WYSTAWAWSPÓŁCZESNA RZEŹBA POLSKA prace ze zbiorów Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku

2

WYSTAWAWSPÓŁCZESNA RZEŹBA POLSKA prace ze zbiorów Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku

Kraków 2011

3

Jednym z organizatorów tej wystawy jest Katedra Gospodarki i Administracji Publicznej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Katedra ta prowadzi unikatowy kierunek studiów pod taką samą nazwą. Unikatowość tego przedsięwzięcia nie odnosi się tylko do pro-gramu studiów, ale szerzej do zasad pracy ze studentami. Staramy się tworzyć środowisko akademickie, w którym bezpośredniość i in-tensywność kontaktów między nauczycielami akademickimi a studentami idzie w parze z jego otwarciem na inne środowiska i dziedzi-ny aktywności. Wyróżniać ma nas przekonanie, że Uniwersytet to nie tylko uczelnia, korporacja akademicka, ale także ważna instytucja kultury. Instytucja, która kształtuje wysokie kompetencje, także kulturowe, formuje młodą inteligencję o szerokich zainteresowa-niach.

Studiującym na naszym kierunku zapewniamy możliwość zaspokojenia potrzeb kulturalnych i artystycznej ekspresji. Studenci mo-gą uczestniczyć w przygotowywaniu filmów, redagowaniu gazety, projektowaniu różnych form aktywizacji kulturalnej społeczności lo-kalnych. Mogą organizować i współtworzyć różnego rodzaju wydarzenia kulturalne, w szczególności ze studentami uczelni artystycz-nych Krakowa. W tym nurcie naszych działań mieści się współpraca z Akademią Sztuk Pięknych, której efektem jest między innymi or-ganizowanie – przy okazji naszych wyjazdowych sympozjów – wystaw prac pracowników, doktorantów i studentów ASP. Takie ekspozy-cje trwają jednak krótko i może z nich skorzystać stosunkowo niewielka grupa osób.

Postanowiliśmy zatem spowodować na naszym Uniwersytecie coś większego. Stąd pomysł organizowania wystaw na terenie na-szego kampusu. Zaczynamy od prezentacji prac z kolekcji Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku. To nasz kolejny instytucjonalny partner. Razem z kierownictwem tej narodowej instytucji kultury zamierzamy także organizować dla studentów wycieczki do Orońska, gdzie istnieje możliwość obejrzenia nie tylko wybitnych prac, ale również zobaczenia warsztatów rzeźbiarskich oraz wysłuchania prezentacji i wykładów znakomitych artystów, historyków i krytyków sztuki.

Prof. dr hab. Jerzy HausnerKierownik Katedry Gospodarki i Administracji Publicznej

Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

5

6 7

Kolekcja Muzeum Rzeźby WspółczesnejCentrum Rzeźby Polskiej w Orońsku

Centrum Rzeźby Polskiej ma swoją siedzibę w niewielkiej wsi Orońsko, położonej przy drodze krajowej nr 7, 16 km od Radomia i 120 km od Warszawy. Zajmuje obszar XIX-wiecznego założenia parkowo-dworskiego z dominującym pałacem, kaplicą, oranżerią, bu-dynkami gospodarczymi i malowniczym, zabytkowym parkiem. Kulturalna tradycja Orońska narodziła się około połowy XIX wieku i związana jest ze słynnym polskim malarzem – Józefem Brandtem. Najnowszą historię Centrum zapoczątkowały warsztaty twórcze i plenerowa ekspozycja prac artystów w 1965 roku. Wkrótce otwar-to Ośrodek Pracy Twórczej Rzeźbiarzy. Od 1981 roku Centrum Rzeźby Polskiej zaczęło funkcjonować jako placówka państwowa podle-gająca Ministerstwu Kultury i Sztuki. Obecnie Orońsko jest miejscem spotkań artystów z różnych stron świata, z różnymi kulturowymi doświadczeniami, różnymi tradycjami. Odbywają się tu warsztaty artystyczne, plenery akademickie, seminaria problemowe, wystawy sztuki współczesnej. Centrum Rzeźby Polskiej, jako instytucja objęta mecenatem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, gromadzi dzieła sztuki z myślą o tworzeniu zbioru reprezentatywnego dla kondycji współczesnej rzeźby polskiej. Obecnie zbiór składający się z rzeźb, obiek-tów, instalacji liczy ponad tysiąc prac, a uzupełnia go ponad pięćset depozytów. Orońska kolekcja formowała się równolegle z przeobrażeniami i dziejami całej instytucji. Pewnej systematyzacji uległa w roku 1992, tj. w momencie opracowania programu dla utworzonego Muzeum Rzeźby Współczesnej. Zasadniczy korpus kolekcji tworzą w większości dzieła artystów polskich, którzy pojawili się w Orońsku jako uczestnicy warsztatów artystycznych lub mieli tutaj prezenta-cję swojej twórczości. Z tego tytułu dokonywali darów na rzecz Centrum, albo przekazywali swoje prace w formie depozytów. Często powodem był fakt, że jedynie CRP dysponowało odpowiednią powierzchnią do przechowywania obiektów wielkogabarytowych, np. „Ukon” Magdaleny Abakanowicz. Dla większości obiektów przyjmuje się cezurę czasową 2. połowę XX wieku, chociaż w zbiorach są dzieła z początków stulecia, jak chociażby prace Konstantego Laszczki czy Stanisława Ostrowskiego, oraz z okresu międzywojnia, np. Katarzyny Kobro, Olgi Niewskiej, Jacka Pugeta i Augusta Zamojskiego.

6 7

Kolekcja Muzeum Rzeźby WspółczesnejCentrum Rzeźby Polskiej w Orońsku

Centrum Rzeźby Polskiej ma swoją siedzibę w niewielkiej wsi Orońsko, położonej przy drodze krajowej nr 7, 16 km od Radomia i 120 km od Warszawy. Zajmuje obszar XIX-wiecznego założenia parkowo-dworskiego z dominującym pałacem, kaplicą, oranżerią, bu-dynkami gospodarczymi i malowniczym, zabytkowym parkiem. Kulturalna tradycja Orońska narodziła się około połowy XIX wieku i związana jest ze słynnym polskim malarzem – Józefem Brandtem. Najnowszą historię Centrum zapoczątkowały warsztaty twórcze i plenerowa ekspozycja prac artystów w 1965 roku. Wkrótce otwar-to Ośrodek Pracy Twórczej Rzeźbiarzy. Od 1981 roku Centrum Rzeźby Polskiej zaczęło funkcjonować jako placówka państwowa podle-gająca Ministerstwu Kultury i Sztuki. Obecnie Orońsko jest miejscem spotkań artystów z różnych stron świata, z różnymi kulturowymi doświadczeniami, różnymi tradycjami. Odbywają się tu warsztaty artystyczne, plenery akademickie, seminaria problemowe, wystawy sztuki współczesnej. Centrum Rzeźby Polskiej, jako instytucja objęta mecenatem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, gromadzi dzieła sztuki z myślą o tworzeniu zbioru reprezentatywnego dla kondycji współczesnej rzeźby polskiej. Obecnie zbiór składający się z rzeźb, obiek-tów, instalacji liczy ponad tysiąc prac, a uzupełnia go ponad pięćset depozytów. Orońska kolekcja formowała się równolegle z przeobrażeniami i dziejami całej instytucji. Pewnej systematyzacji uległa w roku 1992, tj. w momencie opracowania programu dla utworzonego Muzeum Rzeźby Współczesnej. Zasadniczy korpus kolekcji tworzą w większości dzieła artystów polskich, którzy pojawili się w Orońsku jako uczestnicy warsztatów artystycznych lub mieli tutaj prezenta-cję swojej twórczości. Z tego tytułu dokonywali darów na rzecz Centrum, albo przekazywali swoje prace w formie depozytów. Często powodem był fakt, że jedynie CRP dysponowało odpowiednią powierzchnią do przechowywania obiektów wielkogabarytowych, np. „Ukon” Magdaleny Abakanowicz. Dla większości obiektów przyjmuje się cezurę czasową 2. połowę XX wieku, chociaż w zbiorach są dzieła z początków stulecia, jak chociażby prace Konstantego Laszczki czy Stanisława Ostrowskiego, oraz z okresu międzywojnia, np. Katarzyny Kobro, Olgi Niewskiej, Jacka Pugeta i Augusta Zamojskiego.

8 9

Ważną cześć kolekcji stanowią prace składające się na najnowszy rozdział historii rzeźby polskiej, a szczególnie powstałe w ostat-nich latach. Dotyczy to przede wszystkim prac młodego pokolenia, które w ramach organizowanych przez Centrum Triennale Młodych (od 1992 roku odbyło się pięć edycji), miało tu możliwość artystycznego debiutu. Prace te służyły także realizowanej przez Centrum serii wystaw tzw. dekadowych (prezentujących kolejno lata: 60., 70., 80. i 90.), w ramach których podejmowano próby syntezy najnow-szych dziejów sztuki polskiej. W zbiorach Muzeum znajdują się m.in. realizacje: Magdaleny Abakanowicz, Sylwestra Ambroziaka, Mirosława Bałki, Andrzeja Bed-narczyka, Krzysztofa M. Bednarskiego, Jana Berdyszaka, Jerzego Beresia, Tomasza Brejdaka, Marka Chlandy, Bronisława Chromego, Wandy Czełkowskiej, Barbary Falender, Mirosława Filonika, Zbigniewa Frączkiewicza, Wiktora Gajdy, Tadashi Hashimoto, Władysława Hasiora, Ewerdta Hilgemanna, Stanisława Horno-Popławskiego, Jerzego Jarnuszkiewicza, Marii Jaremy, Zdzisława Jurkiewicza, Alfonsa Karnego, Tomka Kawiaka, Marka Kijewskiego, Grzegorza Klamana, Katarzyny Kobro, Grzegorza Kowalskiego, Edwarda Krasińskiego, Ja-na Kucza, Stanisława Kulona, Przemysława Kwieka i Zofii Kulik, Edwarda Łazikowskiego, Tadeusza Łodziany, Józefa Łukowskiego, Adama Myjaka, Sławoja Ostrowskiego, Antoniego J. Pastwy, Marii Pinińskiej-Bereś, Andrzeja Pawłowskiego, Adama Prockiego, Adolfa Ryszki, Tadeusza Siekluckiego, Stanisława Słoniny, Adama Smolany, Antoniego Starczewskiego, Ludmiły Stehnovej, Macieja Szańkowskiego, Andrzeja Szewczyka, Henryka A. Tomaszewskiego, Olgierda Truszyńskiego, Jacka Waltosia, Magdaleny Więcek-Wnuk, Mariana Wnuka, Ryszarda Wojciechowskiego, Zofii Woźnej, Romana Woźniaka, Barbary Zbrożyny, Gustawa Zemły oraz wielu innych.

