vriendenbericht

Pieter

sker

k Leid

en05/14

jaargang 21/1 - mei 2014 ISSN 1387-9952

2 vriendenbericht > Column en colofon

Waarom is dit manifest nodig? De kosten om een

monument als de Pieterskerk in goede bouwkundige

conditie te houden kost jaarlijks tussen de

€ 100.000 tot € 150.000. Een enorm bedrag, maar

als u bedenkt wat uw eigen huis aan onderhoud

kost zal het u mogelijk niet verbazen. Een bijna 900

jaar oud monument met een kathedrale omvang

als de Pieterskerk heeft, ook na een ingrijpende en

veelomvattende restauratieperiode, vol continue

onderhoud nodig.

Maandelijks wordt de onderhoudsplanning van de

Pieterskerk Leiden bijgewerkt en worden de priori-

teiten vastgesteld. Zo is het afgelopen jaar veel

schilderwerk gedaan en zijn enkele muurankers

vervangen. En wist u bijvoorbeeld dat ieder jaar alle

bouten van de plafondbalken aangedraaid moeten

worden of dat de monumentale vloer in de eerste

maanden van het jaar in de was wordt gezet?

Moderne techniek helpt ons met het monitioren

van luchtvochtigheid en temperatuur bij kwetsbare

monumentale onderdelen als de orgels en de kerk-

meesterskamer. Maar de grootste waarde in het

behoud en onderhoud is en blijft toch de betrok-

kenheid van alle mensen in en rond de Pieterskerk.

De huismeester die een paar keer per week ronde

loopt en mankementen signaleert of de buren die

attenderen op kleine gebreken. En niet te vergeten,

de specialisten van de monumentenwacht die ons

helpen met een grondige jaarlijkse inspectie.

Tijdens de recente restauratieperiode van 2000 tot

2010 zijn vele miljoenen euros bij elkaar gebracht

om het achterstallig onderhoud van de Pieterskerk

uit te kunnen voeren. En dat is buitengewoon goed

gelukt. Echter, als wij er niet voor kunnen zorgen

dat jaarlijks € 100.000 tot € 150.000 bijeen gebracht

wordt voor het reguliere onderhoud zal de conditie

van de Pieterskerk in de nabije toekomst met snelle

stappen achteruitgaan. In mijn beleving is er dan,

in min of meerdere mate, sprake van kapitaal-

vernietiging. Dat is de reden waarom de Pieterskerk

Leiden, hoewel op dit moment nog in uitstekende

staat, volhartig het manifest vanuit het Grote Kerken

Overleg heeft ondertekend.

Stadskerken zoals de Pieterskerk in Leiden bestaan

niet enkel uit stenen, het zijn ook historische

monumenten die het verleden en het heden

verbinden. Daarbij richten wij de blik op toekom-

stige generaties, zodat zij kennis kunnen nemen

van de bijzondere verhalen en gebeurtenissen die

hebben plaatsgevonden in de Pieterskerk. U als

Vriend van de Pieterskerk Leiden ondersteunt het

uitvoeren van het noodzakelijke onderhoud met uw

jaarlijkse donaties, lijfrentes of legaten en daarmee

ondersteunt u ook de toekomst. Daarvoor zeer

zeer veel dank!

Als u wilt volgen wat er de komende tijd te doen is

in de Pieterskerk, kijkt u dan op onze website voor

de meest actuele informatie. Ik hoop, als altijd, u in

de komende maanden in de Pieterskerk te mogen

begroeten bij één van de evenementen, concerten of

tijdens openstellingen van uw prachtige monument.

Frieke Hurkmans

Directeur-bestuurder Pieterskerk Leiden

column

De cover van dit Vriendenbericht is enigszins anders dan anders: u ziet een manifest

‘gespijkerd’ op de deuren van de Pieterskerk. Weest u gerust de spijkers hebben

geen kwaad gedaan aan de deuren of het schilderwerk. Het was een bewuste

keus van de leden van het Grote Kerken Overleg, om op deze manier aandacht te

vragen voor het ontbreken van structurele subsidies voor het onderhoud van

onze gezichtsbepalende stadskerken. Er is veel media aandacht geweest voor dit

manifest, misschien heeft u het in de krant gelezen of op de radio gehoord.

Frieke Hurkmans

Het Vriendenbericht is een uitgave van de

Stichting Vrienden van de Pieterskerk en

verschijnt tweemaal per jaar.

redactieWouter Hollenga (hoofdred.), Josse Moers,

Kim van Goethem, Leon Geutjes en Monique

Roscher. Met dank aan Brigitte Bruyns.

Bijdrage vanFrieke Hurkmans.

Foto’s/illustratiesClaudia Claas, Hielco Kuijpers en

Stefan Tetelepta

Vormgeving en drukValetti, Claudia Claas.

