6 2006

WYDANIE SPECJALNE

Rys historycznyi aktualne dokonania naukoweEra nowoczesnej implantologii ma

swoje pocz¹tki w latach 60-tych XX w.(1, 2, 3, 4 ) i jest œciœle zwi¹zana z na-zwiskami pionierów implantologii, ta-kich jak: Scialom, Tramonte, Linkow,Chercheve, Garbaccio i wielu innych.Bardzo czêsto ma³o funkcjonalne roz-wi¹zania protetyczne, zw³aszcza doty-cz¹ce bezzêbia, umo¿liwia³y postêpowa-nie alternatywne, zwi¹zane w³aœnie zwprowadzeniem wszczepów, zró¿nico-wanych pod wzglêdem formy, wielkoœciczy – nieco póŸniej – materia³u pokry-waj¹cego ich powierzchniê. Z pewno-œci¹ wszczepem najczêœciej u¿ywanymw praktyce klinicznej by³a – i ci¹gle jest– œruba. Tak dawniej, jak i dziœ spoty-kamy siê z ró¿norodnoœci¹ technik chi-rurgicznych, kszta³tu i budowy wszcze-pu-œruby (pe³nej, pustej, cylindrycznej,sto¿kowej, jedno- i dwuczasowej) itp.

Bezpoœrednim celem autorów tak ró¿-norodnych wszczepów by³a idea restitutioad integrum utraconej funkcji. Pomimowielu mo¿liwoœci stosowania ró¿norod-nych form wszczepów nale¿y pamiêtaæ, ¿e¿aden implant ani ¿aden system implan-tologiczny nie mo¿e byæ uniwersalny wo-bec mnogoœci spotykanych sytuacji mor-fologiczno-anatomicznych bezzêbnychwyrostków szczêk. Pisa³ ju¿ o tym w roku1974 Ferreol (5). Nale¿y w tym miejscuzaznaczyæ, ¿e w skali œwiatowej autoremwszczepu pe³nej œruby tytanowej by³ –nie¿yj¹cy od kilku lat W³och – dr StefanoTramonte (6).

Protokó³ chirurgiczny, zaproponowa-ny przez szwedzk¹ szko³ê Brånemarka,przewidywa³ umieszczenie œrub (fixtu-re) w pod³o¿u kostnym szczêk ca³kowi-cie wygojonych po up³ywie od szeœciudo dwunastu miesiêcy (7, 8, 9, 10) poekstrakcji. Dopiero po tym czasie mo¿-na by³o przejœæ do w³aœciwej implanta-cji, oczekuj¹c przez nastêpnych kilkamiesiêcy na tzw. osteointegracjê.

Obci¹¿enie wszczepu jednoczasowe(tj. protez¹, natychmiast po zabiegu im-plantacji) by³o dla Brånemarka nie doprzyjêcia, poniewa¿ – wed³ug szko³yszwedzkiej – prowadzi³o bezpoœrednio

do zjawiska pojawienia siê i rozbudowytkanki ³¹cznej zapalnej oko³owszczepo-wej, czyli do tzw. osteofibrointegracji, awiêc do nieuchronnego niepowodzenia wprzysz³oœci. Jednoczasowa metodykapostêpowania w tamtych czasach by³a dlaBrånemarka ,,antynaukowa”. Z tego po-wodu, w tym w³aœnie momencie histo-rycznym (lata 70-80-te XX w.), dosz³o wœwiecie implantologicznym do podzia³una dwie szko³y: osteointegracji i osteo-fibrointegracji. Ta ostatnia jest w³aœniezwi¹zana z zastosowaniem klasycznychwszczepów natychmiastowych (jednofa-zowych).

Poniewa¿ wspomniany wczeœniejW³och, dr Stefano M. Tramonte, jesthistorycznie pierwszym autorem pe³-nej œruby tytanowej, tj. wszczepu jed-nofazowego, mo¿na zatem œmia³o mó-wiæ o w³oskiej szkole implantologii.

