yonetim_564_İs bankası

17.ULUSAL YNETMVEORGANZASYON KONGRES BLDRLERKTABIYaynaHazrlayanlar Prof.Dr.merTORLAK Yrd.Do.Dr.ErkanERDEMR Yrd.Do.Dr.zlemUZUN Yrd.Do.Dr.StkORBACIOLU Dzenleyen ESKEHROSMANGAZNVERSTES KTSADVEDARBLMLERFAKLTES LETMEBLM 2123MAYIS2009 ESKEHR

EskiehirOsmangaziniversitesiYaynlarNo:162 Bu kitabn basm, yaym ve sat haklar Eskiehir Osmangazi niversitesine aittir.Btnhaklarsakldr. Kitabn tm ya da blm/blmleri Eskiehir Osmangazi niversitesinin yazl izni olmadan elektronik, optik, mekanik ya da dier yollarla baslamaz, oaltlamazvedatlamaz. Copyright2009byEskisehirOsmangaziUniversity.Allrightsreserved. No part of this book may be printed, reproduced or distributed by any electronical, optical, mechanical or other means without the written permissionofEskisehirOsmangaziUniversity. KapakDzeni: CemalettinYILDIZ TasarmDizgi: ErkanERDEMR ISBN 9789757936640 1.Bask KahramanNeriyatOfsetSan.Tic.Ltd.ti.(SertifikaNo:12084) YzylMah.MatbaaclarCad.AtahanNo:34K:4 Baclar/stanbul(0212)6290001 2009

III

KONGREMZEKATKILARINDANDOLAYI ANASPONSOR

TRKYEBANKASIA.. DESTEKLEYENKURULULAR

T.C.MERKEZBANKASIA.. SARARA.. VE BLDRKTABIBASIMILEKONGREANTALARINA DESTEKLERNDENTR

T.C.ZRAATBANKASIA..ne

TEEKKREDERZ

IV

SUNU

V

Ynetimve organizasyon, insanlk tarihiboyuncahayatn merkezindeyer alanko nular arasndadr. nsanlardan oluan kurum ve topluluklarn ynetime ve organi zasyonaherzamanihtiyacolmutur.Kaynaklarnetkinveverimlikullanm,karma ann nlenmesi, kurumsal ve toplumsal ilerlemenin salanmas, hayat kalitesinin iyiletirilmesi gibi ok sayda gelime, ynetim ve organizasyon konularnn gnn artlarnaihtiyaverecekekildeuyarlanmasylammkngrnmektedir. letmecilik alanndaki gelimeler ve iletmecilik biliminin lkemizdeki yaklak 60 yllk serveni iinde ynetim ve organizasyon konularndaki gelimelerin artan ivmeyle devam ettii bir gerektir. Bu kapsamda ulusal ve uluslararas birikimin paylald platformlarn da gelitiini grmek memnuniyet vericidir. Ulusal yne tim ve organizasyon kongrelerinin bu adan ok nemli bir ilevi yerine getirdii aktr. Dzenlivetitizalmalarnvebilgibirikimininpaylaldakademikbirortamola rak ynetim ve organizasyon kongrelerinin gemiten bugne tanmasnda hi phesiz kongrelerin oluumu ve geliimini salayan ve destekleyen alann yetkin akademisyenleri ile kongreleri dzenleyen kii ve kurulularn katklarn anmadan gemek olamaz. Bu kapsamda, niversitemiz letme Blm tarafndan dzen lenmekte olan 17. Ulusal Ynetim ve Organizasyon Kongresine gelinceye kadarki 16kongrenindzenlenmesindeemeigeentmkiivekurulularsaygylaanmay birborolarakbelirtmekisterim. Kongrelerbilgivebirikimlerinpaylaldortamlarsunmayanndaalandaalanla rnsosyaletkileimleriningerekletiizamandilimiolarakdaoldukanemlidir.Bu kongrededeynetimveorganizasyonalanndaalanakademisyenvearatrmac larn bu paylam en st dzeyde gerekletireceklerini ve bunu Eskiehirde ve niversitemizde yapacak olmalarn memnuniyetle karladm ifade etmek iste rim.BuvesileilekongrekatlmclarnEskiehirde,EskiehirOsmangaziniversite sinde konuk etmek bizleri hem mutlu etmekte hem de heyecanlandrmaktadr. Kongreninbaarlgemesivealanakatksalamasndiliyorum. Kongrenin bugnlere gelmesini salayan ve halen hayatta olmayanlara rahmet diliyor,danmakuruluyeliiyapmaksuretiylealandaalanlararehberlikedenle rekranlarmsunuyorum.Kongrebildirilerinindeerlendirilmesindedeerlikatk larn sunan deerlendirme kurulu yelerine, deerli almalarn paylaan akade misyen ve aratrmaclara da teekkr ediyorum. Kongrenin dzenlenmesindeki youn aba ve gayretlerinden tr, ktisadi ve dari Bilimler Fakltesi Dekan ve letmeBlmBakanbataolmakzere,kongresekreterliivekongredzenleme kuruluyesiarkadalarmkutluyor,kongreninbaarlgemesinidiliyorum. Prof.Dr.FazlTEKN Rektr

VI

SUNU

VII

letmecilik alannda gelien alt alanlar ve bilim dallarnn lkemizde yapt sra mannsonyllardaartarakdevamettiivebuaradaynetimveorganizasyonalan nndanemlimesafelerkatettiigrlmektedir.Alandakigelimeleraynzamanda uygulamaclaranemliipularvermektedir.Gerekletirilenalmalarbiryandan alandaki sorunlarn tespitine bir yandan da sorunlarn zmne ilikin nerilerin ortayakonmasnakatksalamaktadr. Akademikhayatnbilgivebirikimlerininpaylaldennemliortamlardanbiride kongrelerdir.Bugn17.sigerekletirilmekteolanUlusalYnetimveOrganizasyon Kongreleri de bu adan ok nemli bir rol stlenmitir. Bu kongrede de nemli paylamvekatklarngerekleeceinehikukumyoktur. Ynetim ve Organizasyon Kongrelerinin bugne kadar ulamasnda emei geen ok deerli hocalarmza sayg ve kranlarm ifade ediyor, aramzdan ayrlm olanlarrahmetleanmakistiyorum. Bukongreningerekletirilmesidezveriliabavealmalarlaolmutur.Kongreye almalarn gndermek suretiyle deerli birikimlerini paylaan akademisyenlere, bu almalar titizlikle deerlendiren deerlendirme kurulu yelerine ve kongre danmakurulunateekkrlerimisunuyorum.Kongrenindzenlenmesindesponsor lukdestekleriniesirgemeyentmdestekleyenkurulularaveyneticilerinekran larm ifade ediyorum. Kongrenin gerekletirilmesindeki youn aba ve gayretle rinden tr, letme Blm Bakanlmza ve kongre dzenleme kurulu yesi arkadalarmateekkrediyorum.Kongreninbaarlgemesiennemlidileimiz dir. Prof.Dr.merAdilATASOY Dekan