Drukkerij van der Linden.

redactieadresStichting Vrienden van de Pieterskerk

Antwoordnummer 12052 VC Leiden

Bureau: Kloksteeg 16, 2311 SL Leiden

T 071 512 43 19 info@pieterskerk.com

www.pieterskerk.com

IBAN: NL22ABNA0881528307

© Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande

toestemming van de uitgever worden openbaar

gemaakt of verveelvoudigd.

colofon

Manifest

De vloer blinkt weer! < vriendenbericht 3

“Even de vloer in de was zetten” is het antwoord

van huismeester Bram Siera op de vraag wat hij en

collega Robert gaan doen. In drie dagen tijd wordt

de vloer geschrobd, geboend en in de was gezet.

Dit onderhoud wordt één keer per jaar uitgevoerd

om de monumentale vloer in optimale conditie te

houden. Niet alleen de oppervlakte, van bijna 3000

vierkante meter, maakt dit een tijdrovende klus.

Sommige grafzerken bevatten diepe details, waar-

door deze met een kleine borstel in de was moet

worden gezet. Het harde werken zorgt echter voor

een prachtig resultaat. Kom langs om de vloer weer

te zien blinken!

de vloer blinkt weer!

In dit Vriendenbericht nemen we u mee naar de

noordwesthoek van de kerk. Hier herinnert een

statig monument aan Gerard Meerman (1722-

1771), telg uit een bekende Leidse regentenfami-

lie. Op zoek naar het verhaal achter dit monument

stuitten we op een gefrustreerde vader, een uit

Limburg gesmokkeld lijk en in het Frans geschre-

ven liefdesbrieven.

Gerard stamde uit een Leids regentengeslacht dat

burgemeesters, ambassadeurs, bewindvoerders

van de VOC en andere hoge functionarissen heeft

voortgebracht. De naam leeft nu nog voort in het

Hof Meermansburg aan de Oude Vest, in 1680 ge-

sticht door een broer van de overgrootvader van

Gerard.

Gerards opa draaide een groot deel van het fami-

liekapitaal er door heen. Zijn zoon Johan, Gerards

vader, moest dan ook trouwen met een rijke vrouw;

het werd Catharina de la Court van der Voort.

PrestigeCatharina, de moeder van Gerard, stamde af van

Vlaamse immigranten die zich in Leiden hadden

opgewerkt tot succesvolle textielhandelaren. Haar

vader, Pieter de la Court van der Voort, was een

van de rijkste burgers van de stad. Hij bewoonde

met zijn vrouw Sara Poelaert het indrukwekkende

Rapenburg 65. Hier konden bezoekers zich vergapen

aan een grootse kunstverzameling, waaronder

schilderijen van Breugel, Rubens, Dou en Willem

van Mieris. De grote rijkdom leidde echter niet

automatisch tot opname in de Leidse regenten-

klasse. Het huwelijk van dochter Catharina met een

Meerman bracht de familie enig prestige.

Johan en Catharina woonden enige tijd in bij haar

Het grafmonument

van Gerard Meerman

De Pieterskerk heeft in de loop der

eeuwen velen een laatste rustplaats

of een herinneringsplek geboden.

Zwervend door de kerk kom je

namen tegen op grafstenen, monu-

menten en rouwborden. Wie waren

deze mensen, wat was hun levens-

loop en wie zorgden er voor dat de

herinnering aan hen bewaard bleef

in de Pieterskerk?

4 vriendenbericht > Het grafmonument van Gerard Meerman

een meer kostbaar dan fraai gedenkteken

ouders op Rapenburg 65. Later betrokken zij

Rapenburg 47; hier heeft hun zoon Gerard het

grootste deel van zijn jeugd doorgebracht. Zo

bezien had de jonge Gerard alles mee; van een

onbekommerde jeugd zou echter geen sprake zijn.

Familieruzies en frustratiesVoor Catharina was Johan Meerman niet de ge-

droomde huwelijkskandidaat. Zij had iemand

anders op het oog, maar moest gehoor geven aan

de wens van haar vader. Dit werd hem door haar be-

paald niet in dank afgenomen. Toen er een conflict

ontstond tussen haar vader en haar echtgenoot,

koos zij partij voor de laatste. Deze familieruzie

hakte er flink in; de betrokken familieleden woonden

grotendeels op het Rapenburg, niet ver van elkaar.

Catharina en Johan werd de toegang tot Rapen-

burg 65 en de kamer van (schoon)moeder Sara

ontzegd tot op de dag van haar dood. Catharina

werd onterfd, alleen haar kinderen zouden, na haar

dood, nog een nalatenschap van hun grootouders

verkrijgen. Uiteindelijk komt Rapenburg 65 zelfs nog

in het bezit van Gerard; samen met zijn zus veilt hij

het pand én het merendeel van de kunstcollectie

tijdens een meerdaagse veiling in het Heeren-

logement; de catalogus telde meer dan 1000 stuks.

Naast de familieruzies moet ook de gemiste carrière

voor Gerards vader Johan van grote invloed zijn

vervolg Het grafmonument van Gerard Meerman < vriendenbericht 5

Linksboven: detail gevel Rapenburg 65, het

woonhuis van Gerards grootouders, Pieter de

la Court van der Voort en Sara Poelaert.