Wystawa Stefan BorzęckiBronisław ChromyBarbara FalenderWiktor GajdaWładysław HasiorEwa JanusKrystian JarnuszkiewiczAlfons KarnyKatarzyna KobroZdzisław KosedaJan KuczJózef ŁukomskiZbigniew Maleszewski

Jerzy MizeraAdam MyjakKrzysztof NitschMałgorzata OlkuskaSławoj OstrowskiAntoni Janusz PastwaAndrzej PawłowskiAdam ProckiJacek PugetStanisław RadwańskiAdolf RyszkaGustaw Zemła

8 9

Ważną cześć kolekcji stanowią prace składające się na najnowszy rozdział historii rzeźby polskiej, a szczególnie powstałe w ostat-nich latach. Dotyczy to przede wszystkim prac młodego pokolenia, które w ramach organizowanych przez Centrum Triennale Młodych (od 1992 roku odbyło się pięć edycji), miało tu możliwość artystycznego debiutu. Prace te służyły także realizowanej przez Centrum serii wystaw tzw. dekadowych (prezentujących kolejno lata: 60., 70., 80. i 90.), w ramach których podejmowano próby syntezy najnow-szych dziejów sztuki polskiej. W zbiorach Muzeum znajdują się m.in. realizacje: Magdaleny Abakanowicz, Sylwestra Ambroziaka, Mirosława Bałki, Andrzeja Bed-narczyka, Krzysztofa M. Bednarskiego, Jana Berdyszaka, Jerzego Beresia, Tomasza Brejdaka, Marka Chlandy, Bronisława Chromego, Wandy Czełkowskiej, Barbary Falender, Mirosława Filonika, Zbigniewa Frączkiewicza, Wiktora Gajdy, Tadashi Hashimoto, Władysława Hasiora, Ewerdta Hilgemanna, Stanisława Horno-Popławskiego, Jerzego Jarnuszkiewicza, Marii Jaremy, Zdzisława Jurkiewicza, Alfonsa Karnego, Tomka Kawiaka, Marka Kijewskiego, Grzegorza Klamana, Katarzyny Kobro, Grzegorza Kowalskiego, Edwarda Krasińskiego, Ja-na Kucza, Stanisława Kulona, Przemysława Kwieka i Zofii Kulik, Edwarda Łazikowskiego, Tadeusza Łodziany, Józefa Łukowskiego, Adama Myjaka, Sławoja Ostrowskiego, Antoniego J. Pastwy, Marii Pinińskiej-Bereś, Andrzeja Pawłowskiego, Adama Prockiego, Adolfa Ryszki, Tadeusza Siekluckiego, Stanisława Słoniny, Adama Smolany, Antoniego Starczewskiego, Ludmiły Stehnovej, Macieja Szańkowskiego, Andrzeja Szewczyka, Henryka A. Tomaszewskiego, Olgierda Truszyńskiego, Jacka Waltosia, Magdaleny Więcek-Wnuk, Mariana Wnuka, Ryszarda Wojciechowskiego, Zofii Woźnej, Romana Woźniaka, Barbary Zbrożyny, Gustawa Zemły oraz wielu innych.

Wystawa Stefan BorzęckiBronisław ChromyBarbara FalenderWiktor GajdaWładysław HasiorEwa JanusKrystian JarnuszkiewiczAlfons KarnyKatarzyna KobroZdzisław KosedaJan KuczJózef ŁukomskiZbigniew Maleszewski

Jerzy MizeraAdam MyjakKrzysztof NitschMałgorzata OlkuskaSławoj OstrowskiAntoni Janusz PastwaAndrzej PawłowskiAdam ProckiJacek PugetStanisław RadwańskiAdolf RyszkaGustaw Zemła

10 11

Stefan Borzęcki (1930)– Zwycięzca i zwyciężony, 1983, drewno

W latach 1955–1961 studiował w ASP w Krakowie, na Wydziale Rzeźby oraz w Studium Konserwacji Dzieł Sztuki, uzyskując dy-plom z zakresu konserwacji rzeźby kamiennej. Od 1961 do 2000 roku pedagog na macierzystej uczelni, pełnił funkcje m.in. dzieka-na Wydziału Rzeźby oraz prorektora ASP. Wielokrotny laureat na-gród i wyróżnień, m.in: nagroda I stopnia MKiS (1969, 1975); na-groda artystyczna Miasta Krakowa Za wybitne osiągnięcia w dzie-dzinie rzeźby (1969); Medal Edukacji Narodowej (1993). W latach 1986–1989 członek Rady Wyższego Szkolnictwa Artystycznego przy Ministrze Kultury i Sztuki.Tworzy w zakresie realizacji pomnikowo-plenerowych, rzeźb sa-kralnych, autonomicznych cykli rzeźbiarskich, portretów, reliefów oraz małych form (plakiet i medali). Artysta pracuje głównie w drewnie i w kamieniu, nawiązując do starych tradycji. Podsta-wowym medium formalnym jego sztuki są asocjacje przedmioto-we z postacią ludzką. Artysta operuje syntezą, geometryzuje. W swoich pracach często wykorzystuje efekty kolorystyczne.

10 11

Stefan Borzęcki (1930)– Zwycięzca i zwyciężony, 1983, drewno

W latach 1955–1961 studiował w ASP w Krakowie, na Wydziale Rzeźby oraz w Studium Konserwacji Dzieł Sztuki, uzyskując dy-plom z zakresu konserwacji rzeźby kamiennej. Od 1961 do 2000 roku pedagog na macierzystej uczelni, pełnił funkcje m.in. dzieka-na Wydziału Rzeźby oraz prorektora ASP. Wielokrotny laureat na-gród i wyróżnień, m.in: nagroda I stopnia MKiS (1969, 1975); na-groda artystyczna Miasta Krakowa Za wybitne osiągnięcia w dzie-dzinie rzeźby (1969); Medal Edukacji Narodowej (1993). W latach 1986–1989 członek Rady Wyższego Szkolnictwa Artystycznego przy Ministrze Kultury i Sztuki.Tworzy w zakresie realizacji pomnikowo-plenerowych, rzeźb sa-kralnych, autonomicznych cykli rzeźbiarskich, portretów, reliefów oraz małych form (plakiet i medali). Artysta pracuje głównie w drewnie i w kamieniu, nawiązując do starych tradycji. Podsta-wowym medium formalnym jego sztuki są asocjacje przedmioto-we z postacią ludzką. Artysta operuje syntezą, geometryzuje. W swoich pracach często wykorzystuje efekty kolorystyczne.

12 13

Bronisław Chromy (1925)– Pieśń sycylijskiego woźnicy, 1973, brąz, kamień

W latach 1950–1956 studiował na Wydziale Rzeźby ASP w Krako-wie, w pracowni Xawerego Dunikowskiego. Dyplom uzyskał w 1956. Profesor i wieloletni prorektor, wykładał rzeźbę w filii kra-kowskiej ASP w Katowicach, od 1986 w ASP w Krakowie. W latach 1983–1990 członek Narodowej Rady Kultury oraz Polskiej Akade-mii Umiejętności. Rzeźbiarz, medalier, malarz, rysownik, wielo-krotny laureat nagród uhonorowany m.in. Krzyżem Oficerskim oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Autor wielu realizacji pomnikowych m.in. Braterstwa Broni Partyzantów w La-sach Janowskich (1973), Jana Pawła II w Tarnowie (1981), Polski Walczącej w Krakowie (1992) oraz plenerowych Smok wawelski (1970). Tworzy w zakresie rzeźby kameralnej i pomnikowej. Ważnym wąt-kiem treściowym twórczości Bronisława Chromego jest przejmu-jący obraz wojny i związany z nim dramat człowieka. Motyw ten podejmuje artysta zarówno w realizacjach pomnikowych, rzeź-bach kameralnych, jak i w medalach. Monumentalność treści uka-zuje bez uciekania się do monumentalizmu formy. Artysta stwo-rzył swój własny styl, w którym bogata metafora, anegdota czy re-fleksyjna ironia oraz olbrzymi ładunek ekspresji i dynamiki ujęte zostały w postrzępioną, chropowatą formę.

Barbara Falender (1947)– Między jawą a snem, 1977, marmur

W latach 1966–1972 studiowała na Wydziale Rzeźby w ASP w Warszawie, w pracowni prof. Jerzego Jarnuszkiewicza. Dyplom z wyróżnieniem uzyskała w 1972 roku. Wielokrotnie nagradzana, otrzymała m.in.: Stypendium Rządu Włoskiego z Laboratorio dei marmi Carlo Nicoli w Carrarze (1976), Stypendium Rządu Francu-skiego (1994), Stypendium The Kościuszko Foundation w Nowym Jorku (1998).Tworzy w zakresie rzeźby, rysunku i fotografii. Pracuje głównie w kamieniu i brązie oraz w porcelicie. W latach 1973–1974 pro-wadziła badania nad zastosowaniem epoksydu w rzeźbie. W jej twórczości o klasycznym rodowodzie przewijają się dwa nurty – nawiązanie do form geometrycznych i fascynacja ludzkim ciałem. W latach 70. twórczość artystki zdominowały rzeźby o tematyce erotycznej. Niemal równolegle z fascynacją formami geometrii występującymi w naturze, Falender zdecydowała się na wprowa-dzenie do swych rzeźb elementów geometrycznych wykonywa-nych przy użyciu piły mechanicznej. Zaczęła traktować materiał bardzo szkicowo, wręcz brutalnie, pozostawiając ostre ślady cięcia i żłobkowania piły.

12 13

Bronisław Chromy (1925)– Pieśń sycylijskiego woźnicy, 1973, brąz, kamień

W latach 1950–1956 studiował na Wydziale Rzeźby ASP w Krako-wie, w pracowni Xawerego Dunikowskiego. Dyplom uzyskał w 1956. Profesor i wieloletni prorektor, wykładał rzeźbę w filii kra-kowskiej ASP w Katowicach, od 1986 w ASP w Krakowie. W latach 1983–1990 członek Narodowej Rady Kultury oraz Polskiej Akade-mii Umiejętności. Rzeźbiarz, medalier, malarz, rysownik, wielo-krotny laureat nagród uhonorowany m.in. Krzyżem Oficerskim oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Autor wielu realizacji pomnikowych m.in. Braterstwa Broni Partyzantów w La-sach Janowskich (1973), Jana Pawła II w Tarnowie (1981), Polski Walczącej w Krakowie (1992) oraz plenerowych Smok wawelski (1970). Tworzy w zakresie rzeźby kameralnej i pomnikowej. Ważnym wąt-kiem treściowym twórczości Bronisława Chromego jest przejmu-jący obraz wojny i związany z nim dramat człowieka. Motyw ten podejmuje artysta zarówno w realizacjach pomnikowych, rzeź-bach kameralnych, jak i w medalach. Monumentalność treści uka-zuje bez uciekania się do monumentalizmu formy. Artysta stwo-rzył swój własny styl, w którym bogata metafora, anegdota czy re-fleksyjna ironia oraz olbrzymi ładunek ekspresji i dynamiki ujęte zostały w postrzępioną, chropowatą formę.

