Upload
doankhue
View
222
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Warszawski Uniwersytet Medyczny
Wydział Nauki o Zdrowiu
PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY
DLA STUDENTÓW KIERUNKU POŁOŻNICTWO
STUDIA I STOPNIA
Warszawa, 2013
SPIS TREŚCI
1. WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY
2. WYDZIAŁ NAUKI O ZDROWIU
3. KONSULTACJA OPRACOWANIA
4. STANDARDY KSZTAŁCENIA
5. WYKAZ PRZEDMIOTÓW NA I ROKU STUDIÓW
5.1. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE ANATOMII
5.2. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE FIZJOLOGII
5.3. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE EMBRIOLOGII
5.4. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE GENETYKI
5.5. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE BADANIA FIZYKALNEGO
5.6. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE BIOCHEMII
5.7. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE BIOFIZYKI
5.8. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE MIKROBIOLOGII
5.9. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE PARAZYTOLOGII
5.10. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE PSYCHOLOGII
5.11. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE SOCJOLOGII
5.12. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE PEDAGOGIKI
5.13. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE FILOZOFII I ETYKI
ZAWODU POŁOŻNEJ
5.14. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE PODSTAW
OPIEKI POŁOŻNICZEJ Z ELEMENTAMI NEONATOLOGII
5.15. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE TECHNIK POŁOŻNICZYCH
I PROWADZENIA PORODU
5.16. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE DIETETYKI
5.17. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE WYCHOWANIA FIZYCZNEGO
5.18. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE JĘZYKÓW OBCYCH
5.19. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE BHP
5.20. KSZATŁCENIE W ZAKRESIE PRZYSPOSOBIENIA BIBLIOTECZNEGO
6. WYKAZ PRZEDMIOTÓW NA II ROKU STUDIÓW
6.1. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE PATOLOGII – PATOFIZJOLOGII
6.2. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE PATOLOGII – PATOMORFOLOGII
6.3. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE FARMAKOLOGII
6.4. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE TECHNIK POŁOŻNICZYCH
I PROWADZENIA PORODU
6.5. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE PODSTAWOWEJ
OPIEKI ZDROWOTNEJ
6.6. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE POŁOŻNICTWA
I OPIEKI POŁOŻNICZEJ
6.7. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE PEDIATRII I PIELĘGNIARSTWA
PEDIATRYCZNEGO
6.8. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE CHORÓB WEWNĘTRZNYCH
6.9. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE CHIRURGII
6.10. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE RATOWNICTWA
MEDYCZNEGO
6.11. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE BADAŃ W POŁOŻNICTWIE
6.12. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE WYCHOWANIA FIZYCZNEGO
6.13. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE JĘZYKÓW OBCYCH
7. WYKAZ PRZEDMIOTÓW NA III ROKU STUDIÓW
7.1. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE ZDROWIA PUBLICZNEGO
7.2. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE RADIOLOGII
7.3. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE PRAWA
7.4. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE TECHNIK POŁOŻNICZYCH
I PROWADZENIA PORODU
7.5. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE PROMOCJI ZDROWIA
7.6. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE GINEKOLOGII
I OPIEKI GINEKOLOGICZNEJ
7.7. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE PSYCHIATRII
7.8. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE ANESTEZJOLOGII
I STANÓW ZAGROŻENIA ŻYCIA
7.9. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE REHABILITACJI
W POŁOŻNICTWIE, NEONATOLOGII I GINEKOLOGII
7.10. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE BADAŃ W POŁOŻNICTWIE
7.11. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE JĘZYKA MIGOWEGO
7.12. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE PODSTAW
TECHNIK INFORMATYCZNYCH
1. WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY
WŁADZE WARSZAWSKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO
REKTOR: prof. dr hab. n. med. Marek Krawczyk
Prorektor ds. Dydaktyczno-Wychowawczych:
prof. dr hab. n. med. Marek Kulus
Prorektor ds. Nauki i Współpracy z Zagranicą:
prof. dr hab. n. med. Sławomir Majewski
Prorektor ds. Klinicznych, Inwestycji i Współpracy z Regionem:
dr hab. n. med. Sławomir Nazarewski
Prorektor ds. Kadr :
prof. nadzw. dr hab. n. med. Renata Górska
2. WYDZIAŁ NAUKI O ZDROWIU
DZIEKANAT WYDZIAŁU NAUKI O ZDROWIU
ul. Żwirki i Wigury 61
Budynek Rektoratu V piętro
02-091 Warszawa
e-mail: [email protected]
strona: www.wum.edu.pl/wnoz
DZIEKAN WYDZIAŁU NAUKI O ZDROWIU –
Prof. dr hab. n. med. Piotr Małkowski
Prodziekani:
dr hab. n. med. prof. nadzw. WUM Ewa Dmoch-Gajzlerska – Prodziekan ds. kierunku
Położnictwo
dr hab. n. med. Bożena Czarkowska Pączek – Prodziekan ds. Oddziału Pielęgniarstwa
dr hab. n. med. Andrzej Deptała – Prodziekan ds. Oddziału Zdrowia Publicznego
dr hab. n. med. Jacek Rózga – Prodziekan ds. Oddziału Dietetyka i kierunku Ratownictwo
Medyczne
prof. dr hab. n. med. Andrzej Friedman – Prodziekan ds. Przewodów doktorskich i współpracy z
zagranicą
Kierownik Dziekanatu WNoZ - mgr Grażyna Halicka
tel. (22) 572 05 20 (pok. 523)
Osoba zajmująca się sprawami studentów kierunku Położnictwo:
mgr Monika Wojciechowska
tel. (22) 572 05 83 (pok. 513)
e-mail: [email protected]
3. KONSULTACJA OPRACOWANIA
dr hab. n. med. prof. nadzw. WUM Ewa Dmoch-Gajzlerska Prodziekan Wydziału Nauki o Zdrowiu ds. kierunku Położnictwo
Kierownik Zakładu Dydaktyki Ginekologiczno-Położniczej
4. STANDARDY KSZTAŁCENIA
I. WYMAGANIA OGÓLNE
Studia pierwszego stopnia na kierunku położnictwo trwają nie krócej niż 6 semestrów. Liczba
godzin zajęć i praktyk nie może być mniejsza niż 4720. Liczba punktów ECTS wynosi nie mniej
niż 180. Studia mają profil praktyczny. Kierunek studiów mieści się w obszarze kształcenia z
zakresu nauk medycznych, nauk o zdrowiu i nauk o kulturzefizycznej.
II. OGÓLNE EFEKTY KSZTAŁCENIA
Dyplom licencjata położnictwa uzyskuje absolwent studiów pierwszego stopnia na kierunku
położnictwo, który:
1) w zakresie wiedzy posiada:
a) szczegółową wiedzę z zakresu położnictwa,
b) ogólną wiedzę z zakresu innych nauk medycznych,
c) znajomość etyki zawodowej i przepisów prawnych dotyczących wykonywania zawodu
położnej;
2) w zakresie umiejętności potrafi:
a) wykonywać świadczenia zdrowotne wobec: kobiety i jej rodziny, kobiety ciężarnej, kobiety
rodzącej, położni-cy i noworodka oraz kobiety chorej ginekologicznie w zakresie promocji
zdrowia, profilaktyki i profesjonalnej opieki położniczo-ginekologicznej –
przedkoncepcyjnej, prenatalnej, perinatalnej oraz w okresie przekwitaniai senium,
b) rozpoznawać ciążę, sprawować opiekę nad kobietą w przebiegu ciąży fizjologicznej i
monitorować ciążę prawidłową, samodzielnie prowadzić i przyjąć poród fizjologiczny (w
warunkach szpitalnych i pozaszpitalnych), w przypadku konieczności także z nacięciem i
szyciem krocza, monitorować płód z wykorzystaniem aparatury medycznej oraz wykrywać
stany odbiegające od normy u matki i dziecka w okresie ciąży, porodu i połogu,
c) podejmować konieczne działania w sytuacjach nagłych, do czasu przybycia lekarza, w tym
ręcznie wydobyć łożysko, a w przypadku potrzeby także ręcznie zbadać macicę,
d) sprawować opiekę nad matką i noworodkiem, monitorować przebieg okresu poporodowego
oraz badać noworodka, a także podejmować w sytuacji nagłej wszelkie niezbędne działania,
w tym natychmiastową reanimację,
e) współpracować z personelem medycznym, w tym z przedstawicielami innych zawodów
medycznych,
f) prowadzić działalność edukacyjno-zdrowotną w zakresie przygotowania do życia w
rodzinie, metod planowania rodziny, ochrony macierzyństwa i ojcostwa, przygotowania do
rodzicielstwa i urodzenia dziecka, łącznie z poradnictwem na temat higieny i żywienia oraz
prowadzenia profilaktyki chorób kobiecych i patologii położniczych;
3) w zakresie kompetencji społecznych:
a) ma świadomość czynników wpływających na reakcje własne i pacjenta,
b) ma świadomość potrzeby permanentnego kształcenia się,
c) potrafi samodzielnie wykonywać zawód, zgodnie z zasadami etyki ogólnej i zawodowej
oraz holistycznego podejścia do podopiecznych, uwzględniającego poszanowanie i
respektowanie ich praw.
Absolwent studiów pierwszego stopnia na kierunku położnictwo jest przygotowany do podjęcia
studiów drugiego stopnia.
III. SZCZEGÓŁOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA
A. NAUKI PODSTAWOWE (anatomia, fizjologia, patologia, embriologia i genetyka, biochemia i
biofizyka, mikrobiologia i parazytologia, farmakologia, radiologia)
W zakresie wiedzy absolwent:
A.W1. określa budowę ciała ludzkiego w podejściu topograficznym (kończyna górna i dolna, klatka
piersiowa, brzuch, miednica, grzbiet, szyja, głowa) oraz czynnościowym (układ kostno-stawowy,
układ mięśniowy, układ krążenia, układ oddechowy, układ pokarmowy, układ moczowy, układy
płciowe, układ nerwowy i narządy zmysłów, powłoka wspólna, krążenie matczyno-płodowe);
A.W2. opisuje budowę i funkcjonowanie miednicy kostnej i mięśni dna miednicy oraz budowę
kanału rodnego;
A.W3. omawia neurohormonalną regulację procesów fizjologicznych oraz elektrofizjologicznych;
A.W4. wyjaśnia fizjologię rozrodu i laktacji;
A.W5. wyjaśnia specyfikę i znaczenie oraz zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej i
kwasowo-zasadowej w utrzymaniu homeostazy ustroju;
A.W6. omawia fizjologię poszczególnych układów i narządów zmysłów;
A.W7. definiuje podstawowe pojęcia patologii ogólnej z zakresu zaburzeń w krążeniu, zmian
wstecznych, zmian postępowych, zapaleń i nowotworów;
A.W8. omawia wybrane zagadnienia z zakresu patologii narządowej układu krążenia,
oddechowego, trawiennego, moczowo-płciowego i nerwowego oraz przebieg kliniczny zmian
patomorfologicznych w poszczególnych narządach;
A.W9. wymienia czynniki chorobotwórcze zewnętrzne i wewnętrzne, modyfikowalne i
niemodyfikowalne;
A.W10. zna procesy spermatogenezy, spermiogenezy i owogenezy, zaplemnienia i zapłodnienia
oraz wczesne stadia rozwoju człowieka;
A.W11. omawia rozwój, budowę i funkcje łożyska;
A.W12. zna uwarunkowania genetyczne grup krwi człowieka oraz konfliktu serologicznego w
układzie Rh;
A.W13. zna problematykę chorób uwarunkowanych genetycznie w profilaktyce nowotworów oraz
diagnostyce prenatalnej;
A.W14. charakteryzuje podstawy działania układów regulacji (homeostaza), rozumie rolę
sprzężenia zwrotnego dodatniego i ujemnego;
A.W15. prezentuje funkcje nukleotydów w komórce, opisuje strukturę I- i II-rzędową DNA i RNA,
wymienia oddziaływania stabilizujące te struktury, opisuje strukturę chromatyny;
A.W16. opisuje budowę chromosomów oraz molekularne podłoże mutagenezy i zna profile
metaboliczne podstawowych narządów;
A.W17. zna zasady dziedziczenia różnej liczby cech, dziedziczenia cech ilościowych, niezależnego
dziedziczenia cech oraz dziedziczenia pozajądrowej informacji genetycznej;
A.W18. charakteryzuje podstawowe reakcje związków nieorganicznych i organicznych w
roztworach wodnych oraz prawa fizyczne wpływające na przepływ cieczy, a także czynniki
oddziałujące na opór naczyniowy przepływu krwi;
A.W19. wyjaśnia podstawy fizykochemiczne działania zmysłów wykorzystujących fizyczne
nośniki informacji (fale dźwiękowe i elektromagnetyczne);
A.W20. określa fizyczne podstawy nieinwazyjnych i inwazyjnych metod obrazowania;
A.W21. opisuje zjawiska fizyczne stanowiące podstawę współczesnej diagnostyki medycznej:
a) spektroskopii magnetycznego rezonansu jądrowego (NMR – Nuclear Magnetic Resonance),
b) ESR – erythrocyte sedimentation rate,
c) USG,
d) pozytonowej tomografii komputerowej (PET),
e) RTG,
f) termowizji;
A.W22. różnicuje witaminy oraz budowę aminokwasów, nukleozydów, monosacharydów, kwasów
karboksylowych i ich pochodnych, wchodzących w skład makrocząsteczek obecnych w komórkach,
macierzy zewnątrzkomórkowej i płynach ustrojowych;
A.W23. opisuje biofizyczne podstawy funkcjonowania organizmu ludzkiego;
A.W24. definiuje podstawowe pojęcia z zakresu mikrobiologii i parazytologii oraz zna metody
stosowane w diagnostyce mikrobiologicznej;
A.W25. różnicuje epidemiologię zakażeń wirusami, bakteriami, grzybami i pasożytami, z
uwzględnieniem geograficznego zasięgu ich występowania;
A.W26. zna problematykę funkcjonowania układu pasożyt – żywiciel w celu terapii chorób
wywołanych przez pasożyty;
A.W27. posiada wiedzę z zakresu immunoprofilaktyki zakażeń, reakcji nadwrażliwości,
autoimmunizacji i podstawowych problemów transplantologii;
A.W28. omawia mechanizmy regulacji metabolizmu w organizmie człowieka i biofizyczne
podstawy funkcjonowania organizmu ludzkiego;
A.W29. charakteryzuje poszczególne grupy środków leczniczych, główne mechanizmy ich
działania, ich przemiany w ustroju i działania uboczne;
A.W30. omawia podstawowe zasady farmakoterapii;
A.W31. charakteryzuje poszczególne grupy leków i ich zastosowanie lecznicze oraz zasady
leczenia krwią i środkami krwiozastępczymi;
A.W32. omawia zasady farmakoterapii i fitoterapii w położnictwie, neonatologii i ginekologii oraz
wpływ leków na płód, w tym teratogenne i embriotoksyczne działanie leków;
A.W33. zna problematykę diagnostyki radiologicznej.
W zakresie umiejętności absolwent:
A.U1. zna topografię narządów ciała ludzkiego i posługuje się mianownictwem anatomicznym;
A.U2. wskazuje różnice w budowie i charakteryzuje funkcje życiowe człowieka dorosłego,
noworodka i niemowlęcia;
A.U3. określa neurohormonalną regulację procesów fizjologicznych i wyjaśnia procesy
elektrofizjologiczne zachodzące w organizmie;
A.U4. interpretuje patofizjologię stresu i patofizjologię głodu tlenowego oraz dokonuje analizy
patofizjologii wstrząsu;
A.U5. opisuje zmiany w funkcjonowaniu organizmu jako całości w sytuacji zaburzenia jego
homeostazy;
A.U6. powiązuje obrazy uszkodzeń tkankowych i narządowych z objawami klinicznymi choroby,
wywiadem i wynikami badań diagnostycznych oraz opisuje konsekwencje rozwijających się zmian
patologicznych dla sąsiadujących topograficznie narządów;
A.U7. stosuje diagnostykę dysmorfologiczną oraz wdraża techniki stosowane w badaniach
genetycznych i immunologicznych;
A.U8. szacuje ryzyko ujawnienia się danej choroby w oparciu o zasady dziedziczenia i wpływ
czynników środowiskowych;
A.U9. wykorzystuje znajomość praw fizyki do opisu zagadnień z zakresu biologii komórek, tkanek
oraz procesów fizjologicznych, w szczególności do wyjaśnienia wpływu czynników zewnętrznych,
takich jak temperatura, grawitacja, ciśnienie, pole elektromagnetyczne oraz promieniowanie
jonizujące na organizm ludzki;
A.U10. współuczestniczy w doborze metod diagnostycznych w poszczególnych stanach
klinicznych z wykorzystaniem wiedzy z zakresu biofizyki i biochemii;
A.U11. rozpoznaje najczęściej spotykane pasożyty człowieka na podstawie ich budowy, cykli
życiowych oraz objawów chorobowych;
A.U12. klasyfikuje drobnoustroje, z uwzględnieniem mikroorganizmów chorobotwórczych i
obecnych we florze fizjologicznej;
A.U13. szacuje niebezpieczeństwo toksykologiczne w określonych grupach wiekowych oraz w
różnych stanach klinicznych;
A.U14. uczestniczy w planowaniu algorytmu postępowania diagnostycznego i terapeutycznego w
różnych stanach klinicznych;
A.U15. ocenia szkodliwość dawki promieniowania jonizującego i stosuje się do zasad ochrony
radiologicznej.
B. NAUKI SPOŁECZNE (psychologia, socjologia, pedagogika, prawo, zdrowie publiczne,
filozofia i etyka zawodu położnej, język angielski)
W zakresie wiedzy absolwent:
B.W1. zna podstawowe pojęcia z zakresu psychologii dotyczące zachowania i rozwoju człowieka
oraz uwarunkowań jego prawidłowego i zaburzonego funkcjonowania;
B.W2. zna problematykę relacji człowiek – środowisko społeczne i mechanizmy funkcjonowania
człowieka w sytuacjach trudnych;
B.W3. omawia etapy i prawidłowości rozwoju psychicznego człowieka;
B.W4. różnicuje pojęcie emocji i motywacji oraz osobowości i jej zaburzeń;
B.W5. zna podstawowe zagadnienia z zakresu psychologii prenatalnej i prokreacyjnej;
B.W6. definiuje i omawia etapy rozwoju dziecka, od poczęcia do narodzin, oraz rozpoznaje
czynniki psychospołeczne warunkujące jego rozwój w okresie prenatalnym;
B.W7. zna czynniki sprzyjające tworzeniu się więzi rodziców z dzieckiem poczętym;
B.W8. omawia psychospołeczne aspekty kolejnych okresów w życiu kobiety – od pokwitania do
senium;
B.W9. charakteryzuje istotę, strukturę i zjawiska zachodzące w procesie przekazywania i wymiany
informacji, definiuje modele i style komunikacji interpersonalnej;
B.W10. wskazuje sytuacje jatrogenne w relacjach położna – pacjentka oraz położna – osoba
towarzysząca rodzącej;
B.W11. formułuje warunki prawidłowej komunikacji położna – podopieczna oraz położna –
personel medyczny;
B.W12. zna specyficzne problemy występujące w poszczególnych okresach życia kobiety,
szczególnie wynikające z barier w komunikowaniu się;
B.W13. przedstawia techniki redukowania lęku i sposoby relaksacji oraz mechanizmy
powstawania, działania i zapobiegania zespołowi wypalenia zawodowego;
B.W14. omawia wybrane teorie i metody modelowania rzeczywistości z perspektywy socjologii,
mające zastosowanie w pielęgniarstwie i opiece położniczej;
B.W15. omawia wybrane obszary odrębności kulturowych i religijnych;
B.W16. charakteryzuje zakres interakcji społecznej i procesu socjalizacji oraz działanie lokalnych
społeczności i ekosystemu;
B.W17. definiuje pojęcia: rodziny, grupy, organizacji i instytucji, populacji, społeczności i
ekosystemu oraz zna zasady ich funkcjonowania;
B.W18. różnicuje pojęcia dewiacji i zaburzenia, ze szczególnym uwzględnieniem patologii
dziecięcej;
B.W19. definiuje i interpretuje zjawisko nierówności klasowej, etnicznej, płci i dyskryminacji;
B.W20. zna strukturę i dynamikę rodziny, społeczne konsekwencje choroby, bezdzietności i ciąży
niepożądanej oraz problemy nieletnich i samotnych matek;
B.W21. objaśnia podstawowe pojęcia i zagadnienia z zakresu pedagogiki jako nauki stosowanej i
procesu wychowania w aspekcie zjawiska społecznego (chorowania, zdrowienia, hospitalizacji i
umierania);
B.W22. zna problematykę procesu kształcenia w ujęciu edukacji zdrowotnej;
B.W23. zna metodykę edukacji zdrowotnej dzieci, młodzieży i dorosłych;
B.W24. zna miejsce prawa w życiu społeczeństwa, ze szczególnym uwzględnieniem praw
człowieka i prawa pracy;
B.W25. zna w podstawowym zakresie przepisy prawne dotyczące ubezpieczeń zdrowotnych w
Polsce i w Unii Europejskiej oraz wybrane trendy w polityce ochrony zdrowia w Polsce i w
państwach członkowskich Unii Europejskiej;
B.W26. definiuje podstawy prawne wykonywania zawodu położnej:
a) prawa i obowiązki położnej wynikające z ustawy o zawodzie pielęgniarki i położnej,
b) strukturę organizacyjną i zasady funkcjonowania samorządu zawodowego pielęgniarek i
położnych,
c) zadania samorządu w zakresie przyznawania prawa wykonywania zawodu i wydawania
pozwolenia na prowadzenie indywidualnej lub grupowej praktyki położniczej;
B.W27. różnicuje odpowiedzialność karną, cywilną i pracowniczą związaną z wykonywaniem
zawodu położnej;
B.W28. omawia Kartę Praw Pacjenta, Kartę Praw Człowieka, Kartę Praw Dziecka oraz Kartę Praw
Rodzącej;
B.W29. przedstawia genezę, założenia i zadania zdrowia publicznego w ramach systemowej
koncepcji ochrony zdrowia;
B.W30. wskazuje kulturowe, społeczne i ekonomiczne uwarunkowania zdrowia publicznego;
B.W31. różnicuje podstawowe pojęcia dotyczące zdrowia i choroby;
B.W32. klasyfikuje czynniki warunkujące zdrowie w ujęciu jednostkowym i globalnym;
B.W33. omawia zasady racjonalnego żywienia w świetle najnowszych badań naukowych;
B.W34. charakteryzuje istotę profilaktyki i prewencji chorób;
B.W35. omawia podstawy organizacji Narodowego Systemu Zdrowia w Polsce;
B.W36. zna działania w zakresie polityki zdrowotnej i społecznej prowadzonej przez państwo na
rzecz zdrowia publicznego;
B.W37. wyjaśnia założenia modeli edukacji zdrowotnej, w tym model medycyny rodzinnej, oraz
rolę i zadania położnej podstawowej opieki zdrowotnej;
B.W38. wymienia zasady funkcjonowania rynku usług medycznych w Polsce oraz w wybranych
krajach Unii Europejskiej;
B.W39. określa swoiste zagrożenia zdrowotne występujące w środowisku zamieszkania, edukacji i
pracy;
B.W40. omawia strukturę i funkcje przedsiębiorstw podmiotu leczniczego, ze szczególnym
uwzględnieniem opieki nad kobietami i dziećmi;
B.W41. omawia pojęcia: stanowisko pracy, odpowiedzialność, obowiązki i uprawnienia, czas
pracy, praca zmianowa, rozkład czasu pracy, standard opieki, procedura, algorytm;
B.W42. charakteryzuje podstawowe metody organizacji opieki położniczej i rodzaje dokumentacji
obowiązującej na położniczych stanowiskach pracy;
B.W43. definiuje i charakteryzuje zjawiska: obciążenie pracą, choroba zawodowa, wypadek przy
pracy, poszukiwanie pracy, planowanie pracy własnej oraz ranga własnego rozwoju zawodowego;
B.W44. wskazuje typowe etapy procesu poszukiwania pracy;
B.W45. opisuje etapy planowania pracy własnej i ich znaczenie dla rozwoju zawodowego;
B.W46. definiuje pojęcie jakości w opiece zdrowotnej i pielęgnowaniu oraz różnicuje kryteria
opieki zdrowotnej oraz pielęgniarskiej;
B.W47. zna rolę standardów w zapewnieniu jakości opieki położniczej;
B.W48. opisuje podstawy formalnoprawne organizowania indywidualnej i grupowej praktyki
pielęgniarskiej lub położniczej i zasady obowiązujące przy kontraktowaniu świadczeń w ramach
tych praktyk;
B.W49. omawia istotę, strategię i mechanizmy negocjacji w strukturach organizacji oraz metody
rozwiązywania konfliktów;
B.W50. różnicuje przedmiot etyki ogólnej i zawodowej;
B.W51. posiada wiedzę z zakresu koncepcji filozoficzno-etycznych przydatnych w pielęgniarstwie
(psychologiczno-personalistyczna, egzystencjalistyczna, kosmiczno-ewolucyjna, etyka niezależna
Tadeusza Kotarbińskiego);
B.W52. charakteryzuje istotę podejmowania decyzji etycznych i rozwiązywania dylematów
moralnych w pracy położnej;
B.W53. zna problematykę etyki normatywnej, w tym aksjologii wartości, powinności i sprawności
moralnych istotnych w pracy położnej;
B.W54. zna treść kodeksu etyki zawodowej pielęgniarki i położnej;
B.W55. zna rodowód ideowo-historyczny etyki położnictwa;
B.W56. przedstawia ewolucję norm moralnych w zakresie sprawowania opieki położniczej i zasad
postępowania z nowo narodzonym dzieckiem;
B.W57. zna najczęściej występujące dylematy etyczne i ich przyczyny oraz możliwe rozwiązania;
B.W58. wskazuje problemy bioetyczne w aspekcie: sztucznej prokreacji, transplantacji,
eksperymentów medycznych (np. klonowanie embrionów ludzkich) i eutanazji;
B.W59. opisuje wkład położnych i lekarzy w rozwój opieki położniczej w Polsce i w Europie;
B.W60. przedstawia historyczne formy kształcenia w zawodzie akuszerki oraz proces powstawania
pierwszych szkół dla położnych, regulaminów i wymagań stawianych kandydatkom;
B.W61. zna przepisy prawne dotyczące ochrony prawnej matki i dziecka oraz pracy położnych, a
także rolę zawodową położnej w ujęciu historycznym i współczesnym;
B.W62. zna język angielski na poziomie biegłości B1 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia
Językowego.
W zakresie umiejętności absolwent:
B.U1. opracowuje zestawienia podstawowych determinantów zdrowia;
B.U2. ocenia wpływ choroby, hospitalizacji i innych sytuacji trudnych na stan fizyczny, psychiczny
i funkcjonowanie społeczne człowieka;
B.U3. różnicuje procesy poznawcze i zachowania prawidłowe, zaburzone i patologiczne;
B.U4. analizuje postawy, proces kształtowania i zmian postaw oraz funkcjonowanie człowieka w
grupie;
B.U5. rozpoznaje problemy macierzyństwa u osób młodocianych i określa rolę wychowania
seksualnego oraz wpływ prawidłowego procesu przygotowania do życia w rodzinie;
B.U6. dokonuje analizy i oceny funkcjonowania człowieka w sytuacjach trudnych (stres, frustracja,
konflikt, trauma, żałoba) oraz wskazuje i omawia elementarne formy pomocy psychologicznej;
B.U7. prognozuje wpływ choroby i hospitalizacji na stan psychiczny człowieka oraz zależności
somatopsychiczne;
B.U8. rozpoznaje psychologiczne problemy par z niepłodnością i udziela im wsparcia
psychicznego;
B.U9. wskazuje i analizuje problemy psychologiczne związane z prokreacją: aborcja, poronienie,
niepłodność i utrata dziecka w okresie okołoporodowym;
B.U10. rozpoznaje problemy psychologiczne i zaburzenia psychiczne występujące w okresie ciąży,
porodu i połogu;
B.U11. kontroluje błędy i bariery w procesie komunikowania się oraz wykazuje umiejętność
aktywnego słuchania;
B.U12. wykorzystuje techniki komunikacji werbalnej, niewerbalnej i parawerbalnej w opiece
zdrowotnej;
B.U13. dokonuje wyboru właściwych technik redukowania lęku i metod relaksacyjnych;
B.U14. stosuje techniki zapobiegania zespołowi wypalenia zawodowego;
B.U15. analizuje i krytycznie ocenia zjawisko dyskryminacji i rasizmu;
B.U16. kontroluje i koordynuje działania zapobiegające dewiacjom i patologiom wśród dzieci i
młodzieży;
B.U17. opracowuje programy edukacyjne dotyczące podstawowych zasad zachowania higieny
osobistej – projekty pielęgniarskich działań prozdrowotnych w środowisku zamieszkania, edukacji i
pracy dla różnych grup odbiorców, np. dziewcząt w okresie pokwitania, kobiet na potrzeby opieki
przedkoncepcyjnej, dzieci w okresie przedszkolnym;
B.U18. ocenia globalne trendy dotyczące ochrony zdrowia w aspekcie najnowszych danych
epidemiologicznych i demograficznych;
B.U19. analizuje i ocenia funkcjonowanie różnych systemów opieki medycznej oraz identyfikuje
źródła ich finansowania;
B.U20. projektuje metody i formy profilaktyki chorób oraz kształtowania prawidłowych zachowań
zdrowotnych wobec różnych grup społecznych;
B.U21. analizuje i ocenia stan zatrudnienia i rozmieszczenia kadr położnych w kraju przez pryzmat
polityki zdrowotnej i społecznej prowadzonej przez państwo na rzecz zdrowia publicznego;
B.U22. analizuje i ocenia funkcjonowanie różnych systemów opieki medycznej nad kobietą w
różnych okresach jej życia oraz identyfikuje i wskazuje źródła ich finansowania;
B.U23. powiązuje elementy stanowiska pracy położnej ze strukturą organizacyjną miejsca pracy,
odpowiedzialnością oraz zakresem obowiązków i uprawnień, a także szacuje korzyści wynikające z
outsourcingu usług;
B.U24. zna etapy aktywnego poszukiwania pracy i proces tworzenia indywidualnych i grupowych
praktyk położniczych;
B.U25. rozwija umiejętności aktywnego poszukiwania pracy (curriculum vitae, list motywacyjny,
rozmowa kwalifikacyjna, autoprezentacja);
B.U26. ocenia jakość opieki położniczej;
B.U27. przygotowuje umowę cywilnoprawną na potrzeby podpisania kontraktu z Narodowym
Funduszem Zdrowia;
B.U28. dokonuje analizy konfliktu w miejscu pracy, prowadzi negocjacje i podejmuje próbę
rozwiązania konfliktu;
B.U29. różnicuje zakres uprawnień, obowiązków zawodowych i powinności moralnych w
zindywidualizowanej sytuacji podmiotu opieki;
B.U30. kontroluje czynniki obciążające w pracy położnej oraz sprzyjające występowaniu chorób
zawodowych i wypadków przy pracy;
B.U31. szanuje godność osoby ludzkiej w relacji z podopieczną i jej rodziną;
B.U32. stosuje zasady moralne w realizacji roli zawodowej położnej oraz internalizuje własne
wartości;
B.U33. analizuje przebieg procesów społeczno-organizacyjnych mających wpływ na
profesjonalizację zawodu położnej na przestrzeni dziejów;
B.U34. analizuje historyczne uwarunkowania roli zawodowej położnej i jej wpływ na współczesne
położne;
B.U35. analizuje piśmiennictwo w języku angielskim;
B.U36. porozumiewa się w języku angielskim w sposób odpowiadający poziomowi biegłości B1
Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego.
C. NAUKI W ZAKRESIE PODSTAW OPIEKI POŁOŻNICZEJ (podstawy opieki położniczej,
promocja zdrowia, podstawowa opieka zdrowotna, dietetyka, badania fizykalne, badania naukowe
w położnictwie, zajęcia fakultatywne do wyboru: zakażenia szpitalne, język migowy lub promocja
zdrowia psychicznego)
W zakresie wiedzy absolwent:
C.W1. zna istotę zawodu położnej i sposób jej przygotowania do pełnienia samodzielnej roli
zawodowej;
C.W2. charakteryzuje metody, sposoby, zasady, techniki i procedury stosowane w opiece nad
ciężarną, rodzącą, położnicą i jej dzieckiem oraz nad kobietą zagrożoną chorobą i chorą
ginekologicznie;
C.W3. opisuje działania i zasady przygotowania położnej do instrumentowania oraz zabiegów
diagnostycznych;
C.W4. opisuje modele, standardy i procedury wykorzystywane w pracy położnej oraz istotę, cel,
wskazania, przeciwwskazania, niebezpieczeństwa, obowiązujące zasady i strukturę wykonania
podstawowych czynności położniczych;
C.W5. omawia udział położnej w procesie diagnozowania, leczenia, rehabilitacji i pielęgnowania
kobiety w różnych okresach jej życia i stanie zdrowia;
C.W6. opisuje proces pielęgnowania (istota, etapy, zasady stosowania) i primary nursing (istota,
odrębności) oraz wpływ pielęgnowania tradycyjnego na funkcjonowanie praktyki pielęgniarskiej;
C.W7. zna etapy procesu pielęgnowania jako metody pracy położnej w opiece nad kobietą,
dzieckiem i jej rodziną;
C.W8. zna zasady dokumentowania stanu zdrowia odbiorcy usług medycznych i prowadzenia
dokumentacji medycznej;
C.W9. zna zasady postępowania aseptycznego i antyseptycznego w celu zapobiegania zakażeniom
wewnątrzszpitalnym;
C.W10. omawia paradygmaty zdrowia, zachowania zdrowotne i czynniki wpływające na stan
zdrowia;
C.W11. zna elementy oceny stanu zdrowia;
C.W12. omawia modele promocji zdrowia i metody kształtowania zachowań zdrowotnych;
C.W13. zna podstawowe zagadnienia dotyczące promocji zdrowia, profilaktyki i edukacji
zdrowotnej;
C.W14. omawia strategię, metody, techniki, ewaluację i pomiar stosowany w edukacji zdrowotnej;
C.W15. omawia organizację i zadania podstawowej opieki zdrowotnej;
C.W16. określa kompetencje położnej rodzinnej w środowisku zamieszkania, edukacji i pracy;
C.W17. wskazuje działania położnej w realizacji zadań wynikających z programów polityki
zdrowotnej;
C.W18. opisuje podstawy żywienia dietetycznego u dorosłych i dzieci w stanie zdrowia i choroby;
C.W19. zna rodzaje diet, ze szczególnym uwzględnieniem diety kobiety ciężarnej i karmiącej, oraz
zasady układania jadłospisów;
C.W20. objaśnia zasady żywienia w chorobach nowotworowych narządu rodnego i piersi;
C.W21. omawia badanie podmiotowe ogólne i szczegółowe, zasady jego prowadzenia i
dokumentowania;
C.W22. charakteryzuje techniki badania fizykalnego i kompleksowego badania fizykalnego
pacjenta dla potrzeb opieki położniczej;
C.W23. określa znaczenie wyników badania podmiotowego i przedmiotowego przy dokonywaniu
oceny stanu zdrowia podopiecznej;
C.W24. definiuje przedmiot, cel, obszar badań oraz paradygmaty pielęgniarstwa;
C.W25. charakteryzuje etapy postępowania badawczego;
C.W26. zna zasady formułowania celu badań, problemów i hipotez badawczych;
C.W27. opisuje metody i techniki badań;
C.W28. określa zasady interpretowania danych empirycznych i wnioskowania;
C.W29. konstruuje projekt badawczy w ramach badań jakościowych;
C.W30. zna podstawowe pojęcia z zakresu prawa autorskiego i ochrony własności intelektualnej;
C.W31. określa istotę etyki w badaniach naukowych;
C.W32. charakteryzuje epidemiologię zakażeń szpitalnych i system ich kontroli;
C.W33. wyjaśnia mechanizm i sposób postępowania w różnych rodzajach zakażeń;
C.W34. zna standardy zapobiegania zakażeniom szpitalnym;
C.W35. wie, na czym polega dezynfekcja, sterylizacja, aseptyka, antyseptyka, kontaminacja i
dekontaminacja;
C.W36. zna podstawy języka migowego;
C.W37. zna klasyfikację i przyczyny zaburzeń słuchu i mowy;
C.W38. omawia sposoby i środki komunikowania się z osobą głuchoniemą i niesłyszącą;
C.W39. zna znaki daktylograficzne: statyczne, dynamiczne, liczbowe i idiograficzne;
C.W40. zna klasyfikację objawów i zaburzeń według Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji
Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10, w tym zaburzeń depresyjnych, schizofrenicznych,
lękowych, otępiennych i uzależnień;
C.W41. definiuje zdrowie psychiczne, wymienia zagrożenia i pozytywne czynniki jego
kształtowania;
C.W42. różnicuje zaburzenia psychopatologiczne i psychiczne;
C.W43. zna zasady postępowania profilaktycznego i metody psychoterapeutyczne stosowane
wobec osób z różnymi zaburzeniami psychicznymi;
C.W44. omawia rolę położnej w profilaktyce wypalenia zawodowego i agresji;
C.W45. określa rolę i znaczenie wsparcia społecznego.
