· Web viewGIÁO PHẬN BÀ RỊA SỐNG NIỀM VUI TÌNH YÊU GIA ĐÌNH NĂM 2017 CHUẨN BỊ CHO NGƯỜI TRẺ

Chuẩn Bị Cho Người Trẻ Bước Vào Đời Sống Hôn Nhân 1

CHIA S CH Đ M C V 2017Ẻ Ủ Ề Ụ Ụ

GIÁO PH N BÀ R AẬ Ị

SỐNG NIỀM VUI TÌNH YÊU GIA ĐÌNH NĂM 2017

CHU N B CHO NG I TRẨ Ị ƯỜ ẺB C VÀO Đ I S NG HÔN NHÂNƯỚ Ờ Ố

2 NIỀM VUI TÌNH YÊU GIA ĐÌNH



LỜI NÓI ĐẦU

Hội Đồng Giám Mục Việt Nam định hướng mục vụ cho ba năm tới (2017-2019) với mong muốn giúp các gia đình kiến tạo và sống Niềm Vui Tình Yêu Gia Đình.

Tập sách nhỏ này trình bày mười một đề tài học hỏi trong năm mục vụ 2017 với chủ đề Chuẩn Bị Cho Người Trẻ Bước Vào Đời Sống Hôn Nhân.

A. Tập sách: SỐNG NIỀM VUI TÌNH YÊU GIA ĐÌNH B. Mục lục và nội dung: Tập sách có 04 phần với 11 đề tài. Các đề tài học hỏi dựa theo Tông huấn AMORIS LAETITIA; Tông huấn FAMILIARIS CONSORTIO; Tông sắc MISERICORDIÆ VULTUS; THƯ CHUNG 2016 của HĐGMVN; THƯ ĐỊNH HƯỚNG MỤC VỤ - Giáo Phận Bà Rịa 2017; và các tài liệu khác về mục vụ gia đình của huấn quyền, hay tập sách nhỏ: Rực Sáng Ngọn Lửa Tình Yêu Gia Đình của Ban thư ký UBMVGĐ trực thuộc HĐGMVN...

PHẦN 01: Tầm quan trọng của việc chuẩn bị cho người trẻ bước vào đời sống hôn nhân, gồm các bài: Bài 01: Chuẩn bị cho người trẻ bước vào đời sống gia đình: Ý nghĩa và tầm quan trọng. Bài 02: Gia đình cha mẹ: Chuẩn bị cho người trẻ bước vào đời sống gia đình.

PHẦN 02: Ý nghĩa và phẩm giá của hôn nhân công giáo, gồm các bài: Bài 03: Ý nghĩa và ơn gọi của hôn


nhân công giáo. Bài 04: Phẩm giá và vẻ đẹp của hôn nhân công giáo. Bài 05: Ý nghĩa sâu xa của tính dục. Bài 06: Những khó khăn trong đời hôn nhân công giáo.

PHẦN 03: Niềm vui tình yêu gia đình, gồm: Bài 07: Tiếp đón sự sống mới. Bài 08: Yêu thương và chờ đợi lúc mang thai. Bài 09: Tình yêu của người mẹ và người cha.

PHẦN 04: Cử hành và sống Bí tích hôn phối, gồm: Bài 10: Việc chuẩn bị cử hành hôn lễ. Bài 11: Cử hành và sống bí tích hôn phối.

C. Hình thức triển khai.

Mỗi bài được triển khai gồm các phần mục sau:

Phần 1: Dẫn nhập.

Phần 2: Diễn giải trong 2 hoặc 3 điểm nhỏ (Có ghi chú, trích từ nguồn để tiện tham khảo)

Phần 3: Một vài áp dụng cụ thể.

Phần 4: Lời kết.

Phần 5: Câu hỏi gợi ý cho buổi thảo luận.

Ban Huấn Giáo


MỤC LỤC

PHẦN 01: Tầm quan trọng của việc chuẩn bị cho người trẻ

bước vào đời sống hôn nhân.....................................6

Bài 01: Chuẩn bị cho người trẻ bước vào đời sống gia đình: Ý

nghĩa và tầm quan trọng ............................................6

Bài 02: Gia đình cha mẹ: Chuẩn bị cho người trẻ bước vào đời

sống gia đình..............................................................14

PHẦN 02: Ý nghĩa và phẩm giá của hôn nhân công giáo.. 20

Bài 03: Ý nghĩa và ơn gọi của hôn nhân công giáo.................20

Bài 04: Phẩm giá và vẻ đẹp của hôn nhân công giáo...............27

Bài 05: Ý nghĩa sâu xa của tính dục........................................42

Bài 06: Những khó khăn trong đời hôn nhân công giáo..........49

PHẦN 03: Niềm vui tình yêu gia đình..................................53

Bài 07: Tiếp đón sự sống mới. .................................................53

Bài 08: Yêu thương và chờ đợi lúc mang thai ........................57

Bài 09: Tình yêu của người mẹ và người cha..........................62

PHẦN 04: Cử hành và sống Bí tích hôn phối......................71

Bài 10: Việc chuẩn bị cử hành hôn lễ......................................71

Bài 11: Cử hành và sống bí tích hôn phối................................78


PH N M TẦ Ộ

TẦM QUAN TRỌNG CỦA VIỆC

CHUẨN BỊ CHO NGƯỜI TRẺ

BƯỚC VÀO ĐỜI SỐNG HÔN NHÂN


Bài 01

Chuẩn bị cho người trẻ bước vào đời sống gia đình:

Ý NGHĨA VÀ TẦM QUAN TRỌNG

Dẫn nhập

Thư chung gởi Cộng đồng Dân Chúa ngày 07 tháng 10 năm 1916, Hội đồng Giám mục Việt Nam (HĐGMVN) đã đưa ra chủ đề Mục vụ gia đình ba năm với những điểm nhấn cho từng năm:

– Năm 2016–2017: Chuẩn bị cho người trẻ bước vào đời sống hôn nhân;– Năm 2017–2018: Đồng hành với các gia đình trẻ;– Năm 2018–2019: Đồng hành với những gia đình gặp khó khăn.

Đặc biệt, với chủ đề của năm 2016–2017, các ngài đã nêu rõ tầm quan trọng của việc “Chuẩn bị cho người trẻ bước vào đời sống hôn nhân” khi nhấn mạnh: “Kết hôn là một quyết định rất quan trọng, vì thế cần phải được chuẩn bị chu đáo hết sức có thể”1.

1. Ý nghĩa và tầm quan trọng.

Trong Tông huấn về Gia đình, thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã nêu bật ý nghĩa và tầm quan trọng của việc chuẩn bị cho người trẻ bước vào đời sống hôn nhân:“Vào

1 HĐGMVN, Thư chung 2016, số 5.


thời chúng ta, việc chuẩn bị cho các bạn trẻ bước vào hôn nhân và đời sống gia đình càng cần thiết hơn bao giờ hết”2.

Trước đây, ở một số nước, các gia đình, theo những tập tục cổ truyền vẫn còn giữ được vai trò truyền đạt cho các bạn trẻ những giá trị liên hệ tới đời sống hôn nhân và gia đình, bằng một hệ thống giáo dục hay khai tâm tiệm tiến, nhưng nay những truyền thống đó hầu như không còn.

Xã hội hôm nay có quá nhiều thay đổi khiến cho những người trẻ không còn nhận ra được phẩm trật đúng đắn của các giá trị và vì không còn những tiêu chuẩn chắc chắn để xử thế, họ không còn biết làm sao để đương đầu và giải quyết các khó khăn mới.

Trước những thay đổi trong hoàn cảnh mới, đòi hỏi các gia đình, Hội thánh và cả xã hội đều phải dấn thân vào nỗ lực chuẩn bị tương xứng, để các bạn trẻ có thể cáng đáng các trách nhiệm trong tương lai. “Kinh nghiệm cho thấy được rằng, các bạn trẻ được chuẩn bị chu đáo cho đời sống gia đình, cách chung sẽ thành công hơn các bạn khác”3.

Trong Tông huấn Niềm vui của Tình yêu (NVTY), Đức Thánh Cha Phanxicô đã nhấn mạnh: “Thực tại xã hội phức tạp và những thách đố mà ngày nay các gia đình đang phải đối diện, đòi hỏi toàn thể cộng đoàn Kitô hữu dấn thân hơn nữa trong việc chuẩn bị cho các đội bạn sắp kết hôn”4.

2 Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II, Familiaris Consortio, số 66. 3 Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II, Familiaris Consortio, số 66.4 ĐGH Phanxicô, Amoris Laetitia - Niềm vui của Tình Yêu, số 206.


Trong Thư Chung gởi Cộng đồng Dân Chúa, Hội đồng Giám mục Việt Nam cũng mời gọi: “Trong thực tế ngày nay, một số người trẻ chỉ quan tâm đến việc tổ chức lễ cưới thật lớn, mà không hiểu biết đầy đủ về trách nhiệm trong đời sống hôn nhân. Một số khác, vì vất vả với việc mưu sinh, ít có thời giờ để chuẩn bị kỹ lưỡng cho đời sống hôn nhân họ sắp bước vào. Vì thế cần khuyến khích người trẻ tham dự những lớp chuẩn bị hôn nhân, đồng thời các giáo xứ phải tổ chức chương trình cho chu đáo. Mỗi giáo phận có thể có chương trình riêng tùy theo hoàn cảnh, tuy nhiên chúng tôi mong muốn các khóa chuẩn bị hôn nhân phải giúp cho các bạn trẻ thấy đích điểm không chỉ là ngày cưới mà là cả đời sống gia đình lâu dài sau này”5.

2. Tiến trình chuẩn bị đời sống hôn nhân

Việc chuẩn bị hôn nhân phải được xem xét và thực hiện theo một tiến trình tuần tự và liên tục. Trong Tông huấn về Gia đình, thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã đề nghị một lộ trình gồm ba giai đoạn chính: chuẩn bị xa, chuẩn bị gần và chuẩn bị liền trước Bí tích6.

5 HĐGMVN, Thư chung 2016, số 5.6 x. Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II, Familiaris Consortio, số 66.


2.1. Chuẩn bị xa

Ngay từ thời thơ ấu, gia đình phải giáo dục các em khám phá ra nhân cách đặc biệt của mình, tâm lý cũng như thể lý, những sức mạnh cũng như những yếu đuối riêng của mình.

Đây là giai đoạn mà trong đó người ta dần dần tập cho các em lòng quí chuộng đối với mọi giá trị nhân bản đích thực trong các tương quan với tha nhân và với xã hội, luyện tập tính tình để biết tự chủ, biết sử dụng đúng đắn các xu hướng riêng của mình, biết cách nhận xét và gặp gỡ những người khác phái.

Các em phải có một sự đào tạo vững chắc về đời sống thiêng liêng và giáo lý, để hiểu rõ hơn các ơn gọi và các sứ mạng khác nhau trong Hội thánh.

2.2. Chuẩn bị gần.

Đến lứa tuổi thích hợp, các bạn trẻ được chuẩn bị chuyên biệt, tái khám phá các bí tích để cử hành và sống các bí tích ấy cho xứng hợp.

Những người đính hôn sẽ phải được bổ túc bằng một sự chuẩn bị cho đời sống lứa đôi: Khuyến khích họ đào sâu những vấn đề về tính dục hôn nhân, những kiến thức căn bản về đời sống tâm sinh lý, về vai trò làm cha mẹ có ý thức trách nhiệm và việc giáo dục con cái.

Chuẩn bị cho công cuộc tông đồ gia đình, cho tình huynh đệ và sự cộng tác với các gia đình khác, cho việc tích cực


hội nhập vào các nhóm, các hiệp hội, các phong trào vì thiện ích nhân bản và gia đình.

Giúp họ biết quan tâm đến những yếu tố cơ bản cho một nếp sống gia đình ổn định như: việc làm chắc chắn, điều kiện tài chánh, biết điều hành sáng suốt...

2.3. Chuẩn bị trực tiếp

Việc chuẩn bị này phải diễn ra trong nhiều tháng và nhất là trong những tuần cuối trước lễ cưới để nhờ đó có thể đem lại được một ý nghĩa mới, một nội dung mới và một hình thức mới cho việc quen gọi là điều tra hôn phối mà giáo luật đòi buộc.

Giúp họ đào sâu về mầu nhiệm Chúa Kitô và Hội Thánh, về ý nghĩa của ân sủng và của trách nhiệm gắn liền với hôn nhân Kitô giáo.

Các đôi bạn cũng cần được chuẩn bị chu đáo để tham dự tích cực vào nghi lễ phụng vụ hôn phối.

Việc chuẩn bị nêu ra ở trên cũng được Hội đồng Giám mục Việt Nam nhắc nhở trong Thư Chung 2016 và trong “Thư định hướng Mục vụ năm 2017” của Giáo phận Bà Rịa cũng nhắc lại những điểm nhấn cần được quan tâm trong tiến trình“Chuẩn bị cho người trẻ bước vào đời sống hôn nhân”:

– “Ý nghĩa của ơn gọi hôn nhân, phẩm giá và vẻ đẹp của hôn nhân, ý nghĩa sâu xa của tính dục và trách nhiệm xây dựng một gia đình mới.


– Đề cao và sống ý nghĩa của việc cử hành Bí tích Hôn phối.

– Mời gọi các linh mục giải thích và tạo cơ hội để người trẻ hiểu biết trước những khó khăn và thử thách trong đời sống hôn nhân và gia đình”7.

Trong Tông huấn Niềm vui của Tình yêu, Đức Thánh Cha Phanxicô cũng đã quan tâm đến việc“Hướng dẫn những người đính hôn trong hành trình chuẩn bị hôn nhân, và việc chuẩn bị cử hành hôn lễ”8. Ngài còn nhấn mạnh: “Điều quan trọng là con đường khai tâm vào Bí tích Hôn nhân khã dĩ cung cấp cho họ những yếu tố cần thiết để có thể lãnh nhận bí tích ấy với nhũng điều kiện tốt nhất và khởi đầu cuộc sống gia đình một cách vững chắc”9.

3. Trách nhiệm chuẩn bị cho người trẻ bước vào đời sống gia đình

Vì tầm quan trọng của ơn gọi hôn nhân và gia đình, thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II trong Tông huấn về Gia đình đã chỉ rõ trách nhiệm cho mọi thành phần dân Chúa10:

Trong giáo phận, mục vụ gia đình trước hết thuộc trách nhiệm Giám mục. Ngài là người cha của gia đình Giáo phận, là điểm tựa cho các gia đình và những người giúp ngài trong việc mục vụ gia đình. Ngài quan tâm, dành thời giờ, sức lực, nhân sự và phương tiện cho công việc này.

7Giáo phận Bà Rịa, Thư Định Hướng Mục Vụ năm 2017, số 2; x. HĐGMVN, Thư chung 2016, số 5.

8 x. ĐGH Phanxicô, Amoris Laetitia - NVTY, các số 205-215.9 ĐGH Phanxicô, Amoris Laetitia - NVTY, số 206.10 x. Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II, Familiaris Consortio, số 73-74.


Các linh mục cộng tác với Giám mục như là thành phần cốt yếu trong công tác mục vụ gia đình. Các linh mục nâng đỡ gia đình trong lúc gặp khó khăn và đau khổ, giúp các thành viên trong gia đình biết nhìn cuộc sống dưới ánh sáng Tin mừng.

Các linh mục và phó tế bao giờ cũng phải xử sự như người cha, người anh, người mục tử và thầy dạy để giúp các gia đình nhận ra sự thật.

Các tu sĩ nam nữ phục vụ gia đình bằng nhiều cách như: thăm viếng các gia đình, săn sóc các bệnh nhân, liên lạc thân ái với các gia đình đang gặp khó khăn, chuẩn bị cho các bạn trẻ bước vào hôn nhân, hướng dẫn các đôi bạn truyền sinh có trách nhiệm.

