vietjack.com€¦ · Web view: Trên thế giới và nước ta có những nhà văn nổi tiếng gắn bó cả cuộc đời viết của mình cho đề tài trẻ em –

VietJack.com Facebook: Học cùng VietJackNgày soạn: Ngày dạy:

Tiết 73: BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN(Tô Hoài)

I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: - Hiểu được nội dung, ý nghĩa Bài học đường đời đầu tiên, thấy được nét đặc sắc của ngòi bút Tô Hoài trong cả hai phương thức miêu tả và kể chuyện.2. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng đọc truyện đồng thoại, đọc lời đối thoại phù hợp với tính cách các nhân vật, tả vật.3.Thái độ: - Bồi dưỡng tình yêu thiên nhiên, yêu thế giới loài vật.II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: +Sách giáo viên và sách thiết kế bài giảng .- Học sinh: Sgk + Để học tốt ngữ văn T2III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra sự chuẩn bị của HS về tóm tắt tác phẩm.3.Dạy học bài mới:*GV giới thiệu bài : Trên thế giới và nước ta có những nhà văn nổi tiếng gắn bó cả cuộc đời viết của mình cho đề tài trẻ em – 1 trong những đề tài khó khăn và thú vị bậc nhất. Tô Hoài là 1 trong những tác giả như thế. Truyện đồng thoại đầu tay của Tô Hoài : “Dế Mèn phiêu lưu kí” (1941) là 1 trong những tác phẩm nổi tiếng ngày hôm nay chúng ta sẽ được tìm hiểu.

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1: Hướng dẫn học sinh đọc và tìm hiểu chú thích. GV hướng dẫn HS cách đọc:- Đoạn: Dế Mèn tự tả chân dung mình đọc với giọng hào hứng, kiêu hãnh, to, vang, chú nhấn giọng ở các tính từ, động từ miêu tả.- Đoạn trêu chị Cốc:+ Giọng Dế Mèn trịch thượng khó chịu.+ Giọng Dế choắt yếu ớt, rên rẩm.+ Giọng chị Cốc đáo để, tức giận.- Đoạn Dế Mèn hối hận đọc giọng chậm, buồn, sâu lắng và có phần bị thương.- 2 HS đọc, mỗi em một đoạn.- Nêu những hiểu biết của mình về tác giả Tô Hoài?

- Nêu hiểu biết cả em về tác phẩm “Dế Mèn phiêu lưu kí”

I. Đọc và tìm hiểu chú thích. 1 .Đọc

2. Chú thích:a, Tác giả, tác phẩm:* Tác giả: - Tên khai sinh là Nguyễn Sen sinh 1920, huyện Hoài Đức, Hà Đông. Tự học mà thành tài.

Học trực tuyến: khoahoc.vietjack.com Youtube: Học cùng VietJack

VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack

Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh đọc hiểu văn bản. - Văn bản có thể được chia làm mấy phần? Nội

dung từng phần?

-Đoạn trích gồm mấy sự việc chính? Trong các sự việc trên đâu là sự việc nghiêm trọng nhất?

- Xác định ngôi kể của truyện?

- GV: Gọi HS đọc đoạn 1- HS đọc- Khi xuất hiện ở đầu câu chuyện, Dế Mèn đã là "một chàng Dế thanh niên cường tráng". Chàng Dế ấy đã hiện lên qua những nét cụ thể nào về:Hình dáng?- HS theo dõi SGK và trả lời- Cách miêu tả ấy gợi cho em hình ảnh Dế

- Ông có khối lượng tác phẩm phong phú: Dế Mèn phiêu lưu kí, Đàn chim gáy, Vợ chồng A Phủ...* Tác phẩm:- Dế mèn phiêu lưu kí là tác phẩm nổi tiếng đầu tiên của Tô Hoài, được sáng tác lúc ông 21 tuổi- Thể loại của tác phẩm là kí nhưng thực chất vẫn là một truyện "Tiểu thuyết đồng thoại" một sáng tác chủ yếu là tưởng tượng và nhân hoá- Đây là tác phẩm văn học hiện đại lại nhiều lần nhất được chuyển thể thành phim hoạt hình, múa rối được khán giả, độc giả nước ngoài hết sức hâm mộ.b. Từ khó : Sgk. II. Đọc hiểu văn bản: 1. Tìm hiểu chung: a.Bố cục: 2 đoạn - Đoạn 1: Từ đầu đến "Đứng đầu thiên hạ rồi" Miêu tả hình dáng, tính cách của Dế Mèn.- Đoạn 2: Còn lại Kể về bài học đường đời đầu tiên của Dế mèn.b. Các sự việc: - 3 sự việc chính:+ Dế Mèn coi thường Dế Choắt+ Dế Mèn trêu chị Cốc dẫn đến cái chết của Dế Choắt.+ Sự ân hận của Dế Mèn.- Sự việc: Dế Mèn trêu chị Cốc dẫn đến cái chết của Dế Choắt là sự việc nghiêm trọng nhất.c. Ngôi kể: - Truyện được kể bằng lời của nhân vật Dế Mèn, kể theo ngôi thứ nhất.2. Phân tích:a. Bức chân dung tự hoạ của Dế Mèn:*. Ngoại hình:- Càng: mẫm bóng- Vuốt: cứng, nhọn hoắt, đạp phành phạch- Cánh: áo dài chấm đuôi- Đầu: to, nổi từng tảng- Răng: đen nhánh, nhai ngoàm ngoạp- Râu: dài, uốn cong Chàng Dế thanh niên cường tráng, rất


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJackMèn như thế nào?- HS trao đổi cặp- Dế Mèn lấy làm "hãnh diện với bà con về vẻ đẹp của mình". Theo em Dế Mèn có quyền hãnh diện như thế không?- HS trả lời: có vì đó là tình cảm chính đáng; không vì nó tạo thành thói kiêu ngạo hại cho Dế Mèn sau này.- Tìm những từ miêu tả hành động và ý nghĩ của Dế Mèn trong đoạn văn?- HS suy nghĩ và trả lời

- Qua hành động của Dế Mèn, em thấy Dế Mèn là chàng Dế như thế nào?- Thay: Cường tráng = khoẻ mạnh, to lớnCà khịa= gây sự Và rút ra nhận xét về cách dùng từ của tác giả?- Nhận xét về trình tự miêu tả của tác giả

- Em hãy nhận xét về những nét đẹp và chưa đẹp trong hình dáng và tính tình của Dế Mèn?

khoẻ, tự tin, yêu đời và rất đẹp trai.

* Hành động:- Đi đứng oai vệ, làm điệu, nhún chân, rung đùi- Quát mấy chị cào cào, đá ghẹo anh gọng vó- Đạp phanh phách, vũ phành phạch, nhai ngoàm ngoạm, trịnh Trọng vút râu...- Tưởng mình sắp đứng đầu thiên hạ. Quá kiêu căng, hợm hĩnh, không tự biết mình. Từ ngữ chính xác, sắc cạnh.- Trình tự miêu tả: từng bộ phận của cơ thể, gắn liền miêu tả hình dáng với hành động khiến hình ảnh Dế Mèn hiện lên mỗi lúc một rõ nét* Tóm lại:- Nét đẹp trong hình dáng của Dế Mèn là khoẻ mạnh, cường tráng, đầy sức sống, thanh niên; về tính nết: yêu đời, tự tin.- Nét chưa đẹp: Kiêu căng, tự phụ, hợm hĩnh, thích ra oai...- Nghệ thuật: Nhân hoá, sử dụng từ ngữ.

4. Củng cố, luyện tập: - Suy nghĩ của em về bức chân dung tự hoạ của Dế Mèn ?5. Hướng dẫn hs học ở nhà:- Học bài cũ.- Soạn tiếp các câu hỏi còn lại.

**************************************

Ngày soạn: Ngày dạy:

Tiết 74: BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN (Tiếp) (Tô Hoài)

I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức:


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack- Hiểu được nội dung, ý nghĩa Bài học đường đời đầu tiên, thấy được nét đặc sắc của ngòi bút Tô Hoài trong cả hai phương thức miêu tả và kể chuyện.2. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng đọc truyện đồng thoại, đọc lời đối thoại phù hợp với tính cách các nhân vật, tả vật.3.Thái độ: - Bồi dưỡng tình yêu thiên nhiên, yêu thế giới loài vật.II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: +Sách giáo viên và sách thiết kế bài giảng .- Học sinh: Sgk + Để học tốt ngữ văn T2III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ: - Em hãy thuật lại tóm tắt câu chuyện theo các sự việc đã tìm hiểu ở tiết trước? - Em hãy nhận xét về những nét đẹp và chưa đẹp trong hình dáng và tính tình của Dế Mèn?3.Dạy học bài mới:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 2: (Tiếp theo)

- Mang tính kiêu căng vào đời, Dế Mèn đã gây ra chuyện gì phải ân hận suốt đời?- Tìm những chi tiết miêu tả hình ảnh của Dế Choắt?

- Em hãy cho biết thái độ của Dế mèn đối với Dế choắt (Biểu hiện qua lời nói, cách xưng hô, giọng điệu)?

- En hãy nhận xét cách Dế Mèn gây sự với chị Cốc bằng câu hát: "Vặt lông ... tao ăn"?

- Việc Dế Mèn dám chêu chị Cốc lớn khoẻ hơn mình có phải là hành động dũng cảm không? Vì sao?- Nêu diễn biến tâm trạng của Dế Mèn

2.Phân tích:b. Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn:- Dế Mèn khinh thường Dế Choắt, gây sự với chị Cốc gây ra cái chết của Dế Choắt.* H/ảnh Dế Choắt:- Như gã nghiện thuốc phiện;- Cánh ngắn củn, râu một mẩu, mặt mũi ngẩn ngơ;- Hôi như cú mèo;- Có lớn mà không có khôn;* Dế Mèn đối với Dế Choắt:- Gọi Dế Choắt là “chú mày” mặc dù chạc tuổi với Choắt;- Dưới con mắt của Dế Mèn, Dế Choắt rất yếu ớt, xấu xí, lười nhác, đáng khinh- Rất kiêu căng- Muốn ra oai với Dế Choắt, muốn chứng tỏ mình sắp đứng đầu thiên hạ.* Dế Mèn khi trêu chị Cốc- Qua câu hát ta thấy Dế Mèn xấc xược, ác ý, chỉ nói cho sướng miệng, không nghĩ đến hậu quả.- Việc trêu chị Cốc không phải dũng cảm mà ngông cuồng vì nó gây ra hậu quả nghiêm trọng cho Dế Choắt.- Diễn biến tâm trạng của Dế Mèn:


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJacktrong việc trêu chị Cốc dẫn đến cái chết của Dế choắt?

- Tâm trạng ấy cho em hiểu gì về Dế Mèn?

- Bài học đầu tiên mà Dế Mèn phải chịu hậu quả là gì? Liệu đây có phải là bài học cuối cùng?

- ý nghĩa của bài học này?

- Câu cuối cùng của đoạn trích có gì đặc sắc?- Theo em trong lúc đứng lặng hồi lâu nghĩ về bài học đường đời dầu tiên Dế Mèn đã nghĩ gì?Hoạt động3: tổng kết- Em hãy tóm tắt nội dung chính và những đặc sắc về nghệ thuật kể và tả của tác giả?- Em học tập được gì từ nghệ thật miêu tả và kể chuyện của Tô Hoài trong văn bản nàyHoạt động 4: luyện tậpTheo em có đặc điểm nào của con người được gán cho các con vật ở truyện này? Em biết tác phẩm nào cũng có cách viết tương tự như thế?

+ Sợ hãi khi nghe Cốc mổ Choắt: “Khiếp nằm im thin thít“+ Bàng hoàng, ngớ ngẩn vì hậu quả không lường hết được.+ Hốt hoảng lo sợ, bất ngờ vì cái chết và lời khuyên của Dế Choắt.+ Ân hận xám hối chân thành ...nghĩ về bài học đường đời đầu tiên phải trả giá. Dế Mèn còn có tình cảm đồng loại, biết ăn năn hối lỗi.- Bài học đường đời đầu tiên:Là bài học về tác hại của tính nghịch ranh, ích kỉ, vô tình giết chết Dế Choắt… tội lỗi của Dế Mèn thật đáng phê phán nhưng dù sao anh ta cũng nhận ra và hối hận chân thành.- ý nghĩa: Bài học về sự ngu xuẩn của tính kiêu ngạo đã dẫn đến tội ác.- Câu văn vừa thuật lại sự việc, vừa gợi tả tâm trạng mang ý nghĩa suy ngẫm sâu sắc.

III. Tổng kết:SGKCách quan sát, miêu tả loài vật sống động; trí tưởng tượng độc đáo khiến thế giới loài vật hiện lên dễ hiểu như thế giới con người; dùng ngôi kể thứ nhất

IV: Luyện tập:.1. Dế Mèn: Kiêu căng nhưng biết hối lỗi.Dế Choắt: yếu đuối nhưng biết tha thứ. Cốc: tự ái, nóng nảy.- Các truyện: Đeo nhạc cho mèo, Hươu và Rùa…

4. Củng cố,luyện tập: Đóng vai Dế Mèn kể lại đoạn trích?

5. Hướng dẫn học sinh học tập ở nhà: Học thuộc ghi nhớ.

Đọc và soạn bài “Phó từ”*************************************`


Tiết 75: PHÓ TỪI.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức:


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack- Nắm được phó từ là gì? Các loại phó từ? Hiểu và nhớ được các loại ý nghĩa chính của phó từ. 2. Kĩ năng: - Biết đặt câu có chứa phó từ để thể hiện các ý nghĩa khác nhau.3.Thái độ: - Có thái độ học tập đúng đắn II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ: ( Kết hợp trong bài )3.Dạy học bài mới:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1 : hình thành khái niệm mới * GV: Treo bảng phụ đã viết VD* GV cho HS đọc VD- Các từ in đậm bổ sung ý nghĩa cho những từ nào? Những từ được bổ sung ý nghĩa thuộc từ loại nào?

- Nếu quy ước những từ in đậm là X và những từ bổ sung là Y em hãy vẽ mô hình cụ thể từng trường hợp?- Nếu gọi mô hình X + Y là một cụm từ, nhận xét về vị trí và vai trò của X?

- Phó từ là gì?* Bài tập nhanh: (Bảng phụ)xác định mô hình X + Y hoặc Y +X trong 2 ngữ cảnh sau:a. Ai ơi chua ngọt đã từngNon xanh nước bạc ta đừng quyên nhau (Ca dao)b. Thế rồi Dế Choắt tắt thở. Tôi thương lắm. Vừa thương vừa ăn năn tội mình. Giá tôi không trêu chị Cốc thì đâu đến nỗi Choắt việc gì. (Tô Hoài)Trả lời:

I.Phó từ là gì?1. Bài tập.Sgk Tr.122. Kết luận.a. đã bổ sung ý nghĩa cho đi. cũng → ra. vẫn, chưa → thấy. thật → lỗi lạc.b. được → soi ( gương). rất → ưa nhìn. ra → bướng.- Từ loại:+ Động từ: đi, ra, thấy, soi...+ Tính từ: lỗi lạc, ưa, to, bướng...- Mô hình:X + Y đã đi, cũng ra, thật lỗi lạc.Y + X soi gương được, to ra

→ Những từ chuyên đi kèm theo động từ, tính từ để bổ sung ý nghĩa cho động từ, tính từ gọi là phó từ

*. Ghi nhớ: SGK - tr12


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJacka. X + Y: đã từng, đừng quyên.b. X + Y: không trêu Y + X: thương lắmHoạt động 2: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu các loại phó từ.* GV treo bảng phụ* GV cho HS đọc ví dụ- Những phó từ nào đi kèm với các từ: Chóng, trêu, trông thấy, loay hoay?- Mô hình hoá từng trường hợp cụ thể- Điền các phó từ ở mục I và II vào bảng? (GV dùng bảng phụ đã chuẩn bị trước)

Hoạt động 3: luyện tập* GV: cho HS đọc bài tập- Em hãy tìm phó từ và nêu tác dụng của phó từ?

II.Các loại phó từ:1. Bài tập: (SGK -Tr13)2. Kết luận.* Các phó từ: đừng , không, đã, đang, lắm.* Mô hình:- X + Y: đừng trêu, không trông thấy, đang loai hoay, đã trông thấy.- Y + X : chóng lớn lắm

PT đứng trước

PT đứng sau

Chỉ quan hệ thời gian

Đã, đang

Chỉ mức độ

Thật, rất Lắm

Chỉ sự tiếp diễn tương tự

Cũng, vẫn

Chỉ sự phủ định

Không, chưa

Chỉ sự cầu khiến

Đừng

Chỉ kết quả và hướng

Vào, ra

Chỉ khả năng

Được

III. Luyện tập: 1.Bài tập1:Các phó từ và ý nghĩa của chúng trong đoạn văn:a. - Đã: phó từ chỉ quan hệ thời gian.- Không: chỉ sự phủ định- Còn: chỉ sự tiếp diền tương tự- Đã: chỉ thời gian- Đều: chỉ sự tiếp diễn- Đương, sắp: chỉ thời gian- Lại: chỉ sự tiếp diễn- Ra: chỉ kết quả và hướng- Cũng: chỉ sự tiếp diễn- Sắp : chỉ thời gian



* GV: Hướng dẫn HS viết đoạn văn:- Nội dung: Thuật lại việc DM trêu chị Cốc dẫn đến cái chết của Dế Choắt.- Độ dài: 3 đến 5 câu- Kĩ năng : có ý thức dùng phó từ

b. Đã: chỉ thời gian- Được: chỉ kết quả2. Bài 2: Một hôm tôi nhìn thấy chị Cốc đang rỉa cánh gần hang mình. Tôi nói với Choắt trêu chọc chị cho vui. Choắt rất sợ chối đây đẩy. Tôi hát cạnh khoé khiến chị Cốc điên tiết và tìm ra Dế Choắt. Chị Cốc đã mổ cho Choắt những cú trời giáng khiến cậu ta ngắc ngoải vô phương cứu sống.- Phó từ:+Đang, đã: thời gian hiện tại+Rất : mức độ+Ra: kết quả

4. Củng cố, luyện tập: Phó từ là gì? Có mấy loại phó từ?5. Hướng dẫn hs học ở nhà:

- Học bài, thuộc ghi nhớ.- Hoàn thiện bài tập.- Soạn bài: Tìm hiểu chung về văn miêu tả.

****************************************


Tiết 76: TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN MIÊU TẢI.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: - Nắm được những hiểu biết chung về văn miêu tả trước khi đi sâu vào một số thao tác chính nhằm tạo lập văn bản này.2. Kĩ năng: - Nhận diện trước những đoạn văn, bài văn miêu tả.3.Thái độ: - Có thái độ học tập đúng đắn II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số:

2. Kiểm tra bài cũ: - Nêu mục đích giao tiếp của kiểu văn bản tự sự và miêu tả?3.Dạy học bài mới:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1: hình thành khái niệm mới I. Thế nào là văn miêu tả?


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack* GV treo bảng phụ- Yêu cầu HS đọc 3 tình huống- Trong 3 tình huống này, tình huống nào cần sử dụng văn miêu tả? Vì sao?

- Em hãy chỉ ra 2 đoạn văn tả Dế Mèn và Dế Choắt?

- Qua đoạn văn trên em thấy Dế Mèn có đặc điểm gì nổi bật? Những chi tiết hình ảnh nào cho thấy điều đó?- Dế Choắt có đặc điểm gì khác Dế Mèn, tìm chi tiết hình ảnh đó?

Em hiểu thế nào là văn miêu tả?GV Nhấn mạnh ,khắc sâu nội dung khái niệm.* GV: Văn miêu tả rất cần thiết trong đời sống con người và không thể thiếu trong tác phẩm văn chương.- Em hãy tìm một số tình huống khác cũng sử dụng văn miêu tả?

Hoạt động 2 : luyện tập - GV: Gọi HS đọc bài tập- Gọi hs làm bài tập* GV: Gọi HS đọc bài tập a

1. Bài tập: Sgk Tr. 152. Kết luận* Cả 3 tình huống dều sử dụng văn miêu tả vì căn cứ vào hoàn cảnh và mục đích giao tiếp:- Tình huống 1: tả con đường và ngôi nhà để người khác nhận ra, không bị lạc.- Tình huống 2: tả cái áo cụ thể để người bán hàng không bị lấy lẫn, mất thời gian.- Tình huống 3: tả chân dung người lực sĩ để người ta hình dung người lực sĩ như thế nào. Rõ ràng, việc sử dụng văn miêu tả ở đây là hết sức cần thiết* Hai đoạn văn tả Dế Mèn và Dế Choắt rất sinh động:- Đoạn tả Dế Mèn: "Bởi tôi ăn uống điều độ...đưa cả hai chân lên vuốt râu..."- Đoạn tả Dế Choắt: "Cái anh chàng Dế Choắt...nhiều ngách như hang tôi..."

* Hai đoạn văn trên giúp ta hình dung đặc điểm của hai chàng Dế rất dễ dàng.* Những chi tiết và hình ảnh:- Dế Mèn: Càng, chân, khoeo, vuốt, đầu, cánh, răng, râu... những động tác ra oai khoe sức khoẻ.- Dế Choắt: Dáng người gầy gò, dài lêu nghêu...những so sánh, gã nghiện thuốc phiện, như người cởi trần mặc áo ghi-lê...những động tính từ chỉ sự yếu đuối.*Ghi nhớ:Văn miêu tả là loại văn nhằm giúp người đọc hình dung ra được những đặc điểm,tính chất của một sự vật, sự việc, con người, phong cảnh...- Các tình huống:+ Em mất cái cặp và nhờ các chú công an tìm hộ+ Bạn không phân biệt được con cua đực và cua cái.II. Luyện tập:Bài 1:Đoạn 1: Chân dung Dế Mèn được nhân hoá: khoả, đẹp, trẻ trung, càng mẫm bóng,


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack- Sau khi HS trình bày ý kiến, GV kết luận những điều cần lưu ý khi viết 2 đoạn văn

vuốt cứng, nhọn hoắt...- Đoạn2: Hình ảnh chú Lượm gầy, nhanh, vui, hoạt bát, nhí nhảnh như con chim chích...- Đoạn 3: Cảnh hồ ao, bờ bãi sau trận mưa lớn. Thế giới loài vật ồn ào, náo động kiếm ăn..Bài 2:a. Nếu phải viết bài văn tả cảnh mùa đông đếnở quê hương em, ta cần phải nêu các đặc điểm.- Lạnh lẽo và ẩm ướt: gió bấc và mưa phùn.

Đêm dài, ngày ngắn.Bầu trời âm u: như thấp xuống, ít thấy trăng sao, nhiều mây và sương mù. Cây cối trơ trụi, khẳng khiu: lá vàng rụng nhiều… Mùa của hoa: đào, mai, mận, mơ, hoa hồng và nhiều loài khác chuẩn bị cho mùa xuân đến.b. Nếu phải viết đoạn văn miêu tả cảnh một buổi lao động vệ sinh đường làng ngõ xóm vào một buổi sáng thì em sẽ chú ý đến những đặc điểm sau: - Tả qua về cảnh môi trường ở ngõ xóm nơI em ở. - Cảnh mọi người dọn vệ sinh……

4. Củng cố, luyện tập: - Thế nào là văn miêu tả? - Đọc đoạn văn Lá rụng của Khái Hưng: Cảnh lá rụng mùa đông được tác giả

miêu tả kĩ lưỡng như thế nào? Biện pháp nghệ thuật nổi bật? Cảm nhận của em về đoạn văn ấy?5. Hướng dẫn hs học ở nhà:

- Học bài, thuộc ghi nhớ. - Hoàn thiện bài tập. - Soạn bài: Sông nước Cà Mau

**************************************Ngày soạn: Ngày dạy:

Tiết 77: SÔNG NƯỚC CÀ MAU(Đoàn Giỏi)



VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack- Cảm nhận được sự phong phú và độc đáo của cảnh thiên nhiên sông nước vùng Cà Mau. Nắm được nghệ thuật miêu tả cảnh sông nước trong bài văn của tác giả.2. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng đọc và phân tích tác phẩm văn học hiện đại.3.Thái độ: - Có thái độ học tập đúng đắn, bồi dưỡng tình yêu quê hương đất nước. II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số:

2. Kiểm tra bài cũ: - Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn là gì? Em suy nghĩ gì về câu nói cuối cùng của Dế Choắt?3.Dạy học bài mới:- GV: Chỉ trên bản đồ vị trí địa lí của Cà Mau.Đây là vùng đất tận cùng của Tổ quốc. Hôm nay chúng ta sẽ đến với vùng dất đó qua văn bản Sông nước Cà Mau.

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1: Hướng dẫn học sinh đọc và tìm hiểu chú thích.Gv hướng dẫn HS cách đọc, GV đọc mẫu rồi 3- 4 HS đọc nối tiếp- Nêu những hiểu biết của em về tác giả? tác phẩm?

- GV cho HS tìm hiểu chú thích 3,5,10,11,12,15.

*Hoạt động 2: đọc hiểu văn bản- Em hãy nhận xét về ngôi kể và so sánh với ngôi kể của bài trước?- Tác dụng của ngôi kể?

I. Đọc và tìm hiểu chú thích1. Đọc.2. Tìm hiểu chú thích.a.Tác giả:- Tác giả Đoàn Giỏi ( 1925 - 1989) quê ở tỉnh Tiền Giang, viết văn từ thời kháng chiến chống Pháp. Ông thường viết về thiên nhiên và cuộc sống con người Nam Bộ.b. Tác phẩm.- Tác phẩm Đất rừng phương Nam (1957) là truyện dài nổi tiếng nhất của Đoàn Giỏi- Bài văn Sông nước Cà Mau trích chương 18 truyện này.c. Từ khó:sgkII. Đọc hiểu văn bản:1. Tìm hiểu chung về văn bản.a. Ngôi kể thứ nhất: nhân vật bé An đồng thời là người kể chuyện, kể những điều mắt thấy, tai nghe. Tác dụng : thấy được cảnh quan vùng sông nước Cà Mau qua cái nhìn và cảm nhận hồn nhiên, tò mò của một đứa trẻ thông minh ham hiểu biết.b.Bố cục : Đoạn trích chia làm 3 đoạn



- Hãy nhận xét về bố cục miêu tả của từng đoạn trích?

- Tả cảnh Cà Mau qua cái nhìn và cảm nhận của bé An, tác giả chú ý đến những ấn tượng gì nổi bật?- Những từ ngữ hình ảnh nào làm nổi bật rõ màu sắc riêng biệt của vùng đất ấy?

Qua những âm thanh nào?

- Em hình dung như thế nào về cảnh sông nước Cà Mau qua ấn tượng ban đầu của tác giả?Tác giả miêu tả thiên nhiên qua sự cảm nhận của những giác quan nào?

Em có nhận xét gì về các biện pháp nghệ thuật được tác giả sử dụng trong đoạn văn?

- Hãy tìm những danh từ riêng trong đoạn văn?

- Em có nhận xét gì về cách đặt tên?

- Những địa danh đó gợi ra đặc điểm gì về thiên nhiên và cuộc sống Cà Mau?

- Đoạn văn có phải hoàn toàn thuộc văn

+ Đoạn 1: ( Từ đầu đến “ màu xanh đơn điệu”) khái quát về cảnh sông nước Cà Mau.+ Đoạn 2: ( Tiếp theo đến “khói sóng ban mai”) Cảnh kênh rạch, sông ngòi ở Cà Mau, tập trung miêu tả con sông Năm Căn rộng lớn, hùng vĩ.+ Đoạn 3: ( Còn lại) Cảnh chợ Năm Căn.2. Phân tích chi tiết.a. Cảnh khái quát:- “ …sông ngòi, kênh rạch càng bủa giăng….sắc xanh cây lá”.- Màu sắc riêng biệt: Màu xanh của trời nước, cây, lá rừng tạo thành một thế giới xanh, xanh bát ngát chỉ toàn một màu xanh- âm thanh rì rào của gió, rừng, sóng biển đều ru vỗ triền miên.→ Cảnh sông nước Cà Mau là không gian rộng lớn mênh mông với sông ngòi, kênh rạch bủa giăng chi chít. Tất cả phủ kín một màu xanh. Một thiên nhiên còn hoang sơ, đầy hấp dẫn và bí ẩn.

NT: So sánh , tả xen kể, liệt kê, điệp từ.

b. Cảnh kênh rạch, sông ngòi và dòng sông Năm Căn:b1. Cảnh kênh rạch, sông ngòi.- Tên các địa danh: Chà Là, Cái Keo, Bảy Háp, Mái Giầm, Ba khía... Cái tên dân dã, mộc mạc theo lối dân gian. Những cái tên rất riêng ấy góp phần tạo nên màu sắc địa phương không thể chộn lẫn với các vùng sông nước khác: - Đặt tên cho các vùng đất, con sông “ không phải bằng những…..gọi thành tên”. Thiên nhiên ở đây phong phú đa dạng, hoang sơ; thiên nhiên gắn bó với cuộc sống lao động của con người.- Đoạn văn không chỉ tả cảnh mà còn xen thể loại văn thuyết minh. Giới thiệu cụ thể, chi tiết về cảnh quan, tập quán, phong tục một vùng đất nước.b 2. Tả cảnh dòng sông Năm Căn:- Dòng sông: rộng hơn ngàn thước, nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác; cá


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJackmiêu tả không? Vì sao?

- Dòng sông và rừng đước Năm Căn được tác giả miêu tả bằng những chi tiết nổi bật nào?

- Theo em, cách tả cảnh ở đây có gì độc đáo?Tác dụng của cách tả này?

- Đoạn văn tả cảnh sông và đước Năm Căn đã tạo nên một thiên nhiên như thế nào trong tâm tưởng của em?- Em có nhận xét gì về cách dùng động từ của tác giả ở câu văn: "Thuyền chúng tôi chèo thoắt qua kênh bọ mắt, đổ ra con sông cửa lớn, xuôi về Năm Căn".* GV: Cà Mau không chỉ độc đáo ở cảnh thiên nhiên sông nước mà còn hấp dẫn ở cảnh sinh hoạt cộng đồng nơi chợ búa.

- Quang cảnh chợ Năm Căn vừa quen thuộc, vừa lạ lùng hiện lên qua các chi tiết điển hình nào?- Qua cách kể của tác giả, em hình dung như thế nào về chợ Năm Căn?

Em có nhận xét gì về nghệ thuật miêu tả của tác giả trong đoạn văn này?

Hoạt động 3 .tổng kết - Qua đoạn trích Sông nước Cà Mau, Em cảm nhận được gì về vùng đất?- Em có nhận xét gì về tác giả qua văn bản này?

- Em học tập được gì từ nghệ thuật tả cảnh của tác giả

* Hoạt động 4: Luyện tập

hàng đàn đen trũi như người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng.- Rừng đước: Dựng cao ngất như hai dãy trường thành vô tận; cây đước ngọn bằng tăm tắp, lớp này chồng lên lớp kia ôm lấy dòng sông, đắp từng bậc màu xanh..- Tác giả tả trực tiếp bằng thị giác, thính giác. Dùng nhiều so sánh. Thiên nhiên mang vẻ đẹp hùng vĩ, nên thơ, trù phú, một vẻ đẹp chỉ có thời xa xưa.

- Một câu văn dùng tới 3 động từ (thoát, đổ, xuôi) chỉ các trạng thái hoạt động khác nhau của con thuyền trong những không gian khác nhau. Cách dùng từ như vậy vừa tinh tế, vừa chính xácc. Tả cảnh chợ Năm Căn:- gỗ chất thành đống, rất nhiều thuyền trên bến.- Nhiều bến, nhiều lò than hầm, gỗ đước; nhà bè như những khu phố nổi, như chợ nổi trên sông; bán đủ thứ.- Chợ họp ngay trên mặt nước, có thể mua mọi thứ mà không cần bước ra khỏi thuyền.- Người bán hàng thuộc nhiều dân tộc: Hoa, Miên, người Trà Châu Giang... Chợ Năm Căn tấp nập, đông vui, trù phú, độc đáo.

- Nghệ thuật miêu tả:tác giả quan sát kĩ lưỡng, vừa bao quát, cụ thể, chú ý cả hình khối , màu sắc, âm thanh.III . Tổng kết: (SGK - tr23) - Thiên nhiên phong phú hoang sơ mà tươi đẹp; Sinh hoạt độc đáo mà hấp dẫn.- Tình yêu đất nước sâu sắc và vốn hiểu biết rất phong phú đã giúp tác giả miêu tả, giới thiệu sông nước Cà Mau tường tận, hấp dẫn đến như vậy.- Biết quan sát, so sánh, nhận xét về đối tượng miêu tả, say mê với đối tượng được tả.IV: Luyện tập:Viết đoạn văn nêu cảm nhận của em về môi trường tự nhiên, hoang dã ở vùng Cà


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJackMau qua bài Sông nước Cà Mau (Khoảng 5 câu).

4.Củng cố, luyện tập:- Đọc phần đọc thêm sgk tr 235. Hướng dẫn hs học ở nhà:- Học sinh học bài,- Soạn bài: So sánh.

***********************************Ngày soạn: Ngày dạy:

Tiết 78: SO SÁNH

I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: - Nắm được khái niệm và cấu tạo của so sánh.2. Kĩ năng: - Biết cách quan sát sự giống nhau giữa các sự vật để tạo ra những so sánh đúng, tiến đến tạo ra những so sánh hay.3.Thái độ: - Có thái độ học tập đúng đắn, II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số:

2. Kiểm tra bài cũ: - Phó từ là gì? Đặt 3 câu có dùng phó từ: đã, đang, thật?3.Dạy học bài mới:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1: hình thành khái niệm mớiGV treo bảng phụ- Những tập hợp từ nào chứa hình ảnh so sánh?- Những sự vật, sự việc nào được so sánh với nhau?

- Dựa vào cơ sở nào để có thể so sánh như vậy?

I. So sánh là gì?1. Bài tập: (SGK - tr24).2. Kết luận.- Các sự vật, sự việc được so sánh:,+ Trẻ em được so sánh với búp trên cành, + Rừng đước dựng lên cao ngất được so sánh với hai dãy trường thành vô tận.- Cơ sở để so sánh:Dựa vào sự tương đồng, giống nhau về hình thức, tính chất, vị trí, giữa các sự vật, sự việc khác.+ Trẻ em là mầm non của đất nước tương đồng với búp trên cành, mầm non của cây



- So sánh như thế nhằm mục đích gì? (Hãy so sánh với câu không dùng phép so sánh)

- Câu hỏi 3 SGK: Con mèo được so sánh với con gì?- Hai con vật này có gì giống và khác nhau?

- So sánh này khác so sánh trên ở chỗ nào?

- Em hiểu thế nào là so sánh?

*Hoạt động 2: cấu tạo của phép so sánh:- Gọi HS đọc VD* Gv cho HS chép vào bảng cấu tạo phép so sánh

- Điền những tập hợp từ chứa hình ảnh so sánh vào mô hình phép so sánh?

- Em có nhận xét gì về mô hình cấu tạo

cối. Đây là sự tương đồng cả hình thức và tính chất, đó là sự tươi non, đầy sức sống, chan chứa hi vọng.- Mục đích: Tạo ra hình ảnh mới mẻ cho sự vật, sự việc, gợi cảm giác cụ thể, làm nổi bật cảm nhận của người đọc đối với sự vật được nói đến .- Con mèo được so sánh với con hổ- Hai con vật này:+ Giống nhau về hình thức lông vằn+ Khác nhau về tính cách: mèo hiền đối lập với hổ dữ-Chỉ ra sự tương phản giữa hình thức và tính chất và tác dụng cụ thể của sự vật là con mèo.*. Ghi nhớ (SGK- tr24)II. Cấu tạo của phép so sánh:1. Bài tập :Cho các câu sau:a. Thân em như ớt trên câyCàng tươi ngoài vỏ, càng cay trong lòng.b. Trường Sơn: chí lớn ông cha Cửu Long: lòng mẹ bao la sóng trào.c. Đường vô xứ Nghệ quanh quanhnon xanh nước biếc như tranh hoạ đồ.d. Lòng ta vui như hội, Như cờ bay, gió reo!Vế A (Sự vật được so sánh)

Phương diện so sánh

Từ so sánh

Vế B (Sự vật dùng để so sánh)

Thân em ẩn(số phận trớ trêu)

như ớt trên cây

Chí lớn cha ông;Lòng mẹ bao la

Thay bằng dấu hai chấm

Trường Sơn ;Cửu Long

Đường vô xứ Nghệ, non xanh, nước biếc.

như Tranh hoạ đồ

Lòng ta như hội, cờ bay, gió


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJackcủa phép so sánh?

- Gọi HS đọc ghi nhớ- HS đọcHoạt động 3: luyện tập- GV nêu yêu cầu của bài tập- Các tổ thi trò chơi tiếp sức trong 5 phút

- GV gọi mỗi em làm 1 câu

reo.* Nhận xét:- Phương diện so sánh có thể lộ rõ nhưng có thể ẩn.- Có thể có từ so sánh hoặc không (dấu hai chấm).- Vế B có thể được đảo lên trước vế A.- Vế A và B có thể có nhiều vế.2. Ghi nhớ: (SGK - TR25)III. Luyện tập:Bài 1:a. So sánh đồng loại: Người là Cha, là Bác, là AnhQuả tim lớn lọc trăm ngàn máu nhỏ (Tố Hữu) Bao bà cụ từ tâm như mẹ Yêu quý con như đẻ con ra (Tố Hữu) Đêm nằm vuốt bụng thở dàiThở ngắn bằng trạch, thở dài bằng lươn (Ca dao)b. So sánh khác loại:- So sánh vật với người: Đoạn năn viết về Dế Choắt- So sánh cái cụ thể với cái trừu tượng:Chí ta như núi Thiên Thai ấyĐỏ rực chiều hôm, dậy cánh đồng. (Tố Hữu) Đây ta như cây giữa rừngAi lay chẳng chuyển, ai rung chẳng rời (Ca dao)Bài 2: - Khoẻ như voi- Đen như cột nhà cháy- Trắng như ngó cần- Cao như cây sào

4.Củng cố , luyện tập: So sánh là gì. Vẽ mô hình cấu tạo phép so sánh? 5.Hướng dẫn về nhà:- Học thuộc ghi nhớ.- Làm bài tập 3, 4- Soạn bài: Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả.

*********************************Ngày soạn: Ngày dạy:

Tiết 79: QUAN SÁT, TƯỞNG TƯƠNG, SO SÁNH


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJackVÀ NHẬN XÉT TRONG VĂN MIÊU TẢ

I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: - Thấy được vai trò của quan sát tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả.2. Kĩ năng: - Hình thành các kĩ năng trên khi nhận diện các đoạn, bài văn miêu tả và khi viết kiểu bài này.3.Thái độ: - Có thái độ học tập đúng đắn, II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số:

2. Kiểm tra bài cũ: - Thế nào là văn miêu tả? Đọc một đoạn văn miêu tả mà em thích?3.Dạy học bài mới:Để viết được bài văn miêu tả hay, người viết cần phải có một số năng lực gì?Trả lời: Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả.- Em có hiểu các khái niệm này không?( HS trả lời- GV nhận xét)

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1: hình thành khái niệm mới- Gọi HS đọc đoạn văn

- Ba đoạn văn trên người viết tả gì?- Điểm nổi bật của đối tượng miêu tả là gì và được thể hiện qua những từ ngữ hình ảnh nào?

- Để tả được như trên người viết cần có được những năng lực gì?

I. Quan sát tưởmg tượng so sánh và nhận xét trong văn miêu tả:1. Bài tập: (SGK - 27 -28).2. Kết luận:* Đoạn 1:-Tả chàng Dế Choắt gầy ốm, đáng thương.- Thể hiện qua các từ ngữ:, hình ảnh: Gầy gò, lêu nghêu, bè bè, nặng nề, ngẩn ngẩn ngơ ngơ...* Đoạn 2: - Tả cảnh đẹp thơ mộng và hùng vĩ của sông nước Cà Mau - Năm Căn.- Các từ ngữ, hình ảnh thể hiện: giăng chi chít như mạng nhện, trời xanh, nước xanh, rừng xanh,rì rào bất tận, mênh mông, ầm ầm như thác...* Đoạn 3:- Tả cảnh mùa xuân đẹp, vui, náo nức như ngày hội.- Các từ ngữ, hình ảnh thể hiện:Chim ríu rít, cây gạo, tháp đèn khổng lồ, ngàn hoa lửangàn búp nõn, nến trong xanh...- Các năng lực cần thiết: quan sát, tưởng



- Tìm những câu văn có sự liên tưởng so sánh trong mỗi đoạn?

- Sự liên tưởng và so sánh ấy có gì đặc sắc?

