Upload
others
View
12
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
GÜVENLİ OKUL PROJESİ (GOP)
Okullara Güvenli Ortamın Sağlanmasına Yönelik Koruyucu ve Önleyici Tedbirlerin Artırılması
Strateji ve Eylem Planı ve Uygulama Kılavuzu2017 - 2018
AntalyaEylül 2017Hazırlayan
Antalya İl Milli Eğitim MüdürlüğüÖzel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Şubesi
1
İlimizde; geleceğimizin teminatı çocuklarımızın eğitim yoluyla kendisi ve
çevresiyle barışık bir birey olarak hayata hazırlanması, “ Yaşam Boyu Sıfır Şiddet ”
sloganının her yaşta birey tarafından içselleştirilerek okul güvenliğinin geliştirilmesi
amacıyla hazırlanan “Güvenli Okul Projesi (GOP)” 8. Yılında okul içinde ve okul
dışında kesintisiz ve geliştirilerek uygulanmaktadır.
İl olarak hedefimiz;
Okul içi ve dışı güvenliğin geliştirilmesi için verilmekte olan kurumsal
desteklerin arttırılıp işbirliğinin üst düzeyde geliştirilmesi,
Eğitim yoluyla her yaşta vatandaşımızda farkındalık oluşturularak, bireysel ve
toplumsal düzeyde güvenlik bilincinin / duygusunun geliştirilip arttırılması,
Bir marka olan şehrimizin okul güvenliği konusunda yapmış olduğu çalışmalar
ile örnek, öncü bir il olmasını sağlamaktır.
Projenin hedefine en kısa sürede ulaşması dileklerimle, teşekkür ediyorum.
Münir KARALOĞLU
2
Antalya Valisi
Çocuklarımızın ve gençlerimizin; milli, manevi, ahlaki ve kültürel değerlerine sahip, milletimizi, vatanımızı seven, evrensel değerlere bağlı, insan haklarına saygılı, Dünyadaki gelişmeleri yakından takip eden, kendisine ve çevresine güven duyan, hayat boyu öğrenmeyi kendisine ilke edilmiş, araştıran, sorgulayan, çok yönlü düşünebilen yeniliklere açık bir şekilde yetiştirilmesini,
Eğitim yolu ile şiddet ve unsurları hakkında her yaşta farkındalık oluşturularak, okul içi ve dışının çok daha güvenli hale getirilmesini,
Akademik başarının yanı sıra; sosyal, kültürel ve sportif faaliyetlere katılımın arttırılmasını hedeflemekteyiz.
Bu hedeflere ulaşmada özveri ile çalışan, katkı sağlayan herkese çok teşekkür ediyorum.
Yüksel ARSLANİl Milli Eğitim Müdürü
3
İÇİNDEKİLER Sayfa NoBÖLÜM I
Giriş……………………………………………………………..…………………..…..…...11
Tarihçe………………………………………………………….…………………………...11
Hukuki Dayanak…………………………………………………………………………….12
Projenin Genel Amacı………………………………………………………………….…..13
Gerekçeleri..…………………………………………………………………………….…..13
Temel Stratejiler………………………………………………………………………….…14
Müdahale Alanları…………………………………………………………………………..15
GOP Projesinin Bir Eğitim Öğretim Yılı İçerisinde İşleyiş Süreci……………………21
Kuramsal Çerçeve (*)………………………………………………………………………22
Şiddet Davranışının Nedenleri…………………………………………………………….24
Okul Güvenliği ……………………………………………………………………………...29
İlgili Kurumlar, Sorumluluklar Ve Yasal Yükümlülükler…………………………………30
Şiddettin Önlenmesinde Strateji ve Metotlar………………….…………………………34
Önleme Eğitim Programları………………………………………………………………..37
Ebeveynlere Yönelik Önleme Programları……………………………………………….37
Çocuklara Yönelik Önleme Çalışmaları………………………………………………….38
Çocuklarla Çalışan Meslek Elemanlarının Önleme Konusunda
Eğitilmeleri………....40
4
Olumlu Gelişimin Desteklenmesi………………………………………………………….41
MEB Çocuğa Yönelik Şiddetin Önlenmesi Ve Azaltılmasına İlişkin Çalışmalar……..42
MEB Tarafından Yürütülen Önleme Çalışmaları (2006-2010)…………………………
43
BÖLÜM II
Güvenli Okul Projesi (GOP) İl Eylem Planı
Uygulama Usul Ve Esasları İle Kurumsal Görev Başlıkları ………….………..…….53
Kurullar, Görev Tanımları Ve Çalışma Takvimi…………………………….…………..54
Antalya Valiliği Güvenli Okul Projesi (GOP)
İl Yürütme Kurulu………………………………………………………………..……….…54
Görev Tanımı Çerçevesi………………………...…………………………54
GOP İlçe Yürütme Kurulu (Kaymakamlık)……………………………….……..……..55
Görev Tanımı Çerçevesi……………………………………………….…………..55
İl Yürütme Kurulu Üyesi Kurumlar Tarafından Oluşturulacak
Alt Kurullar / Komisyonlar/ Çalışma Grupları / Ekipler……………………..……….…..56
İl Milli Eğitim Müdürlüğü GOP Eylem Planı ve İl MEM GOP
Yürütme Kurulu (Alt Kurul)………………………...…………….……………..….56
İl Milli Eğitim Müdürlüğü GOP Yürütme Kurulunun Görevleri…….…57
İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü GOP Yürütme Kurulu (Alt Kurul)….…….58
Rehberlik ve Araştırma Merkezi (RAM) GOP Yürütme Kurulu……....62
Okul Kurum Müdürlükleri / GOP Okul Yürütme Kurulu……….…...……64
Kaynakça ve Okunması, İncelenmesi Önerilen Bazı Kaynaklara Ait Liste……….….69
Diğer Kurum Eylem Planları Projeleri…………………………………………………….73
İl Emniyet Müdürlüğü…………..………………………………….………....………….....
5
Güvenli Okullar Projesi…………………………………………………………..….
İl Jandarma Komutanlığı…………………………………….……………..………………
Akdeniz Üniversitesi………………………………………………………..........................
Aile Ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü………………………………………………….....
Gençlik Hizmetleri Ve Spor İl Müdürlüğü……………………………………….………….
İl Gıda Tarım Ve Hayvancılık Müdürlüğü……………………………….…………...……
Halk Sağlığı Müdürlüğü………..…………………………………………………..…….….
İl Sağlık Müdürlüğü……………………..……………………………………….…..….……
Belediyesi Başkanlıkları……………………………….…………………..….…………….
Büyükşehir Belediyesi………………………..…………………….…..……………
Aksu Belediyesi………………………………..……………………….……………..
Döşemealtı Belediyesi…………………………..…………………….……………..
Kepez Belediyesi……………………………..………………………….…….……..
Konyaaltı Belediyesi…………………………………………………….….………..
Muratpaşa Belediyesi……………………………………………………...………..
Acil Çağrı Merkezi Müdürlüğü…………………..……………………………...………….
İl Müftülüğü……………..………………………………………………………..…………..
Ekler:……………………………………………………………………….………….……..75
İzleme Değerlendirme ve Denetim Formu……………………………………………….77
İlçe MEM / Okul GOP Eylem Planı Şablon Örneği……………………..…….…….…..79
Antalya Valiliği Güvenli Okul Projesi (GOP)
İl Yürütme Kurulu Çalışma Takvimi (2017–2018) …………….……….……..….……81
GOP İlçe Yürütme Kurulu (Kaymakamlık) Çalışma Takvimi ………………..…...…..83
6
Antalya İl Milli Eğitim Müdürlüğü Güvenli Okul Projesi
(GOP) Strateji Ve Eylem Planı Çalışma Takvimi (2017–2018) ….…….…..…..….85
İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü / GOP İlçe MEM Yürütme Kurulu (İlçe Alt Kurul)…..…87
Okul / Kurum Müdürlükleri / GOP Okul Yürütme Kurulu……………..…..…….……91
7
ANTALYA İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜGÜVENLİ OKUL PROJESİ (GOP)
GİRİŞ
İlimizde; geleceğimizin teminatı çocuklarımızın eğitim yoluyla kendisi ve
çevresiyle barışık bir birey olarak hayata hazırlanması, “ Yaşam Boyu Sıfır Şiddet ”
sloganının her yaşta birey tarafından içselleştirmesi amacıyla “Güvenli Okul Projesi
(GOP)” 8. Yılında okul içinde ve okul dışında kesintisiz ve geliştirilerek
uygulanmaktadır.
Bu bağlamda projemizin okul içi ve okul dışında uygulanması ve geliştirilmesi
sürecine;
İl Emniyet Müdürlüğü, İl Jandarma Komutanlığı, Antalya Büyükşehir Belediyesi
Başkanlığı, 19 İlçe Belediye Başkanlıkları başta olmak üzere Akdeniz Üniversitesi, İl
Sağlık Müdürlüğü, Halk Sağlığı Müdürlüğü, ÇİM, AMBAUM, Gençlik ve Spor
Hizmetleri İl Müdürlüğü, Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü, Gıda Tarım ve
Hayvancılık İl Müdürlüğü, 112 Acil Çağrı Merkezi Müdürlüğü, gibi resmi kamu kurum
ve kuruluşların yanı sıra ATSO, Servisçiler Odası ve diğer STK’lar kendi görev
alanlarına giren konularda kurumsal destek vererek çalışmalarımıza katkılar
sağlamaktadır.
TARİHÇE
İlimizde; okul ve çevresinin kapsamlı ve planlı olarak güvenli hale getirilmesi,
şiddet ve şiddete neden olan konularda farkındalık oluşturularak öğrencilerimizin bir
bütün olarak geliştirilmesi konusu ilk kez 2008 yılında yapılan kapsamlı bir araştırma
sonucunda ulaşılan bulgular dikkate alınarak ilk eylem planı Okullarda Güvenli
Ortamın Sağlanması (OGOS) Projesi hazırlanıp uygulama süreci başlatılmıştır.
8
Bu bağlamda, İlimizin kendine has özellikleri (sosyal, kültürel, ekonomik ve
coğrafi) dikkate alınarak, il / ilçe ve okul bazında yapılacak çalışmaların / temaların /
görev tanımlamaların genel çerçevesi çizilmiş,
Bu çerçeve; ilçe ve okul eylem planları ile yerelleştirilerek, özgünleştirilmiş;
şiddetin önlenmesi konusunda hedef kitlede bilgi ve bilinçlenme sağlanarak,
kurumsal işbirliği ve koordinasyon arttırılıp projenin sürdürülebilirlik noktasında
farkındalık oluşturulmuştur.
Ayrıca; bu proje kapsamında uzun yıllar özel çalışma alanı olarak ele alınıp
işlenen “Madde Bağımlılığı ile Mücadele” ve “İhmal ve İstismar” konuları 2013
yılından itibaren; bağımsız, özgün projeler olarak ele alınıp uygulanmaya
başlanmıştır.
Milli Eğitim Bakanlığı ile İçişleri Bakanlığı arasında 22.12.2016 tarihinde
imzalanan "Okullarda Güvenli Ortamın Sağlanmasına Yönelik Koruyucu ve Önleyici
Tedbirlerin Artırılmasına Yönelik İşbirliği Protokolü” kapsamında; OGOS Projesi
revize edilerek 2017-2018 Eğitim Öğretim Yılında uygulanmak üzere “Güvenli Okul Projesi (GOP)” geliştirilmiştir.
HUKUKİ DAYANAK
1) 5395 Sayılı Çocuk Koruma Kanunu.
2) Başbakanlık 2006–17 nolu Genelge (Çocuk ve Kadınlara Yönelik Şiddet
Hareketleriyle Töre ve Namus Cinayetlerinin Önlenmesi İçin Alınacak
Tedbirler.)
3) Başbakanlık 2006–26 Nolu Genelge.
4) MEB Eğitim Ortamlarında Şiddetin Önlenmesi ve Azaltılması Strateji ve
Eylem Planı (2006–2011+).
5) TBMM Çocuklarda ve Gençlerde Artan Şiddet Eğilimi ile Okullarda
Meydana Gelen Olaylar ile İlgili Meclis Araştırma Komisyon Raporu.
6) Antalya Valiliğinin 05.10.2007 tarihli ve 3043 sayılı emirleri.
9
7) MEB Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğünün;
21.01.2009 tarihli ve 2009-9 Nolu Genelgesi.
8) MEB ÖERH Genel Müdürlüğünün 27.09.2012 tarihli ve 3888 sayılı
yazıları.
9) İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğünün 18.09.2012 tarihli 2012/54
Bakanlık Nolu Genelgesi.
10) İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğünün 22.10.2013 tarihli ve -
22013/14 Bakanlık Nolu Genelgesi.
11) MEB ÖERH Genel Müdürlüğünün 15.09.2014 tarihli ve 3938012 sayılı
yazısı (2014-20 Nolu Genelge).
12) MEB ÖERH Genel Müdürlüğünün 29.06.2015 tarihli ve 6709501 sayılı
yazısı.
13) MEB Müsteşarlık 17.09.2015 tarihli ve 90849597-10.07-E.9367301 sayılı
yazı.
14) MEB ÖERH Genel Müdürlüğü 18.12.2015 tarihli ve 13075438 sayılı
yazısı.
15) Antalya İl Milli Eğitim Müdürlüğü 2017 Mali Yılı Performans Programı.
16) Milli Eğitim Bakanlığı ile İçişleri Bakanlığı arasında 22.12.2016 tarihinde
imzalanan "Güvenli Okul Projesi na Yönelik Koruyucu ve Önleyici
Tedbirlerin Artırılmasına Yönelik İşbirliği Protokolü.
17) İçişleri Bakanlığının 2017-3 (2017-23) Nolu Genelgesi.
18) Antalya Valiliğinin 08/09/2017 tarihli ve 2017/02 sayılı İdari Yaptırım
Tebliği.
19) MEB Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 03.10.2017-15712539 Sayılı
yazısı.
PROJENİN GENEL AMACI
Türk Milli Eğitimi Sisteminin Genel Amaç ve İlkeleri doğrultusunda;
-İl düzeyinde okullarda güvenli ortamın sağlanmasına yönelik koruyucu,
önleyici çalışmaların planlanması, koordine edilmesi, uygulanması, izlenmesi,
değerlendirilmesi ve geliştirilmesi,
-Güvenli eğitim ortamı ve çevreyi sağlayacak yönetim süreçlerinin işletilmesi,
10
-Bireylerde eğitim yolu ile farkındalık oluşturularak, günlük yaşam becerilerinin
geliştirilmesi,
-Okulların fiziki yapılarının güvenlik anlamında iyileştirilmesidir.
GEREKÇELERİ
Öğrencilere eğitim-öğretim etkinlikleri bütünlüğü içinde; öğrencinin gelişimini
olumsuz etkileyen okul içi ve dışı etmenlerin en az indirilmesi veya ortadan
kaldırılmasına, başta öğrenciler olmak üzere; öğretmenlerin ve anne babaların
günlük yaşam becerilerinin geliştirilerek şiddet konusunda farkındalık / yeterlik
düzeylerinin geliştirilmesi ile doğrudan ilintidir.
Eğitim kurumlarında PDR hizmetlerinin etkin ve de verimli bir şekilde
gerçekleştirilmesi, okul içi ve dışında yaşanan sorunlara erken müdahale edilerek
sorunun oluşmamasına yönelik gelişimsel, koruyucu yaklaşımların benimsenip
uygulanması kurumların hedeflerine ulaşmasını kolaylaştırır, büyük katkılar sağlar.
Eğitim ortamlarında şiddetin önlenmesi ve azaltılmasında, eğitim ortamları ve
çevresindeki ilişkilerin ve uygulamaların yapıcı, onarıcı, barışçıl ve destekleyici hale
getirilmesinde yönetimsel süreçler temel belirleyicidir.
Bu nedenle eğitim ortamlarında şiddetin önlenmesi ve şiddete etkili müdahale
konusunda yönetimsel süreçlerin etkili bir şeklide işletilmesi gerekmektedir.
Güvenli eğitim ortamının sağlanması konusunda ele alınan öğrenci, öğretmen,
aile, yakın çevre gibi unsurların uyumlu ve eşgüdüm içinde çalışması için kalıcı
yönetim anlayışının güçlendirilmesi, işbirliği ve koordinasyon sağlanması konularında
birinci derecede okul idareleri sorumludur.
Geliştirilecek politikaların, uygulanacak program ve hizmetlerin yürütülmesinde
her kademeden yöneticiler arasında söz ve eylem birliğinin bulunması güvenli eğitim
ortamının sağlanması açısından önemlidir.
11
TEMEL STRATEJILER
1- Bilgiye Dayalı Yönetim Anlayışı: Uygulamalara rehberlik edecek bilimsel, güncel
ve güvenilir veri toplanması, çalışmalarda bu verilerden yararlanılması.
2- Çoklu Kurumlar ve Çoklu Disiplin Yaklaşımı: Tüm çalışmaların katılımcı
yaklaşım ve işbirliğine dayalı anlayışla gerçekleştirilmesi.
3- Bütüncül Yaklaşım: Güvenli eğitim olgusunun etki alanının çok geniş olması
nedeni ile müdahaleler yönetim süreçleri, öğretmen, öğrenci, okul, aile ve çevreyi
kapsayacak bir yaklaşımla ele alınması.
4- Gelişimsel Yaklaşım: Bireyin zihinsel, duygusal, sosyal-psikolojik, fiziksel olarak
kapasitesine uygun gelişim gösterebilmesi için planlı, esnek, ardışık PDR hizmeti
sunulup her alanda gelişimlerinin sağlanması. Üst düzeyde öğrenme ve kendini
gerçekleştirme konularında desteklenmesi.
5- Önleme Koruma ve Müdahale Yaklaşımı: Eğitimin her kademesinde temel
önleme çalışmaları öncelikle ele alınacak, şiddetten doğrudan veya dolaylı etkilenen
çocuk ve gençler için koruma ve müdahale çalışmaları yürütülecektir.
6- Kapasite Artırımı: Altyapı, Eğitim, Materyal, Eğitsel Yönetim, öğretmen / yönetici /
öğrenci / ailenin kapasitesinin arttırılması.
7- Sürdürülebilir Hizmet: Bilimsel, gerçekçi, model geliştirme, kurumsal, mali ve
politik önlemler. Hedefe dayalı planlar
8- İzleme ve Değerlendirme Çalışmaları: Çalışmaların etkinliğinin izlenmesi,
değerlendirilmesi, değerlendirme sisteminin oluşturulması ve sürekli iyileştirme
geliştirme çalışmalarının yapılmasıdır.
12
MÜDAHALE ALANLARI
1-YÖNETİM SÜREÇLERİ Amaç- Güvenli (okul içi ve dışı) eğitim ortamlarını sağlayacak yönetim süreçlerinin
işletilmesi.
- Farkındalığın arttırılması.
- Standart sağlanması.
- İşbirliği, koordinasyon ve bilgi paylaşımının arttırılması.
Stratejiler - Bilgiye dayalı yönetim anlayışının güçlendirilmesi,
- Kurumların stratejik planlara işlenmesinin sağlanması,
- Örnek modeller oluşturulması ve yaygınlaştırılması,
- Personel eğitimlerinin sürekli hale getirilmesi,
- Katılımcı ve işbirliğine dayalı yönetim anlayışının güçlendirilmesi,
- İzleme ve değerlendirme sistemin oluşturulması,
- Projeler oluşturulmasıdır.
Çıktılar- Bilgiye dayalı yönetim uygulamaları,
- Güvenli okul ortamının sağlanmasında işlevsel örgütlenme modeli,
- Güvenli okul ortamının sağlanmasında işlevsel etkili iletişim ağı,
- Eğitim verilen personel sayısıdır.
2-ÖĞRETMENLER VE YÖNETİCİLER Amaç- Öğretmenlerde ve yöneticilerde empatik anlayışın geliştirilmesi,
- Okul güvenliğinin geliştirilmesi için bireysel ve kurumsal bazda işbirliği ve
destek sağlanması konusunda farkındalık oluşması,
13
- Olumlu disiplin yöntemleri hakkında bilinçlenmeleri / geliştirilmeleri / örnek
model olmalarıdır.
Stratejiler - Okul güvenliğinin geliştirilmesi ile ilgili yerinde denetim ve kontrollerin
sağlanması,
- Eğitim, materyal eğitsel yönetim desteği saptanarak öğretmen ve yöneticilerin
kişisel ve mesleki gelişimlerinin sağlanması,
- Örnek model davranışların geliştirilmesi / yaygınlaştırılması /ödüllendirilmesi,
- Hayat boyu öğrenme / kendini geliştirme konusunda farkındalık
oluşturulmasıdır.
Çıktılar- Olumlu disiplin yöntemlerini kullanan öğretmen ve yönetici,
- Öğrenciler üzerinde etkin denetim ve gözetim sağlayan öğretmen ve
yöneticiler,
- Mesleki motivasyon ve iş doyumu arttırılmış öğretmen ve yöneticidir.
3-ÖĞRENCİ Amaç- Öğrencileri bedenî, zihnî, ahlâkî, manevî, sosyal ve kültürel nitelikler
yönünden geliştirmeyi, demokrasi ve insan haklarına saygılı olmayı,
çağımızın gerektirdiği bilgi ve becerilerle donatarak geleceğe hazırlamak,
- Öğrencilerde şiddet davranışının önlenmesi ve azaltılmasında farkındalık
oluşturulması,
- Her türlü terör ve yasa dışı radikal gruplara karşı korunması,
- Öğrencilerin sorunlarına yardımın yanı sıra, onların kişilik ve sosyal
gelişimlerine ve olgunlaşmalarına destek olmak,
- Kendini tanıyabilme, bireysel hedeflerini belirleyebilme, yeteneklerini
geliştirebilme, bunları kendisinin ve toplumun yararına kullanabilme
konularında farkındalık oluşturmak,
- Kendine ve çevresindekilere güven duygusunu geliştirmek,14
- Öğrencilerin öz güven, öz denetim ve sorumluluk duygularının geliştirilmesini,
- Planlı çalışma alışkanlığı edinebilme,
- Serbest zamanlarını etkin ve verimli değerlendirebilmedir.
Stratejiler- Program ve projelerin eşgüdüm içerisinde yürütülmesi, bütünsel bir
yaklaşımla değerlendirilmesi ve deneyimlerin paylaşılması,
- Temel önleme, koruma ve müdahale hizmetlerinin tüm öğrencilere
ulaştırılması,
- Sorunlara erken müdahale ve özellikle sorunun oluşmamasına yönelik
gelişimsel, koruyucu yaklaşımın esas alınması,
- Sosyal, Kültürel ve Sportif Etkinliklerin arttırılması,
- Öğrencilerin özellikle yetenekleri doğrultusunda spor ve sanat dallarına
yönlendirilerek, okullarda spor ve sanat dallarında öğrencilerin kolaylıkla
ulaşabileceği fiziki ortamın sağlanması / arttırılması,
- Demokratik yurttaşlık bilincini geliştirebilecek eğitim uygulamalarının, hayatın
tüm alanlarına yayılarak yapılacak çalışmaların okul içi ve okul dışı etkinlikleri
içermesi,
- Hayat boyu öğrenme konusunda farkındalık oluşturulmasıdır.
Çıktılar - Şiddet davranışı konusunda farkındalıkları geliştirilmiş öğrenci,
- Korunma, baş etme ve azaltılmaya yönelik beceri kazanmış öğrenci,
- Madde bağımlılığından korunma konusunda bilinçlendirilmiş öğrenci,
- İhmal ve istismardan korunma konusunda bilinçlenmiş öğrenci,
- Terör ve yasa dışı radikal gruplara katılıma hayır diyen öğrenci,
- Sosyal, Kültürel ve Sportif etkinliklere katılan öğrenci,
- Akademik başarı grafiği yükselen öğrenci,
- Bireysel farklılıklara saygılı; farklı görüş, düşünce, inanç, anlayış ve kültürel
değerleri hoşgörü ile karşılayabilen öğrenci,
- Kendini tanıyabilme, bireysel hedeflerini belirleyebilme, yeteneklerini
geliştirebilme, bunları kendisinin ve toplumun yararına kullanabilen
öğrencidir.
15
4-EĞİTİM ORTAMI VE ÇEVRESİ Amaç- Eğitim ortamının fiziksel ve sosyal çevresinde her türlü riskin azaltılması ve
önlenmesi,
- Okul içi /dışı güvenlik konusunda standart oluşturmak, bu standartları
geliştirmektir.
