Winnie Madikizela_(ภาษาไทย)

1

นาย ภร ยศวงศรศม รหสประจาตว 521912042

Winnie Madikizela-Mandela

บทนา สทธมนษยชน คาน# มท$มาและมประวตศาสตรท$ยาวนาน ต#งแตสมยกอน ครสตศกราช539 B.C. CYRUS ชนะสงคราม Babylon ไดมการปลดปลอยทาสใหเปนอสระ และประกาศใหทกคนท$อยภายใตการปกครองของตนใหนบถอศาสนาใดกได ซ$ งหลกสทธมนษยชนไดมววฒนาการจาก Natural Law คอ มนษยทกคนตองมบานท$อยอาศย ตองการอาหาร เคร$องนงหม และนบถอศาสนาท$ตนเองศรทธา น#นคอเปนกฎของธรรมชาต ตอมา Natural Right เปนสทธบางประการท$ตดตวมนษยมาต#งแตเกด เชน สทธในการปองกน โดยเฉพาะอยางย$งสทธในชวตและรางกาย เปนสทธท$เกดแกบคคลทกคนเพ$อความเทาเทยมกนในสงคมและในฐานะท$เปนมนษย ไมใชสทธท$ผปกครองจะประทานให1 และสดทายกคอ Human Right

(1948) ประชาชนท$วโลกตางกใหความสาคญในเร$องสทธมนษยชนหลงจากส#นสดสงครามโลกคร# งท$ 2 เพราะความเลวรายหลงจากการทาสงครามน#นทาใหมผเสยชวตเปนจานวนมาก จงทาใหเกดหลกสทธมนษยชนข#นมาเพ$อใหเกดความเทาเทยมกนท$แทจรง เม$อเรารจกท$มาของคาวาสทธมนษยชนไปแลวน#น เรากจะสงสยวาสทธมนษยชนมความสาคญอยางไร? ดงน#นเราจะตองเขาใจความหมายของสทธมนษยชนใหดกอนแลวเราจะสามารถอธบายความสมพนธตาง ๆ เพ$อเช$อมโยงกบเน#อหาและทาใหเราเขาใจรายงานเลมน#มากข#น สทธ หมายถง “Justified claim on others” อานาจอนชอบธรรมซ$งบคคลทกคนพงมพงได โดยไมไปเบยดเบยนคนอ$น และ สทธมนษยชนหมายถง สทธท$เราสามารถจะทาอะไรกได ครอบคลมจกรวาล แตการกระทาของเราน#นตองเคารพ และปกปองสทธของตนเองและผอ$น เราจะเหนไดวาการมสทธ และมหลกสทธมนษยชนท$เราสามารถจะทาอะไรกไดท$อยในส$งท$ถกตองไมทาใหผอ$นเดอดรอน ทาใหมนษยทกคนน#นมความเทาเทยมกนในสงคม ไมมใครเอาเปรยบใครทกคนสามารถทาในส$งท$ตนเองตองการ เราจะเหนไดวาสทธมนษยชนน#นมความสาคญตอชวตของเรามาก ถาไมมสทธมนษยชนทกคนกจะถกอานาจจากผปกครองคอยส$งการและบงคบเราใหทาในส$งท$เราไมตองการ ดงน#นหลกสทธมนษยชนกจะบอกเลยวาการกระทาท$บงคบผอ$น และการใชอานาจท$ไมเปนธรรมเอาเปรยบผอ$นไมเกดความเทาเทยมกนน#นคอการท$ผ น#นละเมดสทธมนษยชนของผอ$น ดงน#นจตสานกของการไมละเมดสทธมนษยชนของผอ$น คอ ความเขาใจ เหนอกเหนใจซ$งกนและกน ซ$ งเปนหวใจสาคญของการท$จะทาใหเกดความเทาเทยมกนท$แทจรง และรฐบาล หรอผมอานาจหนาท$ท$รบผดชอบในการดแลชวยเหลอสงคม ตองผลกดนสนบสนนกบภาคประชาชนเพ$อใหเกดประสทธผลในการทางานมากท$สด และการตรวจสอบการทางานของภาครฐใหมการทางานอยางตอเน$อง

1

เฉลมขวญ ผลประเสรฐ, “สทธมนษยชนคออะไร??,” [http://www.learners.in.th/blogs/posts/151340] , 30 พฤศจกายน 2554

2


ประวตของ วนน. แมนเดลา (Winnie Mandela)

ประสบการณชวงชวตในวยเดก จะเปนวยท$สนกสนาน ราเรง รอยย#มของเดก ๆ น#นสามารถทาใหโลกน# ดสดใส ในวนท$ 26 กนยายน 1936 (2479) น#นไดมเดกหญงท$ช$อวา วนน$ แมนเดลา (Winnie Mandela) ใดลมตาดโลกเปนคร# งแรกท$ เมองพอนโดแลนด (ponderland)2 เปนเมองท$เงยบสงบและเรยบงาย พอของวนน$เปนครสอนวชาประวตศาสตร ทานเปนท$เคารพนบถอจากคนในเผาท$ใหการยอมรบยกยอง ในชวงท$วนน$ไปเรยนวชาประวตศาสตรท$โรงเรยนและเกดความสงสยวาทาไม?? ส$งท$เรยนกบส$งท$พอของวนน$เลาใหฟงน#นแตกตางกนเหลอเกน เพราะเจาอาณานคมเปนผกาหนดความเปนไปทกอยางในประเทศแอฟรกาใต ดงน#นเพ$อสรางภาพลกษณใหประชาชนท$วโลกเหนวาเจาอาณานคมเขาไปมอานาจอยางถกตอง โดยไมใชความรนแรง และทาทกอยางใหท$วโลกสนบสนนตนเองโดยการบดเบอนขอเทจจรงผานการศกษา สวนแมของวนน$ น#นเปนครท$สอนงานบาน และสอนการบานใหแกวนน$ แมวนน$คอยสอนวนน$ใหรจกกบคาวา ศาสนา เพราะ แมของวนน$น#นเครงศาสนาเอามากมาก บงคบใหวนน$น#นสวดมนตเสยงดงกบนอง ๆ ในบานทกวน วนละ 2-3 คร# ง เพราะการถกบงคบน#นทาใหวนน$เปนคนท$ไมคอยเครงครดในศาสนามากเทาไหรและจะรสกตอตานกบการกระทาของตนอยตลอดเวลา การกระทาของแมวนน$น#น ทาใหวนน$รสกถงคณคาและตองการสรางคณคาใหแกตนเองต#งแตเดก คอ แมของวนน$สวดมนตอยางเอาเปนเอาตายน#น เพราะแมของวนน$น#นอยากไดลกผชายมากมาก ทานไดออนวอนตอพระเจาใหไดลกผชายทกวน จนทาใหวนน$น#นตองการจะพสจนใหแมเหนวา “ลกผหญง” กมคณคาไมแพ”ลกผชาย” เหมอนกน วนน$หมดศรทธาในพระเจาต#งแตยงเปนเดก เม$อนองสาวของวนน$ คอ ซซวเยลวา มอาการปวยหนกมาก แมของวนน$กไดแตออนวอนสวดขอพรจากพระเจาใหชวยลกสาวของตนดวย นบวนอาการของนองสาววนน$ย$งแยลง ไอออกมาเปนเลอด และเสยชวตไปในท$สดดวยโรควณโรค วนน$สวดศพนองสาวท$อายไดเพยงแคเจดจวบเทาน#น และแมของวนน$กมอาการเปล$ยนไปเปนคนละคน เกบตวอยแตในหองไมคยกบใคร ออนวอนสวดมนตขอพรจากพระเจานอนซมอยในหองและทานกเสยชวตดวยโรคมะเรง มเพยงอายแค 40 ป จงทาให วนน$ตองพกการเรยนเพ$อมาดแล โซโล ท$มอายไดเพยงแค 3 เดอน และในตอนน#นวนน$มอายแค 9 ป ตองดแลนอง และทางานไร รดนมวว เล#ยงแพะกบแกะ เม$อถงฤดเกบเก$ยวกตองออกไปเกบขาวโพดในไร วนน$ทางานหนกมากจงทาใหรางกายของวนน$สงใหญ ผดปกตไปจากผหญงในวยเดยวกน และทาใหวนน$กลายมาเปนผหญงท$แขงแกรง เคยชนกบความยากลาบาก เปนเร$องนามหศจรรยจรง ๆ ท$วนน$น#นขาดเรยนเพ$อมาดแลครอบครวแตวนน$กลบสอบผานช#น ป.6 ไดอยางสบาย เบ#องหลงความประสบความสาเรจของวนน$น#นไดมาจากผเปนพอ วนน$เปนคนท$รกพอมากมาก เพราะพอของวนน$น#นไดสอนอะไรหลาย ๆ อยางใหแกวนน$ในเร$องการเรยน พอของวนน$ไดเลาเร$อง

2

Wikipedia, “Winnie Mandela,” [http://en.wikipedia.org/wiki/Winnie_Madikizela-Mandela] , 30 พฤศจกายน 2554

