Yrd. Doç. Dr. Melike Yiğit Koyunkayamelikeyigit.weebly.com/uploads/1/2/4/7/12475408/2._hafta-son.pdf · eğitim süzgeçlerinden (eğitim felsefesi, eğitim psikolojisi, eğitim

Yrd. Doç. Dr. Melike Yiğit Koyunkaya

Eğitimin Amaçları ve İşlevleri

https://www.youtube.com/watch?v=xAIRRr2i-m4

Eğitim Amacı Nedir?

Eğitimin Amacı

Eğitimde amaçları belirlemek, eğitim faaliyetlerinin dayanağıdır.

Amaçlar ile “BİREYLER NİÇİN VE NEDEN EĞİTİLİYOR?”

sorularına cevap aranır.

Eğitimde amaçlar, öğretimi yönlendirmesi, öğretme-öğrenme

etkinliklerinin tasarlanması ve ölçme-değerlendirmelere

kılavuzluk etmesi açısından gerekli görülmektedir.

Eğitim ile ne amaçlanmaktadır?

Eğitimin amacı, kişileri yaşadığı

toplumun ve toplumun bağlı

bulunduğu çağdaş dünyanın uyumlu

bir üyesi haline getirerek onları çağın

gerektirdiği bilgi ve becerilerle

donatmaktır.

Amaç Çeşitleri

Amaçlar, öğrenciye kazandırılmak üzere seçilen istendik

özelliklerdir. Eğitimde amaçlar hiyerarşik sınıflamasına

göre üç düzeyde belirtilmektedir. Bunlar;

1. Uzak amaçlar (hedefler)

2. Genel amaçlar (hedefler)

3. Özel amaçlar (hedefler)

Uzak Amaçlar

Ülkenin politik felsefesini yansıtan ve en genel olarak belirtilen

hedeflerdir. Anayasada ve yasalarda belirlenir.

Örneğin; bir ülkenin sağlık, eğitim, kültür politikası gibi.

Uzak Amaçlar

1973 tarihinde yürürlüğe giren 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu’nun 2. maddesinde, Türk Milli Eğitiminin uzak hedefleri şu şekilde belirtilmiştir:

“Bir yandan Türk vatandaşlarının ve Türk toplumunun refah ve mutluluğunu artırmak;

öte yandan milli birlik ve bütünlük içinde iktisadi, sosyal ve kültürel kalkınmayı

desteklemek ve hızlandırmak ve nihayet Türk Milletini çağdaş uygarlığın yapıcı,

yaratıcı, seçkin bir ortağı yapmaktır.”

Genel amaçlar Ulaşılması zor, zaman alıcı ve soyut idealler olan uzak hedefleri

daha somut, belli bir sürede ulaşılabilen ve uygulanabilir kılmak için genel hedeflerin belirlenmesine gerek vardır.

Yani, uzak hedeflerin yazılı olarak ifade edilmesi bir anlamda genel hedefleri ortaya çıkarır. Genel hedefler uzak hedeflere uygun olarak düzenlenirler. Bu tür hedefler, toplumun sosyal ve siyasal ideallerinin eğitim alanına yansıması olarak kabul edilmelidir.

Genel amaçlar Ancak, uzak hedeflere göre, bu tür hedeflerlerde yetiştirilecek

insan nitelikleri daha belirgin, somut özellikler olarak tek tek sayılmıştır.

Genel hedefler bu bakımdan artık bir eğitim düzeyinin ya da okulun hedefleridir ve eğitimin ürünü olarak yetişmesi istenen ideal insanın nitelikleridir.

Bu yönüyle, genel hedefleri iki boyutlu olarak düşünebiliriz. Birinci boyutta eğitimin genel hedefleri, ikinci boyutta okulun genel hedefleri yer alır.

Genel amaçlar

Ulusal eğitime karar vericiler, eğitimin genel hedeflerini

belirledikten sonra, değişik eğitim düzeylerinin ve okulların

genel hedeflerini belirlerler.

Okul Öncesi, İlköğretim, Orta Öğretim ve Yüksek

Öğretimin bu hedefleri Milli Eğitim Temel Kanunu’nda ayrı

ayrı verilmiştir.

Okul öncesi eğitimi için genel hedef

örnekleri

Türkçeyi doğru anlayabilme.

Kendisinin ve yakınındaki insanların duygularını anlayabilme.

Türkçeyi düzgün konuşabilme.

Kendi davranışlarını yönetebilme.

Atatürk’ü sevme.

İlköğretim eğitimi için genel hedef örnekleri

Türkçeyi etkili bir biçimde kullanabilme.

Doğru yargı ve karar verebilme.

Yurttaşlık görev ve sorumluluklarını farkında oluş.