Stratejiler - Eğitim ortamları ve çevresinin güvenliğin sağlanması,
- Eğitim ortamlarının sosyal ve fiziksel çevresi ile bütünleşmesini sağlayacak
eğitimde niteliği arttıracak okul gelişim modellerinin yaygınlaştırılması,
- Eğitim ortamı ve çevresinde olumsuz grup ve kişilerin yapılanmasının
engellenmesi,
- Diğer sektör, kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapılması,
- Fiziki ortam iyileştirmesidir.
Çıktılar - Cazibe merkezi haline gelmiş eğitim ortamları,
- Güvenliği arttırılmış eğitim ortamı,
- Eğitim ortamları çevresinde öğrenciler tarafından erişebilir sosyal etkinlik
mekânları,
- Fiziki güvenlik konusunda hazırlanmış öngörülmüş standartlardır (okul bahçe
düzenlemesi, güvenlik kamerası, kapı güvenliği, nöbet talimatı, denetim
talimatı vb.).
5-AİLE Amaç- Güvenli eğiitm ortamı sağlnmasında ailenin katkısının arttırılması,
- Çocuklarına karşı dışarıdan gelebilecek radikal ve yasa dışı yapılandırmalar
hakkında bilinçli ailedir.
Stratejiler- Güvenli eğitim ortamı sağlanmasında etkin işbirliğinin sağlanması,
16
- Güvenli eğitim ortamı sağlanmasında bilinçlendirilmesine yönelik eğitim
çalışmalarının sürekli hale getirilmesi,
- Hayat boyu öğrenme konusunda farkındalık oluşturulmasıdır.
Çıktılar - Çocuk yetiştirmede şiddeti disiplin aracı olarak kullanmayan aile,
- Eğitim ve sosyo ekonomik açıdan güçlendirilmiş aile,
- Okul etkinliklerine katılan aile,
- Radikal ve yasa dışı yapılandırmalar hakkında bilinçlendirilmiş ailedir.
17
GÜVENLİ OKUL PROJESİNİN (GOP)BİR EĞİTİM ÖĞRETİM YILI İÇERİSİNDE İŞLEYİŞ SÜRECİ
1. Bir yıl öncesi çalışmaların bir bütün olarak değerlendirilmesi, geliştirilmesi / ekleme
veya çıkarma yapılması gereken temaların belirlenmesine yönelik çalışma sürecinin
başlatılması (Temmuz-Eylül arası).
2. Taslak; GOP İl Eylem Planı, çalışma takvimi ve veri toplama formunun
geliştirilmesine yönelik sürecin başlatılması (Temmuz-Eylül arası).
3. Öncelikli okulların ve bölgelerin belirlenmesi. (Eylül ) (Emniyet Müdürlüğü, Jandarma
Komutanlığı, İl/ İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü)
4. GOP İl Yürütme Kurulunun oluşturulması (Eylül).
5. Taslak GOP İl Eylem Planının, Çalışma takviminin ve veri toplama formunun İl
Yürütme Kurulunda görüşülüp değerlendirilmesi ve geliştirilmesi (Eylül-Ekim).
6. GOP İl Yürütme Kurulu tarafından onaylanan GOP İl Eylem Planının il düzeyinde
uygulanmasına dair Valilik Onayının alınması (Eylül-Ekim).
7. GOP İl Eylem Planının; 19 İlçe Kaymakamlığı ile tüm resmi kurum ve kuruluşlara
gönderilmesi (Eylül-Ekim).
8. GOP İlçe Yürütme Kurullarının Oluşturulması (Eylül-Ekim).
9. İlçe GOP Eylem Planlarının RAM İşbirliğinde hazırlanması (Eylül-Ekim).
10. İlçe Eylem Planına bağlı okul eylem planlarının GOP Okul Yürütme Komisyonları
tarafından hazırlanması ve onaylanması (Ekim).
11.GOP İl / İlçe / Okul Eylem Planları kapsamında yapılan çalışmaların yerinde
izlenmesi, denetlenmesi ve geliştirilmesi ile ilgili mekanizmaların oluşturulup harekete
geçirilmesi (Ekim).
-Psikososyal Acil Müdahale ile Krize Müdahale Ekiplerinin oluşturulması.
-RAM Rehberlik Ekiplerinin oluşturulması.
-İlçe MEM ÖERH İzleme ve Değerlendirme Ekibinin oluşturulması.
-Maarif Müfettişlerinin görevlendirilmesi.
18
12.Her dönemin sonunda; okullardan ve ilçe bazında yapılan çalışmaların derlenip GOP
İl/ İlçe Yürütme Kurulları tarafından değerlendirilmesi, geliştirilmesi gereken yönler
hakkında ilçelerin / okulların/ kurumların bilgilendirilmesi (Ocak-Şubat / Haziran-
Temmuz) m
13.Eğitim Öğretim yılının sonunda yapılan çalışmaları GOP İlçe / İl Yürütme Kurulu
tarafından bir bütün olarak değerlendirilmesi (Haziran veya Temmuz).
14.GOP İl Eylem Planının geliştirilmesine yönelik yeni sürecin planlanarak
başlatılmasıdır.
KURAMSAL ÇERÇEVE (*)
Bu çalışmanın temel hedeflerinden birisi Türk Milli Eğitimi Sisteminin Genel
Amaç ve İlkeleri doğrultusunda; İl düzeyinde Güvenli Okul Projesi na yönelik
koruyucu, önleyici çalışmaların planlanması, koordine edilmesi, uygulanması,
izlenmesi, değerlendirilmesi ve geliştirilmesidir.
Bu bağlamda güvenli bir ortamın oluşturulmasında; öncelikli olarak bireyin
sağlıklı gelişiminin desteklenmesi, korunma konusunda eğitim yoluyla farkındalık
oluşturulup günlük yaşam becerilerinin geliştirilmesi, bireyi ve ortamı tehdit eden
şiddet ve benzeri unsurların belirlenip bu unsurların azaltılması veya ortadan
kaldırılmasına yönelik bir dizi çalışma yapılmasını gerekli kılmaktadır.
Güvenli bir ortamı bozmaya yönelik en önemli etmen “şiddet” ve şiddeti
doğuran unsurlardır.
Şiddet tanımları incelendiğinde dar anlamıyla şiddetin; insanların bedensel
bütünlüğüne karşı dışarıdan yöneltilen, sert ve acı verici bir edim olarak ele alındığı
görülmektedir.
Türk Dil Kurumu’nun tanımlamasında ise şiddet “1- Bir hareketin, bir gücün
derecesi, yeğinlik, sertlik, 2-Karşıt görüşte olanlara kaba kuvvet kullanma, 3-Kaba
güç, 4-Duygu ve davranışta aşırılık (...)” olarak betimlenmektedir.
Şiddettin türleri incelendiğinde ise şiddetin biçimine göre adlandırma veya
anlamlandırma yapıldığını görmekteyiz Örneğin; Fiziksel şiddet, psikolojik şiddet,
simgesel şiddet, meşru simgesel şiddet, yapısal şiddet, dolaylı-dolaysız şiddet,
19
görünür-görünmez şiddet vb. Tüm bu adlandırmalar, anlamlandırmalar; yer yer
kesişebilen veya birbirine eklenebilen farklı gerçekliklere işaret eder.
Bu tanımlamalardan hareketle şiddeti; “farklı nitelik ve türlerde güç ve baskı
uygulayarak insanların (elbette diğer canlı ve/veya cansız varlıklara da yönelik
olabileceği de düşünülerek) bedensel, ruhsal ve/veya çevresel açılardan zarar
görmesine neden olan bireysel veya toplu hareketlerin tümü olarak” adlandırmak
mümkündür.
Dünya Sağlık Örgütü’nün ele alıp incelediği şiddet tanımında “bireyin
kendisine, başkasına, belirli bir topluluk veya gruba yönelik yaralama, ölüm, fiziksel
zarar, bazı gelişim bozuklukları veya yoksunluk ile sonuçlanabilen, tehdit ya da
fiziksel zor kullanma” olarak ifade edilmiştir.
Bu tanımından yola çıkarak Dünya Sağlık Örgütü’nün (2002) hazırlamış
olduğu raporda, şiddet üç bölümde ele alınmıştır:
1-Kendine Yöneltilmiş Şiddet; İntihar davranışı ve kendine zarar verme
olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. İntihar davranışı, intihara yönelik düşünceleri, intihar
girişimlerini ve intiharları içerirken, kötüye kullanım ise kendini kesme, yaralama,
ihmal vb. davranışları içermektedir.
2-Kişilerarası Şiddet: Fiziksel, cinsel ve psikolojik olabileceği belirtilerek iki
kategoride incelenmiştir. İlki genellikle evde, aile ve yakın kişilerle ilgili olan; çocuk
istismarı, yaşlıların istismarı ve eş ya da yakın ilişkideki kişiyle ilgili olan şiddet türü
iken ikincisi sokak, okul, iş yeri, hapishane ve yaşlı bakımevleri gibi yerlerde
karşılaşılan, toplumda herkese karşı olabilen şiddet türüdür.
3-Kolektif Şiddet; Sosyal, politik ve ekonomik olmak üzere kendi içinde üç
bölümde incelenmiştir.
İlk olarak sosyal şiddetin, organize gruplarca yapılan nefret suçları, terörist
saldırıları ve suç örgütlerince yapılan şiddeti içerdiği belirtilmiştir. İkinci olarak politik
şiddet ile savaş ve bununla ilgili şiddet içeren anlaşmazlıklar ifade edilmiştir. Üçüncü
olarak ise ekonomik şiddet büyük gruplarca yapılan ekonomik kazanım amaçlı,
ekonomik etkinliği bozma, gerekli hizmetlere ulaşımı engelleme ve ekonomik
bölünme, ayrımcılık yaratma gibi saldırıları içerdiği belirtilmiştir (TBMM, 2007: 20).
20
Dünya Sağlık Örgütü’nün tanımladığı şiddet türlerinin yanı sıra Meyer ve
Farrell (1998) bir araştırmasında dört şiddet türünden söz etmektedir (akt. Uysal,
2003: 9). Bunlar:
Durumsal şiddet; fakirlik, alkol ve uyuşturucu madde kullanma, akran baskısı
ve silahlara kolaylıkla ulaşma gibi özel durumsal faktörler sonucu gelişen şiddet
türünü tanımlar.
İlişkisel veya kişilerarası şiddet; adölesan (ergen) nüfusun büyük bir
bölümünü etkileyerek ilişki içinde bulunduğu bireylerin kişilerarası tartışmalarından
doğan şiddet türünü ifade eder.
Yağmacı şiddet; anti sosyal davranış şeklinin bir parçası olarak veya kazanç
sağlanması için suç işlenmesiyle oluşan şiddet türünü belirtir.
Psikopatolojik şiddet; ağır psikolojik travma ve sinir sistemi bozuklukları
sonucu ortaya çıkan davranışların oluşturduğu şiddet türünü açıklar.
Bemak ve Keys tarafından şiddetin kaynağı olan etkenler şu şekilde
belirlenmektedir;
• Bireysel ve kişilik eğilimleri (düşüncesizce hareket etme, empati yetersizliği),
• Okul çevresi,
• Aile yapısı ve ilişkileri (ebeveynlerin zayıf bir benlik, yetersiz bir denetim ve
tutarsız davranışlara sahip olmaları, ebeveynlerin aile içerisinde şiddet tutumlarını
sergilemeleri veya çocuklarının uyguladıkları şiddet tavırlarına karşı bir ilgisizlik içinde
olmaları),
• Akran gruplarının varlığı (bireyin kendini ispatlamak için elverişli koşullar
sağlaması ve şiddet kültürünün varlığı),
• Silahlara kolay yollardan ulaşabilme imkânının olması,
• Alkol ve uyuşturucu kullanma, Şiddetin izlenerek ve taklit edilerek öğrenilmiş
bir davranış olduğunu savunan bakış açısı şiddetin aynı zamanda bir öğretim tekniği
olarak da kullanıldığına dikkat çekmektedir.
ŞİDDET DAVRANIŞININ NEDENLERİ
Son zamanlarda yapılan çalışmalarda, kişilik faktörlerinin tek başına anti
sosyal ve şiddet davranışına yol açmadığını genellikle birden fazla etmenin şiddet
21
davranışında rol oynadığı belirtilmektedir. Nedenleri ve risk faktörlerini bilmemiz,
şiddet davranışının doğasını anlamamız ve şiddete karşı koruyucu önlemleri
oluşturmamız için gereklidir.
Ekolojik Modele göre; her birey içinde bulunduğu kişisel, ailesel, çevresel ve
toplumsal etmenlerden etkilenir. Bu etmenler şiddet davranışının oluşması için risk
oluşturur. Koruyucu faktörler de şiddet davranışı riskini arttırır. Bu faktörler kişisel
deneyimler ya da çevreyle bulunan ilişkilerin azalması sonucunda ortaya çıkar.
Çevresel Faktörler; Çevresel faktörler içerisinde medyanın etkisi sayılabilir.
Şiddet davranışının medyada sürekli olarak gösterilmesi ergenlerin şiddete karşı olan
tutumlarında duyarsızlaşmaya neden olmaktadır.
Böylece ergenler şiddet davranışını sorunların çözümü olarak algılamakta ve
şiddet davranışını normalize etmektedirler. Ekonomik durumun bozulması, işsizlik
gibi sosyo-ekonomik faktörler de şiddet davranışında önemli rol oynamaktadır.
Ailenin çocuğuna olan güvensizliği ve onu ihmal etmesi ya da toplum değerlerindeki
değişiklik şiddet davranışının oluşması için önemli etmenler arasındadır. Büyük
şehirlerde ilişki kurmadaki zorluk, yabancılaşma ve sosyallikten uzaklaşmaya yol
açarak şiddet davranışının artmasına neden olabilmektedir.
Toplumsal Faktörler; Şiddet davranışının artmasını sağlayan toplumsal
faktörler, uyuşturuculara ve ateşli silahlara kolay ulaşım, sosyal düzensizlik, eğitim
kalitesinin düşmesi ve okul sonrası faaliyetlere imkân sağlanmaması olarak
tanımlanmaktadır. Toplumda uyuşturucu ve ateşli silahların kullanım yaygınlığı
artması gençlerde şiddet davranışlarının artmasına neden olmaktadır.
Şiddet faaliyetlerinin bir başka tetikçisi de toplumdaki düzensizliktir. Bu faktör
yüksek suç oranları, çete faaliyetleri, barınacak yerlerin azlığı ve toplumun
genelindeki bozulmayla tanımlanmaktadır.
Bu toplumlar aynı zamanda okullardaki eğitimin kalitesi ve okul sonrası faaliyet
seçenekleri gibi gençlerin olumlu ve üretken gelişim deneyimlerini sağlayacak uygun
kurumlardan da yoksundurlar. Eğer arkadaşları arasında şiddet ya da suç kapsamına
giren davranışlar normal karşılanıyor yani kabul görüyorsa çocuk arkadaş grubuna
uymak, onların beğenisini ve onayını almak için bu davranışları sergileyebilir.
22
Ailesel Faktörler; Yapılan araştırmalar, aile içi etkileşimin ve iletişimin
bozulmasının özellikle erkek çocuklarında şiddet riskini arttırdığını göstermiştir.
Çocuk istismarı ve ihmali de önemli risk faktörleri arasındadır. Net beklentilerin
oluşturulamaması, yetersiz gözetim ve yönlendirme, uygunsuz, tutarsız aile disiplini
de gençleri şiddet davranışlarına ve suça iten etkenler arasındadır.
Evlilikte veya aile içinde anlaşmazlık ve çatışma ve suç işleyen ebeveyn,
akraba, akran ve kardeşlerin olması gençleri şiddete yönlendirebilmektedir.
Bireysel Faktörler; Araştırmalarda şiddet davranışları ile dikkat eksikliği ve
hiperaktivite bozukluğu, ajitasyon ve risk alma davranışı arasında güçlü bir ilişki
olduğu bulunmuştur. Erkek çocuklarda 06-13 yaş arası dönemdeki saldırgan
davranışlar, ileriki yaşlardaki şiddet davranışlarının habercisi olma niteliğindedir.
Şiddet ve suç işlemenin erken yaşlarda başlaması, ileriki yaşlarda madde
kullanımı, hırsızlık, mülke zarar verme gibi anti sosyal davranışlara yol
açabilmektedir. Çocuğun okula ayak uyduramaması ve derslerinde başarısız olması
da kişisel faktörler arasındadır.
Düzenli olarak okula gitmeyen 12-14 yaş arası gençlerin, ergenlikte ve
yetişkinlikte şiddet davranışlarına katılma olasılıklarının yüksek olduğu görülmektedir.
15 yaşından önce okuldan ayrılmak da şiddet davranışı için büyük bir risk
oluşturmaktadır.
Etkili çocuk eğitim tekniklerinin bilinmemesi nedeniyle dayak kimi ailelerde
eğitim aracı olarak görülmektedir. Çocuklukta şiddet yaşayan ya da anne ve
babaların sorunlarını şiddete başvurarak çözdüğünü öğrenen bireyler, yetişkinlikte de
sorun çözme, iletişim kurma yöntemi olarak, şiddet içerikli davranışları
benimseyebilirler (Deveci, Karadağ, Yılmaz, 2008: 353; Çetiner, 2006: 26; Avcı,
2006: 8; Öktem, 2002: 41; Utkulu vd. 2007: 46).
Bunun sonucunda ailede şiddetle karşı karşıya kalan çocuklarda şiddet,
kişiliklerinin bir parçası haline gelir (Çifçi, 2006: 52). Bu nedenle anne ve babalar
çocukları için birer model olduklarını unutmadan sağlıklı bireyler yetiştirmek için,
öncelikle çocuklarının ruhsal, sosyal ve fiziksel gereksinimlerinin olduğunu
bilmelidirler (Usta, 2009: 103).
23
Okullarda ise bu durum ile ilgili önleyici tedbirlerin alınması gerekir. Bunun için
mevcut eğitim programlarında öğrencilerin temel psikolojik ihtiyaçlarını karşılayacak
etkinliklere ağırlık verilmeli, programlar tamamlayıcı ders dışı sosyal ve kültürel
etkinlikler olarak düzenlenmeli, öğrencilere başarılı olabilecekleri inancı aşılanmalıdır
(Sezgin, Özok, 2006: 232).
Bunun yanında öğrencilerin problemlerinin farkına varmalarını, öfkelerini
kontrol edebilmelerini, çözüm yolları üretebilmelerini ve bunlar arasında doğru seçim
yapabilmelerini sağlamak, birbirleriyle uyumlu yaşayabilme becerilerini kazandırmak
da şiddeti önleme açısından büyük önem taşımaktadır (Taktak, 2007: 42; Sezgin,
Özok, 2006: 232).
Şiddete ilişkin korkunun giderek artış gösterdiği okullarda, suç ve şiddetten
uzak ortamlar oluşturmak için öğrenci, aile, okul ve toplum bağlamında herkesin
üzerine düşen görevi yerine getirmesi, sorunun çözüm aşamasında, her sistemin
kendi içinde sorumlu olduğunu ve bu sistemlerin işbirliği içinde çalışmalarının önemli
bir husus olduğunu unutmamak gerekir (Kaymak Özmen, 2006: 37; Mertoğlu, 2008:
28).
Her ne kadar Cillesen (2002) şiddet davranışlarının önceden yordanması ve
gözlenebilmesinin oldukça zor olduğunu ifade etse de (akt. Çetin, 2004: 15) okullarda
büyük bir sorun haline gelen şiddet ve suç olaylarına oluştuktan sonra müdahale
etmeyi beklemek doğru değildir. Bunun yerine okulda öğrencileri takip ederek ve
erken uyarı işaretlerine dikkat ederek şiddeti önlemek daha önemlidir.
Şiddeti önlemede etkili çalışmalar gerçekleştirebilmek için, öncelikle şiddeti
oluşturan ya da tetikleyen nedenlerin ele alınması gerekmektedir (Pehlivan, 2008: 9;
Çobanoğlu, Şentürk, Kıran, 2008: 128).
Ayrıca okullarda yaşanan şiddet olaylarına ilişkin öğretmen ve öğrenci
algılarının eğitim sisteminde kaliteyi önemli ölçüde etkilediği bilinmektedir (Ricketts,
2007: 46).
Araştırmalar, son yıllarda, çocuk ve ergenler arasında saldırgan davranışların
arttığını (Webster-Stratton, 1999), okullarda şiddetin dikkat çekici bir problem
olduğunu ve okul çağındaki birçok çocuk ve ergenin saldırganlık ve şiddetten dolayı
mağdur olduğunu göstermektedir (Flannery ve ark., 2003).
24
Henüz okul öncesi dönemde birçok çocuk, karşı gelme bozukluğu ve erken
başlangıçlı davranım bozukluğu tanısı almakta ve bu çocuklar, saldırgan ve yıkıcı
davranışlar sergilemektedir. Saldırgan davranış, çocuk ve ergenlerin psikiyatri
servislerine yönlendirilmelerinin de en yaygın nedeni olmaktadır (Griffin ve Gross,
2004).
“Okulda şiddet” kavramı; gelişme ve öğrenmeyi engelleyen, okul atmosferine
zarar veren suça yönelik eylemlere ve saldırganlığa işaret etmektedir (Furlong ve
Morrison, 2000).
Şiddete maruz kalmanın, çocuk ve ergenlerin ruh sağlığı üzerinde olumsuz
etkileri vardır. Çocukluk dönemi saldırganlığı, uzun dönemde ciddi sosyal sonuçlarla
bağlantılı bir halk sağlığı problemidir (Postema, 2006).
Çocuklarda saldırgan davranışlar, yıllar boyunca devam etmek eğiliminde
olup, olumsuz davranışsal, sosyal ve akademik sonuçlara yönelik riskleri
arttırmaktadır.
Gelinas (2003), şiddete maruz kalmanın, çocuk ve ergenleri, anksiyete ve
depresyon, fobiler, temas bozukluğu ve özellikle travma sonrası stres bozukluğu için
anlamlı olarak risk altına soktuğunu bildirmektedir.
Okul çağındaki çocuk ve ergenler arasında, şiddete yönelik davranışlar
yanında, alay etme ve gözdağı verme gibi zorbalık olarak tanımlanan saldırgan
davranışlar da dikkat çekmektedir.
Araştırmalar, akranlarınca zorbalığa maruz kalma ile anksiyete ve depresyon,
sosyal uyumsuzluk, yalnızlık ve yakın akran ilişkilerinden yoksun kalma arasında
anlamlı ilişkiler bulunduğunu göstermektedir (Griffin ve Gross, 2004).
Bu sorunlar, mağdur olan çocukları, psikolojik ve sosyal gelişimleri açısından
risk altına sokabilmekte ve öğrencilerin kendilerini güvende hissetmedikleri ve
öğrenmeye odaklanamadıkları bir okul ve sınıf atmosferi yaratmaktadır. Bu bakımdan
okulda şiddet sorunu, okulların eğitimsel misyonuyla ilişkilidir (Postema, 2006).
Okul çağındaki çocuk ve ergenlerde görülen saldırganlık ve şiddet sorunu,
okullarda görev yapan yönetici, öğretmen ve psikolojik danışmanları, çocuk ve ergen
25
ruh sağlığı alanında çalışan uzmanları ve kanun koyucuları söz konusu problemleri
önlemeye yönelik çabalar sergilemeye yöneltmiştir.
Okulların, küçük çocuklar için güvenli bir ortam olarak düzenlenmesi
gereksinimi doğmuştur. Erken dönemdeki saldırgan davranışların sonraki yıllardaki
saldırgan davranış ve eş istismarı gibi anti sosyal davranışla, aynı zamanda düşük
akademik başarı ve okulu bırakma gibi akademik sorunlarla bağlantılı olduğuna dair
araştırma bulgularının elde edilmesi erken önleme çabalarına olan gereksinimi
arttırmıştır (Leff ve ark., 2001).
Okulda şiddetinin önlenmesi ve azaltılmasında multi disipliner bir yaklaşım
sergilenmesi gerekmektedir (Begun ve Huml, 1999).
Bu bakımdan, kanun koyucular, hukukçular, emniyet görevlileri, ruh sağlığı
uzmanları ile okul yöneticileri, öğretmenler ve okul psikolojik danışmanları gibi okul
ortamında çalışan eğitimcilerin ortak çabaları, önleme ve müdahale girişimlerinin
etkililiğinde vazgeçilmezdir. Okulların, bu konudaki potansiyel rollerinin farkında
olmaları gerekmektedir; çünkü okullar, şiddeti önlemeye yönelik çalışmaların
sergilenmesi için ideal ortamlardır.