Rechtsboven: detail gevel Rapenburg 47.

Hier bracht Gerard Meerman een groot deel

van zijn jeugd door.© Foto’s: Claudia Claas

geweest op het gezinsleven. Johan behoorde tot

een minderheidsfactie in de Leidse Vroedschap,

waardoor hij uiteindelijk politiek uitgerangeerd

raakte. Dit alles heeft hem bijzonder gefrustreerd.

Zijn zoon Gerard zou over zijn vader het volgende

zeggen: die voor vroeger tyd zeer vrolijk, en veel

met menschen omging (…), hoe langs hoemeer

hypoconder, afgetrocken van de menschen, en zoo

onverdraeggelyk van humeur [wierd], dat naeuwelyx

met hem (..) was omtegaen.

BoekenverzamelaarGerard gaat Rechten studeren. Dit leidt tot een

doctorstitel, waarna hij zich vestigt in Den Haag

om daar verder te gaan in de advocatuur. Hij

wordt vervolgens aangesteld als Pensionaris van

Rotterdam, oftewel stadsadvocaat. In 1759 reist

Gerard af naar Engeland om te onderhandelen

vanwege ontstane handelsgeschillen. Hij verkrijgt

een aantal titels, waaronder Heer van Dalem

en Vuren; hij koopt deze in 1769. Gerard blijft

wetenschappelijk actief getuige zijn omvangrijke

publicaties over Recht én over de oorsprong van

de boekdrukkunst. Zijn belangstelling voor boeken

uit zich verder in een omvangrijke verzameling die

verder zou worden uitgebouwd door zijn zoon

Johan en uiteindelijk de basis zou vormen voor de

collectie van Museum Meermanno in Den Haag.

6 vriendenbericht > vervolg Het grafmonument van Gerard Meerman

LiefdesbrievenSentimenteele anecdote uit de 18e eeuw luidt de

titel van een artikel uit een aflevering van tijdschrift

De Gids (1898). In een uitvoerig relaas lezen we

hoe Gerard in Den Haag ene Maria Catharina

van Schuijlenburg het hof maakt. Van haar vader

krijg hij toestemming voor een huwelijk. De dame

zelf wijst, tot ontsteltenis van beide families, het

aanzoek van Gerard af. Deze laat zich daardoor

niet ontmoedigen en begint met het schrijven van

in het Frans gestelde liefdesbrieven. Het volgende

citaat laat zien dat Maria zich ook hierdoor niet laat

vermurwen: Wanneer ik ooit reden had om bedroefd

en verdrietig te wezen, dan kan ik u wel verzekeren

dat het op ‘t oogenblik is. Ik had er op gerekend

groote vordering in uw hart te maken, verleden

week, daar ik in de gelegenheid was om u dag aan

dag mijn hof te maken, en u dagelijks de bewijzen

van mijn liefde en teederheid te geven. Maar helaas,

toen ik u Maandag verliet, was ik niet alleen niets

gevorderd, maar ik heb u ook uiterst koel gevonden,

zoodat ik niet weet wat ik er van denken moet.

Ook zijn dagboek getuigt van een weinig succes-

volle benadering: Wij kregen woorden. Zij zeide, zij

mij niet voor den gek hield, dog ik mijn tijd moest

afwachten, zoo als alle galanten.

Uiteindelijk trouwt Gerard in 1750 met haar nicht

Maria Catharina Buijs. Zij krijgen 3 kinderen, waar-

onder zoon Johan (1753-1815).

een gesmokkeld lijkOndermeer vanwege zijn gezondheid en zijn

behoefte om meer tijd te kunnen besteden aan

studie, neemt Gerard in 1766 ontslag. Vijf jaar later

overlijdt hij op 49-jarige leeftijd, tijdens een kuur-

verblijf in Aken. De dichtstbijzijnde Protestante kerk

bevindt zich in Vaals en dat lijkt dan ook de voor

de hand liggende laatste rustplaats van Gerard.

Terwijl er voorbereidingen voor de begrafenis

worden getroffen, blijkt echter dat Gerard in zijn

testament anders heeft beschikt. Hij wil in de Leidse

Pieterskerk worden bijgezet. Nu zou het lijkvervoer

vanuit Limburg naar Leiden vanwege de hoge

territoriale lasten een kostbare aangelegenheid

worden. De begrafenis in Vaals vindt daarom

doorgang, maar een week later wordt de loden

kist met het lichaam weer opgegraven (overigens

met medeweten van de plaatselijke schout) om

vervolgens verpakt als een partij tapijten via Den

Bosch naar Leiden te worden vervoerd. Uiteindelijk

krijgt Gerard hier, in de Pieterskerk dan zijn echte

laatste rustplaats.

