Visie Tugelawegblokken

visie

TugelawegGebiedsgerichte aanpak van een buurt

visie

TugelawegGebiedsgerichte aanpak van een buurt

4 Ymere Tugelaweg 5

5 Voorwoord

7 Inleiding

vandaag11 Plannen voor een betere buurt

19 Zo willen we wonen

gisteren25 Hoe het begon

30 Bewoners van toen

morgen34 Nieuw wonen in een kleurrijke stadswijk

InhoudDe Tugelawegblokken zijn in de twintiger jaren gebouwd voor arme Joodse arbeiders. Zij verruilden hun krotten in de Waterloopleinbuurt voor ruime, lichte woningen met stromend water, verwarming en zelfs een eigen toilet. De vijf woonblokken stonden aan de rand van de stad, in de splinternieuwe Transvaalbuurt die was ontworpen door Berlage. Het was een tijd vol optimisme.

Goede woningen bouwen, dat is sinds iets meer dan een eeuw verplicht. Maar wat is een goede woning? De opvattingen daarover veranderen met de tijd. Vandaag de dag constateren we dat de Tugelawegblokken zijn verouderd. De woningen voldoen niet aan de hedendaagse normen. Het is dus tijd om de Tugelawegblokken te verbeteren. Daarbij gaat Ymere niet over één nacht ijs. Want de Tugelawegblokken zijn belangrijk, voor de geschiedenis van de sociale volkswoningbouw in Amsterdam, voor de Joodse historie en voor alle mensen die er nu wonen én straks.

De aanpak van de Tugelawegblokken is onlosmakelijk verbonden met de aanpak van de Transvaalbuurt. Samen met onder andere stadsdeel AmsterdamOost zetten we gerichte stappen om van deze wijk een aantrekkelijk leefgebied te maken, waar het prettig wonen, werken, opgroeien en vertoeven is. De vernieuwing van de Tugelawegblokken is daar onderdeel van. De afgelopen jaren voerde Ymere veel gesprekken over de blokken: met architecten, het Joods Historisch Museum, organisaties voor het behoud van historisch erfgoed en vele andere partijen. Met de bewoners doorliepen we een open planproces om alle woonwensen in kaart te brengen. Ook dat gebeurde in nauwe samenwerking met het stadsdeel.

Voor ons ligt nu een plan dat recht doet aan onze visie op de buurt, de historische betekenis van de panden én aan de wensen van de bewoners. Graag praten we in de nabije toekomst met u verder wat u van de plannen vindt.

Eric van Kaamregiodirecteur Ymere AmsterdamOost

Van alle tijden

6 Ymere Tugelaweg 7

De Transvaalbuurt zit in de lift. Ymere is één van de partijen die zich sterk maakt om de buurt te verbeteren door gerichte wijkaanpak. Stukje bij beetje lukt dat, zo blijkt uit het onderzoek Staat van de Aandachtswijken van de dienst Onderzoek en Statistiek (2009). Van alle aandachts wijken in Amsterdam is de Transvaalbuurt het sterkst vooruitgegaan.

Toch is nog meer nodig om van de Transvaal buurt een gezonde Amsterdamse buurt te maken. Veel buurtbewoners zijn laag opgeleid, hebben een laag inkomen en spreken niet altijd goed Nederlands. De werkloosheid is hoger dan elders in de stad, de gezinnen zijn kinderrijk – tweederde van de buurt is jonger dan 40 jaar – en de overwegend sociale huurwoningen zijn in onze hedendaagse ogen klein.

De aanpak van de vijf Tugelawegblokken biedt de mogelijkheid tegelijk de kwaliteit van deze woningen te verbeteren en meer afwisseling aan te brengen in het eenzijdige woningaanbod. Naast sociale huur ook duurdere woningen (huur en koop), afwisseling tussen grote en kleine woningen en variatie in type woning. Op die manier zorgen we voor de instroom van nieuwe bewoners in de Transvaalbuurt en meer differentiatie. Zowel de buurt als de buurtbewoners hebben daar profijt van. Er wordt ook veel waarde gehecht aan gemengd wonen, zo blijkt uit de vele gesprekken, bewonersonderzoeken en werkgroepen.