Okullar öğrencilerin zamanlarının önemli bir kısmını geçirdiği ortamlar olup,
aynı zamanda, diğer ruh sağlığı hizmetlerine ulaşma fırsatı bulamayan öğrenciler için
yegâne ruh sağlığı hizmeti sağlayan kurumlardır. Okul psikolojik danışmanları ise bu
durumdaki öğrencilerin sosyal ve duygusal gelişimlerini destekleyen yegâne ruh
sağlığı personeli olarak hizmet sunmaktadır (Aviles, Anderson ve Davila, 2006).
OKUL GÜVENLİĞİ
Okul yöneticilerinin sürekli uğraşmak zorunda oldukları çok boyutlu
sorunlardan biri de okul güvenliğidir. Okul güvenliği, okul ortamı ve çevresi ile ilgili bir
sorundur. Tanımlamak Gerekirse, okul güvenliği öğrencilerin ve öğretmenlerin
kendilerini fiziksel, psikolojik ve duygusal bakımdan özgür hissetmeleridir (Wanat,
1996: 124).
Bir başka ifadeyle okul güvenliği, öğrencilerin kendilerini özgürce ifade
edebilmeleri, öğrenmek için çalışırken öğretmenlerin ve diğer görevlilerin kendilerine 26
yardımcı olmaları, kendilerini tehlikeden ve korkudan uzak, güvende hissetmeleridir
(Dunn, 1999: 13).
Öğrencilerin kendilerinden, diğer öğrencilerden ya da çevreden kaynaklanan
şiddet, saldırganlık, alkol, uyuşturucu, cinsel taciz gibi istenmeyen davranışlara karsı
korunmaları, trafik, yangın, sel, deprem gibi olaylara karşı can güvenliklerinin en üst
düzeyde sağlanması okulun ve dolayısıyla okul yöneticilerinin ve ilgili kurumların en
önemli görevlerinden biridir.
İLGİLİ KURUMLAR, SORUMLULUKLAR ve YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER
Türkiye’de önlemeye yönelik çalışan kurumların var olan kaynaklar ve
geliştirilebilecek açılarını ele alabilmek, hem mevcut durum tespiti açısından hem de
önerilecek yeni mekanizmanın dayandığı kurum ve işleyişleri açısından gereklidir.
Konuyla ilgili farklı düzeylerde devreye girerek görev alan kurumların
başlıcaları; Milli Eğitim Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Adalet
Bakanlığı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ve onlara bağlı yerel kurumlardır.
Milli Eğitim Bakanlığı
Milli Eğitim Bakanlığı çocuklarla uzun süreli yoğun temasın bulunduğu tek
bakanlıktır.
Zorunlu eğitim kapsamında çocukların uzun dönemde gelişimlerinin takibini de
olası kılan eğitim sistemi çocukların gelişiminde çok önemli bir rol oynar. Eğitim
sistemi özellikle yoksunluk ve yoksulluk içinde büyüyen çocuklara kaliteli eğitim ve
eğitici bir sosyal ortam sağlayabildiği oranda çocuklar için koruyucu faktörlerin
artmasına neden olabilir. Bu yönüyle de eğitim sistemi önleme çalışmalarının
temelinde yer almaktadır.
Önleme çalışmaları MEB Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel
Müdürlüğünün çalışma alanına girmektedir.
Bünyesinde rehberlik hizmetlerini ve özel eğitim hizmetlerini örgütleyen bu
yapı açısından “eğitim sisteminde eğitsel-mesleki gelişim, yönlendirme, önleme ve
psikososyal müdahaleye yönelik ruh sağlığı hizmetleri, aile rehberliği, kurumsal 27
danışmanlık, psikolojik ölçme değerlendirme yöntem ve araçlarının temini,
geliştirilmesi ve dağıtımına ilişkin rehberlik ve psikolojik danışmanlık hizmetlerini
vermek, çeşitli eğitim tür ve kademeleri arasında rehberlik hizmetlerinin bir bütün
olarak verilmesini, hizmetlerdeki yöntem ve araçların bilimsel standartlara
uygunluğunun sağlanması” rehberlik misyonunu oluşturmaktadır.
Milli Eğitim Bakanlığının dışında; ailenin bütünlüğü ve aile bireylerinin
korunmasıyla ilgili çalışmaları Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, teşhis, tedavi ve
rehabilitasyon hizmetlerini Sağlık Bakanlığı, şiddet mağduru kişi/kişiler ya da
tanıkların ifadeleri doğrultusunda yasaların yerine getirilmesini ve hukuki destek
sağlanması Adalet Bakanlığı tarafından verilmektedir.
Bu kurumların dışında başta İçişleri Bakanlığı, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı,
Gençlik Hizmetleri ve Spor Bakanlığı olmak üzere diğer bakanlık ve taşra teşkilatının
kurumsal görev ve sorumlulukları bulunmaktadır.
İlgili Kurum Personelinin Sorumlulukları
Çocuklarla çalışan kurumlar ve meslek elemanları, takip ettikleri bir çocukla
ilgili riskli bir durumun varlığından şüphe duymaları halinde çocuğun korunması için
etkin adımlar atmak ve karar verebilmek ihtiyacıyla, çocukla çalışan diğer
uzmanlardan ve meslek elemanlarından şüphe duydukları konu ile ilgili bilgi alma
ihtiyacı hissedebilirler.
Ancak bu hassasiyetle yaklaşılması gereken bir konudur ve çocuğun özel
hayatı ile ilgili bir bilginin paylaşılması aşağıdaki gerekçeler ile yapılırsa kabul
edilebilirdir:
• Mağdur çocuk ise ve bu mağduriyetinin giderilmesi ve tedavisinin sağlanması
için,
• Mağduriyete sebep olan kişi hakkında yasal işlem yapılması,
• Başka mağduriyetleri önlemek,
• Çocuğun sağlığı ve güvenliği tehlike altında ise,
• Sorunun çözümü için diğer kurumlara ihtiyaç duyulması halinde,
• Suç varsa,
• Suç konusunda açık ve yakın tehlike varsa suç işlenmesini önlemek için,
• Kişi güvenliği tehdit altında ise,
• Kendine veya başkasına zarar verme riski varsa,28
İlgili Kurum Personelinin Yasal Yükümlülükleri
Görev tanımı gereği erken uyarı uygulamaları ve önleme çalışmalarını
yürütmekte olan personelin konuyla ilgili yasal yükümlülükleri aşağıdaki kanun ve
yönetmeliklerde tanımlanmıştır.
Madde 6 (1) Adlî ve idarî merciler, kolluk görevlileri, sağlık ve eğitim
kuruluşları, sivil toplum kuruluşları, korunma ihtiyacı olan çocuğu Aile ve Sosyal
Politikalar Bakanlığına (ASPB) bağlı ilgili birimlerine bildirmekle yükümlüdür. Çocuk
ile çocuğun bakımından sorumlu kimseler çocuğun korunma altına alınması amacıyla
ASPB ilgili birimlerine başvurabilir. (2) ASPB ilgili birimleri kendisine bildirilen
olaylarla ilgili olarak gerekli araştırmayı derhâl yapar.
Bu yükümlülüğü yerine getirmemek yani koruma altına alınması gereken bir
çocuğun, koruma ile görevli kuruma bildirilmemesi Türk Ceza Kanunu 257. maddesi
gereğince görevi kötüye kullanma suçunu oluşturabilir.
Madde 257. - (1) …(2) Kanunda ayrıca suç olarak tanımlanan hâller dışında,
görevinin gereklerini yapmakta ihmal veya gecikme göstererek, kişilerin
mağduriyetine veya kamunun zararına neden olan ya da … kamu görevlisi, altı
aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (3) …
Adli bildirimde bulunma yükümlülüğünün ihlali, bildirim konusu olay bir istismar
olduğunda (cinsel veya fiziksel) suç oluşturur. Türk Ceza Kanunu’nun 278. ve 279.
maddeleri uyarınca çocuklarla çalışan doktor, hemşire ve öğretmen gibi meslek
sahiplerinin adli bildirim yükümlülüğünü ihlal suçunu düzenlemektedir.
Madde 278. - (1) İşlenmekte olan bir suçu yetkili makamlara bildirmeyen kişi,
bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) İşlenmiş olmakla birlikte, sebebiyet
verdiği neticelerin sınırlandırılması hâlen mümkün bulunan bir suçu yetkili makamlara
bildirmeyen kişi, yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır. (3) Mağdurun on beş
yaşını bitirmemiş bir çocuk, bedensel veya ruhsal bakımdan özürlü olan ya da
hamileliği nedeniyle kendisini savunamayacak durumda bulunan kimse olması
hâlinde, yukarıdaki fıkralara göre verilecek ceza, yarı oranında artırılır.
Madde 279. - (1) Kamu adına soruşturma ve kovuşturmayı gerektiren bir
suçun işlendiğini göreviyle bağlantılı olarak öğrenip de yetkili makamlara bildirimde
29
bulunmayı ihmal eden veya bu hususta gecikme gösteren kamu görevlisi, altı aydan
iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) Suçun, adlî kolluk görevini yapan kişi
tarafından işlenmesi hâlinde, yukarıdaki fıkraya göre verilecek ceza yarı oranında
artırılır.
İstismar durumlarında bildirim her iki bildirimi de kapsadığına dikkat edilmelidir.
Dolayısıyla, duygusal, fiziksel ve cinsel istismar durumları karşısında ASPB / Kolluk
kuvvetleri / Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılması gerekmektedir.
Bu tür durumlarla karşılaşan ya da çocuğun sergilediği belirtiler yüzünden
ihmal ya da istismar şüphesi duyan farklı meslek elemanlarının taşıdıkları sorumluluk
oldukça yüksek olduğu için doğru tanılama bilgisine sahip olmaları ve diğer
uzmanlarla işbirliği içinde konuyu ele almaları elzemdir.
ÖNEMLİ: İhmal ve istismar şüphesi bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmesi için yeterlidir.
Öğrendiği suç iddiasının doğruluğunu araştırmak veya bu şüpheyi
destekleyecek kanıt aramak bildirimde bulunacak kamu görevlisinin sorumluluğu
değildir. Bu yükümlülüğün amacı soruşturma ve kovuşturma makamlarının suç
şüphesi olan durumlardan haberdar olmasını sağlamaktır, delil toplamak ve iddianın
doğruluğunu araştırmak ve iddiayı destekleyecek delilleri toplamak, soruşturma ve
kovuşturma makamlarının görevidir.
Korunma ihtiyacı olan çocuğun bildirilmesi bakımından da bildirimde
bulunacak kamu görevlisinden bu ihtiyacı kanıtlayacak bir sosyal inceleme yapması
ve alınacak tedbiri belirleyecek derecede gerekçelendirme yapması beklenmez.
Bu yükümlülüğün amacı da çocuğu korumakla sorumlu kurumun gerekli
incelemeyi başlatmasını sağlamak üzere ihtimalden haberdar olmasını sağlamaktır.
Öte yandan elbette hiç bir meslek elemanı haksız bir ihbarda bulunarak aileyi
ve çocuğu zor bir sürece sokmak istemez. Ancak, şüphe uyandırması gereken
bulguları incelenmeye almamak ya da gerekli yönlendirmeleri yapmamak zarar gören
bir çocuğu çoğu kez kötüleşen koşullara terk etmekle eşittir.
30
Okul Personelinin Kurumiçi Yönlendirme Prosedürü
Öğretmenin, yoğun bir biçimde iletişimde olduğu çocukları, yakından tanıması,
dikkatli olması, her türlü farklılığa karşı hassasiyetle yaklaşması neticesinde ortaya
çıkan gözleme dayalı duygu ve düşüncenin, çocuğun içinde bulunduğu risklerle ilgili
fikir vermesi olasılığının güçlü olduğu düşünülmektedir.
Bu bağlamda eğitimcide, çocuğun yaşamındaki koruyucu faktörlerin riskleri
azaltmaya yetmeyeceği yönünde bir kanı oluşuyorsa, durumu okul içi ilgili personel;
rehber öğretmen ve yöneticilerle paylaşmalıdır. Bu süreçte rehber öğretmen
tarafından başlatılan prosedürün destekleyici takibini yapması da öğretmenden
beklenen bir diğer sorumluluktur.
ŞİDDETİN ÖNLENMESİNDE STRATEJİ VE METOTLAR
Öncelikle, önleme çalışmaları risklerin temeline inerek nedenler ve onları
oluşturan koşullar üzerine odaklanmalıdır. Bu koşullar bilimsel araştırmalarda risk
faktörleri olarak bulunmuştur.
Aynı zamanda araştırmalar koruyucu faktörlerin gelişmesine yardımcı olan
programların da önleme konusunda önemli bir rol oynadıklarını göstermektedirler.
Yalnız bu noktada önemli olan önleme çalışmalarının, birçok kurumun ortak anlayış
ve yaklaşımla çalışmasını gerektirdiği konusudur.
Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) 2006 yılında yayınladığı “Çocuklara Kötü
Muamelenin Önlemesi Raporu’nda önlemeye yönelik belli şu adımlar önerilmiştir;
1. Eşgüdümlü çalışmaların sağlıklı ilerleyebilmesi için bir kurumun
başkanlığında çalışmaların planlanması,
2. Risk etmenlerinin en iyi şekilde ele alınabilmesi için farklı sektörlere görev
verilmesi,
3. Çocuklara yönelik kötü muamele ile ilgili epidemiyolojik bilgilerin ve önleme
yolundaki girişimlerin belirtildiği mevcut durumu gösteren ulusal raporların
hazırlanması,
31
4. Somut hedefleri, girişimleri ve göstergeleri de içeren bir eylem planı dahil
olmak üzere çocuklara yönelik kötü muamelenin önlenmesi stratejisini özetleyen bir
belge hazırlanması,
Dünya Sağlık Örgütü’nün önerdiği adımlar önleme çalışmalarının bir devlet
politikası olarak ele alınıp, konunun muhatap tüm ortaklarıyla birlikte ortak bir
yaklaşımın benimsenip, konu ile ilgili göstergelerin izlenmesinin önemini
vurgulamaktadır.
Bu tür bir yaklaşımla ülkedeki/bölgedeki risk koşullarının izlenmesi ve sunulan
önleme çalışmalarının etki düzeylerinin takibi sağlanabilir.
Bilimsel çalışmalar ışığında ne tür çalışmaların hangi koşullarda etkin
olduğunun belirlenmesi ve etkinliği değerlendirilmiş uygulamaların öne çıkıp
yaygınlaştırılması, kaynakların kullanımı açısından da son derece önemli olacaktır.
Dünya Sağlık Örgütü’nün çocukların kötü muameleye maruz kalmalarına ilişkin
risklerin önlenmesine yönelik şu stratejiler önerilmektedir (DSÖ, 2006, s: 38):
- Hukuk reformu ve insan hakları alanında gelişmeler sağlanması (Çocuk
Haklarına Dair Sözleşme’nin yasalara aktarımı, güvenlik ve yargı sisteminin
güçlendirilmesi, sosyal, ekonomik ve kültürel hakların geliştirilmesi)
- Yarar sağlayacak sosyal ve ekonomik politikalar geliştirilmesi (erken dönem
çocuk bakımı ve eğitimi, herkesin ilk ve ortaöğretime devam etmiş olması, işsizliği
azaltacak ve etkilerini hafifletecek önlemler alınması, iyi sosyal koruma sistemlerinin
geliştirilip uygulanması gibi hedeflerin gerçekleşmesini sağlayacak programların
üretilmesi)
- Ekonomik eşitsizliğin azaltılması (yoksullukla mücadele, gelir ve cinsiyet
eşitsizliklerinin azaltılması),
- Çevresel risk etmenlerinin azaltılması,
- Sığınma evleri ve kriz merkezlerini artırılması,
- Sağlık görevlilerinin risk altındaki çocukları belirleyip yönlendirebilmesi için
eğitilmesi,
- Ev ziyareti programları,
- Çocuk yetiştirme eğitimi,
- İstenmeyen gebeliklerin azaltılması,
- Doğum öncesi ve sonrası bakım hizmetlerine erişimin artırılması,
32
-Çocukların potansiyel olarak istismarcı durumları belirleyebilmeyi ve
bunlardan kaçınabilmeyi öğrenmeleri.
Bebeklik ve çocukluk döneminin ilk yıllarında uygulanan önleme çalışmaları
çok büyük oranda annelere verilen hizmetler üzerinden örgütlenmektedir. Daha
sonraki yıllarda ise, ebeveyn programlarına ek olarak çocuk ve gençlere yönelik
programlara ağırlık verilmektedir.
Okul-Aile İletişimi
Öğretmenlerin, öğrencilerin ebeveynleri ile yakın ve sıcak bir ilişki kurmaları
öğrencinin eğitim yaşantısında önemli bir rol oynayan aile-okul işbirliğini güçlendirici
bir role sahiptir. Aile ile eğitim kurumu arasında kurulan bağın öğrencinin eğitim
hayatının en başından itibaren etkileri görülmektedir.
Karşılıklı güven ve işbirliği içinde kurulan ilişki sayesinde aileler çocuklarının
eğitimlerine daha da güçlü bir yatırım yaparlar. Ailelerin ve öğrencilerin temel
ihtiyaçları içinde bulundukları koşulları daha iyi anlayarak belirlenebilir. Öğrencilerin
güçlü ve zorlandıkları yönlerini tanımak öğretmenlere ışık tutar.
Tüm zaman kısıtlılıklarına karşın, zorlanan bir öğrencinin ailesi ile kurulan
temas sonrasında öğrencinin durumuna dair edinilen bilgiler öğretmene öğrenciyi
doğru değerlendirmesi için olanak sunarken, ailesi için de çok önemli bir köprü görevi
görebilir.
Anasınıfı öğretmeninden başlayarak sınıf öğretmeni ve sınıf rehber
öğretmeninin öğrencinin velisi ile yapacağı periyodik görüşmeler çerçevesinde velisi
ile öğrencinin gelişimi için işbirliği yapmak üzere karşılıklı bilgilendirici bir iletişim içine
girmek önemlidir.
Velisinden ailenin koşulları ve öğrencinin özellikleri hakkında bilgi almak,
veliye de öğrencinin sınıftaki performansı ile ilgili bilgi vermek öğretmen-veli
arasındaki temel iletişimi belirler. Erken uyarı modeli içinde öğretmen-veli ilişkisinin
önemli bir yeri vardır.
Ancak diğer yandan hepimizin yakından bildiği üzere ailenin okulla iletişimini
arttırmak çok kolay olmamaktadır. Yapılan etkinliklere ilgili veliler katılmakta asıl
okulda olması beklenen veliler ise okula çekilememektedir. 33
Bu iletişimi arttırmanın en iyi yolu aile ziyaretleridir. Çocuğun küçük
yaşlarından itibaren takibini yapan bir öğretmen için bu ziyaret bir sorun olmazken
okul değişikliği nedeniyle hem de büyük sınıflarda öğrenim gören bir öğrencinin ev
ziyareti öğretmen için çeşitli riskler taşıyabilmektedir. Böyle bir durumda okulun yerel
çevresinden (ASPB ya da emniyet temsilcisi vb.) destek alınması önerilebilir.
ÖNLEME EĞİTİM PROGRAMLARI
Ebeveynlere Yönelik Önleme Programları
Gebelikten başlayarak erken çocukluk döneminde en sık başvurulan ve etkili
olduğu görülen önleme çalışması ebeveynlere yönelik eğitim ve hizmetlerdir.
Ebeveynlere yönelik eğitimler, ev ziyaretleri ve destek grupları en sık kullanılan
metotlar arasındadır.
Ebeveynlere yönelik eğitimlerin içeriğine bakıldığında önleme açısından
önemli olan temel konular çocuk gelişimi ve çocuğun özellikle olumsuz davranışlarına
yapıcı tepkiler vermedir. Ebeveyn eğitim programları uzun yıllardır oldukça geniş bir
uygulama alanında kullanılmaktadır. Eğitimlerin bir kısmı ev ziyaretleri esnasında, bir
kısmı ise grup olarak ebeveynlerle yapılan çalışmalarda verilmektedir.
Yine erken dönem önleme çalışmaları arasında en yoğun olarak kullanılan
metot ev ziyaretleri olmuştur. Bu ziyaretlerin çıkışı fiziksel olarak risk altındaki
bebeklere yönelik başlamış olsa da günümüzde yoğun bir şekilde ilgi gören bir
metottur. Eğitimli hemşire ya da sosyal hizmet uzmanları tarafından ev ziyaretlerinde
sunulan gerek eğitim, gerek aileleri ihtiyaç duydukları hizmetlere yönlendirme
(örneğin nakdi yardım kuruluşlarına, danışmanlık hizmetlerine yönlendirme) oldukça
etkin işleyen ayaklarıdır.
Yapılan araştırmalar, bu tür eğitimlerin olabildiğince erken dönemden
başlayarak (örneğin gebelik döneminden) çocuğun ilk yıllarını da kapsayacak şekilde
planlanmasının ebeveynlerde uzun dönemdeki davranış değişikliği ve çocuktaki
olumlu etkilerinin belirmesi açısından önemini göstermektedir. Ayrıca ebeveynlere
grup ortamında başka ebeveynlerle konuşarak destek almalarını sağlayan destek
grupları da oldukça sık kullanılan bir metottur.
34
Son yıllarda eğitim programlarından daha kapsamlı olan aile müdahale
programları geliştirilmiştir.
Bu programlar özellikle çocukların sorunlu davranışlara kaymamaları için aile
dönüştürücü nitelikte olan programlardır. Amacı, eğitim programlarından farklı olarak,
birebir ebeveynlerin çocuklarıyla kurdukları ilişkide var olan problemli davranış
kalıpları üzerinde çalışarak, ebeveynlerin davranışlarının değişimini sağlamaktır. Bazı
programlarda oldukça yapılandırılmış bir müfredat eşliğinde 6-16 oturumda çocuktaki
sorunlu davranışla baş etme stratejileri ile ebeveynlik becerileri üzerinde doğrudan
çalışılmaktadır. Ailelerdeki koruyucu faktörlerin artması için de uygulanan bu tür
müdahale programlarının etkin olması için en az 45 saat olması gerektiği
vurgulanmaktadır (Kumpfer ve Alvarado, 2003).
Etkinliği bilimsel çalışmalarla gösterilmiş aile müdahale programlarının içeriği 3
ayaktan oluşmaktadır:
1. Ebeveynlere yönelik beceri gelişimi programı,
2. Çocuklara yönelik beceri gelişimi programı,
3. Ebeveynler ve çocuklar ile birlikte tüm aileye yönelik alıştırma görüşmeleri.
Bu üçayağın eş zamanlı çalışması ile ailedeki tüm parçaların aynı zamanda
değişime uğraması ve bu değişimi olumlu deneyimleyebilmeleri için gerekli ortamların
sunulması söz konusudur.
Ebeveynlere çocuklarıyla terapötik oyun oynama becerisi verildiğinde, çocuk-
ebeveyn ilişkisinin güçlendiği ve çocuktaki olumsuz davranışların azaldığı
görülmüştür (Egeland ve Erickson, 1990).
Genel olarak etkinliğine bakıldığında, ebeveyn müdahale programlarının
çocuklarda anti sosyal davranışlarda düşüşe, çocuk beceri gelişimi programlarının
çocuklarda sosyal gelişimin hızlanmasına, aile beceri programlarının ise aile içinde
olumlu iletişimin oluşmasına ve ilişkilerin iyileşmesine yol açtığı görülmektedir
(Kumpfer ve Alvarado, 2003).
Çocuklara Yönelik Önleme Çalışmaları
Çocuklara yönelik önleme çalışmalarında amaç onların her türlü gelişimsel
gereksinimlerini karşılayarak ve gerekli becerileri edinmelerini sağlayarak risklere
35
karşı güçlenmelerine destek olmaktır. Çoğu kez eğitim sisteminin müfredatlarında yer
alan bu tür beceri eğitimleriyle çocukların donanımlarının artırılması sağlanmaktadır.
Ancak unutulmaması gereken nokta, çocuklarda sağlanan değişimin kalıcı
olması, çocuğun içinde bulunduğu koşullarla (aile ve çevre) ilişkilidir. Risklere yönelik
sadece çocuklara belli bilinçlendirme ya da beceri eğitimi vermek, o riskler yaygın bir
şekilde aile içinde ya da çocuğun çevresinde varken etkili olmamaktadır.
Alkol ya da madde kullanımı bu noktada iyi bir örnek olmaktadır. Eğer ailede
aşırı alkol tüketimi ya da madde kullanımı var ise çocuklara, ebeveynlerinin bu
konudaki tutumlarında değişiklik yaratılmadan, alkol ya da madde kullanımına yönelik
bilinçlendirme çalışmaları yapmak yeterli değildir.