Các bậc cha mẹ trong đời sống gia đình là nhân tố quan trọng cho việc giáo dục, định hướng và chuẩn bị cho con cái mình. “Chính đời sống gia đình hiện nay là môi trường giáo dục và chuẩn bị tốt nhất cho cuộc sống hôn nhân mai sau của con cái trong gia đình”11. Ngoài ra, Đức Thánh Cha Phanxicô còn nhấn mạnh:“những người được chuẩn bị tốt nhất cho đời sống hôn nhân là những người đã học được từ chính cha mẹ của họ thế nào là hôn nhân Kitô giáo, trong đó cả hai người chọn nhau vô điều kiện và tiếp tục làm mới lại quyết định đó mỗi ngày”12.

11 HĐGMVN, Thư chung 2016, số 5.12 ĐGH Phanxicô, Amoris Laetitia - NVTY, số 208.


Câu hỏi thảo luận

1. Đâu là những lý do cần thiết cho việc chuẩn bị cho người trẻ bước vào đời sống hôn nhân?

3. Việc chuẩn bị cho người trẻ bước vào đời sống hôn nhân thuộc trách nhiệm những ai? Chúng ta có thể làm được gì để giúp đỡ họ?


Bài 02

GIA ĐÌNH CHA MẸ:

CHUẨN BỊ CHO NGƯỜI TRẺ

BƯỚC VÀO ĐỜI SỐNG GIA ĐÌNH.

Hôn nhân, đời sống gia đình là một cái gì hết sức đặc biệt, rất khác. Điều này, chúng ta có thể dễ dàng nhận ra khi trò chuyện với những người vừa bước vào đời sống hôn nhân, họ thường nói: “Tôi tưởng…”, “Nếu biết vậy…”

Vì vậy, cho dù hai người nam nữ yêu nhau bao lâu đi chăng nữa, thì khi bước vào đời sống gia đình với tư cách là chồng, là vợ; là cha, là mẹ thì vai trò này là rất mới mẻ với chính đương sự, bởi lẽ hôn nhân không chỉ là màu hồng, nhưng còn pha lẫn với nhiều màu sắc khác nữa.

Chính vì thế, nếu không có sự chuẩn bị chu đáo, các bạn trẻ khi bước vào đời sống hôn nhân sẽ bị ngỡ ngàng, hụt hẫng… có thể làm phát sinh sự bất hòa, căng thẳng, có nguy cơ đổ vỡ.

Như vậy, chúng ta thấy rõ việc chuẩn bị cho người trẻ bước vào đời sống hôn nhân là một việc hết sức quan trọng. Trong đó, gia đình và cha mẹ của đương sự là thành phần quan trọng không thể thiếu cho việc chuẩn bị này, vì “thực ra, mỗi người đều chuẩn bị cho cuộc hôn nhân ngay từ lúc sinh ra. […] những người được chuẩn bị kết


hôn tốt nhất là những người đã học được từ chính cha mẹ mình thế nào là một hôn nhân Kitô giáo”13.

1. Chuẩn bị xa.

- Tinh thần trách nhiệm:

Tạo điều kiện cho con cái, đặc biệt là các người trẻ biết chia sẻ công việc trong gia đình. Từ những việc nhỏ đến những việc lớn: việc nội trợ, dọn dẹp nhà cửa…

- Biết quan tâm đến người khác: bớt đi những đòi hỏi cho bản thân, giảm bớt những nhu cầu không cần thiết, biết chia sẻ và quan tâm đến những lo âu, trăn trở của cha mẹ, anh chị em trong gia đình…

Trong Tông huấn Niềm vui Tình yêu, Đức Thánh Cha Phanxicô viết: “Chúng ta cần tìm cho ra những ngôn ngữ, những lí lẽ và những chứng từ thích hợp để có thể giúp ta chạm tới nơi thâm sâu nhất của trái tim những người trẻ, nơi họ là những người vốn có khả năng nhất sống để quảng đại, dấn thân, yêu thương và thậm chí sống anh hùng, nhằm mời gọi họ đón nhận những thách đố của đời sống hôn nhân với nhiệt tâm và can đảm”14.

- Tinh thần đạo đức.

- Nghề nghiệp nuôi sống bản thân và gia đình tương lai.

13 ĐGH Phanxicô, Amoris Laetitia - NVTY, số 20814 ĐGH Phanxicô, Amoris Laetitia - NVTY, số 40


2. Chuẩn bị gần.

- Tìm hiểu đối tượng: có thể bổ túc cho mình, chứ không phải người phục vụ mình.

“Công Đồng Chung Vatican II, trong Hiến chế Mục vụ Gaudium et Spes, bày tỏ ưu tư về sự “thăng tiến phẩm giá của hôn nhân và gia đình (cf. các số 47-52)”. Hiến chế này “định nghĩa hôn nhân là một cộng đồng sự sống và tình yêu (cf. 48), đặt tình yêu ở trung tâm gia đình […]. ‘Tình yêu đích thực giữa vợ và chồng (49) hàm chứa sự tự hiến cho nhau, bao gồm và hội nhập các chiều kích tính dục và tình cảm, phù hợp với kế hoạch của Thiên Chúa (cf. 48-49). Văn kiện còn nhấn mạnh việc đôi vợ chồng cắm rễ trong Đức Kitô: Chúa Kitô “đến gặp gỡ đôi vợ chồng Kitô hữu trong Bí tích Hôn phối” (48) và ở lại với họ. Trong cuộc nhập thể, Người đảm nhận tình yêu nhân loại, thanh luyện nó và đem nó đến chỗ viên mãn, nhờ Thánh Thần của Người, Người trao cho đôi vợ chồng khả năng sống tình yêu ấy, làm thấm nhuần toàn thể cuộc sống họ bằng đức tin, đức cậy và đức mến. Nhờ đó, đôi vợ chồng như được thánh hiến, và nhờ một ân sủng đặc biệt họ xây dựng Thân Mình Đức Kitô và làm nên Hội thánh tại gia (cf. Lumen Gentium, 11), từ đó Hội thánh, nếu muốn hiểu biết đầy đủ mầu nhiệm của mình, sẽ nhìn ngắm gia đình Kitô hữu, một thể hiện chân thực của Hội thánh”15.

- Giá trị của gia đình: “Người ta không còn nhận thấy được rõ ràng rằng duy chỉ có sự kết hợp đơn nhất và bất 15 ĐGH Phanxicô, Amoris Laetitia - NVTY, số 67


khả phân li giữa một người nam và một người nữ mới hoàn thành được phận vụ xã hội cách trọn vẹn, vì một sự kết hợp như thế mới là một dấn thân bền vững và có thể đem lại hoa quả sự sống mới. Chúng ta phải thừa nhận vẫn có nhiều hoàn cảnh gia đình khác nhau có thể cung ứng một sự ổn định nào đó, nhưng những kết hợp thực tế (union de facto), hay kết hợp đồng giới, chẳng hạn, không thể đơn giản đánh đồng được với hôn nhân. Không có một kết hợp tạm bợ hay loại trừ việc truyền sinh nào lại có thể bảo đảm cho tương lai của xã hội.”16

“Sức mạnh của gia đình “nằm chủ yếu ở khả năng yêu thương và dạy biết yêu thương. Dẫu có bị tổn thương thế nào thì gia đình vẫn luôn có thể lớn lên khởi đi từ tình yêu”17

- Giáo dục về giới tính: “Một thách đố khác nữa xuất hiện dưới những hình thức khác nhau mang sắc thái một ý thức hệ, cách chung được gọi là “phái tính” (gender), chủ trương “phủ nhận sự khác biệt phái tính và tính hỗ tương tự nhiên giữa người nam và người nữ. Ý thức hệ này nhắm tới viễn tượng một xã hội không có sự phân biệt giới tính và làm xói mòn nền tảng nhân học của gia đình. Ý thức hệ này dẫn đến những dự án giáo dục và định hướng lập pháp cổ xúy cho luận điệu rằng căn tính cá nhân và sự ân ái vẫn có được mà hoàn toàn không liên hệ gì đến sự khác biệt sinh học giữa nam và nữ” 18

16 ĐGH Phanxicô, Amoris Laetitia - NVTY, số 5217 ĐGH Phanxicô, Amoris Laetitia - NVTY, số 5318 ĐGH Phanxicô, Amoris Laetitia - NVTY, số 56


- Tham gia các khóa chuẩn bị hôn nhân: Các Giám mục Việt Nam, cũng theo hướng mục vụ chung quan tâm đến gia đình, nhấn mạnh sự quan trọng của công tác chuẩn bị hôn nhân cho những người trẻ, đặc biệt trong năm 2017: “Kết hôn là một quyết định rất quan trọng, vì thế cần được chuẩn bị chu đáo hết sức có thể. Trong thực tế ngày nay, một số người trẻ chỉ quan tâm đến việc tổ chức lễ cưới thật lớn, mà không hiểu biết đầy đủ về trách nhiệm trong đời sống hôn nhân. Một số khác, vì vất vả với cuộc mưu sinh, ít có thời giờ để chuẩn bị kỹ lưỡng cho đời sống hôn nhân họ sắp bước vào. Vì thế, cần khuyến khích người trẻ tham dự những lớp chuẩn bị hôn nhân, đồng thời các giáo xứ phải tổ chức chương trình cho chu đáo”19.

- Lưu ý đến việc chuẩn bị lễ cưới, hiểu rõ ý nghĩa của bí tích Hôn phối: “…Bí tích Hôn Phối không phải là một qui ước xã hội, một nghi thức trống rỗng, hay chỉ là dấu hiệu bên ngoài của một cam kết. Bí tích này là một ơn ban nhằm thánh hóa và cứu độ đôi vợ chồng, vì “việc họ thuộc về nhau là một hình ảnh thực, qua dấu chỉ bí tích, diễn tả chính mối tương quan giữa Đức Kitô và Hội thánh. Vì thế, đôi hôn phối là một lời nhắc nhở thường xuyên cho Hội thánh về điều đã xảy ra trên thập giá; họ là chứng nhân của ơn cứu độ cho nhau và cho con cái, một ơn mà họ được dự phần nhờ bí tích này”. Hôn nhân là một ơn gọi, xét như đó là sự đáp trả một tiếng gọi đặc biệt sống tình yêu vợ chồng, như một dấu chỉ không hoàn hảo của tình

19 HĐGMVN, Thư Chung 2016, số 5.


yêu giữa Đức Kitô và Hội Thánh. Vì thế, quyết định kết hôn và xây dựng gia đình phải là kết quả của một sự phân định ơn gọi” 20

Tổ chức tiệc cưới: Đơn giản, phù hợp với khả năng, hoàn cảnh gia đình, tránh đua đòi…

Câu hỏi thảo luận:

1. Các bậc cha mẹ thường chuẩn bị những gì cho con cái khi chúng lập gia đình?

2. Tại sao ngày càng có nhiều gia đình trẻ bị đổ vỡ?

20 ĐGH Phanxicô, Amoris Laetitia - NVTY, số 71-75


PH N HAIẦ

Ý NGHĨA VÀ PHẨM GIÁ

CỦA HÔN NHÂN CÔNG GIÁO


Bài 03

Ý NGHĨA VÀ ƠN GỌI


Dẫn nhập

Trong Tông huấn Niềm vui của Tình yêu, Đức Thánh Cha Phanxicô đã nhấn mạnh về ơn gọi của hôn nhân trong chương trình sáng tạo và cứu độ của Thiên Chúa:

“Giao ước hôn nhân, khơi nguồn từ trong tạo thành và được mạc khải trong lịch sử cứu độ, đạt được mạc khải ý nghĩa đầy đủ của nó trong Đức Kitô và Hội thánh của Người. Từ Đức Kitô qua Hội thánh, hôn nhân và gia đình nhận được ân sủng cần thiết để làm chứng cho tình yêu Thiên Chúa và để sống đời sống hiệp thông. Tin mừng về gia đình trải dài suốt dòng lịch sử thế giới, kể từ việc tạo dựng con người theo hình ảnh Thiên Chúa và giống như Thiên Chúa (x. St 1,26-27), cho tới khi hoàn thành mầu nhiệm Giao ước trong Đức Kitô vào thời cùng tận với hôn lễ của Chiên Con (x. Kh 19,9)”21.

Trong chiều hướng đó, chúng ta cùng lược qua ý nghĩa và ơn gọi của Hôn nhân Công Giáo, khởi đi từ ơn gọi hôn nhân trong chương trình của Thiên Chúa, được Chúa Kitô nâng lên hàng Bí tích, đến mục đích của Hôn nhân, và sau cùng là ơn gọi nên thánh trong chính đời sống hôn nhân.

21 ĐGH Phanxicô, Amoris Laetitia - NVTY, số 63.


1. Ơn gọi hôn nhân trong chương trình của Thiên Chúa

Thiên Chúa đã dựng nên con người và mời gọi con người đi vào tình thương, đó là ơn gọi nền tảng và bẩm sinh của con người. Con người được dựng nên theo hình ảnh và giống như Thiên Chúa, là Tình Yêu (x. 1Ga 4,8.16). Ngài đã dựng nên người nam và người nữ, nên tình yêu hỗ tương giữa họ trở thành hình ảnh của tình yêu tuyệt đối và bền vững mà Thiên Chúa dành cho con người, và ơn gọi hôn nhân cũng được ghi khắc ngay trong bản tính của họ.

“Thánh Kinh khẳng định người nam người nữ được tạo dựng cho nhau: ‘Con người ở một mình thì không tốt’. Người nữ là ‘xương thịt bởi xương thịt’ người nam, ngang hàng và gần gũi với người nam. Thiên Chúa đã ban người nữ cho người nam như một ‘trợ tá’, như ‘chính Chúa đến trợ giúp người nam’ (x. Tv 121,2). ‘Vì thế, người nam lìa cha mẹ mà gắn bó với vợ mình, và cả hai thành một xương một thịt’ (x. St 2,24). Sự hợp nhất bền vững giữa hai người nam nữ được Ðức Kitô nói rõ khi nhắc lại ý định ‘từ nguyên thủy’ của Ðấng Sáng Tạo. Họ không còn là hai, nhưng chỉ là một xương một thịt" (Mt 19,6)”22.

2. Hôn nhân Công Giáo là một bí tích

2.1. Bí tích là gì? Bí tích là những dấu chỉ hữu hình của ân sủng, do chính Chúa Giêsu Kitô thiết lập23 để chuyển thông ơn thánh bên trong hầu giúp ta được ơn cứu độ24.

22 Giáo Lý Hội Thánh Công Giáo (GLHTCG) 1992, số 1605.23 X. GLHTCG, 1114.24 X. GLHTCG, 1131.


- Dấu chỉ hữu hình: là những dấu hiệu bên ngoài mà ta có thể thấy được, nghe được và đọc được.- Ban ơn sủng bên trong: qua các bí tích, sự sống thần linh được trao ban cho chúng ta.2.2. Hôn nhân tự nhiênLà một hôn ước ký kết giữa một người nam và một người nữ. Hai người có đầy đủ tự do và trách nhiệm. Sống yêu thương nâng đỡ nhau trong tình vợ chồng.Khi hai người ngoài công giáo kết hôn với nhau thì hôn ước của họ có giá trị như một kết ước tự nhiên. Thiên Chúa cũng ban ơn tự nhiên để cho họ chu toàn bổn phận, nhưng không phải là Bí tích.2.3. Hôn nhân công giáo là một Bí Tích- Giao ước giữa Thiên Chúa và dân Israel của Ngài đã chuẩn bị cho giao ước mới và vĩnh cữu. Trong giao ước mới này, Con Thiên Chúa, Đấng Nhập Thể và hiến dâng mạng sống cho Hội Thánh là Dân Mới25.- Toàn bộ đời sống Kitô hữu mang dấu chỉ của tình yêu phu thê giữa Đức Kitô và Hội Thánh. Bí tích Rửa tội, cửa dẫn nhân loại đến Thiên Chúa đã là một mầu nhiệm hôn ước, bí tích đó như là một thanh tẩy để chuẩn bị hôn lễ (x. Ep 5, 26-27), diễn ra trước bữa tiệc cưới là bí tích Thánh Thể. Hôn nhân Kitô giáo đến lượt mình, trở thành dấu chỉ hữu hiệu, trở thành bí tích của giao ước giữa Đức Kitô và Hội Thánh. Bởi vì nó nói lên và truyền thông ân sủng của giao ước đó, nên hôn nhân giữa hai người đã được rửa tội là một bí tích thật sự của Giao Ước Mới26.

