YALIN HASTANE - Anasayfalean.org.tr/kitap/Yalin_Hastane.pdf · ISBN 978-605-5655-57-0 Orijinal adı ve yayıncısı: Lean Hospitals, Taylor & Francis Group Türkçe yayın hakları

YALIN HASTANEKalite, Hasta Güvenliği ve

Çalışan Memnuniyetini Artırmak

MARK GRABANMichael Rona’nın Önsözüyle

Çeviren:Pınar Şengözer

ISBN 978-605-5655-57-0Orijinal adı ve yayıncısı: Lean Hospitals, Taylor & Francis Group Türkçe yayın hakları Taylor & Francis Group LLC. tarafından sağlanmıştır.

Optimist Yay›nlar›Telefon : 0216 481 29 17-18Faks : 0216 521 10 64e-posta: [email protected] – www.iskitaplari.com

Optimist yay›n no. : 224Konu : ‹ş ve YönetimYay›na haz›rlayan : Cemal Engin

Bas›m : Nisan 2011, ‹stanbulDü zel ti : Esen GürayDüzenleme ve Kapak tasarım : Nermin Uçar VatanBas k› ve cilt : Tor Ofset San. Tic. Ltd. Şti. Hadımköy Yolu Akçaburgaz Mah. 4. Bölge 9. Cadde 116. Sokak. No: 2 Esenyurt - ‹STANBUL Tel: 0212 886 34 74

İçindekiler

Önsöz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

Giriş . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

Yazar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

1 Yalın Hastanelerin Gerekliliği . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29Neden Hastaneler Yalına İhtiyaç Duyar? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

Yalın Yöntemler Sağlık Sektöründe Yeni Değil . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

Toyota’nın Yalının Yaygınlaşmasındaki Rolü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

Yalın Teriminin Kökenleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Yalın, Otomobil Fabrikalarının Dışında da İşe Yarar . . . . . . . . . . . . . . 33

Yalın, Hastanelerin Gelişmesine Yardımcı Olur . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

Sağlık Hizmetlerindeki Sorunlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

Fiyat Baskıları ve Maliyet Sorunları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

Personel Yetersizliğiyle Başa Çıkmak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

Düşük Bakım Kalitesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

Yüksek Kalitenin Maliyeti Daha Düşüktür . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39

Bir Servis Başarısı Enstantanesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

Bir Hastane Başarısı Enstantanesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

Sonuç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45

Yalın Dersler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46

Üstünde Düşünülecek Noktalar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

Notlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47

2 Hastaneler için Yalına Genel Bakış . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51Yalın Nedir? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51

Ohno’nun Yalın Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51

Yalın Düşünce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52

Toyota Üçgeni: Teknikler, Kültür ve Yönetim Sistemi . . . . . . . . . . . . . 53

İnsan Gelişimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

Felsefe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

Teknik Araçlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55

Yönetim Yöntemleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

Yalın, İsrafı Azaltmayı ve İnsanlara Saygı Göstermeyi Öngörür . . . . . . 57

İsrafı Ortadan Kaldırma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57

İnsanlara Saygı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58

Sağlık Sistemini İçeriden Düzeltmek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60

1 . Kabiliyet: İş, Sorunları Hemen Ortaya Çıkaracak Bir Dizi

Süregelen Deneyler Zinciri Olarak Tasarlanır . . . . . . . . . . . . . . 60

2 . Kabiliyet: Sorunlar Hızlı Deneyler Aracılığıyla Hemen Çözülür 62

3 . Kabiliyet: Çözümler Ortak Deneyim Aracılığıyla

Uyarlanarak Yaygınlaştırılır . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64

4 . Kabiliyet: Organizasyonun Tüm Düzeylerindeki İnsanlara

Deneyselci Olmaları Öğretilir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64

Sonuç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65

Yalın Dersler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65


Notlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66

3 Değer ve İsraf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69İsraf Nedir? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69