VIII

NSZ

IX

rgtlenmeihtiyacinsanlktarihikadareskidir.Toplulukhalindeyaamak,birlikte olmak ve beraber i yapmak, ynetenynetilen ilikisini kanlmaz klmaktadr. Toplumsalhayatnsrdrlebilirliiilerinyaplmasnvebubalamdaynetimve organizasyonabalarngerektirmektedir.Karamalolsunolmasntmorganizas yonlardabuabalaraihtiya vardr.Toplumlarn,kurumlarnveiletmelerinyne timi ve organizasyonuna ilikin alma alanlarna ilikin akademik birikimler siste matikolarakyeniolmaklabirlikte,aslndaynetimvergtlenmeabalarnninsan lktarihikadareskileregittiinisylemekyanlolmaz. Akademikbirdisiplinolarakynetimveorganizasyongiderekartanldenemli almalarnyapld,uygulamayadnk soruntespitiyanndazmnerilerinin getirildiibiralanolmakyannda,bilimselbirikimleringelitiiveuygulamayayn verdiibiralanolarakdailevinisrdrmektedir.Bakabirdeyile,budisiplinuygu lamadan hz almakta ve ayn zamanda uygulamaya yn vermeye almaktadr. Aslndacevaparanantemelsorunun,kaynakvekabiliyetlerinetkiliveverimlikulla nlmas olduunu sylemek mmkndr. Bu balamda, stratejik bak asnn ha kim olduu, rgt ii tutum ve davranlarn nemsendii, insan kaynaklar bak asylaalanlaraynelikpolitikalarngelitirildiivebtnbunlarlabirliktergt kuramnailikinbirikimlerinarttngzlemlemek,hiphesizsevindiricigelime lerdir. UlusalYnetimve OrganizasyonKongreleri,yukarda sralanan ana konubalklar erevesinde son yllarda artan ilgi ve katklarla akademik etki gcn oaltarak srdrenbirorganizasyonadnmektedir.Alannsaygnisimleribuynylekendi rgtlenme ve ynetim srelerini de aslnda baaryla ynetmi olmaktadrlar. Dier bir deyile, bu kongreler de verimlilik ve etkililii esas almak suretiyle, hem dahafazlahemdedahakaliteliktlarlakendiynetimveorganizasyonunusala mabecerisinifazlasylagstermektedir.17.siyaplmaktaolanbukongreilebirlikte kurumsallamaadnanemlimesafeleralnddaayrcaifadeedilmelidir. Bu kongrenin dzenlenmesinde gemi kongre birikimlerinden ve zellikle de 16. UlusalYnetimveOrganizasyonKongresinidzenleyenstanbulKltrniversitesi kongredzenlemeekibindenvezellikledekongrednembakanProf.Dr.Sayn Tamer Koelin birikim ve deneyimlerinden yararlanlmtr. Desteklerinden tr kendilerineteekkretmeyibirborolarakgryorum.Kongrenindzenlenmesiyle ilgiliheraamadahertrldesteklerinibizlerdenesirgemeyenbataniversitemiz RektrProf.Dr.SaynFazlTekinolmakzere,FakltemizDekanProf.Dr.mer AdilAtasoyaverektrlkvedekanlkpersonelimizeteekkrediyorum.Kongrenin maddi adan desteklenmesi konusunda katklarn esirgemeyen tm destekleyen kurulularileyneticilerinekranlarmsunuyorum. Kongreleringrnmeyenkahramanlarnaisebinlerceteekkrler;bataoktitizve gayretlialmalarndantrkongresekreteriErkanErdemire,kongredzenleme kuruluyelerizlemUzun,Stkorbacolu,UmutKo,MuhammetAliTiltay,Tuba

X Yiyit, Hasan Baaran veSami Tekdemire. Kongrealmalarnda gnll destekle rindentrProf.Dr.DenizTacyadateekkrediyorum. Elinizdeki17.UlusalYnetimveOrganizasyonKongresiBildirilerKitab,oldukatitiz veyounbiralmasonucundahazrlanmtr.Kitabnhazrlanmasndakiemekler, elbetteiindekibildirilerlebirliktebiranlamifadeetmektedir.Emekverilmial malarn kongreye gnderen ve bildiri olarak sunnmak suretiyle bu kitabn ortaya kmasnnaslmimarlarolanbildirisahiplerinedeteekkretmektenmemnuniyet duyuyorum. Kongre Bildiriler Kitabnn ynetim ve organizasyon disiplini bata ol makzeretmakademikcamiaveuygulamaclarayararlolmasdileklerimlesayg larsunuyorum. Prof.Dr.merTORLAK letmeBlmBakanve KongreDnemBakan

XI

YNETMVEORGANZASYONKONGRELERTARHES 1.YNETMVEORGANZASYONKONGRES Tarih 2022Mays1993 DzenleyenKurum stanbul niversitesi letme Fakltesi ve Boazii ni versitesi DnemBakan Prof.Dr.TamerKOEL,Prof.Dr.BehllSDKEN Yer SilivriPamukbankEitimTesisleri SunulanBildiriSays 37(Yaymlanmad) 2.YNETMVEORGANZASYONKONGRES Tarih 1618Mays1994 DzenleyenKurum DokuzEyllniversitesiletmeFakltesi DnemBakan Prof.Dr.CeyhanALDEMR Yer KuadasPineBayHoldingOtel SunulanBildiriSays 38 3.YNETMVEORGANZASYONKONGRES Tarih 2931Mays1995 DzenleyenKurum TletmeFakltesiletmeMhendisliiBlm DnemBakan Prof.Dr.SelimeSEZGN Yer stanbulTSosyalTesisleri SunulanBildiriSays 84(Yaymlanmad) 4.YNETMVEORGANZASYONKONGRES Tarih 2931Mays1996 DzenleyenKurum ODTBFletmeBlm DnemBakan Prof.Dr.MuhanSOYSAL Yer AnkaraODTBF SunulanBildiriSays 19 5.YNETMVEORGANZASYONKONGRES Tarih 2931Mays1997 DzenleyenKurum BakentniversitesiBFletmeBlm DnemBakan Prof.Dr.SelamiSARGUT Yer KzlcahamamPatalyaoteli SunulanBildiriSays 41(Yaymlanmad) 6.YNETMVEORGANZASYONKONGRES Tarih 2123Mays1998 DzenleyenKurum Anadoluniversitesi DnemBakan Prof.Dr.anZALP Yer EskiehirYunusEmreKampusu SunulanBildiriSays 31(Yaymland)

XII 7.YNETMVEORGANZASYONKONGRES Tarih 2729Mays1999 DzenleyenKurum stanbulBilginiversitesi DnemBakan Prof.Dr.BeyzaFURMAN Yer stanbulBilginiversitesiKampusu SunulanBildiriSays 45(Yaymlanmad) 8.YNETMVEORGANZASYONKONGRES Tarih 2527Mays2000 DzenleyenKurum ErciyesniversitesiBF DnemBakan Prof.Dr.MminERTRK Yer KapadokyaDedemanOteli SunulanBildiriSays 62(Yaymland) 9.YNETMVEORGANZASYONKONGRES Tarih 2426Mays2001 DzenleyenKurum stanbulniversitesiletmeFakltesi DnemBakan Prof.Dr.HayriLGEN Yer SilivriKlassisOtel SunulanBildiriSays 72(Yaymland) 10.YNETMVEORGANZASYONKONGRES Tarih 2325Mays2002 DzenleyenKurum AkdenizniversitesiBF DnemBakan Prof.Dr.FulyaSARVAN Yer AntalyaDedemanOtel SunulanBildiriSays 79(Yaymland) 11.YNETMVEORGANZASYONKONGRES Tarih 2224Mays2003 DzenleyenKurum AfyonKocatepeniversitesiBF DnemBakan Prof.Dr.anZALP Yer AfyonkbalOtel SunulanBildiriSays 88(Yaymland) 12.YNETMVEORGANZASYONKONGRES Tarih 2729Mays2004 DzenleyenKurum UludaniversitesiBFletmeBlm DnemBakan Prof.Dr.ZeyyatSABUNCUOLU Yer BursaKervansarayTermalOtel SunulanBildiriSays 96(Yaymland)

13.YNETMVEORGANZASYONKONGRES Tarih 1215Mays2005 DzenleyenKurum Marmaraniversitesi DnemBakan Prof.Dr.UurYOZGAT Yer stanbulDedemanOtel SunulanBildiriSays 85(Yaymland) 14.YNETMVEORGANZASYONKONGRES Tarih 2527Mays2006 DzenleyenKurum Atatrkniversitesi DnemBakan Prof.Dr.DursunBNGL Yer ErzurumPalanOtel SunulanBildiriSays 103(Yaymland) 15.YNETMVEORGANZASYONKONGRES Tarih 2527Mays2007 DzenleyenKurum Sakaryaniversitesi DnemBakan Prof.Dr.GltekinYILDIZ Yer KartepeGrenParkOtel SunulanBildiriSays 122(Yaymland) 16.YNETMVEORGANZASYONKONGRES Tarih 1618Mays2008 DzenleyenKurum stanbulKltrniversitesi DnemBakan Prof.Dr.TamerKOEL Yer AntalyaKervansarayLaraOtel SunulanBildiriSays 141(Yaymland) 17.YNETMVEORGANZASYONKONGRES Tarih 2123Mays2009 DzenleyenKurum EskiehirOsmangaziniversitesiBFletmeBlm DnemBakan Prof.Dr.merTORLAK Yer EskiehirAnemonOtel SunulanBildiriSays 130(Yaymland)

