M a r k t l e i d e r i n o n d e r n e m e n d T w e n t e .

mei

08

| Twentevisie | Jaargang 2

0 | N

umm

er 05

| mei 2

00

8 |

Nr.

5

Wim van der Noordt is weer begonnen met payrolling:

‘Het geld is op dus ik moet weer aan de slag’

Colofon Twentevisie is een onafhankelijk economisch magazine dat maandelijks (m.u.v. juli/augustus) verschijnt voor ondernemers in Twente. In dit blad zijn onder meer verha-

len opgenomen van inter views die hebben plaatsgehad in het economische programma ‘Memphis’. De opnames vinden maandelijks op dinsdag plaats in de TOS-ruimte van het Arke

Stadion in Enschede. De data vindt u elders in dit magazine. Daarnaast fungeer t Twentevisie als of ficieel mededelingenorgaan voor deelnemers van de Industriële Kring Twente

Uitgever Twentevisie b.v., Getfer tsingel 41, Enschede, Postbus 268, 7500 AG Enschede, Telefoon 053-4842180, Fax 053-4842189, E-mail:info@twentevisie.nl, Website: www.twentevisie.nl

Directie André Odding Bladmanager Frederik van Leersum Redactie Jan Medendorp (hoofdredacteur), Anno Oude Engberink (eindredactie), Eric Brinkhorst (fotografie) Redactie IKT Niko Wind,

Saskia Rikhof-Slot, Jaap Baart (fotografie) Secretariaat IKT Hengelosestraat 585, Postbus 5501, 7500 GM Enschede, Telefoon 053-48 49 980, Fax 053 - 48 49 985 E-mail: secretariaat@ikt.nl,

Website: www.ikt.nl Adver tentie-exploitatie MediaSales Nederland bv., Ageeth Vehof, Aleid Kluivers, Henno van Aalst, Telefoon 053 - 484 21 80, Fax 053 - 484 21 89,

E-mail: verkoop@mediasales.nl Acquisitie IKTelgids Angela Heijboer Basis lay-out & vormgeving TerZake reclameadvies, Hengelo Vormgeving Wegener Studio Speciale Uitgaven, Enschede Druk

Roelofs, Enschede Cover foto Eric Brinkhorst Oplage De oplage bedraagt ongeveer 7.000 exemplaren en wordt verspreid onder IKT-deelnemers, bedrijven met meer dan 5 werknemers, en zoge-

noemde ‘decision makers’. Ar tikelen uit deze uitgave mogen niet zonder toestemming van de uitgever worden overgenomen. Aan de inhoud van dit blad kunnen geen rechten worden ontleend.

© Twentevisie bv

4 ‘Neveraldullmoment’metWimvanderNoordt

7 ZilverenCameraweernaarHengelo

8 Innoverenopzijn‘Kraaijevelds’

11 Kuipersgoedinlogistiek

12 GekieMeinswilprivékliniekopzetten

15 ColumnNotarieelAdvies

17 ColumnFinancieelAccent

18 VanderDeenhoudthetaleenhalveeeuwvol

21 ColumnJuridischGezien

22 Beurstrektweeraan

24 Memphisinbeeld

29 ColumnTrainingenCoaching

32 NieuwsenFeiten

36 BouwerGroothuisiseigenzinnig

39 NieuwebusinessclubFCTwente

40 OnroerendGoedTransacties

43 Opmerkelijkepersoneelstransacties

44 WillyKanisgaathelemaalhaareigenweg

47 Ankerslotwilfamiliebedrijfblijven

48 DeschadedoorhetvertrekvanFredRutten

51 IKTelgids

4WimvanderNoordt,kunstjeNever a dull moment: Wim van der Noordt kapittelt wethouders, Haagse politici, ruziet over Ferrari’s, gaat links en rechts failliet en startte onlangs weer een nieuw bedrijf op: aQuisto, online payrolling, het enige kunstje waar hij echt goed in is.…

colofon | inhoud

8ArieKraaijeveld,verademingHeerlijk, een verademing die Arie Kraaijeveld (net 65 jaar geworden). Aangetrokken als opvolger van Wim Meijer als voorzitter van het Innovatieplatform Twente. Waar Meijer een bedachtzaam formulerende oud-politicus is die veelal kool en geit wil sparen, is de oud-voor-zitter annex directeur van de FME een man met peper in de kont.

18VanderDeen,volhoudersNiet op het allermooiste plekje, ergens langs de Deurningerstraat in Hengelo, houdt familie-bedrijf Van der Deen het al precies vijftig jaar vol. Twentevisie ging op zoek naar het geheim. Een geheim dat er achteraf eigenlijk niet blijkt te zijn. Gewoon een kwestie van kwaliteit en service, aldus Richard en Renk Van der Deen.

Twentevisie04/20082

58 TwentseWelle:eenbijzondermuseum

60 AKORscoortopklantenbinding

62 EVCsuccesvolscholingsmiddel

64 Driejaarrespijtvoorluchthaven

65 DenOudstenistrotsopEnschede

67 ScopeenIKT-nieuws

68 Twenteagenda

commentaar | jan medendorp

074 250 16 25www.pamsolutions.nl

Ellenbellen.

Personeel- en organisatie ontwikkeling

www.maatwerktwente.nl www.maatwerktwente.nl

Uw partner in opleidingen

58TwentseWelle

Zie de bijsluiter in deze uitgave voor onze open trainingen en kijk op www.XL10.nl

NIEUW IN OOST-NEDERLAND!

COMMERCIEEL

KLANTGERICHTHEID

LE ID INGGEVEN

COMMUNICAT IE

JOBO5012 AD 50x40mm 1 06-01-2006 12:27:00

Het museum TwentseWelle, dat op 22 april door de koningin werd geopend is in veel opzichten bijzonder. De collecties van het Natuurhistorisch Museum en het (Textiel-)Museum Jannink, aan-gevuld met dan het Van Deinse Instituut, geeft een beeld van de mensheid vanaf de préhistorie tot in de toekomst. Ook het gebouw is uniek: de sterk vervallen fabriek van J.J. Rozendaal werd modern gerestaureerd en uitgebreid.

VoorzitterKvKNatuurlijk is het voorzitterschap van de Kamer van Koophandel een politieke functie. Na het vroegtijdig vertrek van Jans Scheper (wette-lijke bepalingen maakten een einde aan zijn overigens goede voorzitterschap) was een man/vrouw uit Twente ongewenst. Maar dat de Kamer ten einde raad bij Gaston Sporre uit Zwolle is uitgekomen, betekent weinig anders dat er nauwelijks goede (oud)ondernemers met veel tijd beschikbaar zijn. Sporre is nog nooit ondernemer geweest, Sporre is een goedbetaalde loonklerk geweest. Maar Sporre is heel handig. Hij heeft goede vriendjes.Gaston Sporre wordt als de onderkoning van Zwolle gezien. Nou ben je dat daar al gauw, want in Twente klagen we wel eens dat er (te) weinig grote bedrijven zijn waar de beslis-singen worden genomen, Zwolle is helemaal een regio van filialen, nevenvestigingen en bankvolk.Sporre draait zich overal in en tussen. En laat overal vallen hoe goed hij nu weer een pro-bleem heeft opgelost. In de regionale krant zegt hij met zoveel woorden dat PvdA- bur-gemeester Lonink zijn carrière aan hem te danken heeft omdat hij (Sporre dus) toenter-tijd het Tweede Kamerlidmaatschap afwees. En nu koketteert hij dat hij Jan Everse voor Zwolle heeft gehouden. Het ligt een stuk genunanceerder, maar ze houden daar hun mond omdat ze bang zijn voor Sporre. En dat regisseert hij slim. Zo waren bij zijn afscheid van een verzekeringsbedrijf foto’s van vijf, zes meter opgehangen waarop Sporre met beken-de mensen stond. En (echt waar) Sporre ver-geleek zich in zijn eigen afscheidsspeech met Marco van Basten. Als je je niets voorstelt, ben je ook niets…Bij bedrijven waar hij bestuursfuncties of commissariaten heeft gescoord, blijkt hij op belangrijke momenten een lichtgewicht. Gaston Sporre als voorzitter van de Kamer van Koophandel zal een miskoop blijken. Een goed gecoif feerde bejaarde die geen idee heeft wat ondernemers drijft en zich vooral voor zijn eigen glorie heeft opgeworpen.Is er dan niemand blij met de benoeming van Sporre? Jawel, op de burelen van de KNVB is bijkans de vlag uitgehangen, want daar liep Sporre zich opnieuw warm voor een van de vacante bestuursfuncties. De Kamer van Koophandel was altijd in Twente een onderne-mende club, onder Van Leersum, onder Hulshof, zelfs onder Doorn en Scheper. Met deze onbe-suisde politieke Zwolse benoeming is Twente niet geholpen.

Ook meercommerciëleslagkracht?

Kijk op www.visie.com

Twentevisie04/2008 3

achtergrond | zilveren cameraTwentevisie haalt tentoonstelling fotojournalistiek naar Hengelo

Zilveren Camera in stadhuis

De beroemde foto-expositie de Zilveren Camera komt volgende maand (3 tot en met 13 juni) naar Hengelo, waar de ten-toonstelling veertien dagen komt te hangen in de stadhuishal aan het Burgemeester Jansenplein 1. Eric Brinkhorst, de vaste fotograaf van Twentevisie, heeft met finan-ciële ondersteuning van dit blad de komst gerealiseerd.

Brinkhorst heeft naast zijn werk ook een bestuursfunctie in het bestuur van de NVF, de Nederlandse Vereniging van Fotojournalisten. “Ik vind het fijn dat er ruimte, plaats en tijd is in Twente om de fotojournalistiek onder de aandacht te brengen. Sinds 1949 is de Zilveren Camera zeg maar het merk van de Nederlandse fotojournalistiek.” Aan het begin van elk jaar

wordt de beste nieuwsfoto van het jaar daar-voor gekozen. En passant ook de fotojournalist en het talent van het jaar. De expositie reist daarna het land rond. Met dien verstande dat er wel 1.500 euro (Brinkhorst kreeg een kor-ting van 500 euro) moet worden overgemaakt, maar daarvoor worden (in dit geval) stands en foto’s keurig op 3 juni opgesteld in het Hengelose stadhuis. “Met dank aan de Mixed Lions in Hengelo, dankzij hun contacten was het snel geregeld om in het stadshuis te expo-seren. Ik wil de tentoonstelling in een publieke ruimte zonder entree te hoeven heffen.”

Zowel Martijn Beekman, de winnaar van de Zilveren Camera 2007 en Matty van Wijnbergen (winnaar sport, als free-lan-cer werkzaam bij de Telegraaf) , als Hans

Kouwenhoven, voorzitter van de Stichting Zilveren Camera, komt naar de opening op dinsdag 3 juni om 19.30 uur. Rond de expo-sitie, bestaande uit alle 172 met 1e, 2e en 3e prijs beloonde foto’s in allerlei verschillende categorieën, worden ook workshops geor-ganiseerd door Brinkhorst voor onder meer scholen. “Het is een platform voor scholen in het voortgezet onderwijs om in het kader van CKV (Cultuur en Kunstzinninge Vorming). Naast het bezichtigen van de tentoonstelling zijn zij jury voor de persfoto van 4 juni, voor de ochtendkranten.”Het sponsorgeld dat hij via Mixed Lions, Twentevisie en andere organisaties bijeen heeft gebracht voor deze expositie is ruim kostendekkend. “Het geld dat overblijft, gaat dat naar Stichting Kans voor een Kind.” ■

winnaar: Martijn Beekman Rita Verdonk heeft in het Novotel overlegd met de VVD ereleden Erica Terpstra, Henk Vonhoff en Frits Korthals Altes. De ereleden vertrekken gezamenlijk in een auto. Verdonk wil haar zetel in de Tweede Kamer behouden.

Sport, 1e Plaats Enkel: Matty van Wijnbergen Nederland wint op 23 juni in Groningen de finale van Servië op het EK voetbal voor onder 21 jaar.

Portretten, 1e Plaats Enkel: Martijn Beekman Acteur Rutger Hauer geeft eind januari in Rotterdam een achtdaagse masterclass aan dertig internationale studenten uit Noord- en Zuid-Amerika, Duitsland, Engeland, België, Estland, Frankrijk en Nederland.

Twentevisie 05/2008 �

(door Jan Medendorp) Heerlijk, een ver-ademing die Arie Kraaijeveld (net 65 jaar geworden). Aangetrokken als opvolger (per 1 januari van dit jaar) van Wim Meijer als voorzitter van het Innovatieplatform Twente. Waar Meijer een bedachtzaam formulerende oud-politicus is die veelal kool en geit wil sparen, is de oud-voorzitter annex directeur van de FME (werkgevers in de grootmetaal) een man met peper in de kont. Brutale vra-gen? Kraaijeveld pareert ze snoeihard.

Hij is gevraagd door zijn voorganger. Dat riekt naar corrupte politiek van vriendjes die elkaar

de bal toespelen. “U zou gelijk hebben als ik alleen door Meijer benaderd zou zijn. Maar dat is niet zo. Hij heeft mij namens het bestuur gevraagd. En waarom ik het doe, terwijl ik 65 jaar ben? Ik zal u voor zijn: omdat het heel raar is om achter de geraniums te gaan zitten terwijl je gezond bent, alleen omdat je 65 jaar bent. Ik heb tot mijn 25ste jaar op kosten van de belas-tingbetaler mogen studeren. Die studie kostte toentertijd al zestigduizend gulden per jaar. Ik vind het terecht dat ik belasting betaal en dat ik wat terug doe voor de maatschappij.” Mensen die dat roepen, zijn altijd een beetje eng… “Ik vind u een beetje eng.”

Te weinig tijd aan verkoopHoe goed is Arie Kraaijeveld? Onder zijn regie fuseerden (in 1996) de werkgeversorganisaties FME en CWM. Maar het lukte hem niet ook met de zogenaamde klein-metaal te komen tot één orga-nisatie. En dat spijt hem tot vandaag de dag. “Het is heel raar dat vlak na de oorlog in Nederland een wereld van groot-metaal én een wereld van klein-metaal zijn gecreëerd. Er zat toen een heel logische grens tussen: als je meer dan dertig mensen aan het werk had, heette dat groot-metaal. Iedereen begrijpt dat je vijftig jaar later met 25 man veel meer kunt maken dan vroeger met 150 man dankzij nieuwe technologie. Waarom een fusie niet gelukt is, vraagt u? Behoudzucht van de bestaande kaders, veelal voorzitters, besturen, bureau-apparatsjik die niet over hun schaduw durven heen te stappen.” Hoe denkt u dat Twente in elkaar steekt? “In de afgelopen vier maanden heb ik gemerkt dat het hier barst van de interessante netwerken. Ik heb hier al veel ondernemingen bezocht om toch eens een beetje aan de boom te schudden. Want er wor-den heel wat uren aan netwerken besteed, maar misschien te weinig aan de verkoop van de goede producten aan de rest van de wereld.”

Eerste 100 dagenHet zit wel goed met Twente, constateert Kraaijeveld na zijn grofweg eerste honderd dagen. “Iedereen weet dat in Twente vele tientallen jaren is geïnvesteerd in technologische en industriële ontwikkelingen. Dat moet alleen door blijven gaan. Met de opkomst van landen als Brazilië, Rusland, India en China kun je je niet permitteren achterover te gaan zitten. Stilstand is achteruitgang.” Maar Kraaijeveld is niet aangetrokken om de boel weer een schop onder de kont geven. “Kijk naar de lijst van de beste honderd kleinere industriële onderne-mingen in Nederland en dan zie je dat de top gedo-mineerd wordt door Twentse ondernemingen.” Om dan een bekend cliché te poneren: “Het probleem van deze regio is dat men te bescheiden is om te vertellen wat hier gebeurt. Hier heb ik geen grote marketingzucht aangetroffen; doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg.”Vanuit zijn functie bij de FME (waar hij van 1979 tot 2005 heeft gewerkt) kent hij Twente goed, zegt hij. “Heel veel bedrijfsbezoeken gedaan.” Hij heeft

Vroegere FME-topman Arie Kraaijeveld moet muren slechten

‘Loek de Vries moet een beetje bijleren’

Arie Kraaijeveld is sinds 1 januari van dit jaar voorzitter van het Innovatieplatform Twente. Ondanks zijn pensioengerechtigde leeftijd bruist hij nog van de energie. “Ik vind het heel raar om achter de geraniums te gaan zitten terwijl je gezond bent, alleen omdat je 65 jaar bent.”

Twente leert innoveren

8 Twentevisie 05/2008

er nog commissariaten aan Thales en VDL (onder meer eigenaar van de vroegere Philips machinefa-briek in Almelo) aan overgehouden. “Deze regio met industriële geschiedenis is mij vertrouwd en ik ben dus nooit een Haagse jongen gebleven, ondanks dat ik natuurlijk veel op ministeries kwam of dat ik handelsmissies naar China, Indonesië of naar Zuid-Amerika deed.”

TenCate moet bijlerenTwente heeft niet het alleenrecht op de agenda van Kraaijeveld, die ook nog voorzitter is van een platform (Bèta/Techniek Delta) dat de instroom van het technisch onderwijs in Nederland moet helpen verhogen. “Het onderwijs is de afgelopen vijftig jaar naar de ‘galemiezen’ geholpen en met een groot aantal bedrijven proberen we het VMBO weer te upgraden. Een klus die hij mogelijk nog interessan-ter vindt als oud-leraar natuur- en scheikunde dan zijn werk in Twente dat voornamelijk zal bestaan uit de kikkers in de kruiwagen houden. “Hoe komt u daar nou bij? Ik lees net dat interview in Twentevisie met Dick Hendriks van TenCate die ook in een aantal commissies zit van het Innovatieplatform Twente. Die is helemaal niet zo negatief.” Dan moet u eens met zijn baas Loek de Vries gaan pra-ten. “Dat heb ik gedaan.” En? “Die moet nog een beetje bijleren.” Dat heeft u tegen hem gezegd? “Jazeker.” Gespreksonderwerp bleek een bezoek aan Hongkong te zijn geweest. “Hij had op dezelfde plek gezeten als ik en hij was laaiend enthousiast over de Nederlandse consul-generaal die voor hem een uitstekend programma in Hongkong gemaakt had. Toen heb ik De Vries verteld dat hij dat veel eerder had moeten doen, ik heb honderden ondernemin-gen geholpen om te internationaliseren en daarbij gebruik te maken van de door hen betaalde belas-ting. Er zitten in Nederland ongeveer driehonderd economen om bedrijven te helpen, om producten af te zetten, om kennis over te dragen.”

BedrijfsbezoekenKraaijeveld, dat moet gezegd, kent het bedrijfsle-ven van binnen en van buiten. Onder meer door de bedrijfsbezoekjes. En dat gaat op zijn ‘Kraaijvelds’, legt hij smakelijk uit. Geen koffie, geen slap handje, geen geleuter. “Zal ik jou eens uitleggen hoe dat gaat? Ik wil weten hoe het met de orderportefeuille is, hoe zit het met de ‘manpower’ - lukt het om vol-doende mensen te krijgen en van voldoende kwali-teit? Heb je goede contacten met SenterNovem van Economische Zaken? Wat doet het bedrijf aan inno-vatie, worden er nieuwe markten geëxploiteerd? Ik

probeer datgene wat ik in mijn rugzak heb, wat ik in de afgelopen veertig jaar heb opgebouwd aan te bieden aan de onderneming die ik bezoek.” Nooit gehoord dat die bedrijven dat eigenlijk niet willen? “Ik laat me niet wegsturen, ga maar eens mee dan zul je zien wie er weggestuurd wordt”Toch zijn er ondernemers/bedrijven die vinden dat het innovatieplatform te weinig voor elkaar krijgt. “Als een individueel bedrijf wil innoveren, dan heeft dat bedrijf het Innovatieplatform Twente niet nodig; dan kan het zich wenden tot SenterNovem, daar loopt 1,2 miljard euro doorheen. En dat lukt trou-wens goed. Niemand in deze regio weet dat er meer dan honderd miljoen euro naar bedrijven in deze regio gaat op basis van individuele aanvragen.”Het platform is er om muren te slechten. “Tussen bedrijven, tussen bedrijven en universiteit, Saxion Hogeschool.”

Zorg en innovatieHet Innovatieplatform Twente is in de ogen van Kraaijeveld de praktische invulling van de Porter Theorie. “In Amerika zeggen ze altijd dat sterke clusters, groepen die in hetzelfde marktsegment zitten, met elkaar het verschil maken. Eindhoven is Twente op een aantal vlakken al voorgegaan. Eindhoven heeft natuurlijk het grote voordeel dat er een multinational zit.” Maar dat hoeft voor Twente geen beletsel te zijn, aldus Kraaijeveld. “We zijn bezig om een cluster te maken op het terrein van gezondheid en technologie, met de universiteit, met het ziekenhuis hier, met de zorg-sector. Op 1 september komt minister Klink naar Twente en we zullen hem dan de innovatieagenda voor Twente voor zorg en innovatie aanbieden.”Kraaijeveld is ook voorzitter van het Netherlands Water Partnership, in dit geval een handige bijbaan: “Hier in Twente zit het bedrijf Norit. Dat bedrijf draait als een tierelier dankzij de membraantechnologie. Het landelijk innova-tieplatform onder voorzitterschap van premier Balkenende heeft watertechnologie tot speerpunt gemaakt. Ik ben met een groep mensen bij elkaar gaan zitten en heb het innovatieprogramma ‘Watertechnologie’ bij EZ ingediend; daar heb ik 80 miljoen euro specifiek voor ondernemingen en onderzoek op het terrein van watertechnologie

voor gekregen. Daar draait de UT in mee en daar draait Norit in mee.”

BouwDe start van Kraaijeveld kon bijna niet beter. In december 2007, vlak voor zijn aantreden, stelde de regio 50 miljoen ter beschikking als antwoord op de bijdrage van de provincie. “Ik ben nu zover dat de eerste reeks projecten gehonoreerd is. Bijvoorbeeld met de bouwsector. Twente staat bekend als regio met veel bouwondernemingen. En bouw is voor velen een beeld van stenenstapelaars. Nog voor het jaar 2020 zal er CO2 zero gebouwd moeten worden. Bij onze innovatiegroep bouw zit een fantastische groep ondernemers, architecten en bestuurders die de bouw in innovatieve zin een lift willen geven. Energiearm bouwen, dat gaat hier ontwikkeld worden.”Volgende maand (juni) heeft Kraaijeveld met Peter den Oudsten (in zijn rol als voorzitter van de regio) een evaluatiegesprek. “Kijken of wat ik doe beide partijen nog bevalt.” Aan Kraaijeveld ligt het dus niet, maar u mag altijd in Twentevisie uithuilen. “Als je me een beetje gevolgd hebt de laatste tien, vijftien jaar en je hebt een beetje naar mijn CV gekeken, dan weet je dat ik nooit capituleer en bij problemen nooit zelf de pers opzoek.” ■

interview | Innovatieplatform twente

op zijn ‘Kraaijevelds’

‘Als je een beetje naar mijn cv hebt gekeken, dan weet je dat

ik nooit capituleer’

Na aanleiding van de stevige uitspraken van Kraaijeveld hebben we Loek de Vries om een reactie gevraagd, en die liegt er niet om: “Misschien kan ik de heer Kraaijeveld nog iets bijleren. Alles wat door Koninklijke Ten Cate in het Verre Oosten is opgebouwd, is gedaan zonder enige hulp van een ambas-sade of het consulaat. Dit is gedaan met behulp van invloedrijke Chinese zakenrela-ties, die zitting hebben in de Board van Royal Ten Cate Asia Pacific. Het programma voor de grote Chinese potentiële klanten is door Royal Ten Cate Asia Pacific samengesteld. De consul-generaal heeft zijn residentie voor ondersteuning ter beschikking gesteld, waarover wij enthousiast waren. De snelle groei in het Verre Oosten heeft Koninklijke Ten Cate in de eerste plaats te danken aan haar in 15 jaar opgebouwde netwerk en niet aan het diplomatieke corps. Zij ondersteunt slechts, wat overigens ook een goede rol kan zijn. Ik stel vast dat goed luisteren blijkbaar ook een vak is. Iets om bij te leren?”

Twentevisie 05/2008 �

interview | kuipers logisticsChauffeurs van Harrie Kuipers rijden niet harder dan 84 kilometer

Meer asfalt om files tegen te gaan

(door Gerrit Strijbis) Kuipers Logistics uit Oldenzaal won in 2005 de Transport ARBO-prijs. Eind vorig jaar overhandigde minister Eurlings de Ondernemersprijs Transport & Logistiek 2007 aan directeur Harry Kuipers (46) die na een carrière als planner bij een transportbedrijf in 1987 als eigen rijder begon. Met een lijndienst naar Hamburg. Na de val van de Muur richtte hij zich op transporten naar Oost-Europa om na de roebelcrisis in 1998 over te schakelen op bestemmingen in Italië waar inmiddels zes-tig procent van de omzet (twaalf miljoen) wordt verdiend.

