Vrste Usluga u Okviru Logističkih Centara

Semninarski radPredmet: logistički centri

Tema: Vrste usluga u okviru logističkih centara

Student: Jelena Milovanović 128/11 Profesor: dr Marko Vasiljević van. prof Asistent: mr Željko Stević dipl. ing. saobr.

Doboj, 2014

Vrste usluga u okviru logističkih centara

Sadržaj

1. Uvod..............................................................................................................................................32. Logistički centri............................................................................................................................43. Vrste usluga u okviru logističkih centara..................................................................................5

3.1. Transport............................................................................................................................53.2. Skladištenje.........................................................................................................................63.3. Pakovanje...........................................................................................................................73.4. Utovarno istovarne operacije (pretovar)............................................................................83.5. Prerada robe.......................................................................................................................83.6. Terminali............................................................................................................................9

4. Logističke usluge u željezničkom saobraćaju......................................................................105. Robno transportni centri kao logistički centri........................................................................12

5.1. Namjena i osnovne djelatnosti RTC-a.............................................................................135.2. Struktura RTC-a...............................................................................................................135.3. Značaj formiranja RTC-a kao logističkih centara..........................................................14

6. Kvalitet logističkih usluga......................................................................................................157. Zaključak.................................................................................................................................16Literatura.......................................................................................................................................17

2


1. Uvod Logistika kao relativno nova naučna disciplina svojom metodologijom optimizacije i organizacije racionalnog kretanja materijalnih (tereta) i pratećih tokova (informacionih, finansijskih i uslužnih) omogućuje povećanje efikasnosti tih tokova, smanjene troškova, veće zadovoljenje korisnika i stvaranje dodatne vrijednosti kao osnove konkurentske prednosti. Cilj ovog seminarskog rada je upoznati se sa osnovnim pojmovima koji se vežu za logističke centre, osnovne usluge koje se vrše u logističkim centrima i njihovo organizovanje. Još od sedamdesetih godina prošlog vijeka ukazivano je na višestruko značenje logističke usluge kao aktivnosti preduzeća vezane za isporuku proizvoda i opsluživanje klijenata. Na današnjem tržištu, koje je karakteristično po konkurentnosti proizvoda, odgovarajuća logistička usluga može da obezbjedi adekvatno tržišno učešće proizvoda i preduzeća odnosno zadržavanje postojećih i pridobijanje novih kupaca.

3


2. Logistički centri

Robni terminali i robno-transportni centri – logistički centri predstavljaju jednu od najbitnijih komponenti logističkih mreža. Realizacija robnih tokova u urbanim, regionalnim, nacionalnim i internacionalnim prostorima nezamisliva je bez nekog oblika robnog terminala, odnosno logističkog centra. Postoje različiti tipovi logističkih mreža sa različitim brojem i strukturom logističkih centara. Logistički centri se razlikuju po makro i mikro lokacijskom položaju, strukturi funkcija i podsistema, stepenu razvijenosti, organizaciji i tehnologiji, ali je svima zajedničko da objedinjuju različite podsisteme i pružaju kompleksne logističke usluge. Veliki broj pojmova opisuje mjesta na kojima dolazi do najznačajnijih transformacija robnih tokova. U našoj i svjetskoj literaturi i praksi sreću se različiti nazivi za logističke centre:

Robni terminal, Teretni terminal,

Robno-distributivni centar,

Distributivni centar,

Robno-transportni centar,

Logistički centar,

Logistički park,

Logistička platforma,

Logistička zona,

Teretno selo,

City logistički terminal,

Intermodalni terminal,

Kontejnerski terminal itd.

U robnim terminalima čija je osnovna funkcija povezivanje tokova makro i mikro distribucije, logistička funkcija podsustava (transporta, skladištenja, pakiranja, itd.) leži u transformaciji tokova. Sve vrste transformacija robnih tokova mogu se odvijati u terminalima, ali se posebno mora naglasiti funkcija transformacije i povezivanja transportnih tokova. [2]

4


3. Vrste usluga u okviru logističkih centara

U okviru logističkog centra mogu se efikasno i racionalno organizovati razne usluge iz sistema logistike, koje mogu da doprinesu uspješnijem poslovanju organizatorima logističkih centara i privredi. Zavisno od potreba preduzeća, gradova, opština, čitavih regiona, moguće je, putem logističkih centara pored ostalih, organizovati logističke usluge ili grupe usluga, kao što su:

transport s odvozom ili dovozom ili bez njih, skladištenje, pakovanje, priprema tovarnih transportnih jedinica, utovar, istovar, pretovar, špedicija, dorada, prerada i obrada i sl. [1]