Barbara Falender (1947)– Między jawą a snem, 1977, marmur

W latach 1966–1972 studiowała na Wydziale Rzeźby w ASP w Warszawie, w pracowni prof. Jerzego Jarnuszkiewicza. Dyplom z wyróżnieniem uzyskała w 1972 roku. Wielokrotnie nagradzana, otrzymała m.in.: Stypendium Rządu Włoskiego z Laboratorio dei marmi Carlo Nicoli w Carrarze (1976), Stypendium Rządu Francu-skiego (1994), Stypendium The Kościuszko Foundation w Nowym Jorku (1998).Tworzy w zakresie rzeźby, rysunku i fotografii. Pracuje głównie w kamieniu i brązie oraz w porcelicie. W latach 1973–1974 pro-wadziła badania nad zastosowaniem epoksydu w rzeźbie. W jej twórczości o klasycznym rodowodzie przewijają się dwa nurty – nawiązanie do form geometrycznych i fascynacja ludzkim ciałem. W latach 70. twórczość artystki zdominowały rzeźby o tematyce erotycznej. Niemal równolegle z fascynacją formami geometrii występującymi w naturze, Falender zdecydowała się na wprowa-dzenie do swych rzeźb elementów geometrycznych wykonywa-nych przy użyciu piły mechanicznej. Zaczęła traktować materiał bardzo szkicowo, wręcz brutalnie, pozostawiając ostre ślady cięcia i żłobkowania piły.

14 15

Wiktor Gajda (1938) – Przekwitanie, 1969, brąz

W latach 1956–1962 studiował na Wydziale Malarstwa ASP w War-szawie w pracowni prof. Artura Nachta-Samborskiego oraz pod kie-runkiem prof. Jana Ślusarczyka. Dyplom uzyskał w 1962 roku. Tworzy w zakresie rzeźby, malarstwa, rysunku i grafiki. Artysta rzeźbi torsy, grupy figuralne (wątki mitologiczne i sakralne), por-trety znanych osobistości, charakteryzujące się specyficznym dla niego typem deformacji, o formie ekspresyjnej i fantastycznej. Rzeźby Gajdy charakteryzuje pewna konwencja przedstawiania ludzi, przywodząca na myśl witkacowską, obsesyjną wizję sztuki jako zamierzonej i przemyślanej, surrealistycznej metafory. Ujęcia figury ludzkiej o często kapryśnych, niezgodnych z prawami anato-mii kształtach wyrażają napięcie wewnętrzne. Pracom rysunko-wym, rzeźbom oraz ostatnim obiektom towarzyszy zawsze ele-ment specyficznego, sarkastycznego humoru. Początkowo twór-czość Gajdy łączono z pokoleniem nowej figuracji lat 70. Wielo-materiałowe obiekty powstające od połowy lat 90. mniej drama-tyczne w formie, zdecydowanie barwne, cytując sztukę naiwną zbliżają się do groteski. Artysta tworzy w szlachetnych materia-łach, głównie w brązie i marmurze, ale też w ceramice i tworzy-wach z życia codziennego.

Władysław Hasior (1928–1999)– Czarownik, 1970/1971, drewno, metal, technika własna

W latach 1947–1952 uczył się w PLTP w Zakopanem pod kierun-kiem prof. Antoniego Kenara. W latach 1952–1958 studiował w ASP w Warszawie. Dyplom uzyskał w 1958 roku w pracowni prof. Mariana Wnuka. W roku 1959, jako stypendysta rządu polskiego i francuskie-go Ministra Kultury, kontynuował studia w pracowni rzeźbiarza Ossi-pa Zadkine’a w Paryżu. W latach 1957–1970 pedagog w PLTP w Zako-panem. Wykładowca w PWSSP we Wrocławiu. W 1984 roku otworzył w Zakopanem galerię autorską. Doktor honoris causa ASP w Gdań-sku. Twórczość w zakresie rzeźby (pomniki, kompozycje przestrzen-ne), instalacji, assemblage, collage, malarstwa i scenografii.Nawiązywał do nowoczesnych prądów artystycznych (surreali-zmu, rzeźby abstrakcyjnej, nowego realizmu), ale także do trady-cyjnego rzemiosła i twórrczości o charakterze ludowym – odpu-stowym i jarmarcznym oraz do sztuki religijnej. Rozpoczął działal-ność artystyczną na początku lat 60., szokując pracami na pogra-niczu rzeźby i malarstwa. Do kompozycji używał gotowych, znisz-czonych, znalezionych na śmietniku przedmiotów. Zestawione w nowym porządku, nabierały w jego pracach nowych wartości i po-etyki, tworząc zaskakujące paradoksy. W sztuce Hasiora niezwykle ważna jest wielostronność jej znaczeń i oddziaływań. Każdy ele-ment w dziele pełnił funkcję metafory. Z kompozycji czynił artysta element wielkiego teatru plastycznego, do którego wprowadzał dźwięk, ruch, światło.

14 15

Wiktor Gajda (1938) – Przekwitanie, 1969, brąz

W latach 1956–1962 studiował na Wydziale Malarstwa ASP w War-szawie w pracowni prof. Artura Nachta-Samborskiego oraz pod kie-runkiem prof. Jana Ślusarczyka. Dyplom uzyskał w 1962 roku. Tworzy w zakresie rzeźby, malarstwa, rysunku i grafiki. Artysta rzeźbi torsy, grupy figuralne (wątki mitologiczne i sakralne), por-trety znanych osobistości, charakteryzujące się specyficznym dla niego typem deformacji, o formie ekspresyjnej i fantastycznej. Rzeźby Gajdy charakteryzuje pewna konwencja przedstawiania ludzi, przywodząca na myśl witkacowską, obsesyjną wizję sztuki jako zamierzonej i przemyślanej, surrealistycznej metafory. Ujęcia figury ludzkiej o często kapryśnych, niezgodnych z prawami anato-mii kształtach wyrażają napięcie wewnętrzne. Pracom rysunko-wym, rzeźbom oraz ostatnim obiektom towarzyszy zawsze ele-ment specyficznego, sarkastycznego humoru. Początkowo twór-czość Gajdy łączono z pokoleniem nowej figuracji lat 70. Wielo-materiałowe obiekty powstające od połowy lat 90. mniej drama-tyczne w formie, zdecydowanie barwne, cytując sztukę naiwną zbliżają się do groteski. Artysta tworzy w szlachetnych materia-łach, głównie w brązie i marmurze, ale też w ceramice i tworzy-wach z życia codziennego.

Władysław Hasior (1928–1999)– Czarownik, 1970/1971, drewno, metal, technika własna

W latach 1947–1952 uczył się w PLTP w Zakopanem pod kierun-kiem prof. Antoniego Kenara. W latach 1952–1958 studiował w ASP w Warszawie. Dyplom uzyskał w 1958 roku w pracowni prof. Mariana Wnuka. W roku 1959, jako stypendysta rządu polskiego i francuskie-go Ministra Kultury, kontynuował studia w pracowni rzeźbiarza Ossi-pa Zadkine’a w Paryżu. W latach 1957–1970 pedagog w PLTP w Zako-panem. Wykładowca w PWSSP we Wrocławiu. W 1984 roku otworzył w Zakopanem galerię autorską. Doktor honoris causa ASP w Gdań-sku. Twórczość w zakresie rzeźby (pomniki, kompozycje przestrzen-ne), instalacji, assemblage, collage, malarstwa i scenografii.Nawiązywał do nowoczesnych prądów artystycznych (surreali-zmu, rzeźby abstrakcyjnej, nowego realizmu), ale także do trady-cyjnego rzemiosła i twórrczości o charakterze ludowym – odpu-stowym i jarmarcznym oraz do sztuki religijnej. Rozpoczął działal-ność artystyczną na początku lat 60., szokując pracami na pogra-niczu rzeźby i malarstwa. Do kompozycji używał gotowych, znisz-czonych, znalezionych na śmietniku przedmiotów. Zestawione w nowym porządku, nabierały w jego pracach nowych wartości i po-etyki, tworząc zaskakujące paradoksy. W sztuce Hasiora niezwykle ważna jest wielostronność jej znaczeń i oddziaływań. Każdy ele-ment w dziele pełnił funkcję metafory. Z kompozycji czynił artysta element wielkiego teatru plastycznego, do którego wprowadzał dźwięk, ruch, światło.

16 17

Krystian Jarnuszkiewicz (1930)– Głowa św. Jana, 1975, miedź, cynkW latach 1952–1965 studiował w PWSSP we Wrocławiu, następ-nie w latach 1952–1959 na Wydziale Rzeźby ASP w Warszawie. Dyplom uzyskał w pracowni prof. Jerzego Jarnuszkiewicza. Wykła-dowca w Pracowni Rzeźby na Wydziale Wzornictwa Przemysłowe-go ASP w Warszawie.Twórczość w dziedzinie rzeźby kameralnej, małych form medalier-skich i ceramicznych. Jest również autorem licznych kompozycji plenerowych, urbanistycznych aranżacji przestrzennych oraz pro-jektów pomnikowych. Pracuje głównie w metalu, często polichro-mowanym, patynowanym, bądź uzupełnianym innymi materiała-mi. Tworzy abstrakcyjne kompozycje przestrzenne złożone z wielu geometryzujących elementów, czerpiące z formuły minimal-artu i konstruktywizmu. Jego rzeźby charakteryzuje wysublimowana i maksymalnie oszczędna forma.

Ewa Janus (1964)– Homo Viator III, 2007, cynk– Homo Viator IV, 2007, cynkW latach 1986–1991 studiowała na Wydziale Rzeźby ASP w Krako-wie w pracowni prof. Stefana Borzęckiego. Uzyskała dyplom z Me-dalem Rektora w roku 1991. W latach 1994–1995 otrzymała sty-pendium i odbyła staż w pracowni prof. Alfio Mongelliego w ASP w Rzymie. Obecnie jest adiunktem na Wydziale Rzeźby macierzy-stej uczelni, gdzie prowadzi pracownię rysunku i pracownię rzeź-by.Twórczość w zakresie małej formy rzeźbiarskiej, medalierstwa i ry-sunku. Jako tworzywo stosuje cynę, brąz i aluminium. Tworzy pra-ce bogate w metafory o lirycznym charakterze, których temat sta-nowią rozważania egzystencjalne i odniesienia do historii.

