Voordracht verjaring AON

1

VERJARING.(la prescription)

AON 27/09/2016

www.clijmansadvocaten.be


2INDELING

A. Overzicht van de verjaringstermijnen (les délais de prescription)1. Algemeen2. De verjaring van de contractuele vordering3. De verjaring van de buitencontractuele vordering4. De verjaring in het verzekeringsrecht

B. Stuiting en schorsing (l’interruption et la suspension)5. Algemeen6. Stuiting en schorsing in het verzekeringsrecht

C. Actio judicatiD. Vragen?


3A.1 Overzicht verjaringstermijnen:algemeen

Art. 2262 B.W.: ‘Alle zakelijke rechtsvorderingen verjaren door verloop van dertig jaar, zonder dat hij die zich op deze verjaring beroept, verplicht is daarvan enige titel te vertonen of dat men hem de exceptie van kwade trouw kan tegenwerpen.’

Art. 2262bis B.W.: ‘§ 1. Alle persoonlijke rechtsvorderingen verjaren door verloop van tien jaar.In afwijking van het eerste lid verjaren alle rechtsvorderingen tot vergoeding van schade op

grond van buitencontractuele aansprakelijkheid door verloop van vijf jaar vanaf de dag volgend op die waarop de benadeelde kennis heeft gekregen van de schade of van de verzwaring ervan en van de identiteit van de daarvoor aansprakelijke persoon.

De in het tweede lid vermelde vorderingen verjaren in ieder geval door verloop van twintig jaar vanaf de dag volgend op die waarop het feit waardoor de schade is veroorzaakt, zich heeft voorgedaan.

§ 2. Indien een in kracht van gewijsde gegane beslissing over een vordering tot vergoeding van schade enig voorbehoud heeft erkend, dan is de eis die strekt om over het voorwerp van dat voorbehoud vonnis te doen wijzen, ontvankelijk gedurende twintig jaar na de uitspraak.’


4A.1 Overzicht verjaringstermijnen: algemeen

Art. 2270 B.W.: ‘Na verloop van tien jaren zijn architecten en aannemers ontslagen van hun aansprakelijkheid met betrekking tot de grote werken die zij hebben uitgevoerd of geleid.’

Art. 2271 B.W.: ‘De rechtsvordering van meesters on onderwijzers in kunsten en wetenschappen, wegens de lessen die zij bij de maand geven;

Die van hotelhouders en tafelhouders, wegens het verschaffen van woning en kost;Die van arbeiders en werklieden, tot betaling van hun daghuur, hun leveringen en hun loon,

Verjaren door verloop van zes maanden.’ Art. 2272 B.W.: ‘De rechtsvordering van gerechtsdeurwaarders, tot betaling van hun loon voor de

akten die zij betekenen, en voor de opdrachten die zij uitvoeren;Die van kooplieden, wegens de koopwaren die zij verkopen aan personen die geen koopman zijn;Die van kostschoolhouders, tot betaling van het kostgeld van hun leerlingen; en van andere

meesters, tot betaling van het leergeld;Die van dienstboden die zich bij het jaar verhuren, tot betaling van hun loon,verjaren door verloop van een jaar.’


5A.1 Overzicht verjaringstermijnen: algemeen

Art. 2273 B.W.: ‘De rechtsvordering van de verhuurders tot betaling van het bedrag dat volgt uit de aanpassing van de huurprijs aan de kosten van levensonderhoud verjaart door verloop van een jaar.

De rechtsvordering van de huurders tot teruggave van het te veel betaalde verjaart door verloop van een jaar vanaf de verzending van het verzoek bepaald bij artikel 1728quater.’

Art. 2276 B.W.: ‘Rechters en pleitbezorgers zijn niet meer verantwoordelijk voor de stukken, wanneer vijf jaren zijn verlopen sinds het geding is uitgewezen.

Eveneens zijn gerechtsdeurwaarders daarvoor niet meer verantwoordelijk na verloop van twee jaren sinds de uitvoering van hun opdracht of de betekening van de akten waarmee zij belast waren.’ Art. 2276bis B.W.: ‘§ 1. De advocaten zijn ontlast van hun beroepsaansprakelijkheid en zijn niet meer

verantwoordelijk voor de bewaring van de stukken vijf jaar na het beëindigen van hun taak. Deze verjaring is niet van toepassing wanneer de advocaat uitdrukkelijk met het bewaren van bepaalde stukken is belast. § 2. De vordering van de advocaten tot betaling van kosten en ereloon verjaart na verloop van vijf

jaar na het beëindigen van hun taak.’


