Wetgeving & Standaarden...REAL Alternatives 4 LIFE Module 7 Wetgeving en standaarden | 6 1 Algemeen – Belangrijkste standaarden EN378 Koelsystemen en warmtepompen - Veiligheid en

REALAlternatives4LIFEModule7Wetgevingenstandaarden|1

Wetgeving&StandaardenVoorAlternatieveKoelmiddelen

Inhoud1- Algemeen–Belangrijkstestandaarden2- Belangrijkstereglementeringen3- Gefluoreerdegassen4- Brandbarekoelmiddelen



WelkombijhetREALAlternatives4LIFEBlendedLearningProgrammaDezemoduleisonderdeelvaneenblendedlearningprogrammavoortechniciwerkzaamindekoel-,airconditioning- enwarmtepompsector en is ontwikkeld omde vaardighedenen kennis aangaandehetgebruikvanalternatievekoelmiddelenteverbeteren. Hetprogrammawordtondersteunddooreen mix van interactieve e-learning, gedrukte trainingsgidsen, tools en assessments die gebruiktkunnen worden door opleidingscentra. Er is ook een e-bibliotheek met bijkomendeinformatiebronnen(gepostdoorgebruikers)opwww.realalternatives4LIFE.euREAL Alternatives 4 LIFE is ontwikkeld door een consortium van verenigingen enopleidingsinstellingen uit heel Europa en is medegefinancierd door de EU. Daarnaast wordt hetgesteund door stakeholders uit de industrie. Leraren, fabrikanten en ontwerpers van installatieshebben bijgedragen aan de inhoud. Het leermateriaal is beschikbaar in Kroatisch, Tsjechisch,Nederlands,Engels,Frans,Duits,Italiaans,Pools,Roemeens,SpaansenTurks.

Modules

1 Kennismakingmetalternatievekoelmiddelen–veiligheid,efficiëntie,betrouwbaarheidengoedepraktijk

2 Veiligheidenrisicobeheer

3 Systeemontwerp

4 Lekdichtheidenlekdetectie

5 Onderhoudenherstellingen

6 RetrofittenmetlageGWP-koelmiddelen

7 Checklistmetwettelijkeverplichtingen

8 Metenvandefinanciëleendeecologischeimpactvanlekkendekoelinstallaties

9 Hulpmiddelenenbegeleidingvoorhetuitvoerenvaneenonderzoekterplaatse

Jekaniederemoduleafzonderlijkstuderenofjekandehelecursusvervolledigenenhetbijhorendeexamenafleggen.

www.realalternatives4life.eu


Meerinformatieisbeschikbaarindeonlinee-bibliotheek.Doorheendetekstvaniederemodulevindtuverwijzingennaarbronnenmet meer gedetailleerde informatie. In de e-bibliotheek kan u deze informatie raadplegenhttp://www.realalternatives4life.eu/e-library.Erbestaatookdemogelijkheidomzelfextrabronnentoetevoegenaandee-bibliotheek,zoalsweblinksenhandleidingen.Module7biedteencompletelijstvanrelevantewetgevingennormenwaarnaarwordtgerefereerd.

Assessment is beschikbaar indien je eenCPD-certificaatwensttebehalen.Aanheteindevaniederemodulezijneenaantaleenvoudigezelftestvragenenoefeningenvoorzienomu tehelpenuw leerproces teevalueren. De assessment (schriftelijk examen) is enkel beschikbaar in een daartoe erkendexamencentrum.

Registreer je interesse in alternatievekoelmiddelen op www.realalternatives4life.eu om updates te ontvangen, nieuws eneventuitnodigingengerelateerdaantraining,vaardighedenenontwikkelingenindekoeltechniek.

Je kan dit materiaal gebruiken enverdelenvoorindividueletraining.HetInstituteofRefrigerationenpartnersbehoudenhetcopyrightoverde leerboekjesende inhoud.Het leermateriaalmaggebruiktwordenalsgeheelofgedeelten ervan voor opleidingsdoeleinden op schriftelijk verzoek van het REAL AlternativesConsortium, c/o Institute of Refrigeration, UK email: [email protected]. Vragen over hetleerprogrammaofinhoudelijkevragenkunnengerichtwordenaanior@ior.org.uk.