Po raz pierwszy wszczep tego typu S.Tramonte zastosowa³ w 1959 r. (!) Pier-wotnie implant ten by³ wykonany ze stopuchromo-kobaltowego. Dzia³ania autoratego wszczepu rzeczywiœcie bardzo czê-sto koñczy³y siê wtedy pora¿k¹, prowadz¹cdo obrzêku, bólu i ruchomoœci pierwotniestabilnego wszczepu. Pomimo bardzowielu niepowodzeñ Tramonte, osamot-niony i pozbawiony jakiegokolwiek wspar-cia ze strony oœrodków uniwersyteckich,w sposób intuicyjno-empiryczny konty-nuowa³ raz wyznaczon¹ drogê (6). Wpierwszym rzêdzie zmieni³ metodykêpostêpowania, wprowadzaj¹c nowe narzê-dzia chirurgiczne, dziêki którym nie do-chodzi³o do przegrzania tkanki kostnej.Nastêpnie zmieni³ materia³, stosuj¹c w1963 roku po raz pierwszy TYTAN. Hi-storyczny œlad zastosowanego przez Tra-monte tytanu odnajdujemy w aktachczwartej Konferencji SEI (SociedadEspanola de Implantes) Madryt, 1965 r.

Koncepcja implantu zanurzonegoczasowo w koœci ad modum Brånemark(pomimo póŸniejszych pozytywnych re-zultatów klinicznych wszczepów wg Tra-monte i innych) przez lata by³a stosowanabezkrytycznie. Synonimem sukcesu im-plantoterapii ju¿ na samym wstêpie by³owymienienie nazwiska autora stosowa-nych œrub „fixture”. Jak podaje piœmien-

Doœwiadczenia w naty rehabilitacji implanto œruby bikortykalnej ty Obserwacje czternastoletnie

Tomasz A. Grotowski1 i MariaGrotowska2

The Author’s Own Experienceof Immediate Post ExtractionProsthetic Implants Using aGarbaccio Type BicorticalScrew. 14 Year Observation

Praca recenzowana

1Studio DentisticoAosta (W³ochy)2Indywidualna Praktyka Stomatologicznaw Szczecinie

StreszczenieAutorzy w wielkim skrócie przedstawiaj¹rozwój najnowszej ga³êzi stomatologii,jak¹ jest implantologia. Miejscem jejnarodzin na zawsze pozostanie Italia.Historyczna rola pionierów implantologii,co wykazano w pracy, da³a owocew postaci zadowalaj¹cych – na dziœ –rozwi¹zañ implantoprotetycznych.W implantologii XXI wieku widoczna jeststa³a tendencja do upraszczaniai zmniejszania inwazyjnoœci postêpowaniazarówno na etapie chirurgicznym, jaki póŸniej, tj. w postêpowaniuprotetycznym. Wspó³czesne postêpowaniew implantoterapii zmierza do skróceniaczasu oczekiwania na efekt koñcowyrehabilitacji uk³adu stomatognatycznego.Rozwa¿ania koñcz¹ obserwacjewynikaj¹ce z wieloletniej praktyki autorówartyku³u w zakresie rehabilitacjiimplantoprotetycznej.

SummaryThe authors describe in a much--abbreviated form the development of thenewest branch of dentistry, which isimplantology.Its place of birth will always be Italy. Thehistorical role of the pioneers ofimplantology, which is shown in thearticle, resulted in satisfactory – bytoday’s standard – prosthetic implantsolutions.Implantology of the XXI century can beseen to have a constant tendency ofsimplification and reduction ofinvasiveness of procedures both in thesurgical stage and later i.e. in the stage ofprosthetic construction. Contemporaryprocedures in implantology aim atshortening the time of waiting for theresult of reconstructing thestomatognathic system.Reflections conclude the observations ofmany years of practice by the authors inthe field of implant/prostheticreconstruction.

Has³a indeksowe: osteointegracja,implant poekstrakcyjny, stabilizacjapierwotna, implantoterapia

Key words: osteointegration, postextraction implant, primarystabilization, implantotherapy

72006

szwedzkiej szko³y dziœ nie jest ju¿ ni-czym uzasadniony. Ró¿nica w integra-cji wszczepu czy to jedno-, czy dwu-fazowego praktycznie nie istnieje.

Wiadomo ju¿ dziœ, ¿e integracja ztkank¹ kostn¹ jest logiczn¹ konsekwencj¹stabilizacji pierwotnej samego implantu.Procesowi osteointegracji podlegaj¹wszystkie implanty, niezale¿nie od kszta³-tu czy techniki ich wprowadzania w pod-³o¿e kostne, pod warunkiem uzyskaniaw³aœnie stabilizacji pierwotnej. Ró¿nicamiêdzy nimi nie mo¿e ju¿ byæ przedmio-tem dyskusji (20, 21, 22).