25 X. GLHTCG, 1612.26 GLHTCG, 1617, X. DS 1800; Bộ giáo luật điều 1055,1.


- Khi hai người công giáo kết hôn với nhau theo giáo luật và nghi thức Hội Thánh. Tự do nói lên sự ưng thuận lấy nhau. Như thế chính hai vợ chồng cử hành Bí tích Hôn phối cho nhau, còn linh mục là người chứng hôn theo nghi thức Hội Thánh.

3. Mục đích của hôn nhân

Tự bản chất, hôn nhân hướng đến hai mục đích: trọn đời yêu thương nhau và sinh sản cùng giáo dục con cái27. “Do hôn ước, người nam và người nữ tạo nên một cộng đồng sống chung suốt đời, tự bản tính hôn ước hướng về thiện ích của đôi vợ chồng và việc sinh sản cùng giáo dục con cái”28.

3.1. Trọn đời yêu thương và bổ túc cho nhau.

Nhờ khế ước hôn nhân, người nam và người nữ “không còn là hai, nhưng chỉ là một xương một thịt” (Mt 19, 6; x. St 2, 24), và được mời gọi mỗi ngày một trở nên gắn bó với nhau hơn qua việc nỗ lực sống cam kết trao hiến trọn vẹn cho nhau.

“Sự hiệp thông vợ chồng ăn rễ sâu từ sự thu hút tự nhiên về giới tính, cũng như từ sự bổ túc lẫn nhau giữa nam và nữ, được nuôi dưỡng nhờ những nỗ lực của đôi bạn muốn chia sẻ cho nhau trọn cả bản thân trong suốt cuộc đời”29.

3.2. Sinh sản và giáo dục con cái.

27 CĐ. Vatican II, Hiến Chế Tín Lý Về Giáo Hội, số 11.28 GLHTCG 1992, số 1601.29 UB Giáo Lý Đức Tin, Giáo Lý Hôn Nhân Gia Đình, NXB-TG Hà nội 2004, trang 16.


Tự bản chất, hôn nhân hướng đến việc sinh sản và giáo dục con cái như chóp đỉnh hoàn thành hôn nhân.

“Con cái là ân huệ cao quý nhất của hôn nhân và là sự đóng góp lớn lao kiến tạo hạnh phúc của cha mẹ”. “Tình yêu vợ chồng còn phong phú nhờ những hoa quả của đời sống luân lý, tinh thần và siêu nhiên được cha mẹ truyền lại cho con cái qua việc giáo dục. Theo nghĩa này, mục tiêu nền tảng của hôn nhân và gia đình là phục vụ cho sự sống”30.

4. Nên thánh trong ơn gọi hôn nhân.

Ơn gọi nên thánh chung của mọi Kitô hữu được diễn tả cách cụ thể trong cuộc sống hôn nhân và gia đình. Đôi bạn có nghĩa vụ mỗi ngày phải sống thánh thiện, biến toàn thể đời sống thành dấu chỉ yêu thương và hiệp nhất như Công đồng Vaticanô II đã nói: “Nhờ sức thiêng của bí tích Hôn phối, các đôi vợ chồng Kitô hữu biểu hiện và tham dự vào mầu nhiệm hiệp nhất và tình yêu phong phú giữa Đức Kitô và Hội Thánh; họ giúp nhau nên thánh trong đời sống hôn nhân, trong việc đón nhận và giáo dục con cái; nhờ đó, họ nhận được những ơn riêng cho bậc sống của mình trong Dân Chúa… Được ban cho những phương tiện cứu rỗi dồi dào như thế, mọi Kitô hữu, dù ở địa vị nào, bậc sống nào cũng đều được Chúa kêu gọi đạt tới sự trọn lành thánh thiện như Chúa Cha là Đấng trọn lành, tuỳ theo con đường của mỗi người”31.

30 GLHTCG 1992, các số1652-1653.31 CĐ. Vatican II, Hiến Chế Tín Lý Về Giáo Hội, số 11.


Trong Tông huấn Gia đình, thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II nhắc lại: “Ơn gọi mọi người nên thánh cũng được ngỏ với các vợ chồng và cha mẹ Kitô hữu. Đối với họ, ơn gọi này được nêu bật trong việc cử hành bí tích Hôn phối và được thực hiện cách cụ thể trong thực tế riêng của cuộc sống hôn nhân và gia đình”32.

Ơn gọi nên thánh của hôn nhân còn được mời gọi thể hiện trong sự hiệp nhất, yêu thương và làm chứng tá như lời Đức Hồng Y Phanxicô X. Nguyễn Văn Thuận:“Phải chứng minh rằng các con được gọi nên thánh và các con có thể sống một đời hôn nhân đẹp lòng Chúa. Các con chia sẻ với các gia đình khác: ân sủng, hạnh phúc, Chúa đã ban cho gia đình các con. Nhìn vào gia đình các con, thiên hạ phải đặt câu hỏi: “Tại sao họ có thể sống hiệp nhất, yêu thương, trung thành với nhau như thế ?”33.

Câu hỏi thưa

1. H. Hôn nhân Công Giáo là gì?T. Hôn nhân Công Giáo là bí tích Chúa Giêsu đã lập, để kết hợp hai người tín hữu, một nam một nữ, thành vợ chồng trước mặt Thiên Chúa và Hội Thánh, cùng ban ơn giúp họ sống xứng đáng ơn gọi của mình.

2. H. Hôn nhân Công Giáo có những mục đích nào?T. Hôn nhân Công Giáo có hai mục đích này:

- Một là yêu thương và giúp đỡ lẫn nhau.

32 Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II, Familiaris Consortio, số 56.33 ĐHY Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận, Đường Hy Vọng, số 501.


- Hai là cộng tác với Thiên Chúa trong việc sinh sản và giáo dục con cái.

3. H. Ơn gọi hôn nhân giúp đôi bạn nên thánh cách nào?T. Nhờ ân sủng của Bí tích Hôn phối, đôi bạn nên thánh

trong đời sống gia đình qua việc yêu thương và hy sinh cho nhau, đón nhận và giáo dục con cái, và cùng nhau làm chứng tá cho Chúa.

Bài 04

PHẨM GIÁ VÀ VẺ ĐẸP


Dẫn nhập

Hôn nhân và gia đình gắn liền với chiều dài của cả lịch sử nhân loại, từ lúc tạo thành gia đình đầu tiên với người nam người nữ giống hình ảnh Thiên Chúa (St 1,26-27) cho đến tận thế với viễn ảnh về “tiệc cưới Con Chiên” (Kh 19,7; 21,2.9). Kinh Thánh nói về hôn nhân và mầu nhiệm hôn nhân để cho thấy vẻ đẹp và phẩm giá của hôn nhân gia đình.

Trong Thư Gởi Các Gia Đình Công Giáo, Hội đồng Giám mục Việt Nam đã nhắc đến vẻ đẹp và tầm quan trọng của hôn nhân và gia đình trong chương trình của Thiên Chúa. Dựa vào Kinh Thánh và Giáo huấn của Hội Thánh, chúng ta cùng tìm hiểu sau đây.


Đặt vấn đề

Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II, ngay từ Tông huấn Familiaris Consortio về Gia đình, công bố ngày 22.11.1981 đã lưu tâm đến sự cần thiết của việc giúp mọi người, nhất là người trẻ chuẩn bị bước vào đời sống hôn nhân khám phá và nhận biết phẩm giá và vẻ đẹp của hôn nhân gia đình. Ngài viết:

“Vì biết rằng hôn nhân và gia đình là một trong những điều thiện hảo quý giá nhất của nhân loại, Giáo Hội muốn ngỏ lời và đem lại sự nâng đỡ cho những người đã biết được giá trị của hôn nhân cũng như gia đình và đang cố gắng sống trung thành với giá trị đó, cho những người đang sống trong ngập ngừng âu lo và đang đi tìm chân lý, cho những người đang bị ngăn cản cách bất công, không được tự do sống những dự phóng của gia đình họ. Trong khi đem lại sự nâng đỡ cho nhóm thứ nhất, ánh sáng cho nhóm thứ hai và sự trợ giúp cho nhóm người thứ ba, Hội Thánh muốn đem thân phục vụ mọi người đang bận tâm lo lắng cho số phận của hôn nhân và gia đình.

Giáo Hội đặc biệt ngỏ lời với các bạn trẻ đang chuẩn bị dấn thân trên con đường hôn nhân và gia đình, ngõ hầu mở ra cho họ những chân trời mới bằng cách giúp họ khám phá ra vẻ đẹp và sự cao cả của ơn gọi sống tình yêu phục vụ cho sự sống”34.

Diễn Giải

34 Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II, Familiaris Consortio, số 1.


1. Hình ảnh sống động của Thiên Chúa Tình Yêu :

Sách Giáo Lý Hội Thánh Công Giáo (GLHTCG) số 1604 đã dạy rằng: “Thiên Chúa, Đấng đã tạo dựng con người vì tình yêu, cũng đã kêu gọi đến tình yêu, đó là ơn gọi nền tảng và bẩm sinh của mọi nhân vị. Thật vậy, con người được tạo dựng theo hình ảnh và giống như Thiên Chúa, Đấng chính ‘là Tình Yêu’ (1 Ga 4,8.16). Vì Thiên Chúa đã dựng họ có nam có nữ, nên tình yêu hỗ tương của họ là một hình ảnh của tình yêu tuyệt đối và bất diệt Thiên Chúa dành để yêu con người. Dưới mắt Đấng Tạo Hoá, tình yêu này là tốt, là rất tốt”.

Như vậy tình yêu hôn nhân gia đình phản ánh chính Tình yêu Thiên Chúa dành cho con người.

Đức Thánh Cha Phanxicô trong Tông huấn Amoris Laetitia – Niềm Vui của Tình Yêu (NVTY) đã một lần nữa nhấn mạnh rằng: “Hôn nhân là một dấu chỉ quí giá, vì khi một người nam và một người nữ cử hành Bí tích Hôn Phối, thì có thể nói, Thiên Chúa được ‘phản chiếu’ nơi họ, và Ngài ghi khắc trong họ những nét phác thảo đặc thù và dấu ấn tình yêu không thể xóa nhòa của Ngài. Hôn nhân là linh ảnh của tình yêu Thiên Chúa dành cho chúng ta. Ngay Thiên Chúa, thật vậy, cũng là hiệp thông: Ba Ngôi Vị – Chúa Cha, Chúa Con, Chúa Thánh Thần – hằng sống từ muôn thuở cho đến muôn đời trong sự hiệp nhất hoàn


hảo. Và đây chính là mầu nhiệm Hôn nhân: Thiên Chúa làm cho hai vợ chồng trở thành một cuộc đời duy nhất”35.

Kinh Thánh Cựu Ước cho biết Thiên Chúa đã ký kết với dân Israel một giao ước tại núi Sinai. Theo giao ước này, Thiên Chúa nhận dân Isarel làm dân riêng để yêu thương và chăm sóc; ngược lại, dân Israel nhận Thiên Chúa làm Chúa độc nhất để yêu mến, phụng thờ và vâng giữ các lề luật của Ngài. Lịch sử Israel cho thấy rằng cho dù con người có bất trung, xa lìa Thiên Chúa, nhưng Thiên Chúa vẫn trung thành và không bao giờ bỏ rơi dân Ngài. Dù có phải sửa dạy, nhưng Ngài luôn trung tín trong tình yêu dành cho nhân loại.

2. Tham dự vào công trình tạo dựng của Thiên Chúa bằng việc sinh sản và giáo dục con cái

Qua đời sống hôn nhân và gia đình, với việc sinh sản và giáo dục con cái, con người được mời gọi tiếp tục tham dự vào công cuộc tạo dựng, cai quản và làm cho vũ trụ tạo thành ngày càng nên tốt đẹp, làm nơi cư ngụ cho con người trên trần thế.

Tình yêu hôn nhân “được Thiên Chúa chúc phúc, được nhắm đến việc bảo tồn công trình tạo dựng: ‘Thiên Chúa ban phúc lành cho họ và Thiên Chúa phán với họ: Hãy sinh sôi nảy nở thật nhiều, cho đầy mặt đất và thống trị mặt đất’ (St 1,28)”36.

35 ĐGH Phanxicô, Amoris Laetitia – Niềm Vui Tình Yêu, bản dịch của Vp. HĐGMVN 2016, số 121.

36GLHTCG, bản dịch của UBGLĐT 2009, số 1604.


Theo đó, “Tự bản tính, hôn nhân và tình yêu vợ chồng hướng tới việc sinh sản và giáo dục con cái. Con cái vừa là ân huệ cao quý nhất của hôn nhân, vừa góp phần rất lớn vào hạnh phúc của cha mẹ” 37.

Vì vậy, Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II dạy rằng: “Bổn phận giáo dục bắt nguồn từ trong ơn gọi đầu tiên của đôi bạn là dự phần vào công việc sáng tạo của Thiên Chúa. Khi sinh ra một ngôi vị mới trong tình yêu và do tình yêu, một ngôi vị mang sẵn trong mình ơn gọi phải lớn lên và phát triển, bậc cha mẹ cũng từ đó mà lãnh nhận bổn phận phải giúp đỡ hữu hiệu cho ngôi vị ấy được sống nhân bản trọn vẹn”38.

3. Phản ánh sự kết hợp giữa Chúa Kitô và Hội Thánh

Thánh Phaolô khi khuyên nhủ về tình yêu và lối ứng xử trong đời sống gia đình, đã sánh ví mối tương quan này như tình yêu giữa Đức Kitô và Hội Thánh: “Người làm chồng hãy yêu thương vợ, như chính Đức Kitô yêu thương Hội Thánh và hiến mình vì Hội Thánh; như vậy, Người thánh hoá và thanh tẩy Hội Thánh” (Ep 5,25-26)… “Chính vì thế, người đàn ông sẽ lìa cha mẹ mà gắn bó với vợ mình và cả hai sẽ thành một xương một thịt. Mầu nhiệm này thật là cao cả. Tôi muốn nói về Đức Kitô và Hội Thánh” (Ep 5,31-32). Đó là một tình yêu hiến thân trọn vẹn không chia sẻ và trung tín trọn đời. Chính mô

37 CĐ. Vatican II, Gaudium et Spes - HC Mục Vụ về Giáo Hội Trong Thế Giới Ngày Nay, số 58.

38 Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II, Familiaris Consortio, số 36.


phỏng tình yêu này làm cho hôn nhân Công Giáo đạt đến phẩm giá cao quý nhất.

Giáo Lý Hội Thánh Công Giáo diễn giải sâu xa rằng: “Toàn bộ đời sống Kitô hữu mang dấu chỉ của tình yêu phu thê giữa Đức Kitô và Hội Thánh. Bí tích Rửa tội, cửa dẫn vào dân Thiên Chúa, đã là một mầu nhiệm hôn ước; bí tích đó có thể nói được như một thanh tẩy chuẩn bị hôn lễ diễn ra trước bữa tiệc cưới, là bí tích Thánh Thể. Hôn nhân Kitô giáo, đến lượt mình, trở thành dấu chỉ hữu hiệu, trở thành bí tích của giao ước giữa Đức Kitô và Hội Thánh. Bởi vì nó nói lên và truyền thông ân sủng của giao ước đó, nên hôn nhân giữa hai người đã được Rửa tội là một bí tích thật sự của Giáo Ước Mới”39.