Aynı şekilde, çocuğun akran grubu ya da mahallesinde aşırı alkol tüketimi ve
madde kullanımı kabul gören bir davranış ise, okulda çocuklara alkol ve maddenin
zararlarına yönelik eğitim vermek çok etkili olamayacaktır.
Dolayısıyla, çocuklara yönelik önleme çalışmaları planlanırken, bu
çalışmaların çocuğun bulunduğu birçok ortamda da uygulanır olmasını sağlamak
gerekmektedir.
Çocukların olumlu gelişimini desteklemek için oluşturulan önleme
programlarında genelde aşağıda sıralanan konular ele alınmaktadır:
• Yaşam Becerileri Eğitimi
• Sosyal Beceri eğitimi
• Problem-çözme ve baş etme becerileri eğitimi
• Kendini koruma eğitimi
Bu konuların çocuklara belirli beceriler sağlayarak sağlıklı seçimler
yapabilmeleri ve olumsuz davranışlar (antisosyal davranışlar, şiddet eğilimli
davranışlar, alkol/madde kullanımı, okul devamsızlığı gibi) edinmemeleri için de
temel oluşturduğu düşünülmektedir.
Çocuk ve gençlere yönelik temel beceri eğitimlerine ek olarak, çeşitli
konularda bilinçlendirme ve önleme çalışmaları da yürütülmektedir. Yurtdışında
özellikle alkol ve madde kullanımını ve ergen ebeveynliğini engellemeye yönelik
programlar sıkça kullanılmaktadır.
36
Çoğu zaman okul sistemi içinde gerek rehberlik saatlerinde gerekse çeşitli
STK’ların okul ortamını kullanarak çocuk ve gençlere bu konularda “hayır”
diyebilmeyi öğretmeye yönelik çalışmalar yürütüldüğü görülmektedir.
Ayrıca okullarda yaygın bir şekilde uygulanan şiddeti önleme çalışmaları da
bulunmaktadır. Bu tür olumsuz davranışları engellemeye yönelik etkin önleme
çalışmaları çocukların bu davranışları göstermeye başlama yaşından oldukça önce
verilmeye başlanmalıdır ki gelişimsel olarak bu davranışlara karşı açık döneme
girdiklerinde çocuklar yeterince akran baskısına “hayır” diyebilir durumda olsunlar.
Ayrıca, sunulan programların çocukların gelişimsel ve sosyo-kültürel özelliklerine
uygun olması dikkat edilmesi gereken başka bir konudur.
Çocuklarla Çalışan Meslek Elemanlarının Önleme Konusunda Eğitilmeleri
Önleme çalışmalarının bir başka vazgeçilmez ayağı çocukla çalışan tüm
meslek elemanlarının çocuklara yönelik riskler konusunda eğitilmiş olmaları, ihmal ve
istismar bulgularını ve bu süreçlere yol açabilen koşulları algılayabilir düzeye
gelmeleridir. Sunulan eğitimler sonucunda meslek elemanlarının sadece risklere
ilişkin bulguların varlığı konusunda hassasiyet geliştirmesi yeterli olmayıp, bu kişilerin
aynı zamanda gelişimi olumlu etkileyecek koruyucu faktörleri de öğrenmesi
gerekmektedir.
Böylece her meslek elemanı, hem çocukların ve ailelerin koşullarını daha iyi
değerlendirebilecek bir düzeye gelebilir, hem de çocuk ve ailelerle çalıştıkları
kapasite içerisinde kendilerinin çocukların olumlu gelişime nasıl katkıda
bulunabileceklerine dair farkındalıklarının artması sonucu davranışların
dönüştürülmesi sağlanabilir.
Son olarak, çocuklarla çalışan her meslek elemanının çocuklara ilişkin risklerin
farkına vardığında önleyici adımlar atmak için neler yapması gerektiği ve ilgili
mekanizmalara yönelik bilgi sahibi olması son derece elzemdir.
Dolayısıyla, bu elemanların yönlendirme konusunda donanımlı olması da
istenmektedir.
37
Olumlu Gelişimin Desteklenmesi
Önleme çalışmalarında son yıllarda yurtdışında sıkça kullanılan bir başka
kavram önleyici adımlarla “olumlu gelişimin desteklenmesi” noktasıdır. Sadece
risklere odaklanmak ve riskleri azaltmaya çalışmak günümüzde önleme
çalışmalarında yeterli görülmemektedir. Risklerin azalması ya da ortadan
kalkmasının, olumlu gelişimin mutlaka gerçekleşeceği anlamına gelmediği
görülmüştür.
Ayrıca “Çocuğun yüksek yararının gözetilmesi” ve çocuğun “esenliğinin
desteklenmesi” kavramları da yalnızca risklere yoğunlaşmayıp, olumlu gelişimi
destekleyecek unsurların var olması gerektiğine vurgu yapmaktadır.
Dolayısıyla, önleme çalışmalarında sadece madde kullanımı riski ya da okul
terk riski kişinin gelişiminden bağımsız ele alınmayıp, daha bütünsel bir yaklaşımla,
gelişmekte olan kişinin temel yaşam becerilerine (sağlıklı ilişki kurabilme, özdenetim,
duygu denetimi gibi) yatırım yapılarak, riskli durumlar karşısında daha “dayanıklı”
kalmaları sağlanmaktadır. Çocuğa ya da gence bütünsel bakan ve onun sağlıklı
gelişimi için gereken koşulların yaratılmasına odaklanan bu bakış açısı, önleme
çalışmalarını şekillendirmektedir.
Öğrencilerin yaş düzeyine göre farklılaşan içerikte “Bağımsız Yaşam
Becerilerinin” geliştirilmesine dönük eğitim programlarının hazırlanması ve
uygulanması gereksinimi açıktır.
Bu programlar bazen bağımsız oturumlar şeklinde tasarlanmalı, belirli risklere
yönelik spesifik (madde bağımlılığıyla mücadele eğitimi gibi) olarak uygulanmalı
bazen de okullarda uygulanmakta olan müfredatın içeriğine dahil edilerek fırsat
eğitimine çevrilmelidir.
Amacına uygun hazırlanan programlarla;
• Çocuk ve gençlerin, kişisel ve sosyal becerilerinin arttırılmasını desteklemesi,
•Süreci yöneten uzman kişilerle, güvene dayalı iletişim kurmaları ve
sürdürebilmelerinin sağlanması,
•Okul temelli olduğu için kapsamlı bir sosyal etki modeli yaratması mümkün
olmaktadır.
38
Hazırlanan program ile çocuk ve gençlerin, eleştirel düşünme yetileri
geliştirilerek yaratıcı düşünme, doğru karar verme, etkili iletişim kurma, öz-bilinç
geliştirme, empati yapabilme, duygularla başa çıkabilme, doğru algı ve olumlu
davranış geliştirebilme yoluyla kişiliklerini güçlendirmeleri ve dayanıklılıklarının
arttırılması sağlanabilmektedir.
MEB ÇOCUĞA YÖNELİK ŞİDDETİN ÖNLENMESİ VE AZALTILMASINA İLİŞKİN ÇALIŞMALAR
Aileden sonra çocukların ve gençlerin davranışlarını kontrol eden ve onları
toplumsallaştırarak geleceğe hazırlayan en önemli kurum okuldur. Çocuklar
zamanlarının önemli bir kısmını okul ve diğer eğitim ortamlarında (eğitim merkezleri,
kurs vb.) geçirmektedirler.
BM Çocuk Hakları Sözleşmesini kabul eden her ülke, çocuklarına şiddetten
arındırılmış ve kaliteli bir eğitim imkânı sunma ve “okul disiplininin insani saygınlık
çerçevesinde ve sözleşme hükümleriyle tutarlı bir biçimde sağlanması” konusunda
sorumluluklar yüklenmiştir.
Ancak bütün bu beklenti ve yükümlülüklere rağmen çocukların şiddete
uğradığı ortamlardan birisi de okul ve eğitim ortamları olmaktadır. Çocukların
okullarda maruz kaldıkları şiddet çeşitli şekillerde gerçekleşmektedir. Bu manada
okullarda çocuklara karşı hem fiziksel hem de psikolojik şiddet uygulanabilmektedir.
Vurmak, kulak çekmek, itmek ve benzeri şekillerde oluşan fiziksel
cezalandırma ya da tehdit, aşağılama ve benzeri yollarla oluşan psikolojik
cezalandırma okulda görülebilecek en yaygın şiddet türü olarak değerlendirilebilir.
Benzer şekilde, cinsiyet ayrımı, bu manada aşağılama, cinsel saldırılar ve
tacizler, akran zorbalığı, fiziksel saldırı, dövüş, çetelerin faaliyetleri, gasp, okula
yaralayıcı-delici-ateşli silah getirilmesi ve kullanılması, okul baskınları, kaçırmalar vb.
okul ortamında çocuğa karşı şiddet türleri olarak sayılabilir.
Okul ve eğitim ortamlarında çocuğa karşı şiddet; öğretmenler, idareciler ve
diğer okul çalışanlar tarafından uygulanabileceği gibi diğer çocuklar, okul dışından
gelenler ve öğrenci velileri tarafından da uygulanabilmektedir.
39
Bu durumda okul ve eğitim ortamlarının çocukların yetişmesi ve refahı
açısından vazgeçilmez mekânlar olduğu göz önünde bulundurularak okul
ortamlarında şiddeti önleyici tedbirler alınmaktadır (Yalçın, 2011).
Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde önleme çalışmaları özellikle Özel Eğitim ve
Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün çalışma alanına girmektedir. Genel
Müdürlük bünyesinde rehberlik hizmetlerini ve özel eğitim hizmetlerini örgütleyen bu
yapı açısından “eğitim sisteminde eğitsel mesleki gelişim, yönlendirme, önleme ve
psikososyal müdahaleye yönelik ruh sağlığı hizmetleri, aile rehberliği, kurumsal
danışmanlık, psikolojik ölçme değerlendirme yöntem ve araçlarının temini,
geliştirilmesi ve dağıtımına ilişkin rehberlik ve psikolojik danışmanlık hizmetlerini
vermek, çeşitli eğitim tür ve kademeleri arasında rehberlik hizmetlerinin bir bütün
olarak verilmesini, hizmetlerdeki yöntem ve araçların bilimsel standartlara
uygunluğunun sağlanması” rehberlik misyonunu oluşturmaktadır.
Milli Eğitim Bakanlığı tarafından; okulda şiddet, saldırganlık, zorbalık ve diğer
risk faktörlerini önleme ve müdahale hizmetlerinin etkili bir şekilde yürütülebilmesi
için, “Okullarda Şiddetin Önlenmesi” konulu bir genelge (Genelge No: 2006/26)
yayınlanmıştır. Genelgede, sekretarya hizmetleri Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri
Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir (O.Yön.2008).
Genelge ile okul müdürlüklerine, rehber/danışman öğretmenlere ve
öğretmenlere birtakım görev/sorumluluklar yüklenmiştir.
MEB TARAFINDAN YÜRÜTÜLEN ÖNLEME ÇALIŞMALARI (2006-2010)
Şiddet ve Okul: Okul ve Çevresinde Çocuğa Yönelik Şiddet ve Alınabilecek Tedbirler Sempozyumu, 2006
MEB, tarafından 28-31 Mart 2006 yılında İstanbul’da uluslararası katılımlı
1.Şiddet ve Okul: Okul ve Çevresinde Çocuğa Yönelik Şiddet ve Alınabilecek
Tedbirler sempozyumu düzenlemiştir.
Sempozyum süresince akademisyen ve araştırmacılar konuyla ilgili bilimsel
araştırmalarını aktarmışlar, şiddetin tanımını, şiddetin türlerini, şiddetin nedenlerini ve
sonuçlarını, ortaya koymuşlardır. Son gün yapılan grup çalışmalarında, okul ve 40
çevresinde şiddeti önlemek için doğrudan öğrencilere yönelik izlenmesi gereken
stratejiler, okul yönetimi ve öğretmenlere ilişkin izlenmesi gereken stratejiler, aile ve
toplum düzeyinde izlenecek stratejiler, kamu kurum ve kuruluşlarının merkez ve yerel
düzeyde izlenmesi gereken stratejiler geliştirilmiştir.
Eğitim Ortamlarında Şiddetin Önlenmesi ve Azaltılması Çalıştayı, 2006
2006 yılı Mayıs ayında "Eğitim Ortamlarında Şiddetin Önlenmesi ve
Azaltılması Çalıştayı" yapılmış ve çalıştay ile eğitim ortamlarında şiddet olgusuna
yönelik olarak ne gibi çalışmaların gerçekleştirilebileceğinin birimler tarafından dile
getirilmesi, kurumların üzerlerine düşen görevlerin sınırları ve içeriklerinin
belirlenmesi amaçlanmıştır.
Eğitim Ortamlarında Şiddetin Önlenmesi ve Azaltılması Strateji ve Eylem Planı Sektör Toplantısı, 2006
2006 yılı Ağustos ayında "Eğitim Ortamlarında Şiddetin Önlenmesi ve
Azaltılması Strateji ve Eylem Planı Sektör Toplantısı" yapılmıştır; 40'dan fazla kamu
kurum ve kuruluşunun katılımıyla gerçekleştirilen çalıştay sonucunda, "Eğitim
Ortamlarında Şiddetin Önlenmesi ve Azaltılması Strateji ve Eylem Planı (2006-
2011+)" ile merkezi ve yerel düzeyde gerçekleştirilmesi gereken çalışmalar
belirlenmiştir.
Eğitim Ortamlarında Şiddetin Önlenmesi ve Azaltılması Strateji ve Eylem Planı
(2006-2011+) 31 Ekim 2006'da İstanbul'da "Eğitim Ortamlarında Şiddetin Önlenmesi
ve Azaltılması Strateji ve Eylem Planı (2006-2011+)"in medyaya tanıtımı ve medyaya
düşen görev ve sorumluluklara ilişkin medya temsilcileri ile toplantı yapılmıştır. Dokuz
akademisyenden oluşan "Danışma Kurulu", çok sektörlü şube müdürleri ve
uzmanlardan oluşan "Teknik Ekip" ve karar vericilerden oluşan "Üst Kurul"
oluşturulmuştur.
İllerde vali yardımcıları başkanlığında il yürütme kurulları oluşturularak il eylem
planları doğrultusunda önleme odaklı faaliyetler gerçekleştirmek üzere çalışmalar
gerçekleştirilmiştir.41
Eğitim Ortamlarında Şiddetin Önlenmesi ve Azaltılması Genelgesi, 2009
2009/09 numaralı "Eğitim Ortamlarında Şiddetin Önlenmesi ve Azaltılması"
konulu Genelge ile eylem planı çerçevesinde oluşturulan il yürütme kurullarının
çalışmalarını izlemek ve değerlendirmek amacıyla raporlama formatı oluşturulmuştur.
2007-2008 Ülke Raporu
Çocuk ve gençlerin risklerden korunması 2007-2008 Ülke Raporu
tamamlanmıştır. Bu çerçevede, Türkiye genelinde iller bazında yapılan eğitimlerden
toplam 4.936.297 öğrenci, 2.086.204 veli ve 318.450 öğretmen faydalanmıştır.
Şiddetin Önlenmesi İçin Çocuk Haklan Konusunda Bilinç Kazandırılmasına
Yönelik İşbirliği Protokolü Çocuğa yönelik şiddeti engelleyecek toplumsal bir bilinç
oluşturulması yönünde Milli Eğitim Bakanlığı ile Ankara Barosu iş birliğinde "Şiddetin
Önlenmesi İçin Çocuk Haklan Konusunda Bilinç Kazandırılmasına Yönelik İşbirliği
Protokolü" imzalanmış ve dönemin ilköğretim okullarında görevli yönetici ve
öğretmenler ile velilere yönelik çeşitli eğitim faaliyetleri yürütülmüştür.
Anne-Baba Çocuk Eğitimi Projesi
Proje kapsamında özellikle aile içi şiddetin önlenmesini de içeren başta genç
kız ve kadınlar olmak üzere tüm aile fertlerine eğitim verilmiştir. Öğretmen ve
yöneticilere "Eğitim Ortamında Şiddetin Önlenmesi", "Aile, Toplum ve Eğitim
Kurulularında Suç ve Şiddeti Önleme" vb. konularda seminerler düzenlenmiştir.
MEB Tarafından Yürütülen Önleme Çalışmaları (2010-2014)
Eğitim Ortamlarında Şiddetin Önlenmesi ve Azaltılması Strateji ve Eylem
Planı, 2010-2014 MEB tarafından hazırlanan 2010-2014 Stratejik Planı'nda, okullarda
şiddetin önlenmesine yönelik hedeflere yer verilmiştir. “Eğitim Ortamlarında Şiddetin
Önlenmesi ve Azaltılması Strateji ve Eylem Planı” kapsamında vaka analizi veri
tabanı sonuçlarına göre anlamlı düzeyde şiddet olaylarının yaşandığı okul-kurum
personelinin tamamı ile diğer okul-kurumlardaki personelin % 60‟ının 2014 yılı
sonuna kadar hizmet içi eğitim almalarının sağlanması amaçlanmıştır.
42
Planda, güvenli ve şiddetten uzak eğitim ortamları sağlanması amacıyla
toplumsal duyarlılığı artırarak, okullarda şiddet ve şiddete kaynaklık eden olay
sayısının her yıl yüzde 10 oranında azaltılması öngörülmüştür.
Bu kapsamda;
Şiddet ve nedenleri, iletişim yöntemleri gibi konularda eğitim faaliyetleri
düzenlenerek öğrencilerin kendilerini her türde şiddet, istismar ve ihmalden
korumaları konusunda bilinçlendirilmeleri,
Eğitim personeli ve ailelerin, çocuk ve insan hakları konularında
bilgilendirilmeleri,
Bu konularda eğitim yöneticilerinin "çağın gereği olan tutum ve davranışlar
geliştirmeleri hususunda" tedbirler almaları,
Şiddet olaylarının önlenmesi kapsamında öğrencilerin sosyal ve kültürel
faaliyetlere katılımının teşvik edilmesi hedeflenmiştir.
2006/26 Okullarda Şiddetin Önlenmesi Genelgesi
Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından 24.03.2006
tarih ve 2006/26 sayılı “Okullarda Şiddetin Önlenmesi Genelgesi” hazırlanmıştır. Bu
genelge çerçevesinde çocuk ve gençlerimizin içinde bulunduğu riskin boyutunu
gerçekçi bir şekilde ortaya koymak, sağlıklı bilgiler toplamak, izlemek ve
değerlendirmek amacıyla veri tabanı oluşturma çalışmaları önemsenen bir
yaklaşımla sürdürülmektedir.
0-18 Yaş Aile Eğitim Programı, 2014
7 - 19 Yaş Aile Eğitimi Programı güncellenerek yeni oluşturulan 0-18 Yaş Aile
Eğitim Programı’nın içine dahil edilmiştir. Revizyon sonrası 0-3, 3-6, 7-11 ve 12-18
yaşlar için olmak üzere dört modül halinde hazırlanan programa, çocuğa yönelik
şiddet ve olumsuz etkilerini içeren bir oturum başlığı eklenmiştir.
43
Çocuğa Yönelik Şiddetin Önlenmesi Projesi 2013 /2016
Proje; AB tarafından desteklenen ve Millî Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim ve
Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmüş ve 10 pilot ilde
uygulanmıştır.
Projenin hedefi; çocuğun fiziksel, duygusal, sözel ve psikolojik olmak üzere
şiddetin her türünden korunarak, onun yararını en üst seviyede sağlayan, güvenli ve
sağlıklı bir eğitim ortamı yaratılmasıdır.
Erzurum, Elazığ, Malatya, Konya, Kayseri, Çorum, Diyarbakır, Gaziantep,
Adana ve Mersin olmak üzere on ilde uygulanan proje kapsamında ulaşılmak istenen
üç ana hedef var.
İlk hedef çocuğa yönelik şiddet ile ilgili önleme ve izleme hizmetlerinde
kapasite güçlendirilmesi. Bu bağlamda MEB’in çocuğa yönelik şiddetin önlenmesi
konusunda kurumsal kapasitesinin artırılması ve mevzuatın iyileştirilmesi çalışmaları
yürütülmüştür.
Bu kapsamda, 81 il, 650 okul ve 10 bin dolayında öğrenci-öğretmen-veli-
yöneticiye anket uygulanarak yürütülen bilimsel araştırmadan elde edilen bulgular,
ülke çapında “çocuğa yönelik şiddet risk haritası” hazırlanmasında kullanılacaktır.
İkinci hedef dâhilinde “kendine güveni olan, yaşam becerileri gelişmiş
öğrencilerden oluşan” okul modeli geliştirilmiştir.
İkinci hedef kapsamında pilot illerden seçilen 100 okulda, uygulanan eğitim
programları vasıtasıyla, yaşanan şiddet olaylarının azaltılması sağlanıyor. Bu
kapsamda, sınıf-branş ve rehberlik alanında görev yapan 2.500’den fazla öğretmen
eğitim almıştır.
Üçüncü hedef ise aile-içi ve diğer her tür şiddet dâhil okul, dışındaki
ortamlarda çocuğa yönelik şiddetin önlenmesidir.
Düzenlenen seminerler, eğitimler ve konferanslarla velilerin, STK üyelerinin,
eğitimci ve eğitim dışı personel ile öğrencilerin farkındalıklarının artırılması
çalışmaları yürütülmektedir. Yine bu kapsamda açılan “0-18 yaş aile eğitim programı”
kurları ile de 4.000 aileye erişim sağlanmıştır.
44
Planlanan hedeflere ulaşmak için ayrıca, halkla ilişkiler ve tanıtım çalışmaları,
eğitim ve tanıtım materyali (100.000 broşür, 10.000 kitapçık, 5.000 cd) üretimi ile
dağıtımı ve 5 filmin üretimi tamamlanmıştır.
İl/ İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri aracılığı ile projenin yaygınlaştırılması ve
sürdürülebilirliğine ilişkin çalışmalar devam etmektedir.
Okullarda Yürütülen Çalışmalar
Çocuğa yönelik şiddetin etkin bir biçimde önlenebilmesi ve azaltılabilmesi için;
öğretmenler ve eğitim kurumlarındaki yöneticiler çocuklarla yaptıkları çalışmalarda,
okul içi ve dışındaki ortamlarda çocuğa karşı uygulanan şiddetin ipuçlarını,
sinyallerini, belirtilerini fark edebilmeli ve bu konuda duyarlı olarak çocuğa destek
olmalı ve gerekli bildirimlerde bulunabilmelidir.
Öğretmenlerin, şiddete ilişkin erken uyarı işaretlerini ve risk faktörlerini
tanıyarak okul rehberlik servisine gerekli bilgilendirmeyi yapmaları; rehberlik
servisinin de öğretmen ve okul yöneticileri ile koordinasyon içinde gerekli rehberlik
çalışmalarını gerçekleştirmeleri şiddetin azaltılması ve önlenmesinde son derece
önem taşımaktadır.
Rehberlik Servisi Çalışmaları
Öğrencilere yönelik rehberlik hizmetlerinin ortak amacı, eğitim sürecindeki
bütün alanların yanı sıra, arkadaş ilişkilerinde, aile ve toplum ilişkilerinde, hayatında
mutlu ve başarılı bir birey olabilmesi için öğrenciye gerekli desteğin sağlanmasıdır.
Okullardaki Rehberlik Servisi çalışmaları kapsamında öğrencilerin
güçlendirilmesi amacıyla aşağıda belirtilen temel rehberlik ve psikolojik danışmanlık
hizmetleri yürütülmektedir:
a. Kişisel Rehberlik ve Psikolojik Danışma,
b. Eğitsel Rehberlik ve Psikolojik Danışma,
c. Mesleki Rehberlik Psikolojik Danışma,
d. Yönlendirme Hizmetleri.
Okullardaki Rehberlik Servisi’nin çalışmaları temel olarak 3 konuda çocuğun
güçlendirilmesini hedeflemektedir;
• Kişisel ve sosyal gelişimin desteklenmesi,45
• Okul ile ilgili problemler,
• Aile ile ilgili problemler.
Okul Rehberlik Servisi okul içi çalışmalarında Rehberlik ve Araştırma
Merkezleri (RAM) ile işbirliği içerisinde çocuk ve ailelerine yönelik gerekli güçlendirme
çalışmalarını gerçekleştirmektedirler.
Okullarda şiddetin azaltılması ve önlenmesine yönelik çalışmalarda okul-RAM
işbirliği son derece önemlidir.
Okul ve RAM tarafından yapılan uygulamaların beklenen etkiyi göstermemesi
ya da risk koşullarının tekrarlaması ya da artması durumunda gereken Koruma
Tedbirlerinin alınabilmesi için; Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın (mülga
SHÇEK’in) il ve ilçe düzeyindeki kuruluşlarına yönlendirme yapılması gerekmektedir.
