One Show About One Drawing | 06.10.11 >< 05.02.12

HANS DEMEULENAERE & MARC NAGTZAAM

IN GESPREK MET HANS DEMEULENAERE EN MARC NAGTZAAM

IN M WERKEN JULLIE SAMEN IN EEN DUOTENTOONSTELLING. HOE IS DIE SAMENWERKING EN INTERESSE IN ELKAARS WERK ONTSTAAN?

Hans Ik ben vooral geïnteresseerd in kunstenaars met werk dat het resultaat is van een zelfde traject of proces als het mijne. Het denkproces achter het werk boeit me en wil ik graag kunnen aflezen in wat ik zie. In 2008 zag ik de tekeningen van Marc voor het eerst op een tentoonstelling van hem in Brussel. Zijn werk heeft voor mij tegelijk iets abstract en conceptueel maar ook herkenbaar. In het bijzonder ging mijn aandacht naar zijn tekeningen die zijn eigen tentoonstelling documenteren, hoe hij op die manier de tentoonstellingruimte in beeld brengt.

Marc Het samenwerken met iemand anders rond mijn werk, gebeurde vooral bij het maken van publicaties. Terwijl Hans hier in zekere zin een strikte redenering en proces volgde, vond ik het zowel boeiend om hierin mee te gaan, als om hiervan af te wijken en om zijsporen op te zoeken. We vinden het beide belangrijk dat er twee individuele stemmen in de tentoonstelling aanwezig zijn, met autonome kunstwerken, naast het feit dat beide in elkaar haken en je doorheen de tentoonstelling sturen. Het interessante in een samenwerking is dat je gestuurd wordt en input krijgt, dat je instapt in een denkproces en dit overneemt en toch een andere stap kan nemen.

WAAROM VERTROKKEN JULLIE JUIST VAN DIE FOTO VAN DE ATHENE TENTOONSTELLING? KON DIT EVENGOED EEN ANDERE, GELIJKAARDIGE FOTO ZIJN?

Hans Op zich kon het een andere foto zijn, een andere ruimte. Het gaat vooral om de schaal, over de condities van deze ruimte. Wat er ontstaat uit de combinaties van verschillende foto’s van die zelfde tentoonstellingsruimte. Voor mij is het ook de eerste keer dat ik een ruimte als uitgangspunt neem die ik nooit fysiek ervaren heb of niet gezien heb. We vertrokken enkel van de afbeeldingen, van de drie oogpunten op die tentoonstellingsruimte.

KUNNEN JULLIE DE TITEL ONE SHOW ABOUT ONE DRAWING TOELICHTEN?

Marc Het is een fragment uit een tekening van mij. In deze tekening neem en schrijf ik fragmenten over uit tijdschriften. Het geeft ergens aan hoe tentoonstellingen vertaald worden in teksten en weer in nieuwe kunstwerken, en ook omgekeerd.

ZOWEL DE ARCHITECTURALE ELEMENTEN, DE BESCHILDERING ERVAN, ALS DE TEKENINGEN VAN MARC ZIJN VOORAL MONOCHROOM ZWART-WIT EN HEBBEN WEINIG KLEUR.

Marc Een potlood is voor mij het meest direct om een tekening mee te maken. Het laat toe om je manier van denken rechtstreeks

vast te leggen, het heeft iets immaterieel en je kunt het gemakkelijk herzien. Het gebruiken van specifieke kleuren roept vaak ook bepaalde associaties op die ik wil mijden.

Hans In de kleur op de wanden zijn er wel subtiele kleurverschillen die de lichtinval en lichtsterktes oproepen. Om net op die perceptie van dingen te werken, zou kleur afleiden.

JE TEKENINGEN KUNNEN ALS GEOMETRISCH GEZIEN WORDEN, MAAR JE WIJKT HIER OOK VAN AF?

Marc Inderdaad, veel zaken lijken zeer direct te zijn en vast te liggen. Tegelijkertijd speel ik ook met een geënsceneerde willekeur. Zo zijn

de tekeningen vaak grof uitgeknipt, hebben ze steeds wisselende formaten, toon ik foutjes of zie je bijvoorbeeld kleine vlekken waar ik mijn potlood scherpte. Ook de titels van mijn werken komen eerder gevoelsmatig tot stand. De opeenvolging van series tekeningen is daarbij nooit logisch; ik vind het interessanter om onzekerheid en twijfel toe te laten zodat de reeks steeds op een andere manier gelezen kan worden.

SHOW (2ND ATHENS BIENNALE, 2009) 2011 © MARC NAGTZAAM

COAST TO COAST 2011 46,9X36,9 CM © MARC NAGTZAAM

NL

LIJN TEKENINGEN

In de lange gang brengt Demeulenaere een andere vertaling: hij klapt de drie wanden (de twee monumentale wanden en de wandtekening) uit elkaar en schildert ze in een lange lijntekening boven op elkaar, telkens in een andere grijstint. De ingekaderde tekening in deze ruimte van Nagtzaam bestaat uit teksten die een opsomming van mogelijke tentoonstellingen geven, zowel uit het verleden, heden als de toekomst. De teksten bieden omschrijvingen van reële tentoonstellingsmogelijkheden.

HANS DEMEULENAERE

Hans Demeulenaere (Oostende, 1974) is gefascineerd door architectuur. Hij herleidt ruimtes tot maquettes of plattegronden. Die dienen als vertrekpunt voor de reconstructie van een ruimte. De installaties en werken die hij maakt, zijn geen letterlijke kopies van de ruimte, maar zijn er nieuwe interpretaties van. Hij besteedt daarbij veel aandacht aan het omzetten van de schaal of het materiaal. Door verschillende interpretaties en aanzichten van eenzelfde ruimte te combineren, creëert hij een nieuwe artistieke realiteit. Voor de constructie van de installaties gebruikt hij gipswanden, houten panelen en balken.

