Voorwoord en terugblik - Leerorkest · 2014. 9. 10. · Vanaf het begin van het schooljaar 2013/2014 worden de activiteiten in de stadsdelen Noord, Oost en Nieuw- West zelfstandig

Voorwoord en terugblik 3

1 Leerorkest in het kort 5

2 Organisatie en governance 6

Herinrichting organisatie in 2013 6

Afdeling Educatie 6

Cultural Gouvernance 6

Raad van Bestuur 7

Raad van Toezicht 7

Afdeling Bedrijfsvoering 7

Personeel, muziekdocenten en vrijwilligers 8

Huisvesting 8

3 Activiteiten, projecten en samenwerkingsverbanden 9

Lesactiviteiten 9

Klein Leerorkest 9

Voortgezet onderwijs 9

Kwaliteitsontwikkeling 9

Expertisecentrum 9

Bereikcijfers 10

Symposium 11

Directe partners 11

Externe contacten 11

4 PR & Publiciteit 13

5 Evenementenkalender 2013 15

6 Financiën Stichting Leerorkest enStichting Instrumentenfonds Leerorkest 16

Conclusies en vooruitblik 23

Inhoud

Fotografie Derik Lee e.a.

Vormgeving Michel van der Sanden Design

2013 was een jaar van grote veranderingen voor hetLeerorkest. Vanaf het schooljaar 2010/2011 had hetLeerorkest in samenwerking met Muziekschool Am-sterdam, Muziekschool Noord en Muziekcentrum Zuid-oost zijn activiteiten uitgebreid buiten AmsterdamZuidoost. Vanuit deze samenwerking zijn projectengestart in de Amsterdamse stadsdelen Noord, Oost enNieuw West. In totaal waren begin 2013 in deze stads-delen 19 leerorkesten actief op 10 basisscholen; goedvoor een bereik van ruim 1300 leerlingen in de boven-bouw van de basisschool (groepen 5 t/m 8). In juni2013 kwam deze samenwerking ten einde, mede alsgevolg van het aflopen van een voor dit gezamenlijkeproject bestemde subsidie van het Fonds voorCultuurparticipatie.

Vanaf het begin van het schooljaar 2013/2014 wordende activiteiten in de stadsdelen Noord, Oost en Nieuw- West zelfstandig door het Leerorkest voortgezet,samen met de activiteiten in Amsterdam Zuidoost.Het bereik van het Leerorkest in Amsterdam komtdaarmee op bijna 2700 leerlingen, verdeeld over 30orkesten op 19 scholen. Hoewel het totale bereik doordeze verandering niet toenam, rust vanaf september2013 de gehele verantwoordelijkheid voor de organi-satie en de financiering bij het Leerorkest. Om dezeuitdaging aan te kunnen is de organisatie aangepast,een verdergaande automatisering gerealiseerd en hetaantal staffuncties uitgebreid. Uiteraard nam ook hetaantal docentenuren dat door het Leerorkest wordtgeleverd aanzienlijk toe. Door het Leerorkest wordenop dit moment 66 vakdocenten ingezet.

De uitbreiding van de activiteiten van het Leerorkestgaat onvermijdelijk met een aanzienlijke toename vande kosten gepaard. Wij zijn dan ook dankbaar dat deGemeente Amsterdam haar subsidie onder hetKunstenplan voor de jaren 2013 t/m 2016 substantieelheeft verhoogd. Ook van het Fonds voor Cultuur-participatie wordt een omvangrijke bijdrage ontvan-gen uit het programma Cultuureducatie met Kwaliteit,die ons in staat stelt voort te gaan op de weg van continue verbetering van de lesmethodiek en deimplementatie daarvan. In dit kader werd (met onder-steuning door het SNS Reaal fonds) in november eensuccesvol Symposium Leerorkest georganiseerd inFelix Meritis, dat druk werd bezocht door muziek-docenten, deskundigen uit de muziekeducatiewereld

en andere belangstellenden uit Nederland en België.Om te voorzien in de toegenomen behoefte aan finan-ciering wordt ook de aanpak van fondsenwerving,sponsoring en public relations verder geprofessio-naliseerd en is de desbetreffende staffunctie uitge-breid. Daarnaast is het zaak de kosten beheersbaar tehouden. Om die reden, maar ook om de verankeringvan het Leerorkest in de samenleving te verstevigen,zal in toenemende mate gebruik worden gemaakt vande inzet van vrijwilligers. In het afgelopen jaar zijnbelangrijke stappen gezet om tot een betere formule-ring van het vrijwilligersbeleid te komen. Het nieuwevrijwilligersbeleid zal in 2014 worden geïmplemen-teerd.

Ook in het afgelopen jaar is het Leerorkest blijveninzetten op samenwerking met andere instellingendie werkzaam zijn op het gebied van de muziekeduca-tie voor kinderen. In Amsterdam heeft deze samen-werking gestalte gekregen in de vorm van de Stichting

Voorwoord en terugblik

Jaarverslag Stichting Leerorkest 2013 3

4 Jaarverslag Stichting Leerorkest 2013

Grote schenking muziekinstrumentenvan Quadrand. Aangeboden bij concert met Boston PhilharmonicYouth Orchestra o.l.v. BenjaminZander (18 juni 2013). Ook aanwezig zijn Hella en Freek de Jonge, ambassadeurs van het Leerorkest.

MOSA, waarin het Leerorkest samen met Muziek-school Amsterdam, Muziekschool Noord, Muziekcen-trum Zuidoost, Aslan Muziekcentrum en Het Concert-gebouw de uitvoering en de kwaliteitsborging van hetBasispakket voor de binnenschoolse muziekeducatievan de gemeente Amsterdam coördineert.

Buiten Amsterdam is in samenwerking met IKEI (IederKind een Instrument; Rotterdam) en MIK (Muziek inde Klas; Gelderland) het project ‘Orkest in de Klas’verder uitgebouwd. Orkest in de Klas onderhoudt eengezamenlijke website met informatie over muziek-educatie. Deze website biedt het Leerorkest eenbelangrijk portaal om de kennis en ervaring die wordtontwikkeld en bijeengebracht door het Expertise-centrum ter beschikking te stellen van andere, gelijk-gestemde initiatieven in heel Nederland.