Beden ve ruh sağlığını koruyucu tedbirlere uyma.

Demokrasi anlayışını özümsemiş olma.

Yeteneklerini deneyerek öğrenmiş olma.

Ortaöğretim eğitimi için genel hedef

örnekleri

Bir iş alanının ve mesleğin temel bilgilerini kazanarak ülkenin

ekonomik kalkınmasındaki rolünü kavramış olma.

Mesleğinde ve günlük yaşamında teknolojik gelişmelere sağlıklı

bir biçimde ayak uydurabilme.

Türkiye Cumhuriyeti’ne karşı görev ve sorumluluklarının her an

bilincinde olma.

Kendisinin ve çevresinin sağlığını koruma.

Yeteneklerini deneyerek uygulama konusunda güven kazanmış

olma.

Yükseköğretim için genel hedef örnekleri

Hür ve bilimsel düşünme gücüne sahip olma.

Geniş bir dünya görüşüne sahip, insan ilkelerine saygılı olma.

İlgi ve yetenekleri yönünde yurt kalkınmasına ve ihtiyaçlarına cevap verecek aynı zamanda kendi geçim ve mutluluğunu sağlayacak bir mesleğin becerilerine sahip olma.

Zihin ve ruh bakımından dengeli ve sağlıklı şekilde gelişmiş olma.

Özel amaçlar Öğrenciye kazandırılması uygun görülen özellikler ve bir

disiplin ya da bir çalışma için hazırlanmış olan amaçlardır.

Bir ders düzeyinde öğrencilerin kazanması gereken özellik ve davranışları özel hedef olarak tanımlayabiliriz.

Genel hedeflere göre daha ayrıntılı, sınırlı ve onlarla ilişkili bir hedeftir.

Örneğin; Kimya/Fen dersinin amaçları gibi.

Özel amaçlar

Bir disiplin ya da çalışma alanı için hazırlanır. Eğitimde belli

bir ders ya da kurs yoluyla öğrencinin yetiştirilmesi için

saptanan hedefler bu türdendir.

Örneğin ilköğretimde temel bilgi ve becerilerin genel

hedefler yoluyla kazandırılmasında hangi yeterliklerin

Türkçe, hangi yeterliklerin matematik ya da fen bilgisi

dersinde kazandırılacağı özel hedeflerle belirlenmektedir.

Konu Amaçları

Bireyin eğitimi sürecinde varılmak istenen en yakın hedefler

konunun hedefleridir.

Konuların hedefleri bir ders bütünlüğü içinde

düşünüldüğünde dersin hedeflerini, derslerin hedefleri

birleşerek okulun hedeflerini, okulun hedefleri birleşerek

milli eğitimin hedeflerini oluşturur.

Konu Amaçları Konuların hedefleri, derslerin hedefleri alt alta yazılarak okulun

hedefleri oluşturulamaz. Dersin hedefleri konunun hedeflerine

göre daha genel olmakla beraber, okulun hedeflerine göre daha

özel ve dar kapsamlıdır.

Ortaya konmuş olan hedefler, daha önce belirtildiği üzere, ilgili

eğitim süzgeçlerinden (eğitim felsefesi, eğitim psikolojisi, eğitim

ekonomisi) geçirilerek, kritik olan hedef-kazanımlar belirlenir. Son

aşamada belirlenen hedefler ve hedef kazanımlar öğretim

programında yer alır.

Uzak amaçlar

Genel amaçlar

Özel amaçlar

Milli Eğitimin Amaçları

Okulun Amaçları

Dersin Amaçları

Konunun Amaçları

Uzak amaçlar; en genel

seviyede eğitim sisteminin

yetiştirmeyi ve ortaya

çıkarmayı tasarladığı ideal

insan tipini belirler

Genel amaçlar; eğitim süreci

içerisinde yetişmesi istenen ideal

insan tipinin niteliklerini belirler

Özel amaçlar; bir ders

düzeyinde öğrencilerin

kazanması gereken özellik ve

davranışlardır

Amaç Çeşitleri

Eğitim amaçlarının hiyerarşik düzeni

EĞİTİMİN TEMEL İLKELERİ

Eğitimin temel ilkeleri Milli Eğitim Temel Kanunu içinde yer

almaktadır. Eğitim sisteminin ve amaçlarının düzenlenmesinde ve

geliştirilmesinde kullanılmaktadır.


I. Genellik ve Eşitlik

Eğitim kurumları dil, ırk, cinsiyet ve din ayrımı gözetilmeksizin

herkese açıktır. Eğitimde hiçbir kişiye, aileye, zümreye veya sınıfa

imtiyaz tanınamaz.


