yazışmalar

1. GiriBir kiinin; bir baka kiiye, resmi kurumlara, ya da dier kurululara kendi duru-munu bildiren; kendisi ya da iinde yaad toplum adna isteklerini belirten, soru-lar sorulan ve karl beklenen yazlara mektup denir. Mektubu yazmak kadargidecei yere ulatrmak da nemlidir; nk mektup tek ynl dnlemez. Me-rak edilerek sorulan sorularn karl; haber olarak verilen olaylarn, duygularn,dncelerin, dileklerin mektubu alan zerindeki etkisi ancak geri haberleme ilemmkndr. Bu nedenle yazmalarda gnderen, adresini yazmay unutma-maldr. nk alcsn bulamayan mektuplar gnderene geri dner. Adresyazlmazsa bu gerekleemez, boubouna alcsna ulamayan mektuba cevapbeklenir.

Bilgisayar anda iletiim ok hzland. Mektup, telgraf, teleks, belgegeer (faks)gibi yazy gnderen aralar belgelenme, saklanma zelliklerine sahip olduu iingerektiinde bu belgeler tekrar tekrar incelenebilir. Srece bal almalarda olaynilk gnden balayarak nasl gelitiini, nereye geldiini grmeyi salar. Modem vebilgisayarlarda kada da gerek yoktur. Elektronik posta ile posta hizmetleri ok de-iik bir boyut kazanmtr.

1.1. Elektronik Posta

Artk mektup, telefon, radyo, televizyon yannda bilgisayar alar aracl ile elimi-zin altndaki bilgisayar da iletiim arac olmutur. Bilgisayar a ilk kez 1969 ylndadrt bilgisayar arasnda kurulmuken bugn yeryznde 30.000'den fazla bilgisa-yar a bulunmaktadr. Bugn nemli birok kurum kendi bilgisayar alarnkurmaktadrlar. Bylece kurumun uzaktaki hatta yurt dndaki brolar arasndaannda iletiim salanmakta, ayn bilgiler kullanlabilmektedir.

Elektronik posta deyince aklmza nternet geliyor. Yazl heberlemenin nternetzerinden, bilgisayarlarla yaplmasna elektronik posta = "e-mail", nternet'e verilenbelgelere elektronik mektup denir. nternet'te byk apl bir posta dnyas vardr.Hatta nternet'in kurulu nedenlerinden biri elektronik postadr, imdi ie yarayanen nemli ilevi de. nternette zel haberleme ok hzl, ok abuk gerekleir; ste-lik gvenlidir. Gerekirse elektronik mektup zarfnn iine mektup dnda belgelerkoyma olana da vardr.

Elektronik Postada Uyulmas Gereken Kurallar Nelerdir?

ok nemli olmadka, hatlar kapatmamal, Az mektup yazlmal, yazlanlarda anlatm ak olmal, Yazrken onur krc, fkelendirici szlerden kanlmal, Hem gidecei yerin, hem de gnderenin adresi eksiksiz yazlmaldr.

Y A Z I L I A N L A T I M T R L E R I I I - Y A Z I M A L A R 159

?

Tr ve teknik olana ne olursa olsun yazmalar, yazl amalarna gre e ayr-lr. 1. zel Yazmalar, 2. Resmi Yazmalar, 3. Yazmalar.

2. zel Yazmalarki kii arasnda haberlemeyi salayan mektuplara zel mektup denir. Mektup birsorun ile ilgili olarak devlet byklerine yazlsa da gazetelerde yaynlanmak zeregnderilse de her mektup biraz zeldir. Kimi yk ya da romanlar, manzum yazlarmektup trnde yazlabilir.

zel mektuplarn en bilineni, uzaktaki bir yaknmza, uzun uzun, tadna vara varasayfalar dolusu yazdmz mektuplardr. Ayrca bayramlarda ve gzel olaylarkutlamada gnderilen kutlama yazlar (tebrik); dn, ya gn ve dier toplantlariin gnderilen ar (davetiye); acele ve ksa haberler iin telgraf; gnmzde birde belgegeer (faks)... zel mektup saylr. Son zamanlarda not (pusula) da bir zelmektup olarak daha ok kullanlmaya baland. imdi bunlar teker teker grelim.

2.1. Mektup

Gnmzde mektup yazma gelenei yerini, telefonla konumaya brakmtr. Te-lefon konumalar gnlk dildedir, zen yoktur, nitelikli olmayabilir. Bu nedenlemektup yazmann keyfini, zili alan postacnn elinden mektup almann sevincini,hele sevdiklerimizden gelen mektubu okumann tadn hi bir haberleme arac ve-remez. Gnmzde yazlan mektuplar postahane dnda, belgegeer (faks) ile degnderilir.

Mektup, nitelik olarak dier yaz trlerinden ayrdr. Kat kurallar yoktur. Kiiyegre deiebilen yaps vardr. Konu snrlamas yoktur; yazan iki kiinin istediiher konu, mektubun konusu olabilir; hatta bir mektupta birka konu bulunabilir.nk mektup, karlkl konumann tek tarafl yazlm biimidir. nce haberlerverilir, kardan haber sorulur. Anlatm gnderilen kiinin, gnderene gre yakn-l, ya ile balantl olmakla birlikte, her zel mektupta doallk ve itenlik olmal-dr.

Mektup yazmak iin okur-yazar olmak yeter. Hatta okuma, yazma bilmeyenler bilemektuplarn bakasna yazdrabilirler; gelen cevab da yine bakasna okutabilir-ler. Yazdrmay tasarladklarn iinden geldii gibi syleyerek, isteklerini, dilekle-rini birilerine bildirebilirler; haber verebilirler. Her eline kt, kalem alan mektupyazabilir, fakat gzel mektup yazabilmek iin yine de bir takm teknik bilgileri bil-mek gerekir. Mektup kiiliimizi yanstr.

