1

XUKUUMADDA FEDERAALKA SOOMAALIYA

WASAARADDA BOOSTADA

ISGAARSIINTA & TEKNOOLAJIYADA

SHARCIGA ISGAARSIINTA QARANKA

2017

2

TUSMADA BUUGGA

QEYBTA1-AAD.......................................................................................................................7

Erey-bixiniyoujeeddadaSharciga..........................................................................................7Qodobka1aad:................................................................................................................................7Erey-bixin.........................................................................................................................................7Qodobka2aad:.................................................................................................................................8Ujeeddada&MagacaSharciga..........................................................................................................8Qodobka3aad:.................................................................................................................................8AwooddaSharciga............................................................................................................................8

Qaybta2aad...........................................................................................................................9

AsaasiddaHay’addaIsgaarsiintaQaranka...............................................................................9Qodobka4aad..................................................................................................................................9AsaasiddaHay’adda.........................................................................................................................9Qodobka5aad..................................................................................................................................9XaruntaHay’adda............................................................................................................................9Qodobka6aad..................................................................................................................................9AwooddaiyowaajibaadkaHay’adda................................................................................................9Qodobka7aad................................................................................................................................10Madax-bannaanidaHay’adda.........................................................................................................10Qodobka8aad................................................................................................................................10MiisaaniyaddaHay’adda................................................................................................................10Qodobka9aad................................................................................................................................10Qaab-dhismeedkaHay’addaIsgaarsiintaQaranka..........................................................................10Qodobka10aad..............................................................................................................................11GolahaMaamulkaCusub................................................................................................................11Qodobka11aad..............................................................................................................................11MudadaXil-hayntaGolaha.............................................................................................................11Qodobka12aad..............................................................................................................................11KulamadaGolahaIsgaarsiintaQaranka.........................................................................................11Qodobka13aad..............................................................................................................................12MasuuliyaddaGolaha.....................................................................................................................12Qodobka14aad..............................................................................................................................12ShuruudahaXubinnimadaGolaha..................................................................................................12Qodobka15aad..............................................................................................................................12GunnadaXubnahaGolahaCusub...................................................................................................12Qodobka16aad..............................................................................................................................12DalabkaMacluumaadka.................................................................................................................12

Qaybta3aad.........................................................................................................................13

3

AwooddaShaqoQoristaHay’adda.......................................................................................13Qodobka17aad...............................................................................................................................13AwooddaShaqoQorista.................................................................................................................13Qodobka18aad...............................................................................................................................13XuquuqdaShaqaalahaHay’adda...................................................................................................13Qodobka19aad...............................................................................................................................13QaabkamacaabiddamadaxdaHay’adda........................................................................................13Qodobka20aad..............................................................................................................................13ShuruudahamadaxdaHay’adda.....................................................................................................13Qodobka21aad..............................................................................................................................14ShuruudahaMaareeyahaGuud......................................................................................................14Qodobka22aad..............................................................................................................................14MasuulyaddaMaareeyaha.............................................................................................................14Qodobka23aad..............................................................................................................................15MasuuliyaddaMaareeyekuxigeenka.............................................................................................15Qodobka24aad..............................................................................................................................15MasuuliyaddaXoghayntaGolaha...................................................................................................15Qodobka25aad..............................................................................................................................15Sababahalaguwaayikaroxilka.......................................................................................................15

Qaybta4aad.........................................................................................................................16

Waajibaadkaiyowada-shaqaynta........................................................................................16Qodobka27aad..............................................................................................................................16WaajibaadkaWasaaradda..............................................................................................................16Qodobka28aad..............................................................................................................................16Wada-shaqayntaWasaaraddaiyoHay’adda...................................................................................16Qodobka29aad..............................................................................................................................17MasuuliyaddaWasiirka..................................................................................................................17

Qaybta5aad.........................................................................................................................17

Wada-tashigaShirkadahaIsgaarssinta..................................................................................17Qodobka30aad..............................................................................................................................17HabkaWada-tashiga.......................................................................................................................17Qodobka31aad..............................................................................................................................18ShuruudahaWada-tashiga.............................................................................................................18Qodobka32aad..............................................................................................................................18BoggaInternetkaHay’adda...........................................................................................................18Qodobka33aad..............................................................................................................................19HabkaGo’aanqaadashadaHay’adda.............................................................................................19Qodobka34aad..............................................................................................................................19Dib-u-eediddaGo’aannadaHay’adda.............................................................................................19Qodobka35aad..............................................................................................................................19

4

Iskahor-imaadkadanahaIsdiidan..................................................................................................19

Qaybta6aad.........................................................................................................................20

MaamulkaHirarkaIsgaarsiinta.............................................................................................20Qodobka36aad..............................................................................................................................20QoondayntaiyoBixintaHirarka.....................................................................................................20Qodobka37aad..............................................................................................................................20MaamulkaHirarkaRaadiyaha........................................................................................................20Qodobka38aad..............................................................................................................................21Sugiddamacluumaadkaqoondayntaiyobixintahirarka.................................................................21Qodobka39aad.............................................................................................................................21ShaxdaQoondeyntaiyobixintaHirarka.........................................................................................21Qodobka40aad.............................................................................................................................22NidaamintaisticmaalkaHirarka......................................................................................................22Qodobka41aad..............................................................................................................................22KhidmaddaisticmaalkaHirarka.....................................................................................................22

Qaybta7aad.........................................................................................................................23

Ruqsadaha...........................................................................................................................23Qodobka42aad..............................................................................................................................23Ruqsadaha.....................................................................................................................................23Qodobka43aad..............................................................................................................................23HabkaRuqsadbixinta.....................................................................................................................23Qodobka44aad..............................................................................................................................24BixintaRuqsaddaguud..................................................................................................................24Qodobka45aad..............................................................................................................................24MuddadaRuqsaddaguud...............................................................................................................24Qodobka46aad..............................................................................................................................24QiimahaRuqsaddaguud................................................................................................................24Qodobka47aad..............................................................................................................................24CusboonaysiintaRuqsadda.............................................................................................................24Qodobka48aad..............................................................................................................................25KatanaasuliddaamaDibusoocelintaRuqsadda...........................................................................25Qodobka49aad..............................................................................................................................25KalanoqoshadaRuqsadda.............................................................................................................25

Qaybta8aad.........................................................................................................................26

Isku-xirkaShabakadahaAdeeggaIsgaarsiinta....................................................................26Qodobka50aad..............................................................................................................................26CodsigaIsku-xirka..........................................................................................................................26Qodobka51aad..............................................................................................................................26ShuruudahaIsku-xirka....................................................................................................................26

5

Qodobka52aad..............................................................................................................................27Diiwaan-galintaHeshiisyadaIsku-xirka...........................................................................................27Qodobka53aad..............................................................................................................................27Xeer-nidaamintaIsku-xirka............................................................................................................27Qodobka54aad..............................................................................................................................27ShuruudahaJariddaIsku-xirka........................................................................................................27

Qaybta9aad.........................................................................................................................28

QorshahaLambar-bixintaQaranka.......................................................................................28Qodobka55aad..............................................................................................................................28QoondayntaiyoBixintalambarada.................................................................................................28Qodobka56aad..............................................................................................................................29DiidmadaCodsiga...........................................................................................................................29Qodobka57aad..............................................................................................................................29Xeer-nidaamintaKhidmadahaLambarada....................................................................................29Qodobka58aad..............................................................................................................................29LiiskaLambarradaAdeegyadagaarkaah........................................................................................29

Qaybta10aad.......................................................................................................................30

XuquuqdaShirkadahaIsgaarsiintaiyoMacaamiisha.............................................................30Qodobka59aad..............................................................................................................................30IlaalintaXuquuqdaShirkadahaIsgaarsiintawadanigaah...............................................................30Qodobka60aad..............................................................................................................................30OggolaanshaHirarkaiyoqalabkaIsgaarsiinta................................................................................30Qodobka61aad..............................................................................................................................31XaqaMarinkaAdeeg-bixiyaha........................................................................................................31Qodobka62aad..............................................................................................................................31HelitaanAdeegIsgaarsiineedoobaahsan......................................................................................31Qodobka63aad..............................................................................................................................32TartankaSuuqaIsgaarsiinta...........................................................................................................32Qodobka64aad..............................................................................................................................32SixunuisticmaaliddaawooddaSuuqa..........................................................................................32Qodobka65aad..............................................................................................................................33Faaf-reeb........................................................................................................................................33Qodobka66aad..............................................................................................................................33AmnigaQaranka............................................................................................................................33Qodobka67aad..............................................................................................................................33DiiwaangalintaSIMkaarada...........................................................................................................33

Qaybta11aad.......................................................................................................................34Qodobka68aad..............................................................................................................................34HirgalintaSharcigan.......................................................................................................................34

6

Qodobka69aad..............................................................................................................................34XaaladahiikahorreeyaySharcigan.................................................................................................34Qodobka70aad..............................................................................................................................34Baabi’in..........................................................................................................................................34Qodobka71aad...............................................................................................................................35Dhaqan-gal.....................................................................................................................................35

7

QEYBTA1-AADErey-bixiniyoujeeddadaSharciga

Qodobka1aad:Erey-bixin

1. Hay’adda isgaarsiinta : waxaa loola jeedaa hay’adda isgaarsiinta qaranka. 2. Mareeyaha guud: waxaa loola jeeda maareeyaha guud ee ha’adda isgaarsiinta. 3. Go’aan: waxaa loola jeedaa go’aan qoran ay soo saartay hay’adda isgaarsiinta

qaranka. 4. Hab-Dhaqan: waxaa loola jeedaa xeerar, xeer nidaamin iyo xeerarka

nidaamiya ruqsadaha kala gadisan oo ay bixiso hay’adda isgaarsiinta. 5. Ruqsadda: waxaa loola jeedaa shatiyada(licenses) ay bixisay hay’adda

isgaadhsiinta qaranka,ogolaanayana bixinta adeegyada isgaarsiinta si waafaqsan xeerkan

6. Ruqsad guud: waxaa loola jeedaa ogolaanshaha awood baahsan ee isgaarsiineed sida hirarka shabakadaha iyo numbarada qaranka.

