Visit Rzeszów & Podkarpackie

VisitRzeszow.com

1

wiosna/lato 2012, nr 14ISSN 1689-457X

Z A P R A S Z A

.comPrzewodnik Visit Rzeszów

otrzymasz w:

Informacja Turystyczna, Rynek, Rzeszów,

Lotnisko Rzeszów:

Biura LOT - Plac Ofiar Getta 6

Wydziały Promocji:

Hotele w Rzeszowie

Eurotaxi

Salonik dla pasażerów klasy biznes

Kasy LOT i Ryanair

Urząd Miasta Rzeszowa

Urząd Marszałkowski

Wejdź na:www.visitrzeszow.com

Dołącz do nas na:

Facebook.com/VisitRzeszow

Z A P R A S Z A

wiosna/lato 2011, nr 12

ISSN 1689-457X

Z A P R A S Z A

jesień/zima 2011, nr 13

ISSN 1689-457X

wiosna/lato 2012, nr 14

ISSN 1689-457X

Z A P R A S Z A

Wejdź na:www.visitrzeszow.com

Dołącz do nas na:

�0

�5

�2�5

�7�5

�9�5

�1�0�0

�0

�5

�2�5

�7�5

�9�5

�1�0�0

�0

�5

�2�5

�7�5

�9�5

�1�0�0

�0

�5

�2�5

�7�5

�9�5

�1�0�0

�r�e�k�l�a�m�a�_�1�6�8�x�2�3�0�_�0�4�_�2�0�1�2�_�v�2�d�r�u�k

�1�3� �k�w�i�e�t�n�i�a� �2�0�1�2� �1�1�:�1�1�:�3�5

RzeszowZaprasza.pl

4

Wydawca: Kana Sp. z o.o., ul. Św. Marcina 185, 35-330 RzeszówMarketing: Dominik Hudzik, +48 509 52 88 90, [email protected] Beata Wojnarowska, +48 603 26 62 26Opracowanie graficzne: Barbara NowakDruk: DAN-LEX DrukarniaMateriały zamieszczone w przewodniku nie mogą być powielane w celach komercyjnych bez pisemnej zgody Kana Sp. z o.o.

Muzea, galerie, teatry...Museums, galleries, theatres...8

16Rzeszów kulturalnieCultural side of Rzeszów

Podziemna Trasa TurystycznaUnderground Tourist Route25

28Spacer ulicami starego RzeszowaThe stroll along the city streets

VISIT RZESZÓWRZESZÓW ZAPRASZA

al. Piłsudskiego

Grottgera

Asn

yka

Grottgera Bardowskieg

o

Żero

msk

iegośw. Mikołaja

Kol

ejow

a Fredry

Jabłońskiego

Kołłątaja

Targ

owa

Jana III Sobieskiego


Asny

kaO

krze

i

Boź

nicz

a

Gałęz

o-w

skie

go

Bernardyńska

Sokoła

Kopernika Kopernika

Gru

nwal

dzka

M

oniuszki Matejki

Kościuszki

Jagiellońska

Zygmuntowska

Alsa

3 M

aja Dymnickiego

Sło

wac

kieg

o

Grodzisko Bal

dach

ówka

Króla Kazimierza

Wie

rzyn

ka Szpitalna

MickiewiczaKreczmara

Chopin

aDługosza

Dekerta

Słowackiego Słoneczn

a

Chopina

Leszczyńskiego

Zamkowa

Ale

ja Pod Kasztanami

Lubo

mirs

kich

PC

K

Kraszewskiego

Unii Lubelskiej

Reformacka

Poniatowskiego

Mochn

ackie

go

Jagielloń

ska

Pułaskiego

płk. Lisa Kuli

Dąbr

owsk

ieg

o

Het

mań

ska

Stas

zica

Chodkiewicza

Lena

rtow

icza

PodpromieMarzanny

Naruszewicza

Ste

fana

Bat

oreg

o

al. L

. Cie

pliń

skie

go

Jałowego

al. L

. Cie

pliń

skie

go

Chłopickiego

Kordeckiego

Reym

onta

Dmowskitraffic circle

Kochanowskiego

pl. OfiarGetta

ZamkowyBridge

al. Piłsudskiego

Wisłok

PKSBus Station

PKPRailway Station

VisitRzeszow.com

5

VISIT PODKARPACKIEODWIEDŹ PODKARPACKIE

Redakcja: Koordynator wydania: M. Fulara-HudzikTeksty: B.Nowak, D. Dynia, J. Dźwierzyński, I. Oronowicz, B. Pięta, O. CiżmanKorekta: E. Pietura, P. Kruczek. Tłumaczenia: K. Czupryk, D. Simpson. Korekta angielska: M. SimpsonFotografie: T. Poźniak, K. Chmielewski, K. Barańska, M. Bojarski, W. Kolder, Zebra DesingRedakcja zastrzega sobie prawo do redagowania nadesłanych tekstów. Nie odpowiada za treści zamieszczonych reklam.

Ciche BohaterstwoThe Quiet Heroism54

35Perełki PodkarpaciaPearls of Podkarpacie

56Przewodnik BiznesowyBusiness Guide

MapyMaps62

6

Dear Visitors I’m extremely pleased that you’ve chosen Rzeszow as your destination. I’m convinced

that our city has a lot to offer. I would especially recommend visiting the beautifully renovated old town as the

Underground Tourist Route stretching under the market square and the adjoining tenement houses. „Visit Rzeszow and Podkarpackie” will be your guidebook to the Podkarpackie voivodeship. It will provide you with information on places worth seeing, guide you round the galleries and museums as well as acquiaint you with interesting events planned for the coming season.

I wish you an enjoyable stay and many great impressions thanks to which you will retain a fond memory of Rzeszow and Podkarpackie for long time.

Mayor of the City of RzeszowTadeusz Ferenc

Drodzy Państwo!Jestem ogromnie zaszczycony, że wybraliście Państwo Rzeszów

jako cel swej podróży. Nasze miasto ma wiele do zaoferowania, zarówno pod względem turystycznym, jak i kulturalnym.

Visit Rzeszów and Podkarpackie będzie Państwa przewodnikiem. Przybliży Wam miejsca warte odwiedzenia, w szczególności pięknie odnowione stare miasto i Podziemną Trasę Turystyczną biegnącą pod rzeszowskim rynkiem i przyległymi kamienicami. Poprowadzi Was przez galerie, muzea a także zapozna z ciekawymi wydarzeniami planowanymi na nadchodzący sezon.

Życzę wspaniałego pobytu i wielu przyjemnych wrażeń, dzięki którym zachowają Państwo Rzeszów i Podkarpackie na długo w pamięci.

Prezydent Miasta RzeszowaTadeusz Ferenc

RzeszowZaprasza.pl

ODWIEDŹ RZESZÓW

VISIT RZESZOW

RzeszowZaprasza.pl

8

MUSEUMS, CONCERT HALLMUZEA, FILHARMONIA

Muzeum Okręgowe – w swoich zbiorach posia-da liczne, interesujące wystawy stałe oraz okreso-we. Cenne kolekcje, liczące około 250 000 ekspo-natów, powstały w dużej części dzięki darowa-nym okazom.

Czynne: wt.-czw. 9.00-15.30, pt. 10.00-17.30ndz. 9.00-15.00 – wstęp wolny.ul. 3 Maja 19, tel. +48 17 853 60 83www.muzeum.rzeszow.pl

Muzeum Etnograficzne – do jego najcenniej-szych zbiorów należy kolekcja rzeźby i malar-stwa ludowego oraz strojów i haftów będą-cych wyróżnikiem dwóch grup etnograficznych: Rzeszowiaków i Lasowiaków.

Czynne: wt.-czw. 9.00-15.00, pt. 10.00-17.30ndz. 9.00-15.00 – wstęp wolny.Rynek 6, tel. +48 17 862 02 17www.muzeum.rzeszow.pl

Muzeum Historii Miasta Rzeszowa – prezento-wana tu stała wystawa zatytułowana „Sześć wie-ków Rzeszowa” przybliża historię miasta i re-gionu oraz sylwetki najsłynniejszych rzeszowian i ludzi związanych z Rzeszowem.

Czynne: wt.-czw. 9.00-15.30, pt. 10.00-17.30ndz. 9.00-15.00 – wstęp wolny.Rynek 12, tel. +48 17 875 41 98www.muzeum.rzeszow.pl

Muzeum Dobranocek PRL-u – to pierwsze ta-kie muzeum w Polsce. Unikalny zbiór zaba-

The Regional Museum - the collections in this mu-seum contain numerous interesting exhibitions, both permanent and temporary. Valuable collec-tions, which number about 250 000 exhibits, were created mostly from donations over the years.

Opening hours: Tue - Thu 9.00-15.30, Fri 10.00-17.30Sun 9.00-15.00 - free admission Address: 3 Maja 19, Ph: 0048 17 853 60 83www.muzeum.rzeszow.pl

The Ethnographic Museum - the most valuable exhibits in this museum include a collection of old folk sculptures and paintings. In addition to this there is a collection of costumes and embroidery carrying the distinguishing marks of two distinct ethnographical groups. Opening hours: Tue - Thu 9.00-15.00, Fri 10.00-17.30 Sun 9.00-15.00 - free admissionAddress: Rynek 6, Ph: 0048 17 862 02 17www.muzeum.rzeszow.pl

The Museum of the History of Rzeszow - in this museum there is an exposition that introduces the history of the city of Rzeszow and the surround-ing region.

Opening hours: Tue - Thu 9.00-15.30, Fri 10.00-17.30 Sun 9.00-15.00 - free admissionAddress: Rynek 12, Ph: 0048 17 875 41 98www.muzeum.rzeszow.pl

The Bedtime Show Museum of the PRL (The People’s Republic of Poland) - the museum has a unique collection of toys, genuine dolls from films, games and cards, as well as other souvenirs

VisitRzeszow.com

www.filharmonia.rzeszow.plWIESŁAW GRZEGORCZYK

51. Muzyczny Festiwal w ŁaNcucie

19-26 maja 2012

wek, oryginalnych lalek z filmów, plakatów, gier, kartek i innych pamiątek z popularnych Dobranocek przyciąga nie tylkio dzieci.

Czynne: wt.-pt. 9.00-16, sob.-ndz. 10.00-17.00ul. Mickiewicza 13, tel. +48 748 36 52 www.muzeumdobranocek.com.pl

Muzeum Diecezjalne – to instytucja kościelna, prezentująca przedmioty sztuki sakralnej: obra-zy, rzeźby, naczynia i szaty liturgiczne, które wy-szły z użycia. Eksponaty pochodzą z XIV-XIX w.

Muzeum otwarte w czwartki i piątki.ul. Zamkowa 4, tel. +48 17 852 44 19

Filharmonia - 82-osobowa orkiestra Filharmo-nii Rzeszowskiej im. Artura Malawskiego należy do czołowych orkiestr w kraju. Prezentuje bardzo zróżnicowany, ambitny program oraz wysoki po-ziom jego wykonania. Stałe audycje i koncerty dla młodzieży, występy najlepszych polskich arty-stów – wszystko to sprawia, że filharmonia przy-ciąga wielu słuchaczy w różnym wieku.

ul. Chopina 30, tel. +48 17 862 84 08www.filharmonia.rzeszow.pl

from popular bedtime shows. Opening hours: Tue - Fri 9.00-16, Sat - Sun 10.00-17.00Address: Mickiewicza 13, Ph: 0048 17 748 36 52

The Diocesan Museum - this is a church institution that presents objects of sacred art such as paintings, sculptures, liturgical vessels and vestments which are no longer used. The exhibits range in age from the 14th to the 19th century.The museum opens on Thursdays and Fridays. Address: Zamkowa 4, Ph: 0048 17 852 44 19

The Philharmonic Hall - this is an 82 strong or-chestra of the Artur Malawski Philharmonic Hall in Rzeszow, which is home to the leading orches-tras in the country. It regularly presents a diverse and ambitious programme of performances, con-sistently of a high standard. It also holds regular performances and concerts for teenagers, often from top Polish artists. The end result is that the Philharmonic Hall is an attraction to a range of listeners of all ages. Address: Chopina 30, Ph: 0048 17 862 84 08Website: www.filharmonia.rzeszow.pl

RzeszowZaprasza.pl

10

GALLERIES, THE BUREAU FOR EXHIBITIONSGALERIE, BIURO WYSTAW ARTYSTYCZNYCH

Biuro Wystaw Artystycznych (BWA) – mieści się w synagodze z XVII w. Galeria promuje i prezen-tuje sztukę współczesną. Jest organizatorem wy-staw prac z kraju i z zagranicy. Jednocześnie to Galeria Sprzedaży Dzieł Sztuki Współczesnej.

Wystawy: wt.-ndz. 10.00-17.00 ul. Jana III Sobieskiego 18, tel. +48 17 853 38 11www.bwa.rzeszow.pl

Szajna Galeria – jest to stała ekspozycja prac Józe-fa Szajny, jednego z najważniejszych polskich arty-stów XX w. Założona w 1977 r. z okazji obchodów 50-lecia pracy twórczej Szajny. Wszystkie ekspona-ty są darem artysty dla Rzeszowa – miasta, w któ-rym się urodził. W Galerii prezentowane są monu-mentalne obrazy, kompozycje przestrzenne oraz elementy scenografii do spektakli teatralnych.

Zwiedzanie indywidualne: sob. 16.00-19.00 Teatr im. W. Siemaszkowej, ul. Sokoła 7/9 tel. +48 17 853 20 01www.multimedia.szajna.eu

Galeria Fotografii Miasta Rzeszowa – prezentu-je prace wybitnych artystów-fotografików z Rze-szowa i regionu. Sprawuje mecenat nad młodymi twórcami i promuje prace najbardziej utalentowa-nych w Galerii „Debiuty”. Organizuje spotkania artystyczne oraz plenery fotograficzne.

Wystawy: pon. 12.00-20.00, wt.-pt. 9.00-17.00ul. 3 Maja 9, tel. +48 17 853 24 45www.fotogaleria.erzeszow.pl

The Bureau for Art Exhibitions (BWA) - this is located in the synagogue, which is dated from the 17th century. The gallery presents modern art. It also holds exhibitions, and in addition to this it houses the seat of the Gallery of Contemporary Art Sale.

Exhibitions: Tue - Sun 10.00 - 17.00Address: Jana III Sobieskiego 18, Ph: 0048 17 853 38 11Website: www.bwa.rzeszow.pl

The Szajna Gallery - this is a permanent exhi-bition of works by Jozef Szajna, one of the most important Polish artists of the 20th century. The gallery was founded in 1977 on the 50th anniver-sary of Szajna’s most creative work. All of the ex-hibits are his donation to Rzeszow, the city where he was born. The gallery presents monumental paintings and elements of the stage scenery from Szajna’s theatre performances.

Individual sightseeing: Sat 16.00-19.00 Address: Sokola 7/9 , Ph: 0048 17 853 20 01Website: www.multimedia.szajna.eu

The Rzeszow Photographic Gallery - this presents the works of eminent contemporary fine art photographers from Rzeszow and the surrounding region. It holds the patronage over young artists, whilst the most talented are pro-moted in the gallery coined Debut.

Exhibitions: Mon 12.00-20.00, Tue - Fri 9.00-17.00 Address: 3 Maja 9, Ph: 0048 17 853 24 45Website: www.fotogaleria.erzeszow.pl

NAJNOWSZE INFORMACJE

WEJDZ NA www.rzeszow.pl

ZOBACZ CO DZIEJE SIE W RZESZOWIE!

ROZKŁAD KULTURALNYCH IMPREZ

NAJNOWSZE INFORMACJE

WEJDZ NA www.rzeszow.pl

,

RzeszowZaprasza.pl

Cinema for YOU!Kino dla CIEBIE!

www.heliosnet.pl

Teatr im. Wandy Siemaszkowej – mieści się w dwóch zabytkowych budynkach. Rocznie wy-stawia około 300 spektakli, a jego repertuar jest bardzo zróżnicowany. Odbywają się tu Rze-szowskie Spotkania Teatralne oraz Rzeszow-skie Spotkania Karnawałowe przyciągające tłu-my widzów. Obecnie teatr posiada największą w Europie kolekcję plakatów teatralnych z całe-go świata.

ul. Sokoła 7/9, tel. +48 17 853 20 01www.teatr-rzeszow.com

Teatr Maska – jest jedynym profesjonalnym te-atrem lalki i aktora na Podkarpaciu. Wśród boga-tego repertuaru, każdy znajdzie coś dla siebie. W budynku teatru organizowane są wystawy prac rzeszowskich artystów, które można obejrzeć przed spektaklami.

ul. Mickiewicza 13, tel. +48 17 862 68 08www.teatrmaska.pl

Kino HeliosAl. Powstańców Warszawy 14, tel. +48 17 854 00 64www.heliosnet.pl

Kino Zorzaul. 3-go Maja 28, tel. +48 17 853 26 37www.kinozorza.pl

Multikinoul. Kopisto 1, tel. +48 17 717 78 10www.multikino.pl

Wanda Siemaszkowa Theatre - this is situated in two historic buildings. Annually, the theatre itself presents about 300 performances and the repertoire is diverse. It also holds the Rzeszow Theatre Festival as well as the Rzeszow Carnival Festival, attracting large crowds of viewers. At present, the theatre has the biggest collection of theatre posters in Europe, many of which origi-nate from all over the world.

Address: Sokola 7/9 , Ph: 0048 17 853 20 01Website: www.teatr-rzeszow.com

The Maska Theatre - this is the only professional puppet theatre in the Podkarpacie region. The di-verse repertoire of the theatre allows everyone to find something for themselves. Exhibitions of the works of Rzeszow artists can be seen in the theatre building before performances commence.

