YALCIN KÜCÜK GİZLİ TARİH 1

8/14/2019 YALCIN KCK GZL TARH 1

1/427

GZL TARH - IYaln Kk

Bu eser AYDINLIK GELECEK HAREKET tarafndanhazrlanmtr.

1


2/427

GZL TARH IYaln Kk

Salyangoz Yaynlar Cemal Nadir Sok. Aksam HanKat: 2 Caalolu/STANBUL Tel: (212) 528 92 15, Fax:(212) 528 92 14 www.salyangoz.yayinlari.comBirinci Basm: Haziran 2006 (5000 adet) kinciBasm: Temmuz 2006 (3000 adet) ISBN: 975-6277-27-0

2


3/427

indekilernsz 7 Gizli Tarih 25

Birinci Kitap: MasalBirinci Blm Krk Sekiz 29 kinci Blm Otuz Sekiz49 nc Blm Yirmi Alt 63 Drdnc BlmYirmi ki 122 Beinci Blm anakkale 184 AltncBlm Geliboluda Trklerle Savaan Siyon KatrBirlii 201 Yedinci Blm Kut Savalar 215 SekizinciBlm nn 231 Dokuzuncu Blm Varlk VergisiHediyesi 238

3


4/427


5/427

NSZ

Yolda-renci, azn hrldayan muslua

yaptryordu, musluu derin derin iine ekiyordu;Terkos Gl'nden su karmaya altnanlyordum. Yatl lisedeydik, stanbul'un susuzluuyatllar iin ok zordu, o zamanlar "leyli" diyordukve gndzller'e de "nehari" szcnkullanyorduk ve le yemeine giden,anlamndadr, Farisi "nehar hordan" birleik fiilindengeliyor; ben ise susuzluktan geliyorum, susuz

kentlerde susuzluk, hrriyet hallerde, "darda"demek istiyorum, daha kolaydr. Ben yapmadm amagrdm. Benim yaptm baka idi, azm, var olan,tek ve en minimal delie yaptryordum, havaekiyordum. Bir pencere vard, boyumdanyksekteydi, havalandrmada kmaz bir yerebakyordu ve sadece postal ve eski ayakkab

grebiliyordum, toz ateliyorlard ve bir metre kadaruzakta duvar vard ve gk' gremiyordum. Gkgrmek insanln byk ayrcaldr, yoksundum veyoksulu idim. Gk grebilmek de bir hrriyet hali'dir.Szde ahin de burada olacakt, ahin, sevimlidelimizdir. Varlkl bir ailenin ocuu olmal ve ozamanlar, sanki Marx'tan nce ve Marx'tan sonra,Proudhon vard, sanki "la proprit, c'est le vol"

dictum'u, hkm sryordu, ahin'in bunu bildiinisanmyorum, o tarihte hi bilmeyenler yeni yenikyordu, onlardand, daha sonra hi bilmeyenlerinktle imalat iin imam-hatip liseleri oaltld; amaOsmanbey'de iki arkada srt srta verip, bir saysyledikten sonra admlyorlarm ve admlarnadenk kan maazay soyuyorlarm, bu hesaba gre

her oyunda iki maazaya giriyorlard. Ol zamanlarm, eskide kald, byk korku sald, korkusu hala


6/427

hkmdardr ve en bykler en ok korkanlardr,"mlkiyet, hrszlktr", Proudhon'un bu szn dorusayanlarn, byk bir rahatlkla ve hi engelle

karlamadan "kamulama" yaptklar yllard;sonunda hapse dmt, ite beraberdik.___________ NOTLAR: Bkz. KTAPLAR Pierre JosephProudhon What Is Property? / Philosophy OfMisery?) 7

5


7/427


8/427


9/427

Kbrs'n Trk kesiminde savamtm. Savata birara, karargahtan sarldmz ve yaknda imhaedileceimiz haberi de gelmiti, "Varao" denilen ve

bizim "Mara" rdmz mevziiye ulam vealmtk, karda ngiliz ssnn, Dikelia, klaryanyordu; scak bir Akdeniz gecesinde lk rzgarlamakiler oynuyordu, bilmiyorduk, dman-ordularnhcum halinde gryorduk ve lmek zereolduumuza inanyorduk. nandk, lm grdk,ama lmedik; unuttum ve yllar sonra, Kbrs'n Elenkesiminde konferanslar veriyordum ve konferanslar

da televizyonlar naklediyorlard. BapiskoposHazretleri dinlemi, tanmak istemi, "insanabenzemiyor" demi, oklukta, bata Annem, beni hibenzetemediler, grmek istiyormu, Elen-Ortodoksdnyasnn en ykseindedir, ad bana hediye ettiigm ttsde yazldr, bir sabah gtrdler. Ben,"insana benzemeyen insan" rolndeydim, ok ho

bir gn geirdiimi hatrlyorum. Ben, BapiskoposHazretleri'ne, lm yolunu anlattm, her gn birazdaha ykselmektedir, nedense beyaz ve mavi'dir,pek gzel'dir ve Bapiskopos Hazretleri, kark birkyde bym, Trk ocukluk-arkadalarn anlattve ok gzel sylyordu. O gn ikimiz, bir "Rum"Bapiskopos ve bir "Trk" insana benzemeyen insan,insanla doymutuk. Gzel'dir. nsan m, bitmeyen

gzellik'tir. Byle dnmek mi, solculuuntemeli'dir. ahin'i, taammden vermediklerini haladnyorum. ahin yoklu, ama fareler oktu. Yerinaltndayd ve karanlkt, hava'ya fareler ortakoluyorlard, abuk bittiinden anlyordum. Ben,eyleme inanmyordum, ama "idare", hapishanedegardiyanlar kolejine "idare" diyoruz, beni direniin

ele ba gryordu. Ben o zamandan beri biliyorum,kyllerin idare lambas hari, idare'ler hep


10/427

yanltlar; ancak, bu konuda, yanl olduklarnsyleyemiyordum. nk tariflere aykrdr; grevkrmak, tariflerimde yoktur. O zaman da adm biraz

daha kk olsayd, grev kramazdm. Halbuki ad,tariftir ve tariflerimiz, insan ynetmektedir. dare,st ste'dir ve en stteki de beni "eleba" sayyorduve yldrmak istiyorlard. Bu karanlk, Rusa szckle"izbe", yerin altnda, sadece farelerin ok olduu vebir de her halde rutubeti arttrmak iin hela suyununsel olup akt yere, ite beni, yldrmak zerekoydular, yle dnyordum. Ylmamaya

alyordum. Gn ile geceyi birbirindenayramyordum. Bir tek sorun vard, hava bitiyordu.stteki pencereyi amak da yetmiyordu. Kald kiak pencerede soua dayanmak zordur. Fareler dehavam kemiriyorlard, hrsz ve insafszdrlar. Bizzaten kk hrszlara hep fare diyoruz. Hcrenin enkk ve tek deliine azm dayayp hava ekmeye

alyordum. te o zaman hava'y anladm. Hava,olmad zaman, var olduu bilinen "ey" idi. Buszc, ey'i, trnak iine aldm, nkkullanmaktan ok korkarm, nk Baba'm,bilgisizliin iareti sayard ve "ey" dediimiz zamanok kzard, "ey ne", bilmiyor musun,"renmelisin", bu nedenle ben, ey'i ve Farsas,falan ve filan' hi kullanamyorum. Baba'mdan

korkuyordum, sonra Deerli Yargcmz TurgutOkyay'dan da korkmaya baladm, hala "Krt" ve"stan" szcklerini yan yana getiremiyorum, heryan yana getirdiimde bana be yl hapis veriyordu;herkes yan yana getiriyor, onlara, "bir ey"demiyordu ve bana hep be yl kesiyordu. 9-10

7


11/427


12/427

Aslnda bu ey bahane, bana, hep be yl vermekistiyordu. Deildir, demekle de, hava'dr desem de,kurtulamyordum, denedim. imdi daha ok

syleniyor, nk kopmak zeredir. imdi artk enok koparmak isleyenler, en ok "ey" ediyorlar. Bube yllar, bu fareler; her halde havasz, brakarakyldrmak istiyorlard. Ama ben ylmyordum venk anlyordum; bu vesileyle ben de, hava'yhavaszlkta anladm zmleyebildim ve buvesileyle yetkinletim, demek istiyorum. Sadecehava'y deil, orkestra efi'ni de bylece kavradm.

Mustafa Kemal Paa, kurtulu mcadelesininorkestra efi'dir. Varken, yok olduunudnebiliyorum. Yokluunu dnrken, varlngrebiliyorum. Ve bir masal yazyorum. Kazm PaaHazretleri, belki bata konsert maister idi. GeneralHarbord Misyonu, manda artlarn tetkik iin, 1919yl sonunda, Erzurum'a geldiinde, Kazm Paa bir

"ahenk" tertiplemiti. O zamanlar, konsere, "ahenk"diyorduk, ordumuzun gen zabitleri piyano, kemanve flt icra ediyorlard. Minimalistler'in her yl bir kezmaksimalistleri talama ayini yaptklar Sarkamyaknndaydk. Belki sonra smet Paa Hazretleri,konsert maister oldu. Belki de bu yzden, dahasonraki yllarda, konserleri hi karmad. "TutumHaftas" salonu, yine son babakanlklarnn birinde,

konser salonuna evrildi, hala oradadr. Sadecekonsert maisterle ahenk olmaz m; masal'dr vesoruyorum. Koltuklar tahta hatrlyorum, aralardardlar, Paa babakan ve ben babakanlktauzman yardmcsydm, ama, bize de protokoldavetiyesi geldii oluyordu; Bavekil Paa nde, bizbirka sra arkada, bazen solistleri ve ok zaman da

Paa'y izlerdim. 11


13/427

8


14/427

zleyerek byk adaml kavramaya alyordum.Artk heykellerine benzememeye balamt.Mustafa Kemal Paa'nn da, heykellerine benzediini

hi dnmedim. nk heykellerinde btnkahramanlar vard. Heykelleri mi; onlar, btnkahramanlarmzn tek heykelidirler. Resmi Tarih, itebudur. Tarih'e hi benzememektedir. Btnkahramanlardan bir kahraman heykeli yapma ii'dir.Hi birine almamaktadr. Tarih olan, gizli tarih'tir.Gizli Tarih'i yazyorum. Zor olduunu biliyorum. Artkresmi tarih, sadece hutbe'dir. Bundan byle ne

camilerde ve ne de niversitelerde yeri var. Yeri,sadece ana okullar'dr. nceki "Fatih SultanMehmet" almam hatrlyor ve hatrlatyorum.Orada Osmanl'nn kuruluundaki resmi uyum ileahenk'i yok etmitim. Burada da ayn yntem var;kurtulu sava'nn kendisi bir sava'tr. ok kavgalve ok kanl bir masal yazm bulunuyorum.

Savaanlarn i savan, ihmal edemeyiz. Ne kadarartc deil mi; zmir'in ve stanbul'un igalindensonra, stanbul, Kemal Paa Hazretleri'ninngilizler'den pasaport alarak Samsun'a sefereyleyebildiini bildiimize gre ok erkenden igaledilmiti ve iki byk ehrimizde, "kurtulua kadar",bir tek bombalama, bir tek suikast, bir tek siyasetenyangn kmamt. yle mi, deil mi ve eer yleyse

bihakkn utan vericidir. Gecikmi utancmzkaytlara dyorum ve milli bir i yapyorum. 12

9


15/427

Doru mu, o halde, ilerimiz ok kolayd. KolayDevrim diyebilir miyiz; isteyen bu masal' okur vecevabn kendisi bulur, ben, bana yakmayan

"kaamak" bir cevap verebiliyorum. 1908/1909Devrimi, hayli kolayd. gen zabit, daa ktlarve devrim oldu. Selanik'ten bir gnll ordusu, bazkaytlara gre yedi yz kaytl Yahudi idi, hareketetti ve devrim kurtuldu. Kolayd ve "kolay oldu"diyebiliyorum. savalaryla birlikte 1906-1926,srekli devrim'dir. Ne kadar calib-i dikkat deil mi;Ankara'daki muvakkat hkmet, sonutan hi

tereddt etmedi, 1919 balarndan 1923 sonlarnakadar, "kritik" ve dramatik an olmayan bir tarihimizvar. nn'y deifre etmitim, Sakarya'da bile enmhim meselenin enderun olmalar mhimdir;masal'da var. Sanki zaferden emindiler. Cumhuriyet,1925/1926 ylnda kurulmutur. Sosyal bilimlerin vebilimsel tarihin kavramlarn kullandm. Leveller-

dzleyiciler ve minimalist vs maksimalist kavgasbunlar arasndadr. Sonunda dzleyiciler dzlendilerve minimalistler, maksimalistleri tasfiye ettiler.Kanl'dr ve tasfiyede kan zorunludur. Musul birhediye'dir. Minimalist felsefenin icab sayabiliyoruz.Dier taraftan "Varlk Vergisi", bir facia olmayp, birbaka hediye ameliyesi'dir. Buna "primitifakmlasyon" diyoruz. Cumhuriyet tarihinde

byk primitif akmlasyon ya da "ilkel birikim"sreci ve dnemi var. Birincisi, sava ve srprizlimbadele ilerindedir. kincisi, varlk vergisiyoluyladr. ncs zelletirme ve globallemednemindedir. ncs ile aktel zamandayz vebu masalda sadece ikincisi var. _____________NOTLAR (K): enderun=(Farsa) i, yrek 13


16/427

10


17/427


18/427

olarak dnebiliriz ve her halde, siyonizm,etkileyen rolndedir. 14

11


19/427

ki yan var, turanizmden sz ediyorum, birisiByk Trkiye armn ieriyor ve ikincisi,Byk Trkiye projesini lme gtryor. Bir

bataklkla lmdr ki lmlerin en ktlerinden birisisayyorum. Bu ayr, ancak turanizmin BykTrkiye" armn grmeden hep ktlemekminimalizm'i aa veren bir yaklam olmaldr. Buerevede, her yl yaplan ve bir ilkokulmsameresini aamayan Sarkam Gsterileri deminimalist ayinler arasnda yer alyorlar. Bazen dahagrltl yapyorlar; grltnn ykseklii ile

lkenin klmesine yatknlk arasnda birkorelasyon kurabiliyorum. Aklamas, Jn Trkler,bugnklerden ok daha az masal'dadr. dindardlar.