W zakresie umiejętności absolwent:
C.U1. posługuje się właściwym nazewnictwem z zakresu opieki położniczej, neonatologii i
ginekologii oraz interpretuje podstawowe pojęcia z zakresu praktyki zawodowej położnej;
C.U2. wykonuje oraz dokumentuje podstawowe zabiegi higieniczne, pielęgnacyjne, diagnostyczne i
lecznicze, w tym:
a) wykonuje zabiegi pielęgnacyjne u różnych grup podopiecznych,
b) dokonuje pomiarów: temperatury ciała, tętna, ciśnienia tętniczego krwi, pulsoksymetrii, masy
ciała i wzrostu,
c) ocenia stan świadomości i przytomności,
d) wykonuje zabiegi ułatwiające wydalanie gazów i stolca,
e) podaje leki różnymi drogami,
f) stosuje tlenoterapię doraźną,
g) przeprowadza cewnikowanie i płukanie pęcherza moczowego,
h) pobiera wymazy z pochwy, rany pooperacyjnej, ucha, nosa, gardła, odbytu, okolic cewki
moczowej i okolic oka noworodka,
i) pobiera krew żylną i włośniczkową,
j) dokonuje pomiaru poziomu glukozy we krwi,
k) wykonuje wstrzyknięcia domięśniowe, podskórne, śródskórne i dożylne,
l) zakłada wkłucie do żyły obwodowej,
m) wykonuje cewnikowanie żyły pępowinowej,
n) przeprowadza płukanie żołądka,
o) wykonuje proste diagnostyczne testy paskowe,
p) przygotowuje odbiorcę swoich usług, siebie i stanowisko pracy do przeprowadzenia badań i
zabiegów,
q) przygotowuje zestawy do badań oraz zabiegów diagnostycznych, pielęgnacyjnych i leczniczych
stosowanych w położnictwie, neonatologii i ginekologii,
r) uczestniczy w zabiegach diagnostycznych i leczniczych stosowanych w położnictwie,
neonatologii i ginekologii,
s) wykonuje testy przesiewowe u noworodków;
C.U3. stosuje zasady aseptyki i antyseptyki;
C.U4. planuje i wdraża postępowanie w przypadku ekspozycji na zakażenie;
C.U5. stosuje wybraną metodę pielęgnowania w opiece nad kobietą, noworodkiem i ich rodziną;
C.U6. wykonuje pełne badanie fizykalne (podmiotowe i przedmiotowe) u kobiety ciężarnej,
rodzącej, położnicy, chorej ginekologicznie i w innych okresach życia kobiety oraz u noworodka, a
także interpretuje i dokumentuje uzyskane wyniki na potrzeby diagnozy położniczej;
C.U7. przeprowadza zabiegi usprawniające w położnictwie, ginekologii i neonatologii;
C.U8. ocenia potencjał zdrowotny jednostki i rodziny z rozpoznaniem czynników ryzyka chorób
wynikających ze stylu życia;
C.U9. realizuje programy promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej dostosowane do rozpoznawanych
potrzeb zdrowotnych i warunków panujących w środowisku życia pacjenta i dokonuje ich
ewaluacji;
C.U10. identyfikuje i kwalifikuje pacjentkę do grup dyspanseryjnych (ryzyka);
C.U11. formułuje wytyczne do opracowania programów promocji zdrowia;
C.U12. modyfikuje programy promocji zdrowia w celu dostosowania ich do potrzeb odbiorców
swoich usług;
C.U13. wdraża rekomendacje i standardy postępowania promującego zdrowie;
C.U14. realizuje świadczenia zdrowotne w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej;
C.U15. diagnozuje sytuację kobiety i jej rodziny w środowisku zamieszkania i podejmuje działania
na rzecz ochrony zdrowia kobiety i jej rodziny;
C.U16. przekazuje lekarzowi podstawowej opieki zdrowotnej informacje o problemach
zdrowotnych pacjentów, które wykraczają poza jej kompetencje;
C.U17. współpracuje z zespołem opiekującym się kobietą i jej rodziną (pielęgniarką rodzinną,
lekarzem rodzinnym, pracownikiem socjalnym);
C.U18. rozpoznaje przemoc domową i inne patologie społeczne oraz dokonuje interwencji w
sytuacji kryzysu rodziny;
C.U19. przygotuje ofertę konkursową do kontraktowania usług pielęgniarsko-położniczych;
C.U20. przeprowadza wywiad, na podstawie którego ocenia stan odżywienia i sposób żywienia,
oraz prowadzi poradnictwo w zakresie żywienia dzieci i dorosłych w zdrowiu i w chorobie;
C.U21. monitoruje żywienie dojelitowe i pozajelitowe, nadzoruje odrębności żywienia zbiorowego
oraz rozpoznaje powikłania dietoterapii;
C.U22. planuje podstawowe diety pod względem ilościowym i jakościowym, w tym diety dla
kobiety w okresie ciąży i karmienia piersią;
C.U23. przeprowadza badanie fizykalne, rozpoznaje i interpretuje podstawowe odrębności w
badaniu noworodka, kobiety w okresie rozrodczym, dojrzałej i w senium;
C.U24. rozpoznaje proces chorobowy i nieprawidłowości w budowie morfologicznej i anatomicznej
w trakcie badania fizykalnego;
C.U25. dokumentuje wyniki badania fizykalnego i wykorzystuje do oceny stanu zdrowia
noworodka, kobiety w okresie rozrodczym, dojrzałej i w senium;
C.U26. stosuje odpowiednie metody i techniki badania fizykalnego w zależności od stanu
podopiecznej oraz różnic kulturowych i religijnych;
C.U27. planuje i wykonuje proste badania naukowe, konstruuje narzędzia badawcze;
C.U28. korzysta z baz danych, w tym internetowych, i wyszukuje potrzebne informacje do badań
naukowych;
C.U29. uczestniczy w realizacji projektu badawczego oraz opracowuje i realizuje własny projekt
badawczy w ramach badań o charakterze jakościowym;
C.U30. postępuje zgodnie z zasadami etyki badań naukowych i ochrony własności intelektualnej;
C.U31. opracowuje własny projekt badawczy w ramach badań jakościowych;
C.U32. dobiera odpowiedni test statystyczny do badań oraz przeprowadza podstawowe analizy i
interpretuje ich wyniki;
C.U33. posługuje się językiem migowym w kontakcie z osobą słabo słyszącą i niesłyszącą;
C.U34. stosuje zasady surdopedagogiki do informowania osoby z uszkodzeniem słuchu o
proponowanych i podejmowanych działaniach medycznych;
C.U35. postępuje zgodnie ze standardami zapobiegania zakażeniom szpitalnym;
C.U36. współpracuje z pielęgniarką lub położną epidemiologiczną i laboratorium
mikrobiologicznym;
C.U37. rozpoznaje i rejestruje zakażenia szpitalne;
C.U38. stosuje środki ochrony własnej, pacjentów i współpracowników przed zakażeniami;
C.U39. przestrzega przepisów prawnych dotyczących ochrony zdrowia psychicznego;
C.U40. rozpoznaje potrzeby podopiecznych w zakresie zdrowia psychicznego i podejmuje działania
w zakresie promocji zdrowia psychicznego;
C.U41. stosuje metody konstruktywnego pokonywania stresu oraz propaguje styl życia sprzyjający
zdrowiu psychicznemu;
C.U42. rozpoznaje stan po spożyciu alkoholu, narkotyków i innych używek;
C.U43. rozpoznaje zaburzenia depresyjne, lękowe, otępienne i schizofreniczne oraz zapewnia
konieczną pomoc.
D. NAUKI W ZAKRESIE OPIEKI SPECJALISTYCZNEJ (techniki położnicze i prowadzenie
porodu, położnictwo i opieka położnicza, ginekologia i opieka ginekologiczna, neonatologia i
opieka neonatologiczna, pediatria i pielęgniarstwo pediatryczne, choroby wewnętrzne, chirurgia,
psychiatria, anestezjologia i stany zagrożenia życia, rehabilitacja w położnictwie, neonatologii i
ginekologii, podstawy ratownictwa medycznego)
W zakresie wiedzy absolwent:
D.W1. charakteryzuje zasady opieki położniczej podczas porodu fizjologicznego i patologicznego;
D.W2. omawia mechanizm porodu w położeniu podłużnym główkowym, w ułożeniach
odgięciowych, przy nieprawidłowym ułożeniu główki, w położeniach miednicowych, przy
nieprawidłowej budowie miednicy kostnej i w porodach bliźniaczych;
D.W3. wymienia i charakteryzuje niefarmakologiczne metody indukcji i stymulacji czynności
skurczowej;
D.W4. opisuje zadania położnej podczas porodów zabiegowych;
D.W5. wskazuje zasady postępowania w przypadku krwotoków położniczych;
D.W6. określa udział położnej w procesie diagnostyki w okresie okołoporodowym;
D.W7. omawia zasady psychoprofilaktyki porodu, ze szczególnym uwzględnieniem metod
łagodzenia bólu;
D.W8. definiuje poród rodzinny, naturalny i aktywny;
D.W9. omawia zasady prowadzenia porodu w alternatywnych miejscach, w tym w wodzie i w
warunkach pozaszpitalnych;
D.W10. omawia najnowsze wytyczne WHO, ICM i FIGO (International Federation of Gynecology
and Obstetrics) dotyczące prowadzenia porodu przez położną, polski standard opieki
okołoporodowej oraz zasady prowadzenia dokumentacji położniczej;
D.W11. opisuje opiekę nad noworodkiem po porodzie;
D.W12. opisuje rolę położnej w opiece przedkoncepcyjnej i w okresie przygotowania do
rodzicielstwa;
D.W13. zna pojęcie ciąży biologicznie przenoszonej i przeterminowanej;
D.W14. charakteryzuje metody regulacji poczęć;
D.W15. omawia zadania położnej w monitorowaniu ciąży fizjologicznej i ocenie ryzyka
położniczego;
D.W16. omawia metody oceny dojrzałości płodu i wydolności łożyska oraz sposoby postępowania
położniczego, w tym testy biofizyczne, liczenie ruchów płodu, test niestresowy (NST) i test
wysiłkowy skurczów (CST);
D.W17. przedstawia udział położnej w profilaktyce i czynnościach diagnostyczno-leczniczych w
przypadku powikłanego przebiegu ciąży, porodu oraz występowania chorób wynikających z reakcji
organizmu kobiety na ciążę i chorób niepołożniczych;
D.W18. omawia połóg prawidłowy i nieprawidłowy oraz określa zakres opieki realizowanej przez
położną nad położnicą, noworodkiem i ich rodziną;
D.W19. omawia proces laktacji oraz działania edukacyjne położnej dotyczące promocji karmienia
piersią;
D.W20. omawia udział położnej w prowadzeniu intensywnego nadzoru położniczego w stosunku
do ciężarnej, rodzącej i położnicy w stanach nagłych;
D.W21. charakteryzuje metody diagnostyczne w położnictwie oraz określa rolę położnej w
przygotowaniu kobiety i sprzętu do ich wykonania;
D.W22. omawia mechanizmy zakażenia płodu podczas chorób bakteryjnych, pasożytniczych i
wirusowych oraz opisuje zasady postępowania diagnostyczno-leczniczego;
D.W23. przedstawia wytyczne dotyczące postępowania z ciężarną, rodzącą i noworodkiem
zakażonymi wirusami HIV, HBV, HSV i HCV;
D.W24. opisuje wskazania do poradnictwa genetycznego oraz zakres diagnostyki i terapii
wewnątrzmacicznej płodu;
D.W25. omawia techniki wspomaganego rozrodu oraz zasady monitorowania ciąży po zapłodnieniu
pozaustrojowym;
D.W26. omawia rodzaje antykoncepcji;
D.W27. omawia zasady monitorowania przebiegu porodu przez obserwacje i zastosowanie metod
takich jak: KTG, USG, EKG wewnątrzmaciczne płodu i badania krwi włośniczkowej płodu;
D.W28. omawia standardy sprawowania opieki położniczej nad ciężarną i położnicą w przypadku
współistnienia chorób niepołożniczych;
D.W29. wyjaśnia patomechanizm, diagnostykę i sposoby terapii w przebiegu ciąży, porodu i połogu
z nadciśnieniem, konfliktem serologicznym, trombocytopenią, chorobą zatorowo-zakrzepową,
cukrzycą i wadami serca;
D.W30. rozpoznaje potrzeby kobiety ciężarnej, rodzącej i położnicy w zakresie promocji zdrowia;
D.W31. różnicuje krwawienia w pierwszej i drugiej połowie ciąży (poronienie, przedwczesne
oddzielanie łożyska, łożysko przodujące, zaśniad groniasty, ciąża pozamaciczna);
D.W32. omawia postępowanie we wstrząsie i koagulopatii w położnictwie;
D.W33. przedstawia zmiany zachodzące w organizmie kobiety w poszczególnych okresach jej
życia;
D.W34. omawia nieprawidłowości w budowie narządów kobiecych;
D.W35. przedstawia prawidłowy przebieg cyklu miesięcznego i jego zaburzenia oraz
przygotowanie kobiety do samoopieki w tym zakresie;
D.W36. przedstawia granice norm i patologii seksualnych, modele seksualności oraz charakteryzuje
aktywność seksualną w różnych okresach życia człowieka;
D.W37. charakteryzuje zaburzenia i patologie, w tym przemoc seksualną;
D.W38. przedstawia metody diagnozowania i leczenia niepłodności;
D.W39. omawia postępowanie diagnostyczne, lecznicze i pielęgnacyjne u kobiet ze stanami
zapalnymi narządów rodnych, z chorobami przenoszonymi drogą płciową, zaburzeniami statyki
narządu rodnego i wysiłkowym nietrzymaniem moczu;
D.W40. omawia rolę położnej w przygotowaniu pacjentki do operacji ginekologicznej;
D.W41. przedstawia sposoby monitorowania stanu pooperacyjnego u pacjentki po operacji
ginekologicznej (kontrola parametrów życiowych, profilaktyka przeciwzakrzepowa, gimnastyka
ruchowa, gimnastyka oddechowa, profilaktyka przeciwbólowa);
D.W42. omawia zmiany zachodzące w okresie menopauzy, ich wpływ na stan zdrowia kobiety i
możliwości zapobiegania (osteoporoza, choroby układu krążenia, zaburzenia metaboliczne,
zaburzenia psychiczne);
D.W43. określa udział położnej w diagnozowaniu pacjentek ze schorzeniami ginekologicznymi
(ocena ekosystemu pochwy, cytodiagnostyka, kolposkopia, badania patomorfologiczne,
diagnostyka endokrynologiczna);
D.W44. omawia diagnostykę i metody leczenia zmian w piersiach: mammografia,
sonomammografia, biopsja aspiracyjna cienkoigłowa (BAC), rezonans magnetyczny;
D.W45. przedstawia epidemiologię i patogenezę chorób nowotworowych narządów płciowych
żeńskich i sutka;
D.W46. omawia udział położnej w profilaktyce chorób nowotworowych;
D.W47. zna zasady postępowania z chorą przed i po zabiegach ginekologicznych oraz w trakcie
radioterapii;
D.W48. omawia opiekę nad chorą w terminalnej fazie choroby nowotworowej;
D.W49. omawia czynniki warunkujące prawidłowy rozwój prenatalny i postnatalny;
D.W50. zna specyfikę opieki nad noworodkiem w zależności od jego dojrzałości i stanu
klinicznego;
D.W51. omawia stany przejściowe okresu noworodkowego;
D.W52. wyjaśnia zasady profilaktyki krzywicy i anemii żelazoniedoborowej;
D.W53. zna cele i zasady dokonywania testów przesiewowych u noworodka;
D.W54. zna zasady intensywnego nadzoru nad noworodkiem oraz prowadzenia tlenoterapii;
D.W55. rozumie reakcje dziecka i rodziców na hospitalizację;
D.W56. różnicuje działania profilaktyczne I, II i III fazy w populacji wieku rozwojowego – okresu
noworodkowego i niemowlęcego;
D.W57. opisuje metody diagnostyczne i terapeutyczne chorób wieku rozwojowego;
D.W58. omawia zasady racjonalnego żywienia dziecka, ostre i przewlekłe zaburzenia w
odżywianiu oraz stany niedoborowe;
D.W59. opisuje metody oceny rozwoju fizycznego i psychoruchowego dziecka;
D.W60. omawia zasady opieki pielęgniarskiej nad dzieckiem w najczęściej występujących
chorobach układu oddechowego, moczowego, nerwowego, pokarmowego, chorobach alergicznych,
zakaźnych, metabolicznych i stanach niedoborowych;
D.W61. charakteryzuje stany zagrażające życiu dziecka w przebiegu schorzeń układu
oddechowego, krążenia, moczowego, pokarmowego i nerwowego oraz wyjaśnia ich
patomechanizm;
D.W62. omawia zasady kompleksowej opieki nad dzieckiem z mózgowym porażeniem dziecięcym
i zespołem Downa oraz jego rodziny;
D.W63. omawia zasady udzielania pomocy przedlekarskiej w oparzeniach i pielęgnowania rany
oparzeniowej;
D.W64. charakteryzuje zasady opieki nad dzieckiem chorym, w tym terminalnie i
niepełnosprawnym;
D.W65. przedstawia rolę i zadania położnej wobec matki i dziecka niepełnosprawnego;
D.W66. opisuje problemy zdrowotne pacjentów w przebiegu schorzeń internistycznych;
D.W67. omawia etiologię, patogenezę, obraz kliniczny, metody diagnostyczne, terapię i
pielęgnowanie pacjentów z wybranymi chorobami:
a) układu krążenia, w tym: chorobą niedokrwienną serca, nadciśnieniem, niewydolnością krążenia,
zaburzeniem rytmu serca, miażdżycą naczyń obwodowych i niewydolnością żylną,
b) układu oddechowego, w tym: zapaleniem oskrzeli i płuc, astmą, przewlekłą obturacyjną chorobą
płuc i zapaleniem opłucnej,
c) układu pokarmowego, w tym: biegunkami, zaparciami, stanami zapalnymi, krwawieniami,
chorobą wrzodową, zapaleniem i niewydolnością wątroby, zapaleniem trzustki, kamicą i
zapaleniem pęcherzyka żółciowego,
d) układu moczowego, w tym: stanami zapalnymi, kamicą i niewydolnością nerek,
e) układu krwiotwórczego, w tym: niedokrwistością, białaczką, skazą krwotoczną i zespołami
wykrzepiania wewnątrznaczyniowego,
f) układu dokrewnego, w tym zaburzeniami czynności tarczycy, nadnerczy i trzustki,
g) układu ruchu, w tym: chorobą reumatyczną, reumatoidalnym zapaleniem stawów i osteoporozą;
D.W68. przedstawia problemy psychologiczne, społeczne i środowiskowe osoby niepełnosprawnej
i jej rodziny, reakcje na niepełnosprawność i pokonywanie barier w procesie rehabilitacji;
D.W69. interpretuje objawy i sposoby postępowania leczniczego w ostrych schorzeniach
chirurgicznych;
D.W70. omawia przygotowanie chorego do zabiegu operacyjnego w trybie nagłym i planowym;
D.W71. omawia postępowanie pielęgnacyjne wobec chorego po zabiegu operacyjnym;
D.W72. wyjaśnia zasady zapobiegania powikłaniom pooperacyjnym;
D.W73. omawia rodzaje powikłań pooperacyjnych (krwawienie, choroba zakrzepowa, zapalenie
płuc, rozejście się rany pooperacyjnej, sepsa) i ich objawy oraz stosowaną opiekę położniczą;
D.W74. zna profilaktykę zakażeń chirurgicznych;
D.W75. charakteryzuje zmiany metaboliczne w okresie ciąży wpływające na patomechanizm i
odmienność obrazu klinicznego niektórych schorzeń chirurgicznych;
D.W76. omawia postępowanie z ciężarną z urazem oraz zakażeniem tkanek miękkich;
D.W77. przedstawia postępowanie lecznicze (zachowawcze i operacyjne) i pielęgnacyjne u kobiety
ciężarnej z chorobami przewodu pokarmowego;
D.W78. omawia regulacje prawne oraz zasady przyjęć do szpitala pacjentów z zaburzeniami
psychicznymi;
D.W79. charakteryzuje obraz kliniczny, metody diagnostyczne, terapeutyczne oraz pielęgnowanie
pacjentów w depresji, z zaburzeniami lękowymi, psychozami, uzależnieniami od substancji
psychoaktywnych oraz zaburzeniami odżywiania;
D.W80. opisuje zasady postępowania psychoterapeutycznego w sytuacji poronienia, urodzenia
dziecka martwego, niepełnosprawnego lub nieuleczalnie chorego;
D.W81. charakteryzuje zaburzenia psychiczne w chorobach somatycznych oraz omawia zaburzenia
psychiczne w okresie klimakterium i senium;
D.W82. opisuje psychologiczne konsekwencje porodu matki młodocianej i samotnej oraz wskazuje
rodzaje i formy wsparcia;
D.W83. klasyfikuje i omawia objawy psychoz okołoporodowych;
D.W84. omawia zasady resuscytacji krążeniowo-oddechowej oraz objaśnia postępowanie w
przypadku wstrząsu oligowolemicznego, ostrej niewydolności oddechowej i ostrej niewydolności
nerek;
D.W85. opisuje zasady prowadzenia intensywnego nadzoru bezprzyrządowego i przyrządowego;
D.W86. wyjaśnia zasady prowadzenia intensywnego nadzoru w stosunku do pacjentek ze
schorzeniami ginekologicznymi i położniczymi oraz u noworodka;
D.W87. omawia sposoby łagodzenia bólu porodowego, zna rodzaje znieczulenia stosowanego u
ciężarnej i rodzącej;
D.W88. omawia metody rehabilitacji i fizjoterapii stosowane w ginekologii, położnictwie i
neonatologii oraz zasady prowadzenia rehabilitacji po mastektomii i operacjach odtwórczych;
D.W89. przedstawia rolę i zadania położnej oraz instytucji pozarządowych w podejmowaniu
działań na rzecz osób niepełnosprawnych;
D.W90. omawia znaczenie wykonywania ćwiczeń leczniczych i stosowanie czynników fizykalnych
w pracy położnej;
D.W91. opisuje fizjoprofilaktykę i psychoprofilaktykę w szkole rodzenia, zasady fizjoterapii w
okresie połogu i po cięciu cesarskim;
D.W92. wskazuje zasady wczesnej interwencji wobec dziecka z wadami rozwojowymi;
D.W93. zna zasady usprawniania pacjentek po operacjach ginekologicznych wykonywanych drogą
brzuszną i pochwową oraz omawia kinezyterapię w nietrzymaniu moczu;
D.W94. omawia sposoby reagowania systemu ratowniczego na zagrożenia środowiska naturalnego
i zagrożenia cywilizacyjne;
D.W95. przedstawia przygotowanie systemu ratowniczego do reagowania w sytuacjach
kryzysowych oraz rolę i zadania położnej w tym systemie;
D.W96. zna akty prawne regulujące funkcjonowanie systemu Państwowego Ratownictwa
Medycznego;
D.W97. omawia zasady pierwszej pomocy w przypadku niedokonanego utonięcia, wychłodzenia,
przegrzania, porażenia prądem i piorunem;
D.W98. charakteryzuje elementy medycyny katastrof, fazy i przebieg akcji ratunkowej, modele
współpracy międzynarodowej, elementy zarządzania kryzysowego w katastrofach i klęskach
żywiołowych;
D.W99. omawia prawa człowieka w sytuacjach nadzwyczajnych i zasady przygotowania
poszkodowanych do transportu.
W zakresie umiejętności absolwent:
D.U1. dokonuje oceny stanu ciężarnej, rodzącej, płodu, położnicy i noworodka przy pomocy
dostępnych metod i środków;
D.U2. rozpoznaje i eliminuje czynniki ryzyka w przebiegu ciąży, porodu i połogu, a w razie
konieczności zapewnia kobiecie i jej dziecku opiekę sprawowaną przez specjalistów;
D.U3. wykonuje badania służące ocenie stanu zdrowia płodu, ciężarnej i rodzącej oraz interpretuje
ich wyniki; Dziennik Ustaw – 76 – Poz. 631
D.U4. podejmuje działania profilaktyczne i w zakresie promocji zdrowia w stosunku do kobiet
ciężarnych i w okresie połogu;
D.U5. stosuje w swojej pracy zasady wynikające z wytycznych WHO, ICM, FIGO i Polskiego
Towarzystwa Ginekologicznego (PTG);
D.U6. wykorzystuje założenia psychoprofilaktyki położniczej;
D.U7. ustala indywidualne plany opieki prenatalnej i porodu w odniesieniu do ciężarnej i rodzącej,
a w razie konieczności dokonuje ich modyfikacji;
D.U8. prognozuje prawdopodobny przebieg porodu i ocenia możliwości odbycia porodu drogami i
siłami natury;
D.U9. planuje postępowanie położnicze i obejmuje opieką położniczą kobietę ciężarna, rodzącą i
położnicę, w zależności od rozpoznanej sytuacji położniczej;
D.U10. wdraża standardy dotyczące opieki nad ciężarną z zagrażającym porodem przedwczesnym i
w przebiegu porodu przedwczesnego;
D.U11. rozpoznaje początek porodu i ocenia postęp porodu na podstawie badania zewnętrznego,
wewnętrznego i obserwacji zachowania rodzącej;
D.U12. prowadzi psychoprofilaktykę porodową i stosuje niefarmakologiczne metody łagodzenia
bólu porodowego;
D.U13. wykonuje i interpretuje badanie KTG (kardiotokograficzne);
D.U14. prowadzi I, II, III i IV okres porodu, przeprowadzając konieczne procedury;
D.U15. nacina krocze, po uprzednim znieczuleniu, oraz szyje krocze nacięte lub pęknięte I stopnia;
D.U16. rozpoznaje pęknięcie krocza II, III i IV stopnia oraz asystuje lekarzowi przy zabiegu szycia
krocza;
D.U17. w ramach udzielania pierwszej pomocy położniczej:
a) zabezpiecza dostęp do żyły obwodowej,
b) podaje wlew kroplowy,
c) stosuje tlenoterapię,
d) utrzymuje drożność dróg oddechowych,
e) wykonuje czynności resuscytacyjne u kobiety i noworodka,
f) zabezpiecza ranę krocza lub szyjki macicy,
g) wykonuje ręczne wydobycie łożyska,
h) dokonuje obrotu wewnętrznego w przypadku porodu drugiego bliźnięcia,
i) udziela pomocy ręcznej w porodzie miednicowym;
D.U18. rozpoznaje krwotok położniczy i postępuje zgodnie z obowiązującymi rekomendacjami;
D.U19. wykonuje zabiegi okołoporodowe u noworodka i ocenia jego stan według obowiązujących
skal oceny;
D.U20. promuje karmienie naturalne i prowadzi poradnictwo laktacyjne;
D.U21. przestrzega zasad aseptyki i antyseptyki;
D.U22. posługuje się podstawowymi narzędziami chirurgicznymi;
D.U23. stosuje procedury postępowania z narzędziami po porodzie i po zabiegach położniczych
(dezynfekcja, przygotowanie do sterylizacji), zgodnie z wymogami sanitarno-higienicznymi;
D.U24. zakłada i zmienia opatrunek na ranie operacyjnej;
D.U25. realizuje zadania położnej w opiece profilaktycznej, diagnostycznej, terapeutycznej i
rehabilitacyjnej nad kobietami w ciąży, po porodzie i w połogu wynikające z obowiązujących
przepisów prawnych oraz standardów postępowania położniczego;
D.U26. przygotowuje kobietę i jej partnera do funkcji prokreacyjnej i macierzyństwa lub ojcostwa;
D.U27. przygotowuje kobietę do badań diagnostycznych, w tym prenatalnych, oraz w nich
uczestniczy;
D.U28. rozpoznaje ciążę na podstawie objawów domyślnych, prawdopodobnych i pewnych oraz
zapoznaje kobietę ze zmianami zachodzącymi w jej organizmie podczas ciąży;
D.U29. stosuje profilaktykę ogólną i swoistą chorób zakaźnych dotyczących kobiet
przygotowujących się do macierzyństwa i ciężarnych;
D.U30. edukuje kobietę w zakresie higieny i odżywiania podczas ciąży, połogu, w schorzeniach
ginekologicznych i w pozostałych okresach jej życia;
D.U31. prowadzi edukację z zakresu dostępnych metod antykoncepcji, naucza naturalnych metod
regulacji poczęć;
D.U32. planuje i realizuje opiekę położniczą nad ciężarną, rodzącą i położnicą w przebiegu ciąży,
porodu oraz połogu powikłanego współistniejącymi chorobami położniczymi i niepołożniczymi;
D.U33. rozpoznaje ciążę obumarłą;
D.U34. opiekuje się matką po poronieniu, porodzie martwego dziecka, narodzinach dziecka z
wadami rozwojowymi i po urazie okołoporodowym;
D.U35. otacza opieką psychologiczną matkę nieletnią i samotną;
D.U36. sprawuje opiekę ginekologiczną nad kobietą w różnych okresach jej życia i stanie zdrowia –
od poczęcia do senium;
D.U37. uczestniczy w diagnostyce i leczeniu chorób i wad narządów płciowych kobiecych oraz
planuje opiekę ginekologiczną;
D.U38. rozpoznaje choroby sutka i edukuje pacjentkę w zakresie samobadania i samoobserwacji;
D.U39. rozpoznaje wczesne objawy nowotworowe i stany przedrakowe;
D.U40. rozpoznaje zaburzenia statyki narządu rodnego, uczestniczy w leczeniu i profilaktyce
nietrzymania moczu;
D.U41. rozpoznaje zaburzenia i patologie seksualne;
D.U42. przygotowuje kobietę do zabiegów operacyjnych ginekologicznych, przeprowadzanych z
zastosowaniem różnych technik;
D.U43. przygotowuje pacjentkę po zabiegu operacyjnym do samoopieki i samopielęgnacji w
warunkach domowych oraz współpracuje z rodziną chorej;
D.U44. rozpoznaje rodzaje czynników wpływających na rozwój prenatalny i postnatalny;
D.U45. planuje opiekę nad noworodkiem w zależności od dojrzałości, masy urodzeniowej ciała i
stanu klinicznego;
D.U46. wykonuje badania przesiewowe i szczepienia u noworodka oraz uczestniczy w badaniach
diagnostycznych;
D.U47. interpretuje różnice w budowie i czynnościach organizmu człowieka dorosłego i dziecka w
różnych okresach jego rozwoju;
D.U48. rozpoznaje problemy zdrowotne dziecka w najczęściej występujących chorobach układu
oddechowego, układu krążenia, układu moczowego, układu pokarmowego, układu nerwowego,
chorobach alergicznych, chorobach zakaźnych, chorobach metabolicznych i stanach
niedoborowych;
D.U49. obejmuje chorego holistyczną opieką pielęgniarską w przebiegu schorzeń internistycznych,
zgodnie z obowiązującymi standardami i procedurami;
D.U50. obejmuje chorego holistyczną opieką pielęgniarską w przebiegu schorzeń chirurgicznych,
zgodnie z obowiązującymi standardami i procedurami;
D.U51. rozpoznaje i zapobiega powikłaniom mogącym wystąpić po zabiegach operacyjnych;
D.U52. planuje postępowanie pielęgniarsko-położnicze w stosunku do kobiet w ciąży z problemami
chirurgicznymi;
D.U53. prowadzi intensywny nadzór pooperacyjny po zabiegu operacyjnym;
D.U54. rozpoznaje i interpretuje zachowania chorego pod kątem objawów psychopatologicznych;
D.U55. rozpoznaje problemy chorego psychicznie (wynikające z obrazu psychopatologicznego lub
zastosowanej farmakoterapii), określa cel działania i adekwatnie do tego planuje interwencje
terapeutyczne;
D.U56. przeprowadza działania promocyjne i profilaktyczne w stosunku do osób zagrożonych
zaburzeniami psychicznymi;
D.U57. rozpoznaje problemy rodziny osoby przewlekle chorej psychicznie i udziela jej potrzebnej
pomocy;
D.U58. rozpoznaje stan zatrzymania krążenia i prowadzi resuscytację krążeniowo-oddechową
(ALS, BLS);
D.U59. dokonuje oceny stanu zdrowia pacjentki i wdraża konieczne postępowanie w sytuacji
zagrożenia zdrowia lub życia;
D.U60. przygotowuje pacjentkę do znieczulenia oraz monitoruje jej stan po zastosowaniu
znieczulenia;
D.U61. bierze udział w farmakoterapii i leczeniu bólu;
D.U62. prowadzi rehabilitację przyłóżkową w usprawnianiu po operacjach ginekologicznych,
cięciu cesarskim i po porodzie;
D.U63. przeprowadza różne formy aktywności ruchowej w opiece nad kobietą ciężarną, rodzącą i
pacjentką ginekologiczną;
D.U64. przeprowadza zabiegi z zakresu fizjoterapii u noworodka;
D.U65. udziela pierwszej pomocy w miejscu wypadku komunikacyjnego oraz w przypadku
niedokonanego utonięcia, przegrzania, wychłodzenia, porażenia prądem i piorunem;
D.U66. ocenia stan pacjenta urazowego na podstawie prostych parametrów życiowych i
mechanizmu urazu;
D.U67. wykonuje podstawowe i zaawansowane zabiegi resuscytacyjne u dorosłych i dzieci;
D.U68. stosuje automatyczną defibrylację zewnętrzną.
W zakresie kompetencji społecznych absolwent:
D.K1. szanuje godność i autonomię osób powierzonych opiece oraz okazuje zrozumienie dla różnic
światopoglądowych i kulturowych;
D.K2. systematycznie aktualizuje wiedzę zawodową i kształtuje swoje umiejętności, dążąc do
profesjonalizmu;
D.K3. przestrzega wartości i powinności moralnych w opiece nad ciężarną, rodzącą, położnicą i jej
dzieckiem oraz kobietą zagrożoną chorobą i chorą ginekologicznie;
D.K4. wykazuje odpowiedzialność za pacjenta i wykonywanie zadań zawodowych;
D.K5. przestrzega praw pacjenta;
D.K6. rzetelnie i dokładnie wykonuje powierzone obowiązki zawodowe;
D.K7. zachowuje tajemnicę zawodową;
D.K8. współdziała w zespole interdyscyplinarnym w rozwiązywaniu dylematów etycznych z
zachowaniem zasad kodeksu etyki zawodowej;
D.K9. przejawia empatię w relacji z podopieczną i jej rodziną oraz współpracownikami.
IV. ORGANIZACJA STUDIÓW
Proces kształcenia może być zorganizowany w formie kursów (przedmiotów) odpowiadających
dyscyplinom nauk medycznych (np. anatomii, fizjologii, patologii, chirurgii czy radiologii), kursów
zintegrowanych, łączących część klinicznąz częścią pielęgniarską tej samej dyscypliny albo z
zakresu opieki sprawowanej przez położną (np. położnictwo i opieka położnicza, ginekologia i
opieka ginekologiczna) oraz modułów poświęconych określonym tematom (np. podstawowa opieka
zdrowotna). Modułowa konstrukcja programu kształcenia stwarza możliwość bardziej
równomiernego obciążenia studentów przez przypisanie modułom takiej samej, powtarzalnej
wartości punktowej ECTS (np. 5, 6, 10).
Nauczanie przedmiotów (treści kierunkowych lub zawodowych) z zakresu podstaw opieki
położniczej i opieki specjalistycznej, przedmiotów dotyczących w swojej treści opieki położniczej
(opieki sprawowanej przez położną i obszarów funkcjonowania pielęgniarstwa i zawodu położnej)
oraz zajęcia praktyczne prowadzą nauczyciele akademiccy posiadający prawo wykonywania
zawodu położnej lub pielęgniarki oraz co najmniej roczną praktykę zawodową zgodną z nauczanym
przedmiotem.
Promotorem pracy licencjackiej (kazuistycznej) może być nauczyciel akademicki posiadający
prawo wykonywania zawodu położnej i co najmniej tytuł zawodowy magistra.
1. MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJĘĆ ZORGANIZOWANYCH ORAZ PUNKTÓW
ECTS
Grupy szczegółowych
efektów kształcenia
Godziny Punkty ECTS
A. Nauki podstawowe 480 16
B. Nauki społeczne z
językiem angielskim
360 + 120 = 480 16
C. Nauki w zakresie
podstaw opieki położniczej
600 24
D. Nauki w zakresie opieki
specjalistycznej
860 34
Zajęcia praktyczne 1100 55
Praktyki zawodowe 1200 30
Egzamin dyplomowy – 5
Razem 4720 180
Na studiach pierwszego stopnia jest realizowany język angielski na poziomie biegłości B1
Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego, który jest sprofilowany zawodowo, w
wymiarze nie mniejszym niż 120 godzin. Należy mu przypisać nie mniej niż 4 punkty ECTS.
Uczelnia może realizować program kształcenia bez udziału nauczyciela akademickiego w zakresie:
1) nauk podstawowych i nauk społecznych po 25% wymiaru godzin w każdym z tych zakresów
(nie więcej niż 240 godzin);
2) podstaw opieki położniczej i opieki specjalistycznej po 35% wymiaru godzin w każdym z tych
zakresów (nie więcej niż 511 godzin).
Za przygotowanie pracy dyplomowej i przygotowanie do egzaminu dyplomowego, składającego się
z części teoretycznej i praktycznej, student otrzymuje 5 punktów ECTS.
2. KSZTAŁCENIE PRAKTYCZNE
Kształtowanie umiejętności praktycznych w warunkach naturalnych jest poprzedzone
kształtowaniem tych umiejętności w warunkach symulowanych – w pracowniach umiejętności
położniczych lub pielęgniarskich.
Kształcenie praktyczne może odbywać się w oparciu o bazę własną uczelni lub w
przedsiębiorstwach podmiotu leczniczego. Miejscem kształcenia praktycznego – zajęć
praktycznych i praktyk zawodowych – powinny być: sale porodowe, oddziały położnicze, oddziały
noworodkowe (położniczo-noworodkowe), oddziały patologii ciąży, oddziały ginekologiczne, od-
działy onkologii ginekologicznej, oddziały internistyczne, oddziały chirurgiczne, oddziały
pediatryczne (niemowlęce, patologii noworodka) w szpitalach klinicznych, instytutach badawczych,
wieloprofilowych szpitalach o zasięgu regionalnym, ośrodkach położniczej oraz pielęgniarskiej
opieki domowej i środowiskowej oraz w szkołach rodzenia.
Zajęcia praktyczne są realizowane pod bezpośrednim nadzorem i kierunkiem nauczyciela
akademickiego.
Praktyki zawodowe są realizowane pod kierunkiem osoby prowadzącej praktykę (położnej lub
pielęgniarki), pracownika danego przedsiębiorstwa podmiotu leczniczego. Nadzór nad realizacją
praktyk zawodowych sprawuje opiekun praktyk w uczelni.
3. ZAJĘCIA PRAKTYCZNE I PRAKTYKI ZAWODOWE
W trakcie kształcenia praktycznego – zajęć praktycznych i praktyk zawodowych – w zakresie
podstaw opieki położniczej i opieki specjalistycznej student studiów pierwszego stopnia nabywa
umiejętności obejmujące:
1) poradnictwo dla kobiet ciężarnych, łącznie z przeprowadzeniem co najmniej 100 badań
prenatalnych;
2) sprawowanie nadzoru i opieki nad co najmniej 40 rodzącymi;
3) przyjęcie co najmniej 40 porodów, a w przypadku gdy liczba rodzących jest mniejsza – co
najmniej 30 porodów i aktywny udział w 20 innych porodach;
4) aktywny udział w porodzie z położenia miednicowego, a w przypadku gdy jest to niemożliwe –
asystowanie w warunkach symulowanych;
5) wykonanie nacięcia krocza i zakładanie szwów;
6) kontrolę i opiekę nad 40 kobietami, u których mogą wystąpić powikłania w trakcie ciąży, porodu
i połogu;
7) sprawowanie nadzoru i opieki nad co najmniej 40 ciężarnymi;
8) sprawowanie nadzoru i opieki, łącznie z przeprowadzeniem badań, nad co najmniej 100
położnicami i zdrowymi noworodkami;
9) prowadzenie obserwacji i sprawowanie opieki nad noworodkami niedonoszonymi,
przenoszonymi, z niską masą urodzeniową oraz chorymi;
10) sprawowanie opieki nad kobietami z objawami patologicznymi – ginekologicznymi i
położniczymi.
Zakres kształcenia
praktycznego
Zajęcia
praktyczne
Punkty
ECTS
Praktyki
zawodowe
Punkty
ECTS
1. Podstawy opieki
położniczej
160 godzin/
4 tygodnie
8 80 godzin/
2 tygodnie
2
2. Techniki
położnicze i
prowadzenie porodu
320 godzin/
8 tygodni
16 360 godzin/
9 tygodni
9
3. Promocja zdrowia 20 godzin/
½ tygodnia
1 – –
4. Podstawowa
opieka zdrowotna
40 godzin/
1 tydzień
2 80 godzin/
2 tygodnie
2
5. Położnictwo i
opieka położnicza
120 godzin/
3 tygodnie
6 200 godzin/
5 tygodni
5
6. Ginekologia i
opieka
ginekologiczna
120 godzin/
3 tygodnie
6 200 godzin/
5 tygodni
5
7. Neonatologia i
opieka
neonatologiczna
80 godzin/
2 tygodnie
4 80 godzin/
2 tygodnie
2
8. Pediatria i
pielęgniarstwo
pediatryczne
40 godzin/
1 tydzień
2 40 godzin/
1 tydzień
1
9. Choroby
wewnętrzne
40 godzin/
1 tydzień
2 40 godzin/
1 tydzień
1
10. Chirurgia 40 godzin/
1 tydzień
2 40 godzin/
1 tydzień
1
11. Psychiatria 40 godzin/
1 tydzień
2 40 godzin/
1 tydzień
1
12. Anestezjologia i
stany zagrożenia
życia
40 godzin/
1 tydzień
2 40 godzin/
1 tydzień
1
13. Rehabilitacja w
położnictwie,
neonatologiii
ginekologii
40 godzin/
1 tydzień
2 – –
Razem 1100 godzin/
27,5 tygodnia
55 1200 godzin/
30 tygodni
30
W ramach kształcenia praktycznego są realizowane efekty kształcenia zawarte w grupach C i D
szczegółowych efektów kształcenia.