Ook internationaal werd aan de weg getimmerd. Methet Klein Leerorkest is een bezoek gebracht aanBarcelona, waar werd samengespeeld met jeugd-orkesten uit Spanje en Estland; en het Leerorkest ont-ving het LandfillHarmonic Orchestra uit Paraguay, datwereldfaam heeft verworven met zijn uitvoeringendoor kansarme jongeren op muziekinstrumenten dieuit afval zijn gemaakt. Ook is er een muzikale ontmoe-ting en gezamenlijk concert geweest tussen hetLeerorkest en Orchestra di Moxos uit Bolivia.

Op voorspraak van H.M. Koningin Máxima starttenhet Oranje Fonds en het Fonds voor Cultuurpartici-patie in 2011 het programma Kinderen Maken Muziek,dat plaatselijke initiatieven in staat stelt kinderen

van 8 tot 14 jaar groepsgewijs instrumentaal muziek-onderwijs te laten krijgen. Kinderen Maken Muziekwordt inhoudelijk ondersteund door de hiervoorgenoemde samenwerking ‘Orkest in de Klas’. Eenbelangrijke les die uit dit programma kan wordengeleerd is, dat veel goede initiatieven geremd wordendoor de noodzaak te investeren in vaak dure instru-menten.

Vanuit zijn doelstelling om kwalitatief goede instru-mentale muziekeducatie voor zoveel mogelijk kinde-ren in Nederland bereikbaar te maken heeft hetLeerorkest daarom plannen ontwikkeld om hetInstrumentenfonds Leerorkest uit te bouwen tot eenlandelijk depot, waaruit dergelijke initiatieven tegeneen lage vergoeding instrumenten ter beschikkingkunnen krijgen. In 2014 wordt gestart met een pilot.De doelstelling is om het depot in de komende vierjaar uit te breiden tot 5.000 instrumenten.

Het Leerorkest kan terugkijken op een geslaagd tran-sitiejaar, waarin een stevig fundament is gelegd voorde verdere verwezenlijking van zijn doelstellingen.Dat zou niet mogelijk zijn geweest zonder de niet aflatende inzet van stafleden, docenten, combinatie-functionarissen, vrijwilligers en zoveel anderen en definanciële ondersteuning door subsidiënten, fondsen,sponsoren en particuliere donateurs. Wij zijn hen allengrote dank verschuldigd voor hun bijdrage.

Jeroen ThijssenBestuursvoorzitter

In 2005 begon het Leerorkest met de verwezenlijkingvan haar droom: zoveel mogelijk, vooral kansarme kin-deren onder schooltijd gezamenlijk muziek laten makenin een orkest. Anno 2013 bereikt het Leerorkest meerdan 2600 kinderen op scholen in alle delen vanAmsterdam. Er is financiële ondersteuning van deGemeente Amsterdam, het Fonds voor Cultuurpartici-patie, particuliere fondsen en sponsors uit het bedrijfs-leven. Kenmerkend voor de werkwijze is de intensievesamenwerking met basisscholen in Amsterdam en met vergelijkbare sociale muziekinitiatieven in binnen-en buitenland. Het Leerorkest is dan ook een nietmeer weg te denken innovatieve vorm van muziek-educatie.

Stichting Leerorkest heeft de culturele ANBI-status. ANBI staat voor ‘Algemeen NutBeogende Instelling’. Met deze status is hetvoor zowel particulieren als voor bedrijvenfiscaal interessant om Stichting Leerorkestfinancieel te steunen met een eenmalige of periodieke gift.

5Jaarverslag Stichting Leerorkest 2013

Leerorkest in het kort1

Herinrichting organisatie in 2013In 2013 is er veel veranderd voor de organisatie vanhet Leerorkest. Voortaan worden alle leerorkesten –in alle delen van Amsterdam – aangestuurd vanuit éénorganisatie, stichting Leerorkest, en niet meer deelsvanuit de muziekscholen. De financiering via gemeen-te Amsterdam wordt nu dan ook in het geheel aanstichting Leerorkest toegekend. Aan deze overgang isanderhalf jaar van voorbereiding voorafgegaan. Eennieuw bedrijfsplan met een passende inrichting werdopgesteld, door meerdere experts bekeken en ver-taald naar een herinrichtingsplan.

Voorheen stuurde stichting Leerorkest alleen de leer-orkesten aan in stadsdeel Zuidoost. Vanaf september2013 werd de aansturing en organisatie van de leeror-kesten in West, Oost en Noord erbij genomen.Activiteiten die de stichting reeds voor alle stads-delen verzorgde, waren de algemene coördinatie, hetinstrumentenbeheer en het verzorgen van lesmateria-len. Vanaf september kwam daar de aansturing enaanstelling van de muziekdocenten en de locatie-managers bij. Hierdoor werd het mogelijk om de ver-worvenheden in Zuidoost (wat betreft opzet, ervaringen optimale inrichting van het muziekeducatieproject)over de hele stad uit te rollen. De nieuwe opzet van de Leerorkest-organisatie isschetsmatig weergegeven in onderstaand organo-gram. De stichting kent voortaan drie afdelingen:Educatie, Bedrijfsvoering en Fondsenwerving & PR.

Afdeling EducatieDe nieuwe centrale aansturing heeft een herschikkingvan taken mogelijk gemaakt voor meer efficiëntie en

slagvaardigheid. De coördinatie van de afdelingEducatie is dan ook anders ingericht. Na een inventa-risatie van alle activiteiten van de oorspronkelijke driecoördinatoren zijn deze efficiënter verdeeld enopnieuw geclusterd naar taakgebieden. Het aantalcoördinatoren kon teruggebracht worden naar twee.De organisatie beschikt zodoende over gespeciali-seerde functionarissen die voor de hele stad wordeningezet. De taken voor de locatiemanagers zijn even-eens herverdeeld en geclusterd. Alle activiteiten zijnbekeken en opnieuw verdeeld. Voortaan heeft elkelocatiemanager twee clusters onder zijn hoede, een inZuidoost en een in een ander stadsdeel om hetuitrollen van de verworvenheden in Zuidoost over dehele stad te vergemakkelijken. Om de kwaliteit op dewerkvloer te verhogen heeft Stichting Leerorkest uitde muziekdocenten die via de muziekscholen lesgavenbij de leerorkesten in Oost, West en Noord een selec-tie gemaakt. De beste docenten is tevens urenuit-breiding aangeboden.

