YAZICI / TÜRKİYE DAVASI

7/30/2019 YAZICI / TRKYE DAVASI

1/8

AHMMEHMET SALIH YAZICI-TRKYE DAVASI

tihat Metni

Mehmet Salih YAZICI-TRKYE DAVASI

(Bavuru no:48884/99)

KARAR TARH:8 Aralk 2005

KABULEDLEBLRLK KARARININ ZET EVRS

OLAYLAR

1954 doumlu bavuran Mehmet Salih Yazc, Trk vatanda olup Silvan'da(Diyarbakr) ikamet etmektedir. 22 Kasm 1996 tarihinde kaybolan ve 3 Aralk 1996tarihinde l bulunan Ramazan Yazc'nn kardeidir. Bavuran AHM nndeDiyarbakr Barosu avukatlarndan M. Klavuz, O. Baydemir ve K. Sidar tarafndantemsil edilmektedir.

A. Davann Koullar

Davann nedenleri, taraflarn belirttii gibi u ekilde zetlenebilir.

1. Ramazan Yazc'nn kaybolmas ve ailenin giriimi

22 Kasm 1996 tarihinde kaybolan bavurann kardei olan Ramazan Yazc,Diyarbakr-Silvan arasnda bir minibs ile yolcu tamacl yapmaktadr.

25 Kasm 1996 tarihinde, bavuran kardei Ramazan'n akbeti hakknda bilgialabilmek iin, Diyarbakr Devlet Gvenlik Mahkemesi Cumhuriyet Basavcl'na

bavuruda bulunmutur.

27 Kasm, 2 ve 9 Aralk 1996 tarihlerinde, bavuran yeniden DGM CumhuriyetBasavcl'na bavurmutur. 22 Kasm 1996 tarihinde saat 8:30 sularnda, sivil

polislerin kardeini yakalayarak, 21 DZ 490 plakal krmz ahin marka bir aracabindirdiklerini iddia etmitir. Ayn zamanda kardeinin hangi sebeplerden dolaygzaltna alndn sormutur.

4 Aralk 1996 tarihinde bavuran, ayn gerekelerle Diyarbakr Valilii'nebavurmutur. Kardeinin akbeti hakknda bilgi istemitir.

17, 19 ve 24 Aralk 1996 tarihlerinde, Nevzat Yazc adndaki dier kardei,kardeinin akbeti hakknda bilgi alabilmek iin Olaanst Hal Blge Valiliine veDiyarbakr Cumhuriyet Savcl'na bavurmutur. Bir ahsn, gzaltnda bulunduusrada kardeini Emniyet Mdrl ubesi'nde grdn iddia ettiini

belirtmektedir.


2/8

25 Aralk 1996 tarihinde, Nevzat Yazc, Siyasi ler ubesi polisleri aleyhine yasadyakalama yaptklar gerekesiyle ikayette bulunmutur. Ayn gn, CumhuriyetSavcl ikayeti kabul etmitir. Kardei Ramazan'n sivil polislerce yakalandn ve21 DZ 490 plakal bir araca bindirdiklerini iddia etmitir.

2. Ramazan Yazc'nn kaybolmasna ilikin usul ilemleri

26 Aralk 1996 tarihinde, Cumhuriyet Savcl, Emniyet Mdrl'nden, TerrleMcadele ubesi'nden ve Diyarbakr Jandarma Genel Komutanl'ndan Ramazan'ngzaltna alnp alnmad hakknda bilgi istemitir.

27 Aralk 1996 tarihinde, Cumhuriyet Savcl Nevzat Yazc'nn ifadesini almtr.Nevzat Yazc 25 Aralk tarihli ikayetini yinelemitir.

4 Ocak 1997 tarihinde, Jandarma Genel Komutanl, Ramazan'n ne kendiubelerinde ne de bal birimlerde gzaltna alndn Cumhuriyet Savcl'na

bildirmitir.

8 Ocak 1997 tarihinde, Emniyet Mdrl Nevzat Yazc'nn ifadesini almtr.Nevzat Yazc, daha nceki iddialarn yinelemi ve Hasan Demirta ile kardeinin iarkadalarnn sylediklerinden yola ktn belirtmitir. kiinin silahl olduunusylemediini, bu ifadenin ikayet dilekesini kaleme alan arzuhalcinin eklemiolabileceini belirtmitir.

