Wpływ uzależnień na życie i funkcjonowanie człowieka

Renata Robaszkiewicz-BouakazSam . Prac. Piel. Klinicznego

Kierownik: Dr n. med. A. Hajduk

Medycyna jest sztuką uzdrawiania chorych i nauką. Dynamika tego połączenia jest mocno zaznaczona w psychiatrii. Praktyka musi być zgodna z etyką i wciąż na nowo weryfikowanymi normami etycznymi, niezależnie od różnic kulturowych, etnicznych i społecznych.

Psychoterapia 2008, nr 2

Uzależnienie od substancji typu alkoholowego

„ Psychiczny, a czasem fizyczny stan spowodowany przez interakcję żywego organizmu z substancją chemiczną, charakteryzujący się specyficznymi reakcjami, które zawsze obejmują wewnętrzny przymus do zażywania tej substancji w sposób ciągły lub okresowy w celu doświadczania efektów psychicznych a czasem w celu unikania przykrości wynikających z braku tej substancji – tolerancja na tę substancję może ale nie musi występować w obrębie tego stanu’’. „

Definicja Światowej Organizacji Zdrowia

E. Woydyłło „Ile możesz wypić?”

„ Uważam, że od alkoholu można wyzdrowieć warunek-odżegnać się od alkoholu pod każdą postacią. Przedkładam koncepcję, że alkoholik jest chory do końca życia. Nie! Tak jak alergik nie jest chory jeżeli unika lub wyeliminuje szkodliwy czynnik z życia. Alkoholik musi nauczyć się wziąć do siebie dietę bezalkoholową(…)

Alkohol oszukuje i kradnie czas a alkoholizm jest obsesją umysłu z alergią ciała.”

Alkoh. I Nark. 2007

Alkoholizm

Powoduje stopniową utratę wolności i odpowiedzialności, więzi interpersonalnych oraz zdolności do funkcjonowania w rodzinie i społeczeństwie. Skuteczność leczenia oceniana najczęściej z punktu długości abstynencji, a później stan zdrowia psychicznego i fizycznego. Jakość życia alkoholika to suma starań w powrocie do życia w społeczeństwo.

Zdr.publiczne 2004:114(3)

Wpływ na rodzinę

• Niszczenie życia uczuciowego-zamiast poczucia bezpieczeństwa, miłości, zaufania, rodzina przeżywa lęk, zagrożenie, gniew, poczucie winy, poczucie krzywdy.

• Brak źródeł oparcia i pomocy –życie rodzinne staje się źródłem problemów.

• Utrata kontaktu i zrozumienia-pojawiają się kłamstwa, manipulacje, udawanie.

• Izolacja od świata zewnętrznego-rodzina zamyka się w swej tragedii i cierpieniu, choć potrzebuje pomocy.

• Wyczerpanie zasobów materialnych

Mellibruda 1995

Powikłania somatyczne wywołane spożywaniem alkoholu

• Padaczka alkoholowa; • Przewlekłe stany zapalne błon śluzowych jamy

ustnej, przełyku, żołądka i dwunastnicy; • Ostre i przewlekłe zapalenia trzustki, samotrawienie

się trzustki;• Stłuszczenie, zapalenie, zwłóknienie a w końcu

marskość wątroby;• Nadciśnienie tętnicze i zaburzenia rytmu serca;

Przekrwienia twarzy z zapaleniem spojówek i obrzękami;

• Majaczenie alkoholowe;

statystycznie• uzależnionych 2%,

współuzależnionych 4%, • dzieci wychowujące się w

rodzinach z problemem alkoholowym 4%,

• osoby pijące szkodliwie (często, w bardzo dużych ilościach, okolicznościowo) 7-10% populacji,

• 6% ofiar przemocy domowej z problemem alkoholowym.

Nowiny lekarskie 2005,nr 2

NIKOTYNA Wyróżnia się dwie przyczyny:

pierwsza obejmuje czynniki psychosocjologiczne, gdzie palenie tytoniu jest postrzegane jako rodzaj czynności ułatwiającej nawiązywanie kontaktu z innymi osobami i pomagającej w przezwyciężeniu dystansu oraz uznawane jako wspólna towarzyska rozrywka.

