vugraveng đocirc thị quy hoạch gần đoacute đogravei hỏi caacutec nhagrave chức traacutech đưa ra những phương aacuten phugrave hợp

IV5 Laacute phổi của đocirc thị bị tagraven phaacute- Tại caacutec vugraveng đocirc thị hoacutea nhanh bộ khung bảo vệ mocirci trường lagrave những vagravenh đai

xanh khocircng được quy hoạch vagrave bảo vệ Chỉ tiecircu đất để trồng cacircy xanh trong caacutec đocirc thị quaacute thấp trung bigravenh mới đạt 05m2người Tại hai thagravenh phố lớn lagrave Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh con số nagravey cũng khocircng quaacute 2m2người chỉ bằng 110 chỉ tiecircu cacircy xanh của caacutec thagravenh phố tiecircn tiến trecircn thế giới Một số di sản văn hoacutea lịch sử vagrave một số di tiacutech vugraveng cacircy xanh bảo vệ mocirci trường đang bị vi phạm tagraven phaacute nặng

- Hệ thống khocircng gian xanh - laacute phổi của đocirc thị - hầu như chưa được chuacute yacute vagrave caacutec cơ quan quản lyacute chưa hoạch định chiacutenh saacutech đối với vấn đề nagravey Quan niệm về vấn đề cacircy xanh bảo vệ mocirci trường chỉ đơn thuần lagrave trồng cacircy trecircn đường phố để che nắng Chọn cacircy trồng hết sức tugravey tiện khocircng coacute yacute tưởng đặc trưng gacircy necircn tigravenh trạng caacutec đocirc thị ngoagravei Bắc như thagravenh phố Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Việt Trigrave Hải Phograveng coacute một số loại cacircy giống nhau như xagrave cừ phượng sữa tử vi tagraveu Caacutec đocirc thị loại III kể từ Quảng Nam trở vagraveo cũng vậy viết dầu nước trứng caacute khocircng tạo được neacutet đặc trưng cacircy xanh gacircy ấn tượng của mỗi đocirc thị

- Cocircng viecircn để vui chơi giải triacute hầu như rất iacutet Diện tiacutech caacutec cocircng viecircn chức năng cũng rất hạn hẹp (05 - 4ha) vagrave chỉ lagrave nơi nghỉ ngơi thư giatilden ngắm cảnh như caacutec vườn hoa ở Huế Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Hưng Yecircn

IV6 Giao thocircng đocirc thị vagrave mocirci trường - Nacircng cacircp đocirc thị đogravei hỏi sự nacircng cấp toagraven diện về mọi mặt một trong số những

yếu tố đoacute lagrave nacircng cấp về giao thocircng Khi đocirc thị phaacutet triển kegravem theo đoacute lagrave sự gia tăng về phương tiện giao thocircng Thực tế diện tiacutech đất giao thocircng đocirc thị khocircng đủ mạng lưới đường giao thocircng phacircn bố khocircng đồng đều thocircng số kỹ thuật tuyến đường rất thấp hagravenh lang đường luocircn bị lấn chiếm Theo số liệu thống kecirc tại caacutec đocirc thị lớn caacutec chỉ tiecircu về hạ tầng giao thocircng cũng rất thấp chỉ đaacutep ứng được khoảng 35 - 40 so với nhu cầu cần thiết như tại Hagrave Nội diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 78 mật độ đường đạt 389kmkm2 tại thagravenh phố Hồ Chiacute Minh diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 75 mật độ đường đạt 388kmkm2 Caacutec chỉ tiecircu giao thocircng tại caacutec đocirc thị loại thấp hơn cũng nhỏ hơn nhiều so với yecircu cầu cần thiết Diện tiacutech caacutec điểm đỗ xe đạt 25 song chưa coacute quy

27

hoạch cụ thể Mật độ đường chiacutenh đạt 40 mật độ của đường liecircn khu vực phacircn khu vực thấp nhất chỉ đạt 20 - 30 so với yecircu cầu

Khocircng đaacutep ứng được yecircu cầu về giao thocircng đatilde để lại những hậu quả- Tai nạn giao thocircng Tigravenh higravenh tai nạn giao thocircng ở nước ta đặc biệt trong khu

vực đocirc thị hết sức nghiecircm trọng thuộc vagraveo nhoacutem cao nhất thế giới Tuy chỉ số về số vụ tai nạn giao thocircng10000 phương tiện khocircng cao hơn nhiều so với caacutec nước khaacutec trong khu vực song chỉ số người chếttổng số người bị thương lagrave đặc biệt cao magrave nguyecircn nhacircn chiacutenh lagrave do phương tiện chủ đạo trong giao thocircng đocirc thị lagrave xe hai baacutenh

- Ugraven tắc giao thocircng Ugraven tắc giao thocircng trong caacutec đocirc thị đang vagrave ngagravey cagraveng trở necircn bức xuacutec đặc biệt tại caacutec đocirc thị vừa vagrave lớn Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đang phải gaacutenh chịu những hậu quả nặng nề do ugraven tắc giao thocircng gacircy ra

- Ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn gia tăng ocirc nhiễm bụi khiacute thải vagrave tiếng ồn do caacutec hoạt động giao thocircng gacircy ra Ugraven tắc giao thocircng phố hoacutea quốc lộ tỉnh lộ hoạt động xacircy dựng hạ tầng vagrave khu dacircn cư goacutep phần lagravem gia tăng mức độ ocirc nhiễm Ocirc nhiễm tiếng ồn giao thocircng vagrave caacutec ảnh hưởng tới sức khỏe người dacircn đocirc thị lớn hơn nhiều so với caacutec đocirc thị khaacutec trecircn thế giới Theo kết quả nghiecircn cứu giaacute trị mức ồn tăng từ 2 - 5dBA do cấu truacutec nhagrave ống liền kề baacutem dọc theo caacutec tuyến đường Sự bố triacute khocircng hợp lyacute caacutec khu chức năng trong đocirc thị lagravem nghiecircm trọng thecircm ocirc nhiễm tiếng ồn nhất lagrave đối với trường học bệnh viện cocircng sở vagrave khu dacircn cư Giaacute trị tiếng ồn vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 1 - 15dBA

IV7 Vấn đề chất thải rắn- Lagraven soacuteng nacircng cấp đocirc thị thiếu quy hoạch vagrave khocircng được kiểm soaacutet khiến Việt

Nam phải đối mặt với caacutec thaacutech thức lớn cơ sở hạ tầng quaacute yếu keacutem năng lực quản lyacute của chiacutenh quyền cograven hạn chế nhận thức của cộng đồng cũng cograven thấp đặc biệt lượng chất thải rắn tăng nhanh Nếu trung bigravenh một người một ngagravey thải ra 1kg raacutec thigrave ở TpHCM lượng raacutec thải ra mỗi ngagravey gần 7000 tấn Hagrave Nội lagrave trecircn 3500 tấn Caacutec đocirc thị khaacutec tiacutenh bigravenh quacircn 07kg raacutecngười vagrave số lượng raacutec thải thải ra ở caacutec đocirc thị ngagravey cagraveng coacute xu hướng nhiều hơn Chất thải rắn ngagravey cagraveng gia tăng magrave vấn đề xử lyacute vẫn chưa tigravem được hướng đi tốt Hiện nay phần lớn raacutec thải được xử lyacute bằng caacutech chocircn lấp nhưng nhiều nơi chocircn lấp khocircng hợp vệ sinh

- Theo số liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc gia cho thấy coacute tới 1125 chiếm 44 sử dụng batildei chocircn lấp đơn sơ khocircng đảm bảo vệ sinh Việc giảm thiểu raacutec thải luocircn lagrave yecircu cầu đầu tiecircn vagrave quan trọng nhất đối với phaacutet triển đocirc thị

- Nguy cơ gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt vagrave nước ngầm gia tăngNguồn bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn

Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

VIPhương phaacutep quản liacute mocirci trường trong nacircng cấp đocirc thịVI1 Trong quaacute trigravenh xacircy dựng mở rộng đocirc thị

28

- Cải tiến hệ thống bơm thoaacutet nước xacircy dựng hệ thống bơm thoaacutet nước cho caacutec khu vực nằm tương đối thấp Bảo tồn những khu đất cho nhu cầu cải tiến hệ thống kecircnh rạch trong tương lai Cải thiện hệ thống kiểm soaacutet thủy lực hiện coacute

- Giảm thiểu phaacutet thải chất ocirc nhiễm hạn chế những hoạt động thường xuyecircn coacute phaacutet sinh chất ocirc nhiễm sử dụng nhiecircn liệu hay năng lượng sạch (gasđiện)

- Cải thiện hệ thống quản lyacute điều hagravenh giao thocircng đocirc thị để traacutenh ugraven tắc giao thocircng Kiểm soaacutet tốt hơn caacutec luồng giao thocircng đảm bảo giao thocircng thocircng suốt khocircng tắc nghẽn Phaacutet triển mạng lưới thocircng tin liecircn lạc giữa caacutec caacute nhacircn caacutec tổ chứchellip hạn chế nhu cầu đi lại của cộng đồng sẽ goacutep phần giảm nguồn ocirc nhiễm gacircy ra từ caacutec phương tiện giao thocircng

- Bố triacute tập trung caacutec cơ sở sản xuất vagraveo khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển ra ngoại thagravenh quy hoạch từng nhoacutem ngagravenh sản xuất cụ thể đối với từng khu cocircng nghiệp nhất định Aacutep dụng cocircng cụ thu phiacute mocirci trường vagrave cấp giấy pheacutep xả thải đối với từng loại chất ocirc nhiễm cho từng đơn vị sản xuất coacute kiểm tra định kỳ

- Hạn chế tigravenh trạng đổ chất thải rắn bừa batildei xuống lograveng đường vỉa hegrave ao hồ cống ratildenh vagrave những nơi cocircng cộng Xử lyacute chất thải rắn bằng caacutec giải phaacutep cocircng nghệ thiacutech hợp cho mỗi loại đocirc thị Nacircng cao chất lượng vagrave tiacutenh cơ động của thiết bị thu gom vận chuyển xử lyacute chất thải rắn kể cả chế tạo caacutec phương tiện chuyecircn dugraveng thiacutech hợp cho mỗi vugraveng

- Kiecircn quyết xử lyacute caacutec vi phạm luật mocirci trường Coacute chế độ khen thưởng hay xử phạt hagravenh chiacutenh hợp lyacute Thường xuyecircn tuyecircn truyền trecircn caacutec phương tiện truyền thocircng đại chuacuteng nhằm nacircng cao nhận thức của người dacircn thagravenh thị trong việc chấp hagravenh vagrave thực hiện luật bảo vệ mocirci trường noacutei chung vagrave caacutec qui tắc vệ sinh đocirc thị noacutei riecircng

VI2 Trong quaacute trigravenh cải tạo hạ tầng kĩ thuật đocirc thị- Quản lyacute chặt chẽ quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute - cocircng nghiệp hoaacute để bảo vệ vagravenh đai

xanh Xacircy dựng cảnh quan đocirc thị xanh sạch đẹp đảm bảo khocircng gian xanh đocirc thị bao gồm hệ thống caacutec mảng xanh đocirc thị vagravenh đai xanh đocirc thị vagrave mặt nước xanh sạch đẹp của cảnh quan đocirc thị

- Xacircy dựng nacircng cấp hệ thống cấp thoaacutet nước cho đocirc thị một caacutech hợp lyacute đảm bảo phục vụ tốt nhu cầu của người dacircn

- Xacircy dựng caacutec batildei chocircn lấp chất thải hợp lyacute vệ sinh vagrave an toagraven Tăng cường cocircng taacutec queacutet dọn vệ sinh đường phố phun nước tưới cacircy vagrave tưới đường Đảm bảo caacutec chất thải trong mọi hoạt động tại đocirc thị được taacutei sử dụng quản lyacute xử lyacute thiacutech hợp đảm bảo tiecircu chuẩn MT cho pheacutep

- Tăng cường vagrave đẩy mạnh caacutec hoạt động quản lyacute vagrave bảo vệ MT đocirc thị Xacircy dựng hệ thống trao đổi thocircng tin MT vagrave hệ thống quan trắc giaacutem saacutet hiện trạng MT

- Yecircu cầu tất cả caacutec chủ dự aacuten đầu tư mới hoặc cải tạo mở rộng cơ sở sản xuất đều phải lập Baacuteo caacuteo đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường của dự aacuten Định kỳ kiểm tra giaacutem saacutet việc thực hiện caacutec biện phaacutep đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kiểm tra cơ sở sản suất coacute bảo đảm tiecircu chuẩn mocirci trường hay khocircng

- Caacutec phương tiện giao thocircng cơ khiacute lagrave nguồn thải ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute Đocirc thị cagraveng lớn cagraveng phaacutet triển thigrave giao thocircng cơ giới sẽ phaacutet triển vagrave nguồn thải chất ocirc

29

nhiễm khocircng khiacute do phương tiện giao thocircng cơ giới cagraveng lớn Ưu tiecircn phaacutet triển giao thocircng cocircng cộng vagrave hạn chế phaacutet triển phương tiện caacute nhacircn

- Cải thiện kecircnh rạch nạo veacutet đagraveo đất bảo vệ sườn dốc thi cocircng vagrave vận hagravenh đường bảo dưỡng cống hộp vagrave cầu đường bộ của caacutec tuyến kecircnh trong thagravenh phố

VI3 Trong cocircng taacutec cải thiện nguồn nước đocirc thị- Thiết lập cơ sở dữ liệu về mạng lưới cấp vagrave thoaacutet nước trong đocirc thị nacircng cấp hỗ

trợ cho quaacute trigravenh ra quyết định của latildenh đạo caacutec địa phương trong khu vực- Điều chỉnh hợp lyacute caacutec hoạt động sản xuất nocircng nghiệp trong việc sử dụng phacircn

boacuten vagrave thuốc bảo vệ thực vật- Thu gom vagrave xử lyacute nước thải sinh hoạt tại caacutec thagravenh phố thị trấn vagrave caacutec cụm

dacircn cư tập trung xung quanh lưu vực socircng- Kiểm soaacutet vagrave xử lyacute triệt để caacutec loại chất thải rắn traacutenh tigravenh trạng vứt bừa batildei

xuống ao hồ kecircnh rạch socircng suối gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt- Xacircy dựng vagrave aacutep dụng phiacute xử lyacute nước thải- Nacircng cao nhận thức cộng đồng về việc tiết kiệm vagrave bảo vệ nguồn nước- Xaacutec định giới hạn khai thaacutec nguồn nước ngầm- Xaacutec định vugraveng bổ cập tự nhiecircn chiacutenh của tầng nước ngầm- Duy trigrave vagrave mở rộng chương trigravenh giaacutem saacutet chất lượng vagrave trữ lượng nước ngầm

Tăng cường kiểm soaacutet đối với caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễm nước ngầm- Xacircy dựng caacutec trạm xử lyacute nước thải sinh hoạt tập trung cho từng khu vực dacircn cư

trước khi thải ra hệ thống thoaacutet nước cocircng cộng- Thực hiện thu phiacute xử lyacute nước thải để tạo nguồn thu cho ngacircn saacutech thu hồi dần

vốn đầu tư vagraveo hệ thống xử lyacute- Xacircy dựng hệ thống thu gom taacutech riecircng nước mưa vagrave nước thải sinh hoạt đối với

caacutec khu dacircn cư mới hạn chế khối lượng nước thải cần xử lyacute xử lyacute vagrave tận dụng nước mưa vagraveo những mục điacutech phugrave hợp để hạn chế khai thaacutec nước ngầm vagrave nước mặt Quản lyacute nước thải đocirc thị

- Thu phiacute khai thaacutec nước ngầm vagrave xacircy dựng cơ cấu quản lyacute nước ngầm để gia tăng kiểm soaacutet việc khai thaacutec

- Mở rộng mạng lưới cung cấp nước Phaacutet triển một số cụm cấp nước quy mocirc nhỏ

- Tiến hagravenh việc kiểm soaacutet vagrave giaacutem saacutet việc khai thaacutec nước ngầm bằng caacutech đo lường trữ lượng khai thaacutec tại caacutec giếng nước

- Caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp đoacuteng trecircn địa bagraven thagravenh phố đều phải tuacircn thủ luật vagrave caacutec quy định về bảo vệ mocirci trường trong xử lyacute nước thải đảm bảo đạt tiecircu chuẩn xả thải ra nguồn tiếp nhận

- Nếu CSSX khocircng coacute khả năng đầu tư xacircy dựng hệ thống xử lyacute nước thải cho phugrave hợp thigrave phải di dời ra caacutec khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển đổi ngagravenh nghề sản xuất

- Cơ quan quản lyacute Nhagrave nước về bảo vệ mocirci trường phải thường xuyecircn kiểm tra định kỳ nước thải của caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp ocirc nhiễm coacute biện phaacutep xử lyacute thiacutech đaacuteng đối với caacutec cơ sở vi phạm

30

- Tăng cường năng lực hoagraven thiện tổ chức vagrave phaacutep luật về quản lyacute hệ thống thoaacutet nước đocirc thị

VIĐịnh hướng nacircng cấp đocirc thịĐocirc thị lagrave đầu maacutey của sự tăng trưởng kinh tế vugraveng tiecircu thụ tagravei nguyecircn sinh ra raacutec

thải nguồn gốc của caacutec vấn đề về mocirci trường Đocirc thị cần phải coacute những quy trigravenh để goacutep phần tạo ra mocirci trường lagravenh mạnh vagrave tăng trưởng kinh tế Mocirci trường lagravenh mạnh liecircn quan đến caacutec vấn đề cung cấp nước an toagraven điều kiện vệ sinh quản lyacute chất thải rắn Tăng trưởng kinh tế liecircn quan đến thiếu kiểm soaacutet caacutec chất thải từ caacutec nhagrave maacutey tắc nghẽn tại nạn xử lyacute chưa thỏa đaacuteng caacutec chất thải độc hại vigrave vậy cần phải coacute những định hướng vagrave phương phaacutep mới trong tương lai

VI1 Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Phaacutet huy giaacute trị caacutec bagravei học kinh nghiệm đuacutec kết từ thực tiễn xacircy dựng phaacutet triển đocirc thị ở nước ta cũng như nhiều nước tiecircn tiến trecircn thế giới định hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050 được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009 vagrave Chương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020 (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009) đatilde đề ra caacutec định hướng giải phaacutep tổng thể toagraven diện phaacutet triển hệ thống đocirc thị quốc gia xaacutec định caacutec giai đoạn phaacutet triển mục tiecircu cụ thể vagrave lộ trigravenh thực hiện cho từng giai đoạn Theo đoacute để quaacute trigravenh phaacutet triển của caacutec đocirc thị trong cả nước đaacutep ứng caacutec yecircu cầu phaacutet triển bền vững chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp cần đặc biệt lưu yacute một số vấn đề sau Thứ nhất khocircng ngừng đẩy mạnh vai trograve cocircng taacutec lập quy hoạch vagrave nacircng cao chất lượng quy hoạch Cocircng taacutec quy hoạch phải được ưu tiecircn đầu tư đi trước để định hướng vagrave bảo đảm tiacutenh đồng bộ trong quaacute trigravenh xacircy dựng phaacutet triển cũng như cải tạo chỉnh trang đocirc thị ETHồng thời với việc aacutep dụng caacutec tiến bộ trong phaacutet triển đocirc thị quy hoạch khocircng những phải đaacutep ứng yecircu cầu cao về tạo dựng chất lượng khocircng gian đocirc thị magrave cograven phải đaacutep ứng tốt yecircu cầu về dự baacuteo gắn saacutet với thực tiễn vagrave xu hướng phaacutet triển của xatilde hội thật sự trở thagravenh nền tảng cho việc tạo dựng nguồn lực phaacutet triển cho đocirc thị Thứ hai tạo dựng nguồn lực phaacutet triển đocirc thị từ chiacutenh nội lực của đocirc thị Cugraveng với caacutec nguồn hỗ trợ phaacutet triển magrave đocirc thị coacute được cần đặc biệt chuacute trọng việc đổi mới cơ chế chiacutenh saacutech phaacutet triển đocirc thị trong caacutec lĩnh vực quản lyacute nhagrave nước quản lyacute quy hoạch quản lyacute nhagrave đất quản lyacute đầu tư xacircy dựng quản lyacute khai thaacutec sử dụng cocircng trigravenh đocirc thị Thocircng qua caacutec giải phaacutep về quy hoạch đocirc thị kết hợp với caacutec chiacutenh saacutech phugrave hợp để huy

31

động sự tham gia của caacutec thagravenh phần kinh tế trong xatilde hội thực hiện chủ trương xatilde hội hoacutea đầu tư cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời goacutep phần nacircng cao hiệu quả đầu tư đẩy nhanh tiến trigravenh nacircng cấp chất lượng đocirc thị hoacutea Thứ ba cần đẩy mạnh hơn nữa việc đổi mới tư duy trong quản lyacute nhagrave nước về đocirc thị đi đocirci với việc nacircng cao phẩm chất năng lực vagrave trigravenh độ caacuten bộ quản lyacute đocirc thị caacutec cấp Tăng cường phacircn cấp quản lyacute đocirc thị nacircng cao quyền hạn traacutech nhiệm của chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp tổ chức bộ maacutey tinh giản gọn nhẹ nacircng cao tiacutenh hiệu quả hiệu lực quản lyacute đồng thời chuacute trọng hơn nữa cocircng taacutec đagraveo tạo vagrave bồi dưỡng caacuten bộ bằng nhiều higravenh thức phugrave hợp với thực tế trigravenh độ kinh nghiệm vagrave kiến thức Thứ tư cần chuacute trọng phaacutet huy vai trograve vagrave traacutech nhiệm lagravem chủ của cộng đồng của người dacircn đocirc thị Việc xacircy dựng vagrave duy trigrave chất lượng đocirc thị phụ thuộc một phần quan trọng trong yacute thức của người dacircn thực hiện nếp sống văn minh đocirc thị Do đoacute cần coacute giải phaacutep tiacutech cực để cộng đồng nhận thức rotilde vai trograve vagrave traacutech nhiệm tham gia xacircy dựng vagrave quản lyacute đocirc thị được cụ thể hoacutea ngay từ trong cuộc sống hằng ngagravey của mỗi caacute nhacircn mỗi cộng đồng của đocirc thị

VI2 Chiến lược phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt Định hướng Quy hoạch tổng thể phaacutet triển đocirc thị

đến năm 2020 trong Quyết định số 101998QĐ-TTg ngagravey 23-1-1998 trong đoacute xaacutec định phương hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển caacutec đocirc thị trecircn địa bagraven cả nước vagrave caacutec vugraveng đặc trưng

Mức tăng trưởng dacircn số dự baacuteo Năm 2010 dacircn số đocirc thị lagrave 304 triệu người chiếm 33 dacircn số cả nước Năm 2020 dacircn số đocirc thị lagrave 46 triệu người chiếm 45 dacircn số cả nướcNhu cầu sử dụng đất đocirc thị Năm 2020 diện tiacutech đất đocirc thị lagrave 460000ha chiếm 14 diện tiacutech đất tự nhiecircn

cả nước bigravenh quacircn 100m2ngườiTổ chức khocircng gian hệ thống đocirc thị Mạng lưới đocirc thị cả nước được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển trecircn cơ sở caacutec đocirc thị

trung tacircm gồm caacutec thagravenh phố trung tacircm cấp quốc gia cấp vugraveng cấp tỉnh Caacutec đocirc thị trung tacircm caacutec cấp được phacircn bố hợp lyacute trecircn 10 vugraveng đocirc thị hoaacute đặc trưng của cả nước

Caacutec đocirc thị trung tacircm lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh phải được tổ chức thagravenh caacutec chugravem đocirc thị coacute vagravenh đai xanh bảo vệ để hạn chế tối đa sự tập trung dacircn số cơ sở kinh tế vagrave phaacute vỡ cacircn bằng sinh thaacutei traacutenh sự higravenh thagravenh caacutec siecircu đocirc thị

Quy hoạch sử dụng đất đocirc thị đảm bảo caacutec khu chức năng vagrave cơ sở hạ tầng coacute quan hệ gắn boacute

Higravenh thagravenh bộ mặt kiến truacutec hiện đại nhưng vẫn kế thừa bảo vệ tocircn tạo vagrave giữ gigraven caacutec di sản lịch sử văn hoaacute phaacutet triển nền kiến truacutec đậm đagrave bản sắc dacircn tộc

Phaacutet triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật Ưu tiecircn phaacutet triển hiện đại hoaacute cơ sở hạ tầng caacutec đocirc thị vagrave caacutec vugraveng kinh tế

trọng điểm tạo tiền đề phaacutet triển caacutec đocirc thị vagrave đocirc thị hoaacute nocircng thocircn Cải tạo vagrave xacircy dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật trong caacutec đocirc thị theo yecircu cầu vagrave mức

độ phaacutet triển của từng đocirc thị

32

Bảo vệ mocirci trường cảnh quan thiecircn nhiecircn giữ gigraven cacircn bằng sinh thaacutei đocirc thị - Xacircy dựng vagrave duy trigrave bộ khung bảo vệ thiecircn nhiecircn trecircn địa bagraven cả nước- Khai thaacutec vagrave sử dụng hợp lyacute caacutec tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn vagraveo mục điacutech cải tạo đocirc

thị- Coacute biện phaacutep xử lyacute taacutei sử dụng caacutec chất thải sinh hoạt vagrave sản xuất bằng caacutec

cocircng nghệ thiacutech hợp

VI3 Những nguyecircn tắc trong định hướng nacircng cấp đocirc thị1 Về quan điểm vagrave mục tiecircu phaacutet triển đocirc thị Phaacutet triển đocirc thị phải phugrave hợp với

phacircn bố vagrave trigravenh độ phaacutet triển lực lượng sản xuất tập trung xacircy dựng cơ sở kinh tế - kỹ thuật vững chắc lagravem động lực cho sự phaacutet triển bền vững vagrave định higravenh rotilde cocircng taacutec phacircn loại đocirc thị theo trigravenh độ của tiến trigravenh phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững

2 Xaacutec định rotilde vai trograve caacutec đocirc thị trong hệ thống đocirc thị toagraven quốc cũng như xaacutec định vai trograve caacutec đocirc thị trong caacutec vugraveng latildenh thổ lagrave caacutec đocirc thị cấp vugraveng cấp quốc gia hay quốc tế

3 Quy hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị phải được xacircy dung phugrave hợp với chương trigravenh đầu tư phaacutet triển đocirc thị của Chiacutenh phủ Dựa trecircn caacutec chiến lược phaacutet triển liecircn ngagravenh xaacutec định rotilde yecircu cầu phaacutet triển KT- XH nhu cầu sử dụng đất đai nhu cầu tocircn vinh giaacute trị văn hoacutea lịch sử vagrave bảo vệ tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn của từng địa phương Trong đoacute phải hết sức chuacute yacute gắn kết chặt chẽ giữa tổ chức kỹ thuật liecircn vugraveng với hạ tầng kỹ thuật từng docirc thị vagrave caacutec điểm dacircn cư xung quanh

4 Khai thaacutec tiềm năng coacute giới hạn đảm bảo cacircn đối giữa khai thaacutec tagravei nguyecircn mocirci trường tagravei nguyecircn đất đai nhacircn lực phaacutet triển kinh tế vagrave phacircn bố dacircn cư trong caacutec khu đocirc thị vagrave nocircng thocircn trong caacutec vugraveng miền vagrave trecircn phạm vi toagraven quốc

5 Qui hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững toagraven quốc phải duy trigrave phaacutet huy khocircng gian văn hoacutea của caacutec cộng đồng dacircn cư đocirc thị xacircy dựng caacutec chương trigravenh hagravenh động cụ thể đối với cocircng taacutec bảo tồn cải tạo vagrave xacircy dựng dựa trecircn tiềm năng văn hoacutea xatilde hội vagrave tự nhiecircn

6 Để bảo vệ mocirci trường đất nước vagrave khocircng khiacute cho đocirc thị cần aacutep dụng kĩ thuật tiecircn tiến trong xacircy dựng caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kĩ thuật trong xử liacute phacircn loại taacutei chế chất thải rắn vagrave trong xacircy dựng caacutec dự aacuten cocircng nghiệp tập trung ở qui mocirc địa phương vugraveng vagrave toagraven quốc trecircn cơ sở cơ hội cho việc nacircng cao chất lượng mocirci trường sống cho dacircn cư Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật đocirc thị toagraven quốc phải đảm bảo hiện đại an toagraven tiết kiệm vagrave phugrave hợp với tiecircu chiacute bền vững của vugraveng quốc gia vagrave quốc tế caacutec khu cocircng nghiệp tập trung nhưng phải bảo đảm nghiecircm ngặt caacutec yecircu cầu xử liacute ocirc nhiễm đổi mới cocircng nghệ aacutep dụng nguyecircn liệu sạch nguyecircn liệu sinh thaacutei vagrave phải đảm bảo caacutec tiecircu chuản ISO về mocirci trường

7 Cải tạo vagrave lagravem mới đồng bộ caacutec khu ở hiện coacute trong đocirc thị Triệt để thực hiện bảo tồn caacutec khu đocirc thị cổ vagrave cũ cugraveng luacutec đaacutep ứng đuacuteng vagrave đủ nhu cầu diện tiacutech ở vagrave mocirci trường sống tốt cho mọi người trong caacutec khu dacircn cư cần tổ chức liecircn kết hợp mạng lưới dịch vụ ngoagravei nhagrave ở đaacutep ứng caacutec nhu cầu sống của dacircn cư theo định kỳ ngắn vagrave dagravei hạn coacute thể hoạch định xoacutea bỏ caacutec khu nhagrave ổ chuột caacutec khu ở phi chiacutenh qui caacutec xoacutem dacircn vạn

33

đograve vagrave caacutec khu bần cư đocirc thị Tiếp tục hoagraven thiện chiến lược phaacutet triển nhagrave ở theo hướng bền vững ở đocirc thị nocircng thocircn vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

8 Phacircn bổ kết nối vagrave hoagraven thiện caacutec trung tacircm cocircng cộng caacutec khu nghỉ ngơi vui chơi giải triacute vagrave hệ thống cacircy xanh mặt nước trong đocirc thị Trong đoacute đặc biệt quan tacircm phaacutet triển hệ thống cacircy xanh đocirc thị bảo lưu hệ thống kecircnh rạch để tạo khocircng gian mở khocircng gian trống caacutec khocircng gian nghỉ ngơi giải triacutetạo cảnh quan chung vagrave điều hogravea mocirci trường khocircng khiacute cho đocirc thị Higravenh thagravenh caacutec hagravenh lang cacircy xanh caacutech ly giữa caacutec khu kho tagraveng bến batildei vagrave caacutec khu dacircn cư đocirc thị Tập trung nacircng cấp cải tạo caacutec khu cacircy xanh bảo vệ mặt nước caacutec khu di tiacutech lịch sử vagrave caacutec khu vực ven song vagrave ven biển đảm bảo đủ để khắc phục tigravenh trạng ocirc nhiễm khocircng khiacute ocirc nhiễm nguocircn nước vagrave goacutep phần điều hogravea khiacute hậu nhiệt đới Phấn đấu chỉ tiecircu cacircy xanhđầu người đạt 12-15 m2 với đocirc thị đặc biệt 10-12 m2 với đocirc thị loại I vagrave loại II 9-11m2 với đocirc thị loại loại III vagrave loại IV vagrave 8-10m2 với đocirc thị loại V

9 Chiacutenh quyền địa phươngcộng đồng cần coacute sự tham gia trực tiếpcocircng bằng vagrave coacute caacutei nhigraven dagravei hạn với caacutec nhu cầu phaacutet triển đocirc thị hiện tại vagrave của caacutec thế hệ tiếp sau

10 Xacircy dựng hợp liacute cơ chế tagravei chiacutenh đocirc thị cho phugrave hợp với caacutec kế hoạch phaacutet triển KT-XH Trong đoacute hỗ trợ tagravei chiacutenh thỏa đaacuteng cho việc xử liacute vagrave bảo vệ mocirci trường ở đocirc thị Nghiecircn cứu tăng nguồn thu cho cocircng taacutec Qui hoạch xacircy dựng đocirc thị dagravenh phần ngacircn saacutech đuacuteng vagrave đủ cho đầu tư Phaacutet triển đocirc thị theo qui hoạch kế hoạchngắn vagrave dagravei hạn đatilde được phecirc duyệt tăng khả năng xatilde hội hoacutea thu huacutet nguồn lực của nhacircn dacircn vagrave khai thaacutec tối ưu caacutec nguồn tagravei chiacutenh khai thaacutec của caacutec tổ chức tư nhacircn trong vagrave ngoagravei nước để Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Thagravenh phố HCM phaacutet triển đocirc Phaacutet triển bền vững cho thị ngang tầm khu vưc vagrave thế giới caacutec đocirc thị ở Việt NamTriacutech ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm

2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

KẾT LUẬN

34

Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thị lagrave một xu hướng chung tất yếu vagrave khocircng thể thiếu trong sự phaacutet triển của một quốc gia Tuy nhiecircn song song becircn cạnh sự phaacutet triển vượt bậc về kinh tế vagrave cơ sở hạ tầng lagrave sự tồn tại của caacutec vấn đề mocirci trường Vấn đề mocirci trường cagraveng trở necircn cấp baacutech đối với những nước đang phaacutet triển Ở nước ta cũng vậy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị quaacute chuacute trọng tới sự phaacutet triển kinh tế đatilde để lại khocircng iacutet hậu quả đối với mocirci trường sống Chuacuteng ta đang từng bước xacircy dựng caacutec đocirc thị hiện đại vagrave giải quyết caacutec vấn đề mocirci trường Để đạt được sự phaacutet triển bền vững đocirc thị cần coacute những chương trigravenh quản lyacute vagrave xacircy dựng toagraven diện về mọi mặt Quaacute trigravenh cần sự phối hợp của caacutec cấp từ trung ương tới địa phương vagrave cần coacute caacutec chiacutenh saacutech kịp thời sacircu rộng vagrave đuacuteng đắn của nhagrave nước

Tagravei liệu tham khảo1 ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế

giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

2 ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ

3 ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

4 Bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

5 ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

6 (Tiecircu chuẩn phacircn cấp đocirc thị- giaacuteo trigravenh quản liacute đocirc thị vagrave khu cocircng nghiệp- Nguyễn Ngọc Anh ndashkhoa Mocirci Trường ĐH Đagrave Lạt)

7 Sổ tay hướng dẫn nacircng cấp đocirc thị coacute sự tham gia của cộng đồng ndashUBND thagravenh phố HCM

35

(v) Họp dacircn cocircng bố phương aacuten tổng thể(vi) Quyết định thu hồi đất(vii) Giải quyết khiếu nại đối với quyết định thu hồi đất(viii) Đo vẽ thu thập thocircng tin phaacutep lyacute nhagrave đất(ix) Aacutep giaacute bồi thường(x) Bagraven giao mặt bằng thi cocircng xacircy lắp35 Bước 5 Thi cocircng xacircy lắp351 Đấu thầu thi cocircng (quy trigravenh thời gian tuyển chọn nhagrave thầu)352 Chia địa bagraven theo phường để thi cocircng36 Bước 6 Tổ chức thi cocircng(ii) Tư vấn thiết kế(iii) Tư vấn giaacutem saacutet(iv) Chiacutenh quyền địa phương(v) Giaacutem saacutet cộng đồng(vi) Nhagrave thầu thi cocircng37 Bước 7 Nghiệm thu quyết toaacuten vagrave bagraven giao cocircng trigravenh371 Nghiệm thu bagraven giao cocircng trigravenh- Nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng phải tự tổ chức nghiệm thu caacutec cocircng việc xacircy dựng đặc biệt caacutec

cocircng việc bộ phận bị che khuất Bộ phận cocircng trigravenh caacutec hạng mục cocircng trigravenh vagrave cocircng trigravenh trước khi yecircu cầu chủ đầu tư nghiệm thu Đối với những cocircng việc xacircy dựng đatilde được nghiệm thu nhưng chưa thi cocircng ngay thigrave trước khi thi cocircng xacircy dựng phải nghiệm thu lại Đối với cocircng việc giai đoạn thi cocircng xacircy dựng sau khi nghiệm thu được chuyển nhagrave thầu khaacutec thực hiện tiếp thigrave phải được nhagrave thầu đoacute xaacutec nhận nghiệm thu

- Chủ đầu tư coacute traacutech nhiệm tổ chức nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng kịp thời sau khi coacute phiếu yecircu cầu nghiệm thu của nhagrave thầu thi cocircng xacircy dựng Nghiệm thu cocircng trigravenh xacircy dựng được phacircn thagravenh

+ Nghiệm thu từng cocircng việc xacircy dựng trong quaacute trigravenh thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu bộ phận cocircng trigravenh xacircy dựng giai đoạn thi cocircng xacircy dựng+ Nghiệm thu hoagraven thagravenh hạng mục cocircng trigravenh cocircng trigravenh xacircy dựng để đưa vagraveo sử dụng- Caacutec hạng mục cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh vagrave cocircng trigravenh xacircy dựng hoagraven thagravenh chỉ được

pheacutep đưa vagraveo sử dụng sau khi được chủ đầu tư nghiệm thu372 Quyết toaacuten- Chủ đầu tư lập hồ sơ quyết toaacuten baacuteo caacuteo chủ quản đầu tư sau khi cocircng trigravenh hoagraven thagravenh- Hồ sơ quyết toaacuten gồm 37Sổ tay hướng dẫn thực thi+ Tờ trigravenh xin phecirc duyệt hồ sơ quyết toaacuten+ Caacutec hồ sơ thanh toaacuten từng giai đoạn+ Bản tổng hợp giaacute trị quyết toaacuten cocircng trigravenh+ Caacutec văn bản liecircn quan38 Bước 8 Duy tu vagrave bảo dưỡng cocircng trigravenhĐối với chi phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec đường hẻm hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng họng

nước cứu hỏa thigrave Ngacircn saacutech sẽ cấp phaacutet hoagraven toagraven vagrave giao cho một số cơ quan đơn vị chức năng thực hiện như sau

- Phograveng Quản lyacute đocirc thị quậnhuyện sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute caacutec đường hẻm- Cocircng ty Thoaacutet nước sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute hệ thống thoaacutet nước- Cocircng ty Chiếu saacuteng cocircng cộng sẽ quản lyacute hệ thống chiếu saacuteng cocircng cộng ở caacutec con hẻm

24

- Đơn vị Phograveng chaacutey chữa chaacutey sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec họng cứu hoả

- Vận hagravenh vagrave bảo dưỡng hệ thống cấp nước sẽ được caacutec Cocircng ty Cấp nước đảm nhiệm Phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng được ghi trong hoaacute đơn tiền nước

III Những vấn đề phaacutet sinh trong nacircng cấp đocirc thịIV1 Quy hoạch đocirc thị chưa phugrave hợp với yecircu cầu bảo vệ mocirci

trường - Quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute tương đối nhanh đatilde coacute những ảnh hưởng đaacuteng kể đến mocirci

trường vagrave tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn đến sự cacircn bằng sinh thaacutei+ Tagravei nguyecircn đất bị khai thaacutec triệt để để xacircy dựng đocirc thị lagravem giảm diện tiacutech cacircy xanh

vagrave mặt nước gacircy ra uacuteng ngập+ Đất nocircng nghiệp bị chiếm dụng ảnh hưởng đến vấn đề an toagraven lương thực quốc gia

vagrave đời sống nhacircn dacircn+ Nguồn tagravei nguyecircn nước bị suy + Lượng chất thải gia tăng nhanh choacuteng trong đoacute chất thải nguy hại ngagravey cagraveng nhiều+Bugraveng nổ giao thocircng cơ giới gacircy ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute vagrave tiếng ồn nghiecircm

trọng+ Aacutep lực đaacuteng kể về nhagrave ở vagrave vệ sinh mocirci trường higravenh thagravenh caacutec khu nhagrave ổ chuột

vagrave khu nghegraveo đocirc thị- Những nguyecircn nhacircn chiacutenh của tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường tại caacutec đocirc thị+ Caacutec vấn đề mocirci trường chưa được đề cập đầy đủ vagrave quan tacircm đuacuteng mức trong quy

hoạch xacircy dựng đocirc thị+ Vấn đề cơ sở hạ tầng kỹ thuật đocirc thị hệ thống thoaacutet nước thu gom vagrave xử lyacute raacutec

xử lyacute nước thải giảm ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn chưa được chuacute yacute đuacuteng mức + Cocircng taacutec triển khai thực hiện cho đến nay vẫn cograven chậm chưa hiệu quả vagrave chưa

chứng tỏ được tầm quan trọng của việc bảo vệ mocirci trường trong quy hoạch xacircy dựng đocirc thị

+ Chưa coacute caacutec biện phaacutep hữu hiệu trong chỉ đạo vagrave quản lyacute quy hoạch xacircy dựng Tigravenh trạng xacircy dựng lộn xộn tại caacutec đocirc thị lớn lagrave một vấn đề bức xuacutec đogravei hỏi

những biện phaacutep quản lyacute cấp baacutech vagrave hiệu quả nếu khocircng caacutei giaacute phải trả cho việc giải quyết hậu quả mocirci trường sẽ lagrave vocirc cugraveng lớn Cocircng taacutec quản lyacute quy hoạch xacircy dựng lagrave bước tiếp theo vagrave cụ thể hoaacute của cocircng taacutec lập quy hoạch xacircy dựng đocirc thị một yếu tố then chốt trong việc xacircy dựng caacutec đocirc thị bền vững vagrave hoagrave hợp với mocirci trường