Achtergrondinformatie en hoe hetprogrammawerdontwikkeld.DitleerprogrammawerdontwikkeldalsonderdeelvaneendoordeEUmedegefinancierdprojectenwordtgeleiddooreenconsortiumvanpartners uit heel Europa. Het leerprogramma werd ontwikkeld om het gebrek aan vaardigheden gerelateerd aan het veilig gebruiken van alternatieve koelmiddelen onder koeltechniekers,airconditioningtechniekers en warmtepomptechniekers aan te pakken. Het programma geeftonafhankelijke en up to date informatie in een gemakkelijk format. Werkgevers, fabrikanten,sectorfondsen, en professionele organisaties uit heel Europa hebben leermateriaal ter beschikkinggesteld,hetprojectteamgeadviseerdendeinhoudgerecenseerdtijdensdeontwikkeling.Deconsortiumpartners: Metdankaanonzestakeholders:• AssociationofEuropeanRefrigerationAirConditioning&HeatPumpContractors,Belgium

• AssociazioneTecnicidelFreddo,Italy• IKKEtrainingcentreDuisburg,Germany• InstituteofRefrigeration,UK• InternationalInstituteofRefrigeration• UniversityCollegeLeuven-Limburg,Belgium• LondonSouthBankUniversity,UK• PROZONrecyclingprogramme,Poland.

• CNINationalConfederationofInstallers,Spain• CHKTCzechAssociationforcoolingandairconditioningtechnology

• HURKT,CroatianRefrigerationAirconditioningandHeatPumpsAssociation

• RGARAssociationGeneralofRefrigeration,Romania• SOSIADAssociationofRefrigerationIndustryandBusinessmen,Turkey

• SZCHKTSlovakAssociationforCoolingandAirconditioningtechnology


Module7–ChecklistmetwettelijkeverplichtingenDeze module behandelt de belangrijkste wettelijke verplichtingen metbetrekking totalternatievekoelmiddelenmeteen laagGWP.Demodulegeeft een algemeen overzicht van de belangrijkste wet- en regelgeving.Afhankelijk van het koelmiddel en de toepassing die wordt overwogen,kunnenaanvullendeeisenwordenopgelegd.Doorheen deze module vindt u verwijzingen naar nuttige aanvullende informatie uit eenreeks bronnen die door vakgenoten zijn gerecenseerd en die technische ondersteuningkunnenbiedenindienumeerinformatienodighebt.De volgende pagina's bevatten informatie over de belangrijkstewetgeving en normendiespecifiekvantoepassingzijnopRACHP-systemendieeenalternatiefkoelmiddelgebruiken.Richtlijnenvooreenuitgebreidere reeksnormenenvoorschriften zijn tevindenindesupplementairegidseninmodule1.

REALAlternativesReferenties

SupplementaireGids

REALAlternativesModule1


1 Algemeen–BelangrijkstestandaardenEN378Koelsystemenenwarmtepompen-Veiligheidenmilieueisen(Herzien2016)Ditisde"horizontalestandaard1”dievantoepassingisopdemeestekoel-,airconditioning-enwarmtepompsystemen.Onderstaandetabeltoontde4delenvandestandaardensomtenkele van de meest relevante leidraden op die van toepassing zijn op alternatievekoelmiddelen.Tabel1,EN378

Deel Titel Leidraad(relevantvooralternatievekoelmiddelen)

EN378-1:2016

Koelsystemenenwarmtepompen-Veiligheid,milieueisen,basisvereisten,definities,classificatieenselectiecriteria

PraktischelimietkoelmiddelMaximalevulhoeveelheden

EN378-2:2016

Koelsystemenenwarmtepompen-Veiligheid,milieueisen,ontwerp,constructie,testen,markeringendocumentatie

HogedrukbeschermingGeventileerdebehuizingenLektestsimulatievoorsystemenmetbrandbarekoelmiddelen

EN378-3:2016

Koelsystemenenwarmtepompen-Veiligheidenmilieueisen,plaatsvaninstallatieenpersoonlijkebescherming

VoorwaardenvoormachinekamersKoelmiddeldetectoren

EN378-4:2016

Koelsystemenenwarmtepompen-Veiligheidenmilieueisen,werking,onderhoud,herstellingenterugwinning

HerstellingenaansystemenengebruikvanbrandbarekoelmiddelenBekwaamheidvanpersoneelwerkendaansystemenmetbrandbarekoelmiddelen

ISO817Koelmiddelen-AanduidingenveiligheidsclassificatieDeze internationale standaard geeft een eenduidig systeem voor het nummeren vankoelmiddelenendeveiligheidsclassificatie.Opmerking:afhankelijkvandetoepassingkunneneranderestandaardenvantoepassingzijn.Dezeselectieislimitatief.