Zasady i formę odbywania praktyk ustala jednostka uczelni prowadząca kształcenie.
5. INNE WYMAGANIA
Wychowanie fizyczne jest przedmiotem nieobowiązkowym. Uczelnie medyczne zapewniają
studentom bezpłatny dostęp do obiektów sportowych, umożliwiając uprawianie sportu,
uczestniczenie w zajęciach rekreacyjnych oraz kształtowanie prozdrowotnych postaw, w wymiarze
co najmniej 30 godzin rocznie.
6. WYKAZ PRZEDMIOTÓW NA I ROKU STUDIÓW
Kształcenie w
zakresie
wykłady seminaria ćwiczenia zajęcia
praktyczne
praktyki
zawodowe
Samokształcenie RAZEM Punkty
ECTS
Anatomii 30 0 50 0 0 10 90 4
Fizjologii 35 0 40 0 0 15 90 4
Embriologii i genetyki 35 0 15 0 0 5 55 1
Badania fizykalnego 0 0 30 0 0 15 45 1
Biochemii i biofizyki 24 0 12 0 0 9 45 1
Mikrobiologii i
parazytologii 17 0 38 0 0 5 60 2
Psychologii 25 0 20 0 0 15 60 3
Socjologii 10 10 0 0 0 10 30 1
Pedagogiki 30 15 0 0 0 15 60 3
Filozofii i etyki
zawodu położnej 30 15 0 0 0 30 75 1
Podstaw opieki
położniczej z
elementami
neonatologii
65 45 85 160 80 30 465 22
Technik położniczych i
prowadzenia porodu 0 20 70 0 200 20 310 7
Dietetyki 10 20 0 0 0 15 45 1
Wychowania
fizycznego 0 0 30 0 0 0 30 1
Języków obcych 0 0 60 0 0 0 60 1
BHP 4 0 0 0 0 0 4 0
Przysposobienia
bibliotecznego 0 0 0 0 0 2 2 0
Neonatologia i opieka
neonatologiczna -
praktyka zawodowa
0 0 0 0 80 0 80 2
RAZEM 315 125 450 160 360 196 1606 55
5.1 KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE ANATOMII
JEDNOSTKA REALIZUJĄCA PROGRAM
Zakład Anatomii Prawidłowej i Klinicznej (1M12)
Kierownik Zakładu: prof. dr hab. Bogdan Ciszek
02-004 Warszawa
ul. Chałubińskiego 5,
tel.(22) 628-10-41 wew. 93
fax: (22) 629-52-83
e-mail : [email protected]
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU
Adiunkt dr n med. Andrzej Czubalski
LICZBA GODZIN:
Ogólna liczba godzin – 90h
Wykłady – 30h
Ćwiczenia – 50h
Samokształcenie – 10h
FORMA ZALICZENIA
Egzamin testowy, sesja letnia.
Zaliczenie ćwiczeń w formie kolokwium jest jednocześnie warunkiem dopuszczenia do egzaminu.
Egzamin jest testowy i obejmuje tematy ćwiczeń i wykładów.
Egzamin odbywa się w sesji egzaminacyjnej letniej. Aby uzyskać ocenę pozytywną należy
odpowiedzieć prawidłowo na 65% pytań.
W przypadku uzyskania na egzaminie oceny niedostatecznej egzamin poprawkowy odbywa się w
sesji poprawkowej.
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA
Rok I
Semestr I i II
CELE I ZADANIA DYDAKTYCZNO – WYCHOWAWCZE
Cel nauczania przedmiotu wyrażony w postaci wiedzy, umiejętności i postaw, które student
powinien nabyć.
1. Zapoznanie studentów z ogólną budową ciała ludzkiego.
2. Umożliwienie posługiwania się prawidłową i jednoznaczną nomenklaturą medyczną przy opisie
części ciała człowieka, narządów i tkanek.
3. Przygotowanie podstaw morfologicznych do nauki o czynności poszczególnych narządów
i tkanek.
4. Zwrócenie uwagi na te elementy anatomii, których znajomość konieczna jest przy udzielaniu
pierwszej pomocy przedlekarskiej.
5. Przedstawienie anatomii miednicy mniejszej narządów rozrodczych i dna miednicy, oraz układu
wewnątrzwydzielniczego, a także rozwoju embrionalnego i płodowego człowieka w aspekcie
dalszej edukacji i przyszłej praktyki zawodowej studentów.
REGULAMIN ZAJĘĆ DLA STUDENTÓW
1. Warunkiem zaliczenia semestru, i dopuszczenia do egzaminu z Anatomii jest czynny udział
w wykładach i ćwiczeniach oraz uzyskanie zaliczenia z każdego tematu ćwiczeń oraz kolokwiów.
Aby w pełni wykorzystać czas ćwiczeń student obowiązany jest przychodzić na zajęcia
przygotowany teoretycznie z aktualnego materiału.
UWAGA ! - na każdym ćwiczeniu obowiązuje znajomość materiału ze wszystkich poprzednio
odbytych ćwiczeń.
2. Materiał podzielony jest na 2 cykle tematyczne:
Cykl tematyczny kończy się kolokwium. Ewentualny drugi termin - poprawkowy -
w przypadku nie zaliczenia kolokwium student zdaje w terminie wyznaczonym przez Zakład – oba
są testowe. Termin trzeci (w przypadku nie zaliczenia dwóch poprzednich terminów) ma miejsce
przed sesją egzaminacyjną pod koniec semestru po zakończeniu kursu anatomii (forma tego
zaliczenia może być ustna lub pisemna).
3. Usprawiedliwiona nieobecność na kolokwium pozwala na przesunięcie terminu zaliczenia na
najbliższe zaliczenie po ustaniu powodu nieobecności.
4. Dopuszczalna jest usprawiedliwiona nieobecność na nie więcej niż jednym ćwiczeniu z każdego
cyklu tematycznego. Większa liczba nieobecności uniemożliwia przystąpienie do kolokwium.
Osoby te zdają kolokwium w trybie komisyjnym.
5. Egzamin z Anatomii odbywa się w sesji zimowej. Jest to egzamin testowy. Aby uzyskać ocenę
pozytywną należy odpowiedzieć prawidłowo na 65% pytań.
6. Termin poprawkowy jest wyznaczony w sesji poprawkowej. Jest to egzamin testowy.
7. Ćwiczenia odbywają się na terenie Zakładu Anatomii Prawidłowej i Klinicznej. Wprowadzanie
osób postronnych oraz wykonywanie zdjęć lub filmów jest niedozwolone.
8. We wszystkich pomieszczeniach Zakładu obowiązuje bezwzględne przestrzeganie zasad
higieny (czystość !!) oraz zasad BHP.
9. Przypomina się, że na terenie Zakładu i całego gmachu obowiązuje zakaz palenia tytoniu.
TEMATYK A ZAJĘĆ
Podane niżej programy wykładów i ćwiczeń zostały określone w ogólnym i krótkim brzmieniu.
Program może ulegać niewielkiej modyfikacji w zależności od układu kalendarza.
Szczegółowy program wykładów i ćwiczeń zostanie podany na początku roku.
TREŚCI PROGRAMIWE
Tematy wykładów
1.Osie i płaszczyzny w opisie anatomicznym ciała ludzkiego.
Ogólna budowa kości, Szkielet osiowy i szkielet kończyn.
Budowa czaszki. Klasyfikacja i budowa połączeń kości. Wybrane zagadnienia z miologii
Układ nerwowy, jego podział i wybrane zagadnienia z rozwoju.
Nerw rdzeniowy, Budowa rdzenia kręgowego i układu nerwowego obwodowego
2.Budowa mózgowia. Czynność kory mózgowej. Schemat przebiegu i działania dróg
wstępujących i zstępujących.
Układ wewnątrzwydzielniczy. Znaczenie osi podwzgórzowo, przysadkowej
Narządy zmysłu.
3.Układ krążenia budowa i czynność serca, krążenie duże i małe, krążenie płodowe
Układ tętniczy i żylny. Miejsca wyczuwalności tętna. Topografia naczyń żylnych istotnych
klinicznie. Układ chłonny.
4.Układ oddechowy. Jama nosowa i zatoki przynosowe. Krtań. Tchawica. Budowa drzewa
oskrzelowego, podział płuc na płaty i segmenty, wymiana gazowa.
5.Układ pokarmowy. Jama ustna, gardło, przełyk, żołądek, dwunastnica, jelito cienkie i grube.
Ogólna topografia jamy otrzewnej. Źródła unaczynienia narządów jamy brzusznej.
Wątroba trzustka, śledziona. Układ wrotny i jego znaczenie. Nadciśnienie wrotne.
6.Nerki, moczowody, pęcherz moczowy, cewka moczowa
Narządy płciowe męskie. Wybrane zagadnienia z rozwoju narządów moczowo płciowych i
częstsze wady wrodzone
7.Narządy płciowe żeńskie. Jajnik. Jajowód. Macica, pochwa. Narządy płciowe zewnętrzne
8.Budowa dna miednicy. Mechanika porodu.
9.Embriologia i rozwój płodu.
10. Anatomiczne podstawy obrazowania ciała ludzkiego w normie i patologii – USG, RTG,
CT, NMR, PET.
Anatomiczne podstawy oceny czynności fizjologicznych EKG, EEG, EMG.
Anatomiczne podstawy niektórych zabiegów takich jak: zastrzyki domięśniowe, wkłucia
dożylne, cewnikowanie dużych naczyń, wkłucia dotętnicze, nakłucie kanału kręgowego,
nakłucie otrzewnej, cewnikowanie pęcherza moczowego, niektóre rodzaje znieczuleń
przewodowych, zgłębnikowanie żołądka, intubacja i odsysanie z drzewa oskrzelowego.
Tematy ćwiczeń
1.OSTEOLOGIA - OSIE, PŁASZCZYZNY, LINIE CIAŁA
OGÓLNY PODZIAŁ KOŚCI, BUDOWA KOŚCI
Kręgosłup;
Kości klatki piersiowej
Kości kończyny górnej
Kości kończyny dolnej
Miednica jako całość
Kości czaszki:
- kości mózgoczaszki
- kości trzewioczaszki
- czaszka noworodka
Połączenia kości; podział, budowa stawu
UKŁAD MIĘŚNIOWY
Budowa ogólna mięśni.
Topografia mięśni powierzchownych.
Analiza działania tłoczni brzusznej i jej znaczenie.
Ocena przydatności mięśni do wstrzyknięć domięśniowych
UKŁAD NERWOWY
Podział układu nerwowego
Podstawowe pojęcia – nerw, włókno nerwowe, splot, zwój, ośrodek, mediator,
synapsa, odruch, łuk odruchowy.
2.Budowa mózgowia:
- kresomózgowie
- międzymózgowie
- śródmózgowie
- tyłomózgowie
Budowa rdzenia kręgowego w przekroju poprzecznym.
Opony. Płyn mózgowo-rdzeniowy
Układ nerwowy obwodowy:
- część współczulna
- część przywspółczulna
NARZĄDY ZMYSŁU
Oko
Budowa gałki ocznej
Aparat ochronny i ruchowy oka.
Adaptacja, akomodacja.
Narząd przedsionkowo-ślimakowy.
- ucho zewnętrzne
- ucho środkowe
- UCHO WEWNĘTRZNE
POWŁOKA WSPÓLNA
Podział powłoki wspólnej
Budowa skóry, włosa, paznokcia.
Podział i budowa gruczołów skóry:
- łojowe
- potowe
- sutkowe
3.UKŁAD KRĄŻENIA
Położenie serca w stosunku do innych narządów.
Budowa serca:
Układ przewodzący serca. Unerwienie, unaczynienie serca.
Czynność serca
Budowa i podział naczyń krwionośnych.
Przebieg głównych pni tętniczych i żylnych.
Krążenie małe, duże, wrotne, płodowe.
Śledziona.
UKŁAD CHŁONNY
Budowa i topografia naczyń i węzłów chłonnych
ASPEKTY ONKOLOGICZNE
GRUCZOŁY WYDZIELANIA WEWNĘTRZNEGO
Położenie, budowa ogólna, funkcje:
- przysadki
- szyszynki
- gruczołu tarczowego
- gruczołów przytarczycowych
- grasicy
- części wewnątrzwydzielniczej trzustki
- gruczołów nadnerczowych
- gonady
4.UKŁAD ODDECHOWY
Podział układu oddechowego.
Budowa nosa zewnętrznego, krtani.
Podział tchawicy.
Różnice anatomiczne oskrzela prawego i lewego.
Płuca budowa zewnętrzna i wewnętrzna, topografia
Opłucna – budowa, znaczenie zachyłków opłucnowych
5.UKŁAD TRAWIENNY
Podział układu trawiennego
Budowa jamy ustnej:
- zęby – budowa ogólna, kolejność wyrzynania się zębów
- język – budowa
- ślinianki – podział, położenie
Budowa gardła, przełyku.
Żołądek:
- położenie w stosunku do innych narządów
- budowa z uwzględnieniem odcinków, krzywizn oraz budowa ścian żołądka
Jelito cienkie:
- podział
- budowa, położenie dwunastnicy, jelita czczego i krętego,
Jelito grube:
- podział, położenie, budowa
Wątroba:
- położenie w stosunku do innych narządów
- budowa ogólna i mikroskopowa
- drogi wyprowadzające żółć
- układ wrotny wątroby
Trzustka:
- położenie w stosunku do innych narządów
- budowa części zewnątrz- i wewnątrzwydzielniczej
KOLLOKWIUM I
6.UKŁAD MOCZOWY
Podział narządów moczowych.
Nerki:
- położenie w stosunku do innych narządów
- budowa nefronu
Moczowód. Położenie, budowa pęcherza moczowego.
Cewki moczowe - żeńska i męska.
NARZĄDY PŁCIOWE MĘSKIE:
Budowa i topografia narządów płciowych męskich wewnętrznych:
- jądra, najądrza, nasieniowody, pęcherzyki nasienne, gruczoł krokowy,
gruczoły opuszkowo-cewkowe, powrózek nasienny, przewody wytryskowe
Budowa narządów płciowych męskich zewnętrznych - prącie, moszna
7.NARZĄDY PŁCIOWE ŻEŃSKIE:
Budowa i topografia narządów płciowych żeńskich wewnętrznych:
- jajniki i funkcje, jajowody, macica, pochwa
Podział, budowa sromu niewieściego.
8. Dno miednicy.
Przepona miednicy, przepona moczowo-płciowa
Dół kulszowo-odbytniczy, nerw sromowy
Płaszczyzny miednicy. Anatomia porodu
9.Embriologia fetologia i rozwój wad wrodzonych
Podstawy rozwoju zarodka ludzkiego
Morula, blastula, blastocysta.
Powstanie łożyska, budowa błon płodowych, Rozwój cewy nerwowej.
Organogenza. Rozwój serca, rozwój przewodu pokarmowego, rozwój narządów
moczowopłciowych.
KOLLOKWIUM II
10.Zaliczenia komisyjne
Tematy samokształcenia
1. Szczegółowa budowa miednicy. Wyczuwalne punkty kostne. Punkty pomiarowe miednicy.
Płaszczyzny miednicy ( płaszczyzna wchodu, próżni, cieśni, wychodu). Oś miednicy. Pochylenie
miednicy. Cechy miednicy androidalnej i ginekoidalnej. Wady budowy. Miednice ścieśnione.
Miednica długa. Sakralizacja kręgu lędźwiowego. Miednica kręgozmykowa. Ocena kliniczna.
Sprzężne: prawdziwa, skośna, położnicza, zewnętrzna.
Ćwiczenia położnicze. Michał Troszyński. PZWL
Praktyczne położnictwo. Willibald Pschyrembel. Joachim W. Dudenchansen. PZWL
Anatomia człowieka. Adam Bochenek, Michał Reicher. PZWL
2. Popłód Rozwój, budowa, funkcje. Doczesna, kosmówka, owodnia. Jama owodni. Płyn
owodniowy: powstawanie, krążenie, funkcje. Małowodzie. Wielowodzie. Typowe wady płodu
towarzyszące małowodziu i wielowodziu. Bariera łożyskowa. Wady popłodu. Łożysko w ciąży
bliźniaczej. Różnice w budowie popłodu w ciąży bliźniaczej jednojajowej i dwujajowej.
Anatomiczne podstawy zespołu przetoczenia miedzy płodami w ciąży bliźniaczej. (TTTS Twin to
twin transfusion syndrome). Łożysko przodujące.
Łożysko przytwierdzone. Łożysko wrośnięte. Łożysko przerośnięte. Pępowina. Naczynia
pępowiny. Anatomicze podstawy krążenia płodowego
Położnictwo. Rudolf Klimek. PZWL
Ćwiczenia położnicze. Michał Troszyński. PZWL
Praktyczne położnictwo. Willibald Pschyrembel. Joachim W. Dudenchansen. PZWL
LITERATURA OBOWIĄZKOWA
1. Anatomia Człowieka W.Woźniak Urban & Partner Wrocław 2001
2. Anatomia Człowieka W.Sylwanowicz (red.Sokołowska-Pituchowa) PZWL
3. Mały atlas anatomiczny R.Aleksandrowicz
LITERATURA UZUPEŁNIAJACA
1. Anatomia Topograficzna i Stosowana W. Łasiński T I-III PZWL
2. Anatomia Prawidłowa Człowieka T.Marciniak RU ZSP AM Wrocław 1991
3. Zarys Anatomii Człowieka A.Krechowiecki, F.Czerwiński PZWL 1987
4. Anatomia Czynnościowa Ośrodkowego Układu Nerwowego B.Gołąb PZWL 1990
5. Oksfordzki podręcznik anatomii czynnościowej MacKinnon-Morris PZWL 1997
6. Anatomia Topograficzna - Przewodnik Anatomiczny do Ćwiczeń Profektoryjnych Polsko-
Łaciński PZWL 1998
7. Anatomia tom I i II - Lippert Urban & Partne1998
ATLASY KLASYCZNE
1. Sobotta Atlas Anatomii Człowieka T I-II Urban&Partner lub inne dowolne wydanie
2. Kiss Atlas Anatomii PZWL dowolne wydanie
3. Bertollini Atlas Anatomii PZWL dowolne wydanie
4. Sinielnikow Atlas Anatomii dowolne wydanie
ATLASY FOFOGRAFICZNE
1. Kolorowy Atlas Anatomii Człowieka Mc.Minn i wsp. Vydavatelstvo Slovart- Solis 1994
2. Anatomia Człowieka Rohen,Yokochi Kalliope 1995
3. Atlas Anatomii Vajda PZWL
5.2 KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE FIZJOLOGII
JEDNOSTKA REALIZUJĄCA PROGRAM:
Zakład Biofizyki i Fizjologii Człowieka (NZME)
Kierownik: Prof. dr hab. n. med. Jacek Przybylski
02-004 Warszawa
ul. Chałubińskiego 5
Tel. (22) 628 63 34
Fax. (22) 628 78 46
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU:
dr Małgorzata Witkowska-Zimny
LICZBA GODZIN:
Ogólna liczba godzin – 90h
Wykłady – 35h
Ćwiczenia – 40h
Samokształcenie – 15h
FORMA ZALICZENIA:
Egzamin testowy w sesji letniej I roku
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA:
Rok I
Semestr I i II
CELE I ZADANIA DYDAKTYCZNO WYCHOWAWCZE:
Przygotowanie studenta do rozumienia i interpretowania wiedzy dotyczącej:
funkcjonowania organizmu człowieka w warunkach prawidłowych;
funkcjonowania poszczególnych układów i narządów.
Wykształcenie u studenta umiejętności samodzielnego pogłębiania wiedzy z zakresu fizjologii
człowieka oraz zrozumienie znaczenia fizjologii w praktyce klinicznej.
REGULAMIN ZAJĘĆ DLA STUDENTÓW:
Przedmiot zaliczany jest na podstawie zaliczenia poszczególnych ćwiczeń
i wyników testowego egzaminu końcowego.
Każdy student jest zobowiązany do obecności na wszystkich ćwiczeniach. W razie nieobecności
należy odbyć zajęcia z inną grupą, lub udokumentować znajomość zagadnień u osoby prowadzącej
zajęcia we wskazany przez nią sposób i we wskazanym przez nią terminie. Wszelkie sprawy
dotyczące nieobecności na zajęciach ćwiczeniach należy uregulować niezwłocznie.
Do zajęć należy być przygotowanym w oparciu o zalecaną literaturę. Prowadzący ma prawo
sprawdzić znajomość zagadnień w formie pisemnej bądź ustnej i nie dopuścić studenta do ćwiczeń
w przypadku braku wiedzy z aktualnego ćwiczenia. Na ostatnich zajęciach odbywa się test
zaliczający ćwiczenia. Studentowi przysługuje jeden termin ustnej poprawy tego testu.
Niespełnienie tych warunków uniemożliwia zaliczenie przedmiotu.
Egzamin końcowy ma formę testu składającego się z 50 pytań (4 możliwe odpowiedzi). Ocenę
pozytywna uzyskuje osoba, która odpowiedziała prawidłowo na minimum 26 pytań.
TREŚCI PROGRAMOWE:
- wykłady
Tematy wykładów:
1. Podstawy fizjologii komórkowej. Podstawowe pojęcia dotyczące błony komórkowej.
Pojęcia pomp jonowych i kanałów błonowych. Potencjały błonowe. Czynniki modyfikujące
wielkość potencjału spoczynkowego. Mechanizm powstawania potencjału czynnościowego.
2. Podstawy neurofizjologii. Autonomiczny układ nerwowy. Wyższe funkcje ośrodkowego
układu nerwowego. Fizjologiczna rola podwzgórza.
3. Budowa i fizjologia tkanki mięśniowej. Struktura i fizjologia synapsy nerwowo-mięśniowej.
Jednostka motoryczna. Regulacja siły skurczu mięśnia poprzecznie prążkowanego. Funkcje
mięśni gładkich. Sterowanie skurczem mięsni gładkich.
4. Cykl hemodynamiczny serca. Neurogenna i humoralna regulacja krążenia. Regulacja siły
i częstości skurczów serca. Mechanizm odruchowej regulacji uk. krążenia. Regulacja
przepływu krwi w wybranych łożyskach naczyniowych. Rola śródbłonka w regulacji
przepływów.
5. Budowa i fizjologia nerek. Gospodarka wodno-elektrolitowa. Mechanizmy zagęszczania
i rozcieńczania moczu, Rola nerek w regulacji ciśnienia tętniczego i równowagi wodno-
elektrolitowej. Układ renina-angiotensyna.
6. Fizjologia układu oddechowego. Podstawy oddychania i wymiany gazowej w płucach.
Regulacja oddychania.
7. Wybrane zagadnienia z fizjologii czucia i percepcji. Fizjologia bólu.
8. Podstawy endokrynologii. Oś podwzgórze-przysadka. Podstawy regulacji hormonalnej.
Fizjologia gruczołów wydzielania wewnętrznego.
9. Fizjologia przewodu pokarmowego. Nerwowa i humoralna regulacja wydzielania soków
trawiennych. Regulacja motoryki przewodu pokarmowego. Procesy wydzielania, trawienia
i wchłaniania.
10. Fizjologia krwi i szpiku. Czynności tkanek krwiotwórczych.
11. Fizjologia rozrodu. Regulacja hormonalna czynności gonad. Cykl miesięczny i jego
regulacja. Fizjologia zapłodnienia i ciąży. Menopauza.
12. Podstawy termoregulacji. Stany termiczne organizmu i ich znaczenie fizjologiczne.
- ćwiczenia
Tematy ćwiczeń:
1. Rejestracja czynności bioelektrycznej serca u człowieka. Podstawy badania EKG i jego
znaczenie diagnostyczne.
2. Mechanika oddychania. Spirometria.
3. Pomiar parametrów hemodynamicznych podczas regulowanej pracy fizycznej. Próba
wysiłkowa na cykloergometrze.
4. Podstawy regulacji ciśnienia tętniczego krwi. Próba Valsalvy. Próba ortostatyczna.
5. Biologia rozrodu, parametry diagnostyczne męskiego nasienia.
6. Fizjologia krwi. Ocena rozmazów krwi obwodowej i szpiku.
7. Fizjologia narządów zmysłów. Zmysły smaku i czucia powierzchownego.
8. Siła mięśnia w skurczu izometrycznym. Zmęczenie mięśnia.
9. Badanie odruchów fizjologicznych oraz podstawy badania neurologicznego.
Tematy samokształcenia:
1. Sen czuwanie, rytmy okołodobowe. Podstawy chronofizjologii.
2. Receptory komórkowe-klasyfikacja, charakterystyka i funkcja.
3. Fizjologiczna rola tlenku azotu.
4. Reakcje seksualne człowieka.
5. Fizjologia zachowania- popędy, zachowania wrodzone.
6. Fizjologia starzenia się.
LITERATURA OBOWIĄZKOWA:
1. Ganong W.F.: Fizjologia, PZWL, 2007
2. Tafil-Klawe M., Klawe J.J.: Wykłady z fizjologii człowieka; PZWL, 2009
3. Traczyk W., Trzebski A.: Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej
i klinicznej; PZWL 2007
5.3 KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE EMBRIOLOGII I GENETYKI
JEDNOSTKA REALIZUJĄCA PROGRAM:
Katedra i Zakład Histologii i Embriologii (1M15)
Kierownik Zakładu: Prof. dr hab. Jacek Malejczyk
02-004 Warszawa
ul. Chałubińskiego 5
tel.: (22) 62810 41 w.1400; (22) 629 52 82
Fax (22) 629 52 82
e-mail: [email protected]
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU:
Prof. dr hab. Jacek Malejczyk
LICZBA GODZIN:
Ogólna liczba godzin – 30h
Wykłady – 25h
Samokształcenie – 5h
FORMA ZALICZENIA:
Zajęcia z Embriologii zaliczane będą na podstawie testu. Zaliczenie obejmować będzie wiadomości
podane w czasie wykładów i zawarte w skrypcie pt. „Podstawy histologii i embriologii”.
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA:
Rok I
Semestr II
CELE I ZADANIA DYDAKTYCZNO-WYCHOWAWCZE:
W czasie wykładów studenci zostaną zapoznani z budową mikroskopową oraz czynnością układu
rozrodczego żeńskiego i męskiego, rozwojem zarodka do okresu formowania narządów oraz z
podstawowymi zaburzeniami rozwoju wynikającymi z przyczyn genetycznych lub
środowiskowych, chorób zakaźnych i metabolicznych ze szczególnym uwzględnieniem zatrucia
alkoholem lub dymem papierosowym oraz wad rozwojowych będących skutkiem zażywania w
okresie ciąży niektórych leków. Wiadomości te są niezbędne, aby położna była świadoma procesów
zachodzących we wczesnym okresie prawidłowej ciąży oraz zdawała sobie sprawę z różnorodnych
zagrożeń mogących ten proces zaburzyć.
REGULAMIN ZAJĘC DLA STUDENTÓW:
Obecność na wykładach jest obowiązkowa, ponieważ stanowią one podstawę programową do
kolokwium zaliczającego.
Nieobecność na trzech wykładach powoduje niedopuszczenie do kolokwium zaliczającego.
Na wykłady należy przychodzić przygotowanym i brać aktywy udział w prowadzonej dyskusji.
Niewłaściwe zachowanie na wykładach (rozmowy, brak przygotowania) będzie skutkować
wyproszeniem z wykładu przez prowadzącego, co będzie równoznaczne z nieobecnością na
danym wykładzie.
Warunkiem zaliczenia semestru jest zdanie kolokwium z przedmiotu. Studentom przysługują
dwa terminy kolokwium. W przypadku niezaliczenia w obu terminach studentowi przysługuje
prawo zdawania w ostatecznym, trzecim terminie (tzw. termin komisyjny), przed komisją
wyznaczoną przez Dziekana, w obecności Kierownika Katedry lub Jego przedstawiciela.
Katedra nie wyznacza dodatkowych terminów zaliczenia przedmiotu.
TREŚCI PROGRAMOWE
Tematy wykładów:
1. Budowa komórki część 1
2. Budowa komórki część 2
3. Tkanka nabłonkowa
4. Tkanka łączna
5. Chrząstka i kość
6. Rozwój kości
7. Tkanka mięśniowa
8. Tkanka nerwowa
9. Krew i szpik
10. Gruczoły dokrewne
11. Układ płciowy męski
12. Układ płciowy żeński
13. Zaplemnienie, zapłodnienie i rozwój przedimplantacyjny zarodka
14. Kształtowanie się listków zarodkowych
15. Rozwój zarodka między 3 - 8 tygodniem ciąży
16. Błony płodowe, łożysko, ciąża bliźniacza
17. Cytodiagnostyka ginekologiczna. Wady wrodzone
18. Diagnostyka embriopatii
19. Choroby zakaźne a ciąża część 1
20. Choroby zakaźne a ciąża część 2
21. Płodowy zespół alkoholowy.
22. Aberracje chromosomowe
23. Choroby metaboliczne a ciąża
24. Leki a ciąża
25. zaliczenie
Tematy samokształcenia - pogłębienie wiadomości uzyskanych w czasie wykładów:
1. Budowa i czynność tkanki nabłonkowej.
Budowa i czynność tkanki gruczołowej.
Budowa i czynność tkanki łącznej właściwej.
Budowa i czynność tkanki tłuszczowej
Budowa i czynność chrząstki.
2. Budowa, czynność i rozwój kości.
3. Budowa i czynność tkanki mięśniowej.
4. Budowa i czynność tkanki nerwowej.
5. Budowa i czynność krwi.
Budowa i czynność szpiku.
LITERATURA OBOWIĄZKOWA:
„Podstawy histologii i embriologii” – skrypt dla studentów Warszawskiego
Uniwersytetu Medycznego, Oficyna Wydawnicza, ostatnie wydanie.
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:
Sadler T. W.: EMBRIOLOGIA LEKARSKA, Med. Tur. Press, 1993
5.4 KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE GENETYKI
JEDNOSTKA REALIZUJĄCA PROGRAM:
Zakład Biologii Medycznej (NZI)
Kierownik: dr hab. Gabriela Olędzka
02 –018 Warszawa, ul. Nowogrodzka 73
Tel/fax 022-625-32-23
e- mail: [email protected]
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU:
dr hab. Gabriela Olędzka
LICZBA GODZIN:
Wykłady 10 godzin, ćwiczenia – 15 godzin
FORMA ZALICZENIA:
Zaliczenie na ocenę w sesji zimowej
ROZKŁAD MATERIALU NAUCZANIA
Rok I
Semestr I
CEL NAUCZANIA:
Przyswojenie przez studentów podstawowej wiedzy o dziedziczeniu cech prawidłowych,
molekularnym podłożu mutagenezy, teratogenezy, onkogenezy oraz o genetycznych i
środowiskowych uwarunkowaniach najczęstszych zaburzeń, wad wrodzonych i chorób człowieka.
Uzyskanie wiedzy n. t. immunogenetyki oraz nowoczesnych technik cytogenetycznych i biologii
molekularnej, stosowanych w diagnostyce wad i chorób, n. t. badań prenatalnych i poradnictwa
genetycznego, z uwzględnieniem profilaktyki zagrożeń w czasie ciąży i porodu oraz perspektyw
terapii wad i chorób uwarunkowanych genetycznie.
REGULAMIN ZAJĘĆ:
Studentów obowiązuje:
- wstępne przygotowanie się zgodnie z tematyką wykładów i ćwiczeń, aktywny udział we
wszystkich zajęciach, bieżące prowadzenie dokumentacji pracy własnej w zeszytach, sprawdzanych
przez prowadzących.
TEMATYKA ZAJĘĆ
WYKŁADY
1. Prawidłowości dziedziczenia; ograniczenia stosowalności zasad i praw mendlowskich–
odniesienia do genetyki człowieka. Struktura i funkcja genu, biosynteza białka; replikacja DNA.
2. Kariotyp człowieka, typy chromosomów, klasyfikacja grup. Morfofizjologia chromatyny i
chromosomu w kariokinezie i w cyklu komórkowym.
3. Gametogeneza u człowieka, heterogametyczność męska. Złożoność procesu determinacji i
różnicowania się płci; chromatyna płciowa, ciałko Barra, lionizacja. Dziedziczenie matczyne
mitochondrialne. Zaburzenia ekspresji płci.
4. Rodzaje i mechanizmy zmienności wewnątrzgatunkowej; zmienność dziedziczna –
rekombinacyjna, mutacyjna. Mutageneza- podstawy molekularne, czynniki mutagenne, klasyfikacja
mutacji; mutacje dynamiczne.
5. Genetyczne uwarunkowanie układów grup krwi. Choroba hemolityczna noworodków -
mechanizm genetyczny konfliktu serologicznego między matką a płodem. Układ zgodności
tkankowej MHC, HLA I i II. Genetyczne uwarunkowania chorób nowotworowych.
6. Dziedziczenie sprzężone z płcią - cechy prawidłowe oraz genetyczne podłoże stanów
odbiegających od normy - zaburzenia i choroby: daltonizm, hemofilie, dystrofie mięśniowe
Duchenne’a i Beckera, krzywica hypofosfatemiczna oporna na witaminę D, zespół Retta,
upośledzenie umysłowe fraX..
7. Mechanizm i przykłady dziedziczenia autosomalnych cech prawidłowych oraz chorób -
uwarunkowanych monogenowo: dominująco/recesywnie: achondroplazja, choroba Huntingtona,
hipercholesterolemia rodzinna, mukowiscydoza, hemoglobinopatie- dziedziczne przetrwanie
hemoglobiny płodowej HbF, niedokrwistość HbS.
8. Bloki metaboliczne - zaburzenia przemiany aminokwasów: fenyloketonuria, albinizm,
alkaptonuria; - zaburzenia przemiany węglowodanów: fruktozemia, galaktozemia, choroba
glikogenowa; - zaburzenia przemiany lipidów - choroba Tay-Sachsa, choroba Niemanna-Picka,
choroba Gauchera. Nietolerancja laktozy (hipolaktazja). Eko- i farmako-genetyka, hypertermia
złośliwa.
9. Diagnostyka molekularna – techniki analizy DNA - Southern blotting, PCR, sekwencjonowanie
DNA; przykłady zastosowań tych technik: w diagnostyce chorób genetycznie uwarunkowanych
monogenowo, infekcyjnych oraz inwazyjnych, dla określenia pokrewieństwa, ustalenia ojcostwa, w
medycynie sądowej.
10.Mechanizm i przykłady dziedziczenia cech prawidłowych oraz chorób - uwarunkowanych
autosomalnie i wieloczynnikowo; rola czynników genetycznych i środowiskowych w rozwoju wad
i chorób: rozszczepu wargi/podniebienia, wad cewy nerwowej, cukrzycy typu 1, padaczki,
schizofrenii, zwężenia odźwiernika, wrodzonego zwichnięcie stawu biodrowego; znaczenie badań
nad bliźniętami.
ĆWICZENIA
1. Sprawdzian z rozumienia podstawowych pojęć, definicji i mechanizmów genetycznych – ocena
pisemnych odpowiedzi na pytania otwarte, omówienie wyników i uzupełnienie braków.
2. Podstawy genetyki człowieka: współzależności między genami allelicznymi oraz
nieallelicznymi– przedstawienie graficzne mechanizmu dziedziczenia: cech dziedziczących się
niezależnie oraz sprzężonych, inhibicji, kumulacji, plejotropii; cechy jako efekt ekspresji genów –
przykłady, rozwiązywanie zadań.
3. Podstawy genetyki człowieka – c.d.. Etapy gametogenezy – wykonanie schematów
porównawczych – spermatogeneza, spermiogeneza; nieciągłość oogenezy; rozchodzenie się
chromosomów do gamet; rekombinacja – znaczenie crossing-over, redukcja liczby chromosomów.
Cechy sprzężone i związane z płcią. Rozwiązywanie zadań.
4. Elementy immunogenetyki; mechanizm dziedziczenia grup krwi układu ABO, MN, czynnika Rh;
geny wielokrotne, kodominacja; genetyczne i biochemiczne aspekty dziedziczenia zadania.
Mechanizm genetyczny i biochemiczny konfliktu serologicznego między matką a płodem;
prawdopodobieństwo wystąpienia choroby hemolitycznej noworodków – zadania.
5. Zasady dziedziczenia cech prawidłowych warunkowanych autosomalnie oraz
heterochromosomowo. Mutacje genowe/ punktowe jako podłoże chorób, warunkowanych
autosomalnie monogenowo oraz wieloczynnikowo -przyczyny wad/chorób wrodzonych/
rozwojowych.
6. Schematy dziedziczenia chorób uwarunkowanych genetycznie - dominacja – recesywność,
przykłady. Ocena prawdopodobieństwa wystąpienia choroby w rodzinie – zadania; wykonanie
zestawienia najczęstszych wad z uwzględnieniem mechanizmu: monogenowego lub
wieloczynnikowego.
7. Prawidłowy kariotyp człowieka; kariogram. Nondysjunkcja jako jeden z mechanizmów aberracji
chromosomowych- przedstawienie graficzne. Skutki aberracji w komórkach somatycznych i
generatywnych; zasady zapisywania wyników badań kariotypu.
8. Mutacje – aberracje chromosomowe. Mechanizm nieprawidłowości kariotypowych - liczbowych
i strukturalnych.
9. Diagnostyka aberracji – podstawy techniki analizy kariotypu: prążkowa, FISH; wskazania i
ograniczenia stosowania – analiza opisów przygotowanych przez studentów.
10. Zespoły aberracji chromosomowych u człowieka: liczbowe - aneuploidie autosomalne: zespół
Downa, zespół Edwardsa, zespół Patau;
liczbowe - aneuploidie heterochromosomów: zespół Turnera, zespół Klinefeltera. Charakterystyka
kliniczna; schematy mechanizmu genetycznego.
11. Zespoły aberracji chromosomowych u człowieka, c.d.: strukturalne. Przykłady: zespół cri du
chat, zespół Wolfa i Hirschhorna, zespół Downa z translokacją. Charakterystyka kliniczna;
schematy mechanizmu genetycznego.
12. Badania cytogenetyczne w diagnostyce chorób uwarunkowanych genetycznie.
Wskazania do analizy kariotypu, m. innymi: cechy dysmorficzne, sugerujące aberracje
chromosomowe, upośledzenie umysłowe o niewyjaśnionej przyczynie, obecność mnogich
wrodzonych nieprawidłowości, martwe urodzenia o nieznanej etiologii, poronienia samoistne,
pierwotna bezpłodność, obojnacze narządy płciowe; – odczytywanie przez studentów
przykładowych zapisów oraz interpretacja wyników.