Address: Mickiewicza 13, Ph: 0048 17 862 68 08Website: www.teatrmaska.pl

Cinema HeliosAddress: Powstancow Warszawy 14, Ph: 0048 17 854 00 64Website: www.heliosnet.pl

Cinema ZorzaAddress: 3-go Maja 28, Ph: 0048 17 853 26 37Website: www.kinozorza.pl

MultikinoAddress: Kopisto 1, Ph: 0048 17 717 78 10Website: www.multikino.pl

THEATHRES, EXHIBITIONS, CINEMASTEATRY, WYSTAWY, KINA

ACTIVE RZESZOWRZESZÓW AKTYWNIE

Rzeszowski Park Linowy EXPEDYCJA

Trasy:Viking - niebieskaKomandos - zielonaExtreme - czerwonaTrasa dziecięca „Puchatek”Skok „Adrenalina”

Czynne: pn.-pt. 12.00-20.00, sob.-ndz. 10.00-20.00Rzeszów, Olszynki nad Wisłokiem ul. Szopena 35A,tel. +48 535 98 83 88, e-mail: [email protected]

Przystań „Projekt Czarter” Wypożyczalnia sprzetu wodnego

Pontony z silnikiem elektrycznym (4os) Rowerki wodne GARBUSY (4os)Kajaki (3os)

Czynne: pn.-pt. 12.00-18.00, sob.-ndz. 10.00-18.00Zalew Wisłok na przeciw placu zabaw przy Lisiej GórzeWynajem jachtów SOLINAtel. +48 791 96 61 69www.projektczarter.pl

RzeszowZaprasza.pl

14

The Museum collection consists of many origi-nal items. The most valuable of them are origi-nal puppet dolls from the films produced in the famous animation studio in Lodz called Sema-for.

You can see here Uszatek Bear, Bunny, Hare, and Doggy the Kruczek. You can also witness the ori-ginal Colargol Bear and his friends. Amongst its collections, the museum has rolls of film from car-toons, as well as sketches, movie backgrounds, scripts, storyboards and exposure sheets. Here you can see popular cartoon characters such as Reksio, Bolek and Lolek, Smurfs and many others.

In addition to the memorabilia connected with the world of animation, one can also see here eve-ryday objects decorated with images from the TV Bedtime cartoons. These include paintings, wall clocks, alarm clocks, trays! In the museum you can see a wide variety of old TV models, movie reels, cassettes, discs, slide sets, periapical trans-parencies, and many models of projectors in which to display them. Here you can listen to lul-labies, songs and talking stories, all on original vi-nyl, and on an original Bambino turntable. At the

Na kolekcję Muzeum Dobranocek, które w tym roku obchodziło swoje trzecie urodziny, składa się wiele oryginalnych przedmiotów. Najcen-niejszymi z nich są oryginalne lalki z filmów kukiełkowych, produkowanych w łódzkim Se-maforze.

Można tu spotkać Misia Uszatka, Zajączka, Kró-liczki i Pieska Kruczka, a także Misia Colargola i jego przyjaciół. W zbiorach muzeum znajdują się także liczne folie z kadrami z filmów animo-wanych, a także szkice, tła filmowe, scenariusze, scenopisy i recepty animacyjne. Można tu spo-tkać bohaterów popularnych kreskówek, takich jak: Reksio, Bolek i Lolek, Baltazar Gąbka, Kan-gurek Hip-Hop, Smerfy i wiele innych.

Oprócz pamiątek związanych ze światem anima-cji, można tu obejrzeć także przedmioty codzien-nego użytku ozdobione wizerunkami dobra-nockowych postaci: obrazy, zegary ścienne, bu-dziki, tacki, talerze i kubki ceramiczne, a nawet wiaderko do zabawy w piasku! Zainteresowani mogą posłuchać płyt winylowych z kołysanka-mi, piosenkami oraz słuchowiskami na oryginal-nym gramofonie Bambino, a także obejrzeć pokaz przezroczy i projekcję filmów.

THE MUSEUM OF TV BEDTIME CARTOONSMUZEUM DOBRANOCEK

VisitRzeszow.com

Interaktywne zabawki oraz inne pomoce uatrak-cyjniają zwiedzanie i budzą zachwyt nie tylko wśród najmłodszych gości muzeum.

Wielbicieli zabawek zainteresują gry planszo-we, losowe i zręcznościowe, karty, gry kompute-rowe, puzzle, zabawki mechaniczne i przytulan-ki, a bibliofile odnajdą tu liczną kolekcję książek, komiksów oraz roczników czasopism, programy teatralne, plakaty kinowe, a także afisze teatral-ne. Kolekcjonerów zaś zachwycą walory filateli-styczne: koperty pierwszego dnia obiegu, znacz-ki, stemple pocztowe, kartki pocztowe z kadrami filmów jak również proporczyki i odznaki, pla-kietki na szpilce, broszki, przywieszki na agrafce oraz kolekcja monet i kart telefonicznych.

Muzeum prowadzi działalność wystawienniczą i edukacyjną również poza murami instytucji – w placówkach edukacyjnych i kulturalnych.

museum you can also view a slide show and va-rious video projections.

Interactive toys and other interesting items make the visit here more fascinating, enthusing not only the young, but also the young at heart. Fans of toys may be interested in all of the games exhi-bited here. These include board games, arcade ga-mes, card games, computer games, puzzles, and also mechanical and cuddly toys. Fans will come across a large collection of books, comics and an-nuals, theatre programmes, cinema posters and theatre placards. Stamp collectors will be deligh-ted to see many philatelic treasures. This includes an array of envelopes or stamps.

The Museum of TV Bedtime Cartoons holds pre-sentations around the city of Rzeszow and further afield, providing mobile education talks and exhi-bitions for schools and other cultural institutions.

www.muzeumdobranocek.com.pl

Fantazja w Galerii Millenium HallRzeszów, ul. Kopisto 1, tel. 794 603 446pon.- sob. - 9:00-21:00, niedz. - 10:00-20:00

Fantazja w Rzeszowskiej Hali Widowiskowo Sportowej35-045 Rzeszów, ul. Podpromie 10tel. (17) 853 77 98, kom. 691 674 [email protected] przez 7 dni w tygodniu: 9:00-21:00

Fantazja w Galerii Nowy ŚwiatRzeszów, ul. Krakowska, tel. 607 108 307pon.-sob. - 9:00-21:00, niedz. - 10:00-19:00

ORGANIZACJA URODZIN I IMPREZ DLA DZIECI

PÓŁKOLONIE I FERIESALA ZABAW

WYPOŻYCZALNIA STROJÓW

ZNAJDZIESZ NAS:

RzeszowZaprasza.pl

16

The ‚Maska’ Theatre located in Rzeszow has in its repertoire stories that are both well known, and stories that are relatively new: about dra-gons, princes and princesses, and at the same time about things that are most important - dre-ams, growing up, believing in yourself...

The ‚Maska’ Theatre would like to invite you to their theatre performances, to the Puppet Mu-seum, and for the theatre workshops. The theatre would also like to extend their invitation to eve-ryone, to come along to Maskarada, the theatre fe-stival that will take part in Rzeszow between the 6th and 14th of May 2012. During Maskarada – the feast of the theatre for children and adults alike – will be presented indoor and outdoor perfor-mances that are the best a theatre can offer.

During the festival you will be able to see 17 dif-ferent performances. On the first day of the festi-val a show called Planet of Lem will take place in the Rzeszow market square. It will be played by the Teatr Biuro Podróży, and has been one of the most important cultural projects of the Polish presidency of the EU. It has been shown across Europe, including Brussels, Paris, London, Ber-lin, Madrid, Moscow and Kiev. The play Planet of Lem is just a taste of the interesting plays on offer. During Maskarada the spectators will be able to see water puppets, black theatre, classic fairy tales and performances based on contem-porary texts. Some of the theatre groups taking part in the festival are: The Wierszalin Theatre Group, The Coincidentia Group, Figurentheater Wilde & Vogel, and BTL, among many others. During the festival there will be plenty of laugh-ter and astonishment. At this year’s festival and ‚Maska’ Theatre repertoire there will be some-thing for everyone.

-TEKST PROMOCYJNY-

MASKARADA IN RZESZOWMASKARADA W RZESZOWIE

Teatr „Maska” w repertuarze ma historie dobrze znane i zupełnie nowe: o smokach, książętach i księżniczkach, a jednocześnie o tym, co najważ-niejsze – o marzeniach, dorastaniu, wierze w siebie...

Teatr zaprasza na spektakle, do Muzeum La-lek Teatralnych oraz na warsztaty teatralne, a w dniach 6-14 maja na „Maskaradę”, czyli świę-to teatru – tego dla dzieci i dla dorosłych, plenero-wego i kameralnego, opartego na śpiewie, tekście, słowem teatru dobrego.

Podczas przeglądu będzie można zobaczyć 17 przedstawień. Już pierwszego dnia na rzeszow-skim rynku swój najnowszy spektakl „Planeta Lem” zagra Teatr Biuro Podróży. Przedstawienie to było jednym z ważniejszych projektów kultu-ralnych polskiej prezydencji. Widzieli je miłośnicy teatru w Brukseli, Paryżu, Londynie, Berlinie, Ma-drycie, Moskwie i Kijowie. „Planeta Lem” to tyl-ko początek ciekawych propozycji. Podczas „Ma-skarady” pojawią się marionetki wodne, czarny teatr, klasyczne baśnie i spektakle według współ-czesnych tekstów. Zagrają m.in. Teatr Wierszalin, Grupa Coincidentia i Figurentheater Wilde & Vo-gel, BTL i wiele innych. Będzie miejsce na śmiech i zadumę. W programie tegorocznego przeglądu i w repertuarze „Maski” każdy znajdzie coś dla siebie.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego ul. Mickiewicza 13, Biuro Organizacji Widowni tel: +48 17 85 20 614, www.teatrmaska.pl

Fot. R. Kocaj

VisitRzeszow.com

17

THE FESTIVAL OF URBAN SPACESFESTIWAL PRZESTRZENI MIEJSKIEJ

This festival is devoted to architecture, urban planning, urban regeneration, the sociology of the modern city and its development trends.

The first edition of this festival was a pilot pro-ject that consisted of three aspects: firstly, an aca-demic aspect that included lectures and confe-rences. Secondly, an aspect that included exhibi-tions and film screenings, and finally a workshop aspect that was primarily designed for students. The highlight of the initial festival was a spectac-le that successfully combined audiovisual con-certs, live acts and 3D mapping that took part in Rzeszow in the old Train Hall (Obrabiarek). The event was attended by around three thousand pe-ople of all ages.

The second edition of the Festival of Urban Spa-ces will be held between 11th and 14th of May 2012. The main arena for the festival will be wi-thin the Zelmer factory premises in the centre of Rzeszow. During the festival, a factory area of around eight hectares will be transformed into fe-stival concert halls, spaces for exhibitions and for the workshop participants themselves. A num-ber of social events will take part alongside the festival, such as mural painting, multimedia pro-jections, and street art campaigns amongst many others. All of this will go some way to ensure that the festival will become one of the most important cultural events of the year, bringing together the residents of the city and the wider region.

The festival this year will also once again con-sist of three parts. These include an academic part that will offer numerous lectures, conferences and presentations; an exhibition part which will include many workshops, shows and screenings; and an entertainment part in which you will be able to see a number of Polish artists during con-certs, performances and visual shows.

We hope to see you there!

FPM poświęcony zagadnieniom architektury, urbanistyki, rewitalizacji, socjologii współcze-snego miasta oraz kierunkom jego rozwoju.

Pierwsza edycja składała się z części naukowej – wykłady, konferencje; wystawowej – ekspozy-cje, projekcje, film; warsztatowej. Kulminacyjnym punktem festiwalu było widowisko audiowi-zualne łączące koncerty, live acty i mapping 3D w starej hali obrabiarek PKP. W tym wydarzeniu uczestniczyło około 3000 ludzi w każdym wieku.

Druga edycja Festiwalu Przestrzeni Miejskiej od-będzie się w dniach 11-14 maja 2012. Główną areną festiwalu będzie teren po fabryce Zelmer w śródmieściu Rzeszowa. Na terenie niemal 8 hektarów rozlokowany jest szereg hal i budyn-ków, które na czas festiwalu zamieniają się w sale koncertowe, wystawowe, przestrzeń dla uczest-ników warsztatów. Szereg imprez towarzyszą-cych temu wydarzeniu, m.in. malowanie mura-li, projekcje multimedialne, akcje street art, spra-wią, że Festiwal stanie się głównym wydarze-niem kulturalnym roku, skupiającym uwagę mieszkańców miasta i regionu. W ramach impre-zy proponujemy część naukową: wykłady, kon-ferencje, prelekcje; część wystawową: warsztaty, pokazy, projekcje oraz część artystyczno-rozryw-kową z udziałem polskich wykonawców: koncer-ty, imprezy wizualne. Zapraszamy!

Druga edycja Festiwalu Przestrzeni Miejskiej odbędzie się w dniach 11-14 maja 2012. Główną areną festiwalu stanie się teren po fabryce Zelmer w śródmieściu Rzeszowa.

Na niemal 8 hektarach, rozlokowany jest szereg hal i budynków, które na czas festiwalu zamieniają się w sale koncertowe, wystawowe, przestrzeń dla uczestników warsztatów. Szereg imprez towarzyszących (malowa-nie murali, projekcje multimedialne, akcje street art) sprawią, że Festiwal stanie się głównym wydarzeniem kulturalnym roku, skupiającym uwagę mieszkańców miasta i regionu. W ramach imprezy proponujemy część naukową (wykłady, konferencje, prelekcje), częśc wystawową (warsztaty, pokazy, projekcje), a przede wszyst-kim część artystyczno – rozrywkową z udziałem polskich wykonawców (koncerty, imprezy wizualne).

2

RzeszowZaprasza.pl

18

THE FESTIVAL OF PANIAGAŚWIĘTO PANIAGI

Every year in Rzeszow on the 3rd of May the Paniaga Festival takes place. It is one of the most important cultural events in Rzeszow and also one of the biggest events that take place in the region of Podkarpacie. Every year the fe-stival attracts people who like to have a good time, enjoy the unique atmosphere here, and those who like the charm of a street fair.

This year there will be a colourful parade of many orchestras and a procession of dancers, both jointly prepared by the Rzeszow House of Culture, Rzeszow colleges and universities, and by other local cultural institutions. There will also be a performance by actors from the Maska Theatre in Rzeszow. However, the main artistic event will be an Operetta Gala - Golden hits of operetta that will take place on the main stage by the Rzeszow Town Hall.

During the celebration itself, the entire 3 Maja Street will be lined with stalls featuring institu-tions and companies operating in the city. The-re will also be stalls held by producers of organic food, which will be selling meats, poultry, honey, confectionery, liqueurs and natural cosmetics. During this large craft fair in Rzeszow you will be able to buy unique souvenirs in the form of pain-tings, sculptures, jewellery, ceramics, books, per-fume, clay, salt mass, tissue paper and straw.

Rokrocznie 3 maja w Rzeszowie odbywa się Święto Paniagi – jedno z najważniejszych wy-darzeń kulturalnych miasta, a zarazem jedna z największych imprez organizowanych na Podkarpaciu. Przedsięwzięcie to co roku przy-ciąga sympatyków dobrej zabawy, niepowta-rzalnej atmosfery i uroku ulicznego jarmarku.

Tym razem zobaczymy barwną paradę orkiestr i korowód tancerzy, prezentacje przygotowane przez Rzeszowski Dom Kultury, uczelnie wyż-sze, podmioty artystyczne, a także prezentacje w wykonaniu aktorów Teatru Maska w Rzeszowie. Jednak głównym wydarzeniem artystycznym bę-dzie Gala Operetkowa „Złote przeboje operetki”, którą zobaczymy na scenie przy Ratuszu. Tego dnia wzdłuż ulicy 3 Maja zaprezentują się rów-nież instytucje i firmy działające w mieście oraz producenci żywności ekologicznej, m.in. mięs, nabiału, wyrobów pszczelarskich, cukierniczych, nalewek czy kosmetyków naturalnych. Na naj-większym rzeszowskim jarmarku rękodzieła można będzie nabyć niepowtarzalne pamiątki w postaci: obrazów, rzeźb, biżuterii, ceramiki, ksią-żek, pachnideł, wytworów z gliny, masy solnej, bibuły czy słomy.

W ramach Dni Otwartych Polskiego Radia Rze-szów odbędą się wejścia na żywo, konkursy, koncerty oraz radiowa biesiada. Niespodzian-ką będzie „scena jazzowa” zlokalizowana przy

VisitRzeszow.com

Pałacyku Lubomirskich. Wystąpią na niej rze-szowskie zespoły jazzowe, artystka Anna Szar-mach oraz Krzysztof Napiórkowski, który wraz ze swoim zespołem zagra koncert promujący jego najnowszy album „Drugi oddech”. Na zakończe-nie święta odbędzie się bezpłatny pokaz filmu – zwycięzcy Złotych Globów oraz pokaz filmu „Pół żartem, pół serio” jako otwarcie Kina Letniego „Zorza”.

As a part of the Paniaga Festival Polish Ra-dio Rzeszow will be hosting open days, during which there will be live radio reports, competi-tions, concerts and a radio feast. An additional surprise that awaits those visiting the Festival will be a jazz stage located by the Lubomirskich Palace. On the stage there will be performan-ces by Rzeszow jazz bands, and local musicians such as Krzysztof Napiorkowski. Together with his band he will play a concert promoting his la-test album titled Second Breath (Drugi oddech).

At the end of the Paniaga Festival there will be a free screening of the Golden Globe winning film ’Some like it hot’, as part of the opening of the Summer Cinema Zorza.