1HorizontaleStandaarddektfundamenteleprincipes,concepten,terminologieoftechnischekenmerken


2 BelangrijkstereglementeringRichtlijndrukapparatuur2014/68/EUDe Richtlijn Drukapparatuur (PED) is een Europese richtlijn die de normen stelt voor hetontwerp,hettestenendefabricagevandrukapparatuur.Overhetalgemeengaathetoverapparatuurmeteenvolumevanmeerdan1literenmeteenmaximaledrukvanmeerdan0,5 bar overdruk (zoals koelsystemen). Het stelt ook de administratieve eisen voor de"conformiteitsbeoordeling"vandrukapparatuur,zonderde lokalewettelijkeobstakelsvoordevrijebeschikbaarheidopdeEuropesemarkt.Het isverplicht indeheleEUsinds30mei2002.R717, R32, R1234ze en de koolwaterstof-koelmiddelenworden geclassificeerd als groep 1fluïdum.R744eengroep2fluïdum.PressureSystemsSafetyRegulations(PSSR)2000De PSSR geldt voor systemen met een totaal geïnstalleerdvermogen vanmeerdan25kW. Een schriftelijke regeling vanhetonderzoekisvereist,ditbetekentinfeitedatdevatenenafblaasinrichtingen om de vijf jaar moeten wordengecontroleerddooreenbevoegdpersoon.

InstituteofRefrigerationGuidanceNote21“PressureEquipmentandSystemsGuide

toRegulations


3 GefluoreerdeGassenSamenvattingvandeFGasRegelgevingDeF-Gasregelgeving (EC517/2014) isvantoepassingopHFK's inclusiefR32. De onderstaande tabel toont een samenvatting van deregelgevingen:Tabel2,SamenvattingFGasregelgeving

Lektests • Regelmatige controles op lekkage; gebruik van automatischlekdetectieopgrotesystemen.

Recupereren • Koelmiddelterugwinning gedurende de service en hetonderhoudaande installatieenbijhetuitdienstnemenvandeinstallatie.

Logboek • Zorgvuldig logboekbijhoudenvoor installatiesdie5tonCO2eqofmeerF-gassenbevatten.

Training&Certificering

• Inzettenvanpersoneelmetdenodigekwalificaties.• Verplichte bedrijfscertificering voor alle bedrijven die

personeel tewerkstellen die werken aan installaties die F-gassenbevatten(inclusiefeenmanszaken)

• BedrijvendiewerkenmetF-gassenhebbenpersoneelmetdejuiste kwalificaties nodig als ze lektesten uitvoeren,koelmiddelterugwinning, installatie, onderhoud of de serviceuitvoeren.

• Koelmiddel in cilinders kunnen alleen worden geleverd aanbedrijvenofpersonendieeenF-gas-certificaathebben.

• Informatie over alternatieven voor HFK-technologieën methoogGWPmoetbeschikbaarwordengesteld.

DezeregelgevingvervangtEC842/2006enwerdvankrachtop1januari2015.FGasLektestenIn de EU 517/2014 verordening is de verplichting wat betreft lektesten uitvoeren opbestaande systemen gebaseerd op de vulhoeveelheid in ton CO2-equivalent.DeGWP’svanenkelvoudigekoelmiddelenzijnopgenomeninbijlage1vandeEU517/2014verordening.VoorsamengesteldekoelmiddelenmoetdeGWPwordenberekendopbasisvandeGWPvandeafzonderlijkecomponenten.De lektestfrequentiewordt getoond in tabel 3,met enkele voorbeeldenvanvulhoeveelhedenvoorR32.

