WAHANIA KONIUNKTURY GOSPODARCZEJRecesja okres spadku realnych dochodw oraz wzrostu bezrobocia. Jeeli negatywne zmiany w gospodarce s szczeglnie due, to okres ten okrela si mianem kryzysu.Krzywa zagregowanego popytu ukazuje ilo dbr i usug nabywanych przez gospodarstwa domowe, przedsibiorstwa i pastwa przy rnych poziomach cen. (wykres; podobny do normalnego popytu UJEMNE NACHYLENIE - im niszy poziom cen, tym wiksze zapotrzebowanie na produkt)Y= C+I+G+NXa. Efekt majtkowy niszy poziom cen zwiksza realn warto majtku, co powoduje wzrost wydatkw konsumpcyjnychb. Efekt stopy procentowej niszy poziom cen prowadzi do spadku stopy procentowe, co powoduje wzrost wydatkw inwestycyjnychc. Efekt kursu walutowego niszy poziom cen powoduje spadek realnego kursu walutowego, co powoduje wzrost eksportu netto

Krzywa zagregowanej poday ukazuje ilo dbr i usug produkowanych i sprzedawanych przez przedsibiorstwa przy rnych poziomach cen.Wykres :a. Dugookresowa krzywa zagregowanej poday sztywna, linia pionowa

Wielko produkcji (zmienna realna) nie zaley od poziomu cen (zmienna nominalna), ale od posiadanego przez dany kraj zasobu pracy, kapitau i bogactw naturalnych, a take od poziomu technologii produkcji. Tym samym do przesunicia dugookresowej krzywej poday dochodzi na skutek zmiany:1. Zasobw pracy np. napyw imigrantw2. Zasobw kapitau np. zwikszenie liczby maszyn, zrost liczby absolwentw uczelni wyszej3. Zasobw naturalnych np. pogorszenie si klimatu, odkrycie nowych z ropy naftowej4. Technologii np. innowacje w procesie produkcji

b. Krtkookresowa krzywa zagregowanej poday dodatnio skorelowana z poziomem cen im wiksza cena, tym wicej si produkuje.

Czynniki wpywajce na dodatnie nachylenie krtkoterminowej krzywej zagregowanej poday:a. Teoria lepkich pac nieoczekiwany niski poziom cen zwiksza pace realne, co skania przedsibiorstwa do zmniejszenia zatrudnienia i zmniejszenia produkcjib. Teoria lepkich cen nieoczekiwanie niski poziom cen powoduje, e ceny dbr wytwarzanych przez niektre przedsibiorstwa okazuj si zbyt wysokie, co prowadzi do spadku sprzeday i skadnia te przedsibiorstwa do zmniejszenia produkcjic. Teoria bdnych ocen sytuacji nieoczekiwanie niski poziom cen prowadzi niektrych producentw do mylnego wniosku, e wzgldne ceny ich produktw obniyy si, co powoduje spadek produkcjiDugookresowy model zagregowanego popytu i poday tylko wzrost cen, przesunicie krzywej w gr. Nie uwzgldnia on jednak przypadku kryzysw w wiecie. Zdaje si wic bezcelowy.Dwie przyczyny waha gospodarczych : 1. Zmiana pooenia krtkookresowej krzywej zagregowanej poday2. Zmiana pooenia zagregowanej krzywej popytuStagflacja okres spadku produkcji i wzrostu cen.Ostateczne przesunicie krtkookresowej krzywej poday :1. Moe wywoa stagflacj, ktra jest poczeniem recesji z inflacj2. Wpywajc na wielko zagregowanego popytu rzd nie moe zlikwidowa obu tych efektw rwnoczenieSzoki naftowe kryzysy naftowej, paliwowe, energetyczne, lata 1973- 74, 1978-80Pesymistyczne oceny co do przeszej sytuacji gospodarczej powoduje przesunicie krzywej poday, co prowadzi do spadku cen i wielkoci produkcjiZ czasem zmiana pac, cen i obecnej sytuacji gospodarczej prowadzi do przystosowania si przedsibiorstw, co skutkuje dalszym spadkiem en i zrostem produkcjiOstatecznie przesunicie krzywej zagregowanego popytu : 1. W krtkim okresie powoduje wahania poziomu produkcji dbr i usug w gospodarce2. W dugim okresie skutkuje zmian poziomu cen przy niezmienionej wielkoci produkcji

