WIZARA YA AFYA NA USTAWI WA JAMII (MOHSW...3. Utoaji wa taarifa za idadi ya wagonjwa na kiasi cha shehena katika kituo cha tiba 4. Utunzaji wa kumbukumbu na utoaji wa taarifa katika

MWONGOZO WA

USIMAMIZI WA DAWA ZA

KUTIBU KIFUA KIKUU NA

UKOMA

JAMHURI YA MUUNGANO YA TANZANIA

WIZARA YA AFYA NA USTAWI WA JAMII

(MOHSW)

MPANGO WA TAIFA WA KUDHIBITI KIFUA

KIKUU NA UKOMA

(NTLP)

2

SHUKRANI

Mwongozo huu umetayarishwa kama sehemu ya msaada wa kitaalamu wa mradi wa Supply Chain

Management System (SCMS) kwa Wizara ya Afya na Ustawi wa Jamii (Tanzania) kupitia Mpango wa Taifa

wa Kudhibiti kifua kikuu na ukoma (NTLP) kwa lengo la kuimarisha usimamizi wa mfumo wa ugavi wa

dawa za kutibu kifua kikuu na ukoma. SCMS ni mradi unaodhaminiwa na Shirika la Misaada ya

Kimaendeleo ya Kimataifa la Marekani (USAID) na kutekelezwa na John Snow Inc (JSI) kwa mkataba

namba GPO-I-00-05-00032-00.

3

YALIYOMO

VIFUPISHO NA MAANA YA MANENO YA KITAALAMU ............................................................................................ 5

SURA YA 1: UTANGULIZI .................................................................................................................................... 6

A: MADHUMUNI YA MWONGOZO HUU .................................................................................................................... 7

B: DAWA ZINAZOSIMAMIWA KUPITIA MFUMO HUU ................................................................................................ 7

C: NANI ANAPASWA KUUTUMIA MWONGOZO HUU? .............................................................................................. 9

D: MWONGOZO HUU UTAKUSAIDIAJE? .................................................................................................................... 9

E: UTARATIBU WA MTIRIRIKO WA DAWA ZA KIFUA KIKUU NA UKOMA NA TAARIFA KATIKA MFUMO WA

USIMAMIZI WA DAWA HIZO ................................................................................................................................... 11

F: MUHTASARI WA MFUMO .................................................................................................................................... 12

SURA YA 2: FOMU ZA KUMBUKUMBU NA TAARIFA ZINAZOTUMIKA KATIKA MFUMO WA UGAVI WA DAWA ZA

KIFUA KIKUU NA UKOMA .................................................................................................................................... 13

SURA YA 3: UWAJIBIKAJI KATIKA USIMAMIZI WA UAGIZAJI NA USAMBAZAJI WA SHEHENA ZA DAWA ZA KIFUA

KIKUU NA UKOMA ............................................................................................................................................... 14

A. MAJUKUMU KATIKA KITUO CHA TIBA ............................................................................................................ 14

B. MAJUKUMU KATIKA NGAZI WILAYA .............................................................................................................. 15

C. MAJUKUMU KATIKA NGAZI YA MKOA ........................................................................................................... 17

D. MAJUKUMU YA BOHARI KUU YA MADAWA (MSD) ........................................................................................ 17

E. WIZARA YA AFYA (NTLP) ................................................................................................................................ 18

SURA YA 4: UTUNZAJI WA HESABU ZA BIDHAA ZINAZOTOLEWA ..................................................................... 19

SURA YA 5. UAGIZAJI.......................................................................................................................................... 20

A: KUHAKIKISHA KIASI CHA KUTOSHA CHA SHEHENA ............................................................................................. 20

B: TATHMINI YA KIASI CHA SHEHENA ...................................................................................................................... 20

C: NAMNA YA KUTAMBUA MWEZI WA MATIBABU ATAKAOKUWA MGONJWA .................................................... 24

D: UTOAJI WA TAARIFA WA VITUO VYA TIBA .......................................................................................................... 25

E: JINSI WILAYA INAVYOAGIZA DAWA ZA KIFUA KIKUU NA UKOMA ....................................................................... 27

F: MAOMBI YA DHARURA ........................................................................................................................................ 27

G: UGAWAJI WA DAWA KUTOKA MSD KWENDA WILAYANI ................................................................................... 28

H: UGAWAJI WA DAWA KUTOKA WILAYANI KWENDA VITUONI ............................................................................. 29

SURA YA 6: KUHIFADHI DAWA ZA KIFUA KIKUU NA UKOMA ........................................................................... 31

A: HESABU YA MKONO ............................................................................................................................................ 31

B: UKAGUZI WA BIDHAA KWA MACHO ................................................................................................................... 32

C: KUHARIBU MALI ISIYOFAA KWA MATUMIZI ........................................................................................................ 32

SURA YA 7: FOMU ZINAZOTUMIKA KATIKA MFUMO WA USIMAMIZI WA DAWA ZA KIFUA KIKUU NA UKOMA

NA UFAFANUZI WAKE .......................................................................................................................................... 33

4

A. UFAFANUZI A: UJAZAJI WA DOZI ZILIZOGAWIWA/TOLEWA KWA MGONJWA KATIKA KADI YA WA KIFUA

KIKUU ...................................................................................................................................................................... 34

B. FOMU YA TAARIFA YA KITUO YA MWEZI YA DAWA ZA KUTIBU KIFUA KIKUU NA UKOMA ............................. 38

C. UFAFANUZI B: UJAZAJI WA FOMU YA TAARIFA YA MWEZI YA KITUO ............................................................ 39

D. FOMU YA TAARIFA YA KITUO YA MWEZI YA DAWA ZA KUTIBU KIFUA KIKUU NA UKOMA ............................. 43

E. UFAFANUZI C: KUHAKIKI TAARIFA KWENYE FOMU YA MWEZI YA KITUO NAKUKOKOTOA KIASI CHA DAWA

CHA KUGAWA ......................................................................................................................................................... 46

F. UFAFANUZI D: UJAZAJI WA TAARIFA NA MAOMBI YA ROBO MWAKA YA DAWA ZA KIFUA KIKUU NA UKOMA

YA WILAYA............................................................................................................................................................... 53

G. FOMU YA KUNAKILI KIASI CHA DAWA KILICHOTOLEWA VITUONI ................................................................. 59

H. FOMU YA TAARIFA NA MAOMBI YA ROBO MWAKA YA DAWA ZA KIFUA KIKUU NA UKOMA YA WILAYA ...... 60

5

VIFUPISHO NA MAANA YA MANENO YA KITAALAMU

UFUPISHO KIINGEREZA KISWAHILI

AMC Average Monthly Consumption. Wastani wa matumizi kwa mwezi

ARV Antiretroviral drugs Dawa za kupoza makali ya UKIMWI

CHMT Council Health Management Team Timu ya Halmashauri ya Usimamizi wa Afya

DTLC District Tb and Leprosy Coordinator Mratibu wa kifua kikuu na ukoma wa wilaya

DMO District Medical Officer Mganga Mkuu wa Wilaya

DOT Directly observed therapy

EOP Emergency order point Uwepo wa shehena inayoashiria kuwa ni lazima

uagizaji wa dharura ufanyike

FDC Fixed Dose Combination Kidonge cha dawa mchanganyiko

FEFO First to Expire, First Out Tumia kwanza zinazokaribia kwisha muda wake

wa matumizi

GOT Government of Tanzania Serikali ya Tanzania

JSI John Snow Inc. John Snow Inc.

LMIS Logistics Management Information System Mfumo wa Taarifa za uagizaji na usambazaji.

MDR-TB Multdrug Resistant Tubeculosis Kifua kikuu sugu

MOS Months of Stock Shehena Inayotosheleza (kwa miezi)

MSD Medical Stores Department Bohari Kuu ya Madawa

MOHSW Ministry Of Health and Social Welfare Wizara ya Afya na Ustawi wa Jamii

NTLP National Tuberculosis and Leprosy

Program

Mpango wa Taifa wa Kudhibiti Kifua kikuu na

ukoma

R&R Report and Request forms Fomu za Taarifa na Maombi

RTLC Regional Tb and Leprosy Coordinator Mratibu wa kifua kikuu na ukoma wa mkoa

SDP Service Delivery Point Kituo cha kutolea Huduma

SOH Stock on hand; stock in good condition that

can be given to patients or used with clients.

SOH does not include any damaged or

expired stock.

Shehena iliyopo Mikononi – Ni bidhaa iliyo katika

hali nzuri na inayoweza kutolewa kwa mteja.

SOH haihusu shehena iliyoharibika au kwisha

muda wa matumizi

SCMS Supply Chain Management System Mfumo wa usimamizi wa Ugavi

USG United States Government Serikali ya Marekani

6

SURA YA 1: UTANGULIZI

Mpango wa Taifa wa Kudhibiti kifua kikuu na ukoma utafanikisha malengo yake

kutokana na kuwepo kwa jitihada mbalimbali za kuratibu mipango inayohakikisha

kuwa mahitaji ya dawa ya wagonjwa yanatimizwa. Juhudi hizo ni pamoja na

kuhakikisha ya kuwa na dawa zinazohitajika na vitendanishi sahihi vya kupimia

vinapatikana katika kiasi cha kutosha, ziwe katika hali sahihi, zihifadhiwe na

kufikishwa mahali sahihi,kwa wakati sahihi na gharama sahihi. Ili malengo ya

mpango huo yaweze kufanikiwa ni sharti mfumo mahususi wa ugavi na usimamizi

utumike. Utaratibu huo wa ugavi hauna budi uhakikishe kuwa shehena za bidhaa

zinapatikana katika vituo vyote na kwamba hapatokei matatizo ya kulundikana kwa

shehena, upungufu, kuishiwa wala ufujaji wa bidhaa hizo.

Mfumo mzuri wa usimamizi wa dawa za kutibu kifua kikuu na ukoma utasaidia katika

kuhakikisha kuwa dawa zinapatikana muda wote katika vituo vya kutolea tiba na

hivyo kuokoa maisha. Upatikanaji wa uhakika wa dawa za kifua kikuu na ukoma

utawafanya wagonjwa kuwa na imani na mfumo wa tiba na kuwafanya waendelee

kufika vituoni kwa ajili ya kupata matibabu na pia kusaidia kupunguza tatizo la usugu

wa vimelea vya ugonjwa na ubora wa tiba.

Izingatiwe kuwa mfumo wa usimamizi wa dawa za kifua kikuu na ukoma una fanana

na mifumo mingine ya usimamizi wa bidhaa za afya mfano Integrated Logistics

System (ILS) katika mambo mbalimbali mfano upokeaji wa bidhaa, utunzaji wa

bidhaa,ukaguzi wa macho,matumizi ya kitabu cha leja ya mali. Mambo kama haya

hayajaelezewa kwa undani katika mwongozo huu isipokuwa yametajwa tu.

Zipo tofauti muhimu kati ya mfumo wa usimamizi wa dawa za kifua kikuu na ukoma

na mifumo mingine kama vile ILS. Tofauti hizo ni kama; katika mfumo huu vituo

haviagizi dawa kama ilivyo kwenye ILS isipokuwa vinatoa taarifa tu na jukumu la

kuagiza ni la mfamasia wa wilaya. Katika mfumo huu pia kiasi cha dawa

zinazohusika ni kidogo ukilinganisha na bidhaa katika mfumo wa ILS. Pia idadi ya

wagonjwa ni ndogo ikilinganishwa na ile inayohudumiwa na mfumo wa ILS.

7

A: MADHUMUNI YA MWONGOZO HUU

Madhumuni ya mwongozo huu ni kutoa utaratibu wa namna dawa za kifua kikuu na

ukoma zitakavyokuwa zikipatikana katika vituo vinavyotoa huduma kwa wagonjwa

wa kifua kikuu na ukoma na namna ambavyo wilaya zitakuwa zikiagiza dawa hizi.

Mwongozo utaainisha hatua zinazohitajika katika kukamilisha shughuli zifuatazo:

1. Kuhakikisha kuna kiasi cha shehena kinachotakiwa kuwepo MSD, Wilayani

na katika vituo vya tiba ili kuepusha ukosefu wa dawa na kulundikana

kunakoweza kusababisha dawa kuisha muda wake wa matumizi kabla ya

kumfikia mteja.

2. Uagizaji wa dawa kutoka MSD na kutoka wilayani

3. Utoaji wa taarifa za idadi ya wagonjwa na kiasi cha shehena katika kituo cha

tiba

4. Utunzaji wa kumbukumbu na utoaji wa taarifa katika ngazi ya wilaya na ya

kituo cha tiba

5. Ufuatiliaji mbalimbali katika mfumo katika ngazi ya wilaya na ya vituo vya

kutolea tiba

Mwongozo huu unaelezea majukumu na kazi za wadau mbalimbali wanaohusika

na utekelezaji wa mfumo wa usimamizi wa dawa za kifua kikuu na ukoma.