Değer Nedir? İşe Müşteriyle Başlayın . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70

Değeri Nasıl Tanımlarız? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72

1 . Kural: Müşterinin Faaliyet için Para Ödemeye

İstekli Olması Gerekir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73

2 . Kural: Faaliyetin Ürünü ya da Hizmeti Bir Şekilde

Dönüştürmesi Gerekir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73

3 . Kural: Faaliyetin İlk Seferinde Doğru Yapılması Gerekir . . . . . . 74

Değer Katan ve Değer Katmayan Faaliyet Örnekleri . . . . . . . . . . . . . 75

İsrafı Tespit Etmeyi ve Tanımlamayı Öğrenmek . . . . . . . . . . . . . . . . . 77

Hata İsrafı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78

İhtiyaçtan Fazla Üretim İsrafı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80

Gereksiz Malzeme Hareketi İsrafı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81

Bekleme İsrafı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81

Bekleyen Hastalar ve Ürünler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82

Bekleyen Çalışanlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82

Fazla Stok İsrafı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83

Gereksiz İnsan Hareketi İsrafı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84

Hemşire Hareketi İsrafı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84

Gereğinden Fazla İşlem İsrafı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86

Yetenek İsrafı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87

Hangi Değer Katmayan Faaliyetler Gereklidir? . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88

Değer Katmayan, Saf İsraf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90

Sonuç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90

Yalın Dersler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91


Notlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92

4 Süreci ve Değer Akışlarını Gözlemlemek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95İsrafı Nasıl Buluruz? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95

Değer Akışı Nedir? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96

Değer Akışı Haritası . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97

Değer Akışı Haritası Çıkarmak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97

Süreci Gözlemlemek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101

Ürünün Faaliyeti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101

Ürünün Faaliyeti—Laboratuvar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105

Çalışanın Faaliyeti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106

Çalışanın Faaliyeti—Hemşirelik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107

Çalışanın Faaliyeti—Perioperatif Hizmetler . . . . . . . . . . . . . . . . . 110

Sonuç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111

Yalın Dersler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111

Üstünde Düşünülecek Noktalar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112

Notlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112

5 Yalının Temeli Olarak Standartlaştırılmış İş Süreci . . . . . . . . . . . . . . . . 113Standartlaştırılmış İş İhtiyacı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113

Toyota Evi Benzetmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114

Yalının Temellerine Genel Bakış . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114

Yalının Temelleri: Standartlaştırılmış İş . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115

Standartlaştırılmış İş Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115

“Mevcut” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116

“Doğru Sonuç ve En Yüksek Kalite” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116

“Güvenli Şekilde Tamamlamak” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117

“En İyi Tek Yol” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118

Aynı Değil, Standartlaştırılmış . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119

İşi Yapanlar Yazar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120

Görevlerin Ne Kadar Süreceğini Dikkate Almak . . . . . . . . . . . . . . . 121

Standartlaştırılmış İş Belgesi Türleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121

Günlük İşleri Standartlaştırmak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123

Görevleri ve Sorumlulukları Tanımlamak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124

Standartlaştırılmış İş Aracılığıyla Nedeni Açıklamak . . . . . . . . . . . . . 125

Standartlaştırılmış İş Belgeleri ve Standartlaştırılmış

İş Sistemi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126

Standartlaştırılmış İşe Uyumu Ölçmek ve Gözlemlemek . . . . . . . . . . 127

Standartlaştırılmış İşe Direnç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129

Standartlaştırılmış İşe Uyulmadığında Nedenini Sormak . . . . . . . . . . 129

Standartlaştırılmış İş Hekimlere de Uygulanabilir . . . . . . . . . . . . . . . 132

Nedenini Sorma Zorunluluğunun Bir Başka Örneği . . . . . . . . . . . . . 134

Standartlaştırılmış İş Aracılığıyla Eğitim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134

