W NUMERZE:

Najładniejsze znaczki polskie

w 1970 r.

411

Znaki wodne na znaczkach pocztowych

•

Egzotyczne karty (c.d.)

Znaczki z polskej serii „Witraże polskie'', która wejdze do Obiegu 30 sierpnia br. (p. str. 316)

Nr 14 (371) Rok XVIII

WARSZAWA, 16-31 LIPCA 1971

NAJŁADNIEJSZE ZNACZKI POLSKIE w 1970 r.

1. Lot radzieckiej stacji automatycznej „Łuna 16" na Księżyc — 2.50 z/ (proj. art. plastyk Zbigniew Stasik)

2. XXV rocznica wyzwolenia Warszawy — 60 gr (proj. art. plastyk Franciszek Haracz)

3. „Arrasy wawelskie", blok z herbem Polski — 5.50 zł (proj. art. plastyk Helena Matuszewska)

Nasz dziesiąty doroczny konkurs, a je-denasty, jeśli doliczymy Konkurs Piętna-stolecia, zakończył się aż 3 drobnymi sen-sacjami.

Wśród wyróżnionych znaczków nie ma w ogóle malarstwa — to raz.

Po raz drugi, i to rok po roku, zwy-cięża (na pierwszym miejscu) wyprawa w Kosmos — to dwa.

No, a trzy: wśród wyróżnionych znacz-ków znalazł się... blok,

Zmiana gustów, czy mody? Jak na jeden konkurs niemało nowi-

nek. Przypomnijmy tradycyjnym zwyczajem,

jakie znaczki zajęły pierwsze miejsca w poprzednich latach. A więc:

1959 r. — Konkurs Piętnastolecia PRL „Dzień Znaczka 1957" — 2.50 zl (nr 885*), opracowanie — Hanna Przeżdziecka wg obrazu Jean Honor Fragonard.

1961 r. „Dzień Znaczka 1961" — 60 gr (nr 1122),

opracowanie — Czesław Kaczmarczyk wg obrazu Jana Chełmińskiego.

1962 r. „Bajka o krasnoludkach i o sierotce Ma-

rysi" — 3.40 zł (nr 1221), projekt — Jan Marcin Szancer.

1963 r. „Dzień Znaczka 1963" — 60 gr (nr 1285),

opracowanie — Czesław Kaczmarczyk wg obrazu Władysława Czachórskiego.

1964 r. „Dzień Znaczka 1964" — 60 gr (nr 1382),

opracowanie — Andrzej Heidrich wg ob-razu Józefa Brodowskiego.

1965 r. „Mistrzostwa świata w klasie Finn" -

30 gr (nr 1438) projekt — Jerzy Jaworow-ski.

• Numeracja wg „Ilustrowanego Katalogu Zna-czków Polskich" 1971 r.

1966 r. „Dożynki" — 40 gr (nr 1545), projekt

Helena Matuszewska. 1967 r. „Dzień Znaczka 1967 r." — 60 gr (nr

1643), opracowanie — Stefan Matacki wg obrazu Wincentego Kasprzyckiego.

1968 r. „Malarstwo polskie" — 1.35 (nr 1720) -

opracowanie — Andrzej Heidrich wg ob-razu Stanisława Wyspiańskiego.

1969 r. „Wyprawa na Księżyc — lipiec 1969" -

2.50 zł (nr 1793), proj. Alojzy Balcerzak. Sąd Konkursowy w składzie: Irena Zie-

lińska — nacz. Wydziału Emisji Znacz-ków Ministerstwa Łączności, Wanda Du-lińska — kier. Działu Handlowego PPF, Zygmunt Hampel — dyr. Biura Zarządu Głównego PZF i Tadeusz Grodecki -nacz. red. „Filatelisty" dokonał, zgodnie z regulaminem, formalnych obliczeń gło-sów nadesłanych przez Czytelników. Ma-teriały konkursowe opracowała Maria Groer.

Ogółem wpłynęły 883 odpowiedzi kon-kursowe, z czego 10 unieważniono (nie-zgodność z regulaminem, np. typowano znaczki z innego roku).

Uczestnicy konkursu rozstrzelili swe głosy między 60 znaczków, z 64 wydanych w roku ubiegłym.

Jednak tylko 3 znaczki otrzymały po-wyżej 500 punktów, od 400 do 500 — 1, od 300 do 400 — 1, od 200 do 300 — 1, od 100 do 200 — 8, od 50 do 100 — 5.

Patrząc od drugiej strony tabelki stwier-dzamy, że 4 znaczki nie zdobyty ani jed-nego punktu, 2 — po jednym, 3 — po cztery. 25 i poniżej punktów uzyskało 35 znaczków, a więc więcej niż połowa wszy-stkich klasyfikowanych.

Tabelka podaje punktację 19 znaczków, które „zdobyty" powyżej 50 punktów.

311

1. Lot radzieckiej stacji automatycznej „Luna 16" na Księżyc - 2.50 z/ (1893)

2. 25 rocznica wyzwolenia Warszawy - 60 gr (1899)

3. Arrasy wawelskie blok z herbem Polski - 5.50 M (1801)

4. Miniatury ze zbiorów Muzeów Narodowych w Warszawie i Krakowie - 2.50 cl (1874)

5. Finał rozgrywek o Pu-char Zdobywców Pu-charów w piłce nożnej - 60 gr (1861)

6. 25-lecie Organizacji Narodów Zjednoczonych - 2.50 zł (1979)

7. Arras wawelski z saty- rami blok - 7+3 21 (1902)

8. Miniatury ze zbiorów Muzeum Nar. w War- szawie - 40 gr (1871)

9. Arrasy wawelskie - 4 al (1899) 10. Ptaki łowne - 60 gr (1842) 11. Ptaki łowne - 40 gr (1841) 12. 25 lat zjednoczenia z

Macierzą - 60 gr (1858) 13. Miniatury ze zbiorów

Muzeum Kar. w War- szawie - 60 gr (1872)

14. Ptaki lowne - 1.35 21 (1844) 15. Arrasy wawelskie - 1.15 M (1895) 1a, Miniatury ze zbiorów

Muzeum Kar. w War- szawie - 2 cl (1673)

17. Arrasy wawelskie - 60 gr (1894) 18. Nowy gmach UPU w

Bernie - 2.50 z! (1860) 19. Miniatury ze zbiorów

Muzeum Kar. w War- szawie - 20 gr (1870)

Tylko 1 uczestnik wytypował prawidło-wo wszystkie 3 wyróżnione znaczki i otrzy-muje oczywiście pierwszą nagrodę. Był to p. Z. Juszkiewicz z Gliwic. 9 - typowało trzy wyróżnione znaczki i między nich roz-losowano pozostałe nagrody od 2 do 10.

Nagrody otrzymują:

1 nagroda - znaczki PRL wartości cen-nikowej 2000 zł - p. Z. Juszkiewicz, Gli-wice, Pszczyńska 35.

2 nagroda - znaczki PRL wartości cen-nikowej 1000 zł - p. Franciszek Glazer, Węgierska Górka, pow. Żywiec, ul. Koś-ciuszki 560.

3 nagroda - znaczki PRL wartości cen-nikowej 500 zł - p. Emil Gancarz, So-bieszów, pow. Jelenia Góra, ul. Karko-noska 42.

4 nagroda - znaczki PRL wartości cen-nikowej 300 zł - p. Janusz Jabłonka, Opo-le, ul. Kościuszki 5/32.

5 nagroda - znaczki PRL wartości cen-nikowej 250 zł - p. Waldemar Fronczyk, Białystok, ul. Mazowiecka 39 m. 54.

6 nagroda - znaczki PRL wartości cen-nikowej 200 zł - p. Eugeniusz Jankowicz, Elbląg, ul. Hetmańska 22/9.

7 nagroda - znaczki PRL wartości cen-nikowej 200 zł - p. Romuald Lubaszko, Łódź 22, ul. Sądecka 21 m. I.

8 nagroda - znaczki PRL wartości cen-nikowej 200 zł - p. Czesiaw A. Kargol, Zabrze 1, ul. Zawiszy Czarnego 7.

9 nagroda - znaczki PRL wartości cen-nikowej 200 zł - p. Gustaw Dronsejko, Wrocław, ul. Klary Zetkin 84-6.

10 nagroda - znaczki PRL wartości cen-nikowej 150 zł - p. Irena Dronsejko. Wrocław, ul. Klary Zetkin 84-6.

Gratulujemy serdecznie twórcom wyróż-58 nionych znaczków, gratulujemy wszystkim,

którzy zdobyli nagrody w naszym Kon-kursie.

Dziękujemy członkom Jury za ich trud, a Państwowemu Przedsiębiorstwu Filate-listycznemu „Ruch" za ufundowanie na-gród.

Dziękujemy wszystkim uczestnikom za udział w Konkursie i zapraszamy do udzia-łu w następnym - w przyszłym roku.

Zgodnie z sugestiami Jury wprowadzimy od następnego konkursu pewne zmiany w jego regulaminie.

Miejsce nazwa emisji numer punkty

729

641

621

410

334

243

193

176 189 126 120

115

111 109

96

69 63

61

Andrzej Myślicki

Znaki wodne na znaczkach pocztowych Z NAKI wodne papieru, na którym dru-

kowane są znaczki pocztowe stosowane są ze względów ochronnych lub - rza-dziej - ze względów reklamowych pro-ducenta papieru. Już pierwsze znaczki pocztowe, wydane w Anglii w 1840 r. miały znak wodny - koronę. Wodny znak utworzony jest przez cieńsze miejsca pa-pieru, celowo wytworzone podczas pro-dukcji, przez odpowiednie ukształtowanie walców prasujących.

Znaki wodne w filatelistyce są pomoc-ne przy identyfikacji znaczków poczto-wych, zwłaszcza w tych przypadkach, gdy wydania znaczków różnią się rodza-jem papieru i znakiem wodnym, ułatwia-ją także w pewnych przypadkach badanie

autentyczności znaczków. Znaki wodne na znaczkach pocztowych są zazwyczaj przed-miotem zainteresowania w zbiorach ge-neralnych lub specjalizowanych, powinny jednak - ze względu na wzory - zain-teresować także zbieraczy tematycznych.

Rysunek znaku wodnego (zwany jego wzorem) określa się, patrząc od strony zadrukowanej znaczka.

