24
แแแแแแแแแแแแแแแแแแแแ แแแแแแแแแแแแแแแแแแแแ แแแแแแแแแแแ แแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแ 4 แแแแแแแแแแแแแแแแ แแแแแแ แแแแแแแแแแแแแแแแแแ แแแแ แแแแแแแแ แแแแแแแแแแแแแแแแแแแแ แแแแแแ แแแแแแแแแแแแแแแแแ แแแแแแ 3 แแแแแแแ แแแแแแแแแแ แแแแแแแแแแแ (Cytoplasm) แแแแ 60 แแแแ แแแแแแ : แแแแแแแแแแแแแแแ แแแแแ แแแแแแแแแแแแแแแแแแ แแแแแแแ แ 1.1 เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเ แแแแแแแแแ แ.4/1 เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ แแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแ แแแแแแแแแแแ 1. เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ

krumaamay.files.wordpress.com  · Web view1. นักเรียนมีทักษะการสืบค้นข้อมูล อภิปราย เกี่ยวกับไซโทพลาสซึมได้อย่างถูกต้อง

  • Upload
    others

  • View
    0

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: krumaamay.files.wordpress.com  · Web view1. นักเรียนมีทักษะการสืบค้นข้อมูล อภิปราย เกี่ยวกับไซโทพลาสซึมได้อย่างถูกต้อง

แผนการจดการเรยนรกลมสาระการเรยนร  วทยาศาสตร ระดบชนมธยมศกษาปท 4 หนวยการเรยนร เรอง ดลยภาพสงมชวต วชา ชววทยา แผนการจดการเรยนร เรอง โครงสรางของเซลล

จำานวน 3 ชวโมงเรองยอย ไซโตพลาสซม (Cytoplasm) เวลา 60 นาทผสอน : นางสาวพทธนนท นชคง

มาตรฐานการเรยนรมาตรฐาน ว 1.1 เขาใจหนวยพนฐานของสงมชวต ความสมพนธของ

โครงสราง และหนาทของระบบตางๆ ของสงมชวตททำางานสมพนธกน มกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนรและนำาความรไปใชในการดำารงชวตของตนเองและดแลสงมชวต

ตวชวด ม.4/1 ทดลองและอธบายการรกษาดลยภาพของเซลลของสงมชวต

จดประสงคการเรยนรดานความร 1. นกเรยนสามารถอธบายสวนประกอบตางๆในไซโทพลาสซมไดอยาง

ถกตอง

Page 2: krumaamay.files.wordpress.com  · Web view1. นักเรียนมีทักษะการสืบค้นข้อมูล อภิปราย เกี่ยวกับไซโทพลาสซึมได้อย่างถูกต้อง

2. นกเรยนสามารถอธบายหนาทของสวนประกอบตางๆในไซโทพลาสซมไดอยางถกตอง

ดานทกษะ 1. นกเรยนมทกษะการสบคนขอมล อภปราย เกยวกบไซโทพลาสซมไดอยางถกตอง 2. นกเรยนสามารถเชอมโยงความรทไดไปประยกตใชกบบทเรยนอนๆไดดานคณลกษณะ 1. เขาเรยนตรงเวลา2.มความรบผดชอบ3.มความซอสตยในการทำาแบบฝกหด4.มความขยนในการทบทวนบทเรยนอยเสมอ

สาระสำาคญเซลล คอ หนวยเลกทสดของสงมชวต โดยเซลล(cell) ของสงมชวตจะ

ประกอบดวยสวนหอหมเซลล ไซโทพลาสซม และนวเคลยส โดยทวไปถงแมจะมขนาด รปราง และหนาทแตกตางกน แตลกษณะพน

ฐานภายในเซลลมกไมแตกตางกน นกชววทยาไดใชกลองจลทรรศนอเลกตรอนศกษาเซลลของสงมชวตพบวา ในไซโทพลาซมมโครงสรางขนาดเลกททำาหนาทเฉพาะเรยกวา ออรแกเนลล (organelle) มหลายขนาด รปราง จำานวน และหนาทตางกน  ทงนขนอยกบชนดของเซลลซงจะ ประกอบดวยโครงสรางพนฐานทคลายคลงกน