Sonuç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136

Yalın Dersler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137


Notlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137

6 Yalın Yöntemler: Görsel Yönetim, 5S ve Kanban . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139Yalın, Tekniklerden İbaret Değildir, Ama Teknikler

Yardımcı Olabilir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139

Görsel Yönetim Aracılığıyla İsrafı Azaltmak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139

Görsel Yönetim Örnekleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140

5S: Sınıflandır, Sırala, Sil, Standartlaştır ve Sürdür . . . . . . . . . . . . . . . 142

Birinci S: Sınıflandır (Ayıkla) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143

İkinci S: Sırala (Düzenle) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144

Üçüncü S: Sil (Temizle) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146

Dördüncü S: Standartlaştır . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147

Beşinci S: Sürdür (Disiplin/Süreklilik) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151

Güvenlik Altıncı Madde Olabilir mi? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151

Kanban: Malzeme Yönetimine Yalın Bir Yaklaşım . . . . . . . . . . . . . . 152

Geleneksel Malzeme Sistemlerinin Sorunları . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152

Stokla İlgili Ödünleşmeler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153

Bir Serviste Kanban Kullanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155

Bir Kanban Vaka Çalışması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158

Sonuç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160

Yalın Dersler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160


Notlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161

7 Problemlerin Kök Nedenlerinin Proaktif Çözümü . . . . . . . . . . . . . . . . . 163Kaliteyi ve Hasta Güvenliğini Artırmak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163

Kalite Artışının Önündeki Kültürel Engeller . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164

Hata Neden Oluşur? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165

Kalite Artış Örnekleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166

Kök Nedenleri Bulmak ve Hataları Önlemek . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167

Geçiştirme Yöntemleri ve Kök Nedenleri

Düzeltme İhtiyacı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168

“Kim?” Yerine “Neden?” Sorusunu Sormak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170

İşe Gemba’da Başlayın . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171

Beş Neden Yöntemi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172

Beş Neden Örneği: El Hijyeni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173

Proaktif Olun ve HTEA Kullanın . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175

Kıl Payı Sorunların Proaktif Çözümü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176

Güvenlik Piramidi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178

Sonuç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179

Yalın Dersler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180


Notlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181

8 Hataları Önlemek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183Hatasızlaştırma Aracılığıyla Kaliteyi Kaynakta Sağlamak . . . . . . . . . . 183

Dikkatli Olmak Yetmez . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183

Neden yüzde 100 Denetim yüzde 100 Etkin Olmaz? . . . . . . . . . . . . 184

Hatasızlaştırma Türleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186

Hata Yaratılmasını İmkânsızlaştırın . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186

Hata Yaratılmasını Zorlaştırın . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186

Hatanın Meydana Geldiğini Belirginleştirin . . . . . . . . . . . . . . . . . 188

Sistemi Sağlamlaştırarak Hatayı Tolere Etmesini Sağlayın . . . . . . . 189

Hatasızlaştırma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189

Hastanelerde Hatasızlaştırma Örnekleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190

Hatasızlaştırma Yöntemi Olarak Yasaklı Kısaltmalar . . . . . . . . . . . . 190

Hatasızlaştırma Yöntemi Olarak Bilgisayar Sistemleri . . . . . . . . . 192

Hatasızlaştırma Aracılığıyla Ameliyat Hatalarını Önlemek . . . . . . 193

Hattı Durdurmak (Andon) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194

Hatasızlaştırmayı Hatasızlaştırma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196

Sonuç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197

Yalın Dersler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197


Notlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198

9 Akışı İyileştirmek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201Süreçler Nehir Gibi Akmalıdır . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201

Akışı Engelleyen Dengesiz İş Yükleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202

Kendiliğinden Meydana Gelen Dengesizlik . . . . . . . . . . . . . . . . 203

Sabah Vizitelerinin Neden Olduğu Mura . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203

Kurye Güzergâhlarının Yetersizliğinin Yol Açtığı Mura . . . . . . . . 204

Klinik Programlamasının Yol Açtığı Mura . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205