13. Badania molekularne – wskazania do stosowania analizy DNA, m. innymi rozpoznanie lub
podejrzenie u pacjenta choroby monogenowej, zgon w okresie okołoporodowym dziecka z
podejrzeniem choroby metabolicznej, podejrzenie określonych chorób warunkowanych
dziedziczeniem wieloczynnikowym lub mitochondrialnym, w medycynie sądowej, w
diagnostyce chorób infekcyjnych oraz inwazyjnych. Analiza przykładów przygotowanych przez
studentów.
14. Profilaktyka chorób uwarunkowanych genetycznie – analiza rodowodów, poradnictwo
genetyczne, badania prenatalne, perspektywy terapii genowej.
Częstość występowania genów w populacjach; prawo Hardy’ego i Weinberga. Zadania.
15. Zastosowania niektórych osiągnięć biotechnologii w medycynie: GMO- zwierzęce i roślinne
organizmy modyfikowanie genetycznie. Problemy etyczne w genetyce człowieka.
LITERATURA OBOWIĄZKOWA:
Podstawy biologii medycznej: wybrane zagadnienia z genetyki człowieka.
G. Olędzka, L. Chomicz, M. Padzik. Oficyna Wydawnicza WUM, Warszawa, 2011.
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
Genetyka Medyczna - L.B. Jorde i wsp. Wyd. CZELEJ, 2003
Biologia molekularna w medycynie – elementy genetyki klinicznej- pod red. J. Bala, PWN, 2006
5.5 KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE BADANIA FIZYKALNEGO
JEDNOSTKA REALIZUJĄCA PROGRAM:
Zakład Profilaktyki Zagrożeń Środowiskowych i Alergologii
Kierownik: Prof. dr hab. n med. Bolesław Samoliński
02-097 Warszawa
ul. Banacha 1a
Tel. (22) 599 20 39
Fax: (22) 599 20 42
e-mail: [email protected]
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU:
Dr n med. Agnieszka Lipiec
LICZBA GODZIN:
Ogólna liczba godzin – 45h
Ćwiczenia – 30h
Samokształcenie – 15h
FORMA ZALICZENIA:
Zaliczenie kolokwium
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA
Rok I
Semestr II
CELE I ZADANIA DYDAKTYCZNO-WYCHOWAWCZE:
Celem nauczania jest zapoznanie studenta z treścią i techniką podstawowego badania klinicznego;
omawiane są zasady prowadzenia badania podmiotowego oraz badania przedmiotowego.
Prezentowane są zasady prowadzenia podstawowej dokumentacji klinicznej pacjenta.
TREŚCI PROGRAMOWE:
Tematy ćwiczeń:
1. Badanie podmiotowe. Wprowadzenie do badania przedmiotowego
Zasady zbierania wywiadu; ocena psychospołecznego profilu pacjenta, badanie podmiotowe
w zakresie dolegliwości ogólnych i dolegliwości z poszczególnych narządów i układów.
Zapoznanie z zasadami badania przedmiotowego.
2. Badanie ogólne, w tym określenie zespołu wskaźników życiowych
Zasady obserwacji objawów ogólnych. Zasada oceny wskaźników życiowych w ramach
badania ogólnego: tętna, częstości i rytmu oddychania, ciśnienia tętniczego krwi i temperatury
ciała. Badanie wzrostu i masy ciała.
3. Odrębności badania niemowląt i dzieci.
Zapoznanie z odrębnościami w zakresie prowadzenia i interpretacji badania fizykalnego
noworodka, niemowlęcia i dziecka w wieku przedszkolnym i szkolnym. Badanie skóry
i tkanki podskórnej.
Zasady badania skóry. Badanie włosów i paznokci. Badanie obecności obrzęków. Badanie
obwodowych węzłów chłonnych.
4. Badanie głowy i szyi
Badanie głowy. Badanie oka, ucha, nosa, jamy ustnej i gardła, szyi, gruczołu tarczowego.
5. Badanie klatki piersiowej i płuc. Badanie gruczołów sutkowych.
Ogólne zasady badania i topografia klatki piersiowej. Badanie oglądaniem, metodą
palpacyjną, opukiwaniem i osłuchiwaniem. Badanie gruczołów sutkowych.
6. Badanie serca i układu krążenia
Podstawy topografii serca, badanie oglądaniem, obmacywaniem, opukiwaniem
i osłuchiwaniem. Badanie tętna. Pomiar ciśnienia tętniczego krwi. Badanie tętnic oraz ocena
stanu krążenia krwi w kończynach.
7. Badanie brzucha
Podstawy topografii brzucha. Badanie brzucha oglądaniem, obmacywaniem, opukiwaniem
i osłuchiwaniem. Ocena wątroby, śledzony, nerek. Elementy badania narządów płciowych.
8. Badanie układu ruchu
Badanie oglądaniem i obmacywaniem układu mięśniowego i kostno-stawowego.
9. Badanie układu nerwowego
Badanie stanu umysłowego pacjenta i mowy, badanie nerwów czaszkowych, badanie układu
ruchowego, układu czuciowego i odruchów.
Tematy samokształcenia:
Dokumentacja kliniczna pacjenta
Nabycie umiejętności poprowadzenia dokumentacji badania klinicznego.
LITERATURA ZALECANA:
1. Tatoń J., Czech A.; Diagnostyka internistyczna. Podręcznik dla lekarzy i studentów.
Wydawnictwo Lekarskie PZWL Warszawa 2002
2. Epstein O. i wsp. Badanie kliniczne. Wydawnictwo Czelej Sp.zoo. Lublin 2001
3. Dacre J., Kopelman P. Badanie kliniczne. Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Warszawa. 2003
5.6 KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE BIOCHEMII I BIOFIZYKI
JEDNOSTKA REALIZUJĄCA PROGRAM
Zakład Immunologii, Biochemii i Żywienia (NZT)
Kierownik: Prof. dr hab. Robert Słotwiński
02-106 Warszawa
ul. Pawińskiego 3,
tel.: (22) 57 20 247,
fax.: (22) 57 20 246.
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU
dr hab. Katarzyna Koziak, prof. WUM
LICZBA GODZIN:
Ogólna liczba godzin – 22h
Wykładów – 15h
Samokształcenie – 7h
FORMA ZALICZENIA:
test zaliczeniowy po zakończeniu wykładów
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA
Rok I, Semestr I
CELE I ZADANIA DYDAKTYCZNO WYCHOWAWCZE
Uzyskanie przez studentów podstawowej wiedzy z biochemii, koniecznej do zrozumienia
integralności organizmu ludzkiego. Student na poziomie licencjackim opanować powinien
poprawnie identyfikować podstawowe procesy zachodzące w żywym organizmie.
TREŚCI PROGRAMOWE
Tematy wykładów
Przegląd budowy i funkcji białek - od enzymów do prionów.
Charakterystyka kwasów nukleinowych i mechanizmy przekazywania informacji
genetycznej.
Biologiczne znaczenie nukleotydów zewnątrzkomórkowych.
Enzymy: białka przemieniające energię i materię.
Ogólna charakterystyka węglowodanów i główne drogi przemian metabolicznych glukozy u
człowieka.
Lipidy – aspekty biochemiczne i kliniczne.
Substancje uzależniające.
Biochemia leków
LITERATURA OBOWIĄZKOWA
1. Berg J., Stryjer L., Tymoczko J.: Biochemia. PWN, Warszawa 2007
2. Murrey R., Granner D., Mayes P., Rodwell V.: Biochemia Harpera. PZWL, Warszawa 2009
3. Hames D., Hooper N.: Biochemia. Krótkie wykłady. PWN, Warszawa 2010
5.7 KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE BIOCHEMII I BIOFIZYKI
JEDNOSTKA REALIZUJĄCA PROGRAM
Zakład Biofizyki i Fizjologii Człowieka (NZME)
Kierownik: Prof. dr hab. n. med. Jacek Przybylski
02-004 Warszawa
ul. Chałubińskiego 5
Tel. (22) 628 63 34
Fax. (22) 628 78 46
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU
mgr Tomasz Siedlecki
LICZBA GODZIN:
Ogólna liczba godzin – 23h
Wykłady – 9h
Ćwiczenia – 12h
Samokształcenie – 2h
FORMA ZALICZENIA:
Zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA
Rok I, Semestr I
CELE I ZADANIA DYDAKTYCZNO WYCHOWAWCZE
Studenci poznają podstawy fizyczne metod diagnostycznych oraz zasady działania aparatury
medycznej, potrafią przeprowadzić badanie i interpretować wyniki badań.
TREŚCI PROGRAMOWE
Własności fal, ultradźwięki, rozchodzenie się ultradźwięków, głowice ultradźwiękowe, dyfrakcja a
rozdzielczość, prezentacje w ultrasonografii, rodzaje systemów dopplerowskich, ultrasonografia
wielowymiarowa. Profil biofizyczny płodu. Fale elektromagnetyczne widzialne i promieniowanie
rentgenowskie, lasery i własności promieniowania laserowego, biomechanika mięśni.
Tematy wykładów
Fizyczne podstawy ultrasonografii
Wytwarzanie i detekcja ultradźwięków
Oddziaływanie fal ultradźwiękowych z ośrodkiem
Przechodzenie i odbicie ultradźwięków
Echo
Rozpraszanie i absorpcja
Tworzenie obrazu i rodzaje prezentacji w czasie rzeczywistym
Systemy Dopplerowskie i badanie przepływów
Zastosowania technik dopplerowskich
Narażenie i bezpieczeństwo
Krótka historia rozwoju ultrasonografii w położnictwie
Promieniowanie elektromagnetyczne, podczerwień i ultrafiolet
Lasery w medycynie
Metody obrazowania wykorzystujące promieniowanie rentgenowskie
Źródła, oddziaływanie z ośrodkiem, absorpcja, detekcja, tworzenie obrazu, tomografia
komputerowa
Metody obrazowania wykorzystujące radioizotopy, źródła, systemy obrazowania, znaczniki
izotopowe
Ochrona przed promieniowaniem jonizującym
Tematy ćwiczeń
1. Ultrasonografia, podstawy fizyczne i diagnostyczne
2. Badanie słuchu, audiometria
3. System Dopplerowski, badanie przepływów
4. Biomechanika mięśni
Tematy samokształcenia
Fale mechaniczne i drgania. Energia fali. Próg słyszalności człowieka. Światło jako fala
elektromagnetyczna. Emisja i absorpcja. Dyfrakcja fal świetlnych na otworze. Osłabienie wiązki
promieniowania przy przechodzeniu przez tkanki. Mięśnie – biofizyczny mechanizm skurczu
komórek mięśniowych. Interpretacja obrazu na ekranie ultrasonografu.
LITERATURA OBOWIĄZKOWA
1. W. Jakubowski „Podstawy ultrasonografii” PZWL
2. E. Palmer „Diagnostyka ultradźwiękowa”
3. J. Hickey; F.Goldberg „Diagnostyka USG w położnictwie i ginekologii”
4. „Skrypt do ćwiczeń z biofizyki” A.M. w Warszawie
5.8 KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE MIKROBIOLOGII I PARAZYTOLOGII
JEDNOSTKA REALIZUJĄCA PROGRAM:
Katedra i Zakład Mikrobiologii Lekarskiej
Kierownik: Prof. dr hab. n. med. Grażyna Młynarczyk
02-004 Warszawa
ul. Chałubińskiego 5
tel:. (22) 628 27 39, (22) 622 00 28
fax: (22) 628 27 39
e-mail: [email protected]
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU:
dr n. med. Irina Niecwietajewa
LICZBA GODZIN:
Ogólna liczba godzin – 30 h
Wykłady – 7 h
Ćwiczenia – 18 h
Samokształcenie – 5 h
FORMA ZALICZENIA:
ZALICZENIE ĆWICZEŃ – kolokwium, forma pisemna
ZALICZENIE PRZEDMIOTU – egzamin pisemny
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA:
Rok I, Semestr I i II
CELE I ZADANIA DYDAKTYCZNO-WYCHOWAWCZE:
ZAPOZNANIE STUDENTÓW Z PODSTAWAMI MIKROBIOLOGII MEDYCZNEJ W
ZAKRESIE:
- poznanie drobnoustrojów stanowiących mikroflorę fizjologiczną człowieka,
- poznanie epidemiologii, chorobotwórczości, możliwości profilaktyki i podstaw terapii zakażeń
bakteryjnych, wirusowych i grzybiczych,
- zrozumienie znaczenia badania mikrobiologicznego w położnictwie
- zapoznanie z tokiem badania mikrobiologicznego (zasady, metody),
- poznanie metod dezynfekcji i sterylizacji oraz znaczenia tych procesów w zapobieganiu
zakażeniom,
- przygotowanie do interpretacji wyniku badania mikrobiologicznego.
REGULAMIN ZAJĘĆ DLA STUDENTÓW:
1. Udział na ćwiczeniach możliwy jest wyłącznie w odzieży ochronnej (biały fartuch z długim
rękawem)
2. Fartuch pozostaje w sali ćwiczeń przez cały czas trwania zajęć
3. Obecność na ćwiczeniach jest obowiązkowa, dopuszczalna jest usprawiedliwiona absencja na
jednych zajęciach ćwiczeniowych
4. Na ćwiczenia należy zaopatrzyć się w „Zeszyt do ćwiczeń z mikrobiologii dla studentów
Wydziału Nauki o Zdrowiu Kierunków: Pielęgniarstwo i Położnictwo”
pod redakcją: G. Młynarczyk, B. Sokół-Leszczyńskiej i A. Majewskiej, wydany przez Warszawski
Uniwersytet Medyczny, Warszawa 2011
TREŚCI PROGRAMOWE:
- wykład
Mikroflora fizjologiczna pochwy. Zakażenia w ginekologii i położnictwie. Zakażenia wrodzone i
okołoporodowe
- ćwiczenia
1. Zasady BHP. Pobieranie i przesyłanie próbek materiału klinicznego do badań
mikrobiologicznych. Tok badania mikrobiologicznego. Bakterie Gram – dodatnie
2. Diagnostyka bezpośrednia. Bakterie Gram
3. Diagnostyka bezpośrednia. Badanie lekowrażliwości drobnoustrojów. Szczepy
wielolekooporne. Szczepy alarmowe. Diagnostyka pośrednia zakażeń i chorób zakaźnych,
powodowanych przez bakterie, wirusy i grzyby.
4. Sterylizacja i dezynfekcja. Znaczenie dekontaminacji, sanityzacji, dezynfekcji i sterylizacji w
pracy położnej. Badanie mikrobiologiczne środowiska. Postępowanie aseptyczne i
antyseptyczne w pracy położnej - wybrane elementy profilaktyki zakażeń szpitalnych
5. Budowa, systematyka, chorobotwórczość wirusów. Drogi szerzenia się zakażeń. Epidemiologia
zakażeń wirusowych ze szczególnym uwzględnieniem wirusów zakażających układ moczowo-
płciowy. Tok badania wirusologicznego.
6. Zakażenia wywoływane przez grzyby, prątki, chlamydie, mykoplazmy i riketsje – systematyka,
chorobotwórczość, drogi szerzenia się zakażeń. Bezpośrednia i pośrednia diagnostyka zakażeń i
chorób powodowanych przez grzyby.
7. Kolokwium
Tematy samokształcenia:
1. Bakterie Gram-dodatnie i Gram-ujemne chorobotwórcze dla człowieka:
epidemiologia, chorobotwórczość, możliwości profilaktyki i terapii.
3. Wirusy chorobotwórcze dla człowieka. \
4. Zakażenia szpitalne (definicja, czynniki ryzyka występowania zakażeń
szpitalnych, czynniki etiologiczne, postaci kliniczne, epidemiologia zakażeń
szpitalnych).
5. Immunoprofilaktyka i immunoterapia zakażeń.
LITERATURA OBOWIĄZKOWA:
1. Zeszyt do ćwiczeń z mikrobiologii dla studentów Wydziału Nauki o Zdrowiu
Kierunków: Pielęgniarstwo i Położnictwo, red.: Grażyna Młynarczyk, Beata
Sokół-Leszczyńska i Anna Majewska, Warszawski Uniwersytet Medyczny.
Warszawa 2011.
2. Heczko P. Mikrobiologia. Podręcznik dla pielęgniarek, położnych i ratowników
medycznych. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006.
3. Virella G. Mikrobiologia i choroby zakaźne. Elsevier Urban & Partner, Wrocław
2009.
4. Collier L., Oxford J. Wirusologia. PZWL, Warszawa 2001.
5.9 KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE MIKROBIOLOGII I PARAZYTOLOGII
JEDNOSTKA REALIZUJĄCA PROGRAM:
Zakład Biologii Medycznej (NZI)
Kierownik: dr hab. Gabriela Olędzka
02 –018 Warszawa, ul. Nowogrodzka 73
Tel/fax 022-625-32-23
e- mail: [email protected]
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU:
dr hab. Gabriela Olędzka
LICZBA GODZIN:
Wykłady 10 godzin, ćwiczenia – 20 godzin.
FORMA ZALICZENIA:
Egzamin w sesji zimowej
ROZKŁAD MATERIALU NAUCZANIA:
Rok I
Semestr I
CEL NAUCZANIA:
Przyswojenie przez studentów podstawowej wiedzy z morfofizjologii, biologii, diagnostyki
różnicowej, epidemiologii pasożytów, gatunków oportunistycznych, w tym szczególnie
transmitowanych poprzez organizm matki do płodu oraz o źródłach inwazji, stadiach
inwazyjnych/dyspersyjnych i drogach zarażenia pasożytami różnych tkanek i układów ludzkiego
organizmu.
W wyniku nauczania studenci powinni poznać środowiskowe uwarunkowania rozprzestrzeniania
się chorób pasożytniczych, ważne dla diagnostyki i terapii oraz rozumieć rolę położnej w
zapobieganiu rozprzestrzeniania się pasożytów, ze szczególnym uwzględnieniem profilaktyki
zagrożeń w czasie ciąży i porodu.
REGULAMIN ZAJĘĆ:
Studentów obowiązuje:
- wstępne przygotowanie się zgodnie z programem wykładów i ćwiczeń, aktywny udział we
wszystkich zajęciach, noszenie fartuchów, przeznaczonych do użytku tylko podczas ćwiczeń z
parazytologii, przestrzeganie zaleceń bezpieczeństwa i higieny;
- wnikliwe oglądanie preparatów makroskopowych i mikroskopowych, demonstrowanych przez
prowadzących zajęcia oraz nastawianych pod mikroskopem samodzielnie przez studentów, bieżące
prowadzenie dokumentacji pracy własnej w zeszytach, sprawdzanych przez prowadzących.
Podczas ćwiczeń studenci otrzymują pisemne konspekty oraz instrukcje, dotyczące prezentowanych
materiałów.
TEMATYKA ZAJĘĆ
WYKŁADY
1.Pasożytnictwo jako antagonistyczna forma interakcji między organizmami – podstawowe
definicje i pojęcia.
2.Mechanizmy inwazji i dyspersji pasożytów, żywiciele pośredni, ostateczni; wektory chorób
pasożytniczych.
3.Czynniki, sprzyjające zarażaniu się człowieka pasożytami i szerzeniu się chorób
pasożytniczych– wpływ płci, wieku, nawyków, kondycji zdrowotnej, stanu immunologicznego
organizmu, współwystępowania innych infekcji czy inwazji oraz chorób o etiologii
nieinfekcyjnej.
4.Wpływ cech ogniwa pasożytniczego. Biologiczne i morfo-fizjologiczne cechy form
inwazyjnych /dyspersyjnych pasożytów: cyst pierwotniaków, jaj
i larw helmintów oraz stawonogów, sprzyjające zarażeniu oraz kolonizacji organizmu
człowieka przez pasożyty.
5.Środowiskowe biotyczne i abiotyczne uwarunkowania inwazji oraz chorób pasożytniczych.
6.Główne źródła zarażania się człowieka pasożytami, ze szczególnym uwzględnieniem
zagrożeń w czasie ciąży i porodu.
7.Najczęstsze drogi wnikania pasożytów do ludzkiego organizmu- w tym transmisja przez jamę
ustną do układu pokarmowego i innych tkanek, organów i układów ludzkiego organizmu.
8.Podstawowe działania zapobiegające zarażaniu się człowieka pasożytami, działania blokujące
zamknięcie cyklu rozwojowego pasożyta; ryzyko zarażenia w warunkach szpitalnych.
9. Kryteria problemu medycznego w epidemiologii chorób pasożytniczych. Częstość zarażania
się pasożytami, gatunki endemiczne, kosmopolityczne, zawlekane do Polski
10. Czynniki sprzyjające oraz możliwe działania zapobiegające kolonizacji ludzkiego
organizmu przez pasożyty. Zoonozy.
ĆWICZENIA
1.Zapoznanie studentów z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy podczas praktycznych zajęć
z parazytologii. Podstawowe określenia, zakres znaczeniowy; gatunki oportunistyczne,
amfizoiczne, komensale; ontocenozy narządowe.
2.Pierwotniaki pasożytnicze jamy ustnej, dalszych odcinków układu pokarmowego oraz układu
moczopłciowego człowieka: Entamoeba gingivalis, Trichomonas tenax, Giardia intestinalis,
Entamoeba histolytica /dispar, Trichomonas vaginalis.
3.Pierwotniaki amfizoiczne pierwotnie wolnożyjące -Acanthamoeba sp., zagrożenia zdrowotne.
4.Gatunki oportunistyczne: Toxoplasma gondii, Cryptosporidium sp., Pneumocystis jiroveci.
Przypadek szczególny: Toxoplasma gondii - zarażenie matka –płód; toksoplazmoza nabyta a
wrodzona, uszkodzenia rozwijającego się płodu.
5.Pasożyty krwi oraz innych tkanek i narządów, czynniki groźnych chorób strefy tropikalnej i
subtropikalnej, zawlekane do Polski:
pierwotniaki wywołujące malarie (Plasmodium vivax, P. falciparum) – różnicowanie z
babesziozą, powodowaną przez Babesia sp., występującą w naszym kraju; leiszmaniozy
(Leishmania tropica, L. donovani); trypanosomozy (Trypanosoma gambiense, T.cruzi).
6.Przywry krwi, powodujące schistozomozy (Schistosoma haematobium, S.mansoni,
S.japonicum). Stadia inwazyjne i diagnostyczne.
7.Pasożyty jelitowe człowieka - tasiemczyce, powodowane przez formy strobilarne tasiemców:
Diphyllobothrium latum, Taenia saginata, Taenia solium, Hymenolepis nana. Stadia
dyspersyjne, diagnostyczne, inwazyjne.
8.Choroby, powodowane przez formy larwalne tasiemców, osiedlające się w wątrobie oraz
innych narządach: T.solium, Echinococcus granulosus, E.multilocularis. Zoonozy; źródła, drogi
zarażenia; trudności diagnostyczne.
10. Nicienie, pasożytujące w różnych tkankach i układach człowieka: Ascaris lumbricoides,
Trichuris trichiura, Enterobius vermicularis,
Ancylostoma duodenale, Trichinella spiralis, Toxocara canis, T. cati, 11.Nicienie strefy
subtropikalnej i tropikalnej - mikrofilarie, pasożytujące
w różnych tkankach i układach człowieka, transmitowane z udziałem wektorów biologicznych:
Onchocerca volvulus, Loa loa, Wuchereria bancrofti.
12.Stawonogi- gatunki pasożytnicze oraz wektory groźnych inwazji i infekcji. Owady:
Pediculus humanus, Pthirus pubis, Ctenocephalides canis, Cimex lectularius, Culex pipiens,
Anopheles sp., Simulium sp.,Glossina sp.,Triatoma infestans; muchy synantropijne Caliphoridae
i ich rola w transmisji chorób infekcyjnych.
13.Stawonogi– gatunki pasożytnicze oraz wektory groźnych inwazji i infekcji c.d. Pajęczaki –
roztocze pasożytnicze i alergogenne: Ixodes ricinus, Argas reflexus, Sarcoptes scabiei,
Demodex folliculorum.
14.Środowisko człowieka jako źródło patogenów pasożytniczych; dyspersja form rozwojowych
w środowisku naturalnym: gleba, woda, powietrze.
15.Transmisja patogenów w warunkach szpitalnych oraz laboratorium diagnostycznego;
zagrożenia i możliwe działania prewencyjne.
16.Czynniki wpływające na rozprzestrzenianie się chorób pasożytniczych;
biologiczne i fizjologiczne cechy cykli rozwojowych istotne dla transmisji bezpośredniej
człowiek - człowiek; przykłady.
17.Wpływ stanu immunologicznego organizmu człowieka w momencie ekspozycji na przebieg
inwazji, kolonizacji i rozwój choroby pasożytniczej. Gatunki/ choroby oportunistyczne.
18.Podstawowe zasady pobierania oraz przekazywania materiałów do diagnostyki różnicowej,
znaczenie ich przestrzegania. Przykłady.
19.Metody stosowane w diagnostyce różnicowej pasożytów, najczęstsze błędy diagnostyczne.
Wskazania/ przykłady zastosowanie technik molekularnych w diagnostyce parazytologicznej
20.Repetytorium; przegląd filmów.
LITERATURA OBOWIĄZKOWA:
1. Podstawy biologii i parazytologii medycznej oraz wybrane zagadnienia z
diagnostyki i profilaktyki zarażeń pasożytniczych człowieka - L. Chomicz,
P. Fiedor, B. Starościak. Oficyna wydawnicza WUM, Warszawa, 2008.
2. Zarys Parazytologii Lekarskiej – pod red. R. Kadłubowskiego i
A. Kurnatowskiej. PZWL, 1999.
3.Chomicz L.. Kształcenie w zakresie parazytologii - Repetytorium dla
studentów- wzory pytań testowych. Oficyna Wydawnicza WUM. 2010.
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:
1.Parazytologia kliniczna w ujęciu wielodyscyplinarnym. Z.Pawłowski,
J.Stefaniak (red), PZWL Warszawa, 2004.
2. Tropical Medicine and Parasitology - W. Peters, G. Pasvol; Mosby, 2002.
5.10 SZTAŁCENIE W ZAKRESIE PSYCHOLOGII
JEDNOSTKA REALIZUJĄCA PROGRAM:
Zakład Psychologii Medycznej (2MB)
Kierownik: Prof. dr hab. Krzysztof Owczarek
02-091 Warszawa
ul. Żwirki i Wigury 81a
tel.: (22) 572 05 33
fax: (22) 572 05 42
e-mail: [email protected]
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU:
mgr Jolanta Banasiewicz
LICZBA GODZIN:
Ogólna liczba godzin – 60h
Wykłady – 25h
Ćwiczenia – 20h
Samokształcenie – 15h
FORMA ZALICZENIA:
Egzamin testowy w sesji letniej
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA:
Rok I, Semestr II
CELE I ZADANIA DYDAKTYCZNO-WYCHOWAWCZE:
Ogólnym celem kształcenia jest nabycie przez studentów wiedzy i umiejętności psychologicznych
umożliwiających prawidłowe rozpoznawanie i zaspokajanie potrzeb psychologicznych kobiet w
okresie ciąży porodu i połogu, a także identyfikowania problemów psychologicznych związanych
z okresem prokreacji. Zdobycie umiejętności radzenia sobie ze stresem w miejscu pracy,
przeciwdziałania wypaleniu zawodowemu i nawiązywania prawidłowej relacji personel-pacjent.
TREŚCI PROGRAMOWE:
Tematy wykładów:
1.Historia psychologii w zarysie
2.Psychologiczne tradycje w badaniach nad zdrowiem i chorobą
3.Zjawisko stresu
4.Psychologia uczenia się
5.Inteligencja
6.Problem niepełnosprawności i występowania przewlekłych chorób. Jakość życia.
7.Wybrane aspekty temperamentu i różnic indywidualnych. Radzenie sobie
z chorobą
8.Uzależnienie od alkoholu
9.Psychologiczny aspekt otyłości. Neurohormonalne podstawy czynności odżywiania się.
10.Wypalenie zawodowe
Tematy ćwiczeń:
1. Komunikacja interpersonalna i jej znaczenie w pracy położnej. Błędy jatrogenne wynikające z
zaburzeń komunikacji. Style komunikowania. Trening podstawowych umiejętności
komunikacyjnych.
2. Stres. Następstwa stresu. Wybrane metody relaksacyjne.
3. Asertywność w pracy położnej. Trening asertywności
4. Co to jest osobowość? Związek osobowość- zachowanie. Osobowość a zdrowie.
5. Psychologia w pracy położnej. Psychologiczne aspekty przygotowania do macierzyństwa.
Przeżycia psychologiczne matek i ojców podczas porodu.
6. Psychospołeczne aspekty połogu. Czynniki ryzyka dla poporodowych zaburzeń nastroju. Baby
blues, depresja poporodowa, psychoza poporodowa. Rola położnej w zapobieganiu zaburzeń
afektywnych u kobiet.
7. Sytuacje trudne w położnictwie: poronienie, urodzenie martwego dziecka, dziecko z wadą
wrodzoną. Psychologiczne problemy poronienia oraz aborcji.
8. Okres noworodkowy – czynniki kształtujące osobowość dziecka.
9. Podsumowanie zajęć
Tematy samokształcenia:
Macierzyństwo jako indywidualne doświadczenie kobiety o charakterze kryzysowym.
Zmiany w rozwoju psychicznym kobiety w związku z macierzyństwem.
Postawy kobiet wobec macierzyństwa.
Psychologiczne problemy związane z badaniami prenatalnymi
Rola ojca w sytuacjach związanych z okresem ciąży, porodu, połogu.
LITERATURA OBOWIĄZKOWA:
1. Owczarek. K. (2007). Psychologia dla pielęgniarstwa. Warszawa. Oficyna Wydawnicza
Akademii Medycznej w Warszawie.
2. Jakubowska-Winecka A., Włodarczyk D.(red) (2007) Psychologia w praktyce medycznej.
Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
3. Makara – Studzińska M., Iwanowicz - Palus G. (red) (2009) Psychologia w położnictwie i
ginekologii Wydawnictwo Lekarskie PZWL
4. Bielawska-Batorowicz E.(2006) Psychologiczne aspekty prokreacji Wydawnictwo Śląsk
5. Bishop G. (2007) Psychologia zdrowia Wydawnictwo Astrum
5.11 KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE SOCJOLOGII
JEDNOSTKA REALIZUJĄCA PROGRAM
Zakład Dydaktyki Ginekologiczno-Położniczej (NZG)
Kierownik: Prof. dr hab. Ewa Dmoch – Gajzlerska
02-091 Warszawa
ul. Żwirki i Wigury 81
Tel./fax.: (22) 57-20-702
e-mail: [email protected]
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU:
dr n. społ. Antonina Doroszewska
LICZBA GODZIN:
Ogółem liczba godzin: 30h
Wykłady: 10h
Seminaria: 10h
Samokształcenie: 10h
FORMA ZALICZENIA:
Zaliczenie
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA:
Rok I, Semestr I
CELE I ZADANIA DYDAKTYCZNO WYCHOWAWCZE:
Cel ogólny kształcenia:
Poznanie podstawowych pojęć socjologii oraz ich znaczenia dla zrozumienia problemów zdrowia i
choroby oraz w pracy położnej.
Zdobycie umiejętności wykorzystania pojęć socjologicznych do opisu współczesnej rzeczywistości
i problemów związanych z wykonywaniem pracy zawodowej.
TREŚCI PROGRAMOWE:
1. Czynniki społeczne wpływające na relację położnej z podopieczną (W)
2. Czynniki społeczne związane z komunikacją z położnej z podopieczną oraz położnej z
innymi pracownikami (S)
3. Znaczenie komunikacji w budowaniu właściwej relacji położnej z podopieczną (S)
4. Podstawowe mechanizmy życia społecznego (W)
5. Interakcje społeczne i proces socjalizacji (W)
6. Zróżnicowanie kulturowe w społeczeństwie. Problematyka dyskryminacji (W)
7. Miejsce i rola rodziny w społeczeństwie. Struktura i dynamika rodziny (W)
8. Funkcjonowanie grup i instytucji społecznych w społeczeństwie. Dysfunkcjonalność
instytucji medycznych (W)
9. Patologie życia społecznego. Postrzeganie chorób i chorych (W/S)
10. Nierówności społeczne ze szczególnym uwzględnieniem nierówności w zdrowiu
(W/S)
11. Wpływ nierówności społecznych na relację położnej z podopieczną (S)
12. Społeczne konsekwencje choroby, bezdzietności, ciąży niepożądanej. Problemy nieletnich i
samotnych matek (W)
LITERATURA OBOWIĄZKOWA
1. Barański J., Piątkowski W. (red.), „Zdrowie i choroba. Wybrane problemy socjologii
medycyny”, Oficyna Wydawnicza ATUT Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe,
Wrocław 2002.
2. Firkowska-Mankiewicz A. (red.), „Rodzina a problemy zdrowia i choroby”, Warszawa
1990.
3. Kawczyńska-Butrym (red.), „Rodzinny kontekst zdrowia i choroby”, Centrum Edukacji
Medycznej, Warszawa 1995.
4. Ostrowska A., „Nierówności w zdrowiu”, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych. Warszawa
2009.
5. Ostrowska A. (red.), Socjologia medycyny. Podejmowane problemy, kategorie analizy,
Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2010.
6. Szacka B., „Wprowadzenie do socjologii”, Oficyna – „W” Naukowa, Warszawa 2003
(wybrane rozdziały).
7. Szlendak T., „Socjologia rodziny”, PWN, Warszawa 2010.
8. Sztompka P., „Socjologia. Analiza społeczeństwa”, Wydawnictwo Znak, Kraków 2005
(wybrane rozdziały).
5.12 KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE PEDAGOGIKI
JEDNOSTKA REALIZUJĄCA PROGRAM
Zakład Dydaktyki Ginekologiczno-Położniczej
Kierownik: Prof. dr hab. Ewa Dmoch – Gajzlerska
02-091 Warszawa
ul. Żwirki i Wigury 81
Tel./fax.: (22) 57-20-702
e-mail: [email protected]
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU
dr n. med. Barbara Mazurkiewicz
LICZBA GODZIN:
Ogólny wymiar godzin: 60h
Wykłady: 30h
Seminaria: 15h
Samokształcenie: 15h
FORMA ZALICZENIA:
Egzamin
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA
Rok I, Semestr I
CELE I ZADANIA DYDAKTYCZNO WYCHOWAWCZE
Cel ogólny kształcenia:
Student pozna charakterystykę wychowania jako procesu społecznego, jego cele, podział,
stosowane metody oraz rolę położnej w tym procesie.
Cele szczegółowe kształcenia:
W wyniku kształcenia student:
Wyjaśni podstawowe terminy pedagogiczne
Poznanie dziejów historii pedagogiki
Wyjaśni rolę wychowania jako ważnego czynnika rozwoju jednostki
Pozna elementy wiedzy pedagogicznej niezbędnej do wspomagania rozwoju jednostki
Scharakteryzuje rolę położnej w wychowaniu, zwłaszcza w dziedzinie kształcenia postaw
zdrowotnych
Pozna wartości, którym należy kierować się w pracy z pacjentem
Rozpozna problemy wychowawcze dotyczące dzieci i młodzieży i sposoby ich rozwiązania
Zastosuje wiedzę i umiejętności dydaktyczne w pracy edukacyjnej
Wykorzysta umiejętności zdobyte na zajęciach do samokształcenia i samowychowania
TREŚCI PROGRAMOWE
1. Wprowadzenie w zagadnienia pedagogiki ogólnej: pojęcia, podział, znaczenie. (W)
2. Filozoficzne podstawy i historia rozwoju pedagogiki na przestrzeni dziejów (W)
3. Teoria wychowania: cele, formy i metody. (W)
4. Teoria wychowania i metody nauczania w okresie progresywizmu jako nowy
trend w pedagogice (W, S)
5. Proces wychowawczego rozwoju człowieka (W)
6. Warstwicowa teoria rozwoju człowieka (W)
7. Strategie oddziaływań wychowawczych (W, S)
8. Pedagogika rodziny – kształtowanie środowiska wychowawczego (W, S)
9. Pedagogika zdrowia – edukacja zdrowotna dzieci, młodzieży i dorosłych (W, S)
10. Wychowanie do macierzyństwa i ojcostwa (W, S)
11. Organizacja i metody pracy opiekuńczo-wychowawczej w wybranych zakładach
opieki (W)
LITERATURA OBOWIĄZKOWA
1. Beraźnicki F.: Dydaktyka kształcenia ogólnego. Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków
2007
2. Bińczycka J.: Między swobodą a przemocą w wychowaniu. Impuls, Kraków 1997
3. Ciechaniewicz W. (red.): Pedagogika dla szkół medycznych. PZWL, Warszawa 2000
4. Demel M.: Pedagogika zdrowia. WsiP, Warszawa 1968
5. Jundziłł E., Pawłoskiej R.: Pedagogika opiekuńcza. Przeszłość – teraźniejszość- przyszłość.
Wydawnictwo HARMONIA, Gdansk 2008
6. Karski J.: Promocja zdrowia. SANMEDIA, Warszawa 1994
7. Kornas-Biela D.(red.): Oblicza dzieciństwa. Towarzystwo Naukowe Katolickiego
Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 2001
8. Kornas-Biela D.(red.): Oblicza macierzyństwa. Redakcja Wydawnictw Katolickiego
Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1999
9. Kornas-Biela D.(red.): Oblicza ojcostwa. Towarzystwo Naukowe Katolickiego
Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 2001
10. Kornas-Biela D.(red.): Rodzina źródło życia i sztuka miłości. Towarzystwo Naukowe
Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 2001
11. Kruszewski K.: Sztuka nauczania. T.I. PWN, Warszawa 1973
12. Kułakowicz T.: Rodzina wychowuje. Oficyna Wydawnicza Fundacji Uniwersyteckiej,
Stalowa Wola 2001
13. Kunowski St.: Podstawy współczesnej pedagogiki. Wyd. Salezjańskie, Warszawa 2001
14. Kunowski St.: Wartości w procesie wychowania. Oficyna Wydawnicza IMPULS, Kraków
2003
15. Łobocki M.: Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych. Impuls, Kraków 1999.
16. Okoń W.: Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. Wyd. ŻAK, Warszawa1995
17. Pilch T., Bauman T.: Zasady badań pedagogicznych. Wyd. Akadem. Żak, warszawa 2001
18. Szymański M.J.: Studia i szkice z socjologii edukacji. Instytut Badań Edukacyjnych
Warszawa 2000
5.13 KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE FILOZOFII I ETYKI ZAWODU POŁOŻNEJ
JEDNOSTKA REALIZUJĄCA PROGRAM
Zakład Dydaktyki Ginekologiczno-Położniczej
Kierownik: Prof. dr hab. Ewa Dmoch – Gajzlerska
02-091 Warszawa
ul. Żwirki i Wigury 81
Tel./fax.: (22) 57-20-702
e-mail: [email protected]
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU
mgr Dorota Cholewicka
mgr Tomasz Duda
LICZBA GODZIN:
Ogólny wymiar godzin: 75h
Wykłady: 30h
Seminaria: 15h
Samokształcenie: 30h
FORMA ZALICZENIA:
Prezentacja tematu uzgodnionego z nauczycielem przedmiotu
Rozliczenie się studenta z realizacji samokształcenia
Pisemny sprawdzian wiadomości
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA
Rok I, Semestr I
CELE I ZADANIA DYDAKTYCZNO WYCHOWAWCZE
Cel ogólny:
Student zapozna się z podstawami filozoficznymi pielęgniarstwa, wartościami moralnymi zawodu
oraz uwarunkowaniami historycznymi, społecznymi i kulturowymi, które ukształtowały zawód
położnej na świecie, a w szczególności w Polsce. Student wdroży się do poszukiwania tożsamości
zawodowej i poczucia odpowiedzialności za wykonywany zawód.
