PredsjednicaBorjana Kri{to, s. r. 

ZAKON 

O ZA[TITI OD PO@ARA I VATROGASTVU 

I - OSNOVNE ODREDBE 

^lan 1. 

Ovim zakonom ure|uje se organizacija i funkcionisawe za{tite od po`ara i vatrogastva, planirawe i sprovo|ewe mjera za{tite od po`ara, organizacija i funkcionisawe vatrogastva i ga{ewe po`ara (vatrogasne intervencije), stru~no osposobqavawe i usavr{avawe zaposlenih lica i vatrogasaca, finansirawe i druga pitawa od zna~aja za organizaciju i funkcionisawe za{tite od po`ara i vatrogastva u Federaciji Bosne i Hercegovine (u daqwem tekstu: Federacija). 

^lan 2. 

Pojmovi koji se koriste u ovom zakonu imaju sqede}a zna~ewa: 

1)    Sagorijevawe (gorewe) je fizi~ko-hemijski proces spajawa zapaqive materije i oksidatora pri ~emu se osloba|a toplota, emituje dim i gasovi sagorijevawa popra}eni plamenom ili vidqivom svjetlo{}u; 

2)    Vatra je kontrolisano samoodr`ivo sagorijevawe koje je namjerno izazvano da bi se stvorili korisni efekti, ~ije je {irewe u prostoru i vremenu kontrolisano; 

3)    Po`ar je nekontrolisano, samoodr`ivo sagorijevawe koje se nekontrolisano {iri u prostoru i vremenu; 

4)    Eksplozija je iznenadna ekspanzija gasa koja mo`e proiza}i iz brze reakcije oksidacije ili raspada, sa ili bez porasta temperature i koja mo`e dovesti do pojave po`ara; 

5)    Zapaqive materije su ~vrste, te~ne i gasovite materije koje se pale pod dejstvom izvora paqewa; 

6)    Eksplozivne materije predstavqaju gasovite, te~ne i ~vrste hemijske materije, jediwewa ili smjese koje se pod uticajem odre|enog impulsa razla`u u veoma kratkom vremenskom intervalu, uz osloba|awe velike koli~ine gasova i toplotne energije; 

7)    Opasne materije predstavqaju one materije koje u svim formama postojawa i svim uslovima kori{tewa svojim negativnim karakteristikama, kao {to su: eksplozivnost, zapaqivost, korozivnost, otrovnost, radioaktivnost i dr., mogu biti uzro~nik razli~itih {tetnih dejstava i opasnosti po zdravqe qudi, o{te}ewa ili uni{tewa materijalnih dobara uslijed razaraju}eg, termi~kog ili fiziolo{kog dejstva, te ugro`avawe radne i `ivotne sredine; 

8)    Po`arna opasnost je mogu}nost ozqede i/ili o{te}ewa kao posqedica po`ara; 

9)    Po`arna otpornost je sposobnost objekta da ispuni, u definisanom periodu vremena zahtjeve otpornosti na po`ar i/ili integriteta i /ili termi~ke izolacije i/ili druge o~ekivane zahtjeve pri standardnom ispitivawu otpornosti na vatru; 

10)    Rizik od po`ara je proizvod vjerovatno}e pojave po`ara koja se mo`e o~ekivati u datoj tehni~koj operaciji ili stawu i posqedice ili obima {teta koje se mogu o~ekivati u slu~aju pojave po`ara; 

11)    Po`arna bezbjednost je bezbjednost kojom se vjerovatno}a nastanka po`ara svodi na minimum; 

12)    Po`arni sektor je zatvoreni prostor koji mo`e biti podijeqen ili odijeqen od susjednih prostora unutar zgrade elementima konstrukcije koji imaju propisanu vatrootpornost; 

13)    Po`arno stepeni{te je stepeni{te koje se koristi samo u slu~aju opasnosti od po`ara za evakuaciju ili za ga{ewe po`ara; 

14)    Bezbjedonosno stepeni{te je stepeni{te u objektu odvojeno od unutra{wih prostorija konstruktivnim elementima otpornosti prema vatri u trajawu od najmawe 60 minuta, oslobo|eno svih gorivih materija i osigurano od zadimqavawa za vrijeme dok se ne zavr{i evakuacija qudi i ga{ewe po`ara; 

15)    Evakuacija je organizovano izmje{tawe qudi i materijalnih dobara sa ugro`enog prostora na prostor bezbjedan od po`ara; 

16)    Put za evakuaciju je bezbjedan put za samospa{avawe qudi iz objekta do izlaza i izvan objekta ili kroz drugi bezbjedan objekat; 

17)    Gra|evina obuhvata stambene i druge zgrade i objekte, te prostore koji su navedeni u ~lanu 20. ovog zakona; 

18)    Gra|evine za javnu upotrebu su {kole, obdani{ta, studentski i |a~ki domovi, stara~ki domovi, bolnice, hoteli, moteli, pansioni, tr`i{ni centri, tr`nice, pozori{ta, kino dvorane, sportske, koncertne i druge dvorane, stadioni, sale za konferencije, muzeji, aerodromi, `eqezni~ke i autobuske stanice, objekti kulturno - istorijskog naslije|a i drugi objekti; 

19)    Mjere za{tite od po`ara su sve organizacijske, tehnolo{ke i tehni~ke mjere koje smawuju rizik od po`ara i pove}avaju po`arnu bezbjednost; 

20)    Preventivne mjere za{tite od po`ara su sve preventivne organizacijske, gra|evinske i tehni~ko-tehnolo{ke mjere koje smawuju mogu}nost za nastanak po`ara, a pri wegovom nastanku omogu}avaju sigurnu evakuaciju qudi i imovine i spre~avaju wegovo {irewe; 

21)    Aktivne (represivne) mjere za{tite od po`ara su tehni~ke mjere koje podrazumijevaju primjenu sistema aktivne za{tite od po`ara; 

22)    Sistem aktivne za{tite od po`ara obuhvata instalacije, ure|aje i opremu za automatsko otkrivawe, dojavu i ga{ewe po`ara, odvo|ewe dima i toplote iz po`ara, detekciju eksplozivnih gasova, rezervno snabdijevawe elektri~nom energijom i drugo; 

23)    Oprema, ure|aji i druga sredstva za za{titu od po`ara su sva sredstva, ure|aji i oprema koja se upotrebqavaju za spre~avawe i ga{ewe po`ara; 

24)    Vlasnik imovine je fizi~ko ili pravno lice, dr`avni organ ili druga institucija sa za{ti}enim naj{irim ovla{tewem posjedovawa, kori{tewa i raspolagawa nekom stvari; 

25)    Korisnik imovine je fizi~ko ili pravno lice, dr`avni organ ili druga institucija koji na osnovu ugovora koristi imovinu vlasnika sa preuzetom obavezom po pitawu za{tite od po`ara; 

26)    Odgovorno lice za organizovawe za{tite od po`ara je : 

· vlasnik, odnosno korisnik imovine kada se radi o privatnom vlasni{tvu, 

· rukovodilac organa uprave, upravne organizacije i drugog dr`avnog organa Federacije, kantona, grada i op{tine (u daqwem tekstu: dr`avni organi), 

· direktor odnosno drugo odgovorno lice u privrednom dru{tvu i drugom pravnom licu (u daqwem tekstu: pravno lice), odre|eno op{tim aktom pravnog lica. 

27)    Edukacija je nau~no zasnovani, planski i organizovani proces koji se izvodi pod rukovodstvom nastavnika (predava~a), uz aktivno u~e{}e polaznika nastave; 

28)    Akcident je nezgoda, nesre}a, namjerno ili nenamjerno izazvana, od ~ijih posqedica mo`e stradati ve}i broj qudi, nastati materijalna {teta, {tetne posqedice po okolinu i dr; 

29)    Promet zapaqivih, eksplozivnih i drugih opasnih materija i opasnih proizvoda podrazumijeva nabavku, distribuciju, smje{taj, prodaju i upotrebu u skladi{tima, priru~nim skladi{tima i prodavnicama; 

30)    Dispozicija gra|evine obuhvata wenu unutra{wu strukturu. 

31)    Zaposleno lice podrazumijeva zaposlenike u pravnim licima i drugim institucijama, kao i dr`avne slu`benike i namje{tenike u organima dr`avne slu`be Federacije, kantona, op{tine i grada. 

^lan 3. 

Za{tita od po`ara i vatrogastvo ~ine sastavni dio jedinstvenog sistema za{tite i spa{avawa qudi i materijalnih dobara od prirodnih nepogoda i drugih nesre}a (u daqwem tekstu: prirodne i druge nesre}e) u Federaciji koji je ure|en Zakonom o za{titi i spa{avawu qudi i materijalnih dobara od prirodnih i drugih nesre}a ("Slu`bene novine Federacije BiH" br. 39/03 i 22/06), pa se radi toga za{tita od po`ara i vatrogastvo organizuju i funkcioni{u u okviru tog sistema, a vr{i se na na~in predvi|en ovim zakonom. 

^lan 4. 

Za{tita od po`ara obuhvata skup mjera i radwi upravne, organizacione, stru~ne, tehni~ke, obrazovne i propagandne prirode, koje se preduzimaju u ciqu sprje~avawa izbijawa i {irewa po`ara, wegovog otkrivawa, te za{tite qudi, biqnog i `ivotiwskog svijeta, materijalnih, kulturnih, istorijskih i drugih dobara i okoline (u daqwem tekstu: materijalna dobra). 

Za{tita od po`ara je djelatnost od posebnog interesa za Federaciju, kanton, grad i op{tinu, a ostvaruje se na na~in predvi|en ovim zakonom, podzakonskim propisima done{enim na osnovu ovog zakona i me|unarodnim tehni~kim normativima i standardima koji va`e u Bosni i Hercegovini, a koji se odnose na mjere za{tite od po`ara predvi|ene ovim zakonom. 

^lan 5. 

Vatrogastvo obuhvata skup mjera i radwi upravne, organizacione, stru~ne, kadrovske, tehni~ke, obrazovne i propagandne prirode, koje se preduzimaju u ciqu ga{ewa po`ara i spa{avawa qudi i materijalnih dobara ugro`enih po`arom, te pru`awe tehni~ke pomo}i u akcidentnim situacijama. 

^lan 6. 

Niko nema pravo da svojim materijalnim dobrima i svojim postupcima, nesprovo|ewem mjera za{tite od po`ara propisanih ovim zakonom i drugim propisima, dovodi u opasnost od po`ara tu|i `ivot i zdravqe i materijalna dobra. 

Svako fizi~ko lice ima pravo na za{titu svog `ivota i zdravqa od po`ara, koja se obezbje|uje, u skladu sa ovim zakonom i drugim propisima. 

^lan 7. 

Odredbe ovog zakona primjewuju se i na tehnolo{ke eksplozije koje nastaju kao posqedica upotrebe zapaqivih te~nosti, gasova, ~vrstih-pra{kastih hemijskih materija (jediwewa i smjesa), te ostalih gorivih materija koje sa zrakom mogu stvoriti eksplozivnu smjesu (u daqwem tekstu: eksplozije). 

^lan 8. 

Odredbe ovog zakona primjewuju se na gra|evine i prostore organa i institucija Bosne i Hercegovine i Oru`anih snaga Bosne i Hercegovine koji se nalaze na podru~ju Federacije, ako propisom Bosne i Hercegovine nije druga~ije odre|eno. 

^lan 9. 

U svrhu popularisawa vatrogasne djelatnosti i zna~ajnijeg preduzimawa aktivnosti u sprovo|ewu preventivnih mjera za{tite od po`ara, ustanovqava se stalna tradicionalna manifestacija pod nazivom MJESECI ZA[TITE OD PO@ARA, koja se odr`ava svake godine tokom maja i oktobra, a organizuju je i sprovode vatrogasne jedinice, vatrogasna dru{tva, vatrogasni savezi i organi uprave civilne za{tite u Federaciji, u skladu sa programom koji oni donose. 

II - PRAVA I DU@NOSTI ORGANA FEDERACIJE, KANTONA, OP[TINE I GRADA 

1. Nadle`nost organa Federacije 

^lan 10. 

U okviru Programa razvoja za{tite i spa{avawa od prirodnih i drugih nesre}a u Federaciji, koji donosi Parlament Federacije Bosne i Hercegovine na osnovu Zakona o za{titi i spa{avawu qudi i materijalnih dobara od prirodnih i drugih nesre}a, utvr|uju se i pitawa koja se odnose na programirawe razvoja za{tite od po`ara i vatrogastva u Federaciji, kao sastavni dio tog programa. 

^lan 11. 

Vlada Federacije Bosne i Hercegovine (u daqwem tekstu: Vlada Federacije), u oblasti za{tite od po`ara i vatrogastva: 

1)    utvr|uje procjenu ugro`enosti od po`ara koja je od zna~aja za Federaciju {to se vr{i u okviru procjene ugro`enosti od prirodnih i drugih nesre}a u Federaciji; 

2)    utvr|uje pitawa za za{titu od po`ara i vatrogastva koja se utvr|uju u Programu razvoja iz ~lana 10. ovog zakona; 

3)    razmatra stawe za{tite od po`ara i vatrogastva na podru~ju Federacije i utvr|uje odgovaraju}e mjere za dogradwu i efikasno funkcionisawe vatrogastva; 

4)    planira potrebna finansijska sredstva u buxetu Federacije za finansirawe potreba za{tite od po`ara i vatrogastva iz nadle`nosti Federacije; 

5)    vr{i i druge poslove iz oblasti za{tite od po`ara i vatrogastva, u skladu sa ovim zakonom i drugim propisima. 