3.1. Transport

Transport robe predstavlja izuzetno važnu ali i vrlo rizičnu kariku logističkog lanca. Najveći procenat oštećenja robe se događa za vrijeme transporta. Cilj transporta je da se roba preveze od proizvođača do potrošača bez oštećenja, u dogovoreno vrijeme sa što manjom cijenom koštanja samog prevoza. Zadatak u oblasti transporta se sastoji u racionalnom korišćenju transportnih sredstava. U ovom smislu sama ambalaža treba da bude što manje težine, da bude oblikovana i dimenzionisana na način koji će omogućiti racionalno korišćenje zapremine transportnog sredstva.

Manipulacija predstavlja neizbježnu aktivnost u logističkom procesu, kojom se okončava stanje mirovanja i otpočinje proces transporta robe i obrnuto. Da li će manipulacija uopšte biti moguća, a naročito da li će biti racionalna zavisi od pakovanja robe. Putem odgovarajućeg pakovanja roba mora da bude komponovana (ili dekomponovana) u takve jedinice, koje svojim dimenzijama i svojim oblikom omogućuju manipulaciju, odnosno upotrebu pomoćnih tehničkih sredstava kao što su palete i kontejneri. Ukoliko je predviđena ručna manipulacija robom, ambalaža mora biti podešena za hvatanje rukom (npr. hvataljke ili rupe na kartonskim kutijama). Put proizvoda do potrošača je dug i nije rijedak slučaj da proizvod na putu promijeni nekoliko transportnih sredstava pa i skladišta.[7]

5


3.2. Skladištenje

Pravilno skladištenje robe je jedna od najvažnijih aktivnosti kojima se bave logističari, te im ti poslovi najčešće oduzimaju najviše vremena i zadaju najviše problema. Takođe, troškovi skladištenja su relativno veliki u odnosu na ukupne troškove preduzeća. Po definiciji skladište je prostor za uskladištenje robe u rasutom stanju ili u ambalaži s namjerom da poslije određenog vremena roba bude uključena u dalji transport, proizvodnju, distribuciju ili potrošnju.

Skladište može biti ograđeni ili neograđeni prostor, pokriveni ili nepokriveni prostor koji se koristi za čuvanje sirovina, poluproizvoda ili gotovih proizvoda. U njemu se roba preuzima i otprema, te čuva od raznih fizičkih, hemijskih i atmosferskih uticaja.

Prema načinu gradnje skladišta se dijele na otvorena (u njima se čuvaju materijali i robe koje su neosjetljive ili vrlo malo na hemijske i atmosferske uticaje), zatvorena (roba osjetljiva na vremenske uticaje), natkrivena (robe kojima je potrebno stalno provjetravanje). Postoji još podjela robe na klasična skladišta (u kojima razlikujemo niskomehanizovana i visokomehanizovana skladišta, ovisno na koji se način rukuje predajom i otpremom robe – ručno ili mašinama poput viljuškara i sl.). Postoje automatizovana skladišta i specijalizirana skladišta (ili namjenska skladišta sa točno definisanom robom ili materijalom poput silosa, hladnjača, tankova i sl.).

Skladištenje robe je vrlo odgovoran zadatak jer nepravilnim skladištenjem se upropaštava roba, povećavaju se troškovi poslovanja, mogući su problemi sa raznim inspekcijama. Za vrijeme uskladištenja može doći do različitih gubitaka. Uzroci gubitaka mogu biti u prirodi robe(lako topljiva roba,roba koja gubi vlagu), uslovima uskladištenja, nesavjesnom ili neispravnom manipulisanju robom i sl. Ako se roba pravilno uskladišti, čuva se od nepovoljnih uticaja, gubitaka i kvarenja. Važan dio procesa skladištenja je i optimizacija skladištenja,odnosno svi oni procesi koji su potrebni da bi se roba najekonomičnije preuzela u skladište,pravilno posložila u skladištu i isporučila krajnjim korisniocima.[5]