16 17

Krystian Jarnuszkiewicz (1930)– Głowa św. Jana, 1975, miedź, cynkW latach 1952–1965 studiował w PWSSP we Wrocławiu, następ-nie w latach 1952–1959 na Wydziale Rzeźby ASP w Warszawie. Dyplom uzyskał w pracowni prof. Jerzego Jarnuszkiewicza. Wykła-dowca w Pracowni Rzeźby na Wydziale Wzornictwa Przemysłowe-go ASP w Warszawie.Twórczość w dziedzinie rzeźby kameralnej, małych form medalier-skich i ceramicznych. Jest również autorem licznych kompozycji plenerowych, urbanistycznych aranżacji przestrzennych oraz pro-jektów pomnikowych. Pracuje głównie w metalu, często polichro-mowanym, patynowanym, bądź uzupełnianym innymi materiała-mi. Tworzy abstrakcyjne kompozycje przestrzenne złożone z wielu geometryzujących elementów, czerpiące z formuły minimal-artu i konstruktywizmu. Jego rzeźby charakteryzuje wysublimowana i maksymalnie oszczędna forma.

Ewa Janus (1964)– Homo Viator III, 2007, cynk– Homo Viator IV, 2007, cynkW latach 1986–1991 studiowała na Wydziale Rzeźby ASP w Krako-wie w pracowni prof. Stefana Borzęckiego. Uzyskała dyplom z Me-dalem Rektora w roku 1991. W latach 1994–1995 otrzymała sty-pendium i odbyła staż w pracowni prof. Alfio Mongelliego w ASP w Rzymie. Obecnie jest adiunktem na Wydziale Rzeźby macierzy-stej uczelni, gdzie prowadzi pracownię rysunku i pracownię rzeź-by.Twórczość w zakresie małej formy rzeźbiarskiej, medalierstwa i ry-sunku. Jako tworzywo stosuje cynę, brąz i aluminium. Tworzy pra-ce bogate w metafory o lirycznym charakterze, których temat sta-nowią rozważania egzystencjalne i odniesienia do historii.

18 19

Alfons Karny (1901–1989)– Autoportret, 1946/1991, brąz

W latach 1925–1930 studiował w warszawskiej Szkole Sztuk Pięk-nych, w pracowni prof. Tadeusza Breyera. Laureat nagród i wyróż-nień, m.in. Złoty Medal i Order króla Leopolda III na Międzynaro-dowej Wystawie Sztuki Współczesnej w Brukseli (1935); Złoty Me-dal na wystawie Sztuka i Technika w Paryżu (1937); Krzyż Koman-dorski Orderu Odrodzenia Polski (1959); Nagroda Państwowa I stopnia za całokształt twórczości w dziedzinie rzeźby (1978); oraz wiele innych odznaczeń. Dorobek artysty eksponowany jest w Muzeum Rzeźby Alfonsa Karnego w Białymstoku (od 1994 roku).Twórczość w zakresie rzeźby monumentalnej i kameralnej. Moty-wami dominującymi w działalności artysty są: akty, torsy, portre-ty, w granicie i brązie, wybitnych postaci kultury przedstawiane początkowo realistycznie, w późniejszym okresie bardziej umow-nie i symbolicznie. Podczas wojny dorobek rzeźbiarza uległ znisz-czeniu, a on sam zaangażował się w podziemne nauczanie. Po wojnie, mimo socrealistycznej tematyki, pozostał wierny swojej stylistyce. W okresie tzw. odwilży nie uległ fali nowoczesności, te-matem najważniejszym pozostał portret, tyle że pojmowany coraz bardziej umownie. Psychologiczna wiarygodność tych wizerun-ków stała się legendarna, przynosząc artyście wielką popular-ność.

Katarzyna Kobro (1898–1951)– Akt dziewczęcy, 1948, brąz

Urodziła się w Moskwie. W latach 1917–1920 studiowała rzeźbę w Moskiewskiej Szkole Malarstwa, Rzeźby i Architektury. Po ślubie z Władysławem Strzemińskim, osiedliła się w Polsce i otrzymała polskie obywatelstwo. Współtworzyła grupy „Blok”, „Praesens” i „a.r.”. Sumą teoretycznych rozważań i poglądów artystycznych Kobro i Strzemińskiego była ich wspólna książka pt. Kompozycja przestrzeni. Obliczanie rytmu czasoprzestrzennego (1931), która stanowiła wykładnię zasad unizmu.Twórczość w zakresie rzeźby abstrakcyjnej, kompozycji przestrzen-nych, kubistycznych w formie aktów kobiecych. Początkowo bliski jej był konstruktywizm, potem w swoich rzeźbach i kompozycjach przestrzennych realizowała opracowany z mężem program teore-tyczny. Większość prac artystki znajduje się w Muzeum Sztuki w Łodzi. Kobro zrewolucjonizowała myślenie o rzeźbie. Odeszła od pojmowania rzeźby jako bryły. Pod wpływem konstruktywizmu odrzucała indywidualizm, subiektywizm i ekspresjonizm sztuki, w ich miejsce postulując obiektywizm formy. Podstawowym jej celem była budowa abstrakcyjnego dzieła sztuki, opartego na uni-wersalnych i obiektywnych prawach, odkrywanych na drodze eks-perymentu i analizy. Punktem wyjścia koncepcji rzeźby Kobro było abstrakcyjne pojęcie nieskończonej przestrzeni. Przestrzeń tak po-jęta jest jednorodna i nie posiada żadnych szczególnych miejsc, żadnego punktu odniesienia (np. w rodzaju środka układu współ-rzędnych). Stąd Kobro dążyła w swoich pracach do takiego zorga-nizowania przestrzeni, aby nie było w niej podziału na przestrzeń zamkniętą w bryle i otoczenie, ale by dzieło współistniało z prze-strzenią, pozwalając się jej przenikać.

18 19

Alfons Karny (1901–1989)– Autoportret, 1946/1991, brąz

W latach 1925–1930 studiował w warszawskiej Szkole Sztuk Pięk-nych, w pracowni prof. Tadeusza Breyera. Laureat nagród i wyróż-nień, m.in. Złoty Medal i Order króla Leopolda III na Międzynaro-dowej Wystawie Sztuki Współczesnej w Brukseli (1935); Złoty Me-dal na wystawie Sztuka i Technika w Paryżu (1937); Krzyż Koman-dorski Orderu Odrodzenia Polski (1959); Nagroda Państwowa I stopnia za całokształt twórczości w dziedzinie rzeźby (1978); oraz wiele innych odznaczeń. Dorobek artysty eksponowany jest w Muzeum Rzeźby Alfonsa Karnego w Białymstoku (od 1994 roku).Twórczość w zakresie rzeźby monumentalnej i kameralnej. Moty-wami dominującymi w działalności artysty są: akty, torsy, portre-ty, w granicie i brązie, wybitnych postaci kultury przedstawiane początkowo realistycznie, w późniejszym okresie bardziej umow-nie i symbolicznie. Podczas wojny dorobek rzeźbiarza uległ znisz-czeniu, a on sam zaangażował się w podziemne nauczanie. Po wojnie, mimo socrealistycznej tematyki, pozostał wierny swojej stylistyce. W okresie tzw. odwilży nie uległ fali nowoczesności, te-matem najważniejszym pozostał portret, tyle że pojmowany coraz bardziej umownie. Psychologiczna wiarygodność tych wizerun-ków stała się legendarna, przynosząc artyście wielką popular-ność.

Katarzyna Kobro (1898–1951)– Akt dziewczęcy, 1948, brąz

Urodziła się w Moskwie. W latach 1917–1920 studiowała rzeźbę w Moskiewskiej Szkole Malarstwa, Rzeźby i Architektury. Po ślubie z Władysławem Strzemińskim, osiedliła się w Polsce i otrzymała polskie obywatelstwo. Współtworzyła grupy „Blok”, „Praesens” i „a.r.”. Sumą teoretycznych rozważań i poglądów artystycznych Kobro i Strzemińskiego była ich wspólna książka pt. Kompozycja przestrzeni. Obliczanie rytmu czasoprzestrzennego (1931), która stanowiła wykładnię zasad unizmu.Twórczość w zakresie rzeźby abstrakcyjnej, kompozycji przestrzen-nych, kubistycznych w formie aktów kobiecych. Początkowo bliski jej był konstruktywizm, potem w swoich rzeźbach i kompozycjach przestrzennych realizowała opracowany z mężem program teore-tyczny. Większość prac artystki znajduje się w Muzeum Sztuki w Łodzi. Kobro zrewolucjonizowała myślenie o rzeźbie. Odeszła od pojmowania rzeźby jako bryły. Pod wpływem konstruktywizmu odrzucała indywidualizm, subiektywizm i ekspresjonizm sztuki, w ich miejsce postulując obiektywizm formy. Podstawowym jej celem była budowa abstrakcyjnego dzieła sztuki, opartego na uni-wersalnych i obiektywnych prawach, odkrywanych na drodze eks-perymentu i analizy. Punktem wyjścia koncepcji rzeźby Kobro było abstrakcyjne pojęcie nieskończonej przestrzeni. Przestrzeń tak po-jęta jest jednorodna i nie posiada żadnych szczególnych miejsc, żadnego punktu odniesienia (np. w rodzaju środka układu współ-rzędnych). Stąd Kobro dążyła w swoich pracach do takiego zorga-nizowania przestrzeni, aby nie było w niej podziału na przestrzeń zamkniętą w bryle i otoczenie, ale by dzieło współistniało z prze-strzenią, pozwalając się jej przenikać.

20 21

Zdzisław Koseda (1928)– Portret Paderewskiego, ok. 1984/1985, brąz, podstawa drewno

Studiował na Wydziale Rzeźby PWSSP w Gdańsku. Dyplom uzyskał w pracowni prof. Stanisława Horno-Popławskiego w 1958 roku.Twórczość w zakresie rzeźby pomnikowej i kameralnej. Autor m.in. pomnika generała Mariusza Zaruskiego w Gdyni (1984); po-mnika Josepha Conrada w Gdyni (realizacja z Wawrzyńcem Sam-pem, 1976). Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodze-nia Polski (1978).

Jan Kucz (1936)– Życiorys I, 1978, brąz

W 1955 roku ukończył LTP w Bielsku-Białej. Studiował na Wydziale Rzeźby ASP w Warszawie, pod kierunkiem prof. Franciszka Stryn-kiewicza. Dyplom uzyskał w roku 1961. Od 1960 pedagog w ma-cierzystej uczelni, profesor na Wydziale Rzeźby, nauczyciel wielu wybitnych rzeźbiarzy. Wieloletni członek Rady Programowej Cen-trum Rzeźby Polskiej w Orońsku. Autor realizacji pomnikowych w kilkunastu miastach w kraju, m.in. Kardynała Stefana Wyszyń-skiego w Częstochowie, Jana Pawła II w Kaliszu (za które otrzymał nagrodę Brata Alberta w 2001 roku), Fryderyka Chopina we Wro-cławiu, Jana Kochanowskiego w Radomiu. Za pracę pedagogiczną i artystyczną został uhonorowany m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1983) oraz Nagrodą Ministra Kultury i Sztuki (1992).Twórczość w zakresie rzeźby pomnikowej, plenerowej i kameral-nej oraz rysunku. Artysta w swoich pracach analizuje wieczny związek i zarazem konflikt pomiędzy człowiekiem a światem ma-terialnym. Tworzy rzeźby figuratywne, przedstawiające głównie postać ludzką, najczęściej zredukowaną do głowy, osaczoną, znie-woloną przez swoje słabości i kompleksy, ośmieszaną przez in-nych. Artysta opisuje egzystencję, podkreślając jej strony grote-skowe, a rzeźbom nadając ironiczno-dramatyczny charakter. Pra-cuje w różnych materiałach.