Izingatiwe kwamba mwongozo huu siyo mbadala wa mwongozo wa matibabu

ya kifua kikuu na ukoma

B: DAWA ZINAZOSIMAMIWA KUPITIA MFUMO HUU

Mwongozo huu ni kwa ajili ya usimamizi wa dawa za kifua kikuu na ukoma na wala

hauhusishi dawa zinazosimamiwa kupitia mifumo mingine kama vile ILS.Pia mwongozo

huu hauhusishi usimamizi wa dawa za kutibu kifua kikuu sugu (multi-drug resistant

treatment - MDR)

8

Dawa zinazohusika ni kama zinavyoonekana kwenye jedwali hapo chini:

Dawa Ukubwa wa

kifungashe

RHZE = Rifampicin 150mg + Isoniazid 75mg + Pyrazinamide 400mg +

Ethambutol 275mg

Blista ya vidonge 28

RH = Rifampicin 150mg + Isoniazid 75mg Blista ya vidonge 28

RHE = Rifampicin 150mg + Isoniazid 75mg + Ethambutol 400mg Blista ya vidonge 28

Streptomycin 1g injection Vial

Water for injection Boksi la vial 100

RH Rifampicin 60mg + Isoniazid 30mg Blista ya vidonge 6

RHZ = Rifampicin 60mg + Isoniazid 30mg + Pyrazinamide 50mg Blista ya vidonge 6

Ethambutol 100mg Boksi la vidonge 500

Ethambutol 100mg Boksi la vidonge 100

Isoniazid 100mg Box la vidonge 100

Isoniazid 300mg Blista ya vidonge 28

Presdnisolone 5mg Boksi la vidonge 1000

Pyrazinamide 400mg tabs Boksi la vidonge 1000

Pyrazinamide 400mg tabs Blista ya vidonge 28

PB (adult) Rifampicin 300 + Dapsone 100 Blista ya kutumia siku

28

PB (peds) Rifampicin 150 + Dapsone 50 Blista ya kutumia siku

28

MB (adult) Rifampicin 300 + Clofazimine 100 + Dapsone 100 Blista ya kutumia siku

28

MB (peds) Rifampicin 150 + Clofazimine 50 + Dapsone 50 Blista ya kutumia siku

28

Clofazimine 50mg Boksi la vidonge 1000

Clofazimine 100mg Boksi la vidonge 500

Pyridoxine tabs 50mg P/100 tabs

9

C: NANI ANAPASWA KUUTUMIA MWONGOZO HUU?

Walengwa wa mwongozo huu ni watumishi wa mpango wa taifa wa kudhibiti kifua kikuu na ukoma,

bohari kuu ya madawa, watumishi wa afya katika ngazi ya mikoa na wilaya (wafamasia na waratibu wa

kifua kikuu na ukoma), RHMT,CHMT, vituo vya tiba na wadau wote wanaotoa msaada katika mradi wa

kudhibiti kifua kikuu na ukoma

D: MWONGOZO HUU UTAKUSAIDIAJE?

Madhumuni makuu ya mwongozo huu ni kuelezea utaratibu madhubuti na wenye ufanisi unaopaswa

kufuatwa kuhakikisha vituo vinavyotoa huduma ya utoaji dawa kwa wagonjwa wa kifua kikuu na ukoma

vinapata mahitaji yake ya dawa na kutoa taarifa:

Kwa kuhakikisha kuwepo kwa shehena ya kutosha ya dawa za kifua kikuu na ukoma

Kwa kuhakikisha kuwepo kwa hifadhi na usafirishaji wa uhakika wa dawa

Watoaji huduma za afya wanaelewa wajibu wao katika mfumo wa usimamizi wa dawa za kifua

kikuu na ukoma

Kupunguza uwezekano wa dawa kuisha muda wake wa matumizi zikiwa kwenye stoo au vituo

vya tiba, ufujaji na upotevu.

Kuhakikisha uagizaji na usambazaji wa shehena unafanyika kwa kufuata mfumo uliosahihi.

Lengo la mwongozo huu wa utoaji taarifa uagizaji na usambazaji kama ulivyoelezwa ni kuhakikisha

kwamba wateja na wagonjwa wanapata dawa kila wanapohitaji. Kwa kutekeleza yaliyopo katika

mwongozo huu basi lengo kuu la mfumo wa usimamizi na usambazaji wa dawa za kifua kikuu na

ukoma yatafikiwa

Lengo la mwongozo huu ni kuhakikisha kuwa kuna;

Bidhaa Sahihi

Katika Mahali Sahihi

Kwa Kiasi Sahihi

Kwa Wakati Sahihi

Katika Ubora Sahihi

Na kwa Gharama Sahihi

Haya ndio mambo muhimu yanayopaswa kutekelezwa katika mfumo wa uagizaji na usambazaji ili

kuweza kukidhi mahitaji ya wateja.

10

Hivi vikimaanisha:

Shehena Sahihi inapatikana: Dawa za kutibu kifua kikuu na ukoma zinazotakiwa kupatikana,

zinanunuliwa, kusambazwa na kutumiwa ipasavyo.

Mahali Sahihi: Dawa zinafikishwa katika vituo vilikoagizwa na kwamba kuna watendaji waliofunzwa

kuhusu matumizi yake.

Kiasi Sahihi: Kituo cha tiba kina shehena ya kutosha ya dawa. Kiasi cha kuepusha kuishiwa kabla ya

kupokea shehena mpya, lakini sio nyingi kiasi cha kukosa nafasi ya kuihifadhi.

Wakati Sahihi: Wateja na wagonjwa wanatakiwa wapate mahitaji yao kila wanapokwenda kwenye

kituo cha tiba.

Ubora Sahihi: Shehena iko katika hali nzuri, haijaharibika, kuchafuka wala kwisha muda wa matumizi.

Gharama Sahihi: Hii ni gharama ya utaratibu mzima, ikiwa ni pamoja na uchukuzi, uhifadhi, nguvukazi,

n.k. hata kama shehena imetolewa na wahisani au mteja amechangia gharama. Ni lazima mpango

mzima kudhibiti kifua kikuu na ukoma uendeshwe kwa gharama zinazoeleweka. Hii hasa ni muhimu

kwa dawa za kifua kikuu na ukoma ni za ghali.

11

E: UTARATIBU WA MTIRIRIKO WA DAWA ZA KIFUA KIKUU NA UKOMA NA

TAARIFA KATIKA MFUMO WA USIMAMIZI WA DAWA HIZO

Mtiririko wa taarifa

Mtiririko wa dawa

Gari la MSD

Taarifa ya kila mwezi ya dawa

na idadi ya wagonjwa

Wateja

Vituo vya tiba

DTLC hupokea nakala ya taarifa na

maombi yanayopelekwa MSD kila

robo mwaka kutoka kwa mfamasia

DTLC hupokea taarifa za mwezi za

vituo,kukokotoa kiasi cha kugawa,

kuidhinisha na kisha kupeleka fomu

hizo kwa mfamasia

Mfamasia wa wilaya humpa

DTLC nakala ya R&R

Mfamasia wa Wilaya

Kutoa dawa kwa vituo baada ya

kupokea taarifa zilizoinishwa na

DTLC

Kuandaa taarifa na maombi ya

robo mwaka na kupeleka MSD

Medical Stores

Department

(MSD)

Taarifa na Maombi

ya robo waka

Taarifa za kiasi cha kununua kutoka NTLP kwenda MSD

MSD kutoa taarifa za matumizi ya dawa na

salio kwa NTLP

RTLC- hupokea nakala ya taarifa na maombi

yanayopelekwa MSD kila robo

mwaka kutoka kwa DTLC

National Tuberculosis and leprosy Program

(NTLP)

Taarifa mbalimbali za Utekelezaji wa mpango

DTLC humpa mfamasia fomu

ya kituo baada ya kukokotoa

na kuidhinisha kiasi cha kutoa

12

F: MUHTASARI WA MFUMO

Mtiririko wa dawa: Kama inavyoonyeshwa kwenye mchoro hapo juu mfumo wa ugavi wa dawa za

kifua kikuu na ukoma una ngazi tatu; Ngazi ya MSD, Ngazi ya wilaya na Ngazi ya vituo vya tiba.Kiasi

cha juu cha shehena kwa ngazi ya MSD ni dawa za matumizi ya miezi 9 wakati kisi cha chini cha

shehena ni miezi 6 ya matumizi. Katika ngazi ya wilaya kiasi cha juu cha shehena ni miezi 6 ya

matumizi na kiasi cha chini ni miezi 3. Wilaya itaagiza dawa moja kwa moja kutoka MSD na mkoa

hautahifadhi shehena kama ilivyokuwa awali. Katika ngazi ya kituo, kituo kitapata mahitaji ya dawa ya

kutosheleza wagonjwa kilionao kwa mwiezi miwili

Majukumu ya uagizaji wa dawa za kifua kikuu na ukoma yamehamishwa toka kwa DTLC na sasa

yatafanywa na mfamasia wa wilaya. Wilaya itatunza shehena ya vituo vyote wilayani na mfamasia

atakuwa akigawa dawa kwa kila kituo kila mwezi baada ya kupata taarifa ya mwezi ya kituo husika

iliyoidhinishwa na kuhakikiwa na DTLC.

ZINGATIA: Katika kuandaa taarifa ya mwezi kituo kitatumia kadi za matibabu za wagonjwa ili

kujua kila mgonjwa atakuwa kwenye mwezi wa ngapi wa matibabu kisha kujaza jumla ya

wagonjwa watakaokuwa kwenye mwezi husika wa matibabu katika fomu ya taarifa ya mwezi:

Taarifa ya mwezi ya kituo itaonyesha pia salio la kila dawa kituoni na kiasi cha dawa

kilichoharibika au muda wake wa matumizi kuisha.

13

SURA YA 2: fomu za kumbukumbu na taarifa zinazotumika katika mfumo wa ugavi wa dawa za kifua

kikuu na ukoma

Fomu za kumbukumbu na taarifa zinatakiwa kutumika na watendaji wanaosimamia shehena za dawa.

Nakala za fomu hizi na maelekezo ya namna ya kuzijaza na kuzitumia zinapatikana Sura ya 7 ya

mwongozo huu.

Jina la Fomu Matumizi Mtumiaji Mkuu Mahali

itumikapo

Fomu ya mwezi ya

taarifa ya dawa na

wagonjwa ya kituo

Kutoa taarifa ya salio la dawa,kiasi

cha dawa zilizoharibika na idadi ya

wagonjwa katika miezi mbailmbali ya

matibabu katika mwezi unaofuata ule

unaotolewa taarifa.

DOT Nurse au

Mtumishi

aliyeteuliwa

kujaza fomu.

Vituo

vinavyotoa tiba

ya kifua kikuu

na ukoma

Fomu ya taarifa na

maombi ya robo

mwaka ya dawa za

kifua kikuu na ukoma

Kutoa taarifa ya kiasi cha dawa

zilizopo wilayani,matumizi ya wilaya

nzima,kiasi cha upotevu na

marekebisho na maombi ya dawa

kwa robo mwaka inayofuata

Mfamasia wa

wilaya au

mtumishi

aliyeteuliwa

kujaza fomu

Ngazi ya wilaya

Fomu ya kunakili

kiasi cha dawa

kilichotolewa vituoni

kila mwezi

Kuweka kumbukumbu ya kiasi cha

dawa kilichotolewa kwa kila kituo

wilayani na jumla yake. Fomu hii

inasidia kurahisisha uandaaji wa

taarifa ya robo mwaka

Mfamasia wa

wilaya au

mtumishi

aliyeteuliwa

kujaza fomu

Ngazi ya

wilaya)

Kadi ya mgonjwa ya

matibabu ya kifua

kikuu na ukoma

Kuweka kumbukumbu ya huduma

anazopata mgonjwa pamoja na aina

ya dawa anazopatiwa.

Kadi hii inasaidia kutambua mwezi wa

matibabu wa mgonjwa wakati wa

kujaza taarifa ya mwezi ya kituo

DOT Nurse Kituo

Fomu nyingine zinazotumika kwenye mifumo mingine ya usimamizi wa bidhaa za

afya zitatumika pia katika mfumo huu kwa kuzingatia matumizi yake. Fomu hizo ni;

issue voucher, goods received note (grn), verification and claim form, leja ya mali

14

SURA YA 3: UWAJIBIKAJI KATIKA USIMAMIZI WA UAGIZAJI NA

USAMBAZAJI WA SHEHENA ZA DAWA ZA KIFUA

KIKUU NA UKOMA

Kulingana na kazi au wajibu wako ndani ya mfumo wa usimamizi wa uagizaji na usambazaji wa dawa

za kifua kikuu na ukoma, mwongozo huu umeandaliwa kukusaidia kutekeleza shughuli zifuatazo kwa

ufanisi na kwa wakati.

A. MAJUKUMU KATIKA KITUO CHA TIBA

Wajibu wa watendaji katika vituo vya tiba katika usimamizi wa mfumo wa uagizaji na usambazaji wa

dawa za kifua kikuu na ukoma ni kama yalivyoainishwa hapa chini;

1. Majukumu ya mtunza stoo/bohari ya dawa na vifaa

Kuhifadhi kwa usahihi shehena za dawa za kifua kikuu na ukoma ili kudumisha ubora na

usalama kwa matumizi na usalama wa mali.

Kufanya hesabu kwa mkono mali iliyopo kila mwisho wa mwezi.