Slika 1. Skladište robe

6


Izvor:[6] http://www.msan.hr/?tabid=88

3.3. Pakovanje

Pakovanje robe predstavlja opremu robe potrebnom ambalažom (fr.emballage - omot). Pod ambalažom podrazumijevamo svaki materijal ili sredstvo koji se koristi za pakovanje.Ambalaža ima višestruku ulogu:· Omogućava upotrebu odredenih proizvoda (pića, kozmetika, lijekovi)· Štiti robu od kvarenja, prljanja, rasipanja i oštećenja· Omogućuje lakše manipulisanje robom· Stimuliše prodaju svojim izgledom (estetska uloga ambalaže) Za špediciju su bitna druga i treća uloga ambalaže. ROBA KOJA SE POVERAVA ŠPEDITERU MORA BITI UPAKOVANA TAKO DA BUDE ZAŠTIĆENA OD SPOLJAŠNJIH UTICAJA ZA VRIJME PREVOZA I SKLADIŠTENJA I NA TAKAV NAČIN KOJI OMOGUĆAVA LAKŠE RUKOVANJE I PREVOŽENJE ROBEPakovanje robe u tu svrhu se naziva transportnim pakovanjem i bez njega je nezamisliva medunarodna otprema robe.Povezanost transporta i pakovanja je uslovljena potrebom za racionalnim korišćenjem postojećih skladišnih i transportnih kapaciteta, kao i troškovima ambalaže.Zato medunarodni špediter mora da poznaje savremenu ambalažu, materijale koji se koriste u pakovanju, tehniku i tehnologiju pakovanja.Takode, medunarodni špediter mora imati predstavu o mehanizaciji i sretstvima koja se koriste u manipulaciji robom.Osim što vrši pakovanje po nalogu, medunarodni špediter je dužan da upozori nalogodavca na neadekvatno zapakovanu robu, kao i da mu predloži vrste i način pakovanja. [3]

Slika 2. Mašine za pakovanje robe

7

http://www.msan.hr/?tabid=88


Izvor:[4] http://www.oglasi.site11.com/index.php/oglasimali-oglasibesplatni-oglasi/item/22_razno/140_pakerice.html

3.4. Utovarno istovarne operacije (pretovar)

Utovarno-istovarne operacije i operacije pretovara su osnovne operacije koje se obavljaju sa robom, na njenom putu od proizvođača do potrošača. Pod utovarno- istovarnim operacijama podrazumijeva se niz mjera i radnji koje su u vezi sa prevozom tereta od mjesta otpremanja do glavnog odredišta robe. Pod tim radnjama se podrazumijeva utovar robe, odnosno smještaj (slaganje) tereta u prevozna sredstva, istovar robe iz prevoznih sredstava i pretovar robe odnsono prenos robe iz jednog prevoznog sredstva u drugo prevozno sredstvo. Svaka od ovih operacija predstavlja dio ukupnog prevoznog procesa. Najbitnija stvar kod ovih operacija je da se svaka od njih izvrši u pravo vrijeme. To vrijeme može biti propisano zakonom ili ugovoreno između prevoznika. Vremena koja su potrebna za izvršenje ovih operacija kao i način njihovog izvršenja zavise od vreste prevoza. Za izvršenje utovarno-istovarno-pretovarnih operacija potrebna je odgovarajuća mehanizacija, a i to takođe zavisi od vrste prevoza i uslova pod kojima se vrše operacije. Način utovara istovara i pretovara robe zavisi i od vrste robe (komadna roba, rasuti tereti, opasne materije, specijalne pošiljke i dr.).[7]

3.5. Prerada robe

Prerada robe kao tehnološki zadatak koji se realizuje u skladišnom sistemu podrazumijeva intervenicije čiji je rezultat promjena na osnovu koje se roba na izlazu, po nekom obilježju razlikuje od iste vrste robe na ulazu u skladište.

Oblici prerade robe u skladištu su:

Sortiranje8


Razdvajanje Spajanje Fizičke/hemijske promjene na materijalu Pakovanje Označavanje Zanavljanje Komisioniranje.

Razdvajanje i nasuprot tome spajanje sprovode se sa ciljem izmjene pojavnog oblika robe na izlazu iz skladišta u odnosu na pojavni oblik robe na ulazu u skladište.

Spajanje predstavlja ukrupnjavanje odnosno formiranje većih jedinica na izlazu iz skladišta. Najčešće se odnosi na formiranje jedinice koja sadrži različite robe, pa je u tom slučaju rezultat ove prerade formiranje nehomogenog ili mješovitog paketa.

Sortiranje predstavlja homogenizaciju odnosno grupisanje roba koje su jednake po nekom svom obilježju.