VLAREMII

ACRIBGuidanceoncalculatingGWPandCO2equivalentvalues

AREAcalculator

AREAGuidesforcontractors


Tabel3,LektestfrequentievolgensFGasRegelgeving,na01.01.2015

Systeemvulling Lektestfrequentie

5*tot50tonCO2equivalentbv.7,4kgtot74kgR32

1x/jaar1x/2jaarindienvastelekdetectieaanwezig

50tot500tonCO2equivalentbv.74kgtot740kgR32

2x/jaar1x/jaarindienvastelekdetectieaanwezig

Meerdan500tonCO2equivalentVastelekdetectieverplichtbv.meerdan740kgR32

4x/jaar2x/jaarindienvastelekdetectieaanwezig

*10tonCO2-equivalentvoorhermetischgeslotensystemen-vantoepassingvanaf1januari2017.

Vaste lekdetectie is verplicht voor systemen diemeer dan 500 ton CO2eq aan koelmiddelbevatten. Het vast lekdetectiesysteem moet de uitbater en het onderhoudsbedrijfwaarschuwenbijlekkage.Zulkesystemenmoetenjaarlijksgecontroleerdworden.Deeisvoorhetbijhoudenvan logboekenverandertvan3kgHFK-systeemvullingnaareenequivalentevullingvan5tonCO2.FGasTrainingencertificatieDe eerder uitgegeven en nog steeds geldende F-gaskwalificatie voor individuen die zijnverleend volgens EC 303/2008 blijven geldig in overeenstemming met hunuitgiftevoorwaarden.Erisechtereenaanvullendevereistedatcertificeringsprogramma'sentraininghetvolgendemoetenomvatten:"Informatieoverrelevantetechnologieënomhetgebruikvangefluoreerdebroeikasgassentevervangenofteverminderenenhetveiligegebruikervan."Ditiswaarschijnlijkinclusiefkoolwaterstoffen,R744,R717enHFO's.VerduidelijkingvandeCommissieoverdevereistenwordtverwacht.ServicevanapparatuurmetF-gassenVanaf1januari2020zalhetgebruikvanF-gassenmeteenGWP>2500voorservicewordenverbodenvoorsystemendiemeerdan40tonCO2-equivalentbevatten.Er is een uitzondering - gerecycleerde of geregenereerde koelmiddelen kunnen wordengebruikttot1januari2030.VerbodomopdemarkttebrengenEr iseengeleidelijkeuitfaseringophetgebruikvanenkeleHFK's,afhankelijkvandeGWP-waarde en de toepassing.Demeeste toepasselijke verbodsbepalingenworden getoond inonderstaandetabel.


Tabel4,VerbodvantoepassingmetsommigeHFK'sEffectiefverbodvanaf1januari…

ToepassingEffectiefverbodvoorkoelmiddelenmeteenGWPgroterdan…

2015 Huishoudelijkekoelkastenendiepvriezers 150

2020 Commerciëlekoelkastenendiepvriezers 2500

2022 Commerciëlekoelkastenendiepvriezers 150

2020 MeestestationairHFK-installaties 2500

2022Centralesystemenmeteenkoelcapaciteitvanmeerdan40kW.(DehogetrapvaneencascadekanHFCgebruikenmeteenGWPtot1500)

150

2020 Verplaatsbarekamerairconditioning 150

2025 Enkelvoudigesplit-unitsmetminderdan3kgkoelmiddel 750

Opmerking – dit geldt voor nieuwe systemen die op de markt komen na de opgegevendatumengeldtnietvoorreedsbestaandesystemen.VoorgevuldesystemenNiet-hermetisch gesloten voorgevulde systemen kunnen alleenworden geïnstalleerd dooreenbedrijfdatkoeltechniciindienstheeftdieinhetbezitzijnvaneenF-gascertificaat.Een voorbeeld van een dergelijk systeem is een split airconditioning waar de buitenunitvoorafmetkoelmiddelisgevuld.


4 BrandbarekoelmiddelenEr zijn aanvullende voorschriften en normen die betrekking hebben op het ontwerp vansystemenencomponentendiewerkenmetbrandbarekoelmiddelen.ATEXATEXstaatvoordeFransebenamingATmosphèresEXplosiblesenisdenaamdiegewoonlijkwordtgegevenaandewettelijkevereistenvoorhetbeheersenvanexplosieveatmosferenendegeschiktheidvanapparatuurenbeveiligingssystemendiedaarinwordengebruikt.