Wzór znaku wodnego może być poje-dynczy w całym arkuszu, może powta-rzać się jeden lub wiele razy na każdym znaczku. W przypadku wzoru pojedyn-czego na części znaczków mogą znajdować się fragmenty znaku wodnego, a część znaczków może być bez wodnych zna-ków, zależnie od położenia w arkuszu. Na

312

1909

rys. 1

rys. 1 — podano kilka przykładów wzo-rów znaków wodnych pojedynczych (zwa-nych też wzorami arkuszowymi). Są to wzory Brazylii, Urugwaju, Indii, Rumunii i Austrii.

Na znaczkach Austrii z 1850 znajdu-je się wzór KKHM (inicjały Cesarsko-Królewskiego Ministerstwa Handlu), wy-stępujący jeden raz na środku arkusza, w związku z czym na niektórych znacz-kach znajdują się fragmenty poszczegól-nych liter, na innych brak znaku wodne-

rys. 2

go. Znak wodny może również obejmo-wać część arkusza, np. na znaczkach ru-muńskich z 1900 r. godło Rumunii obej-muje blok 5 X 5 = 25 znaczków. Znak wodny może zawierać tekst, powtarzają-cy się wielokrotnie w arkuszu, przy czym może mieć miejsce układ, w którym każ-dy znaczek w arkuszu ma jedną literę znaku wodnego (np. Kuba 1899-1902; USC, St. Zjednoczone A.P. 1895-1915; USPS = United Stated Postal Service, Meksyk 1891-1893; CORREOS E.U.M. -rys. 2) lub część napisu (np. Brazylia 1919; CASA DA MOEDA, Brazylia 1928; EU-BRASIL, Meksyk 1923-1943; CORREOS, Malediwy 1909; HARRISON AND SONS LONDON, Salwador 1955; REPUBLICA DE EL SALVADOR — rys. 3). W przy-padku znaku wodnego powtarzającego się na każdym znaczku rozróżnić możemy przypadki, w których na każdym znaczku znajduje się jeden rysunek i przypadki, w których na każdym znaczku występuje więcej rysunków (rys. 4).

Ponieważ podczas druku znaczków pa-pier może być podkładany prawą lub le-wą stroną, a każda ze stron może być podkładana w najwyżej czterech kierun-kach (obrócony o 0, 90, 180 lub 270°) -możliwe jest najwyżej osiem różnych po-łożeń arkusza papieru. Położenia znaków wodnych możemy określać w stosunku do arkusza znaczkowego, lub w stosunku do pojedynczego znaczka. Jeżeli położenie wszystkich znaczków w arkuszu jest zgod-ne, to nie ma różnicy w odniesieniu do arkusza czy do znaczka. Jeżeli jednak po-łożenia znaczków w arkuszu są różne, np. gdy występują parki odwrócone (tćte--b9che) lub znaczki inne niż prostokątne, jednemu położeniu znaku wodnego w ar-kuszu znaczkowym odpowiadać może większa liczba położeń znaku wodnego w odniesieniu do poszczególnego znaczka. Dla wyjaśnienia posłużymy się przykła-dem. Załóżmy, że znak wodny ma wzór -cyfrę 5. W przypadku znaczków prosto-kątnych o zgodnym położeniu w arkuszu, na każdym znaczku będzie mial znak wod-ny identyczne położenie. Jeżeli jednak ar-

rys. • -■ 1"r:";':"'

313

rys. 4

kusz będzie zawierał znaczki trójkątne, połączone najdłuższym bokiem, to jedne-mu położeniu znaku wodnego w arkuszu będą odpowiadały dwa położenia znaku wodnego na znaczkach. W przypadku znaczków trójkątnych w układzie, w któ-rym cztery znaczki trójkątne stanowią kwadrat (znaczki stykające się wierzchoł-kiem kąta prostego) — jednemu położeniu wodnego znaku w arkuszu będą odpo-wiadały cztery położenia znaku wodnego na znaczkach.

rys. 5

Ilość możliwych położeń znaku wodnego zależy od symetrii znaku wodnego oraz od położenia znaku wodnego w stosunku do brzegów arkusza znaczkowego i mo-że wynosić w odniesieniu do arkusza naj-wyżej 8. Rozróżniamy symetrię względem

rys. 6

prostej, zwanej osią symetrii, oraz sy-metrię względem punktu, zwanego środ-kiem symetrii (rys. 5, 6, 7). Symetria względem prostej jest symetrią zwiercia-dlanego odbicia, natomiast symetria wzglę-dem punktu jest symetrią obrotu w płasz-czyźnie. Wzór znaku wodnego może nie mieć osi symetrii, może mieć jedną lub więcej osi symetrii. W przypadku symetrii względem punktu nazywamy środek sy-metrii środkiem rzędu n, jeśli po obrocie o kąt 360/n stopni wzór pokryje się ze sobą.

Jeżeli wzór wodnego znaku ma oś sy-metrii równoległą do linii obrzeża znacz-ków, to liczba możliwych położeń znaku na znaczkach może wynosić najwyżej 4, ponieważ ułożenie papieru prawą lub lewą stroną nie zmienia położenia znaku wod-nego.

Jeżeli wzór wodnego znaku ma środek symetrii rzędu 4 lub wielokrotności 4, to obrót arkusza o 90, 180 lub 270° nie zmie-nia położenia znaku wodnego na znacz-kach i możliwe są tylko 2 położenia zna-ku wodnego, odpowiadające prawej i le-wej stronie papieru (przy założeniu, że wzór nie ma osi symetrii równoległej do linii obrzeża). Liczba położeń znaku wod-nego może ulec zmniejszeniu również ze względu na technologię produkcji. Jeżeli znaczki są drukowane na papierze z roli, to możliwe są tylko 4 położenia (prawe i lewe, obrót o 0° i 180°).

Znaczki PRL, drukowane w latach 1958-1964 na papierze o znaku wodnym

rys. 7

trąbki pocztowe" ze względu na to, że wzór nie ma ani osi symetrii, ani środ-ka symetrii, mogą mieć teoretycznie 8 po-łożeń wodnego znaku, w praktyce jednak nie spotyka się tej liczby odmian na znaczkach jednego rodzaju. W niektórych państwach (Chile 1853-1867, Nowa Po-łudniowa Walia 1856-1881, Tasmania 1878-1899) znak wodny przedstawia licz-bami lub słownie wartość nominalną znaczka (rys. 8). Znane są przypadki o-myłkowego użycia do druku tych znacz-ków papieru z niewłaściwym znakiem wodnym, przeznaczonym do druku innej wartości znaczków, np. znaczek Tasmanii z 1864 r. 1 pens, karminowy na papie-rze o znaku wodnym 2, znaczek Nowej Południowej Walii z 1856 r. 2 pensy nie-bieski, na papierze o znaku wodnym 1,5

314

rys. 8

lub 8. Ceny katalogowe tych błędnodru-ków są bardzo wysokie (do 17.500 fr. Yv.). Znaki wodne na niektórych znaczkach przedstawiają rośliny, kwiaty i zwierzę-ta. Przykładowo podane na rys. 9 wzory przedstawiają głowę antylopy (wzór po-jedynczy lub wielokrotny na znaczkach Południowej Afryki, 1913-1958), łabędzia

a„' W

rys. 9

(Zachodnia Australia, 1854-1861), głowę słonia (Indie 1865-1879). Na rys. 10 wi-dzimy ananas (Jamajka, 1860-1863) i kwiaty lotosu (Cejlon, 1863).

Stopień rzadkości i wartość znaczków może zależeć w znacznym stopniu od wod-nego znaku. I tak np. znaczki niemieckie z 1902-1904 (Zu 68-82) były drukowane na papierze bez znaków wodnych, a w latach 1905-1920 — znaczki o identycz-nym rysunku (Zu 83-97) były drukowane

Stanisław Żółkiewski

na papierze o znaku wodnym („romby"). Wartości znaczków pierwszego i drugiego rodzaju przy poszczególnych nominałach, różnią się 250-krotnie, a znaczek 3 Mk z tej serii, na papierze z wodnymi znaka-mi „kola", jest 2500 razy droższy.

.„.1,041,.4

rys. 10

Znaki wodne na znaczkach bywają przedmiotem działania fałszerzy na szkodę zbieraczy. Fałszerstwa dokonywane są za pomocą wytłuszczania lub żelatynowania wzoru w masie papierowej znaczka, albo przez pogrubianie papieru z pozostawie-niem cieńszych miejsc wzoru znaku wod-nego.

Położenia znaków wodnych na znacz-kach PRL nie zostały jeszcze w palni o-pracowane i nie został określony stopień rzadkości i wartości. Prace te są w to-ku i można mieć nadzieję, że w niedale-kiej przyszłości znaczki PRL z różnymi położeniami wodnych znaków będą wyce-niane w katalogu podobnie, jak ma to miejsce w przypadku znaczków Polski przedwojennej.

EGZOTYCZNE KARTY Kontynuując informację o całostkach

pocztowych Indyjskich Państw Feudal-nych rozpoczętą w numerze 12, chciałbym dzisiaj przedstawić wydawnictwa dwóch księstw: Bhopalu i Charkkari.

Na wstępie pragnę podać ogólną in-formację, że znaczki i całostki pocztowe emitowane przez 30 Państw Indyjskich miały obieg na terytorium własnym emi-tenta i na ziemiach sąsiednich władców. Nie wolno było ich jednak używać w obrocie z zagranicą; dla obrotu zagranicz-nego służyły wyłącznie znaczki i całostki emitowane przez rząd Indii Brytyjskich, na których przedstawiona była postać fot. 5

b

króla Wielkiej Brytanii i cesarza. Indii (Królowa Wiktoria: fot. 5 — a) zn. opł. na kopercie z 1892 r., b) zn. opł. na opasce gazetowej z 1895 r., c) zn. opł. na karcie pocztowej z 1879 r. oraz królowie Edward VII, Jerzy V i Jerzy VI).

3. Bhopal

Państwo Feudalne położone na teryto-rium obecnego stanu Madhia Pradesz, pro-wadziło działalność pocztową w latach 1876-1950.

fot. fi

315

:.0t. 7

P.,\ARI 07- O 4p" OiDit' qr 4ZT

tANNA *0

" POSTAGE STAMP

fot. 8

W 1902 roku wydane zostały dwie ca-łostki:

a) list pocztowy ze zn. opl. o wartości 1/2 anna w kolorze zielonym, papier ko-perty biały, klapa prosta lub wygięta. Na znaku op/ napis BHOPAL w wer-sji perskiej (fot. 6). Całość pocztowa pokazana na fotografii posiada oprócz znaku opłaty wydrukowanego na ko-percie także i doklejone znaczki Bhopalu i Indii Brytyjskich.

b) karta pocztowa ze znakiem opłaty jak na fot. 7. Srodkową część znaku opłaty zajmuje napis BHOPAL w jęz. perskim oraz także tym alfabetem podana war-tość — 1/4 anna. Znak opłaty jest w kolorze czerwonym, karton zaś w zielonkawym. Litery „B, L, C, I" umiesz-czone w narożnikach znaku opiaty oznaczają:

BEGAM LADY (of the) Crown (of) India. W obwódce otaczającej napis BHOPAL

umieszczono tytuł władcy: H.H. NAWAB SULTAN JAHAN BEGAM.