Kompozisyonlar da daha laik olmalarn zorluyordu.Kald ki, Alliance Universelle Israelite program dalaisizmi gerektiriyordu; marjinal olduunu dnmek

de bir falsifikasyon'dur, dolaysyla, jn trkizm'depan-islamizm sadece dildedir. Jn Trkler'in byknderi Enver'in Asya'da lmesine ramen turanistbir ideolojisi yoktu; Enver, maksimalist olmaklaberaber turanizmi ciddiye almyordu. Ciddiolduunun kantlarndan birisidir. Mustafa Kemal iseminimalist olduu iin, by definition, turanizmeuzakt. Ancak Enver'in pan-trkist program daha

ciddiye aldn dnebiliyoruz. Bununla birlikteSuriye'yi tahkim etmeyi ve Msr' yeniden almayplanladklarn biliyoruz. O halde ortada haylisulandrlm bir pan-trkizm olduunu tespitedebiliyoruz. Aklmz, varolana, yaayabilene,rasyonalite ve jstifikasyon ykleme eilimindedir.Marx'ta kaybedenlerin hibirine rasyonalite

yklenmediini fark ediyoruz, Levi-Srauss'un enbyk itiraz buradadr; milletlere, byk


20/427

uygarlklara ulaanlara asimilasyon kapsgstermesi de bunun dikkate deer bir ispatdr. Neyazk kaybedenlerde hibir mantk ve rasyonalite

bulamyoruz. 15

12


21/427

O halde "imanl" bir marksist drt ile, minimalizmve Mustafa Kemal kazandna gre, "dorudur"demek durumundayz. Ayrca, Dimyat'a pirince

giderken evdeki bulgurdan olma, ihtimali de anti-maksimalist bir ton tayor. Orkestra efi'nin temkinivlrken bu noktalar n plana kyor ki mnasiptir.Ancak yazdm masal'da kemalistler birkollektivitedir. Kuruluta, Mustafa Kemal'den okdaha komple "kemalistler" tehis edebiliyorum.Kemal Paa Hazretleri, adn verdiler. Heykeli oldular.Kuruluta kemalistler, Mustafa Kemal'den

ilerdedirler. Kald ki kmektedir. Zaman-drasyonalite var m; henz k, minimalizmebalamak aamasnda deilim. Ancak kkavrayamayanlarn minimalist olduunukavrayabiliyorum. Sovyetler, tepeden kmt.nce tepeleri rd ve sonra ykmak iin alttan birtek ta bile atmadlar. kerken farknda bile

grnmediler; tepedekiler kavrayamad vetabandakiler fark etmediler. unlar her okuyuumdatitriyorum: "Kular nasl seviir? Kediler nasl seviir?Biliyorum. Lakin, bu ky halknn nasl sevitiklerinitahmin edemiyorum. Bizim gibi, gz gze bakrlarm? El ele tutuurlar m? Dudak dudaa gelirler mi?Okaylar nasldr? Kalbin bir st ana gibikabarp tat dakikada, azlarn kan sesin anlam

ve ahengi nedir?. Burada, bu son okuyuumda benititreten nedir; en ok artk "ky halk" szcklerini"niversite halk" olarak okuduum zaman ilahi birseda'nn titreimlerini hissediyorum. rencileri veprofesrleri beraber niversite halknn sevime ilebol ketapl bir macdonald hamburgerini dilemearasnda bir fark duyamadklarn biliyorum. Artk bu

lkede "her ey", niversite rencileri iin,farkszlk erileri zerindedir. Bir st bedeni kadar


22/427

idrakszdrlar; lke, bamszlk, insan veya ak veonur kavramlarndan yoksundurlar. Yakup Kadri,Yaban'da, "bunu yazarken, elim titriyor" diyordu.

imdi niversite halk, rencisi profesrnden veprofesr rencisinden cahil niversite halk, imdilkenin en yaban'drlar. "Her memleketin niversitehalkyla okumu yazm zmresi arasnda, ayn derinuurum var mdr, bilmiyorum. Fakat okumu birstanbul ocuu ile bir niversite halk arasnda farkLondral ngiliz'le bir Pencap'l Hintli arasndakifarktan daha byktr." Anlalyor, baz kk

deiikliklerle Yakup Kadri'nin discours'unu bugnegetirdim, doru, artk niversite srsnde hibirtitreim yoktur. Ne yazk lke blnmtr ve biravu okumu ile hibir titreimi olmayan byk birsr olarak ayrlm haldeler. Ama bar iindeyayorlar. te bunu yaparak, ebedi bar'salayacaklarn sandlar; srletirme planldr ve

en tepeden balatldn biliyoruz. te bylekerttiler. Ve kerttiklerini ve kkavrayamyorlar. Bu da, bozanlarn bozulacaklarteoremine uygundur. Kyller mi; en okgrdklerini ve ayrca yalnzca grdkleriniseviyorlar. Sevmek mi, samandan aldklar hazzkaryorlar. niversite rencileri mi, hazz veduymay hi bilmiyorlar. nsan'dan k tarif ettiimi

biliyorum. Ey Trk Genlii!, artk uurumundibindedir. Ve gerekten bu dzenin temellerindedir.k m, ite budur.http://genclikcephesi.blogspot.com

13


23/427


24/427

Bu nokta ise bizim masalmzda mhim bir yeresahip grnmektedir; insan emas maymunuanlatyor ve bugnk niversite halk, Mtareke

a'nn "kyl halk" ya da Osmanl Halk'dr, artkgryoruz. Yakup Kadri, Yaban'da bunu yazyordu,bugn lkemizde "en yaban", hocas ile talebesiyle,niversite cemaat'dr, imdi bu bilinteyiz. Ve YakupKadri'nin Yaban', gerekten daha gerektir; btnyabanc mahitlerin ayn sry tehis ettikleriniokuyoruz. Sava istemeyen, mcadeleden kaan,duyarsz ve vurdumduymaz ki, buna fiziksel

dayankllkla birleince "diren" diyoruz, bir halkvard. Bir koltuunu yastk yapp varsa ceketiniyorgan sayyor, sanki ku ty yatakta ml mluyuyordu, "ne sac ve ne solcu idiler, sadecefutbolcuydular", biz niversite yllarmzda sr'ybyle tarif ediyorduk. Bugn darlfnun srdr vedn halk yok ve sr vard. Buradayz. Ancak

buradan bakarsak kurtulu savan anlayabiliriz.Mucize, ite bu sr'y, mcadeleci bir halkyapabilmededir. Bunda, ou kk zabit ve gensubay olan Tekilat- Mahsusa'nn roln birinciltehis ediyoruz; Enver, Trk corafyasnda ihtilallerkarmak zere kurmutu, isyan rgtlemeyi vemuvakkat hkmet kurmay biliyorlard,yetkinlemiler. Buna bir de Ermeni ve Elen

mlklerinin gz kamatrc etkisini eklemekzorundayz; Ermeniler hedef oldular, Yahudiler veKripto'lar da hcuma getiler, Elenler, sessiz kalmaytercih ettiler, belki de kurtlarla birlikte uludular, farkedilmemeyi ve unutulmay hesapladlar, ama yinede mbadeleden kurtulamadlar, bunlar da var.Talan'da Krtler ba mttefik ve birincil pay sahibi

oldular ve bunun iin de hem Sevr'e daha ok karktlar ve hem de Musul'u almay hrsla istediler.


25/427

Masal'mz ite bu kadar basittir. Savalar'n 18masal m; hemen izleyecek

"savalar"kitabma

brakyorum.

15


26/427


27/427

Dnmek, balamaktr ve ancak balayarak,dnebiliyoruz.

Masal'n iinde sk sk, "Ey Trk Genlii, birincivazifen bu masala inanmamaktr" diyorum. Bununiin sylyorum. Ka kii inanr; say, karpuzticaretinde nemlidir. Ben, bu masal'a bir kiinininanmas halinde de, resmi tarih'in tarih olduunainanyorum. Bana gre artk Bor'un pazar bitmitir,nde Nide var. 19

http://irfanozguzel.blogspot.com

16


28/427

Ama yine de emin deilim. Bu nedenle pek okarkadamdan okumalarn istedim, daha okvurgularla ilgili deerlendirmelerini almak

istiyordum. Aldm tepkilerin hepsinin zeti, "yeni"olduudur; ancak bu aklc ve hakl bulduklaranlamna gelmiyordu. Ben btn tepkilerden, okeletirenler dahi, ok sevin duydum. Londra'dalhan ve Sabri, stanbul'da ve Ankara'da CevatHocam ve Mehmet Hocam, Fikret Bila, Soner Yaln,Murat Yetkin, Grkan Hacr ve lber Hocam ve ayrcabenim ortak alma takmm, Deniz Hakyemez,

Bar Zeren, Ufuk Berksoy hep okudular. Masal'nsonu olan, "Varlk Vergisi Hediyesi" blmn hibirarkadama gndermek imkann bulamadm; ancakyazmak ok yaratcdr ve byk heyecankaynadr, bu blm yazarken ok heyecanduyduumu not etmeden geemiyorum. Btnokuyucularma, glenen arkadalmla, derin

kranlarm kaydediyorum. Ne mi dediler;sylenmesi tarif ddr. Ama ikisinden sz etmeminbizim mesleimiz iin, yazarlk mesleinden szediyorum, yararl olacam biliyorum; Soner, malumtenkitlerin canlanabilecei kaygsn dillendiriyordu.Katlmadm, "Soner, biz o muharebeyi oktankazandk" dedim ve malum tenkitlerin her trl iyiniyetten yoksun olduunu biliyordum, yol almtr

ve bir tarik-i ilm oldu, hep birlikte baardk, ksr bilgidnyamz zenginletirdik. Bu masalda "sabetayizm"hi yoktur ve sadece, tarih, corafya veya dil bilgisimisali gerekli yerlerde ve minimal ldeyararlanm bulunuyorum. Kukusuz Soner'in bakaiaretleri de vard, bendedir. Murat, ilk sekiz blmok ciddi inceledi, yazl olarak ciddi eletiriler

formle etti. Uzun eletirilerinin sonunda unlar yeralyordu; "...her siyaset mellifi gibi muhakkak Yaln


29/427

Kk de, Mustafa Kemal'in yerinde olsa, BatCephesi'ni, ne zaman konuulup, ne zaman iyaplacan bilen smet Paa'ya emanet ederdi.

Gemii yarglarken, biraz empati de gerekiyor."Burada tartmay usule uygun bulmuyorum, ancakMurat Yetkin'in notlarndan bu almamn oktartlacan bir kez daha anlam oldum. Buna oksevindiimi, bilineceini varsaymakla beraber, yinede haber veriyorum. 20


17


30/427

Btn aktrlerin yerine geebilmeyi, empati, onlarmisali dnp duyabilmeyi, becerebileceimidnmyorum. Her yeni almamda , yapyorum,

bu nedenle o zamanlarn romanlar ve anlarmtekrar tekrar okuyorum, fakat hepsi iin empatimmkn grnmyor. Ama aklmn alma dinamiiile tarih iinde ve imdiki zamanda toplumumuzileyi yasalarn, mmkn olduu kadar,zdeletirmeye altm kesindir. Hi kimseningremediklerini bulabilmemi buna balyorum. GizliTarih'in bir ikinci cildini planlam haldeyim, daha

temelli ve kaynakl, dip notlarla zenginlemi ve binsayfaya yakn olmasn umut ediyorum. Masal,amma, bu tr bana yepyeni imkanlar veriyordu;ayrca "gizli tarih" yazmlarnda hep masalimkanlarndan yararlanlmt. Hem Moollarn GizliTarihi'nde ve hem de Bizans'n Gizli Tarihi'nde masalunsurlarn buluyoruz. Benimki bu adla yazlanlarn

ncsdr. Bu ciltte bir de "iaret fiekleri" balklikinci kitap var. Burada da, konuyla ilgili baz eski vebir ksm bilinmeyen iaretlerime yer verdim. 1979-1980 ylnda, yksek komutanlarn idareye elkoymakla, Necmettin Erbakan' hapse atarakErbakan'dan daha derin islamc-dinsel bir dzengetireceklerini haber veriyordum. Bu haberimzerine benimle alay edip etmediklerini

hatrlamyorum, ancak tahmin ettiimden ok dahafazla doru kt kesindir. te bunu, dnlmesimmkn olmayan grebilmeyi, toplumumuzunalma yasalar ile aklmn alma dinamiklerinibirbirine yaklatrabilmeme balyorum. Murat'nsyledii empati deil, ancak bu yaknl kurduktansonra ve bir balang temeline bal olarak,

toplumu brakp aklm altrmakla yetiniyorum;yazdklarm, bu almann verimleridirler. Her halde


31/427

genel olarak teori ve zel olarak teorik tarih buolmaldr. Amprisist bir yaklamdan uzam,Einstein'in "nce teori" dsturuna balym; demek

ki teoriyi kurduktan sonra maddeye iniyorum. Ohalde "masal", teori'dir, tekrarlyorum. 21


18


32/427

Bu ikinci kitapta, "aret Fiekleri, baz mlakatlarda var, iaret fiekleri deerinde olduklarnsanyorum. Sorularyla, bu fiekleri atelemek zere

beni tahrik eden, Filiz Krolu, lhan Han, NesrinYank orakba, Erol Elmas, Alper Grm ve tabii(Gkan Hacr'a sevgilerimi ve dostluklarmyazyorum. Nesrin Hanm ile bulumamz Filiz Hanmve lhan Bey Dostlarmz ile yaptklarmzn hemenarkasndan geldi, birini ve sonuncuyu buraya aldm.Ancak ortaktr ve en ok ortakln, yaratclnainanyorum. Masal'a dnyorum; lber Ortayl

