1

Workshop: BewindvoeringInspiratiedag Gezond Budget

Dinsdag 4 december 2018

Nathalie Vandenbussche nathalie.vandenbussche@hogent.be

Lector en onderzoeker vakgroep recht Hogeschool Gent – Faculteit Bedrijf en Organisatie

Valentin Vaerwyckweg 19000 GENT

OVERZICHT

I. InleidingII. Buitengerechtelijke beschermingIII. Gerechtelijke bescherming

I. Inleiding

• Feitelijke bekwaamheid– Ik kan iets: wandelen, fietsen, lopen, bloggen…

• Rechtsbekwaamheid– Ik ben drager van rechten en plichten

• Handelingsbekwaamheid – Ik kan mijn rechten en plichten uitoefenen

• Wilsbekwaamheid– Feitelijk in staat zijn om zelf beslissingen te nemen, met een goed en

voldoende besef van de realiteit om af te kunnen wegen wat voordelig en nadelig is, op persoonlijk en materieel vlak om op basis daarvan een bewuste keuze te kunnen maken

I. InleidingWat betekent “bekwaamheid”?

Juridische begrippen

2

I. InleidingWie wordt beschermd?

BESCHERMEN

Minderjarigen

Demente bejaarden

Comateuze patiënten

Mensen met verstandelijke

beperking

Mensen met verslavingsprob

lematiek

Mensen met psychiatrische problematiek

BEWINDVOERING

• Bescherming tegen zichzelf• Bescherming tegen derden

• Omgeving (familiaal en niet-familiaal)• Hulpverlening• Bewindvoerder• Vrederechter

I. InleidingTegen wie wordt er beschermd?

I. InleidingHoe was het vroeger en hoe is het nu?

Gerechtelijke bekwaamverklaring

Verlengde minderjarigheid

Toevoeging van een gerechtelijk raadsman aan zwakzinnigen / verkwisters

Voorlopig bewindvoering

Sedert 1 september 2014: “het bewind op maat”

I. InleidingGrote vernieuwing: de grote principes

Bekwaamheid is de regel;

onbekwaamheid is de uitzondering

• Bekwaamheid is de regel: hetgeen de beschermde persoon zelf kan doen, blijft hij zelf doen; enkel indien het niet anders kan, zal de beschermde persoon bijgestaan en/of vertegenwoordigd worden door zijn bewindvoerder. De vrederechter beslist daarover.

Noodzaak, subsidiariteit en proportionaliteit

• Enkel en alleen indien strikt noodzakelijk zal men beschermen• Men opteert voor de minst ingrijpende maatregel: buitengerechtelijk > gerechtelijke bescherming• Indien bijstand volstaat, zal men niet beslissen om de beschermde persoon te vertegenwoordigen

Bescherming op maat van de beschermde

persoon

• De Vrederechter bekijkt persoon per persoon• Het belang van de vertrouwenspersoon is hier zeer belangrijk

Voorkeur van de wetgever voor de familiale bewindvoerder

3

I. InleidingBescherming van de persoon…en de goederen..?

Bewindvoerder

Bescherming van de persoon•Waar wonen/verblijven?•Huwen / samenwonen•Kind adopteren / erkennen•Medische ingreep

Bescherming van de goederen•Budget beheren•Kopen / verkopen•Huren / verhuren•Lenen•Schenken / testament opmaken•Erven

Welke bescherming?Welke bescherming?Buitengerechtelijke bescherming

“Zorgvolmacht”

(enkel mogelijk m.b.t. goederen* )

Buitengerechtelijke bescherming

“Zorgvolmacht”

(enkel mogelijk m.b.t. goederen* )

Gerechtelijke bescherming

“Bewindvoering”

- Gezondheidstoestand (persoon en/of goederen)

- Verkwister(enkel mogelijk voor goederen)

Aanstelling bewindvoerder (vertegenwoordigen/bijstand) door de vrederechter

Gerechtelijke bescherming

“Bewindvoering”

- Gezondheidstoestand (persoon en/of goederen)

- Verkwister(enkel mogelijk voor goederen)

Aanstelling bewindvoerder (vertegenwoordigen/bijstand) door de vrederechter

* Aankomende wetswijziging: zorgvolmacht zal ook mogelijk worden voor bepaalde persoonsrechtelijke handelingen

OVERZICHT

I. InleidingII. Buitengerechtelijke beschermingIII. Gerechtelijke bescherming

II. Buitengerechtelijke bescherming

4

Welke bescherming?Welke bescherming?Buitengerechtelijke bescherming

“Zorgvolmacht”