* GV cho HS đọc bài 3- Em hãy so sánh với đoạn nguyên văn ở trên để chỉ ra đoạn này đã bỏ đi những chữ gì? Những chữ bị bỏ đi đã làm ảnh hưởng đến đoạn văn miêu tả này như thế nào?- Quan sát, tưởng tượng , so sánh và nhận xét có vai trò tác dụng gì trong văn miêu tả?

tượng, so sánh và nhận xét ..cần sâu sắc, dồi dào, tinh tế.- Các câu văn có sự liên tưởng, tưởng tượng so sánh và nhận xét:+Đ1: Như gã nghiện thuốc phiện+Đ2: Như mạng nhện, như thác, như người bơi ếch, như dãy trường thành vô tận...+ Đ3: Như tháp đèn, như ngọn lửa, như nến xanh.- Các hình ảnh so sánh, tưởng tượng, liên tưởng trên nhìn chung đều rất đặc sắc vì nó thể hiện đúng, rõ hơn, cụ thể hơn về đối tượng và gây bất ngờ, lí thú cho người đọc.* Tất cả những chữ bị bỏ đi đều là những động từ, tính từ, những so sánh, liên tưởng và tưởng tượng làm cho đoạn văn trở nên chung chung và khô khan

*. Ghi nhớ : (SGK - tr280)4. Củng cố, luyện tập:

Nêu vai trò của quan sát, nhận xét, so sánh và tưởng tượng trong văn miêu tả? 5. Hướng dẫn hs học ở nhà :

- Học bài, thuộc ghi nhớ.- Chuẩn bị các bài tập trong SGK

*************************************Ngày soạn: Ngày dạy:

Tiết 80: QUAN SÁT, TƯỞNG TƯƠNG, SO SÁNH VÀ NHẬN XÉT TRONG VĂN MIÊU TẢ (Tiếp)

I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: - Thấy được vai trò của quan sát tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả.2. Kĩ năng: - Hình thành các kĩ năng trên khi nhận diện các đoạn, bài văn miêu tả và khi viết kiểu bài này.3.Thái độ: - Có thái độ học tập đúng đắn, II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số:

2. Kiểm tra bài cũ:


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack - Trình bày vai trò của quan sát, nhận xét, so sánh và tưởng tượng trong văn miêu tả?3.Dạy học bài mới:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạt- GV hướng dẫn HS làm bài tậpHS đọc đoạn văn.Tìm những hình ảnh tiêu biểu và đặc sắc miêu tả hình dáng và tính cách của Dêa Mèn trong đoạn trích trên?

1. Bài 1 : a. Những từ cần điền:+ Gương bầu dục+ Uốn, cong cong+ Cổ kính+ xám xịt+ Xanh um. Đó là những từ ngữ chỉ tính chất, đặc điểm của Hồ Gươm.b. Tác giả lựa chọn những hình ảnh rất tiêu biểu, đặc sắc: Mặt hồ...sáng long lanh, Cầu Thê Húc màu son....; đền Ngọc Sơn, gốc đa già rễ lá xum xuê; tháp Rùa xây trên gò đất giữa hồ . Đó là các đặc điểm nổi bật mà các hồ khác không có.Bài 2: Những hình ảnh tiêu biểu và đặc sắc:- Rung rinh, bóng mỡ- Đầu to, nổi từng tảng- Răng đen nhánh, nhai ngoàm ngoạp,- Trịnh trọng, khoan thai vuốt râu và lấy làm hãnh diện lắm.- Râu dài, rất hùng dũng.Bài 3: HS thảo luận và làm theo nhóm.Bài 4: Tả quang cảnh buổi sáng trên quê hương em, em sẽ liên tưởng và so sánh:- Mặt trời như một chiếc mâm lửa (mâm vàng)-Bầu trời sáng trong và mát mẻ như khuôn mặt của em bé sau một giấc ngủ dài( tròn như cái lồng bàn khổng lồ, như nửa quả cầu xanh...)- hàng câynhư hàng quân ( tường thành)- Núi đồi như cái bát úp.-Những ngôi nhà (Viên gạch, bao diêm, trạm gác...)

4. Củng cố, luyện tập: H: Nêu vai trò của các kĩ năng quan sát, tưởng tượng so sánh và nhận xét trong văn miêu tả? - GV nhận xét giờ luyện tập. 5. Hướng dẫn hs học ở nhà :

- Làm bài tập 5,


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack- Soạn bài “Bức tranh của em gái tôi”; đọc và trả lời câu hỏi đọc hiểu

*******************************Ngày soạn: Ngày dạy:

Tiết 81: BỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔI(Tạ Duy Anh)

I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: - HS cần nắm vữmg nội dung ý nghĩa của truyện, nghệ thuật kể chuyện và miêu tả tâm lí nhân vật của tác giả.2. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng phân tích nhân vật trong truyện hiện đại.3.Thái độ: - Có thái độ học tập đúng đắn, Phải biết khoan dung độ lượng, cần không ngừng cố gắng. II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số:

2. Kiểm tra bài cũ: - Qua đoạn trích Sông nước Cà Mau, em cảm nhận được gì về vùng đất này?- Qua văn bản này, em học tập được tác giả điều gì khi viết văn miêu tả?3.Dạy học bài mới:Cuộc đời ai cũng có những lỗi lầm khiến ta ân hận. Song sự ân hận và hhối lỗi đó lại làm tâm hồn ta trong trẻo hơn, lắng dịu hơn. truyện Bức tranh của em gái tôi, viết về anh em Kiều Phương rất thành công trong việc thể hiện chủ đề tế nhị đó.

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1: Đọc hiểu chú thích- GV nêu yêu cầu đọc, đọc mẫu 1 đoạn.Gv đọc, 3 HS đọc nối tiếp.

1 HS tóm tắt.- Chuyện về hai anh em Mèo - Kiều Phương anh trai bực vì em nghịch.- Mèo bí mật học vẽ, tài năng hội hoạ bất ngờ được phát hiện.- Tâm trạng và thái độ của người anh trước sự việc ấy.- Em gái thành công, cả nhà mừng vui.- Người anh hối hận vô cùng.- Nêu hiểu biết của em về tác giả, tác

I. Đọc - tìm hiểu chú thích1. Đọc và tóm tắt. a.Đọc- Yêu cầu đọc: Phân biệt rõ giữa lời kể, các đối thoại diễn biến tâm lí của nhân vật người anh.b. Kể tóm tắt:

2. Tìm hiểu chú thícha. Tác giả,- Tạ Duy Anh sinh 9/9/1959 quê Hà Tây là cây bút trẻ nổi lên trong thời kì đổi mới văn học những năm 1980.


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJackphẩm?* GV: Bổ sung: Tạ Duy Anh là hội viên hội nhà văn VN; hiện công tác tại nhà xuất bản Hội Nhà văn. Ông đã từng nhận giải thưởng truyện ngắn nông thôn do báo Văn nghệ, báo Nông nghiệp và Đài tiếng nói VN tổ chức; giải thưởng truyện ngắn của tạp chí Văn nghệ quân đội...- Gọi HS đọc 4 chú thích trong SGK

* Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản- Theo em truyện được kể theo ngôi thứ mấy?- Nhân vật chính trong truyện là ai? vì sao em cho đó là nhân vật chính?

- Có thể đặt lại nhan đề của truyện như thế nào?

- Nhân vật người anh được miêu tả chủ yếu ở đời sống tâm trạng. Em thấy tâm trạng người anh diễn biến trong các thời điểm nào?- HS: Diễn biến qua các thời điểm:+ Thái độ thường ngày đối với em+ Khi mọi người thấy em có tài vẽ và được giải+ Khi nhận ra hình ảnh của mình trong bức tranh của cô em gái.- Trong cuộc sống thường ngày, người anh đối xử với em gái như thế nào?

b. Tác phẩm:- Truyện ngắn Bức tranh của em gái tôi đạt giải nhì trong cuộc thi viết Tương lai vẫy gọi“của báo thiếu niên tiền phong 1998.c. Giải nghĩa từ khó:

II.Đọc hiểu văn bản: 1. Tìm hiểu chung về văn bản.- Ngôi kể: ngôi thứ nhất, người anh xưng tôi.- Nhân vật chính trong truyện là người anh và Kiều Phương- Nhân vật trung tâm là người anh.

- Đặt nhan đề khác:+ Chuyện anh em Kiều Phương+ Ân hận, ăn năn+ Tôi muốn khóc quá!2. Phân tích chi tiếta. Nhân vật người anh:a1. Trong cuộc sống thường ngày với cô em gái:- Coi thường bực bội: Gọi em gái Kiều Phương là Mèo,- Bí mật theo dõi việc em tự chế màu vẽ, chê bai em gái bẩn thỉu.- Thấy em gái thích vẽ chỉ coi đó là trò nghịch ngợm của trẻ con không cần để ý đến việc “ Mèo con” đã vẽ những gì.

4. Củng cố, luyện tập: Suy nghĩ của em về thái độ của người anh đối với em gái?5. Hướng dẫn hs học ở nhà: - Soạn tiếp câu hỏi 3, 4,5 . - Học nội dung bài ghi.

*****************************


Tiết 82: BỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔI (Tiếp)(Tạ Duy Anh)


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJackI.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: - HS cần nắm vững nội dung ý nghĩa của truyện, nghệ thuật kể chuyện và miêu tả tâm lí nhân vật của tác giả.2. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng phân tích nhân vật trong truyện hiện đại.3.Thái độ: - Có thái độ học tập đúng đắn, Phải biết khoan dung độ lượng, cần không ngừng cố gắng. II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số:

2. Kiểm tra bài cũ: - Tóm tắt truyện ngắn “ Bức tranh của em gái tôi”.Nêu những nét khái quát về nhà văn Tạ Duy Anh?3.Dạy học bài mới:

Hoạt động của thầy-trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1: Đọc hiểu văn bản- Thái độ của mọi người trong nhà ra sao khi tài năng của Mèo được phát hiện?- Riêng thái độ của người anh ra sao?

- Vì sao người anh lại buồn rầu như vậy?

- Phân tích diễn biến tâm trạng của người anh khi lén lút xem tranh của em?

- Tại sao người anh lại "lén trút ra một tiếng thở dài" sau khi xem tranh của em gái?- Nếu cần nói lời khuyên em sẽ nói gì với người anh lúc này?- HS: Ghen tị là thói xấu làm người ta nhỏ bé đi. Ghen tị sẽ chia rẽ tình cảm tốt đẹp của con người. Ghen tị với em, sẽ không có tư cách làm anh.

II.Đọc hiểu văn bản2. Phân tích chi tiếta . Nhân vật người anh: a1. Trong cuộc sống thường ngày với cô em gái:a2. Khi bí mật về tài vẽ của Mèo được chú Tiến Lê phát hiện:- Mọi người: xúc động, mừng rỡ, ngạc nhiên (Bố, mẹ, chú Tiến Lê)

- Người anh: + Buồn rầu, muốn khóc, thất vọng- vì mình bất tài bị cả nhà lãng quên, bỏ rơi. Chú cảm thấy khó chịu hay gắt gỏng và không thể thân với em gái vì tài giỏi hơn mình. Người anh tự ái đố kị ngay cả với em ruột của mình. đó là bước chuyển biến nhất trong diễn biến tâm trạng của người anh.+ Lén xem tranh của em gái và thầm cảm phục tài năng của em gái mình . người anh càng trỏ nên hay gắt gỏng bực bội, xét nét vô cớ với em.+ Miễn cưỡng cùng gia đình đi xem triễn lãm tranh được giải của Mèo.



- Bức chân dung được miêu tả như thế nào?- Tại sao tác giả viết: "Mặt chú bé như toả ra một thứ ánh sáng rất lạ." Theo em đó là thứ ánh sáng gì?- GV bình: Bức tranh là nghệ thuật. Sức mạnh của nghệ thuật là tìm kiếm cái Đẹp, làm cho con người, nâng con người lên bậc thang cao nhất của cái Đẹp, đó là chân - thiện - mĩ.

- Tìm những từ ngữ tả thái độ và tâm trạng của người anh lúc đó?Giải nghĩa các từ giật sững, thôi miên?+ Giật sững: (Bám lấy tay mẹ... )Đây là từ ghép: Giật mình và sững sờ.+ Thôi miên: là từ chỉ trạng thái con người bị chế ngự mê man, vô thức không điều khiển được lí trí, bị thu hút cả tâm trí vào bức tranh.- Phân tích lô gích diễn biến tâm trạng ấy?- Cuối truyện người anh muốn nói với mẹ: " Không phải con đâu. đấy là tâm hồn và lòng nhân hậu của em con đấy." Câu nói ấy gợi cho em suy nghĩ gì về nhân vật người anh?- Tại sao bức tranh chứ không phải nhân vật nào khác lại có sức mạnh cảm hoá người anh đến thế?- Theo em nhân vật người anh đáng yêu hay đáng ghét ?Vì sao?- Em có thích người anh như thế không?

- Trong truyện này, nhân vật người em gái hiện lên với những nét đáng yêu, đáng quý nào về tính tình và tài năng?

- Theo em tài năng hay tấm lòng của cô em gái đã cảm hoá được người anh?

- Tại sao tác giả lại để người em vẽ bức tranh người anh "hoàn thiện " đến thế?GV bình: Cái gốc của nghệ thuật là ở tấm lòng tốt đẹp của con người dành cho con người. Sứ

a3. Khi đứng trước bức chân dung rất đẹp của mình do em gái vẽ:- “Trong tranh…..rất mơ mộng nữa”. ánh sáng lạ ấy phải chăng là ánh sáng của lòng mong ước, của bản chất trẻ thơ: cả cặp mắt suy tư và mơ mộng nữa.Rõ ràng người em gái không vẽ bức chân dung người anh bằng dáng vẻ hiện tại mà bằng tình yêu, lòng nhân hậu, bao dung, tin tưởng vào bản chất tốt đẹp của anh trai mình.

- Tâm trạng của người anh.+ Ngạc nhiên: vì hoàn toàn không ngờ em gái Mèo vẽ bức tranh đẹp quá, ngoài sức tưởng tượng của người anh.+ Hãnh diện: tự hào vì hoá ra mình đẹp đẽ nhường ấy. Đây chính là niềm tự hào trẻ thơ chính đáng của người anh.- Xấu hổ: vì mình đã xa lánh và ghen tị với em gái, tầm thường hơn em gái.

- Cuối truyện người anh đã nhận ra thói xấu của mình; nhận ra tình cảm trong sáng, nhân hậu của em gái; biết xấu hổ, người anh có thể trở thành người tốt như bức tranh của cô em gái.

2. Nhân vật người em - cô em gái Kiều Phương:- Tính tình: hồn nhiên, tình cảm trong sáng, lòng độ lượng, nhân hậu.- Tài năng: hội hoạ.

- Cả tài năng và tấm lòng nhưng nhiều hơn vẫn là tấm lòng trong sáng đẹp đẽ dành cho người anh và nghệ thuật.- Bức tranh là tình cảm tốt đẹp của em dành cho anh. Em muốn anh mình thật tốt


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJackmệnh của nghệ thuật là hoàn thiện vẻ đẹp của con người. Đây là một ý tưởng nghệ thuật sâu sắc mà tác giả gửi gắm vào tác phẩm này.Hoạt động 2: tổng kết và luyện tập- Học xong truyện, em tự rút ra cho bản thân những bài học gì?- Về nghệ thuật xây dựng nhân vật, em học được điều gì?Ghi nhớ - SGK tr35*Hoạt động 3: Luyện tậpViết đoạn văn thật lại tâm trạng của người anh trong truyện khi đứng trước bức tranh được giải nhất của em gái?

đẹp.

III. Tổng kết:Ghi nhớ (sgk)IV. Luyện tập:

4. Củng cố, luyện tập: Suy nghĩ của em về nhân vật Kiều Phương? Đọc phần đọc thêm Sgk tr. 35.5. Hướng dẫn hs học ở nhà:

- Học thuộc ghi nhớ, tìm hiểu nội dung và nghệ thuật . - Chuẩn bị bài luyện nói

*****************************Ngày soạn: Ngày dạy:

Tiết 83: LUYỆN NÓI VỀ QUAN SÁT, TƯỞNG TƯỢNG, SO SÁNH TRONG VĂN MIÊU TẢ

I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: - Củng cố kiến thức về văn miêu tả2. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng nói trước tập thể (lớp) qua đó nắm vững hơn kĩ năng quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả.

- Luyện kĩ năng nhận xét cách nói của bạn3.Thái độ: - Có thái độ học tập đúng đắn. II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số:

2. Kiểm tra bài cũ: - HS làm bài tập 3,5 Sgk3.Dạy học bài mới:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1 : Nêu yêu cầu của tiết luyện I.yêu cầu của tiết luyện nói:


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJacknói

Hoạt động 2: Hướng dẫn HS làm bài tập- Lập dàn ý câu hỏia. Theo em Kiều Phương là người như thế nào? từ các chi tiết về nhân vật này hãy miêu tả Kiều Phương theo tưởng tượng của em?

b. Hình ảnh người anh như thế nào? hình ảnh người anh trong bức tranh với hình ảnh người anh thực của Kiều Phương có khác không?- HS trao đổi dàn ý trong 5 phút- Tự sửa dàn ý của mình

- GV nhận xét- Mỗi nhóm chọn 1 đại biểu nói trước lớp, lớp nhận xét

-Tác phong: đàng hoàng, chững chạc, tự tin- Cách nói: rõ ràng, mạch lạc, không ấp úng.- Nội dung: đảm bảo theo yêu cầu của đề.II. Bài tậpBài 1:a. Nhân vật Kiều Phương:- Hình dáng: gầy, thanh mảnh, mặt lọlem, mắt sáng, miệng rộng, răng khểnh- Tính cách: hồn nhiên, trong sáng, nhân hậu, độ lượng, tài năngb. Nhân vật người anh:- Hình dáng: không tả rõ nhưng có thể suy ra từ cô em gái, chẳng hạn: gầy, cao, đẹp trai, sáng sủa.- Tính cách: ghen tị, nhỏ nhen, mặc cảm, ân hận, ăn năn, hối lỗi.- Hình ảnh người anh thực và người anh trong bức tranh, xem kĩ thì không khác nhau. Hình ảnh người anh trai trong bức tranh thể hiện bản chất và tính cách của người anh qua cái nhin trong sáng, nhân hậu của người em.Bài tập 2- Nói về anh (chị) hoặc em mình?- Chú ý quan sát, so sánh, liên tưởng, tưởng tượng và nhận xét làm nổi bật những điểm chính trung thực, không tô vẽ.

4. Củng cố, luyện tập: GV nhận xét giờ luyện nói: những ưu, khuyết điểm. 5. Hướng dẫn hs học ở nhà:

Chuẩn bị tiếp bài tập 3,4,5.

**********************************Ngày soạn: Ngày dạy:

Tiết 84: LUYỆN NÓI VỀ QUAN SÁT, TƯỞNG TƯỢNG, SO SÁNH TRONG VĂN MIÊU TẢ (tiếp)

I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: - Củng cố kiến thức về văn miêu tả2. Kĩ năng:


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack- Rèn kĩ năng nói trước tập thể (lớp) qua đó nắm vững hơn kĩ năng quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả.

- Luyện kĩ năng nhận xét cách nói của bạn3.Thái độ: - Có thái độ học tập đúng đắn. II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ: - Kết hợp trong bài.3.Dạy học bài mới:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 2: Hướng dẫn HS làm bài tập

- Gv gợi ý cho HS theo cỏc câu hỏi- Gọi HS trình bày trước lớp- HS tự sửa- Trình bày trước nhóm trong 10 phút sau đó trình bày trước lớp .

- GV gợi ý để HS tự sửa bài của mình.- HS tự sửa- Trìnhh bày trước tổ trong 10 phút sau đó trình bày trước lớp- HS lắng nghe

- Gợi ý để HS về nhà viết bài tập 5- Trong thế giới những câu chuyện cổ tích, người dũng sỹ xuất hiện khá nhiều. Họ đều

II. Bài tậpBài tập 3Lập dàn ý cho bài văn: tả một đêm trăng nơi em ở- Đó là một đêm trăng như thế nào? ở đâu? (đẹp, đáng nhớ...)- Đêm trăng có đặc sắc:+ Bầu trời đêm, vầng trăng, cây cối, nhà cửa, đường làng, ngõ phố, ánh trăng, gió... (quan sát)+ Những hình ảnh so sánh, liên tưởng, tưởng tượng...+ VD: Một đêm trăng kì diệu: Một đêm trăng mà tất cả đất trời, con người, vạn vật như đang tắm gội bởi ánh trăngBài tập 4- Lập dàn ý và nói trước lớp: Tả quang cảnh một buổi sáng trên biển- Yêu cầu: Lập dàn ý tả cảnh biển buổi sáng, chú ý một số hình ảnh những liên tưởng tưởng tượng:+ Bình minh: Cầu lửa+ Bầu trời: Trong veo, rực lửa+ Mặt biển: Phẳng lì như tấm lụa mênh mông+ Bải cát: Min màng, mát rượi+ Những con thuyền: Mật mỏi, uể oải, nằm nghếch đầu lên bãi cátBài tập 5


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJacklà những nhân vật đẹp, nhân hậu và đặc biệt là khoẻ mạnh, dũng cảm.- các em đã được học và đọc nhiều truyện cổ, vì thế bài này yêu cầu miêu tả nhân vật theo chí tưởng tượng của mình. Nội dung tuỳ thuộc vào khả năng tưởng tượng và liên tưởng của mỗi học sinh.

4. Củng cố. GV nhận xet giờ luyện noí: những ưu, khuyết điểm.

5. Hướng dẫn hs học ở nhà: Viết hoàn chỉnh bài 4,5 *************************************


Tiết 85: VƯỢT THÁC(Trích : Quê Nội )

Võ QuảngI.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: - Vẻ đẹp phong phú, hùng vĩ của thiên nhiển tên sông Thu Bồn và vẻ đẹp của người lao động được miêu tả trong bài.- Nắm được nghệ thuật phối hợp miêu tả khung cảnh thiên nhiên hoạt động của con người.2. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng đọc và phân tích văn bản văn xuôi hiện đại. 3.Thái độ: - Có thái độ học tập đúng đắn. II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số:

2. Kiểm tra bài cũ:Câu 1 : Phân tích diễn biến tâm trạng của người anh trong truyện “Bức tranh của em gái tôi” ?Nhân vật này theo em có gì đáng trách, dáng cảm thông, đáng quí?Câu 2 : Nhân vật Kiều Phương để lại trong em những cảm nhận gì?Câu 3: Qua bài “Bức tranh của em gái tôi”, em tự rú t ra cho mình bài học gì?3.Dạy học bài mới:Nếu như trong truyện “Sông nước Cà Mau”, Đoàn Giỏi đã đưa người đoc tham quan cảnh sắc phong phú, tươi đẹp của vùng dất cực Nam Tổ Quốc ta, thì “Vượt thác” trích truyện Quê Nội , Võ Quảng lại dẫn chúng ta ngược dòng sông Thu Bồn, thuộc miền


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJackTrung Trung bộ đến tận thượng nguồn lấy gỗ. Bức tranh phong cảnh sông nước và đôi bờ miền Trung này cũng không kém phần lí thú.

Hoạt động của thầy và trò Nội dung của thầy và tròHoạt động 1 : Hướng dẫn học sinh đọc và tìm hiểu chú thích- GV giới thiệu cách đọc- Cách đọc:+ Đoạn 1: đọc giọng chậm, êm+ Đoan 2:đọc nhanh hơn, giọng hồi hộp, chờ đợi.+ Đoạn 3: dọc với giọng nhanh, mạnhnhấn các động, tính từ chỉ hoạt động.+ Đoạn 4: đọc giọng chậm lại, thanh thản.- GV đọc mẫu 1 đoạn- Hãy nêu những hiểu biết của em về tác giả, tác phẩm?- Nêu xuất xứ của văn bản?- GV cho HS đọc phần chú thích- Chú ý một số các thành ngữ

Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản- Dựa vào nội dung em hãy chia bố cục của bài

- Đoạn trích viết theo thể loại nào?

- Xác định vị trí để quan sát của tác giả? Vị trí quan sát ấy có thích hợp không? vì sao?

- GV: Gọi HS đọc đoạn đầu- Có mấy phạm vi cảnh thiên nhiên được miêu tả trong văn bản này?- Cảnh dòng sông được miêu tả bằng những chi tiết nào?

I. Đọc và tìm hiểu chú thích1. Đọc.2. Tìm hiểu chú thích.a. Tác giảVõ Quảng: sinh 1920 quê ở tỉnh Quảng Nam, là nhà văn chuyên viết cho thiếu nhi.

b. Tác phẩm: Quê Nội sáng tác vào năm 1974, đoạn trích Vượt thác ở chương XI của tác phẩm.c. Giải nghĩa từ khó:- Thành ngữ: Chảy đứt đuôi rắn: nhanh, mạnh, từ trên cao xuống, dòng nước như bị ngắt ra.- Nhanh như cắt: Rất nhanh và dứt khoát.- Hiệp sĩ: người có sức mạnh và lòng hào hiệp, hay bênh vực và giúp người bị nạn.II. Tìm hiểu văn bản :1. Tìm hiểu chung về văn bản.- Bố cục: 3 phần+ Từ đầu dến "Vượt nhiều thác nước“. Cảnh dòng sông và hai bên bờ trước khi thuyền vượt thác.+ Đoạn 2: tiếp đến" Thác cổ cò" Cuộc vượt thác của Dượng Hương Thư.+ Đoạn 3: Còn lại Cảnh dòng sông và hai bên bờ sau khi thuyền vượt thác.- Thể loại: đoạn trích là sự phối hợp giữa tả cảnh thiên nhiên và hoạt động của con ngưồi.- Vị trí quan sát: trên con thuyền di động và vượt thác. Vị trí ấy thích hợp vì phạm vi cảnh rộng, thay đổi.2. Phân tích :a. Cảnh thiên nhiên:

- ở vùng đồng bằng :



- Cảnh bờ bãi ven sông được miêu tả bằng những chi tiết nào?

-

Nhận xét của em về nghệ thuật miêu tả trên hai phương diện: Dùng từ và biện pháp tu từ?

- Sự miêu tả của tác giả đã làm hiện lên một thiên nhiên như thế nào?- Theo em có được cảnh tượng thiên nhiên như thế là do cảnh vốn như thế hay người tả ra như thế?- HS: Phần do cảnh, phần do người tả có khả năng quan sát, tưởng tượng, có sự am hiểu và có tình cảm yêu mến cảnh vật quê hương.

- Người lao động được miêu tả trong văn bản này là Dượng Hương Thư. Lao động của Dượng Hương Thư diễn ra trong hoàn cảnh nào?

- Em nghĩ gì về hoàn cảnh lao động của Dượng Hương Thư?- Hình ảnh Dượng Hương Thư lái thuyền vượt thác được tập trung miêu tả qua

+ Dòng sông chảy chầm chậm, êm ả, gió nồm thổi, cánh buồm nhỏ căng phồng, rẽ sóng lướt bon bon....chở đầy sản vật.+ Hai bên bờ: Bãi dâu trải bạt ngàn

Dòng sông êm đềm, hiền hoà, thơ mộng, thuyền bè tấp nập, hai bên bờ rthật rộng rãI, trù phú.- Sắp đến đoạn có nhiều thác ghềnh:+ Vườn tược càng um tùm.+ Những chòm cổ thụ dáng mãnh liệt đứng trầm ngâm lặng nhìn xuống nước.+ Núi cao đột ngột hiện ra như chắn ngang trước mặt. Vẻ đẹp của thiên nhiên hùng vĩ, oai nghiêm, lặng lẽ từ ngàn đời.- Đoạn sông có nhiều thác dữ: “ Nước từ trên cao…đứt đuôi rắn” Sự hiểm trở, dữ dội của dòng sông.

- Đoạn cuối: Những cây to mọc giữa những bụi lúp xúp nom xa như những cụ già vung tay hô đám con cháu tiến về phía trước. NT: + Dùng nhiều từ láy gợi hình (trầm ngâm, sừng sững, lúp xúp). + Phép nhân hoá (những chòm cổ thụ...); Phép so sánh (những cây to mọc giữa những bụi...) Cảnh trở nên rõ nét, sinh động.* Tiểu kết: Cảnh thiên nhiên đa dạng phong phú, giàu sức sống. Thiên nhiên vừa tươi đẹp, hùng vĩ, vừa nguyên sơ, cổ kính

b. Cuộc vượt thác của Dượng Hương Thư:

- Hoàn cảnh: lái thuyền vượt thác giữa mùa nước to. Nước từ trên cao phónh giữa hai vách đá dựng đứng. Thuyền vùng vằng cứ chực tụt xuống.

Đầy khó khăn nguy hiểm, cần tới sự dũng cảm của con người.- Hình ảnh Dượng Hương Thư:+ Ngoại hình: Cởi trần, như một pho


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJacknhững hình ảnh, chi tiết nào?( ngoại hình, động tác)

- Theo em nét nghệ thuật nổi bật được miêu tả ở đoạn văn này là gì?

- Các so sánh đó gợi tả một con người như thế nào? ( Chú ý 3 hình ảnh so sánh)

Qua đó em hãy khái quát về Dượng Hương Thư?

Hoạt động 3: Tổng kết và luyện tập- NT đặc sắc của đoạn trích là gì?- Bài văn tả cảnh gì? Ca ngợi cái gì? Ca ngợi ai?- Miêu tả cảnh vượt thác, tác giả muốn thể hiện tình cảm nào đối với quê hương?* GV: Bài văn tả cảnh, tả người toát lên tình cảm yêu quí của tác giả đối với cảnh vật quê hương, nhất là tình cảm trân trọng dành cho người lao động. Bài văn là bài ca lao động của con người. Từ đó đã kín đáo biểu hiện tình yêu đất nước, tình yêu dân tộc của nhà văn.Em học tập được gì về nghệ thuật miêu tả của tác giả?

tượmg đồng đúc, các bắp thịt cuồn cuộn, hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa.+ Động tác:co người phóng chiếc sào xuống lòng sông, ghì trên ngọn sào giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ, thả sào, rút sào rập ràng nhanh như cắt. NT so sánh, gợi tả một con người với nét ngoại hình gân guốc, rắn chắc, dũng mãnh, tư thế hào hùng, bền bỉ, quả cảm. Việc so sánh Dượng Hương Thư như hiệp sĩ còn gợi ra hình ảnh huyền thoại anh hùng xưa với tầm vóc và sức mạnh phi thường của Đam San, Xinh Nhã bằng xương bằng thịt đang hiển hiện trước mắt người đọc.So sánh : “Dượng Hương Thư…. Ai gọi cũng vâng vâng dạ dạ” khiêm tốn, nhu mì trong cuộc sống đời thường nhưng lại dũng mãnh, nhanh nhẹn, quyết liệt trong công việc, trong khó khăn thử thách.* Tiểu kết: Dượng Hương Thư là người lao động quả cảm, người chỉ huy bình tĩnh, dày dạn kinh nghiệm, nhưng khiêm tốn, nhu mì.III.Tổng kết: Ghi nhớ-sgk-tr40 IV.Luyện tập:Bài 1: SGKBài 2: - Chọn điểm nhìn thuận lợi cho quan sát- Có trí tưởng tượng

- Có cảm xúc đối với đối tượng miêu tả.

4. Củng cố, luyện tập: Cảm nghĩ của em về nhân vật Dượng Hương Thư?5. Hướng dẫn về nhà:- Học bài, thuộc ghi nhớ.- Hoàn thiện bài tập.- Soạn bài: So sánh (tiếp theo)



***********************************Ngày soạn: Ngày dạy:

Tiết 86: SO SÁNH(Tiếp theo)

I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: - Các kiểu so sánh - Tác dụng của phép so sánh. 2. Kĩ năng: - Biết vận dụng phép so sánh khi viết văn.3.Thái độ: - Có thái độ học tập đúng đắn. II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số:

2. Kiểm tra bài cũ:Thế nào là so sánh? Phân tích cấu tạo của phép so sánh trong VD sau: Đây ta như cây giữa rừng Ai lay chẳng chuyển, ai rung chẳng rời3.Dạy học bài mới:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1: hình thành khái niệm mới* GV treo bảng phụ đã viết VD- Nhắc lại các từ so sánh đã học ở tiết trước?- Trong khổ thơ có sử dụng lại các từ so sánh ấy không?- Vậy những từ so sánh ở khổ thơ này là gì?

- Từ ngữ chỉ ý so sánh trong hai phép so sánh trên có gì khác nhau?

I.Các kiểu so sánh:1. Bài tập: ( SGK)2. Kết luận:* Các từ so sánh đã học: như, như là, bằng, tựa, hơn, tưởng.* Trong khổ thơ này không có các từ so sánh trên.- Trong VD có hai phép so sánh:+ Phép 1:Vế A: Những ngôi saoVế B: Mẹ đã thứcTừ so sánh: Chẳng bằng+ Phép 2:A: MẹB: Ngọn gióT: Là- Từ so sánh "chẳng bằng" ở vế A không ngang bằng vế B.



- Tìm VD có từ so sánh tương tự:

- Em hãy cho biết có mấy kiểu so sánh?Hoạt động 2: Tìm hiểu tác dụng của so sánh* GV: treo bảng phụ- Tìm phép so sánh trong đoạn văn?

- Sự vật nào được đem ra so sánh và so sánh trong hoàn cảnh nào?

- Phát biểu cảm nghĩ của em trong đoạn văn?- HS trao đổi cặp trong 1 phút- Nhờ đâu mà em có được cảm nghĩ ấy?- Cảm nghĩ: Đoạn văn rất hay, giàu hình ảnh gợi cảm xúc và xúc động. Người đọc trân trọng ngòi bút tài hoa, tinh tế của tác giả.- Ta có cảm xúc đó là nhờ: Tác giả đã sử dụng phép so sánh một cách linh hoạt, tài tình: Chỉ là một chiếc lá thôi mà có đủ các cung bậc tình cảmvui, buồn của con người được gửi gắm trong đó: Khi thì như mũi tên, lúc lại như con chim lảo đảo, có khi thì thầm, lại có lúc sợ hãi...

- Phép so sánh có tác dụng gì khi nói và viết?Hoạt động 2: luyện tập- GV gọi HS làm bài tập 1

- Từ so sánh "là" vế A ngang bằng vế B* VD:- Gió thổi là chổi trời- Nước mưa là cưa trời (Tục ngữ)- Thà rằng ăn bát cơm rauCòn hơn thịt cá nói nhau nặng lời (Ca dao)*. Ghi nhớ: (SGK - Tr 42)II. Tác dụng của so sánh:1. Bài tập: (SGK - Tr 42)2. Kết luận.- Các câu văn có dùng phép so sánh:+ Có chiếc lá tựa mũi tên nhọn...+ Có chiếc lá như con chim...+ Có chiếc lá như thần bảo rằng...+ Có chiếc lá như sợ hãi...- Sự vật được so sánh trong hoàn cảnh:+ Sự vật được đem ra so sánh là những chiếc lá.+ Chiếc lá được so sánh trong hoàn cảnh đã rụng.→ Tác dụng:+ Đối với việc miêu tả sự vật, sự việc: giúp người đọc hình dung được những cách rụng khác nhau của lá.+ Đối với việc thể hiện tư tưởng, tình cảm của người viết: Đoạn văn thể hiện quan niệm của tác giả về sự sống và chết.

* Ghi nhớ: (SGK - Tr42)

III. Luyện tập:Bài 1:a. Tâm hồn tôi là một buổi trưa hèT: (Là) So sánh ngang bằngb. - Chưa bằng muôn nỗi tái tê lòng bầm.- Chưa bằng khó nhọc đời bầm sáu mươi.T: (Chưa bằng) So sánh không ngang



- GV: gọi HS trả lời

* GV: hướng dẫn HS viết đoạn

bằngc. Anh đội viên mơ màngNhư nằm trong giấc mộngBóng Bác cao lồng lộngấm hơn ngọn lửa hồng- T: (Như) so sánh ngang bằngT: (hơn) so sánh không ngang bằng* Phân tích tác dụng gợi hình của phép so sánh: Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè.- Tâm hồn: Sự vật trừu tượng phi vật thể, không tri giác được, không định lượng được, khó định tính.- Một buổi trưa hè: Khái niệm tương đối cụ thể, có thể hình dung bằng kinh nghiệm sống có cảm xúc, gắn với những kỉ niệm. Đó là một thời gian cụ thể, một không gian đầy nắng, đầy gió, đầy tiếng ve và rực rỡ hoa phượng đỏ... Tất cả cho ta hiểu rằng tâm hồn tôi là một tâm hồn nhạy cảm, phong phú, đa dạng, rung động trước vẻ đẹp của thiên nhiên và không khỏi bồi hồi với những hoài niệm của một thời trai trẻ hồn nhiên, vô tư đến thánh thiện.Bài 2: a. Những câu văn có sử dụng phép so sánh trong đoạn trích Vượt thác:- Thuyền rẽ sóng ... như đang nhớ núi rừng.- Núi cao như đột ngột hiện ra...- Những động tác... nhanh như cắt...- Dượng Hương Thư như một pho tượng đồng đúc... giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh...- ... những cây to... như những cụ già.b. Em thích hình ảnh: dượng Hương Thư như một pho tượng đồng đúc... giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh...Vì: Qua hình ảnh ta thấy được trí tưởng tượng phong phú của tác giả- Hình ảnh nhân vật hiện lên khoẻ, đẹp, hào hùng.- Thể hiện sức mạnh và khát vọng chinh phục thiên nhiên của con người.Bài 3:- Nội dung: tả cảnh DHT đưa thuyền vượt qua thác dữ.


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack- Độ dài: 3 - 5 câu- Kĩ năng: sử dụng hai kiểu so sánh ngang bằng và không ngang bằng.

4. Củng cố, luyện tập: Có mấy kiểu so sánh? Tác dụng của phép so sánh đối với việc diễn đạt?5. Hướng dẫn hs học ở nhà:

- Học bài, thuộc ghi nhớ.- Hoàn thiện bài tập 3.- Chuẩn bị: Chương trình địa phương

***********************************

Ngày soạn: Ngày dạy: Tiết 87: CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG PHẦN TIẾNG VIỆT

I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: - Sửa một số lỗi chính tả do ảnh hưởng cách phát âm địa phương.- Có ý thức khắc phục các lỗi chính tả do ảnh hưởng của cách phát âm.2. Kĩ năng: - Làm bài tập sửa lỗi.3.Thái độ: - Có thái độ học tập đúng đắn. II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ:Kiểm tra sự chuẩn bị của HS.3.Dạy học bài mới:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1: Phân biệt phụ âm đầu tr/ ch- Gv đọc cho HS viết- HS viết- Đổi bài để HS sửa

1. Phân biệt phụ âm đầu tr/ chTrò chơi:- Trò chơi là của trời choChớ nên chơi trò chỉ thích chê bai- Chòng chành trên chiếc thuyền trôiChung chiêng mới biết ông trời trớ trêu- Trao cho một chiếc tróng trònChơi sao cho chiếc trống giòn trơn tru- Trăng chê trời thấp, trăng treoTrời chê trăng thấp trời trèo lên trên- Cá trê khinh trạch rúc bùnTrạch chê cá lùn chỉ trốn với chui.


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJackHoạt động 2: Phân biệt âm đầu S/X: - GV treo bảng phụ viết đoạn văn có sai lỗi chính tả và cho HS tự sửa.

Hoạt động 3: Phân biệt phụ âm l/n- Gọi 3 HS lên bảng viết- 3 HS lên bảng viết, cả lớp viết vào vở, HS nhận xét xem bạn viết đúng không.

Hoạt động 4: Phân biệt các phụ âm đầu r/d/gi- GV đọc- GV treo bảng phụ

Hoạt động 5: Trò chơi

2. Phân biệt âm đầu S/X:Sông xanh như dải lụa mờ xa trong xương sớm. ánh sáng mặt trời xua tan màn xương khiến cho dòng sông càng sôn sao màu xanh sao xuyến. Ai đi xa khi trở về sứ sở đều sững sờ trước dòng sông ăm ắp bao kỉ niệm. Ngày xưa, dòng sông tuổi thơ mênh mông như biển. Những con sóng nhỏ sô bờ sao mà thân thuộc? Khi mặt trời xuống núi cả khúc sông sủi nước ùn ùn. Lớn lên tạm biệt dòng sông đi xa, mỗi người mỗi ngả khi trở về, chúng tôi đứng lặng trước dòng sông xưa lòng bồi hồi, sốn sang nỗi niềm sâu xa, trắc ẩn. Ai từng đắm mình trong dòng sông tuổi thơ thì sớm muộn cũng tìm về sứ sở quê mình.3. Phân biệt phụ âm l/n:- Lúa nếp là lúa nếp làngLúa lên lớp lớp lòng nàng lâng lâng- Leo lên đỉnh núi Lĩnh NamLấy nắm lá sấu nấu làm nước xông- Nỗi niềm này lắm long đongLửng lơ lời nói khiến lòng nao nao...- Lầm lũi nàng leo lên nonNắng lên lấp loá, nàng còn lắc lư- Lụa là lóng lánh nõn nàNói năng lịch lãm nết na nên làm4 . Phân biệt các phụ âm đầu r/d/gi - Gió rung rinh gió giật tơi bờiDâu da rũ rượi rụng rơi đầy vườn- Xem ra đánh giá con ngườiGiỏi giang một, dịu dàng mười, mới nên- Rèn sắt còn đổ mồ hôiHuống chi rèn người lại bỏ dở dang5. Tròi chơi:- Tổ 1 đọc các câu văn, thơ có chứa các phụ âm trên, tổ 3, 2, 4 viết (Cử đại diện lên bảng viết)- Các tổ lần lượt thay nhau

4. Củng cố, luyện tập: GV nhận xét giờ học.5. Hướng dẫn về nhà:- Soạn bài: Phương pháp tả cảnh *********************************** Ngày soạn: Ngày dạy:


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJackTiết 88: PHƯƠNG PHÁP TẢ CẢNH

Viết bài tập làm văn tả cảnh ( làm ở nhà )I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: - Nắm được cách miêu tả và bố cục hình thức của một bài văn, đoạn văn tả cảnh.2. Kĩ năng: - Làm bài tập làm văn 3.Thái độ: - Có thái độ học tập đúng đắn. II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số:

2. Kiểm tra bài cũ:Kiểm tra sự chuẩn bị của HS.3.Dạy học bài mới:Chúng ta sống cùng thiên nhiên, sống giữa thiên nhiên nhưng làm thế nào để cảnh thiên nhiên kì thú ấy hiện hình, sống động trên trang giấy qua một bài hoặc đoạn văn miêu tả?