Hasta Taburcu Etme Sürecinde Mura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207

Mura Sorununu Personelle İş Yüklerini Eşleştirerek Çözmek . . . . 209

Hasta Akışını İyileştirmek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211

Acil Serviste Hasta Akışını İyileştirmek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212

Ayakta Kanser Tedavisinde Hasta Akışını İyileştirmek . . . . . . . . . 214

Hasta Bakımı ve Desteği Akışını İyileştirmek . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217

Klinik Laboratuvarlarda Akışı İyileştirmek . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217

Numune Toplamadaki Gecikmeleri Azaltmak . . . . . . . . . . . . . . . 217

Laboratuvar Kabul Alanlarındaki Gecikmeleri Azaltmak . . . . . . . 219

Akışı İyileştirmek Kaliteyi ve Takım Çalışmasını da İyileştirir . . . . 220

Laboratuvar Test Alanlarındaki Gecikmeleri Azaltmak . . . . . . . . . 221

Eczanelerde Akışı İyileştirmek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 222

Sonuç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225

Yalın Dersler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226


Notlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227

10 Çalışanları Dahil Etmek ve Yönetmek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229Yönetim Tarzımızı Değiştirmek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 229

Yöneticinin Rolü Nedir? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230

Yaygın Yönetim Sorunları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232

Yönetim Sistemi ve Felsefesi Olarak Yalın . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233

Günlük Yalın Yönetim Sistemi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233

Süreç Denetimleri ya da Turlama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235

Standartlaştırılmış İşin Standartlaştırılmış Denetimleri . . . . . . . 235

Denetim Hiyerarşisi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236

Performans Ölçümleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238

Zamanında Ölçümler İyileşme Sağlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238

Dengeli Sonuç Karnesi Bütün Paydaşlara Odaklanır . . . . . . . . 239

Ölçümler Görünür, Görsel ve İstatistiksel

Açıdan Anlamlı Olmalı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241

Günlük Ayaküstü Takım Toplantıları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 244

Kaizen ve Öneri Yönetimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246

Öneri Kutularıyla İlgili Sorunlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247

Amirlerin Kaizen’deki Rolü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248

Kaizen’i Yönetmek için Daha İyi Bir Yöntem Bulmak . . . . . . 249

Önerilerin Görsel Takibi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 252

Kaizen Değişimlerini İletmek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 253

Sonuç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 254

Yalın Dersler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 256


Notlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257

11 Yalına Başlamak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 259Nereden Başlamalı? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 259

Kaizen Türleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263

Kaizen Çalıştayı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264

Kaizen Çalıştayının Tehlikeleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264

Yalın Dönüşüm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266

Yönetici Sponsorluğu ve Liderliği . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 268

Ortadan Başlamak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 270

Bir Model Hat ve Yol Haritası Oluşturmak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271

Projeyi Başlatmak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 272

İç Kaynakları Tahsis Etmek: Yalın Takımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 273

Değişim Yönetiminin Önemi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275

Yalın İşletmenin Başlangıcı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277

Laboratuvarda Başlamak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277

Diğer Alanlara Geçmek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 278

Yalına Göre Bir Hastane Tasarlamak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 279

Yeni Mekân için Yeni Bir Acil Servis Süreci Tasarlamak . . . . . . . . 282

Gelecek Yol Haritası . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 286

Sonuç . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 288

Yalın Dersler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 288


Notlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289

12 Yalın Hastanenin Vizyonu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291Bir Hastane Ne Zaman Yalındır? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 292

Yalın Hastane Neye Benzer? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293

Yalın Hastanede Bir Hasta Neler Yaşar? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293

Yalın Hastanede Çalışmak Nasıl Bir Deneyimdir? . . . . . . . . . . . . . . . 294

Yalın Hastaneyi Nasıl Tanımlarız? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 295

Strateji ve Yönetim Sistemi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 296