Diğer İlgili Kurum ve Kuruluşlar
Çocuk Koruma Kanunu (ÇKK) , 2005 yılından beri yürürlükte olan Kanun’un
amacı korunma ihtiyacı olan veya suça sürüklenen çocukların korunmasına,
haklarının ve esenliklerinin güvence altına alınmasına ilişkin usul ve esasları
düzenlemektir. Kanun; çocuğun, ailesinin, ilgililerin, kamu kurumlarının ve sivil toplum
kuruluşlarının işbirliği içinde çalışmalarını ve korunma ihtiyacı içerisinde bulunan
çocukların kurumda bakımının ve kurumda tutulmasının son çare olarak görülmesi,
kararların verilmesinde ve uygulanmasında toplumsal sorumluluğun paylaşılmasının
sağlanmasını esas olarak belirlemektedir.
ÇKK, risk altında ve korunması gereken çocuklara ilişkin, çocuğun öncelikle
kendi aile ortamında korunmasını sağlamaya yönelik danışmanlık, eğitim, bakım,
sağlık ve barınma tedbirlerini tanımlayarak bunlara ilişkin görevlendirmeler
yapmaktadır.
Aynı zamanda; adli ve idari merciler, kolluk görevlileri, sağlık ve eğitim
kuruluşları, sivil toplum kuruluşları, korunma ihtiyacı olan çocuğu Aile ve Sosyal
Politikalar Bakanlığı (ASPB) birimlerine bildirmekle yükümlü kılınmış, çocuk ile
çocuğun bakımından sorumlu kimselerin çocuğun korunma altına alınması amacıyla
ASPB birimlerine başvurabileceği ifade edilmiştir.
46
Ayrıca ÇKK, verilen tedbir kararlarının uygulanışını daha etkin ve verimli
kılmak üzere, hâkimlere, hakkında koruyucu ve destekleyici tedbire karar verdiği
çocuğun denetim altına alınmasına da karar verebilme yetkisi tanımaktadır.
2005 yılında Adalet Bakanlığı kurum ve kuruluşlar arasındaki koordinasyondan
sorumlu iken (Madde 45), 2011 yılında yapılan düzenleme ile Çocuk Koruma
Koordinasyon sorumluluğu Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’na verilmiştir.
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve yerel yönetimler çocuk hakkında gerekli
destekleyici tedbirleri yerine getirirler.
(ÇKK m. 45). Ülkemizdeki mevcut yasal çerçeve kapsamında (Çocuk Koruma
Kanunu, Sosyal Hizmetler Kanunu ve Türk Medeni Kanunu) çocuk koruma alanında
riskli durumda bulunan çocuklara ilişkin çalışmalarda görev alan başlıca kurumlar
şunlardır:
• Çocuk Mahkemeleri, Aile Mahkemeleri, Hukuk Mahkemeleri,
• Cumhuriyet Savcılığı Çocuk Büroları,
• Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezi Şube Müdürlüğü,
• Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü ve Bağlı Kuruluşları,
• Sağlık İl Müdürlüğü,
• Milli Eğitim İl Müdürlüğü
• İl Emniyet Müdürlüğü / İl Jandarma Komutanlığı,
• Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü,
• Yerel Yönetimler,
• Barolar,
• Sivil Toplum Örgütleri.
Yukarıda ifade edilen kurumlarda istihdam edilen bazı profesyoneller çocuk
koruma alanında görev almaktadırlar. Bunlar:
• İl valisi veya yardımcısı,
• İl koordinasyon sekretarya sorumlusu,
• ASPB İl Müdürlüğü sosyal çalışma görevlileri,
• ASPB İl Müdürlüğü yöneticileri,
• Çocuk, Aile, Hukuk Mahkemesi hâkimleri,
• Cumhuriyet Savcılığı Çocuk Bürosunda görevli savcılar,
47
• Mahkemelerde görevli sosyal çalışma görevliler,
• Denetim görevlileri,
• Öğretmenler (PDR, sınıf öğretmeni ve diğer öğretmenler),
• Hekimler (Psikiyatr, Aile Hekimi ve diğer branşlardan hekimler),
• Kolluk görevlileri (genel kolluk ve çocuk birimleri),
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü – İŞKUR uzmanları,
• Yerel yönetimlerde görevli sosyal çalışma görevlileridir.
ASPB tarafından, Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi ilkelerini de
kapsayacak şekilde, çocukların yaşama, gelişme, korunma ve katılım haklarının
uluslararası standartlarda uygulanabilmesi, gerekli tüm koşulların iyileştirilmesi ve
çocukların hayata daha etkin ve mutlu katılımlarının sağlanması için Ulusal Çocuk
Hakları Strateji Belgesi hazırlanmıştır. Bu Strateji Belgesi, Türkiye’nin çocuk haklarını
koruma ve geliştirme amacıyla ortaya koyduğu iradenin somut bir ifadesidir.
Bu belge ile çocukların hayat standartlarını geliştirmek ve çocukların sağlıklı
büyüyecekleri, iyi eğitim alacakları, güç koşullarda kalmaları durumunda
korunacakları, kaliteli hizmetlere erişebilecekleri ve bu amaçla gereken kaynakların
ayrıldığı, ülke ölçekli bütünsel bir Çocuk Refahı Sistemi’nin hayata geçirilmesi
hedeflenmektedir.
ASPB üzerinde olan ülke çapında ilgili tüm sivil ve resmi kuruluşları
kapsayacak nitelikte çocuğa yönelik şiddetin önlenmesi amacıyla bir eylem planı
hazırlanması ve bu eylem planı çerçevesinde öngörülen uygulamaların takip
edilmesidir. Bu görev gereği yürütülen çalışmalar neticesinde, ilgili kamu kurumları,
sivil toplum örgütleri, üniversiteler ve UNICEF teknik desteği ile ve ek olarak verilen
ulusal mevzuat ve Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası anlaşmalar çerçevesinde
hâlihazırdaki “Çocuğa Yönelik Şiddetle Mücadele Ulusal Strateji Belgesi ve Eylem
Planı—2014-2018” yıllarını kapsayacak şekilde hazırlanmıştır.
Çocuğa Yönelik Şiddetle Mücadele Ulusal Strateji Belgesi ve Eylem Planı;
ülkemizde muhtelif ortamlarda (aile, okul, yatılı bakım kurumları, kamusal alanlar vb.)
çocuğa yönelen her türlü (fiziksel, cinsel, psikolojik, ekonomik) şiddetin ve ihmalin
önlenmesi amacıyla yürütülecek ulusal mücadele stratejisinin temel amaçlarını, bu
amaçları gerçekleştirmek üzere ulaşılması gereken hedefleri ve bu hedeflere
ulaşmak için gerçekleştirilecek temel faaliyetleri belirlemek üzere oluşturulmuştur.
48
Okullarda Güvenli Ortamın Sağlanmasına Yönelik Koruyucu Ve Önleyici Tedbirlerin Artırılmasına İlişkin İşbirliği Protokolü (22.12.2016)
Protokolün Amacı: geleceğimizin teminatı çocuklarımızın, okula gitmek için
evlerinden ayrılmasından başlayarak evlerine dönünceye kadarki zamana içerisinde
güvenli bir eğitim-öğretim hayatı geçirmelerini, muhtemel şiddet olayları ile madde
bağımlılığı ve diğer zararlı alışkanlıklardan korunmalarını, çağın gereklerine uygun
güvenli eğitim ortamlarının sağlanarak ülkemize yararlı bireyler olarak yetişmeleri için
ilgili tarafların işbirliği ve koordinasyonunda, mevcut güvenlik durumunun belirlenerek
koruyucu ve önleyici güvenlik tedbirlerinin yeterli seviyede alınmasını amaçlar.
Protokolün Kapsamı: lise ortaokul ve ilkokullarda öğrenim gören öğrenciler ile
bu okullar ve çevrelerinin güvenliği ile öğrencilerin okullara ulaşım güvenliğini kapsar.
………….……………………………………………………………………………………….* Sakarya University Journal of Education, 3/1 (Nisan /April 2013) ss. 7-20, Mehmet Akif Ersoy
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Yıl 9, Sayı 18, Aralık 2009, 90-110, Kuram ve Uygulamada
Eğitim Yönetimi, Kış 2001, Sayı 25 Sayfa 63-74 ile MEB kaynaklarından derlenmiştir.
…………………………………………………………………………………………………..
49
BÖLÜM II
OKUL GÜVENLİği PROJESİ (GOP) OKULLARA GÜVENLİ ORTAMIN SAĞLANMASINA YÖNELİK
KORUYUCU VE ÖNLEYİCİ TEDBİRLERİN ARTIRILMASIİL EYLEM PLANI UYGULAMA USUL VE ESASLARI İLE KURUMSAL
GÖREV BAŞLIKLARI
Giriş
Bu bölümde; Milli Eğitim Bakanlığı İle İçişleri Bakanlığı arasında imzalanan
“okul güvenliği” konulu işbirliği protokolü kapsamında il/ilçe/kurum düzeyinde
oluşturulacak kurullar, bu kurulların görev tanımları, protokol ve Müdürlüğümüzün
kurumsal projelerinden “Güvenli Okul Projesi (GOP)” kapsamında hazırlanacak olan
GOP Eylem Planlarının uygulama usul ve esasları ile çalışma takvimine ilişkin bilgiler
yer almaktadır.
Valilik GOP İl Yürütme Kuruluna sunulacak olan Antalya Valiliği GOP İl
Eylem Planı; kurul üyesi kurumlarca hazırlanacak olan plan / program / proje
çalışmalarının bütününden oluşturulması hedeflendiğinden; kurul üyesi kurumlar
tarafından yapılacak çalışmaların;
1- Özgün olması,2- Mevcut durum ve ihtiyaç analizine dayalı olarak il / ilçe / kurum düzeyinde
hazırlanması,3- Genel amacı ile hedeflerin açıkça belirtilmesi,4- İçerik ile ilgili ana başlıklara yer verilmesi, 5- İçeriğin hangi yöntem ve teknik ile uygulanacağının belirtilmesi,6- Sürecin nasıl izleneceğine dair çalışma takviminin hazırlanması,7- Sonuçlarının nasıl değerlendirileceğine dair bilgi ve belgelerin
belirlenmesi,8- Dokümanın il düzeyinde uygulanmasına dair Valilik Onayı ile birlikte resmi
yazı ekinde ve elektronik ortamda (Word formatında) İl Milli Eğitim Müdürlüğü Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Şubesine CD içerisinde gönderilmesi gerekmektedir.
50
KURULLAR, GÖREV TANIMLARI VE ÇALIŞMA TAKVİMİ
A-KURULLAR
Okul güvenliği konulu kurullar; Antalya Valiliğinde 8 Ağustos 2017’de gerçekleştirilen ön hazırlık (planlama) toplantısında alınan kararlar kapsamında;
1- Antalya Valiliği Güvenli Okul Projesi (GOP) İl Yürütme Kurulu,2- 19 İlçe Kaymakamlığında; Güvenli Okul Projesi (GOP) İlçe Yürütme
Kurulundan oluşmaktadır.
Ayrıca; İl Yürütme Kurulu üyesi kurumlar tarafından; il/ ilçe düzeyinde, alt kurullar / komisyonlar / çalışma grupları/ ekipleri oluşturularak kurumsal çalışmalarını organize etmeleri gerekmektedir.
A.1. Antalya Valiliği Güvenli Okul Projesi (GOP) İl Yürütme Kurulu
İl Yürütme Kurulu; Vali Yardımcısı Başkanlığında; resmi kamu kurum ve kuruluş temsilcilerinin katılımı ile oluşturulur.
Kurul üyeleri; İl Emniyet Müdürlüğü, İl Jandarma Komutanlığı, İl Milli Eğitim Müdürlüğü, Akdeniz Üniversitesi, Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü, Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğü, İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, Halk Sağlığı Müdürlüğü, İl Sağlık Müdürlüğü, Büyükşehir Belediyesi ve merkez 5 İlçe Belediye Başkanlığı, 112 Acil Çağrı Merkezi Müdürlüğü ile İl Müftülüğü olarak belirlenmiştir (08.08.2017 tarihli toplantı kararı).
Ayrıca; MEB Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 03.10.2017-15412539 Sayılı emirleri yazıları gereği; İl İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi Koordinatörü de (iş güvenlik uzmanı) Güvenli Okul Projesi Koordinatörü üye olarak görevlendirilecektir.
A.1.1. Görev Tanımı Çerçevesi
1. Kurul üyesi kurumlar tarafından; kurum il eylem planlarının, projelerin, çalışma programları ile çalışma takviminin hazırlanmasının sağlanarak, bu çalışmaların görüşülmesi, geliştirilmesi ve değerlendirilmesi,
2. Kurumlar arasında eş güdümün sağlanması,3. Kurul üyeleri, görevli olduğu kurumu ilgilendiren çalışmaları kurumu içerisinde
organize ederek, koordinasyon sağlaması,4. Kurul toplantıları yılda en üç kez yapılması (Eylül ayında planlama ve eylem
planlarının görüşülmesi, Şubat ayında il eylem planı kapsamında yapılan çalışmaların görüşülüp ara değerlendirmesinin yapılarak ve geliştirilmesi,
51
Haziran ayında da yılsonu değerlendirmesinin yapılarak il eylem planlarının bir bütün olarak geliştirilmesi sürecinin başlatılması),
5. İl Yürütme Kurulu kararlarının; kurul üyesi kurumlara ve İlçe Yürütme Kurullarına duyurulması,
6. İl Yürütme Kurulu üyesi kurum tarafından; ilçe / okul / birim düzeyinde, alt kurul / komisyon / çalışma grubu / ekiplerin oluşturulmasının sağlanmasıdır.
A.2. GOP İlçe Yürütme Kurulu (Kaymakamlık)
Kaymakam Başkanlığında; ilçedeki resmi kamu kurum ve kuruluş temsilcilerinin katılımı ile İl Yürütme Kuruluna uygun olarak yapılandırılır.
A.2.1. Görev Tanımı Çerçevesi
İlçe yürütme kurulunun çalışma usul esasları ile görev tanımlaması; il yürütme kararları, il eylem planı /çalışma takvimi ile ilçenin mevcut durum ve ihtiyaç analizi çalışmaları doğrultusunda hazırlanacak olan ilçe eylem planına göre gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Bu bağlamda;
1. Okul içi ve çevresinin fiziki iyileştirmesinin yapılması,2. Öncelikli bölgelerin / okulların belirlenmesi,3. Okullara Güvenli Eğitim Koordinasyon Görevlilerinin görevlendirilmesinin
sağlanması.4. İlçenin mevcut durum ve ihtiyaç analizi çalışmasının işbirliği ve koordineli
olarak yapılmasının sağlanması,5. İl Yürütme Kurulu üyesi kurum tarafından belirlenen usul ve esaslar
çerçevesinde; ilçe / okul / kurum/ birim düzeyinde, alt kurul / komisyon / çalışma grubu / ekiplerin oluşturulmasının sağlanması,
6. Kurul üyesi kurumlar tarafından; kurum ilçe eylem planlarının, projelerin, çalışma programları ile çalışma takviminin hazırlanmasının sağlanarak, bu çalışmaların görüşülmesi, izlenmesi, geliştirilmesi ve değerlendirilmesi,
7. Kurumlar arasında eş güdümün sağlanması,8. Kurul üyelerince; görevli olduğu kurumu ilgilendiren çalışmaları kurumu
içerisinde organize ederek, koordinasyonun sağlaması,9. Yılda en az üç defa toplantı yapılması (Eylül - Ocak - Haziran),10. İlçe Yürütme Kurulu kararlarının; ilgili birimlerine duyurulması,11. İlçe düzeyinde yapılan çalışmaların; il/ ilçe çalışma takvimi çerçevesinde
derlenerek; görüşülmesi, geliştirilmesi, dönemsel istatistikleri ile birlikte bir bütün olarak İl Yürütme Kuruluna sunulmak üzere gönderilmesinin sağlanması,
12. İl Yürütme Kurulu Başkanı veya üyesi tarafından “okul güvenliği” konusunda verilecek diğer iş ve işlemlerin yürütülmesinin sağlanmasıdır.
52
B- İL YÜRÜTME KURULU ÜYESİ KURUMLAR TARAFINDAN OLUŞTURULACAK ALT KURULLAR / KOMİSYONLAR/ ÇALIŞMA GRUPLARI / EKİPLER
Kurul üyesi kurumlar; kurumsal görev tanımlamaları çerçevesinde kurum il
eylem planlarını, projelerini, çalışma programlarını çalışma takvimi ile birlikte hazırlar
ve onay işlemleri tamamlandıktan sonra uygulama sürecini başlatır, izler,
değerlendirir, geliştirir ve yapılan çalışmaların İl Yürütme Kuruluna (Valilik)
sunulmasını sağlar.
Bu bağlamda kurul üyesi İl Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı birimler tarafından
oluşturulacak kurullar ile bu kurulların görev tanımları aşağıda belirtilmiştir.
Bu tanımlar süreç içerisinde ihtiyaç duyulması halinde güncellenerek
geliştirilecektir.
B.1. İl Milli Eğitim Müdürlüğü GOP Eylem Planı ve İl MEM GOP Yürütme Kurulu (Alt Kurul)
İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından kurumsal olarak uygulanacak olan GOP İl
MEM Eylem Planı; 19 İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından mevcut durum ve ihtiyaç
analizine dayalı olarak hazırlayacak olan ilçe eylem planları ile il düzeyinde
uygulanan diğer çalışmaların (projelerin) bütününden oluşmaktadır.
Kurul; Güvenli Okul Projesi (GOP) İl Yürütme Kurulu (Valilik) kararları,
kurumun görev tanımlamaları ve ilgili mevzuat hükümleri kapsamında çalışma
yapmak üzere; İl Milli Eğitim Müdürü veya yerine görevlendireceği Özel Eğitim ve
Rehberlik Hizmetlerinden sorumlu Müdür Yardımcısı / Şube Müdürünün
başkanlığında, RAM Müdürü, PDR Bölüm Başkanı, İş Güvenlik Uzmanı ile farklı tür
ve kademede görevli yönetici ve öğretmenlerin katılımı ile “İl Milli Eğitim Müdürlüğü
GOP Yürütme Kurulu” oluşturulur.
Bu kurul tarafından alınacak karar veya ilgili ÖERH Şubesinin teklifi ve Valilik
Onayı ile oluşturulacak alt komisyon tarafından; kurumsal eylem planının
hazırlanması ile ilgili usul ve esaslar belirlenerek, çalışma takvimi hazırlanır.
53
Kurul; bağlı alt birimlerin (İlçe MEM) çalışmalarını izler, geliştirir, değerlendirir
ve yapılan çalışmaların raporlanarak İl Yürütme Kuruluna sunulmasını sağlar.
Bu kurula bağlı alt kurul; 19 İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünde oluşturulacak GOP
İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Yürütme Kuruludur.
İl kurulu ihtiyaç duyulması halinde RAM Yürütme Kurulundan teknik destek
alabileceği gibi bu kurul tarafından yürütülecek ek görevleri belirler.
B.1.1. İl Milli Eğitim Müdürlüğü GOP Yürütme Kurulunun Görevleri
1. İl Eylem Planının Eylül ayı içerisinde hazırlanmasına yönelik iş ve işlemlerin
yapılmasını,
2. İl İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi Koordinatörünce; okulların alan güvenliğinin
sağlanması ve tedbirlerin izlenmesi amacıyla yapılacak çalışmaların
planlanmasının sağlanması,
3. İl Eylem Planı hakkında İl Müdürlüğü düzeyinde kurumsal bilgilendirme,
görevlendirme ile ilgili iş ve işlemlerin yapılmasını,
4. İl ve İlçe düzeyinde okul güvenliği ve GOP kapsamında yapılan çalışmaların
derlenerek, değerlendirilmesi, sonuçlarının rapor haline getirilip çalışma
planında belirtilen tarihlerde Antalya Valiliği Güvenli Okul Projesi (GOP) İl
Yürütme Kuruluna sunulmasını,
4. İl / İlçe/Okul Kurum düzeyinde; denetim, izleme, değerlendirme ve yerinde
rehberlik hizmetinin sunulmasını;
4.1. Maarif Müfettişlerince; öncelikli okullar her yarıyılda en az iki (2) olmak
üzere yılda en az dört (4) kez denetlenmesi,
4.2. İlçe Milli Eğitim Müdürlüklerinde; ilgili şube müdürü başkanlığında
oluşturulan ekip tarafından; öncelikli (1. Grup) okullara her yarıyılda, en az
iki (2), diğer okullara en az 1 olmak üzere ziyaretler düzenlenerek,
denetim, izleme, değerlendirme yapılması,
54
4.3. RAM Müdürlüklerince hazırlanacak olan plan dahilinde; öncelikli
okullar her yarıyılda en az iki (2) olmak üzere, yılda en az dört (4) kez
diğer okullar her yarıyılda en az bir olmak üzere yerinde ziyaret edilmesi
ve GOP çalışmaların etkililiğinin arttırılması için rehberlik edilmesi,
4.4. İl İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi Koordinatörünce; Bakanlığımızca
veya İl Yürütme Kurullarınca belirlecek usul ve esaslar çerçevesinde okul
bazında alan güvenliği ve tedbirler izlenip değerlendirilmesi,
5. Diğer kurum ve kuruluşlar ile koordinasyon ve işbirliğinin sağlanması,
6. Milli Eğitim Bakanlığı ile İçişleri Bakanlığı arasında imzalanan "Güvenli Okul
Projesi na Yönelik Koruyucu ve Önleyici Tedbirlerin Artırılmasına Yönelik
İşbirliği Protokolü" ile belirlenen görevlerin gerçekleştirilmesi,
5. İl Milli Eğitim Müdürlüğü GOP Yürütme Kurulu kararlarının; İlçe Milli Eğitim
Müdürlüklerine duyurulmasıdır.
B.2. İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü GOP Yürütme Kurulu (Alt Kurul)
Bu kurul; 19 ilçede, ilçe milli eğitim müdürü başkanlığında, ilgili şube müdürü,
her derece ve kademeden okul müdürleri ve rehberlik öğretmenleri, sınıf
öğretmenleri, öğrenci velileri, öğrenci temsilcileri ve İlçe İşyeri Sağlık ve Güvenlik
Birimi Koordinatörünün katılımı ile oluşturulur.
Bu kurul;
1- İlçenin mevcut durumu ve ihtiyaç analizi çalışmasının RAM işbirliğinde,
ihtiyaç duyulması halinde ilçe düzeyinde komisyon / lar oluşturarak
yapılmasını,
2- İl Emniyet ve Jandarma işbirliğinde; ilçenin güvenlik haritasının çıkarılması
ve öncelikli okul gruplarının belirlenmesini,
3- Her okul için “Güvenli Eğitim Koordinasyon Görevlisi” belirlenmesi” için İlçe
Emniyet Müdürlüğü / İlçe Jandarma Komutanlığı ile işbirliği ve
koordinasyon sağlanmasını,55
4- Okullarda fiziksel iyileştirmelerin geliştirilmesi, izlenmesi ve
değerlendirmesinin yapılmasını,
5- İl/ İlçe İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi Koordinatörünce; okul bazında alan
güvenliği ve tedbirler izlenip değerlendirilmesi,
6- Okullarda; Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yürütme
Komisyonlarının oluşturulması ve bu komisyonların etkin bir şekilde görev
yapmalarını,
7- Okul çevresinin daha güvenli hale getirilmesi için ilgili kurum ve
kuruluşlarla işbirliği, koordinasyon ve destek sağlanması (İlçe Emniyet,
İlçe Jandarma, Belediyeler, TEDAŞ, Halk Sağlığı vb. )
8- İlçe düzeyinde “Psiko-sosyal Acil Müdahale” ve “Krize Müdahale”
ekiplerinin; oluşturulmasını (ÖERH sorumlu Şube Müdürü başkanlığında;
İlçede RAM var ise RAM Müdürü ve PDR Hizmetleri Başkanı ile 3 asil, 3
yedek rehberlik öğretmeni) ve bilgilerinin İl Milli Eğitim Müdürlüğü ile
RAM’a gönderilmesini,
9- İlçe düzeyinde ekipler oluşturularak; bir plan dahilinde izleme,
değerlendirme ve geliştirme çalışmalarının yapılmasını (okullara yönelik),
10- Kurumsal GOP İlçe Eylem Planının hazırlanmasını,
11- İl MEM Çalışma takvimine göre; İlçe MEM Çalışma Takviminin
hazırlanmasını,
12- GOP İlçe Eylem Planını, Çalışma Takvimini, Öncelikli Okulları, İlçe
Düzeyinde Oluşturulan Ekipler ile ekiplerin okul ziyaret planlarını
Kaymakamlık onayına sunulmasını,
13- İlçe Eylem Planı ve diğer bilgi, belge ve dokümanların onay sürecinin
sonunda; bir bütün olarak, bir örneğinin İl Milli Eğitim Müdürlüğüne
gönderilmesini, aynı zamanda GOP İlçe Yürütme Kuruluna (Kaymakamlık)
sunulmasını,
56
14- Onaylanan ilçe eylem planının okullara gönderilerek, okul eylem
planlarının hazırlanmasının, kontrol edilmesinin ve geliştirilmesinin
sağlanması,
15- GOP İlçe Eylem Planının İlçedeki resmi kurum ve kuruluşlara
gönderilmesini,
16- Yapılan çalışmalara ait örnek nitelikte etkinlik örneklerinin, görsellerin,
derlenip elektronik ortamda arşivlenmesini,
17- Tüm eğitim kademelerinde “Aile Eğitimi” seminerlerinin etkin bir şekilde
uygulanması. Bu eğitimlerde RAM tarafından hazırlanmış materyallerin
veya önerilmiş olan modüllerin kullanılması. Ayrıca Bakanlığımız ÖERH
Genel Müdürlüğü ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı web sayfalarında
yayımlanan proje çıktılarından / eğitim materyallerinden yararlanılması.