(enkel mogelijk m.b.t. goederen* )

Buitengerechtelijke bescherming

“Zorgvolmacht”

(enkel mogelijk m.b.t. goederen* )

Gerechtelijke bescherming

“Bewindvoering”

- Gezondheidstoestand (persoon en/of goederen)

- Verkwister(enkel mogelijk voor goederen)

Aanstelling bewindvoerder (vertegenwoordigen/bijstand) door de vrederechter

Gerechtelijke bescherming

“Bewindvoering”

- Gezondheidstoestand (persoon en/of goederen)

- Verkwister(enkel mogelijk voor goederen)

Aanstelling bewindvoerder (vertegenwoordigen/bijstand) door de vrederechter

* Aankomende wetswijziging: zorgvolmacht zal ook mogelijk worden voor bepaalde persoonsrechtelijke handelingen

“Een persoon kan, wat het beheer van zijn goederen (*) betreft, een volmacht geven aan iemand die hij vertrouwt om bepaalde handelingen in zijn naam te stellen (een lastgeving), zonder dat de rechter daarin tussenbeide moet komen.”

“zorgvolmacht”

II. Buitengerechtelijke beschermingWat is het?

zorgvolmacht ≠ gewone volmachtzorgvolmacht ≠ bankvolmacht

II. Buitengerechtelijke beschermingDe zorgvolmacht is geen…

II. Buitengerechtelijke beschermingWat houdt een zorgvolmacht in?

Later

• Comateuze toestand na ongeval of operatieve ingreep• Ziekte • Dementie

Goederen (*)

• Onroerende goederen, financiën, facturen, …• Successieplanning

Wie?

• Je kiest zelf wie je belangen behartigt geen tussenkomst van de vrederechter!

Handelingsbekwame mensen (in deze context: lastgever) kunnen op voorhand via speciale volmachtbepalen wie (in deze context: lasthebber) later – wanneer ze zelf wilsonbekwaam geworden zijn - in hunplaats hun goederen (*) zal beheren en hoe dat moet verlopen

(*) Wetswijziging komt eraan! Mogelijke uitbreiding naar bepaalde

persoonsrechtelijke handelingen

5

II. Buitengerechtelijke beschermingWelke formaliteiten moet je vervullen?

De lastgevingsovereenkomst “zorgvolmacht” kan zowel onderhands als notarieel worden opgemaakt.De lasthebber moet de opdracht uitdrukkelijk aanvaarden. De lastgevingsovereenkomst moet wordengeregistreerd. De lastgevingsovereenkomst kan ten allen tijde gewijzigd worden.

Onderhands of notarieel

• Je kan het zelf opstellen (“onderhands”)• Notarieel verdient de voorkeur de notaris kan met raad en daad bijstaan bij het opstellen van de overeenkomst• In geval het gaat om de verkoop van een onroerend goed, indien het om een schenking gaat of een wijziging aan het huwelijkscontract, is tussenkomst van notaris hoe dan ook noodzakelijk

Uitdrukkelijke aanvaarding

• De lastgever moet weten dat de lasthebber akkoord is om deze opdracht op zich te nemen• De lasthebber moet zich akkoord verklaren dat hij zal handelen conform de lastgevingsovereenkomst

Registratie

• In het centraal register van de Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat

Wijzigbaar

• De lastgevingsovereenkomst kan ten allen tijde worden gewijzigd; de laatst geregistreerde versie van de lastgevingsovereenkomst wordt uitgevoerd.

• Je kiest dit zelf• één persoon• meerdere personen

• Wie mag geen lasthebber zijn?• Iemand met een beschermingsmaatregel• Personeel en bestuursleden van een instelling waar de

lastgever verblijft• …

II. Buitengerechtelijke beschermingWie kan je aanduiden als lasthebber?

• Algemene zorgvolmacht– Alle handelingen– Volledig vermogen (*)

• Specifieke zorgvolmacht– Bepaalde handelingen

• Vb. toelaten om woning te verkopen

II. Buitengerechtelijke beschermingHoe ruim kan een zorgvolmacht zijn?

• Je bepaalt dit zelfOptie 1: Onmiddellijk of Optie 2: Uitgesteld

• Vanaf je niet meer in staat bent om zonder bijstand of andere beschermingsmaatregelen jouw vermogensrechtelijke (*) belangen behoorlijk waar te nemen

• Wanneer ben je hiertoe niet meer in staat?