Kuhakikisha kwamba ubora wa shehena unadumishwa.

Kutunza kumbukumbu ya dawa za kifua kikuu na ukoma zinazoingia na kutoka stoo kwa

kujaza leja mali

Kupokea shehena ya dawa kwa mujibu wa utaratibu uliopo.

Kutoa dawa stoo kwa kuzingatia utaratibu wa FEFO na FIFO

Kutoa taarifa ya dawa zilizoharibika

2. Majukumu ya DOT Nurse

Kutunza hesabu za kila siku za dawa walizopewa wagonjwa kwa kujaza kadi za matibabu ya

mgonjwa

Kujaza fomu ya Taarifa ya mwezi na kumpa mkuu wa kituo kuidhinisha.

Kutoa dawa sahihi kwa wagonjwa

Kufuatilia idadi ya wagonjwa wanaotumia IPT wakati wa kujaza fomu ya mwezi (taarifa hii

inapatikana kwa CTC incharge)

15

3. Majukumu ya mkuu wa kituo

Kuhakikisha kuwa katika kituo kuna dawa za kutosha kulingana na idadi ya wagonjwa na

mwezi mmoja wa ziada katika hatua zote za matibabu (intensive na continuation phases)

Kuwasiliana na mfamasia wa wilaya iwapo dawa zitapungua na zitahitajika kwa dharura.

Kurudisha dawa zilizokaribia kuisha muda wa matumizi kwa mfamasia wa wilaya.

Kurudisha dawa za ziada au zisisohitajika kituoni (mfano wakati kinakuwa na dawa lakini

hakina wagonjwa) kwa mfamasia wa wilaya.

Kuteua mtu wa kufanya kazi za ujazaji wa taarifa zihusuzo usimamizi wa dawa za kifua kikuu

na ukoma kituoni kama mhusika hayupo (kuhakikisha zoezi hili linakuwa shirikishi)

Kuidhinisha fomu ya taarifa ya kila mwezi ya kituo

Kupeleka taarifa ya mwezi ya kituo wilayani katika kipindi kisichozidi tarehe 5 ya mwezi

unaoanza

Kusimamia matumizi sahihi ya dawa

Kutoa taarifa za madhara ya dawa na dawa duni

Kuratibu upokeaji dawa na vifaa tiba

Kuratibu utoaji elimu juu ya matumizi ya dawa kwa watumishi na wagonjwa

B. MAJUKUMU KATIKA NGAZI WILAYA

Wajibu wa watendaji katika ngazi ya wilaya katika usimamizi wa mfumo wa uagizaji na usambazaji wa

dawa za kifua kikuu na ukoma ni kama yalivyoainishwa hapa chini;

1. Majukumu ya Mfamasia wa Wilaya

Mfamasia wa wilaya ana kazi kubwa kuhakikisha hakuna ukosefu wa dawa za kifua kikuu na ukoma

katika wilaya yake.Hivyo majukumu yake ni;

Kuhakikisha kuwa kila mwezi vituo vinapata dawa za kifua kikuu na ukoma

Kufanya majumuisho ya taarifa za dawa alizotoa kwa kila kituo na kuandaa taarifa na maombi

ya dawa kwa kila robo mwaka ambayo itapelekwa MSD. .

Kuandaa taaarifa na maombi ya robo mwaka ya dawa za kifua kikuu na ukoma kwa msaada

wa DTLC pale inapohitajika na kuipeleka MSD.

Kupeleka taarifa na maombi ya dawa za kifua kikuu na ukoma kwa DMO kwa ajili ya uthibitisho

Kumpatia DTLC nakala ya taarifa na maombi ya dawa za kifua kikuu na ukoma inayoenda

MSD

16

Kuhakikisha kuwa wilaya inatunza kiasi cha juu cha shehena kisichozidi miezi 6 na kiasi cha

chini cha shehena kisichopungua miezi 3.

Kuhakikisha kuwa kumbukumbu za mahesabu ya dawa zinahuishwa kila wakati (leja ya mali

nk).

Kufanya heasabu ya mkono/kila mwezi

Kuratibu usimamizi shirikishi

Kufanya usimamizi shirikishi na mafunzo kazini (On-the-Job training) kwa watoa huduma ili

kuwajengea uwezo wa kusimamia vizuri dawa za kifua kikuu na ukoma na hivyo kupunguza

ukosefu wa dawa vituoni

Kufanya ufuatiliaji wa karibu kwa vituo visivyotoa taarifa na vinavyochelewesha taarifa zao.

Kuhifadhi kwa usahihi wa shehena za dawa za kifua kikuu na ukoma ili kudumisha ubora na

usalama kwa matumizi na usalama wa mali.

Kukusanya taarifa ya dawa zilizoharibika na zinazokaribia kuharibika vituoni na kuandaa

taarifa

Kutunza taarifa za mwezi za vituo zilizoletwa wilayani

Kuratibu usambazaji wa dawa za ziada au ambazo hazitumiki kutoka kituo kimoja kwenda

kingine au kuzirudisha wilayani.

Kuomba na kusambaza nyenzo za usimamizi wa dawa za kifua kikuu na ukoma

Kuingiza dawa za kifua kikuu kwenye eLMIS

Kupokea dawa kutoka MSD

Kufanya maombi ya dharura ya dawa

Kushiriki katika kuandaa mipango na bajeti za usimamizi wa dawa

2. Majukumu Ya Mratibu Wa Kifua Kikuu Na Ukoma Wa Wilaya (Dtlc)

Kupokea na kupitia taarifa za kila mwezi kutoka vituoni na kuangalia kama zimejazwa kikamilifu

na kwa usahihi; kujumlisha idadi ya wagonjwa katika miezi mbalimbali ya matibabu na

kukokotoa kiasi cha dawa cha kutoa kwa kila kituo

Kuidhinisha kiasi cha dawa za kutoa kwa kituo

Kumsaidia mfamasia wa wilaya katika kuhakikisha kuwa vituo vya kutolea tiba wilayani

vinapata dawa za kifua kikuu na ukoma.

Kufanya ufuatiliaji wa karibu kwa vituo visivyotoa taarifa na vinavyochelewesha taarifa zao.

Kushiriki katika usimamizi shirikishi

17

Kupokea nakala ya taarifa na maombi ya robo mwaka ya dawa za kifua kikuu na ukoma na

kuipeleka kwa mratibu wa mkoa.

Kushiriki katika kuandaa mipango na bajeti za usimamizi wa dawa

Kusambaza miongozo na vipeperushi vituoni

Kuratibu utoaji elimu juu ya matumizi mazuri ya dawa

Kusimamia matumizi mazuri ya dawa

3. Majukumu ya Mganga Mkuu wa Wilaya (DMO)

Kuidhinisha taarifa na maombi ya dawa za wilaya

Kusaidia katika mikakati ya kuhakikisha dawa za kifuakikuu na ukoma zinapatikana muda

wote katika wilaya yake

C. MAJUKUMU KATIKA NGAZI YA MKOA

1. Majukumu ya Mratibu wa Kifua Kikuu na Ukoma wa Mkoa (RTLC)

Kupokea nakala za taarifa na maombi ya robo mwaka zinazopelekwa MSD kutoka kwa DTLC,

kuzikagua na kutoa ushauri kwa kadri inavyohitajika.

Kumshirikisha mfamasia mkoa taarifa za kila robo mwaka anazozipata kutoka wilaya

Kushiriki katika usimamizi shirikishi

2. Majukumu ya Mfamasia wa Mkoa

Kupitia taarifa za robo mwaka za dawa za wilaya kwa kushirikiana na RTLC na kubaini mambo

yanayohitaji kuangaliwa au kufuatiliwa kwa karibu

Kuratibu usimamizi shirikishi

D. MAJUKUMU YA BOHARI KUU YA MADAWA (MSD)

Wajibu wa watendaji Bohari Kuu ya Madawa katika usimamizi wa mfumo wa uagizaji na usambazaji wa

shehena za dawa za kifua kikuu na ukoma ni pamoja na:

Kufanya manunuzi ya shehena za dawa za kifua kikuu na ukoma

Kupokea na kuhifadhi kwa usahihi wa shehena za dawa ili kudumisha ubora, usalama kwa

matumizi.

Kutunza hesabu za shehena iliyopo na ile ambayo iko hatarini kwisha muda wake wa matumizi

au kuharibika au haitumiki tena MSD.

18

Kujaza Leja ya Mali na kujaza fomu zingine zote zinazohusu ugavi.

Kufanya hesabu kwa mkono ya mali iliyopo katika wakati uliopangwa.

Kuhakikisha kwamba ubora wa shehena za dawa unadumishwa.

Kupokea na kushughulikia maombi ya dawa kutoka wilayani

Kuandaa na kusambaza shehena wilayani kila baada ya miezi mitatu kwa mujibu wa maombi

yaliyopokewa kupitia fomu za maombi na taarifa kwa ajili ya dawa.

Kuwasilisha NTLP taarifa za matumizi na kiasi cha shehena za dawa za kifua kikuu na ukoma

katika bohari za MSD kila baada ya miezi 3.

Kuwasiliana na wilaya ambazo zinashindwa kuwasilisha maombi yake kwa muda muafaka

Mfumo huu unaitaka MSD kuwa uwezo wa kuhifadhi kiasi cha shehena kinachoweza

kutosheleza mahitaji ya vituo vyote vya tiba ya kifua kikuu na ukoma. Kiasi cha chini cha

shehena ni kile kinachoweza kutosheleza mahitaji ya miezi sita, na kiasi cha juu ni kile

kinachoweza kutosheleza mahitaji ya miezi tisa.

E. WIZARA YA AFYA (NTLP)

Wajibu wa watendaji NTLP katika usimamizi wa mfumo wa uagizaji na usambazaji wa shehena

za dawa kifua kikuu na ukoma ni pamoja na:

Kutathmini taarifa zilizopokewa kutoka wilayani kupitia MSD ili kuweza kuandaa makadirio ya

mahitaji ya kiasi cha shehena ya dawa za kifua kikuu na ukoma na kuwasilisha makadirio hayo

kwa wadau mbalimbali kwa ajili ya kupata fedha za kununua mahitaji hayo.

Kuratibu upatikanaji wa fedha au dawa kutoka kwa washirika mbalimbali ikiwa ni pamoja na

serikali ya Tanzania (GOT) kwa ajili ya ununuzi wa shehena za dawa

Kuratibu mipango ya manunuzi kwa wakati na ratiba ya usafirishaji wa shehena za dawa ili

kuhakikisha uwepo wa dawa za kiwango cha juu wakati wote.

Kupeleka taarifa MSD kuhusu kiasi cha dawa kinachotakiwa kununuliwa.

Kupokea taarifa kutoka MSD kuhusu ununuzi na upokeaji wa shehena.

Kufuatilia shughuli za uagizaji na usambazaji wa shehena na kuwasimamia watekelezaji.

Kutoa taarifa mrejesho na taarifa za mpango kwenye vituo vya tiba na watendaji wengine

ikiwamo MSD

Kutoa taarifa mbalimabali zihusuzo dawa za kifua kikuu na ukoma (mfano kuchelewa kufika

nchini kwa shehena nk.)

19

Kukusanya taarifa kutoka MSD kuhusu kiasi cha shehena ambazo zimesambazwa kwenye

wilaya mbalimbali.Pia taarifa za shehena iliyopo. Taarifa zipatikanozo hutumika kuainisha

mahitaji ya kitaifa, manunuzi ya dawa

SURA YA 4: UTUNZAJI WA HESABU ZA BIDHAA

ZINAZOTOLEWA

Ni muhimu kwa watendaji katika vituo vya tiba wanaohusika na ugawaji wa dawa za kifua kikuu na

ukoma kuweka kumbukumbu ya matumizi ya dawa hizi. Matumizi hayo yanapaswa kujazwa kwenye

Rejista ya DOT ambayo imekuwa ikitumika kwa muda mrefu hivyo haijaingizwa kwenye mwongozo

huu. Kumbukumbu pia ziingizwe katika kadi za wagonjwa kama inavyofanyika hivi sasa. Kadi hii pia

haijaingizwa kwenye mwongozo huu kwani imekuwa ikitumika kwa muda mrefu.

Kadi ya matibabu ya mgonjwa iliyotajwa hapo juu hutoa taarifa muhimu ambazo hutumiwa na kituo cha

tiba kujaza idadi ya wagonjwa walio katika miezi mbalimbali ya matibabu wakati wa kujaza fomu ya

taarifa ya mwezi ya kituo.

20

SURA YA 5. UAGIZAJI

A: KUHAKIKISHA KIASI CHA KUTOSHA CHA SHEHENA

Moja ya kazi kuu za msimamizi wa bidhaa ni kuhakikisha kwamba daima kuna shehena ya kutosha

kukidhi mahitaji ya mteja. Izingatiwe ya kuwa katika mfumo wa usimamizi wa dawa za kifua kikuu na

ukoma mfamasia wa wilaya pekee ndiye anayeagiza dawa kutoka MSD. Hii ina maana ya kuwa

mfamasia wa wilaya atatoa shehena ya kutosha kukidhi mahitaji ya vituo vya tiba kulingana na taarifa

za kila mwezi anazoletewa na vituo .Kwa vituo vya tiba hii ina maana ya kuwa daima vinatakiwa kuwa

na bidhaa za kutosha kuwapa dawa wagonjwa wote wanaotumia dawa.