Mektup iki kii arasnda gizli haberleme aracdr. Mektubu, sahiplerinden ba-kas okuyamaz!

Y A Z I L I A N L A T I M T R L E R I I I - Y A Z I M A L A R160

Mektup pln dier yaz trlerinden ayrdr. Aadaki mektup plnn inceleyiniz:

Tarih: Kdn sa st kesine, hitapla ayn sraya yazlr. Tarihten ncemektubun yazld yer yazlr.

Hitap: Hitap mektubun baldr. Hitap bir iki szckten uzun olmamal,aradaki sevgi, sayg, itenlik derecesi bu bir iki szckte toplanm olmaldr.Hitaptan sonra virgl (,) iareti koymay unutmamak gerekir.

Giri: Mektubun yazl nedeni bu blmde belirtilir. Giri birka cmlelik-tir.

Gelime: Mektubun sylei blmdr. Verilecek haberler, sorulacak soru-lar bu blmde yer alr.

Sonu: Bu blmde mektup yazlan kimsenin ve tanyorsak o ailedekilerindurumu, sal sorulur. Kendi durumumuzdan haber veriler. yi dileklerlemektup bitirilir. Mektubun sa alt kesine ad, soyad yazlp imzalanr. Ktzenle katlanp zarfa konularak zarf kapatlr.

Zarf stnn dzgn ve okunakl yazlmas gerekir. Zarf drde blnm varsa-yarak sol st blmne gnderenin ad ile adresi tam olarak yazlr. Sa st kesinepul yaptrlr, sa alt blmne alcnn ad ile adresi tam olarak yazlr. Gidecei il-


Hitap, Yer, TarihGiri

|______________________________________________________________|______________________________________________________________|____________

Gelime|______________________________________________________________|______________________________________________________________|________________|______________________________________________________________|_________________________________|______________________________________________________________|______________________________________________________________|_____________

Sonu|______________________________________________________________|__________________

Adres mza

Bir mektup pln rnei

den nce il, ile kodu yazlr; Zarfn sol alttaki drtte birlik blmne bir eyyazlmaz.

yi bir mektup yazmann kurallar nelerdir?

e kt, kalem ve zarf seimiyle balanlmaldr. Kullanacamz kalemtkenmez ya da dolmakalem olmaldr. Kdmz ve zarfmz temiz olmaldr.

Kullandmz hitap, gndereceimiz kiiye uygun olmal. Hitap itenolmal, bir iki szckten fazla olmamal, mektubu yaz nedenimiz ak, seikbelirtilmeli. Mektup iyi dileklerle bitirilmelidir.

ki kii arasndaki haberleme nedeni ne olursa olsun, ne samimiyeti nede fkeyi terbiyesizlie vardrmamaldr. Zaten bu gibi durumlarda eer kartaraf davac olursa, mektup aleyhte delil olarak kullanlr.

Mektupta anlatm kiiseldir ama niteliksiz deildir. Bu kurallara btn yazl anlatmlarda uygulanacak genel kurallar ekleyi-

niz.

2.2. Not (Pusula)

Not, hemen ulatrlmas gereken ksa haberleri bildirmek zere yazlan ok ksamektuptur. Bir anne evden ayrlrken uykuda brakt ocuuna, o gn yiyecei ye-meklerin yerini, yapmas gereken ufak tefek ileri (st gelecektir, ekmek alnacak-tr, iecek su kalmamtr...) kk bir kda yazarak ocuunun grebilecei biryere brakr. Buna not yazmak denir. Masasnda olmad anda telefonla aranan i ar-kadana telefon edenin kim olduunu, niin aradn ksaca yazarak onun grebi-lecei bir yere brakmaya not almak denir. Biri ile uzaktaki tanda, bir iin yaplma-s iin, elden verilmek zere yazlm ksa rica yazsna not yollamak denir.

Aklmz dnmek iindir, ezberlemek iin deildir. Arkadamza ileteceimizksa haberi, belleimizde tutmak iin harcayacamz aba ile pek ok yeni dn-ce retebiliriz. Not almak basit bir itir ama byle dndmzde hem -unutul-


Bir zarf zeri rnei

Saygn LERzel ada Lisesi10-MAT-A No.93

26030 ESKEHR

Hazal AYDINOLUAtatrk lkokulu4-A No.59

81300 Kadky - STANBUL

Pul

?

Pusula I

"Yavrum,Stn dolapta. Dn ben-den istediin kitap, al-ma masann ekmecesin-de. Sucuyu karma, para-sn damacanann yannabraktm. Komular ra-hatsz etmeyeceini bili-yorum. Grmek zere.

Annen"

duunda ortaya kacak karklklar nlemesi bakmndan, dnmemizi kesinti-ye uratmamamz bakmndan ok yararl bir itir. Bunun iin de evde telefonunyannda, i yerinde alma masamzda ve antamzda, ksa notlar yazabilaceimiz,sayfalar kolayca kopan kk not defterleri ile bulunmas gerekir. Ayrca not al-ma, bilimsel aratrma srasnda kaynak kitaplardan alnt yapmada da kullanlr.Bunun iin de alma masasnda kk boyda kestirilmi bol miktarda notkdnn bulunmas gerekir. Bu ktlara fi denir.