7. Ruqsadle : waxaa loola jeedaa hay’ad(entity) walba oo leh ruqsad ay bixisay hay’adda isgaarsiinta qaranka

8. Furaha Qaranka: waxaa loola jeedaa 252(National code) 9. Summadda Qaranka: waxaa loola jeedaa Dot so (domain) 10. Fiber Optic: Waxaa loola jeedaa dhagaatiyaha xanbaara internetka iyo Hirarka

Isgaarsiinta 11. Hirarka Raadiyaha Isgaarsiinta: waxaa loola jeedaa qeyb ka mid ah

mowjadaha raadiyaha ee Hay’addu u qoondeysay adeegyada isgaarsiinta. 12. Qorshaha Lambarada Qaranka: waxaa loola jeedaa shax Hay’adda

Isgaarsiintu ku muujineeyso qoondeeynta tirada lambarada taleefoonnada. 13. Adeeg Bixiye: waxaa loola jeedaa shirkad ay u sharciyeysay Hay’adda

Isgaarsiintu inay adeeg isgaarsiin bixiso. 14. Wadatashiga Bulshada: waxaa loola jeedaa qaab wadatashi oo ku saleysan

hab-muuqda oo Hay’adda Isgaarsiintu ku ururiso xogaha laxiriira Hormarinta Isgaarsiinta.

15. Dadweynaha : waxaa loola jeedaa dadka waxgaradka ah sida culimaa’udiinka, aqoonyahanada iyobulshada rayidka ah.

16. Helitaanka Guud ee Adeegga Isgaarsiinta: Waxaa loola jeedaa helitaanka adeeg isgaarsiineed dhammaan macaamiisha isgaarsiinta, iyadoo aan loo eegin degaan fog ama dhow.

8

Qodobka2aad:Ujeeddada&MagacaSharciga

1) Sharcigan waxaa lagu magacaabaa sharciga Isgaarsiinta Qaranka, Ujeeddadiisuna waa:

a)-Inuu horumariyo siyaasadda Isgaarsiinta Qaranka. b)- In uu abuuro xeer-nidaaminta Isgaarsiinta ee lagu maamulo dhammaan qeybaha Isgaarsiinta ee ka jira dalka. c)- In lagu dhisay hay’adda isgaarsiinta qaranka. 2) Ujeeddada gaarka ah ee sharcigan waa xeer-nidaaminta iyo fududeynta

tiknoolojiyada iyo adeegyada isgaarsiinta oo ay ka mid yihiin:

a)- Sahlidda iyo mideynta adeegyada ku lammaanan isgaarsiinta. b)- Horumarinta isgaarsiinta casriga ah si kor loogu qaado wacyiga bulshada iyo isticmaalka adeegyada internet-ka c-Ilaalinta xafididda xogta gaarka ah ee shaqsiga. d-Fududeynta horumarinta iyo isticmaalka dhamman hirarka e-Fududeynta iyo abuuridda iibka casriyeysan ee ku saleysan adeegga isgaarsiinta. F-Maareynta suuqa furan ee adeegyada isgaarsiintaoo leh tartan xor ah. g-Bixinta ruqsadaha iyo sameynta xeer-nidaaminta isgaarsiinta. h-Horumarinta suuq furan, firfircoon, xorna ah ee qeybaha isgaarsiinta soomaaliya horumarinayana xoriyadda hadalka iyo isdhaafsiga fikradaha. j-Fududeynta iyo dhiirigelinta maalgashiga adeegyada isgaarsiinta, iyadoo tixgalin la siinayo shirkadaha waddaniga ah.

3. Wasaaradda iyo hay’adda waxay aqoonsanayaan dhammaan heshiisyadii ka horeeyay xeerkan oo ay galeen shirkadaha isgaarsiinta wadanigaah oo waa faqsan shuruucda dalka.

Qodobka3aad:AwooddaSharciga

1. Sharcigani waxa uu maamuli doonaa dhammaan qaybaha isgaadhsiinta ee ku jira soohdimaha Somaliya marka laga reebo isgaadhsiinta ay isticmaalaan Ciidamadda

2. Sharcigan waxaa lagu ilaalinayaa horumarinta adeegyada Isgaadhsiinta iyada oo loo eegayo baahiyaha bulshada iyo kuwa dhaqaale ee Somaliya,

3. Sharcigan waxaa lagu dhaqayaa laguna illaalinayaa xuquuqda shirkadaha isgaadhsiinta iyo adegyada la xiriira.

9

Qaybta2aadAsaasiddaHay’addaIsgaarsiintaQaranka

Qodobka4aadAsaasiddaHay’adda

Si loo gaaro ujeeddada ku xusan qodobka 2aad ee sharcigan, waxaa xeerkan lagu dhisay Hay’adda Isgaarsiinta Qaranka oo mas’uul ka noqonaysa maamulka iyo nidaaminta Isgaarsiinta dalka.

Qodobka5aadXaruntaHay’adda

Xarunta Hay’addu waa magaala madaxda soomaaliya ee Muqdisho, hasa yeeshee waxay xafiisyo ku yeelan kartaa Maamul Gobolleedya dalka haddii loo baahdo.

Qodobka6aadAwooddaiyowaajibaadkaHay’adda

1. Hay’addu waxey yeelaneysaa awoodda maamul ee isgaarsiinta qaranka, sida ruqsad bixinta iyo xeer nidaaminta adeegyada isgaarsiinta dhamaan soohdimaha Soomaaliya si waafaqsan sharcigan.

2. Ka sokoow arrimaha ku xusan faqradda koowaad, Hay’addu waxa ay awood u yeelanaysaa fulinta arrimaha soo socda: A. Waxey gali kartaa heshiisyo, qaadan kartaa deyn iyadoo la raacayo

nidaamka maliyadeedka ee dalka. B. Iney yeelato, heysato, iibsato, kireysato hanti guurta ah ama ma guurta ah si

waafaqsan sharciga maaliyadeed ee Qaranka. 3. Talo bixinta, diyaarinta xeer-hoosaadyada la xiriirta qaybaha isgaadhsiinta,

kana qayb qaataan fulintooda, ayadoo hay’addu latashaneysa dhinacyada ay quseyso (wasaaradda iyo adeeg bixiyayaasha).

4. soosaaridda xeer-nidaamiyeyaal iyo go’aamada lagama maarmaan u ah fulinta xilkeeda iyo sharcigan, kuwaas oo ay ka midyihiin, xeerarka aasaasiga ah ee farsamo ee hay’adda.

5. Bixinta ruqsadaha iyo soo jeedinta canshuuraha la xiriira maaraynta hirarka, kala soocidda xisaabaha, isku xirka, lasocodka shebekedaha iyo adeegyada isgaarsiineed.

6. Talo ka bixinta tariifadaha, lambarada, kobcinta tartanka isgaadhsiinta,. 7. xallinta khilaafaadkashirkadaha iyagoo u saaraya gudiyo farsamo oo

dhexdhexaadiya. 8. ilaalinta xuquuqda macaamiisha, iyadoo si gaar ah loo eegayo:-

A. Ilaalinta sirta macaamiisha Iyo aogaha adeegga.. B. Tariifada Addeegga

10

C. Suurtagalnimada iyo helidda adeegga D. Tayada iyo heerka adeegga.

9. Hay’adda in ay qaaddo talaabooyinka lagama maarmaanka u ah si loo xakameeyo ciddii jebisa, ku xad gudubta sharcigan si waafaqsan xeerkan.

10. diyaarinta shuruudaha, halbeegga, iyo habka loo bixinayo shatiyada shebekadaha, adeegga isgaadhsiinta iyo isticmaalidda mawjadaha iyada oo aan waxba loo dhimayn shuruudaha xeerkani jideeyey.

Qodobka7aadMadax-bannaanidaHay’adda

1. Hay’adda Isgaarsiinta Qaranku waa Hay’ad madax bannaan marka ay gudanayso waajidbaadkeeda si waafaqsan sharcigan, wax faragalin ahna kuma sameyn karaan Hay'adaha kale ee Dowladdu. Waxayna leedahay shaqsiyad qaanuuneed, awoodna u leh inay wax ku dacwayso ama lagu dacweeyo magaceeda, ayadoo laraacayo qaabka loo difaaco ama loo dacweeyo hay’adaha dowladda.

2. Hay’addan, si lamid ah hay’adha kale ee dalka, waxay maamul ahaan hoos tageysaa wasiirka wasaaradda u xilsaaran isgaarsiinta dalka, hasa yeeshee way u madaxbanaan tahay fulinta waajibaadka sharcigani u xilsaaray.

Qodobka8aadMiisaaniyaddaHay’adda

Miisaaniyadda Hay’addu waxay ka mid noqoneysaa miisaaniyadda guud ee dowladda, hase yeeshee waxaa laga siin karaa shaqaalaha Hey’adda lacag dhiiri galin ah dakhliga ay ku soo xareeyaan qasnadda dhexe ee dowladda, dhiiri galintaas oo dheeri ka ah xuquuqaha kale ee mushaharka iyogunnada

1. Hay’addu waxay u madax bannaan tahay maamulka miisaaniyaddeeda ayadoo raacaysa sharciga maamulka miisaaniyadda Dowladda

Qodobka9aadQaab-dhismeedkaHay’addaIsgaarsiintaQaranka

Qaab dhismeedka Hey’adda Isgaarsiinta Qaranku waxuu noqonayaa sida soo socota:-

1. Golaha Maamulka (Board of Directors)

2. Maareeye guud

3. Maareye ku xigeen

4. Sidoo kale hay’addu waxey yeelan kartaa waaxyo kala duwan oo mid walba howl gaar ah u xilsaaran.

11

Qodobka10aadGolahaMaamulkaCusub

1-Golaha Maamulku waxaa uu ka kooban yahay sagaal(9) xubnood oo ka kala immaanayo.

A. 2 xubnood wasaaradaa boostada iyo isgaarsiinta B. 4 xubnood shirkadaha Isgaarsiinta C. 1 hal Qareen oo ka immaanayo Xafiiska Garyaqaanka Guud. D. Maareeyaha iyo ku-xigeenkiisa.