Druga grupa to czynniki farmakologiczne.

Tytoń bowiem, w zależności od okoliczności i predyspozycji osobniczych może oddziaływać na układ nerwowy w sposób stymulujący bądź sedatywny.

Zdaniem wielu osób zapalenie papierosa pozwala im bardziej się skoncentrować, inni zaś uważają, że nałóg ten wyzwala u nich uczucie relaksu i odprężenia.

SKŁAD PAPIEROSA

WPŁYW PALENIA NA NARZĄDY• Udar mózgu • Rzadziej występuje

choroba Parkinsona• Zawał mięśnia sercowego• Rozedma płuc, rak płuc i

przewlekłe zapalenie oskrzeli

• Rak pęcherza moczowego i nerki

• Wrzód żołądka jak i dwunastnicy, rak trzustki

• U kobiet wcześniejsza menopauza i rozwinięcie osteoporozy

• Zęby pokrywają się kamieniem, skóra palców dłoni zażółcona, skóra ciała szybciej się starzeje o odcieniu szarawo-żółtawym a oddech staje się nieświeży

• sprzyja występowaniu impotencji ok. 115 tyś. polaków w wieku 30-49 lat

Nowiny lekarskie 2005,nr 2

statystycznie• Palenie to najważniejsza przyczyna

przedwczesnej umieralności w naszym kraju.• Każdego roku 100 tys. zgonów w Polsce ma

bezpośredni związek z negatywnymi skutkami palenia tytoniu

• 47% mężczyzn i 23% kobiet w Polsce w wieku 16 i więcej lat jest palaczami tytoniu.

• Około 10 mln Polaków pali regularnie 15-20 sztuk papierosów dziennie.

• Prawie 5 mln tych osób pali dłużej niż 20 lat.

Lekomania• używanie leków bez

wyraźnych zaleceń lekarza bądź przyjmowanie ich niezgodnie z przeznaczeniem

• nadużywanie leków prowadzące do pojawienia się zależności psychicznej od używanego środka;

• lekozależność, w której obok uzależnienia psychicznego stwierdzono także uzależnienie fizycznego

Światowa Organizacja Zdrowia

Ludzie po 65 roku życia przyjmują dobrowolnie 10 razy więcej leków niż młodzi ludzie w wieku 15-45 lat. Ta druga grupa z kolei skłonna jest zażywać leki, które aktualnie są "modne", reklamowane w błyskotliwy sposób, atrakcyjnie opakowane oraz mają wysoką cenę, która przeważnie świadczy o prestiżu i skuteczności leku.

TOKSYKOMANIA• typ morfinowy - opium, heroina,

metadon - charakteryzuje się silnym uzależnieniem fizycznym i psychicznym, zwiększającą się tolerancją oraz silnymi objawami abstynencji

• typ barbituranowo-alkoholowy - meprobomat, benzodiazepiny) - wyraźna zależność psychiczna o różnym stopniu, niewielkie uzależnienie fizyczne, niezbyt silne zwiększanie tolerancji i słabe objawy abstynencji - zespół ten może być kwalifikowany jako nałóg

• typ kokainowy - kokaina - słabe uzależnienie fizyczne, ale silne psychiczne, znaczne zwiększanie tolerancji i silne objawy abstynencji

• typ cannabis - konopie (marihuana, haszysz) - zależność psychiczna umiarkowana lub silna, uzależnienia fizycznego brak, nie występują objawy abstynencji, tolerancja ulega zwiększeniu w niewielkim stopniu

• typ amfetaminowy - deksamfetamina, metamfetamina - silna zależność fizyczna, brak zależności psychicznej, wyraźne zwiększanie tolerancji

• typ khat - katyna (pochodna efedryny z liści i gałązek krzewu Catha edulis) - uzależnienie psychiczne przeważa nad fizycznym, które jest bardzo słabe lub w ogóle nie występuje, tolerancja nie ulega zwiększaniu

• typ substancji halucynogennych - LSD, meskalina - uzależnienie psychiczne słabe, uzależnienia fizycznego brak, tolerancja nie ulega zwiększaniu

• typ rozpuszczalników wziewnych - butapren, TRI - słabe uzależnienie psychiczne, silne objawy zatrucia toksycznego

HEROINA należąca do opiatów

Zmniejsza się potrzeba jedzenia. Zmianie ulega też to, w którym momencie odczuwa się ból; odczuwamy ogólne osłabienie, któremu towarzyszy wzmożona potliwość ciała. Spadek ciśnienia krwi i/lub temperatury ciała. Pojawiają się problemy z oddaniem moczu i wypróżnieniem stolca. U mężczyzn pojawia się impotencja. Źrenice ulegają zwężeniu, słabo reagują na impulsy świetlne.