Moja ya maswali makuu kwa wasimamizi wa bidhaa ni “Kiasi gani cha shehena kinatosha?” MSD na

wilaya zimekwishawekewa kiasi kinachohakikisha kuwa kuna shehena ya kutosha kukidhi mahitaji ya

wateja wao na wakati huo huo kutokuwa na shehena kubwa kupindukia na kuwa hatarini kuharibika au

kwisha muda wa matumizi. Katika kituo cha ugavi (MSD) shehena inapaswa kuwa kati ya kiasi cha

chini cha kutosheleza miezi sita na kiasi cha juu cha miezi tisa. Katika wilaya shehena inapaswa kuwa

kati ya kiasi cha chini cha kutosheleza miezi mitatu na cha juu cha miezi sita.

Pia kwa wilaya kuna utaratibu wa uagizaji wa shehena ya Dharura (Emergency Order) ikiwa shehena

kwenye ngazi ya wilaya itapungua chini ya shehena ya kutosheleza mwezi mmoja na nusu.

B: TATHMINI YA KIASI CHA SHEHENA

Utaratibu wa kuwa na viwango vya kiasi cha juu na chini cha shehena ni kuhakikisha kwamba daima

shehena inakuwepo ndani ya kiwango maalum — cha juu na cha chini. Ili kufahamu iwapo shehena

yako imo ndani ya viwango hivyo, itakulazimu kufanya tathmini ya shehena.

Unapofanya mapitio ya kiasi cha shehena yako unabainisha ni kiasi gani cha kila dawa ya kifua kikuu

au ukoma inapatikana katika wilaya yako/ghala lako na kwamba kila moja ya dawa hizo itatosheleza

kwa muda gani. Unaweza kufanya mapitio ya kiasi cha shehena yako kwa kuhesabu shehena iliyopo,

kama unavyofanya wakati ukifanya Hesabu kwa mkono. (. Kwa kufanya hivyo utahakikisha unajua kiasi

halisi cha shehena iliyopo. Lakini ni muhimu zaidi kufahamu shehena hiyo itadumu muda gani na

kama una kiasi cha kutosha kukidhi mahitaji hadi kuwasili kwa shehena mpya. Hiyo inajulikana kama

Miezi ya kipindi cha Shehena (Months of Stock-MOS).

21

Miezi ya kipindi cha Shehena(MOS) ni idadi ya miezi ambapo shehena ya dawa itachukua hadi

kumalizika kwa kulinganisha na kasi ya matumizi kwa sasa. Unapofanya mapitio ya kiasi cha shehena

yako inakubidi ubainishe kwamba kituo chako kimesaliwa na miezi mingapi kabla ya bidhaa kuisha.

Miezi mitatu ya kipindi cha shehena ina maana kwamba shehena itadumu kwa miezi mitatu, alimradi

kasi ya matumizi iendelee kuwa kwa viwango vya sasa.

Kwa kufanya tathmini ya shehena yako utaweza kubaini iwapo kituo chako kimepungukiwa, kimezidiwa

au kimetoshelezwa. Iwapo utajikuta umepungukiwa na bidhaa mojawapo, na unafahamu kwamba

shehena ambayo umeiagiza hivi karibuni bado muda wa kuwasilishwa, huenda ukalazimika kuchukua

hatua za uagizaji wa dharura (Tazama Sehemu E kwa jinsi ya kuchukua hatua ya uagizaji wa dharura).

Iwapo utakuwa na ziada ya bidhaa, huenda ukalazimika kugawia wilaya za jirani kinachohitaji.

NAMNA YA KUBAINI MIEZI YA KIPINDI CHA SHEHENA

Kwa kukokotoa miezi ya kipindi cha shehena, kituo kinaweza kubaini iwapo kina kiasi cha kutosha cha

dawa. Ili kubaini shehena itadumu kwa muda gani, kanuni nyepesi ifuatayo inaweza kutumika:

Tuna kiasi gani?

(Shehena Iliyopo) =

Shehena itadumu muda gani

(Miezi ya kipindi cha Shehena

iliyoko) Tumetumia kiasi gani?

(Wastani wa Matumizi ya Mwezi)

Kabla ya kukokotoa Miezi ya Kipindi cha Shehena Iliyopo, kuna vitu viwili ambavyo unapaswa

kufahamu — Shehena Iliyopo na Wastani wa Matumizi kwa Mwezi

Ili kubaini Wastani wa Matumizi kwa Mwezi (Average Monthly Consumption - AMC), jumulisha matumizi

ya miezi mitatu iliyopita ya dawa fulani halafu gawanya kwa tatu.

Tumia kanuni ifuatayo kubaini AMC:

Matumizi ya mwezi huu + matumizi ya miezi 2 iliyotangulia =

Wastani wa

Matumizi kwa Mwezi 3

Zingatia: Unapokokotoa kutafuta Wastani wa Matumizi ya Mwezi, daima andika namba kamili ya juu

inayofuata. Mfano uki pata 43.6 jibu litakuwa 44 na ukipata 44.2 jibu litakuwa 44

22

Matumizi ya robo mwaka ya hivi karibuni zaidi yanaweza kupatikana kwenye nakala za Taarifa na

Maombi ya dawa za kifua kikuu na ukoma au kwenye worksheet ya ukokotozi inayoonyesha kiasi cha

dawa kilichogawiwa katika vituo. Kwa kila dawa ambayo unataka kutathmini kiasi cha shehena, chukua

taarifa za matumizi za miezi mitatu kamili iliyopita. (Dawa zilizotolewa kwa kituo zinahesabiaka kuwa

zimetumiaka zote hivyo kwenye mfumo wa usimamizi wa dawa za kifua kikuu na ukoma jumla ya

dawa zilizotolewa kwa vituo kwa miezi mitatu ndiyo jumla ya matumizi kwa kipindi hcho) Iwapo

katika kipindi chochote cha robo mwaka kulitokea kwisha kwa dawa, basi rekebisha taarifa za kwisha

kwa mali kwa kutumia kanuni za marekebisho ya ugavi, au usitumie kabisa taarifa hizo bali utumie

taarifa zingine kamili za robo mwaka ya karibu ambapo hapakutokea kwisha kwa mali. Iwapo utakosa

taarifa kamili kwa miezi mitatu, basi tumia taarifa zozote zitakazopatikana mfano taarifa za kipindi kama

hicho mwaka uliopita. Kokotoa kupata wastani wa matumizi kwa mwezi, kisha gawanya shehena

Iliyopo (inapatikana kwa Hesabu kwa mkono) kwa wastani wa matumizi kwa mwezi (AMC) uliyokokotoa

kupata Miezi ya Kipindi cha Shehena Iliyopo. Tumia kanuni ifuatayo kubaini shehena iliyopo ya kila

bidhaa itadumu kwa muda gani:

Shehena Iliyopo

= Miezi ya Kipindi cha Shehena Iliyopo Wastani wa Matumizi kwa Mwezi

Zingatia: Ukishakokotoa idadi ya miezi ya Kipindi cha Shehena, tumia tarakimu moja tu baada ya

desimali!!

Iwapo namba ambayo ingefuata baada ya namba hiyo ni 4 au pungufu, punguza kwenda namba

kamili iliyotangulia, iwapo ni 5 au zaidi, ongeza kwenda namba kamili ya juu inayofuata. Mfano kama

jibu ulilopata ni 3.23 miezi ya shehena itakuwa 3.2 au kama jibu ulilopata ni 4.36 miezi ya shehena

itakuwa 4.4

Tathmini ya Kiasi cha Shehena ifanyike lini?

Kiasi cha shehena ya katika wilaya kinapaswa kufanyiwa tathmini wakati wowote utakapokuwa na

wasiwasi kwamba huenda viwango vya shehena haviko ndani ya viwango vya juu na chini vya kituo

chako. Hali hiyo inaweza kutokea iwapo palitokea upotevu wa shehena kutokana na kuharibiwa, kwisha

muda wa matumizi au wizi, au kama patatokea ongezeko au upungufu wa ghafla wa matumizi.

Wilaya zinapaswa kufanya tathmini ya kiasi cha shehena wakati wa kujaza sehemu ya maombi katika

fomu za R&R ya wilaya, watendaji wakague hali ya shehena za dawa za kifua kikuu na ukoma:

23

Iwapo kiasi kinachoombwa ni namba hasi, basi ina maana kwamba shehena imejaa mno wilayani na

kuna haja ya kufanya tathmini ya hali ya sehena. Huenda shehena zikalazimika kugawiwa wilaya

nyingine iwapo kuna uwezekano wa kwisha kwa muda wa matumizi kabla hazijaweza kutumika.

Iwapo maombi ya kiasi cha shehena ni makubwa mno kuliko kiasi cha kawaida basi huenda wilaya ina

upungufu wa shehena na ishauriwe kufanya tathmini ya shehena ya mara kwa mara kuepusha haja ya

kuchukua hatua za uagizaji wa dharura.

Iwapo wilaya inawasilisha maombi ya mara kwa mara ya hatua za uagizaji wa dharura, zifanyike juhudi

za kubaini sababu za uagizaji wa dharura na kuchukua hatua zingine kama itakavyohitajika.

24

C: NAMNA YA KUTAMBUA MWEZI WA MATIBABU ATAKAOKUWA MGONJWA

Mfumo wa usimamizi wa dawa za kifua kikuu na ukoma una changamoto katika utekelezaji wake hasa

katika katika ngazi ya kituo. Changamoto inayouutofautisha mfumo huu na mifumo mingine ni

mabadiliko ya dawa zinazotumika na wagonjwa wa kifua kikuu kulingana na muda. Katika matibabu ya

kifua kikuu wagonjwa hutibiwa katika hatua mbili zinazojulikana kama intensive phase na continuation

phase na kisha humaliza matibabu. Kila hatua inatumia dawa tofauti na hivyo kama utaratibu wa

kutumia matumizi ya miezi mitatu iliyopita kuagizia dawa ungetumika kama ilivyo katika mifumo ya ILS

na ARVs basi hatari iliyopo ni kuwa kituo kinaweza kupelekewa dawa ambazo hazihitajiki kwani

wagonjwa watakuwa wamebadili hatua ya matibabu na hivyo kukosa dawa stahiki na kupelekea

kukosekana kwa dawa na pia mrundikano wa dawa usiohitajika kituoni. Katika mfumo wa usimamizi wa

dawa za kifua kikuu na ukoma utaratibu umewekwa kukiwezesha kituo kupata dawa kulingana na idadi

ya wagonjwa kilionao ikizingatiwa hatua ya matibabu waliyopo. Kufanikisha hili kituo kinatakiwa kutoa

taarifa ya idadi ya wagonjwa kitakaokuwa nao katika kila mwezi unaofuata na miezi ya matibabu

watakayokuwa. Kwa mantiki hii jambo muhimu hapa ni kujua namna gani nayeandaa taarifa ya mwezi

ya kituo atakavyoweza kutambua mwezi wa matibabu atakaokuwa mgonjwa katika mwezi unaofuata

ule anaotolea taarifa. Hili linawezekana kufanyika kwa kutumia kadi ya matibabu ya mgonjwa.

i. Kwa wagonjwa wa kifua kikuu mwezi wa matibabu unabainishaji wa mwezi wa matibabu

atakaokuwa mgonjwa unafanywa kama ifuatavyo;

a. Bainisha idadi ya dozi zilizokwishatolewa kwa mgonjwa hadi mwisho wa mwezi unaotolewa

taarifa

b. Kisha bainisha mwezi wa matibabu atakao kuwa kwa kufuata utaratibu ufuatao

Na Aina ya Mgonjwa Dozi alizokwishapewa mgonjwa

hadi mwisho wa mwezi

unaotolewa taarifa

Mwezi wa

matibabu

atakaokuwa

1 Mtoto & Mkubwa & Retreatment Chini ya 28 1

2 Mtoto & Mkubwa & Retreatment 28 na zaidi lakini chini ya 56 2

3 Mtoto & Mkubwa &Retreatment 56 na zaidi lakini chini ya 84 3

4 Mtoto & Mkubwa &Retreatment 84 na zaidi lakini chini ya 112 4

5 Mtoto & Mkubwa & Retreatment 112 na zaidi lakini chini ya 140 5

6 Mtoto&Mkubwa & Retreatment 140 na zaidi lakini chini ya 168 6

7 Mtoto & Mkubwa 168 Amemaliza

25

Na Aina ya Mgonjwa Dozi alizokwishapewa mgonjwa

hadi mwisho wa mwezi

unaotolewa taarifa

Mwezi wa

matibabu

atakaokuwa

8 Retreatment 168 na zaidi lakini chini ya 196 7

9 Retreatment 196 na zaidi lakini chini ya 224 8

10 Retreatment 224 Amemaliza

ii. Kwa wagonjwa wa ukoma mwezi wa matibabu atakaokuwa mgonjwa unabainishwa unafanywa

kama ifuatavyo;

a. Bainisha idadi ya mahudhurio ya mgonjwa hadi mwisho wa mwezi unaotolewa taarifa

b. Mwezi wa matibabu wa mgonjwa utakuwa ni tarakimu inayofuata ile inayoonyesha idadi ya

mahudhurio ilivyobainishwa. Mfano kama idadi ya mahudhurio ni 2 inamaanisha mgonjwa huyu

atakuwa mwezi wa 3 wa matibabu au kama idadi ya mahudhurio ni 1 inamaanisha atakuwa

mwezi wa 2 wa matibabu, nk.