XIII

XIV

XV

KURULLAR KONGREDANIMAKURULU Prof.Dr.CeyhanALDEMR.............................DokuzEyllniversitesi Prof.Dr.mitBERKMAN................................Bilkentniversitesi Prof.Dr.DursunBNGL................................Gaziniversitesi Prof.Dr.TamerKOEL....................................stanbulKltrniversitesi Prof.Dr.HseyinLEBLEBC............................UniversityofIlionisUC Prof.Dr.anZALP(E)..................................Anadoluniversitesi Prof.Dr.ZeyyatSABUNCUOLU.....................Uludaniversitesi Prof.Dr.A.SelamiSARGUT.............................Bakentniversitesi Prof.Dr.FulyaSARVAN...................................Akdenizniversitesi Prof.Dr.AlaattinTLEYLOLU........................OrtaDouTeknikniversitesi Prof.Dr.BehllSDKEN.................................Sabancniversitesi Prof.Dr.EnginYILDIRIM..................................Sakaryaniversitesi Prof.Dr.UurYOZGAT....................................Marmaraniversitesi BLDRNDEERLEMEKURULU rgtTeorisi Prof.Dr.EnginYldrm Do.Dr.NazlWasti rgtselDavran Prof.Dr.Enverzkalp Prof.Dr.mrzmen Prof.Dr.MahmutPaksoy StratejikYnetim Prof.Dr.UurYozgat Prof.Dr.MehmetBarca nsanKaynaklarYnetimi Prof.Dr.ZeyyatSabuncuolu Prof.Dr.CavideUyargil

XVI KONGREYRTMEKURULU DnemBakan Prof.Dr.merTorlak KongreSekreteri Yrd.Do.Dr.ErkanErdemir YrtmeKuruluyeleri Yrd.Do.Dr.zlemUzun Yrd.Do.Dr.Stkorbacolu r.Gr.HasanBaaran r.Gr.SamiTekdemir Ar.Gr.Dr.UmutKo Ar.Gr.M.AliTiltay Ar.Gr.TubaYiyit

XVII

NDEKLER SUNU..V SUNU...VII NSZ.IX ULUSALYNETMVEORGANZASYONKONGRELERTARHES...XI 17.ULUSALYNETMVEORGANZASYONKONGRESKURULLARI....XV NDEKLERXVII 1.Oturum LojistikletmelerindeTeknolojiKullanmnnrgtselBallaEtkileri A.ZaferACAR .............................................................................................................. 1 EngellenmeDuygusu:ZincirveBamszOtelletmesialanlarArasndakiFark llkzerineBirAratrma MelekYILDIZ,SerpilKOCAMAN................................................................................. 10 grenlerinDedikoduyananmaDzeyleriveDedikodununAmalarnalikin Alglamalar:rgtselveBireyselDeikenlerAsndanBirnceleme A.AsumanAKDOAN,SelenOFLAZERMRAP,AyeCNGZ .................................. 17 2.Oturum TrkiyedensanKaynaklarYnetimininAlan:KYDersKitaplarzerindenBir Tartma RecaiCOKUN ........................................................................................................... 28 nsanKaynaklarYnetimiUygulamavePolitikalarndaFarkllamalaralikin KltrelBirHaritalamaalmas SmeyraAlpaslanDANIMAN,zlemBALABAN ...................................................... 32 YabancYaznBamlOlmazerineBirTartma:TrkergtselBallk YaznnnGenelProfili BilinTAK,B.AydemFTOLU,DuyguACAR,AylinBARICI................................ 39 3.Oturum TrkzelSektrYneticilerininatmalarzmedeKullandklarStillerveBu StillerinzYeterlilikAlglamasylalikisi AhmetTARAKI,HarunKAYA.................................................................................... 46 KiiselDeerlerinKiilerarasatmaYnetimBiimlerizerindekiEtkisi OzanNadirALAKAVUKLAR,YaseminARBAK............................................................. 52 LiselerdeGrevYapanYneticiveretmenlerinKiilerarasatmazme EilimininBelirlenmesineYnelikBirAratrma:Edirnelirnei AslhanBLBL,A.SinanNSAR,NecdetST ......................................................... 58 4.Oturum YerelPiyasalardaGiriimselNiyetlerinOrtayak:NiyetlerinGeliimindeBirey selzgemiinRolveanakkaleliBigalesindeYaplanBirAratrma AliAKDEMR,MuratKASIMOLU,RamazanUYGUN .............................................. 65

XVIII Giriimcimi,Giriimcilikmi?GiriimcilikalmalarndaBireyinYceltilmesi rsanRGE,Mjdelen.YENER,SinemAYKOL,C.ItrG ................................. 72 DeiimYnetimindeCEOlarnStratejikDilKullanm SabaGamzeORAL.................................................................................................... 77 5.Oturum okulusluirketlerdePolitikaTransferi:TrkiyedekiAmerikanirketlerininc retlendirmeSistemleri KadireZeynepSAYIM ............................................................................................... 86 okulusluletmelerinGelimekteOlanlkelereGirilerindeBenimsedikleriSa hiplikStratejileri:KurumsalBirBakAs TlayLHAN............................................................................................................... 90 YnetimKuruluzelliklerininUluslararaslamaPerformanszerindekiEtkisi NisanSELEKLERGKEN,zlemYILDIRIMKTEM................................................. 94 6.Oturum almaYaamndarenilmiGllkveStresiileBaakmadaRolnBe lirlemeyeYnelikBirAratrma zlemAKIR............................................................................................................ 100 alanlarnGvencesiAlgsnnBelirleyicileriveGvencesindenMemnuniye tinOrganizasyonelBallk,StresivetenAyrlmaEilimineEtkisizerineYap lanBirAratrma zerkDIIN,A.SinanNSAR.................................................................................. 106 TurizmletmelerindealanlarnDuygusalEmekDzeyiveDuygusalEmein alanlarnTutumlarnaEtkileri TubaPALA,MustafaTEPEC.................................................................................. 113 selveDsaldllerinDuygusalBallkzerindekiEtkisi:zmirliveevresin dekiKOB'lerdeBirAratrma arBULUT,OsmanULHA,MelihTTNCOLU,ErsoyAKSOY ....................... 120 7.Oturum BireyselPerformansYnetimiSistemininKurulmasndaKarlalanSorunlara YnelikKocaeliBlgesiSanayiletmelerindeNitelBirAratrma NihatERDOMU,OkanENELDR ........................................................................ 130 PerformansDeerlendirmeSistemininHukukvensanKaynaklarYnetimiPers pektifindenDeerlendirilmesi EnginBaZTRK,GnenDEMR...................................................................... 135 PerformansnnArtrlmasndaAdaletveMotivasyonunRol:BankaclkSekt rndeBirModelAratrmas merTURUN......................................................................................................... 141 YetkinliklerinPerformanszerindekiEtkilerininBelirlenmesinelikinBirAratr ma AyeOyaZELK,FulyaAYDINLI .......................................................................... 149

