131
ЗА II ЦИКЛУС НА УНИВЕРЗИТЕТСКИ СТУДИИ НА ФАКУЛТЕТОТ ЗА БЕЗБЕДНОСТ ЗА АКАДЕМСКАТА 2009/2010 1

vodic 2012 2013

  • Upload
    -

  • View
    316

  • Download
    1

Embed Size (px)

DESCRIPTION

vodic 2012 2013

Citation preview

Page 1: vodic 2012 2013

ЗА II ЦИКЛУС НА УНИВЕРЗИТЕТСКИ СТУДИИ НА ФАКУЛТЕТОТ ЗА БЕЗБЕДНОСТ

ЗА АКАДЕМСКАТА 2009/2010

Ноември, 2010 година

1

Page 2: vodic 2012 2013

ПРЕДМЕТ, ЦЕЛИ И ЗАДАЧИ НА II ЦИКЛУС НА УНИВЕРЗИТЕСКИ СТУДИИ НА ФАКУЛТЕТОТ ЗА

БЕЗБЕДНОСТ

На Факултетот за безбедност како високообразовна и научно-истражувачка институција се спроведува високообразовна, научно-истражувачка и применувачка дејност. Со остварувањето и реализирањето на реструктурирани и современи студии од II циклус на универзитески студии, Факултетот за безбедност до крај го осмислува своето постоење, ја заокружува својата физиономија на наставно-научна и истражувачка институција во областа на безбедноста и борбата против криминалитетот. Во оваа академска година, Факултетот за безбедност реализира II циклус на универзитески студии за две насоки: криминалистика и меѓународна безбедност. Останува интенцијата да се развиват и осовременуваат наставните програми, со цел постојано да се биде во тек со последните светски случувања во областа на научната и апликативна дејност.

Основна цел на студиите од II циклус, е поставување на национален систем на образование што ќе биде конститутивен и компатибилен со меѓународно признатите стандарди во тие области.

Посебна цел на II циклус студии, е оспособување на високостручни и компетентни кадри за научно-истражувачка и наставно-образовна работа во областа на криминалистичко-криминолошките и безбедносните науки.

Задачи на студиите од II циклус се:

Изучување на теоретски и практични проблеми од областа на криминалистикат и меѓународната безбедност, како основи за успешна работа на аналитички, специјалистички, научно-истражувачки и научно-образовни задачи;

Оспособување на последипломските кадри (специјалисти и магистри) за самостојни и тимски научно-стручни истражувања од наведените области и проблеми, како и примена на научните и стручните сознанија во практиката;

Поттикнување и натамошно развивање на научната мисла во овие области. Основен предуслов за ефикасна организација е ефикасност во борбата против криминалитетот и општествено негативните појави и тенденции, како и постигнување на оптимално ниво на безбедност и заштита на општествените и личните вредности на граѓаните;

Остварување на другите општествено оправдани цели што произлегуваат од остварувањето на основните задачи на високото образование и науката, во развивање на научната мисла и нејзина примена во практиката, како и од посебните задачи на Факултетот за безбедност, во подготвувањето на високо стручни кадри и развивање на

2

Page 3: vodic 2012 2013

научната мисла во системот на безбедноста и борбата против криминалитетот и општествено негативните појави и тенденции.

Во реализација на целите и задачите на II циклус на универзитетски студии, тежиштето е научно-стручно и методолошко оспособување на студентите за изучување на проблемите од областа на безбедноста, криминалистиката, криминологијата и полициската функција во современото општество. Тоа ќе се постигне со изучување на одредени наставно-научни содржини и методологија на научно истражување на криминалните и безбедносните појави и нивното поврзување со новите и продлабочени сознанија од наведените области.

Со наставата на втор циклус универзитетски студии ќе се обезбеди:

Високо научно и стручно ниво на II циклус на универзитетски студии, во согласност со современиот развој на криминалистичко-криминолошките и безбедносно-полициските науки;

Изучување на нови и продлабочување на стекнатите знаења на повисоко ниво од претходното образование, а во функција на професионална полициска дејност и поефикасна безбедност и заштита;

Насочување и оспособување на студентите за самостојна и креативна научна и стручна работа во текот на студиите.

Главна целна група се студенти заинтерсирани за студирање во II циклус универзитетски студии во областа на криминалистиката, меѓународната безбедност, форензиката и безбедноста и финансиската контрола.

3

Page 4: vodic 2012 2013

КОНЦЕПЦИЈА, СОДРЖИНА И ВРЕМЕТРАЊЕ НА СТУДИИТЕ ОД II ЦИКЛУС НА УНИВЕРЗИТЕТСКИ СТУДИИ

ФАКУЛТЕТОТ ЗА БЕЗБЕДНОСТ

Концепција на студиите од II циклус универзитетски студии

Студиите од II циклус на универзитетски студии, по содржина и обем не можат да бидат повторување на редовните додипломски студии. Тие опфаќаат нови подрачја, области и дисциплини, а таму каде што повторувањето е неизбежно, тоа може да биде само значително проширено и продлабочено навлегување во материјата.

Профилот на студиите од II циклус на универзитетски студии, го сочинуваат неколку основни (задолжителни и изборни) предмети распоредени во четири насоки. Тежиштето е ставено на криминалистиката и криминологијата, а опфатени се и одделни сегменти од материјалното и процесното кривично право со посебен акцент на доказите и докажувањето во предистражната и кривичната постапка, безбедноста, полицијата, човековите права и меѓународното хуманитарно право, методологија на истражување на криминалитетот, форензичкото истражување, како и финансиската контрола. Четирите насоки се конципирани како интердисциплинарни. Интегрираниот, синтетизиран, мултидисциплинарен пристап на науките, во целост им овозможува на кандидатите комплексен пристап на научните и практичните проблеми од областа на криминалитетот, безбедноста и заштитата.

Систематски научни дисциплини како задолжителни предмети за насоката криминалистика се:

1. Криминологија со криминална политика на сузбивање на криминалитетот;

2. Сузбивање на современи форми на криминалитетот (процесно-правни аспекти);

3. Кривично право и меѓународно кривично право;4. Криминалистичка-тактика, техника и методика за сузбивање на

современите форми на криминалитет;5. Методологија на истражување на криминалитетот.

Во групата на изборни предмети за насоката криминалистика се следниве научни дисциплини:

1. Стратешки анализи и криминалистичко разузнавање;2. Организиран криминал и корупција;3. Современи форми на криминалитет-виктимолошки аспекти;4. Еколошки криминалитет;5. Економски и финансиски криминалитет;6. Криминалистичка психологија со психопатологија - аспекти на

докажувањето;

4

Page 5: vodic 2012 2013

7. Меѓународна полициска соработка;8. Виктимолошки аспекти на современите форми на криминалитет;9. Судска медицина-современи методи и нивна примена;10. Правото на ЕУ-правда и внатрешни работи;11. Современи теории и системи на безбедност;12. Разузнавање и контраразузнавање;13. Превенција на современите облици на криминалитетот;14. Трговија со луѓе и илегална миграција;15. Човекови права и меѓународно хуманитарно право;16. Сообраќајна деликвенција;17. Малолетничка деликвенција и децата како жртви;18. Тероризам и сузбивање на современите форми на тероризам;19. Менаџмент на човекови ресурси.

Систематски научни дисциплини како задолжителни предмети за насоката меѓународна безбедност се:

1. Меѓународно право на вооружени конфликти;2. Меѓународна безбедност и меѓународни односи;3. Меѓународно преговарање и видови дипломатија;4. Методологија на истражување на криминалитетот;

Во групата на изборни предмети за насоката меѓународна безбедност се следниве научни дисциплини:

1. Меѓународна економија и финансии;2. Тероризам и справување со тероризмот;3. Разузнавање и меѓународна безбедност;4. Воена индустрија и трговија, контрола на вооружувањето и

разоружување;5. Мировни операции, постконфликтна реконструкција и градење на

државата;6. Стручен англиски - меѓународна безбедност и дипломатија;7. Меѓународни безбедносни интеграции и ЕУ како безбедносен актер;8. Транснационален организиран криминал;9. Меѓународно кривично право и сузбивање на современите форми на

криминалитет;10. Човекови права и меѓународно хуманитарно право;11. Совет на Европа и европска безбедност;12. Меѓународни стандарди и практики за заштита на животната

средина;

Систематски научни дисциплини како задолжителни предмети за насоката Безбедност и финансиска контрола се:

1. Стратегиски анализи и криминалистичко разузнавање;2. Методологија на истражување на безбедносни појави;3. Финансиски менаџмент;4. Анализа на финансиски извештаи;5. Современи теории и системи за безбедност;

5

Page 6: vodic 2012 2013

6. Современи даночни системи;7. Безбедносни стратегии;

Во групата на изборни предмети за насоката безбедност и финансиска контрола се следниве научни дисциплини:

1. Методика на истражување на економско финансиски криминал;2. Методика на истражување на компјутерски криминал;3. Перење пари и финансирање тероризам;4. Човекови права при финансиски контроли и истраги;5. Современи економски системи;6. Капитал и ризик;7. Интерна и екстерна ревизија;8. Европски безбедносни страндарди при транспорт на стока;9. Е-бизнис;10. Даночно сметководство;11. Методика на истражување на организиран финанс. криминал;12. Меѓународна соработка во борба против финансиски криминал;

Во студиите од II циклус на Факултетот за безбедност, извршена е единствена класификација на предметите на задолжителни и изборни за четирите насоки.

Во систематски поглед со студиите од II циклус на на Факултетот за безбедност, се опфаќаат:

- Научни студии (Магистерски студии) - подготовка за научно-истражувачка дејност во определената област и обработка на современите аспекти на таа област;

Со завршувањето на студиите од II циклус на универзитетски студии на Факултетот за безбедност, кандидатите ќе се стекнат со едно од следниве стручни, односно научни звања:

-Магистер на науки од областа на криминалистиката (М-р или М.А., M.sc.);

-Магистер на науки од областа на меѓународната безбедност (М-р или М.А., M.sc.).

- Магистер на науки по безбедност и финансиска контрола (М-р или М.А., M.sc.);

Во содржински поглед студиите се дизајнирани со блок задолжителни и блок од изборни предмети со што на кандидатите и нивните организации што ги финансираат во текот на студирањето им е дадена можност непосредно да влијаат врз дел од содржината на образованието.

Во процесен поглед за студиите од II циклус на универзитетски студии на Факултетот за безбедност, по правило се организира настава по секој предмет. По исклучок, кога за одреден предмет, особено за изборните, нема доволно студенти, наставата е консултативна и менторска. Во поглед на облиците на работа, во секој предмет се предвидени практични активности на

6

Page 7: vodic 2012 2013

студентите и тоа како во изработката, така и во одбраната на тие практични работи.

Насоки и правила на студирање

Бројот на задолжителни предмети на студиите од II циклус на универзитетски студии на Факултетот за безбедност, на насоката криминалистика е 5 (пет). Вкупниот број на изборни предмети е 18.

Бројот на задолжителни предмети на студиите од II циклус на универзитетски студии на Факултетот за безбедност, на насоката меѓународна безбедност е 4 (четири). Вкупниот број на изборни предмети е 12.

Бројот на задолжителни предмети на студиите од II циклус на универзитетски студии на Факултетот за безбедност, на насоката безбедност и финансиска контрола е 7 (шест). Вкупниот број на изборни предмети е 12.

Студентите на насоката криминалистика, избираат најмалку два изборни предмети (по еден во секој семестар). Доколку сака, студентот може да запише уште еден или два како факултативни, во зависност од неговиот интерес. Бројот на кредити што ги носат предметите кои студентот ги изучува како факултативни, нема да бидат земени во предвид при пресметување на вкупниот број освоени кредити.

Студентите на насоката меѓународна безбедност, избираат најмалку три изборни предмети (еден во првиот семестар, и два во вториот). Доколку сака, студентот може да запише уште еден или два како факултативни, во зависност од неговиот интерес. Бројот на кредити што ги носат предметите кои студентот ги изучува како факултативни, нема да бидат земени во предвид при пресметување на вкупниот број освоени кредити.

Студентите на насоката безбедност и фиансиска контрола, избираат најмалку шест изборни предмети (по два во седмиот, осмиот и деветиот семестар). Доколку сака, студентот може да запише уште еден или два како факултативни, во зависност од неговиот интерес. Бројот на кредити што ги носат предметите кои студентот ги изучува како факултативни, нема да бидат земени во предвид при пресметување на вкупниот број освоени кредити.

Сите предмети во првиот и вториот семестар, и на двете насоки, носат поединечно по 6 (шест) кредити.

За студиите од II циклус на универзитетски студии на Факултетот за безбедност, се применува Европскиот Кредит Трансфер Систем (ЕКТС).

Активностите, испитните сесии и правилата на студирање се дефинирани во Правилникот за условите, критериумите и правилата за запишување и студирање на втор циклус студии на Универзитетот ,,Св. Климент Охридски”-Битола.

Времетраење на студиите од II циклус на универзитетски студии на Факултетот за безбедност

Универзитетските студии од втор циклус можат да траат една или две години, односно соодветно да носат 60 или 120 европски кредити. Времетраењето на студиите зависи од прифатениот систем на прв и втор циклус студии (систем 3+2 или 4+1), пришто вкупниот број кредити што се стекнуваат

7

Page 8: vodic 2012 2013

со завршување на вториот циклус универзитетски студии изнесува 300 европски кредити.

Лицето коешто ги завршило универзитетските студии од втор циклус се стекнува со научен назив – магистер во соодветната научна област.

Во меѓународниот промет и дипломата на англиски јазик, научниот назив по завршување на вториот циклус е „master“ во соодветната научна област.

Специјалистичките студии како вид на студии од втор циклус, можат да траат од една до две години, односно носат 60 до 120 европски кредити.

По завршувањето на специјалистичките студии се стекнува звање – специјалист од одредена струка.

Студиските програми од втор циклус се остваруваат врз основа на акредитирани студиски програми кои се во согласност со Европскиот систем за пренос и акумулација на кредити (во натамошниот текст ЕКТС) .

Студиските програми се реализираат во студиски години и семестри. Во согласност со ЕКТС, обемот на една студиска програма во една студиска година изнесува 60 европски кредити.

ОРГАНИЗАЦИЈА НА НАСТАВАТА

Учебната година трае од 15 септември до 14 септември наредната календарска година и се организира во два семестри: зимски и летен.

Студентите имаат обврска да ја посетуваат наставата на вториот циклус студии. Наставата се организира и изведува врз основа на утврден распоред на часови. Доколку бројот на студенти коишто запишале одреден предмет е помал од 10 (десет), наставата може да се организира како настава од менторски тип. Наставата на вториот циклус се организира во попладневните часови во работните денови, а во неработните денови во претпладневните и попладневните часови. Одлука за формата и организацијата на наставата носи Наставничкиот совет за студиите од втор циклус.

Наставата во вториот циклус на студии за секој предмет пооделно ја реализира Предметна комисија во состав од два наставници од иста или сродна област во која припаѓа соодветниот предмет. Одлука за составот на Предметната комисија, на предлог на Наставничкиот совет за вториот циклус, носи Наставно-научниот Научниот, односно Наставничкиот совет. Првиот член на Предметната комисија е носител на реализацијата на наставата, а вториот член учествува при спроведувањето на колквиумите и испитите, реализацијата на другите активности во рамките на предметната програма (семинарски трудови, проектни задачи и др.) и учествува во реализација на дел од предавањата. Во реализацијата на наставата на вториот циклус студии за определени теми можат да учествуваат и други наставници, соработници и други експерти, кои не учествуваат во реализацијата на завршното оценување. Предметната комисија на почетокот на семестарот е должна да изготви план за реализација на наставата, во согласност со Правилникот за единствениот кредит систем и преминот од една на друга студиска програма, односно од една на друга единица на Универзитетот „Св. Климент Охридски“- Битола.

Предметната комисија е одговорна за изведувањето на сите облици настава: предавања, вежби, практична работа, менторство и др. и за реализација на предвидениот план за работа за соодветниот предмет.

8

Page 9: vodic 2012 2013

Предметната комисија е должна во текот на наставата, изработката на индивидуалните работи и подготовката за проверка на знаењето да им помогне на студентите преку организирање часови за консултации. Термините за консултации треба да бидат усогласени со термините за настава и истите да им бидат достапни на студентите преку јавно истакнување на огласна табла и на интернет страницата на единицата на Универзитетот.

ИСПИТЕН РЕЖИМ И НАЧИН НА ОЦЕНУВАЊЕ

Наставните дисциплини од студиската програма по правило се полагаат само на завршно оценување. Наставничкиот совет на вториот циклус студии може да донесе одлука за полагање на предметите од вториот циклус на студии и преку колоквиуми во согласност со овој Правилник и Правилникот за ЕКТС.

На завршното оценување студентите се оценуваат со поени од 0 до 80, при што услов за полагање на завршниот испит се освоени минимум 41 поен, но и освоени најмалку уште 10 поени од други активности што значи вкупно над 50 поени. Доколку студентот освои повеќе од 50 поени само на завршното оценување, тогаш за позитивна оценка не му е потребен дополнителен број поени од другите активности.

Останатите 20 поени до вкупниот број од максимум 100 поени се добиваат врз основа на други активности и резултати на студентите и тоа:

прва група – 10 поени:присуство и активност на настава втора група – 10 поени:

изработка на семинарски трудсамостојна (домашна) работаизработени или реализирани проекти/програми.изработен и објавен научен труд

трета група – 5 поени:менторство на други студентиосвоени награди или пофалнициучество на семинариучество на симпозиуми идруги активности предвидени со предметната програма.

Распределбата на поените за конкретните активности од претходно наведените групи ја врши предметниот наставник кој е должен истата да им ја стави на увид на студентите на почетокот на наставата по соодветната наставна дисциплина.

Максималниот број поени од сите активности од овој член потребен за формирање на завршната оценка не може да биде поголем од 20.

Предметниот наставник е должен да ги чува 3 (три) месеци од објавувањето на резултатите материјалите врз основа на коишто се доделени поени по основ на другите активности (семинарски, проекти и слично).

Комисијата го внесува вкупниот број поени од завршното оценување и од другите активности и формирањето на конечната оценка во посебен формулар за објавување на резултатите од завршното оценување. Комисијата ги

9

Page 10: vodic 2012 2013

објавува резултатите од завршното оценување во соодветниот испитен рок, најдоцна 15 дена од спроведувањето на испитот.

Завршното оценување може да биде писмено, усно или писмено и усно. Одлука за начинот на реализација на завршното оценување донесува Наставничкиот совет на вториот циклус студии на единицата на Универзитетот.

Предметната комисија е должна, најдоцна 30 дена од одржувањето на испитот, до Службата за студентски прашања, да достави примерок од објавените резултати, записник на кандидатите коишто го полагале испитот и испитни пријави потпишани од двајцата наставници, при што бројот на положени кандидати истакнати на списокот со резултатите од завршното оценување треба да е идентичен со бројот и оценките на кандидатите внесени во записникот за спроведување на испитот и во испитните пријави.

Службата за студентски прашања врши проверка на испитните пријави и доколку се тие исправни, истите ги внесува во досието на студентот. Доколку службата за студентски прашања утврди определена неисправност на одреден број испитни пријави, за истото, во рок од 15 дена, ја известува Комисијата, а по потреба и раководителот на Наставничкиот совет на вториот циклус на студии. Комисијата е должна да изврши исправка на неисправните пријави најдоцна во рок од 15 дена од известувањето и истите ги доставува до службата за студентски прашања којашто ги внесува во досието на студентот.

Комисијата ја внесува и потпишува конечната оценка во индексот на студентот. Резултатите од завршниот испит се објавуваат задолжително на огласната табла на единицата на Универзитетот и на нејзината интернет страница, при што наставникот е должен да чува примерок од истите, а еден примерок се доставува до архивата на единицата на Универзитетот и се чува во согласност со правилата за архивска граѓа. Овие резултати се чуваат и во електронска форма.

Формирањето на конечната оценка од завршното оценување и останатите активности во рамките на предметната програма се врши врз основа на вкупниот број освоени поени по сите основи, и тоа:

- од 0 до 50 поени: оценка 5 (пет);- од 51 до 60 поени: оценка 6 (шест);- од 61 до 70 поени: оценка 7 (седум);- од 71 до 80 поени: оценка 8 (осум);- од 81 до 90 поени: оценка 9 (девет);- од 91 до 100 поени: оценка 10 (десет).

Доколку при утврдувањето на конечниот број поени се појават децимали, се врши заокружување на бројот на следниов начин: ако првата децимала е помала од 5 се заокружува претходниот цел број, а ако истата е еднаква или поголема од 5 се заокружува следниот цел број.

10

Page 11: vodic 2012 2013

УСЛОВИ ЗА ОРГАНИЗИРАЊЕ НА II ЦИКЛУС СТУДИИ НА ФАКУЛТЕТОТ ЗА БЕЗБЕДНОСТ

Просторно-технички услови

Факултетот за безбедност има доволно просторни услови за организирање на предавања и дискусиони практикуми. Располага со еден амфитеатар, две конференциски сали (со капацитет од 60 и 30 седишта) современи училници-кабинети, специјализирана компјутерска училница за современи форми на учење, методичка лабараторија, дидактичка училница и лабараторија за изучување на јазици, богато опремена библиотека, во која може да се најде значајна литература за потребите на студентите.

Кадровски услови

Согласно постојниот Закон за високо образование, Факултетот за безбедност ги исполнува сите потребни кадровски услови за организирање на II циклус студии.

Во таа насока од особена корист е соработката со соодветните високообразовни институции од Универзитетот ,,Св. Климент Охридски”-Битола и Универзитетот ,,Св. Кирил и Методиј”-Скопје.

Трошоци за школарина на втор циклус студии

За II циклус студии на Факултетот за безбедност, трошоците за школарината ги обезбедуваат студентите.

Висината на школарината за покривање на трошоците на наставата, испитите и тековните материјали и административни трошоци се утврдува со посебен акт на Факултетот за безбедност.

Паричниот надомест за еден семестар е 550 евра во денарска противредност (среден курс на НБРМ на денот на уплата) и 900 евра за пријавување, изработка и одбрана на магистерски труд.

За наоската Безбедност и финансиска контрола, надомест за еден семестар изнесува 450 ЕУР во денарска противредност (среден курс на НБРМ на денот на уплата) и 900 евра за пријавување, изработка и одбрана на магистерски труд.

11

Page 12: vodic 2012 2013

ОПИС НА ПРЕДМЕТНИТЕ ПРОГРАМИ ЗА ЗАДОЛЖИТЕЛНИТЕ И ИЗБОРНИТЕ ПРЕДМЕТИ НА

НАСОКАТА КРИМИНАЛИСТИКА

1 Предмет КРИМИНАЛИСТИКА - ТАКТИКА, ТЕХНИКА И МЕТОДИКА ЗА

12

Page 13: vodic 2012 2013

СУЗБИВАЊЕ НА СОВРЕМЕНИТЕ ФОРМИ НА КРИМИНАЛИТЕТОТ2 Код ФБПКК013 Кредити 6 (шест)4 Семестар I ( прв)5 Тип на предметот задолжителен6 Времетраење 20 часа7 Предуслови /8 Начин на

реализација Предавања, вежби, проекти

9 Наставници Вон. проф. д-р Борис Мургоски, Доц. д-р Злате Димовски

10 Распределба на времето

Под надзор Предавања/ вежби 20 часа Самостојна работа Подготовка на испит

Вкупно:11 Цели Темите што се предлагаат имаат за цел да ги оспособат студентите-последипломци за

изработување на продлабочени истражувања, анализи, прогнози, стратегии и превенција на негативните безбедносните појави, особено за криминалитетот како масовна појава во општеството. Во оваа насока, всушност, се движат и реформските зафати на безбедносните структури во Република Македонија.

12 Предметна програма Поим, предмет и задачи на криминалистиката; Криминалистичко-информативна дејност; Индиции и индицијални методи при откривањето и при докажувањето на кривичните дела; Криминалистичка стратегија; Криминалистичка географија; Понови теоретски проблеми на криминалистичката тактика (криминалистичка класификација на кривичните дела, тактичка ситуација, тактички начини, тактички комбинации, прикривање на кривичните дела, методика на откривање и разјаснување на кривичните дела).Криминалистиката и форензичките науки; Улогата на техничките методи и средства во процесот на форензичките сознанија (современи криминалистичко-технички истражувања); Понови криминалистичко-технички методи и средства за идентификација на лица; Криминалистичка балистика (балистика на кратко растојание); Технички системи за тајно надгледување и следење; Современи системи за техничка заштита на објекти од стратешко значење; Енвиронментален криминалитет.

