ÖZETBu proje kapsamında volkan�k akıferlerın h�drolojık özell�kler� (komor adalları)araştırılmış ve anlatılmıştır.

ÇALIŞMA ALANIKomor Adaları 4 adadan oluşur. Grande comore( ngazidja), anjouan adası(ndzouani),Mayotte adsı(maore) ve Moheli adasındadır (mwali).Takımadalar, Mozambik Kanalı'nın kuzey girişinde, Hint Okyanusu'ndaki 11° 20 've 13° 14' Güney Enlem ve 43° 11 've 45° 19' Doğu Boylam arasında yer almaktadır. Grande Comore adasının toplam alanı 1147 km2, Anjouan, 424 km2 ve Mohéli'dir, 290 km2'dir. Komorlar Birliği'ni oluşturan üç adaların toplam alanı 1861 km2'dir. Komor adaların dördüde volakanık kökenlidir.

Şekil 1 komor çoğrafik konumu

JEOLOJİSıcak noktalar fenominine göre,takım adaların oluşumundan neden olan volkanık hareketleri, guneybatıdan kuzey batıya kayması sonucu takım adalarına oluşmuştur. Ancak adaları hepsi aynı anda oluşmamıştır. Moheli 1.4-3.4 milion yıl önce, Anjouan 0.4-1.5 milion yıl önce ve Grande comore ise en genç ada olup 10000-130000 yıl önce oluşmuştur. Grande comore en gencidir az geçirimli ve az alüviyon toprağa sahıptır. Anjouan eski volkanik hareketler sonucu bazalt, kümlü-kireçtaşi verimli ve engebeli. Oluşum açısında en yaşlı olan Moheli kümlü,alüviyon ve genelde geçirimsiz bir toprak sahıptır.

HIDROJEOLOJI

İklim özellikleri Komor Adaları tropik bir iklime sahiptir ve kasım-nisan ayları arası yağışlı mevsim, mayıs-ekim ayları arasında serin mevsimdir. Yıllık ortalama yağış tüm adalarda 1000 mm'yi aşıyor, yıllık ortalama ise %85tir

Şek�l 2. Grande Comore jeoloj� har�tası

Şek�l 3, Yağ�ş ve sıcaklık gösteren grafikler�

Ana tıp volkanık lav oluşmalarını hidrojeolojik özellikleri.•L avları:genel olarak,volkanık oluşumların, lavları daha geçirgenlik sahıptır.

Şek�l 4, Pahoehoe ve Aa tipi akışlarının morfolojisi

Piroklastikleri: lavlarından geçirgenliği daha fazla olabılırLahars: genel olarak laharsları heteronjendir, belli bir sinif olmayan ve erozyon taşanır

Hidrodinamik özelliklerin genellikle tektonik kökenli kırılmalarıyla ilişkidir

Şek�l 5. Mtsangamouji Sondaji(Aa)

Komor Adaları'nın yeraltısuyu kaynakları.Grande komor’da çalışmalara göre yüzeysel akış katsayısı %5 tahmin edildi.Etkili yağış katsayısı, yani su tablasını sağlayan toplam yağmur oranı,% 57 olarak tahmin edilmektedir.Deniz tuzu etkisini önemli görünmüyor.

Yeraltasularında yapilan hidrokimyasal incelemeler.Dans l’ile d’anjouan 37 prélèvements ont été effectués.Leur composition en ions majeurs (anions et cations) a été mesurée, ainsi que celle de certains ions mineurs :F-, Cl- NO2-, Br-, NO3-, PO43- SO42-, Ca2+, Mg2+, Na+, K+et la siliceSıcaklık:Dans les 37 points mesurés la temperature est entre 18°C à 26,1°C.Suyun iletkenliğini: La moyenne des conductivités électriques mesurées est de 125 µs/cm. Le maxima 305 µs/cm et le minima 51 µs/cm.

SONUÇles connaissances des aquiferes volcaniques restent encore tres partielles,particulierement en ce qui concerne la comprehension de leur structure mais aussi surtout leur fonctionnement hydrogéologique. Les methodologies de prospection hydrogéologique en milieu volcanique sont fortement compliquées par l’extreme hétérogénéité du milieu à toutes les échelles et la complexité des structures.

Şek�l 6. den�z kıyısı alüvyal akıferler�n çalışmas�nı şekl�

Şek�l 7. alınan su örnekler�n�n yerler� gösteren şek�l

Hacettepe Ün�vers�tes� H�drojeoloj� Mühend�sl�ğ� Beytepe Kampüsü /ANKARA

Volkanık Ak�ferler�n H�drojeoloj�k Özell�kler�(Komor Adalları)ABDOU AHMADA

PROJE SORUMLUSU: PROF.DR.N.NUR ÖZYURT