XIX

8.Oturum AlglananrgtselAdaletilergtselVatandalkDavranArasndakilikinin OtelletmelerirneklemindeBirAnalizi AdemT,MetinKAPLAN,DurduMehmetBKES ............................................ 158 TurizmletmelerindealanMuhasebePersonelininrgtselAdaletAlglamala rveAdaletTrlerininPerformanszerindekiEtkilerininncelenmesi SalihaBaakERDN ............................................................................................... 165 grenlerinEtkileimAdaletiAlglarnnrgtselBallklarzerindekiEtkisinin ncelenmesi:anakkalelindeFaaliyetGsterenOtelletmelerindeBirAratrma OyaAYTEMZSEYMEN,GkselKemalGRGN,brahimGRTLOLU,MuratAKSU171 TrkiyevePolonya'daTurizmSektralanlarnnrgtselAdaletvergtsel BallkAlglarnnKarlatrlmas AliYAYLI,SerdarP.............................................................................................. 181 9.Oturum ModelleriveDenizTaksiVakaAnalizi AyglDNMEZ,MinaZEVREN ............................................................................. 190 ArenasndakiGerekler:YneticilerinKullandklarStratejikAralar nanZALP,SenemBESLER,lkeORU................................................................... 197 BirDevreFaktrOlarakKreselIsnmaKonusundargtlerinAlgSeviyeleri veStratejikPlanlarnaEtkileri AhmetERKU,EnginOKUN................................................................................. 204 KurumsalSosyalSorumluluaYnVerenYnetimTeorileriAsndanTrklet melerininKurumsalSosyalSorumlulukAnlay LaleTZNER,BurcuzgeZASLAN .................................................................... 212 10.Oturum EitimEtkinliininlmneYnelikBirAratrma:EitimAlanaGreEtkin OlanrgtindeEtkinmi? ZeyyatSABUNCUOLU,BilinTAK,UmutEROLU................................................. 218 nsanKaynaklarGelitirmedeWebTabanlEitimUygulamalar:BankaveSigorta SektrlerindeBirDeerlendirme MuhammetAliTLTAY............................................................................................. 222 nsanKaynaklarYnetimiUygulamalarnnBilgiYnetimiStratejilerizerine Etkileri HseyinYILMAZ....................................................................................................... 230 Bilgiilerininrgte,LidereveeBallklarnEtkileyenFaktrler LaleGMLOLU,ZahideKARAKTAPOLUAYGN......................................... 238 11.Oturum KreselKriziDeerlendirmedeUmutsuzlukveDepresyonunEtkilerinincelemeye YnelikBirSahaalmas NihalSTTEMZ,ElvanYILDIRIMOKUTAN,zlemBALABAN............................... 248

XX alanlarnRuhsalveFizikselSalklarveYneticilerinCinsiyeti:BankaclkSek trrnei MahmutZDEVECOLU,CemileELK,MahmutAKIN,FatmaNCE .................... 256 Doyumu,YaamDoyumuilePsikolojikyiOlmaArasndakilikideEkonomik KrizAlgsnnDzenleyiciRol CananMUTERENGL,GkeiekCEYHUN ....................................................... 263 12.Oturum TurizmSektrndekiKadnYneticilerinCamTavanSendromuAsndanDeer lendirilmesi:AntalyadaBulunanKonaklamaletmelerindeYaplanBirAratrma AhmetAKTA,SedenALGR,FundaCENGZ .......................................................... 270 almaYaamndaKadnveErkekYneticilerinCamTavanSendromunalikin TutumlarnnKarlatrlmas RfatRAZ................................................................................................................. 277 AlglananCinsiyetAyrmclnnSonularveKonuylalgiliAmpirikBirAratrma MeltemONAY.......................................................................................................... 285 13.Oturum TrkiyedeOtantikLiderlikzerineBirKeifalmas idemASARKAYAMEM,GayeKARAAYAYDIN,HayatKABASAKAL,Behice ERTENSARAER.................................................................................................... 294 zLiderlik(KendiKendineLiderlik)leiTrkeFormununUyarlamaalmas AkifTABAK,Dr.nsalSIRI,TolgaTRKZ............................................................ 303 TrkrgtlerindeBireylerarasGvenlikisizerineBirleknerisi FerdaERDEM,JansetZENAYTEMUR................................................................... 310 14.Oturum KaybolmuGiriimselFrsatlarnGiriimciTrleriEksenindeYerelBalamdaAnali zi:anakkaleliBigalesindeYaplanBirAratrma RamazanUYGUN,MuratKASIMOLU.................................................................... 314 KurumsalGiriimcilikvePerformanslikisi AhmetMuratF,DilekETNDAMAR .................................................................... 320 SahipOlduklarletmeTrlerineGreKadnGiriimcilerinAralarndakiFarkllk larnAnalizEdilmesi SevgiGNLLOLU,saPOLU,AtlTAER.................................................... 326 15.Oturum DMAICPUKOyaKar:TrkiyedeYnetimModalarnnSylemselEtkileimive YaylmDinamikleri MehmetEREK........................................................................................................ 334 KurumsalYnetimKodlarnnYaylm:AdaptasyonuSalayanFaktrlerzerine BirAratrma KaderTANAHN .................................................................................................... 337

XXI

CMMIYazlmKaliteSreleriUygulamalarnnTrkSavunmaSanayiFirmalar ArasndaYaygnlamas:KurumsalcBirDeerlendirme UygarKARADENZ,DenizALTIN ............................................................................. 341 16.Oturum KOBlerinSatDepartmanlarndaPirimlicretSistemlerininUygulanmasve PazarPayDeiimlerizerindekiEtkileri M.MesutDEMREL ................................................................................................. 348 cretYnetimiSistemiveSreci:BirModelnerisi AhmetCevatACAR .................................................................................................. 353 alanDavranlarnnAnalizindecretsizGnllFazlaMesaiKavramzerine AmpirikBiralma merLVVARN,LebrizTOSUNERFIKES ............................................................... 359 17.Oturum EitimKurumlarndaLiderlikTarzlarvergtKltrnnPerformanszerindeki Etkisi evkiZGENER,GltenKILI .................................................................................. 368 LideryeArasndakiEtkileiminPsikolojikSzlemehlaliilergtselVatandalk likisizerindekiDzenleyiciRol AlevKATRNL,GlemATABAY,GoncaGNAY,BurcuGNERANGARLI............. 376 LideryeEtkileiminin/DeiimininYenilikiPerformans,GrevPerformans veBalamsalPerformanszerindekiEtkisininBelirlenmesi A.AsumanAKDOAN,AyeCNGZ,SelenOFLAZERMRAP ................................. 379 18.Oturum YenilikSrecindeKarlalanEngellerinYorumlaycYapsalModellemeilence lenmesi mrYaarSAATIOLU,mrNeczanTMURCANDAYZMEN........................ 388 Alglama,YeterlikvePerformansNirengisiyle,KalDeryesiKuruluYneticileri ninYenileime(novasyon)Bak AliAKDEMR,TlayGZEL,HsniyeFIRATMEK................................................. 392 StratejiGelitirmeSrelerininYenilikilikzerindekiEtkisi brahimPINAR,RfatKAMAAK,FsunBULUTLAR ................................................. 399 19.Oturum LojistikServisSalayclarveMterileriArasndakilikiler:TKADyelerize rindeBirAratrma brahimPINAR,CerenEKNC .................................................................................. 406 RekabetAvantajYaratmadaLojistikYeteneklerinRolveletmePerformansna Etkileri ZaferACAR,CemalZEHR ........................................................................................ 411 TrkiyedekiHavayoluYolcuTamairketlerininRekabetStratejileriniEtkileyen Faktrler zzetKILIN,MehmetAkifNC,YunusEmreTAGT ........................................... 419