Vậy nên, Công đồng Vatican đã khuyên rằng: “Các gia đình hãy quảng đại, san sẻ cho nhau sự phong phú tinh thần. Như thế, vì gia đình Công Giáo phát xuất từ cuộc hôn nhân là hình ảnh giao ước tình yêu nối kết Chúa Kitô và Hội Thánh, họ sẽ làm cho mọi người thấy sự hiện diện sống động của Chúa Cứu Thế trong thế giới và trong bản chất đích thực của Hội Thánh, qua tình yêu vợ chồng, qua sự quảng đại chấp nhận sinh ảnh con cái. Qua sự hiệp nhất và trung thành của hai vợ chồng, cũng như qua sự hợp tác thân ái giữa mọi thành phần trong gia đình”40.

Trong bối cảnh gia đình và xã hội ngày nay, Đức Thánh Cha Phanxicô nhắc lại phẩm giá cao quý ấy và mở ra cho

39 x. GLHTCG, bản dịch của UBGLĐT 2009, số 1616.40 CĐ. Vatican II, Gaudium et Spes – HC Mục Vụ, số 48.


gia đình sứ mạng cao cả: “Hôn nhân Kitô giáo, phản ánh sự kết hợp giữa Đức Kitô và Hội Thánh của Người, được thực hiện một cách trọn vẹn trong sự kết hợp giữa một người nam và một người nữ, họ hiến thân cho nhau trong một tình yêu độc hữu và sự trung thành trong tự do, họ thuộc về nhau cho đến chết và mở ra cho việc truyền sinh, họ được thánh hiến bởi bí tích trao ban ân sủng để xây dựng một Hội Thánh tại gia và men của sự sống mới cho xã hội”41.

Để kết

Hôn nhân Kitô giáo mang phẩm giá cao quý và vẻ đẹp là “linh ảnh của Tình yêu Thiên Chúa dành cho con người”. Sống đời hôn nhân gia đình là mang “một sứ mạng đặc thù và đích thực, để khởi đi từ những việc đơn giản thông thường của đời sống, họ có thể là cho người ta thấy cụ thể tình yêu mà Đức Kitô dành cho Hội Thánh trong khi Người vẫn tiếp tục hiến mạng sống mình vì Hội Thánh”42.

Để có thể sống trọn vẹn sứ mạng ấy, mỗi người trẻ chúng ta, khi chuẩn bị bước vào đời sống hôn nhân gia đình, cần lưu tâm tìm hiểu để biết được giá trị cao đẹp của đời sống ấy; và mỗi người chúng ta trong gia đình hãy cố gắng nỗ lực từng ngày để sống tình yêu ấy cách trọn vẹn và trung tín, trong yêu thương và hy sinh. Có như thế, mỗi thành viên trong gia đình mới có thể hưởng nếm được trọn vẹn Niềm Vui của Tình Yêu.

41 ĐGH Phanxicô, Amoris Laetitia – NVTY, số 292.42 ĐGH Phanxicô, Amoris Laetitia – NVTY, số 292.


Câu hỏi gợi ý thảo luận

1. Phẩm giá cao cả và vẻ đẹp của tình yêu hôn nhân gia đình là phản ảnh Tình Yêu Thiên Chúa và theo mẫu gương Tình yêu Chúa Kitô với Hội Thánh. Mỗi thành viên trong gia đình chúng ta đã và có thể làm gì để diễn tả tình yêu cao đẹp ấy?

2. Giáo dục con cái là một bổn phận cao trọng của gia đình. Trong bối cảnh xã hội tục hoá hôm nay, mỗi người chúng ta có kinh nghiệm và gặp khó khăn gì trong công việc này? Xin chia sẻ để cùng giúp nhau thực hiện tốt hơn nhiệm vụ giáo dục của mình.

3. Gia đình chúng ta đã và có thể làm gì hơn nữa để tích cực vun đắp hạnh phúc gia đình khi đáp lại lời kêu gọi của Đức Thánh Cha “xây dựng một Hội Thánh tại gia và men của sự sống mới cho xã hội” ?



Đọc thêm

ĐƯỢC THÁNH HIẾN NHỜ BÍ TÍCH TRAO BAN ÂN SỦNG ĐỂ XÂY DỰNG HỘI THÁNH TẠI GIA.

Đó là lời Đức Thánh Cha Phanxicô kêu gọi khi nói về hôn nhân Kitô giáo trong tông huấn Niềm Vui của Tình Yêu, số 292.

Và trong Thư Gởi Các Gia Đình Công Giáo, HĐGM Việt Nam đã mời gọi: “Đáp lại lời kêu gọi của Đức Thánh Cha và vì hạnh phúc của các gia đình, chúng tôi tha thiết xin anh chị em hãy kiến tạo gia đình mình thành Hội Thánh tại gia, nghĩa là ngôi nhà thờ phượng, mái ấm tình yêu, ngôi trường giáo dục”43.

Thiết nghĩ ở đây, chúng ta cùng đọc lại những hướng dẫn của các vị chủ chăn về vấn đề này qua các số từ 7-10 trong Tâm Thư này.

1. Ngôi nhà thờ phượng.

Gia đình là ngôi nhà thờ phượng khi gia đình tràn ngập sự hiện diện của Chúa. Ngài sẽ bước vào ngôi nhà của anh chị em khi mọi người trong nhà cầu nguyện chung, lắng nghe Lời Chúa và mời Chúa đến thăm: “Này Ta đứng trước cửa và gõ. Ai nghe tiếng Ta và mở cửa, Ta sẽ vào nhà người ấy, sẽ dùng bữa với người ấy, và người ấy sẽ dùng bữa với Ta” (Kh 3,20). Do đó việc lập bàn thờ và cầu nguyện chung trong gia đình là điều rất quan trọng với gia đình Công Giáo. Những giờ cầu nguyện chung liên kết 43 HĐGMVN, Thư Gởi Các Gia Đình Công Giáo 20.11.2016, số 7.


mọi người trong Chúa, giúp chúng ta nhận ra sự hiện diện của Chúa trong mọi biến cố gia đình, cùng nhau vượt qua những khó khăn trong cuộc sống và trở nên chứng nhân của Chúa giữa lòng đời. Đây là kinh nghiệm sống động của biết bao gia đình Công Giáo để lại cho chúng ta, cũng là lời khuyên nhủ chí tình của Đức Thánh Cha Phanxicô: “Cầu nguyện trong gia đình là một phương thế ưu việt để diễn tả và củng cố đức tin phục sinh. Gia đình có thể dành ít phút mỗi ngày để quy tụ với nhau trước nhan Thiên Chúa hằng sống, nói với Ngài về những lo lắng bận tâm, cầu xin với Ngài cho những nhu cầu của gia đình, cầu nguyện cho ai đang gặp khó khăn, xin Chúa giúp ta biết sống yêu thương, tạ ơn Ngài về sự sống và về bao ơn lành khác, cầu xin Đức Trinh Nữ che chở chúng ta dưới tà áo Mẹ. Với ít lời lẽ đơn sơ thôi, nhưng những phút giây cầu nguyện đó có thể mang lại điều tốt lành lớn lao cho gia đình” (NVTY, 318).

Càng sống trong một thế giới xa lạ và thậm chí thù nghịch với đức tin Công Giáo, gia đình tín hữu càng phải là “những lò lửa đức tin sống động và chiếu sáng” giữa thế gian. Đây chính là cách chúng ta thực thi chức tư tế do Phép Rửa “trong việc lãnh nhận các bí tích, trong kinh nguyện và tạ ơn, qua chứng từ đời sống thánh thiện, sự từ bỏ, lòng bác ái sống động” (Sách GLHTCG, 1657).


2. Mái ấm tình yêu

Gia đình còn là mái ấm của tình yêu và lòng thương xót. Trong thông điệp Niềm Vui của Tình Yêu, Đức Thánh Cha Phanxicô dành phần lớn của chương bốn để suy tư về tình yêu trong hôn nhân, dựa vào Bài ca Đức Ái (1Cr 13). Theo đó, gia đình là nơi mỗi chúng ta cảm nghiệm, học tập và vun đắp tình yêu chân thật.

Đó là tình yêu kiên nhẫn, biết đón nhận người khác như họ là;

tình yêu phục vụ, không chỉ bằng cảm tính hay lời nói nhưng bằng hành động cụ thể;

tình yêu không ghen tị, nhưng trân trọng thành quả của người khác;

tình yêu không khoe khoang tự phụ, không coi mình hơn người khác;

tình yêu dịu dàng, không cứng cỏi;

tình yêu quảng đại, cho đi mà không tính toán;

tình yêu tha thứ, biết tìm hiểu người khác để thông cảm và tha thứ hơn là soi mói;

tình yêu vui với niềm vui của người khác, chứ không vui vì sự thất bại của họ;

tình yêu chịu đựng, giữ gìn miệng lưỡi, tránh xét đoán và nói xấu;


tình yêu tin tưởng tất cả nên không tìm cách thống trị nhưng tôn trọng người khác;

tình yêu hy vọng tất cả vì Thiên Chúa có thể vẽ đường thẳng bằng những nét cong;

tình yêu chịu đựng tất cả với thái độ tích cực.

Là mái ấm tình yêu và lòng thương xót, gia đình phải là nơi đón nhận và trân trọng sự sống. Tự bản chất, tình yêu vợ chồng hướng đến việc sinh sản. Con cái không phải là điều gì đó được thêm vào cách ngẫu nhiên, nhưng phát xuất từ chính tâm điểm của tình yêu, là hoa trái và sự phong phú của tình yêu. Chính vì thế, gia đình được coi là cung thánh của sự sống. Vì giá trị tối thượng của sự sống và vì quyền sống của con người ngay từ giây phút khởi đầu, không ai và không điều gì có thể biện minh cho việc tước đoạt sự sống của các thai nhi. Trong hai thập niên qua, chúng ta phải đau lòng nhìn nhận rằng tình trạng phá thai ngày càng trở thành phổ biến và gia tăng tại Việt Nam, kể cả trong một số gia đình Công Giáo. Với ơn Chúa, anh chị em hãy can đảm dứt khoát với hành động phá thai, trở thành người xây dựng nền văn minh tình thương và văn hoá sự sống, thay cho nền văn minh thù hận và văn hoá chết chóc.

Trong mái ấm của tình yêu và lòng thương xót, không thể không nói đến bổn phận hiếu thảo của con cái đối với cha mẹ. Không ai trong chúng ta tự ban sự sống cho mình nhưng đều đón nhận sự sống từ Thiên Chúa qua cha mẹ.


Vì thế, nếu sự sống là hồng ân lớn lao nhất chúng ta lãnh nhận, thì hiếu thảo với cha mẹ cũng phải là bổn phận căn bản của đạo làm con. Không lạ gì trong Mười Điều Răn, bổn phận thảo kính cha mẹ chỉ đứng sau điều răn thờ phượng Chúa và dẫn đầu những điều răn khác trong tương quan với tha nhân. Lòng hiếu thảo này được thể hiện qua sự vâng phục cha mẹ (x. Cn 6,20-22), cũng như qua trách nhiệm trợ giúp cha mẹ về vật chất và tinh thần khi các ngài về già hoặc đau yếu (x. Hc 3,2-6).

Cũng ở đây, cần phải nói đến bổn phận chăm sóc người cao tuổi, vốn là nét đẹp truyền thống trong văn hoá dân tộc Việt Nam. Tuy nhiên, trong thời đại quá đề cao thành công vật chất và hiệu năng sản xuất ngày nay, người ta có khuynh hướng coi người già như gánh nặng của xã hội và muốn loại ra bên lề. Chúng ta cần phải có cách nhìn tích cực hơn về vai trò của người cao tuổi. Thật vậy, người già là ký ức của lịch sử, sợi dây nối kết các thế hệ, người truyền lại kinh nghiệm và sự khôn ngoan cho con cháu. Vì thế, một gia đình không biết trân trọng người già thì gia đình đó đang trên đà suy thoái; ngược lại, gia đình tôn quý người cao tuổi là gia đình có tương lai bền vững.

3. Ngôi trường giáo dục

Gia đình cũng là ngôi trường giáo dục đầu tiên và căn bản. Ngày nay, nói đến giáo dục, người ta thường chỉ nghĩ đến giáo dục tại học đường mà quên rằng giáo dục là bổn phận đầu tiên và cao cả nhất, cũng là quyền ưu tiên của gia đình, nhất là về mặt nhân bản, đạo đức và đức tin tôn giáo.


Gia đình là ngôi trường đầu tiên dạy những giá trị nhân bản. Những năm tuổi thơ trong gia đình sẽ hình thành những khuynh hướng căn bản, ăn rễ sâu và kéo dài trong suốt cuộc đời còn lại. Gia đình cũng là nơi trẻ thơ tập sống mối liên hệ với người khác, tập lắng nghe và tôn trọng tha nhân; nhờ đó, khi bước vào đời sống xã hội, các em sẽ sống tử tế và hoà hợp với mọi người, thay cho lối sống ích kỷ và chỉ tìm cách thống trị người khác.

Song hành với giáo dục nhân bản là giáo dục đạo đức. Trong bối cảnh xã hội được coi là xuống cấp trầm trọng về mặt đạo đức, chúng ta càng phải quan tâm hơn đến lãnh vực này. Chính các bậc cha mẹ phải tập cho con những thói quen tốt, hình thành những nguyên tắc và luật lệ trong đời sống, học cách sử dụng tự do cách khôn ngoan và đúng đắn. Để được như thế, cha mẹ cần tạo được sự tin tưởng của con cái và cách giáo dục tốt nhất chính là cách sống và gương sáng hằng ngày của cha mẹ.

Trong lãnh vực này, thiết nghĩ cần phải có cái nhìn đúng đắn và tích cực về việc sửa dạy con cái. Việc sửa dạy đích thực không phát xuất từ sự giận dữ nhưng từ tình yêu thương, giúp trẻ ý thức rằng làm sai sẽ dẫn đến hậu quả xấu, do đó phải biết xin lỗi và đền bù những thiệt hại gây ra. Việc sửa dạy như thế phải đi đôi với việc nhìn nhận những điều tốt lành con cái làm, để khuyến khích chúng. Ngoài ra, trong thời đại ngày nay, các bậc cha mẹ không thể không lưu tâm đến việc sử dụng các phương tiện truyền thông. Phải giúp con cái tập làm chủ những phương


tiện này thay vì làm nô lệ của thế giới ảo đến nỗi xa rời thế giới thực, không quan tâm con người thật ngay trong gia đình.

Ngoài ra, với các bậc cha mẹ Công Giáo, lãnh vực rất quan trọng phải quan tâm là giáo dục đức tin. Có thể nói gia đình là nơi mỗi chúng ta khám phá ý nghĩa và cảm nhận vẻ đẹp của đức tin. Đã hẳn đức tin là ơn ban của Chúa chứ không do chúng ta, thế nhưng cha mẹ là khí cụ Chúa dùng để làm cho mầm sống đức tin đó lớn lên và phát triển. Vì thế cha mẹ hãy tập cho con ngôn ngữ đức tin từ những việc nhỏ bé nhất như tập làm dấu Thánh Giá, đọc kinh Lạy Cha và Kính Mừng, hôn ảnh Chúa và Đức Mẹ… Hạt giống gieo xuống tuy nhỏ bé nhưng mai này sẽ thành cây to (x. Mt 13,31-32). Đừng quên rằng trẻ em cần những biểu tượng, hành động, chuyện kể, hơn là những lý luận trừu tượng. Vì thế, những giờ kinh gia đình và những việc đạo đức có giá trị hơn nhiều bài giáo lý. Đồng thời, để phát triển đời sống đức tin nơi con cái, cha mẹ cũng cần khuyến khích con tham gia các lớp giáo lý và sinh hoạt đạo đức tại giáo xứ. Những sinh hoạt này không những giúp con cái chúng ta lớn lên trong sự hiểu biết đức tin, mà còn làm phát triển nơi các em ý thức về Hội Thánh cũng như những kỹ năng sống trong xã hội.