Zoektocht naar een ontwerperAan de laatste wil van Gerard is daarmee nog niet

helemaal voldaan. In zijn testament uit hij de wens

voor een herdenkingsinscriptie in het Latijn, op een

pilaar of een andere plek gelijk er in de voorz. Kerke

verscheydene op lieden van studie ofte aensien te

vinden zijn. Zijn weduwe en zoon besluiten echter

dat Gerard – en de familie - iets beters verdient en

willen een grafmonument. Zoon Johan benadert

twee in zijn ogen geschikte ontwerpers, maar

geen van beiden heeft belangstelling. Uiteindelijk

richt Johan zich met succes tot Jean Theodoor

Royer, substituut-griffier bij het Hof van Holland en

amateur-sinoloog. Diens ontwerp wordt uitgevoerd

door de beeldhouwer Franciszek Offert (of Hoffert,

vervolg Het grafmonument van Gerard Meerman < vriendenbericht 7

Linksboven: Portret van Gerard Meerman met guirlandes

van eikenloof en olijftakken, detail grafmonument.

Rechtsboven: Detail witmarmeren plaat met opschrift aan

de voorzijde van de sarcofaag. © Foto’s: Claudia Claas

geboren 1748), dan werkzaam in het Haagse.

Hij rondt het monument af in 1786, 15 jaar na het

overlijden van Gerard Meerman.

een douceur voor de kerkmeestersIntussen is Johan bezig met het regelen van een

locatie in de kerk. De kerkmeesters hadden toe-

stemming gegeven voor een plek in de noordwest

hoek van de kerk. Deze is alleen niet groot genoeg

voor het beoogde monument; Johan heeft ook de

twee aangrenzende graven nodig. Na enige moei-

te lukt het hem deze allebei te verwerven. Johan

betaalt de kerkmeesters vervolgens een flinke som

geld, de ‘douceur’ van fl 2.100,=, en gaat zich

buigen over een geschikt grafschrift. Hij wisselt hier-

over van gedachten met de Leidse hoogleraar David

Ruhnkenius; hun briefwisseling is bewaard gebleven.

Het opschrift dat nu te lezen is op de witmarmeren

plaat aan de voorzijde van de sarcofaag luidt vertaald:

Voor Gerard vrijheer Meerman

Bij zijn leven één van de meest vooraanstaande

geleerden en voornaamste burger en bij hen geliefd

Nu door hen gemist.

Hij leefde 49 jaar.

Meer kostbaar dan fraaiDe guirlandes van eikenloof en olijftakken die het

grafmonument sieren, onderstrepen deze tekst:

zijn symboliseren respectievelijk Gerards roem

als staatsman en zijn reputatie als geleerde. Het

monument straalt eenvoud en grandeur uit,

kenmerken van de neoclassicistische stijl. Op

de sarcofaag staat een door leeuwenklauwen

gedragen obelisk, bekroond door een urn. Op de

obelisk hangt een wit medaillon met het portret van

Gerard Meerman in halfreliëf. De ontwerper Royer

had verschillende kleuren marmer voorgesteld. Al

met al had Johan Meerman kosten noch moeite

gespaard om het monument voor zijn vader te laten

realiseren. Desondanks sprak men er uiteindelijk

over als een meer kostbaar dan fraai gedenkteken.

Uiteindelijk zou ook Johan een grafmonument in

de Pieterskerk krijgen; nog steeds staan de twee

monumenten naast elkaar tegen de westmuur van

de kerk.

• Jos van Heel, ‘De grafmonumenten van Gerard

en Johan Meerman in de Pieterskerk te Leiden’ in

Jaarboekje voor geschiedenis en oudheidkunde

van Leiden en omstreken, 2001

• Verschillende delen uit de reeks Het Rapenburg.

Geschiedenis van een Leidse gracht

8 vriendenbericht > Een zoektocht naar de juiste lampen

Als u het Vriendenbericht in het vorig voorjaar heeft

gelezen, herinnert u zich misschien nog wel dat er

tijdens het Pieterskerkgala 2013, een bedrag van

€ 80.000 werd gedoneerd voor de vervanging

van de verlichting in de Pieterskerk. De reguliere

cheque werd die avond spontaan aangevuld met

gulle giften, door de Universiteit Leiden, het LUMC

en Buik en van der Horst-deurwaarders.

De vervanging van verlichtingsarmaturen in de

monumentale ruimte was al gepland tijdens de

restauratie 2000-2010 en ook al (deels) voor-

bereid, maar kon wegens geldgebrek uiteindelijk

niet worden uitgevoerd. De armaturen, uit begin

jaren ‘80 van de vorige eeuw, waren alleen geschikt

De verlichting in de Pieterskerk Leiden is net voor de jaarwisseling vervangen.

Het kiezen van de juiste lampen had veel voeten in de aarde. Hieronder een

verslag over deze zoektocht.

voor gloeilampen en sinds september 2012 mogen

gloeilampen niet meer verkocht worden in Europa.

De urgentie voor de vervanging was dan ook groot.