Hastalar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 296

Çalışanlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 297

İsraf ve Kaizen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 297

Teknoloji ve Altyapı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 298

Son Düşünce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 298

Notlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 299

Sözlük Terimleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 300

“Mark Graban’ın kitabı, Toyota Üretim Sistemi’ni sağlık sektörüne uyguladığı-mızda Amerika çapında hastanelerde neler olduğunu belgeliyor . Bu kitap yalın metodolojinin detayları ile birlikte değişimi yönetmenin zorluklarını da sergi-liyor . Graban’ın kitabı kazanımlarla dolu—bunlar Thedacare’de her gün elde edilen kazanımlar . Keşke bu kitabı altı yıl önce okuma şansım olsaydı, yalın dönüşümümüzde yaptığımız bazı hataları engellerdi .”

—John S. Toussaint, Tıp Doktoru, Başkan/CEO ThedaCare Center for Healthcare Value

“Bu kitaptaki fikirler hedeflerle uyumluluk ve sorumluluk ile desteklenerek has-tanelerin hedeflerine yaklaşmaları için güçlü bir teknik sağlıyor—mükemmel bakım .”

—Quint Studer, CEO, The Studer Group, Results that Last kitabının yazarı

“Mark Graban Toyota Üretim Sistemi’nin anadilini sağlık sektörünün günlük di-line tercüme eden mükemmel tercümandır . Her bir konsept ve bunların uygula-ması ile okuyucu güvenilir sektörlerden ödünç alınan standardize edilmiş sistem-ler uygulandığında neyin gerçekten mümkün olabileceğini dikkate almaya zor-lanıyor . Graban bu ticari sırları anlaşılabilir ve transparan bir formatta sunuyor .”

—Richard P. Shannon, Tıp Doktoru, Frank Wister Thomas Professor of Medicine,

Başkan, Hekimlik Departmanı, Pennsylvania Tıp Fakültesi

“Bize söz verilen sağlık hizmeti ile sağlanan arasında ciddi fark var . Mark Graban sistemin içindekilerin hizmet sunumunu herkes için nasıl daha iyi nasıl yapabile-ceklerini açıklıyor—hastalar, tedarikçiler ve ödeyenler .”

—Steven Spear, Kıdemli Profesör, MIT; Senior Fellow, IHI

“Yalın sağlık uygulamalarını incelediğim ve uyguladığım üç yılda Mark Graban’ın kitabı bana eşlik etti . Kendisinin sağlık sistemlerinde işlerin nasıl yürüdüğüne dair keskin bir algısı var ve hasta odaklı perspektif getiriyor ki servis verdiğimiz insanlar için daha fazlasını yapmak istememi sağlıyor .”

—Ted Eytan, Tıp Doktoru, Tıbbi Yönetici, Health Informatics & Web Services

14 YALIN HASTANE

“Sağlık sektörü, bakımın kalite ve etkinliğini iyileştirmek ve giderleri azaltmak için metod ve teknikleri öğrenerek müthiş bir fırsata sahip olabilir; aynı zamanda personeli de bu efora katabilirler . Mark Graban yalını sağlık alanında kullanma konusunda derin deneyime sahip; kitabında orijinalinde üretimde geliştirilen konseptlerin medikal hizmetlerin farklı ortamına nasıl transfer edileceğinin ana hatlarını sağlıyor . Organizasyonunuz için müthiş fikirler edinme ve uygulama fırsatını kaçırmayın .”

—David Meier, en iyi satan listesindeki Toyota Way Fieldbook ve Toyota Talent kitaplarının yazarı

“Bu kitapta altı çizilen konseptler müşteriyle direkt temas halinde olan personel seviyesinde yaratıcılık, sahiplenme ve sorumluluğu teşvik eden bugüne kadar rastladığım en güçlü teknikler . Bu günümüzün gittikçe daha da karmaşık hale gelen sağlık sektöründe her liderin mutlaka okuması gereken bir kaynak .”