Cultural GovernanceStichting Leerorkest hanteert een bestuur + directie-model dat is ingericht in overeenstemming met deregels van Governance Code Cultuur de bijbehorendenegen principes van de Governance Code Cultuur.Deze zijn vastgelegd in het bestuursreglement. Destichting Leerorkest en de stichting Instrumenten-fonds Leerorkest hebben dezelfde Raad van Bestuur.

De stichtingen hebben tevens een Raad van Toezicht,die een personele unie vormt met de Raad van Toe-zicht van de Stichting Muziekcentrum Zuidoost. Dezestructuur vindt haar oorsprong in de organisatorische

Jaarverslag Stichting Leerorkest 20136

Organisatie en governance2

Educatie Bedrijfsvoering Fondsenwerving & PR

� Onderwijsactiviteiten � Financiële Administratie � Fondsenwerving� Programmering � Planning & Control � PR� Repertoire � Personeelszaken � Interne en externe� Relatiebeheer scholen � Huisvesting en Facilitaire Dienst communicatie

(Werkveldcommisie) � Ict � Website� Mediatheek / Uitgeverij � Instrumentenbeheer � Brochures� Kenniscentrum� Productie, opbouw en logistiek

verwevenheid van beide stichtingen. Het bestuur vanstichting Leerorkest wordt benoemd door de Raad vanToezicht. Het bestuur benoemt de directie en stelt deomvang van haar bevoegdheden vast.

De Raad van Bestuur bestaat uit:

� De heer Jeroen Thijssen, voorzitterAdviseur (voorheen partner) van de internationaleadvocatenfirma Freshfields Bruckhaus Deringer enbestuurslid van de Stichting AdministratiekantoorGewone Aandelen A van Van Lanschot NV.

� De heer Erik Brink, financiënWerkzaam als zelfstandig interim manager op hetgebied van planning & control. Ruim 10 jaar infinanciële functies gewerkt binnen de profitsectoren sinds 2003 gericht op overheid en onderwijs.Opdrachten gedaan bij Hogeschool Inholland,Muziekcentrum Zuidoost, gemeente Haarlem enKenniscentrum Calibris.

� Mevrouw Ina Brouwer, subsidies & sponsoringVoorzitter Taskforce Kinderopvang/OnderwijsAmsterdam en voorzitter Stichting ImaginaryLandscapes (muziek en literatuur).

� Mevrouw Ankie Verlaan, educatieDirecteur van ‘De Ontmoeting’ met een ruime erva-ring in de wereld van het onderwijs als docent,ambtenaar bij OCW, voorzitter van het ROC vanAmsterdam en lid van het college van bestuur vande Universiteit en de Hogeschool van Amsterdam. Daarnaast actief als bestuurder en toezichthouderin de wereld van de muziek, als lid van de Raad vanToezicht van het Nederlands Philharmonisch Orkesten als bestuurder van het Wervelwind Ensemble.

De Raad van Toezicht bestaat uit:

� De heer Maurits Haenen, voorzitter Was zijn hele werkzame leven actief in de cultuur-sector, o.a. als directeur van het Nederlands Ballet-orkest en Holland Symfonia. Sinds 2009 werkt hijvanuit een eigen bedrijf als interimmanager bij culturele instellingen. In 2012 was hij interim direc-teur-bestuurder van Stichting ToBe, centrum voorde kunsten in de Drechtsteden (1-1 tot 1-6) en issinds 8-11-2012 interim directeur-bestuurder vanStichting Het Koorenhuis, centrum voor de kunstenin Den Haag. Hij is tevens voorzitter van deStichting Vrienden van het Jeugd Orkest Nederland.

� De heer Tom NieropSociaal geograaf. Werkte als freelance journalistvoor uiteenlopende bladen en bedrijven. Is hoofd-redacteur van maandblad ‘de Accountant’ en de bijbehorende website Accountant.nl.

� De heer Akkie MullerWerkte bij Randstad Nederland BV. Eigenaar/directeur van Human Sources. Daarnaast is hij éénvan de twee eigenaren van SBuddy.nl, voorzittervan de stichting Vestingeiland Naarden en voorzit-ter van de stichting Disability Affairs.

� Mevrouw Reneé Wijnen (tot 13 juni 2013)

� De heer Aad van Klaren (tot 10 september 2013)

Het bestuur heeft in 2013 zes keer vergaderd met dedirectie. Onderwerpen die onder meer aan bod zijngekomen zijn de financiële kwartaal-/ en jaarrappor-tages, fondsenwerving, Governance Code Cultuur ende negen principes van de Governance Code Cultuur,fondsenwerving, personeels- en vrijwilligersbeleid,het bedrijfsplan, begrotingen en beleidsvoornemens.Uiteraard is er ook uitgebreid gesproken over deinrichting van de nieuwe Leerorkest-organisatie.

Tevens heeft er een gezamenlijke vergadering met de Raad van Toezicht plaatsgevonden en heeft hetbestuur buiten aanwezigheid van de directie een eva-luatievergadering gehad. Het bestuursreglement, deprofielschets van het bestuur zijn op schriftelijk ver-zoek aan de stichting verkrijgbaar.

Wij hebben kennis genomen van de Wet NormeringBezoldiging Topfunctionarissen publieke en semi-publieke sector (WNT). De WNT is niet van toepassing.

Afdeling Bedrijfsvoering Het jaar 2013 stond in het teken van het oprichten eninrichten van de nieuwe Leerorkest-organisatie. Hetjaar kende een intensieve periode van werving enselectie waarin docenten, locatiemanagers (voorheende combinatiefunctionarissen), een coördinator enadministratief personeel werden aangetrokken. Insamenwerking met Muziekschool Noord werd eenaantal docenten vanuit deze instelling gedetacheerd.Stichting Leerorkest kreeg een eigen arbeidsvoor-waardenregeling voor staf en ondersteunende func-ties. Daarnaast werd een groot aantal zaken op administratief en logistiek gebied geregeld, zoals hetactualiseren van de verzekeringsportefeuille, het


regelen van een salarisadministratiekantoor, een ziekteverzuimverzekering, het inrichten van nieuwewerkplekken en de aanschaf van een bus voor hettransport van instrumenten.

Om het logistieke en planningsproces beter te onder-steunen en financiële prognoses te vereenvoudigenwerd het softwareprogramma Accountview aange-schaft. Tevens werd de reeds aangeschafte softwarevoor het instrumentenbeheer, Cursief, verder ingebruik genomen. Ook voor fondsenwerving & PRwerd nieuwe software in gebruik genomen.