2- Xoghaynta Golaha waxaa noqonayo madaxa waaxda maamulka ee hay’adda wuxuna u qaabilsan yahay hadal qoraalka shirka iyo xiriirinta Golaha, gaarsiinta xogaha dhammaan xubnaha Golaha, hasa yeeshee ma ahan xubin ka tirsan Golaha. 3- Wasirka Wasaaradda ayaa xubin ka mid Golaha u macaabayo inuu u noqdo guddoomiyaha Golaha afartii sanaba mar.

Qodobka11aadMudadaXil-hayntaGolaha

Marka laga reebo Maareeyaha iyo ku xigeenkiisa, Xubnaha Golaha Maamulka waxay haynayaan xilka xubinimada mudo Afar (4) sanao ah oo loo cusboonaysiin karo hal mar oo kaliya.

Qodobka12aadKulamadaGolahaIsgaarsiintaQaranka

Golaha Isgaarsiintu waxaa uu yeelankaraa shir caadi ah iyo shir aan caadi ahayn haddii loo baaahdo, waxayne u dhicikaraan sida soo socoto:

1. Kulamada caadi ah ee Goluhu waxay dhacayaan bishiiba saddexdii billood mar, haddii aysan Goluhu go’aansan in la qabto waqti ka dheer ama ka gaaban saddexdii bilood mar.

2. Maareeyaha guud waxaa uu ka codsan karaa Golaha inay isugu yimaadaan kulan deg degah,oo aan cadi ahayn haddii loo baahdo, sidoo kale haddii ay isku raacaan sadex meelood labo meel xubnaha Goluhu in la qabto shiraan caadi ahayn.

3. Shirka wuxuu ku ansaxayaa marka ay ka soo qayb-galaan shan(5) ka mid ah xubnaha Goloha isgaarsiinta qaranka iyo Mareeyaha guud, waxayna go'aanka ku gaarayaan cod hal dheeri ah (50+1) tirada guud ee xunnaha Golaha, xubin kastaana waxey xaq u leedahay in la soogaarsiiyo agendaha shirk ugu yaraan ka hor muddo 24 saac qabsoomidda Shirka.

4. Goluhu waxaa uu fadhiga ku marti-qaadi karaa wasiirka wasaaradda iyo qof kasta oo kasoo qeyb gaalkiisu u aragkaan muhiim. Waxaana ka reeban

12

codeynta in uu ka qeyb qaato xubin aanan ka mid ahayn Golaha isgaarsiinta qaranka.

Qodobka13aadMasuuliyaddaGolaha

Goluhu waxuu masuul ka yihiin arrimaha soo socdo:

1. Inay meelmariyaan miisaaniyadda iyo qosha hoowleedka Hay’adda kaddib marka uu horkeeno Maareeyuhu.

2. Inay kor kala socdaan sida loo dhaqan-galinayo sharcigan iyo Qorshaha wax qabadka oo ay hore u meelmariyeen.

3. Inay ansixiyaan marka ay hay’addu u baahato inay qorato shaqaale ayadoo la tixgalinayaa baahida xirfadeed iyo miisaaniyadda Hay’adda.

4. Inay u gudbiyaan Wasaaradda warbixinta la xiriirto qaabka loo maamulo Hay’adda, markii laga codsado ama ay ayagu u arkaan lagama maarmaan.

Qodobka14aadShuruudahaXubinnimadaGolaha

Qof kasta oo xubin ka noqonayo Golaha Maamulka waxaa loo shardiyaa shuruudo la mid ah kuwa lagu xiray madaxda Sare ee Hay’adda, waxayna xilkooda ku waayi karaan si la mid ah isla madaxda sare ee Hay’adda.

Qodobka15aadGunnadaXubnahaGolahaCusub

Shaqada Goluhu waa shaqo waqti dhiman, waxaana loo magacaabayaa dad shaqooyin kale haysta, waxayna yeelanayaan gunno marka ay shirayaan , waxaana lagu xadididoono Xeer hoosaadka Hay’adda, oo ay xaq u yeelanayaan in laga bixiyo wixii kharash ah ka yimaado shirarka.

Qodobka16aadDalabkaMacluumaadka

1) Hay’adda Isgaarsiinta Qaranka waxay weydiisan kartaa ruqsadlaha bixiya adeegga isgaarsiinta inuu kacaawiyo Macluumaad ay u arakto inay lagama maarmaan u tahay gudashada waajibaadkeeda waxna u dhibeyn xuquuqda gaar ah ee shaqsiga si waafaqsan xeerkan.

2) Hay’adda Isgaarsiintu waxay ilaalinaysaa sirta ganacsi iyo xogaha kale ee qarsoodiga ah oo ay ka soo ururisay shirkadaha si waafaqsan xeerkan Iyo shuruucda kale ee dalka.

13

Qaybta3aadAwooddaShaqoQoristaHay’adda

Qodobka17aadAwooddaShaqoQorista

1. Sida ku cad sharcigan, Hay’addu waxay leedahay awood ay ku qorato shaqaale kasta ee ay u arakto in aan looga mamaarin howlaha Hay’adda, iyada oo la raacayaa sharciga shaqaalaha Rayidka ah ee Dowladda.

2. Hay’adda Isgaarsiintu waxay diyaarinaysaa, hirgalinaysaana hannaanka shaqo iyo shaqaale ee Hay’adda, gaar ahaan arrimaha ku saabsan mushaharka, gunnada howlgabka iyo gunnooyinka kale.

3. Hay’addu waxay dib u eegis iyo tixgelin ku sameyn kartaa mushaharaadka iyo gunnooyinka la siiyo shaqaalaha si waafaqsan siyaasadda guud ee Dowladda.

4. Iska hor imaadka danaha is diiddan ee ku xusan qodobka 30aad ee sharcigan waxaa lagu dabaqayaa dhamaan shaqaalaha oo ay ku jiraan xubnaha sare ee Hay’adda.

Qodobka18aadXuquuqdaShaqaalahaHay’adda

Dhamaan xuquuqda iyo waajibaadka shaqaalaha Hay’adda waxaa lagu dhaqayaa sharciga shaqaalaha rayidka ah ee dowladda

Qodobka19aadQaabkamacaabiddamadaxdaHay’adda

Xubnaha Hay’adda Isgaarsiinta Qaranka waxay ku imaanayaan sida ay ku yimaadaan saraakiisha sare ee dowladda si waafaqsan dastuurka iyo sharcigan.

Qodobka20aadShuruudahamadaxdaHay’adda

1- Mas’uul kasta oo ka mid ah madaxda Hay’addu waa inuu yahay Soomaali. 2- deggan yahay dalka, da’diisuna ka yareyn 30 sano. 3- waa in xagka maskaxda iyo jirkaba ka fayoow yahay, gudan karaana

waajibaadka shaqo. 4- waa in uusan wax dambi ah ka galin dalka isla markaasna noqdaa qof loo

aqoonsanyahay asluub wanaag iyo dhowrsanaan. 5- leeyahayna xirfad aqooneed oo heer jaamacadeed ah iyo waaya aragnimo ugu

yaraan 5 sano.

14

6- waa inuu leeyahay mid ama laba ka mid ama laba kamid ah xirfadaha hoos ku qoran: A. Aqoonta Sharciga B. Aqoonta Arrimaha Macaamiisha C. Aqoonta Isgaarsiinta D. Aqoonta Teknoolajiyada Casriga E. Aqoonta maamulka iyo Dhaqaalaha

Qodobka21aadShuruudahaMaareeyahaGuud

Ka sokow shuruudaha ku xusan qodobka 12-aad, maareeyaha guud waa inuu leeyahay shahaado jaamacadeed oo heerka labaad mid ka mid ah cilmiyadan:

1. Isgaarsiinta, Teknonolojiyada iyo waxyaabaha la xariira 2. Maamulka iyo maareynta 3. Shareecada/Qaanuunka 4. Dhaqaalaha

Qodobka22aadMasuulyaddaMaareeyaha

1. Maareeyaha waa mas’uulka ugu sareeya maamulka hay’adda isgaarsiinta

qaranka 2. Waxa uu masuul ka yahay hoggaaminta iyo fulinta howl-maalmeedka

Hay’adda, ilaaliyana in hay’addu ku sugnaato habsami usocodka si ay u gaarto ujeedooyinkka loo xilsaaray, dhaqan gelinta sharcia iyo xeer-hoosaadka udagsan hay’adda.

3. Xiriirka Hay’adda iyo Hay'adaha kale ee dowladda ama kuwa gaarkalooleeyahay iyo inuu matalo kuna hadlo magaca hay’adda isgaarsiinta qaranka.

4. Kormeeridda iyo illaalinta habsami usocodka howlaha hay’adda loo xilsaaray. 5. Waxaa uu horgeeyaa Golaha Maamulka Miisaaniyadda ku talagalka Hay’adda

si ay uga doodaan kaddibna u ansixiyaan inta aan loo gudbin Wasaaradda Maaliyadda ayadoo la siimarinayo Wasaaradda u xilsaaran Isgaarsiinta.

6. Waxaa uu horgeeyaa Golaha Qorshaha shaqo iyo higsiga Hay’adda waqtiga dhow iyo waqti dheer ee haggaajinta iyo Teknooloojiyada Saktarka.

15

Qodobka23aadMasuuliyaddaMaareeyekuxigeenka

1. Waxaa uu buuxiyaa booska maareeyaha marka uu maqan yahay ama ay ku

yimaadaan duruufo ka hor istaagi karo gudashada waajibaadkiisa. 2. Waxaa uu qabtaa wixii kale ee uu maareeyahu u xilsaarto.

Qodobka24aadMasuuliyaddaXoghayntaGolaha

1. Waxaa uu gaarsiiyaa xubnaha Golaha Maamulka, fariimaha loo baahan yahay

kaddib markuu ka helo maareeyaha amarka ah in la gaarsiiyo. 2. Waa madaxa uga hooseeyo maareeyaha iyo ku xigeenkiisa maamulka howlaha

xafiiska isla markaana ah isku xiraha xafiiska iyo hay'adaha kale si waafaqsan xeerkan.