Implantologia klasyczna, która istniejew sposób udokumentowany od oko³oczterdziestu lat (23, 24), od samego po-cz¹tku zak³ada³a bezpoœrednie obci¹¿e-nie wszczepu protez¹ po zabiegu im-plantacji. Fakt ten by³ i jest naturaln¹konsekwencj¹ budowy wszczepów kla-sycznych, w których czêœæ wewn¹trzkost-na i filar protetyczny stanowi¹ jedn¹ ca-³oœæ. Dziœ, po kilkudziesiêciu latach,obydwie niegdyœ konkurencyjne szko³y(szwedzka i w³oska) osi¹gnê³y w koñcu –chocia¿ w ró¿nych przedzia³ach histo-rycznych – wspólny punkt stycznoœci,którego celem jest przeprowadzenierehabilitacji pacjentów w jak najkrótszymczasie. Szko³a szwedzka, która niegdyœpróbowa³a ignorowaæ istnienie i funkcjo-nowanie wszczepów innych ani¿eli w³a-sne, dziœ – tj. po 1990 roku (14) – czer-pie i wykorzystuje oryginalne koncepcjeimplantów jednoczasowych. Œwiadczy otym najlepiej pojawienie siê na rynkuimplantologicznym najpierw wszczepuMK IV (Nobel Biocare, Göteborg, Szwe-cja), a ostatnio wszczepu Nobel Direct.Przedstawiciele szko³y szwedzkiej, np.Schnitman, Randow, Brånemark, Chia-pasco i inni, bardzo póŸno, bo dopiero wlatach 90-tych, zwrócili uwagê na przed-miot w³asnej dzia³alnoœci (25), tj. tkankêkostn¹, a zw³aszcza znaczenie czêœcikorowej koœci.

Dino Garbaccio 30 lat temu podaro-wa³ œwiatu implant, który wchodzi wtkankê kostn¹, tylko minimalnie j¹ ura-¿aj¹c. To Garbaccio, na pocz¹tku lat70., bada³, a nastêpnie wprowadzi³ w¿ycie i rozpowszechni³ w publikacjach

ideê BIKORTYKALIZMU. Jemu w³a-œnie nale¿y siê absolutne pierwszeñ-stwo naukowe, stanowi¹ce na zawszedziedzictwo œwiatowej implantologii.

Lansuj¹c obecnie ostatni¹ rewelacjêw postaci wszczepu Nobel Direct, szko³aszwedzka cofnê³a siê prawie o pó³ wieku,by odkryæ to, co zosta³o ju¿ dawno odkry-te i funkcjonuje od dziesiêcioleci.

Nasz wybór implantu jest skrupulat-nie oceniany w ka¿dym indywidualnymprzypadku na podstawie badania radio-logiczno-klinicznego. Rehabilitacja im-plantoprotetyczna znakomitej wiêkszoœcipacjentów jest przeprowadzana z zasto-sowaniem implantu natychmiastowego,tj. œruby bikortykalnej Garbaccia (ryc. 1).

W 1991 roku œwiatowej s³awy nie-miecki anatomopatolog, prof. Karl Do-nath, z Uniwersytetu w Hamburgu inorweski implantolog, dr J. Nyborg,opublikowali artyku³ zawieraj¹cy badaniahistologiczne post mortem tkanek pa-cjentki, u której zastosowano wszczepytypu Garbaccia. Wynik badania histopa-tologicznego potwierdzi³ integracjê œrubbikortykalnych Garbaccia obci¹¿onychimplantoprotez¹ od dziesiêciu lat (20,26). Warto dodaæ w tym miejscu, ¿eœruba Garbaccia ma na ca³ej swej d³ugo-œci powierzchniê g³adk¹ (!). Równie¿powierzchniê g³adk¹ ma wszczep typuig³a, wg Mondaniego (ryc. 2), w przypad-ku którego tak¿e dosz³o do integracji ztkank¹ kostn¹ (22). Oparcie bikortykalneœruby, które gwarantuje stabilizacjê pier-wotn¹, pozwala na natychmiastowe wyko-nanie najpierw implantoprotezy tymcza-sowej, a po kilku dniach ostatecznej.

Jak zaznaczono wy¿ej, g³adka po-wierzchnia œruby bikortykalnej jestporównywalna z powierzchni¹ zêbatrzonowego i wynosi oko³o 350 mm2(27), tym samym jest wiêksza od po-wierzchni wszczepów typu cylindrycz-nego; w³aœnie dlatego – miêdzy innymi– nie wymaga zastosowania wspomnia-nych wczeœniej dodatkowych technik wrodzaju MTX, TPS, SLA.