Personeel, docenten en vrijwilligersVoor het Leerorkest werken 66 muziekdocenten, vijfdirigenten, negen assistenten, twee coördinatoren,drie locatiemanagers, een directeur, een intern hoofd,drie instrumentbeheerders en overig ondersteunendpersoneel. Alle medewerkers vervullen deeltijdtaken.

De werkzaamheden van de beroepskrachten bestaanuit lesgeven, orkestrepetities ondersteunen, dirige-ren, repertoire ontwikkelen, contact onderhoudenmet de scholen, planningen maken, nieuwe docentenbegeleiden, ter plekke calamiteiten opvangen, draai-boeken maken voor grote concerten, strategischbeleid ontwikkelen en monitoren, personele zakenformaliseren, instrumenten repareren, uitlenen enadministreren, orkestopstellingen maken, vervoer

regelen, facturen nakijken en uitbetalen. Het aantaldocenten is licht afgenomen onder invloed van de herschikking van de organisatie. Daarnaast is de bestedocenten taakuitbreiding aangeboden.

In 2013 is veel aandacht besteed aan het werven vanextra vrijwilligers. Dit heeft geresulteerd in een grotere groep van rond de dertig vrijwilligers die hun expertise op het gebied van onder meer grafischevormgeving, fotografie, film, vertaalwerk, assisterenin de klas en instrumentenbeheer met veel enthousias-me inzetten voor het Leerorkest. Een externe adviseurnam het bestaande vrijwilligersbeleid onder de loepen schreef een nieuw beleidsplan.

HuisvestingStichting Leerorkest zette haar verkenningen voor eennieuwe huisvesting voort en trok hierin gezamenlijkop met Muziekcentrum Zuidoost en stichtingInstrumentenfonds Leerorkest. Vanwege het toe-nemende ruimtegebrek op Hofgeest verhuisde deafdeling Instrumentenbeheer in september naar eeneigen locatie (Frankemaheerd) op 10 minuten loop-afstand. Op deze nieuwe locatie werden drie kantoor-plekken en een werkplaats ingericht.


Klein Leerorkest op hetGrachtenfestival samen met Izaline Calister (17 augustus 2013)

LesactiviteitenDit kalenderjaar was een jaar van organisatorische her-schikking. Wat betreft het bereik zijn er – behalve enke-le kleine verschuivingen – geen grote veranderingen tenopzichte van 2012 aangezien in de bereikcijfers over2012 het bereik van de samenwerking met MuziekschoolAmsterdam en Muziekschool Noord is opgenomen (ziede bereikcijfers in de tabel op de volgende pagina).Voor wat betreft de eigenlijke lesactiviteiten heeft erwel een grote verandering plaatsgevonden. Voorheenstuurde stichting Leerorkest alleen de leerorkesten aanin stadsdeel Zuidoost. Vanaf september 2013 werd deaansturing en organisatie van de leerorkest-lessen inWest, Oost en Noord erbij genomen. Deze activiteitenzijn overgenomen van Muziekschool Amsterdam enMuziekschool Amsterdam Noord.Het Klein Leerorkest en de orkesten in het VoortgezetOnderwijs zijn wat betreft activiteiten verder gegroeid.

Klein LeerorkestHet Klein Leerorkest is een naschools talentorkest datwordt bemand door leerlingen die onderschools mee-doen aan leerorkesten. Kinderen melden zich aan ommee te spelen in dit orkest. De belangstelling was in2013 zo groot dat we het orkest in tweeën hebben op-gedeeld, in een beginners- en een gevorderden-orkest.Omdat de aanmeldingen bleven binnenkomen, hebbenwij een auditie ingesteld om te worden toegelaten.Spelniveau en noten kunnen lezen zijn de selectie-criteria. Beide talentorkesten worden vaak gevraagd omconcerten te geven (zie Evenementenlijst op pagina 14).Hoogtepunten in 2013 waren onder meer de concert-tournee naar Barcelona, het concert tijdens hetGrachtenfestival en het optreden in het voorprogrammavan het Koninklijk Concertgebouworkest in de Spiegel-zaal.

Voortgezet OnderwijsIn het Voortgezet Onderwijs draait eveneens eennaschools talentorkest waaraan oud-leerorkestleerlin-gen uit Zuidoost en daarbuiten deelnemen. Dit orkest,het OSB Leerorkest Zuidoost, gaf in de zesde week vanhaar bestaan al haar eerste concert op de Nieuwjaars-bijeenkomst 2013 van het AMC. Een volle concert-agenda volgde (zie de Evenementenlijst).

Een tweede belangrijke ontwikkeling in het VoortgezetOnderwijs is de start van onderschoolse leerorkesten op

twee middelbare scholen in Amsterdam Zuidoost:Scholen Gemeenschap Reigersbos (SGR) en openSchoolgemeenschap Bijlmer (OSB). Deze ontwikkelingvoorziet in de vaak geuite wens van een follow-up vanhet Leerorkest-concept na de basisschool.

KwaliteitsontwikkelingMet ingang van de nieuwe Kunstenplan-periode is erruimte gekomen voor het uitzetten van een inhoudelijken organisatorische kwaliteitsverbetering. Wat op orga-nisatorisch gebied in gang is gezet, is reeds beschreven. op inhoudelijk gebied zijn er in 2013 diverse actiesondernomen samen met het Expertisecentrum om tekomen tot een verdieping en verbreding van hetLeerorkest-curriculum en de Leerorkest-methodiek. Indit proces speelt het onderwijsveld een grote rol. Inputis geleverd door basisschooldirecteuren en landelijkeexperts op muziekeducatie- en onderwijskundig gebied.De basisscholen brengen de expertise in aangaande degekozen onderwijskundige visie en didactisch model.Het Leerorkest neemt deze visie onder andere als uit-gangspunt voor de gekozen werkvormen en pedagogi-sche benadering en spiegelt deze aan de leertheorieënvanuit onderwijskunde en muziekdidactiek.

Het doel is om te komen tot een nog grotere verweven-heid van de Leerorkest-methodiek met het school-curriculum en de pedagogische aanpak van de school,waardoor een volledige integratie van muziekeducatiein het reguliere curriculum mogelijk wordt. Met dezekwaliteitsacties en de output die daaruit voortkomtondersteunt het Leerorkest andere initiatieven in hetland op het gebied van instrumentaal onderwijs in debasisschool.