IV2 Gia tăng dacircn số đocirc thị vagrave vấn đề di dacircnDacircn số tăng chậm hoặc cacircn đối với sự phaacutet triển sẽ goacutep phần quan trọng vagraveo thuacutec đẩy

nền kinh tế phaacutet triển cho pheacutep tăng tiacutech luỹ cả vốn vật chất kỹ thuật vagrave nguồn nhacircn lực tạo điều kiện phaacutet triển việc lagravem vagrave đem lại một mocirci trường sống trong sạch hơn Nhưng trong quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị vấn đề dacircn số lại đang đi ngược lại với điều kiện noacutei trecircn Dacircn số ngagravey một tăng vagrave sự di dacircn lagravem mất ổn định giữa caacutec đocirc thị Do nhu cầu việc lagravem vagrave điều kiện sống magrave người lao động tự tigravem cho migravenh nơi truacute chacircn mới tại

25

caacutec đocirc thị phaacutet triển họ bị hấp dẫn bởi một số thagravenh phố vagrave khu cocircng nghiệp lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh Hải Phograveng Đagrave Nẵng Hạ Longtừ đoacute tạo necircn sự bất cacircn đối về lao động giữa caacutec đocirc thị với nhau

Từ đoacute dẫn tới nhiều vấn đề phải giải quyết như nhagrave ở dịch vụ thocircng tin giaacuteo dục chăm soacutec y tế cơ sở hạ tầng việc lagravem ocirc nhiễm mocirci trường Trong điều kiện nền kinh tế chưa phaacutet triển như hiện nay ở nước ta vấn đề việc lagravem ở caacutec vugraveng đocirc thị nổi lecircn khaacute gay gắt Hiện tượng thất nghiệp thu nhập thấp tất yếu sẽ lagravem nảy sinh caacutec hiện tượng xatilde hội tiecircu cực khaacutec Vấn đề dacircn số đocirc thị ở nước ta hiện nay vagrave trong những năm tới sẽ vẫn cograven lagrave một thực trạng nan giải nếu như quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị khocircng được thực hiện coacute hiệu quả

IV3 Xoacutem liều xoacutem bụi - ung nhọt của đocirc thị được nacircng cấp hiện đại- Tuy Đảng vagrave Chiacutenh phủ đatilde coacute rất nhiều biện phaacutep để giải quyết vấn đề nhagrave ở

nhưng tigravenh higravenh nhagrave ở đocirc thị vẫn đang rất căng thẳng trecircn tất cả caacutec mặt phaacutet triển mới cải tạo mua baacuten chuyển dịch vagrave quản lyacute Nếu khocircng coacute những giải phaacutep hiệu quả thigrave sự taacutec động của nhagrave ở sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến phaacutet triển kinh tế - xatilde hội noacutei chung vagrave đến sự phaacutet triển đocirc thị Vấn đề nagravey được đề cập đến bởi caacutec chiacutenh saacutech mang tiacutenh quốc gia do đoacute nếu khocircng coacute hướng đi đuacuteng đắn thigrave sẽ để lại những hậu quả rất lớn vagrave lacircu dagravei muốn khắc phục phải rất khoacute khăn vagrave tốn keacutem

- Diện tiacutech nhagrave ở bigravenh quacircn đầu người tại caacutec đocirc thị nước ta cograven quaacute thấp (54m2người) Chất lượng nhagrave ở khocircng bảo đảm caacutec điều kiện về hạ tầng mocirci trường đều keacutem cỏi Nhagrave ổ chuột cograven chiếm tỷ trọng đaacuteng kể tại caacutec đocirc thị Cung cầu mất cacircn đối nghiecircm trọng cộng với những taacutec động của chiacutenh saacutech khocircng hợp lyacute lagravem cho giaacute nhagrave ở quaacute cao so với thu nhập của nhacircn dacircn đocirc thị Ngoagravei ra việc xacircy dựng nhagrave ở tự phaacutet lagravem cho cocircng taacutec quy hoạch gặp nhiều rắc rối

- Quaacute trigravenh chạy đua nacircng cấp đocirc thi đatilde tạo necircn những sự đối lập khaacutec biệt trong cuộc sống của những người dacircn sinh sống trograven cugraveng một đocirc thị hoặc caacutec đocirc thị khaacutec nhau Becircn cạnh những khu nhagrave cao tầng lại khocircng thiếu những khu nhagrave ổ chuột xoacutem liều xoacutem bụi Vagrave chiacutenh điều nagravey cũng lagravem cho vấn đề mocirci trường ở đacircy trở necircn ocirc nhiễm trầm trọng hơn

- Hagrave Nội đatilde từng coacute ba khu nhagrave ở khocircng chiacutenh thức lớn higravenh thagravenh từ những năm 90 của thế kỷ XX lagrave khu chứa trọ Phuacutec Xaacute khu batildei raacutec Thagravenh Cocircng vagrave khu xoacutem liều Thanh Nhagraven với số lượng dacircn ở mỗi khu khoảng 400 người Ngoagravei ra Hagrave Nội cograven coacute hơn 20 xoacutem liều xoacutem bụi nhỏ với mỗi xoacutem từ 5 - 10 hộ dacircn nằm rải raacutec trong caacutec quận huyện khaacutec trecircn caacutec khu đất cocircng hoặc ven socircng hồ

Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đatilde từng coacute 67000 căn nhagrave ổ chuột vagrave trong đoacute coacute 24000 hộ sống ven kecircnh rạch

Tại thagravenh phố Huế coacute 770 hộ với 4483 nhacircn khẩu sống trecircn Thượng Thagravenh vagrave Eo Bagraveu trong khu Thagravenh cổ với diện tiacutech xacircy dựng traacutei pheacutep lagrave 31500m2

IV4 Ảnh hưởng đến đời sống tinh thần nhacircn dacircn- Mở rộng đất đai vagrave quy hoạch lại khu vực lagrave sự cần thiết trong quaacute trigravenh nacircng

cấp đocirc thị Nhưng một vấn đề đặt ra lagrave một số vugraveng trong đoacute lagrave chugravea chiền vagrave nghĩa địa

26

do đoacute việc giải toả gặp rất nhiều khoacute khăn Đoacute lagrave một phần trong cuộc sống tacircm linh vagrave tinh thần của người dacircn Trong quaacute trigravenh quy hoạch đất sẽ khocircng traacutenh khỏi những tổn thương tới người dacircn

- Mặt khaacutec hầu hết caacutec khu nghĩa trang nghĩa địa chưa coacute hệ thống thoaacutet nước đảm bảo vệ sinh việc thoaacutet nước hoagraven toagraven dựa vagraveo độ dốc địa higravenh tự nhiecircn thoaacutet trực tiếp ra caacutec ao hồ ruộng trũng xung quanh Chưa coacute hệ thống mương bao để thu gom nước thải thấm từ xaacutec chết phacircn hủy ra Kết quả khảo saacutet chất lượng nước mặt vagrave nước ngầm trong khu vực nghĩa trang vagrave dacircn cư xung quanh tại một số đocirc thị cho thấy độ pH thường thiecircn về axiacutet hagravem lượng coliform vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 20 - 4000 lần hagravem lượng BOD vagrave COD vượt từ 2 đến hơn 15 lần hagravem lượng NO3 gấp 2 - 100 lần Do đoacute với những vugraveng đocirc thị quy hoạch gần đoacute đogravei hỏi caacutec nhagrave chức traacutech đưa ra những phương aacuten phugrave hợp

IV5 Laacute phổi của đocirc thị bị tagraven phaacute- Tại caacutec vugraveng đocirc thị hoacutea nhanh bộ khung bảo vệ mocirci trường lagrave những vagravenh đai

xanh khocircng được quy hoạch vagrave bảo vệ Chỉ tiecircu đất để trồng cacircy xanh trong caacutec đocirc thị quaacute thấp trung bigravenh mới đạt 05m2người Tại hai thagravenh phố lớn lagrave Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh con số nagravey cũng khocircng quaacute 2m2người chỉ bằng 110 chỉ tiecircu cacircy xanh của caacutec thagravenh phố tiecircn tiến trecircn thế giới Một số di sản văn hoacutea lịch sử vagrave một số di tiacutech vugraveng cacircy xanh bảo vệ mocirci trường đang bị vi phạm tagraven phaacute nặng

- Hệ thống khocircng gian xanh - laacute phổi của đocirc thị - hầu như chưa được chuacute yacute vagrave caacutec cơ quan quản lyacute chưa hoạch định chiacutenh saacutech đối với vấn đề nagravey Quan niệm về vấn đề cacircy xanh bảo vệ mocirci trường chỉ đơn thuần lagrave trồng cacircy trecircn đường phố để che nắng Chọn cacircy trồng hết sức tugravey tiện khocircng coacute yacute tưởng đặc trưng gacircy necircn tigravenh trạng caacutec đocirc thị ngoagravei Bắc như thagravenh phố Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Việt Trigrave Hải Phograveng coacute một số loại cacircy giống nhau như xagrave cừ phượng sữa tử vi tagraveu Caacutec đocirc thị loại III kể từ Quảng Nam trở vagraveo cũng vậy viết dầu nước trứng caacute khocircng tạo được neacutet đặc trưng cacircy xanh gacircy ấn tượng của mỗi đocirc thị

- Cocircng viecircn để vui chơi giải triacute hầu như rất iacutet Diện tiacutech caacutec cocircng viecircn chức năng cũng rất hạn hẹp (05 - 4ha) vagrave chỉ lagrave nơi nghỉ ngơi thư giatilden ngắm cảnh như caacutec vườn hoa ở Huế Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Hưng Yecircn

IV6 Giao thocircng đocirc thị vagrave mocirci trường - Nacircng cacircp đocirc thị đogravei hỏi sự nacircng cấp toagraven diện về mọi mặt một trong số những

yếu tố đoacute lagrave nacircng cấp về giao thocircng Khi đocirc thị phaacutet triển kegravem theo đoacute lagrave sự gia tăng về phương tiện giao thocircng Thực tế diện tiacutech đất giao thocircng đocirc thị khocircng đủ mạng lưới đường giao thocircng phacircn bố khocircng đồng đều thocircng số kỹ thuật tuyến đường rất thấp hagravenh lang đường luocircn bị lấn chiếm Theo số liệu thống kecirc tại caacutec đocirc thị lớn caacutec chỉ tiecircu về hạ tầng giao thocircng cũng rất thấp chỉ đaacutep ứng được khoảng 35 - 40 so với nhu cầu cần thiết như tại Hagrave Nội diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 78 mật độ đường đạt 389kmkm2 tại thagravenh phố Hồ Chiacute Minh diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 75 mật độ đường đạt 388kmkm2 Caacutec chỉ tiecircu giao thocircng tại caacutec đocirc thị loại thấp hơn cũng nhỏ hơn nhiều so với yecircu cầu cần thiết Diện tiacutech caacutec điểm đỗ xe đạt 25 song chưa coacute quy

27

hoạch cụ thể Mật độ đường chiacutenh đạt 40 mật độ của đường liecircn khu vực phacircn khu vực thấp nhất chỉ đạt 20 - 30 so với yecircu cầu

Khocircng đaacutep ứng được yecircu cầu về giao thocircng đatilde để lại những hậu quả- Tai nạn giao thocircng Tigravenh higravenh tai nạn giao thocircng ở nước ta đặc biệt trong khu

vực đocirc thị hết sức nghiecircm trọng thuộc vagraveo nhoacutem cao nhất thế giới Tuy chỉ số về số vụ tai nạn giao thocircng10000 phương tiện khocircng cao hơn nhiều so với caacutec nước khaacutec trong khu vực song chỉ số người chếttổng số người bị thương lagrave đặc biệt cao magrave nguyecircn nhacircn chiacutenh lagrave do phương tiện chủ đạo trong giao thocircng đocirc thị lagrave xe hai baacutenh

- Ugraven tắc giao thocircng Ugraven tắc giao thocircng trong caacutec đocirc thị đang vagrave ngagravey cagraveng trở necircn bức xuacutec đặc biệt tại caacutec đocirc thị vừa vagrave lớn Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đang phải gaacutenh chịu những hậu quả nặng nề do ugraven tắc giao thocircng gacircy ra

- Ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn gia tăng ocirc nhiễm bụi khiacute thải vagrave tiếng ồn do caacutec hoạt động giao thocircng gacircy ra Ugraven tắc giao thocircng phố hoacutea quốc lộ tỉnh lộ hoạt động xacircy dựng hạ tầng vagrave khu dacircn cư goacutep phần lagravem gia tăng mức độ ocirc nhiễm Ocirc nhiễm tiếng ồn giao thocircng vagrave caacutec ảnh hưởng tới sức khỏe người dacircn đocirc thị lớn hơn nhiều so với caacutec đocirc thị khaacutec trecircn thế giới Theo kết quả nghiecircn cứu giaacute trị mức ồn tăng từ 2 - 5dBA do cấu truacutec nhagrave ống liền kề baacutem dọc theo caacutec tuyến đường Sự bố triacute khocircng hợp lyacute caacutec khu chức năng trong đocirc thị lagravem nghiecircm trọng thecircm ocirc nhiễm tiếng ồn nhất lagrave đối với trường học bệnh viện cocircng sở vagrave khu dacircn cư Giaacute trị tiếng ồn vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 1 - 15dBA

IV7 Vấn đề chất thải rắn- Lagraven soacuteng nacircng cấp đocirc thị thiếu quy hoạch vagrave khocircng được kiểm soaacutet khiến Việt

Nam phải đối mặt với caacutec thaacutech thức lớn cơ sở hạ tầng quaacute yếu keacutem năng lực quản lyacute của chiacutenh quyền cograven hạn chế nhận thức của cộng đồng cũng cograven thấp đặc biệt lượng chất thải rắn tăng nhanh Nếu trung bigravenh một người một ngagravey thải ra 1kg raacutec thigrave ở TpHCM lượng raacutec thải ra mỗi ngagravey gần 7000 tấn Hagrave Nội lagrave trecircn 3500 tấn Caacutec đocirc thị khaacutec tiacutenh bigravenh quacircn 07kg raacutecngười vagrave số lượng raacutec thải thải ra ở caacutec đocirc thị ngagravey cagraveng coacute xu hướng nhiều hơn Chất thải rắn ngagravey cagraveng gia tăng magrave vấn đề xử lyacute vẫn chưa tigravem được hướng đi tốt Hiện nay phần lớn raacutec thải được xử lyacute bằng caacutech chocircn lấp nhưng nhiều nơi chocircn lấp khocircng hợp vệ sinh

- Theo số liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc gia cho thấy coacute tới 1125 chiếm 44 sử dụng batildei chocircn lấp đơn sơ khocircng đảm bảo vệ sinh Việc giảm thiểu raacutec thải luocircn lagrave yecircu cầu đầu tiecircn vagrave quan trọng nhất đối với phaacutet triển đocirc thị

- Nguy cơ gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt vagrave nước ngầm gia tăngNguồn bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn

Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

VIPhương phaacutep quản liacute mocirci trường trong nacircng cấp đocirc thịVI1 Trong quaacute trigravenh xacircy dựng mở rộng đocirc thị

28

- Cải tiến hệ thống bơm thoaacutet nước xacircy dựng hệ thống bơm thoaacutet nước cho caacutec khu vực nằm tương đối thấp Bảo tồn những khu đất cho nhu cầu cải tiến hệ thống kecircnh rạch trong tương lai Cải thiện hệ thống kiểm soaacutet thủy lực hiện coacute

- Giảm thiểu phaacutet thải chất ocirc nhiễm hạn chế những hoạt động thường xuyecircn coacute phaacutet sinh chất ocirc nhiễm sử dụng nhiecircn liệu hay năng lượng sạch (gasđiện)

- Cải thiện hệ thống quản lyacute điều hagravenh giao thocircng đocirc thị để traacutenh ugraven tắc giao thocircng Kiểm soaacutet tốt hơn caacutec luồng giao thocircng đảm bảo giao thocircng thocircng suốt khocircng tắc nghẽn Phaacutet triển mạng lưới thocircng tin liecircn lạc giữa caacutec caacute nhacircn caacutec tổ chứchellip hạn chế nhu cầu đi lại của cộng đồng sẽ goacutep phần giảm nguồn ocirc nhiễm gacircy ra từ caacutec phương tiện giao thocircng

- Bố triacute tập trung caacutec cơ sở sản xuất vagraveo khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển ra ngoại thagravenh quy hoạch từng nhoacutem ngagravenh sản xuất cụ thể đối với từng khu cocircng nghiệp nhất định Aacutep dụng cocircng cụ thu phiacute mocirci trường vagrave cấp giấy pheacutep xả thải đối với từng loại chất ocirc nhiễm cho từng đơn vị sản xuất coacute kiểm tra định kỳ

- Hạn chế tigravenh trạng đổ chất thải rắn bừa batildei xuống lograveng đường vỉa hegrave ao hồ cống ratildenh vagrave những nơi cocircng cộng Xử lyacute chất thải rắn bằng caacutec giải phaacutep cocircng nghệ thiacutech hợp cho mỗi loại đocirc thị Nacircng cao chất lượng vagrave tiacutenh cơ động của thiết bị thu gom vận chuyển xử lyacute chất thải rắn kể cả chế tạo caacutec phương tiện chuyecircn dugraveng thiacutech hợp cho mỗi vugraveng

- Kiecircn quyết xử lyacute caacutec vi phạm luật mocirci trường Coacute chế độ khen thưởng hay xử phạt hagravenh chiacutenh hợp lyacute Thường xuyecircn tuyecircn truyền trecircn caacutec phương tiện truyền thocircng đại chuacuteng nhằm nacircng cao nhận thức của người dacircn thagravenh thị trong việc chấp hagravenh vagrave thực hiện luật bảo vệ mocirci trường noacutei chung vagrave caacutec qui tắc vệ sinh đocirc thị noacutei riecircng

VI2 Trong quaacute trigravenh cải tạo hạ tầng kĩ thuật đocirc thị- Quản lyacute chặt chẽ quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute - cocircng nghiệp hoaacute để bảo vệ vagravenh đai

xanh Xacircy dựng cảnh quan đocirc thị xanh sạch đẹp đảm bảo khocircng gian xanh đocirc thị bao gồm hệ thống caacutec mảng xanh đocirc thị vagravenh đai xanh đocirc thị vagrave mặt nước xanh sạch đẹp của cảnh quan đocirc thị

- Xacircy dựng nacircng cấp hệ thống cấp thoaacutet nước cho đocirc thị một caacutech hợp lyacute đảm bảo phục vụ tốt nhu cầu của người dacircn

- Xacircy dựng caacutec batildei chocircn lấp chất thải hợp lyacute vệ sinh vagrave an toagraven Tăng cường cocircng taacutec queacutet dọn vệ sinh đường phố phun nước tưới cacircy vagrave tưới đường Đảm bảo caacutec chất thải trong mọi hoạt động tại đocirc thị được taacutei sử dụng quản lyacute xử lyacute thiacutech hợp đảm bảo tiecircu chuẩn MT cho pheacutep

- Tăng cường vagrave đẩy mạnh caacutec hoạt động quản lyacute vagrave bảo vệ MT đocirc thị Xacircy dựng hệ thống trao đổi thocircng tin MT vagrave hệ thống quan trắc giaacutem saacutet hiện trạng MT

- Yecircu cầu tất cả caacutec chủ dự aacuten đầu tư mới hoặc cải tạo mở rộng cơ sở sản xuất đều phải lập Baacuteo caacuteo đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường của dự aacuten Định kỳ kiểm tra giaacutem saacutet việc thực hiện caacutec biện phaacutep đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kiểm tra cơ sở sản suất coacute bảo đảm tiecircu chuẩn mocirci trường hay khocircng

- Caacutec phương tiện giao thocircng cơ khiacute lagrave nguồn thải ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute Đocirc thị cagraveng lớn cagraveng phaacutet triển thigrave giao thocircng cơ giới sẽ phaacutet triển vagrave nguồn thải chất ocirc

29

nhiễm khocircng khiacute do phương tiện giao thocircng cơ giới cagraveng lớn Ưu tiecircn phaacutet triển giao thocircng cocircng cộng vagrave hạn chế phaacutet triển phương tiện caacute nhacircn

- Cải thiện kecircnh rạch nạo veacutet đagraveo đất bảo vệ sườn dốc thi cocircng vagrave vận hagravenh đường bảo dưỡng cống hộp vagrave cầu đường bộ của caacutec tuyến kecircnh trong thagravenh phố

VI3 Trong cocircng taacutec cải thiện nguồn nước đocirc thị- Thiết lập cơ sở dữ liệu về mạng lưới cấp vagrave thoaacutet nước trong đocirc thị nacircng cấp hỗ

trợ cho quaacute trigravenh ra quyết định của latildenh đạo caacutec địa phương trong khu vực- Điều chỉnh hợp lyacute caacutec hoạt động sản xuất nocircng nghiệp trong việc sử dụng phacircn

boacuten vagrave thuốc bảo vệ thực vật- Thu gom vagrave xử lyacute nước thải sinh hoạt tại caacutec thagravenh phố thị trấn vagrave caacutec cụm

dacircn cư tập trung xung quanh lưu vực socircng- Kiểm soaacutet vagrave xử lyacute triệt để caacutec loại chất thải rắn traacutenh tigravenh trạng vứt bừa batildei

xuống ao hồ kecircnh rạch socircng suối gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt- Xacircy dựng vagrave aacutep dụng phiacute xử lyacute nước thải- Nacircng cao nhận thức cộng đồng về việc tiết kiệm vagrave bảo vệ nguồn nước- Xaacutec định giới hạn khai thaacutec nguồn nước ngầm- Xaacutec định vugraveng bổ cập tự nhiecircn chiacutenh của tầng nước ngầm- Duy trigrave vagrave mở rộng chương trigravenh giaacutem saacutet chất lượng vagrave trữ lượng nước ngầm

Tăng cường kiểm soaacutet đối với caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễm nước ngầm- Xacircy dựng caacutec trạm xử lyacute nước thải sinh hoạt tập trung cho từng khu vực dacircn cư

trước khi thải ra hệ thống thoaacutet nước cocircng cộng- Thực hiện thu phiacute xử lyacute nước thải để tạo nguồn thu cho ngacircn saacutech thu hồi dần

vốn đầu tư vagraveo hệ thống xử lyacute- Xacircy dựng hệ thống thu gom taacutech riecircng nước mưa vagrave nước thải sinh hoạt đối với

caacutec khu dacircn cư mới hạn chế khối lượng nước thải cần xử lyacute xử lyacute vagrave tận dụng nước mưa vagraveo những mục điacutech phugrave hợp để hạn chế khai thaacutec nước ngầm vagrave nước mặt Quản lyacute nước thải đocirc thị

- Thu phiacute khai thaacutec nước ngầm vagrave xacircy dựng cơ cấu quản lyacute nước ngầm để gia tăng kiểm soaacutet việc khai thaacutec

- Mở rộng mạng lưới cung cấp nước Phaacutet triển một số cụm cấp nước quy mocirc nhỏ

- Tiến hagravenh việc kiểm soaacutet vagrave giaacutem saacutet việc khai thaacutec nước ngầm bằng caacutech đo lường trữ lượng khai thaacutec tại caacutec giếng nước

- Caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp đoacuteng trecircn địa bagraven thagravenh phố đều phải tuacircn thủ luật vagrave caacutec quy định về bảo vệ mocirci trường trong xử lyacute nước thải đảm bảo đạt tiecircu chuẩn xả thải ra nguồn tiếp nhận

- Nếu CSSX khocircng coacute khả năng đầu tư xacircy dựng hệ thống xử lyacute nước thải cho phugrave hợp thigrave phải di dời ra caacutec khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển đổi ngagravenh nghề sản xuất

- Cơ quan quản lyacute Nhagrave nước về bảo vệ mocirci trường phải thường xuyecircn kiểm tra định kỳ nước thải của caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp ocirc nhiễm coacute biện phaacutep xử lyacute thiacutech đaacuteng đối với caacutec cơ sở vi phạm

30

- Tăng cường năng lực hoagraven thiện tổ chức vagrave phaacutep luật về quản lyacute hệ thống thoaacutet nước đocirc thị

VIĐịnh hướng nacircng cấp đocirc thịĐocirc thị lagrave đầu maacutey của sự tăng trưởng kinh tế vugraveng tiecircu thụ tagravei nguyecircn sinh ra raacutec

thải nguồn gốc của caacutec vấn đề về mocirci trường Đocirc thị cần phải coacute những quy trigravenh để goacutep phần tạo ra mocirci trường lagravenh mạnh vagrave tăng trưởng kinh tế Mocirci trường lagravenh mạnh liecircn quan đến caacutec vấn đề cung cấp nước an toagraven điều kiện vệ sinh quản lyacute chất thải rắn Tăng trưởng kinh tế liecircn quan đến thiếu kiểm soaacutet caacutec chất thải từ caacutec nhagrave maacutey tắc nghẽn tại nạn xử lyacute chưa thỏa đaacuteng caacutec chất thải độc hại vigrave vậy cần phải coacute những định hướng vagrave phương phaacutep mới trong tương lai

VI1 Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Phaacutet huy giaacute trị caacutec bagravei học kinh nghiệm đuacutec kết từ thực tiễn xacircy dựng phaacutet triển đocirc thị ở nước ta cũng như nhiều nước tiecircn tiến trecircn thế giới định hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050 được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009 vagrave Chương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020 (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009) đatilde đề ra caacutec định hướng giải phaacutep tổng thể toagraven diện phaacutet triển hệ thống đocirc thị quốc gia xaacutec định caacutec giai đoạn phaacutet triển mục tiecircu cụ thể vagrave lộ trigravenh thực hiện cho từng giai đoạn Theo đoacute để quaacute trigravenh phaacutet triển của caacutec đocirc thị trong cả nước đaacutep ứng caacutec yecircu cầu phaacutet triển bền vững chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp cần đặc biệt lưu yacute một số vấn đề sau Thứ nhất khocircng ngừng đẩy mạnh vai trograve cocircng taacutec lập quy hoạch vagrave nacircng cao chất lượng quy hoạch Cocircng taacutec quy hoạch phải được ưu tiecircn đầu tư đi trước để định hướng vagrave bảo đảm tiacutenh đồng bộ trong quaacute trigravenh xacircy dựng phaacutet triển cũng như cải tạo chỉnh trang đocirc thị ETHồng thời với việc aacutep dụng caacutec tiến bộ trong phaacutet triển đocirc thị quy hoạch khocircng những phải đaacutep ứng yecircu cầu cao về tạo dựng chất lượng khocircng gian đocirc thị magrave cograven phải đaacutep ứng tốt yecircu cầu về dự baacuteo gắn saacutet với thực tiễn vagrave xu hướng phaacutet triển của xatilde hội thật sự trở thagravenh nền tảng cho việc tạo dựng nguồn lực phaacutet triển cho đocirc thị Thứ hai tạo dựng nguồn lực phaacutet triển đocirc thị từ chiacutenh nội lực của đocirc thị Cugraveng với caacutec nguồn hỗ trợ phaacutet triển magrave đocirc thị coacute được cần đặc biệt chuacute trọng việc đổi mới cơ chế chiacutenh saacutech phaacutet triển đocirc thị trong caacutec lĩnh vực quản lyacute nhagrave nước quản lyacute quy hoạch quản lyacute nhagrave đất quản lyacute đầu tư xacircy dựng quản lyacute khai thaacutec sử dụng cocircng trigravenh đocirc thị Thocircng qua caacutec giải phaacutep về quy hoạch đocirc thị kết hợp với caacutec chiacutenh saacutech phugrave hợp để huy

31

động sự tham gia của caacutec thagravenh phần kinh tế trong xatilde hội thực hiện chủ trương xatilde hội hoacutea đầu tư cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời goacutep phần nacircng cao hiệu quả đầu tư đẩy nhanh tiến trigravenh nacircng cấp chất lượng đocirc thị hoacutea Thứ ba cần đẩy mạnh hơn nữa việc đổi mới tư duy trong quản lyacute nhagrave nước về đocirc thị đi đocirci với việc nacircng cao phẩm chất năng lực vagrave trigravenh độ caacuten bộ quản lyacute đocirc thị caacutec cấp Tăng cường phacircn cấp quản lyacute đocirc thị nacircng cao quyền hạn traacutech nhiệm của chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp tổ chức bộ maacutey tinh giản gọn nhẹ nacircng cao tiacutenh hiệu quả hiệu lực quản lyacute đồng thời chuacute trọng hơn nữa cocircng taacutec đagraveo tạo vagrave bồi dưỡng caacuten bộ bằng nhiều higravenh thức phugrave hợp với thực tế trigravenh độ kinh nghiệm vagrave kiến thức Thứ tư cần chuacute trọng phaacutet huy vai trograve vagrave traacutech nhiệm lagravem chủ của cộng đồng của người dacircn đocirc thị Việc xacircy dựng vagrave duy trigrave chất lượng đocirc thị phụ thuộc một phần quan trọng trong yacute thức của người dacircn thực hiện nếp sống văn minh đocirc thị Do đoacute cần coacute giải phaacutep tiacutech cực để cộng đồng nhận thức rotilde vai trograve vagrave traacutech nhiệm tham gia xacircy dựng vagrave quản lyacute đocirc thị được cụ thể hoacutea ngay từ trong cuộc sống hằng ngagravey của mỗi caacute nhacircn mỗi cộng đồng của đocirc thị

VI2 Chiến lược phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt Định hướng Quy hoạch tổng thể phaacutet triển đocirc thị

đến năm 2020 trong Quyết định số 101998QĐ-TTg ngagravey 23-1-1998 trong đoacute xaacutec định phương hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển caacutec đocirc thị trecircn địa bagraven cả nước vagrave caacutec vugraveng đặc trưng

Mức tăng trưởng dacircn số dự baacuteo Năm 2010 dacircn số đocirc thị lagrave 304 triệu người chiếm 33 dacircn số cả nước Năm 2020 dacircn số đocirc thị lagrave 46 triệu người chiếm 45 dacircn số cả nướcNhu cầu sử dụng đất đocirc thị Năm 2020 diện tiacutech đất đocirc thị lagrave 460000ha chiếm 14 diện tiacutech đất tự nhiecircn

cả nước bigravenh quacircn 100m2ngườiTổ chức khocircng gian hệ thống đocirc thị Mạng lưới đocirc thị cả nước được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển trecircn cơ sở caacutec đocirc thị

trung tacircm gồm caacutec thagravenh phố trung tacircm cấp quốc gia cấp vugraveng cấp tỉnh Caacutec đocirc thị trung tacircm caacutec cấp được phacircn bố hợp lyacute trecircn 10 vugraveng đocirc thị hoaacute đặc trưng của cả nước

Caacutec đocirc thị trung tacircm lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh phải được tổ chức thagravenh caacutec chugravem đocirc thị coacute vagravenh đai xanh bảo vệ để hạn chế tối đa sự tập trung dacircn số cơ sở kinh tế vagrave phaacute vỡ cacircn bằng sinh thaacutei traacutenh sự higravenh thagravenh caacutec siecircu đocirc thị

Quy hoạch sử dụng đất đocirc thị đảm bảo caacutec khu chức năng vagrave cơ sở hạ tầng coacute quan hệ gắn boacute

Higravenh thagravenh bộ mặt kiến truacutec hiện đại nhưng vẫn kế thừa bảo vệ tocircn tạo vagrave giữ gigraven caacutec di sản lịch sử văn hoaacute phaacutet triển nền kiến truacutec đậm đagrave bản sắc dacircn tộc

Phaacutet triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật Ưu tiecircn phaacutet triển hiện đại hoaacute cơ sở hạ tầng caacutec đocirc thị vagrave caacutec vugraveng kinh tế

trọng điểm tạo tiền đề phaacutet triển caacutec đocirc thị vagrave đocirc thị hoaacute nocircng thocircn Cải tạo vagrave xacircy dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật trong caacutec đocirc thị theo yecircu cầu vagrave mức

độ phaacutet triển của từng đocirc thị

32

Bảo vệ mocirci trường cảnh quan thiecircn nhiecircn giữ gigraven cacircn bằng sinh thaacutei đocirc thị - Xacircy dựng vagrave duy trigrave bộ khung bảo vệ thiecircn nhiecircn trecircn địa bagraven cả nước- Khai thaacutec vagrave sử dụng hợp lyacute caacutec tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn vagraveo mục điacutech cải tạo đocirc

thị- Coacute biện phaacutep xử lyacute taacutei sử dụng caacutec chất thải sinh hoạt vagrave sản xuất bằng caacutec

cocircng nghệ thiacutech hợp

VI3 Những nguyecircn tắc trong định hướng nacircng cấp đocirc thị1 Về quan điểm vagrave mục tiecircu phaacutet triển đocirc thị Phaacutet triển đocirc thị phải phugrave hợp với

phacircn bố vagrave trigravenh độ phaacutet triển lực lượng sản xuất tập trung xacircy dựng cơ sở kinh tế - kỹ thuật vững chắc lagravem động lực cho sự phaacutet triển bền vững vagrave định higravenh rotilde cocircng taacutec phacircn loại đocirc thị theo trigravenh độ của tiến trigravenh phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững

2 Xaacutec định rotilde vai trograve caacutec đocirc thị trong hệ thống đocirc thị toagraven quốc cũng như xaacutec định vai trograve caacutec đocirc thị trong caacutec vugraveng latildenh thổ lagrave caacutec đocirc thị cấp vugraveng cấp quốc gia hay quốc tế

3 Quy hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị phải được xacircy dung phugrave hợp với chương trigravenh đầu tư phaacutet triển đocirc thị của Chiacutenh phủ Dựa trecircn caacutec chiến lược phaacutet triển liecircn ngagravenh xaacutec định rotilde yecircu cầu phaacutet triển KT- XH nhu cầu sử dụng đất đai nhu cầu tocircn vinh giaacute trị văn hoacutea lịch sử vagrave bảo vệ tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn của từng địa phương Trong đoacute phải hết sức chuacute yacute gắn kết chặt chẽ giữa tổ chức kỹ thuật liecircn vugraveng với hạ tầng kỹ thuật từng docirc thị vagrave caacutec điểm dacircn cư xung quanh

4 Khai thaacutec tiềm năng coacute giới hạn đảm bảo cacircn đối giữa khai thaacutec tagravei nguyecircn mocirci trường tagravei nguyecircn đất đai nhacircn lực phaacutet triển kinh tế vagrave phacircn bố dacircn cư trong caacutec khu đocirc thị vagrave nocircng thocircn trong caacutec vugraveng miền vagrave trecircn phạm vi toagraven quốc

5 Qui hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững toagraven quốc phải duy trigrave phaacutet huy khocircng gian văn hoacutea của caacutec cộng đồng dacircn cư đocirc thị xacircy dựng caacutec chương trigravenh hagravenh động cụ thể đối với cocircng taacutec bảo tồn cải tạo vagrave xacircy dựng dựa trecircn tiềm năng văn hoacutea xatilde hội vagrave tự nhiecircn

6 Để bảo vệ mocirci trường đất nước vagrave khocircng khiacute cho đocirc thị cần aacutep dụng kĩ thuật tiecircn tiến trong xacircy dựng caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kĩ thuật trong xử liacute phacircn loại taacutei chế chất thải rắn vagrave trong xacircy dựng caacutec dự aacuten cocircng nghiệp tập trung ở qui mocirc địa phương vugraveng vagrave toagraven quốc trecircn cơ sở cơ hội cho việc nacircng cao chất lượng mocirci trường sống cho dacircn cư Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật đocirc thị toagraven quốc phải đảm bảo hiện đại an toagraven tiết kiệm vagrave phugrave hợp với tiecircu chiacute bền vững của vugraveng quốc gia vagrave quốc tế caacutec khu cocircng nghiệp tập trung nhưng phải bảo đảm nghiecircm ngặt caacutec yecircu cầu xử liacute ocirc nhiễm đổi mới cocircng nghệ aacutep dụng nguyecircn liệu sạch nguyecircn liệu sinh thaacutei vagrave phải đảm bảo caacutec tiecircu chuản ISO về mocirci trường

7 Cải tạo vagrave lagravem mới đồng bộ caacutec khu ở hiện coacute trong đocirc thị Triệt để thực hiện bảo tồn caacutec khu đocirc thị cổ vagrave cũ cugraveng luacutec đaacutep ứng đuacuteng vagrave đủ nhu cầu diện tiacutech ở vagrave mocirci trường sống tốt cho mọi người trong caacutec khu dacircn cư cần tổ chức liecircn kết hợp mạng lưới dịch vụ ngoagravei nhagrave ở đaacutep ứng caacutec nhu cầu sống của dacircn cư theo định kỳ ngắn vagrave dagravei hạn coacute thể hoạch định xoacutea bỏ caacutec khu nhagrave ổ chuột caacutec khu ở phi chiacutenh qui caacutec xoacutem dacircn vạn

33

đograve vagrave caacutec khu bần cư đocirc thị Tiếp tục hoagraven thiện chiến lược phaacutet triển nhagrave ở theo hướng bền vững ở đocirc thị nocircng thocircn vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

8 Phacircn bổ kết nối vagrave hoagraven thiện caacutec trung tacircm cocircng cộng caacutec khu nghỉ ngơi vui chơi giải triacute vagrave hệ thống cacircy xanh mặt nước trong đocirc thị Trong đoacute đặc biệt quan tacircm phaacutet triển hệ thống cacircy xanh đocirc thị bảo lưu hệ thống kecircnh rạch để tạo khocircng gian mở khocircng gian trống caacutec khocircng gian nghỉ ngơi giải triacutetạo cảnh quan chung vagrave điều hogravea mocirci trường khocircng khiacute cho đocirc thị Higravenh thagravenh caacutec hagravenh lang cacircy xanh caacutech ly giữa caacutec khu kho tagraveng bến batildei vagrave caacutec khu dacircn cư đocirc thị Tập trung nacircng cấp cải tạo caacutec khu cacircy xanh bảo vệ mặt nước caacutec khu di tiacutech lịch sử vagrave caacutec khu vực ven song vagrave ven biển đảm bảo đủ để khắc phục tigravenh trạng ocirc nhiễm khocircng khiacute ocirc nhiễm nguocircn nước vagrave goacutep phần điều hogravea khiacute hậu nhiệt đới Phấn đấu chỉ tiecircu cacircy xanhđầu người đạt 12-15 m2 với đocirc thị đặc biệt 10-12 m2 với đocirc thị loại I vagrave loại II 9-11m2 với đocirc thị loại loại III vagrave loại IV vagrave 8-10m2 với đocirc thị loại V

9 Chiacutenh quyền địa phươngcộng đồng cần coacute sự tham gia trực tiếpcocircng bằng vagrave coacute caacutei nhigraven dagravei hạn với caacutec nhu cầu phaacutet triển đocirc thị hiện tại vagrave của caacutec thế hệ tiếp sau

10 Xacircy dựng hợp liacute cơ chế tagravei chiacutenh đocirc thị cho phugrave hợp với caacutec kế hoạch phaacutet triển KT-XH Trong đoacute hỗ trợ tagravei chiacutenh thỏa đaacuteng cho việc xử liacute vagrave bảo vệ mocirci trường ở đocirc thị Nghiecircn cứu tăng nguồn thu cho cocircng taacutec Qui hoạch xacircy dựng đocirc thị dagravenh phần ngacircn saacutech đuacuteng vagrave đủ cho đầu tư Phaacutet triển đocirc thị theo qui hoạch kế hoạchngắn vagrave dagravei hạn đatilde được phecirc duyệt tăng khả năng xatilde hội hoacutea thu huacutet nguồn lực của nhacircn dacircn vagrave khai thaacutec tối ưu caacutec nguồn tagravei chiacutenh khai thaacutec của caacutec tổ chức tư nhacircn trong vagrave ngoagravei nước để Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Thagravenh phố HCM phaacutet triển đocirc Phaacutet triển bền vững cho thị ngang tầm khu vưc vagrave thế giới caacutec đocirc thị ở Việt NamTriacutech ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm

2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

KẾT LUẬN

34

Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thị lagrave một xu hướng chung tất yếu vagrave khocircng thể thiếu trong sự phaacutet triển của một quốc gia Tuy nhiecircn song song becircn cạnh sự phaacutet triển vượt bậc về kinh tế vagrave cơ sở hạ tầng lagrave sự tồn tại của caacutec vấn đề mocirci trường Vấn đề mocirci trường cagraveng trở necircn cấp baacutech đối với những nước đang phaacutet triển Ở nước ta cũng vậy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị quaacute chuacute trọng tới sự phaacutet triển kinh tế đatilde để lại khocircng iacutet hậu quả đối với mocirci trường sống Chuacuteng ta đang từng bước xacircy dựng caacutec đocirc thị hiện đại vagrave giải quyết caacutec vấn đề mocirci trường Để đạt được sự phaacutet triển bền vững đocirc thị cần coacute những chương trigravenh quản lyacute vagrave xacircy dựng toagraven diện về mọi mặt Quaacute trigravenh cần sự phối hợp của caacutec cấp từ trung ương tới địa phương vagrave cần coacute caacutec chiacutenh saacutech kịp thời sacircu rộng vagrave đuacuteng đắn của nhagrave nước

Tagravei liệu tham khảo1 ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế

giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

2 ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ

3 ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

4 Bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

5 ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

6 (Tiecircu chuẩn phacircn cấp đocirc thị- giaacuteo trigravenh quản liacute đocirc thị vagrave khu cocircng nghiệp- Nguyễn Ngọc Anh ndashkhoa Mocirci Trường ĐH Đagrave Lạt)

7 Sổ tay hướng dẫn nacircng cấp đocirc thị coacute sự tham gia của cộng đồng ndashUBND thagravenh phố HCM

35

- Đơn vị Phograveng chaacutey chữa chaacutey sẽ chịu traacutech nhiệm quản lyacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng caacutec họng cứu hoả

- Vận hagravenh vagrave bảo dưỡng hệ thống cấp nước sẽ được caacutec Cocircng ty Cấp nước đảm nhiệm Phiacute vận hagravenh vagrave bảo dưỡng được ghi trong hoaacute đơn tiền nước