Pod fizičkim/hemijskim promjenama na materijalu podrazumijevaju se različite aktivnosti kojima se mjenjaju fizičko-hemijske karakteristike robe.

Pakovanje predstavlja aktivnosti kojima se homogene robe smještaju u zajednički sud.Zanavljanje obuhvata aktivnost sa ciljem da se roba, čije vrijeme čuvanja ograničeno po isteku

definisanog vremenskog intervala zamjeni novom.Označavanje obuhvata aktivnosti koje su vezane za procese sa robom koji zahtjevaju

poznavanje odgovarajućih informacija. Uloga označavanja je da informiše korisnika o sadržaju i njegovim karakteristikama. Komisioniranje obuhvata aktivnosti sa ciljem da se opsluže zahtjevi za realizacijom narudzbe. Cilj komisioniranja u skladištu je da se obezbjedi iskladištenje i otprema tačno onih vrsta i količina roba kako je navedeno u zahtjevu odnosno narudzbenici.[7]

3.6. Terminali

Terminal je mjesto na kraju transportnog puta za prelaz i prihvat putnika ili robe i rukovanje teretom i njegovom dostavom. Na terminalu se roba štiti od atmosferskih uticaja, zadržava u ispravnom stanju te obavlja koncentracija i distribucija robe. Terminali su i faktor ujednačenja prijevoza s obzirom na pomorske i kopnene prevozne kapacitete. To su najprije saobraćajna čvorišta opremljena specijalizovanim pretovarnim sredstvima i uređajima za primjenu odgovarajućih tehnologija pretovara.

Komponente koje čine tipičan kontejnerski terminal su:

pristanište, obalne kontejnerske dizalice, parkirališna površina, skladište za punjenje kontejnera, skladište otpreme, skladišna pretovarna mehanizacija, radionica za popravak i inspekciju kontejnera, prostor za ulaz na terminal s operativnom zgradom i dr.

Terminali se mogu podijeliti na osnovu tri kriterijuma:

A. Integralni i granski terminali

9


B. Tehnološko-specijalizovani terminaliC. Lučki (pomorski) i kopneni terminali (robno- transportni centri).

Mehanizacija kojom su biti opremljeni terminali može biti raznovrsna i od toga jednim dijelom zavisi koje usluge može pružiti terminal. Terminali su najčešće opremljeni:

Obalnim kontejnerskim dizalicama Lučkim mobilnim dizalicama Portalnim prenosnicima velikog raspona (RMG/RTG crane) Portalnim prenosnicima malog raspona (Straddle carrier) Bočnim prenosnicima Bočnim viljuškarima Čeonim viljuškarima Autodizalicama (reach-stackers).[2]

4. Logističke usluge u željezničkom saobraćaju

Transport, odnosno proizvodnja transportnih usluga, osnovna je djelatnost željeznice, i to prevoz sirovina, poluproizvoda i gotovih proizvoda od jednog do drugog mijesta. To mogu biti usluge:

od stanice do stanice; od industrijskog kolosijeka (u otpravljanju) do industrijskog kolosijeka (u prispijeću); od otpravne stanice (u otpravljanju) do industrijskog kolosijeka korisnika usluga u uputnoj

stanici; od industrijskog kolosijeka pošiljaoca do uputne željezničke stanice itd.

Sve navedene usluge, osim usluga prevoza pošiljaka od industrijskog do industrijskog kolosijeka, nisu za većinu korisnika odgovarajuće jer nisu kompletne odnosno ne omogućavaju prevoz od magacina pošiljaoca do magacina primaoca. Takav asortiman željezničkih usluga sputava tražnju, veći obim prevoza i značajniju ulogu na tržištu transportnih usluga i istovremeno, prouzrokuje visoke transportne troškove, manju rentabilnost i slabiju konkurentnost preduzeća.