^lan 12. 

Federalna ministarstva i drugi organi Federacije, u oblasti za{tite od po`ara i vatrogastva, u okviru svog djelokruga rada, organizuju i sprovode za{titu od po`ara radi za{tite qudstva i materijalnih dobara koja koriste u svom radu. 

Federalna ministarstva, pored poslova iz stava 1. ovog ~lana, vr{e i sqede}e poslove za{tite od po`ara: 

1)    u~estvuju u izradi procjene ugro`enosti od po`ara iz ~lana 11. ta~ka 1.) i programa razvoja za{tite od po`ara i vatrogastva iz ta~ke 2.) tog ~lana, iz oblasti za koju su osnovani; 

2)    u okviru svoje redovne djelatnosti realizuju zadatke u oblasti za{tite od po`ara koji su utvr|eni u dokumentima iz ta~ke 1.) stav 2. ovog ~lana, koji se odnose na oblast za koju su osnovani; 

3)    vr{e i druge poslove za{tite od po`ara i vatrogastva, u skladu sa ovim zakonom i drugim propisima. 

^lan 13. 

Federalna uprava civilne za{tite, u oblasti za{tite od po`ara i vatrogastva, vr{i sqede}e poslove: 

1)    sprovodi utvr|enu politiku i obezbje|uje izvr{ewe ovog zakona i drugih federalnih propisa iz oblasti za{tite od po`ara i vatrogastva u pravnim licima, dr`avnim organima i drugim institucijama u Federaciji; 

2)    izra|uje procjenu ugro`enosti od po`ara i program razvoja za{tite od po`ara i vatrogastva u okviru procjene ugro`enosti, odnosno programa razvoja iz ~lana 11. stav 1. ta~. 1.) i 2.) ovog zakona; 

3)    prati organizaciju i provo|ewe poslova za{tite od po`ara i vatrogastva u pravnim licima, dr`avnim organima i drugim institucijama u Federaciji koji su ovim zakonom i drugim propisima stavqeni u wenu nadle`nost; 

4)    izvr{ava zadatke za{tite od po`ara i vatrogastva utvr|ene u dokumentima iz ta~ke 2.) ovog ~lana i ostvaruje saradwu sa federalnim ministarstvima u izvr{avawu zadataka za{tite od po`ara iz wihove nadle`nosti; 

5)    vr{i inspekcijski nadzor za{tite od po`ara i vatrogastva, u skladu sa ovim zakonom; 

6)    ostvaruje odgovaraju}u saradwu sa kantonalnim upravama civilne za{tite i slu`bama civilne za{tite grada i op{tina u pitawima za{tite od po`ara i vatrogastva koja su ovim zakonom stavqena u nadle`nost kantona, grada i op{tine i tim organima pru`a odgovaraju}u stru~nu i drugu pomo}, radi pravilnog i potpunog vr{ewa tih poslova; 

7)    u~estvuje u akcijama za{tite i spa{avawa qudi i materijalnih dobara koji su ugro`eni po`arom ili eksplozijama; 

8)    preduzima odgovaraju}e mjere u oblasti organizovawa i provo|ewa stru~ne obuke i osposobqavawa zaposlenih lica u pravnim licima, dr`avnim organima i drugim institucijama iz oblasti za{tite od po`ara, kao i pripadnika vatrogasnih jedinica i drugih lica za potrebe vatrogastva u Federaciji, u skladu sa ovim zakonom; 

9)    preduzima i predla`e odgovaraju}e mjere na planirawu i nabavci tehni~kih sredstava i vatrogasne opreme potrebne za vatrogastvo u Federaciji; 

10)    rje{ava po `albama koje se izjave na rje{ewa organa uprave civilne za{tite kantona, op{tina i grada, koja su done{ena na osnovu ovog zakona; 

11)    ostvaruje odgovaraju}u saradwu u oblasti za{tite od po`ara i vatrogastva sa institucijama Bosne i Hercegovine nadle`nim za oblast za{tite od po`ara u pitawima koja su od zajedni~kog interesa za Federaciju i Bosnu i Hercegovinu, sa nadle`nim organom civilne za{tite Republike Srpske i Br~ko Distrikta Bosne i Hercegovine, kao i sa susjednim i drugim dr`avama u pitawima za{tite od po`ara i vatrogastva koja su od zajedni~kog interesa; 

12)    vr{i i druge poslove za{tite od po`ara i vatrogastva, u skladu sa ovim zakonom i podzakonskim propisima done{enim na osnovu ovog zakona. 

Za vr{ewe poslova iz stava 1. ovog ~lana u Federalnoj upravi civilne za{tite osniva se organizaciona jedinica za za{titu od po`ara i vatrogastvo. 

2. Nadle`nost kantona 

^lan 14. 

Kanton, u oblasti za{tite od po`ara i vatrogastva: 

1)    svojim propisom ure|uje organizaciju i na~in funkcionisawa za{tite od po`ara i vatrogastvo na podru~ju kantona od zna~aja za kanton, u skladu sa ovim zakonom, 

2)    u okviru programa razvoja za{tite i spa{avawa kantona, utvr|uje ciqeve, smjer i strategiju razvoja za{tite od po`ara i vatrogastva od zna~aja za kanton; 

3)    u okviru procjene ugro`enosti od prirodnih i drugih nesre}a kantona, utvr|uje i procjenu ugro`enosti od po`ara; 

4)    donosi plan za{tite od po`ara kantona i obezbje|uje wegovu realizaciju; 

5)    organizuje i sprovodi za{titu od po`ara iz nadle`nosti kantona, u skladu sa ovim zakonom i propisom iz ta~ke 1.) stav 1. ovog ~lana; 

6)    organizuje profesionalnu zajedni~ku vatrogasnu jedinicu za ga{ewe po`ara na podru~ju kantona i obezbje|uje kadrovske, materijalne, tehni~ke i druge potrebe za efikasno funkcionisawe vatrogastva na podru~ju kantona i odgovoran je za funkcionisawe vatrogastva u op{tinama i gradu na podru~ju kantona, u skladu sa ovim zakonom i propisima kantona; 

7)    obezbje|uje finansijska sredstva u buxetu kantona potrebna za za{titu od po`ara i vatrogastvo; 

8)    vr{i i druge poslove za{tite od po`ara i vatrogastva, u skladu sa ovim zakonom i propisima kantona. 

Propisom kantona utvr|uje se nadle`nost kantonalnih organa vlasti u izvr{avawu poslova iz stava 1. ovog ~lana, kao i pitawa iz ~lana 165. ovog zakona. 

^lan 15. 

Kantonalna uprava civilne za{tite, u oblasti za{tite od po`ara i vatrogastva, vr{i sqede}e poslove: 

1)    preduzima odgovaraju}e mjere i aktivnosti na organizovawu i provo|ewu za{tite od po`ara i vatrogastva na podru~ju kantona, u skladu sa ovim zakonom i propisom kantona iz ~lana 14. stav 1. ta~ka 1.) ovog zakona; 

2)    izra|uje procjenu ugro`enosti od po`ara od zna~aja za kanton, u okviru procjene ugro`enosti od prirodnih i drugih nesre}a za podru~je kantona, uz u~e{}e kantonalnih ministarstava; 

3)    u okviru programa razvoja za{tite i spa{avawa od prirodnih i drugih nesre}a kantona, ure|uje pitawa koja se odnose na razvoj za{tite od po`ara i vatrogastva od zna~aja za kanton; 

4)    ure|uje plan za{tite od po`ara kantona, u saradwi sa kantonalnim ministarstvima; 

5)    ostvaruje saradwu sa op{tinskim i gradskim slu`bama civilne za{tite na podru~ju kantona o pitawima od zna~aja za kanton i tim slu`bama pru`a stru~nu i drugu pomo} u oblasti za{tite od po`ara i organizovawa profesionalnih vatrogasnih jedinica op{tine i grada; 

6)    organizuje, priprema i sprovodi sve poslove koji se odnose na osnivawe zajedni~ke profesionalne vatrogasne jedinice kantona i preduzima mjere na wenoj popuni qudstvom i planirawu i nabavci vatrogasne opreme, tehni~kih i drugih sredstava neophodnih za rad i funkcionisawe te jedinice; 

7)    preduzima i predla`e mjere u oblasti organizovawa i sprovo|ewa stru~ne obuke i osposobqavawa pripadnika vatrogasne jedinice i drugih lica za potrebe vatrogastva, u skladu sa ovim zakonom i propisima kantona; 

8)    pru`a stru~nu i drugu pomo} dobrovoqnim vatrogasnim dru{tvima formiranim na podru~ju kantona na wihovom osposobqavawu za vr{ewe poslova iz wihove nadle`nosti od zna~aja za za{titu od po`ara i vatrogastvo, i ostvaruje posebnu saradwu sa pravnim licima koja su formirala vatrogasne jedinice radi rje{avawa pitawa od zajedni~kog interesa za vatrogastvo; 

9)    vr{i inspekcijski nadzor iz oblasti za{tite od po`ara i vatrogastva, u skladu sa ovim zakonom; 

10)    ostvaruje odgovaraju}u saradwu sa Federalnom upravom civilne za{tite, kao i sa kantonalnim upravama civilne za{tite susjednih kantona o pitawima od zajedni~kog interesa za za{titu od po`ara i vatrogastvo; 

11)    vr{i i druge poslove iz oblasti za{tite od po`ara i vatrogastva, u skladu sa ovim zakonom i poslove koji se propisom kantona stave u nadle`nost uprave. 

Za vr{ewe poslova iz stava 1. ovog ~lana u kantonalnoj upravi civilne za{tite osniva se organizaciona jedinica za za{titu od po`ara i vatrogastvo. 

3. Nadle`nost op{tine, odnosno grada 

^lan 16. 

Op{tina, odnosno grad, u oblasti za{tite od po`ara i vatrogastva: 

1)    svojim propisom ure|uje organizaciju i funkcionisawe za{tite od po`ara i vatrogastva na podru~ju op{tine, odnosno grada, u skladu sa ovim zakonom i propisima kantona i obezbje|uje sprovo|ewe te za{tite; 

2)    organizuje i sprovodi za{titu od po`ara iz nadle`nosti op{tine, odnosno grada u skladu sa ovim zakonom i propisima op{tine odnosno grada; 

3)    organizuje profesionalnu vatrogasnu jedinicu op{tine, odnosno grada za ga{ewe po`ara, te obezbje|uje kadrovske, materijalne, tehni~ke i druge uslove koji su potrebni za uspje{no i efikasno funkcionisawe te jedinice, u skladu sa ovim zakonom i propisima op{tine, odnosno grada; 

4)    utvr|uje procjenu ugro`enosti od po`ara, kao i program razvoja za{tite od po`ara i vatrogastva iz nadle`nosti op{tine, odnosno grada u okviru procjene ugro`enosti, odnosno programa razvoja za{tite i spa{avawa od prirodnih i drugih nesre}a; 

5)    donosi plan za{tite od po`ara op{tine, odnosno grada i obezbje|uje wegovu relizaciju; 

6)    planira i obezbje|uje finansijska sredstva u buxetu op{tine, odnosno grada za potrebe za{tite od po`ara i vatrogastva; 

7)    vr{i i druge poslove za{tite od po`ara i vatrogastva, u skladu sa ovim zakonom i propisima kantona. 

Propisom iz stava 1. ta~ke 1.) ovog ~lana utvr|uje se nadle`nost op{tinskih, odnosno gradskih organa vlasti u izvr{avawu poslova iz stava 1. ovog ~lana, kao i pitawa iz ~lana 165. ovog zakona od zna~aja za op{tinu i grad. 

^lan 17. 

Op{tinska odnosno gradska slu`ba civilne za{tite, u oblasti za{tite od po`ara i vatrogastva, vr{i sqede}e poslove: 

1)    preduzima odgovaraju}e mjere i aktivnosti na organizaciji i provo|ewu za{tite od po`ara i vatrogastva na podru~ju op{tine odnosno grada, u skladu sa ovim zakonom, propisima kantona i op{tine, odnosno grada; 

2)    obavqa stru~ne i druge poslove koji se odnose na organizovawe profesionalne vatrogasne jedinice op{tine i grada i predla`e i preduzima mjere na obezbje|ewu kadrovskih, materijalnih, tehni~kih i drugih uslova potrebnih za efikasan rad i funkcionisawe te jedinice i u tim pitawima ostvaruje saradwu sa kantonalnom upravom civilne za{tite; 

3)    defini{e i predla`e pitawa koja se odnose na razvoj za{tite od po`ara i vatrogastva u okviru programa razvoja za{tite i spa{avawa od prirodnih i drugih nesre}a op{tine, odnosno grada, a {to se vr{i u saradwi sa ostalim slu`bama za upravu op{tine, odnosno grada; 

4)    izra|uje plan za{tite od po`ara op{tine, odnosno grada i obezbje|uje wegovu realizaciju uz u~e{}e slu`bi za upravu op{tine, odnosno grada; 

5)    planira i obezbje|uje provo|ewe obuke i stru~no osposobqavawe i usavr{avawe pripadnika vatrogasne jedinice iz stava 1. ta~ke 2.) ovog ~lana i drugih lica koja se bave poslovima vatrogastva; 

6)    pru`a stru~nu i drugu pomo} dobrovoqnim vatrogasnim dru{tvima radi uspje{nog obavqawa poslova za{tite od po`ara i vatrogastva iz wihove nadle`nosti od zna~aja za vatrogastvo, a posebne aktivnosti sprovodi kod onih vatrogasnih dru{tava u kojima je osnovana dobrovoqna vatrogasna jedinica radi osposobqavawa te jedinice za efikasno u~e{}e u ga{ewu po`ara; 

7)    ostvaruje saradwu sa pravnim licima u kojima su osnovane vatrogasne jedinice radi osposobqavawa tih jedinica za efikasno ga{ewe po`ara i mogu}eg u~e{}a tih jedinica na ga{ewu po`ara van objekata i prostora pravnog lica na podru~ju op{tine, odnosno grada; 

8)    ostvaruje saradwu sa slu`bama civilne za{tite susjednih op{tina u pitawima od zajedni~kog interesa za za{titu od po`ara i vatrogastvo; 

9)    vr{i i druge poslove iz oblasti za{tite od po`ara i vatrogastva koji su ovim zakonom, kao i zakonom kantona i odlukama op{tinskog odnosno gradskog vije}a stavqeni u nadle`nost slu`be civilne za{tite op{tine, odnosno grada. 