Het winnen van twee toonaangevende prijzen in de transportsector is volgens Kuipers de com-binatie van ondernemerschap en goed perso-neelsbeleid. “We investeren in personeelsbeleid om onze medewerkers te motiveren en de kos-ten te reduceren.” Zo investeert het bedrijf in chauffeursopleidingen. Alle chauffeurs legden de afgelopen jaren een test af in een trucksimu-lator waarmee het bedrijf hun rijstijl kon ana-lyseren. Vervolgens werden door scholing hun zwakke punten verbeterd. Daarnaast mogen ze van Kuipers niet sneller rijden dan 84 kilometer per uur terwijl andere chauffeurs 90 als snelheid

aanhouden. Volgens Kuipers veroorzaakt dit nau-welijks tijdverlies: “Of je nu met 84 of 90 naar Milaan rijdt, het tijdverlies is niet groter dan één sanitaire stop. Deze maatregelen leveren een jaarlijkse besparing op van tienduizenden liters brandstof. Ook het aantal schades daalde met 25 procent.” Kuipers gaat dan nog voorbij aan de lagere onderhoudskosten door bijvoorbeeld de verminderde slijtage aan banden en remmen. Het ziekteverzuim bij Kuipers Logistics is met 2,5 procent de helft minder dan het gemiddelde van de sector. Wat Kuipers toeschrijft aan de relatief lage werkdruk. “We leven de rijtijdenwet strikt na. Daarnaast leggen onze chauffeurs voor hen bekende trajecten af. Wanneer je onder tijdsdruk de weg moet zoeken, maakt dat de werkdruk onevenredig hoog.”

OvervalDe veiligheidsmaatregelen werden aangescherpt na een overval in Italië. Een aantal jaren geleden over-vielen criminelen een chauffeur op een parkeerplaats langs de snelweg in de buurt van Rome. Ze bonden de chauffeur vast met tape, blinddoekten hem en losten vervolgens de vrachtauto op een afgelegen plaats. Daarna reden ze terug naar een parkeerplaats waar de chauffeur er na een half uur in slaagde zich te bevrijden en de politie te alarmeren. “Vanaf dat

moment overnachten onze chauffeurs in Italië alleen op bewaakte parkeerplaatsen of op het terrein van de klanten.” Ook het pand van Kuipers Logistics in Oldenzaal is bewaakt met camera’s.De kracht van zijn logistieke concept is volgens Kuipers de betrouwbaarheid. De klanten zijn daarom bereid extra transportkosten te betalen. Omdat Oost-Europese transportbedrijven een andere invulling geven aan afspraken, vreest Kuipers hun concurrentie niet. Hij constateert overigens dat het prijsverschil tussen Nederlandse en Poolse trans-porteurs steeds kleiner wordt. “In het verleden reden ze voor de helft van de prijs, nu stijgen de lonen in Polen en schommelt het prijsverschil tussen vijftien en twintig procent.” Wel stelt hij vast dat de filedruk het zijn chauffeurs steeds lastiger maakt. Niet alleen in Nederland maar overal in Europa. Zo staat ook het verkeer in de regio Milaan regelmatig muurvast. Kuipers pleit daarom voor meer asfalt. Zijn pleidooi valt waarschijnlijk niet in goede aarde bij mensen bij wie het milieu hoog in het vaandel staat. Ook Kuipers streeft naar een duurzame samenleving, maar vindt dat tegenstanders van meer asfalt vooral nuchter moeten blijven: “Iedereen wil dat het brood bijtijds in de supermarkt ligt. Wanneer vrachtwagens te lang en te vaak in de file staan, komt de bevoorrading van de winkels in gevaar. Dat wil toch ook niemand.” ■

Harrie kuipers van Kuipers Logistics in Oldenzaal ziet dat het prijsverschil tussen Nederlandse en Poolse transporteurs kleiner wordt. “Vroeger was het de helft van de prijs, nu stijgen de lonen in Polen en schommelt het prijsverschil tussen vijftien en twintig procent.”

Twentevisie 05/2008 11

(door Carrie ten Napel) Gekie Meins is ortho-pedisch chirurg in het Twenteborg ziekenhuis in Almelo. Haar specialiteit: kruisbanden. Daarnaast is ze ook de clubarts van FC Twente. Gezien haar reputatie behandelt ze veel meer topsporters, onder wie Arjen Robben (voetbal-ler van Real Madrid). Haar droom is het opzet-

ten van een eigen privékliniek, alleen gericht op sportblessures. Als dat lukt, is ze niet alleen de eerste vrouw, maar ook de eerste arts die een sportkliniek in Nederland opent.

In mijn vorige verhaal ontmoette ik powerfeministe Heleen Mees. Zij vindt dat vrouwen nog steeds de tweede sekse zijn in Nederland en nauwelijks carrière maken. Hoe ervaar jij dat in de medische wereld?“Ik ben het daar deels wel mee eens. Ik denk dat, als je dezelfde positie wilt bereiken, je als vrouw je wel meer moet bewijzen dan een man. Ook in mijn wereld. Ik was de zesde vrouwelijke ortho-peed die in opleiding ging. Dat was heel bijzonder en het was moeilijk om daar een plek te veroveren. Er zijn nog steeds maatschappen die geen vrou-wen aannemen. Voornamelijk in de chirurgie. Dit vak is helaas nog niet ingericht voor de vrouw. Er wordt verwacht dat je altijd en overal aanwezig kunt zijn. Dat is moeilijk te combineren met een gezin en huishouden.”

Heb je er veel voor moeten opgeven om dit bereiken?“Het leven loopt zoals het loopt. Als ik een gezin had gehad, dan had ik hier niet kunnen werken, want je moet heel flexibel zijn. Zeker ook met mijn werk erbij voor FC Twente. Maar ik prijs mezelf ook gelukkig dat ik dit werk kan doen. Ik werk vier dagen in het ziekenhuis en daarnaast anderhalve dag bij FC Twente. Maar bij een voetbalclub moet je ook 24 uur per dag paraat staan. Het gebeurt regelmatig dat ik een speler direct moet onder-zoeken. Dat moet dan tussen de andere patiënten door. Niet alleen ik moet flexibel zijn, maar ook mijn collega’s die dan mijn werkzaamheden waar-nemen. Ze moeten zich niet aan je gaan ergeren en er last van krijgen. Als er echt geen mogelijkheid is tot overnemen, dan gaat het ziekenhuis voor.”

In welke situatie merk je in het zieken-huis dat je een vrouw bent?Fysiek natuurlijk, ik ben vrij sterk, maar ik merk het wanneer ik moe ben. Toen ik assistent was, waren er tien chirurgen en dertien assistenten.

‘Ik ben de enige uit mijn familie die is gaan studeren; mijn moeder had daar moeite mee’

Car r ie ten Napel op de bank bi j or thopedisch chirurg en clubar ts van FC Twente Geke Meins. “Ik wil graag mijn eigen privékliniek opzetten hier in Twente. Ik zou best alleen van spor ters kunnen leven. Ik krijg zoveel aanvragen.”

Voor Twentevisie portretteert Carrie ten Napel een aantal succesvolle ondernemende vrouwen uit het oosten des lands; een zoek-tocht naar de carrièrevrouw. In dit nummer Gekie Meins, orthopedisch chirurg. Ten Napel kreeg thuis de journalistiek met de paplepel ingegoten van vader Evert (Studio Sport). Ze werkte zelf als sportjournalist voor Tien (het televisiekanaal van John de Mol, inmiddels ter ziele en ze is dit televi-sieseizoen presentatrice van het praatpro-gramma En Dan Nog Even Dit (dagelijks bij TV Oost).

Gekie Meins, clubarts FC Twente,

12 Twentevisie 05/2008

interview | carrièrevrouw

Ik was de enige vrouw. Na een lange dag wer-ken ben je allemaal moe. Het verschil was dat er bij mij rekening mee werd gehouden, maar bij de mannen niet. Heel positief voor mij, maar niet eerlijk. Ik had een andere positie dan de man-nen, maar ik ben als vrouw altijd geaccepteerd. En wil je carrière maken, dan moet je het zelf doen. De eisen zijn wel die van de mannenwereld. Ook al heb je dezelfde kwaliteiten, je moet ze niet het idee geven dat je een vrouw bent en andere omstandigheden nodig hebt.”

En hoe zit dat bij patiënten,?“Oh, bent u dokter Meins? Ik dacht dat we een man zouden krijgen, haha. Maar daarna krijg ik alleen leuke en positieve reacties, omdat je toch beoordeeld wordt op wat je kunt. En ik ben blijk-baar goed in mijn vak. Het is best bijzonder dat ik zover gekomen ben. Ik kom uit een klein dorpje in Groningen, Bellingwolde. Ik ben de enige die gestudeerd heeft in de familie. Ik kon goed leren, had een hoog IQ. De rest uit mijn klas zat op LBO-niveau. Ik had gelukkig een leraar die dat door had. Hij gaf mij extra opdrachten. Toen ik van de lagere school af ging zei hij ‘Gekie, ik zie wel een arts in jou’. Toen had ik nog geen idee. Ik ging als enige uit het dorp naar het VWO. Ik was altijd al goed in sporten en heb daarom eerst de sportacademie gedaan en ben daarna pas geneeskunde gaan stu-deren. Mijn moeder had daar toentertijd erg veel moeite mee. Het paste niet in haar belevingswe-reld. Het maakte haar onzeker. Ze voelde zich dom ten opzichte van artsen. Ik ben blij dat ik toch mijn droom heb verwezenlijkt, ook al ben ik daar niet in gestimuleerd.”

Maar je bent dus pas laat geneeskunde gaan studeren?“Klopt, pas toen ik 26 jaar was. Mijn ouders wil-den ook niet mijn tweede studie betalen. Ik heb tijdens mijn studie gewerkt als sportlerares bij een gymnastiekvereniging en in de zomermaanden als zwemlerares/badjuffrouw in een zwembad. Ik heb mijn studie op die manier kunnen betalen. En door discipline heb ik in zes jaar alles afgerond.”

Hoe ben je dan in de voetballerij terecht gekomen?“Ik kon na mijn studie als assistent in Enschede aan de slag en daar ook mijn vervolgstudie chirur-gie volgen. Mijn promotieonderzoek deed ik bij de bekende sportarts dokter Vierhout. Hij liet mij ken-nismaken met kruisbandoperaties en hij heeft mij

in contact gebracht met FC Groningen. Daar heb ik twaalf jaar gewerkt. Dit seizoen ben ik overgestapt naar FC Twente. Eigenlijk de eerste transfer dus binnen de medische staf, haha.”

Hoe was het destijds om als groentje in de voetballerij te werken?“Ik was de eerste vrouw, best gek. Ik dacht dat de jongens dat raar zouden vinden. Ik ben best verle-gen van mezelf, dus heb ik me eerst op de achter-grond gehouden. Dat was ook goed, maar het heeft ook voordelen dat ik vrouw ben. Sport is natuurlijk heel mentaal. Ik merk dat de jongens ook met me komen praten. Dat is wel heel leuk. Je bent erg betrokken bij het team. Zoals laatst met Orlando Engelaar (speler FC Twente), toen hij geblesseerd was. Die jongen zat tegen het Nederlands elftal aan en was natuurlijk bang dat zijn blessure hem die plek zou kosten. Dan behandel je niet alleen, maar praat je ook veel met elkaar. Ik heb maar één keer gehad dat een Braziliaanse speler zich door een mannelijke arts wilde laten behandelen. Hij was tijdens de wedstrijd in zijn ballen geknepen en dat wilde hij niet door mij laten onderzoeken. Dat moet je respecteren, dat heeft ook met cul-tuur te maken. Verder heeft nog nooit een speler mij geweigerd.“

Waarom zijn er dan niet meer vrouwelijke artsen in de voetballerij?“Weet ik niet. Ze proberen je wel uit natuurlijk, daar moet je mee om kunnen gaan. Het maakt mij niet uit of er meer vrouwen in de voetballerij komen. Maar mijn advies zal zijn dat je wel in het wereldje moet passen, en blijf vooral jezelf. In het begin heb ik wel eens seksistische opmerkingen gehad, maar dat gaat allemaal langs me heen.”

Je zit natuurlijk ook als enige vrouw in de kleedkamer, is dat niet raar?Ja, maar ik heb gelijk aan hen gevraagd of ze daar moeite mee hebben. Ze lopen overal door de kleed-kamer in hun blote gat, dus ik denk niet dat ze daar een probleem van maken. Maar ze kregen wel eens van de fysiotherapeut te horen ‘Hey Gekie is erbij, doe eens een handdoekje om’. Ik zelf heb er

geen moeite mee. Ik ben hier als dokter en niet als vrouw. En we weten allemaal hoe een man eruit ziet. Maar dat heeft ook met je eigen instellingen te maken. Als jij het verschil niet aangeeft tussen man en vrouw, dan zien zij dat ook niet.

Voor een verlegen meisje uit Bellingwolde vind ik dit heel wat hoor.“Ha ha, je moet het gewoon niet ingewikkelder maken dan het is. Natuurlijk is alles wat je voor het eerst doet eng. Toen ik voor het eerst het veld in moest rennen in een vol stadion voelde ik wel even alle ogen op je gericht. Het publiek roept ook echt niet altijd leuke dingen. Ik heb ook wel eens een discussie met een scheidsrechter. Als ik vind dat hij een overtreding had moeten bestraffen, zeg ik dat. Dan krijg ik meestal een opmerking terug zoals ‘als jij je nou met jouw zaken bezig houdt doc, doe ik dat met de mijne'… Leuk toch. Ik zit net zo fanatiek op de bank als de rest.”

Heb je een droom?Ik wil graag mijn eigen privékliniek opzetten hier in Twente. Op die manier hoef ik niks meer geforceerd te combineren en ben ik eigen baas. Zo kan ik ook alleen de dingen doen die ik leuk vind, namelijk knieën en enkels behandelen, echt de sportblessures. Ik zou best alleen van (top)sporters kunnen leven, ik krijg zoveel aan-vragen. En ik wil niet dat de patiënten in het ziekenhuis daar de dupe van worden. Het is niet goed om een bevoorrechte positie in het zieken-huis te hebben, ik wil geen scheve ogen van mijn collega’s. Maar dan komt wel weer de onzekere Gekie om de hoek kijken. Het is best een hele operatie, al zijn er wel investeerders te vinden en de vergunningen lijken mij ook geen probleem zijn. Ik ben eigenlijk nu ook te druk met al mijn werk om dit nog ernaast te moeten opzetten. Het is best vermoeiend allemaal.”

Maar daar ben je straks vanaf. Je hebt investeerders, genoeg patiënten, wat houdt je tegen?“Angst en onzekerheid. Misschien ben ik bang om mijn reputatie kwijt te raken. Ik wil het binnen nu en twee jaar gerealiseerd hebben, anders doe ik het nooit meer. Ik weet dat ik het kan. Ik heb gewoon iemand nodig die de zakelijke kant doet, want daar ben ik niet goed in. Het zou wel gaaf zijn hè, de eerste sportkliniek in Nederland. En dat ik dat als eerste vrouw zou realiseren, is wel iets om trots op te zijn.” ■

wil privékliniek opzetten

‘Ik ben blij dat ik toch mijn droom heb verwezenlijkt, ook al ben ik

daar niet in gestimuleerd’

Twentevisie 05/2008 13

Nieuwe Successiewet: Leuker kunnen wij het niet maken

column | financieel accentVrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op www.twentevisie.nl

Tijdens een gastcollege aan de universiteit van Tilburg heeft Staatssecretaris De Jager van Financiën op 14 april 2008 zijn plan-nen geschetst inzake het invoeren van een nieuwe ‘Wet schenk en erfbelasting’.

Hij vergeleek de huidige successiewet met een 150 jaar oud gebouw met vele mankementen. Dit oude gebouw levert de staat echter wel twee miljard euro aan successie- en schenkingsrechten op. Sloop is derhalve volgens de staatssecretaris niet aan de orde, wel een grondige renovatie zodat de huidige (huur)opbrengst van twee miljard euro per jaar niet in gevaar komt.

VereenvoudigingWeliswaar gaan de tarieven omlaag maar door een zogenaamde verbreding van de heffingsgrondslag wordt ervan uitgegaan dat de opbrengst voor de staat minimaal hetzelfde blijft. Hetzelfde uit-gangspunt derhalve als bij de recente verlaging van de vennootschapsbelasting.“Speerpunt van zijn beleid is vereenvoudiging: als het makkelijk kan, gaan we het ook makkelijk doen. De huidige wet is behoorlijk ingewikkeld, zeker als je kijkt naar bijvoorbeeld bedrijfsopvol-ging, dat lijkt net een bord spaghetti,” aldus de staats secretaris.Waar de huidige wet nog uitgaat van de persoon van de schenker respectievelijk de persoon van de erflater, wil de staatssecretaris straks de verkrijger centraal stellen. Desondanks zal, om heffingslek-ken te voorkomen, de persoon van de schenker res-pectievelijk erflater niet geheel losgelaten worden als uitgangspunt voor de belastingheffing.

Hoogte van de tarieven In de huidige wet zijn er als gevolg van de vier tariefgroepen, met elk zeven schijven, achtentwin-tig verschillende tarieven. Een vereenvoudigingslag is daar dringend nodig. De opzet is dat slechts twee groepen verkrijgers over blijven, namelijk partners en kinderen enerzijds en overige verkrijgers ander-zijds. De voorkeur van de staatssecretaris gaat uit naar één belastingtarief per groep. Voor partners en kinderen zou dat niet hoger mogen zijn dan 20%. Nu is dat maximaal 27%. Voor overige ver-krijgers zou dat onder de 50% moeten blijven. Nu is dat maximaal 68%.

Bedrijfsopvolging Voor bedrijfsopvolging in familiesfeer bestaat een ruime faciliteit. Deze faciliteit zal in essentie blij-

ven bestaan, maar zal eenvoudiger worden vorm-gegeven. De bedoeling is dat de voortzettingseis en de conserverende aanslag die in dit kader wordt opgelegd, gewijzigd worden.

Constructiebestrijding Volgens de staatssecretaris is het soms mogelijk door constructies successierechten te ontlopen. Voorbeelden zijn volgens hem niet alleen het onderbrengen van het vermogen in een trust die in een belastingparadijs is gevestigd, maar ook keuzetestamenten waarbij de nabestaanden de keuze hebben uit een reeks aan mogelijkheden om de belasting zo laag mogelijk te houden en testa-menten waarbij generaties worden overgeslagen (ik-opatestament) of waarin een hoge rente voor de vorderingen op de kindsdelen wordt opgeno-men. Deze vormen van testamenten zijn de laatste jaren veelvuldig gebruikt voor niet alleen onderne-mers maar ook voor privé-personen!Met de nieuwe wet wil de staatssecretaris derhal-ve niet alleen een einde maken aan trustconstruc-ties maar ook aan deze vormen van testamenten, zoals de genoemde combinatie/keuzetestamenten, ik-opa testamenten maar ook aan (super-)turbo-testamenten.Het is de bedoeling in de nieuwe wet om deze en andere ‘constructies’ uit te sluiten en hierdoor de grondslag waarover successierechten wordt geheven te verbreden en zodoende de geplande verlaging van de tarieven qua opbrengst voor de schatkist te compenseren.

Defiscaliseren van overbedelingsschuldenDe staatssecretaris overweegt ook om de vorde-ringen uit een langstlevendentestament te defis-caliseren. De nieuwe wet zou dan meer kunnen aansluiten bij de economische realiteit. In de hui-dige wet is het zo dat indien bijvoorbeeld één van de ouders overlijdt, de kinderen belasting betalen over hun deel van de erfenis, terwijl het gebruik van de tot de nalatenschap behorende goederen toekomt aan de langstlevende ouder. Meer aan-sluiten bij de economische realiteit zou betekenen dat in de genoemde situatie alleen de langstleven-de belastingplichtige is, die verkrijgt immers het gebruik van de goederen. De kinderen zouden pas belastingplichtig worden na het overlijden van de langstlevende. Meer aansluiten bij de economische realiteit zou bijvoorbeeld ook kunnen betekenen dat, indien een schenking wordt herroepen, over de tussentijdse periode belasting wordt geheven bij de begiftigde.

Ten slotte De bouwtekeningen voor de nieuwe Wet schenk- en erfbelasting zijn nog niet klaar. Het wetsvoor-stel schenk- en erfbelasting zal naar waarschijn-lijkheid medio 2009 worden ingediend. Het is de bedoeling dat de wet per 1 juli 2010 in werking zal gaan treden. Bovengenoemde contouren van de nieuwe successiewet zijn geschetst naar de status van 14 april 2008. Natuurlijk kunnen deze contouren in de aankomende periode nog (ingrij-pend) wijzigen. Wel is het aan te raden om in voorkomende geval-len met deze geplande wetswijziging reeds reke-ning te houden. Eén ding is derhalve zeker: ook deze geplande wetswijziging maakt het er niet gemakkelijker op!

mr. N.A.M. RerinkDe auteur is als belastingadviseur werkzaam bij Ten Kate & Huizinga, Enschede

Twentevisie 05/2008 17

Bedrijfsopvolging, dat is BOF-fen!

column | notarieel adviesVrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op www.twentevisie.nl

Iedere ondernemer krijgt een keer te maken met bedrijfsopvolging. Voor veel ondernemers is het vinden van de juiste opvolger al een heel proces. Maar ook zijn er veel onderne-mingen die worden voortgezet in de familie van de ondernemer. Door de bedrijfsopvolging op tijd en zorgvuldig te plannen en gebruik te maken van de bedrijfsopvolgingsfaciliteiten (de ‘BOF’) in de Successiewet, kan betaling van (te) veel successie- of schenkingsrechten worden voorkomen. U hoeft het alleen maar goed te plannen!

Iedere ondernemer weet het: Bedrijfsopvolging dient geen gebeurtenis te zijn, maar een zorgvuldig gepland proces. Toch zijn er nog te veel onderne-mers die hun zaken op dit gebied niet goed gere-geld hebben. Doodzonde! Als de bedrijfsopvolging u ‘overkomt’, bijvoorbeeld door plotseling overlijden, is vaak veel meer successierecht verschuldigd dan wanneer de overdracht van tevoren zorgvuldig door de ondernemer is gepland. Die planning bestaat voor een groot deel uit het maken van een goed ‘ondernemerstestament’ en het opzetten van de juiste ondernemingsstructuur. Op die manier kan een enorme belastingbesparing worden bereikt. Ook ondernemers die al tijdens leven hun onderne-ming willen overdragen door (gedeeltelijke) schen-king van ondernemingsvermogen, kunnen gebruik maken van de BOF.

bedrijfsopvolgingsfaciliteitenDe bedr i j f s opvo lg ings f ac i l i t e i ten in de Successiewet moeten voorkomen dat de heffing van successie- of schenkingsrechten het voort-bestaan van uw onderneming in gevaar brengt. Bij overgang van de onderneming door schenken of overlijden kan de belastingheffing immers een belemmering zijn. Dat heeft de overheid willen voorkomen. Sinds 2002 zijn er drie faciliteiten in de Successiewet opgenomen. Voor al deze faciliteiten geldt dat er sprake moet zijn van ondernemingsvermogen dat door schen-king of overlijden wordt verkregen én dat de onderneming ten minste vijf jaren door de verkrij-ger moet worden voortgezet.De faciliteiten:1. De waarde van het ondernemingsvermogen (dat

de grondslag vormt voor de heffing) mag voor een lagere waarde in aanmerking worden geno-men. Niet voor de waarde in het economisch verkeer of voor de liquidatiewaarde, maar voor de lagere going-concern waarde.

2. De waarde van de onderneming is voor 75 % vrijgesteld (!) van belastingheffing.

3. Voor het resterende (belaste) gedeelte van het verkregen ondernemingsvermogen wordt op verzoek uitstel van betaling verleend voor een periode van tien jaren.

Mits uw vennootschapsstructuur op de juiste wijze is opgezet, is de bedrijfsopvolgingsfaciliteit ook van toepassing op de verkrijging van aandelen. Een tijdig advies is hier dus van groot belang.