De Pieterskerk heeft naast gewone verlichting voor

het monument, ook speciale verlichting voor de

tentamens van de Universiteit en het LUMC, die

al meer dan dertig jaar met grote regelmaat in de

Pieterskerk worden gehouden. Ook deze lampen

waren zeer hard aan vervanging toe. Bij het

samenstellen van het plan van eisen (PVE) was

één van de belangrijkste voorwaarden dat de

nieuwe lampen geschikt moesten zijn voor zowel

het aanlichten van het monument, als voor het

leveren van goede verlichting voor de studenten.

een zoektocht naar de juiste lampen

Nieuwjaarsreceptie met de nieuwe verlichting.

Toespraak van burgemeester Lenferink.

© Foto: Hielco Kuipers

vervolg Pieterskerk is beslist niet statisch < vriendenbericht 9

In totaal ging het om 65 pendels en 115 armaturen

voor tentamenverlichting, die vervangen zouden

gaan worden door 75 nieuwe lampen.

Uiteindelijk deden vier leveranciers een voorstel,

maar geen van de voorstellen voldeed op alle

punten. Of de prijs was te hoog, of de spreiding

van het licht was onvoldoende of de voorgestelde

lamp was dusdanig industrieel dat het ernstig zou

detoneren in de monumentale omgeving van de

Pieterskerk. Van maart tot oktober 2013 duurde

de zoektocht, tot wij via het internet zelf een lamp

vonden die mogelijk geschikt zou kunnen zijn. Deze

lamp was wel al operationeel in Groot-Brittannië en

de Verenigde Staten, maar nog niet in Nederland.

Technisch voldeden deze lampen aan al onze

eisen en als proef werd een aantal lampen naar de

Pieterskerk gebracht. Twee avonden werd er volop

getest door de producent van de Pieterskerk, Jaap

van Rijn, geassisteerd door onafhankelijke licht-

technici. Na de tweede avond was het duidelijk,

deze lampen waren wat we zochten. Na strakke

onderhandelingen werden wij het eens over de prijs

en konden de lampen ingevlogen worden.

Inmiddels hangen de lampen tot ieders volle tevre-

denheid. De armaturen zijn relatief klein en vallen

niet op in de ruimte, verder zijn ze voorzien van LED

lampen waardoor de energiekosten zullen dalen.

En als leuke extra kunnen zij in iedere kleur van de

regenboog geprogrammeerd worden. Dat laatste is

alleen van toepassing bij speciale gelegenheden,

maar het is een mooie gratis toegift. Goed nieuws

verspreidt zich snel en ondertussen zijn de bouw-

meesters van de Stichting Kathedrale Basiliek

Sint Bavo in Haarlem al op bezoek geweest om te

kijken naar ‘onze’ lampen. Ook in Haarlem moeten

de lampen vervangen worden en via de voormalig

Rijksadviseur cultureel erfgoed, Wim Eggenkamp,

had men gehoord dat de nieuwe lampen in de

Pieterskerk Leiden zo mooi en doeltreffend waren.

Mooie reclame als nevenrendement van een lange

maar geslaagde zoektocht.

Rechtsboven: Detail technische

tekening van het verlichtiongsplan.

Rechtsonder: De verlichting bij

daglicht. © Foto: Claudia Claas

10 vriendenbericht > U bent welkom in de nieuwe entree

Tussen april en oktober 2014 zal er gekeken

worden of het structureel exploiteren van een

museumwinkel en -café rendabel zou kunnen zijn.

Het entreebewijs van € 2 kan na een bezoek aan

de Pieterskerk in het museumcafé ingeruild worden

voor een korting. Natuurlijk is er verse appeltaart en

een assortiment van ovenvers brood maakt dat u er

ook kunt lunchen.

In de winkel van de Pieterskerk zijn artikelen te

koop zoals: cd’s van de orgels, kaarten, boeken

over o.a. de bouwgeschiedenis van de Pieterskerk

en andere aardige (relatie)geschenken.

Wij nodigen u als vriend van de Pieterskerk graag

uit om binnenkort een kijkje te komen nemen in de

bibliotheek. Tegen inlevering van de bon op deze

pagina ontvangt u twee gratis toegangsbewijzen

en daarmee ook gratis koffie of thee naar keuze.

Wij kijken uit naar uw komst!

U bent welkom in de nieuwe entree

Jaarlijks bezoeken tussen de 35.000-45.000 bezoekers de Pieterskerk Leiden

tijdens de openstelling. Deze bezoekers willen wij graag meer bieden dan

alleen een bezoek aan ons mooie rijksmonument. Daarom is de bibliotheek

van de Pieterskerk de afgelopen weken tijdelijk aangepast en klaargemaakt

om deze te kunnen gebruiken als museumwinkel en -café.

bon voor twee personen 2 x gratis entree inclusief koffie of thee naar keuze(geldig tot 1 juli 2014)

Vriend van de Pieterskerk

bo

n

vervolg U bent welkom in de nieuwe entree < vriendenbericht 11

De bibliotheek omgebouwd tot museumcafé.