Hocam, bir resim profesr misali, "urada tonuarttr ve urada azalt" dedi, bunun dnda honut idive sevindim. Daha ok sevinmek mi, benimhevesimi Murat Bardak yazd, rahatladm; lberHoca artk gnlk igallerini azaltp tarih teorisinekapanmaldr ve ok dorudur. lber kadarmkemmel donanml ve ayn zamanda parlak bir

kafann tarih mesleine bir daha ne zamandeceini kestiremiyorum. Bardak'ya buiaretinden dolay teekkr ile duamzn kabulnbekliyorum. Benim adma da not etmi olmaktadr.te byle bakyorum, retmenliin peygamberlieen yakn meslek olduu yollu inancm tekrarlayarak,yllardr Fikret'in, bir niversitede ders vermesinineriyordum. "Doutan" szn pek sevmem, ama

Fikret iin kullanyorum, doutan gazetecidir vebunlar retmek zorundadr. Baladn sanyorum;ilk sekiz blm hem okudu ve hem de inanlmaszor bir dikkatle "tashih" etti, sayesinde baz nemliyanllar dzeltme imkann buldum. Makinedenkarp okumutu ve baz yerlerin altn izmiti;altn izdii yerlerin nmzdeki yllarda ok

tartlacam tahmin edebiliyorum. Fikret Bila'ya dasevgilerimi yazyorum. lhan Tekin, Sabri armkl,


33/427

Cevat Hocam, Mehmet Hocam, bir an nce kitapolarak grmek istediler. Haklar var, buarkadalarma bir de Doktor Ekin Hanm' ve Fatma

Hanm' katarsam, Hrriyet, byk bir gazetecilik ilebeyaz apkal esrarengiz hanm olarak tantmt,Fatma Hanm ve ei Doktor Rait Bey, bizimdostumuzlar ve beni hibir zaman kaynakskntsnda brakmadlar. Bizim gen, takm da,Bar, Deniz, ve Ufuk, aradklarm bulmamda okdakik ve istekli oldular, hepsine sevgilerimiyazyorum. Daha verimli almalar umut ediyorum.

Orta Dou Teknik niversitesi ve Bilkent niversitesiktphanelerine ve kukusuz yneticileri vektphanecilerine sonsuz kranlarm yazyorum.Beni Ankara'ya balyorlar. Tanr'lar mpeygamberleri, yoksa peygamberler mi Tanr'larsetiler; nn, Atatrk'e ve Lenin, Marx'a ne kadarmuhtatlar, sorabiliyoruz. Belki de peygamberler,

Tanr'sz, kendilerini gvende hissetmiyorlar. Bunlarm, akla gelmeyen sorulardandrlar ve masal'mzdabunlar ve benzeri sorulardan daha ok var.Kabiliyetimin olmad yerleri saymaklabitiremiyorum, ama, en ok mzik ve resimde,yetenekten yoksun olduumu biliyorum. Belki de bunedenle, ressam ve


19


34/427

kompozitr hi anlayamyorum; bana hep eriilmezyaratclk verimleri olarak grnyorlar. Belki dekompleks duyuyorum, yazarken, Trke szcklerle

mzik ve Trke cmlelerle resim yapmayaaltm saklamyorum. Masal, daha imkanldr.yaln kk 17 ubat Beinci Yl ankara 22-23


20


35/427

BRNC KTAP

MASAL


21


36/427

BRNC BLM KIRK SEKZu sz; "uydurma", ancak gerekten dahadoru'dur, biliyoruz. Bizi uydurmaya zendiriyor;

gerek'e olan inanc sarsyor mu, bilemiyoruz.nsanlar, hangi corafyada ve hangi adauydururlar; daha dorusu, oklukla uydururlar,cevap vermek ok zor grnyor. Ancak cevapararken herhalde, topyalar ve topistleriincelemek yerindedir. Tek yol olduunu sanmyorum,yine de en verimlisi sayabiliriz. topyacgeleneimizin, nerede ise, hi olmadn , ok

nceleri, iaret etmitim ve her frsatta devamediyorum. Bundan ayr olarak "red" alkanlmznda eksikliini hep syleyip yazyorum; birbiriylebalantl olduunu not etme zamandr. topya, herzaman, var olan akln dna kmaktr ve yeni birakl kurmak zere yola kmak'tr. topya iin, nce,bir " reddiye" gerekiyor; kurgu, bunu izliyor, bir akl

erevesindedir. Akl ise her zaman dardadr. Yeniakl, varolann dna seyretmektir. Akll, dardaolan iselletirebilen'dir.

29


22


37/427

topya kurucusu, var olan akl dzleminin dnakyor, ama ne yazk, yine de baldr. yleyse,topyac, hibir zaman, dardaki akla ulaamyor

ve bu yetersizlik, dary yok-toprak olarak tarifetmelerinden kaynaklanmyor. nk pratiktetopyac, aklda byk sramay ifade etmeklebirlikte, mutlak olarak yetersiz kalabilmektedir; yok-toprak zerinde "eski" akl ile i grmektedir. Notediyoruz. Ne yazk, hem topya dzenlemede vehem de kurgu'da ok zayfz; "polisiye" ktl, kurguzaafiyetinin en gz alc gstergelerinden birisi

olmaldr; dnyada douu, her halde tekeliyetdzeni ile e zamanl grnyor, bir rastlantsayamyoruz. nk tekeliyet, ayn zamanda,bilimsel anlatma elverili cinayetler ile komplolarnda sera'sdr; klen insanlarn, mkemmel cinayetve iyi kurulmu komplolar ile var olduklar dnemdir,demek istiyorum. Tekellerle klen insanlarn,

mkemmel cinayetler ve iyi rlm komplolarlabymeyi denemeleri, insanln bir talihsizliidir veinsanln topyekn bir talihsizlii olan tekeliyetdzeninin hkmdr, de diyebiliriz. Aslnda,mahkumiyet dzenidir. Devrim de bir bymeyoludur ve topyaclarn, devrim'i ihmal edereksadece akla dayanmalarn da bu gzel insanlarnbyk eksiklii sayabiliriz. Kaybmz byktr, hala

yayoruz ve hala dyoruz. yi kurulmu komplolar,Orta a'da ve feodal dzlemde de vard.Mkemmel cinayetleri, tekeliyete borluyuz. Aslnda,toptan cinayet dzeni'dir. Bu l yoksulluumuzabir de masal'szlmz eklersem, acaba tekrar myapm oluyorum; hi kukusuz tekrar sayabilirim.nk dier nde var, daha dorusu l

yoklukta, masal ktl da yatldr. Ama, yle olsa da,masalszlmz da kaydetme gereini duyuyorum.


38/427

Pekitirme yerinedir. Pek masalsz bir toplumuz. Herhalde Osmanl resmiyeti ile bir ba olmaldr,bizanten "brokratizm" demek de mmkndr, hem

miras ve hem de viranesi olarak tarifi daha daisabetlidir; bunu ise, brokratizmi, arkas bo bir golarak tanmlayabiliyoruz. Derinlikten yoksunlukveya slk, brokratizmin tarifleri arasndadr;"brokratizm", g giymi slktr ve masalszlk dabudur. S toplumlarn masal yoktur veya azdr; bizde, Dede Korkutunki bir yana braklrsa, nerede isemasal fakiriyiz.

30


23


39/427

topyaclar, gelecei gzlyorlar. Masalclar dahaok gemie bakyorlar. "Bir varm, bir yokmu" ilebalamalar da byk talihsizliimizi tarif ediyor.

Masal da, akln snrlarn tarma iidir. Ne yazkbunu da verimlerimiz arasna koyamadk.. DedeKorkut'a gelince, daha ok, tarih sayyoruz. Neredeise resmi tarihimiz kabul ediyoruz. Ben ise halamasal biliyorum. Ancak yine de kuku iindeyim,nk, bebekliimde Annem'in anlatt tarih'in"Dede Korkut Masal" olduunu ok sonra, "byk"olduum zaman rendim. Bunu rendiimden

beri ise "byklere masal " yazmaya ahdettim; itebu odur. Amma, geerken not etmem gerekiyor,btn resmi tarihlerin banda da sylenmi birmasal var. Fakat bir ara ciddi kabul grse dezamanla ryorlar ve rdke, tekrar masaloluyorlar. Yalnz rmln masal da rktr;bu nedenle de, yeni masallar kurmak durumundayz.

Hep, kutsal kitaplar masal olarak okuduk veokumay srdryoruz. Masalszlmz belki de buokuma'dan kaynaklanyor. Ve kutsal okumalarnsnd dnemde, topya douyor. Thomas More,uto-pia mucididir, bana, tanklk ediyor. Her gizlitarih, bykler iin yazlm bir masal'dr.Uydurma'dr, demek istiyorum. Uydurmak ise,yaratmak'tr. Buna, yaratma'ya, ok ihtiyacmz var.

Ve buradayz. Buradan ve bununla balyoruz. 31

NOTLAR: Bkz. KTAPLAR (Thomas More Utopia /Karl Kautsky "Thomas More and His Utopia)


24


40/427

SAVASanki ok ilek bir akl sistemimiz var. Sanki srekliolarak byk imlalar gzetleyen, hep nbette, bir

kavim olduk; halbuki, tam tersine yllardr eletiriyeuzak dtk. Artk matbuat, birbirinin, gzlerimizitrmalayan ve dilimizi sevenleri dilhun edenhatalarn bile idrak etmiyor, umursamyor; dahadorusu arlk gremiyor. Ih, artk bir kavim olarakdoru ile yanl' ayramadmz anlamndadr, farketme kabiliyetimizin zldn fark edebiliyoruz.Byle olmakla birlikte, kinci Dnya Sava'n hemen

izleyen yllarda Trkiye'nin bir "i sava" yaadnsyleyen, Amerika Birleik Devletleri Dileri BakanRice'a, "gaf demekte hi gecikmedik. Demek ki anaokullarnda, niversite ve cami krslerinde tedrisedilen resmi tarihte "i sava" yok, sevmiyoruz,yasak biliyoruz ve bu nedenle bu sze, "i sava",hemen, kulaklarmz dikerek yaklayoruz. ok az

yaklayoruz ve belki de yaklamyoruz. ProfesrRice'in, kendisini gafz, gaffeuse, damgalayanlarduyduunu sanmyorum, yle anlyoruz, bir bakakonumasnda, "i sava" tehisini tekrarlamt, bukez, memleketimizden "ikinci gaf sesleri ykselmiti.Buradan karyoruz, hepsi bu kadar ve buradakalyor; ne kadar ac ve retici, "gaf szc ilekapatabiliyoruz. Her halde "dejenerasyon" budur.

Bitkisellik ile kyllk arasnda bir yer'dir; "gafiareti yetmektedir. ok ho, akl dikkatimizi deyitirdik, ancak yine de bu szc, "gaf, asl "gaffe",o kadar benimsedik ki, belki de Trke olmadnbile bilmiyoruz; asimile ettiimiz szcklerdenbirisidir. Tutmak, yakalamak ve dikkat etmekanlamndadr; tetikte olmak anlam da var ve

bylece yakalanabilen byk hatalara, "gaf diyoruz.yle tespit ediyoruz, Profesr Rice'in bir byk


41/427

hatasn, iki kez yakalam olduk, Amerikan DileriBakan'nn birinci ve ikinci gaflar var. Gzel, ancak,bunu kim yakalyor; bu sorunun, her halde,

masalms bir cevab olmaldr. nk, ProfesrRice', gafz ilan edenler sadece gazetelerin sayfadzenleyicileridir; haberlerin ambalajclardr, demekistiyorum. Profesr Rice'in bu ifaatn haber yapangazete sekreterleri "gaf ambalajn setiler; demekki sava i ve zellikle i olan sevmiyorlar;ngilizce, "civil war" veya Franszca, "la guerre civile"karlklarn bilselerdi, belki de sevebilirlerdi, her

"civil", sivil'i, "medeni" telakki etmemiz de ihtimaldahilindedir.

NOTLAR: dilhun: (Farsa) yrei kanam olan, pekdertli olan Osmanlca Trke Szlk (Mustafa Nihatzn) 32


25


42/427

Ermeni Meselesi'nde, bir Avrupa lkesinde alnan birkarar imzalaryla protesto ettiklerinde, adlarolmasa bile, saylarn renebilmitik, drt yze

yakn imza olduu ilan edilmiti, bu niversitelerdekitarihi nfusunun, muhtemelen muhafazakar,tahminidir. Bu muhafazakar tahmine dahilolanlardan hi birisi, Profesr Rice'in gafn ele alanbir yaz yaynlamad, biliyoruz, ve kukusuz, bir tekonaylama da olmad. Daha da nemlisi, fark edeninde olduunu duymadk; benden baka duyannolduunu da sanmyorum. Haber olarak okuyanlar

olmutur, ama, duyduklarn dnemiyorum.Ayrabilen toplam aklmzn zlmekte olduunutespit edebiliyoruz.

Tarih ve bilim dzleminde heyecan ya da bir ilgiyaratmamas ok artcdr, ama d ilikilerplannda da, fark edilmediini ve zerinde

durulmadn gryoruz. Bunu anlamak ise okdaha zor olmaldr; nk "byk devletler"ynetenlerinin ve zellikle d ileri bakanlarnnrastgele konutuklarn dnemeyiz. Bir dilerikanlaryas vardr, sistematik olmasa bile tarihivakalara bakma yollarn, kssadan hisse karmausullerini, biliyoruz, d ilerini ok byk ldebyle, vaka analizlerine dayanarak yrtyorlar.