XXII 20.Oturum YnetimBilgisininAktarmndaUluslararasBalantlar:TaylorveFayolunTrki yeyeGelii BehllSDKEN,JansetZENAYTEMUR ............................................................... 426 TrkiyeyeTaylorizminGirii:ncMakalelerinAnalizi uayyipALI,EnginYILDIRIM................................................................................ 428 BilimselYnetimYaklamnaPsikanalitikBak:TaylorOkumas SerhatSOYEKERC,RamazanERTURGUT ............................................................ 433 21.Oturum tenAyrlmaMlakatlarvergtselHafzalikisi:MlakatHafzaKaybnnler mi? DuyguKIZILDA ...................................................................................................... 440 Gitmekmi,Kalmakm?:BeYldzlOtelgrenlerininrgtteKalmaNiyetini EtkileyenFaktrler KvanNELMEN,DuyguUYGUR,IkU.ZEYTNOLU ............................................. 447 KurumdanAyrlmaNiyetiniEtkileyenUnsurlar:eBallkveKurumlazdele me FsunBULUTLAR,ElaNLERZ ............................................................................ 454 22.Oturum nsanKaynaklarnGlendirmeUygulamalarnnalanlarnBaarGdsze rineEtkisi:BankaalanlarzerineUygulama HasanTUTAR,MehmetALTINZ ............................................................................ 462 PersonelGlendirmeveAlglananKontrolnrgtselBallkzerindekiEtkisi: KltrlerarasBirAratrma evkiZGENER,YalkmALLANAZOROV .................................................................. 470 YnetimUygulamalarvePerformansArasndakilikidePsikolojikGlendirme ninAraDeikenOlarakRol:KuramsalBirTartma TlayBOZKURT ....................................................................................................... 478 23.Oturum alanlarnrgtleriveMesleklerineAidiyetGelitirmelerininSonular:Grgl Biralma BilinTAK,B.AydemFTOLU,EvrenTOPUZ..................................................... 488 rgtselDavrantaYeniBirBoyut:Pozitif(Olumlu)rgtselDavranYaklam veKonular EnverZKALP .......................................................................................................... 491 JohariPenceresivezdeleme HalisDEMR,TarhanOKAN ..................................................................................... 498

XXIII

24.Oturum ebekelikileriBilgilemGiriimcilerineNeYararSalar?PazarYenilikOdakl lnveebekelikilerininPerformansilelikisi DilekZAMANTILINAYIR,CarstenBAUMGARTH...................................................... 508 TrkPlastikSektrndeStratejikYnlPazarYnlOlmaBoyutlarnalikinBir Aratrma EnginDenizER,mrNeczanTMURCANDAYZMEN, PnarSRALZER ................................................................................................... 514 GdaPerakendeSektrndeRekabetinYapsStratejikBiimlemeler ErenDURMUARICI ................................................................................................ 518 25.Oturum TrkiyedeProfesyonelTiyatroTopluluklar:KltrelBirEndstrideGeliimve Deiim zgeCAN,BehllSDKEN .................................................................................... 526 zelveDevletHastaneleriAltPoplsyonlarnnEtkileimi:YounlukBamll Yaklam BoraAKSU ............................................................................................................... 532 BankasnnTrkSistemindekiRol:TarihselBirAnaliz AdnanBIAKSIZ,krZEN ................................................................................. 536 26.Oturum BirPozitifPsikolojiKavramOlarakeGnldenAdanma(WorkEngagement)ve nsanKaynaklarAsndannemi EsraAtillaBAL ......................................................................................................... 546 koliklikvergtselBallk:BankaclkSektrndeKarlatrmalBirAratrma SerkanBAYRAKTAROLU,RanaZENKUTANS,DzhemilyaDOSALYEVA ............. 553 yerindePsikolojikYldrma(Mobbing)Olgusu:Erzurum'dalaMmessilleri zerindeBirAratrma MustafaBTE ......................................................................................................... 559 MuhasebeMeslekMensuplarndaTkenmilieNedenOlanFaktrleriBelirleme yeYnelikBirAratrma MehmetKALI,OyaAYTEMZSEYMEN ................................................................... 562 27.Oturum Kontrol,GvenvergtselAdaletinalanlarnPerformansvetenAyrlma NiyetineEtkilerininKsmiEnKkKarelerYntemiileModellenmesi merTURUN,AliTRKYILMAZ,MehmetKABAK.................................................. 570 letiim,GvenvergteBallkzerineBirAratrma NurdanZARALLIKMRCOLU,TunaUSLU..................................................... 578 rgtselGvenilergtselBallkArasndakilikininncelenmesi:Otomotiv YanSanayialanlarnaYnelikBirAratrma M.HalitYILDIRIM,YavuzDEMREL ......................................................................... 585

XXIV rgtklimi,rgtselVatandalkDavranvePerformansArasndakilikile rinncelenmesi:BirAratrma HlyaGNDZEKMECELOLU,zlemKELE ..................................................... 590 28.Oturum rgtselYapzelliklerininnsanKaynaklarYnetimininBaarsnaEtkileri HseyinYILMAZ....................................................................................................... 598 nsanKaynaklarUygulamalarnnletmelerinnovasyonPerformanslarzerin dekiEtkisi MahmutZDEVECOLU,zgrDEMRTA,OnurNL....................................... 600 rgtselrenmeninalanYaratclnaEtkisi(SO500deYerAlanDemir elik,OtomotivveTekstilSektrlerindekiletmelerdeBirAratrma) UurYOZGAT,F.ObenR .................................................................................... 609 BilgiToplumundaEsnekalmaModellerininUygulanmasveOrganizasyonYap larnaEtkileri MuhteemBARAN,AslBEYHANACAR,BurcuzgeZASLAN .............................. 619 29.Oturum StratejiYaylmDzeylerineGreirketPerformanslarFarkllkGsterirmi?: TekstilFirmalarzerineBirAratrma MehmetAliKSEOLU,MehmetBARCA,KemalKARAYORMUK ........................... 628 GelecekOdakllkEilimininYneticilerveKurumsalPerformanszerineEtkisi BirolBUMN,A.KadirVAROLU,SalihAKYREK,AdnanBIAKSIZ ........................ 638 TrkiyeSanayiletmeleriElitlerininStratejiGelitirmeYetkinliklerininletme StratejisiTrneveletmePerformansnaEtkisi MehmetBARCA,SerkanDRLK............................................................................... 645 Etik,KurumsaltibarveKurumsalPerformanslikisiniBelirlemeyeYneliklk500 letmeindeYaplmBirAratrma HalilSAYLI,VeyselACA,DuyguKIZILDA,zlemYAARUURLU ....................... 654 30.Oturum rgtselAlannDnmvergtYaplarnaEtkisi:TrkiyedeTelevizyon letmeleri NihatERDOMU,SevimKOER ........................................................................... 661 TrkiyedeBirrgtselFormOlanzelOrtaretimOkullarnnKurumsallamas MehmetAKAR....................................................................................................... 668 YnetimAlanndaTrkiyedekiAkademisyenlerinUluslararasYaynPerformans: 20002006DnemineBirBak EdaAKSOY,RahanETREZ,BaakZMEC........................................................... 675 FarklKurumsalMantklarnTrkYksekretimKurumlarndakiktisat,let meciveSiyasetBilimcilerinYaynPerformanszerindekiEtkisi,20002008 etinNDER,RanaKASAPOLUNDER ............................................................... 682