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1: hình thành khái niệm mới.* GV: Sử dụng bảng phụ đã viết VD- Gọi HS đọc- GV chia 3 nhóm chuẩn bị cho 3 văn bản.Nhóm 1: Tổ 1- Văn bản đầu tiên tả hình ảnh ai trong trong một chặng đường của cuộc vượt thác?- Tại sao có thể nói qua hình ảnh nhân vật, ta có thể hình dung được những nét tiêu biểu của cảnh sắc ở khúc sông có nhiều thác dữ?

Nhóm 2: Tổ 2- Văn bản thứ hai tả quang cảnh gì?- Người viết đã tả quang cảnh ấy theo một thứ tự nào?

I.Phương pháp viết văn tả cảnh:1. Bài tập: Sgk. Tr. 45.2. Kết luận:* Đoạn a: Tả người chống thuyền vượt thác.- Qua hình ảnh Dượng Hương Thư (DHT), người đọc có thể hình dung được phần nào cảnh sắc ở khúc sông nhiều thác dữ. Đó là bởi vì người vượt thác đã phải đem hết gân sức, tinh thần để chiến đấu cùng thác dữ: Hai hàm răng cắn chặt, cặp mắt nảy lửa, quai hàm bạnh ra, bắp thịt cuồn cuộn, như hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh..(Nhờ tả ngoại hình và các động tác)* Đoạn b: tả cảnh sắc một vùng sông nước Cà Mau - Năm Căn.- Theo trình tự:+ Từ dưới mặt sông nhìn lên bờ.+ Từ gần đến xa- Trình tự tả như thế là rất hợp lí bởi người tả đang ngồi trên thuyền xuôi từ kênh ra sông. Tất nhiên, cái đập vào mắt người ngồi trước hết phải là cảnh dòng sông, nước chảy, rồi mới tới cảnh vật hai bên bờ sông. Nếu tả khác đi, ngược lại chẳng hạn



Nhóm 3: Tổ 3 + 4- Văn bản thứ ba là một bài văn miêu tả có ba phần tương đối chọn vẹn. Em hãy chỉ ra và tóm tắt các ý của mỗi phần- Từ dàn ý đó hãy nhận xét về thứ tự miêu tả của tác giả trong đoạn văn?

- Vậy muốn tả cảnh chúng ta cần ghi nhớ điều gì?- Nhắc lại bố cục của bài văn tả cảnh?* GV nhấn mạnh các bước khi tảvà bố cục một bài văn tả cảnhHoạt động 2: Luyện tậpNếu phải tả quang cảnh lớp học trong giờ viết bài TLV thì em sẽ miêu tả như thế nào?- Cho HS trả lời từng ý một

- GV cho HS viết phần mở bài và kết bài- HS viết bài- HS đọc

Gọi HS đọc- Gọi HS đọc đề bài- HS làm việc theo nhóm trong 3 phút- 3nhóm trình bày.

thì người tả cũng phải ngồi ở chỗ khác đi.* Đoạn c: dàn ý gồm 3 phần:- Mở đoạn gồm 3 câu đầu: Tả khái quát về tác dụng, cấu tạo, màu sắc của luỹ tre làng.- Thân đoạn: Tả kĩ 3 vòng của luỹ tre.- Kết đoạn: Tả măng tre dưới gốc.- Nhận xét về trình tự miêu tả: Từ khái quát đến cụ thể, từ ngoài vào trong (trình tự không gian). Cách tả như vậy cũng rất hợp lí bởi cái nhìn của người tả là hướng từ bên ngoài.Nếu tả theo trật tự thời gian thì chắc chắn phải tả khác.* Ghi nhớ: (SGK - tr 47)II. Luyện tập:Bài 1a. Từ ngoài vào trong (Trình tự không gian)b. Từ lúc trống vào lớp đến khi hết giờ.c. Kết hợp cả hai trình tự trên- Những hình ảnh cụ thể tiêu biểu.- Cảnh HS nhận đề, một vài gương mặt tiêu biểu- Cảnh HS chăm chú làm bài, GV quan sát HS làm bài.- Cảnh bên ngoài lớp học: Sân trường, gốc cây...Bài 2: Tả cảnh sân trường lúc ra chơi:a. Cảnh tả theo trình tự thời gian- Trống hết tiết 2, báo giờ ra chơi đã đến- HS từ các lớp ùa ra sân trường- cảnh HS chơi đùa- Các trò chơi quen thuộc- Trống vào lớp, HS về lớp- Cảm xúc của người viếtb. Cách tả theo trình tự không gian:- Các trò chơi giữa sân trường, các góc sân- Một trò chơi đặc sắc, mới lạ, sôi động.Bài 3: Dàn ý chi tiết bài: Biển đẹpa. Mở bài: Biển thật đẹpb. Thân bài:- Cảnh biển đẹp trong mọi thời điểm khác nhau- Buổi sớm nắng sáng- Buổi chiều gió mùa đông bắc- Ngày mưa rào



Hoạt động3: Viết bài tập làm văn số 5 ở nhà:

- Buổi sớm nắng mờ- Buổi chiều lạnh- Buổi chiều nắng tàn, mát dịu- Buổi trưa xế- Biển, trời đổi màuc. Kết bài: nhận xét vì sao biển đẹpTóm lại: Người viết không tả theo trình tự thời gian, cũng không tả theo không gian mà theo mạch cảm xúc và hướng theo con mắt của mình.III.Đề bài: Em đã từng chứng kiến cảnh bão lụt ở quê mình hoặc xem cảnh đó trên truyền hình, hãy viết bài văn miêu tả trận bão lụt khủng khiếp đó.

4. Củng cố, luyện tập: GV khái quát toàn bài.5. Hướng dẫn hs học ở nhà:

- Học thuộc ghi nhớ.- Hoàn thiện bài tập.- Viết số 5 .- Soạn bài: Buổi học cuối cùng *******************************


Tiết 89: BUỔI HỌC CUỐI CÙNG “Chuyện của một em bé người An – dát” ( An-phông-xơ Đô-đê )

I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: - Nắm vững cốt truyện, nhân vật và chủ đề tư tưởng của truyện.2. Kĩ năng: - Rèn luyện kĩ năng quan sát, nhận xét văn bản, đọc và tóm tắt truyện.3.Thái độ: - Có thái độ học tập đúng đắn. II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số:

2. Kiểm tra bài cũ:- Qua bài văn “Vượt thác”, em học tập được tác giả điều gì khi viết văn miêu tả?- Tại sao tác giả ví Dượng Hương Thư như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ?3.Dạy học bài mới:


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack Bản đồ hành chính nước Pháp, chỉ ra vùng An-dát - Lo-ren trong chiến tranh Pháp Phổ. Buổi học tiếng Pháp cuối cùng trong vùng An – dát bị quân Phổ chiếm đóng là một buổi học đặc biệt để lại trong lòng người đọc một tình cảm đẹp về lòng yêu nước. Xong lòng yêu nước , đối với mỗi người có rất nhiều cách để thể hiện khác nhau. ở đây, trong tác phẩm buổi học cuối cùng đặc biệt này thì lòng yêu nước được biểu hiện trong tình yêu tiếng mẹ đẻ. Câu chuyện cảm động đó xảy ra như thế nào bài hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu.

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1: Đọc và tìm hiểu chú thích - GV hướng dẫn học sinh cách đọc:- Giọng đọc chậm, xót xa và cảm động day dứt. Lời nói của thầy Ha--men cần đọc thật dịu dàng và buồn.- GV đọc mẫu 1 đoạn- Gọi HS tóm tắt và yêu cầu hs tóm tắt phải theo bố cục:

- Nêu những hiểu biết của em về tác giả, tác phẩm?

- GV cho HS giải nghĩa chú thích 2.4,6,8.- HS dựa vào sgk giải nghĩa từ khó

* Hoạt động 2:.Đọc hiểu văn bản:

- Trong truyện có những nhân vật nào? Ai gây cho em ấn tượng nhất?

- Truyện được kể theo ngôi nào?

- Câu chuyện của thầy trò Phrăng diễn ra trong hoàn cảnh nào?- Từ đó em hiểu thế nào về tên truyện “Buổi học cuối cùng”?

I. Đọc và tìm hiểu chú thích: 1. Đọc và tóm tắt tác phẩm: * Đọc.

* Tóm tắt theo bố cục sau:- Phrăng trên đường tới trường- Diễn biến của buổi học cuối cùng.+ Cảnh lớp học và thầy Ha-men+ Tâm trạng của Phrăng+ Phrăng lại không thuộc bài+ Thái độ cư xử của thầy Ha-men+ Thầy Ha-men tiếp tục giảng bài, hướng dẫn viết tập.- Giờ học kết thúc với hành động đột ngột của thầy Ha-men.2. Tìm hiểu chú thích: a. Giới thiệu tác giả, tác phẩm: - Tác giả: An-phông-xơ Đô- đê, nhà văn chuyên viết truyện ngắn của nước Pháp thế kỉ XIX (1840 -1897)- Tác phẩm: Truyện ngắn viết sau chiến tranh Pháp- Phổ (1870). Pháp thua trận phải cắt vùng An-dát và Lo-ren cho Phổ (Đức).b. Giải nghĩa từ khó: II.Đọc hiểu văn bản: 1. Tìm hiểu chung về văn bản. - Truyện có nhiều nhân vật chính và nhân vật phụ nhưng hai nhân vật Phrăng và Ha-men đóng vai trò nổi trội nhất. thầy giáo già Ha-Men gây xúc động hơn cả.- Ngôi kể: Số 1( Chú bé Phrăng vừa đóng vai trò người kể chuyện, vừa là nhân vật chính).- Hoàn cảnh: Vùng An-dát của Pháp rơi vào tay nước Phổ. Từ đây người dân sẽ không được học tiếng Pháp.- Tên truyện: là buổi học tiếng Pháp cuối cùng của người Pháp trên đất Pháp- Một buổi học



- Em hiểu gì về bức tranh minh hoạ?

- Trước khi diễn ra buổi học cuối cùng, cậu bé Phrăng đã thấy những điều gì xảy ra:- Trên đường tới trường?- Không khí lớp học?- Hãy tìm những chi tiết trong văn bản miêu tả điều đó?

- Những điều đó báo hiệu sự việc gì sắp xảy ra?

bằng tiếng dân tộc cuối cùng.- Bức tranh minh họa : Thầy Ha-men đang giảng bài, lũ trẻ đang chăm chú nghe. Trên bảng viết chữ tiếng Pháp. Ngoài cửa có tên lính Phổ đang tập.Bức tranh đầy đủ tóm tắt được nội dung của truyện.2. Phân tích chi tiết: a.Nhân vật chú bé Phrăng: a1. Quang cảnh chung: - Sau xưởng cưa, lính Phổ đang tập. Nhiều người đang đọc cáo thị của nước Đức.- Vắng lặng y như một buổi sáng chủ nhật.- Lặng ngắt, thầy Ha-men dịu dàng mặc đẹp hơn mọi ngày, cả dân làng với vẻ buồn rầu. Thầy Ha-men nói: " Hôm nay là bài học tiếng Pháp cuối cùng của các con" Những điều báo hiệu:- Vùng An – dat của Pháp đã rơi vào tay nước Đức.- Việc học tập không được như trước nữa.- Tiếng Pháp sẽ không được dạy.

4. Củng cố, luyện tập: - Suy nghĩ của em về tên truyện “ Buổi học cuối cùng”?5. Hướng dẫn hs học ở nhà: - Soạn tiếp các câu hỏi 4,5,6,7


Tiết 90: BUỔI HỌC CUỐI CÙNG (Tiếp)“Chuyện của một em bé người An – dát” ( An-phông-xơ Đô-đê )

I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: - Qua câu chuyện về buổi học tiếng Pháp cuối cùng trong vùng An - Dát, truyện đề cao tình yêu tiếng mẹ đẻ, tiếng nói dân tộc. Một trong những biểu hiện của lòng yêu nước.- Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật phù hợp với lứa tuổi qua ngoại hình nhân vật, ngôn ngữ, cử chỉ, hành động nhân vật. đặc biệt tác dụng của nghệ thuật so sánh.2. Kĩ năng: - Rèn luyện kĩ năng quan sát, nhận xét văn bản, đọc và tóm tắt truyện.3.Thái độ: - Có thái độ học tập đúng đắn, yêu tiếng mẹ đẻ. II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức:


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ:- Nêu những nét cơ bản về tác giả An-phông–xơ Đô-đê?- Giải thích ngắn gọn tên truyện?3.Dạy học bài mới:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1: Đọc hiểu văn bản* GV dẫn: Nhân vật trò Phrăng được miêu tả chủ yếu qua thái độ đối với việc học tiếng Pháp và với thầy Ha-men. Thái độ đó diễn ra theo hai quá trình: Từ lơ là đến thiết tha lo lắng việc học; Từ sợ hãi đến thân thiết, quí trọng thầy Ha-men.- Hãy tìm các chi tiết trong văn bản miêu tả hai quá trình này?

- Trong các chi tiết miêu tả Phrăng, chi tiết nào gợi cho em nhiều cảm nghĩ nhất?- Trong số các chi tiết miêu tả Phrăng, chi tiết "Lòng rầu rĩ, không dám ngẩng đầu lên" khi không đọc được bài trong buổi học cuối cùng(miêu tả sự hối hận, xót xa của Phrăng).Hoặc chi tiết: khi thầy Ha-men thông báo lệnh quân Đức buộc người Pháp phải học tiếng Đức, Phrăng choáng váng nghĩ: "A, quân khốn nạn" (Biểu hiện niềm căm giận kẻ thù, lòng yêu nước của Phrăng).- Các chi tiết miêu tả nhân vật Phrăng đã làm hiện lên hình ảnh một cậu bé như thế nào trong tưởng tượng của em?- Thái độ đối với tiếng pháp và với thầy ha-men trong buổi học cuối cùngđã bộc lộ phẩm chất nào trong tâm hồn trò Phrăng?* GV: đó là tình yêu tiếng nói dân tộc, một biểu hiện cụ thể của lòng yêu nước.

II. Đọc hiểu văn bản1. Tìm hiểu chung về văn bản.2. Phân tích chi tiếta.Nhân vật chú bé Ph răng:a1. Quang cảnh chung:a 2. Tâm trạng nhân vật Phrăng:- Các chi tiết miêu tả quá trình diễn biến thái độ của Phrăng đối với việc học tiếng Pháp:+ Định trốn học đi chơi, giận mình vì bỏ phí thời gian học tập. Từ "chán sách" đến thấy sách là bạn "cố tri". Thấy xấu hổ khi không thuộc bài"lòng rầu rĩ" không dám ngẩng đầu lên. Trong buổi học cuối cùng kinh ngạc khi thấy mình "hiểu đến thế...chưa bao giờ thấy mình chăm chú nghe đến thế."

- Các chi tiết miêu tả thái độ đối với thầy Ha-men:Từ sợ hãi: lẻn vào chỗ ngồi, đỏ mặt tía tai khi nhìn cây thước sắt khủng khiếp của thầy Ha-men, đến thân thiện: quí trọng thầy, thấy thầy mặc đẹp, qua lời thầy nhận thấy quân Phổ là "Quân khốn nạn", nghĩ đến việc thầy sắp ra đi, thấy tội nghiêp thầy, chưa bao giờ thấy thầy lớn lao đến thế. Hồn nhiên, chân thật, biết lẽ phải. Tình yêu tiếng Pháp; quí trọng biết ơn người thầy.* Tiểu kết: Qua nhân vật Phrăng vừa là nhân vật chính, vừa đóng vai người kể chuyện, qua sự biến đổi tâm trạng, tình cảm, thái độ..Tác giả thể hiện rất thành công lòng yêu nước thiết tha



- Nhân vật thầy giao Ha-men trong buổi học cuối cùng đã được miêu tả trên những phương diện nào?- HS: Trang phục, thái độ đối với HS, những lời nói về việc học tiếng Pháp, Hành động, cử chỉ lúc buổi học kết thúc.- Em hãy tìm các chi tiết miêu tả nhân vật này theo các phương diện trên?- Chi tiết gợi cho em nhiều cảm xúc nhất là chi tiết nào?- Chi tiết gợi cảm xúc: lời nói của thầy về tiếng pháp vì truyền tới người nghe tình yêu tiếng mẹ đẻ, tiếng nói dân tộc. Hay chi tiết cử chỉ và chữ viết của thầy "Nước Pháp muôn năm" truyền tới người nghe lòng yêu nước sâu sắc.- Em hiểu gì về lời nói của thầy Ha-men trong buổi học cuối cùng: "khi một dân tộc rơi vào vòng nô lệ, chừng nào họ vẫn giữ được tiếng nói của mình thì chẳng khác gì nắm được chìa khoá chốn lao tù."?- Các chi tiết miêu tả thầy Ha-men gợi cho em về một người thầy như thế nào?- Trong những lời thầy truyền lại trong buổi học cuối cùng, điều quí báu nhất đối với em là gì?

Hoạt động 3 Tổng kết và luyện tập- Em cảm nhận được gì từ truyện ?- Em học tập được gì từ NT kể chuyện cảu tác giả?GV bình: Tiếng nói là một giá trị văn hoá dân tộc, yêu tiếng nói là yêu văn hoá dân tộc, là biểu hiện sâu sắc của lòng yêu nước.Sức mạnh của tiếng nói dân tộc là sức mạnh của văn hoá, không một thế lực nào có thể thủ tiêu. Tự do của một dân tộc gắn liền với việc giữ gìn và phát triển tiếng nói của dân tộc mình. Đó là các ý nghĩa gợi lên từ truyện “ Buổi học cuối cùng”.

của nhân dân Pháp, từ trẻ đến già qua tình yêu tiếng Pháp - tiếng mẹ đẻ sắp bị quân thù cấm ngặt.2 . Nhân vật thầy giáo Ha-men: - Trang phục: áo rơ-đanh-gốt màu xanh lục, diềm lá sen, mũ bằng lụa đen thêu.- Thái độ đối với HS: không giận dữ, thật dịu dàng.- Những lời nói về việc học tiếng Pháp: Tai hoạ lớn nhất là bao giờ cũng hoãn lại việc học đến ngày mai...; Tiếng Pháp là ngôn ngữ hay nhất thế giới...phải giữ lấy nó và đừng bao giờ quên lãng nó... Khi một dân tộc...chốn lao tù.- Hành động, cử chỉ: thầy quay về phía bảng, cầm một hòn phấn dằn mạnh hết sức, cố viết thật to: "Nước pháp muôn năm".

- Lời nói của thầy đề cao tiếng nói dân tộc, khẳng định sức mạnh của tiếng nói DT.

- Ta có thể hình dung về thầy: yêu nghề dạy học, tin ở tiếng nói dân tộc Pháp, có lòng yêu nước sâu sắc.- Điều quí báu nhất đối với ta là thầy đã truyền dạy cho em ý nghĩa sức mạnh của tiếng nói dân tộc. Cho ta hiểu thêm sự cần thiết phải học tập và giữ gìn tiếng nói DT mình.III. Tổng kết:(SGK - Tr 55) IV.Luyện tập:1. Hãy đọc những đoạn thơ, văn viết về sức sống và sự giàu đẹp của tiếng Việt.2. Viết đoạn văn nêu cảm nhận của em về nhân vật thầy Ha-men?


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack- HS viết đoạn sau đó đọc trước lớp

4. Củng cố, luyện tập: Suy nghĩ của em về tên truyện “ Buổi học cuối cùng”?5. Hướng dẫn hs học ở nhà:

- Học thuộc ghi nhớ.- Hoàn thiện bài tập.- Soạn bài: Nhân hoá

****************************************


Tiết 91: NHÂN HÓA I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: - Nắm được khái niệm nhân hóa, các kiểu nhân hóa, tác dụng của nó.2. Kĩ năng: - Nhận biết và sử dụng nhân hóa 3.Thái độ:

- Có thái độ học tập đúng đắn. II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số:

2. Kiểm tra bài cũ: Có mấy kiểu so sánh? Tác dụng của phép so sánh? Viết hai câu văn có sử dụng phép so sánh và cho biết thuộc kiểu so sánh nào?3.Dạy học bài mới:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1: hình thành khái niệm mới.* GV sử dụng bảng phụ đã viết VD- Kể tên các sự vật được nói tới?

- Các sự vật ấy được gán cho những hành động gì? Của ai?

- Cách gọi tên các sự vật có gì khác nhau?

I.Thế nào là nhân hóa1. Bài tập: (SGK - tr 56-57).2. Kết luận:- Các sự vật được nói đến trong khổ thơ: Trời, cây mía, kiến.- Các sự vật ấy được gán cho hành động của con người: chuẩn bị chiến đấu: Mặc áo giáp, ra trận, múa gươm, hành quân.- Cách gọi tên các sự vật khác nhau:+ Gọi ông trời bằng ông. Dùng loại từ gọi



* GV treo bảng phụ, gọi HS đọc- Em hãy so sánh hai cách diễn đạt

* GV: Những sự vật, con vật... được gán cho những thuộc tính,hành động, cảm nghĩ...của con người để biểu thị những suy nghĩ, tình cảm, tâm trạng của con người gọi là phép nhân hoá.- Thế nào là nhân hoá? tác dụng của nhân hoá?* Bài tập nhanh: xác định những sự vật nào được nhân hoá? Núi cao bởi có đất bồiNúi chê đất thấp, núi ngồi ở đâu (Ca dao)- Đường nở ngực. những hàng dương liễu nhỏĐã lên xanh như tóc tuổi mười lăm. (Tố Hữu)* GV treo bảng phụ đã viết VD- Tìm các sự vật đã được nhân hoá trong các câu thơ, câu văn đã cho?- Mỗi sự vật trên được nhân hoá bằng cách nào?Hoạt động 2: các kiểu nhân hóa- Có mấy kiểu nhân hoá?- Cho HS đọc ghi nhớ* GV chốt: nhân hoá được thực hiện bằng nhiều cách. Mỗi cách được gọi là một kiểu nhân hoá. Có ba kiểu nhân hoá cơ bản

Hoạt động 3: luyện tập* GV hướng dẫn HS làm bài tậpXác định và nêu tác dụng của phép nhân hoá trong đoạn văn gồm 4 câu của Phong

người để gọi sự vật.+ Cây mía, kiến: Gọi tên bình thường.- So sánh hai cách diễn đạt:+ Cách diễn đạt ở mục I.2 chỉ có tính chất miêu tả, tường thuật.+ Cách diễn đạt ở mục I.1 bày tỏ thái độ tình cảm của con người - người viết.

* Ghi nhớ 1: (SGK - Tr57)

* Bài tập: Các sự vật đã được gán cho hành động của con người: núi chê, núi ngồi, đường nở ngực.

II. Các kiểu nhân hoá:1. Bài tập: (SGK-tr57). 2. Kết luận:- Các sự vật được nhân hoá:a. Miệng, tai, mắt ,chân, tay.b. Tre, c. Trâu.- Mỗi sự vật trên được nhân hoá bằng cách:a. dùng từ ngữ vốn gọi người để gọi một số vậtb. Dùng từ ngữ vốn chỉ hành động, tính chất của người để chỉ hành động, tính chất của vật.c. Trò chuyện, xưng hô với vật như với người.* Ghi nhớ 2: SGK- Tr58III. Luyện tập:Bài 1 : + Bến cảng...đông vui+ Tàu mẹ, tàu con


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJackThu:So sánh hai cách diễn đạt:

Chỉ rõ cách nhân hoá và nêu tác dụng của nó:

+ Xe anh, xe em+ Tất cả đều bận rộn Gợi không khí lao động khẩn chương phấn khởi của con người nơi bến cảng.Bài 2: - Có dùng nhân hoá ở bài 1: cảm nghĩ tự hào, sung sướng của người trong cuộc.- Không dùng nhân hoá ở bài 2: Quan sát, ghi chép, tường thuật khách quan của người ngoài cuộc.Bài 3: So sánh hai cách viết* Giống nhau: đều tả cái chổi rơm* Khác nhau:- Cách 1: Có dùng nhân hoá bằng cách gọi chổi rơm là cô bé, cô. đây là văn bản biểu cảm.- Cách 2: không dùng phép nhân hoá. đây là văn bản thuyết minh.Bài 4:a. Trò chuyện, xưng hô với núi như với ngưòitác dụng: giãi bày tâm trạng mong thấy người thương của người nói.b. Dùng những từ ngữ chỉ tính chất, hoạt động của người để chỉ tính chất, hoạt động của những con vật.Tác dụng: Làm cho đoạn văn trở nên sinh động, hóm hỉnh.c. Dùng những từ chỉ hoạt động, tính chất của con người để chỉ hoạt động, tính chất của cây cối và sự vật.- Tác dụng: Hình ảnh mới lạ, gợi suy nghĩ cho con người.d. Tương tự như mục c- Tác dụng: gợi sự cảm phục, lòng thương xót và căm thù nơi người đọc.Bài 5:Viết đoạn có sử dụng phép nhân hoá

4. Củng cố, luyện tập: - Nhân hoá là gì? Các kiểu nhân hoá? 5. Hướng dẫn hs học ở nhà:

- Học bài, thuộc ghi nhớ.- Làm bài tập 5.

Bài tập bổ trợ( A1) Xác định và phân tích tác dụng của phép nhân hoá a. Yêu biết mấy những con đường ca hát


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack Giữa đôi bờ dào dạt lúa ngô non, b. xuân ơi xuân, vui tới mông mênh, Biển vui dâng sóng trắng đầu ghềnh

- Soạn bài: Phương pháp tả người******************************************


Tiết 92: PHƯƠNG PHÁP TẢ NGƯỜII.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: - Nắm cách tả người, hình thức, bố cục của độan văn, một bài văn tả người.2. Kĩ năng: - quan sát, lựa chon, trình bày khi viết bài văn tả người.3.Thái độ: - Có thái độ học tập đúng đắn. II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ:Kiểm tra sự chuẩn bị của HS.3.Dạy học bài mới:*GV vào bài: Bên cạnh các bài tả cảnh thiên nhiên, loài vật, chúng ta còn gặp trong sách báo, trong thực tế, không ít đoạn, bài văn tả người. nhưng làm thế nào để tả người cho đúng, cho hay? Cần luyện tập những kĩ năng gì?

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1: hình thành khái niệm mới.* GV: gọi HS đọc VD- GV chia 3 nhóm trình bày sự chuẩn bị của các nhóm theo câu hỏi.- Mỗi đoạn văn tả ai?- Người đó có đặc điểm gì nổi bật?- Đặc điểm đó được thể hiện ở từ ngữ, hình ảnh nào?- HS trao đổi nhóm trong 3 phút

I.Phương pháp viết một đoạn văn, bài văn tả người:1. Bài tập: (SGK-Tr59,60,61). 2. Kết luận:a. Tả Dượng Hương Thư - Người chèo thuyền, vượt thác.b. Tả Cai Tứ - Người đàn ông gian hùng.c. Tả hai đô vật tài, mạnh: Quắm đen và Ông Cản Ngũ trong keo vật ở Đền Đô.* Những từ ngữ và hình ảnh thể hiện:- Đoạn 1: Như một pho tượng đồng đúc, bắp thịt cuồn cuộn...- Đoạn 2: Mặt vuông, má hóp, lông mày lổm nhổm, đôi mắt gian hùng, mồm toe



-Trong các đoạn văn trên, đoạn nào tập trung khắc hoạ chân dung nhân vật, đoạn nào tả người gắn với công việc?- Cách dùng từ ở mồi đoạn như thế nào?- Em có nhận xét gì về bố cục của mỗi đoạn văn- Đoạn thứ ba gần như một bài văn miêu tả hoàn chỉnh có 3 phần. Em hãy chỉ ra và nêu nội dung chính của mỗi phần?

Nếu phải đặt tên cho bài văn thì em đặt tên gì?

- Quá trình tả người gồm có những bước nào?* GV nhấn mạnh ghi nhớ- HS rút ra kất luận- HS đọc ghi nhớHoạt động 2: luyện tập- GV hướng dẫn HS làm bài tập- HS chia 3 nhóm mỗi nhóm làm 1 câuTìm các chi tiết tiêu biểu mà em sẽ lựa chon khi miêu tả các đối tượng?

toét, tối om, răng vàng hợm...- Đoạn 3: Lăn xả, đánh ráo riết, thế đánh lắt léo, hóc hiểm, thoắt biến hoá khôn lường...dứng như cây trồng giữa xới, thò tay nhấc bổng như giơ con ếch có buộc sợi dây ngang bụng, thần lực ghê gớm...

* Trong các đoạn văn trên:- Đoạn 2: Chỉ tả chân dung nhân vật Cai Tứ nên dùng ít động từ mà nhiều tính từ.- Đoạn 1,3: Tập trung miêu tả chân dung nhân vật kết hợp với hành động nên dùng nhiều động từ, ít tính từ.* Đoạn văn thứ 3 gần như một bài văn miêu tả hoàn chỉnh có ba phần:- Mở đoạn: Cảnh keo vật chuẩn bị bắt đầu.- Thân đoạn: Diễn biến của keo vật. Đoạn này có thể chia làm 3 đoạn nhỏ:+ Những nhịp trống đầu tiên. Quắm Đen ráo riết tấn công. Ông Cản Ngũ lúng túng đón đỡ, bỗng bị mất đà do bước hụt.+ Tiếng trống dồn lên, gấp rút giục giã. Quắm Đencố mãi cũng không bê nỗi cái chân của ông Cãn Ngũ.+ Quắm Đen thất bại nhục nhã.- Kết doạn: Mọi người kinh sợ trước thần lực ghê gớm của ông Cãn Ngũ.* Đặt nhan đề cho bài văn:- Keo vật thách đấu- Quắm Đen thản hại- Hội vật đền Đô năm ấy...2. Ghi nhớ SGK- Tr 61

II. Luyện tập:B ài 1 : a/ Một cụ già cao tuổi:Da nhăn nheo nhưng đỏ hồng hào hoặc đồi mồi, vàng vàng, mắt vẫn tinh tường lay láy hoặc chậm chạp, tóc bạc như mây trắng hay rụng lơ thơ...Tiếng nói trầm vang hay thều thào yếu ớt.b. Em bé: Mắt đen lóng lánh, môi đỏ chon chót, hay cười toe toét, mũi tẹt, thỉnh thoảng thò lò, sịt sịt, nói ngọng...


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJackc. Cô giáo say mê giảng bài trên lớp: Tiếng nói trong trẻo, dịu dàng, say sưa như sống với nhân vật, đôi mắt lóng lánh niềm vui, bàn tay nhịp nhịp viên phấn, chân bước chậm rãi từ trên bậc xuống lối đi giữa lớp... cô như đang trò chuyện với nhà văn, với chúng em, với cả những người trong sách.Bài 3: Những từ có thể thêm vào chỗ chấm...- Đỏ như: Tôm luộc, mặt trời, người say rượu...- Trong không khác gì: thiên tướng, võ tòng, con gấu lớn, hộ pháp trong chùa-Đó là hình ảnh Ông Cản Ngũ vào xới vật.

4. Củng cố, luyện tập: GV khái quát lại toàn bài.5. Hướng dẫn hs học ở nhà:

- Học bài, thuộc ghi nhớ.- Làm bài tập 2 .

********************************* Ngày soạn: Ngày dạy:

Tiết 93: ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ (Minh Huệ)


+ Cảm nhận được vẻ đẹp của hình tượngBác Hồ trong bài thơ với tấm lòng yêu thương mênh mông, sự chăm sóc ân cần đối với các chiến sĩ và đồng bào.

+ Nắm được những đặc sắc NT của bài thơ: Kết hợp miêu tả, kể chuyện với biểu hiện tình cảm, cảm xúc, tâm trạng, những chi tiết giản dị, tự nhiên mà giàu sức truyền cảm; thể thơ năm chữ phù hợp với bài thơ có yếu tố kể chuyện.2. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng đọc và phân tích thơ năm chữ.3.Thái độ: - Có thái độ học tập đúng đắn. II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ:Em cảm nhận được gì từ văn bản Buổi học cuối cùng? Trong những lời thầy Ha-men truyền lạivào buổi học cuối cùng, điều quí báu nhất đối với em là gì?3.Dạy học bài mới:


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJackTuổi già ít ngủ, không ngủ được cũng là chuyện bình thường. Nhưng với Bác Hồ, thì sự mất ngủ của Người còn vì những lí do cao đẹp và cảm động: "Cả một đời như thế Bác ngủ có ngon đâu". (Hải Như)Có một điểm không ngủ như thế của Bác Hồ nơi núi rừng Việt Bắc hồi kháng chiến chống Pháp đã trở thành nguồn cảm hứng của Bác.

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1 : Đọc và tìm hiểu chú thích- GV nêu yêu cầu đọc bài thơ:- Cách đọc: Giọng tâm tình, chậm rãi, thủ thỉ, ngắt nhịp thay đổi lần lượt 3/2, 2/3.- Phân biệt 3 giọng:+ Giọng kể chuyện, miêu tả của tác giả.+ Lời nói của anh đội viên: Giọng lo lắng, nũng nịu.+ Lời Bác Hồ: giọng trầm ấm, chậm rãi.- GV đọc mẫu 1 đoạn- Nêu vắn tắt những điều lưu ý về tác giả?- GV nhấn mạnh một số điểm

Nêu hoàn cảnh sáng tác bài thơ?

*Hoạt động 2: đọc hiểu văn bản- Em hãy cho biết thể thơ và phương thức biểu đạt?- Bài thơ kết hợp kể chuyện với miêu tả, biểu cảm. Em hãy cho biết bài thơ kể chuyện gì? Trong truyện ấy xuất hiện những nhân vật nào?- Trong hai nhân vật trên,theo em nhân vật nào hiện ra qua sự miêu tả của người kể chuyện? Nhân vật nào trực tiếp bộc lộ suy nghĩ của mình?*GV: ở đây có hai phương thức: dùng miêu tả để khắc hoạ hình tượng Bác Hồ và dùng biểu cảm để biểu hiện cảm nghĩ của anh đội viên về Bác. Văn biểu cảm là phương thức trực tiếp bộc lộ cảm xúc và suy nghĩ của con người, ta sẽ được học kĩ ở lớp 7.- Nêu bố cục của bài?

I.Đọc và tìm hiểu chú thích1. Đọc

2.Tìm hiểu chú thícha. Tác giả, tác phẩm:- Minh Huệ: Tên khai sinh là Nguyễn Thái, sinh 1927, quê Nghệ An, làm thơ từ thời kháng chiến chống thực dân Pháp.- Tác phẩm: Chính Minh Huệ kể lại trong hồi kí của mình. Mùa đông năm 1951 bên bờ sông Lam - Nghệ An nghe một anh bạn chiến sĩ về quốc quân kể những truyện được chúng kiến về một đêm không ngủ của Bác Hồ trên đường đi chiến dịch biên giới Thu - Đông năm 1950. Minh Huệ vô cùng xúc động viết bài thơ này.b. Giải thích từ khó.(Sgk)II.Tìm hiểu văn bản:1. Tìm hiểu chung:a. Thể thơ ngũ ngônb.PTBĐ: tự sự, kết hợp kể chuyện miêu tả và biểu cảm.- Bài thơ kể chuyện một đêm không ngủ trên đường đi chiến dịch của Bác.- Hai nhân vật: Bác Hồ, anh đội viên chiến sĩ.- Nhân vật Bác Hồ hiện ra qua sự miêu tả của người kể chuyện.Nhân vật anh đội viên chiến sĩ trực tiếp bộc lộ suy nghĩ cảm xúc của mình.



- Trong bài thơ, hình ảnh BH hiện lên qua các chi tiết nào về:+ Thời gian, không gian?+ Hình dáng?+ Cử chỉ?+ Lời nói?+ Tâm tư?

- Chi tiết gợi cho em nhiều cảm xúc nhất là chi tiết nào? HS trả lời- Chi tiết: Người cha mái tóc bạc: Gợi cảm xúc thương cảm, biết ơn Bác.Chi tiết: Bác đi nhón chân để dém chăn cho từng người gợi cảm xúc thân thương, cảm phục đối với Bác...- Nhận xétcủa em về cách tác giả miêu tả Bác trong văn bản này?+ Thứ tự miêu tả?+ Cấu tạo lời văn?+ Sử dụng ngôn từ?+ Tác dụng của cách miêu tả này?- Tưởng tượng của em về Bác Hồ qua các chi tiết miêu tả của tác giả?- Em cảm nhận đức tính cao đẹp nào của BH được thể hiện trong bài thơ?* GV: Đó là một tình thương yêu giản dị,

c.Bố cục: 3 đoạn+ Khổ 1: (Mở truyện): Thắc mắc của anh đội viên vì sao bác Hồ mãi không ngủ được.+ Khổ 2 - 15 (Thân truyện): Câu chuyện giữa anh đội viên với Bác Hồ trong đêm rừng Việt Bắc.

+ Khổ 16 (Kết luận): Lí do không ngủ của Bác Hồ.

2. Phân tích chi tiết.a. Hình ảnh Bác Hồ:- Thời gian, không gian:Trời khuya, bên bếp lửa, mưa lâm thâm, mái lều xơ xác.- Hình dáng: Vẻ mặt trầm ngâm, mái tóc bạc, ngồi đinh ninh, chòm râu im phăng phắc.- Cử chỉ: đốt lửa, đi dém chăn cho từng người, nhón chân nhẹ nhàng.- Lời nói: Cháu cứ việc ngủ ngon Ngày mai đi đánh giặc Bác thức thì mặc bác Bác ngủ không an lòng.

- Tâm tư: Bác thương đoàn dân quân Đêm nay ngủ ngoài rừng Rải lá cây làm chiếu Manh áo mỏng làm chăn Càng thương càng nóng ruột Mong trời sáng mau mau

Miêu tả Bác theo trình tự: Không gian, thời gian, cử chỉ, lời nói, tâm trạng.+ Dùng thể thơ năm tiếng có vần, điệu+ Dùng nhiều từ láy gợi hình (trầm ngâm, đinh ninh, phăng phắc) làm cho hình ảnh bác hiện lên cụ thể, sinh động, chân thực+ Cách miêu tả dễ đọc, dễ nhớ, nhớ lâu. Bác như là người cha, người ông thân thiết đang lo lắng, ân cần chăm sóc đàn con cháu.Hình ảnh Bác hiện lên thật giản dị, gần gũi, chân thực ma hết sức lớn lao.


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJacksâu sắc, đến độ quên mình, một phẩm chất tinh thần cao quí để chúng ta gọi Bác là Cha, là Bác, là Ông...

- Tình thương bao la của Bác dành cho quân và dân.

4. Củng cố, luyện tập: Suy nghĩ của em về hình tượng Bác Hồ trong bài thơ?5. Hướng dẫn hs học ở nhà: Học thuộc lòng bài thơ. Soạn tiếp câu hỏi 3,4,6.

********************************Ngày soạn: Ngày dạy:

Tiết 94: ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ (Tiếp)(Minh Huệ)


+ Cảm nhận được vẻ đẹp của hình tượngBác Hồ trong bài thơ với tấm lòng yêu thương mênh mông, sự chăm sóc ân cần đối với các chiến sĩ và đồng bào.

+ Nắm được những đặc sắc NT của bài thơ: Kết hợp miêu tả, kể chuyện với biểu hiện tình cảm, cảm xúc, tâm trạng, những chi tiết giản dị, tự nhiên mà giàu sức truyền cảm; thể thơ năm chữ phù hợp với bài thơ có yếu tố kể chuyện.2. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng đọc và phân tích thơ năm chữ.3.Thái độ: - Có thái độ học tập đúng đắn. II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ:Nêu cảm nhận của em về hình ảnh Bác qua văn bản Đêm nay Bác không ngủ?3.Dạy học bài mới:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1: đọc hiểu văn bản.- Tâm tư của người chiến sĩ được thể hiện trong hai lần anh thức dậy.- Trong lần thức dậy lần thứ nhất, tâm tư của anh được thể hiện qua những câu thơ nào?

II. Tìm hiểu văn bản:1. Tìm hiểu chung:2. Phân tích chi tiết.a. Hình ảnh Bác Hồ::b. Tâm tư của người chiến sĩ:* Lần thức dậy thứ nhất:- Tâm tư của anh được thể hiện qua những câu thơ:+ Anh đội viên nhìn Bác Càng nhìn lại càng thương



- Biện pháp NT nào đã được sử dụng trong câu thơ: Bóng bác cao lồng lộng ấm hơn ngọn lửa hồng?- Tác dụng của biện pháp NT đó?