Ook op de binnenplaats kunt u terecht voor

een consumptie. © Foto’s: Stefan Tetelepta

Openingstijden iedere dag 11:00-18:00 uur

entree € 2

entree tot 18 jaar gratis

rondleidingen € 5

12 vriendenbericht > Ruimte voor jong talent

Naast monument en evenementen-

locatie is de Pieterskerk Leiden sinds

enige tijd ook een stagebedrijf. Al

heel wat studenten hebben hier hun

eerste praktijkervaringen mogen

opdoen en sommigen konden zelfs

doorstromen als vaste kracht in het

bedrijf. Het Vriendenbericht sprak

met drie enthousiaste (ex-)stagiaires

over hun ervaringen in de Pieterskerk.

Geïnteresseerd in de Pieterskerk als stage bedrijf

en wat het stagiaires allemaal kan bieden?

Kijk dan op http://www.pieterskerk.com/nl/ontdek-

pieterskerk/stages/

stage lopen?

ruimte voor jong talent

vervolg Ruimte voor jong talent < vriendenbericht 13

ook hoe het smaakte, en waarom er voor de juiste

wijnen en combinaties van gangen was gekozen.

Absoluut geen straf om dat mee te mogen maken!”

Huibert van der Bent herinnert zich het moment hij

als vaste medewerker zijn eerste grote verhuring

voor het bedrijf had binnengehaald. Ook hij begon

als stagiair van de HBO-opleiding commerciële

economie en is tegenwoordig werkzaam als sales-

assistent. “Iedereen was zo trots op mijn eerste

grote getekende offerte dat ik een klein vaatje bier

kreeg. Die hebben we samen op het terras van

Villa Rameau opgedronken. Juist die openheid

onderling maken het werk zo leuk. Ik heb tijdens

mijn stage al veel kanten van de Pieterskerk

mogen leren kennen. Tijdens evenementen liep ik

mee met de dutymanager en overdag hielp ik bij

de salesafdeling, daarnaast wees ik toeristen de

weg in de Pieterskerk tijdens de openstellingen.

Nu ben ik naast sales-assistent, ook vrijwilligers-

coördinator van de Pieterskerk. Een leuk project

waar ik als stagiair bij betrokken ben geweest is het

opzetten van Villa Rameau. Dat is de voormalige

kosterswoning die nu voor short-stay gehuurd kan

Rianne de Winter (20 jaar) is studente Media en

Management aan het Grafisch Lyceum in Utrecht

en loopt op dit moment stage bij het sales &

marketing team van de Pieterskerk. “Ik had al

kennis gemaakt met het bedrijf via mijn horeca-

bijbaan. Via het cateringbedrijf ‘Mise en Place’

werk ik soms tijdens evenementen in de Pieters-

kerk. Een collega vertelde me over zijn ervaringen

bij de Pieterskerk als stagebedrijf en dat maakte

me heel enthousiast. Bij een klein bedrijf als de

Pieterskerk krijg je meer verantwoordelijkheid en

zit je dicht op alle aspecten binnen een bedrijf.’’

Rianne solliciteerde en werd aangenomen. “Tot

20 juni mag ik de sales & marketing versterken.

Ik vind het erg leuk om zowel mijn creatieve kant

te kunnen gebruiken en de marketingkant van de

Pieterskerk in de praktijk te leren kennen. Ik onder-

steun bij dagelijkse klussen en praktische zaken

die er bij zo’n actief monument en evenementen-

locatie horen.”

Naast de ruimte die er voor stagiaires is om zich

te ontplooien, biedt de Pieterskerk beperkt door-

groeimogelijkheden. Twee stagiaires van de

afgelopen jaren, Huibert van der Bent (24) en

Wouter Hollenga (26), zijn inmiddels doorge-

stroomd als vaste krachten. Wouter is marketeer

bij sales & marketing van de Pieterskerk. “Toen

ik commerciële economie student aan de

Hogeschool Leiden was, heb ik op de sales &

marketingafdeling meegedraaid. Ik vond het een

hele prettige stageplek door de grote mate van

vrijheid en verantwoordelijkheid van werken. De

collega’s waren (en zijn) gezellig en laten je veel

nieuwe dingen leren. Ik mocht de social media van

de Pieterskerk mee inrichten en beheren, draaide

mee achter de schermen bij de evenementen in

de kerk en hielp mee bij de openstellingen voor

bezoekers. Nu beheer ik de marketing van de

Pieterskerk in de breedste zin van het woord: van

ontwerpen van informatiedragers, het beheren

van de websites en stimuleren van de verkoop tot

het opstellen van een marketingplan voor de ko-

mende jaren. Sinds februari 2014 ben ik ook eind-

redacteur geworden van het Vriendenbericht.” Van

zijn stagetijd bij de Pieterskerk herinnert Wouter

zich vooral nog de voorbereidingen voor het

Pieterskerkgala, dat eens in het jaar wordt georga-

niseerd. “Samen met de directeur en hoofd sales

& marketing mocht ik het eten voorproeven voor

het gala in 2013. Dat was een onwijs bijzondere er-

varing. Tijdens de avond zelf wist ik daardoor niet

alleen precies wat de gasten zouden eten, maar

worden gehuurd onder de naam Villa Rameau. Veel

van de verhuringen van Villa Rameau neem ik aan.