Z uwagi na du¿¹ powierzchniêi oparcie o czêœci korowe tkanki kost-nej œruba Garbaccia spe³nia wszelkiewymogi i œwietnie nadaje siê jako

nictwo specjalistyczne, w póŸniejszymokresie (tj. w latach 80-tych i zw³aszczaw 90-tych) metodyka Brånemarka zosta³azmodyfikowana (11, 12, 13, 14). Wp³yw nazmianê kierunku myœlenia i postêpowaniaklinicznego mia³o, miêdzy innymi, wpro-wadzenie w stomatologii b³on i kostnychmateria³ów syntetycznych, których celemmia³o byæ uzupe³nienie deficytu tkankikostnej w okolicy szyjki implantu – przywprowadzaniu wszczepu (11, 15, 16)bezpoœrednio po ekstrakcji zêba. Próbo-wano w ten sposób sterowaæ regeneracj¹tkanek – tak twardych, jak i miêkkich(GTR, Guided Tissue Regeneration orazGBR, Guided Bone Regeneration).

Stosunkowo bardzo póŸno, bo zaledwiekilka lat temu, zdano sobie sprawê z tego,¿e wszczepy poekstrakcyjne (wg metodykidwuczasowej), bez zastosowania wspo-mnianych b³on, w koñcowym efekcie (hi-stologicznie) przejd¹ podobne gojenie jakwszczepy umieszczane w tkance kostnejzdrowej, tj. od dawna wygojonej po eks-trakcji (17, 18). Tym samym obowi¹zuj¹-cy od kilkudziesiêciu lat dogmat szko³yszwedzkiej przesta³ byæ aktualny i terazmo¿na ju¿ umieszczaæ œruby „fixture”bezpoœrednio po ekstrakcji zêba (8, 19).

Z jednej strony bezpoœredni wp³ywna zmianê kierunku myœleniai postêpowania mia³y tu „prawa rynku”,czyli ¿¹dania samych pacjentów, którzynie chcieli zaakceptowaæ tak d³ugiegookresu realizacji implantoterapii, zdrugiej zaœ poszukiwawcze badaniarozwojowe. Rezultatem takich badañjest m.in. technika zwiêkszania po-wierzchni wszczepów (np. implantSwiss Plus firmy Sulzer Dental Inc.,USA, o powierzchni MTX Grit-blasted;oznacza to, ¿e jest pokryty mikrocz¹-steczkami wielkoœci 1,2 i 1,4 mikrona,co powoduje zwiêkszenie powierzchniwszczepu o oko³o 44% , natomiastwszczepy ITI Dental Implant System –Institute Straumann AG, Szwajcaria –maj¹ powierzchniê typu TPS, TitaniumPlasma Spray Coating, czy te¿ SLA –Sand blasted, Large grit, Acid etched).

Opieraj¹c siê na badaniach kli-nicznych i histopatologicznych, mo¿-na wysun¹æ wniosek, ¿e prymat tzw.

chmiastowej poekstrakcyjnejprotetycznej z zastosowaniempu Garbaccio

8 2006

WYDANIE SPECJALNE

wszczep poekstrakcyjny (ryc. 3), któryzostaje wprowadzony w najbardziejw³aœciwe anatomicznie miejsce, tj.w pozycji utraconego zêba.

Wspomniana wczeœniej stabilizacjapierwotna wp³ywa na gojenie zêbodo³u,u³atwiaj¹c kontakt tkanki kostnej zewszczepem, czyli osteointegracjê. Poeks-trakcyjne, natychmiastowe wprowadzenieimplantu inicjuje szereg korzystnychzjawisk, które bezpoœrednio ograniczaj¹szkodê biologiczn¹ (spowodowan¹ eks-trakcj¹), nastêpnie zaœ wp³ywa na rekon-strukcjê uszkodzonych tkanek (ryc. 4).OdpowiedŸ tkanki kostnej na wprowadze-nie wszczepu obci¹¿onego natychmiastprotez¹ zale¿eæ bêdzie od jej zdolnoœciautoregeneracyjnych z jednej strony, zdrugiej zaœ od bodŸca dzia³aj¹cego na samimplant (artykulacja). Praktyka i literaturanaukowa przemawiaj¹ za tym, ¿e wprowa-dzenie wszczepu do œwie¿ego – po eks-trakcji – zêbodo³u pomaga zachowaæ iutrzymaæ strukturê tkanki kostnej (8).