Za vr{ewe poslova iz stava 1. ovog ~lana u op{tinskoj odnosno gradskoj slu`bi civilne za{tite osniva se organizaciona jedinica za za{titu od po`ara i vatrogastvo. 

III - PROGRAMIRAWE RAZVOJA ZA[TITE OD PO@ARA I VATROGASTVA 

^lan 18. 

Programirawe razvoja za{tite od po`ara i vatrogastva u Federaciji, u okviru programa iz ~lana 10. ovog zakona, obuhvata politiku i strategiju i akcione planove u okviru kojih se defini{e vizija, na~ela i opredjeqewa, ciqevi i podru~ja razvoja za organizovawe i provo|ewe za{tite od po`ara i vatrogastva sa svim elementima potrebnim za wegovo usavr{avawe i efikasno funkcionisawe od zna~aja za Federaciju za period od najmawe pet godina. 

Na osnovu programa iz stava 1. ovog ~lana, Vlada Federacije, na prijedlog Federalne uprave civilne za{tite utvr|uje istra`iva~ke i razvojne projekte, odre|uje izvr{ioce i saradnike za izradu i ocjenu istra`iva~kih i razvojnih projekata u oblasti za{tite od po`ara i vatrogastva i odre|uje na~in finansirawa tih projekata. 

^lan 19. 

Programirawe razvoja za{tite od po`ara i vatrogastva iz nadle`nosti kantona, op{tine i grada vr{i se u okviru programa razvoja za{tite i spa{avawa kantona, grada i op{tine. To programirawe se vr{i u skladu sa procjenom ugro`enosti od po`ara podru~ja kantona, op{tine i grada i drugih ~iwenica va`nih za programirawe, na period od najmawe pet godina. 

Sadr`aj pitawa koja se odnose na programirawe razvoja za{tite od po`ara i vatrogastva iz stava 1. ovog ~lana i na~in wihove izrade i dono{ewa ure|uju se propisom kantona, op{tine i grada analogno pitawima iz ~lana 18. stav 1. ovog zakona, s tim da se prilagode stawu i potrebama kantona, op{tine i grada u oblasti za{tite od po`ara i vatrogastva. 

Na osnovu programa iz stava 1. ovog ~lana, vlada kantona, op{tinski na~elnik odnosno gradona~elnik donose godi{wi plan aktivnosti na realizaciji zadataka utvr|enih za za{titu od po`ara i vatrogastvo, {to se odre|uje prema utvr|enim prioritetima. 

IV - ORGANIZACIJA I FUNKCIONISAWE, PLANIRAWE I PROVO\EWE MJERA ZA[TITE OD PO@ARA 

1. Organizacija i funkcionisawe za{tite od po`ara 

^lan 20. 

Za{tita od po`ara se organizuje i sprovodi u svim stambenim i drugim zgradama i objektima i na svim prostorima koji se smatraju gra|evinama prema ~lanu 36. Zakona o prostornom planirawu i kori{tewu zemqi{ta na nivou Federacije Bosne i Hercegovine ("Slu`bene novine Federacije BiH", br. 2/06,72/07 i 32/08) i Uredbi o tehni~kim svojstvima koje gra|evine moraju zadovoqavati u pogledu bezbjednosti te na~ina kori{tewa i odr`avawa gra|evina ("Slu`bene novine Federacije BiH", br. 29/07 i 51/08) koji prema procjeni ugro`enosti od po`ara mogu biti izlo`eni opasnostima od izbijawa i {irewa po`ara. Te gra|evine i prostori su: 

1)    gra|evine trajno povezane sa tlom koje se sastoje od gra|evinskog sklopa ili od gra|evinskog sklopa i ugra|ene opreme, kao i samostalna postrojewa trajno povezana sa tlom; 

2)    saobra}ajne, vodoprivredne i energetske gra|evine i povr{ine sa pripadaju}im instalacijama, telekomunikacijske gra|evine i instalacije, gra|evine i instalacije komunalne infrastrukture; 

3)    proizvodne i druge privredne gra|evine i postrojewa, skladi{ta, sajmi{ta i sli~ne gra|evine; 

4)    objekti na vodnim povr{inama (ribogojili{ta), plutaju}e platforme i sl.); 

5)    trgovi, javne povr{ine, javne zelene povr{ine, igrali{ta, sportske gra|evine, grobqa, deponije otpadaka, javne pijace, skloni{ta i sli~ne gra|evine. 

Za{tita od po`ara se organizuje i sprovodi i za {ume, {umska i poqoprivredna zemqi{ta i ostale prirodne resurse. 

Za{titu od po`ara du`ni su da organizuju i provode pravna i fizi~ka lica, dr`avni organi Federacije, kantona, grada i op{tine i druge institucije koji su vlasnici ili korisnici gra|evina i prostora iz stava 1. i {uma, {umskog i poqoprivrednog zemqi{ta iz stava 2. ovog ~lana (u daqwem tekstu: vlasnici ili korisnici gra|evina i prostora). 

Za{titu od po`ara du`ni su da organizuju i provode i gra|ani u svojim stanovima i stambenim zgradama (ku}ama) i drugim objektima i prostorima koje koriste za svoje potrebe. 

Svi objekti koji su prikqu~eni na niskonaponsku mre`u u roku od tri godine od dana stupawa na snagu ovog zakona, moraju biti za{ti}eni osigura~ima-sklopkama-rastavqa~ima ugra|enim na mjestu prikqu~ka na niskonaponsku mre`u, a koji zadovoqava uslove propisane normom BAS EN 60947-3. Osigura~i-sklopke-rastavqa~i se mogu ugraditi i na mjestima granawa niskonaponske mre`e, ~iji }e optimalan broj zavisno od konfiguracije mre`e odrediti nadle`na elektrodistribucija. 

^lan 21. 

Osnovni nosilac organizovawa i provo|ewa za{tite od po`ara su op{tina i grad, kao jedinice lokalne samouprave, i kanton koji je odgovoran za ta pitawa na podru~ju kantona, a jedinstveno funkcionisawe te za{tite na cijelom podru~ju Federacije obezbje|uje Federacija, na na~in predvi|en ovim zakonom. 

Organizacija i funkcionisawe za{tite od po`ara u op{tini i gradu utvr|uje se u planu za{tite od po`ara op{tine odnosno grada, koji donosi op{tinsko, odnosno gradsko vije}e na prijedlog op{tinskog na~elnika, odnosno gradona~elnika, a plan za{tite od po`ara kantona donosi skup{tina kantona, na prijedlog vlade kantona. 

Plan za{tite iz stava 2. ovog ~lana izra|uje se na osnovu procjene ugro`enosti od po`ara podru~ja op{tine i grada, odnosno kantona i kadrovskim, materijalnim i drugim uslovima koji su od zna~aja za tu za{titu, s tim da se za plan za{tite kantona u obzir uzimaju i potrebe utvr|ene u procjenama ugro`enosti od po`ara podru~ja op{tina i grada sa podru~ja kantona. 

^lan 22. 

U planu za{tite od po`ara kantona, grada i op{tine, utvr|uje se naro~ito: organizacija za{tite od po`ara, organizacija i na~in upotrebe vatrogasnih jedinica, sistem javqawa i obavje{tavawa, postupak u slu~aju po`ara, tehni~ka oprema i sredstva potrebna za ga{ewe po`ara, na~in snabdijevawa vodom, putevi, prilazi i prolazi za ga{ewe po`ara, saradwa svih vatrogasnih jedinica koje postoje na podru~ju op{tine i grada, obaveze organa uprave kantona, odnosno op{tinskih i gradskih slu`bi za upravu u izvr{avawu predvi|enih mjera za{tite od po`ara, rokovi za izvr{ewe predvi|enih zadataka, druga pitawa koja se prema ovom zakonu ure|uju planom za{tite od po`ara, te druge mjere i aktivnosti za uspje{no funkcionisawe i unapre|ivawe za{tite od po`ara i vatrogastvo i na~in vr{ewa nadzora na provo|ewu zadataka utvr|enih u tom planu. Sadr`aj i na~in izrade tog plana vr{i se prema propisu iz stava 4. ovog ~lana. 

U ciqu pra}ewa izvr{ewa plana za{tite od po`ara iz stava 1. ovog ~lana, op{tinsko, odnosno gradsko vije}e, a u kantonu - vlada kantona, svake godine do kraja februara razmatra i ocjewuje wegovu realizaciju i vr{i odgovaraju}e izmjene sa novonastalim promjenama koje su va`ne za za{titu od po`ara, kao {to su urbanisti~ke i gra|evinske promjene, kao i promjene namjene gra|evina i sli~no i utvr|uje mjere za wegovu potpunu realizaciju, a posebno mjere koje se odnose na obezbje|ivawe neophodnih finansijskih sredstava za realizaciju planiranih zadataka. 

Plan za{tite od po`ara za vlastite potrebe izra|uju i dr`avni organi i druge institucije i pravna lica koji se odrede u planu za{tite od po`ara op{tine, odnosno grada ili kantona, {to se vr{i prema propisu iz ~lana 29. stav 2. ovog zakona, kojim su gra|evine tih organa i pravnih lica razvrstane u odgovaraju}e kategorije ugro`enosti od po`ara. 

Vlada Federacije }e u okviru propisa koji se odnosi na sadr`aj i na~in izrade planova za{tite i spa{avawa i metodologije za izradu procjene ugro`enosti od prirodnih i drugih nesre}a koji se donose na osnovu Zakona o za{titi i spa{avawu qudi i materijalnih dobara od prirodnih i drugih nesre}a, propisati i na~in izrade i sadr`aj plana za{tite od po`ara iz st. 1. i 3. ovog ~lana, kao i procjene ugro`enosti od po`ara. Izradu tih propisa vr{i Federalna uprava civilne za{tite, u saradwi sa Federalnim ministarstvom unutra{wih poslova, Federalnim ministarstvom prostornog ure|ewa, Federalnim ministarstvom okoli{a i turizma, Federalnim ministarstvom poqoprivrede, vodoprivrede i {umarstva, Federalnim ministarstvom energije, rudarstva i industrije i Federalnim ministarstvom saobra}aja i komunikacija. 

^lan 23. 

Pravna i fizi~ka lica, dr`avni organi i druge institucije, du`ni su izvr{avati zadatke utvr|ene u planu za{tite od po`ara iz ~lana 22. stav 1. ovog zakona, koji se na wih odnose. 

^lan 24. 

Pravna lica, dr`avni organi i druge institucije, du`ni su svojim op{tim aktom, a u skladu sa vrstom djelatnosti koju obavqaju i procesom rada, urediti pitawa koja se odnose na organizaciju i funkcionisawe za{tite od po`ara u svojim objektima i prostorima, i to: 

1)    utvrditi na~in organizovawa i ostvarivawa za{tite od po`ara, u skladu sa ovim zakonom i podzakonskim propisima; 

2)    utvrditi mjere za provo|ewe i unapre|ewe za{tite od po`ara; 

3)    propisati na~in upoznavawa zaposlenih lica sa opasnostima od po`ara na radnom mjestu, prilikom prijema i raspore|ivawa tih lica na radno mjesto, kao i prilikom premje{tawa sa jednog na drugo radno mjesto; 

4)    odrediti du`nosti i odgovornosti svih zaposlenih lica u sprovo|ewu propisanih mjera za{tite od po`ara; 

5)    urediti obavezu i na~in stru~nog osposobqavawa zaposlenih lica, za sprovo|ewe mjera za{tite od po`ara na radnim mjestima, kao i izradu posebnih radnih uputstava za zaposlena lica koja su raspore|ena na radna mjesta za koja se, zbog postojawa pove}ane opasnosti od po`ara, moraju predvidjeti posebne mjere za{tite od po`ara; 

6)    odrediti zaposleno lice koje }e biti zadu`eno da se stara o sprovo|ewu mjera za{tite od po`ara utvr|enih ovim op{tim aktom s tim da to lice bude posebno stru~no osposobqeno za uspje{no obavqawe poslova iz oblasti za{tite od po`ara; 

7)    utvrditi sadr`aj i na~in dono{ewa svog plana za{tite od po`ara i na~in sprovo|ewa tog plana; 

8)    urediti na~in vr{ewa unutra{we kontrole sprovo|ewa predvi|enih mjera za{tite od po`ara i na~in vo|ewa evidencije o sprovo|ewu propisanih mjera za{tite od po`ara; 

9)    odrediti mjesto i prostore u kojima mora biti zabrana proizvodwe, kori{tewe i preno{ewe otvorene vatre; 

10)    utvrditi du`nosti i na~in pona{awa zaposlenih lica u slu~aju pojave po`ara; 

11)    odrediti disciplinsku odgovornost za zaposlena lica zbog nepridr`avawa propisanih mjera za{tite od po`ara. 