Goed wonen is meer dan goede woningen. Daarom denken we verder dan de stenen alleen. We besteden veel aandacht aan een prettige leefomgeving. Van veilige straat tot sportactiviteiten voor jongeren, van ontmoetingsplek voor de buurt tot florerende buurtwinkel, van bruisend tot rustig en groen. Met die blik kijkt Ymere ook naar de Tugelawegblokken van straks. We kiezen voor een gebiedsgerichte aanpak vanuit een samenhangende visie. Zonder de historie van de buurt uit het oog te verliezen en de positie van de blokken in de buurt. Het plan voor de herontwikkeling van de Tugelawegblokken is een zorgvuldige afweging van eerder genoemde elementen: ons toekomstbeeld voor de buurt, de historie en de bewonerswensen. Alle elementen komen in dit boekje terug, in de delen Vandaag, Gisteren en Morgen.

Visie op de buurt

Luchtfoto

Tugelawegblokken

Tugelaweg 9

vandaag

De vijf Tugelawegblokken worden ingrijpend verbeterd. Kwaliteit en variatie staan voorop. De nieuwe woningen zijn een mix van sociale huur, vrije sectorhuur en koop.

10 Ymere Tugelaweg 11

De vijf Tugelawegblokken worden ingrijpend verbeterd. Ook de Tugelaweg zelf met de brede groene strook langs de spoordijk en de zijstraten naar de Retiefstraat worden aangepakt. Voor de woningen is kwaliteit en variatie het uitgangspunt. Goed geïsoleerd, energiezuiniger, meer ruimte voor grote gezinnen en meer woningen speciaal geschikt voor ouderen, omdat ze bijvoorbeeld bereikbaar zijn per lift. De woningen zijn een mix van sociale huur, vrije sectorhuur en koop en daarmee geschikt voor iedere beurs. Op die manier bieden de nieuwe Tugelawegblokken ruimte aan grote en kleine huishoudens van verschillende pluimage. En daarmee doet de Transvaalbuurt zijn naam als levendige, multi culturele stadswijk pas echt eer aan.

Een ander belangrijk aandachtspunt is de wens het oorspronkelijke ontwerp van de blokken als één geheel te behouden. Wat niet betekent dat nieuwbouw geen optie is. Door een deel van de blokken nieuw te bouwen, is het juist mogelijk meer wensen en ideeën toe te passen. Inpandig parkeren bijvoorbeeld, wat op straat ten goede komt aan de rustige groene leefomgeving en meer ruimte geeft voor veilige speelplekken en ontmoetingsplekken voor bewoners. Daarnaast hebben de huidige bewoners de garantie dat ze – als ze dat willen – kunnen terugkeren in de vernieuwde Tugelawegblokken. Het samenvoegen van bestaande woningen betekent verlies in aantal, wat in de nieuwbouw gecompenseerd kan worden.

vandaag gisteren morgen

De basis

Impressie nieuwbouw-

blokken 3 en 4

Plannen voor een betere buurt

Vervolgpagina:

Impressie

renovatie blok 5



Impressie

nieuwbouwblok 1

Renovatie en nieuwbouwDe twee grootste, meest beeldbepalende blokken van de vijf worden gerenoveerd. Dat is blok 2 tussen Spitskopstraat en Magersfonteinstraat en blok 5 tussen Hertzogstraat en Cillierstraat. Daarmee volgt Ymere het advies van het Bureau Monumenten en Archeologie (BMA). Voor de blokken 3 en 4 komt nieuwbouw in de plaats, met liften. Bewoners kunnen in deze nieuwe blokken hun auto kwijt in de inpandige parkeergarage op de begane grond. Blok 1 aan de Maritz straat neemt een aparte plek in binnen het geheel van vijf. De centrale ligging vlakbij Kruger plein en

Beukenplein maakt het een ideale ontmoetingsplek voor de buurt, of zelfs buurtoverstijgend. Bijvoorbeeld met horeca of een plek voor jongeren. Het voorstel van Ymere is daarom het huidige blok te vervangen door nieuwbouw, zodat ruimte ontstaat voor die nieuwe functies. Door het gebouw meer in het oog te laten springen, is het ook goed zichtbaar vanuit de aangrenzende Oosterparkbuurt.