การจดกระบวนการเรยนร

Page 3: krumaamay.files.wordpress.com  · Web view1. นักเรียนมีทักษะการสืบค้นข้อมูล อภิปราย เกี่ยวกับไซโทพลาสซึมได้อย่างถูกต้อง

ขนนำา1.ครทบทวนความรเดมเพอเปนการนำาเขาสบทเรยนวา จากคาบเรยน“

ทแลว เราไดทำาความรจกกบ เซลล และโครงสรางของเซลล ซงประกอบไปดวย สวนหอหมเซลล ไซโทพลาสซม และนวเคลยส นกเรยนไดรไปแลววา สวนทหอหมเซลล คอ โครงสรางทหอหมไซโทพลาซมของเซลลใหคงรปราง

และแสดงขอบเขตของเซลล ไดแก ผนงเซลล และเยอหม เซลล ซงในแตละสวนกทำาหนาทแตกตาง กนไป ในวนนเราจะมาทำาความรจกกบสวนประกอบทสองของโครงสรางเซลล นนคอ ไซโทพลาส ซม”

2. ครถามคำาถามนกเรยนเกยวกบ ไซโทพลาสซม ออรแกเนล และใหนกเรยนลองยกตวอยางออร แกเนลลทนกเรยนรจก

ขนการจดการเรยนร1. ครแจกใบงานท 2 เรอง ไซโตพลาสซม และใหนกเรยนอานคราวๆ

10 นาท 2. ครสอนเนอหาเกยวกบ ไซโตพลาสซม วาประกอบไปดวยออรแกแนล

ใดบางและหนาทตางๆของ ออรแกแนล ดงน- เอนโดพลาสมกเรตคลม- ไลโซโซม- พลาสตด- กอลจบอด-ไมโตคอนเดรย- แวควโอล- ไรโบโซม- เซนตรโอล

Page 4: krumaamay.files.wordpress.com  · Web view1. นักเรียนมีทักษะการสืบค้นข้อมูล อภิปราย เกี่ยวกับไซโทพลาสซึมได้อย่างถูกต้อง

- เพอรรอกซโซม3. ครยกตวอยางแผนภาพแสดงออนแกแนลในไซโตพลาสซม และบอก

ตำาแหนงของออรแกแนลตางๆ ใหนกเรยนด

ขนสรป1. ครแจกใบงานท 2 เรองไซโทพลาสซม ใหนกเรยนทำาในหองเรยนประมาณ 10 นาท2. ครใหนกเรยนรวมกนเฉลยคำาตอบของใบงานท 2 เรองไซโทพลาสซม3.ครและนกเรยนรวมกนสรปเนอหาทไดเรยนไปในวนน โดยครถามคำาถามวา วนนเราเรยนอะไรไปบางคะ และเปดโอกาสใหนกเรยนตอบ “ ”จากนนมอบหมายงานใหนกเรยนไปอานหนงสอเรยนรายวชาชววทยาพนฐาน เรอง นวเคลยส ลวงหนาเพอเปนการเตรยมความพรอมในการเรยนคาบถดไป

สอการสอนและแหลงการเรยนรสอการเรยนร1. พาวเวอรพอยท เรองไซโทพลาสซม2. ใบความรท 2 เรองไซโทพลาสซม3. ใบงานท 2 เรองไซโทพลาสซมแหลงการเรยนร

Page 5: krumaamay.files.wordpress.com  · Web view1. นักเรียนมีทักษะการสืบค้นข้อมูล อภิปราย เกี่ยวกับไซโทพลาสซึมได้อย่างถูกต้อง

1. หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน ชววทยา ชนมธยมศกษาปท 4

การวดผลและประเมนผลวธการวดและประเมนผล1. ทดสอบความรโดยใชใบงานท 2 เรองไซโทพลาสซม2.ประเมนจากแบบสงเกตคณลกษณะเครองมอทใชในการวดผล1. ใบงานท 2 เรองไซโทพลาสซม2. แบบประเมนคณลกษณะเกณฑการประเมนผล1. นกเรยนมคะแนนรวมจากใบงานท 2 เรองไซโทพลาสซมไมตำากวารอยละ 752. นกเรยนมคะแนนรวมจากแบบประเมนคณลกษณะไมตำากวารอยละ 75แบบการวดผลและประเมนผล