II. Ferdin ve Toplumun İhtiyaçları

Millî Eğitim hizmeti, Türk vatandaşlarının istek ve kabiliyetleri ile

Türk toplumunun ihtiyaçlarına göre düzenlenir.


III. Yöneltme

Fertler, eğitimleri süresince, ilgi, istidat ve kabiliyetleri

ölçüsünde ve doğrultusunda çeşitli programlara veya okullara

yöneltilerek yetiştirilirler.


IV. Eğitim Hakkı

İlköğretim görmek her Türk vatandaşının hakkıdır. İlköğretim

kurumlarından sonraki eğitim kurumlarından vatandaşlar ilgi, istidat

ve kabiliyetleri ölçüsünde yararlanırlar.


V. Fırsat ve İmkân Eşitliği

Eğitimde kadın, erkek herkese fırsat ve imkân eşitliği sağlanır.


VI. Süreklilik

Fertlerin genel ve meslekî eğitimlerinin hayat boyunca devam etmesi

esastır.


VII. Atatürk İnkılâp ve İlkeleri ve Atatürk Milliyetçiliği

Atatürk İnkılâp ve İlkeleri ve Anayasada ifadesini bulmuş olan Atatürk

milliyetçiliği temel olarak alınır


VIII. Demokrasi Eğitimi

Güçlü ve istikrarlı, hür ve demokratik bir toplum düzeninin

gerçekleşmesi ve devamı için yurttaşların sahip olmaları gereken

demokrasi bilincinin, yurt yönetimine ait bilgi, anlayış ve

davranışlarla sorumluluk duygusunun ve manevi değerlere saygının,

her türlü eğitim çalışmalarında öğrencilere kazandırılıp

geliştirilmesine çalışılır;


IX. Lâiklik

Türk millî eğitiminde lâiklik esastır. Din kültürü ve ahlâk öğretimi

ilköğretim okulları ile lise ve dengi okullarda okutulan zorunlu

dersler arasında yer alır.


X. Bilimsellik

Eğitimde verimliliğin artırılması ve sürekli olarak gelişme ve

yenileşmenin sağlanması bilimsel araştırma ve değerlendirmelere

dayalı olarak yapılır


XI. Plânlılık

Eğitim kurumlarının yer, personel, bina, tesis ve ekleri, donatım,

araç, gereç ve kapasiteleri ile ilgili standartlar önceden tespit edilir ve

kurumların bu standartlara göre optimal büyüklükte kurulması ve

verimli olarak işletilmesi sağlanır.


XII. Karma Eğitim

Okullarda kız ve erkek karma eğitim yapılması esastır. Ancak

eğitimin türüne, imkân ve zorunluluklara göre bazı okullar

yalnızca kız veya yalnızca erkek öğrencilere ayrılabilir.


XIII. Okul İle Ailenin İş Birliği

Eğitim kurumlarının amaçlarının gerçekleştirilmesine katkıda

bulunmak için okul ile aile arasında iş birliği sağlanır. Bu amaçla

okullarda okul-aile birlikleri kurulur.


XIV. Her Yerde Eğitim

Millî Eğitimin amaçları yalnız resmî ve özel eğitim kurumlarında

değil, aynı zamanda evde, çevrede, iş yerlerinde, her yerde ve her

fırsatta gerçekleştirilmeye çalışılır

Eğitimin İşlevleri

- İşlev; belirlenen amaçlar doğrultusunda her unsurun

gördüğü iş, görev ve kendine özgü etkinliklerdir. Eğitim

çeşitli işlevleri bünyesinde barındıran bir sistemdir.

Eğİtİmİn İşlevlerİ

okul

Siyasal

Seçme ve yöneltme

Bireyi geliştirme

Toplumsallaştırma

Ekonomik

Kültürel Miras

EĞ

İTİM

İN T

OP

LU

MS

AL

TE

ME

LL

ER

İ

Her toplumda eğitimin işlevleri toplumun amaçlarına göre şekillenmektedir.

Dolayısıyla bir eğitim sistemi yapılanırken hareket noktası olarak ilk önce

amaçlar ve buna bağlı olarak işlevler gündeme gelmektedir .

1. TOPLUMSALLAŞTIRMA

Buradaki hedef bireyin toplumun bir üyesi olarak içinde

bulunduğu toplumun kurallarını, normlarını (yapılması

istenen ve istenmeyen) bireye öğretmektir.

Tartışma: Toplumsallaşmanın birey ve toplum açısından yararları neler olabilir?

EĞ

İTİM

İN T

OP

LU

MS

AL

TE

ME

LL

ER

İ

Geçmişle bağlantıları güçlü olan milletler hedeflerine daha

sağlıklı ve güvenli olarak ulaşırlar. Bu nedenle kültürel mirasın

yeni nesillere aktarılması görevi okullara verilmiştir.