Not ksa ama eksiksiz bilgi gerektiren bir yaz trdr. Bir iki cmle ile ksa haber-ler, bilgiler ak ve seik olarak yazlmaldr. Gnlk notlarda tarih yazlmaz , fakattarih yazlacak keye gerektiinde aranma saati yazlabilir.

2.3. Tebrik (Kutlama Yazlar)

Mutlu bir olayda, ulusal ve dini bayramlarda, ylbanda uzakta bulunanyaknlarmzla sevincimizi paylamak, onlara iyi dileklerimizi iletmek zereyazdmz ksa mektuplardr. Kt zerine yazlabilecei gibi ou zaman hazr,basl kartlar kullanlr. Basl kart alrken zerindeki resmin; gidecei kiininyana, aradaki samimiyete uygun olmas gerekir. Ayrca kii kendi iin kartvizitbastrdysa, kutlama yazlarn buna yazabilir. oklukla kartn n yznde resimvardr, yaz arkaya yazlr.

Tarih: Tebrik kartnn sa st kesine, hitapla ayn sraya yazlr. Tarihtennce tebriin yazld yer yazlr.

Hitap: Hitap tebriin baldr. Hitap, bir iki szckten uzun olmamaldr.Hitaptan sonra virgl (,) iareti konur.

Giri: Kutlama yazlarnda giri, gelime, sonu ayn paragrafta, hatta ayncmlede toplanabilir. Tebrikte sylei blm yoktur.

Sonu: yi dileklerle bitirilir. Tebriin sa alt kesine ad, soyad yazlpimzalanr.


Pusula IIsaat:13.30

"Hlya Hanm,Einiz arad. Bugn ufak-l yuvadan siz alacak-msnz.

Canan"

Bir kutlama yazs rnei

Sevgili Zeliha, Eskiehir, 14 Ekim 1998

Cumhuriyetimizin 75. ylna ulamann sevincini seninle paylar, lkeme ve sana esenlikler di-lerken; Cumhuriyetimize, torunlarmzn da kutlayacaklar nice yetmi be yllar dilerim.

Canan LER

Tebrik zarf da mektup zarf gibi yazlr. Gnderenin adresi mutlaka yazlmal-dr. Zarf kapatlmaz. Ulusal ve dini bayramlarda tebrik kartlarn bayramdan on begn kadar nce gndermek iyi olur.

2.4. ar (Davetiye)

Toplant ya da tren gibi sosyal ilikilerde; bulunmas istenilen kiilere toplantdannce gnderilen, toplantya haber verme ve toplantya arma yazlarna ar(davetiye) denir. ar doum gn, dn, parti ya da bir baarnn kutlanmas gibizel toplantlar iin yazlaca gibi al, kutlama, anma, mezuniyet, tantm, pazarla-ma...vb. gibi nedenlerden tr resmi toplantlar iin de yazlr. ar bir kurumtarafndan gnderildiinde ya da kuruma gnderildiinde anlatm resmileir.

ar zel kartlara yazlr. arlacak kii says oksa matbaada bastrlr. Yazsnormal ya da sanatl yaz olabilir.

Tanmdan da anlalaca gibi ar bir bakma mektup, bir bakma haber yazsdr.Onun iin mektup gibi hitapla balar. arnn da giri, gelime sonu blmleriolur. Bu blmlerin hepsi hem ok ksa olmaldr hem de sylenecekler eksiksiz ve-rilmelidir. Hal hatr sorulmaz. Fotoraf ve resim de kullanlabilir.

Giri:

Hitap: ardaki hitap blmne matbaada yalnz " Sayn......, Deerli....,"diye hitabn genel bal bastrlr; sra noktalara gnderilecek kii ya da aileadlar doldurulur.

Ne/Kim: Toplantya neden olan kii, kurum ya da kuruluun bildirildii b-lmdr. Bu blm bir snnet dn iin "Olumuz .......(nn)" diye verilirken;doum gn iin "Olumuz (Kzmz, torunumuz...) .........(nn)", diye verilir.Evlenme dn iin "Kzmz ........ ile Olumuz .......(nn)", resmi kurumlardaya da zel i yerlerinde "Kurumumuzun, Okulumuzun, niversitemizin, Ye-rimizin. .." diye verilir.

Neyi: Toplantnn trn; snnet dnn, doum gnn, evlenme d-nn, resmi kurum ya da zel i yerinin aln, baarsn, okullar iin dip-loma trenini, konseri, baloyu... vb. bildirir.

Gelime:

Nasl: Toplantnn sunu biimidir. Dn, mevlit, kokteyl, balo, oyun,karlama (sporlar ve yarmalar iin), konferans, akoturum, forum, sempoz-yum, panel, bilgilendirme (brifing), tantm... vb.

Sonu:

Niin: arlarda, arln nedeni genellikle "onur vermek, ereflendir-mek" diye aklanrsa da her toplantnn trne bal bir nedeni vardr. Konfe-


Bir snnet arsndan

"Snnet ettirmeyi dndk,Olumuz Minik Enver'iSizlerin de buyurmanz,Mutlu edecek bizleri."

rans ve konser gibi toplantlar, dinlenmek iindir; tiyatro oyunu, sporkarlamas, tantm izlenmek iindir...

Nerede: ar iin nemli blmlerden biridir. Toplantnn yeri arnn solalt kesinde ak adresle verilir.

Ne zaman: ar iin iin nemli blmlerden biri de zamandr. Toplantnnyl, ay, gn ve saati davetiyenin sol alt kesinde, adresin altnda verilir.