13 Литература Проф. д-р Методија Ангелески, Криминалистичка тактика, Скопје, 2003;

13

Page 14: vodic 2012 2013

Проф. д-р Методија Ангелески, Оперативна криминалистика, Скопје, 2005 Доц. д-р Гоце Џуклески, Прирачник за соработничка мрежа, Скопје, 2005 Доц. д-р Гоце Џуклески, Вовед во криминалистиката, Скопје, 2006 Проф. д-р Владимир Водинелиќ, Криминалистика (од прво до седмо издание), Београд Проф. д-р Владимир Водинелиќ, Криминалистика - откривање и докажување (прв и втор том), Скопје, 1985 Проф. д-р Владимир Водинелиќ, Криминалистичка тактика 1, Скопје, 1995 Проф. д-р Живојин Алексиќ, Криминалистика, Београд, 1985 Јурген Торвалд, Сто лет криминалистики, Москва, 1974Проф. д-р Остоја Крстиќ, Прогностика криминалитета, Београд, 2003;Проф. д-р Остоја Крстиќ, Практикум за криминалистичку тактику, Београд, 2002;Проф. д-р Остоја Крстиќ, Симболи, знакови и значења у криминалистици, Београд, 1996;Проф. д-р Бранислав Симоновиќ, Криминалистика, Крагујевац, 2004;Проф. д-р К. Бобев, Криминалистика, Софија, 2001 Проф.д-р Владимир Кривокапиќ, Криминалистика- тактика,Београд,2005;В.Митровиќ : Криминалистичка техника, ВШУП, Земун, 1988Р.Максимовиќ: Примењена криминалистичка техника, ВШУП, Београд, 1991Ж. Алексиќ, З. Миловановиќ : Лексикон криминалистике , Врело, Београд 1993А.Т. Вељановски: Инструментални методи , Фармацевтски факултет, Скопје, 1994F. Lundquist : Methods of Forensic Science, John Wiley&Sons, London, 1963J.Adam, J.C. Adam : Criminal Investigation, Sweet-Maxwell, London, 1962 E. Wigger : Kriminaltechnischer Leitfaden, Bundeskriminalamt, Wiesbaden, 1965 М. Бошковиќ : Материјални докази у криминалистичкој обради, Нова Просвета, Београд, 1990К.Бобев : Криминалистически експертизи, Научноизследователски Институт по криминалистика и криминологија, Софиа, 1986K.Inman, N.Rudin :Principles and Practice of Criminalistics, LLC, Boca Raton, Florida, 2001S.A.James, J.J.Nordby : Forensic Science, Boca Raton, Florida, 2005B.A.J.Fisher : Techniques of Crime Scene Investigation, CRS Press, Boca Raton, Florida, 2004С.Велјанов, С.Куновска : “Криминалистичката техника во решавањето на проблемот злоупотреба на дрога”, Безбедност, 1-2, Скопје, 1996С.Велјанов, З.Кавраковски: “Психотропните супстанции под интернационална контрола”, Безбедност, 4, Скопје, 1997J.R.Glowa : Inhalants (The Toxic Fumes), BPCL, London, 1988 Ж.Алексиќ, Р.Костиќ : Пожари и експлозии, Привредна Штампа, Београд, 1982С.Велјанов : “Експлозии и траги од активирана експлозивна материја”, Безбедност, 4, Скопје, 1996С.Велјанов : “Јонизирачко зрачење и радиоактивен отпад”, Годишник (Факултет за безбедност),1, Скопје, 1999F.David: History of the International Atomic Energy (IAEA), Austria, 1997В.Водинелиќ, Ж.Алексиќ, З.Миловановиќ: “Методика откривања, доказивања и разјашњавања еколошког криминалитета”, Безбедност, 4, Инст.Безб., Београд, 1990S.M.Adwards and all: Environmental Crime and Criminality, Garland, England, 1995К.Ристески, Б.Давитковски: Еколошко право, НИП Студентски збор, Скопје, 1997С.Велјанов : “Полицијата во служба на заштита и унапредување на животната средина”, Годишник(Фак. за безб.), 1, Скопје, 1998С.Велјанов: “Правната регулација на заштитата и унапредувањето на животната средина и улогата на ОВР на превентивен и репресивен план”, Годишник (Фак. за безб.), 1, Скопје,1992М.Васиќ : Специјално и пригушено оружје, Едиција ,Београд,1988M.Lumsden : From DumDum to Napalm, Int.Peace Research Inst.,Stockholm, 1982

14

Page 15: vodic 2012 2013

1 ПредметКРИМИНОЛОГИЈА СО КРИМИНАЛНА ПОЛИТИКА НА СОВРЕМЕНИ ФОРМИ НА КРИМИНАЛИТЕТ

2 Код ФБПКК023 Кредити 6 (шест)4 Семестар I (прв)5 Тип на предметот задолжителен6 Времетраење 20 часа7 Предуслови /8 Начин на

реализација Предавања, вежби, проекти

9 Наставници Проф. д-р Оливер Бачановиќ, Доц. д-р Миодраг Лабовиќ

10 Распределба на времето

Под надзор Предавања/ вежби 20 часа Самостојна работа Подготовка на испит

Вкупно:11 Цели Предметот, како спој меѓу две самостојни научни дисциплини, има за цел на студентите

да им ги продлабочи знаењата за двете дисциплини, со нагласка на изучувањето на современите облици на криминалитетот, од аспект на двете дисциплини. Воедно студентите ќе се оспособат, преку проучувањето на клучните делови на криминологијата, поврзани со криминалната феноменологија и криминалната етиологија, да осознаат како тие стануваат појдовна основа за криминалнополитичко вреднување (казнена политика, превенција), односно како проучувањето на инструментите за водење на криминалната политика (кривични санкции, превентивни програми и сл.) треба да биде исползувано во функција на феноменолошките и етиолошките изучувања на криминалитетот, прогнозирањето на криминалното однесување и сл.

12 Предметна програма

Поимот на криминалитет (кривично правно и социолошко дефинирање); Методи и техники на проучувањето на криминалното однесување и криминалитетот како индивидуална и масовна појава; Типологии на криминалитетот (со посебна нагласка на поделбата на конвенционален и неконвенционален криминалитет); Феноменологија на криминалитетот воопшто и на одделни типови на криминалитет, со посебен акцент на современите облици на криминалитет; Проблеми со евидентирање на криминалитетот: вистински, привиден и легален криминалитет; Темна бројка на криминалитетот (техники на сознавање на ТБК) и бројка на претерување; Дали ТБК и рецидивизмот и се карактеристични за современите облици на криминалитет? Етиологија на криминалитет; Краток осврт на криминолошки теории, со посебен осврт врз поновите теории кои ги објаснуваат современите облици на криминалитет; Криминогени фактори- поим и поделба; Социјални (егзогени) и индивидуални (ендогени) фактори; Социјални фактори што се врзуваат со поновите форми на криминалитет (пр. глобализација, транзиција; војна; културен плурализам- културни конфликти и миграции, одн. културни конфликти и малцинства; родов идентитет и криминалитет; структурално насилство; Понови поделби на криминогени фактори (пр. фактори на буткање и фактори на привлекување).Поим на Криминалната политика; Предмет, задачи и методи на Криминалната политика; Односот на Криминалната политика со другите казнени науки, посебно со криминологијата; Историски развој на Криминална политика; Развиток на криминалната политиката во XX век; Криминалната политика на крстопат; Криминалната политика и жртвата на кривичното дело;Темелни карактеристики на современата Криминална политика; Две ориентации во современата криминална политика (репресија и превенција и нивниот меѓусебен однос); Темелни начела на современата криминална политика; Казнена политика како репресивен дел од современата КП; Иновации во системот на санкции како одраз на новата казненоправна филозофија; Превентивна компонента на современата Криминална политика; Глобализација и меѓународно значење на современата Криминална политика; Обид за класификација на облици на неконвенционален криминал.

13 Литература: Константиновиќ-Вилиќ,С.- Николиќ-Ристановиќ, В. (2003) Криминологија; Игњатовиќ, Ѓ

15

Page 16: vodic 2012 2013

(2005), Криминологија, “Службен гласник, Београд;Сулејманов, З. (2003): Криминологија, Скопје, Институт за социолошки и политичко правни истражувања;Хорватиќ, Ж.- Цвитановиќ, Л.(1999); Политика сузбијања криминалитета, МУП Републике Хрватске;Сулејманов, З. (2001): Криминална политика, Фридрих Еберт, Институт за социолошки и политичко-правни истражувања, “Графохартија”;Камбовски, В. (2005) Актуелни проблеми на казнената политика во тематскиот број: Казнена политика во Република Македонија, Македонска ревија за казнено право и криминологија, бр. 1/ 2005;Бачановиќ, О. (2005): Некои напомени за положбата на жртвата во новелираното казнено законодавство, Македонска ревија за казнено право и криминологија, бр. 2, Здружение за кривично право и криминологија на Македонија.

16

Page 17: vodic 2012 2013

1 Предмет МЕТОДОЛОГИЈА НА ИСТРАЖУВАЊЕ НА КРИМИНАЛИТЕТОТ2 Код ФБПКК033 Кредити 6 (шест)4 Семестар I (прв)5 Тип на предметот задолжителен6 Времетраење 20 часа7 Предуслови /8 Начин на

реализацијаПредавања; дискусии; консултации; индивидуална и групна работа; семинари; семинарски работи; вежби; изработка на проект, учество во работата на истражувачки тимови, истражувачка практика, посета на организации и заедници и сл.

9 Наставници Проф. д-р Цане Мојаноски, Доц. д-р Фросина Ташевска-Ременски

10 Распределба на времето

Под надзор Предавања/ вежби 20 часа Самостојна работа Подготовка на испит

Вкупно:11 Цели

Предметот Методологија на истражување на криминалитетот има за цел да ги оспособи студентите за постојано трагање по објективната вистина, посебно во користењето на истражувачките методи, техники и инструменти. На тој начин тие треба да се воведат во интелектуалното мајсторство и постојаното трагање кон научните сознанија.Методологијта на истражување на криминалитетот е предмет кој треба да ги воведе студентите во тајните на научно-истражувачката работа, посебно во совладувањето на вештините на изработката на проектот и на проектирањето како процес.

12 Предметна програма

Општественото значење и научните потреби од истражувањето на безбедносните и девијантните појави, особено на криминалитетот како сложена општествена појава; Задачи и функции на методологијата; Епистемолошките проблеми во истражувањето на криминалитетот; Методи на истражувањето криминалитетот; Односот истражување-теорија; Поими, хипотези, индикатори и варијабли во научното истражување на криминалитетот; Проектирање на истражувањето на криминалитетот; Начини и техники за собирање на податоците; Анализа на податоците; Основи на статисиката на криминалитетот;

13 Литература: Цане Мојаноски: Методологија на научно-истражувачката работа; 2-ри Август-С; Штип-Скопје 1998;Вељко Банѓур, Никола Поткоњак: Методологија педагогије; Београд 1999Владимир Мужиќ: Увод у методологију истраживања одгоја и образовања; Едуца, Загреб; Владимир Мужиќ: Методологија педагошког истраживања; “Свијетлост”; Сарајево; 1986;Душан,М. Савичевиќ: Методологија истраживања у васпитању и образовању; Вранје; 1996;Војин Милиќ: Социолошки метод; Нолит; Београд; 1978;Шешиќ Богдан: Основи методологије друштвених наука;Шешиќ Богдан: Општа методологија; Научна кнјига; Београд; 1988;Супек Руди: Истраживање јавног мнења; Либер;Загреб; 1981;Ѓорѓе Лекиќ: Методологија педагошког истраживања и стваралаштва; Завод за уџбенике и наставна средства; Београд 1979;Печујлиќ Мирослав: Методологија друштвених наука; Савремена админстрација; Београд; 1987;М.Печујлиќ, В.Милиќ: Методологија друштвених наука; Научна књига; Београд; 1996;В. Петровска-Бешка: Методологија на експерименталните истражувања во психологијата; Малинска; Скопје; 1994;

17

Page 18: vodic 2012 2013

1 ПредметСУЗБИВАЊЕ НА СОВРЕМЕНИТЕ ФОРМИ НА КРИМИНАЛИТЕТ- ПРОЦЕСНО ПРАВНИ АСПЕКТИ

2 Код ФБПКК043 Кредити 6 (шест)4 Семестар I (прв)5 Тип на предметот задолжителен6 Времетраење 20 часа7 Предуслови /8 Начин на

реализацијаКомбинација на предавања, дебати и дискусии на клучните теми од материјалот, индивидуални презентации, групни истражувања и дискусии во групи , есеи

9 Наставници Вон. проф. д-р Гордан Калајџиев10 Распределба на

времето Под надзор Предавања/ вежби 20 часа Самостојна работа Подготовка на испит

Вкупно:11 Цели Целта на овој предмет е да им отвори нови хоризонти на постдипломците за нови развојни

можности за законита примена на материјалното кривично право, во услови на нови, современи се пософистицирани облици на криминал. Во таа смисла, една од основните цели ќе биде да упееме постдипломците да ги стекнат потребните знаења, и способности за оддговор на трите фундаментални прашања: дали е сторено кривично дело, кој е неговиот сторител и која и каква ќе биде примената на евентуалната кривична санкција спрема сторителот на делото.

12 Предметна програма

Продлабочено навлегување во решенијата, дилемите, недореченостите и нејаснотиите во кривично-процесните институти, како што се начелата врз коишто е изградена казнената постапка, значењето на формата при преземањето на определени процесни дејствија,субјектите што ужествуваат во процесот, со посебно нагласен осврт врзправата и должностите на МВР во текот на предистражната и истражната постапка, воочувањата на специфичностите кои се појавуваат кај определени процедури што ги диференцираод редовната кривична постапка и сл.

13 Литература: Основна:Никола Матовски, Казнено процесно право, Правен факултет-Скопје / “ 2-ри Август С “, Штип, 2003; Дополнителна: Миодраг Лабовиќ “Власта корумпира” , Де Гама, Скопје, 2006; Владо Камбовски “Организиран криминал“, “ 2-ри Август С “, Штип, 2005.

18

Page 19: vodic 2012 2013

1 Предмет КРИВИЧНО ПРАВО И МЕЃУНАРОДНО КРИВИЧНО ПРАВО 2 Код ФБПКК053 Кредити 6 (шест)4 Семестар I ( прв)5 Тип на предметот задолжителен6 Времетраење 20 часа7 Предуслови / 8 Начин на

реализација Предавања, вежби, проекти

9 Наставници Вон. проф. д-р Миодраг ЛабовиќПроф. д-р Владимир Ортаковски

10 Распределба на времето

Под надзор Предавања/ вежби 20 часа Самостојна работа Подготовка на испит

Вкупно:11 Цели Во последните декади на ХХ век сликата на криминалот претрпува радикални промени.

Доаѓа до големи поместувања како во визурата, аголот на гледање под дејство на криминолошките и другите истражувања, така и во објектот на фокусирање - појавните форми на криминалот и неговите детерминанти. Основните карактеристики на состојбите и движењето на криминалот во западните држави, посебно европските, претставуваат: експанзија на организираниот криминал, економскиот криминал, перењето пари, трговијата со оружје, корупцијата, илегалниот транспорт на отпадни материи, делата поврзани со индустриското законодавство, проституцијата и другите форми на сексуална експлоатација, насилството спрема странци.Криминалот и развојот е главната преокупација на современата реформски ориентирана казнено-правна мисла. Глобализацијата како основна тенденција на современиот општествен развој, повлече глобализација на истражувањето на основните фактори и појавни форми на криминалитет, повеќекратно усложнувајќи го и во методолошка и во содржинска смисла национално детерминираниот пристап кон превенцијата и репресијата на криминалот. Каде во овој процес се наоѓа Република Македонија.

12 Предметна програма

Реформата на западните казнени законодавства. Универзализација, унификација, хармонизација. Извори на казнено-правните реформи во сферата на сузбивање на современите форми на криминалитет. Постојан меѓународен казнен суд. Казнено-правната реформа во земјите во транзиција. Македонската казнено-правна реформа.

13 Литература: Камбовски Владо, Казнено-правната реформа пред предизвиците на XXI век, Бато&Дизајн, 2002Камбовски Владо, Казнено право, Просветно дело, Скопје, 2004 година Камбовски Владо, Меѓународно казнено правоКонвенција на ООН за борба против транснационалниот организиран криминал од 2000 година и нејзините протоколиКривичен законик на Р Македонија, пречистен текст 2004 годинаЗакон за кривичната постапка, пречистен текст, Службен весник на Република Македонија, број 74/94Слаѓана Тасева, Перење пари, Дата Понс, Скопје, 2003

19

Page 20: vodic 2012 2013

1 Предмет СТРАТЕШКИ АНАЛИЗИ И КРИМИНАЛИСТИЧКО РАЗУЗНАВАЊЕ2 Код ФБПКК063 Кредити 64 Семестар II (втор)5 Тип на предметот изборен6 Времетраење 20 часа7 Предуслови / 8 Начин на

реализација Предавања, вежби, проекти

9 Наставници Доц. д-р Злате ДимовскиДоц. д-р Марина Малиш Саздовска

10 Распределба на времето

Под надзор Предавања/ вежби 20 часа Самостојна работа

Вкупно:11 Цели Целта на оваа програма е да се обезбедат информации за развојот и сегашната состојба во

врска со стратешкото и криминалистичкото разузнавање. Крајната цел на програмата е да се разработи начинот на унапредување на сегашната состојба во оваа сфера, во интерес на клиентите и професионалците на полето на разузнавањето. Голем дел од можните начини на прилагодување на стратешкото разузнање опфатени со оваа програма ја надминуваат традиционалната примена во law enforcement агенциите, а целта од нивно презентирање овде е да се укаже на универзалната флексибилност и користа од стратешкото разузнавање. Сепак, основната цел на програмата е концентрирана на примената на стратешкото разузнавање од сите аспекти, продлабочувањето на поврзаноста помеѓу стратешкото разузнавање и нашата способност за подобро разбирање и објаснување на сегашноста, на истражувањата и нашата (како и на нашите клиенти), подготовка за иднината. Внатрешнате организациската поставеност на институциите кои работат во сферата на безбедноста овозможува заживување на мултидисциплинарен пристап во работата и проактивни истраги. Кон ова придонесува и воспоставената централна служба за анализа на криминалистичките разузнавачки податоци, како и забрзување на досегашната премногу формализираната, бавна и недоволна соработка помеѓу службите.

12 Предметна програма

Развој на стратешкото разузнавање. Примената на стратешкото разузнавање во law enforcement службите, во споредба со другите видови на прилагодувања и примени. Концептот и принципите на стратешкото разузнавање во неполициските организации. Објаснување и оправдување на употребата на стратешкото разузнавање пред менаџерите во law enforcement агенциите. Раководење, разбирање и свесност. Временски хоризонти. Раководење со стратешкиот процес. Проблеми за аналитичарите. Значењето на криминалистичкото разузнавање. Движење на информациите и изготвување на оперативна анализа. Изготвување на стратешки и оперативни анализи.

13 Литература: Don McDowell, Quo vadis strategic intelligence? Istana enterprises pty LTD - The Intelligence Study Centre, 1996; Don McDowell, Strategic intelligence and analysis, Selected Writings, Istana enterprises pty LTD - The Intelligence Study Centre, 1998; Марина Малиш Саздовска, Прирачник за разузнавачки циклус, 2005.

20

Page 21: vodic 2012 2013

1 Предмет ОРГАНИЗИРАН КРИМИНАЛ И КОРУПЦИЈА2 Код ФБПКК073 Кредити 64 Семестар II (втор)5 Тип на предметот изборен6 Времетраење 20 часа7 Предуслови /8 Начин на

реализацијаКомбинација на предавања дебати и дискусии на клучните теми од материјалот, индивидуални презентации, групни истражувања и дискусии во групи , есеи;

9 Наставници Доц. д-р Миодраг Лабовиќ, Доц. д-р Марјан Николовски

10 Распределба на времето

Под надзор Предавања/ вежби 20 часа Самостојна работа Подготовка на испит

Вкупно:11 Цели Целта на овој предмет е да им овозможи на магистрантите продлабочено да се запознаат

со етиологијата и феноменологијата на мултидимензионалната природа на корупцијата и организираниот криминал посебно, како и со причините за нивната нераскинлива поврзаност особено со оглед на специфичните емпириски состојби и услови во Република Македонија. Во тој контекст посебно значајно е да се разбере дистинкцијата помеѓу корупцијата, како поширок поим од организираниот криминал, но и трансцеденталноста на поимот на организираниот криминал во сите аспекти на неговата практично консеквентна релеванција, во светлина на тезата според којашто корупцијата може да постои без да има случај на организиран криминал, меѓутоа, случај на организиран криминал, не може да има без да има корупција.Исклучително значајно ќе биде да се сфати потребата од системско-кибернетскиот пристап при проекција на една кохерентна, комплементарна, квалитативно нова национална стратегија, којашто симултано треба да се изведе во борбата против организираниот криминал и корупцијата. Исто така, една од целите ќе биде да се проучи методиката на откривање и докажување на кривичните дела од областа на организираниот криминал и корупцијата.

12 Предметна програма

Феноменологија на корупцијата као глобален феномен; Етиологија на метафизичкото јадро на корупцијата во политиката и обратно; Етиолошка генеза на организираниот криминал и проблемот на негово дефинирање; Феноменологија на организираниот криминал; Нераскинливата поврзаност на организираниот криминал со корупцијата; Поврзаноста на организираниот криминал и корупцијата со перењето пари и меѓународниот тероризам; Емпириски состојби на организираниот криминал и корупцијата во Македонија; Потребата од стратешкиот пристап за системска проекција во спречувањето на организираниот криминал и корупцијата во Република Македонија; Методика на откривање и докажување на кривични дела од областа на организираниот криминал и корупцијата.

13 Литература: Основна:Владо Камбовски “Организиран криминал“, “ 2-ри Август С “, Штип, 2005; Миодраг Лабовиќ “Власта корумпира” , Де Гама, Скопје, 2006; Дополнителна:Миќо Бошковиќ “Организовани криминалитет“, Полициска академија, Београд, 1998; Група автори “Организовани криминалитет“ (зборник на трудови) Полициска академија, Белград, 1997; Слаѓана Тасева “Перење пари“, Дата Понс, Скопје, 2003; Михајло Маневски “Корупцијата во РМ“, Скопје, 2005; Владо Камбовски и Петар Наумовски “Корупцијата најголемо зло и закана за правната држава“, Влабор, Скопје, 2002; Chitkara, M.G., Consumerism, Crime and Corruption, Ashish Publishing House, 2000; Clutterbuck, Richard, Drugs, Crime and Corruption, Palgrave, formerly Macmillan Press, 1995; Keating, H.R.F. Bribery, Corruption Also, Pan Macmillan (General Books), Macmillan, 2000; Klitgaard, Robert, Controlling Corruption, University Presses of California, Columbia and Princeton, University of California Press, 1991; Levi, Michael (University of Wales), Nelken, David (University of Macerata, Italy), The Corruption of Politics and the Politics of Corruption, Blackwell Publishers, 1996; Porta, Donatella Della, Meny, Yves, “Democracy and Corruption in Europe“, Continuum

21

Page 22: vodic 2012 2013

International Publishing Group, Continuum International Publishing, 1997; Rose - Ackerman, Susan, “Corruption and Government“, Cambridge University Press, 1999; Stepenhurst, Rick, Kpendeh, Sahr J., World Bank, Curbing Corruption: Toward a Model for Building National Integrity, World Bank, 1999; Vittal, N., Mahaligam, S., “Fighting Corruption and Restructuring Government“, Manas Publications, 2000; United Nations Development Programme, “Corruption and Good Governance“, United Nations, 1997; United Nations Development Programme, “Corruption and Integrity Improvement Initiatves in Developing Countries“, United Nations, 1998; Williams, Robert (Professor of Politics, University of Durham), “Party Finance and Political Corruption“, Palgrave, formerly Macmilan Press, 2000; WILLIAMS, Williams, Robert (Professor of Politics University of Durham), “The Politics of Corruption“, Edward Elgar Publishing Limited, Edward Elgar, 2000; WILLIAMS, Williams, Robert (Professor of Politics, University of Durham), Doig, Alan (Professor of Publics Services Management, Liverpool Business, “Controlling Corruption“, Edward Elgar Publishing Limited, Edward Elgar, 2000.

1 ПредметВИКТИМОЛОШКИ АСПЕКТИ НА СОВРЕМЕНИ ФОРМИ НА КРИМИНАЛИТЕТ (предметот е во мирување)

2 Код ФБПКК083 Кредити 6(шест)4 Семестар II (втор)5 Тип на предметот Изборен6 Времетраење 20 часа7 Предуслови /8 Начин на

реализација Предавања, вежби, проект

9 Наставници Проф. д-р Оливер Бачановиќ, Проф. д-р Виолета Чачева

10 Распределба на времето

Под надзор Предавања/ вежби 20 часа Самостојна работа Подготовка на испит

Вкупно:11 Цели Основната цел на предметот ќе биде насочена кон проучувањето на досега недоволно

проучуваното прашање на виктимолошките апекти на современите облици на криминалитет. Со оглед на тоа, изучувањето на понудените предметни содржини ќе даде можност студентите преку виктимолошката димензија да ја откријат втората страна/опачината на криминалитетот како сложена, индивидуална и масовна појава и да осознаат како тие сознанија можат да бидат искористени на планот на превенирањето и сузбивањето на современите облици на криминал.

12 Предметна програма

Настанок и развој на проучувањето на жртвата; Поим и предмет на виктимологијата; Дали виктимологијата е самостојна научна дисциплина или е дел од криминологијата; Поимот на жртва и типологии на жртви; Виктимизација и ризик на виктимизација; Значењето на насоченоста на превенцијата кон жртвата и начините на превенција на виктимизација; Зошто е неопходен виктимолошки пристап на изучувањето на криминалитетот; Криминолошка виктимологија и криминалистичка виктимологија. Општо за современите форми на криминалитет и нивните виктимолошки карактеристики или дали современите форми на криминалитет имаат виктимолошки карактеристики или превладуваат облици на тн. криминалитет без жртви, тн. апстрактни жртви и сл.

13 Литература: Николиќ-Ристановиќ, В. (1984): Утицај жртве на појаву криминалитета, ИРО Светозар Марковиќ, Београд;Шепаровиќ, З. (1985): Виктимологија-студије о жртвама, Загреб;Fattah, E.A. (1999): Understending Criminal Victimization;Звекиќ, У. (2001): Жртве криминала у земљама у транзицији, Виктимолошко друштво, Србије, Београд;Williams, K.S. (1997): Victims, Victimization and Victimology. In Textbook on Criminology. Blackstone Press Limited. London;

22

Page 23: vodic 2012 2013

Бачановиќ, О. (1997): Полицијата и жртвите, 2-ри август С - Штип.