TREŚCI PROGRAMOWE
1. Filozofia jako dochodzenie do prawdy. Filozofia człowieku u filozofów starożytnych. W
2. Współczesne nurty filozoficzne. (W)
3. Nurty filozoficzne z których czerpie współczesne pielęgniarstwo i położnictwo (W)
4. Etyka, jako nauka o moralności.Czyn, jako materialny przedmiot etyki. Kategorie etyczne:
dobro, sumienie, cnota. Zasady i metody etyczne. (W)
5. Postawy etyczne w ujęciu różnych nurtów filozoficznych.Normy prawne a normy moralne.
(W)
6. Etyka niezależna. Wzorzec opiekuna spolegliwego jako pożądany wzorzec osób
wykonujących zawód medyczny. (W)
7. Sytuacje trudne i dylematy etyczne w pracy położnej. Podejmowanie decyzji etycznych w
praktyce położnej. Etyka zawodowa. Powinności i odpowiedzialność moralna położnej. Kodeks
etyki zawodowej. (W)
8. Wybrane problemy bioetyczne współczesnej medycyny. Etyka badań naukowych i
eksperymentów medycznych. (W)
9. Odkrycia w medycynie, które wpłynęły na zmiany w opiece nad kobietą, kobieta ciężarną i
położnicą i noworodkiem. Problemy etyczne z nich wynikające. (W)
10. Zawód położnej na przestrzeni dziejów. Etos i symbolika zawodu.(W)
11. Problemy i dylematy etyczne współczesnej medycyny związane z ingerencją w powstawanie
życia ludzkiego, jego trwanie i rozwój a wykonywanie zawodu położnej (S)
12. Problemy i dylematy współczesnej medycyny związane z ingerencją w proces umierania
człowieka i ze sprawiedliwym z dostępem do świadczeń medycznych a wykonywanie zawodu
położnej. (S)
13. Wybitne położne i ich wkład w rozwój zawodu (S)
14. Powinności moralne pielęgniarki i położnej w świetle Kodeksu Etyki Pielęgniarki i Położnej
RP i Ustawy o Prawach Pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. (S)
15. Ustawa o zawodach Pielegniarki i położnej i Rola Samorządu Zawodowego w dbałości o
należyte wykonywanie zawodu. Rola Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej. (S)
16. Historia położnictwa ginekologii i neonatologii na tle historii medycyny (SK)
17. Deklaracja Praw Człowieka, Deklaracja Praw Dziecka, Deklaracja Praw Pacjenta jako
dokumenty o znaczeniu moralnym. (SK)
18. Kształcenie położnych w Polsce i w świecie (SK)
19. Autorytety zawodowe i moralne. (SK)
20. Eugenika a godność istoty ludzkiej. (SK)
LITERATURA OBOWIĄZKOWA
1. Hartman J. : Bioetyka dla lekarzy. LEX Wolters Kluwers Warszawa 2012
2. Tatarkiewicz W.: Historia Filozofii. PWN Warszawa 2001
3. Waszyński E.; Historia położnictwa i ginekologii w Polsce, Wrocław 2007
4. Wrońska I., Mariański J., Etyka w pracy pielęgniarskiej, Wyd. Czelej, Lublin 2002
5. Kodeks Etyki Zawodowej Pielęgniarki i Położnej Rzeczpospolitej Polskiej
6. Ustawa o Zawodach Pielęgniarki i Położnej
7. Ustawa o Samorządzie Pielęgniarek i Położnych
8. Karta Praw Człowieka,
9. Karta Praw Dziecka,
10. Karta Praw Pacjenta,
11. Karta Praw Rodzącej
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
1. Bejze bp.; Wybór pism o Stanisławie Leszczyńskiej, Łódź 1984
2. Brzeziński T.: Etyka lekarska. PZWL, Warszawa 2012
3. Krzyżanowska-Łagowska U.: Wartości duchowe w etosie pielęgniarskim, Wydawnictwo ad
vocem, Kraków 2005
4. Urbanek B.; Zawód położnej na ziemiach polskich ziemiach IX i XX wieku, Wydawnictwo
Kwieciński, Katowice 2004
5. Waszyński E.; Historia medycyny, Wrocław 2000
6. Etyka dla lekarzy, pielęgniarek i położnych. Wyd. Diecezji Tarnowskiej BIBLOS, Tarnów
1997
5.14 KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE PODSTAW OPIEKI
POŁOŻNICZEJ Z ELEMENTAMI NEONATOLOGII
JEDNOSTKA REALIZUJĄCA PROGRAM
Zakład Dydaktyki Ginekologiczno-Położniczej
Kierownik: Prof. dr hab. Ewa Dmoch – Gajzlerska
02-091 Warszawa
ul. Żwirki i Wigury 81
Tel./fax.: (22) 57-20-702
e-mail: [email protected]
OSOBY ODPOWIEDZIALNE ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU
mgr Dorota Cholewicka
mgr Agnieszka Iwan
mgr Monika Jodłowska-Sowińska
mgr Anna Kabala
mgr Joanna Kiełbasińska
mgr Anna Łozińska-Czerniak
mgr Bożena Majkowska
mgr Aleksandra Werczyńska
mgr Elżbieta Pawłowska
mgr Maria Rabiej
mgr Iwona Rozwadowska
mgr Monika Salamończyk
LICZBA GODZIN:
Ogółem liczba godzin: 465h
Wykłady: 65h
Seminaria: 45h
Ćwiczenia: 85h
Zajęcia praktyczne: 160h
Praktyki zawodowe: 80h
Samokształcenia: 30h
FORMA ZALICZENIA:
Egzamin
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA
Rok I, Semestr I i II
CELE I ZADANIA DYDAKTYCZNO WYCHOWAWCZE
Student będzie znał zasady opieki nad ciężarną z ciążą fizjologiczną, nad rodzącą podczas
fizjologicznego porodu oraz nad położnicą i jej dzieckiem / rodziną i będzie umiał wdrożyć
elementy tej opieki podczas działań praktycznych.
Student pozna teoretyczne podstawy pielęgniarstwa, metody oceny sytuacji zdrowotnej pacjenta i
planowania opieki, sposoby realizacji opieki pielęgniarskiej w zaburzeniach w funkcjonowaniu
poszczególnych układów i narządów.
Student pozna organizację opieki neonatologicznej oraz udział i rolę położnej w opiece nad
noworodkiem.
TREŚCI PROGRAMOWE
1. Podstawy prawne wykonywania zawodu położnej. Rola i zadania samorządu zawodowego
położnej. (W)
2. Opieka trójstopniowa w perinatologii. Zadania położnej w perinatologii (W)
3. Odpowiedzialność położnej w procesie diagnozowania, leczenia i rehabilitacji (W)
4. Standardy, procedury postępowania i jakość opieki położniczej. Dokumentacja medyczna
prowadzona przez położną w procesie diagnozowania, leczenia i rehabilitacji (W)
5. Procedury stosowane w opiece nad zdrowym noworodkiem (W)
6. Fizjologia cyklu miesiączkowego. Zapłodnienie. Zagnieżdżenie jaja płodowego. (W)
7. Prowadzenie ciąży fizjologicznej (W)
8. Żywienie kobiet w okresie ciąży i karmienia (W)
9. Czynność skurczowa mięśnia macicy w ciąży i w czasie porodu fizjologicznego. (W)
10. Monitorowanie czynności serca płodu i skurczów macicy. Interpretacja zapisów KTG.
Zaburzenia czynności skurczowej macicy w czasie porodu. (W)
11. Prowadzenie porodu fizjologicznego (I, II, III, IV okres porodu) (W)
12. Opieka nad rodzącą w czasie porodu (W)
13. Ciecie cesarskie – alternatywna droga porodu. Alternatywne sposoby prowadzenia porodu
(W)
14. Przebieg połogu (W)
15. Ocena stanu noworodka po urodzeniu i w oddziale neonatologii (W)
16. Proces karmienia piersią – rola doradcy laktacyjnego. Szkoła rodzenia jako jedna z form
edukacji kobiety ciężarnej i jej rodziny. (W)
17. Zmiany w organizmie ciężarnej. (W)
18. Podstawy naukowe pielęgniarstwa (W)
19. Rola, funkcje i zadania pielęgniarki (W)
20. Teorie pielęgnowania (W)
21. Podstawy systemu ochrony zdrowia - ustawa o lecznictwie (W)
22. Podstawy opieki nad ciężko chorym, chorym o niepomyślnym rokowaniu, przewlekle
chorym i umierającym – różnicowanie pojęć (W)
23. Stan zagrożenia życia – opieka i postępowanie (W)
24. Opieka nad pacjentem cierpiącym ból (W)
25. Wstrząs –rodzaje, przyczyny, postępowanie (W)
26. Rola i funkcje zawodowe położnej. Samodzielność zawodu położnej. Organizacja opieki
nad matką i dzieckiem (S)
27. Naturalne metody rozpoznawania płodności (S)
28. Udział położnej w przygotowaniu do rodzicielstwa. Opieka przedkoncepcyjna (S)
29. Zmiany ogólnoustrojowe w ciąży (S)
30. Opieka nad kobietą w ciąży prawidłowej – udział położnej (S)
31. Opieka nad kobietą i jej dzieckiem w pierwszych dobach połogu (S)
32. Fizjologia laktacji (S)
33. Karmienie piersią (S)
34. Komunikowanie z ciężarną, rodzącą i położnicą (S)
35. Omówienie kart obserwacji cyklu (S)
36. Proces pielęgnowania (S)
37. Odleżyny (S)
38. Pielęgnowanie pacjenta ze schorzeniami układu oddechowego i krążenia (S)
39. Pielęgnowanie pacjenta ze schorzeniami układu pokarmowego i moczowego (S)
40. Pielęgnowanie pacjenta ze schorzeniami układu nerwowego i zaburzeniami termoregulacji
(S)
41. Charakterystyka noworodków uwzględniająca wiek płodowy i urodzeniową masę ciała.
Fizjologiczne odrębności okresu noworodkowego. Zmiany przystosowawcze do życia
pozamacicznego. Stany przejściowe. (S)
42. Pielęgnowanie noworodka (żywienie, zmiany skórne) (S)
43. Postępowanie ze zdrowym noworodkiem w pierwszych godzinach po urodzeniu. (S)
44. Testy przesiewowe, szczepienia noworodka (S)
45. Wczesna stymulacja, wypis (S)
46. Chirurgiczne mycie rąk. Przygotowanie położnej do zabiegu (Ć)
47. Dezynfekcja i sterylizacja. Prezentacja narzędzi położniczych, sprzętu medycznego i
materiału opatrunkowego (Ć)
48. Procedury przyjęcia ciężarnej do poradni, szpitala, sali porodowej. Metody obliczania
terminu porodu (Ć)
49. Przygotowanie psychofizyczne do porodu. Ćwiczenia oddechowe i relaksujące (Ć)
50. Przygotowanie rodzącej, położnej do przyjęcia porodu fizjologicznego. Przyjęcie porodu
fizjologicznego (Ć)
51. Badanie mechanizmu ssania. Techniki i pozycje w karmieniu naturalnym. Sposoby
alternatywne do butelki i smoczka (Ć)
52. Proces pielęgnowania położnicy (Ć)
53. Słanie łóżka pustego, słanie łóżka z pacjentem lekko i ciężko chorym. Zmiana bielizny
osobistej i pościelowej u pacjenta. (Ć)
54. Toaleta i kąpiel w łóżku w zależności od stanu chorego . Mycie głowy w łóżku (w misce i
rynience). (Ć)
55. Aseptyka, antyseptyka. Profilaktyka zakażeń szpitalnych. (Ć)
56. Pomiar poziomu glukozy we krwi. (Ć)
57. Mierzenie temperatury, tętna, oddechów, ciężaru ciała i wzrostu. (Ć)
58. Mierzenie ciśnienia tętniczego. (Ć)
59. Prowadzenie dokumentacji medycznej: karta gorączkowa, indywidualna karta zleceń
lekarskich, raport pielęgniarski. (Ć)
60. Pobieranie materiału do badań diagnostycznych: moczu, kału, plwociny, krwi, wymazy z
jam ciała. (Ć)
61. Zakładanie cewnika do pęcherza moczowego – zasady, sposób wykonania, rodzaje
cewników. Prowadzenie bilansu płynów. (Ć)
62. Enema – zasady, wskazania, przeciwwskazania. (Ć)
63. Zasady podawania leków – doustnych, wziewnych, przez błonę śluzową, doodbytniczych.
(Ć)
64. Płukanie żołądka. (Ć)
65. Chirurgiczne mycie rąk. (Ć)
66. Wstrzyknięcia śródskórne. Manipulowanie sprzętem do wstrzyknięć.(Ć)
67. Nakłucie żyły, pobieranie krwi. (Ć)
68. Wstrzyknięcia podskórne.(Ć)
69. Wstrzyknięcia domięśniowe. (Ć)
70. Podawanie leków drogą dożylną, zakładanie wenflonu, przygotowanie wlewu dożylnego.
(Ć)
71. Zasady toczenia krwi i środków krwiopochodnych. (Ć)
72. Przygotowanie pompy infuzyjnej. (Ć)
73. Czynności pielęgnacyjne (ubieranie, zawijanie w pieluchy tetrowe i typu pampers) ,
karmienie smoczkiem (dobór akcesoriów, pozycje) (Ć)
74. Kąpiel noworodka (Ć)
75. Ocena stanu noworodka po urodzeniu (skala Apgar), zakładanie i usuwanie zacisku z
pępowiny, ważenie, mierzenie, profilaktyka noworodkowego zapalenia spojówek, profilaktyka
krwawień z niedoboru Wit. K, (Ć)
76. Pobieranie testu w kierunku wykrycia chorób metabolicznych, pobieranie moczu do badań
diagnostycznych. (Ć)
77. Obliczanie dawek leków (Ć)
LITERATURA OBOWIĄZKOWA
1. Bałanda A. (red.): Opieka nad noworodkiem. PZWL, Warszawa 2009
2. Bień A.M. (red.): Opieka nad kobietą ciężarną. PZWL, Warszawa2009
3. Bręborowicz G.H. (red.): Położnictwo – podręcznik dla położnych i pielęgniarek. PZWL,
Warszawa 2006
4. Dudenhausen J.W., Pschyrembel W.: Położnictwo praktyczne i operacje położnicze. PZWL,
Warszawa 2002
5. Łepecka-Klusek C. (red.): Pielęgniarstwo we współczesnym położnictwie i ginekologii –
podręcznik dla studentów pielęgniarskich studiów licencjackich. Wydawnictwo CZELEJ,
Lublin 2003
6. Lee C.M. (red.): Proces pielęgnowania. CMDNŚSzM, Warszawa 1990
7. Górajek-Jóźwik J.: Proces pielęgnowania. CMDNSSzM, Warszawa 1993
8. Sturm A.: Kompendium pielęgniarstwa. PZWL, Warszawa 1995
9. Zahradniczek K. (red.): Wprowadzenie do pielęgniarstwa. PZWL. Warszawa 1995
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
1. Iwanowicz-Palus G.J (red.): Alternatywne metody opieki okołoporodowej. PZWL,
Warszawa, 2012
2. MacLean A., Hardiman P. (red.): Położnictwo i ginekologia. Błyskawicznie. PZWL,
Warszawa 2004
3. Norwitz E., Schorge J.: Położnictwo i ginekologia w zarysie. PZWL, Warszawa 2006
4. Pisarski T.: Położnictwo i ginekologia – podręcznik dla studentów. PZWL, Warszawa 2002
5. Bogusz J. (red.): Encyklopedia dla pielęgniarek. PZWL, Warszawa 1990
6. Berne E.: Psychologia stosunków międzyludzkich. PWN, Warszawa 1994
7. Bożkowa K.: Opieka zdrowotna nad rodziną. PZWL, Warszawa 1994
8. Butrym Z.: Podstawy naukowe diagnozy pielęgniarskiej. CM DNSSzM, Warszawa 1990
9. Butrym Z.: Wybrane problemy pielęgniarstwa środowiskowego. Wydawnictwo AM, Lublin
1988
10. Butrym Z., Górajek-Jóźwik J., Kahian J.: Diagnoza pielęgniarska. CMDNSSzM, Warszawa
1990 .
11. Collins S., Parker E. (red.): Propedeutyka pielęgniarstwa. PZWL, Warszawa 1994
12. Dąbrowski K. (red.): Zdrowie psychiczne. PWN, Warszawa 1984
13. Dison N.: Technika zabiegów pielęgniarskich. PZWL, Warszawa 1985
14. Garrett G.: Dodawać zdrowia do lat. Wyd. Med., Warszawa 1994
15. Garrett G.: Potrzeby zdrowotne ludzi starszych. PZWL, Warszawa 1990
16. Gomułka W. (red.): Terapia bólu. PZWL, Warszawa 1989
17. Hunt H., Gendel D.: Pielęgniarstwo dorosłych z określonymi za burzeniami fizjologicznymi.
PZWL, Warszawa 1990
18. Jarosz M., Sęk H.: Psychoterapia w praktyce lekarskiej. PZWL, Warszawa 1980
19. Kawczyńska-Butrym Z.: Wsparcie społeczne w zdrowiu iw chorobie. CMDNSSzM,
Warszawa 1994
20. Karski J.B.: Promocja zdrowia — wybrane materia/y źródłowe i dokumenty podstawowe.
CDNŚSzM, Warszawa 1992
21. Karski J.B.: Promocja zdrowia. Sanmedia, Warszawa 1994
22. Krzysztofowicz J.: Wychowanie dla zdrowia. Wydz. Spółdz., Warszawa 1986
23. Krzywicka H.: Dezynfekcja szpitalna — teoria i praktyka. PZWL, Warszawa 1987
24. Mikołajczyk S.: Prawa pacjenta. Medc Plus, Poznań 1990
25. Pędich W. (red.): Choroby wewnętrzne. PZWL, Warszawa 1994
26. Poznańska S.: Pielęgniarstwo wczoraj i dziś. PZWL, Warszawa 1987
27. Rżewska L (red.): Pacjent i pielęgniarka. IWZZ, Warszawa 1987
28. Shone N.: Jak skutecznie, walczyć z bólem. KW, Warszawa 1992
29. Tatoń J.: Technika zabiegów internistycznych. PZWL, Warszawa 1993
30. Wrońska I.: Wybrane zagadnienia z etyki pielęgniarstwa. CM DNŚSzM, Warszawa 1991
31. Vogel A.I., Wodraschke G.: Pielęgnowanie chorego w domu. PZWL, Warszawa 1993
32. Żakowska-Wachelko B., Pędich W.: Pacjenci w starszym wieku. PZWL, Warszawa 1995
5.15 KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE TECHNIK POŁOŻNICZYCH
I PROWADZENIA PORODU
JEDNOSTKA REALIZUJĄCA PROGRAM
Zakład Dydaktyki Ginekologiczno-Położniczej
Kierownik: Prof. dr hab. Ewa Dmoch – Gajzlerska
02-091 Warszawa
ul. Żwirki i Wigury 81
Tel./fax.: (22) 57-20-702
e-mail: [email protected]
OSOBY ODPOWIEDZIALNE ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU
mgr Anna Durka
mgr Agnieszka Iwan
dr n. med. Agnieszka Nowacka
mgr Bożena Majkowska
mgr Magdalena Krauze
mgr Iwona Rozwadowska
mgr Beata Sztyber
mgr Zdzisława Witkowska
LICZBA GODZIN:
Ogółem liczba godzin: 110h
Seminaria: 20h
Ćwiczenia: 70h
Samokształcenie: 20h
FORMA ZALICZENIA:
Zaliczenie
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA
Rok I, Semestr I i II
CELE I ZADANIA DYDAKTYCZNO WYCHOWAWCZE
Student pozna podstawy teoretyczne fizjologicznego i patologicznego przebiegu porodu, niezbędne
do oceny sytuacji położniczej, zaplanowania i podjęcia działań w warunkach symulowanych w
pracowni umiejętności.
TREŚCI PROGRAMOWE
Treści kształcenia: Zasady opieki położniczej podczas porodu. Badanie położnicze zewnętrzne i
wewnętrzne. Usytuowanie płodu w macicy. Ocena sytuacji położniczej. Mechanizm porodu w
położeniu podłużnym główkowym - ułożeniu potylicowym przednim i tylnym. Mechanizm porodu
w ułożeniach odgięciowych. Poród przy nieprawidłowym ułożeniu główki - nieosiowe ustawienie
główki, wysokie proste i niskie poprzeczne ustawienie główki, nadmierne zwroty główki.
Mechanizm porodu w położeniach miednicowych płodu. Poród w przypadkach nieprawidłowej
budowy miednicy. Poród bliźniaczy. Sposoby prowadzenia porodu fizjologicznego,
nieprawidłowego i patologicznego. Obroty położnicze. Zasady postępowania w porodach
operacyjnych/operacjach położniczych - operacji kleszczowej, operacji z użyciem próżniociągu
położniczego, operacji sposobem Brachta i klasycznym w porodzie miednicowym, operacji cięcia
cesarskiego. Postępowanie w przypadku krwotoków w położnictwie. Diagnostyka w okresie
okołoporodowym. Psychoprofilaktyka porodu. Problem bólu porodowego - wsparcie w okresie
porodu, pozafarmakologiczne metody łagodzenia bólu porodowego, pozycje i udogodnienia
porodowe. Bezpieczne macierzyństwo. Oczekiwania kobiety i rodziny. Poród rodzinny, naturalny,
aktywny. Prowadzenie porodu z uwzględnieniem aktualnych wytycznych: WHO (World Health
Organization), ICM (International Confederation of Midwives), FIGO (Federation International of
Gynecology Obstetrics).
1. Budowa miednicy kostnej (Ć)
2. Budowa kanału rodnego – płaszczyzny, przestrzenie, wymiary (Ć)
3. Płód jako „przedmiot” porodu - budowa i wymiary (Ć)
4. Ocena usytuowania płodu w macicy na podstawie badania zewnętrznego – chwyty
Leopolda. Pomiary zewnętrzne miednicy. (Ć)
5. Mechanizm porodu w położeniu podłużnym główkowym – ułożeniu przygięciowym
potylicowym przednim (Ć)
6. Ocena postępu porodu na podstawie badania zewnętrznego i wewnętrznego (Ć)
7. Obserwacja rodzącej, prowadzenie I, II, III, IV okresu porodu (Ć)
8. Prowadzenie dokumentacji porodu – partogram, karta gorączkowa położnicza, historia
położnicza (Ć)
9. Mechanizm porodu, rozpoznawanie i postępowanie w przypadku porodów powikłanych:
- odmiana tylna ułożenia potylicowego
- nieosiowe ustawienie główki
- niskie poprzeczne ustawienie główki
- wysokie proste ustawienie główki (Ć)
10. Mechanizm porodu, rozpoznawanie i postępowanie w przypadku porodów w ułożeniach
odgięciowych: wierzchołkowym, ciemieniowym, czołowym, twarzyczkowym (Ć)
11. Ćwiczenie umiejętności rozpoznawania nieprawidłowych usytuowań i ułożeń główki płodu
(Ć)
12. Technika i zasady szycia krocza, zdjęcie szwów z krocza (Ć)
13. Analiza i interpretacja zapisów KTG – planowanie postępowania (Ć)
14. Fizjologia i zaburzenia czynności skurczowej mięśnia macicy (Ć)
15. Dokumentowanie procesu pielęgnowania w wybranych sytuacjach położniczych (ciąża,
poród, połóg) (Ć)
16. Rola i zadania położnej w wybranych powikłaniach przebiegu porodu (Ć)
17. Konstruowanie planu porodu w oparciu o ocenę sytuacji położniczej (Ć)
18. Wytyczne WHO dotyczące opieki okołoporodowej. Poród naturalny. (S)
19. Poród rodzinny. Bezpieczne macierzyństwo. (S)
20. Psychoprofilaktyka porodu. Poród aktywny. Pozycje wertykalne do porodu. (S)
21. Szkoła Rodzenia formą edukacji osób oczekujących narodzin dziecka. (S)
22. Narodziny ojcostwa. Ojcostwo współcześnie – rola ojca w porodzie. (S)
23. Hormony w porodzie (S)
24. Aktualne doniesienia dotyczące postępowania okołoporodowego w opracowaniach
studentów. (S)
Tematy samokształcenia
1. Budowa dna miednicy mniejszej
2. Charakterystyka typów miednic
3. Nieprawidłowa budowa miednicy a przebieg porodu
4. Zaburzenia czynności skurczowej mięśnia macicy a przebieg I, II i III okresu porodu –
rola położnej
5. Stadia deficytu tlenowego – hipoksemia, hipoksja, asfiksja
6. Pobieranie krwi pępowinowej – cel, technika wykonania zabiegu oraz perspektywy
związane z przeszczepem komórek macierzystych
7. Opieka na rodzącą w I okresie porodu – stosowanie metod relaksacyjnych, masaż,
muzykoterapia i inne metody skuteczne dla konkretnej grupy pacjentek
8. Przygotowanie rodziców do porodu w Szkole Rodzenia
9. Rola dotyku w położnictwie – haptonomia prenatalna
10. Edukacja ciężarnej, rodzącej, położnicy w zakresie samoobserwacji i samopielęgnacji
11. Płód jako podmiot porodu
W/w tematy dotyczące samokształcenia są ujęte w pytaniach egzaminacyjnych po II
roku. Student ma możliwość korzystania z konsultacji z nauczycielem prowadzącym
przedmiot w trakcie dyżurów nauczycielskich.
LITERATURA OBOWIĄZKOWA
1. Bręborowicz G.: Położnictwo-podręcznik dla położnych i pielęgniarek PZWL, Warszawa
2002
2. Bręborowicz G.: Położnictwo i ginekologia – tom 1 i 2 PZWL, Warszawa 2006
3. Dmoch – Gajzlerska E.: Położnictwo i ginekologia dla studentów położnictwa i
pielęgniarstwa – część I, II, III,IV, Akademia Medyczna w Warszawie 2004-2007
4. Pschyrembel W., Dudenhausen J.W.: Położnictwo praktyczne PZWL, Warszawa 2003
5. Troszyński M.: Ćwiczenia położnicze PZWL, Warszaw 2001
6. Chapman V., Charles C.: Prowadzenie porodu, PZWL
7. Gaskin May I.: Duchowe położnictwo, , wyd. Virgo
8. Gaskin May I.: Poród naturalny
9. Słomko Z.: Kardiotokografia Kliniczna, PZWL
10. Gauge S.M.: KTG – to proste, PZWL
11. Bałanda – Bałdyga A.: Opieka nad kobietą ciężarną, PZWL
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
1. Aleksander J.: Nowoczesne położnictwo PZWL, Warszawa 1995
2. Balaskas J.: Poród aktywny NOVA, Warszawa 1995
3. Chazan B., Leibschang J.: Postępowanie w nagłych stanach w położnictwie i ginekologii
PZWL, Warszawa 2002
4. Chazan B., Położnictwo w praktyce lekarza rodzinnego PZWL, W-wa 1998
5. Fijałkowski W.: Poród naturalny po przygotowaniu w Szkole Rodzenia PZWL, Warszawa
1989
6. Kitzinger S.: Szkoła Rodzenia PZWL, Warszawa 1996
7. Lebeyer F.: Narodziny bez przemocy PZWL, Warszawa 1986
8. Łepecka -Klusek C., Pielęgniarstwo we współczesnym położnictwie i ginekologii CZELEJ,
Lublin 2003
9. Mitchell D.R., Brenner P.F.: Położnictwo-podstawowe problemy –medica α-press 1995
10. Oleszczuk J., Leszczyńska - Gorzelak B., Poniedziałek - Czajkowska E., Rekomendacje
postępowania w najczęstszych powikłaniach ciąży i porodu Wydawnictwo Bifolium, Lublin
2002
11. Pisarek T.: Położnictwo i ginekologia-podręcznik dla studentów PZWL, Warszawa 2002
12. Boyle M.: Stany nagłe w położnictwie i ginekologii, PZWL
13. Dębski R.: Stany nagłe w połoznictwie, PZWL
14. Ćwiek D.: Szkoła Rodzenia, PZWL
15. Odent M.: Odrodzone narodziny, wyd.Bela Med.
16. Lebroyer F.: Poród bez przemocy, wyd. Mamania
17. Czarnawska – Iliev I..: Ciąża i poród bez obaw, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne
18. Ginekologia po dyplomie
19. Medycyna praktyczna – ginekologia i położnictwo
5.16 KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE DIETETYKI
JEDNOSTKI REALIZUJĄCE PROGRAM:
Klinika Chirurgii Ogólnej i Żywienia Klinicznego (NZK)
Kierownik: p.o. dr Michał Ławiński
00-416 Warszawa
ul. Czerniakowska 231
tel. (22) 584-13-20, (22) 584 11 77
fax. (22) 622-76-18
e-mail: [email protected]
Zakład Żywienia Człowieka (NZF)
Kierownik: dr hab. Dorota Szostak – Węgierek
01-445 Warszawa
ul. Erazma Ciołka 27
tel.: (22) 836 09 13
fax: (22) 836 09 71
e-mail: [email protected]
OSOBY ODPOWIEDZIALNE ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU:
Lek. med. Mohammad Omidi
LICZBA GODZIN:
Ogólna liczba godzin – 45h
Wykłady – 10h Klinika Chirurgii Ogólnej i Żywienia Klinicznego
Seminaria – 20h Zakład Żywienia Człowieka
Samokształcenie – 15h
FORMA ZALICZENIA:
Zaliczenie w ostatnim dniu zajęć z asystentem prowadzącym wykład - test
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA
Rok I, Semestr II
CELE I ZADANIA DYDAKTYCZNO- WYCHOWAWCZE
Poznanie zagadnień z zakresu żywienia klinicznego
Tematy wykładów:
Zajęcia 1
1. Podstawy biochemiczne żywienia klinicznego. Składniki żywieniowe, zapotrzebowanie
energetyczne, podstawowa przemiana materii
2. Niedożywienie i jego następstwa
a) przyczyny niedożywienia
b) rodzaje niedożywienia
c) następstwa niedożywienia
3. Ocena stanu odżywiania
Zajęcia 2
1. Żywienie człowieka w zdrowiu i chorobie
2. Zasady żywienia w okresie ciąży
3. Wskazania i zasady żywienia pozajelitowego
4. Ocena zapotrzebowania i planowanie żywienia pozajelitowego
Zajęcia 3
1. Sztuczne żywienie w okresie ciąży- wskazania i zasady
2. Sztuczne żywienie wcześniaka i noworodka- N
3. Wskazania i zasady żywienia dojelitowego. Rodzaje diet
4. Zasady podawania diet
- Zajęcia 4
1. Dostęp do przewodu pokarmowego i jego pielęgnacja
2. Powikłania żywienia dojelitowego
a) powikłania mechaniczne
b) powikłania gastrostomii
c) powikłania jejunostomii
d) powikłania metaboliczne
e) powikłania septyczne
f) powikłania pokarmowe
Biegunka w czasie żywienia dojelitowego
3. Metody żywienia pozajelitowego
Zajęcia 5
1. Powikłania dostępu żylnego w żywieniu pozajelitowym- rozpoznanie, postępowanie i
leczenie
a) powikłania związane z wprowadzeniem cewnika do układu ŻGG
b) powikłania związane z utrzymaniem cewnika w ŻGG
2. Zakażenia związane z dostępem do układu żylnego- zapobieganie, rozpoznawanie i leczenie
a) zakażenia uogólnione
b) zakażenia miejscowe
kolonizacja
3. Powikłania metaboliczne żywienia pozajelitowego
4. Zaliczenie- test
Tematy samokształcenia:
Leczenie żywieniowe w różnych sytuacjach klinicznych.
LITERATURA OBOWIĄZKOWA
1. Podstawy Żywienia Klinicznego, Red. nauk. wydania polskiego: Teresa Korta, Małgorzata
Łyszkowska, Wydawnictwo Lekarskie PZWL
5.17 KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE WYCHOWANIA FIZYCZNEGO
JEDNOSTKA REALIZUJĄCA PROGRAM:
Studium Wychowania Fizycznego i Sportu (S3)
Kierownik: mgr Jerzy Chrzanowski
02-091 Warszawa
ul. Żwirki i Wigury 81a
tel. (22) 57 20 528, 529
fax: (22) 57 20 541
e-mail: [email protected]
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU:
Mgr Glinkowska Bożena
LICZBA GODZIN:
Ogólna liczba godzin – 30h
Ćwiczenia – 30h
FORMA ZALICZENIA:
Podstawą uzyskania przez studenta zaliczenia z wychowania fizycznego jest:
a) systematyczne uczęszczanie na zajęcia (100% frekwencja),
b) aktywny udział w zajęciach, na których obowiązuje strój sportowy,
c) udział w testach sprawności fizycznej, zawodach – przewidzianych w programie zajęć
wybranych przez studenta.
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA:
Rok I, Semestr II
CELE I ZADANIA DYDAKTYCZNO WYCHOWAWCZE:
Kultura fizyczna jako ogół uznawanych wartości i utrwalonych zachowań w odniesieniu do
ludzkiego ciała. Harmonijny rozwój organizmu, wzmacnianie układu ruchowego – stabilizacja
budowy ciała, stymulacja układu krążeniowo – oddechowego i nerwowego, hartowanie organizmu
na bodźce fizyczne i psychiczne ( m.in. odporność na stres).
Rozwój cech motorycznych: siły, szybkości, wytrzymałości, koordynacji ruchowej, zwinności i
gibkości. Poznanie nowych i atrakcyjnych form aktywności ruchowej, w tym „sportów całego
życia” (indywidualnych i zespołowych), zapewniających aktywne uczestnictwo w kulturze
fizycznej.
REGULAMIN ZAJĘĆ DLA STUDENTÓW:
Ćwiczenia – zajęcia praktyczne, na które, każdy student ma obowiązek zapisania się drogą
elektroniczną, poprzez Internet, po zapoznaniu się z Ogólnymi Zasadami Rejestracji na Zajęcia z
Wychowania Fizycznego!!! Zajęcia praktyczne w semestrze, odbywają się przez 15 tygodni
dydaktycznych w wymiarze 2 godzin tygodniowo.
Przedmiot obowiązkowy z możliwością wyboru dyscypliny sportowej lub rekreacyjnej.
Student obowiązany jest do przestrzegania regulaminu obiektu, w którym odbywają się ćwiczenia z
wychowania fizycznego.
LITERATURA OBOWIĄZKOWA
Zgodna z programem nauczania wybranej dyscypliny sportowej lub rekreacyjnej – prezentowana na
pierwszych zajęciach.
5.18 KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE JĘZYKÓW OBCYCH
JEDNOSTKA REALIZUJĄCA PROGRAM
Studium Języków Obcych (S1A)
Kierownik: dr Maciej Ganczar
02-109 Warszawa
ul. Księcia Trojdena 2a
Tel: (22) 57 20 863
Fax: (22) 57 20 864
e-mail: [email protected]
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU
mgr Barbara Rogowska
LICZBA GODZIN:
Ogólna liczba godzin – 60h
Ćwiczenia – 60h
FORMA ZALICZENIA:
Podstawą zaliczenia każdego semestru jest systematyczny i aktywny udział w zajęciach, pozytywne
oceny ze sprawdzianów cząstkowych i sprawdzianu końcowego oraz prezentacji samodzielnej
pracy (np. omówienie artykułu z czasopisma specjalistycznego, mini-wykład zrealizowany w
Power point, plakat).
Lektorat języka obcego kończy się egzaminem ustnym w sesji letniej II roku studiów, który polega
na przedstawieniu przygotowanej prezentacji, odpowiedzi na związane z nią pytania zadane przez
egzaminatora oraz odpowiedzi na pytania wylosowane z zestawu tematów obejmujących dwa lata
lektoratu.
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA
Rok I, Semestr I i II
CELE I ZADANIA DYDAKTYCZNO WYCHOWAWCZE
Lektorat wybranego przez studentów języka obcego (angielskiego, francuskiego, niemieckiego lub
rosyjskiego) prowadzony jest na poziomie średnio zaawansowanym i zaawansowanym oraz opiera
się na umiejętnościach językowych wyniesionych ze szkoły średniej.
Celem lektoratu jest nauka języka specjalistycznego czyli kształcenie sprawności językowych
pozwalających na:
rozumienie różnego rodzaju tekstów o tematyce zawodowej, pozwalające na korzystanie z
literatury specjalistycznej
rozumienie ze słuchu nagrań i wykładów
własne wypowiedzi o tematyce zawodowej
komunikację w środowisku zawodowym (z lekarzami, personelem pomocniczym, pacjentkami)
prowadzenie dokumentacji i redagowanie krótkich tekstów.
TREŚCI PROGRAMOWE
Tematy ćwiczeń
1.Opis budowy anatomicznej i procesów fizjologicznych
Budowa anatomiczna kobiety
Budowa narządu rodnego
2.Szpitale i przychodnie
Narzędzia i sprzęt szpitalny, wyposażenie gabinetu ginekologicznego
3. Obowiązki położnych
4. Ciąża
Zapłodnienie, rozwój zarodka i płodu
Ciąża prawidłowa i ciąża zagrożona
Charakterystyka trzech trymestrów ciąży
Badania okresowe w ciąży i diagnostyka prenatalna
LITERATURA OBOWIĄZKOWA
1. Ciecierska J., Jenike B.: English for Medicine. Podręcznik dla studentów medycyny,
Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007.
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
1. James D., Pillai M.: Obstetrics, Churchill Livingstone – Pearson Professional
5.19 KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE BHP
JEDNOSTKI REALIZUJĄCE PROGRAM
Zakład Medycyny Zapobiegawczej i Higieny Instytutu Medycyny Społecznej (1M31)
Kierownik: Prof. dr hab. Longina Kłosiewicz-Latoszek
02-007 Warszawa
ul. Oczki 3
Tel: (22) 621 51 97
Fax: (22) 621 52 56
e-mail: [email protected]
Dział Ochrony Pracy i Środowiska (AB)
Kierownik: Mgr inż. Elżbieta Domaszewicz
02-106 Warszawa
ul. Pawińskiego 3a
Tel.: (22) 57 20 884, 57 20 340, 57 20 881, 57 20 88
Fax: (22) 57 20 883
e-mail: [email protected]
OSOBY ODPOWIEDZIALNE ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU
LICZBA GODZIN:
Ogólna liczba godzin – 4h
Wykłady - 2h Zakład Medycyny Zapobiegawczej i Higieny
- 2h Dział Ochrony Pracy i Środowiska
FORMA ZALICZENIA:
zaliczenie
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA
Rok I, Semestr I
CELE I ZADANIA DYDAKTYCZNO WYCHOWAWCZE
TREŚCI PROGRAMOWE
LITERATURA OBOWIĄZKOWA
6 WYKAZ PRZEDMIOTÓW NA II ROKU STUDIÓW
Kształcenie w zakresie wykłady seminaria ćwiczenia zajęcia
praktyczne
praktyki
zawodowe Samokształcenie RAZEM
Punkty
ECTS
Patologii Patofizjologii 0 24 0 0 0 6
60 1 patomorfologii 0 25 0 0 0 5
Farmakologii 30 15 0 0 0 15 60 2
Technik położniczych
i prowadzenia porodu 15 10 45 160 0 0 230 11
Podstawowej opieki zdrowotnej 30 15 0 40 80 30 195 8
Położnictwa i opieki położniczej 65 35 20 120 200 15 455 17
Pediatrii i pielęgniarstwa
pediatrycznego z elementami
neonatologii
24 0 6 40 40 30 140 11
Chorób wewnętrznych 30 0 0 40 40 30 140 6
Chirurgii 30 0 0 40 40 30 140 5
Ratownictwa medycznego 10 0 10 0 0 25 45 1
Badań w naukowych położnictwie 10 20 0 0 0 0 60 1
Wychowania fizycznego 0 0 30 0 0 0 30 1
Języków obcych 0 0 60 0 0 0 60 2
RAZEM 244 144 171 480 400 186 1615 66
6.1 KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE PATOLOGII - PATOFIZJOLOGII
JEDNOSTKA REALIZUJĄCA PROGRAM:
Zakład Biofizyki i Fizjologii Człowieka (NZME)
Kierownik: Prof. dr hab. n. med. Jacek Przybylski
02-004 Warszawa
ul. Chałubińskiego 5
Tel. (22) 628 63 34
Fax. (22) 628 78 46
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU:
dr Małgorzata Witkowska-Zimny
LICZBA GODZIN:
Ogólna liczba godzin – 30h
Seminaria – 24h
Samokształcenie – 6h
FORMA ZALICZENIA:
Test zaliczający seminaria odbywający się na ostatnich zajęciach.