ลกษณะทประเมน

ดมาก ด พอใชตอง

ปรบปรง

คะแนนใบงานเรอง ไซโทพลาสซม

นกเรยนสามารถบอกชอออรแกเนลลและ

หนาทไดไมตำากวา 9 ชนด

นกเรยนสามารถบอก

ชออรแกเนลลและหนาทไดไมตำากวา 8

ชนด

นกเรยนสามารถบอก

ชออรแกเนลลและหนาทไดไมตำากวา 7 ช

นด

นกเรยนบอกชออรแกเนลลและ

หนาทไดตำากวา 5 ชนด

คะแนน ไมตำากวา 9 ไมตำากวา 8 ไมตำากวา 6 ตำากวา 5

Page 6: krumaamay.files.wordpress.com  · Web view1. นักเรียนมีทักษะการสืบค้นข้อมูล อภิปราย เกี่ยวกับไซโทพลาสซึมได้อย่างถูกต้อง

คณลกษณะพงประสงค1. เขาเรยนตรงเวลา2.มความรบผดชอบ3.มความซอสตยในการทำาแบบฝกหด4.มความขยนในการทบทวนบทเรยนอยเสมอ

คะแนน คะแนน คะแนน คะแนน

บนทกหลงการสอนรหสวชา ชอวชา …………………… ………………………………ระดบ.......………วนทสอน....... เดอน............พ.ศ. ……. ชอหนวย ……………………………………….จำานวน …….. คาบ ภาคเรยนท …….. ปการศกษา……………จำานวนนกเรยน(เตม)...........................คน เขาเรยน.........................คน ขาดเรยน.......................คน

1.หวเรอง/เนอหาสาระ

2.กจกรรม/วธการสอน

3.สอการเรยนร/แหลงการเรยนร

Page 7: krumaamay.files.wordpress.com  · Web view1. นักเรียนมีทักษะการสืบค้นข้อมูล อภิปราย เกี่ยวกับไซโทพลาสซึมได้อย่างถูกต้อง

ผลประเมนการใชแผนการจดการเรยนร

การใชแผนการจดการเรยนร

ระดบความเหมาะสม

มากทสด

5

มาก

4

ปานกลาง

3

นอย

2

นอยทสด

1

จดประสงค

เนอหา

กจกรรมการเรยนการสอน

สอการสอน

เครองมอ/อปกรณ

เวลาทใช

การวดและประเมนผล

Page 8: krumaamay.files.wordpress.com  · Web view1. นักเรียนมีทักษะการสืบค้นข้อมูล อภิปราย เกี่ยวกับไซโทพลาสซึมได้อย่างถูกต้อง

รวม

ใบความรเรอง เรอง ไซโทพลาสซม (Cytoplasm)กลมสาระการเรยนร  วทยาศาสตร ระดบชนมธยมศกษาปท 4 หนวยการเรยนร เรอง ดลยภาพสงมชวต วชา ชววทยา เรองยอย ไซโทพลาสซม (Cytoplasm) เวลา 50 นาท

ไซโทพลาซม (Cytoplasm) 

Page 9: krumaamay.files.wordpress.com  · Web view1. นักเรียนมีทักษะการสืบค้นข้อมูล อภิปราย เกี่ยวกับไซโทพลาสซึมได้อย่างถูกต้อง

คอสวนทลอมนวเคลยสอยภายในเยอหมเซลล ซงประกอบดวยสวนทสำาคญ 2 สวน คอ ออรแกเนลล (Organelles) และ ไซโทซอล (Cytosol)ไซโทซอล (Cytosol) คอ

  ไซโทซอล เปนสวนของไซโทพลาสซมมลกษณะเปนสารกงแขงกงเหลวมอยประมาณรอยละ 50-60 ของปรมาตรเซลลทงหมด เซลลสวนใหญมปรมาตรของไซโทซอลประมาณ 3 เทาของปรมาตรนวเคลยส ) เซลลบางเซลลมการไหลของไซโทพลาสซมไปรอบ ๆ เซลล เรยกวา ไซโคลซส (cyclosis) เปนผลจากการหดและคลายของไมโครฟลาเมนท บรเวณเอนโดพลาสซม มลกษณะคอนขางเหลวเปนทอยของออรแกเนลลตาง ๆ นอกจากนในไซโทซอลยงอาจพบโครงสรางอน ๆ เชน กอนไขมน เมดสตาง ๆ เปนตน ออรแกเนลล (Organelles)