Leuk om dan te zien dat de eerste gast van Villa

Rameau zo tevreden was met zijn overnachting, dat

hij recent een tweede bezoek heeft gepland!”

Ook Rianne heeft in haar korte periode al veel

mooie ervaringen opgedaan. “Tijdens de Scratch-

dagen was het bijzonder om te zien hoe in twee

dagen tijd het historische monument werd

omgetoverd tot een concertpodium. Het liet mij

goed inzien dat de Pieterskerk zeer divers kan

worden ingezet. Juist die combinatie van werken

voor een monument dat ook als evenementen-

locatie gebruikt wordt, vind ik heel bijzonder aan

dit stagebedrijf. Het is een unieke samensmelting

die je bijna nergens anders tegenkomt.”

Wouter: “Het is een jong team, en wat mij heel erg

aan sprak was dat locatie erg gaaf is. Je speelt

onbewust toch een rol in een monument dat

tekenend is voor de stad en haar inwoners. En dat

je daar aan kunt bijdragen tijdens je stage is een

unieke ervaring.”

Van links naar rechts:

Wouter Hollenga,

Rianne de Winter en

Huibert van der Bent.

© Foto’s: Claudia Claas

14 vriendenbericht > Afscheid Joop Maat

Rechts onder aan de voorpagina staat het; een

jaargangnummer. Op iedere uitgave van het

Vriendenbericht is te zien in welke jaargang het

blad zich bevindt. De teller staat op eenentwintig

en het blad is uitgegroeid tot een volwaardig

magazine vol foto’s, artikelen en interviews.

Het doel van het Vriendenbericht was tijdens de

beginjaren direct duidelijk: contact onderhouden

met de donateurs. De uitgave gebeurde via een

vouwblad op folio (papierformaat van gedrukte

boeken en documenten red.) en restauraties of

vondsten van monumenten waren onderwerpen

waarover vaak geschreven werd, aldus toenmalig

eindredacteur Jos Hooghuis. Want, “zo wisten de

donateurs wat er met hun gelden werd gedaan”.

Het Vriendenbericht

Volgens Jos hebben de donateurs altijd centraal

gestaan: “Alles was gericht op het informeren en

interesseren van de Vrienden. Dat was toen het

geval en nu nog steeds. De belangrijkste zaak was

en is om iedereen verbinden met de Pieterskerk.”

Van het vouwblad dat zo nu en dan uit kwam, is het

Vriendenbericht uitgegroeid naar een magazine

dat twee keer per jaar op de deurmat van iedere

Vriend valt. Een ontwikkeling waar aftredend eind-

redacteur Joop Maat zich de laatste jaren flink

mee heeft bemoeid. Vanaf 2006 heeft Joop met

veel plezier geschreven en geredigeerd voor het

Vriendenbericht. “De betrokkenheid bij zo’n blad

is bijzonder, de hele redactie werkt er op vrijwillige

basis aan mee en met name het schrijven blijft

Het Vriendenbericht is, al sinds de oprichting ervan, het podium om alle

Vrienden betrokken te laten zijn bij de eeuwenoude Pieterskerk Leiden.

Vrijwilliger Joop Maat heeft inmiddels afscheid genomen van zijn functie

als eindredacteur. Een goed moment om de balans van het Vriendenbericht

eens op te maken.

noot van de redactie:Zoals de jaargang op de voorpagina doet lijken,

is het Vriendenbericht vanaf ca. 1993 opgericht.

Dit is echter niet het geval. Rond 1993 is het blad

vernieuwd en geprofessionaliseerd, maar de eerste

uitgave van het Vriendenbericht gaat terug tot maar

liefst 35 jaar geleden, rond de eind jaren zeventig.

van vouwblad tot marketinginstrument

bovenal erg leuk om te doen. Het is een soort

visitekaartje van de Pieterskerk geworden. In die

zin zou je het kunnen zien als een relatiemagazine,

een sterk marketinginstrument.”

Het Vriendenbericht zal altijd in het teken staan van

de Pieterskerk zelf. Verhalen over de geschiedenis

en hedendaagse activiteiten wisselen elkaar af.

Het is voor de donateurs een “extraatje om te

ontvangen”, aldus Joop Maat. Een aardigheidje

dat inmiddels ook al een behoorlijke historie met

zich meedraagt. Want, welk blad is tegenwoordig

nog intact na 21 jaargangen? Alleen daarom al is

het een product van waarde, wat toegevoegd kan

worden aan het historisch bezit wat de Pieterskerk

al rijk is.

Het Vriendenbericht is de afgelopen jaren een paar

keer naar aanleiding van een nieuwe huistijl van

uiterlijk veranderd.