Okullar, toplumdaki yenilikleri başlatarak, geliştirerek, yenilikçi ve

yaratıcı bireyler yetiştirip kültürel birikimi sağlarlar.

39

2. Kültürel Mirası Aktarma

Tartışma: Eğitim toplumsal mirası aktarırken seçici

davranması doğru mudur, bu seçme işleminde sizce

ölçüt ne alınmalıdır?

Toplumların siyasal rejimlerini koruma ve devam

ettirme istekleri vardır.

Eğitim kurumları bireyleri toplumların sahip oldukları ideolojiye, değerlere ve hedeflere ulaştırabilecek mevcut siyasi düzene bağlı vatandaşlar olarak yetiştirirler.

Okullarda üzerinde yaşanılan vatanın bayrağını, devletin dayandığı temel felsefi değerler ve ideoloji, ilkeler, bayramlar ve kutlamalar öğrenilir.

Ülkemizin bütün eğitim kurumlarında Atatürk İlke İnkılâplarına bağlı, devletine karşı görev ve sorumluluklarını bilen, bayrağını seven, vatanı ve milletini seven, bu uğurda gerektiğinde canını verebilecek bireylerin yetiştirilmesi hedeflenir.

3. Siyasal İşlevİ

Eğitim kurumları çeşitli yeteneklerdeki öğrencileri

yetenekleri doğrultusunda seçer ve yönlendirirler.

Bu sorumluluk yerine getirilirken ilk önce ilgi ve yetenekler

tespit edilir, daha sonra da yönlendirme yapılır.

Bu sayede mesleğini seven, işini yapmaktan haz duyan mutlu

insanlar ve mutlu bir toplum meydana gelir.

4. Seçme ve Yöneltme İşlevİ

İnsanlar genellikle para kazanıp yaşamlarını sürdürebilecekleri

bir işi daha kolay bulabilmek veya daha çok kazandıran bir

meslek sahibi olabilmek için eğitim almaktadırlar.

Bu nedenle birçok insan nitelikli, aranan ve kendini geliştirmiş

eleman olabilmek için eğitim olanaklarından yoğun şekilde

yararlanmaktadır.

Bu anlamda eğitim bireyi, yeteneklerini ve bilgisini

geliştirmekte ve onu aranan eleman haline dönüştürmeye

yardımcı olmaktadır.

5. Bireyi Geliştirme İşlevİ

Ülkelerin gelişmişlik ve geri kalmışlıklarında önemli

bir kriter ekonomileridir.

Ekonomik hedeflere ulaşabilmek için bilinçli, alanında

uzman teknik elemanlara ve üreticilere ihtiyaç vardır.

Eğitimin en önemli özelliklerinden birisi de hem

devletin hem de özel sektörün ihtiyaç duyduğu nitelikli

elemanları yeterli sayıda yetiştirmek ve bu sektörlerin

hizmetine sunmaktır.

6. Ekonomik İşlevi

Eğitimin GİZLİ İşlevlerİ

OKUL

Eş seçme

Tanıdık sağlama

Statü kazandırma

İşsizliği önleme

Bireyi koruma

EĞ

İTİM

İN T

OP

LU

MS

AL

TE

ME

LL

ER

İ

45

Eğİtİm KurumlarInIn Toplumsal

İşlevlerİ

Eğitim;

Bireyin bireysel yeteneklerini geliştirmek

Bireyin içinde yaşadığı topluma uyum sağlaması şeklinde iki

noktaya vurgu yapmaktadır.

46

Eğİtİm KurumlarInIn Toplumsal

İşlevlerİ

Öyleyse eğitim bireyi hem bireyselleştirmekte hem de

toplumsallaştırmaktadır.

Eğitim bireye toplum değerlerini, toplumsal kuralları, normları

çeşitli yollarla öğreterek onu toplumsallaştırır.

47

Eğİtİm KurumlarInIn Toplumsal İşlevlerİ

Eğitimin ana görevlerinden birisi kültürel mirası kuşaktan kuşağa aktarmaktır.

Okullar ve diğer eğitim kurumları kültürü tanıtmak yoluyla öğrencilerin topluma uyum sağlamalarını ve değişmekte olan dünyaya ayak uydurmak için kültürü geliştirme yollarını öğretmek amacı gütmelidir.

48

Herkese eşit miktarda öğrenim imkanı,

Asgari ölçüde öğrenim görme hakkı,

Sahip olunan yeteneklerin ve zihinsel potansiyelin tamamından yararlanılacak bir eğitim-öğretim

Eğitimin en üst seviyelerine çıkabilme hakkının sağlanması,

Eğİtİmde Fırsat eşitliği...