Voor de nieuw te bouwen blokken geldt dat ze moeten passen bij de bestaande blokken en samen een geheel vormen. Bij het maken van het

ontwerp is advies ingewonnen bij BMA. Ook is overleg geweest met een aantal belangenorganisaties van historisch erfgoed, zoals Erfgoedvereniging Heemschut en het Cuypersgenootschap. In het volgende deel van dit boekje, onder de noemer Gisteren, meer over het oorspronkelijke ontwerp en de historie. De renovatie is in handen van architectenbureau Van Schagen, de architecten van M3H tekenen voor de nieuwbouw. Tussen de ontwerpteams is veelvuldig overleg. Ook met de huidige bewoners is uitgebreid gesproken over hun wensen (zie hoofdstuk Zo willen we wonen).

VervolgDe stadsdeelraad van Oost heeft in hoofdlijnen ingestemd met de aanpak van de eerste vier blokken. Over de invulling van blok 1 gaat Ymere binnenkort met het stadsdeel in gesprek om samen tot een goed plan te komen. De totale aanpak van de Tugelawegblokken duurt ongeveer 10 jaar, te beginnen met de blokken 3 en 4 en blok 5. De renovatie van blok 2 gebeurt in een volgende fase. Bij de invulling van dit blok, dat het meest in het oog springt, speelt het terugbrengen van de authentieke details een hoofdrol, net als bij blok 5.


Voorstel blok 1In het voorstel van Ymere heeft het nieuwe blok 1 plaats voor bedrijfsruimte op de begane grond en daarnaast ruimte voor zo’n vijftig woningen. Sociale huur gecombineerd met vrije sectorwoningen, voor huidige en nieuwe buurtbewoners. Het schetsontwerp van blok 1, uitgevoerd door architectenbureau M3H, sluit aan op de andere vier blokken aan de Tugelaweg. Het idee is de gevel langs de Maritzstraat een bijzondere uitstraling te geven en een wat stedelijker karakter. De hoekgevel krijgt dezelfde hoogte als het pand aan de overkant. Daardoor ontstaat een symmetrische en markante entree naar de Transvaalbuurt, net als bij de Linnaeusstraat bijvoorbeeld. De precieze invulling en het uiterlijk van blok 1 liggen nog niet vast.

Blok 3, 4 en 5 Hoe de woningen van blok 3, 4 en 5 eruit komen te zien, staat in grote lijnen vast. In de woningen is veel variatie aangebracht. Portiekwoningen naast galerijwoningen en maisonnettes bijvoorbeeld. Ze bieden straks een onderkomen aan een gevarieerde groep bewoners: kleine en grote gezinnen, senioren, 1persoons huishoudens, van verschillende afkomst, met een smalle beurs of een middeninkomen.

In de blokken is sprake van gemengd wonen: koop, vrije sector en huur. Opvallend in de

nieuwe blokken 3 en 4 zijn de ruime maisonnettes van twee verdiepingen met tuin. De inpandige parkeergarage bevindt zich onder de tuinen. De bijzondere zolderverdiepingen van blok 5 zijn ideaal voor starters op de woningmarkt. Naast de gezamenlijke binnentuinen van elk blok hebben alle woningen een eigen buitenruimte, van balkon tot dakterras of tuin. Een deel van de koopwoningen biedt Ymere casco aan. Kopers kopen dan een nieuwe of opgeknapte woning tegen een relatief lage prijs en maken deze vervolgens naar eigen wens af. Deze ‘kluswoning’ is daarmee voor veel jonge, stedelijk georiënteerde huishoudens een aantrekkelijk en betaalbaar product.

Plannen voor een beter buitenSamen met Ymere richt stadsdeel Oost na de aanpak van de blokken ook de directe woonomgeving opnieuw in. Ymere betaalt mee aan de kosten daarvan. Het gebied beslaat de Tugelaweg met de brede groene strook langs de spoordijk en de zijstraten tussen de vijf blokken. Hoe het er precies komt uit te zien, staat nog niet vast. Die uitwerking volgt later, in overleg met de nieuwe bewoners. Basisidee is om de bestaande kwaliteiten van het gebied te benutten: een rustige woonbuurt te midden van veel groen, waar plek is voor kinderen, jongeren, ouders en ouderen. Het autoluw maken van de zijstraatjes is bijvoorbeeld een optie.