XXV

31.Oturum rgtlerdePsikolojikKontrathlalleriveSinizmlikisi:45YldzlOtelletmeleri zerineBirAratrma uleAYDINTKELTRK,NilferAHNPERN,BerrinGZEL .............................. 686 AdaletsizlikAlgsSinisizmiTetiklermi?:BirrnekOlay RanazenKUTANS,EmineETNEL ...................................................................... 691 grenSessizliininKaynaOlarakLiderlikDavranvergtselAdaletAlgs KorhanKARACAOLU,AyeCNGZ...................................................................... 698 32.Oturum KariyerYnetimiilergtselBallkArasndakilikininAnalizineYnelikBir Grglalma M.SadkNCL,AdnanAKIN,hsanYKSEL.......................................................... 708 YenidenYerletirmeDanmanl(Outplacement)ProgramnaKatlanKiilerinve letmeYneticilerininBuProgramlalgiliDnceleriniBelirlemeyeYnelikKar latrmalBirAratrma SerkanBAYRAKTAROLU,SevdiyeERSOY,LaleMUSTAFAYEVA ............................ 714 BulmakvePersonelBulmakAmacileKiiselTemaslarnKullanlmas CemTANOVA,DoanNLCAN............................................................................ 721 33.Oturum NepotizmTatminilikisi:AileletmelerindeBirnceleme TuncerASUNAKUTLU,UmutAVCI........................................................................... 728 AileirketlerindeNepotizm:TrabzonlindeFaaliyetGsterenAileirketlerinde NepotizmUygulamasnnTespitineYnelikBirAratrma MustafaBTE ......................................................................................................... 735 FarkllklarnYnetimi:nsanKaynaklarYneticilerininFarkllkAlgszerineBir OdakGrupalmas GlerTOZKOPARAN,idemVATANSEVER ........................................................... 740 34.Oturum TrkiyedekiTeknoparklarnniversitelerilelikileri zgecanKOAK,zgeCAN..................................................................................... 748 niversitelerinrgtselEtkinliklerininlm:NitelikliBirlekabas merLtfiANTALYALI,lkerH.ARIKI .................................................................. 754 letmeStratejileriileEnformasyonSistemStratejileriArasndakiUyum(Stratejik Uyum)uKolaylatranveZorlatranFaktrlerinBelirlenmesi RabiaBatoZEL,BeykanZEL .............................................................................. 762 35.Oturum YerlivethalYnetimUygulamalarnnMerulatrlmasndaMerkezevreFarkl lamas:BirModelvelkBulgular krZEN ............................................................................................................. 770

XXVI deolojiYnetimTekniklerilikisineYnelikTartmalardaBirsinequanon OlarakBalam:KoulBamldeolojiklemeTezi MehmetEymenERYILMAZ...................................................................................... 777 KurumsalDiskurunRasyonelTemelleri:YeniKurumsalKuramBalamndaRas yonaliteTartmas BelksZKARA,KerimZCAN................................................................................ 783 36.Oturum KiilerarasatmazmeYaklamlarndaKontrolOdannRol H.NejatBASIM,FatihETN,CemHarunMEYDAN ................................................ 792 KiilikveDemografikDeikenlerKapsamndaTrkTipiMzakereTarzArayve KltrelBalamdaBirDeerlendirme AhmetERKU,smailTOKMAK................................................................................ 799 rgtselAdaletAlgsrgtselVatandalkDavranlikisindeTatmininin AraclkRol H.NejatBASIM,HarunEEN ................................................................................ 806 37.Oturum DuygulanmnAhlakiKararlarzerindekiEtkisi UlaAKAR,EbruGNL,PnarSralZER,EnginDenizER .............................. 814 alanlarnYasal,EtikOlmayanveHatalUygulamalarBildirme(Whistleblowing) EilimiGstermelerininNedenleri:okKltrlGrglBiralma BilinTAK,NilgnSARP,AhmetDVLEL.................................................................. 820 Yahudi,HristiyanveslamGeleneklerindeAhlaknaBak:KarlatrmalBir Yaklam HsnKAPU,MeryemAYBAS................................................................................. 823 38.Oturum YneticiHemirelerinHemirelikHizmetleriPersoneliniYnetirkenYaadklar KYlikinSorunlarveBuSorunlaraKarAlnannlemler BirenKAHRAMAN,lkBAYKAL............................................................................ 832 letmelerinnsanKaynaklarndaAraElemanOlarakYerAlacakOlanMeslekYk sekokulurencilerininZamanYnetimiBecerileriileAkademikBaarPuanlar ArasndakilikizerineBirAratrma A.HalukPINAR ........................................................................................................ 838 HastaneYneticilerininZamanYnetimiKonusundakiGrlerininDeerlendi rilmesi BirsenSAY,NuralBEKROLU ................................................................................. 846 39.Oturum StratejikYnetimAlanndakialmalarnYenidenSnflandrlmas MehmetBARCA....................................................................................................... 854 RekabetKuruluYounlamaKararlarnnktisatOkullarBalamndazmlen mesi SevdaYaarCOKUN .............................................................................................. 858

XXVII

EletirelStratejikYnetimalmalarnnEkseni:KuramveUygulamayaYnelik EletirilerzerineBirDeerlendirme MahmutHIZIROLU,EsraDL,M.AbdlmetinDNER .......................................... 866 40.Oturum DorulaycFaktrAnaliziyleOrtamnaYnelikStresilmekzereBirlek Gelitirmealmas:OrtamStresleinin(OS)GvenirlikveGeerlilii ArkunTATAR ........................................................................................................... 874 YneticininAstnaDuyduuGven:BirlekGelitirmealmas MelekBRSEL,GlerSLAMOLU,DenizBR....................................................... 881 PolitikYetiEnvanterininTrkiyedeTestEdilmesi SalimATAY .............................................................................................................. 889

XXVIII

17.UlusalYnetimveOrganizasyonKongresi2123Mays2009EskiehirOsmangaziniversitesiletmeBlm

1

1.Oturum

LojistikletmelerindeTeknolojiKullanmnnrgtselBallaEtkileri A.ZaferACAR EngellenmeDuygusu:ZincirveBamszOtelletmesialanlarArasn dakiFarkllkzerineBirAratrma MelekYILDIZ,SerpilKOCAMAN grenlerinDedikoduyananmaDzeyleriveDedikodununAmalarna likinAlglamalar:rgtselveBireyselDeikenlerAsndanBirncele me A.AsumanAKDOAN,SelenOFLAZERMRAP,AyeCNGZ

2


LOJSTKLETMELERNDETEKNOLOJKULLANIMININRGTSEL BALILIAETKLER A.ZaferACAR Okanni.MYOLojistikProgram [email protected] ZET Aratrmalarrgtselballyksekolanalanlarndkdzeydeballolanlarakyaslagrevvehedefleri gerekletirmede daha fazla aba harcadn gstermektedir. Dier taraftan, iinde bulunduumuz bilgi ve teknoloji anda; birey, firma ve uluslarn g ve hkimiyeti onlarn teknoloji seviyeleri ile llmektedir. Bu kapsamdailetmelerbirokteknolojiyatrmndabulunmaktadr.Ancakbuyatrmlarherzamanbeklenenolumlu sonular salayamamaktadr. Hatta yeni teknoloji yatrmlar mevcut alanlar arasnda tedirginlie, uyum glklerinevedolaysylargtselballkseviyelerindedlerenedenolabilmektedir.Bualmadateknoloji kullanmyounluununalanlarnrgtselballkdzeyivelojistikhizmetperformanszerindekietkileri,emek younalmaartlarndanteknolojiyounalmakoullarnahzlbirdnmgeirmekteolanlojistikiletme leriileretimiletmelerininlojistikdepartmanlarndantoplananverileranalizedilerekteorikveampirikbirpers pektiftenincelenmektedir. AnahtarKelimeler:rgtselballk;teknoloji;lojistik;lojistikperformans;alanaratrmas.