II. Buitengerechtelijke beschermingWanneer treedt een zorgvolmacht in werking?

6

• Uitzonderlijk wel:– ≈ “Registratie” van onderhandse zorgvolmacht via de

griffie – Alarmbel– Geschillen tussen verschillende lasthebbers

II. Buitengerechtelijke beschermingKomt de Vrederechter tussen?

• Herroepingsmogelijkheid zonder motivering

• Opzegging door lasthebber• Bij overlijden• De vrederechter stelt ze “buiten werking”?

II. Buitengerechtelijke beschermingHoe wordt een zorgvolmacht beëindigd?

• Je blijft zelf juridisch handelingsbekwaam• Je bepaalt alles zelf

– Voorkomen gevoelige en familiale conflicten– Mogelijk voor vermogensrechtelijke- en (binnenkort

normaal ook voor) persoonsrechtelijke handelingen• Geen gerechtelijke procedure

– Geen tussenkomst van de Vrederechter– Geen tussenkomst van een (professionele) bewindvoerder

• Als de Vrederechter toch zou gevat worden, is hij in principe verplicht voorrang te geven aan de zorgvolmacht

II. Buitengerechtelijke beschermingMogelijke voordelen van de zorgvolmacht

OVERZICHT

I. InleidingII. Buitengerechtelijke beschermingIII. Gerechtelijke bescherming

7

III. Gerechtelijke beschermingWelke bescherming?Welke bescherming?

Buitengerechtelijke bescherming

“Zorgvolmacht”

(enkel mogelijk m.b.t. goederen* )

Buitengerechtelijke bescherming

“Zorgvolmacht”

(enkel mogelijk m.b.t. goederen* )

Gerechtelijke bescherming

“Bewindvoering”

- Gezondheidstoestand (persoon en/of goederen)

- Verkwister(enkel mogelijk voor goederen)

Aanstelling bewindvoerder (vertegenwoordigen/bijstand) door de vrederechter

Gerechtelijke bescherming

“Bewindvoering”

- Gezondheidstoestand (persoon en/of goederen)

- Verkwister(enkel mogelijk voor goederen)

Aanstelling bewindvoerder (vertegenwoordigen/bijstand) door de vrederechter

* Aankomende wetswijziging: zorgvolmacht zal ook mogelijk worden voor bepaalde persoonsrechtelijke handelingen

“De Vrederechter ontwerpt een begeleiding op maatvan de beschermde persoon. Hij stelt hiertoe een bewindvoerder aan die de beschermde persoon zal bijstaan of vertegenwoordigen.”

III. Gerechtelijke beschermingWat is het?

• Meerderjarigen• Wegens gezondheidstoestand • Geheel of gedeeltelijk • Tijdelijk of definitief • Niet in staat om belangen van vermogensrechtelijke (goederen) of

persoonsgebonden aard • Zelf behoorlijk waar te nemen

Handelingsonbekwaam

I. InleidingWie kan onder bewind worden geplaatst?

Het geldt ook voor meerderjarigen in staat van verkwisting (“verkwisters”); (!) enkel mogelijk voor de goederen (bijstand)

8

III. Gerechtelijke beschermingDe procedure

1• Procedure voor de vrederechter van de verblijfplaats van de beschermde persoon

2• Iedere belanghebbende (*)kan verzoekschrift indienen

3• Bijlagen: Omstandige geneeskundige verklaring: max. 15 dagen oud (volgens model!)+ attest

van woonplaats: max. 15 dagen oud

4• Vrederechter gaat na of er een zorgvolmacht bestaat, dan wel of de beschermde persoon een

verklaring houdende keuze van bewindvoerder en vertrouwenspersoon heeft gemaakt

5• Vrederechter hoort de persoon en zijn/haar sociale en familiale omgeving en bepaalt in de

beschikking waarvoor de beschermde persoon bijgestaan / vertegenwoordigd moet worden

6

•Een uittreksel van de beschikking wordt gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad•Een uittreksel van de beschikking wordt overgemaakt aan de Burgemeester van de woonplaats van de beschermde persoon

(*)Opgelet: bij verkwisting enkel familie, te beschermen persoon, lasthebber

(*) bij verkwisting: geen omstandige geneeskundige verklaring nodig

• Surf naar www.juridat.be

III. Gerechtelijke beschermingWie is de bevoegde vrederechter?

• Je typt de gemeente/stad in:

III. Gerechtelijke beschermingWie is de bevoegde vrederechter?

• Gebruik het modelverzoekschrift (waar te vinden? website FOD Justitie/website Vredegerechten Oost-Vlaanderen)