• ATEX 95 (94/9/EG) heeft betrekking op het ontwerp van apparaten enbeveiligingssystemenbedoeldvoorgebruikinexplosiegevaarlijkeomgevingen.

• ATEX 137 (99/92/EG) heeft betrekking op de minimumvoorschriften voor de

verbeteringvandeveiligheidendegezondheidvanwerknemersdiemogelijkrisicolopendoorexplosieveomgevingen.Hetgeldtbijvoorbeeldvoor servicetechnicidiewerkenaanKWS-systemen.

EN378 isniet-geharmoniseerdmetdeATEX-richtlijnenhetgeeftnietaandatdeATEXvantoepassingis,maarzeverwijstwelnaarATEX-geharmoniseerdenormenzoalsEN60079.SysteemontwerpersenfabrikantenmoetenATEXvolgenomtebeoordelenofhetrisicoopeenexplosieveomgevingkanvoorkomen.Devolgendedocumentenbevattenrichtlijnenvoorsystemenmetbrandbarekoelmiddelen.Tabel4,Referentiedocumentenvoorbrandbarekoelmiddelen

Document Titel Richtlijn(relevantvoorontvlambarekoelmiddelen)

EN60079-0:2012+A12013

Explosieveomgevingen–Materiaal–algemenevoorwaarden

IndelingvanbrandbaregassenClassificatievanmateriaalZones

EN60079-10-1:2015

Explosieveomgevingen-Classificatievangebieden-omgevingenmetexplosiefgas

ZonesenclassificatievanmateriaalLektestsimulatieLuchtstroomvoorwaarden

EN60079-14:2014

Explosieveomgevingen-Ontwerpelektrischeinstallaties,keuzeenopbouw

OpsporingvanontstekingsbronnenBedrading

EN60079-15:2010

Explosieveomgevingen-Materiaalbeschermingmetbeschermingstype"n"

ElektrischmateriaalenbehuizingenvoorgebruikinmogelijkontvlambaregebiedenEtiketteringvanelektrischmateriaal

EN378EN378Koelsystemenenwarmtepompen-Veiligheidenmilieueisen

ZiehoofdstukoverEN378

EN60335-2-24:2010

Huishoudelijkeengelijkaardigeelektrischeapparaten-VeiligheidDeel2-24:Specifiekevoorwaardenvoorkoelapparaten,ijscrème-toestellenenijsmakers

Systeemmetminderdan150gbrandbaarkoelmiddel.


EN60335-2-40:2012

Huishoudelijkeengelijkaardigeelektrischeapparaten-Specifiekevoorwaardenvoorwarmtepompen,airconditioningsystemenenontvochtigers

Ontwerp,toepassingenservicevanAC-systemendiegebruikmakenvanbrandbarekoelmiddelen

EN60335-2-89:2010

Huishoudelijkeengelijkaardigeelektrischeapparaten-VeiligheidDeel2-89:Specifiekevoorwaardenvoorcommerciëlekoelapparatenmeteeninterneofexternecondensorofcompressor

Systemenmetminderdan150gbrandbaarkoelmiddel,lektestsimulatievoorgebiedclassificatie


VolgendestappenDe informatie in deze modules geeft een inleiding tot de belangrijkste wetgeving enstandaardendievantoepassingzijnopRACHPapparatuur.Erisveelmeerinformatieindedocumenten die in de linken zijn gemarkeerd. Ga naar de online e-bibliotheek ophttp://www.realalternatives4life.eu/e-libraryomalleaanvullendeinformatietebekijkendieumogelijknuttigvindt.AlsueenREALAlternatives4LIFECertificaatwiltbehalen,moetueenvolledigeindexamenafleggenbijeengelicentieerdopleidingscentrumvoorREALAlternatives.Informatieoverhetexamenisbeschikbaarophttp://www.realalternatives4life.eu/