1.GR Herrgtdeieni veevreartlarndayelerininrgtselballnsalamakveartr makistemektedir.nkbugnniyaam;dkigvenlii,younteknolojikullanm vestresnedeniylegittikedahazorartlariermektedir.Bunakarlkolarakrgtselba ll yksek alanlar problem reten deil, problem zen insanlar halinednmekte dirler(SaveryveSyme,1996). rgtsel balln iten ayrlma, ie ge kalma, devamszlk (Brooke ve Price, 1989; Gellatly, 1995; Sagie, 1998), i gc devir orann drme (Jaros, 1997; Laabs, 1997) ve performans(FriedveFerris,1987;HackmanveOldhan,1976)gibinemlibireyselver gtsel sonular bulunmaktadr (Ceylan ve enyz, 2003). Yaplan almalarda rgtsel ballk;ilikinindoas(Grusky,1996),alanlarasadakat(Kanter,1968;Kimvd.,1996), bireyinvergtnhedeflerininbirleimi(Hallvd.,1970),rgtebalanarakkimlikbulma (Porter vd., 1974; Romzek, 1989; Sheldon, 1971) ve rgt adna hatr saylr gayret sarf etmeyehazrolmakvergtnyesiolarakkalmayakuvvetliarzu(Balaji,1992;Mowday vd.,1979)olarakokfarklekillerdetanmlanmtr.Bualmalarnbirzetiolarakrgt selball,alannrgteolanball,altrgtnhedeflerinibenimsemesiveo rgtiindekivarlnsrdrmeyiistemesidireklindetanmlayabiliriz(Meyervd.,1993). Dolaysylargtselballk,alannrgtekarolansadakattutumuvealtrgtn baarlolabilmesiiingsterdiiilgidir(BaysalvePaksoy,1999). Aratrmalarrgtselballyksekolanalanlarngrevvehedeflerigerekletirmede daha fazla aba harcadn gstermektedir (Fried ve Ferris, 1987; Hackman ve Oldhan, 1976; Meyer vd., 1993;Mowdayvd.,1982; Steers,1977).Bu tr alanlarrgtte daha uzun sre kalmakta ve rgt ile olumlu bir iliki yrtmektedirler (Jaros, 1997; Laabs, 1997).Dahadanemlisirgtlerinisahiplenebilmektedirler.Dkballolanalanlar ise ilerine kendilerini yrekten verememekte ve kendilerini rgt misyonuna adayama maktadrlar(OberholsterveTaylor,1999).Sonuolarakdayeterincebaarlolamamakta drlar. Diertaraftanbirrgtnbaarsnnbireyselynsadecealanlarnnballkseviyele rinedeilonlarndeienevreselartlarauygunyeteneklerinedebaldr.Son1520yl


3

ierisindergtlerinihtiyaduyduuyetenekleryeniteknolojilerinveotomasyonunneti cesinde byk bir deiime uramtr. Bilgi teknolojilerinin gelimesine ve teknolojinin nemininartmasna(DAveni,1994:98103)paralelolarakbirey,firmaveuluslarngve hkimiyetionlarnteknolojiseviyeleriilellrolmayabalamtr(LinveHuang,2008). retimmakinelerinde,retimyntemlerinde,rnlerdeyenilikyaratmay;buyenilikler de, retimi artrmay, verimlilii ykseltmeyi, yani rekabet stnl ve kar artrmay salayananahtarbirkavramolanteknoloji,eldeitirebilmesivebedelikarlndapazar daneldeedilebilmesinedeniylegnmzdebirmalolarakdagrlmektedir.Ancaktekno lojiyeeriim,kendibana,kullancyateknolojizerindebirhkimiyetkurmaktanvetek nolojik ilerlemeyi salamaktan okuzaktr (Radosevic,1999; Khalil 2000).Teknoloji akta rmn,teknolojininretildiivekullanldyerdenuyarlamaveuygulamayoluylabakabir yereaktarmolaraktanmlarkengzdenkarlmamasgerekenbirnoktamakineylebirlik tegelensosyalvekltrelelerindetransferidir.Dolaysyla,teknolojitransferi,yalnzca bilgininvericidenalcyaaktarldbasitbiraktarmdante;szkonusuteknolojininkulla nma ynelik uyarlamalar ile zmsenmesini gerektiren bir sretir. Teknoloji transferi, transferedilenteknolojitamamylaanlalmadanveszkonusuteknolojidenyararlanma ya balanmadan tamamlanm saylmaz (Chen 1996). Fiziksel aktarm gerekletirildikten sonrateknolojininkullanmauyarlanmasilebambakabiryeniliksreciortayakmakta dr. Bu aama olas hatal uygulamalar, skartalar ve kazalarn da tesinde sosyal ierii nedeniyleoldukasanclbirsretir.Busrete,teknolojininsalayacarekabetavanta jndanyararlanabilmekiinedinilenteknolojininzmsemesiyadaiselletirilmesinemli olduukadarzorluvekarmakbirkavramolarakkarmzakmaktadr. Teknoloji edinimi ve iselletirilmesi iletme iinde yeni teknolojiler zerine yaplan yaz lm,donanmyenileme,kalifiyeigcalmavemevcutigcneeitimvermegibiyatrm lardaierenbirdnmdr(Binnendijk;2002).Budnm,operasyonelverimlilikve etkinlii arttrrken, maliyetlerde d salayaca dolaysyla iletme performansnda olumluetkileryaratmasgerekmektedir.Ancakteknolojikdnmeuygunolarakrgt lerdekiyenidenyaplanma,yaratclkvesrelerinrenilmesinedayanmaktavealan larndahafazlasorumlulukalmalarngerektirmektedir(Nijhof,vd.,1998).Busorumluluk ykrgtierisindekiteknolojikullanmyounluunungsterdiiartveyeniteknoloji uygulamalarilebirleincealanlarzerindestresyaratmaktahattayeniteknolojiyeolan uzaklklarna, renme glklerine ya da ilerini kolaylatrp kolaylatrmamasna bal olarakrgtselballklarnolumsuzolaraketkileyebilmektedir. Bu aamada gelien teknolojinin yannda ynetim metotlarnda da yaanan gelimelerle bugnn yneticileri; i yerinde eitim, kariyer gelitirme, i zenginletirme, tevikler ve katlmc ynetim gibi alanlar zerinde kullanabilecekleri bir ok motivasyon gerecine sahiptirler.Ancakbuncayeniveteknikvemotivasyonaracnaramenalanlarnball nsalamakyinedeyneticileriinenzorluuraalanlarndanbirisidir. Bu ereve ierisinde bu almann amac iletmelerde teknoloji kullanm younluunun alanlarnrgtselballkseviyelerineolanetkileriilealanlarnrgtselballkdzey lerinin lojistik hizmet performansna etkilerini ortaya koymaktr. Bu ama dorultusunda emek youn alma artlarndan teknoloji youn alma koullarna hzl bir dnm geirmekteolanlojistikiletmeleriileretimiletmelerininlojistikdepartmanlarzerinde bir anket uygulamas yaplmtr. Mteakiben, anket uygulamasndan elde edilen veriler aratrma sorunsaln ifade ettiimiz hipotezler dorultusunda test edilmitir. Elde edilen sonulardan lojistik alanlarnn mevcut rgtsel ballk durumuna ait tespitler ortaya konarakuygulamayadnknerilerdebulunulmutur.