Voorbeeldplattegrond

maisonnette blok 3 en 4

Tugelaweg

Retiefstra

at


De huidige bewoners van de Tugelawegblokken hebben een belangrijke stem in de verbeterplannen voor hun huizen. Eind 2007 gaat Ymere samen met stadsdeel Oost in gesprek met de bewoners. Wat vinden ze van hun woning en woonomgeving? Hoe denken ze dat de Tugelawegblokken er over een jaar of tien, twintig uitzien? Hoe willen zij wonen, leven en werken in de buurt?

Het open planproces begint met een groot bewonersonderzoek, waarin bewoners kunnen aangeven wat ze van hun woning en buurt vinden. Daarna volgen Zo wil ik wonen!werkgroepen, waarin ruim zeventig huurders hun toekomst

plannen voor de buurt en hun woonomgeving schetsen. Ymere en het stadsdeel nemen de ideeën van bewoners zoveel mogelijk mee in een basisplan voor de woningen en de woonomgeving. Het plan is dan nog drie blokken te renoveren – ook blok 1 – en blok 3 en 4 te vervangen door nieuwbouw. Het basisplan wordt vervolgens huisaanhuis voorgelegd aan bewoners in een tweede bewonersonderzoek. Daaruit blijkt dat het merendeel van de bewoners achter de intensieve aanpak staat van hun huizen en buurt en ook bereid is daarvoor tijdelijk te verhuizen. Wel is er de roep om meer nieuwbouw. Ymere past het basisplan daarom aan en stelt ook voor blok 1 nieuwbouw voor.


Bewonersideeën

Zo willen we wonen

De huidige bewoners

praten mee over de

verbeterplannen.


Tien puntenIn toekomstwerkplaatsen gaan bewoners vervolgens met de architecten aan de slag om het basisplan uit te werken in een voorlopig ontwerp. Daar komt een tienpuntenplan uit naar voren. Behoud van de groene binnentuinen bijvoorbeeld en bij voorkeur een eigen buitenruimte voor elke woning. Ook zijn er duidelijke ideeën over verbetering, zoals betere isolatie, meer keuze in de woningindeling en meer voorzieningen voor jongeren. Verder zien de bewoners graag afwisseling in de buurt. Ze waarderen de gemengde samenstelling van de wijk – grote en kleine huishoudens, allochtoon en autochtoon – en willen dat graag zo houden. Met deze tien punten in het

achterhoofd gaan de architecten aan de slag met het ontwerp van de woonblokken en de herinrichting van de woonomgeving.

Op 23 juni 2010 leggen het stadsdeel en Ymere de eerste tekeningen voor aan de bewoners. Dat levert nog wat huiswerk op en hier en daar flink gepuzzel. Maar half oktober ligt het ontwerp er voor de blokken 3, 4 en 5 en een voorstel voor blok 1. Het is het resultaat van een intensieve samenwerking. En een resultaat dat er mag zijn: een goed plan voor een betere buurt. Een nieuwe meting onder de bewoners volgt. Ruim driekwart is het eens met de plannen.

In gesprek met

bewoners: wat vinden

ze van hun huis?

Eén van de wensen:

meer voorzieningen

voor jeugd.


giste

renDe Tugelawegblokken hebben een bijzondere voorgeschiedenis. Over Berlage, het oorspronkelijk ontwerp, de eerste bewoners en eerdere renovaties.


De Tugelawegblokken hebben een bijzondere voorgeschiedenis. In de herontwikkeling van de blokken krijgt die historie een duidelijke plek. De familievanvijf blijft een onmiskenbare eenheid. Specifieke kenmerken van het oorspronkelijke ontwerp blijven bewaard of komen zelfs terug. Een korte terugblik hoe het begon.

Stratenplan Berlage In 1903 buigt de Amsterdamse gemeenteraad zich over het stratenplan voor een nieuwe woonwijk in Oost. Henry Polak, gemeenteraadslid voor de SociaalDemocratische Arbeiderspartij, vindt het plan te recht en eentonig. Dat moet toch anders kunnen. Een maand later ligt er een nieuw plan van architect en stedenbouwkundige Berlage, voorloper van de Amsterdamse School. Een vernieuwend plan, met afwisselend brede en smalle straten, open pleinen, veel openbaar groen en symmetrische huizenblokken als poorten bij het binnengaan van de wijk. In 1904 verrijzen de eer

ste nieuwe huizen in deze Afrikaanderbuurt, op de hoek van de Linnaeusstraat en de Pretoriusstraat. De Boerenbuurt in de volksmond, tegenwoordig de Transvaalbuurt.