Zbog navedenog željeznica mora da, putem LC, stvara uslove za pružanje odgovarajućih transportnih usluga. U njih spadaju pre svega, usluge dovoza i odvoza pošiljaka (pošiljke nepakovane, u rasutom stanju) odgovarajućim transportnim jedinicama integralnog transporta (palete, kontejneri, zamenljivi sanduci, poluprikolice), usluge prevoza kolskih pošiljaka (pojedinačne pošiljke, grupe kola, maršrutni vozovi, tzv. blok, šatl i linijski vozovi i putujuća magi-strala) i denčane pošiljke (do 30, od 30 do 100 i preko 100 kg), po sistemu ,,od kuće do

10


kuće", ,,od stanice do stanice", s tačnim rokom isporuke, u ekspresnom i redovnom saobraćaju i dr. Željeznica, naime, treba da obezbijedi organizovani prevoz pošiljaka od magacina pošiljaoca do magacina primaoca s nizom komplementamih usluga i da uspostavi lanac sinhronizovanih usluga od pošiljaoca do primaoca po sledećem redosljedu:

prijem zahteva (naloga) od korisnika prevoza, preuzimanje pošiljke (u magacinu pošiljaoca), prevoz kamionom do LC, istovar u LC ili pretovar u željeznički vagon, prevoz vozom do sledećeg LC, istovar u LC ili pretovar u kamion, prevoz kamionom do primaoca robe, prijem robe (u magacinu primaoca).

Nalog (zahtev) za otpremu pošiljke daje se LC telefonom, faksom ili elektronski (preko kompjutera). Kada LC primi nalog, na način kako je to unapred dogovoreno između LC i pošiljaoca robe, preuzima se roba od pošiljaoca (u njegovom magacinu). Pri tome se obavlja propisana kontrola pošiljke i upoređuje s navodima u dokumentima; proveravaju se stanje i kvali-tet robe; razmenjuje dokumentacija i nakon potpisa i odgovarajućih pečata utovara se roba (ručno ili putem viljuškara) u kamion. Prevoz robe kamionom do LC mora biti u skladu sa zahtevom korisnika, odnosno s dogovorenim postupcima. Nakon prispeća kamiona u LC, odgovarajuće osoblje LC raspoloživom tehnikom istovara robu iz kamiona. Kod toga, naravno, slijedi provjera pošiljke i ambalaže na osnovu prateće dokumentacije (cjelokupnost, ispravnost, oštećenje, izdvajanje delova pošiljaka koji se ne mogu, zbog oštećenja, dalje otpremati, brojanje, vaganje, ako je to potrebno i dr.). Ako se ove pošiljke odmah ne pretovaraju u vagon, privremeno se skladište, sortiraju i prikupljaju na za to određena skladišna mesta i prostore, u zavisnosti od vrste robe, hitnosti prevoza, organizacije prevoza i drugih bitnih elemenata u funkcionisanju LC.

Prije utovara u vagon određene pošiljke mogu se, prema zahtjevu i ugovoru s pošiljaocem, paletizovati, kontejnerizovati ili podesno pakovati. Zatim se pomoću odgovarajuće tehnike utovaruju u vagon. Prevoz do sledećeg LC mora da se odvija po unapred preciziranom redu vožnje koji bi trebalo da bude u skladu sa potrebama korisnika. Nakon prispeća voza u sledeći LC, pošiljka se istovara i privremeno skladišti u LC, ili se pretovara u kamion i dostavlja primaocu u njegov magacin. Tada se proverava stanje pošiljaka i upoređuje s pratećom dokumentacijom (tovarni listovi, specifikacije, dostavnice, zapisnici i sl.).Ako su logistički centri osposobljeni za korišćenje elektronske pošte, postupci u vezi sa razmenom određenih i neophodnih informacija između učesnika u transportnom lancu (pošiljalac, vozač kamiona, železnica, primalac), pripremom naloga za prijem pošiljaka, izradon i razmjenom odgovarajuće dokumentacije, plaćanjem transportnih troškov; i dr. bitno se razlikuju od navedenih postupaka. [1]

11


5. Robno transportni centri kao logistički centri

U sadašnjim uslovima ekonomske i energetske krize, proizvođači su primorani na pronalaženje novih mogućnosti i pravaca osvajanja nestabilnih tržišta, i to uglavnom na slijećeda tri načina:

Proizvoditi samo naručene proizvode; Isporučivati proizvode u zadanim i što kraćim rokovima; Smanjivati troškove proizvodnje i isporuke.