3


ประวตของชนเผาของวนน$ซ$ งไมเหมอนกบในหนงสอเลย ในหนงสอน#นรฐบาลเปนผเขยนข#นมาซ$ งแตกตางจากความเปนจรง วนน$เรยนรความอดทนมาจากผเปนพอ ต#งแตแมเสยชวตไปพอของวนน$น#นตองดแลลกท#ง 9 คนโดยมวนน$คอยชวยเหลอพอทกอยาง และวนน$น#นกไดเรยนรส$งตาง ๆ มาจากพอเกบเอาคาสอนของพอมาใชเปนตวอยางในการดาเนนชวต เพราะมพอท$เปนตวอยางท$ด ในใจหลาย ๆ คนน#นม ดารา นกรอง คณคร นกกฬา เปนบคคลตนแบบในดวงใจท$เรานามาเปนแบบอยางท$ดในการเปนแรงบนดาลใจในการใชชวตของเรา วนน$กมบคคลตนแบบในใจเหมอนกน บคคลตนแบบของวนน$น#น คอ ออทโท ฟอน บสมารค (Otto von Bismarck) ทาไมบสมารคถงเปนไอดอลในดวงใจวนน$ เพราะบสมารคน#นไดรวมประเทศเยอรมนใหเปนหน$งเดยว บรหารประเทศใหย$งใหญพฒนาประเทศใหกลายเปนประเทศอตสาหกรรมโดยสรางทางรถไฟไปท$วเยอรมน เพ$อใหการคมนาคมภายในประเทศสะดวกและรวดเรว และทาใหเยอรมนกลายเปนประเทศมหาอานาจท#งทางดานการทหารและเศรษฐกจในเวลาตอมา3 จงทาใหพอของวนน$ต#งช$อของวนน$เปนภาษาเยอรมนวา “วนเฟรด” หรอเรยกส#น ๆ วาวนน$ ซ$ งหมายความวา การพสจนในภาษาเยอรมน ในชวงชวตในวยรนทกคนตางกอยากใชชวตใหเตมท$ สนกสนานตามประสาวยรน และออกไปใชชวตคนหาส$งท$ตนเองชอบตนเองรก วาเราเปนคนแบบไหนตวตนของเรา เพ$อทาในส$งท$เราชอบ และสานฝนน#นใหกลายเปนจรง วนน$ไดคนพบตวตนของตนเองวาตนเองตองการแบบไหน ชวงชวตในวยเดกท$ไดสรางความเขมแขงใหกบวนน$ การชวยเหลอสงคมเพ$อทาใหเกดความเทาเทยมกนทาใหวนน$น#นไดเขารวมโครงการ “รณรงคเพ$อฝาฝน” ในป 1952 (2495) น# คอจดเร$มตนท$ทาใหวนน$ไดรจกการเมอง และการตอสเพ$อสงคมสวนรวมเพ$อใหเกดอสรภาพท$แทจรง ด$งคาขวญของกลม ”รณรงคเพ$อฝาฝน” คอ การหลดพนจากอานาจ วนน$ไดประสบปญหากบสทธเสรภาพในการศกษา ในมหาวทยาลยของวนน$น#นไมใหเดกผหญงศกษาในคณะสงคมศาสตร “ฉนประสบปญหาเร$องการเรยนมาโดยตลอด พวกเขาไมอนญาตใหฉนเรยนปรญญาตรสาขาสงคมสงเคราะหซ$ งฉนเปนผหญงผวดาคนแรกท$เรยนดานสงคมวทยาในออเรนจฟรสเตท พวกเขาใหปรญญาสาขาศลปศาสตรเทาน#น ซ$ งวนน$ไมสนใจเลยสกนด ตอนน#ฉนเช$ยวชาญในสาขาการอตสากรรมและการปกครอง พวกเขากไมยอมใหฉนเลอกท#งสองอยางเปนวชาเอก”4 จงทาใหวนน$ตองออกไปเรยนตอท$กรงโจฮนเนสเบรก (Johannesburg) ในฐานะนกศกษาวชาสงคมสงเคราะห และเปนส$งท$วนน$รกและเปนตวตนของวนน$จนมาถงทกวนน# การเรยนมหาลยคร# งน#ทาใหวนน$ไดเขารวมประชมของพวกคอนเวนช$นนสต ในฐานะนกศกษาและไดมสวนรวมทางการเมอง และเปนจดเร$มตนท$ทาใหวนน$ และเนลสน แมนเดลาไดรจกกนและเกดเปนความรก และการตอสเพ$อเรยกรองอสรภาพคร# งย$งใหญข#น 3

บรรพต กาเนดศร . (2550). ประวตศาสตรการทต ต *งแตการประชมท/กรงเวยนนาป (1815) จนถงจดเร/มตนของสงครามเยนป (1947). หนา 131

4 วนน/ แมนเดลา และ แอนน เบนจามน, แผนดนทาส, แปลโดย ดรณ (กรงเทพฯ : สานกพมพ นรนทร), หนา 71

4


วนหน$ง วนน$ไดเขารวมการตดสนคดความท$ศาลแขวงในกรงโจฮนเนสเบรก เพ$อนของวนน$น#นไดข#นศาล และเนลสน แมนเดลากวาความใหกบเพ$อนของวนน$ ทาใหเนลสนและวนน$น#นไดเจอกนคร# งแรก วนน$และเนลสนรจกกนเพราะเพ$อนของวนน$น#นเขาไปซ#อของในซปเปอรมาเกต พอถงเวลาจายเงนลมเอากระเปาเงนมาดวย ไมมเงนจายและเหนเนลสนอยแถวน#นพอด เพ$อนวนน$จงเขาไปขอยนเงนเนลสนและแนะนาวนน$ใหเนลสนรจก ต#งแตวนน#นมาเนลสนกไดชวนวนน$ออกไปทานขาวดวยกน และทาใหสองคนน#นไดรจกกน และความสมพนธของท#งสองน#นพฒนาจนเกดเปนความรกในท$สด จดเร$มตนความรกของท#งคอาจมอปสรรคตาง ๆ เขามามากมาย เนลสน แมนเดลาน#นเปนผท$เรยกรองอสรภาพใหแกประเทศแอฟรกาใต และชวยเหลอผคนท$เดอดรอนไมวาจะเปนคนผวขาว หรอคนผวดาเนลสนกชวยเหลอทกคน และผคนกเขามาความชวยเหลอเขาตลอดเวลา จนเนลสนไมมเวลาวางไมมเวลาเปนสวนตวเลย เพราะเนลสนเปนคนของประชาชน ทาใหวนน$น#นรสกเปนสวนเกนของชวตเนลสน แมกระท#งในเวลาทานอาหารดวยกน ไมมเวลาพดคยกนเลยผคนตางมาขอคาปรกษาทางดานกฎหมายจากเนลสนตลอดเวลา จงทาใหท#งสองน#นตองออกไปนอกเมองไปเดนเลนท$ทงหญาดวยกน เพ$อท$ท#งสองจะไดมเวลาสวนตวดวยกน ขณะเดนกลบทางเดนเตมไปดวยหนขรขระมากมายรองเทาแตะของวนน$ขาดลง ทาใหวนน$เดนเทาเปลาอยางทลกทเลเนลสนจงจบมอวนน$เดนเหมอน”พอจบมอลกเดน” แลวเนลสนกบอกกบวนน$วา “เปนวนท$แสนมความสขจรง ๆ ” แลวเขาหนมาจบวนน$5 ถาจะถามถงความโรแมนตคของท#งคน#นมนอยมาก ท#งคไมคอยเจอกนเลย ไมไดเจอกนเลยเปนเวลา1 อาทตยเตม ๆ แตเนลสนกไมลมมอบหมายใหเพ$อนรวมงานขบรถรบสงวนน$ไปทางานและกลบจากท$ทางานทกวนไมเคยขาดเปนการแสดงถงความเอาใจใสและความรกท$มตอวนน$ เนลสนมกพาวนน$ไปทานอาหารเพ$อแนะนาเพ$อน ๆ ของเขาใหวนน$รจก และประชมปรกษาหารอ เพ$อวางแผนการตอสกบรฐบาลผวขาว ทาใหวนน$รสกถงความเปนผนาของเนสน และการเปน”บคคลจารต” ซ$ งหมายถง เปนบคคลท$ใหความสาคญกบสวนรวม มอบเวลาท#งหมดของตนเองใหแกการชวยเหลอสงคม ทาใหวนน$ศรทธาและเขาใจในตวของเนลสน วนหน$งเนลสนพาวนน$ไปขบรถเลน และพดกบวนน$วา “คณรไหมวามชางตดเส#อฝมอดคนหน$งอยากพบวนน$ และวนน$จะตองไปหาชางตดเส#อเพ$อตดชดเจาสาวใหแกวนน$” น#แหละ คอวธการขอแตงงานของ เนลสน แมนเดลา และวนน$ตอบเขาไปวา “ตองไปตดเม$อไหรเหรอคะ?” น# คอจดเปล$ยนของชวตนกตอส ท$ตอสใหกบความไมเทาเทยมกน และการตอสเพ$อเรยกรองอสรภาพของทกคนในแอฟรกาใต การเสยสละคร# งย$งใหญในฐานะนกสงคมสงเคราะหท$ตองชวยเหลอผคนดอยโอกาสในสงคม ในฐานะภรรยาท$จะตองเขาใจและศรทธาในส$งท$สามไดทาน#นย$งใหญมากขนาดไหน ในฐานะของแมท$ตองดแลลก ๆ

