Embed Size (px)
Citation preview
M G R M A R L E N A B O R O W S K A
W Y Ż S Z A S Z K O Ł A B I Z N E S U
W D Ą B R O W I E G Ó R N I C Z E J
OPEN ACCESS
zmiana myślenia o udostępnianiu
informacji
zmiana modelu finansowania
publikacji naukowych
zmiany w ocenach
parametrycznych publikacji
Darmowy dostęp do wiedzy dla
celów edukacyjnych
zmiana współpracy
z wydawcami komercyjnymi
Nowe kanały publikowania
elektronicznego
Repozytoria
Czasopisma otwarte
Otwarte kursy
Dostępne materiały
konferencyjne
REPOZYTORIUM DZIEDZINOWE
Zwane również repozytorium tematycznym i repozytorium wiedzy, wg. Leksykonu
Kształcenia na odległość :
Repozytorium to miejsce przechowywania ustrukturyzowanej
wiedzy dziedzinowej, przeznaczonej do wielokrotnego
wykorzystania w różnych kontekstach. Wiedza jest
przedstawiona w postaci porcji zwanych - LO (Learning Object),
Inaczej mówiąc jest on wyspecjalizowanym systemem
informatycznym, który wykonuje funkcje przechowywania,
udostępniania i modyfikowania ustrukturyzowanej wiedzy
dziedzinowej.
REPOZYTORIA DZIEDZINOWE NA ŚWIECIE
ArXiv – pierwsze repozytorium naukowe gromadzące publikacje i wyniki
badań z zakresu fizyki, informatyki i astronomii.
CogPrints - najstarsze elektroniczne archiwum dotyczące psychologii,
lingwistyki, socjobiologii, antropologii oraz innych wchodzących w obszar
badań
kognitywnych.
E-LIS – repozytorium dzidzinowe z zakresu bibliotekoznawsta i informacji
naukowej.
RePec – repozytorium gromadzące lub odsylające do tekstów z szeoko
pojetej ekonomii.
PsyDok – repozytorium tekstów naukowych z zakresu psychologii w jezyku
angielskim bądź niemieckim.
PhilSci Archive – repozytorium tekstów filozoficznych i etycznych.
OpenMed@nic – archiwum tematyczne z medycyny i nauk pokrewnych
◄ Istnieje kilkadziesiąt
repozytoriów
dziedzinowych.
◄ W zasadzie niemal
każda dziedzina
wiedzy posiada choc
jedno takie
repozytorium.
◄ Zazwyczaj archwizują
one dokumenty w
językach angielskim,
niemieckim,
francuskim, ale
istnieją i
multilingwistyczne
Biblioteki cyfrowe
- 93 biblioteki (wg. FBC)
- ponad milion dokumentów
Repozytoria instytucjonalne -Utworzone przez instytucje naukowe (Uniwersytety, Politechniki, Instytuty Naukowe), np.: Repozytorium AMUR.
-Część bibliotek Cyfrowych jest jednocześniej repozytoriami instytucji naukowej, np.: Biblioteka Cyfrowa Politechniki Lubelskiej
JAK JEST W POLSCE?
Bardzo szeroko pojęta definicja Repozytorium
dziedzinowego
Wortale i archiwa
Biblioteki Cyfrowe
tematycznie ukierunkowane
Repozytoria z jednej
dziedziny lub zakresu
REPOZYTORIA Z JEDNEJ DZIEDZINY LUB
ZAKRESU
REPOZYTORIUM GEOMATYKI
Utworzone zostalo w 2008 r. i działa do dnia dzisiejszego.
Prowadzone jest przez Polskie Towarzystwo Informacji Przestrzennej.
W repozytorium rozróżnia się następujące rodzaje publikacji :
• artykuł w czasopiśmie,
• rozdział w książce,
• książka,
• czasopismo,
• dokument niepublikowany lub prezentacja,
• mapa.
REPOZYTORIUM ENY
Repozytorium działa przy Wydziale Elektrycznym Politechniki
Wrocławskiej
Gromadzi i archiwizuje prace publikowane i niepublikowane z zakresu
elektryki, elektroniki i dziedzin pokrewnych
Są to m.in. :
artykuły z czasopism, zarówno wersji preprint (przed recenzją naukową),
jak i postprint (po opublikowaniu w czasopiśmie),
propozycje książkowe,
referaty konferencyjne,
raporty,
prace dyplomowe,
materiały dydaktyczne
zdjęcia
REPOZYTORIUM ECNIS
Utworzony w 2007 r. jako część międzynarodowego projektu
koordynowanego przez Instytut Medycyny Pracy w Łodzi .
Celem repozytorium jest gromadzenie wszelkich publikacji o tematyce
związanej ze środowiskowym narażeniem na raka.
REPOZYTORIA MIESZANE
Repozytoria, które mogą być uznane zarówno za instytucjonalne jak i
dziedzinowe, ze względu na kolekcje tematyczne.
REPOZYTORIUM CYFROWE INSTYTUTÓW NAUKOWYCH
TEMATYCZNE BIBLIOTEKI CYFROWE
WORTALE, PORTALE I ARCHIWA
Strony Towarzystw Naukowych
Strony Wydziałów i Katedr udostępniający
teksty swoich pracowników
Portale i wortale tematyczne posiadające
archiwum tekstów naukowych bądź
archiwum czasopisma.
PUBLIKACJE INSTYTUTU SPRAW PUBLICZNYCH
PORTAL EURODORADZTWO
WORTAL INŻYNIERIA BEZPIECZEŃSTWA
FUNDACJA ROZWOJU SPOŁECZEŃSTWA OBYWATELSKIEGO
PODSUMOWANIE
Jest wiele inicjatyw , których celem jest udostępnianie tekstów z danej
tematyki.
Brak odgórnej myśli przewodniej, aby tworzyć dla każdej z dziedzin lub
zakresów takie repozytorium.
Biblioteka cyfrowa gromadząca publikacje z domeny publicznej ( teksty
nieaktualne w wielu dziedzinach) nie może być traktowana jako
repozytorium , a jedynie jako stan przejściowy.
Rozwój repozytoriów dziedzinowych to rozwój polskiej nauki.
BIBLIOGRAFIA
1. Rychlik M., Karwasińska E., Repozytorium instytucjonalne jako czynnik
wspomagający rozwój nauki w środowisku akademickim, Biblioteka, 2007, nr 11
(20), s. 153-167
2. Otwarte zasoby wiedzy .Nowe zadania uczelni i bibliotek w rozwoju komunikacji
naukowej, pod red. M. Górskiego, M. Marcinek, Kraków – Zakopane, 2011.
3. Bednarek-Michalska B., Otwarte zasoby elektroniczne dla humanistów, w [on-line]
Toruń 2006. [dostęp 02.0.2013]. Dostępny w World Wide Web:
http://www.kpbc.umk.pl/dlibra/doccontent?id=29873&dirids=1
REPOZYTORIA DZIEDZINOWE W PIGUŁCE
- repozytoria dziedzinowe na swiecie
- polskie repozytoria strictwe dziedzinow:
Repozytoirum geomatyki, Repozytorium ENY, Repozytorium PKP (?),
Repozytoria wielotematyczne:
RCIN, Instytut Spraw Publicznych, czy Eurodoradztwo , Pedagogiczna
biblioteka Cyfrowa
