T.C.

MLL ETM BAKANLII

METALRJ TEKNOLOJS

HAMDEMR 521MMI331

Ankara, 2011

2

Bu modl, mesleki ve teknik eitim okul/kurumlarnda uygulanan ereve retim Programlarnda yer alan yeterlikleri kazandrmaya ynelik olarak rencilere rehberlik etmek amacyla hazrlanm bireysel renme materyalidir.

Mill Eitim Bakanlnca cretsiz olarak verilmitir.

PARA LE SATILMAZ.

i

AIKLAMALAR ................................................................................................................... iii GR ....................................................................................................................................... 1 RENME FAALYET1 .................................................................................................... 3 1. YKSEK FIRINA ARJ MALZEMELERNN YKLENMES ...................................... 3

1.1. Yksek Frn .................................................................................................................. 3 1.1.1. Tanm ..................................................................................................................... 3 1.1.2. Ksmlar .................................................................................................................. 4

1.2. zabenin Tanm ............................................................................................................. 6 1.3. arj Malzemeleri ............................................................................................................ 6

1.3.1. Demir Filizi ............................................................................................................. 6 1.3.2. Kok Kmr ........................................................................................................... 7 1.3.3. Kire Ta ................................................................................................................ 8 1.3.4. Dolomit ................................................................................................................... 8 1.3.5. Manganez ................................................................................................................ 9

1.4. Cruf Yapclar .............................................................................................................. 9 1.4.1. Kire Ta ................................................................................................................ 9 1.4.2. Dolomit ................................................................................................................... 9

1.5. Skip Kovalar ................................................................................................................. 9 1.6. Yksek Frn Sobalar .................................................................................................. 10

1.6.1. Yaps .................................................................................................................... 10 1.6.2. alma Sistemi ..................................................................................................... 10

UYGULAMA FAALYET ............................................................................................... 12 LME VE DEERLENDRME ..................................................................................... 15

RENME FAALYET2 .................................................................................................. 16 2. ARJ MALZEMELERN ERGTME .............................................................................. 16

2.1. Yksek Frn Havas .................................................................................................... 16 2.2. Tyerler........................................................................................................................ 17 2.3. Enjeksiyon Sistemi ...................................................................................................... 17 2.4. Ergime Srasnda Aa kan Gazlar ......................................................................... 18

2.4.1. Hazrlama Blgesindeki Reaksiyon Sonucu Oluan Gazlar ................................. 18 2.4.2. Ergime Blgesindeki Reaksiyon Sonucu Oluan Gazlar ...................................... 18

2.5. Yksek Frn Gazometresi ........................................................................................... 19 2.6. Torpidolar .................................................................................................................... 19 UYGULAMA FAALYET ............................................................................................... 22 LME VE DEERLENDRME ..................................................................................... 25

RENME FAALYET3 .................................................................................................. 26 3. PK RETM .................................................................................................................... 26

3.1. Pik Makinesi ................................................................................................................ 26 3.2. Pik Kalb ..................................................................................................................... 29 3.3. Pik Tanm ................................................................................................................... 30 3.4. Dner Bant ................................................................................................................... 30 3.5. Stok Sahas................................................................................................................... 30 UYGULAMA FAALYET ............................................................................................... 32 LME VE DEERLENDRME ..................................................................................... 34

MODL DEERLENDRME .............................................................................................. 35

NDEKLER

ii

CEVAP ANAHTARI ............................................................................................................. 37 KAYNAKA ......................................................................................................................... 39

iii

AIKLAMALAR

KOD 521MMI331

ALAN Metalrji Teknolojisi

DAL/MESLEK zabecilik

MODLN ADI Hamdemir

MODLN TANIMI

Bu modl, yksek frna arj malzemelerinin yklenmesi, frnda arj malzemelerinin ergitilmesi ve pik makinesinde pik retimi konularnn verildii renme materyalidir.

SRE 40/32

N KOUL

YETERLK Yksek frnda ham demir retmek

MODLN AMACI

Genel Ama Gerekli ortam salandnda tekniine uygun olarak sv ham demir retebileceksiniz. Amalar 1. Teknie uygun yksek frna arj malzemesi

ykleyebileceksiniz. 2. Teknie uygun yksek frn arj malzemesini

ergitebileceksiniz.

3. Teknie uygun pik retimi yapabileceksiniz.

ETM RETM ORTAMLARI VE

DONANIMLARI

Ortam: Gerek alma ortam Donanmlar: Sinter, pelet, kok kmr, cruf yapclar, otomatik kantar, yksek frn, skip kovas, stma sobas, tyerler, emniyet ayakkabs, i elbisesi, baret, bilgisayar, telsiz, telefon, eldiven, toz maskesi, gaz maskesi, scak metal, torpido, toz gzl

LME VE DEERLENDRME

Modl iinde yer alan her renme faaliyetinden sonra verilen lme aralar ile kendinizi deerlendireceksiniz. retmen modl sonunda lme arac (oktan semeli test, doru-yanl vb.) kullanarak modl uygulamalar ile kazandnz bilgi ve becerileri lerek sizi deerlendirecektir.

AIKLAMALAR

iv

1

GR Sevgili renci,

lkemizin ar sanayide ileri dzeye gelmesi ve bu alanda sz sahibi olmas hepimizin ortak dileidir. Bu, ancak ve ancak retimde gelimi teknolojiyi kullanmak ve yenilikleri takip ederek retime uyarlamakla mmkndr. Gnmzde teknoloji hzla ilerlemektedir. Bu teknolojinin yakndan takip edilerek teknolojik yeniliklerin uygulamada kullanlmas, daha kaliteli retim iin vazgeilmez bir durumdur. Teknik eleman olarak bu teknik gelimeleri retimde kullanmamz bata gelen grevimizdir. Bu nedenle teknik alanda mesleimizle ilgili olan gelimeleri yakndan takip etmeliyiz.

Ar sanayide kullanlan ham maddelerin banda demir gelmektedir. Bu modl ile biz, yksek frn tanyarak ar sanayinin vazgeilmezi olan ham demir retiminin yksek frnda elde edilmesi ilemini reneceiz. Yine bu modlle pik retim makinesini tanyacak bu makinede pik retimini kavrayacaz.

renmi olduumuz bu faaliyetler sonunda, kendinizi en iyi ekilde yetimi olarak lke ekonomisine reterek katkda bulunup bunun sevincini ve hakl gururunu yaayacaksnz.