W 1908 roku ukazała się karta pocz-towa przeznaczona wyłącznie do kores-pondencji urzędowej. Ma ona u góry na-pis w języku angielskim: ON H.H. BE-BUMS SERNICE. Na znaku opłaty wid-nieje napis także i w języku angielskim BHOPAL STATE, na rysunku — herb trzymany przez dwa delfiny, wartość 1/4 anna przedrukowana na 1/2 anna oraz dodatkowy nadruk SERNICE.

4. Charkkarl Państwo Feudalne położone na teryto-

rium obecnego stanu Uttar Pradesz, pro-wadziło działalność pocztową w latach 1894-1946.

Koperty pocztowe. Koperty spo-rządzano z papieru prążkowanego, w ko-lorze białym lub żółtawobrunatnym, w formacie 136-140X76-78 mm.

W 1894 roku ukazały się dwie koperty ze zn. opł. o wartości 1/2 Annas — fio-

letowa i 1 Annas — zielona, obie na pa-pierze żółtym. Wydanie to charakteryzuje forma „Annas".

W latach 1895-1898 ukazało się pięć dalszych ko-pert, wykonanych albo z papieru żół-tawego albo białe-go, bądź też z brą-zowego. Na znaku opł. napis „Anna" (fot. 8), znane są 1/2 anna, fioletowa na pap. białym lub żół tym i 1 anna, niebieskawozielona także wykonana z pap. białego lub żółtego. Poszczególne wydania różnią się sposo-bem wykończenia klapy koperty oraz od-miennymi stemplami na niej. W 1905 roku ukazała się ostatnia koperta o war-tości 1/2 anna, fioletowa na pap. żółtym; w rysunku znaku opłaty różnicę stanowi duża „1" oraz o odmiennym niż poprzed-nio kroju „2" w oznaczeniu wartości „1/2 anna".

Karty pocztowe. Format kart zmienny, w granicach 125-130X76-88 mm. Występują także różnice w grubości kar-tonu oraz jego barwie, zasadniczą jest żół-ta lub szarawopiaskowa.

Znak opłaty identyczny jak na koper-tach pocztowych. Od 1897 r. występuje na kartach znak wodny w formie części na-pisu: Lucknow Paper Mill. W 1894 r. uka-zały się karty z napisem „Annas" na zn. opląty. Zbieraczom na razie znana jest tylko karta z opł. odpow. 1/4 + 1/4 annas, lila-różowa, wykonana na grubym żółtawym, prążkowanym kartonie o formacie 130 X 80 mm. Wydaje się, iż równocześnie zo-stała wydana także i karta zwykła za 1/4 annas.

Od 1895 roku na znaku opłaty ukazuje się już napis „Anna". Od 1895 do 1905 roku ukazało się pięć wydań o wartoś-ciach 1/4 anna i 1/2 anna oraz 1/4 + 1/4 anna, wszystkie w kolorze fioletowym na kartonie szarawopiaskowym. Na kartach tych występuje czerwone obramowanie brzegów.

POLSKI E 30 sierpnia Poczta Polska wprowadzi

do obiegu osiem znaczków pocztowych wartości 20 gr, 40 gr, 60 gr, 1.35 zł, 1.55 zł, 3.40 zł, 5.50 zł, 8.50 zł + 4 zł (dopłata na rzecz Polskiego Związku Filatelistów) przedstawiających witraże polskie.

On 30th August 1971 the Polish Post is going to issue eight postage stamps of the following lace values: 20 gr., 40 gr., 60 gr., zł 1.35, zł 1.55, zł 3.40, zł 5.50, zł 8.50 + zł 4.00 (the surcharge for the benefit of

316

Projekty znaczków przygotowała art. grafik Krystyna Tarkowska. Znaczki wy-drukowano techniką rotograwiurową na papierze kredowanym w arkuszach po 50 sztuk. Są to jednocześnie arkusze sprze-dażne.

Ząbkowanie znaczków — grzebieniowe. Na znaczkach poszczególnych wartości

przedstawiono następujące witraże (na końcu każdego opisu podajemy w nawia-sie nakład znaczka w milionach egzem-plarzy):

20 gr — witraż „Anioł" do kaplicy Grauerów w Opawie 1901 r. Józefa Me-hoffera. Obecnie witraż znajduje się w Muzeum Narodowym w Warszawie (8 mln sztuk).

40 gr — fragment witraża „Nenufary" z cyklu „Zywioly" Stanisława Wyspiań-skiego w kościele oo Franciszkanów w Krakowie (8 mln).

60 gr — fragment witraża z cyklu „Żywioły" pt. „Irysy" Stanisława Wys-pińskiego z kościoła oo Franciszkanów w Krakowie (8 mln).

1.35 zł — witraż pt. „Apollo" Stanis-ława Wyspiańskiego znajdujący się w Muzeum Narodowym w Krakowie (6 mln).

1.55 zł — witraż pt. „Dwóch magów" z 1430-1440 z kościoła oo Dominikanów w Krakowie — obecnie w Muzeum Naro-dowym w Krakowie (4 mln).

3.40 zł — witraż pt. „Ucieczka z Egiptu" z II połowy XIV w. z kościoła farnego w Chełmnie — obecnie w Muzeum w To-runiu (2,5 mln).

5.50 zł — witraż pt. „Sw. Jakub Star-szy" z II połowy XIV w. z kościoła far-nego w Chełmnie. Obecnie witraż znajduje się w Muzeum w Toruniu (1 mln).

8.50 zł + 4 zł dopłaty na rzecz PZF -witraż pt. „Madonna" z XV wieku. Obec-nie w Muz. Narodowym w Krakowie (1 mln).

Znaczki 20 gr, 1.55 zł, 3.40 zł i 5.50 zł wykonano w formacie 31,25X39,5 mm, pozostałe — w formacie 31,25X43 mm.

Reprodukujemy pozostałe znaczki z serii „Wy- •lnankl ludowe", która weszła do obiegu 12 Lipca br (p. nr 13, str. 199). Projekt wartości 20 gr

tej samej serii zamieściliśmy na okładce nr 13.

the Polish Philatelic Union). The stamps depict Polish stained-glans windows.

The stamps have been designed by the artist, Krystyna Tarkowska. They have been printed in rotogravure on coated paper with comb perforation. Commercial panes of 50 stamps.

The stamps represent the following stai-ned-glass windows (quantities printed quoted in brackets):

20 gr — the stained-glans window „An-gel" designed for the Grauers' chapel in Opava in 1901 by Józef Mehoffer, painter. Now the window is in possession of the National Museum in Warsaw (8 million).

40 gr — a fragment of the window „Nenuphars" from the cycle „Elements" by Stanisław Wyspiański (painter, poet, playwrigt) in the church of Franciscan (Grey) Friars in Cracow (8 million).

60 gr — a fragment of the window be-longing to the cycle "Elements", entitled "Irises" by Stanisław Wyspiański in the church of Franciscan Friars in Cracow (8 million).

zł 1.35 — the window entitled "Apollo" by Stanisław Wyspiański. Now at the Na-tional Museum in Cracow (6 million).

zł 1.55 — the window named "Two Magi" dating back to 1430-1440 from the Dominican (Blask) Friars' church in Cracow — now at the National Museum in Cracow (4 million).

zł 3.40 — the window entitled "Flight from Egypt" from the second part of the 14th century, from the Parish church at Chełmno- now at the Museum in Toruń (2.5 million).

zł 5.50 — the window entitled "St. Ja-mes the Elder" from the second part of the 14th century, from the Parish church at Chełmno — now at the Museum in Toruń (1 million).

zł 8.50 + 4.00 — the surcharge for the benefit of the Polish Philatelic Union - the stained-glans window entitled "Madon- na" from the 15th century. Now at the National Museum in Cracow (1 million).

The stamps of 20 gr, zł 1.55, zł 3.40, zł 5.50 face value have been printed in 31.25 X39.5 mm, the remaining ones in 31.25X 43 mm size.

317

PODW Ó oN TAA 12

24.06.71 ROKA ?1V;1

460110Pan8 SENS 611111r21111 LEWICI i C09

41

10 h

17.06.71

JUBILEUSZOWA KRAJOWA le1J2SOKONIF ER E NCoA ENERGETWOW e40.ZNO9C1

41

Al

11

JJ,

41

•

E

RR 0- • ASITIRASZIARSMITS SAM

1.1i0e1120~H

ZABRZE'? ł 0919:1

URW SKI 1/471

F 2 kOn V~iy

0 ZYT

3 ELNiKÓZA

WARSZAWA 22 44

ROCZNICA

4?5!Ww

WP" 9 V11 '11

XIII CENTRALNY

ZLOTTORYSI OW

/j;

KOLEJARZY

WAGROWIEC 41

NUNITALSIV ZLOT ILIRYTS5W WOJSKSWSNI 21-27.06.1971. ELPIUSIDE 1.4.1

F I M O Dt E U1COPI I LP,SPI 27VDDIEI POP r a

Stemple okolicznościowe

DOP1T wydali, zezwolenia na stosowanie: 6 i 25:11II. w Upt. Lublin 1 datownika — VII

Międzynarodowy Festiwal Szachowy im, PKWN (zezw. z 22.VI.).

w Upt. Laba datownika — X-lecie pierwszego Klubu Prasy 1 Książki „Ruch" (zezw. z 18.VI.). 19-22.VII. w Upt. Katowice I datownika -

Zlot MIodych Przodowników Pracy I Nauki w XXVII rocznicę Odrodzenia Polski.

20-27.VII. W Upt. Walbrzych ł datownika -Wojewódzka Wystawa Kwiatów.

21-30.VII. w Upt. Wrocław 1 datownka -Okręgowa Wystawa Filatelistyczna — Wroclaw-skie Święto Kwiatów.

25.V1I. w Upt. Gliwice 1 datownika — XXVIII Międzynarodowy Kolarski Wyścig Dookola Pol-ski.

»Ann. — 2.IX. w Upt. Polanica Zdrój datow• nika — IX Międzynarodowy Turniej Szachowy.

14-20.VIII. w Upt. Puck datownika — Dni Za-toki Puckiej.