RzeszowZaprasza.pl

20

THE EUROPEAN STADIUM OF CULTUREEUROPEJSKI STADION KULTURY

Rok 2012 jest dla Polski i Ukrainy wyjątko-wym. To szczególny czas dla wspólnego twór-czego dialogu artystycznego młodego pokole-nia Polaków i Ukraińców. Kulminacja Europej-skiego Stadionu Kultury, zainaugurowanego w roku 2011, nastąpi ponownie w Rzeszowie na przełomie czerwca i lipca, tuż przed finałem Mi-strzostw Europy w Piłce Nożnej.

Tegoroczna edycja Europejskiego Stadionu Kul-tury opierać się będzie przede wszystkim na rela-cji kultury i sportu, tworzeniu wspólnej płaszczy-zny przenikania się wielu dziedzin sztuki, takich jak muzyka, teatr, taniec, film i sztuki wizualne. Bogaty program Europejskiego Stadionu Kultu-ry 2012 będzie składał się z projektów nawiązu-jących do poszczególnych dziedzin sportu. Będą to projekty zrealizowane przez uznanych muzy-ków, artystów sztuk wizualnych, pisarzy, perfor-merów, aktorów oraz animatorów kultury. Kul-minacją programu będzie koncert główny na Sta-dionie Miejskim „Stal”, który odbędzie się w so-botę 30 czerwca. Podczas koncertu zaprezento-wane zostaną największe muzyczne hity tych lat, w których odbywały się Mistrzostwa Europy w wykonaniu artystów z Polski i Ukrainy. Jesz-cze raz będzie można przeżyć najbardziej emo-cjonujące chwile poszczególnych Mistrzostw Eu-ropy.

Szczegóły na stronie www.stadionkultury.eu

For both Poland and Ukraine the year 2012 is tru-ly an exceptional year. It is a special time for the creativity and artistic expression of the younger generation of Poles and Ukrainians. The cul-mination of the European Stadium of Culture, an international event that was inaugurated in 2011, will be back in Rzeszow in late June and early July, just before the final of the UEFA Eu-ropean Football Championship.

This year’s European Stadium of Culture will be based primarily on the relationship of culture and sport, creating a common ground and demonstra-ting the relationship between many fields of art including music, theatre, dance, film and visual arts. The event itself has a rich program of events that consist of projects connected to individual sports. These projects will be conducted by esta-blished musicians, visual artists, writers, perfor-mers, actors and entertainers.

The culmination of the program will be a concert at the Stal Municipal Sport Stadium, which will be held on Saturday the 30th of June. During the concert Polish and Ukrainian artists will perform the biggest musical hits of those particular years in which the European Championships have been held. Once again, the audience will be able to experience the most exciting moments of the Eu-ropean Championships.

RzeszowZaprasza.pl

22

CARPATHIA RZESZÓWFESTIVAL

www.carpathia.rzeszow.pl

The main purpose of the eighth International Song Festival entitled the Rzeszow Carpathia Festival 2012 is to present the diverse musical culture of Eu-rope and the world. It is also to promote young, upcoming and talented artists. Music bands and solo artists that have qualified to take part in the fe-stival will perform songs that have been composed especially for the Carpathia Festival.

Because of this, the event provides the opportuni-ty to present to the residents of both Rzeszow and Podkarpacie, art that is innovative, fresh, and cre-ated by talented young artists. The music perfor-med also highlights the culture of the countries re-presented by the artists.

Until now, the festival has played host to artists from many countries. These include countries from the Visegrad Group as well as Lithuania, Latvia, Serbia, Ukraine, Belarus, Norway, Moldova, Bul-garia, Romania, Italy, Germany, Russia, Spain, Tur-key, USA and even Israel.Among the previous win-ners of the Rzeszow Carpathia Festival was a group from Rzeszow called Pectus, who also won the Ni-ghtingale Audience Award during prestigious So-pot Festival in 2008. Among other winners was the Peter Cmorik Band, the winners of the 2008 Golden Nightingale award from Slovakia; Marek Ztracený, who was awarded the title of ‘musical revelation of the year 2008’ during The Czech Republic Nigh-tingale awards; A trio called 3nity Brothers – well known stars in their native France; A group called Mocha, in which vocalist Sara Chmiel, went on to become lead singer of a group called Lzy; Michal Karpacki who later became the lead singer of the very popular Polish band De Mono. This year the young artists competing for the Festival’s top hono-urs will be judged by a group of musical speciali-sts. The festival jury will include: Dorota Szpetkow-

Celem VIII Międzynarodowego Festiwalu Pio-senki ,,Rzeszów Carpathia Festival” 2012 jest prezentacja różnorodnej kultury muzycznej Eu-ropy i świata oraz promocja młodych, uzdolnio-nych artystów. Zakwalifikowane zespoły mu-zyczne oraz soliści obowiązkowo wykonają pio-senki autorskie skomponowane specjalnie na ,,Carpathia Festival”.

Impreza daje w ten sposób możliwość zaprezen-towania mieszkańcom Rzeszowa i Podkarpa-cia sztuki nowatorskiej, świeżej, gdyż tworzonej przez młodych, zdolnych artystów, w której jed-nocześnie ujawnia się muzyczny idiom każdego z reprezentowanych krajów.

Do tej pory na Festiwalu gościli artyści z państw Grupy Wyszehradzkiej oraz m.in.: Litwy, Ło-twy, Serbii, Ukrainy, Białorusi, Norwegii, Moł-dawii, Bułgarii, Rumunii, Włoch, Niemiec, Ro-sji, Hiszpanii, Turcji, USA, Izraela. Wśród laure-atów ,,Rzeszów Carpathia Festival” znaleźli się m.in.: rzeszowski zespół ,,Pectus” – zdobywca „Słowika Publiczności” Sopot Festival 2008; ,,Pe-ter Cmorik Band” – zdobywca ,,Złotego Słowi-ka” 2008 na Słowacji; Marek Ztracený – objawie-nie muzyczne roku na „Czeskim Słowiku” 2008; tercet ,,3nity Brothers” z Francji – okrzyknięty gwiazdą w swoim kraju; tercet ,,Mocha”, którego jedna z wokalistek, Sara Chmiel, została solistką zespołu ,,Łzy”; Michał Karpacki – obecnie woka-lista zespołu ,,De Mono”.

W tym roku młodych artystów, rywalizujących o Grand Prix Festiwalu, oceniać będzie grono spe-cjalistów w dziedzinie muzyki. W jury Festiwalu zasiadać będą: Dorota Szpetkowska (przewodni-cząca jury), Ewa Farna, Zygmunt Kukla, Marek Kościkiewicz, Jerzy Dynia oraz Elijus Romanovas.

VisitRzeszow.com

23

Szczególne miejsce w programie tegorocznej od-słony Festiwalu zajmuje koncert laureatów po-przednich edycji imprezy, w którym wezmą udział: Adam Ďurica (Słowacja), Aleksandra Ivan (Węgry), Luzia Fritzka (Słowacja), Ralph Kamiń-ski (Polska), Galina Konah (Ukraina) i grupa Che Donne (Polska). Koncert uświetni występ go-ścia specjalnego – Ewy Farnej, młodej artystki, zdobywczyni m.in. nagrody MTV Europe Mu-sic Awards w kategorii Najlepszy Polski Artysta. Wszystkim artystom towarzyszyć będą m.in. mu-zycy Orkiestry Filharmonii Podkarpackiej pod dyrekcją Zygmunta Kukli. Na deskach festiwalo-wej sceny wystąpi też artysta światowego forma-tu – Gordon Haskell.

Oprócz emocji związanych z rywalizacją o Grand Prix ,,Rzeszów Carpathia Festival” 2012 oraz koncertami gwiazd, publiczność zgromadzona na rzeszowskim Rynku, jak co roku, będzie mia-ła okazję obejrzeć premierowy spektakl wokalno-taneczny w wykonaniu grupy artystycznej Cen-trum Sztuki Wokalnej w Rzeszowie, wyreżyse-rowany przez Annę Czenczek – Dyrektora Cen-trum Sztuki Wokalnej w Rzeszowie oraz pomy-słodawczynię i Dyrektora ,,Rzeszów Carpathia Festival”.

Serdecznie zapraszamy na tę niezwykłą ucztę muzyczną już 6 lipca 2012 r.

Dyrektor ,,Rzeszów Carpathia Festival” – Anna CzenczekKierownik Biura Festiwalowego ,,Rzeszów Carpathia Festival” – Waldemar Wywrocki

Fot. Z archiwum Carpathia Festival Fot. Z archiwum Carpathia Festival

ska (jury president), Ewa Farna, Zygmunt Kukla, Marek Koscikiewicz, Jerzy Dynia and Elijus Roma-novas. This year’s program will include a concert by the winners of previous editions of the Festival, which will include Adam Ďurica (Slovakia), Alek-sandra Ivan (Hungary), Luzia Fritzka (Slovakia), Ralph Kaminski (Poland), Galina Konah (Ukraine) and a group Che Donne (Poland). The concert will also feature a special guest appearance by Ewa Far-na, a young artist and the winner of MTV Europe Music Awards in the category Best Polish artist. All artists will be accompanied by musicians from the Carpathian Philharmonic which will be conducted by Zygmunt Kukla. On the stage of the festival the spectators will also be able to see world class musi-cian Gordon Haskell.

In addition to the competitive thrill within the Rze-szow Carpathia Festival 2012 and in addition to all the concerts of the music stars, the audience ga-thered at the Rzeszow town square will, as every year, have the chance to watch the vocal and dan-ce performance art group from the Rzeszow Vocal Art Centre. Directed by Anna Czenczek, the direc-tor of Vocal Arts Centre in Rzeszow, she is the fo-under and also the director of the Rzeszow Carpa-thia Festival.

The musical feast of the Rzeszow Carpathia Festi-val will be starting on the 6th of July 2012.

VisitRzeszow.com

25

Just beside the town hall in the very heart of Rze-szow there is an entrance to the Underground To-urist Route. It is a route consisting of dozens of corridors and cellars under the market square, and is the remains of old warehouses and storage spaces dating back to the Middle Ages.

Where the past says: „hello”The whole route is 369 metres long, and the de-epest of the corridors goes down as far as ten me-tres under the market above. The world seemed to congregate here in the 16th, 17th and even the 19th centuries. A crammed town surrounded by river embankments lacked suitable storage space. Therefore cellars were dug under the buildings surrounding the market square. Loess, a soft and dusty rock on which Rzeszow is located meant the task of excavating the tunnels was easier, so that with years of digging, the network of cellars at different levels branched out under the market square.

A footprint from the pastThe underground labyrinth has only partially su-rvived, mainly due to the damaging influences of time and damp. What has been rescued in the last 30 years has been immediately protected and re-novated. Since 2001 the cellars and tunnels under the market square have constituted the Under-ground Tourist Route - a tourist attraction for vi-sitors and the citizens of Rzeszow.

UNDERGROUND TOURIST ROUTEPODZIEMNA TRASA TURYSTYCZNA

W samym sercu Rzeszowa, tuż obok ratusza znajduje się wejście do Podziemnej Trasy Tu-rystycznej. Ciąg znajdujących się pod rynkiem kilkudziesięciu korytarzy i piwnic to pozosta-łość magazynów i składów towarów pamiętają-cych jeszcze czasy średniowiecza.

Tu gdzie przeszłość mówi: „Dzień dobry”Cała Trasa liczy 369 m długości, a najgłębsze z korytarzy sięgają 10 m pod płytą rynku. Świat zatrzymał się tutaj w XVII, XVIII, a może XIX wie-ku, gdy korytarze i piwnice były potrzebne ów-czesnym rzeszowianom, zajmującym się przede wszystkim handlem. W ciasnym, otoczonym wa-łami mieście trudno było o odpowiednie maga-zyny, dlatego drążono je jako piwnice pod przy-ległymi do rynku domami. Less, miękka pylasta skała, na której ulokowano stary Rzeszów, uła-twiała pracę, więc z biegiem lat piwnice wycho-dziły tunelami pod rynek, łączyły się i krzyżowa-ły, często na różnych poziomach.

Odcisk palców sprzed wiekówPrzez stulecia powstał w ten sposób labirynt, który do dzisiaj przetrwał tylko w części. To, co w ciągu ostatnich prawie 30 lat udało się ocalić, pieczołowicie zabezpieczono lub zrekonstruowa-no. Od 2001 r. piwnice pod rynkiem tworzą Pod-ziemną Trasę Turystyczną, atrakcję dla mieszkań-ców Rzeszowa i coraz liczniejszych jego gości.

RzeszowZaprasza.pl

26

Zwiedzając podziemia (wycieczka z przewodni-kiem trwa ok. godziny), warto zwrócić uwagę na znajdujący się w budynku wejścia plan Rzeszo-wa wykonany w 1762 r. przez Holendra − K. H. Wiedemanna oraz fotografie XIX-wiecznego Rze-szowa. Nieco dalej – w Komorze Łukowej – mo-żemy zobaczyć na kilkusetletniej cegle ślady, naj-pewniej dłoni rzemieślnika, który ręcznie je for-mował. W kolejnym korytarzu, zwanym Herbo-wym, znajduje się zbiór 21 herbów ziem Rzeszo-wa, na których ówcześnie był usytuowany oraz jego niegdysiejszych właścicieli.

Okno, którego nie maChociaż podziemne korytarze prawdopodob-nie zaczęto kopać już na początku istnienia mia-sta Rzeszowa, to tak stare tunele już nie istnie-ją. Najstarsza komnata zwana Przedprożem to budowla z przełomu XV i XVI w., dzisiaj drugi co do wieku zabytek Rzeszowa. Komnatę two-rzy gotycki kamienny próg i ostrołukowy por-tal drzwi, ceglana posadzka i okno z framugą zwieńczoną „oślim grzbietem”, okno którego przecież w podziemiu być nie powinno. Dzisiaj jest ono ślepe, ale kiedyś było oknem, które za-pewniało dopływ światła. Gdy wskutek pożarów i wojen poziom rynku się podniósł, komnata sta-ła się podziemiem, a okna okazały się zbędne. Idąc dalej, mijamy ludzki szkielet. To co prawda jedynie kopia ze sztucznego tworzywa, ale poło-żona w miejscu, gdzie kiedyś znaleziono praw-dziwe szczątki ludzkie z czasów II wojny świato-wej. Przypuszcza się, że należały one do rzeszo-wianina pochodzenia żydowskiego, uciekiniera z pobliskiego getta, który szukając schronienia

When taking a tour (a guided tour takes about an hour) it is worth noticing some old photos of 19th century Rzeszow, and an even older map of Rze-szow, all located at the entrance of the building. The old map was painted by a Dutch artist na-med K. H. Wiedemann. As you move into the first corridor of the tour, you will come across ‘Komo-ra Lukowa’ (the Arch Room) where you can see a handprint on a brick - probably the hand of a cra-ftsman who made the bricks themselves. Along another corridor called ‘Korytarz Herbowy’ (Coat of Arms Corridor), there is housed the collection of 21 local coats of arms.

Underground windowAlthough the original underground corridors were probably dug just after the town was foun-ded, these are now gone forever. The oldest exi-sting room called ‘Przedproze’ (the Doorstep Room) dates back to the turn of 16th century, and is the second oldest landmark in Rzeszow. The-re is a gothic stone doorstep, an arch portal, brick floor and puzzlingly, a window with a window frame - a window that should not be undergro-und in the first place. Today, light through the window is non-existent, but some time ago it ac-tually allowed light into the room. Throughout the years, following fires and wars, the level of the market rose and the room became a basement with no windows required. Walking further along you come across a human skeleton. Although only a copy made of plastic, it lies exactly where a real one dating from WWII was found. It was probably the body of a Rze-

VisitRzeszow.com

27

w podziemiach, stracił życie. Jak? Tego możemy się tylko domyślać. Ciekawy jest także Loch Tatarski − ok. 70-centy-metrowej szerokości przejście. Dlaczego tak wą-skie? Najprawdopodobniej po to, by można było bronić się w podziemiach przed Tatarami, którzy zapuszczali się tam, szukając niewolników.

Tajemnice rzeszowskich podziemiNiemal każda z rzeszowskich piwnic ma w sobie to „coś”, co przykuwa uwagę zwiedzających. Na przykład tajemniczy, ciemny osad na ścianach kilku podziemnych pomieszczeń, to nie tylko efekt upływu czasu i wilgoci, ale także pozosta-łość dymu z pożarów, które na przestrzeni wie-ków niszczyły miasto. Wychodząc z Podziemnej Trasy Turystycznej, możemy obejrzeć eksponaty, które znajdowano w trakcie trwającej ponad 20 lat rekonstrukcji podziemi.

Jakie jeszcze inne tajemnice kryją rzeszowskie podziemia? Najlepiej przekonać się o tym same-mu. Podziemna Trasa Turystyczna w Rzeszowie zaprasza przez cały rok!

szow citizen of Jewish origin, an escapee from the nearby ghetto who wanted to shelter undergro-und, but died there instead. How did he die? It will remain a secret forever.

Another interesting room is ‘Loch Tatarski’ (the Tatars room), a passage about 70 cm. One has to wonder why it is so narrow - probably in order for the people to protect themselves against the Tatars who also went underground, in search of captives.

The underground mysteriesNearly every underground room has a special so-mething in it that draws the attention of visitors. An example of this is a mysterious dark residue on the walls of some of the chambers, which is po-ssibly the remains of smoke from numerous fires that destroyed the city throughout the centuries. At the exit of the route you can see exhibits and artefacts which were found during the 20 years of restoration works. What are the other mysteries of the underground route? It is best to discover them yourself. So come along to visit the old tun-nels. It is open all year round!

GODZINY ZWIEDZANIA:wt.-pt. 10.00-19.00 (ostatnie wejście o godz. 18.00)sob.- ndz. 11.00-18.00 (ostatnie wejście o godz. 17.00)W poniedziałki – nieczynne

CENY BILETÓW: normalne – 6.50 zł, ulgowe – 4.50 zł.

