42
YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ Yıldız Teknik Üniversitesi Endüstri Müh. Bölümü Sistem Analizi Dersi

YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

Embed Size (px)

DESCRIPTION

YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ. Yıldız Teknik Üniversitesi Endüstri Müh. Bölümü Sistem Analizi Dersi. Veri Nedir?. - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

Yıldız Teknik Üniversitesi Endüstri Müh. Bölümü

Sistem Analizi Dersi

Page 2: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ
Page 3: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

Veri Nedir?

Bilgisayar dünyasını standartlarıyla yönlendiren ANSI (American National Standards Institute) iki değişik veri tanımı yapmıştır: 

(1) İletişim, yorumlama ya da otomatik araçlarla işlemek için gerçeklerin, kavramların ya da komutların temsilidir. (2) Anlamı olan karakterler ya da örneksel gösterimlerdir (ses, ısı gibi). 

Page 4: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

Veri, Bilgi Nedir?

Veri (Data): Beş duyumuzla algıladığımız(hal,hareket,...) durumlardır.

Bilgi (Information): İşlenmiş veri. Veri İşleme: Kayıt yapma, doğrulama, sınıflama,

özetleme, hesaplama, depolama, düzeltme, yeniden oluşturma, yayma / ulaştırma.

Veri İşleme Metodları: * Elle * Elektromekanik * Delikli kart * Bilgisayarlar.

Page 5: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

Bilginin Sınıflandırılması

Fonksiyonel sınıflama (satın alma, muhasebe, üretim, finansman)

Zaman esaslı sınıflama

Yönetim Tarihsel Kontrol Planlama

Üretim Ne Oldu Ne Oluyor Ne Olacak

Geçmiş Bugün GelecekZaman

Sistem

Page 6: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

Ana Konular Zaman Aralığı Tipi

Üst-Yönetim Stratejik Uzun Yapısal değil

Orta-Düzey Taktik Orta Yarı Yapısal

Birinci Kademe Yönetim

Yapılan İşle İlgili Kısa Yapısal

Page 7: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

Bilginin Sınıflandırılması

Bilgisayar esaslı sınıflama: Yığın = Batch Gerçek zamanlı = Real Time Müşteri esaslı sınıflama: Tanımlayıcı bilgiler Değişken bilgiler.

Page 8: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

Veri işleme gereksinimleri

Veri işleme gereksinimleri: * Gerekli data yoğunluğu, * İhtiyaç duyulan data işleme metotlarının

karmaşıklığı, * İşleme zamanının kısıtlığı, * Hesaplama talepleri.

Page 9: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

Performans Ölçütleri

İlk yatırım Organizasyon Değiştirme Yetişmiş personel ihtiyacı Değişken giderler Ayarlanabilirlilik Esneklik Çok yönlülük

İşlem hızı Hesaplama gücü Otomatik hata arama gücü İşlem kontrolü Karar verme gücü Sistem küçültülebilmesi Otomasyon seviyesi

Page 10: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

Bilginin Nitelikleri

Yaklaşılabilme Kapsamlılık Kesinlik Uygunluk Güncellik Belirginlik Esneklik

Doğruluğu kanıtlanabilirlik Peşin hükümden arınmışlık Nicelik

Page 11: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

YÖNETİM

Yönetim, değişen durumlarla ilgilenmektir. Veya pratik bazı bilgilerin değerlerini belirlemek,

halka sırayla, zamanında ve en ekonomik şekilde ulaştırmak amacı ile teknolojik değişiklikleri bildirmek ve özümlemektir.

Başkalarının çabaları ile işlerin yapılmasını sağlamaktır.