Bunun iin de byle bir alm veya deklarasyonyapmadan nce ya arivlere bakyorlar ya daayrntl bir etd sipari ediyorlar. yle ilerlediklerinidnmek durumundayz. Miniskl "Mahabat" KrtCumhuriyeti zerine en nemli kaynan, birAmerikan Dileri Bakanlk mensubuna aitolduunu, Eagleton jr., burada hatrlayabiliyorum.

Profesr Rice'in "i sava" tehis ettii zamana aittir;ancak yaynlanmas ise 1962 ylndadr. Sovyetler


43/427

Birlii'nin desteiyle kurulan bu pek kk devletinyklmas iin, Bat ve bata Amerika BirleikDevletleri, bastryordu; sorun udur, ne olacak,

Moskova direnecek mi yoksa miniskl devletinkmesine ve bu arada ynetenlerinin birblmnn idam edilmesine seyirci mi olacak,mesele bu idi. nk o srada Washington ileMoskova, Kba'da inat halindeydiler; nemli Sovyetsilahlar Amerika'nn pek yaknna, Kba'ya ve pekok Amerikan fzeleri de, Sovyetler'in brnde biryerde, Trkiye'ye, yerletirilmiti. Kukusuz

Kba'dakiler ok ar ve nemliydi ve inat, o zamanki deerlendirmelerle, dnyay "nc dnyasava" eiine getirmiti. Washington dileriasndan, Sovyetler'in sinir sistemi ve davrankalbn lmek gerekiyordu. Miniskl "Mahabad"Cumhuriyeti zerine bu ilk kaynak niteliindekialmay, bu lme kaygsna borluyuz. 33


26


44/427

Amerikan Dileri Bakan Profesr Rice'n, dileridosyalarna bakmadan ve ilgili servislerden notalmadan konutuunu dnemeyiz. Daha da

nemlisi neden bu zamanda bunu syledi; bu soruyuda ihmal edemeyiz. Masallarda olmasa bile bilimderastlantya ve "random" olgulara yer yoktur,rastgele olanlarn da ilenmi hallerini kullanyoruz.Bir soru daha var, peki kimsenin fark etmediini bennasl gryorum; bana gre, bu sorunun cevab sonderece basittir. nk benim aklmda var. savaveya "terr" benim kitaplarmda yazldr; ayrca, bu

dnemi, kinci Dnya Sava'nn hemen sonu ile,diyebiliriz, Krk Sekiz yl hitamna kadar, ran'danElenistan'a doru uzanan hatt, "i sava"kategorileri ile tahlil etmi olduum kesindir.Dolaysyla insan aklyla gryor, diyebiliyoruz;demekten ok, tekrar ediyoruz. ran'daki i sava ile"souk sava" arasnda bir neden sonu ilikisi

bulmak ok yerindedir. Ben ise daha ncekianlatmlarmda, "sa terr" tasnif ettiim, ki Rice "isava" tabir etmektedir, vak'alar ve politikalar hep"souk sava" iinde grdm. u formlasyon banaaittir; Trkiye, bir byk sava karmt ve yeni birsava istiyordu, "scak" karamad ve "souk"olandan ise hayli memnun olduunu gryorduk.Gerekten souk sava', Krm Harbi'yle birlikte,

Trk d politikasnn en byk baarlarndan birisitezekkr etmekte isabet byktr. Byk devletlerikamplara ayrabilmi ve scak ya da souk byksavalara srkleyebilmitir. Baar, zaman zaman,"iyi" ya da gzel'den uzak debilmektedir.

Souk Sava ile "i sava" arasnda ne iliki olabilir:

bu, kavramlar ya da kategoriler tartmasna girianlamndadr. Masal'larda ise yeri olmadn kabul


45/427


46/427

Elenistan'da ve ran'da i sava kesindi; Elenistan isava bir menkbe dzeyinde bilinmektedir. kidzen ve daha dorusu iki egemenlik birbirine kar

idi, iddet ve bir tr olan silah kullanlyordu. Herikisi de egemenlik alanlar tesis etmilerdi, ayncorafyada farkl hkmranlklar grebiliyorduk ki isava ncelikle budur. ran'da da Souk Bulagkasabasnda tarihteki ilk "Krt Devleti" ilan edilmiti;Sovyetler Birlii, destekler grnyordu. Bunundnda ran Azerbeycan'nda da komnizan bir parti,devlet binalarn ele geirebilmiti; sokak savalar

birbirini izliyordu. Sovyet Azerbaycan'nn yanndaikincisi mi kuruluyordu, kurulmas halinde, zamaniinde, birlemeleri doaldr. ran ile Elenistanarasnda, Antik a'n bu iki byk rakibi arasndaimdi Trkler hkmrandlar; zaman zamanraniler'in ve zaman zaman Elenler'in egemenolduklar Anatolya'da imdi Trkiye Cumhuriyeti

vard. Trkiye Cumhuriyeti, i sava babnda,Elenistan ve ran'a gre son derece yoksuldu; en okarand bir zamanda "i sava fukaras" olmaktarihin bir cilvesi saylabilir, tarih de talih misalicilveli oyunlar pek sevmektedir. sava yok, amahi olmazsa "demokrasi" var m? ki niversitedenbirisi pay-i taht'ta idi; burada rektr, kaba kuvvetleistifaya zorlanyor ve hatta yzne tkrlyorsa,

demokrasi'den sz etmek imkanszdr. Ayrcayasalara uygun olarak kurulmu pek ok siyasi partide, sadece kurucularn kimliklerine baklarak,bunlara "mahutlar" ya da "mseccel" deniyordu,kimliklerinin tescil edilmi olduklar, kaytlarnnbulunduu, ileri srlerek kapatlyordu; yleyse,eski babakanlardan birisinin yakn arkadalaryla

bir parti kurmalarna bakarak, "demokrasi" vardemek, zordur. Daha dorusu ekli demokrasi


47/427

nazariyatna gre "yoktur" dememiz isabetligrnmektedir. Resmi demokrasi teorisine gre,"yok" olduunu syleyebiliriz. Dorusu,

demokrasi'yi, "yok" olduu zaman "var" saylandevlet durumu olarak da tarif edebiliyoruz. Bu ise,"burjuva" nazariyedeki "varlk" ve "yokluk"tartmasna giriyor; bir madalyonun iki yznandryor. Buradayz, ama, burada kalmyoruz.nk 35 demokrasi hep i sava'n eiindedir.


28


48/427

Bunu,

siyaset

teorisinin

en

byk

paradoksu

sayabiliriz.

Sanki lmden nceki canlanma ve yaamkavgas'dr. Kyamet'ten nceki kyam dadiyebiliyoruz. i sava ilan etmitim; birincisi,1806-1826 i sava, hakkndaki bilgilerimiz ok

kttr. kincisi, 1906-1926 i sava ve ncs,1966-1996 i sava, tarihimizin kaydettii entartmal dnemlerdir, bunlar dnce bahemizdeen ok "bin iek" peryodlardrlar ve ynetimekatlm araylarnn ok yksek olduunu dabiliyoruz. Mahallelerden bilin akyordu. ok yakndayaadmz 1970 yllan, ok yerde ynetiminmahalle komitelerine geiine de tanklk ediyordu.

Bunlara miniskl uralar idaresi de diyebiliyoruz. Neyazk pek kanldr, amma byle olduu iin de kanl-canl demokrasi anlayna yaklayoruz. MadamProfesr Rice'n ifaatna dnecek olursak, "Tan"Gazetesi ile "Grler" Dergisi'nin tahribini biliyoruz.Birisi Sabiha ve Zekeriya Serteller'in ve ikincisiProfesr Behice Boran'n adn hatrlatyor. Bundan

sonra ilk ikisi srekli darda kaldlar ve sonuncusuise ierde ve ok zaman ierde kalmak zorunda


49/427

brakldlar. Tahribatn en n plannda olanlarabakacak olursak, daha sonra hep ykseklerektklarn biliyoruz; umum mdr, babakan ve

hatta devlet bakan ve ou, en azndan bakanoldular. Bu duruma bakarak, tahribatn, ex-postolarak bir devlet ii olduunu anlyoruz. Zamann ennemli gazeteleri olan, Tanin ve Cumhuriyetintahribat sabah arlarna, bunlar iinde "kalkn eyehl-i vatan" da vard, bakacak olursak ex-ante umur-u devlet olduuna da karar verebiliriz. Dncegazeteleri, "Zincirli Hrriyet", Mehmet Ali Aybar'n

adyla zdetir, mizah dergileri "Marko Paa",Sabahattin Ali, Rfat lgaz ve Aziz Nesin tarafndankarlyordu, kovalanyordu. renci derneklerininfakir idarehaneleri da tahrip ediliyordu. Btnbunlara ilaveten Sovyetler Birlii'nin Trkiye'dentoprak ve s istedii masal da iddetle yaylyordu.Sadece bu masal ile geni ynlarn terrize

edildiini kaydetmek yerindedir; hemen ncesindeok byk cad kazanlar kaynatlmt. Memleketinen popler airi, millici-komnizan Nazm Hikmet,bahriyede ve kara ordusunda komnist ihtilal iinkomiteler kurma bahanesiyle muhakeme edilmiti;yrekleri ve beyinleri tahrip edici iddetle mahkumedilmiti. 36


29


50/427

Bunlarla gzetilen hedefin, bahriye'de, merak veokumay kurutmak olduunu artk biliyoruz; hikmetdeil, yeni harbiyeliler ve onlarn omuzlarndan tm

yksek tahsil genlii terrize ediliyordu. Budnmeyi ve hayal etmeyi durdurmaktr. NazmHikmet Davalar, McCarthy'den nceki"McCarthyizm" idi ve oldular.

Memleketin her kar topranda derin korku kuyularkazlmt. Btn egemenler tasfiye edilmi, korkuegemen edilmiti. te bu dnemde, diplomatik

kanallarla, Washington'a "i sava" ihbaryapldndan kuku duyamayz. Kendilerinin nelde korktuklarn, yoksa "korkmu taklidi miyaptklarn, bilemeyiz. Ancak bir ldekorktuklarndan kuku duyamayz. Hkmet'in kendikendini ihbar ettiini ve Madam Profesr'n de imdibu ihbar okuduunu karmak zorundayz. TRUMAN

DOKTRNSiyaseten doktrin vazedenler, hep alk m; HarryTruman'n adndaki "S." harfinin srr henzzlmemitir, anne-babasnn, Harry'nin, "Shippe"ve "Solomon" dedesinin adlarndan birisine kararverememeleri nedeniyle, bir harf olarak braktklarrivayet edilse de, biz yine de "smiling" szc

yerine getiini dnmekte hibir sakncagrmyoruz. Hep glyordu; Roosevelt'in vakitsizlm zerine, bakan yardmcs olan bu kyl oluifti birden bire kendisini Amerikan bakanbulmutu, ad, Amerika'nn "byk" bakanlararasnda geiyor. Anlarnda, alamasa bile pekardm ve byk bir panik yaadn haber

veriyor; entelektel Roosevelt'in yerine gelen buniversite grmemi taral, atom bombasnn


51/427

atlmas emrini verirken ise fazla tereddtgstermiyordu. Hep glen bir adamd. Japonyateslim olmak zereydi, bu masal-d bir haldir ve

btn kaytlar bu merkezdedir, peki yleyse atombombas neden atlyordu, 37


30


52/427

bu soru zorunludur. Bu soruya belki yle cevapverebiliriz; Birinci Sava sonunda dnya liderlii,bunu emperyalizmin liderlii olarak anlyoruz,

imkanl hale gelse de, Amerika'nn bu liderlii kabuletmediini anlyoruz. imdi hazr haldedir, ancak,her emperyalizm, korkutan bir silaha muhtatr.Korku, en byk silahtr ve insan aklnnkarabilecei en korkutucu silah dahi, bir silaholarak korku'nun nne geememektedir. Bu alandarneklerimizi hep Cengiz srlerinin yaylmasndankaryoruz. Bu srlerden birisi, bir yerde,

muhtemelen Krt ikliminde, baz yerlileri yakalamve tam boazlayaca zaman, birden yanndaelverili bir ba olmadn fark etmi, yatrm,"kmldamayn ha, ben bak alp geleyim" demi,dndnde hi birisinin kmldamad rivayetediliyor. Hepsini dorad eklenmektedir; Cengiz'inbu mthi silahna, "atom bombasndan nceki atom

bombas" adn verebiliyoruz. Her yere, Cengiz'denve srlerinden nce, deheti geliyordu. Korku, akldarmadan ediyordu. Halklarn paralize olduklar birara dnemdir. Ama salt korku'yu patlatmak iin bumthi silah patlattn syleyemeyiz, bir nedendaha var; Sovyet kuvvetleri de ilerliyordu veJaponya'da igal idaresine ortak kmas mmknd.Tokyo, bir ikinci Berlin olmamaldr; bunun iin yz

binlerce masum Japon kurban edilebilmektedir.Sovyet kuvvetlerinin Dou'da da daha fazlailerlemesini durdurabilmek iin, Truman, atombombas atmakta gzn krpmyordu. Artk bunukarabiliyoruz. Kyl ve taral damarlar neemrediyor; Roosevelt, her halde fazla sofistikegeliyordu, Truman'n, Sovyet dzenini de, bir insanlk

merhalesi saymas mmkn deildir, atombombasndan gayri "Souk Sava" da, Truman


53/427

zamannda ilan edilmiti. i haklar ve sendikalhukuka kar sert bir mcadele de yrtt; amaRoosevelt'in New Deal dzenini, Marshall Plan ad

altnda, Avrupa'ya kadar yaymaktan geri kalmad.Trkiye'de gdasz bir ksm ilk okul bebeleri de,Amerikan cheddar peyniri ile toz st ile ite bu"Plan" erevesinde tanyordu.