III Những vấn đề phaacutet sinh trong nacircng cấp đocirc thịIV1 Quy hoạch đocirc thị chưa phugrave hợp với yecircu cầu bảo vệ mocirci

trường - Quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute tương đối nhanh đatilde coacute những ảnh hưởng đaacuteng kể đến mocirci

trường vagrave tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn đến sự cacircn bằng sinh thaacutei+ Tagravei nguyecircn đất bị khai thaacutec triệt để để xacircy dựng đocirc thị lagravem giảm diện tiacutech cacircy xanh

vagrave mặt nước gacircy ra uacuteng ngập+ Đất nocircng nghiệp bị chiếm dụng ảnh hưởng đến vấn đề an toagraven lương thực quốc gia

vagrave đời sống nhacircn dacircn+ Nguồn tagravei nguyecircn nước bị suy + Lượng chất thải gia tăng nhanh choacuteng trong đoacute chất thải nguy hại ngagravey cagraveng nhiều+Bugraveng nổ giao thocircng cơ giới gacircy ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute vagrave tiếng ồn nghiecircm

trọng+ Aacutep lực đaacuteng kể về nhagrave ở vagrave vệ sinh mocirci trường higravenh thagravenh caacutec khu nhagrave ổ chuột

vagrave khu nghegraveo đocirc thị- Những nguyecircn nhacircn chiacutenh của tigravenh trạng ocirc nhiễm mocirci trường tại caacutec đocirc thị+ Caacutec vấn đề mocirci trường chưa được đề cập đầy đủ vagrave quan tacircm đuacuteng mức trong quy

hoạch xacircy dựng đocirc thị+ Vấn đề cơ sở hạ tầng kỹ thuật đocirc thị hệ thống thoaacutet nước thu gom vagrave xử lyacute raacutec

xử lyacute nước thải giảm ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn chưa được chuacute yacute đuacuteng mức + Cocircng taacutec triển khai thực hiện cho đến nay vẫn cograven chậm chưa hiệu quả vagrave chưa

chứng tỏ được tầm quan trọng của việc bảo vệ mocirci trường trong quy hoạch xacircy dựng đocirc thị

+ Chưa coacute caacutec biện phaacutep hữu hiệu trong chỉ đạo vagrave quản lyacute quy hoạch xacircy dựng Tigravenh trạng xacircy dựng lộn xộn tại caacutec đocirc thị lớn lagrave một vấn đề bức xuacutec đogravei hỏi

những biện phaacutep quản lyacute cấp baacutech vagrave hiệu quả nếu khocircng caacutei giaacute phải trả cho việc giải quyết hậu quả mocirci trường sẽ lagrave vocirc cugraveng lớn Cocircng taacutec quản lyacute quy hoạch xacircy dựng lagrave bước tiếp theo vagrave cụ thể hoaacute của cocircng taacutec lập quy hoạch xacircy dựng đocirc thị một yếu tố then chốt trong việc xacircy dựng caacutec đocirc thị bền vững vagrave hoagrave hợp với mocirci trường

IV2 Gia tăng dacircn số đocirc thị vagrave vấn đề di dacircnDacircn số tăng chậm hoặc cacircn đối với sự phaacutet triển sẽ goacutep phần quan trọng vagraveo thuacutec đẩy

nền kinh tế phaacutet triển cho pheacutep tăng tiacutech luỹ cả vốn vật chất kỹ thuật vagrave nguồn nhacircn lực tạo điều kiện phaacutet triển việc lagravem vagrave đem lại một mocirci trường sống trong sạch hơn Nhưng trong quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị vấn đề dacircn số lại đang đi ngược lại với điều kiện noacutei trecircn Dacircn số ngagravey một tăng vagrave sự di dacircn lagravem mất ổn định giữa caacutec đocirc thị Do nhu cầu việc lagravem vagrave điều kiện sống magrave người lao động tự tigravem cho migravenh nơi truacute chacircn mới tại

25

caacutec đocirc thị phaacutet triển họ bị hấp dẫn bởi một số thagravenh phố vagrave khu cocircng nghiệp lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh Hải Phograveng Đagrave Nẵng Hạ Longtừ đoacute tạo necircn sự bất cacircn đối về lao động giữa caacutec đocirc thị với nhau

Từ đoacute dẫn tới nhiều vấn đề phải giải quyết như nhagrave ở dịch vụ thocircng tin giaacuteo dục chăm soacutec y tế cơ sở hạ tầng việc lagravem ocirc nhiễm mocirci trường Trong điều kiện nền kinh tế chưa phaacutet triển như hiện nay ở nước ta vấn đề việc lagravem ở caacutec vugraveng đocirc thị nổi lecircn khaacute gay gắt Hiện tượng thất nghiệp thu nhập thấp tất yếu sẽ lagravem nảy sinh caacutec hiện tượng xatilde hội tiecircu cực khaacutec Vấn đề dacircn số đocirc thị ở nước ta hiện nay vagrave trong những năm tới sẽ vẫn cograven lagrave một thực trạng nan giải nếu như quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị khocircng được thực hiện coacute hiệu quả

IV3 Xoacutem liều xoacutem bụi - ung nhọt của đocirc thị được nacircng cấp hiện đại- Tuy Đảng vagrave Chiacutenh phủ đatilde coacute rất nhiều biện phaacutep để giải quyết vấn đề nhagrave ở

nhưng tigravenh higravenh nhagrave ở đocirc thị vẫn đang rất căng thẳng trecircn tất cả caacutec mặt phaacutet triển mới cải tạo mua baacuten chuyển dịch vagrave quản lyacute Nếu khocircng coacute những giải phaacutep hiệu quả thigrave sự taacutec động của nhagrave ở sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến phaacutet triển kinh tế - xatilde hội noacutei chung vagrave đến sự phaacutet triển đocirc thị Vấn đề nagravey được đề cập đến bởi caacutec chiacutenh saacutech mang tiacutenh quốc gia do đoacute nếu khocircng coacute hướng đi đuacuteng đắn thigrave sẽ để lại những hậu quả rất lớn vagrave lacircu dagravei muốn khắc phục phải rất khoacute khăn vagrave tốn keacutem

- Diện tiacutech nhagrave ở bigravenh quacircn đầu người tại caacutec đocirc thị nước ta cograven quaacute thấp (54m2người) Chất lượng nhagrave ở khocircng bảo đảm caacutec điều kiện về hạ tầng mocirci trường đều keacutem cỏi Nhagrave ổ chuột cograven chiếm tỷ trọng đaacuteng kể tại caacutec đocirc thị Cung cầu mất cacircn đối nghiecircm trọng cộng với những taacutec động của chiacutenh saacutech khocircng hợp lyacute lagravem cho giaacute nhagrave ở quaacute cao so với thu nhập của nhacircn dacircn đocirc thị Ngoagravei ra việc xacircy dựng nhagrave ở tự phaacutet lagravem cho cocircng taacutec quy hoạch gặp nhiều rắc rối

- Quaacute trigravenh chạy đua nacircng cấp đocirc thi đatilde tạo necircn những sự đối lập khaacutec biệt trong cuộc sống của những người dacircn sinh sống trograven cugraveng một đocirc thị hoặc caacutec đocirc thị khaacutec nhau Becircn cạnh những khu nhagrave cao tầng lại khocircng thiếu những khu nhagrave ổ chuột xoacutem liều xoacutem bụi Vagrave chiacutenh điều nagravey cũng lagravem cho vấn đề mocirci trường ở đacircy trở necircn ocirc nhiễm trầm trọng hơn

- Hagrave Nội đatilde từng coacute ba khu nhagrave ở khocircng chiacutenh thức lớn higravenh thagravenh từ những năm 90 của thế kỷ XX lagrave khu chứa trọ Phuacutec Xaacute khu batildei raacutec Thagravenh Cocircng vagrave khu xoacutem liều Thanh Nhagraven với số lượng dacircn ở mỗi khu khoảng 400 người Ngoagravei ra Hagrave Nội cograven coacute hơn 20 xoacutem liều xoacutem bụi nhỏ với mỗi xoacutem từ 5 - 10 hộ dacircn nằm rải raacutec trong caacutec quận huyện khaacutec trecircn caacutec khu đất cocircng hoặc ven socircng hồ

Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đatilde từng coacute 67000 căn nhagrave ổ chuột vagrave trong đoacute coacute 24000 hộ sống ven kecircnh rạch

Tại thagravenh phố Huế coacute 770 hộ với 4483 nhacircn khẩu sống trecircn Thượng Thagravenh vagrave Eo Bagraveu trong khu Thagravenh cổ với diện tiacutech xacircy dựng traacutei pheacutep lagrave 31500m2

IV4 Ảnh hưởng đến đời sống tinh thần nhacircn dacircn- Mở rộng đất đai vagrave quy hoạch lại khu vực lagrave sự cần thiết trong quaacute trigravenh nacircng

cấp đocirc thị Nhưng một vấn đề đặt ra lagrave một số vugraveng trong đoacute lagrave chugravea chiền vagrave nghĩa địa

26

do đoacute việc giải toả gặp rất nhiều khoacute khăn Đoacute lagrave một phần trong cuộc sống tacircm linh vagrave tinh thần của người dacircn Trong quaacute trigravenh quy hoạch đất sẽ khocircng traacutenh khỏi những tổn thương tới người dacircn

- Mặt khaacutec hầu hết caacutec khu nghĩa trang nghĩa địa chưa coacute hệ thống thoaacutet nước đảm bảo vệ sinh việc thoaacutet nước hoagraven toagraven dựa vagraveo độ dốc địa higravenh tự nhiecircn thoaacutet trực tiếp ra caacutec ao hồ ruộng trũng xung quanh Chưa coacute hệ thống mương bao để thu gom nước thải thấm từ xaacutec chết phacircn hủy ra Kết quả khảo saacutet chất lượng nước mặt vagrave nước ngầm trong khu vực nghĩa trang vagrave dacircn cư xung quanh tại một số đocirc thị cho thấy độ pH thường thiecircn về axiacutet hagravem lượng coliform vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 20 - 4000 lần hagravem lượng BOD vagrave COD vượt từ 2 đến hơn 15 lần hagravem lượng NO3 gấp 2 - 100 lần Do đoacute với những vugraveng đocirc thị quy hoạch gần đoacute đogravei hỏi caacutec nhagrave chức traacutech đưa ra những phương aacuten phugrave hợp

IV5 Laacute phổi của đocirc thị bị tagraven phaacute- Tại caacutec vugraveng đocirc thị hoacutea nhanh bộ khung bảo vệ mocirci trường lagrave những vagravenh đai

xanh khocircng được quy hoạch vagrave bảo vệ Chỉ tiecircu đất để trồng cacircy xanh trong caacutec đocirc thị quaacute thấp trung bigravenh mới đạt 05m2người Tại hai thagravenh phố lớn lagrave Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh con số nagravey cũng khocircng quaacute 2m2người chỉ bằng 110 chỉ tiecircu cacircy xanh của caacutec thagravenh phố tiecircn tiến trecircn thế giới Một số di sản văn hoacutea lịch sử vagrave một số di tiacutech vugraveng cacircy xanh bảo vệ mocirci trường đang bị vi phạm tagraven phaacute nặng

- Hệ thống khocircng gian xanh - laacute phổi của đocirc thị - hầu như chưa được chuacute yacute vagrave caacutec cơ quan quản lyacute chưa hoạch định chiacutenh saacutech đối với vấn đề nagravey Quan niệm về vấn đề cacircy xanh bảo vệ mocirci trường chỉ đơn thuần lagrave trồng cacircy trecircn đường phố để che nắng Chọn cacircy trồng hết sức tugravey tiện khocircng coacute yacute tưởng đặc trưng gacircy necircn tigravenh trạng caacutec đocirc thị ngoagravei Bắc như thagravenh phố Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Việt Trigrave Hải Phograveng coacute một số loại cacircy giống nhau như xagrave cừ phượng sữa tử vi tagraveu Caacutec đocirc thị loại III kể từ Quảng Nam trở vagraveo cũng vậy viết dầu nước trứng caacute khocircng tạo được neacutet đặc trưng cacircy xanh gacircy ấn tượng của mỗi đocirc thị

- Cocircng viecircn để vui chơi giải triacute hầu như rất iacutet Diện tiacutech caacutec cocircng viecircn chức năng cũng rất hạn hẹp (05 - 4ha) vagrave chỉ lagrave nơi nghỉ ngơi thư giatilden ngắm cảnh như caacutec vườn hoa ở Huế Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Hưng Yecircn

IV6 Giao thocircng đocirc thị vagrave mocirci trường - Nacircng cacircp đocirc thị đogravei hỏi sự nacircng cấp toagraven diện về mọi mặt một trong số những

yếu tố đoacute lagrave nacircng cấp về giao thocircng Khi đocirc thị phaacutet triển kegravem theo đoacute lagrave sự gia tăng về phương tiện giao thocircng Thực tế diện tiacutech đất giao thocircng đocirc thị khocircng đủ mạng lưới đường giao thocircng phacircn bố khocircng đồng đều thocircng số kỹ thuật tuyến đường rất thấp hagravenh lang đường luocircn bị lấn chiếm Theo số liệu thống kecirc tại caacutec đocirc thị lớn caacutec chỉ tiecircu về hạ tầng giao thocircng cũng rất thấp chỉ đaacutep ứng được khoảng 35 - 40 so với nhu cầu cần thiết như tại Hagrave Nội diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 78 mật độ đường đạt 389kmkm2 tại thagravenh phố Hồ Chiacute Minh diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 75 mật độ đường đạt 388kmkm2 Caacutec chỉ tiecircu giao thocircng tại caacutec đocirc thị loại thấp hơn cũng nhỏ hơn nhiều so với yecircu cầu cần thiết Diện tiacutech caacutec điểm đỗ xe đạt 25 song chưa coacute quy

27

hoạch cụ thể Mật độ đường chiacutenh đạt 40 mật độ của đường liecircn khu vực phacircn khu vực thấp nhất chỉ đạt 20 - 30 so với yecircu cầu

Khocircng đaacutep ứng được yecircu cầu về giao thocircng đatilde để lại những hậu quả- Tai nạn giao thocircng Tigravenh higravenh tai nạn giao thocircng ở nước ta đặc biệt trong khu

vực đocirc thị hết sức nghiecircm trọng thuộc vagraveo nhoacutem cao nhất thế giới Tuy chỉ số về số vụ tai nạn giao thocircng10000 phương tiện khocircng cao hơn nhiều so với caacutec nước khaacutec trong khu vực song chỉ số người chếttổng số người bị thương lagrave đặc biệt cao magrave nguyecircn nhacircn chiacutenh lagrave do phương tiện chủ đạo trong giao thocircng đocirc thị lagrave xe hai baacutenh

- Ugraven tắc giao thocircng Ugraven tắc giao thocircng trong caacutec đocirc thị đang vagrave ngagravey cagraveng trở necircn bức xuacutec đặc biệt tại caacutec đocirc thị vừa vagrave lớn Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đang phải gaacutenh chịu những hậu quả nặng nề do ugraven tắc giao thocircng gacircy ra

- Ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn gia tăng ocirc nhiễm bụi khiacute thải vagrave tiếng ồn do caacutec hoạt động giao thocircng gacircy ra Ugraven tắc giao thocircng phố hoacutea quốc lộ tỉnh lộ hoạt động xacircy dựng hạ tầng vagrave khu dacircn cư goacutep phần lagravem gia tăng mức độ ocirc nhiễm Ocirc nhiễm tiếng ồn giao thocircng vagrave caacutec ảnh hưởng tới sức khỏe người dacircn đocirc thị lớn hơn nhiều so với caacutec đocirc thị khaacutec trecircn thế giới Theo kết quả nghiecircn cứu giaacute trị mức ồn tăng từ 2 - 5dBA do cấu truacutec nhagrave ống liền kề baacutem dọc theo caacutec tuyến đường Sự bố triacute khocircng hợp lyacute caacutec khu chức năng trong đocirc thị lagravem nghiecircm trọng thecircm ocirc nhiễm tiếng ồn nhất lagrave đối với trường học bệnh viện cocircng sở vagrave khu dacircn cư Giaacute trị tiếng ồn vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 1 - 15dBA

IV7 Vấn đề chất thải rắn- Lagraven soacuteng nacircng cấp đocirc thị thiếu quy hoạch vagrave khocircng được kiểm soaacutet khiến Việt

Nam phải đối mặt với caacutec thaacutech thức lớn cơ sở hạ tầng quaacute yếu keacutem năng lực quản lyacute của chiacutenh quyền cograven hạn chế nhận thức của cộng đồng cũng cograven thấp đặc biệt lượng chất thải rắn tăng nhanh Nếu trung bigravenh một người một ngagravey thải ra 1kg raacutec thigrave ở TpHCM lượng raacutec thải ra mỗi ngagravey gần 7000 tấn Hagrave Nội lagrave trecircn 3500 tấn Caacutec đocirc thị khaacutec tiacutenh bigravenh quacircn 07kg raacutecngười vagrave số lượng raacutec thải thải ra ở caacutec đocirc thị ngagravey cagraveng coacute xu hướng nhiều hơn Chất thải rắn ngagravey cagraveng gia tăng magrave vấn đề xử lyacute vẫn chưa tigravem được hướng đi tốt Hiện nay phần lớn raacutec thải được xử lyacute bằng caacutech chocircn lấp nhưng nhiều nơi chocircn lấp khocircng hợp vệ sinh

- Theo số liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc gia cho thấy coacute tới 1125 chiếm 44 sử dụng batildei chocircn lấp đơn sơ khocircng đảm bảo vệ sinh Việc giảm thiểu raacutec thải luocircn lagrave yecircu cầu đầu tiecircn vagrave quan trọng nhất đối với phaacutet triển đocirc thị

- Nguy cơ gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt vagrave nước ngầm gia tăngNguồn bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn

Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

VIPhương phaacutep quản liacute mocirci trường trong nacircng cấp đocirc thịVI1 Trong quaacute trigravenh xacircy dựng mở rộng đocirc thị

28

- Cải tiến hệ thống bơm thoaacutet nước xacircy dựng hệ thống bơm thoaacutet nước cho caacutec khu vực nằm tương đối thấp Bảo tồn những khu đất cho nhu cầu cải tiến hệ thống kecircnh rạch trong tương lai Cải thiện hệ thống kiểm soaacutet thủy lực hiện coacute

- Giảm thiểu phaacutet thải chất ocirc nhiễm hạn chế những hoạt động thường xuyecircn coacute phaacutet sinh chất ocirc nhiễm sử dụng nhiecircn liệu hay năng lượng sạch (gasđiện)

- Cải thiện hệ thống quản lyacute điều hagravenh giao thocircng đocirc thị để traacutenh ugraven tắc giao thocircng Kiểm soaacutet tốt hơn caacutec luồng giao thocircng đảm bảo giao thocircng thocircng suốt khocircng tắc nghẽn Phaacutet triển mạng lưới thocircng tin liecircn lạc giữa caacutec caacute nhacircn caacutec tổ chứchellip hạn chế nhu cầu đi lại của cộng đồng sẽ goacutep phần giảm nguồn ocirc nhiễm gacircy ra từ caacutec phương tiện giao thocircng

- Bố triacute tập trung caacutec cơ sở sản xuất vagraveo khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển ra ngoại thagravenh quy hoạch từng nhoacutem ngagravenh sản xuất cụ thể đối với từng khu cocircng nghiệp nhất định Aacutep dụng cocircng cụ thu phiacute mocirci trường vagrave cấp giấy pheacutep xả thải đối với từng loại chất ocirc nhiễm cho từng đơn vị sản xuất coacute kiểm tra định kỳ

- Hạn chế tigravenh trạng đổ chất thải rắn bừa batildei xuống lograveng đường vỉa hegrave ao hồ cống ratildenh vagrave những nơi cocircng cộng Xử lyacute chất thải rắn bằng caacutec giải phaacutep cocircng nghệ thiacutech hợp cho mỗi loại đocirc thị Nacircng cao chất lượng vagrave tiacutenh cơ động của thiết bị thu gom vận chuyển xử lyacute chất thải rắn kể cả chế tạo caacutec phương tiện chuyecircn dugraveng thiacutech hợp cho mỗi vugraveng

- Kiecircn quyết xử lyacute caacutec vi phạm luật mocirci trường Coacute chế độ khen thưởng hay xử phạt hagravenh chiacutenh hợp lyacute Thường xuyecircn tuyecircn truyền trecircn caacutec phương tiện truyền thocircng đại chuacuteng nhằm nacircng cao nhận thức của người dacircn thagravenh thị trong việc chấp hagravenh vagrave thực hiện luật bảo vệ mocirci trường noacutei chung vagrave caacutec qui tắc vệ sinh đocirc thị noacutei riecircng

VI2 Trong quaacute trigravenh cải tạo hạ tầng kĩ thuật đocirc thị- Quản lyacute chặt chẽ quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute - cocircng nghiệp hoaacute để bảo vệ vagravenh đai

xanh Xacircy dựng cảnh quan đocirc thị xanh sạch đẹp đảm bảo khocircng gian xanh đocirc thị bao gồm hệ thống caacutec mảng xanh đocirc thị vagravenh đai xanh đocirc thị vagrave mặt nước xanh sạch đẹp của cảnh quan đocirc thị

- Xacircy dựng nacircng cấp hệ thống cấp thoaacutet nước cho đocirc thị một caacutech hợp lyacute đảm bảo phục vụ tốt nhu cầu của người dacircn

- Xacircy dựng caacutec batildei chocircn lấp chất thải hợp lyacute vệ sinh vagrave an toagraven Tăng cường cocircng taacutec queacutet dọn vệ sinh đường phố phun nước tưới cacircy vagrave tưới đường Đảm bảo caacutec chất thải trong mọi hoạt động tại đocirc thị được taacutei sử dụng quản lyacute xử lyacute thiacutech hợp đảm bảo tiecircu chuẩn MT cho pheacutep

- Tăng cường vagrave đẩy mạnh caacutec hoạt động quản lyacute vagrave bảo vệ MT đocirc thị Xacircy dựng hệ thống trao đổi thocircng tin MT vagrave hệ thống quan trắc giaacutem saacutet hiện trạng MT

- Yecircu cầu tất cả caacutec chủ dự aacuten đầu tư mới hoặc cải tạo mở rộng cơ sở sản xuất đều phải lập Baacuteo caacuteo đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường của dự aacuten Định kỳ kiểm tra giaacutem saacutet việc thực hiện caacutec biện phaacutep đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kiểm tra cơ sở sản suất coacute bảo đảm tiecircu chuẩn mocirci trường hay khocircng

- Caacutec phương tiện giao thocircng cơ khiacute lagrave nguồn thải ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute Đocirc thị cagraveng lớn cagraveng phaacutet triển thigrave giao thocircng cơ giới sẽ phaacutet triển vagrave nguồn thải chất ocirc

29

nhiễm khocircng khiacute do phương tiện giao thocircng cơ giới cagraveng lớn Ưu tiecircn phaacutet triển giao thocircng cocircng cộng vagrave hạn chế phaacutet triển phương tiện caacute nhacircn

- Cải thiện kecircnh rạch nạo veacutet đagraveo đất bảo vệ sườn dốc thi cocircng vagrave vận hagravenh đường bảo dưỡng cống hộp vagrave cầu đường bộ của caacutec tuyến kecircnh trong thagravenh phố

VI3 Trong cocircng taacutec cải thiện nguồn nước đocirc thị- Thiết lập cơ sở dữ liệu về mạng lưới cấp vagrave thoaacutet nước trong đocirc thị nacircng cấp hỗ

trợ cho quaacute trigravenh ra quyết định của latildenh đạo caacutec địa phương trong khu vực- Điều chỉnh hợp lyacute caacutec hoạt động sản xuất nocircng nghiệp trong việc sử dụng phacircn

boacuten vagrave thuốc bảo vệ thực vật- Thu gom vagrave xử lyacute nước thải sinh hoạt tại caacutec thagravenh phố thị trấn vagrave caacutec cụm

dacircn cư tập trung xung quanh lưu vực socircng- Kiểm soaacutet vagrave xử lyacute triệt để caacutec loại chất thải rắn traacutenh tigravenh trạng vứt bừa batildei

xuống ao hồ kecircnh rạch socircng suối gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt- Xacircy dựng vagrave aacutep dụng phiacute xử lyacute nước thải- Nacircng cao nhận thức cộng đồng về việc tiết kiệm vagrave bảo vệ nguồn nước- Xaacutec định giới hạn khai thaacutec nguồn nước ngầm- Xaacutec định vugraveng bổ cập tự nhiecircn chiacutenh của tầng nước ngầm- Duy trigrave vagrave mở rộng chương trigravenh giaacutem saacutet chất lượng vagrave trữ lượng nước ngầm

Tăng cường kiểm soaacutet đối với caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễm nước ngầm- Xacircy dựng caacutec trạm xử lyacute nước thải sinh hoạt tập trung cho từng khu vực dacircn cư

trước khi thải ra hệ thống thoaacutet nước cocircng cộng- Thực hiện thu phiacute xử lyacute nước thải để tạo nguồn thu cho ngacircn saacutech thu hồi dần

vốn đầu tư vagraveo hệ thống xử lyacute- Xacircy dựng hệ thống thu gom taacutech riecircng nước mưa vagrave nước thải sinh hoạt đối với

caacutec khu dacircn cư mới hạn chế khối lượng nước thải cần xử lyacute xử lyacute vagrave tận dụng nước mưa vagraveo những mục điacutech phugrave hợp để hạn chế khai thaacutec nước ngầm vagrave nước mặt Quản lyacute nước thải đocirc thị

- Thu phiacute khai thaacutec nước ngầm vagrave xacircy dựng cơ cấu quản lyacute nước ngầm để gia tăng kiểm soaacutet việc khai thaacutec

- Mở rộng mạng lưới cung cấp nước Phaacutet triển một số cụm cấp nước quy mocirc nhỏ

- Tiến hagravenh việc kiểm soaacutet vagrave giaacutem saacutet việc khai thaacutec nước ngầm bằng caacutech đo lường trữ lượng khai thaacutec tại caacutec giếng nước

- Caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp đoacuteng trecircn địa bagraven thagravenh phố đều phải tuacircn thủ luật vagrave caacutec quy định về bảo vệ mocirci trường trong xử lyacute nước thải đảm bảo đạt tiecircu chuẩn xả thải ra nguồn tiếp nhận

- Nếu CSSX khocircng coacute khả năng đầu tư xacircy dựng hệ thống xử lyacute nước thải cho phugrave hợp thigrave phải di dời ra caacutec khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển đổi ngagravenh nghề sản xuất

- Cơ quan quản lyacute Nhagrave nước về bảo vệ mocirci trường phải thường xuyecircn kiểm tra định kỳ nước thải của caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp ocirc nhiễm coacute biện phaacutep xử lyacute thiacutech đaacuteng đối với caacutec cơ sở vi phạm

30

- Tăng cường năng lực hoagraven thiện tổ chức vagrave phaacutep luật về quản lyacute hệ thống thoaacutet nước đocirc thị

VIĐịnh hướng nacircng cấp đocirc thịĐocirc thị lagrave đầu maacutey của sự tăng trưởng kinh tế vugraveng tiecircu thụ tagravei nguyecircn sinh ra raacutec

thải nguồn gốc của caacutec vấn đề về mocirci trường Đocirc thị cần phải coacute những quy trigravenh để goacutep phần tạo ra mocirci trường lagravenh mạnh vagrave tăng trưởng kinh tế Mocirci trường lagravenh mạnh liecircn quan đến caacutec vấn đề cung cấp nước an toagraven điều kiện vệ sinh quản lyacute chất thải rắn Tăng trưởng kinh tế liecircn quan đến thiếu kiểm soaacutet caacutec chất thải từ caacutec nhagrave maacutey tắc nghẽn tại nạn xử lyacute chưa thỏa đaacuteng caacutec chất thải độc hại vigrave vậy cần phải coacute những định hướng vagrave phương phaacutep mới trong tương lai

VI1 Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Phaacutet huy giaacute trị caacutec bagravei học kinh nghiệm đuacutec kết từ thực tiễn xacircy dựng phaacutet triển đocirc thị ở nước ta cũng như nhiều nước tiecircn tiến trecircn thế giới định hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050 được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009 vagrave Chương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020 (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009) đatilde đề ra caacutec định hướng giải phaacutep tổng thể toagraven diện phaacutet triển hệ thống đocirc thị quốc gia xaacutec định caacutec giai đoạn phaacutet triển mục tiecircu cụ thể vagrave lộ trigravenh thực hiện cho từng giai đoạn Theo đoacute để quaacute trigravenh phaacutet triển của caacutec đocirc thị trong cả nước đaacutep ứng caacutec yecircu cầu phaacutet triển bền vững chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp cần đặc biệt lưu yacute một số vấn đề sau Thứ nhất khocircng ngừng đẩy mạnh vai trograve cocircng taacutec lập quy hoạch vagrave nacircng cao chất lượng quy hoạch Cocircng taacutec quy hoạch phải được ưu tiecircn đầu tư đi trước để định hướng vagrave bảo đảm tiacutenh đồng bộ trong quaacute trigravenh xacircy dựng phaacutet triển cũng như cải tạo chỉnh trang đocirc thị ETHồng thời với việc aacutep dụng caacutec tiến bộ trong phaacutet triển đocirc thị quy hoạch khocircng những phải đaacutep ứng yecircu cầu cao về tạo dựng chất lượng khocircng gian đocirc thị magrave cograven phải đaacutep ứng tốt yecircu cầu về dự baacuteo gắn saacutet với thực tiễn vagrave xu hướng phaacutet triển của xatilde hội thật sự trở thagravenh nền tảng cho việc tạo dựng nguồn lực phaacutet triển cho đocirc thị Thứ hai tạo dựng nguồn lực phaacutet triển đocirc thị từ chiacutenh nội lực của đocirc thị Cugraveng với caacutec nguồn hỗ trợ phaacutet triển magrave đocirc thị coacute được cần đặc biệt chuacute trọng việc đổi mới cơ chế chiacutenh saacutech phaacutet triển đocirc thị trong caacutec lĩnh vực quản lyacute nhagrave nước quản lyacute quy hoạch quản lyacute nhagrave đất quản lyacute đầu tư xacircy dựng quản lyacute khai thaacutec sử dụng cocircng trigravenh đocirc thị Thocircng qua caacutec giải phaacutep về quy hoạch đocirc thị kết hợp với caacutec chiacutenh saacutech phugrave hợp để huy

31

động sự tham gia của caacutec thagravenh phần kinh tế trong xatilde hội thực hiện chủ trương xatilde hội hoacutea đầu tư cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời goacutep phần nacircng cao hiệu quả đầu tư đẩy nhanh tiến trigravenh nacircng cấp chất lượng đocirc thị hoacutea Thứ ba cần đẩy mạnh hơn nữa việc đổi mới tư duy trong quản lyacute nhagrave nước về đocirc thị đi đocirci với việc nacircng cao phẩm chất năng lực vagrave trigravenh độ caacuten bộ quản lyacute đocirc thị caacutec cấp Tăng cường phacircn cấp quản lyacute đocirc thị nacircng cao quyền hạn traacutech nhiệm của chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp tổ chức bộ maacutey tinh giản gọn nhẹ nacircng cao tiacutenh hiệu quả hiệu lực quản lyacute đồng thời chuacute trọng hơn nữa cocircng taacutec đagraveo tạo vagrave bồi dưỡng caacuten bộ bằng nhiều higravenh thức phugrave hợp với thực tế trigravenh độ kinh nghiệm vagrave kiến thức Thứ tư cần chuacute trọng phaacutet huy vai trograve vagrave traacutech nhiệm lagravem chủ của cộng đồng của người dacircn đocirc thị Việc xacircy dựng vagrave duy trigrave chất lượng đocirc thị phụ thuộc một phần quan trọng trong yacute thức của người dacircn thực hiện nếp sống văn minh đocirc thị Do đoacute cần coacute giải phaacutep tiacutech cực để cộng đồng nhận thức rotilde vai trograve vagrave traacutech nhiệm tham gia xacircy dựng vagrave quản lyacute đocirc thị được cụ thể hoacutea ngay từ trong cuộc sống hằng ngagravey của mỗi caacute nhacircn mỗi cộng đồng của đocirc thị

VI2 Chiến lược phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt Định hướng Quy hoạch tổng thể phaacutet triển đocirc thị

đến năm 2020 trong Quyết định số 101998QĐ-TTg ngagravey 23-1-1998 trong đoacute xaacutec định phương hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển caacutec đocirc thị trecircn địa bagraven cả nước vagrave caacutec vugraveng đặc trưng

Mức tăng trưởng dacircn số dự baacuteo Năm 2010 dacircn số đocirc thị lagrave 304 triệu người chiếm 33 dacircn số cả nước Năm 2020 dacircn số đocirc thị lagrave 46 triệu người chiếm 45 dacircn số cả nướcNhu cầu sử dụng đất đocirc thị Năm 2020 diện tiacutech đất đocirc thị lagrave 460000ha chiếm 14 diện tiacutech đất tự nhiecircn

cả nước bigravenh quacircn 100m2ngườiTổ chức khocircng gian hệ thống đocirc thị Mạng lưới đocirc thị cả nước được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển trecircn cơ sở caacutec đocirc thị

trung tacircm gồm caacutec thagravenh phố trung tacircm cấp quốc gia cấp vugraveng cấp tỉnh Caacutec đocirc thị trung tacircm caacutec cấp được phacircn bố hợp lyacute trecircn 10 vugraveng đocirc thị hoaacute đặc trưng của cả nước

Caacutec đocirc thị trung tacircm lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh phải được tổ chức thagravenh caacutec chugravem đocirc thị coacute vagravenh đai xanh bảo vệ để hạn chế tối đa sự tập trung dacircn số cơ sở kinh tế vagrave phaacute vỡ cacircn bằng sinh thaacutei traacutenh sự higravenh thagravenh caacutec siecircu đocirc thị

Quy hoạch sử dụng đất đocirc thị đảm bảo caacutec khu chức năng vagrave cơ sở hạ tầng coacute quan hệ gắn boacute

Higravenh thagravenh bộ mặt kiến truacutec hiện đại nhưng vẫn kế thừa bảo vệ tocircn tạo vagrave giữ gigraven caacutec di sản lịch sử văn hoaacute phaacutet triển nền kiến truacutec đậm đagrave bản sắc dacircn tộc

Phaacutet triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật Ưu tiecircn phaacutet triển hiện đại hoaacute cơ sở hạ tầng caacutec đocirc thị vagrave caacutec vugraveng kinh tế

trọng điểm tạo tiền đề phaacutet triển caacutec đocirc thị vagrave đocirc thị hoaacute nocircng thocircn Cải tạo vagrave xacircy dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật trong caacutec đocirc thị theo yecircu cầu vagrave mức

độ phaacutet triển của từng đocirc thị

32

Bảo vệ mocirci trường cảnh quan thiecircn nhiecircn giữ gigraven cacircn bằng sinh thaacutei đocirc thị - Xacircy dựng vagrave duy trigrave bộ khung bảo vệ thiecircn nhiecircn trecircn địa bagraven cả nước- Khai thaacutec vagrave sử dụng hợp lyacute caacutec tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn vagraveo mục điacutech cải tạo đocirc

thị- Coacute biện phaacutep xử lyacute taacutei sử dụng caacutec chất thải sinh hoạt vagrave sản xuất bằng caacutec

cocircng nghệ thiacutech hợp

VI3 Những nguyecircn tắc trong định hướng nacircng cấp đocirc thị1 Về quan điểm vagrave mục tiecircu phaacutet triển đocirc thị Phaacutet triển đocirc thị phải phugrave hợp với

phacircn bố vagrave trigravenh độ phaacutet triển lực lượng sản xuất tập trung xacircy dựng cơ sở kinh tế - kỹ thuật vững chắc lagravem động lực cho sự phaacutet triển bền vững vagrave định higravenh rotilde cocircng taacutec phacircn loại đocirc thị theo trigravenh độ của tiến trigravenh phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững

2 Xaacutec định rotilde vai trograve caacutec đocirc thị trong hệ thống đocirc thị toagraven quốc cũng như xaacutec định vai trograve caacutec đocirc thị trong caacutec vugraveng latildenh thổ lagrave caacutec đocirc thị cấp vugraveng cấp quốc gia hay quốc tế

3 Quy hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị phải được xacircy dung phugrave hợp với chương trigravenh đầu tư phaacutet triển đocirc thị của Chiacutenh phủ Dựa trecircn caacutec chiến lược phaacutet triển liecircn ngagravenh xaacutec định rotilde yecircu cầu phaacutet triển KT- XH nhu cầu sử dụng đất đai nhu cầu tocircn vinh giaacute trị văn hoacutea lịch sử vagrave bảo vệ tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn của từng địa phương Trong đoacute phải hết sức chuacute yacute gắn kết chặt chẽ giữa tổ chức kỹ thuật liecircn vugraveng với hạ tầng kỹ thuật từng docirc thị vagrave caacutec điểm dacircn cư xung quanh

4 Khai thaacutec tiềm năng coacute giới hạn đảm bảo cacircn đối giữa khai thaacutec tagravei nguyecircn mocirci trường tagravei nguyecircn đất đai nhacircn lực phaacutet triển kinh tế vagrave phacircn bố dacircn cư trong caacutec khu đocirc thị vagrave nocircng thocircn trong caacutec vugraveng miền vagrave trecircn phạm vi toagraven quốc

5 Qui hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững toagraven quốc phải duy trigrave phaacutet huy khocircng gian văn hoacutea của caacutec cộng đồng dacircn cư đocirc thị xacircy dựng caacutec chương trigravenh hagravenh động cụ thể đối với cocircng taacutec bảo tồn cải tạo vagrave xacircy dựng dựa trecircn tiềm năng văn hoacutea xatilde hội vagrave tự nhiecircn

6 Để bảo vệ mocirci trường đất nước vagrave khocircng khiacute cho đocirc thị cần aacutep dụng kĩ thuật tiecircn tiến trong xacircy dựng caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kĩ thuật trong xử liacute phacircn loại taacutei chế chất thải rắn vagrave trong xacircy dựng caacutec dự aacuten cocircng nghiệp tập trung ở qui mocirc địa phương vugraveng vagrave toagraven quốc trecircn cơ sở cơ hội cho việc nacircng cao chất lượng mocirci trường sống cho dacircn cư Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật đocirc thị toagraven quốc phải đảm bảo hiện đại an toagraven tiết kiệm vagrave phugrave hợp với tiecircu chiacute bền vững của vugraveng quốc gia vagrave quốc tế caacutec khu cocircng nghiệp tập trung nhưng phải bảo đảm nghiecircm ngặt caacutec yecircu cầu xử liacute ocirc nhiễm đổi mới cocircng nghệ aacutep dụng nguyecircn liệu sạch nguyecircn liệu sinh thaacutei vagrave phải đảm bảo caacutec tiecircu chuản ISO về mocirci trường

7 Cải tạo vagrave lagravem mới đồng bộ caacutec khu ở hiện coacute trong đocirc thị Triệt để thực hiện bảo tồn caacutec khu đocirc thị cổ vagrave cũ cugraveng luacutec đaacutep ứng đuacuteng vagrave đủ nhu cầu diện tiacutech ở vagrave mocirci trường sống tốt cho mọi người trong caacutec khu dacircn cư cần tổ chức liecircn kết hợp mạng lưới dịch vụ ngoagravei nhagrave ở đaacutep ứng caacutec nhu cầu sống của dacircn cư theo định kỳ ngắn vagrave dagravei hạn coacute thể hoạch định xoacutea bỏ caacutec khu nhagrave ổ chuột caacutec khu ở phi chiacutenh qui caacutec xoacutem dacircn vạn

33

đograve vagrave caacutec khu bần cư đocirc thị Tiếp tục hoagraven thiện chiến lược phaacutet triển nhagrave ở theo hướng bền vững ở đocirc thị nocircng thocircn vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

8 Phacircn bổ kết nối vagrave hoagraven thiện caacutec trung tacircm cocircng cộng caacutec khu nghỉ ngơi vui chơi giải triacute vagrave hệ thống cacircy xanh mặt nước trong đocirc thị Trong đoacute đặc biệt quan tacircm phaacutet triển hệ thống cacircy xanh đocirc thị bảo lưu hệ thống kecircnh rạch để tạo khocircng gian mở khocircng gian trống caacutec khocircng gian nghỉ ngơi giải triacutetạo cảnh quan chung vagrave điều hogravea mocirci trường khocircng khiacute cho đocirc thị Higravenh thagravenh caacutec hagravenh lang cacircy xanh caacutech ly giữa caacutec khu kho tagraveng bến batildei vagrave caacutec khu dacircn cư đocirc thị Tập trung nacircng cấp cải tạo caacutec khu cacircy xanh bảo vệ mặt nước caacutec khu di tiacutech lịch sử vagrave caacutec khu vực ven song vagrave ven biển đảm bảo đủ để khắc phục tigravenh trạng ocirc nhiễm khocircng khiacute ocirc nhiễm nguocircn nước vagrave goacutep phần điều hogravea khiacute hậu nhiệt đới Phấn đấu chỉ tiecircu cacircy xanhđầu người đạt 12-15 m2 với đocirc thị đặc biệt 10-12 m2 với đocirc thị loại I vagrave loại II 9-11m2 với đocirc thị loại loại III vagrave loại IV vagrave 8-10m2 với đocirc thị loại V

9 Chiacutenh quyền địa phươngcộng đồng cần coacute sự tham gia trực tiếpcocircng bằng vagrave coacute caacutei nhigraven dagravei hạn với caacutec nhu cầu phaacutet triển đocirc thị hiện tại vagrave của caacutec thế hệ tiếp sau