GR

2

3

RENME FAALYET1

Gerekli ortam salandnda, tekniine uygun olarak yksek frna arj malzemelerini ykleyebileceksiniz.

Yksek frnda ham demir elde edilmesini ve sv metalden pik retimi

konularn aratrarak rapor hline getiriniz.

1. YKSEK FIRINA ARJ MALZEMELERNN YKLENMES

1.1. Yksek Frn

1.1.1. Tanm

Sv ham demir retiminde en ok kullanlan, stten arj edilen ve alttan boaltlan demir filizlerinden ham demir elde etmeye yarayan dikey frna YKSEK FIRIN denir (Resim 1.1).

Aye ve Zbeyde adnda iki adet Ereli Demir elik Fabrikasnda, Fatma, Zeynep ve lk adnda adet Karabk Demir elik Fabrikasnda, Cemile,Ayfer ve Gnl adnda adet skenderun Demir elik Fabrikasnda olmak zere Trkiyede toplam sekiz adet yksek frn bulunmaktadr.

Resim 1.1: Yksek frn

RENME FAALYET1

AMA

ARATIRMA

4

1.1.2. Ksmlar

1.1.2.1. Taban

Frnn tm arln zerinde tayan temel ksmdr. Genel olarak frn ina edilirken gerekli hafriyattan sonra demir destekli bir beton atlr. Bu beton zerine sya dayankl ikinci bir beton atlr. Bu ksmdan sonra bir dolgu malzemesi ve malzeme iinde kalacak ekilde soutma sistemi yerletirilir. Dolgu malzemesi zerine grafit tula ve son olarak da 4-5 sra yksek sya dayankl karbon blok tulas yerletirilir (ekil 1. 1).

ekil 1. 1:Yksek frn taban

Her yksek frn taban bu ekilde olmayp gnn tekniine gre deiiklik gsterebilmektedir.

1.1.2.2. Hazne

Tabandan hemen sonra balayan ve sv madenin depoland yerdir.(ekil 1. 2) D elik konstrksiyondan yaplm olup ii yksek alminal tula ile rlmtr. En altnda maden alma delii ve onun 15-20 cm yksekliinde cruf alma delii bulunur. Yine maden alma deliinin 30-35 cm zerinde, frn duvar ierisine yerletirilmi says frn boyutlarna gre deien tyerler (scak hava fleyicisi) bulunmaktadr.

ekil 1. 2:Yksek frn hazne ksm

5

Hazne blgesi st hizasnda hava simidi bulunur. Hava simidinin d elik konstrksiyondan, ii ise ate tulas ile rlm olup frn epeevre sarar. Hava kua ile tyer arasndaki balant deveboynu ad verilen dirseklerle salanr.

1.1.2.3. Gvde

Frnn tyerin st hizas ile boaz arasnda kalan ksmdr (ekil 1. 3). D elik konstrksiyondan ii ise yksek alminal tula ile imal edilmitir. Aadan yukarya doru belirli bir ada daralr.

ekil 1.3:Yksek frn gvde ve boaz ksm

Gvde, redksiyon, karbon alma ve ergime olaylarnn gerekletii ksmdr. Ayrca bu blgede frn duvarna gml olarak termokulp ve kama soutucular yerletirilir. Termokulplar, frn scaklnn llmesinde, kama soutucular ise frn duvarlarn soutmak iin kullanlan soutma suyunun dolatrlmasnda kullanlr.

1.1.2.4. Boaz

Gvdenin st snr ile klahlar arasnda kalan ksmdr. Normal yapnn devam olarak imal edilmi olup dl elik konstrksiyon ii ise yksek alminal tula ile rlmtr. Frn i ksmnn tula rgs bu ksmda bitmektedir. Tula rg zerine ise tulalar korumas iin dolgu malzemesi ve dkme demirden zrhlar yerletirilmitir(ekil 1. 3).

Boaz, frna arj edilen malzemelerin ilk olarak bekledii ve nemini att yerdir. Ayn zamanda kirli yksek frn gaz, boaz blgesinin st ksmnda toplanarak gaz temizleme tesislerine gnderilir.

6

1.1.2.5. Klahlar Blgesi

Frnn en yksek ksm olup arj malzemelerinin arj edildii yerdir. Bu blgede, skip arabas boaltma tertibat, arj hunisi(arj malzemelerinin dalmadan klahlara doldurulmasn salar), distribitr (Klahlara yklenen ve tek noktada toplanan arj malzemelerinin dzenli dalmasn salar.), kk ve byk klahlar, gaz toplama borular (Kirli frn gaznn topland borulardr.) bulunur.

1.2. zabenin Tanm

zabe, kelime anlam olarak ayklama, temizleme manasna gelir. Bu ayklama ilemi, yer altndan karlan maden filizlerinin ierinde buluna yabanc maddelerin (emprtelerin) filizlerden ayklanmas anlamnda kullanlmaktadr.

1.3. arj Malzemeleri

1.3.1. Demir Filizi

Demir ve elik retiminde kullanlan ham maddelerin iinde tonaj ve deer bakmndan en nemli olandr. Yer kabuunun yaklak %5ini oluturur. Demir elde etmeye yarayan filizlere demir filizi denir. eitleri unlardr:

Magnetit: Kimyasal bileimi Fe3O4 olan magnetit, %72,4 demir %27,6 oksijen ierir. Rengi koyu griden siyaha kadar deiir. Younluu 4,9 gr/cm arasnda deiir. Mknatslanma zelliine sahiptir. Bu zellii sayesinde manyetik ayrclar ile kolaylkla ierinde bulunan ve ie yaramayan maddelerden kolaylkla ayrlarak yksek kaliteli cevher elde edilir. Kkrt oran fazladr(Resim 1. 2).

Resim 1. 2:Magnetit

Hematit: Kimyasal bileimi Fe2O3 tr. %69,4 demir %30,6 oksijen ierir. Rengi krmz olup younluu 4,5-5.3 gr/cm tr. Kkrt oran az olup sinterleme ilemine tabii tutulmadan kullanlr(Resim 1. 3).

Resim 1. 3:Hematit

7

Limonit: Kimyasal bileimi Fe2O3.H2O olan limonit magnetit ve hematitden daha dk kalitededir. Rengi sardan kahverengine kadar deiebilir. Younluu 3,6-6,4 gr/cmtr(Resim1.4).