38


31


54/427

Yllar sonras anlatlan masallarda, lkelerintabyetleri coca cola ile deimektedir, ok yaknzamanlarda, boyun atklar ilk haberi vermektedir,

atklarn renkleri deise de, atklar meydanlaraylnca, bunun arkasndan Amerikan garnizonlargelmektedir. Ama bizim bu masalmz da, ozamanlar henz, emperyalizm ile donanma birbirininyerini alabiliyordu, ngiliz emperyalizmininhatrasdr. Washington'da mezarnda yatan eskibykeli Ertegn'n kemiklerini tamabahanesiyle, Missouri harp gemisi bata, Amerikan

donanmasnn da stanbul'a gelii Trumandnemindedir. Missouri, Truman Doktrini'nin keifkoludur. Korku'yu byttler ve yaydlar; terrizeolanlarn terr bir silah olarak kullanmalarna, pekok korkanlarn daha ok korkutmaya almalarna,ilk kez rastlamyoruz. Roma mparatorluu, bykkentlerinin girilerinde dizi dizi direklere drt ivi ile,

Farsa "ar-mh", aklm dizi dizi insanlar,stadyumlarda gladyatr oyunlar ve ok dahatesinde, zrhl askerlerin, eyaletlerde, zaman zamankahredici bir uultu ile defile yapmalar,somutlam korku idi. mparatorluklar, korkuyadayanmaktadr. Roosevelt, ve daha sonra sadeceKennedy, birlikte yaanabileceini dndler.

Ama Hitler'in tecavz defedilmi olsa da, mirasolarak sadece bir Israel Devleti'ni brakmad, stelikbu daha sonra idi, Fransa'nn ve hatta talya'nnfaistler tarafndan igali, faizme kar en iyimukavemet gsterenler komnistler olduu iin,komnizmi glendirdi ve yayd. Fransa'da atlanoylarn en az drtte birini komnistler alyordu,

lkenin en nde gelen sanatlar, bilim adamlarkomnizme meylediyorlard ve sendikal iiler ayr


55/427


56/427

Fakat geriye dnp baktmzda, ne Nato'nunkuruluu ve ne de Kore Sava'nn, en derin korkuyuierdiini syleyemiyoruz. Asl korkunun, Rusya'nn,

Bat teknik almalar bir yana Sovyetler Birlii'ni"Rusya" olarak grmeyi srdrd; analitik aralarda devamll yanstyordu. Bu nedenle de "Rusya",ncelikle Gney'e sarkmak zorunda olan, bircanavar, bir "ay" olarak grlyordu. Gney'de iseAkdeniz ve daha da nemlisi Ortadou var.Churchill'in Iron Curtain, "Demir Perde" nutku ileKennan'n, containment, zarflama veya kuatma,

mektubu bir birini tamamlamaktadr. Mart 1947tarihli "Truman Doktrini" ise, bu erevede en somutadm olmaktadr; bu da, Washington'un,Ortadou'nun koruculuunu, Londra'dan almasanlamndadr. Daha da dorusu "Souk Sava"ilandr; Truman, byk ksm Elenistan'a olmakzere iki lkeye drt yz milyon dolar "yardm" ile,

gireceini ilan ediyordu. Elenler'in daha minisklolmalarna karlk bu yardmdan ok byk payalmalarn, oradaki i savan ciddi olmasylaaklyoruz. Elenistan'da korku reeldir ve Amerikanyardm daha byk olmaktadr. Tespit ediyoruz.imdi Madam Profesr Rice'in, Trkiye'nin de adnsyleyerek, "i sava" referans yapmasnngerekesini daha iyi anlayabiliyoruz. Demek ki,

Ortadou'nun, zayf Byk Britanyaimparatorluundan silinip Amerikanmparatorluu'na kaydedilmesi, i sava serisi ilebalantldr. Bunu karabiliyoruz. u srada Irakgali, bir bamszlk sava dourmasnn yannda,bir i savaa dnm durumdadr. Yeni doktrinlervaaz edilmekte olduunu dnmemiz yerindedir.

Eer dnebiliyorsak, yayoruz. TAMPON Dnyasavalarnn arkasnda sermayenin kavmiyeti


57/427

MESELES teoremi var.

Savalar, yeni alanlar kazanm iindir. Sona

ermelerinde hep tampon meselesini gryoruz. Eergerekten yeni paylamlar oluyorsa, tampondzenlemek kanlmazdr. Bu, ya revizyonist ya daotantik ekspansiyonist olanlar ile araya tampondevletler koymak anlamndadr. ki 40 nokta var,msait olan varsa, meselenin zm zorolmayabiliyor.


33


58/427

Yoksa tampon yaratmak zorunludur. ok zamanbunu tehis ediyoruz. kinci nokta ise, tampon olannbir ileri mevzi haline gelmesi herzaman ihtimal

dahilindedir. Hnkar skelesi Antlamasndan sonra,Avrupa, Osmanl Trkiyesi'ne, hep bir tampongzyle bakt. Doal mrn pek ok amasn bunabalayabiliyoruz; 1856 Paris Konvansiyonu, doalmrn uzatabilmek iin canlandrma vereformasyon karardr. Bakalar bir yana,Ermeniler'in 1895 bakaldrs ve bunun tenkili ile"tehcir", gertme, politikasnn yol at krm,

baka nedenler bir yana, Osmanl'nn viabilitysorununu ortaya karyordu, Konvansiyonel yaamsona ermiti, doal mr ise ok geridedir. Paylamamutabakatlar ile "tehcir" nerede ise e zamanldr.Harita zerinde devlet icad dnemine giriyorduk.Ancak birinci byk savan hitame ermesi, OsmanlDevleti'nin tarih sahnesinden ekilmesi, tampon

meselesini yeniden ortaya atmaktan gerikalmamtr, normal karlamak gerekiyor. Amma,geerken not etmek durumundaym, "tampon lke",no man's land kategorisinden fakldr. Yer yer vezaman zaman iki byk gc barndryor, birisininyukar kmasn ve dierinin aaya inmesininlemektedir. Birinci Dnya Sava sona erince, baztereddtlerden sonra, bu kez Cumhuriyet

Trkiyesi'ne, yeniden bir tampon deeri biiliyordu.Harbord Raporu'nda bu proje gizlidir; ne yazk SivasKongresi "mandater" daveti yapt iin bu nemlibelgeyi analiz etmekten korkuyoruz. Resmi tarihtebu tampon deeri'ne "stratejik nem" dedenmektedir; doru bulmuyorum, mitik ve mistik birradrasyonu var. Masallara daha uygun olmasna

karn "stratejik" szcnn resmiyettekullanlmas artcdr. Belki de dinsel niteliine


59/427

uygun dmektedir. Ekspansiyonist olan Rusya'nnGney'e doru sarkmasnda, 1854-1856 KrmSava nemli bir baraj rmtr. Krm', Trkiye'nin,

Souk Sava'tan nceki en nemli diplomatikbaars ve Osmanl Trkiyesi'nin ise son bykzaferi sayabiliriz. Ne yazk Doksan Sava iletekrarlanabilecei umulmutu, Rus izmeleri, AyaStefanos'u ineyebildiler. Doksan Sava'ndaRusya, Akdeniz'e ok yaklaabildi, aaya inii,Byk Britanya Babakan Disraeli'nin mdahalesiile Kars'ta durdurulmutur; skenderun'un Karsa

yakn olduunu hep not etmek zorundayz. 41


34


60/427

Ayrca sadece Krtler deil, o tarihlerde Van'danskenderun'a younlukla Ermeniler yayordu;Krtler, Rusya'y zaman zaman kurtarc ve

Ermeniler ise hami sayyorlard. Londra'nndefterlerinde bu noktalar hep kaytl idi ve Disraeli,bu durdurma karlnda, Kbrs'n kontroln elegeirmiti, skenderun ile birbirine bakyorlar. Buna,hemen sonra Msr'n kontrol ekleniyordu, MsrKomutan ve daha sonra Londra'da Harp NazrKitchener, skenderun'a Gelibolu'dan daha ok nemveriyordu. Hileli bir ekilde Musul'a girilmesini bir

kenara brakacak olursak, Mondros SilahBrakmas'ndan sonra, Misak-i Milli snrlan iindeilk igalin skenderun'da olmas da budeerlendirmeyi desteklemektedir. 1915 ylnda,Osmanl mparatorluunun, yapay solunummakineleri durdurulmutur; bundan sonra,anakkale bu tarihtedir, Kut'da ve Bak'de byk

beceri ve kahramanlklar sergilemekle birlikte,yaamn srdrmesi imkansz grnyordu. Buarada kaydetmek ihtiyacn duyuyorum, resmitarihin Kut'tan ve Bak'den hi sz etmemesini,dinselliinin bir iareti sayabiliriz. Hutbeler hepsemecidirler; Cumhuriyetin, kendine bykgvensizlikle, bu son derece kolay realizasyonu ileaklanabilir ve bir de reel kuruluunda, 1926,

nemli hazrlayclarnn topyekn likidasyonunuekleyebiliyoruz, Osmanl'y insafsz mahkumiyetinintabii sonucu olarak grebiliyoruz. Fakat, buradakiihmal, masallarn ekiciliini arttrmaktadr. Yerayor.

Krm, bu sonradan gelen emperyalizmin, Gney'e

doru genilemesine snr ekmiti. Sibirya'nnkolonizasyonu ve Trki kavimlerin rusifkasyonu


61/427


62/427

Japonlar'n ina ettii bu set, Rusya'y, yine Gney'eyneltti, ama hem Krm Sava yenilgisinden vehem de Doksan Harbi sonunda, Aya Stefanos'ta

kazandklarnn bir blmn, Berlin'de vermekzorunda kalndan dersler kardn anlyoruz.Kald ki, Doksan Sava'n kazanm olmasnakarn, hemen arkasndan, Byk Britanyaaskerlerinin Kbrs'a ve Msr'a yerlemesinden dahabyk dersler almamas imkanszdr. O halde bataByk Britanya olmak zere Garbin bykdevletlerini ikna yolu ile anlama araylarn bu

yolda deerlendirmek durumundayz. Ancak imdiok daha hrsl bir rakip ile kar karyadr. Almanya,"Dou'ya Doru" politikasn o zaman formleetmiti; Alman ekonomisinin yeni alanlar aray,Byk Britanya imparatorunun kuzeni Kayzerinrekabet hrs ile birleiyordu. Kayzer, Dou'yaalrken, hem siyonizmin ve hem de islamn

koruyuculuunu ilan etmiti; stanbul'u iki veKuds' bir kez ziyaret ettiini biliyoruz. nsanbelleinin, tarihleri kartrma zellii vardr.Gemite ayr iki ve birbiriyle ilgisiz, hatta tersvaka'y, birbirine bulatrmasna ve hatta birisininiinde ikincisini kaybetme eilimine sk skrastlyoruz. kinci Dnya Sava srasndaAlmanya'da Yahudilerin trajik yazgs buna rnek

olmaldr; buna bakarak, Almanya'nn hep bir anti-Israeloullar politikas izlediini karabiliyoruz kison derece ve vehamet lsnde yanltr. BirinciDnya Sava ncesinde ve sava srasnda,Almanya, d politikas ve sava izgisi itibariyle,siyonist idi. yle de syleyebiliriz; siyonizm,Almanya'nn mekanizmalarndan birisidir, bir elinde

siyonist ve dier elinde islamist flamann olduunutespit etmemiz yerindedir. Hem Sultan Hamid ve


63/427

hem de yerini alan ttihat ve Terakki Hkmetleri,Berlin yanls politika izliyorlard. Bu, siyonist veislamist politikalardan bir sentez yaptklar

anlamndadr. anakkale'de Komutan, Almanya'dahala ve 1915 ylnda Trkiye'de "GeliboluKahraman" tesmiye edilen Liman Paa'nn, "Leman"da yazlyor, Alman general Liman von Sanders'densz ediyorum, Yahudi olup baz kaynaklara greanakkale Sava srasnda hususi koer mutfabulunuyordu. Hem "leman" ve hem de sander veya"sanders" adlarn Yahudiler tayorlar. 43


36


64/427

Bazen tereddde dyoruz; hangisi masal, busoruyu sk sk formle etmemiz yerindedir. Kesinrakamlar bilinmiyor. Sultan Hamid'in

hkmranlnn bir blmnde, 1882-1903 tarihleriarasnda, Osmanl topra Filistin'e gen Yahudiler,20-30 bin arasnda tahmin edilmektedir. Hamidiyeve ttihat-Terakki devirlerinde, 1904-1914 yllarndaise 35-40 bin arasnda Yahudi, Filistin'e yerletiler.1919-1923 arasnda ise 35 bin mlteci not ediliyor;tahmin edilebilecei zere sava yllar hakkndabilgiye sahip deiliz. Ancak bu bilgilerden, Hamidiye

ve ttihat ve Terakki iktidarlarnda, OsmanlFilistini'nde, Yahudi yerleimcileri iin ak kappolitikas uygulanmt; yleyse, masal ile resmitarihi deitirmek durumundayz. Gelenlerin okbyk blmnn Rusya mparatorluutopraklarndan g ettiklerini biliyoruz. Rusya,bakalarnn yannda, "pog-rom" szcn de

btn dillere ihra ile yerletirebilmi haldedir,"massacre", katliam ya "krm" anlamndadr;Yahudilerin yaadklar yerlere giren kosaklar, yakpykp ldryorlard, bu anlamdadr. OsmanlFilistini'ne gen Yahudiler, pogrom anlar ileRusya'ya kin tadlar ve sakladlar. Genlersiyonisttiler. Kalanlar, "bundist" ya da bolevikoldular; kukusuz hepsi deil, politika yapanlar

bunlardrlar. Bundist'leri, "alyansist" ya da benimnerdiim terminoloji ile "rezervist" sayyoruz.Siyonistler iinde Davud Ben-Gurion ile VladimirJabotinsky'yi zellikle hatrlyoruz. kisi deKonstantinopol'da bulundular. Masallar, ok zamangeree ok daha yakndrlar.