คอ โครงสรางภายในเซลลททำาหนาทเฉพาะ มขอบเขตและมโครงสรางสมพนธและหนาทแตกตางกน คลายกบอวยวะตางๆของรางกาย ไดแก

1. เอนโดพลาสมกเรตคลม (Endoplasmic reticulum:ER)

มลกษณะเปนทอแบนใหญ บางบรเวณโปงออกเปนถง เรยงขนานกนเปนชน ๆ ภายในมของเหลวบรรจอย มทอเชอมถงกน เปนรางแหอยลอมรอบนวเคลยส และเชอมกบเยอหมนวเคลยสทผวนอกของ เอนโดพลาสมคเรตคลม เอนโดพลาสมกเรตคลม ม  2 ชนด คอ 1.1 เอนโดพลาสมกเรตคลมชนดผวขรขระ (rough endoplasmic

Page 10: krumaamay.files.wordpress.com  · Web view1. นักเรียนมีทักษะการสืบค้นข้อมูล อภิปราย เกี่ยวกับไซโทพลาสซึมได้อย่างถูกต้อง

reticulum: RER) เกดจากมไรโบโซมมาเกาะตดอยทำาใหมองดคลายผวขรขระ ซงไรโบโซมในบรเวณนจะสงเคราะหโปรตน โปรตนทสงเคราะหไดจะเกบอยในเวสเคล (vesicle) เพอลำาเลยงออกไปนอกเซลลหรอสงตอไปยงกอลจคอมเพลกซ หรอไปเปนสวนประกอบของเยอหมเซลล เปนตน เซลลทม RER มาก คอ เซลลทผลตโปรตนสำาหรบใชนอกเซลล เชน เซลลตบออนททำาหนาทสรางเอนไซมยอยสารอาหารตางๆ1.2 เอนโดพลาสมกเรตคลมชนดผวเรยบ (smooth endoplasmic reticulum: SER) ไมมไรโบโซมมาเกาะผวจงดเรยบ ทำาหนาทสงเคราะหสารสเตรอยด เชน ฮอรโมนเพศ ไตรกลเซอไรด และ สารประกอบของคอเลสเทอรอล นอกจากน SER ยงทำาหนาทในการกำาจดสารพษและควบคมการผานเขาออกของแคลเซยมไอออนในเซลลกลามเนอยดกระดกและกลามเนอหวใจ เซลลทม SER มาก เชน เซลลสมอง ตอมหมวกไต อณฑะ และรงไข

2. ไลโซโซม (lysosome)

ไลโซโซม ( lysosome) พบครงแรกโดย ครสเตยน เดอ ดฟ ( Christain de Duve) เมอป พ.ศ. 2495 โดยดจากกลองจลทรรศนอเลกตรอน คลายถงลม รปรางกลมร เสนผานศนยกลาง ประมาณ 0.15-0.8 ไมครอน พบเฉพาะในเซลลสตวเทานน มกพบใกลกบกอลจบอด ไลโซโซม ยงเปนสวนสำาคญในการยอยสลายองคประกอบของเซลล หลงจากเซลลตายโดยพบมากในฟาโกไซทกเซลล ( phagocytic cell) เชน เซลลเมดเลอดขาว และเซลลนระบบเรตคโลเอนโดทเลยม ( reticuloendothelial system) เชน ตบ มาม นอกจากน ยงพบไลโซโซมจำานวนมากในเซลลทไดรบ

Page 11: krumaamay.files.wordpress.com  · Web view1. นักเรียนมีทักษะการสืบค้นข้อมูล อภิปราย เกี่ยวกับไซโทพลาสซึมได้อย่างถูกต้อง

บาดเจบ หรอมการสลายตวเอง เชน เซลลสวนหาง ของลกออด เปนตน ไลโซโซม มเอนไซนหลายชนดจงสามารถยอยสลายสารตางๆ ภายในเซลลไดด เปนออรแกแนลลทมเมมเบรนหอหม เพยงชนเดยวซงไมยอมใหเอนไซมตางๆ ผานออก ไลโซโซม มหนาทสำาคญ คอ •  ยอยสลายอนภาคและโมเลกลของสารอาหารภายในเซลล •  ยอยหรอทำาลายเชอโรคและสงแปลกปลอมตางๆทเขาสรางกายหรอเซลล เชน เซลลเมดเลอดขาวกน และยอยสลายเซลลแบคทเรย•  ทำาลายเซลลทตายแลวหรอเซลลทมอายมาก• ยอยสลายโครงสรางตางๆ ของเซลลในระยะทเซลลมการเปลยนแปลง และมเมตามอรโฟซส (metamorphosis) เชน ในเซลลสวนหางของลกออด 3.พลาสตด(Plastids)