20 21

Zdzisław Koseda (1928)– Portret Paderewskiego, ok. 1984/1985, brąz, podstawa drewno

Studiował na Wydziale Rzeźby PWSSP w Gdańsku. Dyplom uzyskał w pracowni prof. Stanisława Horno-Popławskiego w 1958 roku.Twórczość w zakresie rzeźby pomnikowej i kameralnej. Autor m.in. pomnika generała Mariusza Zaruskiego w Gdyni (1984); po-mnika Josepha Conrada w Gdyni (realizacja z Wawrzyńcem Sam-pem, 1976). Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodze-nia Polski (1978).

Jan Kucz (1936)– Życiorys I, 1978, brąz

W 1955 roku ukończył LTP w Bielsku-Białej. Studiował na Wydziale Rzeźby ASP w Warszawie, pod kierunkiem prof. Franciszka Stryn-kiewicza. Dyplom uzyskał w roku 1961. Od 1960 pedagog w ma-cierzystej uczelni, profesor na Wydziale Rzeźby, nauczyciel wielu wybitnych rzeźbiarzy. Wieloletni członek Rady Programowej Cen-trum Rzeźby Polskiej w Orońsku. Autor realizacji pomnikowych w kilkunastu miastach w kraju, m.in. Kardynała Stefana Wyszyń-skiego w Częstochowie, Jana Pawła II w Kaliszu (za które otrzymał nagrodę Brata Alberta w 2001 roku), Fryderyka Chopina we Wro-cławiu, Jana Kochanowskiego w Radomiu. Za pracę pedagogiczną i artystyczną został uhonorowany m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1983) oraz Nagrodą Ministra Kultury i Sztuki (1992).Twórczość w zakresie rzeźby pomnikowej, plenerowej i kameral-nej oraz rysunku. Artysta w swoich pracach analizuje wieczny związek i zarazem konflikt pomiędzy człowiekiem a światem ma-terialnym. Tworzy rzeźby figuratywne, przedstawiające głównie postać ludzką, najczęściej zredukowaną do głowy, osaczoną, znie-woloną przez swoje słabości i kompleksy, ośmieszaną przez in-nych. Artysta opisuje egzystencję, podkreślając jej strony grote-skowe, a rzeźbom nadając ironiczno-dramatyczny charakter. Pra-cuje w różnych materiałach.

22 23

Józef Łukomski (1920–1996)– obraz z cyklu Epitafia, 1984/1985, technika własna– obrazy z cyklu Portrety, 1975, technika własna

W latach 1944–1950 studiował w Centralnej Akademii Sztuk Pięk-nych w Pekinie, a następnie w 1956–1958 w ASP w Warszawie. Dyplom uzyskał w pracowni prof. Aleksandra Kobzdeja w 1958. Laureat Nagrody Krytyki im. C.K. Norwida w roku 1979.Twórczość w zakresie malarstwa, collage, rzeźby i environment. Artysta początkowo zajmował się malarstwem. W latach 60. two-rzył płótna o grubych, niemal reliefowych strukturach, następnie zajął się budowaniem form przestrzennych z utwardzonych żywi-cą epoksydową tkanin (zużyte ubrania, pogniecione szmaty i in.). Nawiązując w sposób mniej lub bardziej bezpośredni do postaci ludzkiej, przestrzenne struktury Łukomskiego pozostają w kręgu rozważań o przemijaniu. Szeregi powtarzających się monochro-matycznych ubrań demonstrują nieobecność człowieka, ślad po jego cielesnej postaci.

Zbigniew Maleszewski (1924)– Dante i Beatrycze, nd., marmur „Biała Marianna”

Studiował architekturę na Politechnice Warszawskiej (ukończył w 1952 roku) oraz rzeźbę w ASP w Warszawie (w 1953). Uczeń Franciszka Strynkiewicza. Od roku 1954 prezentuje swoją twór-czość rzeźbiarską, uzyskując liczne nagrody i medale. Jest laure-atem krajowych i zagranicznych konkursów rzeźbiarsko-architek-tonicznych oraz autorem zrealizowanego pomnika poświęconego marszałkowi Kazimierzowi Pułaskiemu w Denver (stan Kolorado, USA). Jego rzeźby znajdują się w muzeach krajowych oraz prywat-nych kolekcjach na świecie.Twórczość w zakresie rzeźby monumentalnej, plenerowej i po-mnikowej oraz form kameralnych. Artysta tworzy wyłącznie w szlachetnych materiałach, jak marmur, granit, sjenit, bazalt. Je-go realizacje inspirowane są odwieczną zagadką bytu. Twórca od-wołuje się do kosmologii, matematyki, fizyki i filozofii. Inspiracją do prac są również liczne podróże po Europie, Afryce, Azji oraz Ameryce. W 1976 zorganizował trwającą rok podróż dookoła świata. W jego twórczości obecne są zarówno formy abstrakcyjne, jak i figuratywne (portrety, popiersia, akty).

22 23

Józef Łukomski (1920–1996)– obraz z cyklu Epitafia, 1984/1985, technika własna– obrazy z cyklu Portrety, 1975, technika własna

W latach 1944–1950 studiował w Centralnej Akademii Sztuk Pięk-nych w Pekinie, a następnie w 1956–1958 w ASP w Warszawie. Dyplom uzyskał w pracowni prof. Aleksandra Kobzdeja w 1958. Laureat Nagrody Krytyki im. C.K. Norwida w roku 1979.Twórczość w zakresie malarstwa, collage, rzeźby i environment. Artysta początkowo zajmował się malarstwem. W latach 60. two-rzył płótna o grubych, niemal reliefowych strukturach, następnie zajął się budowaniem form przestrzennych z utwardzonych żywi-cą epoksydową tkanin (zużyte ubrania, pogniecione szmaty i in.). Nawiązując w sposób mniej lub bardziej bezpośredni do postaci ludzkiej, przestrzenne struktury Łukomskiego pozostają w kręgu rozważań o przemijaniu. Szeregi powtarzających się monochro-matycznych ubrań demonstrują nieobecność człowieka, ślad po jego cielesnej postaci.

Zbigniew Maleszewski (1924)– Dante i Beatrycze, nd., marmur „Biała Marianna”

Studiował architekturę na Politechnice Warszawskiej (ukończył w 1952 roku) oraz rzeźbę w ASP w Warszawie (w 1953). Uczeń Franciszka Strynkiewicza. Od roku 1954 prezentuje swoją twór-czość rzeźbiarską, uzyskując liczne nagrody i medale. Jest laure-atem krajowych i zagranicznych konkursów rzeźbiarsko-architek-tonicznych oraz autorem zrealizowanego pomnika poświęconego marszałkowi Kazimierzowi Pułaskiemu w Denver (stan Kolorado, USA). Jego rzeźby znajdują się w muzeach krajowych oraz prywat-nych kolekcjach na świecie.Twórczość w zakresie rzeźby monumentalnej, plenerowej i po-mnikowej oraz form kameralnych. Artysta tworzy wyłącznie w szlachetnych materiałach, jak marmur, granit, sjenit, bazalt. Je-go realizacje inspirowane są odwieczną zagadką bytu. Twórca od-wołuje się do kosmologii, matematyki, fizyki i filozofii. Inspiracją do prac są również liczne podróże po Europie, Afryce, Azji oraz Ameryce. W 1976 zorganizował trwającą rok podróż dookoła świata. W jego twórczości obecne są zarówno formy abstrakcyjne, jak i figuratywne (portrety, popiersia, akty).

24 25

Jerzy Mizera (1955)– Pasażerowie, 1982, marmur

W latach 1975–1980 studiował w ASP w Warszawie. Dyplom uzy-skał w pracowni prof. Jerzego Jarnuszkiewicza w roku 1980. Obec-nie prowadzi pracownię rzeźby na Wydziale Wzornictwa Przemy-słowego w ASP w Warszawie. Twórczość w zakresie rzeźby.

Adam Myjak (1947)– Portret AM, 1997, brąz

W latach 1965–1971 studiował na Wydziale Rzeźby warszawskiej ASP. Dyplom z wyróżnieniem uzyskał w pracowni prof. Bohdana Chmielewskiego. Kierownik artystyczny pisma „Nowy Wyraz” (do 1979). Wieloletni pedagog na macierzystej uczelni; cztery kaden-cje pełnił funkcję rektora uczelni. Obecnie kieruje pracownią dy-plomującą na Wydziale Rzeźby oraz pracownią rzeźby na Wydziale Grafiki. Prowadzi również Zakład Rzeźby na Wydziale Artystycz-nym UMCS w Lublinie. Wielokrotnie nagradzany, m.in. Złotym Medalem Gloria Artis za zasługi na polu kultury (2005).Twórczość w zakresie rzeźby monumentalnej i kameralnej oraz medalierstwa. Bliski prądowi tzw. Nowej figuracji lat 70. Od po-czątku swojej drogi artystycznej, tworzy cykle prac o wieloznacz-nej, aluzyjnej treści. Fascynują go tradycyjne formy rzeźbiarskiego portretu i popiersia, poprzez które omawia intymną przestrzeń problemów egzystencjalnych skupionych wokół człowieka współ-czesnego i jego kondycji. Działa formą zwartą, monumentalną, pełną wewnętrznej energii, czasem ekspresyjną, a czasem kubizu-jącą, łącząc ją z wymową podkreślającego modelunek koloru. Przy niezmiennej treści zmianie ulegają działania w obrębie formy. Przemieszcza rysy, deformuje je, poddaje wewnętrznemu wirowi, wtapiając w materię rzeźby blizny i pęknięcia. Innym razem działa powierzchnią wypolerowaną, obłą, gładką.

24 25

Jerzy Mizera (1955)– Pasażerowie, 1982, marmur

W latach 1975–1980 studiował w ASP w Warszawie. Dyplom uzy-skał w pracowni prof. Jerzego Jarnuszkiewicza w roku 1980. Obec-nie prowadzi pracownię rzeźby na Wydziale Wzornictwa Przemy-słowego w ASP w Warszawie. Twórczość w zakresie rzeźby.