6A.2 De verjaring van de contractuele vordering

Art. 2262bis B.W. §1, 1ste lid. Termijn: 10 jaar Aanvang termijn: dag volgend op de dag waarop de rechtsvordering

opeisbaar wordt. (actiones non natae non praescribuntur) Vb. verjaring van een schadevergoedingsvordering gaat in wanneer de schade ontstaat

Er wordt geen rekening gehouden met de veruitwendiging of de kennisname van de schade


7A.3 De verjaring van de

buitencontractuele vordering Relatieve verjaringstermijn

Art. 2262bis B.W. §1, 2de lid. Termijn : 5 jaar Aanvang termijn: kennis schade + identiteit aansprakelijke persoon Discussie: effectieve of normatieve kennis?

Cass. 26 april 2012, RABG 2012, afl. 15, 1013: ‘De wetgever heeft als aanvangspunt van de vijfjarige verjaringstermijn voor buitencontractuele vorderingen de dag beoogd waarop de benadeelde daadwerkelijk kennis heeft gekregen van de schade en niet die waarop hij moet worden vermoed hiervan kennis te hebben gekregen.’


8A.3 De verjaring van de

buitencontractuele vordering Absolute verjaringstermijn Art. 2262bis B.W. §1, 3de lid. Termijn: 20 jaar Aanvang termijn: de dag volgend op de dag waarop het schadeverwekkend feit

zich heeft voorgedaan Ratio legis?

Rechtszekerheid Niet maatschappelijk verantwoord om eeuwig te kunnen worden aangesproken


9A.4 Verjaring in het verzekeringsrecht

I. Rechtsvorderingen uit verzekeringsovereenkomstenII. Rechtsvorderingen uit het eigen recht van de benadeelde tegen de

verzekeraarIII. Regresvorderingen van de verzekeraar tegen de verzekerde


10A.4 Verjaring in het verzekeringsrecht:Rechtsvorderingen uit verzekeringsovereenkomsten Artikel 88 §1 W.Verz. (oud artikel 34§1 WLVO) Termijn: 3 jaar

Uitzondering: reserve levensverz.: 30 jaar Aanvang termijn: datum van het voorval

Uitzonderingen: later kennis datum van kennisname, behoudens bedrog max. 5 jaar; aansprakelijkheidsverz. datum van instellen rechtsvordering door benadeelde; persoonverz. datum van kennis voorval + van bestaan verzekeringsok. +

hoedanigheid begunstigde;


11A.4. Verjaring in het verzekeringsrecht: Rechtsvorderingen uit verzekeringsovereenkomsten Cass. 14 september 2014, Pas. 2010, 2259: “Wanneer een verzekeraar met een burgerlijke

rechtsvordering de vergoeding beoogt van de schade die bestaat uit het verlies van premies die een failliete vennootschap verschuldigd was en die de verzekeraar wegens de door die vennootschap gepleegde misdrijven niet kon innen, vloeit die burgerlijke rechtsvordering niet voort uit de verzekeringsovereenkomst. De vordering heeft daarentegen tot voorwerp de vergoeding van de schade die veroorzaakt is door de als misdrijf aangemerkte feiten en berust op die feiten. De verjaringstermijn wordt daarom niet bepaald door art. 34 wet landverzekeringsovereenkomst.”

Gent 17 februari 2005, RW 2006-07, 1683: “Een rechtsbijstandsverzekeraar die, na het verstrijken van de verjaringstermijn, ingaat op het verzoek van de verzekerde om de kosten van een juridische raadsman ten laste te nemen, doet aldus afstand van de verkregen verjaring (art. 2220 B.W.).”


12A.4 Verjaring in het verzekeringsrecht:Rechtsvorderingen uit eigen recht van de benadeelde tegen de verzekeraar Artikel 88§2 W.Verz. (oud artikel 34§2 WLVO) Termijn: 5 jaar

Uitz: bijzondere wettelijke bepalingen Aanvang termijn: datum van het schadeverwekkend feit/misdrijf

Uitz: later kennis datum van kennisname max. 10 jaar; Cass. 21 mei 2010, Arr.Cass. 2010, 1501: Artikel 34§2 is van overeenkomstige

toepassing op de rechtsvordering die gegrond is op artikel 29bis WAM.


13A.4 Verjaring in het verzekeringsrecht:Rechtsvorderingen uit eigen recht van de benadeelde tegen de verzekeraar Artikel 88§3 W.Verz. (oud artikel 34§3 WLVO) Termijn: 3 jaar Aanvang termijn: betaling door de verzekeraar

Uitz: bedrog Cass. 26 februari 2007, Arr. Cass. 2007, 465: “als de verzekeraar verscheidene

bedragen achtereenvolgens heeft uitgekeerd, loopt de verjaringstermijn van de rechtsvordering tot terugvordering van elk van de aldus betaalde bedragen telkens vanaf de dag van uitkering van ieder bedrag.”