- Các chi tiết miêu tả tâm tư của anh đội viên khi thức dậy lần đầu đã toát lên tình cảm nào của người chiến sĩ đối với Bác?

- Tâm tư của anh đội viên trong lần thức dậy thứ ba được diễn tả bằng các chi tiết thơ nào?

- Nhận xét của em về cách cấu tạo lời thơ sau: Mời Bác ngủ Bác ơi! Bác ơi! Mời Bác ngủ!điều đó có tác dụng gì trong việc thể hiện tâm trạng của người chiến sĩ?

- Em cảm nhận được gì từ lời thơ: Lòng vui sướng mênh môngAnh thức luôn cùng Bác?

* GV: Bình: Đó là sức mạnh cảm hoá của tấm lòng HCM. Sự cao cả của Người đã nâng người khác thành cao cả...- Trong những câu thơ miêu tả tâm tư của anh đội viên trong lần thức dậy thứ ba, có nhiều từ láy được sử dụng. Từ

Người cha mái tốc bạc Đốt lửa cho anh nằm+ Anh đội viên mơ màng Như nằm trong giấc mộng Bóng Bác cao lồng lộng ấm hơn ngọn lửa hồng+ Anh nằm lo Bác ốm Lòng anh cứ bề bộn Vì Bác vẫn thức hoài.- NT so sánh:+ Gợi tả hình ảnh Bác vừa vĩ đại, vừa gần gũi.+ Thể hiện tình cảm thân thiết, ngưỡng mộ của anh đội viên đối với Bác. Tình cảm của anh đội viên: Thương yêu, cảm phục trước tấm lòng yêu thương bộ đội của Bác Hồ.* Lần thức dậy thứ ba:- Tâm tư của anh đội viên được thể hiện qua các câu thơ:+ Anh hốt hoảng giật mình+ Anh vội vàng nằng nặc Mời bác ngủ Bác ơi! Trời sắp sáng mất rồi Bác ơi! Mời Bác ngủ!- Đảo trật tự ngôn từ, lặp lại các cụm từ (Mời Bác ngủ Bác ơi!) Diễn tả tăng dần mức độ bồn chồn, lo cho sức khoẻ của Bác, diễn tả tình cảm lo lắng chân thành của người đội viên đối với Bác.

+ Anh đội viên nhìn Bác Bác nhìn ngọn lửa hồng Lòng vui sướng mênh mông Anh thức luôn cùng Bác.

- Diễn tả niềm vui của anh bộ đội được thức cùng bác trong đêm Bác không ngủ. ở bên Bác, người chiến sĩ như được tiếp thêm niềm vui, sức sống.


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJackláy nào em cho là đặc sắc hơn cả? Vì sao?- Các chi tiết thơ trên đều tập trung thể hiện tình cảm của anh đội viên đối với Bác Hồ. Đó là tình cảm nào?

Hoạt động 2:Tổng kết và luyện tập.- Em cảm nhận nội dung ý nghĩa nào từ văn bản Đêm ...- Em nhận thức được gì về nghệ thuật thơ?

- Từ "nằng nặc" có nghĩa là một mực xin cho kì được, vì diễn tả đúng tình cảm mộc mạc, chân thành của người chiến sĩ đối với Bác; Là từ thường dùng trong đời sống, rất ít gặp trong thơ, nhưng đã được tác giả sử dụng đúng lúc, đúng chỗ nên có sức gợi cảm Thương yêu, cảm phục, ngưỡng vọng.

III. Tổng kết: SGK-Tr67IV, Luyện tập:1.Tại sao nhà thơ không tả, kể về lần thức giấc thứ hai của anh đội viên?Có thể câu chuyện bị trùng lặp nhưng cũng có thể lần thứ hai thức dậy anh không nói gì...nghĩa là chẳng có gì đáng kể, tả.

2. Câu 2 - Phần luyện tập SGK4. Củng cố, luyện tập:

Đọc diễn cảm một khổ thơ mà em thích nhất. Tập bình ngắn khổ thơ.

5. Hướng dẫn hs học ở nhà:- Học thuộc ghi nhớ.- Hoàn thiện bài tập.- Soạn bài: ẩn dụ


Tiết 95: ẨN DỤ I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: + Nắm được khái niệm ẩn dụ, các kiểu ẩn dụ. + Hiểu và nhớ được tác dụng của ẩn dụ. Biết phân tích ý nghĩa cũng như tác dụng của ẩn dụ trong thực tế sử dụng Tiếng Việt.2.Kĩ năng:Bước đầu có kĩ năng tự tạo lập ra một số ẩn dụ.3.Thái độ: có ý thức học tập bộ môn.II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ:


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack* Kiểm tra:15 phútThế nào là nhân hoá? Nêu các kiểu nhân hoá? Cho VD có sử dụng một trong các kiểu nhân hoá?* Đáp án:- Nhân hóa là gọi hoặc tả con vật ,cây cối, đồ vật... bằng những từ vốn dùng để gọi hoặc tả con người- Các kiểu nhân hóa: + Dùng những từ vốn gọi người để gọi vật+ Dùng từ chỉ hoạt động ,tính chất của người để chỉ hoạt động ,tính chất của vật+ Trò chuyện xưng hô với vật như đối với người( VD minh họa)3.Dạy học bài mới:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1: hình thành khái niệm mới- Gọi HS đọc- Cụm từ người cha dùng để chỉ ai? tại sao em biết điều đó?

Vì sao có thể ví Bác Hồ với Người Cha?

Cách nói ẩn dụ có gì giống và khác so sánh?

- ẩn dụ có tác dụng gì?

- Thế nào là ẩn dụ?- GV chốtHoạt động 2: tìm hiểu các kiểu ẩn dụ.* Gv treo bảng phụ- Gọi HS đọc

I. ẩn dụ là gì?1. Bài tập: (SGK-Tr68).2. Kết luận:- Cụm từ "Người cha" chỉ Bác Hồ.- Ta biết được điều đó nhờ ngữ cảnh của khổ thơ và của cả bài thơ.- Vì Bác với người cha có những phẩm chất giống nhau: tuổi tác, tình yêu thương, sự chăm sóc đối với các con. ẩn dụ:*Phân biệt so sánh và ẩn dụ:- Giống nhau: Đều so sánh sự vật A với sự vật B- Khác nhau: + ẩn dụ lược bỏ vế A chỉ nêu vế B + So sánh nêu cả vế A và vế B Khi phép so sánh được lược bỏ vế A người ta gọi là phép so sánh ngầm hay còn gọi là ẩn dụ.- Tác dụng: Làm cho câu văn, câu thơ có tính hàm súc, tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.* Ghi nhớ: SGK -Tr68

II. Các kiểu ẩn dụ:1. Bài tậpa. Thuyền về có nhớ bến chăngBến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền! (Ca dao)b. Chao ôi, trông con sông, vui như thấy nắng giòn tan sau kì mưa dầm, vui như nối lại chiêm bao đứt quãng. (Nguyễn Tuân)



- Trong câu ca dao, từ thuyền và bến được dùng với nghĩa gốc hay nghĩa chuyển?- Giải thích nghĩa gốc hay nghĩa chuyển của hai từ đó?

- Các hình ảnh thuyền và bến gợi cho em liên tưởng tới ai?- Vì sao em có thể liên tưởng như thế?

Theo em, từ thấy nắng giòn tan có gì đặc biệt?

- Em có nhận xét gì về cách so sánh đó?

- Trong câu thơ của Nguyễn Đức Mậu, các từ “thắp, lửa hồng” dùng để chỉ sự vật và hiện tượng nào? Vì sao có thể so sánh như vậy

- Có mấy kiểu ẩn dụ?GV: Chốt- HS rút ra Kết luận- Đọc ghi nhớHoạt động 3: luyện tập- HS trả lời miệngSo sánh đặc biệt và tác dụng của 3 cách diễn đạt:

Tìm các ẩn dụ và tìm sự tương đồng giữa B và A.

c. Về thăm nhà Bác làng senCó hàng râm bụt thắp lên lửa hồng. ( Nguyễn Đức Mậu)2. Kết luận:a. Hai từ : thuyền và bến, được dùng với nghĩa chuyển- Nghĩa gốc: "thuyền" là sự vật, phương tiện giao thông vận tải đường thuỷ. "Bến" : Sự vật đầu mối giao thông.- Nghĩa chuyển: "Thuyền' có tính chất cơ động chỉ người đi xa, "Bến" có tính chất cố định chỉ người chờ đợi.- Thuyền và bến làm ta liên tưởng tới người con trai và người con gái yêu nhau, xa nhau, nhớ thương nhau Dựa vào sự tương đồng về phẩm chất ( ẩn dụ phẩm chất)b. Nắng giòn tan: cách ví von kì lạ "Giòn tan" là âm thanh, đối tượng của thính giác(tai) lại được dùng cho đối tượng của thị giác (mắt). ở đây có sự chuyển đổi cảm giác từ thính giác sang thị giác.( ẩn dụ chuyển đổi cảm giác)c. Các từ “thắp, lửa hồng”dùng để chỉ hàng rào hoa râm bụt trước của nhà bác ở làng Sen. + Lửa – màu đỏ dựa trên sự tương đồng về hình thức. ( ẩn dụ hình thức). + Thắp- nở hoa dựa trên sự tương đồng về cách thức (ẩn dụ cách thức).*. Ghi nhớ: SGK-tr69III. Luyện tập:Bài 1:- Cách 1: Miêu tả trực tiếp, có tác dụng nhận thức lí trí.- Cách 2: Dùng phép so sánh, tác dụng định danh lại.- Cách 3: Dùng phép ẩn dụ, có tác dụng hình tượng hoá.Bài 2: a. Ăn quả nhớ kẻ trồng cây- Ăn quả: người hưởng thành quả của tiền nhân, của cách mạng.- Kẻ trồng cây: người làm ra thành quả, người đi trước, cha ông, các chiến sĩ cách mạng.- Quả: (nghĩa đen có sự tương đồng) với



Tìm các ẩn dụ chuyển đổi cảm giác và cho biết tác dụng:

thành quả (nghiã bóng).b. Gần mực thì đen, gần đèn thì rạng- Mực: đen, khó tẩy rửa- Rạng: sáng sủa, có thể nhìn rộng hơn- Mực (đen) : có sự tương đồng với hoàn cảnh xấu, người xấu.- Đèn (rạng): có sự tương đồng với hoàn cảnh tốt, người tốt.c. Đã phân tíchd. Mặt trời đi qua trên lăng: mặt trời đã được nhân hoá.- Mặt trời trong lăng: Hình ảnh ẩn dụ, ngầm chỉ BH.- Cơ sở của sự liên tưởng đó là:+ BH đã đem lại cho đất nước và dân tộc những thành quả cách mạng vô cùng to lớn, ấm áp, tươi sáng như mặt trời.+ Thể hiện lòng thành kính, biết ơn và sự ngưỡng vọng của nhân dân VN đôí với BH.- Cả mặt trời và BH đều là cội nguồn của ánh sáng, nguồn gốc của sự sống, hạnh phúc cho đồng bào VN.Bài 3 : a. Thấy mùi hồi chín chảy qua mặt- Thấy mùi: từ khứu giác (mũi) chuyển sang thị giác (mắt)- Tác dụng: tạo liên tưởng mới lạ.b. ánh nắng chảy đầy vai- Xúc giác thị giác- Tác dụng: tạo liên tưởng mới lạ-d. Tiếng rơi rất mỏng- Xúc giác thính giác.- Tác dụng: mới lạ, độc đáo, thú vị.d. ướt tiếng cười của bố- Xúc giác, thị giác thính giác- Tác dụng: mới lạ, sinh động

4. Củng cố, luyện tập: - Ẩn dụ là gì? Có mấy kiểu ẩn dụ? - Tìm đọc những câu thơ có sử dụng ẩn dụ?5. Hướng dẫn hs học ở nhà

- Học bài, thuộc ghi nhớ. - Hoàn thiện bài tập. - Chuẩn bị luyện nói

****************************** Ngày soạn:


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJackNgày dạy:

Tiết 96: LUYỆN NÓI VỀ VĂN MIÊU TẢI.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: Củng cố lí thuyết văn miêu tả bằng cách tập nói theo dàn bài đã chuẩn bị. Biến kết quả quan sát thành bài nói.2.Kĩ năng : Tập nói rõ ràng, mạch lạc, bước đầu thể hiện cảm xúc.3.Thái độ : Bình tĩnh, tự tin khi nói trước tập thể.II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ:Kiểm tra sự chuẩn bị của HS 3.Dạy học bài mới:GVnhận xét , hướng vào bài

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động1: Nêu yêu cầu của tiết luyện

nói

Hoạt động 2: luyện nói- GV yêu cầu HS nói trước tổ trong 15 phút- GV cho HS nói trước lớp 25 phút- HS chia 3 nhóm trình bày trước tổ- Cử đại diện trình bày trước lớp- Các nhóm nhận xét- GV nhận xét và cho điểm

I.Yêu cầu của tiết luyện nói:-Tác phong: đàng hoàng, chững chạc, tự tin- Cách nói: rõ ràng, mạch lạc, không ấp úng.- Nội dung: đảm bảo theo yêu cầu của đề.II. Luyện nói:Bài 1: Chú ý:- Giờ học này có ý nghĩa gì? Thầy Ha-men làm gì? HS của thầy làm gì?- Không khí trường, lớp lúc ấy.- Âm thanh, tiếng động nào đáng chú ý?Bài 2: Tả miệng chân dung thầy Ha-men:- Dáng người? Nét mặt? Quần áo thầy mặc lên lớp trong buổi học cuối cùng?- Cách ửng xử đặc biệt của thầy khi Phrăng đến muộn?- Thái độ, hành động, lời nói của thầy trong buổi học cuối cùng?- Tóm lại: thầy là người như thế nào?- Cảm xúc của bản thân?Bài 3: Khi tả cần chú ý.đi cùng ai? Tâm trạng? cảnh nhà thầy sau năm năm gặp lại? Thầy đón trò như thế nào? Khi nhận ra HS cũ thầy có biểu hiện gì khác thường? Câu nói nào của thầy hôm đó làm em nhớ nhất? Phút chia tay như thế


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJacknào?

4. Củng cố, luyện tập:- GV nhận xét giờ nói.- Cho điểm những HS nói tốt.5. Hướng dẫn hs học ở nhà:- Tiếp tục tập nói.- Ôn tập phần văn học hiện đại chuẩn bị kiểm tra Văn tiết 97.

******************************** Ngày soạn: Ngày dạy:

Tiết 97: KIỂM TRA VĂN I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: - Kiểm tra nhận thức của HS về văn bản tự sự, văn xuôi và thơ hiện đậi đã học.2.Kỹ năng:- Làm bài trắc nghiệm ngắn gọn và tự luận viết những đoạn văn ngắn.3. Thái độ:GD ý thức tự giác khi làm bàiII. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ:Kiểm tra sự chuẩn bị của HS 3.Dạy học bài mới:A.Ma trận đề kiểm tra:

Tên chủ đề Nhận biết Thông hiểuVận dụng

CộngCấp độ thấp Cấp độ cao

Cụm văn bản thuộc thể loại truyện

- tác giả, tác phẩm-ý nghĩa, nghệ thuật của truyện

Viết được đoạn văn miêu tả dòng sông Thu Bồn

Số câuSố điểm- Tỉ lệ

23-30%

14,5-45%

37,5- 75%

Cụm văn bản thuộc thể loại thơ

- chép thơ- tác giả, tác phẩm

Hoàn cảnh sáng tác


0,50,5-5%

0,52-20%

12,5- 25%


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJackTổng số câuTổng số điểm- Tỉ lệ

2,53,5- 35%

0,52-20%

14,5-45%

410-100%

B. Đề bài: I.Phần trắc nghiệmCâu 1. Ghép ý cột A (Tên tác phẩm hoặc đoạn trích ) với ý cột B (Tên tác giả) sao cho đúng.

A B ý ghép1.Bài học đường đời đầu tiên.2.Sông nước Cà Mau3.Bức tranh của em gái tôi4.Vượt thác

a.Võ Quảngb.Tô Hoàic.Đoàn Giỏid.Tạ Duy Anh

Câu 2 . Hãy khoanh tròn vào chữ cái đứng trước câu trả lời đúng sau mỗi câu hỏi sau :1.Bài học đường đời mà Dế Choắt nói với Dế Mèn là gì ?

A.ở đời không được ngông cuồng, dại dột sẽ chuốc vạ vào thân.B.ở đời phải cẩn thận khi nói năng, nếu không sớm muộn sẽ mang vạ vào mình.C.ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn rồi cũng mang vạ vào mình.D.ở đời phải trung thực ., tự tin, nếu không sớm muộn rồi cũng mang vạ vào mình.

2.Câu nào sau đây thể hiện đầy đủ nhất sự độc đáo của chợ Năm Căn trong văn bản Sông nước Cà Mau ?

A.Chợ sầm uất, có nhiều hàng hoá, người mua bán đông vui nhộn nhịp.B.ánh đèn rực rỡ chiếu sáng trên mặt nước như những khu phố nổi.C.Đi lại mua bán bằng thuyền, có thể mua bán trao đổi mọi hàng hoá ngay trên thuyền.D.Chợ họp trên sông, thuyền bán hàng len lỏi mọi nơi, người mua bán thuộc nhiều dân tộc, có thể mua mọi thứ mà không cần ra khỏi thuyền.

3.Nhận xét nào sau đây không thể hiện đúng bài học trong truyện “Bức tranh của em gái tôi” . ?

A.Cần vượt qua lòng tự ti trước tài năng của người khác ;B.Trân trọng và vui mừng trước thành công của người khác ;C.Nhân hậu và độ lượng sẽ giúp mình tự vượt qua tính ích kỉ cá nhân ;D.Biết xấu hổ khi thấy mình thua kém người khác.

4.Chi tiết nào không miêu tả ngoại hình của dượng Hương Thư khi vượt thác ?A.Như một pho tượng đồng đúc; B.Các bắp thít cuồn cuộn;C.Hai hàm răng cắn chặt D.Thở không ra hơiĐ.Quai hàm bạnh ra; E.Cặp mắt nảy lửa.

II.Phần tự luận. Câu 1: Cho câu thơ: “ Đêm nay Bác ngồi đó”. a. Hãy chép theo trí nhớ ba câu thơ tiếp theo để hoàn thành khổ thơ. b. Khổ thơ vừa chép nằm trong bài thơ nào? Tác giả là ai? c. Nêu hoàn cảnh sáng tác bài thơ? Câu 2. Viết một đoạn văn ngắn miêu tả dòng sông Thu Bồn.C. Đáp án + biểu điểm: I. Trắc nghiệm:( 3đ)


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack- Câu 1: 1-b, 2-c, 3-d, 4-a - Câu 2: Mỗi câu trả lời đúng cho 0,5 điểm .

Câu hỏi 1 2 3 4Đáp án C D D d

II. Tự luận: ( 7đ) Câu 1: (2,5)a. HS chép đúng khổ thơ: (0,5 đ)b. Khổ thơ vừa chép nằm trong bài thơ “ Đêm nay Bác không ngủ”. Tác giả Minh Huệ. (1đ)c. Hoàn cảnh sáng tác bài thơ: Chú thích * Sgk tr. 66 (1đ)Câu 2: ( 4,5đ) * Yêu cầu:+ Về nội dung:. Cảnh thiên nhiên : - ở vùng đồng bằng : + Dòng sông chảy chầm chậm, êm ả, gió nồm thổi, cánh buồm nhỏ căng phồng, rẽ sóng lướt bon bon....chở đầy sản vật.+ Hai bên bờ: Bãi dâu trải bạt ngàn Dòng sông êm đềm, hiền hoà, thơ mộng, thuyền bè tấp nập, hai bên bờ rthật rộng rãI, trù phú.- Sắp đến đoạn có nhiều thác ghềnh:+ Vườn tược càng um tùm.+ Những chòm cổ thụ dáng mãnh liệt đứng trầm ngâm lặng nhìn xuống nước.+ Núi cao đột ngột hiện ra như chắn ngang trước mặt. Vẻ đẹp của thiên nhiên hùng vĩ, oai nghiêm, lặng lẽ từ ngàn đời.- Đoạn sông có nhiều thác dữ: “ Nước từ trên cao…đứt đuôi rắn” Sự hiểm trở, dữ dội của dòng sông.

- Đoạn cuối: Những cây to mọc giữa những bụi lúp xúp nom xa như những cụ già vung tay hô đám con cháu tiến về phía trước.

+ Về hình thức:- Bố cục: rõ ràng: mở đoạn, phát triển đoạn, kết đoạn.- Trong đoạn có sử dụng phép so sánh, hoặc nhân hoá.4. Củng cố:GV nhận xét giờ kiểm tra.Thu bài về chấm.5. Hướng dẫn hs học ở nhà:Tiếp tục ôn tập lại văn học hiện đại.

************************** Ngày soạn: Ngày dạy:

Tiết 98: TRẢ BÀI TẬP LÀM VĂN TẢ CẢNH VIẾT Ở NHÀ I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: HS nhận ưu, nhược điểm trong bài làm của mình 2.Kĩ năng: Luyện kỹ năng chữa bài viết của bản thân và của bạn.3.Thái độ: Có ý thức sửa chữa những lỗi sai khi mắc phải. II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ:Kiểm tra vở của HS 3.Dạy học bài mới:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1: Hướng dẫn lập dàn ý - HS nhắc lại đề bài?- Gọi 1 học sinh lập dàn ý cho đề bài.

Hoạt động 2: Nhận xét ưu, khuyết điểm- GV nêu ưu điểm phân tích cụ thể một bài

- GV nêu nhược điểm những học sinh đã mắc lỗi yêu cầu HS xem lại bài, phát hiện lỗi sai và sửa

Hoạt động3:Trả bài, hướng dẫn chữa bài Trả bài, đọc mẫu

I- Đề bài :Hãy tả lại một trận lũ mà em đã từng chứng kiến hoặc quan sát trên ti vi.II- Phân tích đề, dàn ý1. Mở bài:Giới thiệu về vùng vừa bị bão lụt,nêu ấn tượng của bản thân.2. Thân bài:+ Cảnh chuẩn bị khi có bão đến: không khí của mọi nhà, cả làng.+ Cảnh bão đến: Thời điểm bão đổ bộ Cảnh gió lốc, mưa,... Cảnh nước ngập Cảnh dân tình trong cơn bão3. Kết bài:Cảnh sau khi cơn bão đi qua , thái độ của mọi người.III. Nhận xét ưu, khuyết điểm1, Ưu điểm : - Phần lớn HS nắm được yêu cầu của đề bài, bài làm đúng đặc trưng kiểu bài miêu tả. - Một số bài viết có bố cục rõ ràng, tưởng tượng phong phú như: Phạm Trang, Bùi Ánh.... - Một số bài viết trình bài đẹp như: Phạm Trang, Ly, Tiên...2, Nhược điểm- Một số bài viết diễn đạt lủng củng, nội dung sơ sài như: Sỹ, Ngọc, Văn Hưng...- Một số bài viết trình bài chưa cẩn thận, chữ viết sai nhiều lỗi chính tả như: Văn Hưng, Hùng Cường, Văn Quân,...IV- Trả bài, hướng dẫn chữa bài- Lỗi chính tả.: Phân biệt x và s, r,d,gi . - Học sinh tự sửa các lỗi trong bài viết của mình và rút kinh nghiệm



4. Củng cố , luyện tập: - GV nhắc lại lý thuyết về văn tả cảnh, bố cục văn bản, mạch lạc trong văn bản 5. Hướng dẫn hs học ở nhà: - Xem lại lý thuyết và văn mẫu để học tập - Tập viết đoạn văn sửa từng đoạn sai

************************* Ngày soạn: Ngày dạy:

Tiết 99: LƯỢM ( Tố Hữu)

I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: + Giúp HS cảm nhận được vẻ đẹp hồn nhiên, vui tươi, trong sáng của hình ảnh Lượm, ý nghĩa cao cả về sự hi sinh của nhân vật, nghệ thuật miêu tả nhân vật kết hơp với kể và biểu hiện cảm xúc.+ Thấy tài năng quan sát, miêu tả trận mưa rào mùa hè ở nông thôn miền Bắc VN qua cái nhìn và cảm nhận của một thiếu niên 9-10 tuổi.2.Kĩ năng: Luyện kĩ năng đọc diễn cảm thơ, quan sát cảnh vật thiên nhiên, kĩ năng tìm hiểu và phân tích ý nghĩa các từ láy, các loại hoán dụ và đối thoại trong thơ tự sự.3. Thái độ: Bồi dưỡng tình yêu đất nước.II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ:Đọc thuộc lòng và diễn cảm bài thơ Đêm nay Bác không ngủ. Em xúc động hơn cả trước câu thơ, đoạn thơ nào? Vì sao?3.Dạy học bài mới:Hồi đầu kháng chiến chống Pháp, nhà thơ Tố Hữu vừa ở Hà Nội trở về thành phố Huế quê hương đang đánh Pháp quyết liệt, tình cờ gặp chú bé liên lạc Lượm nhí nhảnh, vui tươi. ít lâu sau, nhà thơ lại nghe tin Lượm đã hi sinh anh dũng trên đường đi công tác. Xúc động, nghẹn ngào, nhớ thương, cảm phục. Tố Hữu viết bài thơ Lượm.

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1: Đọc tìm hiểu chú thích.GV đọc- HS đọc.- Yêu cầu HS kể và chú ý thay đổi giọng và nhịp đọc thích hợp với từng câu, từng đoạn. Giọng vui tươi sôi nổi nhí nhảnh ở đoạn đầu và đoạn cuối.- Gọi HS đọc chú thích trong SGK sau đó GV nhấn mạnh một số ý.

I. Đọc và tìm hiểu chú thích1. Đọc

2. Tìm hiểu chú thích:a. Giới thiệu tác giả, tác phẩm:- Tố Hữu tên là Nguyễn Kim Thành, sinh 1920 quê ở tỉnh Thừa Thiên Huế, là mhà



Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản- Em có nhận xét gì về thể loại thơ?

- Theo em bố cục của bài thơ như thế nào?

- GV cho HS đọc đoạn đầu- Hoàn cảnh gặp gỡ giữa Lượm với nhà thơ có gì đáng chú ý?

- Đoạn thơ gợi lên trước mắt người đọc hình ảnh chú bé Lượm như thế nào?

- Em có nhận xét gì về nghệ thuật miêu tả Lượm trên các phương diện: Quan sát và tưởng tượng; đặc sắc trong cách dùng từ?- Đường vàng là con đường như thế nào?- Hình ảnh so sánh Lượm với con chim chích nhảy trên đường vàng đẹp và hay ở chỗ nào?

- Những lời thơ miêu tả Lượm như thế đã

cách mạng, nhà thơ lớn của hơ ca hiện đại VN.- Bài Lượm được ông sáng tác năm 1949 trong thời kì kháng chiến chống thực dân Pháp.b. Giải thích từ khó: SgkII. Đọc hiểu văn bản:1. Tìm hiểu chung về bài thơ:- Thể loại: thơ 4 tiếng, nhịp 2/2- Loại thơ tự sự - ngôi kể thứ ba.- Bố cục: 3 phần+ Năm khổ thơ đầu: Nhớ lại cuộc gặp gỡ tình cờ giữa nhà thơ và Lượm.+ Bảy khổ giữa: Chuyến công tác và sự hi sinh của Lượm.+ Hai khổ cuối: Hình ảnh Lượm sống mãi.2. Phân tích chi tiết:a. Hình ảnh Lượm trong lần gặp gỡ tình cờ với nhà thơ:- Hoàn cảnh: "Huế đổ máu" - Trong hoàn cảnh chiến đấu chố- Hình dáng: Loắt choắt,chân thoăn thoắt, đầu nghênh ngênh, cười híp mí, má đỏ bồ quân.ng thực dân Pháp.- Trang phục: Cái xắc xinh xinh Ca lô đội lệch- Cử chỉ: Mồm huýt sáo vang Như con chim chích Nhảy trên đường vàng- Lời nói: Cháu đi liên lạc Vui lắm chú à ở Đồn Mang Cá Thích hơn ở nhà Tác giả quan sát trực tiếp lượm bằng mắt nhìn và tai nghe, do đó Lượm được miêu tả rất cụ thể, sống động -NT: Từ láy, so sánh - Đường vàng là con đường trong hồi tưởng là đường cát vàng, đầy nắng vàng, đồng lúa vàng. Hình ảnh so sánh có gí trị gợi hình (Tả rất đúng về hình dáng Lượm: Nhỏ nhắn, hiếu động, tươi vuigiữa không gian cánh đồng lúa vàng). Ngoài ra nó còn có giá trị biểu cảm thể hiện tình cảm yêu mến của nhà thơ đối với Lượm. Hình ảnh Lượm nhỏ nhắn, nhanh nhẹn,


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJacklàm nổi rõ hình ảnh Lượm với những đặc điểm nào?- Ngôn ngữ đối thoại của hai chú cháu có gì đáng chú ý? - HS: cuộc trò chuyện ngắn ngủi nhưng rất gần gũi, thân mật giữa hai chú cháu

- Những lời thơ nào miêu tả Lượm đang làm nhiệm vụ?

Theo em, lời thơ nào gây ấn tượng nhất cho em?- Em có nhận xét gì về cách dùng từ của tác giả?- Câu hỏi tu từ gợi cho em suy nghĩ gì về hình ảnh Lượm?

- Cái chết của Lượm được miêu tả như thế nào?

- Hình ảnh Lượm bất ngờ trúng đạn ngã xuống nằm trên đồng lúa gợi cho em cảm xúc gì?GV: Cái chết có đổ máu nhưng lại được miêu tả như một giấc ngủ bình yên của trẻ thơ giữa cánh đồng quê hương thơm hương lúa.- Cái chết ấy gợi cho em những tình cảm và suy nghĩ gì?

- Tình cảm và tâm trạng của tác giả khi trở về đối với sự hi sinh của Lượm như thế nào?- Nêu ý nghĩa của đoạn thơ điệp khúc này?* GV bình: Điều đó còn thể hiện niềm tin của

nhà thơ về sự bất diệt của những con người như Lượm. Nhưng đó còn là ước vọng của nhà thơ về một cuộc sống thanh bình không có chiến tranh để trẻ thơ được sống hồn nhiên, hạnh

vui tươi , nhí nhảnh, nghịch ngợm, hồn nhiên, , yêu đời.

b. Hình ảnh Lượm trong chuyến đi liên lạc:* Lượm đang làm nhiệm vụ:- Bỏ thư vào bao- Thư đề thượng khẩn- Vụt qua mặt trận Đạn bay vèo vèo Động từ “vụt”, tính từ “vèo vèo”, miêu tả chính xác hành động dũng cảm của Lượm và sự ác liệt của chiến tranh.- Câu hỏi tu từ: Sợ chi hiểm ngèo?Nói lên khí phách dũng cảm như một lời thách thức với quân thù.* Sự hi sinh của Lượm:- Một dòng máu tươi- Cháu nằm trên lúaTay nắm chặt bôngLúa thơm mùi sữaHồn bay giữa đồng...- Hình ảnh Lượm nằm giữa cánh đồng lúa được miêu tả thật hiện thực và lãng mạn. Lượm ngã ngay trên đất quê hương... Hương thơm của lúa cũng như hương của dòng sữa mẹ đưa em vào giấc ngủ vĩnh hằng. Linh hồn bé nhỏ và anh hùng ấy đã hoá thân vào non sông đất nước.- Cái chết của Lượm gợi cho người đọc vừa xót thương, vừa cảm phục. Một cái chết dũng cảm nhưng nhẹ nhàng thanh thản. Lượm không còn nữa nhưng hình ảnh đẹp đẽ của Lượm còn sống mãi với quê hương.- Tình cảm của tác giả: Ngạc nhiên, bàng hoàng, đau đớn, nghẹn ngào trước cái chết của Lượm.nhà thơ đã tách câu thơ làm đôi tạo tiếng gọi thân thương thống thiết.c. Hai khổ cuối:- Điệp khúc Lượm sống mãi: nối tiếp một cách hợp lí, trả lời cho câu hỏi tu từ trên khẳng định Lượm sẽ sống mãi cùng thời


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJackphúc. Những lời thơ cuối cùng vì thế không chỉ diễn tả tình cảm trìu mến mà còn day dứt niềm

xót thương và ước vọng hoà bình. Đó là ý nghĩa nhân đạo sâu xa của bài thơ này.

Hoạt động 3: Tổng kết- Em cảm nhận được những ý nghĩa nội dung sâu sắc nào từ bài thơ?- Em nhận thức được gì về nghệ thuật thơ qua bài Lượm?

gian, trong lòng nhà thơ, trong tình thương nhớ, cảm phục của đồng bào Huế, trong chúng ta và các thế hệ mai sau.III. Tổng kết: SGK - Tr77

4. Củng cố, luyện tập:Hình ảnh nào trong bài thơ gây xúc động nhất trong em?Đọc diễn cảm khổ thơ mà em thích nhất?5. Hướng dẫn hs học ở nhà:- Họcthuộc lòng bài thơ, thuộc ghi nhớ- Soạn bài: Mưa

********************************** Ngày soạn: Ngày dạy:

Tiết 100: HƯỚNG DẪN ĐỌC THÊM : MƯA (Trần Đăng Khoa)

I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: Thấy tài năng quan sát, miêu tả trận mưa rào mùa hè ở nông thôn miền Bắc VN qua cái nhìn và cảm nhận của một thiếu niên 9-10 tuổi.2.Kĩ năng: Luyện kĩ năng đọc diễn cảm thơ, quan sát cảnh vật thiên nhiên, kĩ năng tìm hiểu và phân tích ý nghĩa các từ láy, các loại hoán dụ và đối thoại trong thơ tự sự.3. Thái độ: Bồi dưỡng tình yêu thiên nhiên.II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ:Đọc thuộc lòng và diễn cảm bài thơ Lượm. Em xúc động hơn cả trước câu thơ, đoạn thơ nào? Vì sao?3.Dạy học bài mới:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1: Hướng dẫn đọc và tìm hiểu chú thích- GV đọc mẫu và cho HS đọc- Thể thơ tự do, các câu văn ngắn.- Nhịp thơ nhanh, gấp mạnh, mỗi câu thơ là một nhịp, ít vần chủ yếu là vần cách - thể hiện trận mưa rào ở thôn quê mùa hạ.

I.Đọc và tìm hiểu chú thích1. Đọc bài thơ:


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack- Học sinh tự đọc các chú thích trong sách giáo khoa.- GV cho HS đọc giới thiệu SGK

Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh đọc hiểu văn bản.

- Bài thơ tả cảnh mưa vào mùa nào? Thuộc vùng nào?

- Nêu một số VD cụ thể để chứng tỏ rằng Trần Đăng Khoa trong cơn mưa đã miêu tả mỗi sự vật rất nổi bật, tiêu biểu, rõ từng nét riêng về hình dáng, hành động trước và trong cơn mưa?

- Có một biện pháp NT được sử dụng rất phổ biến trong bài thơ đó là biện pháp NT gì?

- Cách cảm nhận thiên nhiên của TĐK trong bài thơ này vừa hồn nhiên, trẻ thơ, vừa sâu sắc và in đậm dấu ấn của thời kháng chiến chống Mỹ. Em hãy làm rõ nhận xét trên?

Em có nhận xét gì về hình ảnh cuối bài?

Hoạt động 3: Tổng kết - Em cảm nhận được những ý nghĩa nội dung sâu sắc nào từ bài thơ?- Em nhận thức được gì về nghệ thuật thơ qua bài Mưa?

2. Giới thiệu tác giả, tác phẩm:- Trần Đăng Khoa sinh năm 1958 quê Nam Sách - Hải Dương hiện đang công tác ở tạp chí Quân đội.- Bài thơ sáng tác năm 1967- Bài thơ tả cảnh thiên nhiên, cảnh trận mưa rào mùa hạ ở nông thôn đồng bằng Bắc Bộ.II. Tìm hiểu bài thơ:1.Cảnh trước khi mưa:Đàn mối bay ra, mối trẻ, mối già, đàn kiến tránh mưa,bầu trời đầy mây đen, cây mía múa gươm.2. Cảnh trong khi mưa : Mưa rào rào ù ù, rơi lộp bộp, cóc nhảy từng sự vật đều được tả chính xác ở nét nổi bật nhất, rất phù hợp với chúng kể cả về hình dáng và trong hoạt động.- Hầu như trong suốt bài thơ các sự vật đều được gọi tên và gán cho chúng những dáng vẻ, tính chất hoặc động tác giống như con người. Đó là biện pháp NT nhân hoá.- Đoạn thơ: Ông trời...Đầy đường

Âm vang một thời chống Mỹ hào hùng được tái hiện qua 3 hình ảnh: bầu trời, ngọn mía, kiến chạy mưa.

3. Cuối bài: Con người mới xuất hiện trên cái nền thiên nhiên dữ dội, hùng vĩ vừa mang tính chất cụ thể, khái quát biểu tượng vừa ca ngợi vẻ đẹp lao động cần cù của con người nông dân bình dị chống chọi, vượt qua chiến thắng những trở ngại của thiên nhiên toát lên những tình cảm kính yêu, trân trọng, tự hào của đứa con về người cha của mình. Gợi ấn tượng đẹp, khoẻ của người nông dân lao động VN thời đánh Mỹ.III. Tổng kết: SGK - Tr81

4. Củng cố, luyện tập: Đọc diễn cảm bài thơ.

Tình cảm của em đối với thiên nhiên sau khi học bài thơ? 5. Hướng dẫn học ở nhà:


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack- Học thuộc lòng bài thơ , thuộc ghi nhớ.- Soạn bài: Hoán dụ

********************************Ngày soạn: Ngày dạy:

Tiết 101: HOÁN DỤ I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: Nắm vững khái niệm hoán dụ, phân biệt hoán dụ với ẩn dụ và các kiểu hoán dụ.2. Kĩ năng: Luyện kĩ năng phân tích được giá trị biểu cảm của phép hoán dụ.3. Thái độ : có ý thức học tập bộ môn.II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ:Ẩn dụ là gì? Có mấy kiểu ẩn dụ?Hãy tìm ẩn dụ trong câu ca dao sau và nêu ý nghĩa cảu ẩn dụ đó?

Con cò ăn bãi rau rămĐắng cay chịu vậy, đãi đằng cùng ai?

3.Dạy học bài mới:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1: hình thành khái niệm mới* GV treo bảng phụ đã viết VD- Em thấy "áo nâu”, "áo xanh", “nông thôn” và “thị thành” trong VD gợi cho em liên tưởng tới những ai?

Vì sao nói đến áo nâu, áo xanh ta lại liên tưởng tới người nông dân và người công nhân?

- Giữa áo nâu với nông thôn, áo xanh với thành thị có mối liên hệ gì?

Cách diễn đạt trên đây có tác dụng gì?( So sánh cách diễn đạt của VD với cách diễn đạt: "Tất cả nông dân ở nông thôn và công nhân ở các thành phố đều đứng lên"?)- GV chốt: Từ áo nâu và áo xanh làm ta liên tưởng tới những người nông dân và

I. Thế nào là hoán dụ:1. Bài tập: SGK - Tr 82. 2. Kết luận- "áo nâu" chỉ những người nông dân. "áo xanh" chỉ những người công nhân- Vì người nâng dân thường mặc áo nâu, còn người công nhân thường mặc áo xanh khi làm việc.- Nông thôn chỉ chững người sống ở nông thôn. Thị thành chỉ những người sống ở thành thị.- Quan hệ: Vật chứa đựng với vật bị chứa đựng.

( Quan hệ gần gũi)

Tác dụng: Ngắn gọn, tăng tính hình ảnh và hàm súc cho câu văn, nêu bật được đặc điểm của những sự vật được nói đến.


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJackcông nhân. Vì nông dân thường mặc áo nhuộm màu nâu; công nhân đi làm thường hay mặc quần áo bảo hộ màu xanh. Cách viết như vậy người ta đã sử dụng phép tu từ hoán dụ.-Em hiểu thế nào là hoán dụ?- Cho HS đọc ghi nhớHoạt động 2: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu các kiểu hoán dụ.* GV treo bảng phụ đã viết VDa. Bàn tay ta làm nên tất cảCó sức người sỏi đá cũng thành cơmb. Một cây làm chẳng lên nonBa cây chụm lại nên hòn núi caoc. Ngày Huế đổ máu Chú Hà Nội về Tình cờ chú cháu Gặp nhau hàng Bèd. Em đã sống bởi vì em đã thắng!Cả nước bên em, quanh giường nệm trắng,Hát cho em nghe như tiếng mẹ ngày xưa,Sông Thu Bồn giọng hát đò đưa... (Tố Hữu)- Bàn tay gợi cho em liên tưởng dến sự vật nào?.Đó là mối quan hệ gì?- "Một" và "Ba " gợi cho em liên tưởng tới cái gì?- Mối quan hệ giữa chúng như thế nào?- "Đổ máu" gợi cho em liên tưởng tới sự kiện gì?- Mối quan hệ giữa chúng như thế nào?- Xác định và chỉ rõ mối quan hệ của phép hoán dụ trong VD d ?- Có mấy kiểu hoán dụ?- GV cho HS đọc lại ghi nhớHoạt động 3:. Luyện tập:- GV hướng dẫn HS làm bài tập- HS đọc bài tập- Mỗi HS làm một câu

Xác định các phép hoán dụ và kiểu quan hệ được sử dụng.