Izuzetno, pravna lica sa ve}im izvorima opasnosti, umjesto lica iz ta~ke 6.) stav 1. ovog ~lana, mogu formirati stru~nu slu`bu za{tite od po`ara i utvrditi nadle`nost te slu`be, {to se vr{i u skladu sa propisom iz ~lana 22. stav 4. ovog zakona. 

Pravna lica, dr`avni organi i druge institucije, du`ni su upoznati sva zaposlena lica sa op{tim aktom iz stava 1. ovog ~lana, te sprovoditi stru~nu obuku i osposobqavawe za za{titu od po`ara na na~in predvi|en u ~lanu 128. ovog zakona. 

^lan 25. 

Vlasnik ili korisnik gra|evine i prostora i upraviteq stambenog objekta je odgovoran za za{titu od po`ara u tim gra|evinama, odnosno objektima. 

Vlasnik ili korisnik iz stava 1. ovog ~lana mo`e ovlastiti pravno lice registrovano za obavqawe poslova iz oblasti za{tite od po`ara koje ima odgovaraju}e stru~ne kadrove i opremu i sredstva za vr{ewe tih poslova, koje }e za wihove potrebe sprovoditi mjere za{tite od po`ara, {to se vr{i zakqu~ivawem ugovora sa tim pravnim licima. 

Za provo|ewe mjera za{tite od po`ara u vi{espratnim gra|evinama - stambenim objektima, mo`e se ovlastiti upraviteq stambenog objekta, u skladu sa odgovaraju}im propisom kantona. 

^lan 26. 

Op{tinsko odnosno gradsko vije}e svojom odlukom ure|uje organizaciju i rad dimwa~arske djelatnosti, rokove ~i{}ewa dimwaka, uslove za vr{ewe dimwa~arske slu`be, te druga pitawa od zna~aja za obavqawe dimwa~arske djelatnosti, te obavqawe nadzora nad radom dimwa~arske slu`be. 

2. Planirawe i provo|ewe mjera za{tite od po`ara 

(1) Op{te mjere za za{titu od po`ara 

^lan 27. 

Op{te mjere za za{titu od po`ara, u smislu ovog zakona su: 

1)    izbor lokacije i dispozicije gra|evina, kao i izbor materijala, ure|aja, instalacija i konstrukcija kojim }e se sprije~iti ili svesti na najmawu mjeru mogu}nost izbijawa i {irewa po`ara; 

2)    izgradwa prilaznih puteva i prolaza za vatrogasna vozila i tehniku; 

3)    izgradwa po`arnih stepeni{ta i pomo}nih izlaza; 

4)    obezbje|ewe potrebnih koli~ina vode i drugih sredstava za ga{ewe po`ara; 

5)    organizovawe osmatra~ko - dojavne slu`be, izrada i odr`avawe protivpo`arnih prosjeka i puteva, obezbje|ewe opreme i sredstava za ga{ewe {umskih po`ara, te druge mjere za{tite od po`ara na otvorenom prostoru; 

6)    zabrana upotrebe otvorene vatre i drugih izvora paqewa na mjestima i prostorima gdje bi zbog toga moglo do}i do po`ara; 

7)    izbor i odr`avawe tehnolo{kih procesa i ure|aja kojima se obezbje|uje bezbjednost protiv po`ara; 

8)    postavqawe ure|aja za javqawe, ga{ewe i sprje~avawe {irewa po`ara, ure|aja za mjerewe koncentracije zapaqivih i eksplozivnih gasova, para ili pra{ine u vazduhu i drugih ure|aja za kontrolu bezbijednog odvijawa tehnolo{kog procesa; 

9)    odr`avawe i kontrola ispravnosti ure|aja i instalacija ~ija neispravnost mo`e uticati na nastanak i {irewe po`ara; 

10)    obuka svih zaposlenih lica i gra|ana u prakti~noj upotrebi aparata za ga{ewe po~etnog po`ara, kao i drugih priru~nih sredstava i opreme za ga{ewe po`ara. 

Op{te mjere iz stava 1. ovog ~lana du`ni su da provode svi vlasnici i korisnici gra|evina i prostora koje koriste u svom radu. 

(2) Mjere za{tite od po`ara u oblasti prostornog planirawa 

^lan 28. 

Organ uprave nadle`an za poslove prostornog ure|ewa obezbijedi}e da se pri izradi dokumenata prostornog ure|ewa i to: prostornog plana Federacije, prostornog plana podru~ja posebnih obiqe`ja Federacije, prostornog plana kantona, prostornog plana podru~ja posebnih obiqe`ja kantona, prostornog plana op{tine odnosno grada, urbanisti~kog plana, regulacionog plana i urbanisti~kog projekta, predvide prostorne i tehni~ke mjere za{tite od po`ara, a naro~ito: 

1)    uslove za efikasno spa{avawe qudi, `ivotiwa i materijalnih dobara; 

2)    potrebne razmake ili protivpo`arnu udaqenost izme|u objekata; 

3)    saobra}ajne i manipulativne povr{ine za interventna vozila; 

4)    izvode za dovoqno snabdijevawe vodom za ga{ewe po`ara; 

5)    primjenu odgovaraju}ih materijala koji ne mogu biti uzro~nici nastanka i prenosa po`ara. 

Uz dokumente iz stava 1. ovog ~lana izra|uje se elaborat za{tite od po`ara, u kojem se razra|uju mjere iz stava 1. ovog ~lana. 

(3) Razvrstavawe gra|evina u odgovaraju}e kategorije ugro`enosti od po`ara 

^lan 29. 

Radi utvr|ivawa odgovaraju}e organizacije za{tite od po`ara i provo|ewa mjera za{tite od po`ara, sve se gra|evine razvrstavaju u odgovaraju}e kategorije ugro`enosti od po`ara u zavisnosti od namjene gra|evine, zastupqenog tehni~ko-ehnolo{kog procesa, vrste i koli~ine materijala koji se u wima proizvode, prera|uju, prodaju ili skladi{te, veli~ine i spratnosti gra|evine, lokacije gra|evine, te vrste materijala koji su upotrebqeni za izgradwu gra|evine. 

Federalno ministarstvo prostornog ure|ewa, u saradwi sa Federalnom upravom civilne za{tite, odre|uje kategorije i propisuje uslove, osnove i kriterije za razvrstavawe gra|evina iz stava 1. ovog ~lana u odgovaraju}e kategorije ugro`enosti od po`ara. 

(4) Sadr`aj projektne dokumentacije 

^lan 30. 

Vrsta i obim mjera za za{titu od po`ara za svaku gra|evinu defini{u se u glavnom projektu. 

Pravna lica registrovana i fizi~ka lica ovla{tena za projektovawe gra|evina du`na su mjere za{tite od po`ara, predvi|ene u glavnom projektu prikazati tako da se na osnovu grafi~kih prikaza, prora~una i tekstualnih obja{wewa mo`e ocijeniti funkcionalnost i efikasnost predvi|enih mjera za{tite od po`ara. 

Pravna lica iz stava 2. ovog ~lana koja su izradila glavni projekat du`na su ga provjeriti na na~in utvr|en u propisu iz ~lana 160. stav 1. ta~ka 1.) ovog zakona i nakon provjere izdati potvrdu kojom se potvr|uje da su mjere za{tite od po`ara primjewene u glavnom projektu izra|ene u skladu sa ovim zakonom, uslovima ure|ewa prostora, tehni~kim normativima i standardima. 

Obaveza kontrole iz stava 3. ovog ~lana odnosi se i na glavni projekat koji su izradila fizi~ka lica ili koja su u~estvovala u izradi glavnog projekta, s tim da kontrolu wihovih projekata i izdavawe potvrde obavqa pravno lice registrovano i ovla{teno za te poslove. 

^lan 31. 

Pri projektovawu gra|evina u kojima se proizvode ili uskladi{tavaju eksplozivne materije, zapaqive te~nosti i gasovi, kao i privrednih i industrijskih gra|evina u kojima se ugra|uju postrojewa, ure|aji i instalacije sa kori{tewem zapaqive te~nosti ili gasova, te gra|evina za kolektivno stanovawe (izuzev gra|evina individualnog stanovawa), industrijskih gra|evina i gra|evina za javnu upotrebu, obavezno se izra|uje elaborat za{tite od po`ara (u daqwem tekstu: elaborat), koji je sastavni dio projektne dokumentacije. 

Elaborat minimalno sadr`i: 

1)    procjenu ugro`enosti od po`ara s obzirom na dispoziciju i namjenu gra|evine, gra|evinske i tehni~ko - tehnolo{ke karakteristike; 

2)    izbor tehni~kih rje{ewa, tehnolo{kih, elektro, ma{inskih, gra|evinskih i drugih mjera u funkciji za{tite od po`ara; 

3)    izbor mjera, tehni~kih rje{ewa i gra|evinskih materijala u funkciji evakuacije i spa{avawa qudi i materijalnih dobara sa opisom i uputstvima za postupak evakuacije; 

4)    izbor tehni~ke opreme i sredstava za ga{ewe po`ara, kao i drugih mjera u funkciji ga{ewa po`ara (putevi, prolazi, prilazi, snabdijevawe vodom i sl.); 

5)    opis organizacije posla i potrebna uputstva u vezi sa primjewenim mjerama za{tite od po`ara; 

6)    grafi~ke prikaze primijewenih mjera za{tite od po`ara; 

7)    popis primijewenih propisa, standarda i normativa, odnosno priznatih i dokumentovanih pravila tehni~ke prakse u inostranstvu koji nisu regulisani doma}im propisima, a koje je prihvatila Bosna i Hercegovina. 

Elaborat mogu raditi pravna lica koja su registrovana za tu djelatnost i koja ispuwavaju uslove za projektovawe koji su utvr|eni u Zakonu o prostornom planirawu, koji je naveden u ~lanu 20. stav 1. ovog zakona. 

^lan 32. 

Pri projektovawu i gradwi gra|evina i ugradwi prikqu~aka, opreme, ure|aja i postrojewa, kao i wihovoj proizvodwi, moraju se predvidjeti i primijeniti mjere za{tite od po`ara koje }e omogu}iti: 

1)    smawewe mogu}nosti nastanka po`ara; 

2)    pravovremeno otkrivawe i obavje{tavawe o po`aru; 

3)    efikasno spa{avawe qudi, `ivotiwa i materijalnih dobara (u gra|evini i izvan gra|evine); 

4)    ograni~avawe {irewa vatre i dima; 

5)    efikasno ga{ewe po`ara; 

6)    obezbje|ewe saobra}ajnih i manipulativnih povr{ina za interventna vozila. 

Izvo|a~ radova na gra|evini u izgradwi du`an je prije po~etka gra|ewa sa~initi elaborat za{tite od po`ara na gradili{tu i pribaviti saglasnost nadle`ne inspekcije za za{titu od po`ara, te obezbjediti dovoqno sredstava i opreme za ga{ewe po`ara. 

^lan 33. 

Pri projektovawu stambenih gra|evina sa ~etiri ili vi{e nadzemnih eta`a, industrijskih gra|evina, energetskih objekata i gra|evina za javnu upotrebu (bolnice, hoteli, sportske i druge dvorane, robne ku}e, {kole, saobra}ajne stanice, aerodromi i drugi sli~ni objekti) obavezno se, pored komunikacionog, projektuje i po`arno stepeni{te. 

Po`arno stepeni{te se odre|uje na osnovu odgovaraju}ih standarda iz ~lana 31. stav 2. ta~ka 7.) ovog zakona i analize po`arnog optere}ewa, na~ina {irewa po`ara, rizika od po`ara i materijalne vrijednosti gra|evine ili wenog dijela. 

^lan 34. 

Elektri~ne, ventilacione, gasne, naftovodne, toplovodne, gromobranske i druge instalacije i ure|aji, kao i dimovodi, moraju se projektovati, postaviti odnosno izvoditi, koristiti i odr`avati prema propisima o tehni~kim normativima i standardima koji se odnose na ta pitawa, kao i uputstvima proizvo|a~a o ~emu mora postojati dokumentacija. 

Instalacije i ure|aji iz stava 1. ovog ~lana, kao i dimovodi i lo`i{ta mogu se upotrebqavati samo ako su ispravni i ako su pravilno postavqeni, {to se utvr|uje atestom o ispravnosti instalacija. 

^lan 35. 

Instalacije, ure|aji i postrojewa iz ~lana 34. ovog zakona, moraju se projektovati, izra|ivati, postavqati, koristiti i odr`avati tako da opasnosti od po`ara ili eksplozije budu svedeni na najmawu mogu}u mjeru dosqednom i pravilnom primjenom odgovaraju}ih mjera propisinih zakonom, tehni~kim normativima i standardima koji se odnose na ta pitawa, kao i uputstvima proizvo|a~a. 

Pod odgovaraju}im mjerama iz stava 1. ovog ~lana, podrazumijevaju se mjere koje se direktno ili indirektno mogu dovesti u vezu sa za{titom od po`ara i spre~avawe izazivawa ili {irewa po`ara ili eksplozija, a {to je u funkciji za{tite qudi i materijalnih dobara. 

(5) Izdavawe rje{ewa o odobrewu za gra|ewe, odnosno odobrewa za upotrebu gra|evine 

^lan 36. 