Wejścia o pełnych godzinach, z przewodnikiem.

OPENING HOURS:Tue - Fri: 10am – 7pm Sat - Sun: 11am – 6pmMondays: closed

TICKETS: Full price – 6.50zl, Concessions – 4.50zl

Tours take place every hour. All tours are guided.The last admission is one hour before closing time.

PODZIEMNA TRASA TURYSTYCZNA UNDERGROUND TOURIST ROUTE

RzeszowZaprasza.pl

28

THE STROLL ALONG THE CITY STREETSSPACER ULICAMI STAREGO RZESZOWA

Naszą podróż rozpoczynamy w sercu mia-sta, czyli na rzeszowskim rynku. Niegdyś był on najważniejszym placem targowym w mieście. Pod nim kupcy drążyli piwnice. Obecnie odre-staurowane tunele tworzą Podziemną Trasę Tu-rystyczną. Po jej przejściu wychodzimy tuż obok Muzeum Historii Miasta Rzeszowa.

Idąc w kierunku wschodnim, dotrzemy do jednej z najkrótszych ulic w mieście, tj. do ul. Przesmyk, którą dojdziemy do placu Cicho-ciemnych. Tutaj znajduje się rzeźba „Przejście 2001” autorstwa Józefa Szajny – wybitnego sce-nografa i reżysera pochodzącego z Rzeszowa.

W zabudowie pierzei wschodniej rynku znaj-dują się tylko trzy kamienice. Ciekawą historię ma kamienica nr 15 − zwana Domem Baldorffa. We-dług legendy mieszkała w nim żydówka Estera, która była kochanką Kazimierza Wielkiego.

W centrum rynku znajduje się studnia – ulu-bione miejsce spotkań wielu rzeszowian. Na jej wieżyczce umieszczona jest tabliczka z datą 2002. Jest to rok rekonstrukcji studni.

Dalsza część spaceru prowadzi w stronę pie-rzei południowej. W kamienicy nr 6 znajduje się

We begin our trip in the very heart of the old town, in the market square. Like all market squares, it was once the main area of trade. Be-low the square, traders hollowed out cellars. At present, there are guided tours of the renovated cellars, called Underground Tourist Route.

Heading east, after we leave Underground Tourist Route we find ourselves facing one of the shortest streets in the city, Przesmyk Street. At Cichociemni Square you can admire a sculpture Passage 2001 by Jozef Szajna, a famous director and stage designer born in Rzeszow.

In the building complex on the eastern frontage of the market square there are only three tenement houses. An interesting nugget of history, on the other hand, surrounds tenement house no 15, known as Baldorff’s House. As leg-end has it, Estera, Kazimierz the Great’s Jewish mistress lived there.

While walking through the market we notice a historical well. On its pinnacle, there’s a plate stamped 2002 – the date of its reconstruction.

The next stage of our route will take us towards the southern frontage. In house number 6 there is

1

2

3

4

5

1

2

3

4

5

VisitRzeszow.com

29

Muzeum Etnograficzne im. F. Kotuli. Posiada ono bogate zbiory eksponatów z zakresu kultu-ry i sztuki ludowej.

Na fasadzie budynku muzeum umieszczo-na jest tablica pamiątkowa, mówiąca o okupacyj-nych losach pomnika T. Kościuszki. Zniszczony podczas wojny pomnik odtworzył rzeźbiarz Piotr Kida w 1980 r. Naczelnik powstania przedsta-wiony został w bohaterskiej pozie, a u jego stóp wznosi się do lotu polski orzeł.

Zbliżamy się do najokazalszej budowli na rynku – do ratusza. Wzniesiony został pod ko-niec XVI w. a XIX-wieczna przebudowa nada-ła mu obecny klasycystyczny wygląd. Jeszcze w drugiej poł. XIX w. mieściła się tu szkoła żeń-ska, a parter zajmowały sklepy. Później dobu-dowano drugie piętro, poszerzono gmach, a od strony południowej dobudowano reprezen-tacyjną gotycką klatkę schodową z witrażami. Odnowione piwnice budynku mieszczą dziś „Galerię pod Ratuszem”, w której organizowa-ne są wystawy.

Ulica Kościuszki jest najstarszą ulicą w mieście. Od początku istnienia łączyła ry-nek z kościołem parafialnym. U wylotu ulicy (wówczas Farnej) znajdowała się brama zwana Dębową, a później Zamkową. W 1894 r., z okazji setnej rocznicy postania kościuszkowskiego, uli-cy nadano obecną nazwę.

The Francis Kotula Etnographic Museum. It holds a fine collection of folk art and culture exhibits.

On the building’s facade there is a com-he building’s facade there is a com-memorative plaque, which tells us about the his-tory of the Tadeusz Kosciuszko monument under German occupation. The monument was erected in the market square in 1887. The commander-in-chief of the insurrection is depicted here in a heroic pose, and at his feet the Polish Eagle is ris-ing to fly. The monument, which was damaged during the war, was reconstructed in the 1980’s by Piotr Kida.

We stand below the most magnificent edifice in the market square – the city hall. It has under-gone numerous alterations since its creation in the 16th century. It was not until the 19th century that the building was given its present classical shape. During this period another floor was built and the edifice was widened. The southern wall was adorned with a Gothic staircase and stained-glass windows.

Kosciuszki Street is the oldest street in Rzes-osciuszki Street is the oldest street in Rzes-zow. From the city’s very beginning, it has linked the market square with the parish church. At the mouth of the street there used to be a gate called Oak Gate and, later, the Castle Gate. In 1894, to celebrate the 100th anniversary of the Kosciusz-kowski insurrection, the street was given its present name.

6

7

8

8

7

6

RzeszowZaprasza.pl

30

U zbiegu ulic Kościuszki i 3 Maja znajduje się kościół parafialny pw. św. Stanisława i św. Woj-ciecha. Jest to najstarszy XV-wieczny rzeszow-ski kościół. Obecny kształt zawdzięcza licznym przebudowom pierwotnie gotyckiej świątyni. W jego wnętrzu na szczególną uwagę zasługu-je kamienny portal z XV w., mieszczący się przy wejściu do zakrystii. Centralne miejsce zajmu-je nagrobek zbiorowy Rzeszowskich. Po prawej stronie, w głębokiej niszy, umieszczono półpostać rycerza, przypuszczalnie Jana Rzeszowskiego – syna pierwszego właściciela miasta.

Z kościoła wychodzimy na plac Farny. W jego północnej części stoi zrekonstruowany w 1992 r. pomnik bohatera walk o niepodległość, pułkownika Leopolda Lisa-Kuli. Oryginalny po-mnik, odsłonięty w 1932 r., został zniszczony przez hitlerowców. Rzeszowianie zdołali ocalić jedynie głowę posągu, która obecnie znajduje się w Muzeum Historii Miasta Rzeszowa.

W pobliżu pomnika, na ścianie jednej z ka-mienic, z okazji 650-lecia Rzeszowa skopiowa-no XVIII-wieczny plan miasta autorstwa Hen-ryka Wiedemanna. Architekt Lubomirskich utrwalił na nim kształty budynków Rzeszowa z 1762 r. Plac Farny zdobi również wiedeńska tra-fika – kiosk wyprodukowany w Wiedniu na po-czątku poprzedniego stulecia. O jej wyjątkowej atrakcyjności świadczy fakt, że tego typu kiosk nie zachował się nawet w samym Wiedniu. Ory-ginalnie trafik używano do handlu wyrobami ty-toniowymi. Obecnie mieści się tu mała lodziarnia.

The end of the street is embellished with the St Stanisław and St Wojciech Parish Church. This is by far the oldest church in Rzeszow, dat-ing back to the 15th century. The church owes its present form to numerous reconstructions of this originally Gothic temple. The stone portal situat-ed at the entrance to the sacristy is from the 15th century. On the presbytery’s northern wall there are three sepulchral monuments of the Rzes-zowski Family.

To the east of the church lies Farny square. In its northern side there is a monument (recon-structed in 1992), of the hero of the war of inde-pendence Colonel Leopold Lis-Kula. The original monument, unveiled in 1932, was destroyed by the Nazis. Rzeszow citizens only managed to re-cover the head, which at present can be found in the Rzeszow History Museum.

Within view of the monument, on a wall of a tenement house, stands a mural copy of an 18th century city plan drawn up by Wiedemann, who imprinted the shapes of the buildings in Rzeszow in 1762. The mural was commissioned to cel-ebrate the city’s 650th anniversary. Nearby there proudly stands a Viennese tobacconists, a kiosk built in Vienna at the beginning of the previous century. Originally, these shops were used exclu-sively to sell tobacco. This tobacco shop is very precious, as this type of kiosk hasn’t even been preserved in Vienna itself. At present, it serves as an ice-cream parlour.

9

10

11

9

10

11

VisitRzeszow.com

31

Zwiedzając rzeszowską starówkę, kieruje-my się na główny deptak miasta – ulicę 3 Maja. Rzeszowska promenada ma ponad 350-letnią tradycję. Warto wspomnieć, że w XVIII-wiecz-ny deptak znacznie różnił się od dzisiejsze-go. Ulica była wyłożona jodłowymi balami, by ówcześni właściciele miasta Lubomirscy mo-gli wygodnie dojechać na mszę do kościoła św. Krzyża. Kamienny bruk położony tu został do-piero na początku XX w. W czasach galicyj-skich na Pańskiej mieszkali najbogatsi obywa-tele miasta. Do dziś ulica zachowała charakter swoistej ekskluzywności.

W 2009 r. na głównym deptaku miasta po-jawiła się rzeźba z brązu przedstawiająca po-stać Tadeusza Nalepy – twórcy zespołu „Bre-akout”, zwanego ojcem polskiego bluesa. Po-mnik obrazuje idącego ulicą muzyka, który w ręku trzyma gitarę, a na sobie ma skórzaną kurtkę i wąskie spodnie. Tak ubierał się Nale-pa w wieku lat 40.

Wśród mieszczących się przy ul. 3 Maja zabudowań wyróżnia się kompleks pijarski. W połowie XVI w. założono tu trzecią placów-kę pijarów w Polsce. Wybudowany wówczas kościół pw. św. Krzyża nazywany był książę-cym, gdyż pełnił funkcję reprezentacyjnego ko-ścioła właścicieli miasta. Warto wstąpić rów-nież do Muzeum Okręgowego znajdującego się nieopodal, pod numerem 19.

When visiting the Old Town, it would be impossible to miss the city’s main promenade – 3 Maja Street, with over 350 years of tradition. It is also worth mentioning that in the 18th century this promenade looked vastly different. For ex-ample, the street was layered with fir tree logs, so that the Lubomirski Family could make it com-fortably to Sunday mass at The Church of Saint Cross. The Street wasn’t covered with paving-stones until the beginning of the 20th century. In Galician times, the most affluent citizens lived there. During that time it used to be the meeting place for Rzeszow’s patrician ladies, who used to enjoy strolls along the promenade.

In 2009 a brass statue was erected in the high street in Rzeszow. It features Tadeusz Nalepa - the founder and frontman of the band Brekout and the father of Polish blues. He’s walking in the street carrying his guitar and wearing a leather jacket and slim trousers - the way he used to dress when he was 40.

Galeria Magnoliaceramika

szkło upominki

czynne: pon-pt 10.00 - 18.00

sob. 10.00-14.00

ul. 3-go Maja 4, 35-030 Rzeszówtel. 017 85 36 878

12

13

14

12

13

RzeszowZaprasza.pl

32

Among the buildings situated here, the pia-rist complex deserves special attention. In the middle of the 16th century the third piarist estab-lishment in Poland was set up in Rzeszow. The newly built church was then called The Prince’s Church, since it had a representative function for the city owners. Moreover, it would be worth-while to visit the Regional Museum located in building number 15 on 3 Maja Street.

The remaining route will take us along Zam-kowa Street towards the Lubomirski family es-tate. On the left, behind a decorated gate, there is an enchanting little palace called The Summer Palace.

The next part of our route beside the Lubomirski Castle, will lead us along the pictur-esque avenue under the chestnut trees. The av-enue originates from the 19th century as a prom-enade and for building exclusive houses. Three villas in the art nouveau style have remained from the original building complex. Villa number 10 called ‘Under an Owl’ (considerably taller than the others), was meant to resemble a small castle.

The castle, which is surrounded by a deep moat, is situated in the place of the late Lubomir-ski residency, which was destroyed at the begin-ning of the 20th century due to safety hazards. Only the tower gate and bastion pinnacles have been preserved in their original form. The first defensive construction was probably built here as early as the 16th century. From 1637 the castle belonged to the Lubomirski family. Later it was taken over by Austrian authorities and adapted for court and prison purposes. At present, the cas-tle is the seat of the regional court.

Dalsza trasa prowadzi nas do posiadłości rodu Lubomirskich. Po lewej stronie, za zdobionym ogrodzeniem znajduje się urokliwy pałacyk zwany Letnim Pałacem Lubomirskich w Rzeszowie.

Prowadząca wzdłuż Zamku Lubomirskich aleja Pod Kasztanami jest jedną z najbardziej ma-lowniczych uliczek Rzeszowa. Możemy tutaj po-dziwiać trzy secesyjne wille. Najbardziej repre-zentacyjna jest Willa nr 10, zwana „Pod Sową”, która przypomina mały zameczek.

Zamek Lubomirskich jest jednym z najbar-dziej charakterystycznych obiektów Rzeszowa. Budowę tej obronnej rezydencji rozpoczął pod koniec XVI w. Mikołaj Spytek Ligęza. Później za-mek został rozbudowany w stylu palazzo in for-tezza. Od 1637 r. był on własnością rodziny Lu-bomirskich, a w 1820 r. został przejęty przez wła-dze austriackie i zaadaptowany do celów sądow-niczych oraz więziennych. W oryginalnej formie do czasów współczesnych zachowała się jedynie wieża bramna oraz wieżyczki bastionów. Obec-nie zamek jest siedzibą instytucji wymiaru spra-wiedliwości.

54 3

2

Sokoła

Kopernika Kopernika

M

oniuszki Matejki

Kościuszki

Jagiellońska

Zygmuntowska

Alsa

3 M

aja Dymnickiego

Sło

wac

kieg

o

Grodzisko Bal

dach

ówka

Króla Kazimierza

Wie

rzyn

kaSzpitalna

Dekerta

Słowackiego Słoneczn

a

Chopina

Leszczyńskiego

Zamkowa

Ale

ja Pod Kasztanami

Lubo

mirs

kich

PC

K

płk. Lisa Kuli

al. L

. Cie

pliń

skie

go pl. OfiarGetta

98

7 6

1

17

1615

12

14

13

1110

i

15

16

17

14

16

17

15

RzeszowZaprasza.pl

34

Przy publikacji prosimy zwracać uwagę na pole ochronne znaku(zaznaczone jako prostokąt bez obrysu i wypełnienia)

Znak promocyjny w polu ochronnym

Ladies and Gentlemen!

The Podkarpacie region is a good choice of destination for a holiday, or simply a weekend away. For centuries the region has been open to visitors from around the world. Poles, Ukrainians, Lemks, Jews, Germans, Hungarians, Slovaks and Vlachs all settled here, built homes and established families. In various parts of Podkarpackie there can still be seen traces of their presence, their originality and the richness of their cultures.

Podkarpacie has always been hospitable and open to newcomers. The provincial government recently passed a new strategy for promoting the region, which is summed up in the slogan ‘Podkarpacie. Open space’. The region is open for change, innovation, and new civilisational challenges. Podkarpacie will soon be the only eastern region of Poland that will have a motorway connection with both Berlin and Kiev. Operations are underway in Brussels to extend the European transport corridors to include the road Via Carpatia, which will connect the Baltic Sea to both the Black Sea and the Mediterranean Sea. Both of these European transport routes will intersect near Rzeszow - the capital of Podkarpacie. Thus, Podkarpacie will become a meeting place for people of different languages, cultures, faiths and beliefs. Thanks to this our region will be able to present its extraordinary natural and cultural beauty to the whole of Europe.

But even today I invite you to visit our region, which I am convinced will leave in your mind wonderful memories and a desire to return here at the earliest opportunity.

Marshal of the Podkarpackie VoivodeshipMirosław Karapyta

Szanowni Państwo!

Podkarpacie to dobry wybór na spędzenie tu urlopu i weekendowy wypad. Region od wieków był otwarty na przybyszów z różnych stron świata. Tu osiedlali się, bu-dowali domy i zakładali rodziny Polacy, Ukraińcy, Łem-kowie, Żydzi, Niemcy, Węgrzy, Słowacy oraz Wołosi. W różnych częściach Podkarpacia można do dziś można oglą-dać ślady ich obecności, oryginalność i bogactwa kultury.

Podkarpacie zawsze było gościnne i otwarte dla przybyszów. Samorząd województwa uchwalił niedawno nową strategię promocji regionu, która streszcza się w haśle „Podkarpacie. Przestrzeń otwarta”. Otwarta na zmiany, innowacje, nowe wyzwania cywilizacyjne. Już niedługo Podkarpacie – jako jedyny region Polski Wschodniej – zyska bezpośrednie połączenie autostradowe z Berlinem i Kijowem. Trwają zabiegi w Brukseli o wpisanie do europejskich korytarzy transportowych drogi Via Carpatia, która połączy Bałtyk z Morzem Czarnym i Śródziemnym. Oba te europejskie trakty komunikacyjne przetną się w pobliżu Rzeszowa – stolicy regionu. Tym samym Podkarpacie stanie się prawdziwym Miejscem Spotkań ludzi różnych języków, kultur, wyznań i światopoglądów. Dzięki temu nasz region będzie mógł lepiej zaprezentować całej Europie swoje niezwykłe walory przyrodnicze i kulturowe.