49

Eğitimde fırsat eşitliğini engelleyen

faktörler;

Ekonomik faktörler,

Coğrafi faktörler,

Toplumsal faktörler,

Siyasal faktörler,

Biyolojik faktörler

OKUL VE SINIF ORTAMI

Okul Nedir?

Okul, toplumdaki bireylerin eğitilmesi işlevini üstlenen

kurumların ortak adıdır.

Okullarda bir grup öğrenciye toplumun ve bireyin

ihtiyaçlarına göre önceden hazırlanan programlar

doğrultusunda öğretim faaliyetleri sunularak, öğrencilerde

istendik davranış değişikliği meydana getirilmeye çalışılır.

Okul;

Kontrollü ortamlardır.

Kazandırılacak bilgi, beceri ve tutumlar önceden belirlenmiştir.

Amaçlar konunun uzmanı öğretmenler tarafından planlı bir

şekilde düzenlenen öğretim faaliyetleri ile kazandırılır.

Okul Türleri?

Okullar eğitim düzeyi ve niteliğine göre;

anaokulu,

ilköğretim okulu,

lise,

meslek okulu,

yüksek okul ve

üniversite gibi çeşitli adlar alır.

Okulun Temel Özellikleri

Bir eğitim kurumu, örgüt ve işyeri olarak okulun başlıca özellikleri aşağıdaki gibi sıralanabilir;

• Okulun var oluş nedeni olan belli bir amacı vardır.

• Okula devam zorunludur.

• Toplumun gözü okulların üzerindedir

• Okulların kaynakları sınırlıdır.

• Okuldaki rol ve statüler sınırlıdır.Okullarda işler çoğunlukla küçük gruplarla yürütülür.

Okulun Öğeleri

Öğretmen

Öğrenci

Eğitim Programı

Yönetici

Bina, Araç ve Gereçler

Çevre (toplumsal kurum, gruplar,…)

Okulun Öğeleri: Eğitim Programı

Eğitim programı, bireyde istenilen yönde davranış

değişikliği meydana getirmek amacıyla resmi olarak okul içi

ve dışında yapılan tüm etkinleri gösteren plandır.

Okullardaki tüm etkinlikler eğitim programı kapsamında

düzenlenir.

Kapsamlı bir eğitim programında öğretim, ders dışı kol

faaliyetleri, özel günlerin kutlamaları, geziler, rehberlik

hizmetleri,…vb. yer alır.

Okulun Öğeleri: Eğitim Programı TOPLUM ÖĞRENCİ KONU ALANI

GENEL AMAÇLAR

ÖZEL AMAÇLAR

İÇERİK

EĞİTİM

ÖLÇME VE

DEĞERLENDİRME

AMAÇLAR

Eğitim

Programının

Dört Temel

Öğesi

Genel ve Özel Amaçlar Öğrencilerin eğitim süreci sonunda ne yapabileceklerini

tanımlayan ifadelerdir.

Genel amaçların belirlenmesinde toplumun beklenti, ihtiyaç ve

eğitim felsefeleri ön planda tutulur.

Özel amaçlar ise öğrenci ve konu alanı özelliklerine göre genel

amaçlar doğrultusunda saptanır.

Özel amaçlar öğrencinin hangi kapsamı, ne derece yeterlikte

öğrenmesi gerektiği ve öğrenme gerçekleştiğinde hangi davranışı

gösterebileceğini açıkça belirtir.

İçerik

Eğitim süresince öğrencilere kazandırılacak bilgiler

kapsamını (içeriği) oluşturur

İçerik (kapsam) seçiminde hedeflere ve öğrencilerin giriş

davranışlarına uygunluk önem taşır

Ayrıca bilgilerin basitten karmaşığa, somuttan soyuta,

kavramlardan ilke ve genellemelere göre dizilmesi, içerikteki

ön koşul ilişkilerin belirlenmesi öğrenmede önemlidir

Eğitim Durumları

Öğrencilerin hedeflere ulaşması için geçirmeleri gereken öğrenme yaşantılarını sağlayacak dış koşulların düzenlenmesine eğitim durumları denir.

Eğitim durumları hazırlanırken öğretim yöntem, teknik ve bunları destekleyen öğretim materyallerinden yararlanılır.

Bunların seçiminde hedefler, öğrenci ve öğretmen özellikleri, içerik ve eldeki olanakların göz önünde bulundurulması gerekir.

Ölçme ve Değerlendirme (Sınama)

Durumları

Bu aşamada öğrencilerin hedeflere ulaşma dereceleri çeşitli ölçme

araçları ile saptanır. Bu şekilde öğretmenler gerçekleştirdikleri

öğretim faaliyetlerinin etkililiği hakkında bilgi alır.