Izingatiwe kuwa wagonjwa wa PB (watoto na wakubwa) matibabu yao ni ya miezi sita (6) tu

ilihali matibabu ya wagonjwa wa MB (watoto na wakubwa) matibabu yao ni ya miezi 12.

D: UTOAJI WA TAARIFA WA VITUO VYA TIBA

Kituo kinachotoa huduma kwa wagonjwa wa kifua kikuu na ukoma kinatakiwa kutoa taarifa kila mwezi

kwa kutumia fomu maalumu ya utoaji taarifa ya mwezi. Fomu hii ni rahisi na huchukua muda mfupi

kuijaza.

Kama kituo hakina wagonjwa kinatakiwa kutoa taarifa kwa kuweka sifuri kwenye visanduku

husika katika fomu ya kutolea taarifa. Hii ni muhimu ili DTLC ajue kwamba kituo hakina

wagonjwa.

Hata kama kituo hakina dawa kabisa kinatakiwa kutoa taarifa kwa kuweka sifuri kwenye

visanduku mbele ya dawa husika.

Hata kama kituo hakina dawa na hakina wagonjwa kinatakiwa kutoa taarifa pia.

Kama kituo hakitatoa taarifa DTLC wa wilaya hatoweza kujua hali ya kituo.

26

Taarifa zinazotakiwa kwenye fomu zinapatikana kwa namna mbili;

1. Tumia kadi za matibabu za wagonjwa kujua idadi ya wagonjwa watakaokuwa kwenye miezi

tofauti tofauti ya matibabu mfano mwezi 2,3,4, na kadhalika. Katika mwezi wa 1 andika idadi ya

wagonjwa ambao hawajamaliza mwezi mmoja wa matibabu hadi mwisho wa mwezi wakati

unaandika taarifa ya mwezi pia jumuisha wagonjwa wapya wanaotarajiwa kuanza dawa katika

mwezi unaofuata ule unaotolea taarifa (mfano kama taarifa ni ya Januari idadi ya wagonjwa

wapya ni wale watakaoanza matibabu Februari. Pia kama kituo kina wagonjwa wa ukoma

kitatakiwa kuwaweka kwenye sehemu husika katika jedwali la wangonjwa kulingana na idadi

yao na miezi yao ya matibabu katika mwezi unaofuata ule unaotolewa taarifa.

2. Fanya hesabu kwa mkono kujua kiasi cha kila aina ya dawa kilichopo mwisho wa mwezi na

kukionyesha kama salio kwenye sanduku husika kwenye fomu ya taarifa. Izingatiwe kwamba

salio ni dawa zinazoweza kutumika tu kama dawa zimeharibika au muda wake wa matumizi

kuisha idadi yake iainishwe kwenye kisanduku husika kwenye fomu ya taarifa.Kiasi kiandikwe

katika vipimo vya ugawaji tu na siyo maboksi.

3. Uwasilishaji wa fomu ya taarifa ya mwezi wilayani.

DTLC atapokea fomu za taarifa za mwezi zilizojazwa kutoka vituo vyote wilayani hadi kufikia

tarehe 5 ya kila mwezi.

DTLC atazikagua taarifa kuangalia kama zimekamilika na kama ni sahihi na kama atahitaji

ufafanuzi anaweza kuwasiliana na mtoa huduma katika kituo husika.

Kisha DTLC atakokotoa kiasi cha dawa kinachohitajika kituoni katika mwezi husika

kuidhinisha na kisha kumpa mfamasia fomu ya kituo.

Mfamasia wa wilaya atagawa dawa kwa kituo kama ilivyoidhinishwa na DTLC.

Mfamasia atatumia issue vocha kama nyaraka husika katika kuonyesha dawa zimetolewa

kwa kituo lakini pia ataingiza kumbukumbu katika leja ya mali ya stoo ya wilaya.

Vituo havifanyi ukokotozi wowote wakati vikiandaa taarifa ya

mwezi.Kazi yao ni kuweka idadi ya wagonjwa watakaokuwa kwenye

matibabu katika miezi mbalimbali, salio la kila dawa na kiasi cha

dawa kilichoharibika au muda wake wa matumizi kuisha. DTLC

atafanya mahesabu kujua kiasi cha kuwapa.

Hii ni tofauti na mfumo wa ILS na wa ARVs ambapo vituo

hufanya ukokotozi wa kiasi cha kuagiza

27

Izingatiwe kuwa: Ni rahisi kukokotoa kiasi cha kutoa kwa kituo kwa kuzingatia taarifa zilizoletwa na

kituo katika fomu ya taarifa ya mwezi. Kituo kitapewa mara mbili ya dawa za kutosha wagonjwa wake

walio katika matibabu. Kama kituo kina shehena ya dawa itatolewa kwenye kiasi kinachohitajika na

tofauti ndiyo itakayopewa kwa kituo.

E: JINSI WILAYA INAVYOAGIZA DAWA ZA KIFUA KIKUU NA UKOMA

Maombi ya wilaya yanafanyika kila baada ya miezi mitatu (robo mwaka). Mfamasia wa wilaya ndiye

mwenye jukumu la kuagiza dawa za kifua kikuu na ukoma kwa ajili ya wilaya yake. Kiasi chaa dawa

atakachoagiza mfamasia wa wilaya kitatokana na kanuni ya ukokotozi inayoonekana kwenye fomu ya

taarifa na maombi ya robo mwaka ya dawa za kifua kikuu na ukoma. Mfamasia wa wilaya atampatia

DMO fomu ya taarifa na maombi ya robo mwaka aliyokwisha ijaza kwa uthibitisho. Baada ya

kuthibitishwa mfamasia ataipeleka fomu hii MSD.Fomu iwe imefika MSD ifikapo tarehe 14 ya mwezi wa

kwanza war obo mwaka iliyoanza. Fomu ya taarifa na maombi ina nakala tatu halisi moja na zingine

mbili. Nakala halisi ndiyo inayotumwa MSD moja atapewa DTLC ambaye huituma kwa RTLC na moja

hubaki kwenye kitabu.

Hapo MSD, watendaji watashughulikia maombi yako ipasavyo na kubaki na nakala yako halisi kwa ajili

ya kumbukumbu zao.

Fomu ya kutolea taarifa na maombi ya dawa za kifua kikuu na ukoma pia imewekwa kwenye

mfumo wa ki electronic (eLMIS). Wilaya inaweza kutumia mfumo huu kuagiza dawa za kifua

kikuu na ukoma kutoka MSD

F: MAOMBI YA DHARURA

Kama katika wakati wowote kiasi cha shehena ya dawa yoyote katika stoo ya wilaya kitakuwa mwezi

mmoja na nusu wa matumizi au chini ya hapo na hakuna shehena yoyote inayotarajiwa kufika wilayani

katika siku mbili zinazofuata maombi ya dharura yanatakiwa kufanywa na mfamasia wa wilaya.

Wakati wa kuandaa maombi ya dharura mfamasia,

Ajaze visanduku vyote katika mistari husika wa dawa na aagize shehena inayotosheleza

kufikisha kiwango cha juu (miezi 6 ya matumizi)

Aandike neno “maombi ya dharura” (EMERGENCY ORDER) kwa herufi kubwa juu kulia katika

ukurasa wa fomu ya taarifa na maombi.

28

Apeleke maombi hayo MSD kwa njia ya haraka ili kusaidia pasiwepo na ukosefu wa dawa

vituoni

G: UGAWAJI WA DAWA KUTOKA MSD KWENDA WILAYANI

Dawa za kifua kikuu na ukoma za wilaya zitatumwa kutoka ofisi ya MSD ya kanda iliyo karibu na wilaya

husika. Gari la MSD ndilo litakalo husika na kusafirisha shehena hiyo hadi wilayani na kutoka wilayani

dawa zitapelekwa vituoni.

Zifuatazo ni taratibu zinazofuatwa wakati wa kugawa dawa kutoka MSD kwenda wilayani;

1. MSD kupokea maombi na taarifa kutoka wilayani

Maombi kutoka wilayani yanatakiwa yawe yamefika MSD mwishoni mwa juma la pili (Tarehe 14) la

mwezi wa kwanza wa robo mwaka inayofuata ile inayotolewa taarifa.

2. MSD Kukagua usahihi wa maombi na taarifa kwenye fomu

Fomu zinapowasili MSD hukaguliwa kubaini usahihi wa taarifa zilizomo na kuangalia kama kiasi

kilichoombwa kipo .

3. MSD kufungasha shehena

Mfanyakazi wa MSD atachukua na kufungasha shehena tayari kwa ajili ya kupelekwa wilayani. Pamoja

na dawa katika shehena kutakuwa na nyaraka mbalimbali zinazoambatana na shehena kama ilivyo

katika mifumo mingine ya usimamizi wa bidhaa. Nyaraka hizo ni pamoja na Fomu namba 4 (MSD Sales

Invoice) na Fomu namba 7 (Verification and Claims Form). MSD pia wataambatanisha Fomu namba 6:

Goods Received Note (GRN) itakayotiwa sahihi wakati wa upokeaji wa shehena wilayani.

Uhamishaji wa dawa kutoka wilaya moja kwenda nyingine

Katika mazingira magumu mfano umbali mkubwa kutoka MSD, uharibifu wa miundombinu

kama wakati wa mvua nk. Ni vigumu kupata dawa haraka kwa dharura kutoka MSD hivyo

wilaya inaweza kuazima kutoka wilaya nyingine yenye kiasi cha kutosha cha dawa .Kiasi

kilichoazimwa kiingizwe kama marekebisho chanya katika leja ya mali ya wilaya

iliyoazimishwa na marekebisho hasi katika leja ya wilaya iliyoazimisha..

29

4. MSD kupeleka shehena wilayani

Shehena ya dawa za kifua kikuu na ukoma italetwa wilayani kwa kutumia gari la MSD. Shehena

inatakiwa kuwa imefikishwa wilayani inapofikia mwisho wa wiki ya kwanza ya mwezi wa pili wa robo

mwaka iliyoanza. Shehena hii itakuja pamoja na dawa nyingine zinazosimamiwa kupitia mifumo

mingine . Kama shehena haitafika kwa muda unaotarajiwa mfamasia anaweza kuwasiliana na MSD

kujua ni lini shehena italetwa.

5. Upokeaji wa shehena ya dawa wilayani

Mfamasia wa wilaya au mtumishi yeyote aliyeteuliwa atapokea shehena na kuikagua kujiridhisha kama

kiasi kilicholetwa ni sahihi.

Izingatiwe kuwa taratibu za upokeaji wa dawa za kifua kikuu na ukoma hazina tofauti na taratibu

za upokeaji wa dawa nyingine.

H: UGAWAJI WA DAWA KUTOKA WILAYANI KWENDA VITUONI

Mfamasia wa wilaya atapokea taarifa za kila mwezi kutoka kwa DTLC na atatoa dawa kwa kituo

kulingana na kiasi kilichokokotolewa na DTLC kwenye fomu ya taarifa ya mwezi ya kituo husika. Vituo

vingi vitapata dawa siku ya kupeleka taarifa wilayani baada ya kufanyiwa ukokotozi na DTLC na fomu

kupelekwa kwa mfamasia. Pale inapohitajika mfamasia kwa kushirikiana DTLC atashughulikia usafiri

wa kuzipeleka dawa katika kituo husika.

Dawa za kifua kikuu na ukoma zitolewe kwa blisters/maboksi au makopo na kama kutokana na

ukokotozi kituo kitahitaji dawa/vidonge pungufu ya blisters basi makadirio yafanyike kutoa blister nzima.

Mfano kituo kinahitaji blista 10.5 basi kipewe blisters 11 vivyo hivyo kwa makopo au maboksi. Kutokana

na uchache wa wagonjwa wa kifua kikuu na ukoma mara nyingi kituo kitahitaji kiasi kidogo cha dawa.

Mtunza stoo au mfamasia wa wilaya atatumia issue vocha kunakili kiasi cha dawa alichotoa kwenda

kituoni na wakati wa kutoa dawa atazingatia utaratibu wa FEFO na FIFO

Upokekeaji wa shehena ya dawa kituoni

Kituo cha tiba kinatakiwa kuwa kimeshapata dawa za kifua kikuu na ukoma hadi ifikapo tarehe 15 ya

kila mwezi. Wakati wa kupokea mtumishi anayefanya kazi hiyo atafanya ukaguzi kujiridhisha kuwa

dawa zilizoletwa ziko kwenye hali nzuri na zinafaa kwa matumizi. Kama kuna zilizoharibika zirudishwe

wilayani. Wakati wa kupokea mtumishi anayepokea ataweka sahihi yake kwenye issue vocha

iliyoandaliwa na mtumishi wa wilayani kuthibitisha kuwa amepokea shehena. Kisha atafanya ingizo

kwenye leja ya mali ya kituo.