3. Wuxuu diyaariya ajandaha shirka Colaha maamulka ( Board of Directors) kaddib marka uu kala tashto maareeyaha, isla markaana qoraa doodda shirka, isku dubaridaa gaarsiiyaana xubnaha kale ee Golaha

4. Wuxuu keydiyaa, ilaaliyaana documentiyada maamulka iyo xogta sireedka ee hay’adda

5. Waa howl-wadeenka xafiiska hay’addda marka ay maqan yihiin mareeyaha iyo kuxigeenkisa, haddii aan cid kale si ku meelgaar ah loogu macaabin

Qodobka25aadSababahalaguwaayikaroxilka

1. Madaxda sare iyo dhammaan shaqaalaha kale ee Hay’adda waxa ay xilka kuwaayikaraan in looga qaado sida ay ku yimaadeen ama si waafaqsan sharciga shaqaalaha rayidka ee Dowladda.

2. Ka sokoow arrinta ku xusan faqradda 1aad ee Qodobkan waxaa kale oo xilka lagu waayi karaa arrimaha soo socda:

a. In ay geeri ku timaado b. Is casilaad uu usoo gudbiyo hay’adda aqbasho. c. In uu uga guuro dalka si joogta ah d. Caafimaad darro keeni karto gudasho la’aan waajibaadkiisa e. Xil gudasho la’aan iyo musuq uu ku sameyay howshiisa f. Ku xadgudub xeerka isgaarsiinta iyo xeer hoosaadyada hay’adda iyo

shuruucda kale ee dalka

16

g. Xilka qaadista xubnaha sare ee hay’adda waxaa loo marayaa si lamid ah qaabkii loo maray magacaabiddooda

Qaybta4aadWaajibaadkaiyowada-shaqaynta

Qodobka27aadWaajibaadkaWasaaradda

Waajibaadka Wasaaradda ayadoo la tashanayso wasaaradaha Isgaarsiinta ee Dowlad-goboleedyada waa:

1. diyaarinta, soo bandhigidda siyaasadda guud iyo qorshaha isgaarsiinta dalka oo qaabaysan, iyada oo la tashanaysa dhinacyada ay khusayso.

2. horumarinta Istaraatijiyadda siyaasadeed ee lagu fidinayo baaxadda adeegga isgaarsiinta si loogu dhiirrigeliyo horumarinta dhaqan-dhaqaale ee Dalka.

3. dhiirigalinta shirkadaha isgaarsiinta wadaniga ah sidii loogu heli lahaa fursado waxbarasho, tacliin sare ee dhanka Isgaarsiinta iyo macluumaadka xiriirka laleh tiknooloojiyadda.

4. Kormeeridda iyo laxisaabtanka Hay’adda Isgaarsiinta Qaranka. 5. Ku wacyi-galinta bulshada, macluumaadka aqooneed ee ku saabsan

isgaarsiinta, helidda aqoonta teknoolojiyada casriga ah si ay uga qeyb qaataan kobcinta dhaqaalaha, hormarinta bulshada iyo sare u qaadidda wacyiga iyo ilbaxnimada bulshada.

6. ilaalinta habsami u socodka adeegga Isgaarsiinta iyo internetka. 7. Kormeeridda Shirkadaha Isgaarsiinta Qaranka

Qodobka28aadWada-shaqayntaWasaaraddaiyoHay’adda

1. Hay’adda Isgaarsiintu waxay qorsheyneysaa horumarinta Isgaarsiinta dalka, iyadoo ku saleyneysa si wasaaradda Boostada, Isgaarsiinta iyo Teknolojiadda.

2. Wasiirka iyo golaha Wasiirradu waxay tixgelinayaan wixii ka soo baxay wadatashiga guud ee dejinta, sameynta, wax ka bedelidda siyaasadda isgaarsiinta ee hay’adda sida ku xusan Qoddobka 27aad ee sharcigan.

3. Wasaaraddu marka ay gudanayso masuuliyaddeeda iyo xiriirka ay la leedahay Hay’adda Isgaarsiinta, waxay tixgalinaysaa ilaalinta madax bannaanida Hay’adda Isgaarsiinta oo ku saabsan gudashada waajibaadkeeda iyo hirgelinta Sharcigan.

17

Qodobka29aadMasuuliyaddaWasiirka

Wasiirku ama cid wakiil ka ah ayagoo tixgalinayo Qodobada 27aad iyo 28aad ee Sharcigan, waxa uu yeelanayaan masuuliyadaha iyo shaqooyinka soo socda:

Sameynta, kormeerka iyo go’aan qaadashada siyaasadda guud ee isgaarsiinta Dalka, taasoo ujeeddadu tahay kobcinta ilaha dhaqaalaha, isticmaalka adeega isgaarsiinta, sare u qaadidda iyo horumarinta adeega bulshada.

1. La gor-gortanka iyo dhaqan-gelinta heshiisyada Isgaarsiinta Caalamiga ah, ee lagu galayo magaca Soomaaliya, heshiisyadaas oo lala gelayo Dawlado kale ama ururo caalami ah.

2. U-matalidda Soomaaliya golayaasha caalamiga ah ee looga hadlayo ama lagu gaarayo heshiisyada caalamiga ah ee ku saabsan Isgaarsiinta.

3. Ka caawinta Hay’adda dhanka howlgelinta iyo helidda dhaqaale lagu hormariyo Sektarka, helidda shaqaalaha xirfadda u leh Isgaarsiinta, qalabka, tababarrada iyo helidda xarumo ku habboon gudashada waajibaadka loo xilsaaray Hay’adda.

Qaybta5aadWada-tashigaShirkadahaIsgaarssinta

Qodobka30aadHabkaWada-tashiga

1. Hay’addu waxay qaban kartaa: - a. Wadatashi hay’adda iyo Shirkadaha waa saldhigga wada shaqaaynta

labada dhinac si loo gaaro himilada iyo higsiga in la helo isgaarsiin leh halbeeg Caalami ah oo lagu baahiyo Dalka ayadoo laga wada shaqaynayo horumarionta iyo Casriyaynta Saktarka.

b. Hay’addu waxay qaban kartaa wadatashi guud oo ku saabsan arrimaha ay u soo jeediso Wasaaraddu si loo gaaro qorshaha Dowladdu ka leedahay Siyaasadda Guud ee Isgaarsiinta, haddii ay Hay’addu u aragto inaan looga maarmin Shirkadaha.

2. Wadatashiga loo qabanayo Shirkadaha , waxa uu noqonayaa mid u dhaco si daahfurnaan ah u jeedkiisuna yahay, sidii looga wada shaqayn lahaa danta Guud iyo dhisidda isku kalsoonaan dhexmarto Dowladda iyo Shirkadaha ka shaqeeyo Saktarka.

3. Waxaa ka reeban wadatashiga arrimaha ku saabsan xog-shaqsiyeed u gaar ah macmiilka, waxaana wadaagikaro oo kali ah, adeeg bixiyaha iyo Hay’adda

18

marka ay khusayso arrimo la xiriiro nabad-galyada guud, markastana waxaa mudnaanta koowaad la siinayaa ilaalinta sirta u gaarka ah macmiilka.

4. Hay'addu waxay ururinaysaa dhammaan fikradaha iyo talooyinka ka soo baxa wadatashiga, waxayna ku soo saaraysaa nuqullo qoraal ah waxaana lala wadaagiharaa Shirkadaha, ciddii si gaar ah danaynaysane waxaa la siinkaraa nuqul ka mid ah talooyinkii ka soo baxay wada-tashiga, ayadoo laga qaadaayo lacag ay u goyso Hay’addu, oo u dhiganta qarashkii ku baxay soo saaridda, ayadoo aan laga dooneyn macaash ama faa’iido.

Qodobka31aadShuruudahaWada-tashiga

1. Hay’addu waxay u qaban kartaa wadatashi, oo qayb ahaan ama dhammaantiis in loogu soo gudbinaayo fekradaha qaab qoraal ah oo keliya

2. Hay’addu waxay iclaaminkartaa shir wadatashi iyadoo u diraysa ogeysiis Shirkadaha ayadoo loo qorayaa qaabkan hoos ku qoran:

A. Waqtiga bilawga wadatashiga B. Soo bandhigidda sababta wadatashiga iyo macluumaadka looga baahan

yahay in looga hadlo. C. Muddada ay furan tahay in la soo gudbiyo fikradaha oo ay la socdaan

dhammaan wixii lifaaqyo ah ee la xiriira. D. Inay keenaan wixii qoraalo ah oo kaabaya ciddii daneyneysa inay soo dirto

fikraddeeda. E. Wixii warbixin kale ah ee Hay’addu u arakto inay ku habboon yihiinarrinta

la rabo in laga hadlo (xaaladaas.) F. Hay’addu waxay hubinaysaa in ogeysiiska wadatashiga la siiyo Shairkadaha

waqti ku filan. G. Talooyinka ka soo baxay wadatashigii lala yeeshay Shirkadaha, waxaa

Hay’addu siinaysaa tixgalin hadba baahidii la isla gartay, ayadaoo la raacayo si waafaqsan habraaca sharcigan

Qodobka32aadBoggaInternetkaHay’adda

1- Hay’addu waxay samaysan kartaa bog internet oo rasmi ah oo ay ku soo bandhigto dhammaan waxqabadka iyo adeegyada ay qabato

2- Hay’addu waxay si waqtiyaysan ugu daabacaysaa dhammaan diiwaannada, qoraalada rasmiga ah iyo kuwa aan sirta ahayn ee laga soosaaray hab-dhaqanka shirkadaha si waafaqsan sharcigan.

3- Waxaa la siin karaa nuqullo koobi ah ciddii weeydiisata marka ay bixiyaan lacag khidmad ah oo macquul ah oo Hay’addu u goysay.

19

Qodobka33aadHabkaGo’aanqaadashadaHay’adda

1. Hay’addu waxay hubinaysaa in dhammaan go’aannadeeda ay ku salaysan yihiin si daahfuranaan ah.

2. Hay’addu waxay u ogolaaneysaa shirkadaha inay ka qayb-galaan wadatashiga iyo dhageysiga cid kasta oo daneynaysa sida macaamiisha iyo dadwaynaha kale, isla markaana ka soo jawaab celinaya arrimaha wadatashiga kuna salaynkarto go’aannadeeda ayadoo tixgalinayso danta guud si waafaqsan sharcigan isgaarsiinta.

