L a Banca del Temp ladinade Fascia met a jir encechest uton na lingia de

evenc leé a la sanità. A la basade dut l’é l barat del temp: tempche ven dat e temp che se pelrezèiver. Ven lurà da spes aduma autra sociazions devolontariat che pel meter a jirprojec, al dò de la lege numer 8del 2000.Vigni sozio pel meter a la letavelch ora de sie temp del dutdeband a un auter sozio, dajancoscita sia competenzes, siabona man e sia averda. La ores

Una foto panoramica della valle di Fassa

vegn dombrèdes da la Bancadel Temp che gestesc coscita lbarat, al dò de la esigenzes, conn sistem de credic’. Corsc,lezions, aiut te cesa, cura de lapersones, organizazion deevenc, dapò regoeta demagnadives adum a “AvisioSolidale” e regoeta de materiei,anter la ativitèdes che les é dò asmaorer. Dal 2011 se à metù npè ence la sezion fasciana:anchecondì la ten ite natrentina de sozi beleche duc’atives, disc Floriano Bernard dePera coordenator del grop.

L proget dedicà a la Sanità é ruàchest uton a sia secondaedizion; “Son e Sanità”,l’argoment de l referat stat i dispassè, tegnù da l’esperta, ladotora e chirurga de MonzaCarla Oggioni. Da la calità delson depend noscia sanità eequilibrie psico-fisich. De netven fat n reset de nosciaenergies, ven potenzià lamemoria e metù orden te nescpensieres, à recordà la dotora.Tratà é vegnù la fajes del son, aldò de la enrescides neves de laneuroscienzes; amò rejonà é

vegnù de la valuta deiinsomesc, che revereda l 20%del son. Dormir pech e mel éfator de rijie per doenter veiesdant del temp e per velgunapatologies, a serà sù l’espertaOggioni. Ades de otober vainant la ativitèdes de la lia: venregoet amò la operes d’ert de lascomenzadiva “Artisc perPassatemp” che les sarà dapòmetudes fora te na mostra chesarà endrezeda aposta, a la letade ducchenc’. Chi che à entres épreé de se fèr inant.Maor enformazions se pel lesaer da Floriano Bernard cherespon al numer de fonin:335.1231564.

m.d.

I contadini della valle non hanno finitodi andare in campagna, perché c’èchi raccoglie ancora. La mattina si

vestono pesante e con poca voglia si recanonel campo, le prime ore sopportano ilfreddo, poi però, esce il sole che scalda unpo’ le dita infreddolite. La sera però, si vedela soddisfazione nei loro occhi.

S ist herbest ont s heift u’ za kemmenkòlt, ober de pauern hom nou nèt gariften de acker. S hòt nou ber as steat au ende vria ont geat en òcker ver za verdea’nse s proat va de boch. Men leigt se dick u’:a por bòrma jackn, eppes za hòltn bòrmder hòls ont de hantscheger en de hent,avai en de vria, en an moment, teat mense pfrearn.An frucht, ober, derhòltet se ont raift bailas ausbende ist vrisch aa. Der raiftlonksom ont men klaupt en aro òll vimf,

secks to aa: s ist de mora. Pauern as homano more, hòt s der an schea’n numer,zbischn Oachpèrg ont Vlarotz, ont òllòcker hòt de sai’ rèchte zait za raiven. EnOachpèrg ont en de nideren platz, hòtmen schoa’ u’gaheift en de hòlm van agstza klaum ont iaz, hòt men sa laischiargarift aa, ober s hòt òndera heacheraplatz, en Vlarotz, bou sait men noch zaklaum de mearestn en de doin tang.S kimmpt a ker der loat en de vria: miasnaustea’ ont plaim ausbende en kòlt, oberdòra, zobenz, bail men hòt sa aroklauptont secht men de òrbet as men hòt gatu’,geat au’ a lachl en tschicht ont men keartum hoa’m kontent. De earstn stunnen ende vria miast men aushòltn, umao’adleva, kuckt araus de sunn ont semmen an moment, berment se.Var derbail geat s asou, ober s kimmptòlbe kelter ont men hofft za meing sa

bòlten aroklaum, avai a vòrt as s pfreart,meicht men song za hom laider garift.Men hofft as tuat a jor abia vertn oderalmen, schea’ ver en gònze dòs mu’netasou za meing hom de fruchtn as men hòtòrbet gahòp za setzn ont noschaung.