Expertisecentrum

Het Expertisecentrum is verantwoordelijk voor demethodiekontwikkeling, het didactisch materiaal, scholing van docenten, documentatie, het monitorenvan de kwaliteit en de overdraagbaarheid van hetLeerorkest-concept. In 2013 zijn lesboekjes geïntrodu-ceerd voor alle kinderen van groep 5 en 6 met als doel dekwaliteit van de lessen te verhogen. Nadat de eersteversie in gebruik is genomen, is er meteen aanvullendeactie ondernomen om de inhoud verder aan te vullen. Erzijn illustraties gemaakt om de boekjes aantrekkelijkerte maken voor de kinderen. Ook worden er extra oefe-


Activiteiten, projecten en samenwerkingsverbanden3


Bereik Leerorkesten Amsterdam 2013

Voortraject Leerorkest Voortgang Natraject scholen orkesten

leerlingen onderwijs aantal ll aantalgroep 1-4 groep 5 groep 6 groep 7 groep 8 ondersch. naschools nasch. scholen

Zuidoost 1Wereldwijs 88 39 39 26 41 1Samenspel 157 79 64 63 47 4 2 100 1Bijlmerdrie 26 22 20 - - 1

Zuidoost 2As-Soeffah 34 39 37 32 4 1Bijlmerhorst 16 15 16 9 1Polsstok 36 49 41 39 1

Zuidoost 3Schakel 49

Zuidoost 4Holendrecht 88 27 1 1

Zuidoost 5 (VO)OSB 108 1 1 20 1SGR 48 1 1

NoordDe Bongerd 38 33 33 27 4 1Krijtmolen 22 40 37 45 1Poolster 19 29 27 21 1

Nieuw West 1De Globe 43 37 37 29 4 1De Johannes 31 24 31 27 1De Punt 53 57 47 61 1

Nieuw West 2‘t Koggeschip 77 55 51 - 4 1

Oost 1J.P. Coen 28 34 35 24 4 1Insulinde 13 14 14 22 1Valentijn 27 22 18 - 1

______ ______ ______ ______ ______ _____ _____ _____ _____ _____

Totaal 408 604 571 513 424 156 27 3 120 19

Totalen Leerlingen Orkesten

Groep 1 t/m 4 408 Onderschools 27Groep 5 t/m 8 2.112 Naschools 3VO 156

______ ______

Totaal 2.676 Totaal 30

Grand totals Leerlingen 2.676

Orkesten 30

Scholen 19

Clusters 9

ningen gemaakt en technische tekeningen van deinstrumenten en de speelhouding toegevoegd.Alle docenten hebben in 2013 twee cd's gekregen metdaarop het complete repertoire van het Leerorkest.Zo kunnen de kinderen in de lessen meespelen meteen cd en de orkestpartijen in de les of thuis oefenenalsof ze in het orkest zitten.Alle orkestpartijen zonder auteursrechten zijn opwww.orkestindeklas.nl gezet zodat de kinderen altijdthuis kunnen oefenen, ook wanneer er thuis geenmuziekboekje aanwezig is. Mede voor andere initia-tieven in Nederland en België is dit een bron van infor-matie en inspiratie.Na het succes van de eerste instructiefilmpjes is eentweede serie opgenomen in 2013. In deze tweedeserie wordt eenvoudig onderhoud van de instrumen-ten en het stemmen uitgelegd. Deze series instructie-filmpjes hebben als doel de kinderen en hun ouders tehelpen bij het oefenen en om hun thuisinstrumentenspeelklaar te houden.

SymposiumHet Leerorkest heeft op 14 november 2013 een lande-lijk Symposium Leerorkest georganiseerd in FelixMeritis. Het werd een groot succes met ongeveertweehonderd bezoekers (ter vergelijking: op het sym-posium van Orkest in de Klas van maart 2012 waren er122 bezoekers). Elke deelnemer ontving een Demo-boekje met voorbeelden van Leerorkest-materialenen een usb-stick met daarop alle materialen. Het thema van de dag was ‘het delen van ervaring enontwikkelde expertise en materialen’. De deelnemerswoonden diverse workshops bij op het gebied vaninstrumentale groepsdidactiek en inhoudelijke en orga-nisatorische samenwerking met het primair onderwijs.

In de publieksenquête die achteraf werd gehoudenonder de bezoekers, kreeg het Leerorkest een eindcij-fer van 8,2. Uit de enquête kwam tevens de vervolg-vraag naar voren om informatie en scholing vanuit deandere initiatieven in Nederland en België.

Directe partnersHet Leerorkest werkt intensief samen met de basis-scholen waar de Leerorkest-activiteiten plaatsvinden.De basisscholen zijn geen passieve afnemers van eenproduct, maar medeontwikkelaars ervan. Planningenen inhoudelijke verbeteringen worden samen ge-maakt en vormgegeven. Verwevenheid op alle frontenvindt geleidelijk steeds meer en meer plaats (zie ookhierboven bij Kwaliteitsontwikkeling). Het ‘samen opweg’ traject krijgt steeds meer handen en voeten. Eenvoorbeeld is het succes van het Klein Leerorkest,waarin de ondersteuning van de basisschool een cruci-ale rol speelt.

Een tweede directe partner is het Nederlands Phil-harmonisch Orkest (NedPhO). Samen organiseren wijbezoeken aan orkestrepetities van het NedPhO vooralle groep 5-leerlingen van alle leerorkesten als vastonderdeel van het Leerorkest-curriculum. Verder spelenNedPhO-orkestleden regelmatig mee met Leer-orkest-concerten. Onderzocht wordt welke activitei-ten de wederzijdse band nog verder kunnen versterken.

Externe contacten

AmsterdamDe Stichting Muziek op School in Amsterdam (MOSA)is inmiddels opgericht. Hierin zijn – naast StichtingLeerorkest – ook Muziekcentrum Zuidoost, het Concert-


Muziekdocentengeven voorbeeld-concert opSymposiumLeerorkest (14november 2013)

gebouw, Muziekschool Amsterdam, MuziekschoolNoord en Aslan Muziekcentrum vertegenwoordigd.De partners in deze stichting werken nauw samen metMOCCA om in de gehele stad het BasispakketMuziekeducatie uit te voeren op alle basisscholen.