Judaik tarihin son derece tartmal ve kavgalolduu vakas, bugn masal misali grnyor;


65/427

Jabotinsky, dnya siyonist hareketinin istasyon efiolarak stanbul'da idi. Ben-Gurion, stanbul HukukMektebi'ni bitirip Meclis- Mebusan'a girmeyi

planlyordu ve grnte rezervist bir izgi izliyordu.Rezervizm, proto-siyonizm olarak da tezahredebilmektedir; Jabotinsky ile Ben-Gurion'un yollar,Birinci Dnya Sava'nda sert bir ekilde birbirindenayrldlar. lerde Jabotinsky, ayr bir siyonist rgt veBen-Gurion ise Israel Devleti'ni kurdular. 44


37


66/427

Ben-Gurion, realist miydi yoksa Rusya'ya kin ile miyanp tutuuyordu; savata, Alman-Osmanlcephesinin galibiyetini istiyordu, Rusya'nn yenilmesi

ile zdetir, Jabotinsky, Rusya'ya kinini geri planaatabiliyordu; Israel'in kurulmasn, OsmanlDevleti'nin tarihten silinmesine balyordu; siyonistgleri, ngiltere emrine vermeyi savundu. CemalPaa'nn Filistin'den kard ve Msr'a yerleenYahudiler'den "sion katr birlii" kurma projesi,Trumpeldor ile birlikte, Jabotinsky'ye aittir. Bu birliinLondra tarafndan kabul ile Gelibolu'da Trkler'e

kar savam olduunu haber veriyorum, gizlibraklan tarihtendir. Demek ki, Trkler, Gelibolu'dasadece Anzaklar ile deil bir de Yahudiler ilesavatlar. Ho, Trk tarafna bir Alman Yahudisikomuta ediyordu ve dier taraftan, Sion Katr Birliieratnn byk ounluunun ise Rusya Yahudisiolduklarn tahmin edebiliyoruz. Burada, en passant,

Lloyd George, Truman ve baba-oul Bush'lar aynsepete koymann zaman gelmi olmaktadr. Bu yenidiziye ise, Llyod George'un Sykes-Picot mutabakatnbir zihin egzersizi haline getirdiini tespit ilebalamak isabetlidir; tamamn deilse de nemliblmn p sepetine atyordu. p sepetinedenler, talya ve Fransa'ya yaplan vaadlerdenvazgemekle, Byk Britanya'nn, Musul'a, Filistin'e

ve Irak'a yerlemesi anlamndadr; mutabakatrevizyona tabi tuttuunu gryoruz. Trkiye iin iyimi kt m; ksa zamanda, talya ve Fransa'ymuber ettii mutlaktr; binaenaleyh, her ikidevletin, mttefikler iinde bir tr muhalefetegemelerini beklemek durumundayz. Bunun da,1920 Devrimi'ni kolaylatrdn, tespit etme

zorunluluu duyuyoruz. Yine Yahudilik ie karyor,talya'da da gl idiler ve ayn zamanda talyan


67/427

mason localarna hakimdiler; mttefiklerkarargahnda olanlarn ou, talyan masonlocalarndan, yeni kurulan Selanik mason localarna,

Emanuel Caraso locadadr ve oradan da Ankara'yaakyordu. laveten Fransa, skenderun'dan birlikkartp Kilikya Ermenileri ile saf tutarak bir takmatmalardan sonra Ankara ile anlama yolunusemiti, biliyoruz. Ankara ise eninde sonundaLondra'yla anlamaya byk deer bimeklebirlikte, Fransa ve daha sonra Rusya ile destek vezaman kazanmay bildi. Btn bunlar, Babakan

Lloyd George'a ve siyonizm yanls izgisineborluyuz. 45


38


68/427

Kuruluta kolayln unsurlarn grmeye balyoruz.Lloyd George, 1914 ylndan itibaren HaimWeizmann ile temas halindeydi, Weizmann, siyonist

idi ve Israel'in ilk cumhurbakan oldu, yine Rusyadoumludur ve o srada bir kimyager olarakngiltere'de yayordu. Weizmann, ngiltere'dencelikle, Londra'nn Osmanl Filistini'ne gleridesteklemesini savunuyordu, Londra'nn Yahudiler'ebir "yurt" olarak Uganda'y nerdikleri tarihtedir veFilistin'de, hzla bir milyona ulaacak Yahudi'ninSvey Kanal'n mkemmel bir ekilde koruyacan

ekliyordu. Weizmann da Jabotinsky misli o demlerde,Yahudiler'in ngiliz emperyalizmi iin hayli kymetlibeki olacaklarn reklam etmeye byk deerbiiyordu. O zamanlarda, siyonizm, Almanya ile elele duruyordu; yaptklarnn byk bir yenilikolduunu kabul etmek durumundayz. Bu inatsiyonist, kabinesine, eski babakanlardan Balfour'

dileri bakan olarak almt, Balfour, 2 Kasm 1917tarihinde, Weizmann'n iaretine gre, Rotschild'e,daha sonra "Balfour Deklarasyonu" adn alanmektubu gnderdi ve bununla, Yahudiler'e, OsmanlFilistini'nde bir yurt vaat ediyordu. Bundan bir haftagemeden Rusya'da Bolevikler iktidar aldlar; baztarihiler, bir hafta sonraya kalsayd, BalfourDeklarasyonu'nun olmayacan spekle ediyorlar;

muhtemeldir, ancak, ben, analizini yapmak yerinebir ironi halinde brakyorum. Lloyd George'agelince, 1922 ylnda, Filistin'de ngiliz mandasnkurduktan sonra, hkmetten ekildi. Tarih oldu,diyebiliyoruz. Her halde tamponu yerletirdiinidnyordu. Mmkndr. Trkiye Cumhuriyetikurulduktan sonra, Balfour Deklarasyonu'nun rafa

kaldrldn da gryoruz. Neden, ihtiya mkalmad; 1947 Mart Ay'nda Truman Doktrini'nin


69/427

ilann byk sevinle karlayan Londra'nn, 1948ylnda, Truman'n inisiyatifi ile Israel Devleti'ninilanna kar kmas ok dndrcdr. Kuruluu

Ben-Gurion ilan etti, Ben-Gurion babakan veWeizmann da cumhurbakan oluyordu. Her ikisi deRusya Yahudisi idiler. Stalin, Israel'in kuruluunudestekledi ve belki hala emperyalizm olarak BykBritanya'y gryordu. Britanya ise Israel'inkuruluuna kar kyordu ve Britanya'nn karktn desteklemek ise o tarihte Londrada dorupolitika saylyordu. 46


39


70/427

Ankara ise, bir yl nce, Birlemi Milletler'in, Filistin'itaksim kararna oy vermedi. Demek, taksimisevmiyordu. Ancak Israel Devleti'ni hemen tand ve

derhal gizli-ak diplomatik ilikilere balad. Bunu,Israel'in, Trk d politikasnn vektrlerinden birisihaline gelii saymamz yerindedir. HRRYETNIKII Israel Devleti'nin kuruluu 14 Mays 1948ylnda ilan edildi. Hrriyet Gazetesi ise 1 Mays1948 tarihinde yayna balad. 29 Kasm 1947tarihinde, Birlemi Milletler, Israel Devleti'ninkurulmasyla ilgili karar almt. Demek kurulu ve

k iin yedi aylk bir hazrlk zaman gerekmiti.Sonra tartmalarn baladn hatrlyoruz. Gazete,adnn yannda, "Trkiye Trklerindir" ilannyapyordu, 1948 yl iin ok artc bulmamzisabetlidir. Ancak anakkale savunmasn yerindeizleyerek bize hayli kymettar malumat brakan,Amerika Birleik Devletleri Konstantinopol sefiri

Morghentau, Alman Yahudisi olup Talat Paa'nnnerede ise srdayd, Talat'n bu laf oktekrarladn da haber vermektedir. Demek haylieski bir kelamdr. Hrriyet neri tarihinden itibaren"yahudi" damgas yemiti, yle rivayet olunduunubiliyoruz. Resmiyette bu rivayet pek ok defa tekzipedilmiti, gazetenin sermuharririnin, 1949 ylnda,bunu yalanladn, yaynlamtm. Baz

aratrmaclar da, siyonist kaynaklarda bir gazeteihtiyacna dair iaretlere rastlansa da Yahuditekilatlarnca sermaye konduu yollu malumatolmadna dikkati ekiyorlar. Yerindedir. Ancak ozaman stanbul'da bir gazete karmak iin byk birsermaye gerekmiyordu. Gerekeni, ak veya kriptoYahudilerden birisinin koymas mmkndr. Bu

konuda da rivayetler babnda fazla fukara deiliz vesonunda "Allah verdi" dahi diyebiliyoruz. Belki


71/427

"Verdi" demek de yeterlidir; Allah'n hep kalpteolduu dnlyor, bu nedenle, ok zamangsterilmediini biliyoruz. 47


40


72/427

Hrriyet, ok sert ve amaz, anti-Arap ve anti-Elenyayn yapmt. Hkmet'in "Kbrs biziilgilendirmiyor" izgisinde olduu tarihten itibaren,

Kbrs politikasn bu gazete tarif etmi veyrtmtr. "Kbrs Trktr" dernekleri yneticileri,bu ceridede alyorlard. Elen halk ve kavminekar 6/7 Eyll Kyam ynetenleri de bu Ceride'denkyordu. Kbrs'n Osmanl'dan koparld zamanda,en gl emperyalist lke olan Byk Britanya'daYahudi kkenli Disraeli babakand. Kbrs'n birblmnn Trkiye'ye getii tarihte en byk

emperyalist lke olan Amerika Birleik Devletleri'nide bir Alman Yahudisi olan Kissinger ynetiyordu.Cumhurbakan Nixon idi, ancak Nixon, imdireniyoruz, bir Yahudi gazetecinin akladskandal ile, "watergate" deniliyordu, paralizeolmutu, istifa ederek hapisten kurtulmann yollarnaryordu. Demek ki muzaffer askerlerimiz zmir'e

girdiklerinde, 1922 Sonbahar, Filistin'de ngilizmandas kuruluyordu. Ve 1948 ylnda, Trkiye,Amerikan mandas altna girerken, ilan 1947Bahar'nda idi, Filistin'de, Israel Devleti ortayakyordu. Bu arada, Trkiye'nin bir "i sava" ileparalize olduu da iddia ediliyordu. Bir birleik kapm, yoksa yapay ayrlk m; her halde masal'dr.Masallar da heyecan verebiliyor, 1922 ylnda, Trk

askerleri, Elenleri Ege'den kovarken, Filistin'de,Israel zerinde ngiliz mandas oluturuluyordu.1948 ylnda, Truman tarafndan, Israel Devletikurulurken, 1947 ylnda, Trkiye, Amerikanmandasn davet ediyordu. 1958 ylnda ise, IsraelDevleti'nin kurucu Babakan ve Osmanltabiyetinden Ben-Gurion, tpk bir masaldaym gibi,

tebdil-i kyafet Ankara'ya dtnde, srailoullarile Trkleri, "tamamlayan kavimler, complementary


73/427

nations, ilan etmiti. Hepsini not ediyoruz. Buassociation dizisi masalmsdr. nanmak zordur,demek istiyorum.

48


41


74/427

KNC BLM OTUZ SEKZCopernicus'a, dnyay tahtndan indiren adamolarak bakyoruz. 1543 tarihli De Revolutionibus

Orbium Coelestium nam eserini de, "masaldrinanmayn" anlamnda bir not ile yaynlamlard.lmnden sonradr. Notu, Bakrc'nn, soyad buanlamdadr, kendisinin vasiyet etmesi ihtimaldahilindedir. Akdeniz'in Trk korsanlarn kontrolnegemesi ve byk keifler nedeniyle, ticari deeriniyitirmi bir ehirde dnyaya gelmiti; dnyasnnkt ve yeryznn deer yitirdii zamandadr.

Hangi zamandadr, Sleyman, alamasa bileViyana'y kuatmt ve kukusuz, dnya gzeliBudapete'yi almt. Bunu, biz imdi byleanlamasak bile, zamannda Hristiyan Avrupa'nnnemli lde yle anladn dnmekdurumundayz; Hristiyan'larn Tanrs ve bu aradaPapa, Avrupa'y inanszlardan, infidel, koruyamyor

ya da korumak istemiyorlard. Bu inan ise,inanszlk jeneratrdr. Osmanl imparatoruSleyman ile Martin Luther'in mttefik olduklarndnmemiz yerindedir. Ayn ekilde, NicolasCopernicus'un iine inanszlk tohumu dmolmasa, bu kadar basit ve ayn zamanda bylesinegrkemli bir devrimi gerekletirmesi mmkndeildi; Copernicus'un Dnm', Revolutionibus,

gerekten devrimcidir. Ancak yine de tekrarlamaktayarar gryorum, ocuka basit ve bebekekolaydr. 49


42


75/427

Kuku yok, Lucien Febvre'nin On Altnc yzylninanszlk asr olduu yollu hipoteze reddiyesinireddetmiyorum. Ancak, Martin Luther ve

Copernicus'dan gayr Machiavelli ve Erasmus da buadadr. kntsn, 1550 yllarna kadaruzatabilen Byk Veba'nn da, gszlk vedolaysyla aresizlikleri nedeniyle, Tanr'ya vePapa'ya, inanszlk rettiini reddedemiyoruz. OnAltnc yzylda, inanlarn ve ballklarn zayfladmutlak doru'dur. Buna ise "ihtilali hal" diyoruz,"devrimci durum" da dendiini biliyoruz. Ancak

buraya kadar, ihtilali durum daha ok ihtilaflarnkuvvatlanmas veya ittifaklarn zayflamas mislimaddiyat ile tarif ediliyordu; bu tarif halameriyettedir, amma, zihniyet ile aidiyet nizamlarnilave ediyoruz. Demek, inanszlklarn yaratlmasnaayr bir nem atfediyoruz ve buradayz. Bu durumdave her halde klerin dntrc olduu yollu

marksizma teoremi ile bir kez daha karlayoruz.kler inanlar da kertiyorlar ve en sonunda enzor olan, en inanllarn inancn, sarsabildiklerinitehis edebiliyoruz. Dolaysyla, marksist analizlerinsadece madde kadaryla ilgilenmesi ve/veya cretve kar endeksleri kartmas gerektii biimliiddialar demans sendromlar olarak grdmztekrarlyoruz. imdi "Cumhuriyet" kmektedir;

kendi zddn, temel ykclarn, yaratabilmi vekendini, kendi devamndan koruyabilmektutuculuuyla, kendi eliyle, zddna teslim etmitir.Mkemmel, drt ba mamur, bir k tablosununnndeyiz; her k, dirijanlar babnda bir miyobiveya aymazlk halidir, bunu da tekraren mahadeedebiliyoruz. O halde Cumhuriyet'in zdd kadrolar

yetitirmeyi ve Cumhuriyet'i zddna teslim etmeyi,teslimiyetilerin anlamalar imkanszdr; buna


76/427

"anlalmazlk teoremi" diyebiliriz.