1 Предмет ЕКОЛОШКИ КРИМИНАЛИТЕТ2 Код ФБПКК093 Кредити 6 (шест)4 Семестар II (втор)5 Тип на предметот изборен6 Времетраење 20 часа7 Предуслови /8 Начин на

реализација Предавања, вежби, проекти

9 Наставници Доц. д-р Марина Малиш-Саздовска, Вон. проф. д-р Тони Милевски

10 Распределба на времето

Под надзор Предавања/ вежби 20 часа Самостојна работа Подготовка на испит

Вкупно:11 Цели Се изучуваат совремините форми на еколошкиот криминалитет, со што се пополнува една

празнина која денес постои во нашата криминалистичка учебничка литература. Со тоа студентот, преку стекнување на основните сознанија во врска со проблемот на загрозување и заштита на животната средина, како и со надградбата со проблематиката која се однесува на современата безбедносна стратегија за спречување на еколошкиот криминалитет, ќе се здобие со доволно стручни знаења и искуство за да може оперативно, во целина и ефикасно, да работи во ОВР и други соодветни институции на откривањето и докажувањето на еколошките кривични дела, како и да менаџира со управувањето со заштитата на животната средина.

12 Предметна програма

Основни форми и начини на загрозување и нарушување на односите во антропогената средина, како и комплексноста и меѓузависноста на одделни видови на загрозување, со начини на решавање на нарушените односи во животната средина. Основни сознанија за загадувачите и изворите на загадување, како и за влијанието на криминогените фактори во нарушувањето на животната средина. Основни начела за регулирање на заштитата на животната средина на национално и меѓународно ниво преку осознавање на формите и механизмите за примена на екостандардите. Изучување на прилагодената методика (тактика и техника) на откривање, докажување и разјаснување на еколошките кривични дела, со посебен осврт на методиката на истражување на современите форми на еколошки криминалитет (со елементи на дефинирање на илегалната трговија со опасни загадувачи и современи техники за нивно детектирање).

13 Литература: Основна:М. Бошкови¢: Заштита и унапреѓење човекове средине- облици загаѓивања и задаци ОУП, „Безбедност и ДСЗ“, 1, Београд, 1989; В.Водинели¢, Ж.Алексиќ, З.Миловановиќ: Методика откривања, доказивања и разјашњавања еколошког криминалитета, „Безбедност и ДСЗ“, 4, 1990; Заштита и унапреÚење животне средине (Институт безбедности-Београд), „Безбедност и ДСЗ“, 4, 1990; С.Велјанов, А. Ристова: Еколошка деградација на скопскиот регион и заштита и унапредување на неговата животна средина; „Годишник“ на Фак. за безб., 11/12(1), Скопје, 1991; С.Велјанов, А.Ристова: Правната регулација на заштитата и унапредувањето на животната средина и улогата на ОВР на превентивен и репресивен план, „Безбедност“, 1, Скопје, 1992; С. Велјанов: Можности за воведување на целосен информатички мониторинг систем и технолошки решенија за заштита на животната средина во РМ; „Животна средина“, 1, Скопје, 1995; С. Велјанов: Еколошки параметри за проценка на актуелните екосостојби и перспективни можности за заштита на животната средина; „Животна средина“ 2, Скопје, 1995;

23

Page 24: vodic 2012 2013

Р.Максимовиќ, У. Тодориќ: Криминалистика-Техника, Полициска Академија, Београд, 1995; С.Велјанов, В.Најденова: Биолошко-хемиски третман на отпадните води и контрола на нивниот квалитет; „Животна средина“, 2, Скопје, 1996; К.Ристески, Б. Давитковски: Еколошко право, НИП „Студентски збор“, Скопје, 1997; Дополнителна:M. Clifford : Environmental Crime (Enforcement, Policy and Social Responsibility), Aspen Publishers Inc., Maryland, USA, 1998; M. Beazley: Battle for the Earth ; Child&Associates Ltd, Brookvale, Australia, 1988; R. Chris : The Dirty Man of Europe; Simon&Schuster Ltd., London, 1990; Д. Г. Киров : Охрана на труда и опазване на околната среда; Изд. “Техника”, СофиÔ, 1992; Б.Небел: Наука об окружа¥ÈеŸ среде-Как устроен мир (превод од англиски); Изд. „Мир”, Москва, 1993; D. Stanners, Ph. Bourdeau: Europe's Environment (The report on the state of the pan- European environment ministers); European Environ. Agency, Copenhagen, 1995; International Environmental Law; UNITAR's Programme of Training for the Application of Environmental Law, Geneva, 1997; S. C. Drielak: Environmental Crime (Evidence Gathering and Investigative Techniques); Charles C. Thomas- Publisher Ltd., Springffild, Illinois, USA, 1998; R.G.Burns, M.J.Lynch: Environmental Crime (a sourcebook), LFB Scholarly Publishing, Florida, USA, 2004;

1 Предмет ЕКОНОМСКИ И ФИНАНСИСКИ КРИМИНАЛИТЕТ2 Код ФБПКК103 Кредити 6 (шест)4 Семестар II (втор)5 Тип на предметот изборен6 Времетраење 20 часа7 Предуслови /8 Начин на

реализација Предавања, вежби, проекти

9 Наставници Доц. д-р Светлана НиколоскаВон. проф. д-р Гоце Џуклески

10 Распределба на времето

Под надзор Предавања/ вежби 20 часа Самостојна работа Подготовка на испит

Вкупно:11 Цели Можностите за конфискација на криминалните приноси и за борба против економскиот и

финансискиот криминал засилено се развива во изминатите десет години. Трговијата со дрога и други видови на организиран криминал, корупција и перење на пари, а во последно време и тероризмот, прераснаа во меѓународен проблем за чија ефикасна превенција и сузбивање е неопходна ефикасна акција на национално ниво и ефикасна меѓународна соработка. Значајна улога во ова има примената на воедначени меѓународни методи за следење на тековите на парите и можностите за заплена и конфискација. Имајќи предвид дека во последно време светот се соочува со проблеми кои навидум се разликуваат од барањето по криминални приноси, од исклучително значење е да се унапредуваат можностите за финансиски истраги и конфискации. Економскиот криминалитет кој во современата литература се определува како транснационален во кој се застапени многубројни нови дефиниции и термини, бара да се обезбеди натамошен поорганизиран пристап кон дополнителното расветлување на овој феномен.

12 Предметна програма

Релевантни меѓународни договори и документи. Национална правна рамка за сузбивање на финансискиот криминал. Меѓународни стандарди за сузбивање на перење на пари. Национална легислатива за сузбивање на перење на пари. Национални стратегии за борба против организиран криминал, перење на пари и борба против корупцијата. Компаративна анализа на степенот на хармонизација на националната легислатива со меѓународните стандарди. Што е финансиска истрага. Комуникација и соработка. Евиденции и докази.

24

Page 25: vodic 2012 2013

Криминалистичко разузнавање. Значењето на финансиската анализа. Конфискација (заплена и смрзнување) на криминални приноси. Меѓународна соработка во примена на конфискацијата.

13 Литература: Слаѓана Тасева, Перење пари, Дата Понс, Скопје, 2003; Камбовски Владо, Казнено право, Просветно дело, Скопје, 2004; Камбовски Владо, Меѓународно казнено правоКонвенција на ООН за борба против транснационалниот организиран криминал од 2000 година и нејзините протоколи; Кривичен законик на Р Македонија, пречистен текст 2004 година; Закон за кривичната постапка, пречистен текст, Службен весник на Република Македонија, број 74/94; 40 препораки од ФАТФ - Оперативна група за финансиски дејствија на перење пари, превод Слаѓана Тасева, Безбедност, број 1/2 1997; Convention on Laundering, Search, Seizure and Confiscation of the Proceeds from Crime, Council of Europe, 1990; European Communities Directive, Council Directive of 10 June 1991 on Prevention of the use of the Financial System for the Purpose of Money laundering (91/308/EEC).

1 ПредметКРИМИНАЛИСТИЧКА ПСИХОЛОГИЈА, ПСИХОПАТОЛОГИЈА - АСПЕКТИ НА ДОКАЖУВАЊЕТО

2 Код ФБПКК113 Кредити 6 (шест)4 Семестар I (прв)5 Тип на предметот изборен6 Времетраење 20 часа7 Предуслови /8 Начин на

реализација Предавања и вежби

9 Наставници Доц. д-р Викторија Вујовиќ, Проф. д-р Викторија Вујовиќ

10 Распределба на времето

Под надзор Предавања/ вежби 20 часа Самостојна работа Подготовка на испит

Вкупно:11 Цели Студентите со стекнатите знаења од овој предмет треба да се оспособат за

раководење со истражните дејствија при собирањето докази при оперативната пракса и нивно проследување до правосудните органи за што поточно и помериторно утврдување на вината на сторителите на кривичните дела при кривичната постапка; брзо и прецизно да ги применуваат сите методи и техники на криминалистичката психологија , со помош на кои ќе можат веднаш да ги препознаат сите индикатори од психолошка природа, за поуспешно да ги совладаат сите препреки при собирањето докази, обезбедување сведоци што ќе се јават за расветлување на одредени криминогени ситуации, при спроведувањето на специфични дејствија како што се следењето на сомнителни лица, при обавувањето на информативниот разговор, при обезбедувањето на масовните собири, во ситуации на паника и страв, при приведување, во ситуации на апсење, сослушување, во потера, при нарушувањето на јавниот ред и мир, при граѓанските нереди, како и во сите други ситуации што ќе се јават во нивната работа.

12 Предметна програма

1. Опредделување на предметот и на задачите на криминалистичката психоплогија, психопатологија - од аспект на собирањето докази во истражната постапка и вештачењето и при изведувањето на доказите при докажувањето на вината на сторителите на различните видови на кривични дела во кривичната постапка; 2. Систематско изучување на општите методи и посебните техники за собирање на податоци за сторителите, жртвите и сведоците на разни кривични дела, анализа и интерпретација на тие податоци преку запознавање со основните статистички техники за обработка на веќе собраните податоци во преткривичната и во кривичната постапка; 3. Запознавање со некои специфики при проучување на документацијата, при водењето на информативен разговор, при собирање на податоци за подобноста на некое лице, при

25

Page 26: vodic 2012 2013

употреба на полиграф и други техники при вештачењето, при опсервацијата и следењето на сомнителните лица и при толкувањето на личноста и однесувањето на одредени субјекти пред и во истражната и судската постапка; 4. Запознавање со основните принципи и техники за решавање на конфликти, запознавање со психологијата на луѓето што се во маса, при демонстрации, граѓански немири, во паника, како и во некои други кризни ситуации; 5. Изучување на значењето на сознајните, емоционалните и конативните психички процеси на извршителите, жртвите и на сведоците на некој криминален настан од значење за собирањето на доказите во истражната постапка, утврдување некои пореметувања на психичките процеси што се значајни за утврдувањето на подобноста на некои сведоци но и за утврдување на степенот на вина на извршителите на некој вид кривични дела при изведувањето на доказите во кривичната постапка; 6. Изучување на значењето на психичките особини (темпераментот , карактерот, способностите и физичката констутуција) на извршителите, жртвите и на сведоците на некој криминален настан, што се од особено значење не само при собирањето на доказите во истражните дејствија, туку и при утврдувањето на степенот на зрелост и нормалност на личноста при вештачењето, што се од особено значење за правилното утврдување на подобноста (неподобноста) на некои сведоци како и за мериторното утврдување на степенот на вината на извршителите на некој вид кривични дела при изведувањето на доказите во кривичната постапка; 7. Утврдување на значењето на психичките состојби на делинквентите, особено при утврдувањето на некои видови на социопатолошки појави на наркоманија, алкохолизам, кои се од значење за утврдување на степенот на вина на сторителите на деликти (алкохоличари, наркомани) и при утврдувањето на подобноста на сведоците и жртите (наркомани и алкохолочари кои не можат да бидат сведоци но може да бидат жртви на некој криминален чин); 8. Значењето на практичното изучување на цртите на криминалната личност на делинквентите, на личноста на жртвите и на сведоците. Ставање на акцент на проучувањето на значењето на психопатските црти на личноста на делинквентите, на невротичноста и емоционалната нестабилност на деликвентите, на пореметувањето на навиките и пореметувањето на однесувањето, што ќе ја потврди поврзаноста на криминалистичката психологија и психопатологијта, при психолошко - психијатриското вештачење на возрасни делинквенти и при изучување на психологијата на исказите на децата и малолетниците.

13 Литература: Основна:Стеван Алексоски , Психологија со криминалистичка психологија, Скопје, 2005; М. Матиќ, Психопатологија детињства и младости, Ниш, 1979; М. Карановиќ, Утврѓивање виности у кривичном поступку, Београд, 1982; М. Аќимовиќ: Психологија злочина и суѓења (втор дел), Савремена администрација Београд, 1987; Дополнителна:Верица Трајкова Стаменкова, Психологија, Универзитетска печатница, Скопје, 1995; Д. Кецмановиќ, Измеѓу нормалног и патолошког, Београд, 1973; Д.Јосифоски, Криминалистичка психологија, Радинг, Скопје, 1995.

26

Page 27: vodic 2012 2013

1 Предмет МЕЃУНАРОДНА ПОЛИЦИСКА СОРАБОТКА2 Код ФБПКК123 Кредити 6 (шест)4 Семестар II (втор)5 Тип на предметот изборен6 Времетраење 20 часа7 Предуслови /8 Начин на

реализација Предавања, вежби, проекти

9 Наставници Доц. д-р Снежана Никодиновска, Проф. д-р Трпе Стојановски,

10 Распределба на времето

Под надзор Предавања/ вежби 20 часа Самостојна работа Подготовка на испит

Вкупно:11 Цели Меѓународната полициска соработка претставува се позначајна сфера на меѓународна

соработка во спречување на криминалот. Во современи услови новите форми на транснационален организиран криминал наметнуваат неопходна потреба од координирана акција на полициите на повеќе држави во откриваење на делата и извршителите, во обезбедување на докази итн.Целта на програмата е да се запознае и разбере улогата и одговорноста на меѓународните полициски организации и други договори на соработка, да се истражат различните форми на МПС со што студентите ќе го разберат развојот на различните форми на меѓународна полициска соработка во контекст на современата глобализација и регионалните интеграциони процеси.

12 Предметна програма

Историски развој на МПС; Принципи, форми и методи на МПС соработка; Потребата од МПС; Специјални услови кои ја олеснуваат МПС; Пречки за поголема МПС; Интеркултурални аспекти на полициската соработка, Различни полициски култури во Европа; Меѓународна регулатива; Меѓународни организации и аранжмани/договори за МПС; Интерпол - настанок, развој, структура, цели, задачи и принципи на соработка; Група Треви; Шенгенски договор; Европол; Европски полициски колеџ, Евројуст; СЕКИ; Светска царинска органиација; Пакт за стабилност; Перспективите на МПС.

13 Литература: Comparisons in Policing: An International Perspective, ed. Jean-Paul Brodeur, Avebury, 1995;Habenton B., Thomas T.,: Policing Europe, Cooperation, Conflict Control, M St.Martin’s Press, New York, 1995;Babovic B., Interpol - Mit i stvarnost, Globus, Zagreb, 1986;www. Intrepol.int; www.europol.eu; www.secicenter.org;www.stabilitypact.org

27

Page 28: vodic 2012 2013

1 Предмет СУДСКА МЕДИЦИНА - СОВЕРЕМЕНИ МЕТОДИ И НИВНА ПРИМЕНА2 Код ФБПКК133 Кредити 6 (шест)4 Семестар I (прв)5 Тип на предметот изборен6 Времетраење 20 часа7 Предуслови /8 Начин на

реализација Предавања, вежби

9 Наставници Проф. д-р Алексеј Дума, Проф. д-р Билјана Јаневска

10 Распределба на времето

Под надзор Предавања/ вежби 20 часа Самостојна работа Подготовка на испит

Вкупно:11 Цели Студентот треба да се запознае со основните научни принципи на методите од областа на

медицината кои се користат во судско-медицинските вештачења. Покрај основните постапки и начин на изведување на методите, потребно е да ги разбере и можностите, сигурноста, веродостојноста на методите и начинот на нивно толкување и презентирање. Во текот на наставата студентот треба да се стекне со знаења од областа на:- Обезбедување на биолошките траги, крв, влакна, сперма, плунка кај одделни видови на насилна смрт и повредување; - Барање, фиксирање и подигање на трагите во текот на увидот на местото на настанот; - Современи методи за анализа на биолошките траги; - Евалуација на применетите методи, вредноста на доказите и нивна употребна вредност.

12 Предметна програма

Материјален доказ значење, вредност и толкување; Механички повреди; Физички повреди; Хемиски повреди; Сексуални деликти; Идентификација; Судско-медицинско вештачење;

13 Практична настава Судско-медицинска обдукција; Форензични методи за анализа на биолошки траги; Изготвување, анализа и толкување на судско-медицинско вештачење.

14 Литература: Миловановиќ М.: Судска медицинаПејаковиќ, Лукиќ: Правна медицинаД. Зечевиќ: Правна медицина

1 Предмет ПРАВОТО НА ЕВРОПСКАТА УНИЈА - ПРАВДА И ВНАТРЕШНИ РАБОТИ2 Код ФБПКК143 Кредити 6 (шест)4 Семестар I (прв)5 Тип на предметот Изборен6 Времетраење 20 часа7 Предуслови /8 Начин на

реализација Предавања, вежби, проекти

9 Наставници Проф. Д-р Снежана Никодиновска Стефановска, Доц. д-р Никола Дујовски

10 Распределба на времето

Под надзор Предавања/ вежби 20часа Самостојна работа Подготовка на испит

Вкупно:11 Цели Статусот на Република Македонија како земја-кандидат за членка на ЕУ ја носи потребата

од продлабочено едуцирање на идните магистри за најзначајните аспекти на системот на ЕУ во делот на правдата и внатрешните работи. Целта е тие да бидат оспособени да го водат процесот на пристапувањето на нашата држава кон ЕУ, а подоцна и да го применуваат правото на ЕУ, бидејќи тие ќе работат во европски судски и други институции, односно во домашни судски и други институции кои ќе бидат истовремено и европски.

12 Предметна програма

Европското обединуваање и развојот на концепцијата за правдата и за внатрешните работи. Концептот на правдата и внатрешните работи во политичкиот систем на ЕУ.

28

Page 29: vodic 2012 2013

Правниот систем на ЕУ. Унификација и европеизација на националните правни системи. Европа како простор на слобода, на безбедност и на правда. Европски судски институции. Други европски институции на правдата и на внатрешните работи. Европско државјанство, заеднички политики и судска соработка во рамките на првиот столб на ЕУ. Судска и полициска соработка во казнената област - трет столб на ЕУ. Европски стандарди во областа на правдата и на внатрешните работи. Европеизација и евроинтеграција на македонскиот систем на правда и на внатрешни работи.

13 Литература: Владо Камбовски, Правда и внатрешни работи на Европската унија, 2-ри Август С, Штип, 2005;Трајан Бендевски, Право на Европска унија, Правен факултет, Скопје, 2001; John van Oudenaren, Uniting Europe. An Introduction to the European Union, Rowman & Littlefield Publishers, Inc., New York, 2005;Maria Green Cowles & Desmond Dinan (eds.), Developments in the European Union 2, Palgrave Macmillan, New York, 2004.

1 Предмет СОВРЕМЕНИ ТЕОРИИ И СИСТЕМИ ЗА БЕЗБЕДНОСТ2 Код ФБПКК153 Кредити 6 (шест)4 Семестар I (прв)5 Тип на предметот изборен6 Времетраење 20 часа7 Предуслови /8 Начин на

реализација Предавања, вежби, проекти

9 Наставници Доц. д-р Марјан НиколовскиДоц. д-р Фросина Ташевска Ременски

10 Распределба на времето

Под надзор Предавања/ вежби 20 часа Самостојна работа Подготовка на испит

Вкупно:11 Цели Студентите ќе се запознаат со научните сознанија за безбедноста и безбедносните системи

преку компаративни анализи на сваќањата на овие појави низ историскиот развој на општеството. Ќе се оспособат безбедноста и безбедносните системи да ги толкуваат како теорија и како практика во општествената и државна организираност во конкретната држава и пошироко во светот.

12 Предметна програма

Историски осврт врз сваќањата на безбедноста и безбедносните ситеми како теории и како практика; Етиологија на безбедносните појави и безбедносните состојби (Поим на етиологијата; Предмет на етиологијата; Методи на етиологијата; Безбедност; Мир; Закани за безбедноста и мирот; За ризиците; Ризици за безбедноста и мирот во Р.М; Институции за проценка на заканите, ризиците и рано предупредување); Деликти со политичка природа (Социолошко објаснување на деликтите со политичка природа; Криминиолошко објаснување на деликтите со политичка природа; Кривично-правен третман на деликтите со политичка природа; Кривични дека против државата - општ третман; Деликтите со политичка природа кои произведуваат конфликтни состојби во државата; Кривични дела насилства со политичка природа; Тероризам); Безбедносни ситеми (Краток историски осврт врз видовите безбедносни системи; Теоретски и практични осбнови врз кои се конституираат безбедносните системи;Основни видови на безбедносни системи; Функционирањето на безбедносните системи во современи услови.) Попречување, откривање и сузбивање на деликтите со политичка природа (Неопходност од превенција; Строга репресија)

13 Литература: Спасески Ј., Македонија столб на безбедноста и мирот на Балканот, Скопје, 2005;Спасески Ј. и Аслимоски П., Дефендологија, Охрид, 2002;Гоцевски Т. Основи на системот на безбедноста и националната одбрана, Скопје, 2004; Георгиева Л., Творење на мирот, Скопје 2004.

29

Page 30: vodic 2012 2013

1 Предмет РАЗУЗНАВАЊЕ И КОНТРАРАЗУЗНАВАЊЕ2 Код ФБПКК163 Кредити 6 (шест)4 Семестар I (прв)5 Тип на предметот изборен6 Времетраење 20 часа7 Предуслови /8 Начин на

реализација Предавања, вежби, проекти9 Наставници Доц. д-р Злате Димовски

Доц. д-р Марина Малиш-Саздовска10 Распределба на

времето Под надзор Предавања/ вежби 20 часа Самостојна работа Подготовка на испит

Вкупно:11 Цели Целта и задачите се состојат во оформување на продлабочени знаења, адекватни на овој

степен последипломски студии, за историските и современите аспекти на егзистирањето, делувањето и меѓусебниот натпревар на разузнавачките и контраразузнавачките служби, како на локален, така и на регионален и глобален план. Посебна задача претставува совладувањето на знаењата за причинско-последичните односи помеѓу оптествената основа (економско-политичка), националните и наднационалните интереси и формирањето, структурирањето и делувањето на субјектите на разузнавачки и контраразузнавачки план. Апсолвираните знаења од овој предмет треба да бидат основа кај кандидатите за натамошно разработување и дообликување на темите врзани за разузнавањето и контраразузнавањето на академски план и за практична примена во извршувањето на сложените проблеми во институциите на безбедносно-разузнавачката заедница.

12 Предметна програма

Поим на разузнавањето; Поим на разузнавачката служба; Поим на контраразузнавање; Поим на контраразузнавачка служба; Настанување и развој на разузнавачките и контраразузнавачките служби; Општествени причини за настанување и делување на разузнавачките и контраразузнавачките служби; Разузнавачка служба; Контраразузнавачка служба.

13 Литература: « The Missing Dimension: Governments and Intelligence Communities in the Twentieth Century», Andrew, Christopher and D.Dilks, Macmillan, London, 1984; « Analysis and Estimates», NSIC, Lexingtnon, 1980; «Elements of Intelligence», National Strategy Information Centar, Lexington, 1979; «Secret Intelligence in the 20th Century», Hart-Davis/Mac Gibbon, London, 1976; Д.Лукиќ, «Савремена шпијунажа», Глас Подриња, Шабац, 1981; Љ.Стајиќ, «Основи безбедности», Полициска академија, Београд, 2004; «The World Jumper-Stevan Dedijer», Samizdat, Dubrovnik.

30

Page 31: vodic 2012 2013

1 Предмет ПРЕВЕНЦИЈА НА СОВРЕМЕНИТЕ ОБЛИЦИ НА КРИМИНАЛИТЕТОТ2 Код ФБПКК173 Кредити 6 (шест)4 Семестар I (прв)5 Тип на предметот изборен6 Времетраење 20 часа7 Предуслови /8 Начин на

реализацијаКомбинација на предавања, дебати и дискусии на клучните теми од материјалот, индивидуални презентации, групни истражувања и дискусии во групи, есеи.

9 Наставници Вон. проф. д-р Миодраг Лабовиќ,

10 Распределба на времето

Под надзор Предавања/ вежби 20 часа Самостојна работа Подготовка на испит

Вкупно:11 Цели Целта на овој предмет е да им овозможи на магистрантите да се запознаат со научно-

теоретските и нормативни основи, како и со стратешките пристапи за неутрализирање на основните причини за појавата на криминалот. Неговото изучување би овозможило на студентите добра теоретска база за анализа на превенцијата и преветивните активности на спречување на криминалот, како и дијалектичката поврзаност односно меѓузависност на превенцијата и репресијата на криминалот.

12 Предметна програма

Поим на превенцијата на криминалот.Општи и теоретски прашања за превенција на криминалитетот.Современите стратешки пристапи во превенцијата на криминалот.Превенција на современите облици на криминал.Социјална превенција на криминалитетот.Правна интервенција во функција на превенција.Полицијата во превенција на криминалитетот.

13 Литература: Основна:Владимир Кривокапиќ, Превенција криминалитета, Полициска академија, Београд, 2002; Дополнителна: “Власта корумпира” –Миодраг Лабовиќ , Де Гама, Скопје, 2006; Место и улога полиције у превенцији криминалитетa- Зборник на трудови, Policiska akademija, Beograd, 2002; Зоран Сулејманов, Криминална политика, Графохартија, Скопје, 2001.