Kimden: arlarda, toplanty dzenleyen kii, kurum ya da kurulu adsa alt kede mutlaka bulunmaldr. zel arlarda gerekmez ama resmi a-rlarda davet edenin imzasnn bulunmas gerekir.

ar yazmann Kurallar Nelerdir?

arlar ok kltlm mektup plnyla yazlr. Anlatm, yapmack deil ama ary gnderen resmi kurum ya da kuruluise ciddi, zel kii ise iten olmal; ssten kanlmal, yaln bir dille yazlmaldr. Anlatm sz oyunlaryla fazla sslememeli, cmleleri gereksiz yereuzatmamaldr. arnn yazs dekoratif yaz olabilir. Kda yerletirmebakmndan standart pln uygulanmayabilir. Son zamanlarda, zellikle resm ol-mayan arlarda, manzum davetiye yazmlar grlmektedir:

2.5. Telgraf

Haber, mektuba yazacak kadar ok deilse ve de acele ulatrlmas gerekiyorsatelgraf ile gnderilir. Telgraf creti szck saysna gre denir, bu nedenle telgrafahaber ok ksa yazlr; fakat haberi ksaltmak isterken anlalmayacak duruma getir-


?Bir evlenme arsndan

"Kzmz ...... ile Olumuz ......'nnBekrla elveda,Mutlulua merhaba,Diyecekleri gne,

Gelin e, dost, akraba!"

Bir davetiye rnei

memek gerekir. Gnmzde telefonun ve belgegeerin yaygnlamasyla telgrafkullanlmaz oldu. Telgraf ancak belgegeerin ulaamad ve belgelenmesi gerekenyazmalarda kullanlmaktadr.Telgraflarda tarih ve yer yazmaya gerek yoktur. Postahanede ilem yaplrken tari-hi hatta saati bile yazlr. Bunun yerine kdn sol st kesine alcnn ak ad ileadresi yazlr.

Telgrafta ou kez hitap yazmaya da gerek yoktur; Yazlrsa bir iki szcktenuzun olmamaldr. Telgrafta giri, gelime sonu yoktur, ok ksa olarak haber ileti-lir. Sa alt kesine ad, soyad yazlr, imzalanmasa da olur. Kdn sol alt kesinegnderenin adresi yazlr, adresin gnderilmesi istenmiyorsa bir izgi ile metindenayrlr. Bu durumda adres gerekirse resmi ilemler iin kullanlmak zere sakl kalr.Telgraf yolculuktayken bir istasyondan ya da terminalden ekilirse metin izgiyleayrldktan sonra izginin altna adres yerine "yolcu" szc yazlr.

Telgraf gnderilirken drt seenek vardr: 1. Normal, 2. Acele, 3. Yldrm, 4. zel Ulak.Telgrafn gidi sresi ve cretlendirilmesi bu seeneklere gre yaplr. cret szcksays ile belirlenir.


Telgraf rnei 1

Yunusemre AYDINOLUKemanke Mahallesi MumhaneCaddesi Fransz Geidi B BlokNo: 48 70046 Karaky/STANBUL

Ala gelemedik. leriniz rast gitsin, kazancnz bol olsun.LER Ailesi

____________________________________________________________Ylmaz Mahallesi Yldz Sokak Dilek Apartman Kat: 3Daire:8 26 080 ESKEHR

Telgraf rnei 2 ( Nutuk )

Metristepe'den, 1.4.1921

Saat 6.30 Sonradan Metristepe'den Gndzbey imalinde, sabahtan beri sebat edenve dmdar olmas muhtemel bulanan bir dman mfrezesi, sa cenah grubunun taarruziylegayrimuntazam ekiliyor. Yakndan takibediliyor. Hamidiye istikametinde temas ve faaliyet yok.Bozyk yanyor. Dman, binlerce maktulleriyle doldurduu muharebe meydannsilhlarmza terk etmitir.

Garp Cephesi Kumandansmet

Yukardaki telgraf rneini bir szlk yardmyla bugnk Trkeye eviriniz!

2.6. Belgegeer (Faks)

Belgegeer uzak mesafeler arasnda tpkbasm (fotokopi) yoluyla ok hzl haber-lemeyi salar. Belgegeer a bir tr bilgisayar adr. Her belgegeerin telefonnumarasna benzer bir numaras vardr. Gnderilmek zere hazrlanan belge, gn-derici belgegeere verilir. Alc belgegeerin numaralar kodlanr. Belgenin birtpkbasm annda uzaktaki belgegeerden kar. Alc belgegeer belgeyi aldktansonra gnderici belgegeere sinyaller verir. Gnderici bu sinyallerle bilginin yerineulatn renmi olur. Gndermek zere hazrlanan belge ve gnderme belgesignderici kiiye geri verilir.

2.7. Edebi Mektuplar

Edebi mektuplar, zellik olarak, bir bakma zel mektuptur. Edebiyatlarn birbir-lerine ya da yaknlarna yazd mektuplar anlatmlar sanat ykl olduu iin za-manla aratrmaclar tarafndan yaynlanr. Byle mektuplara edebi mektup denir.

