WYKONYWANIE WŁADZY OJCOWSKIEJ -

INTERWENCJE CESARSKIEkraków, 27 listopada 2013

ojciec podczas polowania zamordował swego syna, który cudzołożył z macochą

KAZUS D. 48,9,5

BOSKI HADRIAN

kara dla ojca - nakaz deportacji na wyspę

za nadużycie władzy ojcowskiej

zachował się raczej jak rozbójnik niż jak ojciec

władza polega bowiem na trosce (pietas), a nie na surowości (atrocitas)

perfidna metoda - podczas polowania, a więc pozorowanie wypadku

brak transparentności i uzasadnienia wykonywania prawa życia i śmierci

próba zatuszowania sprawy - to był wypadek, a nie wykonanie kary na synu; próba ocalenia honoru ojca i zarazem sposób na zemstę

NA CZYM POLEGA NADUŻYCIE?

PYTANIE O GRANICE WŁADZY OJCOWSKIEJ

czy ojciec miał prawo zabić syna?

karą za cudzołóstwo była kara śmierci:

miał do niej prawo zdradzony mąż

miał do niej prawo ojciec cudzołożnika

tu cesarz uznał, że wykonuje jako ojciec

czy ojciec miał prawo w ten sposób zabić syna?

pytanie o formalną procedurę wdrażania kary

czy mąż miał prawo w ten sam sposób zabić żonę?

nie, mógł ją jedynie poddać pod sąd domowy

w przypadku cudzołóstwa mógł, ale tylko od razu i na miejscu (żonę+cudzołożnika)

ewolucja władzy ojcowskiej

obowiązek troski, a nie surowość

racjonalne działanie, a nie dowolność

KAZUS D. 37,12,5

ojciec traktował źle syna - wbrew obowiązkowi troski (pietas)

po śmierci syna chciał po nim dziedziczyć

BOSKI TRAJAN

Trajan nakazał emancypować syna

pretor odmówił mu ubiegania się o bonorum possessio (prawo takie miał ten, który emancypował)

w tym przypadku byłoby to nadużycie władzy, złe jej wykonywanie może być powodem do utraty prawa do dziedziczenia?

BOSKI PIUS

zakazał ojcu:

rozdzielania zgodnego małżeństwa

rozdzielania wyzwoleńca od patrona

rozdzielania dzieci i rodziców, chyba że byłoby tak korzystniej dla dzieci

NASTĘPNE ZAJĘCIA 4 GRUDNIA

skutki zakazu darowizn między małżonkami, Warsztaty 2013, s. 89

11 grudnia kolokwium z prawa osobowego i rodzinnego;

11 grudnia rozpoczynamy prawo spadkowe