Eğitim programları dinamik olgulardır. Çünkü;

Toplumsal değişme ve gelişmeye paralel olarak

değiştirilmesi gerekir.

Programların işlerliği sürekli kontrol edilerek, eğitim süreci

ürünlerinin değerlendirilmesi ve görülen aksaklıkların

giderilmesi gerekir.


Ülkemizde üniversiteler hariç tüm örgün eğitim

kurumlarının programları Milli Eğitim Bakanlığı’nın çeşitli

birimlerince hazırlanır, Talim Terbiye Kurulunca kabul

edildikten sonra uygulamaya konur.

Okul yöneticileri ve öğretmenler öğrenci özelliklerine göre

programda bazı değişiklikler yapabilirler. Ancak programın

özü değiştirilemez.

Okulun Öğeleri: Öğrenci

Eğitim ihtiyacı olan ve bu ihtiyacı karşılamak üzere okula

devam eden bireylerdir.

Okul içinde düzenlenen tüm etkinlikler öğrenciye

yöneliktir. Diğer bir deyişle, okulların varlık nedeni

öğrencilerdir.

Okuldaki öğretimin etkili olabilmesi için öğrencilerin

fiziksel, zihinsel ve sosyal beceri düzeylerinin bilinmesi

önemlidir. Bu şekilde öğrencinin eğitim ihtiyacı

belirlenirken, eğitim yoluyla hangi davranışları öğrenip

hangilerini öğrenemeyeceği hakkında fikir sahibi olunur.

Okulda Öğrencilerden Beklenenler…

Derslere devam etme

Derslerini çalışma

Öğretmen, yönetici ve arkadaşlarına saygılı olma

Arkadaşları ile iyi geçinme

Okul kurallarına uyma vs.

Okulun Öğeleri: Öğretmen

Öğretmenin başlıca görevlerini üç ana başlıkta incelemek

mümkündür;

Öğretmenlerin öğretim işleri ile ilgili görevleri

Öğretmenlerin eğitim işleri ile ilgili görevleri

Öğretmenlerin yönetim işleri ile ilgili görevleri

Öğretmenlerin Öğretim İşleri ile İlgili Görevleri

Kendisine verilen dersleri okutmak

Her ders yılı başında öğretim programının uygulamalarını içeren bir yıllık plan hazırlamak ve müdüre sunmak

Zümre öğretmelerle işbirliği yapmak

Öğrencilere ödev vermek

Ölçme ve değerlendirme yapmak

Verdiği ders, ödev, yaptığı deney ve yoklama ile ilgili bilgileri her ders sınıf defterine yazmak

Yoklama yapmak

Derste, laboratuarda veya gezi-gözlem faaliyetlerinde yapılanları her hafta sonunda müdüre rapor etmek

Öğrencileri kişisel çalışmalara yöneltmek

Ölçme sonuçlarını not defterine geçmek

Öğretmenlerin Eğitim İşlerindeki Görevleri

Haftada bir gün nöbet tutmak

Öğretmenler kurulunca ya da okul müdürlüğünce verilen öğrenci kurullarını yönetmek ve her türlü eğitim çalışmalarına katılmak

Öğretmenler Kurulu kararıyla kendilerine verilen sınıfın eğitim işlerini yerine getirmek

Öğretmenlerin Yönetim İşindeki Görevleri

Okulun disiplin ve onur kurulu ile eğitim ve yönetim

kurullarında kendisine verilen görevleri yapmak

Öğretmenler Kurulu toplantısına katılmak

Müdürün uygun bulacağı şekilde okulun diğer yönetim

işlerine yardımcı olmak

Tebliğler dergisini okumak

Okulun Öğeleri: Yönetici

Yönetici: Okulun amaçlarına ulaşması için gerekli insan ve maddi kaynakların en verimli biçimde kullanılmasından sorumludur.

Atama yoluyla yöneticilik statüsüne gelirler. Statünün verdiği yetki sosyal ve teknik yetkilerle desteklenmelidir.

Sosyal yetki; yöneticinin etrafındaki gruptan, okulun iç ve dış öğelerinden gelir. Yöneticinin öğretmenler tarafından sevilip sayılması onun sosyal yetkisini artırır.

Teknik yetki; yöneticinin yönetim bilgi ve becerileri ile ilgilidir. Gerekli yönetim bilgilerine sahip olma ve bunu gerçekleştirdiği faaliyetler ve aldığı kararlarla ortaya koyma teknik yetkinin göstergesidir.

Okulun Öğeleri: Yönetici Okullarda yönetimden sorumlu kişi müdürdür.

Yönetmeliklerde belirtilen okul müdürü görevleri aşağıdaki gibi özetlenebilir; Okulu müdür yönetir. Yönetim işlerinde müdürün yardımcıları; müdür

yardımcıları, öğretmenler, stajyer öğretmenlerdir.