ABDLHAK NAS HSAR'A31 Mart 1932

Azizim inasi Beyefendi,Mektubunuzu bir hafta nce aldm. Size ge cevap verdiimden dolay affnz rica ederim.Yaplan eviriler, "iir"i evirmenin bo bir ey olduunu, nk iir cevherinin evrilebilen an-lam esi ile hi bir ilikisi olmadn bana bir daha gsterdi.Bununla birlikte, eviri zerinde kiisel kanm ne olursa olsun bu eviriler sizce uygunsa onlaristediiniz gibi kullanmakta tam anlamyle zgrsnz. Anlattnz maksatta kacak yaptta banabir yer vermei dndnzden dolay Ruen Eref'e ve size tekrar tekrar teekkr ederim. Trkiirinin temsilcileri arasnda grnmek, benim iin ne eref!Halit Vedat yanl havadis alm. Geri Acem minyatrlerini hatrlatan bir diziye balamak iste-iyle geenlerde:

Bir Acem bahesi, bir seccadeDolduran havz ateten bdeNe kadar gaml bu akam vaktiGln benzemiyor, mtde. vb.

yolunda henz dzeni bile kurulmam dizeler dndk. Fakat birden ok ar hastalandm.Bir akam kalbimin hepten durmasna bir ey kalmamt. Hemen kan alarak bsbtn nefesiminkesilmesine engel olabildiler. imdi gsmn altnda her an durmasn beklediim skc bir ey,yaramaz bir kalp tayorum. Tedavi ile ar devri biraz geciktirmi gibiyim.


Dostluunuza beni uzun yllar altrdktan sonra birden beni bsbtn ihmal etmitiniz. YahyaKemal'in benim aleyhime telkin ettii bir ruh hali kimilerinde iz brakmtr. Bunlar beni bir Mephistogibi gstermekte gzellik bulurlar. Ve beni hareketletirmenin (?) abasyle yzm eytann b-tn zellikleriyle sslerler. Sizinle aramz bu hale getiren sarho ressam dostum ite bu telkin kur-banlarndan biridir. Gelen mektubunuz, zarf ap iinden kan kt zerinde yaznz ve imzanzgrnce eski dostluunuzun tadn hatrlayarak ne kadar memnun oldum. Mektubunuz yalnz belir-li bir sorunla ilgili olmakla birlikte, bana yine bir aziz dostun mektubu sevincini verdi. Gzlerinizdenperim.eitlemeler arasnda seme yapmanz da size brakyorum.

Ahmet Haim,(Abdlhak inasi Hisar: Ahmet Haim, iiri ve Hayat,1963,Sadeletiren: Cevdet KUDRET)

3. Resmi Yazmalar

3.1. Resmi Yaz

Devlet kurumlarnn kendi aralarnda ya da zel, tzel kii ve kurulular ileyaptklar yazmalara resmi mektup denir. Devlet kurumlarnn mektuplarnda ku-rum bal, konu, say bulunur. nk resmi mektuplara, resmi dairede kaytnumaras verilir.

Resmi mektuplarda da mektup pln uygulanr; anlatm ciddi olmak zorundadr.Konu dndaki ayrntlara girilmez.

Balk: Resmi kurumlarda ya da tzel kurulularda yazlan mektuplarbalkl ktlara yazlr. Balk, kdn stnden iki santim aada ve satrntam ortasnda bulunur. Mektup, kiiden resmi ya da tzel kuruma yazlyorsadz, temiz beyaz bir kda yazlr.

Konu: Balktan iki satr aada, sol tarafta yer alr. Mektubun niinyazld konudan belli olur. Kiiden resmi ya da tzel kuruma yazlanlarda bublm bulunmaz. Ancak kii daha nceki bir resmi yazy cevaplyorsa ilgialabilir. lgide kurumdan gelen mektuptaki konu ve say belirtilir. "lgi: .......konu ve ........ sayl yaznza." diye yazlr.

Say: Mektuba resmi dairede verilen kayt numarasdr. Tek birimli kurum-larda say iki blmden oluur; birinci blmdeki rakamlar desimal dosya (yaz-larn sakland dosya) numarasdr, ikinci blmdeki rakamlar o ylki kayt nu-marasdr. Bu numara kurumun gelen-giden evrak defterine kaydedilen sranumarasdr. Bu numara her takvim ylnn banda birden balar. Birden fazlabirimli kurumlarda desimal dosya numarasnn nnde harfli kod numarasvardr:


Sz gelimi; resmi mektuptaki 243/109 saysnda 243 desimal dosya numa-ras, 109 gelen-giden evrak kayt numarasdr. Bnyesinde birden fazla birimolan niversiteler, bakanlklar.... gibi kurumlarda say ksmndaki numarala-ma farkldr.rnek: B.30.2.ANA.0.76.03.00230/991 saysnda "B.30.2.ANA.0.76.03.00" bi-rim kod numaras, "230" desimal dosya numaras, "991" gelen ya da giden ev-rak kayt numarasdr. Kiinin yazd resmi mektupta bu saylar bulunmaz.

Tarih: Kdn st sa kesine, konu ile ayn sraya yazlr. Kiinin yazdresmi mektupta tarih, hitaptan iki satr yukarya ya da mektubun son cmlesi-nin noktasndan sonra yazlabilir.

Hitap: Resmi kurumlarda ya da tzel kurulularda yazlan mektuplar birkuruma yazlyorsa kurum ad ve kurumun bulunduu yer; eer kiiye yazl-yorsa kii ad -varsa unvanyla birlikte- hitap olarak kullanlr. Hitaptan sonravirgl (,) iareti konur. Kiinin yazd resmi mektupta hitap, resmi ya da tzelkurum adnn tamamdr. Hitap satrn tam ortasna yazlr.

Giri: Mektubun yazl nedeni olan konu ya da sorun bu blmde belirtilir.Ksa bir paragraftr.

Gelime: Konu hakkndaki kurum karar ya da kii gr belirtilir. Gelenbir resmi yazya karlk ise kiiden istenilen bilgiler verilir.