U uslovima kada potražnja stagnira, a asortiman proizvoda raste, sve je važnije proizvoditi

proizvode koji su naručeni i isporučivati ih u što kraćim rokovima.Osnovni problem današnje industrije sastoji se u regulaciji tokova sirovina i distribucije gotovih proizvoda. Tako problemi distribucije dobara postaju nerazdvojni dio razvoja industrijskih preduzeća. Pod pritiskom minimiziranja obima vezanog kapitala područje logistike predstavlja jedno od najznačajnih polja za racionalizaciju ekonomike preuzeća i to ne samo u industriji već i u trgovini. Industrija je formirala logističke službe (logističke jedinice) namjenjene da upravljaju premještanjem proizvoda od nabavke do završne distribucije. Izmjene u strukturi proizvodnje i snadbjevanja krajnjih potrošača uslovljavaju primjenu moderne logistike, odnosno savremenu i optimalnu tehnologiju protoka materijala. Redovniji su "lomljeni prevozi" u:

drumsko-željezničko-drumskom saobraćaju, željezničko-vodno-drumskom saobraćaju, drumsko-vazdušno-drumskom saobraćaju, itd.

12


Međutim, svakodnevno se povećavaju zahtjevi za neprekidnim transportom i bržim protokom robe. U sklopu logističkih usluga danas se teži realizaciji "integrisanog transportnog lanca". Koncepcija "integrisanog transportnog lanca" predstavlja "neprekidan" transport pošiljaka učešćem većeg broja nosilaca transporta od pošiljaoca do primaoca pošiljke. Danas, korisnici transportnih usluga traže ponudu racionalne koncepcije koherentnih logističkih usluga. Dimenzije komponenata logističkih usluga (uključujući obrazovanje proizvodnih i organizaciono-tehnoloških sjedišta).Ovim zahtjevima najviše odgovaraju RTC- i i njihova razvijena mreža odnosno povezanost. Zapravo, RTC omogućuje korisnicima na svom gravitacionom području takav kvalitet usluge koji u velikoj mjeri odgovara njihovim zahtjevima. RTC takođe dozvoljava oslanjanje na multimodalne transportne operacije, i jos opštije kompleksne logističke operacije, čije su osnovne karakteristike uključivanje u globalne logističke postupke organizacije i upravljanja fizičkom cirkulacijom robe proizvedene sredstvima koja pripadaju istom logističkom lancu. Pored toga, svaki RTC olakšava i omogućava tehnološki svrsishodnu, operativnu i ekonomski opravdanu vezu između nosilaca transporta.

5.1. Namjena i osnovne djelatnosti RTC-a

RTC predstavlja kariku u distributivnom procesu između makro i mikro distribucije. Osnovni cilj formiranja RTC-a je optimizacija transporta i distribucije materijalnih dobara, sa svim njihovim pratećom djelatnostima i podsistemima, primjenom savremenih tehnologija transporta na logističkim principima. Najčešće osnovne djelatnosti RTC-a su slijedeće:

Obavljanje djelatnosti dolaznog i odlaznog daljinskog i lokalnog transporta robe i tovarnih jedinica integralnog transporta (sa svim pratećim djelatnostima); Vršenje pretovara robe u unutrašnjem i u međunarodnom saobraćaju, kako na području

daljinskog tako i na području lokalnog saobraćaja; Sabirni i distributivni transport robe; Prateće i uslužne djelatnosti (informaciono-upravljački sistemi, špedicije, breze tereta i dr.)

RTC svojim funkcionisanjem obezbjeđuje niz pozitivnih efekata svim učesnicima u procesu distribucije. Primjenom savremenih tehnologija transporta, pravilnom organizacijom skladištenja robe, primjenom informacionih sistema kao upravljačkih komponenti, postižu se značajne uštede u troškovima distribucije, troškovima investicionog održavanja postojećih kapaciteta, obezbjeđuje se korelacija rada između pojedinih karika transportnog lanca, smanjuje se rastur i oštećenje robe i masa vezanih obrtnih sredstava robe koja se stalno nalaze na putu, itd.

5.2. Struktura RTC-a

Struktura RTC-a se sastoji iz tehnoloških podsistema i njihove tehničke baze. Tehnološki podsistemi RTC-a su tehnološke cjeline nosilaca transportnog procesa različitih vidova

13


saobraćaja, špedicije, carine, osiguranja, dopunskih i drugih djelatinosti, itd. Tehničku bazu RTC-a čine postojeća infrastruktura, drumske saobraćajnice, industrijski kolosjeci, prilazne saobraćajnice, pretovarna mehanizacija, transportna sredstva vidova saobraćaja koje se sučeljavaju u RTC-u, skladišni sistemi, itd.Osnovne karakteristike i svrha RTC-a je objedinjavanje svih bitnih logističkih djelatnosti u distribuciji i transportu. Ovaj "efekat međusobnog povezivanja" ostvaruje se na taj način što su ponuđači usluga i korisnici RTC-a i fizički prisutni na jednoj lokaciji, a to su:

Preduzeća drumskog lokalnog i daljinskog saobraćaja (sa osnovnim i pratećim servisnimdjelatnostima);

Špediteraske organizacije; Željeznica (sa robnim stanicama, industrijskim kolosjecima i pratećim djelatnostima); Terminali integralnog transporta; Preduzeća za skladištenje robe sa različitom strukturom i namjenom skladišta; Carinske zone; Uvozna i izvozna preduzeća sa pomoćnim službama; Ostale prateće djelatnosti i dr.