—Brett Lee, PhD, FACHE, Vice President, Dallas Çocuk Tıp Merkezi

“Kültür üzerinde kuvvetli bir vurguyu içeren sağlıkta yalın yaklaşım, hastalarımı-za mümkün olan en iyi şekilde bakmamız için en iyi yol . Yalın Hastaneler kitabı sadece metodolojiyi değil uzun vadede sürekliliğin sağlanması için gerekli kül-türel değişimi de vurguluyor—değişim yönetiminde genelde unutulan bir konu .”

—Beverly B. Rogers, Tıp Doktoru, Patoloji Başkanı, Dallas Çocuk Tıp Merkezi, Patoloji Profesörü,

UT Southwestern Tıp Fakültesi

“Sonunda! Sağlık sektörünün bu kitaba uzun yıllardır ihtiyacı vardı . Bilgilendirici, anlaşılır, tam zamanında, Mark Graban’ın kitabı yalının ne olduğu ve hastaneniz için ne yapabileceği konularında takdirinizi kazanacak . Bu kitabı okuduktan son-ra yalını uygulamayı en yüksek stratejik önceliğiniz yapmazsanız şaşıracağım .”

—Jim Adams, Kıdemli Yönetici, Laboratuvar Operasyonları, Dallas Çocuk Tıp Merkezi

“Mark Graban’ın sağlık sektörünün ön saflarında zaman geçirdiği, yalın felse-fesinin ve tekniklerinin” bu kompleks ortamda uygulamasını anladığı aşikâr . Günümüzün sağlık sisteminde hayatta kalma (hem mecazi hem gerçek anlamda) şansınızı artırmak için bu kitabı okumalısınız .”

—Dean Bliss, Yalın Geliştirme Uzmanı, Iowa Sağlık Sistemi

“Graban yalın düşünce terim, uygulama ve tekniklerinin hastanelerin günlük akışı ve zorluklarına faydalı bir tercümesini sağlamış . Kitabı yalın elementleri

15

tipik hastane pratikleri ve prosedürlerinde uygulanmış gerçek örneklerle açık-lıyor . Graban’ın kitabı yalın düşüncenin faydalarını sağlığa taşımak isteyenlerin okuma listesinde mutlaka yer almalı .”

—David Mann, Müdür, Yalın Yönetim + O.D., Steelcase, Inc., Creating a Lean Culture kitabının yazarı

“Yalın sağlık global bir hareket olmaya başlıyor . Bunun sebepleri bütçeyi aşan maliyetler, hasta güvenliğini riske eden hatalar, hastaların boşa harcanan vakti, ve genel bürokratik verimsizlikler . Yalın bakış açısıyla, problem, israfın nasıl or-tadan kaldırılacağı . Sağlık işinin araba yapmaktan farklı olduğu doğrudur . Ancak şu bir gerçek ki birçok hastane Toyota Üretim Sistemi’nin prensiplerini başarıyla uyguluyor ve kayda değer iyileşmeler sağlıyor . Ne yazık ki, bu kayda değer iyileştirmeler spesifik alanlarda kaydediliyor ve sürdürebilirliği esrarengiz bir gir-di—insan—yüzünden sağlanamıyor, Toyota’dakilerin bunu gayet iyi anladığını düşünüyorum . Sağlık sektörünün yardım etmeye çalıştığı insanoğlu, sistemleri yürütüyor ve mükemmel olmaktan oldukça uzak . Toyota’nın sistemi esasen hızlı teknik çözümler getirmek değil, insanların gelişimini desteklemek için dizayn edilmiştir; ki bu zaman ve sabır gerektirir . Pek çok sağlık sektörü danışmanı kendisini yalın danışman olarak lanse etmekte ama Toyota Üretim Sistemi’nin ardındaki gerçek düşünce şeklini anlamıyor . Mark Graban bir istisna . Kendisi bu felsefeyi anlamak ve Toyota’nın düşünce şekline sadık kalmak için çok çalıştı . Kitabı, Toyota Üretim Sistemi’nin, sağlık çalışanlarının anlayabileceği dile başarılı bir tercümesidir .