10 Xacircy dựng hợp liacute cơ chế tagravei chiacutenh đocirc thị cho phugrave hợp với caacutec kế hoạch phaacutet triển KT-XH Trong đoacute hỗ trợ tagravei chiacutenh thỏa đaacuteng cho việc xử liacute vagrave bảo vệ mocirci trường ở đocirc thị Nghiecircn cứu tăng nguồn thu cho cocircng taacutec Qui hoạch xacircy dựng đocirc thị dagravenh phần ngacircn saacutech đuacuteng vagrave đủ cho đầu tư Phaacutet triển đocirc thị theo qui hoạch kế hoạchngắn vagrave dagravei hạn đatilde được phecirc duyệt tăng khả năng xatilde hội hoacutea thu huacutet nguồn lực của nhacircn dacircn vagrave khai thaacutec tối ưu caacutec nguồn tagravei chiacutenh khai thaacutec của caacutec tổ chức tư nhacircn trong vagrave ngoagravei nước để Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Thagravenh phố HCM phaacutet triển đocirc Phaacutet triển bền vững cho thị ngang tầm khu vưc vagrave thế giới caacutec đocirc thị ở Việt NamTriacutech ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm

2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

KẾT LUẬN

34

Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thị lagrave một xu hướng chung tất yếu vagrave khocircng thể thiếu trong sự phaacutet triển của một quốc gia Tuy nhiecircn song song becircn cạnh sự phaacutet triển vượt bậc về kinh tế vagrave cơ sở hạ tầng lagrave sự tồn tại của caacutec vấn đề mocirci trường Vấn đề mocirci trường cagraveng trở necircn cấp baacutech đối với những nước đang phaacutet triển Ở nước ta cũng vậy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị quaacute chuacute trọng tới sự phaacutet triển kinh tế đatilde để lại khocircng iacutet hậu quả đối với mocirci trường sống Chuacuteng ta đang từng bước xacircy dựng caacutec đocirc thị hiện đại vagrave giải quyết caacutec vấn đề mocirci trường Để đạt được sự phaacutet triển bền vững đocirc thị cần coacute những chương trigravenh quản lyacute vagrave xacircy dựng toagraven diện về mọi mặt Quaacute trigravenh cần sự phối hợp của caacutec cấp từ trung ương tới địa phương vagrave cần coacute caacutec chiacutenh saacutech kịp thời sacircu rộng vagrave đuacuteng đắn của nhagrave nước

Tagravei liệu tham khảo1 ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế

giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

2 ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ

3 ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

4 Bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

5 ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

6 (Tiecircu chuẩn phacircn cấp đocirc thị- giaacuteo trigravenh quản liacute đocirc thị vagrave khu cocircng nghiệp- Nguyễn Ngọc Anh ndashkhoa Mocirci Trường ĐH Đagrave Lạt)

7 Sổ tay hướng dẫn nacircng cấp đocirc thị coacute sự tham gia của cộng đồng ndashUBND thagravenh phố HCM

35

caacutec đocirc thị phaacutet triển họ bị hấp dẫn bởi một số thagravenh phố vagrave khu cocircng nghiệp lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh Hải Phograveng Đagrave Nẵng Hạ Longtừ đoacute tạo necircn sự bất cacircn đối về lao động giữa caacutec đocirc thị với nhau

Từ đoacute dẫn tới nhiều vấn đề phải giải quyết như nhagrave ở dịch vụ thocircng tin giaacuteo dục chăm soacutec y tế cơ sở hạ tầng việc lagravem ocirc nhiễm mocirci trường Trong điều kiện nền kinh tế chưa phaacutet triển như hiện nay ở nước ta vấn đề việc lagravem ở caacutec vugraveng đocirc thị nổi lecircn khaacute gay gắt Hiện tượng thất nghiệp thu nhập thấp tất yếu sẽ lagravem nảy sinh caacutec hiện tượng xatilde hội tiecircu cực khaacutec Vấn đề dacircn số đocirc thị ở nước ta hiện nay vagrave trong những năm tới sẽ vẫn cograven lagrave một thực trạng nan giải nếu như quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị khocircng được thực hiện coacute hiệu quả

IV3 Xoacutem liều xoacutem bụi - ung nhọt của đocirc thị được nacircng cấp hiện đại- Tuy Đảng vagrave Chiacutenh phủ đatilde coacute rất nhiều biện phaacutep để giải quyết vấn đề nhagrave ở

nhưng tigravenh higravenh nhagrave ở đocirc thị vẫn đang rất căng thẳng trecircn tất cả caacutec mặt phaacutet triển mới cải tạo mua baacuten chuyển dịch vagrave quản lyacute Nếu khocircng coacute những giải phaacutep hiệu quả thigrave sự taacutec động của nhagrave ở sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến phaacutet triển kinh tế - xatilde hội noacutei chung vagrave đến sự phaacutet triển đocirc thị Vấn đề nagravey được đề cập đến bởi caacutec chiacutenh saacutech mang tiacutenh quốc gia do đoacute nếu khocircng coacute hướng đi đuacuteng đắn thigrave sẽ để lại những hậu quả rất lớn vagrave lacircu dagravei muốn khắc phục phải rất khoacute khăn vagrave tốn keacutem

- Diện tiacutech nhagrave ở bigravenh quacircn đầu người tại caacutec đocirc thị nước ta cograven quaacute thấp (54m2người) Chất lượng nhagrave ở khocircng bảo đảm caacutec điều kiện về hạ tầng mocirci trường đều keacutem cỏi Nhagrave ổ chuột cograven chiếm tỷ trọng đaacuteng kể tại caacutec đocirc thị Cung cầu mất cacircn đối nghiecircm trọng cộng với những taacutec động của chiacutenh saacutech khocircng hợp lyacute lagravem cho giaacute nhagrave ở quaacute cao so với thu nhập của nhacircn dacircn đocirc thị Ngoagravei ra việc xacircy dựng nhagrave ở tự phaacutet lagravem cho cocircng taacutec quy hoạch gặp nhiều rắc rối

- Quaacute trigravenh chạy đua nacircng cấp đocirc thi đatilde tạo necircn những sự đối lập khaacutec biệt trong cuộc sống của những người dacircn sinh sống trograven cugraveng một đocirc thị hoặc caacutec đocirc thị khaacutec nhau Becircn cạnh những khu nhagrave cao tầng lại khocircng thiếu những khu nhagrave ổ chuột xoacutem liều xoacutem bụi Vagrave chiacutenh điều nagravey cũng lagravem cho vấn đề mocirci trường ở đacircy trở necircn ocirc nhiễm trầm trọng hơn

- Hagrave Nội đatilde từng coacute ba khu nhagrave ở khocircng chiacutenh thức lớn higravenh thagravenh từ những năm 90 của thế kỷ XX lagrave khu chứa trọ Phuacutec Xaacute khu batildei raacutec Thagravenh Cocircng vagrave khu xoacutem liều Thanh Nhagraven với số lượng dacircn ở mỗi khu khoảng 400 người Ngoagravei ra Hagrave Nội cograven coacute hơn 20 xoacutem liều xoacutem bụi nhỏ với mỗi xoacutem từ 5 - 10 hộ dacircn nằm rải raacutec trong caacutec quận huyện khaacutec trecircn caacutec khu đất cocircng hoặc ven socircng hồ

Thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đatilde từng coacute 67000 căn nhagrave ổ chuột vagrave trong đoacute coacute 24000 hộ sống ven kecircnh rạch

Tại thagravenh phố Huế coacute 770 hộ với 4483 nhacircn khẩu sống trecircn Thượng Thagravenh vagrave Eo Bagraveu trong khu Thagravenh cổ với diện tiacutech xacircy dựng traacutei pheacutep lagrave 31500m2

IV4 Ảnh hưởng đến đời sống tinh thần nhacircn dacircn- Mở rộng đất đai vagrave quy hoạch lại khu vực lagrave sự cần thiết trong quaacute trigravenh nacircng

cấp đocirc thị Nhưng một vấn đề đặt ra lagrave một số vugraveng trong đoacute lagrave chugravea chiền vagrave nghĩa địa

26

do đoacute việc giải toả gặp rất nhiều khoacute khăn Đoacute lagrave một phần trong cuộc sống tacircm linh vagrave tinh thần của người dacircn Trong quaacute trigravenh quy hoạch đất sẽ khocircng traacutenh khỏi những tổn thương tới người dacircn

- Mặt khaacutec hầu hết caacutec khu nghĩa trang nghĩa địa chưa coacute hệ thống thoaacutet nước đảm bảo vệ sinh việc thoaacutet nước hoagraven toagraven dựa vagraveo độ dốc địa higravenh tự nhiecircn thoaacutet trực tiếp ra caacutec ao hồ ruộng trũng xung quanh Chưa coacute hệ thống mương bao để thu gom nước thải thấm từ xaacutec chết phacircn hủy ra Kết quả khảo saacutet chất lượng nước mặt vagrave nước ngầm trong khu vực nghĩa trang vagrave dacircn cư xung quanh tại một số đocirc thị cho thấy độ pH thường thiecircn về axiacutet hagravem lượng coliform vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 20 - 4000 lần hagravem lượng BOD vagrave COD vượt từ 2 đến hơn 15 lần hagravem lượng NO3 gấp 2 - 100 lần Do đoacute với những vugraveng đocirc thị quy hoạch gần đoacute đogravei hỏi caacutec nhagrave chức traacutech đưa ra những phương aacuten phugrave hợp

IV5 Laacute phổi của đocirc thị bị tagraven phaacute- Tại caacutec vugraveng đocirc thị hoacutea nhanh bộ khung bảo vệ mocirci trường lagrave những vagravenh đai

xanh khocircng được quy hoạch vagrave bảo vệ Chỉ tiecircu đất để trồng cacircy xanh trong caacutec đocirc thị quaacute thấp trung bigravenh mới đạt 05m2người Tại hai thagravenh phố lớn lagrave Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh con số nagravey cũng khocircng quaacute 2m2người chỉ bằng 110 chỉ tiecircu cacircy xanh của caacutec thagravenh phố tiecircn tiến trecircn thế giới Một số di sản văn hoacutea lịch sử vagrave một số di tiacutech vugraveng cacircy xanh bảo vệ mocirci trường đang bị vi phạm tagraven phaacute nặng

- Hệ thống khocircng gian xanh - laacute phổi của đocirc thị - hầu như chưa được chuacute yacute vagrave caacutec cơ quan quản lyacute chưa hoạch định chiacutenh saacutech đối với vấn đề nagravey Quan niệm về vấn đề cacircy xanh bảo vệ mocirci trường chỉ đơn thuần lagrave trồng cacircy trecircn đường phố để che nắng Chọn cacircy trồng hết sức tugravey tiện khocircng coacute yacute tưởng đặc trưng gacircy necircn tigravenh trạng caacutec đocirc thị ngoagravei Bắc như thagravenh phố Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Việt Trigrave Hải Phograveng coacute một số loại cacircy giống nhau như xagrave cừ phượng sữa tử vi tagraveu Caacutec đocirc thị loại III kể từ Quảng Nam trở vagraveo cũng vậy viết dầu nước trứng caacute khocircng tạo được neacutet đặc trưng cacircy xanh gacircy ấn tượng của mỗi đocirc thị

- Cocircng viecircn để vui chơi giải triacute hầu như rất iacutet Diện tiacutech caacutec cocircng viecircn chức năng cũng rất hạn hẹp (05 - 4ha) vagrave chỉ lagrave nơi nghỉ ngơi thư giatilden ngắm cảnh như caacutec vườn hoa ở Huế Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Hưng Yecircn

IV6 Giao thocircng đocirc thị vagrave mocirci trường - Nacircng cacircp đocirc thị đogravei hỏi sự nacircng cấp toagraven diện về mọi mặt một trong số những

yếu tố đoacute lagrave nacircng cấp về giao thocircng Khi đocirc thị phaacutet triển kegravem theo đoacute lagrave sự gia tăng về phương tiện giao thocircng Thực tế diện tiacutech đất giao thocircng đocirc thị khocircng đủ mạng lưới đường giao thocircng phacircn bố khocircng đồng đều thocircng số kỹ thuật tuyến đường rất thấp hagravenh lang đường luocircn bị lấn chiếm Theo số liệu thống kecirc tại caacutec đocirc thị lớn caacutec chỉ tiecircu về hạ tầng giao thocircng cũng rất thấp chỉ đaacutep ứng được khoảng 35 - 40 so với nhu cầu cần thiết như tại Hagrave Nội diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 78 mật độ đường đạt 389kmkm2 tại thagravenh phố Hồ Chiacute Minh diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 75 mật độ đường đạt 388kmkm2 Caacutec chỉ tiecircu giao thocircng tại caacutec đocirc thị loại thấp hơn cũng nhỏ hơn nhiều so với yecircu cầu cần thiết Diện tiacutech caacutec điểm đỗ xe đạt 25 song chưa coacute quy

27

hoạch cụ thể Mật độ đường chiacutenh đạt 40 mật độ của đường liecircn khu vực phacircn khu vực thấp nhất chỉ đạt 20 - 30 so với yecircu cầu

Khocircng đaacutep ứng được yecircu cầu về giao thocircng đatilde để lại những hậu quả- Tai nạn giao thocircng Tigravenh higravenh tai nạn giao thocircng ở nước ta đặc biệt trong khu

vực đocirc thị hết sức nghiecircm trọng thuộc vagraveo nhoacutem cao nhất thế giới Tuy chỉ số về số vụ tai nạn giao thocircng10000 phương tiện khocircng cao hơn nhiều so với caacutec nước khaacutec trong khu vực song chỉ số người chếttổng số người bị thương lagrave đặc biệt cao magrave nguyecircn nhacircn chiacutenh lagrave do phương tiện chủ đạo trong giao thocircng đocirc thị lagrave xe hai baacutenh

- Ugraven tắc giao thocircng Ugraven tắc giao thocircng trong caacutec đocirc thị đang vagrave ngagravey cagraveng trở necircn bức xuacutec đặc biệt tại caacutec đocirc thị vừa vagrave lớn Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đang phải gaacutenh chịu những hậu quả nặng nề do ugraven tắc giao thocircng gacircy ra

- Ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn gia tăng ocirc nhiễm bụi khiacute thải vagrave tiếng ồn do caacutec hoạt động giao thocircng gacircy ra Ugraven tắc giao thocircng phố hoacutea quốc lộ tỉnh lộ hoạt động xacircy dựng hạ tầng vagrave khu dacircn cư goacutep phần lagravem gia tăng mức độ ocirc nhiễm Ocirc nhiễm tiếng ồn giao thocircng vagrave caacutec ảnh hưởng tới sức khỏe người dacircn đocirc thị lớn hơn nhiều so với caacutec đocirc thị khaacutec trecircn thế giới Theo kết quả nghiecircn cứu giaacute trị mức ồn tăng từ 2 - 5dBA do cấu truacutec nhagrave ống liền kề baacutem dọc theo caacutec tuyến đường Sự bố triacute khocircng hợp lyacute caacutec khu chức năng trong đocirc thị lagravem nghiecircm trọng thecircm ocirc nhiễm tiếng ồn nhất lagrave đối với trường học bệnh viện cocircng sở vagrave khu dacircn cư Giaacute trị tiếng ồn vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 1 - 15dBA

IV7 Vấn đề chất thải rắn- Lagraven soacuteng nacircng cấp đocirc thị thiếu quy hoạch vagrave khocircng được kiểm soaacutet khiến Việt

Nam phải đối mặt với caacutec thaacutech thức lớn cơ sở hạ tầng quaacute yếu keacutem năng lực quản lyacute của chiacutenh quyền cograven hạn chế nhận thức của cộng đồng cũng cograven thấp đặc biệt lượng chất thải rắn tăng nhanh Nếu trung bigravenh một người một ngagravey thải ra 1kg raacutec thigrave ở TpHCM lượng raacutec thải ra mỗi ngagravey gần 7000 tấn Hagrave Nội lagrave trecircn 3500 tấn Caacutec đocirc thị khaacutec tiacutenh bigravenh quacircn 07kg raacutecngười vagrave số lượng raacutec thải thải ra ở caacutec đocirc thị ngagravey cagraveng coacute xu hướng nhiều hơn Chất thải rắn ngagravey cagraveng gia tăng magrave vấn đề xử lyacute vẫn chưa tigravem được hướng đi tốt Hiện nay phần lớn raacutec thải được xử lyacute bằng caacutech chocircn lấp nhưng nhiều nơi chocircn lấp khocircng hợp vệ sinh

- Theo số liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc gia cho thấy coacute tới 1125 chiếm 44 sử dụng batildei chocircn lấp đơn sơ khocircng đảm bảo vệ sinh Việc giảm thiểu raacutec thải luocircn lagrave yecircu cầu đầu tiecircn vagrave quan trọng nhất đối với phaacutet triển đocirc thị

- Nguy cơ gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt vagrave nước ngầm gia tăngNguồn bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn

Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

VIPhương phaacutep quản liacute mocirci trường trong nacircng cấp đocirc thịVI1 Trong quaacute trigravenh xacircy dựng mở rộng đocirc thị

28

- Cải tiến hệ thống bơm thoaacutet nước xacircy dựng hệ thống bơm thoaacutet nước cho caacutec khu vực nằm tương đối thấp Bảo tồn những khu đất cho nhu cầu cải tiến hệ thống kecircnh rạch trong tương lai Cải thiện hệ thống kiểm soaacutet thủy lực hiện coacute

- Giảm thiểu phaacutet thải chất ocirc nhiễm hạn chế những hoạt động thường xuyecircn coacute phaacutet sinh chất ocirc nhiễm sử dụng nhiecircn liệu hay năng lượng sạch (gasđiện)

- Cải thiện hệ thống quản lyacute điều hagravenh giao thocircng đocirc thị để traacutenh ugraven tắc giao thocircng Kiểm soaacutet tốt hơn caacutec luồng giao thocircng đảm bảo giao thocircng thocircng suốt khocircng tắc nghẽn Phaacutet triển mạng lưới thocircng tin liecircn lạc giữa caacutec caacute nhacircn caacutec tổ chứchellip hạn chế nhu cầu đi lại của cộng đồng sẽ goacutep phần giảm nguồn ocirc nhiễm gacircy ra từ caacutec phương tiện giao thocircng

- Bố triacute tập trung caacutec cơ sở sản xuất vagraveo khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển ra ngoại thagravenh quy hoạch từng nhoacutem ngagravenh sản xuất cụ thể đối với từng khu cocircng nghiệp nhất định Aacutep dụng cocircng cụ thu phiacute mocirci trường vagrave cấp giấy pheacutep xả thải đối với từng loại chất ocirc nhiễm cho từng đơn vị sản xuất coacute kiểm tra định kỳ

- Hạn chế tigravenh trạng đổ chất thải rắn bừa batildei xuống lograveng đường vỉa hegrave ao hồ cống ratildenh vagrave những nơi cocircng cộng Xử lyacute chất thải rắn bằng caacutec giải phaacutep cocircng nghệ thiacutech hợp cho mỗi loại đocirc thị Nacircng cao chất lượng vagrave tiacutenh cơ động của thiết bị thu gom vận chuyển xử lyacute chất thải rắn kể cả chế tạo caacutec phương tiện chuyecircn dugraveng thiacutech hợp cho mỗi vugraveng

- Kiecircn quyết xử lyacute caacutec vi phạm luật mocirci trường Coacute chế độ khen thưởng hay xử phạt hagravenh chiacutenh hợp lyacute Thường xuyecircn tuyecircn truyền trecircn caacutec phương tiện truyền thocircng đại chuacuteng nhằm nacircng cao nhận thức của người dacircn thagravenh thị trong việc chấp hagravenh vagrave thực hiện luật bảo vệ mocirci trường noacutei chung vagrave caacutec qui tắc vệ sinh đocirc thị noacutei riecircng

VI2 Trong quaacute trigravenh cải tạo hạ tầng kĩ thuật đocirc thị- Quản lyacute chặt chẽ quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute - cocircng nghiệp hoaacute để bảo vệ vagravenh đai

xanh Xacircy dựng cảnh quan đocirc thị xanh sạch đẹp đảm bảo khocircng gian xanh đocirc thị bao gồm hệ thống caacutec mảng xanh đocirc thị vagravenh đai xanh đocirc thị vagrave mặt nước xanh sạch đẹp của cảnh quan đocirc thị

- Xacircy dựng nacircng cấp hệ thống cấp thoaacutet nước cho đocirc thị một caacutech hợp lyacute đảm bảo phục vụ tốt nhu cầu của người dacircn

- Xacircy dựng caacutec batildei chocircn lấp chất thải hợp lyacute vệ sinh vagrave an toagraven Tăng cường cocircng taacutec queacutet dọn vệ sinh đường phố phun nước tưới cacircy vagrave tưới đường Đảm bảo caacutec chất thải trong mọi hoạt động tại đocirc thị được taacutei sử dụng quản lyacute xử lyacute thiacutech hợp đảm bảo tiecircu chuẩn MT cho pheacutep

- Tăng cường vagrave đẩy mạnh caacutec hoạt động quản lyacute vagrave bảo vệ MT đocirc thị Xacircy dựng hệ thống trao đổi thocircng tin MT vagrave hệ thống quan trắc giaacutem saacutet hiện trạng MT

- Yecircu cầu tất cả caacutec chủ dự aacuten đầu tư mới hoặc cải tạo mở rộng cơ sở sản xuất đều phải lập Baacuteo caacuteo đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường của dự aacuten Định kỳ kiểm tra giaacutem saacutet việc thực hiện caacutec biện phaacutep đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kiểm tra cơ sở sản suất coacute bảo đảm tiecircu chuẩn mocirci trường hay khocircng

- Caacutec phương tiện giao thocircng cơ khiacute lagrave nguồn thải ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute Đocirc thị cagraveng lớn cagraveng phaacutet triển thigrave giao thocircng cơ giới sẽ phaacutet triển vagrave nguồn thải chất ocirc

29

nhiễm khocircng khiacute do phương tiện giao thocircng cơ giới cagraveng lớn Ưu tiecircn phaacutet triển giao thocircng cocircng cộng vagrave hạn chế phaacutet triển phương tiện caacute nhacircn

- Cải thiện kecircnh rạch nạo veacutet đagraveo đất bảo vệ sườn dốc thi cocircng vagrave vận hagravenh đường bảo dưỡng cống hộp vagrave cầu đường bộ của caacutec tuyến kecircnh trong thagravenh phố

VI3 Trong cocircng taacutec cải thiện nguồn nước đocirc thị- Thiết lập cơ sở dữ liệu về mạng lưới cấp vagrave thoaacutet nước trong đocirc thị nacircng cấp hỗ

trợ cho quaacute trigravenh ra quyết định của latildenh đạo caacutec địa phương trong khu vực- Điều chỉnh hợp lyacute caacutec hoạt động sản xuất nocircng nghiệp trong việc sử dụng phacircn

boacuten vagrave thuốc bảo vệ thực vật- Thu gom vagrave xử lyacute nước thải sinh hoạt tại caacutec thagravenh phố thị trấn vagrave caacutec cụm

dacircn cư tập trung xung quanh lưu vực socircng- Kiểm soaacutet vagrave xử lyacute triệt để caacutec loại chất thải rắn traacutenh tigravenh trạng vứt bừa batildei

xuống ao hồ kecircnh rạch socircng suối gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt- Xacircy dựng vagrave aacutep dụng phiacute xử lyacute nước thải- Nacircng cao nhận thức cộng đồng về việc tiết kiệm vagrave bảo vệ nguồn nước- Xaacutec định giới hạn khai thaacutec nguồn nước ngầm- Xaacutec định vugraveng bổ cập tự nhiecircn chiacutenh của tầng nước ngầm- Duy trigrave vagrave mở rộng chương trigravenh giaacutem saacutet chất lượng vagrave trữ lượng nước ngầm

Tăng cường kiểm soaacutet đối với caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễm nước ngầm- Xacircy dựng caacutec trạm xử lyacute nước thải sinh hoạt tập trung cho từng khu vực dacircn cư

trước khi thải ra hệ thống thoaacutet nước cocircng cộng- Thực hiện thu phiacute xử lyacute nước thải để tạo nguồn thu cho ngacircn saacutech thu hồi dần

vốn đầu tư vagraveo hệ thống xử lyacute- Xacircy dựng hệ thống thu gom taacutech riecircng nước mưa vagrave nước thải sinh hoạt đối với

caacutec khu dacircn cư mới hạn chế khối lượng nước thải cần xử lyacute xử lyacute vagrave tận dụng nước mưa vagraveo những mục điacutech phugrave hợp để hạn chế khai thaacutec nước ngầm vagrave nước mặt Quản lyacute nước thải đocirc thị

- Thu phiacute khai thaacutec nước ngầm vagrave xacircy dựng cơ cấu quản lyacute nước ngầm để gia tăng kiểm soaacutet việc khai thaacutec

- Mở rộng mạng lưới cung cấp nước Phaacutet triển một số cụm cấp nước quy mocirc nhỏ

- Tiến hagravenh việc kiểm soaacutet vagrave giaacutem saacutet việc khai thaacutec nước ngầm bằng caacutech đo lường trữ lượng khai thaacutec tại caacutec giếng nước

- Caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp đoacuteng trecircn địa bagraven thagravenh phố đều phải tuacircn thủ luật vagrave caacutec quy định về bảo vệ mocirci trường trong xử lyacute nước thải đảm bảo đạt tiecircu chuẩn xả thải ra nguồn tiếp nhận

- Nếu CSSX khocircng coacute khả năng đầu tư xacircy dựng hệ thống xử lyacute nước thải cho phugrave hợp thigrave phải di dời ra caacutec khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển đổi ngagravenh nghề sản xuất

- Cơ quan quản lyacute Nhagrave nước về bảo vệ mocirci trường phải thường xuyecircn kiểm tra định kỳ nước thải của caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp ocirc nhiễm coacute biện phaacutep xử lyacute thiacutech đaacuteng đối với caacutec cơ sở vi phạm

30

- Tăng cường năng lực hoagraven thiện tổ chức vagrave phaacutep luật về quản lyacute hệ thống thoaacutet nước đocirc thị

VIĐịnh hướng nacircng cấp đocirc thịĐocirc thị lagrave đầu maacutey của sự tăng trưởng kinh tế vugraveng tiecircu thụ tagravei nguyecircn sinh ra raacutec

thải nguồn gốc của caacutec vấn đề về mocirci trường Đocirc thị cần phải coacute những quy trigravenh để goacutep phần tạo ra mocirci trường lagravenh mạnh vagrave tăng trưởng kinh tế Mocirci trường lagravenh mạnh liecircn quan đến caacutec vấn đề cung cấp nước an toagraven điều kiện vệ sinh quản lyacute chất thải rắn Tăng trưởng kinh tế liecircn quan đến thiếu kiểm soaacutet caacutec chất thải từ caacutec nhagrave maacutey tắc nghẽn tại nạn xử lyacute chưa thỏa đaacuteng caacutec chất thải độc hại vigrave vậy cần phải coacute những định hướng vagrave phương phaacutep mới trong tương lai

VI1 Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Phaacutet huy giaacute trị caacutec bagravei học kinh nghiệm đuacutec kết từ thực tiễn xacircy dựng phaacutet triển đocirc thị ở nước ta cũng như nhiều nước tiecircn tiến trecircn thế giới định hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050 được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009 vagrave Chương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020 (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009) đatilde đề ra caacutec định hướng giải phaacutep tổng thể toagraven diện phaacutet triển hệ thống đocirc thị quốc gia xaacutec định caacutec giai đoạn phaacutet triển mục tiecircu cụ thể vagrave lộ trigravenh thực hiện cho từng giai đoạn Theo đoacute để quaacute trigravenh phaacutet triển của caacutec đocirc thị trong cả nước đaacutep ứng caacutec yecircu cầu phaacutet triển bền vững chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp cần đặc biệt lưu yacute một số vấn đề sau Thứ nhất khocircng ngừng đẩy mạnh vai trograve cocircng taacutec lập quy hoạch vagrave nacircng cao chất lượng quy hoạch Cocircng taacutec quy hoạch phải được ưu tiecircn đầu tư đi trước để định hướng vagrave bảo đảm tiacutenh đồng bộ trong quaacute trigravenh xacircy dựng phaacutet triển cũng như cải tạo chỉnh trang đocirc thị ETHồng thời với việc aacutep dụng caacutec tiến bộ trong phaacutet triển đocirc thị quy hoạch khocircng những phải đaacutep ứng yecircu cầu cao về tạo dựng chất lượng khocircng gian đocirc thị magrave cograven phải đaacutep ứng tốt yecircu cầu về dự baacuteo gắn saacutet với thực tiễn vagrave xu hướng phaacutet triển của xatilde hội thật sự trở thagravenh nền tảng cho việc tạo dựng nguồn lực phaacutet triển cho đocirc thị Thứ hai tạo dựng nguồn lực phaacutet triển đocirc thị từ chiacutenh nội lực của đocirc thị Cugraveng với caacutec nguồn hỗ trợ phaacutet triển magrave đocirc thị coacute được cần đặc biệt chuacute trọng việc đổi mới cơ chế chiacutenh saacutech phaacutet triển đocirc thị trong caacutec lĩnh vực quản lyacute nhagrave nước quản lyacute quy hoạch quản lyacute nhagrave đất quản lyacute đầu tư xacircy dựng quản lyacute khai thaacutec sử dụng cocircng trigravenh đocirc thị Thocircng qua caacutec giải phaacutep về quy hoạch đocirc thị kết hợp với caacutec chiacutenh saacutech phugrave hợp để huy

31

động sự tham gia của caacutec thagravenh phần kinh tế trong xatilde hội thực hiện chủ trương xatilde hội hoacutea đầu tư cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời goacutep phần nacircng cao hiệu quả đầu tư đẩy nhanh tiến trigravenh nacircng cấp chất lượng đocirc thị hoacutea Thứ ba cần đẩy mạnh hơn nữa việc đổi mới tư duy trong quản lyacute nhagrave nước về đocirc thị đi đocirci với việc nacircng cao phẩm chất năng lực vagrave trigravenh độ caacuten bộ quản lyacute đocirc thị caacutec cấp Tăng cường phacircn cấp quản lyacute đocirc thị nacircng cao quyền hạn traacutech nhiệm của chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp tổ chức bộ maacutey tinh giản gọn nhẹ nacircng cao tiacutenh hiệu quả hiệu lực quản lyacute đồng thời chuacute trọng hơn nữa cocircng taacutec đagraveo tạo vagrave bồi dưỡng caacuten bộ bằng nhiều higravenh thức phugrave hợp với thực tế trigravenh độ kinh nghiệm vagrave kiến thức Thứ tư cần chuacute trọng phaacutet huy vai trograve vagrave traacutech nhiệm lagravem chủ của cộng đồng của người dacircn đocirc thị Việc xacircy dựng vagrave duy trigrave chất lượng đocirc thị phụ thuộc một phần quan trọng trong yacute thức của người dacircn thực hiện nếp sống văn minh đocirc thị Do đoacute cần coacute giải phaacutep tiacutech cực để cộng đồng nhận thức rotilde vai trograve vagrave traacutech nhiệm tham gia xacircy dựng vagrave quản lyacute đocirc thị được cụ thể hoacutea ngay từ trong cuộc sống hằng ngagravey của mỗi caacute nhacircn mỗi cộng đồng của đocirc thị

VI2 Chiến lược phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt Định hướng Quy hoạch tổng thể phaacutet triển đocirc thị

đến năm 2020 trong Quyết định số 101998QĐ-TTg ngagravey 23-1-1998 trong đoacute xaacutec định phương hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển caacutec đocirc thị trecircn địa bagraven cả nước vagrave caacutec vugraveng đặc trưng

Mức tăng trưởng dacircn số dự baacuteo Năm 2010 dacircn số đocirc thị lagrave 304 triệu người chiếm 33 dacircn số cả nước Năm 2020 dacircn số đocirc thị lagrave 46 triệu người chiếm 45 dacircn số cả nướcNhu cầu sử dụng đất đocirc thị Năm 2020 diện tiacutech đất đocirc thị lagrave 460000ha chiếm 14 diện tiacutech đất tự nhiecircn

cả nước bigravenh quacircn 100m2ngườiTổ chức khocircng gian hệ thống đocirc thị Mạng lưới đocirc thị cả nước được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển trecircn cơ sở caacutec đocirc thị

trung tacircm gồm caacutec thagravenh phố trung tacircm cấp quốc gia cấp vugraveng cấp tỉnh Caacutec đocirc thị trung tacircm caacutec cấp được phacircn bố hợp lyacute trecircn 10 vugraveng đocirc thị hoaacute đặc trưng của cả nước

Caacutec đocirc thị trung tacircm lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh phải được tổ chức thagravenh caacutec chugravem đocirc thị coacute vagravenh đai xanh bảo vệ để hạn chế tối đa sự tập trung dacircn số cơ sở kinh tế vagrave phaacute vỡ cacircn bằng sinh thaacutei traacutenh sự higravenh thagravenh caacutec siecircu đocirc thị

Quy hoạch sử dụng đất đocirc thị đảm bảo caacutec khu chức năng vagrave cơ sở hạ tầng coacute quan hệ gắn boacute

Higravenh thagravenh bộ mặt kiến truacutec hiện đại nhưng vẫn kế thừa bảo vệ tocircn tạo vagrave giữ gigraven caacutec di sản lịch sử văn hoaacute phaacutet triển nền kiến truacutec đậm đagrave bản sắc dacircn tộc

Phaacutet triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật Ưu tiecircn phaacutet triển hiện đại hoaacute cơ sở hạ tầng caacutec đocirc thị vagrave caacutec vugraveng kinh tế

trọng điểm tạo tiền đề phaacutet triển caacutec đocirc thị vagrave đocirc thị hoaacute nocircng thocircn Cải tạo vagrave xacircy dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật trong caacutec đocirc thị theo yecircu cầu vagrave mức

độ phaacutet triển của từng đocirc thị

32

Bảo vệ mocirci trường cảnh quan thiecircn nhiecircn giữ gigraven cacircn bằng sinh thaacutei đocirc thị - Xacircy dựng vagrave duy trigrave bộ khung bảo vệ thiecircn nhiecircn trecircn địa bagraven cả nước- Khai thaacutec vagrave sử dụng hợp lyacute caacutec tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn vagraveo mục điacutech cải tạo đocirc

thị- Coacute biện phaacutep xử lyacute taacutei sử dụng caacutec chất thải sinh hoạt vagrave sản xuất bằng caacutec

cocircng nghệ thiacutech hợp

VI3 Những nguyecircn tắc trong định hướng nacircng cấp đocirc thị1 Về quan điểm vagrave mục tiecircu phaacutet triển đocirc thị Phaacutet triển đocirc thị phải phugrave hợp với

phacircn bố vagrave trigravenh độ phaacutet triển lực lượng sản xuất tập trung xacircy dựng cơ sở kinh tế - kỹ thuật vững chắc lagravem động lực cho sự phaacutet triển bền vững vagrave định higravenh rotilde cocircng taacutec phacircn loại đocirc thị theo trigravenh độ của tiến trigravenh phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững

2 Xaacutec định rotilde vai trograve caacutec đocirc thị trong hệ thống đocirc thị toagraven quốc cũng như xaacutec định vai trograve caacutec đocirc thị trong caacutec vugraveng latildenh thổ lagrave caacutec đocirc thị cấp vugraveng cấp quốc gia hay quốc tế

3 Quy hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị phải được xacircy dung phugrave hợp với chương trigravenh đầu tư phaacutet triển đocirc thị của Chiacutenh phủ Dựa trecircn caacutec chiến lược phaacutet triển liecircn ngagravenh xaacutec định rotilde yecircu cầu phaacutet triển KT- XH nhu cầu sử dụng đất đai nhu cầu tocircn vinh giaacute trị văn hoacutea lịch sử vagrave bảo vệ tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn của từng địa phương Trong đoacute phải hết sức chuacute yacute gắn kết chặt chẽ giữa tổ chức kỹ thuật liecircn vugraveng với hạ tầng kỹ thuật từng docirc thị vagrave caacutec điểm dacircn cư xung quanh

4 Khai thaacutec tiềm năng coacute giới hạn đảm bảo cacircn đối giữa khai thaacutec tagravei nguyecircn mocirci trường tagravei nguyecircn đất đai nhacircn lực phaacutet triển kinh tế vagrave phacircn bố dacircn cư trong caacutec khu đocirc thị vagrave nocircng thocircn trong caacutec vugraveng miền vagrave trecircn phạm vi toagraven quốc

5 Qui hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững toagraven quốc phải duy trigrave phaacutet huy khocircng gian văn hoacutea của caacutec cộng đồng dacircn cư đocirc thị xacircy dựng caacutec chương trigravenh hagravenh động cụ thể đối với cocircng taacutec bảo tồn cải tạo vagrave xacircy dựng dựa trecircn tiềm năng văn hoacutea xatilde hội vagrave tự nhiecircn

6 Để bảo vệ mocirci trường đất nước vagrave khocircng khiacute cho đocirc thị cần aacutep dụng kĩ thuật tiecircn tiến trong xacircy dựng caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kĩ thuật trong xử liacute phacircn loại taacutei chế chất thải rắn vagrave trong xacircy dựng caacutec dự aacuten cocircng nghiệp tập trung ở qui mocirc địa phương vugraveng vagrave toagraven quốc trecircn cơ sở cơ hội cho việc nacircng cao chất lượng mocirci trường sống cho dacircn cư Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật đocirc thị toagraven quốc phải đảm bảo hiện đại an toagraven tiết kiệm vagrave phugrave hợp với tiecircu chiacute bền vững của vugraveng quốc gia vagrave quốc tế caacutec khu cocircng nghiệp tập trung nhưng phải bảo đảm nghiecircm ngặt caacutec yecircu cầu xử liacute ocirc nhiễm đổi mới cocircng nghệ aacutep dụng nguyecircn liệu sạch nguyecircn liệu sinh thaacutei vagrave phải đảm bảo caacutec tiecircu chuản ISO về mocirci trường

7 Cải tạo vagrave lagravem mới đồng bộ caacutec khu ở hiện coacute trong đocirc thị Triệt để thực hiện bảo tồn caacutec khu đocirc thị cổ vagrave cũ cugraveng luacutec đaacutep ứng đuacuteng vagrave đủ nhu cầu diện tiacutech ở vagrave mocirci trường sống tốt cho mọi người trong caacutec khu dacircn cư cần tổ chức liecircn kết hợp mạng lưới dịch vụ ngoagravei nhagrave ở đaacutep ứng caacutec nhu cầu sống của dacircn cư theo định kỳ ngắn vagrave dagravei hạn coacute thể hoạch định xoacutea bỏ caacutec khu nhagrave ổ chuột caacutec khu ở phi chiacutenh qui caacutec xoacutem dacircn vạn

33

đograve vagrave caacutec khu bần cư đocirc thị Tiếp tục hoagraven thiện chiến lược phaacutet triển nhagrave ở theo hướng bền vững ở đocirc thị nocircng thocircn vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

8 Phacircn bổ kết nối vagrave hoagraven thiện caacutec trung tacircm cocircng cộng caacutec khu nghỉ ngơi vui chơi giải triacute vagrave hệ thống cacircy xanh mặt nước trong đocirc thị Trong đoacute đặc biệt quan tacircm phaacutet triển hệ thống cacircy xanh đocirc thị bảo lưu hệ thống kecircnh rạch để tạo khocircng gian mở khocircng gian trống caacutec khocircng gian nghỉ ngơi giải triacutetạo cảnh quan chung vagrave điều hogravea mocirci trường khocircng khiacute cho đocirc thị Higravenh thagravenh caacutec hagravenh lang cacircy xanh caacutech ly giữa caacutec khu kho tagraveng bến batildei vagrave caacutec khu dacircn cư đocirc thị Tập trung nacircng cấp cải tạo caacutec khu cacircy xanh bảo vệ mặt nước caacutec khu di tiacutech lịch sử vagrave caacutec khu vực ven song vagrave ven biển đảm bảo đủ để khắc phục tigravenh trạng ocirc nhiễm khocircng khiacute ocirc nhiễm nguocircn nước vagrave goacutep phần điều hogravea khiacute hậu nhiệt đới Phấn đấu chỉ tiecircu cacircy xanhđầu người đạt 12-15 m2 với đocirc thị đặc biệt 10-12 m2 với đocirc thị loại I vagrave loại II 9-11m2 với đocirc thị loại loại III vagrave loại IV vagrave 8-10m2 với đocirc thị loại V

9 Chiacutenh quyền địa phươngcộng đồng cần coacute sự tham gia trực tiếpcocircng bằng vagrave coacute caacutei nhigraven dagravei hạn với caacutec nhu cầu phaacutet triển đocirc thị hiện tại vagrave của caacutec thế hệ tiếp sau

10 Xacircy dựng hợp liacute cơ chế tagravei chiacutenh đocirc thị cho phugrave hợp với caacutec kế hoạch phaacutet triển KT-XH Trong đoacute hỗ trợ tagravei chiacutenh thỏa đaacuteng cho việc xử liacute vagrave bảo vệ mocirci trường ở đocirc thị Nghiecircn cứu tăng nguồn thu cho cocircng taacutec Qui hoạch xacircy dựng đocirc thị dagravenh phần ngacircn saacutech đuacuteng vagrave đủ cho đầu tư Phaacutet triển đocirc thị theo qui hoạch kế hoạchngắn vagrave dagravei hạn đatilde được phecirc duyệt tăng khả năng xatilde hội hoacutea thu huacutet nguồn lực của nhacircn dacircn vagrave khai thaacutec tối ưu caacutec nguồn tagravei chiacutenh khai thaacutec của caacutec tổ chức tư nhacircn trong vagrave ngoagravei nước để Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Thagravenh phố HCM phaacutet triển đocirc Phaacutet triển bền vững cho thị ngang tầm khu vưc vagrave thế giới caacutec đocirc thị ở Việt NamTriacutech ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm

2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

KẾT LUẬN

34

Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thị lagrave một xu hướng chung tất yếu vagrave khocircng thể thiếu trong sự phaacutet triển của một quốc gia Tuy nhiecircn song song becircn cạnh sự phaacutet triển vượt bậc về kinh tế vagrave cơ sở hạ tầng lagrave sự tồn tại của caacutec vấn đề mocirci trường Vấn đề mocirci trường cagraveng trở necircn cấp baacutech đối với những nước đang phaacutet triển Ở nước ta cũng vậy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị quaacute chuacute trọng tới sự phaacutet triển kinh tế đatilde để lại khocircng iacutet hậu quả đối với mocirci trường sống Chuacuteng ta đang từng bước xacircy dựng caacutec đocirc thị hiện đại vagrave giải quyết caacutec vấn đề mocirci trường Để đạt được sự phaacutet triển bền vững đocirc thị cần coacute những chương trigravenh quản lyacute vagrave xacircy dựng toagraven diện về mọi mặt Quaacute trigravenh cần sự phối hợp của caacutec cấp từ trung ương tới địa phương vagrave cần coacute caacutec chiacutenh saacutech kịp thời sacircu rộng vagrave đuacuteng đắn của nhagrave nước

Tagravei liệu tham khảo1 ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế

giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

2 ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ

3 ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

4 Bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

5 ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

6 (Tiecircu chuẩn phacircn cấp đocirc thị- giaacuteo trigravenh quản liacute đocirc thị vagrave khu cocircng nghiệp- Nguyễn Ngọc Anh ndashkhoa Mocirci Trường ĐH Đagrave Lạt)

7 Sổ tay hướng dẫn nacircng cấp đocirc thị coacute sự tham gia của cộng đồng ndashUBND thagravenh phố HCM

35

do đoacute việc giải toả gặp rất nhiều khoacute khăn Đoacute lagrave một phần trong cuộc sống tacircm linh vagrave tinh thần của người dacircn Trong quaacute trigravenh quy hoạch đất sẽ khocircng traacutenh khỏi những tổn thương tới người dacircn

- Mặt khaacutec hầu hết caacutec khu nghĩa trang nghĩa địa chưa coacute hệ thống thoaacutet nước đảm bảo vệ sinh việc thoaacutet nước hoagraven toagraven dựa vagraveo độ dốc địa higravenh tự nhiecircn thoaacutet trực tiếp ra caacutec ao hồ ruộng trũng xung quanh Chưa coacute hệ thống mương bao để thu gom nước thải thấm từ xaacutec chết phacircn hủy ra Kết quả khảo saacutet chất lượng nước mặt vagrave nước ngầm trong khu vực nghĩa trang vagrave dacircn cư xung quanh tại một số đocirc thị cho thấy độ pH thường thiecircn về axiacutet hagravem lượng coliform vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 20 - 4000 lần hagravem lượng BOD vagrave COD vượt từ 2 đến hơn 15 lần hagravem lượng NO3 gấp 2 - 100 lần Do đoacute với những vugraveng đocirc thị quy hoạch gần đoacute đogravei hỏi caacutec nhagrave chức traacutech đưa ra những phương aacuten phugrave hợp

IV5 Laacute phổi của đocirc thị bị tagraven phaacute- Tại caacutec vugraveng đocirc thị hoacutea nhanh bộ khung bảo vệ mocirci trường lagrave những vagravenh đai

xanh khocircng được quy hoạch vagrave bảo vệ Chỉ tiecircu đất để trồng cacircy xanh trong caacutec đocirc thị quaacute thấp trung bigravenh mới đạt 05m2người Tại hai thagravenh phố lớn lagrave Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh con số nagravey cũng khocircng quaacute 2m2người chỉ bằng 110 chỉ tiecircu cacircy xanh của caacutec thagravenh phố tiecircn tiến trecircn thế giới Một số di sản văn hoacutea lịch sử vagrave một số di tiacutech vugraveng cacircy xanh bảo vệ mocirci trường đang bị vi phạm tagraven phaacute nặng

- Hệ thống khocircng gian xanh - laacute phổi của đocirc thị - hầu như chưa được chuacute yacute vagrave caacutec cơ quan quản lyacute chưa hoạch định chiacutenh saacutech đối với vấn đề nagravey Quan niệm về vấn đề cacircy xanh bảo vệ mocirci trường chỉ đơn thuần lagrave trồng cacircy trecircn đường phố để che nắng Chọn cacircy trồng hết sức tugravey tiện khocircng coacute yacute tưởng đặc trưng gacircy necircn tigravenh trạng caacutec đocirc thị ngoagravei Bắc như thagravenh phố Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Việt Trigrave Hải Phograveng coacute một số loại cacircy giống nhau như xagrave cừ phượng sữa tử vi tagraveu Caacutec đocirc thị loại III kể từ Quảng Nam trở vagraveo cũng vậy viết dầu nước trứng caacute khocircng tạo được neacutet đặc trưng cacircy xanh gacircy ấn tượng của mỗi đocirc thị

- Cocircng viecircn để vui chơi giải triacute hầu như rất iacutet Diện tiacutech caacutec cocircng viecircn chức năng cũng rất hạn hẹp (05 - 4ha) vagrave chỉ lagrave nơi nghỉ ngơi thư giatilden ngắm cảnh như caacutec vườn hoa ở Huế Thaacutei Nguyecircn Bắc Ninh Hưng Yecircn

IV6 Giao thocircng đocirc thị vagrave mocirci trường - Nacircng cacircp đocirc thị đogravei hỏi sự nacircng cấp toagraven diện về mọi mặt một trong số những

yếu tố đoacute lagrave nacircng cấp về giao thocircng Khi đocirc thị phaacutet triển kegravem theo đoacute lagrave sự gia tăng về phương tiện giao thocircng Thực tế diện tiacutech đất giao thocircng đocirc thị khocircng đủ mạng lưới đường giao thocircng phacircn bố khocircng đồng đều thocircng số kỹ thuật tuyến đường rất thấp hagravenh lang đường luocircn bị lấn chiếm Theo số liệu thống kecirc tại caacutec đocirc thị lớn caacutec chỉ tiecircu về hạ tầng giao thocircng cũng rất thấp chỉ đaacutep ứng được khoảng 35 - 40 so với nhu cầu cần thiết như tại Hagrave Nội diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 78 mật độ đường đạt 389kmkm2 tại thagravenh phố Hồ Chiacute Minh diện tiacutech đất giao thocircng khoảng 75 mật độ đường đạt 388kmkm2 Caacutec chỉ tiecircu giao thocircng tại caacutec đocirc thị loại thấp hơn cũng nhỏ hơn nhiều so với yecircu cầu cần thiết Diện tiacutech caacutec điểm đỗ xe đạt 25 song chưa coacute quy

27

hoạch cụ thể Mật độ đường chiacutenh đạt 40 mật độ của đường liecircn khu vực phacircn khu vực thấp nhất chỉ đạt 20 - 30 so với yecircu cầu

Khocircng đaacutep ứng được yecircu cầu về giao thocircng đatilde để lại những hậu quả- Tai nạn giao thocircng Tigravenh higravenh tai nạn giao thocircng ở nước ta đặc biệt trong khu

vực đocirc thị hết sức nghiecircm trọng thuộc vagraveo nhoacutem cao nhất thế giới Tuy chỉ số về số vụ tai nạn giao thocircng10000 phương tiện khocircng cao hơn nhiều so với caacutec nước khaacutec trong khu vực song chỉ số người chếttổng số người bị thương lagrave đặc biệt cao magrave nguyecircn nhacircn chiacutenh lagrave do phương tiện chủ đạo trong giao thocircng đocirc thị lagrave xe hai baacutenh

- Ugraven tắc giao thocircng Ugraven tắc giao thocircng trong caacutec đocirc thị đang vagrave ngagravey cagraveng trở necircn bức xuacutec đặc biệt tại caacutec đocirc thị vừa vagrave lớn Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đang phải gaacutenh chịu những hậu quả nặng nề do ugraven tắc giao thocircng gacircy ra

- Ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn gia tăng ocirc nhiễm bụi khiacute thải vagrave tiếng ồn do caacutec hoạt động giao thocircng gacircy ra Ugraven tắc giao thocircng phố hoacutea quốc lộ tỉnh lộ hoạt động xacircy dựng hạ tầng vagrave khu dacircn cư goacutep phần lagravem gia tăng mức độ ocirc nhiễm Ocirc nhiễm tiếng ồn giao thocircng vagrave caacutec ảnh hưởng tới sức khỏe người dacircn đocirc thị lớn hơn nhiều so với caacutec đocirc thị khaacutec trecircn thế giới Theo kết quả nghiecircn cứu giaacute trị mức ồn tăng từ 2 - 5dBA do cấu truacutec nhagrave ống liền kề baacutem dọc theo caacutec tuyến đường Sự bố triacute khocircng hợp lyacute caacutec khu chức năng trong đocirc thị lagravem nghiecircm trọng thecircm ocirc nhiễm tiếng ồn nhất lagrave đối với trường học bệnh viện cocircng sở vagrave khu dacircn cư Giaacute trị tiếng ồn vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 1 - 15dBA

IV7 Vấn đề chất thải rắn- Lagraven soacuteng nacircng cấp đocirc thị thiếu quy hoạch vagrave khocircng được kiểm soaacutet khiến Việt

Nam phải đối mặt với caacutec thaacutech thức lớn cơ sở hạ tầng quaacute yếu keacutem năng lực quản lyacute của chiacutenh quyền cograven hạn chế nhận thức của cộng đồng cũng cograven thấp đặc biệt lượng chất thải rắn tăng nhanh Nếu trung bigravenh một người một ngagravey thải ra 1kg raacutec thigrave ở TpHCM lượng raacutec thải ra mỗi ngagravey gần 7000 tấn Hagrave Nội lagrave trecircn 3500 tấn Caacutec đocirc thị khaacutec tiacutenh bigravenh quacircn 07kg raacutecngười vagrave số lượng raacutec thải thải ra ở caacutec đocirc thị ngagravey cagraveng coacute xu hướng nhiều hơn Chất thải rắn ngagravey cagraveng gia tăng magrave vấn đề xử lyacute vẫn chưa tigravem được hướng đi tốt Hiện nay phần lớn raacutec thải được xử lyacute bằng caacutech chocircn lấp nhưng nhiều nơi chocircn lấp khocircng hợp vệ sinh

- Theo số liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc gia cho thấy coacute tới 1125 chiếm 44 sử dụng batildei chocircn lấp đơn sơ khocircng đảm bảo vệ sinh Việc giảm thiểu raacutec thải luocircn lagrave yecircu cầu đầu tiecircn vagrave quan trọng nhất đối với phaacutet triển đocirc thị

- Nguy cơ gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt vagrave nước ngầm gia tăngNguồn bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn

Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

VIPhương phaacutep quản liacute mocirci trường trong nacircng cấp đocirc thịVI1 Trong quaacute trigravenh xacircy dựng mở rộng đocirc thị

28

- Cải tiến hệ thống bơm thoaacutet nước xacircy dựng hệ thống bơm thoaacutet nước cho caacutec khu vực nằm tương đối thấp Bảo tồn những khu đất cho nhu cầu cải tiến hệ thống kecircnh rạch trong tương lai Cải thiện hệ thống kiểm soaacutet thủy lực hiện coacute

- Giảm thiểu phaacutet thải chất ocirc nhiễm hạn chế những hoạt động thường xuyecircn coacute phaacutet sinh chất ocirc nhiễm sử dụng nhiecircn liệu hay năng lượng sạch (gasđiện)

- Cải thiện hệ thống quản lyacute điều hagravenh giao thocircng đocirc thị để traacutenh ugraven tắc giao thocircng Kiểm soaacutet tốt hơn caacutec luồng giao thocircng đảm bảo giao thocircng thocircng suốt khocircng tắc nghẽn Phaacutet triển mạng lưới thocircng tin liecircn lạc giữa caacutec caacute nhacircn caacutec tổ chứchellip hạn chế nhu cầu đi lại của cộng đồng sẽ goacutep phần giảm nguồn ocirc nhiễm gacircy ra từ caacutec phương tiện giao thocircng

- Bố triacute tập trung caacutec cơ sở sản xuất vagraveo khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển ra ngoại thagravenh quy hoạch từng nhoacutem ngagravenh sản xuất cụ thể đối với từng khu cocircng nghiệp nhất định Aacutep dụng cocircng cụ thu phiacute mocirci trường vagrave cấp giấy pheacutep xả thải đối với từng loại chất ocirc nhiễm cho từng đơn vị sản xuất coacute kiểm tra định kỳ

- Hạn chế tigravenh trạng đổ chất thải rắn bừa batildei xuống lograveng đường vỉa hegrave ao hồ cống ratildenh vagrave những nơi cocircng cộng Xử lyacute chất thải rắn bằng caacutec giải phaacutep cocircng nghệ thiacutech hợp cho mỗi loại đocirc thị Nacircng cao chất lượng vagrave tiacutenh cơ động của thiết bị thu gom vận chuyển xử lyacute chất thải rắn kể cả chế tạo caacutec phương tiện chuyecircn dugraveng thiacutech hợp cho mỗi vugraveng

- Kiecircn quyết xử lyacute caacutec vi phạm luật mocirci trường Coacute chế độ khen thưởng hay xử phạt hagravenh chiacutenh hợp lyacute Thường xuyecircn tuyecircn truyền trecircn caacutec phương tiện truyền thocircng đại chuacuteng nhằm nacircng cao nhận thức của người dacircn thagravenh thị trong việc chấp hagravenh vagrave thực hiện luật bảo vệ mocirci trường noacutei chung vagrave caacutec qui tắc vệ sinh đocirc thị noacutei riecircng

VI2 Trong quaacute trigravenh cải tạo hạ tầng kĩ thuật đocirc thị- Quản lyacute chặt chẽ quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute - cocircng nghiệp hoaacute để bảo vệ vagravenh đai

xanh Xacircy dựng cảnh quan đocirc thị xanh sạch đẹp đảm bảo khocircng gian xanh đocirc thị bao gồm hệ thống caacutec mảng xanh đocirc thị vagravenh đai xanh đocirc thị vagrave mặt nước xanh sạch đẹp của cảnh quan đocirc thị

- Xacircy dựng nacircng cấp hệ thống cấp thoaacutet nước cho đocirc thị một caacutech hợp lyacute đảm bảo phục vụ tốt nhu cầu của người dacircn

- Xacircy dựng caacutec batildei chocircn lấp chất thải hợp lyacute vệ sinh vagrave an toagraven Tăng cường cocircng taacutec queacutet dọn vệ sinh đường phố phun nước tưới cacircy vagrave tưới đường Đảm bảo caacutec chất thải trong mọi hoạt động tại đocirc thị được taacutei sử dụng quản lyacute xử lyacute thiacutech hợp đảm bảo tiecircu chuẩn MT cho pheacutep

- Tăng cường vagrave đẩy mạnh caacutec hoạt động quản lyacute vagrave bảo vệ MT đocirc thị Xacircy dựng hệ thống trao đổi thocircng tin MT vagrave hệ thống quan trắc giaacutem saacutet hiện trạng MT

- Yecircu cầu tất cả caacutec chủ dự aacuten đầu tư mới hoặc cải tạo mở rộng cơ sở sản xuất đều phải lập Baacuteo caacuteo đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường của dự aacuten Định kỳ kiểm tra giaacutem saacutet việc thực hiện caacutec biện phaacutep đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kiểm tra cơ sở sản suất coacute bảo đảm tiecircu chuẩn mocirci trường hay khocircng

- Caacutec phương tiện giao thocircng cơ khiacute lagrave nguồn thải ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute Đocirc thị cagraveng lớn cagraveng phaacutet triển thigrave giao thocircng cơ giới sẽ phaacutet triển vagrave nguồn thải chất ocirc

29

nhiễm khocircng khiacute do phương tiện giao thocircng cơ giới cagraveng lớn Ưu tiecircn phaacutet triển giao thocircng cocircng cộng vagrave hạn chế phaacutet triển phương tiện caacute nhacircn

- Cải thiện kecircnh rạch nạo veacutet đagraveo đất bảo vệ sườn dốc thi cocircng vagrave vận hagravenh đường bảo dưỡng cống hộp vagrave cầu đường bộ của caacutec tuyến kecircnh trong thagravenh phố

VI3 Trong cocircng taacutec cải thiện nguồn nước đocirc thị- Thiết lập cơ sở dữ liệu về mạng lưới cấp vagrave thoaacutet nước trong đocirc thị nacircng cấp hỗ

trợ cho quaacute trigravenh ra quyết định của latildenh đạo caacutec địa phương trong khu vực- Điều chỉnh hợp lyacute caacutec hoạt động sản xuất nocircng nghiệp trong việc sử dụng phacircn

boacuten vagrave thuốc bảo vệ thực vật- Thu gom vagrave xử lyacute nước thải sinh hoạt tại caacutec thagravenh phố thị trấn vagrave caacutec cụm

dacircn cư tập trung xung quanh lưu vực socircng- Kiểm soaacutet vagrave xử lyacute triệt để caacutec loại chất thải rắn traacutenh tigravenh trạng vứt bừa batildei

xuống ao hồ kecircnh rạch socircng suối gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt- Xacircy dựng vagrave aacutep dụng phiacute xử lyacute nước thải- Nacircng cao nhận thức cộng đồng về việc tiết kiệm vagrave bảo vệ nguồn nước- Xaacutec định giới hạn khai thaacutec nguồn nước ngầm- Xaacutec định vugraveng bổ cập tự nhiecircn chiacutenh của tầng nước ngầm- Duy trigrave vagrave mở rộng chương trigravenh giaacutem saacutet chất lượng vagrave trữ lượng nước ngầm

Tăng cường kiểm soaacutet đối với caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễm nước ngầm- Xacircy dựng caacutec trạm xử lyacute nước thải sinh hoạt tập trung cho từng khu vực dacircn cư

trước khi thải ra hệ thống thoaacutet nước cocircng cộng- Thực hiện thu phiacute xử lyacute nước thải để tạo nguồn thu cho ngacircn saacutech thu hồi dần

vốn đầu tư vagraveo hệ thống xử lyacute- Xacircy dựng hệ thống thu gom taacutech riecircng nước mưa vagrave nước thải sinh hoạt đối với

caacutec khu dacircn cư mới hạn chế khối lượng nước thải cần xử lyacute xử lyacute vagrave tận dụng nước mưa vagraveo những mục điacutech phugrave hợp để hạn chế khai thaacutec nước ngầm vagrave nước mặt Quản lyacute nước thải đocirc thị

- Thu phiacute khai thaacutec nước ngầm vagrave xacircy dựng cơ cấu quản lyacute nước ngầm để gia tăng kiểm soaacutet việc khai thaacutec

- Mở rộng mạng lưới cung cấp nước Phaacutet triển một số cụm cấp nước quy mocirc nhỏ

- Tiến hagravenh việc kiểm soaacutet vagrave giaacutem saacutet việc khai thaacutec nước ngầm bằng caacutech đo lường trữ lượng khai thaacutec tại caacutec giếng nước

- Caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp đoacuteng trecircn địa bagraven thagravenh phố đều phải tuacircn thủ luật vagrave caacutec quy định về bảo vệ mocirci trường trong xử lyacute nước thải đảm bảo đạt tiecircu chuẩn xả thải ra nguồn tiếp nhận

- Nếu CSSX khocircng coacute khả năng đầu tư xacircy dựng hệ thống xử lyacute nước thải cho phugrave hợp thigrave phải di dời ra caacutec khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển đổi ngagravenh nghề sản xuất

- Cơ quan quản lyacute Nhagrave nước về bảo vệ mocirci trường phải thường xuyecircn kiểm tra định kỳ nước thải của caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp ocirc nhiễm coacute biện phaacutep xử lyacute thiacutech đaacuteng đối với caacutec cơ sở vi phạm

30

- Tăng cường năng lực hoagraven thiện tổ chức vagrave phaacutep luật về quản lyacute hệ thống thoaacutet nước đocirc thị

VIĐịnh hướng nacircng cấp đocirc thịĐocirc thị lagrave đầu maacutey của sự tăng trưởng kinh tế vugraveng tiecircu thụ tagravei nguyecircn sinh ra raacutec

thải nguồn gốc của caacutec vấn đề về mocirci trường Đocirc thị cần phải coacute những quy trigravenh để goacutep phần tạo ra mocirci trường lagravenh mạnh vagrave tăng trưởng kinh tế Mocirci trường lagravenh mạnh liecircn quan đến caacutec vấn đề cung cấp nước an toagraven điều kiện vệ sinh quản lyacute chất thải rắn Tăng trưởng kinh tế liecircn quan đến thiếu kiểm soaacutet caacutec chất thải từ caacutec nhagrave maacutey tắc nghẽn tại nạn xử lyacute chưa thỏa đaacuteng caacutec chất thải độc hại vigrave vậy cần phải coacute những định hướng vagrave phương phaacutep mới trong tương lai

VI1 Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Phaacutet huy giaacute trị caacutec bagravei học kinh nghiệm đuacutec kết từ thực tiễn xacircy dựng phaacutet triển đocirc thị ở nước ta cũng như nhiều nước tiecircn tiến trecircn thế giới định hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050 được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009 vagrave Chương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020 (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009) đatilde đề ra caacutec định hướng giải phaacutep tổng thể toagraven diện phaacutet triển hệ thống đocirc thị quốc gia xaacutec định caacutec giai đoạn phaacutet triển mục tiecircu cụ thể vagrave lộ trigravenh thực hiện cho từng giai đoạn Theo đoacute để quaacute trigravenh phaacutet triển của caacutec đocirc thị trong cả nước đaacutep ứng caacutec yecircu cầu phaacutet triển bền vững chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp cần đặc biệt lưu yacute một số vấn đề sau Thứ nhất khocircng ngừng đẩy mạnh vai trograve cocircng taacutec lập quy hoạch vagrave nacircng cao chất lượng quy hoạch Cocircng taacutec quy hoạch phải được ưu tiecircn đầu tư đi trước để định hướng vagrave bảo đảm tiacutenh đồng bộ trong quaacute trigravenh xacircy dựng phaacutet triển cũng như cải tạo chỉnh trang đocirc thị ETHồng thời với việc aacutep dụng caacutec tiến bộ trong phaacutet triển đocirc thị quy hoạch khocircng những phải đaacutep ứng yecircu cầu cao về tạo dựng chất lượng khocircng gian đocirc thị magrave cograven phải đaacutep ứng tốt yecircu cầu về dự baacuteo gắn saacutet với thực tiễn vagrave xu hướng phaacutet triển của xatilde hội thật sự trở thagravenh nền tảng cho việc tạo dựng nguồn lực phaacutet triển cho đocirc thị Thứ hai tạo dựng nguồn lực phaacutet triển đocirc thị từ chiacutenh nội lực của đocirc thị Cugraveng với caacutec nguồn hỗ trợ phaacutet triển magrave đocirc thị coacute được cần đặc biệt chuacute trọng việc đổi mới cơ chế chiacutenh saacutech phaacutet triển đocirc thị trong caacutec lĩnh vực quản lyacute nhagrave nước quản lyacute quy hoạch quản lyacute nhagrave đất quản lyacute đầu tư xacircy dựng quản lyacute khai thaacutec sử dụng cocircng trigravenh đocirc thị Thocircng qua caacutec giải phaacutep về quy hoạch đocirc thị kết hợp với caacutec chiacutenh saacutech phugrave hợp để huy

31

động sự tham gia của caacutec thagravenh phần kinh tế trong xatilde hội thực hiện chủ trương xatilde hội hoacutea đầu tư cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời goacutep phần nacircng cao hiệu quả đầu tư đẩy nhanh tiến trigravenh nacircng cấp chất lượng đocirc thị hoacutea Thứ ba cần đẩy mạnh hơn nữa việc đổi mới tư duy trong quản lyacute nhagrave nước về đocirc thị đi đocirci với việc nacircng cao phẩm chất năng lực vagrave trigravenh độ caacuten bộ quản lyacute đocirc thị caacutec cấp Tăng cường phacircn cấp quản lyacute đocirc thị nacircng cao quyền hạn traacutech nhiệm của chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp tổ chức bộ maacutey tinh giản gọn nhẹ nacircng cao tiacutenh hiệu quả hiệu lực quản lyacute đồng thời chuacute trọng hơn nữa cocircng taacutec đagraveo tạo vagrave bồi dưỡng caacuten bộ bằng nhiều higravenh thức phugrave hợp với thực tế trigravenh độ kinh nghiệm vagrave kiến thức Thứ tư cần chuacute trọng phaacutet huy vai trograve vagrave traacutech nhiệm lagravem chủ của cộng đồng của người dacircn đocirc thị Việc xacircy dựng vagrave duy trigrave chất lượng đocirc thị phụ thuộc một phần quan trọng trong yacute thức của người dacircn thực hiện nếp sống văn minh đocirc thị Do đoacute cần coacute giải phaacutep tiacutech cực để cộng đồng nhận thức rotilde vai trograve vagrave traacutech nhiệm tham gia xacircy dựng vagrave quản lyacute đocirc thị được cụ thể hoacutea ngay từ trong cuộc sống hằng ngagravey của mỗi caacute nhacircn mỗi cộng đồng của đocirc thị

VI2 Chiến lược phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt Định hướng Quy hoạch tổng thể phaacutet triển đocirc thị

đến năm 2020 trong Quyết định số 101998QĐ-TTg ngagravey 23-1-1998 trong đoacute xaacutec định phương hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển caacutec đocirc thị trecircn địa bagraven cả nước vagrave caacutec vugraveng đặc trưng

Mức tăng trưởng dacircn số dự baacuteo Năm 2010 dacircn số đocirc thị lagrave 304 triệu người chiếm 33 dacircn số cả nước Năm 2020 dacircn số đocirc thị lagrave 46 triệu người chiếm 45 dacircn số cả nướcNhu cầu sử dụng đất đocirc thị Năm 2020 diện tiacutech đất đocirc thị lagrave 460000ha chiếm 14 diện tiacutech đất tự nhiecircn

cả nước bigravenh quacircn 100m2ngườiTổ chức khocircng gian hệ thống đocirc thị Mạng lưới đocirc thị cả nước được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển trecircn cơ sở caacutec đocirc thị

trung tacircm gồm caacutec thagravenh phố trung tacircm cấp quốc gia cấp vugraveng cấp tỉnh Caacutec đocirc thị trung tacircm caacutec cấp được phacircn bố hợp lyacute trecircn 10 vugraveng đocirc thị hoaacute đặc trưng của cả nước

Caacutec đocirc thị trung tacircm lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh phải được tổ chức thagravenh caacutec chugravem đocirc thị coacute vagravenh đai xanh bảo vệ để hạn chế tối đa sự tập trung dacircn số cơ sở kinh tế vagrave phaacute vỡ cacircn bằng sinh thaacutei traacutenh sự higravenh thagravenh caacutec siecircu đocirc thị

Quy hoạch sử dụng đất đocirc thị đảm bảo caacutec khu chức năng vagrave cơ sở hạ tầng coacute quan hệ gắn boacute

Higravenh thagravenh bộ mặt kiến truacutec hiện đại nhưng vẫn kế thừa bảo vệ tocircn tạo vagrave giữ gigraven caacutec di sản lịch sử văn hoaacute phaacutet triển nền kiến truacutec đậm đagrave bản sắc dacircn tộc

Phaacutet triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật Ưu tiecircn phaacutet triển hiện đại hoaacute cơ sở hạ tầng caacutec đocirc thị vagrave caacutec vugraveng kinh tế

trọng điểm tạo tiền đề phaacutet triển caacutec đocirc thị vagrave đocirc thị hoaacute nocircng thocircn Cải tạo vagrave xacircy dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật trong caacutec đocirc thị theo yecircu cầu vagrave mức

độ phaacutet triển của từng đocirc thị

32

Bảo vệ mocirci trường cảnh quan thiecircn nhiecircn giữ gigraven cacircn bằng sinh thaacutei đocirc thị - Xacircy dựng vagrave duy trigrave bộ khung bảo vệ thiecircn nhiecircn trecircn địa bagraven cả nước- Khai thaacutec vagrave sử dụng hợp lyacute caacutec tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn vagraveo mục điacutech cải tạo đocirc

thị- Coacute biện phaacutep xử lyacute taacutei sử dụng caacutec chất thải sinh hoạt vagrave sản xuất bằng caacutec

cocircng nghệ thiacutech hợp

VI3 Những nguyecircn tắc trong định hướng nacircng cấp đocirc thị1 Về quan điểm vagrave mục tiecircu phaacutet triển đocirc thị Phaacutet triển đocirc thị phải phugrave hợp với

phacircn bố vagrave trigravenh độ phaacutet triển lực lượng sản xuất tập trung xacircy dựng cơ sở kinh tế - kỹ thuật vững chắc lagravem động lực cho sự phaacutet triển bền vững vagrave định higravenh rotilde cocircng taacutec phacircn loại đocirc thị theo trigravenh độ của tiến trigravenh phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững

2 Xaacutec định rotilde vai trograve caacutec đocirc thị trong hệ thống đocirc thị toagraven quốc cũng như xaacutec định vai trograve caacutec đocirc thị trong caacutec vugraveng latildenh thổ lagrave caacutec đocirc thị cấp vugraveng cấp quốc gia hay quốc tế

3 Quy hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị phải được xacircy dung phugrave hợp với chương trigravenh đầu tư phaacutet triển đocirc thị của Chiacutenh phủ Dựa trecircn caacutec chiến lược phaacutet triển liecircn ngagravenh xaacutec định rotilde yecircu cầu phaacutet triển KT- XH nhu cầu sử dụng đất đai nhu cầu tocircn vinh giaacute trị văn hoacutea lịch sử vagrave bảo vệ tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn của từng địa phương Trong đoacute phải hết sức chuacute yacute gắn kết chặt chẽ giữa tổ chức kỹ thuật liecircn vugraveng với hạ tầng kỹ thuật từng docirc thị vagrave caacutec điểm dacircn cư xung quanh

4 Khai thaacutec tiềm năng coacute giới hạn đảm bảo cacircn đối giữa khai thaacutec tagravei nguyecircn mocirci trường tagravei nguyecircn đất đai nhacircn lực phaacutet triển kinh tế vagrave phacircn bố dacircn cư trong caacutec khu đocirc thị vagrave nocircng thocircn trong caacutec vugraveng miền vagrave trecircn phạm vi toagraven quốc

5 Qui hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững toagraven quốc phải duy trigrave phaacutet huy khocircng gian văn hoacutea của caacutec cộng đồng dacircn cư đocirc thị xacircy dựng caacutec chương trigravenh hagravenh động cụ thể đối với cocircng taacutec bảo tồn cải tạo vagrave xacircy dựng dựa trecircn tiềm năng văn hoacutea xatilde hội vagrave tự nhiecircn

6 Để bảo vệ mocirci trường đất nước vagrave khocircng khiacute cho đocirc thị cần aacutep dụng kĩ thuật tiecircn tiến trong xacircy dựng caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kĩ thuật trong xử liacute phacircn loại taacutei chế chất thải rắn vagrave trong xacircy dựng caacutec dự aacuten cocircng nghiệp tập trung ở qui mocirc địa phương vugraveng vagrave toagraven quốc trecircn cơ sở cơ hội cho việc nacircng cao chất lượng mocirci trường sống cho dacircn cư Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật đocirc thị toagraven quốc phải đảm bảo hiện đại an toagraven tiết kiệm vagrave phugrave hợp với tiecircu chiacute bền vững của vugraveng quốc gia vagrave quốc tế caacutec khu cocircng nghiệp tập trung nhưng phải bảo đảm nghiecircm ngặt caacutec yecircu cầu xử liacute ocirc nhiễm đổi mới cocircng nghệ aacutep dụng nguyecircn liệu sạch nguyecircn liệu sinh thaacutei vagrave phải đảm bảo caacutec tiecircu chuản ISO về mocirci trường

7 Cải tạo vagrave lagravem mới đồng bộ caacutec khu ở hiện coacute trong đocirc thị Triệt để thực hiện bảo tồn caacutec khu đocirc thị cổ vagrave cũ cugraveng luacutec đaacutep ứng đuacuteng vagrave đủ nhu cầu diện tiacutech ở vagrave mocirci trường sống tốt cho mọi người trong caacutec khu dacircn cư cần tổ chức liecircn kết hợp mạng lưới dịch vụ ngoagravei nhagrave ở đaacutep ứng caacutec nhu cầu sống của dacircn cư theo định kỳ ngắn vagrave dagravei hạn coacute thể hoạch định xoacutea bỏ caacutec khu nhagrave ổ chuột caacutec khu ở phi chiacutenh qui caacutec xoacutem dacircn vạn

33

đograve vagrave caacutec khu bần cư đocirc thị Tiếp tục hoagraven thiện chiến lược phaacutet triển nhagrave ở theo hướng bền vững ở đocirc thị nocircng thocircn vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

8 Phacircn bổ kết nối vagrave hoagraven thiện caacutec trung tacircm cocircng cộng caacutec khu nghỉ ngơi vui chơi giải triacute vagrave hệ thống cacircy xanh mặt nước trong đocirc thị Trong đoacute đặc biệt quan tacircm phaacutet triển hệ thống cacircy xanh đocirc thị bảo lưu hệ thống kecircnh rạch để tạo khocircng gian mở khocircng gian trống caacutec khocircng gian nghỉ ngơi giải triacutetạo cảnh quan chung vagrave điều hogravea mocirci trường khocircng khiacute cho đocirc thị Higravenh thagravenh caacutec hagravenh lang cacircy xanh caacutech ly giữa caacutec khu kho tagraveng bến batildei vagrave caacutec khu dacircn cư đocirc thị Tập trung nacircng cấp cải tạo caacutec khu cacircy xanh bảo vệ mặt nước caacutec khu di tiacutech lịch sử vagrave caacutec khu vực ven song vagrave ven biển đảm bảo đủ để khắc phục tigravenh trạng ocirc nhiễm khocircng khiacute ocirc nhiễm nguocircn nước vagrave goacutep phần điều hogravea khiacute hậu nhiệt đới Phấn đấu chỉ tiecircu cacircy xanhđầu người đạt 12-15 m2 với đocirc thị đặc biệt 10-12 m2 với đocirc thị loại I vagrave loại II 9-11m2 với đocirc thị loại loại III vagrave loại IV vagrave 8-10m2 với đocirc thị loại V

9 Chiacutenh quyền địa phươngcộng đồng cần coacute sự tham gia trực tiếpcocircng bằng vagrave coacute caacutei nhigraven dagravei hạn với caacutec nhu cầu phaacutet triển đocirc thị hiện tại vagrave của caacutec thế hệ tiếp sau

10 Xacircy dựng hợp liacute cơ chế tagravei chiacutenh đocirc thị cho phugrave hợp với caacutec kế hoạch phaacutet triển KT-XH Trong đoacute hỗ trợ tagravei chiacutenh thỏa đaacuteng cho việc xử liacute vagrave bảo vệ mocirci trường ở đocirc thị Nghiecircn cứu tăng nguồn thu cho cocircng taacutec Qui hoạch xacircy dựng đocirc thị dagravenh phần ngacircn saacutech đuacuteng vagrave đủ cho đầu tư Phaacutet triển đocirc thị theo qui hoạch kế hoạchngắn vagrave dagravei hạn đatilde được phecirc duyệt tăng khả năng xatilde hội hoacutea thu huacutet nguồn lực của nhacircn dacircn vagrave khai thaacutec tối ưu caacutec nguồn tagravei chiacutenh khai thaacutec của caacutec tổ chức tư nhacircn trong vagrave ngoagravei nước để Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Thagravenh phố HCM phaacutet triển đocirc Phaacutet triển bền vững cho thị ngang tầm khu vưc vagrave thế giới caacutec đocirc thị ở Việt NamTriacutech ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm

2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

KẾT LUẬN

34

Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thị lagrave một xu hướng chung tất yếu vagrave khocircng thể thiếu trong sự phaacutet triển của một quốc gia Tuy nhiecircn song song becircn cạnh sự phaacutet triển vượt bậc về kinh tế vagrave cơ sở hạ tầng lagrave sự tồn tại của caacutec vấn đề mocirci trường Vấn đề mocirci trường cagraveng trở necircn cấp baacutech đối với những nước đang phaacutet triển Ở nước ta cũng vậy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị quaacute chuacute trọng tới sự phaacutet triển kinh tế đatilde để lại khocircng iacutet hậu quả đối với mocirci trường sống Chuacuteng ta đang từng bước xacircy dựng caacutec đocirc thị hiện đại vagrave giải quyết caacutec vấn đề mocirci trường Để đạt được sự phaacutet triển bền vững đocirc thị cần coacute những chương trigravenh quản lyacute vagrave xacircy dựng toagraven diện về mọi mặt Quaacute trigravenh cần sự phối hợp của caacutec cấp từ trung ương tới địa phương vagrave cần coacute caacutec chiacutenh saacutech kịp thời sacircu rộng vagrave đuacuteng đắn của nhagrave nước

Tagravei liệu tham khảo1 ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế

giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

2 ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ

3 ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

4 Bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

5 ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

6 (Tiecircu chuẩn phacircn cấp đocirc thị- giaacuteo trigravenh quản liacute đocirc thị vagrave khu cocircng nghiệp- Nguyễn Ngọc Anh ndashkhoa Mocirci Trường ĐH Đagrave Lạt)

7 Sổ tay hướng dẫn nacircng cấp đocirc thị coacute sự tham gia của cộng đồng ndashUBND thagravenh phố HCM

35

hoạch cụ thể Mật độ đường chiacutenh đạt 40 mật độ của đường liecircn khu vực phacircn khu vực thấp nhất chỉ đạt 20 - 30 so với yecircu cầu

Khocircng đaacutep ứng được yecircu cầu về giao thocircng đatilde để lại những hậu quả- Tai nạn giao thocircng Tigravenh higravenh tai nạn giao thocircng ở nước ta đặc biệt trong khu

vực đocirc thị hết sức nghiecircm trọng thuộc vagraveo nhoacutem cao nhất thế giới Tuy chỉ số về số vụ tai nạn giao thocircng10000 phương tiện khocircng cao hơn nhiều so với caacutec nước khaacutec trong khu vực song chỉ số người chếttổng số người bị thương lagrave đặc biệt cao magrave nguyecircn nhacircn chiacutenh lagrave do phương tiện chủ đạo trong giao thocircng đocirc thị lagrave xe hai baacutenh

- Ugraven tắc giao thocircng Ugraven tắc giao thocircng trong caacutec đocirc thị đang vagrave ngagravey cagraveng trở necircn bức xuacutec đặc biệt tại caacutec đocirc thị vừa vagrave lớn Hagrave Nội vagrave thagravenh phố Hồ Chiacute Minh đang phải gaacutenh chịu những hậu quả nặng nề do ugraven tắc giao thocircng gacircy ra

- Ocirc nhiễm khocircng khiacute vagrave tiếng ồn gia tăng ocirc nhiễm bụi khiacute thải vagrave tiếng ồn do caacutec hoạt động giao thocircng gacircy ra Ugraven tắc giao thocircng phố hoacutea quốc lộ tỉnh lộ hoạt động xacircy dựng hạ tầng vagrave khu dacircn cư goacutep phần lagravem gia tăng mức độ ocirc nhiễm Ocirc nhiễm tiếng ồn giao thocircng vagrave caacutec ảnh hưởng tới sức khỏe người dacircn đocirc thị lớn hơn nhiều so với caacutec đocirc thị khaacutec trecircn thế giới Theo kết quả nghiecircn cứu giaacute trị mức ồn tăng từ 2 - 5dBA do cấu truacutec nhagrave ống liền kề baacutem dọc theo caacutec tuyến đường Sự bố triacute khocircng hợp lyacute caacutec khu chức năng trong đocirc thị lagravem nghiecircm trọng thecircm ocirc nhiễm tiếng ồn nhất lagrave đối với trường học bệnh viện cocircng sở vagrave khu dacircn cư Giaacute trị tiếng ồn vượt tiecircu chuẩn cho pheacutep từ 1 - 15dBA

IV7 Vấn đề chất thải rắn- Lagraven soacuteng nacircng cấp đocirc thị thiếu quy hoạch vagrave khocircng được kiểm soaacutet khiến Việt

Nam phải đối mặt với caacutec thaacutech thức lớn cơ sở hạ tầng quaacute yếu keacutem năng lực quản lyacute của chiacutenh quyền cograven hạn chế nhận thức của cộng đồng cũng cograven thấp đặc biệt lượng chất thải rắn tăng nhanh Nếu trung bigravenh một người một ngagravey thải ra 1kg raacutec thigrave ở TpHCM lượng raacutec thải ra mỗi ngagravey gần 7000 tấn Hagrave Nội lagrave trecircn 3500 tấn Caacutec đocirc thị khaacutec tiacutenh bigravenh quacircn 07kg raacutecngười vagrave số lượng raacutec thải thải ra ở caacutec đocirc thị ngagravey cagraveng coacute xu hướng nhiều hơn Chất thải rắn ngagravey cagraveng gia tăng magrave vấn đề xử lyacute vẫn chưa tigravem được hướng đi tốt Hiện nay phần lớn raacutec thải được xử lyacute bằng caacutech chocircn lấp nhưng nhiều nơi chocircn lấp khocircng hợp vệ sinh

- Theo số liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc gia cho thấy coacute tới 1125 chiếm 44 sử dụng batildei chocircn lấp đơn sơ khocircng đảm bảo vệ sinh Việc giảm thiểu raacutec thải luocircn lagrave yecircu cầu đầu tiecircn vagrave quan trọng nhất đối với phaacutet triển đocirc thị

- Nguy cơ gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt vagrave nước ngầm gia tăngNguồn bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn

Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

VIPhương phaacutep quản liacute mocirci trường trong nacircng cấp đocirc thịVI1 Trong quaacute trigravenh xacircy dựng mở rộng đocirc thị

28

- Cải tiến hệ thống bơm thoaacutet nước xacircy dựng hệ thống bơm thoaacutet nước cho caacutec khu vực nằm tương đối thấp Bảo tồn những khu đất cho nhu cầu cải tiến hệ thống kecircnh rạch trong tương lai Cải thiện hệ thống kiểm soaacutet thủy lực hiện coacute