4


2.METODOLOJ 2.1.Kavramsalereve Literatre dayanarak rgtsel ball kuvvetli alanlarn iletmelerin performansna olumlukatklaryapmasbeklenmektedir.Konuyuaratrmakapsammzaaldmzlojistik iletmeler asndan deerlendirdiimizde rgtsel performansn en temel belirleyicisi lojistikhizmetperformanslaralanndakihzlar,maliyetetkinliklerivemteribeklentileri negreesneklikleridir.Dolaysylargtselballkseviyesiyksekalanlardanoluanbir lojistik iletmesinde alanlarn ballklarnn performanslarna olumlu ynde yansmas sonucundailetmelerininlojistikperformansnndaolumluyndeetkilenmesibeklenmek tedir.Dolaysyla; Hipotez 1: letme alanlarnn rgtsel ballk seviyesinin iletmelerin lojistik perfor manszerindedorudanvepozitifynletkisivardr. 21.yynbalarndanitibarenkreselpazarlardakirekabetteknolojitarafndandahaiddet li hale getirilmitir (Ireland ve Hitt, 2000: 231233). Bu youn ve deiken rekabet orta mndatedarikzincirinihatasziletebilmek,mteribeklentilerinehzlacevapverebilmek vemalsunumunusratlegerekletirebilmekiinlojistikhizmetalanndahertrldona nmda, yazlmda ve bilgi ve iletiim sistemlerinde yeni teknoloji rnlerin kullanlmas operasyonel verimlilik ve etkinlii artrrken, maliyetlerde d salamakta, dolaysyla iletmelerinlojistikperformanszerindedeolumluetkilerortayakoymasbeklenmekte dir.Bubeklentidorultusunda; Hipotez 2: letmelerde yeni teknoloji ediniminde salanan gelime iletmenin lojistik performanszerindedorudanvepozitifynletkisiolmaldr. letmeiindeyeniteknolojilereyatrmyaplmasnniletmeperformansnaolumluetkide bulunmasbeklenirkendiertaraftanbilinennadirolumsuzynlerindenbirisiolarakilet menineskialanlararasndaiinikaybetmekorkusuyaratmasveteknolojikdnmn yaratt stres saylabilir. Bu nedenle iletmelerin kullandklar teknolojinin younluunu artrmalaryadayeniteknolojiyatrmlarnagitmeleriyeniteknolojilereuyumsalayama dklarveiselletiremediklerisrecemevcutalanlarzerindegelecekkaygsveadap tasyon glkleri yaratabilmektedir. Bu olumsuzluu gidererek yeni teknolojileri daha etkinolarakkullanmakmaksadylayeniteknolojiediniminineitliinsankaynaklaryne timi (KY) uygulamalar devreye sokularak iselletirmesinin lojistik performans zerinde olumluetkilerortayakoymasbeklenmektedir.Dolaysyla; Hipotez3:letmelerceiselletirmeuygulamalarylabirlikteedinilenteknolojilerinlojistik performanszerindedorudanvepozitifynletkisiolmaldr. Genelolarakrgtselballkdzeyiniartrmadafaydalaralar(Ulrich,1997)veelledo kunulan kuvvetli programlar (Ogilvie, 1986) olarak deerlendirilen KY uygulamalarnn ifade ettiimiz olumsuzluklaryenmedenemlietkileri olmas beklenmektedir.eitliKY uygulamalararasndanzellikleeitimfaaliyetlerisadecealanlargelitirmezveonlarn beceri ve kabiliyetlerini artrmaz, ayn zamanda i tatminlerini ve rgte ballklarn da artrr. nceki almalarda ok ynl eitim faaliyetlerine nem veren kurulularda al anlarn rgtsel ballk seviyesinin artt tespit edilmitir (Harel ve Tzafrir, 1999; KallebergveMoody,1994;Laabs,1997;McEvoy,1997).Dolaysylateknolojikyeniliklerin ilkbataalanlarzerindeolumsuzetkileryaratsadasreklieitimuygulamalarveuy gunpersonelseimiileiletmeyeadapteedilmesininsonutamevcutalanlarnrgtsel ballk dzeyini ykseltmesi beklenmektedir. Genellikle dk eitim seviyeli personel istihdamnnfazlaolduulojistiksektrndekonudahadahassasiyetkazanmaktadr.Do laysyla;


5

Hipotez4:Eitimfaaliyetleriileiselletirilerekedinilenteknolojininlojistiksektralan larnnrgtselballkdzeyizerinedorudanvepozitifynletkisiolmaldr. 2.2.lekler Aratrmamzdakullanacamzleklergncelveuluslararasalandagenelkabulgrm kaynaklar arasnda literatr aratrmas yaplarak alanlarna uygun olarak daha nceki almalardakullanlmvegeerlikvegvenilirliklerionaylanmanketsorulararasndan ortaknoktalartespitedilerekoluturulmutur. alanlarnrgtselballkdzeyininllmesindeAllenveMeyer(1990,1996)tarafn dan yaplan rgtsel ballk snflandrmasna uygun olarak gelitirilen her biri alt dei kendenoluanboyutlurgtselballklei(AllenveMeyer,1990;Meyervd.,1993) kullanlmtr. letmelerdeteknolojiedinim,kullanmveiselletirilmesidzeyininllmesindeSriram vd.(1997)tarafndangelitirilenveBenito(2007)testedilenteknolojikullanmleinden istifade edilerek, lojistik iletmelerin zgn yapsna gre yeni sorular ilave edilmesiyle oluturulanondeikenlibirlekkullanlmtr. Lojistik performans ise literatrde farkl bilim insanlar (bkz. (Morash vd., 1996; Fawcett vd., 1997; Lynch vd., 2000; Lu ve Yang, 2006) tarafndan kullanlan lojistik performans leklerindekiortaknoktalardanistifadeedilerek,belirlenenmteriyednklojistikhiz metlerilelojistikmaliyet,verimlilikvesratdeikenleriniierenonikideikenlibirlek ilellmtr. 2.3.rneklemveVerilerinToplanmas Hipotezlerimizin test edilmesi maksadyla stanbulda konulu lojistik hizmet salayan iletmelerileretimiletmelerininlojistikdepartmanlarndakialanlarzerindetesadfi rneklemmetoduylaanketuygulamasyaplmtr.Aratrmakapsamna alnan100ilet meden anketimize cevap vermeyi kabul eden 89 iletmenin tamamyla yz yze anket uygulamassonucunda541adetanketeldeedilmitir. rneklemimizioluturanalanlarn%68ierkek,%32sikadndr.Lisemezunu%45iken lisandzeyindeeitimesahipolanlarnoran%33dr.Katlmclarnyardanfazlas(%52) 30 ya ve altndakilerden olumakta olup sonra gelen byk ounluk %31 ile 3040 ya aralndakialanlardanolumaktadr.Ayrcakatlmclarn%59ualan,%24ialtdzey, %11iortadzeyve%6sstdzeyyneticilerdenolumaktadr.Buverilerrneklemimi zingen,ortadzeydeeitimlivedinamikbirkitleyitemsilettiinigstermektedir. 2.4.lekGeerliliiveGvenilirlii Anketformundayeralandeikenlerinbirounungeerlilikvegvenilirliklerincekia lmalardatestedilmiolsadahitekrarlekgvenilirlikanalizlerinetabitutulmutur.Bu maksatlancelikleCronbachalfadeerinebaklm;tmlekiin0,909,rgtselballk leiiin0,862,teknolojikullanmveadaptasyonleiiin0,916velojistikperformans lei iin 0,886 olarak tespit edilmi ve hibir deikene ait deerin leine ait deeri amadgrlmtr.Ardndanherbirdeikeniindeikenlerarasdzeltilmikorelas yon katsays (corrected interitem correlation) ve oklu korelasyonlarn karesi (squared multiplecorrelation)deerlerinebaklmvetmdeikenlerin0,500denyksekdeerler aldgrlmtr. Mteakiben yaplan keifsel faktr analizi neticesinde faktrler arasnda apraz ykleme yapan deikenler lek dna kartlmtr. Tekrar uygulanan faktr analizi sonularna grearatrmakapsamnaaldmztmboyutlarbeklenenfaktrelyaplaraayrlmlardr. Aklanan toplam varyans kmlatif olarak %60,491 ve tm deikenlerin faktr ykleri 0,5820,838arasndabulunmutur.DahasonralekyapsMaximumLikelihoodkestirimi

6


kullanlarakuygulanandorulaycfaktranaliziprosedrerevesindemodelinuygunlu u literatrde nerilen uyum indisleri ile deerlendirilmitir. Dorulayc faktr analizi sonularnagreleklerinmodeluyumindislerikabuledilebilirdzeydetespitedilmitir (bkz.Tablo1). Tablo1.DorulaycFaktrAnaliziSonularnagrelekUyumndisleri GFI NFI IFI CFI rgtselBallk 3boyut 18dei ,833 ,806 ,833 ,802 ken 2boyut, TeknolojiEdinim 10dei ,921 ,934 ,944 ,944 veselletirilmesi ken 1boyut, LojistikPerfor 10dei ,926 ,889 ,905 ,905 mans ken 2.5.AratrmaSorunsalnnzmlenmesi Aratrmasorunsalnnzmlenmesiiinmodelimizdeyeralanfaktrlerarasndakikar lklilikileriincelediimizkorelasyonanalizisonucundaaratrmamodelindekibamsz deikenin hem birbirleriyle hem de lojistik performans baml deikeniyle arasnda pozitifveiftynlbirilikiolduu(

Documents

yonetim_564_İs bankası