Radi dobijawa rje{ewa o odobrewu za gra|ewe, investitor je du`an uz glavni projekat za gra|evine iz ~lana 31. stav 1. i ~lana 33. stav 1. ovog zakona, prilo`iti i stru~nu ocjenu i mi{qewe od ovla{tenog pravnog lica iz ~lana 37. ovog zakona, da su u tehni~koj dokumentaciji u potpunosti primijeweni propisi, standardi i drugi normativi za{tite od po`ara, te da je obezbije|ena funkcionalnost i efikasnost projektom predvi|enih mjera za{tite od po`ara. 

Stru~nu ocjenu i mi{qewe iz stava 1. ovog ~lana ne mogu davati pravna lica koja su u~estvovala u izradi glavnog projekta. 

^lan 37. 

Za davawe stru~ne ocjene i mi{qewa iz ~lana 36. ovog zakona, mo`e se ovlastiti pravno lice registrovano za djelatnost za{tite od po`ara koje ima u stalnom radnom odnosu odgovaraju}i broj lica razli~ite struke sa visokom stru~nom spremom, najmawe VII stepen, iz oblasti za{tite od po`ara, bezbjednosti i tehni~kih struka koje se odre|uju propisom iz ~lana 159. stav 1. ta~ka 1.) ovog zakona i koja raspola`u odgovaraju}im ure|ajima za ispitivawe izdr`qivosti i otpornosti materijala i opreme za toplotu i vatru, kao i za ispitivawe funkcionalnosti ure|aja, sprava i opreme za ga{ewe po`ara, a koja se bli`e odre|uju u propisu iz ~lana 159. stav 1. ta~ka 1. ovog zakona. 

Rje{ewe o ispuwavawu uslova iz stava 1. ovog ~lana, na zahtjev pravnog lica koje tra`i to odobrewe donosi organ uprave za prostorno ure|ewe nadle`an za dono{ewe tog rje{ewa, uz pribavqeno mi{qewe nadle`nog organa uprave civilne za{tite. Rje{ewe se izdaje na na~in predvi|en u propisu iz ~lana 159. stav 1. ta~ka 1.) ovog zakona. 

^lan 38. 

Organ uprave nadle`an za izdavawe odobrewa za gra|ewe, odnosno izgradwu ili rekonstrukciju i dogradwu i nadogradwu gra|evine ne}e izdati to odobrewe ukoliko glavni projekat ne sadr`i elaborat za{tite od po`ara izra|en prema ~lanu 31. ovog zakona. 

U komisiju za tehni~ki pregled izgra|ene ili rekonstruisane, dogra|ene ili nadogra|ene gra|evine, za poslove iz stava 3. ovog ~lana, imenuje se i jedan ~lan iz nadle`nog organa uprave civilne za{tite ili iz drugog organa ili pravnog lica koga predlo`i nadle`ni organ civilne za{tite, koji ispuwava uslove iz ~lana 37. stav 1. ovog zakona. 

Odobrewe za upotrebu izgra|ene ili rekonstruisane ili dogra|ene i nadogra|ene gra|evine mo`e se izdati tek onda kada ~lan komisije iz stava 2. ovog ~lana, utvrdi i dokumentira da su sprovedene i sve mjere za{tite od po`ara predvi|ene u elaboratu iz ~lana 31. stav 2. ovog zakona, kao i odgovaraju}a pravila tehni~ke prakse, a posebno slijede}e: 

1)    primijeweni gra|evinski materijali i elementi konstrukcije odgovaraju}ih po`arnih karakteristika i vatrootpornosti koji su atestirani od strane ovla{tenih laboratorija; 

2)    obezbije|ena podjela gra|evine u po`arne sektore; 

3)    obezbije|ene propisane karakteristike po`arnih i sigurnosnih stepeni{ta i puteva evakuacije; 

4)    propisno obiqe`eni putevi evakuacije i izlazi prema po`arnim i sigurnosnim stepeni{tima ili u bezbjedan prostor; 

5)    obezbije|ena funkcionalnost ure|aja za odvo|ewe dima i toplote, protivpo`arnih klapni, protivpo`arnih vrata, hidrantske mre`e, stabilnih instalacija za ga{ewe po`ara, ure|aja/aparata za ga{ewe po~etnog po`ara, sistema za dojavu po`ara, sigurnosnog osvjetqewa (pomo}nog i pani~nog) i druge predvi|ene mjere. 

Zabraweno je kori{tewe gra|evine bez upotrebne dozvole, ako su za tu gra|evinu predvi|ene mjere za{tite od po`ara iz stava 3. ovog ~lana. 

(6) Odr`avawe i ispitivawe aparata za ga{ewe po~etnih po`ara 

^lan 39. 

Korisnici aparata za ga{ewe po~etnih po`ara (u daqwem tekstu: aparat) du`ni su da obezbijede wihovo odr`avawe i ispitivawe isparavnosti i funkcionalnosti, u skladu sa propisima o tehni~kim normativima i standardima koji se odnose na ta pitawa i uputstvom proizvo|a~a, odnosno najmawe jednom u {est mjeseci ako takvo uputstvo ne postoji. 

Odr`avawe i ispitivawe aparata iz stava 1. ovog ~lana mogu vr{iti pravna lica koja su registrovana i ovla{tena za tu djelatnost, a neposredne poslove odr`avawa i ispitivawa mogu vr{iti lica koja su polo`ila stru~ni ispit iz stava 6. ovog ~lana i koja imaju odobrewe od proizvo|a~a, s tim da se pod istim uslovima na obavqawu tih poslova mogu anga`ovati profesionalne i dobrovoqne vatrogasne jedinice. 

O svakom izvr{enom pregledu i ispitivawu sa~iwava se zapisnik koji sadr`i: datum ispitivawa, identifikacione podatke aparata, ime i potpis lica koje je izvr{ilo ispitivawe i nedvosmislenu konstataciju o ispravnosti aparata i taj zapisnik se dostavqa vlasniku aparata. 

Evidenciona kartica se mo`e postaviti ili zalijepiti na aparat samo ako je ispitan i ispravan. 

Aparat ~ija se posuda ili neki wen dio moraju ispitivati na pritisak smatra se neispravnim ako ispitivawe iz stava 2. ovog ~lana nije obavqeno u skladu sa propisom iz stava 6. ovog ~lana, a aparat za koji ne postoji evidencija o wegovoj ispravnosti smatra se neispravnim. 

Federalno ministarstvo energije, rudarstva i industrije, u saradwi sa Federalnom upravom civilne za{tite propisa}e uslove koje moraju ispuwavati pravna lica koja obavqaju kontrolu ispravnosti, servisirawe i odr`avawe aparata, kao i sadr`aj i na~in polagawa stru~nog ispita za lica koja li~no (neposredno) obavqaju poslove ispitivawa, servisirawa i odr`avawa aparata iz stava 1. ovog ~lana. 

(7) Proizvodwa i transport ure|aja, opreme i sredstava namijewenih za dojavu, ga{ewe i spre~avawe {irewa po`ara 

^lan 40. 

Proizvodwa i promet ure|aja, opreme i sredstava namijewenih za dojavu, ga{ewe i spre~avawe {irewa po`ara, te drugih ure|aja i instalacija u funkciji spre~avawa nastanka po`ara i eksplozije obavqaju se u skladu sa posebnim propisima koji se odnose na ta pitawa. 

U proizvodwi, postupcima i uslugama u kojima se koriste ure|aji, oprema, sredstva i instalacije iz stava 1. ovog ~lana, za koje nisu doneseni standardi i propisi Bosne i Hercegovine, mogu se primjewivati me|unarodni standardi i propisi koji se odnose na ta pitawa, a koja je prihvatila Bosna i Hercegovina. 

Za ure|aje, opremu i sredstva za koje je posebnim propisima predvi|eno odobravawe (sertifikacija) prije stavqawa u promet, tro{kove sertificirawa snosi proizvo|a~ - ako se radi o doma}oj proizvodwi, odnosno uvoznik ili zastupnik firme iz inostranstva - kad se radi o inostranoj proizvodwi. 

Doma}i proizvo|a~, uvoznik ili zastupnik firme iz inostranstva, kao i posrednik u prodaji ure|aja, opreme i sredstava iz stava 1. ovog ~lana, ne smiju prodati krajwem kupcu navedene ure|aje, opremu i sredstva ukoliko nisu sertificirani po procuduri predvi|enoj posebnim propisima iz ~lana 51. stav 1. ovog zakona i ako nemaju uputstvo na jednom od slu`benih jezika u Federaciji. 

(8) Upotreba, skladi{tewe i transport zapaqivih, eksplozivnih i drugih opasnih materija 

^lan 41. 

Zapaqive, eksplozivne i druge opasne materije ne smiju se upotrebqavati i skladi{titi na na~in koji nije u skladu sa propisanim tehni~kim normativima i standardima i koji nije bezbijedan po rukovaoca i okolinu, {to je ure|eno posebnim propisima iz te oblasti. 

Prevoz zapaqivih, eksplozivnih i drugih opasnih materija vr{i se u skladu sa propisima kojima je ure|ena oblast prevoza opasnih materija. 

(9) Prodaja zapaqivih, eksplozivnih i drugih opasnih materija 

^lan 42. 

Proizvo|a~ ili prodavac ne smije staviti u prodaju zapaqive, eksplozivne i druge opasne materije, ako nisu upakovane u propisanu ambala`u koja je ozna~ena odgovaraju}im oznakama opasnosti i ako ne posjeduje propisanu dokumentaciju izdatu od strane proizvo|a~a na jednom od slu`benih jezika u Federaciji, {to se vr{i u skladu sa propisima kojima je ure|ena ta materija. 

(10) Za{tita od po`ara u saobra}aju 

^lan 43. 

Pri prijevozu qudi i `ivotiwa, kao i transportu roba u cestovnom, `eqezni~kom, pomorskom, rije~nom, jezerskom i avionskom saobra}aju i transportu cjevovodima, moraju se sprovoditi propisane mjere za{tite od po`ara. 

(11) Za{tita od po`ara u {umama, na {umskom i poqoprivrednom zemqi{tu 

^lan 44. 

Za{tita od po`ara u {umama, na {umskom i poqoprivrednom zemqi{tu organizuje se i sprovodi u skladu sa propisima koji se odnose na {ume, {umsko i poqoprivredno zemqi{te, s tim {to se mora postupiti i prema odredbi ~lana 27. stav 1. ta~ka 5.) ovog zakona. 

Odgovornost za za{titu od po`ara u {umama, na {umskom i poqoprivrednom zemqi{tu imaju sva pravna i fizi~ka lica koja su vlasnici ili korisnici {uma, {umskog i poqoprivrednog zemqi{ta, kao i organi uprave Federacije, kantona, grada i op{tine koji su nadle`ni za {ume i {umska zemqi{ta, te poqoprivredno zemqi{te. 

Ako za{tita od po`ara u {umama, na {umskom i poqoprivrednom zemqi{tu nije ure|ena propisima iz stava 1. ovog ~lana, za{tita od po`ara se organizuje i sprovodi u skladu sa ovim zakonom. 

(12)    Za{tita od po`ara prirodnog i kulturno - istorijskog nasqe|a 

^lan 45. 

Za{tita od po`ara prirodnog i kulturno - istorijskog nasqe|a organizuje se i sprovodi u skladu sa planom za{tite od po`ara koji su du`ni da izrade i sprovode nadle`ni organi, pravna lica i druge institucije kojima su data na kori{tewe i upravqawe za{ti}ena podru~ja prirode i kulturno - istorijskog nasqe|a, u skladu sa propisom iz ~lana 22. stav 4. ovog zakona. 

Planovi iz stava 1. ovog ~lana a`uriraju se svake godine najkasnije do kraja februara teku}e godine. 

(13) Vatrogasno de`urstvo 

^lan 46. 

Vatrogasno de`urstvo se organizuje i sprovodi u uslovima pove}ane po`arne opasnosti, {to se odnosi na sqede}e situacije: 

1)    na mjestima na kojima se privremeno skladi{te zapaqive te~nosti i gasovi u koli~ini do 5 m3, {to organizuje vlasnik ili korisnik gra|evine; 

2)    na privremenim mjestima koja nisu za to predvi|ena, na kojima se izvode radovi zavarivawa, rezawa i lemqewa, upotrebom opreme, aparata i ure|aja sa otvorenim plamenom i koji varni~e, a koji mogu prouzrokovati nastajawe i {irewe po`ara {to organizuje izvo|a~ tih radova; 

3)    za objekte i prostore u kojima se organizuju sportske, privredne, zabavne, politi~ke i druge manifestacije na kojima se o~ekuje ve}i broj posjetilaca, {to organizuju organizatori tih manifestacija; 

4)    na podru~jima na kojima se nalaze {ume, {umsko ili poqoprivredno zemqi{te, koja su klasificirana u I i II stepen ugro`enosti od po`ara, utvr|ene u propisima iz te oblasti {to organizuju vlasnici ili korisnici tih prostora; 

5)    na prostorima i objektima koji se odnose na za{ti}ena podru~ja prirode i kulturno - istorijskog nasqe|a, organizuje dr`avni organ, pravno lice i druga institucija kojima su dati na kori{tewe i upravqawe ti prostori i objekti. 

Vatrogasno de`urstvo iz stava 1. ovog ~lana, mogu obavqati profesionalni i dobrovoqni vatrogasci ili druga lica osposobqena za tu za{titu u skladu sa programom obuke iz ~lana 128. stav 6. ovog zakona. 

Vlasnici ili korisnici objekata i prostora iz stava 1. ovog ~lana mogu organiziovati to de`urstvo samostalno ili anga`ovati pravno lice ili agenciju koja se profesionalno bavi tim poslovima. 

