22
1 Wiedza potoczna a wiedza naukowa. Współczesne modele tworzenia i klasyfikowania wiedzy dr Magdalena Szpunar WH AGH

Wiedza potoczna a wiedza naukowa. Współczesne modele ...magdalenaszpunar.com/_dydaktyka/wiedza.pdf · Folksonomia: oddolna, organiczna klasyfikacja, która porządkuje internetowe

Embed Size (px)

Citation preview

1

Wiedza potoczna a wiedza naukowa.Współczesne modele tworzenia i

klasyfikowania wiedzy

dr Magdalena SzpunarWH AGH

2

Przedsocjologiczna wiedza o społeczeństwie

Człowiek od zarania dziejów żył w gromadzie i posiadał jakąś wiedzę praktyczną o zjawiskach i procesach zachodzących w zbiorowościach ludzkich

3

Wiedza potoczna a wiedza naukowa

Każdy człowiek rozporządza pewną wiedzą o tym jak jest skonstruowany świat społeczny go otaczający

Na świat społeczny patrzymy z perspektywy małego wycinka rzeczywistości, z jakim mamy bezpośrednio do czynienia

Wiedza potoczna tworzy się poprzez wymianę doświadczeń

Odwołuje się do kolektywnego doświadczenia, tego, co i tak „wszyscy wiedzą”

4

Wiedza potoczna

Wiedza społeczna ukryta w przysłowiach:

„Jeśli wejdziesz między wrony, musisz krakać tak jak one”

„Kruk krukowi oka nie wykole” „Gdy kota nie ma myszy tańcują”

5

Cechy wiedzy potocznej Potoczną wiedzę nabywamy „samoistnie” Wiąże się ona z ograniczonym zasięgiem ludzkiej

obserwacji Człowiek kieruje się nie tylko rozumem, ale

emocjami, w związku z tym, rzadko jest neutralna

Związana jest z wartościowaniem; mówi, co dobre, a co złe

Operuje podziałami dychotomicznymi dobry-zły Tendencja do uogólniania „cała dzisiejsza

młodzież” Przesiąknięta jest stereotypami, upraszcza, jest

sztywna i odporna na zmiany

6

Cechy wiedzy naukowej Niezadowalanie się samym opisem, a wyjaśnianie

poprzez odwołanie się do istniejących teorii Uczonych obowiązuje przestrzeganie trzech

podstawowych reguł:1. Wyraźne określenie problematyki badawczej w kontekście

dotychczasowej wiedzy i istniejących teorii2. Staranne zbieranie danych, umożliwiające kontrolę ich

rzetelności3. Odróżnianie twierdzeń opartych na faktach, od tych, które są

domysłami

Wyróżnikiem nauki jest neutralność i powstrzymanie się od wartościowania

7

Scjentyzm vs humanizm

Socjologia scjentystyczna; zjawiska społeczne są traktowane przedmiotowo „jak rzeczy”

Socjologia humanistyczna; zjawiska społeczne są traktowane podmiotowo, jako wciąż stwarzane przez istoty obdarzone świadomością

8

Socjologia scjentystyczna Zjawiska społeczne są ze sobą powiązane, rządzą

nimi określone prawidłowości oraz obiektywne prawa Socjologię tę cechuje niechęć do metafizyki,

przywiązanie wagi do precyzji języka i nacisk na empiryczną sprawdzalność wszelkich twierdzeń teoretycznych

Obowiązkiem badacza jest obiektywność powinien on powstrzymywać się od oceniania przedmiotu badań w kategoriach dobry-zły

9

Socjologia humanistyczna Świat nieustannie się tworzy, w procesie interakcji

podmiotów obdarzonych świadomością; nie jest więc czymś zewnętrznie danym

Socjologia ta skupia uwagę na tym, jak aktorzy widza i interpretują świat

Podważa ona pojęcie obiektywnych praw rządzących życiem społecznym, na podobieństwo praw rządzących światem przyrody

Regularności wyst. w życiu społ. to efekt funkcjonowania norm, reguł i wzorów

Nie jesteśmy na nic skazani, wiele zależy od nas samych i powinniśmy mieć świadomość istnienia wielu potencjalnych możliwości

10

Redukcjonizm vs holizm

Redukcjonizm: uważa się, iż tylko jednostki istnieją realnie i tylko one są empirycznie uchwytne; wszystkie twierdzenia o zbiorowościach i zachodzących w nich procesach można przełożyć na opis zachować, bądź świadomych działań jednostek

Holizm: zbiorowości społ. są traktowane jako całości i nie da się ich zredukować do tworzących je jednostek; jednostki w grupie zachowują się inaczej, niż zachowywałby się poza nią

11

Co zmieniają media?

Utrata monopolu naukowców, ekspertów na tworzenie wiedzy

Przestajemy wierzyć autorytetom a priori

12

Pierre Levy

„nikt nie wie wszystkiego. Każdy wie coś. Całą wiedzę ma ludzkość”

13

Edutainment

Łączenie ze sobą nauki i zabawy Język naukowców: maksymalnie

uproszczony, pełen kolokwializmów -> musi być przecież zrozumiały przez masy

Naukowiec to człowiek „taki jak my”

14

Naukowiec show-man

Naukowiec powinien: „efektownie ubłocić, wystawić na niebezpieczeństwo albo pośmiewisko, by zbudować przesłanie o dostępności, przystępności, potoczności właśnie tego, co mogłoby jako wiedza naukowa odstraszać zbytnią komplikacją i teoretycznością”/M. Lisowska-Magdziarz/

15

Wszystko jest proste ;)

Jak zostać ekspertem od programowania w tydzień

Studia w rok

16

Amator-naukowiec

„maski i lateksowe rękawiczki oraz przydaje poważny sztafaż przy pomocy prostych metaznaków, sugerując ważność tej wiedzy, jej powagę, oparcie na procedurach naukowych oraz autorytetach ekspertów" /M. Lisowska-Magdziarz/

17

Wikifikacja

Wiedza nieustannie negocjowana, Wiedza stanowi efekt działania i

uzgodnień zbiorowej inteligencji Zrównanie wiedzy eksperta i

amatora

18

Oddolne mechanizmy klasyfikowania wiedzy

Folksonomia: oddolna, organiczna klasyfikacja, która porządkuje internetowe zasoby

spontaniczne spotkanie w sieci użytkowników informacji, którzy zastanawiają się nad opisem danego słowa i oznaczają go określonymi etykietami /B. Sterling/

Tagowanie: służy do klasyfikowania zawartości strony WWW. Tagowanie elementów serwisu ułatwia czytelnikowi szybki wybór interesujących go informacji.

19

Chmura tagów dla terminu Web 2.0

20

Tagi dla zdjęcia Kościoła Mariackiego w Krakowie /Flickr/

Poland, Kraków, Krakow, Cracow, Church, UNESCO, Old Town, Gothic

21

W czym pomaga social tagging

Opanowywanie chaosu panującego w Sieci

28% amerykanów taguje treści dostępne online

Rekomendacja zaufanej osoby

22

Zbiorowa inteligencja ?