Bài 05

Ý NGHĨA SÂU XA CỦA TÍNH DỤC

Dẫn Nhập

Tính dục (sex) là điều mà tất cả những người bình thường đều quan tâm và nó ảnh hưởng trên mọi phương diện của nhân vị44. Nhà tâm lý học Paul D. Cameron đã làm một thăm dò trên 3416 người về 3 khía cạnh: tôn giáo, tính dục và sự chết. Riêng vấn đề tính dục kết quả cho thấy: trung bình những người trẻ (tuổi từ 18-25) cứ 10 phút lại có suy nghĩ liên quan đến tính dục; nhóm tuổi trung niên thì khoảng 35 phút một lần; và những người tuổi trên 65 thường 1 giờ một lần45.

Người Việt Nam trong sinh hoạt, giao tiếp hằng ngày, có vẻ ngại dùng những cụm từ như “tính dục”, “làm tình” hay “giao hợp”... Thay cho những cụm từ này người ta thích dùng những kiểu nói né tránh chẳng hạn “chuyện ấy”, “chuyện vợ chồng”, hay “chuyện chốn phòng the”… Riêng đối với những bậc làm cha mẹ, giáo dục tính dục cho con cái là điều chẳng hề dễ dàng, do bởi trong văn hóa ứng xử của người Việt, chúng ta vẫn xem tính dục là chuyện khó nói và không nên nói ra. Thật vậy, khi con cái đặt những câu hỏi liên quan đến tính dục, cha mẹ thường trả lời theo kiểu “huề vốn” như “chuyện ấy lớn rồi khắc biết” thậm chí la rầy chúng “vắt mũi chưa sạch bày đặt học đòi chuyện người lớn”, hoặc “đồ con nít tài lanh”…Việc giáo dục về 44 GLHTCG 1992, số 2332.45 J. Harold Ellens, Sex in The Bible, 21.


tính dục trong môi trường gia đình hiện nay dường như là con số không, nên nhiều bạn trẻ tự tìm hiểu qua sách báo, phim ảnh…(xấu có, tốt có), vì thế chưa có một sự nhận thức và hiểu biết đúng đắn về ý nghĩa của khía cạnh này, thậm chí xem nó như là điều xấu xa và tội lỗi. Điều này dẫn đến những hệ lụy hết sức tai hại trong đời sống đức tin và hôn nhân gia đình. Làm sao để các bạn trẻ có được sự hiểu biết đúng đắn và sâu xa ý nghĩa của tính dục? Đây thực sự là một thách đố cho toàn thể xã hội đặc biệt là những chủ chăn và các bậc làm cha mẹ.

1. Tính Dục: Một Tặng Phẩm Của Thiên Chúa

Tính dục là một tặng phẩm quí giá của Thiên Chúa nhằm phong phú hóa mối liên hệ vợ chồng. Thông điệp Amoris Laetitia đã khẳng định rõ: “Chính Thiên Chúa đã tạo ra tính dục, một ơn phúc kỳ diệu dành cho các tạo vật của Người”46. Tính dục là kỳ công của Thiên Chúa nên bản chất của nó là tốt đẹp và không có gì phải xấu hổ, từ chối hay loại bỏ (1 Cor 7:5)47. Vì là “nén bạc tình yêu” nên không thể đem cất giữ hoặc chôn dấu. Chúng ta nên trích lời dạy của Thánh Phaolô vào trong trường hợp này: “mọi điều Thiên Chúa dựng nên đều tốt lành, không có gì phải loại bỏ, nếu biết tạ ơn mà dùng” (1 Timôthê 4:4).

Thiên Chúa ngay từ thuở ban đầu đã dựng nên con người theo hình ảnh của Ngài. Sách Sáng Thế miêu tả: “con người được dựng nên có nam có nữ và mang hình ảnh của

46 ĐGH Phanxicô, Amoris Laetitia, 150.47 ĐGH Phanxicô, Amoris Laetitia, 61.


Thiên Chúa” (St 1:27). Giới tính của con người “có nam có nữ” là minh chứng rằng: tính dục nằm trong thiên ý của Ngài, phản chiếu đặc tính của Ngài nên nó là điều hoàn toàn tự nhiên và tốt đẹp. Giáo lý Hội Thánh dạy rằng: “khi tạo dựng bản tính con người theo hình ảnh mình, có nam có nữ, Thiên Chúa khắc ghi vào bản tính ấy ơn gọi, cùng với khả năng và trách nhiệm sống trong tình yêu và sự hiệp thông”48. Điều này chứng tỏ, tính dục đúng nghĩa phải diển tả được sự hiệp thông Ba Ngôi49. Nên không có cái gọi là “tự do luyến ái” hay những hình thái lệch lạc của hôn nhân (đa thê, ly dị) mà phải được đặt trong định chế hôn nhân50. Đức Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II trong Theology of Body (Thần học về cơ thể) gọi đó là “the “nuptial meaning” of the body (tạm hiểu là: tính dục được “thiết kế” cho hôn nhân).

Tính dục là tặng phẩm đặc biệt của Thiên Chúa dành cho những ai sống ơn gọi hôn nhân gia đình. Nhờ tính dục họ thêm khắng khít “người nam sẽ lìa cha mẹ để luyến ái vợ mình, và hai người sẽ nên một huyết nhục. Như thế, họ không còn là hai mà là một huyết nhục” (Marco 10: 7-8); qua tính dục họ cũng minh chứng lòng chung thủy với nhau, thể hiện tình yêu dành cho nhau và chia sẻ hạnh phúc, và họ cũng cộng tác với Thiên Chúa trong công cuộc sáng tạo. Thông điệp Amoris Laetitia còn làm nổi bật vai trò của tính dục trong đời sống hôn nhân gia đình khi

48 GLHTCG 1992, số 2331.49 ĐGH Phanxicô, Amoris Laetitia, 63.50 CĐ. Vatican II, HC Gaudium et Spes, 47.


viết: “trong niềm vui yêu thương và cuộc sống gia đình của họ, Người ban cho họ ngay trên trần gian này được nếm trước tiệc cưới của Chiên Con”51.

2. Những suy nghĩ sai lầm về tính dục.

Nhìn chung có hai khuynh hướng sai lầm phổ biến mà nhiều người khi nói về tính dục.

Trước hết, khuynh hướng nghĩ tính dục là xấu. Khuynh hướng này xem tính dục là nguy hiểm vì nó là nguyên nhân dẫn đến những hành vi xấu xa như quấy rối tình dục, lạm dục tình dục trẻ con, hãm hiếp, ngoại tình, phá thai, AIDS…. Lại có người khác nghĩ rằng, tính dục có thể làm tiều tụy cơ thể, cản trở sự tiến bộ và phát triển (tinh thần lẫn thể lý), là nguyên nhân của khổ đau, cho nên chủ chương xem thường, hạ giá. Hậu quả của xu hướng này dấn đến việc nói “không” với việc giáo dục giới tính xem đó là chuyện không nên nói với người trẻ vì sẽ “vẽ đường cho hưu chạy”. Cũng có những người cho rằng “việc huấn luyện về đam mê và tính dục có thể làm người ta ít chú ý tới tính tự phát của tình yêu tính dục”52. Những khuynh hướng này ảnh hưởng tiêu cực đến việc giáo dục về tính dục cho những người trẻ.

Đi ngược với xu hướng trên là quan điểm đề cao tính dục quá đáng, thậm chí tôn thờ nó. Những người này xem tính dục như là công cụ đặc biệt để tìm niềm vui và lợi ích và họ chủ chương làm tất cả những gì họ muốn: tự do làm 51 ĐGH Phanxicô, Amoris Laetitia, 74.52 ĐGH Phanxicô, Amoris Laetitia, 151.


tình khi có nhu cầu; tự do luyến ái miễn hai người đồng ý…Ngày nay nhiều bạn trẻ có xu hướng coi việc tự do trong việc luyến ái (trước hôn nhân) là “sành điệu”, là “hiện đại”, là cần thiết để chuẩn bị cho đời sống hôn nhân gia đình. Vấn nạn này cũng được thông điệp Amoris Laetitia đề cập: “tính dục thường bị phi bản vị hóa và không lành mạnh: kết quả, nó trở thành dịp và dụng cụ để tự khẳng định chính mình và để thoả mãn một cách ích kỷ các thèm muốn và bản năng bản thân. Thời ta, tính dục có nguy cơ bị đầu độc bởi não trạng ‘dùng rồi vứt bỏ’. Thân xác của người khác thường bị coi như một đồ vật để sử dụng bao lâu nó còn làm ta thỏa mãn, và bị vứt bỏ khi không còn lôi cuốn nữa”53.

3. Tính dục trong ý định của Thiên Chúa và trong giáo huấn của Giáo Hội.

Giờ đây chúng ta có thể rút ra một vài điểm tiêu biểu liên quan đến tính dục (sex) trong ý định nhiệm mầu của Thiên Chúa:

Vì Thiên Chúa đã tạo ra tính dục nên bản chất của nó là tốt. Vinh quang Thiên Chúa sẽ tỏ rạng khi con người đón nhận tính dục trong tâm tình tạ ơn và tận hưởng nó theo cách mà Ngài muốn.

Thiên Chúa sắp đặt tính dục cho tình yêu phu phụ giữa người đàn ông và đàn bà54, nên niềm vui tính dục (sex) chỉ được chấp nhận trong hôn nhân mà thôi (1 Cor 10:23).

53 ĐGH Phanxicô, Amoris Laetitia, 153.54 ĐGH Phanxicô, Amoris Laetitia, 80.


Tính dục không được xem là “thứ” để giải trí, nên không thể “mua bán” hay “trao đổi”.

Vì được “thiết kế” cho hôn nhân, nên tính dục “đặc biệt liên quan đến sức mạnh tình cảm, khả năng yêu thương và sinh sản, và một cách tổng quát hơn, khả năng kết nối các mối dây hiệp thông với người khác”55. Thiên Chúa mời gọi đôi bạn tham dự vào công trình sáng tạo của Người và, cùng một lúc, biến họ thành dụng cụ tình yêu của Người, ủy thác cho họ trách nhiệm đối với tương lai nhân loại, qua việc lưu truyền sự sống con người”56.

Đam mê khoái cảm tính dục không xấu về phương diện luân lý, chỉ hành vi ta làm, do một đam mê kích thích hay đi kèm, mới xấu hay tốt. Là người thật, Chúa Giêsu cũng đã biểu lộ xúc cảm của mình (Mt 23:27; Lc 19:41; Mc 6:34; Ga 11:33, 35) 57. Thiên Chúa dựng nên chúng ta và “cung cấp dồi dào mọi sự để chúng ta vui hưởng” (1Tm 6:17). Điều quan trọng là được tự do để thực hiện niềm khoái cảm vốn tìm được các cách phát biểu khác nhau ở những thời điểm khác nhau của đời sống, phù hợp với nhu cầu của tình yêu58.

55 GLHTCG 1992, số 2332.56 ĐGH Phanxicô, Amoris Laetitia, 81.57 ĐGH Phanxicô, Amoris Laetitia, 144-145.58 ĐGH Phanxicô, Amoris Laetitia, 149.



Bài 06

NHỮNG KHÓ KHĂNTRONG ĐỜI HÔN NHÂN CÔNG GIÁO

Gia đình là vẻ đẹp tuyệt vời trong công trình tạo dựng của Thiên Chúa. “Cho đến ngày nay, rất nhiều gia đình công giáo tại Việt Nam đã sống và thể hiện được những vẻ đẹp này” (Thư Chung 2016, HĐGMVN, 2). “Tuy nhiên chúng ta phải nhìn nhận, thực trạng vợ chồng Công Giáo ly thân ly dị đang có chiều hướng gia tăng nơi các gia đình trẻ” (Thư Chung 2016, HĐGMVN, 3). Có nhiều nguyên nhân, nhiều khó khăn bên trong, bên ngoài mà các gia đình trẻ phải đối mặt. Thiết tưởng các đôi bạn trẻ cần lưu tâm một số các khó khăn để vượt qua:

1. Các tệ nạn xã hội: Cờ bạc, rượu chè, lô đề, xì ke ma túy, bạo lực, buôn lậu, ma túy, ngoại tình, nạo phá thai…đã xâm nhập vào các xứ đạo từ thành thị đến thôn quê, vốn từ xưa êm đềm sống đạo, gia đình đầm ấm.

2. Thiếu thời gian cho nhau: Xã hội ngày nay thay đổi nhiều. Mỗi người một công việc, khác giờ, khác ca. Bữa cơm chung gia đình thưa thớt hay vội vã. Do đó, thời giờ cùng nhau chuyện vãn hàn huyên chia sẻ khó khăn hay giải quyết các khúc mắc gia đình thiếu đi. Thêm vào đó, các kênh TV, tiếng chuông điện thoại cầm tay đã góp phần phá tan bầu khí thân tình thưa thớt này.

3. Thiếu thời gian với Chúa: Giờ kinh sáng, đặc biệt kinh tối, là những thời khắc quan trọng trong ngày để vợ


chồng con cái đối diện trước mặt Chúa, dâng lên Ngài những buồn vui sướng khổ của gia đình. Chính trong thời điểm này, mỗi người dễ dàng nhận ra lỗi lầm của mình và dễ dàng tha thứ cho nhau. Cần can đảm khóa điện thoại, tắt TV khi đến giờ kinh nguyện gia đình.

4. Tôn trọng nhau: Xã hội ngày nay đề cao nhân quyền, bình đẳng. Tuy nhiên, hai chữ bình đẳng có thể bị hiểu sai hay bị lạm dụng. Bình đẳng không có nghĩa là bình địa hay cào bằng, chia đều. Xã hội nào cũng cần có chút tôn ti trật tự. Điều quan trọng là biết tôn trọng nhau, tôn trọng ý kiến của nhau, không tìm cách lấn lướt hay sợ bị thua kém. Vợ chồng đã nên một, thắng là thua. Vui vẻ thua đi là thắng vì vợ chồng vẫn đầm ấm và con cái hạnh phúc.

5. Tài chính: Đây là vấn đề sống còn của gia đình. Cho dù cả hai vợ chồng đều có thu nhập cũng cần có người quản lý, chi tiêu, mua sắm… Cần bàn thảo trách nhiệm bổn phận này trước khi kết hôn để tránh mâu thuẩn không đáng có. Tốt nhất là, dù lớn dù nhỏ, mọi chi tiêu đều cần được thuận thảo hay cho nhau biết để tránh nghi kỵ, hiểu lầm.

6. Công việc gia đình: Ngoài việc kiếm ra đồng tiền hằng ngày, công việc nhà mỗi ngày cũng khiến có lúc vợ chồng cãi vã vì những điều nhỏ nhặt. Cần hỗ trợ, chia sẻ, phụ giúp nhau từ việc nấu ăn, giặt giũ, chăm sóc con cái, dọn dẹp cửa nhà v.v…

7. Bổn phận, trách nhiệm với gia đình hai bên: Khi yêu, các bạn không mấy để ý đến họ hàng người thân của


nhau. Nhưng khi đã kết hôn, bạn phải để tâm đến việc đối xử và trách nhiệm với gia đình hai bên. Cần thống nhất với nhau sao cho hài hòa, không bên trọng bên khinh. Tránh để cho hai gia đình tác động vào những lúc gia đình bạn ‘cơm không lành canh không ngọt’.

8. Sự giận dỗi: Biển nào là biển không sóng. Cuộc sống nào mà tránh khỏi xích mích, có khi chỉ vì vô tình hay hiểu lầm. Vấn đề là giải quyết êm đẹp những mâu thuẫn ấy. Tốt nhất, hãy trình bày với Chúa trong giờ kinh tối bên nhau để dễ dàng tha thứ cho nhau. Thánh phaolô nhắc nhở rằng: “ Anh em đừng phạm tội. Chớ để mặt trời lặn mà cơn giận vẫn còn. Đừng để ma quỷ thừa cơ lợi dụng” (Ep 4, 26-27).

