Wyjątkowość zjawiska twórczości -

jednostki genialne nie mogą zostać

zaliczone do grona ludzi zwykłych

„Geniusz ociera się o szaleństwo”

„Geniusz i obłąkanie” - koncepcja Cesare Lombroso

Teorie twórczości w świetle psychologii głębi – „sublimacja

popędu seksualnego jako podłoże twórczości” - koncepcja

Freuda

„Schizofrenia jako uwolnienie i spotęgowanie sił twórczych” -

koncepcja Antoniego Kępińskiego

„Przez dezintegrację do twórczości” – koncepcja Kazimierza

Dąbrowskiego

„Twórczość, psychotyczność i schizofrenia” - koncepcja Hansa

Eysencka

Twórczość a afektywne zaburzenia zachowania - koncepcje Kay

R. Jamison i Ruth L. Richards

pozytywne doświadczenie człowieka jako zagadnienie

drugoplanowe

Pomoc psychologiczna jako powrót do normy – „brak zaburzeń”

Psychologia pozytywna jako dopełnienie negatywnego

paradygmatu zdrowia i jakości życia – „jak wieść udane i

szczęśliwe życie?”

Interwencje służące szczęściu i zdrowiu

Monika Czerw (2010, str. 104): zaadoptować w sposób naukowy

to, co najbardziej wartościowe w człowieku, jego specyficzne

zasoby, aby zrozumieć je w całej ich złożoności i móc wykorzystać

w procedurach rozwiązywania problemów

Jak obcować z pozytywną materią w człowieku, czyli:

jak rozpoznawać jego mocne strony?

co to jest ludzka siła i jak ją wzmacniać?

jak kształtować cnoty i siły charakteru (twórczość)?

jak wywoływać u niego pozytywne emocje?

jak ulepszać działanie instytucji społecznych, aby sprzyjały

rozwojowi niezależnie od wieku i stanu zdrowia?

jak wzmagać poczucie szczęścia i sprawiać, aby było

nieprzemijające?

jak polepszyć jakość życia całego społeczeństwa?

szczęście

twórczość

Dlaczego warto zająć się w praktyce

tematem podnoszenia poczucia

szczęścia?

Sonya Lyubomirsky (2007)

poczucie szczęścia jest zmienne w czasie –wywołanie i utrzymanie szczęścia na poziomie wyższym od wyjściowego jest możliwe

wzrost poczucia szczęścia --- > samodzielne wprowadzanie do własnego życia

pozytywnych zdarzeń i zmian

10 %

40 %50 %

Okoliczności życiowe

Celowe działania

Zaprogramowana norma

Martin Seligman (2005)

S = U + O + W

S – podstawowy poziom szczęścia

U – uwarunkowana genetycznie zdolność do przeżywania emocji pozytywnych

O – okoliczności życiowe

W – wszystkie czynniki, które podlegają woli człowieka i mogą być doskonalone przez ćwiczenie: myślenia, sprawności, zdolności i cnoty

Jakie właściwości psychiczne człowieka

należy rozwijać, aby sprzyjać

szczęśliwemu życiu?

Cnota Cechy definiujące Siły charakteru

Mądrość Gromadzenie i wykorzystywanie wiedzy

Twórczość

Ciekawość

Chęć uczenia się

Inteligencja społeczna

Mądrość

Racjonalność

Odwaga Wola osiągnięcia celów w obliczu

wewnętrznych i zewnętrznych

przeciwności

Witalność

Zaradność

Koherencja

Człowieczeństwo Siła interpersonalna Dobroć

Miłość

Sprawiedliwość Siły obywatelskie Lojalność

Zespołowość

Przywódczość

Powściągliwość Siły chroniące nas przed nadmiarem Skromność

Samokontrola

Rozwaga

Transcendencja Siły wiążące nas z szerszym uniwersum

Nadzieja

Wdzięczność

Wybaczanie

Podziw dla piękna

Duchowość

Poczucie humoru

Emocje - wywoływanie tendencji reagowania:

- zawężenie repertuaru możliwych reakcji

- wzrost prawdopodobieństwa wystąpienia pewnego rodzaju zachowań

Np. strach - ucieczka

Emocje pozytywne nie zawężają, ale rozszerzają

dostępny repertuar zachowań i procesów

poznawczych.

Emocje pozytywne a proces twórczy:

Badania pokazują, że sytuacją najbardziej sprzyjającą dla

procesu twórczego jest oscylacja pomiędzy stanami

pozytywnymi i negatywnymi.

W jaki sposób pozytywne doświadczenia emocjonalne

przyczyniają się do wzrostu i rozwoju?

„Pozytywna spirala emocji”

Emocje pozytywne – korzyść dwukrotna:

bezpośrednia – zmiany w funkcjach poznawczych

długofalowa – osobiste zasoby i rozwój twórczy

Radość

Twórczość i produktywność

Rozwój

Jakie oddziaływania - „interwencje pozytywne”

rozwijają pozytywne cechy człowieka i sprzyjają

osiąganiu szczęścia?

40% obszaru aktywności własnej:

„Edukacja do mądrości”

Pedagogika kreatywności - „Szkoła wspierająca

uzdolnienia”

„ Trening Szczęścia” (pomysł autorski) – pozytywne

interwencje: podnoszenie poczucia szczęścia przez

osobisty rozwój i twórczość

Aleksandra Chmielińska

Uniwersytet Łódzki

„Trening Szczęścia”

Pozytywna diagnoza + pozytywna prewencja:

Część I – Ja poznawane: Samoświadomość – „rozpoznać własne zasoby”

Część II – Ja poznające: Twórczość codzienna oraz estetyzacja życia codziennego – „widzieć i zmieniać świat dookoła siebie”

Część III – Ja działające: Mądrość – „realizować siebie”

40 %