18- İl düzeyinde uygulanacak olan “İhmal ve İstismar” ile “Madde bağımlılığını”
temalı eğitimlerin; PDR İl Danışma Komisyonu kararları doğrultusunda
gerçekleştirilmesini,
19- İlçe düzeyinde yapılacak sosyal, kültürel ve sportif etkinliklerin planlanması
ve buna ilişkin çalışma takviminin hazırlanıp okullara gönderilmesini,
20- Psikososyal müdahale hizmetleri konusunda eğitim almamış rehberlik
öğretmenlerin tespit edilerek, RAM’a bildirilmesi. RAM’lar tarafından
hazırlanacak yerel düzeyde hizmet içi eğitim programı kapsamında bu
öğretmenlerin eğitim almalarının sağlanmasını,
21- Öğrencilerin akademik başarının arttırılması için; yönetici ve öğretmenler
ile öğrencilere ve anne babalara yönelik eğitim çalışmalarının planlanıp
gerçekleştirilmesini,
22- Çocuk Mahkemelerince hakkında 5395 Sayılı Çocuk Koruma Kanunu
çerçevesinde “eğitim” veya “danışmanlık tedbir kararı alınan çocuklar ile
ilgili iş ve işlemlerin; RAM işbirliğinde, öğrencinin kayıtlı olduğu eğitim
kademesinden sorumlu Şubeler aracılığı ile takip edilmesini,
57
23- Danışmanlık Tedbiri kararları ile ihmal ve istismar vakalarının analizin
yapılması,
24- Şiddette, ihmal ve istismara uğrayan veya bu fiillerde bulunan, koruma
altına alınan öğrencilere ait çalışmaların RAM ile koordineli planlanıp
gerçekleştirilmesini,
25- Okula devamsızlığın yüksek olduğu bölgelerde devamsızlık nedenlerinin
araştırılarak, devamın sağlanması için gerekli önlemlerin alınmasını,
26- Özellikle yöneticilere yönelik eğitimlerde;
a) GOP çalışmalarına ve ihmal ve istismar vakalarında bildirim
zorunluluğuna,
b) Adli vakaların; ivedi, İl MEM Müdürlüğüne telefon ile bildirilip, aynı gün
bilgi notlarının faks ve DYS üzerinden gönderilmesine,
c) Fiziki ortam iyileştirmelerine,
d) Okul giriş çıkışları, servis araçları ve kantin denetimine özel vurgu
yapılmasını,
27- Disiplin suçlarının aylık takip edilerek; değerlendirilmesi, okul / bölge
bazında azaltılması için RAM işbirliğinde gerekli önlemlerin alınmasını,
28- Okul rehberlik servisleri ile RAM’ların donanım, personel ve materyal
bakımından güçlendirilmesi ve desteklenmesini,
29- Kurumsal kapasitenin güçlendirilmesi, buna paralel olarak okullara teknik
ve danışmanlık hizmeti verilmesini,
30- Halk eğitim merkezlerinde; gençlerin kötü alışkanlıklardan uzaklaştırılması
ve serbest zamanlarının değerlendirilmesi için sosyal kültürel önlemler
alınarak, meslek edindirme kurslarının arttırılmasını,
31- Halk Eğitim Merkezlerince; Kadına ve Çocuğa Yönelik Şiddetin önlenmesi
konularında RAM işbirliğinde kurslar / seminer programları
düzenlenmesini,
58
32- Halk Eğitim Merkezleri ile Mesleki Eğitim Merkezlerinde kayıtlı kursiyer
kadınlara; genel sağlık bilgisi ve cinsel sağlık ile kadın hakları konusunda
İl / İlçe Halk Sağlığı Müdürlüğü işbirliğinde eğitimler verilmesini,
33- Kadın Sığınma Evlerindeki kadınların çocukları ile SHÇEK’te kalan
çocukların ilgili kurum işbirliğinde okullara yerleştirilmesi ve eğitimlerinin
izlenip PDR desteği sunulmasının sağlanmasını,
34- Gezici / geçici tarım işçilerinin çocuklarının okula erişimlerin sağlanarak,
bu çocuklara yerel düzeyde ayni ve nakdi yardımlar sağlanmasını,
35- Mevsimlik işçilerin yoğun olduğu bölgelerde aile eğitimlerinin
yaygınlaştırılması için programlar hazırlanması, verilen eğitimlerin
geliştirilerek, sonuçlarının sayısal verileri ile birlikte tutulması.
36- İl düzeyinde işgücü ihtiyacı göz önüne alınarak kız çocukları ile kadınların
istihdam olanaklarının arttırılması için İŞKUR ile işbirliği sağlanarak
mesleki kursların açılmasını,
37- Kurul üyesi diğer kurum ve kuruluşlar tarafından okul içinde yapılan
çalışmaların izlenmesini,
38- İlçe eylem planı kapsamında yapılan çalışmaların sonuçlarının RAM ve
okullardan derlenerek, değerlendirilmesini, raporlanmasını, istatistikleri ile
birlikte, İlçe Yürütme Kuruluna (kaymakamlık) sunulmasını ve İl Milli Eğitim
Müdürlüğüne gönderilmesini,
39-İl Milli Eğitim Müdürlüğü GOP Yürütme Kurulu Başkanı tarafından “okul
güvenliği” konusunda verilecek diğer iş ve işlemlerin yürütülmesini sağlar.
B.2.1. Rehberlik ve Araştırma Merkezi (RAM) GOP Yürütme Kurulu
Bu kurul RAM’larda RAM Müdürü başkanlığında oluşturulur. Kurula rehberlik
öğretmenlerinin dışında, ihtiyaç duyulması halinde okullarda görevli yönetici ve
öğretmenler İlçe MEM’lerce görevlendirilir.
Bu kurulun görevleri;
59
1. RAM düzeyinde Psikososyal ve Krize Müdahale Ekiplerinin kurulması, bu
konuda eğitimler verilmesi, değerlendirme toplantıları yapılması,
2. İl, İlçe Eylem Planına uygun olarak; RAM düzeyinde yapılacak çalışmaları
yürütecek ekiplerin oluşturulması,
3. İlçe veya Okul düzeyinde “mevcut durum” ve “ihtiyaç analizi” çalışmalarına
destek sağlanması,
4. Sorumluluk sahasına giren ilçelerin rehberlik öğretmeni / psikolojik danışmanı
olmayan okul / kurumlara verilecek eğitim çalışmalarının ekipler aracılığı ile
ulaşması,
5. Yöneticilere, öğretmenlere teknik ve danışmanlık desteğinin verilmesi,
6. Okullarda gerçekleştirilen PDR eğitim hizmetinin etkililiğinin arttırılmasına
yönelik çalışmalar yapılması,
7. Mevcut eğitim programlarının /materyallerinin güncellenmesi, Eylem planlarına
uygun yeni programların / materyallerin hazırlanıp ilçeler aracılığı ile okullara /
kurumlara ulaştırılmasını,
8. Okullarda verilecek olan eğitimlerde kullanılmak üzere örnek sunumlar
hazırlanması. Bu sunumların hazırlanmasında Bakanlığımız modüllerinden,
bilimsel araştırma sonuçlarından ve Bakanlığımız ÖERH Genel Müdürlüğü ile
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı web sayfalarında yayımlanan proje
çıktılarından / eğitim materyallerinden yararlanılmasını,
9. Program sonuçlarının değerlendirilmesini, sayısal / görsel verilerinin tutulması.
Gerektiğinde üniversite ile işbirliği yapılmasını,
10. İhmal ve İstismar, şiddete maruz kalan, sokakta yaşayan ve çalıştırılan
öğrencilerin sağlık /sosyal hizmet kurumlarına yönlendirilmesi, koruma altına
alınacak öğrenciler konusunda İlçe MEM aracılığı ile koordinasyonun
sağlanarak ilgili kurumla işbirliği yapılmasını, kayıtlarının tutulmasını, İl
Emniyet Müdürlüğü Çocuk Şube aracılığı ile ÇİM’ bildirilmesi gibi iş ve
işlemlerin takibinin yapılmasını,
60
11.Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri çerçevesinde verilecek diğer
eğitimlerin, İlçe MEM Müdürlüklerinin ihtiyaçları göz önüne alarak 30 Ekim’e
kadar planlamak, koordinasyon ve materyal desteği sağlamak, sonuçlarının
sayısal ve görsel verileri ile birlikte rapor haline getirilmesi, Mayıs ayı sonunda
İlçeler bazında hazırlanacak raporların ilçelere ve İl Milli Eğitim Müdürlüğüne
elektronik ortamda gönderilmesini ([email protected]),
12. Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Yerel Eşitlik Eylem Planı kapsamında kurumsal
eğitimler verilmesini,
13. İl/İlçe Yürütme Kurulu tarafından belirlenen diğer görevleri gerçekleştirilmesini
sağlar.
B.2.2. Okul Kurum Müdürlükleri / GOP Okul Yürütme Kurulu
Her kademe okulda il/ilçe eylem planları ile okulun mevcut durum ve ihtiyaç
analizi sonuçları dikkate alınarak; GOP Okul Eylem Planı ile GOP Çalışma Takvimini
hazırlamak üzere;
Okul Müdürünün başkanlığında; en az bir Müdür Yardımcısı, her sınıf
düzeyinden en az bir Sınıf Öğretmeni, Rehberlik Öğretmeni / öğretmenleri, Beden
Eğitimi Öğretmeni, Görsel Sanatlar Öğretmeni, Okulun Öğrenci Temsilcisi, Okul Aile
Birliği Başkanı, En az iki öğrenci velisinin katılımı ile “GOP Okul Yürütme Kurulu”
İl/İlçe takviminde belirtilen tarihte oluşturulur.
Kurul toplantılarına OKUL MÜDÜRÜ bizzat başkanlık eder.
Bu kurul tarafından;
1. GOP Okul Yürütme Kurulu tarafından yapılacak çalışmaların belirlenip
planlanması, üyelerin görev dağılımının belirlenmesi (Görev dağılımı tüm üyeleri kapsayacak ve yapılan çalışmalara ilişkin tüm bilgi ve belgeler; kurul başkanında veya kurul üyesi müdür yardımcısında toplanacaktır.
Veri girişi / derlenmesi/ ibrazı, Denetim, izleme, değerlendirme ve yerinde rehberlik; bu dosya / bilgi ve belgelere göre yapılacaktır),
2. Okul /kurumlarda “Krize Müdahale Ekibi” oluşturulması,
61
3. İl/ İlçe Eylem Planları ekindeki çalışma takvimleri esas alınarak; GOP Okul
Yürütme Kurulu tarafından GOP Okul Çalışma Takviminin hazırlanması,
4. Güvenli Eğitim Koordinasyon Görevlisi bilgilerinin güncellenerek kurumlar
arası işbirliği ve koordinasyonun geliştirilmesi. Okul müdürünün dışında bir
idarecinin yedek olarak görevlendirilmesi,
5. GOP Okul Yürütme Kurulu tarafından; okul içinde ve dışında şiddete neden
olabilecek risk faktörlerinin; okul-öğrenci-aile-çevre özellikleri dikkate alınarak
bilimsel ölçme tekniklerinden yararlanılarak belirlenmesi, sayısal veri haline
getirilmesi,
6. GOP Okul Yürütme Kurulu tarafından 2017–2018 Eğitim Öğretim yılına ait
GOP Okul Eylem Planının; okul, öğrenci, veli, yönetici / öğretmenler, okul
çevresi vb. verileri ışığında, bir yıl önceki okul eylem planı çalışmaları, yılsonu
değerlendirme sonuçları ile 2017-18 İl / İlçe Eylem Planları göz önüne alınarak
hazırlanması, bir örneğinin incelenmek değerlendirmek ve onaylanmak üzere
İlçe MEM’e Ekim ayı içerisinde gönderilmesi,
7. Okul Yönetimince; GOP Okul Eylem Planı hakkında tüm okul personelinin,
öğrenci velilerinin bilgilendirilmesi,
8. İdareciler veya öğretmenler tarafından her öğrenci için yılda en az bir olmak
üzere ev ziyareti yapılması ( risk grubu öğrencilere öncelik tanınması),
9. Okul rehberlik servisi, Güvenli Eğitim Koordinasyon Görevlisi, öğrenci
temsilciliği ile okul / aile birliği arasında gerekli koordinasyonun sağlanması,
10. GOP Okul Yürütme Kurulu tarafından Okul Eylem Planının uygulama
safhalarında, RAM veya İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü koordinasyonunda; sağlık,
sosyal hizmetler, emniyet, üniversite, sivil toplum kuruluşları, eğitim sendikalar
vs. kurum / kuruluşlarının desteklerinin alınması,
11. GOP Okul Yürütme Kurulu tarafından İl/ İlçe Eylem Planı çerçevesinde; okul
rehberlik ve psikolojik danışma servisi, RAM ile koordineli olarak okul /
kurumunda programların yürütülmesinde uygun ortam personelinin
görevlendirilmesi. Eğitim öğretimi aksatmayacak şekilde toplantılar
düzenlenmesi bu konuda gerekli koordinasyon ve işbirliğinin sağlanması (RAM 62
tarafından hazırlanacak standart eğitim materyallerinin kullanılması veya
Bakanlığımız ÖERH Genel Müdürlüğü ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı
web sayfalarında yayımlanan proje çıktılarından / eğitim materyallerinden
yararlanılması),
12.Okul Yönetimi veya GOP Okul Yürütme Kurulu tarafından; öğretmenler,
öğrenciler ve ailelerin psiko-sosyal olarak gelişimlerine yönelik hazırlanan
rehberlik ve temel önleme programları, diğer rehberlik ve psikolojik danışma
hizmetleri, sosyal etkinlikler, spor ve serbest zaman etkinlikleri bütünleştirerek
okulda olumlu psikolojik ortamın oluşturulması için gerekli planlamanın
yapılması. Planların GOP Okul Eylem Planına eklenmesi,
13.GOP Okul Yürütme Kurulu tarafından Okul Eylem Planı kapsamında yapılan
çalışmaların aylık değerlendirilmesi, uygulamada karşılaşılan sorunlar ve
çözüm önerileri ile birlikte Aralık ve Mayıs ayının son haftasında İlçe MEM’ e
rapor olarak gönderilmesi,
14. Okul Yönetimince; nöbetçi öğretmenlerin nöbet günlerinin yönetmeliğe uygun
olarak belirlenmesi, okul giriş çıkışlarının kontrol altına alınması,
15. Okul Yönetimince; İl / İlçe İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi Koordinatörünce
yapılacak olan okul alan güvenliği ve tedbiri konulu izleme ve değerlendirme
çalışmaları kapsamında okul içi ve bahçesinin daha güvenli hale getirilmesi için
çalışma yapılması (Bahçe duvarı düzenlemesi, giriş-çıkışların kontrol edilmesi,
Güvenlik kamerası, Okul çevresinin aydınlatılması vs.),
16. Okul Yönetimince; öğrenci ve öğrenci velisine ait güncel iletişim bilgilerinin e
okul modülünde eksiksiz olarak girilmesi (Öğrenci fotoğrafları dahil),
17. Okul Yönetimince; öğrenci devamsızlığının aynı gün velilere bildirilmesi
(telefonla arama / elektronik posta / cep telefonuna kısa mesaj / resmi yazı vb. ),
18. Okul Yönetimince 5–10–15 günlük devamsız öğrencilerin velilerinin okula
çağrılması, devamsızlık konusunda gönderilen bilgilerinin ulaşıp ulaşmadığının
teyit edilmesi, öğrenci velisi ile birlikte öğrencinin devamsızlık nedenlerinin tespit
edilerek ortak çözüm modelleri geliştirilmesi, öğrencinin devam konusunun takip
edilmesi (Gelmeyen velilere ev ziyareti yapılması.),
63
19. Okul Yönetimince; okul spor ve sosyal etkinlik alan ve araç gereçlerinin
öğrencilerin kullanabileceği biçimde sürekli hazır bulundurulmasını,
20. Okul Yönetimince; ekonomik nedenlerden dolayı okula devam edemeyen
öğrencilerin Okul Aile Birliği, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı, gönüllü
yardım kuruluşları ya da İlçe Milli Eğitim Okul Aile Birliği bütçesinden gerekli
yardımların yapılması konusunda çalışma yapılmasını,
21. Okul müdürlüklerinin kendi kayıt alanlarında bulunan ancak okula devam
edemeyen zorunlu öğrenim çağındaki öğrencilerin tespiti amacıyla komisyon
kurulması, okula devam edemeyen öğrencilerin tespit edilmesi ve bu
öğrencilerin okullara kaydının yapılması ve devamının sağlanması için gerekli
önlemleri almasını,
22.Sınıf rehber öğretmenleri / Okul rehberlik öğretmenleri tarafından; çocuk hakları
sözleşmesi, çocuk koruma kanunu, kadına ve çocuğa yönelik şiddet,
parçalanmış aileler, anne-baba ve çocuk iletişimi, toplumsal cinsiyet eşitliği,
konularında öğretmenler / öğrenciler / veliler eğitim verilmesini,
23.Bu eğitimlerde öncelikle RAM tarafından hazırlanmış materyallerin kullanılması
veya destek alınmasını,
24. Okul Yönetimince; okul aile birliği toplantılarında okul eylem planı çalışmalarına
yer verilmesi, şiddetin önlenmesi konusunun gündeme alınarak işlenmesini,
25. Okul Yönetimince; okullardaki “Dilek ve Öneri” kutularının etkin kullanımı için
gerekli önlemlerin alınması, okul ve kurumların web sayfalarında benzer
bölümlerin oluşturulması ve gelen dilek ve önerilerin kayıt altına alınarak
komisyon tarafından değerlendirilmesini,
26. Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Okul Yürütme Komisyonunda
sınıflarda şiddete eğilimi olan öğrencilerin durumunun mutlaka detaylı olarak
görüşülmesi ve bireysel olarak önlemler alınması. Bu öğrenciler ile ilgili olarak
ev ziyaretleri yapılmasını,
27. Okul Yönetimince; Okullarda bulunan rehber öğretmenlerden formasyonu
uygun olanların öğrencilere psikolojik danışma ve grup rehberliği çalışmalarını
64
yapmaları, gerektiğinde ilgili kurum ve kuruluşlara yönlendirilmelerinin
sağlanmasını,
28. Okul Yönetimince; öğrencilerin sosyal faaliyetlere okulun “Sosyal Etkinlikler Kurulu” tarafından hazırlanacak plan dahilinde yönlendirilmesi ve bu planın
okul eylem planına eklenmesini,
29. Okul PDR Birimince; öğrenci velileri ile bireysel görüşmeler yapılması ve veli
eğitim ihtiyaçları göz önüne alınarak eğitimler/ seminerler verilmesini,
30. Okul yönetimi; okul ve sınıf kurallarının okul idaresi, öğretmen ve öğrencilerin
katılımıyla belirlenmesi ve bu kuralların uyulmasında titizlik gösterilmesini,
31. Okul Yönetimi; uygulamalarda şeffaf ve objektif olunmasını,
32. Okul yönetimi; sınıf rehberlik /sınıf öğretmenlerinin etkin çalıştırılmasını ve bu
öğretmenler aracılığı ile işbirliği ve koordinasyonun geliştirilmesi,
33. Okul Yönetimi; Okul giriş ve çıkış saatlerinde çevrenin kontrol altına alınması,
bu konuda güvenlik güçleri ile işbirliği yapılması, gerekli desteğin sağlanması,
34. Okul Yönetimi; Okulda psiko-sosyal acil müdahale ekiplerinin oluşturulması ve
gereken durumlarda etkin şekilde faaliyet göstermelerinin sağlanması,
35. Okul Yönetimi; Psiko-sosyal Müdahale Eğitimini almamış rehberlik
öğretmenlerin İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne veya RAM’a bildirilmesi,
36. Okul Yönetimi; öğrenci servis araçlarının denetim ve kontrolünün çok yönlü
olarak yapılmasını,
37. Okul Yönetimi; Okul kantin denetimlerinin sürekli yapılmasını,
38. Okul Yönetimi; ihmal, istismar ve şiddete maruz kalan öğrencilerin, ilgili
kurumlara en kısa sürede yönlendirilmesi ve bildirim zorunluluğunun yerine getirilmesi.
39. GOP Okul Yürütme Kurulu ve Okul Yönetimince; okul risk grubu tespitinde sınıf
rehber öğretmenlerinden etkin olarak yararlanılması. Görüşlerinin alınması,
çalışmalar hakkında bilgilendirilmesi.
65
40. Okul Yönetimi; Normal eğitim (tam gün) yapan okullarda öğle yemeği arası
bölümlerin; nöbetçi öğretmen ve Güvenli Eğitim Koordinasyon Görevlisince
takip edilmesi, yemek saati dışında kalan sürede öğrencilerin etüt / sanatsal
faaliyet / internet kullanımı / okuma vb. etkinlikler düzenlenerek bu sürenin
olumlu geçirmelerinin sağlanması,
41. İl/İlçe Yürütme Kurulları tarafından bildirilen diğer görevleri yürütmekle
sorumludur.
66
Kaynakça ve Okunması, İncelenmesi Önerilen Bazı Kaynaklara Ait Liste
Aşağıda okul güvenli konusunda önerilen örnek nitelikte bazı kaynaklara yer
verilmiştir.
İlçe okul eylem planlarının hazırlanması sürecinde görevli personelin; planlama
sürecinin başında alınyazın taraması yaparak okul güvenliği konusunda arşiv
oluşturulması ve çalışmanın yeterlik düzeyini geliştirmede , mevcut durum ve ihtiyaç
analizi çalışmalarında kullanılacak yöntem ve tekniğin belirlenmesine katkı
sağlayacağı düşünüldüğünden örnek mahiyetinde kaynakça listesi hazırlanmıştır.
Aşağıdaki listenin her yıl güncellenerek, bilimsel araştırmalar başta olmak üzere
diğer bilgi ve belgelere planlama öncesinde başvurulması büyük önem arz
etmektedir.
1-Sakarya University Journal of Education, 3/1 (Nisan /April 2013).
2-Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Yıl 9, Sayı 18, Aralık
2009.
3-Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, Kış 2001, Sayı 25. 63-74.
4-PEGEM Eğitim ve Öğretim Dergisi / 2011 Cilt: 1, Sayı: 4.
5-Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Yıl 9, Sayı 18, Aralık
2009, 90-110.
6-Eğitim ve Bilim Dergisi 2012, Cilt 37, Sayı 163.
7-Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, yıl: 2004, cilt: 37, sayı:
1, 1-13.
7-Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry 2012;
4(2):204-222 doi:10.5455/cap.20120413.
8-Aile ve Toplum Yıl: 9 Cilt: 3 Sayı: 12 Nisan-Mayıs-Haziran 2007.
9-Polis Bilimleri Dergisi Cilt:14 (4) ss.55-77.
10-Millî Eğitim Dergisi Sayı 192 Güz / 2011 ss 43-61.
67
11-Öğrencilerin Şiddet Algısı,
http://www.meb.gov.tr/earged/earged/siddet_algisi.pdf.
