ผศ.น.สพ.ดร.ณุวีร ประภัสระกูล สวัสดีครับทานสมาชิกทุกทาน ในปจจุบันท้ังวงการแพทยและวงการสัตวแพทยไดเร่ิมมีการต่ืนตัวเร่ืองการใชยาปฏิชีวนะ กับมากข้ึน เน่ืองจากประสบปญหาเช้ือด้ือยาสงผลใหการรักษาท้ังผูปวยและสัตวปวยไมประสบความสำเร็จ ทาง VPAT News ฉบับนี ้ไดรับเกียรติจาก ผศ.น.สพ.ดร.ณุวีร ประภัสระกูล หัวหนาภาควิชาจุลชีววิทยา คณะสัตวแพทยศาสตร จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัยและบรรณาธิการวารสารผูประกอบการบำบัดโรคสัตวแหงประเทศไทยมาเปนผูไขความกระจางในเร่ืองน้ีครับ

VPATNews : สวัสดีครับอาจารย ในลำดับแรกเลยอยากถามอาจารยวาภาวะเช้ือด้ือยาในสัตวมีหรือไมและจริงๆ แลวคำกำจัดความของคำวาเชื ้อดื ้อยาคืออะไร

VPATNews : สาเหตุหลักๆ ของการเกิดเช้ือด้ือยาในสัตวคืออะไรและจะมีวิธีการแกไขอยางไร

VPATNews : ทราบมาวาในเดือนมกราคม 2556 น้ี ทางอาจารยไดรับมอบหมายเปนประธาน การจัดงาน International Conference on Veterinary Science 2013 (ICVS2013) ของสัตวแพทยสมาคมแหงประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมป โดยมี concept งานคือ 3G ซึ่งเปนแนวคิดที่นาสนใจทีเดียว อยากใหอาจารยเลาถึงที่มาที่ไปของแนวคิดในการจัดงานในครั ้งนี ้

อ.ณุวีร : สวัสดีครับทุกทาน เชื้อดื้อยาเกิดขึ้นไดทั้งในโฮสตที่เปน สัตว คน หรือแมกระทั้งพืชครับ ตามคำจำกัดความแลวเชื้อดื้อยาหมายถึง ภาวะที่เชื้อโรคมีการพัฒนาและเรียนรูเพื่อตานทานตอ ฤทธ์ิของยา ซ่ึงเคยใชไดผลมากอนสวนใหญเปนผลมาจากการเปล่ียนแปลงทางพันธุกรรมของเช้ือโรค ปญหาที่ตามมาก็คือ เชื้อโรคซึ่งดื้อตอยาปฏิชีวนะตัวใดตัวหนึ่งมักจะพลอยดื้อตอยาปฏิชีวนะอื่นที่ อยูในประเภทเดียวกันหรือมีสูตรโครงสรางคลายคลึงกันไดหรือแมแตการดื้อตอยาขามกลุมที่มี จุดออกฤทธิ์ของยาที่ใกลเคียงกัน ซึ่งทำใหจำเปนตองเปลี่ยนไปใชยาปฏิชีวนะประเภทอื่นหรือที่มีสูตรโครงสรางตางออกไป

อ.ณุวีร : ภาวะการดื้อยาของเชื้อเกิดขึ้นไดจากธรรมชาติของเชื้อโรคเอง (Intrinsicresis tance) เชน ธรรมชาติของเช้ือแกรมลบอยางเชน Escherichia coli ท่ีด้ือตอ vancomycin กลุม streptococci และ anaerobes ที่ดื้อตอยา gentamicin โดยไมตองสัมผัสกับยามากอนเลยหรือเปนผลกรรม อยางหนึ่งของผูใชยา (acquire resistance) ขยายความก็คือ เปนผลภายหลังการใหยาเชื้อโรค จะสามารถเรียนรูและปรับตัวเพ่ือความอยูรอดของสายพันธุ โดยจะเห็นวาในอดีตหลังจากท่ีคิดคนยา penicillin และใชกันอยางแพรหลายหลังจากน้ันเพียง 1 ป ก็พบเชื้อดื้อตอ penicillin ขึ้น จึงไดมี การพัฒนายาใหมๆขึ้นมาเรื่อยๆ จนถึงปจจุบันซ่ึงเราก็ตองจายแพงมากข้ึนเร่ือยๆเชนกัน แตก็ยังไม สามารถคิดคนยา เพ่ือใหทันตอการปรับตัวของเช้ือโรคไดอยูดี วิธีการแกไขอยางเปนข้ันตอนน้ันคงไมมี เพราะยาปฏิชีวนะในทางสตัวแพทยยังมีการใชในวงกวางซื้อหาไดงายและไมมีการจัดกลุมการใช ระหวางสัตวและคนอยางชัดเจนนัก โดยเฉพาะอยางยิ่งสัตวแพทยบางทานใชยาปฏิชีวนะเพียง เพื ่อปองกันการติดเชื ้อแทรกซอนทั ้งๆที ่ย ังไมทราบสาเหตุที ่แทจริงของปฐมเหตุของโรคดังน้ันท่ีจะแนะนำไดอยางส้ันๆ ในเวลาจำกัด คือ