Pored ovih glavnih nosilaca funkcije RTC-a, postoje i mnogobrojne prateće i servisne službe kao što su službe za: -Vršenje dopunskih funkcija na području transporta, skladištenja i pretovara robe; -Održavanje tovarnih jedinica integralnog (kombinovanog) transporta; -Pružanje pomoćnih usluga i servisne usluge; -Tehničke usluge za njegu i održavanje vozila;

-Vršenje kontrolnih djelatnosti i aktivnosti na području osiguranja; -Davanje informacija i savjeta;

-Upravljanje cjelokupnim procesima i objektima.

5.3. Značaj formiranja RTC-a kao logističkih centara

RTC obezbjeđuje tehnološki svrsishodnu, operativno i ekonomski opravdanu kooperaciju između nosilaca transporta i pratedih djelatnosti. Razvoj mreže RTC-a pruža sve neophodne preduslove za realizaciju tehnološko-ekonomskih i ekoloških ciljeva makro i mikrodistribucije dobara, odnosno optimizacije transportnih logističkih lanaca. Koncept formiranja i razvoja mreže RTC-a kod nas, s aspekta nacionalne privrede i društvene zajednice, ima veliki značaj. Mreže RTC-a uklapaju se u sledeća opredjeljenja i ciljeve:

Ciljevi saobraćajne politike: stvaraju se preduslovi za uspješnu i produktivnu kooperaciju u transportu, posebno između drumskog i željezničkog transporta.

Ciljevi urbanizma: bolje korištenje daljinskih drumskih saobraćajnica i gradske saobraćajne mreže, racionalnija eksplotacija vozila, rasterećenje mreže drumskih saobraćajnica unutar grada preseljavanjem transportnih organuzacija u RTC, koncentracijom rada i jedinstvenim racionalnijim opsluživanjem gradskih površina.

Ciljevi regionalne privrede: poboljšanje distribucije, regionalnog i šireg snadbjevanja robom, ne samo na industrijskom i komercijalnom području, već i na području potrošnje, uvoza i izvoza.

Ciljevi zaštite prirodne i životne sredine: rasterećenjem gradskih saobraćajnica, prenošenjem procesa transporta i pretovara RTC-a smanjuje se zagađenost i buka u stambenim i drugim područjima gradova, smanjuje se noćno parkiranje teretnog drumskog saobraćaja u stambenim područjima grada i dr. [2]

14


6. Kvalitet logističkih usluga

Kvalitet logističkih usluga, danas predstavlja veoma značajno sredstvo za zadovoljenje kvalitativnih tržišnih zahtjeva i očekivanja klijenata. Kvalitet logističke usluge počinje i završava na tržištu. Klijent prvo defniše kvalitativne logističke zahtjeve, a zatim pri korišćenju , vrednuje i ocjenjuje nivo kvaliteta pružene usluge. Od stepena zadovoljenja klijentovih zahtjeva i očekivanja, direktno zavisi tržišni uspjeh davaoca logističke usluge i proizvoda koji je bio predmet logističke usluge. Na taj način kvalitet logističke usluge postaje jedan od glavnih instrumenata za zadržavanje postojećih i osvajanje novih tržišta i klijenata. Poznato je da se osvajanje tržišta ne postiže niskim cijenama već visokim kvalitetom. Kvalitet je najjače sredstvo za obezbjeđenje konkurentske prednosti na slobodnom i otvorenom tržištu. Ukoliko se ciljano tržište osvoji visokim kvalitetom logističke usluge, to je sigurna pretpostavka dugoročnog opstanka preduzeća na tom tržištu. Razna iskustva pokazuju da se može i ne uspjeti na tržištu iako je kvalitet usluga dovoljno visok, međutim sigurno se ne može uspjeti ako je kvalitet usluga nizak. Cijene i rokovi realizacije logističkih usluga su u velikoj mjeri predmet dogovaranja klijenta i isporučioca, odnosno davaoca usluge, ali kvalitet usluge često se može biti predmet dogovora.