* Ghi nhớ: SGK - TR 82II. Các kiểu hoán dụ:1. Bài tập:Sgk2. Kết luận:a. Bàn tay: Bộ phận cơ thể người được dùng thay cho người lao động nói chung Quan hệ: bộ phận và toàn thể.b. Một và ba số lượng cụ thể được dung chỉ số lượng ít và nhiều. Quan hệ: số lượng cụ thể và số lượng trừu tượng.c. Đổ máu: dấu hiệu thường dùng thay cho sự hi sinh, mất mát( trong bài thơ Lượm đổ máu dấu hiệu chỉ chiến tranh- ngày Huế nổ ra chiến sự.)- Quan hệ dấu hiệu sự vật- sự vất.d. Phép hoán dụ: Cả nước chỉ nhân dân Việt Nam- Quan hệ: Vật chứa đựng (Cả nước)- Và vật bị chứa đựng (Nhân dân VN sống trên đất nước VN).

*. Ghi nhớ: SGK - tr 83III. Luyện tập:Bài tập 1:a) Làng xóm: Chỉ nhân dân sống trong làng xóm.- Quan hệ: Vật chứa đựng và vật bị chứa đựng.b) Mười năm: thời gian ngắn, trước mắt- Trăm năm: thời gian dài . quan hệ: cụ thể và trừu tượng. ý nghĩa: Trồng cây: Kinh tế, trồng người: giáo dục.- Một xã hội phát triển là cả kinh tế và



- Phân biệt ẩn dụ và hoán dụ?

giáo dục đều phát triển trong đó kinh tế là động lực, giáo dục là mục đích.+ Hoán dụ: Trồng cây: (Xây dựng kinh tế) - xây dựng xã hội phát triển.+ Trồng người: (xây dựng con người) - xây dựng xã hội mới.- Hồ Chủ Tịch nói: Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội, thì phải có con người XHCN.+ Quan hệ:* Kinh tế: Bộ phận - Toàn thể.* Giáo dục: Công việc đặc trưng - Toàn bộ sự nghiệp.c) áo chàm: Hoán dụ kép.- áo chàm (y phục) chỉ người dân sống ở Việt Bắc thường mặc áo màu chàm.+ Quan hệ: Dấu hiệu đặc trưng và sự vật.+ áo chàm: Chỉ quần chúng cách mạng người dân tộc ở Việt Bắc, chỉ tình cảm của quần chúng cách mạng nói chung đối với Đảng, Bác.+ Quan hệ: Bộ phận và toàn thể.d. Trái đất: Chỉ loài người tiến bộ đang sống trên trái đất.+ Quan hệ: Vật chứa đựng và vật bị chứa đựng.Bài tập 2:- Giống nhau:+ ẩn dụ: gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật hiện tượng khác.+ Hoán dụ: Gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện tượng khác.- Khác nhau:+ ẩn dụ: Dựa vào mối quan hệ tương đồng (qua so sánh ngầm) về hình thức, cách thức, phẩm chất, cảm giác.+ Hoán dụ: Dự vào mối quan hệ tương cận (gâng gũi) đi đôi với nhau. Về bộ phận - toàn thể, vật chứa - vật bị chứa, dấu hiệu - sự vật, cụ thể - trừu tượng.

4. Củng cố, luyện tập: Hoán dụ là gì? Tìm đọc một số câu thơ có sử dụng hoán dụ?

5. Hướng dẫn hs học ở nhà:- Học thuộc ghi nhớ.- Làm bài tập 3.- Soạn bài: Tập làm thơ 4 chữ , mỗi HS chuẩn bị một bài thơ 4 chữ.

******************************************


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJackNgày soạn: Ngày dạy:

Tiết 102: TẬP LÀM THƠ BỐN CHỮI.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: HS nắm được những đặc điểm cơ bản của thể thơ bốn chữ.2. Kĩ năng: Luyện kĩ năng làm thơ 4 chữ.3. Thái độ : có ý thức học tập bộ môn.II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ:Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh3.Dạy học bài mới:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1: Kiểm tra sự chuẩn bị của HS:- GV kiểm tra phần chuẩn bị của học sinh trong vở soạn.* Hoạt động 2 : tìm hiểu đặc điểm thơ 4 chữ- Ngoài bài thơ Lượm, em còn biết thêm bài thơ, đoạn thơ bốn chũ nào khác? Hãy nêu và chỉ ra những chữ cùng vần với nhau trong bài thơ đó?

- HS nhận xét cách ngắt nhịp- Nêu đặc điểm của thể thơ 4 tiếng?

I. Kiểm tra sự chuẩn bị của HS:II. Đặc điểm thơ 4 chữ:1. Bài tập:a.Mây lưng chừng hàngVề ngang lưng núiNgàn cây nghiêm trangMơ màng theo bụi.→ Vần chẵn:Hàng – trang, Núi - bụib.Cháu đi đường cháuChú lên đường raĐến nay tháng sáuChợt nghe tin nhà→ gieo vần cáchc.Nghé hành nghé hẹNghé chẳng theo mẹThì nghé theo đànNghé chớ đi cànKẻ gian nó bắt.→ vần liền2 Đặc điểm thơ bốn chữ:

- Mỗi câu có bốn tiếng;- Số câu không hạn định;- Thường ngắt nhịp 2/2;- Vần: Kết hợp vần chẵn và vần lưng,

gieo vần liền hoặc vần cách;Xuất hiện nhiều trong tục ngữ, ca dao, đặc



Hoạt động 3: Tập làm thơ bốn chữ- Cho HS đọc bài thơ đã chuẩn bị sẵn ở nhà và tự phân tích nhịp thơ đó?- Cho HS tự nhận xét và sửa bài của mình- Cho HS đọc lại đoạn thơ đã sửa sẵn- GV nhận xét chung, sửa chữa những sai sót về vần, chữ.- Đọc những đoạn thơ 4 chữ( đây là ai?)

biệt là vè.III. Tập làm thơ bốn chữ:Chém chết chằn tinhLấy được tên vàngGiết cả đại bàngCứu nguy công chúaChư hầu khiếp víaBởi một niêu cơmĐể lại tiếng thơmLưu truyền sử sách ( Thạch Sanh)Đôi càng mẫm bóngRâu dài uốn congTự phụ kiêu căngTưởng đầu thiên hạNào gây tai vạCho bạn láng giềngSuốt đời ăn nănĐó là bài học. (Dế Mèn)Mặt mũi lấm lemEm chế mực vẽThiên tài hội hoạTrong sáng hồn nhiênNhân hậu như tiênThương anh trai nhất. (Kiều Phương)

4. Củng cố, luyện tập: GV nhận xét giờ học. Cho điểm khuyến khích những HS làm tốt.5. Hướng dẫn hs học ở nhà:

- Tập làm một bài thơ bốn chữ với độ dài không quá 10 câu, đề tài: Tả một con vật nuôi trong nhà.

- Soạn bài : Cô Tô************************


Tiết 103: CÔ TÔ (Tiết 1)(Nguyễn Tuân)

I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: Cảm nhận được vẻ đẹp trong sáng, tráng lệ, hùng vĩ, nhộn nhịp và vui tươi trong bức tranh thiên nhiên ở vùng đảo biển Cô Tô dưới ngòi bút tài hoa và xúc cảm tinh tế của Nguyễn Tuân.2. Kĩ năng: kĩ năng đọc và phân tích một bài kí.3. Thái độ : có ý thức học tập bộ môn.


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJackII. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ:Đọc thuộc lòng bài thơ Mưa. Em thích hình ảnh nào nhất, vì sao?3.Dạy học bài mới: Sau một chuyến tham quan chòm Cô Tô 17 đảo xanh, trong vịnh Bắc Bộ nhà văn Nguyễn Tuân viết bút kí. Tuỳ bút CôTô nổi tiếng, bài văn khá dài, tả cảnh thiên nhiên, biển đảo trong giông bão, trong bình minh và trong sinh hoạt hàng ngày của bà con trên đảo. Đoạn trích ở gần cuối bài, tái hiện một cảnh sớm bình thường trên biển và đảo Thanh Luân.

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1: đọc – hiểu chú thích- GV nêu yêu cầu đọc:+ Chú ý các tính từ, động từ miêu tả, các so sánh, ẩn dụ, hoán dụ, mới lạ, đặc sắc.+ Đọc giọng vui tươi hồ hởi;- GV đọc mẫu 1 đoạn sau đó gọi HS đọc

- Giới thiệu đôi nét về tác giả Nguyễn Tuân và tác phẩm?

Nêu xuất xứ đoạn trích Cô Tô?

- Cho HS đọc chú thích SGK- GV giải thích thêm một số từ khó.

Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản

- Bài văn có thể chia làm mấy đoạn? Nêu nội dung chính của mỗi đoạn?

I.Đọc và tìm hiểu chú thích:1. Đọc

2. Tìm hiểu chú thích:a. Tác giả:- Nguyễn Tuân (1910-1987), quê ở Hà Nội, là nhà văn nổi tiếng, sở trường về thể tuỳ bút và ký.- Tác phẩm của ông luôn thể hiện phongcách độc đáo tài hoa, sự hiểu biết phong phú nhiều mặt và vốn ngôn ngữ giàu có, điêu luyện.b. Tác phẩm: Đoạn trích ở phần cuối của bài kí Cô Tô - Tác phẩm ghi lại những ấn tượng về thiên nhiên, con người lao động ở vùng đảo Cô Tô mà nhà văn thu nhận được trong chuyến ra thăm đảo.c. Giải nghĩa từ khó:- Ngư dân: người đánh cá.- Chài: Lưới đánh cá, nghề đánh cá.- Ghe: Thuyền nhỏ.II. Đọc hiểu văn bản:1. Tìm hiểu chung về văn bản:- PTBĐ: Miêu tả + biểu cảm.- Thể loại: kí.- Bố cục: Chia làm ba phần.a) Từ đầu đến "ở đây" - Toàn cảnh Cô Tô


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack- Như vậy, bài văn có 3 nét cảnh. Nét cảnh nào hấp dẫn hơn cả đối với em? - HS: Cảnh mặt trời mọc, vì cách tả cảnh đặc sắc gây ấn tượng mới lạ về cảnh tượng lộng lẫy, kì ảo.Có thể là cảnh sinh hoạt của con người vì nó đã gợi sự sống giản dị, thanh bình, hạnh phúc nơi đây.- Em có nhận xét gì về bức tranh minh hoạ trong SGK? - HS: Bức tranh minh hoạ toàn cảnh Cô Tô trong trẻo, sáng sủa nhưng chưa tả được các sắc màu cụ thể như lời nhà văn Nguyễn Tuân- Gọi HS đọc đoạn 1- Dưới ngòi bút miêu tả của Nguyễn Tuân, cảnh Cô Tô sau cơn bão hiện lên qua các chi tiết nào?

- ở đây, lời văn miêu tả có gì đặc sắc về cách dùng từ?

GV bình: Tính từ vàng giòn tả đúng sắc vàng khô của cát biển, một thứ sắc vàng có thể tan ra được. đó là sắc vàng riêng của cát CôTô trong cảm nhận của tác giả.- Nhận xét về NT miêu tả của tác giả?

- Lời văn miêu tả của tác giả đã có sức gợi lên một cảnh tượng thiên nhiên như thế nào trong cảm nhận của em?- Tác giả có cảm nghĩ gì khi ngắm toàn cảnh Cô Tô?- Em hiểu gì về tác giả qua cảm nghĩ đó của ông?

một ngày sau bão (Điểm nhìn miêu tả: trên nóc đồn biên phòng Cô Tô).b) Từ "Mặt trời" đến "nhịp cánh": Cảnh mặt trời lên trên biển Cô Tô (vị trí: Nơi đầu mũi đảo).c) Phần còn lại: Cảnh buổi sớm trên đảo Thanh Luân (vị trí từ cái giếng nước ngọt ở rìa đảo).

2. Phân tích:a. Cảnh Cô Tô sau cơn bão:- Trong trẻo, sáng sủa;- Cây thêm xanh mượt- Nước biển lam biếc đậm đà- Cát vàng giòn hơn- Cá nặng lưới Dùng các tính từ gợi tả sắc màu vừa tinh tế vừa gợi cảm (Trong trẻo, sáng sủa, xanh mượt, lam biếc, vàng giòn).

- NT miêu tả: bao quát từ trên cao thu lấy những hình ảnh chủ yếu đập vào mắt. Qua đó bộc lộ tài quan sát và cách chọn lọc từ ngữ trong vốn từ vựng giàu có của tác giả. Một bức tranh phong cảnh biển đảo trong sáng, phóng khoáng, lộng lẫy.

- "Tác giả càng cảm thấy yêu mến hòn đảo như bất cứ người chài nào đã từng sinh ra và lớn lên theo mùa sóng ở đây". Tác giả còn cảm thấy Cô Tô tươi đẹp gần gũi như quê hương của chính mình. Tác giả là người yêu mến, gắn bó với thên nhiên, đất nước.

4. Củng cố, luyện tập: Suy nghĩ của em về toàn cảnh đảo Cô Tô 5. Hướng dẫn hs học ở nhà. Soạn tiếp câu hỏi 3,4,5.

**************************



VietJack.com Facebook: Học cùng VietJackTiết 104: CÔ TÔ (Tiết 2)

(Nguyễn Tuân)I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: Cảm nhận được vẻ đẹp trong sáng, tráng lệ, hùng vĩ, nhộn nhịp và vui tươi trong bức tranh thiên nhiên ở vùng đảo biển Cô Tô dưới ngòi bút tài hoa và xúc cảm tinh tế của Nguyễn Tuân.2. Kĩ năng: kĩ năng đọc và phân tích một bài kí.3. Thái độ : có ý thức học tập bộ môn.II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ:Toàn cảnh đảo Cô Tô sau trận bão được miêu tả như thế nào?3.Dạy học bài mới:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1: đọc – hiểu văn bản.(tiếp)- Gọi HS đọc đoạn 2

- Cảnh mặt trời mọc trên biển, đảo Cô Tô được quan sát và miêu tả theo trình tự:+ Trước khi mặt trời mọc+ Trong lúc mặt trời mọc+ Sau khi mặt trời mọcHãy tìm các chi tiết miêu tả trong từng thời điểm đó?

- Em có nhận xét gì về NT miêu tả của tác giả trong các chi tiết trên?-

- Cái cách đón nhận mặt trời mọc của tác giả diễn ra như thế nào? Có gì độc đáo trong cách đón nhận ấy?

- Theo em, vì sao nhà văn lại có cách đón nhận mặt trời mọc công phu và trân trọng đến thế?

II. Tìm hiểu văn bản:1. Tìm hiểu chung về văn bản:2. Phân tích chi tiết:a. Cảnh Cô Tô sau cơn bão:b. Cảnh mặt trời mọc trên biển, đảo Cô Tô:- Chân trời ngấn bể sạch như tấm kính.- Tròn trình, phúc hậu như lòng đỏ một quả trứng thiên nhiên đầy đặn. Quả trứng hồng hào thăm thẳm, đường bệ đặt lên một mâm bạc... y như mâm lễ phẩm tiến ra từ trong bình minh.- Vài chiếc nhạn chao đi chao lại... một con hải âu là là nhhịp cánh. Dùng nhiều hình ảnh, trong đó nổi bật là hình ảnh so sánh độc đáo mới lạ (Quả trứng tròn trĩnh phúc hậu như,..hồng hào thăm thẳm ... y như..). Thể hiện tài quan sát, tưởng tượng của nhà văn. Bức tranh cực kì rực rỡ, lộng lẫy về cảnh mặt trời mọc trên biển.- Dậy từ canh tư, ra tận đầu mũi đảo ngồi rình mặt trời lên. Cách đón nhận công phu và trang trọng

- Tình cảm của tác giả: yêu thiên nhiên.


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJackBình: Nguyễn Tuân là người có tình yêu thiên nhiên đến say đắm và khát vọng khám phá cái đẹp....- HS đọc đoạn 3- Để miêu tả cảnh sinh hoạt trên đảo Cô Tô, nhà văn đã chọn điểm không gian nào?- Tại sao tác giả lại chọn duy nhất cái giếng nước ngọt để tả cảnh sinh hoạt trên đảo Cô Tô?- Trong con mắt của Nguyễn Tuân, sự sống nơi đảo Cô Tô diễn ra như thế nào qua cái giếng nước ngọt?- Hình ảnh anh hùng Châu Hoà Mãn gánh nước ngọt ra thuyền, chị Châu Hoà Mãn địu con bên cái giếng nước ngọt trên đảo gợi cho em cảm nghĩ gì về cuộc sống và con người nơi dây?GV: Tất cả gợi lên không khí sinh hoạt, làm ăn yên vui, đầm ấm, thanh bình, dân dã của những người con lao động trên biển cả trên một bến thiên nhiên. Thấy được tình nghĩa và nhịp sống khoẻ mạnh, Vui tươi, giản dị của con người đảo biển.Hoạt động 2: Tổng kết và luyện tập- Bài văn cho em hiểu gì về Cô Tô?- Em cảm nhận được những vẻ đẹp độc đáo nào trong văn miêu tả của Nguyễn Tuân?

- HS viết đoạn trong 5 phút sau đó đọc- HS trả lời

c.Cảnh sinh hoạt của con người trên đảo Cô Tô:- Cái giếng nước ngọt giữa đảo

- Cái giếng rất đông người: tắm, múc, gánh nước, bao nhiêu là thùng gỗ cong, ang, gốm. Các thuyền mở nắp sạp chờ đổ nước ngọt để chuẩn bị ra khơi đánh cá. Anh hùng Châu Hoà Mãn quẩy nước cho thuyền. Chị Châu Hoà Mãn dịu dàng địu con. Sự sống sau một ngày lao động ở đảo quần tụ quanh giếng nước; là nơi sự sống diễn ra: đông vui, tấp nập, bình dị- Một cuộc sống êm ấm, hạnh phúc trong sự giản dị, thanh bình .

III. Tổng kết: SGK - Tr 91IV. luyện tập1.Em hãy viết một đoạn văn tả cảnh mặt trời mọc nơi em ở?2. Văn Nguyễn Tuân bồi đắp thêm tình cảm nào trong em?

4. Củng cố, luyện tập: - Em hãy viết một đoạn văn tả cảnh mặt trời mọc nơi em ở?

- Văn Nguyễn Tuân bồi đắp thêm tình cảm nào trong em?- Vẻ đẹp tiêu biểu của đảo Cô Tô qua đoạn kí của Nguyễn Tuân?5. Hướng dẫn hs học ở nhà:

- Học thuộc ghi nhớ.- Hoàn thiện bài tập.- Soạn bài: Chuẩn bị viết bài TLV tả người

******************************Ngày soạn: Ngày dạy:

Tiết 105 + 106 : VIẾT BÀI TẬP LÀM VĂN TẢ NGƯỜI


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJackI.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: Học sinh biết viết bài văn tả người.2. Kĩ năng: Biết viết bài theo bố cục, đúng văn luận.3. Thái độ : có ý thức học tập bộ môn.II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ:- Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh.3.Dạy học bài mới:I. Đề bài: Tả người mẹ mà em yêu quý.II. Đáp án:a) Mở bài :- Niềm hạnh phúc khi được sống bên những người thân yêu.- Mẹ là người gần gũi, thân yêu nhất.b) Thân bài : * Tả bao quát:- Dáng người ( đậm, khoẻ khoắn, nhanh nhẹn).- Màu da, nụ cười, ánh mắt ( nên chọn một chi tiết để thể hiện chiều sâu tâm lí,…).- Tính tình ( cởi mở, chan hoà, dễ gần, ai cũng yêu mến).* Tả cụ thể:- Trong gia đình:+ Nhanh nhẹn, đảm đang, gánh vác, thu vén công việc.+ Tận tuỵ, hi sinh cho chồng con.- Trong công tác:+ Nghiêm túc, cần cù, có năng lực.+ Hết lòng vì tập thể, được tín nhiệm, tin yêu. * Kỉ niệm sâu sắc về mẹ khi em ốm ( mắc lỗi, làm việc tốt):- Biểu hiện bên ngoài: cử chỉ âu yếm, ân cần; lời nói dịu dàng, nét mặt lo âu,…- Biểu hiện tâm lí qua ánh mắt, giọng nói động viên, khích lệ, bao dung,…c) Kết bài:- Cảm nghĩ của em khi có mẹ chăm sóc.- Sung sướng hạnh phúc.- Yêu quí, biết ơn, muốn chia sẻ với mẹ những lo toan trong gia đình.- Cố gắng làm vui lòng mẹ.

III/ Biểu điểm - Điểm 9 -10 : Có lời văn tả giàu hình ảnh, cảm xúc thực sự, trình bày rõ ràng,

sạch sẽ không sai lỗi chính tả.- Điểm 7 -8 : Bài viết đúng thể loại, đủ yêu cầu trên, sai không quá 5 -6 lỗi chính

tả.- Điểm 5-6 : Bài viết chưa thật hoàn chỉnh về nội dung, ít cảm xúc , đôi chỗ câu

van còn lúng túng, còn mắc vài lỗi chính tả, diễn đạt.


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack- Điểm 3 - 4: Bài viết lan man, trình bày không khoa học, còn mắc nhiều lỗi

chính tả.- Điểm 1 - 2 : Bài viết quá sơ sài, không đúng thể loại.

4/ Củng cố : Nhận xét giờ kiểm tra, thu bài5/ Hướng dẫn học ở nhà : Soạn bài : Các thành phần chính của câu.


Tiết 107: CÁC THÀNH PHẦN CHÍNH CỦA CÂUI.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: + Củng cố các kiến thức đã học ở bậc tiểu học về hai thành phần chính của câu. + Nắm vững khái niệm, đặc điểm và vai trò của vị ngữ, chủ ngữ - hai thành phần chính của câu.2. Kĩ năng: nhận diện chính xác và phân tích được hai thành phàn chủ ngữ và vị ngữ trong câu trần thuật đơn.3. Thái độ : có ý thức học tập bộ môn.II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ:- Hoán dụ là gì? Có mấy kiểu hoán dụ?3.Dạy học bài mới:Trong câu có hai thành phần chính là CN và VN, để hiểu rõ hơn về các thành phần chính cũng như phân biệt chúng với thành phẫn phụ bài học hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu.

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1: hình thành khái niệm mới- Gv viết VD lên bảng phụ- Em hãy xác định các thành phần trong câu văn?- HS lên bảng xác định thành phần câu- Thử lược bỏ từng thành phần và rút ra nhận xét?+ Những thành phần nào bắt buộc phải có mặt trong câu để câu có cấu tạo hoàn chỉnh và diễn đạt một ý trọn vẹn?+ Những thành phần nào không bắt buộc phải có mặt trong câu?- Vậy hai thành phần chính của câu là gì?GV: Vậy hai thành phần CN và VN không thể lược bỏ trong câu gọi là thành

I. Phân biệt thành phần chính với thành phần phụ:1. Bài tập:Sgk. Tr. 92Chẳng bao lâu, tôi // đã trở thành một TN CN VNchàng dế thanh niên cường tráng. (Tô Hoài)2. Kết luận:- Không thể bỏ CN và VN vì cấu tạo của câu sẽ không hoàn chỉnh, khi tách khỏi hoàn cảnh giao tiếp câu sẽ trở nên khó hiểu.

- Có thể bỏ TN mà ý nghĩa cơ bản của câu không thay đổi (thành phần phụ).


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJackphần chính của câu.- HS rút ra kết luận- HS đọc ghi nhớHoạt động 2: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu- GV treo bảng phụ đã viết VD- Gọi HS đọc VD- Xác định các thành phần chính của câu?

- Từ nào làm VN chính? Từ đó thuộc từ loại nào?

- Mỗi câu có thể có mấy VN?VN thường trả lời cho câu hỏi nào?

Em hãy đặt một câu hỏi để tìm VN trong các VD trên?- Gọi HS đọc ghi nhớ- GV chốt lại ý chính

Hoạt động 3: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu chủ ngữ.

* Ghi nhớ: SGK - Tr 92II. Vi Ngữ:1. Bài tập: SGK - Tr 92+ 93a. Một buổi chiều, tôi // ra đứng cửa TN CN VN1hang như mọi khi, xem hoàng hôn xuống. VN2 (Tô Hoài)b. Chợ Năm Căn// nằm sát bên bờ sông, ồn CN VN1 VN2 ào, đông vui, tấp nập. (Đoàn Giỏi) VN3 VN4c. Cây tre// là người bạn thân của nông dân CN VNTre, nứa, trúc, mai, vầu// giúp người ……. CN VN (Thép Mới)2. Kết luận:a. VN: đứng, xem (ĐT)b. VN: Nằm (ĐT); ồn ào, đông vui, tấp nập (TT).c. VN: (là) người bạn (DT kết hợp với từ là)VN: Giúp (ĐT)- Mỗi câu có thể có một hoặc nhiều VN.- VN có thể là ĐT, TT, cụm ĐT, cụm TT, DT hoặc cụm DT.- Trả lời câu hỏi: Làm gì? làm sao? như thế nào?* Ghi nhớ: SGK - Tr93III. Chủ Ngữ:1. Bài tập: (Các VD ở mục II)

2. Kết luận:- Quan hệ giữa CN và VN:Nêu tên sự vật, hiện tượng có hành động, trạng thái, đặc điểm nêu ở VN.- CN thường trả lời cho câu hỏi: Ai? Con gì? cái gì?- Phân tích cấu tạo của CN:+ Tôi: đại từ làm CN+ Chợ Năm Căn: Cụm DT làm CN+ Tre, nứa, trúc, mai, vầu: các DT làm CN+ Cây tre: Cụm DT làm CN*. Ghi nhớ: SGk - Tr 93



Hoạt động4: Luyện tập: - GV treo bảng phụ đã viết sẵn bài tập- HS đọc- 3 HS lên bảng, mỗi em làm một câu, cả lớp làm vào giấy nháp

- Gv tổ chức cho HS đặt câu- Giữa các tổ thi đặt câu nhanh theo yêu cầu- HS xác định CN một trong các câu mà tổ khác vừa đặt

* Bài tập nhanh: Nhận xét cấu tạo của CN trong các câu sau:a. Thi đua là yêu nước.b. Đẹp là điều ai cũng muốn.- CN: Thi đua... là động từ- CN: Đẹp... Là tính từ.IV. Luyện tập:Bài 1: xác định CN, VN và phân tích:a. - CN: tôi (đại từ)- VN: đã trở thành (Cụm ĐT)b. - CN: Đôi càng tôi (Cụm ĐT)- VN: mẫm bóng (TT)c.- CN: Những cái vuốt ở chân, ở khoeo (Cụm DT)VN: Cứ cứng dần(VN1), và nhọn hoắt (VN2) (Cụm TT)d.- CN: tôi (Đại từ)- VN: Co cẳng lên (VN1), đạp phanh phách (VN2) (Cụm ĐT)e. - CN: những ngọn cỏ (Cụm DT)- VN: Gãy rạp (Cụm ĐT)Bài tập 2: Đặt câu theo yêu cầua. VN trả lời câu hỏi: Làm gì?- Bạn Lan viết thư chúc Tết các chú bộ đội ở đảo Trường Sa.b. Vn trả lời câu hỏi: Như thế nào?- Bạn Xuân luôn chan hoà với bạn bè trong lớp.c. VN trả lời câu hỏi: Là gì?- Dế Mèn là chàng đê sớm có lòng tự trọng.Bài 3: xác định CN cho 3 câu trêna. Bạn Lanb. Bạn Xuânc. Dế Mèn

4. Củng cố,luyện tập: GV khái quát lại toàn bài:5. Hướng dẫn hs học ở nhà:

- Học thuộc ghi nhớ.- Hoàn thiện bài tập.- Chuẩn bị mỗi em một bài thơ năm chữ.

************************************Ngày soạn:



Tiết 108: THI TẬP LÀM THỞ NĂM CHỮI.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: HS nắm vững cấu tạo thể thơ năm chữ (tiếng).2. Kĩ năng: Tập làm một bài thơ 5 chữ đơn giản.3. Thái độ : có ý thức học tập bộ môn.II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ:Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh.3.Dạy học bài mới:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1: Tìm hiểu đặc điểm của thể thơ năm chữ- Gọi HS đọc 3 đoạn thơ trong SGK- Hãy rút ra đặc điểm của thể thơ năm chữ (Khổ, vần, cách ngắt nhịp..)- HS đọc- HS trả lời

- Hãy đọc một bài thơ hoặc đoạn thơ năm chữ và nhận xét về đặc điểm của chúng?- GV bổ sung hoàn chỉnh- HS đọc- HS đọc ghi nhớ

Hoạt động 2: Đọc bài thơ đã chuẩn bị- GV nêu một số điểm cần lưu ý khi làm thơ- HS lắng nghe- HS tự tập làm một đoạn thơ năm chữ ngắn với nội dung vần nhịp tự chọn dể chuẩn bị dư thi (10 phút)

Hoạt động 3: Thi tập làm thơ năm chữ tại lớp- Các nhóm lựa chon đề tài- Tập viết bài thơ trong 20 phút- Cử đại diện đọc một bài thơ hay nhất trong nhóm

I. Một vài đặc điểm cơ bản của thể thơ năm chữ:- Mỗi câu thơ gồm 5 chữ (năm tiếng); số câu trong bài không hạn định. Cách chia khổ, đoạn tuỳ theo ý định của người viết.- Nhịp: 3/2 hoặc 2/3- Vần: kết hợp giữa các kiểu vần: chân, lưng, liền, cách, bằng, trắc.- Thích hợp với lối thơ vừa kể chuyện vừa miêu tả.* Đoạn thơ mẫu minh hoạ:Mỗi năm/ hoa đào nở (V,C,T)Lại thấy/ ông đồ già (V, C, B)Bày mực Tàu, /giấy đỏ (V, C, T)Bên phố/ đông người qua (V,C, B) (Trích Ông Đồ- Vũ Đình Liên)

II. Tập làm thơ: * Lưu ý:Khi mô phỏng hoặc bắt chước cần chú ý:- Nhịp: 2/3 hoặc 3/2- Vần:+ Cách, trắc: tỏ - cỏ+ Cách , bằng, lưng: vàng - càng+ Liền bằng, chân: Xanh – lanh

III. Thi tập làm thơ năm chữ tại lớp:


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack- Cử một bạn bình bài thơ đã được đọc- Các nhóm, tổ khác nhận xét, đánh giá

4. Củng cố,luyện tập: GV nhắc lại đặc điểm của thể thơ năm chữ.

5. Hướng dẫn hs học ở nhà:- Viết 1 bài thơ năm chữ có thể lựa chọn các đề tài sau:

+ Hoa mùa xuân + Chiều trên sông quê+ Quả mùa hè + Người bạn mới quen+ Lá mùa thu

- Soạn bài: Cây tre Việt Nam****************************


Tiết 109: CÂY TRE VIỆT NAM(Thép Mới)

I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: + Vẻ đẹp và giá trị của cây tre trong đời sống của dân tộc ta: + Tre là hình ảnh tượng trưng cho những phẩm chất tốt đẹp của dân tộc ta. + Tình cảm thiết tha của tác giả dành cho tre cũng là dành cho dân tộc.2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng đọc, phân tích một văn bản bút kí.3. Thái độ : có ý thức học tập bộ môn, Bồi dưỡng tình cảm yêu quý, gắn bó với cây tre- một biểu tưọng cao quý của con người Việt nam.II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ:- Trong bài Cô Tô, em thích câu văn nào nhất? Em hãy đọc diễn cảm câu văn đó và cho biết cái hay, cái đẹp trong đó?- Cảnh mặt trời mọc trên đảo Cô Tô có gì hay và độc đáo?3.Dạy học bài mới:

Hình như mỗi đất nước mỗi dân tộc đều chọn một loài cây hoặc một loài hoa làm biểu tượng riêng cho dân tộc của mình. Chẳng hạn: Mía - Cu Ba, Bạch dương - Nga, Bồ đề - ấn Độ, Liễu - Trung Hoa,.... Đất nước và dân tộc VN của chúng ta tự bao đời nay đã chọn cây tre là loại cây tượng trưng tiêu biểu cho tâm hồn, khí phách, tinh hoa của dân tộc. Ca ngợi nhân dân VN anh hùng đạo diễn người Ba Lan cùng các nhà làm phim VN đã dựa vào bài tuỳ bút Cây tre bạn đường của nhà văn nổi tiếng Nguyễn Duy để xây dựng bộ phim tài liệu Cây tre VN năm 1956. Nhà báo lừng danh Thép Mới đã viết bài kí Cây tre VN để thuyết minh cho bộ phim này.

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1: đọc hiểu chú thích- GV nêu cách đọc sau đó đọc mẫu một

I.Đọc- Tìm hiểu chú thích:1. Đọc


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJackđoạn- Yêu cầu đọc: Khi trầm lắng dịu dàng, sôi nổi, khẩn trương, thủ thỉ, tâm tình, hân hoan, phấn chấn, ngắt nhịp đúng chỗ, nhấn đúng các vần lưng.

- GV cho HS đọc chú thích về tác giả, tác phẩm trong SGK sau đó tóm tắt những nét chính về tác giả tác phẩm.

Cho HS đọc thầm chú thích trong 1 phútHoạt động 2: đọc hiểu văn bản Theo em bài kí có thể chia làm mấy đoạn?

Bài văn này thuộc thể loại gì?

Về mặt thể loại có gì giống và khác bài Cô Tô?- Giống nhau: đều là bút lí- Khác nhau: Bài Cây tre VN có sự kết hợp thuyết minh, giới thiệu phim tài liệu.Theo em, trong văn bản này, tác giả đã dùng phương thức biểu đạt nào? Tác dụng của các phương thức biểu đạt đó? - Tác giả dựa trên căn cứ nào để nhận xét: "Tre là người bạn thân của nông dân VN, của nhân dân VN"?

- Tác giả gọi tre là người bạn thân của

2. Tìm hiểu chú thích.a. Tác giả - tác phẩm:- Tác giả: Thép Mới (1925 - 1991), tên khai sinh là Hà Văn Lộc, quê ở quận Tây Hồ - HN. Ngoài báo chí, Thép Mới còn viết nhiều bút kí, thuyết minh phim.- Tác phẩm: Bài Cây tre VN là lời bình cho bộ phim cùng tên của nhà điện ảnh Ba Lanb. Tìm hiểu từ khó: 11 từII. Đọc hiểu văn bản:1. Tìm hiểu chung về văn bản:a. Bố cục: Chia bốn đoạn- Từ đầu đến.. Như người: Giới thiệu về cây tre trong mối quan hệ với con người VN.- Tiếp đến... Chung thuỷ: Cây tre người bạn thân của nhân dân VN anh hùng trong lao động.- Tiếp đến... Chiến đấu: Cây tre, người đồng chí - anh hùng chiến đấu.- Đoạn còn lại: Cây tre trong tương lai, biểu tượng đẹp và sáng ngời của đất nước.b.Thể loại:- Bút kí chính luận trữ tình thuyết minh, giới thiệu phim tài liệu.

- Phương thức biểu đạt: miêu tả xen biểu cảm- Tác dụng: Vừa cho người đọc cảm nhận được hình ảnh tre một cách sinh động, vừa bộc lộ cảm nghĩ của tác giả về cây tre VN2. Phân tích chi tiếta. Tre - người bạn của nhân dân Việt


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJacknhân dân VN em có suy nghĩ gì về cách gọi này?

- Hình vẽ trong SGk gợi cho em cảm nghĩ gì?

- Tác giả cảm nhận cây tre VN qua các biểu hiện cụ thể nào về:+ Vẻ đẹp?+ Phẩm chất?

Nhận xét về cách dùng từ của tác giả trong các lời văn trên?

Qua vẻ đẹp và phẩm chất của trêm liên tưởng đến đức tính nào của con người VN?

GV: đoạn văn mở đầu vừa mang tính chất miêu tả giới thiệu và chính luận một cách nhẹ nhàng tươi mát mà lắng sâu.

Nam:- Cây tre có mặt ở khắp mọi miền đất nước: tre Đồng Nai, nứa Việt Bắc, tre ngút ngàn Điện Biên Phủ, luỹ tre thân mật làng tôi.- Tác giả gọi tre là người bạn thân của nhân dân VN: đây là cách gọi rất đúng vì tre gần gũi, gắn bó, thân thuộc với đời sống của con người VN. Cách gọi ấy chứng tỏ tác giả từng gắn bó với tre, hiểu và quí trọng cây tre của dân tộc.- Tre gần gũi thân thuộc, gắn bó với làng quê VN; là hình ảnh của làng quê VN.b. Vẻ đẹp của cây tre Việt nam:- Vẻ đẹp của tre: Măng mọc thẳng, dáng vươn mộc mạc, màu tươi nhũn nhặn.- Phẩm chất của tre: vào đâu cũng sống, ở đâu cũng xanh tốt; cứng cáp, dẻo dai, vững chắc. Tác giả dùng nhiều tính từ (thẳng, mộc mạc, nhũn nhặn, cứng cáp, dẻo dai, vững chắc), có tác dụng gợi tả vẻ đẹp và những phấm chất đáng quí của cây tre VN- Tất cả những phẩm chất cao quí ấy của cây tre cũng giống, cũng gần gũi biết bao với những phẩm chất và tính cách của nhân dân VN đó là đức tính thanh cao, giản dị, bền bỉ.

4. Củng cố,luyện tập: Suy nghĩ của em về vẻ đẹp của cây tre Việt Nam?5. Hướng dẫn hs học ở nhà:

- Soạn tiếp các câu hỏi còn lại.*************************************


Tiết 110: CÂY TRE VIỆT NAM (tiếp)(Thép Mới)

I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: + Vẻ đẹp và giá trị của cây tre trong đời sống của dân tộc ta: + Tre là hình ảnh tượng trưng cho những phẩm chất tốt đẹp của dân tộc ta.


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack + Tình cảm thiết tha của tác giả dành cho tre cũng là dành cho dân tộc.2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng đọc, phân tích một văn bản bút kí.3. Thái độ : có ý thức học tập bộ môn, Bồi dưỡng tình cảm yêu quý, gắn bó với cây tre- một biểu tưọng cao quý của con người Việt nam.II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ:-Nêu những nét chính về Thép Mới?-Phân tích những vẻ đẹp của cây tre Việt Nam?3.Dạy học bài mới:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1: đọc hiểu văn bản

- Sự gắn bó của tre với đời sống hàng ngày của người VN đã được giới thiệu như thế nào trên các mặt sinh hoạt:+ Làm ăn?+ Niềm vui?+ Nỗi buồn?

Hãy chỉ ra nét NT nổi bật trong các lời văn trên? nêu tác dụng của chúng?

Câu văn: "Cối xay tre, nặng nề quay, từ nghìn đời nay, xay nắm thóc..." có cấu trúc đặc biệt như thế nào?

Có gì đặc sắc trong các lời văn trên?

II. tìm hiểu văn bản:2.Phân tích chi tiếta. Tre - người bạn của nhân dân Việt Nam:b. Vẻ đẹp của cây tre Việt nam:c.Tre gắn bó với đời sống của con người VN:c1. Trong đời sống hàng ngày:- Làm ăn: Dưới bóng te xanh, người dân cày VN dựng nhà, dựng cửa , vỡ ruộng, khai hoang, tre là cánh tay của người nông dân. Cối xay tre, nặng nề quay, từ nghìn đời nay, xay nắm thóc.- Niềm vui: Giang trẻ lạt, buộc mềm, khít chặt như những mối tình quê; là niềm vui của tuổi thơ đánh chắt, dánh chuyền; tuổi già vớ chiếc điếu cày tre là khoan khoái...- Nỗi buồn: Suốt một đời người, từ thuở lọt làng trong chiếc nôi tre, đến khi nhắm mắt xuôi tay nằm trên giường tre... Nét NT nổi bật: Nhân hóa,xen thơ vào lời văn, tạo nhịp cho lời văn (Cối xay tre, nặng nề quay). Có tác dụng tăng thêm cảm giác gần gũi, thân thuộc của tre đối với người. Lời văn dễ nghe, dễ nhớ. Bộc lộ cảm xúc tha thiết của người viết đối với tre.c2.Trong kháng chiến chống Pháp:- Ngọn tầm vông dựng thành đồng Tổ



Khúc nhạc đồng quê của tre được tác giả cảm nhận qua những âm thanh nào?

Lời văn ở đây có đặc điểm gì? Qua đó giá trị của tre được phát hiện ở phương diện nào?

- Vị trí của tre trong tương lai đã được tác giả dự đoán như thế nào?

Tác giả dựa vào đâu để dự đoán như thế?