12-TBMM Türkiye’de Ortaöğretime Devam Eden Öğrencilerde ve Ceza ve İnfaz
Kurumlarında Bulunan Tutuklu ve Hükümlü Çocuklarda Şiddet ve Bunu
Etkileyen Etkenlerin Saptanması Araştırma Raporu.
(https://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem22/yil01/
ss1413_Ek_Arastirma_Raporu.pdf).
12-C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi Mayıs 2006 Cilt : 30 No:1 47-70.
13-Okullarda Suç ve Şiddeti Önleme. http://www.ogelk.net/kilavuzlar/vio14.pdf.
14-İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü KOM Daire Başkanlığı Türkiye
Uyuşturucu Raporu 2014.
15-Başbakanlık Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Ulusal Eylem Planı 2008-2013.
16-Çocukların Sosyal Katılımlarına Odaklı Bir Yerel Yönetim Sistemi
Yapılandırma: Yerel Faaliyet Planları Oluşturma Projesi Çocukların Sosyal
İçermesi ve Katılım Haklarının Hayata Geçirilmesi “Söz Sahibi Çocuklar” 2008-
2010 İl Faaliyet Planları ( Prof Dr. Oğuz POLAT, Tanzer GEZER).
17-Çocukların Sosyal Katılımlarına Odaklı Bir Yerel Yönetim Sistemi
Yapılandırma: Yerel Faaliyet Planları Oluşturma Projesi: Yerel Faaliyet
Geliştirme Rehberi “Sosyal İçerme ve Çocukların Katılım Hakkı” ( Prof Dr. Oğuz
POLAT, Tanzer GEZER).
18-Okul Güvenliği: Kavramsal Çözümleme ( Milli Eğitim Dergisi Sayı: 164, Güz
2004 (http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/Milli_Egitim_Dergisi/164/
isik.htm).
19- Bahçeşehir Üniversitesi City Security Group Okul Güvenliği Araştırması.
2013.
(http://www.bahcesehir.edu.tr/icerik/2162-turkiyede-okul-guvenligi-arastirma-
sonuclari-
68
20-Niyazi Özer, Burhanettin Dönmez; Okul Güvenliği ve Güvenli Okul. ISBN:
9786053952480. Yayınevi: Nobel Yayın Dağıtım
21-Antalya İl Milli Eğitim Müdürlüğü 2017 Mali Yılı Performans Programı.
22- MEB ÖERH Genel Müdürlüğü Web Sayfası
(http://orgm.meb.gov.tr/www/rehberlik-programlari/icerik/102)
- Okul Öncesi Eğitimde Rehberlik Programı
- Ortaokul Rehberlik ve Kariyer Planlama Dersi Öğretim Programı
- Rehberlik ve Kariyer Planlama Dersi Öğretim Programı
- İlköğretim Rehberlik Programı Örnek Etkinlikleri
- İlköğretim Hizmet Alanları ve Faaliyetler
- Ortaöğretim Rehberlik ve Yönlendirme Dersi Programı
- Rehberlik ve Yönlendirme Dersi Programı
- Rehberlik ve Yönlendirme Dersi Örnek Etkinlikleri
- Ortaöğretim Hizmet Alanları ve Faaliyetler
- Ortaöğretim Sınıf Rehberlik Hizmetleri Yıllık Plan Örneği
- 0-18 Yaş Aile Eğitim Programı
23- MEB ÖERH Genel Müdürlüğü Web Sayfası Programlar ve Yayınlar /
Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleriyle İlgili Yayınlar (
http://orgm.meb.gov.tr/www/psikososyal-koruma-onleme-ve-mudahale-
hizmetleriyle-ilgili-yayinlar/icerik/287)
- Okullarda Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Kılavuzu
- Çocuğa Yönelik Şiddetin Önlenmesi Rehber Öğretmen El Kitabı
- Haydi Kızlar Okula Kız Çocuklarının Okullaşmasına Destek
Kampanyası
- Psikososyal Koruma, Önleme ve Müdahale Hizmetleriyle İlgili Yayınlar
- Kuş Gribi-Psikososyal Destek (Rehber Öğretmenler için Kılavuz-Aile
Rehberi-Öğretmenler İçin Kılavuz
- MEB-UNICEF Psikososyal Okul Projesi
- MEB-UNICEF Psikososyal Okul Projesi Değerlendirme Çalışması
- MEB-UNICEF Psikososyal Okul Projesi Saklı Yaraları Onarmak
- MEB-UNICEF Psikososyal Okul Projesi Sınıf Temelli Müdahale
Programı Eğitim El kitabı
- Çocuk Dostu Okul İhmal-istismar Mağduru Çocuklar69
- Zorlu Yaşam Olayları ve Etkileri
- Kritik Olayları, Travmaları ve Kayıpları Takip Eden Psikolojik
Bilgilendirme ve Anlamlandırma (Grup Liderleri İçin Kılavuz)
- Anasınıfı Öğrencileri ve Velilerine Nasıl Yardım Edebilirim? (Öğretmen
El Kitabı)
- Anasınıfındaki Çocuğuma Nasıl Yardım Edebilirim? (Anne-Baba El
Kitabı)
24- MEB. Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü web sayfasında
yayımlanan “Rehberlik Ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Plan Hazırlama
Kitapçığı”. http://orgm.meb.gov.tr/www/icerik_goruntule.php?KNO=924
25-Çocuk Koruma Hizmetlerinde Koordinasyon Strateji Belgesi 2014-2019
www.cocuklaricinadalet.org.
70
KURUL ÜYESİ DİĞER KURUM ÇALIŞMALARI
B.2. İL EMNİYET MÜDÜRLÜĞÜ
B.2.1. Güvenli Okullar Projesi
B.3. İL JANDARMA KOMUTANLIĞI
B.4. AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ
B.5 AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR İL MÜDÜRLÜĞÜ
B.6. GENÇLİK HİZMETLERİ VE SPOR İL MÜDÜRLÜĞÜ
B.7. İL GIDA TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRLÜĞÜ
B.8. HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜ
B.9. İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ
B.10. BELEDİYESİ BAŞKANLIKLARI
B.10.1. Büyükşehir Belediyesi
B.10.2.Aksu Belediyesi
B.10.3.Döşemealtı Belediyesi
B.10.4.Kepez Belediyesi
B.10.5. Konyaaltı Belediyesi
B.10.6. Muratpaşa Belediyesi
B.11. ACİL ÇAĞRI MERKEZİ MÜDÜRLÜĞÜ
B.12. İL MÜFTÜLÜĞÜ
NOT: EK YAPILACAK VEYA KURUMSAL OLARAK SUNUMU YAPILACAKTIR
71
EKLER:
1- İlçe Mem / Okul GOP Eylem Planı Şablon Örneği
2- İzleme, Değerlendirme ve Denetim Formu
3- Çalışma Takvimleri
-Antalya Valiliği GOP İl Yürütme Kurulu
-İlçe Kaymakamlığı GOP İlçe Yürütme Kurulu
-İlçe MEM GOP Yürütme Kurulu
-RAM GOP Yürütme Kurulu
-Okulu GOP Yürütme Kurulu
72
İZLEME, DEĞERLENDİRME VE DENETİM FORMU
…………..…………………İLÇESİ ……………………………………………...……………………………OKUL MÜDÜRLÜĞÜ
GÜVEN OKUL (GOP) PROJESİ DENETİM / REHBERLİK / İZLEME FORMU
Sıra İNCELEME MADDELERİ Evet Hayır AÇIKLAMA
1 Güvenli Okul (GOP) Okul Yürütme Kurulu oluşturulmuştur (Resmi yazı ve toplantı tutanağına bakılacak)
2 Okulda GOP kapsamında mevcut durum analizi yapılmıştır.
3
Okulda GOP kapsamında öğrencilere, anne-babalara, yönetici ve öğretmenler ile diğer personele verilecek eğitim temaları tespit edilmiştir. (tespite ilişkin resmi bilgi ve belgelere veya tutanaklara bakılacak)
4GOP Okul Yürütme Kurulunca Okul Eylem Planı hazırlanmıştır. (plan ve tutanağa bakılacak)
5GOP Okul Eylem Planı çerçevesinde yapılacak çalışmalara ilişkin performans hedefleri konmuştur.
6GOP Okul Eylem Planında yapılacak çalışmalara ilişkin sorumlu personel / birimler belirlenmiştir.
7GOP Okul Eylem Planı İlçe MEM’e gönderilmiştir. (resmi yazıya bakılacak)
8OGOS kapsamında yapılacak çalışmalar planlanarak görev dağılımı yapılmıştır. (Resmi yazı ve toplantı tutanaklarına bakılacak)
9GOP Okul Eylem Planı ve çalışma takvimi kapsamında yapılan çalışmalar resmi kayıt altına alınarak dosyalanmaktadır.
10Krize Müdahale Ekibi kurulmuştur. (Resmi yazı ve toplantı tutanaklarına bakılacak)
11Psikoeğitim almamış rehberlik öğretmeni/ leri İlçe MEM'e / RAM bildirilerek eğitim alması sağlanmıştır. (resmi yazışmalara bakılacak)
12 Okulda sosyal, kültürel ve sanatsal faaliyetler planlanmıştır. (plan ile tutanak vb belgelere bakılacak)
13Okulun fiziki şartlarında iyileştirme yapılarak güvenlik seviyesi arttırılmıştır.( Okul giriş kapısı, Bahçe içi ile diğer ortak alanlar, güvenlik kamera sistemi vb)
14Okulda öğrencilerin dilek temenni ve isteklerini okul yönetimine duyurması amacıyla dilek ve şikâyet kutusu bulunmaktadır. ( kutu sayısı açıklama sütununa işlenecektir)
15Okulda nöbetçi öğretmen uygulaması etkin olarak gerçekleştirilmektedir ( Okul ana giriş ve çıkışlarında, okul bahçesi, ortak alanlar ile okul binası içerisinde)
16Okula devamsız öğrencilerin velileri günlük bilgilendirilmektedir. ( Bilgilendirme sayısı ile devamsız öğrenci sayısı açıklama sütununa işlenecektir)
17
Okul Aile Birliği tarafından risk grubu öğrencilere destek sağlamaktadır. ( OGOS kapsamında destek sağlanan risk grubu öğrenci sayısı ve yardım tutarı (TL) açıklama sütununa işlenecektir.)
18Okul kantini denetimi yapılmaktadır. (Denetim bilgi ve belgelerinden; toplam denetim sayısı saptanacak ve açıklama sütununa işlenecektir.)
19Okul Öğrenci Servis Araçları denetlenmektedir. (Denetim bilgi ve belgelerinden; toplam denetim sayısı saptanacak ve formun açıklama sütünuna işlenecektir.)
73
20112 Acil Çağrı Merkezinin tanıtımı ve aranması ile ilgili bilgilendirme yapılmıştır. (veriler; açıklama sütununa işlenecektir.)
21Okullarda görevli öğretmenlere ve diğer personele “İlkyardım” konulu eğitim verilmiştir. (veriler; açıklama sütununa işlenecektir.)
22
GOP kapsamında RAM tarafından hazırlanana standart eğitim materyalleri kullanılarak belirli bir plan dahilinde eğitimler gerçekleştirilmektedir. (Eğitim planına, katılımcı bilgilerine ve eğitici görevlendirmesine bakılacak)
23
GOP kapsamında risk düzeyi yüksek öğrencilere yönelik ev ziyaretleri yapılmaktadır. ( Ziyaret tutanaklarına bakılacak ve toplam ziyaret sayısı ve ziyaret edilen öğrenci sayısı açıklama sütununa işlenecektir.)
24
Şiddete maruz kalan öğrencilerin evlerine ziyaret düzenlenmektedir. ( Ziyaret tutanaklarına bakılacak ve toplam ziyaret sayısı ve ziyaret edilen öğrenci sayısı açıklama sütununa işlenecektir.)
25
Sokakta yaşayan veya çalıştırılan öğrencilere yönelik ev ziyaretleri yapılmaktadır. ( Ziyaret tutanaklarına bakılacak ve toplam ziyaret sayısı ve ziyaret edilen öğrenci sayısı açıklama sütununa işlenecektir.)
26
Sokakta çalışan ve çalıştırılan çocuklar konusunda öğretmenler bilgilendirilmiştir. ( Konuya ilişkin yapılan toplantı / seminere ait tutanağa /lara ve imza sirkülerine bakılacak, eğitim sayısı ve katılımcı sayılarına ilişkin veriler açıklama sütununa işlenecektir)
27
Okul rehberlik öğretmeni tarafından psikososyal uygulaması hakkında okuldaki yönetici ve öğretmenlere yönelik bilgilendirme yapılmıştır. ( Konuya ilişkin olarak yapılan toplantı / seminere ait tutanak/lara ve imza sirkülerine bakılacak, eğitim ve katılımcı sayıları açıklama sütununa işlenecektir)
28
Okul Rehberlik öğretmenlerce ilgili sınıflarda kayıtlı öğrencilere psikososyal eğitim verilmiştir. (Konuya ilişkin bilgi ve belgelere bakılacak, GOP hedeflerine göre eğitim verilmesi gereken 3. ve 5. sınıf öğrenci sayısı tespit edilecek ve bu sayısı aynı sınıflarda kayıtlı öğrenci sayısına bölünerek eğitim verilen % açıklama sütununa işlenecektir) İHTİYAÇ DURUMUNDA
29
Okul Rehberlik Servisince denetimli serbestlik uygulaması kapsamındaki öğrencilere ve ailelerine yönelik psikolojik danışma ve rehberlik hizmetleri ile aile rehberliği çalışmaları gerçekleştirilmektedir. ( Birey sayısı ve oturum sayısı açıklama sütununa işlenecektir.)
30Madde bağımlılığını konu eğitimler verilmektedir. ( Modül / Resmi bilgi ve belgelere bakılacak. Katılımcı sayıları ile oturum sayısı açıklama sütununa işlenecektir.)
31
İhmal ve istismarı önleme kapsamında; İhmal ve istismarı Önlemeye Yönelik Yaşam Becerileri Kazandırma Eğitimi uygulama esasları doğrultusunda eğitimler verilmektedir. ( Resmi bilgi ve belgelere bakılacak. Katılımcı sayıları ile oturum sayısı açıklama sütununa işlenecektir.)
32 Okulda; Duvar Gazetesi veya elektronik görsel pano /lar kurulu olup işlevseldir.
NOT: GOP kapsamında izleme /değerlendirme ve geliştirmeye yönelik maddeler
eklenebilir.
74
İzleme, Değerlendirme ve Denetimi Yapan Personelin
Adı Soyadı :
Görev Unvanı :
Okulu İzleme Sayısı
Sorunlar:
Öneriler:
İLÇE MEM / OKUL GOP EYLEM PLANI ŞABLON ÖRNEĞİ
KAPAK
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
Yasal Çerçeve
İKİNCİ BÖLÜM: MEVCUT DURUM VE İHTİYAÇ ANALİZİ
1. Tarihsel Gelişim
2. Yasal Yükümlülükler
3. Faaliyet Alanları, Ürün ve Hizmetler
4. Paydaş Analizi
5. Kurum İçi Analiz
5.1 Örgütsel Yapı
5.2 İnsan Kaynakları
5.3 Teknolojik Düzey
5.4 Mali Kaynaklar
5.5 İstatistikî Veriler
5.5.1. İlçe Nüfus Bilgileri (TUİK)
5.5.2. İlçe MEM İstatistikleri (Eğitim kademelerine göre;
Personel, Okul, Öğrenci)
5.5.3. e-Okul Rapor İstatistikleri ( Okul güvenliği ile doğrudan veya
dolaylı ilintili raporlar)
6. Çevre Analizi
6.1. Politik-Yasal, Ekonomik, Sosyo-Kültürel, Teknolojik,
75
Ekolojik, Etik Analizi
6.2. İlçe Coğrafi Güvenlik Analizi (Çevre)
6.2. İlçe Okul İçi Güvenlik Analizi
6.3. Üst Politika Belgeleri ( Protokoller, İl/ İlçe Eylem Planları, İl/İlçe
Yürütme Kurulu Toplantı kararları vb.)
7.Analiz Sonuçlarının Değerlendirilmesi
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: GELECEĞE YÖNELİM
1. Misyon, Vizyon, Temel Değerler
2. Temalar, Amaçlar, Hedefler, Performans Göstergeleri, Faaliyet/Projeler
ve Stratejiler
3.İzleme, Değerlendirme, Raporlama ve Geliştirme.
Açıklama:
1-Mevcut durum ve ihtiyaç analizi sürecinin; komisyon tarafından yapılması ve komisyon
tarafından Alanyazın (literatür) taraması yapılarak; değerlendirme için kullanılacak olan
yöntem / ler ile teknik/lerin saptanması gerekmektedir.
2-Eğitim temaları belirlenirken; Bakanlığımızca ülke düzeyinde (madde bağımlılığı, ihmal
ve istismar), İl Müdürlüğümüzce İl düzeyinde (öfke yönetimi, aile eğitimi ve aile rehberliği)
belirlenen temalara dikkat edilmesi, göz önüne alınması gerekmektedir.
76
EK-1
ANTALYA VALİLİĞİ
GÜVENLİ OKUL PROJESİ (GOP) İL YÜRÜTME KURULU ÇALIŞMA TAKVİMİ (2017–2018)
GOP İL YÜRÜTME KURULU (Valilik)
SIRA FAALİYETLER GÖSTERGELER SÜRE SORUMLU KURUMLAR/BİRİM
DESTEKÇİ KURUM/BİRİM
1 Güvenli Okul Projesi İl Yürütme Kurulunun oluşturulması Kurul Onayı Eylül 2017 İl Milli Eğitim MüdürlüğüKurul Üyesi Kurumlar
Antalya Valiliği
2 Kurum Eylem Planlarının / Programların / Projelerin Hazırlanması ve onayları ile birlikte İl MEM’e gönderilmesi. Plan / Program / Projeler Eylül-Ekim
2017 Kurul Üyesi Kurumlar Antalya Valiliği
3 Güvenli Okul Projesi İl Yürütme Kurulu Planlama ToplantısıKurul Toplantı Tutanağı ve Kararları Ağustos -Eylül
2017İl Milli Eğitim MüdürlüğüKurul Üyesi Kurumlar
Antalya Valiliği
4 Güvenli Okul Projesi İl Yürütme Kurulu Ara Değerlendirme Toplantısı.
Kurul Toplantı Tutanağı ve Kararları
Şubat 2018 İlk Hafta
İl Milli Eğitim MüdürlüğüKurul Üyesi Kurumlar
Antalya Valiliği
5 Güvenli Okul Projesi İl Yürütme Kurulu Yılsonu Değerlendirme Toplantısı
Kurul Toplantı Tutanağı ve Kararları Haziran 2018 İl Milli Eğitim Müdürlüğü
Kurul Üyesi KurumlarAntalya Valiliği
6 Güvenli Okul Projesi İl Eylem Planının Valilik Onayına sunulması. Resmi Yazı ve Valilik Onayı Ekim 2017 İl Milli Eğitim Müdürlüğü Antalya Valiliği
7 Güvenli Okul Projesi İl Eylem Planının 19 İlçe Kaymakamlığına ve resmi kamu kurum ve kuruluşlara gönderilmesi.
Hazırlanan İl Eylem PlanıResmi Yazı ve Valilik Onayı
Ekim 2017 İl Milli Eğitim Müdürlüğü Antalya Valiliği
77
EK-2
GÜVENLİ OKUL PROJESİ (GOP) MURATPAŞA İLÇE YÜRÜTME KURULU (MURATPAŞA KAYMAKAMLIĞI)
SIRA FAALİYETLER GÖSTERGELER SÜRE SORUMLU KURUMLAR/BİRİM DESTEKÇİ KURUM/BİRİM
1 Güvenli Okul Projesi Muratpaşa İlçe Yürütme Kurulunun oluşturulması. Kurul Onayı Eylül 2017
Muratpaşa KaymakamlğıMuratpaşa İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü
Muratpaşa İlçe Milli Eğitim MüdürlüğüMuratpaşa RAM
2
Taslak Kurum Muratpaşa İlçe Eylem Planının / Programların / Projelerin /Çalışma Takviminin hazırlanması, kurula sunulması, geliştirilmesi ve kurul tarafından onaylanması
Plan / Program / Projeler / çalışma takvimi
Ağustos- Ekim 2017 Kurul Üyesi İlçe Kurumları Muratpaşa Kaymakamlığı
3 Muratpaşa İlçesi mevcut durum ve ihtiyaç analizin yapılması. Mevcut durum ve ihtiyaç analizi raporu
Temmuz-Ağustos-Kasım
2017Kurul Üyesi İlçe Kurumları Muratpaşa Kaymakamlığı
4 Muratpaşa İlçesi güvenlik haritasının çıkarılması ve okul gruplarının tespit edilmesi.
İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüİlçe Emniyet Müdürlüğüİlçe Jandarma Komutanlığı
Ağustos-Kasım 2017 Muratpaşa Kaymakamlğı Muratpaşa İlçesi Yürütme Kurulu
Üyesi Kurumları
5 Güvenli Okul Projesi Muratpaşa İlçe Yürütme Kurulu Planlama Toplantısı.
Kurul Toplantı Tutanağı ve Kararları Ekim 2017
Muratpaşa KaymakamlğıMuratpaşa İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü
Muratpaşa İlçesi Yürütme Kurulu Üyesi Kurumları
6 GOP Muratpaşa İlçe Yürütme Kurulu Ara Değerlendirme Toplantısı.
Kurul Toplantı Tutanağı ve Kararları
Ocak 2018 3.hafta
Muratpaşa KaymakamlğıMuratpaşa İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü
Muratpaşa İlçesi Yürütme Kurulu Üyesi Kurumları
7 GOP Muratpaşa İlçe Yürütme Kurulu Yılsonu Değerlendirme Toplantısı
Kurul Toplantı Tutanağı ve Kararları
Haziran 2018 3. Hafta
Muratpaşa KaymakamlğıMuratpaşa İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü
Muratpaşa İlçesi Yürütme Kurulu Üyesi Kurumları
8GOP Muratpaşa İlçe Eylem Planının Kaymakamlık Onayına sunulması (Kurul üyesi kurumlar tarafından hazırlanıp birleştirilen).
Resmi Yazı ve Onay Kasım 2017 İl Milli Eğitim MüdürlüğüMuratpaşa Kaymakamlığı Muratpaşa İlçesi Yürütme Kurulu Üyesi Kurumları
9GOP Muratpaşa İlçe Eylem Planının okullara, ilçedeki resmi
Resmi Yazı Kasım 2017 Muratpaşa İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü
Muratpaşa Kaymakamlığı
78
kamu kurum ve kuruluşlar ile İl MEM’e gönderilmesi.
10 İdarecilere ve Rehberlik Öğretmenlerine “Madde Bağımlılığı İle Mücadele Eğitimi” kapsamında; maddeyi tanıma ve tespit konularında eğitim verilmesi,
Güvenli Eğitim Koordinasyon Görevlilerinin İdareci:Rehberlik Öğretmeni:
2017-2018İlçe Emniyet MüdürlüğüMuratpaşa İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü
Muratpaşa RAMOkul Müdürlükleri
11
Güvenli Eğitim Koordinasyon Görevlilerine ihmal ve istismar vakalarında uyulması takip edilmesi gereken usul ve esaslar konulu eğitim verilmesi (gizlilik,izlenen yol, PDR hizmeti vb.)
Eğitim Verilen:Güvenli Eğitim Koordinasyon Görevlisi:
2017-2018
İlçe Emniyet MüdürlüğüMuratpaşa İlçe Milli Eğitim MüdürlüğüMuratpaşa RAM
12 Okul Güvenliği Denetim Komisyonun oluşturulması ve aylık raporların gönderilmesi
Kasım 2017, raporlar her ayın
20 ‘sinde
Muratpaşa KaymakamlığıMuratpaşa İlçe Emniyet Müdürlüğü
Muratpaşa İlçesi Yürütme Kurulu Üyesi Kurumları
79
EK-3
ANTALYA İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ
GÜVENLİ OKUL PROJESİ (GOP), OKULLARDA GÜVENLİ ORTAMIN SAĞLANMASINA YÖNELİK
KORUYUCU VE ÖNLEYİCİ TEDBİRLERİN ARTIRILMASI STRATEJİ VE EYLEM PLANI ÇALIŞMA TAKVİMİ
(2017–2018)
ANTALYA İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ GÜVENLİ OKUL PROJESİ (GOP) YÜRÜTME KURULU (ALT KURUL)
SIRA FAALİYETLER GÖSTERGELER SÜRE SORUMLU KURUMLAR/BİRİM
DESTEKÇİ KURUM/BİRİM
1 Güvenli Okul Projesi İl MEM Yürütme Kurulunun oluşturulması. Kurul Onayı Ağustos-Ekim 2017 İl Milli Eğitim Müdürlüğü
İlçe Milli Eğitim MüdürlüğüRAM MüdürlüğüOkul Müdürlüğü
2
19 İlçe MEM ’in GOP Eylem Planının hazırlanması ile ilgili usul ve esasların, çalışma takvimi ve veri toplama formlarının hazırlanması ve gönderilmesi.