Thật may mắn cho những gia đình Công Giáo. Chúng ta có nơi nương tựa, có chỗ ẩn nấp những lúc khó khăn, sóng gió:

Trước hết là Thánh Gia Thất: “Mọi gia đình cần phải chiêm ngắm Gia đình Thánh ở Nadarét. Đời sống hằng ngày của Gia Đình Thánh không thiếu những gánh nặng và ngay cả những cơn ác mộng, như khi phải đương đầu với bạo lực điên cuồng của Hêrôđê (Niềm Vui Của Tình Yêu, 30).

Thứ đến là những phương châm giúp các gia đình công giáo vượt qua khó khăn và củng cố gia đình bền vững theo năm tháng bằng một tình yêu chân thật: “Tình yêu thì kiên nhẫn; tình yêu phục vụ; tình yêu không ghen tương; tình yêu không tự đắc; tình yêu không vênh vang; tình yêu không làm điều bất chính, không tìm tư lợi, không nóng


giận, không nuôi hận thù, không mừng khi thấy sự gian ác, nhưng vui khi thấy điều chân thật; tình yêu chịu đựng tất cả, tha thứ tất cả, hy vọng tất cả, tin tưởng tất cả” (1 Co 13: 4-7).


(1) Theo kinh nghiệm bản thân hoặc qua các gia đình, bạn thấy còn có những khó khăn nào nữa trong đời sống hôn nhân Công Giáo?

(2) Những lúc gặp khó khăn trong gia đình, bạn có nghĩ đến Chúa không, hay chỉ tìm đến bạn bè, thân thích?

Cuối cùng, hãy can đảm, tin tưởng cậy trông, vì: Như Đức Maria, các gia đình được mời gọi đương đầu với những thách thức của gia đình với lòng can đảm và bình tĩnh, xuyên qua các hoàn cảnh thăng trầm, suy niệm và ghi nhớ trong lòng những điều kỳ diệu Chúa đã làm (Niềm vui tình yêu, 30).


PH N BAẦ

NIỀM VUI TÌNH YÊU GIA ĐÌNH


Bài 07

TIẾP ĐÓN SỰ SỐNG MỚI

Giáo huấn của Giáo Hội

Tông huấn Amoris Laetitia của ĐTC Phanxicô số 165: “Lòng yêu thương luôn đem lại sự sống. Lòng yêu thương phu thê “không chấm dứt với cặp vợ chồng... Khi hiến thân cho nhau, cặp vợ chồng không trao ban cho nhau mà thôi mà còn trao ban thực tại con cái nữa, vốn phản ảnh một cách sống động lòng yêu thương của họ, một dấu chỉ vĩnh viễn sự hợp nhất phu thê của họ và là một tổng hợp sinh động và bất khả phân tư cách làm cha làm mẹ của họ”.

Diễn giải

1. Tình yêu mang đến sự sống

- Kết quả của tình yêu là sự sống

- Gia đình không chỉ là nơi sinh ra, nhưng còn là nơi tiếp đón sự sống mới (số 166)

- Con cái là quà tặng của Thiên Chúa (số 166)

- Mỗi sự sống mới giúp chúng ta khám phá chiều kích vô vị lợi của tình yêu:

+ Vẻ đẹp được yêu mến: “con cái được yêu thương trước khi được sinh ra” (số 166)

+ Con cái phản ảnh cách sống động tình yêu của cha mẹ

+ Là dấu chỉ cho sự hợp nhất phu thê vĩnh viễn của họ.


+ Phản ánh tính ưu việt của tình yêu vô biên của Thiên Chúa: Thiên Chúa yêu chúng ta trước khi chúng ta làm gì để đáng được yêu thương.

2. Đón nhận sự sống mới

- Cha mẹ có bổn phận và trách nhiệm trong việc sinh ra, nuôi dưỡng và giáo dục con cái (số 167)

- Gia đình đông con là một niềm vui cho Hội Thánh. Trong đó thể hiện tình yêu quảng đại và phong nhiêu . Tuy nhiên, Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II cũng nhắc các gia đình sinh con có trách nhiệm, không phải sinh con bừa bãi mà là có ý thức, có cân nhắc hoàn cảnh thực tế của gia đình, cũng như ước muốn chính đáng của cha mẹ.

- Kiên quyết chống lại việc phá thai. Tông Huấn AL: “từ những giây phút đầu tiên trong đời chúng, nhiều trẻ em đã không được chấp nhận, bị bỏ rơi và bị tước hết tuổi thơ và tương lai” (số 166)

- Tránh các phương pháp ngừa thai nhân tạo

- Nếu đứa bé được sinh ra trong hoàn cảnh ngoài ý muốn:

+ Cha mẹ và các thành viên khác trong gia đình phải làm tất cả những gì có thể để đón nhận em như một quà tặng của Thiên Chúa.

+ Tiếp nhận với hết trách nhiệm của mình trong sự cởi mở và niềm mến thương.


+ “Tránh để cho trẻ em có cảm nghĩ bản thân nó là sai lầm, không có giá trị gì hoặc bị bỏ mặc cho giông tố cuộc đời và sự bạo hành của con người” (x. 166)

Kết luận

Bằng cái nhìn có tính cánh chung hướng đến định mệnh chung cuộc của một nhân vị, cha mẹ:

- Đón nhận đứa con mới sinh như tặng phẩm Thiên Chúa trao cho người cha, người mẹ.

- Đón nhận và chăm sóc đứa trẻ trãi qua ba giai đoạn:

+ Đón tiếp ngay lúc khởi đầu

+ Tiếp tục bảo vệ nuôi dưỡng trong suốt hành trình trần thế

+ Hướng tới định mệnh cuối cùng là sự sống đời đời.


1. Ngày hôm nay người ta có khuynh hướng ích kỷ, cha mẹ trẻ không muốn sinh con vì sợ trách nhiệm, vì sợ già, sợ xấu. Bạn nghĩ thế nào?

2. Con cái là hồng ân của Thiên Chúa, vậy bạn có thể làm gì để đón nhận, nuôi dưỡng, bảo vệ và hướng đến tương lai cho con?


Bài 08

YÊU THƯƠNG VÀ CHỜ ĐỢI LÚC MANG THAI

Giáo huấn của Giáo Hội

“ Mang thai là một thời khó khăn, nhưng cũng là một thời gian tuyệt vời. Người mẹ hợp tác với Thiên Chúa để sinh ra một phép mầu của sự sống mới” (Tông huấn Amoris Laetitia số 168).

1. Khả năng làm mẹ

- Một tiềm năng đặc biệt của cơ thể mà Thiên Chúa ban cho người phụ nữ qua đặc thù tạo dựng.

- Mỗi người nữ đều tham dự vào “mầu nhiệm tạo dựng, một mầu nhiệm trở nên hiện thực qua mỗi lần hạ sinh một con người”59.

- Thánh vịnh 139: “Tạng phủ con, chính Ngài đã cấu tạo, dệt tấm hình hài trong dạ mẫu thân con” (139,13)

- Mỗi đứa trẻ tượng hình trong dạ mẹ là thuộc kế hoạch muôn đời của Thiên Chúa Cha và tình yêu vĩnh cửu của Ngài (số 168)

- “Trước khi ngươi thành hình trong dạ mẹ, Ta đã biết ngươi; trước khi ngươi lọt lòng mẹ, Ta đã thánh hiến ngươi” (Gr 1,5)

59 Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II, HG (12.3.1980), 3:Innsegnamenti III/1(1980), 543.


- Mỗi đứa trẻ từ muôn đời đã có một chỗ ở trong trái tim Thiên Chúa.

2. Chuẩn bị lúc mang thai

2.1. Chuẩn bị về mặt tinh thần:

- Ươc mơ về con cái mình (số 169). Ước mơ nó lớn lên trong ân sủng và đạo đức.

- Nghĩ đến Bí Tích Rửa Tội (số 169)

- Chuẩn bị BTRT cho con bằng việc cầu nguyện.

- Phó dâng con mình cho Chúa Giêsu

- Để tâm hồn thanh thoát thinh lặng gặp Chúa

- Siêng năng tham dự thánh lễ và các bí tích.

- Đọc Kinh Thánh và hạnh các Thánh với mong muốn con mình sống đạo đức và nên thánh sau này.

- Chiêm ngưỡng ảnh tượng của Đức Mẹ, các Thánh, các thiên thần.

- Gia đình êm ấm hòa thuận, thương yêu nhau

- Tránh những xúc động mạnh ảnh hưởng đến thai nhi

2.2. Chuẩn bị về thể chất:

- Ăn uống điều độ tránh các thức uống có chất kích thích như rựơu, bia, café, thuốc lá…

- Khi dùng thuốc trụ sinh chữa bệnh cần đến bác sĩ để đề phòng ảnh hưởng đến thai nhi.


- Sắp xếp lịch làm việc, sinh hoạt, nghỉ ngơi hợp lý, khoa học. Nên làm việc vừa sức, xen kẽ nghỉ ngơi, ngủ đủ 8 tiếng mỗi ngày, thể dục nhẹ nhàng, tránh làm việc ban đêm, tránh ngâm mình dưới nước, tránh tiếp xúc với chất độc hại như khói thuốc lá, khói bếp, thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật…, tránh đi xa, xóc xe, va chạm mạnh. Nên mặc quần áo rộng rãi, thoải mái, chất liệu dễ thấm nước, không nên đi giày cao gót 60.

3. Chờ đợi đứa con mình sinh ra.

- Với sự tiến bộ của khoa học hôm nay, người ta có thể biết trước em bé trong bụng mẹ. Biết màu tóc, biết cả những dị tật của nó có thể có trong tương lai 61. Tuy nhiên khoa học cũng chỉ biết ở mức phiến diện và tương đối. Chỉ có một Đấng biết rất rõ từng sợi tóc trên đầu của nó. Ngài mới biết mới biết điều gì là quý giá nhất, điều gì là quan trọng nhất, bời vì Ngài biết đứa trẻ đó là ai, đâu là căn tính sâu xa nhất của nó62. Những người mẹ không vì thế mà sợ hãi hoặc hoài nghi đứa con của mình không hoàn hảo. “người mẹ đang cưu mang em bé cần cầu xin Chúa ban cho ánh sáng để có thể nhận biết từ thâm sâu chính người con của mình và chờ đợi nó như con người đích thật của nó” (số 170).

- Nếu biết được đứa con sắp ra đời không đúng thời thuận lợi nhất, Đức Thánh Cha hướng dẫn: “cha mẹ cần cầu 60 Nguyễn Thị Cúc, Bác sĩ chuyên khoa II. Bệnh viện Quốc tế, Chuẩn bị

trước mang thai cho cả vợ chồng.61 X. ĐGH Phanxicô, Amoris Laetitia - NVTY, số 170.62 Ibid.


nguyện nhiều xin Chúa chữa lành và ban thêm sức mạnh để họ chấp nhận người con đó cách trọn vẹn, để có thể mong đợi người con ấy với cả tấm lòng (170).

- Đón nhận đứa con với tất cả tình yêu thương và tấm lòng nghĩa là không đặt điều kiện rằng: liệu đứa con này có giúp ích gì cho bạn; liệu nó có những đặc điểm mà bạn thích hay không; liệu nó có đáp ứng những dự phóng và những ước mơ của bạn hay không? Liệu nó có đẹp hay không? Không! Đơn giản vì nó là con của bạn, vì con cái là hồng ân. Mỗi một con người là duy nhất và độc đáo63.

Kết luận

Lời kêu mời của ĐTC với các chị em phụ nữ đang mang thai là hãy giữ niềm vui nội tâm của thiên chức làm mẹ. Đứa con xứng đáng là niềm hoan lạc của người mẹ. Đừng để những sợ hãi, âu lo những tác động bên ngoài hay rắc rối của người khác tước mất niềm hạnh phúc được làm khí cụ của chúa để một sự sống mới được chào đời. Cùng với Mẹ Maria hãy cất lên lời ca ngợi: “Linh hồn tôi ngời khen Đức Chúa, thần trí tôi hớn hở vui mừng vì Thiên Chúa Đấng Cứu Độ tôi. Phận nữ tỳ hèn mọn Người đoái thương nhìn tới” (Lc 1, 46-48). ĐTC cũng nói người mẹ hãy giữ niềm vui của của mình để có thể thông truyền niềm vui ấy cho đứa con (x. số 171).


63 X. ĐGH Phanxicô, Amoris Laetitia - NVTY, số 170.


1. Trong đời sống hôn nhân, bạn dùng phương pháp tự nhiên theo đúng luật Giáo Hội. Nếu như bạn bị “bể kế hoạch”, thì bạn xử sự như thế nào đối với đứa con ấy?

2. Bạn chuẩn bị như thế nào về mặt tinh thần và thể chất trong lúc chờ đợi đứa con được sinh ra?

3. Nếu biết đứa con bạn đang mang thai bị dị tật, bạn sẽ đối xử như thế nào với người con ấy?


Bài 09

TÌNH YÊU CỦA NGƯỜI MẸ VÀ CỦA NGƯỜI CHA

Giáo huấn của Hội Thánh.

Trong Tông huấn Niềm Vui Tình Yêu, Đức Thánh Cha Phanxicô nhắc lại giáo huấn của ngài ngày thứ tư hàng tuần (14.10.2015) rằng:

“‘Trẻ em vừa mới chào đời, cùng với việc được nuôi dưỡng và chăm sóc, bắt đầu nhận được một ơn huệ là biết chắc chắn chúng được yêu thương bằng một tình yêu thiêng liêng. Những hành động yêu thương tỏ lộ qua việc đặt tên riêng cho em, tập cho em nói bằng một ngôn ngữ chung, những ánh nhìn đầy trìu mến, những nụ cười rạng rỡ. Như thế, bài học đầu tiên chúng học được đó là vẻ đẹp của các mối tương quan giữa người với người hệ tại ở tâm hồn, mưu cầu tự do cho ta, chấp nhận sự khác biệt của tha nhân, nhìn nhận và tôn trọng họ như là một đối tác. [...] Và đó chính là tình yêu, phản chiếu một tia sáng của tình yêu Thiên Chúa’. Mỗi đứa trẻ có quyền được hưởng tình yêu của một người mẹ và một người cha, cả hai tình yêu này đều cần thiết cho trẻ để được trưởng thành toàn diện và hài hòa” 64.

Như thế, mối tương quan trong hôn nhân gia đình chính là tương quan của tình yêu: tình yêu trao hiến của cha mẹ chính là tình yêu trao ban hướng về con cái65. Vậy nên,

64 ĐGH Phanxicô, Amoris Laetitia – NVTY, số 172.65 x. CĐ. Vat. II, HC Gaudium et Spes, số 48.


cách tự nhiên và bình thường, người cha người mẹ trong gia đình có bổn phận giúp con cái được hưởng sự chăm sóc bằng chính tình yêu của mình.

Diễn Giải

Nhắc lại giáo huấn của Công đồng Vatican II: “Bổn phận sinh sản và giáo dục phải được coi là sứ mệnh riệng biệt của vợ chồng. Trong khi thi hành bổn phận ấy, họ biết mình cộng tác với Thiên Chúa Tạo Hoá và như trở thành kẻ diễn đạt tình yêu của Người”66, Đức Thánh Cha Phanxicô cho thấy vai trò của người cha người mẹ chính là “tỏ lộ cho con cái họ dung mạo người mẹ và dung mạo người cha của Chúa, hơn nữa họ cùng dạy dỗ con cái về giá trị của sự hỗ tương, sự gặp gỡ giữa những khác biệt, trong đó mỗi người đóng góp bản sắc riêng của mình và cũng biết đón nhận từ người khác” 67.

1. Thể hiện dung mạo người mẹ.

“Có phụ nữ nào quên được đứa con thơ của mình, hay chẳng thương đứa con mình đã mang nặng đẻ đau ? Cho dù nó có quên đi nữa, thì Ta, Ta cũng chẳng quên ngươi bao giờ” (Isaia 49, 15).

