Upload
others
View
26
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
2015-06-09
1
Wykład 14Instalacje kanalizacyjne
(kanalizacja typu grawitacyjnego)
2015-06-09
2
bull Projektowanie kanalizacji sanitarnej
ndash Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12kwietnia 2002 w sprawie warunkoacutew technicznychjakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie(DzU Nr 75 poz 690 Dział IV rozdz 2)
ndash PN ndash EN 12056 ndash 2 grudzień 2002 Systemy kanalizacjigrawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 2Kanalizacja sanitarna projektowanie układu iobliczenia
ndash dodatkowo informacje w normie bdquostarejrdquo PN ndash 92B ndash01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania wprojektowaniu
Instalacja kanalizacyjna typu grawitacyjnego
Projektowanie kanalizacji deszczowej
bull Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12kwietnia 2002 w sprawie warunkoacutew technicznychjakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie(DzU Nr 75 poz 690 Dział IV rozdz 2)
ndash PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002 Systemy kanalizacjigrawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewodydeszczowe Projektowanie układu i obliczenia
ndash dodatkowo informacje w normie bdquostarejrdquo PN ndash 92B ndash01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania wprojektowaniu
Instalacja kanalizacyjna typu grawitacyjnego
2015-06-09
3
Klasyfikacja ściekoacutew
Instalacja kanalizacyjna ndash definicjawg Rozp w sprawie warunkoacutewhellip
sect 122 1 Instalację kanalizacyjną stanowi układpołączonych przewodoacutew wraz z urządzeniamiprzyborami i wpustami odprowadzającymi ściekioraz wody opadowe do pierwszej studzienki odstrony budynku
2 Instalacja kanalizacyjna budynku powinnaumożliwiać odprowadzanie ściekoacutew a także woacutedopadowych z tego budynku jeżeli nie są oneodprowadzane na teren działki oraz spełniaćwymagania określone w Polskich Normachdotyczących tych instalacji
2015-06-09
4
Rodzaje instalacji kanalizacyjnych
1 Kanalizacja sanitarna (bytowo ndash gospodarcza) -odprowadza ścieki powstałe w wyniku bytowanialudzi z urządzeń i przyboroacutew sanitarnych
2 Kanalizacja deszczowa ndash odprowadza wodyopadowe
3 Kanalizacja technologiczna ndash ścieki przed wprowadzeniem do kanalizacji sanitarnej
wymagają wstępnego oczyszczenia w specjalnychurządzeniach
Odprowadzenie ściekoacutew z nieruchomości może byćrealizowane na dwa sposoby
bull systemem ogoacutelnospławnym (zbiorczym)
bull lub systemem rozdzielczym
Kanalizacja ogoacutelnospławna odprowadza zaroacutewnościeki sanitarne (bytowe) jak i deszczowe
W kanalizacji rozdzielczej ścieki sanitarne ideszczowe odprowadzane są rozdzielnie
2015-06-09
5
Schemat kanalizacji ogoacutelnospławnej
KS1 KS2
Kanał ogoacutelnospławny
RD1 RD2
linia regulacyjna
ST1
ST2
Schemat kanalizacji rozdzielczej
KS1 KS2
Kanał sanitarny
Kanał deszczowy
RD1 RD2
linia regulacyjnaST1
ST2
SD1
SD2
2015-06-09
6
Podział instalacji kanalizacyjnej
Instalację kanalizacyjną można podzielić nabull zewnętrzną bullwewnętrzną (w budynku)
Granicą między instalacją wewnętrzną a zewnętrznąjest tzw czyszczak głoacutewny (rewizja głoacutewna)
Podział ten wydaje się oczywisty ale jest istotny przydoborze materiału instalacyjnego - nie każdy materiałsprawdzający się wewnątrz nadaje się do stworzeniainstalacji zewnętrznej
Przewody domowej instalacji kanalizacyjnej
1 przyłącze kanalizacyjne (przykanalik) -ndash jest to odcinek ktoacutery łączy kanalizacjęna terenie nieruchomości z sieciąkanalizacyjną
Granicą między siecią a instalacją jestpołożona w pobliżu granicy nieruchomościpierwsza studzienka licząc od stronybudynku
2015-06-09
7
Sieć i przykanalik w przypadku istnienia studzienki rewizyjnej
przykanalikstudzienka rewizyjna
linia
regu
lacy
jnastudzienka kanalizacyjna
sieć kanalizacyjna
budy
nek
instalacja zewnętrzna
Sieć i przykanalik w przypadku nieobecności studzienki rewizyjnej(wg przepisoacutew z 2001 r (DzU nr 72 poz747 i nowelizacja Ustawa z dnia 22 kwietnia 2005 ) w przypadku braku studzienki rewizyjnej przykanalik to odcinek biegnący od granicy budynku do granicy nieruchomości)
linia
regu
lacy
jnastudzienka kanalizacyjna
sieć kanalizacyjna
budy
nek
przykanalik
sieć kanalizacyjna
2015-06-09
8
Najczęściej przykanalik włączany jest dostudzienki (rewizyjnej lub włazowej)ktoacutera stanowi uzbrojenie sieci Możliwejest też przyłączenie przez wpustboczny lub złącze siodłowe
1 ndash przyboacuter sanitarny 2 ndash rura wywiewna 3 ndash czyszczak (rewizja)4 ndash podejście pojedyn 5 ndash pod zbiorowe 6 ndash pion kanalizacyjny7 ndash przew odpływowy 8 ndash przykanalik 9 ndash przewoacuted wentylacyjny10 ndash studzienka 11 ndash rura osłonowa
2015-06-09
9
Instalacja kanalizacyjna składa się z
1podejść kanalizacyjnych ndash przewody odprowadzające ścieki z przyboroacutew i urządzeń sanitarnych do pionoacutew lub poziomoacutew kanalizacyjnych
ndash podejścia pojedyncze
ndash podejścia zbiorowe
2pionoacutew (przewodoacutew spustowych) ndash są to przewody prowadzone przez jedną lub kilka kondygnacji odprowadzające ścieki z podejść kanalizacyjnych wpustoacutew dachowych lub rynien do przewodoacutew odpływowych
3poziomoacutew (przewodoacutew odpływowych) ndash są to przewody prowadzone z odpowiednim spadkiem ktoacutere odprowadzają ścieki z pionoacutew wpustoacutew podłogowych itp do przykanalika
Kanalizacja sanitarna grawitacyjna
Odprowadza wodę zanieczyszczoną (ścieki) w wyniku jejwykorzystania odpływającą z ustępoacutew spłukiwanychnatryskoacutew wanien bidetoacutew zlewoacutew umywalek wpustoacutewpodłogowych i innych urządzeń występujących wgospodarstwie domowym
Projektowanie kanalizacji sanitarnej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 2 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 2 Kanalizacja sanitarna projektowanie układu i
obliczenia
2015-06-09
10
Nowa norma wprowadza cztery typy systemoacutewkanalizacyjnych jakie można spotkać wposzczegoacutelnych krajach Unii Europejskiej
W Polsce stosuje się tradycyjnie system I
System Nazwa Cechy
ISystem pojedynczego pionu z podejściami częściowo wypełnionymi
bull jeden pion kanalizacyjny
bull wypełnienie przewodoacutew 50
IISystem pojedynczego pionu z podejściami o mniejszej średnicy
bull jeden pion kanalizacyjny
bull wypełnienie przewodoacutew 70
IIISystem pojedynczego pionu z podejściami całkowicie wypełnionymi
bull jeden pion kanalizacyjny
bull wypełnienie przewodoacutew 100
bull każde urządzenie podłączone oddzielnie do pionu
IVSystem oddzielnych pionoacutew kanalizacyjnych
bull dwa piony ndash jeden odprowadzający ścieki czarne z ustępoacutew spłukiwanych i pisuaroacutew i drugi odprowadzający pozostałe ścieki
bull wypełnienie przewodoacutew jak dla systemoacutew I II lub III
2015-06-09
11
Przybory sanitarne
2015-06-09
12
Przybory sanitarne powinny być zaopatrzone w zamkni ęcia wodne (syfony) wbudowanew przyboacuter lub montowane bezpośrednio pod przyborem Zamknięcie wodne znajdujące sięw syfonie uniemo żliwia wydobywanie si ę nieprzyjemnych zapachoacutew z instalacjikanalizacyjnej do pomieszczeń
Syfony
Syfony mogą przestać spełniać swoje funkcje w następujących przypadkachbull jeżeli przez jakiś czas nie używa się przyboru sanitarnego (następuje wyparowanie
wody z syfonu )bull jeżeli ilość transportowanych ściekoacutew jest bardzo duża i tworzy się korek wodny
(wysysanie wody z syfonoacutew )
Wysoko ść zamkni ęć wodnych dla przyboroacutew sanitarnych powinna wynosi ć conajmniej 75 mm
Kaskada na zewnątrz studzienkitworzywowej 1-kielich in situ 2-zagęszczony grunt 3-troacutejnik 4-mufa 5-grunt rodzimy
Kaskady kanałowe należy wykonywać dla studzienekwłazowych w przypadku gdy roacuteżnica wysoko ścipomi ędzy rz ędna przył ącza a rzędna kinety wstudzience przekracza 05m Kaskadę możnawykonywać- wewnątrz studzienki jeśli średnica wewnętrzna studzienki jestge1200mm- na zewnątrz studzienki dla studzienek 1000mm
Studzienki kanalizacyjne
Kineta
2015-06-09
13
Podejścia kanalizacyjne ndash łączą odpływ z pionem kanalizacyjnym
2015-06-09
14
Podejściabull niewentylowane - należy montować ze spadkiem wynoszącym od 2
do 15bull wentylowane ndash można zastosować tu mniejsze spadki zgodnie z
przywołaną normą ale wymagają dodatkowego przewoduwentylującego
Najczęściej projektuje się podejścia niewentylowane Ich długość wtypowym rozwiązaniu stosowanym w Polsce nie powinna przekraczać40 m a w przypadku miski ustępowej 10 (15) m po długościprzewodu
W przypadku dłuższych podejść albo zwiększa się średnicę alboprojektuje się podejścia wentylowane za pomocą np zaworoacutewnapowietrzających
2015-06-09
15
Minimalna średnica podejścia pojedynczego zdeterminowana jest przezjego długość wysokość spadania i ilość zmian kierunku zgodnie ztabelą
DNLmax
[m]H [m]
trzy łuki o kącie 90o
40
50le 40 lt10
70 le 50 lt10
100 le 50 lt30
H
L
Jeśli powyższe wymiary są przekroczone lub istnieje koniecznośćzastosowania więcej niż trzech zmian kierunku prowadzeniaprzewodoacutew należy wybrać kolejną większą średnicę nominalną
Średnice nominalne podejść pojedynczych dobiera się w zależności odtypu przyłączonego przyboru sanitarnego lub urządzenia w typowychrozwiązaniach w Polsce wg tabeli
Urządzenie DN [m]
Umywalka bidet 004
Zlewozmywak zmywarka pralka
wanna natrysk005
Miska ustępowa 01
2015-06-09
16
Średnice nominalne podjeść zbiorowych (odprowadzają ścieki z więcejniż jednego przybory sanitarnego) dobiera się na podstawie tabeli 4 wnormie EN 12056 dla podjeść niewentylowanych lub wg tabeli 7 dla podejśćwentylowanych
Zależą od natężenia przepływu ściekoacutew w projektowanym podejściu i odzastosowanego systemu Wybierając system należy kierować siędostępnymi na rynku przyborami trudno bowiem wyobrazić sobiepodłączanie przyboru sanitarnego z odpływem np 40mm do przewodu ośrednicy mniejszej Utrudniałoby to swobodny odpływ ściekoacutew z tegoprzyboru
Średnice nominalne podjeść zbiorowych
2015-06-09
17
Miska ust ępowa powinna mieć osobne podej ście Zaleca się aby było onowłączone do osobnego troacutejnika umieszczonego najni żej spośroacuted wszystkichpodejść na danej kondygnacji szczegoacutelnie jeżeli miska ustępowa oddalona jest odpionu Dopuszcza się podłączenie pozostałych przyboroacutew na danej kondygnacjiwspoacutelnym podejściem włączonym do troacutejnika na pionie położonym o 07 m poniżejposadzki danej kondygnacji
Podłączenie miski ustępowej do pionu
Natężenie przepływu ściekoacutew sanitarnych Qww wyznacza się dla danegoodcinka instalacji zgodnie z zależnością
]sl[DUKQww Σsdot=gdzie K ndash wspoacutełczynnik częstości
DU ndash odpływ jednostkowy [ls] z urządzenia
UWAGA Qwwge DUmax jeśli nie to Qww = DUmax
2015-06-09
18
Odp
ływ
y je
dnos
tkow
e D
U
dla
syst
emu
I
Typowe wspoacutełczynniki częstości K
2015-06-09
19
Piony kanalizacyjne ndash łączą podejścia z przewodami odpływowymi
bull Piony kanalizacyjne należy prowadzić bez zmiany średnicyi kierunku na całej długości w szachtach sanitarnychEwentualne odchylenia od pionu nie powinny przekraczać1 mm na długości 1 m przewodu
bull U podstawy każdego pionu przed przejściem w przewoacutedodpływowy należy zamontować otwoacuter rewizyjny(czyszczak) umożliwiający dostęp do wnętrza przodudzięki rewizji można wyczyścić zapchany przewoacuted Pełnąszczelność przykrywy zapewnia gumowa podkładka
Rys Czyszczaki a-żeliwny b-z PVC
2015-06-09
20
W przypadku kanalizacji sanitarnej każdy pion musi byćwentylowany
Elementy wentylacyjne stanowią zakończenie pionukanalizacyjnego Spełniają w instalacjach kanalizacyjnychtakie zadania jak
- wyroacutewnują ciśnienia w instalacji
minus umożliwienie odprowadzania gazoacutew kanalizacyjnych doatmosfery a więc spełniają rolę wentylacji instalacjikanalizacyjnej
minus przeciwdziałanie możliwości wyssania wody stanowiącejzamknięcie wodne w syfonach
Wentylacja pionoacutew
Wentylację pionuzapewniabull przewoacuted wentylacyjnyzakończony rurą wywiewnąwyprowadzoną ponadpołać dachu Rura wentylacyjna(wywiewka) jest odcinkiemrury kanalizacyjnejwykonanej z tego samegomateriału co pionkanalizacyjny Zakończonajest ażurowym daszkiemOdcinek rurywyprowadzony ponad dachpowinien mieć co najmniej05 m
Rys Schemat montażowy rury wentylacyjnej 1-połać dachu 2-strop 3-rura wywiewna (wentylacyjna) 4-kołnierz blaszany okrągły Dw- średnica rury wywiewnej d-średnica pionu Dw=d+50mm
2015-06-09
21
bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew
ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do
kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną
Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną
W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można
-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną
Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy
2015-06-09
22
2015-06-09
23
2015-06-09
24
2015-06-09
25
Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm
Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww
Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń
minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)
minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)
2015-06-09
26
Piony z wentylacją głoacutewną
Piony z wentylacją obejściową
2015-06-09
27
Elementy pionu kanalizacyjnego
troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych
czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed
przejściem w przewoacuted odpływowy
rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości
zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna
W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew
2015-06-09
28
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)
Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg
2015-06-09
29
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu
Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych
DN 0100 m ndash i = 20 - 100
DN 0150 m ndash i = 15 - 150
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować
ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu
2015-06-09
30
Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju
Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie
2015-06-09
31
Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej
ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych
ndash 08 m od kabli energetycznych
ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych
2015-06-09
32
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad
1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05
2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07
3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej
4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m
Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z
wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla
przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres
Manninga
α=QQ0
β=vv0
hd
Q
v
α β
(hd)
1
23
4
2015-06-09
33
bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037
2015-06-09
34
Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej
W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym
Zasuwa burzowa
Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym
2015-06-09
35
bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych
bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm
Materiały w kanalizacji sanitarnej
Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję
Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne
Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)
Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton
2015-06-09
36
Dodatkowe urządzenia w kanalizacji
bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się
bull minus odtłuszczacze
bull minus odbenzyniacze
bull minus neutralizatory
bull minus osadniki piasku
Kanalizacja deszczowa
Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)
Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i
obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę
PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu
2015-06-09
37
Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny
Odprowadzanie wody z dachu
bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku
bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku
2015-06-09
38
Odprowadzanie wody z dachu stromego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt
Obliczanie kanalizacji deszczowej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]
rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w
starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo
na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2
Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]
2015-06-09
39
Wymiarowanie rynien i rur spustowych
1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707
2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)
Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew
spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu
wg tabeli
Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez
rynnę A [m2]
Szerokość rynny [mm]Średnica rury
spustowej [mm]
poniżej 20 70 50
20 ndash 57 100 (lub 125) 70
57 ndash 97 125 100
97 - 170 150 100
170 - 243 180 125
2015-06-09
40
Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07
b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09
c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej
Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]
Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych
Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej
rwwt QQQ +=
2015-06-09
41
Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych
b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi
80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw
sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu
ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms
bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się
bull wykorzystując
bull minus PVC ndash U
bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną
bull minus aluminium
bull minus miedź
bull minus stopy tytanu z cynkiem
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
2
bull Projektowanie kanalizacji sanitarnej
ndash Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12kwietnia 2002 w sprawie warunkoacutew technicznychjakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie(DzU Nr 75 poz 690 Dział IV rozdz 2)
ndash PN ndash EN 12056 ndash 2 grudzień 2002 Systemy kanalizacjigrawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 2Kanalizacja sanitarna projektowanie układu iobliczenia
ndash dodatkowo informacje w normie bdquostarejrdquo PN ndash 92B ndash01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania wprojektowaniu
Instalacja kanalizacyjna typu grawitacyjnego
Projektowanie kanalizacji deszczowej
bull Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12kwietnia 2002 w sprawie warunkoacutew technicznychjakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie(DzU Nr 75 poz 690 Dział IV rozdz 2)
ndash PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002 Systemy kanalizacjigrawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewodydeszczowe Projektowanie układu i obliczenia
ndash dodatkowo informacje w normie bdquostarejrdquo PN ndash 92B ndash01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania wprojektowaniu
Instalacja kanalizacyjna typu grawitacyjnego
2015-06-09
3
Klasyfikacja ściekoacutew
Instalacja kanalizacyjna ndash definicjawg Rozp w sprawie warunkoacutewhellip
sect 122 1 Instalację kanalizacyjną stanowi układpołączonych przewodoacutew wraz z urządzeniamiprzyborami i wpustami odprowadzającymi ściekioraz wody opadowe do pierwszej studzienki odstrony budynku
2 Instalacja kanalizacyjna budynku powinnaumożliwiać odprowadzanie ściekoacutew a także woacutedopadowych z tego budynku jeżeli nie są oneodprowadzane na teren działki oraz spełniaćwymagania określone w Polskich Normachdotyczących tych instalacji
2015-06-09
4
Rodzaje instalacji kanalizacyjnych
1 Kanalizacja sanitarna (bytowo ndash gospodarcza) -odprowadza ścieki powstałe w wyniku bytowanialudzi z urządzeń i przyboroacutew sanitarnych
2 Kanalizacja deszczowa ndash odprowadza wodyopadowe
3 Kanalizacja technologiczna ndash ścieki przed wprowadzeniem do kanalizacji sanitarnej
wymagają wstępnego oczyszczenia w specjalnychurządzeniach
Odprowadzenie ściekoacutew z nieruchomości może byćrealizowane na dwa sposoby
bull systemem ogoacutelnospławnym (zbiorczym)
bull lub systemem rozdzielczym
Kanalizacja ogoacutelnospławna odprowadza zaroacutewnościeki sanitarne (bytowe) jak i deszczowe
W kanalizacji rozdzielczej ścieki sanitarne ideszczowe odprowadzane są rozdzielnie
2015-06-09
5
Schemat kanalizacji ogoacutelnospławnej
KS1 KS2
Kanał ogoacutelnospławny
RD1 RD2
linia regulacyjna
ST1
ST2
Schemat kanalizacji rozdzielczej
KS1 KS2
Kanał sanitarny
Kanał deszczowy
RD1 RD2
linia regulacyjnaST1
ST2
SD1
SD2
2015-06-09
6
Podział instalacji kanalizacyjnej
Instalację kanalizacyjną można podzielić nabull zewnętrzną bullwewnętrzną (w budynku)
Granicą między instalacją wewnętrzną a zewnętrznąjest tzw czyszczak głoacutewny (rewizja głoacutewna)
Podział ten wydaje się oczywisty ale jest istotny przydoborze materiału instalacyjnego - nie każdy materiałsprawdzający się wewnątrz nadaje się do stworzeniainstalacji zewnętrznej
Przewody domowej instalacji kanalizacyjnej
1 przyłącze kanalizacyjne (przykanalik) -ndash jest to odcinek ktoacutery łączy kanalizacjęna terenie nieruchomości z sieciąkanalizacyjną
Granicą między siecią a instalacją jestpołożona w pobliżu granicy nieruchomościpierwsza studzienka licząc od stronybudynku
2015-06-09
7
Sieć i przykanalik w przypadku istnienia studzienki rewizyjnej
przykanalikstudzienka rewizyjna
linia
regu
lacy
jnastudzienka kanalizacyjna
sieć kanalizacyjna
budy
nek
instalacja zewnętrzna
Sieć i przykanalik w przypadku nieobecności studzienki rewizyjnej(wg przepisoacutew z 2001 r (DzU nr 72 poz747 i nowelizacja Ustawa z dnia 22 kwietnia 2005 ) w przypadku braku studzienki rewizyjnej przykanalik to odcinek biegnący od granicy budynku do granicy nieruchomości)
linia
regu
lacy
jnastudzienka kanalizacyjna
sieć kanalizacyjna
budy
nek
przykanalik
sieć kanalizacyjna
2015-06-09
8
Najczęściej przykanalik włączany jest dostudzienki (rewizyjnej lub włazowej)ktoacutera stanowi uzbrojenie sieci Możliwejest też przyłączenie przez wpustboczny lub złącze siodłowe
1 ndash przyboacuter sanitarny 2 ndash rura wywiewna 3 ndash czyszczak (rewizja)4 ndash podejście pojedyn 5 ndash pod zbiorowe 6 ndash pion kanalizacyjny7 ndash przew odpływowy 8 ndash przykanalik 9 ndash przewoacuted wentylacyjny10 ndash studzienka 11 ndash rura osłonowa
2015-06-09
9
Instalacja kanalizacyjna składa się z
1podejść kanalizacyjnych ndash przewody odprowadzające ścieki z przyboroacutew i urządzeń sanitarnych do pionoacutew lub poziomoacutew kanalizacyjnych
ndash podejścia pojedyncze
ndash podejścia zbiorowe
2pionoacutew (przewodoacutew spustowych) ndash są to przewody prowadzone przez jedną lub kilka kondygnacji odprowadzające ścieki z podejść kanalizacyjnych wpustoacutew dachowych lub rynien do przewodoacutew odpływowych
3poziomoacutew (przewodoacutew odpływowych) ndash są to przewody prowadzone z odpowiednim spadkiem ktoacutere odprowadzają ścieki z pionoacutew wpustoacutew podłogowych itp do przykanalika
Kanalizacja sanitarna grawitacyjna
Odprowadza wodę zanieczyszczoną (ścieki) w wyniku jejwykorzystania odpływającą z ustępoacutew spłukiwanychnatryskoacutew wanien bidetoacutew zlewoacutew umywalek wpustoacutewpodłogowych i innych urządzeń występujących wgospodarstwie domowym
Projektowanie kanalizacji sanitarnej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 2 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 2 Kanalizacja sanitarna projektowanie układu i
obliczenia
2015-06-09
10
Nowa norma wprowadza cztery typy systemoacutewkanalizacyjnych jakie można spotkać wposzczegoacutelnych krajach Unii Europejskiej
W Polsce stosuje się tradycyjnie system I
System Nazwa Cechy
ISystem pojedynczego pionu z podejściami częściowo wypełnionymi
bull jeden pion kanalizacyjny
bull wypełnienie przewodoacutew 50
IISystem pojedynczego pionu z podejściami o mniejszej średnicy
bull jeden pion kanalizacyjny
bull wypełnienie przewodoacutew 70
IIISystem pojedynczego pionu z podejściami całkowicie wypełnionymi
bull jeden pion kanalizacyjny
bull wypełnienie przewodoacutew 100
bull każde urządzenie podłączone oddzielnie do pionu
IVSystem oddzielnych pionoacutew kanalizacyjnych
bull dwa piony ndash jeden odprowadzający ścieki czarne z ustępoacutew spłukiwanych i pisuaroacutew i drugi odprowadzający pozostałe ścieki
bull wypełnienie przewodoacutew jak dla systemoacutew I II lub III
2015-06-09
11
Przybory sanitarne
2015-06-09
12
Przybory sanitarne powinny być zaopatrzone w zamkni ęcia wodne (syfony) wbudowanew przyboacuter lub montowane bezpośrednio pod przyborem Zamknięcie wodne znajdujące sięw syfonie uniemo żliwia wydobywanie si ę nieprzyjemnych zapachoacutew z instalacjikanalizacyjnej do pomieszczeń
Syfony
Syfony mogą przestać spełniać swoje funkcje w następujących przypadkachbull jeżeli przez jakiś czas nie używa się przyboru sanitarnego (następuje wyparowanie
wody z syfonu )bull jeżeli ilość transportowanych ściekoacutew jest bardzo duża i tworzy się korek wodny
(wysysanie wody z syfonoacutew )
Wysoko ść zamkni ęć wodnych dla przyboroacutew sanitarnych powinna wynosi ć conajmniej 75 mm
Kaskada na zewnątrz studzienkitworzywowej 1-kielich in situ 2-zagęszczony grunt 3-troacutejnik 4-mufa 5-grunt rodzimy
Kaskady kanałowe należy wykonywać dla studzienekwłazowych w przypadku gdy roacuteżnica wysoko ścipomi ędzy rz ędna przył ącza a rzędna kinety wstudzience przekracza 05m Kaskadę możnawykonywać- wewnątrz studzienki jeśli średnica wewnętrzna studzienki jestge1200mm- na zewnątrz studzienki dla studzienek 1000mm
Studzienki kanalizacyjne
Kineta
2015-06-09
13
Podejścia kanalizacyjne ndash łączą odpływ z pionem kanalizacyjnym
2015-06-09
14
Podejściabull niewentylowane - należy montować ze spadkiem wynoszącym od 2
do 15bull wentylowane ndash można zastosować tu mniejsze spadki zgodnie z
przywołaną normą ale wymagają dodatkowego przewoduwentylującego
Najczęściej projektuje się podejścia niewentylowane Ich długość wtypowym rozwiązaniu stosowanym w Polsce nie powinna przekraczać40 m a w przypadku miski ustępowej 10 (15) m po długościprzewodu
W przypadku dłuższych podejść albo zwiększa się średnicę alboprojektuje się podejścia wentylowane za pomocą np zaworoacutewnapowietrzających
2015-06-09
15
Minimalna średnica podejścia pojedynczego zdeterminowana jest przezjego długość wysokość spadania i ilość zmian kierunku zgodnie ztabelą
DNLmax
[m]H [m]
trzy łuki o kącie 90o
40
50le 40 lt10
70 le 50 lt10
100 le 50 lt30
H
L
Jeśli powyższe wymiary są przekroczone lub istnieje koniecznośćzastosowania więcej niż trzech zmian kierunku prowadzeniaprzewodoacutew należy wybrać kolejną większą średnicę nominalną
Średnice nominalne podejść pojedynczych dobiera się w zależności odtypu przyłączonego przyboru sanitarnego lub urządzenia w typowychrozwiązaniach w Polsce wg tabeli
Urządzenie DN [m]
Umywalka bidet 004
Zlewozmywak zmywarka pralka
wanna natrysk005
Miska ustępowa 01
2015-06-09
16
Średnice nominalne podjeść zbiorowych (odprowadzają ścieki z więcejniż jednego przybory sanitarnego) dobiera się na podstawie tabeli 4 wnormie EN 12056 dla podjeść niewentylowanych lub wg tabeli 7 dla podejśćwentylowanych
Zależą od natężenia przepływu ściekoacutew w projektowanym podejściu i odzastosowanego systemu Wybierając system należy kierować siędostępnymi na rynku przyborami trudno bowiem wyobrazić sobiepodłączanie przyboru sanitarnego z odpływem np 40mm do przewodu ośrednicy mniejszej Utrudniałoby to swobodny odpływ ściekoacutew z tegoprzyboru
Średnice nominalne podjeść zbiorowych
2015-06-09
17
Miska ust ępowa powinna mieć osobne podej ście Zaleca się aby było onowłączone do osobnego troacutejnika umieszczonego najni żej spośroacuted wszystkichpodejść na danej kondygnacji szczegoacutelnie jeżeli miska ustępowa oddalona jest odpionu Dopuszcza się podłączenie pozostałych przyboroacutew na danej kondygnacjiwspoacutelnym podejściem włączonym do troacutejnika na pionie położonym o 07 m poniżejposadzki danej kondygnacji
Podłączenie miski ustępowej do pionu
Natężenie przepływu ściekoacutew sanitarnych Qww wyznacza się dla danegoodcinka instalacji zgodnie z zależnością
]sl[DUKQww Σsdot=gdzie K ndash wspoacutełczynnik częstości
DU ndash odpływ jednostkowy [ls] z urządzenia
UWAGA Qwwge DUmax jeśli nie to Qww = DUmax
2015-06-09
18
Odp
ływ
y je
dnos
tkow
e D
U
dla
syst
emu
I
Typowe wspoacutełczynniki częstości K
2015-06-09
19
Piony kanalizacyjne ndash łączą podejścia z przewodami odpływowymi
bull Piony kanalizacyjne należy prowadzić bez zmiany średnicyi kierunku na całej długości w szachtach sanitarnychEwentualne odchylenia od pionu nie powinny przekraczać1 mm na długości 1 m przewodu
bull U podstawy każdego pionu przed przejściem w przewoacutedodpływowy należy zamontować otwoacuter rewizyjny(czyszczak) umożliwiający dostęp do wnętrza przodudzięki rewizji można wyczyścić zapchany przewoacuted Pełnąszczelność przykrywy zapewnia gumowa podkładka
Rys Czyszczaki a-żeliwny b-z PVC
2015-06-09
20
W przypadku kanalizacji sanitarnej każdy pion musi byćwentylowany
Elementy wentylacyjne stanowią zakończenie pionukanalizacyjnego Spełniają w instalacjach kanalizacyjnychtakie zadania jak
- wyroacutewnują ciśnienia w instalacji
minus umożliwienie odprowadzania gazoacutew kanalizacyjnych doatmosfery a więc spełniają rolę wentylacji instalacjikanalizacyjnej
minus przeciwdziałanie możliwości wyssania wody stanowiącejzamknięcie wodne w syfonach
Wentylacja pionoacutew
Wentylację pionuzapewniabull przewoacuted wentylacyjnyzakończony rurą wywiewnąwyprowadzoną ponadpołać dachu Rura wentylacyjna(wywiewka) jest odcinkiemrury kanalizacyjnejwykonanej z tego samegomateriału co pionkanalizacyjny Zakończonajest ażurowym daszkiemOdcinek rurywyprowadzony ponad dachpowinien mieć co najmniej05 m
Rys Schemat montażowy rury wentylacyjnej 1-połać dachu 2-strop 3-rura wywiewna (wentylacyjna) 4-kołnierz blaszany okrągły Dw- średnica rury wywiewnej d-średnica pionu Dw=d+50mm
2015-06-09
21
bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew
ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do
kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną
Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną
W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można
-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną
Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy
2015-06-09
22
2015-06-09
23
2015-06-09
24
2015-06-09
25
Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm
Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww
Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń
minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)
minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)
2015-06-09
26
Piony z wentylacją głoacutewną
Piony z wentylacją obejściową
2015-06-09
27
Elementy pionu kanalizacyjnego
troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych
czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed
przejściem w przewoacuted odpływowy
rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości
zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna
W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew
2015-06-09
28
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)
Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg
2015-06-09
29
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu
Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych
DN 0100 m ndash i = 20 - 100
DN 0150 m ndash i = 15 - 150
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować
ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu
2015-06-09
30
Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju
Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie
2015-06-09
31
Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej
ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych
ndash 08 m od kabli energetycznych
ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych
2015-06-09
32
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad
1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05
2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07
3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej
4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m
Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z
wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla
przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres
Manninga
α=QQ0
β=vv0
hd
Q
v
α β
(hd)
1
23
4
2015-06-09
33
bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037
2015-06-09
34
Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej
W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym
Zasuwa burzowa
Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym
2015-06-09
35
bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych
bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm
Materiały w kanalizacji sanitarnej
Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję
Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne
Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)
Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton
2015-06-09
36
Dodatkowe urządzenia w kanalizacji
bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się
bull minus odtłuszczacze
bull minus odbenzyniacze
bull minus neutralizatory
bull minus osadniki piasku
Kanalizacja deszczowa
Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)
Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i
obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę
PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu
2015-06-09
37
Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny
Odprowadzanie wody z dachu
bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku
bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku
2015-06-09
38
Odprowadzanie wody z dachu stromego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt
Obliczanie kanalizacji deszczowej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]
rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w
starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo
na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2
Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]
2015-06-09
39
Wymiarowanie rynien i rur spustowych
1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707
2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)
Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew
spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu
wg tabeli
Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez
rynnę A [m2]
Szerokość rynny [mm]Średnica rury
spustowej [mm]
poniżej 20 70 50
20 ndash 57 100 (lub 125) 70
57 ndash 97 125 100
97 - 170 150 100
170 - 243 180 125
2015-06-09
40
Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07
b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09
c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej
Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]
Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych
Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej
rwwt QQQ +=
2015-06-09
41
Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych
b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi
80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw
sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu
ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms
bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się
bull wykorzystując
bull minus PVC ndash U
bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną
bull minus aluminium
bull minus miedź
bull minus stopy tytanu z cynkiem
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
3
Klasyfikacja ściekoacutew
Instalacja kanalizacyjna ndash definicjawg Rozp w sprawie warunkoacutewhellip
sect 122 1 Instalację kanalizacyjną stanowi układpołączonych przewodoacutew wraz z urządzeniamiprzyborami i wpustami odprowadzającymi ściekioraz wody opadowe do pierwszej studzienki odstrony budynku
2 Instalacja kanalizacyjna budynku powinnaumożliwiać odprowadzanie ściekoacutew a także woacutedopadowych z tego budynku jeżeli nie są oneodprowadzane na teren działki oraz spełniaćwymagania określone w Polskich Normachdotyczących tych instalacji
2015-06-09
4
Rodzaje instalacji kanalizacyjnych
1 Kanalizacja sanitarna (bytowo ndash gospodarcza) -odprowadza ścieki powstałe w wyniku bytowanialudzi z urządzeń i przyboroacutew sanitarnych
2 Kanalizacja deszczowa ndash odprowadza wodyopadowe
3 Kanalizacja technologiczna ndash ścieki przed wprowadzeniem do kanalizacji sanitarnej
wymagają wstępnego oczyszczenia w specjalnychurządzeniach
Odprowadzenie ściekoacutew z nieruchomości może byćrealizowane na dwa sposoby
bull systemem ogoacutelnospławnym (zbiorczym)
bull lub systemem rozdzielczym
Kanalizacja ogoacutelnospławna odprowadza zaroacutewnościeki sanitarne (bytowe) jak i deszczowe
W kanalizacji rozdzielczej ścieki sanitarne ideszczowe odprowadzane są rozdzielnie
2015-06-09
5
Schemat kanalizacji ogoacutelnospławnej
KS1 KS2
Kanał ogoacutelnospławny
RD1 RD2
linia regulacyjna
ST1
ST2
Schemat kanalizacji rozdzielczej
KS1 KS2
Kanał sanitarny
Kanał deszczowy
RD1 RD2
linia regulacyjnaST1
ST2
SD1
SD2
2015-06-09
6
Podział instalacji kanalizacyjnej
Instalację kanalizacyjną można podzielić nabull zewnętrzną bullwewnętrzną (w budynku)
Granicą między instalacją wewnętrzną a zewnętrznąjest tzw czyszczak głoacutewny (rewizja głoacutewna)
Podział ten wydaje się oczywisty ale jest istotny przydoborze materiału instalacyjnego - nie każdy materiałsprawdzający się wewnątrz nadaje się do stworzeniainstalacji zewnętrznej
Przewody domowej instalacji kanalizacyjnej
1 przyłącze kanalizacyjne (przykanalik) -ndash jest to odcinek ktoacutery łączy kanalizacjęna terenie nieruchomości z sieciąkanalizacyjną
Granicą między siecią a instalacją jestpołożona w pobliżu granicy nieruchomościpierwsza studzienka licząc od stronybudynku
2015-06-09
7
Sieć i przykanalik w przypadku istnienia studzienki rewizyjnej
przykanalikstudzienka rewizyjna
linia
regu
lacy
jnastudzienka kanalizacyjna
sieć kanalizacyjna
budy
nek
instalacja zewnętrzna
Sieć i przykanalik w przypadku nieobecności studzienki rewizyjnej(wg przepisoacutew z 2001 r (DzU nr 72 poz747 i nowelizacja Ustawa z dnia 22 kwietnia 2005 ) w przypadku braku studzienki rewizyjnej przykanalik to odcinek biegnący od granicy budynku do granicy nieruchomości)
linia
regu
lacy
jnastudzienka kanalizacyjna
sieć kanalizacyjna
budy
nek
przykanalik
sieć kanalizacyjna
2015-06-09
8
Najczęściej przykanalik włączany jest dostudzienki (rewizyjnej lub włazowej)ktoacutera stanowi uzbrojenie sieci Możliwejest też przyłączenie przez wpustboczny lub złącze siodłowe
1 ndash przyboacuter sanitarny 2 ndash rura wywiewna 3 ndash czyszczak (rewizja)4 ndash podejście pojedyn 5 ndash pod zbiorowe 6 ndash pion kanalizacyjny7 ndash przew odpływowy 8 ndash przykanalik 9 ndash przewoacuted wentylacyjny10 ndash studzienka 11 ndash rura osłonowa
2015-06-09
9
Instalacja kanalizacyjna składa się z
1podejść kanalizacyjnych ndash przewody odprowadzające ścieki z przyboroacutew i urządzeń sanitarnych do pionoacutew lub poziomoacutew kanalizacyjnych
ndash podejścia pojedyncze
ndash podejścia zbiorowe
2pionoacutew (przewodoacutew spustowych) ndash są to przewody prowadzone przez jedną lub kilka kondygnacji odprowadzające ścieki z podejść kanalizacyjnych wpustoacutew dachowych lub rynien do przewodoacutew odpływowych
3poziomoacutew (przewodoacutew odpływowych) ndash są to przewody prowadzone z odpowiednim spadkiem ktoacutere odprowadzają ścieki z pionoacutew wpustoacutew podłogowych itp do przykanalika
Kanalizacja sanitarna grawitacyjna
Odprowadza wodę zanieczyszczoną (ścieki) w wyniku jejwykorzystania odpływającą z ustępoacutew spłukiwanychnatryskoacutew wanien bidetoacutew zlewoacutew umywalek wpustoacutewpodłogowych i innych urządzeń występujących wgospodarstwie domowym
Projektowanie kanalizacji sanitarnej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 2 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 2 Kanalizacja sanitarna projektowanie układu i
obliczenia
2015-06-09
10
Nowa norma wprowadza cztery typy systemoacutewkanalizacyjnych jakie można spotkać wposzczegoacutelnych krajach Unii Europejskiej
W Polsce stosuje się tradycyjnie system I
System Nazwa Cechy
ISystem pojedynczego pionu z podejściami częściowo wypełnionymi
bull jeden pion kanalizacyjny
bull wypełnienie przewodoacutew 50
IISystem pojedynczego pionu z podejściami o mniejszej średnicy
bull jeden pion kanalizacyjny
bull wypełnienie przewodoacutew 70
IIISystem pojedynczego pionu z podejściami całkowicie wypełnionymi
bull jeden pion kanalizacyjny
bull wypełnienie przewodoacutew 100
bull każde urządzenie podłączone oddzielnie do pionu
IVSystem oddzielnych pionoacutew kanalizacyjnych