Resim 1. 4:Limonit

Siderit: Bileimi FeCO3 olan siderit %48,2 demir %51,8 CO2 ihtiva eder. Rengi beyazdan yeilimsi sarya kadar deiir. Younluu 3,6-3,9 gr/cm tr (Resim 1. 5).

Resim 1. 5:Limonit

Pirit: Kimyasal bileimi FeS2olan pirit %46,6 demir %53,4 kkrt ihtiva eder. Rengi pirin sarsdr. Younluu 4,8-5,1 gr/cm tr(Resim 1. 6).

Resim 1. 6:Pirit

1.3.2. Kok Kmr

Resim 1. 7:Metalrjik kok

8

1.3.2.1. Kok Kmrnn Yksek Frndaki Fonksiyonu

Tm arjn ergimesi iin gerekli sy salar. Frn iinde gaz geirgenliini salar. Frn iindeki arjn basn ve arln tar. Demir cevherinin redklenmesini (dnmn) salar.

1.3.2.2. Yksek Frn Kokunda Aranan zellikler

Tane bykl 50-150 mm arasnda olmal.

Sk ve sert olup, 1 cm ye 120 kg basnca dayanabilmelidir. Rengi ak kuruni olup, krlan yzeyi gm gibi parlak olmaldr. indeki boluklarn toplam en az % 50 olmaldr.

1.3.3. Kire Ta

Yksek frnlarda kullanlan kireta, Demir elik Fabrikalarnn kendi blgelerinden veya civarndan temin edilmektedir.( Resim 1. 8 ) Kireta retim iletmelerinde genellikle basamak sistemiyle retimi yaplr. Basamaklarda delme ve patlatma ilemini takiben, krclara sevk edilir. Krclarda 40 mm ye kadar krlan kireta, eleme ileminden sonra ykleme bunkerine doldurulur ve kara yolu veya demir yolu kanalyla Demir-elik tesislerine gnderilir.

Yksek frnda kullanlacak kire tann tane irilii 50-100 mm arasnda, CaO miktar %53-63 arasnda olmaldr. SiO2 miktarnn ise olduka dk olmas istenir(Resim1.8).

Resim 1. 8: Kire ta

1.3.4. Dolomit

Dolomit; Demir-elik tesislerinin kendi blgelerinden veya zel sektrlerden temin edilirler.(Resim 1.9 ). Krlp paralanan dolomitin elendikten sonra; 25 mm zeri Dolomit, 10-25 mm aras Mcr, 10 mm alt ise Toz olarak adlandrlr(Resim1.9).

Resim 1. 9:Dolomit

9

1.3.5. Manganez

Crufa akkanlk kazandrmak amacyla kullanlr(Resim 1.10). MnS eklinde kkrt ile birleerek kkrdn crufa gemesini salar. elikhanelerin istedii manganl pik yapmnda kullanlr. Manganez ayn zamanda pikin krlganln azaltr( Resim 1.10).

Resim 1.10:Manganez

1.4. Cruf Yapclar

1.4.1. Kire Ta

Kimyasal forml CaCO3 olan kireta yksek frnlarda cruf yapc olarak kullanlr. Kire tann reaksiyona girmesi, arjdaki snn 750-1150 C ye ulamas ile balar. Yksek scaklk ile paralanan kireta empritelerle (yabanc maddelerle) birleerek crufu meydana getirir.

1.4.2. Dolomit

Kimyasal forml (CaMg(CO3)2) olan dolomit yksek frnda cruf yapc ve madene akkanlk veren bir eleman olarak kullanlr. Dolomitin tane irilii 25 mm zerinde olmas istenir.

1.5. Skip Kovalar

Sac konstrksiyon veya dkm malzemeden imal edilir. Yanlarnda, tama halatlarnn balanmas iin mopalar bulunur(Resim1.11).

Resim 1.11: Skip kovas

Frna yklenecek arj malzemelerinin doldurulduu kap olup sacdan yaplmtr. Kapasiteleri frn boyutlarna gre deiir. Bir seferde ortalama olarak 4500 kg kok ve 20.000 kg cevher tama kapasitesine sahiptir. Ancak uygulamada bir kova ile 4200 kg kok

10

kmr ve 13 000 kg demir cevheri yklenir. Skip arabas tarafndan ray sistemi zerinde frnn st ksmna tanr. ki adet bulunur. Biri hammadde bunkerinin altnda hammadde ile doldurularak dolu olarak yukar arj malzemesi tarken dieri ise bo olarak dolmak zere hammadde bunkerlerin altna tanr.

1.6. Yksek Frn Sobalar

1.6.1. Yaps

Silindirik biimde elik konstrksiyondan yaplmtr. Duvarlar amot, ierisi ise yldz tula ile kafes eklinde rlmtr. ki blmden oluur. Birinci blm, gaz emme odasdr. kinci ksm ise hava stma ileminin yapld yldz tula ile rl ksmdr. Bir frn iin sra ilke alan drt adet soba bulunur(ekil 1.4).

ekil 1. 4:Yksek frn sobas kesit resmi

1.6.2. alma Sistemi

Sobalardan birinde hava stlrken dier ikisinde tula stlr. Istlacak sobada, nce souk hava giri vanas ve scak hava k vanas kapatlr. Baca kapaklar alr ve gaz yanma boluuna gaz verilerek atelenir. Yanmann daha iyi olabilmesi iin vantilatrlerle gaz zerine hava flenir. Bylece yanma odasnda, yukar doru ykselen alevler kubbe ksmndan yldz tula blmesine geerler. Yldz tula arasndan aa inen yanm gazlar bacadan darya atlr. Gaz yakma ilemi, soba ierisinde 900-1100 C scaklk oluuncaya kadar devam eder.

Soba ierisinde yeterli scaklk olunca gaz kesilir. Baca kapaklar kapatlarak scak hava k vanas alr. Son olarak da souk havann geli vanas ar ar alarak hava

11

stma ilemine hava stma ilemine balanr. Sobaya alttan flenen hava, stlm olan yldz tulalar arasndan yukar ykselerken snr. Kubbeden gaz yanma boluuna geen scak hava aa doru inerek scak hava vanasndan hava kuana gelir. Oradan deve boynu kanalyla tyerlerden frn iine flenir. Sobalar iin gereklki souk hava, byk hacimli turbo krklerden temin edilir.