Het is de tijd van de eerste woningbouwcorporaties, opgericht vanuit het ideaal dat arbeiders recht hebben op goede huisvesting. Daarnaast is emancipatie van de arbeider – op sociaal en cultureel gebied – een belangrijk doel. De socialistische idealen vinden hun weerslag in de architectuur van die tijd. Kenmerkt de negentiendeeeuwse bouw zich door individuele panden van particuliere eigenaren, in de overgang naar de twintigste eeuw experimenteren de corporaties met een nieuwe bouwvorm: grootschalige blokken met een aaneengesloten gevel. In de Transvaalbuurt is de scheiding tussen oud en nieuw nog steeds duidelijk zichtbaar. De oostkant overwegend particuliere panden, de westkant met name corporatiebouw. Uitzondering is het oostelijk deel van de

Berlage en de emancipatie van arbeiders


Hoe het begon

Het oorspronkelijke

torentje van blok 2,

gesloopt in de jaren ‘60.


Dit soort bijzondere

details keert terug

in de nieuwbouw.

Tugelaweg. Langs het spoor, dan nog op straatniveau, ontwerpt architect Willem Leliman een ensemble van vijf moderne, gesloten huizenblokken. Leliman heeft dan al een aantal spraakmakende sociale woningbouwprojecten op zijn naam staan in de Indische Buurt en in AmsterdamNoord.

Bouwfonds Handwerkers VriendenkringLeliman is in de arm genomen door het Bouwfonds Handwerkers Vriendenkring, dat samen met de Algemene Woningbouw Vereniging in de Transvaalbuurt woningen wil bouwen voor Joodse arbeiders met de laagste inkomens. De vijf Tugelawegblokken vormen duidelijk één familie. Opgetrokken in baksteen bestaan ze uit vier bouwlagen met robuuste kappen en dakkapellen. Toch is niet elke gevel hetzelfde, dankzij de bijzondere details. Zoals bakstenen versieringen onder de daklijst, erkers en fraai vormgegeven stalen deuren naar de binnentuinen. Van binnen zijn de woningen licht en ruim, met aparte slaap

kamers en voorzien van verwarming, stromend water en toilet. Een unicum voor de eerste bewoners. Ook kenmerkend voor de innovatieve manier waarop architecten en corporaties naar volkshuisvesting kijken, zijn de collectieve groene binnentuinen in de Tugelawegblokken. In tegenstelling tot de voorheen gebruikelijke privétuinen, zijn deze tuinen bestemd voor gezamenlijk gebruik van het hele blok. Ook aan de inrichting van de tuinen is veel aandacht besteed.

Het eerste blok, tussen de Maritzstraat en de Spitskopstraat, komt af in 1918. In 1924 zijn de vijf huizenblokken klaar. Qua uiterlijk springen het tweede en het vijfde blok er het meest uit. Blok 2 dankzij de fraaie inhammen ter hoogte van de Smitstraat en het karakteristieke torentje. Blok 5 door de iets uitbundiger vormgeving en de aan elkaar gekoppelde erkers.

Eerdere renovatiesHet oorspronkelijke ontwerp is de tijd niet ongeschonden doorgekomen. In de hongerwinter ver

dwijnt het meeste hout uit de woningen in de kachel. De architectuur heeft verder te lijden onder de herstelwerkzaamheden na de oorlog en daarop volgende pragmatische renovaties. Daarbij sneuvelt een aantal authentieke details. Zo verdwijnt het torentje van blok 2 in de jaren zestig. In de jaren zeventig worden veel voordeuren vervangen door eenvoudige strakke deuren. Het decennium daarna levert bij renovatie strakke rode daken op, zonder dakkapellen en welvingen boven de erkers.