Overdracht bij levenDe ondernemer die bij leven zijn onderneming of een gedeelte daarvan wil overdragen dient er ruim op tijd voor te zorgen dat zijn ondernemings-vermogen of zijn vennootschapsstructuur, op de juiste wijze is opgezet. Indien de ondernemer zijn opvolger wenst te bevoordelen door hem het ondernemingsvermogen of een gedeelte daarvan bij leven te schenken, zou normaal gesproken schenkingsrecht verschuldigd zijn. Door de over-dracht op de juiste wijze vorm te geven kan een beroep op de BOF worden gedaan. Een schenking van ondernemingsvermogen zal doorgaans plaats-vinden bij overdracht van de onderneming aan één of meer kinderen van de ondernemer. Behalve aan-dacht voor een zorgvuldige planning zodat de BOF kan worden toegepast, verdient hier ook de positie van eventuele overige kinderen aandacht. Overdracht bij overlijdenDe ondernemer die niet bij leven zijn onderneming heeft overgedragen, laat de onderneming bij zijn overlijden na aan zijn erfgenamen. Wanneer de onderneming door een of meer van de erfgenamen zal worden voortgezet kan ook hier de BOF wor-den toegepast. De ondernemer doet er goed aan voorbereidingen te treffen voor deze situatie: door herstructurering van zijn onderneming of ven-nootschap maar ook door het opstellen van een testament waarin de voortzetting wordt geregeld. Uitgangspunten hierbij zijn maximale belastingbe-sparing en een gelijke verdeling van de nalaten-schap onder de erfgenamen. Door toepassing van de BOF kan een gelijke verdeling van de nalaten-schap namelijk netto heel anders uitpakken indien niet alle erfgenamen het bedrijf voortzetten.Een simpel voorbeeld. Een ondernemer met drie kinderen en een vermogen drie miljoen, waarvan één miljoen ondernemingsvermogen, overlijdt. De bedrijfsopvolger erft het ondernemingsvermogen van één miljoen: voor zijn verkrijging geldt 75% vrijstelling en voor het overige kan uitstel van

betaling worden gevraagd. De andere twee kin-deren erven eveneens ieder een vermogen van één miljoen, maar hierover is het gewone successie-recht verschuldigd, in 2008 ongeveer twee ton, zodat zij netto minder overhouden. Voor deze ondernemer is het mogelijk een en ander zodanig te regelen dat het ondernemings- en overig vermogen gelijk wordt verdeeld tussen de kinderen, terwijl zeggenschap en waardestijging van de onder-neming bij de beoogde opvolger terecht komen. Voor de gehele verkrijging geldt op deze manier dat de maximale vrijstelling wordt benut, dat alle kinderen een gelijk netto erfdeel verkrijgen én dat de bedrijfs-opvolger zelfstandig kan beslissen en alleen deelt in de toekomstige waardestijging van het bedrijf. En daar was het allemaal om begonnen!

Wat moet de ondernemer doen?Met een goed ondernemerstestament en een zorg-vuldig opgezette vennootschapsstructuur of struc-turering van uw ondernemings- en privévermogen, zijn vele successierechtelijke voordelen te behalen. Daarnaast verkleint u de kans op problemen en geruzie bij de afwikkeling van uw nalatenschap en stelt u de continuïteit van uw onderneming veilig. Ook wanneer de overdracht van de onderneming nog ver weg lijkt loont het om tijdig advies in te winnen. Een verstandige ondernemer zal zijn zaak-jes dan ook ruim op tijd regelen bij de notaris. ■

Mr. Mariëtte Plaggemars. De auteur is werkzaam als notaris verbonden aan de sectie ondernemingsrecht bij Suwijn Notarissen te Hengelo(O)

Mr. Dolf Plaggemars.De auteur is werkzaam als kandidaat-nota-ris verbonden aan de sectie onderneming bij Suwijn Notarissen te Hengelo(O)

Twentevisie 05/2008 15

(door Jan Medendorp) Toen MediaMarkt en BCC zich vestigden langs de A1 bij Hengelo viel de één na de andere televisieverkoper (Megapool, Expert, Grote Een) in Hengelo om. Er is, afgezien van een specialistenzaak-je als LEC, weinig ruimte op de markt meer over. In de meubelsector leek het net zo te gaan. In Oldenzaal is de grote woonboulevard onlangs aan de tand des tijds aangepast en in Hengelo verrees een blauwe doos van Ikea. Resink, ooit een gerenommeerde meubelboer in Enschede, kon het niet langer bolwerken. Niet op het allermooiste plekje, ergens langs de Deurningerstraat in Hengelo, houdt fami-liebedrijf Van der Deen het al precies vijftig jaar vol. Een zoektocht naar het geheim.

Dat geheim is er eigenlijk niet. Renk (46) en Richard (54) leiden het bedrijf met dertien per-soneelsleden. Over geld (omzet, winst) willen

ze absoluut niet praten. De vrouw van Richard doet de boekhouding. Het bedrijf bestaat wel-iswaar vijftig jaar, maar in de beginjaren had pa Van der Deen een groothandel in vooral textiel, zoals kokosmatten, dekens en dergelijke. Pas later kwamen daar meubels bij. De broers zijn nu gek met het bedrijf, maar dat was niet altijd zo. Richard zat op de AKI en was voornemens elders zijn heil te zoeken. “Maar ik ben tijdens mijn stage afgehaakt en ben alsnog in de zaak terecht gekomen.”

ReputatieDe broers zijn in de afgelopen jaren wel zoe-kende geweest naar de toekomst van Van der Deen. Er was ooit sprake een designwinkel in het centrum, in de Beursstraat in het oude pand van RTV Oost. En jaren geleden heeft Van der Deen gesproken met projectontwikkelaar en gemeen-te over verhuizing naar het winkelplein bij Ikea.

“Wij wilden dolgraag uitbreiden.” En toen het te lang duurde en de plannen ongeveer om de week werden aangepast, werd de knoop doorgehakt:

“Wij blijven zitten waar we zitten.” De broers werden in hun beslissing toentertijd ‘geholpen’ door de buurman die zijn bedrijf verkocht aan Van der Deen. “Ik zie natuurlijk ook die file naar het Plein op Westermaat. Maar voor welke win-kel gaan ze daar naar toe? Gaan die mensen een dagje uit of gaan ze echt meubels kopen? Bij ons komen ze voor Van der Deen en voor nie-mand anders.”Van der Deen heeft altijd de reputatie gehad

Woonboulevards ten spijt, ‘wooninspirator’ Van der Deen houdt het al vijftig jaar vol

‘We blijven zitten waar we zitten’

‘Resink was een heel goed bedrijf, de laatste jaren is het gewoon ingeslapen’

18 Twentevisie 05/2008

een dure winkel te zijn. “Ik weet het, maar het klopt niet. Wij verkopen meubels vanaf het middensegment. Dat betekent dus dat je bij ons geen stoelen, tafels of kasten voor een paar centen kan kopen. Dat is er gewoon niet, dat willen we ook niet, want dat heeft niets met de kwaliteit te maken die wij willen bieden. We willen ook wel meubels aanbieden in het lagere segment, maar in dat segment is juist de stof erg bepalend en dan zouden we onze filosofie moeten loslaten dat alles bij ons mogelijk is. Wij behoren tot de grotere afnemers van een aantal fabrikanten, ondanks dat wij in volume, in vier-kante meters niet de grootste zijn, maar wel wat verkoopsommen betreft.”

Nee durven zeggenNatuurlijk rept Van der Deen over de kwali-teit, persoonlijk advies, de service, de mense-lijke benadering, maar waarom komen klan-

ten uit het hele land naar Hengelo? Waarom zijn er veel klanten voor wie Van der Deen al jarenlang de totale inrichting verzorgt? “Misschien omdat wij ook ‘nee’ durven te zeggen. Tegen fabrikant en klant.” Renk: “Alle verkopers, ook meubelverkopers, zijn ja-knik-kers. Maar de kunst is om een klant serieus advies te geven en een keer te zeggen ‘nee dat moet u niet doen’ of ‘daar kunt u beter mee wachten’. Dat wordt gewaardeerd. Je moet luisteren naar de klant, ook niet alles uit de kamer willen praten als je bij een klant bent. Het is mooi als je nieuw verkoopt, maar als er dingen zijn die ingepast kunnen wor-den, dan doen we dat graag.”Richard vult aan: “We gaan veel verder. We worden vaak bij verbouwingen betrokken, denken dan mee, zowel in de particuliere als zakelijke markt. En als bepaalde afmetingen niet te krijgen zijn bij een fabrikant, laten

we dat in onze eigen meubelmakerij op maat maken, zoals hoekbanken, tafels en kasten. Inrichting is voor ons zoiets als een maatpak. Dat geldt ook voor kleuren. Een leverancier biedt vaak maar een beperkt aantal stoffen en kleuren aan voor bijvoorbeeld een stoel, en daar moet je uit kiezen. Niet bij ons. Alles is mogelijk.”Voor een neergang in de economie zijn ze niet bang. “Er zijn gelukkig nog veel mensen die echt zorg en geld willen besteden aan hun inrichting, die mensen waren er altijd en zul-len er ook wel blijven.”

Geen tweede vestigingVerdere groei moet komen op dezelfde plek. En dus wordt er opnieuw met een (andere) buurman gesproken over uitbreiding. Geen tweede vestiging dus. “Dan moet je een vesti-gingsdirecteur aanstellen, nee, wij zijn hier al erg druk. Om onze bedrijfsfilosofie te bewa-ken, willen we er zelf bovenop zitten. Anders verlies je de aandacht voor de klant. In een groot warenhuis verzand je vaak. Vandaag staat de verkoper bij de lampen, morgen bij de boekenplanken. Bij ons is elke verkoper een adviseur die de klant over de inrichting van a to z kan bedienen omdat hij of zij verstand van zaken heeft en moet hebben. En als het wat minder gaat, zijn het juist vaak de fili-alen die omvallen.” Toch heeft Van der Deen serieus gekeken naar een overname van het failliete Resink. Maar daar was de Schwung uit, zagen ze. “Resink was een heel goed bedrijf, de laatste jaren is het gewoon inge-slapen. Dat hoor je ook van klanten die daar zijn geweest, ze werden slecht geholpen. De klant wil aandacht en geef je hem dat niet, dan ben je hem kwijt en dan zie je hem ook niet meer terug. Die jongens hadden er ook geen zin meer in, hoorden wij van fabrikan-ten en vertegenwoordigers. Ja, en dan gaat het hard.” ■

interview | familiebedrijf

Richard (links) en Renk van der Deen: “Wij behoren tot de grotere afnemers van een aantal fabrikanten, ondanks dat wij in vol-ume, in vierkante meters niet de grootste zijn, maar wel wat verkoop sommen betreft.”

‘Ik zie natuurlijk ook die file naar het Plein op Westermaat. Gaan die mensen een dagje uit of gaan ze

echt meubels kopen? Bij ons komen ze voor Van der Deen en voor

niemand anders’

Twentevisie 05/2008 19

Werkgevers opgelet! Reïntegreren kun je leren!Uw reïntegratieverplichtingen ten behoeve van de zieke werknemer moet u als werk-gever niet te licht opvatten. Het UWV kan u verplichten het loon met maximaal één jaar door te betalen, als u tekortschiet in uw wet-telijke reïntegratieverplichtingen. U kunt in het slechtste scenario zelfs worden verplicht gedurende drie jaar het loon van uw zieke werknemer door te betalen.

Daarnaast bestaat het risico dat de zieke werkne-mer om ontbinding van de arbeidsovereenkomst verzoekt. De kantonrechter beoordeelt in de ontbindingsprocedure onder meer de reïntegra-tie-inspanningen van beide partijen. Hoewel de kantonrechter niet de genoemde loondoorbeta-lingverplichting op kan leggen, kan hij het ontbre-ken van voldoende reïntegratie-inspanningen in de hoogte van de ontbindingsvergoeding een rol laten spelen. Zoals de kantonrechter in Nijmegen onlangs liet zien.

De feitenDe werknemer Jan, geboren op 5 mei 1950, is sinds 1986 bij de werkgever in dienst als maat-schappelijk werker. Het salaris van de werknemer bedraagt € 2.896,- bruto per maand voor een 24-urige werkweek.

WerkomstandighedenTussen 2003 en 2007 hebben a) meerdere wis-selingen in het management plaatsgevonden b) twee psychiaters ontslag genomen en c) twee collega’s van Jan suïcide gepleegd. Op 12 janu-ari 2006 wordt Jan ziek. De bedrijfsarts is van mening dat Jan psychische klachten heeft, die voor een deel worden veroorzaakt door werkge-relateerde administratieve zaken. De bedrijfsarts verklaart Jan met ingang van 1 februari 2006 weer arbeidsgeschikt. Jan is het niet mee eens met deze beslissing en vraagt het UWV om een deskundigenoordeel. Het UWV is van mening dat hij arbeidsongeschikt is. De door Jan ingescha-kelde psycholoog en psychiater zijn van mening dat Jan leidt aan forse psychische klachten, die onder andere te maken hebben met zijn twee col-lega’s die suïcide hebben gepleegd.

De reïntegratie van Jan mislukt en op 27 maart 2007 meldt Jan zich opnieuw ziek. Jan verzoekt ontbinding van zijn arbeidsovereenkomst onder toekenning van een forse vergoeding, omdat hij van mening is dat, wegens verandering van

omstandigheden, verdere voortzetting van het dienstverband niet van hem kan worden gevergd.

Toets reïntegratieDe kantonrechter wijst het verzoek van Jan toe. De kantonrechter beoordeelt vervolgens in wiens risicosfeer de ontbindingsgrond valt. Volgens Jan is hij door de onveilige werksituatie, zoals het gebrek aan nazorg, ziek geworden en heeft de werkgever niet aan zijn reïntegratiever-plichtingen voldaan. Dit laatste wordt ondersteund door het deskundigenoordeel van het UWV. De werkgever is van mening dat Jan geen vergoe-ding toekomt omdat hij niet wilde reïntegreren in een andere functie. Het UWV was echter van oordeel dat dit geen passende functie betrof. Er is dus, volgens de kantonrechter, geen sprake van het weigeren van een passende functie.

De kantonrechter oordeelt dat arbeidsonge-schiktheid mede haar oorzaak vindt in de werk-omstandigheden. Omdat de werkgever met deze werkomstandigheden bekend was, was extra zorgvuldigheid bij de reïntegratie geboden. De werkgever heeft echter niet aan zijn reïntegra-tieverplichtingen voldaan. De kantonrechter neemt het de werkgever vooral kwalijk dat er amper evaluatiegesprekken tussen de leiding-gevende en Jan hebben plaatsgevonden, terwijl de bedrijfsarts had geadviseerd deze gesprek-ken tweewekelijks te laten plaatsvinden. Verder rekent de kantonrechter de werkgever aan, dat Jan weinig tot geen begeleiding bij zijn reïnte-gratie heeft gehad.

Nu de werkgever niet aan zijn reïntegratiever-plichtingen heeft voldaan, komt de kantonrechter tot het oordeel dat de verandering in omstandig-heden grotendeels in de risicosfeer van de werk-gever ligt. De kantonrechter vermeldt expliciet dat de suïcide van de twee collega’s bij dit oor-deel geen rol hebben gespeeld. De ontbindings-vergoeding wordt vastgesteld op € 200.830,-, hetgeen het dubbele van een neutrale ontbin-dingsvergoeding bedraagt.

ConclusieIndien u als werkgever niet aan uw reïntegra-tieverplichtingen voldoet, loopt u grote risico’s. Het UWV kan u een loondoorbetalingverplichting opleggen van maximaal één jaar en de kanton-rechter kan u als werkgever ‘straffen’ in de vorm van een hoge ontbindingsvergoeding.

Zorgt u er dus voor dat u goed op de hoogte bent van de reïntegratieverplichtingen die op u als werkgever rusten. Neemt u ook de adviezen van de bedrijfsarts ter harte. Indien u deze adviezen zonder gegronde reden niet opvolgt, kan u dat duur komen te staan! Indien u van mening bent dat het oordeel van de bedrijfsarts onjuist is, ga dan niet op eigen houtje voor bedrijfsarts spelen, maar vraag een second opinion (deskundigenoordeel) van het UWV. Kleine moeite, groot plezier! ■

Mr. Brigitte SieslingDe auteur is werkzaam als advocaat bij Van Overbeek de Meyer c.s. Advocaten te Deventer

Vrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op www.twentevisie.nl column | juridisch gezien

Twentevisie 05/2008 21

‘Kanshebbers zijn BAM, TomTom, THK, Draka, Ahold’

AEX gaat weer

(door Jan Medendorp) In mei is de AEX met 3% gestegen. “De discussie gaat nog steeds over wel of niet een recessie in de Verenigde Staten,” zegt Wim Steenkamp, beleggingsadviseur van de Rabobank Centraal-Twente.

“De beurs heeft de goede lijn van maart weten door te trekken in april tot in begin mei. De weerstand bij 466 punten zoals wij dit had-den verwacht, werd vrij eenvoudig genomen.

Ik constateer dat de stijging breder gedra-gen wordt. Zwaargewicht Royal Dutch Shell was de laatste weken een sterke stijger mede gevoed door eerste kwartaalcijfers die beter waren dan verwacht. Arcelor Mittal, met een weging van circa 14% in de AEX, blijft ijzer-sterk liggen en nadert haar hoogste punt ooit. Vooralsnog zie ik in de naaste toekomst een AEX tussen 466 en 485 punten met mogelijk een uitstapje naar de 500 punten later dit jaar.

Maar om dat te realiseren zal de langetermijn-trend sterk moeten verbeteren en zullen meer beleggers het vertrouwen moet hervinden.Steenkamp kijkt vooral naar de zogenaamde ‘financials’, zoals ING, Fortis en Aegon die het verschil kunnen maken. “Technisch gezien lig-gen die aandelen er goed bij.De Amerikaanse centrale bank Fed heeft eind april de rente met een kwart procent ver-laagd naar 2%. “De economische groeicij-

Het Rabo-beleggingsspel is een simpel maar leuk spel dat gespeeld wordt tijdens (en vooral in de weken voor) het maandelijkse radiocafé Memphis. Bezoekers kunnen een formulier invullen, anderen kunnen meespelen via internet (www.twentevisie.nl) en de vraag beantwoorden hoe hoog de AEX zal staan tijdens de eerstvolgende Memphis-bijeenkomst op 3 juni. De winnaar van april was mevrouw Kolk-Van Zanten, zij voorspelde 485 punten waar de AEX afsloot op ruim 481 punten. Zij kreeg van Steenkamp een RaboMobiel als prijs.

22 Twentevisie 05/2008

achtergrond | beurs

naar 500 punten

fers in het eerste kwartaal in Amerika vielen mee. Een recessie is dan ook nog steeds geen uitgemaakte zaak. Een verder herstel van de Amerikaanse economie met een renteverho-ging als gevolg van inflatiecijfers in het derde kwartaal is zelfs niet uit te sluiten.”Steenkamp noemt de volgende kanshebbers op de beurs: BAM, TomTom, TKH , Draka, Ahold .

Oostelijke fondsenBij de oostelijke fondsen liep het de afgelo-pen tijd niet allemaal even goed. Met name TKH kon met circa 5% verder oplopen tot bijna 16 euro. ‘Zwakke dol-lar rent groei Ten Cate’, was de kop van het Financieel Dagblad bij het resultaat van Koninklijke TenCate in het eerste kwartaal. “De lage dollarkoers deed een groot deel van de omzetgroei teniet.” De zwakke econo-mische groei in de VS remde vervolgens de vraag naar industriële vezels. Wel profiteerde het bedrijf van de sterkere vraag naar kogel- en brandwerende vezels. TenCate blijft voor-zichtig over de rest van het jaar, maar rekent wel op een winstgroei van 10% per aandeel. De markt rekent overigens op 30%. Het aan-deel moest na de cijfers circa 5% inleveren, maar daarna werd het verlies weer ingelopen. Wij gaan niet verder dan een houden-advies, vooral vanwege de vooruitzichten in de sec-tor industriegroep duurzame consumenten-goederen.

TKH, producent van onder meer kabels en telecomapparatuur, heeft in het eerste kwar-taal een hogere winst en omzet geboekt dan verwacht. Het bedrijf uit Haaksbergen meld-de dinsdag een nettowinst van 11,5 miljoen euro. De winst is 41,6 procent hoger dan in dezelfde periode een jaar eerder. Analisten rekenden in doorsnee op een nettowinst van 10,1 miljoen euro. De omzet van TKH steeg met 29 procent tot 255,2 miljoen euro. Ook dat is meer dan marktvorsers gemiddeld had-den geraamd. “Onze analisten hebben recen-telijk het advies verhoogd naar kopen.”Nedap is nagenoeg onveranderd gebleven op een koers van 28,60 euro. “Voor Nedap geldt bij ons een houden-advies.”

Tip van de WeekIn de afgelopen jaren gaven Wim Steenkamp en Martin Landkroon elke vrijdagmiddag

bij Radio Oost de tip van de week. De tip is met ingang van dit jaar verplaatst van radio naar televisie: elke woensdagavond In de Wandelgangen bij TV Oost. De tips van de heren staan in een kader elders op deze beurs-pagina’s. Om de kwaliteit van de tips te beoor-delen zijn in het kader ook de benchmark-ont-wikkelingen opgenomen.Aan Steenkamp en Landkroon is daarnaast gevraagd aan het begin van het jaar om een

pakket aandelen samen te stellen van tien bedrijven waarvan zij hoge verwachtingen hebben. Natuurlijk mag dat af en toe aange-past worden, maar wel zo min mogelijk. Die tien fondsen staan ook elders op deze pagina’s. “We hebben gekozen voor zowel Nederlandse als buitenlandse ondernemingen, large-, mid- en smallcaps en een aantal beleggingsfond-sen.” Er wordt fictief 10.000 euro per aandeel/beleggingsfonds ingezet. ■

Beleggingsportefeuille Punt Komma

Titels datum aankoop

aankoopkoers

stuks startwaarde huidige koers

huidige waarde

koers-resultaat

divid-enden

resultaat %

Wavin 24/03/2008 € 7,17 1555 € 11.148 € 7,83 € 12.174,02 € 1.026 € 357 12,55%

SNS Reaal 11/01/2008 € 14,40 694 € 10.000 € 13,89 € 9.645,83 € 354- € 0,00 -3,54%

TKH Holding 11/01/2008 € 12,90 775 € 10.000 € 15,90 € 12.325,58 € 2.326 € 0,00 23,26%

Randstad 11/01/2008 € 27,10 369 € 10.000 € 27,77 € 10.247,23 € 247 € 0,00 2,47%

Imtech 11/01/2008 € 13,33 750 € 10.000 € 18,38 € 13.788,45 € 3.788 € 0,00 37,88%

ASML 24/03/2008 € 14,66 627 € 9.198 € 18,75 € 11.763,55 € 2.566 € 0,00 27,90%

Tom Tom 11/01/2008 € 38,18 203 € 7.757 € 22,99 € 4.670,86 € 3.086- € 0,00 -39,79%

Fortis Equity Turkey 11/01/2008 € 256,30 39 € 10.000 € 182,98 € 7.139,29 € 2.861- € 0,00 -28,61%

Black Rock Merill Lynch Latin America Fund

11/01/2008 € 57,61 174 € 10.000 € 57,44 € 9.970,49 € 30- € 0,00 -0,30%

Sam Smart Energy Fund

11/01/2008 € 22,25 449 € 10.000 € 19,59 € 8.804,49 € 1.196- € 0,00 -11,96%

Spaarrekening 3 % wekelijks renderen

€ 0,00

Totaal € 98.103 € 100.530 € 2.427 € 373

In de wandelgangen tips 2008 Index 09.01.2008 02.05.2008 Verschil

AEX 492,00 481,21 -2,19% AScX 605,00 626,10 3,49% AMX 616,00 671,17 8,96%

09.01 TKH Group 12,77 14,77 15,66%16.01 SNS Reaal 13,20 13,99 6,00%23.01 Arcelor Mittal 39,25 47,13 20,00%30.01 Ahold 8,75 9,64 10,20%06.02 TomTom 35,50 23,00 -37,00%13.02 Vedior 16,70 17,73 6,20%20.02 ING 21,65 25,05 15,70%27.02 BAM Groep 14,95 15,89 6,30%05.03 Draka 19,44 23,00 18,30%19.03 Wavin 7,08 8,00 12,71%26.03 Fortis 15,68 17,27 10,20%02.04 Ordina 10,92 10,85 -0,10%09.04 Tele Atlas 25,05 28,10 12,20%16.04 USG 14,18 14,46 1,98%16.04 ASML 16,95 19,16 13,00%23.04 AKZO 53,20 54,20 1,90%23.04 Boskalis 40,30 39,20 -2,80%

Twentevisie 05/2008 23

onderdeel | onderwerp

Te gast bij Memphis op 6 mei waren, van boven naar onder: de broers Renk en Richard van der Deen van het gelijk-namige Hengelose meubelbedrijf, Arie Kraaijeveld die voorzitter is van het Innovatie Platform Twente en Wim van der Noordt die na vaker te zijn geval-len, weer is opgestaan met zijn nieuwe payrolling-onderneming aQuisto. Merel ten Elzen (grote foto op deze pagina) praatte de goedbezochte bijeenkomst aan elkaar.

Memphis in beeld

Credion Twente B.V. Nijverheidstraat 11 - 3e etage 7511 JM Enschede

telefoon (053) 4822245 fax (053) 4822250 web www.credion.nl

Ondernemend in krediet vOOr Ondernemers

Werving, selectie & training

ValkSelect053-480 49 49www.valkselect.nl

De hapjes en drankjes tijdens de opnames van Memphis worden aangeboden door Twentse Catering Groep en Twentevisie.