5

วนน/ แมนเดลา และ แอนน เบนจามน, แผนดนทาส, แปลโดย ดรณ (กรงเทพฯ : สานกพมพ นรนทร), หนา 128

5


เสยสละเพ$อหนาท$ความรบผดชอบท$ย$งใหญท$จะตองตอสกบความไมเปนธรรม สดทายในฐานะของผหญงท$แขงแกรงและเปนแบบอยางท$ดใหแกสตรใหสงคมเหนความสาคญของ”สทธสตร”

ท.มาของความไมเทยมกนในประเทศแอฟรกาใต

“น#วมนษยยาวไมเทากนฉนใด ความเสมอภาคของมนษยกยอมไมเทากนฉนทน#น” นบต#งแตอดตกาลความขดแยงท$เกดจาดความไมเทาเทยมกนน#นมความรนแรงมาก โดยเฉพาะในเร$องการแบงชนช#น เช#อชาต เผาพนธ สผว วฒนธรรมและอารยธรรมท$แตกตางกน สาเหตเหลาน#มาจาก “ลทธจกรวรรดนยม” ชาวยโรปท$เดนทางเขามาในทวปแอฟรกาเม$อ 500 ปมาแลว คนผวขาวเหนวาคนผวดาน#นเปนสตวท$แขงแรง อดทน จงจบคนผวดาเปนแรงงานทาส เพ$อใชทางานในไรฝาย โรงฟอกหนง เหมองแร เหมองทองคา ทาใหคนผวขาวน#นไดจบคนผวดาไปขายแรงงานเปนทาสใน ทวปยโรป ทวปอเมรกา เพ$อใชเปนแรงงานในการพฒนาประเทศ และคนผวขาวกอพยพเขามาต#งถ$นฐานมาอาศยอยในทวปแอฟรกา จนในท$สดคนผวดาตกเปนทาสของคนผวขาว ท#งในแผนดนแมของตนเอง และแผนดนอ$น จากประเทศเอกราชกลายเปนประเทศอาณานคมของคนอ$น6 ความไมเทาเทยมกนในแอฟรกาใต สาเหตแรกมาจากการเขามาของลทธจกรวรรดนยม (Imperialism) คอ การขยายอานาจของมหาอานาจในทวปยโรปเพ$อการเขาควบคมบงคบบญชาเหนอดนแดนตางชาต เพ$อใหไดมาซ$ งอานาจ ทรพยากร และผลประโยชนทางดานเศรษฐกจ มการขยายอานาจโดยการยดครองโดยตรง และการเขาไปปกครองทางออมคอการแทรกแซงการทางานของรฐบาล ซ$ งอานาจท$แทจรงอยท$เจาอาณานคม ดงน#นลทธจกรวรรดนยมไดมอทธพลเหนอดนแดนตาง ๆ เพ$อใหไดมาซ$ งผลประโยชนแหงชาต7 ลทธจกรวรรดนยมน#น ไดเปล$ยนแปลงโครงสรางทางสงคมของประเทศอาณานคม ท#งในดานสงคม ศาสนา วฒนธรรม ความรความคด คานยม โดยเขามาจากการท$เจาอาณานคมไดนาศาสนาครสตเขามาเผยแพรในประเทศอาณานคม และทาใหคนในประเทศแอฟรกาเช$อในพระเจานบถอพระเจา ทาใหประชาชนในประเทศไมเช$อในความสามารถของตนเอง ทาไดเพยงแคสวดมนตออนวอนขอพระเจา แตไมลงมอทาอะไรใดใดท#งส#น จงเปนสาเหตท$ทาใหวนน$น#นไมเช$อในพระเจา แตเช$อในความสามารถของตนเอง

6

ครรชตพล, “นกตอส เพ/อสทธมนษยชนในแอฟรกาใต : เนลสนแมนเดลา, ”

[http://www.learners.in.th/blogs/posts/155269] 5 ธนวาคม 2554

7 สารานกรมวกพเดย, “ลทธจกรวรรดนยม, ”

[http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%88%E

0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%94%E0%B8%B4%E0%B8%

99%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%A1] 5 ธนวาคม 2554

6


สาเหตท$สอง คอ ชาวยโรปมความเช$อท$วาคนผวขาวเปนเผาพนธท$ดเลศท$สดในในทกเผาพนธ (The White Man’s Burden) จงทาใหคนผวขาวน#นตองดแลควบคมคนผวสตาง ๆ ไมวาจะเปน คนผวสดา และคนผวสเหลอง ดงน#นคนผวขาวตองมความรบผดชอบในการจดสรรทรพยากรทกอยางเพ$อเปนการสรางอานาจของตนเองข#นมาเพ$อผลประโยชนของตนเอง โดยการเอาเปรยบคนผวสตาง ๆ ดงในประเทศแอฟรกาใต ท$มการควบคมออกฎหมายเพ$อจากดสทธของคนผวดา8 สาเหตท$สาม คอ การเขาครอบครองทรพยากรในประเทศแอฟรกาใต ประเทศแอฟรกาใตเปนประเทศท$มความอดมสมบรณ มทรพยากรทางธรรมชาตมากมายมหาศาล ทาใหประเทศเจาอาณานคมท$เขามาปกครองเอาเปรยบประชาชนโดยการแยงชงทรพยากรจากประเทศแอฟรกาใต นาไปแปรรปผลตภณฑ แลวนามาขายในราคาแพงใหกบประชาชนในประเทศแอฟรกาใต และไมเคยท$จะใหความรคนในประเทศแอฟรกาใตเลย ทาใหประชาชนไมสามารถนาทรพยากรของตนเองไปใชไดอยางเตมท$ เกดการเอารดเอาเปรยบประชาชน เกดความไมเทาเทยมกนในสงคม ประชาชนมทรพยากรธรรมชาตแตไมสามารถทาอะไรได ทาใหตองพ$งพงประเทศเจาอาณานคม ท#งสามสาเหตน# คอท$มาของความไมเทาเทยมกนในประเทศแอฟรกาใต เราจะเหนไดวามการละเมดสทธมนษยชน ในเร$องสทธและเสรภาพของความเปนมนษย ความเทาเทยมกน ความยตธรรมในสงคม รฐบาลผวขาวไมใหความชวยเหลอประชาชน ประชาชนไมไดรบความคมครองทางดานความม$นคง ทางดานอาหาร น#าสะอาด การไดรบการรกษาพยาบาล และการเคารพสทธของผอ$น ซ$ งหาไมพบเลยในทวปแอฟรกาในขณะน#น หลกสทธมนษยชนท#งสามสบขอน#นคนผวขาวหรอรฐบาลผวขาวน#นไดละเมดสทธมนษยชนของคนผวดาในทก ๆ ขอ ในรายงานน#จะนาเสนอการละเมดสทธมนษยชนในประเทศแอฟรกาใตผานทางเร$องราวชวตของวนน$ แมนเดลา

การละเมดสทธมนษยชนในประเทศแอฟรกาใต การศกษา และการไดลงพ#นท$จากการทางานเปนนกสงคมสงเคราะหทาใหวนน$ไดเหนความเอารดเอาเปรยบของรฐบาลผวขาวท$กระทากบคนในประเทศแอฟรกาใตอยางไมเปนธรรม และการท$วนน$ไดแตงงานกบเนลสน เปรยบเสมอนการแตงงานกบการตอส แตงงานกบเสรภาพของประชาชนในแอฟรกาใต ทาใหวนน$น#นตองทาหนาท$แม ภรรยา นกสงคมสงเคราะหท$ตอสเพ$อเรยกรองสทธเสรภาพในแอฟรกาใต และชวยเหลอผดอยโอกาสใหเกดความเทาเทยมกนในสงคม จงทาใหการดาเนนชวต “ครอบครว” น#นไดเปล$ยนแปลงไป ท#งคน#นมลกสาว 2 คน ลกสาวคนแรกช$อวา เซน$ แมนเดลา เกดเม$อ 4 กมภาพนธ พ.ศ. 1958 (2501) ลกสาวคนท$สอง ช$อวา ซนดซ$ แมนเดลา เกดในป พ.ศ. 1960 (2503)

และทกเชาเนลสนตองออกจากบานไปข#นศาลทกวนเพ$อรายงานตอศาลในคด

8

WINTHROP D.JORDAN, The White Man’s Burden, (London : Oxford University Press) , Vii