Już dziś zapraszam Państwa w odwiedziny, które – jestem głęboko przekonany – pozostawią w Państwa pamięci życzliwe wspomnienia i pragnienie, aby wrócić tu przy najbliższej okazji.

Marszałek Województwa PodkarpackiegoMirosław Karapyta

ODWIEDŹ PODKARPACKIE

VISIT PODKARPACKIE

RzeszowZaprasza.pl

36



ŁAŃCUTZamek w Łańcucie to jedna z najpiękniejszych w Polsce rezydencji magnackich. Powstała w la-tach 1629-1641 za sprawą Stanisława Lubomir-skiego, wówczas magnata Rzeczpospolitej.

Łańcucka posiadłość słynie ze znakomitych wnętrz mieszkalnych. Dzięki łaskawości histo-rii, która sprawiła, że zamek nigdy nie został zdobyty, podziwiać możemy piękną salę balo-wą, teatr dworski, sypialnię chińską czy gabinet zwierciadlany.

Zespół pałacowy otacza stary, malowniczy park w stylu angielskim, w którym wznoszą się licz-ne pawilony i zabudowania gospodarcze, zwią-zane z codziennym życiem rezydencji. Osob-ną część stanowi powozownia i stajnia. Znajdu-je się w niej blisko 120 zabytkowych pojazdów konnych. Są to powozy i karety spacerowe, my-śliwskie, wyścigowe, w tym także kareta, którą podróżował sam Fryderyk Chopin. Jest to jed-na z największych tego typu kolekcji w Europie.Odnaleźć można tutaj również zbiór sztuki cer-kiewnej, obejmujący ponad 1000 ikon.

Z zamkiem związana jest postać awanturnika i okrutnika zwanego „Diabłem Łańcuckim”. Podobno do tej pory jego widmo pojawia się w okolicach Łańcuta w postaci jeźdźca galopu-jącego na koniu.

Lancut Castle is one of the most beautiful ma-gnate residences in Poland. It was built between 1629 and 1641 for Stanislaw Lubomirski, one of the greatest magnates of his time in the old Po-lish Republic.

Lancut successfully repelled the Swedish army and was largely untouched by wartime destruc-tion in the 20th century. You can still admire the beautiful ballroom, distinctive court theatre, Chi-nese bedroom and a study festooned with mir-rors. The castle is surrounded by a picturesque English-style park. Besides the castle, there is an edifice comprising the stables and coach house. This holds nearly 120 carriages, including cere-monial carriages, carts for afternoon rides, carts for hunting and racing and even Fryderyk Chopi-n’s travelling cart. This is one of the biggest and most impressive collections of its kind in Europe. The stables house one of the most extensive col-lections of Orthodox Church art in Poland, consi-sting of more than 1000 items. A legendary figure connected with the castle is Sta-nisław Stadnicki nicknamed ‘The Devil of Lan-cut’ for his rowdiness and cruelty. It is said that his phantom appears near Lancut in the form of a gal-loping rider. Some believe that the castle is haunted by the ghost of Elzbieta Lubomirska, who pined for her unrequited love - Stanislaw Poniatowski.

VisitRzeszow.com

37



Muzeum Gorzelnictwa mieści się w XIX-wiecznym dworku klasycystycznym, na te-renie najstarszej fabryki wódki w Polsce. Jest to jedyne takie muzeum w kraju oraz jedno z dwóch w Europie (drugie mieści się w Wied-niu). Zbiory muzeum pochodzą z 19 różnych fa-bryk Polmos w Polsce.

Zwiedzając muzeum możemy nie tylko usły-szeć jak funkcjonowały maszyny do wyro-bu alkoholi, ale także zobaczyć ich pracę na własne oczy. Niegdyś fabryki wódki zajmo-wały się jedynie wyrobem rumów oraz roso-lisów, czyli wysokoprocentowych likierów o różnych smakach. W Łańcucie kontynuowa-ny jest wyrób rosolisu różanego, kawowego oraz gorzko-ziołowego. Każde zwiedzanie mu-zeum połączone jest z degustacją. Warto rów-nież zwrócić uwagę na wyszukane, stylizowa-ne na XIX-wieczny. wnętrza dworku, wypo-sażone w meble i obrazy z Muzeum - Zamku w Łańcucie. Okna muzeum przyozdobione są witrażami z herbami zasłużonych dla Łańcuta rodzin Lubomirskich oraz Potockich.

Muzeum udostępniane jest do zwiedzania gru-pom od 10 do 50 osób po wcześniejszej rezerwa-cji (minimum 7 dni przed planowaną wizytą). W przypadku grup obcojęzycznych organizato-rzy we własnym zakresie powinni zadbać o tłu-maczy językowych.

DISTILLERY MUSEUM IN LANCUT MUZEUM GORZELNICTWA W ŁAŃCUCIE

In the oldest vodka factory in Poland there is a distillery museum, which is housed in a neoclas-sical nineteenth-century mansion. It is the only such museum in the country and one of two in Europe (the second is located in Vienna).

Its collections are derived from 19 different fac-tories (Polmos) in Poland. While in the museum, visitors can not only hear operating machines for making alcohol, but can also see for themselves the production work going on. In the past the vodka factory only used to produce rums and ro-solis (liqueurs with high alcohol content and with different flavors). Part of every visit to the mu-seum includes a tasting session.

During your visit to the museum it is worth no-ticing the interiors of the manor house. The inte-riors are elaborate, stylized in nineteenth century fashion with furniture and paintings from the ca-stle in Lancut. The windows are decorated with stained-glass which presents the crests of two im-portant Lancut families, namely Lubomirski and Potocki. The Museum accepts groups of between 10 and 50 people upon reservation (at least seven days before the planned visit). In the case of fore-ign language groups, the visitors themselves sho-uld provide their own language translators.

Address: ul. Kolejowa 1, 37-100 Łańcut Tel/Phone +48 17 225 42 61

RzeszowZaprasza.pl

38



KRASICZYN10 km na zachód od Przemyśla znajduje się je-den z najpiękniejszych i najcenniejszych obiek-tów zamkowych na Podkarpaciu, perła renesan-su, XVII-wieczny zamek w Krasiczynie.

Budowę zamku rozpoczął w 1580 roku Stani-sław Krasicki, dworzanin i sekretarz królów pol-skich, a ukończył jego syn, Marcin, w 1631 roku. Zamek powstał na planie czworokąta, a ścia-ny budowli zorientowane są na cztery strony świata. Pośrodku znajduje się duży dziedziniec ozdobiony arkadami. W narożach zamku znaj-dują się cztery okrągłe baszty pokryte kopułami i ozdobione attykami. Nadano im nazwy Boska, Papieska, Królewska i Szlachecka. Miało to od-zwierciedlać wieczny porządek świata, rolę Ko-ścioła, papieża, króla i szlachty.

Najwspanialsza jest południowo - zachod-nia baszta Boska, w której znajduje się pięk-na kaplica, przyrównywana nieraz do kapli-cy Zygmuntowskiej. Z dziedzińca zamko-wego, otoczonego arkadowymi podcienia-mi, podziwiać można niezwykle rzadko spo-tykane grafitowe dekoracje z barwnego tyn-ku, przedstawiające m.in. sceny biblijne, sceny z polowań oraz wizerunki królów. Zamek w Kra-siczynie otacza piękny park W centralnym miej-scu parku usytuowany jest staw otoczony prome-nadą oraz naturalną polaną. Do Krasiczyna ścią-gają dziś rzesze turystów, aby wziąć udział w or-ganizowanych tutaj biesiadach, festiwalach, wy-stawach malarskich i fotograficznych.

Krasiczyn Castle, which is 10 kilometres from Przemyśl, is one of the most beautiful and precio-us castles in Podkarpackie.

In 1580 courtier and secretary of the Polish kings, Stanislaw Krasicki, began building the castle. The castle is built on the plan of a quadrangle, the walls facing the four points of the compass.In the corners there are four towers: Divine, Papal, Roy-al and Noblemen, symbolizing the perceived hie-rarchy of power in the world. The most conspicu-ous is the south-west Divine tower that houses a superb chapel, which is sometimes compared to Zygmuntowska chapel. From the castle’s courty-ard, which is lined with arcades, visitors can ad-mire extremely rare sgraffiti decorations that pre-sent biblical, hunting and royal scenes. Surro-unding the castle is a beautiful park with an ey-e-opening variety of plant forms, including a gre-at number of exotic trees and plants.

VisitRzeszow.com

39



BARANÓW SANDOMIERSKIZamek w Baranowie Sandomierskim to jeden z najcenniejszych zabytków architektury rene-sansowej w Polsce. Nazywany jest często „Ma-łym Wawelem”. Rezydencja, będąca siedzibą rodu Leszczyńskich, powstała w drugiej połowie XVI w. , prawdopodobnie wg projektu włoskie-go budowniczego i rzeźbiarza Santi Gucci. Impo-nującą bryłę zamku otacza wspaniały ogród oraz park krajobrazowy z cennymi okazami roślin

The Baranow Sandomierski castle is one of the most precious historic buildings of Renaissance architecture in Poland. It is often referred to as the ‘Little Wawel’. The residence was built in the se-cond half of the 16th century by order of RafalV Leszczynski, (then the Governor of Radziejow), probably to the design of Santi Gucci. The impres-sive castle is surrounded by a magnificent garden and a landscape park with precious rare foliage.

SIENIAWAOzdobą Sieniawy jest barokowy pałac. W skład kompleksu wchodzą: Pałac, Pałacyk Letni, Oficy-na Dworska, Dworek Szambelana, Pawilon My-śliwski. Wszystkie zabudowania usytuowane są w rozległym parku. Podobno po parkowych alejkach po zmroku przechadza się duch najpiękniejszej mieszkanki tej rezydencji - Izabelli Czartoryskiej.

The star attraction of Sieniawa is a charming Baro-que Palace. It was built on the site of an old oran-gery, in the first half of the 17th century. The com-plex comprises of a palace, summer palace, court annex, chamberlain manor house and a hunting pavilion. All of these buildings are situated over a vast 29 hectare park.

RzeszowZaprasza.pl

40



PRZEMYŚLPrzemyśl - tysiącletnie miasto jest jednym z naj-starszych w Polsce. Znajdująca się tu Twierdza Przemyśl to unikalny kompleks fortów. Dziś to 45-kilometrowe pasmo fortów, po których pro-wadzi czarny szlak turystyczny. Obowiązkowym punktem w zwiedzaniu Przemyśla są: zamek wy-budowany przez Kazimierza Wielkiego, pochyły rynek oraz wieża zegarowa, w której mieści się je-dyne w Polsce Muzeum Dzwonów i Fajek.

Przemysl thousand year old city is one of the ol-dest in Poland. The Przemysl Fortress is a uni-que complex of forts. Today the fortress consists of a 45 km long ring - the black tourist trail just happens to lead here. When visiting Przemysl you can’t miss the Gothic castle built by King Casimirus the Great, the sloping market square and the clock tower.

PRZEWORSKAtrakcją turystyczną Przeworska jest przede wszystkim zespół pałacowo-parkowy książąt Lu-bomirskich. W skład zespołu wchodzą: piękny pa-łac usytuowany w rozległym parku, dwie oficyny, oranżeria, powozownie oraz kordegarda. Od wio-sny do jesieni z Przeworska do Dynowa kursuje pociąg wycieczkowy „Pogórzanin”.

The biggest attraction in Przeworsk is the Pala-ce and Park Complex of the Lubomirski Fami-ly, which includes a palace situated in a park, outhouses, an orangery, a coachhouse and a gu-ardhouse. Between spring to autumn there is an excursion train called the Pogorzanin, which runs from Przeworsk to Dynow.

VisitRzeszow.com

41



During The First World War the Fortress of Prze-myśl became famous as one of the largest in the world. From among the two hundred strongholds existing at the time, it was the third largest struc-ture besides Belgian Fortress of Antwerp and Verdun Fortress in France. It was defended the longest out of all the other forts as 179 days. The fortress in Przemysl surrendered only because the food ran out and further resistance was im-possible. It effectively blocked the way from Russian troops heading for the west. Przemysl was on the front page of all newspapers then. Werner XII is one main fort, the fourth artillery one in the northern defense sector. It was incorpo-rated into the ring of defense of the Przemyslian Fortress in 1883. It was independent and had no auxiliary or linking. The fort was named after the first commander of the fortress Anthony Werner. Its garrison consisted of 6 officers and 310 sol-diers. To this day, the fort is well preserved, and the degree of damage is assessed to 10%. It was built from 1882 to 1886 as a single rampart rtille-ry fort. The main armament of Werner XII was ar-tillery deployed in positions on the rampart that has been preserved up to now. Firing positions were separated by crosscuts were the shelters for the cannon crew. When entering the fort inside of the ring defense, we are in the courtyard in front of the barracks the served as sleeping quarters.

W latach I Wojny Światowej Twierdza Przemyśl zasłynęła jako jedna z największych na świecie. Broniła się najdłużej ze wszystkich twierdz, bo aż 179 dni. Blokowała ona skutecznie drogę na zachód wojskom rosyjskim. Fort XII Werner usy-tuowany na powierzchni 8,5 ha był dziełem sa-modzielnym, powstał w latach 1882-886 jako jed-nowałowy fort artyleryjski.

Do dziś fort jest doskonale zachowany, pełni funk-cję muzealne związane z okresem I i II Wojny Światowej. Jego stopień zniszczenia określa się na 10%. Główne uzbrojenie Fortu XII „Werner” sta-nowiła artyleria rozmieszczona na stanowiskach na wale, który do dnia dzisiejszego został zacho-wany. Drugą część fortu znajdującą się za kosza-rami, a przed wałem artyleryjskim stanowi budy-nek, w którym mieściły się składy amunicji, ambu-latorium. W tej części fortu na jego osi znajduje się wejście do podziemnego korytarza prowadzącego do kaponiery w fosie. Z drugiej części fortu tj. ma-gazynów z amunicją, dojdziemy do wału artyle-ryjskiego. Fosa wraz z murem ceglanym zachowa-ła się w stanie nienaruszonym.

Fort XII Werner oferuje również organizację nie-zapomnianych imprez okolicznościowych, firmo-wych, szkoleń, pikników. Od małych (40 os.), po duże (do 500 os). Do Państwa dyspozycji oddajemy również salę konferencyjną i kazamaty biesiadne.”

FORTRESS PRZEMYSL - WERNER XIIMUZEUM FORT XII WERNER

Fort XII „Werner” Zurawica k/PrzemySla

ul. Forteczna 20+48 668 227 760

49 49’ 59’’ N22 48’ 52’’ E

www.fortwerner.pl

O

O

RzeszowZaprasza.pl

42



Tourists come here to visit the Basilica of the Bernardine monastery, listen to the sound of the organs, to see the Museum of the Lezajsk re-gion, and to pray at the tomb of one of the first Tzaddik in the history of Judaism, Elimelech.

The Basilica is called the ‘Basilica of the Annun-ciation of Mary’, and is part of the monastery of the Bernardine monks. It is also a shrine, where pilgrims come to seek solace at the feet of the mi-raculous image of Our Lady and Child. The or-gans in the Basilica is one of the most valuable pieces of art in Europe. Is not one but three sepa-rate instruments: the largest is in the main part of the church, whilst the other two are located in the side parts of the church. Together they have 75 sounds, and are also equipped with additio-nal devices like the cuckoo, drum, birds, etc. A four-sided baroque monastry building is connec-ted to the sanctuary. The monastery was built in 1637, and was surrounded by 10 metre walls (jo-ined with bastejami), curtains, and three towers with gates. In 2005, the monastery was enlisted in the list of monuments of history.

Throughout the year jews come from around the world to visit Lezajsk, especially the followers of Hasidism. The purpose of the pilgrimage is to vi-sit a jewish cemetery in Gorna street. Here is a tomb (ohel) of Tzaddik Elimelech Weissbluma, who died in 1787. Many pilgrims come during the anniversary of his death, which occurs on the 21st day of the jewish month of Adar.

Turyści przyjeżdżają tutaj aby zwiedzić Bazyli-kę OO. Bernardynów, posłuchać brzmienia orga-nów, obejrzeć Muzeum Ziemi Leżajskiej oraz by pomodlić się na grobie jednego z pierwszych w historii judaizmu cadyka Elimelecha. Bazylika pw. Zwiastowania NMP to obiekt klasz-torny OO. Bernardynów. To także sanktuarium, gdzie pielgrzymi szukają pocieszenia u stóp cu-downego obrazu Matki Bożej z Dzieciątkiem. Or-gany w leżajskim sanktuarium to jeden z najcen-niejszych zabytków sztuki w Europie. To nie je-den, lecz 3 samodzielne instrumenty: największy w nawie głównej, w nawach bocznych dwa mniej-sze. Łącznie dysponują 75 głosami. Wyposażo-ne są ponadto w urządzenia dodatkowe jak: ku-kułka, bęben, ptaszki itp. Z prezbiterium połączo-ny jest barokowy, czteroskrzydłowy gmach klasz-torny, Klasztor zbudowano w 1637 roku i otoczo-no 10-metrowymi murami obronnymi, połączony-mi z bastejami, kurtynami, trzema basztami i tyluż bramami. W 2005 r. zespół klasztorny wpisano na Listę Pomników Historii.

Przez cały rok do Leżajska przyjeżdżają z całego świata Żydzi, zwłaszcza wyznawcy chasydyzmu. Celem ich pielgrzymek jest żydowski kirkut przy ul. Górnej. Tutaj znajduje się grobowiec (ohel) zmarłego w 1787 r. cadyka Elimelecha Weissblu-ma. Szczególnie liczne pielgrzymki przybywają do Leżajska w rocznicę śmierci cadyka, przypadającą 21 dnia żydowskiego miesiąca adar.