bull dwa piony ndash jeden odprowadzający ścieki czarne z ustępoacutew spłukiwanych i pisuaroacutew i drugi odprowadzający pozostałe ścieki
bull wypełnienie przewodoacutew jak dla systemoacutew I II lub III
2015-06-09
11
Przybory sanitarne
2015-06-09
12
Przybory sanitarne powinny być zaopatrzone w zamkni ęcia wodne (syfony) wbudowanew przyboacuter lub montowane bezpośrednio pod przyborem Zamknięcie wodne znajdujące sięw syfonie uniemo żliwia wydobywanie si ę nieprzyjemnych zapachoacutew z instalacjikanalizacyjnej do pomieszczeń
Syfony
Syfony mogą przestać spełniać swoje funkcje w następujących przypadkachbull jeżeli przez jakiś czas nie używa się przyboru sanitarnego (następuje wyparowanie
wody z syfonu )bull jeżeli ilość transportowanych ściekoacutew jest bardzo duża i tworzy się korek wodny
(wysysanie wody z syfonoacutew )
Wysoko ść zamkni ęć wodnych dla przyboroacutew sanitarnych powinna wynosi ć conajmniej 75 mm
Kaskada na zewnątrz studzienkitworzywowej 1-kielich in situ 2-zagęszczony grunt 3-troacutejnik 4-mufa 5-grunt rodzimy
Kaskady kanałowe należy wykonywać dla studzienekwłazowych w przypadku gdy roacuteżnica wysoko ścipomi ędzy rz ędna przył ącza a rzędna kinety wstudzience przekracza 05m Kaskadę możnawykonywać- wewnątrz studzienki jeśli średnica wewnętrzna studzienki jestge1200mm- na zewnątrz studzienki dla studzienek 1000mm
Studzienki kanalizacyjne
Kineta
2015-06-09
13
Podejścia kanalizacyjne ndash łączą odpływ z pionem kanalizacyjnym
2015-06-09
14
Podejściabull niewentylowane - należy montować ze spadkiem wynoszącym od 2
do 15bull wentylowane ndash można zastosować tu mniejsze spadki zgodnie z
przywołaną normą ale wymagają dodatkowego przewoduwentylującego
Najczęściej projektuje się podejścia niewentylowane Ich długość wtypowym rozwiązaniu stosowanym w Polsce nie powinna przekraczać40 m a w przypadku miski ustępowej 10 (15) m po długościprzewodu
W przypadku dłuższych podejść albo zwiększa się średnicę alboprojektuje się podejścia wentylowane za pomocą np zaworoacutewnapowietrzających
2015-06-09
15
Minimalna średnica podejścia pojedynczego zdeterminowana jest przezjego długość wysokość spadania i ilość zmian kierunku zgodnie ztabelą
DNLmax
[m]H [m]
trzy łuki o kącie 90o
40
50le 40 lt10
70 le 50 lt10
100 le 50 lt30
H
L
Jeśli powyższe wymiary są przekroczone lub istnieje koniecznośćzastosowania więcej niż trzech zmian kierunku prowadzeniaprzewodoacutew należy wybrać kolejną większą średnicę nominalną
Średnice nominalne podejść pojedynczych dobiera się w zależności odtypu przyłączonego przyboru sanitarnego lub urządzenia w typowychrozwiązaniach w Polsce wg tabeli
Urządzenie DN [m]
Umywalka bidet 004
Zlewozmywak zmywarka pralka
wanna natrysk005
Miska ustępowa 01
2015-06-09
16
Średnice nominalne podjeść zbiorowych (odprowadzają ścieki z więcejniż jednego przybory sanitarnego) dobiera się na podstawie tabeli 4 wnormie EN 12056 dla podjeść niewentylowanych lub wg tabeli 7 dla podejśćwentylowanych
Zależą od natężenia przepływu ściekoacutew w projektowanym podejściu i odzastosowanego systemu Wybierając system należy kierować siędostępnymi na rynku przyborami trudno bowiem wyobrazić sobiepodłączanie przyboru sanitarnego z odpływem np 40mm do przewodu ośrednicy mniejszej Utrudniałoby to swobodny odpływ ściekoacutew z tegoprzyboru
Średnice nominalne podjeść zbiorowych
2015-06-09
17
Miska ust ępowa powinna mieć osobne podej ście Zaleca się aby było onowłączone do osobnego troacutejnika umieszczonego najni żej spośroacuted wszystkichpodejść na danej kondygnacji szczegoacutelnie jeżeli miska ustępowa oddalona jest odpionu Dopuszcza się podłączenie pozostałych przyboroacutew na danej kondygnacjiwspoacutelnym podejściem włączonym do troacutejnika na pionie położonym o 07 m poniżejposadzki danej kondygnacji
Podłączenie miski ustępowej do pionu
Natężenie przepływu ściekoacutew sanitarnych Qww wyznacza się dla danegoodcinka instalacji zgodnie z zależnością
]sl[DUKQww Σsdot=gdzie K ndash wspoacutełczynnik częstości
DU ndash odpływ jednostkowy [ls] z urządzenia
UWAGA Qwwge DUmax jeśli nie to Qww = DUmax
2015-06-09
18
Odp
ływ
y je
dnos
tkow
e D
U
dla
syst
emu
I
Typowe wspoacutełczynniki częstości K
2015-06-09
19
Piony kanalizacyjne ndash łączą podejścia z przewodami odpływowymi
bull Piony kanalizacyjne należy prowadzić bez zmiany średnicyi kierunku na całej długości w szachtach sanitarnychEwentualne odchylenia od pionu nie powinny przekraczać1 mm na długości 1 m przewodu
bull U podstawy każdego pionu przed przejściem w przewoacutedodpływowy należy zamontować otwoacuter rewizyjny(czyszczak) umożliwiający dostęp do wnętrza przodudzięki rewizji można wyczyścić zapchany przewoacuted Pełnąszczelność przykrywy zapewnia gumowa podkładka
Rys Czyszczaki a-żeliwny b-z PVC
2015-06-09
20
W przypadku kanalizacji sanitarnej każdy pion musi byćwentylowany
Elementy wentylacyjne stanowią zakończenie pionukanalizacyjnego Spełniają w instalacjach kanalizacyjnychtakie zadania jak
- wyroacutewnują ciśnienia w instalacji
minus umożliwienie odprowadzania gazoacutew kanalizacyjnych doatmosfery a więc spełniają rolę wentylacji instalacjikanalizacyjnej
minus przeciwdziałanie możliwości wyssania wody stanowiącejzamknięcie wodne w syfonach
Wentylacja pionoacutew
Wentylację pionuzapewniabull przewoacuted wentylacyjnyzakończony rurą wywiewnąwyprowadzoną ponadpołać dachu Rura wentylacyjna(wywiewka) jest odcinkiemrury kanalizacyjnejwykonanej z tego samegomateriału co pionkanalizacyjny Zakończonajest ażurowym daszkiemOdcinek rurywyprowadzony ponad dachpowinien mieć co najmniej05 m
Rys Schemat montażowy rury wentylacyjnej 1-połać dachu 2-strop 3-rura wywiewna (wentylacyjna) 4-kołnierz blaszany okrągły Dw- średnica rury wywiewnej d-średnica pionu Dw=d+50mm
2015-06-09
21
bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew
ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do
kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną
Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną
W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można
-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną
Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy
2015-06-09
22
2015-06-09
23
2015-06-09
24
2015-06-09
25
Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm
Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww
Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń
minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)
minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)
2015-06-09
26
Piony z wentylacją głoacutewną
Piony z wentylacją obejściową
2015-06-09
27
Elementy pionu kanalizacyjnego
troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych
czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed
przejściem w przewoacuted odpływowy
rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości
zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna
W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew
2015-06-09
28
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)
Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg
2015-06-09
29
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu
Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych
DN 0100 m ndash i = 20 - 100
DN 0150 m ndash i = 15 - 150
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować
ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu
2015-06-09
30
Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju
Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie
2015-06-09
31
Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej
ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych
ndash 08 m od kabli energetycznych
ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych
2015-06-09
32
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad
1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05
2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07
3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej
4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m
Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z
wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla
przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres
Manninga
α=QQ0
β=vv0
hd
Q
v
α β
(hd)
1
23
4
2015-06-09
33
bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037
2015-06-09
34
Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej
W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym
Zasuwa burzowa
Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym
2015-06-09
35
bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych
bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm
Materiały w kanalizacji sanitarnej
Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję
Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne
Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)
Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton
2015-06-09
36
Dodatkowe urządzenia w kanalizacji
bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się
bull minus odtłuszczacze
bull minus odbenzyniacze
bull minus neutralizatory
bull minus osadniki piasku
Kanalizacja deszczowa
Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)
Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i
obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę
PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu
2015-06-09
37
Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny
Odprowadzanie wody z dachu
bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku
bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku
2015-06-09
38
Odprowadzanie wody z dachu stromego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt
Obliczanie kanalizacji deszczowej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]
rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w
starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo
na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2
Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]
2015-06-09
39
Wymiarowanie rynien i rur spustowych
1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707
2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)
Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew
spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu
wg tabeli
Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez
rynnę A [m2]
Szerokość rynny [mm]Średnica rury
spustowej [mm]
poniżej 20 70 50
20 ndash 57 100 (lub 125) 70
57 ndash 97 125 100
97 - 170 150 100
170 - 243 180 125
2015-06-09
40
Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07
b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09
c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej
Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]
Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych
Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej
rwwt QQQ +=
2015-06-09
41
Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych
b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi
80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw
sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu
ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms
bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się
bull wykorzystując
bull minus PVC ndash U
bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną
bull minus aluminium
bull minus miedź
bull minus stopy tytanu z cynkiem
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
4
Rodzaje instalacji kanalizacyjnych
1 Kanalizacja sanitarna (bytowo ndash gospodarcza) -odprowadza ścieki powstałe w wyniku bytowanialudzi z urządzeń i przyboroacutew sanitarnych
2 Kanalizacja deszczowa ndash odprowadza wodyopadowe
3 Kanalizacja technologiczna ndash ścieki przed wprowadzeniem do kanalizacji sanitarnej
wymagają wstępnego oczyszczenia w specjalnychurządzeniach
Odprowadzenie ściekoacutew z nieruchomości może byćrealizowane na dwa sposoby
bull systemem ogoacutelnospławnym (zbiorczym)
bull lub systemem rozdzielczym
Kanalizacja ogoacutelnospławna odprowadza zaroacutewnościeki sanitarne (bytowe) jak i deszczowe
W kanalizacji rozdzielczej ścieki sanitarne ideszczowe odprowadzane są rozdzielnie
2015-06-09
5
Schemat kanalizacji ogoacutelnospławnej
KS1 KS2
Kanał ogoacutelnospławny
RD1 RD2
linia regulacyjna
ST1
ST2
Schemat kanalizacji rozdzielczej
KS1 KS2
Kanał sanitarny
Kanał deszczowy
RD1 RD2
linia regulacyjnaST1
ST2
SD1
SD2
2015-06-09
6
Podział instalacji kanalizacyjnej
Instalację kanalizacyjną można podzielić nabull zewnętrzną bullwewnętrzną (w budynku)
Granicą między instalacją wewnętrzną a zewnętrznąjest tzw czyszczak głoacutewny (rewizja głoacutewna)
Podział ten wydaje się oczywisty ale jest istotny przydoborze materiału instalacyjnego - nie każdy materiałsprawdzający się wewnątrz nadaje się do stworzeniainstalacji zewnętrznej
Przewody domowej instalacji kanalizacyjnej
1 przyłącze kanalizacyjne (przykanalik) -ndash jest to odcinek ktoacutery łączy kanalizacjęna terenie nieruchomości z sieciąkanalizacyjną
Granicą między siecią a instalacją jestpołożona w pobliżu granicy nieruchomościpierwsza studzienka licząc od stronybudynku
2015-06-09
7
Sieć i przykanalik w przypadku istnienia studzienki rewizyjnej
przykanalikstudzienka rewizyjna
linia
regu
lacy
jnastudzienka kanalizacyjna
sieć kanalizacyjna
budy
nek
instalacja zewnętrzna
Sieć i przykanalik w przypadku nieobecności studzienki rewizyjnej(wg przepisoacutew z 2001 r (DzU nr 72 poz747 i nowelizacja Ustawa z dnia 22 kwietnia 2005 ) w przypadku braku studzienki rewizyjnej przykanalik to odcinek biegnący od granicy budynku do granicy nieruchomości)
linia
regu
lacy
jnastudzienka kanalizacyjna
sieć kanalizacyjna
budy
nek
przykanalik
sieć kanalizacyjna
2015-06-09
8
Najczęściej przykanalik włączany jest dostudzienki (rewizyjnej lub włazowej)ktoacutera stanowi uzbrojenie sieci Możliwejest też przyłączenie przez wpustboczny lub złącze siodłowe
1 ndash przyboacuter sanitarny 2 ndash rura wywiewna 3 ndash czyszczak (rewizja)4 ndash podejście pojedyn 5 ndash pod zbiorowe 6 ndash pion kanalizacyjny7 ndash przew odpływowy 8 ndash przykanalik 9 ndash przewoacuted wentylacyjny10 ndash studzienka 11 ndash rura osłonowa
2015-06-09
9
Instalacja kanalizacyjna składa się z
1podejść kanalizacyjnych ndash przewody odprowadzające ścieki z przyboroacutew i urządzeń sanitarnych do pionoacutew lub poziomoacutew kanalizacyjnych
ndash podejścia pojedyncze
ndash podejścia zbiorowe
2pionoacutew (przewodoacutew spustowych) ndash są to przewody prowadzone przez jedną lub kilka kondygnacji odprowadzające ścieki z podejść kanalizacyjnych wpustoacutew dachowych lub rynien do przewodoacutew odpływowych
3poziomoacutew (przewodoacutew odpływowych) ndash są to przewody prowadzone z odpowiednim spadkiem ktoacutere odprowadzają ścieki z pionoacutew wpustoacutew podłogowych itp do przykanalika
Kanalizacja sanitarna grawitacyjna
Odprowadza wodę zanieczyszczoną (ścieki) w wyniku jejwykorzystania odpływającą z ustępoacutew spłukiwanychnatryskoacutew wanien bidetoacutew zlewoacutew umywalek wpustoacutewpodłogowych i innych urządzeń występujących wgospodarstwie domowym
Projektowanie kanalizacji sanitarnej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 2 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 2 Kanalizacja sanitarna projektowanie układu i
obliczenia
2015-06-09
10
Nowa norma wprowadza cztery typy systemoacutewkanalizacyjnych jakie można spotkać wposzczegoacutelnych krajach Unii Europejskiej
W Polsce stosuje się tradycyjnie system I
System Nazwa Cechy
ISystem pojedynczego pionu z podejściami częściowo wypełnionymi
bull jeden pion kanalizacyjny
bull wypełnienie przewodoacutew 50
IISystem pojedynczego pionu z podejściami o mniejszej średnicy
bull jeden pion kanalizacyjny
bull wypełnienie przewodoacutew 70
IIISystem pojedynczego pionu z podejściami całkowicie wypełnionymi
bull jeden pion kanalizacyjny
bull wypełnienie przewodoacutew 100
bull każde urządzenie podłączone oddzielnie do pionu
IVSystem oddzielnych pionoacutew kanalizacyjnych
bull dwa piony ndash jeden odprowadzający ścieki czarne z ustępoacutew spłukiwanych i pisuaroacutew i drugi odprowadzający pozostałe ścieki
bull wypełnienie przewodoacutew jak dla systemoacutew I II lub III
2015-06-09
11
Przybory sanitarne
2015-06-09
12
Przybory sanitarne powinny być zaopatrzone w zamkni ęcia wodne (syfony) wbudowanew przyboacuter lub montowane bezpośrednio pod przyborem Zamknięcie wodne znajdujące sięw syfonie uniemo żliwia wydobywanie si ę nieprzyjemnych zapachoacutew z instalacjikanalizacyjnej do pomieszczeń
Syfony
Syfony mogą przestać spełniać swoje funkcje w następujących przypadkachbull jeżeli przez jakiś czas nie używa się przyboru sanitarnego (następuje wyparowanie
wody z syfonu )bull jeżeli ilość transportowanych ściekoacutew jest bardzo duża i tworzy się korek wodny
(wysysanie wody z syfonoacutew )
Wysoko ść zamkni ęć wodnych dla przyboroacutew sanitarnych powinna wynosi ć conajmniej 75 mm
Kaskada na zewnątrz studzienkitworzywowej 1-kielich in situ 2-zagęszczony grunt 3-troacutejnik 4-mufa 5-grunt rodzimy
Kaskady kanałowe należy wykonywać dla studzienekwłazowych w przypadku gdy roacuteżnica wysoko ścipomi ędzy rz ędna przył ącza a rzędna kinety wstudzience przekracza 05m Kaskadę możnawykonywać- wewnątrz studzienki jeśli średnica wewnętrzna studzienki jestge1200mm- na zewnątrz studzienki dla studzienek 1000mm
Studzienki kanalizacyjne
Kineta
2015-06-09
13
Podejścia kanalizacyjne ndash łączą odpływ z pionem kanalizacyjnym
2015-06-09
14
Podejściabull niewentylowane - należy montować ze spadkiem wynoszącym od 2
do 15bull wentylowane ndash można zastosować tu mniejsze spadki zgodnie z
przywołaną normą ale wymagają dodatkowego przewoduwentylującego
Najczęściej projektuje się podejścia niewentylowane Ich długość wtypowym rozwiązaniu stosowanym w Polsce nie powinna przekraczać40 m a w przypadku miski ustępowej 10 (15) m po długościprzewodu
W przypadku dłuższych podejść albo zwiększa się średnicę alboprojektuje się podejścia wentylowane za pomocą np zaworoacutewnapowietrzających
2015-06-09
15
Minimalna średnica podejścia pojedynczego zdeterminowana jest przezjego długość wysokość spadania i ilość zmian kierunku zgodnie ztabelą
DNLmax
[m]H [m]
trzy łuki o kącie 90o
40
50le 40 lt10
70 le 50 lt10
100 le 50 lt30
H
L
Jeśli powyższe wymiary są przekroczone lub istnieje koniecznośćzastosowania więcej niż trzech zmian kierunku prowadzeniaprzewodoacutew należy wybrać kolejną większą średnicę nominalną
Średnice nominalne podejść pojedynczych dobiera się w zależności odtypu przyłączonego przyboru sanitarnego lub urządzenia w typowychrozwiązaniach w Polsce wg tabeli
Urządzenie DN [m]
Umywalka bidet 004
Zlewozmywak zmywarka pralka
wanna natrysk005
Miska ustępowa 01
2015-06-09
16
Średnice nominalne podjeść zbiorowych (odprowadzają ścieki z więcejniż jednego przybory sanitarnego) dobiera się na podstawie tabeli 4 wnormie EN 12056 dla podjeść niewentylowanych lub wg tabeli 7 dla podejśćwentylowanych
Zależą od natężenia przepływu ściekoacutew w projektowanym podejściu i odzastosowanego systemu Wybierając system należy kierować siędostępnymi na rynku przyborami trudno bowiem wyobrazić sobiepodłączanie przyboru sanitarnego z odpływem np 40mm do przewodu ośrednicy mniejszej Utrudniałoby to swobodny odpływ ściekoacutew z tegoprzyboru
Średnice nominalne podjeść zbiorowych
2015-06-09
17
Miska ust ępowa powinna mieć osobne podej ście Zaleca się aby było onowłączone do osobnego troacutejnika umieszczonego najni żej spośroacuted wszystkichpodejść na danej kondygnacji szczegoacutelnie jeżeli miska ustępowa oddalona jest odpionu Dopuszcza się podłączenie pozostałych przyboroacutew na danej kondygnacjiwspoacutelnym podejściem włączonym do troacutejnika na pionie położonym o 07 m poniżejposadzki danej kondygnacji
Podłączenie miski ustępowej do pionu
Natężenie przepływu ściekoacutew sanitarnych Qww wyznacza się dla danegoodcinka instalacji zgodnie z zależnością
]sl[DUKQww Σsdot=gdzie K ndash wspoacutełczynnik częstości
DU ndash odpływ jednostkowy [ls] z urządzenia
UWAGA Qwwge DUmax jeśli nie to Qww = DUmax
2015-06-09
18
Odp
ływ
y je
dnos
tkow
e D
U
dla
syst
emu
I
Typowe wspoacutełczynniki częstości K
2015-06-09
19
Piony kanalizacyjne ndash łączą podejścia z przewodami odpływowymi
bull Piony kanalizacyjne należy prowadzić bez zmiany średnicyi kierunku na całej długości w szachtach sanitarnychEwentualne odchylenia od pionu nie powinny przekraczać1 mm na długości 1 m przewodu
bull U podstawy każdego pionu przed przejściem w przewoacutedodpływowy należy zamontować otwoacuter rewizyjny(czyszczak) umożliwiający dostęp do wnętrza przodudzięki rewizji można wyczyścić zapchany przewoacuted Pełnąszczelność przykrywy zapewnia gumowa podkładka
Rys Czyszczaki a-żeliwny b-z PVC
2015-06-09
20
W przypadku kanalizacji sanitarnej każdy pion musi byćwentylowany
Elementy wentylacyjne stanowią zakończenie pionukanalizacyjnego Spełniają w instalacjach kanalizacyjnychtakie zadania jak
- wyroacutewnują ciśnienia w instalacji
minus umożliwienie odprowadzania gazoacutew kanalizacyjnych doatmosfery a więc spełniają rolę wentylacji instalacjikanalizacyjnej
minus przeciwdziałanie możliwości wyssania wody stanowiącejzamknięcie wodne w syfonach
Wentylacja pionoacutew
Wentylację pionuzapewniabull przewoacuted wentylacyjnyzakończony rurą wywiewnąwyprowadzoną ponadpołać dachu Rura wentylacyjna(wywiewka) jest odcinkiemrury kanalizacyjnejwykonanej z tego samegomateriału co pionkanalizacyjny Zakończonajest ażurowym daszkiemOdcinek rurywyprowadzony ponad dachpowinien mieć co najmniej05 m
Rys Schemat montażowy rury wentylacyjnej 1-połać dachu 2-strop 3-rura wywiewna (wentylacyjna) 4-kołnierz blaszany okrągły Dw- średnica rury wywiewnej d-średnica pionu Dw=d+50mm
2015-06-09
21
bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew
ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do
kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną
Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną
W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można
-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną
Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy
2015-06-09
22
2015-06-09
23
2015-06-09
24
2015-06-09
25
Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm
Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww
Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń
minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)
minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)
2015-06-09
26
Piony z wentylacją głoacutewną
Piony z wentylacją obejściową
2015-06-09
27
Elementy pionu kanalizacyjnego
troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych
czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed
przejściem w przewoacuted odpływowy
rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości
zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna
W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew
2015-06-09
28
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)
Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg
2015-06-09
29
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu
Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych
DN 0100 m ndash i = 20 - 100
DN 0150 m ndash i = 15 - 150
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować
ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu
2015-06-09
30
Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju
Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie
2015-06-09
31
Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej
ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych
ndash 08 m od kabli energetycznych
ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych
2015-06-09
32
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad
1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05
2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07
3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej
4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m
Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z
wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla
przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres
Manninga
α=QQ0
β=vv0
hd
Q
v
α β
(hd)
1
23
4
2015-06-09
33
bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037
2015-06-09
34
Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej
W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym
Zasuwa burzowa
Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym
2015-06-09
35
bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych
bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm
Materiały w kanalizacji sanitarnej
Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję
Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne
Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)
Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton
2015-06-09
36
Dodatkowe urządzenia w kanalizacji
bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się
bull minus odtłuszczacze
bull minus odbenzyniacze
bull minus neutralizatory
bull minus osadniki piasku
Kanalizacja deszczowa
Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)
Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i
obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę
PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu
2015-06-09
37
Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny
Odprowadzanie wody z dachu
bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku
bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku
2015-06-09
38
Odprowadzanie wody z dachu stromego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt
Obliczanie kanalizacji deszczowej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]
rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w
starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo
na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2
Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]
2015-06-09
39
Wymiarowanie rynien i rur spustowych
1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707
2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)
Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew
spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu
wg tabeli
Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez
rynnę A [m2]
Szerokość rynny [mm]Średnica rury
spustowej [mm]
poniżej 20 70 50
20 ndash 57 100 (lub 125) 70
57 ndash 97 125 100
97 - 170 150 100
170 - 243 180 125
2015-06-09
40
Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07
b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09
c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej
Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]
Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych
Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej
rwwt QQQ +=
2015-06-09
41
Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych
b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi
80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw
sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu
ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms
bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się
bull wykorzystując
bull minus PVC ndash U
bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną
bull minus aluminium
bull minus miedź
bull minus stopy tytanu z cynkiem
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
5
Schemat kanalizacji ogoacutelnospławnej
KS1 KS2
Kanał ogoacutelnospławny
RD1 RD2
linia regulacyjna
ST1
ST2
Schemat kanalizacji rozdzielczej
KS1 KS2
Kanał sanitarny
Kanał deszczowy
RD1 RD2
linia regulacyjnaST1
ST2
SD1
SD2
2015-06-09
6
Podział instalacji kanalizacyjnej
Instalację kanalizacyjną można podzielić nabull zewnętrzną bullwewnętrzną (w budynku)
Granicą między instalacją wewnętrzną a zewnętrznąjest tzw czyszczak głoacutewny (rewizja głoacutewna)
Podział ten wydaje się oczywisty ale jest istotny przydoborze materiału instalacyjnego - nie każdy materiałsprawdzający się wewnątrz nadaje się do stworzeniainstalacji zewnętrznej
Przewody domowej instalacji kanalizacyjnej
1 przyłącze kanalizacyjne (przykanalik) -ndash jest to odcinek ktoacutery łączy kanalizacjęna terenie nieruchomości z sieciąkanalizacyjną
Granicą między siecią a instalacją jestpołożona w pobliżu granicy nieruchomościpierwsza studzienka licząc od stronybudynku
2015-06-09
7
Sieć i przykanalik w przypadku istnienia studzienki rewizyjnej
przykanalikstudzienka rewizyjna
linia
regu
lacy
jnastudzienka kanalizacyjna
sieć kanalizacyjna
budy
nek
instalacja zewnętrzna
Sieć i przykanalik w przypadku nieobecności studzienki rewizyjnej(wg przepisoacutew z 2001 r (DzU nr 72 poz747 i nowelizacja Ustawa z dnia 22 kwietnia 2005 ) w przypadku braku studzienki rewizyjnej przykanalik to odcinek biegnący od granicy budynku do granicy nieruchomości)
linia
regu
lacy
jnastudzienka kanalizacyjna
sieć kanalizacyjna
budy
nek
przykanalik
sieć kanalizacyjna
2015-06-09
8
Najczęściej przykanalik włączany jest dostudzienki (rewizyjnej lub włazowej)ktoacutera stanowi uzbrojenie sieci Możliwejest też przyłączenie przez wpustboczny lub złącze siodłowe
1 ndash przyboacuter sanitarny 2 ndash rura wywiewna 3 ndash czyszczak (rewizja)4 ndash podejście pojedyn 5 ndash pod zbiorowe 6 ndash pion kanalizacyjny7 ndash przew odpływowy 8 ndash przykanalik 9 ndash przewoacuted wentylacyjny10 ndash studzienka 11 ndash rura osłonowa
2015-06-09
9
Instalacja kanalizacyjna składa się z
1podejść kanalizacyjnych ndash przewody odprowadzające ścieki z przyboroacutew i urządzeń sanitarnych do pionoacutew lub poziomoacutew kanalizacyjnych
ndash podejścia pojedyncze
ndash podejścia zbiorowe
2pionoacutew (przewodoacutew spustowych) ndash są to przewody prowadzone przez jedną lub kilka kondygnacji odprowadzające ścieki z podejść kanalizacyjnych wpustoacutew dachowych lub rynien do przewodoacutew odpływowych
3poziomoacutew (przewodoacutew odpływowych) ndash są to przewody prowadzone z odpowiednim spadkiem ktoacutere odprowadzają ścieki z pionoacutew wpustoacutew podłogowych itp do przykanalika
Kanalizacja sanitarna grawitacyjna
Odprowadza wodę zanieczyszczoną (ścieki) w wyniku jejwykorzystania odpływającą z ustępoacutew spłukiwanychnatryskoacutew wanien bidetoacutew zlewoacutew umywalek wpustoacutewpodłogowych i innych urządzeń występujących wgospodarstwie domowym
Projektowanie kanalizacji sanitarnej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 2 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 2 Kanalizacja sanitarna projektowanie układu i
obliczenia
2015-06-09
10
Nowa norma wprowadza cztery typy systemoacutewkanalizacyjnych jakie można spotkać wposzczegoacutelnych krajach Unii Europejskiej
W Polsce stosuje się tradycyjnie system I
System Nazwa Cechy
ISystem pojedynczego pionu z podejściami częściowo wypełnionymi
bull jeden pion kanalizacyjny
bull wypełnienie przewodoacutew 50
IISystem pojedynczego pionu z podejściami o mniejszej średnicy
bull jeden pion kanalizacyjny
bull wypełnienie przewodoacutew 70
IIISystem pojedynczego pionu z podejściami całkowicie wypełnionymi
bull jeden pion kanalizacyjny
bull wypełnienie przewodoacutew 100
bull każde urządzenie podłączone oddzielnie do pionu
IVSystem oddzielnych pionoacutew kanalizacyjnych
bull dwa piony ndash jeden odprowadzający ścieki czarne z ustępoacutew spłukiwanych i pisuaroacutew i drugi odprowadzający pozostałe ścieki
bull wypełnienie przewodoacutew jak dla systemoacutew I II lub III
2015-06-09
11
Przybory sanitarne
2015-06-09
12
Przybory sanitarne powinny być zaopatrzone w zamkni ęcia wodne (syfony) wbudowanew przyboacuter lub montowane bezpośrednio pod przyborem Zamknięcie wodne znajdujące sięw syfonie uniemo żliwia wydobywanie si ę nieprzyjemnych zapachoacutew z instalacjikanalizacyjnej do pomieszczeń
Syfony
Syfony mogą przestać spełniać swoje funkcje w następujących przypadkachbull jeżeli przez jakiś czas nie używa się przyboru sanitarnego (następuje wyparowanie
wody z syfonu )bull jeżeli ilość transportowanych ściekoacutew jest bardzo duża i tworzy się korek wodny
(wysysanie wody z syfonoacutew )
Wysoko ść zamkni ęć wodnych dla przyboroacutew sanitarnych powinna wynosi ć conajmniej 75 mm
Kaskada na zewnątrz studzienkitworzywowej 1-kielich in situ 2-zagęszczony grunt 3-troacutejnik 4-mufa 5-grunt rodzimy
Kaskady kanałowe należy wykonywać dla studzienekwłazowych w przypadku gdy roacuteżnica wysoko ścipomi ędzy rz ędna przył ącza a rzędna kinety wstudzience przekracza 05m Kaskadę możnawykonywać- wewnątrz studzienki jeśli średnica wewnętrzna studzienki jestge1200mm- na zewnątrz studzienki dla studzienek 1000mm
Studzienki kanalizacyjne
Kineta
2015-06-09
13
Podejścia kanalizacyjne ndash łączą odpływ z pionem kanalizacyjnym
2015-06-09
14
Podejściabull niewentylowane - należy montować ze spadkiem wynoszącym od 2
do 15bull wentylowane ndash można zastosować tu mniejsze spadki zgodnie z
przywołaną normą ale wymagają dodatkowego przewoduwentylującego
Najczęściej projektuje się podejścia niewentylowane Ich długość wtypowym rozwiązaniu stosowanym w Polsce nie powinna przekraczać40 m a w przypadku miski ustępowej 10 (15) m po długościprzewodu
W przypadku dłuższych podejść albo zwiększa się średnicę alboprojektuje się podejścia wentylowane za pomocą np zaworoacutewnapowietrzających
2015-06-09
15
Minimalna średnica podejścia pojedynczego zdeterminowana jest przezjego długość wysokość spadania i ilość zmian kierunku zgodnie ztabelą
DNLmax
[m]H [m]
trzy łuki o kącie 90o
40
50le 40 lt10
70 le 50 lt10
100 le 50 lt30
H
L
Jeśli powyższe wymiary są przekroczone lub istnieje koniecznośćzastosowania więcej niż trzech zmian kierunku prowadzeniaprzewodoacutew należy wybrać kolejną większą średnicę nominalną
Średnice nominalne podejść pojedynczych dobiera się w zależności odtypu przyłączonego przyboru sanitarnego lub urządzenia w typowychrozwiązaniach w Polsce wg tabeli
Urządzenie DN [m]
Umywalka bidet 004
Zlewozmywak zmywarka pralka
wanna natrysk005
Miska ustępowa 01
2015-06-09
16
Średnice nominalne podjeść zbiorowych (odprowadzają ścieki z więcejniż jednego przybory sanitarnego) dobiera się na podstawie tabeli 4 wnormie EN 12056 dla podjeść niewentylowanych lub wg tabeli 7 dla podejśćwentylowanych
Zależą od natężenia przepływu ściekoacutew w projektowanym podejściu i odzastosowanego systemu Wybierając system należy kierować siędostępnymi na rynku przyborami trudno bowiem wyobrazić sobiepodłączanie przyboru sanitarnego z odpływem np 40mm do przewodu ośrednicy mniejszej Utrudniałoby to swobodny odpływ ściekoacutew z tegoprzyboru
Średnice nominalne podjeść zbiorowych
2015-06-09
17
Miska ust ępowa powinna mieć osobne podej ście Zaleca się aby było onowłączone do osobnego troacutejnika umieszczonego najni żej spośroacuted wszystkichpodejść na danej kondygnacji szczegoacutelnie jeżeli miska ustępowa oddalona jest odpionu Dopuszcza się podłączenie pozostałych przyboroacutew na danej kondygnacjiwspoacutelnym podejściem włączonym do troacutejnika na pionie położonym o 07 m poniżejposadzki danej kondygnacji
Podłączenie miski ustępowej do pionu
Natężenie przepływu ściekoacutew sanitarnych Qww wyznacza się dla danegoodcinka instalacji zgodnie z zależnością
]sl[DUKQww Σsdot=gdzie K ndash wspoacutełczynnik częstości
DU ndash odpływ jednostkowy [ls] z urządzenia
UWAGA Qwwge DUmax jeśli nie to Qww = DUmax
2015-06-09
18
Odp
ływ
y je
dnos
tkow
e D
U
dla
syst
emu
I
Typowe wspoacutełczynniki częstości K
2015-06-09
19
Piony kanalizacyjne ndash łączą podejścia z przewodami odpływowymi
bull Piony kanalizacyjne należy prowadzić bez zmiany średnicyi kierunku na całej długości w szachtach sanitarnychEwentualne odchylenia od pionu nie powinny przekraczać1 mm na długości 1 m przewodu
bull U podstawy każdego pionu przed przejściem w przewoacutedodpływowy należy zamontować otwoacuter rewizyjny(czyszczak) umożliwiający dostęp do wnętrza przodudzięki rewizji można wyczyścić zapchany przewoacuted Pełnąszczelność przykrywy zapewnia gumowa podkładka
Rys Czyszczaki a-żeliwny b-z PVC
2015-06-09
20
W przypadku kanalizacji sanitarnej każdy pion musi byćwentylowany
Elementy wentylacyjne stanowią zakończenie pionukanalizacyjnego Spełniają w instalacjach kanalizacyjnychtakie zadania jak
- wyroacutewnują ciśnienia w instalacji
minus umożliwienie odprowadzania gazoacutew kanalizacyjnych doatmosfery a więc spełniają rolę wentylacji instalacjikanalizacyjnej
minus przeciwdziałanie możliwości wyssania wody stanowiącejzamknięcie wodne w syfonach
Wentylacja pionoacutew
Wentylację pionuzapewniabull przewoacuted wentylacyjnyzakończony rurą wywiewnąwyprowadzoną ponadpołać dachu Rura wentylacyjna(wywiewka) jest odcinkiemrury kanalizacyjnejwykonanej z tego samegomateriału co pionkanalizacyjny Zakończonajest ażurowym daszkiemOdcinek rurywyprowadzony ponad dachpowinien mieć co najmniej05 m
Rys Schemat montażowy rury wentylacyjnej 1-połać dachu 2-strop 3-rura wywiewna (wentylacyjna) 4-kołnierz blaszany okrągły Dw- średnica rury wywiewnej d-średnica pionu Dw=d+50mm
2015-06-09
21
bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew
ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do
kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną
Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną
W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można
-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną
Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy
2015-06-09
22
2015-06-09
23
2015-06-09
24
2015-06-09
25
Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm
Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww
Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń
minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)
minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)
2015-06-09
26
Piony z wentylacją głoacutewną
Piony z wentylacją obejściową
2015-06-09
27
Elementy pionu kanalizacyjnego
troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych
czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed
przejściem w przewoacuted odpływowy
rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości
zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna
W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew
2015-06-09
28
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)
Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg
2015-06-09
29
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu
Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych
DN 0100 m ndash i = 20 - 100
DN 0150 m ndash i = 15 - 150
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować
ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu
2015-06-09
30
Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju
Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie
2015-06-09
31
Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej
ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych
ndash 08 m od kabli energetycznych
ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych
2015-06-09
32
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad
1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05
2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07
3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej
4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m
Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z
wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla
przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres
Manninga
α=QQ0
β=vv0
hd
Q
v
α β
(hd)
1
23
4
2015-06-09
33
bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037
2015-06-09
34
Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej
W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym
Zasuwa burzowa
Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym
2015-06-09
35
bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych
bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm
Materiały w kanalizacji sanitarnej
Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję
Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne
Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)
Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton
2015-06-09
36
Dodatkowe urządzenia w kanalizacji
bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się
bull minus odtłuszczacze
bull minus odbenzyniacze
bull minus neutralizatory
bull minus osadniki piasku
Kanalizacja deszczowa
Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)
Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i
obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę
PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu
2015-06-09
37
Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny
Odprowadzanie wody z dachu
bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku
bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku
2015-06-09
38
Odprowadzanie wody z dachu stromego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt