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA:
Rok II, Semestr III
CELE I ZADANIA DYDAKTYCZNO WYCHOWAWCZE:
Celem kształcenia studentów jest poznanie i zrozumienie:
– czynników przyczynowych i mechanizmów prowadzących do powstania oraz rozwoju procesu
chorobowego na poziomie molekularnym, komórkowym, tkankowym i ogólnoustrojowym,
– zjawisk czynnościowych składających się na proces chorobowy,
– mechanizmów regulacyjnych i adaptacyjnych wynikających z choroby.
REGULAMIN ZAJĘĆ DLA STUDENTÓW:
Każdy student jest zobowiązany do obecności na wszystkich seminariach i przynajmniej raz
przygotować prezentację z wybranego tematu. W razie nieobecności należy odbyć zajęcia z inną
grupą lub udokumentować znajomość zagadnień u osoby prowadzącej zajęcia we wskazany przez
nią sposób i we wskazanym przez nią terminie. Niespełnienie obu warunków uniemożliwia
zaliczenie przedmiotu. Końcowe zaliczenie przedmiotu odbywa się po zakończeniu cyklu
seminariów, w formie testowej. W przypadku nie zaliczenia testu studentowi przysługuje jeden
dodatkowy termin na ustną poprawę.
Do zajęć należy być przygotowanym w oparciu o zalecaną literaturę. Prowadzący ma prawo
sprawdzić wiedzę studentów z podstaw fizjologicznych do danego zagadnienia w formie pisemnej
bądź ustnej i nie dopuścić studenta nieprzygotowanego do zajęć. Czterokrotne nieprzygotowanie
odnotowane przez prowadzącego skutkuje nie dopuszczeniem studenta do testu końcowego, a tym
samym nie zaliczeniem przedmiotu. Zagadnienia do poszczególnych tematów seminariów, jaki i
wymogi podstaw fizjologii są przedstawiane studentom na pierwszych zajęciach.
TREŚCI PROGRAMOWE:
- wykłady
- seminaria
Tematy seminariów:
1. Zaburzenia metabolizmu glukozy. Cukrzyca - typy, powikłania.
2. Nadciśnienie tętnicze: podział, mechanizmy powstawania, powikłania.
3. Osteoporoza i inne zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej.
4. Pojęcie alergii. Mechanizmy nadwrażliwości immunologicznej.
5. Etiopatogeneza nowotworów.
6. Patofizjologia niepłodności.
7. Wady wrodzone – patogeneza, rodzaje, klasyfikacja.
8. Choroby krwi i układu krwiotwórczego.
9. Etiologia i patogeneza miażdżycy i chorób niedokrwiennych.
10. Patofizjologia układu wydalniczego, choroby nerek.
11. Komórki macierzyste i ich zastosowanie w lecznictwie.
LITERATURA OBOWIĄZKOWA:
1. „PATOFIZJOLOGIA CZŁOWIEKA W ZARYSIE” J. GUZEK
2. „PATOFIZJOLOGIA” S. MAŚLIŃSKI, J. RYŻEWSKI
3. „PODSTAWY PATOFIZJOLOGII CZŁOWIEKA” P. THOR
6.2 KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE PATOLOGII –PATOMORFOLOGII
JEDNOSTKA REALIZUJĄCA PROGRAM:
Katedra i Zakład Patomorfologii
Kierownik: Prof. dr hab. Barbara Górnicka
02-004 Warszawa
ul. Chałubińskiego 5
Tel.(22) 629 98 92, (22) 628 10 41-45 w. 1100
Fax: (22) 629 98 92
E-mail: [email protected]
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU:
st. wykładowca Antoni Prątnicki
LICZBA GODZIN:
Ogólna liczba godzin – 30h
Seminaria – 25h
Samokształcenie –5h
Miejsce odbywania zajęć - „Collegium Anatomicum” ul. Chałubińskiego 5
w Warszawie – sala im. Hornowskiego
FORMA ZALICZENIA:
Po zakończeniu zajęć przewidziane jest zaliczenie pisemne w formie testowej którego zakres
obejmuje tematykę przedstawianą na wszystkich spotkaniach oraz poznaną z literatury w ramach
samokształcenia.
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA
Rok II, Semestr III
CELE I ZADANIA DYDAKTYCZNO WYCHOWAWCZE:
Celem nauczania patomorfologii (anatomii patologicznej) jest:
wprowadzenie do przedmiotu otwierające drogę poznania morfologii stanów patologicznych
najczęściej spotykanych w praktyce medycznej.
przedstawienie symptomatologii klinicznej różnych etapów rozwoju zmian patologicznych
aż po niewydolność narządów wewnętrznych .
zapoznanie się :
o ze stosowaną terminologią,
o definicjami podstawowych zmian chorobowych z zakresu patologii ogólnej
o etiologią i patogenezą wybranych jednostek nozologicznych
w ramach patologii szczegółowej (narządowej).
omówienie zakresu i zadań diagnostyki patomorfologicznej,
prognozowanie z zastosowaniem morfologicznych kryteriów rokowniczych
prawidłowa interpretacja wyników badań morfologicznych
REGULAMIN ZAJĘĆ DLA STUDENTÓW:
W trakcie prowadzenia zajęć seminaryjnych prezentowany jest obszerny materiał
ilustracyjny dotyczący obrazów makro i mikroskopowych zmian morfologicznych w narządach i
tkankach w przebiegu omawianych procesów chorobowych .Merytoryczny program seminariów
przedstawiony będzie na pierwszych zajęciach. Warunkiem uzyskania zaliczenia ćwiczenia jest
znajomość zakresu bieżącego materiału, wyrywkowo sprawdzana w trakcie zajęć.
Obecność na wszystkich ćwiczeniach jest obowiązkowa. Usprawiedliwione nieobecności na
zajęciach mogą być zaliczone na podstawie sporządzenia przez nieobecnego na seminarium
studenta, pisemnego obszernego referatu dotyczącego zagadnień przedstawianych w czasie
absencji. Termin złożenia pracy wskazany będzie przez prowadzącego zajęcia asystenta.
TREŚCI PROGRAMOWE:
Tematyka seminariów obejmuje zakres patologii ogólnej i elementy patologii szczegółowej
Patomorfologia ogólna
Przedmiotem rozważań są stany patologiczne określane jako :
o Zaburzenia w krążeniu
o Uszkodzenie komórki i zmiany adaptacyjne
o Zmiany rozrostowe w tym nowotwory łagodne i złośliwe
o Zmiany zapalne(zapalenia) i procesy naprawcze
o Zaburzenia rozwojowe w tym genetyczne
o Elementy immunopatologii
Patomorfologia szczegółowa - wybrane zagadnienia z patologii narządowej
z zakresu:
o Układu krążenia
o Układu oddechowego
o Układu pokarmowego,wątroby i dróg żółciowych
o Układu moczo-płciowego
o Układu dokrewnego
o Układu odpornościowego
o Układu nerwowego
LITERATURA OBOWIĄZKOWA:
„Patologia” /podręcznik dla licencjackich studiów medycznych/, S.Kruś. PZWL 2003
„Patologia” – Alan Stevens, James Lowe, przekład pod red. E. Korobowicz - wydawnictwo: Czelej
– Lublin` 2004
„Patomorfologia” pod red. W. Parafiniuka. PZWL, 1999
„Patomorfologia Kliniczna” pod red. S. Krusia i E .Skrzypek-F. PZWL 2007
„Podstawy Patomorfologii” pod red. J. Groniowskiego i S. Krusia . PZWL 199 „Anatomia
Patologiczna „ pod red.S. Krusia. PZWL 2000
„Robbins Patologia”. - V. Kumar, R.Cotran, S.Robbins. wydanie I polskie pod redakcją W.T.
Olszewskiego – wydawnictwo: Urban&Partner Wrocław 2005
6.3 KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE FARMAKOLOGII
JEDNOSTKA REALIZUJĄCA PROGRAM:
Katedra i Zakład Farmakologii Doświadczalnej i Klinicznej (1M9)
Kierownik: dr hab. Dagmara Mirowska – Guzel
00-927 Warszawa
ul. Krakowskie Przedmieście 26/28
Tel. (22) 826 21 16, (22) 828 10 55, (22) 826 99 38
Fax: (22) 826 21 16
e- mail: [email protected]
OSOBY ODPOWIEDZIALNE ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU:
dr hab. Dagmara Mirowska – Guzel
LICZBA GODZIN:
Ogólna liczba godzin – 60h
Wykłady – 30h
Seminaria – 15h
Samokształcenie – 15h
FORMA ZALICZENIA:
Egzamin
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA
Rok II, Semestr III
CELE I ZADANIA DYDAKTYCZNO-WYCHOWAWCZE:
Celem nauczania jest zapoznanie i zainteresowanie studentów problematyką mechanizmów
działania oraz zastosowania produktów leczniczych w medycynie, ze szczególnym uwzględnieniem
położnictwa i ginekologii. W trakcie wykładów i seminariów przedstawione zostaną też najnowsze
doniesienia dotyczące bezpieczeństwa stosowania leków.
TREŚCI PROGRAMOWE:
- wykłady:
Wprowadzenie do farmakologii.
Farmakologia ogólna.
Bezpieczeństwo stosowania leków przeciwpadaczkowych u kobiet ciężarnych.
Leki stosowane w kardiologii.
Leki stosowane w anestezjologii.
Leczenie przeciwzakrzepowe.
Walka z bólem ostrym i przewlekłym.
Bezpieczeństwo stosowania leków w okresie ciąży i laktacji. Elementy farmakologii pediatrycznej.
Interakcje leków.
Immunofarmakologia.
- seminaria
Leki układu hormonalnego. Antykoncepcja hormonalna.
Leczenie chorób układu oddechowego.
Leki układu pokarmowego.
Racjonalna antybiotykoterapia.
Środki odkażające i antyseptyczne.
Kształcenie własne:
Zakażenie HIV – obecne standardy diagnostyczne, postępowanie zapobiegawcze
i profilaktyczne, leczenie.
LITERATURA OBOWIĄZKOWA:
1. Podstawy Farmakologii – materiały dydaktyczne dla studentów Zdrowia Publicznego WNoZ pod
red. Prof. dr hab. n. med. Bożeny Tarchalskiej-Kryńskiej i dr n. med. Anny Staniszewskiej. (wyd.
WUM)
2. Kompendium farmakologii i toksykologii Mutschlera. Mutschler E., Geisslinger G., Kroemer
HK., Ruth P., Schafer-Korting M. ( wyd. MedPharm Polska)
3.Farmakologia. Brenner GM., Stevens CW. (wyd. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego).
6.4 KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE TECHNIK POŁOŻNICZYCH I PROWADZENIA
PORODU
JEDNOSTKA REALIZUJĄCA PROGRAM
Zakład Dydaktyki Ginekologiczno – Położniczej (NZG)
Kierownik: Prof. dr hab. Ewa Dmoch – Gajzlerska
02-091 Warszawa
ul. Żwirki i Wigury 81
Tel./fax.: (22) 57-20-702
e-mail: [email protected]
OSOBY ODPOWIEDZIALNE ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU
prof. dr hab. n. med. Ewa Dmoch - Gajzlerska
dr n. med. Barbara Mazurkiewicz
dr n. med. Agnieszka Nowacka
mgr Iwona Rozwadowska
mgr Aleksandra Werczyńska
LICZBA GODZIN:
Ogólna liczba godzin: 230 godzin
Wykłady: 15h
Seminaria: 10h
Ćwiczenia: 45h
Zajęcia praktyczne: 160h
FORMA ZALICZENIA:
Egzamin
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA
Rok II, Semestr III i IV
CELE I ZADANIA DYDAKTYCZNO WYCHOWAWCZE
Cel ogólny kształcenia:
Student pozna podstawy teoretyczne fizjologicznego i patologicznego przebiegu porodu, niezbędne
do oceny sytuacji położniczej, zaplanowania i podjęcia działań w warunkach symulowanych w
pracowni umiejętności.
W wyniku procesu kształcenia student:
Omówi podstawy anatomiczne warunkujące przebieg porodu,
Zastosuje poprawną terminologie przyjętą w działaniach związanych z porodem,
Scharakteryzuje mechanizm porodu fizjologicznego i patologicznego,
Określi warunki oraz zasady odbycia porodu naturalnego,
Zna zasady i sposoby przeprowadzenia badania rodzącej i jej dziecka (oceni sytuacje
położniczą) w warunkach symulowanych,
Rozpozna stan ogólny, położniczy i emocjonalny kobiety oraz przedstawi prognozę
przebiegu porodu w sytuacjach symulowanych,
Określi stopień ryzyka ciążowego, porodowego,
Scharakteryzuje odpowiednie standardy opieki niezbędne do przyjęcia porodu
fizjologicznego i patologicznego,
Wykona zabiegi pielęgnacyjne, diagnostyczne, terapeutyczne i rehabilitacyjne zgodnie z
kompetencjami położnej w warunkach pracowni umiejętności,
Zna zasady współuczestnictwa w procesie leczenia, diagnozowania i rehabilitacji rodzącej,
Udokumentuje stan kobiety rodzącej i jej dziecka oraz zastosowane działania,
Przyjmie poród fizjologiczny w warunkach symulowanych – szpitalnych i poza szpitalnych,
Rozpozna patologię w przebiegu porodu zainscenizowanego w pracowni umiejętności i
podejmie stosowne działania zgodnie z kompetencjami położnej,
Omówi postępowanie położnicze w porodach operacyjnych i zabiegowych,
Określi zasady postępowania położnej przy porodzie zabiegowym i operacyjnym,
Zna alternatywne sposoby odbywania porodu oraz postępowanie położnej w określonych
sytuacjach,
Zna organizację pracy położnej w zespole terapeutycznym w warunkach typowych i
problemowych dotyczących matki i dziecka,
Zaplanuje działania edukacyjne w stosunku do kobiety i osób towarzyszących
(wspierających) przed porodem i podczas jego trwania.
TREŚCI PROGRAMOWE
1. Poród w położeniu podłużnym miednicowym – rodzaje, rozpoznanie, zabiegi
położnicze stosowane przy porodzie w położeniu miednicowym
(W, Ć)
2. Ręczne odklejenie i wydobycie łożyska. Kontrola szyjki macicy. Kontrola jamy
macicy narzędziami.
(Ć)
3. Poród przy użyciu kleszczy i próżnociągu położniczego (Ć)
4. Poród w przypadku nieprawidłowej budowy miednicy. Dystocja barkowa (Ć)
5. Poród naturalny w warunkach szpitalnych i w domu. (Ć)
6. Poród w wodzie. Współpraca zespołu Sali porodowej z kobietą rodzącą. (Ć)
7. Poród w znieczuleniu. Postępowanie położnicze stosowne do rodzaju
znieczulenia.
(Ć)
8. Ciąża mnoga – rozpoznanie, decyzja co do drogi porodu, prowadzenie porodu
drogami natury.
(W, Ć)
9. Cięcie cesarskie - przygotowanie ciężarnej/rodzącej do planowego i w trybie
nagłym.
(W,Ć)
10. Sytuacje nietypowe w pracy położnej (Ć)
11. Planowanie opieki i prognoza przebiegu porodu w różnych sytuacjach
dotyczących stanu ogólnego, położniczego i emocjonalnego rodzącej.
(S)
12. Krwawienia i krwotoki podczas porodu – przyczyny i postępowanie położnej (S)
13. Zaburzenia czynności skurczowej i czynności serca płodu w czasie porodu
rozpoznanie i postępowanie położnicze.
(S)
14. Sytuacje nagłe w pracy położnej (2h) (S)
15. Obroty położnicze (W)
16. Choroba zatorowo-zakrzepowa w okresie okołoporodowym (W)
LITERATURA OBOWIĄZKOWA
1. Bręborowicz G.: Położnictwo – podręcznik dla położnych i pielęgniarek PZWL, Warszawa
2002
2. Chazan B., Leibschang J.: Postępowanie w nagłych stanach w położnictwie i ginekologii
PZWL, Warszawa 2002
3. Pschyrembel W.,Dudenhausen J.W.: Położnictwo praktyczne PZWL, Warszawa 2003
4. Troszyński M.: Ćwiczenia położnicze, PZWL Warszawa 2001
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
1. Alexander J.: Nowoczesne położnictwo PZWL, Warszawa 1995
2. Mitchell D. R., Brenner P. F.: Położnictwo – podstawowe problemy α -medica press 1995
3. Pisarek T.: Położnictwo i ginekologia – podręcznik dla studentów PZWL Warszawa 2002
6.5 KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ
JEDNOSTKA REALIZUJĄCA PROGRAM
Zakład Dydaktyki Ginekologiczno – Położniczej (NZG)
Kierownik: Prof. dr hab. Ewa Dmoch – Gajzlerska
02-091 Warszawa
ul. Żwirki i Wigury 81
Tel./fax.: (22) 57-20-702
e-mail: [email protected]
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU
mgr Anna Kabala
dr n. med. Agnieszka Nowacka
mgr Maria Rabiej
LICZBA GODZIN:
Ogólna liczba godzin – 115h
Wykłady – 30h
Seminaria – 15h
Zajęcia praktyczne – 40h
Samokształcenie – 30h
FORMA ZALICZENIA:
Egzamin
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA
Rok II, Semestr III i IV
CELE I ZADANIA DYDAKTYCZNO WYCHOWAWCZE
Zapoznanie studenta z zasadami funkcjonowania systemu Podstawowej Opieki Zdrowotnej i Opieki
Środowiskowej nad kobietą i jej dzieckiem.
Student w wyniku kształcenia:
Zna organizację podstawowej opieki zdrowotnej w Polsce i krajach Unii Europejskiej,
Zna miejsce pielęgniarstwa w podstawowej opiece zdrowotnej i kompetencje
pielęgniarek/położnych środowiskowych rodzinnych,
Zna modele opieki środowiskowej nad jednostką, rodziną, różnymi grupami społecznymi
(uczniami w szkole, pracownikami, mieszkańcami domów pomocy społecznej), kategorią
podopiecznych z uwzględnieniem wieku (dziecko, dorosły) oraz ich stanu zdrowia i choroby,
Zna specyfikę pielęgniarstwa rodzinnego/środowiskowego,
Zna zadania pielęgniarki środowiskowej/rodzinnej w realizacji opieki nad wybraną kategoria
pacjentów (rodzina, uczeń, kobieta w różnych okresach życia, dziecko, pracownik itp.),
Zna czynniki warunkujące zdrowie rodziny, ucznia, pracownika itp.
Rozumie potrzebę współpracy w zespole interdyscyplinarnym dla zapewnienia wysokiej jakości
opieki pielęgniarskiej nad pacjentem podstawowej opieki zdrowotnej,
Rozumie konsekwencje braku odpowiedzialności i sumienności w wykonywaniu zadań wobec
podopiecznych objętych pielęgniarską opieką środowiskową,
Rozumie potrzebę pogłębiania wiedzy teoretycznej i doskonalenia umiejętności praktycznych w
opiece pielęgniarskiej.
Zdiagnozuje sytuację zdrowotną/opiekuńczą jednostki, rodziny, uczniów, pracowników,
mieszkańców domu opieki społecznej,
Ustali plan opieki pielęgniarskiej i umie zrealizować go, oceniając efekty swojej pracy,
Podejmie działania w celu dostosowania do potrzeb, wdrożenia i oceny realizacji
zaprojektowanego programu wspomagania podopiecznych.
Zanalizuje dane z dokumentacji pediatrycznej
Zinterpretuje bilans zdrowia noworodka (wykonywanie badań antropometrycznych u dzieci w
różnym wieku, posługuje się siatką centylową)
Udzieli pomocy matce w najczęściej występujących problemach, a w szczególności związanych
z karmieniem piersią
Współpracuje z lekarzem pediatrą/neonatologiem oraz innymi członkami zespołu
terapeutycznego.
Zgromadzi dane i przeprowadzi wywiad ginekologiczno-położniczy z kobietą
Stawia diagnozę pielęgniarsko-położniczą
Zinterpretuje wyniki badań laboratoryjnych
Pobierze wymazy w celu określenia biocenozy pochwy oraz badania cytologicznego
Monitoruje przebieg ciąży fizjologicznej
Wykonuje badania położnicze: badanie wewnętrzne, zewnętrzne za pomocą chwytów Leopolda,
pomiar miednicy kostnej, obwodu brzucha, wysokości dna macicy, wysłuchanie czynności
serca płodu, wykonanie zapisu KTG, interpretacja zapisu KTG)
Edukuje kobietę w sprawach zdrowia
Przeprowadza wywiad w środowisku domowym kobiety i jej rodziny
Realizuje proces pielęgnowania w środowisku zamieszkania – prowadzi dokumentację
środowiskową.
Wyniki nauczania zajęć praktycznych:
Poradnia D i D1,student umie :
- analizować dane z dokumentacji pediatrycznej
- interpretować bilans zdrowia noworodka (wykonywanie badań antropometrycznych u dzieci w
różnym wieku, posługiwanie się siatką centylową)
- udzielić pomocy matce w najczęściej występujących problemach, a w szczególności
związanych z karmieniem piersią
- współpracować z lekarzem pediatrą/neonatologiem oraz innymi członkami zespołu
terapeutycznego.
Poradnia dla kobiet, student umie:
- zgromadzić dane i przeprowadzić wywiad ginekologiczno-położniczy z kobietą
- stawiać diagnozę pielęgniarsko-położniczą
- interpretować wyniki badań laboratoryjnych
- pobrać wymazy w celu określenia biocenozy pochwy oraz badania cytologicznego
- monitorować przebieg ciąży fizjologicznej
- wykonywać badania położnicze: badanie wewnętrzne, zewnętrzne za pomocą chwytów
Leopolda, pomiar miednicy kostnej, obwodu brzucha, wysokości dna macicy, wysłuchanie
czynności serca płodu, wykonanie zapisu KTG, interpretacja zapisu KTG)
- edukować kobiety w sprawach zdrowia
Środowisko:
- przeprowadzić wywiad w środowisku domowym kobiety i jej rodziny
- znać specyfikę pielęgniarstwa rodzinnego, zadania położnej w realizacji środowiskowej opieki
nad kobietą i jej rodziną
- realizować proces pielęgnowania w środowisku zamieszkania – prowadzić dokumentację
środowiskową.
TREŚCI PROGRAMOWE
1. Organizacja POZ w nowym modelu ochrony zdrowia w Polsce i Europie. (W)
2. Charakterystyka demograficzna i zdrowotna polskich kobiet. Zagrożenia,
czynniki warunkujące jako wyznaczniki dla opieki środowiskowej. Rola kobiety
w rodzinie.
(W)
3. Rola położnej/pielęgniarki środowiskowej – rodzinnej pracującej w POZ.
Wymagania i kwalifikacje.
(W)
4. Organizacja zarządzania i finansowania pielęgniarek/położnych środowiskowych
w ramach nowego modelu POZ. Finansowanie POZ.
(W)
5. Proces pielęgnowania jako określona metoda pracy położnej
środowiskowej/rodzinnej z jednostką, rodziną, grupą ludzi. Modele
pielęgnowania stosowane w opiece środowiskowej. Planowanie i realizacja
procesu pielęgnowania w rodzinie.
(W)
6. Pielęgniarka/położna środowiskowa współpracująca z lekarzem rodzinnym oraz
innymi członkami zespołu terapeutycznego.
(W)
7. Źródła informacji o podopiecznym. Znaczenie komunikowania się
położnej/pielęgniarki w odniesieniu do zespołu terapeutycznego.
(W)
8. Rodzina jako podmiot opieki pielęgniarsko-położniczej. Cykle i fazy życia
rodzinnego. Rodzina jako system. Diagnoza rodzinna.
(W)
9. Promocja zdrowia w POZ. (W)
10. Rola komunikacji interpersonalnej w pracy położnej (S)
11. Systemy opieki zdrowotnej na świecie - analiza porównawcza (S)
12. Kontraktowanie usług położniczych (S)
13. Rodzina jako podmiot opieki pielęgniarsko-położniczej (S)
14. Zadania położnej środowiskowo-rodzinnej (S)
15. Rola położnej środowiskowo-rodzinnej w czasie wizyty patronażowej (S)
LITERATURA OBOWIĄZKOWA
1. Pielęgniarstwo w podstawowej opiece zdrowotnej. D. Kiliańska, tom I, Lublin 2008
2. Pielęgniarstwo w podstawowej opiece zdrowotnej. B. Brosowska, E. Mielczarek -
Pankiewicz, tom II, Lublin 2008
3. Rodzina –zdrowie – choroba. Koncepcje i praktyka pielęgniarstwa rodzinnego. Z.
Kawczyńska - Butrym. Lublin 2001
4. Opieka zdrowotna nad rodziną. K. Bożkowa, A. Sito, Warszawa 2003
5. Medycyna rodzinna. B. Latkowski, W. Lukas, Warszawa 2009
6. Wyzwania rodziny: zdrowie, choroba, niepełnosprawność, starość. Lublin 2008
7. Diagnoza pielęgniarska. Z. Kawczyńska - Butrym, Warszawa 1999
8. Podstawy pielęgniarstwa rodzinnego. Z. Kawczyńska – Butrym, Warszawa 1997
9. Pielęgniarstwo rodzinne. Teoria i praktyka. Z. Kawczyńska – Butrym, Warszawa 1998
10. Profesjonalizm – w pracy położnej środowiskowo rodzinnej, Baranowska B., Haduch M.,
Ślifirska M, Czarnecka M. (2010)
11. Praktyka zawodowa, Blackburn S., Bradshaw A., Byrne J (2011)
12. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE POŁOŻNICTWA
I OPIEKI POŁOŻNICZEJ
JEDNOSTKI REALIZUJĄCE PROGRAM
Zakład Dydaktyki Ginekologiczno – Położniczej (NZG)
Kierownik: Prof. dr hab. Ewa Dmoch – Gajzlerska
02-091 Warszawa
ul. Żwirki i Wigury 81
Tel./fax.: (22) 57-20-702
e-mail: [email protected]
II Klinika Położnictwa i Ginekologii (1W61)
Kierownik: Prof. dr hab. Krzysztof Czajkowski
00-315 Warszawa
ul. Karowa 2
tel. (22) 596 64 21
fax. (22) 596 64 87
e-mail: [email protected]
Zakład Diagnostyki Laboratoryjnej (NZH)
Kierownik: Prof. nadz. dr hab. Dagna Bobilewicz
02-097 Warszawa
ul. Banacha 1a
tel. (22) 599 24 05, (22) 599 21 05
Fax. (22) 599 21 04
e-mail: [email protected]
(Godziny przyjęć studentów uzgadniane na bieżąco w sekretariacie .
Wszystkie informacje przeznaczone dla studentów zamieszczane są na tablicy ogłoszeń na bieżąco).
OSOBY ODPOWIEDZIALNE ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU
dr Marta Faryna
mgr Monika Jodłowska-Sowińska
mgr Maria Rabiej dr n. o zdr. Beata Sztyber
mgr Urszula Tataj-Puzyna
LICZBA GODZIN:
Ogółem liczba godzin: 255h
Wykłady: 40h Zakład Dydaktyki Ginekologiczno-Położniczej
15h II Klinika Położnictwa i Ginekologii
10h Zakład Diagnostyki Laboratoryjnej (5 x 2 godz.)
Seminaria: 35h Zakład Dydaktyki Ginekologiczno-Położniczej
Ćwiczenia: 20h Zakład Diagnostyki Laboratoryjnej (10 x 2 godz.)
Zajęcia praktyczne: 120h Zakład Dydaktyki Ginekologiczno-Położniczej
Samokształcenie: 15h
REGULAMIN ZAJĘC DLA STUDENTÓW:
Zakład Diagnostyki Laboratoryjnej:
Wykłady odbywają się w salach WUM.
Szczegółowy rozkład sal zostanie podany przed rozpoczęciem zajęć
Ćwiczenia odbywają się w Zakładzie Diagnostyki Laboratoryjnej WNoZ
ul. Banacha 1a (na terenie Laboratorium Centralnego SP CSK blok C, niski parter).
Pisemne zaliczenie wykładów i ćwiczeń odpowiednio podczas ostatniego wykładu i ćwiczenia
FORMA ZALICZENIA:
Egzamin
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA
Rok II, Semestr III i IV
CELE I ZADANIA DYDAKTYCZNO WYCHOWAWCZE
Student będzie uczestniczył w opiece (procesach diagnostycznych, terapeutycznych i
zapobiegawczych) nad ciężarną, rodzącą i położnicą w stanach prawidłowych i powikłanych.
Student w wyniku kształcenia:
potrafi uczestniczyć w rozpoznawaniu, diagnozowaniu ciąży prawidłowej i nieprawidłowej
weźmie udział w monitorowaniu stanu ogólnego i położniczego kobiety w ciąży, porodzie i
połogu;
scharakteryzuje stany patologiczne pojawiające się w przebiegu ciąży, porodu i połogu;
omówi czynniki ryzyka położniczego;
potrafi współpracować z zespołem interdyscyplinarnym w profilaktyce i czynnościach
diagnostyczno-leczniczych w przypadku powikłanego przebiegu ciąży, porodu i połogu;
scharakteryzuje psychologiczne aspekty ciąży, porodu i połogu i potrafi wspierać kobiety i
ich rodziny w okresie okołoporodowym i wczesnego macierzyństwa;
będzie upowszechniał karmienie naturalne i wspierał matki w sytuacji wystąpienia
problemów laktacyjnych;
zna standardy postępowania w położnictwie i zasady dokumentowania działań
diagnostyczno – terapeutyczno – opiekuńczych.
Zakład Diagnostyki Laboratoryjnej:
Zdobycie umiejętności określania celu badań laboratoryjnych, roli położnej w uzyskiwaniu
odpowiedniej jakości próbki do badań, interpretacji podstawowych wyników badań
laboratoryjnych, a także samodzielne wykonywanie wybranych badań zdecentralizowanych.
TREŚCI PROGRAMOWE
Zakład Dydaktyki Ginekologiczno – Położniczej
1. Styl życia w ciąży: tryb życia, aktywność fizyczna, podróże, odżywianie,
higiena. Radzenie sobie z typowymi dolegliwościami okresu ciąży
(S)
2. Ciąża ryzyka, czynniki ryzyka, ocena ryzyka. Ciąża ryzyka a ciąża
zagrożona
(S)
3. Opieka nad kobietą i jej rodziną w ciąży powikłanej ( niepowściągliwe wymioty (S)
ciężarnych, poronienie, zagrożenie porodem przedwczesnym, ciąża obumarła)
4. Opieka nad kobietą i jej rodziną w ciąży przeterminowanej (S)
5. Opieka nad kobietą w sytuacji krwawienia w ciąży, porodzie i połogu (S)
6. Opieka nad kobietą i jej rodziną w ciąży powikłanej cukrzycą – przygotowanie
do samo opieki
(S)
7. Opieka nad kobietą i jej rodziną w zaburzonym przebiegu połogu (S)
8. Odżywianie kobiet karmiących piersią. Trudności w przebiegu laktacji ze strony
matki i dziecka
(S)
9. Rozwiązywanie problemów laktacyjnych (S)
10. Sytuacja szczególne w połogu: matka młodociana, matka dziecka chorego,
wcześniaka, przeciwwskazania do karmienia piersią.
(S)
11. Przygotowanie rodziny do prokreacji z uwzględnieniem czynników ryzyka (W)
12. Zagrożenie porodem przedwczesnym (W)
13. Krwawienia w czasie ciąży, porodu i połogu (W)
14. Zahamowanie wewnątrzmacicznego wzrostu płodu i postępowanie z
noworodkiem
(W)
15. Poradnictwo genetyczne oraz diagnostyka i terapia wewnątrzmaciczna płodu (W)
16. Prowadzenie ciąży po zapłodnieniu pozaustrojowym (W)
17. Zakrzepica w położnictwie (W)
18. Zakażenia u kobiet w ciąży (W)
19. Wytyczne dotyczące postępowania z ciężarną, rodzącą, położnicą i noworodkiem
zakażonymi wirusami HIV, HBV, HSV, HCV
(W)
20. Przygotowanie kobiety w ciąży wielopłodowej i jej rodziny do samoopieki i
opieki nad dziećmi
(W)
21. Konflikt serologiczny (W)
22. Choroby indukowane ciążą: cholestaza wewnątrzwątrobowa, cukrzyca,
nadciśnienie tętnicze
(W)
23. Choroby niepołożnicze współistniejące z ciążą: wady serca, cukrzyca, choroby
tarczycy, astma oskrzelowa
(W)
24. Powikłania połogu (W)
25. Promocja karmienia piersią (W)
26. Rola położnej w naturalnym karmieniu (W)
27. Sytuacje szczególne w karmieniu piersią (poród operacyjny, poród
przedwczesny, oddzielenie matki od dziecka
(W)
Tematy wykładów (Zakład Diagnostyki Laboratoryjnej)
1. Pojęcie diagnostyki laboratoryjnej i jej rola w ochronie zdrowia
2. Odmienności badań w okresie ciąży i noworodkowym. Badania skriningowe u noworodków.
3. Układ krzepnięcia i fibrynolizy
4. Podstawowe badania laboratoryjne dla celów transfuzjologii. Zasady diagnostyki konfliktu
serologicznego
5. Problem badań laboratoryjnych z zakresu hematologii w okresie ciąży i noworodkowym
Tematy seminariów
1. Ciąża ryzyka, czynniki ryzyka, ocena ryzyka. Ciąża ryzyka a ciąża zagrożona.
2. Opieka nad kobietą (rodziną) w ciąży zagrożonej ukończeniem przed terminem (poronienie,
niewydolność cieśniowo-szyjkowa, przedwczesne odpłynięcie płynu owodniowego).
3. Proces pielęgnowania ciężarnej z zagrażającym porodem przedwczesnym.
4. Opieka nad kobietą (rodziną) w sytuacji ciąży przeterminowanej.
5. Krwawienie w ciąży, porodzie, połogu – przyczyny, różnicowanie, postępowanie.
6. Opieka nad kobietą (i jej rodziną) w ciąży powikłanej cukrzycą – przygotowanie pacjentki do
samo opieki.
7. Sytuacje szczególne w połogu: matka młodociana, matka dziecka chorego, matka wcześniaka.
Opieka nad położnicą i jej rodziną.
8. Upowszechnianie karmienia piersią. Trudności w przebiegu laktacji ze strony matki i dziecka.
9. Rozwiązywanie problemów laktacyjnych.
10. Stany psychiczne w ciąży, porodzie, połogu – przyczyny nieprawidłowości, różnicowanie,
postępowanie położnej.
11. Styl życia w ciąży: tryb życia, aktywność fizyczna, podróże, sposób odżywiania, higiena.
Radzenie sobie z typowymi dolegliwościami tego okresu.
Tematy ćwiczeń.
1. Rola badań laboratoryjnych w procesie diagnostycznym. Formy przedstawiania wyników badań
analitycznych. Zasady organizacji laboratorium /zwiedzanie laboratorium/
2. Materiał do badan laboratoryjnych. Antykoagulanty
3. Zasady pobierania krwi do badan laboratoryjnych. Systemy pobierania krwi. Poza laboratoryjne
i laboratoryjne przyczyny błędów.
4. Zasady przygotowania pacjenta do badan laboratoryjnych. Zasady znakowania i identyfikacji
próbek. Przechowywanie i transport próbek.
5. Mocz jako materiał do badan laboratoryjnych.
6. Podstawy oznaczeń wirusologicznych ze szczególnym uwzględnieniem HBV, HCV i HIV.
7. Podstawowe badania układu krzepnięcia
8. Badania morfologii krwi obwodowej
9. Oznaczanie grup krwi.
10. Badania hormonalne w ciąży (praktyczne wykonanie próby ciążowej)
Zajęcia praktyczne
Wykaz umiejętności, które student powinien osiągnąć po zrealizowaniu zajęć praktycznych – II
rok:
Przyjąć kobietę ciężarną do oddziału i dbać o realizację jej bieżących potrzeb
Nawiązać i utrzymać kontakt z pacjentkami i ich rodzinami.
Monitorować stan ogólny i położniczy pacjentki, interpretować wyniki badań.
Monitorować stan dziecka.
Interpretować wyniki badań laboratoryjnych i informacje zawarte w dokumentacji pacjentki.
Planować i realizować opiekę stosownie do sytuacji zdrowotnej matki i dziecka.
Obserwować i oceniać efekty swoich działań i modyfikować postępowanie w razie
konieczności.
Realizować zlecenia lekarskie — uczestniczenia w procesie diagnostycznym, terapeutycznym,
rehabilitacyjnym.
Przedstawić charakterystykę i działanie leków stosowanych w oddziale
Utrzymywać (umacniać) istniejący (aktualny) stan zdrowia ciężarnej, jeśli nie można go
poprawić (prewencja wtórna).
Aktywnie uczestniczy w obchodzie lekarskim.
Promować styl życia, właściwy z punktu widzenia współczesnej wiedzy i stosowny dla
konkretnej podopiecznej.
Planować różne formy edukacji w stosunku do kobiet objętych opieką i realizować zadania
edukacyjne.
Realizować edukację zdrowotną i promować zdrowie w warunkach już istniejących zagrożeń i
wynikających z nich skutków.
Obejmować pracą edukacyjną otoczenie ciężarnej.
Rozpoznawać i reagować na stany zagrożenia matki i/lub dziecka.
Współpracować z zespołem oddziału dla dobra kobiety i dziecka.
Dokumentować przebieg swojej pracy.
Przestrzegać zasad aseptyki i antyseptyki.
Przygotować kobietę do cięcia cesarskiego.
Przygotować ciężarną do indukcji porodu.
Obserwować i oceniać czynność skurczową w zagrażającym porodzie przedwczesnym.
Prowadzić proces pielęgnowania ciężarnej z ciążą zagrożoną (przedstawić pisemny plan
procesu).
Znać diagnozy łacińskie stosowane w oddziale.
Tematy samokształcenia
1. Przygotowanie pary do rodzicielstwa.
2. Naturalne metody sterowania płodnością a antykoncepcja.
3. Płodność w sytuacjach szczególnych: po porodzie, po odstawieniu antykoncepcji
hormonalnej.