• Hoe meer informatie je geeft, hoe makkelijker het voor de vrederechter is om een bewindvoering op maat te maken

• Bijlagen:– Voeg een omstandige geneeskundige verklaring bij het verzoekschrift (max. 15 dagen

oud) (modelformulier!!)• Uitzondering: bij verkwisting niet nodig• Uitzondering: wegens gezondheidstoestand

– dringende gevallen of absolute onmogelijkheid– Vrederechter kan een arts-deskundige aanstellen

– Attest van woonplaats (max. 15 dagen oud)

III. Gerechtelijke beschermingHoe start je de procedure op?

9

• Vrederechter– Verzoekschrift– Horen sociaal netwerk– Vrederechter onderzoekt wat die persoon nog zelf kan

doen en wat niet meer (al dan niet tijdelijk)– Voor datgene wat de te beschermen persoon niet meer

kan doen, wordt hij onbekwaam verklaard en krijgt hij een bewindvoerder aangewezen

III. Gerechtelijke beschermingHet ontwerpen van een bescherming “op maat”

• Vrederechter:– Bescherming met betrekking tot de goederen

en/of– Bescherming met betrekking tot de persoon

III. Gerechtelijke beschermingHet ontwerpen van een bescherming “op maat”

Bijstand of vertegenwoordiging of combinatie

Op maat en in functie van de behoeften van de te beschermen

persoon

• Is er een zorgvolmacht?• Is er een verklaring van voorkeur?

– Eenzijdige verklaring bij de griffie van het vredegerecht van je verblijf- of woonplaats of bij de notaris met voorkeur bewindvoerder en/of vertrouwenspersoon. Registratie (!) in Centraal Register.

– Tip: overleg op voorhand met de persoon/personen die je in jouw verklaring van voorkeur opgeeft• Familiale of professionele bewindvoerder?

• Voorkeuren kan je opnemen in verzoekschrift• Principe: Voorkeur voor familiale boven professionele bewindvoerders (cf. “bescherming op maat”)• Familiale bewindvoerder kan zijn voorkeur voor opvolger aangeven via een verklaring bij de vrederechter.

• 1 bewindvoerder of meerdere bewindvoerders• Wie mag geen bewindvoerder zijn?

• Personen die zelf onder een rechterlijke of buitengerechtelijke bescherming staan• Personen die onder collectieve schuldbemiddeling staat• Personen in staat van faillissement• Bestuurs- of personeelsleden van de instelling waar de beschermde persoon verblijft• Personen die uit ouderlijk gezag zijn ontzet

III. Gerechtelijke beschermingHet ontwerpen van een bescherming “op maat”

• Lees de beschikking: bekwaam of onbekwaam?

III. Gerechtelijke beschermingWat kan de beschermde persoon zelf doen?

Bijstand?

Vertegenwoordiging?

10

• Bijstand: de beschermde persoon kan de handeling nog zelf stellen, maar niet zelfstandig. Bewindvoerder moet bijvoorbeeld mee tekenen.

• Vertegenwoordiging: de bewindvoerder beslist in naam en voor rekening van de beschermde persoon

III. Gerechtelijke beschermingWat is het verschil tussen “bijstand” en “vertegenwoordiging”?

Combinatie van beide systemen mogelijk!

Voorkeur (cf. minst ingrijpend)

– Vatbaar voor bijstand of vertegenwoordiging:• Bijvoorbeeld: Beschermde persoon werd onbekwaam verklaard voor de keuze

verblijfplaats • Bewindvoerder kan hier bijstaan of vertegenwoordigen (let op: bewindvoerder

moet voor deze handeling wel een machtiging vragen aan Vrederechter)– Niet vatbaar voor bijstand of vertegenwoordiging:

• Bijvoorbeeld: Beschermde persoon werd onbekwaam verklaard voor het opstellen van een testament

• Bewindvoerder kan hier niet bijstaan of vertegenwoordigen• Oplossing? Beschermde persoon kan zelf eventueel machtiging vragen aan

Vrederechter

III. Gerechtelijke bescherming(1) Persoonlijke rechtshandelingen

– Vatbaar voor bijstand of vertegenwoordiging:• Dagelijks beheer vermogen• Lening aangaan• Hypothekeren van goederen• Afsluiten van een handelshuur• Huurovereenkomst• Aanvaarden nalatenschap of schenking• Aankoop onroerend goed

III. Gerechtelijke bescherming(2) Handelingen m.b.t. het vermogen

Opgelet: soms machtiging nodig van de Vrederechter!