İlgili bilgi ve belgeler Ağustos -Eylül –Ekim 2017 İl Milli Eğitim Müdürlüğü
İlçe Milli Eğitim MüdürlüğüRAM MüdürlüğüOkul Müdürlüğü
3GOP İl MEM Yürütme Kurulu; planlama, ara değerlendirme ve yılsonu değerlendirme toplantıları.
Kurul Toplantı Tutanağı ve Kararları
Planlama: Ağustos veya Eylül 2017,
Ara değerlendirme: Ocak 2018, Yılsonu
Değerlendirme: Haziran 2018
İl Milli Eğitim Müdürlüğü
İlçe Milli Eğitim MüdürlüğüRAM MüdürlüğüOkul Müdürlüğü
419 ilçe MEM planının derlenerek; İl Eylem Planının oluşturulması ve Valilik Onayının alınması.
Resmi Yazı ve Valilik Onayı Eylül-Ekim 2017 İl Milli Eğitim Müdürlüğü
İlçe Milli Eğitim MüdürlüğüRAM MüdürlüğüOkul Müdürlüğü
5İlçe MEM GOP raporlarının derlenmesi ve GOP İl MEM Yürütme Kurulunda görüşülmesi,
İlçe MEM Raporları Ocak 2018 İlk haftaHaziran 2018 İlk hafta
İl Milli Eğitim Müdürlüğü İlçe Milli Eğitim MüdürlükleriRAM Müdürlüğü
80
değerlendirilmesi, geliştirilmesi.EK-4
MURATPAŞA İLÇE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ / GÜVENLİ OKUL PROJESİ (GOP) MURATPAŞA İLÇE MEM YÜRÜTME KURULU (İLÇE ALT KURUL)
SIRA FAALİYETLER GÖSTERGELER SÜRE SORUMLU KURUMLAR/BİRİM
DESTEKÇİ KURUM/BİRİM
1
Güvenli Okul Projesi Muratpaşa İlçe MEM Yürütme Kurulunun oluşturulması (İlçe Milli Eğitim Müdürü başkanlığında, ilgili şube müdürü, her derece ve kademeden okul müdürleri ve rehberlik öğretmenleri, sınıf öğretmenleri, öğrenci velileri, öğrenci temsilcileri ve İlçe İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi Koordinatörünün katılımı ile oluşturulur).
Kaymakamlık Onayı Eylül 2017 Muratpaşa İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü
Muratpaşa RAM Okul Müdürlükleri
2 Muratpaşa İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünde; Krize Müdahale Ekibi” oluşturulması.
Ekiplerin Oluşturulmasına İlişkin Kaymakamlık Onayı, Resmi yazı ve ekip bilgileri
Eylül 2017Muratpaşa İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü
İl Emniyet Md.İl Sağlık Müd.Aile ve Sosyal Politikalar İl Md.İl Milli Eğitim Müdürlükleri Muratpaşa RAM Okul Müdürlükleri
3 Muratpaşa İlçe Psiko-sosyal Müdahale Ekiplerinin Kurulması.
Ekiplerin Oluşturulmasına İlişkin Kaymakamlık Onayı, Resmi yazı ve ekip bilgileri
Eylül 2017 Muratpaşa İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü
Muratpaşa RAM Okul Müdürlükleri
4
İlçe Emniyet Müdürlüğü/ İlçe Jandarma komutanlığı ile görüşme yapılarak Güvenli Eğitim Koordinasyon Görevlilerinin görevlendirilmesi.
Güvenli Eğitim Koordinasyon Görevlisi görevlendirilen;Okul sayısı:Koordinatör Görevlisi sayısı:
Ağustos Eylül 2017
Muratpaşa İlçe Emniyet MüdürlüğüMuratpaşa İlçe Jandarma Komutanlığı
Muratpaşa İlçe Milli Eğitim MüdürlüğüOkul Müdürlükleri
5
Güvenli Eğitim Koordinasyon Görevlisi görevlendirilmesi, işbirliği ve koordinasyonun arttırılması konularında okul müdürlerinin yapılacak bir toplantı ile bilgilendirilmesi.
Okul Müdürlerine yönelik yapılan bilgilendirmeye katılan yönetici sayısı:
Eylül 2017
Muratpaşa İlçe Milli Eğitim MüdürlüğüEmniyet MüdürlüğüJandarma Komutanlığı
Muratpaşa Kaymakamlığı
6 Psiko-sosyal Müdahale Eğitimini almamış resmi ve özel okullarda görevli rehberlik öğretmenlerin tespit edilerek, RAM’a
Oran:Tespit edilen / Eğitim verilen rehberlik öğretmen sayısı (Hedef %
Ekim – Kasım –Aralık 2017 Muratpaşa İlçe Milli Eğitim
Müdürlüğü
İl Milli Eğitim Müdürlüğü
81
bildirilmesi ve eğitim almalarının sağlanması 100)Okul MüdürlükleriMuratpaşa RAM
7
Güvenli Okul Projesi kapsamında İlçenin mevcut durumu ve ihtiyaç analizinin yapılmasına yönelik komisyon çalışmasının yapılması.
Komisyon çalışması / araştırma yapılması ve hazırlanacak olan analiz raporu
Kasım 2017Muratpaşa İlçe Milli Eğitim MüdürlüğüGOP İlçe Yürütme Kurulu
Muratpaşa Kaymakamlığı Muratpaşa RAM Resmi kamu kurum ve kuruluşlarıOkul Müdürlükleri
8 Muratpaşa İlçesi’ndeki öncelikli okul ve bölgelerin komisyon aracılığı ile belirlenmesi. Okul ve bölge bilgileri Eylül-Ekim 2017
Muratpaşa İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüİlçe Emniyet Müdürlüğüİlçe Jandarma Komutanlığı
Muratpaşa Kaymakamlığı Okul Müdürlükleri
9
Güvenli Okul Projesi İl MEM Eylem Planı / çalışma takvimi usul ve esaslarına göre; Güvenli Okul Projesi İlçe MEM Eylem Planının oluşturulacak komisyon tarafından hazırlanması, Güvenli Okul Projesi İlçe Yürütme Kuruluna sunulması, kaymakamlık onayı ve diğer bilgi ve belgelerin bir bütün olarak İl MEM’e gönderilmesi
Güvenli Okul Projesi Muratpaşa İlçe MEM Eylem Planı, çalışma takvimi, öncelikli okullar, ekip bilgileri
Kasım 2017’ye kadar Muratpaşa İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü
Muratpaşa RAM Okul Müdürlükleri
10
Güvenli Okul Projesi İlçe İzleme Ekibinin oluşturulması, İzleme planının ve programının hazırlanması, Kaymakamlık onayı alınıp sürecin başlatılması(ÖERH Şube Müdürü başkanlığında, RAM Müdürü veya PDR Hiz. Başkanı, 2 Rehberlik Öğretmeni, her eğitim kademesinden 1’er idareci)
Oran:Ziyaret edilen okul sayısı / İlçedeki okul sayısı
Ekip; Ekim ayı içinde görevlendirmesi ve
sürecin İlçe Eylem Planı yayımlandıktan sonra
başlatılması.
Muratpaşa İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü
Muratpaşa Kaymakamlığı Muratpaşa RAM Okul Müdürlükleri
11İlçe düzeyinde sosyal, kültürel ve sportif etkinliklerin planlanması/ gerçekleştirilmesi /değerlendirilmesi/ geliştirilmesi
İlçe düzeyinde planlanan:Sosyal, Kültürel ve Sportif Etkinlik Sayısı,Dönem Sonu itibarı ile katılımcı öğrenci, yönetici, öğretmen ve anne baba sayıları
30 Ekim 2017 tarihine kadar
Muratpaşa İlçe Milli Eğitim MüdürlüğüOkul Müdürlükleri
İl Milli Eğitim MüdürlüğüDiğer kamu kurum ve kuruluşları
82
12
İlçe düzeyinde; disiplin suçları, devam devamsız durumu ile adli vakaların derlenip değerlendirilmesi (ilçe düzeyinde e okul modülü verileri esas alınacak)
Resmi bilgi ve belgeler, değerlendirme sonuçlarına ilişkin rapor
Eğitim-Öğretim yılı boyunca
Muratpaşa İlçe Milli Eğitim MüdürlüğüOkul Müdürlükleri
İl Milli Eğitim Müdürlüğü
13
Güvenli Okul Projesi İlçe İzleme Ekibi tarafından okul/ kurum ziyaretlerinin yapılıp sonuçlarının okul bazında değerlendirilmesi. Dönem sonunda genel değerlendirme raporu hazırlanması
Oran ve sayı-Ziyaret edilen okul sayısı / ilçedeki okul sayısına oranı -Okul bazında tanzim edilen inceleme raporu sayısı / ilçedeki okul sayısı -Öncelikli okullar dışında ziyaret edilen okul sayısı:
Eğitim öğretim yılının başından itibaren ve yıl
boyunca (öncelikli okullar yıl içerisinde en
az iki kez ziyaret edilecektir.)
Muratpaşa İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüİş Güvenlik Uzmanları
Okul Müdürlükleri Muratpaşa RAM
14
Güvenli Okul Projesi İlçe MEM / Okul Eylem Planları kapsamında yapılan çalışmaların her dönemin sonunda okullardan derlenmesi ve komisyon marifeti ile ilçe raporunun ve veri icmalinin hazırlanması.(Okulların çalışma usul ve esasları İlçe MEM Eylem Planında belirtilecektir.)
Oran:Rapor ve veri formu gönderen okul sayısı / İlçedeki okul sayısı (Hedef her yarıyıl sonunda %100)
Aralık 2017 son haftasıMayıs 2018 son haftası
Muratpaşa İlçe Milli Eğitim MüdürlüğüOkul MüdürlükleriMuratpaşa RAM İş Güvenlik Uzmanları
Resmi kamu kurum ve kuruluşlarıOkul Müdürlükleri
15
Güvenli Okul Projesi İlçe Yürütme Kurulunda; ilçe raporunun ve toplanan verilerin görüşülmesi, Okullardan gelen sorun ve önerilerin değerlendirilmesi, Sonuç / alınan kararlar ile birlikte ilçe raporunun ve ilçe veri formunun onaylanarak İl MEM’e resmi yazı ekinde gönderilmesi.
Toplantı tutanağı ve diğer Resmi Yazışma evrakları
Ocak 2018Haziran 2018
(İlk haftasında)
Muratpaşa İlçe Milli Eğitim MüdürlüğüMuratpaşa RAM İş Güvenlik Uzmanları
İlçe düzeyindeki kamu kurum ve kuruluşlarOkul Müdürlükleri
16
Yapılan çalışmaların geliştirilmesine yönelik; İl/ İlçe Yürütme Kurulu Kararlarının okullara duyurulması. ( İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri GOP İlçe İzleme Ekibi raporlarına göre ara kararlar alıp okullara duyuru yapabilir)
Resmi Duyuru Yazısı Ocak 2018Haziran 2018
Muratpaşa İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüİş Güvenlik Uzmanları
Okul Müdürlükleri
17
Türkiye Bağımlılıkla Mücadele Eğitim Programının Uygulanması Eğitimlerinin Planlaması (Hayat Boyu Öğrenme Şubesi tarafından takip edilecektir.
Çalışma Planı / Takvim İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü(Hayat Boyu Öğrenme Şubesi) Okul Müdürlükleri
83
18 İdarecilere ve Rehberlik Öğretmenleri “Madde Bağımlılığı İle Mücadele Eğitimi” verilmesi
Eğitim Verilen İdareci:Eğitim verilen Rehberlik Öğretmeni: 2017-2018
Muratpaşa İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüİlçe Emniyet Müdürlüğü
Muratpaşa RAM
Not: Rehberlik öğretmeni olmayan okullarda yapılacak çalışmalar RAM işbirliğinde tematik olarak planlanıp İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından tematik öğretmen görevlendirmesi (öncelikle RAM’da görevli) yapılacaktır. Tüm çalışmalar okulun GOP raporuna işlenmesi sağlanacaktır. Çalışma takvimine; gönderilen emirlerde belirtilen iş ve işlemler eklenecektir.
PDR İL DANIŞMA KOMİSYONUNDA ALINAN KARARLAR İNCELENECEKTİR.
84
EK-5OKUL / KURUM MÜDÜRLÜKLERİ / GÜVENLİ OKUL PROJESİ (GOP) OKUL YÜRÜTME KURULU
Sıra FAALİYETLER GÖSTERGELER SÜRE SORUMLU KURUMLAR/BİRİM
DESTEKÇİ KURUM/BİRİM
1Okul / Kurumlarda “Krize Müdahale Ekibi” oluşturulması
Ekiplerin Oluşturulmasına İlişkin Resmi Yazı veya Toplantı Tutanağı
15 Eylül 2017’ye kadar
Resmi ve Özel Okul Müdürlükleri Muratpaşa RAM
2
Muratpaşa RAM’da Psiko-Sosyal Müdahale Ekibi’nin oluşturulması ve bu bilgilerin; İl MEM ve ilgili Muratpaşa İlçe MEM’e gönderilmesi.
Resmi yazılar;Kaymakamlık Onayı Ekip bilgileri
15 Eylül 2017’ye kadarMuratpaşa RAM Muratpaşa İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü
Muratpaşa İlçe Milli Eğitim MüdürlüğüOkul Müdürlükleri
3Güvenli Eğitim Koordinasyon Görevlisi ile işbirliği ve koordinasyon toplantısı yapılıp alınan kararların tutanak altına alınması
Toplantı tutanağı En geç 15 Eylül 2017 tarihine kadar
Okul Müdürlükleri / GOP Okul Yürütme Kurulları
İlçe Emniyet MüdürlüğüMuratpaşa İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü
4Güvenli Okul Projesi kapsamında okulun /kurumun mevcut durumu ve ihtiyaç analizinin yapılması ve sonuçlarının raporlanması.
Rapor ve diğer bilgi ve belgeler En geç 10 Ekim 2017’ye kadar
Okul Müdürlükleri / GOP Okul Yürütme Kurulu
Muratpaşa RAM Muratpaşa İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü
5 Okulların fiziki şartlarının iyileştirilmesine yönelik çalışmalar
Okul idaresince yapılan /yapılacak çalışmalar veya uygunluk durumu GOP Okul Yürütme Kurulu tarafından Ekim ayında hazırlanacak bir raporda net olarak belirtilecektir.
Eğitim öğretime başlama tarihine kadar
tamamlanacak ve Eğitim öğretim yılı boyunca geliştirme
çalışması yapılacaktır
Okul Müdürlükleri
Okul Aile Birlikleri Muratpaşa İlçe Milli Eğitim MüdürlüğüYerel YönetimlerSTK
6 Muratpşa İlçe Eylem Planı yayımlandıktan sonra, Güvenli Okul Projesi Okul Yürütme Kurulu tarafından ilçenin ve okulun mevcut durum ve ihtiyaç analizi sonuçları dikkate alınarak Güvenli Okul Projesi (GOP) Okul Eylem Planının hazırlanması ve Muratpaşa İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’ne gönderilmesi
Okul Eylem Planı Kasım 2017 Okul Müdürlükleri / GOP Okul Yürütme Kurulu
Muratpaşa İlçe Milli Eğitim MüdürlüğüMuratpaşa RAM
85
7
Güvenli Okul Projesi (GOP) Okul Yürütme Kurulu ve diğer personel tarafından yapılacak çalışmalara ilişkin görev dağılımının veya görevlendirmenin yapılması
Resmi Yazılar / Yazışmalar / Toplantı Tutanağı Kasım 2017
Okul Müdürlükleri / Güvenli Okul Projesi (GOP) Okul Yürütme Kurulları
Muratpaşa RAM
8Sosyal Etkinlikler Kurulunun oluşturulması ve planların hazırlanması ( ayrıca; ilçe düzeyinde yapılacak etkinliklere katılım sağlanması)
Resmi yazı veya toplantı tutanağı, Plan
İlgili mevzuat hükümleri veya İl/ İlçe
MEM emirleri kapsamında
Okul Müdürlükleri
Muratpaşa İlçe Milli Eğitim MüdürlüğüOkul aile birliğiİlgili kurum ve kuruluşlar
9 Okul içinde uygun mekânlara; “Dilek ve Öneriler” kutularının yerleştirilmesi Okuldaki Dilek ve Öneriler Kutu
Sayısı:Ekim-Kasım 2017 Okul müdürlükleri / GOP Okul
Yürütme KuruluMuratpaşa İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü
10 Okul kantini denetimi Kantin Sayısı:Aylık denetim sayısı:
Eğitim-Öğretim yılı boyunca
Okul Müdürlükleri / GOP Okul Yürütme Kurullarının / Nöbetçi Öğretmen
İl/ İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü,İlgili kurum ve kuruluşlar
11 Öğrenci Servis Araçlarının denetimi Aylık denetim sayısı:Öğrenci servisi sayısı:
Eğitim-Öğretim yılı boyunca
Okul Müdürlükleri / GOP Okul Yürütme Kurulları/ Nöbetçi Öğretmen
İl/ İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü,İlgili kurum ve kuruluşlar
12 Okul giriş ve çıkışları ile okul içinin denetimi Günlük denetim ve nöbet raporu Eğitim-Öğretim yılı boyunca
Okul Müdürlükleri / GOP Okul Yürütme Kurulları / Nöbetçi Öğretmen /ler
Muratpaşa İlçe Emniyet Müdürlüğü
13
Güvenli Okul Projesi (GOP) Okul Yürütme Kurulunda; okul eylem planı kapsamında yapılan çalışmaların her dönemin sonunda değerlendirilmesi ve geliştirilmesine yönelik çalışma yapılması / Gerek duyulması halinde ek toplantılar yapılması.
İmza sirküleri, tutanaklar, rapor, görseller Aylık Okul Müdürlükleri / GOP Okul
Yürütme Kurulları
Muratpaşa İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü
14
Güvenli Okul Projesi (GOP) Okul Eylem Planı kapsamında yapılan çalışmaların dönem sonunda derlenerek görüşülmesi, değerlendirilmesi, Muratpaşa İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’ne gönderilmesi.
İmza sirküleri, tutanaklar, rapor, görseller
Aralık 2017Mayıs 2018
(Son haftaları)
Okul Müdürlükleri / GOP Okul Yürütme Kurulları
Muratpaşa İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü
86
15 Okullarda psikososyal eğitimlerin verilmesi ( Travma sonrasında ihtiyaç halinde verilir)
Oran Eğitim alması gereken öğrenci sayısı / Eğitim verilen öğrenci sayısı
Eğitim-Öğretim Yılı Boyunca
Okul Müdürlükleri / PDR Birimleri Muratpaşa RAM
16Okul güvenliği hakkında iş güvenliği ve sağlığı kapsamında okulda görevli personele ve velilere yönelik bilgilendirme çalışmalarının yapılması.
OranBilgilendirme yapılanPersonel Sayıs: Veli sayısı
Ekim – Kasım Ayı Boyunca
Okul Müdürlükleri / İl/İlçe İş Güvenliği Uzmanı İl Milli Eğitim Müdürlüğü
17Okul Duvar Gazetelerinin veya elektronik görsel panoların kurulması, İşlevsel hale getirilmesi
Duvar gazetesi ve Elektronik (görsel) pano sayısı:
2017–2018 Eğitim Öğretim Yılı İçerisinde Okul Müdürlükleri Muratpaşa İlçe Milli
Eğitim Müdürlüğü
18 Değerler Eğitimi Projesine destek verilmesi Veriler ilgili proje raporundan derlenecektir.
2017–2018 Eğitim Öğretim Yılı Boyunca Okul Müdürlükleri İl Milli Eğitim Müdürlüğü
19
Türkiye Bağımlılıkla Mücadele Eğitim Programının Uygulanması ve veri girişi(Hayat Boyu Öğrenme Şubesi tarafından takip edilecektir.
Hedef: Tüm sınıflar (Veriler ilgili modül çıktılarımdan derlenecektir)
2017–2018 Eğitim Öğretim Yılı Boyunca
Okul MüdürlükleriRehberlik ÖğretmenleriHayat Boyu Öğrenme Şubesi
İl Milli Eğitim MüdürlüğüMuratpaşa İlçe Milli Eğitim MüdürlüğüMuratpaşa RAM Halk Eğitimi Müdürlüğü
20 İhmal ve İstismara yönelik bildirim yükümlülüğü personel eğitimi. Hedef % 100 2017–2018 Eğitim
Öğretim Yılı Boyunca
Rehberlik ÖğretmenleriOkul MüdürlükleriMuratpaşa RAM
İl Milli Eğitim MüdürlüğüMuratpaşa İlçe Milli Eğitim MüdürlüğüMüdürlükleriMuratpaşa RAM
21
Danışmanlık tedbiri kararı verilen bireylere PDR hizmeti sunulması ( Kaynak olarak MEB-Danışmanlık Tedbiri Uygulamaları El Kitabının içeriğinden yararlanılması)
Uygulama kapsamında PDR hizmeti verilen Birey Sayısı:Toplam Oturum Sayısı:
2017–2018 Eğitim Öğretim Yılı Boyunca
Okul Müdürlükleri Muratpaşa RAM
İl Milli Eğitim MüdürlüğüMuratpaşa İlçe Milli Eğitim MüdürlüğüAdli Mercilerİl Emniyet Müdürlüğü Çocuk Şube Müdürlüğü
22 Sokakta çalıştığı tespit edilen öğrencilerin ilgili kurumlara bildirimin yapılması Bildirim sayısı: 2017–2018 Eğitim
Öğretim Yılı Boyunca
Okul MüdürlükleriSınıf Rehber ÖğretmenleriOkul PDR BirimiMuratpaşa RAM
Muratpaşa İlçe Milli Eğitim MüdürlüğüMuratpaşa RAM
23 Şiddete maruz kaldığı tespit edilen öğrencilerin ilgili kurumlara bildirimin yapılması
Bildirim sayısı: 2017–2018 Eğitim Öğretim Yılı Boyunca
Okul Müdürlükleri Muratpaşa RAM
Muratpaşa İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü
87
Muratpaşa RAM İlgili kamu kurum ve kuruluşları
24 Okula devamsız öğrenci velilerinin günlük olarak bilgilendirilmesi.
Bilgilendirilen veli sayısı:(veriler aylık takip edilip her dönemin sonunda birleştirilerek işlenecektir)
2017–2018 Eğitim Öğretim Yılı Boyunca Okul Müdürlükleri Muratpaşa İlçe Milli
Eğitim Müdürlüğü
25Sosyoekonomik düzeyi düşük olan öğrencilerin okul aile birliği tarafından desteklenmesi
Öğrenci Sayısı:Yardım Tutarı (TL):
2017–2018 Eğitim Öğretim Yılı Boyunca
Okul Aile Birliği / Okul İdaresi İl/ İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, Yerel YönetimlerResmi Kurum ve Kuruluşlar
26
Okulların imkânları dâhilinde öğrencilerin olumsuz ortamlardan uzak tutulması adına ders dışı zamanlarda eğitici, sosyal, kültürel, sportif, sanatsal etkinliklerin planlanarak gerçekleştirilmesi (öğle arası / yemek arası dahil)
Etkinlik Sayısı:Katılımcı öğrenci sayısı:(Hedef % 100)
2017–2018 Eğitim Öğretim Yılı Boyunca
Okul / Kurum MüdürlükleriHalk Eğitim MerkeziGençlik ve Spor İl MüdürlüğüBelediye Spor ve Kültür Daire Başkanlıkları
Muratpaşa İlçe Milli Eğitim MüdürlüğüMuratpaşa RAM İl Emniyet Müd.Yerel Yönetimler
Not: Rehberlik öğretmeni olmayan okullarda yapılacak çalışmalar; RAM işbirliğinde tematik olarak planlanıp İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü aracılığı ile tematik öğretmen görevlendirilmesi sağlanacaktır. Tüm çalışmalar okulun Güvenli Okul Projesi (GOP) raporuna işlenecektir. Çalışma takvimine; gönderilen emirlerde belirtilen iş ve işlemler eklenecektir.
PDR İL DANIŞMA KOMİSYONUNDA ALINAN KARARLAR İNCELENECEKTİR.
88