In oude glorieDe komende jaren staat opnieuw een grootschalige renovatie van de Tugelawegblokken voor de deur en een deel nieuwbouw. Met als essentieel verschil dat er nu wel oog is voor de geschiedenis van de blokken, met inbegrip van de oorspronkelijke details die naar die geschiedenis verwijzen. Zo komen de dakkapellen terug in beeld. De eerste steen in blok 2 en de kleurrijke tegeltableaus met de letters HWV blijven bij de renovatie op hun plek en krijgen zo nodig een opknapbeurt. De letters staan voor Handwerkers Vrienden

kring, de oorspronkelijke eigenaar van de woningen. Ook aan de terugkeer van het torentje wordt getekend. Daarnaast krijgen alle woningen weer houten kozijnen, in de oorspronkelijke kleur van het houtwerk.

Om de eenheid van de Tugelawegblokken te bewaren, werken de architecten van renovatie en nieuwbouw nauw samen. De nieuw te bouwen blokken 3 en 4 sluiten goed aan op de oorspronkelijke blokken. Ze worden ook als blok gebouwd, net als hun voorgangers. Met een bakstenen gevel en bestaand uit vier verdiepingen met kap. Ook hier keren de dakkapellen terug in het ontwerp. Onder de daklijsten zijn ornamenten te vinden die verwijzen naar de oorspronkelijke versieringen in het ontwerp van Leliman. Wat evenmin verandert, is het principe van de gezamenlijke binnentuin van de blokken. Veel dezelfde vormen, kortom, maar in een modern jasje. De herkenbaarheid van de Tugelawegblokken als één familie blijft, maar met variaties in de karaktertrekken.

Vervolgpagina:

Veel van de eerste

bewoners zijn

straatventers, met

eigen handkar.




Een nieuwe handkarrenloods

als verwijzing naar vroeger.

Naast vroeg voorbeeld van sociale woningbouw zijn de Tugelawegblokken ook huizen met een verhaal. Een Joods verhaal, met een dramatische afloop. Reden voor Ymere ook dit aspect van de historie te betrekken bij de herontwikkeling van de blokken en de buurt.

Van krot naar arbeiderspaleis De Amsterdamse Jodenbuurt – omgeving Nieuwmarkt en Waterlooplein – is een eeuw terug er slecht aan toe. De gemeente besluit in 1914 de vele krotten in de buurt eindelijk te slopen. Veel van de woningen zijn jaren eerder al onbewoonbaar verklaard, maar worden nog steeds bevolkt door Joodse arbeidersgezinnen. De werkloosheid is hoog, de lonen laag, de gezinnen groot en de woningen klein – vaak maar een enkele kamer. Aanleiding voor de Handwerkers Vriendenkring om voor deze straatarme gezinnen betaalbare huizen te bouwen. Deze vereniging werd in 1869 opgericht als belangenvereniging voor hand

werk lieden en kleine zelfstandigen. Het merendeel van de leden is Joods. Doel van de vereniging is de emancipatie van (Joodse) arbeiders en de verbetering van hun positie. Bijvoor beeld door het oprichten van een eigen ziekenfonds ‘Ziekenzorg’. In 1912 worden de activiteiten uitgebreid met het Bouwfonds Handwerkers Vriendenkring. Het Bouwfonds krijgt in 1915 toestemming om aan de Tugelaweg op gemeentegrond meer dan 400 woningen te bouwen (tegenwoordig zijn het er 452).

Donkere tijden De eerste bewoners die vanaf 1917 in de nieuwe Tugelawegblokken komen wonen, zijn overwegend Joods. Ze werken als kleine middenstander, diamantbewerker of straathandelaar. Om de stoep vrij te houden en de handkarren van de straatventers – vaak hun enige bezit – veilig te kunnen stallen, zet de Handwerkers Vriendenkring in 1921 twee karrenloodsen neer in de

Bewoners van toen

Een Joodse buurt

groene strook voor de huizen. Ook in de jaren twintig en dertig houdt de buurt zijn Joodse karakter. De Tweede Wereldoorlog maakt daar een gruwelijk einde aan. Na de laatste razzia in september 1943 woont er vrijwel geen Jood meer in de wijk. De Handwerkers Vriendenkring is inmiddels ook opgeheven, als verboden Joodse organisatie. Daardoor komt het bezit en het beheer van de Tugelawegblokken in handen van de Gemeentelijke Woningdienst, een voorloper van woningcorporatie Ymere. De Joodse bewoners zullen niet meer terugkeren.