LEŻAJSK

VisitRzeszow.com

IWONICZ ZDRÓJIwonicz Zdrój należy do najstarszych i najbar-dziej renomowanych miejscowości leczniczych w Polsce. Jest on jednym z czterech uzdrowisk na Podkarpaciu. Występujące tutaj wody zawierają-ce pierwiastki sodu, jodu oraz bromu mają wła-ściwości lecznicze. Kuracjusze oraz turyści mogą z nich korzystać w różnorakich formach.

Iwonicz Zdroj is among the oldest and most re-nowned spa resorts in Poland. It is considered to be the perfect place for relaxation. Visitors to Iwo-nicz Zdroj can taste local mineral waters, conta-ining elements of sodium, iodinc and bromium, which all have therapeutic qualities.

RzeszowZaprasza.pl

44



KOLBUSZOWA

BOLESTRASZYCEW arboretum znajdującym się w Bolestraszy-cach, czyli ogrodzie o powierzchni 25 ha ro-śnie m.in. ponad 1000 cisów, 160 magnolii, 100 dereni jadalnych, metasekwoi chińskich, a także 100 miłorzębów eukaliptusowych. Zgro-madzono tutaj 70 gatunków roślin wpisanych do polskiej księgi roślin zagrożonych wyginięciem.

Visitors to Bolestraszyce can enjoy the wonders of nature displayed in an arboretum. This beautiful garden has over 1000 yew trees, 160 magnolias, 100 cornelian cherries, dawn redwoods and 1000 maidenhair trees. The arboretum also prides itself on a collection of 70 endangered species, listed in the Polish Red Data Book of Plants.

W parku etnograficznym w Kolbuszowej można zobaczyć wsie – lasowiacką i rzeszowską, takie, jakimi były jeszcze w pierwszych latach minione-go stulecia. Zgromadzono tu 66 obiektów archi-tektury drewnianej. Rokrocznie w pierwszą nie-dzielę czerwca organizowane są tutaj prezentacje twórczości ludowej, podczas której zobaczyć moż-na przy pracy przedstawicieli ginących zawodów. Obchody obfitują w liczne zabawy.

The Ethnographic Park in Kolbuszowa presents the villages of the Lasowiacy and Rzeszowiacy ethnic groups, which date from the beginning of the last century. The collection of artifacts in the villages comprise of 66 objects of wooden archi-tecture. Every year on the first Sunday of June vi-sitors can enjoy the presentations of folk works. While adults have an opportunity to observe the traditional work of craftsmen.

VisitRzeszow.com

45



Powiat mielecki to region dużych szans i moż-liwości. Atutem tego obszaru jest usytuowanie w Kotlinie Sandomierskiej w północno-zachod-niej części województwa podkarpackiego.

Z jednej strony mamy dynamizm przemysłu w pierwszej w Polsce Specjalnej Strefie Ekono-micznej w Mielcu, z drugiej skarby kultury i ar-chitektury ziemi mieleckiej wpisane w krajobraz, gdzie dawna Puszcza Sandomierska pozostawiła jeszcze swe ślady. To tutaj na terenie Nadleśnic-twa Mielec i Tuszyma zostały utworzone rezer-waty przyrody: Pateraki, Jaźwiana Góra, Bagno Przecławskie, Buczyna na Płaskowyżu Kolbu-szowskim im. prof. Wł. Szafera czy Końskie Błota.

O wysokich walorach przyrodniczych tego tere-nu świadczą pomniki przyrody, ostoje ptactwa wodnego, tereny bagienne, moczary i torfowiska. Atrakcyjną propozycję czynnego wypoczynku stanowią ścieżki przyrodniczo-edukacyjne: Do bobra, Podróżnik, Ostrowy, Trześń.

Imprezy cykliczne organizowane przez Wydział Funduszy, Rozwoju i Promocji Powiatu:

• Mieleckie Rozmaitości Folkowe – Święto Plonów – ostatnia niedziela sierpnia• Jarmark Świąteczny – druga niedziela grudnia

The Mielec County is a region of great opportu-nities. The chief advantage of this region is its lo-cation. The Mielec County area is situated in the Sandomierz Basin in north-west Podkarpackie.

It was in Mielec that Poland’s first special industrial economic zone was created. It is also here where the-re are numerous cultural and architectural treasures and places where the former Sandomierz primeval forest left its traces. It is here, in the Mielec and Tu-szyma Forest Districts, where numerous nature rese-rves have been created. Some of these nature reserves include Paterak, Jazwiana mountain, Przeclawskie swamp, The beech forest on Kolbuszowa Plateau na-med after Professor Wl. Szafer and Horses’ Muds.

Within this county there are many interesting pla-ces to see, including natural monuments, aquatic bird sanctuaries, swamps, wetlands, marshes and bogs. There is also numerous leisure and educa-tional trails for people who like to spend their time actively. Some of these trails include.

In addition to this there are regular events orga-nized by the Faculty Fund. These events include the Mielec Folk Festival, which is a harvest festi-val that takes place during the last Sunday in Au-gust; and the Christmas market which falls on the second Sunday in December.

SEE YOU IN THE MELEC COUNTYPOWIAT MIELECKI – SPOTKAJMY SIĘ

www.powiat-mielecki.pl, e-mail: [email protected]

RzeszowZaprasza.pl

46



Trzcinica, which is situated 10km north-west of Jaslo, is well-known for archaeological research.The oldest defensive settlement in Poland, the ‘Troy of the North’ or the ‘Carpathian Troy’ can be found here.

A short history lesson A group belonging to the so called Mierzanowice Culture arrived here at the beginning of the Bron-ze Age, that is around 2100 BC. About 30 tho-usand artefacts come from this period and among them are clay pots, stone and flint tools, as well as bone and antler products. Around 1600 BC the people of the Otomani-Fűzesabony culture took control of the settlement. At the time they were the most civilised and advanced culture in the Carpathian Basin. They reinforced and expan-ded the fortifications, built an entrance road, and enlarged the settlement. After the decline of the Bronze. Age settlements around 1350 BC, the area remained uninhabited until the 8th century AD. That was when the Slavs came, and on the site of the ancient fortifications, built a huge stronghold which existed till 1020 AD. This is the place which is called Royal Earthworks.

Time machineThe Archaeological Open-air Museum, which is

Trzcinica, oddalona o 10 km na północny za-chód od Jasła, słynie z wykopalisk archeolo-gicznych. Na jej terenie znajduje się najstarsza w Polsce osada warowna, która została nazywa-na Troją Północy lub Karpacką Troją.

Krótka lekcja historii W początkach epoki brązu (ok. 2100 lat p.n.e.) przybyła tu ludność przypisywana przez arche-ologów tzw. kulturze mierzanowickiej. Z tej fazy istnienia osady pochodzi ok. 30 tys. zabytków, a wśród nich ceramika, narzędzia kamienne i krzemienne, wyroby z kości i rogu. Około roku 1600 p.n.e. osadę opanowali przedstawiciele kul-tury Otomani-Fűzesabony, najbardziej wówczas rozwiniętej cywilizacyjnie kultury Kotliny Kar-packiej. Wzmocnili oni i rozbudowali fortyfika-cje, wybudowali drogę dojazdową, powiększy-li powierzchnię osady. Po upadku osad z epoki brązu, ok. 1350 r. p.n.e., teren pozostawał nieza-siedlony aż do VIII w. n.e., kiedy to przybyli tu Słowianie i w miejscu sta rych konstrukcji obron-nych zbudowali potężny gród, który funkcjono-wał do 1020 r. n.e. To właśnie owo stanowisko na-zywane jest „Wałami Królewskimi”.

Wehikuł czasu W celu ochrony oraz udostępnienia grodziska tu-

THE CARPATHIAN TROYKARPACKA TROJA

VisitRzeszow.com

47



rystom, w Trzcinicy powstał skansen archeolo-giczny stanowiący oddział Muzeum Podkarpac-kiego w Krośnie. W trakcie prac wykopalisko-wych odkryto tu ponad 160 tys. cennych przed-miotów, na które składają się naczynia, wyroby z ceramiki, krzemienia i kamienia, kości i rogu, a także brązu i żelaza. Wśród odkryć wczesno-średniowiecznych na specjalną uwagę zasługu-je skarb srebrnych przedmiotów (600 zabytków) składający się z monet, ozdób, siekańców oraz pięknego okucia pochwy miecza.

Czy Trzcinica miała swojego Achillesa? Co ma wspólnego Trzcinica z grecką mitologią, że tamtejsza pradawna osada obronna porówny-wana jest właśnie do starożytnej Troi? Podobień-stwo występuje głównie na płaszczyźnie chrono-logicznej, gdyż warowny gród w Trzcinicy po-wstał mniej więcej w tym samym okresie, co wa-rownie wznoszone przez Mykeńczyków w Gre-cji. Nazwa ma wskazywać również na rangę od-krycia, które w zupełnie nowym świetle stawia początki epoki brązu w tej części Europy. Gro-dzisko nazywane jest także Karpackim Bisku-pinem i odebrało tej osadzie miano najstarszej w Polsce. Biskupin pochodzi bowiem z VIII w. p.n.e., natomiast historia osady w Trzcinicy sięga 2100 r. p.n.e.

Cały kompleks składa się z terenu grodziska oraz parku archeologicznego, na terenie które-go znajdują się rekonstrukcje wioski otomań-skiej oraz słowiańskiej, nowoczesny pawilon wystawowy z przestrzenną salą ekspozycyjną, salą konferencyjną, multimedialną salą eduka-cyjną dla dzieci. To połączenie tradycji z nowo-czesnością pozwala zwiedzającym przenieść się w czasy sięgające epoki brązu i średniowiecza, a jednocześnie udostępni niezbędne zaplecze multimedialne i gastronomiczne.

a branch of the Subcarpathian museum in Kro-sno, was built in Trzcinica in order to protect the stronghold and make it available for touri-sts. During the excavations over 160,000 notewor-thy artefacts were discovered. They included di-shes, earthenware, stone and flint, bone and an-tler, as well as bronze and iron artefacts. Among the early medieval artefacts found here, an extre-maly important find was the treasure trove of si-lver. This amounted to 600 artefacts including or-naments, silver cut coins and beautiful trimmings from a sword sheath.

Did Trzcinica have its own Achilles? What does Trzcinica have in common with Gre-ek mythology then, and why is this ancient for-tified settlement compared to Troy? First of all, they share a similar chronology since the stron-ghold was built about the same time as the fortifi-cations were erected by the Mycenaean people in Greece. The name is also supposed to indicate the importance of the discovery, which shows the be-ginnings of the Bronze Age in this part of Europe in a completely different light. The museum com-plex consists of a stronghold area and an archa-eological park, complete with reconstructed Ot-toman and Slav villages. The park also includes a modern exhibition pavilion with a spacious exhi-bition room, a conference room, and a multime-dia educational room for children. This combina-tion of tradition and modernity will enable visi-tors to go back to both the Middle Ages and the Bronze Age. Furthermore, the multimedia and ca-tering facilities will certainly allow you to make the most of your time in Trzcinica.

Skansen Archeologiczny Karpacka Troja+48 13 440 50 40 wew. 102,

kom. 785 911 074www.karpackatroja.pl

RzeszowZaprasza.pl

48



There is a village near Rzeszow called Solonka where there are waters rich in iodine that casca-de over stone walls. It is here that graduation to-wers were built. There is also a children’s play-ground and picnic area here in the village.

Small Rymanow ZdrojIn Solonka there are waterfalls, and there are also two wells – one with salty water and the other with mineral water. They both have beneficial he-alth effects on the respiratory system. Solonka is easily accessible from Rzeszow. Near this tourist attraction is a lit and secure car park. The recre-ation area here is surrounded with a fence made of thick logs. To the right of the entrance there are picnic tables with roofing over them, and to the left there is a children’s playground. Further on there is a very large well with a roof over it. Be-hind this you will find a wonky stone wall that is not straight, but arched. This wall is made out of rough sandstone, and over the wall trickles water that has been extracted from underground. This water has also been proven to have health bene-fits. When you are in this magical place, you can hear the surrounding nature and the falling drops of water, and can become immersed in the medi-cinal salts. On the other side of the well there are benches arranged like those in an amphitheater. They are in circle-like arrangement and climb hi-gher and higher. People come here to breathe the invigorating air and to relax and unwind from the hustle and bustle of everyday life. The area aro-

W Sołonce koło Rzeszowa woda bogata w jod spływa kaskadami po kamiennych ścianach. To właśnie tutaj znajdują się tężnie solankowe. Jest tu również plac zabaw dla dzieci oraz miej-sce na piknik.

Mały Rymanów ZdrójW Sołonce znajdują się kaskady, dwie studnie: z solanką i wodą mineralną, które mają zdrowot-ny wpływ na nasz układ oddechowy. Z Rzeszo-wa łatwo tutaj dojechać. W pobliżu ośrodka jest oświetlony i monitorowany parking. Teren wy-poczynkowy jest ogrodzony płotem z grubych bali. Po prawej stronie znajdują się stoliki z dasz-kami, po lewej plac zabaw dla dzieci, a w głębi bardzo duża, zadaszona studnia. Za nią stoi wy-soka kamienna ściana wygięta w łuk. Jest ona wykonana z chropowatego piaskowca. Po kamie-niach ścieka zdrowotna woda wydobyta spod ziemi. Wokół słychać przyrodę, spadające krople i czuć wszechobecną sól. Po drugiej stronie stud-ni znajdują się ławeczki ustawione tak, jak w am-fiteatrze. Są rozmieszone w kręgach i pną się co-raz wyżej. Ludzie przyjeżdżają tutaj pooddychać, zrelaksować się i odpocząć od zgiełku dnia co-dziennego. Teren w pobliżu tego miejsca sprzy-ja spacerom.

Muzeum Strachów Polnych W Sołonce znajduje się również jedyne na świe-cie Muzeum Strachów Polnych, czyli strachów na wróble. Pomysł na taką ekspozycję zrodził się na lekcjach plastyki Aleksandra Bielendy – animato-

SOŁONKA

VisitRzeszow.com

49

ra niekonwencjonalnej kultury. Tak też powstało Straszydlisko, czyli impreza artystyczna dla dzie-ci, której towarzyszył konkurs strachów. Dzieci przysyłają lub przywożą swoje prace z różnych stron świata. Z czasem strachów przybyło tak dużo, że zrodzi-ła się potrzeba zagospodarowania większej prze-strzeni, aby uruchomić ich magię i ludową meta-fizykę. Coroczne Straszydliska przerodziły się w stałą ekspozycję muzealną. Polskie, ukraińskie i słowackie strachy strzegące upraw rolnych przed ptactwem i zwierzętami można zobaczyć w mu-zeum działającym w Sołonce k. Rzeszowa. Eks-ponaty zostały zrobione z rozmaitych materia-łów, jak drewno, szmata, słoma, a także plastik, puszki itp. Muzeum Strachów Polnych w Sołonce zebrało już ponad 120 eksponatów.

Muzeum można zwiedzać: od pon.-pt. w godz. 8.00-13.00

Sob.-ndz. po uzgodnieniu telefonicznym: tel. 17 871 00 07

und here is also a great place for leisure walks.

Museum of scarecrowsIn Solonka there is also a museum of scarecrows, which is the only such museum in the world. The idea for this exhibition was conceived during the art lessons of Alexander Bielenda who calls him-self a maker of unconventional culture. This is how life flowed into the event for children called Stra-szydlisko. Part of the event is a competition for the best scarecrow. Children from near and afar bring or send in their completed work for the event. In the past, there were so many scarecrows collected from the annual competitions that it was decided that a bigger area was needed to show them all off. This is why a permanent exhibition was created. Today in Solonka you can see scarecrows from not only Poland, but also from Ukraine and Slovakia. The scarecrows are made from various materials such as wood, rags, straw, plastic and cans. Up until this point in time the museum has managed to collect over 120 fine specimens.

Muzeum Tadeusza Kantora w Wielopolu Skrzyńskim

„Byłem w wielu miejscach na świecie, zwiedziłem wiele krajów, ale nigdzie nie spotkałem tak pięknych kwiatów i tak zielonych łąk, jak w czasach mojego dzieciństwa w Wielopolu”. T. Kantor

To tutaj 6 kwietnia 1915 r. urodził się światowej sławy twórca teatralny, malarz i scenograf - Tadeusz Kantor. Dzięki współpracy z Ośrodkiem Dokumentacji Sztuki T. Kantora CRICOTEKA w Krakowie prezentujemy ekspozycje zawierającą rekwizyty teatralne, kostiumy

oraz fotografie z największych spektakli Mistrza Teatralnej Awangady. Tadeusz Kantor wspomnienia z dzieciństwa spędzonego w Wielopolu przekształcił

w sceniczne obrazy Teatru Śmierci.

Muzeum można zwiedzać bezpłatnie:od 1 maja do 30 września:

pon. - nieczynnewt.-ndz. 10:00-18:00

w pozostałe miesiące roku - w godzinach pracy Gminnego Ośrodka Kultury i Wypoczynku.

Grupy zorganizowane (wycieczki) prosimy o wcześniejsze zgłoszenie terminu zwiedzania.

Gminny Ośrodek Kultury i Wypoczynku w Wielopolu Skrzyńskim

39-110 Wielopole 242, tel. +48 17 7788450.e-mail: [email protected], http://gok.wielopole-skrz.pl

RzeszowZaprasza.pl

50



Rozmowa z Piotrem Cielcem Wójtem Gminy Ostrów, inicjatorem powstania Parku Historycz-nego w Bliźnie.

Skąd pomysł na utworzenie Parku Historyczne-go w Bliźnie?- Sześć lat temu odczuliśmy konieczność przed-stawienia miejscowości Blizna szerszej publiczno-ści. Jest to miejsce, które posiada bogatą przeszłość historyczną, do tej pory bardzo mało wyekspono-waną. Chcieliśmy więc stworzyć park, który byłby magnesem przyciągającym turystów oraz promu-jącym okolicę. Myślę, że nam się to udało.