• Neen, machtiging voor bepaalde handelingen vereist:– = voorafgaande toelating door de Vrederechter voor het stellen

van een handeling– steeds te motiveren!

• Machtigingen bewindvoerder over de persoon:– de verblijfplaats van de beschermde persoon te wijzigen– uitoefening rechten van de patiënt (artikel 14,§2 Wet 22

augustus 2002 betreffende de rechten van de patiënt )– de beschermde persoon in rechte te vertegenwoordigen als eiser

bij rechtsplegingen en handelingen

III. Gerechtelijke beschermingMag de bewindvoerder alle rechtshandelingen verrichten eens hij werd aangesteld?

11

• Illustratie: machtigingen bewindvoerder over de persoon:– uitoefening rechten van de patiënt (artikel 14,§2 Wet 22 augustus 2002 betreffende de

rechten van de patiënt )

Art. 14.[1 § 1. De in deze wet vervatte rechten van een meerderjarige persoon [2 ...]2 worden door de persoon zelf uitgeoefend voor zover hij hiertoe wilsbekwaam is.

Deze rechten worden evenwel uitgeoefend door een persoon die de patiënt vooraf heeft aangewezen om in zijn plaats op te treden, voor zover en zolang hij niet in staat is om zijn rechten zelf uit te oefenen.

De aanwijzing van de in het tweede lid bedoelde persoon geschiedt bij een gedagtekend en door de patiënt en deze persoon ondertekend bijzonder schriftelijk mandaat waaruit de toestemming van laatstgenoemde blijkt. Dit mandaat kan door de patiënt of door de door hem aangewezen vertegenwoordiger door middel van een gedagtekend en ondertekend geschrift worden herroepen.

§ 2. Heeft de patiënt geen vertegenwoordiger aangewezen of treedt de door de patiënt aangewezen vertegenwoordiger niet op, dan worden de rechten bepaald bij deze wet uitgeoefend door de bewindvoerder over de persoon, na machtiging door de vrederechter overeenkomstig artikel 499/7, § 1, van het Burgerlijk Wetboek, voor zover en zolang de beschermde persoon niet in staat is om zijn rechten zelf uit te oefenen.

(…)

III. Gerechtelijke beschermingMag de bewindvoerder alle rechtshandelingen verrichten eens hij werd aangesteld?

• Machtigingen bewindvoerder over de goederen:– Vervreemden van goederen (ruim te

interpreteren)– Aangaan van een lening– Aanvaarden van een schenking of legaat– …

III. Gerechtelijke beschermingMag de bewindvoerder alle rechtshandelingen verrichten eens hij werd aangesteld?

• De familie mag niet “ingrijpen” in het bewind!• De familie kan wel aan de alarmbel trekken bij de

Vrederechter bij onregelmatigheden• De bewindvoerder geeft de familie informatie

– Maar: de familie kan zich miskend voelen…– Oplossing:

• De Vrederechter• Vertrouwenspersoon

III. Gerechtelijke beschermingImpact op de familie?

• Is een “recht”, niet een plicht• Wie kan vertrouwenspersoon zijn?

– Voorkeur kan in “verklaring van voorkeur” worden opgegeven– Voorkeur kan ook in verzoekschrift tot aanvraag bewindvoering worden opgenomen

(motiveer dit!)– Vrederechter kan ook zelf een vertrouwenspersoon aanwijzen (horen sociaal en

familiaal netwerk)• Wie kan geen vertrouwenspersoon zijn?

– De bewindvoerder van de beschermde persoon– Personen die zelf onder een gerechtelijke of buitengerechtelijke bescherming

staan– Personen die ontzet zijn uit het ouderlijk gezag

III. Gerechtelijke beschermingVertrouwenspersoon

12

• Wat zijn de taken van de vertrouwenspersoon?– Geen overlapping met de bewindvoerder!– Het woord voeren en ondersteunen– Waakt erover dat het leven van de beschermde persoon vorm krijgt zoals hij zelf zou willen– Informatie en toezicht – Verbindingspersoon zijn– Verzoener en klokkenluider

• Aansprakelijkheid vertrouwenspersoon?– Enkel bedrog of zware schuld

III. Gerechtelijke beschermingVertrouwenspersoon

• Het bewind kan worden aangepast:• Op elk moment• Op vraag van iedere belanghebbende

• Afhankelijk van:• Gezondheidstoestand die verergert• Gezondheidstoestand die verbetert• Rechter kan altijd inspelen op veranderingen en de autonomie

vergroten of beperken

III. Gerechtelijke beschermingKan het bewind aangepast worden?

• Bewind wordt opgelegd voor:• Bepaalde duur• Onbepaalde duur• Hoe dan ook na 2 jaar evaluatie

• Stopzetting bewind:• Vrederechter zal bewindvoerder horen• Beschermde persoon moet kunnen bewijzen dat hij zijn belangen kan behartigen• Eventueel inlassing “proefperiode”• Omstandige geneeskundige verklaring van de veranderde gezondheidstoestand

• Stopzetting mandaat bewindvoerder:• Opdracht niet naar behoren vervullen• Opdracht niet meer mogelijk• Wie kan dit vragen?