Obliczanie kanalizacji deszczowej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]
rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w
starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo
na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2
Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]
2015-06-09
39
Wymiarowanie rynien i rur spustowych
1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707
2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)
Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew
spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu
wg tabeli
Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez
rynnę A [m2]
Szerokość rynny [mm]Średnica rury
spustowej [mm]
poniżej 20 70 50
20 ndash 57 100 (lub 125) 70
57 ndash 97 125 100
97 - 170 150 100
170 - 243 180 125
2015-06-09
40
Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07
b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09
c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej
Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]
Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych
Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej
rwwt QQQ +=
2015-06-09
41
Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych
b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi
80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw
sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu
ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms
bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się
bull wykorzystując
bull minus PVC ndash U
bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną
bull minus aluminium
bull minus miedź
bull minus stopy tytanu z cynkiem
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
6
Podział instalacji kanalizacyjnej
Instalację kanalizacyjną można podzielić nabull zewnętrzną bullwewnętrzną (w budynku)
Granicą między instalacją wewnętrzną a zewnętrznąjest tzw czyszczak głoacutewny (rewizja głoacutewna)
Podział ten wydaje się oczywisty ale jest istotny przydoborze materiału instalacyjnego - nie każdy materiałsprawdzający się wewnątrz nadaje się do stworzeniainstalacji zewnętrznej
Przewody domowej instalacji kanalizacyjnej
1 przyłącze kanalizacyjne (przykanalik) -ndash jest to odcinek ktoacutery łączy kanalizacjęna terenie nieruchomości z sieciąkanalizacyjną
Granicą między siecią a instalacją jestpołożona w pobliżu granicy nieruchomościpierwsza studzienka licząc od stronybudynku
2015-06-09
7
Sieć i przykanalik w przypadku istnienia studzienki rewizyjnej
przykanalikstudzienka rewizyjna
linia
regu
lacy
jnastudzienka kanalizacyjna
sieć kanalizacyjna
budy
nek
instalacja zewnętrzna
Sieć i przykanalik w przypadku nieobecności studzienki rewizyjnej(wg przepisoacutew z 2001 r (DzU nr 72 poz747 i nowelizacja Ustawa z dnia 22 kwietnia 2005 ) w przypadku braku studzienki rewizyjnej przykanalik to odcinek biegnący od granicy budynku do granicy nieruchomości)
linia
regu
lacy
jnastudzienka kanalizacyjna
sieć kanalizacyjna
budy
nek
przykanalik
sieć kanalizacyjna
2015-06-09
8
Najczęściej przykanalik włączany jest dostudzienki (rewizyjnej lub włazowej)ktoacutera stanowi uzbrojenie sieci Możliwejest też przyłączenie przez wpustboczny lub złącze siodłowe
1 ndash przyboacuter sanitarny 2 ndash rura wywiewna 3 ndash czyszczak (rewizja)4 ndash podejście pojedyn 5 ndash pod zbiorowe 6 ndash pion kanalizacyjny7 ndash przew odpływowy 8 ndash przykanalik 9 ndash przewoacuted wentylacyjny10 ndash studzienka 11 ndash rura osłonowa
2015-06-09
9
Instalacja kanalizacyjna składa się z
1podejść kanalizacyjnych ndash przewody odprowadzające ścieki z przyboroacutew i urządzeń sanitarnych do pionoacutew lub poziomoacutew kanalizacyjnych
ndash podejścia pojedyncze
ndash podejścia zbiorowe
2pionoacutew (przewodoacutew spustowych) ndash są to przewody prowadzone przez jedną lub kilka kondygnacji odprowadzające ścieki z podejść kanalizacyjnych wpustoacutew dachowych lub rynien do przewodoacutew odpływowych
3poziomoacutew (przewodoacutew odpływowych) ndash są to przewody prowadzone z odpowiednim spadkiem ktoacutere odprowadzają ścieki z pionoacutew wpustoacutew podłogowych itp do przykanalika
Kanalizacja sanitarna grawitacyjna
Odprowadza wodę zanieczyszczoną (ścieki) w wyniku jejwykorzystania odpływającą z ustępoacutew spłukiwanychnatryskoacutew wanien bidetoacutew zlewoacutew umywalek wpustoacutewpodłogowych i innych urządzeń występujących wgospodarstwie domowym
Projektowanie kanalizacji sanitarnej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 2 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 2 Kanalizacja sanitarna projektowanie układu i
obliczenia
2015-06-09
10
Nowa norma wprowadza cztery typy systemoacutewkanalizacyjnych jakie można spotkać wposzczegoacutelnych krajach Unii Europejskiej
W Polsce stosuje się tradycyjnie system I
System Nazwa Cechy
ISystem pojedynczego pionu z podejściami częściowo wypełnionymi
bull jeden pion kanalizacyjny
bull wypełnienie przewodoacutew 50
IISystem pojedynczego pionu z podejściami o mniejszej średnicy
bull jeden pion kanalizacyjny
bull wypełnienie przewodoacutew 70
IIISystem pojedynczego pionu z podejściami całkowicie wypełnionymi
bull jeden pion kanalizacyjny
bull wypełnienie przewodoacutew 100
bull każde urządzenie podłączone oddzielnie do pionu
IVSystem oddzielnych pionoacutew kanalizacyjnych
bull dwa piony ndash jeden odprowadzający ścieki czarne z ustępoacutew spłukiwanych i pisuaroacutew i drugi odprowadzający pozostałe ścieki
bull wypełnienie przewodoacutew jak dla systemoacutew I II lub III
2015-06-09
11
Przybory sanitarne
2015-06-09
12
Przybory sanitarne powinny być zaopatrzone w zamkni ęcia wodne (syfony) wbudowanew przyboacuter lub montowane bezpośrednio pod przyborem Zamknięcie wodne znajdujące sięw syfonie uniemo żliwia wydobywanie si ę nieprzyjemnych zapachoacutew z instalacjikanalizacyjnej do pomieszczeń
Syfony
Syfony mogą przestać spełniać swoje funkcje w następujących przypadkachbull jeżeli przez jakiś czas nie używa się przyboru sanitarnego (następuje wyparowanie
wody z syfonu )bull jeżeli ilość transportowanych ściekoacutew jest bardzo duża i tworzy się korek wodny
(wysysanie wody z syfonoacutew )
Wysoko ść zamkni ęć wodnych dla przyboroacutew sanitarnych powinna wynosi ć conajmniej 75 mm
Kaskada na zewnątrz studzienkitworzywowej 1-kielich in situ 2-zagęszczony grunt 3-troacutejnik 4-mufa 5-grunt rodzimy
Kaskady kanałowe należy wykonywać dla studzienekwłazowych w przypadku gdy roacuteżnica wysoko ścipomi ędzy rz ędna przył ącza a rzędna kinety wstudzience przekracza 05m Kaskadę możnawykonywać- wewnątrz studzienki jeśli średnica wewnętrzna studzienki jestge1200mm- na zewnątrz studzienki dla studzienek 1000mm
Studzienki kanalizacyjne
Kineta
2015-06-09
13
Podejścia kanalizacyjne ndash łączą odpływ z pionem kanalizacyjnym
2015-06-09
14
Podejściabull niewentylowane - należy montować ze spadkiem wynoszącym od 2
do 15bull wentylowane ndash można zastosować tu mniejsze spadki zgodnie z
przywołaną normą ale wymagają dodatkowego przewoduwentylującego
Najczęściej projektuje się podejścia niewentylowane Ich długość wtypowym rozwiązaniu stosowanym w Polsce nie powinna przekraczać40 m a w przypadku miski ustępowej 10 (15) m po długościprzewodu
W przypadku dłuższych podejść albo zwiększa się średnicę alboprojektuje się podejścia wentylowane za pomocą np zaworoacutewnapowietrzających
2015-06-09
15
Minimalna średnica podejścia pojedynczego zdeterminowana jest przezjego długość wysokość spadania i ilość zmian kierunku zgodnie ztabelą
DNLmax
[m]H [m]
trzy łuki o kącie 90o
40
50le 40 lt10
70 le 50 lt10
100 le 50 lt30
H
L
Jeśli powyższe wymiary są przekroczone lub istnieje koniecznośćzastosowania więcej niż trzech zmian kierunku prowadzeniaprzewodoacutew należy wybrać kolejną większą średnicę nominalną
Średnice nominalne podejść pojedynczych dobiera się w zależności odtypu przyłączonego przyboru sanitarnego lub urządzenia w typowychrozwiązaniach w Polsce wg tabeli
Urządzenie DN [m]
Umywalka bidet 004
Zlewozmywak zmywarka pralka
wanna natrysk005
Miska ustępowa 01
2015-06-09
16
Średnice nominalne podjeść zbiorowych (odprowadzają ścieki z więcejniż jednego przybory sanitarnego) dobiera się na podstawie tabeli 4 wnormie EN 12056 dla podjeść niewentylowanych lub wg tabeli 7 dla podejśćwentylowanych
Zależą od natężenia przepływu ściekoacutew w projektowanym podejściu i odzastosowanego systemu Wybierając system należy kierować siędostępnymi na rynku przyborami trudno bowiem wyobrazić sobiepodłączanie przyboru sanitarnego z odpływem np 40mm do przewodu ośrednicy mniejszej Utrudniałoby to swobodny odpływ ściekoacutew z tegoprzyboru
Średnice nominalne podjeść zbiorowych
2015-06-09
17
Miska ust ępowa powinna mieć osobne podej ście Zaleca się aby było onowłączone do osobnego troacutejnika umieszczonego najni żej spośroacuted wszystkichpodejść na danej kondygnacji szczegoacutelnie jeżeli miska ustępowa oddalona jest odpionu Dopuszcza się podłączenie pozostałych przyboroacutew na danej kondygnacjiwspoacutelnym podejściem włączonym do troacutejnika na pionie położonym o 07 m poniżejposadzki danej kondygnacji
Podłączenie miski ustępowej do pionu
Natężenie przepływu ściekoacutew sanitarnych Qww wyznacza się dla danegoodcinka instalacji zgodnie z zależnością
]sl[DUKQww Σsdot=gdzie K ndash wspoacutełczynnik częstości
DU ndash odpływ jednostkowy [ls] z urządzenia
UWAGA Qwwge DUmax jeśli nie to Qww = DUmax
2015-06-09
18
Odp
ływ
y je
dnos
tkow
e D
U
dla
syst
emu
I
Typowe wspoacutełczynniki częstości K
2015-06-09
19
Piony kanalizacyjne ndash łączą podejścia z przewodami odpływowymi
bull Piony kanalizacyjne należy prowadzić bez zmiany średnicyi kierunku na całej długości w szachtach sanitarnychEwentualne odchylenia od pionu nie powinny przekraczać1 mm na długości 1 m przewodu
bull U podstawy każdego pionu przed przejściem w przewoacutedodpływowy należy zamontować otwoacuter rewizyjny(czyszczak) umożliwiający dostęp do wnętrza przodudzięki rewizji można wyczyścić zapchany przewoacuted Pełnąszczelność przykrywy zapewnia gumowa podkładka
Rys Czyszczaki a-żeliwny b-z PVC
2015-06-09
20
W przypadku kanalizacji sanitarnej każdy pion musi byćwentylowany
Elementy wentylacyjne stanowią zakończenie pionukanalizacyjnego Spełniają w instalacjach kanalizacyjnychtakie zadania jak
- wyroacutewnują ciśnienia w instalacji
minus umożliwienie odprowadzania gazoacutew kanalizacyjnych doatmosfery a więc spełniają rolę wentylacji instalacjikanalizacyjnej
minus przeciwdziałanie możliwości wyssania wody stanowiącejzamknięcie wodne w syfonach
Wentylacja pionoacutew
Wentylację pionuzapewniabull przewoacuted wentylacyjnyzakończony rurą wywiewnąwyprowadzoną ponadpołać dachu Rura wentylacyjna(wywiewka) jest odcinkiemrury kanalizacyjnejwykonanej z tego samegomateriału co pionkanalizacyjny Zakończonajest ażurowym daszkiemOdcinek rurywyprowadzony ponad dachpowinien mieć co najmniej05 m
Rys Schemat montażowy rury wentylacyjnej 1-połać dachu 2-strop 3-rura wywiewna (wentylacyjna) 4-kołnierz blaszany okrągły Dw- średnica rury wywiewnej d-średnica pionu Dw=d+50mm
2015-06-09
21
bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew
ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do
kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną
Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną
W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można
-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną
Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy
2015-06-09
22
2015-06-09
23
2015-06-09
24
2015-06-09
25
Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm
Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww
Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń
minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)
minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)
2015-06-09
26
Piony z wentylacją głoacutewną
Piony z wentylacją obejściową
2015-06-09
27
Elementy pionu kanalizacyjnego
troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych
czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed
przejściem w przewoacuted odpływowy
rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości
zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna
W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew
2015-06-09
28
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)
Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg
2015-06-09
29
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu
Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych
DN 0100 m ndash i = 20 - 100
DN 0150 m ndash i = 15 - 150
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować
ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu
2015-06-09
30
Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju
Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie
2015-06-09
31
Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej
ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych
ndash 08 m od kabli energetycznych
ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych
2015-06-09
32
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad
1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05
2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07
3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej
4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m
Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z
wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla
przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres
Manninga
α=QQ0
β=vv0
hd
Q
v
α β
(hd)
1
23
4
2015-06-09
33
bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037
2015-06-09
34
Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej
W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym
Zasuwa burzowa
Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym
2015-06-09
35
bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych
bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm
Materiały w kanalizacji sanitarnej
Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję
Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne
Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)
Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton
2015-06-09
36
Dodatkowe urządzenia w kanalizacji
bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się
bull minus odtłuszczacze
bull minus odbenzyniacze
bull minus neutralizatory
bull minus osadniki piasku
Kanalizacja deszczowa
Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)
Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i
obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę
PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu
2015-06-09
37
Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny
Odprowadzanie wody z dachu
bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku
bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku
2015-06-09
38
Odprowadzanie wody z dachu stromego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt
Obliczanie kanalizacji deszczowej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]
rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w
starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo
na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2
Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]
2015-06-09
39
Wymiarowanie rynien i rur spustowych
1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707
2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)
Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew
spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu
wg tabeli
Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez
rynnę A [m2]
Szerokość rynny [mm]Średnica rury
spustowej [mm]
poniżej 20 70 50
20 ndash 57 100 (lub 125) 70
57 ndash 97 125 100
97 - 170 150 100
170 - 243 180 125
2015-06-09
40
Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07
b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09
c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej
Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]
Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych
Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej
rwwt QQQ +=
2015-06-09
41
Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych
b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi
80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw
sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu
ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms
bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się
bull wykorzystując
bull minus PVC ndash U
bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną
bull minus aluminium
bull minus miedź
bull minus stopy tytanu z cynkiem
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
7
Sieć i przykanalik w przypadku istnienia studzienki rewizyjnej
przykanalikstudzienka rewizyjna
linia
regu
lacy
jnastudzienka kanalizacyjna
sieć kanalizacyjna
budy
nek
instalacja zewnętrzna
Sieć i przykanalik w przypadku nieobecności studzienki rewizyjnej(wg przepisoacutew z 2001 r (DzU nr 72 poz747 i nowelizacja Ustawa z dnia 22 kwietnia 2005 ) w przypadku braku studzienki rewizyjnej przykanalik to odcinek biegnący od granicy budynku do granicy nieruchomości)
linia
regu
lacy
jnastudzienka kanalizacyjna
sieć kanalizacyjna
budy
nek
przykanalik
sieć kanalizacyjna
2015-06-09
8
Najczęściej przykanalik włączany jest dostudzienki (rewizyjnej lub włazowej)ktoacutera stanowi uzbrojenie sieci Możliwejest też przyłączenie przez wpustboczny lub złącze siodłowe
1 ndash przyboacuter sanitarny 2 ndash rura wywiewna 3 ndash czyszczak (rewizja)4 ndash podejście pojedyn 5 ndash pod zbiorowe 6 ndash pion kanalizacyjny7 ndash przew odpływowy 8 ndash przykanalik 9 ndash przewoacuted wentylacyjny10 ndash studzienka 11 ndash rura osłonowa
2015-06-09
9
Instalacja kanalizacyjna składa się z
1podejść kanalizacyjnych ndash przewody odprowadzające ścieki z przyboroacutew i urządzeń sanitarnych do pionoacutew lub poziomoacutew kanalizacyjnych
ndash podejścia pojedyncze
ndash podejścia zbiorowe
2pionoacutew (przewodoacutew spustowych) ndash są to przewody prowadzone przez jedną lub kilka kondygnacji odprowadzające ścieki z podejść kanalizacyjnych wpustoacutew dachowych lub rynien do przewodoacutew odpływowych
3poziomoacutew (przewodoacutew odpływowych) ndash są to przewody prowadzone z odpowiednim spadkiem ktoacutere odprowadzają ścieki z pionoacutew wpustoacutew podłogowych itp do przykanalika
Kanalizacja sanitarna grawitacyjna
Odprowadza wodę zanieczyszczoną (ścieki) w wyniku jejwykorzystania odpływającą z ustępoacutew spłukiwanychnatryskoacutew wanien bidetoacutew zlewoacutew umywalek wpustoacutewpodłogowych i innych urządzeń występujących wgospodarstwie domowym
Projektowanie kanalizacji sanitarnej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 2 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 2 Kanalizacja sanitarna projektowanie układu i
obliczenia
2015-06-09
10
Nowa norma wprowadza cztery typy systemoacutewkanalizacyjnych jakie można spotkać wposzczegoacutelnych krajach Unii Europejskiej
W Polsce stosuje się tradycyjnie system I
System Nazwa Cechy
ISystem pojedynczego pionu z podejściami częściowo wypełnionymi
bull jeden pion kanalizacyjny
bull wypełnienie przewodoacutew 50
IISystem pojedynczego pionu z podejściami o mniejszej średnicy
bull jeden pion kanalizacyjny
bull wypełnienie przewodoacutew 70
IIISystem pojedynczego pionu z podejściami całkowicie wypełnionymi
bull jeden pion kanalizacyjny
bull wypełnienie przewodoacutew 100
bull każde urządzenie podłączone oddzielnie do pionu
IVSystem oddzielnych pionoacutew kanalizacyjnych
bull dwa piony ndash jeden odprowadzający ścieki czarne z ustępoacutew spłukiwanych i pisuaroacutew i drugi odprowadzający pozostałe ścieki
bull wypełnienie przewodoacutew jak dla systemoacutew I II lub III
2015-06-09
11
Przybory sanitarne
2015-06-09
12
Przybory sanitarne powinny być zaopatrzone w zamkni ęcia wodne (syfony) wbudowanew przyboacuter lub montowane bezpośrednio pod przyborem Zamknięcie wodne znajdujące sięw syfonie uniemo żliwia wydobywanie si ę nieprzyjemnych zapachoacutew z instalacjikanalizacyjnej do pomieszczeń
Syfony
Syfony mogą przestać spełniać swoje funkcje w następujących przypadkachbull jeżeli przez jakiś czas nie używa się przyboru sanitarnego (następuje wyparowanie
wody z syfonu )bull jeżeli ilość transportowanych ściekoacutew jest bardzo duża i tworzy się korek wodny
(wysysanie wody z syfonoacutew )
Wysoko ść zamkni ęć wodnych dla przyboroacutew sanitarnych powinna wynosi ć conajmniej 75 mm
Kaskada na zewnątrz studzienkitworzywowej 1-kielich in situ 2-zagęszczony grunt 3-troacutejnik 4-mufa 5-grunt rodzimy
Kaskady kanałowe należy wykonywać dla studzienekwłazowych w przypadku gdy roacuteżnica wysoko ścipomi ędzy rz ędna przył ącza a rzędna kinety wstudzience przekracza 05m Kaskadę możnawykonywać- wewnątrz studzienki jeśli średnica wewnętrzna studzienki jestge1200mm- na zewnątrz studzienki dla studzienek 1000mm
Studzienki kanalizacyjne
Kineta
2015-06-09
13
Podejścia kanalizacyjne ndash łączą odpływ z pionem kanalizacyjnym
2015-06-09
14
Podejściabull niewentylowane - należy montować ze spadkiem wynoszącym od 2
do 15bull wentylowane ndash można zastosować tu mniejsze spadki zgodnie z
przywołaną normą ale wymagają dodatkowego przewoduwentylującego
Najczęściej projektuje się podejścia niewentylowane Ich długość wtypowym rozwiązaniu stosowanym w Polsce nie powinna przekraczać40 m a w przypadku miski ustępowej 10 (15) m po długościprzewodu
W przypadku dłuższych podejść albo zwiększa się średnicę alboprojektuje się podejścia wentylowane za pomocą np zaworoacutewnapowietrzających
2015-06-09
15
Minimalna średnica podejścia pojedynczego zdeterminowana jest przezjego długość wysokość spadania i ilość zmian kierunku zgodnie ztabelą
DNLmax
[m]H [m]
trzy łuki o kącie 90o
40
50le 40 lt10
70 le 50 lt10
100 le 50 lt30
H
L
Jeśli powyższe wymiary są przekroczone lub istnieje koniecznośćzastosowania więcej niż trzech zmian kierunku prowadzeniaprzewodoacutew należy wybrać kolejną większą średnicę nominalną
Średnice nominalne podejść pojedynczych dobiera się w zależności odtypu przyłączonego przyboru sanitarnego lub urządzenia w typowychrozwiązaniach w Polsce wg tabeli
Urządzenie DN [m]
Umywalka bidet 004
Zlewozmywak zmywarka pralka
wanna natrysk005
Miska ustępowa 01
2015-06-09
16
Średnice nominalne podjeść zbiorowych (odprowadzają ścieki z więcejniż jednego przybory sanitarnego) dobiera się na podstawie tabeli 4 wnormie EN 12056 dla podjeść niewentylowanych lub wg tabeli 7 dla podejśćwentylowanych
Zależą od natężenia przepływu ściekoacutew w projektowanym podejściu i odzastosowanego systemu Wybierając system należy kierować siędostępnymi na rynku przyborami trudno bowiem wyobrazić sobiepodłączanie przyboru sanitarnego z odpływem np 40mm do przewodu ośrednicy mniejszej Utrudniałoby to swobodny odpływ ściekoacutew z tegoprzyboru
Średnice nominalne podjeść zbiorowych
2015-06-09
17
Miska ust ępowa powinna mieć osobne podej ście Zaleca się aby było onowłączone do osobnego troacutejnika umieszczonego najni żej spośroacuted wszystkichpodejść na danej kondygnacji szczegoacutelnie jeżeli miska ustępowa oddalona jest odpionu Dopuszcza się podłączenie pozostałych przyboroacutew na danej kondygnacjiwspoacutelnym podejściem włączonym do troacutejnika na pionie położonym o 07 m poniżejposadzki danej kondygnacji
Podłączenie miski ustępowej do pionu
Natężenie przepływu ściekoacutew sanitarnych Qww wyznacza się dla danegoodcinka instalacji zgodnie z zależnością
]sl[DUKQww Σsdot=gdzie K ndash wspoacutełczynnik częstości
DU ndash odpływ jednostkowy [ls] z urządzenia
UWAGA Qwwge DUmax jeśli nie to Qww = DUmax
2015-06-09
18
Odp
ływ
y je
dnos
tkow
e D
U
dla
syst
emu
I
Typowe wspoacutełczynniki częstości K
2015-06-09
19
Piony kanalizacyjne ndash łączą podejścia z przewodami odpływowymi
bull Piony kanalizacyjne należy prowadzić bez zmiany średnicyi kierunku na całej długości w szachtach sanitarnychEwentualne odchylenia od pionu nie powinny przekraczać1 mm na długości 1 m przewodu
bull U podstawy każdego pionu przed przejściem w przewoacutedodpływowy należy zamontować otwoacuter rewizyjny(czyszczak) umożliwiający dostęp do wnętrza przodudzięki rewizji można wyczyścić zapchany przewoacuted Pełnąszczelność przykrywy zapewnia gumowa podkładka
Rys Czyszczaki a-żeliwny b-z PVC
2015-06-09
20
W przypadku kanalizacji sanitarnej każdy pion musi byćwentylowany
Elementy wentylacyjne stanowią zakończenie pionukanalizacyjnego Spełniają w instalacjach kanalizacyjnychtakie zadania jak
- wyroacutewnują ciśnienia w instalacji
minus umożliwienie odprowadzania gazoacutew kanalizacyjnych doatmosfery a więc spełniają rolę wentylacji instalacjikanalizacyjnej
minus przeciwdziałanie możliwości wyssania wody stanowiącejzamknięcie wodne w syfonach
Wentylacja pionoacutew
Wentylację pionuzapewniabull przewoacuted wentylacyjnyzakończony rurą wywiewnąwyprowadzoną ponadpołać dachu Rura wentylacyjna(wywiewka) jest odcinkiemrury kanalizacyjnejwykonanej z tego samegomateriału co pionkanalizacyjny Zakończonajest ażurowym daszkiemOdcinek rurywyprowadzony ponad dachpowinien mieć co najmniej05 m
Rys Schemat montażowy rury wentylacyjnej 1-połać dachu 2-strop 3-rura wywiewna (wentylacyjna) 4-kołnierz blaszany okrągły Dw- średnica rury wywiewnej d-średnica pionu Dw=d+50mm
2015-06-09
21
bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew
ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do
kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną
Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną
W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można
-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną
Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy
2015-06-09
22
2015-06-09
23
2015-06-09
24
2015-06-09
25
Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm
Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww
Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń
minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)
minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)
2015-06-09
26
Piony z wentylacją głoacutewną
Piony z wentylacją obejściową
2015-06-09
27
Elementy pionu kanalizacyjnego
troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych
czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed
przejściem w przewoacuted odpływowy
rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości
zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna
W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew
2015-06-09
28
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)
Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg
2015-06-09
29
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu
Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych
DN 0100 m ndash i = 20 - 100
DN 0150 m ndash i = 15 - 150
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować
ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu
2015-06-09
30
Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju
Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie
2015-06-09
31
Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej
ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych
ndash 08 m od kabli energetycznych
ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych
2015-06-09
32
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad
1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05
2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07
3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej
4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m
Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z
wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla
przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres
Manninga
α=QQ0
β=vv0
hd
Q
v
α β
(hd)
1
23
4
2015-06-09
33
bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037
2015-06-09
34
Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej
W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym
Zasuwa burzowa
Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym
2015-06-09
35
bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych
bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm
Materiały w kanalizacji sanitarnej
Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję
Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne
Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)
Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton
2015-06-09
36
Dodatkowe urządzenia w kanalizacji
bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się
bull minus odtłuszczacze
bull minus odbenzyniacze
bull minus neutralizatory
bull minus osadniki piasku
Kanalizacja deszczowa
Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)
Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i
obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę
PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu
2015-06-09
37
Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny
Odprowadzanie wody z dachu
bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku
bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku
2015-06-09
38
Odprowadzanie wody z dachu stromego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt
Obliczanie kanalizacji deszczowej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]
rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w
starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo
na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2
Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]
2015-06-09
39
Wymiarowanie rynien i rur spustowych
1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707
2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)
Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew
spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu
wg tabeli
Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez
rynnę A [m2]
Szerokość rynny [mm]Średnica rury
spustowej [mm]
poniżej 20 70 50
20 ndash 57 100 (lub 125) 70
57 ndash 97 125 100
97 - 170 150 100
170 - 243 180 125
2015-06-09
40
Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07
b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09
c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej
Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]
Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych
Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej
rwwt QQQ +=
2015-06-09
41
Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych
b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi
80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw
sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu
ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms
bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się
bull wykorzystując
bull minus PVC ndash U
bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną
bull minus aluminium
bull minus miedź
bull minus stopy tytanu z cynkiem
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
8
Najczęściej przykanalik włączany jest dostudzienki (rewizyjnej lub włazowej)ktoacutera stanowi uzbrojenie sieci Możliwejest też przyłączenie przez wpustboczny lub złącze siodłowe
1 ndash przyboacuter sanitarny 2 ndash rura wywiewna 3 ndash czyszczak (rewizja)4 ndash podejście pojedyn 5 ndash pod zbiorowe 6 ndash pion kanalizacyjny7 ndash przew odpływowy 8 ndash przykanalik 9 ndash przewoacuted wentylacyjny10 ndash studzienka 11 ndash rura osłonowa
2015-06-09
9
Instalacja kanalizacyjna składa się z
1podejść kanalizacyjnych ndash przewody odprowadzające ścieki z przyboroacutew i urządzeń sanitarnych do pionoacutew lub poziomoacutew kanalizacyjnych
ndash podejścia pojedyncze
ndash podejścia zbiorowe
2pionoacutew (przewodoacutew spustowych) ndash są to przewody prowadzone przez jedną lub kilka kondygnacji odprowadzające ścieki z podejść kanalizacyjnych wpustoacutew dachowych lub rynien do przewodoacutew odpływowych
3poziomoacutew (przewodoacutew odpływowych) ndash są to przewody prowadzone z odpowiednim spadkiem ktoacutere odprowadzają ścieki z pionoacutew wpustoacutew podłogowych itp do przykanalika
Kanalizacja sanitarna grawitacyjna
Odprowadza wodę zanieczyszczoną (ścieki) w wyniku jejwykorzystania odpływającą z ustępoacutew spłukiwanychnatryskoacutew wanien bidetoacutew zlewoacutew umywalek wpustoacutewpodłogowych i innych urządzeń występujących wgospodarstwie domowym
Projektowanie kanalizacji sanitarnej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 2 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 2 Kanalizacja sanitarna projektowanie układu i
obliczenia
2015-06-09
10
Nowa norma wprowadza cztery typy systemoacutewkanalizacyjnych jakie można spotkać wposzczegoacutelnych krajach Unii Europejskiej
W Polsce stosuje się tradycyjnie system I
System Nazwa Cechy
ISystem pojedynczego pionu z podejściami częściowo wypełnionymi
bull jeden pion kanalizacyjny
bull wypełnienie przewodoacutew 50
IISystem pojedynczego pionu z podejściami o mniejszej średnicy
bull jeden pion kanalizacyjny
bull wypełnienie przewodoacutew 70
IIISystem pojedynczego pionu z podejściami całkowicie wypełnionymi
bull jeden pion kanalizacyjny
bull wypełnienie przewodoacutew 100
bull każde urządzenie podłączone oddzielnie do pionu
IVSystem oddzielnych pionoacutew kanalizacyjnych
bull dwa piony ndash jeden odprowadzający ścieki czarne z ustępoacutew spłukiwanych i pisuaroacutew i drugi odprowadzający pozostałe ścieki
bull wypełnienie przewodoacutew jak dla systemoacutew I II lub III
2015-06-09
11
Przybory sanitarne
2015-06-09
12
Przybory sanitarne powinny być zaopatrzone w zamkni ęcia wodne (syfony) wbudowanew przyboacuter lub montowane bezpośrednio pod przyborem Zamknięcie wodne znajdujące sięw syfonie uniemo żliwia wydobywanie si ę nieprzyjemnych zapachoacutew z instalacjikanalizacyjnej do pomieszczeń
Syfony
Syfony mogą przestać spełniać swoje funkcje w następujących przypadkachbull jeżeli przez jakiś czas nie używa się przyboru sanitarnego (następuje wyparowanie
wody z syfonu )bull jeżeli ilość transportowanych ściekoacutew jest bardzo duża i tworzy się korek wodny
(wysysanie wody z syfonoacutew )
Wysoko ść zamkni ęć wodnych dla przyboroacutew sanitarnych powinna wynosi ć conajmniej 75 mm
Kaskada na zewnątrz studzienkitworzywowej 1-kielich in situ 2-zagęszczony grunt 3-troacutejnik 4-mufa 5-grunt rodzimy
Kaskady kanałowe należy wykonywać dla studzienekwłazowych w przypadku gdy roacuteżnica wysoko ścipomi ędzy rz ędna przył ącza a rzędna kinety wstudzience przekracza 05m Kaskadę możnawykonywać- wewnątrz studzienki jeśli średnica wewnętrzna studzienki jestge1200mm- na zewnątrz studzienki dla studzienek 1000mm
Studzienki kanalizacyjne
Kineta
2015-06-09
13
Podejścia kanalizacyjne ndash łączą odpływ z pionem kanalizacyjnym
2015-06-09
14
Podejściabull niewentylowane - należy montować ze spadkiem wynoszącym od 2
do 15bull wentylowane ndash można zastosować tu mniejsze spadki zgodnie z
przywołaną normą ale wymagają dodatkowego przewoduwentylującego
Najczęściej projektuje się podejścia niewentylowane Ich długość wtypowym rozwiązaniu stosowanym w Polsce nie powinna przekraczać40 m a w przypadku miski ustępowej 10 (15) m po długościprzewodu
W przypadku dłuższych podejść albo zwiększa się średnicę alboprojektuje się podejścia wentylowane za pomocą np zaworoacutewnapowietrzających
2015-06-09
15
Minimalna średnica podejścia pojedynczego zdeterminowana jest przezjego długość wysokość spadania i ilość zmian kierunku zgodnie ztabelą
DNLmax
[m]H [m]
trzy łuki o kącie 90o
40
50le 40 lt10
70 le 50 lt10
100 le 50 lt30
H
L
Jeśli powyższe wymiary są przekroczone lub istnieje koniecznośćzastosowania więcej niż trzech zmian kierunku prowadzeniaprzewodoacutew należy wybrać kolejną większą średnicę nominalną
Średnice nominalne podejść pojedynczych dobiera się w zależności odtypu przyłączonego przyboru sanitarnego lub urządzenia w typowychrozwiązaniach w Polsce wg tabeli
Urządzenie DN [m]
Umywalka bidet 004
Zlewozmywak zmywarka pralka
wanna natrysk005
Miska ustępowa 01
2015-06-09
16
Średnice nominalne podjeść zbiorowych (odprowadzają ścieki z więcejniż jednego przybory sanitarnego) dobiera się na podstawie tabeli 4 wnormie EN 12056 dla podjeść niewentylowanych lub wg tabeli 7 dla podejśćwentylowanych
Zależą od natężenia przepływu ściekoacutew w projektowanym podejściu i odzastosowanego systemu Wybierając system należy kierować siędostępnymi na rynku przyborami trudno bowiem wyobrazić sobiepodłączanie przyboru sanitarnego z odpływem np 40mm do przewodu ośrednicy mniejszej Utrudniałoby to swobodny odpływ ściekoacutew z tegoprzyboru
Średnice nominalne podjeść zbiorowych
2015-06-09
17
Miska ust ępowa powinna mieć osobne podej ście Zaleca się aby było onowłączone do osobnego troacutejnika umieszczonego najni żej spośroacuted wszystkichpodejść na danej kondygnacji szczegoacutelnie jeżeli miska ustępowa oddalona jest odpionu Dopuszcza się podłączenie pozostałych przyboroacutew na danej kondygnacjiwspoacutelnym podejściem włączonym do troacutejnika na pionie położonym o 07 m poniżejposadzki danej kondygnacji
Podłączenie miski ustępowej do pionu
Natężenie przepływu ściekoacutew sanitarnych Qww wyznacza się dla danegoodcinka instalacji zgodnie z zależnością
]sl[DUKQww Σsdot=gdzie K ndash wspoacutełczynnik częstości
DU ndash odpływ jednostkowy [ls] z urządzenia
UWAGA Qwwge DUmax jeśli nie to Qww = DUmax
2015-06-09
18
Odp
ływ
y je
dnos
tkow
e D
U
dla
syst
emu
I
Typowe wspoacutełczynniki częstości K
2015-06-09
19
Piony kanalizacyjne ndash łączą podejścia z przewodami odpływowymi
bull Piony kanalizacyjne należy prowadzić bez zmiany średnicyi kierunku na całej długości w szachtach sanitarnychEwentualne odchylenia od pionu nie powinny przekraczać1 mm na długości 1 m przewodu
bull U podstawy każdego pionu przed przejściem w przewoacutedodpływowy należy zamontować otwoacuter rewizyjny(czyszczak) umożliwiający dostęp do wnętrza przodudzięki rewizji można wyczyścić zapchany przewoacuted Pełnąszczelność przykrywy zapewnia gumowa podkładka
Rys Czyszczaki a-żeliwny b-z PVC
2015-06-09
20
W przypadku kanalizacji sanitarnej każdy pion musi byćwentylowany
Elementy wentylacyjne stanowią zakończenie pionukanalizacyjnego Spełniają w instalacjach kanalizacyjnychtakie zadania jak
- wyroacutewnują ciśnienia w instalacji
minus umożliwienie odprowadzania gazoacutew kanalizacyjnych doatmosfery a więc spełniają rolę wentylacji instalacjikanalizacyjnej
minus przeciwdziałanie możliwości wyssania wody stanowiącejzamknięcie wodne w syfonach
Wentylacja pionoacutew
Wentylację pionuzapewniabull przewoacuted wentylacyjnyzakończony rurą wywiewnąwyprowadzoną ponadpołać dachu Rura wentylacyjna(wywiewka) jest odcinkiemrury kanalizacyjnejwykonanej z tego samegomateriału co pionkanalizacyjny Zakończonajest ażurowym daszkiemOdcinek rurywyprowadzony ponad dachpowinien mieć co najmniej05 m
Rys Schemat montażowy rury wentylacyjnej 1-połać dachu 2-strop 3-rura wywiewna (wentylacyjna) 4-kołnierz blaszany okrągły Dw- średnica rury wywiewnej d-średnica pionu Dw=d+50mm
2015-06-09
21
bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew
ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do
kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną
Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną
W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można
-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną
Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy
2015-06-09
22
2015-06-09
23
2015-06-09
24
2015-06-09
25
Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm
Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww
Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń
minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)
minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)
2015-06-09
26
Piony z wentylacją głoacutewną
Piony z wentylacją obejściową
2015-06-09
27
Elementy pionu kanalizacyjnego
troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych
czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed
przejściem w przewoacuted odpływowy
rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości
zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna
W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew
2015-06-09
28
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)
Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg
2015-06-09
29
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu
Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych
DN 0100 m ndash i = 20 - 100
DN 0150 m ndash i = 15 - 150
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować
ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu
2015-06-09
30
Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju
Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie
2015-06-09
31
Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej
ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych
ndash 08 m od kabli energetycznych
ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych
2015-06-09
32
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad
1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05
2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07
3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej
4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m
Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z
wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla
przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres
Manninga
α=QQ0
β=vv0
hd
Q
v
α β
(hd)
1
23
4
2015-06-09
33
bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037
2015-06-09
34
Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej
W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym
Zasuwa burzowa
Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym
2015-06-09
35
bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych
bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm
Materiały w kanalizacji sanitarnej
Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję
Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne
Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)
Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton
2015-06-09
36
Dodatkowe urządzenia w kanalizacji
bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się
bull minus odtłuszczacze
bull minus odbenzyniacze
bull minus neutralizatory
bull minus osadniki piasku
Kanalizacja deszczowa
Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)
Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i
obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę
PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu
2015-06-09
37
Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny
Odprowadzanie wody z dachu
bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku
bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku
2015-06-09
38
Odprowadzanie wody z dachu stromego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt
Obliczanie kanalizacji deszczowej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]
rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w
starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo
na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2
Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]
2015-06-09
39
Wymiarowanie rynien i rur spustowych
1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707
2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)
Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew
spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu
wg tabeli
Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez
rynnę A [m2]
Szerokość rynny [mm]Średnica rury
spustowej [mm]
poniżej 20 70 50
20 ndash 57 100 (lub 125) 70
57 ndash 97 125 100
97 - 170 150 100
170 - 243 180 125
2015-06-09
40
Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07
b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09
c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej
Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]
Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych
Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej
rwwt QQQ +=
2015-06-09
41
Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych
b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi
80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw
sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu
ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms
bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się
bull wykorzystując
bull minus PVC ndash U
bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną
bull minus aluminium
bull minus miedź
bull minus stopy tytanu z cynkiem
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
9
Instalacja kanalizacyjna składa się z
1podejść kanalizacyjnych ndash przewody odprowadzające ścieki z przyboroacutew i urządzeń sanitarnych do pionoacutew lub poziomoacutew kanalizacyjnych
ndash podejścia pojedyncze
ndash podejścia zbiorowe
2pionoacutew (przewodoacutew spustowych) ndash są to przewody prowadzone przez jedną lub kilka kondygnacji odprowadzające ścieki z podejść kanalizacyjnych wpustoacutew dachowych lub rynien do przewodoacutew odpływowych
3poziomoacutew (przewodoacutew odpływowych) ndash są to przewody prowadzone z odpowiednim spadkiem ktoacutere odprowadzają ścieki z pionoacutew wpustoacutew podłogowych itp do przykanalika
Kanalizacja sanitarna grawitacyjna
Odprowadza wodę zanieczyszczoną (ścieki) w wyniku jejwykorzystania odpływającą z ustępoacutew spłukiwanychnatryskoacutew wanien bidetoacutew zlewoacutew umywalek wpustoacutewpodłogowych i innych urządzeń występujących wgospodarstwie domowym
Projektowanie kanalizacji sanitarnej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 2 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 2 Kanalizacja sanitarna projektowanie układu i
obliczenia
2015-06-09
10
Nowa norma wprowadza cztery typy systemoacutewkanalizacyjnych jakie można spotkać wposzczegoacutelnych krajach Unii Europejskiej
W Polsce stosuje się tradycyjnie system I
System Nazwa Cechy
ISystem pojedynczego pionu z podejściami częściowo wypełnionymi
bull jeden pion kanalizacyjny
bull wypełnienie przewodoacutew 50
IISystem pojedynczego pionu z podejściami o mniejszej średnicy
bull jeden pion kanalizacyjny
bull wypełnienie przewodoacutew 70
IIISystem pojedynczego pionu z podejściami całkowicie wypełnionymi
bull jeden pion kanalizacyjny
bull wypełnienie przewodoacutew 100
bull każde urządzenie podłączone oddzielnie do pionu
IVSystem oddzielnych pionoacutew kanalizacyjnych
bull dwa piony ndash jeden odprowadzający ścieki czarne z ustępoacutew spłukiwanych i pisuaroacutew i drugi odprowadzający pozostałe ścieki
bull wypełnienie przewodoacutew jak dla systemoacutew I II lub III
2015-06-09
11
Przybory sanitarne
2015-06-09
12
Przybory sanitarne powinny być zaopatrzone w zamkni ęcia wodne (syfony) wbudowanew przyboacuter lub montowane bezpośrednio pod przyborem Zamknięcie wodne znajdujące sięw syfonie uniemo żliwia wydobywanie si ę nieprzyjemnych zapachoacutew z instalacjikanalizacyjnej do pomieszczeń
Syfony
Syfony mogą przestać spełniać swoje funkcje w następujących przypadkachbull jeżeli przez jakiś czas nie używa się przyboru sanitarnego (następuje wyparowanie
wody z syfonu )bull jeżeli ilość transportowanych ściekoacutew jest bardzo duża i tworzy się korek wodny
(wysysanie wody z syfonoacutew )
Wysoko ść zamkni ęć wodnych dla przyboroacutew sanitarnych powinna wynosi ć conajmniej 75 mm
Kaskada na zewnątrz studzienkitworzywowej 1-kielich in situ 2-zagęszczony grunt 3-troacutejnik 4-mufa 5-grunt rodzimy
Kaskady kanałowe należy wykonywać dla studzienekwłazowych w przypadku gdy roacuteżnica wysoko ścipomi ędzy rz ędna przył ącza a rzędna kinety wstudzience przekracza 05m Kaskadę możnawykonywać- wewnątrz studzienki jeśli średnica wewnętrzna studzienki jestge1200mm- na zewnątrz studzienki dla studzienek 1000mm
Studzienki kanalizacyjne
Kineta
2015-06-09
13
Podejścia kanalizacyjne ndash łączą odpływ z pionem kanalizacyjnym
2015-06-09
14
Podejściabull niewentylowane - należy montować ze spadkiem wynoszącym od 2
do 15bull wentylowane ndash można zastosować tu mniejsze spadki zgodnie z
przywołaną normą ale wymagają dodatkowego przewoduwentylującego
Najczęściej projektuje się podejścia niewentylowane Ich długość wtypowym rozwiązaniu stosowanym w Polsce nie powinna przekraczać40 m a w przypadku miski ustępowej 10 (15) m po długościprzewodu
W przypadku dłuższych podejść albo zwiększa się średnicę alboprojektuje się podejścia wentylowane za pomocą np zaworoacutewnapowietrzających
2015-06-09
15
Minimalna średnica podejścia pojedynczego zdeterminowana jest przezjego długość wysokość spadania i ilość zmian kierunku zgodnie ztabelą
DNLmax
[m]H [m]
trzy łuki o kącie 90o
40
50le 40 lt10
70 le 50 lt10
100 le 50 lt30
H
L
Jeśli powyższe wymiary są przekroczone lub istnieje koniecznośćzastosowania więcej niż trzech zmian kierunku prowadzeniaprzewodoacutew należy wybrać kolejną większą średnicę nominalną
Średnice nominalne podejść pojedynczych dobiera się w zależności odtypu przyłączonego przyboru sanitarnego lub urządzenia w typowychrozwiązaniach w Polsce wg tabeli
Urządzenie DN [m]
Umywalka bidet 004
Zlewozmywak zmywarka pralka
wanna natrysk005
Miska ustępowa 01
2015-06-09
16
Średnice nominalne podjeść zbiorowych (odprowadzają ścieki z więcejniż jednego przybory sanitarnego) dobiera się na podstawie tabeli 4 wnormie EN 12056 dla podjeść niewentylowanych lub wg tabeli 7 dla podejśćwentylowanych
Zależą od natężenia przepływu ściekoacutew w projektowanym podejściu i odzastosowanego systemu Wybierając system należy kierować siędostępnymi na rynku przyborami trudno bowiem wyobrazić sobiepodłączanie przyboru sanitarnego z odpływem np 40mm do przewodu ośrednicy mniejszej Utrudniałoby to swobodny odpływ ściekoacutew z tegoprzyboru
Średnice nominalne podjeść zbiorowych
2015-06-09
17
Miska ust ępowa powinna mieć osobne podej ście Zaleca się aby było onowłączone do osobnego troacutejnika umieszczonego najni żej spośroacuted wszystkichpodejść na danej kondygnacji szczegoacutelnie jeżeli miska ustępowa oddalona jest odpionu Dopuszcza się podłączenie pozostałych przyboroacutew na danej kondygnacjiwspoacutelnym podejściem włączonym do troacutejnika na pionie położonym o 07 m poniżejposadzki danej kondygnacji
Podłączenie miski ustępowej do pionu
Natężenie przepływu ściekoacutew sanitarnych Qww wyznacza się dla danegoodcinka instalacji zgodnie z zależnością
]sl[DUKQww Σsdot=gdzie K ndash wspoacutełczynnik częstości
DU ndash odpływ jednostkowy [ls] z urządzenia
UWAGA Qwwge DUmax jeśli nie to Qww = DUmax
2015-06-09
18
Odp
ływ
y je
dnos
tkow
e D
U
dla
syst
emu
I
Typowe wspoacutełczynniki częstości K
2015-06-09
19
Piony kanalizacyjne ndash łączą podejścia z przewodami odpływowymi
bull Piony kanalizacyjne należy prowadzić bez zmiany średnicyi kierunku na całej długości w szachtach sanitarnychEwentualne odchylenia od pionu nie powinny przekraczać1 mm na długości 1 m przewodu
bull U podstawy każdego pionu przed przejściem w przewoacutedodpływowy należy zamontować otwoacuter rewizyjny(czyszczak) umożliwiający dostęp do wnętrza przodudzięki rewizji można wyczyścić zapchany przewoacuted Pełnąszczelność przykrywy zapewnia gumowa podkładka
Rys Czyszczaki a-żeliwny b-z PVC
2015-06-09
20
W przypadku kanalizacji sanitarnej każdy pion musi byćwentylowany
Elementy wentylacyjne stanowią zakończenie pionukanalizacyjnego Spełniają w instalacjach kanalizacyjnychtakie zadania jak
- wyroacutewnują ciśnienia w instalacji
minus umożliwienie odprowadzania gazoacutew kanalizacyjnych doatmosfery a więc spełniają rolę wentylacji instalacjikanalizacyjnej
minus przeciwdziałanie możliwości wyssania wody stanowiącejzamknięcie wodne w syfonach
Wentylacja pionoacutew
Wentylację pionuzapewniabull przewoacuted wentylacyjnyzakończony rurą wywiewnąwyprowadzoną ponadpołać dachu Rura wentylacyjna(wywiewka) jest odcinkiemrury kanalizacyjnejwykonanej z tego samegomateriału co pionkanalizacyjny Zakończonajest ażurowym daszkiemOdcinek rurywyprowadzony ponad dachpowinien mieć co najmniej05 m
Rys Schemat montażowy rury wentylacyjnej 1-połać dachu 2-strop 3-rura wywiewna (wentylacyjna) 4-kołnierz blaszany okrągły Dw- średnica rury wywiewnej d-średnica pionu Dw=d+50mm
2015-06-09
21
bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew
ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do
kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną
Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną
W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można
-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną
Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy
2015-06-09
22
2015-06-09
23
2015-06-09
24
2015-06-09
25
Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm
Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww
Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń
minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)
minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)
2015-06-09
26
Piony z wentylacją głoacutewną
Piony z wentylacją obejściową
2015-06-09
27
Elementy pionu kanalizacyjnego
troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych
czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed
przejściem w przewoacuted odpływowy
rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości
zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna
W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew
2015-06-09
28
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)
Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg
2015-06-09
29
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu
Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych
DN 0100 m ndash i = 20 - 100
DN 0150 m ndash i = 15 - 150
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować
ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu
2015-06-09
30
Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju
Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie
2015-06-09
31
Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej
ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych
ndash 08 m od kabli energetycznych
ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych
2015-06-09
32
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad
1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05
2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07
3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej
4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m
Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z
wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla
przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres
Manninga
α=QQ0
β=vv0
hd
Q
v
α β
(hd)
1
23
4
2015-06-09
33
bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037
2015-06-09
34
Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej
W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym
Zasuwa burzowa
Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym
2015-06-09
35
bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych
bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm
Materiały w kanalizacji sanitarnej
Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję
Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne
Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)
Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton
2015-06-09
36
Dodatkowe urządzenia w kanalizacji
bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się
bull minus odtłuszczacze
bull minus odbenzyniacze
bull minus neutralizatory
bull minus osadniki piasku
Kanalizacja deszczowa
Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)
Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i
obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę
PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu
2015-06-09
37
Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny
Odprowadzanie wody z dachu
bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku
bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku
2015-06-09
38
Odprowadzanie wody z dachu stromego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt
Obliczanie kanalizacji deszczowej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]
rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w
starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo
na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2
Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]
2015-06-09
39
Wymiarowanie rynien i rur spustowych
1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707
2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)
Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew
spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu
wg tabeli
Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez
rynnę A [m2]
Szerokość rynny [mm]Średnica rury
spustowej [mm]
poniżej 20 70 50
20 ndash 57 100 (lub 125) 70
57 ndash 97 125 100
97 - 170 150 100
170 - 243 180 125
2015-06-09
40
Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07
b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09
c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej
Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]
Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych
Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej
rwwt QQQ +=
2015-06-09
41
Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych
b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi
80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw
sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu
ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms
bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się
bull wykorzystując
bull minus PVC ndash U
bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną
bull minus aluminium
bull minus miedź
bull minus stopy tytanu z cynkiem
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
10
Nowa norma wprowadza cztery typy systemoacutewkanalizacyjnych jakie można spotkać wposzczegoacutelnych krajach Unii Europejskiej
W Polsce stosuje się tradycyjnie system I
System Nazwa Cechy
ISystem pojedynczego pionu z podejściami częściowo wypełnionymi
bull jeden pion kanalizacyjny
bull wypełnienie przewodoacutew 50
IISystem pojedynczego pionu z podejściami o mniejszej średnicy
bull jeden pion kanalizacyjny
bull wypełnienie przewodoacutew 70
IIISystem pojedynczego pionu z podejściami całkowicie wypełnionymi
bull jeden pion kanalizacyjny
bull wypełnienie przewodoacutew 100
bull każde urządzenie podłączone oddzielnie do pionu
IVSystem oddzielnych pionoacutew kanalizacyjnych
bull dwa piony ndash jeden odprowadzający ścieki czarne z ustępoacutew spłukiwanych i pisuaroacutew i drugi odprowadzający pozostałe ścieki
bull wypełnienie przewodoacutew jak dla systemoacutew I II lub III
2015-06-09
11
Przybory sanitarne
2015-06-09
12
Przybory sanitarne powinny być zaopatrzone w zamkni ęcia wodne (syfony) wbudowanew przyboacuter lub montowane bezpośrednio pod przyborem Zamknięcie wodne znajdujące sięw syfonie uniemo żliwia wydobywanie si ę nieprzyjemnych zapachoacutew z instalacjikanalizacyjnej do pomieszczeń
Syfony
Syfony mogą przestać spełniać swoje funkcje w następujących przypadkachbull jeżeli przez jakiś czas nie używa się przyboru sanitarnego (następuje wyparowanie
wody z syfonu )bull jeżeli ilość transportowanych ściekoacutew jest bardzo duża i tworzy się korek wodny
(wysysanie wody z syfonoacutew )
Wysoko ść zamkni ęć wodnych dla przyboroacutew sanitarnych powinna wynosi ć conajmniej 75 mm
Kaskada na zewnątrz studzienkitworzywowej 1-kielich in situ 2-zagęszczony grunt 3-troacutejnik 4-mufa 5-grunt rodzimy
Kaskady kanałowe należy wykonywać dla studzienekwłazowych w przypadku gdy roacuteżnica wysoko ścipomi ędzy rz ędna przył ącza a rzędna kinety wstudzience przekracza 05m Kaskadę możnawykonywać- wewnątrz studzienki jeśli średnica wewnętrzna studzienki jestge1200mm- na zewnątrz studzienki dla studzienek 1000mm
Studzienki kanalizacyjne
Kineta
2015-06-09
13
Podejścia kanalizacyjne ndash łączą odpływ z pionem kanalizacyjnym
2015-06-09
14
Podejściabull niewentylowane - należy montować ze spadkiem wynoszącym od 2
do 15bull wentylowane ndash można zastosować tu mniejsze spadki zgodnie z
przywołaną normą ale wymagają dodatkowego przewoduwentylującego
Najczęściej projektuje się podejścia niewentylowane Ich długość wtypowym rozwiązaniu stosowanym w Polsce nie powinna przekraczać40 m a w przypadku miski ustępowej 10 (15) m po długościprzewodu
W przypadku dłuższych podejść albo zwiększa się średnicę alboprojektuje się podejścia wentylowane za pomocą np zaworoacutewnapowietrzających
2015-06-09
15
Minimalna średnica podejścia pojedynczego zdeterminowana jest przezjego długość wysokość spadania i ilość zmian kierunku zgodnie ztabelą
DNLmax
[m]H [m]
trzy łuki o kącie 90o
40
50le 40 lt10
70 le 50 lt10
100 le 50 lt30
H
L
Jeśli powyższe wymiary są przekroczone lub istnieje koniecznośćzastosowania więcej niż trzech zmian kierunku prowadzeniaprzewodoacutew należy wybrać kolejną większą średnicę nominalną
Średnice nominalne podejść pojedynczych dobiera się w zależności odtypu przyłączonego przyboru sanitarnego lub urządzenia w typowychrozwiązaniach w Polsce wg tabeli
Urządzenie DN [m]
Umywalka bidet 004
Zlewozmywak zmywarka pralka
wanna natrysk005
Miska ustępowa 01
2015-06-09
16
Średnice nominalne podjeść zbiorowych (odprowadzają ścieki z więcejniż jednego przybory sanitarnego) dobiera się na podstawie tabeli 4 wnormie EN 12056 dla podjeść niewentylowanych lub wg tabeli 7 dla podejśćwentylowanych
Zależą od natężenia przepływu ściekoacutew w projektowanym podejściu i odzastosowanego systemu Wybierając system należy kierować siędostępnymi na rynku przyborami trudno bowiem wyobrazić sobiepodłączanie przyboru sanitarnego z odpływem np 40mm do przewodu ośrednicy mniejszej Utrudniałoby to swobodny odpływ ściekoacutew z tegoprzyboru
Średnice nominalne podjeść zbiorowych
2015-06-09
17
Miska ust ępowa powinna mieć osobne podej ście Zaleca się aby było onowłączone do osobnego troacutejnika umieszczonego najni żej spośroacuted wszystkichpodejść na danej kondygnacji szczegoacutelnie jeżeli miska ustępowa oddalona jest odpionu Dopuszcza się podłączenie pozostałych przyboroacutew na danej kondygnacjiwspoacutelnym podejściem włączonym do troacutejnika na pionie położonym o 07 m poniżejposadzki danej kondygnacji
Podłączenie miski ustępowej do pionu
Natężenie przepływu ściekoacutew sanitarnych Qww wyznacza się dla danegoodcinka instalacji zgodnie z zależnością
]sl[DUKQww Σsdot=gdzie K ndash wspoacutełczynnik częstości
DU ndash odpływ jednostkowy [ls] z urządzenia
UWAGA Qwwge DUmax jeśli nie to Qww = DUmax
2015-06-09
18
Odp
ływ
y je
dnos
tkow
e D
U
dla
syst
emu
I
Typowe wspoacutełczynniki częstości K
2015-06-09
19
Piony kanalizacyjne ndash łączą podejścia z przewodami odpływowymi
bull Piony kanalizacyjne należy prowadzić bez zmiany średnicyi kierunku na całej długości w szachtach sanitarnychEwentualne odchylenia od pionu nie powinny przekraczać1 mm na długości 1 m przewodu
bull U podstawy każdego pionu przed przejściem w przewoacutedodpływowy należy zamontować otwoacuter rewizyjny(czyszczak) umożliwiający dostęp do wnętrza przodudzięki rewizji można wyczyścić zapchany przewoacuted Pełnąszczelność przykrywy zapewnia gumowa podkładka
Rys Czyszczaki a-żeliwny b-z PVC
2015-06-09
20
W przypadku kanalizacji sanitarnej każdy pion musi byćwentylowany
Elementy wentylacyjne stanowią zakończenie pionukanalizacyjnego Spełniają w instalacjach kanalizacyjnychtakie zadania jak
- wyroacutewnują ciśnienia w instalacji
minus umożliwienie odprowadzania gazoacutew kanalizacyjnych doatmosfery a więc spełniają rolę wentylacji instalacjikanalizacyjnej
minus przeciwdziałanie możliwości wyssania wody stanowiącejzamknięcie wodne w syfonach
Wentylacja pionoacutew
Wentylację pionuzapewniabull przewoacuted wentylacyjnyzakończony rurą wywiewnąwyprowadzoną ponadpołać dachu Rura wentylacyjna(wywiewka) jest odcinkiemrury kanalizacyjnejwykonanej z tego samegomateriału co pionkanalizacyjny Zakończonajest ażurowym daszkiemOdcinek rurywyprowadzony ponad dachpowinien mieć co najmniej05 m
Rys Schemat montażowy rury wentylacyjnej 1-połać dachu 2-strop 3-rura wywiewna (wentylacyjna) 4-kołnierz blaszany okrągły Dw- średnica rury wywiewnej d-średnica pionu Dw=d+50mm
2015-06-09
21
bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew
ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do
kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną
Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną
W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można
-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną
Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy
2015-06-09
22
2015-06-09
23
2015-06-09
24
2015-06-09
25
Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm
Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww
Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń
minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)
minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)
2015-06-09
26
Piony z wentylacją głoacutewną
Piony z wentylacją obejściową
2015-06-09
27
Elementy pionu kanalizacyjnego
troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych
czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed
przejściem w przewoacuted odpływowy
rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości
zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna
W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew
2015-06-09
28
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)
Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg
2015-06-09
29
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu
Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych
DN 0100 m ndash i = 20 - 100
DN 0150 m ndash i = 15 - 150
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować
ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu
2015-06-09
30
Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju
Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie
2015-06-09
31
Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej
ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych
ndash 08 m od kabli energetycznych
ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych
2015-06-09
32
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad
1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05
2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07
3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej
4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m
Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z
wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla
przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres
Manninga
α=QQ0
β=vv0
hd
Q
v
α β
(hd)
1
23
4
2015-06-09
33
bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037
2015-06-09
34
Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej
W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym
Zasuwa burzowa
Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym
2015-06-09
35
bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych
bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm
Materiały w kanalizacji sanitarnej
Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję
Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne
Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)
Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton
2015-06-09
36
Dodatkowe urządzenia w kanalizacji
bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się
bull minus odtłuszczacze
bull minus odbenzyniacze
bull minus neutralizatory
bull minus osadniki piasku
Kanalizacja deszczowa
Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)
Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i
obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę
PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu
2015-06-09
37
Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny
Odprowadzanie wody z dachu
bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku
bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku
2015-06-09
38
Odprowadzanie wody z dachu stromego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt
Obliczanie kanalizacji deszczowej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]
rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w
starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo
na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2
Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]
2015-06-09
39
Wymiarowanie rynien i rur spustowych
1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707
2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)
Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew
spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu
wg tabeli
Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez
rynnę A [m2]
Szerokość rynny [mm]Średnica rury
spustowej [mm]
poniżej 20 70 50
20 ndash 57 100 (lub 125) 70
57 ndash 97 125 100
97 - 170 150 100
170 - 243 180 125
2015-06-09
40
Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07
b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09
c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej
Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]
Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych
Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej
rwwt QQQ +=
2015-06-09
41
Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych
b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi
80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw
sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu
ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms
bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się
bull wykorzystując
bull minus PVC ndash U
bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną
bull minus aluminium
bull minus miedź
bull minus stopy tytanu z cynkiem
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
11
Przybory sanitarne
2015-06-09
12
Przybory sanitarne powinny być zaopatrzone w zamkni ęcia wodne (syfony) wbudowanew przyboacuter lub montowane bezpośrednio pod przyborem Zamknięcie wodne znajdujące sięw syfonie uniemo żliwia wydobywanie si ę nieprzyjemnych zapachoacutew z instalacjikanalizacyjnej do pomieszczeń
Syfony
Syfony mogą przestać spełniać swoje funkcje w następujących przypadkachbull jeżeli przez jakiś czas nie używa się przyboru sanitarnego (następuje wyparowanie
wody z syfonu )bull jeżeli ilość transportowanych ściekoacutew jest bardzo duża i tworzy się korek wodny
(wysysanie wody z syfonoacutew )
Wysoko ść zamkni ęć wodnych dla przyboroacutew sanitarnych powinna wynosi ć conajmniej 75 mm
Kaskada na zewnątrz studzienkitworzywowej 1-kielich in situ 2-zagęszczony grunt 3-troacutejnik 4-mufa 5-grunt rodzimy
Kaskady kanałowe należy wykonywać dla studzienekwłazowych w przypadku gdy roacuteżnica wysoko ścipomi ędzy rz ędna przył ącza a rzędna kinety wstudzience przekracza 05m Kaskadę możnawykonywać- wewnątrz studzienki jeśli średnica wewnętrzna studzienki jestge1200mm- na zewnątrz studzienki dla studzienek 1000mm
Studzienki kanalizacyjne
Kineta
2015-06-09
13
Podejścia kanalizacyjne ndash łączą odpływ z pionem kanalizacyjnym
2015-06-09
14
Podejściabull niewentylowane - należy montować ze spadkiem wynoszącym od 2
do 15bull wentylowane ndash można zastosować tu mniejsze spadki zgodnie z
przywołaną normą ale wymagają dodatkowego przewoduwentylującego
Najczęściej projektuje się podejścia niewentylowane Ich długość wtypowym rozwiązaniu stosowanym w Polsce nie powinna przekraczać40 m a w przypadku miski ustępowej 10 (15) m po długościprzewodu
W przypadku dłuższych podejść albo zwiększa się średnicę alboprojektuje się podejścia wentylowane za pomocą np zaworoacutewnapowietrzających
2015-06-09
15
Minimalna średnica podejścia pojedynczego zdeterminowana jest przezjego długość wysokość spadania i ilość zmian kierunku zgodnie ztabelą
DNLmax
[m]H [m]
trzy łuki o kącie 90o
40
50le 40 lt10
70 le 50 lt10
100 le 50 lt30
H
L
Jeśli powyższe wymiary są przekroczone lub istnieje koniecznośćzastosowania więcej niż trzech zmian kierunku prowadzeniaprzewodoacutew należy wybrać kolejną większą średnicę nominalną
Średnice nominalne podejść pojedynczych dobiera się w zależności odtypu przyłączonego przyboru sanitarnego lub urządzenia w typowychrozwiązaniach w Polsce wg tabeli
Urządzenie DN [m]
Umywalka bidet 004
Zlewozmywak zmywarka pralka
wanna natrysk005
Miska ustępowa 01
2015-06-09
16
Średnice nominalne podjeść zbiorowych (odprowadzają ścieki z więcejniż jednego przybory sanitarnego) dobiera się na podstawie tabeli 4 wnormie EN 12056 dla podjeść niewentylowanych lub wg tabeli 7 dla podejśćwentylowanych
Zależą od natężenia przepływu ściekoacutew w projektowanym podejściu i odzastosowanego systemu Wybierając system należy kierować siędostępnymi na rynku przyborami trudno bowiem wyobrazić sobiepodłączanie przyboru sanitarnego z odpływem np 40mm do przewodu ośrednicy mniejszej Utrudniałoby to swobodny odpływ ściekoacutew z tegoprzyboru
Średnice nominalne podjeść zbiorowych
2015-06-09
17
Miska ust ępowa powinna mieć osobne podej ście Zaleca się aby było onowłączone do osobnego troacutejnika umieszczonego najni żej spośroacuted wszystkichpodejść na danej kondygnacji szczegoacutelnie jeżeli miska ustępowa oddalona jest odpionu Dopuszcza się podłączenie pozostałych przyboroacutew na danej kondygnacjiwspoacutelnym podejściem włączonym do troacutejnika na pionie położonym o 07 m poniżejposadzki danej kondygnacji
Podłączenie miski ustępowej do pionu
Natężenie przepływu ściekoacutew sanitarnych Qww wyznacza się dla danegoodcinka instalacji zgodnie z zależnością
]sl[DUKQww Σsdot=gdzie K ndash wspoacutełczynnik częstości
DU ndash odpływ jednostkowy [ls] z urządzenia
UWAGA Qwwge DUmax jeśli nie to Qww = DUmax
2015-06-09
18
Odp
ływ
y je
dnos
tkow
e D
U
dla
syst
emu
I
Typowe wspoacutełczynniki częstości K
2015-06-09
19
Piony kanalizacyjne ndash łączą podejścia z przewodami odpływowymi
bull Piony kanalizacyjne należy prowadzić bez zmiany średnicyi kierunku na całej długości w szachtach sanitarnychEwentualne odchylenia od pionu nie powinny przekraczać1 mm na długości 1 m przewodu
bull U podstawy każdego pionu przed przejściem w przewoacutedodpływowy należy zamontować otwoacuter rewizyjny(czyszczak) umożliwiający dostęp do wnętrza przodudzięki rewizji można wyczyścić zapchany przewoacuted Pełnąszczelność przykrywy zapewnia gumowa podkładka
Rys Czyszczaki a-żeliwny b-z PVC
2015-06-09
20
W przypadku kanalizacji sanitarnej każdy pion musi byćwentylowany
Elementy wentylacyjne stanowią zakończenie pionukanalizacyjnego Spełniają w instalacjach kanalizacyjnychtakie zadania jak
- wyroacutewnują ciśnienia w instalacji
minus umożliwienie odprowadzania gazoacutew kanalizacyjnych doatmosfery a więc spełniają rolę wentylacji instalacjikanalizacyjnej
minus przeciwdziałanie możliwości wyssania wody stanowiącejzamknięcie wodne w syfonach
Wentylacja pionoacutew
Wentylację pionuzapewniabull przewoacuted wentylacyjnyzakończony rurą wywiewnąwyprowadzoną ponadpołać dachu Rura wentylacyjna(wywiewka) jest odcinkiemrury kanalizacyjnejwykonanej z tego samegomateriału co pionkanalizacyjny Zakończonajest ażurowym daszkiemOdcinek rurywyprowadzony ponad dachpowinien mieć co najmniej05 m
Rys Schemat montażowy rury wentylacyjnej 1-połać dachu 2-strop 3-rura wywiewna (wentylacyjna) 4-kołnierz blaszany okrągły Dw- średnica rury wywiewnej d-średnica pionu Dw=d+50mm
2015-06-09
21
bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew
ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do
kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną
Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną
W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można
-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną
Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy
2015-06-09
22
2015-06-09
23
2015-06-09
24
2015-06-09
25
Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm
Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww
Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń
minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)
minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)
2015-06-09
26
Piony z wentylacją głoacutewną
Piony z wentylacją obejściową
2015-06-09
27
Elementy pionu kanalizacyjnego
troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych
czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed
przejściem w przewoacuted odpływowy
rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości
zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna
W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew
2015-06-09
28
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)
Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg
2015-06-09
29
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu
Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych
DN 0100 m ndash i = 20 - 100
DN 0150 m ndash i = 15 - 150
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować
ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu
2015-06-09
30
Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju
Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie
2015-06-09
31
Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej
ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych
ndash 08 m od kabli energetycznych
ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych
2015-06-09
32
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad
1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05
2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07
3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej
4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m
Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z
wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla
przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres
Manninga
α=QQ0
β=vv0
hd
Q
v
α β
(hd)
1
23
4
2015-06-09
33
bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037
2015-06-09
34
Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej
W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym
Zasuwa burzowa
Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym
2015-06-09
35
bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych
bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm
Materiały w kanalizacji sanitarnej
Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję
Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne
Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)
Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton
2015-06-09
36
Dodatkowe urządzenia w kanalizacji
bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się
bull minus odtłuszczacze
bull minus odbenzyniacze
bull minus neutralizatory
bull minus osadniki piasku
Kanalizacja deszczowa
Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)
Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i
obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę
PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu
2015-06-09
37
Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny
Odprowadzanie wody z dachu
bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku
bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku
2015-06-09
38
Odprowadzanie wody z dachu stromego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt
Obliczanie kanalizacji deszczowej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]
rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w
starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo
na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2
Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]
2015-06-09
39
Wymiarowanie rynien i rur spustowych
1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707
2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)
Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew
spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu
wg tabeli
Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez
rynnę A [m2]
Szerokość rynny [mm]Średnica rury
spustowej [mm]
poniżej 20 70 50
20 ndash 57 100 (lub 125) 70
57 ndash 97 125 100
97 - 170 150 100
170 - 243 180 125
2015-06-09
40
Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07
b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09
c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej
Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]
Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych
Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej
rwwt QQQ +=
2015-06-09
41
Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych
b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi
80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw
sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu
ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms
bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się
bull wykorzystując
bull minus PVC ndash U
bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną
bull minus aluminium
bull minus miedź
bull minus stopy tytanu z cynkiem
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
12
Przybory sanitarne powinny być zaopatrzone w zamkni ęcia wodne (syfony) wbudowanew przyboacuter lub montowane bezpośrednio pod przyborem Zamknięcie wodne znajdujące sięw syfonie uniemo żliwia wydobywanie si ę nieprzyjemnych zapachoacutew z instalacjikanalizacyjnej do pomieszczeń
Syfony