 พลาสตดพบเฉพาะในเซลลพชและสาหราย เปนออรแกเนลลทมขนาดใหญพอทจะใชกลองจลทรรศนธรรมดาศกษา ในพชหรอสาหรายตางชนดจะมพลาสตด ทมรปรางและขนาดแตกตางกนไป ลกษณะของพลาสตดมเยอ 2 ชน (unit membrane) ในพลาสตดม DNA อยภายในดวย พลาสตดจงมการเพมจำานวนไดโดยการจำาลองตวเอง พลาสตดสามารถจำาแนกออกเปน 3 กลมใหญ ๆ คอ พลาสตดทมสเหลองสมเรยกวา โครโมพลาสต (Chromoplast) เพราะมสารพวกแคโรทนอยด (Carotenoid) สวนพลาสตดทมสเขยวเรยกวา คลอโรพลาสต (Chloroplast) สวนพลาสตดทปราศจากสเรยกวา ลวโคพลาสต (Leucoplast) คณสมบตเดนของลวโคพลาสต คอการสะสมเมดแปงทสรางขนมาดงนนสามารถทดสอบไดโดยการทดสอบกบนำายาไอโอดน ลวโคพลาสตพบในเซลลทไมถกแสง เชน รากทอยใตดน ลำาตนใตดน รวมทงใบเลยง

คลอโรพลาสต เปนพลาสตดทมคลอโรฟลลอยภายใน ของเหลวทอยภายในเยอหมเรยกวา สโตรมา (stroma) ในของเหลว มโครงสรางลกษณะ

Page 12: krumaamay.files.wordpress.com  · Web view1. นักเรียนมีทักษะการสืบค้นข้อมูล อภิปราย เกี่ยวกับไซโทพลาสซึมได้อย่างถูกต้อง

คลายเหรยญเรยงซอนกนอยเปนตง เรยกวา กรานา หรอกรานาไทลาคอยด (grana thylacoid) สวนทเชอมนเรยกวา สโตรมาไทลาคอยด (stroma thylakoid) ภายในไทลาคอยดมคลอโรฟลลซงบรรจอยในโครงสรางรปทรงกลมอกตอหนงกรานาเปนแหลงสงเคราะหแสงชวงทใหออกซเจนหรอปฏกรยาทใชแสงสวาง (ligth reaction) สวนในสโตรมาเปนสวนสงเคราะหนำาตาลหรอปฏกรยาทไมใชแสง (dark reaction)

4. กอลจบอด Golgi Bodyเปนออรแกเนลลทตดตอกบ ER มลกษณะเปนถงแบนทมเยอ 2 ชน

วางซอนกนประมาณ 5-10 ชน ม 2 ดาน ดานนนตดตอกบ ER สวนดานเวามกพบ Vacuole Sac จำานวนมาก ปลายทง 2 ของถงจะโปงออก เนองจากบรรจโปรตนทรบมาจาก RER  เพอสงเคราะหเปนสารหลายชนดทพรอมจะใชงานได บรรจอยใน Vacuole   Sac ไดแก ไลโซโซมแรกสราง (Primary   Lysosome) เมดสารคดหลง (Secretory Granule) ตาง ๆ เชน ฮอรโมนในนวโรเอนโดรไครน แกรนล (Neuroendocrine Granule) นอกจากนยงทำาหนาทสราง อะโครโซม (Acrosome) ทสวนหวของเซลลอสจซงเปนทเกบเอนไซมสำาหรบยอยเยอเซลลของไข ทำาหนาทสรางเมอกในเซลลพชและเซลลสตว สรางแผนเซลล (Cell Plate) ในการแบงเซลลของพช 

Page 13: krumaamay.files.wordpress.com  · Web view1. นักเรียนมีทักษะการสืบค้นข้อมูล อภิปราย เกี่ยวกับไซโทพลาสซึมได้อย่างถูกต้อง