Cilj svakog preduzeća treba da bude da logistički sistem pruža logističke usluge po želji i oćekivanju tržišta. Neophodno je da se sistem direktno orjentiše na klijenta i da definiše i identifikuje njegove i zahtjeve i očekivanja. Ovakav pristup koji je zasnovan na ‘’slušanju i učenju’’ je sastavni dio strategije logističkog sistema, jer davalac usluge mora da uči od svojih aktuelnih i potencijalnih klijenata i tržišta, a sve u cilju predviđanja njihovih potreba, zahjeva i očekivanja. Promjenjeni uslovi poslovanja većine preduzeća i prikazani uspjesi vodećih evropskih preduzeća u oblasti logistike, jasno ukazuju na činjenicu da je dugoročno poboljšanje produktivnosti i kvaliteta u području logistike jedino moguće ostvariti primjenom logističkih koncepcija koje su usmjerene ka ostvarivanju želja kupaca. Zato u svakom preduzeću koje želi da

15


napreduje mora doći do odgovarajućih promjena u poslovnoj filozofiji. Uspješna logistička koncepcija u svim evropskim preduzećima se zasniva na razvijanju djelatnosti u zavisnosti od tržišta, i uspješna prodaja proizvoda u kombinaciji sa odgovarajućim logističkim uslugama je sve značajnija.[8]

7. Zaključak

Ovim radom smo se upoznali s osnovnim logisičkim uslugama, kako se te usluge realizuju u željezničkom saobraćaju, robno transportnim centrima kao logističkim centrima i o kvalitetu logističkih usluga. Logistika je relativno mlada nauka ali se svakim danom sve više razvija i shvata značaj logistike u industriji, trgovini, saobraćaju, itd. Logistički centri predstavljaju osnovu logistike kao centralni elementi logističkih mreža. Značaj logistike i logističkih centara je u tome što su se preduzeća uvjerila da se primjenom logističkih načela i metoda mogu uveliko smanjiti troškovi, a što u konačnici za njih znači povećanje profita. Logističke usluge u savremenom logističkom lancu počevši od skladištenja, utovarno istovarnih operacija, prerade, obarade robe i drugo, svaka za sebe predstavlja bitnu kariku jednog lanca. Svaka od ovih usluga mora biti kvalitetna i adekvatna kako bi se postiglo uspješno poslovanje

16


Literatura

[1] Vasiljević M., Logistički centri-predavanja, Saobraćajni fakultet, Doboj, 2014

[2] Zečević S., Robni terminali i robno-transportni centri, Beograd 2006

[3] http://www.pks.rs/e-learning/fiata/osnove/pakovanje/pojam.htm

[4] http://www.oglasi.site11.com/index.php/oglasimalioglasibesplatnioglasi/item/22_razno/ 140_pakerice.html

[5] http://bestlogistika.blogspot.com/2008/07/skladitenje.html

[6] http://www.msan.hr/?tabid=88

[7] http://www.tfc.kg.ac.rs/publikacije.pdf

[8] http://www.docstoc.com/docs/22695146/KVALITET-LOGISTI%C4%8CKIH-USLUGA-I-POSLOVNA-IZVRSNOST-LOGISTIC-SERVICES#

17

http://www.docstoc.com/docs/22695146/KVALITET-LOGISTI%C4%8CKIH-USLUGA-I-POSLOVNA-IZVRSNOST-LOGISTIC-SERVICES#

http://www.docstoc.com/docs/22695146/KVALITET-LOGISTI%C4%8CKIH-USLUGA-I-POSLOVNA-IZVRSNOST-LOGISTIC-SERVICES#

http://www.tfc.kg.ac.rs/publikacije.pdf

http://www.msan.hr/?tabid=88

http://bestlogistika.blogspot.com/2008/07/skladitenje.html

http://www.oglasi.site11.com/index.php/oglasimalioglasibesplatnioglasi/item/22_razno/140_pakerice.html

http://www.oglasi.site11.com/index.php/oglasimalioglasibesplatnioglasi/item/22_razno/140_pakerice.html

http://www.pks.rs/e-learning/fiata/osnove/pakovanje/pojam.htm

Documents

Vrste Usluga u Okviru Logističkih Centara