3. Arrin kasta oo hortaalo, Hay’addu waxay ka soo saari kartaa jawaab qoraal ah, kaas oo lagu sharxayo sababaha tallaabooyinka ay u qaadday iyo inuu kusalaysan yahay xaqiiqada macluumadka horyaal.

4. Go’aannada Hay’addu waxay noqon karaan tallaabo walba oo la jaanqaadi karta duruufaha jira si waafaqsan Sharcigan.

5. Hay’addu waxay diidi kartaa talaabo kasta ama codsi kasta oo aan waafaqsanayn sharcigan, iyadoo sababaynaysa.

Qodobka34aadDib-u-eediddaGo’aannadaHay’adda

1. Cidkasta oo ku noqotay dhibbane sabab la xiriirta tallaabooyinka ay qaadday ama go’aannada gaartay Hay’adda Isgaarsiintu, wuxuu ka codsan karaa Hay’adda inay dib u eegis ku sameyso go’aankeedii hore.

2. Dhammaan xaaladaha lagu codsanayo dib u eegista, waxay Hay’addu bixinaysaa ogeysiin oo ay ku gaarsiinayso cidda ay quseyso in go’aankii ay horay u gaartay Hay’addu dib u eegis laga soo codsaday, ayadoo la tixgalinayo dhammaan dhinacyada ay khuseyso.

3. Cidkasta oo ay waxyeello ka soo gaartay go’aan ay gaartay Hay’addu waxuu racfaan u qaadan karaa maxkamadda awoodda u leh.

4. Maxkamadda waxay awood u leedahay inay ku raacdo, wax ka badasho ama diiddo go’aankii Hay’adda si waafaqsan sharcigan iyo shuruucda kale ee Dalka

Qodobka35aadIskahor-imaadkadanahaIsdiidan

Madaxda sare ee Hay’adda iyo cid kasta oo ka tirsan shaqaalaheeda waxaa ka reeban ka shaqaynta arrin ka horimaanaysa ama saameyn ku yeelan karta go’aanka ka gaarista arrinta laga hadlayo iyo shaqada ay u hayaan Hay’adda sida haddii arrintu saamayn ku yeelan karto:

20

1. Danahooda dhaqaale ee gaarka ah 2. Danaha dhaqaale oo la xiriira xaasaskooda, qof ka mid ah qoyskooda ama

qaraabadooda. 3. Danaha dhaqaale ee shirkadahooda ganacsi ama qof uu shirka la yahay. 4. Dano dhaqaale oo Hay’ad walba oo uu ka yahay saamiile, mulkiile guud,

ma’suul ama wakiil. 5. Dano dhaqaale oo Hay’ad walba uu kula heshiiyey inuu la shaqeeyo ama kula

ballamay in laga shaqaaleeysiiyo ama uu wada hadal shaqo kula jiro. Xaaladahaas oo kale haddii ay dhacaan, waa inuu labo midkood sameeyo: A. inuu ka cudurdaarto ka qayb-galka go’aaminta arrimaha danahaas

khuseeya ee Hay’adda horyaal, B. inuu iska wareejiyo asagoo sheegayo sababta.

6. Waxaa reeban in Maareeyaha Guud ama Xubin ka tirsan madaxda sare ee oo saamayn ku yeelankaro go’aanka Hay’addu ku yeesho lahaansho toos ah shirkad hoos tagta awoodda iyo arrimaha loo igmaday Hay’adda Isgaarsiinta.

Qaybta6aadMaamulkaHirarkaIsgaarsiinta

Qodobka36aadQoondayntaiyoBixintaHirarka

1. Wasaaradda waxay u idman kartaa Hey’adda Isgaarsiinta in ay u matasho shirarka hay’adaha caalamiga ah iyo kuwa dawladaha deriska ah.

2. Hey’adda Isgaarsiinta ayaa ka mas’uul ah qorsheynta, maamulidda, qoondaynta iyo kormeeridda isticmaalka mowjadaha raadiyaha iyo internetka dalka.

3. Hey’adda Isgaarsiintu waxey awooddeeda ku dhaqan galineysaa Sharcigan, heshiisyada Isgaarsiinta lala galay gobalka iyo kuwa caalamiga ah, si waafaqsan Sharcigan

Qodobka37aadMaamulkaHirarkaRaadiyaha

Ka sokoow awoodaha uu siinayo xeerka warbaahintu, wasaaradda warfaafinta, Hay’adda Isgaarsiintu iyadoo gudaneysa waajibaadkeeda ku saabsan maamulka hirarka raadiyaha waxay masu’uul ka tahay arimahan soo socda:-

1. Dhiirigelinta in loo isticmaalo mowjadaha hirarka raadiyaha qaab horumar nidaamsan iyo beekhaamin cilmiyeysan leh, si ruqsadda adeeg bixiyaha

21

lasiiyay ugu filnaato qoondada mowjad hirarka ku aaday, una isticmaalo si waafaqsan qoondaynta hay’adda

2. Bixinta ruqsadaha hirarka raadiyaha iyo muqaal araka (TV) 3. Horumarinta adeegyo casri ah iyadoo la isticmaalayo hirarka raadiyaha. 4. Suurta galinta tartan Ganacsi oo ku dhisan hufnaan iyo daahfurnaan marka la

soo bandhigayo ama la bixinayo adeegga hirarka raadiyaha kuna dhisan maamul wanaag si waafaqsan Sharcigan.

5. Ku tala-galka iyo Qorsheynta baahida hadda jirta iyo tan imaandoonta, iyo arrimaha kale ee loo arko inay lagama maarmaan yihiin.

Qodobka38aadSugiddamacluumaadkaqoondayntaiyobixintahirarka.

Hay’addu waxay dhawraysaa dhammaan macluumaadka la xiriira qoondeeynta iyo bixinta Hirarka Raadiyaha iyo macluumaad kasta oo Hay’addu is leeyahay way u fiican yahay maareeynta Hirarka Raadiyaha, marka laga reebo macluumaadka la xiriira baahida Sugidda Amniga Qaranka. Waxayna ka dhigayaa dhamaan macluumaadka lagu xusay qodobkan kuwa u furan bulshada guud si ay u baartaan ama ugu noqdaan xog-ogaal, waxaana lagu daabacayaa dhammaan macluumaadka bogga internet-ka Haya’adda.

Qodobka39aadShaxdaQoondeyntaiyobixintaHirarka

1. Hay’addu waxay qorsheyneysaa isla markaasna maamulaysaa shaxda qoondeynta iyo bixinta hirarka Qaranka si waafaqsan Sharcigan.

2. Hay’addu waxay aqoonsaneysaa hirarka isgaarsiinta ee ay shirkadaha hadda jira horay u isticmaalayeen ayada oo la waafajinaayo sharcigan.

3. Hay’addu waxay u qoondeyneysaa, siinaysaana hirarka, isticmaalayaasha soo socda:

A. Hay'adaha Amniga Qaranka. B. Deb-demiska iyo badbaadada dadweynaha. C. Hay’adaha Warbaahinta D. Shirkadaha isgaarsiinta

4. Wasaaraddu waxay ka dalban kartaa Hay’adda inay ugu soo gudbiso shaxdii ay diyaarisay oo faahfaahsan.

22

5. Shaxdu waxay dhaqan-gal noqonaysaa markay ansaxiso Hay’addu, waxaana lagu daabacayaa bogga internetka ee Hay’adda si dadweynaha ciddi doonayso uga ogaato xogtaas.

6. Iyadoo la tixgalinayo faqradda 2aad ee qodobkan iyo qodobka 33aad hay’addu waxey dhowreysaa arrimaha la xiriira hirarka mowjadaha Isgaarsiinta dalka horey uga shaqeynayey ayadoo la waafajinayo sharcigan.

Qodobka40aadNidaamintaisticmaalkaHirarka

1. Hay’addu waxay maamulaysaa hirarka raadiyaha iyo qoondayntooda sida ku xusan qod. 5aad ee sharcigan, ayadoo ujeeddeedu tahay ilaalinta ku dhaqanka iyo hubinta in adeeg bixiye kastaa u isticmaalo ujeedaddii loo siiyay isla markaana ku ekaado hirka loo qoondeeyay.

2. Hay’addu waxay qabankartaa wadatashi furan sida ku cad sharcigan, ujeeddadiisuna tahay sidii loogu samayn lahaa xeer-nidaamiye hagaya ruqsadlaha iyo isticmaalka hirarka.

Qodobka41aadKhidmaddaisticmaalkaHirarka

1. Cidkasta oo doonayso inay isticmaasho Hir raadiyo, TV, Isgaarsiin iyo wixii la mid ah oo u baahan in loo isticmaalo hir mucayan ah, waxaay qaadataa Ruqsadda istcmaalka Hirarka iyo Isgaarsiinta, ciddi hore u isticmaalijiratyna waa inay waafajisaa adeeggeeda sharcigan.

2. Hay’adda Isgaarsiinta qaranka ayaa xaddidayso khidmadda laga qaadayo cidda qaadanayso Ruqsadda, ayadoo kala tashanayso Wasaaradda Boostada, Isgaarsiinta iyo Tiknoloojiyada iyo Wasaaradda maaliyadda, waxaana tixgalin la siinayaa xaaladda adeeg bixiyaha.

3. Khidmadda Hay’addu qaadayso sida ku cad faqradda 1aad Sharcigan waxay xaqiijinaysaa:

a. Inay ka qayb qaataan adeeg bixiyayaasha ka ganacsada isgaarsiinta kobcin dhaqaalaha dalka iyo horumarinta Isgaarsiinta , laguna xaqiijinayo inay bulshadu ka faa'iidaysato dhaqaalaha ka soo baxo.

b. Khidmadda laga qaado adeeg bixiyayaasha waxaa lagu shubayaa khasnadda guud ee Dowladda si waafaqsan sharciga Maamulka Miisaaniyadda dalka.

23

Qaybta7aadRuqsadaha

Qodobka42aadRuqsadaha

1. Qofna kuma shaqeysan karo shabakad isgaarsiineed, isagoo isticmaalaya Hirarka Raadiyaha ee Isgaarsiinta, saldhig warbaahin ama bixin adeeg isgaarsiineed Soomaaliya gudaheeda, asagoo aan u heysan ruqsad adeegga isgaarsiinta uu bixinayo.