13 Ocak 1997 tarihinde, Hasan Demirta Emniyet Mdrl'ne ifade vermitir.Ramazan' almaya gelen kii grdn belirtmitir. Bu kiilerin silahl olduklarnve telsizleri olduunu sylediini inkar etmitir. fadesinin altna parmak basmtr.

14 Ocak 1997 tarihinde Emniyet Mdrl, bavurann, Seyithan Yazc'nn veMahfuz Aktarl'nn ifadelerini almtr. Bavuran, telsizli sivil polisin kardeinialmaya geldiklerini Hasan Demirta'tan rendiini, Seyithan Yazc'nn aracn plakanumarasn kendisine sylediini ve arabann rengini ise kimin sylediinihatrlamadn belirtmitir. SeyhithanYazc, olayn meydana geldii gn, yanndaMahfuz Aktarl olduu srada saat 9 sularnda bir telefon geldiini, telefondakikiinin, sivil polisin Ramazan' arabayla almaya geldiini sylediini ifade etmitir.Mahfuz Aktarl, Seyithan Yazc ile ayn ynde ifade vermitir.

Ayn gn Nevzat Yazc, ifadelerinde eliki olduu iin tekrar Emniyet Mdrl'nearlmtr. Bavurann arabann renginden, Mahfuz Aktarlnn ise telsizlerdenbahsettiini yinelemitir. Bu kiilerin neden aksini sylediini de bilmediini ifadeetmitir.

ubat 1997 tarihinde (gn belirtilmemitir) Diyarbakr Emniyet Mdrl,Ramazan'n Emniyet Mdrl tarafndan gzaltna alnmadn CumhuriyetSavcl'na bildirmitir.

Diyarbakr Cumhuriyet Savcl'na 12 Mart 1997 tarihinde gnderilen mektupta,Nevzat Yazc kardeinin lm ile ilgili bilgi almak istediini yinelemitir.

17 Mart 1997 tarihinde, Diyarbakr DGM Cumhuriyet Basavcs ratione materiae


3/8

yetkisizlik karar vererek dosyay Diyarbakr Cumhuriyet Savcl'na sevk etmitir.

Ayn gn, Diyarbakr Cumhuriyet Savcl, Silvan Cumhuriyet Savcl'ndan NevzatYazc, Hasan Demirta, Mahfuz Aktarl, Mehmet Salih Yazc, Seyithan Yazcadndaki ahslar ve kaybolan Ramazan Yazc'y Savcla getirmesini istemitir.

Ayn zamanda Blge Ulam Dairesi'nden szkonusu araba hakknda bilgi istemitir. 5Mays 1997 tarihinde isteini yinelemitir.

26 Mays 1997 tarihinde, Diyarbakr Cumhuriyet Savcl, bavurann, SeyithanYazc ve Mahfuz Aktarl'nn ifadelerini almtr. Bu kiiler daha nceki ifadeleriniyinelemilerdir.

12 Haziran 1997 tarihinde, Cumhuriyet Savcl, Silvan Cumhuriyet Savcl'ndanNevzat Yazc ve Hasan Demirta'n Savcla getirilmesi talebini yinelemitir.

17 Temmuz 1997 tarihinde, Diyarbakr Cumhuriyet Savcl, Nevzat Yazc

tarafndan sunulan ikayetle ilgili olarak (dosya no:1996/2056 ve 1997/275) rationeloci yetkisizlik karar vermi ve kim tarafndan ilendii bilinmeyen cinayetlerin builde gerekletiini gznne alarak, Ramazan'n ve dier drt kiinin lmne ilikindosyay Adyaman Cumhuriyet Savcl'na sevk etmitir.

22 Temmuz 1997 tarihinde, Diyarbakr Cumhuriyet Savcl, Silvan CumhuriyetSavcl'ndan Hasan Demirta, Mehmet Salih Yazc ve Seyithan Yazc'nn Savclagetirilmesini istemitir.

28 Temmuz 1997 tarihinde, Jandarma Komutanl, Hasan Demirta'n belirtilenkyde ikamet etmediini ve adresi hakknda bilgi alnamadn belirten bir tutanakhazrlamtr.