Het Leerorkest onderhoudt samenwerkingsrelatiesmet alle bestaande culturele instellingen in Amster-dam, zoals o.a. alle Amuze-leden en Mocca. Daarnaastzijn er coproducties geweest met diverse organisatieszoals bijvoorbeeld het Grachtenfestival-organisatie,Stichting LEF, Maaza, Academisch Medisch Centrum(AMC), Randstad, Concertgebouw, Het Koninklijk Con-certgebouworkest en Verzorgingstehuis De Venser(zie Evenementenoverzicht op pagina 14).

LandelijkHet Leerorkest werkt landelijk inhoudelijk samen metdiverse muziekprojecten. Met de projecten van‘Kinderen Maken Muziek’, Ieder Kind een Instrument(IKEI) in Rotterdam en het Gelders initiatief Muziek inde Klas onderhoudt het Leerorkest de websitewww.orkestindeklas.nl voor expertise-uitwisseling.Intensieve inhoudelijke uitwisseling met meer dan 150projectleiders en docenten uit het land van vergelijk-bare initiatieven is gestart tijdens het SymposiumLeerorkest in november.

InternationaalHet Leerorkest organiseerde in samenwerking met deAmerikaanse Ambassade een concerttour met tweeklassieke musici uit de Verenigde Staten van Afrikaan-se afkomst, Khari Joyner & Gareth Johnson.

De European Association for Music in Schools heeft hetLeerorkest uitgenodigd een presentatie te komengeven op de conferentie in Nicosia op Cyprus in mei2014. Het internationale Europese uitwisselingsprojectComenius heeft een concertreis naar Barcelona voorLeerorkest-leerlingen van het Klein Leerorkest ver-zorgd, dat is afgesloten met een gezamenlijk concert inMataro met leerlingen uit Estland en Spanje. Daarnaastzijn er coproducties geweest met diverse organisatieszoals bijvoorbeeld Embassy of the United States,Comenius, Stichting PYMWYMIC, LandfillHarmonicOrchestra Paraguay, Boston Philharmonic YouthOrchestra, Orchestra de Moxos uit Bolivia. Een opvallende internationale ontwikkeling is het contact dat diverse buitenlandse orkesten met hetLeerorkest zoekt. Het LandfillHarmonic Orchestra uitParaguay, het Boston Philharmonic Youth Orchestra uit de Verenigde Staten en Orchestra di Moxos uitBolivia hebben allen samen met het Leerorkest eeninteressante muzikale ontmoeting georganiseerd eneen gemeenschappelijk concert gegeven.

Lokale, nationale en internationale bewegingHet Leerorkest maakt deel uit van een nationale eninternationale beweging die instrumentale muziek-educatie in een nieuwe vorm giet, waarbij toeganke-lijkheid uitgangspunt is. In dit landschap laat het Leer-orkest zien hoe instrumentale muziekeducatie ambi-tieus vormgegeven kan worden voor met name deWest-Europese situatie en draagt haar ervaring en kennis over aan andere initiatieven. Met deze vormworden alle kinderen bereikt en krijgen een kans zichmuzikaal te ontwikkelen. Het Leerorkest inspireert en

stimuleert hiermee andere initiatieven zowelnationaal als internationaal.


Klein Leerorkest speelt inBarcelona samen met leerlingen uit Estland enSpanje (20 mei 2013)

13

In de schijnwerpers Het Leerorkest stond in 2013 vaak in de belangstellingdoor bijzondere optredens. Hoogtepunten waren hetconcert bij Randstad, het optreden voor FORUM inhet Concertgebouw, het optreden op het Grachten-festival met Jeugdjournaal-uitzending en het Sym-posium Leerorkest in Felix Meritis.

Er waren dit jaar vooral weer bijzondere optredensvan het Klein Leerorkest en OSB Leerorkest. Het Klein Leerorkest speelde in het voorjaar samenmet het LandfillHarmonic, het wereldberoemde jongerenorkest uit Paraguay, dat muziek maakt opinstrumenten die gemaakt zijn van afval. In de zomer trad het Klein Leerorkest op in de Spiegel-zaal van het Concertgebouw samen met leden van hetKoninklijk Concertgebouworkest ter gelegenheid vanhet kennismakingsconcert van FORUM (Instituut voorMulticulturele Ontwikkeling). In augustus gaf het Klein Leerorkest een concertsamen met Izaline Calister en musici van het NedPhOop het Grachtenfestival. Dit was de aanleiding vooreen uitgebreide tv-reportage van het Jeugdjournaal.

Het OSB Leerorkest trad in het voorjaar op bij Rand-stad in aanwezigheid van H.K.H. Prinses Laurentien enJet Bussemaker, minister voor onderwijs en cultuur.Daarnaast speelde het OSB Leerorkest zich in de kijkermet een nieuwjaarsconcert in het AMC en een op-treden in de ABN AMRO toren ten bate van het EmmaKinderziekenhuis.

Het eindconcert van de groep 8-leerlingen werd uit-gevoerd in juni samen met het wereldberoemdeBoston Youth Orchestra onder leiding van de bevlo-gen dirigent Benjamin Zander in het CEC in Amster-dam Zuidoost. In totaal speelden er bijna vijfhonderdkinderen samen.

In november vond het Symposium Leerorkest plaats.Met dit succesvolle evenement werden de belangrijkebanden met muziekinitiatieven in heel het land en inBelgië wederom aangehaald.

Nominatie Marco de Souza, oprichter en directeur van hetLeerorkest, werd in december van het jaar genomi-neerd door het Parool en regionale tv-omroep AT5voor de verkiezing tot Amsterdammer van het Jaar2013. Deze nominatie ging gepaard met een uitge-breid artikel in het Parool en een veel herhaalde uitzending van een portret van de oprichter en de activiteiten van het Leerorkest op AT5. Het was eenschitterende afsluiting van het jaar dat het Leerorkestdaardoor vol in de schijnwerpers kon afsluiten.

CommunicatieIn 2013 is het Leerorkest actief gestart op Twitter enFacebook om de online aanwezigheid te verbeteren.De sociale media zijn belangrijke kanalen voor hetLeerorkest om bestaande relaties te versterken en omvia online ambassadeurs nieuws over het Leerorkestsnel te kunnen verspreiden bij een groot publiek. Ookis gestart met het ontwerp van een nieuwe websitedie in het voorjaar van 2014 wordt gelanceerd. Denieuwe website wordt het hart van de communicatievan het Leerorkest. In de laatste maanden van het jaaris nieuwe software, genaamd Easydus, in gebruikgenomen voor fondsenwerving, pr en eventonder-steuning.