- Kết thúc bài văn tác giả viết: "Cây tre VN! Cây tre xanh nhũn nhặn, ngay thẳng, thuỷ chung, can đảm. Cây tre mang những đức tính của người hiền là tượng trưng cao qúi của dân tộc VN.". Em hiểu gì về cảm nghĩ đó của tác giả? Hoạt động 2: Tổng kết và luyện tập- Em cảm nhận được gì về cây tre VN qua văn bản này?- NT nổi bật trong văn bản?- HS rút ra phần ghi nhớ

quốc.- Cái chông tre sông Hồng.- Tre chống lại sắt thép quân thù.- Tre xung phong vào xe tăng.- Tre hi sinh để bảo về con người. NT: Điệp từ tre, hình ảnh nhân hoá đã khẳng định sức mạnh và công lao của tre trong cuộc kháng chiến gian khổ của dân tộc VN.C3. Tre là người bạn đồng hành của nhân dân VN:- âm thanh rung lên man mác trong gió buổi trưa hè nơi khóm tre làng; sáo tre, sáo trúc vang lưng trời. Câu văn ngắn, cấu trúc như thơ.Qua đó ta thấy được giá trị của tre: là âm nhạc của làng quê. Là cái phần lãng mạn của sự sống làng quê VN.c4. Vị trí của tre trong tương lai:Sắt thép có thể nhiều hơn tre nứa, nhưng tre sẽ còn mãi trong tâm hồn dân tộc VN. Tác giả đã dựa vào sự tiến bộ của xã hội , dựa vào sự gắn bó của tre với đời sống dân tộc, nhất là tâm hồn dân tộc để dự đoán.- Tác giả cảm nhận cây từ tre những phẩm chất cao quí của dân tộc VN; đầy lòng tin vào sức sống lâu bền của cây tre VN, cũng là sức sống của dân tộc ta.

III. Tổng kết: SGK - Tr 100

4. Củng cố,luyện tập:Đọc bài thơ “Tre Việt Nam” của Nguyễn Duy?Đọc diễn cảm đoạn văn mà em thích nhất.5. Hướng dẫn hs học ở nhà:

- Học thuộc ghi nhớ.- Soạn bài: Câu trần thuật đơn.

************************************Ngày soạn:



CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: HS cần nắm vững khái niệm câu trần thuật đơn, các kiểu câu trần thuật đơn.2. Kĩ năng: Nhận diện và phân tích câu trần thuật đơn, sử dung câu trần thuật đơn trong nói, viết.3. Thái độ : có ý thức học tập bộ môn.II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ:- Thành phần chính của câu là gì? Thế nào là chủ ngữ, vị ngữ? -Xác định thành phần chính của câu sau và nêu cấu tạo của từng thành phần chính đó?3.Dạy học bài mới:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1: hình thành khái niệm mới- GV treo bảng phụ đã viết VD:- Gọi HS đọc VD- Đọan văn gồm mấy câu?- Mục đích của các câu?- Dựa vào kiến thức đã học, hãy phân loại câu theo mục đích nói?

- Hãy sắp xếp 4 câu trần thuật trên thành 2 loại: Câu có 1 cụm C-V và câu có 2 cụm C-V sóng đôi* GV kết luận: Câu có một cụm C-V dùng để giới thiệu, tả, hoặc kể người ta gọi là câu trần thuật đơn.- Nhắc lại câu trần thuật đơn dùng để làm gì?Hoạt động 2: Luyện tập- GV yêu cầu HS đọc bài tập- Gọi HS xác địnhXác định câu trần thuật đơn và cho biết tác dụng của chúng:Xác định kiểu câu và nêu tác dụng của chúng- Gọi HS đọc- Gọi HS trả lời

I.Câu trần thuật đơn là gì?1. Bài tập: SGK - Tr 101.2. Kết luận:- Đoạn văn gồm 9 câu.- Câu 1,2,6,9: Dùng để kể. tả, nêu ý kiến Câu trần thuật (Câu kể).- Câu 4: Dùng để hỏi Câu nghi vấn (Câu hỏi).- Câu 3,5,8: Bộc lộ cảm xúc Câu cảm (Cảm thán).- Câu 7: Cầu khiến câu cầu khiến (Mệnh lệnh).

- Câu có một cặp C-V: câu 1, 2, 9Câu trần thuật đơn.- Câu có hai cặp C-V: câu 6

* Ghi nhớ: SGK tr- 101

II. Luyện tập:Bài 1:- Câu 1: Ngày thứ năm... sáng sủa Dùng để tả cảnh- Câu 2: Từ khi... trong sáng như vậy dùng để nêu ý kiến nhận xét.Bài 2:- Câu a, b, c là câu trần thuật đơn dùng để giới thiệu nhân vật.



- Gọi HS đọcNhận xét về cách giới thiệu nhân vật:

- Yêu cầu HS trả lời cá nhânNhận xét tác dụng của câu mở đầu

Bài 3:Cả 3 đoạn văn đều:- Giới thiệu nhân vật phụ trước- Miêu tả việc làm, quan hệ của các nhân vật phụ- Thông qua việc làm, quan hệ của các nhân vật phụ rồi mới giới thiệu nhân vật chính.Bài 4:- Giới thiệu nhân vật- Miêu tả hoạt động của các nhân vật

4 . Củng cố, luyện tập: Thế nào là câu trần thuật đơn? Viết một câu trần thuật đơn?5. Hướng dẫn học ở nhà:

- Học thuộc ghi nhớ.- Làm bài tập trong sách bài tập.- Soạn bài: Lòng yêu nước.

**************************************


Tiết 112: HƯỚNG DẪN ĐỌC THÊM : LÒNG YÊU NƯỚC(J-li-a Ê-ren-bua)

I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: Cảm nhận được: + Lòng yêu nước bắt nguồn từ lòng yêu những gì gần gũi, thân thuộc của quê hương. Sức mạnh của lòng yêu nước được bộc lộ rõ trong cuộc chiến đấu bả vệ đất nước. Lòng yêu nước giản dị mà sâu nặng của tác giả. + Lời văn báo chí nhưng mang tính nghệ thuật: Giàu hình ảnh, chứa đựng những rung cảm, suy tư chân thành của người viết.2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng đọc tìm hiểu nội dung một văn bản nước ngoài.3. Thái độ : có ý thức học tập bộ môn, bồi dưỡng lòng yêu nước.II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ:- Nêu giá trị nội dung, nghệ thuật văn bản “ Cây tre Việt Nam”?3.Dạy học bài mới: Lòng yêu nước là một thứ tình cảm đẹp nhất của mỗi công dân mỗi DT từ xưa tới nay. Các nhà văn, nhà thơ đều có một cách nói riêng về lòng yêu nước. Trong ca dao có câu: Đường vô xứ Huế quanh quanh Non xanh nước biếc như tranh hoạ đồ


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJackHay Nguyễn Trãi có câu: Ngẫm thù lớn há đội trời chung Căm giặc nước thề không cùng sốngCũng nói về lòng yêu nước nhưng nhà văn Nga lại có cách nói riêng. Ta xem nhà văn Nga I-li-a Ê-ren-bua thể hiện tình yêu nước của mình như thế nào qua bài Lòng yêu nước

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1: Hướng dẫn đọc và tìm hiểu chú thích- GV giới thiệu cách đọc- Yêu cầu đọc:Đọc vừa rắn rỏi vừa rứt khoát, mềm mại, dịu dàng, tràn ngập cảm xúc, nhịp điệu chậm, chắc khoẻ, chân thật, đọc giọng thiết tha, xúc động.- Đọc mẫu 1 đoạn- Gọc 2 HS lần lượt đọc tiếp- Nêu những hiểu biết của em về tác giả?- HS đọc chú thích trong SGK chú ý hai chú thích 1,9Hoạt động 2: Tìm hiểu nội dung văn bản- Em hãy nhận xét về thể loại

- Bố cục gồm mấy phần? Nêu nội dung của từng phần- Bố cục cũng có thể chia hai đoạn:+ Từ đầu đến... lòng yêu Tổ quốc: Ngọn nguồn của lòng yêu nước.+ Còn lại: Lòng yêu nước được thử thách trong chiến tranh

I.Đọc và tìm hiểu chú thích:1. Đọc

2. Tìm hiểu chú thích:a. Tác giả, tác phẩm: Sgk.b. giải nghĩa từ khó: Sgk.

II. Tìm hiểu văn bản:1. Thể loai và bố cục:- Thể loại: Bút kí - chính luận - Trữ tình- Lập luận theo kiểu diễn dịch và tổng - phân – hợp, đi từ khái quát đến cụ thể- Bố cục: 3 phần+ Hai câu đầu: Giới thiệu tư tưởng chủ đạo của lòng yêu nước: Cội nguồn của lòng yêu nước trong hoàn cảnh chiến tranh.+ Người vùng Bắc... ngày mai: những biểu hiện của lòng yêu nước của nhân dân các dân tộc Liên Xô trong chiến tranh bảo vệ Tổ quốc.+ Đoạn còn lại: Sức mạnh vĩ đại và giản



- Tìm câu văn khái quát về lòng yêu nước?

- Có gì đặc sắc trong câu văn đó?- Tại sao lòng yêu nước lại bắt đầu từ lòng yêu những vật tầm thường nhất?

- Biểu hiện lòng yêu nước của con người xô Viết gắn liền với nỗi nhớ vẻ đẹp các làng quê yêu dấu của họ. Đó là những vẻ đẹp nào?

- Nhận xét về cách chọn lọc và miêu tả những cảnh đẹp đó?

- Em có nhận xét gì về tác giả qua những lời văn miêu tả lòng yêu nước ấy?

- Có gì sâu sắc trong câu văn kết đoạn: "Lòng yêu nhà, yêu làng xóm, yêu miền quê trở nên lòng yêu Tổ quốc."?

- Tìm đọc những câu ca dao, câu thơ nói về tình yêu đất nước? - Các câu ca dao, câu thơ:+ Anh đi anh nhớ ...+ Đồng Đăng...

dị của lòng yêu nước chân chính2. Những biểu hiện của lòng yêu nước:- Câu khái quát về lòng yêu nước: " Lòng yêu nước ban đầu là lòng yêu những vật tầm thường nhất, yêu cái cây... rượu mạnh" Câu văn khái quát đúng qui luật tình cảm yêu nước của con người: yêu bằng những cái rất gần gũi hàng ngày quanh ta, có thể cảm giác được. Câu văn khái quát mà không trừu tượng, rất thấm thía dễ hiểu.- Lòng yêu nước bắt đầu từ lòng yêu những vật tầm thường vì đó là những biểu hiện của sự sống đất nước được con người tạo ra. Chúng đem lại niềm vui, hạnh phúc, sự sống cho con người.- Biểu hiện cụ thể của lòng yêu nước:+ Cánh rừng bên bờ sông cây mọc là là mặt nước.+ Những đêm tháng sáu sáng hồng.+ Bóng thuỳ dương tư lự bên đường, trưa hè vàng ánh, tiếng ong bay.+ Khí trời của núi cao, dòng suối óng ánh bạc, vị mát của nước đóng băng, rượu vang rót từ túi da dê.+ Sương mù và dòng sông Nê-va, những pho tượng tạc chiến mã.+ Những phố cũ ngoằn ngoèo, điện Krem-li, tháp cổ... Tác giả chọn những cảnh tượng mang vẻ đẹp tiêu biểu cho từng vùng đất nước. Đó đều là những gì thân thuộc nhất đối với sự sống con người trên mỗi vùng đất Xô Viết, từ thiên nhiên đến văn hoá, lịch sử.- Qua những lời văn ta thấy tác giả là người am hiểu và có tình cảm sâu sắc với các miền đất nước của ông. Ông như đang bày tỏ lòng yêu nước của chính mình.- Câu kết đoạn: Nêu được một chân lí phổ biến và sâu sắc về lòng yêu nước. Lòng yêu nước thiêng liêng được nâng lên từ lòng yêu nhà, yêu xóm, yêu quê


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack+ Đường vô...+ Việt Nam đất nước... (Nguyễn Thi)+ đẹp vô cùng Tổ... ( Tố Hữu)

- Tác giả cảm nhận được sức mạnh của lòng yêu nước trong hoàn cảnh nào?- Lời văn nào diễn tả điều đó?- Vì sao khi có chiến tranh, khi có kẻ thù xâm lược thì lòng yêu nước lại được thử thách cao độ, nghiêm ngặt nhất?- Tại sao: " Khi kẻ thù giơ tay khả ố động đến Tổ quốc chúng ta" thì ta mới hiểu "lòng yêu nước của mình lớn đến nhường nào?"- Theo em, lòng yêu nước của con người Xô Viết được phản ánh trong văn bản này có gì gầngũi với lòng yêu nước của người Việt Nam chúng ta?- GV: Liên hệ câu Bác Hồ nói: Mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng...- Câu : "Mất nước Nga thì ta còn sống làm gì nữa" có ý nghĩa thiêng liêng như thế nào?- GV: Liên hệ thực tế cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của nhân dân ta...- Nêu NT đặc sắc của bài văn?- Nêu nội dung của bài?

bình thường giản dị. Lòng yêu nước là một thứ tình cảm có thật, từ trong lòng người chứ không hư ảo, trừu tượng.3. Sức mạnh của lòng yêu nước:- Thử thách chiến tranh- "Có thể nào quan niệm được sức mãnh liệt của tình yêu nước mà không đem nó vào lửa đạn gay go thử thách"- Lòng yêu nước vốn là tình cảm thiêng liêng trong mỗi con người chân chính. Tuy nhiên, nó sẽ chứng tỏ sức mãnh liệt trong những hoàn cảnh ngặt nghèo, gay go, quyết liệt khi đất nước bị xâm lăng, khi độc lập tự do của đất nước bị đe doạ.- Khi nguy cơ mất nước thì lòng yêu nước sẽ trỗi dậy nếu cần sẽ đổ máu hi sinh để đổi lấy. Như vậy. lòng yêu nước là một giá trị tinh thần có thể nhìn thấy được- Câu nói đã nói lên tiếng nói thầm kín nhất, tha thiết nhất, cháy bỏng nhất trong lòng người dân Liên Xô có ý nghĩa thể hiện lòng yêu nước trở thành hành động, chiến đấu hi sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc quang vinh. Và cuối cùng cơn hiểm nghèo đã qua, nước Nga đã từng đứng vững giành chiến thắng vẻ vang.III. Tổng kết: ghi nhớ SGk - Tr108

4. Củng cố, luyện tập:Liên hệ bản thân: yêu nước trong hoàn cảnh hiện nay em phải làm gì?5. Hướng dẫn học ở nhà:

- Học thuộc ghi nhớ.- Soạn bài: Câu trần thuật đơn có từ là


Tiết 113: CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN CÓ TỪ LÀI.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: + Nắm được các đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là.+ Cách phân loại câu.2. Kĩ năng: Luyện kĩ năng xác định CN, VN trong các câu trần thuật đơn có từ là.3. Thái độ : có ý thức học tập bộ môn, Phân loại và biết cách sử dụng kiểu câu trần thuật đơn có từ là trong nói và viết.


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJackII. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ:- Thế nào là câu trần thuật đơn? Đặt câu trần thuật đơn và cho biết câu đó dùng để làm gì?3.Dạy học bài mới:

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1: hình thành khái niệm mới:- GV treo bảng phụ đã viết VD- Đọc và xác định C-V trong 4 câu trên?

- VN của câu trên do những từ hoặc cụm từ nào tạo thành?- Chọn những từ hoặc cụm từ phủ định thích hợp cho sau dây điền vào trước VN của các câu trên: không, không phải, chưa, chưa phải?

- Nhận xét về cấu trúc phủ định?- GV nhận xét lại:+ Không phải (chưa phải) + là + danh từ (cụm danh từ)+ Thực chất của cấu trúc trên là: (Từ phủ định + động từ tình thái) + là + (danh từ hoặc cụm danh từ) hoặc tính từ (cụm tính từ)- Gọi HS nhắc lại nội dung phần ghi nhớHoạt động 2: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu các kiểu câu trần thuật đơn có từ là. -Em hãy đặt câu hỏi để tìm VN cho các VD trên?

I.Đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là:1. Bài tập: (SGK - Tr114)a. Bà đỡ Trần// là người huyện Đông Triều.b. Truyền thuyết// là loại truyện dân gian....c. Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô //là một ngày trong trẻo và sáng sủa.d. Dế Mèn trêu chị Cốc// là dại.2. Kết luận:- VN trong câu a,b,c: Từ "là" + cụm DT- VN trong câu d: Từ "là" + tính từ- Chọn từ ngữ phủ định:a. Bà đỡ Trần không phải là người huyện Đông Triềub. ...không phải là loại truyện dân gian kể về...c. ...chưa phải là một ngày trong trẻo sáng sủa.d. ...không phải là dại.- Nhận xét về cấu trúc phủ định: : Không phải (chưa phải) + là + danh từ (cụm danh từ) hoặc tính từ

* Ghi nhớ: SGK - Tr 114

II.Các kiểu câu trần thuật đơn có từ là1. Bài tập: Các VD ở mục Ia. Là người ở đâu? - với ý nghĩa giới thiệu quê quán.b. Là loại truyện gì? - Với ý nghĩa trình bày cách hiểu biết.



- Có mấy kiểu câu trần thuật đơn có từ là?

- Cho HS nhắc lại ghi nhớ SGKHoạt động3: luyện tập- Gọi HS đọc bài tập- Gọi HS xác định CN- VN- Yêu cầu HS xác định câu trần thuật đơn có từ là- Yêu cầu HS làm bài tập- Cho HS nhắc lại yêu cầu của bài tập

c. Là một ngày như thế nào? - Với ý nghĩa miêu tả đặc điểm.d. Là làm sao? - Với ý nghĩa đánh giá.- Bốn kiểu câu trần thuật đơn có từ là:+ Câu giới thiệu: câu a+ Câu miêu tả: câu c+ Câu đánh giá: câu d+ Câu định nghĩa: câu b2. Ghi nhớ: SGK - Tr115III. Luyện tập:Bài 1:a. Hoán dụ// là gọi tên sự vật hiện tượng... C Vb. Người ta// gọi chàng là Sơn Tinh. C VĐây không phải là câu trần thuật đơn có từ làc. Tre// là cánh tay của người nông dân. C VĐây là câu trần thuật đơn có từ là.- Tre// còn là nguồn vui duy nhất của tuổi thơ. C VĐây là câu trần thuật đơn có từ là.- Nhạc của trúc, nhạc của tre //là khúc nhạc của đồng quê. C VĐây là câu trần thuật đơn có từ là.d. Bồ các// là bác chim riChim ri// là dì sáo sậuSáo sậu// là cậu sáo đenSáo đen// là em tu húTu hú là// chú bồ các4 câu trên là câu trần thuật đơn có từ là.đ. Vua nhớ công ơn// phong là...Đây không phải là câu trần thuật đơn có từ là.e. Khóc //là nhụcVà dại khờ// là những lũ người câmĐây là câu trần thuật đơn có từ là.Bài 2: Gọi tên các kiểu câu trần thuật đơn có từ làa. Câu định nghĩab. Câu 1,2,3 câu miêu tảd. Câu giới thiệu


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJacke . Câu đánh giáBài 3: Viết đoạn về người bạn của em có sử dụng câu trần thuật đơn có từ là- Độ dài: 5-7 câu- Nội dung: tả một người bạn của em- Kĩ năng: Sử dụng câu trần thuật đơn có từ là để giới thiệu, miêu tả, đánh giá

4. Củng cố, luyện tập: Đặc điểm của câu trần thuật đơn có từ là? Các kiểu câu trần thuật đơn có từ là?5. Hướng dẫn hs học ở nhà:

- Học thuộc ghi nhớ. Làm bài tập 3- Soạn bài: Lao xao

************************************Ngày soạn: Ngày dạy:

Tiết 114: ĐỌC THÊM : LAO XAO(Trích : “Tuổi thơ im lặng” của Duy Khán)

I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: + Bằng sự quan sát tinh tường, vốn hiểu biết phong phú và tình cảm yêu mến của thiên nhiên, tác giả đã nêu những bức tranh cụ thể, sinh động nhiều màu sắc và thế giới các loài chim ở đồng quê. + HS nhận rõ vẻ đẹp từ sự phong phú của thiên nhiên làng quê qua hình ảnh các loài chim. Từ đó thấy được tâm hồn nhạy cảm, sự hiểu biết và tình yêu thiên nhiên, hiểu được nghệ thuật quan sát, nửa chính xác, sinh động và hấp dẫn về các loài chim của tác giả.2. Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng đọc, tìm, chọn bố cục thích hợp với đề tài và viết văn miêu tả - kể chuyện.3. Thái độ : Bồi dưỡng tình yêu quê hương, yêu thiên nhiên.II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ:1. Đọc thuộc lòng và diễn cảm đoạn văn: "Dòng suối đổ vào sông...Tổ quốc"Theo em đoạn văn ấy hay và sâu sắc ở chỗ nào?2. Bài kí Lòng yêu nước đã chứng minh một chân lí giản dị và đầy sức thuyết phục. Đó là chân lí như thế nào? Cách lập luận và chứng minh của tác giả ra sao?3.Dạy học bài mới:Trong những truyện viết về thiếu nhi, viết cho thiếu nhi, Tuổi thơ im lặng của Duy Khán là một tác phẩm đặc sắc. Kỉ niệm tuổi thơ, cảnh sắc làng quê, cuộc sống và hình ảnh con người hồn hậu,chất phác nơi xóm thôn... được tác giả kể lại với bao tình quê vơi đầy. Bài Lao xao trích trong tuổi thơ im lặng nói về vườn quê chớm hè và thế giới loài chim trong bầu trời và tâm hồn bầy trẻ nhỏ. Hôm nay chúng ta sẽ đi tìm hiểu bài văn.



Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1: đọc và tìm hiểu chú thích- GV nêu cách đọc- GV đọc mẫu- Gọi HS đọc

- Nêu những hiểu biết của em về tác giả, tác phẩm?

- Cho HS đọc thầm phần giải nghĩa từ- Ngoài các từ trong SGK còn thêm các từHoạt động 2: Hướng dẫn học sinh đọc hiểu văn bản.

- Em hiểu gì về thể loại kí?

- Nêu bố cục của bài?

- Tác giả miêu tả theo trình tự nào?- Gọi HS đọc đoạn mở đầu

- Nêu cảm nhận của em về cảnh này?

- Nhận xét về cách miêu tả loài vật trong đoạn văn?

I.Đọc và tìm hiểu chú thích1. Đọc- Yêu cầu đọc: Giọng đọc chậm rãi, tâm tình, kể lại những kỉ niệm tuổi thơ ở quê hương.2. Tìm hiểu chú thích: a. Tác giả - tác phẩm:- Tác giả: Duy Khán (1934 - 1995) ở huyện Quốc Võ- bắc Ninh.- Tác phẩm Lao xao trích từ tác phẩm Tuổi thơ im lặng của Duy Khán, tác phẩm được giải thưởng Hội nhà văn 1987b. Giải nghĩa từ khó:+ Vung tứ linh: vung ra bốn phía+ Láu táu: cách nói nhanh, có khi lắp, có khi vấp váp, không rõ tiếng.II. Tìm hiểu văn bản:1. Tìm hiểu chung về văn bản:- Thể loại : Kí - Hồi tưởng của bản thân tác giả.- Bố cục: 2 đoạn+ Đoạn1: Cảnh buổi sớm chớm hè ở làng quê.+ Đoạn2: Thế giới các loài chim Cách miêu tả của tác giả đi từ khái quát đến cụ thể - tả chọn lọc và cụ thể một vài loài chim tiêu biểu2. Phân tích chi tiết:a. Cảnh buổi sớm chớm hè ở làng quê qua sự hồi tưởng của tác giả:- Đoạn văn ngắn gồm 10 câu: tác giả miêu tả cảnh khái quát buổi sớm chớm hè ở quê hương với hương thơm, màu sắc các loài hoacùng với vẻ rộn rịp, xôn xao của bướm, ong.- Tác giả miêu tả đặc điểm hoạt động của ong bướm. Cách miêu tả tạo được bức tranh sinh động về sự sống của ong và bướm trong thiên nhiên



- Âm thanh nào khiến tác giả chú ý nhất? Vì sao?

- Đọc đoạn văn: "Sớm... râm ran" hãy nhận xét về số tiếng của mỗi câu? Các câu ấy thể hiện dụng ý nghệ thuật gì của tác giả?- Nhận xét về cách miêu tả thế giới loài chim của tác giả?* GV: Dụng ý cách phân loại này là để cho phù hợp với tâm lí trẻ thơ và chịu ảnh hưởng của văn hoá dân gian- Trong số các loài chim mang vui đến cho mọi nhà, tác giả chú đến những loài nào?- Chúng được kể bằng những chi tiết nào?

- Chúng được kể trên phương diện nào: hình dáng, màu sắc hay hoạt động?

- Những biện pháp NT nào được sử dụng ở đây? Tác dụng của biện pháp NT đó?

- Các câu đồng dao được đưa vào bài có ý nghĩa gì?- Vì sao gọi đó là các loài chim hiền?Câu chuyện về nguồn gốc của chim bìm bịp có ý nghĩa gì?- Câu chuyện dân gian về nguồn gốc con chim bìm bịp thể hiện sự căm ghét cái ác, cái xấu, cái bịp bợm nhất. Nó làm tăng ý vị văn hoá dân gian cho câu chuyện và bức tranh thiên nhiên đầy hấp dẫn.- Thống kê những koài chim ác, dữ?- Liệu đó có phải là tất cả các loài chim ác, chim dữ?- Chúng được kể và tả trên các phương diện nào?

- Âm thanh Lao xao - Từ láy tượng hình Đây là âm hưởng, nhịp điệu của đất trời, cỏ cây và cả cái lao xao của tâm hồn tác giả.- Những câu văn ngắn, chỉ có một từ-dụng ý nói các loài chim sẽ được miêu tả qua cái nhìn và cảm nhận của trẻ thơ, vui vẻ, hồn nhiên, rất ngây thơ.

b. Những bức tranh và mẩu truyện về thế giới loài chim:- Miêu tả thế giới loài chim theo hai nhóm: chim hiền và chim ác.b.1. Nhóm chim hiền: (Hay còn gọi là chim mang vui đến cho mọi nhà)- Chim sáo và tu hú+ Chim sáo: Đậu cả trên lưng trâu mà hót; tọ toẹ học nói; bay đi ăn, chiều lại về với chủ.+ Chim tu hú: Báo mùa tu hú chín; đỗ trên ngọn tu hú mà kêu.- Chúng được kể về đặc điểm hoạt động (hót, học nói, kêu mùa vải chín)- NT được sử dụng: Nhân hoá (Chị Điệp, cậu Sáo, em Tu hú); Từ láy tượng thanh: các các, chéc chéc, bịp bịp, tu hú Tạo nên cảnh vui vẻ, sinh động.

- Câu đồng dao (ca dao cho trẻ em) quen thuộc - phù hợp với tâm lí trẻ thơ.- Gọi đó là loài chim hiền vì chúng thường xuyên mang niềm vui đến cho người nông dân, cho thiên nhiên, cho đất trờib.2. Những loài chim ác, dữ : Diều hâu, quạ, chèo bẻo, cắt... Loài chim thường gặp ở nông thôn- Hình dáng, lai lịch, hoạt động.

+ Diều hâu: Mũi khoằm, đánh ơi xác chết và gà con rất tinh. Nó lao như mũi tên xuống, tha được gà con, lao vụt lên mây xanh, vừa lượn vừa ăn.+ Quạ: Bắt gà con, ăn trộm trứng, ngó nghiêng ở chuồng lợn.


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack- Diều hâu có những điểm xấu và ác nào?- Điểm xấu nhất của quạ là gì?- Chim cắt ác ở điểm nào?

- Nếu đánh giá chúng bằng cách nhìn dân gian, em sẽ đặt tên cho mấy thú chim ác, chim xấu đó như thế nào?- Quạ: chim ăn chộm- Diều hâu: chim ăn cướp- Cắt: chim đao phủ- Tại sao tác giả lại gọi chúng là chim ác, chim xấu?- Em có thích cách gọi này không? Vì sao?- Thích vì đó là cách gọi dân tộc thường dùng.- Không vì chưa khoa học.- Em có nhận xét gì về cách miêu tả ba loại chim trên của tác giả?

- Tại sao tác giả gọi chim chèo bẻo là chim trị ác?- Chèo bẻo đã chứng tỏ là chim trị ác qua những đặc điểm nào về hình dáng và hoạt động?

- Đang kể chuyện chèo bẻo diệt kẻ ác, tác giả viết: "Chèo bẻo ơi, chèo bẻo !" Điều đó có ý nghĩa gì?- Tại sao tác giả miêu tả cảnh chim cắt xỉa chết chèo bẻo... trước sự chứng kiến của lũ trẻ làng ?- Và có ý mghĩa gì? Cách miêu tả sống động như đang xảy ra, tác giả muốn giửi gắm vào đó bài học nhẹ nhàng sâu sắc:+ Dù mạnh giỏi đến đâu mà gây tội ác thì nhất định sẽ bị trừng trị.+ Nói đến sức mạnh của tinh thần đoàn kết cộng đồng sẽ làm nên sức mạnh gấp bộiGV: Đó là qui luật của tự nhiên, của loài chim mà cũng là của chính loài người. Một lần nữa triết lí dân gian lại

+ Chim cắt: Cánh nhọn như mũi dao bầu chọc tiết lợn; khi đánh nhau xỉa bằng cánh; vụt đến vụt biến như quỷ.

Cách gọi có kèm theo thái độ yêu ghét của dân gian, chỉ các loại động vật ăn thịt hung dữ.

b.3. Chim trị ác: Loại chim dám đánh lại các loài chim ác, chim xấu (chèo bẻo).- Hình dáng: như những mũi tên đen hình đuôi cá.- Hoạt động:+ Lao vào đánh diều hâu túi bụi khiến diều hâu phải nhả con mồi, hú vía.+ Vây tứ phía đánh quạ. Có con quạ chết đến rũ xương.+ Cả đàn vây vào đánh chim cắt để cứu bạn, khiến cắt rơi xuống ngắc ngoải. Tác giả muốn thể hiện thiện cảm của mình đối với loại chim này; ca ngợi hành động dũng cảm của chèo bẻo.- Chim cắt xỉa chết chèo bẻo - bị đàn chèo bẻo đánh tập kích con chim cắt khác, khiến cho nó ngấp ngoải rơi xuống...


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJackthấp thoáng hiện lân âm thâm trầm, thấm thía.- Em thử đặt tên cho chèo bẻo theo cảm nhận của em?- Chim kết đoàn- Chim hảo hán- Chim dũng sĩHoạt động 3: Tổng kết và luyện tập- Em hiểu biết gì thêm về thế giới tự nhiêm và con người qua văn bản Lao xao?- Tình cảm nào được khơi dậy trong em khi tiếp xúc với thế giới các loài vật trong văn bản Lao xao?- Em học tập được gì từ NT miêu tả và kể chuyện của tác giả trong văn bản?

- Gọi HS đọc ghi nhớ

III. Tổng kết: Ghi nhớ: SGK - Tr113- Hiểu biết thêm về một số loài chim ở làng quê nước ta. Qua đó thấy được sự quan tâm của con người với loài vật.- Yêu quí các loài vật quanh ta, yêu làng quê, yêu DT.- NT:+ Quan sát tinh tường đối tượng miêu tả+ Vốn sống rất cần khi miêu tả.

+ Miêu tả, kể chuyện cần được lồng trong cảm xúc.

VI.Luyện tập:1. Giải thích cái hay của nhan đề lao xao?Gợi ý: - Nhan đề vừa nói đén thế giới loài chim.- Gợi nghĩ đến buổi sáng mùa hè ở làng quê.2. Tại sao với loài chim hiền tác giả chỉ tả qua hình dáng, màu sắc, tiếng kêu, hót. Còn các loài chim ác dữ lại chủ yếu tả qua thói quen hành động gây tội ác của chúng.- Để gây hấp dẫn sinh động, tránh trùng lặp , đơn điệu, nhàm chán.- Phù hợp với tập tính từng nhóm chim, loài chim.- Với tính ác , dữ, cách biểu hiện rõ nét nhất là qua việc làm, qua hành động với chúng.

4. Củng cố, luyện tập: Cảm nhận về một loài chim trong bài văn?5. Hướng dẫn hs học ở nhà:

- Học thuộc ghi nhớ.- Hoàn thiện bài tập.- Chuẩn bị kiểm tra TV

*******************************Ngày soạn: Ngày dạy:


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJackTiết 115: KIỂM TRA TIẾNG VIỆT

I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: - Tái hiện lại kiến thức tiếng việt đã học2. Kĩ năng: - Đánh giá năng lực, kỹ năng làm bài của học sinh3. Thái độ : Có ý thức tự giác, nghiêm túc khi làm bài kiểm traII. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ:

(không)3. Dạy học bài mớiMa trận đề kiểm tra

Tên chủ đề Nhận biết Thông hiểuVận dụng

CộngCấp độ thấp Cấp độ cao

Biện pháp tu từ

Biện pháp tu từ, tác dụng của biện pháp đó

Phân tích biện pháp tu từ, tác dụng

Viết đoạn văn ngắn 7-10 câu có sử dụng các biện pháp tu từ đã học


23,5- 35%

11,5- 15%

13-30%

48- 80%

Phần câu Phân tích và nhận diện kiểu câu


12- 20%

12- 20%

Tổng số câuTổng số điểm- Tỉ lệ

23,5- 35%

23,5- 35%

13-30%

5 câu10-100%

Đề bàiA/ Trắc nghiệm :I/ Khoanh tròn vào câu trả lời đúng nhất :(2,5đ)1. Câu : “ Dượng Hương Thư như một pho tượng đồng đúc” có sử dụng :A. So sánh . B. Nhân hóa. C. Ẩn dụ D. Hoán dụ2. Câu sau thuộc kiểu nhân hóa nào : “ Từ đó cô Mắt, cậu Chân, cậu Tay, bác Tai lại sống thân mật như trước”.A. Dùng từ gọi người để gọi vật.B. Trò chuyện với vật như với người.


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack C. Dùng từ chỉ hoạt động , tính chất của người để chỉ hoạt động tính chất của vật.

D. Tất cả đều sai.3. Câu “ Người Cha mái tóc bạc” nhằm chỉ ai ?A. Người cha B. Người chú C. Người Bác D. Bác Hồ4. Câu nào có dùng phép nhân hóa?A. Bướm hiền lành bỏ chỗ lao xao. B. Bướm bỏ chỗ lao xao.C. Bướm bay đi chỗ khác D. Bướm tìm mồi khác.5. “Áo chàm” trong câu thơ sau chỉ ai : “ Áo chàm đưa buổi phân ly

Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay”.A.Cái áo màu chàm. B Người mặc áo màu chàm. C Người dân Việt Bắc. D Người dân miền núiII. Nối nội dung ở cột A với nội dung ở cột B cho phù hợp. 1đ

A Nối B

1 So sánh aLà gọi tên sự vật, hiện tượng, khái niệm bằng tên của một sự vật hiện tượng, khái niệm khác có mối quan hệ gần gũi với nó nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.

2 Nhân hóa bLà gọi tên sự vật hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện tượng khác có nét tương đồng với nó nhằm tăng sức gợi hình gợi cảm cho sự diễn đạt.

3 ẩn dụ cLà đối chiếu sự vật, sự việc này với sự vật, sự việc khác có nét tương đồng với nó nhằm tăng sức gợi hình gợi cảm cho sự diễn đạt.

4 Hoán dụ d

Là gọi tả con vật, cây cối,… bằng những từ ngữ vốn dùng để gọi, tả con người, làm cho thế giới loài vật, đồ vật,… trở nên gần gũi, biểu thị được suy nghĩ, tình cảm của con người.

B/ Tự luận :Câu 1: 2đa. Xác định chủ ngữ, vị ngữ của những câu sau : (1đ) - Tre, nứa, mai, vầu giúp người trăm công nghìn việc khác nhau. - Ngày mai, sắt, thép, xi măng có thể nhiều hơn tre, nứa. - Vài con hải âu bay ngang, là là nhịp cánh.b. Dựa vào số lượng cụm chủ vị và mục đích nói của câu cho biết các câu ttrong câu 1 thuộc kiểu câu gì ? (1đ)Câu 2 (1,5đ) : Chỉ ra phép so sánh và nêu tác dụng của chúng trong khổ thơ sau:

Anh đội viên mơ màngNhư nằm trong giấc mộngBóng Bác cao lồng lộngấm hơn ngọn lửa hồng.

Câu 3: (3đ)Viết 1 đoạn văn ngắn 7-10 câu theo đề tài tự chọn trong đó có sử dụng ít nhất 2 biện pháp tu từ đã học và chỉ ra phép tu từ đó. đáp án.


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJackA. Trắc nghiệm: 3,5đ. I. Mỗi đáp án đúng được 0,5đ.Câu 1 2 3 4 5 Đáp A A D A C II. Nối cột Avới cột B: Mỗi ý đúng được o,25đ. 1-c 2-d 3-b 4-a B. Tự luận: Câu 1: 2đ. a. - Tre, nứa, mai, vầu/ giúp người trăm nghìn công việc khác nhau. CN VN - Ngày mai, sắt, thép, xi măng/ có thể nhiều hơn tre, nứa. CN VN - Vài con hải âu /bay ngang, là là nhịp cánh. CN VN1 VN2 b. Các câu trên đều là câu trần thuật đơn. 1đ Câu 2: 1,5đ Hình ảnh so sánh: - Mơ màng như trong giấc mộng : được nhìn thấy Bác mà như trong mơ. - …Ấm hơn ngọn lửa hồng: được thấy Bác là niềm hạnh phúc , Bác đó “sưởi ấm” cho anh bộ đội hơn cả ngọn lửa hồng.Câu 3: 3đ - Học sinh viết được đoạn văn có đầy đủ 2 phép tu từ: 1 điểm. - Chỉ rõ được các phép tu từ có trong đoạn văn: 1điểm. - Diễn đạt tốt, không mắc nhiều lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu: 1 điểm.

4. Củng cố , luyện tập: Thu bài, nhận xét giờ kiểm tra5. Hướng dẫn hs học ở nhà: Xem lại các bài tiếng việt.

*************************************Ngày soạn: Ngày dạy:

Tiết 116:TRẢ BÀI KIỂM TRA VĂN, BÀI TẬP LÀM VĂN TẢ NGƯỜII.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: HS nhận ưu, nhược điểm trong bài làm của mình biết cách sửa chữa, rút kinh nghiệm cho những bài viết tiếp theo.2. Kĩ năng: Đánh giá năng lực, kỹ năng làm bài của học sinh.3. Thái độ : Có ý thức tự giác, nghiêm túc khi chữa bài kiểm tra.II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ:


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack(không)

3. Dạy học bài mớiI.Đề bài: Tả lại hình ảnh mẹ em .* Gọi 1 học sinh lập dàn ý cho đề bài. II- Phân tích đề, dàn ý Yêu cầu : 1. Hình thức- Bài viết sạch sẽ, rõ ràng, diễn đạt lưu loát.- Viết đúng yêu cầu của đề : Tả người2. Nội dung - Bài viết thể hiện rõ bố cụca) Mở bài :- Niềm hạnh phúc khi được sống bên những người thân yêu.- Mẹ là người gần gũi, thân yêu nhất.b) Thân bài : * Tả bao quát:- Dáng người ( đậm, khoẻ khoắn, nhanh nhẹn).- Màu da, nụ cười, ánh mắt ( nên chọn một chi tiết để thể hiện chiều sâu tâm lí,…).- Tính tình ( cởi mở, chan hoà, dễ gần, ai cũng yêu mến).* Tả cụ thể:- Trong gia đình:+ Nhanh nhẹn, đảm đang, gánh vác, thu vén công việc.+ Tận tuỵ, hi sinh cho chồng con.- Trong công tác:+ Nghiêm túc, cần cù, có năng lực.+ Hết lòng vì tập thể, được tín nhiệm, tin yêu.* Kỉ niệm sâu sắc về mẹ khi em ốm ( mắc lỗi, làm việc tốt):- Biểu hiện bên ngoài: cử chỉ âu yếm, ân cần; lời nói dịu dàng, nét mặt lo âu,…- Biểu hiện tâm lí qua ánh mắt, giọng nói động viên, khích lệ, bao dung,…c) Kết bài:Cảm nghĩ của em khi có mẹ chăm sóc.

- Sung sướng hạnh phúc.- Yêu quí, biết ơn, muốn chia sẻ với mẹ những lo toan trong gia đình.- Cố gắng làm vui lòng mẹ.

III – Nhận xét ưu, khuyết điểm 1, Ưu điểm : Phần lớn HS nắm được yêu cầu của đề bài ,bài làm đúng yêu cầu của bài văn tả người Một số bài viết có bố cục rõ ràng,năng lực quan sát tinh tế: Một số bài viết trình bày sạch đẹp,khoa học:Ngân, 2, Nhược điểm-Một số bài diễn đạt còn lủng củng,nội dung còn sơ sài -Một số bài viết trình bày cẩu thả,chữ viết còn sai nhiều lỗi chính tả 3- Hướng dẫn chữa bài- Lỗi chính tả.-Lỗi diễn đạt


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJackHọc sinh tự sửa các lỗi trong bài viết của mình và rút kinh nghiệm -:.III.Trả bài ,gọi điểmTrả bài:Đọc bài mẫu :4.Củng cố, luyện tập:GV nhắc lại lý thuyết về văn tả cảnh, bố cục văn bản, mạch lạc trong văn bản 5.Hướng dấn hs học ở nhà:-Xem lại lý thuyết và văn mẫu để học tập- Viết hoàn chỉnh đề bài trên.