9 Ekim 1997 tarihinde, Diyarbakr Cumhuriyet Savcl, Emniyet GenelMdrl'nden Ramazan Yazc'nn kaybolmasna ilikin bir soruturma yrtmesinive olay yerinde bulunan ahslarn kimliklerini tespit etmesini istemitir.

27 Ekim 1997 tarihinde, Mardinkap Polis Karakolu, Diyarbakr EmniyetMdrl'ne szkonusu plaka numarasnn kaytlarda yer almadn ve Melikahmetsemtinde bulunan otobs terminalinde szkonusu kiileri tanyan bulunmadn

belirtmitir.

4 Kasm 1997 tarihinde, Diyarbakr Cumhuriyet Savcl, Emniyet Mdrl'ndenszkonusu ara sahibi ya da arac kullanan kiiler hakknda bilgi istemitir.

1 Aralk 1997 tarihinde, Emniyet Mdrl, szkonusu plaka numarasnn 16 Nisan1996 tarihinden beri iptal edildiini ve kaytlarda yer almadn bildirmitir.

18 Aralk 1997 tarihinde, Diyarbakr Cumhuriyet Basavcl bavurann ve SeyithanYazc'nn Savcla getirilmesi ynndeki talebini yinelemitir.

5 ubat 1998 tarihinde, Adyaman Cumhuriyet Savcl Nevzat Yazc tarafndan

yaplan ikayetle ilgili olarak (dosya no: 1998/204 ve 1998/19) ratione loci yetkisizlikkarar vererek, dosyay Diyarbakr Cumhuriyet Savcl'na sevk etmitir.


4/8

22 Mays 1998 tarihinde, Diyarbakr Cumhuriyet Basavcl, Nevzat Yazctarafndan yaplan ikayetle ilgili olarak (dosya no: 1996/8670 ve 1998/274) rationeloci takipsizlik karar vermi ve 17 Temmuz 1997 tarihinde yetkisizlik karar verilerekayn Savcla sevk edilen dosya ile ayn olduuna kanaat getirerek davay Adyaman

Cumhuriyet Savcl'na sevk etmitir.

5 Haziran 1998 tarihinde, Adyaman Cumhuriyet Savcl Nevzat Yazc tarafndanyaplan ikayetle ilgili olarak ratione loci yetkisizlik karar vererek, davay 5 ubat1998 tarihinde ayn yndeki kararn hatrlatarak Diyarbakr CumhuriyetBasavcl'na sevk etmitir.

27 Austos ve 20 Ekim 1998 tarihinde, Diyarbakr Cumhuriyet Savcl, EmniyetMdrl'nden 22 Kasm 1996 tarihinde Ramazan' kimlerin gtrm olabileceihususunda aratrmalar yapmasn istemitir.

3. Ramazan Yazc'nn ldrlmesine ilikin usul ilemleri

3 Aralk 1996 tarihinde saat 9 sularnda, bir oban rnak ili, dil kazasna balSarky ve Maara kyleri arasnda dil-Midyat karayolunun yaknnda bir ceset

bulmutur.

Ayn gn saat 9:30 sularnda jandarmalar bir kyl eliinde olay yerine gitmilerdir.Olay yerinde tutulan tutanakta bir erkek cesedinin bulunduu belirtilmitir. Bulunanahs, cesedin yannda bulunan silahtan kafaya sklan bir tek kurunla lmtr. Olayyerindeki tekerlek izleri dikkate alndnda, cesedin arabayla tand belirtilmitir.Jandarma Astsubay olay yerini ve cesedin bulunduu durumu gsteren detayl birkroki izmitir.

Ayn gn saat 12 sularnda, Cumhuriyet Savcs ve bir doktor olay yerine gitmi vesalk muayenesi tutana hazrlanmtr. Cesedin kimliinin tespit edilmesinisalayacak hibir belge bulunamadndan, deiik adan resimler ekilmitir. Sakulan stnde 3 cm'lik mermi delii tespit edilmitir. Az bantlanm elleri isearkadan balanmtr. lmn sekiz ya da dokuz saat nce yani saat 4 sularndameydana gelmi olabilecei dnlmtr.