• Beschermde persoon• Familie• Vertrouwenspersoon• Procureur des konings• Bewindvoerder zelf

• Bij overlijden

III. Gerechtelijke beschermingKan het bewind volledig beëindigd worden?

• Handeling kan nietig verklaard worden.• Onderscheid tussen:

• Gewichtige handelingen• Bijvoorbeeld: Aankoop/verkoop van een huis (cf. notaris)

• Niet-gewichtige handelingen• Als de beschermde persoon geen nadeel heeft bij de

genomen handeling ≠ vernietiging

III. Gerechtelijke beschermingWat als de beschermde persoon handelingen stelt waarvoor hij onbekwaam is?

Vrederechter beslist!

13

• Surf naar www.juridat.be

III. Gerechtelijke beschermingHoe kan ik weten of iemand onder bewind staat?

• Kies uw taal

III. Gerechtelijke beschermingHoe kan ik weten of iemand onder bewind staat?

• Klik op “nieuwe opzoeking”

III. Gerechtelijke beschermingHoe kan ik weten of iemand onder bewind staat?

• Typ de naam van de persoon in bij:

III. Gerechtelijke beschermingHoe kan ik weten of iemand onder bewind staat?

14

• Aanvangsverslag (beginverslag, patrimoniumverslag):• Dit verslag schetst de vermogenstoestand en de inkomsten van de beschermde persoon

(neerlegging binnen één maand na aanvaarding opdracht bewindvoerder).

• Jaarlijks verslag (periodiek verslag):• De vrederechter kan bepalen hoe vaak de bewindvoerder verslag moet uitbrengen (jaarlijks of niet).

De bewindvoerder informeert daarin over het beheer van de goederen, de data van de ontmoetingen met de beschermde persoon en de vertrouwenspersoon, en de leefsituatie van de beschermde persoon

• Eindverslag• Als het bewind voor een beperkte tijd wordt opgelegd of als de opdracht van de bewindvoerder

beëindigd wordt, moet een eindverslag worden neergelegd. Dat verslag bevat de reden van de stopzetting, de vermogenstoestand en de levensomstandigheden van de beschermde persoon. Het moet worden neergelegd binnen de maand na de beëindiging van de opdracht

III. Gerechtelijke beschermingHelp, ik ben aangesteld als bewindvoerder!Verslaggeving

III. Gerechtelijke beschermingHelp, ik ben aangesteld als bewindvoerder!

Interessante modellen:https://justitie.belgium.be/nl/themas_en_dossiers/personen_en_gezinnen/bescherming_van_meerderjarigen/nuttige_documenten/modeldocumenten

www.vredegerechtenoostvlaanderen.be

III. Gerechtelijke beschermingHelp, ik ben aangesteld als bewindvoerder!

Lees de beschikking goed na: jouw opdracht wordt daarin bepaald

Aanvaard al dan niet je opdracht• Binnen de 8 dagen• Schriftelijk

Maak een aanvangsverslag op• Binnen de maand na aanvaarding

III. Gerechtelijke beschermingEnkele tips

Bezoek de beschermde persoon, liefst samen met de vertrouwenspersoon kennis maken + informatie vergaren

Leg de beschermde persoon duidelijk uit wat er van jou wordt verwacht

Bespreek met de beschermde persoon en de vertrouwenspersoon op welke manier er gecommuniceerd kan worden (brief, e-mail, heen-en-weer-schriftje, telefoon, …)

15

• Open een rekening op naam van de beschermde persoon– Lees ook na in beschikking of er een “leefgeldrekening” kan gebruikt

worden– De Vrederechter bepaalt hoeveel gelden er op die rekening mogen

staan– Vermijd zoveel mogelijk liquide middelen– Betaal leefgeld via bestendige opdracht bij de bank, desnoods

dagelijks– Sluit bestaande rekeningen van de beschermde persoon niet

onmiddellijk af

III. Gerechtelijke beschermingEnkele tips

• Verwittig derden van de nieuwe toestandVerwittig zeker volgende instanties:– Werkgever– Mutualiteit– FOD Sociale Zekerheid– Rijksdienst voor Pensioenen– Bank- en verzekeringsinstellingen / verzekeringsmakelaar / verzekeringsagent– BpostMutapost: post laten doorsturen gedurende een aantal maanden– OCMW / thuishulp / dagopvang– Nutsvoorzieningen– Verhuurder