12

UYGULAMA FAALYET Yksek frna arj malzemelerini ykleyiniz.

lem Basamaklar neriler

arj malzemelerini silolardan bantlara alnz.(Resim 1.12)

Bantlarm salam olduundan emin olunuz.

Bantlar tayan hareketli mekanizmann altndan emin olunuz.

Bantlara gereinden fazla arj malzemesinin yklenmemesini salaynz.

Bantlarda otomatik kantarlarda tartnz(Resim 1.13).

Kantarn doru tarttndan emin olunuz.

Tartlan malzemeyi, skip kovas ile yksek frnn ykleme blgesine kararak frna arj ediniz(Resim 1.14).

arj malzemesinin sraya gre yklenmesini salaynz.

Skip kovasn tayan arj arabasnn arzal olmadndan emin olunuz.

Skip kovasn tayan ray sisteminin ypranmam olduundan emin olunuz.

Skip kovasn tayan halatn salam olduundan emin olunuz.

UYGULAMA FAALYET

13

Istma sobalarnda frna gnderilecek havay 1150-1200 C ye kadar starak tyerlerden scak havay frna gnderiniz(Resim 1.15).

Istma sobalarnn alr olduundan emin olunuz.

Sobaya gnderilen havann, istenen deerlerdeki scakla ulamasn saladktan sonra frna gnderilmesini salaynz.

14

KONTROL LSTES

Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz becerileri Evet ve Hayr kutucuklarna ( X ) iareti koyarak kontrol ediniz.

Deerlendirme ltleri Evet Hayr

1. alma esnasnda gerekli gvenlik tedbirlerini aldnz m?

2. arj malzemelerini silolardan bantlara aldnz m?

3. arj malzemelerini kantarda tarttnz m?

4. Tartlan malzemeyi frnn stne skip kovas ile kardnz m?

5. Malzemeyi belirli srayla frna arj ettiniz mi?

6. Frna gnderilecek havay frn sobalarnda istenen scakla kardnz m?

DEERLENDRME

Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.

15

LME VE DEERLENDRME Aadaki sorular dikkatlice okuyunuz ve doru seenei iaretleyiniz.

1. Demir filizinden ham demir elde etmeye yarayan dikey frn aaidakilerden hangidisir?

A) Yer oca B) Yksek frn C) ndksiyon oca D) Kupol oca

2. SDEMR kok fabrikasndaki yksek frn says aadakilerden hangisidir?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

3. Yksek frnn ksm says aadakilerden hangisidir?

A) 5 B) 6 C) 7 D) 8

4. Tyerler, yksek frnn aadakilerden hangi ksmnda bulunur?

A) Taban B) Hazne C) Gvde D) Klahlar blgesi

5. arj hunisi, distrbitr frnn aadakilerden hangi ksmnda bulunur? A) Taban B) Hazne C) Gvde D) Klahlar blgesi

6. Redksiyon, karbon alma ve ergime olaylar frnn aadakilerden hangi ksmnda gerekleir? A) Taban B) Hazne C) Gvde D) Klahlar blgesi

7. Yksek frn sobas i ksm blm says aadakilerden hangisidir?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4

8. Yksek frn kokunun tane irilii aadakilerden hangisidir?

A) 30-150 B) 50-50 C) 30-140 D) 20-30

9. Yksek frnda kullanlan kire tann tane irilii aadakilerden hangisidir?

A) 20-100 B) 50-150 C) 50-100 D) 20-30

10. Yksek frnda kullanlan dolomitin tane irilii en az ka mm olmaldr?

A) 25 mm zeri B) 35 C) 55 D) 60

DEERLENDRME

Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.

17

LME VE DEERLENDRME

16

RENME FAALYET2

Gerekli ortam salandnda, tekniine uygun olarak yksek frn arj malzemelerini ergitebileceksiniz.

Yksek frnda arj malzemelerinin ergitilmesini aratrarak rapor hline

getiriniz.

2. ARJ MALZEMELERN ERGTME

2.1. Yksek Frn Havas

Yksek frna arj edilen malzemelerin ergitilmesinin salanmas amacyla scak hava kullanlr. Bu hava frna, yksek frn sobalarnda stlarak gnderilir.

Resim 2. 1:Turbo krk

RENME FAALYET2

AMA

ARATIRMA

17

Frn iin gerekli hava, enerji tesislerinde retilir (Resim 2. 1). Hava enerji tesislerinde turbo krkleri kullanlarak retilir. Yksek frnlarnda kullanlacak havay be adet turbo krklerinden elde edilirr. Bu krklerden tanesinin dakikadaki hava retim kapasitesi 2900 m ve iki tanesinin ise dakikadaki hava retim kapasitesi 3200 m tr. Bunlardan biri iletmede kullanlrken dieri ise souk olarak yedektedir. Bu havay retmek iin 62 ton buhar kullanmaktadr. Bu turbo krk 3.2 bar basncnda hava retir. Bu be adet turbo krn ihtiyac karlamamas hlinde, yedekli altrlmak zere alt turbo krk yaplmtr. Alt turbo krk, dakikada 4400 m hava retme kapasitesine sahiptir. Bu hava retimi iin 60 ton buhar kullanr. Bu turbo krn ise retmi olduu havann basnc 3,6 bardr.

2.2. Tyerler

Basnl scak havann frn iine flendii yerdir. Yksek frnn hazne ksmnda, maden alma deliinin 30-35 cm yukarsnda frn duvarna yerletirilmitir. paradan oluur. En dtakine tyer, ortadakine ara soutucu ve i ksmna ise kuler ad verilir. Tyer ve kulerler bakr esasl malzemeden ara soutucu ise demir esasl demir alaml dkmden yaplmtr. Ara soutucunun iinden soutma suyu dolar.

2.3. Enjeksiyon Sistemi

letmelerin temel prensibi, retimini yapt mamln birim fiyatn en dk en dk dzeyde tutmaktr. Zaman zaman bunu salamak iin daha az masraf yaparak rnn birim maliyetinin drlmesi iin sistemde iyiletirme yoluna gidilmektedir. Bu erevede yksek frndan elde edilen sv metalin maliyetinin de drlmesi iin bir takm almalar yaplmaktadr. Bunlardan biride frna eklenen zel bir sistemle, frn ierisine snn daha ksa srede ve daha az masrafla istenen dzeye karmak iin tabii gaz, fuel-oil ve kmr tozu enjekte etmektir.