Adli Tp Doktoru, Cumhuriyet Savcl'nn gzlemlerini dorulayarak, lmn

solunum ve dolam yetmezliinden meydana geldiine karar vermitir.

Cumhuriyet Savcs ayn zamanda, cesedin yaknlarnda kan tespit edildii ve 9 mmapnda mermi bulunduunu belirtmitir. lmn, giri k yerleri tespit edilenmerminin neden olduu solunum ve dolam yetmezliinden meydana geldii tespitedildiinden, klasik otopsi yaplmasna gerek duymamtr.

2 Mart 1998 tarihinde, dil Cumhuriyet Savcs, Diyarbakr Polis KriminalistikLaboratuar Mdrl'nden kimlii tespit edilemeyen cesedin yaknnda bulunanmerminin balistik incelemesinin yaplmasn istemitir.

3 Mart 1998 tarihinde, balistik raporunda, 3 Aralk 1996 tarihinde, kimlii tespitedilemeyen cesedin yannda bulunan Parabellum tipi 9 mm'lik merminin, ayn gn


5/8

saat 17:30 sularnda, iki cesedin daha bulunduu, Silopi (Cizre) yolunda bulunanmermi ile benzer olduu belirtilmitir. Sonu olarak iki merminin ayn silaha aitolduuna karar verilmitir.

7 Kasm 1998 tarihinde, bavurann avukat Osman Baydemir, 3 Aralk 1996 tarihinde

l bulunan iki cesedin tehis edilmesi srasnda mvekkillerinden birisine eliketmek amacyla Diyarbakr Emniyet Mdrl'ne gitmitir. Burada CumhuriyetSavcs'ndan ayn gn baka bir cesedin bulunduunu renmitir. Osman Baydemir,cesedin bir resmini alarak nsan Haklar Dernei'nin kayp listesindeki kaytlarlakarlatrmtr. Sonrasnda, bavuran ve Ramazan Yazc'nn ei, szkonusufotoraftan Ramazan Yazc'nn kimliini tespit etmek zere arlmlardr.

19 Kasm 1998 tarihinde avukat Osman Baydemir, Ramazan'n cesedini almak zeredil mezarlna gitmitir. Kimlii tespit edilemeyen cesetlerin gmlmesine ilikinkayt bulunmadndan Ramazan'n cesedini alamamtr.

Ayn gn, dil Cumhuriyet Savcs bavurann ve Nevzat Yazc'nn ifadelerinialmtr. Bavuran kardeinin kaybolmasna ilikin daha nceki ifadeleriniyinelemitir. Bavuran, Hasan Demirta adl ahsn kardeinin sivil giyimli polistarafndan arandn, birisinin telsizli olduunu sylediini, kimliini aklamayandier bir ahsn kendisini telefonla arayarak, arabann markasn, rengini ve plakanumarasn sylediini ifade etmitir. Bavuran kardeinin akbeti hakknda bilgialmak amacyla yetkili makamlara bavuruda bulunduu fakat sonu alamadn

belirtmektedir. Ayn zamanda, ifadesi alndktan sonra Hasan Demirta adndaki grgtann bir daha gremediini, polislerin kendilerini tehdit ettiini ve bugiriimlerinden vazgemelerini tavsiye ettiklerini iddia etmitir.

Nevzat Yazc, bavurann ifadelerini dorulam, ifadeleri alnan Mahfuz Aktarl veHasan Demirta'n grg tan olduunu aklamtr.

8 Ocak 1999 tarihinde, dil Cumhuriyet Savcl, ratione materiae yetkisizlik kararvermitir. Ramazan'n lmyle F.M ve M.M adl ahslarn lm arasnda

benzerlikler tespit etmitir. Bu ceset ile ilgili olarak Diyarbakr CumhuriyetBasavcl'nda soruturma yrtldn hatrlatmtr. Dier yandan, Aralk 1996ylnda Adyaman-Hilvan, anlurfa-Adyaman yolunda cesetleri bulunan dier kiilerde bu ekilde karlmtr. Yaplan incelemelerde len kiilerin karld, olaynfaillerinin kendilerini polis olarak tanttklar, telsizlerinin bulunduu ve sahte plakas

olan bir arala dolatklar tespit edilmitir. Karlan kiilerden birisi EmniyetMdrl binasna kadar gtrlmtr. Bu eylemler cinayetler ilemeyi amalayanbir ete tarafndan yaplmtr. Bu nedenle dosyay Diyarbakr DGM CumhuriyetBasavcsna sevk etmitir.