• Geef hen het nieuwe rekeningnummer door• Vraag hen om jou alle briefwisseling aan de beschermde persoon toe te sturen

III. Gerechtelijke beschermingEnkele tips

• Betrek de beschermde persoon zo veel als mogelijk bij de bewindvoering

• Maak duidelijke afspraken met de beschermde persoon– Leefgeld: laat, indien mogelijk, de beschermde persoon zelf zijn

leefgeld beheren– Contact/bezoekmomenten– Wat is zijn visie op het beheer van de goederen?– Familiale gewoontes?

• Indien men ook bewindvoerder is omtrent de persoon maak duidelijke afspraken

III. Gerechtelijke beschermingEnkele tips

• Noteer alle gegevens van de beschermde persoon lees desnoods de e-ID uit– Naam en voornaam– Adres woonplaats– Adres eventuele verblijfplaats– Geboortedatum en – plaats– Burgerlijke stand (gehuwd, wettelijk samenwonend, feitelijk

samenwonend, alleenstaand, echtgescheiden, weduwe/weduwnaar)

– Contactgegevens (GSM, e-mail)

III. Gerechtelijke beschermingEnkele tips

16

Wat is de situatie van de beschermde persoon?

Familiaal:•Kinderen? •Ouders?•Broers / zussen?•Vertrouwenspersoon?

Professioneel:•Opleiding?•Werkgever?•Werkloos? Gepensioneerd? Ziekte/invaliditeit?

Woonsituatie?•Eigen woning loopt er nog een lening of niet?•Huurwoning wie is de verhuurder?•Instelling? WZC, serviceflats, …

Financieel?•Bank?•Verzekeringsmakelaar?•Collectieve schuldenregeling / faillissement? Zo ja: wie is schuldbemiddelaar / curator?

Wat is de situatie van de beschermde persoon?

Sociaal:•Vrienden•Kennissen•Buren

Medisch:•Beperkingen? * Mutualiteit?•Invaliditeit? * Zorgverzekering?•Medische achtergrond? * werkgever?•Werkloos? Gepensioneerd? Ziekte/invaliditeit?

Hulp van derden?•Dienstencheques? * Mantelzorger?•Huishoudhulp?•Maaltijden aan huis?

Verwikkeld in juridische procedures?•Welke procedures? * Verwikkeld in afwikkeling nalatenschap?•Wie is raadsman? Wie is notaris?

INKOMSTEN

• Wat zijn de inkomsten van de beschermde persoon?– Welke inkomsten?

• Uit arbeid? Loonbrief opvragen• Uit onroerende goederen huurinkomsten? aanslagbiljet onroerende voorheffing

opvragen• Uit financiële activa?• Kinderbijslag / onderhoudsuitkering / sociale toelagen / … bewijsstuk opvragen

– Is er een groepsverzekering? – Is er een aanslagbiljet belastingen voorhanden?

• Vervult de beschermde persoon bestuursmandaten?– Waar?– Bezoldigd of niet?

III. Gerechtelijke beschermingEnkele tips

KOSTEN

• Overzicht maandelijkse kosten– Elektriciteit– Verwarming– Water– Syndic– GSM / telefonie / internet– TV-aansluiting– Huur?– Lening?– Verzekeringen?

• Noteer telkens bij welke maatschappij / contactgegevens maatschappij• Noteer indien mogelijk ook het contract- of klantennummer

III. Gerechtelijke beschermingEnkele tips

17

RAMING ANDERE KOSTEN OP JAARBASIS

• Raming andere kosten op jaarbasis– Verblijfskosten instelling– Huur / leningslast– Onderhoudskosten / herstelling aan de woning– Medische en paramedische kosten / medicatie– Bijdragen mutualiteit– Kosten lichaamsverzorging en hygiëne– Kosten kledij– Kosten vakantie / uitstappen– Lidgelden verenigingen– Zakgeld– Schoolkosten

• Maak een realistische raming!• Noteer indien mogelijk ook het contract- of klantennummer

III. Gerechtelijke beschermingEnkele tips

BANKGEGEVENS

• Bankgegevens– Welke bank? Adres? Contactpersoon? Schrijf banken aan!– Rekeningnummers? Noteer saldo!!! Vraag kopie van het rekeninguittreksel.