Müdür; kanun, yönetmelik ve emirlerin sınırları içinde okulun bütün işlerini çevirmeye, düzene koymaya ve denetlemeye yetkilidir.

Okulun eğitim ve disiplin işlerini düzenler.

Müdür diploma tasdikname gibi belgeleri müdür yardımcıları ile imzalar ve onaylar.

Okulun giderleri ve ayniyat işleri ile ilgili kanun yönetmelik çerçevesinde onaylar.

Okulun Öğeleri: Yönetici Müdür, öğretim programının aksamadan yürütülmesini

sağlamalıdır. Bunun için;

Ders yılı başında yıllık planı almak, planların uygulanıp uygulanmadığını belirlemek ve bitirilmeyen kısımları nedenleriyle bakanlığa bildirmek

Zümre öğretmenler arasında işbirliği sağlamak

Derslerin verimini artıracak maddi olanakları sağlamak, okuldaki araç-gereç, laboratuar ve kütüphanelerden öğrencilerin yaralanmalarını düzeltmek

Gezi-gözlem faaliyetlerini plana-programa bağlamak

Nöbet çizelgelerini düzenlemek ve uygulamak

Okulun Öğeleri: Yönetici

Zaman zaman öğretmenlerin derslerini ve işlerini kontrol etmek

Ders yılı başında derslerin öğretmenlere dağıtımını yapmak

Okulla ilgili olağanüstü halleri hemen valiliğe bildirmek

Evde ders çalışma olanağı bulamayan öğrenciler için çalışma saatleri dışında okuldan yararlanmalarını sağlamak gibi görevleri yerine getirmelidir.

Okulun Öğeleri: Bina, Araç ve Gereçler

Okul eğitimi okul binasında sınıflarda gruplar içinde

yürütülür.

Bina; çocuğun tuvalet, beslenme, barınma gibi temel fiziksel

ihtiyaçlarını ve sosyal ihtiyaçlarını karşılayacak biçimde

düzenlenmelidir.


Okul binasında bulunması gereken özellikler şunlardır; Okul binaları temiz, bakımlı ve sağlam olmalı Okul binalarının büyüklüğü öğrenci sayısı ile uyumlu olmalı Çocukların oyun oynayabileceği büyük bir bahçesi olması Çocukların spor yapmalarına ve sosyal faaliyetlerde

bulunmalarına olanak sağlayıcı geniş kapalı alanlara sahip olması Dersliklerin yanı sıra fen ve bilgisayar laboratuarı, kütüphanesi

bulunmalı


Öğrenci sayısı ve sağlık koşullarına uygun lavabo ve tuvaletler olmalı

Dersliklerin güneş görmesi, aydınlık olması ve öğretim araç gereçlerin kullanımını sağlayacak donanıma sahip olması

Okulun ve dersliklerin iç donanımında öğrenciler için tehlikeli olabilecek malzeme kullanılmaması

Sıra, sandalye, lavabolar öğrencilerin fiziksel yapısına uygun olması

Binada derslikler ile öğretmenler odası, yönetim odası, laboratuarlar arasında ulaşım kolay olması

Okulun Öğeleri: Bina, Araç ve Gereçler Hedeflerin kazandırılmasında için öğretmene yardımcı eğitim

araç ve gereçlere (yazı tahtası-tebeşir, modeller, haritalar, slayt,

video kaseti, CD-ROM,…) sahip olunmalıdır.

Mesleki okullarda meslekle ilişkili laboratuar, atölye, v.b

mekanların olması önemlidir.

Okulun fiziki yapısı, araç-gereçlerin yeterli sayıda ve nitelikte

olması bir yandan öğrenmeyi kolaylaştırırken bir yandan da

öğrencilerin okula ve derslere yönelik tutumlarını olumlu yönde

etkiler.

Okulun Öğeleri: Çevre

Okul toplumdaki bireylerin eğitilmesi işlevini üstlendiği için birçok toplumsal kurum ve grup okullarda gerçekleştirilen etkinliklerle ilgilenir. Okulla yakın ilişki içinde olan bu kurum ve gruplar okulun çevresini oluşturur.

Okulun yakın çevresini oluşturan kişi, grup ve kurumların en etkililer;

veliler,

okul-aile birliği

işverenler

basın

….

Okulun Öğeleri Arasındaki İlişkiler

Okulun öğeleri arasındaki ilişkiler çok yönlü ve karmaşıktır.

Okulun amaçlarına ulaşabilmesi için bu öğeler arasında bir

uyum ve denge olması gerekir.

Okul içinde bu denge sağlanırken, çevrenin okul üzerindeki

etkisi de göz önünde bulundurulmalıdır.