24

xx onderwerp | onderdeel

Meubelen, innovatie en payrolling.Op 6 mei vond het radiocafé Memphis weer op de vertrouwde locatie plaats. In het Arke Stadion te Enschede interviewde Jan Medendorp vier mensen die het Twentse zakenleven kleur geven. De gebroe-ders Richard en Renk van der Deen legden uit hoe zij te midden van het grote meubelgeweld in onze regio het hoofd al 50 jaar boven water weten te houden. Voorzitter van het Innovatie Platform Twente, Arie Kraaijeveld, bleek geen onbekende van Medendorp. Hij legde uit hoe hij de muren in het Twentse bedrijfsleven weet te slechten. Ondernemer Wim van der Noordt is zijn laatste tegenslag te boven. Hij vertelt over zijn nieuwe payrolling onderneming.

De volgende opname van Memphis is op dinsdag 3 juni. Plaats van handeling is dan opnieuw de TOS lounge van het Arke Stadion. Als u maande-lijks uitgenodigd wilt worden voor de opnames van Memphis, dan kunt u zich voor de e-mailservice opgeven via www.twentevisie.nl. U wordt dan ook op de hoogte gehouden van de gasten. U ontvangt dan bovendien de maandelijkse nieuwsbrief die een voorproefje geeft van wat de komende uitgave te bieden heeft.

Op de volgende pagina’s een vervolg van de foto-reportage van de Memphis-bijeenkomst van 6 mei.

impressie | memphis

Van Loenshof 84 - Enschede(Winkelcentrum De Zuidmolen) www.miss-jones.nl

Tel.: 053 4754500 Fax: 053 4754535enschede@mazars.nl 25

Goede ideeën en gezelligheid gaan vaak samen. Zo ook in dit geval. Een hapje eten bij het altijd gezellige Grand Café in Enschede. Een paar glazen wijn. En een goed gesprek met de bijbehorende grappen, grollen en de dagelijkse dromen en nachtmerries die u ook ongetwijfeld heeft. De deelnemers? Mark Verhulst, directeur bij een bank en onder­getekende.

‘Arjan, ik heb nog een aardige uitdaging’ begon Mark. ‘Ik merk dat ik mijn accountmanagers te weinig coach door gebrek aan tijd. Ik probeer het wel, maar merk keer op keer dat het er bij in schiet. Het gevolg daarvan is dat ik alleen ach-teraf constateer of ze op target lopen. Feitelijk stuur ik alleen maar op inspanning en op resul-taat. Jij spreekt veel verkoopleiders. Hoe doen anderen dat? ’

Positieve stimulans‘Waar wil je op coachen?’ vroeg ik Mark. ‘Onze accountmanagers besteden 80 procent van hun tijd aan bestaande klanten. Ik ben ervan over-tuigd dat zij veel effectiever kunnen zijn. Dat ze betere resultaten kunnen boeken door hun con-tactmomenten beter af te stemmen op de busi-ness en de plannen van hun klanten. Bovendien kunnen we onze commerciële effectiviteit ver-groten door een scherpere en commercieel meer doordachte voorbereiding.’Na een uitgebreide gedachtewisseling trokken Mark en ik de volgende conclusies:

Mark wilde zijn verkoopteam op een positieve manier meer aandacht geven. Hij wilde ze coa-chen vanuit de stimulans en niet vanuit ‘belo-ning of straf’. Hij wilde een positieve stimulans geven in plaats van voortdurend ‘politie-agent te spelen’.

E­mail als coachingsmiddelUiteindelijk maakten we het volgende plan. Naast het concreet inplannen van korte fysieke coachingsmomenten besloten we ook e-mail te gebruiken als effectief coachingsmiddel. Hoe dat werkt? Lees onderstaande mailwisseling tussen Mark en één van zijn accountmanagers Ronald.

Voorbeeld van een mailwisselingDag Ronald,Als vervolg op onze laatste verkoopvergadering

kijk ik graag met je vooruit naar je eerstko-mende afspraak met een klant. Welke klant ga je bezoeken? Wat is de concrete aanleiding voor de afspraak? Wat wordt je eigen agenda? Wat is je doel? Hoe ga je het aanpakken?

Hoi Mark,Morgenochtend ga ik samen met Peter de kredietofferte ad € 5.000.000 bespreken bij ProWood Hout. Met Peter heb ik gisteren onze rolverdeling besproken. We gaan duidelijk maken dat de kredietstructuur zoals door ons geoffreerd exact aansluit bij de eerder door hem aangegeven wensen. We weten dat er drie ban-ken in het spel zijn en ondanks ons goede gevoel en de positieve reacties van de ondernemer is de strijd zeker nog niet gestreden. We gaan in ieder geval vragen naar de stappen in hun besluitvor-mingsproces. De kans dat direct getekend wordt, is vrijwel nihil omdat beide aandeelhouders niet aan tafel zitten en men eerder heeft aangege-ven dat ook de accountant er nog naar moet kijken. Wel zal ik concreet proberen te achter-halen op basis waarvan wordt beslist (zodra de offerte is besproken en ik kan inschatten waar eventuele knelpunten zitten) en wat de tijdslij-nen worden. Interessant gesprek dus.

Ronald,Goed doordacht. Kunnen we het proces bij de accountant beïnvloeden?Veel succes en houd me op de hoogte.

Mark,De of fer tebesprek ing is goed gegaan . Vanmiddag zit ik bij hun accountant. We zijn er achter gekomen dat Fortis is afgevallen en wij volgens de klant de enige zijn die volgens de ondernemer een ‘ complete offerte’ hebben uitgebracht. Hij was zeer ingenomen met onze kredietopbouw alsmede de bepalingen. Over de tarieven liet hij (ook na flink doorvragen) niets los, docht hij beaamde wel dat hij kon zien dat we hem als klant willen hebben. Uiteraard ook gevraagd naar de stappen in de besluitvorming en het bijbehorende tijdpad. Hier gaf men aan dat men binnen 2 weken – de geldigheidsduur van de offerte – een beslissing neemt. Gisteren belde de ondernemer. Hij vertelde dat hij na bestudering nog een paar kleine puntjes/vragen heeft. Ook nu was de toonzetting in mijn oren bijzonder positief. Vandaag krijg ik de vragen op de mail. Ik houd je op de hoogte.

Ronald,Dat klinkt goed. Is de klant afgezien van deze kleine puntjes akkoord? Gaan we deze vragen aan tafel in aanwezigheid van de twee aandeel-houders bespreken om direct tot een afronding te komen of heb je een ander plan? Heel veel succes!

Dag Mark,Prima idee. Ik ben vergeten te vragen of we afgezien van deze punten rond zijn. Beetje dom van me. Dat ga ik alsnog doen op het moment dat ik de vragen per mail krijg.

Beste collega’sBINNEN! De deal is vandaag telefonisch geslo-ten met de heer Kistemaker. Aanstaande dins-dag ben ik bij hem om de getekende offerte op te halen en de operationele zaken te bespreken.

‘Arjan, ik ben blij met deze aanpak!’ roept Mark aan telefoon. Ik heb meer voeling met mijn mensen en merk dat dit een pro-actieve stimu-lerende wijze is om op mijn eigen momenten te kunnen coachen! En het leukste is: ik krijg ook ongevraagd meer info over de lopende deals.

Ik wens u veel succes met coaching en stimule-ring by e-mail! n

Arjan BloemendaalDirecteur Jobo Training & Adviesen XL10 Training

Salescoaching by e­mail: valkuil of succes?

column | training en coachingVrijblijvend persoonlijk advies? Kijk op www.twentevisie.nl

Twentevisie 05/2008 29

Paardenmarkt heeft plaats-

Westerhuis Verhuur beklimt landelijk de podia van Joop van den Ende, Dutchview en wellicht Lionel Richie

Sandra Westerhuis heeft Westerhuis Verhuur uitgebouwd tot een bedrijf van dertig man dat elk feest of evenement aan-kleedt. “We ontwikkelen en ontwerpen zelf heel veel aankledingen.”

30 Twentevisie 05/2008

(door Jan Medendorp) Sandra Westerhuis maakte tot voort kort deel uit van de Partygroep in Almelo. Ze is niet met ruzie opgestapt, benadrukt ze met klem. Westerhuis was erg geïnteresseerd in het organiseren van feesten en partijen in het Polman Stadion in Almelo waar om de veer-tien dagen ook Heracles de thuiswedstrijden afwerkt. Maar het piratenfeest van Willy Oosterhuis was zo’n beetje het enige eve-nement dat naast het voetbal in het stadion werd georganiseerd. Volgende maand wordt weer zo’n feestje gehouden, daarna legt Ten Cate er (opnieuw) een nieuwe mat in en dan is het niet de bedoeling dat er behalve voet-ballers andere mensen in grote getale op de mat gaan lopen en rennen.

En dus had samenwerking voor Westerhuis niet zo heel veel zin meer. Westerhuis heeft van haar vader (en daarvoor van oprichter opa) het ver-huurbedrijf overgenomen (het bedrijf bestaat al meer dan zeventig jaar). Westerhuis is getrouwd met Jan Willem Valk die in licht en geluid doet én (niet geheel onbelangrijk) goede contacten heeft in de artiestenwereld. “We dachten dus dat het een supergoede combinatie zou zijn om in het Polman Stadion met de Partygroep samen te werken.” Maar behalve wat feesten en partijen in de businessclub was er voor Westerhuis niet zo veel te doen. “Dat begon wel te lopen, maar bij mijn bedrijf kreeg ik zo ontzettend veel aan-vragen dat wij op een gegeven moment hebben bedankt.” Maar zonder ruzie, zegt ze nogmaals. “We worden door de Partygroep nog regelmatig ingehuurd.”

Koeien- en paardenmarktenHet begon allemaal zo’n driekwart eeuw geleden op de plaatselijke koeien- en paardenmarkten. “Toen is opa begonnen met kopjes en schoteltjes, klapstoeltjes en kuipstoeltjes. Die werden met de tractor gebracht.” Inmiddels doet Westerhuis (met dertig man personeel en een klein legertje freelancers) de totale aankleding van feesten en evenementen, van de bekende palmbomen tot barkrukken. “Bedrijven die een feest willen orga-niseren, besteden bijna alles uit. Maar ze willen ook vaak wat bijzonders. Daarom richten wij tenten of bedrijfshallen in voor complete thema-feesten. Inclusief licht en geluid, maar ook podia, luxe bars, porselein, glaswerk en bestek. Maar we leveren desgewenst ook accommodaties, catering,

artiesten, beveiliging, stroomvoorziening, video- en/of dataprojectie, laser en special effects. Je kunt het zo gek niet noemen.”

TelevisieGrote kans dat u bij het CSI in Geesteren of bij de FBK-games in Hengelo op een stoel van Westerhuis zit of eet van een buffet dat door haar is ingericht. Ze blijft niet hangen (met alle respect) bij de bedrijfsfeestjes van Grolsch, Holland Casino, Deloitte, Opel Kamp en de Vos Groep, nee Westerhuis doet inmiddels serieus mee op televisie. Dankzij Joop van den Ende: “Ik werk al zeven jaar met Joop en Janine samen, ik organiseer ook hun privéfeesten; het zijn ont-zettend gezellige mensen. Op 20 april mocht ik de aankleding van de première van de musical Les Miserables in het Luxortheater in Rotterdam doen.” Een bedrijf uit Almelo moet in Rotterdam de stoeltjes neerzetten? “Wat in onze sector heel belangrijk is, is samenwerking met ander toeleve-ranciers, dus met de licht- en geluidsmensen van Van den Ende, Maison van den Boer die de cate-ring verzorgt. Met al die mensen werken we al jaren. De opdrachtgevers, zoals grote evenemen-tenbureaus, vinden dat erg belangrijk; zij zeggen ‘als toeleveranciers goed met elkaar kunnen wer-ken, dan vangen ze ook de kleine problemen met elkaar op’. En daarmee bouw je een band op met de klanten.”

Symphonica in RossoMet alleen een stapel kuipstoeltjes en een paar kop en schotels zou Westerhuis zich allang uit de markt geprijsd hebben. En ook podia en buf-fetten kunnen heel veel bedrijven regelen. “We ontwikkelen en ontwerpen zelf heel veel aankle-dingen. De bouw daarvan wordt uitbesteed.” En daarom mocht ze meedingen naar de decorbouw van het concert Symphonica in Rosso van Paul de Leeuw in het Gelredome in Arnhem. “Ik heb een presentatie gemaakt en in Hilversum aan het management van Paul de Leeuw laten zien. Ze waren er zeer tevreden over, maar ik kreeg toch de opdracht niet, ik eindigde als nummer 2.

Jammer, maar ik krijg later dit jaar weer een kans bij Lionel Richie.”Ook het grote Hilversumse bedrijf Dutchview (dat geleid wordt door de Wierdenaar Bernard Kobes, onlangs nog te gast in het ondernemer-sprogramma Memphis) maakt bij tijd en wijle gebruikt van Westerhuis. Dus ze is wel klaar in Twente. “O nee, onze klanten zijn voor driekwart grote evenementenbureaus en het gros zit in het westen van het land. In Twente zitten drie mooie evenementenbureaus (BVipM, Robert Reinders en |New Entertainment) en die zijn allemaal klant van ons.” n

interview | sandra westerhuis

gemaakt voor het grotere werk

‘Ik werk al zeven jaar met Joop en Janine van den Ende samen,

ik organiseer ook hun privéfeesten, het zijn ontzettend

gezellige mensen’

Twentevisie 05/2008 31

De Kamer van Koophandel is op zoek gegaan naar nieuwe communicatievormen die het ondernemers makkelijker maken. Deze maand wordt gestart met een pilot op het gebied van videoconferencing via internet onder de noemer ‘i-coaching’. I-coaching houdt in dat onderne-mers via een webcam en microfoon vanuit hun eigen kantoor een gesprek kunnen voeren met een medewerker van de Kamer van Koophandel. Ook een gesprek op locatie met de laptop op schoot behoort tot de mogelijkheden. Door mid-del van i-coaching blijft het vertrouwelijke en persoonlijke karakter van een fysieke afspraak behouden, de bijbehorende reistijd en reiskos-ten zijn dan echter verleden tijd. Het is moeilijk in te schatten hoe de huidige ondernemers rea-geren in verband met het gebruik van de web-cam, maar de KvK mikt grotendeels op de latere ondernemers die een webcam gewend zijn.

Het kabinet wil vliegveld Twente nog zeker drie jaar openhouden voor commerciële vluch-ten. Het kabinet komt daarmee tegemoet aan een wens van de Tweede Kamer. Die wil Twente openhouden voor chartervluchten. Het is nog onduidelijk wat er op lange termijn gebeurt met het voormalige militaire vliegveld. Het consor-tium dat vliegveld Twente nu exploiteert wil daar nog wel een paar jaar mee doorgaan, maar er worden ook andere gegadigden gezocht. Het Rijk, de provincie Overijssel en de gemeente Enschede werken aan een plan voor het terrein. In 2010 moet duidelijk worden of het vliegveld ook in de jaren daarna open blijft.

Twente Milieu begeleidt de nieuwbouw van de werkplaats van de gemeentelijke reinigings-dienst in Gedaref in Soedan. Onderdelen voor de werkplaats, gereedschap en dergelijke zijn de afgelopen maanden naar Soedan verstuurd en zijn daar nu aangekomen. Harry Ensink uit Borne, technisch adviseur bij de werkplaat-sen van Twente Milieu, is onlangs in Gedaref geweest om kennis over te brengen en instructie te geven met betrekking tot het onderhoud en de reparatie aan het materieel. Ter gelegenheid van het 10-jarig bestaan van Twente Milieu in 2007 is besloten dit project te ondersteunen. De stad Gedaref is een partnerstad van de

gemeente Eindhoven. Dit project is geïnitieerd door de gemeente Eindhoven in samenwerking met Van Gansewinkel en DAF. Van Gansewinkel heeft in de afgelopen drie jaar acht afgeschre-ven DAF-kraakperswagens verscheept naar Soedan. Gedaref is een zeer snel groeiende stad in Noord-West Soedan waar circa 400.000 mensen wonen, waaronder veel vluchtelingen uit andere crisisregio’s.

De eerste ervaringen met het vorig jaar geopende Werkplein zijn positief. Het Werkplein wil werkzoekenden meteen werk aanbieden en tegelijkertijd zo snel vaststel-len of er recht op bijstand bestaat. Cliënten waarderen de dienstverlening met een 6,7. Mensen die een bijstandsuitkering aanvragen, krijgen voor 36 uur per week voor een periode van maximaal 26 weken werk aangeboden bij WorkStep Workfirst.

De gemeenten Oldenzaal , Losser en Dinkelland gaan samen met het CWI en het UWV werkgevers in Noordoost-Twente benade-ren. Werkgevers worden waar het gaat om aan-bod en vraag naar banen nu regelmatig door uiteenlopende partijen benaderd. Dat leidt niet alleen tot onduidelijkheid maar is ook niet altijd efficiënt. De drie gemeenten zien net als CWI en UWV als bemiddelaars op de arbeidsmarkt meer in een gerichte benadering, vanuit één loket. De gerichte aanpak moet leiden tot optimalise-ring van de dienstverlening aan werkgevers en werkzoekenden in deze regio. Daarnaast tot een daling van het aantal mensen zonder baan.

Vana f me i 2008 o rgan i s e r en VVV & Stadspromotie Hengelo en Twence samen iedere maand een rondleiding (gratis, minimum leeftijd 12 jaar) bij Twence op Boeldershoek in Hengelo. In de zomermaanden juli en augustus zelfs twee keer per maand. Individuele belang-

stellenden kunnen zich voor de rondleiding aan-melden bij de VVV & Stadspromotie Hengelo. Op die manier is het mogelijk om met eigen ogen te zien wat er met de inhoud van de grijze en groene container gebeurt en hoe jaarlijks circa 900.000 ton afval wordt omgezet in grondstof-fen, bouwstoffen en energie. Rondleidingen zijn op donderdagmiddag en duren circa drie uur van 13:30 uur tot 16:30 uur. In de maanden juli en augustus 2008 twee keer per maand, ongeacht het aantal aanmeldingen. De overige maanden, elke vierde donderdag van de maand (in decem-ber de derde donderdag), afhankelijk van het aantal belangstellenden. De eerste rondleiding is op donderdag 29 mei 2008.

Op 10 september 2003 werd de nieuwe onder-nemersclub Netwerk-Twente.nl opgericht. De toevoeging .nl moet aangeven dat het een moderne en vernieuwende club is die zijn bestaansrecht haalt uit het houden van actieve, gezellige bijeenkomsten die je als lid graag wilt bijwonen, in plaats van verplichte nummertjes. Daarom zijn al veel afwisselende activiteiten georganiseerd, van zweefvliegen tot mountain-biken in de grotten, van een luchtballonvaart tot sprekersavonden met uiteenlopende gasten als Henny van de Most tot René van der Gijp. De club heeft nu 65 leden en er is een leden-stop ingevoerd om te waarborgen dat de leden elkaar blijven kennen. Het lustrum van Netwerk Twente dit jaar is op vijf dagen in april met 56 leden gevierd in New York gegaan.

Bij de kiosk op het Marktplein in Hengelo, die verbouwd en opgeknapt wordt, komen toiletten boven de grond. Een tweede toiletvoorziening voor het winkelende publiek wordt meegeno-men in het stedenbouwkundige project Lange Wemen. Vanwege het probleem van de wild-plassers met name op de donkere uren worden er op zes plaatsen in het uitgaanscentrum uri-

Ondernemersnieuws

nieuws en feiten | actueel

Marco Radstake van de Kamer van Koophandel is coördinator van het project ‘i-coaching’. (Foto: Sander Scheperman.)

Harry Ensink van Twente Milieu geeft in Getaref in Soedan instructies voor de nieuw-bouw van de reinigingsdienst aldaar.

32 Twentevisie 05/2008

actueel | nieuws en feiten

noirs geplaatst. En bij het NS-station worden bij de verbouwing openbare toiletten aan de zijde van het Industrieplein geplaatst, vlak naast het toekomstige poppodium Metropool. Totaal bedraagt de investering circa een half miljoen euro.

Ondernemers die zich vestigen op het bedrij-venterrein De Veldkamp bij Borne zijn ver-plicht om mee te doen aan het parkmanage-ment. Het gaat daarbij om de afname van diensten als terreinbeveiliging, groenonder-houd en bewegwijzering. Om zogenaamde ‘freeriders’ (ondernemers die wel willen profi-teren maar niet willen betalen) tegen te gaan, krijgt iemand die het lidmaatschap opzegt een afkoopsom van tenminste driehonderd-duizend euro opgelegd. Binnenkort worden de eerste kavels op De Veldkamp uitgegeven. Het betreft een bedrijventerrein van de gemeenten Borne en Hengelo, die de ontwikkeling geza-menlijk ter hand nemen en ook een financiële verdeelsleutel hebben gemaakt.

Het aantal huishoudens in Enschede van mensen jonger dan 65 dat afhankelijk is van de Wet Werk en Bijstand is met ruim 6% gedaald van 4664 naar 4371. In vergelijking met eind 2005 is de daling liefst 17 %. Ook hebben opnieuw veel mensen die langdurig afhankelijk waren van een bijstandsuitkering weer werk gevonden. Hiermee is Enschede op de goede weg om een daling van de beoog-de 25 % te realiseren. De gemeente streeft ernaar om zoveel mogelijk te voorkomen dat mensen afhankelijk worden van een WWB-uitkering.

Lisa Dijkman is de eerste studente die bij Saxion Hogescholen in Enschede het getuigschrift in ont-vangst heeft genomen van de nieuwe Associate degree (Ad) Werktuigbouwkunde. Voor Lisa Dijkman heeft dit Associate degree zijn waarde al bewezen: zij heeft inmiddels een arbeidscontract bij haar afstudeerbedrijf. Het Associate degree is een nieuw, tweejarig onderwijsprogramma dat leidt tot een nieuwe wettelijke graad met dezelfde naam. Saxion is een van de weinige hogescholen in Nederland die in september 2007 mocht starten met een technische Associate degree.

Vanaf zondag 4 mei rijdt buslijn 2 naar Deppenbroek over de nieuwe HOV-Noord. Het deel tussen de Deurningerstraat en de Hulsmaatstraat is inmiddels klaar waaronder het kruispunt Deurningerstraat-Lasondersingel. De haltes op de Deurningerstraat buiten de singels komen hiermee te vervallen. De

bus rijdt via de busbaan naar de Hulsmaatstraat waar de bus linksaf slaat om daarna via de Buizerdstraat aan te sluiten op de ronde door Deppenbroek. Voor de zomervakantie zullen ook de streeklijnen 60, 61 en 62 gebruik gaan maken van HOV-Noord. Vanaf dat moment rijden er in totaal 14 bussen per uur van het station naar Roombeek en andersom. Er komt dan gemiddeld iedere 4 tot 5 minuten een bus langs in beide richtingen.

De gemeente Enschede ziet vanaf medio mei stren-ger toe op het illegaal binnenrijden van de binnen-stad via de op en neergaande toegangspalen. Deze maatregel is genomen mede naar aanleiding van het signaleren van ongewenst toegenomen drukte aan autoverkeer in het centrum. De toegangen van het stadserf zijn afgesloten met zogeheten bol-lards. Met een door de gemeente afgegeven ont-heffing wordt de mogelijkheid tot toegang gege-ven. Ervaring is, dat steeds meer mensen zonder ontheffing het stadserf betreden. Deze bestuurders zonder ontheffing leiden tot ongewenste drukte in het centrum maar ook tot gevoelens van ongelijke bejegening bij mensen die wel ontheffing hebben aangevraagd en ervoor hebben betaald.

In de periode van15 maart tot en met 13 april heeft de Rechtbank de volgende faillissementen doorgegeven. Let wel, tussen het verschijnen van deze uitgave en de uitspraak van de rechtbank kunnen er wijzigingen ontstaan. Voor de actu-ele situatie kan men terecht bij het handelsre-gister, telefoon 0900-1234567 of via www.kvk.nl/faillissementen. Almelo: Nederlands Instituut voor Psychologie en Neurofeedback B.V.; Van der Noordt Services B.V. Borne: Robustus B.V.; Robustus Payroll B.V.; Minotauris B.V. Enschede: V.G. Motorcycle Products B.V.; Drukkerij Ba.rends B.V.; Z. Mendi, geb.29-4-1957 hodn Mendi Grill. Hengelo: Temp B.V.; Nijverdal: Van Keulen Bakkerijmachines B.V. ■

Persberichten kunnen per e-mail worden toe-gestuurd aan info@twentevisie.nl. Tekst als word-bestand, eventuele foto’s of ander illu-stratiemateriaal als jpeg, 300 dpi.

Leden van de ondernemersclub Netwerk-Twente tijdens vierden hun eerste lustrum in New York.