30

Ugawaji wa dawa ndani ya kituo cha tiba

Mara nyingi katika kituo kuna sehemu moja tuu ya kugawia dawa za kifua kikuu na ukoma kwa

wagonjwa.Mtunza stoo anashauriwa agawe kiasi cha dawa kinacho tosheleza matumizi ya juma moja

kwenda sehemu ya utoaji wa dawa. Kila anapofanya hivyo azingatie kufanya ingizo kwenye leja ya mali

ya kituo na pia kutumia issue vocha itakayowekwa sahihi na yule anayepokea dawa.

31

SURA YA 6: KUHIFADHI DAWA ZA KIFUA KIKUU NA UKOMA

Mazingira ya kuhifadhi huathiri ubora wa dawa. Ili kuhakikisha ubora na usalama, ni lazima masharti

stahili ya uhifadhi wake yazingatiwe kabla ya kuzisambaza: Taratibu za uhifadhi wa dawa za kifua kikuu

na ukoma hazitofautiani na taratibu za uhifadhi wa dawa zingine. Taratibu za uhifadhi wa bidhaa za

afya zimejadiliwa kwa kina katika miongozo ya usimamizi wa dawa katika mfumo wa ILS na ARVs.

Mwongozo huu hautarudia kuelezea taratibu hizo.

A: HESABU YA MKONO

Ufanyaji wa hesabu ya mkono wa dawa za kifua kikuu na ukoma unafanana na ule wa dawa au bidhaa

nyingine za afya ambao umeelezewa kwa kina katika mwongozo wa mifumo ya ILS na ARV. Hesabu

kwa mkono ni kitendo cha kuhesabu kwa mkono idadi ya kila mali iliyopo kwenye kituo. Hesabu kwa

mkono ni moja ya shughuli ambazo hufanyika kila mwezi katika zahanati, vituo vya afya na hospitali na

wakati wowote inapohitajika.

Hesabu kwa mkono inapaswa kujumuisha taarifa ya hesabu kutoka sehemu zote ambapo mali ipo, kwa

mfano:

1. Kiasi kilichopo kutoka shelfu au kabati za bohari

2. Kiasi kilichopo eneo la kugawia dawa kituoni hapo.

Kwa mfano: kama kuna maboksi manne (4) ya RHZE stoo na kila boksi lina vidonge 672 na

sehemu ya kugawia dawa kuna blista 4 ambayo ni sawa na vidonge

4 * 28= 112. Hivyo jumla ya hesabu kwa mkono iliyopo kituoni ni vidonge 672+ 112 =

784

Kama hesabu ilifanyika mwisho wa mwezi ndiyo itakayo tumika kuandaa taarifa ya mwezi ya kituo

itakayopelekwa wilayani.Dawa zilizo sehemu ya kugawia zisipohesabiwa zinaweza kusababisha kituo

kikaletewa dawa zaidi ya kinazozihitaji.

Kiasi cha mali kilicho kwenye shelfu kinaweza kupatikana kwenye Leja ya mali. Hata hivyo, katika zoezi

la kuhesabu kwa mkono, kiasi kilichoko kwenye shelfu kinalinganishwa na hesabu iliyoingizwa kwenye

kitabu (Leja ya mali). Iwapo kiasi kilicho kwenye shelfu hakilingani na kile kilichoandikwa kwenye Leja,

basi Leja ihuishwe (Updated) kwa kufanya marekebisho.

32

Mali iliyopo eneo la kugawia dawa kituoni hapo pia itahitaji kuhesabiwa. Mtu anayefanya hesabu

asiziguse dawa kwa mkono kwa sababu si lazima kuhesabu dawa kwa kuzimwaga kwenye chombo

cha wazi, kwa kuwa kufanya hivyo kunaweza kuziharibu. Kitakachofanyika ni kukadiria ujazo wa chupa

kwa robo iliyo karibu. Kwa chupa ya vidonge 1,000, robo ni vidonge 250 na kwa chupa ya vidonge 500

robo ni vidonge 125.

Unapofanya Hesabu kwa mkono zingatia yafuatayo;

B: UKAGUZI WA BIDHAA KWA MACHO

Taratibu za ukaguzi wa macho zinazoelezewa kwenye miongozo ya mifumo ILS na ARV ndizo hizo

hizo zinazotumika kwenye mfumo wa dawa za kifua kikuu na ukoma Ukaguzi wa Macho unapaswa

kufanywa kila kunapokuwa na shughuli yoyote ihusuyo bidhaa hiyo kama vile: wakati wa kupokea,

wakati wa kutoa au wakati wa kufanya hesabu kwa kwa mkono.

C: KUHARIBU MALI ISIYOFAA KWA MATUMIZI

Kila liwezekanalo linapaswa kufanywa ili kuepusha kwisha kwa muda wa matumizi au kuharibika kwa

dawa na bidhaa zingine. Fuata utaratibu wa FEFO kupunguza tatizo hili. Hata hivyo, ikitokea kuna

dawa zilizoharibika au muda wake wa matumizi kuisha ziharibiwe kwa kufuata taratibu na kanuni

zilizowekwa na mamlaka za udhibiti (WIZARA YA AFYA NA USTAWI WA JAMII, TFDA). Zoezi la

kuharibu linatakiwa lifanyike mapema ili kutoa nafasi kwa dawa zinazofaa kutunzwa na kuepusha

zisitumike kwa bahati mbaya.

Kama kuna mali iliyokwisha muda wa matumizi au imeharibika, itenge na kuiwekea

“karantini” mara moja ili isiweze kugawiwa au kutumika. Kwenye Leja ya mali (Leja), jaza

kiasi kilichoisha muda wa matumizi au kuharibika kama ni marekebisho hasi (negative

adjustments).

33

SURA YA 7: FOMU ZINAZOTUMIKA KATIKA MFUMO WA

USIMAMIZI WA DAWA ZA KIFUA KIKUU NA

UKOMA NA UFAFANUZI WAKE

Sehemu hii ina ufafanuzi wa utendaji wa shughuli ambazo zimetajwa katika mwongozo huu, nazo ni:

S/N JINA LA FOMU

1 Leja ya Mali

2 Hati ya Kutolea Shehena (Local Issue Voucher)

3 Kadi ya matibabu ya mgonjwa

4 Fomu ya Taarifa ya Mwezi ya Kituo

5 Fomu ya kunakili kiasi cha dawa kilichotolewa vituoni

8 Fomu ya Taarifa na Maombi ya robo Mwaka ya dawa za kifua kikuu na ukoma ya wilaya

Ufafanuzi Kinachofafanuliwa

A Kujaza dozi zilizogawiwa kwa wagonjwa katika kadi ya mgonjwa wa kifua kikuu

B Kujaza taarifa ya mwezi ya kituo

C Kuhakiki fomu ya taarifa ya kituo na kukokotoa kiasi cha kugawa

D Kujaza Fomu ya Taarifa na Maombi ya robo Mwaka ya dawa za kifua kikuu na ukoma ya

wilaya

34

A. UFAFANUZI A: UJAZAJI WA DOZI ZILIZOGAWIWA/TOLEWA KWA

MGONJWA KATIKA KADI YA MATIBABU YA KIFUA

KIKUU

SEHEMU A

KAZI: KUJAZA DOZI ZILIZOGAWIWA/TOLEWA KWA MGONJWA KATIKA KADI YA

MATIBABU YA KIFUA KIKUU

INAFANYWA NA: DOT Nurse

SABABU: Kutunza kumbukumbu ya dozi za dawa zilizokwishatolewa kwa mgonjwa

LINI INAFANYWA: Kila dawa zinapotolewa kwa mgonjwa

NYENZO

ZINAZOHITAJIKA:

Kadi ya mgonjwa na kalamu

SEHEMU B

Hatua Cha kufanya Zingatia

1. Visanduku vya idadi ya dawa kwenye

intensive phase: Jaza idadi ya vidonge

ambavyo mgonjwa atakuwa akitumia katika

kisanduku mahususi kulingana na aina ya

mgonjwa.Idadi ya vidonge inaendana na

uzito/umri wa mgonjwa kulingana na

mwongozo wa matibabu ya kifua kikuu

(NTLP manual); Mfano kama ni mgonjwa

mpya mwenye makohozi yaliyoonekana na

kifua kifua (smear positive) na atatumia

vidonge 3 vya RHZE andika 3 katika

kisanduku cha kwanza, chenye maelezo ya

New case AFB+ juu na RHZE chini yake

Kama mgonjwa ni wa retreatment ingiza

taarifa zake kwenye kisanduku cha tatu na

kwenye kisanduku kidogo chenye S kwa chini

andika milligram za Streptomycin ambazo

mgonjwa atakuwa akichomwa.

Kwa wagonjwa watoto waliokatika umri/uzito

wa kutumia dawa za watoto ingiza taarifa zao

katika kisanduku cha nne (Children). Kumbuka

kuwa hawa wanatumia RHZ na Ethambutol.

Hivyo kumbuka kujaza idadi ya vidonge vya

Ethambutol (E) na RHZ katika visanduku

vidogo kama inavyoongozwa.

2. Mwezi na Mwaka Intensive phase: Jaza

mwezi na Mwaka ambapo matibabu

yanatolewa katika nafasi zilizopo

Kwa kadiri matibabu yanavyoendelea mwezi

utakuwa ukibadilika na hivyo kila mwezi ingiza

jina na mwezi na mwaka. Mwaka pia unaweza

kubadilika kulingana na lini mgonjwa kaanza

matibabu

3. Dozi zilizotolewa/alizopewa mgonjwa

katika intensive phase; Andika namba ya

dozi unazompa mgonjwa kwa kuanzia na

tarehe uliyoanza kumpa. Mfano kama

mgonjwa alianza kupewa dozi ya kwanza 10

namba moja inapaswa kuandikwa ndani ya

kisanduku cha kwanza chini ya tarehe 10.

Kisha namba ya dozi zinazofuata zitaendelea

Kama mgonjwa ananywea dawa zake

kituoni (FACILITY DOT) kila siku namba ya

dozi aliyopewa itaandikwa. Mfano kwa

mgonjwa aliyetajwa hapo kushoto dozi ya pili

itakuwa tarehe 11, ya tatu tarehe 12 ya nne

tarehe 13 nk.

Kama mgonjwa anakunywa dawa zake

nyumbani (HOME BASED DOT) iandikwe

35


katika tarehe zinazofuata namba ya dozi aliyonywea kituoni kisha mstari

uchorwe kuonyesha siku dawa alizopewa, na

andika namba ya dozi atakayokunywa siku ya

kurudi kuchukua dawa. NB.

Mara nyingi wagonjwa wanaotumia

dawa kupitia utaratibu wa HOME

BASED DOT katika intensive phase

hunywa dozi moja kituoni na kisha

hupewa dawa za wiki moja (siku saba)

ikijumuisha dozi watakayonywea

kituoni siku ya kurudi kuchukua dawa.

Mfano kwa mgonjwa aliyeanza dozi ya

1 tarehe 10 Nov namba 1 itaandikwa

kwenye tarehe 10 Nov kisha mstari

utapigwa hadi tarehe 16 Nov.

Mgonjwa anatarajiwa kurudi tarehe 17

Nov na atanywea dozi ya 8 kituoni,

hivyo namba 8 iandikwe kwenye

tarehe 17. Tarehe hiyo 17 Nov

atapewa dozi 7 za kutumia hadi tarehe

24 Nov ambapo atarudi kituoni na

kunywa dozi 15 hivyo mstari upigwe

kuanzia tarehe 18 Nov hadi tarehe 23

Nov na namba 15 iandikwe kwenye

tarehe 24 Nov

Katika miezi ambayo ina siku pungufu

ya 31 weka alama ya X katika

visanduku vya tarehe hizo ili kuepuka

mkanganyiko unaoweza kujitokeza.

Hivyo siku zenye X hazitahesabika

kama siku ambazo mgonjwa

ametumia dawa.

Matibabu ya wagonjwa wapya wa

kifua kikuu katika intensive phase

huchukua dozi 56

Matibabu ya wagonjwa wa retreatment

wa kifua kikuu katika intensive phase

huchukua dozi 84

4. Visanduku vya idadi ya dawa kwenye

continuation phase: Jaza idadi ya vidonge

ambavyo mgonjwa atakuwa akitumia katika

kisanduku mahususi kulingana na aina ya

mgonjwa.Idadi ya vidonge inaendana na

Kama mgonjwa ni wa retreatment ingiza

taarifa zake kwenye kisanduku cha pili

chenye maelezo Retreatment juu na RHE

kushoto

36


uzito/umri wa mgonjwa kulingana na

mwongozo wa matibabu ya kifua kikuu

(NTLP manual); Mfano kama ni mgonjwa

mpya na atatumia vidonge 3 vya RH andika

3 katika kisanduku cha kwanza, chenye

maelezo ya New case juu na RH kushoto

kwake

Kwa wagonjwa watoto walio katika

umri/uzito wa kutumia dawa za watoto

ingiza taarifa zao katika kisanduku cha

tatu chenye maelezo Children juu na RH

kushoto.