4. Przyczyny niepowodzeń prokreacyjnych.
5. Ciąża nieplanowana – opis przypadku.
6. Edukacyjna rola położnej podczas ciąży.
7. Edukacyjna rola położnej podczas połogu.
8. Położna wobec zaburzeń stanu emocjonalnego po porodzie – możliwości pomocy.
9. Od czego zależy udane karmienie piersią.
10. Rola położnej w rozwiązywaniu problemów laktacyjnych.
LITERATURA OBOWIĄZKOWA
1. Bień A.M.(red): Opieka nad kobietą ciężarną. PZWL, Warszawa 2009
2. Boyle M. Stany nagłe w okresie okołoporodowym. PZWL, Warszawa 2008
3. Bręborowicz G.H. (red.): Położnictwo – podręcznik dla położnych i pielęgniarek. PZWL,
Warszawa 2006
4. Dudenhausen J.W., Pschyrembel: Położnictwo praktyczne i operacje położnicze. PZWL,
Warszawa
2007
5. Makara-Studzińska M., Iwanowicz-Palus G.(red): Psychologia w położnictwie i ginekologii.
PZWL 2009
6. Nehring-Gugulska M., Żukowska-Rubik M., Pietkiewicz A.: Karmienie piersią w teorii i
praktyce. Medycyna praktyczna, Kraków 2012, Centrum Nauki o Laktacji, Warszawa 2012
7. Słomko Z., Drews K.(red): Krwotoki położnicze. PZWL, Warszawa 2010
8. Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej. Red. A. Dembińska-Kieć,
9. J. Naskalski wyd. 3, Elsevier Urban&Partner Wrocław 2010
10. Próbki: od pacjenta do laboratorium. W.G.Guder, S.Narayanan, H.Wisser, B. Zawta,
MedPharm Polska, 2009
11. Diagnostyka laboratoryjna. B. Neumeister, I. Besenthal, H. Liebich, Urban&Partner
Wrocław 2001
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
1. MacLean A., Hardiman P. (red.): Położnictwo i ginekologia. Błyskawicznie. PZWL,
Warszawa 2004
2. Norwitz E., Schorge J.: Położnictwo i ginekologia w zarysie. PZWL, Warszawa 2006
3. Łepecka-Klusek C. (red.): Pielęgniarstwo we współczesnym położnictwie i ginekologii –
podręcznik dla studentów pielęgniarskich studiów licencjackich. Wydawnictwo CZELEJ,
Lublin 2010
4. Pisarski T.: Położnictwo i ginekologia – podręcznik dla studentów. PZWL, Warszawa 2002
KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE PEDIATRII I PIELĘGNIARSTWA PEDIATRYCZNEGO
JEDNOSTKI REALIZUJĄCE PROGRAM
Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii (1WG)
Kierownik: Prof. dr hab. Michał Matysiak
00-576 Warszawa
ul. Marszałkowska 24
tel./ fax.: (22) 621 53 62
Email: [email protected]
Zakład Dydaktyki Ginekologiczno – Położniczej (NZG)
Kierownik: Prof. dr hab. Ewa Dmoch – Gajzlerska
02-091 Warszawa
ul. Żwirki i Wigury 81
Tel./fax.: (22) 57-20-702
e-mail: [email protected]
OSOBY ODPOWIEDZIALNE ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU
mgr Anna Łozińska – Czerniak
mgr Monika Salamończyk
LICZBA GODZIN:
Ogółem liczba godzin: 100h
Wykłady: 14h Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii
10h Zakład Dydaktyki Ginekologiczno-Położniczej
Ćwiczenia: 6h Zakład Dydaktyki Ginekologiczno-Położniczej
Zajęcia praktyczne: 40h Zakład Dydaktyki Ginekologiczno-Położniczej
Samokształcenie: 30 godzin
FORMA ZALICZENIA:
Egzamin
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA
Rok II, Semestr III i IV
CELE I ZADANIA DYDAKTYCZNO WYCHOWAWCZE
Student pozna problemy dotyczące dziecka zdrowego i chorego oraz zaplanuje opiekę pielęgniarską
zgodnie z aktualnym stanem dziecka.
W wyniku kształcenia student:
Wykona czynności pielęgnacyjne niemowlęcia w warunkach pracowni umiejętności
Zna zasady pielęgnowania niemowlęcia z zaburzeniami oddychania
Scharakteryzuje specyfikę opieki pielęgniarskiej nad dzieckiem
Zaplanuje działania profilaktyczne
Obejmie opieką dzieci w ostrych i przewlekłych zaburzeniach odżywiania
Opisze pielęgnowanie dzieci w stanach niedoborowych
Zna zasady pielęgnowania dzieci z chorobami układu moczowego
Określi metody pielęgnowania dziecka w chorobach układu sercowo – naczyniowego
Potrafi udzielić pomocy dzieciom z chorobami układu nerwowego
Pielęgnuje dziecko oparzone
Scharakteryzuje problemy dziecka z chorobami nowotworowymi
Bierze udział w opiece terminalnej nad dzieckiem
Rozwiąże problemy dziecka hospitalizowanego
Zna zasady podawania leków różnymi drogami
Zna zasady obliczania dawek leków
Udzieli pierwszej pomocy dziecku w sytuacji zagrożenia jego życia
TREŚCI PROGRAMOWE
1. Charakterystyka rozwoju fizycznego i motorycznego dziecka - okres niemowlęcy (W)
2. Żywienie dzieci zdrowych (W)
3. Działania profilaktyczne w opiece nad niemowlęciem (W)
4. Zespół nagłej śmierci niemowląt (W)
5. Choroby układu pokarmowego - postępowanie leczniczo-pielęgnacyjne (W)
6. Choroby układu oddechowego - postępowanie leczniczo-pielęgnacyjne (W)
7. Choroby układu moczowego - postępowanie leczniczo-pielęgnacyjne (W)
8. Pielęgnowanie dziecka z niewydolnością oddechową: fizjoterapia dróg
oddechowych, techniki zabiegów inhalacyjnych, drenaże
(Ć)
9. Podstawowe metody diagnostyczne i pobieranie materiału do badań
laboratoryjnych u dzieci
(Ć)
10. Kaniulacja żył obwodowych i centralnych u dzieci. Podawanie leków drogą
dożylną przy użyciu pompy infuzyjnej
(Ć)
Zajęcia praktyczne
Wykaz umiejętności, które student powinien osiągnąć po zrealizowaniu zajęć praktycznych – II
rok:
przyjąć dziecko do placówki (oddziału, poradni);
komunikować się z małym pacjentem i jego rodzicami, z uwzględnieniem specyfiki wieku
dziecięcego;
wypełniać i analizować dokumentację stosowaną w danej placówce;
Oceniać rozwój fizyczny, psychiczny i motoryczny dziecka;
Oceniać aktualny stan dziecka: fizyczny i emocjonalny;
Omówić stany chorobowe u dzieci zaobserwowane w toku praktyk zawodowych;
Uczestniczyć w procesach diagnozowania, leczenia i rehabilitacji tych stanów;
Przygotowywać dziecko do badań diagnostycznych, leczniczych, rehabilitacyjnych;
Wykonywać podstawowe zabiegów pielęgnacyjne, lecznicze i rehabilitacyjne zgodnie ze
stanem dziecka;
Dokumentować te działania;
Oceniać i interpretować wyniki badań diagnostycznych;
Planować, realizować pielęgnowanie i edukację wobec chorego dziecka podczas
hospitalizacji i po powrocie do domu;
Zapobiegać rozprzestrzenianiu się zakażeń – stosować obowiązujące przepisy aseptyki i
antyseptyki.
Tematy samokształcenia
1. Młodzieńcze idiomatyczne zapalenie stawów.
2. Zapalenie skórno – mięśniowe.
3. Autyzm dziecięcy.
4. Zaburzenia funkcjonowania społecznego we wczesnym dzieciństwie, wieku szkolnym i
młodzieńczym:
a. mutyzm wybiórczy,
b. moczenie mimowolne nieorganiczne,
c. zanieczyszczanie się kałem,
d. tiki,
e. specyficzne zaburzenia rozwoju mowy,
f. specyficzne zaburzenia rozwoju umiejętności szkolnych [dysleksja, dysgrafia],
g. zaburzenia zachowania,
h. zaburzenie hiperkinetyczne [zespół nadpobudliwości psychoruchowej],
i. zaburzenia konwersyjne,
j. zaburzenia obsesyjno – kompulsyjne,
k. zaburzenia nastroju.
5. Dystrofia mięśniowa Duchenne’a.
6. Młodzieńcze spondyloartropatie.
7. Wrodzone zniekształcenia ściany klatki piersiowej.
8. Dziecko niedożywione.
9. Choroby peroksysomalne.
Diagnostyka chorób układu krążenia u dzieci.
o Wyżej wymienione tematy do samokształcenia są ujęte w pytaniach
egzaminacyjnych. Studenci mają możliwość do korzystania z konsultacji z
nauczycielem prowadzącym przedmiot, w trakcie dyżurów nauczycielskich.
LITERATURA:
1. Barczykowska E., Ślusarz R., Szewczyk M. (red): Pielęgniarstwo w pediatrii. Borgis,
Warszawa 2006
2. Górnicki B.: Pediatria. PZWL, Warszawa 1997
3. Illing S., Spranger S.: Pediatria. Urban&Partner, Wrocław 2001
4. Krawczyński M.: Propedeutyka pediatrii. PZWL, Warszawa 2003
5. Kubicka K., Kawalec W. (red): Pediatria. PZWL, Warszawa 2006
6. Obuchowicz A. (red): Badanie podmiotowe i przedmiotowe w pediatrii. PZWL, Warszawa
2007
7. Pawlaczyk B. (red): Pielęgniarstwo pediatryczne. PZWL, Warszawa 2007
8. Pietrzyk J. (red): ABC zabiegów w pediatrii. Medycyna Praktyczna, Kraków 2010
9. Rakowska-Róziewicz D. (red): Wybrane standardy i procedury w pielęgniarstwie
pediatrycznym. Wyd. Czelej, Lublin 2001
10. Wróblewska-Kałużewska M., Werner B. (red): Zarys propedeutyki pediatrii. Dział
wydawnictw AM, Warszawa 2005
6.8 KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE CHORÓB WEWNĘTRZNYCH
JEDNOSTKA REALIZUJĄCA PROGRAM
Klinika Immunologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych (1W21)
Kierownik: Prof. dr hab. Leszek Pączek
02-006 Warszawa
ul. Nowogrodzka 59
Tel. (22) 502 16 41
Tel. (22) 502 21 27
Email: [email protected]
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU
Prof. dr hab. Leszek Pączek
LICZBA GODZIN:
Ogólna liczba godzin – 100h
Wykłady – 30h
Zajęcia praktyczne – 40h
Samokształcenie – 30h
FORMA ZALICZENIA:
Egzamin
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA
Rok II, Semestr III i IV
Brak materiałów z Kliniki Immunologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych
6.9 KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE CHIRURGII
JEDNOSTKA REALIZUJĄCA PROGRAM:
Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej (1W23)
Kierownik: Prof. dr hab. Andrzej Chmura
02-006 Warszawa
ul. Nowogrodzka 59
tel. (22) 502 11 26, (22) 502 17 84
fax: (22) 502 21 55
e-mail: [email protected]
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU:
Prof. dr hab. Zbigniew Wierzbicki
LICZBA GODZIN:
Ogólna liczba godzin – 100h
Wykłady – 30h
Zajęcia praktyczne – 40h
Samokształcenie – 30h
FORMA ZALICZENIA:
Zaliczenie
ROZKŁAD MATERIAŁU:
Rok II, Semestr III i IV
CELE I ZADANIA DYDAKTYCZNO-WYCHOWAWCZE
zapoznanie studenta z zasadami organizowania opieki nad pacjentem pozostającym w oddziale
chirurgicznym w różnych etapach leczenia
wdrożenie do rozwiązywanie problemów z zakresu pielęgniarstwa chirurgicznego w oparciu o
dane merytoryczne
wykształcenie umiejętności organizowania profilaktyki zakażeń
wykształcenie umiejętności stratyfikacji ryzyka powikłań zakrzepowo-zatorowych i ich
profilaktyki
zapoznanie studenta z zasadami postępowania z chorymi po zabiegach operacyjnych, w tym
regułami żywienia doustnego, rehabilitacji oddechowej, zapobiegania odleżynom, specyfiką
postępowania z chorymi po urazach klatki piersiowej i brzucha
Nauczanie podstaw chirurgii dla studentów położnictwa doprowadzi do wykształcenia u studentów
następujących umiejętności/kompetencji:
zastosowania podstawowych zabiegów pielęgnacyjno-chirurgicznych na podstawie wiedzy o
patofizjologii chorób chirurgicznych,
zastosowanie w warunkach oddziału szpitalnego profilaktyki zakażeń chirurgicznych, powikłań
zatorowo-zakrzepowych, powikłań oddechowych, profilaktyki odleżyn,
umiejętność zachowania/postępowania na bloku operacyjnym ze szczególnym uwzględnieniem
zasad aseptyki i antyseptyki, dezynfekcji i sterylizacji narzędzi chirurgicznych, przygotowania
personelu do zabiegów operacyjnych,
identyfikacji i oceny zgodności/ważności preparatów krwiopochodnych, zastosowanie zasad ich
przetaczania we współpracy z lekarzem
wykonanie podstawowych zabiegów przygotowawczych u chorych chirurgicznych
oczekujących na zabieg operacyjny
podstawowe zabiegi wykonywane w opiece pooperacyjnej
TREŚCI PROGRAMOWE:
Tematy wykładów i samokształcenia
1. Ocena stanu chorego, przygotowanie do operacji, obciążenia dodatkowe (NT, cukrzyca,
ch.n.s, etc.) badania dodatkowe
2. Aseptyka i antyseptyka. Podstawy sterylizacji.
3. Rozpoznawanie i zasady postępowania w powikłaniach pooperacyjnych
4. Zakażenia chirurgiczne. Profilaktyka p/tężcowa
5. Zasady przetaczania krwi i płynów
6. Urazy tkanek miękkich- stłuczenia, rany, oparzenia, odmrożenia.
7. Urazy czaszkowo-mózgowe
8. Urazy kości i stawów
9. Urazy klatki piersiowej
10. Ostre choroby jamy brzusznej, urazy brzucha
11. Choroby przełyku, żołądka i dwunastnicy
12. Choroby wątroby i dróg żółciowych
13. Chirurgia jelita cienkiego, grubego, odbytnicy
14. Chirurgia gruczołów wydzielania wewnętrznego
15. Choroby układu moczowo-płciowego
16. Choroby chirurgiczne w ciąży
17. Choroby układu żylnego
18. Choroby tętnic
19. Choroby sutka
20. Przeszczepianie narządów. Ciąża u kobiet po transplantacji
Tematy zajęć praktycznych
1. organizacja pracy oddziału chirurgicznego, przyjęcia planowe i ostrodyżurowe
2. zasady przygotowania chorych do zabiegów operacyjnych ze szczególnym uwzględnieniem
żywienia, profilaktyki zakażeń, profilaktyki powikłań zakrzepowo-zatorowych, wykonywania
opatrunków pooperacyjnych (oddział, sala opatrunkowa)
3. zapoznanie z organizacją pracy bloku operacyjnego, zadaniami pielęgniarek operacyjnych
4. demonstracja podstawowych narzędzi i nici chirurgicznych, zestawów do drenażu opłucnej i
płukania jamy otrzewnej, cewników moczowych, wkłuć centralnych, drenów chirurgicznych
5. zasady dezynfekcji i sterylizacji, higieniczne i chirurgiczne mycie rąk
6. udział w zabiegach operacyjnych w charakterze asysty lub asysty instrumentalnej
7. funkcjonowanie przychodni przyklinicznej: zasady kierowania chorych, kwalifikacje chorych
do operacji, kontrole pooperacyjne
8. organizacja pracy pracowni endoskopowej: rodzaje wykonywanych badań (gastroskopia,
kolonoskopia, bronchoskopia), możliwości diagnostyki i leczenia endoskopowego, zasady
pobierania biopsji tkankowych i ich utrwalania
9. serologia grup krwi ( w Pracowni Serologii), sposoby przechowywania i zasady przetaczania
preparatów krwiopochodnych, postępowanie w odczynach poprzetoczeniowych
10. opieka pooperacyjna na przykładzie Oddziału Intensywnej Opieki Chirurgicznej; podstawowe
zabiegi, zasady monitorowania, zastosowanie sprzętu monitorującego, prowadzenie karty
parametrów życiowych
LITERATURA OBOWIĄZKOWA:
1. Rowiński W., Dziak A.:Chirurgia dla pielęgniarek, PZWL, Warszawa 1999
2. Góral R.(red.): Zarys chirurgii. PZWL, Warszawa 1992.
3. Wawelska E.: Podstawy pielęgniarstwa chirurgicznego. Wydawnictwo Lekarskie PZWL,
Warszawa 2006.
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:
1. Jarrell E.B., Carabasi A.: Chirurgia. Wydawnictwo Urban & Partner. Wrocław, 2003.
2. Jurczyk W, Szulc. R: Postępowanie okołooperacyjne. Wydawnictwo PWN, Warszawa 2002.
3. Noszczyk W.: Chirurgia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005.
4. Ciuruś M.J.: Pielęgniarstwo operacyjne. Wydawnictwo ADI, Łódź 1998.
5. Chen H. , Sola J.E., Lillemoe K.: Najczęstsze zabiegi chirurgiczne przy łóżkuchorego.
Wydawnictwo Urban & Partner. Wrocław,1997.
6.10 KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE PODSTAW RATOWNICTWA
MEDYCZNEGO
JEDNOSTKA REALIZUJĄCA PROGRAM:
Zakład Ratownictwa Medycznego (NZR)
Kierownik: dr Grzegorz Michalak
02-091 Warszawa
ul. Żwirki i Wigury 81
Tel./fax. (22) 57 20 496
e- mail: [email protected]
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU:
dr n. med. Sławomir Pilip
LICZBA GODZIN:
Ogólna liczba godzin – 45h
Wykłady – 10h
Ćwiczenia – 10h
Samokształcenie – 25h
FORMA ZALICZENIA:
Zaliczenie
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA
Rok II, Semestr III
CELE I ZADANIA DYDAKTYCZNO-WYCHOWAWCZE:
Zapoznanie ze strukturą i zasadami funkcjonowania systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne.
Zapoznanie z zakresem medycznych działań ratunkowych podejmowanych przez
pielęgniarki/położne w systemie. Zapoznanie ze stanami zagrożenia zdrowotnego i postępowaniem
w tych stanach z uwzględnieniem procedur podstawowej pierwszej pomocy i podstawowych
czynności ratujących życie. Zapoznanie ze specyfiką działania systemu PRM w sytuacjach
kryzysowych.
TREŚCI PROGRAMOWE:
Organizacja i funkcjonowanie systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne w Organizacja i
funkcjonowanie systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne w Polsce. Akty prawne regulujące
funkcjonowanie systemu PRM. Rola i zadania pielęgniarki/położnej w jednostkach systemu PRM –
szpitalny oddział ratunkowy, zespół ratownictwa medycznego. Stany zagrożenia zdrowotnego
pochodzenia wewnętrznego. Stany zagrożenia zdrowotnego pochodzenia zewnętrznego -
związanych z czynnikami środowiskowymi. Podstawowa pierwsza pomoc – zasady bezpiecznego
prowadzenia działań ratunkowych, rozpoznanie stanu nagłego zagrożenia zdrowotnego, wdrożenie
łańcucha przeżycia. Podstawowe czynności ratujące życie dorosłych i dzieci (BLS – Basic Life
Suport), postępowanie z chorym w wybranych stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego. Zasady
użycia automatycznego defibrylatora zewnętrznego – AED. Organizowanie akcji
ratunkowej. Zarządzanie kryzysowe w katastrofach. Ocena stanu życia i zdrowia w miejscu
katastrof, segregacja chorych, przygotowanie poszkodowanych do transportu. Psychologia działań
ratunkowych – zespół stresu pourazowego.
Tematy wykładów:
1. Organizacja i funkcjonowanie systemu PRM w Polsce.
2. Akty prawne regulujące funkcjonowanie systemu PRM.
3. Rola i zadania pielęgniarki/położnej w jednostkach systemu PRM.
4. Stany nagłego zagrożenia zdrowotnego pochodzenia wewnętrznego.
5. Stany nagłego zagrożenia zdrowotnego związane z czynnikami środowiskowymi.
6. Stany nagłego zagrożenia zdrowotnego związane ze skażeniami i zatruciami.
7. Podstawowa pierwsza pomoc – zasady bezpiecznego prowadzenia działań ratunkowych,
wdrożenie łańcucha przeżycia, rozpoznanie nagłego zagrożenia zdrowotnego, ocena
podstawowych funkcji życiowych.
8. Podstawowe czynności ratujące życie dorosłych i dzieci, zasady użycia AED.
9. Podstawy organizacji działań ratunkowych: fazy akcji ratunkowej, segregacja
poszkodowanych, przygotowanie poszkodowanych do transportu.
10. Psychologia działań ratunkowych – zespół stresu pourazowego.
Tematy samokształcenia:
Tematy samokształcenia zbieżne z tematyką wykładów – poszerzenie wiedzy w oparciu o literaturę
obowiązkową i uzupełniającą. Możliwość uczestniczenia w zajęciach fakultatywnych w Zakładzie
Ratownictwa Medycznego – ćwiczenia z fantomem BLS, AED.
LITERATURA OBOWIĄZKOWA:
1. Wytyczne Europejskiej Rady Resuscytacji 2005
2. ABC postępowania w urazach. P. Driscoll, D. Skinner,R. Earlan, pod red. J. Jakubaszko.
Górnicki Wydawnictwo Medyczne 2003
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:
1. Medycyna ratunkowa. S.H. Plantz, J.N. Adler. Pod red. J. Jakubaszko, Wyd. Med.
Urban&Partner, 2000
2. Ustawa o Państwowym Ratownictwie Medycznym z 6 września 2006 r
3. Rozporządzenia wykonawcze do Ustawy o PRM
6.11 KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE BADAŃ W POŁOŻNICTWIE
JEDNOSTKA REALIZUJĄCA PROGRAM
Zakład Dydaktyki Ginekologiczno – Położniczej (NZG)
Kierownik: Prof. dr hab. Ewa Dmoch – Gajzlerska
02-091 Warszawa
ul. Żwirki i Wigury 81
Tel./fax.: (22) 57-20-702
e-mail: [email protected]
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU
dr n. med. Małgorzata Uchman-Musielak
dr n. o zdr. Agnieszka Wyrozębska
LICZBA GODZIN:
Ogólna liczba godzin – 30h
Wykłady – 10h
Seminaria – 20h
FORMA ZALICZENIA:
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA
Rok II, Semestr III
CELE I ZADANIA DYDAKTYCZNO-WYCHOWAWCZE
TREŚCI PROGRAMOWE
Wykłady i seminaria
1. Udział położnych w tworzeniu nauki, paradygmaty pielęgniarstwa, obszary
badań w położnictwie
(W)
2. Etapy postępowania badawczego, praca zespołu naukowego (W)
3. Cele badań, problemy i hipotezy badawcze (W)
4. Interpretowanie danych empirycznych, wnioskowanie (W)
5. Etyka badań naukowych i ochrona własności intelektualnej (W)
6. Analiza i interpretacja danych empirycznych, wykorzystanie testów
statystycznych
(S)
7. Projektowanie badania naukowego (S)
8. Tworzenie narzędzi badawczych (S)
9. Wykorzystanie naukowych baz danych w praktyce (S)
10. Rozwiązywanie problemów związanych z realizacją projektu badawczego (S)
11. Prezentacja wyników projektu badawczego w ramach badań jakościowych cz.1 (S)
12. Prezentacja wyników projektu badawczego w ramach badań jakościowych cz.2 (S)
LITERATURA
1. Rzepa T., (2006) "O studium przypadku i portrecie psychologicznym" Szczecin: Print
Group
2. Shaughnessy J, Zechmeister J., (2007) "Metody badawcze w psychologii”, Sopot, GWP
3. Weiner J., (2009). Technika pisana i prezentowania przyrodniczych prac naukowych, Wyd.
Nauk.
4. PWN, Warszawa,
5. Szkutnik Z., (2005) Metodyka pisania pracy dyplomowej, Wydawnictwo Poznańskie,
Poznań
6. Radomski D., Grzanka A. (2011) Metodologia badań naukowych w medycynie.
Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu
7. Brzeziński J., (2002). Elementy metodologii badań psychologicznych. Wyd. Nauk. PWN,
Warszawa
8. Pilch T., Bauman T., (2001). Zasady badań pedagogicznych. Wyd. Akadem. Żak, Warszawa
9. Stodolak A., (2011) Metodologia badań w pielęgniarstwie. Wyd. Wyższa Szkoła Medyczna
w Legnicy
10. Baranowska B (2012) Zasady pisania prac licencjackich,., ZDGP WUM, Warszawa
6.12 KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE WYCHOWANIA FIZYCZNEGO
JEDNOSTKA REALIZUJĄCA PROGRAM:
Studium Wychowania Fizycznego i Sportu (S3)
Kierownik: mgr Jerzy Chrzanowski
02-091 Warszawa
ul. Żwirki i Wigury 81a
tel. (22) 57 20 528, 529
fax: (22) 57 20 541
e-mail: [email protected]
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU:
Mgr Glinkowska Bożena
LICZBA GODZIN:
Ogólna liczba godzin – 30h
Ćwiczenia – 30h
FORMA ZALICZENIA:
Podstawą uzyskania przez studenta zaliczenia z wychowania fizycznego jest:
a) systematyczne uczęszczanie na zajęcia (100% frekwencja),
b) aktywny udział w zajęciach, na których obowiązuje strój sportowy,
c) udział w testach sprawności fizycznej, zawodach – przewidzianych w programie zajęć
wybranych przez studenta.
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA:
Rok II, Semestr IV
CELE I ZADANIA DYDAKTYCZNO WYCHOWAWCZE:
Kultura fizyczna jako ogół uznawanych wartości i utrwalonych zachowań w odniesieniu do
ludzkiego ciała. Harmonijny rozwój organizmu, wzmacnianie układu ruchowego – stabilizacja
budowy ciała, stymulacja układu krążeniowo – oddechowego i nerwowego, hartowanie organizmu
na bodźce fizyczne i psychiczne ( m.in. odporność na stres).
Rozwój cech motorycznych: siły, szybkości, wytrzymałości, koordynacji ruchowej, zwinności i
gibkości. Poznanie nowych i atrakcyjnych form aktywności ruchowej, w tym „sportów całego
życia” (indywidualnych i zespołowych), zapewniających aktywne uczestnictwo w kulturze
fizycznej.
REGULAMIN ZAJĘĆ DLA STUDENTÓW:
Ćwiczenia – zajęcia praktyczne, na które, każdy student ma obowiązek zapisania się drogą
elektroniczną, poprzez Internet, po zapoznaniu się z Ogólnymi Zasadami Rejestracji na Zajęcia z
Wychowania Fizycznego!!! Zajęcia praktyczne w semestrze, odbywają się przez 15 tygodni
dydaktycznych w wymiarze 2 godzin tygodniowo.
Przedmiot obowiązkowy z możliwością wyboru dyscypliny sportowej lub rekreacyjnej.
Student obowiązany jest do przestrzegania regulaminu obiektu, w którym odbywają się ćwiczenia z
wychowania fizycznego.
LITERATURA OBOWIĄZKOWA
Zgodna z programem nauczania wybranej dyscypliny sportowej lub rekreacyjnej – prezentowana na
pierwszych zajęciach.
6.13 KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE JĘZYKÓW OBCYCH
JEDNOSTKA REALIZUJĄCA PROGRAM
Studium Języków Obcych
Kierownik: dr Maciej Ganczar
02-109 Warszawa
ul. Księcia Trojdena 2a
Tel: (22) 57 20 863
Fax: (22) 57 20 864
e-mail: [email protected]
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU
mgr Barbara Rogowska
LICZBA GODZIN:
Ogólna liczba godzin – 60h
Ćwiczenia – 60h
FORMA ZALICZENIA:
Podstawą zaliczenia każdego semestru jest systematyczny i aktywny udział w zajęciach, pozytywne
oceny ze sprawdzianów cząstkowych i sprawdzianu końcowego oraz prezentacji samodzielnej
pracy (np. omówienie artykułu z czasopisma specjalistycznego, mini-wykład zrealizowany w Power
point, plakat).
Lektorat języka obcego kończy się egzaminem ustnym w sesji letniej II roku studiów, który polega
na przedstawieniu przygotowanej prezentacji, odpowiedzi na związane z nią pytania zadane przez
egzaminatora oraz odpowiedzi na pytania wylosowane z zestawu tematów obejmujących dwa lata
lektoratu.
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA
Rok II, Semestr III i IV
CELE I ZADANIA DYDAKTYCZNO WYCHOWAWCZE
Lektorat wybranego przez studentów języka obcego (angielskiego, francuskiego, niemieckiego lub
rosyjskiego) prowadzony jest na poziomie średnio zaawansowanym i zaawansowanym oraz opiera
się na umiejętnościach językowych wyniesionych ze szkoły średniej.
Celem lektoratu jest nauka języka specjalistycznego czyli kształcenie sprawności językowych
pozwalających na:
rozumienie różnego rodzaju tekstów o tematyce zawodowej, pozwalające na korzystanie z
literatury specjalistycznej
rozumienie ze słuchu nagrań i wykładów
własne wypowiedzi o tematyce zawodowej
komunikację w środowisku zawodowym (z lekarzami, personelem pomocniczym, pacjentkami)
prowadzenie dokumentacji i redagowanie krótkich tekstów.
TREŚCI PROGRAMOWE
Tematy ćwiczeń
1. Poród
Przygotowanie do porodu
Poród naturalny: przebieg kliniczny porodu i jego fazy
Metody odbierania porodu
Komplikacje okołoporodowe
2. Karmienie piersią. Zaburzenia laktacji
3. Uzyskiwanie od pacjentki informacji NT. stanu zdrowia i samopoczucia
4. Wyjaśnianie pacjentce przebiegu ciąży i porodu, udzielanie porad
5. Promowanie zdrowego trybu życia (odżywianie, stosowanie leków w okresie ciąży i laktacji)
6. Pielęgnacja noworodka
7. Plakat edukacyjny lub naukowy i prezentacja elektroniczna
LITERATURA OBOWIĄZKOWA
1. Ciecierska J., Jenike B.: English for Medicine. Podręcznik dla studentów medycyny,
Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007.
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
1. James D., Pillai M.: Obstetrics, Churchill Livingstone – Pearson Professional
1. WYKAZ PRZEDMIOTÓW NA III ROKU STUDIÓW
Kształcenie w zakresie wykłady seminaria ćwiczenia zajęcia
praktyczne
praktyki
zawodowe Samokształcenie RAZEM
Punkty
ECTS
Zdrowia publicznego 80 10 0 0 0 15 105 5
Radiologii 15 0 0 0 0 15 30 1
Prawa 15 0 0 0 0 15 30 1
Technik położniczych
i prowadzenia porodu 0 0 0 160 160 0 320 9
Promocji zdrowia 30 10 0 20 0 20 80 4
Ginekologii i opieki
ginekologicznej 85 30 0 120 200 5 440 14
Psychiatrii 30 0 0 40 40 30 140 7
Anestezjologii i stanów zagrożenia
życia 20 10 0 40 40 30 140 6
Rehabilitacji w położnictwie,
neonatologii i ginekologii 30 0 0 60 0 10 100 6
Badań w położnictwie 20 10 0 0 0 30 60 2
Języka migowego 10 10 10 0 0 30 60 3
Podstaw technik informatycznych 6 0 24 0 0 0 30 2
RAZEM 341 80 34 440 440 200 1535 60
7.1. KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE ZDROWIA PUBLICZNEGO
JEDNOSTKA REALIZUJĄCA PROGRAM
Zakład Zdrowia Publicznego (NZB)
Kierownik: dr Wojciech Boratyński
02-097 Warszawa
ul. Banacha 1a, Blok F
Tel. 022 599-21-80
Fax. 022 599-21-81
E-mail: [email protected]
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU
mgr Iwona Bruśk
LICZBA GODZIN:
Ogólna liczba godzin – 105h
Wykłady – 80h
Seminaria – 10h
Samokształcenie – 15h
FORMA ZALICZENIA:
egzamin pisemny w sesji egzaminacyjnej letniej
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA
Rok III, Semestr VI
CELE I ZADANIA DYDAKTYCZNO WYCHOWAWCZE
Zapoznanie studentów położnictwa z aktualnymi i przyszłymi zadaniami w zakresie zdrowia
publicznego. Przygotowanie specjalistów w zakresie zdrowia publicznego, ze szczególnym
uwzględnieniem praktycznych umiejętności dotyczących diagnozowania potrzeb zdrowotnych
społeczeństwa oraz znajomości zasad i metodologii programów profilaktycznych w stopniu
umożliwiającym czynny udział w ich projektowaniu, wdrażaniu i realizacji. Wskazanie roli
położnej w propagowaniu i realizacji programów profilaktycznych.
REGULAMIN ZAJĘĆ DLA STUDENTÓW
Obecność na wszystkich zajęciach (wykładach i seminariach)
Eseje dodatkowo (dla osób z więcej niż 2 usprawiedliwionymi nieobecnościami)
Warunki dopuszczenia do egzaminu (obecność i aktywny udział w wykładach i seminariach)
TREŚCI PROGRAMOWE
- wykłady
1. Zdrowie publiczne – tło historyczne. Zdrowie publiczne - dyscyplina naukowa
2. 60 wskaźników dookoła zdrowia . Prognozy demograficzne
3. Miejsce i zadania zdrowia publicznego w rozwiązywaniu problemów zdrowotnych
4. Polityka Unii Europejskiej w zakresie zdrowia publicznego
5. System opieki zdrowotnej w Polsce
6. Procesy globalizacji
7. Aktualne problemy zdrowotne
8. Ewolucja systemów opieki zdrowotnej
9. Strategie ochrony zdrowia i programy zdrowotne
10. Jakość opieki zdrowotnej
11. Teorie zarządzania i organizacji w praktyce zdrowia publicznego
12. Ekonomika w praktyce zdrowia publicznego
13. Kontraktowanie świadczeń zdrowotnych
14. Informacja w zdrowiu publicznym
15. Dobrowolne ubezpieczenia zdrowotne
- seminaria (przedstawienie opracowanych w grupach zagadnień – praca zespołowa)
1. Współczesne problemy zdrowia publicznego
2. Rola położnej w relacji z pacjentką i jej rodziną
3. Jakość usług w położnictwie
4. Nowoczesna placówka ginekologiczno-położnicza
5. Edukacja zdrowotna i programy profilaktyczne
LITERATURA OBOWIĄZKOWA
1. Opolski K., Dykowska G., Możdżonek M., Zarządzanie przez jakość w usługach medycznych,
CeDeWu, Warszawa 2002r.
2. Czupryna A., Poźdzoch S., Ryś A., Włodarczyk C.: Zdrowie Publiczne Uniwersyteckie
Wydawnictwo Medyczne VESALIUS , Kraków 2010
3. Kulik T.B., Latalski M. (praca zbiorowa): Zdrowie publiczne – podręcznik dla studentów i
absolwentów Wydziałów Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu Akademii Medycznych Wydawnictwo
CZELEJ Lublin 2002
4. Goryński P., Wojtyniak B.: Sytuacja zdrowotna ludności Polski Państwowy Zakład Higieny
Warszawa 2010
5. Narodowy Program Zdrowia 2007-2013
7.2 KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE RADIOLOGII
JEDNOSTKA REALIZUJĄCA PROGRAM:
I Zakład Radiologii Klinicznej (1W11)
Kierownik: Prof. dr hab. Marek Gołębiowski
02-004 Warszawa
ul. Chałubińskiego 5
Tel. 022 502-10-73
Fax. 022 502-21-10
E-mail: [email protected]
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU:
lek.med. Janusz Gołębiewski
LICZBA GODZIN:
Ogólna liczba godzin – 30h
Wykłady – 15h
Samokształcenie – 15h
FORMA ZALICZENIA:
Zaliczenie
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA:
Rok III, Semestr VI
CELE I ZADANIA DYDAKTYCZNO-WYCHOWAWCZE:
Student pozna specyfikę diagnostyki radiologicznej w zakładzie radiologii, sposoby przygotowania
chorego do badań radiologicznych oraz obserwacji po badaniu.
W wyniku procesu kształcenia student pozna:
- metody diagnostyki radiologicznej
- zasady przygotowania chorego do badań radiologicznych
- zaobserwuje i podejmie interwencją w przypadku wystąpienia ewentualnych
powikłań
po przeprowadzonym badaniu
- zaplanuje opiekę pielęgniarską nad chorym przed i po badaniu radiologicznym
TREŚCI PROGRAMOWE:
Tematy wykładów:
1. Rentgenodiagnostyka. Podstawy techniczne. Zastosowanie kliniczne. Rodzaje badań.
Przygotowanie i technika. Radiobiologia i radioochrona.
2. Radiologia naczyniowa i interwencyjna. Organizacja i personel pracowni naczyniowej.
Aparatura. Technika badania. Najczęściej wykonywane badania naczyniowe. Środki
cieniujące.
3. Rezonans magnetyczny. Podstawy techniczne. Metody badania. Zastosowanie kliniczne.
4. Ultrasonografia. Podstawy techniczne. Metody badania. Zastosowanie kliniczne.
Przygotowanie do badania.
5. Tomografia komputerowa. Podstawy techniczne. Zastosowanie kliniczne.
LITERATURA OBOWIĄZKOWA:
1. „Radiologia. Diagnostyka obrazowa. RTG, TK, USG, MR i radioizotopy” pod red.
Bogdana Pruszyńskiego. PZWL, Warszawa 2003.
2. „Radiologia kliniczna” Marchioni D.M. :”Radiologia Kliniczna” Wydawnictwo Czelej,
Lublin 1999.
7.3 KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE PRAWA
JEDNOSTKA REALIZUJĄCA PROGRAM:
Zakład Zdrowia Publicznego (NZB)
Kierownik: dr Wojciech Boratyński
02-097 Warszawa
ul. Banacha 1a, Blok F
Tel. 022 599-21-80
Fax. 022 599-21-81
E-mail: [email protected]
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU:
mgr Krzysztof Bobiński
LICZBA GODZIN:
Ogólna liczba godzin – 30h
Wykłady – 15h
Samokształcenie – 15h
FORMA ZALICZENIA:
ZALICZENIE (na podstawie udziału w zajęciach i ustnego kolokwium)
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA
Rok III, Semestr VI
CELE I ZADANIA DYDAKTYCZNO – WYCHOWAWCZE:
Student pozna system prawa obowiązujący w Rzeczypospolitej Polskiej, strukturę aktów prawnych,
prawa człowieka i prawa pacjenta, elementy wykładni prawnej. Prawo o zakładach opieki
zdrowotnej. Ustawodawstwo zawodowe. Odpowiedzialność w zawodach medycznych – cywilna,
karna, pracownicza, zawodowa. Elementy prawa pracy.
W wyniku procesu kształcenia student:
winien rozumieć system prawa obowiązujący w RP oraz zasady jego tworzenia i zakres
obowiązywania,
winien rozumieć regulacje prawne dotyczące zawodu położnej,
winien rozumieć zasady odpowiedzialności zawodowej, karnej i cywilnej, w zakresie
funkcjonowania systemu ochrony zdrowia i udzielania świadczeń zdrowotnych,
winien rozumieć zasady interpretowania przepisów prawnych regulujących zawód położnej.
