CMYK

Botim i shoqatave mjedisore “Ekolëvizja” Nr. 155, viti i nëntë i botimit, 29 SHTATOR 2012 Çmimi: 40 LEKË

www. ekolevizja. orgwww. myabcal. org

Lexo fq. 2

Me nisjen e vitit të ri shkollor, grupimiEkolëvizja ka rifilluar dhe vazhdon vëniennë jetë të projektit COMBI, “ Shqipëria imee pastër dhe e bukur “. Ky projektfinancohet nga Unicef në Tiranë dhe kapër qëllim edukimin e sjelljes pro-aktivendaj mjedisit tek fëmijet.

40 shkolla 9-vjeçare në Tiranë,Shkodër, Lezhë, Durres e Korçë, pasi kanëmbaruar projektin vazhdojnë të jenë tëpërfshira në për një mjedis t e pastër dukembledhur mbeturinat plastike dhe qeset tëcilat dërgohen në fabrikat e riciklimit. Pesë5 shkolla të Shkodres janë model nëmbledhjen e plastikës dhe ruajtjen emjedisit.

Projeti vazhdon me shkollat 9-vjeçaretë Fierit e të Vlorës.

INSTITUCIONET TERESPEKTOJNE PLOTESISHT

DHE TE ZBATOJNE MIRELEGJISLACIONIN SHQIPTAR

Përgjigje e ambasadorit të BE-së në vendin tonë,z. Ettore Sequi, ndaj letrës së Forumit për Mbrojtjene Trashëgimisë Kulturore, Grupimit Ekolevizja,Forumit të Mendimit të Lirë, Shoqatës së Arkitektëvetë Shqipërisë dhe Qendrës Shqiptare të Trashëgimisëpër problemet e dëmtimit të Parkut të Tiranës. SEQUI:Eshtë përgjegjësia e Ministrisë së Transporteve dheMirëmbajtjes së Rrugëve, Bashkisë së Tiranës,Drejtorisë së Rrugëve Rurale, dhe institucioneve tëtjera të përfshira që të respektojnë plotësisht dhe tëzbatojnë mirë legjislacionin shqiptar.

Në Tiranë për këtë ditë, me mbështetjen eAmbasadës së BE-së dhe të Ministrisë së Mjedisitdhe shoqërisë civile, u zhvilluan një sërëveprimtarish për ndërgjegjësimin e publikut ndajndotjes që i shkaktohet mjedisit nga përdorimi iautomjeteve. Në to kanë marrë pjesë edhe kreu idiplomacisë së BE në Tiranë, Ettore Sequi, zv.Ministri i Mjedisit z. Taulant Bino, zv. Ministrja eArsimit z. Nora Malaj, nxënës, veprimtarë mjedisorëdhe organizata të shoqërisë civile.

AMBALAZHET DHE MBETJET E TYRE Nga Dorina IDRIZI

Këshilli i Ministrave në mars të ketij viti ka miratuarpropozimin e Ministrisë së Mjedisit, Pyjeve dheAdministrimit të Ujërave projektin “Ambalazhet dhe mbetjete tyre”. Ky vendim parashikon ndalimin e prodhimit,hedhjen në treg dhe importimin e qeseve plastike tëpabiodegradueshme nga të gjithë operatorët ekonomikëduke filluar nga shtatori i vitit 2012.

“PLANETI-PLASTIKE”NE AKADEMINE MARUBI

Nga Alisa Peçi

UNICEF në bashkëpunim me shoqatën “Ekolëvizja”,organizuan për projektin “Shqipëria ime e pastër dhe ebukur “, pjesëmarrjen e dy klasave, një klase fillore tëshkollës “Andon Xoxa”, Fier, dhe një klase të gjimnazit“Ismail Qemali”, Tiranë, për të parë filmin. Pas transmetimittë filmit, anëtarët e panelit prezantues dhanë mendimet etyre mbi të.

DITA BOTERORE PA MAKINA 2012LE TE JEMI EVROPIANE !

Lexo fq. 4

Lexo fq. 5Lexo fq. 3

EDUKIMI MJEDISOR SOTSIGURON TE ARDHMEN

2

Tirana. 12 september 2012Subject: Information on the

situation regarding the protectionof Tirana Park

Reference: Your letter of 9August

Dear Sirs, Thank you for your letter,

which you provide informationabout the situation regardingprotection of Tirana related legalissues, the role of civil societythe reactions of the authorities.

The EU Delegation toAlbania pays great attention tothe issue of environmentalprotection.

The European Commission’sannual Progress Reportsanalyze in detail the state of playregarding the environment inAlbania and the EuropeanUnion greatly values the role ofcivil society groups in this field.The 2012 Progress report onAlbania will be published in earlyOctober.

The The European Unionemphasizes the necessity for the

Tirane, 12 shtator 2012Të nderuar Zotërinj, Ju falenderoj për letrën kuofroni informacion mbi situatëne mbrojtjes së Parkut tëTiranës, mbi problemet ligjoreme të, rolin e shoqërisë civiledhe reagimet e autoriteteve.Delegacioni i BE-së nëShqipëri i kushton vëmendje tëveçantë problemit të mbrojtjessë ambjentit.

Raportet vjetore të Progresitnga Komisioni Europiananalizojnë me hollësi situatën embrojtjes së ambjentit nëShqipëri, dhe BE-ja vlerësonrolin e luajtur nga shoqëriacivile në këtë drejtim. Raporti iProgresit për vitin 2012, përShqipërinë, do të publikohet nëfillim të tetorit. BE thekson nevojën përrespektimin e plotë dhe zbatimine legjislacionit. Në fushën embrojtjes së ambjentit, BE-jaka këshilluar qeverinëshqiptare që të aprovojëlegjislacion të harmonizuar meligjet e BE-së në fushën endërtimit të rrugëve, të

Ne hartimin e Draft Planitrregullues të Tiranës, eshteparashikuar që gjithë metropolii Tiranës, nga 850 mijë banorëqë është sot te kaloje, 1 milionëbanore, ndërkohë që vetë qytetii Tiranës parashikohet që nga600 ne 650 mijë që është sot,do të shkojë ne rreth 800 tek850 mijë banorë Ky Plan ka nëthemel të tij parime të forta tërespektimit të pronës private,

Natyra shqiptare është ebegatë. Në biodiversitetin e saj karreth 3200 specie bimësh. Drurëdhe shkurre, si pjesa me erëndësishme e kësaj flore, perbehet nga rreth 350 llojekryesore vendase. Ky “thesar igjelbër” na shërben jo vetëm ne,

por dhe brezave të ardhshëm.Por në vendin tonë janë

shpyllëzuar qindra ha pyje,kryesisht në ultësirën Bregdetare,në pjesën kodrinore, për të hapurtoka bujqësore e pemëtore. Sotkemi shumë pak pyje natyrore nëlaguna. Së bashku me pyjet uzhduken mjaft drurë e kafshë mevlera tipike për këto ekosisteme tëlagura. Në zonat kodrinore, memijëra ha dushkaja u shpyllëzuanapo u degraduan. Tokat bujqësore

transparencës ndaj qytetarëvedhe të respektit ndaj ambjentit.Por është përgjegjësia eMinistrisë së Transporteve dheMirëmbajtjes së Rrugëve,Bashkisë së Tiranës, Drejtorisësë Rrugëve Rurale, dheinstitucioneve të tjera tëpërfshira që të respektojnëplotësisht dhe të zbatojnë mirëlegjislacionin shqiptar. Por, kiniparasysh se Delegacioni iBashkimit Europian në Shqipëri

nuk ka mandat të ndërhyjë nëraste konkrete. Megjithatë Delegacioni i BE-së vazhdon të monitorojë meshumë vëmendje zhvillimet nëfushën e mbrojtjes së ambjentit,dhe vazhdon të punojë si nënivelin politik dhe duke ofruarndihmë financiare tëkonsiderueshme (ndihmafinanciare e BE-së për këtësektor, e dhënë 5 vitet e fundit,shkon rreth 115 milion EUR).Në këtë kontekst letra juajështë shumë e dobishme dhe emirëpritur.