Page 12: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

Yönetim Fonksiyonları

Planlama Yönlendirme Organize etme Kiralama/satma/satın alma Eğitme Kontrol etme Denetleme

Page 13: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

Yönetici ve Bilgi Yönetici; en kesin ve birbiri ile ilişkili (sistemle) rol ile

tanımlanmıştır. Bilgi; yönetimle ilgili gücün ve otoritenin anahtarı

olarak görülür. Minsburg rolleri 3 ana grupta toplar: 1. İnsan İlişkileri (tanıtıcılık, ilişki kurma/geliştirme,

lider) 2. Bilgi Dönüşümü (Alıcı, dağıtıcı, sözcü) 3. Karar Verme (Yapıcı, karışıklık düzenleyici,

kaynak bölüştürücü, görüşmeci)

Page 14: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

Planlama

Önce hedefleri ve/veya amaçları belirtmeli (zamanında doğru bilgi)

Hedef için faliyetleri tanımlamalı (Bilgi değerlendirilmesi ve yönetim)

Her faaliyeti gerçekleştirmek için gerekli kaynakları kullanmalı (Bilginin tatbiki ve karar verme)

Faaliyetlerin süresinin belirlenmesi (karar verme) Faliyetlerin hangi sırada tatbike konulacağı

(sıralama, planlama)

Page 15: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

Kontrol Etme

Nelerin olup bittiği hakkında bilgi sahibi olmalı Mevcut sonuçlarla beklenen sonuçlar konusunda

karşılaştırma Gerçek sonuçları-beklenen sonuçları düzeltici

faaliyetler

Page 16: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

Kontrol İşleminin Elemanları

Yönetim

Sistem

Sistem

Bilginin geri beslemesi

Bilgi sistemi

ÇEVRE

Karar çıktıları

Güncelçıktı

Page 17: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

Karar Verme

Aşamaları; 1- Stratejik karar verme 2- Taktik karar verme 3- Teknik karar verme

Page 18: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

Bilgi Seviyesi

TEKNİK

TAKTİK

Stratejik

Page 19: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

Bilginin Fonksiyonları: * İhtimal prensipleri sunar. * Bir durum temsilcisi şeklinde hizmet verir. * Alternatif çeşidini ve/veya cinsini azaltır.

Bilgi Oluşturmanın Maliyeti: 1. Başlangıç maliyeti 2. Geliştirme maliyeti 3. İşleme maliyeti

Page 20: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

Bilginin Değeri: Kullanıcı/biçimi, yerine, zamanına, kullanım biçimine bağlıdır.

Maliyet/Değer İlişkisi: 1. Eğer Marjinal Değer > Marjinal Maliyet ise bilgi

hacmi arttırılır. 2. Eğer Marjinal Değer < Marjinal Maliyet ise bilgi

hacmi azaltılır. 3. Eğer Marjinal Değer = Marjinal Maliyet ise bilgi

optimum değerdedir.

Page 21: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

Maliyet kelimesi, çeşitli gayelere göre bedel ve karşılık anlamında kullanılmakla birlikte, çoğunlukla bir işletmeye belli bir mal, hizmet veya faktör şeklinde sunulan girdilerin, işletmeye olan yükü anlamını taşır.

Marjinal hasıla değeri, bir faktörün marjinal ünitesinin katkısı olan ürünün satışı sonucu, işletmenin toplam gelirinde meydana gelen değişimdir.

Bir işletmede en son üretilen birimin maliyetine marjinal maliyet adı verilmektedir.

Marjinal değer; Bağımsız değişkeni bir birim arttırdığımızda toplam değerde meydana gelecek değişmeyi ölçer.Toplam değerdeki değişmenin miktarda yaşanan değişmeye oranlanması ile hesaplanır.

Page 22: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

İŞLETMELERDE BİLGİ SİSTEMLERİ

Resmi bilgi sistemleri Gayri resmi bilgi sistemleri

Page 23: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

İŞLETMELERDE BİLGİ SİSTEMLERİ

Resmi Bilgi Sistemlerinin Genel Yapısı: Modern organizasyonlarda bilgi temel bir kaynaktır.

Bu nedenle, her işletme 3 alt sistemden oluşan bir bütün olarak görülür.