Jak przebiegały prace nad projektem?- Pierwszym krokiem było pozyskanie funduszy na przedsięwzięcie z RPO. Na szczęście dzięki wsparciu urzędu marszałkowskiego i pracy wielu osób udało nam się zdobyć dofinansowanie na po-ziomie 85%. Następnie nasze działania rozpoczęli-śmy od skatalogowania eksponatów i miejsc, jakie pozostały po II wojnie światowej.

Duży odsetek tego, co możemy zobaczyć dzisiaj, pozostał w stanie nienaruszonym?- Okazało się, mimo że wojna spowodowała duże zniszczenia w Bilźnie i miejscowościach ościen-nych, że i tak dysponujemy materiałem ważnym

THE HISTORICAL PARK IN BLIZNAPARK HISTORYCZNY BLIZNA

This is an interview with Piotr Cielec, the mayor of Ostrow municipality, initiator and creator of the Historical Park in Blizna.

Where did the idea to create a historical park in Blizna come from?- Six years ago we felt there was a need to make the village of Blizna known to a wider audience. It is a place that has a rich historical past, and until now has had very little exposure. That is why we wanted to create a park, which would be magnet for tourists, and which would promote the area. I think we have achieved our aim.

How did the work on the project progress?- The first step was to raise funds for the project from the money pot of the ROP (Regional Opera-tional Program). Fortunately, thanks to the sup-port of the Marshal’s Office and the work of many others, we managed to get 85% financing. Follo-wing the acquisition of finance, our activities be-gan with the cataloging of exhibits and places that were left after World War II.

Did a large percentage of what we see today re-main intact?- It turned out that even though the war had cau-sed a great deal of destruction in Bilzna and ne-

VisitRzeszow.com

51



VisitRzeszow.com

51



historycznie, który warto pokazać ludziom. Przy odbudowywaniu oraz rekonstrukcji miejsc bar-dzo pomogła nam wiedza starszych mieszkań-ców, którzy doskonale pamiętają tamte czasy. To w wielkiej mierze dzięki nim dysponujemy tak dużym odwzorowaniem rzeczywistości. Dodat-kowo bazowaliśmy na zdjęciach lotniczych wy-konanych przez wojska alianckie podczas II woj-ny światowej.

Co na dzień dzisiejszy możemy tutaj zobaczyć?- Przede wszystkim Park Historyczny Blizna sta-nowiący rodzaj muzeum traktującego o wydarze-niach II wojny światowej z jakimi związana była miejscowość Blizna oraz nawiązującego do wpły-wu tych wydarzeń na dzisiejszą historię. Tury-sta zwiedzający Park może obejrzeć 14-metrową, wiernie odwzorowaną makietę rakiety V2, zre-konstruowane baraki obsługi poligonu oraz frag-menty wojskowych umocnień i fortyfikacji. Histo-ria poligonu ma zwrócić uwagę nie tylko na orygi-nalność miejsca, ale również na oddziaływanie do-świadczeń z tajną bronią rakietową na współcze-sny postęp techniczny. Park nie jest jednak hołdem dla niemieckiej myśli technicznej, ale hołdem dla Polaków, którzy przeciwstawili się niesprawiedli-wości tamtych czasów.

Jakie są dalsze plany rozwoju tego miejsca?Nie chcemy spoczywać na laurach. Pragniemy, aby to miejsce żyło i w dalszym ciągu się rozwija-ło. Przygotowujemy salę multimedialną pod wy-kłady oraz zielone szkoły. Oprócz tego ciągle udo-skonalamy to, co do tej pory udało nam się stwo-rzyć. Niebawem powstanie tutaj oferta noclego-wa oraz plac zabaw, jednak największą inwestycją jest wierna kopia drugiej z rakiet – V1. Chcieliby-śmy również utworzyć ścieżki pieszo-rowerowe szlakiem umocnień fortyfikacyjnych, które łączy-łyby Bliznę z rekonstrukcją obozu, znajdującą się w Pustkowie, czyli elementy nierozerwalnie połą-czone historią.

Park Historyczny Blizna pon-pt. 10.00-17.00, sob.-ndz. 10.00-18.00

Przewodnik tel. +48 693 89 43 75

ighboring towns, we still had quite a lot of histo-rically significant things that should be shown to people. During the rebuilding and reconstruction of historically important places we couldn’t do without the knowledge of some of the local resi-dents who still remember well the old times. This is largely because of their help that we were able to reconstruct things so closely to the original. Additionally, we used aerial photographs taken by Allied forces during World War II.

What can we see in Blizna these days?- First of all there is the Blizna Historical Park which is a museum about the events of World War II that were associated with the village of Bli-zna. It draws on the impact of these events on to-day. The visitors to the Blizna Historical Park can view a 14-metre-tall model of the V2 rocket and the reconstructed barracks in which the staff wor-king on the testing ground lived. You can also see here parts of the old military defenses and for-tifications. By showing the history of the milita-ry training here, we were trying to draw atten-tion not only to the original location but to also to emphasise the impact of secret missile testing on modern technological advances. Our Park is not a tribute to German technical ideas, but a tribute to the Poles who opposed the injustices of those times.

What are the plans for further development of this place?- We do not want to rest on our laurels. We want this place to live and to continue to evolve. We are preparing a multimedia room for lectures and for the green schools. In addition, we are constantly improving all the things that we have so far managed to create. Soon we will be able to offer accommodation here and a playground for children. But our biggest investment is in a true copy of the V1 rocket. We would also like to create pedestrian and bicycle trails that wo-uld run alongside the fortifications and would join Blizna with a nearby village of Pustkow. In Pustkow there is a reconstructed war camp and we feel that the two places are historically linked together.

RzeszowZaprasza.pl

52



LANCUT SYNAGOGUE SYNAGOGA W ŁAŃCUCIE

When visiting Lacnut it would be impossible for tourists to miss the Potocki and Lubomir-ski Palace. It is hardly surprising since the ca-stle is one of the most significant magnate resi-dences in Europe. However, it is worth remem-bering that there is a Synagogue near the gro-unds of the palace, which is equally impressi-ve and interesting from a visual and historical point of view.

The Jewish house of prayer, where the Jewish Museum is now situated, was built in Lancut in 1761. This magnificent historic Baroque building miraculously survived destruction on two oc-casions. During the Second World War the Sy-nagogue was set on fire by the Nazis. However, the fire was put out thanks to the intervention of Alfred Antoni Potocki, the owner of Lancut ca-stle at that time. For some years afterwards, the historic building was used as a grain store, and was supposed to have been knocked down in 1956, following a decision of the Lancut Town Council. Fortunately, local doctor Wladyslaw Balicki, saved the synagogue from destruction, as he was aware of both the historical and cultu-ral importance of the building.

Thanks to the extensive conservation works which lasted some years, the synagogue has once again regained its former splendour. The

Turyści odwiedzający Łańcut najczęściej pierwsze swe kroki kierują w stronę Zamku Lubomirskich i Potockich. I nie ma w tym nic dziwnego – jest to bowiem jedna z najbardziej znaczących rezydencji magnackich w Europie. Warto jednak pamiętać, iż w jej niedalekim są-siedztwie znajduje się równie imponująca wi-zualnie i interesująca z historycznego punktu widzenia synagoga.

Żydowski dom modlitwy, w którym obecnie znajduje się muzeum judaistyczne, został zbu-dowany w Łańcucie w 1761 roku. Ten wspania-ły zabytek barokowej sztuki sakralnej aż dwa razy został cudownie uratowany przed całkowi-tym zniszczeniem. Podczas II wojny światowej hitlerowcy podpalili synagogę, jednak dzięki in-terwencji Alfreda Antoniego Potockiego, ów-czesnego właściciela łańcuckiego zamku, pożar ugaszono. Następnie, przez wiele lat w zabyt-kowych murach mieścił się magazyn zboża, któ-ry w roku 1956 Miejska Rada Narodowa w Łań-cucie postanowiła wyburzyć. Synagogę przed tą decyzją uratował dr Władysław Balicki, który był świadomy jej historycznej i kulturowej war-tości.

Dzięki trwającym kilka lat pracom konserwa-torskim udało się przywrócić wnętrzom syna-gogi ich dawny blask. Ściany i sklepienia zdo-bią XVIII-wieczne ornamenty i polichromie

VisitRzeszow.com

53



przedstawiające sceny biblijne, motywy roślin-ne, zwierzęce, a także inskrypcje hebrajskie. Po-dziwiać też można liczne macewy, zgromadzo-ne ze zniszczonych przez Niemców cmentarzy żydowskich oraz autentyczną bimę. Imponu-jąca jest również kolekcja przedmiotów pocho-dzących pierwotnie z synagogi, wśród których na szczególną uwagę zasługują tomy Talmudu oraz książki kaznodziei wydrukowane w 1794 roku.

Łańcucka bożnica jest cennym obiektem, nie tyl-ko ze względu na walory estetyczne kultury ma-terialnej, ale przede wszystkim dlatego, że sta-nowi niezwykle istotny ślad upamiętniający obecność Żydów na terenie Łańcuta i ich wpływ na rozwój kultury i sztuki regionu.

walls and vaults are now decorated with 18th century ornaments and polychrome that present biblical scenes, floral and animal motifs in addi-tion to Hebrew inscriptions. Visitors can also ad-mire the authentic Bimah and numerous matze-vas, which were collected from the Jewish ceme-teries destroyed by the Germans. The synagogue can also boast an impressive collection of objects which were originally situated here. Amongst them, the Talmud volumes and the preacher’s books published in 1794 deserve special atten-tion. The Łańcut Jewish house of prayer house is worth a visit not only because of decorative qualities of the material culture. Above all, it is a highly significant mark of the Jewish presence in Lancut and a mark of the impact on the cultural and artistic developments of the region.

Kontakt: Mirosław Kędzior tel. +48 601 176 351 e-mail: [email protected]

Zdjęcia: Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego, ul. Grzybowska 2 lokal 44, 00-131 Warszawa, tel.: +48 22 436 60 00, faks: +48 22 436 06 58, www.fodz.pl

RzeszowZaprasza.pl

54



Pamięć o ludziach wielkiego serca i odwa-gi powinna być pielęgnowana. Zasługują oni na szacunek i podziw, gdyż nawet w obliczu najokrutniejszych zbrodni nie zatracili swego człowieczeństwa.

Do grona tych cichych bohaterów dnia codzien-nego należy rodzina Ulmów, zamieszkująca w okresie wojny wieś Markową (obec-nie położoną w po-wiecie łańcuckim, w gminie Markowa).

Józef i Wiktoria byli szczęśliwym mał-żeństwem. On – po-mysłowy gospodarz, założyciel pierwszej w Markowej szkół-ki drzewek owoco-wych, społecznik za-angażowany w dzia-łalność Katolickiego Stowarzyszenia Mło-dzieży oraz Związku Młodzieży Wiejskiej „Wici”, utalentowany fotograf. Ona – straż-niczka ogniska do-mowego, kochająca żona i matka sześcior-ga dzieci. Kierowani miłością do drugiego człowieka, współczuciem i bezinteresowną chę-cią pomocy postanowili w roku 1942 ukryć pod swym dachem Żydów, wśród których znalazł się mężczyzna z Łańcuta, handlarz bydłem o nazwi-sku Szall (wraz z czterema synami), a także daw-ni sąsiedzi Ulmy – Gołda Goldman z siostrą Lajką i jej córką. Józef znany był we wsi ze swej przy-chylności dla Żydów, już wcześniej jednej z ro-dzin ukrywającej się w pobliskim lesie pomagał urządzić kryjówkę. Nie był on zresztą jedynym, który podejmował ryzyko pomocy Żydom. Ukry-

THE QUIET HEROISMCICHE BOHATERSTWOIt is imperative that we remember those who had big hearts that showed courage. They dese-rve respect and admiration, because even in the face of the cruellest crimes they didn’t lose the-ir humanity.

Among those quiet heroes of everyday life was the Ulma family, who during the war resided in

the village of Marko-wa (located in the di-strict of Lancut, and the municipality of Markowa).

Jozef and Wikto-ria Ulma were hap-pily married. He was an ingenious farmer, and was the founder of the first fruit tree nursery in Marko-wa. She was the gu-ardian of the home, a loving wife and mo-ther of their six chil-dren. Jozef and Wik-toria, through a com-passion and love for others, and driven through desire to help others, hid Jews under their roof during 1942. Of those Jews hidden was a cattle merchant

from Łańcut called Szall with his four sons, and his former neighbours, Golda Goldman, his sister Laika and her daughter. Joseph was known in the village for his support of the Jews. In the past he had already helped a Jewish family who had been hiding in the forest. He had helped them make a shelter. He was not the only one who decided to take such a risk and help. Others willing to take on the responsibility of hiding Jews were the Szy-lar and Cwynar families, and an individual called Michal Bar. For these people it seemed an obvio-

VisitRzeszow.com

55



wała ich również rodzina Szylarów, Cwynarów, a także Michał Bar. Zdawać by się mogło, że ta-kie postępowanie było dla nich oczywistością. Nie wyobrażali sobie chyba, że można postąpić inaczej.

Niestety, 24 marca 1944 roku doszło do tragedii. Zawinił człowiek, Włodzimierz Leś. On również na początku 1942 roku ukrywał rodzinę Szalów, w zamian za przepisanie na niego całego mająt-ku tej rodziny. Jednak ze strachu przez Niemca-mi wyrzucił ich z domu, przejąwszy wcześniej ich dobytek. Niemal dwa lata później, gdy na ziemie Polskie wkroczyła Armia Czerwona, Leś, tym razem ze strachu przed utratą zdobytego wcześniej majątku, postanowił pozbyć się pra-wowitych właścicieli. Zgłosił się na posterunek żandarmerii i zadenuncjował rodzinę Ulmów.

Zdarzenia potoczyły się błyskawicznie, aż do tragicznego finału. Rankiem 24 marca Niemcy wkroczyli do gospodarstwa na obrzeżach Mar-kowej. Akcją dowodził porucznik Eilert Die-ken. Na jego rozkaz rozstrzelano Żydów, któ-rzy ukrywali się na strychu. Zginął, od strzału w głowę, również Józef Ulma, będąca w dziewią-tym miesiącu ciąży Wiktoria Ulma oraz sześcio-ro ich dzieci. Zginęli dla przykładu, za karę. Ich winą była bowiem nadmierna troska o losy dru-giego człowieka.

W 1995 roku Ulmowie zostali uhonorowani me-dalem „Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata”, który przyznawany jest przez Instytut Pamię-ci Męczenników i Bohaterów Holocaustu Yad Vashem od 1963 roku. Ich szlachetny czyn, dla nich samych zupełnie naturalny, stał się sym-bolem ogromnego bohaterstwa zwykłych lu-dzi, gotowych walczyć o każde życie, za wszel-ką cenę. Aby nie zginęła pamięć o ludziach, któ-rzy podczas II wojny światowej, narażając wła-sne życie, pomagali ludności żydowskiej, pod-jęto decyzję, by w Markowej powstało Muzeum Polaków Ratujących Żydów na Podkarpaciu im. Rodziny Ulmów. Jego otwarcie planowane jest na 2013 rok.

us thing to do, and they couldn’t have imagined acting differently.

Unfortunately, on March 24th 1944 tragedy struck. The tragedy was caused by a man called Wlodzimierz Les. From the beginning of 1942 he had been hiding the Szall family in his family ho-use. He did it in return for their wealth. However, he was so scared of the Germans that he threw them out of his house after he had taken all of the-ir belongings. Nearly two years later, as the Red Army entered Poland, Wlodzimierz Les decided to get rid of the Jews he had harboured. He did this through the fear of losing all of the wealth he had acquired from them. He marched into the local German police station and denounced the Ulman family.

Events then unfolded rapidly, until the tragic fi-nale. On the morning of March 24th the Germans entered the Ulman’s farm on the outskirts of Mar-kowa village, which was commanded by Lieute-nant Eilert Dieken. Under his command the Jews who had been hiding in the attic were shot dead. Jozef Ulman, his heavily pregnant wife Wiktoria, and their six children were also shot - all shot in the head. Their death was an example. It was the-ir punishment. They were punished for caring about the welfare of others.

In 1995 the Ulman family were honoured with the medal of Righteousness Among the Nations. The-se kinds of medals have been awarded since 1963 by the Institute of Martyrs’ and Heroes Remem-brance Holocaust Yad Vashem. The Ulman’s no-ble act (which for them was quite a natural thing to do) became a symbol of the great heroism for ordinary people who are ready to fight for life, irrespective of the price. In order to never for-get the people who helped the Jews during World War Two, while risking their own lives, the deci-sion has been made to open a museum in the vil-lage of Markowa. It will be a museum dedicated to the Poles who risked their lives helping Jewish people, and it will be named after the Ulman fa-mily. Its opening is planned for 2013

FROM RZESZÓW AIPORT TO...Z RZESZOWA DO...

56

RZESZÓW

Warszawa

Gdańsk

Katowice

Barcelona Girona

Frankfurt

Dublin

Manchester

BristolLondyn-Luton

Londyn-Stansted

East-MidlandsBirmingham

NA WAKACJE Z RZESZOWA POLEĆ DO: HERAKLION, SHARM EL SHEIKH, MONASTIR, HURGADA, ANTALYA, TUNIS, ENFIDHA, KOSS, BURGAS, GRAN CANARIA

VisitRzeszow.com

57BUSINESSBIZNES

Szczegółowe informacje:

Jerzy [email protected]. +48 17 875 47 99

‘Rzeszow-Dworzysko’ is a special area of econo-mic activity, which is part of the oldest econo-mic zone in Poland, called ‘Euro-Park Mielec’. Companies active within ‘Rzeszow-Dworzysko’ will receive favourable tax incentives.