Çevredeki öğelerden de okulun amaçları doğrultusunda

yararlanılmalıdır.

Sınıf Ortamı Okullarda eğitim, benzer yaş grubunda ve benzer bilgi ve becerilere sahip öğrencilerle sınıf adı verilen odalarda yürütülür.

Sınıftaki öğrencilerin kişilik özellikleri,

Öğrencilerin okula ve derse yönelik tutumları,

Ders çalışma ve dinleme alışkanlıkları,

Sahip oldukları kültürel birikimleri,

Öğrenciler arasındaki ilişkiler,

Sınıfın fiziksel koşulları,

Öğrenci-öğretmen etkileşimi

bir bütün olarak sınıf ortamını oluşturur.

Sınıfın Özellikleri

Fiziksel özellikleri

Sınıftaki öğrencilerin sayısı

Sınıfın estetik görünümü

Isı, ışık, temizlik ve gürültü düzeyi

Sosyal özellikleri

Her sınıftaki öğrenciler küçük bir toplumsal grup

oluşturur. Dolayısıyla bir grupta olması gereken

özelliklere sahiptir

Sınıfın Sosyal (Toplumsal) Özellikleri

Her grubun ortak amaçları ve özellikleri vardır. Bireylerin grup içindeki davranışları, tek başlarına

gösterdikleri davranışlardan farklıdır. Grubun birey üzerinde toplumsal baskı kurma etkisi vardır. Her grubun kendine özgü norm ve değerleri vardır. Grubun bireylerin verimliliği üzerinde etkisi vardır. Birey grup içinde daha fazla risk alma eğilimindedir. Her grup kendi içinde zamanla bir lider çıkarır.

Sınıf İçi Etkileşim

Öğrenci-öğrenci etkileşimi;

Sınıftaki öğrenci-öğrenci etkileşimi, sınıf normunun ortaya

çıkmasında önemli rol oynar. Öğrencilerin çoğunun ders

çalışmama, sınıf dışı etkinliklerle uğraşma gibi olumsuz

davranışları benimsemesi diğer öğrencileri de etkileyebilir

ve sınıf ortamını bütün olarak bozabilirler.

Bireyler içinde bulundukları grubun yargı standartlarına

uyma eğilimindedir.



Bir sınıfın tümü çalışkan ya da tembel değildir. Sınıfta

öğrenciler bazı ortak amaç ve çıkarlar için birleşirken,

çoğunlukla sınıf içinde alt gruplar oluştururlar.

Birbirine benzeyen kişiler etkileşim kurma eğilimindedir. Bu

eğilim öğrencilerin birbirlerini çekerek alt gruplar

oluşturmalarını sağlar.



Sınıfta derslerle fazla ilgilenmeyen, daha çok sosyal etkinliklerle ilgilenen öğrenciler bir grup oluşturur. Aynı şekilde dersleri dikkatle izleyen, ödevlerini düzenli yapan ve akademik olarak başarılı olan öğrenciler de başka bir grup oluştururlar. Bu iki uç grup sınıf ortamının oluşmasında etkili olur.

Bu grupların dışında kalan öğrenciler, birkaç kişilik gruplar oluşturarak ya da gruptan uzak durarak herkes ile mesafeli ilişki kurarlar.

Okullarda olumsuz davranışlara sahip öğrencilerin etkili alt gruplar oluşturduğu sınıflar, yönetim tarafından dağıtılmalıdır.


Öğretmen-öğrenci etkileşimi;

Sınıf ortamında diğer bir önemli etkileşim öğrenci-öğretmen etkileşimidir.

Öğretmen sınıfın doğal bir lideri haline gelirse öğrenciler öğretmenin koyduğu kurallara uyma eğilimi gösterir.

Öğretmen öğrenciler için bir model oluşturarak onların tutumlarını ve değerlerini bilinçli yada bilinçsiz bir şekilde etkileyebilir.


Öğretmen-öğrenci etkileşimi;

Öğrencileri tarafından sevilen, sayılan öğretmenleri öğrenciler üzerinde çok olumlu etkileri vardır.

Diğer taraftan öğrencilerin kişilik özellikleri, aile yapıları, sosyo-ekonomik durumları ve tutumları da öğretmeni etkiler.

Aynı öğretmen iki ayrı grup dinamiğine sahip sınıfta farklı performans gösterebilir.

SORU?

YORUM?

ÖNERİ?

TEŞEKKÜRLER

Documents

Yrd. Doç. Dr. Melike Yiğit Koyunkayamelikeyigit.weebly.com/uploads/1/2/4/7/12475408/2._hafta-son.pdf · eğitim süzgeçlerinden (eğitim felsefesi, eğitim psikolojisi, eğitim