Sonu: Resmi mektubu gnderen makamn durumuna gre; st makamdanalt makama gidiyorsa "rica ederim." ile, alt makamdan st makama gidiyorsa yada kii gnderiyorsa hep "arz ederim ya da dilerim" ile biter. Sa alt kede kiininya da makam sahibinin imzas, nvan ve ad bulunur.

Eer yazya belge eklenecekse sol alt keye "Eki" ya da "Ekleri" yazlarak mad-delerle belgeler tek tek yazlr. Zarf stnn dzgn, okunakl yazlmas gerekir.Resmi zarfn sol st kesine kurum kaesi baslr. Kae yazsnn altna say yazlr.Zarfn sa alt kesine alcnn adresi yazlr.

Bir resmi yazy inceleyerek, yukardaki bilgileri grnz!

3.2. Dileke

Dileke, birok kiinin yazd bir resmi mektup trdr. Kiilerin dileklerinidevlet kurumlarna ya da tzel kurumlara bildirmek, bir istei cevaplandrmak,bilgi vermek amacyla yazlan resmi mektuptur. Kiiden kuruma giden resmimektubun tad btn zellikleri tar. Gnderen, adresini yazmayunutmamaldr.


3.3. z Gemi

nsann, szl ya da yazl, kendini anlatmasna zgemi denir. zgemi bir ba-kma otobiyografidir, ancak otobiyografiyi nl kiiler yazarlar; zgemii herkesyazabilir. En ok i ararken, dilekeyle birlikte, ie girilmek istenen kuruma vermek-te kullanlr.Resmi, zel, tzel kurumlarda ie girmek isteyenlerin ie bavuru yazlarnn biri dez gemitir. z gemi ie bavuru dilekesiyle birlikte, dilekenin eki olarak veri-lir. iin bavuruda bulunan biri szl grm olsa bile, z gemi bilgilerini ya-zarak verir. Szl verilerde unutmalar olur. Bunun iin ie bavuran kiiler, i yeri-ne z gemilerini verirler, ie almakla grevli kii ya da kiiler bu z gemileri de-erlendirerek, karlatrarak ilerine yarayacak elemanlar seerler. Setikleri ele-man adaylaryla bir de karlkl grme yaptktan sonra kimi ie alacaklarna ka-rar verirler.

z gemi vermek ie girmeyi kesinletirmez ancak grmeye kabul edilmeyeyarar!

yi bir z gemi yazmak, o i yerindeki ak kadroya alnacak kiiler iin yaplacakn grmeye seilmekte iyi etki yapar. Grlyor ki z gemi; eitim, renim,alma, yetenek ve yapmaktan holandmz iler, gerekletirmek istediimizprojeler ile kendimizi iverene tantma ve beendirme yazlardr. Fakat butantmay yaparken, kendimizi beendirmek adna da olsa gerek d bilgiler ver-memeliyiz.

z gemi yazmann da kurallar vardr!

Bu kurallara uymazsak hem biz anlatacaklarmz dzene koyarken zorlanrz,(unuttuklarmz olur) hem okuyacak kiilerin bo yere kafalar karr.


TarihAnadolu niversitesi

Edebiyat Fakltesi Dekanlna, Eskiehir

Fakltenizin Trk Dili ve Edebiyat Blm 2. snfnda........nolu renciyim.TCDD Eskiehir Gar Mdrlnde alan babamn adma verilecek ocuk denein-den yararlanabilmesi iin , i yerine verilmek zere renciniz olduumu bildiren bir belgeistiyorum.Ad geen belgenin dzenlenerek tarafma verilmesini sayglarmla dilerim.

Adres: mza Ad, soyad

Dileke rnei

Giri: z gemi iin giri, bavuru sahibinin tantld ad, soyad bilgisi ilekendisine en kolay ulalabilecek adres, telefon numaras ve belgegeer numa-rasnn verildii blmdr. Bavuran aday hangi greve bavurmak istediinide bu blmde yazar. Ad, soyad en ste kt ortalanarak yazlmaldr; nksa keye yazlsa zamanla hrpalanp okunamaz duruma gelebilir, sol keyeyazlsa dosyalandnda rahat grlmeyebilir.

Gelime: Bu blmde bavuran eitimini, deneyimlerini, yaynlarn, varsadllerini, yazar:

Eitimi: Mezun olduu lise, mezun olduu yl ve diploma derecesi, fa-klte ya da yksekokul, mezun olduu yl ve diploma derecesi, meslek iieitimlerden alnm sertifikalar ve yl, bildii yabanc dil ya da dilleri...Eitim, retim ve almalarn z gemie yazm iki trldr: 1. Zamansral yazm, 2. levsel sral yazm.Zaman sral yazm: Bu yazmda eitim, i... gibi bilgiler sondan bala-yarak verilir. gemii ok uzun olmayanlar iin zaman sral z gemiyazmak daha uygundur; nk yazlacak ok ey yoktur. Ayrca bavurankii nceki alma yaamnda ok i yeri deitirmemise, iten ayrlmalar-da fazla ara vermemise zaman sral z gemi yazm uygundur; nkboluklar bu yntemde hemen gze arpar. Bavuran kii hep ayn tr iler-de almsa zaman sral z gemi yazm iyi olur; nk birok i adamdeneyiminden tr byle kiileri semeyi uygun grrler.levsel sral yazm: Bu yazlmda tarihler nemli deildir. Yaplan ileruzmanlk alanlarna gre gruplara ayrlr, altna allan kurumlar srala-nr. Bylece z gemii inceleyenler bir bakta adayn hem uzmanlk alanla-r hem de alt yerler hakknda ksa yoldan bilgilenmi olur.