- Giảm thiểu phaacutet thải chất ocirc nhiễm hạn chế những hoạt động thường xuyecircn coacute phaacutet sinh chất ocirc nhiễm sử dụng nhiecircn liệu hay năng lượng sạch (gasđiện)

- Cải thiện hệ thống quản lyacute điều hagravenh giao thocircng đocirc thị để traacutenh ugraven tắc giao thocircng Kiểm soaacutet tốt hơn caacutec luồng giao thocircng đảm bảo giao thocircng thocircng suốt khocircng tắc nghẽn Phaacutet triển mạng lưới thocircng tin liecircn lạc giữa caacutec caacute nhacircn caacutec tổ chứchellip hạn chế nhu cầu đi lại của cộng đồng sẽ goacutep phần giảm nguồn ocirc nhiễm gacircy ra từ caacutec phương tiện giao thocircng

- Bố triacute tập trung caacutec cơ sở sản xuất vagraveo khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển ra ngoại thagravenh quy hoạch từng nhoacutem ngagravenh sản xuất cụ thể đối với từng khu cocircng nghiệp nhất định Aacutep dụng cocircng cụ thu phiacute mocirci trường vagrave cấp giấy pheacutep xả thải đối với từng loại chất ocirc nhiễm cho từng đơn vị sản xuất coacute kiểm tra định kỳ

- Hạn chế tigravenh trạng đổ chất thải rắn bừa batildei xuống lograveng đường vỉa hegrave ao hồ cống ratildenh vagrave những nơi cocircng cộng Xử lyacute chất thải rắn bằng caacutec giải phaacutep cocircng nghệ thiacutech hợp cho mỗi loại đocirc thị Nacircng cao chất lượng vagrave tiacutenh cơ động của thiết bị thu gom vận chuyển xử lyacute chất thải rắn kể cả chế tạo caacutec phương tiện chuyecircn dugraveng thiacutech hợp cho mỗi vugraveng

- Kiecircn quyết xử lyacute caacutec vi phạm luật mocirci trường Coacute chế độ khen thưởng hay xử phạt hagravenh chiacutenh hợp lyacute Thường xuyecircn tuyecircn truyền trecircn caacutec phương tiện truyền thocircng đại chuacuteng nhằm nacircng cao nhận thức của người dacircn thagravenh thị trong việc chấp hagravenh vagrave thực hiện luật bảo vệ mocirci trường noacutei chung vagrave caacutec qui tắc vệ sinh đocirc thị noacutei riecircng

VI2 Trong quaacute trigravenh cải tạo hạ tầng kĩ thuật đocirc thị- Quản lyacute chặt chẽ quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute - cocircng nghiệp hoaacute để bảo vệ vagravenh đai

xanh Xacircy dựng cảnh quan đocirc thị xanh sạch đẹp đảm bảo khocircng gian xanh đocirc thị bao gồm hệ thống caacutec mảng xanh đocirc thị vagravenh đai xanh đocirc thị vagrave mặt nước xanh sạch đẹp của cảnh quan đocirc thị

- Xacircy dựng nacircng cấp hệ thống cấp thoaacutet nước cho đocirc thị một caacutech hợp lyacute đảm bảo phục vụ tốt nhu cầu của người dacircn

- Xacircy dựng caacutec batildei chocircn lấp chất thải hợp lyacute vệ sinh vagrave an toagraven Tăng cường cocircng taacutec queacutet dọn vệ sinh đường phố phun nước tưới cacircy vagrave tưới đường Đảm bảo caacutec chất thải trong mọi hoạt động tại đocirc thị được taacutei sử dụng quản lyacute xử lyacute thiacutech hợp đảm bảo tiecircu chuẩn MT cho pheacutep

- Tăng cường vagrave đẩy mạnh caacutec hoạt động quản lyacute vagrave bảo vệ MT đocirc thị Xacircy dựng hệ thống trao đổi thocircng tin MT vagrave hệ thống quan trắc giaacutem saacutet hiện trạng MT

- Yecircu cầu tất cả caacutec chủ dự aacuten đầu tư mới hoặc cải tạo mở rộng cơ sở sản xuất đều phải lập Baacuteo caacuteo đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường của dự aacuten Định kỳ kiểm tra giaacutem saacutet việc thực hiện caacutec biện phaacutep đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kiểm tra cơ sở sản suất coacute bảo đảm tiecircu chuẩn mocirci trường hay khocircng

- Caacutec phương tiện giao thocircng cơ khiacute lagrave nguồn thải ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute Đocirc thị cagraveng lớn cagraveng phaacutet triển thigrave giao thocircng cơ giới sẽ phaacutet triển vagrave nguồn thải chất ocirc

29

nhiễm khocircng khiacute do phương tiện giao thocircng cơ giới cagraveng lớn Ưu tiecircn phaacutet triển giao thocircng cocircng cộng vagrave hạn chế phaacutet triển phương tiện caacute nhacircn

- Cải thiện kecircnh rạch nạo veacutet đagraveo đất bảo vệ sườn dốc thi cocircng vagrave vận hagravenh đường bảo dưỡng cống hộp vagrave cầu đường bộ của caacutec tuyến kecircnh trong thagravenh phố

VI3 Trong cocircng taacutec cải thiện nguồn nước đocirc thị- Thiết lập cơ sở dữ liệu về mạng lưới cấp vagrave thoaacutet nước trong đocirc thị nacircng cấp hỗ

trợ cho quaacute trigravenh ra quyết định của latildenh đạo caacutec địa phương trong khu vực- Điều chỉnh hợp lyacute caacutec hoạt động sản xuất nocircng nghiệp trong việc sử dụng phacircn

boacuten vagrave thuốc bảo vệ thực vật- Thu gom vagrave xử lyacute nước thải sinh hoạt tại caacutec thagravenh phố thị trấn vagrave caacutec cụm

dacircn cư tập trung xung quanh lưu vực socircng- Kiểm soaacutet vagrave xử lyacute triệt để caacutec loại chất thải rắn traacutenh tigravenh trạng vứt bừa batildei

xuống ao hồ kecircnh rạch socircng suối gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt- Xacircy dựng vagrave aacutep dụng phiacute xử lyacute nước thải- Nacircng cao nhận thức cộng đồng về việc tiết kiệm vagrave bảo vệ nguồn nước- Xaacutec định giới hạn khai thaacutec nguồn nước ngầm- Xaacutec định vugraveng bổ cập tự nhiecircn chiacutenh của tầng nước ngầm- Duy trigrave vagrave mở rộng chương trigravenh giaacutem saacutet chất lượng vagrave trữ lượng nước ngầm

Tăng cường kiểm soaacutet đối với caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễm nước ngầm- Xacircy dựng caacutec trạm xử lyacute nước thải sinh hoạt tập trung cho từng khu vực dacircn cư

trước khi thải ra hệ thống thoaacutet nước cocircng cộng- Thực hiện thu phiacute xử lyacute nước thải để tạo nguồn thu cho ngacircn saacutech thu hồi dần

vốn đầu tư vagraveo hệ thống xử lyacute- Xacircy dựng hệ thống thu gom taacutech riecircng nước mưa vagrave nước thải sinh hoạt đối với

caacutec khu dacircn cư mới hạn chế khối lượng nước thải cần xử lyacute xử lyacute vagrave tận dụng nước mưa vagraveo những mục điacutech phugrave hợp để hạn chế khai thaacutec nước ngầm vagrave nước mặt Quản lyacute nước thải đocirc thị

- Thu phiacute khai thaacutec nước ngầm vagrave xacircy dựng cơ cấu quản lyacute nước ngầm để gia tăng kiểm soaacutet việc khai thaacutec

- Mở rộng mạng lưới cung cấp nước Phaacutet triển một số cụm cấp nước quy mocirc nhỏ

- Tiến hagravenh việc kiểm soaacutet vagrave giaacutem saacutet việc khai thaacutec nước ngầm bằng caacutech đo lường trữ lượng khai thaacutec tại caacutec giếng nước

- Caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp đoacuteng trecircn địa bagraven thagravenh phố đều phải tuacircn thủ luật vagrave caacutec quy định về bảo vệ mocirci trường trong xử lyacute nước thải đảm bảo đạt tiecircu chuẩn xả thải ra nguồn tiếp nhận

- Nếu CSSX khocircng coacute khả năng đầu tư xacircy dựng hệ thống xử lyacute nước thải cho phugrave hợp thigrave phải di dời ra caacutec khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển đổi ngagravenh nghề sản xuất

- Cơ quan quản lyacute Nhagrave nước về bảo vệ mocirci trường phải thường xuyecircn kiểm tra định kỳ nước thải của caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp ocirc nhiễm coacute biện phaacutep xử lyacute thiacutech đaacuteng đối với caacutec cơ sở vi phạm

30

- Tăng cường năng lực hoagraven thiện tổ chức vagrave phaacutep luật về quản lyacute hệ thống thoaacutet nước đocirc thị

VIĐịnh hướng nacircng cấp đocirc thịĐocirc thị lagrave đầu maacutey của sự tăng trưởng kinh tế vugraveng tiecircu thụ tagravei nguyecircn sinh ra raacutec

thải nguồn gốc của caacutec vấn đề về mocirci trường Đocirc thị cần phải coacute những quy trigravenh để goacutep phần tạo ra mocirci trường lagravenh mạnh vagrave tăng trưởng kinh tế Mocirci trường lagravenh mạnh liecircn quan đến caacutec vấn đề cung cấp nước an toagraven điều kiện vệ sinh quản lyacute chất thải rắn Tăng trưởng kinh tế liecircn quan đến thiếu kiểm soaacutet caacutec chất thải từ caacutec nhagrave maacutey tắc nghẽn tại nạn xử lyacute chưa thỏa đaacuteng caacutec chất thải độc hại vigrave vậy cần phải coacute những định hướng vagrave phương phaacutep mới trong tương lai

VI1 Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Phaacutet huy giaacute trị caacutec bagravei học kinh nghiệm đuacutec kết từ thực tiễn xacircy dựng phaacutet triển đocirc thị ở nước ta cũng như nhiều nước tiecircn tiến trecircn thế giới định hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050 được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009 vagrave Chương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020 (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009) đatilde đề ra caacutec định hướng giải phaacutep tổng thể toagraven diện phaacutet triển hệ thống đocirc thị quốc gia xaacutec định caacutec giai đoạn phaacutet triển mục tiecircu cụ thể vagrave lộ trigravenh thực hiện cho từng giai đoạn Theo đoacute để quaacute trigravenh phaacutet triển của caacutec đocirc thị trong cả nước đaacutep ứng caacutec yecircu cầu phaacutet triển bền vững chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp cần đặc biệt lưu yacute một số vấn đề sau Thứ nhất khocircng ngừng đẩy mạnh vai trograve cocircng taacutec lập quy hoạch vagrave nacircng cao chất lượng quy hoạch Cocircng taacutec quy hoạch phải được ưu tiecircn đầu tư đi trước để định hướng vagrave bảo đảm tiacutenh đồng bộ trong quaacute trigravenh xacircy dựng phaacutet triển cũng như cải tạo chỉnh trang đocirc thị ETHồng thời với việc aacutep dụng caacutec tiến bộ trong phaacutet triển đocirc thị quy hoạch khocircng những phải đaacutep ứng yecircu cầu cao về tạo dựng chất lượng khocircng gian đocirc thị magrave cograven phải đaacutep ứng tốt yecircu cầu về dự baacuteo gắn saacutet với thực tiễn vagrave xu hướng phaacutet triển của xatilde hội thật sự trở thagravenh nền tảng cho việc tạo dựng nguồn lực phaacutet triển cho đocirc thị Thứ hai tạo dựng nguồn lực phaacutet triển đocirc thị từ chiacutenh nội lực của đocirc thị Cugraveng với caacutec nguồn hỗ trợ phaacutet triển magrave đocirc thị coacute được cần đặc biệt chuacute trọng việc đổi mới cơ chế chiacutenh saacutech phaacutet triển đocirc thị trong caacutec lĩnh vực quản lyacute nhagrave nước quản lyacute quy hoạch quản lyacute nhagrave đất quản lyacute đầu tư xacircy dựng quản lyacute khai thaacutec sử dụng cocircng trigravenh đocirc thị Thocircng qua caacutec giải phaacutep về quy hoạch đocirc thị kết hợp với caacutec chiacutenh saacutech phugrave hợp để huy

31

động sự tham gia của caacutec thagravenh phần kinh tế trong xatilde hội thực hiện chủ trương xatilde hội hoacutea đầu tư cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời goacutep phần nacircng cao hiệu quả đầu tư đẩy nhanh tiến trigravenh nacircng cấp chất lượng đocirc thị hoacutea Thứ ba cần đẩy mạnh hơn nữa việc đổi mới tư duy trong quản lyacute nhagrave nước về đocirc thị đi đocirci với việc nacircng cao phẩm chất năng lực vagrave trigravenh độ caacuten bộ quản lyacute đocirc thị caacutec cấp Tăng cường phacircn cấp quản lyacute đocirc thị nacircng cao quyền hạn traacutech nhiệm của chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp tổ chức bộ maacutey tinh giản gọn nhẹ nacircng cao tiacutenh hiệu quả hiệu lực quản lyacute đồng thời chuacute trọng hơn nữa cocircng taacutec đagraveo tạo vagrave bồi dưỡng caacuten bộ bằng nhiều higravenh thức phugrave hợp với thực tế trigravenh độ kinh nghiệm vagrave kiến thức Thứ tư cần chuacute trọng phaacutet huy vai trograve vagrave traacutech nhiệm lagravem chủ của cộng đồng của người dacircn đocirc thị Việc xacircy dựng vagrave duy trigrave chất lượng đocirc thị phụ thuộc một phần quan trọng trong yacute thức của người dacircn thực hiện nếp sống văn minh đocirc thị Do đoacute cần coacute giải phaacutep tiacutech cực để cộng đồng nhận thức rotilde vai trograve vagrave traacutech nhiệm tham gia xacircy dựng vagrave quản lyacute đocirc thị được cụ thể hoacutea ngay từ trong cuộc sống hằng ngagravey của mỗi caacute nhacircn mỗi cộng đồng của đocirc thị

VI2 Chiến lược phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt Định hướng Quy hoạch tổng thể phaacutet triển đocirc thị

đến năm 2020 trong Quyết định số 101998QĐ-TTg ngagravey 23-1-1998 trong đoacute xaacutec định phương hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển caacutec đocirc thị trecircn địa bagraven cả nước vagrave caacutec vugraveng đặc trưng

Mức tăng trưởng dacircn số dự baacuteo Năm 2010 dacircn số đocirc thị lagrave 304 triệu người chiếm 33 dacircn số cả nước Năm 2020 dacircn số đocirc thị lagrave 46 triệu người chiếm 45 dacircn số cả nướcNhu cầu sử dụng đất đocirc thị Năm 2020 diện tiacutech đất đocirc thị lagrave 460000ha chiếm 14 diện tiacutech đất tự nhiecircn

cả nước bigravenh quacircn 100m2ngườiTổ chức khocircng gian hệ thống đocirc thị Mạng lưới đocirc thị cả nước được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển trecircn cơ sở caacutec đocirc thị

trung tacircm gồm caacutec thagravenh phố trung tacircm cấp quốc gia cấp vugraveng cấp tỉnh Caacutec đocirc thị trung tacircm caacutec cấp được phacircn bố hợp lyacute trecircn 10 vugraveng đocirc thị hoaacute đặc trưng của cả nước

Caacutec đocirc thị trung tacircm lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh phải được tổ chức thagravenh caacutec chugravem đocirc thị coacute vagravenh đai xanh bảo vệ để hạn chế tối đa sự tập trung dacircn số cơ sở kinh tế vagrave phaacute vỡ cacircn bằng sinh thaacutei traacutenh sự higravenh thagravenh caacutec siecircu đocirc thị

Quy hoạch sử dụng đất đocirc thị đảm bảo caacutec khu chức năng vagrave cơ sở hạ tầng coacute quan hệ gắn boacute

Higravenh thagravenh bộ mặt kiến truacutec hiện đại nhưng vẫn kế thừa bảo vệ tocircn tạo vagrave giữ gigraven caacutec di sản lịch sử văn hoaacute phaacutet triển nền kiến truacutec đậm đagrave bản sắc dacircn tộc

Phaacutet triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật Ưu tiecircn phaacutet triển hiện đại hoaacute cơ sở hạ tầng caacutec đocirc thị vagrave caacutec vugraveng kinh tế

trọng điểm tạo tiền đề phaacutet triển caacutec đocirc thị vagrave đocirc thị hoaacute nocircng thocircn Cải tạo vagrave xacircy dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật trong caacutec đocirc thị theo yecircu cầu vagrave mức

độ phaacutet triển của từng đocirc thị

32

Bảo vệ mocirci trường cảnh quan thiecircn nhiecircn giữ gigraven cacircn bằng sinh thaacutei đocirc thị - Xacircy dựng vagrave duy trigrave bộ khung bảo vệ thiecircn nhiecircn trecircn địa bagraven cả nước- Khai thaacutec vagrave sử dụng hợp lyacute caacutec tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn vagraveo mục điacutech cải tạo đocirc

thị- Coacute biện phaacutep xử lyacute taacutei sử dụng caacutec chất thải sinh hoạt vagrave sản xuất bằng caacutec

cocircng nghệ thiacutech hợp

VI3 Những nguyecircn tắc trong định hướng nacircng cấp đocirc thị1 Về quan điểm vagrave mục tiecircu phaacutet triển đocirc thị Phaacutet triển đocirc thị phải phugrave hợp với

phacircn bố vagrave trigravenh độ phaacutet triển lực lượng sản xuất tập trung xacircy dựng cơ sở kinh tế - kỹ thuật vững chắc lagravem động lực cho sự phaacutet triển bền vững vagrave định higravenh rotilde cocircng taacutec phacircn loại đocirc thị theo trigravenh độ của tiến trigravenh phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững

2 Xaacutec định rotilde vai trograve caacutec đocirc thị trong hệ thống đocirc thị toagraven quốc cũng như xaacutec định vai trograve caacutec đocirc thị trong caacutec vugraveng latildenh thổ lagrave caacutec đocirc thị cấp vugraveng cấp quốc gia hay quốc tế

3 Quy hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị phải được xacircy dung phugrave hợp với chương trigravenh đầu tư phaacutet triển đocirc thị của Chiacutenh phủ Dựa trecircn caacutec chiến lược phaacutet triển liecircn ngagravenh xaacutec định rotilde yecircu cầu phaacutet triển KT- XH nhu cầu sử dụng đất đai nhu cầu tocircn vinh giaacute trị văn hoacutea lịch sử vagrave bảo vệ tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn của từng địa phương Trong đoacute phải hết sức chuacute yacute gắn kết chặt chẽ giữa tổ chức kỹ thuật liecircn vugraveng với hạ tầng kỹ thuật từng docirc thị vagrave caacutec điểm dacircn cư xung quanh

4 Khai thaacutec tiềm năng coacute giới hạn đảm bảo cacircn đối giữa khai thaacutec tagravei nguyecircn mocirci trường tagravei nguyecircn đất đai nhacircn lực phaacutet triển kinh tế vagrave phacircn bố dacircn cư trong caacutec khu đocirc thị vagrave nocircng thocircn trong caacutec vugraveng miền vagrave trecircn phạm vi toagraven quốc

5 Qui hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững toagraven quốc phải duy trigrave phaacutet huy khocircng gian văn hoacutea của caacutec cộng đồng dacircn cư đocirc thị xacircy dựng caacutec chương trigravenh hagravenh động cụ thể đối với cocircng taacutec bảo tồn cải tạo vagrave xacircy dựng dựa trecircn tiềm năng văn hoacutea xatilde hội vagrave tự nhiecircn

6 Để bảo vệ mocirci trường đất nước vagrave khocircng khiacute cho đocirc thị cần aacutep dụng kĩ thuật tiecircn tiến trong xacircy dựng caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kĩ thuật trong xử liacute phacircn loại taacutei chế chất thải rắn vagrave trong xacircy dựng caacutec dự aacuten cocircng nghiệp tập trung ở qui mocirc địa phương vugraveng vagrave toagraven quốc trecircn cơ sở cơ hội cho việc nacircng cao chất lượng mocirci trường sống cho dacircn cư Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật đocirc thị toagraven quốc phải đảm bảo hiện đại an toagraven tiết kiệm vagrave phugrave hợp với tiecircu chiacute bền vững của vugraveng quốc gia vagrave quốc tế caacutec khu cocircng nghiệp tập trung nhưng phải bảo đảm nghiecircm ngặt caacutec yecircu cầu xử liacute ocirc nhiễm đổi mới cocircng nghệ aacutep dụng nguyecircn liệu sạch nguyecircn liệu sinh thaacutei vagrave phải đảm bảo caacutec tiecircu chuản ISO về mocirci trường

7 Cải tạo vagrave lagravem mới đồng bộ caacutec khu ở hiện coacute trong đocirc thị Triệt để thực hiện bảo tồn caacutec khu đocirc thị cổ vagrave cũ cugraveng luacutec đaacutep ứng đuacuteng vagrave đủ nhu cầu diện tiacutech ở vagrave mocirci trường sống tốt cho mọi người trong caacutec khu dacircn cư cần tổ chức liecircn kết hợp mạng lưới dịch vụ ngoagravei nhagrave ở đaacutep ứng caacutec nhu cầu sống của dacircn cư theo định kỳ ngắn vagrave dagravei hạn coacute thể hoạch định xoacutea bỏ caacutec khu nhagrave ổ chuột caacutec khu ở phi chiacutenh qui caacutec xoacutem dacircn vạn

33

đograve vagrave caacutec khu bần cư đocirc thị Tiếp tục hoagraven thiện chiến lược phaacutet triển nhagrave ở theo hướng bền vững ở đocirc thị nocircng thocircn vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

8 Phacircn bổ kết nối vagrave hoagraven thiện caacutec trung tacircm cocircng cộng caacutec khu nghỉ ngơi vui chơi giải triacute vagrave hệ thống cacircy xanh mặt nước trong đocirc thị Trong đoacute đặc biệt quan tacircm phaacutet triển hệ thống cacircy xanh đocirc thị bảo lưu hệ thống kecircnh rạch để tạo khocircng gian mở khocircng gian trống caacutec khocircng gian nghỉ ngơi giải triacutetạo cảnh quan chung vagrave điều hogravea mocirci trường khocircng khiacute cho đocirc thị Higravenh thagravenh caacutec hagravenh lang cacircy xanh caacutech ly giữa caacutec khu kho tagraveng bến batildei vagrave caacutec khu dacircn cư đocirc thị Tập trung nacircng cấp cải tạo caacutec khu cacircy xanh bảo vệ mặt nước caacutec khu di tiacutech lịch sử vagrave caacutec khu vực ven song vagrave ven biển đảm bảo đủ để khắc phục tigravenh trạng ocirc nhiễm khocircng khiacute ocirc nhiễm nguocircn nước vagrave goacutep phần điều hogravea khiacute hậu nhiệt đới Phấn đấu chỉ tiecircu cacircy xanhđầu người đạt 12-15 m2 với đocirc thị đặc biệt 10-12 m2 với đocirc thị loại I vagrave loại II 9-11m2 với đocirc thị loại loại III vagrave loại IV vagrave 8-10m2 với đocirc thị loại V

9 Chiacutenh quyền địa phươngcộng đồng cần coacute sự tham gia trực tiếpcocircng bằng vagrave coacute caacutei nhigraven dagravei hạn với caacutec nhu cầu phaacutet triển đocirc thị hiện tại vagrave của caacutec thế hệ tiếp sau

10 Xacircy dựng hợp liacute cơ chế tagravei chiacutenh đocirc thị cho phugrave hợp với caacutec kế hoạch phaacutet triển KT-XH Trong đoacute hỗ trợ tagravei chiacutenh thỏa đaacuteng cho việc xử liacute vagrave bảo vệ mocirci trường ở đocirc thị Nghiecircn cứu tăng nguồn thu cho cocircng taacutec Qui hoạch xacircy dựng đocirc thị dagravenh phần ngacircn saacutech đuacuteng vagrave đủ cho đầu tư Phaacutet triển đocirc thị theo qui hoạch kế hoạchngắn vagrave dagravei hạn đatilde được phecirc duyệt tăng khả năng xatilde hội hoacutea thu huacutet nguồn lực của nhacircn dacircn vagrave khai thaacutec tối ưu caacutec nguồn tagravei chiacutenh khai thaacutec của caacutec tổ chức tư nhacircn trong vagrave ngoagravei nước để Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Thagravenh phố HCM phaacutet triển đocirc Phaacutet triển bền vững cho thị ngang tầm khu vưc vagrave thế giới caacutec đocirc thị ở Việt NamTriacutech ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm

2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

KẾT LUẬN

34

Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thị lagrave một xu hướng chung tất yếu vagrave khocircng thể thiếu trong sự phaacutet triển của một quốc gia Tuy nhiecircn song song becircn cạnh sự phaacutet triển vượt bậc về kinh tế vagrave cơ sở hạ tầng lagrave sự tồn tại của caacutec vấn đề mocirci trường Vấn đề mocirci trường cagraveng trở necircn cấp baacutech đối với những nước đang phaacutet triển Ở nước ta cũng vậy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị quaacute chuacute trọng tới sự phaacutet triển kinh tế đatilde để lại khocircng iacutet hậu quả đối với mocirci trường sống Chuacuteng ta đang từng bước xacircy dựng caacutec đocirc thị hiện đại vagrave giải quyết caacutec vấn đề mocirci trường Để đạt được sự phaacutet triển bền vững đocirc thị cần coacute những chương trigravenh quản lyacute vagrave xacircy dựng toagraven diện về mọi mặt Quaacute trigravenh cần sự phối hợp của caacutec cấp từ trung ương tới địa phương vagrave cần coacute caacutec chiacutenh saacutech kịp thời sacircu rộng vagrave đuacuteng đắn của nhagrave nước

Tagravei liệu tham khảo1 ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế

giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

2 ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ

3 ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

4 Bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

5 ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

6 (Tiecircu chuẩn phacircn cấp đocirc thị- giaacuteo trigravenh quản liacute đocirc thị vagrave khu cocircng nghiệp- Nguyễn Ngọc Anh ndashkhoa Mocirci Trường ĐH Đagrave Lạt)

7 Sổ tay hướng dẫn nacircng cấp đocirc thị coacute sự tham gia của cộng đồng ndashUBND thagravenh phố HCM

35

- Cải tiến hệ thống bơm thoaacutet nước xacircy dựng hệ thống bơm thoaacutet nước cho caacutec khu vực nằm tương đối thấp Bảo tồn những khu đất cho nhu cầu cải tiến hệ thống kecircnh rạch trong tương lai Cải thiện hệ thống kiểm soaacutet thủy lực hiện coacute

- Giảm thiểu phaacutet thải chất ocirc nhiễm hạn chế những hoạt động thường xuyecircn coacute phaacutet sinh chất ocirc nhiễm sử dụng nhiecircn liệu hay năng lượng sạch (gasđiện)

- Cải thiện hệ thống quản lyacute điều hagravenh giao thocircng đocirc thị để traacutenh ugraven tắc giao thocircng Kiểm soaacutet tốt hơn caacutec luồng giao thocircng đảm bảo giao thocircng thocircng suốt khocircng tắc nghẽn Phaacutet triển mạng lưới thocircng tin liecircn lạc giữa caacutec caacute nhacircn caacutec tổ chứchellip hạn chế nhu cầu đi lại của cộng đồng sẽ goacutep phần giảm nguồn ocirc nhiễm gacircy ra từ caacutec phương tiện giao thocircng

- Bố triacute tập trung caacutec cơ sở sản xuất vagraveo khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển ra ngoại thagravenh quy hoạch từng nhoacutem ngagravenh sản xuất cụ thể đối với từng khu cocircng nghiệp nhất định Aacutep dụng cocircng cụ thu phiacute mocirci trường vagrave cấp giấy pheacutep xả thải đối với từng loại chất ocirc nhiễm cho từng đơn vị sản xuất coacute kiểm tra định kỳ

- Hạn chế tigravenh trạng đổ chất thải rắn bừa batildei xuống lograveng đường vỉa hegrave ao hồ cống ratildenh vagrave những nơi cocircng cộng Xử lyacute chất thải rắn bằng caacutec giải phaacutep cocircng nghệ thiacutech hợp cho mỗi loại đocirc thị Nacircng cao chất lượng vagrave tiacutenh cơ động của thiết bị thu gom vận chuyển xử lyacute chất thải rắn kể cả chế tạo caacutec phương tiện chuyecircn dugraveng thiacutech hợp cho mỗi vugraveng

- Kiecircn quyết xử lyacute caacutec vi phạm luật mocirci trường Coacute chế độ khen thưởng hay xử phạt hagravenh chiacutenh hợp lyacute Thường xuyecircn tuyecircn truyền trecircn caacutec phương tiện truyền thocircng đại chuacuteng nhằm nacircng cao nhận thức của người dacircn thagravenh thị trong việc chấp hagravenh vagrave thực hiện luật bảo vệ mocirci trường noacutei chung vagrave caacutec qui tắc vệ sinh đocirc thị noacutei riecircng

VI2 Trong quaacute trigravenh cải tạo hạ tầng kĩ thuật đocirc thị- Quản lyacute chặt chẽ quaacute trigravenh đocirc thị hoaacute - cocircng nghiệp hoaacute để bảo vệ vagravenh đai

xanh Xacircy dựng cảnh quan đocirc thị xanh sạch đẹp đảm bảo khocircng gian xanh đocirc thị bao gồm hệ thống caacutec mảng xanh đocirc thị vagravenh đai xanh đocirc thị vagrave mặt nước xanh sạch đẹp của cảnh quan đocirc thị

- Xacircy dựng nacircng cấp hệ thống cấp thoaacutet nước cho đocirc thị một caacutech hợp lyacute đảm bảo phục vụ tốt nhu cầu của người dacircn

- Xacircy dựng caacutec batildei chocircn lấp chất thải hợp lyacute vệ sinh vagrave an toagraven Tăng cường cocircng taacutec queacutet dọn vệ sinh đường phố phun nước tưới cacircy vagrave tưới đường Đảm bảo caacutec chất thải trong mọi hoạt động tại đocirc thị được taacutei sử dụng quản lyacute xử lyacute thiacutech hợp đảm bảo tiecircu chuẩn MT cho pheacutep

- Tăng cường vagrave đẩy mạnh caacutec hoạt động quản lyacute vagrave bảo vệ MT đocirc thị Xacircy dựng hệ thống trao đổi thocircng tin MT vagrave hệ thống quan trắc giaacutem saacutet hiện trạng MT

- Yecircu cầu tất cả caacutec chủ dự aacuten đầu tư mới hoặc cải tạo mở rộng cơ sở sản xuất đều phải lập Baacuteo caacuteo đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường của dự aacuten Định kỳ kiểm tra giaacutem saacutet việc thực hiện caacutec biện phaacutep đaacutenh giaacute taacutec động mocirci trường vagrave kiểm tra cơ sở sản suất coacute bảo đảm tiecircu chuẩn mocirci trường hay khocircng

- Caacutec phương tiện giao thocircng cơ khiacute lagrave nguồn thải ocirc nhiễm mocirci trường khocircng khiacute Đocirc thị cagraveng lớn cagraveng phaacutet triển thigrave giao thocircng cơ giới sẽ phaacutet triển vagrave nguồn thải chất ocirc

29

nhiễm khocircng khiacute do phương tiện giao thocircng cơ giới cagraveng lớn Ưu tiecircn phaacutet triển giao thocircng cocircng cộng vagrave hạn chế phaacutet triển phương tiện caacute nhacircn

- Cải thiện kecircnh rạch nạo veacutet đagraveo đất bảo vệ sườn dốc thi cocircng vagrave vận hagravenh đường bảo dưỡng cống hộp vagrave cầu đường bộ của caacutec tuyến kecircnh trong thagravenh phố

VI3 Trong cocircng taacutec cải thiện nguồn nước đocirc thị- Thiết lập cơ sở dữ liệu về mạng lưới cấp vagrave thoaacutet nước trong đocirc thị nacircng cấp hỗ

trợ cho quaacute trigravenh ra quyết định của latildenh đạo caacutec địa phương trong khu vực- Điều chỉnh hợp lyacute caacutec hoạt động sản xuất nocircng nghiệp trong việc sử dụng phacircn

boacuten vagrave thuốc bảo vệ thực vật- Thu gom vagrave xử lyacute nước thải sinh hoạt tại caacutec thagravenh phố thị trấn vagrave caacutec cụm

dacircn cư tập trung xung quanh lưu vực socircng- Kiểm soaacutet vagrave xử lyacute triệt để caacutec loại chất thải rắn traacutenh tigravenh trạng vứt bừa batildei

xuống ao hồ kecircnh rạch socircng suối gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt- Xacircy dựng vagrave aacutep dụng phiacute xử lyacute nước thải- Nacircng cao nhận thức cộng đồng về việc tiết kiệm vagrave bảo vệ nguồn nước- Xaacutec định giới hạn khai thaacutec nguồn nước ngầm- Xaacutec định vugraveng bổ cập tự nhiecircn chiacutenh của tầng nước ngầm- Duy trigrave vagrave mở rộng chương trigravenh giaacutem saacutet chất lượng vagrave trữ lượng nước ngầm

Tăng cường kiểm soaacutet đối với caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễm nước ngầm- Xacircy dựng caacutec trạm xử lyacute nước thải sinh hoạt tập trung cho từng khu vực dacircn cư

trước khi thải ra hệ thống thoaacutet nước cocircng cộng- Thực hiện thu phiacute xử lyacute nước thải để tạo nguồn thu cho ngacircn saacutech thu hồi dần

vốn đầu tư vagraveo hệ thống xử lyacute- Xacircy dựng hệ thống thu gom taacutech riecircng nước mưa vagrave nước thải sinh hoạt đối với

caacutec khu dacircn cư mới hạn chế khối lượng nước thải cần xử lyacute xử lyacute vagrave tận dụng nước mưa vagraveo những mục điacutech phugrave hợp để hạn chế khai thaacutec nước ngầm vagrave nước mặt Quản lyacute nước thải đocirc thị

- Thu phiacute khai thaacutec nước ngầm vagrave xacircy dựng cơ cấu quản lyacute nước ngầm để gia tăng kiểm soaacutet việc khai thaacutec

- Mở rộng mạng lưới cung cấp nước Phaacutet triển một số cụm cấp nước quy mocirc nhỏ

- Tiến hagravenh việc kiểm soaacutet vagrave giaacutem saacutet việc khai thaacutec nước ngầm bằng caacutech đo lường trữ lượng khai thaacutec tại caacutec giếng nước

- Caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp đoacuteng trecircn địa bagraven thagravenh phố đều phải tuacircn thủ luật vagrave caacutec quy định về bảo vệ mocirci trường trong xử lyacute nước thải đảm bảo đạt tiecircu chuẩn xả thải ra nguồn tiếp nhận

- Nếu CSSX khocircng coacute khả năng đầu tư xacircy dựng hệ thống xử lyacute nước thải cho phugrave hợp thigrave phải di dời ra caacutec khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển đổi ngagravenh nghề sản xuất

- Cơ quan quản lyacute Nhagrave nước về bảo vệ mocirci trường phải thường xuyecircn kiểm tra định kỳ nước thải của caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp ocirc nhiễm coacute biện phaacutep xử lyacute thiacutech đaacuteng đối với caacutec cơ sở vi phạm

30

- Tăng cường năng lực hoagraven thiện tổ chức vagrave phaacutep luật về quản lyacute hệ thống thoaacutet nước đocirc thị

VIĐịnh hướng nacircng cấp đocirc thịĐocirc thị lagrave đầu maacutey của sự tăng trưởng kinh tế vugraveng tiecircu thụ tagravei nguyecircn sinh ra raacutec

thải nguồn gốc của caacutec vấn đề về mocirci trường Đocirc thị cần phải coacute những quy trigravenh để goacutep phần tạo ra mocirci trường lagravenh mạnh vagrave tăng trưởng kinh tế Mocirci trường lagravenh mạnh liecircn quan đến caacutec vấn đề cung cấp nước an toagraven điều kiện vệ sinh quản lyacute chất thải rắn Tăng trưởng kinh tế liecircn quan đến thiếu kiểm soaacutet caacutec chất thải từ caacutec nhagrave maacutey tắc nghẽn tại nạn xử lyacute chưa thỏa đaacuteng caacutec chất thải độc hại vigrave vậy cần phải coacute những định hướng vagrave phương phaacutep mới trong tương lai

VI1 Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Phaacutet huy giaacute trị caacutec bagravei học kinh nghiệm đuacutec kết từ thực tiễn xacircy dựng phaacutet triển đocirc thị ở nước ta cũng như nhiều nước tiecircn tiến trecircn thế giới định hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050 được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009 vagrave Chương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020 (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009) đatilde đề ra caacutec định hướng giải phaacutep tổng thể toagraven diện phaacutet triển hệ thống đocirc thị quốc gia xaacutec định caacutec giai đoạn phaacutet triển mục tiecircu cụ thể vagrave lộ trigravenh thực hiện cho từng giai đoạn Theo đoacute để quaacute trigravenh phaacutet triển của caacutec đocirc thị trong cả nước đaacutep ứng caacutec yecircu cầu phaacutet triển bền vững chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp cần đặc biệt lưu yacute một số vấn đề sau Thứ nhất khocircng ngừng đẩy mạnh vai trograve cocircng taacutec lập quy hoạch vagrave nacircng cao chất lượng quy hoạch Cocircng taacutec quy hoạch phải được ưu tiecircn đầu tư đi trước để định hướng vagrave bảo đảm tiacutenh đồng bộ trong quaacute trigravenh xacircy dựng phaacutet triển cũng như cải tạo chỉnh trang đocirc thị ETHồng thời với việc aacutep dụng caacutec tiến bộ trong phaacutet triển đocirc thị quy hoạch khocircng những phải đaacutep ứng yecircu cầu cao về tạo dựng chất lượng khocircng gian đocirc thị magrave cograven phải đaacutep ứng tốt yecircu cầu về dự baacuteo gắn saacutet với thực tiễn vagrave xu hướng phaacutet triển của xatilde hội thật sự trở thagravenh nền tảng cho việc tạo dựng nguồn lực phaacutet triển cho đocirc thị Thứ hai tạo dựng nguồn lực phaacutet triển đocirc thị từ chiacutenh nội lực của đocirc thị Cugraveng với caacutec nguồn hỗ trợ phaacutet triển magrave đocirc thị coacute được cần đặc biệt chuacute trọng việc đổi mới cơ chế chiacutenh saacutech phaacutet triển đocirc thị trong caacutec lĩnh vực quản lyacute nhagrave nước quản lyacute quy hoạch quản lyacute nhagrave đất quản lyacute đầu tư xacircy dựng quản lyacute khai thaacutec sử dụng cocircng trigravenh đocirc thị Thocircng qua caacutec giải phaacutep về quy hoạch đocirc thị kết hợp với caacutec chiacutenh saacutech phugrave hợp để huy

31

động sự tham gia của caacutec thagravenh phần kinh tế trong xatilde hội thực hiện chủ trương xatilde hội hoacutea đầu tư cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời goacutep phần nacircng cao hiệu quả đầu tư đẩy nhanh tiến trigravenh nacircng cấp chất lượng đocirc thị hoacutea Thứ ba cần đẩy mạnh hơn nữa việc đổi mới tư duy trong quản lyacute nhagrave nước về đocirc thị đi đocirci với việc nacircng cao phẩm chất năng lực vagrave trigravenh độ caacuten bộ quản lyacute đocirc thị caacutec cấp Tăng cường phacircn cấp quản lyacute đocirc thị nacircng cao quyền hạn traacutech nhiệm của chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp tổ chức bộ maacutey tinh giản gọn nhẹ nacircng cao tiacutenh hiệu quả hiệu lực quản lyacute đồng thời chuacute trọng hơn nữa cocircng taacutec đagraveo tạo vagrave bồi dưỡng caacuten bộ bằng nhiều higravenh thức phugrave hợp với thực tế trigravenh độ kinh nghiệm vagrave kiến thức Thứ tư cần chuacute trọng phaacutet huy vai trograve vagrave traacutech nhiệm lagravem chủ của cộng đồng của người dacircn đocirc thị Việc xacircy dựng vagrave duy trigrave chất lượng đocirc thị phụ thuộc một phần quan trọng trong yacute thức của người dacircn thực hiện nếp sống văn minh đocirc thị Do đoacute cần coacute giải phaacutep tiacutech cực để cộng đồng nhận thức rotilde vai trograve vagrave traacutech nhiệm tham gia xacircy dựng vagrave quản lyacute đocirc thị được cụ thể hoacutea ngay từ trong cuộc sống hằng ngagravey của mỗi caacute nhacircn mỗi cộng đồng của đocirc thị

VI2 Chiến lược phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt Định hướng Quy hoạch tổng thể phaacutet triển đocirc thị

đến năm 2020 trong Quyết định số 101998QĐ-TTg ngagravey 23-1-1998 trong đoacute xaacutec định phương hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển caacutec đocirc thị trecircn địa bagraven cả nước vagrave caacutec vugraveng đặc trưng

Mức tăng trưởng dacircn số dự baacuteo Năm 2010 dacircn số đocirc thị lagrave 304 triệu người chiếm 33 dacircn số cả nước Năm 2020 dacircn số đocirc thị lagrave 46 triệu người chiếm 45 dacircn số cả nướcNhu cầu sử dụng đất đocirc thị Năm 2020 diện tiacutech đất đocirc thị lagrave 460000ha chiếm 14 diện tiacutech đất tự nhiecircn

cả nước bigravenh quacircn 100m2ngườiTổ chức khocircng gian hệ thống đocirc thị Mạng lưới đocirc thị cả nước được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển trecircn cơ sở caacutec đocirc thị

trung tacircm gồm caacutec thagravenh phố trung tacircm cấp quốc gia cấp vugraveng cấp tỉnh Caacutec đocirc thị trung tacircm caacutec cấp được phacircn bố hợp lyacute trecircn 10 vugraveng đocirc thị hoaacute đặc trưng của cả nước