Thiên chức làm mẹ với tình yêu cưu mang

Tình yêu luôn là sự bao bọc, che chở. Ngôn sứ Isaia đã mượn hình ảnh này để diễn tả tình yêu Thiên Chúa dành cho con người: Thiên Chúa yêu thương dân Người như mẹ

66 Ibid. số 50.67 ĐGH Phanxicô, Amoris Laetitia – NVTY, số 172.


hiền ấp ủ con thơ. Tình yêu đó biểu lộ qua sự quảng đại hy sinh, ân cần chăm sóc, yêu thương bao bọc, khoan dung tha thứ.

Với thiên chức làm mẹ, “là những người làm chứng cho vẻ đẹp của sự sống”, “người phụ nữ đứng trước con người như một người mẹ, là chủ thể của sự sống con người mới được tượng hình và lớn lên trong dạ bà và từ đó sinh ra”. Chính vì thế, Đức Thánh Cha Phanxicô nhấn mạnh sự hiện diện cần thiết của người mẹ bên đứa con rằng: “chúng ta cũng không thể bỏ qua những nhu cầu của trẻ em cần có sự hiện diện của người mẹ, đặc biệt trong những tháng đầu tiên của cuộc sống”68.

Thiên chức làm mẹ với tình yêu bảo bọc

Với thiên chức làm mẹ trong gia đình, người mẹ luôn bao bọc chở che con cái bằng sự dịu dàng và cảm thương, nhờ đó giúp khơi sự tin tưởng nơi con trẻ. Chắc hẳn ai trong chúng ta cũng hiểu và cảm nhận rằng tình mẫu tử là tình cảm yêu thương, đùm bọc che chở, khoan dung tha thứ… mà người mẹ dành cho con. Thành công và cả thất bại luôn có mẹ cảm thông và chia sẻ. Tình cảm ấy vừa tự nhiên vừa cao cả nên sẽ đi theo mỗi người con suốt cả cuộc đời. Người ta vẫn thường nói tư thế an toàn và dễ chịu nhất là tư thế con trẻ trong dạ mẹ. Bên lòng mẹ là có sự bình yên. Trong vòng tay mẹ là con an tâm.

68 ĐGH Phanxicô, Amoris Laetitia – NVTY, số 173.


Đức Thánh Cha Phanxicô khẳng định rằng: “một xã hội mà không có các bà mẹ sẽ là một xã hội phi nhân, bởi vì các bà mẹ luôn biết làm chứng về sự dịu dàng, dâng hiến, sức mạnh tinh thần ngay cả trong những thời khắc tồi tệ nhất”69.

Thiên chức làm mẹ với tình yêu dưỡng dục

Tuyên Ngôn Giáo Dục Kitô Giáo số 3 đã nói rằng: “Gia đình là trường học đầu tiên dạy các đức tính xã hội mà không một đoàn thể nào khác có thể vượt qua được”. Đức Thánh Cha Phanxicô cũng nhắc nhớ rằng: “Các bà mẹ cũng thường thông truyền những ý nghĩa sâu xa nhất của

69 ĐGH Phanxicô, Amoris Laetitia – NVTY. số 174.


việc đạo đức: trong những lời kinh nguyện, trong các cử chỉ đạo đức đầu tiên để con trẻ học làm theo” 70.

Quả vậy, trong gia đình, người mẹ vẫn thường gần gũi con cái hơn ngay từ tấm bé khi cho ăn bú mớm, tập từng bước đi chập chững đầu đời, nên những cử chỉ diễn tả đức tin, đời sống cầu nguyện như lầm dấu, các lời kinh đơn sơ, tâm tình kính mến Chúa, Đức Mẹ… sẽ khắc ghi nơi tâm hồn trong trắng của trẻ thơ. Vì thế, Đức Thánh Cha quả quyết: “Không có các bà mẹ, không những sẽ không có tín hữu mới, mà đức tin có thể sẽ mất đi một phần lớn sự nhiệt thành đơn sơ và sâu sắc của nó” 71.

2. Thể hiện dung mạo người cha

Đức Thánh Cha Phanxicô nhận định rằng, trong bối cảnh xã hội của thế giới ngày nay, hình ảnh của người cha trong gia đình như bị thiếu vắng, ẩn khuất hay bị nhìn nhận cách méo mó do bởi cái nhìn từ trong quá khứ người cha như chủ nhân ông, cai trị áp đặt hay kiểm soát cách độc đoán; và ngày nay sự thiếu vắng đó đến từ việc họ quá chú tâm vào bản thân, công việc và việc sử dụng các công nghệ truyền thông, giải trí…

Tuy nhiên, Đức Thánh Cha đã lưu ý rằng: “Thiên Chúa đặt người cha trong gia đình để, với những tính cách quí giá nam tính của mình, ông gần gũi với người vợ, để chia sẻ mọi sự, niềm vui cũng như đau khổ, vất vả cũng như hi vọng. Và để ông gần gũi với con cái trong tiến trình chúng 70 ĐGH Phanxicô, Amoris Laetitia – NVTY. số 174.71 Ibid. số 174.


tăng trưởng: khi chúng chơi đùa và học hành, khi chúng vô tư và lo lắng, khi chúng nói năng và im lặng, khi chúng dạn dĩ và sợ hãi, khi chúng lầm đường lạc lối và tìm lại được hướng đi; luôn có sự hiện diện của người cha”72.

Sự hiện diện của người cha biểu lộ tình yêu thương gần gũi chia sẻ và đồng hành.

Trong bài Giáo lý về “Sự Hiện Diện Của Người Cha Trong Gia Đình”, nhận định sự tiêu cực và thiệt thòi của con trẻ trong “xã hội mà không có người cha”, Đức Thánh Cha chỉ ra rằng: “sự lầm đường lạc lối của trẻ em và thanh thiếu niên có thể phần lớn là do sự thiếu vắng này, thiếu các gương sáng và những hướng dẫn có thẩm quyền trong cuộc sống hàng ngày của các em, thiếu sự gần gũi, thiếu tình yêu của người cha. Cảm giác mồ côi mà nhiều người trẻ đang sống còn sâu đặm hơn chúng ta nghĩ rất nhiều”73.

Dựa vào lời sách Châm Ngôn: “Hỡi con, tâm trí con khôn ngoan thì lòng cha cũng vui sướng. Môi miệng con nói những lời chính trực thì tâm hồn cha sẽ mừng rỡ hân hoan” (Cn 23, 15-16), Đức Thánh Cha muốn nói rằng di sản quý giá mà người cha để lại cho con cái chính là “khuynh hướng cảm nhận và hành động, nói năng và phán đoán khôn ngoan và trung thực”.

72 ĐGH Phanxicô, Amoris Laetitia – NVTY. số 177.73 ĐGH Phanxicô, Bài Giáo lý về Sự Hiện Diện Của Người Cha Trong Gia

Đình, ngày 28.01.2015.


Và để được như thế, ngài nhấn mạnh đến sự cần thiết sự hiện diện của người cha trong gia đình rằng: “Một người cha biết rằng việc thông truyền di sản này đắt giá biết bao: cần biết bao gần gũi, biết bao dịu dàng và biết bao cương nghị. Nhưng ông nhận được sự an ủi và phần thưởng lớn lao biết mấy khi con cái trân quý di sản này! Đó là một niềm vui bù đắp lại tất cả mọi nhọc nhằn, vượt trên mọi sự hiểu lầm và chữa lành mọi vết thương. Cho nên, điều cần thiết trước hết là điều sau đây: người cha phải hiện diện trong gia đình. Nghĩa là gần gũi vợ mình, để chia sẻ tất cả mọi sự, vui buồn, nhọc nhằn và hy vọng. Nghĩa là gần gũi con cái trong sự lớn lên của chúng…” 74.

Sự hiện diện của người cha biểu tỏ lòng khoan dung nhân hậu và chờ mong với tình thương tha thứ.

Trong tông huấn NVTY, Đức thánh Cha dạy rằng: “người cha giúp đứa trẻ nhận thức được các giới hạn của thực tế và chủ yếu mang tính định hướng, để hướng ra thế giới rộng lớn hơn với đầy những thách đố, nhằm mời gọi con biết nỗ lực và chiến đấu”75.

Cũng trong bài Giáo lý về “Sự Hiện Diện Của Người Cha Trong Gia Đình”, Đức Thánh Cha mời gọi hãy chiêm ngắm và noi theo mẫu gương “Người Cha Nhân Hậu” trong dụ ngôn vẫn thường được gọi là “Người Con Hoang Đàng” trở về (Lc 15, 11-32).

74 ĐGH Phanxicô, Bài Giáo lý về Sự Hiện Diện Của Người Cha Trong Gia Đình, ngày 04.02.2015 ; x. Amoris Laetitia – NVTY, số 176-177.



Đó là người cha biết cách chờ đợi và tha thứ: ông chờ đợi trong cầu nguyện với lòng kiên trì và sẵn lòng tha thứ với sự ân cần, quảng đại và thương xót.

Đức Thánh Cha diễn giải: “Một người cha tốt biết cách chờ đợi và tha thứ, từ tận đáy lòng mình. Đương nhiên là ông cũng biết sửa dạy cách cương nghị; không phải là một người cha yếu đuối, nuông chiều và tình cảm. Người cha biết cách sửa trị mà không làm mất thể diện cũng là người cha biết bảo vệ không tiếc sức”76.

Trong tông huấn NVTY, Đức Thánh Cha nhận định: “Một số người cha cảm thấy mình vô dụng hoặc không cần thiết, nhưng thật ra ‘con cái cần thấy một người cha đang chờ đợi chúng khi chúng trở về sau những thất bại. Có lẽ chúng sẽ làm mọi cách để không thừa nhận điều đó, không để cho ông thấy, nhưng chúng cần ông’ ”.

Và ngài kết luận rằng: “Trẻ em không có cha, cũng có nghĩa là chúng bị tước mất tuổi thơ trước thời gian, và do đó là điều không tốt”77.

Câu hỏi gợi ý thảo luận.

1. Trong vai trò người cha người mẹ trong gia đình, chúng ta đã làm được gì để diễn tả dung mạo của Thiên Chúa Tình Yêu cho con cái? Và có khi nào chúng ta làm méo mó, biến dạng hình ảnh ấy?

76 ĐGH Phanxicô, Bài Giáo lý về Sự Hiện Diện Của Người Cha Trong Gia Đình, ngày 04.02.2015.



2. Chúng ta có sẵn sàng tạo dịp để lắng nghe con cái nói về cách hành xử của mình và chúng ta biết gì từ mong muốn của con trẻ với mình?

3. Là người trẻ, ai cũng đã trải qua tuổi thơ bên cha mẹ, chúng ta có cảm nhận gì về cách sống gương mẫu của cha mẹ mình và chúng ta rút ra kinh nghiệm gì từ đó khi chuẩn bị bước vào đời sống hôn nhân gia đình?


PH N B NẦ Ố

CỬ HÀNH VÀ SỐNG BÍ TÍCH HÔN PHỐI


Bài 10

VIỆC CHUẨN BỊ CỬ HÀNH HÔN LỄ

Trào lưu xã hội ngày nay có nhiều bạn trẻ yêu cuồng sống vội, nhiều cặp vợ chồng lấy nhau mau lẹ, không chuẩn bị và không suy nghĩ kỹ càng. Hoặc nếu có chuẩn bị, chỉ lo “tập trung vào những thiệp mời, trang phục, lễ lạc và vô số những chi tiết hao tốn biết bao về ngân sách cũng như sức lực và niềm vui”78. Tại sao có tệ nạn ly dị và ly thân hay là gia đình xào xáo, sống với nhau như hoả ngục? Chỉ vì thiếu chuẩn bị đời sống hôn nhân. Vậy, để giúp đỡ các bạn trẻ chuẩn bị bước vào cuộc sống gia đình, để nâng đỡ các anh chị đang sống ơn gọi gia đình và để giúp đỡ các đôi hôn nhân gặp khủng khoảng trong đời sống đức tin, chúng ta cần chuẩn bị những gì? Nhưng trước hết, hãy tìm hiểu ý nghĩa và mục đích của hôn nhân Kitô giáo.

1. Nguồn gốc và ý nghĩa của hôn nhân Kitô giáo

1.1. Khởi đi từ Thánh Kinh.

Thiên Chúa đã tạo dựng nên con người theo hình ảnh Ngài (St 1, 26-27); chính vì tình yêu mà Thiên Chúa đã cho con người bước vào cuộc sống với huyền nhiệm của tình yêu vì Thiên Chúa là Tình Yêu (1 Ga 4,8). Khi Thiên Chúa tạo dựng con người có nam có nữ theo hình ảnh Ngài, Thiên Chúa đã ghi dấu nơi đó ơn gọi và những khả năng và trách nhiệm để mời gọi con người sống tình yêu và hiệp thông theo Hình ảnh Tình Yêu và Hiệp thông của Ba Ngôi Thiên Chúa. 78 ĐGH Phanxicô, Amoris Laetitia – NVTY, số 212


1.2. Nguồn gốc của hôn nhân.

Công đồng Vaticano II qua Hiến chế Mục vụ của Giáo Hội trong thế giới ngày nay đã xác định: “Đấng Tạo Hóa đã thiết lập và ban những định luật riêng cho đời sống chung thân mật …. Đời sống chung thủy này được gầy dựng do giao ước hôn nhân, nghĩa là sự ưng thuận cá nhân không thể rút lại” (GS 48). Hơn nữa, “Hôn nhân không phải do ngẫu nhiên hay do sự biến hóa của các sức mạnh vô tri trong thiên nhiên tạo thành. Hôn nhân là do một sự sắp đặt khôn ngoan của Đấng Tạo Hóa để thực hiện ý định yêu thương của Ngài giữa nhân loại”79.

1.3. Mục đích của hôn nhân.

Theo Humanae Vitae: “Trong hôn nhân, vợ chồng dâng hiến thân xác cho nhau bằng một cử chỉ đặc biệt và giới hạn giữa hai người, để kết hợp với nhau nên một, với mục đích giúp nhau phát triển con người và cộng tác với Thiên Chúa để sinh sản và giáo dục những sự sống mới”. Qua đó, chúng ta có thể thấy hôn nhân Công Giáo có hai mục đích: (a) giao ước hôn nhân tự bản chất, hướng về thiện ích của đôi bạn; (b) sinh sản và giáo dục con cái80.

79 ĐGH Phaolô VI, Thông điệp Humanae Vitae, số 8.80 GLHTCG 1992, số 1055 §1.


1.4. Hôn nhân Công Giáo là Bí tích.

Hiến chế Gaudium et Spes đã xác định: “Bởi đó, vợ chồng Kitô hữu được củng cố và như được thánh hiến bằng một bí tích riêng để được lãnh nhận các bổn phận và phẩm giá của bậc sống họ”81. Giáo luật điều 1055 §2 đã xác nhận: Chúa Kitô đã nâng giao ước hôn nhân giữa hai người đã được rửa tội lên hàng Bí tích.

Chúng ta vừa tìm hiểu sơ lược về hôn nhân dưới ánh sáng Tin Mừng và Giáo Huấn của Giáo Hội Công Giáo. Ngoài ra, cần chuẩn bị đời sống thiêng liêng và giáo lý nữa.

2. Chuẩn bị cử hành Bí tích Hôn Phối.

2.1. Chuẩn bị xa:

Quyền kết hôn và lập gia đình là một quyền căn bản của con người được Giáo luật và Dân luật tôn trọng và bảo vệ. Do đó, những ai không bị luật cấm đều có quyền kết hôn, tuy nhiên chúng ta cần phải xem xét:

Về tuổi tác: Giáo luật hạn định tuổi kết hôn: Nam tròn 16 tuổi, người nữ tròn 14 tuổi82. Tại Việt Nam, HĐGM VN ấn định người nam 20 tuổi và người nữ 18 tuổi kết hôn hợp thức. Giáo phận Bà Rịa theo qui định của HĐGM VN. Tuy nhiên trong trường hợp đặc biệt, cha xứ có thể giảm tuổi, nhưng phải đăng ký kết hôn dân sự trước83.

81 CĐ Vatican II, HC Gaudium et Spes, số 48.82 x. GL 1083 §183 Giáo phận Bà Rịa, Hướng dẫn Mục vụ Bí tích 2009, trang 45.