7


“กบฏ” สวนวนน$น#นตองทางานนกสงคมสงเคราะหเพ$อหาเงนมาเล#ยงดลก ในฐานะแมท$ตองมอบความรก ความเขาใจเพ$อส$งสอนใหลก ๆ ของตนน#นเปนคนดใหความสาคญกบการชวยเหลอทางสงคม วนน$น#นตองข#นศาลทกวนทาใหไมมเวลาดแลลก ๆ แตความรกความหวงใยท$วนน$มใหแกลก ๆ น#นทาใหลกเขาใจในภาระหนาท$ของผท$เปนแม และผเปนพอจะตองข#นศาลทกวนแตทกคร# งท$กลบบานเคากไดมอบความรกใหแกลก ๆ ในฐานะพออยางสมบรณแบบทาใหลกน#นรกวนน$และเนลสนมาก เหตการณความรนแรงท$เปนจดเปล$ยนชวตคของท#งสอง และเปนเหตการณละเมดสทธมนษยชนอยางรนแรง คอ เหตการณจลาจลในโซเวโต ในวนพธ ท$ 16 มถนายน 1976 (2519) เดกนกเรยนโซเวโตกวา 20,000 คน มาเรยกรองตอตานรฐบาลในการปราบปรามกลมผชมนมดวยความรนแรงโดยม เดกชาย เฮคเตอร ปเตอรสน ไดถกยงจากขางหลงโดยไมมทางส ทาใหกลมนกศกษาไดออกมาชมนมเพ$อเรยกรองความเปนธรรม จากน#นรฐบาลไดสงตารวจมาปราบปรามการชมนมอกคร# งตารวจใชอาวธปนยงนกศกษา และนกศกษาตอบโตดวยการโยนหนใสตารวจ ทาใหกลมนกศกษาน#นพากนลมตายเปนใบไมรวง ส$งเหลาน# เราจะไดเหนเม$อทกคนกระหายเสรภาพเม$อคณตองการจะปลดโซตรวนแหงการกดข$ เม$อถงเวลาน#น กระสนปนกไมมความหมายกบคณอกตอไป ทาใหเหตการณน# มนกศกษานบรอยคนถกยงตาย9 จากเหตการณน# เราจะเหนการละเมดสทธมนษยชนอยางรนแรง ท#งในเร$อง สทธเสรภาพในการแสดงความคด การแสดงออก ทกคนน#นมสทธในการเขารวมชมนมอยางสงบ และทกคนจะตองไดรบการปฏบตอยางเทาเทยมกนจากรฐบาล แตในประเทศแอฟรกาน#นรฐบาลไดมการส$งปราบปรามนกศกษาอยางทารณรนแรง โดยการใชอาวธปน ซ$ งผดหลกสทธมนษยชนในเร$อง สทธในการแสดงออกความคดเหน และสทธในความม$นคงปลอดภยในชวตของตนเอง10 กลมนกศกษาควรไดรบการเยยวยา และไดรบการชวยเหลอหลงเหตการณความรนแรง เม$อรฐบาลใชความรนแรงในการปราบปรามประชาชนและกลมนกศกษา ทาใหประชาชนทกคนตางทนรบสภาพในการเปนผถกกระทาฝายเดยวมได ทาใหเนลสน แมนเดลา และกลมตอตานความไมเทาเทยมกนในผวส ตดสนใจโจมตรฐบาลดวยความรนแรง การตอสแบบ หลบ ๆ ซอน ๆ ทาใหเนลสน แมนเดลาตองซอนตวอยในองคกรใตดน และรฐบาลตองการตวเนลสน มาลงโทษมาก ๆ เหตการณเหลาน# ถอวาเปนการตอสท$ผดพลาดมากท$ใชความรนแรงในการตดสนปญหาทาใหปญหาน#นลกลามและรายแรงกวาเดมทาใหเนลสนน#นโดนจบ ในคด รโวเนย ซ$ งเปนเหตการณท$ประชาชนใชความรนแรงตอสดกซมโจมตตารวจเปนเหตการณท$ทาใหตารวจน#นเสยชวต ศาลจงมการตดสนคด รโวเนยม

9

วนน/ แมนเดลา และ แอนน เบนจามน, แผนดนทาส, แปลโดย ดรณ (กรงเทพฯ : สานกพมพ นรนทร), หนา 185 10

“ปฏญญาสากลวาดวยเร/อง สทธมนษยชน,” [http://www.baanjomyut.com/library/human/page1.html] 8 ธนวา

คน 2554

8


ประชาชนไปฟงคาตดสนจานวนมากและวนน$รอยแกใจแลววาเนลสนน#นจะตองถกตดสนโทษจาคกตลอดชวตอยางแนนอน เพราะรฐบาลตองการจะทาลายแกนนาหวหนา เพ$อท$จะไดไมมผนามาปลกระดมประชา ชนใหมาตอตานรฐบาลไดอก ทาใหประชาชนขาดท$ยดเหน$ยวจตใจ และทาใหวนน$ตองตอสเพยงลาพงในฐานะสตร ในฐานะแม ในฐานะนกตอสเพ$อสทธเสรภาพและความเทาเทยมกนในประเทศแอฟรกาใต

การตอสกบการละเมดสทธมนษยชนโดยวนน. แมนเดลา

เม$อครอบครวขาดเสาหลก ในฐานะภรรยาของผนาการตอสทาใหวนน$กลายเปนเปาหมายใหมของรฐบาล จงทาใหวนน$น#นถกกล$นแกลง ใสราย ปายส จากนกขาวของรฐบาลเพ$อสรางขาวเพ$อใหภาพลกษณของวนน$น#นเปนผหญงท$ไมด ทาใหประชาชนน#นไมเช$อถอในตววนน$ ดงน#นวนน$น#นตองระวงการกระทา ระวงคาพดของตนเองอยเสมอ เพราะทกคร# งท$ตนเองพดน#นประชาชนทคคนจะเช$อวาน$นคอคาพดของเนลสน แมนเดลา แตความเช$อใจของประชาชนท$มใหแกวนน$น#นกเปนแคชวงปแรกท$เนลสนเขาคกไปแลว หลงจากน#นวนน$กโดนส$อ นกขาว นกหนงสอพมพโจมตอยบอย ๆ วาเปนผหญงท$ไมด คบชมผชายหลายคน และเปนท$แนนอนวาผคมจะตองเอาขาวเหลาน#ไปบอกเนลสนแนนอน ส$งเหลาน#น#นไมสามารถทาลายความรก ความศรทธาและความเช$อใจของท#งคได เพราะท#งคน#นเขาใจกนและกนเสมอมา การเขาใจและความหวงน#นเปนพลงท$ทาใหวนน$น#นเขมแขง และลกข#นท$จะสตอไปกบส$งท$ไมยตธรรม ในฐานะสตร ในสายตาของผคนท$วไปแลวจะเปนเพศท$ออนแอ ชวยเหลอตนเองไมคอยได ในงานเขยนของ รสโซ(Rousseau) กลาววา เพศหญงเปนเพศท$กระตนความรญจวนใจใหแกเพศชาย เม$อผชายพ$งพาผหญงเพ$อความรกแลวกจะขาดอสรภาพทนท ผหญงลวนสรางมาเพ$อใหยอมและอดทนตอการกระทาของผชาย เปนผถกกระทา และสวนผชายน#นเปนเพศท$เขมแขงและเปนฝายกระทา11 เม$อเราเหนคานยามท$กลาวมาน#นจะเหนไดถงความไมเทาเทยมกนระหวางเพศชายและเพศหญง โครงสรางทางสงคมถกสรางใหเรามองมาแบบน#น วาเพศหญงตองเรยบรอย รกนวลสงวนตว หามทาผดจารตประเพณบรรทดฐานทางสงคมทาใหผหญงน#นเปนเพศท$ถกละเลยและเปนเพศท$ถกละเมดสทธมนษยชนมากท$สด ในสงคมแอฟรกาเปนสงคมเกษตร ผชายทานา ทาไร ทาสวนและเล#ยงสตว สวนผหญงน#นทาหนาท$ดแลทาความสะอาดบาน ดแลเดกและคนชรา และตองดแลสามโดยการทาอาหารใหทานในเวลาทาไรทานา แตเม$อคนผวขาวเขามาจบคนผวดาเปนทาสแรงงาน ผชายตองออกไปเปนแรงงานในเมอง สวนผหญงน#นตองรบหนาท$แทนสาม ตองทาไรทานาเล#ยงสตว ดแลเดกละคนชรา แทนสาม เม$อสงคมมการกาหนดฐานะทางสงคมผหญงถกมองวาเปนคนจนเพราะไมมรายได ท#งท$ทางานหนกเปนสองเทากวาของผชาย แตไมมรายไดเปนตวเงนใหวด ทาใหผหญงเปนเพศท$ถกมองขาม