Wadze gospodarcze mog prbowa kompensowa skutki przesunicia krzywej zagregowanego popytu poprzez: 1. Polityk pienin2. Polityk fiskaln

Polityka pienina (monetarna)Jednym z powodw utrzymywana pienidzy kosztem innych aktyww finansowych, ktre przynosz odsetki jest tzw. motyw transakcyjny - zwizany z nieustannym angaowaniem pienidzy w dokonywanie zakupw towarw i usug oraz inne patnoci biece.Jednym z powodw ujemnego nachylenia krzywej zagregowanego popytu jest tzw. efekt stopy procentowej niszy poziom cen prowadzi do spadku stopy procentowej, co powoduje wzrost wydatkw inwestycyjnych.Wpyw bank centralnego na krzyw zagregowanego popytu.Bank centralny zwiksza poda pienidza, obniajc w ten sposb poziom stp procentowych co prowadzi do zwikszenia zapotrzebowania na dobra i usugiPolityka fiskalna Rzd moe wpywa na pooenie krzywej zagregowanego popytu 1. Porednio poprzez ksztatowanie skali obcie fiskalnych2. Bezporednio poprzez wydatki publiczneY=C+I+G+NXWpyw wydatkw publicznych na pooenie krzywej zagregowanego popytu jest trudny do okrelenia, ze wzgldu na wystpowanie:1. Efektu mnonikowego2. Efektu wypieraniaEfekt mnonikowy dodatkowa zmiana zagregowanego popytu, do ktrej dochodzi, keidy ekspansywna polityka budetowa powoduje wzrost dochodw, ap rzez to rwnie wydatkw konsumpcyjnych.Mnonik = 1/ (1- MPC)Gdzie MPC- kracowa skonno do konsumpcji (odsetek przyrostu dochodu, ktry gospodarstwa domowe przeznaczaj na konsumpcj)Przykad : 1. Gospodarstwa domowe wydaj 90 gr z kadej dodatkowej zotwki dochodu, za 10 gr oszczdzaj2. Kracowa skonno do konsumpcji wynosi wic 9/103. Mnonik = 1/ (1-9/10) = 94. Na skutek dziaania efektu mnonikowego wzrost wydatkw publicznych o 10 lmd z powinien spowodowa wzrost popytu sugerowanego o 90 mld z.Efekt wypierania kompensacyjna zmiana zagregowanego popytu, ktra pojawia si wtedy, gdy ekspansywna polityka fiskalna powoduje wzrost stopy procentowejPolityka fiskalna a efekt wypierania W przypadku wysokiego poziomu niezalenoci banku centralnego problemem okazuje si zapewnienie odpowiedniego stopni koordynacji polityki fiskalnej i monetarnej , co wynika z odmiennych, bezporednich celw tych politykPolityka fiskalna wzrost gospodarczyPolityka monetarna utrzymanie stabilnego poziomu cenBank centralny reagujc na wzrost cen, zaostrza polityk pienin, co skutkuje dodatkowym zwikszeniem stp procentowych.Opnienia procesu decyzyjnego mog spowodowa, e okres, jaki upywa od pojawienia si w gospodarce negatywnych tendencji do wystpienia efektw podjtych dziaa moe by na tyle dugi, e w obliczu potencjalnej zmiany warunkw, interwencja wadz publicznych przyczyni si do spotgowani waha koniunkturyNadmiernie ekspansywna polityka fiskalna moe doprowadzi do bankructwa pastwa jednostronne anulowanie przez pastwo caoci lub czci wasnych zobowiza poyczkowych (repudiacja), a take przymusowa rewizja warunkw umowy (konwersja), powodujca ograniczenie uprawnie poyczkodawcy.Mechanizm zaduania si pastwa :1. Dochody wydatki