3 ubat 1999 tarihinde, dil Cumhuriyet Savcl, dil Emniyet Mdrl'ndenbelgeyi Diyarbakr DGM Cumhuriyet Basavcs'na gtrmesini istemitir.

8 Mart 1999 tarihinde, Diyarbakr Cumhuriyet Basavcl da Ramazan'n cinayetlerileme amac gden bir ete tarafndan ldrld ve bu tr cinayetlerin DGM yetkialannda olduu gerekesiyle ratione materiae yetkisizlik karar vermitir. Soruturma

dosyasn Diyarbakr DGM Cumhuriyet Basavcsna sevk etmitir.


6/8

27 Nisan 1999 tarihinde, Diyarbakr DGM Cumhuriyet Savcs Ramazan'n lmneilikin iki soruturma dosyasn birletirmeye karar vermitir.

5 Mays 1999 tarihinde, Ramazan'n ve dier iki kiinin ayn silahla vurulduunugznne alarak, Diyarbakr DGM Cumhuriyet Savcs, Diyarbakr Emniyet

Mdrl'nden olayn faillerini bulmas iin soruturma balatmasn ve her aydabir kendisi durumdan haberdar etmesini istemitir. Emniyet Mdrl, 24 Austos1999 tarihinde soruturmann devam ettiini bildirmitir.

26 Nisan 2000 tarihinde, Diyarbakr DGM Cumhuriyet Savcs soruturmayrtlmesine ilikin isteini yinelemitir.

KAYETLER

AHS'nin 2. maddesine atfta bulunan bavuran, kardeinin gvenlik gleri ya daonlarla ilikileri olan ya da onlarn demetimi altnda bulunan kiiler tarafndan

ldrldn iddia etmektedir. Ayn dnemde meydana gelen olaylar ile benzerliklerbulunduunu hatrlatan bavuran, lmlerin organize bir ekilde meydana geldiiniiddia etmektedir. Bavurana gre, Devlet olayn faillerinin tespit edilmesinisalayacak etkili bir soruturma balatma zorunluluunu yerine getirmemitir. Ayrca,kardeinin nereye gmld ile ilgili belediye kaytlarnn bulunmamasndan dolay,

bavuran halen kardeinin nereye gmldn bilmemektedir.

AHS'nin 3. maddesine atfta bulunan bavuran, ldrlmeden nce kardeine ikenceyapldn iddia etmektedir. Otopsi raporuna gre, kardeinin ellerinin bal, aznnkapal olduu, vcudunda ise darbe izleri tespit edildiini hatrlatmaktadr.

AHS'nin 5. maddesine atfta bulunan bavuran, kardeinin keyfi olarakyakalandn, tutuklanma sebebinin kendisine bildirilmediini, hakim karsnakarlmadn ve gzaltnn yasal olup olmadn ortaya koymasn salayacak ihukuk yollarna bavuramadn iddia etmektedir.

AHS'nin 6. ve 13. maddelerine atfta bulunan bavuran, ikayetlerine ramen,kardeinin kaybolmasna ve ldrlmesine ilikin etkili bir soruturmayaplmadndan ikayeti olmaktadr. Cumhuriyet Savclklarnn, Olaanst HalBlgesinde, gvenlik gleri aleyhine cezai soruturma yaplmasn salayacak yeterliyetkiye sahip olmadklarn iddia etmektedir.

AHS'nin 14. maddesine atfta bulunan bavuran, kardeinin etnik kkeni nedeniyleldrldn iddia etmektedir.

HUKUK AISINDAN

A. Hkmet'in itiraz

Hkmet i hukuk yollarnn tketilmediini belirtmektedir.

AHM, Hkmet'in bavurann bavurmas gereken hukuk yollarn belirtmediini

gzlemlemektedir. Bu nedenle bu itiraz reddetmektedir.