The zone, situated in north-western part of Rze-szow, between Krakowska Street and the E30 ra-ilway line which connects Germany, Poland and Ukraine, has an excellent and convenient loca-tion. It also stretches outside the city to include the villages of Milocin and Pogwizdow Nowy, amounting to the total area of 450 hectares plan-ned for development.

As specified in the local development program-me, the zone is intended for the purpose of indu-stry, logistic centres, depots, warehouses as well as service and trading centres. The land on which it is located, is owned by the State Treasury Agri-cultural Property Agency and the Rzeszow Coun-ty Office. Functioning as an inherent part of the local economic landscape it will mark a signifi-cant achievernent for the city of Rzeszow.

ZONE OF ECONOMIC ACTIVITYSTREFA AKTYWNOSCI GOSPODARCZEJ

„Rzeszów-Dworzysko” to podstrefa należąca do najstarszej strefy ekonomicznej w Polsce - „Euro-Park Mielec”. Powołana została w marcu 2010r. Firmom, które będą funkcjonować w ra-mach „Dworzyska”, zostaną przyznane korzyst-ne ulgi podatkowe.

Głównym atutem strefy jest jej atrakcyjne poło-żenie. Została ona zlokalizowana w północno-za-chodniej części miasta, pomiędzy ul. Krakowską (droga międzynarodowa E-4), a magistralą kole-jową E30 (relacji Niemcy-Polska-Ukraina). Przez zachodnią część strefy przebiegać będzie droga ekspresowa S-19 z projektowanym węzłem dro-gowym, która połączy się z projektowaną auto-stradą A-4. Poza granicami Rzeszowa „Dworzy-sko” obejmuje część gmin Świlcza i Głogów Ma-łopolski. Planowana do zagospodarowana po-wierzchnia wraz z przylegającymi do niej tere-nami to ok. 450 ha.Zgodnie z Miejscowym Pla-nem Zagospodarowania Przestrzennego w stre-fie mogą być realizowane inwestycje przemysło-we, centra logistyczne, składy, magazyny, obiek-ty handlowe i usługowe. Grunty w obrębie strefy stanowią własność Agen-cji Nieruchomości Rol-nych, Skarbu Państwa oraz Starostwa Powiatu Rzeszowskiego.

Podstrefa „Rzeszów-Dwo-rzysko” to ważne przed-sięwzięcie Urzędu Mia-sta Rzeszowa wpisującym się w gospodarczy obraz miasta.

RzeszowZaprasza.pl

58 BUSINESSBIZNES

The Regional Development Agency which has managed the AEROPOLIS Science and Techno-logy Park since 2003, has transformed an empty area of meadows and fields in one of the fastest growing technology parks in the country.

Aeropolis is now one of the most attractive pla-ces to invest in the south east of Poland. Many important foreign and domestic companies such as MTU Aero Engines Poland Ltd, Borg War-ner Turbo Systems Poland Ltd, and Zelmer Pro Ltd decided to invest in AEROPOLIS. The Scien-ce and Technology Park is located near Rzeszow international airport (Jasionka), and a transpor-tation hub which includes the A4 motorway and the express road S19 Via-Baltica.

When it is finished it will connect the Baltic States with the countries of southern Europe. The first phase of the AEROPOLIS construction consists of three zones with a total area of 118 hectares. Two of these zones S1 and S2, (70 and 48 hectares re-spectively), were fully incorporated into the Spe-cial Economic Zone Euro-Park Mielec. Also wi-thin these two zones, 27 companies have already purchased land and have received permission to operate within the Special Economic Zone. So far, these companies have created nearly 1600 new jobs, and the value of their investment is nearly 900 million Zloty. Zone S3 is the zone of academic

Rzeszowska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A., która zarządza Podkarpackim Parkiem Na-ukowo – Technologicznym AEROPOLIS ma do zaoferowania nowe tereny inwestycyjne oraz po-wierzchnie pod wynajem w Inkubatorze Techno-logicznym.

AEROPOLIS jest obecnie jednym z najatrakcyj-niejszych miejsc do inwestowania w południo-wo – wschodniej Polsce. Wiele znaczących, za-granicznych i krajowych firm np. MTU Aero En-gines Polska Sp. z o.o., Borg Warner Turbo Sys-tems Polska Sp. z o.o. oraz ZELMER PRO Sp. z o.o. zdecydowało się na inwestycje w tym miej-scu. W pobliżu PPNT znajduje się międzynaro-dowy Port Lotniczy „Rzeszów – Jasionka” oraz układ komunikacyjny, w skład którego wchodzi m.in. Autostrada A4 oraz węzeł planowanej dro-gi ekspresowej S19 „Via – Baltica”.

W ramach I etapu tworzenia AEROPOLIS po-wstały 3 strefy o łącznej powierzchni ok. 118 ha. Dwie z nich S1 (ok. 70 ha) oraz S2 (ok. 48 ha) zo-stały w całości objęte Specjalną Strefą Ekonomicz-ną EURO – PARK Mielec. Na terenie tych stref działki wykupiło i otrzymało zezwolenia na dzia-łalność w SSE już 27 firm, które deklarują łącz-nie utworzenie niemal 1600 nowych miejsc pracy, a deklarowana wartość ich inwestycji wyniesie prawie 900 mln zł. Strefę S3 stanowi Preinkuba-tor Akademicki PPNT o pow. ok. 1000 m2. Jest on przeznaczony dla studentów, absolwentów oraz początkujących pracowników naukowych pod-karpackich uczelni wyższych, którzy chcą zreali-zować pomysły na założenie własnej działalności o charakterze innowacyjnym.

THE INVESTMENT ISLAND OF PODKARPACIAINWESTYCYJNA WYSPA PODKARPACIA

VisitRzeszow.com

59BUSINESSBIZNES

Nowe tereny inwestycyjne są już dostępne!Strefa S1-3 o pow. ok. 48 ha została już w pełni uzbrojona w infrastrukturę techniczną i we wrze-śniu 2011 roku włączona do Specjalnej Strefy Ekonomicznej EURO-PARK Mielec. Zachętą dla przyszłych Inwestorów do lokowania działalno-ści w tej właśnie strefie jest bardzo dobra dostęp-ność komunikacyjna (autostrada, lotnisko, dro-ga krajowa 9 i 19). W ramach strefy mogą swo-je inwestycje lokować przedsiębiorstwa z bran-ży m.in.: lotniczej, informatycznej, elektromaszy-nowej oraz biochemicznej. Na uwagę zasługuje fakt, że przedsiębiorcy nabywajcy działki na tere-nie Parku mogą ubiegać się o pozwolenie na dzia-łalność w SSE EURO-PARK Mielec, a dzięki temu uzyskać ulgi w podatku dochodowym (nawet do 70%) z tytułu kosztów nowej inwestycji lub utwo-rzenia nowych miejsc pracy.

Od lipca 2012 roku pojawi się również możli-wość wynajmowania pomieszczeń w Inkubato-rze Technologicznym!

Na terenie Strefy S1 trwa budowa Inkubato-ra Technologicznego wraz z Centrum Obsługi PPNT. Pierwszy z trzech obiektów planowanych do utworzenia w ramach tego kompleksu zosta-nie udostępniony inwestorom już w lipcu 2012 roku. W budynku o pow. ok. 5300 m2 oferujemz wznajem powierychni biurowzch i produkcyj-no-usugowych oraz zaplecze konferencyjne. Po-mieszczenia te będą wynajmowane na preferen-cyjnych warunkach.

development within the Science and Technology Park. It is1000 metres square, and is intended for local Podkarpackie students, graduates and novi-ce researchers who want to fulfil their own ide-as for the establishment of an innovative activity.Zone S1.3, (a subzone of zone S1 and which has a total area of 48 hectares), is fully equipped with technical infrastructure, and in September 2011 became part of the Special Economic Zone Eu-ro-Park Mielec. The incentives for potential in-vestors to set up their activities in this particular area include the fact, that it is located in an area with very good communication links, including both the motorway and airport.

Within the Special Economic Zone, companies from the following industries can operate: avia-tion, information technology, electrical engine-ering, and biochemical industries. Within the zone, favourable conditions will be created with regards to creating networks of partners and sup-pliers. It is worth noticing that businesses and in-vestors buying land in the Science and Technolo-gy Park will be able to apply for a permit to ope-rate in the Special Economic Zone Euro-Park Mie-lec. This will enable them to obtain income tax re-lief of up to 70% of the initial setup costs of any new investment and the cost of creating new pla-ces of work. Starting from July 2012 there also will be the opportunity to rent rooms in the zone of academic development.

As fore-mentioned, within zone S1 there is a zone of academic development that is being bu-ilt, along with a service centre for the Science and Technology Park.

Rzeszowska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A.ul. Szopena 51, 35 – 959 Rzeszów

Centrum Obsługi Inwestora

tel. +48 17 852 43 76 www.coi.rzeszow.pl

Centrum Zarządzania PPNT

tel. +48 17 867 62 06www.aeropolis.com.pl

RzeszowZaprasza.pl

60 BUSINESSBIZNES

Nowe Techniki Medyczne II – Szpital Specjali-styczny im. św. Rodziny Sp. z o.o. w Rudnej Ma-łej k. Rzeszowa zajmuje się kompleksowym le-czeniem schorzeń i urazów narządów ruchu.Nasza placówka jest liderem innowacji medycz-nej na Podkarpaciu. Zatrudnia wykwalifikowa-ną kadrę medyczną i wykorzystuje nowoczesne rozwiązania technologiczne oraz organizacyjne.

W placówce działają nowocześnie wyposażone:

Oddział Ortopedii i Traumatologii Narządów Ru-chu, który specjalizuje się w mało inwazyjnych zabie-gach metodą artroskopową, w szczególności w zabie-gach rekonstrukcyjnych i naprawczych stawu kolano-wego, biodrowego, barkowego, skokowego oraz nad-garstka; leczy się tu dyskopatię odcinka szyjnego krę-gosłupa metodami mało inwazyjnymi

Oddział Chirurgii Ogólnej, gdzie głównie wykonu-je się zabiegi w zakresie operacji: laparoskopowych ka-micy pęcherzyka żółciowego, przepukliny z wszczepie-niem siatek, żylaków kończyn dolnych

Oddział Chorób Wewnętrznych zajmuje się dia-gnozą i leczeniem schorzeń narządów wewnętrznych. Dysponuje możliwością wykonywania badań echokar-diograficznych, prób wysiłkowych, ciągłego monitoro-wania EKG metodą Holtera oraz ciągłego monitorowa-nia ciśnienia tętniczego (Holter ciśnieniowy)

New Medical Techniques II - The Holy Family Specialist Hospital in Rudna Mała near Rzeszow provides orthopedic and surgical services. We are the leader in medical innovation in the Podkarpacie region. We employ the best specialists and use modern technological and organizational solutions.

In our hospital there are the following departments (all modern equipped):

Department of Orthopedics and Traumatology of the Locomotor System, which specializes in low invasive arthroscopic surgeries, particularly those enabling the reconstruction and repair of the following joints: knee, hip, shoulder, elbow, ankle and wrist. The cervical discopathy is also treated here with minimally invasive procedures.

Department of General Surgery, where the following surgeries are mainly conducted: cholecystolithiasis, hernia, surgical operations for varicose veins of the lower extremities.

Department of Internal Medicine diagnoses and treats patients suffering from general medical ailments. Such tests as: echocardiogram, stress tests, Holter ECG, Holter blood pressure can be done here.

Rehabilitation Centre provides complex services based on the modern methods of physiotherapy.

THE SAINT FAMILY SPECIALIST HOSPITALSZPITAL SPECJALISTYCZNY IM. ŚW. RODZINY

VisitRzeszow.com

61BUSINESSBIZNES

Delivery of the top quality services is possible due to the most modern equipment available in our kinesitherapy, physical therapy, massage and hydrotherapy rooms. Rehabilitation Centre includes:

• Outpatient Rehabilitation Centre• Inpatient Rehabilitation Centre• Rehabilitation Clinic

We offer rehabilitation programmes tailored to each patient’s individual needs, considering their injuries, age and abilities, so as to effectively assist in the full recovery, MRI and CT Radiological Laboratory is equipped with the most advanced OCT and an OPTIMA MRI which enable image examination. Our CT has an angio option to examine coronary arteries. Cardiac Calcium Scoring makes it possible to examine heart thoroughly while reducing the amount of radiation by 83%. Our MRI has the set of modern, dedicated diagnostic coils providing the best quality images.

The detailed list of our services is available at our website : www.klinika-rzeszow.pl

• USG Scan and X-ray Laboratory • Outpatient clinics: orthopaedic, surgery, pain

relief, rehabilitation, dermatology, rheumatology.

Centrum Rehabilitacji świadczy kompleksowe usłu-gi w zakresie rehabilitacji medycznej według nowo-czesnych metod fizjoterapeutycznych. Zapewnienie najwyższej jakości usług rehabilitacyjnych zgodnie ze światowymi standardami jest możliwe dzięki wy-posażeniu sal kinezyterapii, gabinetów fizykoterapii, masażu hydroterapii w sprzęt najnowszej generacji. W skład Centrum Rehabilitacji wchodzi:

• Oddział Rehabilitacji Stacjonarny• Oddział Rehabilitacji Dziennej• Poradnia Rehabilitacyjna

Posiadamy specjalnie opracowane programy rehabili-tacyjne, dostosowane do schorzeń, wieku i możliwości pacjenta tak, aby przy naszej pomocy powrócił do peł-ni zdrowia.

Pracownia radiologiczna RM i TK wyposażona w najnowszej generacji tomograf spektralny i rezonans magnetyczny OPTIMA do wykonywania badań ob-razowych. Tomograf Komputerowy wyposażony w opcję - angio CT naczyń wieńcowych, Calcium Sco-ring umożliwia wykonywanie zaawansowanej diagno-styki serca przy jednoczesnej redukcji dawki promie-niowania o 83%. Rezonans magnetyczny posiada bo-gaty zestaw nowoczesnych, dedykowanych cewek dia-gnostycznych, które zapewniają najwyższą jakość ob-razów medycznych.

Zakres wykonywanych usług znajdziecie Państwo na naszej stronie internetowej www.klinika-rzeszow.pl

• Pracownia USG i RTG• Poradnie: ortopedyczna, chirurgiczna, lecze-

nia bólu, rehabilitacyjna, dermatologiczna oraz reumatologiczna.

Nowe Techniki Medyczne II Szpital Specjalistyczny im. Świętej Rodziny Sp. z o. o. świadczy usługi w ra-mach kontraktu NFZ oraz pełnopłatnie.

Nowe Techniki Medyczne IISzpital Specjalistyczny im. Św. Rodziny Sp. z o.o.

36-060 Głogów Małopolski, Rudna Mała 600Rejestracja i informacja tel. 17 866 67 00

e-mail: [email protected]@klinika-rzeszow.plwww.klinika-rzeszow.pl

RzeszowZaprasza.pl

62



Pilzno

Kolbuszowa

NowaSarzyna

Sieniawa

Cieszanów

Oleszyce

RadymnoKańczuga

Dynów

Lesko

Komańcza

RymanówDukla

Strzyżów

Brzozów

Dębica

Ropczyce

JasłoKrosno

SanokUstrzykiDolne

Przeworsk

Łańcut Jarosław

Leżajsk

NiskoNowa Dęba

Lubaczów

Mielec

Tarnobrzeg Stalowa Wola

Przemyśl

Rzeszów

San

Wisłok

SanWis

łaW

isło

ka

Jezioro Solińskie Bieszczady Mountains

Beskid Niski Mountains

Slovakia

Ukra

ine

28

28

28

LUBLIN

WARSZAWA

KRAKÓW

NOWY SĄCZ

LWÓW

KOSICE

cartographic editor & graphic design:Sebastian Książkiewicztel: +48 602 765 674e-mail: [email protected] by Sebastian Książkiewicz

Iwonicz Zdrój

Żurawica

RzeszowZaprasza.pl

al. Piłsudskiego

Grottgera

Asny

ka

Grottgera Bardowskieg

o

Żero

msk

iegośw. Mikołaja

Kole

jow

a Fredry

Jabłońskiego

Kołłątaja

Targ

owa



Asny

kaO

krze

i

Bożn

icza

Gałęz

o-w

skie

go

Bernardyńska

Sokoła

Kopernika Kopernika

Gru

nwal

dzka

Moniuszki Matejki

Kościuszki

Jagiellońska

Zygmuntowska

Alsa

3 M

aja Dymnickiego

Sło

wac

kieg

o

Grodzisko Bal

dach

ówka

Króla Kazimierza

Wie

rzyn

ka Szpitalna

MickiewiczaKreczmera

Chopin

aDługosza

Dekerta

Słowackiego Słoneczna

Chopina

Leszczyńskiego

Zamkowa

Ale

ja

Pod Kasztanami

Lubo

mirs

kich

PCK

Kraszewskiego

Unii Lubelskiej

Reformacka

Poniatowskiego

Mochn

ackie

go

Jagielloń

ska

Pułaskiego

płk. Lisa Kuli

Dąbr

owsk

iego

Hetm

ańsk

a

Stas

zica Chodkiewicza

PodpromieMarzanny

Naruszewicza

Bato

rego

al. L

. Cie

pliń

skie

go

Jałowegoal

. L. C

iepl

ińsk

iego

Chłopickiego

Kordeckiego

Reymon

ta

Dmowskitraffic circle

Kochanowskiego

pl. OfiarGetta

ZamkowyBridge

al. Piłsudskiego

Wisłok

PKSBus Station

PKPRailway Station

RzeszowZaprasza.pl

66

Documents

Visit Rzeszów & Podkarpackie