Caacutec đocirc thị trung tacircm lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh phải được tổ chức thagravenh caacutec chugravem đocirc thị coacute vagravenh đai xanh bảo vệ để hạn chế tối đa sự tập trung dacircn số cơ sở kinh tế vagrave phaacute vỡ cacircn bằng sinh thaacutei traacutenh sự higravenh thagravenh caacutec siecircu đocirc thị

Quy hoạch sử dụng đất đocirc thị đảm bảo caacutec khu chức năng vagrave cơ sở hạ tầng coacute quan hệ gắn boacute

Higravenh thagravenh bộ mặt kiến truacutec hiện đại nhưng vẫn kế thừa bảo vệ tocircn tạo vagrave giữ gigraven caacutec di sản lịch sử văn hoaacute phaacutet triển nền kiến truacutec đậm đagrave bản sắc dacircn tộc

Phaacutet triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật Ưu tiecircn phaacutet triển hiện đại hoaacute cơ sở hạ tầng caacutec đocirc thị vagrave caacutec vugraveng kinh tế

trọng điểm tạo tiền đề phaacutet triển caacutec đocirc thị vagrave đocirc thị hoaacute nocircng thocircn Cải tạo vagrave xacircy dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật trong caacutec đocirc thị theo yecircu cầu vagrave mức

độ phaacutet triển của từng đocirc thị

32

Bảo vệ mocirci trường cảnh quan thiecircn nhiecircn giữ gigraven cacircn bằng sinh thaacutei đocirc thị - Xacircy dựng vagrave duy trigrave bộ khung bảo vệ thiecircn nhiecircn trecircn địa bagraven cả nước- Khai thaacutec vagrave sử dụng hợp lyacute caacutec tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn vagraveo mục điacutech cải tạo đocirc

thị- Coacute biện phaacutep xử lyacute taacutei sử dụng caacutec chất thải sinh hoạt vagrave sản xuất bằng caacutec

cocircng nghệ thiacutech hợp

VI3 Những nguyecircn tắc trong định hướng nacircng cấp đocirc thị1 Về quan điểm vagrave mục tiecircu phaacutet triển đocirc thị Phaacutet triển đocirc thị phải phugrave hợp với

phacircn bố vagrave trigravenh độ phaacutet triển lực lượng sản xuất tập trung xacircy dựng cơ sở kinh tế - kỹ thuật vững chắc lagravem động lực cho sự phaacutet triển bền vững vagrave định higravenh rotilde cocircng taacutec phacircn loại đocirc thị theo trigravenh độ của tiến trigravenh phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững

2 Xaacutec định rotilde vai trograve caacutec đocirc thị trong hệ thống đocirc thị toagraven quốc cũng như xaacutec định vai trograve caacutec đocirc thị trong caacutec vugraveng latildenh thổ lagrave caacutec đocirc thị cấp vugraveng cấp quốc gia hay quốc tế

3 Quy hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị phải được xacircy dung phugrave hợp với chương trigravenh đầu tư phaacutet triển đocirc thị của Chiacutenh phủ Dựa trecircn caacutec chiến lược phaacutet triển liecircn ngagravenh xaacutec định rotilde yecircu cầu phaacutet triển KT- XH nhu cầu sử dụng đất đai nhu cầu tocircn vinh giaacute trị văn hoacutea lịch sử vagrave bảo vệ tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn của từng địa phương Trong đoacute phải hết sức chuacute yacute gắn kết chặt chẽ giữa tổ chức kỹ thuật liecircn vugraveng với hạ tầng kỹ thuật từng docirc thị vagrave caacutec điểm dacircn cư xung quanh

4 Khai thaacutec tiềm năng coacute giới hạn đảm bảo cacircn đối giữa khai thaacutec tagravei nguyecircn mocirci trường tagravei nguyecircn đất đai nhacircn lực phaacutet triển kinh tế vagrave phacircn bố dacircn cư trong caacutec khu đocirc thị vagrave nocircng thocircn trong caacutec vugraveng miền vagrave trecircn phạm vi toagraven quốc

5 Qui hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững toagraven quốc phải duy trigrave phaacutet huy khocircng gian văn hoacutea của caacutec cộng đồng dacircn cư đocirc thị xacircy dựng caacutec chương trigravenh hagravenh động cụ thể đối với cocircng taacutec bảo tồn cải tạo vagrave xacircy dựng dựa trecircn tiềm năng văn hoacutea xatilde hội vagrave tự nhiecircn

6 Để bảo vệ mocirci trường đất nước vagrave khocircng khiacute cho đocirc thị cần aacutep dụng kĩ thuật tiecircn tiến trong xacircy dựng caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kĩ thuật trong xử liacute phacircn loại taacutei chế chất thải rắn vagrave trong xacircy dựng caacutec dự aacuten cocircng nghiệp tập trung ở qui mocirc địa phương vugraveng vagrave toagraven quốc trecircn cơ sở cơ hội cho việc nacircng cao chất lượng mocirci trường sống cho dacircn cư Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật đocirc thị toagraven quốc phải đảm bảo hiện đại an toagraven tiết kiệm vagrave phugrave hợp với tiecircu chiacute bền vững của vugraveng quốc gia vagrave quốc tế caacutec khu cocircng nghiệp tập trung nhưng phải bảo đảm nghiecircm ngặt caacutec yecircu cầu xử liacute ocirc nhiễm đổi mới cocircng nghệ aacutep dụng nguyecircn liệu sạch nguyecircn liệu sinh thaacutei vagrave phải đảm bảo caacutec tiecircu chuản ISO về mocirci trường

7 Cải tạo vagrave lagravem mới đồng bộ caacutec khu ở hiện coacute trong đocirc thị Triệt để thực hiện bảo tồn caacutec khu đocirc thị cổ vagrave cũ cugraveng luacutec đaacutep ứng đuacuteng vagrave đủ nhu cầu diện tiacutech ở vagrave mocirci trường sống tốt cho mọi người trong caacutec khu dacircn cư cần tổ chức liecircn kết hợp mạng lưới dịch vụ ngoagravei nhagrave ở đaacutep ứng caacutec nhu cầu sống của dacircn cư theo định kỳ ngắn vagrave dagravei hạn coacute thể hoạch định xoacutea bỏ caacutec khu nhagrave ổ chuột caacutec khu ở phi chiacutenh qui caacutec xoacutem dacircn vạn

33

đograve vagrave caacutec khu bần cư đocirc thị Tiếp tục hoagraven thiện chiến lược phaacutet triển nhagrave ở theo hướng bền vững ở đocirc thị nocircng thocircn vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

8 Phacircn bổ kết nối vagrave hoagraven thiện caacutec trung tacircm cocircng cộng caacutec khu nghỉ ngơi vui chơi giải triacute vagrave hệ thống cacircy xanh mặt nước trong đocirc thị Trong đoacute đặc biệt quan tacircm phaacutet triển hệ thống cacircy xanh đocirc thị bảo lưu hệ thống kecircnh rạch để tạo khocircng gian mở khocircng gian trống caacutec khocircng gian nghỉ ngơi giải triacutetạo cảnh quan chung vagrave điều hogravea mocirci trường khocircng khiacute cho đocirc thị Higravenh thagravenh caacutec hagravenh lang cacircy xanh caacutech ly giữa caacutec khu kho tagraveng bến batildei vagrave caacutec khu dacircn cư đocirc thị Tập trung nacircng cấp cải tạo caacutec khu cacircy xanh bảo vệ mặt nước caacutec khu di tiacutech lịch sử vagrave caacutec khu vực ven song vagrave ven biển đảm bảo đủ để khắc phục tigravenh trạng ocirc nhiễm khocircng khiacute ocirc nhiễm nguocircn nước vagrave goacutep phần điều hogravea khiacute hậu nhiệt đới Phấn đấu chỉ tiecircu cacircy xanhđầu người đạt 12-15 m2 với đocirc thị đặc biệt 10-12 m2 với đocirc thị loại I vagrave loại II 9-11m2 với đocirc thị loại loại III vagrave loại IV vagrave 8-10m2 với đocirc thị loại V

9 Chiacutenh quyền địa phươngcộng đồng cần coacute sự tham gia trực tiếpcocircng bằng vagrave coacute caacutei nhigraven dagravei hạn với caacutec nhu cầu phaacutet triển đocirc thị hiện tại vagrave của caacutec thế hệ tiếp sau

10 Xacircy dựng hợp liacute cơ chế tagravei chiacutenh đocirc thị cho phugrave hợp với caacutec kế hoạch phaacutet triển KT-XH Trong đoacute hỗ trợ tagravei chiacutenh thỏa đaacuteng cho việc xử liacute vagrave bảo vệ mocirci trường ở đocirc thị Nghiecircn cứu tăng nguồn thu cho cocircng taacutec Qui hoạch xacircy dựng đocirc thị dagravenh phần ngacircn saacutech đuacuteng vagrave đủ cho đầu tư Phaacutet triển đocirc thị theo qui hoạch kế hoạchngắn vagrave dagravei hạn đatilde được phecirc duyệt tăng khả năng xatilde hội hoacutea thu huacutet nguồn lực của nhacircn dacircn vagrave khai thaacutec tối ưu caacutec nguồn tagravei chiacutenh khai thaacutec của caacutec tổ chức tư nhacircn trong vagrave ngoagravei nước để Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Thagravenh phố HCM phaacutet triển đocirc Phaacutet triển bền vững cho thị ngang tầm khu vưc vagrave thế giới caacutec đocirc thị ở Việt NamTriacutech ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm

2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

KẾT LUẬN

34

Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thị lagrave một xu hướng chung tất yếu vagrave khocircng thể thiếu trong sự phaacutet triển của một quốc gia Tuy nhiecircn song song becircn cạnh sự phaacutet triển vượt bậc về kinh tế vagrave cơ sở hạ tầng lagrave sự tồn tại của caacutec vấn đề mocirci trường Vấn đề mocirci trường cagraveng trở necircn cấp baacutech đối với những nước đang phaacutet triển Ở nước ta cũng vậy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị quaacute chuacute trọng tới sự phaacutet triển kinh tế đatilde để lại khocircng iacutet hậu quả đối với mocirci trường sống Chuacuteng ta đang từng bước xacircy dựng caacutec đocirc thị hiện đại vagrave giải quyết caacutec vấn đề mocirci trường Để đạt được sự phaacutet triển bền vững đocirc thị cần coacute những chương trigravenh quản lyacute vagrave xacircy dựng toagraven diện về mọi mặt Quaacute trigravenh cần sự phối hợp của caacutec cấp từ trung ương tới địa phương vagrave cần coacute caacutec chiacutenh saacutech kịp thời sacircu rộng vagrave đuacuteng đắn của nhagrave nước

Tagravei liệu tham khảo1 ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế

giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

2 ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ

3 ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

4 Bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

5 ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

6 (Tiecircu chuẩn phacircn cấp đocirc thị- giaacuteo trigravenh quản liacute đocirc thị vagrave khu cocircng nghiệp- Nguyễn Ngọc Anh ndashkhoa Mocirci Trường ĐH Đagrave Lạt)

7 Sổ tay hướng dẫn nacircng cấp đocirc thị coacute sự tham gia của cộng đồng ndashUBND thagravenh phố HCM

35

nhiễm khocircng khiacute do phương tiện giao thocircng cơ giới cagraveng lớn Ưu tiecircn phaacutet triển giao thocircng cocircng cộng vagrave hạn chế phaacutet triển phương tiện caacute nhacircn

- Cải thiện kecircnh rạch nạo veacutet đagraveo đất bảo vệ sườn dốc thi cocircng vagrave vận hagravenh đường bảo dưỡng cống hộp vagrave cầu đường bộ của caacutec tuyến kecircnh trong thagravenh phố

VI3 Trong cocircng taacutec cải thiện nguồn nước đocirc thị- Thiết lập cơ sở dữ liệu về mạng lưới cấp vagrave thoaacutet nước trong đocirc thị nacircng cấp hỗ

trợ cho quaacute trigravenh ra quyết định của latildenh đạo caacutec địa phương trong khu vực- Điều chỉnh hợp lyacute caacutec hoạt động sản xuất nocircng nghiệp trong việc sử dụng phacircn

boacuten vagrave thuốc bảo vệ thực vật- Thu gom vagrave xử lyacute nước thải sinh hoạt tại caacutec thagravenh phố thị trấn vagrave caacutec cụm

dacircn cư tập trung xung quanh lưu vực socircng- Kiểm soaacutet vagrave xử lyacute triệt để caacutec loại chất thải rắn traacutenh tigravenh trạng vứt bừa batildei

xuống ao hồ kecircnh rạch socircng suối gacircy ocirc nhiễm nguồn nước mặt- Xacircy dựng vagrave aacutep dụng phiacute xử lyacute nước thải- Nacircng cao nhận thức cộng đồng về việc tiết kiệm vagrave bảo vệ nguồn nước- Xaacutec định giới hạn khai thaacutec nguồn nước ngầm- Xaacutec định vugraveng bổ cập tự nhiecircn chiacutenh của tầng nước ngầm- Duy trigrave vagrave mở rộng chương trigravenh giaacutem saacutet chất lượng vagrave trữ lượng nước ngầm

Tăng cường kiểm soaacutet đối với caacutec nguồn gacircy ocirc nhiễm nước ngầm- Xacircy dựng caacutec trạm xử lyacute nước thải sinh hoạt tập trung cho từng khu vực dacircn cư

trước khi thải ra hệ thống thoaacutet nước cocircng cộng- Thực hiện thu phiacute xử lyacute nước thải để tạo nguồn thu cho ngacircn saacutech thu hồi dần

vốn đầu tư vagraveo hệ thống xử lyacute- Xacircy dựng hệ thống thu gom taacutech riecircng nước mưa vagrave nước thải sinh hoạt đối với

caacutec khu dacircn cư mới hạn chế khối lượng nước thải cần xử lyacute xử lyacute vagrave tận dụng nước mưa vagraveo những mục điacutech phugrave hợp để hạn chế khai thaacutec nước ngầm vagrave nước mặt Quản lyacute nước thải đocirc thị

- Thu phiacute khai thaacutec nước ngầm vagrave xacircy dựng cơ cấu quản lyacute nước ngầm để gia tăng kiểm soaacutet việc khai thaacutec

- Mở rộng mạng lưới cung cấp nước Phaacutet triển một số cụm cấp nước quy mocirc nhỏ

- Tiến hagravenh việc kiểm soaacutet vagrave giaacutem saacutet việc khai thaacutec nước ngầm bằng caacutech đo lường trữ lượng khai thaacutec tại caacutec giếng nước

- Caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp đoacuteng trecircn địa bagraven thagravenh phố đều phải tuacircn thủ luật vagrave caacutec quy định về bảo vệ mocirci trường trong xử lyacute nước thải đảm bảo đạt tiecircu chuẩn xả thải ra nguồn tiếp nhận

- Nếu CSSX khocircng coacute khả năng đầu tư xacircy dựng hệ thống xử lyacute nước thải cho phugrave hợp thigrave phải di dời ra caacutec khu cocircng nghiệp tập trung hoặc chuyển đổi ngagravenh nghề sản xuất

- Cơ quan quản lyacute Nhagrave nước về bảo vệ mocirci trường phải thường xuyecircn kiểm tra định kỳ nước thải của caacutec cơ sở sản xuất cocircng nghiệp ocirc nhiễm coacute biện phaacutep xử lyacute thiacutech đaacuteng đối với caacutec cơ sở vi phạm

30

- Tăng cường năng lực hoagraven thiện tổ chức vagrave phaacutep luật về quản lyacute hệ thống thoaacutet nước đocirc thị

VIĐịnh hướng nacircng cấp đocirc thịĐocirc thị lagrave đầu maacutey của sự tăng trưởng kinh tế vugraveng tiecircu thụ tagravei nguyecircn sinh ra raacutec

thải nguồn gốc của caacutec vấn đề về mocirci trường Đocirc thị cần phải coacute những quy trigravenh để goacutep phần tạo ra mocirci trường lagravenh mạnh vagrave tăng trưởng kinh tế Mocirci trường lagravenh mạnh liecircn quan đến caacutec vấn đề cung cấp nước an toagraven điều kiện vệ sinh quản lyacute chất thải rắn Tăng trưởng kinh tế liecircn quan đến thiếu kiểm soaacutet caacutec chất thải từ caacutec nhagrave maacutey tắc nghẽn tại nạn xử lyacute chưa thỏa đaacuteng caacutec chất thải độc hại vigrave vậy cần phải coacute những định hướng vagrave phương phaacutep mới trong tương lai

VI1 Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Phaacutet huy giaacute trị caacutec bagravei học kinh nghiệm đuacutec kết từ thực tiễn xacircy dựng phaacutet triển đocirc thị ở nước ta cũng như nhiều nước tiecircn tiến trecircn thế giới định hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050 được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009 vagrave Chương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020 (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009) đatilde đề ra caacutec định hướng giải phaacutep tổng thể toagraven diện phaacutet triển hệ thống đocirc thị quốc gia xaacutec định caacutec giai đoạn phaacutet triển mục tiecircu cụ thể vagrave lộ trigravenh thực hiện cho từng giai đoạn Theo đoacute để quaacute trigravenh phaacutet triển của caacutec đocirc thị trong cả nước đaacutep ứng caacutec yecircu cầu phaacutet triển bền vững chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp cần đặc biệt lưu yacute một số vấn đề sau Thứ nhất khocircng ngừng đẩy mạnh vai trograve cocircng taacutec lập quy hoạch vagrave nacircng cao chất lượng quy hoạch Cocircng taacutec quy hoạch phải được ưu tiecircn đầu tư đi trước để định hướng vagrave bảo đảm tiacutenh đồng bộ trong quaacute trigravenh xacircy dựng phaacutet triển cũng như cải tạo chỉnh trang đocirc thị ETHồng thời với việc aacutep dụng caacutec tiến bộ trong phaacutet triển đocirc thị quy hoạch khocircng những phải đaacutep ứng yecircu cầu cao về tạo dựng chất lượng khocircng gian đocirc thị magrave cograven phải đaacutep ứng tốt yecircu cầu về dự baacuteo gắn saacutet với thực tiễn vagrave xu hướng phaacutet triển của xatilde hội thật sự trở thagravenh nền tảng cho việc tạo dựng nguồn lực phaacutet triển cho đocirc thị Thứ hai tạo dựng nguồn lực phaacutet triển đocirc thị từ chiacutenh nội lực của đocirc thị Cugraveng với caacutec nguồn hỗ trợ phaacutet triển magrave đocirc thị coacute được cần đặc biệt chuacute trọng việc đổi mới cơ chế chiacutenh saacutech phaacutet triển đocirc thị trong caacutec lĩnh vực quản lyacute nhagrave nước quản lyacute quy hoạch quản lyacute nhagrave đất quản lyacute đầu tư xacircy dựng quản lyacute khai thaacutec sử dụng cocircng trigravenh đocirc thị Thocircng qua caacutec giải phaacutep về quy hoạch đocirc thị kết hợp với caacutec chiacutenh saacutech phugrave hợp để huy

31

động sự tham gia của caacutec thagravenh phần kinh tế trong xatilde hội thực hiện chủ trương xatilde hội hoacutea đầu tư cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời goacutep phần nacircng cao hiệu quả đầu tư đẩy nhanh tiến trigravenh nacircng cấp chất lượng đocirc thị hoacutea Thứ ba cần đẩy mạnh hơn nữa việc đổi mới tư duy trong quản lyacute nhagrave nước về đocirc thị đi đocirci với việc nacircng cao phẩm chất năng lực vagrave trigravenh độ caacuten bộ quản lyacute đocirc thị caacutec cấp Tăng cường phacircn cấp quản lyacute đocirc thị nacircng cao quyền hạn traacutech nhiệm của chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp tổ chức bộ maacutey tinh giản gọn nhẹ nacircng cao tiacutenh hiệu quả hiệu lực quản lyacute đồng thời chuacute trọng hơn nữa cocircng taacutec đagraveo tạo vagrave bồi dưỡng caacuten bộ bằng nhiều higravenh thức phugrave hợp với thực tế trigravenh độ kinh nghiệm vagrave kiến thức Thứ tư cần chuacute trọng phaacutet huy vai trograve vagrave traacutech nhiệm lagravem chủ của cộng đồng của người dacircn đocirc thị Việc xacircy dựng vagrave duy trigrave chất lượng đocirc thị phụ thuộc một phần quan trọng trong yacute thức của người dacircn thực hiện nếp sống văn minh đocirc thị Do đoacute cần coacute giải phaacutep tiacutech cực để cộng đồng nhận thức rotilde vai trograve vagrave traacutech nhiệm tham gia xacircy dựng vagrave quản lyacute đocirc thị được cụ thể hoacutea ngay từ trong cuộc sống hằng ngagravey của mỗi caacute nhacircn mỗi cộng đồng của đocirc thị

VI2 Chiến lược phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt Định hướng Quy hoạch tổng thể phaacutet triển đocirc thị

đến năm 2020 trong Quyết định số 101998QĐ-TTg ngagravey 23-1-1998 trong đoacute xaacutec định phương hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển caacutec đocirc thị trecircn địa bagraven cả nước vagrave caacutec vugraveng đặc trưng

Mức tăng trưởng dacircn số dự baacuteo Năm 2010 dacircn số đocirc thị lagrave 304 triệu người chiếm 33 dacircn số cả nước Năm 2020 dacircn số đocirc thị lagrave 46 triệu người chiếm 45 dacircn số cả nướcNhu cầu sử dụng đất đocirc thị Năm 2020 diện tiacutech đất đocirc thị lagrave 460000ha chiếm 14 diện tiacutech đất tự nhiecircn

cả nước bigravenh quacircn 100m2ngườiTổ chức khocircng gian hệ thống đocirc thị Mạng lưới đocirc thị cả nước được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển trecircn cơ sở caacutec đocirc thị

trung tacircm gồm caacutec thagravenh phố trung tacircm cấp quốc gia cấp vugraveng cấp tỉnh Caacutec đocirc thị trung tacircm caacutec cấp được phacircn bố hợp lyacute trecircn 10 vugraveng đocirc thị hoaacute đặc trưng của cả nước

Caacutec đocirc thị trung tacircm lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh phải được tổ chức thagravenh caacutec chugravem đocirc thị coacute vagravenh đai xanh bảo vệ để hạn chế tối đa sự tập trung dacircn số cơ sở kinh tế vagrave phaacute vỡ cacircn bằng sinh thaacutei traacutenh sự higravenh thagravenh caacutec siecircu đocirc thị

Quy hoạch sử dụng đất đocirc thị đảm bảo caacutec khu chức năng vagrave cơ sở hạ tầng coacute quan hệ gắn boacute

Higravenh thagravenh bộ mặt kiến truacutec hiện đại nhưng vẫn kế thừa bảo vệ tocircn tạo vagrave giữ gigraven caacutec di sản lịch sử văn hoaacute phaacutet triển nền kiến truacutec đậm đagrave bản sắc dacircn tộc

Phaacutet triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật Ưu tiecircn phaacutet triển hiện đại hoaacute cơ sở hạ tầng caacutec đocirc thị vagrave caacutec vugraveng kinh tế

trọng điểm tạo tiền đề phaacutet triển caacutec đocirc thị vagrave đocirc thị hoaacute nocircng thocircn Cải tạo vagrave xacircy dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật trong caacutec đocirc thị theo yecircu cầu vagrave mức

độ phaacutet triển của từng đocirc thị

32

Bảo vệ mocirci trường cảnh quan thiecircn nhiecircn giữ gigraven cacircn bằng sinh thaacutei đocirc thị - Xacircy dựng vagrave duy trigrave bộ khung bảo vệ thiecircn nhiecircn trecircn địa bagraven cả nước- Khai thaacutec vagrave sử dụng hợp lyacute caacutec tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn vagraveo mục điacutech cải tạo đocirc

thị- Coacute biện phaacutep xử lyacute taacutei sử dụng caacutec chất thải sinh hoạt vagrave sản xuất bằng caacutec

cocircng nghệ thiacutech hợp

VI3 Những nguyecircn tắc trong định hướng nacircng cấp đocirc thị1 Về quan điểm vagrave mục tiecircu phaacutet triển đocirc thị Phaacutet triển đocirc thị phải phugrave hợp với

phacircn bố vagrave trigravenh độ phaacutet triển lực lượng sản xuất tập trung xacircy dựng cơ sở kinh tế - kỹ thuật vững chắc lagravem động lực cho sự phaacutet triển bền vững vagrave định higravenh rotilde cocircng taacutec phacircn loại đocirc thị theo trigravenh độ của tiến trigravenh phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững

2 Xaacutec định rotilde vai trograve caacutec đocirc thị trong hệ thống đocirc thị toagraven quốc cũng như xaacutec định vai trograve caacutec đocirc thị trong caacutec vugraveng latildenh thổ lagrave caacutec đocirc thị cấp vugraveng cấp quốc gia hay quốc tế

3 Quy hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị phải được xacircy dung phugrave hợp với chương trigravenh đầu tư phaacutet triển đocirc thị của Chiacutenh phủ Dựa trecircn caacutec chiến lược phaacutet triển liecircn ngagravenh xaacutec định rotilde yecircu cầu phaacutet triển KT- XH nhu cầu sử dụng đất đai nhu cầu tocircn vinh giaacute trị văn hoacutea lịch sử vagrave bảo vệ tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn của từng địa phương Trong đoacute phải hết sức chuacute yacute gắn kết chặt chẽ giữa tổ chức kỹ thuật liecircn vugraveng với hạ tầng kỹ thuật từng docirc thị vagrave caacutec điểm dacircn cư xung quanh

4 Khai thaacutec tiềm năng coacute giới hạn đảm bảo cacircn đối giữa khai thaacutec tagravei nguyecircn mocirci trường tagravei nguyecircn đất đai nhacircn lực phaacutet triển kinh tế vagrave phacircn bố dacircn cư trong caacutec khu đocirc thị vagrave nocircng thocircn trong caacutec vugraveng miền vagrave trecircn phạm vi toagraven quốc

5 Qui hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững toagraven quốc phải duy trigrave phaacutet huy khocircng gian văn hoacutea của caacutec cộng đồng dacircn cư đocirc thị xacircy dựng caacutec chương trigravenh hagravenh động cụ thể đối với cocircng taacutec bảo tồn cải tạo vagrave xacircy dựng dựa trecircn tiềm năng văn hoacutea xatilde hội vagrave tự nhiecircn

6 Để bảo vệ mocirci trường đất nước vagrave khocircng khiacute cho đocirc thị cần aacutep dụng kĩ thuật tiecircn tiến trong xacircy dựng caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kĩ thuật trong xử liacute phacircn loại taacutei chế chất thải rắn vagrave trong xacircy dựng caacutec dự aacuten cocircng nghiệp tập trung ở qui mocirc địa phương vugraveng vagrave toagraven quốc trecircn cơ sở cơ hội cho việc nacircng cao chất lượng mocirci trường sống cho dacircn cư Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật đocirc thị toagraven quốc phải đảm bảo hiện đại an toagraven tiết kiệm vagrave phugrave hợp với tiecircu chiacute bền vững của vugraveng quốc gia vagrave quốc tế caacutec khu cocircng nghiệp tập trung nhưng phải bảo đảm nghiecircm ngặt caacutec yecircu cầu xử liacute ocirc nhiễm đổi mới cocircng nghệ aacutep dụng nguyecircn liệu sạch nguyecircn liệu sinh thaacutei vagrave phải đảm bảo caacutec tiecircu chuản ISO về mocirci trường

7 Cải tạo vagrave lagravem mới đồng bộ caacutec khu ở hiện coacute trong đocirc thị Triệt để thực hiện bảo tồn caacutec khu đocirc thị cổ vagrave cũ cugraveng luacutec đaacutep ứng đuacuteng vagrave đủ nhu cầu diện tiacutech ở vagrave mocirci trường sống tốt cho mọi người trong caacutec khu dacircn cư cần tổ chức liecircn kết hợp mạng lưới dịch vụ ngoagravei nhagrave ở đaacutep ứng caacutec nhu cầu sống của dacircn cư theo định kỳ ngắn vagrave dagravei hạn coacute thể hoạch định xoacutea bỏ caacutec khu nhagrave ổ chuột caacutec khu ở phi chiacutenh qui caacutec xoacutem dacircn vạn

33

đograve vagrave caacutec khu bần cư đocirc thị Tiếp tục hoagraven thiện chiến lược phaacutet triển nhagrave ở theo hướng bền vững ở đocirc thị nocircng thocircn vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

8 Phacircn bổ kết nối vagrave hoagraven thiện caacutec trung tacircm cocircng cộng caacutec khu nghỉ ngơi vui chơi giải triacute vagrave hệ thống cacircy xanh mặt nước trong đocirc thị Trong đoacute đặc biệt quan tacircm phaacutet triển hệ thống cacircy xanh đocirc thị bảo lưu hệ thống kecircnh rạch để tạo khocircng gian mở khocircng gian trống caacutec khocircng gian nghỉ ngơi giải triacutetạo cảnh quan chung vagrave điều hogravea mocirci trường khocircng khiacute cho đocirc thị Higravenh thagravenh caacutec hagravenh lang cacircy xanh caacutech ly giữa caacutec khu kho tagraveng bến batildei vagrave caacutec khu dacircn cư đocirc thị Tập trung nacircng cấp cải tạo caacutec khu cacircy xanh bảo vệ mặt nước caacutec khu di tiacutech lịch sử vagrave caacutec khu vực ven song vagrave ven biển đảm bảo đủ để khắc phục tigravenh trạng ocirc nhiễm khocircng khiacute ocirc nhiễm nguocircn nước vagrave goacutep phần điều hogravea khiacute hậu nhiệt đới Phấn đấu chỉ tiecircu cacircy xanhđầu người đạt 12-15 m2 với đocirc thị đặc biệt 10-12 m2 với đocirc thị loại I vagrave loại II 9-11m2 với đocirc thị loại loại III vagrave loại IV vagrave 8-10m2 với đocirc thị loại V

9 Chiacutenh quyền địa phươngcộng đồng cần coacute sự tham gia trực tiếpcocircng bằng vagrave coacute caacutei nhigraven dagravei hạn với caacutec nhu cầu phaacutet triển đocirc thị hiện tại vagrave của caacutec thế hệ tiếp sau

10 Xacircy dựng hợp liacute cơ chế tagravei chiacutenh đocirc thị cho phugrave hợp với caacutec kế hoạch phaacutet triển KT-XH Trong đoacute hỗ trợ tagravei chiacutenh thỏa đaacuteng cho việc xử liacute vagrave bảo vệ mocirci trường ở đocirc thị Nghiecircn cứu tăng nguồn thu cho cocircng taacutec Qui hoạch xacircy dựng đocirc thị dagravenh phần ngacircn saacutech đuacuteng vagrave đủ cho đầu tư Phaacutet triển đocirc thị theo qui hoạch kế hoạchngắn vagrave dagravei hạn đatilde được phecirc duyệt tăng khả năng xatilde hội hoacutea thu huacutet nguồn lực của nhacircn dacircn vagrave khai thaacutec tối ưu caacutec nguồn tagravei chiacutenh khai thaacutec của caacutec tổ chức tư nhacircn trong vagrave ngoagravei nước để Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Thagravenh phố HCM phaacutet triển đocirc Phaacutet triển bền vững cho thị ngang tầm khu vưc vagrave thế giới caacutec đocirc thị ở Việt NamTriacutech ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm

2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

KẾT LUẬN

34

Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thị lagrave một xu hướng chung tất yếu vagrave khocircng thể thiếu trong sự phaacutet triển của một quốc gia Tuy nhiecircn song song becircn cạnh sự phaacutet triển vượt bậc về kinh tế vagrave cơ sở hạ tầng lagrave sự tồn tại của caacutec vấn đề mocirci trường Vấn đề mocirci trường cagraveng trở necircn cấp baacutech đối với những nước đang phaacutet triển Ở nước ta cũng vậy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị quaacute chuacute trọng tới sự phaacutet triển kinh tế đatilde để lại khocircng iacutet hậu quả đối với mocirci trường sống Chuacuteng ta đang từng bước xacircy dựng caacutec đocirc thị hiện đại vagrave giải quyết caacutec vấn đề mocirci trường Để đạt được sự phaacutet triển bền vững đocirc thị cần coacute những chương trigravenh quản lyacute vagrave xacircy dựng toagraven diện về mọi mặt Quaacute trigravenh cần sự phối hợp của caacutec cấp từ trung ương tới địa phương vagrave cần coacute caacutec chiacutenh saacutech kịp thời sacircu rộng vagrave đuacuteng đắn của nhagrave nước

Tagravei liệu tham khảo1 ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế

giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

2 ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ

3 ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

4 Bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

5 ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

6 (Tiecircu chuẩn phacircn cấp đocirc thị- giaacuteo trigravenh quản liacute đocirc thị vagrave khu cocircng nghiệp- Nguyễn Ngọc Anh ndashkhoa Mocirci Trường ĐH Đagrave Lạt)

7 Sổ tay hướng dẫn nacircng cấp đocirc thị coacute sự tham gia của cộng đồng ndashUBND thagravenh phố HCM

35

- Tăng cường năng lực hoagraven thiện tổ chức vagrave phaacutep luật về quản lyacute hệ thống thoaacutet nước đocirc thị

VIĐịnh hướng nacircng cấp đocirc thịĐocirc thị lagrave đầu maacutey của sự tăng trưởng kinh tế vugraveng tiecircu thụ tagravei nguyecircn sinh ra raacutec

thải nguồn gốc của caacutec vấn đề về mocirci trường Đocirc thị cần phải coacute những quy trigravenh để goacutep phần tạo ra mocirci trường lagravenh mạnh vagrave tăng trưởng kinh tế Mocirci trường lagravenh mạnh liecircn quan đến caacutec vấn đề cung cấp nước an toagraven điều kiện vệ sinh quản lyacute chất thải rắn Tăng trưởng kinh tế liecircn quan đến thiếu kiểm soaacutet caacutec chất thải từ caacutec nhagrave maacutey tắc nghẽn tại nạn xử lyacute chưa thỏa đaacuteng caacutec chất thải độc hại vigrave vậy cần phải coacute những định hướng vagrave phương phaacutep mới trong tương lai

VI1 Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Phaacutet huy giaacute trị caacutec bagravei học kinh nghiệm đuacutec kết từ thực tiễn xacircy dựng phaacutet triển đocirc thị ở nước ta cũng như nhiều nước tiecircn tiến trecircn thế giới định hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050 được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009 vagrave Chương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020 (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009) đatilde đề ra caacutec định hướng giải phaacutep tổng thể toagraven diện phaacutet triển hệ thống đocirc thị quốc gia xaacutec định caacutec giai đoạn phaacutet triển mục tiecircu cụ thể vagrave lộ trigravenh thực hiện cho từng giai đoạn Theo đoacute để quaacute trigravenh phaacutet triển của caacutec đocirc thị trong cả nước đaacutep ứng caacutec yecircu cầu phaacutet triển bền vững chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp cần đặc biệt lưu yacute một số vấn đề sau Thứ nhất khocircng ngừng đẩy mạnh vai trograve cocircng taacutec lập quy hoạch vagrave nacircng cao chất lượng quy hoạch Cocircng taacutec quy hoạch phải được ưu tiecircn đầu tư đi trước để định hướng vagrave bảo đảm tiacutenh đồng bộ trong quaacute trigravenh xacircy dựng phaacutet triển cũng như cải tạo chỉnh trang đocirc thị ETHồng thời với việc aacutep dụng caacutec tiến bộ trong phaacutet triển đocirc thị quy hoạch khocircng những phải đaacutep ứng yecircu cầu cao về tạo dựng chất lượng khocircng gian đocirc thị magrave cograven phải đaacutep ứng tốt yecircu cầu về dự baacuteo gắn saacutet với thực tiễn vagrave xu hướng phaacutet triển của xatilde hội thật sự trở thagravenh nền tảng cho việc tạo dựng nguồn lực phaacutet triển cho đocirc thị Thứ hai tạo dựng nguồn lực phaacutet triển đocirc thị từ chiacutenh nội lực của đocirc thị Cugraveng với caacutec nguồn hỗ trợ phaacutet triển magrave đocirc thị coacute được cần đặc biệt chuacute trọng việc đổi mới cơ chế chiacutenh saacutech phaacutet triển đocirc thị trong caacutec lĩnh vực quản lyacute nhagrave nước quản lyacute quy hoạch quản lyacute nhagrave đất quản lyacute đầu tư xacircy dựng quản lyacute khai thaacutec sử dụng cocircng trigravenh đocirc thị Thocircng qua caacutec giải phaacutep về quy hoạch đocirc thị kết hợp với caacutec chiacutenh saacutech phugrave hợp để huy

31

động sự tham gia của caacutec thagravenh phần kinh tế trong xatilde hội thực hiện chủ trương xatilde hội hoacutea đầu tư cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời goacutep phần nacircng cao hiệu quả đầu tư đẩy nhanh tiến trigravenh nacircng cấp chất lượng đocirc thị hoacutea Thứ ba cần đẩy mạnh hơn nữa việc đổi mới tư duy trong quản lyacute nhagrave nước về đocirc thị đi đocirci với việc nacircng cao phẩm chất năng lực vagrave trigravenh độ caacuten bộ quản lyacute đocirc thị caacutec cấp Tăng cường phacircn cấp quản lyacute đocirc thị nacircng cao quyền hạn traacutech nhiệm của chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp tổ chức bộ maacutey tinh giản gọn nhẹ nacircng cao tiacutenh hiệu quả hiệu lực quản lyacute đồng thời chuacute trọng hơn nữa cocircng taacutec đagraveo tạo vagrave bồi dưỡng caacuten bộ bằng nhiều higravenh thức phugrave hợp với thực tế trigravenh độ kinh nghiệm vagrave kiến thức Thứ tư cần chuacute trọng phaacutet huy vai trograve vagrave traacutech nhiệm lagravem chủ của cộng đồng của người dacircn đocirc thị Việc xacircy dựng vagrave duy trigrave chất lượng đocirc thị phụ thuộc một phần quan trọng trong yacute thức của người dacircn thực hiện nếp sống văn minh đocirc thị Do đoacute cần coacute giải phaacutep tiacutech cực để cộng đồng nhận thức rotilde vai trograve vagrave traacutech nhiệm tham gia xacircy dựng vagrave quản lyacute đocirc thị được cụ thể hoacutea ngay từ trong cuộc sống hằng ngagravey của mỗi caacute nhacircn mỗi cộng đồng của đocirc thị

VI2 Chiến lược phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt Định hướng Quy hoạch tổng thể phaacutet triển đocirc thị

đến năm 2020 trong Quyết định số 101998QĐ-TTg ngagravey 23-1-1998 trong đoacute xaacutec định phương hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển caacutec đocirc thị trecircn địa bagraven cả nước vagrave caacutec vugraveng đặc trưng

Mức tăng trưởng dacircn số dự baacuteo Năm 2010 dacircn số đocirc thị lagrave 304 triệu người chiếm 33 dacircn số cả nước Năm 2020 dacircn số đocirc thị lagrave 46 triệu người chiếm 45 dacircn số cả nướcNhu cầu sử dụng đất đocirc thị Năm 2020 diện tiacutech đất đocirc thị lagrave 460000ha chiếm 14 diện tiacutech đất tự nhiecircn

cả nước bigravenh quacircn 100m2ngườiTổ chức khocircng gian hệ thống đocirc thị Mạng lưới đocirc thị cả nước được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển trecircn cơ sở caacutec đocirc thị

trung tacircm gồm caacutec thagravenh phố trung tacircm cấp quốc gia cấp vugraveng cấp tỉnh Caacutec đocirc thị trung tacircm caacutec cấp được phacircn bố hợp lyacute trecircn 10 vugraveng đocirc thị hoaacute đặc trưng của cả nước

Caacutec đocirc thị trung tacircm lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh phải được tổ chức thagravenh caacutec chugravem đocirc thị coacute vagravenh đai xanh bảo vệ để hạn chế tối đa sự tập trung dacircn số cơ sở kinh tế vagrave phaacute vỡ cacircn bằng sinh thaacutei traacutenh sự higravenh thagravenh caacutec siecircu đocirc thị

Quy hoạch sử dụng đất đocirc thị đảm bảo caacutec khu chức năng vagrave cơ sở hạ tầng coacute quan hệ gắn boacute

Higravenh thagravenh bộ mặt kiến truacutec hiện đại nhưng vẫn kế thừa bảo vệ tocircn tạo vagrave giữ gigraven caacutec di sản lịch sử văn hoaacute phaacutet triển nền kiến truacutec đậm đagrave bản sắc dacircn tộc

Phaacutet triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật Ưu tiecircn phaacutet triển hiện đại hoaacute cơ sở hạ tầng caacutec đocirc thị vagrave caacutec vugraveng kinh tế

trọng điểm tạo tiền đề phaacutet triển caacutec đocirc thị vagrave đocirc thị hoaacute nocircng thocircn Cải tạo vagrave xacircy dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật trong caacutec đocirc thị theo yecircu cầu vagrave mức