2. Hay’addu waxay bixin kartaa ruqsad isgaarsiineed oo oggolaaneysa bixinta adeegyo isgaarsiineed qaab ku saleysan ruqsado gaar ah iyo ruqsado guud si waafaqsan shuruudaha ruqsad bixinta iyo nidaamka Hay’adda u dagsan.

3. Hay’addu waxay boggeeda internetka ku daabacaysaa adeeg bixiyayaasha isgaarsiineed ee uqalma ruqsahada guud iyo kuwa gaarka ah.

4. Ruqsadaha Hay’addu marka ay go’aaminayso cidda u qalanta Ruqsadaha guud, ama kuwa gaarka ah, waxay hubinaysaa in cidi hore u haysatay Ruqsadda bixinta adeeggaas oo kale, waqtiga go’aanka la gaarayo, inaysan wax dhibaato ah ka soo gaarin go’aankaas.

5. Ruqsadlaha aan isticmaalin ruqsadda uu qaatay oo aan bixin adeeggii uu uqaatay muddo lix bilood ah, way ka dheceysaa ruqsaddu magdhow la’aan.

Qodobka43aadHabkaRuqsadbixinta

1. Hay’addu waxay bixin kartaa Ruqsad guud ee adeeg isgaarsiineed iyadoo ku bixineyso muddo cayiman sida uu qabo Sharcigan

2. Habka Codsiga ruqsadaha isgaarsiinta wuxuu noqonayaa mid qoraal ah, laguna soo hagaajinayo Hay’adda, iyadoo la raacayo qaabka ay Hay’addu u diyaarisay ruqsad bixinta, laguna soo lifaaqayo macluumaadka loo baahan yahay iyo caddeyn muujinayso in la bixiyey khidmaddii codsiga, sida waafaqsan Sharcigan

3. Hay’addu waxay siinaysaa codsadaha jawaab qoraal ah go’aankii ay ka gaartey codsiga muddo 14 maalmood oo maalmo shaqo ah, kana bilaabata markii laga guddoomey codsiga.

4. Hay’addu hadday go’aansato inaysan siin codsadahaas Ruqsadda, waxay muddo 14 maalmood gudaheeda ah si qoraal ah ugu wargelinaysaa codsadaha, loona sharaxayaa sababaha go’aankeeda si faah-faahsan islamarkaasna waafaqsan Sharcigan iyo shuruucda kale ee Dalka.

24

5. Ruqsadda guud ee lagu bixiyey si sharcigan waafaqsan, haddii aan looga joojin Ruqsadlaha si qoraal ah, wuxuu ku jirayaa kuna shaqeeynayaa si sharci ah oo awoodeysan ilaa laga gaarayo waqtiga dhamaanshaha ruqsadda.

6. Ruqsadda ay bixisey Hay’addu si waafaqsan sharcigan, laguma wareejin koro, lagama iibin karo qeyb ama dhamaan shakhsi ama shirkad kale iyada oo aan oggolaansho qoraal ah laga helin hay’adda.

Qodobka44aadBixintaRuqsaddaguud

1. Ruqsadda adeegga isgaarsiinta guud waxa loo bixinayaa habka Ruqsad qaadashada guud.

2. Hiraraka iyo numbaradda isgaarsinta. 3. Ruqsadda guud waxa la siinayaa codsadaha marka uu buuxiyo shuruudaha loo

dajiyey bixinta ruqsadda guud, iyada oo Hay'adda isgaarsiinta ka dalban karto xog dheeraad ah.

4. Codsadaha wuxuu buuxinayaa form-ka ruqsadda guud ee hay'addu diyaarisey

Qodobka45aadMuddadaRuqsaddaguud

Muddada ruqsada guud ee adeeg bixiye isgaarsiineed waxaa lagu nidaaminayaa Xeer- hoosaadka Hay’adda aydoo lagala tashanayo Wasaaradda Boostada, Isgaarsiinta iyo Teknolojiyada, isla markaana la tixgalinayo baaxadda adeeg-bixiyayaasha.

Qodobka46aadQiimahaRuqsaddaguud

Qiimaha ruqsadda guud waxaa xadidayo Golaha Wasiirada kabbid soo jeedinta Wasiirka Boostada, Isgaarsiinta iyo Teknooloojiyada, ayadoo la tixgalinayo qaabka Caalamka looga dhaqmo iyo duruufaha u gaarka ah Dalka, waxaana la raacayaa nidaam maaliyaeedka Dalka, haddii loo baahdo waxaa warbixin dheeraad ah laga waydiinkaraa Hay’adda Isgaarsiinta Qaranka.

Qodobka47aadCusboonaysiintaRuqsadda

1. Hay’addu waxay cusbooneysiineysaa Ruqsad marka uu Ruqsadlaha soo codsado, una hoggaansamay dhamaan shuruudihii hore ee lagu siiyey ruqsadda sida ku cad sharcigan iyo hab-nidaamin Hay’adda.

25

2. Ruqsadluhu waa inuu soo codsadaa cusbooneysiinta inta aysan ka dhicin ruqsaddii hore

3. Haddii ruqsadda ay kadib dhacdo waqtigii loogu talagalay in lagu cusbooneysiiyo, ruqsadlaha waxaa lootixgalinayaa duruufaha keeni kara dib udhaca sababeysan oo maangal ah, haddii lawaayo duruuf cad oo sababeysan waxuu mudan doonaa ganaax sida ku cad xeer-hoosaadka hay’adda ee habraaca ganaaxa.

4. Haddii ay dhacdo in Hay’addu cusbooneysiin waydo codsiga, Ruqsadlaha waxuu wadan karaa howlahiisa shaqo si waafqsan shuruudihii horay loogu siiyey ilaa inta Hay’addu ka gaarayso go’aan cusboonaysiinta.

5. Mar kasta oo Hay’addu qaadanayso go’aan diidmo cusbooneysiin, ama ay saarayso ganaax ruqsadlaha jebiyey shuruudihii lagu siiyey ruqsadda si waafaqsan sharcigan, Hay’addu waxay kagaareysaa go’aan iyadoo ku soo gudbinaysa hab qoraal ah.

6. Cusboonaysiinta ruqsadda guud waxa loo marayaa habraaca ruqsadaha si waafaqsan sharciga.

7. Shirkadaha isgaarsiinta wadaniga ah ee ka shaqeynayey dalka ka hor inta aan la ansixin Sharcigan isgaarsiinta, hay’addu waxey utixgelineysaa jiritaanka sharciyadooda, inta laga waafajinayo sharcigan.

Qodobka48aadKatanaasuliddaamaDibusoocelintaRuqsadda

Ruqsadlahu wuxuu u soo celin karaa Hay’adda Ruqsaddiisa asagoo soo raacinaya qoraal ogaysiin waqti walba, si waafaqsan Sharcigan, waxeyna soocelinta ruqsaddu hirgalaysaa marka Hay’addu hesho qoraalka rasmiga ah ee ruqsadlaha.

Qodobka49aadKalanoqoshadaRuqsadda

Hay’addu waxay amar qoraal ah ku hakin kartaa ama ku soo ceshan kartaa ruqsaddii ay bixisay marka ay dhacaan xaaladahan soo socda:

1. Haddii Ruqsadlahu bixin waayo ganaax lagu saaray ku xad-gudubka sharciga isgaarsiinta ee lagu siiyay Ruqsadda. Waxaa lagala noqon karaa ruqsadda.

2. Marka uu fulin waayo ama u hogaansami waayo xeernidaaminta ay soo rogtay Hay’adda si waafaqsan sharcigan waxaa hay’addu kala noqon kartaa ruqsadda.

26

3. Haddii uu ku qanci waayo ruqsadluhu go’aanka hay’adda ee kala noqoshada ruqsadda waxaa uu u dacwoon karaa maxkamadda awoodda u leh si waafaqan xeerka nidaamka garsoorka soomaaliyeed.

4. Waxaa kale oo lagala noqon karaa ruqsadlaha haddii uu ruqsadluhu bixin waayo khidmadda ku waajibtay.

Qaybta8aadIsku-xirkaShabakadahaAdeeggaIsgaarsiinta

Qodobka50aadCodsigaIsku-xirka

1. Haddii adeeg-bixiye isgaarsiineed oo leh ruqsad adeeg uu ka codsado isku- xir shirkad kale oo adeeg isgaarsiineed bixisa, waxaa la waafajinayaa sharcigan isgaarsiinta iyo heshiiska u dhexeya labada shirkadood.

2. Isku-xirka adeegga Isgaarsiintu taleefannada, waa Dan Guud, waxaana lagama maarmaan ah in la isku furo qadadka shirkadaha kale duwan ee ka ganacsada adeegga talefoonada, si loogu sahlo Bulshada inay isticmaalaan hal SIM Card, oo ay kula xiriirikaraan dhammaan shirkadaha kale ee ka howlgalo Dalka.

Qodobka51aadShuruudahaIsku-xirka

1. Dhamaan isku-xirka shirkadaha waa inay noqdaan mid qoraal ah una hoggaansan qodobada Sharcigan iyo xeer nidaaminta hay’adda.

2. Shuruudaha isku-xirka shirkadaha isgaarsiintu waa inay marka hore ku heshiiyaan shirkadaha isku xirmaya, hasa yeeshee Hey’addu way soo faragelin kartaa ayadoo kaashanaysa wasaaradda waxaana la waafajinayaa sharcigan.

3. Haddii ay Hey’addu aragto in heshiiska oo dhan ama qayb ka mid ah aysan waafaqsaneyn qodobada sharciga ama hab-nidaaminta Hey’adda, waxay go’aamin kartaa inay shirkaduhu soo waafajiyaan heshiiskooda Sharcigan iyo shuruucda kale ee Dalka.

4. Haddii ay dhinacyadu gaari waayaan go'aan laysku raacsanyahay ama ku yimaado dib udhac heshiiskooda, Hay’addu waxay soo faragalin kartaa, go'aanna ka gaari kartaa arrinta la isku hayo ayadoo loo marayo si waafaqsan Sharcigan

27

5. Haddii go’aanka hay’adda dhinacyada dhinac kamida ah kuqanciwaayo, Waxaa uu uga dacwoon karaa maxkamadda awoodda u leh.

