5
Komunidade internasionál iha tinan 2016 atua hodi elimina komersiu internasionál ba kakatua sinzentu Afrikanu, manu ida husi manu sira ne’ebé ema trafika ilegalmente iha mundu. (Shutterstock) Vitoria ba balada fuik sira iha tinan 2016 Husi ShareAmerica – 30 Dezembru 2016 Planeta nia espésies balun kritikamente ameasadu hetan ona notisia di’ak ne’ebé presiza tebtebes iha tinan 2016. Governu no ativista sira iha mundu tomak serbisu hamutuk hodi buka dalan atu konserva vida selvajen, hasae populasaun balada fuik sira no redus kasa ilegál. Haree ba progresu balun ne’ebé halo ona iha tinan kotuk.

Vitoria ba balada fuik sira iha tinan 2016...Komunidade internasionál iha tinan 2016 atua hodi elimina komersiu internasionál ba kakatua sinzentu Afrikanu, manu ida husi manu sira

  • Upload
    phamdat

  • View
    224

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Vitoria ba balada fuik sira iha tinan 2016...Komunidade internasionál iha tinan 2016 atua hodi elimina komersiu internasionál ba kakatua sinzentu Afrikanu, manu ida husi manu sira

Komunidade internasionál iha tinan 2016 atua hodi elimina komersiu internasionál ba kakatua sinzentu Afrikanu, manu ida husi manu sira ne’ebé ema trafika ilegalmente iha mundu. (Shutterstock)

Vitoria ba balada fuik sira iha tinan 2016 Husi ShareAmerica – 30 Dezembru 2016

Planeta nia espésies balun kritikamente ameasadu hetan ona notisia di’ak ne’ebé presiza tebtebes iha tinan 2016. Governu no ativista sira iha mundu tomak serbisu hamutuk hodi buka dalan atu konserva vida selvajen, hasae populasaun balada fuik sira no redus kasa ilegál.

Haree ba progresu balun ne’ebé halo ona iha tinan kotuk.

Page 2: Vitoria ba balada fuik sira iha tinan 2016...Komunidade internasionál iha tinan 2016 atua hodi elimina komersiu internasionál ba kakatua sinzentu Afrikanu, manu ida husi manu sira

Panda boot lá’os ameasadu ona maibé kontinua ‘vulneravel’

Populasaun panda fuik sae too besik porsentu 17 iha tinan 10 nia laran (© Imajen AP)

Grupu internasionál ida iha fulan Setembru reklasifika panda boot hanesan “vulneravel”, hasai animal refere husi lista “ameasadu”, grasas ba esforsu konservasaun iha tinan barak nia laran, peskiza foun no esforsu husi governu Xina hodi proteje animal ho kór furak metan-mutin ne’e .

Sindikatu Internasionál ba Konservasaun ba Natureza aviza katak “importante tebtebes atu medida protesaun ba animal kontinua halo nafatin.” Grupu ne’e mós fó avizu katak mudansa klimátika bele destroi moris fatin ai bamboo (au) nian ne’ebé sai hanesan animal ne’e nia hahaan favoritu, estraga tiha fali buat di’ak barak ne’ebé konsege atinji ona.

Page 3: Vitoria ba balada fuik sira iha tinan 2016...Komunidade internasionál iha tinan 2016 atua hodi elimina komersiu internasionál ba kakatua sinzentu Afrikanu, manu ida husi manu sira

Populasaun Elefante bele sae fali, liu husi estabelese medida kontra kasa ilegál

Populasaun elefante savanna Afrikanu tuun makaas to 30% iha tinan 10 nia laran.(©Imajen AP)

Enkuantu númeru elefante savana Afrikanu tuun makaas tebes , regulamentu ba kasa-ilegál no lei foun sira mós ajuda hodi proteje elefante sira ne’e, iha fatin balun, ajuda hasae fila fali númeru populasaun balada fuik ne’e.

Ezemplu ida maka Uganda, agora dadaun konta hamutuk iha elefante too 5000 hafoin iha tinan 1980 hela deit 800. Populasaun elefante nian sae dala rua tutuir malu hahú husi tinan 2003 iha Parke Transfronteira W, área protejida ida fahe malu entre Níger, Burkina Faso no Benin.

Estadus Unidus iha fulan Jullu tinan 2016 promulga ona proibisaun total ba komersiu internu ba marfim elefante nian. Esforsu ida ne’e sei hakloot liu tan demanda iha merkadu ida husi merkadu marfim ilegál sira.

Page 4: Vitoria ba balada fuik sira iha tinan 2016...Komunidade internasionál iha tinan 2016 atua hodi elimina komersiu internasionál ba kakatua sinzentu Afrikanu, manu ida husi manu sira

Teknolojia ba vida-animal fuik hetan atualizasaun

Ekipa traballu serbisu uza aplikativu anti-tráfiku durante inisiativa hackthon halao iha Parke Zoolójiku Woodland iha Seattle. (Parke Zoolójiku Woodland)

Iha tinan 2016 hatudu progresu iha parte alta-teknolojia konservasaun nian. Konkorensia internasionál sira hanesan Dezafiu Teknolojia kontra Krime ba Vida-selvajen no inisiativa Zoohackthon, halibur hamutuk matenek nain dia’k liu no brillante iha área teknolojia hodi hetan solusaun kreativu sira ba dezafiu boot sira ne’ebé balada fuik sira hasoru.

Husi ideia sira ne’e ida maka: aplikasaun ida ba smartwatch ne’ebé bele permite ninia uzuariu relata kona-ba tráfiku balada fuik, no feramentu forénsiku ne’ebé liga kasadór ilegál ne’ebé kapturadu lori dikur rino nian ne’ebé kontein DNA espesífiku rino ida nian, ho nune’e halo fasil liu atu hatama kasadór ilegál ba komarka.

Page 5: Vitoria ba balada fuik sira iha tinan 2016...Komunidade internasionál iha tinan 2016 atua hodi elimina komersiu internasionál ba kakatua sinzentu Afrikanu, manu ida husi manu sira

Patrulla Pangolin

Kasadór ilegál sira falsamente dehan katak pangolin nia kulit bele sai aimoruk ne’ebé makaas. (© Imajen AP)

Iha enkontru global fulan Outrubru nian hanaran Kovensaun espésies ameasadu iha mundu koñesidu ho sigla CITES, governu sira bandu ona komérsiu ba pangolin, mamalia mundu nian ne’ebé ema trafika barak liu.

Iha konferensia ne’e, kakatua sinzentu Afrikanu mós hetan ona protesaun husi hahalok aat komersiu global nian.