Yksek frnlara doal gaz, fuel-oil ve kmr tozu enjeksiyonunun amac, ton sv metal bana kmr sarfiyatn drmektir. Bu ilem, frnlara monte edilen zel bir sistemle yaplmakta ve tyerlerin hemen bitiiinde ince borularla frn iine enjekte edilmektedir.

rnek olarak doal gaz enjeksiyonunu ele alacak olursak meydana gelen ilem yledir:

Doal gaz ortalama olarak % 90 CH4 (METAN) ierir. Yine doal gazn yanma ss 8500 Kcal/m olup her metrekp doal gaz iinde 0,53-0,59 kg karbon vardr. Doal gaz frna enjekte edilince meydana gelen yanma neticesinde,

H4 + O2 CO + 2 H2 meydana gelir.

Grlyor ki doal gazn iinde bulunan karbon, kokun yerini alabilmektedir. Ayn zamanda doal gazn yanmas sonucunda meydana gelen hidrojen, demir oksitlerinin redklenmesinde kuvvetli bir redkleyici olarak etken olmkatadr. Sonu olarak kok tketiminde fuel-oil ve kmrtozunun olduu gibi doal gaznda kok tketiminde tasarruf salad aikardr.

18

2.4. Ergime Srasnda Aa kan Gazlar

2.4.1. Hazrlama Blgesindeki Reaksiyon Sonucu Oluan Gazlar

Hazrlama blgesinde scakla bal olarak gerekleen reksiyonlar ve oluan gazlar Tablo 2.1de verilmitir.

Reaksiyon Sonucu Oluan Gazlar Scaklk (C)

H2O + C H + CO (Suyun ayrmas) 100-800

Fe2 O3 + CO 2FeO +CO2 400-700

2CO CO2 + C 450-600

FeO + CO Fe +CO2 700-800

C + CO2 2CO 700-1000

CaCO3 CaO + CO2 800-1000

(CaCO)3 .P2 O5 + 2C 3 CaO + 2P + 5CO 900-1000

Karbonun demirde znmesi 1000-1500

FeO + C Fe + CO 1200-1400

Fosforun demirde zlmesi 1200-1500

Curuf reaksiyonlar 1300

MnO + C Mn + CO 1350-1400

SiO2 + C Si + 2CO 1401500

Silisyumun demirde zlmesi 1400-1500

Tablo 2. 1: Reaksiyon esnasnda aa kan gazlar

2.4.2. Ergime Blgesindeki Reaksiyon Sonucu Oluan Gazlar

Hazne ve karn blgesinde kok hari hibir kat malzeme olmamas gerekir. Eriyen ve ksmen birbirinden ayrlan demir ve cruf, akkor hlindeki kok yata iinden damlalar hlinde akar ve bu arada demir oksit kokun karbonu tarafndan redklenir.

FeO + CO Fe + CO (Demirin Redklenmesi)

SiO2 C Si + 2CO (Silisin znmesi)

MnO + C Mn + CO (Manganezin % 50-70inin demire gemesi)

19

2.5. Yksek Frn Gazometresi

Yksek frna gaz borularla iletilir. Borulardaki basncn sabit bir deerde tutulmas gerekir. Gazometre, yksek frn gaz datm hattndaki boru ebeke basncn sabit tutma grevini yerine getirir(Resim 2. 2). Bu gaz datm hattndaki boru ebekesindeki gaz basncnn en ideali 800 mm/su stunudur. Bu basn, yksek frn gaznn ideal yaklmas iin gereklidir. Basncn ve deerin altnda ve stnde olmas hlinde gaz yakma miktar artar. Bu da elde edilen rn olan ham demirin maliyetinin artmasna neden olur.

Resim 2. 2:Yksek frn gazometresi

Gaz hattndaki ani gaz basn deiimlerinde gaz brlrlerinden frna fazla miktarda gaz girii olur. Bu gaz girii frnn alma dzenini bozar, sobann hzl snmasna sebebiyet verir. Bu da gaz stma sobalarnn deiim sresini ksaltr. Ayn zamanda tam bir yanma salanmadndan yksek miktarda yksek frn gaz i olarak sobalara giri yapar. Bunun sonucu maliyet artar. Gaz basncnn dk olmas durumunda, sobalarn gaz giri vanalar otomatik olarak kapanr. Bu durumda yksek frna gnderilen gaz snmaz ve frna stlmam turbo krk havas gnderilir. Bu frnn verimini olumsuz ynde etkiler.

Gazometrenin d sacdan retilmi olup ii ise kauuk balondan meydana gelir. Bu kauuk bant elastik olup ierisindeki gaz basnc ile ekil alr. Kapasitesi ise 50.000 m hava basncdr.

2.6. Torpidolar

Yksek frndan elde edilen sv ham demir, ilenmek zere elikhane veya pik makinesine gnderilir. Sv ham demirin yksek frndan ilenecei yere tanmasnda tama potas (Resim 2. 3) veya torpidolar (Resim 2. 4) kullanlr.

20

Resim 2.3: Tama potas

Resim 2.4:Torpido

Torpidolar, d elik konstrksiyondan yaplm olup ii yksek sya dayankl refrakter tulalarla rlr. ki sra refrakter tula ile rm ilemi yaplr. Gvdenin sa kalnl ise yaklak 10 mm dolayndadr. Raylar zerinde hareket eder. Bu hareket, lokomotif tarafndan salanr. Gvdesi oval bir grnme sahip olup ularndan yataklanmtr. Torpidoya maden yklenmesi stte bulunan ykleme kapsndan yaplr. Ekseni etrafnda hareket eder. Bu hareket dililer tarafndan salanr. Dolu olan torpidonun boaltlmas yine gvdenin ekseni etrafnda dndrlerek ykleme kapsndan boaltlr (Resim 2.5).

21

Resim 2.5: Torpidodan sv madenin boaltlmas

22

UYGULAMA FAALYET Yksek frnda arj malzemelerini ergitiniz.

lem Basamaklar neriler

arj malzemelerini frna ykleyiniz (ekil 2.6).

Malzeme arjnda srann takip edildiinden emin olunuz.

Skip kovasn eken halat sisteminin salam olduundan emin olunuz.