***********************************


Tiết 117: ÔN TẬP TRUYỆN VÀ KÍI.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: Hình thành và củng cố những tiêu biểu sơ lược về các thể truyện và kí trong loại hình tự sự. Nhớ được nội dung cơ bản và nét đặc sắc về nghệ thuật của tác phẩm truyện và kí hiện đại đã học.2. Kĩ năng: Luyện các kĩ năng hệ thống hoá,so sánh, tổng hợp khi chuẩn bị và học tập bài ôn tập.3. Thái độ : Có ý thức tự giác, nghiêm túc khi ôn tập. II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ: - Kiểm tra việc chuẩn bị bài của HS3. Dạy học bài mới

Hoạt động thầy trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1: Hệ thống hoá nội dung cơ bản trong những truyện kí hiện đại đã học-Yêu cầu mỗi tổ trình bày bài của mình theo mẫu- Đại diện tổ trình bày- GV đưa bảng tổng kết của mình- HS đối chiếu và nhận xét

I. Hệ thống hoá những nội dung cơ bản trong những truyện kí hịên đại đã học:

STT

Tên tác phẩm hoặc đoạn trích

Tác giả Thể loại Nội dung

1 Bài học đường đời đầu tiên(Trích “Dế Mèn phiêu lưu kí”)

Tô Hoài Truyện đồng thoại

Dế Mèn tự tả chân dung, trêu chị Cốc đẫn đến cái chết của Dế Choắt. Mèn ân hận lắm.

2 Sông nước Cà Mau Đoàn Truyện Cảnh sông nước Cà Mau có vẻ


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack(Trích “Đất rừng phương Nam”

Giỏi ngắn đẹp rộng lớn hùng vĩ đầy sức sống, hoang dã và hình ảnh cuộc sống tấp nập trù phú, độc đáo ở vùng đất tận cùng phía Nam Tổ quốc.

3 Bức tranh của em gái tôi Tạ Duy Anh

Truyện ngắn

Tình cảm trong sáng hồn nhiên và lòng nhân hậu của người em gái đã giúp cho người anh nhận ra phần hạn chế ở chính mình.

4 Vượt thác (Trích “Quê nội”) Võ Quảng

Truyện dài

Một đoạn trong hành trình ngược dòng sông Thu Bồn, vượt thác của con thuyền do Dượng Hương Thư chỉ huy.

5Buổi học cuối cùng (Trích truyện ngắn những vì sao)

An-phông-xơ Đô-đê

Truyện ngắn

Buổi học tiếng Pháp cuối cùng của lớp học trường làng vùng An-dác bị quân Phổ Đức chiếm đóng và hình ảnh thầy giáo Ha-men qua cái nhìn và tâm trạng của chú bé học trò Phrăng.

6 Cô Tô (Trích tuỳ bút) Nguyễn Tuân

Kí (Tuỳ bút)

Vẻ đẹp đảo, biển, cảnh mặt trời lên và một vài nét cuộc sống sinh hoạt của người dân Cô Tô.

7 Cây tre Việt Nam (Trích bài kí - Thuyết minh cho bộ phim tài liệu Cây tre Việt Nam)

Thép mới

Kí - Thuyết minh phim

Cây tre - Người bạn thân thiết của nhân dân Việt Nam, anh hùng trong lao động, anh hùng trong chiến đấu, biểu tượng cho đất nước và dân tộc Việt Nam.

8 Lòng yêu nước (Trích tập bút kí Thời gian ủng hộ chúng ta)

Ilia Ê-ren-mua

Bút kí - Chính luận

Lòng yêu nươc được khơi nguồn từ những vật bình thường gần gủi, từ tinh yêu gia đình, quê hương được thử thách và bộc lộ mạnh mẽ trong cộng đồng và bảo vệ Tổ quốc.

9 Lao xao (Trích Tuổi thơ im lặng)

Duy Khán

Hồi kí - Tự truyện

Tả, kể về các loài chim ở làng quê, qua đó thể hiện vẻ đẹp, sự phong phú của thiên nhiên làng quê và bản sắc văn hoá dân gian

Hoạt động 2:Hệ thống hoá đặc điểm về hình thức và thể loại của truyện và kí- HS trình bày phần chuẩn bị của tổ mình ở nhà

II. Hệ thống hoá về đặc điểm và thể loại truyện và kí:


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack- GV đưa ra bảng đã chuẩn bị

Tên tác phẩm(hoặc đoạn

trích)

Thể loại Cốt truyện Nhân vật Nhân vật kể chuyện

Bài học đường đời đầu tiên

Truyện đồng thoại

Có: Kể theo trình tự thời gian

- Nhân vật chính: Dế Mèn- Nhân vật phụ: Dế Choắt, chị Cốc

- Dế Mèn- Ngôi thứ nhất

Sông nước Cà Mau Truyện dài Không Ông Hai, thằng

An, thằng Cò

- Thằng An- Ngôi kể thứ nhất

Bức tranh của em gái tôi Truyện ngắn Có: trình tự thời

gian- Người anh, Kiều Phương

- Người anh trai- Ngôi kể thứ nhất

Vượt thác Truyện dài Không- Dượng Hương Thư cùng các bạn chèo thuyền

- Chú bé Cục và Cù Lao- Chọn ngôi kể thứ nhất

Buổi học cuối cùng truyện ngắn Có: Theo trình

tự thời gian- Chú bé Phrăng và thầy giáo

- Chú bé Phrăng- ngôi kể thứ nhất

Cô Tô Kí Không - Anh hùng Châu Hoà Mãn...

- Tác giả- Ngôi kể thứ nhất

Cây tre Việt Nam Bút kí Không - Cây tre và họ

hàng của cây tre

- Giấu mình- xung ngôi thú ba

Lòng yêu nước Bút kí- chính luận Không

- Nhân dân các dân tộc các nước Cộng Hoà trong đất nước Liên Xô.

- Giấu mình- Xung ngôi thứ ba

Lao xao Hồi kí - tự tuyện Không - Các loài hoa, ong bướm, chim

- Tác giả- Chọn ngôi kể thứ nhất

- Yêu cầu HS phân biệt hai thể loại truyện và kí

- HS trao đổi cặp sau đó trình bày

GV: Bổ sung thêm một số dặc điểm của thể loại truyện và kí:- Đều thuộc loại hình tự sự- Khác:+ Truyện phần lớn dựa voà sự tưởng tượng của tác giả.


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack+ Kí: Chú trọng ghi chép theo sự cảm nhận, đánh giá của tác giả.Như vậy: Những gì được tả và kể trong truyện không phải là hoàn toàn xảy ra, còn kí là những gì xảy ra đúng như thực tế.+ Truyện: Có cốt truyện+ Kí: Không có cốt truyệnLưu ý: Thực tế không có thể loại nào hoàn toàn riêng biệt, các thể loại truyện thường

pha trộn, thâm nhập vào nhau. 4.Củng cố :

GV hệ thống lại nội dung bài học5. Hướng dẫn hs học ở nhà :

- Học bài- Hoàn thiện bài tập 2

******************************************Ngày soạn: Ngày dạy:

Tiết 118: ÔN TẬP TRUYỆN VÀ KÍ (Tiếp)I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: Hình thành và củng cố những tiêu biểu sơ lược về các thể truyện và kí trong loại hình tự sự. Nhớ được nội dung cơ bản và nét đặc sắc về nghệ thuật của tác phẩm truyện và kí hiện đại đã học.2. Kĩ năng: Luyện các kĩ năng hệ thống hoá,so sánh, tổng hợp khi chuẩn bị và học tập bài ôn tập.3. Thái độ : Có ý thức tự giác, nghiêm túc khi ôn tập. II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ: - Kiểm tra việc chuẩn bị bài của HS3. Dạy học bài mới

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung kiến thức cần đạt

Hoạt động 3:- Yêu cầu HS trình bày- GV: Tổng kết- HS trình bày ý kiến cá nhân- HS trình bày cảm nhận cá nhân

III. Trình bày hiểu biết, cảm nhận:1. Những tác phẩm truyện, kí đã học để lại cho em những cảm nhận gì về đất nước, về cuộc sống và con người?- Các tuyện kí hiện đại đã giúp ta hình dung được cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp, phong phú, giàu có của đất nước VN ta từ Bắc đến Nam, từ biển đảo đến


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJackrừng núi, qua đó thể hiện cuộc sống tươi đẹp của con người VN trong LĐ và trong chiến đấu, trong học tập và trong mơ ước, thật giản dị, khiêm tốn, thông minh, tài hoa và rất anh hùng.- Ngoài ra một số truyện kí hiện đại nước ngoài cũng mở rộng tầm hiểu biết cho chúng ta về lòng yêu nước của nhân dân Pháp, Liên Xô trong những năm chiến đấu bảo vệ Tổ quốc (Thế kỉ 19)2.Nhân vật nào em yêu thích và nhớ nhất trong các truyện đã học? Em hãy phát biểu cảm nhận về nhân vật ấy?

4.Củng cố , luyện tập: GV hệ thống lại nội dung bài học

5. Hướng dẫn hs học ở nhà:- Học bài- Hoàn thiện bài tập 2- Soạn bài: Câu trần thuật đơn không có từ "là"

************************************************ Ngày soạn: Ngày dạy:

Tiết 119: CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN KHÔNG CÓ TỪ LÀI.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: Đặc điểm của câu trần thuật đơn không có từ là. Cấu tạo của câu miêu tả và câu tồn tại.2. Kĩ năng: Luyện kĩ năng nhận diện và câu phân tích đúng cấu tạo của kiểu câu trần thuật đơn không có từ là.3. Thái độ : Có ý thức tự giác, nghiêm túc khi ôn tập. II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ: - Nêu các kiểu câu trần thuật đơn có từ là? VD?3. Dạy học bài mới

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1: Tìm hiểu đặc điểm của câu trần thuật đơn không có từ "là"- GV treo bảng phụ đã viết VD- Gọi HS đọc- Xác định CN - VN trong hai câu

I. Đặc điểm của câu trần thuật đơn không có từ là1.Bài tập:a. Bức tranh này// đẹp lắm. C Vb. Chúng tôi//tụ hội ở góc sân. C V2.Kết luận


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack- VN ở hai câu này do những từ hoặc cụm từ nào tạo thành?- Chọn những từ ngừ thích hợp điền vào trước VN?- Em hãy nhận xét về cấu trúc của câu phủ định?

Hoạt động 2: Tìm hiểu Câu miêu tả và câu tồn tai:- GV treo bảng phụ- Gọi HS đọc - Xác định CN - VN trong các câu?

- Em có nhận xét gì về vị trí của của VN trong câu b?- Dựa vào kiến thức đã học về văn miêu tả, em hãy cho biết đoạn văn ở mục II.2 có phải là văn miêu tả không?- Theo em, em điền câu nào vào chỗ trống của đoạn văn? Vì sao?Hoạt động 3:- GV treo bảng phụ- HS đọc bài tập- Mỗi em lên bảng làm một câu- HS làm vào vở bài tập

- Câu a: VN do cụm tính từ tạo thành. - Câu a: VN do cụm động từ tạo thành.- Chọn từ:+ Bức tranh này không (chưa, chẳng) đẹp lắm.+ Chúng tôi không (chẳng chưa) tụ hội ở góc sân.- Cấu trúc phủ định: Từ phủ định kết hợp trực tiếp với cụm ĐT hoặc cụm TT.*. Ghi nhớ : SGK - Tr 119II. Câu miêu tả và câu tồn tai:1. Bài tập:a. Đằng cuối bãi, hai cậu bé con// tiến lại. TN C Vb. Đằng cuối bãi, tiến lại// hai cậu bé con. TN V C2.Két luận- Câu b: VN được đảo lên trước CN: Câu tồn tại- Câu a: là câu miêu tả- Đoạn văn là văn miêu tả- Điền vào chỗ trông là câu a vì đó là câu văn miêu tả*. Ghi nhớ: SGK - Tr 119

III.Luyện tập:1.Bài1. Xác định CN _ VN và cho biết câu nào là cây miêu tả và câu nào là câu tồn tại?a. Bóng tre //trùm lên âu yếm làng bản, xóm thôn. Câu miêu tả - ...Thấp thoáng// mái đình, mái chùa cổ kính. Câu tồn tại- ...Ta// gìn giữ một nền văn hoá lâu đời. Câu miêu tảb. - ...Có// cái hang của dế Choắt. Câu tồn tại - .. Tua tủa //những mầm măng. Câu tồn tại- Măng //chồi lên nhọn hoắt như một cái gai khổng lồ. Câu miêu tả2. Bài 2:Viết đoạn:- Độ dài: 5 - 7 câu- Nội dung: Tả cảnh trường em- Kĩ năng: có sử dụng các kiểu câu:+ Câu trần thuật đơn có từ là


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack+ Câu trần thuật đơn không có từ là.+Ccâu miêu tả và câu tồn tại.VD: Trường em nằm ở trung tâm thành phố. Giữa những tòa nhà cao tầng, trường chúng em trở nên gọn gàng xinh xắn. Mỗi sáng đi học, từ xa em đã thấy ánh bình minh thoa một màu hồng phấn lên cả bức tường chính đông. Dưới mái vòm cửa đông, nhộn nhịp những cô cậu HS.3. Bài 3: Viết chính tả: Đoạn dầu bài Cây tre Việt NamYêu cầu xác định từ ghép, từ láy trong đoạn văn đó:- Từ ghép: muôn mgàn, cây lá, tre nứa, thân mật, mấy chục, mầm non, xanh tốt,, vững chắc, thanh cao, giản dị, chí khí.- Từ láy: thân thuộc, ngút ngànm, đâu đâu, mộc mạc, nhũn nhặn, cuứng cáp, dẻo dai.- Có cặp từ gần nghĩa: Vũng chắc - cúng cáp; giản dị - mộc mạc.

4. Củng cố ,luyện tập: Thế nào là câu trần thuật đơn không có từ là? Lấy ví dụ minh họa?

5. Hướng dẫn hs học ở nhà:- Học bài, thuộc ghi nhớ.- Hoàn thiện bài tập.

- Chuẩn bị tiết: Ôn tập văn miêu tả*******************************


Tiết 120: ÔN TẬP VĂN MIÊU TẢI.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: Nắm vững đặc điẻm và yêu cầu của một bài văn miêu tả. Nhận biết và phân biệt được đoạn văn miêu tả, đoạn văn tự sự. .2. Kĩ năng: Thông qua các bài tập thực hành đã nêu trong văn 6 ta rút ra những điểm cần ghi nhớ chung cho cả văn tả cảnh và văn tả người.

3. Thái độ : Có ý thức tự giác, nghiêm túc khi ôn tập. II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ: - Thế nào là văn miêu tả? Đặc điểm của văn miêu tả?3. Dạy học bài mới


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJackCác em đã học về văn miêu tả, bao gồm cả hai loại tả cảnh và tả người. Vậy tả cảnh và tả người có nhũng điểm nào chung, điểm nào khác biệt? Làm thế nào để phân biệt một đoạn văn tự sự và một đoạn văn miêu tả?

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1: Ôn tập lí thuyết- Các em đã học về văn miêu tả có những loại nào?- Vậy tả người và tả cảnh có những điểm nào chung, điểm nào khác?- Làm thế nào để phân biệt một đoạn văn tự sự và một đoạn văn miêu tả?- Khi làm bài văn miêu tả cần có kĩ năng gì?

- Nêu bố cục của bài văn miêu tả?

Hoạt động 2:Luyện tập- GV gọi HS đọc bài tập 1- HS trao đổi cặp trong 2 phút

- GV nêu yêu cầu của bài tập- HS trao đổi nhóm trong 5 phút sau đó trình bày

- Gọi HS đọc bài tập- HS làm ra giấy nháp trong 5 phút sau đó trình bày, lớp nhận xét

I.Đặc điểm của văn miêu tả: 1. Tả cảnh, tả người:- Tả chân dung người- Tả người:+ Tả người trong cảnh+ Tả người trong hoạt động+ Tả chân dung người2. Các kĩ năng cần có để làm bài văn miêu tả:Quan sát, tưởng tượng, so sánh lựa chon, hồi tưởng, hệ thống hoá...3. Bố cục của một bài văn miêu tả:a. Mở bài: Tả khái quátb. Thân bài: Tả chi tiếtc. Kết bài: Nêu ấn tượng, nhận xét về đối tượngII. Luyện tập:1. Bài tập 1: Tả cảnh biển - Đảo Cô Tô ( Nguyễn Tuân)Những điều làm cho bài văn trở nên hay và độc đáo:- Tác giả lựa chon được những chi tiết, hình ảnh đặc sắc, thể hiện được linh hồn của tạo vật.- Có những so sánh liên tưởng mới lạ, độc đáo và rất thú vị.- Tình cảm và thái độ rõ ràng đối với cảnh vật.Bài 2: Dàn ý tả cảnh đầm sen đang mùa hoa nở.a. Mở bài: Đầm sen nào? Mùa nào? ở đâu?b. Thân bài:- Theo trình tự nào? Từ bờ ra giữa đầm? Hay từ trên cao?- Lá? Hoa? Nước? Hương? Màu sắc? Gió? Không khí?c. Kết bài: ấn tượng của du khách.Bài 3: Tả một em bé bụ bẫm, ngây thơ đang tập đi, tập nói.a. Mở bài: Em bé con nhà ai? Tên? Tháng tuổi? Quan hệ với em?


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack- HS đọc ghi nhớ b. Thân bài:

- Em bé tập đi (chân, tay, mắt, dáng đi...)- Em bé tập nói (miệng, môi, lưỡi, mắt...)c. Kết bài:- Hình ảnh chung về em bé- Thái độ của mọi người đối với em.* Ghi nhớ: SGK - tr 121

4.Củng cố, luyện tập:Bố cục của bài văn tả cảnh,tả người?5. Hướng dẫn hs học ở nhà:-Hoàn thiện bài tập.-Đọc và chuẩn bị bài: Chữa lỗi về CN và VN

***************************Ngày soạn: Ngày dạy:

Tiết 121: CHỮA LỖI VỀ CHỦ NGỮ, VỊ NGỮI.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức:. Củng cố lại thành phần chính của câu trần thuật đơn.2. Kĩ năng: Phát hiện và sử lỗi về chủ ngữ và vị ngữ khi nói, viết.3. Thái độ : Có ý thức tự giác, nghiêm túc khi ôn tập. GD ý thức sử dụng câu đúng ngữ phápII. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ: - Nêu đặc điểm của câu trần thuật đơn không có từ là? Làm bài tập 2 trang 120.

-Thế nào là câu miêu tả? Câu tồn tại? VD?3. Dạy học bài mới

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1: Chữa lỗi câu thiếu chủ

ngữ * GV treo bảng phụ đã viết VD- Gọi HS đọc- Em hãy xác định CN và VN của mỗi câu trên?- HS đứng tại chỗ xác định- Tìm nguyên nhân và cách sửa lỗi cho câu thiếu CN

I. Câu thiếu chủ ngữ:1.Bài tập1. Qua truyện "Dế Mèn phiêu lưu kí" TN cho thấy Dế Mèn biết phục thiện. VN2. . Qua truyện "Dế Mèn phiêu lưu kí", TNem //thấy Dế Mèn biết phục thiện. CN VN2.Kết luận : - Câu a thiếu CN.



Hoạt động 2: Chữa lỗi câu thiếu VN* GV treo bảng phụ đã viết VD- Gọi HS đọc- Gọi HS lên bảng xác định CN - VN

- Em hãy nêu nguyên nhân và cách sửa

Hoạt động 3: * GV treo bảng phụ đã viết sẵn các bài tập- HS đứng tại chỗ, mỗi em làm một câu- HS yếu mỗi em điền 1 câu- HS TB mỗi em điền một câu- HS đứng tại chỗ biến đổi

- Nguyên nhân: Lầm TN với CN- Cách sửa:+ Thêm CN: Tác giả (hoặc viết như câu b)+ Biến TN thành CN bằng cách bỏ từ "qua": Truyện... cho ta thấyII.Câu thiếu VN1.Bài tập:a. Thánh Gióng //cưỡi ngựa sắt, vung roi sắt, CN VNxông thẳng vào quân thù.b. Hình ảnh Thánh Gióng cưỡi ngựa sắt, CNvung roi sắt, xông thẳng vào quân thù.c. Bạn Lan, người học giỏi nhất lớp 6 A. CNd. Bạn Lan //là người học giỏi nhất lớp 6 A. CN VN2.Kết luận- Câu b,c thiếu VN- Nguyên nhân mắc lỗi:+ Câu b: Lầm ĐN với VN+ Câu c: Lầm phụ chú với VN- Cách sửa:+ Câu b: Thêm bộ phận VN...đã để lại trong em niềm kính phục....là một hình ảnh hào hùng và lãng mạn.+ Câu c:.Thêm VN: ...là bạn thân của tôi. ... đang phổ biến kinh nghiệm học tập cho chúng tôi..Thay dấu phẩy bằng từ là để viết như câu dIII.Luyện tập.Bài 1: Đặt câu hỏi để tìm Cn và VNa. Ai? (Bác Tai)Như thế nào? (Không làm gì nữa) Có đủ CN và VNb. Con gì? (Hổ)Làm gì? (Đẻ) Có đủ CN và VNc. Ai? (Bác tiều)Làm sao? (Già rồi chết) Có đủ CN và VN


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJackBài 2: Phát hiện câu mắc lỗi và chỉ ra nguyên nhân:a. Cái gì? (Kết quả học tập của năm học)Như thế nào? (Đã động viên) Có đủ CN và VNb. Cái gì? (Không có)Như thế nào? (Đã động viên) Câu thiếu CNCách chữa: bỏ từ "với"c. Câu thiếu VNThêm bộ phận VN: ...đã đi theo tôi suốt cuộc đời.d. Câu đúngBài 3: Điền CN thích hợpa. Chúng em...b. Chim hoạ mi...c. Những bông hoa...d. Cả lớp...Bài 4: Điền VN thích hợp vào chỗ trốnga. ...rất hồn nhiên.b. ....vô cùng ân hận.c.....bừng lên thật là đẹp.d...đi du lịc ở miền Nam.Bài tập 5: Biến đổi câu ghép thành câu đơn.a. Hổ đực mừng rỡ đùa với con. Còn hổ cái tì nằm phục xuống, dáng mệt mỏi lắm.b. Mấy hôm nọ, trời mưa lớn. Trên những hồ ao quanh bĩa trước mặt, nước dâng trắng mênh mông.c. Thuyền xuôi giữa dòng con sông rộng hơn ngàn thước. Trông hai bên bờ, rừng đước dựng lên cai ngất như hai dãy trường thành vô tận.* Củng cố: Muốn biết được câu có đủ Cn hay VN thì phải đặt câu hỏi để tìm CN - VN.

4.Củng cố, luyện tập:-Hãy xác định nguyên nhân và cách sửa lỗi thiếu chủ ngữ và thiếu vị ngữ?5. Hướng dẫn hs học ở nhà:-Hoàn thiện bài tập.


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack-Chuẩn bị viết bài TLV miêu tả sáng tạo

*****************************************


Tiết 122,123: VIẾT BÀI TẬP LÀM VĂN MIÊU TẢ SÁNG TẠOI.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức:. Học sinh biết viết bài văn tả sáng tạo.2. Kĩ năng: Biết viết bài theo bố cục, đúng văn luận.3. Thái độ : ý thức tự giác, nghiệm túc khi viết bài.II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 6B.................................... 6D............................................2. Kiểm tra bài cũ: Không.3. Dạy học bài mớiI/ Đề bài : Tả khu vườn trong một buổi sáng đẹp trời dựa vào những gợi ý từ bài “ Lao xao” của Duy Khán.II/ Yêu cầu :1.Hình thức- Bài viết sạch sẽ, rõ ràng, diễn đạt lưu loát.- Viết đúng yêu cầu của đề : 2. Nội dung - Bài viết thể hiện rõ bố cụca) Mở bài : Giới thiệu khu vườn định tả.b) Thân bài : - Tả chi tiết- Tả bao quát- Chọn một vài đặc điểm nổi bật- Tả một vài cảnh có chim chóc.c) Kết bài: Nêu những tình cảm, suy nghĩ cá nhân…

III/ Biểu điểm - Điểm 9 -10 : Có lời văn tả giàu hình ảnh, cảm xúc thực sự, trình bày rõ ràng, sạch sẽ không sai lỗi chính tả.- Điểm 7 -8 : Bài viết đúng thể loại, đủ yêu cầu trên, sai không quá 5 -6 lỗi chính tả.- Điểm 5-6 : Bài viết chưa thật hoàn chỉnh về nội dung, ít cảm xúc , đôi chỗ câu van còn lúng túng, còn mắc vài lỗi chính tả, diễn đạt.- Điểm 3 - 4: Bài viết lan man, trình bày không khoa học, còn mắc nhiều lỗi chính tả.- Điểm 1 - 2 : Bài viết quá sơ sài, không đúng thể loại.4/ Củng cố- Nhận xét giờ kiểm tra, thu bài


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack5. Hướng dẫn hs học tập ở nhà: - Lập dàn ý :Em đã từng gặp ông Tiên trong những truyện cổ dân gian ,hãy miêu tả lại hìnhảnh ông tiên theo trí tưởng tựng của mình.

**************************************** Ngày soạn: Ngày dạy:

Tiết 124: CẦU LONG BIÊN – CHỨNG NHÂN LỊCH SỬ.(Theo Thúy Lan , Báo Người Hà Nội )

I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức:. Bước đàu nắm vững khái niệm Văn bản nhật dụng, ý nghĩa việc học tập loại văn bản đó. Kiểu ý nghĩa làm chứng nhân lịch sử của cầu Long Biên.2. Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng viết câu đúng ngữ pháp, kết hợp đã kể và kể trong bài văn kể chuyện hoặc miêu tả.3. Thái độ : ý thức tự giác, nghiệm túc khi viết bài.II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ: Trong các văn bản đã học, em thích nhất văn bản nào? vi sao em thích?3. Dạy học bài mớiCầu Long Biên - chứng nhân lịch sử của Thuý Lan từng được đăng tải trên báo "Người Hà Nội" và nó đã hiện diện trên trang sách Ngữ Văn lớp 6 của chúng ta. Bài văn sẽ đưa chúng ta ngược thời gian một thế kỉ, để sống với cây cầu, một chứng nhân lịch sử.

Hoạt động của thầy-trò Nội dung cần đạtHoạt động 1: Hướng dẫn học sinh đọc và tìm hiểu chú thích- GV hướng dẫn cho HS đọc- GV đọc mẫu 1 đoạn sau đó gọi HS đọc

- GV yêu cầu HS tìm hiểu các chú thích 1,3,7,8,10

Hoạt động 2: Tìm hiểu nội dung văn bản

Em hiểu thế nào là văn bản nhật dụng?

I. Đọc và tìm hiểu chú thích:1. Đọc . -Cách đọc: giọng chậm rãi, tình cảm như thể đang trò chuyện với cây cầu.2. Tìm hiểu chú thícha. Tác giả: Thuý Lanb.Tác phẩm: Đây là bài báo đăng trên báo "Người Hà Nội". Thể loại kí, Hồi kí một cây cầu nổi tiếng trên đất nước ta.3 Từ khó:II. Đọc hiểu văn bản:1.Tìm hiểu chunga.Khái niệm- Nội dung: có nội dung gần gũi, bức thiết với cuộc sống của con ngườivà cộng đồng xã hội hiện đại như: thiên



Nêu bố cục của bài kí?

- HS đọc đoạn 1 (từ đầu đến HN)- Tác giả giới thiệu cầu Long Biên bằng những chi tiết nào?- Em có nhận xét gì về cách trình bày của tác giả?

- Cầu Long Biên khi mới khánh thành mang tên gì? Cái tên đó có ý nghĩa gì?

- Tại sao cầu Long Biên là kết quả của cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất?- Vì sao nói là chứng nhân đau thương của người VN thuộc địa?- Đoạn văn tác giả sử dụng biện pháp tu từ gì? Biện pháp tu từ ấy gợi cho em cảm xúc gì?

nhiên, môi trường, năng lượng, dân số, quyền trẻ em, ma tuý...- Về hình thức: Thường là những bài báo, thường được viết theo thể bút kí trong đó có sự kết hợp giữa các phương thức kể, tả, biểu cảm...- Tác dụng: Văn bản nhật dụng có giá trị thông tin tuyên truyền, phổ biến, cập nhật một vấn đề văn hoá, xã hội nào đó là chủ yếu.b. Bố cục:- Tác giả chọn sự kết hợp giữa các phương thức tự sự, miêu tả với phương thức trữ tình.- Bài có thể chia làm 3 đoạn:+ Khái quát về cây cầu Long Biên - chứng nhân LS.+ Cầu Long Biên qua một thế kỉ đau thương và anh dũng của đất nước và nhân dân VN+ Cầu Long Biên trong tương lai2.Tìm hiểu chi tiết :a. Giới thiệu khái quát về cây cầu Long Biên - chứng nhân lịch sử:- Cầu Long Biên bắc qua sông Hồng.- Khởi công 1898 - 4 năm sau hoàn thành.- Kiến trúc sư người Pháp thiết kế. Cách giới thiệu ngắn gọn, khái quát đầy đủ, thuyết phục. Hình ảnh nhân hoá trở thành nhan đề rất phù hợp với nội dung của bài viết.b. Biên trong thờ. Cầu Long Biên qua những chặng đường lịch sử:*. Cầu Long Biên thời Pháp thuộc:- Cầu Long Biên mang tên toàn quyền Pháp Đu-me Cái tên gợi nhắc một thời thực dân nô lệ, áp bức và bất công. Nó biểu thị quyền lực thống trị của thực dân Pháp ở VN.- Cây cầu phục vụ cho việc khai thác kinh tế của thực dân Pháp ở VN.- Nó được XD không chỉ bằng mồ hôi mà còn bằng cả xương máu của bao con người.- Hình ảnh so sánh: Cây cầu như một dải lụa uốn lượn, vắt ngang sông Hồng Gây cho người đọc bất ngờ lí thú vì sức mạnh của kĩ thuật cầu sắt sự tiến bộ của công nghệ làm cầu, lần đầu tiên được áp dụng ở VN. Ngoài ra còn gợi nhớ đến không khí LS, XH, bày tỏ



`- Năm 1945 cầu Đu-me được đổi tên là cầu Long Biên điều đó có ý nghĩa gì?

- Tác giả tả cụ thể về cây cầu nhằm mục đích gì?- Việc trích dẫn một bài thơ và lời bản nhạc trong đoạn văn có tác dụng như thế nào trong việc nổi bật ý nghĩa nhân chứng của cây cầu?

- Kỉ niệm cây cầu trong thời chống Mĩ được nhớ lại có gì giống và khác với thời chống Pháp?

- Cảm xúc của tác giả khi đứng trên cây cầu vào những ngày nước lên có ý nghĩa gì? Vì sao người viết thầm cảm ơn cầu?

- Trong sự nghiệp đổi mới, chúng ta có thêm những cây cầu nào bắc qua sông Hồng? Cầu Long Biên lúc này mang ý nghĩa nhân chứng gì?

- Câu văn cuối cùng " Còn tôi cố gắng....VN", câu văn đó gợi cho em những suy nghĩ gì về cầu Long biên và tác giả của bài viết này?

tình cảm của người viết khi nhắc nhớ lại những cảnh ăn ở khổ cực của dân phu VN và cảnh đối xử tàn nhẫn của các chủ TB Pháp, khiến hàng nghìn người Vn bị chết trong quá trình làm cầuKL: Như vậy cầu Long Biên là chứng nhân sống động, ghi lại phần nào giai đoạn LS đau thương của ND VN.*. Cầu Long Biên từ Cách mạng tháng Tám đến nay:-Việc đổi tên này có ý nghĩa rất quan trọng nó chứng tỏ ý thức chủ quyền, độc lập của dân tộc.Long Biên là tên một hồ bên làng Bắc Sông Hương nơi cây cầu bắc qua.- Tác giả tả cụ thể về cây cầu để người đọc hình dung tường tận về cây cầu hơn.- Việc trích dẫn bài thơ, bản nhạc chứng minh thêm tính nhân chứng LS của cây cầu, tăng ý vị trữ tình của bài viết. Cầu Long Biên đã trở thành kỉ niệm mang tính chất cá nhân của mỗi mgười dân, mỗi cán bộ, chiến sĩ, mỗi HS khi cắp sách đến trường.- Đoạn văn hồi tưởng cây cầu thời chống Mĩ thật hùng tráng trong mưa bom, bão đạn của giặc mĩ, cây cầu đổ gục bị thương tơi tả...quân dân thủ đô HN anh hùng viết bản hùng ca.So với thời chống Pháp, thời chống Mĩ ác liệt hùng vĩ hơn, hoành tráng hơn, đau thương và anh dũng. Tất cả dều gắn với cây cầu LS.- Đoạn văn tả cảnh và cảm xúc của người viết đứng trên cây cầu vào những ngày nước lên muốn ca ngợi tính nhân chứng LS của cây cầu ở phương diện khác - phương diện chống chọi lại thiên nhiên, bão lũ.- Tác giả thầm cảm ơn cây cầu đã bền bỉ dẻo dai, vững chắc vượt lên và chiến thắng thuỷ thần hung bạo, cảm ơn ND HN đã bảo vệ cây cầu.*. Cầu Long Biên hôm nay và ngày mai:- Bắc qua sông Hồng có cầu Thăng Long, cầu Chương Dương : nhân chứng cho thời kì đổi mới nhanh chóng của đất nước- ý tưởng nối nhịp cầu vô hình nơi du khách... là một ý tưởng đẹp, mới và rất



Hoạt động 3: Tổng kết

nhân văn, nhân bản. Với ý tưởng này cầu Long Biên còn sống lâu, sẽ trẻ lại, sẽ thành điểm dừng chân du lịch khá lí thú với du khách năm Châu.Như vậy: Cầu Long Biên là chứng nhân cho tình yêu của mọi người đối với VN. Là nhịp cầu hoà bình và thân thiện. Là tình yêu bền chặt trong tâm hồn tác giả.III. tổng kết: Ghi nhớ - SGK tr128IV. Luyện tập:

4.Củng cố;Gv hệ thống nội dung bài học5. Hướng dẫn học tập:

- Học bài, thuộc ghi nhớ- Đọc và tìm hiểu bài: Viết đơn

************************************


Tiết 125: VIẾT ĐƠN

I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức:. Thông qua việc thực hành một số tình huống cụ thể, giúp HS nắm được các vấn đề :Khi nào cần viết đơn? Cách trình bày một lá đơn như thế nào? Những sai sót cần tránh khi viết đơn

2. Kĩ năng: Rèn kỹ năng viết đơn theo đúng yêu cầu.

3. Thái độ : ý thức tự giác, nghiệm túc khi viết bài.II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Dạy học bài mới

Hoạt động của thầy-trò Nội dung cần đạtHoạt động 1: Khi nào cần viết đơn- Gọi HS dọc tình huống

- Em rút ra nhận xét khái quát khi nào thì cần viết đơn?

- Cho HS đọc các tình huống trong SGK.

I. Khi nào cần viết đơn1. Bài tập:2.Kết luận*- Trong cuộc sống có rất nhiều tình huống phải viết đơn; không có đơn nhất định công việc không được giải quyết.* a. Bị mất chiếc xe đạt khi đến thăm bạn


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack- Trong những trường hợp đó, trường hợp nào cần viết đơn? Trường hợp nào cần phải viết văn bản khác? Vì sao?

- Từ 2 bài tập trên em có thể rút ra kết luận gì?

Hoạt động 2: Tìm hiểu các loại đơn và nội dungHãy so sánh và tìm những chỗ giống và khác nhau trong hai lá đơn từ đó rút ra những nội dung nhất thiết cần phải có trong 1 lá đơn, giải thích lí do? - HS quan sát, đọc kĩ hai lá đơn và rút ra nhận xét.

Hoạt động 3: Cách thức viết đơn- HS rút ra cách trình bày.

Viết đơn trình báo cơ quan công an nhờ giúp đỡ tìm lại chiếc xe đạt.b. Muốn theo học lớp nhạc hoạ Viết đơn xin nhập học.c. Cãi nhau Viết bản tường trình hay kiểm điểm.d. Muốn học ở nơi mới Đơn xin chuyển trường, Đơn xin học. Kết luận:- Trong cuộc sống con người rất nhiều khi cần phải viết đơn, khi có nguyện vọng, yêu cầu nào đó cần được giải quyết.- Đơn từ là loại văn bản không thể thiếu được trong cuộc sống hàng ngày.II. Các loại đơn và những nội dung không thể thiếu được trong đơn.1. Các loại đơn.a. Đơn viết theo mẫu in sẵn: Người viết đơn chỉ cần điền những từ , câu thích hợp vào những chỗ có dấu ...b. Viết đơn không theo mẫu: Người viết phải tự nghĩ nội dung và trình bày.2. Nội dung không thể thiếu được trong đơn.- Quốc hiệu, để tỏ ý trang trọng.- Tên của đơn: để người đọc biết được mục đích của người viết đơn.- Tên người viết đơn.- Nơi (tên người) nhận đơn.- Lí do viết đơn và những yêu cầu, đề nghị của người viết đơn.- Ngày tháng năm và nơi viết đơn.- Chữ kí của người viết đơn.Chú ý: Đơn có thể viết tay hoặc đánh máy nhưng chữ kí thì nhất thiết phải tự kí.III. Cách thức viết đơn1. Đơn có mẫu: Điều vào chỗ trống những nội dung cần thiết.2. Đơn không theo mẫu: (SGK)3. Cách trình bày:- Tên đơn phải viết chữ to, chữ hoa hoặc chữ in.- Phần quốc hiệu, tên đơn phải viết giưũa trang giấy.- Lời văn: gọn gàng, sáng sủa, dễ đọc, nhất là phần yêu cầu, dề nghị phải viết thành



HS đọc ghi nhớ SGKthực, chính đáng. Không viết dài dòng.*. Ghi nhớ: (SGK)

4.Củng cố:- Có mấy loại đơn thường gặp?những nội dung nào không thể thiếu trong một lá đơn?-Cách thức trình bày một lá đơn?5. Hướng dẫn học tập:

- Học bài, thuộc ghi nhớ.- Tập viết đơn: nghỉ học, chuyển trường.- Soạn bài: Bức thư của thủ lĩnh da đỏ.

******************************* Ngày soạn: Ngày dạy:

Tiết 126: BỨC THƯ CỦA THỦ LĨNH DA ĐỎ (Theo tài liệu Quản lí môi trường phục vụ phát triển bền vững)

I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: Thấy được Bức thư của thủ lĩnh da đỏ xuất phát từ tình yêu thiên nhiên, đất nước đã nêu lên một vấn đề bức xúc có ý nghĩa to lớn đối với cuộc sống hiện nay. Bảo vệ và giữ gìn sự trong sạch của thiên nhiên và môi trường.- Thấy được tác dụng của một số biện pháp nghệ thuật trong bức thư đối với việc diễn đạt ý nghĩa và biểu hiện tình cảm đặc biệt là phép nhân hoá, yếu tố trùng điệp và thủ pháp đối lập.

2. Kĩ năng: Rèn kỹ năng tìm hiểu, phân tích một bức thư có nội dung chính luận.3. Thái độ : giữ gìn và bảo vệ môi trườngII. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ: Vì sao nói, Cầu Long Biên là một chứng nhân lịch sử không chỉ đối với thủ đô HN mà đối với nhân dân cả nước hơn một thế kỉ qua?

3. Dạy học bài mớiHoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạt

Hoạt động 1: Hướng dẫn học sinh đọc và tìm hiểu chú thích- GV giới thiệu cách đọc.- GV đọc 1 đoạn

- HS tìm hiểu kĩ chú thích 1, 3, 4, 9, 10, 11.

I. Đọc và tìm hiểu chú thích1. Đọc. Giọng tình cảm, tha thiết khi nói đến thiên nhiên, đất nước; mỉa mai, kín đáo khi nói đến Tổng thống Mĩ.2. Giải nghĩa từ khó.3. Thể loại: thư từ - chính luận - trữ tình.4. Bố cục:- Vai trò của thiên nhiên.


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack- Thể loại?

- Bài viết đề cấp đến mấy nội dung?Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh đọc hiểu văn bản.- Tìm những từ ngữ, câu nói lên thái độ, tình cảm của người da đỏ đối với thiên nhiên, môi trường, đất đai.- HS đọc từ đầu đến hoa đồng cỏ

- Em cảm nhận được gì về tình cảm của người da đỏ?- Vì sao họ có thái độ như vậy?

- Em có nhận xét gì về cách nói của tác giả?