De nieuwe HOV Noord-lijn in Enschede is begin mei in gebruik genomen. (Foto: Sander Scheperman.)

Twentevisie 05/2008 33

(door Mario van Santen) De drie directeuren van Groothuis Woningbouw in Harbrinkhoek wensten gezamenlijk dit interview te doen. Dat was de voorwaarde waarop Twentevisie op de koffie mocht komen. En hoewel je bij een meerhoofdige directie zou verwachten dat het aloude communistische principe ‘iedereen is gelijk, maar de één is iets meer gelijk dan de ander’, wilden de directeuren Deterink, Droste en Weerink juist samen optreden om te laten zien dat ze een een-heid vormen. Aldus geschiedde…

”Wij zitten middenin een bestuurswisseling. Vorig jaar nam Gerard Telgenkamp afscheid en over twee jaar zal Tonnie Deterink vertrekken,” aldus Marc Droste die daarmee de aanwezigheid van drie directeuren wil verklaren. De komende jaren zal er nog het nodige veranderen binnen de top van het bedrijf, dat met een jaaromzet van zestig miljoen euro in de top tien van grote woning-bouwbedrijven in Nederland staat. Droste zal zich voornamelijk gaan toeleggen op het financi-ele gedeelte en Weerink op het bouwtechnische. Aanvullend wordt nog een directeur gezocht voor de commercie. Droste: “We hebben gemerkt dat die commercie steeds belangrijker wordt. Ook in

ons bedrijf en in de bouwsector als geheel. We zijn de laatste jaren steeds meer opgeschoven van een productgedreven- naar een marktge-dreven onderneming. Het is een heel langzaam proces dat al in het begin van de jaren negentig is begonnen, maar waarin steeds meer versnel-ling komt.”

Vreemde eendIn de bouwwereld is Groothuis vanwege de eigenzinnige manier van werken een vreemde eend in de bijt, maar wel een die absoluut geen windeieren legt (zie kader). Het bedrijf bestaat uit twee takken, de ontwikkelingspoot en de bouwpoot. Weerink: “Bij de ontwikkelingspoot gaat het er natuurlijk om gronden te verwer-ven, maar alleen omdat we woningen willen bouwen. En het mooie is dat wij niet zoals alle anderen hoeven te wachten met bouwen tot zeventig procent van alle woningen in het plan is verkocht. Ook als er nog maar één woning is verkocht, gaan wij aan de slag. Veel gemeen-ten vinden dat prettig, omdat er dan meteen vanaf het begin leven in de nieuwe wijk is. Op die manier werken wij ook aan stadsvernieu-wingsprojecten. Wij hoeven niet eerst een hele wijk te slopen, maar zijn in staat woning voor

woning aan te pakken. Dat komt de leefbaar-heid van zo’n wijk flink ten goede. En omdat we alles zelf doen, zijn we niet afhankelijk van onderaannemers. Dat maakt ons enerzijds flexibel, maar aan de andere kant ook enorm kwetsbaar. Als wij vrijdag besluiten dat we om de een of andere reden niet naar Almere gaan maar naar Groningen, dan kan dat. Dat zie ik een bouwbedrijf met alle onderaannemers niet zomaar doen. Maar de keerzijde is dat als het weer ons parten speelt, wij dan ook meteen tienduizenden euro’s per dag mislopen.”

Gemiddeld worden door Groothuis jaarlijks zo’n vierhonderd tot vijfhonderd woningen gebouwd. Door bijna heel Nederland, want om het personeel tevreden te houden, wor-den huizen niet verder weg gebouwd dan op anderhalf uur rijden van Harbrinkhoek. “Een grote stafkaart geeft aan waar de grenzen lig-gen en daar houden we ons aan. We zijn erg

Nieuwe directie Groothuis Woningbouw wil steeds meer afstand nemen

De driekoppige directie van Groothuis Woningbouw: vlnr. Tonnie Deterink, Marc Droste en Wim Weerink

‘Onze mensen willen graag ’s avonds thuis zijn. Dus houden

we daar rekening mee’

36 Twentevisie 05/2008

zuinig op ons personeel. Onze mensen willen graag ’s avonds thuis zijn. Dus houden we daar rekening mee. In ruil daarvoor krijgen we een heleboel loyaliteit terug. Dus als bijvoor-beeld de gemeente Delft komt met de vraag of we honderd woningen willen bouwen, zul-len we daar vriendelijk voor bedanken,” aldus Deterink. Droste: “Nou ja, we zullen ze niet zomaar wegsturen, maar gaan natuurlijk wel in gesprek om die order binnen te halen. Die zullen we dan later proberen uit te ruilen met een collega. Want we willen natuurlijk wel graag bouwen, maar doen dat liever niet over de rug van ons personeel.”

NevenvestigingDoor die beperking in actieradius moet soms ook ‘nee’ worden verkocht. Daarom is al eens onder-zocht of een nevenvestiging in het westen een optie is. Er is zelfs verschillende keren gekeken of er ook in Duitsland gewerkt kon worden. “Dat zien we niet als een markt voor ons,” zegt Droste, “omdat de normen voor woningen daar zelfs lokaal zo enorm kunnen verschillen, dat je je daar telkens weer moet aanpassen. En met onze manier van werken zou dat ondoenlijk zijn.” Deterink: “En ach, er worden in Nederland jaarlijks tachtigdui-zend eenheden gebouwd. Dan moet het voor ons toch mogelijk zijn er vierhonderd tot vijfhonderd uit te halen. We hoeven niet zozeer in aantallen te groeien, dat kan ook op andere gebieden. Meer woningtypen bijvoorbeeld. We hebben bovendien te maken met onze locatie. Daar is niet veel meer mogelijk qua uitbreiding. Dat zijn wel factoren waar we rekening mee moeten houden.”

MilieuHet milieu staat continue op de agenda (zie kader over milieuzorg). Niet alleen in de manier van werken, maar ook qua filosofie. Op dit moment wordt volop gestudeerd aan wat genoemd wordt een passieve woning. Een bijzonder milieuvrien-delijk huis dat zelfvoorzienend is qua energie zonder dat er toegevoegd moet worden. “Maar ook bouwen we huizen waarin mensen hun hele leven kunnen blijven wonen,” aldus Weerink. “Het zogenoemde aanpasbaar bouwen. In ons ontwerp is het heel eenvoudig bijvoorbeeld een lift te plaatsen. Dan hoeft niemand te verhuizen en dus hoeft er in Nederland minder gebouwd te worden, wat weer goed is voor het milieu. Alle nieuwe ontwikkelingen worden door ons nauw-gezet bestudeerd. Want we willen blijven ontwik-kelen om steeds meer afstand te kunnen nemen van de andere bouwers in Nederland.” ■

interview | bouw

De Groothuis-werkwijzeHet benadert de nauwkeurigheid van een militaire operatie. Het hele proces is naadloos op elkaar afgestemd. Nadat met de klant overeenstemming is bereikt over zijn wensen, is afwijken van het ont-werp daarna nauwelijks nog mogelijk. Alle onderdelen (zijwanden, kozijnen inclusief glas en verf, raamdorpels, dakplaten) worden in de fabriek in Harbrinkhoek gemaakt. ’s Avonds worden de onder-delen op vrachtwagens geladen die de volgende ochtend om half acht op de bouwplaats moeten zijn. Die vrachtwagen neemt precies dat mee wat op een dag door een ploeg verwerkt kan worden. Ook de ploegen zijn op elkaar afgestemd. Dat gaat zelfs zover dat elke metselaar zijn eigen deel van een gevel of wand heeft. Die metselaar werkt met een vaste upper, omdat alleen hij weet hoe de metselaar de stenen aangeleverd wil krijgen. Dit alles om zo efficiënt mogelijk te wer-ken. De gemiddelde bouwtijd voor een woning bedraagt hierdoor veertig dagen, extreem snel. Gunstig voor de klant, want die spaart daarmee flink wat bouwrente uit. Wim Weerink: “Door deze werkwijze halen we een veel betere kwaliteit dan op de bouwplaats ooit mogelijk is. Gewoon omdat het fysiek makkelijker is op één locatie te zijn dan op vierhonderd ver-schillende, waar je bovendien steeds andere problemen tegenkomt.”

MilieuzorgAls enige van alle bouwbedrijven in Nederland heeft Groothuis het ISO 14001 certificaat. Dit milieukeurmerk werd uitgereikt omdat in alle processen en bij alle materialen het milieu aspect meeweegt. Dat kan omdat wordt gewerkt met vaste maten, waardoor er in de fabriek wordt gewerkt met zeer kleine tole-ranties, die zeer weinig afval opleveren. Ook op de bouwplaats zelf komt van elk nieuw

gebouwd huis niet meer dan vijf kuub afval. Drie kuub daarvan wordt op de locatie verma-len en aangeboden als onderlaag voor wegen. De rest komt terug naar Harbrinkhoek, waar het nog eens wordt gescheiden. Het hout daaruit gaat naar de eigen warmtecentrale, die het hoofdkantoor en de huizen van een aantal buren het hele jaar door verwarmt. Droste: “We hebben het milieu hoog in het vaandel staan. Wij voelen de maatschappe-

lijke verantwoordelijkheid voor het milieu. En dat is niet iets van deze tijd, want dat hebben we vijftien jaar geleden al bedacht.” Weerink: “Het zit in de genen van al onze medewer-kers om milieubewust aan het werk te zijn. Dat werkt overal in door en versterkt elkaar ook. En natuurlijk spaart het ook kosten. Afval moet je uiteindelijk twee keer betalen. Eerst bij de inkoop en later nog eens als je het moet storten.”

Werken zonderonderaannemers

Twentevisie 05/2008 37

(door Jan Medendorp) FC Twente heeft er een nieuwe businessclub bij, de New Business Society. Voor ondernemers (star-ters) met een eigen bedrijf, tot veertig jaar; voor wie een lidmaatschap bij de TOS (Twentse Ondernemers Sociëteit) van 7500 euro per jaar nog te begrotelijk is. Voorzitter is Sander te Wierik, commerci-eel directeur van i-Signaal, een IT-bedrijf dat vooral actief is in de arbo- en ver-zuimsector. “Het bestuur bestaat uit jonge directeur-grootaandeelhouders, DGA’s.” Te Wierik was zelf lid van de TOS. Waarmee het knelpunt , het kannibalisme van de businessclubs, meteen een actueel onderwerp is.

Oh nee, Te Wierik werpt de suggesties verre van zich: “New Business Sociëteit zet zich helemaal niet af tegen de TOS. En we zijn er ook helemaal niet ontevreden over. We zien onze nieuwe busi-nessclub juist als springplank voor de TOS.” De uitbouw van het nieuwe stadion biedt nieuwe mogelijkheden voor FC Twente en dus ook voor de businessclub. De TOS-club zat ook al vol, dus biedt de nieuwe businessclub weer perspectief,

betoogt Te Wierik. Maar toch gaat de nieuwe jonge businessclub van FC Twente het net iets anders doen dan de grote broer. New Business wordt wel omarmd door FC Twente (en begeleid door Jan Morsink van de club), maar opereert zelfstandiger. “De meeste netwerkplatforms worden gedomineerd door het bestuur. Wij kie-zen voor een andere benadering. Wij willen juist avonden organiseren vanuit de behoefte van het lid van de club, zij moeten ons vertellen wat wij moeten organiseren voor hen.”

Maximaal 260 stoelen New Business Sociëteit zal maximaal 260 stoe-len kunnen doorverkopen aan de leden voor 1750 euro per jaar (per twee stoelen) of 150 euro per maand (om de starters tegemoet te komen). De club mikt daarbij vooral op beginnende bedrijven rond het stadion, op het Business en Sciencepark. “Zo’n duizend potentiële klanten. We willen uit elke sector slechts een paar ver-

tegenwoordigers om te voorkomen dat er tien advocaten of twintig notarissen lid worden. Dat gaan we ook bewaken als bestuur.” Zonder al te veel publiciteit is al zo’n twintig procent van de stoelen (zo’n veertig leden) verkocht. “Nee, we willen juist klein blijven en een bepaalde mate van exclusiviteit bieden.”Behalve dat ie een eigen bedrijf moet hebben, mag je ook niet ouder zijn dan veertig jaar en de leden mogen maximaal zeven jaar lid blijven en moeten dan ‘doorstromen’ naar de TOS of de Gouden Actie, hoopt Te Wierik. “Wij zijn een springplank, je kunt dus niet jarenlang lid blijven, er moet doorstroming zijn.” De ruimte van New Business (nu nog de Gouden Actie) zal ook in die gedachte worden aangekleed. “Lekker loungen.” Geen grijze pakken. “We worden een hippe club voor en door de jonge ondernemer, waar gezel-ligheid voorop staat, maar het centrale thema is natuurlijk solidair zijn met FC Twente.”De leden moeten natuurlijk wel supporter van FC Twente zijn, vindt Te Wierik die het opzetten van deze nieuwe businessclub ziet als een missie. Hij is zelf helemaal gek van de club. “FC Twente is meer dan een voetbalclub, kijk maar naar het project ‘scoren in de wijk’. ■

Nieuwe businessclub mikt op jonge startende ondernemers sport | businessclub

‘Lekker loungen’

'New Business wordt een springplank naar de TOS’

Bestuursleden Sander te Wierik en Milèna van den Maasakker

Twentevisie 05/2008 39

transacties | vastgoed

Almelo◆ Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars heeft voor haar

opdrachtgever, Vastgoed Solide Maatschappij Beleggingen B.V., het object met een oppervlakte van 1.625 m² bedrijfsruimte met 380 m² kantoor-ruimte, aan de Einsteinstraat 12 aangekocht. De huurder van het object is Machinefabriek Bouman B.V. De koopsom is niet bekend gemaakt.

◆ Uniek Bedrijfsmakelaars heeft circa 148 m² kan-toorruimte verhuurd aan de Twentepoort Oost 61 - 28 aan Microcenter BV.

◆ DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft namens de eigenaar, een particuliere belegger, twee nieuw te realiseren bedrijfsunits van elk circa 190 m² verkocht aan de Buitenhavenweg. De koopsommen bedragen naar verluidt € 160.000,- per unit.

◆ ten Hag bedrijfsmakelaars/IBG heeft namens een belegger aan een particuliere belegger circa 650 m² bedrijfsruimte met circa 335 m² kantoor aan de Grintweg 10 verkocht voor € 600.000,-.

◆ ten Hag bedrijfsmakelaars/IBG heeft namens een ontwikkelaar een bedrijfsunit van circa 65 m² aan de Virulyweg 41-D verkocht voor € 59.800,- v.o.n. aan Jegomij B.V.

◆ DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft namens de eigenaar, een particuliere belegger, een nieuw te realiseren bedrijfsunits van circa 238 m² verkocht aan de Buitenhavenweg. De koopsom is € 213.500,- v.o.n. De koper is Technigro TGL B.V.

◆ Hubregtse Cartonnage Fabriek B.V. heeft het bedr-ijfscomplex gekocht aan de Van der Hoopweg 15.

Het totale vloeroppervlak bedraagt ruim 1.600 m². De koopsom is niet bekend gemaakt. Kamphuis Bedrijfsmakelaars bracht de transac-tie tot stand

◆ DTZ Zadelhoff heeft namens de huidige huurder Deloitte bemiddeld bij de onderver-huur van circa 1.168 m² kantoorruimte aan Twentepoort Oost 14. De onderhuurder is NEBO Vastgoed. De huurprijs is niet bekend gemaakt

◆ Uniek Bedrijfsmakelaars heeft circa 148 m² kantoorruimte verhuurd aan de Twentepoort Oost 61 - 28 aan Microcenter BV.

Borne◆ Uniek Bedrijfsmakelaars heeft namens een

particulier circa 165 m² winkelruimte en circa 90 m² opslagruimte verhuurd aan de Prinsenhof B.V. ten behoeve van een kled-ingwinkel. De huurprijs bedraagt circa € 125,- per m². Het pand is gelegen aan de Marktstraat 12.

Enschede◆ Namens een particuliere opdrachtgever

heeft Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars het woon-/winkelpand gelegen aan de Emmastraat 216 aangekocht. De koop-som is niet bekend gemaakt. Post Jr. Bedrijfsmakelaars trad op namens de verko-per, een particuliere belegger.

◆ DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft namens een par-ticuliere belegger het bedrijfspand aan de Kopersteden 9 verhuurd aan Ama Recycling. Het object bestaat uit circa 400 m² bed-rijfshal en circa 2.500 m² buitenterrein. De huurprijs bedraagt € 37.500,- per jaar.

◆ ten Hag bedrijf smakelaars / IBG heef t namens een belegger aan een particuli-er de winkelruimte aan de Langestraat 5 4 / K l o k k e n p l a s v e r k o c h t v o o r € 767.500,-.

◆ Pieter Lem Makelaars heeft namens haar opdrachtgever, een Enschedese textielgroothan-del, een complex ter grootte van circa 3000 m² vvo aangekocht aan Het Lentfert 38. De koop-som bedraagt € 1.600.000,-. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. trad op voor de verkoper.

◆ ten Hag bedrijfsmakelaars/IBG heeft namens een belegger aan Pascha Wonen een winkelruimte met bovenwoning verkocht aan de Wooldriksweg 118-120 tegen een koopsom van € 312.500,-.

◆ ten Hag bedrijfsmakelaars/IBG heeft namens een belegger circa 460 m² bedrijfsruimte en circa 222 m² kantoor aan de Staalsteden 10 verkocht voor € 435.000,-.

◆ DTZ Zadelhoff v.o.f. trad op namens de eigenaar, een particuliere belegger, bij de verkoop van circa 1.000 m² nieuw gebouwde bedrijfsruimte aan de Staalsteden 4. De koper is een groothandel in horeca en partyartikelen. De koopsom werd niet bekend gemaakt.

◆ ten Hag bedrijfsmakelaars/IBG heeft namens een ontwikkelaar een bedrijfsunit van circa 180 m² verkocht aan de Najaarsweg 11 voor € 139.850,- v.o.n.

◆ Uniek Bedri j fsmakelaars heeft aan de Haverstraatpassage 22 circa 91 m² winkel-ruimte met circa 37 m² sociale ruimte verhuurd aan Ruthless Kappers. De huurprijs bedraagt € 425,- per m²

Vastgoed transacties

Dit pand aan de Einsteinstraat 12 in Almelo is aangekocht. De huurder van het object is Machinefabriek Bouman B.V.

40 Twentevisie 05/2008

vastgoed | transacties

Enter◆ Uniek Makelaars heeft circa 140 m² kantoorruimte

met circa 20 m² kelder aan de Rijssenseweg 16 verhuurd aan Maatschap Veendijk & Brok die hier een fysiotherapie start. De huurprijs bedraagt € 18.000,- per jaar.

◆ Uniek Bedri j fsmakelaars heeft aan de Haverstraatpassage 22 circa 91 m² winkel-ruimte met circa 37 m² sociale ruimte verhuurd aan Ruthless Kappers. De huurprijs bedraagt € 425,- per m²

◆ DTZ Zadelhoff heeft namens Mediant Geestelijke Gezondheidszorg bemiddeld bij de aanhuur aan circa 1.855 m² kantoorruimte alsmede 19 par-keerplaatsen in kantoorgebouw De Stadspoort aan de Piet Heinstraat 7-21. De huurprijs bedraagt € 120,- per m² per jaar. Hanzevast Verhuurmanagement trad op namens de verhu-urder, een Vastgoedfonds.

Goor◆ Voor de uitbreiding van haar portefeuille heeft

WFN Projecten B.V. het nieuw te bouwen com-plex, bestaande uit 875 m² winkelruimte en 18 bovengelegen appartementen bestemd voor verh-uur, gelegen in het kermwinkelapparaat van Goor aan de Grotestraat ong. gekocht. Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. trad hierbij op namens de koper. De koopsom is niet bekend gemaakt.

◆ Uniek Makelaars heeft aan de Grotestraat 121 circa 360 m² winkelruimte verhuurd aan Shoeby Fashion. Uniek Makelaars trad op namens de huurder. De huurprijs bedraagt € 160,- per m².

◆ ten Hag bedrijfsmakelaars/IBG heeft namens St. Gezondheidscentrum Goor circa 750 m² kantoor-/praktijkruimte aan de Hengevelderstraat 40 te Goor verkocht voor € 730.000,-.

◆ Uniek Makelaars heeft aan de Grotestraat 121 circa 360 m² winkelruimte verhuurd aan Shoeby Fashion. Uniek Makelaars trad op namens huur-der. De huurprijs bedraagt € 160,- per m²

Haaksbergen◆ Noordendorp Transport heeft het bedrijfspand aan

de Industriestraat 18 gekocht van Steenhaarplas Onroerend Goed B.V. Het gebouw heeft een omvang van circa 12.500 m² en is onderverdeeld in circa 11.500 m² bedrijfsruimte en circa 1.000 m² kantoorruimte. Het object is gelegen op een bedrijfskavel van circa 2,5 hectare. De verkoper werd geadviseerd door ten Hag Bedrijfmakelaars, Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars en DTZ Zadelhoff v.o.f.

◆ ten Hag bedrijfsmakelaars/IBG heeft namens een ontwikkelaar twee bedrijfsunit aan de Metaalstraat ong. verkocht voor resp. € 94.500,- v.o.n. en € 94.000,- v.o.n.

◆ ten Hag bedrijfsmakelaars/IBG heeft namens een maatschap aan Noorderdorp Transport circa 12.480 m² bedrijfsruimte verkocht aan de Industriestraat 18 tegen een koopsom van € 3.800.000,-.

Hengelo◆ Euverman Temmink & Partners Bedrijfsmakelaars

heeft namens haar opdrachtgever aan de Dr. Schaepmanstraat 65 te Hengelo circa 440 m² bedrijfsruimte met woonhuis verkocht aan een particulier. De koopprijs bedraagt naar verluidt € 250.000,-.

◆ DTZ Zadelhoff heeft namens een woningbouwv-ereniging bemiddeld bij de verhuur van circa 143 m² kantoorruimte aan het Bevrijderslaantje 5. De huurder is BIS People en de huurprijs bedraagt € 19.090,- per jaar.

◆ ten Hag bedrijfsmakelaars/IBG heeft collegiaal met Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars een kan-toorruimte verhuurd aan de Hazenweg 2 tegen een huurprijs € 78.000,- per jaar.

◆ ten Hag bedrijfsmakelaars/IBG heeft namens een particulier belegger circa 120 m² bedrijfs-ruimte en circa 95 m² kantoor gelegen aan de Turbinestraat 38 tegen een huurprijs van € 13.750,--per jaar. De huurder is Casema B.V.

◆ ten Hag bedrijfsmakelaars/IBG heeft namens een particulier belegger circa 152 m² bedrijfsruimte aan de Turbinestraat 36 verkocht aan J&G Hemmes Holding B.V. tegen een koopsom van € 127.500,-.

◆ Namens de verkoper, een particuliere beleg-ger, heeft Euverman Temmink & Partners Bedrijfsmakelaars 800 m² bedrijfsruimt aan de Saffierstraat 5 A verkocht aan een belegger. De koopsom bedraagt naar verluidt € 430.000,-.

◆ DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft namens de bouwcom-binatie Hegeman Goossen v.o.f. een bouwkavel op het Kanaalkwartier verkocht aan Koelplan Airconditioning. De kavel heeft een omvang van

circa 816 m².◆ ten Hag bedrijfsmakelaars/IBG heeft namens een

particulier circa 135 m² winkelruimte aangekocht aan de Beukweg 83 voor € 147.500,-.

◆ DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft namens de bouwcom-binatie Hegeman Goossen v.o.f. een kantoorunit van circa 50 m² aan de Droogdokstraat 1 verhu-urd aan nav2.nl. De huurprijs bedraagt € 7.000,- per jaar.

◆ Euverman Temmink & Partners Bedrijfsmakelaars heeft namens de eigenaar 135 m² winkelruimte aan de Beukweg 83 verkocht aan een particulier. De koopprijs bedraagt naar verluidt € 147.500,-.

◆ DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft namens de bouwcombi-natie Hegeman Goossen v.o.f. een bouwkavel op het Kanaalkwartier verkocht aan Primachines. De kavel heeft een omvang van circa 1.290 m².

◆ DTZ Zadelhoff v.o.f. heeft namens de bouwcom-binatie Hegeman Goossen v.o.f. een kantoorunit van circa 50 m² aan de Droogdokstraat 1 ver-huurd aan Primachines. De huurprijs bedraagt € 7.000,- per jaar.

Oldenzaal◆ Verkeersschool Brookhuis heeft aan de

Spoorstraat 16 een winkelpand gehuurd ter grootte van circa 100 m². Snelder Zijlstra Bedrijfsmakelaars v.o.f. bracht deze transactie namens de verhuurder, een particuliere belegger, tot stand. Euverman Temmink & Partners trad op namens de huurder.