22 VIII. w Upt. Sopot 1 datownika — XID Bałtycka Wystawa Psów Rasowych.

25-30.VIEL w Upt. Wrocław 1 datownika - VI Wrociawslci Festiwal Oratoryjno-Kantatowy — Wratislavia Cantans.

26-20.VIII. w Upt. Sopot 1 datownika — XI Międzynarodowy Festiwal Piosenki.

w Upt. Kielce 1 datownika — Spado-chronowe Mistrzostwa Polski Seniorów.

10-12.IX. w Upt Lądek Zdrój datownika — VII Festiwal MuzYki Rosyjskiej i Radzieckiej.

16.0C. w Oupt. Przemyśl datownika — Inau-guracja obchodów kopernikowskich. 18 i 26.IX, w Upt. Kielce 1 datownika — IX

wieków Kielc — Okręgowa Wystawa Filateli-styczna.

25.IX. w Upt. Warszawa PKiN datownika -25-lecie Polskiego Związku Gluchych.

28.IX. w Upt. Wrocław 1 datownika — Dru-żynowe Mistrzostwa Świata na Żużlu.

Liczba kolo kasownika wskazuje numer „Filatelisty", w którym zamieściliśmy zapowiedź o jego stosowaniu

Geid ZAGRANICZNE ALBANIA. 25.1II. — 8 zna-

czków „Tulipany": 5, 10, 15, 20, 25 i 80 q, 1 i 1.45 I (różne rodzaje tulipanów).

ALGIERIA. 21.IV. — I zna-czek „Instytut Technologii": 70 c (emblemat Instytutu i gru-pa ludzi),

ARGENTYNA. 30.IV. — 1 zna-czek „Modernizacja poczty": 25 c (podobizna Alberta Ein-steina).

AUSTRALIA. IX. — 1 znaczek „100-lecie giełdy w Sydney":

c (kolorowe wstęgi).

BAHAMA WYSPY. V.1971 -15 znaczków serii atalij: 1, 2, 3, 4, 5, 8, 10, 11, 12, 15, 22, 50 C. 1, 2, 3 dol. (różne rysunki).

BELGIA. aV. — 2 znaczki Europa 1971": 3,50 fr i 7 fr

(łańcuch). 17.V. — 1 znaczek „3. Swia-

towy Dzień Lączności": 7 fr (stacja odbiorcza).

BERMUDY. 10.V. — 4 zna-czki ,,Statki": 4 c (budowa statku „Deliverance"), 15 c (przybycie statków do James Town), 18 c (wrak okrętu „Sea

Ventura) i 24 c (statki „Dell-verance" i „Patience").

BRAZYLIA. 28.III. — 1 zna-czek „3. Międzynarodowy Kong-res Budowy Mieszkań": 50 c (emblemat).

BRYTYJSKIE TERYTORIA ANTARKTYCZNE. D. — 4 znaczki „10-lecie układu o An-tarktydzie": 1 1/2 p (badacz I namiot), 4 p (jaskółki mor-skie w locie). 5 p (lwy mor-skie), 10 p (pingwiny).

BULGABIA. MUL — 1 zna-czek „100-lecie Komuny Pary-

318

sklej": 20 st (rewolucjoniści), 20.IV. — 3 znaczki „10, Zjazd

Komunistycznej Partii Bułga-rii": 1 st (program partii -programem ludu), 2 st (posiep techniczny), 13 st (przyjaźń bidgarsko-radziecka).

COOKA WYSPY. 8.111. — 1 znaczek serii stałej: 50 c (kwiat) wydany 9.11.1970, prze-drukowano napisem „Plus 20 c. United Kingdom Special Mail Service.

CZAD. 28.1V. — 1 znaczek lotniczy „Pojednanie": 100 fr (prezydenci Czadu, Wybrzeża Kości Montowej i Gwinei).

FRANCJA. 7.VI. — 1 dalszy znaczek serii „Sztuka gran-miska": 1 /r (autoportret art. mai. Georgesa Rouaulta).

GABON. 30.IV. — 1 znaczek .,P,anafrykańska Nczność 1971": 30 fr (mapa Afryki, łącza).

GORNA WOLTA. 17.V. — 1 znaczek „Swiatowy Dzień Łącz-ności": 50 fr (glob ziemski, ręka, sluchawki telefoniczne).

INDIE. ł0.111. — 1 znaczek „BO-lecie 1. spisu ludności": 20 p (głowy ludzkie).

IRAK. 7.IV. — 3 znaczki „14. rocznica zalożenia partii All Beath": 15, 95 L 250 fr (sym-bol wolności 1 jedności).

JAMAJKA. 20.V. — 3 znaczki „Piraci": 3 c (sir Henn Mor-gan). 15 e (Anna Bonney) i 30 c (statek piracki).

JAPONIA, 19.1V. — 1 znaczek „Tydzień filatelistyczny 1971": 15 yen (reprodukcja obrazu Kiyokata Kaburagi — Kobie-ta).

JUGOSŁAWIA. LV. — 2 zna-czki „2. Kongres Samorządow-ców": 50 p 1 1,25 din. (symbo-liczne rysunki).

KAMERUN. 24.IV. zna- czki „75-lecie nowoczesnych Igrzysk olimpijskich": 30 fr (sztafeta). 50 fr (biegacze z po-chodniami) i 100 fr (dyskobol).

KANADA. 7.V. — 1 znaczek „100. rocznica zgonu polityka Louis Joseph Papineau": 6 c (jego podobizna).

KOLUMBIA. 22.1V. — 1 zna-czek lotniczy „Folklor": 1.30 p (.,Cumbia" — narodowy ta-niec kolumbijski).

KOMORY. 3.V. — 4 znaczki lotnicze ,.Propaganda turysty-ki": 15 fr (zachód slofica w Anjouan), 20 fr (Mayotte — wi-dok morza), 65 fr (antyczny pałac w Ikoni) i 85 fr (Mo-heli — widok wysp).

KONGO LUD. REP. 28.1V. -5 znaczków„Wielkanoc 1971” z repr. obrazów: 100 fr (Paolo Veronese — .,Chrystus niesie Krzyż"), 150 fr (sztuka Bour-guignonne — „Chrystus na Krzyżu), 200 fr (van der Wey-den — „Zdjęcie z Krzyża"), 250 fr (szkolą flamandzka — „Zlotenie do grobu), 500 fr (H. Memling — „Zmartwych-wstanie").

KOSTARIKA. 10.11. — 7 zna-czków „Herby": 5, 10, 25, 35, 50 c, 1 i 2 C.

IV.1971 — 1 znaczek ‚Spot-kanie czlonków organizacji państw amerykańskich": 2 c (Teatr Narodowy — miejsce spotkania).

KUBA. 12.IV. — 7 znaczków i 1 blok „1.0. rocznica podboju kosmosu": 1 c (sport jako tre-ning do lotów kosmicznych), 2 c (sprawdzanie szybkościo-mierza), 9 c (badania lekar-skie). 1 c (przyspieszenie próby oporu), 5 c (kosmonauci w pomieszczeniu pod ciśnieniem), 13 c (stan nieważkości), 90 c (próby laboratoryjne). Blok znaczkowy 50 c (Gagarin i pierwsza stacja kosmiczna).

LESOTHO. 1.IV. — 1 znaczek serii stale): 4 c (flaga naro-dowa).

LIBAN. 15.11. — 2 znaczki lotnicze „Nowy gmach UPU'': 15 I 35 p (gmach i fragment pomnika UPTJ).

30.IV. — 2 znaczki „Między-narodowy Rok Nauczania": 10 i 40 p (emblemat Roku).

LIECHTENSTEIN. 7.V/. — 1 znaczek „Europa 1971": 50 rp (tańcuch).

LUKSEMBURG. LV. — 1 znaczek „71. sesja Międzyna-rodowego Komitetu Olimpij-skiego w Luksemburgu": 3 fr (5 kolek).

MALAJZJA. 28.11/. — 9 zna-czki „25-lecie objęcia urzędu przez Raja of Perlis": 10, 15 i 50 c (jego podobizna).

MALGASKA REP. 22.IV. -1 znaczek Sesja nadzwyczaj-na CEE-EAMA": 5 fr (mapa Afryki, strzała. kłos pszenicy).

MAURITIUS. 12.1V. — 4 zna-czki „Propaganda turystyki":

10 c (wodospad), 15 C (góry), 60 c (scena na plaży), LM r (tycie na dnie morskim).

MONGOLIA. /V.1971 — 1 blok znaczkowy z 2 znaczkami „Ba-danie kosmosu": 2 tg (Łuno-chod 1), 2 tg (Apollo 14). NEPAL. 21.111. — 1 znaczek

„Międzynarodowy Rok Walki z Rasizmem": 1 r (pochod-nia. galązka wawrzynu i spi-rala).

NIGER. 23.1V. — 2 znaczki lotnicze ,.Wystawa filatelisty-czna Philatokvo": 50 fr (ma-ska i lapoński zn. serii ols-ie) z 1953 r. — 10 yen). 100 fr (FDC 1 japoński zn. z festi-walu sztuki — 60 yen).

NIGERIA. 21111. — 4 zna-czki „Międzynarodowy Rok Walki z Rasizmem": 4 d (Olo-wy Judzi czterech ras), 1 s (symboliczny rysunek), 1 s 6 d (świat za kratą), 2 S (symbo-liczny rysunek).

NIKARAGUA. 15.V. — 10 znaczków „Naukowe formuły": 10 c (nauki podstawowe), 15 c (reguia Newtona), 20 C (reguly Einsteina), 1 C (reguła Ciol-kowskiego), 2 C (reguły Max-wella) oraz znaczki lotn. 25 c (reguly Maniera), 30 c (re-

guły Pitagorasa), 40 c (re-guły Bolzmanna), 1 C (re-gula Broglie) i 2 C (regula Archimedesa).

NOWA ZELANDIA. LVI. -1 znaczek .45-lecie UNICEF": 7 c (dziecko na huśtawce).

NRF. 4.VI. — 4 znaczki z do-plotą „igrzyska Olimpijskie 1972": 10+5 Pf (skok narciar-ski), 20+10 Pf (jazda figuro-

wa na łodzie), 90+15 PL (nar-ciarski bieg zjazdowy), 50+25 Pf (hokej na lodzie). Wydano również blok z tymi znaczka-mi. PAPUA — NOWA GWINEA

1.1V. — ł znaczek serii stalej ( w rolkach) 2 e (rajski ptak).

PERU. 19.1V. — 5 znaczków „Tkaniny peruwiańskie": 1.20 S, 2,50 s i lotnicze 3 S. 4 s i 5.50 s (różne wzory tkanin).