TREŚCI PROGRAMOWE:
Tematy wykładów i samokształcenia:
1. System prawa w RP w zarysie ogólnym i jego spójność.
2. Źródła prawa i jego tworzenie.
3. Prawo powszechnie obowiązujące i o charakterze wewnętrznym (prawo miejscowe).
4. Prawo prywatne i publiczne.
5. Prawo materialne i formalne.
6. Budowa aktu normatywnego.
7. Pojęcie stosunku prawnego.
8. Osoby fizyczne i prawne.
9. Rodzaje wykładni prawa.
10. Prawa człowieka i prawa pacjenta.
11. Prawo o zakładach opieki zdrowotnej.
12. Prawo ubezpieczeń zdrowotnych.
13. Ustawodawstwo zawodowe.
14. Wybrane elementy prawa pracy.
LITERATURA OBOWIĄZKOWA:
1. Kwartalnik Prawo i Medycyna,
2. Kwartalnik Zdrowie i Zarządzanie,
3. M. Nesterowicz, Prawa pacjenta, Toruń, 1998,
4. M. Filar, S. Krześ, E. Marszałkowska – Krześ, P. Zaborowski „Odpowiedzialność lekarzy i
zakładów opieki zdrowotnej” Warszawa 2005,
5. Kodeks cywilny,
6. Kodeks pracy,
7. Agnieszka Sieńko, Prawo ochrony zdrowia, Dom Wydawniczy ABC 2006,
8. Justyna Zajdel, Prawo w medycynie, Progress 2007,
9. Joanna Nowak-Kubiak, Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze
środków publicznych, ABC 2006,
10. M. Nesterowicz, Prawo medyczne, Toruń 2007,
11. Maciej Dercz, Tomasz Rek, Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej, Kraków 2007.
7.4 KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE TECHNIK POŁOŻNICZYCH I PROWADZENIA
PORODU
JEDNOSTKA REALIZUJĄCA PROGRAM
Zakład Dydaktyki Ginekologiczno – Położniczej (NZG)
Kierownik: Prof. dr hab. Ewa Dmoch – Gajzlerska
02-091 Warszawa
ul. Żwirki i Wigury 81
Tel./fax.: (22) 57-20-702
e-mail: [email protected]
OSOBY ODPOWIEDZIALNE ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU
mgr Anna Durka
mgr Magdalena Krauze
dr n. med. Agnieszka Nowacka
dr n. o zdr. Beata Sztyber
mgr Aleksandra Werczyńska
LICZBA GODZIN:
Ogólny wymiar godzin: 160h
Zajęcia praktyczne – 160h
FORMA ZALICZENIA:
Zaliczenie
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA
Rok III, Semestr V
CELE I ZADANIA DYDAKTYCZNO WYCHOWAWCZE
W wyniku zajęć praktycznych student pozna specyfikę organizacji pracy w sali porodowej oraz
podstawowe zadania zawodowe położnej dotyczące opieki nad kobietą rodzącą (osobą
towarzyszącą), położnicą we wczesnym okresie poporodowym i noworodkiem
TREŚCI PROGRAMOWE
Wykaz umiejętności, które student powinien osiągnąć po zrealizowaniu zajęć praktycznych:
nawiązać kontakt z pacjentką i osobami, które jej towarzyszą przy przyjęciu do oddziału / sali
porodowej;
przyjąć nową pacjentkę do oddziału w obecności personelu sali porodowej (wypełnić
dokumentację, pobrać wymagane badania);
komunikować się z pacjentką i osobami z jej otoczenia podczas pobytu w oddziale / sali
porodowej;
korzystać z dokumentacji szpitalnej w celu uzyskania informacji niezbędnych w opiece nad
pacjentką;
dokonać oceny stanu ogólnego i emocjonalnego rodzącej, analizować i reagować na
nieprawidłowości;
znać etapy procesu pielęgnowania rodzącej i jej dziecka;
zbierać informacje niezbędne do procesu pielęgnowania od kobiety rodzącej / rodziny oraz
zaplanować stosowne działania;
obliczyć termin porodu różnymi metodami;
wykonać pomiary miednicy kostnej pacjentki i dokonać oceny;
zbadać rodzącą chwytami Leopolda i zinterpretować wynik;
badać wewnętrznie i interpretować wyniki;
rozpoznawać sytuację położniczą na podstawie gromadzonych danych;
scharakteryzować zaburzenia w czynności serca płodu i czynności skurczowej mięśnia macicy;
obsłużyć aparaturę KTG: podłączyć zapis, dokonać jego oceny i reagować na nieprawidłowości;
założyć i prowadzić partogram jako dokument przebiegu porodu;
przyjmować i wykonywać w obecności personelu zlecenia lekarskie;
wykazać się znajomością standardów opieki położniczej
towarzyszyć kobiecie rodzącej i jej bliskim przy porodzie;
zaproponować dogodną pozycję podczas I i II okresu porodu oraz pomagać przy ich przyjęciu;
nauczyć rodzącą oddychania torem przeponowym;
objaśnić rodzącej cel i sposoby korzystania ze sprzętu pomocniczego (piłka, worek sacco, linka,
wanna, prysznic, drabinka);
obserwować rodzącą w poszczególnych okresach porodu, analizować i reagować na
nieprawidłowości ;
wspierać kobietę rodzącą i wyzwalać w niej wiarę we własne siły i możliwości;
przygotować rodzącą do odbycia porodu;
przygotować się do przyjęcia dziecka;
przyjąć poród fizjologiczny adekwatnie do prezentowanych umiejętności (samodzielnie lub z
pomocą personelu);
dokonać oceny stanu noworodka według skali Apgar;
podjąć stosowne postępowanie w sytuacjach zagrożenia zdrowia i życia dziecka pod kierunkiem
personelu;
przyjąć i ocenić popłód;
przygotować pacjentkę do zabiegu szycia krocza i asystować przy nim;
zainicjować i wspierać kontakt matki z dzieckiem (rodziną);
inicjować karmienie piersią w obrębie sali porodowej;
asystować przy porodzie zabiegowym;
przygotować kobietę do cięcia cesarskiego;
przygotować pacjentkę i asystować przy zabiegach diagnostycznych i leczniczych;
dokonać oceny stanu ogólnego, położniczego i emocjonalnego pacjentki po porodzie
fizjologicznym i zabiegowym, analizować i reagować na nieprawidłowości;
wykonać samodzielnie niezbędne czynności higieniczne i pielęgnacyjne po rozpoznaniu potrzeb
rodzącej i położnicy;
pielęgnować pacjentkę w różnych stanach chorobowych współistniejących z ciążą;
postępować w sytuacjach nagłych w położnictwie i neonatologii pod kierunkiem personelu;
prowadzić promocję zdrowia w odniesieniu do kobiety rodzącej, położnicy i rodziny;
przekazać matkę i dziecko wraz z dokumentacją do oddziału położniczo-noworodkowego;
poznać procedury służące zapobieganiu zakażeniom wewnątrzszpitalnym oraz zasady
postępowania z materiałem zakaźnym;
nawiązać prawidłowe relacje interpersonalne z pacjentkami, rodzinami i zespołem
terapeutycznym;
przestrzegać tajemnicy zawodowej.
ZAJĘCIA PRAKTYCZNE:
1. Zapoznanie studenta(ki) z topografią sali porodowej. Regulaminu praktyk i
przepisów bhp, ppoż. oraz obowiązujących standardów postępowania położniczego.
Zapoznanie z programem kształcenia oraz wykazem umiejętności do zaliczenia.
Zapoznanie z kryteriami ocen.
2. Opieka położnicza nad rodzącą oraz położnicą z dzieckiem w przypadku cukrzycy
ciężarnych .
3. Etapy procesu pielęgnowania rodzącej i jej dziecka.
4. Opieka okołoporodowa nad rodzącą z PIH. Opieka śródporodowa nad rodzącą z
zagrażającą rzucawką.
5. Krwawienia i krwotoki w poszczególnych okresach porodu.
6.Opieka śródporodowa nad rodzącą w przypadku porodu zabiegowego z
zastosowaniem próżniociągu położniczego lub kleszczy. Prowadzenie procesu
pielęgnowania u pacjentki po porodzie zabiegowym.
7. Samodzielna prowadzenie porodu w jego poszczególnych okresach oraz przyjęcie
porodu fizjologicznego. Prowadzenie proces pielęgnowania pacjentki pozostającej pod
indywidualną opieką.
8. Samodzielne pełnienie funkcji studenta/ki starszej.
9. Postępowanie studenta/ki w sytuacjach nagłych i nieprzewidzianych w sali
porodowej.
10. Samoocena studenta/ki w zakresie realizacji celów kształcenia. Postawa zawodowa.
LITERATURA OBOWIĄZKOWA
1. Alexander J.: Nowoczesne położnictwo PZWL, Warszawa 1995
2. Bręborowicz G.: Położnictwo – podręcznik dla położnych i pielęgniarek PZWL, Warszawa
2002
3. Pschyrembel W.,Dudenhausen J.W.: Położnictwo praktyczne PZWL, Warszawa 2003
4. Troszyński M.: Ćwiczenia położnicze, PZWL Warszawa 2001
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
1. Chazan B., Leibschang J.: Postępowanie w nagłych stanach w położnictwie i ginekologii
PZWL, Warszawa 2002
2. Mitchell D. R., Brenner P. F.: Położnictwo – podstawowe problemy α -medica press 1995
3. Pisarski T.: Położnictwo i ginekologia – podręcznik dla studentów PZWL Warszawa 2002
7.5 KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE PROMOCJI ZDROWIA
JEDNOSTKA REALIZUJĄCA PROGRAM
Zakład Dydaktyki Ginekologiczno – Położniczej (NZG)
Kierownik: Prof. dr hab. Ewa Dmoch – Gajzlerska
02-091 Warszawa
ul. Żwirki i Wigury 81
Tel./fax.: (22) 57-20-702
e-mail: [email protected]
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU
mgr Tomasz Duda
dr n. społ. Antonina Doroszewska
dr n. o zdr. Urszula Jurkowska
lek. med. Justyna Stępkowska
mgr Marzena Trojańczyk
LICZBA GODZIN:
Ogólna liczba godzin – 80h
Wykłady – 30h
Seminaria – 10h
Zajęcia praktyczne – 20h
Samokształcenie – 20h
FORMA ZALICZENIA:
Egzamin
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA
Rok III, Semestr V
TREŚCI KSZTAŁCENIA
1. Wprowadzenie do promocji zdrowia, rozwój promocji zdrowia.
Pojęcie zdrowia i podstawowe uwarunkowania zdrowia
Dokumenty z zakresu promocji zdrowia.
(W)
2. Psychologiczne, antropologiczne i socjologiczne aspekty zdrowia.
Pojęcie choroby i jej modele, (W)
3. Czynniki kształtujące zachowania zdrowotne
Paradygmaty zdrowia (W)
4. Źródła informacji w promocji zdrowia,
Komunikacja i marketing społeczny w promocji zdrowia, (W)
5. Programy promocji zdrowia i zasady ich tworzenia.
Struktura programów promocji zdrowia i zarządzanie programem. (W)
Promocja zdrowia w środowisku lokalnym, w miejscu pracy.
6. Edukacja zdrowotna, modele i funkcje.
Promocja zdrowia a ekonomika zdrowia.
(W)
7. Zadania pielęgniarki / położnej w edukacji zdrowotnej.
Ocena działań edukacyjnych promujących zdrowie (W)
8. Komunikacja i poradnictwo w promocji zdrowia.
Choroby nowotworowe i sytuacja epidemiologiczna chorób nowotworowych w (W)
Polsce w kontekście promocji zdrowia.
Miejsce i znaczenie promocji zdrowia w zwalczaniu nowotworów w Polsce.
9. Wychowanie zdrowotne w poszczególnych okresach rozwojowych, kształtowanie
postaw prozdrowotnych.
Budowanie polityki społecznej i tworzenie sprzyjających warunków
środowiskowych.
(W)
10. Współczesne zagrożenia zdrowia - choroby przenoszone drogą płciową / HIV/
AIDS/ - sytuacja epidemiologiczna, problemy dla zdrowia publicznego
Kształtowanie postaw i kreowanie polityki zdrowotnej państwa w tym
zakresie
(W)
11. Organizacja zapobiegania w/w zakażeniom w Polsce.
Działania profilaktyczne wśród dzieci i młodzieży – profilaktyka swoista i
nieswoista. Metody i formy edukacyjne.
(W)
Seminaria
I Promocja zdrowia w społecznościach lokalnych
Projekt „ Zdrowe Miasto”,
Projekt „ Zdrowa Gmina”,
Projekt „ Województwo Promujące Zdrowie”,
Projekt „ Szkoła promująca zdrowie”,
Projekt „ Zakład pracy promujący zdrowie”
Projekt „ Szpital promujący zdrowie”,
(S)
II Sesja plakatowa „Promocja zdrowia w życiu kobiety”
(S)
III Planowanie kampanii na rzecz zdrowia - zasady przygotowywania i realizacji
kampanii zdrowotnych oraz działań ewaluacyjnych (S)
Zajęcia praktyczne
Opracowanie programu z zakresu promocji zdrowia i przeprowadzenie edukacji
zdrowotnej w wybranej placówce oświatowo – wychowawczej.
Opracowanie i prezentacja przez studentów konspektów do zajęć z zakresu edukacji
zdrowotnej na forum grupy.
Ocena zrealizowanych działań, słabe i mocne strony realizowanych zajęć w ocenie
własnej studentów i nauczycieli,
Literatura obowiązkowa
1. Karski J.B. red. Promocja zdrowia. Wyd. IGNIS, A.J. Pruszyński, Warszawa1999
2. Karski J. B.: Praktyka i teoria promocji zdrowia. Wybrane zagadnienia. Wyd. CeDeWu,
Warszawa 2003.
3. A. Andruszkiewicz, M. Banaszkiewicz. red. Promocja zdrowia dla studentów studiów
licencjackich kierunku pielęgniarstwo i położnictwo. Wyd. Czelej, Lublin 2008
4. Miller M. Wybrane zagadnienia promocji zdrowia. Warszawa, 2002
5. Skrypt dla studentów, Promocja zdrowia jako zadanie zdrowia publicznego. Wyd. Akademii
Medycznej w Warszawie. Warszawa 2006.
Literatura uzupełniająca
1. Błajet P.: Progi i bariery promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej, Zdrowie Publiczne, Supl.1,
112, str. 7 – 9, 2002.
2. Karski J. B.: Postępy promocji zdrowia. Przegląd międzynarodowy. Wyd. CeDeWu,
Warszawa 2006.
3. Wojnarowska B.: Edukacja Zdrowotna. Podręcznik akademicki, Wyd. Lider. Warszawa 2007.
4. Promocja Zdrowia. Nauki Społeczne i Medycyna - wybrane publikacje aktualizowane.
5. Grossmann R.. Scala K., Promocja zdrowia a rozwój organizacyjny. Tworzenie siedlisk dla
zdrowia. Warszawa 1997.
3. Pike S., Forster D., Promocja zdrowia dla wszystkich. Lublin 1998
7.6 KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE GINEKOLOGII I OPIEKI
GINEKOLOGICZNEJ
JEDNOSTKI REALIZUJĄCE PROGRAM
Zakład Dydaktyki Ginekologiczno – Położniczej (NZG)
Kierownik: Prof. dr hab. Ewa Dmoch – Gajzlerska
02-091 Warszawa
ul. Żwirki i Wigury 81
Tel./fax.: (22) 57-20-702
e-mail: [email protected]
Zakład Profilaktyki Onkologicznej
Kierownik: Dr hab. Andrzej Deptała
02-507 Warszawa
ul. Wołoska 137
Szpital MSWiA
Tel: (22) 508 24 57
E-mail: [email protected]
OSOBY ODPOWIEDZIALNE ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU
dr hab. med. Andrzej Deptała,
mgr Paulina Hakim
mgr Maria Rabiej
mgr Magdalena Więś
LICZBA GODZIN:
Ogólna liczba godzin – 240h
Wykłady - 70h Zakład Dydaktyki Ginekologiczno-Położniczej
- 15h Zakład Profilaktyki Onkologicznej
Seminaria – 30h Zakład Dydaktyki Ginekologiczno-Położniczej
Zajęcia praktyczne – 118h Zakład Dydaktyki Ginekologiczno-Położniczej
- 2h Zakład Profilaktyki Onkologicznej
Samokształcenie – 5h
FORMA ZALICZENIA:
Egzamin w sesji letniej + zaliczenie (Zakład Profilaktyki Onkologicznej) - kolokwium testowe
(jednokrotnego / wielokrotnego wyboru)
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA
Rok III, Semestr V i VI
CELE I ZADANIA DYDAKTYCZNO WYCHOWAWCZE
Cel kształcenia:
Umiejętność rozpoznawania problemów ginekologicznych występujących w różnych okresach
życia kobiety i zaplanowania opieki pielęgniarskiej.
Zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami profilaktyki onkologicznej: epidemiologią,
objawami, sposobami wczesnego rozpoznawania oraz leczenia nowotworów, prewencją pierwotną i
wtórną.
Cele szczegółowe student/ka zna:
fizjologię okresu pokwitania, dojrzałości płciowej, menopauzy i senium
formy opieki nad kobietą w różnych okresach życia i zadania z nich wynikające
metody diagnostyczne stosowane w ginekologii
metody promocji zdrowia, profilaktyki, terapii i rehabilitacji stosowane w ginekologii
najczęstsze problemy ginekologiczne występujące w różnych okresach życia: przyczyny,
objawy, metody leczenia
charakterystykę wybranych chorób przenoszonych drogą płciową i zasady ich leczenia
najczęstsze powikłania po przebyciu stanów zapalnych narządu rodnego
diagnozy łacińskie
postaci zaburzeń statyki narządu rodnego i nietrzymania moczu u kobiet
przyczyny i metody postępowania w przypadku niepłodności
najczęstsze przyczyny operacji ginekologicznych
drogi dostępu operacyjnego
najczęstsze powikłania pooperacyjne
standardy opieki nad kobietą mającą określone problemy ginekologiczne
naturalne metody planowania rodziny
rozumie znaczenie promocji zdrowia, profilaktyki, terapii i rehabilitacji w utrzymaniu i
potęgowaniu zdrowia kobiety
rozumie znaczenie edukacji zdrowotnej
rozumie zasadność wykonywania badań diagnostycznych
rozumie zasadność szybkiego reagowania na pojawiające się problemy ginekologiczne
rozumie zasadność prowadzenia indywidualnej opieki
zasady leczenia stanów zapalnych i chorób przenoszonych drogą płciową
zasady przygotowania dalszego i bliższego do operacji ginekologicznych
zasady postępowania pooperacyjnego
jest przekonany o znaczącej roli położnej w opiece nad kobietą w różnych okresach życia
jest przekonany o znaczącej roli położnej w opiece nad kobietą cierpiącą na różne
schorzenia ginekologiczne
jest przekonany o znaczącej roli położnej w opiece nad kobietą w okresie okołooperacyjnym
jest przekonany o zasadności podejmowanych działań związanych z promocją zdrowia,
profilaktyką, terapią i rehabilitacją
jest świadomy odpowiedzialności za zdrowie podopiecznych
jest przekonany o zasadności wczesnej diagnostyki
jest świadomy występowania schorzeń ginekologicznych
jest wrażliwy i otwarty na problemy kobiety związane ze schorzeniami ginekologicznymi
jest zobowiązany do przestrzegania tajemnicy zawodowej
REGULAMIN ZAJĘĆ DLA STUDENTÓW
zaliczenie = obowiązkowa obecność na wszystkich zajęciach + przystąpienie do kolokwium
TREŚCI PROGRAMOWE
Ginekologia wieku rozwojowego. Nieprawidłowości budowy i wady rozwojowe narządów
płciowych, stany zapalne zewnętrznych narządów płciowych. Okres dojrzałości płciowej –
fizjologia i patologia cyklu miesiączkowego. Przygotowanie kobiet do samoobserwacji i
samoopieki. Udział położnej w przygotowaniu rodziny do pełnienia funkcji prokreacyjnej.
Niepłodność kobieca – postępowanie diagnostyczne i terapeutyczne, techniki wspomaganego
rozrodu. Niepłodność męska. Współudział położnej w diagnozowaniu i leczeniu niepłodności
małżeńskiej. Specyfika pielęgnowania w schorzeniach ginekologicznych. Profilaktyka, leczenie,
pielęgnowanie, prewencja – stany zapalne narządów płciowych, choroby przenoszone drogą
płciową. Endometrioza. Klimakterium i senium. Rola i zadania położnej w opiece nad kobietą w
różnych okresach życia. Zaburzenia statyki narządu rodnego. Wysiłkowe nietrzymanie moczu. Rola
i zadania położnej w przygotowaniu psychofizycznym pacjentki do badań oraz zabiegów
diagnostycznych i operacyjnych. Rola i zadania położnej w pielęgnacji po operacjach
ginekologicznych. Metody operacyjne w ginekologii. Standardy postępowania w ginekologii.
Badanie kliniczne w ginekologii. Metody pobierania i sposoby postępowania z materiałem do
badań. Interpretacja wyników. Badanie ekosystemu pochwy. Cytodiagnostyka, kolposkopia,
badanie patomorfologiczne. Diagnostyka endokrynologiczna. Badania biochemiczne. Badania
serologiczne. Laparoskopia, histeroskopia, histerosalpingografia. Sensytometria. Samobadanie
piersi, mammografia, sonomammografia. Epidemiologia i etiopatogeneza chorób nowotworowych
narządów płciowych żeńskich i sutka. Nowotwory łagodne narządów płciowych żeńskich i sutka.
Chemioterapia nowotworów. Opieka nad kobietą z nowotworem narządów płciowych – specyfika
pielęgnowania przed i po terapii. Radioterapia – rodzaje, wskazania i opieka nad chorym.
Mastektomia – pielęgnowanie przed i po operacji. Grupy wsparcia. Opieka nad chorą w terminalnej
fazie choroby nowotworowej. Udział położnej w terapii bólu.
Tematy wykładów (Zakład Dydaktyki Ginekologiczno – Położniczej)
1. Regulacja hormonalna cyklu miesiączkowego – fizjologia i zaburzenia (bez zaburzeń
miesiączkowania)
2. Ginekologia wieku pokwitania i dojrzewania.
3. Wady wrodzone układu płciowego.
4. Specyfika opieki ginekologicznej w okresie okołomenopauzalnym
5. Specyfika opieki nad kobietą w okresie starości
6. Zaburzenia miesiączkowania. Nieprawidłowe krwawienia maciczne.
7. Aktywność seksualna i jej zaburzenia w różnych okresach życia
8. Rodzaje antykoncepcji i jej wpływ na zdrowie kobiety
9. Obraz kliniczny najczęstszych stanów zapalnych układu płciowego kobiety
10. Choroby przenoszone drogą płciową
11. Opieka nad kobietą z zespołem policystycznych jajników
12. Endometrioza – problem współczesnych kobiet
13. Opieka nad kobietą z zespołem bólowym miednicy mniejszej
14. Diagnostyka i metody leczenia niepłodnej pary
15. Zaburzenia statyki i nietrzymanie moczu – czynniki ryzyka, diagnostyka i postępowanie
16. Łagodne choroby nowotworowe trzonu macicy i jajnika
17. Metody diagnostyczne stosowane w profilaktyce chorób nowotworowych. Programy
profilaktyczne stosowane w Polsce.
18. Rak piersi – problem kliniczny i pielęgnacyjny
19. Rak szyjki macicy – problem kliniczny i pielęgnacyjny
20. Rak sromu i pochwy – problem kliniczny i pielęgnacyjny
21. Rak jajnika i jajowodu – problem kliniczny i pielęgnacyjny
22. Zasady leczenia uzupełniającego i systemowego w onkologii ginekologicznej
23. Metody operacyjne stosowane najczęściej w ginekologii
24. Najczęstsze powikłania po operacjach ginekologicznych
25. Stany nagłe w ginekologii
26. Zakrzepica w ginekologii – jako problem kliniczny i pielęgnacyjny
27. Rola fizjoterapii w ginekologii
Tematy wykładów (Zakład Profilaktyki Onkologicznej) Podstawy epidemiologii nowotworów. Środowiskowe uwarunkowania rozwoju nowotworów.
Podstawowe wiadomości o biologii, powstawaniu, dziedzicznych i środowiskowych
uwarunkowaniach rozwoju nowotworów. Główne zasady prewencji w onkologii. Charakterystyka
wybranych, najważniejszych nowotworów u człowieka, pod kątem objawów, wczesnego
rozpoznawania oraz prewencji.
Podstawy leczenia onkologicznego.
Tematy seminariów
1. Przygotowanie kobiety do samooceny cyklu miesiączkowego i rozpoznawania jego
nieprawidłowości
2. Samobadanie piersi, rozpoznawanie nieprawidłowości oraz dalsze postępowanie diagnostyczne
3. Pobieranie materiału do badań diagnostycznych w ginekologii i interpretacja wyników (rozmaz
cytologiczny, ocena biocenozy pochwy, badanie histopatologiczne)
4. Podstawy ultrasonografii w ginekologii
5. Rola i zadania położnej w opiece nad kobietą w różnych okresach życia
6. Rola i zadania położnej w przygotowaniu kobiety do operacji
7. Rola i zadania położnej w opiece pooperacyjnej
8. Opieka położnej nad kobietą leczoną chemioterapią i radioterapią
9. Rola i zadania położnej w opiece paliatywnej
10. Rozpoznawanie przez położną problemów z seksualnością oraz możliwość niesienia pomocy
Tematy samokształcenia
1. „Zaburzenia okresu pokwitania” (8h)
2. „Endometrioza – charakterystyka schorzenia, metody postępowania” (8h)
3. „Osteoporoza – przyczyny, metody leczenia” (8h)
4. „Psychologia menopauzy” (8h)
5. „Opieka nad kobietą w okresie senium” (8h)
LITERATURA OBOWIĄZKOWA
Literatura obowiązkowa
1. Bręborowicz G. H.: Położnictwo i Ginekologia, PZWL, Warszawa 2005
2. Łepecka – Klusek C.: Pielęgniarstwo we współczesnym położnictwie położnictwie ginekologii,
wyd. Czelej, Lublin 2003
3. Martius G., Brockwoldt M., Pfleiderer A.: Ginekologia i Połozictwo. Wydawnictwo Medyczne
Urban&Partner, Wrocław 2004
4. Markowska J., Mądry R.: Ginekologia onkologiczna. Wydawnictwo MedPharm, Wrocław 2008
5. Opala T.:-Ginekologia – podręcznik dla położnych, pielęgniarek i fizjoterapeutów.
Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006
6. Pisarski T.: Położnictwo i Ginekologia, PZWL, Warszawa 2002
7. Pschyrembel W., Strauss G., Petri E.: Ginekologia Praktyczna, PZWL, Warszawa 2010
8. Skabała P.: Endokrynologia ginekologiczna, PZWL, Warszawa 2008
9. Słomko Z: Ginekologia tom 1 i 2. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008
Literatura uzupełniająca
2. Bręborowicz G. [red,n,tułm. pol.]: Położnictwo i Ginekologia. Błyskawicznie. Wydawnictwo
Lekarskie PZWL, Warszawa 2009
3. Dobrowolski T.: Wysiłkowe nietrzymanie moczu u kobiet, PZWL, Warszawa 2003
4. Rechberger T.: Nietrzymanie moczu u kobiet: patologia, diagnostyka, leczenie, wyd. BiFolium,
Lublin 2005
5. Śpiewankiewicz B.: Powikłania pooperacyjne w ginekologii. Wydawnictwo Lekarskie PZWL,
Warszawa 2009
7.7 KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE PSYCHIATRII
JEDNOSTKA REALIZUJĄCA PROGRAM
II Klinika Psychiatryczna (2WC)
Kierownik: Prof. dr hab. Andrzej Kokoszka
03-242 Warszawa
ul. Kondratowicza 8
Szpital Bródnowski
Tel./fax.: (22) 326 58 92
Email: [email protected]
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU
LICZBA GODZIN:
Ogólna liczba godzin – 100h
Wykłady – 30h
Zajęcia praktyczne – 40h
Samokształcenie – 30h
FORMA ZALICZENIA:
Egzamin
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA
Rok III, Semestr VI
Brak materiałów z II Kliniki Psychiatrycznej.
7.8 KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE ANESTEZJOLOGII I STANÓW ZAGROŻENIA
ŻYCIA
JEDNOSTKA REALIZUJĄCA PROGRAM
Zakład Nauczania Anestezjologii i Intensywnej Terapii (NZL)
Kierownik: Dr Dariusz Kosson
02-005 Warszawa
ul. Lindleya 4
Szpital Dzieciątka Jezus
Tel..: (22) 502-17-21
Fax: (22) 502-21-03
E-mail: [email protected]
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU
LICZBA GODZIN:
Ogólna liczba godzin – 100h
Wykłady – 20h
Seminaria – 10h
Zajęcia praktyczne – 40h
Samokształcenie – 30h
FORMA ZALICZENIA:
Zaliczenie
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA
Rok III, Semestr V i VI
Brak materiałów z Zakładu Nauczania Anestezjologii i Intensywnej Terapii.
7.9 KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE REHABILITACJI W POŁOŻNICTWIE,
NEONATOLOGII I GINEKOLOGII
JEDNOSTKI REALIZUJĄCE PROGRAM:
Zakład Rehabilitacji SPCSK (X1)
Kierownik: Dr n. med. Witold Rongies
02-097 Warszawa
ul. Banacha 1a
Blok E
Tel.: (22) 599-25-63, (22) 599-15-62
Fax: (22) 599-15-63
E–mail : [email protected]
Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka (1W63)
Kierownik: Prof. dr hab. Maria Katarzyna Borszewska-Kornacka
00-315 Warszawa
ul. Karowa 2
Tel.: (22) 596-61-55, (22) 828-66-86
Fax: (22) 596-64-84, (22) 828-66-86
E–mail: [email protected]
OSOBY ODPOWIEDZIALNE ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU:
Dr n. med. Witold Rongies
LICZBA GODZIN:
Ogólna liczba godzin – 100h
Wykłady – 30h Zakład Rehabilitacji SPCSK
Zajęcia praktyczne – 20h Zakład Rehabilitacji SPCSK
- 40h Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka
Samokształcenie – 10h
FORMA ZALICZENIA:
Egzamin
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA
Rok III, Semestr V
CELE I ZADANIA DYDAKTYCZNO – WYCHOWAWCZE :
Zapoznanie się z celami i metodami rehabilitacji
Organizacja pracy Zakładu Rehabilitacji SPCSK
Znaczenie współpracy zespołu terapeutycznego (lekarza, pielęgniarki, fizjoterapeuty, psychologa)
Rozpoznawanie i rozwiązywanie problemów pacjentów po zakończeniu rehabilitacji szpitalnej
Zadania położnej w rehabilitacji pacjentki.
Student:
scharakteryzuje podstawowe pojęcia określające rehabilitację,
określi cele i zadania kompleksowej rehabilitacji, wykorzysta wybrane metody
oddziaływania rehabilitacyjnego w procesie opieki nad pacjentem, wykorzysta nabyte
umiejętności w celu właściwej edukacji chorego i jego rodziny
TREŚCI PROGRAMOWE :
Tematy wykładów i samokształcenia :
Systematyka rehabilitacji.
1. Podstawowe pojęcia i założenia metodyczne.
2. Kinezyterapia miejscowa (ćwiczenia bierne, wspomagane, czynne wolne, czynne z
oporem, czynne w odciążeniu, oddechowe, pionizacja, redresja, synergia).
3. Kinezyterapia ogólnousprawniająca i ogólnokondycyjna.
Rehabilitacja w położnictwie.
1. Zmiany statyki ciała kobiety w ciąży.
2. Dostosowanie rehabilitacji do trymestru ciąży.
3. Rola ćwiczeń usprawniających w basenie rehabilitacyjnym.
4. Rola ćwiczeń usprawniających w połogu.
5. Program szkoły rodzenia.
Rehabilitacja w powikłaniach neurologicznych po porodzie.
1. Porażenia obwodowe kończyn górnych /porażenie n. promieniowego /. Etiologia,
profilaktyka, usprawnianie.
2. Porażenia obwodowe kończyn dolnych / porażenie n. strzałkowego /. Etiologia,
profilaktyka, usprawnianie.
3. Porażenie n. twarzowego / typu Bella /.
Rehabilitacja w „ zespołach bólowych” kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego.
1. Przyczyny i czynniki sprzyjające „zespołom bólowym” kręgosłupa.
2. Lokalizacja zmian zwyrodnieniowych i przepuklin jądra miażdżystego kręgosłupa.
3. Okresy „zespołów bólowych” kręgosłupa (charakterystyka, rehabilitacja).
4. Cele rehabilitacji w „zespołach bólowych” kręgosłupa.
5. Profilaktyka.
6. Zaopatrzenie ortopedyczne.
Tematy zajęć praktycznych:
Zajęcia odbywają się w Klinikach SPCSK :
Chorób Przemiany Materii
Chirurgii Ogólnej i Chorób Klatki Piersiowej
Chirurgii Ogólnej Naczyniowej I Transplantacyjnej
Chirurgii Ogólnej Transplantacyjnej i Wątroby
OIT
Ambulatorium Zakładu Rehabilitacji.
LITERATURA OBOWIĄZKOWA:
1. Kaliciński P.: Przeszczep wątroby. Wybrane zagadnienia. 1997, Biblioteka P.P.Ch., tom 8
2. Pakulski C., Michalska-Krzanowska G., Zawada T., Kostyrka R., Falkowski A.: Powikłanie
neurologiczne po przeszczepie wątroby. Case Rep Clin Pract Rev, 2001; 2(3): 177-180
3. Patkowski W.: Techniczne aspekty transplantacji wątroby.
4. Wiktor Dega, Kazimiera Milanowska „Rehabilitacja Medyczna”
5. A. Kwolek „Rehabilitacja medyczna” Urban Partner 2003
6. 6. J. NOWOTNY „ Podstawy fizjoterapii” Wyd. KASPER . Kraków 2004
7. Rehabilitacja Medyczna. Kwartalnik T4, nr 4 2000r
8. Rehabilitacja kardiologiczna. Pod red. J. Brombosz, p. Dylewicz Elipsa-Jaim 2006 wyd. 2
9. Położnictwo i Ginekologia – Ralph C. Benson
10. Poród naturalny w szkole rodzenia – Wł. Fijałkowski
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:
1. Rongies W., Stępniewska S., Ołdakowska U., Pączek L., Frunze S., Pawlak J.: Obustronne
porażenie nerwu strzałkowego jako powikłanie neurologiczne po przeszczepie wątroby. VI
Kongres Polskiego Towarzystwa Transplantacyjnego, sesja plakatowa, Jachranka, 2003
2. Rongies W., Stępniewska S., Pyżyńska vel Perzyńska E., Dolecki W., Wojtaszek M.,
Ołdakowska-Jedynak U., Pawlak J., Krawczyk M.: Rehabilitation principles in patients after
orthothopic liver transplantation. Experimental&Clinical Hepatology, 2005; 1(1): 41-44
3. Rongies W., Stępniewska S., Pyżyńska vel Perzyńska E., Dolecki W., Wojtaszek M.,
Jakimowicz T., Ołdakowska-Jedynak U., Krawczyk M.: Evaluation of different rehabilitation
methods after orthothopic liver transplantation. VII Konferencja Naukowo-Szkoleniowa
Polskiego Towarzystwa Hepatologicznego pt.: „Postepy w Hepatologii”, sesja plakatowa,
Mikołajki 2005
4. Stępniewska S.: Pamiętajcie o ćwiczeniach. Www. przeszczep.pl, 2006; 1: 10
5. S.KOZŁOWSKI, K. NAZAR Wprowadzenie do fizjologii klinicznej” PZWL 2001
6. Rehabilitacja pulmonologiczna American Thoracie Society i European Respiratory Society
Medycyna Praktyczna 2006
7.10 KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE BADAŃ W POŁOŻNICTWIE
JEDNOSTKA REALIZUJĄCA PROGRAM
Zakład Dydaktyki i Efektów Kształcenia (NZD)
Kierownik: dr hab. Joanna Gotlib
02-091 Warszawa
ul. Żwirki i Wigury 81
Tel.: (22) 57 – 20 – 490
Fax.: (22) 57- 20 – 491
E-mail: [email protected]
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU
LICZBA GODZIN:
Ogólna liczba godzin – 60h
Wykłady – 20h
Seminaria – 10h
FORMA ZALICZENIA:
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA
Rok III, Semestr VI
CELE I ZADANIA DYDAKTYCZNO WYCHOWAWCZE
LITERATURA OBOWIĄZKOWA
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA
7.11 KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE JĘZYKA MIGOWEGO
JEDNOSTKA REALIZUJĄCA PROGRAM
Mgr Anna Piotrowska
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU
Mgr Anna Piotrowska
LICZBA GODZIN:
Ogólna liczba godzin – 60h
Wykłady – 10h
Seminaria – 10h
Ćwiczenia – 10h
Samokształcenie – 30h
FORMA ZALICZENIA:
zaliczenie b/o , metoda oralno – gestowa
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA
Rok III
Semestr VI
CELE I ZADANIA DYDAKTYCZNO WYCHOWAWCZE
Po zakończeniu zajęć języka miganego student powinien:
- znać podstawowe zasady kontaktu z osobami niesłyszącymi
- znać i umieć stosować polski alfabet palcowy /daktylografia/, liczebniki
- znać i umieć stosować ok. 500 znaków ideograficznych wprowadzonych w czasie zajęć
- rozumieć wypowiedzi w zakresie poznanego słownictwa
- nabyć umiejętność nadawania i odbierania komunikatów w języku miganym
REGULAMIN ZAJĘĆ DLA STUDENTÓW
Zajęcia obowiązkowe
TREŚCI PROGRAMOWE
- Daktylografia
-wprowadzenie polskiego alfabetu palcowego
-liczebniki główne i porządkowe
- znaki i zasady uzupełniające daktylografię /znaki matematyczne, interpunkcyjne/
Ideografia – dzień dobry – poznajmy się
- znaki grzecznościowe i dotyczące rodziny
- w szpitalu
- kalendarz, czas i przestrzeń
- pierwsza pomoc
- położna – głucha pacjentka
- dane personalne
- powtórzenie i utrwalanie poznanego słownictwa, konserwatorium
LITERATURA OBOWIĄZKOWA
1. Język migowy w terapii, B. Szczepanowski, D. Koncewicz, Łódź 2008.
2. Kossakowska, Wasilewska, Szczepankowski : Język migany pierwsze kroki
3. Szczepankowski B., Język migowy. Pierwsza pomoc medyczna , Warszawa
1996
7.12 KSZTAŁCENIE W ZAKRESIE PODSTAW TECHNIK
INFORMATYCZNYCH
JEDNOSTKA REALIZUJĄCA PROGRAM
Zakład Informatyki Medycznej i Telemedycyny (1MF)
Kierownik: Prof. dr hab. Robert Rudowski
02-097 Warszawa
ul. Banacha 1a, Blok E
Tel.: (22) 599 10 71
Fax: (22) 658 29 97
E-mail: [email protected]
OSOBA ODPOWIEDZIALNA ZA REALIZACJĘ PRZEDMIOTU
LICZBA GODZIN:
Ogólna liczba godzin – 30h
Wykłady – 6h
Ćwiczenia – 24h
FORMA ZALICZENIA:
Zaliczenie
ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA
Rok III, Semestr VI
Brak materiałów z Zakładu Informatyki Medycznej i Telemedycyny.