1 ПредметТРГОВИЈА СО ЛУЃЕ И ИЛЕГАЛНА МИГРАЦИЈА

31

Page 32: vodic 2012 2013

2 Код ФБПКК183 Кредити 6 (шест)4 Семестар I (прв)5 Тип на предметот изборен6 Времетраење 20 часа7 Предуслови /8 Начин на

реализација Предавања, вежби, проекти

9 Наставници Проф. д-р Оливер Бачановиќ, Проф. д-р Трпе Стојановски

10 Распределба на времето

Под надзор Предавања/ вежби 20 часа Самостојна работа Подготовка на испит

Вкупно:11 Цели Продлабочено проучување на миграционите движења и со нив поврзаната илегална

миграција, за да понатаму се поврзе со комплексната појава на трговијата со луѓе, како еден од современите облици на криминалитет, поаѓајќи од неговото концептуално сфаќање, запознавање со меѓународните инструменти од оваа област и со националното законодавство; феноменолошкиот и етиолошкиот приод на оваа појава, со посебен акцент на виктимолошката димензија на појавата, преку прашањата поврзани со идентификувањето на сторителите и жртвите и водење на разговор со нив, спроведување на реактивна и проактивна истрага, сé до помошта и поддршката што жртвата треба да ги добие од моментот кога е идентификувана до нејзиното евентуално враќање/репатријација.

12 Предметна програма

Миграциони движења; Менување на природата на миграцијата; Илегална миграција; Илегална миграција, криумчарење на мигранти и трговија со луѓе- разлики; Фактори на илегална миграција, со посебен осврт на земјите во транзиција.Сфаќањето на трговијата со луѓе (ТЛ) како кршење на човековите или од родовата перспектива. Дали овие два пристапа меѓусебно се исклучуваат?Меѓународни инструменти поврзани со ТЛ; Компаративен преглед на законодавства поврзани со ТЛ; Национално законодавство (Кривичниот законик на РМ; други закони што се поврзани со субјектите на ТЛ); Облици на експлоатација;Процес (фази) на трговијата со луѓе; Етиолошки пристап кон ТЛ; Фактори на буткање- во земјите на потекло; Фактори на привлекување- во земјите на дестинација; Влијанието на општествена транзиција, глобализација и војна;Мерки што треба да се преземат на планот на превенција, сузбивање, помош и подршка на жртвите на ТЛ; Превенција на трговијата со луѓе; Идентификација на жртви на ТЛ и трговци со луѓе; Истражување на случаи на трговија со луѓе (проактивни и реактивни истраги); Сослушување на осумничените лица; Интервју со жртвата; Жртвата како сведок; Специфичностите на третманот на детето/жртва како сведок; Враќање-репатријација на жртвата.

13 Литература: Родова перспектива на трговијата со луѓе, уредници: Боби Бадаревски, Драгана Каровска, Евро- Балкан Пресс, Истражувачки центар за родови студии, Институт „Евро- Балкан“, Скопје, 2004; Bachanovic, O.: Fighting against trafficking in persons, help and protection of victims- the case of Republic of Macedonia (Спротивставување на трговијата со луѓе, помош и поддршка на жртвата- случај на Република Македонија), XI-ти меѓународен симпозиум за викимологија, 13-18 јули 2003 година, Стеленбош (Ј. Африка). Бачановиќ, О.: Жртви на трговијата со луѓе, Едиција: Организиран криминал, Проект на програмата Темпус и КАРДС: Повисок степен на обука за борба против организиран криминал, ЦОКБ, Скопје, 2002;Арнаудовски, Љ. Стојановски, Т. (2002): Трговија со луѓе- криминалитет, Скенпоинт, Скопје;Nikolic-Ristanovic, V.: Ilegalna trzista, trgovina ljudima i transnacionalni organizovani kriminalitet, “Temida“, Beograd, br. 4/ 2003; Протокол за превенција, сузбивање и казнување на трговија со лица, особено жени и деца, 2000, со кој се дополнува Конвенцијата на ОН против транснационалниот организиран криминал;

Протокол против криумчарење на мигранти по копнен воден и воздушен пат (2000), со кој се дополнува Конвенцијата на ОН против транснационалниот организиран криминал;Факултативен протокол за трговијата со деца, детска проституција и детска порнографија (2000 г.)

1 Предмет ЧОВЕКОВИ ПРАВА И МЕЃУНАРОДНО ХУМАНИТАРНО ПРАВО

32

Page 33: vodic 2012 2013

2 Код ФБПКК193 Кредити 6 (шест)4 Семестар I (прв)5 Тип на предметот изборен6 Времетраење 20 часа7 Предуслови /8 Начин на

реализација Предавања, вежби, проекти

9 Наставници Проф. д-р Владимир Ортаковски, Доц. д-р Искра Аќимовска Малетиќ

10 Распределба на времето

Под надзор Предавања/ вежби 20 часа Самостојна работа Подготовка на испит

Вкупно:11 Цели Цел на програмата е да го продлабочи разбирањето на Концептот за човековите права и

слободи и да го смести развојот и функционирањето на полицијата во контекстот на меѓународното и националното законодавство кое се базира на човековите права и слободи. Програмата е насочена кон развивање на разбирањето на човековите права и слободи во контекстот на меѓународното делување и цврстата поврзаност меѓу меѓународното и националното на овој план. Со пристапувањето кон Женевските конвенции за заштита на жртвите во војна од 1949 и нивните Дополнителни Протоколи од 1977 година, Република Македонија презеде обврска за нивна дифузија и дисеминација, како и да ги приучува тие конвенции во наставните планови и програми на универзитетско ниво. Основната цел на овој предмет е студентите попродлабочено да се запознаат со содржината на обичајните правила и одредбите од меѓународните договори од областа на МХП; со основните принципи на МХП; како и подетално да се запознаат со основните хуманитарни правила за заштита на човекот.

12 Предметна програма Генерални параметри на концептот за човековите права и слободи. Сместување на полицијата во рамките на концептот за човекови права. Контрола и санкционирање. Меѓународен систем за заштита на човековите права. Меѓународни потреси и тензии - предизвици и алтернативи на современата меѓународна заедница. Забрана на тортура и злоставување. Концептот на вооружени судири и општа примена на МХП. Поим и предмет на МХП. Извори и принципи на МХП. Започнување, прекин и завршување на непријателствата. Простор за војување. Учесници во вооружени судири. Водење на борба и воени операции. Заштита на ранети и болни и на медицински персонал, единици и средства. Статус, улога и заштита на верскиот персонал. Заштита на воени заробеници. Заштита на цивилни лица. Права и обврски на окупаторска сила. Внатрешни оружени судири и хуманитарна заштита. Внатрешни безбедносни операции. Надворешна вооружена интервенција. Хуманитарна интервенција. Вооружена агресија. Право на самоодбрана на државата. Колективна безбедност на ОН. Мировни операции. Воздушно војување. Поморско војување. Правна положба на неутрална држава. Спроведување на МХП. Одговорност за повреди на МХП.

13 Литература: Љубомир Фрчкоски, Меѓународно право за правата на човекот, Скопје, 2005; Трпе Стојановски, Полицијата во демократско општество, 2-ри Август С Штип, 1997; Звонимир Јанкуловски, Збирка меѓународни документи за правата на човекот, 1993; Воислав Василески, Меѓународно хуманитарно право, Воена академија „Генерал Михаило Апостолски“ - Скопје, 2002; Љ.Д.Фрчкоски, В.Тупурковски, В.Ортаковски, Меѓународно јавно право (Глави Х-ХII), Табернакул, Скопје, 1995; Jean-Marie Henckaerts and Louise Doswald-Beck, Customary International Humanitarian Law, Volume I: Rules, Cambridge University Press, 2005; Владимир Ортаковски, Имплементација на меѓународното хуманитарно право во Република Македонија, ICRC, Скопје, 2005.

33

Page 34: vodic 2012 2013

1 Предмет СООБРАЌАЈНА ДЕЛИНКВЕНЦИЈА2 Код ФБПКК203 Кредити 6 (шест)4 Семестар II семестар5 Тип на предметот Изборен6 Времетраење 20 часа7 Предуслови /8 Начин на

реализација Предавања, вежби, проект

9 Наставници Вон. проф. д-р Борис Мургоски, Проф. д-р Кристи Бомбол,

10 Распределба на времето

Под надзор Предавања/ вежби 20часа Самостојна работа Подготовка на испит

Вкупно:11 Цели Студентите низ мултидисциплинарен пристап да се стекнат со продлабочени знаења од

областа на сообраќајната делинквенција и безбедноста во сообраќајот со цел да се оспособат за компетентно и непосредно дејствување во истражување и разрешувањето на опасните ситуации во сообраќајот и даваат соодветен придонес во превенцијата и ефективна репресија на сообраќајната делинквенција.

12 Предметна програма

Казненоправни, криминолошки (етиолошки, феноменолошки и виктимолошки) и криминалистички аспекти (откривање, истражување, разјаснување и докажување) на сообраќајните деликти во сувоземниот (патен и железнички), воздушниот и водениот сообраќај. Уредување, организација, фактори за безбедност, надзор и контрола во соодветните видови на сообраќај. Важност и улога на човековите аспекти во сообраќајниот систем; интеракција: човек-околина-систем; човечкиот фактор во хазардни ситуации и пристап кон безбедноста на сообраќајот; однесување на човекот и безбедноста-модели на повратна спрега; адаптација на однесувањето на возачите- основни теории и пристапи, видови на модели; концепт на ризик; оспособеност на возачите-компоненти на задачата возење, процена на адаптација на брзината, врска меѓу вештина на возењето, способноста и безбедноста.Методика на обработка на сообраќајните несреќи во сувоземниот, водениот и воздуќниот сообраќај. Увид, вештачења, реконструкција и криминалистички (истражен,расправен) експеримент на сообраќајни несреќи. Стратегија за превенција, ефикасна и ефективна репресија и безбедност во сообраќајот.

13 Литература: Водинелиќ, В. и група аутора, Сообраќајна криминалистика (методика обраде саобраќјних несреќа на путевима, води и у ваздуху), Савремена администрација, Београд, 1986;Кралев,Т., Кривично-правните и криминолошките аспекти на сообраќајната деликвенција, Скопје, 1994;Ристиќ,Б., Безбедност на сообраќајот 1, Битола, 2002;Пантазиевиќ,С., Безбедност друмског саобраќаја, Београд, 1994;Иниќ,М., Безбедност друмског саобраќаја, Београд, 1987;Ротим,Ф., Елементи сигурности цестовног промета, Загреб, 1990;Шепаровиќ,З., Страдања у промету-сигурност и одговорност, Загреб-Београд, 1987 ;Милошевиќ Станиша., Саобраќајна психологија, Београд, 1985;Janssen,WH, Kuiken,MJ, Evaluation studies. In; J.A.Michon (ed.), Generic Intelligent Driver Support. London: Taylor&Francis, 1993;Parkes, A.M. and Franzén, S., Driving Future Vehicles. London: Taylor&Francis, 1993;Milošević, S., Teorije saobraćajnih nezgoda, Univerzitet u Beogradu, Saobraćajni fakultet, 1994; Elvik, R., Does Knowledge of Safety Effect Help to Predict how Effective a Measure will Be? Evans, L., Traffic Safety, Library of Congress, US, 2004;www.transportconnect.net http://europa.eu.int/information_society/index_en.htmCalifornia Dept. of Transport, Traffic Manual, 2002;European Road Safety Action Programme, Halving the number of road accident victims in the European Union by 2010: A shared responsibility, Brussels, 2003

34

Page 35: vodic 2012 2013

1 Предмет МАЛОЛЕТНИЧКА ДЕЛИНКВЕНЦИЈА И ДЕЦАТА ЖРТВИ НА КРИМИНАЛ

2 Код ФБПКК213 Кредити 6 (шест)4 Семестар II (втор)5 Тип на предметот изборен6 Времетраење 20 часа7 Предуслови /8 Начин на

реализација Предавања, вежби, проекти

9 Наставници Проф. д-р Оливер Бачановиќ, Проф. д-р Виолета Чачева

10 Распределба на времето

Под надзор Предавања/ вежби 20 часа Самостојна работа Подготовка на испит

Вкупно:11 Цели Основната цел на предметот е да им овозможи на студентите да стекнат продлабочени

знаења за малолетничкита делинквенција и во тој контекст на малолетничкиот криминал, како и за децата- жртви на криминал, факторите што влијаат на нивното јавување, како и да ги запознае со разновидните облици на спротивставување на овој вид на криминал, со посебен осврт врз превентивното делување како и на спречувањето на примарната и секундарната виктимизацијата на децата- жртви на криминал.

12 Предметна програма

Историски осврт на посебното постапување спрема малолетните делинквенти и на посебната заштита на децата жртви на криминал и меѓународни документи во оваа област; Дефинирање на поимот на малолетничка деликвенција и неговото разграничувањето од сродни поими; Феноменологија на малолетничкиот криминал; Типови на криминалитет специфични за малолетниците; Рецидивизмот кај малолетниците; Етиологија на малолетничката делинквенција: а) фактори на малолетничката делинквенција (пореметувања во однесувањето и во текот на школувањето); б) фактори врзани со непосредното опкружување; в) проблеми на субкултури, различните девијантни групи и на зависноста кај младите; општествени промени и др.; Кривично-правни и криминалистички аспекти на малолетничкиот криминалитет; Модели на малолетничка правда со посебен осврт врз диверзиониот модел; Основни принципи и модалитети на ресторативна правда; Посредување (медијација) помеѓу сторителот и жртвата;Кривичноправна и др. вид заштита на деца како жртви на криминал со посебен осврт врз начините и постапките за спречување на секундарната виктимизација (помош и подршка на детето-жртва); Кривични дела на штета на деца и малолетници пропишани во Кривичниот законик; Постапувањето на надлежните органи (посебно на полицијата) по извршените кривични дела на штета на деца и малолетници; Превенција на малолетничката делинквенција; Превенција на виктимизацијата на деца- жртви на криминал.

13 Литература: Камбовски, В. (2004): Компаративна анализа на малолетничкото законодавство, УНИЦЕФ;Ефикасноста на мерките што се применуваат спрема малолетни лица, истражување на Институтот за социолошки и политичко-правни прашања, 2004, УНИЦЕФ; Емпириска анализа на проблемите на деца во ризик и евалуација на постоечките заштитни фактори, истражување на Институтот за социјална работа, 2004, УНИЦЕФ;Бачановиќ, О. (2006): Нов модел на малолетничка правда, Годишник на Полициската академија; Законот за малолетничка правда; Сингер, М., Ковчо Вукадин, И., Цајнер- Мраовиќ, I (2002): Криминологија, Загреб, Глобус;Сингер, М. Микшај-Тодоровиќ (1993): Делинквенција младих, Глобус, Загреб; Јашовиќ, Ж (1998): Малолетничка делинквенција, Универзитет „Кирил и Методиј“, Скопје;Сингер, М. (1998), Казненоправна одговорност и заштита младежи, Загреб, Глобус.

35

Page 36: vodic 2012 2013

1 Предмет ТЕРОРИЗАМ И СУЗБИВАЊЕ НА СОВРЕМЕНИТЕ ФОРМИ НА ТЕРОРИЗАМ

2 Код ФБПКК233 Кредити 6 (шест)4 Семестар I (прв)5 Тип на предметот изборен6 Времетраење 20 часа7 Предуслови /8 Начин на

реализација Предавања, вежби, проекти

9 Наставници Доц.д-р Злате ДимовскиДоц. д-р Марјан Николовски

10 Распределба на времето

Под надзор Предавања/ вежби 20 часа Самостојна работа Подготовка на испит

Вкупно:11 Цели Целта и задачите на предметот -Тероризам и организиран криминалитет -произлегуваат од

утврдените предметни содржини, а се состојат во оформување на продлабочени и специфицирани знаења кај студентите на последипломски студии за криминолошките, кримииналистичките, социо-политичките и меѓународните аспекти на феномените што се карактеристични за овој дел на криминалната патологија на локален, регионален и глобален план.Таквите знаења би требало да бидат квалитетна основа кај кандидатите за натамошно теоретско доразработување и дообликување на планот на следователното академско усовршуванје и на полето на практичната примена во извршувањето на сложени задачи во откривањето и спречуванјето на тероризмот и организираниот криминал во институциите од безбедносниот систем.

12 Предметна програма

Поим; Етиологија на тероризмот; Феноменологија на тероризмот; (Терористичка организација; Терористички организации според идејната основа и стратешките цели; Терористички организации од исламско-фундаменталистичка провениенција; Тероризмот и терористичките организации во ЈИЕ (Западен Балкан); Тероризмот и терористичките организации во РМ); Тероризмот како појава во (на) современиот свет; Тероризмот - криминалистички аспекти.

13 Литература: В.Димитријевиќ, Тероризам», Радничка штампа, Белград, 1982; Dominiqe Venner, «Повијест тероризма» ( L,HISTORIE DU TERRORISME), Alfa, Zagreb, 2005; Lioyd Pettiford/David Harding, «Тероризам-нови светски рат» (TERRORISM-THE NEW WORLD WAR), Mozaik knjiga, Zagreb, 2005; «Terrorism In The Twenty - First Century», New Jersey, Prentice Hall, 1997; Verher Antonio, «Terrorism in Europe», London, Sweet-maxwel, 1991; М.Милутиновиќ, «Криминологија са основама криминалне политике и пенологије», Научна књига, Београд, 1976; М.Бошковиќ, «Организовани криминалитет», Полициска академија, Београд, 1998; М.Бошковиќ, «Транснационални организовани криминалитет», Полициска академија, Београд, 2003.

36

Page 37: vodic 2012 2013

1 Предмет МЕНАЏМЕНТ СО ЧОВЕЧКИ РЕСУРСИ

2 Код ПАПКК253 Кредити 6 (шест)4 Семестар II (втор)5 Тип на предметот Изборен6 Времетраење 20 часа7 Предуслови / 8 Начин на

реализација Предавања, вежби, проект

9 Наставници Вон. проф. д-р Борис МурговскиДоц. д-р Марина Малиш Саздовска

10 Распределба на времето

Под надзор Предавања/ вежби 20 часа Самостојна работа Подготовка на испит

Вкупно:11 Цели Основна цел на наставната дисциплина е да им обезбеди на студентите соодветни знаења

за огромното значење на раководењето со човечките ресурси во насока на успешно реализирање на организациските цели.

12 Предметна програма

Во овој предмет се содржани концепти и принципи коишто се однесуваат на менаџирањето со човечките ресурси во насока на успешно реализирање на зацртаните цели. Поточно, содржината покрива теми од анализа на работата, планирањето на човечките ресурси, нивно регрутирање, селекција на кадрите, нивната обука и мотивирање за развој, тимската работа, оценка на успешноста на персоналот, системот на наградување, синдикално организирање и колективно преговарање, заштитата на вработените, дисциплина и дисциплинирање.

13 Литература: Donald P. Crane, Human resorce management, 2004;Biljana Bogicevic, Menadzment ljudskih resursa, Ekonomski fakultet Beograd; 2003; Mica Jovanovic i dr., Menadzment ljudskih resursa, Univerzitet primenjenih nauka, Beograd; 2004; Добри Петровски, Менаџмент со човечки ресурси, Скрипта за интерна употреба на Интердисциплинарните студии за Јавна Администрација, Економски факултет Прилеп и Педагошки факултет Битола, 2006.

37

Page 38: vodic 2012 2013

ОПИС НА ПРЕДМЕТНИТЕ ПРОГРАМИ ЗА ЗАДОЛЖИТЕЛНИТЕ И ИЗБОРНИТЕ ПРЕДМЕТИ НА

НАСОКАТА МЕЃУНАРОДНА БЕЗБЕДНОСТ

38

Page 39: vodic 2012 2013

1 Предмет Меѓународно право на вооружени конфликти

2 Код ФБМБ 013 Кредити 6 ( шест )4 Семестар девети5 Тип на предметот задолжителен6 Времетраење 20 часа 7 Предуслови /8 Начин на

реализација Предавања, вежби, проекти

9 Наставници Проф. д-р Владимир ОртаковскиДоц. д-р Марјан Арсовски

10 Распределба на времето

Под надзор Предавања, вежби 20 часа Самостојна работа Подготовка на испит

Вкупно : 11 Цели Во рамки на овој предмет студентите подетално се запознаваат со поимот

и предметот на меѓународното право на вооружени конфликти, поимот на вооружен судир и учесници во вооружен судир, изворите на МХП со посебен акцент на Женевските конвенции и другите позначајни меѓународни договори од оваа област. Посебно се изучуваат внатрешните вооружени судири како еден вид на современи вооружени судири, како и внатрешните безбедносни операции. Исто така детално се изучуваат надворешните интервенции, правото на самоодбрана на државата, колективната безбедност на ОН, со посебен акцент на мировните операции и хуманитарните интервенции. Во рамки на предметот ќе се дадат и општи информации за спроведување на МХП и меѓународната одговорност.

12 Предметна програма

Поим на меѓународно право на вооружени конфликти. Причини за почитување на правилата на меѓународното воено право. Развој, извори и принципи на меѓународното воено право. Ограничувања и забрана на војната. Меѓународен и внатрешен оружен судир. Оружена интервенција, агресија, право на самоодбрана. Започнување на непријателствата и нивните последици. Страни во вооружен судир, вооружени сили и војувалиште. Забрани и ограничувања на средствата и методите за војување. Заштита на жртвите во вооружени судири. Женевските конвенции од 1949 и Дополнителните протоколи од 1977 и 2005 година. Окупација. Неутралност. Прекин и завршување на непријателствата. Имплементација и дисеминација на меѓународното воено право.

13 Литература 1. Василески, Воислав, Меѓународно право на оружените судири, Воена академија „Генерал Михаило Апостолски„, Скопје, 2003; 2. Женевски конвенции од 12 август 1949 и Дополнителни протоколи од 1977, Црвен крст на Република Македонија, Скопје, 2002; 3. Ортаковски, Владимир, Имплементација на Меѓународното хуманитарно право во Република Македонија, Меѓународен комитет на Црвениот крст, Скопје, 2007;

39

Page 40: vodic 2012 2013

1 Предмет Меѓународна безбедност и меѓународни односи

2 Код ФБМБ 023 Кредити 6 ( шест )4 Семестар девети5 Тип на предметот задолжителен6 Времетраење 20 часа 7 Предуслови /8 Начин на

реализација Предавања, вежби, проекти

9 Наставници Вон. проф. д-р Снежана Никодиновска Стефановска Доц. д-р Марјан Арсовски

10 Распределба на времето

Под надзор Предавања, вежби 20 часа Самостојна работа Подготовка на испит

Вкупно : 11 Цели Запознавање со теоретските рамки на модерното гледање на

меѓународните односи, како и со современите безбедносни проблеми и одржувањето на мирот и безбедноста во новиот светски поредок.

12 Предметна програма

Пристапи и теории во проучувањето на меѓународните односи. Глобализацијата и глобалната политика. Теории за меѓународната безбедност. Безбедност во соовремените меѓународни односи. Историска анализа на меѓународната безбедност. Фактори на меѓународната безбедност. Извори на загрозување на меѓународната безбедност. Меѓународни безбедносни организации.

13 Литература 1. Baylis, J and Smith, S., The Globalization of World Politics - An Introduction to International Relations, Oxford Universitu Press, 2005. 2. Grizold, A., Medjunarodna sigurnost – teorijsko institucionalni okvir, Zagreb, Fakultet politickih znanosti,1998. 3. Turek, F. Globalizacija i globalna sigurnost, Varazdin, Interland d.o.o. 1999

1 Предмет Меѓународно преговарање и видови дипломатија

2 Код ФБМБ 033 Кредити 6 ( шест )4 Семестар девети5 Тип на предметот задолжителен6 Времетраење 20 часа 7 Предуслови /8 Начин на

реализација Предавања, вежби, проекти

9 Наставници Проф. д-р Владимир ОртаковскиДоц. д-р Марјан Арсовски

10 Распределба на времето

Под надзор Предавања, вежби 20 часа Самостојна работа Подготовка на испит

Вкупно : 11 Цели Во рамки на овој предмет систематизирано се изучуваат општите прашања

од теориска, начелна и практична природа поврзани со процесот на меѓународно, меѓудржавно, дипломатско преговарање и други видови на решавање на споровите по мирен пат. Опишани се големите промени на меѓународната сцена кои влијаеја на тековите и природата на

40

Page 41: vodic 2012 2013

преговарање, како и влијанието на меѓународните кризи врз преговарањето и улогата на превентивната дипломатија во нивното решавање. Детално се проучуваат методите на преговарање, елементите на преговарачка вештина, стратегиските пристапи, како и развојот на дипломатијата, јазикот во дипломатијата и преговарањето и видовите дипломатија.

12 Предметна програма

Преговори и други средства за решавање на меѓународните спорови по мирен пат. Промени на меѓународната сцена и криза на преговарањето. Превентивна дипломатија. Мултилатерална дипломатија – конференциско преговарање. Средби на врвот. Мировни конференции. Структура на преговорите. Интервенција на трета страна. Методи на преговарање. Развивање на преговарачка вештина. Процесот на преговарање. Тајна дипломатија. „Шатл„ дипломатија. Алиби дипломатија. Решавање на гранични спорови. Преговори за контрола на вооружувањето и разоружување. Преговори за животната средина. Трговски, финансиски и договори за долговите. Преговори за европската интеграција. Преговори со терористите.

13 Литература 1. Ковачевиќ, Живорад, Меѓународно преговарање, Филип Вишњиќ, Дипломатска академија, Београд, 2004; 2. Димитријевиќ, Војин, Стојановиќ, Радослав, Меѓународни односи, Службени лист, Београд, 1996; 3. Kissinger, Henry, Diplomacy, Simon & Schuster, New York, 1994; 4. Dembinski Ludwick, The Modern Law of Diplomacy, Martinus Nijhoff Publishers, Doredrecht, 1988.