14B.1 Schorsing en stuiting: algemeen

Schorsing (la suspension) tijdelijke onderbreking van de verjaringstermijn, waarbij deze termijn gewoon verder loopt na het verdwijnen van de oorzaak van de schorsing

(1) verjaringstermijn wordt belet te starten of (2) tijdelijke onderbreking van verjaringstermijn voor duur van de schorsing• raakt openbare orde• bv. vorderingen t.a.v. minderjarigen of onbekwaam verklaarden (art.

2252 BW) • uitz.: schade door misdrijf, arbeidsongeval, andere bij wet bepaalde

gevallen



Stuiting (interruption) de lopende verjaringstermijn wordt stopgezet en begint vanaf nul te lopen zodra de oorzaak van de stuiting verdwenen is

• Niet van openbare orde: partijen kunnen minnelijk uitbreiden en in theorie beperken

• Werking inter partes, maar uitz. 2249-2250 BW• Voorbeelden

• dagvaarding: van datum betekening tot eindbeslissing• bevel tot betaling: van datum betalingsbevel tot definitieve beslissing over verzet• beslag: van moment beslaglegging tot uitvoering of opheffing• erkenning van recht van hem tegen wie de verjaring loopt: van moment van erkenning

en aflopend of niet afhankelijk van omstandigheden



Ingebrekestelling met verjaringsstuitende werking (art. 2244, §2 BW):Verplichte vermeldingen• Gegevens schuldeiser • Gegevens schuldenaar • Beschrijving verbintenis• Geldsom? Verantwoording bedragen incl. intresten en schadebeding• Termijn voor bijkomende invorderingsmaatregelen • Mogelijkheid in rechte op te treden• Verjaringsstuitende werking• Handtekening


17B.2 Stuiting en schorsing: in het verzekeringsrecht

Stuiting en schorsing van de verjaring van de vordering benadeelde tegen verzekerde = stuiting of schorsing vordering tav verzekeraar en omgekeerd.

SchorsingDe lopende verjaringstermijn wordt onderbroken, maar de reeds verlopen termijn blijft verworven; na het verdwijnen van de schorsingsoorzaak, loopt de verjaringstermijn opnieuw.Schorsing kan minnelijk overeengekomen worden.De verjaring van de vordering voortkomend uit het eigen recht van de benadeelde tegen de AH-verzekeraar loopt niet tegen minderjarigen en onbekwamen (art. 89§1 W.Verz.).Zie ook: art. 89§2 W Verz. (overmacht)


18B.2 Stuiting en schorsing: in het verzekeringsrecht

StuitingIn geval van stuiting vervalt de reeds verlopen verjaringstermijn en na het verdwijnen van de stuitingsoorzaak loopt de verjaringstermijn opnieuw van “0”. Stuiting duurt doorheen het gehele geding tot aan definitief vonnis/arrest.- dagvaarding (BP-stelling incluis), bevel tot betalen, stuitende

ingebrekestelling door een advocaat, beslag, schulderkenning;- - tijdige aangifte van het schadegeval (tot aan schriftelijk standpunt VR);- - kennisgeving door benadeelde van diens wil vergoed te worden stuit

verjaring rechtstreekse vordering vanaf kennisname (tot aan schriftelijke standpunt VR);


19C. Actio judicati

= “rechtsvordering tot uitvoering van hetgeen door de rechter werd uitgesproken”

Onderworpen aan de gemeenrechtelijke verjaringstermijn (art, 2262bis, §1, eerste lid BW)

10 jaar vanaf de dag van de uitspraak ≠ de dag van het in kracht van gewijsde treden

ongeacht of de verjaringstermijn van de rechtsvordering die aan de procedure ten grondslag lag korter was

(her)betekening (la notification d’actes) mogelijk


20C. Actio judicati

Cass. 17 maart 1967, Pas. 1967, I, 865: “Wanneer de aansprakelijkheidsverzekeraar de schade die door zijn verzekerde aan de benadeelde werd veroorzaakt, heeft vergoed en tegen een medeaansprakelijke een gedeelte van zijn uitgaven terugvordert, valt de verjaring van zijn vordering niet onder de Verzekeringswet. Wanneer de aansprakelijkheid het gevolg is van een misdrijf, dan is deze vordering onderworpen aan de gemeenrechtelijke verjaringstermijn van art. 26 V.T.Sv. Indien de vordering niet gesteund is op een misdrijf, dan is de verjaringstermijn van artikel 2262bis §1 BW van toepassing. De verzekeraar stelt een actio judicati in wanneer de vordering van de aansprakelijkheidsverzekeraar gericht is tegen een aansprakelijke die in solidum met zijn verzekerde werd veroordeeld tot vergoeding van de benadeelde en de verzekeraar het aandeel van deze aansprakelijke in zijn uitgaven terugvordert volgens de verdeling vastgesteld in het vonnis.”


21D. VRAGEN?

Documents

Voordracht verjaring AON