I juaji sinqerisht, Ettore Sequi

në këto zona, të krijuara ngashpyllëzimet prej rreth 150 mijë ha,sot janë braktisur e janë kthyer nëvatra të fuqishme erozioni.Gërryerja e tokës në pjesënqendrore të vendit është ndërproblemet më shqetësuese, pasipeizazhet pyjore janë mjaft tëdegraduara.

Botimi i librit “Pylli dhe njeriu“, me autorë Mehmet Metaj, HakiZoto e Gjon Fierza, synon t’u vijënë ndihmë gjithë atyre që duan tëdinë e të kenë njohuri për pyllin edobitë e tij, nxënësve, fermerëve,punonjësve të bujqësisë epylltarisë dhe gjithkujt në qytet efshat që do të dijë për dobitë epyjeve, të gjithë atyre që mund tëkontribuojnë në përmirësimin etyre. Aty jepen në bazë tëpraktikës sonë pyjore dhe të asajbotërore disa njohuri elementare,por edhe shkencore bashkëkohorepër lindjen, zhvillimin, ruajtjen,mbarështimin, biologjinë dheekologjinë e pyllit. Të gjitha këtodo të kontribuojnë për edukiminekologjik të shoqërisë e sidomosspecialistëve të kësaj fushe.Synohet të bëhet më indërgjegjshëm e i kulturuaropinioni publik për qëndrim më tëdrejtë ndaj kësaj pasurie.

Ky botim u realizua në kuadërtë zbatimit te “Projekti i zhvillimittë burimeve natyrore” mbeshturdhe nga Qendra Rajonale eMjedisit (REC).

Konsultime Publike për PlaninUrbanistik të Tiranës

KULTURE EKOLOGJIKE

“PYLLI DHE NJERIU”Pyjet janë burim jete. Sot,

njerëzit po bëhen gjithnjë e më tëinteresuar për të ditur më shumërreth marrëdhënieve të tyre menatyrën. Ata janë të shqetësuarveçanërisht për vendin që do tëzërë pylli në mjedisin e tyre jetësor.Konflikti midis nevojave tënjerëzve e pyjeve vjen duke u rritur.Shqetësimi serioz për dëmtiminmasiv të pyjeve tropikalë, u bështysa kryesore për KonferencënNdërkombëtare në Rio deZhaneiro (Argjentinë) më 1992,konferencë e fokusuar tek mbrojtjae mjedisit në përgjithësi dhe tëpyjeve si pjesë kryesore e tij.

Shume nisma për ruajtjen epyjeve dhe të natyrës nëpërgjithësi, janë ndërmarrë ngashumë vende e qeveri, në mbarëbotën. Synimi kryesor ështëharmonizimi dhe bashkëjetesa enjeriut me natyrën, me pyjet. Njeriut’i shfrytëzojë dobitë e pyjeve nëmënyrë që të mos cënojë tëardhmen e tyre, duke garantuarkështu të ardhmen dhe begatinë ebrezave që vijnë. Rrugët për arritjene këtij synimi janë të shumta, si:përmes edukimit mjedisor tëfëmijëve, në familje e në shkollë;përmes ngritjes së vetëdijespublike të njerëzve; përmesveprimeve konkrete të ruajtjes embjelljes së drurëve pyjorë rrethvendbanimit tonë, anës rrugëve,në vendet e zhveshura, të pjerrëtae të gërryera nga erozioni, etj.

VENDI DATA ORA 1 Shkolla 9-Vjeçare ''1 Maji'' 8 Tetor 18:00 2 Universiteti i Sporteve 10 Tetor 18:00 3 Shkolla e Mesme ''Myslym Keta'' 12 Tetor 18:00 4 Shkolla e Mesme ''Aleks Buda'' 14 Tetor 18:00 5 Shkolla 9-Vjeçare ''Hasan Prishtina'' 17 Tetor 18:00 6 Kinoklubi Qyteti Studenti 19 Tetor 18:00

mjedisit dhe zhvillimit ekonomik.Me këtë Plan rivendosethierarkia e strukturës urbaneqë nis nga blloku, kuparashikohen 600 të tillë,kompleksi avancon me lagjetdhe përmbyllet me njësitëadministrative. Plani ipërgjithshëm vazhdon tinënshtrohet një konsultimitintensiv me banoret ekryeqytetit dhe grupet einteresit.

full respect for andimplementation of legislation. inthe area of environmentalprotection, the European Unionhas advised the government ofAlbania to adopt legislationensuring alignment with EUstandards regarding roadconstruction, transparencytowards citizens and respecttowards the environment.

However, it is the

responsibility of Ministry ofTransport and Public Works, theMunicipality of Tirana, the RuralRoad Directorate and the otheractors involved to fully respectand properly implementAlbanian legislation. Please also

BASHKIMI EVROPIANDELEGACIONI NE SHQIPERI

Shefi Delegacionit

EUROPEAN UNIONDELEGATION TO ALBANIAThe Head of Delegation

SEQUI : Eshtë përgjegjësia e Ministrisë sëTransporteve dhe Mirëmbajtjes së Rrugëve,Bashkisë së Tiranës, Drejtorisë së Rrugëve

Rurale, dhe institucioneve të tjera tëpërfshira që të respektojnë plotësisht dhe të

zbatojnë mirë legjislacionin shqiptar.

note that the Delegation of theEuropean Union to Albania hasno mandate to intervene inindividual cases.

Nonetheless, the EUDelegation continues to followdevelopments in environmentalprotection very closely, and towork both at political level andthrough very substantialfinancial support (EU financialassistance in this sector in the

last five years amounts to about115 million EUR). in that contextyour letter is most useful andwelcome.

Yours sincerely,Ettore SequiAmbassador

3

Nga Rita STRAKOSHA, Alisa PEÇI

Në kuadër të javësndërkombëtare të të drejtave tënjeriut, Akademia e Filmit“Marubi” transmetoi në datën 26

shtator filmin “Planeti Plastikë”.Filmi, prodhim i “Neue SentimentalFilm”, me producent WernerBoote, tregon ndikimin e madh qëka plastika në jetën e përditshme,pasojat e rënda mjedisore që ajosjell dhe përpjekjet për ti pakësuarkëto pasoja mjedisore.

UNICEF në bashkëpunim meshoqatën “Ekolëvizja”, organizuanpër projektin “Shqipëria ime epastër dhe e bukur “, shikimin efilmit “Planeti Plastik” nga dy klasa,një klasë fillore e shkollës “AndonXoxa”, Fier, dhe një klasë egjimnazit “Ismail Qemali”, Tiranë.Pas transmetimit të filmit, anëtarëte panelit prezantues dhanëmendimet e tyre mbi të.