POLINEZJA FRANC. 11. V. -4 znaczki „Sporty wodne": 10 fr (towianie ryb siatką z lo-dzi), 15 fr (jazda na falach), 16 fr (nurkowanie), 20 fr (jaz-da na nartach wodnych).

SALWADOR. IV.1971 —2 zna-czki „II. międzynarodowy fe-stiwal muzyczny": 40 c (Bach) 1 50 e (Beethoven).

SYRYJSKA REP. ARABSKA. 8.111. — 3 znaczki „8. rocznica Rewolucji z 8.IIL": 15 p, 22 1/2 p i 28 1/2 p (symboliczny rysunek tarczy).

TOGO. IV.1971 — 5 znaczków „Wielkanoc 1971" — obrazy dawnych mistrzów: 1 fr i 40 fr (Rafael), 30 fr (mistrzowie z Trenon), 50 fr (Mathias Grti-newald), 90 fr (El Greco).

TRISTAN DA CUINTHA. LVI — 4 znaczki„50. rocznica ekspedycji Shackleton-Rowett”: 1 1/2 p (statek ekspedycji „Quest"), 4 p (skauci z wy-spy Tristan), 7 12 p (parka zn. W. Brytanii 6 d z podo-bizną Jerzego V), 12 1/2 P (podobizna Shaeldetona, Iócit 1 ręczny stempel ekspedycji).

TURCJA. 3. V. — 2 znaczki „Europa 1971" 100 i 150 k (lań-cuch).

TURKS I CAICOO. 2.V. -9 znaczki „Turystyka": I c (konik morski), 3 c (muszla królewska), 15 c (ptak łowiący ostrygi) 1 30 c (ryba).

URUGWAJ. 1.1971 — 1 zna-czek dla uczczenia lekarza-filantropa dr Espinola: 5 p (jego podobizna).

USA. 28 UL — 1 znaczek dla uczczenia 'dziennikarza, laurea-ta nagrody Pulitzera — Ernie Pyle: 18 c (jego podobizna).

10.V. — 1 dalszy znaczek serii stałej „D.D. Eisenho-wer": 8 c (podobizna b. pre-zydenta).

10.V. — 1 znaczek ekspre-sowej dop/aty: 60 c (dwie strza/141).

WIELKA BRYTANIA (Jer-sey>. 15.VI. — 4 znaczki „50- lecie legionu brytyjskiego 1921-1971": 2 p (emblemat le-gionu), 2 1/2 p (emblemat -kwiat maku ł pole pokryte kwiatami), 7 1/2 p (podobizna J. Countera — kierownika poczty w Jersey), 9 p (skrzy-żowane flagi i holmy angiel-ski i francuski).

WIETNAMSKA REP. DEM, 15.11. — 1 znaczek „150-lecie urodzin Fr. Engelsa": 1 cl (podobizna i faksymile po]-olsu).

10.11. — 2 znaczki „Chiński satelita Ziemi": 12 xu i 50

319

xu (flaga narodowa, glob ziem- dobizny Adenauera, Schuman- ski I trasa lotu satelity). na i ,de Gasparl).

ZRA. 15.1V. — 1 znaczek WŁOCHY. 28.IV. — 2 znaczki dla wojska: 10 m (herb 1 ga-

„20-lecie podpisania układu Iązka laurowa). Europejskiego Zjednoczenia ZSRR. 12.IV. — 1 blok zna- Węgla 1 Stall": 50 i SD 1 (po- ezkowy z 4 znaczkami „Dzień

Kosmonautyki — 10-lecie pierwszego lotu w kosmos'•: 10 kop (statek Wostok), 12 kop (J A. Gagarin), 12 kop (pierwszy czlowiek opuszcza kabinę kosmiczną) i 16 kop (stacja kosmiczna).

Nieścisłości na polskich znakach pocztowych Na temat błędów i nieścisłości na

znaczkach polskich ukazuje się w lite-raturze filatelistycznej polskiej mało wzmianek. Natomiast w czasopiśmie np. zachodnioniemieckim „Deutsche Zei-tung fr Briefmarkenkunde" zamieszczo-no w latach 1967 i 1968 r. opracowanie Otto Kunde pt. „Irrtilmer auf Briefmar-ken" — z dość szczegółowym opisem nieścisłości na znaczkach całego świata. Jest ich bardzo dużo i można z nich ułożyć całkiem pokaźnych rozmiarów zbiór.

W moim zestawieniu zajmę się nie-ścisłościami na polskich znakach pocz-towych.

Numerację opisanych walorów filate-listycznych podałem wg Ilustrowanego Katalogu Znaczków Polskich 1971 r. 0)

1. nr 21.2 i 215 z 1925 r. Żaglo-wiec na pełnym morzu 20 gr i 45 gr. Fałszywy ta-kielaż. Fale mor-skie „biją" pod wiatr.

2. nr 282 z 1935 r. M. S. Piłsudski — 15 gr. Z komina okrętu uchodzi dym, podczas gdy w okrę-tach motoro-wych komin służy wyłącz-nie do wenty-lacji i odpro-wadzania spalin. W nazwie na burcie okrętu brak litery „i" (Płsudski).

3. nr 305 z 1938 r. z okazji 150 rocz-nicy uchwalenia konstytucji USA — 1 zł. Sztandar USA na znaczku ma 48 gwiazd, tj. tyle ile stanów wchodziło w skład USA w 1938 r. Natomiast sztandar gwiaź-dzisty w 1787 r. liczył tylko 13 gwiazd.

.) Pomijamy w zestawieniu nlecisloSci uspra-wiedliwione symbolicznym ujęciem rysunku lub pewnymi skrótami graficznymi.

4. nr 371 z 1945 r. I Kongres pracow-ników PiT — 1 + 5 zł. Rysunek ratusza poznańskiego umieszczono w odbiciu lu-strzanym (błędnie wykonano odbitkę fo-tograficzną).

5. nr 437, 438, 440 z 1947 r. Świat pra-cy. Na znaczku 5 z1 robotnik źle trzyma młot: prawą ręką w niewłaściwym punk-cie ciężkości trzonka.

Na znaczku 10 zł — kosiarz nieprawid-łowo kosi wysuwając lewą nogę naprzód (może obciąć sobie nogę).

Na znaczku 20 zł przedstawiono górni-ka, rębacza... boso.

6. nr 451. 100-lecie Wiosny Ludów -30 zł. Podano błędnie datę urodzin gen.

Bema 1795-1850. W edycji z 1950 r. z okazji 100 rocznicy śmierci gen. Bema (nr 532) podano daty właściwe 1794-1850.

Zbigniew Twardowski

320

w S T A IESSL SOFIA—BAKU—KIJÓW

W Sofii została zamknięta największa impreza filatelistyczna dla młodzieży, ja-ką organizowano dotychczas w Bułgarii -Międzynarodowa Młodzieżowa Wystawa Filatelistyczna „Sofia-Baku-Kijów".

Interesujące jest to, że wystawa była wyłącznie dziełem członków Klubu miej-skiego młodych filatelistów w Sofii. Jest to ich wkładem do czynu poświęconego X Zjazdowi Bułgarskiej Partii Komuni-stycznej.

W Wystawie brało udział 20 filatelistów z Sofii, 12 z Baku oraz 20 z Kijowa, którzy zademonstrowali swoje zbiory w 159 gab-lotach. Oprócz tego zaprezentowały wspól-ne zbiory Kluby młodych filatelistów z: Ruse, Stara Zagora, Warna, Tolbuchin, Plewen. Przyjemną niespodzianką był udział najmłodszych filatelistów w Buł-garii „czawdarczetata" z klasy Ib 10 Li-ceum w Sofii, z wychowawczynią Stojanką Bonewą.

Na wystawie pokazano zbiory na te-mat życia i dzieła Lenina i G. Dimitrowa, drogi walki KPZR i BPK, Komsomolu radzieckiego i bułgarskiego, narodów ra-dzieckich i bułgarskiego, ich olbrzymich osiągnięć w życiu politycznym, gospodar-czym i kulturalnym.

Koperta pamiątkowa z Wystawy, ze stemplem okolicznościowym

Międzynarodowe jury z przewodniczącym Antonem Anionowem, przyznało 4 medale posrebrzane oraz 12 brązowych.

Międzynarodowa Wystawa Filatelisty-czna dla młodzieży „Sofia-Baku-Kijów" swoją tematyczną i filatelistyczną treścią spełniła główne zadanie — popularyzo-wanie filatelistyki jako środka wychowa-nia młodej generacji, w myśl internacjo-nalizmu proletariackiego, przyjaźni i współ-pracy między narodami. W ten sposób zapoczątkowano pierwsze twórcze kontakty między młodymi filatelistami Bułgarii i ZSRR.

Chrlsto Nikolow Sofia

-.ww» • '-

CZYTELNICY ~Asom Błędnie o błędach

„Pragnę sprostować pewną nieścisłość -pisze p. Włodzimierz Szpakowski z Pło-cka — a mianowicie w nr 24 „Filatelisty" z 1970 roku został wydrukowany artykuł „Awans Księżyca, czyli błędy na „kos-micznych znaczkach". Autor pisze, że jed-na z przywieszek arkusika „Łuna 16" zo-stała błędnie zaprojektowana. Przedstawia ona lądowanie zasobnika „Luny 16" na Ziemi. Pan Cezary Rudziński pisze, że „Łuna 16" wodowała na Oceanie Indyj-skim i to jest właśnie ta nieścisłość, gdyż zasobnik „Luny 16" lądował na Ziemi w rejonie Kazachstanu i dlatego uważam, że przywieszka jest zaprojektowana popraw-nie".

Na to samo potknięcie zwraca uwagę p. Henryk Lamparski z Bytomia, a wyli-czając dalsze dostrzeżone w artykule błędy pisze on m.in.: „Całkowicie poprawny jest

obraz przedstawiony na znaczku Bułgarii Zu. 1720, na którym C. Rudziński dopa-trzy/ się nieprawidłowego umieszczenia dwóch pojazdów docelowych typu Agena. Dla wyjaśnienia podaję, że przedstawio-ny na wymienionym znaczku statek Ge-mini X połączył się najpierw z pojazdem docelowym Agena X, a po zmianie orbity łączył się po raz drugi z pojazdem doce-lowym Agena VIII, która w marcu 1966 roku tworzy/a wirujący tandem ze stat-kiem Gemini VIII.