1. İşlemler alt sistemi 2. Yönetim alt sistemi 3. Bilgi alt sistemi

Page 24: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

İnsan, İş, Malzeme.......v.s. akışı...

YönetimAlt Sistemi

Karar Girdileri

Bilgi Alt Sistemi

Çıktılar

İşlemler Alt Sistemi

İŞLETMELERDE BİLGİ SİSTEMLERİ

Page 25: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

İŞLETMELERDE BİLGİ SİSTEMLERİ Bilgi Sistemi Blok

Yapısı: 1. Tasarım Blokları 2. Talep Blokları Sistem: Güvenilirlik Maliyet Esneklik Beklenen ömür Büyüme potansiyeli Bakılabilirlik

İşleme: Hacim Karmaşıklık Zaman Hesaplama Uydurma: Süzme

Page 26: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

İŞLETMELERDE BİLGİ SİSTEMLERİ

Maliyet/Etkinlik: Direkt maliyet Endirekt maliyet Direkt fayda Endirekt fayda

Fizibilite: Teknik fizibilite T Ekonomik fizibilite E Kanuni fizibilite L İşlemsel fizibilite O Çizelge S

Page 27: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

Bilgi Sistemi Analizi

Bilişimci: Bu kişiye Sistem Analisti denir. Sistem mühendisliği gelişim metodolojisi metodu veya sistem analizi metodları kullanılır.

Page 28: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

1. Bilgi Sisteminin Analizi

2. Bilgi Sistemi Tasarımı

5. Sistem Tamamlama

3. Sistem Değerlendirme ve

Geçerli Kılma

4. Detaylı Sistem Tasarımı

Bilgi Sistemi Analizi

Page 29: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

M.I.S Tanımı ve Özellikleri M.I.S yönetimin, zamanında, kesin/doğru ve komprime bilgiye sahip olarak, * planlama, * Takip etme ve * kontrol işlevlerini, bilgisayara dayalı olarak

yapabilmelerini sağlayan bir sistemdir.

Page 30: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

M.I.S Tanımı ve Özellikleri

Bilinen çok bilgiyi değil, kritik olan az/komprime bilgiyi içermesi gerekir.

Yönetimin ihtiyaçları yönünde, anlaşılabilir ve bilgiye ulaşımı basit olmalıdır.

Sistem yönetime dönük olduğu halde, kullanıcıya da aynı ve hatta daha kapsamlı yarar sağlamalıdır.

Yönetimin daha rahat ve sağlıklı karar almasını sağlamlıdır.

Planların ve projelerin zamanında ve bütçeyi aşmadan bitirilmesine olanak tanımalıdır.

Page 31: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

M.I.S Tanımı ve Özellikleri Camia içinde daha iyi iletişim sayesinde

motivasyonun artmasına yardımcı olur. Pazar verilerine reaksiyonun hızlanmasını destekler. Pazar dinamiğinin daha iyi anlaşılmasına ön ayak

olur. Camianın flexibilitesini arttırır. MIS kısa vadeli bir olay değildir. Bir şirkette

yerleştirilmesi çeşitli faktörlere bağlı olarak 1-3 sene arasında değişir.

MIS standart bir donanım veya yazılım paketi değildir

Page 32: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

Yönetim Bilgi Sistemi Kurulması Bir örgütte YBS kurulurken, yöneticiler aşağıdaki

soruları öncelikle yanıtlamalıdır: * Örgüt yönetimi için hangi bilgilere, ne zaman,

nerede ve hangi biçimde gereksinim vardır? * Gereksinim duyulan bu bilgilerin maliyeti nedir? * İşleme sürecinde hangi bilgilere ve verilere öncelik

tanınmalıdır? * Bilgiler sıralama, birleştirme, anlamlı bir biçimde

işleme ve en kısa sürede karar organlarının kullanımına sunma yöntemi nasıl olmalıdır?