—Jeffrey K. Liker, Michigan Üniversitesi,

Toyota Tarzı kitabının yazarı

17

SON YıLLARDA YALıN İMALAT kavramının sağlık sistemine uygu-lanma düşüncesi yeniden ortaya çıktı . Orta düzey yönetimin servis-lerde küçük proje çabalarıyla başlayan bu girişimin en dikkat çekici tartışması, Washington, Seattle’daki Virginia Mason Tıp Merkezi’nde tam ölçekli yalın dönüşüm sürecinde yaşandı . Ancak sağlık sistemin-deki yönetim kurullarının ve yöneticilerin böyle bir dönüşüme nasıl yaklaşılacağını ve ne gerektirdiğini sorması gerekir .

Mark Graban çok uzun süredir Toyota Üretim Sistemi’nin bir öğ-rencisidir ve bütün çabasını sağlık sistemindeki potansiyeli araştır-maya adamıştır . Kitabı, yalının gerekliliğini ortaya koyarak; yalının felsefesinin, ilkelerinin ve yöntemlerinin kolay anlaşılır bir genel açık-lamasını vererek; israfın karşısında değerin önemini öğreterek; baş-langıç noktasını değer akışlarına odaklayarak; standartlaştırılmış işin temel rolüne işaret ederek; çeşitli yalın tekniklerinin örneklerini ve-rerek; yalının geliştirilmesinde ve uygulanmasında ön ofis personeli-nin kritik rolünü ve dönüşümün yönetilmesinde liderlerin ana rolünü vurgulayarak, sağlık sistemi liderlerinin dikkatini çekmeyi başarıyor .

Sağlık sistemindeki sayısız israf ve hata örneğine ilişkin açık bilgi-si, gerçek yaşamdan örnek vakalarla birleştiğinde, yalının sağlık siste-mine başarıyla uygulanması gerekliliğini ortaya koyuyor .

Önsöz

18 YALIN HASTANE

Graban, kitabını yalın hastane vizyonu üzerine bir tartışmayla bi-tiriyor . Bunu söz konusu alandaki müşterinin bakış açısından, perso-nelin bakış açısından ve liderlerin bakış açısından yapıyor . Genellikle liderler sağlık kuruluşlarının mevcut kabul edilemez durumunun far-kındalar; ancak yalınlaştıklarında nasıl olacaklarını göremiyorlar . Son bölümde sağlık sektöründeki liderlere bunun nasıl olabileceğine dair bir vizyon çizerken kullanabilecekleri bir çerçeve de veriliyor .

Sağlık sisteminde yalın, sağlık sistemi yönetiminde bugünün en son modası değil . Graban son yirmi-otuz yılda birçok girişim oldu-ğuna dikkat çekiyor . Yaptığı eksiksiz yalın açıklaması ve bugün bu kadar çok yerde gerçekleştirdiği başarılı uygulamalar ile sağlık sektö-rü liderlerine bu yaklaşımın ciddi şekilde ele alındığı takdirde başarılı olabileceğinin güvencesini veriyor .

Bu kitap, sağlık sektörü liderlerine sağlık sektörü ürününün kali-tesini, güvenliğini ve maliyetini ciddi ölçüde iyileştirme kabiliyetinde büyük çaplı destek sağlayacak muhteşem bir açıklama ve kolay an-laşılır bir metindir .

—J. Michael Rona

Başkan

J. Michael Rona Danışmanlık LLC

Documents

YALIN HASTANE - Anasayfalean.org.tr/kitap/Yalin_Hastane.pdf · ISBN 978-605-5655-57-0 Orijinal adı ve yayıncısı: Lean Hospitals, Taylor & Francis Group Türkçe yayın hakları