Përfaqësuesi i UNICEF-it, Z.Palm, deklaroi se nga filmi kuptoise plastika mund të kthehet nëproblem nëse nuk menaxhohet siduhet. Në një vizitë të tij në Kepine Rodonit para disa javësh vuri rendotjen e madhe të atjeshme ngaplastika. “Kaq shumë kishte, saqënuk mund të gjenin një vend përtë shtrirë peshqirin. Në këtë zonëplastika vjen nga deti dhe ngaprurjet e lumenjve. Mund të moshedhim shishet në rrugë, por tigrumbullojmë për trajtim të

Në 26 Shtator rreth 30 fëmijë tëshkollës fillore “Andon Xoxa”,Fier, shoqëruar nga koordinatorjae projektit “COMBI”, Mirela Emiri,vizituan fabrikën e riciklimit të“Everest IE” sh.p.k., nëautostradën Tiranë-Durrës. Kjovizitë u mundësua nga projekti“COMBI” dhe synonte të mësontefëmijët për teknologjinë e riciklimittë plastikës.

Fabrika “Everest” është eçertifikuar sipas standarteve ISO9001:2008 dhe është pjesë eShoqatës Europiane të Ricikluesvetë Plastikës si dhe ShoqatësShqiptare të Ricikluesve. Ajoështë e specializuar për riciklimine plastikave PET (polietilenit).

Fëmijët përpara vizitës kishinparë filmin “Planeti Plastik” dheishin mjaft të prekur nga çfarë

mësuan për ndotjen e madhe ngaplastika dhe problemetshëndetësore që ajo shkakton.

Prandaj ishin mjaft kuriozë se sifabrika e riciklimit I shfrytëzonmbetjet plastike.

NJE VIZITE NE FABRIKEN E RICIKLIMIT Fëmijët u njohën me proçesin

teknologjik të riciklimit të plastikësnga administratori I saj, z. VullnetHaka.

Sipas shpjegimeve të tij mbetjetgrihen, pastaj lahen, u reduktohetlagështira dhe pastaj kalojnë nëproçesin e shkrirjes në temperatura200-250oC, temperatura në të cilatruhet e paprekur struktura ematerialit që riciklohet.

Nga uji i përdorur në fabrikënë proçesin teknologjik një pjesëe konsiderueshme ripërdoret,ndërsa pjesa tjetër pasi kalon nëproçesin e dekantimit dhe filtrimitderdhet në rrjetin e ujërave. Meqëgjithë proçesi zhvillohet nëpraninë e ujit, emetime në ajër nukka.

Z. Haka u shpjegoi fëmijëve sesi granulati I përfituar shërben si

lëndë e parë për fabrikat eprodhimit të artikujve prej plastikesi qese të zeza, plastmas serash,tuba uji etj.

Shkolla “Andon Xoxa” ështënjë nga shkollat e Fierit që po merrpjesë në projektin “COMBI”,Shqipëria Ime e Pastër dhe e Bukur.Fëmijët çdo të hënë grumbullojnëmbetjet plastike të riciklueshme(kryesisht shishe) të familjes dheI dorëzojnë në shkollë, nga ku këtomerren prej ricikluesve dhe çohennë fabrikat më të afërta të riciklimittë plastikës.

Kjo vizitë u shërbeu fëmijëvetë mësojnë se si shishet plastiketë mbledhura prej tyreshndërrohen në produkte tëdobishme për të gjithë, dukekontribuar në të njëjtën kohë qëambjenti të mbahet i pastër.

“PLANETI-PLASTIKE “ NE AKADEMINE MARUBImëtejshëm. Mesazhi im: mund tëndihmojnë të gjithë, mësuesit,nxënësit, politikanët, që mjedisi tëbëhet më i pastër. ”-tha zoti Palm.

Më pas Z. Xhemal Mato ja dhafjalën ambasadorit hollandez, Z.De La Beij. Ambasada hollandezeka 5-6 vjet që financon projekte përmbajtjen e pastër të ambjentit.Ambasadori hollandez foli përpërpjekjet e Hollandës për tëmenaxhuar sa më mirë mbetjet.

Hollanda është një vend mesipërfaqe sa të Shqipërisë, pornëse Shqipëria ka 3 milion banorë,Hollanda ka 17 milion. Kështu qënatyrshëm problemi i mbetjeve nëHollandë kërkon më shumëmenaxhim. Prandaj hollandezët popërpiqen të gjejnë mënyra të rejatë menaxhimit të mbetjeve.Strategjia e re e menaxhimit të

mbetjeve në Hollandë kërkon qëproduktet që në prodhim tëdizenjohen të tilla që të jenë tëriciklueshme. “Psh. nëse këpucëtplastike i keni Nikei, kjo ndërmarrjenë të ardhmen parashikon tëprodhojë këpucë nga plastikë ericikluar dhe ju fare mirë mund tëvishni këpucë të tilla. Bluzatgjithashtu do të prodhohen ngamateriale të ricikluara. Po krijohetnjë model i ri biznesi. Ju do të jenisipërmarrësit e rinj që do tëtransformoni ekonominë. Në jetëne përditshme mund të arrijmëshumë. Psh. nëse përdorim çantëntonë gjatë pazarit, mund tëkursejmë dhe 16 qese në javë. Nenë Hollandë shkojmë në pazar mebiçikleta dhe përdorim çantat tonapër blerjet”-tha Z. De La Beji.

“Shqipëria aspiron të bëhetvend anëtar i BE-së, prandaj edhenë sjelljen tonë duhet të bëhemimë europianë, duke respektuar mëshumë ambjentin. ” - tha Z. Mato.Po ashtu edhe përfaqësuesi i BE-së, Z. Avignon, u shpreh përtronditjen që ndjen sa herë shikonfilmin “Planeti Plastikë”, sepse

rrëfenjat e filmit janë realitet nëshumë vende në të gjithë botën.Z. Avignon tregoi se edhe ai kavënë re ndotjen e madhe tëplazheve nga plastika, mbetje tëkrijuara nga pak nga gjithsecili. Aitheksoi se gjithkush mund tëkontribuojë në riciklimin dheripërdorimin e plastikës. Përriciklimin ka nevojë dhe për fabrika

riciklimi, një sektor në rritje nëShqipëri, i cili, Z. Avignonshpreson të rritet më tej. Në Suedipsh. ka kërkesë të lartë përimportimin e mbetjeve për gjenerimenergjie. “Jeni dakort të mblidhni

mbetjet plastike ti çojmë nëSuedi?-pyeti Z. Avignon nxënësite pranishëm. Shumë nxënës nësallë ishin dakort.

Në vijim e morën fjalënpjesëmarrës të tjerë në sallë. Z.Mirela Emiri, koordinatorja eprojektit “COMBI” në rrethin eFierit, përcolli shpresat e saj që kyedukim që fëmijët po marrin sot, tushërbejë në të ardhmen.“Ndryshime po shikohen që sot.Psh. buka po shërbehet në letërnë pikat tregëtare, dhe kjo mundtë konsiderohet si një fitore e vogëlpër ambjentalistët. Shpresojmë qënë të ardhmen të përdorim çantatshumëpërdorimshme në vend tëqeseve njëpërdorimshe” tha Z.Emiri. Rajmonda, lektore nëUniversitetin Europian, solli sishembull pozitiv praktikën eperiudhës së para viteve 90, kurnë qytete kishte pika grumbullimitë qelqit dhe letrës. Nisur nga kjopërvojë, fare mirë sot ndërmarrjetë interesuara mund të ngrenë pikagrumbullimi për plastikën, ku

qytetarët mund të shesin mbetjetplastike.

Ambjentalisti Sazan Guri, upërqëndrua në anën praktike tëproblemit, duke u dhënë disakëshilla fëmijëve. “Para se të bësh

mbetje, mendo, duhet bërë apo jo.Pastaj mendo të pakësosh sa mëshumë mbetjet. Pastaj mendo tëriciklosh. Detyro prindin tigrumbullojë plastikat më vete.Plastika është prej nafte, materialimë i rrezikshëm. Plastika nuk duhetlënë në diell, në frigorifer. Sa sillnipije në shishe plastike në shtëpi,hidhini në qelq. ”-tha ndër të tjeraZ. Guri.