5. Mwezi na Mwaka katika continuation

phase: Jaza mwezi na Mwaka ambapo

matibabu ya continuation phase yanatolewa

katika nafasi zilizopo

Kwa kadiri matibabu yanavyoendelea

mwezi utakuwa ukibadilika na hivyo kila

mwezi ingiza jina na mwezi na mwaka.

Mwaka pia unaweza kubadilika kulingana

na lini mgonjwa kaanza matibabu.

6. Dozi zilizotolewa/alizopewa mgonjwa

katika contunuation phase; Andika namba

ya dozi unazompa mgonjwa kwa kuanzia na

tarehe uliyoanza kumpa.

Kwa wagonjwa wapya na watoto dozi ya

kwanza ya continuation phase itakuwa

dozi namba 57 (mwendelezo wa idadi

kutoka intensive phase). Hivyo katika

kujaza kadi hili lizingatiwe. Kwa wagonjwa wa retreatment dozi ya

kwanza ya continuation phase ni namba

85 kwa kufuata mwendelezo kutoka

intensive phase.

Kama ilivyokuwa kwenye intensive phase

Kama mgonjwa ananywea dawa

zake kituoni (FACILITY DOT) kila

siku namba ya dozi aliyopewa

itaandikwa. Mfano kwa mgonjwa

mpya aliyeanza kutumia dawa za

continuation phase tarehe 10 Nov

ambayo ni dozi ya 57, dozi ya 58

itakuwa tarehe 11 Nov, ya 59

tarehe 12 Nov ya 60 tarehe 13

Nov nk.

Kwa wagonjwa wa retreatment dozi

ya kwanza ya continuation phase

itaanza na 85 kisha mwendelezo

ufafuata kila siku mf, 86,87,

88…….. (kwa kuzingatia tarehe)

Kama mgonjwa anakunywa dawa

zake nyumbani (HOME BASED

DOT) iandikwe namba ya dozi

37


aliyonywea kituoni kisha mstari

uchorwe kuonyesha siku dawa

alizopewa na andika namba ya

dozi atakayokunywa siku ya kurudi

kuchukua dawa.

Mara nyingi wagonjwa wanaotumia

dawa kupitia utaratibu wa HOME

BASED DOT katika continuation

phase hunywa dozi moja kituoni na

kisha hupewa dawa za wiki mbili

(siku 14) ikijumuisha dozi

atakayonywea kituoni siku ya

kurudi kuchukua dawa.

Mfano kwa mgonjwa aliyeanza dozi

ya 57 tarehe 10 Nov namba 57

itaandikwa kwenye tarehe 10 Nov

kisha mstari utapigwa hadi tarehe

23. Mgonjwa anatarajiwa kurudi

tarehe 24 na atanywea dozi ya 71

kituoni, hivyo namba 71 iandikwe

kwenye tarehe 24. Tarehe hiyo 24

Nov atapewa dozi 14 za kutumia

hadi tarehe 8 Dec ambapo atarudi

kituoni na kunywa dozi 85 hivyo

mstari upigwe kuanzia tarehe 25

Nov hadi tarehe 7 Dec na namba

85 iandikwe kwenye tarehe 8 Dec.

Tarehe 31 itawekewa X kwa kuwa

Nov ina siku 30

NB.

Dozi ya mwisho ya continuation phase kwa

wagonjwa wapya wa kifua kikuu ni ya 168

Dozi ya mwisho ya wagonjwa wa retreatment

ni ya 224.

KAZI HII INAKUWA IMEKAMILIKA BAADA YA:

Idadi ya vidonge ambavyo mgonjwa atakuwa akitumia itakuwa imejazwa katika kisanduku husika.

Namba ya dozi zilizokwishatolewa kwa mgonjwa kuwa zimeandikwa kwa wagonjwa walio kwenye

FACILITY DOT

Namba ya dozi aliyokwisha kunywa mgonjwa na mstari unaoonyesha kiasi cha siku ambazo tayari

mgonjwa amepewa dawa za kutumia kwa wagonjwa walio kwenye HOME BASED DOT

38

B. FOMU YA TAARIFA YA KITUO YA MWEZI YA DAWA ZA KUTIBU KIFUA KIKUU NA UKOMA TB 01

INTENSIVE PHASE : Laboratory Results

Indicate number of tablets per dose Month Smear Lab. No.

Body Weight

New Case AFB+ New Case AFB-/EP Retreatment Children Date Result

0

RHZE RHZE S RHZE RHZ E 1

2

3

5

RHZE: Rifampicin, Isoniazid, Pyrazinamide, Ethambutol (4FDC) S: Streptomycin RHZ: Rifampicin, Isoniazid, Pyrazinamide 7/8 For patients on health-facility DOT, write the number of dose on the date of DOT. For patients on home-based DOT, draw a horizontal line to indicate the number of days supply given to supporter, and then write number of dose on return date Month Year 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

CONTINUATION PHASE Indicate number of

tablets per dose New case Retreatment Children

RH (4 Months) RHE (5 Months, daily) RH (4 Months)

For patients on health-facility DOT,write the number of dose on the date of DOT. For patients on home-based DOT, draw a horizontal line to indicate the number of days’ supply given to supporter, and then write number of doses on return date Month Year 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

Treatment outcome Date : ____/____/__________

Cure

Treatment Completed

Treatment Failure

Died

Default

Transfer out

Remarks ______________________________________________________________________________________________________________

39

C. UFAFANUZI B: UJAZAJI WA FOMU YA TAARIFA YA MWEZI YA KITUO

Fomu hii ni rahisi kujaza na kituo kinatakiwa kujaza fomu hii hata kama hakina wagonjwa au dawa za

kifua kikuu na ukoma.

SEHEMU A

KAZI: Kujaza FOMU YA TAARIFA YA MWEZI YA KITUO

INAFANYWA NA: Mtumishi wa afya anayetoa dawa za kifua kikuu (DOT Nurse)

SABABU: Kutoa taarifa za idadi ya wagonjwa walio kwenye tiba, salio la dawa na kiasi cha

dawa zilizoharibika au muda wake wa matumizi kuisha.

LINI INAFANYWA: Mwishoni mwa kila mwezi

NYENZO

ZINAZOHITAJIKA:

Kitabu cha taarifa ya mwezi ya dawa za kifua kikuu na ukoma, hesabu ya mkono

ya dawa ya mwisho wa mwezi, kalamu (Bluu, nyeusi), hesabu ya kiasi cha dawa

zilichoharibika au muda wa matumizi kuisha

SEHEMU B


1. Jaza namba ya utambulisho ya kituo:

Namba hii inatolewa na Wizara ya Afya

na Ustawi wa Jamii..

2. Jaza jina la Kituo: Jaza jina la kituo

chako

3. Aina ya Kituo: Jaza aina ya kituo. Vituo vinaweza kuwa:

(GOV) Serikali

(NGO) Asasi zisizokuwa za kiserikali

(FBO) Mashirika ya Dini

Vingine

4. Jina la (Halmashauri) Wilaya: Jaza jina

la wilaya ambako kituo kinawajibika.

5. Kipindi cha Taarifa: Jaza mwezi na

mwaka unaohusika katika taarifa hii.

Hiyo itakuwa ni kipindi cha mwezi ambao ndio

kwanza umekamilika. Mfano taarifa ya Januari

itaandikwa siku ya mwisho ya Januari au

mwanzoni mwa Februari.

6. Tarehe ya kuwasilishwa: Andika tarehe

ambapo taarifa imewasilisha kwa DTLC

Hakikisha fomu inajazwa na inafika wilayani kabla

ya siku ya 5 ya mwezi unaofuata. Mfano taarifa ya

Januari ifike wilayani ndani ya kipindi kisichozidi

tarehe 5 ya February.

Kituo kipeleke wilaya nakala mbili za taarifa hii

(halisi na nakala moja). Nakala moja ibaki kwenye

40

kitabu kituoni. Kituo kisibebe kitabu chote na

kupeleka wilayani, ispokuwa kama kimeombwa

kufanya hivyo.

7. Miezi ya matibabu. Katika visanduku

vyenye miezi ya matibabu andika idadi ya

wagonjwa watakaokuwa kwenye mwezi

husika wa matibabu ya kifua kikuu na

ukoma katika mwezi unaofuata ule

unaotolea taarifa.

Katika kujaza jedwali hili kadi za wagojwa

ziatatumika kutambua kila mgonjwa

atakuwa kwenye mwezi wa ngapi wa

matibabu katika mwezi unaofuata.

Ni vizuri kama unayeandaa taarifa

ukachora jedwali kama hili pembeni na

kisha kuwa anaweka tick kwenye mwezi

husika pale anapobaini kuwa mgonjwa

atakuwa kwenye mwezi huo wa matibabu

baada ya kupitia kadi yake.

Baada ya kupitia kadi zote jumlisha idadi

ya tick kwenye kila kisanduku kasha

jumla yake iandike kwenye fomu

unayoandikia taarifa

Tumia sehemu hii pia kuonyesha idadi ya

wagonjwa wanaotumia Isoniazid kama kinga

tiba na miezi yao tiba hii katika visanduku

husika.

Katika mwezi wa 1 pia andika idadi ya

wagonjwa wapya wanaotarajiwa kuanza dawa

katika mwezi unaofuata (mfano kama taarifa

ni ya Januari idadi ya wagonjwa wapya ni

wale watakaoanza matibabu Februari kama.

Hii ifanyike kama kituo kina taarifa za kuwepo

kwa wagonjwa hao wapya.

Kwa wagonjwa wapya wa kifua kikuu na

watoto kama ulikuwa na wagonjwa kwenye

mwezi wa 6 wa matibabu mwezi ulioisha na

hukuwa na mgonjwa kwenye mwezi wa 5 wa

matibabu kwenye mwezi ulioisha hii

inamaanisha utakuwa huna mgonjwa kwenye

mwezi wa 6 wa matibabu na hivyo unatakiwa

uandike 0. Ikumbukwe kuwa matibabu ya

kawaida ya kifua kikuu ni ya miezi 6.

Wagonjwa wapya ambao hali yao ya

makohozi haibadiliki baada ya matibabu ya

miezi miwili huendelea na matibabu ya

intensive phase kwa mwezi mmoja zaidi

hivyo kama kituo kina mgonjwa wa aina hii

wakati wa kuandika taarifa ya mwezi

ahesabike kama atakuwa mwezi wa 2

katika mwezi unaofuata na atakapomaliza

marudio haya ataendelea kuhesabika

kama mwezi wa 3 katika mwezi unaofuata.

Pia izingatiwe kuwa

Matibabu ya wagonjwa wa retreatment ni

ya miezi 8

Matibabu ya wagonjwa wa ukoma wa MB

ni miezi 12

Matibabu ya wagonjwa wa ukoma wa PB

ni miezi 6

8. Salio la dawa: Jaza jumla ya

41

vidonge/kapsuli zilizopo baada ya

kufanya hesabu kwa mkono hadi kufikia

mwishoni mwa mwezi

9. KIasi kilichoharibika au kuisha muda

wa matumizi: Jaza idadi ya

vidonge/kapsuli ambazo

zimeharibika(hazifai kwa matumizi) au

ambazo muda wake wa matumizi

umeisha

Wasiliana na mfamasia kuhusu uwepo wa dawa

zilizoharibika au muda wake wa matumizi kuisha

ili mkubaliane namna zitakavyorudishwa wilayani

10. Maelezo:

Andika maelezo ya za uharibifu wa dawa

kama kuna kiasi chochote kimeandikwa

kwenye safu B mf expiry, kumwagikiwa

mafuta nk. Sehemu hii pia inaweza

kutumika kuitaarifu wilaya juu ya uwepo

wa dawa ambazo muda wake wa

matumizi utaisha ndani ya miezi mitatu

ijayo.

11. Maelezo muhimu:

Andika taarifa za wagonjwa wanaohitaji

dawa nyingine tofauti na zile

zilizoorodheshwa kwenye fomu mfano

predinisolone nk. Ili DTLC ajue namna

ya kusaidia.

12. Imeandaliwa na: Mtumishi wa kituo cha

tiba aliyeandaa taarifa hii anaandika jina

lake, saini na tarehe.

Jaza fomu ya taarifa siku ya mwisho ya mwezi au

siku ya kwanza ya mwezi unaofuata. Fomu hii

inatakiwa ifike wilayani katika muda usiozidi

tarehe 5 ya mwezi unaofuata.

13. Imepitiwa na: Mganga mkuu wa kituo

aipitie na kuipitisha taarifa kwa kuweka

sahihi na tarehe

14. Imeidhinishwa na: DTLC Mtumishi wa

wilaya aliyeteuliwa kupitia, kuhakiki na

kukokotoa kiasi cha dawa cha kugawa

ataidhinisha baada ya kuandika kiasi cha

dawa kinachopaswa kugawiwa kituoni

anaandika jina lake, saini na tarehe.

42

KAZI HII INAKUWA IMEKAMILIKA BAADA YA:

Namba ya kituo, Jina la Kituo na kipindi cha taarifa kujazwa.