7/8

Hkmet ayn zamanda bavurunun alt ay iinde yaplmadn dile getirmektedir.Bavurann, kardeinin karld 22 Kasm 1996 tarihinden alt ay sonra, yani en ge22 Mays 1997 tarihinde ya da kardeinin ldrldnn tespit edildii 19 Kasm1998 tarihinden alt ay sonra yani en ge 19 Mays 1999 tarihinde bavurusunuyapmas gerektiini belirtmektedir. Oysaki bavuru, kardeinin ldrldnn tespit

edildii tarihten alt aydan uzun bir zaman sonrasnda, 4 Haziran 1999 tarihindeyaplmtr.

Bavuran, Hkmet'in argmanlarna kar kmaktadr. Bavurusunu 23 Nisan 1999tarihinde mektupla yaptn, mektubun AHM'ye 30 Nisan 1999 tarihinde ulatn,yani kardeinin ldrldnn tespit edildii 19 Kasm 1998 tarihinden itibaren altay iinde bavurusunu yaptn belirtmektedir. Ayrca bavurusunu yapt sradacezai soruturmann halen devam ettiini ifade etmektedir.

AHM, bavurann bavurusunu yapt 28 Mays 1999 tarihinde, cezai soruturmannhalen devam ettiini, bu nedenle mevcut davann gecikmi olduunun kabul

edilemeyeceini gzlemlemektedir. Sonu olarak, itirazn reddedilmesine kararverilmitir.

B. Esas hakknda

Bavuran, kardeinin gvenlik gleri ya da onlarla ilikileri bulunan ya da onlarndenetimleri altnda bulunan kiilerce, etnik kkeni nedeniyle ldrldn iddiaetmektedir. Ayn zamanda, kardeinin keyfi olarak yakalandn ve ldrlmedennce kardeine ikence yapldn iddia etmektedir. Bavurana gre, tutuklanmasebebi kendisine bildirilmemi, hakim karsna karlmamtr ve gzaltnn yasalolup olmadn ortaya koymasn salayacak i hukuk yollarna bavuramamtr.Kardeinin kaybolmasna ve ldrlmesine ilikin etkili bir soruturmayaplmadndan ikayeti olmaktadr. Cumhuriyet Savclklarnn, Olaanst HalBlgesinde, gvenlik gleri aleyhine cezai soruturma yaplmasn salayacak yeterliyetkiye sahip olmadklarn iddia etmektedir. AHS'nin 2., 3., 5., 6.,13. maddelerineatfta bulunmaktadr.

Hkmet, bavurann kardein ne 22 Kasm 1996 tarihinde ne de ilerleyen gnlerdegvenlik gleri tarafndan yakalanmadn belirtmektedir. Soruturma ile ilgiliolarak, bavurann, kardei Nevzat Yazc'nn ve dier tanklarn ifadelerinin alndn

belirtmektedir. Hkmet'e gre, bu ifadeler birbirleriyle elimektedir. Tanklardan

biri olan Hasan Demirta bavurann kardeini kiiyle birlikte glmseyerekgiderken grdn ifade etmitir. Bu tank, Emniyet Mdrl polislerininfotoraflar arasndan bu kiileri tehis edememitir. Ayrca soruturma devametmekteydi.

Bavuran, iddialarn yinelemektedir. Olaylarn grg tan ile karlatn, HasanDemirta'n ifadesini alan polislerin kardeini almaya gelen polisler olduunu ve bu

polislerin kendisini tehdit ettiini iddia ettiini belirtmektedir. Bavurana gre, HasanDemirta o gn kaybolmutur.

AHM, taraflarn ileri srd argmanlarn tm altnda, szkonusu

ikayetlerin olaylar ve hukuk asndan, bavuru incelemesinin u anki aamasndazme kavuturulamayan fakat esastan incelemeyi zorunlu klan ciddi problemler


8/8

ortaya kard kanaatindedir. Sonu olarak, ikayetler, AHS'nin 35 3 maddesinegre aka dayanaktan yoksun olarak ilan edilemez. Baka hibir kabuledilemezlikgerekesi bulunmamaktadr.

Bu gerekelere dayal olarak, AHM, oybirliiyle,

Bavurunun geri kalann kabul edilebilir bulmutur.

Documents

YAZICI / TÜRKİYE DAVASI