Duke ju rikthyer temës Z. DeLa Beij, theksoi se plastika ka dheanë pozitive. Per shembulltelefonat, syzet, sendet e përdorimittë përditshëm janë prej plastike,dhe këto na rrisin mirëqënien.Këshilla e tij për nxënësit ishte:“Nëse keni telefon I-phone 4 dhedoni të blini modelin më të fundit,mendoni fillimisht a kenimegjithmend nevojë për modeline ri? Nëse keni nevojë, dërgojenimodelin e vjetër në një vendriciklimi. Mos prisni nga të tjerët,filloni ju të parët”, ishte mesazhi iz. De La Beij, për të pranishmit nësallë.

DICI

FOT

FOTO PL

FOTO

Z. Palm, përfaqësues i UNICEF në Shqipëri në premierën e filmit“Planeti plastik”

Pas premierës u zhvilluan diskutimet e u dhanë përshtypjet mbifilmin

Kuadër nga fimi i Werner Boote

Fëmijët e shkollës shkollës fillore “Andon Xoxa”, Fier, nëfabrikën e riciklimit të “Everest

4

Në periudhën 16-22 Shtator tëçdo viti, me nismën e BashkimitEuropian, organizohet “JavaEuropiane e Qarkullimit”, e cilafinalizohet me datën 22 Shtator, me

ditën “Në qytet pa makinën time”.Kjo nismë europiane e kazanafillën në Francë në 1998. Udeshën vetëm katër vjet që ajo të

bëhej një nga manifestimet mepërfshirjen më të madhe në fushëne mbrojtjes së mjedisit. Qëllimi inismës evropiane është pikërishtndërgjegjësimi për ndërmarrjen epolitikave të sukseshme urbanenga vendimamrrësit për tëmundësuar rritjen e vëllimit tëtransportit me mjete miqësore me

Nga Petro Kutulla,koordinator i projektit

COMBI, Vlorë

Në kuadër të projektit“Shqipëria ime e pastër dhe ebukur “, mbështetur ngaUNICEF, organizuar nga DARVlorë, nën moton “Në qytet pamakinen time” mbi 400 nxënës,prindër dhe mësues janë bërëpjesë e garës me biçikleta nëqytetin e Vlorës, nëbashkëpunim me shkollën “LefSallata” si edhe shkolla të tjeratë qytetit, pjesëmarrëse nëprojekti.

Për një qytet më të pastër

dhe një cilësi jete më të mirë përveten dhe fëmijët, qytetarët kanëpërqafuar biçikletën për të lënëqoftë dhe për një ditë të vetmemakinën në shtepi si edhe përtë sensibilizuar qytetarët që tëpërdorin më pak automjetet etyre, duke mbrojtur kështumjedisin.

Rreth orës 11:00 qarkulliminë një segment të rrugëskryesore Vlorë- Skelë u bllokuanga policia. Dhjetra nxënës mebluza e kapele të bardha tëstampuara me simbolin

Nga Lira HAKANI, Qendra Eden

Nga 16-23 shtator 2012 nëTiranë qendra mjedisore EDENorganizoi dhe koordinoishkëmbimin rinor “ Rikthejuqytetarëve qytetin e tyre”. Kyaktivitet, i cili u zhvillua në javën elëvizshmërisë, bashkoi 32 të rinjnga 11 shtete të ndryshme tëEvropes të cilët kanë dëshirën përtë ndryshuar mënyrën e tyre tëjetësës në qytete sa më ekologjikedhe sa më pranë mjedisit.

“Trafiku në Tiranë është irrezikshëm dhe kur kalohet rrugaduhet të mendohesh disa herë parase ta kalosh atë. Drejtuesit emjeteve duhet të jenë më tëkujdeshëm dhe të zbatojnërregulloren dhe po ashtu dhekëmbësorët”: u shpreh Maggie

TE RINJTE EVROPIANE PER JAVEN E LEVIZSHMERISEDokupilova, sekretare epërgjithshme e Youth andEnvironment Europe (YEE)Network

Gjatë gjithë javës të rinjtë ishintë pranishëm në jetën e lëvizshme

të Tiranës. Ata monitoruankryeqytetin dhe zhvillim urban tëtij, identifikuan pozitivet dhenegativet, shprehën mendimet e

tyre në një letër rekomanuese përBashkinë Tiranë, morëninfomacion mbi zhvillimin urban,pjesëmarrjen e publikut dhefushatëbërjen, vizituan Bordin eAarhus në Ministrinë e Mjedisit

Pyjeve dhe Administrimit të Ujravedhe ju bashkuan TiranaArchitecural Week (TAW).

Një ndër aksionet e tyre më të

rendësishme ishte organizimi përDitën Ndërkombëtare pa Makina.Ditën e shtunë, në datën 22 shtator2012, të rinjtë realizuan dy “FlashMobs” me tematikë transportinrrugor dhe më vonë ju bashkuanme aktivitetet e tyre eventit tëmadh “Star Ride” të organizuar ngaMinistria e Mjedist, Pyjeve dheAdministrimit të Ujrave, BashkiaTiranë, projekti SELEA dhe EUInfo center.

Të rinjtë ecën në këmbë nëpërruugët e Tiranës në Ditën paMakina dhe duke kaluar trotuaretnëpër vijat e bardha pa semaforë,pa folur drejtonin në letra me ngjyrafalemnderimin për shoferët“Faleminderit që ndaluat” të cilët irespektonin këta këmbësorë dhendalonin ashtu sikundër duhet tëndodhë. Ecja në këmbë përfundoi

në Fakultetin e Gjuhëve të huaja.Këtu të rinjtë u pajisën me bicikletanga Ecovolis dhe cikluan deri tekrruga pedonale “Murat Toptani”ku u bashkuan me dashamirës tëtjerë të bicikletave dhe panairit tëorganizatave mjedisore.Përfaqësues nga qendra EDENdhe YEE në panair i prisnin të rinjtëaty për të përcjellë ndërpjesmarrësit e tjerë mesazhet tonapër ruajtjene mjedisit dhe të njëzhvillimi të qendrueshëm.

Shëmbimi rinor, u mbështetfinanciarisht nga BashkimiEvropean nëpërmjet programeveYouth in Action (YiA) dheEuropean Youth Foundation(EYF). Qendra mjedisore EDENdhe rrjeti Youth and EnvironmentEurope (YEE) koordinuan gjithëaktivitetin.

mjedisin. Në këtë kuadër, në kryeqytet

dhe në qytete të tjera të vendit janëorganizuar veprimtari, kryesisht meshmangjen e lëvizjes me makina epërdorimin e biçikletave. Në këtëlëvizje, ku janë përfshirë mbi 20 mijëqytete evropiane, i janë bashkuardhe qytetet tona.

Në Tiranë për këtë ditë, membështetjen e Ambasadës së BE-së dhe të Ministrisë së Mjedisitdhe shoqërisë civile, u zhvilluannjë sërë veprimtarish përndërgjegjësimin e publikut ndajndotjes që i shkaktohet mjedisitnga përdorimi i automjeteve. Në tokanë marrë pjesë edhe kreu idiplomacisë së BE në Tiranë, EttoreSequi, zv. Ministri i Mjedisit z.Taulant Bino, zv. Ministrja eArsimit z. Nora Malaj, nxënës,

veprimtarë mjedisorë dheorganizata të shoqërisë civile.