độ phaacutet triển của từng đocirc thị

32

Bảo vệ mocirci trường cảnh quan thiecircn nhiecircn giữ gigraven cacircn bằng sinh thaacutei đocirc thị - Xacircy dựng vagrave duy trigrave bộ khung bảo vệ thiecircn nhiecircn trecircn địa bagraven cả nước- Khai thaacutec vagrave sử dụng hợp lyacute caacutec tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn vagraveo mục điacutech cải tạo đocirc

thị- Coacute biện phaacutep xử lyacute taacutei sử dụng caacutec chất thải sinh hoạt vagrave sản xuất bằng caacutec

cocircng nghệ thiacutech hợp

VI3 Những nguyecircn tắc trong định hướng nacircng cấp đocirc thị1 Về quan điểm vagrave mục tiecircu phaacutet triển đocirc thị Phaacutet triển đocirc thị phải phugrave hợp với

phacircn bố vagrave trigravenh độ phaacutet triển lực lượng sản xuất tập trung xacircy dựng cơ sở kinh tế - kỹ thuật vững chắc lagravem động lực cho sự phaacutet triển bền vững vagrave định higravenh rotilde cocircng taacutec phacircn loại đocirc thị theo trigravenh độ của tiến trigravenh phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững

2 Xaacutec định rotilde vai trograve caacutec đocirc thị trong hệ thống đocirc thị toagraven quốc cũng như xaacutec định vai trograve caacutec đocirc thị trong caacutec vugraveng latildenh thổ lagrave caacutec đocirc thị cấp vugraveng cấp quốc gia hay quốc tế

3 Quy hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị phải được xacircy dung phugrave hợp với chương trigravenh đầu tư phaacutet triển đocirc thị của Chiacutenh phủ Dựa trecircn caacutec chiến lược phaacutet triển liecircn ngagravenh xaacutec định rotilde yecircu cầu phaacutet triển KT- XH nhu cầu sử dụng đất đai nhu cầu tocircn vinh giaacute trị văn hoacutea lịch sử vagrave bảo vệ tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn của từng địa phương Trong đoacute phải hết sức chuacute yacute gắn kết chặt chẽ giữa tổ chức kỹ thuật liecircn vugraveng với hạ tầng kỹ thuật từng docirc thị vagrave caacutec điểm dacircn cư xung quanh

4 Khai thaacutec tiềm năng coacute giới hạn đảm bảo cacircn đối giữa khai thaacutec tagravei nguyecircn mocirci trường tagravei nguyecircn đất đai nhacircn lực phaacutet triển kinh tế vagrave phacircn bố dacircn cư trong caacutec khu đocirc thị vagrave nocircng thocircn trong caacutec vugraveng miền vagrave trecircn phạm vi toagraven quốc

5 Qui hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững toagraven quốc phải duy trigrave phaacutet huy khocircng gian văn hoacutea của caacutec cộng đồng dacircn cư đocirc thị xacircy dựng caacutec chương trigravenh hagravenh động cụ thể đối với cocircng taacutec bảo tồn cải tạo vagrave xacircy dựng dựa trecircn tiềm năng văn hoacutea xatilde hội vagrave tự nhiecircn

6 Để bảo vệ mocirci trường đất nước vagrave khocircng khiacute cho đocirc thị cần aacutep dụng kĩ thuật tiecircn tiến trong xacircy dựng caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kĩ thuật trong xử liacute phacircn loại taacutei chế chất thải rắn vagrave trong xacircy dựng caacutec dự aacuten cocircng nghiệp tập trung ở qui mocirc địa phương vugraveng vagrave toagraven quốc trecircn cơ sở cơ hội cho việc nacircng cao chất lượng mocirci trường sống cho dacircn cư Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật đocirc thị toagraven quốc phải đảm bảo hiện đại an toagraven tiết kiệm vagrave phugrave hợp với tiecircu chiacute bền vững của vugraveng quốc gia vagrave quốc tế caacutec khu cocircng nghiệp tập trung nhưng phải bảo đảm nghiecircm ngặt caacutec yecircu cầu xử liacute ocirc nhiễm đổi mới cocircng nghệ aacutep dụng nguyecircn liệu sạch nguyecircn liệu sinh thaacutei vagrave phải đảm bảo caacutec tiecircu chuản ISO về mocirci trường

7 Cải tạo vagrave lagravem mới đồng bộ caacutec khu ở hiện coacute trong đocirc thị Triệt để thực hiện bảo tồn caacutec khu đocirc thị cổ vagrave cũ cugraveng luacutec đaacutep ứng đuacuteng vagrave đủ nhu cầu diện tiacutech ở vagrave mocirci trường sống tốt cho mọi người trong caacutec khu dacircn cư cần tổ chức liecircn kết hợp mạng lưới dịch vụ ngoagravei nhagrave ở đaacutep ứng caacutec nhu cầu sống của dacircn cư theo định kỳ ngắn vagrave dagravei hạn coacute thể hoạch định xoacutea bỏ caacutec khu nhagrave ổ chuột caacutec khu ở phi chiacutenh qui caacutec xoacutem dacircn vạn

33

đograve vagrave caacutec khu bần cư đocirc thị Tiếp tục hoagraven thiện chiến lược phaacutet triển nhagrave ở theo hướng bền vững ở đocirc thị nocircng thocircn vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

8 Phacircn bổ kết nối vagrave hoagraven thiện caacutec trung tacircm cocircng cộng caacutec khu nghỉ ngơi vui chơi giải triacute vagrave hệ thống cacircy xanh mặt nước trong đocirc thị Trong đoacute đặc biệt quan tacircm phaacutet triển hệ thống cacircy xanh đocirc thị bảo lưu hệ thống kecircnh rạch để tạo khocircng gian mở khocircng gian trống caacutec khocircng gian nghỉ ngơi giải triacutetạo cảnh quan chung vagrave điều hogravea mocirci trường khocircng khiacute cho đocirc thị Higravenh thagravenh caacutec hagravenh lang cacircy xanh caacutech ly giữa caacutec khu kho tagraveng bến batildei vagrave caacutec khu dacircn cư đocirc thị Tập trung nacircng cấp cải tạo caacutec khu cacircy xanh bảo vệ mặt nước caacutec khu di tiacutech lịch sử vagrave caacutec khu vực ven song vagrave ven biển đảm bảo đủ để khắc phục tigravenh trạng ocirc nhiễm khocircng khiacute ocirc nhiễm nguocircn nước vagrave goacutep phần điều hogravea khiacute hậu nhiệt đới Phấn đấu chỉ tiecircu cacircy xanhđầu người đạt 12-15 m2 với đocirc thị đặc biệt 10-12 m2 với đocirc thị loại I vagrave loại II 9-11m2 với đocirc thị loại loại III vagrave loại IV vagrave 8-10m2 với đocirc thị loại V

9 Chiacutenh quyền địa phươngcộng đồng cần coacute sự tham gia trực tiếpcocircng bằng vagrave coacute caacutei nhigraven dagravei hạn với caacutec nhu cầu phaacutet triển đocirc thị hiện tại vagrave của caacutec thế hệ tiếp sau

10 Xacircy dựng hợp liacute cơ chế tagravei chiacutenh đocirc thị cho phugrave hợp với caacutec kế hoạch phaacutet triển KT-XH Trong đoacute hỗ trợ tagravei chiacutenh thỏa đaacuteng cho việc xử liacute vagrave bảo vệ mocirci trường ở đocirc thị Nghiecircn cứu tăng nguồn thu cho cocircng taacutec Qui hoạch xacircy dựng đocirc thị dagravenh phần ngacircn saacutech đuacuteng vagrave đủ cho đầu tư Phaacutet triển đocirc thị theo qui hoạch kế hoạchngắn vagrave dagravei hạn đatilde được phecirc duyệt tăng khả năng xatilde hội hoacutea thu huacutet nguồn lực của nhacircn dacircn vagrave khai thaacutec tối ưu caacutec nguồn tagravei chiacutenh khai thaacutec của caacutec tổ chức tư nhacircn trong vagrave ngoagravei nước để Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Thagravenh phố HCM phaacutet triển đocirc Phaacutet triển bền vững cho thị ngang tầm khu vưc vagrave thế giới caacutec đocirc thị ở Việt NamTriacutech ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm

2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

KẾT LUẬN

34

Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thị lagrave một xu hướng chung tất yếu vagrave khocircng thể thiếu trong sự phaacutet triển của một quốc gia Tuy nhiecircn song song becircn cạnh sự phaacutet triển vượt bậc về kinh tế vagrave cơ sở hạ tầng lagrave sự tồn tại của caacutec vấn đề mocirci trường Vấn đề mocirci trường cagraveng trở necircn cấp baacutech đối với những nước đang phaacutet triển Ở nước ta cũng vậy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị quaacute chuacute trọng tới sự phaacutet triển kinh tế đatilde để lại khocircng iacutet hậu quả đối với mocirci trường sống Chuacuteng ta đang từng bước xacircy dựng caacutec đocirc thị hiện đại vagrave giải quyết caacutec vấn đề mocirci trường Để đạt được sự phaacutet triển bền vững đocirc thị cần coacute những chương trigravenh quản lyacute vagrave xacircy dựng toagraven diện về mọi mặt Quaacute trigravenh cần sự phối hợp của caacutec cấp từ trung ương tới địa phương vagrave cần coacute caacutec chiacutenh saacutech kịp thời sacircu rộng vagrave đuacuteng đắn của nhagrave nước

Tagravei liệu tham khảo1 ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế

giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

2 ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ

3 ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

4 Bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

5 ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

6 (Tiecircu chuẩn phacircn cấp đocirc thị- giaacuteo trigravenh quản liacute đocirc thị vagrave khu cocircng nghiệp- Nguyễn Ngọc Anh ndashkhoa Mocirci Trường ĐH Đagrave Lạt)

7 Sổ tay hướng dẫn nacircng cấp đocirc thị coacute sự tham gia của cộng đồng ndashUBND thagravenh phố HCM

35

động sự tham gia của caacutec thagravenh phần kinh tế trong xatilde hội thực hiện chủ trương xatilde hội hoacutea đầu tư cho phaacutet triển đocirc thị đồng thời goacutep phần nacircng cao hiệu quả đầu tư đẩy nhanh tiến trigravenh nacircng cấp chất lượng đocirc thị hoacutea Thứ ba cần đẩy mạnh hơn nữa việc đổi mới tư duy trong quản lyacute nhagrave nước về đocirc thị đi đocirci với việc nacircng cao phẩm chất năng lực vagrave trigravenh độ caacuten bộ quản lyacute đocirc thị caacutec cấp Tăng cường phacircn cấp quản lyacute đocirc thị nacircng cao quyền hạn traacutech nhiệm của chiacutenh quyền đocirc thị caacutec cấp tổ chức bộ maacutey tinh giản gọn nhẹ nacircng cao tiacutenh hiệu quả hiệu lực quản lyacute đồng thời chuacute trọng hơn nữa cocircng taacutec đagraveo tạo vagrave bồi dưỡng caacuten bộ bằng nhiều higravenh thức phugrave hợp với thực tế trigravenh độ kinh nghiệm vagrave kiến thức Thứ tư cần chuacute trọng phaacutet huy vai trograve vagrave traacutech nhiệm lagravem chủ của cộng đồng của người dacircn đocirc thị Việc xacircy dựng vagrave duy trigrave chất lượng đocirc thị phụ thuộc một phần quan trọng trong yacute thức của người dacircn thực hiện nếp sống văn minh đocirc thị Do đoacute cần coacute giải phaacutep tiacutech cực để cộng đồng nhận thức rotilde vai trograve vagrave traacutech nhiệm tham gia xacircy dựng vagrave quản lyacute đocirc thị được cụ thể hoacutea ngay từ trong cuộc sống hằng ngagravey của mỗi caacute nhacircn mỗi cộng đồng của đocirc thị

VI2 Chiến lược phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020 Thủ tướng Chiacutenh phủ đatilde phecirc duyệt Định hướng Quy hoạch tổng thể phaacutet triển đocirc thị

đến năm 2020 trong Quyết định số 101998QĐ-TTg ngagravey 23-1-1998 trong đoacute xaacutec định phương hướng xacircy dựng vagrave phaacutet triển caacutec đocirc thị trecircn địa bagraven cả nước vagrave caacutec vugraveng đặc trưng

Mức tăng trưởng dacircn số dự baacuteo Năm 2010 dacircn số đocirc thị lagrave 304 triệu người chiếm 33 dacircn số cả nước Năm 2020 dacircn số đocirc thị lagrave 46 triệu người chiếm 45 dacircn số cả nướcNhu cầu sử dụng đất đocirc thị Năm 2020 diện tiacutech đất đocirc thị lagrave 460000ha chiếm 14 diện tiacutech đất tự nhiecircn

cả nước bigravenh quacircn 100m2ngườiTổ chức khocircng gian hệ thống đocirc thị Mạng lưới đocirc thị cả nước được higravenh thagravenh vagrave phaacutet triển trecircn cơ sở caacutec đocirc thị

trung tacircm gồm caacutec thagravenh phố trung tacircm cấp quốc gia cấp vugraveng cấp tỉnh Caacutec đocirc thị trung tacircm caacutec cấp được phacircn bố hợp lyacute trecircn 10 vugraveng đocirc thị hoaacute đặc trưng của cả nước

Caacutec đocirc thị trung tacircm lớn như Hagrave Nội thagravenh phố Hồ Chiacute Minh phải được tổ chức thagravenh caacutec chugravem đocirc thị coacute vagravenh đai xanh bảo vệ để hạn chế tối đa sự tập trung dacircn số cơ sở kinh tế vagrave phaacute vỡ cacircn bằng sinh thaacutei traacutenh sự higravenh thagravenh caacutec siecircu đocirc thị

Quy hoạch sử dụng đất đocirc thị đảm bảo caacutec khu chức năng vagrave cơ sở hạ tầng coacute quan hệ gắn boacute

Higravenh thagravenh bộ mặt kiến truacutec hiện đại nhưng vẫn kế thừa bảo vệ tocircn tạo vagrave giữ gigraven caacutec di sản lịch sử văn hoaacute phaacutet triển nền kiến truacutec đậm đagrave bản sắc dacircn tộc

Phaacutet triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật Ưu tiecircn phaacutet triển hiện đại hoaacute cơ sở hạ tầng caacutec đocirc thị vagrave caacutec vugraveng kinh tế

trọng điểm tạo tiền đề phaacutet triển caacutec đocirc thị vagrave đocirc thị hoaacute nocircng thocircn Cải tạo vagrave xacircy dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật trong caacutec đocirc thị theo yecircu cầu vagrave mức

độ phaacutet triển của từng đocirc thị

32

Bảo vệ mocirci trường cảnh quan thiecircn nhiecircn giữ gigraven cacircn bằng sinh thaacutei đocirc thị - Xacircy dựng vagrave duy trigrave bộ khung bảo vệ thiecircn nhiecircn trecircn địa bagraven cả nước- Khai thaacutec vagrave sử dụng hợp lyacute caacutec tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn vagraveo mục điacutech cải tạo đocirc

thị- Coacute biện phaacutep xử lyacute taacutei sử dụng caacutec chất thải sinh hoạt vagrave sản xuất bằng caacutec

cocircng nghệ thiacutech hợp

VI3 Những nguyecircn tắc trong định hướng nacircng cấp đocirc thị1 Về quan điểm vagrave mục tiecircu phaacutet triển đocirc thị Phaacutet triển đocirc thị phải phugrave hợp với

phacircn bố vagrave trigravenh độ phaacutet triển lực lượng sản xuất tập trung xacircy dựng cơ sở kinh tế - kỹ thuật vững chắc lagravem động lực cho sự phaacutet triển bền vững vagrave định higravenh rotilde cocircng taacutec phacircn loại đocirc thị theo trigravenh độ của tiến trigravenh phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững

2 Xaacutec định rotilde vai trograve caacutec đocirc thị trong hệ thống đocirc thị toagraven quốc cũng như xaacutec định vai trograve caacutec đocirc thị trong caacutec vugraveng latildenh thổ lagrave caacutec đocirc thị cấp vugraveng cấp quốc gia hay quốc tế

3 Quy hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị phải được xacircy dung phugrave hợp với chương trigravenh đầu tư phaacutet triển đocirc thị của Chiacutenh phủ Dựa trecircn caacutec chiến lược phaacutet triển liecircn ngagravenh xaacutec định rotilde yecircu cầu phaacutet triển KT- XH nhu cầu sử dụng đất đai nhu cầu tocircn vinh giaacute trị văn hoacutea lịch sử vagrave bảo vệ tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn của từng địa phương Trong đoacute phải hết sức chuacute yacute gắn kết chặt chẽ giữa tổ chức kỹ thuật liecircn vugraveng với hạ tầng kỹ thuật từng docirc thị vagrave caacutec điểm dacircn cư xung quanh

4 Khai thaacutec tiềm năng coacute giới hạn đảm bảo cacircn đối giữa khai thaacutec tagravei nguyecircn mocirci trường tagravei nguyecircn đất đai nhacircn lực phaacutet triển kinh tế vagrave phacircn bố dacircn cư trong caacutec khu đocirc thị vagrave nocircng thocircn trong caacutec vugraveng miền vagrave trecircn phạm vi toagraven quốc

5 Qui hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững toagraven quốc phải duy trigrave phaacutet huy khocircng gian văn hoacutea của caacutec cộng đồng dacircn cư đocirc thị xacircy dựng caacutec chương trigravenh hagravenh động cụ thể đối với cocircng taacutec bảo tồn cải tạo vagrave xacircy dựng dựa trecircn tiềm năng văn hoacutea xatilde hội vagrave tự nhiecircn

6 Để bảo vệ mocirci trường đất nước vagrave khocircng khiacute cho đocirc thị cần aacutep dụng kĩ thuật tiecircn tiến trong xacircy dựng caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kĩ thuật trong xử liacute phacircn loại taacutei chế chất thải rắn vagrave trong xacircy dựng caacutec dự aacuten cocircng nghiệp tập trung ở qui mocirc địa phương vugraveng vagrave toagraven quốc trecircn cơ sở cơ hội cho việc nacircng cao chất lượng mocirci trường sống cho dacircn cư Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật đocirc thị toagraven quốc phải đảm bảo hiện đại an toagraven tiết kiệm vagrave phugrave hợp với tiecircu chiacute bền vững của vugraveng quốc gia vagrave quốc tế caacutec khu cocircng nghiệp tập trung nhưng phải bảo đảm nghiecircm ngặt caacutec yecircu cầu xử liacute ocirc nhiễm đổi mới cocircng nghệ aacutep dụng nguyecircn liệu sạch nguyecircn liệu sinh thaacutei vagrave phải đảm bảo caacutec tiecircu chuản ISO về mocirci trường

7 Cải tạo vagrave lagravem mới đồng bộ caacutec khu ở hiện coacute trong đocirc thị Triệt để thực hiện bảo tồn caacutec khu đocirc thị cổ vagrave cũ cugraveng luacutec đaacutep ứng đuacuteng vagrave đủ nhu cầu diện tiacutech ở vagrave mocirci trường sống tốt cho mọi người trong caacutec khu dacircn cư cần tổ chức liecircn kết hợp mạng lưới dịch vụ ngoagravei nhagrave ở đaacutep ứng caacutec nhu cầu sống của dacircn cư theo định kỳ ngắn vagrave dagravei hạn coacute thể hoạch định xoacutea bỏ caacutec khu nhagrave ổ chuột caacutec khu ở phi chiacutenh qui caacutec xoacutem dacircn vạn

33

đograve vagrave caacutec khu bần cư đocirc thị Tiếp tục hoagraven thiện chiến lược phaacutet triển nhagrave ở theo hướng bền vững ở đocirc thị nocircng thocircn vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

8 Phacircn bổ kết nối vagrave hoagraven thiện caacutec trung tacircm cocircng cộng caacutec khu nghỉ ngơi vui chơi giải triacute vagrave hệ thống cacircy xanh mặt nước trong đocirc thị Trong đoacute đặc biệt quan tacircm phaacutet triển hệ thống cacircy xanh đocirc thị bảo lưu hệ thống kecircnh rạch để tạo khocircng gian mở khocircng gian trống caacutec khocircng gian nghỉ ngơi giải triacutetạo cảnh quan chung vagrave điều hogravea mocirci trường khocircng khiacute cho đocirc thị Higravenh thagravenh caacutec hagravenh lang cacircy xanh caacutech ly giữa caacutec khu kho tagraveng bến batildei vagrave caacutec khu dacircn cư đocirc thị Tập trung nacircng cấp cải tạo caacutec khu cacircy xanh bảo vệ mặt nước caacutec khu di tiacutech lịch sử vagrave caacutec khu vực ven song vagrave ven biển đảm bảo đủ để khắc phục tigravenh trạng ocirc nhiễm khocircng khiacute ocirc nhiễm nguocircn nước vagrave goacutep phần điều hogravea khiacute hậu nhiệt đới Phấn đấu chỉ tiecircu cacircy xanhđầu người đạt 12-15 m2 với đocirc thị đặc biệt 10-12 m2 với đocirc thị loại I vagrave loại II 9-11m2 với đocirc thị loại loại III vagrave loại IV vagrave 8-10m2 với đocirc thị loại V

9 Chiacutenh quyền địa phươngcộng đồng cần coacute sự tham gia trực tiếpcocircng bằng vagrave coacute caacutei nhigraven dagravei hạn với caacutec nhu cầu phaacutet triển đocirc thị hiện tại vagrave của caacutec thế hệ tiếp sau

10 Xacircy dựng hợp liacute cơ chế tagravei chiacutenh đocirc thị cho phugrave hợp với caacutec kế hoạch phaacutet triển KT-XH Trong đoacute hỗ trợ tagravei chiacutenh thỏa đaacuteng cho việc xử liacute vagrave bảo vệ mocirci trường ở đocirc thị Nghiecircn cứu tăng nguồn thu cho cocircng taacutec Qui hoạch xacircy dựng đocirc thị dagravenh phần ngacircn saacutech đuacuteng vagrave đủ cho đầu tư Phaacutet triển đocirc thị theo qui hoạch kế hoạchngắn vagrave dagravei hạn đatilde được phecirc duyệt tăng khả năng xatilde hội hoacutea thu huacutet nguồn lực của nhacircn dacircn vagrave khai thaacutec tối ưu caacutec nguồn tagravei chiacutenh khai thaacutec của caacutec tổ chức tư nhacircn trong vagrave ngoagravei nước để Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Thagravenh phố HCM phaacutet triển đocirc Phaacutet triển bền vững cho thị ngang tầm khu vưc vagrave thế giới caacutec đocirc thị ở Việt NamTriacutech ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm

2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

KẾT LUẬN

34

Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thị lagrave một xu hướng chung tất yếu vagrave khocircng thể thiếu trong sự phaacutet triển của một quốc gia Tuy nhiecircn song song becircn cạnh sự phaacutet triển vượt bậc về kinh tế vagrave cơ sở hạ tầng lagrave sự tồn tại của caacutec vấn đề mocirci trường Vấn đề mocirci trường cagraveng trở necircn cấp baacutech đối với những nước đang phaacutet triển Ở nước ta cũng vậy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị quaacute chuacute trọng tới sự phaacutet triển kinh tế đatilde để lại khocircng iacutet hậu quả đối với mocirci trường sống Chuacuteng ta đang từng bước xacircy dựng caacutec đocirc thị hiện đại vagrave giải quyết caacutec vấn đề mocirci trường Để đạt được sự phaacutet triển bền vững đocirc thị cần coacute những chương trigravenh quản lyacute vagrave xacircy dựng toagraven diện về mọi mặt Quaacute trigravenh cần sự phối hợp của caacutec cấp từ trung ương tới địa phương vagrave cần coacute caacutec chiacutenh saacutech kịp thời sacircu rộng vagrave đuacuteng đắn của nhagrave nước

Tagravei liệu tham khảo1 ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế

giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

2 ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ

3 ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

4 Bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

5 ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

6 (Tiecircu chuẩn phacircn cấp đocirc thị- giaacuteo trigravenh quản liacute đocirc thị vagrave khu cocircng nghiệp- Nguyễn Ngọc Anh ndashkhoa Mocirci Trường ĐH Đagrave Lạt)

7 Sổ tay hướng dẫn nacircng cấp đocirc thị coacute sự tham gia của cộng đồng ndashUBND thagravenh phố HCM

35

Bảo vệ mocirci trường cảnh quan thiecircn nhiecircn giữ gigraven cacircn bằng sinh thaacutei đocirc thị - Xacircy dựng vagrave duy trigrave bộ khung bảo vệ thiecircn nhiecircn trecircn địa bagraven cả nước- Khai thaacutec vagrave sử dụng hợp lyacute caacutec tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn vagraveo mục điacutech cải tạo đocirc

thị- Coacute biện phaacutep xử lyacute taacutei sử dụng caacutec chất thải sinh hoạt vagrave sản xuất bằng caacutec

cocircng nghệ thiacutech hợp

VI3 Những nguyecircn tắc trong định hướng nacircng cấp đocirc thị1 Về quan điểm vagrave mục tiecircu phaacutet triển đocirc thị Phaacutet triển đocirc thị phải phugrave hợp với

phacircn bố vagrave trigravenh độ phaacutet triển lực lượng sản xuất tập trung xacircy dựng cơ sở kinh tế - kỹ thuật vững chắc lagravem động lực cho sự phaacutet triển bền vững vagrave định higravenh rotilde cocircng taacutec phacircn loại đocirc thị theo trigravenh độ của tiến trigravenh phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững

2 Xaacutec định rotilde vai trograve caacutec đocirc thị trong hệ thống đocirc thị toagraven quốc cũng như xaacutec định vai trograve caacutec đocirc thị trong caacutec vugraveng latildenh thổ lagrave caacutec đocirc thị cấp vugraveng cấp quốc gia hay quốc tế

3 Quy hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị phải được xacircy dung phugrave hợp với chương trigravenh đầu tư phaacutet triển đocirc thị của Chiacutenh phủ Dựa trecircn caacutec chiến lược phaacutet triển liecircn ngagravenh xaacutec định rotilde yecircu cầu phaacutet triển KT- XH nhu cầu sử dụng đất đai nhu cầu tocircn vinh giaacute trị văn hoacutea lịch sử vagrave bảo vệ tagravei nguyecircn thiecircn nhiecircn của từng địa phương Trong đoacute phải hết sức chuacute yacute gắn kết chặt chẽ giữa tổ chức kỹ thuật liecircn vugraveng với hạ tầng kỹ thuật từng docirc thị vagrave caacutec điểm dacircn cư xung quanh

4 Khai thaacutec tiềm năng coacute giới hạn đảm bảo cacircn đối giữa khai thaacutec tagravei nguyecircn mocirci trường tagravei nguyecircn đất đai nhacircn lực phaacutet triển kinh tế vagrave phacircn bố dacircn cư trong caacutec khu đocirc thị vagrave nocircng thocircn trong caacutec vugraveng miền vagrave trecircn phạm vi toagraven quốc

5 Qui hoạch chiến lược phaacutet triển đocirc thị vagrave đocirc thị hoacutea bền vững toagraven quốc phải duy trigrave phaacutet huy khocircng gian văn hoacutea của caacutec cộng đồng dacircn cư đocirc thị xacircy dựng caacutec chương trigravenh hagravenh động cụ thể đối với cocircng taacutec bảo tồn cải tạo vagrave xacircy dựng dựa trecircn tiềm năng văn hoacutea xatilde hội vagrave tự nhiecircn

6 Để bảo vệ mocirci trường đất nước vagrave khocircng khiacute cho đocirc thị cần aacutep dụng kĩ thuật tiecircn tiến trong xacircy dựng caacutec cocircng trigravenh hạ tầng kĩ thuật trong xử liacute phacircn loại taacutei chế chất thải rắn vagrave trong xacircy dựng caacutec dự aacuten cocircng nghiệp tập trung ở qui mocirc địa phương vugraveng vagrave toagraven quốc trecircn cơ sở cơ hội cho việc nacircng cao chất lượng mocirci trường sống cho dacircn cư Quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật đocirc thị toagraven quốc phải đảm bảo hiện đại an toagraven tiết kiệm vagrave phugrave hợp với tiecircu chiacute bền vững của vugraveng quốc gia vagrave quốc tế caacutec khu cocircng nghiệp tập trung nhưng phải bảo đảm nghiecircm ngặt caacutec yecircu cầu xử liacute ocirc nhiễm đổi mới cocircng nghệ aacutep dụng nguyecircn liệu sạch nguyecircn liệu sinh thaacutei vagrave phải đảm bảo caacutec tiecircu chuản ISO về mocirci trường

7 Cải tạo vagrave lagravem mới đồng bộ caacutec khu ở hiện coacute trong đocirc thị Triệt để thực hiện bảo tồn caacutec khu đocirc thị cổ vagrave cũ cugraveng luacutec đaacutep ứng đuacuteng vagrave đủ nhu cầu diện tiacutech ở vagrave mocirci trường sống tốt cho mọi người trong caacutec khu dacircn cư cần tổ chức liecircn kết hợp mạng lưới dịch vụ ngoagravei nhagrave ở đaacutep ứng caacutec nhu cầu sống của dacircn cư theo định kỳ ngắn vagrave dagravei hạn coacute thể hoạch định xoacutea bỏ caacutec khu nhagrave ổ chuột caacutec khu ở phi chiacutenh qui caacutec xoacutem dacircn vạn

33

đograve vagrave caacutec khu bần cư đocirc thị Tiếp tục hoagraven thiện chiến lược phaacutet triển nhagrave ở theo hướng bền vững ở đocirc thị nocircng thocircn vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

8 Phacircn bổ kết nối vagrave hoagraven thiện caacutec trung tacircm cocircng cộng caacutec khu nghỉ ngơi vui chơi giải triacute vagrave hệ thống cacircy xanh mặt nước trong đocirc thị Trong đoacute đặc biệt quan tacircm phaacutet triển hệ thống cacircy xanh đocirc thị bảo lưu hệ thống kecircnh rạch để tạo khocircng gian mở khocircng gian trống caacutec khocircng gian nghỉ ngơi giải triacutetạo cảnh quan chung vagrave điều hogravea mocirci trường khocircng khiacute cho đocirc thị Higravenh thagravenh caacutec hagravenh lang cacircy xanh caacutech ly giữa caacutec khu kho tagraveng bến batildei vagrave caacutec khu dacircn cư đocirc thị Tập trung nacircng cấp cải tạo caacutec khu cacircy xanh bảo vệ mặt nước caacutec khu di tiacutech lịch sử vagrave caacutec khu vực ven song vagrave ven biển đảm bảo đủ để khắc phục tigravenh trạng ocirc nhiễm khocircng khiacute ocirc nhiễm nguocircn nước vagrave goacutep phần điều hogravea khiacute hậu nhiệt đới Phấn đấu chỉ tiecircu cacircy xanhđầu người đạt 12-15 m2 với đocirc thị đặc biệt 10-12 m2 với đocirc thị loại I vagrave loại II 9-11m2 với đocirc thị loại loại III vagrave loại IV vagrave 8-10m2 với đocirc thị loại V

9 Chiacutenh quyền địa phươngcộng đồng cần coacute sự tham gia trực tiếpcocircng bằng vagrave coacute caacutei nhigraven dagravei hạn với caacutec nhu cầu phaacutet triển đocirc thị hiện tại vagrave của caacutec thế hệ tiếp sau

10 Xacircy dựng hợp liacute cơ chế tagravei chiacutenh đocirc thị cho phugrave hợp với caacutec kế hoạch phaacutet triển KT-XH Trong đoacute hỗ trợ tagravei chiacutenh thỏa đaacuteng cho việc xử liacute vagrave bảo vệ mocirci trường ở đocirc thị Nghiecircn cứu tăng nguồn thu cho cocircng taacutec Qui hoạch xacircy dựng đocirc thị dagravenh phần ngacircn saacutech đuacuteng vagrave đủ cho đầu tư Phaacutet triển đocirc thị theo qui hoạch kế hoạchngắn vagrave dagravei hạn đatilde được phecirc duyệt tăng khả năng xatilde hội hoacutea thu huacutet nguồn lực của nhacircn dacircn vagrave khai thaacutec tối ưu caacutec nguồn tagravei chiacutenh khai thaacutec của caacutec tổ chức tư nhacircn trong vagrave ngoagravei nước để Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Thagravenh phố HCM phaacutet triển đocirc Phaacutet triển bền vững cho thị ngang tầm khu vưc vagrave thế giới caacutec đocirc thị ở Việt NamTriacutech ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm

2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

KẾT LUẬN

34

Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thị lagrave một xu hướng chung tất yếu vagrave khocircng thể thiếu trong sự phaacutet triển của một quốc gia Tuy nhiecircn song song becircn cạnh sự phaacutet triển vượt bậc về kinh tế vagrave cơ sở hạ tầng lagrave sự tồn tại của caacutec vấn đề mocirci trường Vấn đề mocirci trường cagraveng trở necircn cấp baacutech đối với những nước đang phaacutet triển Ở nước ta cũng vậy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị quaacute chuacute trọng tới sự phaacutet triển kinh tế đatilde để lại khocircng iacutet hậu quả đối với mocirci trường sống Chuacuteng ta đang từng bước xacircy dựng caacutec đocirc thị hiện đại vagrave giải quyết caacutec vấn đề mocirci trường Để đạt được sự phaacutet triển bền vững đocirc thị cần coacute những chương trigravenh quản lyacute vagrave xacircy dựng toagraven diện về mọi mặt Quaacute trigravenh cần sự phối hợp của caacutec cấp từ trung ương tới địa phương vagrave cần coacute caacutec chiacutenh saacutech kịp thời sacircu rộng vagrave đuacuteng đắn của nhagrave nước

Tagravei liệu tham khảo1 ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế

giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

2 ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ

3 ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

4 Bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

5 ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

6 (Tiecircu chuẩn phacircn cấp đocirc thị- giaacuteo trigravenh quản liacute đocirc thị vagrave khu cocircng nghiệp- Nguyễn Ngọc Anh ndashkhoa Mocirci Trường ĐH Đagrave Lạt)

7 Sổ tay hướng dẫn nacircng cấp đocirc thị coacute sự tham gia của cộng đồng ndashUBND thagravenh phố HCM

35

đograve vagrave caacutec khu bần cư đocirc thị Tiếp tục hoagraven thiện chiến lược phaacutet triển nhagrave ở theo hướng bền vững ở đocirc thị nocircng thocircn vagrave caacutec khu cocircng nghiệp

8 Phacircn bổ kết nối vagrave hoagraven thiện caacutec trung tacircm cocircng cộng caacutec khu nghỉ ngơi vui chơi giải triacute vagrave hệ thống cacircy xanh mặt nước trong đocirc thị Trong đoacute đặc biệt quan tacircm phaacutet triển hệ thống cacircy xanh đocirc thị bảo lưu hệ thống kecircnh rạch để tạo khocircng gian mở khocircng gian trống caacutec khocircng gian nghỉ ngơi giải triacutetạo cảnh quan chung vagrave điều hogravea mocirci trường khocircng khiacute cho đocirc thị Higravenh thagravenh caacutec hagravenh lang cacircy xanh caacutech ly giữa caacutec khu kho tagraveng bến batildei vagrave caacutec khu dacircn cư đocirc thị Tập trung nacircng cấp cải tạo caacutec khu cacircy xanh bảo vệ mặt nước caacutec khu di tiacutech lịch sử vagrave caacutec khu vực ven song vagrave ven biển đảm bảo đủ để khắc phục tigravenh trạng ocirc nhiễm khocircng khiacute ocirc nhiễm nguocircn nước vagrave goacutep phần điều hogravea khiacute hậu nhiệt đới Phấn đấu chỉ tiecircu cacircy xanhđầu người đạt 12-15 m2 với đocirc thị đặc biệt 10-12 m2 với đocirc thị loại I vagrave loại II 9-11m2 với đocirc thị loại loại III vagrave loại IV vagrave 8-10m2 với đocirc thị loại V

9 Chiacutenh quyền địa phươngcộng đồng cần coacute sự tham gia trực tiếpcocircng bằng vagrave coacute caacutei nhigraven dagravei hạn với caacutec nhu cầu phaacutet triển đocirc thị hiện tại vagrave của caacutec thế hệ tiếp sau

10 Xacircy dựng hợp liacute cơ chế tagravei chiacutenh đocirc thị cho phugrave hợp với caacutec kế hoạch phaacutet triển KT-XH Trong đoacute hỗ trợ tagravei chiacutenh thỏa đaacuteng cho việc xử liacute vagrave bảo vệ mocirci trường ở đocirc thị Nghiecircn cứu tăng nguồn thu cho cocircng taacutec Qui hoạch xacircy dựng đocirc thị dagravenh phần ngacircn saacutech đuacuteng vagrave đủ cho đầu tư Phaacutet triển đocirc thị theo qui hoạch kế hoạchngắn vagrave dagravei hạn đatilde được phecirc duyệt tăng khả năng xatilde hội hoacutea thu huacutet nguồn lực của nhacircn dacircn vagrave khai thaacutec tối ưu caacutec nguồn tagravei chiacutenh khai thaacutec của caacutec tổ chức tư nhacircn trong vagrave ngoagravei nước để Phaacutet triển đocirc thị bền vững

Thagravenh phố HCM phaacutet triển đocirc Phaacutet triển bền vững cho thị ngang tầm khu vưc vagrave thế giới caacutec đocirc thị ở Việt NamTriacutech ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm

2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

KẾT LUẬN

34

Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thị lagrave một xu hướng chung tất yếu vagrave khocircng thể thiếu trong sự phaacutet triển của một quốc gia Tuy nhiecircn song song becircn cạnh sự phaacutet triển vượt bậc về kinh tế vagrave cơ sở hạ tầng lagrave sự tồn tại của caacutec vấn đề mocirci trường Vấn đề mocirci trường cagraveng trở necircn cấp baacutech đối với những nước đang phaacutet triển Ở nước ta cũng vậy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị quaacute chuacute trọng tới sự phaacutet triển kinh tế đatilde để lại khocircng iacutet hậu quả đối với mocirci trường sống Chuacuteng ta đang từng bước xacircy dựng caacutec đocirc thị hiện đại vagrave giải quyết caacutec vấn đề mocirci trường Để đạt được sự phaacutet triển bền vững đocirc thị cần coacute những chương trigravenh quản lyacute vagrave xacircy dựng toagraven diện về mọi mặt Quaacute trigravenh cần sự phối hợp của caacutec cấp từ trung ương tới địa phương vagrave cần coacute caacutec chiacutenh saacutech kịp thời sacircu rộng vagrave đuacuteng đắn của nhagrave nước

Tagravei liệu tham khảo1 ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế

giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

2 ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ

3 ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

4 Bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

5 ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

6 (Tiecircu chuẩn phacircn cấp đocirc thị- giaacuteo trigravenh quản liacute đocirc thị vagrave khu cocircng nghiệp- Nguyễn Ngọc Anh ndashkhoa Mocirci Trường ĐH Đagrave Lạt)

7 Sổ tay hướng dẫn nacircng cấp đocirc thị coacute sự tham gia của cộng đồng ndashUBND thagravenh phố HCM

35

Nacircng cấp vagrave cải tạo đocirc thị lagrave một xu hướng chung tất yếu vagrave khocircng thể thiếu trong sự phaacutet triển của một quốc gia Tuy nhiecircn song song becircn cạnh sự phaacutet triển vượt bậc về kinh tế vagrave cơ sở hạ tầng lagrave sự tồn tại của caacutec vấn đề mocirci trường Vấn đề mocirci trường cagraveng trở necircn cấp baacutech đối với những nước đang phaacutet triển Ở nước ta cũng vậy quaacute trigravenh nacircng cấp đocirc thị quaacute chuacute trọng tới sự phaacutet triển kinh tế đatilde để lại khocircng iacutet hậu quả đối với mocirci trường sống Chuacuteng ta đang từng bước xacircy dựng caacutec đocirc thị hiện đại vagrave giải quyết caacutec vấn đề mocirci trường Để đạt được sự phaacutet triển bền vững đocirc thị cần coacute những chương trigravenh quản lyacute vagrave xacircy dựng toagraven diện về mọi mặt Quaacute trigravenh cần sự phối hợp của caacutec cấp từ trung ương tới địa phương vagrave cần coacute caacutec chiacutenh saacutech kịp thời sacircu rộng vagrave đuacuteng đắn của nhagrave nước

Tagravei liệu tham khảo1 ldquoTổng kết kinh nghiệm cải tạo đocirc thị caacutec nước lớn trecircn thế

giớirdquo ndash GSTS Vũ Thị Vinh - Phoacute tổng thư kyacute Hiệp hội caacutec đocirc thị Việt Nam

2 ldquoTổng kết chặng đường mười năm phaacutet triển cocircng nghiệp vagrave đocirc thị hoacutea từ 2000 đến 2010 vagrave định hướng phaacutet triển đocirc thị đến năm 2020rdquo ndash Thủ tướng Chiacutenh phủ

3 ldquosố liệu khảo saacutet của 25 đocirc thị thuộc Chương trigravenh Nacircng cấp đocirc thị quốc giardquo

4 Bagravei nghiecircn cứu ldquoSức eacutep của quaacute trigravenh đocirc thị hoacutea ở Việt Namrdquo - Nguyễn Hồng Thục -PGS TS Trường đại học Kiến truacutec Hagrave Nội

5 ldquoĐịnh hướng quy hoạch tổng thể phaacutet triển hệ thống đocirc thị Việt Nam đến năm 2025 vagrave tầm nhigraven đến năm 2050rdquo (được Thủ tướng Chiacutenh phủ phecirc duyệt tại Quyết định số 445QETH-TTg ngagravey 7-4-2009) vagrave ldquoChương trigravenh nacircng cấp đocirc thị quốc gia giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2020rdquo (Quyết định số 758QETH-TTg ngagravey 8-6-2009)

6 (Tiecircu chuẩn phacircn cấp đocirc thị- giaacuteo trigravenh quản liacute đocirc thị vagrave khu cocircng nghiệp- Nguyễn Ngọc Anh ndashkhoa Mocirci Trường ĐH Đagrave Lạt)

7 Sổ tay hướng dẫn nacircng cấp đocirc thị coacute sự tham gia của cộng đồng ndashUBND thagravenh phố HCM

35