Rijssen◆ Namens een particuliere belegger heeft Uniek

Bedrijfsmakelaarcirca 850 m² winkelruimte aan de Haarstraat 34 verhuurd aan It’s.

Vroomshoop◆ ten Hag bedrijfsmakelaars/IBG heeft twee per-

celen industrieterrein (gezamenlijk ruim 5.800 m²) verkocht op bedrijventerrein Vroomshoop Oost tegen een gezamenlijke koopsom van ruim € 495.000 aan TBT en BOVO.

Voor de uitbreiding van haar portefeuille heeft WFN Projecten B.V. het nieuw te bouwen complex, aan de Grotestraat ong. in Goor gekocht.

Twentevisie 05/2008 41

Per 1 mei is Arjan Stuij benoemd tot algemeen directeur van DirectLease te Oldenzaal. Arjan Stuij (39) was adjunct-commercieel directeur van De Lage Landen Translease. Eerder vervulde hij diverse functies in de autobranche waaronder die van manager Transrent en area manager van General Motors Nederland. Arjan Stuij neemt de taken over van Mark Wiertsema die zijn carrière buiten de Kroymans Groep voortzet.

Bij Saxion Hogescholen hebben de volgen-de transacties plaatsgevonden: Dr. ir. Harry Futselaar is op 1 april jl. benoemd tot (part-time) Lector International Water Technology van Saxion Hogescholen. Harry blijft, naast zijn lectoraat bij Saxion, als business & tech-nology development manager verbonden aan Norit Process Technology B.V. (Enschede) . Dr. Bart Meijer, is op 1 april jl. benoemd tot lector Productie- en Procesinnovatie bij kenniscentrum Design en Technologie. Daarvoor was hij o.a. manager en universitair docent bij de TU Delft. Op 29 mei wordt dr. Charles G. Willems offi-cieel benoemd tot (parttime) lector Technologie in Zorg en Welzijn bij het kenniscentrum Zorg, Welzijn en Technologie. Willems heeft diverse beleidsfuncties vervuld gericht op de aansturing van wetenschappelijk onderzoek en blijft verbon-den aan Vilans (Nederlandse kennisorganisatie voor langdurige zorg) als projectleider toepas-singsgericht onderzoek ‘zorg op afstand’.

De heer Michel Janssen (45 jaar) is sinds 1 maart jl. de nieuwe directeur Bedrijfsvoering van de faculteit CTW van de Universiteit Twente. Hiervoor was Janssen sinds 2001 Directeur Bedrijfsvoering bij een faculteit van de Universiteit Leiden.

Bert Fortuin (45) uit Almelo is de nieuwe nieuwe directeur van VVV Rijssen-Holten. De nieuwe direc-teur is verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken op de kantoren in Holten en Rijssen. Verder moet hij zorgen voor een goede band tussen de VVV en bijvoorbeeld de gemeente en het Twents Bureau voor Toerisme.

Lianne Niemeijer is per 1 maart Annemieke Hulzebosch opgevolgd als directeur van VVV Hof van Twente. Niemeijer is een vertrouwd gezicht bin-nen de toeristische en recreatieve branche. De laat-ste jaren onder meer als directeur VVV Enschede, Regio-VVV Twente i.o. en VVV Twente Zuid. Voor de Hof van Twente zal ze met name de samenwerking tussen de VVV-kantoren, het bedrijfsleven en de overheid verstevigen en uitbreiden.

Per 1 maart jl. is de maatschap van het kantoor Bordan Bedrijfsadviseurs & Accountants uitgebreid door de komst van fiscalist mr. E.B.G. (Eric) Kosters FB. Hij is gespecialiseerd in fiscale advisering en bedrijfsadvisering aan met name familiebedrijven. Bordan heeft kantoren te Rijssen, Enschede en Albergen.

Met ingang van 1 april heeft het bestuur van het Cosmos Ontdekkingscentrum in Lattrop de Hengeloër Jan van Alsté benoemd tot de nieuwe directeur. Van Alsté wil meer bezoekers naar Cosmos trekken en de financiële positie van het ontdekkingscentrum verbeteren.

PR Advocaten verstevigt haar positie in de regio Twente op het gebied van bestuursrecht, onder-nemingsrecht, insolventie en letselschade & ver-zekeringsrecht en breidt haar kantoor in Enschede uit met de komst van twee advocaatpartners en een advocaatmedewerker. Mr J. H. (Jan) Lefers, mr J. T. (Jeroen) Stekelenburg en mr R. (Ruurd) van Eck. Zij allen zullen vanaf heden hun werk-zaamheden verrichten vanuit de JPR vestiging in Enschede.

Onlangs is het bedrijf Eurochemie in Oldenzaal overgenomen door de Vecom Groep in Maassluis. Hiermee heeft er tevens een directiewisseling plaatsgevonden. Christian Koning en Bas Wierema vormen thans samen de directie.

Naam: Eric van Lenthe (43)Burgerlijke staat: gehuwd met Gonny en vader van Tim (13) en Iris (10)Vorige functie: Manager Retail ElectrabelNieuwe functie: Regiodirecteur HumanCapitalCare te Hengelo

Van elektriciteit naar Arbo... niet echt voor de hand liggendIk heb in het verleden ook in een soortgelijke branche gewerkt, onder andere bij Menzis en het UWV. Gezondheidszorg, Arbo en dergelijke zijn thema’s die me erg boeien. Daarnaast spreken de cultuur en de functie me erg aan. De organisatie is zo ingericht dat de regio erg veel vrijheid van handelen heeft. Je bent als Regiodirecteur verantwoordelijk voor de operationele, commerciële en financiële aspecten. Je bent dus een soort ondernemer binnen een onderneming.

Ben je aangenomen om de trein in ieder geval rijdende te houden?Ja, dat sowieso. Maar er wordt wel meer van me verwacht. HumanCapitalCare is een van de weinige arbodiensten die groeiende is. En dat willen we wel heel erg graag doorzet­ten. Zo’n 10% uitbreiding van het klanten­bestand moet haalbaar zijn. Mijn taak is het om onder andere de relatie met de klanten te waarborgen, de korte lijnen zowel in­ als extern in stand te houden en de laagdrem­peligheid te bewaren.

Ben jij het juiste type om dit te doen?Je kunt me typeren als een nuchter mensen­mens. Het aansturen van medewerkers ging me in vorige functies ook goed af. Ik ben goed in het formuleren en behalen van doelstellin­gen, ben een netwerker pur sang, plezierig in de omgang en helder in de communicatie. Ik vind het erg belangrijk dat afspraken worden nagekomen. Dus ja, ik verwacht veel in posi­tieve zin voor HumanCapitalCare te kunnen betekenen.

Mens en organisatie

If you spend a lot of time figuring out who you’re going to hire, you’ll have to spend far less time figuring out who to fire. (Michael Lotito, Vistage Speaker)

Deze pagina wordt samengesteld door Joost Luttikhuis, directeur van Cevae TopSelect. Objectief, in samenspraak met de hoofdredactie.

Voor de maand mei werden de volgende opmerkelijke transfers op management- en directieniveau in Twente bij de redactie van Twentevisie aangemeld.Outplacementbureaus, werving- en selec-tiebureaus, bedrijven of instellingen, maar ook nieuwe medewerkers zelf kunnen recente transfers doorgeven aan de redac-tie van Twentevisie via www.twentevisie.nl (voorpagina, rechts in de menubalk).

actueel | personeelstransfers

Harry Futselaar Bart Meijer Charles Willems

Twentevisie 05/2008 43

Willy Kanis, wereldtopper van professie, gaat haar helemaal eigen weg

(door Gerhard Nijboer) Vraag: wie of wat kan Willy Kanis van haar à propos brengen? Antwoord: niets en niemand! Zelden zal een topsporter zo nuchter en rechtlijnig reageren op alles wat zich binnen en buiten de sport afspeelt als de pas 23-jarige baanwielren-ster annex fietscrosster uit Kampen. Ze is boerendochter, maar ze wil niet met koeien op de foto. “Want daar heb ik niets mee. Koeien spelen geen rol in mijn prestaties.” Haar ouders hoeven van haar niet mee naar de Olympische Spelen in Peking. “Dat voegt niets toe. Ik ga er niet harder door fiet-sen.” Wat anderen van haar denken of zeg-gen interesseert haar niet. “Ik doe het voor mezelf, voor niemand anders.” Meewerken aan een interview of foto wil ze wel. “Maar alleen op mijn vrije dag. Ik doe geen conces-sies aan mijn trainingsprogramma.”

De antwoorden van Willy Kanis zijn zonder uit-zondering duidelijk, rechtlijnig en kort. En als ze geen antwoord weet of geen mening heeft, vol-staat de Kampense met schouderophalen. Ze doet in elk geval geen poging om zich er, zoals in het met media-adviseurs vergeven topsportwereldje gewoon is geworden, met wollig en zinloos taal-gebruik uit te kletsen. Ondanks haar wat nukkige en recht-door-zee overkomende karakter is ze een van de sympathiekste mensen in het wielermilieu. “Gewoon omdat ze zichzelf is, altijd eerlijk, maar ook heel sociaal. Vooral buiten de wedstrijden, want daarin gaat ze over lijken,” zegt zowel Theo Bos als Teun Mulder, twee andere wereldtoppers in het baanwielrennen met wie Kanis elke week van maandag tot en met vrijdag in Alkmaar traint. “Ze speelt nooit spelletjes, niet met ons, niet met haar vrienden of familie en zelfs niet met haar tegenstanders. In haar nuchterheid schuilt ook haar gevoel voor humor. Door haar instelling lijkt ze een egoïstisch type, maar buiten de sport is ze dat absoluut niet.”

PutjesschepperZo vindt ze zichzelf helemaal niet zo bijzonder, ondanks dat ze op haar leeftijd naast talloze natio-nale ook al twee wereldtitels en een Europese titel bij het fietscrossen heeft en daarnaast in het baanwielrennen op diverse onderdelen tal-loze wereldbekerwedstrijden heeft gewonnen. “Iedereen probeert op zijn of haar terrein het hoogste te bereiken of het meest te verdienen. Het maakt dan niet uit of je timmerman, minis-ter, putjesschepper of wielrenster bent. Iedereen moet hard werken om de eigen top te halen. Zo bijzonder is dat dus allemaal niet. Ik heb kennelijk een aangeboren talent. Daar kan ik zelf niets aan doen. Maar nu ik dat talent ontdekt heb, vind ik dat ik daar iets mee moet doen. Wereldkampioen

worden bijvoorbeeld. Of Olympisch kampioen. Ja, ik wil gewoon alles winnen wat er te winnen is. En dat mensen daar naar komen kijken en mij toe juichen is leuk, maar ik doe het niet voor hen. Ik doe het puur om mijn eigen doelen te halen.”In tegenstelling tot veel geselaars van het stalen ros is het fietsen Willy Kanis niet met de paplepel ingegoten. Integendeel, vader en moeder leerden elkaar kennen tijdens het paardrijden. Later ruilde moeder die hobby in voor het trainen en fokken van honden. Toen broer Anno zich aanmeldde bij de Kamper Fietsclub om daar te gaan fietscrossen bleek hij een van de beteren in die discipline te zijn. Hij nam vervolgens zus Willy een keer mee, niet wetende dat hij daarmee een nieuwe ster in de vaderlandse wielersport introduceerde. “Ik

In augustus van dit jaar worden de Olympische Spelen in Peking gehouden. Tot die tijd zal in Twentevisie een serie ver-schijnen van Twentse sporters die daar acte de presence geven, over hun leven en hun financiën.

'Ouders mee naar Peking

Willy Kanis jaagt de mondiale top op de baan steeds meer schrik aan met haar onor thodoxe manier van beleving en wedstrijdmentaliteit.

44 Twentevisie 05/2008

voegt niets toe'

olympische spelen | huishoudboekje

vond het meteen een geweldige sport, niet alleen omdat ik meteen al aanleg bleek te hebben, maar vooral omdat het een leuke wereldje is. Iedereen kent elkaar, gaat leuk met elkaar om, helpt elkaar, maar in de wedstrijden is het ieder voor zich. Dat spreekt mij aan. Ik wil ook respect kunnen hebben voor iemand die laatste wordt. In de fietscrosswe-reld is er respect voor iedereen.”

TurbodijenFietscross bleek een gouden greep voor de explo-sieve talenten van Willy Kanis, die haar turbodijen als weinig anderen helemaal in dienst kan stellen van die ene minuut tussen start en finish. En dus moest vader Kanis al snel in de weekeinden met het kroost richting buitenland om hen te begelei-den in de wedstrijden.“Voor de wedstrijden in Nederland begon hij de zaterdagochtenden om vier uur met melken, zodat we om zeven uur konden vertrekken. Voor de bui-tenlandse wedstrijden huurde hij een bedrijfs-hulp in om ons zelf te kunnen brengen en halen. Zonder de hulp van onze ouders zouden Anno en ik nooit in de top zijn gekomen. Maar nu ik daar ben, kunnen ze mij niet zoveel meer leren. Ik heb het karakter en instelling mede van hen gekre-gen, doelen kiezen en er vol voor vechten. Met dat karakter ben ik zeker niet ontevreden, maar nu moet ik het rijden in wedstrijden conditioneel, technisch en tactisch perfectioneren. Daarom hoeven ze wat mij betreft niet mee naar Peking. Ze kunnen het op televisie veel beter zien. En er is ook nog telefoon. Als ik op het podium sta, zal de film van mijn jeugd best even door mij heen gaan en zal ik een traantje wegpinken. Maar dat is na de wedstrijd. Tijdens de wedstrijden denk ik alleen maar aan winnen. Dan krijg ik niet meer motivatie of kracht omdat mijn ouders er bij zijn.”

BaanwielrennerOmdat Willy Kanis uitblonk in de fietscross was ze volgens de wielerbond ook een potentieel goede baanwielrenster. Althans op de onderdelen waarin explosieve kracht, tactisch vermogen en een sterk karakter grote rollen spelen. En omdat het baan-wielrennen in Nederland in een diep dal zat, vroeg de bond onder meer aan Kanis om het daar eens

te proberen. “Saai rondjes rijden,” was haar reac-tie na de eerste kennismaking. “Maar ik voelde instinctief dat ik op de sprint, de keirin én op de 500 meter, wel iets kon bereiken.” Dat bleek, want tijdens haar eerste Nederlandse kampioenschap op de baan greep ze in 2002 meteen twee zilveren medailles en dus ook plaatsen voor de wereldbe-kerwedstrijden. “Maar ik wilde niet kiezen tussen fietscross en de baan, ik wilde ze allebei doen. Als ik had moeten kiezen zou ik nu niet meer op baan gereden hebben. Als ik stop, misschien al wel na de Olympische Spelen van 2012 in Londen, ga ik zeker door met fietscross. Dat blijft toch mijn grote liefde.” De keuze voor twee disciplines op topniveau ging de Kampense jongeling wonderwel af. Op de fiets-cross vestigde ze zich vast tussen de wereldtop, reeg internationale titels aaneen en won alles wat er te winnen viel. Onderwijl joeg ze de mondiale top op de baan steeds meer schrik aan met haar onorthodoxe manier van beleving en wedstrijd-mentaliteit. Niks tactische spelletjes, niks techni-sche hoogstandjes of ultramoderne snufjes. Zelfs de in die opperste concentratievragende sport veel voorkomende mentale oorlogsvoering was en is aan Willy Kanis niet besteed: “Ze proberen het nog steeds. Met diep in de ogen kijken of met zo’n superieure of minachtende blik me uit mijn concentratie halen of de start op te houden. Maar ik ben daar nooit anders van geworden. Ik doe gewoon wat ik moet doen. Harder trappen. Want daar gaat het allemaal om.”

SprintkoninginInmiddels wordt de jeugdige Kanis ook door de gevestigde baanorde uitermate serieus genomen. Niet zelden wordt ze de ‘Sprintkoningin van de toekomst’ genoemd en ze is op dat onderdeel een van de grote favorieten voor goud op de Spelen. “Daar ben ik het mee eens. Als je zulke uitslagen rijdt in wereldbekers word je vanzelf favoriet.” En dat levert dan natuurlijk ook extra druk op voor Kanis: “Ben je gek? Wie moet me druk opleggen? De buitenwereld? Daar fiets ik niet voor. Ik ben de enige die mij druk op kan leggen. En dat ben ik toch echt niet van plan.”In de voorbereiding richting Peking zet Willy Kanis alles opzij, zoals ze altijd alles in dienst stelt van haar sport. Elke maandag rijdt ze in haar Olympische auto van Kampen naar Alkmaar waar ze alle werkdagen van negen uur tot twaalf uur en van vier uur tot haf zeven op de baan traint. Tussendoor zijn er de krachttraining, de fysiothe-

rapie en natuurlijk het rusten. “En voortdurend kijken naar video’s van wedstrijden van mogelijke tegenstanders. Daar leer ik heel veel van. Over tactiek en zo.”Tijdens haar dagen in Alkmaar slaapt ze bij team-genote Marlijn Binnendijk in het naburige Zuid-Scharwoude. Uit praktische, maar zeker óók uit financiële overwegingen. Kanis zegt absoluut niet te weten hoeveel ze precies verdient, maar wel dat het allemaal geen vetpot is. “Daar zit ik verder niet mee. Ik heb een contract bij de ploeg Vrienden van het Platteland, krijg zo’n 700 euro per maand van NOC*NSF en een onkostenvergoeding van maximaal 350 euro per maand. De kosten van de auto moet ik zelf betalen, ik geef de ouders van Merlijn een redelijke vergoeding en voor de reizen naar de wedstrijden in het buitenland moet ik zelf ook wat bijdragen. Het kan allemaal net uit, het houdt niet over.”

Sex en drugsEn natuurlijk scheelt het dat Willy Kanis geen mens is van het geldverslindende leven van sex, drugs en rock ’n roll. “Ach ik heb wel eens een vriendje, maar niet voor vast. Ik kom niet of nauwelijks in disco’s of cafés en mijn uitjes met vriendinnen beperken zich tot het winkelen op zaterdagmiddag in Kampen. Op zondag doe ik helemaal niets, dat is mijn echte rustdag. Niet uit religieuze overwegingen, daar heb ik niets mee. Als ik geen wedstrijden heb, wil ik één dag in de week gewoon voor mezelf hebben en voor mijn ouders. Dus voor foto’s, interviews en andere dingen met mij, die niets met de actieve sport te maken hebben, moet je van maandag tot en met vrijdag in Alkmaar zijn, als het mij uitkomt op zaterdag in Kampen en op zondag vooral niet bij mij.”

Het interview zit er op. Voor schrijver dezes aan-leiding om, zoals gebruikelijk, te vragen of Willy Kanis het verhaal in concept eerst nog even wil lezen om mogelijke feitelijke onjuistheden te vermijden. Het antwoord is even duidelijk en rechtlijnig als kort: “Nee, ik vertrouw je wel. En eigenlijk interesseert het me ook niet wat ande-ren over mij schrijven”. ■

‘Ik ben de enige die mij druk op kan leggen. En dat ben ik toch

echt niet van plan’

‘Ik doe gewoon wat ik moet doen. Harder trappen.

Want daar gaat het allemaal om’

Twentevisie 05/2008 45

Zoon Marijn neemt ‘sleutel’ over: Ankerslot wil familiebedrijf blijven interview | ankerslot

(door Mario van Santen) Hij is nog geen dertig, zit krap een half jaar op het pluche en weet nu al zeker dat hij zijn pensioen haalt bij Ankerslot, het bedrijf dat Marijn van der Wal begin dit jaar van zijn vader overnam. En hoewel hij vindt dat zijn vader het uitstekend heeft gedaan, wil hij door-pakken om het bedrijf ook in de toekomst in veilige familiehanden te houden. “Ik denk dat we over dertig jaar wellicht net zo groot zijn als nu, maar dat het bedrijf wel steeds vernieuwend is.”

Hij liep als kleine jongen van zeven jaar al door de fabriek waar iedereen hem kende. Want Marijn van der Wal kwam vaak met zijn vader mee naar de cilinderslotenfabriek van Ankerslot. Zoonlief koos voor een studie aan de hotelschool, maar het bloed kroop waar het niet gaan kon: hij kwam terug in de fabriek in 2004. Want Ankerslot is tenslotte een familiebedrijf (dankzij een manage-ment buy-out in 1986, pa Jan Willem werkte der-tig jaar in het bedrijf). Toen Van der Wal junior vier jaar geleden werd geïntroduceerd als beoogd troonopvolger stond daar volgens hem niemand in het bedrijf negatief tegenover. “Het personeel leek haast opgelucht dat Ankerslot in de familie zou blijven.” Dat is niet zo raar in de wetenschap dat die andere cilinderfabrikanten (Nemef en Lips) door een Zweedse multinational zijn overgenomen die vooral geïnteresseerd is in omzet en winst.

China Net als veel andere bedrijven wordt ook Ankerslot beconcurreerd door de lagelonenlanden zoals China waar grote hoeveelheden cilindersloten worden geproduceerd, veelal voor de bouwmark-ten. “Onze productie daarheen verplaatsen is nooit onze visie geweest en al het ook nooit wor-den. Ik vind het belangrijk productiewerk zoveel mogelijk binnen de regio te houden. Bovendien hebben we een toegevoegde waarde dankzij onze snelle levertijden, flexibiliteit en innovatieve pro-ducten. En ik weet zeker dat er een inhaalslag komt van de salarissen.” Toch sluit Van der Wal zijn ogen niet voor wat er in China gebeurt. “Kijk, wij zijn continu aan het afwegen of we een pro-duct volledig zelf gaan maken of delen van ande-ren betrekken en hier de montage doen.”Ankerslot maakt sloten voor het hogere segment in de markt. En dat die duurder zijn dan de sloten uit China spreekt bijna voor zich. “Maar sleutels

voor die sloten zijn gemakkelijk te kopiëren en daardoor dus min-der veilig. Iedereen die een organisatie wil afsluiten, heeft daar een bepaald gevoel bij. Al naar gelang de waarde die een iemand aan zijn pand toekent, wordt het pand ook beveiligd. Wij verkopen daar-om ook geen product, maar geven advies over de toegang van een gebouw. De klant kan dan zelf de mate van beveiliging kiezen.”Het monteren van cilinders is nog steeds hand-werk. “Nu hebben we sinds een jaar een monta-gemachine die een deel van dat werk heeft over-genomen, maar veel meer dan vier cilinders per uur kunnen we nog steeds niet maken. Ons werk is verschrikkelijk arbeidsintensief.”

iPodOndanks zijn jeugdige leeftijd en oog voor mooie dingen (hij draagt Hugo Boss en rijdt Mini Cooper S) weet Van der Wal zeker dat hij bij Ankerslot zijn pensioen zal halen. “Ik weet heus wel dat we geen hippe producten als een iPod maken. Maar

ook in deze business zijn zo veel mooie dingen te maken. En ondanks alle technologische vooruit-gang denk ik dat een mens altijd iets tastbaars in handen wil hebben als het om de beveiliging van zijn huis of kantoor gaat. Mensen willen het gevoel houden dat ze zelf een deur moeten kun-nen openen. Ook al is de techniek veel verder ontwikkeld. Kijk naar de moderne autosleutel. Je laat de elektronica werken en gebruikt de mechanica alleen als de elektronica is uitgeval-len. Je hoeft als gebruiker helemaal geen sleutel meer in het slot te steken, als je de sleutel maar bij je hebt, is dat al genoeg. Het systeem herkent je en ontsluit zelf de deur. De volgende stap is het afsluiten en beveiligen van je huis met bij-voorbeeld je mobieltje. De techniek is er al. Ik denk dat we zo’n systeem binnen twee jaar in de markt zetten.” ■

‘Het systeem herkent je’

Ankerslot wil een innovatief familiebedrijf zijn. “We hebben sinds een jaar een mon tagemachine die een deel van het werk doet, maar veel meer dan vier cilinders per uur kunnen we nog steeds niet maken. Dit is verschrikkelijk arbeids-intensief werk."

Twentevisie 05/2008 47

(door Eddy van der Ley) FC Twente beurde een half miljoen euro voor Fred Rutten, maar de economische schade lijkt vele malen groter. De nieuwe trainer van Schalke 04 maakte spelers daadwerkelijk beter, een onbetaalbare kwaliteit in het hedendaagse voetballandschap. Eddy van der Ley, mede-werker van Twentevisie en FC Twente-wat-cher van het Algemeen Dagblad, maakt de balans van zijn vertrek op.

Niemand is onmisbaar bij FC Twente, maar de aftocht van trainer Fred Rutten brandt een behoorlijk gat in de technische organisatie

van de club uit Enschede. Uitgerekend op het moment dat de ambitieuze subtopper buiten de krijtlijnen cruciale stappen maakt richting toekomst, gaat de oefenmeester uit Overdinkel in Duitsland zijn droom achterna. Niemand die hem die promotie misgunt, maar feit is dat Rutten een portefeuille achterlaat om U tegen te zeggen: hoofdtrainer, technisch manager én hoofd van de scouting. De vraag die zich opdringt: heeft de Raad van Commissarissen (lees: voorzitter Joop Munsterman) naïef en roekeloos gehandeld door al die verantwoor-delijkheden op het bordje van een en dezelfde persoon te leggen? Het antwoord is zonne-

klaar: nee. Zonder het uitgebreide takenpak-ket zou het rendement van Ruttens arbeid ook minder hoog zijn geweest.