Za de`urstvo iz stava 1. ta~ka 3.) ovog ~lana potrebno je sa~initi plan preventivnog obezbje|ewa u kojem se odre|uje vatrogasno de`urstvo, odnosno broj de`urnih profesionalnih ili dobrovoqnih vatrogasaca, potrebna oprema, ure|aji i druga sredstva potrebna za za{titu od po`ara i plan evakuacije. Za vrijeme trajawa sportske, privredne, zabavne, politi~ke ili druge manifestacije, sva vrata na putevima evakuacije moraju biti otkqu~ana, a putevi evakuacije prohodni. 

Za de`urstvo iz stava 1. ta~ka 4.) ovog ~lana, organizuje se osmatra~ko - dojavna slu`ba, {to se vr{i u skladu sa posebnim propisom kojim je ure|ena ova materija, a de`urstvo iz stava 1. ta~ke 5.) ovog ~lana organizuje se kao stalno de`urstvo. 

Vatrogasno de`urstvo mora trajati sve dok traje potreba zbog koje je de`urstvo i odre|eno. 

(14) Ispravnost i funkcionalnost ure|aja, opreme i sredstava za dojavu i ga{ewe po`ara 

^lan 47. 

Vlasnik ili korisnik gra|evine mora prije po~etka upotrebe ugra|enog sistema aktivne za{tite od po`ara pribaviti potvrdu o ispravnosti i funkcionalnosti sistema, kao i vr{iti wegovu stalnu tehni~ku kontrolu, u skladu sa ovim zakonom, tehni~kim propisima i uputstvima proizvo|a~a, koji se odnose na ta pitawa. 

Nakon obavqenog ispitivawa ispravnosti i funkcionalnosti, pravno lice koje je izvr{ilo ispitivawe izdaje potvrdu o ispravnosti i funkcionalnosti, te kopiju potvrde dostavqa nadle`noj inspekciji za{tite od po`ara, koja o tome vodi evidenciju, s tim da ispitivawe ne mo`e vr{iti pravno lice koje je ugradilo sistem aktivne za{tite od po`ara. 

Potvrdu iz stava 2. ovog ~lana izdaje pravno lice koje ispuwava uslove za ispitivawe ispravnosti i funkcionalnosti, s tim {to je to lice du`no ispitivawe ispravnosti i funkcionalnosti vr{iti prema propisima iz stava 1. ovog ~lana. 

Obim i postupak provjere i ispitivawa, sadr`aj potvrde o ispravnosti i funkcionalnosti ugra|enog sistema aktivne za{tite od po`ara, kao i uslove koje moraju ispuwavati pravna lica koja vr{e te poslove, ure|uju se propisom koji donosi Federalna uprava civilne za{tite, u saradwi sa Federalnim ministarstvom energije, rudarstva i industrije i Federalnim ministarstvom unutra{wih poslova. 

(15) Odr`avawe u ispravnom stawu i kontrola ispravnosti ure|aja za dojavu i ga{ewe po`ara 

^lan 48. 

Vlasnik ili korisnik gra|evine u kojoj je ugra|en sistem za dojavu i ga{ewe po`ara, ure|aji za kontrolu i za{titno djelovawe, ure|aji za sprje~avawe {irewa po`ara, instalacije i ure|aji izvedeni u protiveksplozijskoj za{titi, du`an je obezbijediti wihovo redovno ispitivawe ispravnosti i funkcionalnosti prema ovom zakonu, tehni~kim propisima i uputstvima proizvo|a~a, koji se odnose na ta pitawa, a najmawe dva puta godi{we, o ~emu mora voditi evidenciju i posjedovati dokumentaciju. 

(16) Proto~ni kapacitet i pritisak vode u hidrantskoj mre`i 

^lan 49. 

Javno preduze}e ili drugo pravno lice koje upravqa vodovodnom i hidrantskom mre`om, du`no je pri izgradwi, rekonstrukciji i kori{tewu ovih mre`a, obezbijediti propisani proto~ni kapacitet i pritisak vode u hidrantskoj odnosno vodovodnoj mre`i za potrebe ga{ewa po`ara. 

Javna preduze}a ili druga pravna lica du`na su stalno odr`avati u ispravnom stawu hidrantsku mre`u iz stava 1. ovog ~lana, o ~emu vode odgovaraju}u evidenciju i o tome izvje{tavaju nadle`nu profesionalnu vatrogasnu jedinicu. 

Vlasnici gra|evina i prostora i upraviteqi stambenih objekata u kojima je po projektnoj dokumentaciji predvi|ena i ugra|ena unutra{wa i vawska hidrantska mre`a du`ni su je stalno odr`avati u ispravnom stawu, ba{ kao i vodovodnu mre`u u tim objektima i redovno vr{iti kontrolu ispravnosti te mre`e, o ~emu vode odgovaraju}u evidenciju. 

(17) Odr`avawe instalacija 

^lan 50. 

Vlasnici gra|evina i prostora i upraviteqi stambenih objekata du`ni su odr`avati u ispravnom stawu postrojewa, ure|aje, elektri~ne, gasne, ventilacijske i druge instalacije, dimwake i lo`i{ta koji mogu prouzrokovati nastajawe i {irewe po`ara, u skladu sa tehni~kim normativima i uputstvima proizvo|a~a, koji se odnose na ta pitawa o ~emu moraju voditi evidenciju i posjedovati odgovaraju}u dokumentaciju. 

Ako se ne mo`e utvrditi vlasnik iz stava 1. ovog ~lana, obaveze utvr|ene u tom stavu, preuzima korisnik gra|evine, odnosno prostora. 

(18) Sertifikat o uskla|enosti opreme, ure|aja i drugih sredstava za za{titu od po`ara s propisima i standardima 

^lan 51. 

Oprema, ure|aji i druga sredstva za za{titu od po`ara prije stavqawa u promet moraju biti uskla|ena sa zahtjevima va`e}ih propisa i standarda, {to se dokazuje sertifikatom o uskla|enosti. 

Izgled i na~in postavqawa sertifikacionog znaka mora biti u skladu sa odgovaraju}im propisima iz stava 1. ovog ~lana. 

Ocjewivawe uskla|enosti opreme, ure|aja i drugih sredstava za za{titu od po`ara mo`e obavqati organ za ocjewivawe uskla|enosti koje ovlasti Ministarstvo vawske trgovine i ekonomskih odnosa Bosne i Hercegovine, u skladu sa Zakonom o tehni~kim zahtjevima za proizvode i ocjewivawe uskla|enosti ("Slu`beni glasnik BiH", broj 45/04). 

Oprema, ure|aji i druga sredstva za za{titu od po`ara, koja ne ispuwavaju uslove iz st. 1. i 2. ovog ~lana, ne smiju se stavqati u promet i upotrebu. 

(19) Osigurawe od po`ara 

^lan 52. 

Osigurawe gra|evina od po`ara i eksplozija, koje vr{e dru{tva za osigurawe sastavni je dio sistema za{tite od po`ara. 

Dru{tva za osigurawe mogu vr{iti osigurawe gra|evine pod uslovima da su na gra|evini primijewene najmawe sve mjere za{tite od po`ara predvi|ene ovim zakonom. 

Osiguranik po`arnog rizika koji koristi gra|evine i prostore u kojima mo`e nastati po`ar ili koji olak{avaju wegovo {irewe i objekti sa posebno rizi~nim po`arnim optere}ewem, mora se osigurati od odgovornosti za {tetu koju mo`e nanijeti tre}im licima, op{tini, gradu ili kantonu, odnosno Federaciji i bli`im i daqim susjedima (odgovornost iz djelatnosti). 

^lan 53. 

Radi otklawawa uzroka zbog kojih mo`e nastati po`ar ili koji olak{avaju wegovo {irewe, dru{tva za osigurawe du`na su pri utvr|ivawu uslova osigurawa, odnosno zakqu~ewa ugovora o osigurawu sa vlasnicima ili korisnicima gra|evine ili prostora, utvrditi stawe za{tite od po`ara u odnosu na propise i pravila tehni~ke prakse i na osnovu toga predvidjeti mjere kojima je svrha uklawawe uzroka nastanka po`ara i smawewe wihovih posqedica, ako su takve mjere potrebne, a u vremenu trajawa osigurawa kontrolisati wihovu provedbu i o tome voditi evidenciju. 

Dru{tvo za osigurawe mo`e poslove utvr|ivawa stawa za{tite od po`ara i planirawe potrebnih mjera za{tite od po`ara iz stava 1. ovog ~lana, povjeriti pravnom ili fizi~kom licu specijalizovanom i registrovanom za poslove za{tite od po`ara. 

Dru{tvo za osigurawe ne}e osigurati gra|evine i prostore osiguranika dok se ne otklone propusti i nedostaci koji za posqedicu mogu imati dovo|ewe u opasnost tu|i `ivot i materijalna dobra od izbijawa po`ara. 

(20) Informacijski sistem za{tite od po`ara 

^lan 54. 

Organi uprave civilne za{tite Federacije, kantona, grada i op{tine, u okviru operativnih centara civilne za{tite, organizuju funkcionalni dio informacionog sistema za za{titu od po`ara i vatrogastvo. 

Pravna lica, dr`avni organi i druge institucije i gra|ani du`ni su operativnim centrima civilne za{tite dostavqati podatke o doga|ajima koji se odnose na pojave po`ara i eksplozija, {irewe po`ara, uzrocima nastanka po`ara, objektima i prostoru koji je ugro`en po`arom, vatrogasnim jedinicama i drugim snagama anga`ovanim na ga{ewu po`ara, posqedicama koje su nastale i drugim podacima na podru~ju koje je ugro`eno po`arom ili eksplozijom. 

Sadr`aj baze podataka informacionog sistema iz oblasti za{tite od po`ara i vatrogastva, te na~ina dostavqawa, obrade i objavqivawa podataka iz stava 2. ovog ~lana, koji nisu obuhva}eni podzakonskim propisom o tim centrima koji je done{en na osnovu Zakona o za{titi i spa{avawu qudi i materijalnih dobara od prirodnih i drugih nesre}a, kao i na~in organizovawa de`urstva za potrebe profesionalnih vatrogasnih jedinica propisa}e Federalna uprava civilne za{tite. 

Pravna lica, dr`avni organi i druge institucije du`ni su voditi evidenciju o po`arima i eksplozijama na svojim gra|evinama i materijalnim dobrima {to se vr{i prema propisu iz stava 3. ovog ~lana. 

(21) Statisti~ka istra`ivawa iz oblasti za{tite od po`ara i vatrogastva 

^lan 55. 

Organi uprave civilne za{tite Federacije, kantona, op{tine i grada predla`u statisti~ka istra`ivawa iz oblasti za{tite od po`ara i vatrogastva, za svoje podru~je. 

V - ORGANIZACIJA I FUNKCIONISAWE VATROGASTVA 

1. Vatrogasna djelatnost 

^lan 56. 

Vatrogastvo je obavezna javna slu`ba ~ija je osnovna djelatnost za{tita i spa{avawe qudi i materijalnih dobara od po`ara i ~ije trajno i neometano obavqawe obezbje|uje Federacija, kanton, op{tina i grad, na na~in predvi|en ovim zakonom. 

^lan 57. 

Vatrogasna djelatnost je stru~na i humanitarna djelatnost koja je u funkciji za{tite osnovnih qudskih prava na `ivot i materijalna dobra, pa stoga predstavqa poseban javni interes za Federaciju, kanton, op{tinu i grad. 

^lan 58. 

Vatrogasna djelatnost obuhvata aktivnosti na ga{ewu po`ara i spa{avawu qudi i materijalnih dobara ugro`enih po`arom i eksplozijom, pru`awu tehni~ke pomo}i u nezgodama i opasnostima izazvanim prirodnim i drugim nesre}ama, sudjelovawe u provo|ewu preventivnih mjera za{tite od po`ara i eksplozija, kao i obavqawu drugih poslova vezanih za za{titu i ga{ewe po`ara i spa{avawe qudi i materijalnih dobara ugro`enih po`arom. 

Vatrogasnu djelatnost obavqaju vatrogasne jedinice, vatrogasna dru{tva i vatrogasni savezi, u skladu sa nadle`nostima koje su utvr|ene ovim zakonom i propisima kantona, op{tine, odnosno grada. 

^lan 59. 

Osnovni nosilac organizovawa, pripremawa i provo|ewa vatrogasne djelatnosti u Federaciji su op{tina, grad i kanton, a Federacija obezbje|uje jedinstveno i efikasno funkcionisawe te djelatnosti na podru~ju Federacije, {to se ostvaruje na na~in predvi|en ovim zakonom. 

2. Vatrogasne snage 

(1) Struktura vatrogasnih snaga 

^lan 60. 

Struktura vatrogasnih snaga utvr|uje se u skladu sa procjenom ugro`enosti od po`ara i kadrovskim, materijalnim i drugim uslovima kantona, op{tine i grada i odre|uje se prema zadacima iz stava 2. ovog ~lana. 

Struktura vatrogasnih snaga iz ~lana 61. stav 1. ovog zakona, organizuje se i raspore|uje na podru~ju Federacije na na~in da zadovoqe sqede}e zadatke u za{titi od po`ara: 

1)    potpunu pokrivenost cijelog podru~ja Federacije; 

2)    zahtjeve specifi~nih vatrogasnih intervencija u objektima stambene i industrijske izgradwe, kao i na prostorima i lokalitetima za{ti}enog prirodnog i kulturno - istorijskog nasqe|a; 

3)    ga{ewe {umskih i drugih po`ara na otvorenom prostoru; 

4)    potrebe vatrogasnih intervencija u cestovnom, `eqezni~kom, pomorskom, rije~nom, jezerskom i vazdu{nom transportu; 

5)    efikasnog spa{avawa qudi i materijalnih dobara ugro`enih po`arom ili eksplozijama; 

6)    potrebe vatrogasne intervencije na moru i priobaqu (kopnu). 