1 ПредметМетодологија на истражување на безбедносните појави во меѓународната заедница

2 Код ФБМБ 043 Кредити 6 ( шест )4 Семестар десети5 Тип на предметот задолжителен6 Времетраење 20 часа 7 Предуслови /8 Начин на

реализација Предавања, вежби, проекти

9 Наставници Проф. д-р Цане МојаноскиДоц. д-р Фросина Ташевска Ременски

10 Распределба на времето

Под надзор Предавања, вежби 20 часа Самостојна работа Подготовка на испит

Вкупно : 11 Цели Студентите се стекнуваат со знаења за основните содржини и принципи на

логичкото мислење, ги разликуваат научните од другите видови сознанија, го познаваат предметот и методиите на методологијата, ги дефинираат податоците, да ги познаваат техниките за собирање, средување и обработка на податоците, посебно на статистичките техники на обработка и прикажување на поатоците и ги познаваат техники и средства на аналитичката постапка и вршењето на анализа.

41

Page 42: vodic 2012 2013

12 Предметна програма

Специфичност на проектирањето за истражување на безбедносните појави; Структура на нацрт-проектот за истражување; Начини и техники за собирање на податоците; Општи правила за изработка на инструментите за истрањување на безбедноните појави; Класификацијата и мерењето; Скалите за испитување на ставовите; Терсоновата скала на еднакви интервали; Ликертовата скала; Тутмановата скала; Богардусовата скала на социјална дистанца; Анализа на податоците; Начинот на подготовка на податоците за анализа; Контрола на податоците; Логичка контрола на податоците; Шифрирање на податоците; Распределување на податоците; Вкрстување и табелирање на податоците; Статистиката како метод за изучување на криминалитетот; Обработка на податоците (техники на обработка на податоците приказ на обработка на податоците во Excel и SPSS); Анализа на податоците; Верификација и докажување на хипотезите; Грешките и видовте грешки; Оценување на податоците; Облик на презентирање на резултатите на истражувањет; Техниката на научната работа и интелектуалното мајсторство;

13 Литература Џ.Б Џонсон, Х.Т. Рејндолс и Џ.Д. Мајкоф: Истражувачки методи на политичката наука, Академски печат, Скопје 2009;Џ. С. Нај помладиот: Разбирање на меѓународните конфликти; Академски печат, Скопје 2008; стр. 261-366:Р. Џ. Бункер: Не-државни закани и војни: Нампресс, Скопје, 2009; стр. 29-80 и 121-158;Џ. Белис, Џ. Вирц, К. Греј и Е. Коен: Стратегија на современиот свет, Нампрес, 2009; стр. 163-335; Ц. Мојаноски: Методологија на истражување на безбедносните појави – предавања Metodologija politologije, Panliber, Zagreb, 2002,Michael Corbett, Research Methods in Political Science, 4th Edition, Wadsworth PublishingJanet Buttolph Johnson, H. T. Reynolds, Political Science Research Methods (Paperback)Haurd Guetzkow: Primena simulacije u proučavanju odnosa među nacijama, ZagrebPavao Novosel: Politička znanost- metode, Naprijed, Zagreb, 1971

1 Предмет Меѓународна економија и финансии

2 Код ФБМБ 053 Кредити 6 ( шест )4 Семестар девети5 Тип на предметот изборен6 Времетраење 20 часа 7 Предуслови /8 Начин на

реализација Предавања, вежби, проекти

9 Наставници Проф. д-р Димитар ЕфтимовскиДоц. д-р Светлана Николоска

10 Распределба на времето

Под надзор Предавања, вежби 20 часа Самостојна работа Подготовка на испит

Вкупно : 11 Цели Изучувањето на овој предмет треба на студентите да им овозможи

основни познавања и информации за еволуцијата на меѓународните економски односи, меѓународната трговија, девизниот систем и платниот биланс, монетраните аспекти, меѓународните финансии и

42

Page 43: vodic 2012 2013

организации. Познавањето на овие термини ќе му овозможи на студентот познавање за влијанието на економските фактори во креирањето на надворешната политика на државата и меѓународната политика воопшто

12 Предметна програма

Вовед во Меѓународна економија. Рикардов модел на компаративни предности. Стандарден модел на меѓународна трговија. Трговска политика во услови на совршено конкуретен пазар. Трговска политика во услови на домашни монополски сили. Трговска политика во услови на странски монополски сили. Аргументи за слободна трговија. Платен биланс и основа макроекономска рамнотежа. Дезвизен курс – поим, функции, детерминанти. Теорија на прилагодување на платниот биланс. Основни карактеристики и трендови на современта светска економија. Интеграција на пазарните и финансиски текови.Меѓународен монетарен систем. Транснационални коорпорации во светската трговија. Регионални економски интеграции. Светска трговска организација. Меѓународен монетарен фонд. Група Светска банка. Банка за меѓународни пресметки. Економска организација н аООН. Економска организација на развиените земји.

13 Литература 1. R.J.: International Economics, fourth edition, Wadswort INC, New York, 1992 Kreinen M.E.: International Economics, A policy approach, sixth edition, Harcourt Brace Jovanovich Inc., New York, 1991 2. Spero J.E.: The Politics of International Economic Relations, fourth edition, martin Press Inc., New York, 1990 3. Porter M.: The Competitive Advantages of Nations, The Free Press, New York, 1990 4. dr Branislav Pelević i dr Vladimir Vučković : «Medunarodna ekonomija», Beograd : CID Ekonomski fakultet, 2007.

1 Предмет Тероризам и справување со тероризмот

2 Код ФБМБ 063 Кредити 6 ( шест )4 Семестар девети5 Тип на предметот изборен6 Времетраење 20 часа 7 Предуслови /8 Начин на

реализација Предавања, вежби, проекти

9 Наставници Доц. д-р Злате ДимовскиДоц. д-р Марјан Николовски

10 Распределба на времето

Под надзор Предавања, вежби 20 часа Самостојна работа Подготовка на испит

Вкупно : 11 Цели Стекнување продлабочено познавање за тероризмот, неговите

појавни форми, опасностите од него и начините на справување со него. Преку тоа студентите ќе бидат способни низ процесот на нивното интегрирање во општествените текови да помогнат во идентификувањето на подготвителните активности, појавните форми и начините на реализација на терористичките

43

Page 44: vodic 2012 2013

акти, со цел за превентивното делување да не дојде до релизација на замислените активности од страна на терористите и нивните помагачи. Се изучува и постапувањето во ситуации по извршен терористички акт во функција на спасување на жртвите и откривање на извршителите.

12 Предметна програма

Дефинирање на тероризмот. Меѓународни терористички организации. Компаративен преглед на кривичните законодавства за тероризмот. Криминолошки и криминалистички карактеристики на тероризмот. Современи форми на на тероризам во светот. Борба против тероризмот. Меѓународна полициска соработка.

13 Литература 1. Злате Димовски, Тероризам, Графотранс, Скопје, 2007.2. Злате Димовски, Нелегална трговија со оружје и тероризмот во РМ, Скопје, 2005.3. Митко Котовчевски, Соовремен тероризам, Скопје, 2003. 4. Радослав Гаиновиќ, Современ тероризам, Београд, 2000.

1 Предмет Разузнавање и меѓународна безбедност

2 Код ФБМБ 073 Кредити 6 ( шест )4 Семестар девети5 Тип на предметот изборен6 Времетраење 20 часа 7 Предуслови /8 Начин на

реализација Предавања, вежби, проекти

9 Наставници Доц. д-р Злате ДимовскиДоц. д-р Марина Малиш Саздовска

10 Распределба на времето

Под надзор Предавања, вежби 20 часа Самостојна работа Подготовка на испит

Вкупно : 11 Цели Надоградување на познавањата за разузнавањето и безбедноста, за

неговите појавни форми, можностите од загрозување на безбедноста преку разузнавањето и начините за идентификација на истите. Преку тоа студентите ќе бидат способни низ процесот на нивното интегрирање во општествените текови да помогнат во, од една страна организирањето, а од друга страна идентификувањето на подготвителните активности, појавните форми и начините на релизација на разузнувањето, зависно од

44

Page 45: vodic 2012 2013

идниот работен ангажман на слушателите. 12 Предметна

програма Запознавање со разузнавањето. Дефинирање на разузнавањето. Појавните форми и начините на реализација на разузнувањето. Методи на реализација. Кадровска екипираност. Меѓународна безбедност. Компаративен преглед на кривичните законодавства за разузнавање и загрозување на безбедноста. Соовремени форми на организација на разузнавачките служби. Меѓународна полициска соработка

13 Литература 1. Злате Димовски, Криминалистичко разузнавање – прирачник, Графотранс, Скопје, 2006.2. Злате Димовски, Тероризам, Графотранс, Скопје, 2007.3. Злате Димовски, Нелегална трговија со оружје и тероризмот во РМ, Скопје, 2005.4. Алекса Стаменковски, Основи на разузнавањето, 1999.

1 ПредметВоена индустрија и трговија, контрола на вооружувањето и разоружување

2 Код ФБМБ 083 Кредити 6 ( шест )4 Семестар девети5 Тип на предметот изборен6 Времетраење 20 часа 7 Предуслови /8 Начин на

реализација Предавања, вежби, проекти

9 Наставници Проф. д-р Росе СмилескиПроф. д-р Драге Петревски

10 Распределба на времето

Под надзор Предавања, вежби 20 часа Самостојна работа Подготовка на испит

Вкупно : 11 Цели Цел на предметот е кандидатите да ги проучат воената индустрија и

актите од меѓународното и домашното право што ја регулираат трговијата со оружје, како активност од големо значење за меѓународ-ната безбедност. Исто така да ги проанализираат меѓународните акти кои ги регулираат забраните и ограничувањата при водење на борбени операции, со посебен акцент на третманот на нуклеарното оружје и оружјето за масовно уништување и на контролата на вооружувањето и

45

Page 46: vodic 2012 2013

разоружувањето.

12 Предметна програма

Вовед во предметот. Производство на муниција и вооружување. Контрола над воена индустрија за производство на муниција и вооружување. Домашни и меѓународни стандарди за трговија и промет со оружје и муниција. Контрола на вооружувањето и разоружување. Оружје за масовно уништување (нуклеарно, хемиско, биолошко). Забрана и ограничување на употребата на оружјето за масовно уништување при водење на борби и воени операции – според меѓународното право.

13 Литература1. Женевски конвенции за забрана на употреба на оружјето за масовно уништување (нуклеарно, хемиско и биолошко);

2. Council Regulation (EC) No 1334/2000 of 22 June 2000, setting up a Community regime for the control of exports of dual use items and technology (as last amended by Council Regulation (EC) No 1167/2008,   24   October 2008) ;

3. Peer Review of Member States’ Export Control Systems for Dual Use Goods conducted in the framework of the EU Strategy against Proliferation of Weapons of Mass Destruction;

4. Convention on the prohibition of the development, production, stockpiling and use of the chemical weapons and on their destruction;

5. Anup Shah, World military spending, WMS Global Issues, March, 2008;

1 ПредметМировни операции, постконфликтна реконструкција и градење на државата (во мирување)

2 Код ФБМБ 093 Кредити 6 ( шест )4 Семестар девети5 Тип на предметот изборен6 Времетраење 20 часа 7 Предуслови /8 Начин на

реализација Предавања, вежби, проекти

9 Наставници Доц. д-р Фросина Ташевска Ременски

10 Распределба на времето

Под надзор Предавања, вежби 20 часа Самостојна работа Подготовка на испит

Вкупно : 11 Цели Запознавање со поимот, намената и основните елементи на мировната

мисија, начинот на доведување на дел одредени безбедносни сили (воени и полициски) на одредна територија зафатени со криза, хуманитарна катастрофа или вооружени конфликти заради раздвојување на страните во конфликтот, престанок на вооружените побуни, воспоставување и одржување на мирот и сл. Програмата ги

46

Page 47: vodic 2012 2013

опфаќа мировните операции на ООН, НАТО и ЕУ, како и постконфликтната реконструкција и реконсилиенција и механизмите за градење на доверба и јакнење на институционалните капацитети.

12 Предметна програма

Поим, видови и задачи на мировните операции. Операции за наметнување на мирот. Операции за одржување на мирот. Превентивна дипломатија. Правни рамки за изведување на мировни операции. Мировни операции во практиката. Мировните операции на ООН. Мировните операции на НАТО. Мировни операции на ЕУ. Постконфликтната реконструкција и реконсилиенција. Механизмите за градење на доверба и јакнење на институционалните капацитети.

13 Литература 1. Abu-Nimer, Mohammed, ed. Reconciliation, Justice and Coexistence: Theory and Practice. New York: Lexington, 2001.2. Assefa, Hizkias. Peace and Reconciliation as a Paradigm: A Philosophy of Peace and Its Implications on Conflict, Governance and Economic Growth in Afric, Africa Peacebuilding and Reconciliation Network, 2000.3. Barkan, Elazar. The Guilt of Nations: Restitution and Negotiating Historical Injustices. New York: Norton, 2000. 4. Barkan, Elazar, Alexander Karn, eds. Taking Wrongs Seriously: Apologies and Reconciliation. Stanford, CA: Stanford University Press, 2006.

1 Предмет Стручен англиски – меѓународна безбедност и дипломатија

2 Код ФБМБ 103 Кредити 6 ( шест )4 Семестар девети5 Тип на предметот изборен6 Времетраење 20 часа 7 Предуслови /8 Начин на

реализација Предавања, вежби, проекти

9 Наставници Виш Лектор Весна Трајковска Виш Лектор Зорица Трајкова,

10 Распределба на времето

Под надзор Предавања, вежби 20 часа Самостојна работа Подготовка на испит

Вкупно : 11 Цели Да се оспособат студентите на последипломски студиии по

меѓународна безбедност да водат разговори, преговарaaт и договараат на англиски јазик како меѓународен јазик во меѓународната заедница, во меѓународни институции или на конференции и семинари. Освен јазична мора да постои и прагматска и културолошка прилагоденост на говорот кога се

47

Page 48: vodic 2012 2013

преговара и договара на англиски јазик за важни прашања за една земја со родени говорители на англиски јазик или кога англискиот јазик е официјален јазик.

12 Предметна програма

Културолошки разлики, недоразбирање, културен шок. Функции: изразување мислење, предложување, барање, одбивање. Советување, убедување, преговарање. Интервјуа и состаноци (водење состанок, учествување на состанок). Пишување извештаи, формални писма и разгледувања на формални автенции и документи. Еврожаргон (проучување на терминологијата на ЕУ). Држење говори. Склучување договори. Дебатирање. Медијации (посредување).

13 Литература 1. English For Modern Policing, Mark Roberts, British Council,2. Professional English for International Communication (Police), British Council, 2003.3. International Express (upper-intermediate), A. Wallwork, L. Taylor & M. Macfarlane, Oxford University Press, 2001.

4. Автентични документи, писма, договори и други акти специфични за насоката.

1 ПредметМеѓународни безбедносни интеграции и ЕУ како безбедносен актер

2 Код ФБМБ 113 Кредити 6 ( шест )4 Семестар десети5 Тип на предметот изборен6 Времетраење 20 часа 7 Предуслови /8 Начин на

реализација Предавања, вежби, проекти

9 Наставници Вон. проф. д-р Снежана Никодиновска СтефановскаДоц. д-р Марјан Арсовски

10 Распределба на времето

Под надзор Предавања, вежби 20 часа Самостојна работа Подготовка на испит

Вкупно : 11 Цели Да се стекне познавање за улогата на меѓународните безбедносни

организации ОН, НАТО, ЗЕУ, ЕУ, ОБСЕ и активностите кои ги преземаат во сочувувањето на мирот и безбедноста со посебен акцент на ЕУ како безбедносен фактор. Посебно внимание ќе биде посветено на настанувањето, институционлната поставеност и инструментите во вториот столб на ЕУ- заедничката надворешна и безбедносна политика.

48

Page 49: vodic 2012 2013

12 Предметна програма

Улогата на Западноевропската унија во креирањето на европската безбедносна архитектура – фази во развојот и вклучување во разрешување на конфликтите. Европска безбедносна стратегија. Имплементација на европската безбедносна и одбранбена политика. Активности на ООН, НАТО, ЗЕУ и ОБСЕ по повод конкретни случувања на меѓународната сцена. Операциите на ЕУ за управување со кризи и за превенција на конфликти. Посебен осврт на случувањата во регионот и во Република Македонија од Европската политичка соработка до Заедничката надворешна и безбедносна политика. Инструменти и процес на одлучување во вториот столб на ЕУ. Структура на Заедничката надворешна и безбедносна политика. Република Македонија и европската безбедност.

13 Литература 1. Гоцевски Трајан, Бакрески Оливер, Славески Стојан, Европската унија низ призма на европската безбедност, Македонска ризница, Куманово, 2007. 2. Wallace, H. and Wallace, W. (eds.), Policy Making in the European Union, Oxford University Press, 2000. 3. Ginsberg, Roy H., Demystifying the European Union. The Enduring Logic of Regional Integration, Rowman & Littlefield Publishers, New York, 2007.

1 Транснационален организиран криминал

2 Код ФБМБ 123 Кредити 6 ( шест )4 Семестар десети5 Тип на предметот изборен6 Времетраење 20 часа 7 Предуслови /8 Начин на

реализација Предавања, вежби, проекти

9 Наставници Доц. д-р Миодраг ЛабовиќДоц. д-р Марјан Николовски

10 Распределба на времето

Под надзор Предавања, вежби 20 часа Самостојна работа Подготовка на испит

Вкупно : 11 Цели Запознавање на студентите со етио-феноменолошките карактеристики

на организираните облици на меѓународен криминал, со меѓународните правни акти за транснационален организиран криминал, како и практиките на меѓународните организации и странски служби во справувањето со овие феномени. Посебен акцент е ставен и на тенденциите во напорите на меѓународната заедница за спречување на овие организирани облици на меѓународен криминал како најсериозна закана за меѓународната безбедност. Во тој контекст на мултилатерална, билатерална и интер-агенциска соработка ќе се посвети внимание и на политиката што ја води Република Македонија, како и на местото и улогата на националните институции

12 Предметна програма

Поим на организиран криминал. Транснационален организиран криминал. Меѓународен криминал со опојни дроги. Етио-феноменолошките карактеристики на организираните облици на меѓународен криминал со опојни дроги. Меѓународен финансиски криминал. Конвенијата на ООН за транснационален организиран

49

Page 50: vodic 2012 2013

криминал, Палермо, 2000. Конвенцијата на ООН за спречување на корупција, Мексико, 2003. Конвенција на ООН против незаконит промет со опојни дроги и психотропни супстанции - Виенска конвенција, 1988. Конвенција за перење пари, откривање, заплена и конфискација на имотна корист од кривично дело и финансирање тероризам, 2005. Практиките на меѓународните организации и странски служби во справувањето со транснационалниот организиран криминал. Местото и улогата на националните држави и институции во борбата со транснационалниот организиран криминал. Улогата и активностите на Република Македонија во борбата со транснационалниот организиран криминал.

13 Литература 1. Владо Камбовски. Организиран криминал, 2 –ри Август, Штип, 2005.2. Миодраг Лабовиќ , Власта корумпира, Де Гама, Скопје, 2006.3. Clutterbuck, Richard, Drugs, Crime and Corruption, Palgrave, 1995.4. Farrell, Audrey, Crime, Class and Corruption, Bookmarks Publications,

1992.5. Chitkara, M.G., Consumerism, Crime and Corruption, Ashish Publishing Housе.2000.

1 ПредметМеѓународно кривично право и сузбивање на соовремените форми на криминалитет

2 Код ФБМБ 133 Кредити 6 ( шест )4 Семестар десети5 Тип на предметот изборен6 Времетраење 20 часа 7 Предуслови /8 Начин на

реализација Предавања, вежби, проекти

9 Наставници Проф. д-р Владимир ОртаковскиДоц. д-р Миодраг Лабовиќ

10 Распределба на времето

Под надзор Предавања, вежби 20 часа Самостојна работа Подготовка на испит

Вкупно : 11 Цели Во рамки на овој предмет се изучуваат основните карактеристики на

западните казнени законодавства, нивната реформа, универзализација, унификација, хармонизација, изворите на казнено – правните реформи во сферата на сузбивање на современите форми на криминалитетот. Исто така се изучуваат меѓународните судови, меѓународните кривични дела и современите форми на криминал (организиран криминал, трговија со оружје и луѓе, корупција, перење

50

Page 51: vodic 2012 2013

пари и економски криминал и сл.) како закана по меѓународната безбедност. Посебен акцент се става на проучувањето на миграционите движења и со нив поврзаната илегалната миграција како сериозен проблем на современото меѓународно општество. Истата се поврзува со комплексниот феномен на трговија со луѓе како еден од современите облици на криминалитет.

12 Предметна програма

Развој на Меѓународното кривично право. Кривични санкции во Меѓународното кривично право. Меѓународни кривични дела. Меѓународни кривични дела во Кривичниот законик на Република Македонија. Меѓународен кривичен суд. Меѓународното кривично право и Повелбата на ОН. Меѓународниот ad hoc Трибунал за поранешна Југославија во Хаг. Меѓународна кривичноправна помош. Експанзија на организираниот криминал во меѓународни рамки. Економски криминал, перење пари, трговија со оружје, корупција. Илегален транспорт на отпадни материи. Проституција и други форми на сексуална експлоатација. Миграциони движења. Менување на природата на миграцијата. Илегална миграција. Криумчарење на мигранти и трговија со луѓе. Фактори на илегална миграција, со посебен осврт на земјите во транзиција.

13 Литература 1. Камбовски Владо, Меѓународно казнено право, Скопје, 2. Лопичиќ, Ѓорѓе, Меѓународно кривично право, Службени гласник, Београд, 2006. 3. Камбовски Владо, Организиран криминал, 2-ри Август С, Штип, 2005. 4. Арнаудовски, Љ., Стојановски, Т., Трговија со луѓе – криминалитет, Скенпоинт, Скопје, 2002.

1 Предмет Човекови права и меѓународно хуманитарно право

2 Код ФБМБ 143 Кредити 6 ( шест )4 Семестар десети5 Тип на предметот изборен6 Времетраење 20 часа 7 Предуслови /8 Начин на

реализација Предавања, вежби, проекти

9 Наставници Проф. д-р Владимир ОртаковскиДоц. д-р Искра Аќимовска Малетиќ

10 Распределба на времето

Под надзор Предавања, вежби 20 часа Самостојна работа Подготовка на испит

Вкупно : 11 Цели Во рамки на овој предмет се изучува концептот на човекови права и

слободи, сместување на полицијата во рамки на концептот за човекови права, меѓународниот систем за заштита на човековите права. Исто така се проучува заштитата на човековите права за време на вооружен судир, основните одговорности при спроведување на законот, забраната на тортура и злоставување, како и состојбите во Република Македонија во оваа област. Со пристапувањето кон Женевските конвенции за заштита

51

Page 52: vodic 2012 2013

на жртвите во војна од 1949 и нивните Дополнителни Протоколи од 1977 и 2005 година, Република Македонија презеде обврска за нивна имплементација и дисеминација, како и да ги проучува во наставните планови и програми на универзитетско ниво. Основната цел на овој предмет е студентите попродлабочено да се запознаат со содржината на обичајните правила и одредбите на меѓународните договори од областа на МХП; со основните принципи на МХП; како и подетално да се запознаат со основните хуманитарни правила за заштита на човекот.

12 Предметна програма

Општи параметри на концептот за човековите права и слободи. Сместување на развојот и функционирањето на полицијата во рамките на концептот за човековите права. Контрола и санкционирање. Меѓународен систем за заштита на човековите права. Забрана на тортура и злоставување. Концептот на вооружени судири и општа примена на МХП. Поим и предмет, извори и принципи на МХП. Започнување, прекин и завршување на непријателствата. Учесници во вооружени судири. Заштита на ранети и болни и на медицински персонал, единици и средства. Статус, улога и заштита на верскиот персонал. Заштита на воени заробеници. Заштита на цивилни лица. Права и обврски на окупаторска сила. Внатрешни оружени судири и хуманитарна заштита. Внатрешни безбедносни операции. Надворешна вооружена интервенција. Вооружена интервенција. Хуманитарна интервенција. Право на самоодбрана на државата. Колективна безбедност на ОН. Мировни операции. Правна положба на неутрална држава. Спроведување на МХП. Одговорност за повреди на МХП.

13 Литература 1. Фрчкоски, Љубомир, Меѓународно право за правата на човекот, Скопје, 2005; 2. Василески, Воислав, Меѓународно хуманитарно право, Воена академија, Генерал Михаило Апостолски„, Скопје, 2002; 3. Фрчкоски Љ., Тупурковски В., Ортаковски В., Меѓународно јавно право, Табернакул, Скопје, 1995; 4. Jean-Marie Henckaerts and Louise Doswald-Beck, Customary International Humanitarian Law, Volume I: Rules, Cambridge University Press, 2005; 5. Ортаковски, Владимир, Имплементација на Меѓународното хуманитарно право во Република Македонија, Меѓународен комитет на Црвениот крст, Скопје, 2007.

52

Page 53: vodic 2012 2013

1 Предмет Совет на Европа и европската безбедност

2 Код ФБМБ 153 Кредити 6 ( шест )4 Семестар десети5 Тип на предметот изборен6 Времетраење 20 часа 7 Предуслови /8 Начин на

реализација Предавања, вежби, проекти

9 Наставници Вон. проф. д-р Снежана Никодиновска СтефановскаДоц. д-р Марјан Арсовски

10 Распределба на времето

Под надзор Предавања, вежби 20 часа Самостојна работа Подготовка на испит

Вкупно : 11 Цели Запознавање на студентите со организационата поставеност, целите и

активностите на Советот на Европа и неговата улога во развојот на демократијата и зачувувањето на стабилноста и безбедноста на европските држави. Во тој правец ќе се изучуваат мерките и активностите што се преземаат од страна на Советот на Европа со цел воспоставување на владеење на правотото, демократија, заштита на човековите права и ефикасна борба против економскиот и организиран криминал, како чувствителни теми од европската безбедност. Посебен акцент ќе биде ставен на улогата на Советот на Европа во унификацијата на внатрешните поредоци на државите – членки, пред се преку изучување на меѓународните конвенции и препораки донесени под закрила на Советот на Европа.