Syfony mogą przestać spełniać swoje funkcje w następujących przypadkachbull jeżeli przez jakiś czas nie używa się przyboru sanitarnego (następuje wyparowanie
wody z syfonu )bull jeżeli ilość transportowanych ściekoacutew jest bardzo duża i tworzy się korek wodny
(wysysanie wody z syfonoacutew )
Wysoko ść zamkni ęć wodnych dla przyboroacutew sanitarnych powinna wynosi ć conajmniej 75 mm
Kaskada na zewnątrz studzienkitworzywowej 1-kielich in situ 2-zagęszczony grunt 3-troacutejnik 4-mufa 5-grunt rodzimy
Kaskady kanałowe należy wykonywać dla studzienekwłazowych w przypadku gdy roacuteżnica wysoko ścipomi ędzy rz ędna przył ącza a rzędna kinety wstudzience przekracza 05m Kaskadę możnawykonywać- wewnątrz studzienki jeśli średnica wewnętrzna studzienki jestge1200mm- na zewnątrz studzienki dla studzienek 1000mm
Studzienki kanalizacyjne
Kineta
2015-06-09
13
Podejścia kanalizacyjne ndash łączą odpływ z pionem kanalizacyjnym
2015-06-09
14
Podejściabull niewentylowane - należy montować ze spadkiem wynoszącym od 2
do 15bull wentylowane ndash można zastosować tu mniejsze spadki zgodnie z
przywołaną normą ale wymagają dodatkowego przewoduwentylującego
Najczęściej projektuje się podejścia niewentylowane Ich długość wtypowym rozwiązaniu stosowanym w Polsce nie powinna przekraczać40 m a w przypadku miski ustępowej 10 (15) m po długościprzewodu
W przypadku dłuższych podejść albo zwiększa się średnicę alboprojektuje się podejścia wentylowane za pomocą np zaworoacutewnapowietrzających
2015-06-09
15
Minimalna średnica podejścia pojedynczego zdeterminowana jest przezjego długość wysokość spadania i ilość zmian kierunku zgodnie ztabelą
DNLmax
[m]H [m]
trzy łuki o kącie 90o
40
50le 40 lt10
70 le 50 lt10
100 le 50 lt30
H
L
Jeśli powyższe wymiary są przekroczone lub istnieje koniecznośćzastosowania więcej niż trzech zmian kierunku prowadzeniaprzewodoacutew należy wybrać kolejną większą średnicę nominalną
Średnice nominalne podejść pojedynczych dobiera się w zależności odtypu przyłączonego przyboru sanitarnego lub urządzenia w typowychrozwiązaniach w Polsce wg tabeli
Urządzenie DN [m]
Umywalka bidet 004
Zlewozmywak zmywarka pralka
wanna natrysk005
Miska ustępowa 01
2015-06-09
16
Średnice nominalne podjeść zbiorowych (odprowadzają ścieki z więcejniż jednego przybory sanitarnego) dobiera się na podstawie tabeli 4 wnormie EN 12056 dla podjeść niewentylowanych lub wg tabeli 7 dla podejśćwentylowanych
Zależą od natężenia przepływu ściekoacutew w projektowanym podejściu i odzastosowanego systemu Wybierając system należy kierować siędostępnymi na rynku przyborami trudno bowiem wyobrazić sobiepodłączanie przyboru sanitarnego z odpływem np 40mm do przewodu ośrednicy mniejszej Utrudniałoby to swobodny odpływ ściekoacutew z tegoprzyboru
Średnice nominalne podjeść zbiorowych
2015-06-09
17
Miska ust ępowa powinna mieć osobne podej ście Zaleca się aby było onowłączone do osobnego troacutejnika umieszczonego najni żej spośroacuted wszystkichpodejść na danej kondygnacji szczegoacutelnie jeżeli miska ustępowa oddalona jest odpionu Dopuszcza się podłączenie pozostałych przyboroacutew na danej kondygnacjiwspoacutelnym podejściem włączonym do troacutejnika na pionie położonym o 07 m poniżejposadzki danej kondygnacji
Podłączenie miski ustępowej do pionu
Natężenie przepływu ściekoacutew sanitarnych Qww wyznacza się dla danegoodcinka instalacji zgodnie z zależnością
]sl[DUKQww Σsdot=gdzie K ndash wspoacutełczynnik częstości
DU ndash odpływ jednostkowy [ls] z urządzenia
UWAGA Qwwge DUmax jeśli nie to Qww = DUmax
2015-06-09
18
Odp
ływ
y je
dnos
tkow
e D
U
dla
syst
emu
I
Typowe wspoacutełczynniki częstości K
2015-06-09
19
Piony kanalizacyjne ndash łączą podejścia z przewodami odpływowymi
bull Piony kanalizacyjne należy prowadzić bez zmiany średnicyi kierunku na całej długości w szachtach sanitarnychEwentualne odchylenia od pionu nie powinny przekraczać1 mm na długości 1 m przewodu
bull U podstawy każdego pionu przed przejściem w przewoacutedodpływowy należy zamontować otwoacuter rewizyjny(czyszczak) umożliwiający dostęp do wnętrza przodudzięki rewizji można wyczyścić zapchany przewoacuted Pełnąszczelność przykrywy zapewnia gumowa podkładka
Rys Czyszczaki a-żeliwny b-z PVC
2015-06-09
20
W przypadku kanalizacji sanitarnej każdy pion musi byćwentylowany
Elementy wentylacyjne stanowią zakończenie pionukanalizacyjnego Spełniają w instalacjach kanalizacyjnychtakie zadania jak
- wyroacutewnują ciśnienia w instalacji
minus umożliwienie odprowadzania gazoacutew kanalizacyjnych doatmosfery a więc spełniają rolę wentylacji instalacjikanalizacyjnej
minus przeciwdziałanie możliwości wyssania wody stanowiącejzamknięcie wodne w syfonach
Wentylacja pionoacutew
Wentylację pionuzapewniabull przewoacuted wentylacyjnyzakończony rurą wywiewnąwyprowadzoną ponadpołać dachu Rura wentylacyjna(wywiewka) jest odcinkiemrury kanalizacyjnejwykonanej z tego samegomateriału co pionkanalizacyjny Zakończonajest ażurowym daszkiemOdcinek rurywyprowadzony ponad dachpowinien mieć co najmniej05 m
Rys Schemat montażowy rury wentylacyjnej 1-połać dachu 2-strop 3-rura wywiewna (wentylacyjna) 4-kołnierz blaszany okrągły Dw- średnica rury wywiewnej d-średnica pionu Dw=d+50mm
2015-06-09
21
bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew
ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do
kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną
Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną
W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można
-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną
Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy
2015-06-09
22
2015-06-09
23
2015-06-09
24
2015-06-09
25
Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm
Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww
Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń
minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)
minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)
2015-06-09
26
Piony z wentylacją głoacutewną
Piony z wentylacją obejściową
2015-06-09
27
Elementy pionu kanalizacyjnego
troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych
czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed
przejściem w przewoacuted odpływowy
rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości
zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna
W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew
2015-06-09
28
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)
Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg
2015-06-09
29
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu
Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych
DN 0100 m ndash i = 20 - 100
DN 0150 m ndash i = 15 - 150
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować
ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu
2015-06-09
30
Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju
Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie
2015-06-09
31
Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej
ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych
ndash 08 m od kabli energetycznych
ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych
2015-06-09
32
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad
1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05
2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07
3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej
4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m
Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z
wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla
przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres
Manninga
α=QQ0
β=vv0
hd
Q
v
α β
(hd)
1
23
4
2015-06-09
33
bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037
2015-06-09
34
Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej
W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym
Zasuwa burzowa
Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym
2015-06-09
35
bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych
bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm
Materiały w kanalizacji sanitarnej
Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję
Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne
Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)
Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton
2015-06-09
36
Dodatkowe urządzenia w kanalizacji
bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się
bull minus odtłuszczacze
bull minus odbenzyniacze
bull minus neutralizatory
bull minus osadniki piasku
Kanalizacja deszczowa
Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)
Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i
obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę
PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu
2015-06-09
37
Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny
Odprowadzanie wody z dachu
bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku
bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku
2015-06-09
38
Odprowadzanie wody z dachu stromego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt
Obliczanie kanalizacji deszczowej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]
rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w
starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo
na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2
Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]
2015-06-09
39
Wymiarowanie rynien i rur spustowych
1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707
2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)
Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew
spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu
wg tabeli
Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez
rynnę A [m2]
Szerokość rynny [mm]Średnica rury
spustowej [mm]
poniżej 20 70 50
20 ndash 57 100 (lub 125) 70
57 ndash 97 125 100
97 - 170 150 100
170 - 243 180 125
2015-06-09
40
Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07
b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09
c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej
Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]
Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych
Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej
rwwt QQQ +=
2015-06-09
41
Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych
b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi
80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw
sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu
ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms
bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się
bull wykorzystując
bull minus PVC ndash U
bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną
bull minus aluminium
bull minus miedź
bull minus stopy tytanu z cynkiem
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
13
Podejścia kanalizacyjne ndash łączą odpływ z pionem kanalizacyjnym
2015-06-09
14
Podejściabull niewentylowane - należy montować ze spadkiem wynoszącym od 2
do 15bull wentylowane ndash można zastosować tu mniejsze spadki zgodnie z
przywołaną normą ale wymagają dodatkowego przewoduwentylującego
Najczęściej projektuje się podejścia niewentylowane Ich długość wtypowym rozwiązaniu stosowanym w Polsce nie powinna przekraczać40 m a w przypadku miski ustępowej 10 (15) m po długościprzewodu
W przypadku dłuższych podejść albo zwiększa się średnicę alboprojektuje się podejścia wentylowane za pomocą np zaworoacutewnapowietrzających
2015-06-09
15
Minimalna średnica podejścia pojedynczego zdeterminowana jest przezjego długość wysokość spadania i ilość zmian kierunku zgodnie ztabelą
DNLmax
[m]H [m]
trzy łuki o kącie 90o
40
50le 40 lt10
70 le 50 lt10
100 le 50 lt30
H
L
Jeśli powyższe wymiary są przekroczone lub istnieje koniecznośćzastosowania więcej niż trzech zmian kierunku prowadzeniaprzewodoacutew należy wybrać kolejną większą średnicę nominalną
Średnice nominalne podejść pojedynczych dobiera się w zależności odtypu przyłączonego przyboru sanitarnego lub urządzenia w typowychrozwiązaniach w Polsce wg tabeli
Urządzenie DN [m]
Umywalka bidet 004
Zlewozmywak zmywarka pralka
wanna natrysk005
Miska ustępowa 01
2015-06-09
16
Średnice nominalne podjeść zbiorowych (odprowadzają ścieki z więcejniż jednego przybory sanitarnego) dobiera się na podstawie tabeli 4 wnormie EN 12056 dla podjeść niewentylowanych lub wg tabeli 7 dla podejśćwentylowanych
Zależą od natężenia przepływu ściekoacutew w projektowanym podejściu i odzastosowanego systemu Wybierając system należy kierować siędostępnymi na rynku przyborami trudno bowiem wyobrazić sobiepodłączanie przyboru sanitarnego z odpływem np 40mm do przewodu ośrednicy mniejszej Utrudniałoby to swobodny odpływ ściekoacutew z tegoprzyboru
Średnice nominalne podjeść zbiorowych
2015-06-09
17
Miska ust ępowa powinna mieć osobne podej ście Zaleca się aby było onowłączone do osobnego troacutejnika umieszczonego najni żej spośroacuted wszystkichpodejść na danej kondygnacji szczegoacutelnie jeżeli miska ustępowa oddalona jest odpionu Dopuszcza się podłączenie pozostałych przyboroacutew na danej kondygnacjiwspoacutelnym podejściem włączonym do troacutejnika na pionie położonym o 07 m poniżejposadzki danej kondygnacji
Podłączenie miski ustępowej do pionu
Natężenie przepływu ściekoacutew sanitarnych Qww wyznacza się dla danegoodcinka instalacji zgodnie z zależnością
]sl[DUKQww Σsdot=gdzie K ndash wspoacutełczynnik częstości
DU ndash odpływ jednostkowy [ls] z urządzenia
UWAGA Qwwge DUmax jeśli nie to Qww = DUmax
2015-06-09
18
Odp
ływ
y je
dnos
tkow
e D
U
dla
syst
emu
I
Typowe wspoacutełczynniki częstości K
2015-06-09
19
Piony kanalizacyjne ndash łączą podejścia z przewodami odpływowymi
bull Piony kanalizacyjne należy prowadzić bez zmiany średnicyi kierunku na całej długości w szachtach sanitarnychEwentualne odchylenia od pionu nie powinny przekraczać1 mm na długości 1 m przewodu
bull U podstawy każdego pionu przed przejściem w przewoacutedodpływowy należy zamontować otwoacuter rewizyjny(czyszczak) umożliwiający dostęp do wnętrza przodudzięki rewizji można wyczyścić zapchany przewoacuted Pełnąszczelność przykrywy zapewnia gumowa podkładka
Rys Czyszczaki a-żeliwny b-z PVC
2015-06-09
20
W przypadku kanalizacji sanitarnej każdy pion musi byćwentylowany
Elementy wentylacyjne stanowią zakończenie pionukanalizacyjnego Spełniają w instalacjach kanalizacyjnychtakie zadania jak
- wyroacutewnują ciśnienia w instalacji
minus umożliwienie odprowadzania gazoacutew kanalizacyjnych doatmosfery a więc spełniają rolę wentylacji instalacjikanalizacyjnej
minus przeciwdziałanie możliwości wyssania wody stanowiącejzamknięcie wodne w syfonach
Wentylacja pionoacutew
Wentylację pionuzapewniabull przewoacuted wentylacyjnyzakończony rurą wywiewnąwyprowadzoną ponadpołać dachu Rura wentylacyjna(wywiewka) jest odcinkiemrury kanalizacyjnejwykonanej z tego samegomateriału co pionkanalizacyjny Zakończonajest ażurowym daszkiemOdcinek rurywyprowadzony ponad dachpowinien mieć co najmniej05 m
Rys Schemat montażowy rury wentylacyjnej 1-połać dachu 2-strop 3-rura wywiewna (wentylacyjna) 4-kołnierz blaszany okrągły Dw- średnica rury wywiewnej d-średnica pionu Dw=d+50mm
2015-06-09
21
bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew
ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do
kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną
Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną
W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można
-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną
Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy
2015-06-09
22
2015-06-09
23
2015-06-09
24
2015-06-09
25
Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm
Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww
Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń
minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)
minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)
2015-06-09
26
Piony z wentylacją głoacutewną
Piony z wentylacją obejściową
2015-06-09
27
Elementy pionu kanalizacyjnego
troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych
czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed
przejściem w przewoacuted odpływowy
rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości
zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna
W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew
2015-06-09
28
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)
Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg
2015-06-09
29
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu
Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych
DN 0100 m ndash i = 20 - 100
DN 0150 m ndash i = 15 - 150
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować
ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu
2015-06-09
30
Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju
Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie
2015-06-09
31
Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej
ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych
ndash 08 m od kabli energetycznych
ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych
2015-06-09
32
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad
1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05
2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07
3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej
4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m
Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z
wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla
przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres
Manninga
α=QQ0
β=vv0
hd
Q
v
α β
(hd)
1
23
4
2015-06-09
33
bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037
2015-06-09
34
Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej
W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym
Zasuwa burzowa
Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym
2015-06-09
35
bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych
bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm
Materiały w kanalizacji sanitarnej
Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję
Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne
Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)
Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton
2015-06-09
36
Dodatkowe urządzenia w kanalizacji
bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się
bull minus odtłuszczacze
bull minus odbenzyniacze
bull minus neutralizatory
bull minus osadniki piasku
Kanalizacja deszczowa
Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)
Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i
obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę
PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu
2015-06-09
37
Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny
Odprowadzanie wody z dachu
bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku
bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku
2015-06-09
38
Odprowadzanie wody z dachu stromego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt
Obliczanie kanalizacji deszczowej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]
rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w
starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo
na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2
Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]
2015-06-09
39
Wymiarowanie rynien i rur spustowych
1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707
2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)
Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew
spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu
wg tabeli
Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez
rynnę A [m2]
Szerokość rynny [mm]Średnica rury
spustowej [mm]
poniżej 20 70 50
20 ndash 57 100 (lub 125) 70
57 ndash 97 125 100
97 - 170 150 100
170 - 243 180 125
2015-06-09
40
Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07
b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09
c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej
Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]
Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych
Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej
rwwt QQQ +=
2015-06-09
41
Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych
b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi
80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw
sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu
ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms
bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się
bull wykorzystując
bull minus PVC ndash U
bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną
bull minus aluminium
bull minus miedź
bull minus stopy tytanu z cynkiem
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
14
Podejściabull niewentylowane - należy montować ze spadkiem wynoszącym od 2
do 15bull wentylowane ndash można zastosować tu mniejsze spadki zgodnie z
przywołaną normą ale wymagają dodatkowego przewoduwentylującego
Najczęściej projektuje się podejścia niewentylowane Ich długość wtypowym rozwiązaniu stosowanym w Polsce nie powinna przekraczać40 m a w przypadku miski ustępowej 10 (15) m po długościprzewodu
W przypadku dłuższych podejść albo zwiększa się średnicę alboprojektuje się podejścia wentylowane za pomocą np zaworoacutewnapowietrzających
2015-06-09
15
Minimalna średnica podejścia pojedynczego zdeterminowana jest przezjego długość wysokość spadania i ilość zmian kierunku zgodnie ztabelą
DNLmax
[m]H [m]
trzy łuki o kącie 90o
40
50le 40 lt10
70 le 50 lt10
100 le 50 lt30
H
L
Jeśli powyższe wymiary są przekroczone lub istnieje koniecznośćzastosowania więcej niż trzech zmian kierunku prowadzeniaprzewodoacutew należy wybrać kolejną większą średnicę nominalną
Średnice nominalne podejść pojedynczych dobiera się w zależności odtypu przyłączonego przyboru sanitarnego lub urządzenia w typowychrozwiązaniach w Polsce wg tabeli
Urządzenie DN [m]
Umywalka bidet 004
Zlewozmywak zmywarka pralka
wanna natrysk005
Miska ustępowa 01
2015-06-09
16
Średnice nominalne podjeść zbiorowych (odprowadzają ścieki z więcejniż jednego przybory sanitarnego) dobiera się na podstawie tabeli 4 wnormie EN 12056 dla podjeść niewentylowanych lub wg tabeli 7 dla podejśćwentylowanych
Zależą od natężenia przepływu ściekoacutew w projektowanym podejściu i odzastosowanego systemu Wybierając system należy kierować siędostępnymi na rynku przyborami trudno bowiem wyobrazić sobiepodłączanie przyboru sanitarnego z odpływem np 40mm do przewodu ośrednicy mniejszej Utrudniałoby to swobodny odpływ ściekoacutew z tegoprzyboru
Średnice nominalne podjeść zbiorowych
2015-06-09
17
Miska ust ępowa powinna mieć osobne podej ście Zaleca się aby było onowłączone do osobnego troacutejnika umieszczonego najni żej spośroacuted wszystkichpodejść na danej kondygnacji szczegoacutelnie jeżeli miska ustępowa oddalona jest odpionu Dopuszcza się podłączenie pozostałych przyboroacutew na danej kondygnacjiwspoacutelnym podejściem włączonym do troacutejnika na pionie położonym o 07 m poniżejposadzki danej kondygnacji
Podłączenie miski ustępowej do pionu
Natężenie przepływu ściekoacutew sanitarnych Qww wyznacza się dla danegoodcinka instalacji zgodnie z zależnością
]sl[DUKQww Σsdot=gdzie K ndash wspoacutełczynnik częstości
DU ndash odpływ jednostkowy [ls] z urządzenia
UWAGA Qwwge DUmax jeśli nie to Qww = DUmax
2015-06-09
18
Odp
ływ
y je
dnos
tkow
e D
U
dla
syst
emu
I
Typowe wspoacutełczynniki częstości K
2015-06-09
19
Piony kanalizacyjne ndash łączą podejścia z przewodami odpływowymi
bull Piony kanalizacyjne należy prowadzić bez zmiany średnicyi kierunku na całej długości w szachtach sanitarnychEwentualne odchylenia od pionu nie powinny przekraczać1 mm na długości 1 m przewodu
bull U podstawy każdego pionu przed przejściem w przewoacutedodpływowy należy zamontować otwoacuter rewizyjny(czyszczak) umożliwiający dostęp do wnętrza przodudzięki rewizji można wyczyścić zapchany przewoacuted Pełnąszczelność przykrywy zapewnia gumowa podkładka
Rys Czyszczaki a-żeliwny b-z PVC
2015-06-09
20
W przypadku kanalizacji sanitarnej każdy pion musi byćwentylowany
Elementy wentylacyjne stanowią zakończenie pionukanalizacyjnego Spełniają w instalacjach kanalizacyjnychtakie zadania jak
- wyroacutewnują ciśnienia w instalacji
minus umożliwienie odprowadzania gazoacutew kanalizacyjnych doatmosfery a więc spełniają rolę wentylacji instalacjikanalizacyjnej
minus przeciwdziałanie możliwości wyssania wody stanowiącejzamknięcie wodne w syfonach
Wentylacja pionoacutew
Wentylację pionuzapewniabull przewoacuted wentylacyjnyzakończony rurą wywiewnąwyprowadzoną ponadpołać dachu Rura wentylacyjna(wywiewka) jest odcinkiemrury kanalizacyjnejwykonanej z tego samegomateriału co pionkanalizacyjny Zakończonajest ażurowym daszkiemOdcinek rurywyprowadzony ponad dachpowinien mieć co najmniej05 m
Rys Schemat montażowy rury wentylacyjnej 1-połać dachu 2-strop 3-rura wywiewna (wentylacyjna) 4-kołnierz blaszany okrągły Dw- średnica rury wywiewnej d-średnica pionu Dw=d+50mm
2015-06-09
21
bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew
ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do
kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną
Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną
W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można
-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną
Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy
2015-06-09
22
2015-06-09
23
2015-06-09
24
2015-06-09
25
Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm
Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww
Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń
minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)
minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)
2015-06-09
26
Piony z wentylacją głoacutewną
Piony z wentylacją obejściową
2015-06-09
27
Elementy pionu kanalizacyjnego
troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych
czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed
przejściem w przewoacuted odpływowy
rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości
zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna
W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew
2015-06-09
28
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)
Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg
2015-06-09
29
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu
Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych
DN 0100 m ndash i = 20 - 100
DN 0150 m ndash i = 15 - 150
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować
ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu
2015-06-09
30
Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju
Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie
2015-06-09
31
Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej
ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych
ndash 08 m od kabli energetycznych
ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych
2015-06-09
32
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad
1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05
2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07
3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej
4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m
Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z
wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla
przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres
Manninga
α=QQ0
β=vv0
hd
Q
v
α β
(hd)
1
23
4
2015-06-09
33
bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037
2015-06-09
34
Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej
W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym
Zasuwa burzowa
Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym
2015-06-09
35
bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych
bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm
Materiały w kanalizacji sanitarnej
Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję
Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne
Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)
Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton
2015-06-09
36
Dodatkowe urządzenia w kanalizacji
bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się
bull minus odtłuszczacze
bull minus odbenzyniacze
bull minus neutralizatory
bull minus osadniki piasku
Kanalizacja deszczowa
Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)
Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i
obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę
PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu
2015-06-09
37
Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny
Odprowadzanie wody z dachu
bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku
bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku
2015-06-09
38
Odprowadzanie wody z dachu stromego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt
Obliczanie kanalizacji deszczowej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]
rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w
starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo
na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2
Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]
2015-06-09
39
Wymiarowanie rynien i rur spustowych
1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707
2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)
Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew
spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu
wg tabeli
Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez
rynnę A [m2]
Szerokość rynny [mm]Średnica rury
spustowej [mm]
poniżej 20 70 50
20 ndash 57 100 (lub 125) 70
57 ndash 97 125 100
97 - 170 150 100
170 - 243 180 125
2015-06-09
40
Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07
b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09
c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej
Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]
Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych
Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej
rwwt QQQ +=
2015-06-09
41
Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych
b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi
80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw
sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu
ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms
bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się
bull wykorzystując
bull minus PVC ndash U
bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną
bull minus aluminium
bull minus miedź
bull minus stopy tytanu z cynkiem
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
15
Minimalna średnica podejścia pojedynczego zdeterminowana jest przezjego długość wysokość spadania i ilość zmian kierunku zgodnie ztabelą
DNLmax
[m]H [m]
trzy łuki o kącie 90o
40
50le 40 lt10
70 le 50 lt10
100 le 50 lt30
H
L
Jeśli powyższe wymiary są przekroczone lub istnieje koniecznośćzastosowania więcej niż trzech zmian kierunku prowadzeniaprzewodoacutew należy wybrać kolejną większą średnicę nominalną
Średnice nominalne podejść pojedynczych dobiera się w zależności odtypu przyłączonego przyboru sanitarnego lub urządzenia w typowychrozwiązaniach w Polsce wg tabeli
Urządzenie DN [m]
Umywalka bidet 004
Zlewozmywak zmywarka pralka
wanna natrysk005
Miska ustępowa 01
2015-06-09
16
Średnice nominalne podjeść zbiorowych (odprowadzają ścieki z więcejniż jednego przybory sanitarnego) dobiera się na podstawie tabeli 4 wnormie EN 12056 dla podjeść niewentylowanych lub wg tabeli 7 dla podejśćwentylowanych
Zależą od natężenia przepływu ściekoacutew w projektowanym podejściu i odzastosowanego systemu Wybierając system należy kierować siędostępnymi na rynku przyborami trudno bowiem wyobrazić sobiepodłączanie przyboru sanitarnego z odpływem np 40mm do przewodu ośrednicy mniejszej Utrudniałoby to swobodny odpływ ściekoacutew z tegoprzyboru
Średnice nominalne podjeść zbiorowych
2015-06-09
17
Miska ust ępowa powinna mieć osobne podej ście Zaleca się aby było onowłączone do osobnego troacutejnika umieszczonego najni żej spośroacuted wszystkichpodejść na danej kondygnacji szczegoacutelnie jeżeli miska ustępowa oddalona jest odpionu Dopuszcza się podłączenie pozostałych przyboroacutew na danej kondygnacjiwspoacutelnym podejściem włączonym do troacutejnika na pionie położonym o 07 m poniżejposadzki danej kondygnacji
Podłączenie miski ustępowej do pionu
Natężenie przepływu ściekoacutew sanitarnych Qww wyznacza się dla danegoodcinka instalacji zgodnie z zależnością
]sl[DUKQww Σsdot=gdzie K ndash wspoacutełczynnik częstości
DU ndash odpływ jednostkowy [ls] z urządzenia
UWAGA Qwwge DUmax jeśli nie to Qww = DUmax
2015-06-09
18
Odp
ływ
y je
dnos
tkow
e D
U
dla
syst
emu
I
Typowe wspoacutełczynniki częstości K
2015-06-09
19
Piony kanalizacyjne ndash łączą podejścia z przewodami odpływowymi
bull Piony kanalizacyjne należy prowadzić bez zmiany średnicyi kierunku na całej długości w szachtach sanitarnychEwentualne odchylenia od pionu nie powinny przekraczać1 mm na długości 1 m przewodu
bull U podstawy każdego pionu przed przejściem w przewoacutedodpływowy należy zamontować otwoacuter rewizyjny(czyszczak) umożliwiający dostęp do wnętrza przodudzięki rewizji można wyczyścić zapchany przewoacuted Pełnąszczelność przykrywy zapewnia gumowa podkładka
Rys Czyszczaki a-żeliwny b-z PVC
2015-06-09
20
W przypadku kanalizacji sanitarnej każdy pion musi byćwentylowany
Elementy wentylacyjne stanowią zakończenie pionukanalizacyjnego Spełniają w instalacjach kanalizacyjnychtakie zadania jak
- wyroacutewnują ciśnienia w instalacji
minus umożliwienie odprowadzania gazoacutew kanalizacyjnych doatmosfery a więc spełniają rolę wentylacji instalacjikanalizacyjnej
minus przeciwdziałanie możliwości wyssania wody stanowiącejzamknięcie wodne w syfonach
Wentylacja pionoacutew
Wentylację pionuzapewniabull przewoacuted wentylacyjnyzakończony rurą wywiewnąwyprowadzoną ponadpołać dachu Rura wentylacyjna(wywiewka) jest odcinkiemrury kanalizacyjnejwykonanej z tego samegomateriału co pionkanalizacyjny Zakończonajest ażurowym daszkiemOdcinek rurywyprowadzony ponad dachpowinien mieć co najmniej05 m
Rys Schemat montażowy rury wentylacyjnej 1-połać dachu 2-strop 3-rura wywiewna (wentylacyjna) 4-kołnierz blaszany okrągły Dw- średnica rury wywiewnej d-średnica pionu Dw=d+50mm
2015-06-09
21
bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew
ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do
kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną
Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną
W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można
-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną
Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy
2015-06-09
22
2015-06-09
23
2015-06-09
24
2015-06-09
25
Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm
Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww
Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń
minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)
minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)
2015-06-09
26
Piony z wentylacją głoacutewną
Piony z wentylacją obejściową
2015-06-09
27
Elementy pionu kanalizacyjnego
troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych
czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed
przejściem w przewoacuted odpływowy
rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości
zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna
W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew
2015-06-09
28
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)
Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg
2015-06-09
29
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu
Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych
DN 0100 m ndash i = 20 - 100
DN 0150 m ndash i = 15 - 150
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować
ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu
2015-06-09
30
Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju
Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie
2015-06-09
31
Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej
ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych
ndash 08 m od kabli energetycznych
ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych
2015-06-09
32
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad
1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05
2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07
3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej
4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m
Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z
wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla
przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres
Manninga
α=QQ0
β=vv0
hd
Q
v
α β
(hd)
1
23
4
2015-06-09
33
bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037
2015-06-09
34
Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej
W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym
Zasuwa burzowa
Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym
2015-06-09
35
bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych
bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm
Materiały w kanalizacji sanitarnej
Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję
Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne
Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)
Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton
2015-06-09
36
Dodatkowe urządzenia w kanalizacji
bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się
bull minus odtłuszczacze
bull minus odbenzyniacze
bull minus neutralizatory
bull minus osadniki piasku
Kanalizacja deszczowa
Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)
Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i
obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę
PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu
2015-06-09
37
Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny
Odprowadzanie wody z dachu
bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku
bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku
2015-06-09
38
Odprowadzanie wody z dachu stromego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt
Obliczanie kanalizacji deszczowej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]
rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w
starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo
na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2
Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]
2015-06-09
39
Wymiarowanie rynien i rur spustowych
1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707
2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)
Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew
spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu
wg tabeli
Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez
rynnę A [m2]
Szerokość rynny [mm]Średnica rury
spustowej [mm]
poniżej 20 70 50
20 ndash 57 100 (lub 125) 70
57 ndash 97 125 100
97 - 170 150 100
170 - 243 180 125
2015-06-09
40
Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07
b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09
c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej
Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]
Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych
Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej
rwwt QQQ +=
2015-06-09
41
Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych
b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi
80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw
sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu
ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms
bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się
bull wykorzystując
bull minus PVC ndash U
bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną
bull minus aluminium
bull minus miedź
bull minus stopy tytanu z cynkiem
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
16
Średnice nominalne podjeść zbiorowych (odprowadzają ścieki z więcejniż jednego przybory sanitarnego) dobiera się na podstawie tabeli 4 wnormie EN 12056 dla podjeść niewentylowanych lub wg tabeli 7 dla podejśćwentylowanych
Zależą od natężenia przepływu ściekoacutew w projektowanym podejściu i odzastosowanego systemu Wybierając system należy kierować siędostępnymi na rynku przyborami trudno bowiem wyobrazić sobiepodłączanie przyboru sanitarnego z odpływem np 40mm do przewodu ośrednicy mniejszej Utrudniałoby to swobodny odpływ ściekoacutew z tegoprzyboru
Średnice nominalne podjeść zbiorowych
2015-06-09
17