Na znaczku Węgier Zu. 1629 jest rze-czywiście błąd. Zderzenie Łunnika II z Księżycem opóźniono tu o 10 sekund, ale C. Rudziński podając, że działo się to według czasu Greenwich opóźnił cale wy-darzenie jeszcze o jedną godzinę, bo o tyle właśnie czas środkowoeuropejski obowią-zujący na Węgrzech wyprzedza czas wed-ług Greenwich.

Lot statku Gemini X odbył się w czasie od 12-15.1X.1966. Węgierski znaczek Zu. 2281 podaje błędnie 12-15.IX.1965, C. Ru-dziński podaje dwa błędy w dacie tj. w miesiącu i roku (12-15.X1.1965).

321

Pierwszy francuski sztuczny satelita Zie-mi wszedł na orbitę 26.XI.1965, a nie 3.X11. 1965".

Obu Czytelnikom dziękuję za uwagi i sprostowania, chociaż nie ze wszystkim zgadzam się. Przepraszając za popełnione błędy wyjaśniam równocześnie, że były one zarówno rezultatem nadmiernego zau-fania do własnej pamięci, jak i działalno-ści chochlika drukarskiego. Czytelnicy ma-ją całkowicie rację odnośnie „Łuny 16", „Łunnika II" oraz pierwszego satelity francuskiego — w tym przypadku podana przeze mnie data dotyczy wejścia znaczka do obiegu.

Jeżeli chodzi o „Gemini X", to zgadza się podana przez p. Lamparskiego historia dwu połączeń z rakietami typu Agena. Tyle tylko, że wzajemne położenie tych ra-kiet na znaczku (zupełnie odmienne trajek-torie) nie odpowiada rzeczywistości. Gdyby tak było, jak przedstawiał to autor znacz-ka, nie doszłoby, jak mi się wydaje, do połączenia.

Odnośnie błędu na znaczku węgierskim „Gemini XI" to chochlik upodobał sobie zarówno mnie jak i p. Lamparskiego. Rzeczywiście, lot odbył się w dniach 12— 15.1X.1966. Tyle, że był to lot statku „Ge-mini XI", a nie jak pisze nasz Czytelnik „Gemini X".

Dziękując obu Czytelnikom za nadesła-ne listy, ponawiam apel o uważne studio-wanie znaczków „kosmicznych". Być może są na nich jeszcze inne, nie uwzględnione przeze mnie błędy?

Cezary Rudzińskl

RECENZ IE Zumsteln — Katalog Specjalizowany

Szwajcaria-Liechtenstein Jak już zapowiadaliśmy w naszych „No-

tatkach", dnia 28 maja br. ukazał się w sprzedaży katalog specjalizowany zna-czków Szwajcarii i Liechtensteinu (Spezial-katalog fiber die Briefmarken der Schweiz und von Liechtenstein) wydany przez firmę Zumstein. Jest to już XX wydanie, bardzo pogłębione, rozszerzone, oparte na wieloletnich studiach grona ekspertów tej dziedziny zbieractwa. Specyfikowane są wszelkie powtarzające się usterki na wielu znaczkach starszych emisji, wyraźnie opi-sane są różnice wydań, specjalne franko-wania, płyty etc. Podane są ceny poza pojedynczymi egzemplarzami także dla parek i czwórek czystych, stemplowanych i na listach. Rozszerzony został dział spec-

jalnych lotów. Do perfekcji doprowadzona jest specjalizacja znaczków lat 1862/82, a także roku 1900. Luksusowy papier i starannie przygotowane odbitki fotografi-czne (2300 sztuk) zachęcają do głębokiego studium nad znaczkami Szwajcarii. Ka-talog obejmuje 738 stron i kosztuje 24 frs.

Katalog Znaczków Mongolii

Z okazji 50-lecia Mongolii wydany zo-stał staraniem przedsiębiorstwa Phila-talia Hungarica z Budapesztu Katalog Znaczków Mongolii od 1924 do 1970 roku. Katalog opracowany jest w języku an-gielskim (Catalogue of Mongolian Stamps) i dla orientacji przytaczane są numery katalogów międzynarodowych, jak: Scott, Gibbons, Michel, Yvert. Dobre ilustracje i świetny papier podnoszą wartość tego wydawnictwa. Objętość katalogu wynosi 95 stron, a wycena poszczególnych serii i znaczków oparta jest na walucie do-larowej.

FB

Ceskoslovenska ptilealtostmi a propa-gaóni razitka 1919-1969. Vaclav Nebesky. Wyd. Związek Filatelistów Czeskich, Brno 1971. Zeszyt 1, str. 68, cena 16 kes, Ze-szyi 2, str. 60, cena 16 kas.

Związek Filatelistów Czeskich zainau-gurował bardzo potrzebne zbieraczom, zwłaszcza tematykom, wydawnictwo -katalog kasowników okolicznościowych i propagandowych. Pragnąc jak najszybciej dostarczyć czytelnikom potrzebne dane, zrezygnowano w nim z układu chronolo-gicznego, zestawiając kasowniki tematycz-nie. W zeszycie pierwszym zgrupowano je na tematy: sport — z rozbiciem na poszczególne dyscypliny oraz turystyka i wypoczynek a także kultura, katalogu-jąc — historyczne budowle, rzeźbę, ma-larstwo, grafikę, film, muzykę, śpiew, ta-niec i inne społeczne akcje kulturalne oraz teatr. W zeszycie drugim zgromadzono dane o kasownikach na tematy polityczne, gospodarcze, prawne, transportu, oraz mi-litarne. W tekście zawarto także repro-dukcje kilku procent omawianych kasow-ników.

Praca Vaclava Nebesky'ego nie spełnia jednak całkowicie nadziei, jakie można było wiązać z tym katalogiem. Brak w nim przede wszystkim opisu rysunków kasowników; zestawienie zawiera bowiem tylko teksty. A jak wiadomo, właśnie ry-sunek ma dla zbieraczy-tematyków pod-stawowe znaczenie. Znikoma ilość repro-dukcji uniemożliwia więc praktycznie od-powiedź na pytanie: co jeszcze można wy-korzystać w konkretnym zbiorze? Przy tego rodzaju pionierskiej pracy (poprzedni katalog obejmował kasowniki do roku

322

1956 i tylko okolicznościowe, bez wirni-ków) nie uniknione są opuszczenia. W pracy Nebesky'ego jest ich jednak sta-nowczo zbyt wiele. Tak np. wśród wy-kazywanych w katalogu kasowników o te-matyce muzycznej brak co najmniej 30 pozycji. Dosyć formalny podział ma-teriału na tematy bez należytego opisu kasowników prowadzi do nieporozumień. Tak np. w dziale „rzeźba" autor wyka-zuje tylko 3 kasowniki stosowane do stemplowania kopert I-go dnia. Natomiast liczne inne, zawierające w rysunku rzeź-by, pomniki itp. skatalogowano gdzie indziej, gdyż ich tekst dotyczy np. akcji politycznych, militarnych itp.

W sumie więc pierwsze dwa zeszyty katalogu czechosłowackich kasowników rozczarowują. Pomimo wymienionych bra-ków, warto jednak zapoznać się z nimi, gdyż zawierają pewien zasób danych, nie-zbędnych zbieraczom interesującym się określoną tematyką.

rd

CO PISZĄ INNI_ Współczesne problemy teorii filatelistyki

tematycznej

Pod tym tytułem czechosłowacka „Fila-telie" kontynuuje cykl publikacji we wkładce „Zeszyty Filatelistyczne". W nu-merach 8 i 7 Vratislav Novak, przewodni-czący komisji tematycznej Federacji Fila-telistów Czechosłowackich odpowiada na pytanie: „Co to jest filatelistyka tematy-czna i jak rozpocząć opracowywanie zbio-ru tematycznego". Autor omawia w nim podstawowe zasady filatelistyki tematy-cznej, rozwój tego sposobu zbierania, re-zultaty uzyskiwane przez „tematyków" na wystawach międzynarodowych oraz przed-stawia „reguły gry" ustalone w obowiązu-jącym regulaminie FIP, awizując równo-cześnie fakt dyskutowania nad zmianą te-go regulaminu.

W nr 7 i 8 pisma dr Vladimir Viklicky radzi, w jaki sposób wykorzystać w zbio-rach tematycznych dokumenty pocztowe. Poglądy autora zbieżne są na ogól z za-sadami uznawanymi i stosowanymi w Polsce, zwłaszcza odnośnie kasowników, całostek i frankatur mechanicznych. W przy-padku znaczków znajdujemy jednak w rozważaniach Viklickiego echo błędnych koncepcji b. szefa FIPCO p. Heinricha Walza, który uważał, że w zbiorze tema-tycznym nie należy powtarzać znaczków o tych samych rysunkach a nawet mo-tywach, o ile różnią się tylko nominałem lub barwą. Autor artykułu w „Filatelie" posuwa się nawet dalej i radzi zbieraczom,

aby dokonywali wyboru nawet ze znaczków o tym samym motywie wydanym przez różne kraje, gdyż powtarzanie tych samych rysunków psuje jakoby przejrzystość „myśli przewodniej" zbioru. Z poglądem tym nie sposób zgodzić się, gdyż sprowadza się on w gruncie rzeczy do widzenia w znacz-kach jedynie obrazków, za pomocą któ-rych ilustruje się jakiś temat czy myśl.

Temat roku: Albrecht Dhrer

Można oczekiwać, że przypadająca w br. 500. rocznica urodzin największego malarza niemieckiego Albrechta Dilrera stanie się w filatelistyce tematem roku. Ukazały się już pierwsze emisje; zapo-wiedziane są dalsze nie tylko w krajach, które mają w swych zbiorach dzieła mi-strza. Prasa filatelistyczna publikuje ar-tykuły poświęcone twórczości Drera i jej odbiciu na znaczkach. W nr 9/71 dwu-tygodnika „Sammler-Express" ukazały się dwie pozycje: Bernhardo Nowaka o „diirerowskich" znaczkach oraz o realiz-mie dzieł tego malarza. Zachodnionie-miecki „Briefinarken Mauritius" opubli-kował w nr 38/71 na marginesie &ira-rowskiej emisji NRD artykuł pod zna-miennym tytułem „Dtirer jako sympatyk walczącej klasy robotniczej i chłopskiej".

Czechosłowacka poczta polowa w roku 1938

Obszerne monograficzne opracowanie na temat organizacji oraz dokumentacji pocztowo-filatelistycznej czechosłowac- kiej poczty polowej w przededniu wkro-czenia hitlerowców do CSR, opublikował w nr 9/71 praskiej „Filatelie" wybitny znawca przedmiotu dr Vratislav Palkoska.