11

วารณ ภรสนสทธE. (2545). สตรนยม : ขบวนการและแนวคดทางสงคมแหงศตวรรษท/ 20. หนา 8

9


เราจะเหนไดวามความไมเทาเทยมกนท$ซบซอนกนอย ผมอานาจเอาเปรยบประชาชนสวนใหญ และประชาชนกยงมการเอาเปรยบระหวางเพศดวยกนอก ทาใหเพศหญงน#นเปนเพศท$ถกละเลยมากท$สด และถกสงคมกาหนดใหเปนไปตามจารตประเพณและแบบแผนท$วางไว ซ$ งผดหลกสทธมนษยชนโดยส#นเชง ทกคนน#นจะตองเคารพสทธของผอ$น ไมควรละเมดสทธของเพศหญง ควรเขาใจเพศหญงและยอมรบเพ$อสรางความเทาเทยมกนในระหวางเพศเพ$อใหเกดความเทาเทยมกนท$แทจรง ในฐานะผนาการตอส วนน$ แมนเดลาน#นเปนนกตอสท$ย$งใหญเปนสญลกษณของการตอสเพ$อเสรภาพในศตวรรษท$ 20 มภาวะความเปนผนาสงมาก มความกลาหาญ เขมแขง เปนผหญงท$เกงและไมยอมแพตอโชคชะตาของตนเอง เช$อในความสามารถของตนเองซ$ งตนเองสามารถกาหนดชวตของตนเองได ซ$ งวนน$น#นไมเช$อในเร$องพระเจาเลย และพรอมท$จะชวยเหลอผอ$นตลอดเวลา หลงจากศาลตดสนคดรโวเนยทาใหเนลสน แมนเดลาไดถกตดสนโทษจาคกตลอดชวตวนน$หาไดมความกลว ทอแท ส#นหวงแตกลบสานตอการทางานของสามอยางไมหยดย #ง และการตอสเพ$อเสรภาพของผหญงคนหน$งกไดเร$มข#นนบต#งแตป 1958 – 1985 (2501 - 2528) วนน$ น#นไดถกจบข#นศาลมานานบคร# งไมถวน ซ$ งคดท$ไดผดหลกสทธมนษยชนของวนน$มดงตอไปน# ในป 1958 (2501) วนน$ถกจบท$กรงโยฮนเนสเบรกฐานเขารวมการประทวงของผหญงเก$ยวกบกฏหมายกาจด สทธของผหญง ถกขง 2 อาทตย ในป 1963 (2506) วนน$ถกจบขอหาเขาไปมสวนรวมในการชมนม แตศาลตดสนวาไมมความผดใหยกฟอง ในป 1966 (2509) วนน$โดนจากดสทธเพ$มอก ถกหาม “จดเตรยม รวบรวม พมพ ตพมพ หรอเผยแพรไมวา จะเปนเอกสาร หนงสอ แผนปลว เทป โปสเตอร และรปถาย” ถกฟองขอหาฝาฝน ระเบยบการเขาเย$ยมนกโทษท$เกาะรอบบ#นเพราะวนน$ เลอกทางเดนโดยเคร$องบนแทน ท$จะน$งรถไฟเพ$อใหถงท$หมายทนเวลากอนจะหมดเวลาเย$ยมเนลสนสามของเธอ ในป 1967 (2510) วนน$ถกฟองขอหาขดขนการจบกมของเจาหนาท$ เม$อเธอทารายตารวจท$บกรกเขาไปใน หองนอนของเธอในยามวกาล เธอทารายตารวจจนกระดกตนคอหก แตศาลพจารณา แลววาไมมความผดตดสนใจใหยกฟอง ในป 1970 (2613) วนน$โดนคาส$งกกบรเวณอก 5 ป รวมท#งถกตารวจบกเขาจบกมขณะอยในบานทกคน และทกสดสปดาห ขณะถกขงกหามการเขาเย$ยม ในป 1970 (2513) วนน$ถกฟองขอหาฝาฝนคาส$งการกกบรเวณดวยการรบบคคลอ$นเขาบาน 5 คนซ$งเปน ญาตของวนน$ท#งส#น และ 2 ใน 5 คนน# เปนเดก ศาลตดสนจาคก 6 เดอนแตใหรอลงอาญา 3 ป ตอมาอทธรณคาส$งศาลสาเรจ ในป 1977 (2520) วนน$ถกเนรเทศไปแบรนดเฟรทในแควนออเรนจฟรสสเตท เม$อวนท$ 17 พฤษภาคม

10


จากเหตการณท$ผานมาเราจะเหนไดวารฐบาลผวขาว และผมอานาจตดสนในศาล ท#งในคดของวนน$และ เนลสนถกตดสนดวยความไมเปนธรรม ความเทาเทยมกนในประเทศ ถกจากดสทธเสรภาพ ประชาชนไมมสทธในการออกความคดเหนทางการเมอง เชนในคาตดสนของศาลในคดของวนน$แมนเดลาท$ไมไดรบความเปนธรรมในสทธของตนเอง ถกละเมดสทธของตนเอง มตารวจเขาไปบกรกบานของวนน$ในยามวกาลไมใหมสวนรวมทางสงคมและการละเมดสทธมนษชนอยางรนแรง คอการเนรเทศวนน$ไปยงแบรนเฟรท แบรนเฟรท เปนเมองท$หางจากกรงโยฮนเนสเบรx ก ประมาณ 400ไมล เปนเมองของพวกแอฟรคนเนอร (Afrikaners) เปนช$อเรยกของคนผวขาวท$ถอกาเนดอยในประเทศแอฟรกาใต รฐบาลตองการจะจดการวนน$ โดยการเนรเทศใหไปอาศยอยกบสงคมคนขาว เปนชมชนท$ใหบรการใหแกคนผวขาวเทาน#น ซ$ งเม$อแบรนเฟรทน#น มคนขาวอาศยอยเพยงแค 1 ใน 4 ของประชากรท#งหมด รฐบาลจะเนรเทศใหผหญงมาอาศยอยท$น# เพราะ ผหญงจะไมสามารถเรยกรองหรอกอความไมสงบไดแตรฐบาลเนรเทศวนน$มาอยท$แบรนเฟรทเพ$อไมใหเปนภยตอความม$นคงท$เปนแกนนาในการเรยกรองสทธและเสรภาพ แตพวกเขาคดผด “ไมวาพวกเขาจะเนรเทศวนน$ไปอยท$ไหน ไมวาจะเปดพ#นท$ท$ทรกนดาร ทะเลทราย ปาทบ พ#นดนปลกอะไรไมข#น ผหญงคนน#จะสรางปาฏหารยไมวาวนน$จะอยไหนคณม$นใจไดเลยวาวนน$จะทาใหนกรองและตนไมงอกงามผลดอกออกใบอยางนาพศวง”12 ชวงแรกท$วนน$ถกยายมาแบรนเฟรท ตารวจบกเขามาในบานวนน$ในเวลา 4 นาฬกาเปนเวลาท$วนน$นอนหลบอย ตารวจบกเขาจบและขนยายขาวของของวนน$ไปอยท$แบรนเฟรททนท เม$อมาถงแบรนเฟรท ตารวจกขนขาวของของวนน$กองไวบนพ#น และตรงหนาของวนน$เหนคอ กองดน กองขยะ ท$อยในบานหลงหน$งและบานหลงน#นกคอบานท$วนน$จะอาศยอยท$น#น ซ$ งซนดซ$กไดถกนาตวมาพรอมกบวนน$ดวยทาใหวนน$รสกเสยใจท$ทาใหซนดซ$มาตกอยในสภาพย $าแยพรอมกบตนเอง รสกทอแทท$ทาหนาท$แมไดไมดพอ ประชาชนในแบรนเฟรทน#นอยดวยความกลว เพราะมตารวจตรวจพ#นท$ตลอดทก 24 ช$วโมงถงแมวาจะมตารวจเยอะมาก แตประชาชนไมรสกถงความปลอดภยของตนเอง และมกฎหมายออกมาบงคบไมใหคนผวดาหามเขาไปในเขตของคนผวขาว ถาจะเขาไปในพ#นท$ดงกลาวน#น จะตองทาบตรผานเขาไป วนน$ทนรบกบสภาพกบการแบงแยกคนผวดา จงใหวนน$ตองเปนผรเร$มวธอารยะขดขน คอ เหตการณราน ฟอสซน$ เปนรานขายเส#อท$ใหญท$สดในแถบน#น แตไมใหคนผวดาเขาไปในรานแตใหตอควรอนอกราน วนน$ไมยอมทาตามเดนเขาไปในราน และไมยอมออกจากราน ทาใหเจาของรานตองเรยกตารวจเขามาจดการเพราะเหนวาเปนภยของความม$นคงของรฐบาล หลงจากน#นกไมมคนผวดาเขาไปใชบรการรานน#นเลย ทาใหรานฟอสซน$ อยไมไดตองยอมใหคนผวดาเขาไปใชบรการในราน น#นคอชยชนะท$ตอตานความไมเทาเทยมกน 12

วนน/ แมนเดลา และ แอนน เบนจามน, แผนดนทาส, แปลโดย ดรณ (กรงเทพฯ : สานกพมพ นรนทร), หนา 70