53

Page 54: vodic 2012 2013

12 Предметна програма

Основање и членство во Советот на Европа. Цели и органи на Советот на Европа. Европската конвенција за правата на човекот и основните слободи од 1950. Механизмите за заштита на човековите права во рамките на Совет на Европа. Европскиот комитет за заштита од тортура и нехуман или деградирачки третман или казнување. Европска комисија против расизам и нетолеранција. Еднаквост на половите. Група на држави против корупција (ГРЕКО). Најзначајните правни акти и активности против економскиот криминал: перење на пари, коппјутерски криминал, организиран криминал и финансирање на тероризмот. Активности и мерки на Советот на Европа насочени против трговија со луѓе.

13 Литература 1. Denis Huber, A decade that make history – The Council of Europe (1989 – 1999).2. Protecting women against violance, Council of Europe, prepared by Carol Hagemam White, 2008.3. Clare Ovey, Robin White, The European Convention on Human Rights, fourth edition, Oxford University Press, 2006. 4. Council of Europe Convention on Laundering, Search, Seizure and Confiscation of the proceeds from Crime and on fighting terrorism, 2005.

1 Предмет Меѓународни стандарди и практики и заштита на животна средина

2 Код ФБМБ 163 Кредити 6 ( шест )4 Семестар десети5 Тип на предметот изборен6 Времетраење 20 часа 7 Предуслови /8 Начин на

реализација Предавања, вежби, проекти

9 Наставници Доц. д-р Марина малиш СаздовскаДоц. д-р Искра Аќимовска Малетиќ

10 Распределба на времето

Под надзор Предавања, вежби 20 часа Самостојна работа Подготовка на испит

Вкупно : 11 Цели Запознавање на студентите со меѓународната законска регулатива од

областа на заштита на животната средина,стекнување на знаења за начинот на постапување на инспекторите за еколошките кривични дела и нивна соработка на меѓународен план.

12 Предметна програма

Меѓународните стандарди и ратификуваните конвенции од областа на заштита на животната средина, Имплементацијата на меѓународните норми во нашето национално законодавство. Меѓународната соработка во областа на заштита на животната средина. Директивата на Европскиот совет за заштита на животната средина. Имплементирање на European Community Environmental Law и други правни акти. Посебно се проучува нивната реална имплементација во меѓународни и

54

Page 55: vodic 2012 2013

национални рамки

13 Литература Директивата на Европскиот парламент и совет за заштита на животната средина преку кривичните закони, насоката за имплементирање на Europian Community Environmental Law, меморандумот на работната група на Интерпол за инспекторите за еколошките кривични дела и други правни акти

55

Page 56: vodic 2012 2013

I

И З В О Д О ДЗАКОНОТ ЗА ВИСОКО ОБРАЗОВАНИЕ НА РЕПУБЛИКА

МАКЕДОНИЈА

.........Глава деветта

ВИСОКООБРАЗОВНА ДЕЈНОСТАкадемски и стручни студии

Член 92Високото образование се остварува преку реализација на академски и

стручни студии.Академските студии ги оспособуваат студентите за вршење на дејности

во науката и високото образование, во деловниот свет, во јавниот сектор и општеството во целост преку оспособување за развој и примена на научните и стручните достигања.

Стручните студии им даваат на студентите знаења и вештини кои им овозможуваат вршење на стручни занимања и ги оспособуваат за непосредно вклучување во работниот процес.

Академските и стручните студии се усогласуваат со студиите во европскиот образовен и истражувачки простор.

Циклуси на високото образованиеЧлен 93

Студиските програми за стекнување на образование се распоредуваат во три циклуси на високото образование:

- прв циклус на универзитетски студии,- втор циклус на универзитетски студии и- трет циклус, докторски студии.

56

Page 57: vodic 2012 2013

Секој циклус на универзитетските студии завршува со стекнување на одреден назив.

Одредени студиски програми можат да се реализираат интегрирано низ првиот и вториот циклус.

Секој циклус на студии мора да биде во согласност со европскиот кредит трансфер систем на пренос и акумулација на кредити (во натамошниот текст: ЕКТС), според кој за една година на студии по правило се стекнуваат 60 ЕКТС кредити.

Прв циклус на универзитетски студииЧлен 94

Првиот циклус на универзитетските студии, по правило трае од три до четири години и со неговото завршување стекнуваат од 180 до 240 ЕКТС кредити. Овие студии ги оспособуваат студентите за влез во вториот циклус на универзитетски студии и им се дава можност за вработување на одредени стручни работни места.Лицето кое ги завршило студиите од ставот 1 на овој член се стекнува со диплома со додавка на соодветната струка, ако со закон поинаку не е уредено.Во меѓународниот промет и дипломата на англиски јазик, академскиот назив по завршување на првиот циклус на студии е baccalaureus, односно baccalaurea.

Втор циклус на универзитетски студииЧлен 95

Академските универзитетски студии од вториот циклус траат една до две години и со нивното завршување стекнуваат од 60 до 120 ЕКТС кредити. Овие студии можат да траат и подолго доколку тоа е во согласност со меѓународно прифатените стандарди за даден профил.

Вкупниот број на кредити кои се стекнуваат на првиот и вториот циклус на универзитетските студии изнесува 300 ЕКТС кредити.

Лицето кое ги завршило студиите од ставот 1 на овој член со вкупно 300 ЕКТС кредити се стекнува со научен назив - магистер, или со друг назив на студиите од членот 106 на овој закон.

Во меѓународниот промет и дипломата на англиски јазик, научниот назив по завршување на вториот циклус на студии е master.

........Вреднување на студиски програми со кредити по ЕКТС

Член 105Студиските програми се вреднуваат со кредити по ЕКТС. Секоја година

на студиската програма содржи 60 кредити.Студиските програми од прв циклус кои содржат од 180 до 240 кредити

и траат три до четири години според видот на програмата се вреднуваат како стручни или како академски студиски програми.

Студиските програми на втор циклус кои содржат 60 кредити и заедно со 180 кредити стекнати на првиот циклус на додипломски академски студии и траат една година се вреднуваат како специјалистички студии.

Студиските програми од втор циклус кои содржат 120 кредити и заедно со 180 кредити стекнати на првиот циклус на академски студии и траат две години, односно кои содржат 60 кредити и заедно со 240 кредити стекнати на

57

Page 58: vodic 2012 2013

првиот степен на академски студии и траат една година, се вреднуваат како магистерски студии.

Студиските програми од втор циклус кои се организираат како континуирани (единствени) студии и содржат 60 плус 60 кредити и заедно со 180 кредити стекнати на првиот циклус на академски студии и траат две години, можат да се вреднуваат по завршувањето на првата година како специјалистички студии, а по завршувањето на втората година како магистерски студии.

Студиските програми од трет циклус кои можат да содржат 180 кредити или да бидат вреднувани соодветно на карактерот на студиите од трет степен и заедно со 300 кредити стекнати на вториот циклус на магистерски студии и траат три години се вреднуваат како докторски студии.

Студиските програми за усовршување, после завршувањето на првиот или втор циклус на студии содржат најмалку 10, а најмногу 60 кредити.

..........Услови и начин на запишување на студии

Член 108На прв циклус универзитетски и стручни студии може да се запише лице

кое положило државна матура или меѓународна матура.Ако на конкурсот за запишување студенти на прв циклус универзитетски

и стручни студии во првиот уписен рок не се јави доволен број кандидати кои ги исполнуваат условите од ставот 1 на овој член, право на упис на прв циклус студии можат да имаат и лицата кои положиле училишна матура во гимназиско образование или завршен испит по завршено соодветно стручно средно образование со четиригодишно траење.

На прв циклус универзитетски студии од областа на уметностите може да се запише лице кое положило државна матура, меѓународна матура или училишна матура во уметничко образование.

Запишувањето на студии се врши врз основа на јавен конкурс кој го објавува универзитетот, односно самостојната високообразовна установа кој ги реализира студиите најмалку пет месеца пред започнувањето на наставата. Конкурсот за успис содржи: име на високообразовната установа и негова адреса, назив на студиската програма, место на изведување на студиската програма, времетраење на студиите, услови за упис, предвиден број на слободни места за запишување, постапки и рокови за пријавувањеи за изведување на уписот.

Универзитетот, односно самостојната висока стручна школа ја утврдува постапката за селекција на кандидатите за упис на начин кој гарантира рамноправност на сите кандидати без оглед на раса, боја на кожа, пол, јазик, вера, политичко или друго уверување, етничко, национално или социјално потекло, имот, раѓање, општествена положба, инвалидност, сексуална ориентација и возраст.

Универзитетот, односно самостојната висока стручна школа ги утврдува критериумите врз основа на кои се врши селекцијата и изборот на кандидатите за упис.

За јавна високообразовна установа конкурсот го објавува универзитетот на начин определен со статут и по претходна согласност на Владата на Република Македонија.

58

Page 59: vodic 2012 2013

За приватна високообразовна установа конкурсот го објавува високообразовната установа на начинот утврден со нејзиниот статут.

Универзитетот, односно самостојната висока стручна школа одлучува кои наставни програми за средно образование се соодветни за упис на одделни академски или стручни студии.

По исклучок, под услови кои ги утврдува високообразовната установа на студии можат да се запишат и лица без претходно завршено соодветно образование, ако станува збор за исклучително надарени лица за кои може да се очекува дека и без завршено претходно образование успешно ќе ги завршат студиите.

На студиски програми од втор циклус на универзитетски студии може да се запише лице кое завршило соодветни студиски програми од прв циклус. Универзитетот и неговите единици утврдуваaт кои студии се соодветни за упис на одделни студиски програми од втор циклус, како и условите за упис на кандидатите кои имаат завршено други студиски програми.

Лицето кое завршило стручни студии може да се запише на академски студиски програми од втор циклус ако тоа е предвидено со акт на универзитетот и неговите единици кои ги спроведуваат тие студии, односно самостојната висока стручна школа при што, за запишување може да се пропише полагање на диференцијални испити.

На докторски студии може да се запише лице кое завршило соодветни студии од втор циклус. Универзитетот може да постави и други услови за упис на докторски студии.

Странските државјани се запишуваат на студии под исти услови како и државј аните на Република Македонија, освен под условите утврдени во ставовите 1, 2 и 3 на овој член, но може, во согласност со одлуките на надлежните државни органи или високообразовната установа, од нив да се бара плаќање на дел или полна цена за студиите. На странските државјани може да им се ограничи или ускрати уписот ако станува збор за студии кои се однесуваат на воено или полициско образование или студии кои се од интерес за националната безбедност.

..........Глава единаесетта

СТУДЕНТИСтатус на студент

Член 149Статусот на студент, а со тоа и член на академската заедница се стекнува

со запишувањето на прв, втор и трет циклус на студии на универзитет, односно на самостојна високообразовна установа.

Статусот на студент се докажува со студентска легитимација.

Права и обврски на студентотЧлен 150

Студентот има право на:- квалитетни студии и образовен процес како што е предвидено со студиските програми,- слободно искажување на мислење и ставови во текот на наставата и другите активности на високообразовната установа,- право на изјаснување за квалитетот (оценување) на наставата и наставниците,

59

Page 60: vodic 2012 2013

- редовно студирање и статус на редовен студент и право на вонредно студирање и статус на вонреден студент,- редовно да напредува, да се образува и да го заврши студирањето под услови кои важеле при уписот,- запишување и образование под еднакви услови утврдени со закон, статут и студиска програма,- учество во управувањето со високообразовната установа согласно со овој закон и статутот на високообразовната установа,- заштита на своите права и должности пред органите на високообразовната установа и- заштита на личноста на студентот од злоупотреба и на неговото достоинство.

Студентот има право и да:- може да напредува и да ги заврши студиите за пократко време отколку што е предвидено со студиската програма,- студира истовремено на повеќе студиски програми од различни специјалности и да изучува дополнителни курсеви,- ги продолжи студиите на друга високообразовна установа ако високообразовната установа на која е запишан престане со работа,- ги користи библиотеката и базите на податоци, просторот, опремата (учебните помагала), софтверот и друга научна и стручна инфраструктура на универзитетот и неговите единици, односно на самостојната високообразовна установа,- учествува во научно-истражувачката и стручната дејност при што му се гарантираат авторски, пронаоѓачки и слични права и награди,- избира и да биде избиран како претставник на студентите во органите на високообразовните установи,- користи услуги на студентскиот стандард (сместување, исхрана, здравствена заштита и друго), градски и меѓуградски превоз според условите утврдени со закон од вршителите на соодветните дејности,- ги користи универзитетските објекти за спортска и културна дејност,- преминува од една на друга високообразовна установа, односно од едни на други студии и при тоа да ги користи погодностите на кредит системот,- учествува на работата на студентските организации,- учествува во формите на организирање на студентските организации утврдени со статутот на универзитетот,- ги продолжи студиите што ги прекинал под услови определени со статутот на високообразовната установа,- користи распуст не помалку од 60 дена во рамките на една календарска година,- добива државни или други стипендии или да користи финансиски кредит за издршка за време на школувањето,- остварува соработка со студентите во земјата и во странство и- остварува и други права согласно со закон и со статутот на високообразовната установа.

Студентот има обврска да: - ги исполнува задачите пропишани во студиските програми,- ги почитува одредбите од овој закон, статутот на високообразовната установа и другите правни акти на внатрешното уредување,- ги применува решенијата на органот на управување, ректорот, односно директорот на самостојната високообразовна установа и

60

Page 61: vodic 2012 2013

- да дејствува во согласност со студентскиот етички кодекс кој го подготвува и одобрува високообразовната установа во согласност со студентското претставување.

Студентите на сите степени на високо образование кои се без родители, слепи, глуви, инвалиди од прва и втора група, мајки со деца до шест годишна возраст и хоспитализираните имаат право на посебни погодности утврдени со статутот на високообразовната установа.

Правата од ставовите 1 и 2 и обврските од ставот 3 на овој член, студентот на високообразовната установа ги остварува во обем и според условите утврдени со закон и статутот на високообразовната установа.

Заради заштита на правата на студентите на секој универзитет се формира студентски правобранител. Надлежноста, изборот и работата на студентскиот правобранител се утврдува со статутот на универзитетот.

..........Правила на студирање

Член 153Со статутот на универзитетот, односно на самостојната високообразовна

установа, а поблиску со правилата на единица на универзитетот, односно со статутот на самостојната високообразовна установа поблиску се регулираат постапките и правилата особено за:

- студентскиот календар,- уписните постапки,- испитниот режим,- напредувањето, инклузивно со условите за побрзо напредување,- завршување на образованието,- преминувањата помеѓу студиските програми,- повторувањето на годината, односно условното напредување,- продолжувањето на студиите по прекинувањето,- паралелно, интердисциплинарно и индивидуално студирање и-признавање на испитите и другите студиски обврски положени на

различни високообразовни установи.Со статутот на универзитетот, односно на самостојната високообразовна

установа покрај работите од ставот 1 на овој член, се уредува и:- видот на документите кои му се издаваат на студентот врз основ на

евиденцијата определена со овој закон,- постапката за заштитата на правата на студентите,- органите надлежни за водење на постапките и одлучувањето,- дисциплинската одговорност и права и должностите на студентите во

дисциплинската постапка и- други правила поврзани со правата и должностите на студентите.

..................

61

Page 62: vodic 2012 2013

II

ИЗВОД

СТАТУТ НА УНИВЕРЗИТЕТОТ „СВ. КЛИМЕНТ ОХРИДСКИ“ – БИТОЛА

62

Page 63: vodic 2012 2013

.......Постапка за пријава, оценка и одбрана на магистерски, односно

специјалистички труд

Член 179Пријава за изработка на магистерски, односно специјалистички труд се

поднесува до Наставничкиот совет на последипломските студии.Студентот се стекнува со право да поднесе пријава за изработка на

магистерски, односно специјалистички труд по положувањето на најмалку две третини од вкупниот број предмети и стекнувањето со најмалку 50% од вкупниот број кредити, со барање да му се формира Комисија за подобност.

Пријавата содржи: биографски податоци, наслов на темата, образложение за научната и стручната оправданост на темата, план за работа и преглед на појдовна литература што ќе се користи.

Подобноста на темата ја оценува Комисија за подобност составена од 3 (три) члена, која на предлог од Наставничкиот совет на постдипломските студии ја формира Наставно-научниот, Наставничкиот, односно Научниот совет.

Комисијата е должна најдоцна во рок од 30 (триесет) дена од формирањето да достави Извештај до Наставно-научниот, Наставничкиот, односно Научниот совет.

Член 180

63

Page 64: vodic 2012 2013

Одлука за прифаќање на насловот на темата донесува Наставно научниот, Наставничкиот, односно Научниот совет.

Член 181Насловот на прифатениот магистерски труд се објавува во Билтенот на

Универзитетот.Член 182

По прифаќањето на насловот на темата за изработка на магистерскиот труд, кандидатот поднесува барање до Наставно-научниот, Наставничкиот, односно Научниот совет за определување на ментор.

Одлука по барањето за ментор се донесува најдоцна во рок од 60 (шеесет) дена.

Менторот се определува од редот на наставно-научните работници од потесната област од која е пријавен трудот.

Менторот е член на Комисијата за оценка и одбрана.

Член 183Студентот брани магистерски труд најдоцна во рок од 4 (четири) години

од денот на одобрувањето на темата на магистерскиот труд.Студентот брани специјалистички труд најдоцна во рок од 3 (три) години

од денот на одобрувањето на темата на специјалистичкиот труд.По барање на студентот, во оправдани случаи надлежниот орган може да

одобри продолжување на рокот за одбрана на магистерскиот, односно специјалистичкиоттруд за време колку траеле причините за спреченост за работа на магистерскиот труд, но најмногу за една година.

Како оправдани причини од претходниот став се сметаат:1. подолготрајна тешка болест;2. бременост и породување;3. отсуство од земјата во случај кога кандидатот е упатен привремено да

извршува работи во странство, научно усовршување во странство, учество во научни и спортски експедиции и слично и

4. други оправдани причини.

Член 184Студентот се стекнува со право за поднесување на барање за формирање

Комисија за оценка на магистерскиот труд по завршувањето на сите предвидени испити и други обврски во соодветната студиска програма.

По изработката на трудот студентот доставува 3 (три) примероци од магистерскиот, односно специјалистичкиот труд со барање да му се формира Комисија за оценка.

Наставно-научниот, Наставничкиот, односно Научниот совет формира Комисија за оценка на магистерскиот, односно специјалистичкиот труд во рок од 45 (четириесетипет) дена од денот на доставувањето на трудот.

Комисијата за оценка на магистерскиот, односно специјалистичкиот труд е должна да го прегледа трудот и доколку нема забелешки да достави Извештај за оценка на магистерскиот, односно специјалистичкиот труд најдоцна 90 (деведесет) дена од денот на поднесувањето на трудот.

Доколку Комисијата за оценка има забелешки на магистерскиот, односно

64

Page 65: vodic 2012 2013

специјалистичкиот труд, истите во писмена форма, најдоцна 90 (деведесет) дена од денот на нејзиното формирање, да му ги достави на кандидатот заради постапување по истите.

Во овој случај Комисијата за оценка е должна да достави Извештај за оценката на магистерскиот, односно специјалистичкиот труд, најдоцна 180 (стоиосумдесет) дена од формирањето на истата.

Член 185Извештајот се доставува до Наставно-научниот, Наставничкиот, односно

Научниот совет.По усвојувањето на Извештајот на истата седница Наставно-научниот,

Наставничкиот, односно Научниот совет формира Комисија за одбрана на магистерскиот, односно специјалистичкиот труд, којашто го определува денот на одбраната најдоцна во рок од 45 (четириесетипет) дена од усвојувањето на Извештајот.

Кандидатот писмено се известува заденот на одбраната и е должен во рок од 5 (пет) дена одприемот на известувањето да достави 6 (шест) примероци од магистерскиот, односно специјалистичкиот труд во тврд повез.

Член 186Одбраната на трудот е јавна и се објавува на огласната табла на

Факултетот најмалку 7 (седум) дена пред одбраната на трудот.На одбраната на магистерскиот, односно специјалистичкиот труд, покрај членовите членовите на Комисијата за одбрана и кандидатот, можат да присуствуваат и други заинтересирани лица.

Одбраната ја отвора Претседателот на Комисијата со воведен збор после што му дава збор на еден од членовите на Комисијата кој ги чита биографските податоци, научно- стручната активност на кандидатот, Извештајот за текот на спроведената постапка до одбраната и Извештајот на Комисијата за оценка на трудот.

Претседателот на Комисијата го повикува кандидатот да го презентира трудот, а по презентацијата им дава збор на другите членови на Комисијата да го изнесат своето мислење за значењето на трудот.

По презентацијата и изнесените мислења за трудот, членовите на Комисијата му поставуваат на кандидатот прашања. Покрај членовите на Комисијата, на кандидатот прашања во врска со трудот можат да му постават и други лица присутни на одбраната.

Претседателот на комисијата дава пауза од 20 минути, за кое време кандидатот се подготвува за одговор на поставените прашања.

За текот на одбраната се води записник.

Член 187По завршувањето на одбраната на трудот, Комисијата за одбрана на

трудот јавно ја соопштува оценката за одбраната на магистерскиот односно специјалистичкиот труд.

Оценувањето се врши со две описни оценки: “го одбранил” магистерскиот односно специјалистичкиот труд и “не го одбранил” магистерскиот односно специјалистичкиот труд.

65

Page 66: vodic 2012 2013

Во записникот за одбраната на магистерскиот, односно специјалистичкиот труд се внесува оценката од став 2 на овој член и за истото се изготвува посебна одлука која ја потпишува Претседателот на комисијата.

Записникот го потпишуваат членовите на Комисијата.Поблиски одредби за пријава, оценка и одбрана на магистерски, односно

специјалистички труд, како и за целокупната организацијана вториот циклус ќе се утврдат со посебен Правилник, кој го донесува Унверзитетскиот Сенат.

.........Проверка на знаењето

Член 199Нумеричкиот систем за оценување се споредува со системот на

оценување според ЕКТС и тоа:10 <=> A 9 <=> B 8 <=> C 7 <=> D 6 <=> E 5 <=> F

За одредени предмети доколку природата на компетенциите што студентот треба да ги стекне тоа го дозволува, може да се предвиди компјутерска проверка на знаењата.

Проверката на знаења по одделни предмети се врши на начин определен во студиската програма.

Испитни роковиЧлен 200

Студентот има право да полага испити по предметите во зимскиот и летниот семестар.

Испитните рокови траат 3 (три) седмици. За секој предмет во секој испитен рок се дава по еден термин.

Испитите можат да се организираат непосредно по завршувањето на наставата по соодветните предмети, односно преку колоквиуми, ако истите се предвидени. Во крајната оцена можат да се вкалкулираат постигнувањата на студентот во текот на континуираното оценување.

Испитите се полагаат од сите предмети што студентот ги запишал според содржината утврдена во студиската програма.

На испит може да излезе оној студент што ги има завршено сите обврски пропишани со студиската програма за соодветниот предмет.

За секој студент се води испитна документација.Испитите се јавни и резултатите од испитите се достапни за јавноста, а

право на увид во испитната документација има лице кое ќе докаже правен интерес.

Кога студентот ќе пријави испит, но нема да излезе на испитот се смета дека не го искористил правото за полагање во испитната сесија.

............

Член 242

66

Page 67: vodic 2012 2013

Испитите се спроведуваат писмено, писмено и усмено или усмено во согласност со условите утврдени во Студиската програма.

За спроведување на испитите се определуваат 3 (три) испитни рокови, и тоа:

1. јануарски;2. јунски и3. септемвриски.Со одлука на Наставно-научниот, односно Наставничкиот совет во

оправдани случаи за одредени категории или генереации студенти, можат да се утврдат најмногу уште два испитни рока во текот на академската година: во месец ноември и месец април.

Поблиски одредби за испитниот режим се утврдуваат со Правилникот на единицата.

....................

67

Page 68: vodic 2012 2013

III

И З В О Д

П Р А В И Л Н И Кза единствениот кредит систем и преминот од една на друга

студиска програма, односно од една на друга единица на Универзитетот

I. ОСНОВНИ ОДРЕДБИПредмет на уредување

Член 1Со овој Правилник се утврдуваат единствените основи за организирање и

реализација на студиските програми и режимот за студирање според европскиот кредит трансфер систем (ЕКТС).

Цели на ЕКТС

68

Page 69: vodic 2012 2013

Член 2Европскиот кредит трансфер систем претставува систем на академско

признавање на студиите заснован врз: информации за студиските програми и постигнувањата на студентот, меѓусебна доверба на единиците на Универзитетот, односно научните установи на Универзитетот, меѓусебно спогодување на партнерските установи на Универзитетот и другите установи во земјата и во странство и употребата на кредити (бодови) како мерка за оптовареноста на студентот.

Со кредит трансфер системот се остварува:- зголемена мобилност на студентот на институционално, на национално

и намеѓународно ниво;

- прецизен увид во обемот на работата и изразување на оптовареноста на студентот во процесот на студирањето;

- развивање и функционирање на механизми за перманентно следење на напредокот на студентот според резултатите од учењето;

- објективност во оценувањето и признавање на резултатите од студирањето;

- остварување компатибилност на студиските програми на институционално, нанационално и на меѓународно ниво;

- воспоставување меѓународна мобилност на студентот и остварување компатибилност на студиските програми на интернационално ниво, според принципите на Европскиот систем за пренос на бодови – ЕСТS (European CreditTransfer System);

- непречено пренесување на постигањата на студентот од една во друга институција;

- зголемена индивидуализација на текот на студирањето и- создавање основи за остварување на концептот за доживотно учење.