Frna arj edilen arj malzemelerinin distribtr tarafndan ei ekilde datldndan emin olunuz.

Skip kovasn tayan arj arabasnn arzal olmadndan emin olunuz.

Gerekli havay salayarak sobada stnz ve tyerlerden frna gndererek kokun yanmasn salayarak madeni ergitiniz(Resim 2.7).

Havann sobalarda 1150-1200 C ye kadar stldndan emin olunuz.

Sobalarn doru altndan emin olunuz.

Tyerlerin doru altndan emin olunuz.

Kokun tam yanmasnn salandndan emin olunuz.

Kokun yanmas ile oluan sy ykseltmek ve kimyasal reaksiyonu hzlandrmak iin enjeksiyon sistemi ile frna toz kmr enjekte ediniz.

Enjekte edilen kok tozunun iinde iri kmr paralarnn olmadndan emin olunuz.

Oluan sv ham demir ve crufu haznede toplaynz.

Demir filizinin tam ergimesi iin yeteri kadar beklendiinden emin olunuz.

Oluan gazlar, frnn stnde toplaynz.

Gazlar, frn st ksmnda bulunan gaz toplama borularnda toplandndan emin olunuz.

UYGULAMA FAALYET

23

Yksek frndan kan gazlar, gaz temizleme sisteminde temizleyerek

gazometrelerde depolaynz.

Gazlarn gaz temizlemem tesislerinde tam bir temizleme yapldndan emin olunuz.

Temizlenen gazlarn, gazometreye, evreye zarar vermeden gnderilmesi iin gerekli tedbirlerin alndndan emin olunuz.

Maden alma azn aarak(Resim 2.8) sv maden periyodik aralklarla alarak torpidolarla elikhane ve pik makinesine sevk ediniz, crufu ise granlizasyon sistemine gnderiniz.

Zamanndan nce maden alma deliinin alarak madenin ve crufun alnmamasn salaynz.

Maden alma deliinin tam almasnn salandndan emin olunuz.

Torpidolarn periyodik bakmlarnn yapldndan emin olunuz.

Sv maden ve crufun, torpidolara alnmas esnasnda insan salna zarara vermemek gerekli tedbirlerin

alndndan emin olunuz.

24

KONTROL LSTES

Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz becerileri Evet ve Hayr kutucuklarna ( X ) iareti koyarak kontrol ediniz. niz.

DEERLENDIRME LTLERI Evet Hayr

1. alma esnasnda gerekli gvenlik tedbirlerini aldnz m?

2. arj malzemelerini frna yklediniz mi?

3. Gerekli scak havay saladnz m?

4. Scak havay tyerlerden frna gnderdiniz mi?

5. Scak hava ile kokun yanmasn saladnz m?

6. Frn iine toz kmr enjekte ettiniz mi? 7. mmm?

8. Oluan sv maden ve crufu, haznede topladnz m?

9. Yksek frn gazlarn, frnn st ksmnda topladnz m?

10. Gazlar gaz temizleme tesislerine gnderdiniz mi?

11. Temizlenen gaz, gazometrelerde depoladnz m?

12. Haznede biriken sv maden ve crufu, belirli aralklarla aldnz m?

13. Crufu torpidolarla granlasyon sistemine gnderdiniz mi?

14. Sv madeni torpidolarla elikhane ve pik makine sevk etiniz mi?

DEERLENDRME

Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.

25

LME VE DEERLENDRME

Aadaki sorular dikkatlice okuyunuz ve doru seenei iaretleyiniz.

1. Yksek frnlarnda kullanlacak havann elde edilmesinde, enerji tesislerinde ka adet turbo krk kullanlr? A) 3 B) 4 C) 5 D) 6

2. Tyerler, frnn aadakilerden hangi blgesinde bulunur? A) Taban B) Hazne C) Boaz D) Klahlar

3. Tyerlerin ksm says aadakilerden hangisidir? A) 3 B) 5 C) 7 D) 8

4. Yksek frnlara doal gaz, fuel-oil ve kmr tozu enjeksiyonunun amac aadakilerden hangisidir?

A) Frn ssn drmektir. B) Doal gaz, fuel-oil ve kmr tozunu kullanm olmak C) Frn enjeksiyon sisteminin almasn salamaktr. D) Ton sv metal bana kok kmr sarfiyatn drmektir.

5. Doal gazdaki ortalama metan (CH4) oran aadakilerden hangisidir? A) 60 B) 70 C) 80 D) 90

6. Demirin redklenmesi, frnn aadakilerden hangi blgesinde oluan reaksiyonlarda gerekleir? A) Taban B) Ergime C) Klahlar blgesi D)Boaz

7. Yksek frn gaz datm hattndaki boru ebeke basncn sabit tutma grevini aadakilerden hangisi yerine getirir? A) Turbo krk B)Tyer C) Gazometre D) Termokulp

8. Yksek frn gaz datm hattndaki gaz basncnn en ideali aadakilerden hangisidir?

A) 300 B)5000 C) 600 D) 800

9. Torpidolarn kapasitesi ortalama aadakilerden hangisidir? A) 200 B)300 C)500 D) 600

DEERLENDRME

Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.

LME VE DEERLENDRME

26

RENME FAALYET3

Gerekli ortam salandnda, tekniine uygun olarak pik retimi yapabileceksiniz.

Pik retim makinesinde pik retimi hakknda bilgi toplayarak rapor hline

getiriniz ve snfta arkadalarnzla tartnz.