In ere hersteld Na de oorlog blijft de Transvaalbuurt een arbeidersbuurt. Amsterdammers uit andere buurten komen er wonen, in de jaren zeventig aangevuld met ZuidEuropese gastarbeiders. Vanaf de jaren tachtig volgen Marokkaanse, Turkse en Surinaamse gezinnen. De Joodse buurt lijkt daarmee voorgoed verleden tijd. Als eerherstel

voor alle Joodse bewoners wil Ymere een deel van het Joodse verleden terugbrengen in de nieuwe Tugelawegblokken. Het idee is bijvoorbeeld een nieuwe handkarrenloods neer te zetten in het groen van de Tugelaweg tegenover het eerste blok. Als verwijzing naar de geschiedenis van deze plek en als ontmoetingsplek voor de buurt, net als vroeger. In de ruimte kan een speelgoeduitleen komen of een dependance van het buurtcentrum.

Ook kunst en educatie is een middel om de Joodse geschiedenis een vaste plek te geven in de Tugelawegblokken. In aanvulling op de herdenkingsmonumenten die er al zijn in de buurt, komt er een nieuw kunstwerk. Dit kunstwerk zal vooral refereren aan de socialistische idealen van toen en de emancipatie van de Joodse arbeiders. Ook werkt Ymere aan lespakketten over racisme en uitsluiting, in samenwerking met het Joods Historisch Museum, de Anne Frank Stichting en het Nationaal Comité 4 en 5 mei.

Tugelaweg 33

morgen

De nieuwe Tugelawegblokken, een ideale plek om te wonen. Voor de bewoners van nu en straks. Groen, rustig en toch met de stad binnen handbereik.


Een kopje koffie drinken op een zonnig terras. Een moeder loopt langs met de kinderwagen. Iemand zwaait naar de eigenaar van de veelbezochte exotische toko aan de overkant. Om de hoek zijn een paar jongens aan het basketballen, verderop zitten een paar vrouwen op een bankje en werkt een buurman de geveltuin bij.

Dat is het beeld dat Ymere voor ogen heeft met de Tugelawegblokken. Lommerrijk wonen in een stedelijke omgeving. Een rustige en groene woonbuurt en toch op een centrale plek in de stad. Waar

je als bewoner kunt ontspannen, maar om de hoek toch alles hebt. Een aantrekkelijke en verrassende buurt ook, door de mix van mensen die er woont. En dichtbij alles wat de stad te bieden heeft: de winkels van de Linnaeusstraat op loopafstand, het Centraal Station een kwartier fietsen en ook een avondje film of schouwburg binnen handbereik.

Een ideale buurt dus voor de bewoners van nu en voor iedereen die een betaalbare woning zoekt in Amsterdam en houdt van een kleurrijke stadswijk met rust en ruimte.


Toekomstbeeld

Nieuw wonen in een kleurrijke stadswijk

Rustig wonen met alle

voorzieningen om de hoek.


In het kortWat heeft dit boekje u te zeggen? Om te beginnen dat de vernieuwing van de Tugela wegblokken niet op zichzelf staat, maar past in de visie die Ymere heeft op de ontwikkeling van de Transvaalbuurt. Ook belangrijk: de Tugelawegblokken horen bij elkaar en dat blijft zichtbaar zo. Zowel in de gerenoveerde blokken als de nieuwe blokken komen authentieke details letterlijk of in een nieuwe vorm terug. Op die manier doen we recht aan het oorspronkelijke ontwerp – de tijd van Berlage en Amsterdamse School – en de historische betekenis van de panden. Het Joods historisch erfgoed krijgt eveneens een vaste plek rond de Tugelaweg. Vandaar het idee van de handkarrenloods, als verwijzing naar vroeger en tegelijk ontmoetingsplaats voor de buurt.

De bewoners van nu spelen bij de vernieuwing een grote rol: hun woon en leefwensen zijn zo veel mogelijk meegenomen. In de nieuwe Tugelawegblokken komen de sociale huurwoningen terug en daarnaast vrije sector en koopwoningen. Zo is er straks ruimte voor grote en kleine huishoudens in alle variëteiten. Wat blijft is de groene woonomgeving, groot pluspunt voor veel bewoners.

Prettig wonen is het einddoel: wonen, leven en groeien in de Transvaalbuurt.

© Ymere, 2011. Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend.

De nieuwe Tugelawegblokken

Documents

Visie Tugelawegblokken