PR & Publiciteit4


Leerlingen van OSB LeerorkestZuidoost samen met minister

Jet Bussemaker (26 maart 2013)


Parool, 12 november 2013

Parool, 28 december 2013, nominatie Amsterdammer van het Jaar

Evenementenkalender 2013


Omschrijving Aangevraagd door Orkest Datum Locatie

Concert Academisch Academisch Medisch OSB Leerorkest Zuidoost 10-1 Collegezaal AMCMedisch Centrum Centrum

Concert Maaza nieuwe gebouw Maaza Klein Leerorkest 24-1 Hoofdkantoor Maaza

Open Dag Open School- OSB OSB Leerorkest Zuidoost 26-1 Theaterzaal OSBgemeenschap Bijlmer

Mocca basispakket Mocca Klein Leerorkest 20-3 Concertzaal MuzyQmuziekeducatiedag

Landelijke Conferentie Randstad OSB Leerorkest Zuidoost 26-3 Hoofdkantoor RandstadRandstad

Khari Joyner & Gareth Johnson Ambassade USA Concerten met Leerorkest op SGR 27-3 Scholengemeenschap Reigersbos

Khari Joyner & Gareth Johnson Ambassade USA Con.met Leerorkest op Samenspel 28-3 Samenspel

Comenius, Amsterdam Comenius Europese uitwisseling 4-3 Samenspel, basisschool Geinop Samenspel/Gein

Concert "Waar is de muziek" Stichting LEF LO Egoli 8-4 Muziekgebouw aan ‘t IJi.s.m. Stichting LEF

Concert "Waar is de muziek" Stichting LEF OSB Leerorkest Zuidoost 10-4 Bijlmerpark Theateri.s.m. Stichting LEF

Ensembledag klassiek MZO Muziekcentrum ZO deelname door 13-4 Muziekcentrum ZO Leerorkest-leerlingen

Concert "Waar is de muziek" Stichting LEF Leerorkest Egoli 15-4 Muziekgebouw aan t IJi.s.m. Stichting LEF

Muzikale uitwisseling met Stichting PYMWYMIC OSB Leerorkest Zuidoost 17-4 Cultural Business Centre 'No Limit'LandfillHarmonic - Paraguay

Ensembledag Pop MZO Leerorkest deelname door Lo-leerlingen 20-4 Muziekcentrum ZO

Dipl.uitreiking groep 8 Egoli Leerorkest Leerorkest Egoli 23-4 Egoli

Dipl.uitreiking groep 8 Samen- Leerorkest Leerorkest Samenspel/Wereldwijs 25-4 Gymzaal Wereldwijsspel/Wereldwijs/ Bijlmerdrie

Optreden tijdens Koningsvaart ID-TV Leerorkest 30-4 ’t IJ AmsterdamEindconcert Comenius Partners in Spanje Klein Leerorkest 20-5 Mataro, Spanje

en Letland

Eindconcerten groep 5/6/7 Leerorkest Leerorkest Samenspel/Wereldwijs/ 6-6 Gymzaal WereldwijsS/W/B Bijlmer

Eindconcerten groep 5/6/7 Leerorkest Leerorkest Egoli 11-6 EgoliEgoli

Concert in verzorgingstehuis Verzorgingstehuis Concert De Schakel 11-6 Verzorgingstehuis De VenserDe Venser De Venser

Sponsorconcert OSB & MZO Klein LO & OSB LO ZO 11-6 Open Schoolgemeenschap Bijlmer

Concert met Boston Philharmonic Boston Phil.Youth Orchestra Leerorkesten Noord en Zuidoost 18-6 CEC-gebouw (Cult. Educatie Cent.)

Het Concertgebouw Forum Klein Leerorkest 19-6 Spiegelzaal Het Concertgebouw

Muziekfeest MZO Muziekcentrum ZO OSB Leerorkest Zuidoost 29-6 Bijlmerparktheater

Grachtenfestival Grachtenfestival organisatie Klein Leerorkest 17-8 Kloveniersburgwal

Emma Diner 2013 Emma Kinderziekenhuis OSB Leerorkest Zuidoost 4-11 Hoofdkantoor ANB Amro Bank Amst.

Leerorkest Symposium Stichting Leerorkest Klein Leerorkest 14-11 Felix Meritis Amsterdam

Muzikale ontmoeten Moxos Leerorkest 15-11 OBS Globe/Johannesmet Moxos Bolivia

Afscheid vice voorzitter Universiteit van Amsterdam OSB Leerorkest Zuidoost 18-11 UvA Science ParkCollege van Bestuur kleine bezetting

Housewarming Rabobank kantoor Rabobank Amsterdam Leerorkest 21-11 Rabobank Amsterdam

Ensembledag Klassiek MZO Leerorkest Deelname Leerorkest-leerlingen 23-11 Muziekcentrum ZO

Ensembledag Pop MZO Leerorkest Deelname Leerorkest-leerlingen 30-11 Muziekcentrum ZO

5

Financiën Stichting Leerorkest6Balans per 31 december 2013 in € / Na resultaatbestemming


Activa 31 december 2013 31 december 2012

Vaste activaImmateriële vaste activa 35.846 -

Materiële vaste activaInventarissen 16.942 16.537Vervoer middelen 11.634 -________ ________

28.576 16.537

Vlottende activaVoorraden en onderhanden werkOverige voorraden - 8.000

VorderingenDebiteuren 86.417 54.618Overige vorderingen en overlopende activa 112.533 67.750________ ________

198.950 122.368

Liquide middelen 344.761 236.759________ ________

Totaal activazijde 608.133 383.664________ ________________ ________


Passiva 31 december 2013 December 2012

Kapitaal 56.592 22.283

Bestemmingsreserve 64.422 16.537

Kortlopende schuldenSchulden aan leve ranciers en handels kredieten 54.444 37.982

Be las tin gen en pre mies so ci a le verzekeringen 13.153 405Overige schul den en overlopende passiva 419.522 306.457