Pas grumbullimit të çiklistëvetë nisur nga pika të ndryshme tëqytetit, me bllokimin edhe lëvizjessë makinave në disa rrugëkryesore si sheshi “Nënë Tereza”,bulevardi “Dëshmorët e Kombit”,rruga “Faik Konica” etj, në rrugën

Murat Toptani, nga ora 11. 00-13.00 u zhvillua një panair mepjesëmarrjen e shoqatave tëndryshme mjedisore për tësensibilizuar qytetarët nëpërdorimin e mënyrave alternativetë transportit publik, ku njëmënyrë mjaft miqësore memjedisin është përdorimi ibicikletave. Ky takim u çel meparadën e bicikletave të Ecovolis.

Në fjalën e tij në këtëveprimtari, ambasadori i BE nëTiranë z. Ettore Sequi, e cilësoikëtë ditë si mjaft të rëndësishme.Ai u shpreh se “nëse Tirana dheqytete të tjera të Shqipërisëdëshirojnë të jenë evropianë, kjoështë në drejtimin e duhur”. Sequivuri theksin tek gjetja e mënyravetë ndryshme të transportit nëqytete për të patur cilësi ajri dheqytete të mira për fëmijët. “Kjoështë një ditë shumë erëndësishme. Pjesëmarrja enjerëzve duke lëvizur në qytet nëmënyrë më racionale është merëndësi, të gjejnë mënyra tëndryshme të lëvizjes, të shmangintrafikun dhe ndotjen në mënyrë qëtë kemi cilësi më të mirë ajri përfëmijët tanë. Le të kemi dhe ditë tëtjera si këto, le të jemi evropianë”.

Ndërsa zv. Ministri i Mjedisit,z. Taulant Bino tha se qytetetshqiptare kanë pasur një traditë tëmirëfilltë të përdorimit të bicikletave,ndaj, theksoi ai, “le t”i kthehemikësaj tradite. T”u rikthejmëqyteteve transportin publik,alternative dhe traditën ebiçikletave”. Bino tha se qëllimi ikëtij aktiviteti është mbrojtja eshëndetit dhe promovimi i lëvizjesmiqësore me mjedisin.

Me sloganin “Mjedis i pastër,potencial turistik dhe zhvillimekonomik “ edhe bashkia e Korçëszhvilloi, në bashkëpunim meDrejtorinë Arsimore Rajonale, njëparadë sensibilizuese kushtuarDitës Botërore pa Makina.

evropian, u shfaqën mebicikleta dhe parulla memesazhe sensiblilizuese.

Këta të fundit tërhoqënvëmendjen jo vetëm tëqytetarëve këmbësorë nëpërtrotuare, por edhe të drejtuesëvetë automjeteve.

Me pafajësinë e tyre nxënësite shkollës sonë dhe jo vetem,përveç të tjerash, mesazhikryesor i tyre ishte përdorimi samë pak i makinave dhe mëshumë mjeteve ekologjike (tëpaktën për distanca tëshkurtra).

Ky mesazh u përcoll edhe nëmedia dhe shpresojmë që të jetë

marrë në konsideratë ngaqytetarët e Vlorës, sepse kjo usiguron atyre një qytet dhe ajërtë pastër, si edhe një jetë të gjatëe të shëndetshme.

Këto aktivitete u mbeshtetënnga Qendra e Informimit të BE-së dega Vlorë, si dhe shoqata tëmjedisit.

Gjithashtu dhe Drejtoria ePolicisë së Vlores morri masaqë synuan mbarëvajtjen eaktiviteteteve te planifikuara, sidhe në drejtim të sigurimit tërendit dhe të qetësisë.

DITA BOTERORE PA MAKINA 2012

LE TE JEMI EVROPIANE !NJE DITE PA MAKINEN TIME

5

Ecovolis është një program qësynon të promovojë transportinekologjik me bicikleta duke i dhënëqytetit tonë më shumë ajër të pastër,

duke shtuar një praktikë qytetare dheeuropiane që ndihmon në zhvilliminekonomik, social dhe mjedisor tëkomunitetit tonë. Eshtë bërë ezakonshme tashmë që t’i shikojmëtërë vitin biçikletat etyre në gjithëTiranën por dhe në Durrës. Kjonismë ka sjellë që qytetarët, përherëe më shumë të përdorin në qytetbiçikletat, për punë e për shëtitje. Kjoka ndikuar në përhapjen e këtij mjetisidomos tek të rinjtë.

Më 22 shtator, në ditënndërkombëtare pa makina, në Tiranëu organizuan edhe një sërëaktivitetesh ndërgjegjësuese dheargëtuese të iniciuara nga Ekovolis.Kjo ditë filloi me prezantimin efushatës “Bike to work”, epromovuar nga vetë Kryetari iBashkisë, z. Lulzim Basha. Kryetari i

Bashkisë dha shembullin e tij, dukepedaluar përgjatë Bulevardit nëdrejtim të zyrës së tij, pranë Bashkisësë Tiranës. Në lidhje me përpjekjet etij për t’i siguruar qytetarëve njëqytet më të pastër pa makina z. Bashau shpreh: “Në vitin e parë tëadministratës sime, jam angazhuarpër shtrimin e 20 km rrugë biçikletashnë qytet dhe në fakt me përfundimine projektit multimodal i cili do tështrihet në plot 12 rrugë kryesore të

Nga Dorina IDRIZI

Këshilli i Ministrave në marstë ketij viti ka miratuar propozimine Ministrisë së Mjedisit, Pyjevedhe Administrimit të Ujëraveprojektin “Ambalazhet dhembetjet e tyre”. Ky vendimparashikon ndalimin e prodhimit,hedhjen në treg dhe importimin eqeseve plastike të

pabiodegradueshme nga të gjithëoperatorët ekonomikë duke filluarnga shtatori i vitit 2012. Ndërkohë,duke filluar nga janari i vitit tjetër enë vazhdim do të ndalohet dhepërdorimi i tyre.

Qëllimi i këtij vendimi është qëtë mbrojë, të ruajë dhe tëpërmirësojë cilësinë e mjedisit dhetë shëndetit të njeriut përmeszbutjes së efekteve negative ngaambalazhet dhe mbetjet e tyre.Strategjitë për arritjen e këtij qëllimijanë parandalimi i mbetjeve ngagjenerimi i ambalazheve, nxitja egrumbullimit të diferencuar,ripërdorimi, riciklimi, rikuperimi etj.

Në propozimin e paraqitur nga

Mbetjet plastike përfaqësojnënjë nga problemet më të mëdha tëmbeturinave në botë sepse atoduan rreth 1000 vjet që tëbiodegradohen. Por një zbulim ikohëve të fundit nga një grupstudentësh të Universitetit të Jalës( SHBA ) mund të ndihmojë nëpërshpejtimin e proçesit.