Prenten uit de oude doos & Webshop < vriendenbericht 15

bezoek de webshop van de pieterskerk

Webshop

www.pieterskerk.com

word een vriend en steun de Pieterskerk

Wat houdt het in:l kosten € 20,- euro per jaarl steun een nationaal monumentl 2 Vriendenberichten per jaarl korting bij sommige culturele activiteiten

Verder:l Pieterskerk heeft als goededoelen instelling

de culturele ANBI statusl Vriend voor het leven kost € 1000,-

Voor meer informatie zie www.pieterskerk.com

en klik op de ‘steun ons’ buttom op de homepage

Bent u wel een lezer van het Vriendenbericht

maar nog geen Vriend van de Pieterskerk?

Door de eeuwen heen is er het nodige gebouwd,

verbouwd, vervangen en verbeterd in de Pieterskerk

Leiden. Sinds de 19e eeuw maken restauraties

een belangrijk deel uit van die werkzaamheden.

Aanvankelijk was restauratie vooral bedoeld om een

gebouw in oude glorie te ‘herstellen’. Tegenwoordig

worden ook deze herstelpogingen gezien als een

belangrijk onderdeel van de bouwgeschiedenis.

Op de foto’s ziet u de restauratie van de kapcon-

structie op het zuidtransept in 1907. De zichtbare

schade is waarschijnlijk exact een eeuw eerder

ontstaan, tijdens de ontploffing van het kruitschip

op 12 januari 1807.

De bekende koster W.K.L. Rameau, naar wie

de huidige ‘Villa Rameau’ is vernoemd, heeft de

werkzaamheden gefotografeerd.

Prenten uit de oude doos

ag

end

a pieter

sker

k leiden

Mei 2014

za 17 + Leiden Marathonzo 18 Inschrijving en informatie via www.marathon.nl

do 29 5e Leidse Koorboeken Aanvang: 20:15 uur www.leidsekoorboeken.nl

Juni 2014 do 05 Leiden International Film Festival t/m Summer Specialza 07 Aanvang: 18:00 uur www.leidsfilmfestival.nl

za 07 Leidse Orgeldag Informatie via www.stichtingorgelstadleiden.nl

Juli 2014

zo 13 Zomerorgelconcert – Cor Ardesch Aanvang: 16:00 uur Informatie via www.pieterskerk.com

Openstelling en rondleidingen:

Wanneer er geen evenementen plaatsvinden is de Pieterskerk geopend voor publiek. Iedere dag van 11.00 tot 18.00 uur. Op www.pieterskerk.com vindt u de data van actuele openstellingen en rondleidingen.

Wilt u een rondleiding op een niet gepubliceerde datum of met een groep? Onze vrijwilligers zijn graag bereid u rond te leiden in de Pieterskerk. Voor meer informatie en reserveringen kunt u contact opnemen met de sales-afdeling van de Pieterskerk via (071) 513 77 64 of een e-mail sturen naar sales@pieterskerk.com

Parkeren:

Wij adviseren u te parkeren op het Haagweg Parkeerter-rein, kosten hiervoor zijn € 12,- per auto per dag inclu-sief vervoer naar en van de binnenstad. Zie voor meer informatie www.stadsparkeerplan.nl. Vanaf Leiden CS stoppen verschillende bussen op de Breestraat, op 2 minuten loopafstand van de Pieterskerk.

concerten & evenementenIngang concerten e.d.: Pieterskerkhof 1A

Dit Vriendenbericht is gedrukt op FSC gecertificeerd papier.

Pieterskerk LeidenPostadres Kloksteeg 16, 2311 SL Leiden Bezoekadres Pieterskerkhof 1a, Leiden(071) 512 43 19www.pieterskerk.com

zo 20 Zomerorgelconcert – Leo van Doeselaar Aanvang: 16:00 uur Informatie via www.pieterskerk.comzo 27 Zomerorgelconcert – Leonore Lub & Peter Westerbrink Aanvang: 16:00 uur Informatie via www.pieterskerk.com

Augustus 2014

zo 03 Inlooporgelconcert – Henk Gijzen Aanvang: 15:00 uur Informatie via www.pieterskerk.com

zo 10 Inlooporgelconcert – Peter van der Zwaag Aanvang: 15:00 uur Informatie via www.pieterskerk.com

zo 17 Inlooporgelconcert – Erik van Bruggen Aanvang: 15:00 uur Informatie via www.pieterskerk.com

September 2014

ma 01 Opening academisch jaar Universiteit Leiden Aanvang: 15:00 uur www.leidenuniv.nl

za 13 + Open Monumentendagenzo 14 Informatie via www.pieterskerk.com

Oktober 2014

zo 26 Cantatedienst Aanvang: 19:00 uur www.stichtingcantate.nl

November 2014

do 27 Thanksgiving Ceremony Informatie via www.pieterskerk.com

zo 30 Cantatedienst Aanvang: 19:00 uur www.stichtingcantate.nl

December 2014

za 20 Weihnachtsoratorium Bachkoor Holland www.bachkoorholland.nl

wo 24 Kerstnachtdienst Informatie via www.pieterskerk.com

vriendenbericht