Adam Myjak (1947)– Portret AM, 1997, brąz

W latach 1965–1971 studiował na Wydziale Rzeźby warszawskiej ASP. Dyplom z wyróżnieniem uzyskał w pracowni prof. Bohdana Chmielewskiego. Kierownik artystyczny pisma „Nowy Wyraz” (do 1979). Wieloletni pedagog na macierzystej uczelni; cztery kaden-cje pełnił funkcję rektora uczelni. Obecnie kieruje pracownią dy-plomującą na Wydziale Rzeźby oraz pracownią rzeźby na Wydziale Grafiki. Prowadzi również Zakład Rzeźby na Wydziale Artystycz-nym UMCS w Lublinie. Wielokrotnie nagradzany, m.in. Złotym Medalem Gloria Artis za zasługi na polu kultury (2005).Twórczość w zakresie rzeźby monumentalnej i kameralnej oraz medalierstwa. Bliski prądowi tzw. Nowej figuracji lat 70. Od po-czątku swojej drogi artystycznej, tworzy cykle prac o wieloznacz-nej, aluzyjnej treści. Fascynują go tradycyjne formy rzeźbiarskiego portretu i popiersia, poprzez które omawia intymną przestrzeń problemów egzystencjalnych skupionych wokół człowieka współ-czesnego i jego kondycji. Działa formą zwartą, monumentalną, pełną wewnętrznej energii, czasem ekspresyjną, a czasem kubizu-jącą, łącząc ją z wymową podkreślającego modelunek koloru. Przy niezmiennej treści zmianie ulegają działania w obrębie formy. Przemieszcza rysy, deformuje je, poddaje wewnętrznemu wirowi, wtapiając w materię rzeźby blizny i pęknięcia. Innym razem działa powierzchnią wypolerowaną, obłą, gładką.

26 27

Krzysztof Nitsch (1948)– Schody III, 1985, brąz

Studiował na Wydziale Rzeźby ASP w Krakowie, w pracowniach prof. Stefana Borzęckiego i prof. Jerzego Bandury. Dyplom i medal dla najlepszego studenta uzyskał w 1975 roku. Pozostał na uczelni jako asystent prof. J. Bandury, potem prof. M. Koniecznego. W 1992 roku został mianowany profesorem. Od roku 1993 prowa-dzi samodzielnie Pracownię Odlewnictwa ASP. Odznaczony Zło-tym Krzyżem Zasługi za twórczość artystyczną i dydaktyczną (1998).Twórczość w zakresie małych formach rzeźbiarskich: plakiet, me-dalionów, medali. Artysta ma znaczący wkład w osiągnięcia pol-skiej szkoły medalierskiej lat 70. i 80. Wzbogacił ją własnymi, od-krywczymi propozycjami, np. przestrzenny medal bity (z wizerun-kiem Marii Skłodowskiej-Curie). Dotychczas wykonywane medale były płaskie, stanowiło to zatem novum na skalę światową. Jest też autorem dużych realizacji, m.in. rzeźby-fontanny Żywy Obraz przy gliwickim Muzeum Miejskim, czy 3-tonowego elementu w oł-tarzu w Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Krakowie-Łagiewni-kach.

Małgorzata Olkuska (1953)– Epitafium dla Stańczyka, 1984, marmur

Studiowała na Wydziale Rzeźby ASP w Krakowie. W 1977 roku uzyskała dyplom z wyróżnieniem i medalem w pracowni prof. Ma-riana Koniecznego. Profesor w Instytucie Sztuki Akademii Pedago-gicznej w Krakowie, obecnie pełni funkcję prodziekana Wydziału Pedagogicznego. Stypendystka Rządu Francuskiego w 1984 roku. Twórczość w zakresie rzeźby kameralnej i monumentalnej w ka-mieniu, brązie i ceramice oraz medalierstwa. Autorka prac kon-serwatorsko-rekonstrukcyjnych.W swoich pracach, układających się w cykle (Kobieta, Epitafia, Problemat Wieży Babel i inne), oscyluje pomiędzy rzeźbą reali-styczną, symboliczną, a abstrakcyjną. Inspiracją dla działań pla-stycznych jest dla artystki krąg kultury śródziemnomorskiej: mity, legendy, Biblia. Chętnie sięga po terakotę, tworząc motywy zoo-morficzne, abstrakcyjne i biologiczne. Portrety rzeźbiarskie artyst-ki charakteryzuje delikatny, impresyjny modelunek, natomiast w pracach z cyklu Z ziemi i z wody widoczne są inspiracje sztuką antyczną.

26 27

Krzysztof Nitsch (1948)– Schody III, 1985, brąz

Studiował na Wydziale Rzeźby ASP w Krakowie, w pracowniach prof. Stefana Borzęckiego i prof. Jerzego Bandury. Dyplom i medal dla najlepszego studenta uzyskał w 1975 roku. Pozostał na uczelni jako asystent prof. J. Bandury, potem prof. M. Koniecznego. W 1992 roku został mianowany profesorem. Od roku 1993 prowa-dzi samodzielnie Pracownię Odlewnictwa ASP. Odznaczony Zło-tym Krzyżem Zasługi za twórczość artystyczną i dydaktyczną (1998).Twórczość w zakresie małych formach rzeźbiarskich: plakiet, me-dalionów, medali. Artysta ma znaczący wkład w osiągnięcia pol-skiej szkoły medalierskiej lat 70. i 80. Wzbogacił ją własnymi, od-krywczymi propozycjami, np. przestrzenny medal bity (z wizerun-kiem Marii Skłodowskiej-Curie). Dotychczas wykonywane medale były płaskie, stanowiło to zatem novum na skalę światową. Jest też autorem dużych realizacji, m.in. rzeźby-fontanny Żywy Obraz przy gliwickim Muzeum Miejskim, czy 3-tonowego elementu w oł-tarzu w Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Krakowie-Łagiewni-kach.

Małgorzata Olkuska (1953)– Epitafium dla Stańczyka, 1984, marmur

Studiowała na Wydziale Rzeźby ASP w Krakowie. W 1977 roku uzyskała dyplom z wyróżnieniem i medalem w pracowni prof. Ma-riana Koniecznego. Profesor w Instytucie Sztuki Akademii Pedago-gicznej w Krakowie, obecnie pełni funkcję prodziekana Wydziału Pedagogicznego. Stypendystka Rządu Francuskiego w 1984 roku. Twórczość w zakresie rzeźby kameralnej i monumentalnej w ka-mieniu, brązie i ceramice oraz medalierstwa. Autorka prac kon-serwatorsko-rekonstrukcyjnych.W swoich pracach, układających się w cykle (Kobieta, Epitafia, Problemat Wieży Babel i inne), oscyluje pomiędzy rzeźbą reali-styczną, symboliczną, a abstrakcyjną. Inspiracją dla działań pla-stycznych jest dla artystki krąg kultury śródziemnomorskiej: mity, legendy, Biblia. Chętnie sięga po terakotę, tworząc motywy zoo-morficzne, abstrakcyjne i biologiczne. Portrety rzeźbiarskie artyst-ki charakteryzuje delikatny, impresyjny modelunek, natomiast w pracach z cyklu Z ziemi i z wody widoczne są inspiracje sztuką antyczną.

28 29

Sławoj Ostrowski (1943)– Emeryt, 1990, drewno polichromowane

W latach 1963–1969 studiował na Wydziale Rzeźby PWSSP (obec-nie ASP) w Gdańsku. Dyplom uzyskał w pracowni prof. Alfreda Wi-śniewskiego w 1969 roku. Obecnie pełni funkcję dziekana Wydzia-łu Rzeźby w macierzystej uczelni. Twórczość w zakresie rzeźby, projektowania architektoniczno--rzeźbiarskiego oraz rzeźby pomnikowej. Artysta pracuje głównie w drewnie, ale też w kamieniu i brązie, rzeźbiąc kompozycje figu-ralne, torsy, popiersia, głowy i płaskorzeźby postaci w formie por-tretowej. Środkiem do uzyskania indywidualnego wyrazu modela staje się różnorodność przekształcanych, deformowanych form natury oraz wspólna wszystkim pracom, bez względu na materiał – polichromia. Portrety często ograniczają się do głowy z wyrazi-ście potraktowaną twarzą, bądź podkreślają jej wymowę ramio-nami albo nawet całym torsem. Niewielkie rzeźby są najczęściej transformacjami człowieka w ogóle oraz podobiznami osób z oto-czenia artysty. Poprzez prace rzeźbiarza przemawia głęboko w nich tkwiąca zaduma nad istnieniem i ludzką kondycją. Obserwując kształt prowadzi Ostrowski badanie fizjonomii w jej wewnętrznej formie, zajmuje się stanem świadomości obejmującej zjawiska in-telektualne i emocjonalne.

Antoni Janusz Pastwa (1944)– Pielgrzym, 1984/1985, drewno polichromowane

Absolwent Liceum Plastycznego w Kielcach. W latach 1964–1970 studiował na Wydziale Rzeźby w ASP w Warszawie, najpierw w pracowni prof. Mariana Wnuka, a później w pracowni prof. Sta-nisława Słoniny. Dyplom uzyskał w 1970 w pracowni prof. Bogda-na Chmielewskiego. W latach 1974–1981 był asystentem u prof. Słoniny. W 1980 roku został adiunktem. Od 1981 prowadził pra-cownię kamienia. W 1987 otrzymał tytuł docenta, natomiast w 1992 mianowany został profesorem sztuk plastycznych. W la-tach 1990–1996, 1999–2002 dziekan Wydziału Rzeźby macierzy-stej uczelni. Członek ZPAP oraz Rady Programowej CRP w Oroń-sku. Współautor (z Adamem Myjakiem) Kwadrygi na frontonie Te-atru Wielkiego w Warszawie. Twórczość w zakresie rzeźby, medalierstwa i rysunku. W swoich pracach artysta prowadzi indywidualne poszukiwania w temacie postaci ludzkiej, tworząc formy na granicy figury i abstrakcji. Prace Pastwy cechują się wielką sprawnością warsztatową uwidocznio-ną w finezji wykonywania bryły oraz odpowiednim doborze mate-riału (głównie kamień i drewno) i poszanowaniu natury.

28 29

Sławoj Ostrowski (1943)– Emeryt, 1990, drewno polichromowane

W latach 1963–1969 studiował na Wydziale Rzeźby PWSSP (obec-nie ASP) w Gdańsku. Dyplom uzyskał w pracowni prof. Alfreda Wi-śniewskiego w 1969 roku. Obecnie pełni funkcję dziekana Wydzia-łu Rzeźby w macierzystej uczelni. Twórczość w zakresie rzeźby, projektowania architektoniczno--rzeźbiarskiego oraz rzeźby pomnikowej. Artysta pracuje głównie w drewnie, ale też w kamieniu i brązie, rzeźbiąc kompozycje figu-ralne, torsy, popiersia, głowy i płaskorzeźby postaci w formie por-tretowej. Środkiem do uzyskania indywidualnego wyrazu modela staje się różnorodność przekształcanych, deformowanych form natury oraz wspólna wszystkim pracom, bez względu na materiał – polichromia. Portrety często ograniczają się do głowy z wyrazi-ście potraktowaną twarzą, bądź podkreślają jej wymowę ramio-nami albo nawet całym torsem. Niewielkie rzeźby są najczęściej transformacjami człowieka w ogóle oraz podobiznami osób z oto-czenia artysty. Poprzez prace rzeźbiarza przemawia głęboko w nich tkwiąca zaduma nad istnieniem i ludzką kondycją. Obserwując kształt prowadzi Ostrowski badanie fizjonomii w jej wewnętrznej formie, zajmuje się stanem świadomości obejmującej zjawiska in-telektualne i emocjonalne.