• Zichtrekening• Spaarrekening• Termijnrekening• Effectenrekening• Buitenlandse rekening

– Aandelen in privé-vennootschap?– Kluis? Zo ja, kluis moet verzegeld worden en nadien geopend worden in bijzijn van een

getuige– Cheques?– Bankkaarten (debetkaarten / kredietkaarten)

III. Gerechtelijke beschermingEnkele tips

VERZEKERINGEN

• Verzekeringen– Welke makelaar? Contactgegevens?– Noteer van alle polissen het polisnummer / bij welke maatschappij / vervaldag? /

openstaande premies? / vraag een kopie van de polis• Brandverzekering / diefstalverzekering• BA privé leven / huishoudpersoneel• Rechtsbijstandsverzekering• BA-autoverzekering• Omniumverzekering• Reisbijstandsverzekering• Hospitalisatieverzekering• Uitvaartverzekering• Levensverzekering

III. Gerechtelijke beschermingEnkele tips

ONROERENDE GOEDEREN

• Onroerende goederen– Vraag het aanslagbiljet onroerende voorheffing op interessante gegevens– Vraag desnoods deze informatie op via de notaris – hypotheekkantoor -

registratiekantoor– Bij mede-eigendom: wie is syndicus vraag naar syndic-afrekeningen &

contactgegevens syndicus– Hypotheken?– Onverdeelde onroerende goederen? Wie zijn de mede-eigenaars?– Volle eigendom? Naakte eigendom? Vruchtgebruik? In voorkomend geval: voor welk

percentage?

III. Gerechtelijke beschermingEnkele tips

18

ROERENDE GOEDEREN

• Opmaken inventaris van alles wat in de woning van de beschermde persoon is– Maak een oplijsting kamer per kamer; maak foto’s van alles– Auto/bromfiets/caravan: nummerplaat terugsturen / voertuig verkopen / verzekering

opzeggen– Liggende gelden meenemen en op de rubriekrekening deponeren– Indien waardevolle stukken (kunstwerken, schilderijen, juwelen, …): afzonderlijk

vermelden, desnoods afzonderlijk verzekeren

• Maak de inventaris op in het bijzijn van de beschermde persoon / vertrouwenspersoon / getuige

III. Gerechtelijke beschermingEnkele tips

SCHULDEN EN SCHULDVORDERINGEN

• Schulden en schuldvorderingen– Welke schulden heeft de beschermde persoon?

• In voorkomend geval de schuldeiser aanschrijven en verwittigen van de bewindvoering• Hoegrootheid van de schuld / hoeveel reeds afbetaald / saldo nog te betalen / termijn /

afspraken?– Heeft de beschermde persoon nog gelden tegoed van iemand?

• In voorkomend geval de schuldenaar aanschrijven en verwittigen van de bewindvoering (ander rekeningnummer)

• Hoegrootheid van de schuldvordering / hoeveel reeds afbetaald / saldo nog te betalen / termijn / afspraken?

III. Gerechtelijke beschermingEnkele tips

ANDERE NUTTIGE ZAKEN

• Andere nuttige gegevens:– Vraag kopie identiteitskaart– Vraag kopie overeenkomsten– Vraag kopie verzekeringspolissen

• Indien men betrokken is in een procedure:– Vraag stand van zaken op bij advocaat/notaris– Vraag relevante stukken op (dagvaarding, besluiten, vonnis, …)

• Wie is behandelende huisarts?• Wie is vertrouwenspersoon?• Indien men anomalieën aantreft daterend van voor de bewindvoering: melden aan de Vrederechter en

opzoeken hoe daar desgevallend iets kan tegen gedaan worden

III. Gerechtelijke beschermingEnkele tips

• Aanvraag:– Erelonen advocaat (indien je die hebt)– Geen rolrechten– Eenmalige bijdrage juridische tweedelijnsbijstand 20,00 EUR (voor iedereen)– Kosten plaatsbezoek Vrederechter(soms)– Rechtsplegingsvergoeding?

• Tijdens het bewind:– Familiaal bewindvoerder: in principe geen vergoeding– Professioneel bewindvoerder: vergoeding

• Max. 3% inkomsten• Gewone kosten• Buitengewone prestaties

III. Gerechtelijke beschermingHoeveel kost een bewind?

19

https://www.meldpuntbewindvoering.be/ Bedankt voor uw aandacht!

Vragen?