Malarstwo i grafika na znaczkach ZSRR

„Fiłatelia SSSR" wznowiła w nr 3/71 publikowany w latach ubiegłych cykl ze-stawień katalogowych na temat malar-stwa i grafiki na znaczkach ZSRR. Au-torzy opracowania: W. Wolf i W. Fi-lipow w sposób szczegółowy i dobrze u-dokumentowany przedstawiają ten pro-blem, zaskakując nowymi danymi, w wielu przypadkach nawet zbieraczy od lat zajmujących się tematyką sztuki w filatelistyce. Kolejny odcinek publikacji dotyczy emisji radzieckich z lat 1962-64.

Arrasy wawelskie

Berliński „Sammler-Express" poświęcił w nr 8/71 całą kolumnę na omówienie dziejów naszych arrasów wawelskich, w

323

związku z ubiegłoroczną emisją poczty polskiej. Dla zbieraczy bardzo interesu-jące jest reprodukowanie obok siebie znaczków oraz zdjęć całych arrasów, któ-rych fragmenty zostały wykorzystane przez pocztę jako temat emisji. Repro-dukcje arrasów zaczerpnięte zostały z wydawnictwa albumowego NRD z roku 1969 pt. „Die Sammlungen des Kónigs-schlosses auf dem Wawel".

„Leniniana w polskoj

Pod tym tytułem „Filatelia SSSR" opu-blikowała w kwietniowym numerze z br. obszerne, opracowane przez Jana Berezy-ka z Warszawy, katalogowe zestawienie wszystkich polskich znaczków, całostek oraz kasowników o tematyce leninow-skiej.

C.R.

Doręczeniowy znaczek sądowy z 1932 r. bez poddruku siatkowego

Natrafiłem na nie opisaną dotychczas odmianę doręczeniowego znaczka sądowego wydania z 1932 roku o wartości nominal-nej 2,50 zł. (Nr III-3 wg Ilustrowanego Katalogu Znaczków Polskich, Nr 5 wg Polskich Znaków Pocztowych). Znaczek ten nie posiada poddruku w postaci siatki zielononiebieskiej. Poza tym wszystkie in-

ne jego cechy odpowiadają normalnemu wydaniu. Znaczek jest ostemplowany okrągłym stemplem „SĄD GRODZKI W TARNOWIE" 11.X.1938 (?) odbitym w ko-lorze czerwono-fioletowym. Posiadam rów-nież znaczek normalny (z poddrukiem) z takim samym ostemplowaniem (z datą 19.X.1938). Znaczki normalne z podobnym ostemplowaniem spotykałem zresztą wielo-krotnie.

Interesujące byłoby stwierdzić jaka była liczba znaczków bez poddruku — mógł to być jeden lub kilka arkuszy, które wym-knęły się kontroli. Czy ktoś może natrafił już także na tę odmianę?

Jerzy Bartke

k owym „ZNACZEK ROKU" — W BLOCZKU?

W roku 1964 poczta radziecka wydała bloczek z portretem Lenina. Było to pow-tórzenie rysunku znaczka wydanego dwa lata wcześniej a uznanego w plebiscycie za najładniejszy radziecki znaczek roku. Ponieważ tego rodzaju konkursy stały się już w ZSRR tradycją, leningradzki zbie-racz R. Permut zaproponował w liście do miesięcznika „Fiłatelija SSSR", aby w ten sposób upamiętniać wszystkie „znaczki roku". Według jego propozycji bloczek -zawsze w identycznym formacie — za-wierający reprodukcję znaczka uznanego za najładniejszy, powinien ukazywać się na „Dzień Zbieracza". Nie wiadomo jeszcze jak poczta radziecka ustosunkuje się do tej propozycji.

TERMIN WAŻNOSCI: 14 SIERPNIA 1972 R.

Do 14 sierpnia 1972 roku ważne będą angielskie znaczki pocztowe w starej wa-lucie, obowiązującej przed wprowadzeniem systemu dziesiętnego. Dotychczas moc obie-gową mają wszystkie znaczki brytyjskie wydane od 1911 roku. Ze „starych" zna-czków po dniu 14.V1I1.72. można będzie używać do korespondencji tylko funtówki z portretem królowej Elżbiety II oraz z wi-dokiem zamku windsorskiego.

DUREROWSKIE CAŁOSTKI

Poczta NRF uczciła 500 rocznicę urodzin największego malarza niemieckiego Odro-dzenia Albrechta Dlirera nie tylko zna-czkiem i kasownikami, ale także serią 5 ilustrowanych całostek. Wszystkie całostki mają specjalnie zaprojektowany znak opła-ty (wydrukowany w kolorach zielonym i czerwonym) z monogramem malarza, ozna-czeniem roku 1971, nominału 20 Pf. oraz tekstem „Diirerjahr NUrnberg" (Rok Dii-rerowski Norymberga). Po stronie adreso-wej tych kartek są jeszcze zaznaczone miejsca na adres odbiorcy i nadawcy oraz informacje o ilustracji znajdującej się po drugiej stronie. Karty zawierają bowiem wielobarwne reprodukcje dziel znakomi-tego malarza, przechowywanych w za-granicznych galeriach: „Welsches Gebirge" (Obce góry — Ashmolean Museum, Ox-ford), „Flugel der Nebelkr5he" (Skrzydło wrony — Albertinum, Wiedeń), „Engels-messe" (fragment mszy anielskiej — Mu-zeum Sztuk Pięknych, Rennes), „Rosen-kranzfest" (portret, fragment procesji ró-żańcowej — Galeria Narodowa, Praha), „Autoportret" (Fragment — Muzeum Pra-do, Madryt).

(rd)

324

Z klubów zainteresowań I Spotkanie członków Klubu MAR

23 maja br. w Wojew. Parku Kultury i Wypoczynku w Chorzowie, w kawiarni „Przystań" — odbyło się spotkanie człon-ków klubu.

Sprawozdanie z dotychczasowej działal-ności klubu odczytał kol. B. Jerich. His-torię i rozwój PLL Lot omówił przedsta-wiciel PLL Lot mgr J. Pęgiel. Po oży-wionej dyskusji zatwierdzony został re-gulamin klubu i wybrano władze: kol. B. Jerich (prezes), kol. M. Szwemin, kol. J. Chrzanowski.

PLL Lot przyjęły patronat nad klu-bem „IKAR". Na spotkaniu obecny był v-prezes Zarządu Okręgu PZF Katowice kol. K. Paśko i członkowie komisji te-matycznej. Stosowano okolicznościowy ka-sownik (p. nr 13/71 str. 299). Na zakoń-czenie spotkania uczestnicy otrzymali pa-miątki reklamowe PLL Lot.

Klub Polonica

Z VI Zjazdu Klubu Polonica otrzyma-liśmy pozdrowienia w pamiątkowej ko-percie z okolicznościowym datownikiem. Dziękujemy.

COPERNICANA 13 czerwca br. ruszyła szlakiem koper-

nikowskim z Olsztyna do Lidzbarka War-mińskiego poczta konna, zorganizowana przez Z.O/Olsztyn, OUPT Olsztyn oraz Klub „Copernicana".

Do przewozu pocztą konną dopuszczone były przesyłki zaopatrzone w specjalną nalepkę poczty konnej, ofrankowane wg normalnej taryfy pocztowej. Nalepki wy-dano w arkusikach po 4 sztuki.

Przesyłki stemplowano okolicznościo-wym datownikiem i trójkątnym stem-plem o przewozie pocztą konną w Upt. Olsztyn 1 oraz datownikiem odbiorczym w Upt. Lidzbark Warmiński.

Dotychczasowe opracowania katalogu-jące zestawienia kasowników dotyczących Kopernika, pomijały jeden z mniej znanych kasowników, przedstawiający pomnik Mi-kołaja Kopernika przed ratuszem w To-runiu, odsłonięty w 1853 roku, a pochodzą-cy z pracowni rzeźbiarskiej znanego rzez-

01.34,147.

1‚7-f•

biarza berlińskiego Fryderyka Tiecka (p. notka nr 24/1970, str. 570). Kasownik ten był stosowany w sezonie letnim 1960 roku. Przedstawia toruński ratusz ze stojącym przed nim pomnikiem. Po lewej stronie znajduje się napis: „mówią/wieki..." po prawej stronie rysunku okrągły kasownik dzienny.

Roman Puebniarski

Centralna Komisja dla oceny prac Kon-kursu Rysunkowego dla Młodzieży — 1971 na wykonanie projektu znaczka pocztowe-go dla uczczenia 500. rocznicy urodzin Mi-kołaja Kopernika (p. „Filatelista" nr 12, str. 285), w dniu 5 czerwca br. dokonała oceny projektów i postanowiła:

1. w grupie młodzieży do lat 12 (40 projektów)

— nagrodzi ć Mariusza Krupińskiego (O/Warszawa) Piotra Wróbla — dwukrotnie (0/Bydgoszcz)

325

rok G kwiecień 1971

— wyróż ni ć Annę Gaza (0/Szczecin) Reginę Jagusifiską (0/Gdańsk) Roberta 1Vlarszatka (o/Warszawa) Waldemara Mazurkiewicza (0/Rzeszów) Jacka Sobotę (0/Rzeszów)

2. w grupie młodzieży do lat 15 (59 projektów)

— nagrodzi ć Marcina Ogurka (O/Katowice) Wojciecha Tkaczyka (O/Poznań) Czestawę Wlatrowską (O/Gorzów Wlkp.)

— wyró ż ni ć Janusza Godzińsklego (0/Gdańsk) Stefanię Muszyńską (0/Gdańsk) Lucynę Ott (0/Wroclaw) Andrzeja Polaka (0/Szczecin) Zbigniewa Zbridzewsklego (0/Gdańsk)

3. w grupie młodzieży powyżej lat 15 (66 projektów)

— nagrodzić Michale Ciesielczyka (0/Warszawa) Ewę Szmuglińską (0/Gdańsk) Mariolę Trych (0/Rzeszów)

— wyróż ni ć Annę wegunsita (0/Szczecin) Jerzego Majewskiego (0/Rzeszów) Ewę Szydlowskę (0/Gdańsk) Edwarda Staronia (0/Rzeszów) Elżbietę Pakuta (0/Lublin)

Nagrody i wyróżnienia zostaną wysłane pocztą.