11


ปญหาความม$นคงทางดานอาหาร เดก ๆ ในแบรนเฟรทน#นเปนโรคขาดสารอาหารกนเยอะมาก เพราะเดก ๆ ไดกนแตอาหารเยนแคม#อเดยวเทาน#น ตอนเชาตองเดนเทาประมาณ 40 กโลเมตรมาเรยนทกวน และอาหารม#อเยนน#นคอ แปงขาวโพดตม และผกตม ทาใหมเดกทารกตายเปนจานวนมาก และปญหาในเร$องประชาชนเขาถงน#าท$สะอาดไดยากมาก จงทาใหวนน$ตองรวมกลมเพ$อชวยเหลอซ$ งกนและกน เพ$อหาอาหารใหแก ๆ เดกท#งอาหารเชา กลางวน โดยการสอนใหประชาชนทกคนปลกผกกนเอง ใหรจกการทาเกษตร และวนน$ยงหาทนเพ$อมาหาอาหารกลางวนใหแกเดก ๆ โดยการถกโครเชตขาย ตดเยบชดนกเรยนในราคาถกเพราะชดนกเรยนในตลาดน#นมราคาแพง ถาซ#อในกลมทากนเองสามารถผอนจายได ทาใหเปนการชวยเหลอคาใชจายไปในตวดวย ดานปญหาสาธารณสข การรกษาพยาบาลในแอฟรกาน#นยงมการแบงแยกสผว ไมใหคนผวดาเขาไปใชบรการ วนน$ไมสบายหนกมากเปนแผลท$หวเขาตองไดรบการผาตดอยางเรวท$สด เพราะเปนมาหลายวนแลว เม$อวนน$มาถงโรงพยาบาลหมอท$โรงพยาบาลไมใหรบการรกษา วนน$น#นตองไปรกษาท$โรงพยาบาลในกรงโยฮนเนสเบรก เราจะเหนไดวาสทธในการไดรบการรกษาพยาบาลของประชาชนในแอฟรกาน#นยงถกจากดสทธในเร$องสผว ปญหาการแบงแยกสผวเปนปญหาท$ใหญสาหรบคนผวดา สทธเสรภาพ และความเทาเทยมกนจงเปนส$งสาคญท$ทก ๆ คนบนโลกในน#จะตองตระหนกถงสทธของผอ$น ไมควรเอาเปรยบผท$ดอยโอกาสในสงคมเราควรชวยเหลอ เพ$อสรางความหวงใหแกผท$ถกละเลย ถกละเมดสทธของตนเอง เพ$อใหเกดความเทาเทยมกนในสงคม ความเทาเทยมกนจะเกดข#นไดถาทกคนเขาใจถงการเคารพสทธของผอ$นโดยการไม เอาเปรยบ ไมเหนแกตว และมองผคนท$อยรอบ ๆ ตวเราท$มความแตกตางกน ท#งเพศ วย สผว การศกษา ศาสนา ชาตพนธ เพยงเราเปดใจยอมรบและเขาใจผคนเหลาน#นจะเหนความเปล$ยนแปลงทางดานความคดของเราท$เราถกปลกฝงมา มนษยเราน#นไมมอะไรแตกตางกนเลย เพราะทกคนเกดมาพรอมสทธและเสรภาพ

วนน.ตอสเรยกรองสทธเสรภาพในแอฟรกาสาเรจหรอไม?

ในวนท$ 27 สงหาคม 1994 (2537) ประเทศแอฟรกาใตไดประธานาธบดคนใหม ช$อวา เนลสน แมนเดลา และเปนวนท$ประเทศแอฟรกาใตไดรบเอกราช และประชาชนทกคนในประเทศมสทธเสรภาพของตน มผนาเปนของตนเองท$ไดรบการยอมรบ และชนะการเลอกต#งดวยเสยงของประชาชนท$ใหการสนบสนนอยางทวมทน แลวการตอสของวนน$ แมนเดลาสาเรจหรอไม ? เม$อประเทศแอฟรกาใตไดรบเอกราชน#นคอเปาหมายของวนน$ แตกไมทาใหวนน$หยดทางานในหนาท$นกสงคมสงเคราะห หรอหยดใหการชวยเหลอผดอยโอกาส ถงแมวาประเทศแอฟรกาใตจะไดรบเอกราชและประชาชนทกคนมสทธเสรภาพในประเทศ แตปญหาความไมเทาเทยมกนในสงคม ชองวางทางสงคมระหวางคนผวดาดวยกนเองยงคงมอย ภาระหนาท$ของนกสงคมสงเคราะหของวนน$ท$ตองการจะชวยเหลอผดอยโอกาสหรอผถกเอาเปรยบในสงคมใหมชวตความเปนอยท$ดข#น

12


ปญหาความไมเทาเทยมกนน#นมอยทกท$บนโลกใบน# ประเทศมหาอานาจอยางประเทศสหรฐอเมรกาเปนประเทศท$ย$งใหญ มการพฒนาทางดานเศรษฐกจสงทกป ประชาชนมสทธและเสรภาพมาก ประธานาธบด บารค โอบามา (Barack Obama) กเปนประธานาธบดผวสคนแรกของสหรฐ ยงไมมความไมเทาเทยมกนเกดในสงคมเพราะคานยามท$วา คนรวยและคนจน ดงน#นส$งท$จะบรรเทา หรอทาใหความไมเทาเทยมกนลดลงจากคมน#นคอ การศกษา การศกษาจะชวยใหเราชวยเหลอตนเองได เราสามารถนาความรมาประกอบอาชพชวยเหลอตนเอง จดอออนของประเทศแอฟรกาใตน#นคอ ประชาชนถกครอบงาทางความคด ทางดานศาสนา ความเช$อในเร$องพระเจา ปลกอะไรไมข#นกออนวอนตอพระเจาใหชวยเหลอ และการท$เจาอาณานคมไมตองการใหชาวแอฟรกาใตมการศกษา ไมสามารถชวยเหลอตนเองได ไมสามารถใชทรพยากรของตนไดอยางเตมท$ โดยไมมองถงความสามารถของตนเองท$มอย วนน$เปนผหญงท$หลดออกจากความเช$อทางดานศาสนา เช$อในความสามารถของตนเองท$จะทาส$งใดส$งหน$งใหสาเรจ แมวาจะตองใชเวลานานท$ตองตอสและมความอดทน ความเขมแขง เพ$อใหเกดความเทาเทยมกนในสงคมแอฟรกาอยางแทจรง จงทาใหวนน$ออกมาชวยเหลอผคนดอยโอกาสเหลาน#นโดยการ ไปสอนการปลกผก การทาการเกษตรท$ถกวธ การเล#ยงสตว เพ$อใหชาวบานชวยเหลอตนเองไดโดยไมตองไปพ$งพงสนคาจากตางประเทศท$นาเขามาขายในประเทศแอฟรกาใตในราคาท$แพง การเอาเปรยบของเจาอาณานคมและกลมบรรษทขามชาตท$เขาไปลงทนและเอาเปรยบคนในแอฟรกา เจาอาณานคมน#นสรางความคด ความเช$อใหคนแอฟรกาในทางท$ผด ไมมอบความรใหแกคนแอฟรกาเลยแมแตนอย ทาใหคนเหลาน#นไมยอมชวยเหลอตนเองเพยงแครอรบความชวยเหลอเพยงอยางเดยว และกลมบรรษทขามชาตน#นกดดเอาทรพยากรของประเทศแอฟรกาใตมาใช และนาทรพยากรเหลาน#นผลตเปนสนคาและนามาขายตอใหคนแอฟรกาในราคาท$แพง (Development underdevelopment) ย$งพฒนากย$งไมพฒนา ประชาชนสวนใหญในประเทศเดอดรอน คนสวนนอยร$ารวยจากการเอาเปรยบคนยากจน ปญหาใหญท$ประเทศแอฟรกาใตน#นไดประสบปญหาอยางมาก คอไมไดรบความชวยเหลอในดานสาธารณสข ประชาชนไมสามารถเขาถงการรกษาท$มประสทธภาพ ประชาชนแอฟรกาใตจานวนมากเปนโรคเอดส และไมไดรบการรกษา ไมมยาท$สามารถบรรเทาความเจบปวด หรอตอตานโรคเอดสไดเลย ดงน#น วนน$จงใหความสาคญในเร$องการชวยเหลอผปวนโรคเอดส และประชาชนท$ไมไดรบความชวยเหลอทางดานสาธารณสข โดยการต#งมลนธชวยเหลอผปวยโรคเอดสซ$ งเนลสน แมนเดลาเปนผกอต#งโครงการช$อวา 46664 ซ$ งเปนหมายเลขนกโทษของเนลสน แมนเดลา ดงน#นวนน$จงใหความสาคญกบการตอสกบความไมเทาเทยมกน เพราะท#งชวตของวนน$ท$ผานมาน#นพบแตความเอารดเอาเปรยบ และความไมเทาเทยมกน การศกษาจงเปนส$งสาคญในการแกปญหาความไมเทาเทยมกน ถงประเทศจะพฒนาไปแคไหนแตประชาชนสวนใหญเดอดรอนกถอวาประเทศน#นไมให

13


ความสาคญประชาชนในประเทศของตนทกคน และการตอสของวนน$กยงคงมตอไปและวนน$จะสตอไปจนถงวาระสดทายของชวตท$ยงมอยเพราะเธอทาในส$งท$ตนเองรกคอการชวยเหลอสงคม