KOKAINA - alkaloid .

Z opóźnieniem odbierane jest uczucie zmęczenia, zanika potrzeba snu i brak apetytu. Dochodzi do zaburzeń w pracy serca -tętno najpierw zwalnia by później ulec przyspieszeniu. Wzrasta ciśnienie krwi, oddech staję się szybszy. Źrenice, są znacznie rozszerzone. Znaczne pobudzenie psychoruchowe. Gdy zastosowana została większa dawka organizm reaguje na to drżeniem mięśni oraz podniesieniem temperatury ciała.

AMFETAMINA

Amfetamina ma silne działanie psychomotoryczne.

Powoduje :zanik potrzeby spożywania pokarmów a nawet wręcz jadłowstręt oraz uczucie suchości w jamie ustnej. Ponad to wzrost akcji serca i częstości oddechów a co za tym idzie wyższe ciśnienie. Silnie rozszerzone źrenice i częstomocz.

MARIHUANA

Oddziaływanie może być od pobudzającego, do uspakajającego i wywołującego halucynacje.

Wypalenie skręta z marihuany odpowiada wypaleniu 20 papierosów.

INS International Neuropsychological Society

EXTASY (MDMA)

Wzmaga apetyt, powoduje podwyższenie temperatury ciała, tachykardię oraz niespodziewane skoki ciśnienia . Poza tym rozszerzeniu ulegają źrenice, dochodzi do szczękościsku, może dojśćdo mdłości i wymiotów co powoli doprowadzi do odwodnienia.

morfina, heroina, opium, przetwory maku

Euforia, senność, osłabienie reakcji zmysłowych, brak apetytu, zwężenie źrenic

Brak apetytu, zmniejszenie ciśnienia krwi, zaparcia, próchnica zębów, zmiany na skórze, wyniszczenie organizmu.

przetworzone liście krzewu koki, kokaina, crack

Euforia, pewność siebie, nadmierne pobudzenie organizmu, aktywność, rozszerzenie źrenic

Katar, ból gardła, manie prześladowcze, agresja, zaburzenia snu, wyniszczenie organizmu

amfetaminy Euforia, wzrost energii, rozszerzenie źrenic Brak apetytu, bezsenność, zmiany nastroju, drżenie kończyn, wymioty, halucynacje, wysypki

LSD Euforia, wzrost energii Bezsenność, zaburzenia koordynacji ruchów, stany lękowe, psychoza, apatia, agresja, depresja

Produkty z konopi indyjskich - marihuana, haszysz

Euforia, słowotok, nadwrażliwość zmysłów Kaszel, zaburzenia koordynacji ruchów, bezsenność, zmiany nastrojów, trudności w koncentracji.

Ecstasy Pobudzenie organizmu, wzrost energii, brak uczucia zmęczenia

Depresja, stany lękowe, obniżenie sprawności intelektualnej

Środki wziewne - kleje i rozpuszczalniki

Rozszerzenie źrenic, otępienie Kaszel, katar, krwawienie z nosa, biegunka, zapalenie spojówek, bezsenność, problemy z pamięcią, wyniszczenie organizmu.

NARKOTYK: DZIAŁANIE: SKUTKI ZAŻYWANIA:

Statystycznie W Polsce z dnia na dzień przybywa osób

uzależnionych od środków psychoaktywnych szacuje się, że jest ich obecnie około 100 tys. Wiek osób sięgających po narkotyki stale się obniża.

• W latach 70-80 -opiaty• 90 i teraz do najbardziej popularnych

marihuana, haszysz, LSD, kokaina crack ,kokaina- brown sugar, ECSTASY, SPEED, psylocybina – grzybki halucynogenne, UFO, amfetamina

Alkoh. I Nark. 2007