______ ______

487.119 344.844

______ ______

Totaal passivazijde 608.133 383.664________ ________________ ________

Stichting Leerorkest te Amsterdam

Staat van ba ten en las ten over 2013

Balans per 31 december 2013 in € / Na resultaatbe stem ming

Rekening Begroting Rekening

2013 2013 2012

BatenDirecte opbrengsten

Overige inkomsten 12 47.477 46.400 31.904________ ________ ________

Totaal opbrengsten 47.477 46.400 31.904

Subsidie gemeente Amsterdam 13 259.530 289.530 101.635

Overige subsidies uit publieke 14 18.750 25.000 -middelen structureel

Overige subsidies uit publieke 15 274.293 274.293 110.527middelen incidenteel

Bijdragen uit private middelen 16 212.186 211.000 287.843________ ________ ________

Totaal subsidies/bijdragen 764.659 799.823 500.005________ ________ ________

Totaal baten 812.136 846.223 531.909

Lasten

BeheerslastenBeheerslasten personeel 17 137.376 129.732 118.211Beheerslasten materieel 18 125.618 130.597 73.831

Totaal beheerslasten 262.994 260.329 192.042

ActiviteitenlastenActiviteitenlasten personeel 19 388.319 430.244 260.166Activiteitenlasten materieel 20 81.268 97.250 86.054

Totaal activiteitenlasten 469.587 527.494 346.220________ ________ ________

Totaal lasten 732.581 787.823 538.262

Saldo uit gewone bedrijfsvoering 79.655 58.400 -6.353

Fi nan ci ë le baten en lasten 21 2.539 - 3.124Mutatie bestemmingsreserve 22 -47.885 -43.125 3.788

________ ________ ________

Exploitatieresultaat 34.309 15.275 559________ ________ ________________ ________ ________



Optreden OSB Leerorkest Zuidoost met

LandfillHarmonic Paraguay(17 april 2013)

Leerorkesten Noord enZuidoost samen met Boston Philharmonic

(18 juni 2013)

31 december 2013 31 december 2012

Activa

Vaste activaMa te ri ë le vas te ac ti va 1 Instrumenten en toebehoren 377.157 201.922Inven ta rissen 6.369 -

______ ______

383.526 201.922Vlot ten de ac ti vaVor de rin genDebiteuren 2 25.120 -Overige vor de ringen enover lopende activa 3 97.016 28.567

______ ______

122.136 28.567

Li qui de mid de len 4 65.119 6.781______ ______

To taal ac ti va zij de 570.781 237.270______ ____________ ______

Financiën Stichting Instrumentenfonds Leerorkest

Balans per 31 december 2013 in € / Na resultaatbe stem ming


31 december 2013 31 december 2012

Passiva

Kapitaal 5 40.220 38.402

Bestemmingsreserve 6 383.526 192.109

Kortlopende schulden

Schulden aan leveranciers 7 2.684 3.203en handelskredieten

Overige schulden en 8 144.351 3.556overlopende passiva _______ ______

147.035 6.759

______ _______

Totaal passivazijde 570.781 237.270_______ ______________ _______



Stichting Instrumentenfonds Leerorkest te Amsterdam

Staat van ba ten en las ten over 2013

Balans per 31 december 2013 in €

(na resultaatbe stem ming)

Rekening Begroting Rekening

2013 2013 2012

Baten

Directe opbrengstenPublieksinkomsten 9 69.669 46.500 32.000

________ ________ ________Totaal opbrengsten 69.669 46.500 32.000

Subsidie gemeente Amsterdam 10 180.000 150.000 -

Overige subsidies uit publieke 11 26.870 - -middelen incidenteel

Bijdragen uit private middelen 12 57.000 35.000 62.667

Totaal subsidies/bijdragen 263.870 185.000 62.667________ ________ ________

Totaal baten 333.539 231.500 94.667

Lasten

BeheerslastenBeheerslasten personeel 13 2.000 2.780 13.800Beheerslasten materieel 14 24.461 25.894 13.761

________ ________ ________

Totaal beheerslasten 26.461 28.674 27.561

ActiviteitenlastenActiviteitenlasten personeel 15 48.581 47.911 17.033Activiteitenlasten materieel 16 65.622 79.500 48.209

Totaal activiteitenlasten 114.203 127.411 65.242________ ________ ________

Totaal lasten 140.664 156.085 92.803

Saldo uit gewone bedrijfsvoering 192.875 75.415 1.864

Fi nan ci ë le baten en lasten 17 360 - -73Mutatie bestemmingsreserve 18 -191.417 -67.500 -1.791

________ ________ ________

Exploitatieresultaat 1.818 7.915 -________ ________ ________________ ________ ________

Het Leerorkest kan terugblikken op een intensief

jaar en een succesvolle uitrol over de gehele stad.

Ook het komende jaar zal onze volle aandacht blijven

uitgaan naar de inhoudelijke verbreding en verdieping

van onze lesactiviteiten en het verder inrichten van

een slagvaardige en transparante organisatie.

Tegelijkertijd zijn de voorbereidingen voor de

versterking van onze landelijke positie in volle gang.

In 2014 zal in samenwerking met onze fondsen en

sponsoren het landelijke Instrumentendepot

Leerorkest van start gaan. Dit depot heeft als doel

zoveel mogelijk instrumenten in te zamelen voor

Leerorkestinitiatieven in het land en het instrumenten-

beheer van deze organisaties te onder-

steunen. Dit alles met één doel:

zoveel mogelijk kinderen in

de gelegenheid stellen om

een instrument te leren

bespelen.


Conclusies en vooruitblik

2013

Marco de Souza leest de steunbetuiging voorvan H.M. Koningin Máxima voor het landelijkInstrumentendepot Leerorkest. SymposiumLeerorkest (14 november 2013)

2014

Stichting LeerorkestStichting InstrumentenfondsLeerorkestp/a Muziekcentrum ZuidoostHofgeest 1391102 EG AmsterdamTelefoon 020-696 [email protected]

Van Lange Fonds

Sayers Fonds

Mijndershuis Fonds

Drs. C. van Zadelhoff Fonds

H ET LEERORKEST WORDT MEDEMOGELIJK GEMAAKT DOOR:

Gemeente Amsterdam

Stadsdeel Zuidoost

Documents

Voorwoord en terugblik - Leerorkest · 2014. 9. 10. · Vanaf het begin van het schooljaar 2013/2014 worden de activiteiten in de stadsdelen Noord, Oost en Nieuw- West zelfstandig