YAPI MALZEMESİ

YAPI MALZEMESİ

Bilinen en eskibağlayıcılardan birisi olankireç, eski Babil, Mısır,Finikeliler, Hitit ve Perslertarafından hava kireciolarak yapıda kullanılmıştır.

Romalılar devrinde ise sukireci bulunmuş ve su içiinşaatlarında kullanılmıştır.

YAPI MALZEMESİ

Kireç, Kireç taş ından elde edilir.

Saf kireç taşı →CaCO3(Kalsiyum Karbonat)İçeriğinde →MgCO3(Magnezyum Karbonat), Al2O3(Aliminyum Oksit), Fe2O3(Demir Oksit), SiO2(Silisyum Oksit)

YAPI MALZEMESİ

KALKER (KİREÇTAŞI), CaCO3YERYÜZÜ KARALARININ %10’U

Tüm kireçtaşı tipleri kristal yapıdadır.Beyaz renk yüksek derecedeki safs ızlığı, gri tonlarıkarbon kaynaklı safsızlıkları, kahverengi, yeşil, açıksarı ve kırmızı renkler demir ve mangan içerdiğininişaretleridir. Pembe renk ise dolomitik yapı belirtisidir. Kireçtaş ının sertliği genellikle Mohsskalasına göre 2-4 arasında değişir. Dolomit dahasert fakat kırılgandır.

YAPI MALZEMESİ

Üretim Aşamalar ı

Pişirilme Su ile karıştırılma →sönmüş kireç Sönmüş kirecin kurutulması Paketlenme.

YAPI MALZEMESİ

Pişirilme CaCO3 →CaO + CO2 (>900°C) Sönmemiş kireç Döner fırınlarda pişirilir. CO2 uçar Sönmemiş kireç elde edilir. İçinde %30’a kadar MgCO3 içeren

kireçtaşları da (dolomit gibi) bu amaçla kullanılabilir.

Isı

YAPI MALZEMESİ

YAPI MALZEMESİ

Sönmüş kirecin kimyasal S ınıflandırılması

Kimyasal konumlar ına göre Yüksek kalsiyumlu (~90% - CaO) Kalsiyumlu (75% - CaO) Magnezyumlu ( 20%- MgO) Dolomitli ( 25%-MgO)

YAPI MALZEMESİ

Kirecin Söndürülmesi (Hidrate)Kireçler CaO halinde kullanılamaz. Su ileişlem görerek söndürülmesi gerekir. CaOsöndürme kutularında suyla karıştırılır.Büyük ısı açığa çıkar (300-400oC)

YAPI MALZEMESİ

Yukar ıdaki işleme kirecin söndürülmesiişlemi ve Ca(OH)2 ‘e sönmüş kireç denir.

Fabrikalarda elde edilen kireç yalnızcaCa(OH)2 olup ince toz halindedir. Çimentogibi torbalar halinde satılır ve hidrate kireçdenir. İlkel bir yöntem olan kireç kuyularında,Kireç fazla su ile söndürüldüğünde, ürünCa(OH)2+nH2O şeklindedir ve yağlı kireçolarak adlandırılır.

YAPI MALZEMESİ

Yar ım kilo sönmemiş kireç, 0°C’deki1 litre suyun sıcaklığını kaynama noktasıolan 100°C’ye çıkaracak büyüklükte birreaksiyon ısısı vermektedir.

YAPI MALZEMESİ

Kireç iyi söndürülmezse.Kireçte sönme tam olarak gerçekleşmezseyapıda CaO bulunacak.

Su ile karşılaşınca ısı ile birlikte hacimselgenişleme söz konusu olacak.

Bu da yapıda çatlamalara neden olacaktır.

YAPI MALZEMESİ

Söndürme işlemi sırasında sönmemiş kireçsuyla ekzotermik reaksiyona girerekCa(OH)2’e dönüştüğünden, ısı ile birliktebüyük bir hacim genişlemesi olur ve buarada hacmi 2.5 kat artar.Eğer kireç tamamen söndürülmezse, buOlay yapıda tamamlanır ve kirecin Kullanıldığı yerlerde çatlak vb. kusurlaroluşur.

YAPI MALZEMESİ

Elde edilen toz halindeki sönmüş kireç, kuru halde ve torbalar içinde depolarda saklanır. Ancak çeşitli nedenler (taşın aynı oranda pişmemesi veya aşırı pişmesi, sirkülasyon olmayışı vb.) kalitede düşüşe sebep olur, ayr ıca üretilen kireç küçük miktardadır.

YAPI MALZEMESİ

Sönmüş Kirecin Sertleşmesi

Sönmüş kireç havada bırakılırsakarbonatlaşır.