WROCŁAW

WROCLAWSKIE WIADOMOŚCI FILATELISTYCZNE

nr 1(37) rok XI marzec 1971

Artykuły:

L. Wróbel — Odszedł od nas Tadeusz SzlacItcianowski (wspomnienie pośmiert-ne),

M. Kościelniak — Przyczynki do badań stempli prowizorycznych Ziem Zachod-nich i Północnych,

Fr. Jakubowski — Polskie ekslibrisy o motywach pocztowo-filatelistycznych,

T. Nowy — Krakowska Wystawa Le-ninowska,

J. Leszczyński — Kilka ciekawostek znaczków polskich (nr nr 455 i 527).

W dziale „Z naszego Muzeum" Fr. Ja-kubowski pisze o nowym statucie Mu-zeum PiT. Na podstawie tego statutu po-wołano już 11-osobową Radę Muzealną,

której przewodniczącym jest dyrektor OPiT we Wrocławiu — Z. Zbyrowski, a jednym z członków — przedstawiciel PZF (czł. Kom. Probl.-Bad.) — T. Nowy. Dzia-ła już również w myśl nowego statutu -Komisja Zakupów Muzealiów. W tymże dziale W. Rajchel pisze o dwóch wysta-wach ciekawostek znaczkowych w Mu-zeum PiT oraz o 25-leciu poczty dolno-śląskiej.

Recenzje i bogaty, jak zawsze, „Rap-tularz wrocławski" wypełniają prawie połowę 48-stronicowego numeru.

A dochodzą jeszcze dwie 32-stronico-we wkładki: „Wiadomości filumenistycz-ne" nr 1(7) i M. Kościelniaka „Polskie stemple sportowe" (arkusz 8 i 9).

LUBLIN

W numerze: A. Woroniak — Pierwszy lot człowie-

ka w kosmos, Br. Oleszek — Znaczki pod lupą (uster-

ki na znaczku nr 1850 stulecie urodzin Lenina).

Fragmenty sprawozdania Z/O PZF w Lublinie.

W dziale kronikarskim poruszono m.in. zagadnienie konieczności objęcia podzia-łem tematycznym w Ilustrowanym Ka-talogu Znaczków Polskich również znacz-ków i całostek z okresu międzywojenne-go.

nr 5 (59) rok 6 maj 1971

W numerze: St. Żółkiewski — Pierwsze karty pocz-

towe Polski Ludowej (tzw. wydanie lu-belskie z września 1944 r.),

Al. L. Gzella — Najuciążliwszy był Urton (o poczcie w Mongolii),

Za kronikami zwraca uwagę felieton J. Piaseckiego „Opowieści jednego zbio-ru" — opis i reprodukcja nie znanej do-tąd karty nr Cp 76 z ilustracją nr 20, przedrukowanej nową wartością 25 gr jak karty nr Cp 89-90.

Na „Kolumnie Rzeszowskiej" A. Grom-ski zamieszcza obszerną pracę „Historia Rzeszowskiej Poczty (1752-1772)".

326

riO[Dirs!rie!r17-1- Kuplę PRL do 1960 t tema-

tyczne serie zagraniczne. Ewentualnie dam w zamian KDL-e. Dziekańska, Warszawa 4, skr. poczt. 286. (142)

Likwiduje czysty zbiór flory i fauny. Mieczysław BM, Nowy Targ, ul. Kowanlec 3. (143)

Okazyjnie sprzedam kasowane Francja nr 1 oraz Islandia nr 4 1 5 B. Karcz, Nowy Dwór Od., ul. Dąbrowskiego 12. (GB

FDC PRL od nr 1 do nr 331 prawie komplet, odstąpię w całości poniżej ceny katalogo-wej. Józef Clemnoleński, Kra-ków 1, poste Restante. (145)

Wymienię wzglednle sprze-dam 1 loty różnych towa-rzystw lotniczych. S. Macanek, Krosno nnigisloklem. skrytka 46. (140

Do skompletowania zbioru poszukuję niektóre ruble car skie oraz pTenlądze papierowe, wydane do roku 1997. Poszu-kuję również polskie monety miedziane, bite do roku 1969. W wymianie mogę dać Inne

monety, dobre znaczki poczto-we lub gotówkę. T. Pilch, Krze-azowie% skr. poczt. 39, k. Kra-kowa. (147)

Poszukuję arkusików 859 A, Apollo 11, Luna Id wiele serii PRL lepszych, motyli, luzaków całego świata. Kupno lub wymiana na inne luzaki. serie. Oferty: dr Koziowski, Bleisko-Blala, Bystrzańska 43.

4 Kuplę FDC-Zum stel n: But-

gar 1i)a 1627 -8. 2013. Jugosławia ( 1 1263-5. 1266-8, 1325-7, 1388-90, Węgry 1969-76, 1969A-76.A. Ru-munia 2878-81, znaczki czyste, FDC-Yvert: Iran 1210-1. Egipt 667, 711, Flong-Kong Korea P1d. 446-7, 483-9. bloki 121-2, 195-6 oraz znaczki. FDC. stemp-le, całostki Nowy Rok. Nawią-żę wymianę krajową i zagra-niczna. Muszkiet, Częstochowa, Kogcluszkl 26 m 20. (199)

Sprzedam polski znaczek nr 189 f czysty. Oferty proszę kierować na adres Wrocław 17, skr. poczt. 1613. Zapewniam dyskrecję. (150)

Dnia 28 czerwca 1971 roku zmarła nagle w wieku lat 12 nasza nieodżałowana Koleżanka

IRENA SZEMRAJ Cześć Jej ~Cel

Zarząd Główny PZF oraz

koleżanki i koledzy

z tycia -

KRAKÓW 71

W roku bieżącym mija 20 lat od chwil: podjęcia działalności przez Koło PZF nr 1 im. prof. St. Miksteina w Krakowie, największe na terenie działalności Okręgu Krakowskiego PZF.

Koło nr ł jest spadkobiercą bogatej tradycji krakowskiej organizacji filateli-stycznej, datującej się od roku 1893. Z szeregów członków Koła nr 1 wywo-dzą się czołowi działacze polskiego ru-chu filatelistycznego, piastujący często-kroć funkcje organizacyjne na szczeblu centralnym, bądź też na szczeblu Okręgu PZF.

W celu upamiętnienia rocznicy swej działalności Zarząd Koła PZF nr 1 pod-jął uchwałę o zorganizowaniu m.in. Wy-stawy Filatelistycznej „Kraków 71" z oka-zji 20-lecia Kola i z okazji „Dnia Znacz-ka". Współorganizatorem wystawy będzie Muzeum Historyczne m. Krakowa, w któ-rego lokalu w Krzysztoforach, Kraków, Rynek GL 35 wystawa się odbędzie w

dniach 7-28 listopada. Obejmować bę-dzie zbiory generalne i tematyczne,

Komitet Organizacyjny Wystawy zwra-ca się o zgłaszanie zbiorów z Okręgu Krakowskiego. Zgłoszenia o tematyce „Kraków i Ziemia Krakowska" oraz o tematyce „Dzień Znaczka" będą przyj-mowane z terenu całej Polski. Termin zgłoszeń upływa z dniem 31 lipca br. Zgłoszenia oraz' wszelką korespondencję należy kierować na adres: Zarząd Koła PZF nr 1, Kraków, ul. Wiślna 8.

Komitet Organizacyjny Wystawy po-wiadomi zainteresowanych wystawców do 31 sierpnia 1971 r. o przyjęciu ekspona-tów i wielkości przyznanej powierzchni ekspozycyjnej. Przyjęte zbiory muszą być doręczone osobiście lub przez pocztę Ko-mitetowi Organizacyjnemu do dnia 30 września 1971 r.

Zbiory wystawione w klasie konkur-sowej mogą być wyróżnione dyplomem w randze medalu złotego, srebrnego, albo brązowego, bądź też dyplomem uznania.

Zbiory nie wyróżnione przez Sąd Kon-kursowy otrzymają od Komitetu Orga-nizacyjnego zaświadczenia uczestnictwa. Zbiorom wyróżnionym Sąd Konkursowy może przyznać również nagrody honoro-we i rzeczowe.

Redaguje kolegium w składzie: Fabian Bura, Tadeusz Grodecki. Wiesława Montewska, Cezary Rudzifiski, Zygmunt Szymański

Wydawca: Agencja wydawnicza „Much"

Adres Redakcji: Warszawa, ul. Widok 22, tel. 27-30-13

Artykułów niezamówionych redakcja nie zwraca

Naklad 22.199. Objętość 1 ark. Format 05 Pepler !lustr. V kl. 70 g 70 x 100

UWAGA FILATELI Ś CI!

od 16 czerwca 1971 r. sklepy filatelistyczne ,,RUCH"

na terenie całej Polski rozpoczęły sprzedaż pozaabona-

mentową walorów filatelistycznych emisji II pół rocza

ł 9 7 0 r.

W sprzedaży m.in. znajdują się tak atrakcyjne pozycje jak:

— 100 r. ur. W. I. Lenina — arkusik — DZIEŃ ZNACZKA — malarstwo współczesne — MINIATURY — przedstawiające słynnych Pola-

ków (malarstwo) — „LUNA 16" — Radziecka Automatyczna Stacja

Kosmiczna

— ARRASY WAWELSKIE. I1

Państwowe Przedsiębiorstwo Filatelistyczne

„R U C H" Warszawa, ul. Barbary 4

Cena zl 2,50 Cena w prenumeracie: kwartalnie 15 zl. pólrocznle 90 zl, rocznie 80 zl.

Prenumeraty przyjmowane są do 10 dnia miesiąca poprzedzającego okres prenumeraty. Prenumeratę na kraj dla czytelników indywidualnych przyjmują Urzędy Pocztowe oraz listonosze. Czytelnicy Indywidualni mogą dokonywać wptat również na konto PKO

Nr 1-5-100020 Centrala Kolportażu Prasy I Wydawnictw „Ruch", Warszawa, ul. Towarowa 98. Wszystkie instytucje państwowe 1 spoleczne mogą zamawiać prenumeratę wyłącznie za

pośrednictwem Oddzialów i Delegatur „Ruch" w terminie do 25.XI. na rok następny. Prenumeratę ze zleceniem wysylki za granicę, która jest o 40% droższa od krajowej, przyj-

muje Biuro Kolportażu Wydawnictw Zagranicznych ..Ruch", Warszawa, ul. Wronia 13 konto PKO Nr I-5-100024, tel. 20-48-81.

Egzemplarze zdezaktualizowane na uprzednie pisemne zamówienia prowadzi CKPIW ,Ru711". Warszawa, ul. Towarowa 28

Ogłoszenia przyjmuje Agencja Wydawnicza „Ruch", Warszawa, ul. Koszykowa 13A konto: NBP XIII O/M nr 1552-8-131305

Cena ogłoszeń — 3 zl za stowo. Ogloszen o charakterze handlowym nie przyjmujemy

INDEKS 951101 ZE „Ruch" W-wa, sam. 8T1-71 U-41