6. Haddii shirkadi bixin waydo lacagta lagu yeeshay ee ka dhalatay isku xirka shirkadaha, waxaa lagu dhaqayaa sharcigan iyo xeerka madaniga soomaaliyeed.

Qodobka52aadDiiwaan-galintaHeshiisyadaIsku-xirka

1. Dhamaan shirkadaha adeegga bixiya waxay ka diiwaan-gelinayaan Hey’adda Isgaarsiinta heshiis walba oo isku-xiraya shabakadaha mudo 30 maalmood gudohood laga bilaabo maalinta la kala saxiixdo heshiiska.

2. Dhinacyada heshiiska waa inay u soo gudbiyaan Hey’adda heshiiska isku-xirka oo ay galeen Shirkadaha adeegga bixiya.

3. Kaddib marka Hay’addu qiimeeyso shuruudaha heshiiska isku-xirka iyo kharashka isku-xirka lagu heshiiyey in uusan waafaqsanayn Sharcigana ama hab-nidaaminta Hey’adda , waxay ka codsan kartaa dhinacyadda in dib loogu noqdo heshiiska, lana soo waafajiyo.

Qodobka53aadXeer-nidaamintaIsku-xirka

1. Hey’addu waxay sameyn kartaa xeer nidaamin la xiriirta isku-xirka shirkadaha.

2. Xeer-nidaaminta isku xirka hay’adda waxey qeexeysaa arrimaha soo socda:

a. Waqtiga iyo wada xaajoodka gunnaanadka heshiiska isku-xirka. b. Tayada iyo heerka adeegga. c. Habraaca loo qaadaayo tariifada. d. Xafididda lahaanshaha gaarka ah. e. Xafididda xogaha ganacsiga. f. Fududeynta isku-xirka dhinacyada. g. Xaddididda tariifada isku xirka marka ay dhinacyadu ku heshiin

waayaan.

Qodobka54aadShuruudahaJariddaIsku-xirka

1. dhinacyada galay heshiiska isku xirka maka bixi karaan heshiiskooda ayagoon ka heysan ogolaansho qoraal ah hay’adda.

2. Hey’addu waxay dhiirigalineysaa iskaashiga bixiyayaasha adeegga isgaarsiinta.

28

3. Haddii dhinacyadu ay ku heshiin waayaan arrimaha kor ku xusan Hey’adda Isgaarsiintu waxay ku sameyn kartaa fara galin lagu xalinayo arintaas iyadoo mudnaanta koowaad la siinayo danta guud.

Qaybta9aadQorshahaLambar-bixintaQaranka

Qodobka55aadQoondayntaiyoBixintalambarada

1. Waxa reeban in la isticmaalo lambarrada qaranka, iyadoo aan loo heysan ruqsad ay bixiysay Hay’adda Isgaarsiinta qaranka si waafaqsan Sharcigan

2. Furaha qaranka 252, iyo Sumadda qaranka dot So (domain) waa hanti Dowladdu leedahay, waxaana u xilsaaran Hay’adda Isgaarsiinta qaranka, waxaana loo maamulayaa si waafaqsan Sharcigan, iyadoo la dhowrayo xeerarka caalamiga ah iyo kuwa gobolka.

3. Hay’adda Isgaarsiinta qaranka waxay qoondeyneysaa qaabka loo isticmaalayo lambarada dalka, sidaa darted shirkad kasta oo isgaarsiineed waxay soo codsanaysaa in la’eg ama u dhiganta baahideeda.

4. Hay’addu waxay leedahay awood ay ku ilaaliso, kuna sameeyso xeer-nidaamiye habka loo isticmaalayo qorshaha qoondeynta iyo bixinta lambarrada Qaranka iyo shabakadda internetka, taasoo lagu isticmaalayo in lagu bixiyo adeegyo Isgaarsiineed.

5. Dhammaan adeeg bixiyayaasha leh ruqsad isgaarsiineed, waxay xaq u leeyihiin inay helaan lambarro baahidooda ku filan si ay u bixiyaan adeegyada isgaarsiinta, kaddib mark ay soo buuxiyaan shuruudaha, soona qortaan codsigiisa, sida ku cad sharcigan

6. Sharcigani waxa uu qeexayaa habka diidmada qayb ama dhammaan codsi la xiriira isticmaalka lambarrada iyo diiwaangalinta magaca shabakadaha bixiya adeegga internetka haddii ay dhacaan arrimaha soo socda:

A. Haddii codsaduhu aanu haysan ruqsad uu ku bixin karo adeegga isgaarsiinta iyo internet-ka.

B. Haddii codsigiisu aanu waafaqsanayn qorshaha lamabarradda ee heer qaran.

C. Haddii ay muuqato in codsiga ruqsadluhu uusan waafaqsaneyn sharcigan iyo shuruudaha qoondeynta ee Hay’adda Isgaarsiinta qaranka.

29

D. Haddii ujeeddada isticmaalka lambarada la soo codsaday ay halis ku yihiin jiritaanka shirkadaha isgaarsiinta iyo amniga qaranka sida khiyaamo (fraud)

E. Haddii ujeeddada loo soo codsaday lambarada aysan ku caddeyn codsiga hay’adda loo soo gudbiyey.

Qodobka56aadDiidmadaCodsiga

1. Haddii ay Hay’addu diiddo codsiga bixinta lambarada ama diiwangelinta shabakadda adeegga Internetka sida waafaqsan Sharciaga hay’adda, waxaa ay ku soo saaraysaa go’aan qoraal ah, iyadoo ku caddeynayaa sababta keentay diidmada codsiga.

2. Codsaduhu wuxuu ka codsan karaa Hay’adda inay dib u eegis ku sameyso go’aanka codsigiisa lagu diiday.

3. Codsaduhu dib ayuu u soo codsan karaa lambarrada ama diiwaangelinta shabakadda Internetka uu dalbanayo, isagoo dib u habeyn ku soo sameynaya qodabadii iyo sababihii loogu diiday soona waafajinaya habraacyada ha’adda.

4. Haddii ay Hay’addu mar kale diido codsiga, waxa uu codsadaha u gudbin karaa dacwad maxkamadda awoodda u leh.

5. Waxaa reeban ogolaansho ruqsad la xiriirta lambarada iyo diwaangelinta shabakadaha internetka ee ku dhisan khiyaano (fraud).

6. Hay’addu waxey awood u leedahay in ay joojiso isticmaalka lambarrada iyo diiwaangelinta shabakadaha Internetka ee ku dhisan khiyaano (fraud).

7. Cidkasta oo isticmaasho numberada shabakdaha internetka ee ku dhisan khiyaano (fraud) waxaa loo cuskan karaa xeerka ciqaabta soomaaliyeed.

Qodobka57aadXeer-nidaamintaKhidmadahaLambarada

Hay’addu waxay soo saari kartaa xeer nidaamin lagu hormarinayo ujeeddooyinka Sharcigan iyo khidmada lambarrada iyo shabakadaha internet-ka, ayadoo la kaashanayso Wasaaradda, isla markaana tixgalin la siinayo Siyaasadda Isgaarsiinta Qaranka.

Qodobka58aadLiiskaLambarradaAdeegyadagaarkaah

1. Hay’addu waxay awood u leedahay inay soo saarto xeer-nidaamin lagu dhaqayo lambarro adeegyo khaas ah oo ay adeeg bixiyayaasha laga doonayo in ay hirgeliyaan iyadoo la dhowrayo maslaxada guud iyo midda gaarka ah sida

30

lambarrada adeegga deg-degga ah iyo kuwii kale ee loo arko in ay yihiin dan guud.

2. Haddii Hay’addu soo saarto go’aan ah in adeeg bixiyayaashu ay siiyaan macaamiishooda adeeg lambar guud xaaladaha deg-degga ah ee dhammaan Soomaaliya laga isticmaali karo si loo dhiirrigeliyo nabadgelyada guud, waxay adeeg-bixiyaashu bixinayaan lambarro deg-deg ah oo khaas ah, kuwaasoo ka shaqayn kara dalka oo dhan.

3. Hay’addu sidoo kale waxay qaadaysaa tallaabooyin lagu dhiirrigelinayo in si deg-deg ah loo hirgeliyo dhismaha kaabayaasha qorshaha lambarrada deg-degga ah, kuwaas oo u sahlaya dadweynaha in lagu isticmaali karo meel kasta oo gudaha Soomaaliya ka tirsan.

Qaybta10aadXuquuqdaShirkadahaIsgaarsiintaiyoMacaamiisha

Qodobka59aadIlaalintaXuquuqdaShirkadahaIsgaarsiintawadanigaah.

1. Waxaa la dhiirigalinayaa, lana dhowrayaa xuquuqda shirkadaha isgaarsiinta waddaniga ah iyo guud ahaan maalgashadayaasha waddaniga ah, isla markaana waxaa la ilaalinayaa xuquuqdooda iyo jiritaankooda.

2. Hay’adda waxaa ka ilaalineysaa shirkadaha isgaarsiinta wadaniga ah in uu ku yimaado burbur sababtiisu tahay tartan sharci dara ee ka yimaadda maalgashiga shisheeyaha.

Qodobka60aadOggolaanshaHirarkaiyoqalabkaIsgaarsiinta

1. Hay’addu waxay bixinaysaa ruqsadda isticmaalka hirarka mowjadaha. 2. Hay’addu waxay leedahay ka tala bixinta iyo fududeynta agabka isgaarsiinta ee

waddanka la soo gelinayo, taasoo ay keensanayaan shirkadaha bixiya adeegga isgaarsiinta.

3. Hay’addu iyadoo hirgelineysa howshan waxay qabaneysaa wadatashi guud oo ay la yeelaneyso shirkadaha isgaarsiinta si ay iskula meel dhigaan hay’adda loo aqoonsanayo halbeegga sheybaarka qalabka isgaarsiinta, hay’adahaas oggolaanshaha ay bixiso oo laga aqoonsan yahay Soomaaliya.

4. Hay’adda isgaarsiinta qaranka waxay diiwaangelineysaa, hey’adda loo agolaaday in lasiiyo ruqsadda halbeegga sheybaarka qalabka isgaarsiinta.

31

Shirkadaha isgaarsiinta dalka way soo jeedin karaan in wax laga beddelo ama lagu daro hay’adda qalabka baarta.