ทาไมถงเลอกวนน. แมนเดลา ?? ทาไมถงเลอกวนน$ แมนเดลา เพราะวนน$เปนผหญงท$ไมเคยรจกคาวา “ยอมแพ” วนน$ผานเหตการณท$ลาบากมากมาย เธอตองตอสมาต#งแตเดก ทาใหเธอเปนคนท$เขมแขง ไมยอมแพตอความลาบากใดใดท#งส#น ซ$ งผดจากการท$สงคมใหความหมายของคาวาเพศหญงไววาเปนเพศท$ออนแอ ชวยเหลอตนเองไมได ตองพ$งพงเพศชายอยตลลอดเวลา ทาใหเกดความไมเทาเทยมกนระหวางเพศ แตวนน$น#นพสจนใหทกคนไดเหนวาเพศหญงไมไดเปนเพศท$ออนแอเสมอไป สงคมมการเปล$ยนแปลงตลอดเวลา คานยม วฒนธรรมกเปล$ยนแปลงตามไปดวย ทาใหสงคมทกวนน# มการตอสแขงขนกนอยตลอดเวลา เพศหญงกมการเปล$ยนแปลงด#นรนตอสเพ$อหาความม$นคงในชวตโดยการแตงงาน ซ$ งหมายถงพ$งพงผชายในทก ๆ ดานทาใหสงคมมองผหญงเลวรายกวาเดม13 แตวนน$ไมไดเปนแบบผหญงท$กลาวมาขางตนเลย หลงจากวนน$แตงงานแลววนน$ตองแบกภาระภรรยาท$เปนหวหนาครอบครวดแลลก ๆ ท#งสองแทนสามท$ถกจาคกตลอดชวต วนน$ตองทาหนาท$ภรรยาและแมในเวลาเดยวกน ในฐานะภรรยาวนน$ตอสกบความตฉนนนทาตาง ๆ มากมายท#งคมความเขาใจ เช$อในกนและกนทาใหชวตคในชวงการตอสเรยกรองสทธ และเสรภาพของท#งคน#นเปนชวงชวตพสจนความรกของวนน$ไดชดเจน ในฐานะแม วนน$ไดทาหนาท$มารดาไดอยางเตมท$วนน$สนบสนนการศกษาเพ$อใหลก ๆ ไดรบการศกษา โดยการสงลก ๆ ท#งสองไปอยกบญาตของเธอ เพ$อไมใหทางโรงเรยนรไดวาเซน$ และซนดซ$ เปนลกของเนลสนและวนน$ ไมเชนน#นท#งคจะโดนไลออกจากโรงเรยนเพราะเปนลกของผนา ”กบฏ” ท$เรยกรองสทธเสรภาพใหประชาชน โดยเปนภยตอความม$นคงของรฐบาลผวขาว และเหตการณวนน$ถกเนรเทศไปยงแบรนเฟรท ซนดซ$กอยในเหตการณน#นดวย จงทาใหซนดซ$น#นถกเนรเทศไปพรอมกบวนน$ และทาให ซนดซ$ตองเจอกบสภาพการโดนเนรเทศไปอยท$บานท$เตมไปดวยกองขยะ โดยไมมใครใหความชวยเหลอ ทาใหวนน$รสกสงสารท$ทาใหลกตนเองตองมาพบกบสภาพแบบน# ทาใหวนน$น#นตองทาทกอยางเพ$อปกปองลก ๆ ของเธอไมใหไดรบอนตรายใด ๆ และทาใหเซน$และซนดซ$เขาใจและเหนความรกของแมท$มตอลก ๆ วนน$ไดตอสความไมเปนธรรมในสงคมแอฟรกาใต ผานอปสรรคตาง ๆ มากมาย วนน$ถกละเมดสทธมนษยชน ไมวาจะเปนทางดานรางกายท$ถกทรมาน ถกกกขงในคก ถกเนรเทศใหไปอยในเมองแบรนเฟรท ไมมสทธในการเขารวมชมนม ไมมสทธในการแสดงความคดเหน ไมมความม$นคงในรางกาย และชวต ไมไดรบการดแลรกษาพยาบาลถกละเลยในเร$องสาธารณสข กฎหมายซ$งเปนอานาจสงสดมเปาหมายเพ$อใหเกดความเรยบรอยในสงคม และความเคารพในสทธและหนาท$ของบคคลท$พงมไดรบ แตกลบใชอานาจท$อยเหนอกฎหมายน#นมาบงคบ ซ$ งเปนส$งท$ไมถกตอง และประชาชนสวนใหญของแอฟรกาใตกตางไมยอมรบ

13

วารณ ภรสนสทธE. (2545). สตรนยม : ขบวนการและแนวคดทางสงคมแหงศตวรรษท/ 20. หนา 25

14


กบการกระทาดงกลาว ถงแมวาวนน$จะถกละเมดสทธมนษยชนท#งสามสบขอ แตเธอกไมเคยยอมแพ วนน$ไดตอสกบความไมเปนธรรม โดยการไมปฏบตตามกฎหมายท$แบงแยกสผว ทาทายกบความไมเปนธรรม สรางจตสานกใหประชาชนทกคนเหนความสาคญในสทธของตน หามใครมาละเมดมได ใหพลงมวลชนและความสามคคตอสกบความไมเทาเทยมกนในสงคม เพ$อใหเกดสทธมนษยชนอยางแทจรง ดงช$อของเธอ วนน$เฟรด ในภาษาเยอรมน ท$แปลวาการพสจน วนน$ไดพสจนใหทกคนเหนวาวนน$เปนเพยงผหญงธรรมดาท$ตอสและเอาชนะความไมเปนธรรมได และสงคมในแอฟรกาใตกยอมรบเธอในการเปนผนาในการตอสท$เปนเพศหญง

วนน. แมนดาลา กบ ฮลลาร คลนตน (Hillary Clinton)

ทกคนท$เกดมาบนโลกใบน#น#นไมไดเกดมาดพรอมกนทกคน ตางกมขอดและขอเสยแตกตางกนไป วนน$เองกมขอเสยในตวเอง เธอเปนคนท$มความเปนตวของตวเองสง และมความเปนปจเจกบคคลสงน#นทาใหวนน$ไมเคยยอมใคร เอาตวเองเปนศนยกลางแตวนน$กไมเคยละเมดสทธมนษยชนของใคร วนน$เปนนกตอสท$ตอสเพ$อเรยกรองสทธและเสรภาพ แตทาไมไมมใครรจกวนน$ แมนเดลา ซ$ งแตกตางกบ นางฮลลาร คลนตน ท$มคนรจกไปท$วโลก ท#งท$วนน$ และฮลลารน#นกเปนสตรหมายเลขหน$งท$เปนภรรยาของผนาประเทศ ดงน#นเราจะตองทราบขอด และขอเสยของท#งสอง เพ$อมาเปรยบเทยบในฐานะผหญงท$มบทบาทในเร$องสทธมนษยชน ขอดของวนน$ จากการท$ไดรบรประวตของวนน$เมเดลาแลวเราจะเหนวาวนน$น#นเหนความสาคญของการชวยเหลอสงคม เธอมหวใจและรกในความเปนนกสงคมสงเคราะห เพ$อท$จะดแลและใหความชวยเหลอผท$ดอยโอกาส ไมสามารถเขาถงความชวยเหลอ วนน$จะเขาไปชวยสอนใหการศกษาความรท$ทาใหเกดประโยชนทาใหประชาชนเหนคณคาในตนเอง และชวยเหลอตนเองได ขอเสยของวนน$ อยางท$เราทราบกนดวนน$ไมเช$อในเร$องพระเจา วนน$เช$อในความสามารถของมนษยท$สามารถ สรางสรรคส$งตาง ๆ ไดแตประชาชนในแอฟรกาใตใหความสาคญในเร$องศาสนา และพระเจามาก จงทาใหวนน$ถกมองวาเปนคนท$ไมใหความเคารพตอพระเจา ทาไมวนน$ถงไมมใครรจกท#ง ๆ ท$เปนภรรยาของผนาทางการเมอง และเปนสตรหมายเลข 1 ของประเทศแอฟรกาใต เพราะส$อตาง ๆ ไมใหความสนใจในเร$องของสตร ผหญงเปนเพศชายขอบถกละเลยจากสงคม เพราะในสงคมแอฟรกาใตผหญงในไมไดรบบทบาททางการเมองเลย ปญหาการหยารางระหวางเนลสน และวนน$ เพราะหลงจากการท$ประเทศแอฟรกาใตไดรบเอกราช ผนาของประเทศคนใหมคอ เนลสน แมนเดลา ใหความสาคญในการพฒนาเศรษฐกจเปนอนดนหน$ง โดยไมสนใจในเร$องปญหาทางสงคมและสทธมนษยชนเลย เกดชองวางทางสงคมระหวางคนรวยและคนจนมาก สาเหตท$ตองรบพฒนาทางดานเศรษฐกจคอ ประเทศแอฟรกาใตโดนคว $าบาตรทางดานเศรษฐกจท$วโลก และทาใหไดรบเอกราช และเปนสาเหตท$ทาใหอดมการณของเนลสนและวนน$เปนแตกตางกน