^lan 61. 

Osnovne snage za obavqawe vatrogasne djelatnosti na podru~ju Federacije su: 

1)    profesionalne vatrogasne jedinice, koje osniva kanton, op{tina i grad predstavqaju osnovne snage za vatrogastvo; 

2)    dobrovoqne vatrogasne jedinice koje osnivaju dobrovoqna vatrogasna dru{tva i vatrogasne jedinice pravnih lica koje predstavqaju dopunske snage za vatrogastvo; 

3)    jedinice i povjerenici civilne za{tite, slu`be za{tite i spa{avawa, organi uprave civilne za{tite, {tabovi civilne za{tite i jedinica za zra~ni transport koju osniva Federacija, koje djeluju u toku izvo|ewa vatrogasne intervencije, a prema potrebi i u drugim situacijama; 

4)    operativni centri civilne za{tite op{tine, grada, kantona i Federacije obezbje|uju komunikaciono - informacijsku podr{ku {tabovima civilne za{tite i drugim organima koji rukovode akcijama za{tite na podru~ju ugro`enom od po`ara. 

Profesionalnu vatrogasnu jedinicu ~ine vatrogasci koji se nalaze u radnom odnosu u organima uprave civilne za{tite iz ~l. 13, 15. i 17. ovog zakona, u skladu sa ovim zakonom. 

(2) Osnivawe profesionalnih vatrogasnih jedinica 

^lan 62. 

Profesionalne vatrogasne jedinice su glavne snage u ga{ewu po`ara i spa{avawu qudi i materijalnih dobara ugro`enih po`arom koje obavezno osnivaju op{tine, grad i kanton, s tim da svaka op{tina i grad imaju vlastitu profesionalnu vatrogasnu jedinicu ili ispostavu zajedni~ke profesionalne vatrogasne jedinice kantona na svom podru~ju. 

Osnivawe profesionalne vatrogasne jedinice, wena veli~ina i razmje{taj na podru~ju, vr{i se u skladu sa procjenom ugro`enosti od po`ara podru~ja op{tine, grada, odnosno kantona i wihovim kadrovskim, materijalnim i drugim uslovima i potrebama za efikasno funkcionisawe jedinice. 

Osnivawe i razmje{taj profesionalne vatrogasne jedinice prema stavu 2. ovog ~lana i wenih ispostava na podru~ju op{tine, grada i kantona vr{i se tako da ta jedinica, odnosno ispostava mo`e u svakom trenutku i u svim uslovima obezbijediti blagovremeno i efikasno ga{ewe po`ara na cijelom podru~ju op{tine, grada i kantona i spasiti qude i materijalna dobra koja su ugro`ena po`arom ili eksplozijom. 

Vatrogasne jedinice iz stava 1. ovog ~lana mogu se osnivati kao odjeqewe, vod, ~eta i brigada, {to se odre|uje aktom o osnivawu jedinice. 

^lan 63. 

Op{tina i grad, kao jedinice lokalne samouprave i kanton, imaju pravo i du`nost da obezbijede za{titu `ivota i zdravqa qudi i materijalnih dobara od po`ara na svom podru~ju, {to se ostvaruje osnivawem profesionalnih vatrogasnih jedinica na jedan od na~ina predvi|enih u ovoj odredbi. Te jedinice se mogu osnovati na sqede}i na~in: 

1)    kanton osniva profesionalnu vatrogasnu jedinicu onda kada se na osnovu procjene ugro`enosti od po`ara podru~ja kantona uva`avaju}i i pokazateqe iz procjena ugro`enosti od po`ara op{tina i grada sa podru~ja kantona procijeni da ti pokazateqi opredjequju weno osnivawe s tim da se obavezno uzimaju u obzir i raspolo`ivi kadrovski, materijalni, finansijski i drugi uslovi kojima raspola`e kanton, op{tine i grad i da je racionalno i ekonomi~no osnovati zajedni~ku vatrogasnu jedinicu kantona. Na osnovu tako utvr|enih pokazateqa vlada kantona i op{tinski na~elnici, odnosno gradona~elnici sa podru~ja kantona odlu~uju o osnivawu zajedni~ke profesionalne vatrogasne jedinice na nivou kantona, za potrebe kantona i svih ili pojedinih op{tina i grada sa podru~ja kantona koji u~estvuju u osnivawu te jedinice; 

2)    op{tina odnosno grad koji na osnovu osnivawa zajedni~ke profesionalne vatrogasne jedinice na na~in predvi|en u stavu 1. ta~ke 1.) ovog ~lana, ne rije{i pitawe vatrogasne jedinice za svoje potrebe, du`na je osnovati vlastitu profesionalnu vatrogasnu jedinicu. Tu jedinicu op{tina i grad mogu u cjelini osnovati samostalno, ili kao zajedni~ku jedinicu u sporazumu sa jednom ili vi{e susjednih op{tina ili sa jednim ili vi{e pravnih lica, sa podru~ja op{tine odnosno grada, koja raspola`u odgovaraju}im qudskim i tehni~kim sredstvima i opremom za ga{ewe po`ara koja se mogu koristiti za rad vatrogasne jedinice. 

U osnivawu zajedni~ke profesionalne vatrogasne jedinice iz stava 1. ta~ke 1.) ovog ~lana, mogu u~estvovati sve ili pojedine op{tine i grad sa podru~ja kantona, a naro~ito male i ekonomski nerazvijene op{tine koje nemaju uslova da osnuju svoju samostalnu profesionalnu vatrogasnu jedinicu. Inicijativu za osnivawe zajedni~ke jedinice mogu dati op{tinski na~elnici i gradona~elnici ili vlada kantona. 

Odgovornost za osnivawe profesionalne vatrogasne jedinice kantona, op{tine i grada, prema stavu 1. ovog ~lana, imaju vlada kantona, op{tinski na~elnik, odnosno gradona~elnik, {to se ostvaruje na na~in utvr|en u ~lanu 64. stav 1. ovog zakona. 

^lan 64. 

Pri odlu~ivawu o osnivawu profesionalne vatrogasne jedinice, wenoj veli~ini i potrebnim sredstvima i opremom za ga{ewe po`ara, op{tina i grad se opredjequju za onaj na~in osnivawa tih jedinica iz ~lana 63. ovog zakona, koji najboqe zadovoqava potrebe op{tine i grada utvr|ene u wihovim procjenama ugro`enosti od po`ara podru~ja op{tine, odnosno grada, kao i wenim materijalnim, finansijskim, kadrovskim i drugim mogu}nostima i koji mo`e obezbijediti racionalno i efikasno ga{ewe po`ara na podru~ju cijele op{tine, odnosno grada. 

O pitawima iz stava 1. ovog ~lana odlu~uju op{tinski na~elnici, odnosno gradona~elnici i vlada kantona na prijedlog organa uprave civilne za{tite op{tine, grada, odnosno kantona. 

Odluku o osnivawe vatrogasne jedinice op{tine odnosno grada donosi op{tinsko odnosno gradsko vije}e na prijedlog op{tinskog na~elnika, odnosno gradona~elnika. 

^lan 65. 

Zajedni~ka profesionalna vatrogasna jedinica iz ~lana 63. stav 1. ta~ka 1.) ovog zakona, osniva se sporazumom koji zakqu~uju vlada kantona i op{tinski na~elnici odnosno gradona~elnici, koji u~estvuju u osnivawu zajedni~ke jedinice. 

U sporazumu iz stava 1. ovog ~lana utvr|uje se veli~ina vatrogasne jedinice, razmje{taj ispostava te jedinice na na~in da u svakoj op{tini i gradu obavezno bude najmawe jedna ispostava te jedinice sa neophodnim brojem vatrogasaca ~iji se broj odre|uje prema procjeni ugro`enosti od po`ara op{tine odnosno grada, na~in popune jedinice qudstvom, opremom i tehni~kim sredstvima, na~in upotrebe jedinice u vatrogasnim intervencijama, komandovawe jedinicom, me|usobne obaveze kantona i op{tina, odnosno grada, na~in finansirawa jedinice i sva druga pitawa va`na za organizaciju i funkcionisawe zajedni~ke profesionalne vatrogasne jedinice kantona, op{tina i grada. 

U sporazumu iz ~lana 63. stava 1. ta~ke 2.) ovog zakona, koji se odnosi na osnivawe zajedni~ke profesionalne vatrogasne jedinice dvije ili vi{e op{tina, odnosno op{tine i grada sa pravnim licima utvr|uje se veli~ina jedinice, wen razmje{taj na podru~ju op{tine odnosno grada i pravnim licima, me|usobne obaveze op{tine odnosno grada i pravnog lica, na~in popune jedinice qudstvom, opremom i tehni~kim sredstvima, na~in upotrebe jedinice u vatrogasnim intervencijama, komandovawe jedinicom, organizaciju informacijsko - komunikacijske podr{ke i veze, na~in finansirawa jedinice i sva druga pitawa va`na za organizaciju i funkcionisawe te zajedni~ke profesionalne vatrogasne jedinice na podru~ju op{tine, odnosno grada. 

Sporazum iz stava 3. ovog ~lana zakqu~uju op{tinski na~elnici op{tina koje osnivaju zajedni~ku jedinicu, odnosno op{tinski na~elnik i gradona~elnik i nadle`ni organ pravnog lica, ako se jedinica osniva sa tim licem ili vi{e pravnih lica. 

^lan 66. 

U aktu o osnivawu vatrogasnih jedinica iz ~lana 63. ovog zakona, sjedi{te ispostava zajedni~ke profesionalne vatrogasne jedinice kantona na podru~ju op{tine i grada, kao i op{tinskih i gradskih profesionalnih vatrogasnih jedinica mora biti tako odre|eno da je svaka vatrogasna jedinica i wena ispostava u stawu po~eti sa ga{ewem po`ara u svakom dijelu kantona, op{tine odnosno grada u {to kra}em mogu}em roku od trenutka dojave po`ara, s tim da se minimalni rok za izlazak na intervencije bli`e utvr|uje u planu za{tite od po`ara kantona, op{tine i grada imaju}i u vidu udaqenost pojedinih mjesta od sjedi{ta jedinice, odnosno ispostave. 

U ciqu ostvarivawa roka za po~etak ga{ewa po`ara iz stava 1. ovog ~lana, popuna profesionalnih vatrogasnih jedinica op{tine, grada i kantona qudstvom vr{i se, po pravilu, na teritorijalnom principu. 

^lan 67. 

Uloga Federacije u oblasti vatrogastva jeste u tome da koordinira i usmjerava aktivnosti op{tina, grada i kantona na organizovawu profesionalnih vatrogasnih jedinica i obavqawu vatrogasne djelatnosti na podru~ju svake op{tine, grada i kantona, u skladu sa ovim zakonom. Pri obavqawu te uloge Federacija polazi od procjene ugro`enosti od po`ara podru~ja Federacije i programa razvoja za{tite od po`ara i vatrogastva iz ~lana 10. ovog zakona i ostvarivawa zadataka iz ~l. 60., 62. i 63. ovog zakona, te u tom ciqu pru`a odgovaraju}u stru~nu, finansijsku, materijalnu i drugu pomo} u rje{avawu tih pitawa u op{tini, gradu i kantonu. 

U akcijama ga{ewa po`ara na otvorenom prostoru na podru~ju Federacije anga`uju se jedinice za vazdu{ni transport i ga{ewe po`ara na podru~ju Federacije {to se vr{i na na~in ure|en propisom Vlade Federacije done{en na osnovu Zakona o za{titi i spa{avawu qudi i materijalnih dobara od prirodnih i drugih nesre}a 

(3) Poslovi profesionalne vatrogasne jedinice 

^lan 68. 

Profesionalne vatrogasne jedinice vr{e sqede}e operativne i druge poslove: 

1)    gase po`ar i spa{avaju qude i materijalna dobra ugro`ena po`arom i eksplozijom na otvorenom prostoru, {umske po`are, po`are na gra|evinama i materijalnim dobrima svih vlasnika i korisnika gdje se god po`ar pojavi; 

2)    pru`aju tehni~ku pomo} u spa{avawu qudi u nezgodama izazvanim u saobra}aju (drumski, `eqezni~ki, vazdu{ni, pomorski, jezerski i rije~ni), poplavama, spa{avawu sa visina i drugim akcidentnim situacijama i nesre}ama u kojima vatrogasna jedinica mo`e pomo}i u spa{avawu ugro`enih qudi i materijalnih dobara; 

3)    u~estvuju u sprovo|ewu odre|enih preventivnih mjera za{tite od po`ara i eksplozija koje se odrede u planu za{tite od po`ara op{tine, grada i kantona, a koje mogu sprovoditi profesionalne vatrogasne jedinice; 

4)    pru`aju odgovaraju}u pomo} u spa{avawu qudi i materijalnih dobara kod postojawa stawa prirodne i druge nesre}e. 

(4) Podru~je djelovawa i rada vatrogasne jedinice 

^lan 69. 

Profesionalne vatrogasne jedinice koje osniva op{tina i grad, vatrogasnu djelatnost obavqaju na podru~ju op{tine i grada, a zajedni~ka vatrogasna jedinica kantona djeluje na podru~ju kantona, dok vatrogasne jedinice pravnih lica iz ~lana 88. ovog zakona, djeluju u okviru gra|evina i prostora koje pripadaju pravnom licu. 