Visanduku vya idadi ya wagonjwa katika miezi ya matibabu kujazwa

Safu za Salio la Mwisho kwa kila bidhaa

Safu ya kaisi cha dawa kilichoharibika au muda wa matumizi kuisha kujazwa

Fomu ya taarifa imesainiwa na mtayarishaji

Fomu imesainiwa na mkuu wa kituo

43

D. FOMU YA TAARIFA YA KITUO YA MWEZI YA DAWA ZA KUTIBU KIFUA KIKUU NA UKOMA

TAARIFA YA KITUO YA MWEZI YA DAWA ZA KUTIBU KIFUA KIKUU NA UKOMA

Namba ya Kituo: Jina la Kituo: Aina ya Kituo (GOV/NGO/FBO/NYINGINE): ____________ Jina la Halmashauri Kipindi cha Taarifa-- Mwezi/Mwaka: Tarehe iliyowasilishwa: ___ Andika kwenye nafasi chini idadi ya wagonjwa unaokisia kuwa watakuwa kwenye matibabu kwa mwezi unaofuata. Andika sifuri (“0”) kwa kila mwezi ambao unadhani kuwa hakutakuwa na wagonjwa walio kwenye matibabu. Soma maelezo hapo chini. Mwezi wa wa Matibabu 1 2 3 4

5

6

7 8 9 10 11 12

Kifua Kikuu Idadi ya watu wazima

(Wapya)

Idadi ya watoto (Wapya)

Idadi ya watu wazima

(Retreatment)

Idadi ya watu wazima (IPT)

Idadi ya watoto (IPT)

Ukoma Idadi ya watu wazima (MB)

Idadi ya watu wazima (PB)

Idadi ya watoto (MB)

Idadi ya watoto (PB)

Hesabu idadi ya dawa zilizopo kwenye kituo. Andika kiasi kwa kipimo, kama blister, ulizonazo kwa kila dawa kwenye visanduku chini. Usijumuishe dawa zilizo kwisha muda wa matumizi au dawa zilizoharibika. Andika sifuri (“0”) kwenye nafasi kama dawa haipo. Soma maelekezo kwenye mwongozo wa ujazaji taarifa ya mwezi ya dawa za kutibu Kifua Kikuu na ukoma

44

Na SEHEMMU HII IJAZWE NA KITUO SEHEMU HII IJAZWE NA DTLC SEHEMU HII IJAZWE NA MFAMASIA

Jina la Bidhaa

Kipimo cha kugawa

Kiasi kilichosalia

Kiasi kilichoharibika/expire

Idadi ya wagonjwa watakaotumia dawa

mwezi ujao

Mahitaji ya mwezi kwa

mgonjwa mmoja

Mahitaji ya wagonjwa

wote

Mahitaji ya kituo

Kiasi cha kutoa

kiasi kilichopendekezwa kutolewa

Kiasi Kikichotolewa

Maelezo

U A B C D E = C*D

F=E*2 G= F-A G/U

1 RHZE 150/75/400/275

Blista/28 112

2 RH 150/75 Blista/28 112

3 RHE 150/75/400

Blista/28 112

4 Streptomycin 1g Kichupa(Vial)

Chupa 28

5 Water for injection

Kichupa (Ampoule)

Chupa 28

6 MB (adult) Blista Blista 1

7 PB (adult) Blista Blista 1

8 RHZ 60/30/150

Blista/6 112

9 RHZ

60/30/150

Blista/3 112

10 Ethambutol 100mg

Boksi/500 84

11 RH 60/30 Blista/6 112

12 RH 60/30 Blista/3 112

13 MB (Peds) Blista Blista 1

14 PB (Peds) Blista Blista 1

45

Na SEHEMMU HII IJAZWE NA KITUO SEHEMU HII IJAZWE NA DTLC SEHEMU HII IJAZWE NA MFAMASIA

Jina la Bidhaa

Kipimo cha kugawa

Kiasi kilichosalia

Kiasi kilichoharibika/expire

Idadi ya wagonjwa watakaotumia dawa mwezi ujao

Mahitaji ya mwezi kwa mgonjwa mmoja

Mahitaji ya wagonjwa wote

Mahitaji ya kituo

Kiasi cha kutoa

kiasi kilichopendekezwa kutolewa

Kiasi Kikichotolewa

Maelezo

U A B C D E = C*D

F=E*2 G= F-A G/U

15 Isoniazid 100mg

Boksi/100 56

16 Isniazid 300mg Blista/28 28

MAELEZO MUHIMU:___________________________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________________________________________________

IMEANDALIWA NA:______________________________________ SAHIHI:____________________________ TAREHE:________________

IMEPITIWA NA:_________________________________________ SAHIHI:____________________________ TAREHE: _______________

IMEIDHINISHWA NA:_____________________________________ SAHIHI:____________________________ TAREHE:________________

46

E. UFAFANUZI C: KUHAKIKI TAARIFA KWENYE FOMU YA MWEZI YA

KITUO NAKUKOKOTOA KIASI CHA DAWA CHA

KUGAWA

KAZI: Kuhakiki taarifa kwenye fomu ya mwezi ya kituo nakukokotoa kiasi cha dawa

cha kugawa

INAFANYWA NA: DTLC

SABABU:

Kudhibiti ukosefu wa dawa kituoni

Kuhakakiki kuwa vituo vinavyotoa dawa za kifua kikuu na ukoma vinatoa

taarifa

Kuangalia usahihi wa taarifa zinazotolewa

Kuhakikisha kuwa kituo kinapewa kiasi sahihi cha dawa

LINI INAFANYWA: Ndani ya kipindi kisichozidi tarehe 10 ya mwezi unaofuata mwezi wa

taarifa ya kituo

NYENZO

ZINAZOHITAJIKA:

Taarifa ya mwezi ya dawa za kifua kikuu na ukoma ya kituo,kalamu,kikokotozi,

na worksheet ya ukokotozi

SEHEMU B


A: Kuhakiki kama vituo vyote vimetuma taarifa zao

1. Kuthibitisha kama vituo vyote vimeleta

taarifa.

Hesabu idadi ya fomu za taarifa ya mwezi ya dawa za kifua kikuu na ukoma zilizoletwa wilayani. Idadi inatakiwa kulingana na idadi ya vituo vinavyopaswa kuleta taarifa.

Kama kituo hakijaleta taarifa wasiliana na kituo

husika au kitembelee ili upate taarifa yake. Au

wasiliana na kituo kujua idadi ya wagonjwa

watakaokuwa katika matibabu katika miezi

mbalimbali, salio la kila dawa na kiasi cha

dawa kilichoharibika au kuisha muda wake wa

matumizi. Tumia taarifa hizo kubainisha kiasi

gani kituo kina hitaji na kwa kuandaa maombi

ya wilaya lakini pia fanya jitihada kuhakikisha

kituo kinaleta taarifa yake wilayani mapema

iwezekanavyo

47


B: Kuhakiki ukamilifu na usahihi wa taarifa

2. Pitia taarifa za juu ya fomu na uone kama

zimejazwa kwa ukamilifu na usahihi

Taarifa zinazotakiwa ni;

Namba ya kituo

Jina la kituo

Aina ya kituo

Jina la halmashauri/ wilaya

Kipindi cha taarifa

Tarehe ya kuwasilisha

3. Angalia idadi ya wagonjwa iliyoandikwa

kujiridhisha kama ni ya kweli na inaleta

mantiki. Haijaongezeka wala kupungua

sana.

Pale unapokuwa na mashaka ni vizuri

kujiridhisha kwa kuangalia taarifa za miezi

iliyopita. Mfano kama imeonyeshwa kuwa

hakuna mgonjwa kwenye mwezi 4 wa

matibabu lakini wapo 13 kwenye mwezi wa 5

wa matibabu unaweza kuangalia taarifa ya

mwezi uliopita kama kulikuwa na wagonjwa 13

kwenye mwezi wa 4 wa matibabu. Kama kuna

utata wowote wasiliana na kituo husika

4. Angalia pia kiasi cha vidonge

vulivyoandikwa kama salio la mwisho wa

mwezi.

Salio la dawa linatakiwa kuendana na uhalisia

wa wagonjwa waliokuwepo kituoni katika

mwezi unaotolewa taarifa . Kama kuna

ongezeko au upungufu unaotia shaka basi

hapo kuna changamoto inayohitaji kufuatiliwa.

5. Angalia pia kiasi cha dawa zilizoharibika au

kuisha muda wake wa matumizi.

Kama kituo kina dawa zilizoharibika au kuisha

muda wake wa matumizi ratibu zoezi la

kuzirudisha wilayani.

6. Mambo muhimu ya kuzingatia wakati wa

uhakiki wa taarifa

Taarifa inaonyesha kuna

wagonjwa lakini hakuna dawa.

Wasiliana na kituo kwa haraka

kuthibitisha na kama ni kweli hatua

48


za haraka za kupeleka dawa

zichukuliwe

Taarifa inaonyesha kuna dawa lakini

hakuna wagonjwa: Wasiliana na kituo

kuthibitisha na kama ni kweli angalia

uwezekano wa kuzirudisha wilayani ili

ziweze kutumika na vituo vingine. Kituo

kibakiwe na dawa inayotosheleza mahitaji

ya mwezi mmoja ya mgonjwa mmoja

katika kila hatua ya matibabu (Initiation na

continuation phase). Na kama dawa hizo

zitakaa sana chukua hatua kutambua

muda wake wa matumizi unaisha lini na

kama kuna hatari ya kuexpire ratibu zoezi

la kuzihamishia kituo kingine

zitakakotumika kabla ya kuexpire

C: Kukokotoa kiasi cha kugawa kituoni

7 Idadi ya wagonjwa: Jumlisha idadi ya

wagonjwa watakao kuwa wakitumia

dawa ya aina moja katika mwezi

unaofuata ule uliotolewa taarifa na

kuandika jumla yao kwenye safu C ya

fomu taarifa ya mwezi ya kituo mbele

ya dawa husika

Kwa wagonjwa wapya wa kifua kikuu

watakao kuwa kwenye miezi ya 1 na 2 ya

matibabu watakuwa wakitumia dawa ya

aina moja (RHZE) na watakaokuwa

kwenye miezi ya 3 hadi 6 ya matibabu

watakuwa wakitumia dawa aina moja (RH).

Wagonjwa wa retreatment walio mwezi wa

1, 2 na 3 wa matibabu wanatumia pia

RHZE. Hivyo jumla ya wagonjwa watakao

tumia RHZE= Jumla ya wagonjwa wapya

wakubwa watakaokuwa mwezi wa 1 na 2

wa matibabu kujumlisha idadi ya wagonjwa

wa retreatment watakaokuwa mwezi wa 1,

2 na wa 3 wa matibabu.

Jumla ya watakaotumia RH 150/75mg =

Jumla ya idadi ya wagonjwa wakubwa

49


wapya kwenye miezi ya 3,4,5 na 6 ya

matibabu

Jumla ya wagonjwa watakaotumia RHE=

jumla ya idadi ya wagonjwa wa retreatment

watakaokuwa kwenye miezi ya 4 hadi 8 ya

matibabu

Jumla ya wagonjwa watakaotumia

Streptomycin na water for injection ni jumla

ya idadi ya wagonjwa wa retreatment

watakaokuwa miezi ya 1 na 2 ya matibabu.

Jumla ya wagonjwa watakaotumia MB

adult ni jumla ya wagonjwa watu wazima

watakaokuwa kuwa kwenye matibabu ya

MB kuanzia mwezi wa 1 hadi wa 12 wa

matibabu.

Jumla ya wagonjwa watakaotumia PB

adult ni jumla ya wagonjwa watu wazima

watakaokuwa kuwa kwenye matibabu ya

PB kuanzia mwezi wa 1 hadi wa 6 wa

matibabu.

Jumla ya wagonjwa watakaotumia RHZ ni

jumla ya wagonjwa watoto watakaokuwa

kuwa kwenye matibabu mwezi wa 1 na 2

wa matibabu.


Ethambutol(100mg) ni jumla ya wagonjwa

watoto watakaokuwa kuwa kwenye

matibabu mwezi wa 1 na 2 wa matibabu

Jumla ya wagonjwa watakaotumia RH

60/30 ni jumla ya wagonjwa watoto

watakaokuwa kuwa kwenye matibabu

50


mwezi wa 3 hadi wa 6

Jumla ya wagonjwa watakaotumia MB pd

ni jumla ya wagonjwa watoto watakaokuwa

kuwa kwenye matibabu ya MB ped kuanzia


Jumla ya wagonjwa watakaotumia BP pd

ni jumla ya wagonjwa watoto watakaokuwa

kuwa kwenye matibabu ya PB ped kuanzia



Isoniazid 300mg ni jumla ya wagonjwa

wote watu wazima watakaokuwa kwenye

miezi yote ya IPT


Isoniazid 100mg ni jumla ya wagonjwa

wote watoto

Documents

WIZARA YA AFYA NA USTAWI WA JAMII (MOHSW...3. Utoaji wa taarifa za idadi ya wagonjwa na kiasi cha shehena katika kituo cha tiba 4. Utunzaji wa kumbukumbu na utoaji wa taarifa katika