3. PK RETM

3.1. Pik Makinesi

Yksek frndan elde edilen sv maden ve elikhanenin ihtiya fazlas maden, pik makinesinde kat pik elde edilerek deerlendirilir. Bu kat pik dkmhane, elikhane ve piyasa ihtiyacnda ham madde olarak kullanlr (ekil 3. 1).

ekil 3. 1:Pik makinesi

Pik makinesi; pota devirme tertibat ve zincir sistemi zerine balanm kalplardan oluur. Pik makinesinin zelliklerini u ekilde sralayabiliriz:

Azami retim kapasitesi : 1700 ton/gn Paletlerdeki bant says : 2 Adet Bant hareket hz : 9,1 m / dk. Bant uzunluu : 92,4 m

RENME FAALYET2

AMA

ARATIRMA

27

Banttaki kalp says : 308 adet Kire sndrme kapasitesi :25 ton/gn Kire sndrme sresi : 5 dk Kire tane irilii : 20 mm(maks.) Kire younluu : 0,08-1,10 gr/cm

Yksek frndan elde edilen sv ham demir, 100-120 ton kapasiteye sahip tama potalaryla kkrt giderme tesislerine sevk edilerek kkrd giderilir. Kkrd giderilen sv ham demir dolu pota, pik makinesine getirilerek pota devirme sistemine yerletirilir. Vin yardmyla potann bir tarafndan kaldrlarak pota iindeki maden ar ar makinenin yolluk sistemine boaltlr (Resim 3.2). Yollua dolan sv ham demir, kalplara dolar(Resim 3.3). Kalplara elektrik motoru tarafndan hareket verilerek dolan kalbn ilerlemesi salanr. Kalplar ar ar ilerlerken sv maden kalplarda katlamaya balar. Katlamaya balayan kalplar, dulama ad verilen ve suyun pskrtld borularn altndan geer. Burada kalplarn katlamasn hzlandrmak amacyla kalp zerine su pskrtlr. Kalplar 92,4 metre olan bant sonuna geldiinde tamamen katlamtr. Katlaan pik, bant sonunda ters dnerek aada bulunan beik vagona der. Beik vagona den pikler, vagonlara doldurulur. Vagonlara alna pik, soutma suyunun pskrtld su pskrtme sisteminin altna getirilir. Burada mmkn olduu kadar soutulan pikler, stok sahasna sevk edilerek ilgili ksmlara tavan vinci yardmyla stok edilir.

Resim 3.2: Pota devirme sisteminde

Resim 3.3: Yolluk sisteminden kalplara madenin dolmas

28

Resim 3.4: Kalplardaki pikin sndrme sistemine ilerlemesi

Resim 3. 5: Kalplardaki pike dulama suyunun pskrtlmesi

Resim 3.6: Katlaan pikin beik vagona alnmas

29

Resim 3.7: Pikin vagona alnmas Resim 3.8: Pikin su kulesinde soutulmas

Pik retiminde kullanlacak sv madenin ierisinde kkrt ve silisyum miktar fazla ise katlaan pikin kalplara yapmasna neden olur. Bunun nne gemek iin kalplara altta bulunan kire pskrtme sistemi ile kire pskrtlr. Kalplara pskrtlen kire, kalpta bir film tabakas oluturarak pikin kalba yapmasn nler. Potadaki sv maden bitene kadar kalplar devir daim yapar. gzl bir kalp pik ortalama 45-50 kg arasndadr.

3.2. Pik Kalb

Pik yapmnda kullanlacak sv madenin, pik yaplmak zere dkld kalplardr. 3l veya 4l gzden oluur. Hematit piki veya elikten imal edilir. En nemli zellii yksek sya dayankl olmasdr (Resim 3. 9).

Resim 3. 9: Maden dolu pik kalb

Kalplar, bantlar zerinde bulunan paletlere cvatalarla monte sabitlenir. Bir bantta 154 adet palet bulunur. Her bir palete 2 adet pik kalb monte edilir. Toplam olarak bir bantta 308 adet kalp bulunur.

30

3.3. Pik Tanm

erisinde % 2!den fazla karbon, % 94 orannda demir ieren ve maksimum % 0,060 kkrt bulunan krlgan demir-karbon alamlarna PK denir.

Piyasann ihtiyacn karalamak amacyla kalplara dklerek kle eklinde retilir. Tablo 3.1 de baz kle pikin kimyasal bileimleri verilmitir.

Kle Pik Cinsleri Kle Pik Kimyasal Bileenleri

%Si %Mn %P %S %C

-1 1.01-1.39 0.50-1.50 Maks. 0.25 Maks. 0.06 3.3-4.8

-2 Maks. 1.00 0.50-1.50 Maks. 0.25 Maks. 0.06 3.3-4.8

H-1 2.01-2.60 0.40-1.20 Maks. 0.12 Maks. 0.06 3.3-4.8

H-2 1.40-2.00 0.40-1.20 Maks. 0.12 Maks. 0.06 3.3-4.8

HRA H-1 3.50-3.0 Maks. 1 Maks. 0.12 Maks. 0.05 3.3-4.8

SFERO PK Maks. 0.50 Maks. 0.05 Maks. 0.05 Maks. 0.01 3.3-5.0

Tablo 3.1:eitli kle pik bileimleri

3.4. Dner Bant

Pik makinesini oluturan ekipmanlardan biridir. zerinde paletleri tar. Dner bant, zerinde bulunan paletlerden oluur. Her bir palet zerine 2 adet pik kalb monte edilmitir.

Dner bantn huzu sabit deildir. Bu hz kumanda odasnda bulunan operatr tarafndan tecrbeye bal olarak ayarlanr.

3.5. Stok Sahas

Pik makinelerinden elde edilen piklerin depoland ksmdr. retilen kle pik eitlerine gre deiik sayda ksmlarda oluur. rnein, pik faprikasnn pik stok sahas 16 ksmdan olumaktadr (ekil 3.10).

31

Resim 3.10: Stok sahas

Kapasiteleri yine iletmenin ihtiyacna gre deiiklik gstermekdir. retilen ve soutma kulesinde soutulan piklerin vagonlardan boaltlmasnda ve sevki yaplan piklerin tama aralarna yklenmesinde kullanmak zere bir ton yk kaldrma kapasitesine sahip tavan vinleri kullanlr( Resim 3.11). Soutulmu pikler vagonlardan vinlerle alnarak trlerine gre ayrlm blmlerine stok edilir. rnein resim 3.11de -2 pikinin stok edildii saha bulunmaktadr.

Resim 3.11: Tavan vinci Resim 3.12: -2 Piki stok sahas

32

UYGULAMA FAALYET

Pik makinesinde pik retiniz.

lem Basamaklar neriler

Yksek frnda retilen sv ham demiri torpido veya potalara alarak pik makinesine

sevk ediniz (Resim 3.13).

Yksek frndan elde edilen ham demirin, pik makinesine sevk

edilmeden nce kkrdnn giderildiinden emin olunuz.

Sevk esnasnda i gvenlii tedbirlerinin alndndan emin olunuz.

Pik makinesi kalplarn hazrlaynz.

Bant zerindeki kalplarn, cvatalarla iyice sabitlendiinden emin olunuz.