Tak w przypadku tkanki kostnej po-ekstrakcyjnej, jak i zdrowej (tj. przy jejnienaruszonej ci¹g³oœci) w celu wpro-wadzenia œruby Garbaccia nigdy nie s¹wymagane zaawansowane techniki chi-rurgiczne, dodatkowo obci¹¿aj¹ce pa-cjenta, w rodzaju: ekspansji wyrostka,augmentacji, GBR i im podobnych. Odzastosowania klinicznego, tj. od 1972 r.,œruba Garbaccia przechodzi³a wszech-stronne badania kliniczne, histologicz-ne, ma te¿ bogat¹ dokumentacjê w pi-œmiennictwie (oko³o 50 pozycji, w tymm.in. 20, 28, 29, 30, 31). Z tego wzglêduœruba Garbaccia jest implantem stoso-wanym szeroko w ró¿nych czêœciachœwiata, w tym równie¿ w Polsce.

Obserwacje w³asneCelem pracy w pierwszym rzêdzie

by³o zobrazowanie tego, jak radykalnejzmianie w ci¹gu dziesiêcioleci uleg³yza³o¿enia teoretyczne implantologii po-zostaj¹ce w du¿ej sprzecznoœci z prak-tyk¹ kliniczn¹. To praktyka, a nie teoriaudowodni³a, ¿e jest mo¿liwe przeprowa-dzenie rehabilitacji poekstrakcyjnej zbardzo dobrym rezultatem. Najlepszymtego przyk³adem s¹ publikacje na tentemat, sympozja czy kongresy (32), jakrównie¿ opisane przez autorów wybraneprzypadki kliniczne pacjentów.

W latach 1989-2003 w trzech oœrod-kach: Palermo, Aosta i Szczecinieprzeprowadzono poekstrakcyjn¹ reha-bilitacjê implantoprotetyczn¹ 53 pa-cjentów obojga p³ci w wieku od 20 do67 lat z u¿yciem 160 wszczepów na-tychmiastowych (ryc. 5). U wszystkichpacjentów zastosowane wszczepywprowadzono bezpoœrednio po zapla-nowanej wczeœniej ekstrakcji zêbów(ryc. 6, 7) lub te¿ w przypadkach na-g³ych, zwi¹zanych z urazowym z³ama-niem korony zêba (ryc.8, 9).

Ryc. 1. Charakterystyka osteointegracyjnego, natychmiastowego wszczepu samotn¹cejœruby bikortykalnej.

Ryc. 2. Badania histologiczne klasycznych osteointegracyjnych wszczepów natychmia-stowych: a) œruba bikortykalna Garbaccia; b) przekrój wszczepu tytanowego typu,,ig³a’’ wg Mondaniego. Na uwagê zas³uguje widoczna na zdjêciu ankiloza kostnawszczepu; c) pobrany do badania histologicznego blok kostny ze wszczepem „ig³¹”.

Ryc. 3. Wskazania i przeciwwskazania do zastosowania wszczepu œruby bikortykalnejbezpoœrednio po ekstrakcji zêba.

92006

powierzchni zgryzu w ¿uchwie. Po tymetapie zosta³ usuniêty w trzech fragmen-tach sta³y, dwunastoelementowy most wszczêce i jednoczeœnie, na tej samej wi-zycie, w znieczuleniu miejscowym doko-nano ekstrakcji ruchomych filarów: 12,13, 14, 22, 23, 25. Za ka¿dym razem, podokonaniu ekstrakcji, w œwie¿e jeszczezêbodo³y wprowadzono wszczepy na-tychmiastowe (jednofazowe) oraz jedenwszczep podokostnowy typu Staffa wgM. Apolloni, W³ochy. Rany po ekstrakcjizespolono pojedynczymi szwami.Wszystkie implanty zosta³y nastêpniepo³¹czone z u¿yciem specjalistycznegosprzêtu (Welding Machine Octopus,BERAHA Spa, Milano, W³ochy). Wizytêzakoñczono zacementowaniem mostutymczasowego. Na koniec wykonanoiniekcjê domiêœniow¹, u¿ywaj¹c lekuDecadron (Decadron 1 ml/4 mg, Merck& Co. Inc., USA ).