Antoni Janusz Pastwa (1944)– Pielgrzym, 1984/1985, drewno polichromowane

Absolwent Liceum Plastycznego w Kielcach. W latach 1964–1970 studiował na Wydziale Rzeźby w ASP w Warszawie, najpierw w pracowni prof. Mariana Wnuka, a później w pracowni prof. Sta-nisława Słoniny. Dyplom uzyskał w 1970 w pracowni prof. Bogda-na Chmielewskiego. W latach 1974–1981 był asystentem u prof. Słoniny. W 1980 roku został adiunktem. Od 1981 prowadził pra-cownię kamienia. W 1987 otrzymał tytuł docenta, natomiast w 1992 mianowany został profesorem sztuk plastycznych. W la-tach 1990–1996, 1999–2002 dziekan Wydziału Rzeźby macierzy-stej uczelni. Członek ZPAP oraz Rady Programowej CRP w Oroń-sku. Współautor (z Adamem Myjakiem) Kwadrygi na frontonie Te-atru Wielkiego w Warszawie. Twórczość w zakresie rzeźby, medalierstwa i rysunku. W swoich pracach artysta prowadzi indywidualne poszukiwania w temacie postaci ludzkiej, tworząc formy na granicy figury i abstrakcji. Prace Pastwy cechują się wielką sprawnością warsztatową uwidocznio-ną w finezji wykonywania bryły oraz odpowiednim doborze mate-riału (głównie kamień i drewno) i poszanowaniu natury.

30 31

Andrzej Pawłowski (1925–1986)– Manekin uszkodzony, 1964/1995, brąz

W latach 1945–1950 studiował na Wydziale Rzeźby i Wydziale Ar-chitektury Wnętrz ASP w Krakowie. Na początku lat 60. zorganizo-wał przy ASP Wydział Form Przemysłowych, na którym później był profesorem i dziekanem, aż do 1986. Był członkiem-założycielem Grupy Krakowskiej, a także Stowarzyszenia Projektantów Form Przemysłowych. Należał do ZPAP i ZPAF, uczestniczył w Międzyna-rodowej Radzie Stowarzyszeń Wzornictwa Przemysłowego (ICSID). Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Pol-ski (1976).Twórczość w zakresie malarstwa, rzeźby, fotografiki, filmu, archi-tektury wnętrz, wystawiennictwa, projektowania form przemy-słowych oraz metodyki projektowania. Artysta eksperymentujący, poszukujący nowych środków wyrazu dla artystycznych idei. Obok wzornictwa przemysłowego tworzył dzieła kinetyczne (tzw. kine-formy) oraz fotogramy wykonywane bez użycia kamery. Zajmował się również projektowaniem wystaw, aranżacją stałych ekspozycji muzealnych, m.in. w Muzeum Narodowym w Krakowie.

Adam Procki (1909–1990)– Znak czasu, 1974, drewno

W latach 1938–1939 studiował na Wydziale Rzeźby ASP w War-szawie, w pracowni prof. Tadeusza Breyera. Studia przerwane przez wojnę podjął ponownie w 1946 roku. Dyplom uzyskał w pra-cowni prof. Breyera w 1951 roku. Twórczość w zakresie rzeźby kameralnej i pomnikowej. Wymowa rzeźb Prockiego, uniwersalna w swojej problematyce, dotyczy tre-ści ogólnoludzkich: życie, śmierć, rozwój i trwanie. Od pierwszych akademickich prac utrzymanych w konwencji realistycznej prze-szedł artysta do kształtów uogólnionych do granic abstrakcji, sym-bolu. Chętnie pracował w twardych materiałach, jak granit, porfir, labrador. W latach 60. tworzył plastyczne cykle odnoszące się do dramatycznych przeżyć lat wojennych oraz prace będące symbo-lami procesu stawania się. Pod koniec lat 60. bryła rzeźbiarska, dotąd statyczna, uległa rozbiciu na rzecz dynamizowania kompo-zycji rytmicznymi płaszczyznami. W latach 70. zainteresował się pracą w drewnie, zwłaszcza twardym jak wiąz. Całą twórczość Prockiego, zarówno tę w kamieniu, jak i drewnie charakteryzuje dążenie do syntezy oraz rozwiązania eksponujące zwartość i archi-tektonikę rzeźbiarskiej bryły.

30 31

Andrzej Pawłowski (1925–1986)– Manekin uszkodzony, 1964/1995, brąz

W latach 1945–1950 studiował na Wydziale Rzeźby i Wydziale Ar-chitektury Wnętrz ASP w Krakowie. Na początku lat 60. zorganizo-wał przy ASP Wydział Form Przemysłowych, na którym później był profesorem i dziekanem, aż do 1986. Był członkiem-założycielem Grupy Krakowskiej, a także Stowarzyszenia Projektantów Form Przemysłowych. Należał do ZPAP i ZPAF, uczestniczył w Międzyna-rodowej Radzie Stowarzyszeń Wzornictwa Przemysłowego (ICSID). Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Pol-ski (1976).Twórczość w zakresie malarstwa, rzeźby, fotografiki, filmu, archi-tektury wnętrz, wystawiennictwa, projektowania form przemy-słowych oraz metodyki projektowania. Artysta eksperymentujący, poszukujący nowych środków wyrazu dla artystycznych idei. Obok wzornictwa przemysłowego tworzył dzieła kinetyczne (tzw. kine-formy) oraz fotogramy wykonywane bez użycia kamery. Zajmował się również projektowaniem wystaw, aranżacją stałych ekspozycji muzealnych, m.in. w Muzeum Narodowym w Krakowie.

Adam Procki (1909–1990)– Znak czasu, 1974, drewno

W latach 1938–1939 studiował na Wydziale Rzeźby ASP w War-szawie, w pracowni prof. Tadeusza Breyera. Studia przerwane przez wojnę podjął ponownie w 1946 roku. Dyplom uzyskał w pra-cowni prof. Breyera w 1951 roku. Twórczość w zakresie rzeźby kameralnej i pomnikowej. Wymowa rzeźb Prockiego, uniwersalna w swojej problematyce, dotyczy tre-ści ogólnoludzkich: życie, śmierć, rozwój i trwanie. Od pierwszych akademickich prac utrzymanych w konwencji realistycznej prze-szedł artysta do kształtów uogólnionych do granic abstrakcji, sym-bolu. Chętnie pracował w twardych materiałach, jak granit, porfir, labrador. W latach 60. tworzył plastyczne cykle odnoszące się do dramatycznych przeżyć lat wojennych oraz prace będące symbo-lami procesu stawania się. Pod koniec lat 60. bryła rzeźbiarska, dotąd statyczna, uległa rozbiciu na rzecz dynamizowania kompo-zycji rytmicznymi płaszczyznami. W latach 70. zainteresował się pracą w drewnie, zwłaszcza twardym jak wiąz. Całą twórczość Prockiego, zarówno tę w kamieniu, jak i drewnie charakteryzuje dążenie do syntezy oraz rozwiązania eksponujące zwartość i archi-tektonikę rzeźbiarskiej bryły.

32 33

Jacek Puget (1904–1977)– Głowa kobiety, nd., brąz

W latach 1921–1923 studiował w ASP w Krakowie, w pracowni prof. Xawerego Dunikowskiego, był również uczniem Henryka Ku-ny. W latach 1923–1925 uczył się rzeźby w atelier Émile-Antoine Bourdelle’a w Paryżu. Od 1939 roku członek Stowarzyszenia Arty-stycznego „Rzeźba”. Wykonywał projekty scenograficzne dla Te-atru Cricot. Laureat nagród, m.in. I nagroda za portret Stefana Ja-racza na II Ogólnopolskiej Wystawie Plastyki w Warszawie, nagro-da państwowa II stopnia (1952). Od 1945 roku profesor na Wy-dziale Rzeźby ASP w Krakowie. Twórczość w zakresie rzeźby portretowej. Pierwsze dojrzałe rzeź-by to studia animalistyczne, następne prace inspirowane m.in. sztuką staroegipską. Na indywidualny styl artysty składają się ta-kie cechy, jak scalona bryła, wyważona statyka, strukturalizm w portretach, wnikliwość psychologiczna i subtelny światłocień.

Stanisław Radwański (1941)– Teściowa, nd., marmur

Absolwent Liceum Plastycznego w Orłowie w Gdyni. Studiował w PWSSP (obecnie ASP) w Gdańsku. Dyplom uzyskał w pracowni rzeźby prof. Stanisława Horno-Popławskiego w 1968 roku. Od 1973 pracuje na macierzystej uczelni. W latach 1981–1983 był prodziekanem, w latach 1983–1987 i 1987–1990 dziekanem Wy-działu Rzeźby. Od roku 1990 do 1996 pełnił funkcję rektora. Profe-sor, kierownik Katedry Rzeźby na Wydziale Rzeźby. Twórczość w zakresie rzeźby monumentalnej i kameralnej oraz malarstwa. Zrealizował rzeźby plenerowe w Kościerzynie, Lubli-nie, Ostromecku, Avallon i Oleron we Francji oraz rzeźby dla Ope-ry Bałtyckiej w Gdańsku Wrzeszczu i Filharmonii Pomorskiej im. Ignacego Jana Paderewskiego w Bydgoszczy (1984). Jest również autorem pomników: Jacka Malczewskiego w Radomiu (1984), Ka-rola Marcinkowskiego w Poznaniu (2005), Jana Pawła II w Toruniu (2007) i innych. W twórczości artysty widoczna jest predylekcja do dialogu z tradycją. Przybiera to formy różnorakie – od dwugłosu odwiecznie przewijających się w sztuce wątków: klasycznego i ekspresyjnego, po nowe interpretacje stylów historycznych, prze-puszczonych przez filtr współczesności i własnej wrażliwości.