Bavuru sahibinin uzun ve eitli bir i gemii varsa yaplan ileri b-lmlemesi iyi olur. Sk sk i deitirilmi, almaya ara verilmi ise ilevselsral z gemi yazmda dikkat sreye deil, uzmanlk alanlarna ekilir. deneyimi: alt kurumlar, dzenledii kurs, seminer.......vb. Yaynlar: Tez, proje, bror, katolog, kitapk, kitap, makale....

Kazand baarlar: Ald dllerin alan, ad, derecesi, yl.....Bo zamanlarnda yapmaktan holand iler: Seyahat etmek, resim yap-mak, spor yapmak, bir mzik aletini iyi almak... gibi uralardan ie aln-masna yardmc olabileceklerin yazlmas yeterlidir.

veren ncelikle ald eitime, meslek ii eitimlerden alnm sertifika-lara, bildii yabanc dil ya da dillere, i deneyimine bakar. Fakat asl aradalt alan ile ilgili yaynlar (varsa), kazand baarlar, ald dller-dir...

Bir z gemiin gelime blmnde bu bilgilerin hepsi bulunmal, fakatuzun olmamaldr. Bilgileri bir sayfaya sdrmak en idealidir. Gnmzdebilgilerin okunakl olmas bakmndan bilgisayarda yazlm olmas dahaiyidir. Bilgisayarla dikkat ekilmek istenen yerleri daha koyu yazma olanavardr.


Sonu: Bu blmde kiisel bilgilerle, kendisi ve almalar iin grnebavurulabileceklerin listesi verilir.

Kiisel bilgiler: Doum yeri, yl, fiziksel zellikleri, medeni durumu, er-kekler iin askerlik durumu...Kendisi iin grne bavurulabilecek kiiler: Mezun olduu okulidarecileri, tez danmanln yapm retim yeleri, alt yerdeki ida-recileri... Bu kiilerin adresleri, telefonlar, varsa belgegeer numaralar.

z gemie gerekmedike fotoraf konmaz. Fotoraf isteniyorsa yz hatlarnn do-al grntlendii, iyi ekilmi bir vesikalk fotoraf eklenmelidir. z gemiin yal-nz ierii deil grnts de ok nemlidir. Bu yzden kt dzeni ok dzgnolmaldr. zgemi yazl kt, posta ile gnderilse bile, katlanmadan gnderil-melidir. En iyisi; dileke, z gemi belgelerinin asllar; diploma, sertifika ve dl...gibi dier belgelerin fotokopileri kapakl dosyaya yerletirilerek, su geirmez zarfiinde gnderilmelidir.

z gemi yazlar da sonuta bir yazl anlatm trdr. Yazl anlatmda bulun-mas gereken btn zellikleri tamaldr.


ERKN AYDINOLUYenikent Mahallesi

24 / D Blok D: 10 26050 Eskiehir

letme Blm Yardmc Doentlii

Eitim:Doktora: Anadolu niversitesi Sosyal Bilimler Enstits letme Blm: 1998Yksek Lisans: Anadolu niversitesi Sosyal Bilimler Enstits letme Blm: 1993Lisans: Anadolu niversitesi Ak retim Fakltesi letme Blm: 1990Lise: Gazi Lisesi (1986) Kadky - STANBUL

KurslarYabancdil Kursu: Anadolu niversitesi Hizmetii Eitimi (ngilizce)Bilgisayar Programcl Kursu: Anadolu niversitesi Eskiehir Meslek Yksekokulu

deneyimiSat Mdr: 1990- 1998 Eti Tam Gda - Eskiehir

YaynlarDoktora Tezi: Kk letmelerde Personel EitimiYksek Lisans Tezi: Ekiehir'deki Kk letmeler

Kazand baarlar: 1995 Eskiehir Sanayi Odas zel dlBo zamanlarnda yapmaktan holand iler: Bilgisayar porogramclKiisel Bilgiler

Doum yl: 29.02.1968Doum yeri: EskiehirMedeni Durumu: EvliYabanc dil: yi derecede ngilizce

Bilgisine bavurulacak kiilerEti Tam Gda Genel Sat Mdr ....................... Tel: .............EskiehirEskiehir Sanayi Odas Bakan ........................ Tel: .............Eskiehir

mzaAd, Soyad

z gemi rnei

3.4. Rapor

Grlen bir sorun zerinde yaplan inceleme sonucunun ilgili yerlere bildirilmesiiin yazlan yazlardr. Rapor, konu olarak snrlandrlamaz. En ok duyduumuzraporlar; hava raporu, doktor raporu, polis raporu ve bilirkii raporudur. Raporuntrne bal olarak yazl kurallar deiebilir. Raporun uzunluu konuya ve veri-len bilgiye gredir. yi rapor yazabilmek iin sorunu nce gzlemek gerekir. Sorunlailgili bilgi kaynaklar toplanmaldr. Bilgi kaynaklar; kitap, ansiklopedi, bildiri,gnlk basn... gibi yazl kaynak olaca gibi yetkili kiiler, konu zerinde alandier aratrmaclar, sorundan etkilenen halk... gibi canl kaynak da olabilir. Bu kay-naklar okunduktan ya da dinlendikten sonra zm retilir. Yazmaya geilir.

Rapor, sorun tanmlamas ile balar. Yaplan aratrma, inceleme, varsa deney vesonular yazlr. Sonu olarak sorunun zmlenmesine yardmc olaca dn-len neriler sunulur.

Raporun yazmnda uyulacak kurallar nelerdir?