Travesti'lerin eski hallerini anlayabildiklerini

sanmyorum. Yine de daha iyi bir benzetme ileanlatamadm iin zrlerimi yazabiliyorum; hal uki, teslimiyetilerin, teslim ettikleri ile iirsel birmnasebet iinde olmalar mmkndr, bu teslimedenlerin teslim alanlarla zdelemeleri halidir. Birbaka adan yaklaacak olursak, bakrcnn yaptibrie tapnmas halidir.50


43


77/427

Teslim eden teslim alann libasnda ise iiri bir halvar, demektir. Her k tahlilini, kke kadaruzatmak durumundayz. kenin kkn pr shhat

ve inkraz (K:tkenme) tahlillerinden masuntezekkr edemeyiz. Peki ne yapmal, byle hallerde,bir balang olarak, ahsi copernicus revolution'salkldr. Bu sz, "kopernik devrimi yapyoruz"deyiini, Kant'tan karyoruz. Hep salk veriyordu.Nekahat'a alan kaplardan birisi diyebiliriz. Yine dezihin alemindedir. Ne kadar basitti; "ocuk ii"demek yerindedir. Nerede ise hi gzlem yapmad

ve gzlemlerin hemen hemen tamam, PtolemeNazariyesi'ne uyuyordu; dnya sabit ve gnednyordu. Uyumsuz gzlemler ise bir avucutamyordu; bilim ve bu arada, teori mutlakpeindedir, uyumsuzlar silmemektedir. Bilim'indemokrasi'den anari'yi anlamas ve anari'yemeyletmesi buradan kaynaklanyor; isabet tehis

ediyorum. Devrim'in eii anlamndadr ve inatuyumsuzlar karsnda, devrim kanlmaz oluyordu;her devrimin kknde bir tr inat var. Dnyayhareket ettirdi, tahtndan indirdi ve gnei sabityapt; uyumsuzlar da uyum gsterdiler. Devrim, itebudur. Ahenkli coku'dur. Arimed'in cokusunu hepbiliyoruz ve Copernicus'un cokusunu,rkntsnden anlyoruz. Paradoks mu yoksa tarihli

toplum ile fiziksel topran basks m; Balzac kralcidi ve ancak burjuva ve cumhuriyeti romanlaryazyordu. ernievski narodnik idi, ama, naifsosyalist romanlarn okumaya hi doyamadk.Tolstoy'un dindar olduunu biliyoruz; ama ArnaKarenina'da Kont Karenin, ekim glerinin hidna kamayan bir robottur, Rusya brokrasisi

sanki Kont'un iine girmi ve tutsak etmiti. SankiKarenin deil brokrasi hareket ediyor ve


78/427

davranyordu; ilk robot-insan Kont Karenin'dirdiyebiliriz ve Tolstoy'un dehas sayesinde, insanolduundan hi kuku duyamyoruz. Kopernik de bir

Aristotales mridi idi, ama, bir yola kt ve sonunda,Aristotales fiziini ykt. stemeden yktndan eminolabiliriz. 51


44


79/427

Mustafa Kemal'in de yola karken, bu yolculukla,yktn ykacan bildiini syleyemeyiz. Masalolmas irin, basnda, bilmediini sylememiz

yerindedir. Buradayz. Asl yaratc olan,kollektivite'dir. Ve son derece maddecidir,ekleyebiliyoruz. Bizimki maddeci masal'dr. Trnnilki mi; diyemeyiz. ALTIN A VE MUSTAFA KEMALOtuzlu yllar anlamaya alrken konstrktif,"inaat", olduunu hep unutuyoruz. Dnyann, birantiye olduu dnemdi. Devlet, zor'unu inaataveriyordu. Kandinskiy'in resimleri habercidir; hem

fturist ve hem de inaat-plancydlar. Kandinskiy,Rusya Sovyeti'nden kt ve Bat'ya yerleti. Otuzluyllarda Sovyetler Birlii'nde pyatletka ve AmerikaBirleik Devletleri'nde new deal vard. Otuzluyllarda, nerede ise, sadece bu ikisinin olduunubiliyoruz. Trkiye'nin, dnyann dnda olduu, ktbir masal'dr. Hep dnyevi rzgarlar ald ve kt

rzgarlara bir meyli var. Tarihin kaydettii ok uzunve ktlesel bir sava hala bellekteydi. Savalar,demokratist ve fenimisttirler; cephede ve cephegerisinde zengin-yoksul ve erkek-kadn ayrmnnsilindii yaam halleridirler. Savalarda, patron-emeki ve kadn-erkek ayrm olmadan insann,kendisi iin, sevildii epizodlar, savasz zamanlaragre, ok olmaktadr. Bu nedenle demokratizasyon

zillerinin daha sk ald aralar olduunu biliyoruz;ayrca, Londra'da kadnlarn tek balarna sinemayagidilerine ve sokakta sigara imelerine, ilk kez,savatan sonra, rastlyorduk. Feminist srelerdir,demek istiyorum. Minimalizmin elinde CumhuriyetTrkiyesi'nin, bu modann dnda, kalabilmesinidnemeyiz. Aksine tm edebiyata ramen, Trk

elitistlerinin, gveni tam bulduklarn dasyleyemeyiz. yle ki, 1926 ylnda, Musul'un Byk


80/427

Britanya'ya verilmesini artk sadece bir "hediye"olarak grebiliyoruz. Bunun arkasnda hemgvensizlik ve hem de gvensizlik olmaldr; ikincisi,

Bat'daki lider emperyalist devlete yaranmakompleksinin bir dier addr. Demek ki, minimalistve gveni tam duymam nderliin, bu modann,bu konstrksiyon rzgarndan etkilenmemesinidnemiyoruz. 52


45


81/427

Kald ki Gelibolu'da ok ve Sarkam'ta oka vektlesel lde, erkek krm yaamtk, okumuerkekleri kaybettik; maddeten, fenimizme giri

yapmak zorundaydk. te yandan, uzun ve byksavalardan km hibir nderlik halk dmanlyapamaz, nk savaan, enindesonunda halk'tr,Gelibolu'da tek kahraman vardr ve halk'tr, Mara'ta"kahraman" olan halk'tr, Antep'te "gazi" halk'tr,Urfa'da "anl" hi kukusuz emeki halktr,dnyadaki rzgarlar bir yana, bunlar varlar,halkla itiyorlar. phesiz modernisttir, ancak ne

lde orijinaldir, bu soruyu brakyorum, ama,Mustafa Kemal'den daha ok smet Bey'in damgasnalmaktadr, geerken, buna iaret etmemverimlidir. Dndrc, demek istiyorum. Birparadigma var, otuzlu yllar, CumhuriyetTrkiyesi'nde "altn a" idi. Ayrca bu dnemde,yneten Mustafa Kemal Paa idi; "ayrca" yerine

"nk" diyebilirdim. Analitik olmaya alyorum;yoksa, sol dnce ve tarih doktrininde "nk"dendiini biliyoruz. Sol doktrin, "altn a" ileMustafa Kemal Paa arasnda mutlak bir bakuruyor; sebep-netice rabtas tabir ediyoruz. Birisivarsa dieri yoktur; birisi dieri iin sine qua nonhalidir. KARANLIK ON YIL VE SMET PAA artlar aynm? Moskova Muhakemeleri, Kemal Paa

Hazretleri'nin yaamnn sonlarna doru almt vebu muhakemelerin anti-sovyetik kullanm ise souksava dneminde realize ediliyordu. Kald ki hemkinci Sava ve hem de Souk Sava', Kemal PaaHazretleri hi gremedi. Grseydi; bu sorumasalms tonik deerdedir. Belki de bu nedenle hisorulmuyor, sormu oluyorum. Peki Kemal Paa'nn

hi deimeyecei ve deimedii bir resmigereklik olmakla birlikte, bir masal erevesinde,


82/427

bunu, bir soruya dntremez miyiz, geri ben hepsoruyu da ayordum. Hep 19 Mays 1919 tarihindenitibaren bir baka Mustafa Kemal olduunu

yazyordum; aslnda Amasya bulumas ve "AmasyaTamimi" bir balang alnmaldr, dou diyebiliriz.53


46


83/427


84/427

Cumhuriyet'in medar iftihar "Ky Enstitleri", kve k ile, bu karanlk on yl iindedir. smet PaaHazretleri'nin srarl savunucusu olduu toprak

reformu da bu dnemde formle edilmiti; sonderece radikal olduunu biliyoruz. Bu reformla,toprak sahipleri snfnn dzlenmek istendiinikarabiliyoruz; ancak eninde-sonunda, bata CavitOral, Adnan Menderes ve Emin Sazak, byk topraksahipleri, smet nn'y dzleyebildiler. 54


47


85/427

Bunda Paann Varlk Vergisi denemesinin de oketkili olduunu tespit etmemiz yerindedir; "deneme"diyebiliyorum, nk, brani kavminden kimseyi

zarardide edebildiine ihtimal vermiyorum, amma,tm fincanc katrlarn rktt kesindir. Bunailaveten, kriptolar ad zerlerinde kripto'durlar vedokunulmas sz konusu deildir, kamuda memurolarak alan yirmi kadar Yahudi yurttamz daiinden att ki, bu, bana, dilsizlerin kavgasnhatrlatyor, ok grltldr. Kukusuz bu treylemleri tasvip etmek imkansz; ama ok kktenci

olduunu tehis etmekten geri kalamyoruz. erdedzleyici olmaya alyordu. Darda, en muktedirtepeye, emperyalizmin yeni lideri, Amerika BirleikDevletleri'ne balanmaya alyordu. erdeacmasz ve darda etekleyen bir ahlakuyguluyordu; "ahlak" demek hayli zordur, biliyorum.On yllar karlatrmas yapma imkanmz yok,

sadece bu ikinci on yln, smet Bey'li yllarn, pek dekaranlk olmadna iaret etmek istiyordum. Kaldki, ilahiyat fakltesi ve okullara tercihli din dersleride bu dnemdedir; bunlar Truman Doktrinierevesinde mtalaa ediyoruz. Kayzer Vilhem'dennet olarak reniyoruz, ip ularn Msr' igal edenByk Napolyon'da da buluyoruz, Orta Dou'yagiri, bir elde ibraniyet ve dier elde islamiyet

tutmay zorlamaktadr. Truman Doktrini ve babaoulBush operasyonu da budur. yle byle, bu on yldada, Truman ve ncesinde Missouri donanmasnngeliinden dolay biliyoruz. Dikte mi ediliyor; bu hide nem arz etmiyor, tekeliyet nizamlarnda,eyann tabiatnda var. Bu nizam, dinselliemuhtatr ve Ortadou'da ise kendisini daha ok

muhta addetmektedir. Hepsi bu, fakat, buradan birde unu anlyoruz ki, islamn judaize olmasnn


86/427

arkasnda baka dinamikler de var. Geerken notediyoruz. Tekrar geriye dnecek olursak, kemalistaltn a'n pek de aydnlk olmadn kolaylkla

gsterebiliyoruz. Bir kez, dillere destan ve vlevle bitirilemeyen Sadabat Pakt'nn pek detarafszlk ihtiva etmediinden emin olabiliriz.nk, Sovyetler Birlii yle takdir etmemek biryana hayli rahatsz olmutu. Kald ki, ngiliz nfuzblgesindeki devletlerle arasndaki bir ittifakntarafszl fazla hayalidir; Sadabat Pakt hep Londraizgisinde saylyordu. Bir edebiyattr ve hibir ie

yaramadn biliyoruz. 55


48


87/427

ALINTI Kaynak: Vikipedi, zgr ansiklopedi (SiyasalBilgiler Fakltesi retim yelerinin hazrlamolduu "Trk D Politikas" -Editr: Baskn Oran-)

Sadabat PaktSadabat Pakt, Trkiye, ran, Irak ve Afganistanarasnda, 8 Temmuz 1937'de Tahran'da SadabadSaray'nda imzalanan drtl pakt. Sadabat Pakt'nnimzalanmasnn nedeni olarak talya'nn Habeistan'igali gsterilir. Bu yorum yanltr. Bu pakt talyaHabeistan' igal etmeden nce gndeme gelmitir

ve yaklak iki yl sren grmelerde talya konusutartlmamtr. Antlamann maddelerinebakldnda da talya'ya kar ak veya kapal birtedbir bulunmamaktadr. Bu paktn nedenleri ksacaunlardr: 1) Snr sorunlarnn kalc ekildezlmesi (pakta ye devletlerin tmnn ran'lasnr sorunu bulunmaktayd. Ayrca bu snr sorunlar

nedeniyle zellikle Trkiye-Irak-ran geninde Krtairetleri snr tanmayan isyanlar yapmaktayd. Bupaktn imzalanmasnn en nemli nedenidir. 2)lkelerin bamszlklarn vurgulama istekleri(Smrge ve yar smrge dnemlerinden ksa srence kurtulabilen bu devletlerin bamszlklarnnvurgulanmas son derece nemliydi). lk defa buamala, 2 Ekim 1935'te Cenevre'de Trkiye, ran ve

Afganistan arasnda l bir Antlama parafe edildi.Buna daha sonralar Irak da katld. Daha sonra Irak-ran snr antlamazlnn zmlenmesi (attlarapuyumazl), Trkiye ile ran arasnda dostlukerevesi iinde snr sorunu dahil her alandzenleyen Antlamalarn akti, 8 Temmuz 1937tarihli Sadabad Pakt'nn imzalanmasna imkan

vermitir. Taraflar antlamada genel olarakbirbirlerinin i ilerine karmayacaklarn, ortak


88/427

karlarn ilgilendiren hususlarda birbirlerinedanacaklarn, birbirlerine kar saldrdabulunmayacaklarn ve snrlarnn korunmasna

sayg gstereceklerini taahht etmilerdir. Ancakpaktn temel nedeni olan Krt airetleri sorunu, 7.maddenin u ifadelerinde sakldr: "Batltaraflardan her biri, kendi snrlar iinde dier batltaraflarn kurumlarn ykmak, dzen ve gvenliinisarsmak veya politik rejimini bozmak amacylasilahl eteler, birlikler veya rgtlerin kurulmasnve eyleme gemelerini engellemeyi ykmlenir".

kinci Dnya Sava ortamnda antlamann diermaddeleri ilevsiz kalm, fakat 7. maddeanlamann devamn salamtr. Sadabat Pakt,1979'da ran'daki yeni rejim Pakt fesh ettiini imaedene kadar hukuki varln srdrmtr.