Miska ust ępowa powinna mieć osobne podej ście Zaleca się aby było onowłączone do osobnego troacutejnika umieszczonego najni żej spośroacuted wszystkichpodejść na danej kondygnacji szczegoacutelnie jeżeli miska ustępowa oddalona jest odpionu Dopuszcza się podłączenie pozostałych przyboroacutew na danej kondygnacjiwspoacutelnym podejściem włączonym do troacutejnika na pionie położonym o 07 m poniżejposadzki danej kondygnacji
Podłączenie miski ustępowej do pionu
Natężenie przepływu ściekoacutew sanitarnych Qww wyznacza się dla danegoodcinka instalacji zgodnie z zależnością
]sl[DUKQww Σsdot=gdzie K ndash wspoacutełczynnik częstości
DU ndash odpływ jednostkowy [ls] z urządzenia
UWAGA Qwwge DUmax jeśli nie to Qww = DUmax
2015-06-09
18
Odp
ływ
y je
dnos
tkow
e D
U
dla
syst
emu
I
Typowe wspoacutełczynniki częstości K
2015-06-09
19
Piony kanalizacyjne ndash łączą podejścia z przewodami odpływowymi
bull Piony kanalizacyjne należy prowadzić bez zmiany średnicyi kierunku na całej długości w szachtach sanitarnychEwentualne odchylenia od pionu nie powinny przekraczać1 mm na długości 1 m przewodu
bull U podstawy każdego pionu przed przejściem w przewoacutedodpływowy należy zamontować otwoacuter rewizyjny(czyszczak) umożliwiający dostęp do wnętrza przodudzięki rewizji można wyczyścić zapchany przewoacuted Pełnąszczelność przykrywy zapewnia gumowa podkładka
Rys Czyszczaki a-żeliwny b-z PVC
2015-06-09
20
W przypadku kanalizacji sanitarnej każdy pion musi byćwentylowany
Elementy wentylacyjne stanowią zakończenie pionukanalizacyjnego Spełniają w instalacjach kanalizacyjnychtakie zadania jak
- wyroacutewnują ciśnienia w instalacji
minus umożliwienie odprowadzania gazoacutew kanalizacyjnych doatmosfery a więc spełniają rolę wentylacji instalacjikanalizacyjnej
minus przeciwdziałanie możliwości wyssania wody stanowiącejzamknięcie wodne w syfonach
Wentylacja pionoacutew
Wentylację pionuzapewniabull przewoacuted wentylacyjnyzakończony rurą wywiewnąwyprowadzoną ponadpołać dachu Rura wentylacyjna(wywiewka) jest odcinkiemrury kanalizacyjnejwykonanej z tego samegomateriału co pionkanalizacyjny Zakończonajest ażurowym daszkiemOdcinek rurywyprowadzony ponad dachpowinien mieć co najmniej05 m
Rys Schemat montażowy rury wentylacyjnej 1-połać dachu 2-strop 3-rura wywiewna (wentylacyjna) 4-kołnierz blaszany okrągły Dw- średnica rury wywiewnej d-średnica pionu Dw=d+50mm
2015-06-09
21
bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew
ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do
kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną
Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną
W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można
-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną
Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy
2015-06-09
22
2015-06-09
23
2015-06-09
24
2015-06-09
25
Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm
Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww
Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń
minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)
minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)
2015-06-09
26
Piony z wentylacją głoacutewną
Piony z wentylacją obejściową
2015-06-09
27
Elementy pionu kanalizacyjnego
troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych
czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed
przejściem w przewoacuted odpływowy
rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości
zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna
W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew
2015-06-09
28
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)
Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg
2015-06-09
29
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu
Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych
DN 0100 m ndash i = 20 - 100
DN 0150 m ndash i = 15 - 150
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować
ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu
2015-06-09
30
Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju
Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie
2015-06-09
31
Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej
ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych
ndash 08 m od kabli energetycznych
ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych
2015-06-09
32
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad
1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05
2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07
3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej
4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m
Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z
wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla
przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres
Manninga
α=QQ0
β=vv0
hd
Q
v
α β
(hd)
1
23
4
2015-06-09
33
bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037
2015-06-09
34
Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej
W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym
Zasuwa burzowa
Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym
2015-06-09
35
bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych
bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm
Materiały w kanalizacji sanitarnej
Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję
Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne
Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)
Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton
2015-06-09
36
Dodatkowe urządzenia w kanalizacji
bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się
bull minus odtłuszczacze
bull minus odbenzyniacze
bull minus neutralizatory
bull minus osadniki piasku
Kanalizacja deszczowa
Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)
Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i
obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę
PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu
2015-06-09
37
Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny
Odprowadzanie wody z dachu
bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku
bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku
2015-06-09
38
Odprowadzanie wody z dachu stromego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt
Obliczanie kanalizacji deszczowej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]
rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w
starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo
na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2
Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]
2015-06-09
39
Wymiarowanie rynien i rur spustowych
1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707
2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)
Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew
spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu
wg tabeli
Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez
rynnę A [m2]
Szerokość rynny [mm]Średnica rury
spustowej [mm]
poniżej 20 70 50
20 ndash 57 100 (lub 125) 70
57 ndash 97 125 100
97 - 170 150 100
170 - 243 180 125
2015-06-09
40
Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07
b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09
c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej
Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]
Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych
Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej
rwwt QQQ +=
2015-06-09
41
Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych
b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi
80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw
sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu
ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms
bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się
bull wykorzystując
bull minus PVC ndash U
bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną
bull minus aluminium
bull minus miedź
bull minus stopy tytanu z cynkiem
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
17
Miska ust ępowa powinna mieć osobne podej ście Zaleca się aby było onowłączone do osobnego troacutejnika umieszczonego najni żej spośroacuted wszystkichpodejść na danej kondygnacji szczegoacutelnie jeżeli miska ustępowa oddalona jest odpionu Dopuszcza się podłączenie pozostałych przyboroacutew na danej kondygnacjiwspoacutelnym podejściem włączonym do troacutejnika na pionie położonym o 07 m poniżejposadzki danej kondygnacji
Podłączenie miski ustępowej do pionu
Natężenie przepływu ściekoacutew sanitarnych Qww wyznacza się dla danegoodcinka instalacji zgodnie z zależnością
]sl[DUKQww Σsdot=gdzie K ndash wspoacutełczynnik częstości
DU ndash odpływ jednostkowy [ls] z urządzenia
UWAGA Qwwge DUmax jeśli nie to Qww = DUmax
2015-06-09
18
Odp
ływ
y je
dnos
tkow
e D
U
dla
syst
emu
I
Typowe wspoacutełczynniki częstości K
2015-06-09
19
Piony kanalizacyjne ndash łączą podejścia z przewodami odpływowymi
bull Piony kanalizacyjne należy prowadzić bez zmiany średnicyi kierunku na całej długości w szachtach sanitarnychEwentualne odchylenia od pionu nie powinny przekraczać1 mm na długości 1 m przewodu
bull U podstawy każdego pionu przed przejściem w przewoacutedodpływowy należy zamontować otwoacuter rewizyjny(czyszczak) umożliwiający dostęp do wnętrza przodudzięki rewizji można wyczyścić zapchany przewoacuted Pełnąszczelność przykrywy zapewnia gumowa podkładka
Rys Czyszczaki a-żeliwny b-z PVC
2015-06-09
20
W przypadku kanalizacji sanitarnej każdy pion musi byćwentylowany
Elementy wentylacyjne stanowią zakończenie pionukanalizacyjnego Spełniają w instalacjach kanalizacyjnychtakie zadania jak
- wyroacutewnują ciśnienia w instalacji
minus umożliwienie odprowadzania gazoacutew kanalizacyjnych doatmosfery a więc spełniają rolę wentylacji instalacjikanalizacyjnej
minus przeciwdziałanie możliwości wyssania wody stanowiącejzamknięcie wodne w syfonach
Wentylacja pionoacutew
Wentylację pionuzapewniabull przewoacuted wentylacyjnyzakończony rurą wywiewnąwyprowadzoną ponadpołać dachu Rura wentylacyjna(wywiewka) jest odcinkiemrury kanalizacyjnejwykonanej z tego samegomateriału co pionkanalizacyjny Zakończonajest ażurowym daszkiemOdcinek rurywyprowadzony ponad dachpowinien mieć co najmniej05 m
Rys Schemat montażowy rury wentylacyjnej 1-połać dachu 2-strop 3-rura wywiewna (wentylacyjna) 4-kołnierz blaszany okrągły Dw- średnica rury wywiewnej d-średnica pionu Dw=d+50mm
2015-06-09
21
bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew
ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do
kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną
Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną
W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można
-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną
Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy
2015-06-09
22
2015-06-09
23
2015-06-09
24
2015-06-09
25
Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm
Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww
Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń
minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)
minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)
2015-06-09
26
Piony z wentylacją głoacutewną
Piony z wentylacją obejściową
2015-06-09
27
Elementy pionu kanalizacyjnego
troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych
czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed
przejściem w przewoacuted odpływowy
rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości
zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna
W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew
2015-06-09
28
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)
Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg
2015-06-09
29
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu
Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych
DN 0100 m ndash i = 20 - 100
DN 0150 m ndash i = 15 - 150
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować
ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu
2015-06-09
30
Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju
Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie
2015-06-09
31
Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej
ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych
ndash 08 m od kabli energetycznych
ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych
2015-06-09
32
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad
1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05
2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07
3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej
4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m
Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z
wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla
przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres
Manninga
α=QQ0
β=vv0
hd
Q
v
α β
(hd)
1
23
4
2015-06-09
33
bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037
2015-06-09
34
Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej
W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym
Zasuwa burzowa
Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym
2015-06-09
35
bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych
bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm
Materiały w kanalizacji sanitarnej
Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję
Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne
Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)
Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton
2015-06-09
36
Dodatkowe urządzenia w kanalizacji
bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się
bull minus odtłuszczacze
bull minus odbenzyniacze
bull minus neutralizatory
bull minus osadniki piasku
Kanalizacja deszczowa
Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)
Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i
obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę
PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu
2015-06-09
37
Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny
Odprowadzanie wody z dachu
bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku
bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku
2015-06-09
38
Odprowadzanie wody z dachu stromego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt
Obliczanie kanalizacji deszczowej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]
rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w
starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo
na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2
Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]
2015-06-09
39
Wymiarowanie rynien i rur spustowych
1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707
2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)
Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew
spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu
wg tabeli
Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez
rynnę A [m2]
Szerokość rynny [mm]Średnica rury
spustowej [mm]
poniżej 20 70 50
20 ndash 57 100 (lub 125) 70
57 ndash 97 125 100
97 - 170 150 100
170 - 243 180 125
2015-06-09
40
Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07
b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09
c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej
Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]
Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych
Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej
rwwt QQQ +=
2015-06-09
41
Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych
b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi
80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw
sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu
ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms
bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się
bull wykorzystując
bull minus PVC ndash U
bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną
bull minus aluminium
bull minus miedź
bull minus stopy tytanu z cynkiem
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
18
Odp
ływ
y je
dnos
tkow
e D
U
dla
syst
emu
I
Typowe wspoacutełczynniki częstości K
2015-06-09
19
Piony kanalizacyjne ndash łączą podejścia z przewodami odpływowymi
bull Piony kanalizacyjne należy prowadzić bez zmiany średnicyi kierunku na całej długości w szachtach sanitarnychEwentualne odchylenia od pionu nie powinny przekraczać1 mm na długości 1 m przewodu
bull U podstawy każdego pionu przed przejściem w przewoacutedodpływowy należy zamontować otwoacuter rewizyjny(czyszczak) umożliwiający dostęp do wnętrza przodudzięki rewizji można wyczyścić zapchany przewoacuted Pełnąszczelność przykrywy zapewnia gumowa podkładka
Rys Czyszczaki a-żeliwny b-z PVC
2015-06-09
20
W przypadku kanalizacji sanitarnej każdy pion musi byćwentylowany
Elementy wentylacyjne stanowią zakończenie pionukanalizacyjnego Spełniają w instalacjach kanalizacyjnychtakie zadania jak
- wyroacutewnują ciśnienia w instalacji
minus umożliwienie odprowadzania gazoacutew kanalizacyjnych doatmosfery a więc spełniają rolę wentylacji instalacjikanalizacyjnej
minus przeciwdziałanie możliwości wyssania wody stanowiącejzamknięcie wodne w syfonach
Wentylacja pionoacutew
Wentylację pionuzapewniabull przewoacuted wentylacyjnyzakończony rurą wywiewnąwyprowadzoną ponadpołać dachu Rura wentylacyjna(wywiewka) jest odcinkiemrury kanalizacyjnejwykonanej z tego samegomateriału co pionkanalizacyjny Zakończonajest ażurowym daszkiemOdcinek rurywyprowadzony ponad dachpowinien mieć co najmniej05 m
Rys Schemat montażowy rury wentylacyjnej 1-połać dachu 2-strop 3-rura wywiewna (wentylacyjna) 4-kołnierz blaszany okrągły Dw- średnica rury wywiewnej d-średnica pionu Dw=d+50mm
2015-06-09
21
bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew
ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do
kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną
Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną
W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można
-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną
Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy
2015-06-09
22
2015-06-09
23
2015-06-09
24
2015-06-09
25
Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm
Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww
Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń
minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)
minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)
2015-06-09
26
Piony z wentylacją głoacutewną
Piony z wentylacją obejściową
2015-06-09
27
Elementy pionu kanalizacyjnego
troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych
czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed
przejściem w przewoacuted odpływowy
rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości
zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna
W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew
2015-06-09
28
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)
Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg
2015-06-09
29
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu
Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych
DN 0100 m ndash i = 20 - 100
DN 0150 m ndash i = 15 - 150
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować
ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu
2015-06-09
30
Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju
Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie
2015-06-09
31
Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej
ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych
ndash 08 m od kabli energetycznych
ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych
2015-06-09
32
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad
1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05
2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07
3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej
4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m
Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z
wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla
przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres
Manninga
α=QQ0
β=vv0
hd
Q
v
α β
(hd)
1
23
4
2015-06-09
33
bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037
2015-06-09
34
Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej
W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym
Zasuwa burzowa
Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym
2015-06-09
35
bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych
bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm
Materiały w kanalizacji sanitarnej
Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję
Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne
Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)
Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton
2015-06-09
36
Dodatkowe urządzenia w kanalizacji
bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się
bull minus odtłuszczacze
bull minus odbenzyniacze
bull minus neutralizatory
bull minus osadniki piasku
Kanalizacja deszczowa
Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)
Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i
obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę
PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu
2015-06-09
37
Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny
Odprowadzanie wody z dachu
bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku
bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku
2015-06-09
38
Odprowadzanie wody z dachu stromego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt
Obliczanie kanalizacji deszczowej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]
rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w
starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo
na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2
Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]
2015-06-09
39
Wymiarowanie rynien i rur spustowych
1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707
2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)
Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew
spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu
wg tabeli
Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez
rynnę A [m2]
Szerokość rynny [mm]Średnica rury
spustowej [mm]
poniżej 20 70 50
20 ndash 57 100 (lub 125) 70
57 ndash 97 125 100
97 - 170 150 100
170 - 243 180 125
2015-06-09
40
Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07
b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09
c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej
Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]
Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych
Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej
rwwt QQQ +=
2015-06-09
41
Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych
b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi
80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw
sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu
ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms
bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się
bull wykorzystując
bull minus PVC ndash U
bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną
bull minus aluminium
bull minus miedź
bull minus stopy tytanu z cynkiem
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
19
Piony kanalizacyjne ndash łączą podejścia z przewodami odpływowymi
bull Piony kanalizacyjne należy prowadzić bez zmiany średnicyi kierunku na całej długości w szachtach sanitarnychEwentualne odchylenia od pionu nie powinny przekraczać1 mm na długości 1 m przewodu
bull U podstawy każdego pionu przed przejściem w przewoacutedodpływowy należy zamontować otwoacuter rewizyjny(czyszczak) umożliwiający dostęp do wnętrza przodudzięki rewizji można wyczyścić zapchany przewoacuted Pełnąszczelność przykrywy zapewnia gumowa podkładka
Rys Czyszczaki a-żeliwny b-z PVC
2015-06-09
20
W przypadku kanalizacji sanitarnej każdy pion musi byćwentylowany
Elementy wentylacyjne stanowią zakończenie pionukanalizacyjnego Spełniają w instalacjach kanalizacyjnychtakie zadania jak
- wyroacutewnują ciśnienia w instalacji
minus umożliwienie odprowadzania gazoacutew kanalizacyjnych doatmosfery a więc spełniają rolę wentylacji instalacjikanalizacyjnej
minus przeciwdziałanie możliwości wyssania wody stanowiącejzamknięcie wodne w syfonach
Wentylacja pionoacutew
Wentylację pionuzapewniabull przewoacuted wentylacyjnyzakończony rurą wywiewnąwyprowadzoną ponadpołać dachu Rura wentylacyjna(wywiewka) jest odcinkiemrury kanalizacyjnejwykonanej z tego samegomateriału co pionkanalizacyjny Zakończonajest ażurowym daszkiemOdcinek rurywyprowadzony ponad dachpowinien mieć co najmniej05 m
Rys Schemat montażowy rury wentylacyjnej 1-połać dachu 2-strop 3-rura wywiewna (wentylacyjna) 4-kołnierz blaszany okrągły Dw- średnica rury wywiewnej d-średnica pionu Dw=d+50mm
2015-06-09
21
bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew
ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do
kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną
Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną
W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można
-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną
Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy
2015-06-09
22
2015-06-09
23
2015-06-09
24
2015-06-09
25
Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm
Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww
Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń
minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)
minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)
2015-06-09
26
Piony z wentylacją głoacutewną
Piony z wentylacją obejściową
2015-06-09
27
Elementy pionu kanalizacyjnego
troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych
czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed
przejściem w przewoacuted odpływowy
rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości
zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna
W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew
2015-06-09
28
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)
Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg
2015-06-09
29
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu
Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych
DN 0100 m ndash i = 20 - 100
DN 0150 m ndash i = 15 - 150
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować
ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu
2015-06-09
30
Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju
Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie
2015-06-09
31
Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej
ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych
ndash 08 m od kabli energetycznych
ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych
2015-06-09
32
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad
1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05
2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07
3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej
4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m
Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z
wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla
przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres
Manninga
α=QQ0
β=vv0
hd
Q
v
α β
(hd)
1
23
4
2015-06-09
33
bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037
2015-06-09
34
Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej
W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym
Zasuwa burzowa
Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym
2015-06-09
35
bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych
bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm
Materiały w kanalizacji sanitarnej
Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję
Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne
Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)
Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton
2015-06-09
36
Dodatkowe urządzenia w kanalizacji
bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się
bull minus odtłuszczacze
bull minus odbenzyniacze
bull minus neutralizatory
bull minus osadniki piasku
Kanalizacja deszczowa
Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)
Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i
obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę
PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu
2015-06-09
37
Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny
Odprowadzanie wody z dachu
bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku
bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku
2015-06-09
38
Odprowadzanie wody z dachu stromego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt
Obliczanie kanalizacji deszczowej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]
rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w
starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo
na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2
Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]
2015-06-09
39
Wymiarowanie rynien i rur spustowych
1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707
2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)
Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew
spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu
wg tabeli
Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez
rynnę A [m2]
Szerokość rynny [mm]Średnica rury
spustowej [mm]
poniżej 20 70 50
20 ndash 57 100 (lub 125) 70
57 ndash 97 125 100
97 - 170 150 100
170 - 243 180 125
2015-06-09
40
Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07
b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09
c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej
Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]
Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych
Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej
rwwt QQQ +=
2015-06-09
41
Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych
b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi
80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw
sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu
ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms
bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się
bull wykorzystując
bull minus PVC ndash U
bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną
bull minus aluminium
bull minus miedź
bull minus stopy tytanu z cynkiem
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
20
W przypadku kanalizacji sanitarnej każdy pion musi byćwentylowany
Elementy wentylacyjne stanowią zakończenie pionukanalizacyjnego Spełniają w instalacjach kanalizacyjnychtakie zadania jak
- wyroacutewnują ciśnienia w instalacji
minus umożliwienie odprowadzania gazoacutew kanalizacyjnych doatmosfery a więc spełniają rolę wentylacji instalacjikanalizacyjnej
minus przeciwdziałanie możliwości wyssania wody stanowiącejzamknięcie wodne w syfonach
Wentylacja pionoacutew
Wentylację pionuzapewniabull przewoacuted wentylacyjnyzakończony rurą wywiewnąwyprowadzoną ponadpołać dachu Rura wentylacyjna(wywiewka) jest odcinkiemrury kanalizacyjnejwykonanej z tego samegomateriału co pionkanalizacyjny Zakończonajest ażurowym daszkiemOdcinek rurywyprowadzony ponad dachpowinien mieć co najmniej05 m
Rys Schemat montażowy rury wentylacyjnej 1-połać dachu 2-strop 3-rura wywiewna (wentylacyjna) 4-kołnierz blaszany okrągły Dw- średnica rury wywiewnej d-średnica pionu Dw=d+50mm
2015-06-09
21
bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew
ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do
kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną
Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną
W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można
-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną
Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy
2015-06-09
22
2015-06-09
23
2015-06-09
24
2015-06-09
25
Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm
Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww
Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń
minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)
minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)
2015-06-09
26
Piony z wentylacją głoacutewną
Piony z wentylacją obejściową
2015-06-09
27
Elementy pionu kanalizacyjnego
troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych
czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed
przejściem w przewoacuted odpływowy
rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości
zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna
W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew
2015-06-09
28
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)
Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg
2015-06-09
29
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu
Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych
DN 0100 m ndash i = 20 - 100
DN 0150 m ndash i = 15 - 150
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować
ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu
2015-06-09
30
Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju
Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie
2015-06-09
31
Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej
ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych
ndash 08 m od kabli energetycznych
ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych
2015-06-09
32
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad
1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05
2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07
3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej
4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m
Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z
wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla
przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres
Manninga
α=QQ0
β=vv0
hd
Q
v
α β
(hd)
1
23
4
2015-06-09
33
bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037
2015-06-09
34
Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej
W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym
Zasuwa burzowa
Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym
2015-06-09
35
bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych
bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm
Materiały w kanalizacji sanitarnej
Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję
Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne
Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)
Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton
2015-06-09
36
Dodatkowe urządzenia w kanalizacji
bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się
bull minus odtłuszczacze
bull minus odbenzyniacze
bull minus neutralizatory
bull minus osadniki piasku
Kanalizacja deszczowa
Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)
Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i
obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę
PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu
2015-06-09
37
Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny
Odprowadzanie wody z dachu
bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku
bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku
2015-06-09
38
Odprowadzanie wody z dachu stromego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt
Obliczanie kanalizacji deszczowej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]
rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w
starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo
na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2
Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]
2015-06-09
39
Wymiarowanie rynien i rur spustowych
1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707
2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)
Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew
spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu
wg tabeli
Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez
rynnę A [m2]
Szerokość rynny [mm]Średnica rury
spustowej [mm]
poniżej 20 70 50
20 ndash 57 100 (lub 125) 70
57 ndash 97 125 100
97 - 170 150 100
170 - 243 180 125
2015-06-09
40
Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07
b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09
c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej
Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]
Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych
Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej
rwwt QQQ +=
2015-06-09
41
Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych
b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi
80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw
sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu
ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms
bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się
bull wykorzystując
bull minus PVC ndash U
bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną
bull minus aluminium
bull minus miedź
bull minus stopy tytanu z cynkiem
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
21
bull zawoacuter napowietrzający ndash rozwiązanie dozwolonedo stosowania w przypadku braku możliwościwyprowadzenia pionu ponad dach można takierozwiązanie stosować przy spełnieniunastępujących warunkoacutew
ndash piony mają wysokość 4 do 5 kondygnacjindash ostatni pion licząc od najdalszego w stosunku do
kanału oraz co piąty w budynku jest zakończony rurąwywiewną
Rys Zawoacuter napowietrzający instalację kanalizacyjną
W systemie kanalizacji sanitarnej wyroacuteżnić można
-piony z wentylacją głoacutewną ndashzakończone rurą wywiewną lub zaworem napowietrzającym-piony z wentylacją obejściową ndashpiony z dodatkowym przewodem wentylacyjnym prowadzonym obok pionu spustowego i połączonym z rurą wywiewną
Rys Schemat pionu kanalizacyjnego z układem wentylacji głoacutewnej 1-część wentylacyjna przewodu 2-rura wentylacyjna 3-pion kanalizacyjny 4-przewoacuted odpływowy
2015-06-09
22
2015-06-09
23
2015-06-09
24
2015-06-09
25
Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm
Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww
Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń
minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)
minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)
2015-06-09
26
Piony z wentylacją głoacutewną
Piony z wentylacją obejściową
2015-06-09
27
Elementy pionu kanalizacyjnego
troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych
czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed
przejściem w przewoacuted odpływowy
rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości
zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna
W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew
2015-06-09
28
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)
Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg
2015-06-09
29
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu
Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych
DN 0100 m ndash i = 20 - 100
DN 0150 m ndash i = 15 - 150
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować
ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu
2015-06-09
30
Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju
Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie
2015-06-09
31
Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej
ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych
ndash 08 m od kabli energetycznych
ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych
2015-06-09
32
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad
1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05
2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07
3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej
4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m
Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z
wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla
przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres
Manninga
α=QQ0
β=vv0
hd
Q
v
α β
(hd)
1
23
4
2015-06-09
33
bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037
2015-06-09
34
Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej
W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym
Zasuwa burzowa
Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym
2015-06-09
35
bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych
bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm
Materiały w kanalizacji sanitarnej
Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję
Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne
Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)
Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton
2015-06-09
36