Page 33: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

Yönetim Bilgi Sistemi Kurulması

Dinamik bir yönetim için gerekli denetim döngüsünün gereksinimleri nelerdir?

YBS değerleme ve düzeltme mekanizması nasıl işlemelidir?

Page 34: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

NİYE YENİ YÖNETİM SİSTEMİ? MIS projelerinde “Critical Success Factors” olarak

adlandırılan “başarı anahtarları” şu şekilde sıralanabilir:

1) Hardware (donanım) teknolojisindeki son gelişmelerin göz önünde bulundurulması.

2) Software (yazılım) alanındaki son imkanların tam değerlendirilmesi.

3) Bazı başarı anahtarları sayısallaştırılamaz. Bunun bilincinde olabilmek.

4) MIS felsefesi yönetim tarafından devamlı desteklenmelidir.

Page 35: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

NİYE YENİ YÖNETİM SİSTEMİ?

Veriyi çabuk ve ekonomik bir şekilde işlerken, yönetim bilgi sistemi yöneticiye, karar alma aşamasında kullanacağı bilgileri özetleyen ve seçen ek bir basamak oluşturur. Örneğin ücret bordrosunu işlerken fazla mesai ödemelerinin toplam tutarını belirlemede ya da her bir departmanın çalışma günlerini analiz etmede fazladan küçük bir bilgisayar işlemi gerekmektedir.

Yönetim Bilgi Sistemi, yöneticiye karar almada yapı teşkil edecek çok fazla miktarda veriyi içeren bir sistem olarak tanımlanabilir. Tipik olarak bilgiler bir veri tabanı şeklinde ele alınır.

Page 36: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

SİSTEMİN ESASLARI

Bir MIS kurulmasında ana prensipler şunlar olmalıdır:

1) Taslak baştan sona adım adım planlanmalıdır. 2) Tüm sistem modüler yapıya sahip olmalıdır. 3) Hiyerarşik bir yapıdaki her modülün bir alt modülü

olmalıdır. 4) Her modülde yapılacak işler; zaman süresi,

başlayış ve bitiş tarihi, sorumluluk alacak kişi, yapılacak görevin maliyeti gibi, konularda belirli ve ağ gibi birbiriyle bağlantılı olmalıdır.

Page 37: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

SİSTEMİN ESASLARI

5) Sistem mümkün olduğunca standartlaştırılmalı, fakat her şirketler grubunun her şirketine uyarlanabilecek kadar fleksibilitesi olmalıdır.

6) Projenin aşamaları bir “Project Management” yazılım paketi ile desteklenmelidir.

Page 38: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

Y.B.S Aşamaları

Strateji Planı

Bilgi İhtiyaç Planı

Bilgi Sistem Taslağı

Gerçekleştirme ve Uyarlama

Page 39: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

Y.B.S Aşamaları

Strateji Planı Aşamaları: * Organizasyon performansı * Başarı anahtarları tespiti * Rekabet analizi * Uygulama planı

Bilgi İhtiyaç Planı: * Finansal endikatörler * Üretim endikatörleri (ürün klasifikasyonu) * Diğer endikatörler (kalite kontrolü, servis kalitesi,

müşteri klasifikasyonu, personel verimliliği)

Page 40: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

YBS nin Uygulama Sorunları

İşle ilgili bilgi yetersizliği Yöneticinin arzuladığı bilgiye zamanında

ulaşamaması Karar vermedeki karmaşıklık ve belirsizlik İletişim yetersizliği Sistemin nasıl kullanılacağının bilinmemesi. Ayrıca diğer bazı sorunlar şöyledir;

Page 41: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ

YBS nin Uygulama Sorunları

Teknik sorunlar Yönetsel sorunlar Değişmeye karşı durgunluk Gerekli eğitim eksikliği Gerçekleştirilecek görevin boyutlarının bilinmemesi

Page 42: YÖNETİM BİLGİ SİSTEMLERİ