Vatrogasne jedinice obavqaju vatrogasnu djelatnost prema pravilima struke, na podru~ju za koje su osnovane, bez obzira ~iji su qudski `ivoti i materijalna dobra ugro`eni po`arom ili eksplozijom. 

Svaka vatrogasna jedinica iz stava 1. ovog ~lana, obavezna je u~estvovati u vatrogasnoj intervenciji i izvan podru~ja svog djelovawa po naredbi nadle`nog organa uprave civilne za{tite odnosno {taba civilne za{tite, {to se vr{i u uslovima utvr|enim u ~l. 94. i 96. ovog zakona. 

^lan 70. 

Rad profesionalne vatrogasne jedinice odvija se neprekidno u smjenama, koje se utvr|uju tako da ukupno radno vrijeme u toku godine u prosjeku ne bude du`e od 40 sati sedmi~no, s tim da jedna smjena ne mo`e trajati du`e od 12 sati, {to se utvr|uje aktom o rasporedu smjena. 

Izuzetno, zbog specifi~nosti poslova ga{ewa po`ara, rad smjene koja je na intervenciji mo`e se produ`iti i poslije 12 sati, ako je to neophodno za okon~awe zapo~ete intervencije na ga{ewu po`ara i spa{avawu qudi i materijalnih dobara, o ~emu odlu~uje starje{ina vatrogasne jedinice koji rukovodi intervencijom. 

U uslovima iz stava 2. ovog ~lana, starje{ina vatrogasne jedinice koji rukovodi vatrogasnom intervencijom, mo`e narediti da na posao pozove potreban broj vatrogasaca svoje jedinice koji nisu u zate~enoj smjeni ili su odsutni iz nekog drugog razloga, osim bolovawa, ako ocijeni da je wihovo anga`ovawe neophodno radi efikasnog okon~awa intervencije, a pozvani vatrogasci su se du`ni odazvati tom pozivu. 

(5) Veli~ina vatrogasnih jedinica i wihov raspored na terenu 

^lan 71. 

Pri utvr|ivawu broja vatrogasaca u svim vatrogasnim jedinicama iz ~lana 63. ovog zakona, mora se voditi ra~una da jedinica u svakoj smjeni koja je na du`nosti bude po svom broj~anom sastavu i tehni~koj i drugoj opremi tako formirana da bude sposobna za brzo i efikasno ga{ewe po`ara i spa{avawe qudi i materijalnih dobara koji su ugro`eni po`arom ili eksplozijom {to se odre|uje zajedno sa elementima predvi|enim u ~lanu 66. stav 1. ovog zakona. 

U planu za{tite od po`ara op{tine, grada i kantona utvr|uje se ukupan broj vatrogasaca koji je potreban u profesionalnim vatrogasnim jedinicama koje se osnivaju prema ~lanu 63. ovog zakona, kao i minimalni broj vatrogasaca u ispostavama te jedinice na podru~ju op{tina, odnosno grada, {to se odre|uje prema elementima iz ~lana 64. stav 1. ovog zakona, kao i po`arnim optere}ewem. 

Svaka vatrogasna jedinica kantona, op{tine i grada mora biti opremqena odgovaraju}om vatrogasnom opremom, vozilima, tehni~kim i drugim sredstvima koja su neophodna da bi jedinica mogla efikasno gasiti po`ar, {to se utvr|uje materijalnom formacijom jedinice koja sadr`i vrstu i koli~ine opreme, tehni~kih i drugih sredstava, a prema potrebama utvr|enim u planu za{tite od po`ara kantona, op{tina i grada. 

U skladu sa podacima utvr|enim u planu iz stava 2. ovog ~lana, izra|uje se li~na formacija zajedni~ke vatrogasne jedinice kantona, odnosno li~na formacija vatrogasne jedinice op{tine i grada koja sadr`i podatke o ukupnom broju vatrogasaca vatrogasne jedinice i wenih ispostava, ako jedinica ima ispostave. 

Li~nu i materijalnu formaciju profesionalne vatrogasne jedinice op{tine, odnosno grada utvr|uje op{tinski na~elnik, odnosno gradona~elnik na prijedlog slu`be civilne za{tite op{tine i grada, a zajedni~ke profesionalne vatrogasne jedinice kantona, vlada kantona u saradwi sa op{tinskim na~elnicima i gradona~elnicima koji osnivaju tu jedinicu, na usagla{en prijedlog kantonalne uprave civilne za{tite. 

Vatrogasna jedinica kantona, op{tine i grada je du`na vatrogasnu opremu, vozila, tehni~ka i druga sredstva stalno odr`avati u ispravnom stawu i pripravnosti u za to predvi|enim objektima i odr`avawe vr{iti prema uputstvima proizvo|a~a, o ~emu jedinica vodi posebnu evidenciju ~iji sadr`aj se utvr|uje u propisu iz ~lana 74. stav 2. ovog zakona. 

(6) Du`nosti vatrogasca 

^lan 72. 

Za vrijeme vr{ewa poslova iz nadle`nosti vatrogasne jedinice, vatrogasci se moraju pridr`avati pravila slu`be, a naro~ito ne smiju biti pod utjecajem alkohola, opojnih droga ili omamquju}ih lijekova, a za vrijeme du`nosti vatrogasci su du`ni nositi vatrogasnu uniformu i propisanu li~nu za{titnu opremu. Ako starje{ina vatrogasne jedinice ocijeni da je vatrogasac pod uticajem alkohola, opojnih droga ili omamquju}ih lijekova, udaquje ga sa posla i podnosi prijavu za pokretawe disciplinskog postupka. 

Uniforma vatrogasca ne mo`e se nositi u slu~ajevima kada se vatrogasac ne nalazi na poslu, odnosno slu`benom zadatku. 

^lan 73. 

Profesionalni vatrogasci u vatrogasnim jedinicama du`ni su nositi slu`benu iskaznicu (legitimaciju) za vrijeme vatrogasne intervencije i za vrijeme obavqawa slu`bene du`nosti. 

Oblik i sadr`aj slu`bene iskaznice vatrogasca propisuje Federalna uprava civilne za{tite. 

Slu`benu iskaznicu vatrogascu izdaje starje{ina vatrogasne jedinice i o izdatim iskaznicama vodi se evidencija. 

(7) Vo|ewe evidencije u vatrogasnim jedinicama 

^lan 74. 

Vatrogasne jedinice iz ~lana 63. ovog zakona, su du`ne voditi evidenciju o po`arima i prirodnim i drugim nesre}ama u kojima je jedinica u~estvovala u ga{ewu po`ara i sprovodila druge aktivnosti na spa{avawu qudi i materijalnih dobara ugro`enih po`arima i drugim opasnostima i nesre}ama iz ~lana 68. ovog zakona, kao i radnom vremenu vatrogasaca iz ~lana 70. st. 2. i 3. ovog zakona. 

Sadr`aj i na~in vo|ewa evidencije iz stava 1. ovog ~lana propisuje Federalna uprava civilne za{tite. 

3. Starje{ine vatrogasnih jedinica 

^lan 75. 

Profesionalnom vatrogasnom jedinicom op{tine, grada i kantona, rukovodi starje{ina jedinice koji ispuwava uslove utvr|ene u pravilniku o unutra{woj organizaciji organa uprave civilne za{tite op{tine, grada i kantona. Uslovi se utvr|uju prema propisima koji se odnose na utvr|ivawe radnih mjesta dr`avnih slu`benika i namje{tenika organa dr`avne slu`be s tim da imaju VII stepen stru~ne spreme iz oblasti za{tite od po`ara i bezbjednosti i tehni~kih struka koje se utvrde u propisu iz ~lana 159. stav 1. ta~ka 1.) ovog zakona i tri godine radnog iskustva u vatrogasnim jedinicama, bez obzira u kojoj stru~noj spremi, te polo`en ispit za rukovodioca akcije ga{ewa po`ara. U tom propisu utvr|uju se i nazivi funkcija starje{ina vatrogasnih jedinica. 

Starje{ina vatrogasne jedinice ima zamjenika koji mora ispuwavati iste uslove u pogledu stru~ne spreme i druge uslove predvi|ene za starje{inu jedinice iz stava 1. ovog ~lana. 

^lan 76. 

Postavqewe starje{ina vatrogasnih jedinica i wihovih zamjenika iz ~lana 75. ovog zakona, na radno mjesto starje{ine odnosno zamjenika starje{ine vatrogasne jedinice op{tine i grada vr{i op{tinski na~elnik, odnosno gradona~elnik, a zajedni~ke vatrogasne jedinice kantona vr{i rukovodilac organa uprave civilne za{tite kantona. 

Postavqewe starje{ina i wihovih zamjenika iz stava 1. ovog ~lana vr{i se po proceduri predvi|enoj za postavqewe dr`avnih slu`benika odnosno postavqewe namje{tenika prema zakonima iz ~lana 104. ovog zakona i propisima done{enim na osnovu tih zakona. 

Starje{ine jedinica i wihovi zamjenici iz stava 1. ovog ~lana, postavqaju se na period od ~etiri godine kada se sprovodi nova procedura za postavqewe prema stavu 2. ovog ~lana. 

^lan 77. 

Starje{ina profesionalne vatrogasne jedinice, organizuje i osigurava sprovo|ewe operativno - stru~nog rada jedinice, obezbje|uje sprovo|ewe intervencijske spremnosti jedinice, vodi i komanduje jedinicom u toku intervencije, organizuje i nadgleda provo|ewe stru~nog osposobqavawa, uvje`bavawa i kondicirawa vatrogasaca radi odr`avawa wihove spremnosti za vr{ewe operativnih poslova ga{ewa po`ara i spa{avawa qudi i materijalnih dobara, izra|uje li~nu i materijalnu formaciju jedinice i obezbje|ewe realizaciju nabavke materijalno - tehni~kih sredstva i opreme predvi|ene za rad jedinice, u skladu sa materijalnom formacijom i vr{i sve druge poslove koji se odnose na efikasno funkcionisawe vatrogasne jedinice. 

U propisu iz ~lana 158. stav 1. ta~ka 2.) ovog zakona, bli`e se odre|uju ovla{tewa starje{ine vatrogasne jedinice, u skladu sa stavom 1. ovog ~lana, kao i ovla{tewa ostalih starje{ina unutar tih jedinica (starje{ine ispostava i drugih sastava jedinice). 

^lan 78. 

Dobrovoqnim vatrogasnim jedinicama koje su formirane u vatrogasnim dru{tvima i vatrogasnom jedinicom u pravnim licima, rukovodi komandir jedinice. 

Komandir jedinice rukovodi jedinicom u toku wenog pripremawa i u toku izvo|ewa vatrogasne intervencije i brine o svim poslovima koje se odnose na popunu jedinice qudstvom, tehni~kim sredstvima i vatrogasnom opremom, planirawem i provo|ewem obuke i osposobqavawa jedinice za efikasno vr{ewe poslova iz nadle`nosti jedinice i vr{i sve druge poslove koji se odnose na efikasno funkcionisawe te jedinice. 

Komandire jedinica iz stava 1. ovog ~lana imenuje nadle`ni organ odre|en aktom vatrogasnog dru{tva, odnosno pravnog lica, u sporazumu sa starje{inom profesionalne vatrogasne jedinice op{tine, odnosno grada ili kantona. 

Za komandira jedinice iz stava 1. ovog ~lana mo`e biti postavqeno lice koje ima najmawe sredwu {kolsku spremu III stepen, iz oblasti za{tite od po`ara ili ma{inskog, elektro ili hemijskog ili drugog tehni~kog smjera i polo`en ispit za rukovodioca akcije ga{ewa po`ara u doborovoqnom vatrogastvu prema programu iz ~lana 130. stav 2. ovog zakona. 

^lan 79. 

Starje{ine profesionalne i dobrovoqne vatrogasne jedinice i vatrogasne jedinice pravnih lica sa podru~ja op{tine, grada i kantona, su du`ni da obezbijede izlazak vatrogasne jedinice kojom rukovode na vatrogasnu intervenciju u uslovima iz ~lana 92. ovog zakona, kao i u slu~ajevima kada to naredi rukovodilac organa uprave civilne za{tite op{tine, grada i kantona ili nadle`ni {tab civilne za{tite i da postupaju po naredbama rukovodioca tog organa uprave, odnosno {taba, {to se vr{i u uslovima utvr|enim u ~l. 94. do 96. ovog zakona. 

4. Dobrovoqna vatrogasna dru{tva 

^lan 80. 

Dobrovoqna vatrogasna dru{tva osnivaju se, djeluju i prestaju sa radom, u skladu sa Zakonom o udru`ewima i fondacijama ("Slu`bene novine Federacije BiH" br. 45/02 i 85/07), djeluju kao udru`ewa, a u odnosu na vatrogasnu djelatnost postupaju u skladu sa odredbama ~l. 81. do 85. ovog zakona. 

^lan 81. 

Dobrovoqno vatrogasno dru{tvo iz ~lana 80. ovog zakona, mo`e, u okviru svoje djelatnosti, u oblasti za{tite od po`ara u~estvovati u vr{ewu poslova za{tite od po`ara i vatrogastva koji se odnose na sprovo|ewe odre|enih preventivnih mjera za{tite od po`ara koje dru{tvo mo`e sprovoditi; ga{ewe po`ara i spa{avawa qudi i materijalnih dobara ugro`enih po`arom ili eksplozijama; propagirawe za{tite od po`ara i vatrogastva i vr{ewa drugih zadataka u vezi sa za{titom od po`ara; o