5. Cidkasta oo wadani ah waa keeni karaa qalabka isgaarsiinta, hase yeeshee waxaa uu dalbanayaa ruqsad uu ku keeno qalabka isgaarsiinta, wuxuuna raacayaa shuruudaha loo dajiyay, isla markaana wuxuu bixinayaa khidmadda loo qoondeeyay adeegga, waxaana xaddidaya Hay’adda isgaarsiinta qaranka.

Qodobka61aadXaqaMarinkaAdeeg-bixiyaha

1. Ruqsadlaha bixiya adeegyada Isgaarsiinta wuxuu xaq u leeyahay in si waafaqsan sharciga loogu oggolaado dhex-maris uu dhex marsado dhulka guud qalabkiisa, meel walba oo waddanka ka mid ah, marka uu dhisayo, dayactirayo ama ka shaqeynayo xarumaha looga baahan yahay gudashada waajibaadka ruqsadda loo siiyey si uu u bixiyo adeeg isgaarsiineed.

2. Ruqsadlaha bixiya adeegyada isgaarsiinta waxa uu xaq u leeyahay in si sharciga waafaqsan loogu oggolaado uuna helo dhex-mariska uu marsado qalabkiisa dhulalka sida khaaska loo leeyahay, iyadoo ogolaansho iyo heshiis la waydiisanayo milkiilaha isla markaana ay waajib ku tahay in uu aqbalo codsigaas, sida uu qabo sharciga isgaarsiinta qaranka.

3. Ruqsadlaha bixiya adeegyada isgaarsiinta waxa xaq loogu leeyahay in uu dayactiro dhibka uu u geystay hantida gaarka ah iyo tan guud.

4. Hay’addu waxay soo rogi kartaa xeer nidaamin lagu bixinayo magdhaw lagu hagaajinayo dhibkii ay geysatay isticmaalidda xaqa loo siiyay dhexmarsashada qalabka iyo kii loogu geystay, dhulka/hawada guud ama kan gaarka ah.

5. Hay’addu waxay leedahay awood ay ku dhegeysato, go’aanna uga gaarto wixii is-afgaranwaa ah ee ka dhasha isticmaalka xaqa Marinka ee Adeegbixiyuhu xaqa u leeyahay.

Qodobka62aadHelitaanAdeegIsgaarsiineedoobaahsan.

1. Adeeg bixiyayaasha ayagoo kaashanayo Hay’adda Isgaarsiinta Qaranka waxay u howlgalayaan in dadweynaha ay gaarsiiyaan baahida ay u qabaan isgaarsiinta gaar, ahaan maagaalooyinka, tuulooyinka, miyiga, iyo meel walba oo ay baahi isgaarsiineed ka jirto.

32

2. Hay’adda isgaarsiinta qaranka waxay iska xilsaaraysaa fududeynta iyo baahinta isgaarsiinta ay u qabaan dadweynaha in ay helaan adeeg isgaarsiineed oo baahsan.

Qodobka63aadTartankaSuuqaIsgaarsiinta.

1. Waxaa ufuran adeeg bixiyayaasha Isgaarsiinta tartan ganacsi oo xor ah, iyadoo aan la jebinayn sharciga isgaarsiinta.

2. Hay’addu waxay kormeeri kartaa, go’aanna ka gaari kartaa, hubin kartaa in dhammaan adeeg-bixiyaashu u hoggaansameen shuruucda tartanka xorta ah iyo habka uu u nidaamiyay sharcigan iyo xeer-nidaaminta Hay’adda iyadoo mar walba la ilaalinayo hanaanka cadaaladda.

3. Hay’addu waxay xaqiijineysaa adeeg-bixiyayaasha Isgaarsiintu inay dhowraan tartanka suuqa xorta ah, xaqa lahaanshaha iyo maamulidda saldhigyada isgaarsiinta.

Qodobka64aadSixunuisticmaaliddaawooddaSuuqa

1. Waxaa kareeban Ruqsadle kasta oo bixiya adeeg isgaarsiineed oo ay Hay’addu oggolaatay, inuu ku kaco fal ujeeddadiisu tahay in lagu waxyeelleeyo tartanka suuqa xorta ah ee isgaarsiinta dalka.

2. Waxaa kareeban in Ruqsadle bixiya adeeg isgaarsiineed inuu galo heshiis ama ballan qaadyo, taasoo ujeeddadoodu tahay in hoos loo dhigo tartanka suuqa Isgaarsiinta dalka.

3. Haddii ay Hay’addu u aragto, ka dib dhageysi iyo wadatashi loo qabtay dadweynaha si waafaqsan sharcigan, in ruqsadle Isgaarsiineed uu ku kacay falal ujeeddadoodu tahay khasaaarin hantiyeed oo suuqa ganacsiga Isgaarsiinta ku yimaada, Hay’addu waxay qaadi kartaa talaabooyinka soo socdo:

A. Ku soo rogitaan ganaax lacageed oo ay Hay’addu xaddido iyadoo tixgalinaysa waxyeellada uu suuqa u gaystay falkiisa sida ku cad Sharcigan

B. Haddii Hay’addu u aragto in waxyeellada uu gaystay falkaas ka dhalan karto dhibaato loo gaystay cid kale, waxaa loo gudbin karaa maxkamadda awoodda u leh si ay go'aan uga gaarto inta uu gaarsiisan yahay faldambiyeedkaas, ciqaabta ku habboon iyo in ay xaddido magdhawga ka dhalan kara khasaaraha uu gaystay.

33

Qodobka65aadFaaf-reeb

Shirkaduhu waxay masuul ka yihiin anshaxa isticmaalka adeegga ay bixiyaan, waxayna faaf-reeb ku samaynayaan dadka u isticmaala waxyaabaha diinta Islaamka iyo anshaxa suuban ka soo horjeeda.

1. Waxaa anshaxa suuban cabbir u noqonayo dhaqanka suubban ee bulshada iyo mabaadi'da shareecada Islaamka.

2. Wax kasta oo ka horimaanaya dhaqanka suubban ee bulshada iyo mabaadi'da shareecada Islaamka waa anshax xumo, waxayna shirkaduhu ka qaadi karaan qofkii ku xad-gudba tallaabo anshax marin ah oo gaari karta in laga xiro isticmaalka adeegga, haddii cidda ku xad-gudubtay joojin waydo isticmaalkaas ka soo horjeeda anshaxa suubban.

3. Shirkaduhu waxay si qoraal ah ku soo war-galinayaan Hay’adda go'aanka ama tallaabada ay ka qaadeen cidda gaysatay xad-gudubka.

Qodobka66aadAmnigaQaranka

1. Waxaa waajib ku ah Ruqsadle kasta ilaalinta amniga qaranka, waana inuu fuliyaa codsiyada hay’adda iyadoo la raacayo shuruucda dalka.

2. Haddii ay jiraan baaris sababo la xiriira nabadgelyada qaranka, waxaa laga codsan karaa lambarka macmiilka, marka ay Hay’adda Isgaarsiinta Qaranka ama hay'adaha Amnigu u soo dalbadaan si qoraal ah, haddii looga baahdo xog dheeraad ah, ayadoo laa marayo maxkamadda awoodda u leh. Waxaana ku waajib ah ruqsadlaha in uu ilaaliyo sirta xogta laga dalbaday oo aysan gaarin cid kale.

3. Haddii loo baahdo baaris la xiriirta amniga qaranka waxaa la tixgelinyaaa duruufaha nabadgalyada dalka iyo ilaalinta xuquuqda gaarka ah ee muwaadinka.

Qodobka67aadDiiwaangalintaSIMkaarada

1. Shirkadaha Isgaarsiintu waxay diiwaangelinayaan dhammaan dadka iska leh SIM Kaarada Telefoonka iyo kuwa la siinaayo SIM kaaryada marka uu sharcigan dhaqan-galo, si loo sugo milkiyadda iyo xuquuqda gaarka ah ee macmiilka.

34

2. Si loo fuliyo tilmaanta ku xusan faqradda 1aad ee qodobkan waxaa laga maarmaan ah in uu haysto macaamilku haysto wax sugi karo aqoonsiga shaqsiga.

Qaybta11aad

Qodobka68aadHirgalintaSharcigan

1. Hay’addu waxay leedahay awood ay ku hirgelinayso Sharcigan iyo xeer nidaaminta hay’adda isgaarsiinta qaranka, hasa yeeshee ayadoo la tixgalinayo duruufaha gaarka ah uu Dalku ku sugan Wasaaradda, Hay’adda iyo adeeg bixiyayaashu waxay iska kaashanayaan sidii si buuxdo loogu hir-galinlahaa Sharcigan.

2. Hay’addu waxay leedahay awood ay ku kormeerto in loo hoggaansamay sharcigan iyo xeer nidaaminta hay’adda ay soo saartay.

3. Hay’addu waxay raacaysaa qaab daah-furan, waafaqsanna sharciga isgaarsiinta qaranka.

4. Hay’addu waxay awood uleedahay in ay ganaax saarto ciddii jabiso sharcigan. Lana siiyo magdhaw cid walba oo ay dhibaato ka soogartay ku xad gudubka sharcigan.

5. Hay’addu waxaa kale oo ay dhaqan galinaysaa heshiisyada caalamiga ah ama kuwa goboleed oo ay Soomaaliya qayb ka tahay kuwaasoo la xariira arrimaha isgaarsiinta.

Qodobka69aadXaaladahiikahorreeyaySharcigan

Cidna laguma qaadi karo ganaax kasta oo ka dhashay falal ama talaabooyinka uu reebay samayntooda Sharcigan falalkaasoo dhacay ka hor dhaqan-galkiisa hasa yeeshee waxaa la waafajinayaa sharcigan kaddib marka uu dhaqan-galo.

Qodobka70aadBaabi’in

Waxaa la baabi'iyay sharci kasta oo ka hor imaanaya ama aan la socon karin Sharcigan

35

Qodobka71aadDhaqan-gal

Sharciagni waxaa uu dhangalayaa marka uu ansixiyo Golaha Shacbiga kadibna madaxwaynuhu saxiixo , laguna soo saaro faafainta Rasmiga ah ee Dowladda.