Dnsel plnla yazlr. Yazar anlattklarnn doruluuna gvenmeli, anlattklarn bir mantk er-

evesine oturtabilmelidir. Her anlatt, nceki anlattklaryla elimemelidir. Konunun nemini kavratabilmek iin rnekleme, karlatrma, tank gster-

me, istatistik bilgi gibi nesnel verilerden yararlanmaldr. Raporun sonuna yararlanlan kaynaklarn listesi de yazlmaldr.

3.5. Tutanak

Her hangi bir olayn ortaya kn, sonucunu olay annda ya da olaydan hemensonra anlatmak iin yazlan yazlara tutanak denir. Yasama meclislerinde, mah-kemelerde, kongrelerde, kurul toplantlarnda, bir kaza yerinde tutanak yazlr.Yazl nedenine gre toplant tutana, olay tutana... gibi trleri vardr.

Tutanak yazmak iin olumsuzluk yaamaya gerek yoktur; tutanak olaysz biten birsnavdan sonra da yazlr. Tutanak da bir tr rapordur, fakat tutanak olay annda veolay olduu gibi betimlemek iin yazlr. Konumaclarn syledikleri, sz alsralarna gre eksiksiz yazlr. Temize geirildikten sonra konumas olan herkeseokutulup imzalattrlr. Tutanak yazan, kulland dilde yetkin olmal fakatkonumaclarn konumalarn dzelterek yazmamal, dilbilgisi yanllaryapmamaldr. Yazm kurallarn doru uygulamal, noktalama iaretlerini dorukullanmaldr.


?

3.6. Karar

En geni anlam ile bir konu zerinde kiinin ya kendi kendine dnerek ya da iin-de bulunduu grupla grp tartarak vard kesin sonuca karar denir. Topluyaayan insanlar sk sk bir araya gelerek nemli kararlar alrlar. Bu anlamda birapartman ynetiminin, bir kooperatif ynetiminin, okullarda retmenler kurulla-rnn, eitsel kol ynetimlerinin, belediye ve hkmet meclislerinin, kamukurulularnn, zel ve tzel kurumlarn ynetim kurulu toplantlarnn sonularnbildiren yazlar karar yazlardr. Karar, kuruluun kendi tzndeki esaslara g-re Karar Defteri'ne yazlr, ynetim kurulu bakan ve yeleri tarafndan imzalanr.Karar yazsnn bana karar sra numaras, karar tarihi, oturum yeri ve saati yazlr.Oturum baladnda oturum tutanana bakannn ad yazlr. Oturuma arlyelerin yoklamas yaplp katlmayan yelerin adlar yazlr. Oturumun konusubildirilir. Birden ok konu varsa konular tartma srasna konarak gndem belir-lenir. Tartmadan sonra ulalan sonular maddeler biiminde sralanr. Her mad-de "Oy birlii ile karar verildi." , "Oy okluu ile karar verildi.", "Salt ounluk ile karar ve-rildi." szleriyle biter. Salt ounluk, yardan bir fazla ounluk demektir. Sz geli-mi 10 kiilik bir toplantda 6 kiinin oyu salt ounluktur. Karara katlmayan yelerkar oy nedenini ya da nedenlerini karar defterine yazarlar.

Kararlarn alnnda hep bir kar gr ve kar grup olacandan toplantda konu-ulanlarn hepsi bir yazman tarafndan yazlr. Yanl anlalmaya neden olmamasiin anlatmn ok ak ve anlalr olmas gerekir.

4. Yazmalarzel kurulula kamu kurulularnn aralarnda, hizmet verdikleri kii ve kurulu-lar arasndaki iletiimi salayan mektuplara i yazmalar denir. Bir i mektubundagerekli btn bilgiler bulunsa bile bu bilgiler belli bir srayla, belli bir dzen iindeyazlmadysa alglanmas gleir. mektuplarnda ama ierii kolayca anlamakve ii hzlandrmak olduu iin bu tr mektup yazmada da biimsel ve ilevsel kimikalplara uymak gerekir: Bunlar yle sralayabiliriz:

Mektubu gnderen kuruluun ad, adresi, telefon, belgegeer ve teleks numa-ralar, Ticarette kaytl marka ad, simgesi mektup kdnn balnda yer alr.

Tarih iin belli bir yer ayrlarak "Tarih: ..../.../........" yazlr. Hitap, mektup gnderilen kiinin adna ya da kurulu adna yazlr. Her iki

yazmda da kurulu ad, adresi yazlr. "z:" Maddesinde mektubun ok ksa bir maddesi verilir. Bu da yazy ma-

sa masa dolamaktan kurtarr, ileri abuklatrr. Ciddi bir anlatm kullanlr ve sz uzatmadan selm ve iyi dilekler iletilir. Mektuptan sorumlu kii meslek unvann da yazarak imzalar. Yazlan mektup gelen bir mektuba karlk ise, "ilgi:" alarak bu durum be-

lirtilir.


Ayrca mektubun gittii kurum ya da kuruluta masa masa dolamasn n-lemek iin hitaptan nce ".....'nn dikkatine!" diye belirtmekte yarar vardr.

Eklenecek belge ya da belgeler varsa mektubun sonunda "Eki:" diye bir b-lm alr, belge ya da belgeler numaralandrlarak yazlr.

Paragraflar arasnda ve blmler arasnda braklacak boluklar gerekli bilgi-leri abuk bulmay salar.

Dier mektuplarda olduu gibi i mektuplarnda da zarf zerine gerekli bil-gilerin yazlmas gerekir. Gnderen kuruluun, gidecei kii ya da kuruluunadreslerinin doru yazlmas gerekir.


Documents

yazışmalar