W zaleceniach ogólnych poleconostosowanie zimnych ok³adów z loduoraz, celem utrzymania higieny jamyustnej, preparatu Corsodyl na baziechlorheksydyny (Corsodyl 1 g/100 ggel dentale, GlaxoSmithKline Spa,Verona, W³ochy). Po oœmiu dniachszwy zdjêto, po up³ywie zaœ jednegomiesi¹ca przyst¹piono do wykonaniaimplantoprotez ostatecznych tak w¿uchwie, jak i w szczêce. Pacjentka pozakoñczonej rehabilitacji implanto-protetycznej znajduje siê pod sta³¹opiek¹ parodontologa celem utrzyma-nia wyników leczenia.

Przypadek 2Pacjentka Z.A., lat 58 (ryc. 8, 9),

zg³osi³a siê do nas z nag³¹ ruchomo-œci¹ zêba 12. Przeprowadzone bada-nie radiologiczno-kliniczne wykaza³opoddzi¹s³owe z³amanie korony zêba12, wczeœniej leczonego endodontycz-nie. Pacjentkê zakwalifikowano dozabiegu implantacji. W znieczuleniumiejscowym odwarstwiono p³at œlu-zówkowo-okostnowy celem dokonaniaekstrakcji korzenia zêba, nastêpnieumieszczono wszczep jednofazowytypu Garbaccio. Ranê pooperacyjn¹zszyto szwami pojedynczymi, na ko-niec zacementowano na implanciekoronê tymczasow¹. Szwy zdjêto po 7dniach. Po miesi¹cu przyst¹piono dopobrania wycisków i wykonania ko-rony metalowo-porcelanowej.

Dyskusja i wnioskiZastosowana technika implantacji

natychmiastowej, bezpoœrednio poekstrakcji zêbów z ró¿nych wskazañ,ma bardzo wiele zalet, przede wszyst-kim z biologicznego punktu widzenia.U¿ycie jednofazowych, natychmiasto-wych wszczepów poekstrakcyjnychjednoczy procesy reparacji uszkodzo-nej tkanki, jej dojrzewania i przebudo-

Ryc. 4. Zalety dokonania poekstrakcyjnych zabiegów implantacji.

Ryc. 5. Statystyka obejmuj¹ca zabiegi wykonane na przestrzeni czternastu lat.Zwraca uwagê brak jakichkolwiek niepowodzeñ zastosowanej poekstrakcyjnej technikiimplantacji.

Przypadek 1Pacjentka S.R., lat 22 (ryc. 6, 7),

zg³osi³a siê do naszej praktyki pozakoñczonym 3 lata wczeœniej (winnym gabinecie stomatologicznym)leczeniu ortodontyczno-protetycz-nym. Z uwagi na m³ody wiek pacjent-ki podjêto wówczas nieskuteczn¹ –jak siê okaza³o – próbê stabilizacjiruchomych, w wyniku zaawansowa-nej, przewlek³ej periodontopatii, zê-bów w szczêce, wykonuj¹c most

okrê¿ny z³o¿ony z 12 elementów. Napodstawie oceny radiologiczno-kli-nicznej przypadku i analizy modeligipsowych podjêto decyzjê leczeniaimplantoprotetycznego.

Ustalony plan leczenia przewidywa³ wpierwszym rzêdzie uzupe³nienie brakówzêbów w ¿uchwie z zastosowaniemdwóch wszczepów typu Linkow (wszcze-py dwufazowe V generacji), nastêpnie –po okresie wgojenia – wykonano dwamosty prowizoryczne celem odbudowy