MARC NAGTZAAM

Marc Nagtzaam (Helmond (NL), 1968) maakt tekeningen. Voor elke nieuwe reeks tekeningen vertrekt hij vanuit abstracte elementen uit de architectuur, grafische vormgeving, van details uit foto’s of bestaande tekeningen. Die herleidt hij uit lijnen, rasters, cirkels, woorden en zinnen waarmee hij nauwgezette composities en grafische structuren creëert. Zijn tekeningen zijn vaak zonder kleur en ingevuld in donker grafiet. Het kopiëren en herhalen van elementen in patronen is kenmerkend voor Nagtzaams tekeningen en een essentieel onderdeel in zijn werkproces. Het inspelen op de tentoonstellingsarchitectuur bij het tonen van zijn werk is steeds belangrijk, net zoals het werken in reeksen en de opeenvolging van tekeningen.

TENTOONSTELLING

Het is een tentoonstelling over ‘tentoonstellen’: de verschillende elementen die binnen een tentoonstelling aanwezig zijn, worden in vraag gesteld. Het gegeven ‘tentoonstelling’ komt op verschillende manieren terug. Zo toont Hans Demeulenaere in de kleine zijruimte van de lange gang een frame waarin de letters van dit woord TENTOONSTELLING zichtbaar zijn, in een typografie die verwijst naar de architecturale beeldtaal van de Nederlandse architect Gerrit Rietveld. Marc Nagtzaam toont een reeks potloodtekeningen op papier, opgebouwd uit tekstfragmenten die handelen over tentoonstellingen en aspecten van kunstwerken.

De tentoonstelling werkt voor beide kunstenaars als een parcours. Vertrekpunt is hoe je de trap opkomt, de werken ontmoet, de ruimte binnentreedt en je door de tentoonstelling beweegt. Door verschillende elementen te laten terugkeren, naast verschillende zijsporen, onderzoeken ze hoe je als bezoeker een tentoonstellingsruimte ervaart.

INTERACTIE

In de tentoonstelling presenteren beide kunstenaars bestaand werk en werk dat ze speciaal voor de tentoonstelling in M maakten. Die nieuwe werken ontstonden tijdens het werkproces waarbij de kunstenaars onderling beeldmateriaal met elkaar uitwisselden. De constante interactie tussen de kunstenaars leidde tot afzonderlijke werken die voortkomen uit een gedeelde fascinatie. Het reconstrueren van tentoonstellingsruimtes stond centraal.

Voor het maken van een geheel nieuwe tentoonstellingsstructuur vertrokken ze van maquettes en foto’s van een bestaande tentoonstellingsruimte. Perspectief, vervorming, representatie en interpretatie waren de sleutelwoorden in het creatieproces. Ze krijgen vorm in ruimtelijke structuren, tekeningen, diaprojecties en monumentale muurwerken.

TWO WALLS OF ONE SHOW

Centraal in de tentoonstellingsruimte staan twee wanden die verwijzen naar een voorbije tentoonstelling van Nagtzaam. Demeulenaere maakte maquettes van de wanden op basis van twee foto’s van het werk van Nagtzaam in de Biënnale van Athene uit 2009. Die dienden als basis voor het nabouwen van de nieuwe monumentale wanden in M. De twee foto’s zijn echter elk vanuit een ander standpunt genomen. Specifieke elementen in de foto’s zoals vertekening door perspectief, de afsnijding van de foto zelf, de lichtinval en de texturen, waren bepalend. Ze maken dat de twee wanden na heropbouw in M op levensgrote schaal niet helemaal gelijk aan elkaar zijn.

Kleuraccenten De binnenwanden werden geschilderd in lichte kleuraccenten die de diepte- en perspectiefwerking uit de twee foto’s oproepen. Het invallende lichtspel in de tentoonstellingszaal zal voor de bezoekers telkens een ander effect teweegbrengen. Vanuit één hoek lijkt het logisch en overeenkomstig met het licht en de kleuren, vanuit een ander gezichtspunt brengt het net een vervorming teweeg.

De nieuwe monumentale structuur die zo ontstaat, is een interpretatie door Demeulenaere van Nagtzaams fotografische documentatie, maar geen een kopie van die bestaande ruimte. De wanden fungeren als sculpturen in de tentoonstellingsruimte en staan op zich.

Diaprojecties Op een van de wanden gaat Demeulenaere dieper in op de lichtinval, en hoe licht ruimtes leesbaar maakt. Hij doet dit door verschillende diaprojecties op de houten structuur te projecteren. Op een andere wand bracht Nagtzaam een muurtekening aan, een getekende interpretatie van de twee foto’s, in de vorm van een potloodtekening in perspectief.

VARIOUS, ELSEWHERE, ONGOING, 2009, 74,8X58 CM © MARC NAGTZAAM

M • L. VANDERKELENSTRAAT 28, B-3000 LEUVENT +32 16 27 29 29 • WWW.MLEUVEN.BE

INTERVIEW Eva Wittocx TEKST Marthy LochtVORMGEVING Daneel BogaertsCOVERBEELD © Hans Demeulenaere - Marc Nagtzaam 2011

TWO WALLS OF ONE SHOW (ONTWERP) , 2011 © HANS DEMEULENAERE