Ingecalculeerd risico Bij de aanstelling van de oefenmeester, in 2006, nam Munsterman een ingecalculeerd risico. Bij goede prestaties zou Rutten vroeg of laat weggekocht worden door een topclub, zij het met achterlating van zijn handschrift: een - naar zijn denkbeelden - gemodelleerde orga-nisatie. Zo is het ook in de praktijk uitgepakt. Of het een zorgeloze toekomst garandeert, is echter de vraag. Rutten, in totaal een kwart

eeuw als speler en trainer verbonden aan FC Twente, maakte gedurende zijn laatste dienst-verband grote indruk. Niet als ‘entertrainer’, wandelende pr-zuil of groot causeur, maar als voetballeraar, psycholoog en inspirator. Met de zesde begroting van Nederland loodste hij de club uit Enschede twee keer naar een vierde plaats in de reguliere competitie, goed voor toetreding tot de play-off om een Champions League-ticket en - uiteindelijk - een ticket voor de UEFA Cup. Ofschoon met vele mutaties geconfronteerd, wist Rutten uit losse stukken marmer een succesvol elftal te beeldhouwen, dat met ‘sexy voetbal’ de harten van voetbal-minnend Nederland veroverde. Zijn haast ambachtelijke vakmanschap leverde FC Twente nieuw elan, succes en geld op. Los van het feit dat succes per definitie kapitaal genereert, slaagde Rutten erin spelers beter te maken en stevig ‘in de markt’ te zetten, een kwaliteit die maar weinig vakbroeders toege-dicht kan worden. Zo ontfermde Rutten zich als een strenge doch rechtvaardige leermeester over Karim El Ahmadi, een Twents supertalent dat in de knop dreigde te breken. Hij gaf de balvirtuoos vertrouwen, posteerde hem op de meest rendabele plek (die van controlerende middenvelder) en bleef tot in het oneindige hameren op de speltechnische en -tactische discipline.

Gedachten lezen“Het is niet altijd gemakkelijk om met je tekort-komingen te worden geconfronteerd, maar het heeft me tot de voetballer gemaakt die ik nu ben,” weet El Ahmadi nu. “De trainer heeft me echt gered. Onvoorstelbaar hoe hij me aan-voelde en begeleidde. Het leek alsof hij mijn gedachten kon lezen. Ik ben hem erg dank-baar.” Het resultaat van de arbeid is bekend: de middenvelder speelt de komende seizoenen voor Feyenoord. De Rotterdamse club legde een afkoopsom van vijf miljoen euro op tafel.Het geval-El Ahmadi staat niet op zichzelf. Rutten maakte véél spelers beter, en daardoor het elftal als geheel. In zijn eerste seizoen liet hij de flegmatieke momentenvoetballers

Kennedy Bakircioglü en Sharbel Touma boven zichzelf uitstijgen, al stonden daar - door aflo-pende contracten en clausules - geen directe revenuen tegenover. In de war geraakt door lonkende miljoenencontracten verkasten beide Zweedse vleugelspitsen naar respectievelijk Ajax en Borussia Mönchengladbach, om daar - deels door een gebrek aan vertrouwen en indi-viduele training - nog geen deuk in een pakje boter te schoppen.Blaise N’Kufo leek in de zomer van 2006 opge-brand en de wanhoop nabij, maar ontdekte onder Rutten zijn tweede adem en beleefde op zijn oude voetbaldag de beste twee sei-zoenen van zijn loopbaan, goed voor 44 doel-punten. De international van Zwitserland staat in Twentse dienst al op 86 treffers en heeft er nog 19 nodig om het eeuwige clubrecord van Jan Jeuring (105) te breken. ‘Rutten is de beste trainer die ik heb meegemaakt’, stelt de centrumaanvaller. ‘Hij kan het individu beter maken en eenheid in een elftal brengen. Dat je nooit te oud bent om te leren, hebben hij en zijn staf me wel duidelijk gemaakt. Hard werken, maar vanuit een visie-idee en met spelplezier: dat is het credo. Het is regelma-tig voorgekomen dat ik ’s avonds uitgeteld op de bank lag, maar daar kreeg ik succes en een ongekende fitheid voor terug.’

Boetserende handenDankzij de aanpak van Rutten wil N’Kufo, ooit clubhopper annex premiejager, zijn loopbaan in Enschede afsluiten. Het maakt dat zijn finan-ciers Guus Brandriet en Henk Lunter kunnen fluiten naar hun centen, maar geen afkoopsom kan de importantie van de Afrikaanse Zwitser compenseren.Onder de boetserende handen van Rutten groeide de wispelturige Edson Braafheid uit tot één van de beste centrale verdedigers van Nederland, ontpopte Eljero Elia zich als een surprise op de linkerflank en kwam zelfs de overal mis-lukte Youssouf Hersi tot bloei. Het zijn spelers die óf transfervrij óf voor een prikkie door FC Twente werden opgevist, maar inmiddels een behoorlijke transferwaarde vertegenwoordigen. Datzelfde geldt voor aanstormende jeugdspelers als de Braziliaan Douglas, de Oostenrijker Marko Arnautovic en de Slowaak Andrej Rendla. Rutten is de eerste om zijn rol in die ontwikke-lingstrajecten te bagatelliseren. Hij wijst graag en veel naar het complementaire karakter van

de trainersstaf. Daar zit iets in. Mannen als Erik ten Hag (assistent-trainer), René Eijkelkamp (het eerste jaar assistent, nu parttime spitsentrainer) en Youri Mulder (tot voor kort assistent op sta-gebasis) behoren min of meer tot dezelfde bloed-groep en mochten zich verheugen in een behoor-lijke vrijheid van handelen en meebeslissen; een werkwijze die Rutten nog kende uit zijn tijd bij PSV, toen hij méér dan de rechterhand was van Guus Hiddink.

ErfenisToch mag het vertrek van de geboren Wychenaar, al resumerend, niet gebagatel-liseerd worden. Juist omdat Rutten zeker niet alleen van de helikopterview was, maar spelers daadwerkelijk beter maakte. ”Hij is misschien wel de beste trainer die ik heb meegemaakt,” zegt Youri Mulder, die bij Schalke 04 zijn assi-stent zal worden. ”Het is fascinerend om te zien hoe voetballers onder zijn leiding in korte tijd groeien.” En Douglas, de Braziliaanse verdedi-ger: “Ik ben in minder dan een jaar zoveel beter geworden, niet normaal meer. Ik vraag me af waar ik nu zou hebben gestaan als ik de trainer vijf jaar eerder was tegengekomen.”Het zou best van logica getuigen om te veron-derstellen dat met Rutten ook diens uitgebreide netwerk aan contacten uit Enschede verdwijnt, maar zo is het niet. Tót het moment dat hij als technisch directeur terugkeert bij FC Twente, over drie jaar, zes of tien jaar, zal zijn geest in het Arke Stadion blijven rondwaren. Dat is misschien lastig voor zijn opvolger, maar uit clubliefde zal Rutten zijn vrienden en collega’s bij FC Twente van tips en adviezen blijven voor-zien. Misschien ligt er zelfs wel een samenwer-king met Schalke 04 in het verschiet.

Rutten zegt zich geen zorgen te maken over zijn sportieve erfenis. “Ik laat een club achter met een stabiele organisatie, die ook met een nieuwe trainer stappen kan maken.” Tja, de wens is de vader van de gedachte en niemand is onmisbaar, ook niet bij FC Twente, maar toch, trainers die spelers echt beter maken, en dus de economische positie van de club, daar zijn er echt niet veel van. ■

Economische schade voor FC Twente moet niet onderschat worden achtergrond | fctwente

Fred Rutten is een zwareDe sportieve erfenis van

‘Hard werken, maar vanuit een visie-idee en met spelplezier:

dat is het credo’

‘Hij is misschien wel de beste trainer die ik heb meegemaakt’

Niemand is onmisbaar bij FC Twente, maar de aftocht van trainer Fred Rutten brandt een behoorlijk gat in de technische organisatie van de club uit Enschede.

48 Twentevisie 05/2008 Twentevisie 05/2008 49

IKT Visie op… Ontwikkelingen in Twente

Vele jaren wordt er al gesproken over de mogelijkheden om de Luchthaven Twente open te houden. En nu, na vele jaren onze-kerheid, tegenslag en tegenwerking, lijkt het er eindelijk op dat er voldoende ruimte is om het vliegveldgebied op een goede manier te ontwikkelen voor zowel luchtvaart als voor bedrijven die zich er potentieel willen vestigen terwijl er voldoende ruimte beschikbaar blijft voor de natuur.En zo zijn er meer zaken in Twente die potentie hebben en nog sterk onderbelicht zijn. Eén daarvan is Urenco in Almelo. In Nederland durven we - ondanks de CO2-discussie en de uitput-ting van onze natuurlijke energiebronnen - om de een of andere reden de discussie over kernenergie niet goed aan te gaan.Windenergie is mooi als je het efficiënt en met voldoende con-tinuïteit kunt opwekken. Maar daar zit juist het grote probleem. Om 1 % van onze Nederlandse energiebehoefte op te wekken heb je 1000 windmolens nodig! Die ene kleine kerncentrale in Borssele wekt al vier keer zoveel energie op!Ik ben dan ook van mening dat we veel meer ‘energie’ moeten steken in de verdere ontwikkeling van kernenergie.Moderne kernenergiecentrales zijn minstens zo veilig als elk ander bedrijf en veroorzaken veel minder milieuproblemen dan welke andere vorm van energie ook. En kernafval is ook al geen issue; dat kun je veilig opslaan bij onder meer Covra in Vlissingen. Als je alle elektriciteit in Nederland via kernenergie zou opwekken, levert dat per inwoner een flinke vingerhoed vol afval per jaar: voor heel Nederland totaal circa 32 m³ per jaar, een halve container vol! Wij kunnen mede door Urenco ervoor zorgen dat de onwetend-heid over de mogelijkheden van kernenergie uit de wereld wor-den geholpen. Daardoor zullen we ook minder afhankelijk wor-den van de oliebronnen. Olie is bovendien ook nog mede een van de redenen voor de onlusten in grote delen van de wereld.Wie weet werken we dan ook nog met elkaar aan een betere en veiliger wereld met minder oorlogsgeweld.

Geert de RaadVoorzitter IKT

TwentseWelle: een bijzonder museum

AKOR scoort op klantenbinding

EVC succesvol scholingsmiddel

Drie jaar respijt voor luchthaven

Den Oudsten is trots op Twente

Scope en IKT-nieuws

Twenteagenda

58

60

62

64

65

67

68

| Twentevisie | Jaargang 20 | Nummer 5 | Mei 2008 |

Stichting Industriële Kring Twente - Postbus 5501, 7500 GM Enschede - Tel. 053 - 48 49 980 - Fax 053 - 48 49 985

Op 22 april jl. opende Koningin Beatrix in de Enschedese wijk Roombeek het cultuurcluster Het Rozendaal met daarin het museum TwentseWelle en ‘21rozendaal actue-le kunst’ waar de actuele beeldende kunst centraal staat. Zowel het gebouw als de opzet van de TwentseWelle is uniek. Het gebouw is opgebouwd uit en rond de restan-ten van de poetsdoekenfabriek van J.J. Rozendaal, die begin jaren zeventig failliet ging. Het gebouw verpau-perde en kreeg met de vuurwerkramp een extra tik. Het voorheen slechtste gebouw van Roombeek bleef overeind en herbergt nu een museum dat, volgens directeur Kees van der Meiden, uniek is in Nederland en het ook inter-nationaal erg goed zal doen.

(door Niko Wind)

TwentseWelle is ontstaan uit de fusie van twee bestaande (gemeentelijke) musea: het Natuurhistorisch Museum en het Museum Jannink, dat volledig was toegespitst op de histo-rie van de Twentse textielindustrie. Toen het oog was geval-len op een locatie in Roombeek werd dat duo aangevuld met het Van Deinse Instituut, dat zich richt op de streekcultuur, volkskunde, taal, geschiedenis en het landschap van Twente. Het samenbrengen van de collecties was veel eenvoudiger dan het samensmeden van de verschillende doelstellingen en het creëren van één museum. In feite was het een fraaie mix van

Kees van der Meiden bij de

textielmachines als exponent van

de industriële revolutie.

Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen

Het verhaal van

TwentseWelle is

58

59

www.ikt.nl

CHAPEAU

KOPnatuurhistorie, streekcultuur en industriële historie, maar de rode draad ontbrak nog. Kees van der Meiden zorgde, als de nieuwe directeur (die pas op 1 juni 2007 aantrad) voor die verbinding door te gaan spreken over ‘Het verhaal van het menselijk avontuur’. In TwentseWelle wordt het verhaal ver-teld wat de mensheid door de jaren heen bewogen heeft, met Twente als materiaal. “Die onderlegger van de streekcultuur zorgt ervoor dat je als museum niet los komt te staan van de streek waarin je gevestigd bent. En dat is het bijzondere aan TwentseWelle en dat kan de reden zijn dat we wellicht ook veel toeristen trekken.”

Van mammoet tot nanoTwentseWelle is niet oubollig geworden, in tegenstelling tot wat velen vreesden. Het is een mix van oud en nieuw. Van de pre-historie tot en met de toekomst; van mammoetbotten tot en met de toepassingen van de nanotechnologie. Het is op zich een vreemde combinatie, maar als je rondloopt, zie je de verbanden en raak je gefascineerd door de ontwikkeling die de mensheid al die jaren heeft doorgemaakt én hoe Twente zich de laatste eeuwen heeft ontwikkeld.Uiteraard speelt de textielindustrie daarin een grote rol. Een keuze uit de fraaie machinecollectie van het voormalige Museum Jannink staat prominent opgesteld. Een deel van de machines werkt en laat zien hoe de mensen tot zo’n veertig jaar geleden hier werkten. Kees van der Meiden wil hier echter ook de toe-komst aan toevoegen met de nieuw ontwikkelde materialen en - als het lukt - een computergestuurd weefgetouw waarmee de bezoeker zelf het eigen ontwerp vorm kan geven.Er zit echter meer ‘toekomst’ in TwentseWelle. Aan het einde van de rondgang worden in een klein theatertje beelden van toekomstige ontwikkelingen getoond. Dat de (Twentse) nano-technologie daarin een belangrijke rol speelt, is duidelijk. “We laten zien wat de regio in het verleden deed, maar ook waar onze toekomst ligt! ”

Samen met het HeimOndanks die grote inbreng van de textielindustrie als exponent van de industriële revolutie is TwentseWelle een ander muse-um dan het Heim in Hengelo. “Het Heim is volledig gericht op de techniek en men kan door demonstraties of door het zelf te doen, kennismaken met de techniek. Wij zijn veel meer een cultuurhistorisch museum, waar de bezoeker zelf de dingen kan ontdekken. Wat we wél gemeen hebben, is de educatieve func-tie. Mede om deze reden hebben we intensief contact met elkaar en streven we naar een goede samenwerking en willen we beide musea als één pakket aan het onderwijs aanbieden.” Als het aan Van der Meiden ligt, gaan er zelfs bussen rijden om de school-klassen van het ene naar het andere museum te vervoeren.

Oud en nieuwDie combinatie van oud en nieuw is ook terug te vinden in de architectuur. Oude muren van de oorspronkelijke textielfabriek worden afgewisseld door strakke, witgepleisterde wanden en

zelfs een deel van de oude metalen deuren is bewaard geble-ven. “De oude fabriek was ongeveer het enige gebouw dat na de vuurwerkramp nog overeind stond. Die ‘bijna ruïne’ is door architect Bjarne Mastenbroek opgenomen in het nieuwe museum. Het deel dat niet meer te restaureren was, is ingevuld met nieuwe delen.”Die combinatie oud en nieuw is niet alleen aan de buiten-kant te zien, Ook binnen zijn er verrassende doorkijkjes naar muren van de oude fabriek. Het festivalterrein dat naast het centrum zal ontstaan, zal TwentseWelle, Het Rozendaal én de wijk Roombeek een extra impuls geven. “We worden op deze manier een belangrijk cultureel centrum in Enschede."

Medische technologieDe ruimte voor de wisselexpositie is wit en tijdloos. De eerste maanden hangt er een grote collectie oude en nieuwe quilts. Bijzonder daarin zijn een aantal quilts uit de Verenigde Staten, die gemaakt zijn naar aanleiding van de aanslag op het World Trade Centrum. Het is voor het eerst dat deze bijzondere quilts de oceaan over komen.Voor een van de komende wisselexposities zijn al verregaande ideeën. Kees van der Meiden wil daarin een van de speerpun-ten van de Twentse innovatieve bedrijvigheid profileren: de medische technologie. Uiteraard met oude instrumenten, maar vooral ook met de techniek van de toekomst zoals deze onder meer wordt ontwikkeld door de spin-off bedrijven van de UT en het revalidatiecentrum ’t Roessingh.

SponsoringIn totaal heeft het museum ruim 25 miljoen euro gekost, waarvan het overgrote deel is opgehoest door de gemeente en de provincie. Het inrichtingsbudget betrof ongeveer 6 miljoen euro. “Maar daar zat al één miljoen sponsorgeld bij.” Voor de exploitatie is ook geld nodig vanuit het bedrijfsleven. Kees van der Meiden doet nog wat geheimzinnig, maar hij wil wel vertellen dat hij met een aantal partijen in gesprek is over het afsluiten van meerjarige sponsorcontracten. Want dat is hard nodig. Beide musea trokken samen minimaal 40.000 bezoe-kers per jaar. Dat zal in het eerste jaar wel overtroffen wor-den omdat het nieuw is en iedereen er een kijkje wil nemen. “We streven naar 60.000 bezoekers per jaar. Maar dat is geen garantie. Daarna zullen we vooral door de wisseltentoonstel-lingen publiek moeten aantrekken. En dat kan ook in samen-werking met sponsors. Als Ten Cate iets wil doen met nieuwe toepassingen van textiel, dan zijn ze van harte welkom. Dan kan de jeugd met eigen ogen zien dat ook in de vliegtuigrom-pen veel geweven materiaal zit.Dat hij niet vies is van commercie blijkt wel uit zijn positieve reactie op een vraag van een groot Twents bedrijf om begin 2009 een partij voor 2.000 personen in TwentseWelle te hou-den. Hij hoopt tijdens rondleidingen van onder meer IKT en de TKT meer partijen binnen te halen. “We hebben een uitstekende catering en kunnen door de unieke indeling een bijzondere sfeer creëren voor grootse jubilea of sfeervolle galafeesten.” ■

het mensel i jk avontuur

een uniek museum

www.ikt.nl

Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen

Ri jssense bouwer

AKOR scoort

Edwin Postma (r) en Gert Jan Smeyers kozen

voor een bijzondere baksteen.

60

61

Vorig jaar opende AKOR Bouw een nieuw pand in Rijssen. Het is geen gebouw met veel kleur en een opvallende ingangspartij, maar een zakelijk pand. Het bijzondere zijn de bakstenen op de gevel en gedeeltelijk in het inte-rieur: De handgevormde stenen uit één van de laatste turfgestookte ovens van Europa; een ‘speciality’ van een steenfabriek in Noord-Duitsland. Algemeen directeur Edwin Postma en zijn compagnons wilden iets anders dan anderen en kozen voor gevelstenen die zo ongelijk van vorm zijn dat het onmogelijk is om een vlakke muur te metselen. “We pakken als bouwer de zaken ook anders aan dan onze collega’s. Wij hebben ons gespecialiseerd in samenwerking met onze opdrachtgevers. Sommigen zijn al meer dan een kwart eeuw klant bij ons.”

(door Niko Wind)

AKOR (Aannemers Kombinatie Rijssen) ontstond in 1979 als gevolg van een fusie van drie kleine aannemingsbedrijven en het kreeg rond de eeuwwisseling een enorme impuls toen de bedrijfskundig afgestudeerde Edwin Postma samen met ‘de bouwers’ Berend Baan en Gert-Jan Smeijers het bedrijf overnam. Drie ‘jonge honden’ die er vanuit de oorspronkelijke filosofie extra hard tegenaan gingen. En die filosofie berust niet op het beginsel van specialisatie in één of twee typen gebouwen, maar in het onderhouden van vaste rela-ties met opdrachtgevers, waardoor ze in de meeste gevallen al in een pril stadium aanschuiven om mee te praten over oplossingen.

OntwikkelaarsDat meepraten over plannen van ‘vertrouwde’ opdrachtgevers leidt soms tot verrassende resultaten. “We hebben zelfs een keer geadviseerd om niet te gaan bouwen omdat er in de buurt een kantoorpand te koop stond, dat voor relatief weinig geld passend gemaakt kon worden.” In de meeste gevallen gaat het uiteraard wél om bouwen en ontwikkelen. “Onze meeste relaties zijn ont-wikkelaars of beleggers. Zij hebben een grondpositie verworven en vragen ons om mee te denken over de invulling. Dat kan gaan om bijvoorbeeld een winkelcentrum, appartementen of kantoor-gebouw dan wel een combinatie daarvan. In een aantal gevallen ontwikkelen we samen en neemt ieder een deel van het project onder zijn hoede. Ook als wij grond hebben, vragen wij opdracht-gevers of zij mee willen doen.”Die samenwerking vanaf de planfase biedt volgens Postma voor beide partijen enorm veel voordelen omdat er veel sneller geke-ken wordt naar financiële haalbaarheid van een bepaalde invul-ling en zelfs over de invulling zelf. AKOR doet in feite alles: van het bouwkundig tekenen en construeren tot en met het bouwen zelf en het uitvoeren van het bouwmanagement. “Alleen met de esthetische kant bemoeien we ons niet. Dat is het werkterrein van de architect.” Dat betekent echter niet dat de drie partijen (opdrachtgever, bouwer, architect) niet geregeld om de tafel zit-ten. In de vaak felle discussies wordt de uiterlijke schoonheid van een gebouw afgezet tegen de bouwkundige haalbaarheid en dus de uiteindelijke kosten.

ConjunctuurDie sterke binding aan vaste ontwikkelaars en beleggers betekent automatisch dat AKOR als bouwer meedeint op de golven van de conjunctuur en de vraag naar bepaalde typen gebouwen. Toen er enige jaren geleden een overschot op de kantorenmarkt was en de klanten overschakelden op het ontwikkelen van apparte-mentengebouwen en winkelcentra, verlegde AKOR automatisch ook de activiteiten. Edwin Postma: “We zijn hierdoor veel minder afhankelijk van de conjunctuur dan collega’s die zich veel sterker richten op één segment van de markt. Alleen als de economie over de totale breedte instort, krijgen ook wij een probleem.”

FileleedKeerzijde van de medaille is dat AKOR ook veel in de Randstad bouwt. En dat is, gezien de toenemende filedruk, geen pretje. Terwijl veel andere middelgrote Twentse bouwers zich steeds meer op de eigen regio richten en in feite niet meer ten westen van Amersfoort willen bouwen, heeft AKOR een tweede vestiging in Leersum, in het fraaie hart van de Utrechtse Heuvelrug, geopend. Het management ging bij de overname van de lokale aannemer niet over één nacht ijs. “We zijn in totaal twee jaar bezig geweest met het vinden van de juiste overnamekandidaat. Het bedrijf moest qua kwaliteit en vooral qua cultuur perfect bij ons passen.” Door die overname is AKOR gegroeid tot een omvang van ruim 100 medewerkers, van wie een flink deel aan de rand van de Randstad. “Door deze nevenvestiging kunnen de uitvoerende mensen die daar gestationeerd zijn dus met veel minder verlies aan tijd op hun werk zijn.” De hoofdvestiging blijft uiteraard in Rijssen en daar werkt ook het overgrote deel van de ruim dertig kantoormensen.AKOR is in nog een opzicht tegendraads. Achter het pand is een ruime timmerwerkplaats ingericht waar, naast kozijnen, ook (hou-ten) prefab bouwelementen worden geproduceerd. “Wij willen met onze kozijnen niet afhankelijk zijn van toeleveranciers en die prefab-bouw is gewoon noodzakelijk omdat bouwen op locatie soms onmogelijk is.” Toen de IKT-ers bij AKOR op bezoek kwamen, legde men in die werkplaats net de laatste hand aan de gevel van een nieuw restaurant dat in het oude centrum van Houten wordt gerealiseerd.