10 2006

WYDANIE SPECJALNE

Piœmiennictwo1. Scialom J.: Implants Aiguilles. J.Oral Implant Transplant Surg., 1965, 5.2.Tramonte S.M.: Un nuovo metodo diimpianto endoosseo. V CongressoSIOCMF, Napoli 1962.3. Tramonte S.M.: Concerning an im-portant modification in endosseousimplants. Rass. Trim. Odont., 1963, 44,129-136.4. Tramonte S.M.: Intrabone implantswith drive screws. J. Implant Trans-plant Surg., 1965, 7.5. Ferreol P. i wsp.: Implantologia oggi.Cadmos 1974.6. Tramonte S.: Stefano TramonteRicordo di un Grande Implantologo.Atti del IV Congresso InternazionaleAISI, 18-19 Oct. 2002, Verona, Italy.7. Brånemark P.I.: Osseointegrationand its experimental background.J. Prosthet. Dent., 1983, 50, 3.8. Rocci A., Martignoni M.: CaricoImmediato di Impianti Osteointegrati.Wyd. UTET, Milano 2001.9. Zarb G.: Introduction to osseointe-gration in clinical dentistry. J. Prosthet.Dent., 1983, 49, 6.10. Zarb G., Schmitt A.: The longitudi-nal clinical effectiveness of osseointe-grated dental implants. The Torontostudy. Part 1. Surgical results. J. Pro-sthet. Dent., 1989, 63.11. Ashman A., Schmitt A.: An imme-diate tooth root replacement: an im-plant cylinder and synthetic bone com-bination. J. Oral Implantol., 1990, 16,1, 28-38.12. Becker W. i wsp.: One-step surgicalplacement of Branemark implants: aprospective multicenter clinical study. Int.J. Oral Maxillofac. Implants, 1997, 12, 4.13. Block M.S., Kent J.N.: Placementof endosseous implants into toothextraction sites. J. Oral Maxillofac.Surg., 1991, 49, 12, 1269-1276.14. Early and Immediate Loading ofDental Implants. International Work-shop, Nov. 7-8 1997, Venezia, Italy.15. Gelb D.A.: Immediate implant sur-gery: 3 year retrospective evaluation of50 consecutive cases. Int. J. Oral Ma-xillofac. Implants, 1993, 8, 4, 388-399.16. Gher M.E., Quintero G., Assad D. iwsp.: Bone grafting and guided boneregeneration for immediate dentalimplants in humans. J Periodontol.,1994, 65, 9, 881-891.17. Barone A., Ameri S., Santinis S.,Covani U.: Impianti postestrattivisenza lembo chirurgico: guarigionedei tessuti molli. Doctor Os., 2004, 3.18. Paolantonio M., Dolci M., ScaranoA. i wsp.: Immediate implantation infresh extraction sockets. A controlledclinical and histological study in man. J.Periodontol., 2001, 72, 11, 1560-1571.19. Katsuhiro H. i wsp.: Immediateloading of Branemark system implantsfollowing placement in edentulouspatients: a clinical report. Int. J. OralMaxillofac. Implants, 2000, 15, 824-830.20. Grotowski T.A.: Atlas wszczepówdentystycznych. Wyd. Bellona, Warsza-wa 1992.

wy, które nastêpuj¹ równoczeœnie zintegracj¹ implantu.

Na szczególn¹ uwagê zas³uguje za-warta w tabeli (ryc. 5) statystyka pa-cjentów leczonych t¹ metod¹ od 1989roku. W materiale klinicznym, który

obejmuje, w ¿adnym z opisanych 53przypadków (niezale¿nie od p³ci i wie-ku pacjentów) nie stwierdzono wcze-snych lub odleg³ych powik³añ implan-tacji poekstrakcyjnej w postaci rucho-moœci lub utraty wszczepu. Przedsta-

Ryc. 6 Pacjentka S.R., lat 22: a) stan kliniczny przed rozpoczêciem leczenia; b) w ocenieradiologicznej bardzo rozleg³e zaniki tkanki kostnej; c) usuniêcie lewego fragmentu stare-go mostu po³¹czone z ekstrakcj¹ zêbów 22, 23, 25 i natychmiastowym umieszczeniemwszczepów; d) usuniêcie prawej czêœci mostu wraz z ekstrakcj¹ zêbów 13, 14; równie¿i w tym przypadku wykonano wszczepy natychmiastowe. W dalszej kolejnoœci usuniêtoostatni zaplanowany do ekstrakcji z¹b 12, umieszczaj¹c œrubê bikortykaln¹.

Ryc. 7. Na zdjêciu: e) nowy, wykonany w porcelanie most 12-elementowy; f) kontrolnezdjêcie radiologiczne wykonane 3 lata po zakoñczeniu implantoterapii; g) stan kliniczny3 lata po zakoñczeniu leczenia. Warto zwróciæ uwagê na estetykê implantoprotezyopartej na wszczepach i dwóch zêbach w³asnych pacjentki (16 i 26).

112006

wione w tabeli (ryc. 5) rezultaty im-plantacji poekstrakcyjnej pozostaj¹ wzgodnoœci z wynikami wiêkszoœci auto-rów, którzy zaprezentowali w³asny, wie-loletni dorobek naukowy podczas Kon-ferencji Implantologicznej zorganizo-

wanej w 2002 roku przez Uniwersytetw Chieti we W³oszech (32).