- Cách đối xử với thiên nhiên.- Tác hại

II. Đọc hiểu văn bản.1. Thái độ ứng xử của con người với thiên nhiên, đất đai, môi trường.a. Người da đỏ:- Đất là thiêng, đất là bà mẹ.- Chúng tôi không thể nào quên được mảnh đất tươi đẹp này.- Chúng tôi là một phần tử của mẹ và mẹ cũng là một phần của chúng tôi.- Hoa là chị, là em ... vũng nước, mõm đá, chú ngựa con ... tất cả đều chung một gia đình.- Dòng sông, con suối là máu của tổ tiên, là anh em, ...- Tiếng thì thầm của dòng nước là tiếng nói của cha ông.- Không khí là quí giá...- Đất đai giàu có được là do nhiều mạng sống bồi đắp nên.- Đất là mẹ. Quan hệ gắn bó, biết ơn, hài hoà, thân yêu, thiêng liêng mà gần gũi ... như trong một gia đình, như với người anh, chị em ruột thịt, như với bà mẹ hiền minh, vĩ đại.- Thái độ tình cảm và cách ứng xử rất rõ ràng bởi đó là quan hệ của họ, là mảnh đất bao đời gắn với nòi giống và sâu trong nguồn cội là tinh yêu tha thiết, máu thịt của người da đỏ đối với đất nước, quê hương.

- Cách nói nhắc đi nhắc, nhắc lại trùng điệp để nhấn mạnh, khắc sâu tạo ấn tượng.

4 củng cố: gv nhắc lại nội dung bài5. Hướng dẫn học tập:

- Học bài, thuộc ghi nhớ.*************************************


Tiết 127: BỨC THƯ CỦA THỦ LĨNH DA ĐỎ (Tiếp)(Theo tài liệu Quản lí môi trường phục vụ phát triển bền vững)

I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack1. Kiến thức: Thấy được Bức thư của thủ lĩnh da đỏ xuất phát từ tình yêu thiên nhiên, đất nước đã nêu lên một vấn đề bức xúc có ý nghĩa to lớn đối với cuộc sống hiện nay. Bảo vệ và giữ gìn sự trong sạch của thiên nhiên và môi trường.- Thấy được tác dụng của một số biện pháp nghệ thuật trong bức thư đối với việc diễn đạt ý nghĩa và biểu hiện tình cảm đặc biệt là phép nhân hoá, yếu tố trùng điệp và thủ pháp đối lập.

2. Kĩ năng: Rèn kỹ năng tìm hiểu, phân tích một bức thư có nội dung chính luận.3. Thái độ : giữ gìn và bảo vệ môi trườngII. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra bài 15 phút:? Thái độ ứng xử của con người với thiên nhiên, đất đai, môi trường của người da đỏ?- Đất là thiêng, đất là bà mẹ.- Chúng tôi không thể nào quên được mảnh đất tươi đẹp này.- Chúng tôi là một phần tử của mẹ và mẹ cũng là một phần của chúng tôi.- Hoa là chị, là em ... vũng nước, mõm đá, chú ngựa con ... tất cả đều chung một gia đình.- Dòng sông, con suối là máu của tổ tiên, là anh em, ...- Tiếng thì thầm của dòng nước là tiếng nói của cha ông.- Không khí là quí giá...- Đất đai giàu có được là do nhiều mạng sống bồi đắp nên.- Đất là mẹ. Quan hệ gắn bó, biết ơn, hài hoà, thân yêu, thiêng liêng mà gần gũi ... như trong một gia đình, như với người anh, chị em ruột thịt, như với bà mẹ hiền minh, vĩ đại.- Thái độ tình cảm và cách ứng xử rất rõ ràng bởi đó là quan hệ của họ, là mảnh đất bao đời gắn với nòi giống và sâu trong nguồn cội là tinh yêu tha thiết, máu thịt của người da đỏ đối với đất nước, quê hương.- Cách nói nhắc đi nhắc, nhắc lại trùng điệp để nhấn mạnh, khắc sâu tạo ấn tượng.3. Dạy học bài mới

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạt- Những người da trắng họ đã có hành động bằng cách đối xử như thế nào? - HS đọc những đoạn câu nói về thái độ của người da trắng đối với ...- GV cho HS khái quát ý

b. Người da trắng.- Muốn dùng tiền bạc, đô la để mua đất.- Khi chết, thường quên đi đất nước họ sinh ra.- Không hiểu cách sống của người da đỏ.- Kẻ xa lạ, trong đêm tối, họ lấy đi từ lòng đất những gì họ cần.- Kẻ thù, kẻ chinh phục, lấn tới.- Đối xử với đất và anh em bầu trời như những vật mua được, tước đoạt được và



- Em có suy nghĩ gì về cách đối xử của người da trắng với thiên nhiên môi trường?- Vì sao có thể đánh giá đây là bức thư hay bậc nhất ...?- GV liên hệ bọn lâm tặc phá rừng săn bắn chim thú qúi ở VN...- Gọi HS đọc

- Vì sao có thể đánh giá đây là bức thư hay nhất?

- Xuất phát từ đâu mà thủ lĩnh da đỏ lại viết bức thư này?

- Em hãy chỉ ra nghệ thuật mà tác giả sử dụng và nêu tác dụng?

bán đi như những con cừu và những hạt kim cương.- Thèm khát ngấu nghiến đất đai, để lại đằng sau những bãi hoang mạc.- Xoá bỏ cuộc sông yên tĩnh, thanh khiết ...- Huỷ diệt muông thú quý hiếm ... Chủ yếu nhằm vào việc khai thác, tận dụng vì lợi nhuận tối đa, bất chấp hậu quả trước mắt hay lâu dài. Đó cũng là mặt trái của chủ nghĩa tư bản đế quốc Mĩ trong quá trình phát triển của nó.2. Một bức thư về chuyện mua bán đất trở thành một bài văn hay bậc nhất về vấn đề bảo vệ tài nguyên và môi trường.- Xuất phát điểm của bức thư là tình yêu, quê hương, đất nước.- Người ta không thấy người viết thư trả lời có bán hay không, lại càng không bàn về chuyện giá cả. Vấn đề được đặt ra chỉ như một giả thiết để t ạo đà, tạo thế cho việc trình bày quan điểm và bộc lộ tình cảm.- Tác giả không chỉ đề cập đến vấn đề về đất nước mà tất cả những hiện tượng có liên quan tới đất: Thiên nhiên, môi trường - vấn đề toàn trái đất đang quan tâm.- Phản đối sự huỷ hoại môi trường của người da trắng.- Xuất phát từ lòng yêu quê hương đát nước, bỗng trở thành một văn bản có giá trị hay nhất về vấn đề bảo vệ thiên nhiên và môi trường.3. Nghệ thuật.- Nghệ thuật đối lập (mục 1).- Nghệ thuật trùng điệp: nhắc đi, nhắc lại một cách có dụng ý các từ, ngữ, cấu trúc câu ...) Tác dụng:- Thể hiện được tình cảm gắn bó sâu nặng với quê hương, đất nước.- Phê phán, châm biếm lối sống và thái độ tình cảm của người da trắng.



Hoạt động 3:Tổng kết, luyện tập

- Thái độ cương quyết, cứng rắn.- Lời văn nhịp nhàng, lôi cuốn thêm khí thế.III. Tổng kết (SGK)IV. Luyện tập:Viết một đoạn văn giải thích câu: Đất là

Mẹ.

4 củng cố, luyện tập: gv nhắc lại nội dung bài

5. Hướng dẫn hs học ở nhà:

- Học bài, thuộc ghi nhớ.- Soạn: Chữa lỗi về chủ ngữ - vị ngữ.

************************************ Ngày soạn: Ngày dạy:

Tiết 128: CHỮA LỖI VỀ CHỦ NGỮ - VỊ NGỮ (Tiếp)I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: Nắm được loại lỗi viết câu thiếu cả hai thành phần chính.Năm được lỗi sai về quan hệ ngữ nghĩa về các thành phần trong câu.2. Kĩ năng: Tự phát hiện và tự sửa được hai loại lỗi đã nêu.3. Thái độ : Có ý thức viết câu đúng về cấu trúc và ngữ nghĩa.II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra việc chuẩn bị của học sinh.

3. Dạy học bài mớiHoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạt

Hoạt động 1: Câu thiếu cả chủ ngữ lẫn vị ngữ.- GV treo bảng phụ đã viết VD.

- Xác định hai thành phần chủ ngữ, vị ngữ trong câu a, b.- HS đứng tại chỗ xác định thành phần câu và nhận xét- Hai câu trên mắc lỗi gì? nguyên nhân? cách sửa chữa?

I.Câu thiếu cả chư ngữ lẫn vị ngữ1. Ví dụ:a. Mỗi khi đi qua cầu Long Biên.b. Bằng khối óc sáng tạo và bàn tay lao động của mình, chỉ trong vòng 6 tháng.2. Nhận xét:- Hai câu trên đều không có CN-VN- Hai câu trên mắc lỗi thiếu CN-VN, mới chỉ có trạng ngữ.- Nguyên nhân: Chưa phân biệt được trạng ngữ và CN-VN.- Cách sửa: Bổ sung nòng cốt C-V



Hoạt động 2: Chữa lỗi câu sai về quan hệ ngữ nghĩa.- GV treo bảng phụ đã viết VD

- Em hãy xác định CN và VN?HS lên bảng xác định CN - VN- Cách viết như phần in đậm có thể gây ra hiểu lầm như thế nào? Nêu cách sửa của em?

Hoạt động 3:- GV treo bảng phụ- Gọi HS lên bảng xác định- Mỗi em xác định một câu (HS yếu)

- GV gọi HS mỗi em làm một câu

- GV gọi HS phát hiện

a. Mỗi khi đi qua cầu Long Biên, tôi đều thấy lòng mình bồi hồi rất lạ.b. Bằng khối óc sáng tạo và bàn tay lao động của mình, chỉ trong vòng 6 tháng nhà điêu khắc đã biến khối đá vô tri thành bức tượng vô cùng sinh động.II. Câu sai về quan hệ ngữ nghĩa giữa các thành phần câu.1. Ví dụ:Hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa, ta// thấy ...2. Nhận xét:- Có thể hiểu lầm là :+ CN: ta+ VN: hai hàm răng cắn chặt...

- Cách sửa: Viết lại câu đúng trật tự ngữ pháp: Ta thấy dượng Hương Thư, hai hàm răng cắn chặt...hùng vĩ.

III. Luyện tập 1. Xác định chủ ngữ - vị ngữ.a. Chủ ngữ: cầu Vị ngữ: được đổi tên thành cầu Long Biênb. Chủ ngữ: lòng tôi Vị ngữ: lại nhớ...c. Chủ ngữ: tôi Vị ngữ: cảm thấy...2. Bổ sung chủ ngữ, vị ngữ.a. Mỗi khi tan trường, học sinh ùa ra đường.b. Ngoài cánh đồng, nước ngập mênh mông.c. Giữa cánh đồng lúa chín, những chiếc nón trắng nhấp nhô.d. ... mọi người cùng reo lên.3. Phát hiện và sửa lỗi.a. - Thiếu chủ ngữ, vị ngữ.

- Thêm nòng cốt, ..., một cụ rùa nổi lên.b. - Thiếu chủ ngữ, vị ngữ. - Sửa: ..., chúng ta nên xây dựng một nhà bảo tàng cầu Long Biên.4. Phát hiện lỗi về quan hệ ngữ nghĩa.a. - Lỗi về ý nghĩa từ ngữ: Cây cầu không thể bóp còi.- Sửa: .... và còi xe rộn ràng.


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJackb. - Không rõ ai vừa đi học về.- Sửa: Thuý vừa đi học về.c. - Không rõ bạn ấy có phải là Tuấn không?- Không rõ cho em hay cho ai?- Sửa: ... và cho em một cây bút mới.

4.Củng cố, luyện tập: GV khái quát lại những nội dung chính của bài5.Hướng dẫn hs học ở nhà:

- Hoàn thiện bài tập.- Tự đọc các bài kiểm tra và chọn các câu viết sai đẻ sửa lại.- Soạn: Luyện tập về cách viết đơn và sửa lỗi.


Tiết 129: LUYỆN TẬP CÁCH VIẾT ĐƠN VÀ SỬA LỖII.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: Nhận ra những lỗi thường gặp khi viết đơn và tim phương pháp sửa chữa2. Kĩ năng: Ôn tập những hiểu biết về kiểu đơn từ.3. Thái độ : Luyện kĩ năng phát hiện và sửa chữa các lỗi trong khi viết đơn.II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ: - Nêu các mục không thể thiếu trong một lá đơn?

- Nêu những điểm lưu ý khi trình bày một lá đơn?3. Dạy học bài mới

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu các lỗi thường mắc khi viết đơn.- Yêu cầu HS đọc- Chia nhóm để HS làm việc theo nhóm- Mỗi HS đọc một lá đơn- Các nhóm làm việc, thời gian trong 5 phút, đại diện nhóm trình bày.

I. Các lỗi thường mắc khi viết đơn.Bài tập 1: Lá đơn 1 mắc các lỗi:- Thiếu quốc hiệu- Thiếu ngày tháng, nơi viết đơn, họ và tên người viết đơn.- Người, nơi nhận đơn không rõ.- Thiếu chữ kí của người viết đơn.- Cách sửa: Bổ sung những phần thiếu.Bài 2: Lá đơn thứ hai mắc lỗi:- Thừa phần viết về bố, mẹ vì không cần thiết phải khai trong đơn.- Lí do trình bày trong đơn chưa rõ ràng, xác đáng.



Hoạt động 2: Luyện tập- GV chia nhóm- Mỗi tổ làm một nhóm, mỗi nhóm viết một lá đơn, cử đại diện trình bày lá đơn của nhóm mình.- Thời gian làm việc trong 10 phút- Các nhóm nhận xét, bổ sung- HS tự hoàn thiện đơn vào vở cảu mình.

- thiếu thời gian, lời cam đoan, chữ kí của người viết đơn.- Cách sửa: Bổ sung những phần thiếu, bỏ phần chữ viết thừa.Bài tập 3: các lỗi mắc phải:- Lí do viết đơn không xác đáng (đang sốt không thể viết đơn) mà phải do phụ huynh viết.- Cách sửa: Thay người viết bằng tên và cách xưng hô của một phụ huynh.- Trình bày lại phần lí do cho thích hợp.II. Luyện tập: 1. Đơn xin cấp điện cho gia đình.yêu cầu: Nhất thiết phải có lời cam kết tuân thủ nghiêm túc qui chế dùng điện, yêu cầu về đường dây, công tơ...2. Đơn xin vào đội tình nguyện bảo vệ môi trường.- Có thể gửi người đội trưởng hoặc hiệu trưởng nhà trường và phải có sự đồng ý của GV chủ nhiệm lớp, của gia đình.3. Đơn xin cấp bàn ghế mới.- Nhất thiết phải trình bày một cách cụ thể tình trạng hỏng của bàn ghế hiện nay.4. Đơn xin chuyển trường.

4. củng cố, luyện tập:- Viết đơn xin vào đội TNTP Hồ Chí Minh5. Hướng dẫn HS ở nhà : - Soạn bài: Động Phong Nha

*********************************


Tiết 130: ĐỘNG PHONG NHAI.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: Vẻ đẹp lộng lẫy, kì ảo của Động Phong Nha. Vị trí vai trò của nó trong cuộc sống của nhân dân Quảng Bình, nhân dân Việt Nam hôm nay và mai sau, yêu quý, tự hào, chăm lo bảo vệ và biết cách khai thác bảo vệ danh lam thắng cảnh, nhằm phát triển kinh tế du lịch, một trong những mũi nhọn của các ngành kinh tế Việt Nam thế kỉ XXI2. Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng quan sát, nhận xét miêu tả, kể chuyện.3. Thái độ : Học tập nghiêm túc. II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số:


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack2. Kiểm tra bài cũ: - Có ý kiến cho rằng: "Bức thư bàn về chuyện mua bán đất lại là một trong những văn bản hay nhất về vấn đề bảo vệ môi trường sinh thái". ý kiến của em?3. Dạy học bài mới Quảng Bình mảnh đất nhỏ hẹp và khắc nghiệt của miền Trung lại được trời phú cho một kì quan tuyệt thế, đó là động Phong Nha. Phong Nha đẹp không chỉ bởi phong cảnh nước non hữu tình mà thực ra với thời gian năm tháng những nhủ đá được trau chuốtbào mòn hiện lên những cung điện nguy nga niơi trần thế. Để biết thêm về kì quan này hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu văn bản Động Phong Nha của Trần Hoàn.

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1: Hướng dẫn học sinh đọc và tìm hiểu chú thích- GV hướng dẫn cách đọc- GV đọc mẫu 1 đoạn- Gọi HS đọc tiếp- GV hởi một số chú tích và giải nghĩa một số từ khó.

- Dựa vào nội dung, em có thể chia văn bản làm mấy đoạn?

Hoạt động 2:Đọc hiểu văn bản.- Gọi HS đọc đoạn 1- Qua đoạn văn, em thử hình dung và gới thiệu vị trí và những con đường vào động?- Nếu được đi thăm động này, em sẽ chọn lối đi nào? Vì sao? Em hiểu câu "Đệ nhất kì quan Phong Nha" là thế nào?

- Em hãy nhận xét trình tự miêu tả của tác giả?

I.Đọc và tìm hiểu chú thích.1. Đọc: rõ ràng, phấn khởi như lời mời gọi du khách.

2. Giải nghĩa từ khó:- Động: nơi núi đá bị mưa, nắng gió, hàng nghìn năm bào mòn, đục khoét ăn sâu vào trong thành hang, vòm.- Động Phong Nha: động răng nhọn (Phong: nhọn; nha: răng)3. Bố cục: 3 phần- Từ đầu đến...rải rác giới thiệu chung về đọng Phong Nha những con đường vào động.- Đoạn 2: từ Phong Nha....đất bứt tả tỉ mỉ các cảnh động khô, động chímh và động nước.- Đoạn 3: còn lại Vẻ đẹp đặc sắc của động Phong Nha theo đánh giá của người nước ngoài.II. Đọc hiểu văn bản.1. Vị trí Phong Nha và hai con đường vào động:- Vị trí: nằm trong quần thể hang động gồm nhiều hang, nhiều động liên tiếp.- Hai con đường vào động: Đường thuỷ và đường bộ.- Tác giả nghiêng về cảnh sắc đường thuỷ, có ý khuyên người du lịch hãy chọn con đường sống mà tới nếu muốn còn ái, muốn nghỉ đôi chân mệt mỏi, muốn ngắm cảnh đẹp thanh bình dọc đôi bờ sông. Song đi đường bộ cũng có lí thú riêng.2. Giới thiệu cụ thể hang động:- Tác giả miêu tả theo trình tự không gian: từ khái quát đến cụ thể, từ ngoài vào trong:



- Vẻ đẹp của động khô và động nước được miêu tả bằng những chi tiết nào?

- Động nào được tác giả miêu tả kĩ hơn? Vì sao?- Em cảm nhận được gì về vẻ đẹp của động Phong Nha?- HS đọc đoạn cuối- Nhà thám hiểm nhận xét và đánh giá Phong Nha như thế nào?

- Em có cảm nghĩ gì trước lời đánh giá đó?

- Vậy tương lai của Phong Nha như thế nào?

Hoạt động 3: Hướng dẫn HS tổng kếtHoạt động 4

3 bộ phận chủ yếu của quần thể động phong nha: Động khô, Động nước, Động Phong Nha.- Động khô... giới thiệu vắn- Động nước... tắt nhưng rất đầy đủ cả về nguồn gốc lẫn vẻ đẹp hiện tồn.- Động phong nha là động chính nên được giới thiệu tỉ mỉ nhất. Đó là vẻ đẹp tổng hoà giữa các nét hoang vu, bí hiểm vừa thanh thoát vừa giàu chất thơ.3. Người nước ngoài đánh giá Phong Nha.- Động Phong Nha là hang động dài nhất và đẹp nhất thế giới.- 7 cái nhất.... Sự đánh giá trên rất có ý nghĩavì đó là sự đánh giá khách quan của người nước ngoài, của những chuyên gia và tổ chức khoa học có uy tín khoa học cao trên thế giới. Bởi vậy Phong Nha không chỉ là danh lam thắng cảnh đẹp trên đất nước ta mà còn vào loại nhất thế giới. Việt Nam chúng ta vô cùng tự hào về điều đó.- Phong Nha đang trở thành một điểm du lịch.

- Phong Nha có một tương lai đầy hứa hẹn về nhiều mặt: Khoa học, kinh tế, văn hoá.

III. tổng kếtIVLuyện tập

1. Em hãy đóng vai người hướng dẫn viên du lịch giới thiệu cho khách tham quan về quần thể động Phong Nha.

4. Củng cố, luyện tập: GV củng cố nội dung bài học5. Hướng dẫn hs học ở nhà:

- Học bài, thuộc ghi nhớ.- Siêu tầm tranh ảnh về động Phong Nha và các động khác.- Chuẩn bị bài: "Ôn tập về dấu câu."

***********************************************Ngày soạn: Ngày dạy:

Tiết 131: ÔN TẬP VỀ DẤÚ CÂU(Dấu chấm, dấu chấm hỏi, dấu chấm than, dấu phẩy)


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJackI.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: Nắm được công dụng và ý nghĩa ngữ pháp của các loại dấu câu: chấm, chấm hỏi, chấm than... và dấu phẩy.2. Kĩ năng: sử dụng dấu câu.3. Thái độ : Có ý thức sử dụng dấu câu khi viết văn bản, phát hiện và sử chữa các lỗi về dấu câu.II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra việc chuẩn bị bài của HS 3. Dạy học bài mới

Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1: Công dụng của dấu câu.- GV treo bảng phụ đã viết sẵn bài tập để HS điền vào- HS đọc bài tập- Mỗi em điền một dấu câu- HS nhận xét

- GV đánh giá

- Gọi HS đọc bài tập 2 và nêu tên câu 2 và câu 4 ở trên?- Tại sao người viết lại đặt dấu các dấu chấm than và chấm hỏi sau hai câu ấy?- HS đọc phần ghi nhớHoạt động 2: Hướng dẫn thực hành- HS trao đổi cặp trong 2 phút sau đó trình bày- GV tổng kết đúng sai.

I . Công dụng: 1. Tìm hiểu ví dụ:Bài tập 1. Điền dấu câu vào chỗ thích hợp:a. Câu cảm thán (!)b. Câu nghi vấn (?)c. Câu cầu khiến (!)d. Câu trần thuật (.)Bài tập 2: Tìm hiểu cách dùng dấu câu trong trường hợp đặc biệt:a. Câu 2 và câu 4 đều là câu cầu khiến.- Đây là cách dùng dấu câu đặc biệt.b. Câu trần thuật. đây là cách dùng dấu câu đặc biệt để tỏ ý nghi ngờ hoặc mỉa mai.2. Ghi nhớ: SGK - tr 150

II.Chữa một số lỗi thường gặp:1. So sánh cách dùng dấu câu trong từng cặp câu:a. 1. Dùng dấu câu sau từ Quảng Bình là hợp lí.2. Dùng dấu phẩy sau từ Quảng Bình là không hợp lí vì:- Biến câu a2 thành câu ghép có hai vế nhưng ý nghĩa của hai vế này lại rời rạc, không liên quan chặt chẽ với nhau.- Câu dài không cần thiết.b. b1. Dùng dấu chấm sau từ bí hiểm là không hợp lí vì:



Hoạt động 3:Luyện tập.- Gọi HS đọc bài tập- HS đọc- 1 HS làn, cả lớp nhận xét

- HS trả lời cá nhân và đưa ra lí do.

- HS trả lời cá nhân, lớp nhận xét.

- Tách VN2 khỏi CN.- Cắt đôi cặp quan hệ từ vừa...vừa...b2. dùng dấu chấm phẩylà ghợp lí.2. Chữa lỗi dùng dấu câu:a. Dùng dấu chấm vì đây là câu trần thuật chứ không phải là câu nghi vấn.

b. dùng dấu chấm.III. luyện tập:1. Dúng dấu chấm vào những chỗ thích hợp trong đoạn văn:- .... sông Lương.- ... đen xám.- ... đã đến.- ... toả khói.- ... trắng xoá.2. Nhận xét về cách dùng dấu chấm hỏi:- Bạn đã đến động Phong Nha chưa? (Đúng)- Chưa? (Sai)Thế còn bạn đã đến chưa? (Đ)- Mình đến rồi.....đến thăm động như vậy? (S)3. Hãy đặt dấu chấm than vào cuối câu thích hợp:- Động Phong Nha thật đúng là "Đẹ nhất kì quan" của nước ta!- Chúng tôi xin mời các bạn hãy đến thăm động Phong Nha quê tôi!- Động Phong Nha còn cất giữ bao điều huyền bí, thú vị, hấo dẫn mà con người vẫn chưa biết hết.4. Dùng dấu câu thích hợp:- Mày nói gì?- Lạy chị, em có nói gì đâu!- Chối hả? Chối này! Chối này!

- Mỗi câu "Chối này" chị Cốc lại giáng một mỏ xuống.

4. Củng cố, luyện tập:GV củng cố nội dung bài học5. Hướng dẫn hs học ở nhà:

- Học bài, thuộc ghi nhớ.- Hoàn thiện bài tập.- Soạn bài: Ôn tập về dấu câu.

*******************************************Ngày soạn:



Tiết 132: TRẢ BÀI TẬP LÀM VĂN MIÊU TẢ SÁNG TAO, BÀI KIỂM TRA TIẾNG VIỆT

I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: - HS nhận ưu, nhược điểm trong bài làm của mình biết cách sửa chữa, rút kinh nghiệm cho những bài viết tiếp theo.2. Kĩ năng: Luyện kỹ năng chữa bài viết của bản thân và của bạn.3. Thái độ : Có ý thức sửa lõi bài kiểm tra.II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra việc chuẩn bị bài của HS 3. Dạy học bài mớiI . Đề bài:II.Đáp án: a) Mở bài : Giới thiệu khu vườn định tả.b) Thân bài : - Tả chi tiết- Tả bao quát- Chọn một vài đặc điểm nổi bật- Tả một vài cảnh có chim chóc.c) Kết bài: Nêu những tình cảm, suy nghĩ cá nhân…

III/ Biểu điểm - Điểm 9 -10 : Có lời văn tả giàu hình ảnh, cảm xúc thực sự, trình bày rõ ràng, sạch sẽ không sai lỗi chính tả.- Điểm 7 -8 : Bài viết đúng thể loại, đủ yêu cầu trên, sai không quá 5 -6 lỗi chính tả.- Điểm 5-6 : Bài viết chưa thật hoàn chỉnh về nội dung, ít cảm xúc , đôi chỗ câu van còn lúng túng, còn mắc vài lỗi chính tả, diễn đạt.- Điểm 3 - 4: Bài viết lan man, trình bày không khoa học, còn mắc nhiều lỗi chính tả.- Điểm 1 - 2 : Bài viết quá sơ sài, không đúng thể loại.IV.Nhận xéta.Ưu điểm:- Nắm được đặc trưng phương pháp - Bố cục 3 đoạn rõ ràng- Diễn đạt có tính nghệ thuật, cảm xúc- Sắp xếp các ý khoa họcb.Nhược điểm:- Diễn đạt còn vụng- Nội dung 1 số bài còn sơ sài, thiếu ý -> sự hiểu biết ít- Một số chưa có ý thức vận dụng biện pháp nghệ thuật miêu tả trong bài viết- Viết câu chưa chuẩn?


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJackV.Chữa lỗi chung:- Lỗi diễn đạt: Do sắp xếp, dùng từ không chuẩn- Lỗi dùng từ: Dùng không trúng ý- Lỗi viết câu: Chưa xác định đúng các thành phần câu- Trả bài: HS sửa lỗi4. Củng cố -luyện tập : - Phương pháp làm văn, một số lỗi lưu ý cần sửa- Sửa lỗi còn lại5. Hướng dẫn hs học ở nhà: - HS về nhà học, tự rèn luyện về kĩ năng viết bài văn

******************************************Ngày soạn: Ngày dạy:

Tiết 133: TỔNG KẾT PHẦN VĂN VÀ TẬP LÀM VĂN

I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: - Nắm được hệ thống văn bản với những nội dung cơ bản và đặc trưng thể loại của các văn bản trong chương trình.- Hiểu và cảm thụ được vẻ đẹp của một số hình tượng nhân vật văn học tiêu biểu, tư tưởng yêu nước và truyền thống nhân ái trong các văn bản dã học.

- Ôn lại các loại văn cơ bản: Tự sự, miêu tả, biểu cảm, chính luận, nhật dụng. Nêu các phương thức biểu đạt của các văn bản.

2. Kĩ năng: Biết vận dụng các phương thức biểu đạt phù hợp trong việc xây dựng một văn bản hoàn chỉnh nhằm đạt được mục đích giao tiếp.Rèn luyện kĩ năng so sánh, hệ thống hoá, tổng hợp và phân tích.3. Thái độ : Có ý thức ôn tập.II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra việc chuẩn bị bài của HS 3. Dạy học bài mớiHoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạtHoạt động 1: Tổng kết phần văn- GV cho HS kiểm tra chéo lẫn nhau- GV tổng kết đúng hoặc sai.- HS trình bày, nhận xét.

- HS xem lại chú thích- HS trình bày, nhận xét

- HS được tự do trình bày suy nghĩ của mình.

A. phần văn:1. Lập bảng thống kê các văn bản đã học.- Yêu cầu: Nhớ chính xác theo các cụm bài, các kiểu văn bản đã học theo thứ tự.a. Tự sự:- Tự sự dân gian: các truyện cổ tích, truyền thuyết, ngụ ngôn, cười.- Tự sự trung đại- Tự sự hiện đại: thơ tự sự, trữ tình,b. Văn bản miêu tả:


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack- HS trả lời c. Văn bản biểu cảm

d. Văn bản nhật dụng.2. Nêu khái niệm3. Lập bảng thống kê về các nhân vật chính.4. Nêu nhân vật mà mình thích? Vì sao?5. Phương thức biểu đạt: Tự sự6. Những văn bản thể hiện:a. Truyền thống yêu nước: Thánh Gióng, Sự tích Hồ Gươm,b. Tinh thần nhân ái: Côn rồng, cháu Tiên; Bánh chưng, bánh giầy...7. HS về nhà làm.

4.Củng cố, luện tập: GV khái quát lại những nội dung chính của bài5.Hướng dẫn hs học ở nhà:

- Soạn bài: Tổng kết phần Tiêng Việt- Hoàn thiện bài tập.

*************************************************


Tiết 134: TỔNG KẾT PHẦN VĂN VÀ TẬP LÀM VĂN (Tiếp theo)I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: - Nắm được hệ thống văn bản với những nội dung cơ bản và đặc trưng thể loại của các văn bản trong chương trình.- Hiểu và cảm thụ được vẻ đẹp của một số hình tượng nhân vật văn học tiêu biểu, tư tưởng yêu nước và truyền thống nhân ái trong các văn bản dã học.

- Ôn lại các loại văn cơ bản: Tự sự, miêu tả, biểu cảm, chính luận, nhật dụng. Nêu các phương thức biểu đạt của các văn bản.

2. Kĩ năng: Biết vận dụng các phương thức biểu đạt phù hợp trong việc xây dựng một văn bản hoàn chỉnh nhằm đạt được mục đích giao tiếp.Rèn luyện kĩ năng so sánh, hệ thống hoá, tổng hợp và phân tích.3. Thái độ : Có ý thức ôn tập.II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra việc chuẩn bị bài của HS 3. Dạy học bài mới


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJackHoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức cần đạt

Hoạt động 2:- 4 em mỗi em một phương thức biểu đạt- HS trình bày và nhận xét- HS trình bày- HS trao đổi cặp trong 2 phút.

- HS trả lời

- HS trình bày

B. Tập làm văn1. Các loại văn bản và phương thức biểu đạt2,3. Xác định phương thức biểu đạt:4. phần II mục 1,25. Mối quan hệ giữa sự việc nhân vật, chủ đề:- Sự việc phải do nhân vật làm ra. Nếu không có nhân vật thì sự việc trở nên vụn nát ngược lại nếu không có sự vệc thì nhân vật trở nên nhạt nhẽo.- Sự việc và nhân vật phải cùng tập trung để thể hiện chủ đề.6. Nhân vật trong tự sự thường được kể và miêu tả qua những yếu tố:- Chân dungvà ngoại hình- Ngôn ngữ- Cử chỉ hành động, suy nghĩ- Lời nhận xét của các nhân vật khác7. Thứ tự và ngôi kể:a. Thứ tự kể:- Theo trình tự thời gian: Làm cho câu chuyện mạch lạc rõ ràng.- Theo trình tự không gian: Làm cho cảnh vật trở nên có thứ tự.- Kết hợp: tạo sự bất ngờ lí thú.b. Ngôi kể:- Ngôi thứ nhất: làm cho câu chuyện như thật.- Ngôi thứ ba: làm cho câu chuyện mang tính khách quan.

4.Củng cố, luyện tập:- Gv khái quát lại những nội dung chính của bài học5.Hướng dẫn hs họ ở nhà:-Hs học bài, hoàn thiện bài tập

- Soạn bài: Tổng kết phần Tiêng Việt******************************************


Tiết 135: TỔNG KẾT PHẦN TIẾNG VIỆT

I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: Củng cố và hệ thống hoá kiến thức Tiếng Việt học ở lớp 6.2. Kĩ năng: Vận dụng kiến thức đã học để làm bài.3. Thái độ : Có ý thức ôn tập.


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJackII. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra việc chuẩn bị bài của HS 3. Dạy học bài mới

Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạtHoạt động 1:- Từ là gí? Cho VD?- Thế nào là từ đơn? Từ phức? Cho VD?- Từ ghép khác từ láy ở điểm nào? VD?

Hoạt động 2:- HS nhắc lại các từ loại đã học và cho VD?

Hoạt động 3:- Nghĩa của từ cío mấy loại? Đó là những loại nào?

Hoạt động 4- Trong tiếng Việt, ngoài từ thuần Việt chúng ta còn vay mượn ngôn ngữ của nước nào?Hoạt động 5:- Nhắc lại các lỗi thường gặp- Nhắc lại các phép tu từ đã học? Tác dụng?- Nêu các loại câu đã học

I. Từ và cấu trạo từ:- Từ là đơn vị tạo nên câu.Ăn/ uống/ ở/- Từ đơn là từ chỉ có một tiếng.- Từ phức là từ gồm hai tiếng trở lên.Từ phức và từ láy: đều thuộc loại từ phức, nghĩa là chúng đều gồm ít nhất hai tiếng trở lên.+ Từ phức được tạo ra bằng cách kết hợp các tiếng có quan hệ về nghĩa với nhauthì được gọi là từ ghép.+ Từ phức được tạo ra bằng cách kết hợp các tiếng có quan hệ lặp âm với nhau thì được gọi là từ láy.

II. Từ loại và cụm từ: 1. Từ loại: DT, ĐT, Dại từ, TT, ST, LT, chỉ từ, phó từ.2. Cụm từ: Cụm DT, cụm Đt, cụm TTIII. Nghĩa của từ:Nghĩa gốc và nghĩa chuyển tạo nên hiện tượng nhiều nghã của từ.VD: Mùa xuân là tết trồng câyLàm cho đất nước càng ngày càng xuân.Xuân1: mùa xuân, mùa đầu của 1 năm.Xuân2: chỉ sự tươi đẹp, trẻ trung.IV,Nguồn gốc của từ:V,Lỗi dùng từ- Lặp từ- lần lộn từ gần âm- Dùng từ không đúng nghĩa,VI. Các phép tư từ: So sánh, nhân hoá, ẩn dụ, hoán dụ.VII. Câu:- Câu trần thuật đơn có từ là- Câu trần thuật đơn không có từ là.


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack- Các thành phần chính của câu: CN-VN.

4.Củng cố, luyện tập: GV khái quát lại những nội dung chính của bài học 5.Hướng dẫn hs học ở nhà:- Hs học bài, hoàn thiện bài tập

- Chuẩn bị bài: ôn tập tổng hợp***********************************************


Tiết 136: ÔN TẬP TỔNG HỢP

I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: - Củng cố lại toàn bộ kiến thứuc ngữ văn đã học.- Nắm vững các yêu cầu cần đạt của ba phần: + Đọc - hiểu văn bản. + Phần Tiếng Việt. + Phần tập làm văn.2. Kĩ năng: Luyện kĩ năng khái quát hoá, hệ thống hoá, ghi nhớ.3. Thái độ : Có ý thức ôn tập.II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 6B.................................... 6D............................................2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra việc chuẩn bị bài của HS 3. Dạy học bài mới

Hoạt động của thầy Nội dung cần đạtHoạt động 1: Phần đọc hiểu văn bản- Từ học kì I đến bây giờ các em đã được học những loại văn bản nào?- Em hãy kể tên một số văn bản và cho biết nội dung của các văn bản ấy?

Hoạt động 2: Phần Tiếng Việt- GV hỏi các khái niệm và cho HS lấy VD.Hoạt động 3: Phần Tập làm văn- Cho HS nắm đacự diểm của thể loại.

Hoạt động 4

I. Phần đọc hiểu văn bản :- Học kì I:+ Truyện dân gian+ Truyện trung đại- Học kì II:+ Truyện - kí - thơ tự sự - trữ tình hiện đại.+ Văn bản nhật dụng.II.Phần Tiếng Viêt:III. Tập làm văn:- Tự sự- Miêu tả- Đơn từIV. Luyện tập:HS làm đề trong SGK tr164 - 166

4. Củng cố, luyện tập: GV khái quát lại những nội dung chính của bài


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack5.Hướng dẫn hs học ở nhà:

- Học bài, ôn tập chuẩn bị kiểm tra.- Hoàn thiện bài tập.

**************************************************Ngày soạn: Ngày dạy:

Tiết 137,138: KIỂM TRA TỔNG HỢP CUỐI NĂM

I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: Tổng kết kiến thức học kì 2.2. Kĩ năng: Luyện kĩ năng làm bài kiểm tra tổng hợp3. Thái độ : Có ý thức làm bài.II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: đề thi.- Học sinh: nháp, bút, thước.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 6B.................................... 6D............................................2. Kiểm tra bài cũ: Không.3. Dạy học bài mớiTheo đề của phòng

*************************************************Ngày soạn: Ngày dạy:

Tiết 139: CHƯƠNG TRÌNH NGỮ VĂN ĐỊA PHƯƠNG

I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: Biết được một số danh lam thắng cảnh của địa phương.Sưu tầm tranh ảnh về danh lam thắng cảnh.2. Kĩ năng: tìm hiểu, sưu tầm.3. Thái độ : Có ý thức học tập tích cựcII. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: vở ghi.- Học sinh: nháp, bút, thước.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ: Không.3. Dạy học bài mớiHoạt động của thầy Nội dung cần đạtHoạt động 1: Báo cáo tranh ảnh, tư liệu đã sưu tầm được- Các tổ trao đổi, thảo luậnHoạt động 2: Trình bày tư liệu

I. Báo cáo tranh ảnh, tư liệu đã sưu tầm đượcII. Trình bày tư liệu


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack- Trình bày theo đơn vị tổ- GV tổng kết rút ra bài học- GV giới thiệu mẫu một danh lam thắng cảnh ở HN. 4. Củng cố, luyện tập: GV khái quát lại những nội dung chính của bài

5.,Hướng dẫn hs học ở nhà:- HS ôn bài

*************************************************Ngày soạn: Ngày dạy:

Tiết 140: TRẢ BÀI KIỂM TRA TỔNG HỢPI.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:1. Kiến thức: Nhận thấy ưu, khuyết điểm của bài làm- Khả năng ghi nhớ kiến thức tổng hợp, kiến thức trong bài kiểm tra- Giáo viên đánh giá được khả năng nhận thức của tưng học sinh - Giúp các em khắc phục được tồn tại của bài làm, rút kinh nghiệm cho bài kiểm tra lần sau.2. Kĩ năng: nhận xét.3. Thái độ : Có ý thức học tập tích cựcII. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:- Giáo viên: vở ghi.- Học sinh: nháp, bút, thước.III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.1. ổn định tổ chức: Sĩ số: 6B.................................... 6D............................................2. Kiểm tra bài cũ: Không.3. Dạy học bài mới

- Giáo viên đọc lại đề kiểm tra 1 lượt I/ Nhận xét chung ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................II/ Trả bài:

- Học sinh nhận thấy những tồn tại của bài làm, kiến thức,diễn đạt chính tả...- Phần II : Còn phụ thuộc nhiều vào văn bản.

III/ Chữa bài :- Phần trắc nghiệm : câu đúng

………………………………………………………………………………............………………………………………………………………………………............


VietJack.com Facebook: Học cùng VietJack………………………………………………………………………………............………………………………

- Phần tự luận : + Yêu cầu :

………………………………………………………………………………............………………………………………………………………………………............………………………………………………………………………………............………………………………

- Nội dung : Dựa vào các sự việc chính của chuyện trong khi kể phải thể hiện = lời văn, sự sáng tạo của cá nhân không nên phụ thuộc hoàn toàn vào câu từ trong văn bản có sẵn.

- Bài viết thể hiện được bố cục rõ ràng, lời văn mạch lạc.+ Dàn ý :- Mở bài

...........................................................................................................- Thân bài

……………………………………………………………………………….....……………………………………………………………………………….....……………………………………………………………………………….....………………………………………………

- Kết bài :......................................................................................................... 4. Củng cố , luyên tập : 5. Hướng dẫn hs học ở nhà: HS ôn tập nội dung chương trình.


Documents

vietjack.com€¦ · Web view: Trên thế giới và nước ta có những nhà văn nổi tiếng gắn bó cả cuộc đời viết của mình cho đề tài trẻ em –