5.ไมโตคอนเดรย (mitochondria)ไมโตคอนเดรย เปนออรแกเนลลทพบเฉพาะในเซลลของยคารโอตทใช

ออกซเจนในการหายใจเทานน รปรางของไมโตคอนเดรย เปนกอนกลม หรอกอนรๆ มขนาดเสนผานศนยกลางระหวาง 0.5-1.0 ไมครอน ความยาวประมาณ 5-10 ไมครอน หรอยาวมากกวา มเยอหม 2 ชน เยอชนในมลกษณะเปนทอ หรอเยอทพบทบกนอย เรยกวา ครสต ( cristae) ทอนยนเขาไปในสวนของเมทรกซ ( matrix) ทเปนของเหลว ของสารประกอบหลายชนด

ไมโตคอนเดรย พบในยคารโอตเกอบทกชนด ยกเวน เชน เซลลเมดเลอดแดง โดยเซลลแตละเซลล มจำานวนไมโตคอนเดรยไมเทากน โดยทวไป พบไมโตคอนเดรยมาก ในเซลลทม อตราเมตาโบลซมสง เชน เซลลกลามเนอหวใจ เซลลตอม เซลลทกำาลงเจรญเตบโต เปนตน หนาท 

Page 14: krumaamay.files.wordpress.com  · Web view1. นักเรียนมีทักษะการสืบค้นข้อมูล อภิปราย เกี่ยวกับไซโทพลาสซึมได้อย่างถูกต้อง

1. สรางสารใหพลงงานสง คอ ATP (Adenosine triphosphate) โดยแยกเปน 2 สวน คอ •  เยอหมดานนอก ทำาหนาทเกยวของ กบการสรางสารประกอบ ฟอสโฟลปด •  เยอหมดานใน มเอนไซมเกยวของกบการสงเคราะห ATP 2. เมทรกซมของเหลวทำาหนาทเปนเอนไซมซงเกยวของ กบปฏกรยาเคม ตางๆ ในวฏจกรเครปส ( Krebs cycle) 3. ม DNA (Deoxyribonucleic acid) RNA (Ribonucleic acid) เอนไซม และไรโบโซม อยภายในออรแกเนลล ทำาหนาทสงเคราะหโปรตนขน ภายในออรแกเนลล

6. Vacuole

แวควโอล ( vacuole) เปนออรแกเนลลทมเยอหมชนเดยว มลกษณะ

เปนถงมเมมเบรน ภายในมสารตางๆ บรรจอย โดยทวไป จะพบในเซลลพชและสตวชนตำา ในสตวชนสงมกไมคอยพบ แวควโอลทำาหนาทชวยใหเซลลพชดำารงคความมชวต และยงทำาหนาทเกบสะสมสารทเปนอนตรายตอไซโตพลาสซมของเซลล ในเซลลพชทยงออน จะมแวควโอลเลกๆ เปนจำานวนมาก เซลลพชทเจรญเตบโตเตมทสมบรณ แวควโอลจะรวมกน มขนาดใหญมากประมาณ 95 % หรอมากกวาโดยปรมาตรของแตละเซลล แบงออกเปน 3 ชนด คอ •  แซป แวควโอล ( sap vacuole) พบเฉพาะในเซลลพชเทานนภายใน

Page 15: krumaamay.files.wordpress.com  · Web view1. นักเรียนมีทักษะการสืบค้นข้อมูล อภิปราย เกี่ยวกับไซโทพลาสซึมได้อย่างถูกต้อง

บรรจของเหลว ซงสวนใหญเปนนำา และสารละลายอนๆ ในเซลลพชทยงออนๆอย แซป แวควโอล จะมขนาดเลก รปรางคอนขางกลม แตเมอเซลลแกขน แวควโอลชนดน จะมขนาดใหญเกอบเตมเซลล ทำาใหสวนของนวเคลยส และไซโทพลาสซม สวนอนๆ ถกดนไปอยทางดานขาง ดานใดดานหนงของเซลล •  ฟด แวควโอล ( food vacuole ) พบในโพรโทซวพวกอะมบา และพวกทมขนซเรย นอกจากน ยงพบในเซลลเมดเลอดขาว และฟาโกไซทกเซลล ( phagocytic cell) อนๆดวย ฟด แวควโอล เกดจาการนำาอาหารเขาสเซลลหรอการกน แบบฟาโกไซโทซส (phagocytosis) ซงอาหารน จะทำาการยอยโดยนำายอยจากไลโซโซมตอไป •  คอนแทรกไทล แวควโอล ( contractile vacuole) พบในโพรโทซวนำาจดเทานน เชน อะมบา พารามเซยม ทำาหนาทขบถายนำาทมากเกนความตองการ และของเสยทละลายนำา ออกจากเซลลและควบคมสมดลนำา ภายในเซลลใหพอเหมาะดวย