32 33

Jacek Puget (1904–1977)– Głowa kobiety, nd., brąz

W latach 1921–1923 studiował w ASP w Krakowie, w pracowni prof. Xawerego Dunikowskiego, był również uczniem Henryka Ku-ny. W latach 1923–1925 uczył się rzeźby w atelier Émile-Antoine Bourdelle’a w Paryżu. Od 1939 roku członek Stowarzyszenia Arty-stycznego „Rzeźba”. Wykonywał projekty scenograficzne dla Te-atru Cricot. Laureat nagród, m.in. I nagroda za portret Stefana Ja-racza na II Ogólnopolskiej Wystawie Plastyki w Warszawie, nagro-da państwowa II stopnia (1952). Od 1945 roku profesor na Wy-dziale Rzeźby ASP w Krakowie. Twórczość w zakresie rzeźby portretowej. Pierwsze dojrzałe rzeź-by to studia animalistyczne, następne prace inspirowane m.in. sztuką staroegipską. Na indywidualny styl artysty składają się ta-kie cechy, jak scalona bryła, wyważona statyka, strukturalizm w portretach, wnikliwość psychologiczna i subtelny światłocień.

Stanisław Radwański (1941)– Teściowa, nd., marmur

Absolwent Liceum Plastycznego w Orłowie w Gdyni. Studiował w PWSSP (obecnie ASP) w Gdańsku. Dyplom uzyskał w pracowni rzeźby prof. Stanisława Horno-Popławskiego w 1968 roku. Od 1973 pracuje na macierzystej uczelni. W latach 1981–1983 był prodziekanem, w latach 1983–1987 i 1987–1990 dziekanem Wy-działu Rzeźby. Od roku 1990 do 1996 pełnił funkcję rektora. Profe-sor, kierownik Katedry Rzeźby na Wydziale Rzeźby. Twórczość w zakresie rzeźby monumentalnej i kameralnej oraz malarstwa. Zrealizował rzeźby plenerowe w Kościerzynie, Lubli-nie, Ostromecku, Avallon i Oleron we Francji oraz rzeźby dla Ope-ry Bałtyckiej w Gdańsku Wrzeszczu i Filharmonii Pomorskiej im. Ignacego Jana Paderewskiego w Bydgoszczy (1984). Jest również autorem pomników: Jacka Malczewskiego w Radomiu (1984), Ka-rola Marcinkowskiego w Poznaniu (2005), Jana Pawła II w Toruniu (2007) i innych. W twórczości artysty widoczna jest predylekcja do dialogu z tradycją. Przybiera to formy różnorakie – od dwugłosu odwiecznie przewijających się w sztuce wątków: klasycznego i ekspresyjnego, po nowe interpretacje stylów historycznych, prze-puszczonych przez filtr współczesności i własnej wrażliwości.

34 35

Adolf Ryszka (1935–1995)– Sarkofag I (Wenecki), 1982/2006, brąz

W latach 1957–1962 studiował w ASP w Warszawie. Dyplom uzy-skał w pracowni prof. Jerzego Jarnuszkiewicza w 1963 roku. Czło-nek Europejskich Sympozjonów Rzeźbiarskich, a później członek Zarządu tego stowarzyszenia. Od roku 1983 kierował Zakładem Rzeźby na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu.Twórczość w zakresie realizacji pomnikowych i plenerowych (w Japonii, Danii, Kanadzie), rzeźby kameralnej oraz medalierstwa. Większość jego prac cechuje skłonność do rozwijania form w sze-regach tematycznych, skupiających uwagę nad życiem i śmiercią, trwaniem i przemijaniem, przejawiających się w zderzeniach tego, co naturalistyczne z tym, co płynne i nieokreślone. Artysta praco-wał cyklami na przemian w różnych okresach swojej twórczości, w różnych materiałach (cykle: Pablo Casals, Sarkofagi, Hełmy i inne). Często posługiwał się zabiegiem roztapiania wizerunku postaci w bezkształtnej bryle, poszukując formy człowieka. Z rzeźb Ryszki emanuje filozoficzna zaduma, ale też poetycko-metaforyczny kli-mat, zdyscyplinowanie konstrukcyjne połączone z liryzmem. Większość prac cechuje malarskość, rozwibrowanie powierzchni, jedynie w monumentalnych rzeźbach plenerowych artysta kon-centruje się niemal wyłącznie na czysto konstruowanej bryle.

Gustaw Zemła (1931)– Ujarzmiony, 1989, brąz

W latach 1952–1958 studiował w warszawskiej ASP, początkowo w pracowni prof. Ludwiki Nitschowej, od III roku w pracowni prof. Franciszka Strynkiewicza. Od 1958 do 2002 roku związany z ma-cierzystą uczelnią, pełniąc kolejno funkcję dziekana na Wydziale Rzeźby, prorektora, profesora zwyczajnego. Otrzymał wiele na-gród i wyróżnień za sztukę oraz odznaczeń: Nagrodę Państwową I stopnia (1980), Krzyż Oficerski Kawalerów Maltańskich (1990), Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1995), Oficerski Krzyż Zasługi – Peru (1999), Nagroda im. bł. Brata Alber-ta za figurę Chrystusa w Kościele w Mistrzejowicach (1984).Twórczość w zakresie rzeźby pomnikowej, plenerowej i kameral-nej. Działalność rzeźbiarską Zemły charakteryzuje bardzo silne po-czucie dramatyzmu oraz metaforyczność i symboliczny charakter formy. Artysta tworzy prace o tematyce martyrologicznej i sakral-nej. Znany jest przede wszystkim jako autor monumentalnych po-mników, m.in. Powstańców Śląskich w Katowicach (1967) – reali-zacji uważanej za jeden z najwybitniejszych przykładów rzeźby po-mnikowej. Dynamiczna, monumentalna forma, przypominająca szarpane wiatrem flagi lub draperie, jest personifikacją trzech ko-lejnych Powstań Śląskich.

34 35

Adolf Ryszka (1935–1995)– Sarkofag I (Wenecki), 1982/2006, brąz

W latach 1957–1962 studiował w ASP w Warszawie. Dyplom uzy-skał w pracowni prof. Jerzego Jarnuszkiewicza w 1963 roku. Czło-nek Europejskich Sympozjonów Rzeźbiarskich, a później członek Zarządu tego stowarzyszenia. Od roku 1983 kierował Zakładem Rzeźby na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu.Twórczość w zakresie realizacji pomnikowych i plenerowych (w Japonii, Danii, Kanadzie), rzeźby kameralnej oraz medalierstwa. Większość jego prac cechuje skłonność do rozwijania form w sze-regach tematycznych, skupiających uwagę nad życiem i śmiercią, trwaniem i przemijaniem, przejawiających się w zderzeniach tego, co naturalistyczne z tym, co płynne i nieokreślone. Artysta praco-wał cyklami na przemian w różnych okresach swojej twórczości, w różnych materiałach (cykle: Pablo Casals, Sarkofagi, Hełmy i inne). Często posługiwał się zabiegiem roztapiania wizerunku postaci w bezkształtnej bryle, poszukując formy człowieka. Z rzeźb Ryszki emanuje filozoficzna zaduma, ale też poetycko-metaforyczny kli-mat, zdyscyplinowanie konstrukcyjne połączone z liryzmem. Większość prac cechuje malarskość, rozwibrowanie powierzchni, jedynie w monumentalnych rzeźbach plenerowych artysta kon-centruje się niemal wyłącznie na czysto konstruowanej bryle.

Gustaw Zemła (1931)– Ujarzmiony, 1989, brąz

W latach 1952–1958 studiował w warszawskiej ASP, początkowo w pracowni prof. Ludwiki Nitschowej, od III roku w pracowni prof. Franciszka Strynkiewicza. Od 1958 do 2002 roku związany z ma-cierzystą uczelnią, pełniąc kolejno funkcję dziekana na Wydziale Rzeźby, prorektora, profesora zwyczajnego. Otrzymał wiele na-gród i wyróżnień za sztukę oraz odznaczeń: Nagrodę Państwową I stopnia (1980), Krzyż Oficerski Kawalerów Maltańskich (1990), Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1995), Oficerski Krzyż Zasługi – Peru (1999), Nagroda im. bł. Brata Alber-ta za figurę Chrystusa w Kościele w Mistrzejowicach (1984).Twórczość w zakresie rzeźby pomnikowej, plenerowej i kameral-nej. Działalność rzeźbiarską Zemły charakteryzuje bardzo silne po-czucie dramatyzmu oraz metaforyczność i symboliczny charakter formy. Artysta tworzy prace o tematyce martyrologicznej i sakral-nej. Znany jest przede wszystkim jako autor monumentalnych po-mników, m.in. Powstańców Śląskich w Katowicach (1967) – reali-zacji uważanej za jeden z najwybitniejszych przykładów rzeźby po-mnikowej. Dynamiczna, monumentalna forma, przypominająca szarpane wiatrem flagi lub draperie, jest personifikacją trzech ko-lejnych Powstań Śląskich.

36 37

OrganizatorzyUniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Katedra Gospodarki i Administracji PublicznejFundacja Gospodarki i Administracji PublicznejCentrum Rzeźby Polskiej w Orońsku

WystawaWSPÓŁCZESNA RZEŹBA POLSKAPrace ze zbiorów Centrum Rzeźby Polskiej w OrońskuSala Wystawowa, Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie24 lutego - 7 kwietnia 2011 r.Kurator: Jarosław PajekAranżacja: Jarosław Pajek

KatalogTeksty: Anna PodsiadłyFotografie: Jan GaworskiOpracowanie redakcyjne: Monika Bartoszek, Halina GajewskaCentrum Rzeźby Polskiej w Orońsku

WydawcaUniwersytet Ekonomiczny w Krakowieul. Rakowicka 2731-510 Krakówwww.uek.krakow.pl

Materiały do folderu zapewniłoCentrum Rzeźby Polskiej w Orońskuul. Topolowa 126-505 Orońskotel. + 48 48 618 45 16, fax + 48 48 618 44 70www.rzezba-oronsko.pl

Projekt, skład i drukPRESSPRINT Piotr Góral29-100 Włoszczowaul. Partyzantów 107tel. 693 03 22 11

36 37

OrganizatorzyUniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Katedra Gospodarki i Administracji PublicznejFundacja Gospodarki i Administracji PublicznejCentrum Rzeźby Polskiej w Orońsku

WystawaWSPÓŁCZESNA RZEŹBA POLSKAPrace ze zbiorów Centrum Rzeźby Polskiej w OrońskuSala Wystawowa, Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie24 lutego - 7 kwietnia 2011 r.Kurator: Jarosław PajekAranżacja: Jarosław Pajek

KatalogTeksty: Anna PodsiadłyFotografie: Jan GaworskiOpracowanie redakcyjne: Monika Bartoszek, Halina GajewskaCentrum Rzeźby Polskiej w Orońsku

WydawcaUniwersytet Ekonomiczny w Krakowieul. Rakowicka 2731-510 Krakówwww.uek.krakow.pl

Materiały do folderu zapewniłoCentrum Rzeźby Polskiej w Orońskuul. Topolowa 126-505 Orońskotel. + 48 48 618 45 16, fax + 48 48 618 44 70www.rzezba-oronsko.pl

Projekt, skład i drukPRESSPRINT Piotr Góral29-100 Włoszczowaul. Partyzantów 107tel. 693 03 22 11

38