Kalplara kire pskrtldnden emin olunuz.

Pik makinesini altrnz. Kkrd giderilmi sv maden dolu potann, pota devirme sistemine yerletirildiinden emin olunuz.

Pik kalplarnn hazr olduundan emin olunuz.

Sv madeni pik kalplarna dknz. Potadaki sv madenin yolluk sistemine dklecek ekilde yerletiinden emin olunuz.

Potadaki sv madenin kalplara dklmesi esnasnda, insan saln tehlikeye atmamak iin gerekli tedbirlerin alndndan emin olunuz.

Dner bant hzn madenin katlama sresine gre ayarlaynz.

Yol sonuna geldiinde kalplardaki pikte tam bir katlama salandndan emin olunuz.

Gereinden fazla makinenin megul edilmemsi iin katlam pikin beik vagona alnmasn salaynz.

Katlaan piki stok sahasna gnderiniz (ekil 3.14).

Piklerin, ait olduu sahaya stok edildiinden emin olunuz.

Katlamas salanan pikin soutma

UYGULAMA FAALYET

33

kulesinde yeteri kadar soumasn salamadan stok sahasna gnderilmemesi iin gerekli tedbirin alndndan emin olunuz.

KONTROL LSTES

Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz becerileri Evet ve Hayr kutucuklarna ( X ) iareti koyarak kontrol ediniz.

Deerlendirme ltleri Evet Hayr 1. alma esnasnda gerekli gvenlik tedbirlerini aldnz m?

2. Yksek frnda sv ham demir retiniz mi?

3. rettiiniz sv ham demiri torpido veya tama potalarna aldnz m?

4. Madeni, pik makinesine sevk ettiniz mi?

5. Pik makinesi kalplarn hazrladnz m?

6. Pik makinesini altrdnz m?

7. Sv madenin pik kalplarna dktnz m?

8. Bant hzn pik katlamasna gre ayarladnz m?

9. Katlaan piki stok sahasna gnderdiniz mi?

DEERLENDRME

Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz. Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz .

34

LME VE DEERLENDRME Aadaki sorular dikkatlice okuyunuz ve doru seenei iaretleyiniz.

1. Pik makinesinin azami gnlk pik retimi aadakilerden hangisidir? A) 1300 B) 1400 C) 1600 D) 1700

2. Aadakilerden hangisi Pik makinesinin dakikadaki hzdr? A) 9,1 B) 9,7 C) 10,3 D) 11,6

3. Aadakilerden hangisi pik iindeki orandr? A) 60 B) 72 C) 94 D) 98

4. Pik makinesindeki toplam pik says aadakilerden hangisidir? A) 220 B) 280 C) 300 D) 308

5. Pik makinesine pskrtlen kirecin tane irilii aadakilerden hangisidir? A) 5 B) 10 C) 15 D) 20

6. gzl bir kalp pikin ortalama arl aadakilerden hangisidir? A) 25-30 B) 35-40 C) 45-50 D) 65-70

DEERLENDRME

Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise Modl Deerlendirmeye geiniz.

LME VE DEERLENDRME

35

MODL DEERLENDRME Aadaki cmlelerin banda bo braklan parantezlere, cmlelerde verilen

bilgiler doru ise D, yanl ise Y yaznz.

1. ( ) Sv ham demir retiminde en ok kullanlan, stten arj edilen ve allatan boaltlan

demir filizlerinden ham demir elde etmeye yarayan dikey frna Yksek Frn denir.

Kok fabrikalarnn temel ilevi, yksek frnlarn ihtiyac olan metalrjik koku retmektir.

2. ( ) Yksek frna arj edilen malzemelerin ergitilmesinin salanmas amacyla hidrojen

kullanlr.

3. ( ) zabe, kelime anlam olarak ayklama, temizleme manasna gelir.

4.( ) Yksek frnda gvde; redksiyon, karbon alma ve ergime olaylarnn gerekletii

ksmdr.

5. ( ) Yksek frn sobas dikdrtgen biimde elik konstrksiyondan yaplmtr.

6. ( ) Yksek frnlara doal gaz, fuel-oil ve kmr tozu enjeksiyonunun amac, ton sv metal

bana kmr sarfiyatn drmektir.

7. ( ) Yksek frndan elde edilen sv maden ve elikhanenin ihtiya fazlas maden, pik

makinesinde kat pik elde edilerek deerlendirilir.

8. ( ) erisinde % 2 den fazla karbon, % 94 orannda demir ieren ve maksimum % 0,060

kkrt bulunan krlgan demir-karbon alamlarna PK denir.

9. ( ) Gazometrenin d betonarmeden retilmi olup ii ise kauuk balondan meydana

gelir.

10. ( ) Pik kalb; Pik yapmnda kullanlacak sv madenin, pik yaplmak zere dkld

kalplardr. 3l veya 4l gzden oluur.

11. ( ) Pik retiminde kullanlacak sv madenin ierisinde kkrt ve silisyum miktar fazla ise

katlaan pikin kalplara yapmasna neden olur. Bunun nne gemek iin kalplara altta bulunan

kire pskrtme sistemi ile kire pskrtlr.

12. ( ) Dner bant, Pik makinesini oluturan ekipmanlardan biri deildir. Yanmann en iyi

kontrol baca gaz analizinin yaplmasdr.

MODL DEERLENDRME

36

DEERLENDRME

Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise dier modle gemek iin retmeninize bavurunuz.

37

CEVAP ANAHTARI

RENME FAALYET1 N CEVAP ANAHTARI

1. B

2. C

3. A

4. B

5. D

6. C

7. B

8. B

9. B

10. A

RENME FAALYET2 NN CEVAP ANAHTARI

1. C

2. B

3. A

4. D

5. D

6. B

7. C

8. D

9. B

RENME FAALYET3 N CEVAP ANAHTARI

1. D

2. A

3. C

4. D

5. D

6. C

CEVAP ANAHTARLARI

38

MODL DEERLENDRMENN CEVAP ANAHTARI

1. Doru

2. Yanl

3. Doru

4. Doru

5. Yanl

6. Doru

7. Doru

8. Doru

9. Yanl

10. Doru

11. Doru

12. Yanl

39

KAYNAKA

SDEMR, Teknik Ariv, SDEMR Pik retim Makinesi Kullanm Talimatlar.

KAYNAKA