Në një ekspeditë në PyjetTropikale të Ekuadorit, studentëtnga Departamenti i biofizikësmolekulare dhe Biokimisë zbuluannjë kërpudhë të panjohur më parëqë ushqehet vetëm me poliuretan.Kjo lloj kërpudhe me emrinPestalotiopsis është e para enjohur deri më sot që mbijetonvetëm nga poliuretani dhe ajomund këtë ta bëjë këtë në një

EKOVOLIS DHE PROGRAMI ISAJ EKOLOGJIK Ministria e Mjedisit janë caktuar

dhe standartet e prodhimit dhe tëpërbërjes së ambalazheve kumerren parasysh pakësimi i nivelittë përqëndrimit të metaleve tërënda, si plumbi, kadmiumi, mërkuriapo kromi hegzavalent të cilatparashikohen të përmbushinvlerën 100 ppm të peshës sëambalazhit deri më 2017. Po ashtu

ambalazhuesi duhet të paraqesëshenjën e riciklimit apo rikuperimittë ambalazhit, shkurtimin eemërtimit të materialeve të

ambalazheve, numrin eidentifikimit dhe shënimin qënjofton detyrimin për grumbullimtë diferencuar të mbetjeve ngaambalazhet. Prodhuesit janë të

AMBALAZHET DHE MBETJET E TYRE

qytetit, në përfundim të këtij viti,qyteti do të ketë 24 km korsibiçikletash, korsi të dedikuara, tëshënuara, të paisura me sinjalistikë

dhe që garantojnë sigurinë eçiklistëve”. Në këtë ditë, në të gjithastacionet Ecovolis biçikletat uofruan falas për të gjithë qytetarët.Kështu qytetarëve të Tiranës jukrijua mundësia të provojnëndjesinë e këndshme që merr dukepedaluar. Si rrjedhojë e aktivitetevedhe fushatave ndërgjegjësuese qëshoqata “Pass” ka realizuar, nëbashkëpunim me Ekovolis, një pjesëe mirë e qytetarëve janë ndërgje-

gjësuar për ndikimin pozitiv që kapërdorimi i biçikletës në shëndet dhenë mjedisin e qytetit tonë. Gjatë kësajdite u realizua një panair i biçikletaveantike, në të cilën u ekspozuanbiçikletat ndër vite për të nxitursadopak kuriozitetin e brezit të sotëmdhe nostalgjinë e brezave më tëvjetër. Në këtë panair ishin të

pranishëm edhe teknikët tëcilët ofruan riparim falas përbiçikletat e qytetarëve dhenjëkohësisht qytetarët patënmundësi të trainoheshin nëlidhje me riparimin e biçikletëssë tyre.

Edhe më parë, në Panairine Shoqërisë Civile ‘Citizen’sStreet Fair’, organizuar për herëtë dytë në Tiranë ngaAmbasada e SHBA, nën moton

‘Bëj të dëgjohet zëri yt’, Ecovolis nukmund të mos ishte pjesë e këtijaktiviteti, gjatë të cilit u shfaqën tëgjitha aspektet e kësaj nisme por dheu diskutuan problemet e shumta qëmbeten për të zgjidhur. Aty,ambasadori amerikan z. Arvizu vizitoime interes pavionin e Ekovolis dheu informua si për arritjet ashtu dhepër problemet që hasen nga kjonismë. Gjithashtu edhe ai u abonuadhe me kartën Ekovolis.

detyruar që të vendosin shëniminpërkatës për materialin ebiodegradueshëm, si dhe të marrinmasa që brenda muajit janar 2013të sigurojnë që shënimet mbiambalazh të jenë të qëndrueshmeedhe pasi të jetë hapur ambalazhi.

Për të nxitur grumbullimin embetjeve të ambalazheve dhepërdorimin e substancave jo tërrezikshme në përbërjen e tyre,prodhuesit do të përdorininstrumente ekonomike deri nërimbursimin e pagesës. Kjo do tëthotë që blerësi i një produkti tëambalazhuar parapaguan një vlerëtë caktuar, e cila në këmbim tëkthimit të një sasie ambalazhi irikthehet atij ose në vlerëmonetare, ose në trajtë të një malliapo produkti tjetër me vlerë tënjëjtë me shumën e parapaguar. Ndërkohë shitësit do tapërcaktojnë çmimin e ambalazhit tëmallrave që ambalazhohen nëpikën e tyre të shitjes dhe epasqyrojnë atë si zë më vete nëfaturën përkatëse që i lëshojnëblerësit.

Autoriteti Kombetar i Ushqimitsë bashku me Bashkinë e Tiranëska vendosur fillimisht qëzëvendësimi i qeseve plastike tëpa biodegradueshme me ato tëletrës organike të çertifikuar tëfillojë nga tregëtia e furrave tëbukës. Por një pjesë ekonsiderueshme e furrave endevazhdojnë ta tregëtojnë bukën nëqese plastike, sidomos në zonatperiferike ku dhe numri ikontrolleve nga autoritetetpërkatëse është edhe më i pakët.Qytetet që kanë pranuar tibashkohen këtij sensibilizimi janëDurrësi, Gjirokastra, Berati etj. NgaAKU theksohet se, përveç bukës,listës me ambalazhe tëbiodegradueshme duhet tishtohen dhe produkte të tjeraushqimore si mishi, djathi etj, porsfida më e madhe mbetetndërgjegjësimi i publikut.

mjedis pa oksigjen, në thellësi tëlandfilleve.

Poliuretani është një polimer qëështë përdorur për çdo gjë, nga

plastikat më të vështira deri tekfibrat sintetike. Një pjesë e madhee arsyes që plastikat si poliuretani

janë aq të pavdekshëm është semikroorganizmat zakonisht nuk enjohin atë si ushqim dhe duhenshekuj për të shndërruar polimeret

e bëra nga njeriu nëgranula mikroskopike.Reduktimi i konsumit tëplastikës nga njeriuduhet të jetë padyshimhapi i parë drejt kufizimittë ndotjes në mjedis,por nëse kërpudhatekuadoriale janë tëgatshme për tëndihmuar çështjenakoma më mirë. Ajo qëmbetet për tu provuar

është në se mund të dërgohenkërpudhat edhe në zona të tjera.

A. P.

Jo vetem per kuriozitetKERPUDHA QE USHQEHET ME PLASTIKE

6

Për një periudhë të caktuar ( për shembull një javë ) ndaj mbeturinat e shtëpisë nëkategoritë si më poshtë, peshoini dhe i mbani në një tabelë :

A - materiale që mund të ripërdoren nga ju ose nga dikush tjetër.B - materiale që mund të riciklohen ( plastikë, qelq, alumin etj. . . )C - mbetjet ushqimore që mund të kompostohen ( për tu kthyer e përdorur si pleh organik

).D – mbeturinat që nuk ripërdoren e do të shkojnë në venddepozitimin e plehrave. Mbas periudhës së caktuar krahasoini me shokët e klasës dhe nxirrni përfundime të cilat

mund të diskutohen në klasë apo në veprimtari të ndryshme : - Sa përqint nga mbetjet tuaja mund të ripërdoren ? - Sa përqint prej tyre mund të riciklohen ? - Sa përqint mund të kompostohen ? - Sa përqint mbeten për tu hedhur në kazanin e plehrave ?

Nxënësi : ………………………… Klasa e. . . . , Shkolla. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Periudha : nga ……. . . deri …. . . . . .

NE NDIHME TE OREVEEKSTRAKURRIKULARE PER MJEDISIN

VEPRIMTARI PER ORET EKSTRAKURRIKULAREA DIME ÇFARE MBETJESH PRODHOJME ?

ÇFARE BEHET ME TO ?

P.S. Për fundimet mund ti dërgoni dhe në redaksinë e gazetësEkolëvizja dhe ato do të botohen në të si dhe do të hidhen në njërubrikë të caktuar në faqen tonë të internetit www.myabcal.org

NDERTIMI I NJE KLASE APO SHTEPIE EKOLOGJIKE

1. Mblidhni grumbujt e shisheveplastike të përdorura.

2. Lani shishet dhe hiqni etiketat.Hiq kreun e shisheve duke prerë

ato dhe fundet me një palëgërshërë të mprehta. Të jeni të

kujdesshëm nga gërshërët !!

3. Fiksoni katër drrasa apo trarëtë hollë në tokë duke krijuar në

perimetrin e tyre edhe një rrip tëbetonuar ( ose me tulla të

niveluara ). Këto do të jenë bazadhe katër “këmbët” e ndërtesës.

4. Bëni një kornizë për çdo anë,kulmin, derën, dritaren etj. . .

Këto është mirë të bëhen me drue të punuar si korniza e të gjitha

të përputhen sëbashku nëpërmasa.