Примена на кредит трансфер системотЧлен 3

Кредит трансфер системот се применува во остварувањето на студиските и предметните програми за:

- прв циклус на универзитетски студии;- втор циклус на универзитетски студии- трет циклус на универзитетски студии- прв циклус на стручни студии и- специјалистички студии.

.......................

Член 5Студиската програма од втор циклус на студии (последипломски) ја сочинуваат задолжителни и изборни предмети и изработка и одбрана на магистерски труд, а според потребите на студиската програма можат да се предвидат и други начини за стекнување на знаења од страна на студентите за кои се доделува соодветен број на кредитити, како што се:

- факултативни предмети;- семинарски работи;

69

Page 70: vodic 2012 2013

- пристапен труд и- изработка на самостоен проект.

............Поим за кредитот (бодот) во ЕКТС

Член 7Кредитот претставува релативна нумеричка целобројна вредност, која се

дефинира во предметните програми, со која се опишува квантитетот на работата на студентот во однос на вкупниот квантум на работа, потребен да се заврши една академска година на единицата на Универзитетот.

Член 8Бројот на кредитите (бодовите) што студентот треба да го оствари за да

се здобие со одредена стручна подготовка (диплома) изнесува 60 кредити (бода) за една академска година.

Еден кредит (бод) одговара на 25 до 30 часа работа, што значи дека вкупната годишна оптовареност на студентите треба да изнесува од 1500 до 1800 часа. Според тоа, за тригодишните студии од прв циклус вкупно се потребни минимум 180 кредити, за четиригодишните студии од прв циклус минимум 240 кредити, за универзитетски студии од втор циклус кумулација од минимум 300 кредити (заедно прв + втор циклус), и за универзитетски студии од трет циклус кумулација на минимум 480 кредити (прв + втор + трет циклус заедно).

Бројот на кредитите (бодовите) што студентот треба да ги оствари за да се здобие со соодветна стручна подготовка (диплома) по завршување на тригодишните стручни студии изнесува 180 кредити.

Едногодишните специјалистички студии подразбираат 60 кредити.

Член 9Бројот на кредити (бодови) се утврдува за секоја предметна програма

посебно.Единиците на Универзитетот го утврдуваат бројот на кредити во

студиските и во предметните програми, како анекс на Правилникот на единицата на Универзитетот.

.................Воспоставување институционална и национална

компатибилност на студиските програмиЧлен 12

Единиците на Универзитетот, при подготвувањето на студиските и предметните програми, треба да овозможат нивна институционална, национална и интернационална компатибилност, и создавање услови за премин на студентот од една на друга студиска програма во рамките на единицата на Универзитетот, односно научниот институт, како и услови за премин од една на друга единица на Универзитетот, односно научен институт во состав на Универзитетот, услови за премин на друга единица на Универзитетот, односно научен институт, надвор од Универзитетот, во случаите кога постојат единици, кои продуцираат ист или сличен профил на стручни кадри, како и услови за премин на студентот на универзитети во странство.

70

Page 71: vodic 2012 2013

Компатибилноста од претходниот став на овој член не претставува идентичност, туку усогласеност на студиските и предметните програми меѓу две установи кои продуцираат исти или слични профили на стручни кадри.

Заради обезбедување на повисок степен на интегрираност на Универзитетот, се препорачува како основен модул за број на кредити што ги носи еден предмет да се земе 6 кредити, што одговара на 6 х 25 = 150 часови на вкупна оптовареност на студентот.

Доколку сепак природата на студиската програма бара примена и на предметни програми со друг број на кредити, тогаш полесна примена и компактибилност на ЕКТС во рамките на една студиска програма и помеѓу различни студиски програми би се добила ако покрај основниот модул од 6 кредити се употребат и модули од 3, 9 и 12 кредити, што одговара на 75, 225 и 300 часови на оптовареност.

Самостојниот проект, дипломски труд, завршен проект, специјалистички труд, магистерски труд, докторски труд, соодветно на зголемената ангажираност можат да носат и повеќе кредити од оние наведени во предходниот став, но повторно се препорачува тој број на кредити да биде делив со 3.

Член 13Кредитите (бодовите) од ЕКТС им се доделуваат само на студенти кои

успешно (ќе ги положат предметите со задоволителна оценка) ќе ги реализираат сите активности предвидени со предметната програма. Не може да има делумно доделување на кредити.

...................Член 45

Носителот на предметната програма е должен пред почетокот на семестарот до координаторот на ЕКТС на ниво на Единицата да достави план за реализација на предметната програма.

Носителот на предметната програма е должен да води евиденција за реализацијата на програмата, и посебно за активностите и резултатите на студентите.

По завршувањето на реализацијата на предметната програма на крајот наакадемската година, односно заклучно со септемврискиот испитен рок носителот на предметната програма доставува конечен извештај до координаторите на ЕКТС на единицата на Универзитетот и продеканот за настава.

Координаторот на ЕКТС на ниво на единица на Универзитетот на почетокот на новата академска година доставува збирен извештај за реализацијата на предметните и студиските програми од претходната академска година до координаторот на ЕКТС на ниво на Универзитет.

...................

Член 52Условите и критериумите за упис на нови студенти на специјалистички,

на студии од втор и трет циклус ги утврдува единицата на Универзитетот, односно научниот институт, во согласност со одредбите на овој Правилник и на

71

Page 72: vodic 2012 2013

Правилникот за единствените основи за организирање на последипломски и докторски студии на Универзитетот „Св. Климент Охридски“ - Битола.

Член 53Учебната година започнува на 15-ти септември, а завршува на 14-ти

септември наредната година.Студиските програми во текот на студиската година се реализираат во

два семестри: зимски и пролетен семестар.Зимскиот семестар трае од 15-ти септември и завршува на 1-ви февруари.Летниот семестар трае од 1-ви февруари до 15-ти јуни.Секој од семестрите содржи 15 недели настава и 3 недели за

спроведување на испитна сесија.Завршните испити се одржуваат во испитни рокови и тоа:- февруарски;- јунски и- септемвриски;Со одлука на Наставно-научниот, односно наставничкиот совет во

оправдани случаи и за определени категории, односно генерации студенти, можат да се организираат уште два испитни рока во текот на академската година, и тоа во месец ноември и месец април.

.....................

Член 57Единица на Универзитетотите и научните установи се должни, заради

обезбедување достапност до јавноста и ефикасност во информирањето на постојните и идните корисници на образовни услуги, да ги изработат информативните пакети и да ги дистрибуираат во пишана форма преку: публикации, прирачници, водичи и сл., и во електронска форма, преку дискетни и CD записи, Интернет, сопствени веб страници и сл.

Заради остварување на целосна информираност, Универзитетот, единица на Универзитетите и научните институти обезбедуваат соодветна хардверска и софтверска поддршка.

......................

72

Page 73: vodic 2012 2013

IV ИЗВОД

ПРАВИЛНИК

ЗА УСЛОВИТЕ, КРИТЕРИУМИТЕ И ПРАВИЛАТА ЗА ЗАПИШУВАЊЕ И СТУДИРАЊЕ НА ВТОР ЦИКЛУС

УНИВЕРЗИТЕТСКИ СТУДИИ НА УНИВЕРЗИТЕТОТ „СВ. КЛИМЕНТ ОХРИДСКИ“ - БИТОЛА

Врз основа на чл 52 алинеа 23 од Законот за високото образование (“Сл.весник. на РМ“ бр. 35/2008, 103/2008, 26/2009, 83/2009 и 99/2009) Универзитетскиот сенат на Универзитетот „Св. Климент Охридски“ - Битола, на 74-та седница одржана на ден 05.11.2009 година, го донесе следниов

73

Page 74: vodic 2012 2013

ПРАВИЛНИК

ЗА УСЛОВИТЕ, КРИТЕРИУМИТЕ И ПРАВИЛАТА ЗА ЗАПИШУВАЊЕ И СТУДИРАЊЕ НА ВТОР ЦИКЛУС СТУДИИ

НА УНИВЕРЗИТЕТОТ „СВ. КЛИМЕНТ ОХРИДСКИ“ - БИТОЛА

ОПШТИ ОДРЕДБИ

Член 1Со овој Правилник се уредуваат условите и правилата за запишување и

студирање на втор циклус студии на Универзитетот „Св. Климент Охридски“ - Битола.

Член 2Одредбите на овој Правилник ги применуваат единиците на

Универзитетот коишто вршат високообразовна дејност на студии од втор циклус.

Член 3Вториот циклус студии на Универзитетот се организира во согласност со

Законот за високо образование, Статутот на Универзитетот, Правилникот за единствениот кредит систем и преминот од една на друга студиска програма, односно од една на друга единица на Универзитетот и другите општи акти на Универзитетот.

Член 4Со овој Правилник се обезбедува ефикасност на студиите како и

реализација на насоките за создавање Eдинствен простор на високо образование во Европа и примена на Болоњскиот процес преку обезбедување висок квалитет на студиите, зголемување на мобилноста на студентите и наставниците и зголемување проодноста во студирањето.

ОРГАНИЗАЦИЈА И НАДЛЕЖНОСТИ НА ОРГАНИТЕ ОДГОВОРНИ ЗА ВТОРИОТ ЦИКЛУС СТУДИИ

Член 5На единицата на Универзитетот се формира Наставнички совет за втор

циклус студии којшто се грижи за сите прашања поврзани со организацијата и реализацијата на вториот циклус студии.

Единицата на Универзитетот донесува одлука зa обликот на организација на Наставничкиот совет за втор циклус студии, односно дали на ниво на единицата, во согласност со нејзината организациона структура, ќе има еден Наставнички совет или повеќе Наставнички совети за сите студиски програми од втор циклус.

Член 6

74

Page 75: vodic 2012 2013

Одлука за составот и структурата на Наставничкиот совет за втор циклус студии носи Наставно-научниот совет, Научниот совет, односно Наставничкиот совет на единицата на Универзитетот.

Член 7 Наставно-научниот совет, Научниот совет, односно Наставничкиот совет

на единицата на Универзитетот, на предлог на Наставничкиот совет за студии од втор циклус, избира раководител, односно раководители и секретар/секретари на вториот циклус студии, со мандат од две години. Раководителот се избира од членовите на Наставничкиот совет на вториот циклус студии.

Член 8Наставничкиот совет за втор циклус студии ги има следниве

надлежности :- му предлага на Наставно-научниот совет, Научниот совет, односно

Наставничкиот совет на единицата на Универзитетот распишување на конкурс за упис на овие студии;

- му предлага на Наставно-научниот совет, Научниот совет, односно Наставничкиот совет на единицата на Универзитетот број на места, услови и критериуми за упис;

- му предлага на Наставно-научниот совет, Научниот совет, односно Наставничкиот совет на единицата на Универзитетот висина на кофинансирање на студиите;

- донесува одлука за прием на студенти на вториот циклус;- му предлага на Наставно-научниот совет, Научниот совет, односно

Наставничкиот совет на единицата на Универзитетот нови студиски програми од втор циклус;

- му предлага на Наставно-научниот совет, Научниот совет, односно Наставничкиот совет на единицата на Универзитетот измени и дополнувања на постојни студиски програми од втор циклус;

- се грижи за организација и реализација на студиските програми од втор циклус;

- ги разгледува пријавите за магистерски или специјалистички трудови и му предлага на Наставно-научниот совет, Научниот совет, односно Наставничкиот совет на единицата на Универзитетот комисија за оценка на пријавата за магистерски или специјалистички трудови;

- му предлага на Наставно-научниот совет, Научниот совет, односно Наставничкиот совет на единицата на Универзитетот да донесе одлука за прифаќање односно неприфаќање на извештајот за подобност на темата и кандидатот;

- му предлага на Наставно-научниот совет, Научниот совет, односно Наставничкиот совет на единицата на Универзитетот, да донесе одлука за определување на ментор на кандидатот;

- донесува одлука за премин од една на друга студиска програма и за компатибилност на предметите;

- се грижи и разгледува и други прашања поврзани со функционирањето на студиите од втор циклус.

УСЛОВИ ЗА ЗАПИШУВАЊЕ НА ВТОР ЦИКЛУС СТУДИИ

75

Page 76: vodic 2012 2013

Член 9На втор циклус студии може да се запише лице кое завршило прв циклус

студии, односно додипломски студии и ги исполнува условите предвидени со Законот за високото образование, Статутот на Универзитетот, овој Правилник и Конкурсот за упис.

На втор циклус академски студии во времетраење од една година (60 европски кредити) може да се запише лице кое завршило прв циклус академски студии, односно додипломски студии во траење од најмалку четири години (240 европски кредити) и ги исполнува условите од став1 на овој член.

На втор циклус академски студии во времетраење од две години (120 европски кредити) може да се запише лице кое завршило прв циклус академски студии во траење од три години (180 европски кредити) и ги исполнува условите од став 1 на овој член.

На втор циклус академски студии кои траат две години, можат да се пријават и запишат кандидати со завршени четиригодишни универзитетски (додипломски) студии според студиски програми до денот на влегување во сила на Законот за високото образование и тоа на иста или слична студиска програма во рамките на научното поле. На овие студенти, можат да им се признаат најмногу 60 европски кредити, пришто на студентите кои претходно завршиле на иста студиска програма на додипломски студии, по правило, би им се признале повеќе европски кредити во однос на оние студенти кои дипломирале на слична студиска програма во рамките на соодветното научно поле, но најмногу до 60 европски кредити.

На втор циклус академски студии не може да се запише лице со завршен прв циклус стручни студии.

На втор циклус стручни студии (специјалистички студии) може да се запише лице кое завршило прв циклус стручни или академски студии со времетраење од најмалку три години (180 европски кредити) и ги исполнува условите од став1 на овој член.

Член 10Компатибилноста на студиските програми од прв циклус за упис на втор

циклус на студии се утврдува со Одлука на Наставничкиот совет за втор циклус студии.

Член 11Право да се запишат на втор циклус студии имаат и странски државјани

кои ги исполнуваат условите утвредни со Закон и овој Правилник.

Член 12Запишувањето на втор циклус студии се врши врз основа на Конкурс кој

го објавува Универзитетот. Единиците до Универзитетот доставуваат предлог за бројот на студенти и висината на износите за кофинансирање на студиите.

Конкурсот се објавува во еден дневен весник што излегува во Република Македонија и на интернет страницата на Универзитетот.

Конкурсот содржи: име и адреса на единицата на Универзитетот, назив на студиската програма за втор циклус студии, место на изведување на студиите, времетраење на студиите, услови за упис, број на студенти за запишување, потребна документација за пријавување и запишување, рокови за пријавување и постапка за изведување на уписот.

76

Page 77: vodic 2012 2013

Член 13 Кандидатите се пријавуваат на објавениот Конкурс со пополнување

пријава за упис на втор циклус, во согласност со Конкурсот.Со пријавата, кандидатите ја доставуваат и потребната документација

наведена во Конкурсот.

Член 14Одлуката за прием и постапката за запишување на кандидатите во втор

циклус студии ја спроведува Наставничкиот совет, односно Наставничките совети за втор циклус на единицата на Универзитетот.

Член 15Ранг-листата на примените кандидати се објавува на огласната табла на

единицата на Универзитетот, како и на интернет страницата на високо-образовната установа.

Кандидатот којшто смета дека постапката не е правилно спроведена, има право на приговор до Деканатската управа, односно Советот/Управата во рок од 24 часа од денот на објавувањето на резултатите.

Одлука по приговорот од став 2 на овој член мора да се донесе во рок од три работни дена од поднесувањето на приговорот и таа одлука е конечна.

Наставничкиот совет за вториот циклус на студии му поднесува на Наставно-научниот совет, Научниот совет, односно Наставничкиот совет на единицата на Универзитетот, конечен извештај за резултатите од запишувањето на студиските програми од втор циклус.

Член 16Запишаните студенти на втор циклус студии, склучуваат договор за

студирање со единиците на Универзитетот. Со договорот поблиску се утврдуваат нивните меѓусебни права и обврски.

СТУДИИ ОД ВТОР ЦИКЛУС

Член 17Единиците на Универзитетот можат да организираат два вида студии од

втор циклус:- универзитетски (академски) студии од втор циклус- специјалистички студии – стручни студии од втор циклусУниверзитетските студии од втор циклус можат да траат една или две

години, односно соодветно да носат 60 или 120 европски кредити. Времетраењето на студиите зависи од прифатениот систем на прв и втор циклус студии (систем 3+2 или 4+1), пришто вкупниот број кредити што се стекнуваат со завршување на вториот циклус универзитетски студии изнесува 300 европски кредити.

Лицето коешто ги завршило универзитетските студии од втор циклус се стекнува со научен назив – магистер во соодветната научна област.

Во меѓународниот промет и дипломата на англиски јазик, научниот назив по завршување на вториот циклус е „master“ во соодветната научна област.

77

Page 78: vodic 2012 2013

Специјалистичките студии како вид на студии од втор циклус, можат да траат од една до две години, односно носат 60 до 120 европски кредити.

По завршувањето на специјалистичките студии се стекнува звање – специјалист од одредена струка.

Член 18Студиските програми од втор циклус се остваруваат врз основа на

акредитирани студиски програми кои се во согласност со Европскиот систем за пренос и акумулација на кредити (во натамошниот текст ЕКТС) .

Член 19Студиските програми се реализираат во студиски години и семестри. Во

согласност со ЕКТС, обемот на една студиска програма во една студиска година изнесува 60 европски кредити.

ОРГАНИЗАЦИЈА НА НАСТАВАТА

Член 20Учебната година трае од 15 септември до 14 септември наредната

календарска година и се организира во два семестри: зимски и летен.

Член 21Студентите имаат обврска да ја посетуваат наставата на вториот циклус

студии.

Член 22Наставата се организира и изведува врз основа на утврден распоред на

часови.Доколку бројот на студенти коишто запишале одреден предмет е помал

од 10 (десет), наставата може да се организира како настава од менторски тип.Наставата на вториот циклус се организира во попладневните часови во

работните денови, а во неработните денови во претпладневните и попладневните часови.

Одлука за формата и организацијата на наставата носи Наставничкиот совет за студиите од втор циклус.

Наставата во вториот циклус на студии за секој предмет пооделно ја реализира Предметна комисија во состав од два наставници од иста или сродна област во која припаѓа соодветниот предмет. Одлука за составот на Предметната комисија, на предлог на Наставничкиот совет за вториот циклус, носи Наставно-научниот Научниот, односно Наставничкиот совет.

Првиот член на Предметната комисија е носител на реализацијата на наставата, а вториот член учествува при спроведувањето на колквиумите и испитите, реализацијата на другите активности во рамките на предметната програма (семинарски трудови, проектни задачи и др.) и учествува во реализација на дел од предавањата. Во реализацијата на наставата на вториот циклус студии за определени теми можат да учествуваат и други наставници, соработници и други експерти, кои не учествуваат во реализацијата на завршното оценување.

Предметната комисија на почетокот на семестарот е должна да изготви план за реализација на наставата, во согласност со Правилникот за единствениот

78

Page 79: vodic 2012 2013

кредит систем и преминот од една на друга студиска програма, односно од една на друга единица на Универзитетот „Св. Климент Охридски“- Битола.

Член 23Предметната комисија е одговорна за изведувањето на сите облици

настава: предавања, вежби, практична работа, менторство и др. и за реализација на предвидениот план за работа за соодветниот предмет.

Предметната комисија е должна во текот на наставата, изработката на индивидуалните работи и подготовката за проверка на знаењето да им помогне на студентите преку организирање часови за консултации. Термините за консултации треба да бидат усогласени со термините за настава и истите да им бидат достапни на студентите преку јавно истакнување на огласна табла и на интернет страницата на единицата на Универзитетот.

НАПРЕДУВАЊЕ ВО ТЕКОТ НА СТУДИРАЊЕТО

Член 24Студентот напредува во текот на студирањето, односно запишува

предмети преку бројот на остварените кредити (бодови).По правило студентот запишува 30 кредити (бодови) по семестар, но

може да запише број на предмети кои носат минимум 18 кредити (бодови), но не повеќе од 42 кредити (бодови) во семестар.

Член 25Студентот запишан на двегодишни студии од втор циклус, којшто

запишува непарен семестар, во тој семестар:- Задолжително повторно ги запишува сите предмети (кредити) што не

ги положил заклучно со септемврискиот испитен рок од претходниот семестар;

- Запишува нови предмети (кредити) од наредниот семестар. Притоа прво запишува нови задолжителни предмети, а потоа нови изборни предмети;

- Ако студентот веќе ги положил сите предмети од претходниот непарен семестар, тогаш сите предмети се нови предмети од наредниот семестар.

Член 26Студентот запишан на двегодишни студии од втор циклус што запишува

парен семестар, во тој семестар:- Задолжително повторно ги запишува сите предмети (кредити) што не

ги положил заклучно со јануарски испитен рок од претходниот семестар;

- Запишува нови предмети (кредити) од наредниот семестар. Притоа прво запишува нови задолжителни предмети, а потоа нови изборни предмети;

- Ако студентот веќе ги положил сите предмети од претходниот семестар, тогаш сите предмети се нови предмети од наредниот семестар.

79

Page 80: vodic 2012 2013

Член 27Ако студентот запишан на едногодишни студии од втор циклус ги

положи сите предмети од соодветниот семестар, во наредната учебна година само презапишува предмети или евидентира година.

Член 28Студентите кои повторно запишуваат предмети, смеат да запишат нов

предмет којшто според студиската програма условува претходно полагање на предметот што повторно се запишува, но полагањето на предметите мора да е редоследно.

ФИНАНСИРАЊЕ НА ВТОРИОТ ЦИКЛУС НА СТУДИИ

Член 29Вториот циклус студии (универзитетски или специјалистички) има

карактер на приватни студии и се финансира со средства на студентите.Студентите во текот на студирањето плаќаат износ за кофинансирање на

студиите којшто е утврден со Конкурсот, како и износ за пријава, оценка и одбрана на магистерскиот, односно специјалистичкиот труд, што го утврдува Деканатската управа, односно Советот/Управата на единицата на Универзитетот.

За начинот на распределба на финансиските средства остварени од вториот циклус на студии одлучува Деканатската управа, односно Советот/Управата на единицата на Универзитетот.

ЗАПИШУВАЊЕ НА СЕМЕСТРИ И ЕВИДЕНТИРАЊЕ СТУДИСКА ГОДИНА

Член 30Студентите запишуваат семестри и студиски години. Статус на студент

во тековната учебна година на вториот циклус студии имаат студентите коишто ќе запишат односно презапишат семестар и студиска година.

Запишувањето на семестри се врши во согласност со Правилникот за ЕКТС и со овој Правилник.

Член 31Запишувањето на пооделните студиски години според бројот на освоени

кредити, се однесува на водењето на евиденцијата на студентите по студиски години во согласност со членовите 32 и 33 од овој Правилник, додека напредувањето во текот на студиите е поврзано со освоените кредити, во согласност со членовите 24, 25 , 26 , 27 и 28 од овој Правилник.EВИДЕНТИРАЊЕ НА СТУДИСКА ГОДИНА

Член 32Студентите кои освоиле најмалку 24 европски кредити, при уписот на

почетокот на наредната учебна година, се евидентираат, односно запишуваат втора година на студии, на студиските програми од втор циклус коишто траат две години.

Студентите кои студираат на студиски програми што траат една година,

80

Page 81: vodic 2012 2013

наредната учебна година само презапишуваат неположени предмети и/или евидентираат студиска година.

Член 33 Студентите кои ги положиле сите предмети предвидени со студиската програма, но до почетокот на новата учебна година не го одбраниле магистерскиот односно специјалистичкиот труд, само ја евидентираат студиската година.

Студентите кои ги положиле сите предмети од непарните семестри предвидени со студиската програма, но сеуште имаат неположени предмети од парните семестри, во непарниот семестар во новата учебна година не запишуваат предмети, туку само ја евидентираат студиската година.

ЗАПИШУВАЊЕ СЕМЕСТРИ

Член 34Запишувањето семестар, односно предмети во дадениот семестар, се

врши во согласност со претходно положените предмети и освоените кредити, според членовите 24, 25 , 26 , 27 и 28 од овој Правилник.

Член 35Евиденцијата на предмети што се запишуваат, податоците дали тоа се

повторно запишани предмети или нови предмети, како и висината на школарината се врши преку пополнување пријави од страна на студентите при запишувањето на предметите.

Формата и содржината на пријавата за упис е пропишана од страна на Универзитетот.

Точноста на податоците во пријавата со свој потпис ја потврдуваат надлежниот референт во службата за студентски прашања, администраторот на ЕКТС и раководителот на Наставничкиот совет за вториот циклус на студии.

Член 36Плаќањето на износот за кофинансирање при запишувањето на

семестарот се одредува според запишаните кредити. Пресметката се врши на начин што износот за кофинансирање се дели со бројот на кредити за една студиска година, односно со 60 и така добиениот износ се множи со бројот на запишаните кредити на нови предмети.

Студентите кои повторно запишуваат предмет, плаќаат 50% од износот за кофинансирање.

ПРЕМИН ОД ЕДНА НА ДРУГА СТУДИСКА ПРОГРАМА НА ВТОР ЦИКЛУС СТУДИИ

Член 37Студентот може да премине од една на друга студиска програма на втор

циклус студии во рамките на единицата на Универзитетот или од други единици на истиот или на други универзитети. Одлука за можноста и за условите за преминување од една на друга студиска програма, носи Наставно-

81

Page 82: vodic 2012 2013

научниот совет, Научниот совет, односно Наставничкиот совет на единицата на Универзитетот.

Член 38Доколку постои можност и под услови дефинирани со посебна одлука на

единицата, може да се оствари премин од една на дуга студиска програма, ако се работи за:

o премин од една во друга програма на универзитетски академски студии од втор циклус

o премин од една во друга програма на стручни студии од втор циклус

o премин од универзитетска академска студиска програма на втор циклус студии на стручни студии од втор циклус

Премин од стручна студиска програма од втор циклус студии на универзитетска академска студиска програма од втор циклус не може да има.