Dodatkowe urządzenia w kanalizacji
bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się
bull minus odtłuszczacze
bull minus odbenzyniacze
bull minus neutralizatory
bull minus osadniki piasku
Kanalizacja deszczowa
Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)
Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i
obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę
PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu
2015-06-09
37
Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny
Odprowadzanie wody z dachu
bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku
bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku
2015-06-09
38
Odprowadzanie wody z dachu stromego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt
Obliczanie kanalizacji deszczowej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]
rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w
starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo
na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2
Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]
2015-06-09
39
Wymiarowanie rynien i rur spustowych
1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707
2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)
Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew
spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu
wg tabeli
Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez
rynnę A [m2]
Szerokość rynny [mm]Średnica rury
spustowej [mm]
poniżej 20 70 50
20 ndash 57 100 (lub 125) 70
57 ndash 97 125 100
97 - 170 150 100
170 - 243 180 125
2015-06-09
40
Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07
b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09
c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej
Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]
Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych
Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej
rwwt QQQ +=
2015-06-09
41
Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych
b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi
80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw
sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu
ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms
bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się
bull wykorzystując
bull minus PVC ndash U
bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną
bull minus aluminium
bull minus miedź
bull minus stopy tytanu z cynkiem
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
22
2015-06-09
23
2015-06-09
24
2015-06-09
25
Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm
Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww
Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń
minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)
minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)
2015-06-09
26
Piony z wentylacją głoacutewną
Piony z wentylacją obejściową
2015-06-09
27
Elementy pionu kanalizacyjnego
troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych
czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed
przejściem w przewoacuted odpływowy
rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości
zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna
W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew
2015-06-09
28
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)
Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg
2015-06-09
29
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu
Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych
DN 0100 m ndash i = 20 - 100
DN 0150 m ndash i = 15 - 150
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować
ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu
2015-06-09
30
Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju
Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie
2015-06-09
31
Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej
ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych
ndash 08 m od kabli energetycznych
ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych
2015-06-09
32
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad
1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05
2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07
3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej
4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m
Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z
wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla
przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres
Manninga
α=QQ0
β=vv0
hd
Q
v
α β
(hd)
1
23
4
2015-06-09
33
bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037
2015-06-09
34
Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej
W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym
Zasuwa burzowa
Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym
2015-06-09
35
bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych
bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm
Materiały w kanalizacji sanitarnej
Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję
Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne
Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)
Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton
2015-06-09
36
Dodatkowe urządzenia w kanalizacji
bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się
bull minus odtłuszczacze
bull minus odbenzyniacze
bull minus neutralizatory
bull minus osadniki piasku
Kanalizacja deszczowa
Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)
Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i
obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę
PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu
2015-06-09
37
Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny
Odprowadzanie wody z dachu
bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku
bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku
2015-06-09
38
Odprowadzanie wody z dachu stromego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt
Obliczanie kanalizacji deszczowej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]
rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w
starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo
na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2
Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]
2015-06-09
39
Wymiarowanie rynien i rur spustowych
1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707
2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)
Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew
spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu
wg tabeli
Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez
rynnę A [m2]
Szerokość rynny [mm]Średnica rury
spustowej [mm]
poniżej 20 70 50
20 ndash 57 100 (lub 125) 70
57 ndash 97 125 100
97 - 170 150 100
170 - 243 180 125
2015-06-09
40
Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07
b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09
c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej
Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]
Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych
Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej
rwwt QQQ +=
2015-06-09
41
Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych
b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi
80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw
sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu
ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms
bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się
bull wykorzystując
bull minus PVC ndash U
bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną
bull minus aluminium
bull minus miedź
bull minus stopy tytanu z cynkiem
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
23
2015-06-09
24
2015-06-09
25
Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm
Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww
Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń
minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)
minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)
2015-06-09
26
Piony z wentylacją głoacutewną
Piony z wentylacją obejściową
2015-06-09
27
Elementy pionu kanalizacyjnego
troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych
czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed
przejściem w przewoacuted odpływowy
rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości
zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna
W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew
2015-06-09
28
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)
Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg
2015-06-09
29
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu
Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych
DN 0100 m ndash i = 20 - 100
DN 0150 m ndash i = 15 - 150
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować
ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu
2015-06-09
30
Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju
Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie
2015-06-09
31
Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej
ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych
ndash 08 m od kabli energetycznych
ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych
2015-06-09
32
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad
1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05
2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07
3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej
4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m
Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z
wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla
przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres
Manninga
α=QQ0
β=vv0
hd
Q
v
α β
(hd)
1
23
4
2015-06-09
33
bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037
2015-06-09
34
Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej
W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym
Zasuwa burzowa
Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym
2015-06-09
35
bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych
bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm
Materiały w kanalizacji sanitarnej
Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję
Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne
Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)
Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton
2015-06-09
36
Dodatkowe urządzenia w kanalizacji
bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się
bull minus odtłuszczacze
bull minus odbenzyniacze
bull minus neutralizatory
bull minus osadniki piasku
Kanalizacja deszczowa
Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)
Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i
obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę
PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu
2015-06-09
37
Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny
Odprowadzanie wody z dachu
bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku
bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku
2015-06-09
38
Odprowadzanie wody z dachu stromego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt
Obliczanie kanalizacji deszczowej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]
rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w
starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo
na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2
Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]
2015-06-09
39
Wymiarowanie rynien i rur spustowych
1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707
2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)
Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew
spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu
wg tabeli
Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez
rynnę A [m2]
Szerokość rynny [mm]Średnica rury
spustowej [mm]
poniżej 20 70 50
20 ndash 57 100 (lub 125) 70
57 ndash 97 125 100
97 - 170 150 100
170 - 243 180 125
2015-06-09
40
Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07
b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09
c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej
Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]
Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych
Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej
rwwt QQQ +=
2015-06-09
41
Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych
b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi
80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw
sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu
ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms
bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się
bull wykorzystując
bull minus PVC ndash U
bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną
bull minus aluminium
bull minus miedź
bull minus stopy tytanu z cynkiem
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
24
2015-06-09
25
Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm
Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww
Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń
minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)
minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)
2015-06-09
26
Piony z wentylacją głoacutewną
Piony z wentylacją obejściową
2015-06-09
27
Elementy pionu kanalizacyjnego
troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych
czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed
przejściem w przewoacuted odpływowy
rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości
zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna
W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew
2015-06-09
28
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)
Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg
2015-06-09
29
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu
Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych
DN 0100 m ndash i = 20 - 100
DN 0150 m ndash i = 15 - 150
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować
ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu
2015-06-09
30
Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju
Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie
2015-06-09
31
Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej
ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych
ndash 08 m od kabli energetycznych
ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych
2015-06-09
32
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad
1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05
2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07
3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej
4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m
Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z
wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla
przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres
Manninga
α=QQ0
β=vv0
hd
Q
v
α β
(hd)
1
23
4
2015-06-09
33
bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037
2015-06-09
34
Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej
W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym
Zasuwa burzowa
Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym
2015-06-09
35
bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych
bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm
Materiały w kanalizacji sanitarnej
Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję
Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne
Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)
Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton
2015-06-09
36
Dodatkowe urządzenia w kanalizacji
bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się
bull minus odtłuszczacze
bull minus odbenzyniacze
bull minus neutralizatory
bull minus osadniki piasku
Kanalizacja deszczowa
Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)
Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i
obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę
PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu
2015-06-09
37
Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny
Odprowadzanie wody z dachu
bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku
bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku
2015-06-09
38
Odprowadzanie wody z dachu stromego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt
Obliczanie kanalizacji deszczowej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]
rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w
starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo
na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2
Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]
2015-06-09
39
Wymiarowanie rynien i rur spustowych
1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707
2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)
Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew
spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu
wg tabeli
Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez
rynnę A [m2]
Szerokość rynny [mm]Średnica rury
spustowej [mm]
poniżej 20 70 50
20 ndash 57 100 (lub 125) 70
57 ndash 97 125 100
97 - 170 150 100
170 - 243 180 125
2015-06-09
40
Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07
b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09
c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej
Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]
Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych
Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej
rwwt QQQ +=
2015-06-09
41
Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych
b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi
80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw
sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu
ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms
bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się
bull wykorzystując
bull minus PVC ndash U
bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną
bull minus aluminium
bull minus miedź
bull minus stopy tytanu z cynkiem
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
25
Średnica pionu zależy od wybranego systemu wentylacji i obliczonego natężenia przepływu ściekoacutew dla całego pionuMinimalna średnica pionu nie może być mniejsza od średnicy największego podejściaW typowych rozwiązaniach w Polsce minimalna średnica pionu wynosi 70mm a dla pionoacutew prowadzących ścieki z misek ustępowych 100mm
Oczywiście w tabelach należy sprawdzić czy średnicy nie należy zwiększyć ze względu na obliczoną wartość Qww
Dopuszczalna przepustowość pionu kanalizacyjnego jest określona w zależności od sposobupodłączenia podejść od przyboroacutew sanitarnych W normie PN-EN 12056-2 rozroacuteżniono dwarodzaje takich podłączeń
minus wlot kątowy ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem większym niż 45ordm w stosunku do osi głoacutewnej lub ktoacuteregopromień jest mniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7a)
minus wlot skośny ndash podłączenie podejścia jest wykonane przy pomocy troacutejnika roacutewnoprzelotowego ktoacuteregopodłączenie boczne znajduje sie pod katem roacutewnym lub mniejszym niż 45ordm lub ktoacuterego promień nie jestmniejszy niż średnica rury wewnętrznej (rys 3-7b)
2015-06-09
26
Piony z wentylacją głoacutewną
Piony z wentylacją obejściową
2015-06-09
27
Elementy pionu kanalizacyjnego
troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych
czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed
przejściem w przewoacuted odpływowy
rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości
zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna
W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew
2015-06-09
28
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)
Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg
2015-06-09
29
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu
Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych
DN 0100 m ndash i = 20 - 100
DN 0150 m ndash i = 15 - 150
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować
ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu
2015-06-09
30
Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju
Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie
2015-06-09
31
Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej
ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych
ndash 08 m od kabli energetycznych
ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych
2015-06-09
32
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad
1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05
2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07
3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej
4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m
Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z
wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla
przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres
Manninga
α=QQ0
β=vv0
hd
Q
v
α β
(hd)
1
23
4
2015-06-09
33
bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037
2015-06-09
34
Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej
W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym
Zasuwa burzowa
Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym
2015-06-09
35
bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych
bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm
Materiały w kanalizacji sanitarnej
Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję
Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne
Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)
Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton
2015-06-09
36
Dodatkowe urządzenia w kanalizacji
bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się
bull minus odtłuszczacze
bull minus odbenzyniacze
bull minus neutralizatory
bull minus osadniki piasku
Kanalizacja deszczowa
Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)
Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i
obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę
PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu
2015-06-09
37
Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny
Odprowadzanie wody z dachu
bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku
bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku
2015-06-09
38
Odprowadzanie wody z dachu stromego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt
Obliczanie kanalizacji deszczowej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]
rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w
starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo
na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2
Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]
2015-06-09
39
Wymiarowanie rynien i rur spustowych
1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707
2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)
Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew
spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu
wg tabeli
Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez
rynnę A [m2]
Szerokość rynny [mm]Średnica rury
spustowej [mm]
poniżej 20 70 50
20 ndash 57 100 (lub 125) 70
57 ndash 97 125 100
97 - 170 150 100
170 - 243 180 125
2015-06-09
40
Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07
b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09
c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej
Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]
Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych
Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej
rwwt QQQ +=
2015-06-09
41
Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych
b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi
80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw
sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu
ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms
bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się
bull wykorzystując
bull minus PVC ndash U
bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną
bull minus aluminium
bull minus miedź
bull minus stopy tytanu z cynkiem
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
26
Piony z wentylacją głoacutewną
Piony z wentylacją obejściową
2015-06-09
27
Elementy pionu kanalizacyjnego
troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych
czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed
przejściem w przewoacuted odpływowy
rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości
zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna
W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew
2015-06-09
28
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)
Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg
2015-06-09
29
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu
Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych
DN 0100 m ndash i = 20 - 100
DN 0150 m ndash i = 15 - 150
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować
ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu
2015-06-09
30
Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju
Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie
2015-06-09
31
Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej
ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych
ndash 08 m od kabli energetycznych
ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych
2015-06-09
32
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad
1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05
2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07
3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej
4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m
Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z
wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla
przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres
Manninga
α=QQ0
β=vv0
hd
Q
v
α β
(hd)
1
23
4
2015-06-09
33
bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037
2015-06-09
34
Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej
W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym
Zasuwa burzowa
Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym
2015-06-09
35
bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych
bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm
Materiały w kanalizacji sanitarnej
Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję
Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne
Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)
Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton
2015-06-09
36
Dodatkowe urządzenia w kanalizacji
bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się
bull minus odtłuszczacze
bull minus odbenzyniacze
bull minus neutralizatory
bull minus osadniki piasku
Kanalizacja deszczowa
Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)
Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i
obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę
PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu
2015-06-09
37
Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny
Odprowadzanie wody z dachu
bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku
bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku
2015-06-09
38
Odprowadzanie wody z dachu stromego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt
Obliczanie kanalizacji deszczowej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]
rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w
starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo
na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2
Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]
2015-06-09
39
Wymiarowanie rynien i rur spustowych
1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707
2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)
Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew
spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu
wg tabeli
Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez
rynnę A [m2]
Szerokość rynny [mm]Średnica rury
spustowej [mm]
poniżej 20 70 50
20 ndash 57 100 (lub 125) 70
57 ndash 97 125 100
97 - 170 150 100
170 - 243 180 125
2015-06-09
40
Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07
b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09
c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej
Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]
Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych
Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej
rwwt QQQ +=
2015-06-09
41
Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych
b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi
80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw
sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu
ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms
bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się
bull wykorzystując
bull minus PVC ndash U
bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną
bull minus aluminium
bull minus miedź
bull minus stopy tytanu z cynkiem
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
27
Elementy pionu kanalizacyjnego
troacutejniki doprowadzające ściekiz podejść kanalizacyjnych
czyszczak przed zmianą kierunku prowadzenia ściekoacutew ndash około 05 nad posadzką przed
przejściem w przewoacuted odpływowy
rura prosta o niezmiennej średnicy na całej długości
zawoacuter napowietrzający lub rura wywiewna
W budynkach wysokich na pionach kanalizacyjnych montowane są odsadzki powyżej piątejkondygnacji Zadaniem ich jest zabezpieczenie pionu kanalizacyjnego przed nadmierną energiąkinetyczną przepływających ściekoacutew
2015-06-09
28
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)
Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg
2015-06-09
29
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu
Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych
DN 0100 m ndash i = 20 - 100
DN 0150 m ndash i = 15 - 150
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować
ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu
2015-06-09
30
Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju
Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie
2015-06-09
31
Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej
ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych
ndash 08 m od kabli energetycznych
ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych
2015-06-09
32
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad
1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05
2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07
3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej
4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m
Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z
wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla
przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres
Manninga
α=QQ0
β=vv0
hd
Q
v
α β
(hd)
1
23
4
2015-06-09
33
bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037
2015-06-09
34
Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej
W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym
Zasuwa burzowa
Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym
2015-06-09
35
bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych
bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm
Materiały w kanalizacji sanitarnej
Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję
Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne
Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)
Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton
2015-06-09
36
Dodatkowe urządzenia w kanalizacji
bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się
bull minus odtłuszczacze
bull minus odbenzyniacze
bull minus neutralizatory
bull minus osadniki piasku
Kanalizacja deszczowa
Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)
Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i
obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę
PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu
2015-06-09
37
Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny
Odprowadzanie wody z dachu
bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku
bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku
2015-06-09
38
Odprowadzanie wody z dachu stromego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt
Obliczanie kanalizacji deszczowej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]
rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w
starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo
na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2
Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]
2015-06-09
39
Wymiarowanie rynien i rur spustowych
1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707
2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)
Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew
spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu
wg tabeli
Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez
rynnę A [m2]
Szerokość rynny [mm]Średnica rury
spustowej [mm]
poniżej 20 70 50
20 ndash 57 100 (lub 125) 70
57 ndash 97 125 100
97 - 170 150 100
170 - 243 180 125
2015-06-09
40
Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07
b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09
c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej
Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]
Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych
Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej
rwwt QQQ +=
2015-06-09
41
Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych
b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi
80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw
sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu
ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms
bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się
bull wykorzystując
bull minus PVC ndash U
bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną
bull minus aluminium
bull minus miedź
bull minus stopy tytanu z cynkiem
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
28
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)
Wśroacuted przewodoacutew odpływowych wyroacuteżniamyprzewoacuted głoacutewny oraz przewody drugorzędneKażdy przewoacuted drugorzędny powinien byćoddzielnie podłączony do głoacutewnego pod kątem45deg
2015-06-09
29
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu
Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych
DN 0100 m ndash i = 20 - 100
DN 0150 m ndash i = 15 - 150
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować
ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu
2015-06-09
30
Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju
Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie
2015-06-09
31
Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej
ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych
ndash 08 m od kabli energetycznych
ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych
2015-06-09
32
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad
1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05
2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07
3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej
4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m
Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z
wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla
przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres
Manninga
α=QQ0
β=vv0
hd
Q
v
α β
(hd)
1
23
4
2015-06-09
33
bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037
2015-06-09
34
Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej
W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym
Zasuwa burzowa
Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym
2015-06-09
35
bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych
bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm
Materiały w kanalizacji sanitarnej
Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję
Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne
Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)
Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton
2015-06-09
36
Dodatkowe urządzenia w kanalizacji
bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się
bull minus odtłuszczacze
bull minus odbenzyniacze
bull minus neutralizatory
bull minus osadniki piasku
Kanalizacja deszczowa
Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)
Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i
obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę
PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu
2015-06-09
37
Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny
Odprowadzanie wody z dachu
bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku
bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku
2015-06-09
38
Odprowadzanie wody z dachu stromego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt
Obliczanie kanalizacji deszczowej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]
rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w
starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo
na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2
Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]
2015-06-09
39
Wymiarowanie rynien i rur spustowych
1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707
2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)
Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew
spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu
wg tabeli
Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez
rynnę A [m2]
Szerokość rynny [mm]Średnica rury
spustowej [mm]
poniżej 20 70 50
20 ndash 57 100 (lub 125) 70
57 ndash 97 125 100
97 - 170 150 100
170 - 243 180 125
2015-06-09
40
Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07
b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09
c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej
Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]
Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych
Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej
rwwt QQQ +=
2015-06-09
41
Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych
b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi
80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw
sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu
ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms
bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się
bull wykorzystując
bull minus PVC ndash U
bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną
bull minus aluminium
bull minus miedź
bull minus stopy tytanu z cynkiem
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
29
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Wszystkie przewody odpływowe powinny być prowadzone najkroacutetsządrogą roacutewnolegle lub prostopadle do przegroacuted budowlanych ifundamentoacutew tak aby nie naruszyć ich stateczności koniecznie zzachowaniem odpowiedniego spadkuSpadek powinien być jednakowy na całej długości co zapewniasamooczyszczanie się przewodu
Zakresy dopuszczalnych spadkoacutew przewodoacutew odpływowych
DN 0100 m ndash i = 20 - 100
DN 0150 m ndash i = 15 - 150
Przewody odpływowe (poziomy kanalizacyjne)Przyjęte jest że rury układa się kielichem w kierunku przeciwnym dospływu ściekoacutewRewizje kanalizacyjne na przewodach pod podłogą piwnicy powinno sięmontować
ndash co 15 m na rurach średnicy od 100 do 150 mmndash przed każdym uskokiem poziomu
2015-06-09
30
Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju
Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie
2015-06-09
31
Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej
ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych
ndash 08 m od kabli energetycznych
ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych
2015-06-09
32
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad
1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05
2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07
3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej
4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m
Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z
wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla
przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres
Manninga
α=QQ0
β=vv0
hd
Q
v
α β
(hd)
1
23
4
2015-06-09
33
bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037
2015-06-09
34
Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej
W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym
Zasuwa burzowa
Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym
2015-06-09
35
bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych
bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm
Materiały w kanalizacji sanitarnej
Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję
Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne
Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)
Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton
2015-06-09
36
Dodatkowe urządzenia w kanalizacji
bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się
bull minus odtłuszczacze
bull minus odbenzyniacze
bull minus neutralizatory
bull minus osadniki piasku
Kanalizacja deszczowa
Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)
Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i
obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę
PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu
2015-06-09
37
Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny
Odprowadzanie wody z dachu
bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku
bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku
2015-06-09
38
Odprowadzanie wody z dachu stromego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt
Obliczanie kanalizacji deszczowej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]
rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w
starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo
na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2
Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]
2015-06-09
39
Wymiarowanie rynien i rur spustowych
1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707
2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)
Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew
spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu
wg tabeli
Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez
rynnę A [m2]
Szerokość rynny [mm]Średnica rury
spustowej [mm]
poniżej 20 70 50
20 ndash 57 100 (lub 125) 70
57 ndash 97 125 100
97 - 170 150 100
170 - 243 180 125
2015-06-09
40
Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07
b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09
c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej
Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]
Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych
Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej
rwwt QQQ +=
2015-06-09
41
Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych
b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi
80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw
sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu
ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms
bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się
bull wykorzystując
bull minus PVC ndash U
bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną
bull minus aluminium
bull minus miedź
bull minus stopy tytanu z cynkiem
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
30
Rury prowadzone przez murowane ścianki muszą być ułożoneprostopadle do przegrodyNa przewody z tworzyw sztucznych powinno się w miejscach przejśćdodatkowo nałożyć tuleje ochronne Umożliwią one rurom pewien ruchzabezpieczając instalację przed uszkodzeniami mechanicznymiPrzestrzeń pomiędzy tuleją a rurą powinno się zabezpieczyć izolacjąJeśli przewody kanalizacyjne z tworzyw sztucznych układane są wsąsiedztwie przewodoacutew wydzielających ciepło powinny być osłonięteotulinami izolacyjnymi w celu zabezpieczenia przed przegrzewaniemPrzewody poziome i przykanaliki powinny być ułożone poniżej strefyprzemarzania gruntu czyli na głębokości 100-160cm zależnie odregionu kraju
Jeśli przewody prowadzone są w pomieszczeniach w ktoacuterychtemperatura może spadać poniżej 0degC muszą być odpowiedniozabezpieczone przed przemarzaniemDla przewodoacutew prowadzonych na zewnątrz budynku należy pamiętać że jeśli przewody układa się wyżej od głębokości przemarzania gruntu to powinny być zaizolowane termicznie
2015-06-09
31
Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej
ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych
ndash 08 m od kabli energetycznych
ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych
2015-06-09
32
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad
1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05
2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07
3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej
4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m
Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z
wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla
przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres
Manninga
α=QQ0
β=vv0
hd
Q
v
α β
(hd)
1
23
4
2015-06-09
33
bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037
2015-06-09
34
Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej
W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym
Zasuwa burzowa
Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym
2015-06-09
35
bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych
bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm
Materiały w kanalizacji sanitarnej
Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję
Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne
Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)
Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton
2015-06-09
36
Dodatkowe urządzenia w kanalizacji
bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się
bull minus odtłuszczacze
bull minus odbenzyniacze
bull minus neutralizatory
bull minus osadniki piasku
Kanalizacja deszczowa
Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)
Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i
obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę
PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu
2015-06-09
37
Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny
Odprowadzanie wody z dachu
bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku
bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku
2015-06-09
38
Odprowadzanie wody z dachu stromego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt
Obliczanie kanalizacji deszczowej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]
rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w
starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo
na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2
Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]
2015-06-09
39
Wymiarowanie rynien i rur spustowych
1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707
2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)
Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew
spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu
wg tabeli
Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez
rynnę A [m2]
Szerokość rynny [mm]Średnica rury
spustowej [mm]
poniżej 20 70 50
20 ndash 57 100 (lub 125) 70
57 ndash 97 125 100
97 - 170 150 100
170 - 243 180 125
2015-06-09
40
Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07
b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09
c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej
Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]
Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych
Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej
rwwt QQQ +=
2015-06-09
41
Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych
b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi
80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw
sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu
ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms
bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się
bull wykorzystując
bull minus PVC ndash U
bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną
bull minus aluminium
bull minus miedź
bull minus stopy tytanu z cynkiem
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
31
Rury kanalizacyjne układane na zewnątrz budynku powinny byćoddalone od innych przewodoacutew co najmniej
ndash 15 m od przewodoacutew gazowych i wodociągowych
ndash 08 m od kabli energetycznych
ndash 05 m od kabli telekomunikacyjnych
2015-06-09
32
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad
1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05
2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07
3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej
4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m
Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z
wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla
przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres
Manninga
α=QQ0
β=vv0
hd
Q
v
α β
(hd)
1
23
4
2015-06-09
33
bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037
2015-06-09
34
Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej
W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym
Zasuwa burzowa
Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym
2015-06-09
35
bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych
bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm
Materiały w kanalizacji sanitarnej
Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję
Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne
Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)
Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton
2015-06-09
36
Dodatkowe urządzenia w kanalizacji
bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się
bull minus odtłuszczacze
bull minus odbenzyniacze
bull minus neutralizatory
bull minus osadniki piasku
Kanalizacja deszczowa
Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)
Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i
obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę
PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu
2015-06-09
37
Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny
Odprowadzanie wody z dachu
bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku
bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku
2015-06-09
38
Odprowadzanie wody z dachu stromego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt
Obliczanie kanalizacji deszczowej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]
rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w
starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo
na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2
Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]
2015-06-09
39
Wymiarowanie rynien i rur spustowych
1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707
2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)
Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew
spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu
wg tabeli
Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez
rynnę A [m2]
Szerokość rynny [mm]Średnica rury
spustowej [mm]
poniżej 20 70 50
20 ndash 57 100 (lub 125) 70
57 ndash 97 125 100
97 - 170 150 100
170 - 243 180 125
2015-06-09
40
Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07
b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09
c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej
Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]
Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych
Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej
rwwt QQQ +=
2015-06-09
41
Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych
b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi
80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw
sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu
ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms
bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się
bull wykorzystując
bull minus PVC ndash U
bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną
bull minus aluminium
bull minus miedź
bull minus stopy tytanu z cynkiem
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
32
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonejwartości natężenia przepływu ściekoacutew Qww z uwzględnieniemnastępujących zasad
1 dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i nazewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutewzewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienieprzewodu hd le 05
2 dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżejobliczeniowe napełnienie hd le 07
3 minimalna prędkość przepływu ściekoacutew wynosi 07 ms stąd wynikaprowadzenie przewodoacutew z odpowiednim do średnicy spadkiem wkierunku sieci zewnętrznej
4 minimalna średnica przewodu zewnętrznego wynosi 010m aprzykanalika 015m
Dobierając średnice przewodoacutew odpływowych należy stosować tabelę z
wartościami natężenia przepływu Q0 i prędkości przepływu v0 dla
przewodoacutew o przekroju kołowym przy pełnym wypełnieniu i wykres
Manninga
α=QQ0
β=vv0
hd
Q
v
α β
(hd)
1
23
4
2015-06-09
33
bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037
2015-06-09
34
Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej
W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym
Zasuwa burzowa
Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym
2015-06-09
35
bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych
bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm
Materiały w kanalizacji sanitarnej
Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję
Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne
Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)
Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton
2015-06-09
36
Dodatkowe urządzenia w kanalizacji
bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się
bull minus odtłuszczacze
bull minus odbenzyniacze
bull minus neutralizatory
bull minus osadniki piasku
Kanalizacja deszczowa
Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)
Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i
obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę
PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu
2015-06-09
37
Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny
Odprowadzanie wody z dachu
bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku
bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku
2015-06-09
38
Odprowadzanie wody z dachu stromego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt
Obliczanie kanalizacji deszczowej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]
rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w
starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo
na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2
Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]
2015-06-09
39
Wymiarowanie rynien i rur spustowych
1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707
2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)
Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew
spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu
wg tabeli
Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez
rynnę A [m2]
Szerokość rynny [mm]Średnica rury
spustowej [mm]
poniżej 20 70 50
20 ndash 57 100 (lub 125) 70
57 ndash 97 125 100
97 - 170 150 100
170 - 243 180 125
2015-06-09
40
Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07
b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09
c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej
Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]
Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych
Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej
rwwt QQQ +=
2015-06-09
41
Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych
b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi
80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw
sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu
ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms
bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się
bull wykorzystując
bull minus PVC ndash U
bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną
bull minus aluminium
bull minus miedź
bull minus stopy tytanu z cynkiem
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
33
bullPrzykład obliczeniowyObliczeniowe natężenie sciekoacutew sanitarnych wynosi Qww= 50 lsNa podstawie tabeli 1 QwwQ0 = 50 2014 = 025Z wykresu odczytujemy αv = 085V0 = 085114 = 097 ms przy napełnieniu hd = 037
2015-06-09
34
Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej
W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym
Zasuwa burzowa
Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym
2015-06-09
35
bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych
bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm
Materiały w kanalizacji sanitarnej
Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję
Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne
Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)
Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton
2015-06-09
36
Dodatkowe urządzenia w kanalizacji
bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się
bull minus odtłuszczacze
bull minus odbenzyniacze
bull minus neutralizatory
bull minus osadniki piasku
Kanalizacja deszczowa
Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)
Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i
obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę
PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu
2015-06-09
37
Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny
Odprowadzanie wody z dachu
bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku
bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku
2015-06-09
38
Odprowadzanie wody z dachu stromego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt
Obliczanie kanalizacji deszczowej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]
rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w
starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo
na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2
Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]
2015-06-09
39
Wymiarowanie rynien i rur spustowych
1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707
2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)
Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew
spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu
wg tabeli
Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez
rynnę A [m2]
Szerokość rynny [mm]Średnica rury
spustowej [mm]
poniżej 20 70 50
20 ndash 57 100 (lub 125) 70
57 ndash 97 125 100
97 - 170 150 100
170 - 243 180 125
2015-06-09
40
Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07
b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09
c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej
Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]
Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych
Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej
rwwt QQQ +=
2015-06-09
41
Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych
b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi
80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw
sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu
ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms
bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się
bull wykorzystując
bull minus PVC ndash U
bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną
bull minus aluminium
bull minus miedź
bull minus stopy tytanu z cynkiem
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
34
Urządzenia dodatkowe w kanalizacji sanitarnej
W przypadku odprowadzania ściekoacutew bytowo gospodarczych do zewnętrznej sieci typu ogoacutelnospławnego w pomieszczeniach położonych na najniższych kondygnacjach w budynku może dojść do zalania spowodowanego wstecznym przepływem ściekoacutew w wyniku intensywnych opadoacutew deszczu Dlatego też w tego typu instalacjach na przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki z pomieszczeń na najniższej kondygnacji stosować należy zasuwy burzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym Mogą one być uruchamiane ręcznie i automatycznieWykonuje je się z żeliwa i tworzyw sztucznych o średnicach 100 mm 150 mm z uszczelnieniemgumowym
Zasuwa burzowa
Kanalizacja ogoacutelnospławnana przewodach kanalizacyjnych odprowadzających ścieki zpomieszczeń na najniższej kondygnacji należy stosować zasuwyburzowe ktoacutere chronią instalację przed przepływem zwrotnym
2015-06-09
35
bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych
bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm
Materiały w kanalizacji sanitarnej
Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję
Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne
Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)
Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton
2015-06-09
36
Dodatkowe urządzenia w kanalizacji
bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się
bull minus odtłuszczacze
bull minus odbenzyniacze
bull minus neutralizatory
bull minus osadniki piasku
Kanalizacja deszczowa
Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)
Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i
obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę
PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu
2015-06-09
37
Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny
Odprowadzanie wody z dachu
bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku
bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku
2015-06-09
38
Odprowadzanie wody z dachu stromego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt
Obliczanie kanalizacji deszczowej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]
rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w
starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo
na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2
Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]
2015-06-09
39
Wymiarowanie rynien i rur spustowych
1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707
2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)
Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew
spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu
wg tabeli
Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez
rynnę A [m2]
Szerokość rynny [mm]Średnica rury
spustowej [mm]
poniżej 20 70 50
20 ndash 57 100 (lub 125) 70
57 ndash 97 125 100
97 - 170 150 100
170 - 243 180 125
2015-06-09
40
Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07
b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09
c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej
Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]
Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych
Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej
rwwt QQQ +=
2015-06-09
41
Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych
b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi
80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw
sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu
ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms
bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się
bull wykorzystując
bull minus PVC ndash U
bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną
bull minus aluminium
bull minus miedź
bull minus stopy tytanu z cynkiem
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
35
bull Wpusty podłogowe montowane są w pomieszczeniach typu kotłownie pomieszczenie zestawu wodomierzowego i przygotowania ciepłej wody pralnie łaźnie ustępy publiczne garaże Może w nich na posadzkach okresowo występować znaczna ilość wody ktoacuterą należy odprowadzić do instalacji kanalizacyjnej Posadzki w tych pomieszczeniach powinny być tak ukształtowane aby istniała możliwość samoczynnego spływu wody do wpustoacutew podłogowych
bull Wpusty podłogowe wykonane mogą być z żeliwa blachy stalowej kamionki i tworzyw sztucznych Mogą być wykonane z kratką kwadratową lub okrągłą z otworem w środku lub bez otworu Średnica wylotu syfonowego może być 40 mm 50 mm 70 mm 100 mm
Materiały w kanalizacji sanitarnej
Instalacja kanalizacyjna może być wykonana z roacuteżnych materiałoacutew ale zawsze rury ipołączenia powinny być szczelne i odporne na korozję
Obecnie najpopularniejszym materiałem używanym do budowy instalacjiwewnętrznej jest tworzywo sztuczne
Rury kanalizacyjne produkuje się zndash polipropylenu (PP)ndash roacuteżnych odmian polichlorku winylu (PVC)ndash Polietylenu wysokiej gęstości (PE-HD)ndash żywicy poliestrowej wzmacnianej włoacuteknem szklanym (GRE)
Innymi materiałami stosowanymi w kanalizacji sanitarnej sąndash żeliwondash kamionkandash beton
2015-06-09
36
Dodatkowe urządzenia w kanalizacji
bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się
bull minus odtłuszczacze
bull minus odbenzyniacze
bull minus neutralizatory
bull minus osadniki piasku
Kanalizacja deszczowa
Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)
Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i
obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę
PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu
2015-06-09
37
Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny
Odprowadzanie wody z dachu
bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku
bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku
2015-06-09
38
Odprowadzanie wody z dachu stromego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt
Obliczanie kanalizacji deszczowej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]
rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w
starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo
na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2
Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]
2015-06-09
39
Wymiarowanie rynien i rur spustowych
1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707
2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)
Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew
spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu
wg tabeli
Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez
rynnę A [m2]
Szerokość rynny [mm]Średnica rury
spustowej [mm]
poniżej 20 70 50
20 ndash 57 100 (lub 125) 70
57 ndash 97 125 100
97 - 170 150 100
170 - 243 180 125
2015-06-09
40
Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07
b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09
c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej
Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]
Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych
Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej
rwwt QQQ +=
2015-06-09
41
Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych
b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi
80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw
sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu
ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms
bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się
bull wykorzystując
bull minus PVC ndash U
bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną
bull minus aluminium
bull minus miedź
bull minus stopy tytanu z cynkiem
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
36
Dodatkowe urządzenia w kanalizacji
bull Do lokalnych urządzeń kanalizacyjnych zalicza się
bull minus odtłuszczacze
bull minus odbenzyniacze
bull minus neutralizatory
bull minus osadniki piasku
Kanalizacja deszczowa
Odprowadza wody opadowe z dachoacutew i terenoacutew przyległychdo nieruchomości (podjazdy tarasy parkingi itp)
Projektowanie kanalizacji deszczowej odbywa się w oparciu onormę
PN ndash EN 12056 ndash 3 grudzień 2002Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewnątrz budynkoacutew Część 3 Przewody deszczowe Projektowanie układu i
obliczeniaoraz w przypadku braku informacji o normę
PN ndash 92B ndash 01707 Instalacje kanalizacyjne Wymagania w projektowaniu
2015-06-09
37
Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny
Odprowadzanie wody z dachu
bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku
bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku
2015-06-09
38
Odprowadzanie wody z dachu stromego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt
Obliczanie kanalizacji deszczowej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]
rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w
starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo
na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2
Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]
2015-06-09
39
Wymiarowanie rynien i rur spustowych
1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707
2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)
Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew
spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu
wg tabeli
Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez
rynnę A [m2]
Szerokość rynny [mm]Średnica rury
spustowej [mm]
poniżej 20 70 50
20 ndash 57 100 (lub 125) 70
57 ndash 97 125 100
97 - 170 150 100
170 - 243 180 125
2015-06-09
40
Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07
b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09
c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej
Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]
Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych
Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej
rwwt QQQ +=
2015-06-09
41
Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych
b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi
80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw
sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu
ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms
bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się
bull wykorzystując
bull minus PVC ndash U
bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną
bull minus aluminium
bull minus miedź
bull minus stopy tytanu z cynkiem
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
37
Rys 30 Schemat odprowadzania woacuted opadowych z połaci dachu1-rynna 2-rura spustowa 3-wpust deszczowy z rurą żeliwną kielichową 4-przewoacuted odpływowy 5-zewnętrznakanalizacja deszczowa 6-uchwyt do rury spustowej 7-pas okapowy 9-uchwyt do rynny
Odprowadzanie wody z dachu
bull Sposoacuteb odprowadzania ściekoacutew deszczowych z dachoacutew zależy od wysokości budynku i konstrukcji dachu Dla dachoacutew jedno ndash lub dwupołaciowych rynny są układane najczęściej pod gzymsem ze spadkiem 05 w kierunku rur spustowych Przy niskich budynkach piony deszczowe są prowadzone na zewnątrz budynku
bull W budynkach o dużej liczbie kondygnacji piony deszczowe nie powinny być prowadzone na zewnątrz budynku z uwagi na obciążenie rur wywoływane wiatrem Dachy w budynkach wielokondygnacyjnych wykonane są jako dwupołaciowe ze spadkiem w kierunku do środka obiektu W tych wypadkach piony deszczowe prowadzone są wewnątrz budynku
2015-06-09
38
Odprowadzanie wody z dachu stromego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt
Obliczanie kanalizacji deszczowej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]
rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w
starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo
na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2
Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]
2015-06-09
39
Wymiarowanie rynien i rur spustowych
1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707
2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)
Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew
spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu
wg tabeli
Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez
rynnę A [m2]
Szerokość rynny [mm]Średnica rury
spustowej [mm]
poniżej 20 70 50
20 ndash 57 100 (lub 125) 70
57 ndash 97 125 100
97 - 170 150 100
170 - 243 180 125
2015-06-09
40
Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07
b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09
c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej
Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]
Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych
Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej
rwwt QQQ +=
2015-06-09
41
Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych
b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi
80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw
sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu
ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms
bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się
bull wykorzystując
bull minus PVC ndash U
bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną
bull minus aluminium
bull minus miedź
bull minus stopy tytanu z cynkiem
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
38
Odprowadzanie wody z dachu stromego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew niskich (do 5 kondygnacji)ktoacutere mają odpowiednie nachylenie (przyjmuje się żepowyżej 8) najczęstszym sposobem odprowadzania wodydeszczowej jest zastosowanie systemu rynnowegoZadaniem deszczowej instalacji kanalizacyjnej jest zebraniewody z dachu i odprowadzenie jej do sieci kanalizacjideszczowej lub do gruntu System rynnowy polega nanaturalnym (grawitacyjnym) spływie woacuted po połaci dachowejskąd jest przejmowana przez system rur System tenroacutewnież pracuje grawitacyjnie Umowną granicą instalacjideszczowej jest wylewka z ktoacuterej woda może byćskierowana do sieci kanalizacji deszczowej (ogoacutelnospławnej)lub na grunt
Obliczanie kanalizacji deszczowej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qr (qd) [ls]
rACQr sdotsdot=Gdzie C ndash wspoacutełczynnik spływu przyjmowany wg nowej normy jako 10 (w
starej zależny od nachylenia dachu i rodzaju powierzchniodwadnianej)A ndash efektywna powierzchnia dachu [m2]r ndash natężenie opadoacutew atmosferycznych [l(sm2)] przyjmowane albo
na podstawie danych statystycznych albo wg tabeli 1 w nowej normiepo przemnożeniu przez wspoacutełczynnik ryzyka podany w tabeli 2
Przeciętnie przyjmuje się r=003 [l(sm2)]
2015-06-09
39
Wymiarowanie rynien i rur spustowych
1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707
2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)
Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew
spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu
wg tabeli
Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez
rynnę A [m2]
Szerokość rynny [mm]Średnica rury
spustowej [mm]
poniżej 20 70 50
20 ndash 57 100 (lub 125) 70
57 ndash 97 125 100
97 - 170 150 100
170 - 243 180 125
2015-06-09
40
Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07
b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09
c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej
Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]
Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych
Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej
rwwt QQQ +=
2015-06-09
41
Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych
b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi
80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw
sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu
ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms
bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się
bull wykorzystując
bull minus PVC ndash U
bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną
bull minus aluminium
bull minus miedź
bull minus stopy tytanu z cynkiem
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
39
Wymiarowanie rynien i rur spustowych
1 Przewody spustowe ndash średnicę należy dobrać tak aby obliczona wartość odpływu ściekoacutew Qr nie przekraczała wartości Qrmax (qdmax) a powierzchnia odwadniana A powierzchni Amax zestawionych w tabeli w normie PN ndash 92B ndash 01707
2 Wg starej normy rynny powinny mieć średnice minimum 150 mm (dotyczy to budynkoacutew wielorodzinnych)
Dla budynkoacutew jednorodzinnych średnice rynien i przewodoacutew
spustowych można określić w oparciu o efektywną powierzchnię dachu
wg tabeli
Efektywna powierzchnia dachu odwadniana przez
rynnę A [m2]
Szerokość rynny [mm]Średnica rury
spustowej [mm]
poniżej 20 70 50
20 ndash 57 100 (lub 125) 70
57 ndash 97 125 100
97 - 170 150 100
170 - 243 180 125
2015-06-09
40
Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07
b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09
c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej
Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]
Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych
Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej
rwwt QQQ +=
2015-06-09
41
Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych
b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi
80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw
sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu
ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms
bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się
bull wykorzystując
bull minus PVC ndash U
bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną
bull minus aluminium
bull minus miedź
bull minus stopy tytanu z cynkiem
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
40
Średnice poziomoacutew i przykanalikoacutew
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się na podstawie obliczonej wartości natężenia przepływu ściekoacutew Qr z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla wszystkich przewodoacutew prowadzonych wewnątrz budynku i na zewnątrz do pierwszej studzienki rewizyjnej oraz dla przewodoacutew zewnętrznych o średnicy DNlt015m obliczeniowe napełnienie przewodu hd le 07
b) dla przewodoacutew zewnętrznych z wyjątkiem wymienionych wyżej obliczeniowe napełnienie hd le 09
c) i d) jak dla kanalizacji sanitarnej
Obliczanie kanalizacji ogoacutelnospławnej
Doboacuter średnic przewodoacutew następuje w oparciu o obliczoną wartośćnatężenia odpływu woacuted opadowych Qt (qog) [ls]
Qww ndash natężenie odpływu ściekoacutew sanitarnychQr ndash natężenie odpływu ściekoacutew deszczowych
Kanalizacja ogoacutelnospławna to ten fragment ktoacutery odprowadza i ściekisanitarne i deszczowe do zewnętrznej sieci ogoacutelnospławnej
rwwt QQQ +=
2015-06-09
41
Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych
b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi
80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw
sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu
ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms
bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się
bull wykorzystując
bull minus PVC ndash U
bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną
bull minus aluminium
bull minus miedź
bull minus stopy tytanu z cynkiem
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
41
Wymiarowanie przewodoacutew kanalizacji ogoacutelnospławnej ndashprzewody odpływowe i przykanaliki
Średnice przewodoacutew odpływowych określa się z uwzględnieniem następujących zasad
a) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt spełnione powinny być warunki a) i b) jak dla ściekoacutew deszczowych
b) dla obliczonego odpływu ściekoacutew Qt obliczeniowa prędkość przepływu ściekoacutew nie może przekraczać wartości dopuszczalnej ktoacutera wynosi
80 ms ndash dla rur żeliwnych i innych metalowych40 ms ndash dla rur kamionkowych betonowych i z tworzyw
sztucznychc) dla odpływu tylko ściekoacutew sanitarnych Qww prędkość przepływu
ściekoacutew nie może być mniejsza od vmin = 07 ms
bull Przewody instalacji kanalizacji deszczowej ndash rynny i rury spustowe ndash wykonuje się
bull wykorzystując
bull minus PVC ndash U
bull minus stal nierdzewną powlekaną cyną
bull minus aluminium
bull minus miedź
bull minus stopy tytanu z cynkiem
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
42
Odprowadzanie wody z dachu płaskiego
W przypadku dachoacutew budynkoacutew wysokich (powyżej 5 kondygnacji) orazdachoacutew o małym nachyleniu (przyjmuje się że poniżej 8) najczęstszymsposobem odprowadzania wody deszczowej jest system odwadnianiaoparty na wpustach dachowychWpusty dachowe pełnią rolę dachowych odwodnień punktowych tznzbierają wodę z pewnej powierzchni w jednym punkcie Woda jestodprowadzana do rury spustowej biegnącej wewnątrz budynku a stamtąddo kanalizacji deszczowej lub poza budynek do gruntu Aby odwodnieniedachu płaskiego pracowało prawidłowo wpust powinien znaleźć się wnajniższym punkcie dachu a spadek w jego kierunku powinien wynosić conajmniej 3 Oproacutecz zasadniczego wpustu powinien być wpust awaryjnyktoacutery przejmie wodę w przypadku zatkania wpustu głoacutewnego Na dachupowinna być co najmniej jedna para wpustoacutew Zasady projektowaniamoacutewią że wpusty należy rozmieszczać co 25 m
Rodzaje rynien a) okapowa b) koszowa c) gzymsowa d) leżąca
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
43
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane
2015-06-09
44
Uwaga
16062015 odbędzie się kolokwiumzaliczeniowe
Na 1315 ndash osoby do nr 78 na liście (do pKatarzyny Miniewicz)
Na 1400 ndash osoby od nr 79 na liście (od pDoroty Mitek)
Proszę przynieść linijkę kalkulator orazcoś do pisania Kartki będą rozdawane