Chiara Pompermaier

Nou en òcker

Ativitèdes de la Banca del Temp ladina

sichar ke ‘z iz ummandar von sèlnen boda vo a par djar lem in di beldar vo darLessinia. In di lestn 25 djar ditza vich iznå zo süacha zo venna soi platz inTrentino. In ünsarna provintz, niamatbo da iz lente haüt, gidenkten zo hobano gisekh a bolf aft dise saitn.Vor zboa djar dar per, est dar bolf, dinatur iz hèrta a segno merar bille bazvor a zen djar. Makma no gian in baltåna zo vörtase?Di laüt von Servitzio Beldar un BilleVichar vo dar Provintz vo Tria khön kebar man sogetàrn zo giana na sbem åna

zo schauganaz hintar in rukhn: dar bolfiz “znirt” umbromm stòrdje un filmhånen gimacht gloam asó.‘Z iz ginumma khön ke in Amerika vonNorth bo da lem 60.000 bölf, sidar vondjar 1900 lai zboa laüt soin gistorbetgitötet vo ditza vich, un ditza iz khenntvür in tortimìtt in groaze beldar gåntzvort bait von lentar. Ånka azmen trofftpinn bölfla, dar bolf iz vill mindar znirtbaz dar per, khönsa di forestèl.Bia no – azzar iz asó guat - khinta vür kedar töatet ploaz öm, alle in an stroach,un vill mearar baz di sèlnen bo dar iz

Di foto von forestél vo Folgrait

Nicola Panelatti Arc. Foreste e Fauna PAT

guat z’ezza? Stianate aft daz sèll bo darkhennt gischribet affon sito internet“Orso e grandi carnivori” vo darProvintz, asó baz iz zo vorstìana pitt dazsèll bo da iz in soi hirn: dar bolf izgibont zo giana a katza vo bille vicharbo da soin biane un bo da soin guateloavar. Azzar vint vichat gizüglt nåmp inlentar, nimear guat zo vonkìana, darpòkhtar daz merarste azzar iz guat zoazo vrezzase in meararna zait. Dar bolfkheart bidrumm atz vlaisch ånka anmånat spetar.

�

ISOLE 359 ottobre 2016

vita trentinaLA

DIN

OM

OCH

ENO

di Luca Zotti

Una fototrappolaautomatica haimmortalato unesemplare di lupo nei

boschi di Folgaria. La fotografia è laconferma di quanto si sospettavaormai da tempo: questo predatore siaggira nelle foreste degli Altipianidal mese di febbraio. È probabile chesia un esemplare proveniente daiboschi della Lessinia.

‘Z iz gest ploaze månat bo da diforestél soin gest aft soine tritt unest a fototrappl hattenabeginummp: dar bolf lebet in dibeldar vo dar Zimbar Hoachebene.Sidar fevraro vo haür allz hattgimacht gloam ke ditza billes vichhatt givuntet haus aft ünsarnepèrng. An earst di tritt in snea bo dahåm parirt von an groazan hunt,ma åna di sèlnen von an mån semnåmp. Biane spetar pummandar unvlaisch vo åndre vichar gitöatet ungilazzt in bàrt, untar in snea. Un estdi foto bo da zoang in bolf.‘Z iz na palle zo vorstìana vo bo dariz hergirift, ånka az ma sait quase

CIMBRO Vor zboa djar dar per, est dar bolf, di natur iz hèrta a segno merar bille baz vor a zen djar. Makma no gian in balt åna zo vörtase?

Aa benn asubende ist kòlt ont vrisch, de pauern, meing nou nèt ròstn ont en de vria, leing se dick u’ont gea’n as de òrbet