5. Krijoni me shishet e përgatituraduke i kaluar nëpër kallama

muret. Shishet vendosen në njëdrejtin për tu futur tek njera

tjetra dhe lidhen të gjitha midistyre.

6. Duke përdorur lidhëse ose vidalidhen pjesët me kornizat prej

druri.

7. Ndërtohet çatia me të njëjtënmënyrë dhe lidhet me kornizatprej druri. Kulmi mund të jetë isheshtë ose me pjerrësi sipasdëshirës. Nëse bëni një çati

pjerrët ajo është mirë të bëhetme dy korniza trekëndëshe.

8. Montohet dera dhe, nëse ka,edhe dritaret. Dera mund të jetë

nga një kornizë e vogël e cilandërtohet me shishe njëlloj si

ç’keni bërë me muret.

Kategoria I II III IV V VI VII Kg % A B C D

TOTAL

7

Aktorja e famshme amerikane Mia Farrowështë një Ambasadore e herëshme eUNICEF me një veprimtari të gjerë nëmbrojtje të të drejtave të fëmijëve në Afrikëe sidomos në zonat e prekura nga lufta si nëDarfur, Çad, Ugandë, Sudan, Kenia,Republikën e Afrikës Qendrore e në Lindjene Mesme si në Rripin e Gazës. Përvec tëtjerave ajo ka hapur dhe një faqe interneti(www. miaFarrow. org ) në të cilën publikonvazhdimisht materiale dhe seri fotosh ngaAfrika në lidhje me problemet e fëmijëve,veprimtarive të kryera në kuadër të Unicef-it.

Që nga viti 2007, Farrow ka qenë epërfshirë me fushatën e Darfurit, duke bërëpërpjekje të mëdha për të përqëndruarvëmendjen e publikut ndaj gjendjes sëfëmijëve në zonat e luftës në Afrikë dhe atëqë duhet bërë për mbrojtjen e tyre. Ajo kandërmarrë dhe veprimtari të tilla sitransmetimin, gjatë Olimpiadës Verore 2008,mbajtur në Pekin, një emision televiziv nganjë kamp refugjatësh sudanezë, ku kritikontembështetjen nga Kina të qeverisë sëSudanit në mbështetjen e Kinës për qeverinëe Sudanit. Po ashtu, kur Gjykata PenaleNdërkombëtare lëshoi një urdhër përarrestimin e presidentit sudanez Omar al-Bashir më 2009, dhe dëbimin nga ai të

Roger Federer është një lojtarprofesionist zviceran i tenisit. Shumëanalistë, e kritikë të tenisit e konsiderojnëatë si lojtari më i madh i tenisit të të gjithakohërave. Në renditjen botërore të tenistëve

Olufela Olufemi Anikulapo Kuti, i njohurgjerësisht si Femi Kuti, është një muzikant nigerian.Lindi në Londër dhe u rrit në ish kryeqytetin eNigerisë, Lagos. Që i ri ai u përfshi si saksofonistnë grupin instrumental të të atit, edhe ai muzikanti njohur. Ka krijuar grupin e tij muzikor në fund tëviteve 1980 dhe karriera e tij ndërkombëtare filloinë vitin 1988 kur ai u ftua nga Qendra KulturoreFranceze për festivalin e Angulemës e më pas mekoncerte të suksesshme në shumë shtete tëndryshme.

Femi ka qenë i nominuar për çmimet Grammytri herë në kategorinë e muzikës botërore në vitin2003, 2010 dhe 2012.

Pas vdekjes në moshë të re të të jëmës e, mëvonë vdekja e të jatit e të motrës nga Sida, bëri qëai, ashtu si dhe i ati, të tregonte një angazhim tëfortë për problemet sociale. Si ambasador i Vullnetittë mirë të Unicef-it, ai ka marrë pjesë në shumëkoncerte e veprimtari bamirëse sidomos për fëmijëte Afrikës e veçanërisht ata të Nigerisë.

trembëdhjetë agjencive ndërkombëtare të

ndihmës nga Darfuri, Farrow, për të rriturndërgjegjësimin filloi një grevë duke mospirë ujë.

Farrow është vlerësuar për veprimtarinëe saj shoqërore. Vetëm në vitin 2008 ajo undruame tre çmime, kordonin e Legjionit

Francez, Refugees International Mc-callAward për “shërbimin e jashtëzakonshemndaj refugjatëve “ si dhe Çmimin sheshiTiannamen. Ndërsa në vitin 2009, moriçmimin Sullivan të Shërbimit Ndërkombëtar.Ajo ka dëshmuar dhe në gjyqin kundër ish-presidentit të Liberisë Taylor Charles nëgusht të vitit 2010.

Por Farrow, në këtë veprimtari të gjerë tësaj ka tërhequr dhe të birin Ronan.Shtatëmbëdhjetë vjeçari Ronan Farrow, njëzëdhënës i UNICEF për të rinjtë, është njëavokat i pasionuar dhe i hapur për fëmijët,sidomos në rajonin Darfur të Sudanit. Ai kabotuar vazhdimisht artikuj, duke komentuarmbi politikat e ndjekura në Afrikë dhenevojën për të mbështetur BashkimitAfrikan e forcës paqeruajtëse në terren. Aie shoqëron përherë nënën e tij në një vizitate saj në zonat e prekura nga lufta në Afrikëduke dëshmuar edhe në gjyq. Për këtë ai kathënë se “Ndjeva detyrim për të dëshmuarpër situatën në Darfur, sepse i kam parë mesy vuajtjet e fëmijëve aty dhe natyrishtndjeva nevojën urgjente në përpjekje për tëbërë diçka. Ka kaq shumë jetimë në këtokampe. Një shumicë e madhe e njerëzve nëkampet e refugjatëve janë gra dhe fëmijë.Trauma dhe dhuna që kanë parë ështëshumë e madhe”.

NENE E BIR NE SHERBIM TE FEMIJEVE TE AFRIKESNENE E BIR NE SHERBIM TE FEMIJEVE TE AFRIKESNENE E BIR NE SHERBIM TE FEMIJEVE TE AFRIKESNENE E BIR NE SHERBIM TE FEMIJEVE TE AFRIKESNENE E BIR NE SHERBIM TE FEMIJEVE TE AFRIKES Ronan beson tek njerëzit e zakonshëm,

sidomos tek të rinjtë, sepse ata mund tëbëjnë një ndryshim në sjelljen tonë për një

jetë më të mirë për fëmijët. Ronan përfunduar shkollën e mesme në

moshën njëmbëdhjetë vjeç dhe u diplomuanëkolegji në moshën pesëmbëdhjetë. Aithotë se ndihet me fat që është në gjendjepër të punuar me UNICEF-in, dhe povazhdon të përdorë njohuritë e tij dhepasionin për të përmirësuar jetën e fëmijëveqë janë më në nevojë. Ai është kthyer në njëavokat të mirëfilltë për të drejtat e fëmijëvedhe për të çrrënjosur poliomelitin.

AMITABH BACHCHAN, AKTORI QE LUFTON POLIOMELITIN Amitabh Bachchan, një nga figurat më

të shquara në historinë e kinemasë indianedhe një avokat i fuqishëm për fëmijët, uemërua Ambasador i Vullnetit të Mirë tëUNICEF në prill 2005.

Bachchan ka bërë zhdukjen epoliomelitit një qëllim të veçantë për punëne tij me UNICEF-in. Në blogun e tijpersonal, ai ndikon për të rriturndërgjegjësimin në lidhje me rëndësinë eimunizimit (vaksinimit ) ndaj poliomelitit përtë mbrojtur fëmijët kundër kësaj sëmundjeme efekte të mëdha negative dhe për tu

siguruar fëmijëve të drejtat e tyre për arsim,kujdes shëndetësor dhe mbrojtje.