1. ใชที่ออกฤทธิ์ในวงแคบที่สุด ที่ตรงกับสาเหตุของการติดเชื้อ 2. ใชสอดคลองกับผลการทดสอบจากหองปฏิบัติการ ไดแกชนิดของเชื้อ และความไวรับตอยา 3. ใชใหเหมาะสมตามระยะเวลาและความเขมขนที่แนะนำ 4. ใชเมื่อจำเปน หากขอแนะนำตางๆนั้น หากไมสามารถนำไปปรับใชไดในทางปฏิบัติ คงเหลือขอแนะนำเดียวคือ ใหใชอยางมีสติตามหลักการทางจุลชีววิทยาคลินิก และเภสัชวิทยา ไมใชเนื่องจากความกลัวเพียงอยางเดียว

VPATNews : ในฐานะเปนสัตวแพทยท่ีทำงานดานคลินิก อาจารยคิดวาสัตวแพทยเราจะมี สวนชวยอยางไรไดบางในการกำจัดปญหานี้

อ.ณุวีร : ความจริงแลวปญหาการด้ือยาคือ ธรรมชาติของการปรับตัวของส่ิงมีชีวิต ดังน้ันคงเปน การยากที่จะกำจัดธรรมชาติของจุลชีพนั้นออกไป สิ่งที่ทำไดคงเปนเพียงการยอมรับและเขาใจวา เม่ือมีการใชเม่ือใดจะตองมีผลจากการใชตามมาสัตวแพทยท่ีทำงานคลินิกสามารถการลดปญหาดวย ตระหนักวิธีการท้ัง 4 ขอ ท่ีกลาวขางตนและเพ่ิมเติมความรูเชิงจุลชีววิทยาคลินิกวาปญหาในแตละท่ีของ ระบบของรางกายนาจะมาจากการติดเช้ือกลุมใด เชน ท่ีผิวหนัง สวนใหญแลวเปน แบคทีเรีย แกรมบวก ชนิด Staphylococcus pseudintermedius การแกปญหาในเบ้ืองตน ก็นึกถึงยาท่ีออกฤทธ์ิตอผนัง เซลลโดยตรงที่ peptideglycan เชน beta-lactam, cephalosporins หรือ glycopeptide สวนของแบคทีเรียท่ีกอใหเกิดภาวะอาหารเปนพิษสวนใหญก็นาจะนึกถึงเช้ือสกุล Enterobacteriaceaeซ่ึงยาท่ีควรนึกถึงก็นาจะออกฤทธ์ิตอการขัดขวามการสังเคราะหโปรตีน หรือ DNA อยางไรก็ดีปญหา การติดเช้ือมักมีสาเหตุโนมนำจากกรณีอ่ืนๆ เชน ชวงอายุ การจัดการ อาหาร สรีรวิทยาของสัตว ที่เปนปฐมเหตุของปญหา ดังนั้นผูใชยาตองตรึกตรองกอนวาการใหยาปฏิชีวนะเปนการแกปญหาท่ีตนเหตุหรือปลายเหตุ หากตองการแกปญหาอยางย่ังยืนน้ันทานควรตองทำอยางไร

ความสบาย ผลจากความสะดวกสบายกลับมาทำลายคุณภาพชีวิตของคนบนโลกมากข้ึน ในขณะท่ี หนวยงานภาครัฐและเอกชนในวิชาชีพตางๆ ต่ืนตัวเร่ืองของการอนุรักษส่ิงแวดลอมโดยนำ green technology ตางๆมาปรับใช เพื่อการคงอยูอยางผาสุขของลูกหลานในอนาคตผมเชื่อเหลือ เกินวาวงการสัตวแพทยเองก็ไดรับผลกระทบจากผลการเปล่ียนแปลงของโลกไมนอยและไดตระหนัก ถึงผลกระทบที่เกิดจากระบบการเลี ้ยงสัตวอุตสาหกรรมการแปรรูปและตลอดจนหลักการ ปฏิบัติตางๆบนคลินิก ดังนั ้นจึงประยุกต 3G ที ่สื ่อถึงพัฒนาการทางเทคโนโลยีรวมกับ การใหหลักประกันที่เปนมิตรกับสิ่งแวดลอมภายใตพันธกิจที่สัตวแพทยมีความเกี่ยวของจึงเปน Global Green Guarantee for Foods and Friends คร้ังน้ีจึงเปนการประชุมวิชาการท่ีเปนส่ือกลาง ทางวิชาการที่มีการนำเสนอขอมูลแบบอนุรักษสิ่งแวดลอมและความปลอดภัยที่มีตอผูบริโภค สัตวเลี้ยงและสวัสดิภาพสัตวใหสังคมไดรับทราบวาวิชาชีพสัตวแพทยก็ตระหนักถึงการสราง เครือขายและขอตกลงดานการเฝาระวังโรคควบคุมปองกันโรคในระดับนานาชาติ ปญหาดานมลพิษ และเทคโนโลยีการผลิตอยางยั่งยืนที่ตอบโจทยแนวโนมการขยายตัวที่ครอบคลุมประเทศสมาชิกASEAN โดยใชเทคโนโลยีที่มีเปนมิตรตอสิ่งแวดลอมและปลอดภัยผูบริโภคสูงสุด VPATNew… : หลายๆคนอาจคิดวางาน ICVS มีแตหัวขอของปศุสัตวซึ่งคอนขางไกลตัวแต