Về sức khỏe: Người nam và người nữ phải là những người lành mạnh và trưởng thành về tâm sinh lý. Trên nguyên tắc dù người nam hay người nữ mắc bệnh gì cũng có quyền kết hôn, với điều kiện là người phối ngẫu đã được thông báo trước và vẫn đồng ý kết hôn (bệnh xã hội…). Tuy nhiên, với một người không có khả năng sống đời vợ chồng (như điên khùng hay bất lực giao hợp vĩnh viễn) thì tiêu hủy hôn nhân84.

Về sự tự do kết hôn: Các đương sự phải được tự do chọn lựa kết hôn, có nghĩa tự do chọn lựa vợ chồng. Sự tự do ấy không thể chỉ giản lượt trong hiện tại, mà còn hàm chứa toàn thể cho tương lai. Ý nghĩa của sự ưng thuận cho thấy rằng “tự do và trung thành chẳng những không đối nghịch, mà còn hỗ trợ lẫn nhau”85.

Về huyết tộc: Hội Thánh cấm kết hôn với người có liên hệ huyết tộc trực hệ (họ máu hàng dọc) dù pháp lý hay tự nhiên; hay có liên hệ bàng hệ (họ máu hàng ngang) đến đời thứ bốn: sự kết hôn vô hiệu86. Như vậy, không ai có quyền kết hôn với con ruột, con nuôi, con ngoại hôn của mình; không được kết hôn với cháu nội hay cháu ngoại, với anh chị em ruột của mình.

Về liên hệ hôn nhân: Các đương sự phải là những người chưa kết hôn hoặc đã kết hôn mà người phối ngẫu đã chết. Không được kết hôn với họ hàng trực hệ của

84 x. GL số1084.85 ĐGH. Phanxicô, Amoris Laetitia – NVTY, số 214.86 x. GL số 1091.


người phối ngẫu đã chết. Giáo hội cũng cấm việc kết hôn với người họ hàng trực hệ của người đã sống chung như vợ chồng hay tư tình công khai với mình.

Người ly thân và ly dị không được tái hôn (vì dây hôn phối vẫn còn tồn tại bao lâu người phối ngẫu chưa chết hoặc chưa được tiêu hôn).

Về tôn giáo: Giáo hội Công Giáo mong ước những người cùng niềm tin kết hôn với nhau; đồng thời cũng cho phép kết hôn với người khác đạo hoặc cùng Kitô giáo nhưng không hiệp thông với Hội Thánh Roma. Hôn nhân với người chưa được rửa tội mà không có phép chuẩn thì không có giá trị trước mặt Giáo hội.

2.2. Chuẩn bị gần:

Về giáo lý và nghi thức cử hành: Việc dạy giáo lý hôn nhân cần phải bao gồm giáo lý về hôn nhân và gia đình, về chính bí tích và nghi thức hôn phối, các kinh nguyện, và các bài đọc. Bằng cách đó, đôi bạn sẽ gặt hái được nhiều lợi ích hơn trong buổi cử hành bí tích. Hơn nữa, thừa tác viên cần phải củng cố và nuôi dưỡng đức tin của những người sắp kết hôn, vì bí tích hôn phối đòi hỏi phải có đức tin.

Về thủ tục: Việc khảo hạch và làm tờ điều tra hôn phối sẽ do cha xứ riêng của mỗi dự hôn. Thường cha xứ bên nam làm giấy giới thiệu và tờ điều tra gởi cho cha xứ bên nữ. Khi gởi giấy giới thiệu cũng gởi kèm chứng thư Rửa Tội và chứng thư Thêm Sức mới cấp chưa quá 6 tháng87.

87 Giáo phận Bà Rịa, Hướng dẫn Mục vụ Bí tích 2009, trang 38.


Cha xứ bên nữ sẽ gởi tờ rao hôn phối cho cha xứ bên nam và rao 3 lần trừ trường hợp có lý do chính đáng để được miễn rao.

Cha xứ bên nam phải gởi lại kết quả tờ rao cho cha xứ bên nữ cùng lời ghi chú nếu có vấn đề quan trọng (GL 1069).

Khi quyết định ngày chứng hôn theo Giáo luật, phải có giấy Đăng ký kết hôn dân sự.

Nếu được nhờ chứng hôn, phải có giấy Ủy quyền của Cha có trách nhiệm và giấy chứng nhận đã học giáo lý căn bản và giáo lý hôn nhân.

Lưu ý vị chủ chăn KHÔNG được phép cử hành hôn phối cho người đã công khai chối bỏ đức tin Kitô giáo.

Về phía gia đình và cộng đoàn dân Chúa: Gia đình phải tôn trọng quyền kết hôn và quyền tự do chọn lựa bạn đời của các đương sự; gia đình có trách nhiệm giáo dục và hướng dẫn chứ không được quyết định thay con cháu mình.

Cộng đồng dân Chúa sẵn sàng giúp đỡ các đương sự, nếu có gì ngăn trở việc kết hôn thì buộc phải trình lại với cha xứ hoặc cha phụ trách hôn nhân. Cộng đoàn sẽ có mặt trong ngày cử hành Hôn nhân để chứng giám, và cầu nguyện cho đôi tân hôn.


1. Các bạn đã chuẩn bị những gì cho đời sống hôn nhân tương lai của các bạn?


2. Những khó khăn và thuận lợi nào về thủ tục hôn nhân nhân mà bạn đang gặp phải?


Bài 11

CỬ HÀNH VÀ SỐNG BÍ TÍCH HÔN PHỐI

“Bởi thế, người ta lìa bỏ cha mẹ mình mà kết hợp với vợ mình và cả hai nên một thân xác. Mầu nhiệm này thật lớn lao, tôi muốn nói về Đức Kitô và Hội Thánh” (Ep 5,31-32).

“Trong việc chuẩn bị ngay trước lễ cưới, điều quan trọng là khai sáng giúp cho đôi bạn hiểu rõ ý nghĩa từng cử chỉ để họ có thể sống việc cử hành phụng vụ cách sâu xa nhất”88. Đó là lời khuyên thiết thực và cũng là trọng tâm của đề tài này.

1. Trước khi cử hành Bí tích Hôn Phối.

1.1. Lãnh nhận các Bí tích Thêm Sức, Hoà Giải và Thánh Thể. Người công giáo nào chưa lãnh nhận bí tích Thêm Sức thì cần lãnh nhận bí tích ấy trước khi cử hành bí tích Hôn Phối, nếu việc lãnh nhận bí tích Thêm Sức không gây bất tiện nghiêm trọng89.

Để lãnh nhận dồi dào bí tích Hôn Phối, tha thiết khuyên đôi bạn hãy lãnh nhận các bí tích Hoà Giải và Thánh Thể. (GL 1065, §2).

1.2. Nơi cử hành: Hôn phối giữa hai người Công Giáo hay giữa một bên là Công Giáo và bên kia là người rửa tội không Công Giáo thì phải được cử hành trong nhà thờ giáo xứ của họ. Khi có phép của Bản quyền địa phương

88 ĐGH Phanxicô, Amoris Laetitia – NVTY, số 213.89 Giáo phận Bà Rịa, Hướng dẫn Mục vụ Bí tích 2009, trang 38.


hay của cha xứ thì có thể được cử hành ở một nhà thờ hay nhà nguyện khác90.

1.3. Nghi thức chính yếu của Bí tích Hôn Phối: Tình yêu là yếu tố nền tảng làm nên hạnh phúc gia đình, song tình yêu không phải là yếu tố pháp lý cấu tạo hôn nhân. Nghi thức làm nên hôn nhân Kitô giáo là việc đôi nam nữ bày tỏ sự tư do ưng thuận kết hôn trước sự chứng hôn của Hội Thánh. Dấu chỉ cốt yếu của bí tích Hôn Phối là lời ưng thuận kết hôn và việc kết hợp vợ chồng sau đó.

1.4. Trước ngày cử hành Bí tích Hôn Phối: để đôi bạn có thể cử hành cách ý thức và hữu hiệu, đôi bạn nên: Có thể dành ra một thời gian trước ngày cử hành thánh lễ hôn phối để tĩnh tâm, cầu nguyện, ăn chay, xưng tội, thường xuyên rước lễ để luôn được sống trong tình trạng ân sủng; Chọn hai vị nhân chứng cần thiết cho nghi lễ91; Thực tập nghi lễ hôn nhân sẽ cử hành; Chọn những Bài đọc Sách Thánh, và căn cứ vào đó để linh mục dọn bài giảng.

2. Khi cử hành Bí tích Hôn Phối.

2.1. Về chính đôi bạn. Trong nghi thức hôn nhân, chính đôi bạn là thừa tác viên cử hành giao ước thánh. Các đương sự phải hiện diện và tự mình trả lời đầy đủ các câu hỏi về sự tự do kết hôn, về bổn phận yêu thương và tôn trọng nhau suốt đời cũng như bổn phận sinh sản và giáo dục con cái 90 Giáo phận Bà Rịa, Hướng dẫn Mục vụ Bí tích 2009, trang 39.91 GL 1108.


theo luật Chúa Kitô và Hội Thánh. Lời ưng thuận kết hôn cũng phải được từng người diễn tả (bằng lời nói hay cử chỉ) một cách rõ ràng với đầy đủ nội dung là nhận nhau làm vợ chồng, giữ lòng trung thủy với nhau trong mọi hoàn cảnh, yêu thương và tôn trọng nhau suốt đời.

Trong trường hợp các đương sự không thể tự mình nói lên đầy đủ lời ưng thuận, vị linh mục chứng hôn – vì lý do mục vụ và thuận tiện – có thể đặt câu hỏi để từng đương sự nói lên sự ưng thuận của mình (người câm, không biết chữ, không nói lên thành lời…).

2.2. Về phía các vị chủ chăn:

Việc chứng hôn là một bổn phận do chức vụ và bác ái của chủ chăn. Thông thường, cha xứ nơi một trong hai người cư trú (có thể ưu tiên cho cha xứ bên nữ, nhưng không bắt buộc) chịu trách nhiệm lập hồ sơ, điều tra các ngăn trở, dạy dỗ giúp về giáo lý căn bản, giáo lý hôn nhân và chứng hôn92.

Việc làm thủ tục và chứng hôn có thể do một linh mục khác đảm nhận, với sự đồng ý bằng văn bản của một trong hai cha xứ hoặc bên nam hoặc bên nữ.

Sau khi chứng hôn, cha xứ phải NHỚ ghi Sổ Hôn nhân của giáo xứ; cha xứ cũng gửi chứng thư Hôn Phối để ghi vào sổ Rửa Tội nơi các đương sự đã lãnh nhận Bí tích Rửa Tội93.

92 Giáo phận Bà Rịa, Hướng dẫn Mục vụ Bí tích 2009, trang 38.93 Giáo phận Bà Rịa, Hướng dẫn Mục vụ Bí tích 2009, trang 39.


Cha xứ phải cử hành nghi thức Hôn nhân theo các qui định của Phụng Vụ Thánh được Giáo Hội phê chuẩn (Khi chứng hôn cho đôi bạn được chuẩn Hôn nhân khác đạo – không được chứng hôn trong Thánh lễ). Khi một linh mục khác được mời chứng hôn, vị này phải hiểu là chứng hôn theo ỦY QUYỀN của cha xứ nơi cử hành hôn phối; do đó, cha xứ nơi sở tại phải nhận mọi trách nhiệm.

2.3. Về ý nghĩa nghi thức hôn phối

Ðôi tân hôn trước mặt linh mục và hai nhân chứng tuyên bố ưng thuận lấy nhau.

Chính đôi bạn là kẻ cử hành bí tích Hôn Nhân khi trao đổi sự ưng thuận trước mặt linh mục.

Linh mục và hai người chứng đại diện cho giáo hội chứng kiến hôn ước. Hai người bắt tay nhau chỉ sự hiến dâng trọn đời cho nhau đồng thời nói lên sự ưng thuận làm vợ làm chồng trước mặt Thiên Chúa và Giáo hội.

Chiếc nhẫn là biểu hiệu tình yêu và lòng trung thành với nhau trong mọi trường hợp và mọi ngày trong cuộc sống vợ chồng, cũng là bảo vật vợ chồng tặng nhau để ghi nhớ ngày trọng đại. Tình yêu vợ chồng giống như tình yêu Chúa Kitô và Giáo hội cũng như cộng tác với Chúa trong công cuộc sáng tạo.

2.4. Về phía gia đình và cộng đồng dân Chúa. Hôn nhân không chỉ liên quan tới đôi bạn mà còn là một sinh hoạt quan trọng của gia đình và cộng đồng dân Chúa. Do đó, nghi thức Hôn nhân phải được cử hành tại Nhà thờ xứ (họ


biệt lập) để gia đình và cộng đoàn tham dự thánh lễ, và chúc mừng đôi tân hôn. Nếu có lý do chính đáng, Đức Giám Mục có thể cho phép cử hành nơi khác; nếu không, cử hành tự ý sẽ bị coi là lén lút và vô hiệu (chứng hôn trên du thuyền, vườn hoa, nơi resort Phú Quốc…dưới đáy biển).

Nghi thức hôn nhân phải được cử hành công khai, với sự chứng hôn của một thừa tác viên linh mục và hai nhân chứng. Thường các nhân chứng là người Kitô hữu, một nam một nữ nhưng không nhất thiết, điều quan trọng là hai nhân chứng này có đủ tư cách để làm chứng về mặt pháp lý.

3. Sau khi cử hành Bí tích Hôn Phối.

Việc kết hôn đã tạo nên một mối dây liên kết, một Giao ước thánh, độc nhất và vĩnh viễn ràng buộc hai người.

Họ đã cam kết sẽ yêu thương nhau và tôn trọng nhau suốt đời; tình yêu đó không được san sẻ cho một người nào khác.

Họ cam kết cộng tác với nhau để xây dựng gia đình hạnh phúc, có nghĩa vụ và quyền lợi như nhau trong tất cả những gì liên quan đến cuộc sống chung của vợ chồng.

Họ nhận trách nhiệm trước mặt Thiên Chúa và Giáo hội để đón nhận và bảo vệ sự sống con người, nghĩa là bổn phận sinh sản, nuôi dưỡng và giáo dục con cái theo giáo huấn của Giáo hội.

Họ được mời gọi nên thánh trong chính bậc sống vợ chồng và xây dựng Dân Chúa qua hôn nhân và gia đình, đó là:


- Chu toàn các bổn phận trong Giáo hội và xã hội với tư cách là Kitô hữu và là công dân.

- Chu toàn bổn phận đối với cha mẹ và gia đình hai bên.

- Chu toàn bổn phận đối với nhau và đối với con cái.

Đối với cộng đoàn dân Chúa, một khi hôn nhân đã cử hành và hoàn tất các nghi thức hôn nhân, mọi người phải công nhận là hôn nhân đã thành sự, và sẵn sàng giúp đỡ đôi bạn khi họ gặp những khủng hoảng của đời hôn nhân.

Kết luận.

Khi một người nam và một người nữ kết hôn, họ trở thành vợ chồng theo luật tự nhiên. Hôn nhân của họ là một khế ước, có giá trị trước mặt Thiên Chúa. Đối với người Kitô hữu, hôn nhân không chỉ là một khế ước, mà còn là một Bí tích. Thánh Gioan Kim Khẩu nói: “Hôn nhân là Bí tích tình yêu... Khi vợ chồng nên một trong hôn nhân, cả hai không còn là hình ảnh dưới trần nữa, mà là hình ảnh của Chúa trên trời”.


1. Đâu là nghi thức chính yếu của Bí tích Hôn Phối?

2. Trong nghi thức Hôn Phối, phần nào làm bạn cảm động nhất, vì sao?

Documents

· Web viewGIÁO PHẬN BÀ RỊA SỐNG NIỀM VUI TÌNH YÊU GIA ĐÌNH NĂM 2017 CHUẨN BỊ CHO NGƯỜI TRẺ