Ca (OH)2 + CO2 →CaCO3 + H2O

YAPI MALZEMESİ

Bu nedenle kirecin söndürülme işlemine dikkat edilmelidir.

Kireç taşları, şantiyelerde açılan kireç havuzlarında, en az 15 gün su içindebekletilmelidir.

YAPI MALZEMESİ

Yağlı Kireç YL (Beyaz kireç )

İçeriğinde % 80 CaCO3 bulunur Sönmeleri hızlıdır. CO2 alarak yapılan sertleşmeleri hızlıdır. Taş ıma dayanımları daha ileridir.

YAPI MALZEMESİ

Dolamit Kireçleri (DL)

İçeriğinde CaCO3 ve MgCO3 bulunur. Elde ediliş süreçleri aynıdır.

YAPI MALZEMESİ

KİRECİN İNŞAAT SEKTÖRÜNDE KULLANIMI

En çok* sıva,* harç,* karayollarında stabilizasyon malzemesi vebitümlü karışımlarda katkı maddesi olarak,* gazbeton,* kireç- kum tuğlası üretimi ve* badana işlerinde

kullanılmaktadır.

YAPI MALZEMESİ

•Kireç, harçlara plastisite ve işlenebilirlikkazandırmak amacıyla eklenir.* Çoğunlukla Melez harç adı verilen buharçlar;

1 kısım çimento, 1-2 kısım kireç ve 5-6 kısım kumdanoluşur.

YAPI MALZEMESİ

KİREÇ KULLANILIRKEN DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

1. Kireç ile fazla kal ın harç sıvası yapılmamalıdır.

Aksi takdirde C02 harcın içine fazla oranda giremeyeceğinden, orta kısımlar plastik durumunu korur.

2. Su ile temas eden yap ılarda kullanılmamalıdır.

Kireç su içinde erir.

YAPI MALZEMESİ

3. Taş ıyıcı elemanların yapımında bağlayıcı madde

olarak kullanılmamalıdır. Kirecin her türlü yapı malzemesine iyi yapışmayeteneği olmasına karşın, mekanik özellikleri

zayıftır 4. Kireçle elde edilen harçların plastik

özellikleri fazladır. Şekil değişimi yapabilme yeteneğinin fazlalığı

nedeniyle duvar sıvaları için çok uygundur. Kireçle yapılan sıvalar çimento harcı ile yapılan sıvalara kıyasla daha az çatlar.

YAPI MALZEMESİ

KİREÇ ÜRETİMİ 1. İLKEL (YAMAÇ) YÖNTEM 2. MODERN YÖNTEM

YAPI MALZEMESİ

1. İLKEL (YAMAÇ) YÖNTEM

YAPI MALZEMESİ

Yamaç Ocağı Kazılması

YAPI MALZEMESİ

Çeperlerin Kille Örtülmesi

YAPI MALZEMESİ

Ocağın Doldurulması

YAPI MALZEMESİ

Ocağın Doldurulması

YAPI MALZEMESİ

Ocağın Doldurulması

YAPI MALZEMESİ

Ocağın Kapatılması

YAPI MALZEMESİ

Ocağın en kesiti

YAPI MALZEMESİ

Yan ıcı maddelerin eklenmesi

YAPI MALZEMESİ

Kalsinasyon işlemi : 7 – 10 gün sürer

YAPI MALZEMESİ

Ürün Sönmemiş Kireç

YAPI MALZEMESİ

2. MODERN YÖNTEM

Taş ocağı

Tek bir patlama ile seçilmiş bölgeden 30.000 ton taş

elde edilir

YAPI MALZEMESİ

YAPI MALZEMESİ

YAPI MALZEMESİ

Sönmemiş kireç hidratörlerde söndürülür. Öğütülmüş tozsuz kireç, yüksek ak ışkanlığa

sahip kireç, yüksek boşluklu kireç, yavaş priz yapan kireç sütü, özel katk ılar gibi değişik özelliklere sahip kireç çeşitleri üretilebilir.

YAPI MALZEMESİ

YAPI MALZEMESİSu Kireçleri (HL)

İçinde %10-15 kil bulunan kalkerlerin pişirilmesiyle elde edilir.Yaklaş ık 100oC su buharlaşır. 900oC de kalker ayrışımı ve CO2 çıkışı sona erer. 900oC üstünde kireç , kilin içindeki silis ve aluminle birleşir.

Sönmemiş kireçten farkları: Yüksek sıcaklık gerekir. İçeriğinde silikatler ve aluminatlar vardır. Tri kalsiyum aluminat 3 CaO. Al2O3

Di kalsiyum silikat 2 CaO. SiO2

Tri kalsiyum silikat 3 CaO. SiO2

Su içinde katılaşabilirler.