RestauratieNaast nieuwbouw van woningen, appartementen, kantoren, winkels en winkelcentra houdt AKOR zich ook bezig met oude panden. Het fraaiste voorbeeld daarvan is een kapitale (en monu-mentale) villa in Baarn. Deze was in een dusdanige staat vervallen dat zij alleen door een grondige en kostbare restauratie weer in oude glorie kon worden hersteld. Uit de bouwkundige bereke-ningen van de mensen van AKOR bleek dat nieuwbouw met de bestaande materialen goedkoper zou zijn. Na intensief overleg met Monumentenzorg en de gemeente is het gebouw tot op de grond toe afgebroken, waarna alle stenen één voor één werden afgebikt en hergebruikt. De herbouw was een feest voor de bouw-vakkers. Ze konden er al hun vakmanschap in kwijt en realiseer-den - met gebruikmaking van 95% van het oude materiaal - een exacte kopie van de villa die ze hadden afgebroken. ■

www.ikt.nl

omzei l t f i leproblematiek

op klantenbinding

Veel werknemers zijn door een jarenlange werkervaring bijna op een MBO- of HBO-niveau gekomen of hebben bijna de kwalificaties voor een branchespecifiek certi-ficaat bereikt. Het laatste stukje ontbreekt nog. En dat laatste stukje kan juist het duwtje zijn om hen meer verantwoordelijkheid te geven of een andere functie te geven. Terug naar school voor een complete opleiding is meestal niet haalbaar. Daarbij zou veel van de les-stof overbodig zijn omdat ze de benodigde competenties in het werk al hebben behaald. Een EVC-traject (Eerder Verworven Competenties) biedt in zo’n geval uitkomst. In 2007 waren er al 800 werknemers bezig met een EVC-traject. En dat aantal groeit snel. Dat dit leeft onder de (Twentse) werkgevers bleek tijdens een druk bezochte IKT-bijeenkomst.

(door Niko Wind)

Het ‘college’ van Erik Kaemingk van het kenniscentrum EVC liet niets aan duidelijkheid over. “We focussen ons op mensen die wer-ken en waarbij een misfit is tussen wat ze kunnen en de papieren die ze op zak hebben. Zij kunnen via een duaal traject, dus door een enkele middag terug in de schoolbanken, relatief eenvoudig

het diploma behalen, waartoe ze - gezien hun werkervaring - al bijna recht op zouden hebben.”

Dat een diploma belangrijk is voor iemand die te zijner tijd over wil stappen naar een ander bedrijf is duidelijk, maar ook de hui-dige werkgever vaart er wel bij. De man of vrouw krijgt tijdens de parttime opleiding extra kennis en vaardigheden en kan die nieuwe competenties al direct in zijn of haar werk ontplooien. “Maar alleen al het volgen van een EVC-traject geeft een dusdani-ge kick dat men beter gaat presteren en veel meer oog krijgt voor de totale organisatie en de rol die men daar zelf in speelt.”

Enorme groeiAls goede verkoper kwam Kaemingk met een aantal aansprekende voorbeelden. De uitzendbranche past EVC op steeds grotere schaal toe om flexwerk aantrekkelijk te maken en te houden. De hui-dige medewerkers ontwikkelen zich en schuiven door, waardoor er ruimte komt voor nieuwe instroom. Momenteel zijn in die sec-tor 250 mensen bezig in een EVC-traject. Komend jaar moeten dat er 1.000 zijn. Nog opvallender is de actie bij Yacht. Dat IT-bedrijf heeft samen met de Hogeschool van Amsterdam een eigen EVC-traject ontwikkeld om het eigen personeel op het niveau van HBO-informatica te krijgen, inclusief het fel begeerde papiertje.

Wilfred Fabels (l) en Erik Kaemingk zijn alleen maar

positief over EVC.

Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen

Eerder Verworven Competent ies

Met EVC op

62

63

Inmiddels zitten daar ruim 300 mensen in zo’n traject. Volgens Kaemingk verricht Yacht op dit terrein baanbrekend werk omdat ze met een HBO-instelling nog minder ervaring hebben met EVC dan met een ROC. In Twente is ook de Saxion Hogeschool enthousiast en zover dat het dit type bedrijfsspecifieke duale leerroutes wil ontwikkelen. “Met de ROC’s en AOC’s gaat dat makkelijker. Twente loopt daarbij - samen met Groningen en Zeeland - duidelijk voor-op. Deze MBO-scholen blijken door EVC veel dichter bij de praktijk te komen staan dan hun collega’s en veel gemakkelijker afspraken te kunnen (en willen) maken met individuele bedrijven.”

ErkenningHet erkennen en belonen van eerder verworven competenties is inmiddels uitgegroeid tot een volwaardig loopbaaninstrument, dat aan relatief strakke regels is gebonden. Een convenant tussen onder meer de onderwijskoepels in het HBO en MBO, de partners in de Stichting van de Arbeid, het ministerie van OC&W en de Open Universiteit leidde tot een gedragscode en een kwaliteits-standaard. Er is inmiddels een lijst van ruim 100 erkende aan-bieders van EVC, die worden beoordeeld door het kenniscentrum EVC. Ondanks dat zit er, volgens Kaemingk, nog wel wat kaf onder het koren. “Iedereen mag zich EVC-aanbieder noemen. Pas na een beoordeling door ons krijgen ze de erkenning en is de kwaliteit gegarandeerd.”Een goede (dus erkende) EVC-aanbieder zal via een vast stap-penplan de lacunes binnen de competenties van de medewerker opsporen en opvullen. “Dat betekent een eigen plan voor elke indi-viduele medewerker. Uniformiteit komt nu eenmaal niet in ons woordenboekje voor. Het uiteindelijke doel kan voor een groep medewerkers hetzelfde zijn, de verworven competenties verschil-len van persoon tot persoon.” De basis van een EVC-traject is dan ook het portfolio, waarin de medewerker - met hulp - opschrijft over welke kennis en vaardigheden hij of zij beschikt. En dat kun-nen heel goed activiteiten buiten het werk zijn. Iemand die bij-voorbeeld voorzitter is van een voetbalvereniging, bewijst daar-mee dat hij leiding kan geven en hoeft deze vaardigheid dus niet meer bij te spijkeren.” Die competenties in het portfolio moeten uiteraard door een buitenstaander (de EVC-aanbieder) beschreven en erkend worden. Een werknemer krijgt daarmee vrijstelling voor een flink deel van de ‘normale’ opleiding. De hiaten zullen moeten worden opgevuld met cursussen, een verkorte opleiding of leertra-jecten op de werkplek.De kosten van een EVC-traject liggen in het algemeen tussen de € 750 en € 1.500. De werkgever kan daarvan een deel (€ 300) van de belastingdienst terugkrijgen en ook een werknemer kan - als hij het traject zelf betaalt - rekenen op een fiscale bijdrage. EVC is inmiddels ook in de ogen van de vakbeweging zo belang-rijk geworden dat het, inclusief een subsidiëring vanuit een O&O-fonds, is opgenomen in de CAO. Zo geldt voor de kleinmetaal een bijdrage van € 750 per persoon. Van der Poel DessertsIn Twente zijn het ROC, Saxion en het AOC erkende EVC-aanbie-ders. De mensen van het AOC zijn op dit terrein bijzonder actief.

Enige jaren geleden zorgden zij ervoor dat een grote groep opera-tors bij Bolletje een MBO-diploma kon behalen; nu is men actief bij Van der Poel Desserts, een bedrijf van 25 medewerkers, dat al lang meer doet dan alleen het maken van het befaamde consump-tie-ijs. Het bedrijf produceert diepvries-ijs en bavarois-producten voor retail en foodservice. Daar werd Wilfred Fabels de counter-part van het AOC en zorgen ze samen voor een traject om zes pro-ductiemedewerkers naar MBO-niveau 1 te tillen en de operators en de aanwezige kok naar niveau 2. “Voor ons is het belangrijk dat de mensen meer kennis krijgen van het proces en het product met als gevolg dat je meer gekwalificeerd personeel krijgt. Een bijkomend voordeel is dat bij vakantie of ziekte de wegvallende functie makkelijker in te vullen is.” Het enthousiasme onder de medewerkers overtrof de verwachtingen. “Ze kijken uit naar die ochtend les eenmaal in de twee weken en zorgen ervoor dat ze altijd hun opdrachten gemaakt hebben. De tijd die we als bedrijf investeren in onze mensen wordt ruimschoots gecompenseerd door de extra inzet. Ze hebben meer lol in het werk en beseffen veel meer waarom bepaalde procedures moeten worden gevolgd om fouten te voorkomen. Voor het welslagen van het traject is het van essentieel belang dat het naadloos aansluit op de eigen verworvenheden en dat men niet al bekende leerstof krijgt voor-geschoteld. Met andere woorden opleiden op maat. En dat is door het samenstellen van het portfolio en het daaruit voortvloeiende persoonlijk opleidingsplan perfect gelukt.”

IndividueelAls kleine organisatie, met haar seizoenspieken, heeft Van der Poel Desserts extra afspraken gemaakt met het AOC. Men werkt in groepjes van twee man en tijdens de drukke periodes ligt de opleiding een aantal weken stil, omdat werk dan prioriteit heeft. Of het behalen van het diploma ook financiële consequenties voor de medewerkers zal hebben, is nog niet duidelijk. “We kijken wat de mensen kunnen en wat ze waard zijn voor het bedrijf. Dit kan leiden tot een hogere inschaling. Belangrijker is dat onze mensen zich ontwikkelen en meer binding krijgen met het bedrijf waardoor ze meer plezier hebben in hun dagelijkse werkzaamheden.”Wilfred Fabels heeft geen nadelen van een EVC-traject kunnen vinden. “Het levert zowel de werkgever als de werknemer alleen maar winst op!” ■

www.ikt.nl

als loopbaaninstrument

een hoger plan

Binnen het Pro ject Leren & Werken in Twente i s Winter&Partners verantwoordelijk voor het onderdeel EVC. Dit project is een uitvloeisel van het akkoord van Lissabon. Hier hebben de EU ministers afgesproken Europa te profileren als een kenniseconomie. Daarbij hoort ‘een leven lang leren’. EVC is in dit kader een passend instrument. Dankzij EVC kan werkervaring worden omgezet in certificaten en diploma’s; je diploma krijgen op basis van werkervaring. Winter&Partners zorgt samen met de EVC-aanbieders in Twente voor een marktgerichte EVC-dienstverlening. Nadere informatie: Cynthia Mayer, tel 06 - 41 20 03 84.

Het kabinet maakte onlangs bekend dat de Luchthaven Twente via een aanbestedingsprocedure de komende drie jaar open kan blijven voor de commerciële luchtvaart. Voor KvK-directeur Wilma van Ingen was dat niet echt een verrassing. Uit de contacten met ‘Den Haag’ was duide-lijk geworden dat men Twente een kans wilde geven. Het duurde echter helaas langer dan verwacht in verband met uitzoekwerk rond het aanbestedingstraject. Door deze noodzakelijke vertraging zullen deze zomer dus nog geen charters van Twente vertrekken. De luchthaven is immers vanaf 1 januari jl. gesloten voor dit soort luchtverkeer.

(door Niko Wind)

Dat ‘we’ nog een kans krijgen is, volgens Wilma van Ingen, voor een deel te danken aan de inzet van Joop ter Haar en Dik Wessels die - ondanks alle tegenslagen - als EAT bleven geloven in de doorstart van de luchthaven. “Daarnaast hebben de gemeente Enschede en de provincie Overijssel enorm veel werk verzet in deze complexe materie. Zij hebben zich - evenals de ondernemersorganisaties - telkens weer als ambassadeur van de Luchthaven opgesteld. ”En neem van mij aan dat de rek bij ons allen behoorlijk op de proef is en wordt gesteld”

ModellenDe beslissing van de Ministeries van Financiën, Verkeer en Waterstaat en Defensie betekent dat men tot medio 2010 de tijd krijgt om een lange termijn plan op te stellen. En dat ‘men’ slaat op het Rijk, de Provincie en de Gemeente Enschede. De Vliegwiel Twente Maatschappij (VTM), met Leo Kramer en Peter Kuenzli als trekkers, is daarbij de uitvoerende organisatie en bereidt diverse mogelijke modellen voor de toekomstige bestemming voor. “Formeel

geeft het Rijk, als eigenaar, leiding aan deze modeldiscussie.”De modellen die voor het gebied van de luchthaven worden ont-wikkeld (varianten met en zonder vliegveld) worden in juni bedis-cussieerd in een aantal brainstormsessies samen met provincie en gemeente, onder leiding van Kramer en Kuenzli. Uiteindelijk zullen er twee modellen overblijven die de besluitvormingsprocedure zul-len ingaan. “In deze fase wordt in relatie tot de modellen beke-ken wat economisch haalbaar is. Daarnaast worden ze uiteraard ook stedenbouwkundig en landschappelijk bekeken.” Wilma van Ingen is blij met de kans die deze procedure biedt en hoopt dat het bedrijfsleven zich actief betoont tijdens die bijeenkomsten. Ze verwacht begin 2010 een definitief besluit over de toekomst van de luchthaven en het terrein er omheen. “Deze procedure en het tijdspad komen in grote lijnen overeen met de verwachtingen die continu open besproken worden tussen de Provincie, de Gemeente en het bedrijfsleven. Wel betreur ik de enorme tijd die gemoeid is met dit soort procedures. Maar daar is geen ontkomen aan.”

Input bedrijfslevenVoor het bepalen van de economische haalbaarheid van moge-lijke modellen is een maximale input van het bedrijfsleven nodig, zowel van potentiële investeerders als van bedrijven die zich er willen vestigen. En daar zit, volgens Wilma van Ingen, een pro-bleem. “Het is ondernemers eigen om niet alle ‘ins en outs’ prijs te geven in een nog theoretische modeldiscussie. De VTM vraagt om concrete plannen vanuit het bedrijfsleven. ” Het is aan de organisaties als IKT, VNO/NCW, MKB-Nederland, Oost NV en de Kamer van Koophandel, maar ook de VTM zelf om de bedrijven te blijven bewegen om in ieder geval een forse tip van de sluier op te lichten. “Als de VTM vanuit het bedrijfsleven (te) weinig input krijgt, is het moeilijk om de economische haalbaarheid van de plannen te bepalen.” Zie ook: www.vliegwieltwente.nl ■

Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen

Groen l icht voor aanbesteding t i jde l i jke openste l l ing Luchthaven Twente

Drie jaar respijt

64

Er is een reële kans dat het vliegveld

eind dit jaar voor-lopig voor 3 jaar weer open gaat!

65

Arie Kraaijeveld had tijdens de jaarvergadering van IKT-Enschede al veel gras voor de voeten van Peter den Oudsten, weggemaaid. Kraaijeveld roemde als voorzitter van het Innovatieplatform Twente de saamhorigheid bin-nen de regio en de wijze waarop de regio de contacten met ‘Den Haag’ en ‘Zwolle’ had hersteld. Uiteraard lag de nadruk van zijn presentatie op de Innovatieroute zelf. Kraaijeveld was echter ook te gast bij het radioprogram-ma Memphis en om dubbelingen in uw Twentevisie te voorkomen, staat dat verhaal elders in dit blad.

(door Niko Wind)

Peter den Oudsten zette beurtelings de pet op van regiovoorzitter en van burgemeester van Enschede. Hij was per slot van rekening te gast bij de ondernemers uit zijn eigen gemeente. Voor de regiovoorzit-ter was de samenwerking tussen alle gemeenten in Twente dé grote verworvenheid van de afgelopen jaren. “We werken perfect samen en zijn het op bijna alle punten met elkaar eens. Mede daardoor is onze lobby in Den Haag veel sterker geworden. Men weet op rijksniveau dat men niet meer om Twente heen kan.” De Agenda van Twente is voor hem het tastbare bewijs dat men inmiddels over de eigen gemeentegrenzen heen kijkt en veel meer kijkt naar het gemeenschappelijke belang en veel minde naar de eigen ‘winst’. Dé voorbeelden van deze samenwerking zijn het Hart van Zuid het Kennispark en het regionaal bedrijventerrein in Almelo.Zorgen zijn er uiteraard nog wel, met name rond de bereikbaarheid via de snelweg, maar ook daar is de lobby van het oostelijke landsdeel goed op stoom. Dé vraag in de komende jaren is gericht op de toe-komst van het terrein van de inmiddels gesloten militaire vliegbasis.

EnschedeOver zijn eigen stad kon Peter den Oudsten alleen maar goed nieuws melden, want 2008 wordt voor Enschede een oogst-jaar. Tal van projecten, die voor het aantreden van Den Oudsten in gang zijn gezet, worden dit jaar afgerond. Het gaat daarbij onder meer om de wederopbouw van de wijk Roombeek en de opening van het museum TwentseWelle, waarin de collecties van het Natuurhistorisch Museum, het Museum Jannink en het Van Deinse Instituut zijn samengebracht. Ook het Jan Cremer Instituut zal, volgens Den Oudsten, Enschede nadrukkelijker op de culturele kaart zetten. Na de zomer zal het eerste deel van de Scholingsboulevard worden geopend, waarmee een belangrijke stap wordt gezet in het terugdringen van de schooluitval in het beroepsonderwijs en Enschede tegelijkertijd wordt verrijkt met een architectonisch hoogstandje.Maar er gebeurt dit jaar nog meer in Enschede. De opening van het muziekkwartier met daarin een moderne schouwburgzaal. Het Arke Stadion wordt uitgebreid met een tweede ring en vlak daar-bij verrijst een overdekte kunstijsbaan.Over de toekomst liet de burgervader van Enschede zich niet uit, maar iedereen weet dat de ontwikkeling van het Kennispark de uitdaging is voor de komende jaren. Ook qua infrastructuur gaat daar veel gebeuren. Om de campus van de UT en het B&S-park ook fysiek met elkaar te verbinden, keert de Hengelosestraat terug op het niveau van het maaiveld en zal het in 1964 gere-aliseerde viaduct verdwijnen. De invulling met kennisintensieve bedrijven zal deels afhankelijk zijn van het succes van de Twentse Innovatieroute. ■

www.ikt.nl

Peter den Oudsten te gast b i j IKT-Enschede

Trots op Twente en Enschede

Drie strijders voor de Twentse economie bijeen tijdens de jaarvergadering van IKT-Enschede. V.l.n.r. Peter den Oudsten, Arie Kraaijeveld en Geert de Raad.

Nieuwsrubriek over Twentse zaken en mensen.Wanneer u deelnemer bent van IKT kan uw nieuws onder Scope worden opgenomen. Persberichten bij voorkeur per e-mail aan te leveren.

Ons adres: IKT/TwentevisieT.a.v. Saskia Rikhof-Slot Postbus 55017500 GM ENSCHEDE

Het College van Bestuur van de Universiteit Twente en het College van Burgemeester en Wethouders van de Gemeente Enschede hebben op 15 april jl. het Masterplan Gebiedsontwikkeling Kennispark Twente vastgesteld. Doel van het Masterplan is het creëren van ruimte te voor 10.000 nieuwe arbeidsplaatsen in de regio Twente. Daarnaast moet het Masterplan de kans vergroten dat wetenschappers en bedrijfsleven elkaar ontmoeten. Het Masterplan behelst de herontwikkeling van de campus van de Universiteit Twente, het aan-grenzende Business & Science Park en de tussenliggende Hengelosestraat. Belangrijk punt hierbij is het verdwijnen van het viaduct in de Hengelosestraat waardoor er één gebied ontstaat. De Hengelosestraat wordt getransformeerd in een laan en het Capitool wordt de hoofdontsluiting voor het verkeer van het Business & Science Park.Het gebouw Langezijds (het vroegere gebouw voor Chemisch Technologie, dat nu nog gedeel-telijk in gebruik is door de AKI) zal door de UT worden overgedragen aan de projectontwikke-laars. Door de herontwikkeling van dit gebouw ontstaat 50.000 m² extra ruimte voor kantoren en productieruimtes. De eerste tranches van de studentenhuisvesting op de campus (aan de Calslaan) zullen op termijn plaats maken voor kleinschalige (hoogwaardige) bedrijvigheid. Ook Hightech Facilities (de huidige vestiging van MESA+) wordt een onderdeel van het Kennispark. Zie ook www.kennispark.nl ■

www.ikt.nlwww.ikt.nl

Scope

67Tel. 053 – 48 49 980Fax. 053 - 48 49 985E-mail secretariaat@ikt.nl

Nieuwe deelnemers

IKT-EnschedeProces&VisiePostbus 1127500 AC EnschedeContactpersoon: dhr. M. Kox

A SupportHoogstraat 557512 GV EnschedeContactpersoon: mevr. A.M. Voorhuis

Drukkerij Twello BVNijverheidsstraat 117391 ZT TwelloContactpersoon: dhr. P.E. Halff

IKT-HengeloTopSportSelectHeidelberg 117621 BN BorneContactpersoon: mevr. A. Heuvel

IKT-OldenzaalAedem BVPostbus 4107570 AK OldenzaalContactpersoon: dhr. B.C.G. Moerdijk

Van 19 t/m 23 mei 2008 organiseren Kennispark Twente, KIVI NIRIA, de Student Union en NIKOS de Twente Technology Week. In deze week worden de mogelijkheden van het starten van een eigen onderneming bij studenten en promovendi van de Universiteit Twente en het Saxion onder de aandacht gebracht. Ook worden er activiteiten georganiseerd met als doel meer bekendheid te geven aan de technologische hoogwaardige bedrij-ven in Twente.Het blijkt namelijk dat de carrièremogelijkheden en -kansen in innovatief Twente nog onvoldoende op het netvlies van de studenten en promovendi staan.Voor het weekprogramma wordt daarvoor onder meer samen-gewerkt met het Innovatieplatform Twente, de Kamer van Koophandel Oost Nederland, KPMG, ABN Amro, B&M Business Development en Syntens. In een Twentse oldtimer bus bezoeken studenten gedurende de week de Twentse bedrijven VDL ETG Almelo, Hitec Almelo, Micronit, Dynteq en Indes.

Twente Agenda

Dynamisch netwerk van Twentse ondernemingen

68

Voor nadere informatie: IKT tel.053-4849980KPMG tel.053-4832540VNO-NCWTwente tel.055-5222606

2008

Datum Aanvang Onderwerp Organisatie29mei 16.00uur BijeenkomstIKT-Productie,Logistiek&Techniek IKT03juni 16.00uur BijeenkomstIKT-Ondernemen&Communicatie IKT03juni 16.00uur BedrijfsbezoekHeutink VNO-NCWTwente04juni 12.00uur Lunchbijeenkomst/JaarvergaderingIKT-Berkelland IKT09juni 16.00uur BijeenkomstIKT-Financiën&Economie IKT11juni 12.00uur LunchbijeenkomstIKT-WestTwente IKT12juni 16.30uur BedrijfsbezoekIKT-Enschede IKT13juni 16.30uur BedrijfsbezoekIKT-Haaksbergen IKT17juni 16.30uur BedrijfsbezoekIKT-Hengelo IKT23juni 16.00uur BijeenkomstIKT-Personeel&Organisatie IKT24juni 17.00uur InformelebijeenkomstIKT-Oldenzaal IKT25juni 16.00uur BedrijfsbezoekIKT-Almelo IKT04sept. 17.00uur InformelebijeenkomstIKT-Enschede IKT10sept. 16.00uur BedrijfsbezoekIKT-Almelo IKT11sept. 16.00uur BijeenkomstIKT-Productie,Logistiek&Techniek IKT15sept. 16.00uur BijeenkomstIKT-Personeel&Organisatie IKT17sept. 07.30uur Ontbijtbijeenkomst KPMG17sept. 16.30uur BedrijfsbezoekIKT-Berkelland IKT18sept. 16.30uur BedrijfsbezoekIKT-West-Twente IKT22sept. 16.00uur BijeenkomstIKT-Financiën&Economie IKT24sept. 17.00uur AvondbijeenkomstIKT-Haaksbergen IKT02okt. 15.30uur JaarvergaderingIKT IKT06okt. 16.00uur BedrijfsbezoekIKT-Oldenzaal IKT07okt. 16.30uur BedrijfsbezoekIKT-Hengelo IKT14okt. 16.00uur BijeenkomstIKT-Ondernemen&Communicatie IKT06nov. 18.00uur TwenteConcert IKT08nov. 09.30uur InterregionaalKlootschietToernooi IKT13nov. 16.00uur BijeenkomstIKT-Productie,Logistiek&Techniek IKT14nov. 12.00uur LunchbijeenkomstIKT-Haaksbergen IKT17nov. 16.00uur BijeenkomstIKT-Financiën&Economie IKT19nov. 12.00uur LunchbijeenkomstIKT-Berkelland IKT24nov. 16.00uur BijeenkomstIKT-Personeel&Organisatie IKT26nov. 12.00uur LunchbijeenkomstIKT-West-Twente IKT04dec. 17.00uur EindejaarsbijeenkomstIKT-Enschede IKT08dec. 17.00uur EindejaarsbijeenkomstIKT-Oldenzaal IKT10dec. 17.00uur EindejaarsbijeenkomstIKT-Almelo IKT16dec. 17.00uur EindejaarsbijeenkomstIKT-Hengelo IKT