Член 39Во постапката за признавање на положени испити (освоени европски

кредити) при премин од една во друга студиска програма, за еден предмет од едната студиска програма, може да се пренесе и друг број на кредити на студиската програма, и тоа:

- Ако предметите од двете студиски програми имаат иста содржина или се со висок степен на компатибилност, но носат различен број на кредити, на студиската програма на која се продолжуваат студиите, целосно се признава испитот и се прифаќа бројот на кредити предвидени според таа студиска програма.

Доколку станува збор за премин од една на друга студиска програма во рамките на истата единица на Универзитетот, тогаш признавањето на испитот и пренесувањето на кредитите се реализира без посебна процедура.

Одлука за предметите што се признаваат на овој начин носи Наставничкиот совет за втор циклус на студии.

Доколку станува збор за признавање на испити и пренесување на кредити при премин од една на друга студиска програма од различни единици од истиот или од други универзитети, тогаш процедурата за признавање се реализира преку Комисијата за признавање испити на единицата на Универзитетот каде преминува студентот.

- Ако предметите од двете студиски програми имаат делумна компатибилност, на студиската програма на која се продолжуваат студиите, испитот се признава делумно. Комисијата за признавање испити, во соработка со предметниот наставник на соодветниот предмет, ги утврдува потребните дополнителни активности од страна на студентот (семинарски трудови, делумно полагање пооделни теми итн.) за целосно признавање на испитот и стекнување на предвидениот број кредити за предметот од студиската програма на која се префрла студентот.

- Ако предметите од двете студиски програми не се компатибилни, не може да има признавање на испитот и пренесување на кредити. Одлука за истото носи Комисијата за признавање на испити.

МОБИЛНОСТ НА СТУДЕНТИТЕ

82

Page 83: vodic 2012 2013

Член 40Студентите имаат право и можност да запишат и полагаат предмети на

други единици на Универзитетот, на други универзитети во земјата и на други универзитети во странство, врз основа на програма за мобилност на студенти.

Начинот и условите за остварување на мобилност поблиску се

определени во Упатството на Универзитетот „Св. Климент Охридски“- Битола за мобилност на студентите од една на друга единица на Универзитетот, односно од една на друга високообразовна институција во земјата и странство. ИСПИТЕН РЕЖИМ И НАЧИН НА ОЦЕНУВАЊЕ

Член 41Наставните дисциплини од студиската програма по правило се полагаат

само на завршно оценување.Наставничкиот совет на вториот циклус студии може да донесе одлука

за полагање на предметите од вториот циклус на студии и преку колоквиуми во согласност со овој Правилник и Правилникот за ЕКТС.

Член 42На завршното оценување студентите се оценуваат со поени од 0 до 80,

при што услов за полагање на завршниот испит се освоени минимум 41 поен, но и освоени најмалку уште 10 поени од други активности што значи вкупно над 50 поени. Доколку студентот освои повеќе од 50 поени само на завршното оценување, тогаш за позитивна оценка не му е потребен дополнителен број поени од другите активности.

Останатите 20 поени до вкупниот број од максимум 100 поени се добиваат врз основа на други активности и резултати на студентите и тоа:

прва група – 10 поени: присуство и активност на настава

втора група – 10 поени: изработка на семинарски труд самостојна (домашна) работа изработени или реализирани проекти/програми. изработен и објавен научен труд

трета група – 5 поени: менторство на други студенти освоени награди или пофалници учество на семинари учество на симпозиуми и други активности предвидени со предметната

програма.

Распределбата на поените за конкретните активности од претходно наведените групи ја врши предметниот наставник кој е должен истата да им ја стави на увид на студентите на почетокот на наставата по соодветната наставна дисциплина.

Максималниот број поени од сите активности од овој член потребен за формирање на завршната оценка не може да биде поголем од 20.

Член 43

83

Page 84: vodic 2012 2013

Предметниот наставник е должен да ги чува 3 (три) месеци од објавувањето на резултатите материјалите врз основа на коишто се доделени поени по основ на другите активности (семинарски, проекти и слично).

Член 44Комисијата го внесува вкупниот број поени од завршното оценување и

од другите активности и формирањето на конечната оценка во посебен формулар за објавување на резултатите од завршното оценување. Комисијата ги објавува резултатите од завршното оценување во соодветниот испитен рок, најдоцна 15 дена од спроведувањето на испитот.

Член 45Завршното оценување може да биде писмено, усно или писмено и усно.

Одлука за начинот на реализација на завршното оценување донесува Наставничкиот совет на вториот циклус студии на единицата на Универзитетот.

Член 46Предметната комисија е должна, најдоцна 30 дена од одржувањето на

испитот, до Службата за студентски прашања, да достави примерок од објавените резултати, записник на кандидатите коишто го полагале испитот и испитни пријави потпишани од двајцата наставници, при што бројот на положени кандидати истакнати на списокот со резултатите од завршното оценување треба да е идентичен со бројот и оценките на кандидатите внесени во записникот за спроведување на испитот и во испитните пријави.

Службата за студентски прашања врши проверка на испитните пријави и доколку се тие исправни, истите ги внесува во досието на студентот. Доколку службата за студентски прашања утврди определена неисправност на одреден број испитни пријави, за истото, во рок од 15 дена, ја известува Комисијата, а по потреба и раководителот на Наставничкиот совет на вториот циклус на студии. Комисијата е должна да изврши исправка на неисправните пријави најдоцна во рок од 15 дена од известувањето и истите ги доставува до службата за студентски прашања којашто ги внесува во досието на студентот.

Комисијата ја внесува и потпишува конечната оценка во индексот на студентот.

Член 47Резултатите од завршниот испит се објавуваат задолжително на

огласната табла на единицата на Универзитетот и на нејзината интернет страница, при што наставникот е должен да чува примерок од истите, а еден примерок се доставува до архивата на единицата на Универзитетот и се чува во согласност со правилата за архивска граѓа. Овие резултати се чуваат и во електронска форма.

Член 48Формирањето на конечната оценка од завршното оценување и останатите

активности во рамките на предметната програма се врши врз основа на вкупниот број освоени поени по сите основи, и тоа:

- од 0 до 50 поени: оценка 5 (пет);- од 51 до 60 поени: оценка 6 (шест);- од 61 до 70 поени: оценка 7 (седум);- од 71 до 80 поени: оценка 8 (осум);- од 81 до 90 поени: оценка 9 (девет);

84

Page 85: vodic 2012 2013

- од 91 до 100 поени: оценка 10 (десет).

Член 49Доколку при утврдувањето на конечниот број поени се појават децимали,

се врши заокружување на бројот на следниов начин: ако првата децимала е помала од 5 се заокружува претходниот цел број, а ако истата е еднаква или поголема од 5 се заокружува следниот цел број.

НАЧИН НА ПРИЈАВУВАЊЕ НА ИСПИТИТЕ И ВОДЕЊЕ ЕВИДЕНЦИЈА ЗА СПРОВЕДЕНИТЕ ИСПИТИ

Член 50Проверката на знаењето на студентите се врши во три испитни рокови:

јануарски, јунски и септемвриски.Со одлука на Наставничкиот совет на вториот циклус на студии, можат да

се утврдат најмногу уште два испитни рокови во текот на учебната година.

Член 51Студентите го вршат пријавувањето на испитите со пополнување

испитни пријави и нивно поднесување во определените рокови за пријавување до службата за студентски прашања

Студентот може да го пријави испитот и по предвидениот рок, но најдоцна до денот на одржување на испитот, пришто се плаќа определен надоместок за задоцнетото пријавување.

Службата за студентски прашања врши проверка на поднесените испитни пријави и изготвува записник за спроведување на испитот во којшто се внесуваат кандидатите со право за полагање на соодветниот предмет.

Записникот изготвен од службата за студентски прашања не може да се надополнува со други кандидати.

Член 52Право на полагање, добивање и евидентирање завршна оценка преку

било која форма на проверка на знаењата, остваруваат студентите коишто го запишале соодветниот предмет, без разлика дали тој предмет е запишан по првпат или е повторно запишан, а во согласност со членовите 44, 46 и 51 од овој Правилник.

Член 53При полагањето на завршниот испит по определена наставна

дисциплина, студентите плаќаат определен надоместок, за што одлука носи Деканатската управа, односно Советот/Управата на единицата на Универзитетот. ПРИГОВОР НА ЗАВРШНА ОЦЕНКА

Член 54Ако студентот не е задоволен од завршното оценување, односно од

оценката или ако смета дека испитот не е спроведен во согласност со Законот за високо образование и со Правилникот на единицата, може да поднесе приговор до деканот односно директорот,во рок од 24 часа од објавувањето на конечните резултати на огласната табла на единицата на Универзитетот.

85

Page 86: vodic 2012 2013

Ако деканот, односно директорот утврди дека се исполнети условите од ставот 1 на овој член, Предметната комисија ќе ја преиспита оценката од завршното оценување во рок од 3 (три) дена.

Ако Предметната комисија не ја преиспита оценката што е утврдена во рокот од претходниот став или остане на истата, или пак го прифати приговорот, но студентот повторно не е задоволен со добиената оценка, на барање на студентот испитот се полага пред тричлена комисија составена од наставници од исто или сродно наставно-научно подрачје, во наредните 24 часа, наредниот работен ден, доколку испитот се полага усмено, а доколку испитот се полага писмено во истиот рок Комисијата ја оценува истата писмена задача.

Тричлената комисија од претходниот став ја формира деканот, односно директорот и во истата не може да партиципираат членовите на Предметната комисија. Членови во Комисијата можат да бидат наставници и од други единици на Универзитетот или други универзитети во земјата.Оценката на Комисија е конечна.

Роковите од овој член не течат за време на неработни денови.

Член 55По барање на студентот му се овозможува да го повтори завршното

оценување за повисока завршна оценка по наставен предмет во период од најмногу четири месеци од полагањето.Решение по барањето донесува деканот во рок од 3 (три) дена од поднесувањето на барањето.

Со уважувањето на барањето за преполагање на испитот претходно добиената оценка се поништува.

МАГИСТЕРСКИ/СПЕЦИЈАЛИСТИЧКИ ТРУД

Член 56Во согласност со студиската програма, по завршувањето на сите испити,

се изработува и брани магистерски, односно специјалистички труд.Пријава за изработка на магистерски, односно специјалистички труд се поднесува до Наставничкиот совет на вториот циклус на студии.

Студентот се стекнува со право да поднесе пријава за изработка на магистерски односно специјалистички труд, по полагањето на најмалку две третини од вкупниот број предмети и стекнувањето најмалку 50% од вкупниот број кредити.

Пријавата содржи: биографски податоци, наслов на темата, образложение за научната и стручната оправданост на темата, план за работа и преглед на литература од соодветната област.

Подобноста на темата ја оценува Комисија за подобност составена од 3 (три) члена која по предлог од Наставничкиот совет за вториот циклус на студии ја формира Наставно-научниот, односно Научниот совет/Наставничкиот совет на единицата на Универзитетот.

Комисијата е должна во рок од 30 (триесет) дена од формирањето, да достави Извештај до Наставничкиот совет за втор циклус на студии којшто утврдува предлог и го проследува до Наставно-научниот совет, односно Научниот совет/Наставничкиот совет на единицата на Универзитетот.

Член 57

86

Page 87: vodic 2012 2013

Наставно-научниот совет, односно Научниот совет/Наставничкиот совет на единицата на Универзитетот донесува одлука за прифаќање на насловот на темата.

Член 58Насловот на прифатениот труд се објавува во Билтенот на

Универзитетот.

Член 59

По прифаќањето на насловот на темата за изработка на магистерски, односно специјалистички труд, кандидатот поднесува барање до Наставничкиот совет за втор циклус на студии за определување ментор. Предлогот на Наставничкиот совет за втор циклус на студии се проследува до Наставно-научниот совет, односно Научниот совет/Наставничкиот совет на единицата на Универзитетот којшто донесува одлука.

Одлуката по барањето за определување на ментор се донесува најдоцна во рок од 60 (шеесет) дена.

Менторот се определува од редот на наставно-научните работници од потесната област од која е пријавен трудот.

Менторот е член на Комисијата за оценка и одбрана на магистерскиот, односно специјалистичкиот труд.

Член 60Магистерскиот, односно специјалистичкиот труд е самостоен труд во

којшто кандидатот ја обработува одбраната тема со примена на научни и стручни методи, докажува дека ја совладал наставната програма и се стекнал со научни и стручни компетенции во согласност со целите на студиската програма.

Член 61Резултатите на магистерскиот односно специјалистичкиот труд треба да

претставуваат придонес во:- систематизацијата на научни или стручни решенија во одредената

област- решавањето на актуелната научна/стручна задача што е поставена

како цел на трудот- примената на постоечки научни/стручни достигнувања во

решавањето на комплексна задача

Член 62Магистерскиот, односно специјалистичкиот труд треба да биде јазично,

стилски и технички коректно обликуван во согласност со современата методологија, техника и технологија за изработка на публикации.

Член 63Студентот го брани магистерскиот труд најдоцна во рок од 4 (четири)

години од денот на одобрувањето на темата. Студентот го брани специјалистичкиот труд најдоцна во рок од 3 (три) години од денот на одобрувањето на темата.

По барање на студентот, во оправдани случаи, на предлог на Наставничкиот совет за втор циклус на студии, Наставно-научниот совет, односно Научниот совет/Наставничкиот совет на единицата на Универзитетот

87

Page 88: vodic 2012 2013

може да одобри продолжување на рокот за одбрана на магистерскиот односно, специјалистичкиот труд за времетраење додека траеле причините за спреченост за работа врз трудот, но најмногу за време од една година.

Како оправдани причини се сметаат:- Подолготрајна болест- Бременост и породување- Отсуство од земјата во случај кога кандидатот е упатен привремено

да извршува работи во странство, научно усовршување во странство, учество во научни и спортски експедиции и слично и

- Други оправдани причини

Член 64Студентот се стекнува со право за поднесување барање за формирање

Комисија за оценка на магистерскиот труд, по полагањето на предвидените испити и завршувањето на останатите обврски предвидени со студиската програма. Барањето се поднесува до надлежниот референт во службата за студентки прашања.

Надлежниот референт го проследува поднесеното барање за формирање на Комисија за оценка на магистерскиот, односно специјалистичкиот труд до Комисијата за проверка на студентското досие. Комисијата ја сочинуваат продеканот за настава, односно заменик директорот, секретарот на единицата, раководителот на наставничкиот совет на вториот циклус на студии и надлежниот референт за студентски прашања.

Комисијата за проверка на студентското досие врши увид во студентското досие и изготвува записник. Ако студентското досие е комплетно (положени сите испити предвидени со соодветната студиска програма, освоен потребниот минимум број кредити, исполнети евентуалните други обврски предвидени со студиската програма, регулирани финансиските и другите административни обврски и др.), на студентот му се одобрува продолжување на постапката за формирање Комисија за оценка на магистерскиот, односно специјалистичкиот труд. Доколку студентското досие не е комплетно, тогаш Комисијата досието го враќа во службата за студентски прашања и по неговото комплетирање одобрува продолжување на постапката.

По изработката на трудот, студентот доставува 3 (три) примероци од магистерскиот, односно специјалистичкиот труд со барање за формирање Комисија за оценка.

Наставно-научниот совет, Научниот совет, односно Наставничкиот совет на единицата на Универзитетот, во рок од 45 (четириесет и пет) дена од денот на доставувањето на трудот, формира Комисија за оценка на магистерскиот, односно специјалистичкиот труд.

Комисијата за оценка на магистерскиот, односно специјалистичкиот труд, е должна да го прегледа трудот и доколку нема забелешки да достави Извештај за оценка на магистерскиот, односно специјалистичкиот труд, најдоцна 90 (деведесет) дена од денот на поднесувањето на трудот.

Комисијата за оценка се состои од 3 (три) члена од соодветната научна област.

Доколку Комисијата за оценка на магистерскиот односно специјалистичкиот труд има забелешки, истите во писмена форма, најдоцна во рок од 90 (деведесет) дена од денот на поднесувањето на трудот, ги доставува

88

Page 89: vodic 2012 2013

до кандидатот заради постапување по истите. Во овој случај Комисијата за оценка на магистерскиот, односно специјалистичкиот труд, е должна да достави Извештај за оценка на трудот, најдоцна 180 (сто и осумдесет) дена од формирањето на истата.

Член 65Извештајот за оценка се доставува до Наставно-научниот совет,

Научниот совет, односно Наставничкиот совет на единицата на Универзитетот и му се предлага да го усвои и да формира Комисија за одбрана на магистерскиот, односно специјалистичкиот труд, во состав од три члена од соодветната област од кој еден е Претседател. Комисијата за одбрана го определува датумот за одбрана кој треба да биде најдоцна во рок од 45 (четириесет и пет) дена од денот на усвојувањето на Извештајот.

Кандидатот писмено се известува за денот на одбраната. Тој е должен во рок од 5 (пет) дена од приемот на известувањето да достави 6 (шест) примероци од магистерскиот, односно специјалистичкиот труд, во тврд повез.

Член 66Одбраната на трудот се реализира во просториите на единицата на

Универзитетот, која го организира вториот циклус студии.Одбраната на трудот е јавна и се објавува на огласна табла на единицата

на Универзитетот најмалку 7 (седум) дена пред одбраната на трудот.Одбраната ја отвора Претседателот на комисијата со воведен збор, после

што му дава збор на еден од членовите на комисијата којшто ги чита биографските податоци, научно-стручната активност на кандидатот, Извештајот на Комисијата за оценка на трудот и Извештајот за текот на спроведената постапка до одбраната на трудот.

Претседателот на Комисијата го повикува кандидатот да го презентира трудот, а по презентацијата им дава збор на другите членови на комисијата да го изнесат своето мислење за значењето на трудот.

По презентацијата и изнесените мислења за трудот, членовите на Комисијата му поставуваат прашања на кандидатот. Покрај членовите на Комисијата, прашања во врска со трудот можат да постават и други лица присутни на одбраната во писмена форма до Претседателот на комисијата.Претседателот на комисијата дава пауза од 20 минути. За тоа време кандидатот се подготвува за одговор на поставените прашања.

За текот на одбраната се води записник.

Член 67По завршувањето на одбраната на трудот, Комисијата за одбрана на

трудот јавно ја соопштува оценката за одбраната на магистерскиот односно специјалистичкиот труд.

Оценувањето се врши со две описни оценки: „го одбранил“ или „не го одбранил“ магистерскиот односно специјалистичкиот труд.

Доколку кандидатот не го одбрани магистерскиот односно специјалистичкиот труд, повторно се закажува одбрана на истиот труд најдоцна во рок од 90 дена. Одбраната на трудот е пред истата комисија која го определува новиот термин за повторна одбрана на магистерскиот односно специјалистичкиот труд.

Во записникот за одбрана се внесува оценката од став 2 на овој член и за истото се изготвува одлука која ја потпишува Претседателот на Комисијата.

89

Page 90: vodic 2012 2013

Записникот го потпишуваат членовите на Комисијата.

ЈАЗИК НА РЕАЛИЗАЦИЈА НА ВТОРИОТ ЦИКЛУС СТУДИИ

Член 68Наставата на вториот циклус студии на единиците на Универзитетот се

изведува на македонски јазик, а за одделни студиски програми за странски јазици или за делови од студиски програми во кој учествуваат наставници гости од странство, може да се изведува и на англиски, француски, германски или руски јазик.

Единиците на Универзитетот можат да понудат наставата за целосна студиска програма да се изведува паралелно на македонски јазик и на еден од погоренаведените светски јазици.

Наставничкиот совет за втор циклус студии на единицата на Универзитетот одлучува за деловите од студиските програми што можат да бидат реализирани на јазиците од првиот став.

Странските државјани го изработуваат магистерскиот, односно специјалистичкиот труд и јавно го бранат, по правило на македонски јазик, но можат и на еден од светските јазици (англиски, француски германски или руски јазик), со задолжителен превод на магистерскиот, односно специјалистичкиот труд на македонски јазик.

СТУДЕНТИ

Член 69 Прашањата поврзани со статусот на студентите и нивните права и обврски како и дисциплинските мерки се дефинирани со Законот за високото образование, Статутот на Универзитетот и Правилниците на единиците на Универзитетот.

ДИПЛОМИ

Член 70Студентот добива диплома и уверение за завршен втор циклус студии.

Студентите кои завршиле втор циклус универзитетски студии се стекнуваат со научен назив – магистер во соодветната научна област.

Во меѓународниот промет и дипломата на англиски јазик, академскиот назив по завршување на вториот циклус на студии е master.

Студентите кои завршиле втор циклус стручни студии се стекнуваат со звање – специјалист од одредена струка.

Како дополнување на дипломата се издава Додаток на дипломата, во согласност со принципите на ЕКТС (Diploma Supplement).

Член 71Дизајнот и содржината на дипломата и уверението ги почитуваат

критериумите за меѓународна препознатливост и прифатливост.

Член 72Студентот може да го напушти студирањето во рамките на

одредена студиска програма без да ја комплетира и за тоа може, на негово

90

Page 91: vodic 2012 2013

барање, да добие соодветно уверение.

Член 73Одлука за изгледот на дипломата и уверението донесува Ректорската

управа на Универзитетот. Содржината на дипломата и уверението се утврдени со акт на Министерот надлежен за работите на високото образование.

НАГРАДИ

Член 74За посебно покажани резултати во студирањето, студентот може да

добива соодветни награди и признанија. Видот на наградите и критериумите и процедурите за нивно доделување ги утврдуваат Универзитетот и/или единиците на Универзитетот.

ПРИМЕНА НА ПРАВИЛНИКОТ ОД СТРАНА НА ПРИДРУЖНИТЕ ЧЛЕНКИ НА УНИВЕРЗИТЕТОТ

Член 75Одредбите на овој Правилник соодветно ќе се применуваат на

придружните членки на Универзитетот кои имаат акредитирани студиски програми за втор циклус студии, доколку придружната членка донесе одлука за прифаќање и примена на овој Правилник.

ПРЕОДНИ И ЗАВРШНИ ОДРЕДБИ

Член 75Овој Правилник влегува во сила со денот на објавувањето во Билтенот на

Универзитетот „Св. Климент Охридски“- Битола, а ќе се применува започнувајќи од генерацијата на студенти запишани во учебната 2009/2010 година.

Член 76Студентите запишани на студиски програми заклучно со учебната

2008/2009 година продолжуваат да студираат според правилата за студирање пред донесувањето на овој Правилник. Овие студенти можат на нивно барање да преминат на студиските програми од втор циклус студии од учебната 2009/2010 во согласност со член 38 од овој Правилник.

Ректор Проф. д-р Златко Жоглев

91

Page 92: vodic 2012 2013

ПРВИОТ ЧЛЕН НА ПРЕДМЕТНАТА КОМИСИЈА (ПРЕДМЕТНИ НАСТАВНИЦИ) НА ВТОРИОТ ЦИКЛУС

УНИВЕРЗИТЕТСКИ СТУДИИ НА ФАКУЛТЕТОТ ЗА БЕЗБЕДНОСТ - СКОПЈЕ

ИМЕ И ПРЕЗИМЕ МОБ. ТЕЛ. E-MAIL

1. ПРОФ. Д-Р ВЛАДИМИР ОРТАКОВСКИ 070/255-997 [email protected]. ПРОФ. Д-Р ОЛИВЕР БАЧАНОВИЌ 070/810-453 [email protected]. ПРОФ. Д-Р ТОМЕ БАТКОВСКИ 070/235-661 [email protected] 4. ПРОФ. Д-Р ЦАНЕ МОЈАНОСКИ 071/368-370 [email protected] 5. ВОН. Д-Р ПРОФ. СНЕЖАНА НИКОДИНОВСКА

070/360-418 [email protected]

6. ВОН.ПРОФ. Д-Р ГОЦЕ ЏУКЛЕСКИ 070/767-223 [email protected]. ВОН ПРОФ. Д-Р БОРИС МУРГОСКИ 070/399-308 [email protected] 8. ДОЦ. Д-Р МИОДРАГ ЛАБОВИЌ 070/393-087 [email protected]. ДОЦ. Д-Р ФРОСИНА Т. РЕМЕНСКИ 071/289-643 [email protected] 10. ДОЦ. Д-Р ЗЛАТЕ ДИМОВСКИ 071/211-741 [email protected] 11. ДОЦ. Д-Р МАРИНА МАЛИШ САЗДОВСКА

071/386-948 [email protected]

13. ПРОФ. Д-Р АЛЕКСЕЈ ДУМА 070/221-408 /14. ДОЦ. Д-Р МАРЈАН КОТЕСКИ 070/208-291 [email protected] 15. ДОЦ. Д-Р ДРАГАНА БАТИЌ 075/301-22316. ПРОФ. Д-Р ТРПЕ СТОЈАНОВСКИ 071/346-67117. ДОЦ. Д-Р СВЕТЛАНА НИКОЛОСКА 070/382-181 [email protected] 18. ПРОФ. Д-Р РОСЕ СМИЛЕСКИ 070/279-50919. ПРОФ. Д-Р ДОБРИ ПЕТРОВСКИ20. ДОЦ. ФРОСИНА ТАШЕВСКА РЕМЕНСКИ

[email protected]

92

Page 93: vodic 2012 2013

21. ВИШ ЛЕКТОР М-Р ЗОРИЦА ТРАЈКОВА

070/781-076

21. м-р НИКОЛА ДУЈОВСКИ - секретар 071 289 643 [email protected]

www.fb.uklo.edu.mkwww.uklo.edu.mkemail: ii generacija fb 2 @gmail.com тел. 02 2546-211

Локал: Асс. М-р Никола Дујовски 107Проф. д-р Цане Мојаноски 319Студентски прашања 113 и 122

93