7. ไรโบโซม (ribosome)

    เปนออรแกเนลลทมขนาดเลกทสด คอ 0.015-0.025 ไมครอน พบในเซลลทกชนด ประกอบดวย โปรตน และ rRNA   ไมมเยอหม ม 2 หนวยยอย (2 Sub Unit) คอ ขนาดใหญ (60s) และขนาดเลก (40s) ประกอบกน มรองตรงกลางสำาหรบใหสาย mRNA    พาดผาน นอกจากในไซโตพลาสซม

Page 16: krumaamay.files.wordpress.com  · Web view1. นักเรียนมีทักษะการสืบค้นข้อมูล อภิปราย เกี่ยวกับไซโทพลาสซึมได้อย่างถูกต้อง

ยงพบอยในไมโตคอนเดรย และคลอโรพลาสต มการเรยงตวเปน 3 แบบ คอ 1) เปนโครงสรางเดยว ๆ (Primary Ribosome  หรอ Free  Ribosome)  เปนไรโบโซมแรกสราง อยเปนอสระกระจายทวเซลลยงไมทำาหนาทสรางโปรตน 2) กลมไรโบโซม เกาะตดกบสาร mRNA (Free Poly Ribosome)     ทำาหนาทสรางโปรตนเพอใชเปนเอนไซมในเซลล 3) จบกนเปนสายโพลไรโบโซม (Poly  Ribosome)   เกาะตดกบผนงดานนอกของ RER   ทำาหนาทสงเคราะหโปรตนเพอสงออกภายนอกเซลล

 8. เซนตรโอล (Centriole)

เซนทรโอล(ก) เบซลบอด(ข) เปนออรแกเนลลทพบในเซลลสตว แตไมพบในเซลลพช มลกษณะเปน

แทงทรงกระบอกไมมเยอหม 2 อน วางตวในแนวตงฉากซงกนและกน อยใกลกบนวเคลยส แตละอนประกอบดวยทอจลภาค (Microtubule) จดเรยงตวเปนวง แบงเปน 9 กลม ๆ ละ 3 ทอ โดยยดกนดวยโปรตนไดนอน (Dynein   Arms)   ตรงกลาง ไมมทอจลภาค เปนการจดเรยงตวในสตร 9+0 เซนตรโอล ทำาหนาทสรางเสนใยสปนเดล (Spindle Fiber) เพอยดตดกบโครโมโซม เพอดงโครโมโซมไปอยคนละขวของเซลลในขณะแบงเซลลของสตว สวนในเซลลพชไมมเซนตรโอล ทอจลภาคจะรวมตวกนเปนกลม เรยกวา โพลาร แคพ (Polar     Cap)     เพอทำาหนาทสรางเสนใยสปนเดล

Page 17: krumaamay.files.wordpress.com  · Web view1. นักเรียนมีทักษะการสืบค้นข้อมูล อภิปราย เกี่ยวกับไซโทพลาสซึมได้อย่างถูกต้อง

ในเซลลบางชนด เซนตรโอลจะทำาหนาทเปนเบซล บอด (Basal  Body)  หรอฐานของซเลย (Cilia) และแฟลกเจลลา (Flagella)   เพอทำาหนาทควบคมการเคลอนไหวของซเลย และแฟลกเจลลา9. เพอรรอกซโซม หรอไมโครบอด

(Peroxisome or Mycro Body) เปนออรแกเนลลทมรปรางเปนถงกลมร มเยอหมชนเดยว เกบเอนไซมพวก Catalase  Isocitrate  Dehydrogenase พบในเซลลตบ เซลลทอไต มหนาททำาลายสารไฮโดรเจนเปอรออกไซด และ ออกซเจนทมากเกนพอในเซลล และเชอวาเกยวของกบการเมแท-บอลซมไขมน การทำาลายสารเพยวรน การสรางไกลโคเจนและสเตอรอยด เพอรรอก-ซโซม เปนออรแกเนลลทมการสลายและสรางใหมได