Uzyskane i porównywalne wynikipochodz¹ce z trzech ró¿nych oœrod-ków s¹ bardzo zachêcaj¹ce i przeko-nuj¹ do wdro¿enia przedstawionej tu

metodyki postêpowania. Zalety poeks-trakcyjnej metody implantacji przed-stawione na ryc. 4, skrócenie do mini-mum czasu pe³nej rehabilitacji nawetbardzo z³o¿onych przypadków klinicz-nych (ryc. 6, 7) stanowi¹ najnowszytrend wspó³czesnej implantologii.

Jak wynika z zawartej w piœmiennic-twie fachowym wiedzy oraz na podsta-wie przedstawionych w tej pracy przy-padków klinicznych, osteointegracjajest logiczn¹ konsekwencj¹ pierwotneji natychmiastowej stabilizacji wszczepu.W œwietle tak pojêtej filozofii implanta-cji dodatkowe czynnoœci dotycz¹cezwiêkszania powierzchni wszczepów(cytowane wczeœniej techniki typuMTX itp.) wydaj¹ siê nie mieæ ¿adnegopraktycznego znaczenia w przypadkuimplantów poekstrakcyjnych.

Na zakoñczenie niniejszej pracybardzo celowe, bo potwierdzaj¹cewszystko to, co zosta³o tu zasygnalizo-wane, jest przypomnienie zawsze aktu-alnego prawa Roux i Wolffa z 1892roku: „FUNKCJA MODELUJE KOŒÆI UKIERUNKOWUJE JEJ WZROST,WARUNKUJ¥C RÓWNIE¯ KIERU-NEK I ROZK£AD WEWNÊTRZ-NYCH BELECZEK KOSTNYCH”.

■

21. Grotowski T.A., Giunta E.: Analisi ditessuti perimplantari secondo la densi-ta dell osso eseguite mediante TAC.Odontostom. Implantoprotesi. 1993, 5.22. Pasqualini U., Manenti P., PasqualiniM.: Indagine istologica su ago emergentefratturato. Implantolog. Orale, 1999, 2.23. Scialom J.: Needle implants. LInformation Dentarie 1963, 45, 253-266.24.Tramonte S.M.: Impianto EndosseoRazionale. Wyd. Lusy, Milano 1967.25. Dal Carlo L., Pasqualini M.: Evi-dency Based Plagiary. Lettere al Diret-tore. Dental Cadmos 2004, 4.26. Donath K., Nyborg J.: Essame isto-logico (post-mortem) di una mandibolacon sei viti bicorticali. Odontostom.Implantoprotesi, 1991, 8.27. Tommasi Morgano A., Manassero S.,Boskovic R.: Studio della geometria divari impianti e casistica personale sulleviti utilizzate a confronto coi denti natu-rali. Atti XXIV Meeting InternazionaleGISI, Giugno 3-5 1994, Bologna, Italy.28. Garbaccio D.: La vite di Garbaccio perimpianto immediato. Dental Post, 1974, 3.29. Garbaccio D.: Vite autofilettante bicor-ticale di Garbaccio. Dental Post, 1974, 4.30. Garbaccio D., Grafelman H.L.: DieBicortical schraube fur den Einzelzah-nersat. Orale Implantol., 1986, 3.31.Grotowski T.A.: Quando un impiantoe valido? Esigenza di un nuovo approc-cio. Dental Cadmos, 1990, 7.32. Convegno di Implantologia, Univer-sita di Chieti; Impianti Post-EstrattiviPassato, Presente, Futuro. Francavilla alMare (CH) 6-8 Giugno 2002.

Ryc. 8. Pacjentka Z.A., lat 58: a) stan kliniczny pacjentki w dniu zg³oszenia. Strza³kawskazuje z³amany poddzi¹s³owo z¹b 12; b) usuniêty korzeñ zêba 12; c) bezpoœredniopo ekstrakcji wprowadzono implant (œruba bikortykalna) w pozycji zêba 12; d) wykona-na natychmiastowo korona prowizoryczna na implancie.

Ryc. 9: e) ma³oobrazkowe zdjêcie radiologiczne. Strza³ka po stronie lewej przedstawiapoziom z³amania zêba, strza³ka po stronie prawej wskazuje œwie¿y zêbodó³ po ekstrak-cji; f) kontrolne zdjêcie radiologiczne wykonane 3 miesi¹ce po ekstrakcji i implantacjinatychmiastowej. Strza³ka wskazuje idealnie wygojony zêbodó³ wokó³ szyjki implantu;g) i h) zacementowana korona metalowo-porcelanowa na implancie. Na uwagê zas³u-guje estetyka wykonanej implantoprotezy.