15


นาง ฮลลาร คลนตนปจจบนดารงตาแหนง รฐมนตรกระทรวงการตางประเทศของประเทศสหรฐอเมรกาเปนผหญงท$ทรงอานาจ และมบทบาทในการเมองโลกในปจจบน เธอเปนตวแทนของประเทศมหาอานาจ และเดนทางไปสรางความสมพนธทางการทตท$วโลก และใหความสาคญในเร$องสทธสตร และสทธเสรภาพของผรกรวมเพศท#งเกยและเลสเบยน ใหการสนบสนนองคกรกลมรกรวมเพศ และผลกดนใหประเทศตาง ๆ ท$ไมสนบสนนกลมรกรวมเพศ เชนในประเทศไนจเรยมกฎหมายหามเพศเดยวกนแสดงความรกในท$สาธารณะ มฉะน#นจะถก ทารณ และทรมาน ทาใหนางฮลลารตองออกไปเยอนกลมประเทศแอฟรกาเพ$อใหขจดปญหาการเลอกปฏบต อคต และการไมยอมรบกลมรกรวมเพศ14 ประเทศสหรฐอเมรกาเปนประเทศมหาอานาจ ซ$ งทาทกอยางเพ$อใหมาซ$ งผลประโยชนแหงชาต เพ$อความม$นคงของประเทศตน ถงแมวาจะตองขดแยงกบหลกสทธมนษยชนของตนเองกตาม ดงเหตการณท$นางฮลลารไปเยอนประเทศ จน เพ$อไปสรางความสมพนธกบประเทศจนเปนคร# งแรกในฐานะรฐมนตรตางประเทศ ซ$ งท#งสองประเทศไดแขงกนเปนประเทศมหาอานาจในดนแดนประเทศโลกท$สามท$วโลก โดยนางฮลลารไดกลาวระหวางตดตอทางการทตกบจนวา สหรฐไมสนใจเร$องปญหาสทธมนษยชนในจน แตจะใหความสาคญในเร$องเศรษฐกจเพยงอยางเดยวเทาน#น ทาใหนางฮลลารโดนนกสทธมนษยชนในจนตอวา เหนเร$องผลประโยชนของตนเปนใหญมากกวาสทธมนษยชน และชวตของคนในประเทศจน ส$งท$ท#งสองเหมอนกนน#นคอ ความเปนสตรท$ตอสตอความไมเปนธรรม เขมแขง อดทน อดกล#น และบทบาทในการชวยเหลอทางดานสทธมนษยชน คอยผลกดนโครงการตาง ๆ เพ$อชวยเหลอผดอยโอกาสในสงคมใหสามารถมสทธเทาเทยมกนในสงคม เพ$อทาใหสงคมน#นเกดความเขมแขง ประชาชนสามารถเรยกรองสทธของตนเองจากรฐบาลเพ$อใหไดรบความชวยเหลอ ดแลจากรฐบาลในดานความยตธรรมความเทาเทยมกน ประชาชนเขาถงอาหาร การรกษาทางการแพทย และสามารถแสดงความคดเหนของตนเองไดอยางเสรภาพ เราจะเหนไดวาทกคนตางมความฝน แตแตกตางกนตรงท$ความฝนเหลาน#น เราสามารถมอบโอกาสใหแกคนอ$น ๆ ท$ไมมโอกาสทางสงคมได ความฝนของเราทาเพ$อคนสวนรวมหรอความฝนของเราทาเพ$อเพยงความสขเลกๆของเรา บางคนฝนวาอยากม รถยนต อยากมบาน แตฝนของวนน$น#นเปนฝนเลก ๆ คอการไดเปนนกสงคมสงเคราะห แตสามารถพสจนใหทกคนเหนความแขงแกรงของผหญงคนน#ได และวนน$น#นทาใหฝนของใครตอใครเปนจรงได ดงน#นการใหโอกาสจงเปนส$งสาคญท$จะทาใหทกคนน#นตระหนกถงความรบผดชอบในสทธมนษยชนของตนและของผอ$นไดอยางเทาเทยมกน

14

มตชน, “สหรฐเตรยมผลกดนนโยบายตางประเทศเพ/อ “ชาวสมวง”ฮลลาร/ช *สทธของกลมรกรวมเพศคอสทธมนษยชน,”

[http://www.matichon.co.th/news_detail.php?newsid=1323257181&grpid=&catid=06&subcatid=0600] , 20 ธนาคม 2554

16


บรรณานกรม

กฤดาวรรณ หงสลดารมภ และ จนทมา เอยมานนท. มองสงคมผานวาทกรรม.พมพคร งท! 1. กรงเทพฯ : สานกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2549.

กฤตยา อาชวนจกล และคณะ. “ผหญง”ในวาทกรรมการเมองเร!องเพศและสทธอนามยเจรญพนธ. พมพคร ง ท! 1. กรงเทพฯ : ศนยสตรศกษา คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม, 2547.

กฤตยา อาชวนจกล และ วรรณา ทองสมา. “ผหญง”ในวาทกรรมสทธ; ทางเพศ. พมพคร งท! 1. กรงเทพฯ : ศนยสตรศกษา คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม, 2548.

กองอเมรกาเหนอ. รายงานสทธมนษยชนประจาป 2553 ของกระทรวงการตางประเทศสหรฐฯ ในสวนของ ไทย. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก : http://uswatch.mfa.go.th/uswatch/th/news/news_week/detail.php?news=994. (วนท!คนขอมล :19 ธนวาคม 2554).

คนเครอไทย. สรปขาวความเคล!อนไหวชวง "ฮลลาร" เยอนพมา. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก : http://www.khonkhurtai.org/index.php?option=com_content&view=article&id=1132:-qq-

&catid=34:2009-11-23-07-01-45. (วนท!คนขอมล :19 ธนวาคม 2554).

คมชดลก. นกเคล!อนไหวสทธมนษยชนชอคคาพดฮลลาร คลนตน. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก : http://news.giggog.com/245107. (วนท!คนขอมล :19 ธนวาคม 2554).

คมชดลก. นกเคล!อนไหวสทธมนษยชนชอคคาพดฮลลาร คลนตน. [ออนไลน]. เขาถง

ครรชตพล. นกตอสเพ!อสทธมนษยชนแอฟรกาใต : เนลสน แมนเดลา. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก : http://www.learners.in.th/blogs/posts/155269. (วนท!คนขอมล : 20 ธนวาคม 2554).

ตอตานการเหยยดสผว. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก : http://www.pakxe.com/jl_pakse/index.php?option=com_content&view=article&id=1569&catid= 510:2011-12-16-05-28-06&Itemid=62. (วนท!คนขอมล : 20 ธนวาคม 2554).

บรรพต กาเนดศร. ประวตศาสตรการทต ต งแตการประชมเวยนนา ค.ศ.1815 จนถงจดเร!มตนของสงคราม เยนป ค.ศ. 1947. พมพคร งท! 1. กรงเทพฯ : โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2551.

โพคา, โซเฟย. และ ไรท, รเบคกา. (2548). INTRODUCTION หลง-สตรนยม.พมพคร งท! 1.

17


(ไชยนต ไชยพร, แปล). กรงเทพฯ : สานกพมพมลนธเดก.

มตชนออนไลน. สหรฐเตรยมผลกดนนโยบายตปท.เพ!อ"ชาวสมวง" ฮลลารช "สทธของกลมรกรวมเพศคอ สทธมนษยชน". [ออนไลน]. เขาถงไดจาก : http://www.matichon.co.th/news_detail.php?newsid=1323257181&grpid=03&catid=03. (วนท!คนขอมล : 19 ธนวาคม 2554). แมนเดลา, วนน!. และ เบนจามน, แอนน. (ม.ป.ป.). แผนดนทาส.(ดรณ, แปล). กรงเทพฯ : สานกพมพ นรนทร.

วกพเดย สารานกรมเสร. ฮลลาร คลนตน.[ออนไลน]. เขาถงไดจาก : http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AE%E0%B8%B4%E0%B8%A5%E0%B8%A5%E0%B8 %B2%E0%B8%A3%E0%B8%B5_%E0%B8%84%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B8%99% E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B8%99. (วนท!คนขอมล : 19 ธนวาคม 2554).

วกพเดย สารานกรมเสร. เนลสน มนเดลา. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก : http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%A5%E0%B8%AA%E0%B8 %B1%E0%B8%99_%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%94%E 0%B8% A5%E0%B8%B2. (วนท!คนขอมล : 20 ธนวาคม 2554).

วนทนย วาสกะสน. สงคมสงเคราะหแนวสตรนยม ทฤษฎและการปฏบตงาน. พมพคร งท! 2. กรงเทพฯ : โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2546.

ว.วชระเมธ. เนลสน แมนเดลา : บาเหนจเลอคา สาหรบผรจกอดทนและรอคอย. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก : http://www.saruthomesite.net/%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%A5%E0%B8%AA%E0%B8

%B1%E0%B8%99%E0%B9%81%E0%B8%A1%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%

A5%E0%B8%B2%E0%B8%9A%E0%B8%B3%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B9%8

7%E0%B8%88%E0 %B9%80/. (วนท!คนขอมล : 20 ธนวาคม 2554).

วารณ ภรสนสทธ; . สตรนยม : ขบวนการและแนวคดทางสงคมแหงศตวรรษท! 20. กรงเทพฯ : มลนธเพ!อ การศกษาประชาธปไตยและการพฒนา, 2545.

Jordan , D. W . THE WHITEMAN’S BURDEN. New York : Oxford University Press, 1974.

P.Kla. Don't cry, Africa การแบงแยกท!ไมส นสด. [ออนไลน]. เขาถงไดจาก : http://www.unigang.com/Article/2825. (วนท!คนขอมล : 20 ธนวาคม 2554).

18


Rodney , W. How Europe Underdeveloped Africa. Washington, D.C. : Howard University Press, 2009.

Documents

Winnie Madikizela_(ภาษาไทย)