ใบงานเรอง เรอง ไซโทพลาสซม (Cytoplasm)กลมสาระการเรยนร  วทยาศาสตร ระดบชนมธยมศกษาปท 4

Page 18: krumaamay.files.wordpress.com  · Web view1. นักเรียนมีทักษะการสืบค้นข้อมูล อภิปราย เกี่ยวกับไซโทพลาสซึมได้อย่างถูกต้อง

หนวยการเรยนร เรอง ดลยภาพสงมชวต วชา ชววทยา ใหนกเรยนบอกชอของออรแกเนลลทพบและหนาทของออรแกเนลลตางๆพอสงเขป

ออรแกเนลล หนาท1.นวคลโอลส (Nucleolus) - เปนทอยของยนทควบคมการ

สงเคราะหrRNA2.นวเคลยส(Nucleus) - เปนศนยกลางควบคมการทำางาน

ของเซลล- เปนแหลงสงเคราะห DNA และ RNA

3.4.5.6.7.8.9.

Page 19: krumaamay.files.wordpress.com  · Web view1. นักเรียนมีทักษะการสืบค้นข้อมูล อภิปราย เกี่ยวกับไซโทพลาสซึมได้อย่างถูกต้อง

10.111213.

เฉลย

ออรแกเนลล หนาท1.นวคลโอลส (Nucleolus) - เปนทอยของยนทควบคมการ

สงเคราะหrRNA2.นวเคลยส(Nucleus) - เปนศนยกลางควบคมการทำางาน

ของเซลล- เปนแหลงสงเคราะห DNA และ RNA

3.ไรโบโซม (Ribosome) -ไรโบโซมอสระ สงเคราะหโปรตนใชภายในเซลล- ไรโบโซมทเกาะกบ ER สงเคราะหโปรตนใชภายนอกเซลล

4.เวซเคล (Vesicle) - บรรจสารตางๆ เชน ฮอรโมน เอนไซม

5.เอนโดพลาสมกเรตคลลมชนดหยาบ (Rough endoplasmic reticulum)

- สงเคราะหโปรตนใชภายในเซลล

6.กอจบอด (Golgi body) - Dehydration เพอใหโปรตนแนนขน- สรางเยอหมโปรตนทสงมาจาก RER

Page 20: krumaamay.files.wordpress.com  · Web view1. นักเรียนมีทักษะการสืบค้นข้อมูล อภิปราย เกี่ยวกับไซโทพลาสซึมได้อย่างถูกต้อง

- สรางคารโบไฮเดรตทรวมกบโปรตนจาก RER เปนไกลโคโปรตนสงออกนอกเซลล- สราง cell plate ในการแบงเซลลพช- สราง nematocyst แกไฮดรา

7.ไซโทสแกลเลตน (Cytoskeleton)

- เปนโครงรางคำาจนเซลล ชวยใหเซลลคงรป

8.เอนโดพลาสมกเรตคลลมชนดเรยบ (Smooth endoplasmic reticulum)

- กำาจดสารพษในเซลลตบ-กระตนการทำางานของเซลลกลามเนอ- สรางฮอรโมนประเภทสเตยรอยด

9.ไมโทคอนเดรย (Mitochondria) - สรางสารประกอบทมพลงงานสง คอ ATP จงเปนโรงงานผลตพลงงาน

10.แวควโอล(Vacuole) - สะสมนำา อาหาร รงควตถ ผลกตางๆ- ควบคมปรมาณนำาภายในเซลล

11.ไซโทซอล(Cytosol)12.ไลโซโซม (Lysosome) - ยอยสงแปลกปลอมหรออาหารใน

food vacuole ของเซลล13.เซนทรโอล(Centrioles) - สรางเสนใยสปนเดลชวยในการ

เคลอนทของโครโมโซมขณะทจะแบงตวและควบคมการโบกพดของแฟลเจลลม และซเลย

Page 21: krumaamay.files.wordpress.com  · Web view1. นักเรียนมีทักษะการสืบค้นข้อมูล อภิปราย เกี่ยวกับไซโทพลาสซึมได้อย่างถูกต้อง