ISOInternationalstandaarden

ISO817:2014,Refrigerants--Designationsystem,Anunambiguoussystemfornumberingrefrigerants.Itincludessafetyclassifications(A1,A2L,A2,A3).AvailabletopurchasefromtheInternationalStandardsAssociationhttp://www.iso.org/iso/store.htm

Europesestandaarden

EN378Koelsystemenenwarmtepompen-Veiligheidenmilieueisen

AvailabletopurchasefromEuropeanStandardsAssociation

http://standards.cen.eu/dyn/www/f?p=CENWEB:5:::NO:::orinEnglishfromBSIhttp://shop.bsigroup.com/ProductDetail/?pid=000000000030291772

InstituteofRefrigerationPublicaties

IORGuidestoStandards,RegulationsandLegislationwww.ior.org.uk

EuropeseRegelgeving

-PressureEquipmentDirective2014/68/EUhttps://ec.europa.eu/growth/sectors/pressure-gas/pressure-equipment/directive_en(UKguidanceathttp://www.realalternatives.eu/guide-to-thpressure-equipment-directive-for-service-engineers)

-TheFluorinatedGreenhouseGasRegulations(EU517/2014)NewFGasRegulation2014andLeaktestingrequirementshttp://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:32014R0517&from=EN

-FGasRegulationpursuantregulationontraining–303/2008http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX:32008R0303

-ATEXhttps://ec.europa.eu/growth/sectors/mechanical-engineering/atex_enDSEAR


http://www.hse.gov.uk/fireandexplosion/dsear.htm(UKchecklistguidancehttp://www.ior.org.uk/app/images/pdf/DSEAR%20Self-Assessment%204%20page.pdf)

FGasRegelgeving

FGasSupportdocuments(UK)https://www.gov.uk/government/collections/eu-f-gas-regulation-guidance-for-users-producers-and-traders

EPEE(EU)http://www.epeeglobal.org/refrigerants/

AREAGuidetothenewFGasRegulationsforcontractorshttp://area-eur.be/publications/guide-new-f-gas-regulation

Opmerking:de informatie indezemodule iseen inleidingtotbelangrijkewetgeving.Het isnietvolledigenkangeenbetrekkinghebbenopaanvullendenationaleofEuropesevereistendieuookmoetvolgen.JekuntnujezelfstudievoortzettenmeteenvandevolgendeREALAlternativesleermodules:1. Kennismakingmetalternatievekoelmiddelen–veiligheid,efficiëntie,

betrouwbaarheidengoedepraktijk2. Veiligheidenrisicobeoordeling3. Systeemontwerpvoorsystemenmetalternatievekoelmiddelen4. Lekdichtheidenlekdetectiebijalternatievekoelmiddelen5. Richtlijneninverbandmetonderhoudenherstellingenvansystemendiemet

alternatievekoelmiddelenwerken6. BestaandekoelsystemenretrofittenmetlageGWP-alternatieven7. Checklistmetwettelijkeverplichtingenbijwerkenmetalternatievekoelmiddelen8. Metenvandefinanciëleenecologischeimpactvanlekkage9. HulpmiddelenenbegeleidingvoorhetuitvoerenvaneenonderzoekterplaatseGebruiksvoorwaardenDeREALAlternativese-learningmaterialenwordenkosteloosterbeschikkinggesteldvooreducatievedoeleindenenmogennietworden verkocht, afgedrukt, gekopieerd of gereproduceerd zonder voorafgaande schriftelijke toestemming. Alle materialenblijven eigendom van het Institute of Refrigeration (UK) en partners. Materialen zijn ontwikkeld door experts en zijnonderworpenaaneengrondigecollegialetoetsingentesten,maarhetIoRenpartnersaccepterengeenaansprakelijkheidvoorfoutenofweglatingen.©IOR2015,herzien2017Ditproject isgefinancierdmetsteunvandeEuropeseCommissie.Dezepublicatie[communicatie]geeftuitsluitenddemeningvandeauteurweerendeCommissiekannietverantwoordelijkwordengehoudenvoorhetgebruikvandeinformatiedieerinisvervat.

Documents

Wetgeving & Standaarden...REAL Alternatives 4 LIFE Module 7 Wetgeving en standaarden | 6 1 Algemeen – Belangrijkste standaarden EN378 Koelsystemen en warmtepompen - Veiligheid en