ไดขาวมาวาปน้ี จะมีการปรับเปล่ียนรูปแบบหัวของานประชุมไปจากปท่ีผานๆมา

อ.ณุวีร : จากปท่ีผานมาการประชุม ICVS เปนการชุมนุมทางวิชาการไดรับการยอมรับท้ังในระดับ ประเทศและนานาชาติมีองคกรพันธมิตรมากมายซึ่งตองขอพระคุณคณะกรรมการชุดที ่ผ านมา ท่ีไดสรางความเขมแข็งของงานอยางตอเน่ืองในปน้ี เราจัดโปรแกรมท่ีมีความหลากหลายตามชนิด ของสัตว ไดแก สุกร สัตวปก สัตวเคี้ยวเอื้องและสัตวเลี้ยง งาน ICVS 2013 จะจัดข้ึนในวันพุธท่ี 16- วันศุกรท่ี 18 มกราคมดีท่ี 18 มกราคม 2556 ท่ีเดิมคือ Impact forum เมืองทองธานี จ. นนทบุรี และสำหรับ สัตวแพทยที่ทำงานดานสัตวเลี้ยงและสัตวปา เราก็เตรียมโปรแกรมที่นาสนใจตางๆมากมายอาท ิเชน โรคติดเชื้อในสัตวเลี้ยง เทคนิคการใชยา ปฏิชีวนะ เทคนิคทางศัลยกรรม การแกปญหาทาง สูติกรรม เปนตน ซ่ึงไดรับความรวมมือเปนอยางดีจากทางสมาคม สัตวแพทย ผูประกอบการบำบัดโรคสัตวเสมอมา จึงตองขอกราบพระคุณเปนอยางสูงมา ณ ท่ีน้ี

หากคุณหมอทานที่ไมสะดวกเขาทั้ง 3 วันของงานประชุม ก็สามารถลงทะเบียนแบบ 1 day/CE ในวันที่ 18 มกราคม 2556 ก็ไดซึ่งเราจะเนนโปรแกรมวิชาการใหกับสัตวแพทยท่ีทำงานคลินิก สัตวเลี้ยง ในราคา 1,500 บาท ในราคานี้จะรวมอาหาร หนังสือ proceeding และกระเปา เชนเดียวกับผูท่ีลงทะเบียน 3 วัน สามารถเขาไปดูรายละเอียดเพ่ิมเติม http://www.icvsthailand.com

อ.ณุวีร : ทำเร็ว เคาหาวา ล้ำหนา ทำชา เคาหาวา อืดอาด แกลงโง ก็หันมา ตวาด ทำเปนฉลาด ก็กลับ ระแวง พอทำกอน ก็วา ยังไมไดสั่ง ครั้นทำทีหลัง ก็ดา ไมรูจัดคิด

นี่หละชีวิต อยาคิดอะไรมาก นะครับ แลวพบกันในวารสารฯ เลมหนา

( Modified from Facebook )

ผศ.น.สพ.ดร.ณุวีร ประภัสระกูลการศึกษา : สัตวแพทยศาสตรบัณฑิต รุน 55 จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย Ph.D. (Animal Production) ป 2546 Faculty of Agriculture and Technololgy, Tokyo University of Agriculture and Technology, Japan Advanced training in veterinary microbiology ป 2549 Murdoch University, Western Australia

ตำแหนงปจจุบัน : บรรณาธิการวารสารผูประกอบการบำบัดโรคสัตวแหงประเทศไทย

ประธานการจัดประชุมวิชาการนานาชาติ International Conference on

Veterinary Science 2013

หัวหนาภาควิชาจุลชีววิทยา สัตวแพทยศาสตร จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย

เจาของกิจการเสนาสัตวแพทยโพลีคลินิก

อ.ณุวีร : วิถีการดำรงชีวิตของคนในปจจุบันในขณะท่ีมีความเจริญกาวหนาทางวัตถุดานตางๆเพ่ิม มากข้ึนอยางกาวกระโดดในชวง 10 ปท่ีผานมาสัญลักษณ 3G เปนภาพของตัวแทนเทคโนโลยี ที่กาวเขาสูยุคสมัยของ Third Generation Mobile Network แตการพัฒนาของสังคมกลับเปนปฏิภาคผกผันกับความสมดุลและความอุดมสมบูรณของสิ่งแวดลอม ยิ่งเราใชเทคโนโลยีเพื่อ

VPATNews : สุดทายนี้อาจารยอยากจะฝากอะไรถึงสมาชิก VPAT ครับ