Që nga viti 2002, para emërimit të tijzyrtar si ambasador, z Bachchan kambështetur përpjekjet e UNICEF-it për tërritur nivelin e vaksinimit sidomos në Indi.Ai regjistroi për këtë një seri spoteshmbështetur nga qeveria e Indisë dheUNICEF që u transmetua në të gjithakanalet kombëtare. Me këtë dhe një srërveprimtarish të tjera, me popullaritetin e tijai ka kontribuar në mënyrë tëkonsiderueshme për të rritur

ndërgjegjësimin rreth problemeve tëpoliomelitit dhe fushatën për vaksinimin e

fëmijëve në Indi. Në mbështetje të 20-vjetorit të

Konventës mbi të Drejtat e Fëmijës, nënëntor 2009, z Bachchan zhvilloi njëfushatë të rëndësishme mbi nevojënurgjente për zhdukjen e poliomelitit. Nëvitin 2010, ai shkroi një editorial për DitënBotërore të kësaj sëmundjeje në mediat mëtë mëdha të vendit të vet.

Një aktor, i cili ka një publik të gjerë nëIndi e jashtë saj, ka luajtur në më shumë se150 filma. Ai ka fituar çmime të shumta tëmëdha në karrierën e tij, duke përfshirë katërçmime kombëtare.

ai ka mbajtur pozicionin nr1 për 295javë me radhë, një record që nukështë arritur nga askush deri më sot.Por ai është shquar dhe përveprimtarinë e tij të ngjeshurshoqërore.

Federer mbështet një numër tëmadh të organizatave bamirëse. Aika themeluar Fondacionin Federernë vitin 2003 për të ndihmuarpersonat në nevojë dhe për tëpromovuar sportin. Në vitin 2005,ai shiti në ankand një raketë të tijduke hapur një veprimtari qëmblidhte fonde për të ndihmuarviktimat e uraganit Katrina.

Ai u emërua Ambasador iVullnetit të mirë nga Unicef në vitin2006. Por që në vitin 2005 kishteorganizuar tuneun Pacific OpenPaqësor dhe një ekspozitë qëpërfshinte disa lojtarë të nivelit tëlartë dhe të ardhurat nga ngjarjeshkuan për viktimat e cunamit tëshkaktuar nga tërmeti i 2004 nëOqeanin Indian. Që atëherë, ai ka

vizituar Afrikën e Jugut dhe Tamil Nadu, njënga zonat më të prekura në Indi nga cunami.Ka marrë pjesë vazhdimisht në mesazhetpublike të Unicefit për të rriturndërgjegjësimin publik ndaj sëmundjes së

ROGER FEDERER – TENISTI BAMIRES

FEMI KUTI

Sida-s. Si përgjigje ndaj tërmetit në Haiti2010, Federer, duke bashkëpunuar me lojtarëtë tjerë të tenisit, Rafael Nadal, NovakGjokoviç, Andy Roddick, Kim Clijsters,Serena Williams, Lleyton Heëitt dhe SamStosur, hoqën dorë nga fitimet e turneut

Australian Open dhe gjithë të ardhuratshkuan për viktimat e tërmetit në Haiti. Përveprimtarinë e tij është emëruar si YoungGlobal Leader 2010 edhe nga ForumiEkonomik Botëror për arritjet dhekontributet shoqërore.

8

CMYK

EDITORI – Xhemal MATOKRYEREDAKTOR – Agim DALIPIGAZETARE – Rita STRAKOSHA

– Alisa PEÇIS T

A F

IRedaksia: Tel: 481 5271 ; 068 40 53 164E-mail: ekolevizja@yahoo. com ; Website: www. ekolevizja. org ; www. myabcal. org

Adresa: Rruga Medar Shtylla, 57Tirazhi: 600 kopje

GRUPIMI “EKOLËVIZJA”Shoqata “ EGNATIA “, Librazhd, Agim BLLOSHMIShoqata e Ruajtjes dhe Mbrojtjes së Mjedisit Natyror, Shkodër - Fatbardh SOKOLIShoqata e Ruajtjes dhe Mbrojtjes së Mjedisit Natyror, Tirane- Pranvera BEKTESHIShoqata Kombëtare progresi pyjor – Tirane, Liljana SHEHUAlbaforest, Tirane, Mehmet METAQendra Eden, Tirane - Ermelinda MAHMUTAJKlubi Ekologjik, Krujë - Muharrem GOCILilium Albanicum, Librazhd- Ferit HYSAMasmedia dhe Mjedisi - Xhemal MATOQendra Kombëtare e Lëvizjes Ambjentaliste, Tiranë – Haziz

MARKUKlubi Ekologjik, Elbasan - Ahmet MEHMETIInstituti i Studimeve të Ambjentit, Tiranë - Agron DELIULaguna e Kaltër, Orikum - Skënder MEJDIAJKlubi Ekologjik, Librazhd - Naim DISANI

Forumi për integrimin social, ekonomik e kulturor,Gjirokastër – Luan POGAÇI

Shoqata Pylli i Blertë - Buçimas, Pogradec – RuzhdiHYMETLLARI

Milieukontakt International, Tiranë – Valbona MAZREKUShoqata e Përmakulturës, Tiranë - Edlira MULLAKlubi Ekologjik, Tiranë - Fatos XHEMALAJShoqata Mjedisi Ekologjik dhe Turistik Lura, - Ismail HYSAFederata e gjuetarëve sportivë të Shqipërisë, Tiranë – Themi PERRIQendra e konsulencës veterinare dhe sigurisë ushqimore, Tirane – Gani

MOKAKlubi Ekologjik, Maliq – Myzafer GJIRITIShoqata “Natyra për njeriun”, Durrës – Fali NDREKAInstituti Kombëtar për Studime dhe Kërkime të Mjekesisëdhe Mjedisit “Fillonid Durrachieni” – Flamur TARTARIShoqata “Adriatiku”, Vlorë – Petrit DERVISHI

Shoqata “Miqtë e Thethit”, Shkodër– Dedë NIKAShoqata “PASS”, Majlinda LlESHIShoqata “Nënujsat” Ened MATOShoqata “Vazhdon” Gazmend KODUZIShoqata “EKOLOGJISTI “- Durres, Bashkim SHYLE.EKOMJEDISI, Durres, Presidente Magdalena CARAShoqata e Mbrojtjes së Peizazheve Natyrore në Shqipëri,

Skënder SALAAgjensia Joniane e Mjedisit, Medias dhe Informacionit,

Shkëlqim HAJNOFondacioni: “Instituti i Kërkimeve të Bioteknologji”, Agron

LAMKOQendra e Studimit të Burimeve Natyrore, Sherif LUSHAJInstituti i Politikave Mjedisore, Edvin PACARAZyra e Monitorimit Ambjental, Shoder, Zamir LLAZANI.Instituti për Mirëqënie dhe Ambient, Luan LUSHA

KY NUMËR I GAZETES " EKOLEVIZJA" SPONSORIZOHETNGA PROJEKTI CLEEN - " SHQIPERIA IME E PASTER DHE E BUKUR ",

MUNDESUAR NGA UNICEF

NGA BOTANë të gjithë

botën, sirezultat i

veprimtarivepër ruajtjen embrojtjen emjedisit dhericiklimit e

ripërdorimit tëplastikës bëhenndërtime nga

më tëndryshmet me

materialeplastike të

ripërdorura. Jadisa prej tyre.