49


89/427


90/427

genelevler medyada kuruldu. Hem gnlk ve hemde aikar oldular. 56


50


91/427

Emperyalizm ne zaman m geldi, donanmalara veumumhanelere bakmak isabetlidir ve yerindedir. Buadan tetkik ettiimizde 1929 yln gryoruz,

"kahpe" stanbul bir daha dekolte giysilerini giyiyorve gerdee hazrlanyordu; doru kahpe, gerdeegirmekten bakasna hi heves duymamt veByk Britanya mparatorluu'nun bir filosustanbul'a geliyordu. Geldi, stanbul gnlerce gelinlikve gerdekliklerini giydi ve karmad; filo ile karlklziyaretler ve balolar hibir zaman ihmaledilmemitir. Balolarn, resmi ve mecburi olduu

yllard. yleyse, hangi on yln daha parlak veyakaranlk olduunu sylemek kolay olmamaktadr.Belki her iki on yl da gn batm saymak dahaverimlidir. Trkiye ne zaman m bamszl tatmayabalad; grkemli ve onur taran altml yllarda,zmir'in genelev kadnlar, evlerinin kapsnda,Amerikan bahriyelilerini almayacaklarn ilan ettikleri

zamandadr. Ayrca Dolmabahe'den Boaz'aatldlar; reel tarihtir ve kertme kararnn da butarihte alndn hep yazyoruz. CUMHURiYETNKOPERNK DEVRM Devrim udur, altn a otuzluyllarda da ynetim smet Paa Hazretleri'ndedir.ktidar, smet Bey'lidir, demek istiyorum. Bumasalda aksini dnenlere ayorum. Maddecilik,kanlmaz grmek ve karmaktr. Olan, zorunlu

saymak, anlamndadr. Zorunlu olan ise zor'untrevidir; sonu, iktidarndr. Byle bakabiliriz. kinokta var; 1937 ylnda smet Paa'nnbabakanlktan tard edildiini ve yerine Celal Bey'ingeldiini kabul edebiliriz. Ancak 1950 ylnda, resmitarihte tahsili "hususi" geen, rivayete gre isel'Alliance niverselle Israelite de okumutu, Profesr

Avram Galanti haber veriyor, bizim masalda"gerek" budur, Celal Bayar'n daha ilerde


92/427

cumhurbakan olduunu da biliyoruz. Bu sonnoktaya bakarak cumhurbakan olmay istediineticesini karyoruz. Her halde daha nce de

istemitir; en msait dnem olarak, BykKurtarc'nn "son babakan" olduu tarihi teklifedebilirim; babakan iktidar demektir ve devletinzor'unu elinde bulundurmaktadr. 57


51


93/427

Peki namzetliini dahi telaffuz edememesini naslizah edeceiz; imdiye kadar byle bir izahnolmamas, byle bir sualin bulunmamasndan neet

etmektedir. imdi, bir masal mesabesinde, byle birsuali vaz etmi haldeyiz. Her halde, demokratikterbiye veya hrmet ile aklayanlayz. Resmi tarihteolabilir, masallar, daha Danvinisttirler; dahamaddeci cevaplar peinde koarlar. Gizli Tarih'in herzaman darwinist olduunu tekrarlyorum, "viable"izgilerin arpmasn anlyoruz. Bir de HipodromVaka- var, Mustafa Kemal Paa Hazretleri

cumhurbakan ve Celal Bey babakand, ama,smet Paa'y tribnlerde gren halk, "bizi nedenbrakp, gittin" mealinde nmayi yapmt,grlmemi bir itir. Bu nmayiten Kemal Paa'nnok rahatsz olduuna dair rivayetlere sahibiz. Birde, bu nmayii, smet Paa'nn "adam" AnkaraValisi Tandoan'n tertipledii iddias var, manasn

daraltmak istiyorlar. Gzel ama, sonra, Tandoanneden iten atlmad; demek ki ipler smet Paa'nnelindeydi. Doru, masalmz da bu imadadr. Oltarihte zor, smet Bey'lidir ve bir dahi tehiseyliyoruz. Yaamak ve olmak, maddecidir. BykKurtarc'nn aramzdan ayrld zaman yerine hikimsenin aday olmay bile dnememesi sonderece dndrcdr; smet Bey'den bakasn

dnemediler. Neden, "minimalist" szcnkullandm, o kadar m; artk zerinde duramyoruz.Olan olmutur; ancak bir gizli tarih sz konusuolursa sorabiliyoruz. Peki, otuzlu yllarn bandakiSerbest Frka'nn kuruluunu ne ile aklayacaz;nmzde sadece "demokrasi" denemesi var. Bunaise iki itiraz serd edebiliriz; birincisi, gerek tarihte

"deneme" olmayacadr. Deneme veya deney'inlaboraturarda olduunu biliyoruz ve kald ki, ok


94/427

acmasz olduu kabul edilmedike, bir liderin enyaknlarn kobay olarak kullanmasndnemiyoruz. Mustafa Kemal Bey'in kadim refiki

Ali Fethi, hemireleri Makbule, Ayc Arif telefedildiine gre geriye kalan en mutemeti Nuri'ninSerbest Frka'ya iltihaklar, "deney" hipotezini nakzetmektedir. Bunu, olsa olsa, "ben de oradaym" yollutelakki eyleyebiliriz; g yatrlmaktadr. Ve enmhimi yatrlan g yetmemitir, sonunda bunlarnne hale geldiklerini hatrlayabiliyoruz; her halde birmasal slubunda attan dtklerini idrak

edebiliyoruz. 58


52


95/427

Ne demeli; her halde, Kemal Paa, altn a otuzluyllarn banda, iktidar, smet Paa'dan almayaalyordu; egemenler, aralarndaki kavgay kendi

aralarnda zemedikleri zaman, halkabavuruyorlar. ok zaman da bavurduklarnapiman oluyorlar; zmir nmayilerinin tahlili kolayolmasa bile, halkn cumhuriyetten honut olmaddeerlendirmesi yaplmt. Kemal PaaHazretleri'nin, yklmadka, iktidar smet Bey'denkoparmann imkanszln idrak eyledii gnlerdi; birkabul var. Kl Ali mi, Atatrk'n Klc demek

yerindedir, stiklal Mahkemesi'nin savcs olarak kakiinin idamn istedi, sadece bu sorunun cevabnbilemeyeceimizi biliyoruz. Atatrk'n zaman zamansesi ve zaman zaman gz idi; bir dnem yalnzca"kl" oldu, anlarnn bir yerine, Serbest Frka'nnkuruluunu anlatrken, "meydann bo kalmas, bubo meydanda smet Paa'nn istedii gibi at

koturmas Atatrk' rahatsz ediyordu" haberinisktrmas ok tuhaftr. Ancak bir masalerevesinde okunabileceini biliyorum. Masal m,Kl Ali'ninkine bakarsak, hakim-i mutlak olan smetBey'di. Hatrat, ezbere deil de benim tertip ettiimmasala gre okunacak olursa gerekten inanlmazve bu nedenle de masal'dr; Topu hsan, ttihat veTerakki dneminde de nemliydi, katib-i mesul

olmutu, Kurtulu Mcadelesi'ne erken katld, Topuhsan olarak maruftu, stiklal Mahkemesi'nde reisolacak kadar mutemet bir kimseydi. Bahriye Vekilidahi idi ve sonunda, Yce Divan'a gnderilen ilkbakan unvann da kazand. Mustafa Kemal'inyaknyd, ama "yavuz-havuz" davasnda mahkumolup hapis yatt; yattktan sonra da Kemal Paa'ya

"ellerinden perim" misilli hrmet yolluyordu. Pekineden mahkum oldu, Kl Ali'ye gre, Kemal Paa


96/427

Hazretleri, Topu hsan'n masumiyetinden hi pheetmiyordu, ama, smet Paa'ya da hi gcyetmiyordu. Bu masalda gsz olan Kemal Paa'dr.

Kl Ali, bunu, "hsancm" diye sze balayp,"smet Paa'nn, 'ya o, ya ben', diye srar karsndaAtatrk, onu atp seni iktidara getiremezdi"cmlesiyle aklamt. smet Paa, Kemal Paa'nnevresinden denizcilik bakan hsan' nce Divan'ave sonra da kodese havale ederek iktidarn ellerindeolduunu gstermek istemiti. Korkuttuu vegsterdii kesindir; iktidar oyunu, enindesonunda bir

korkutma sanat'dr, bir daha temaa ediyoruz. 59


53


97/427

Sonra, Serbest Frka adna zmir'de yaplan nmayiile yaknnda, Menemen'de, astemen Kubilay'nkatledilmesi ayn ynde iaretlerdi. Birisi kapatlm

ve dieri idamlarla karlanmt; dorusu, oldukamsait erait iinde olduka kolay idrak edilenCumhuriyet'in idamlara bu kadar kuvvatl birtemayl gstermesi son derece calib-i dikkat'tir. Pekde dikkat edilmediini tespit ediyoruz. smet Bey,kapatlmasnda bir dahli olmadn ima etmektedir.Fethi Bey devam etseydi, glkleri yenerdik vekar karya iki parti o zaman yerlemi olurdu;

"ben bu kanaati muhafaza ettim" diyordu. Amma,ekliyordu, "Atatrk, ilk tehlikeleri grdkten sonrabu gre asla itibar etmedi." Kemal Bey'in"temkinli" olduunu hep anlatyorum, fakat, temkinile panik arasndaki makul snr lemiyorum vemakul olmayan gremiyorum. Mamafih, tehlikeleriabartm olmas da ihtimal dahilindedir. Peki, tam bu

zamanda, Byk Kurtarc'nn bir trene binerek,mtehassislerden mrekkep bir erkan ile,Anadolu'da fact-finding turuna kn da analizetmemiz gerekmektedir. smet Paa'nn ikinci adamrolne mi raz oluyordu; sylemek zor, ama yaplan,birinci adamlk sayamayz. Otuzlu yllarda glenhibir resmine rastlamyoruz. Kemal Paa'nn pekok srrn grnmez mrekkeple yazmaktan geri

kalmam olan Falih Rfk, her okuyuta satrlarnarasna sktrd bir srr daha buluyoruz, PaaHazretleri'nin kurulu Cumhuriyet'e artk ok uzaktanbaktn da not ediyordu. Paa, mstani idi veheyecan duymuyordu; bunu da, reniyoruz. rfan &M. Olga, baka yerlerde rastlamadmz bir tesbit vetehis ile karmza kyorlar, he had always been a

difficult man to approach, now he became more so,yazyorlar. He grew moodier, more lethargic; bunlar


98/427

da eklemekten geri kalmyorlar; neden ve naslyazyorlar bilemiyorum. Sk sk karamsarla den,saatleri birbirine uymayan, yaam enerjisini srekli

yitiren bir nder tehisine, hi kukusuz, masallardayer yoktur. Belki de bu nedenle, artk daha okmanevi evlatlaryla vakit geiriyordu, bazen,ankaya Kk'nde, silah arkada yksek paalara,soyunmalarn ve gre tutmalarn buyuruyordu vegne dil teorisi ve tarih tezi ile urayordu.

60


54


99/427


100/427


101/427

Byle bir noktaya geliimde, iimden hikaramadn ve bir trl tatmin edici bir cevapbulamadm, bir soru'nun yeri byktr. Lenin,

neden, "ben marksistim" diyordu; to Delat' (*),Marx'ta yaplm en nemli revizyondur; kapal olansistemi ayordu. Baka nedenler de ekleyebiliriz;neden Marx' o kadar ycelttiini ve o kadar balolmamasna karn, pek bal grnmesinianlayamyorum. ddias, iddia'dr. Ayn sorudan,Kemal Paa versus smet Paa dzleminde dekurtulamyorum. 62 ________ (*) (K Not:) to Delat,

Ne Yapmalnn Rusasdr. Ne Yapmal, Vladimirlyi Leninin kitabnn addr. Bu kitabn elektroni

Documents

YALCIN KÜCÜK GİZLİ TARİH 1