31
1 Yumurta, Larva, Nimf ve Erişkin kene

Yumurta, Larva, Nimf ve Erişkin kene8.KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ (KKKA) TARİHÇE (1) KKKA’nin neden olduğu hastalık ilk kez II. Dünya Savaşı yıllarında 1944 ve 1945 yılı

  • Upload
    others

  • View
    5

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Yumurta, Larva, Nimf ve Erişkin kene8.KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ (KKKA) TARİHÇE (1) KKKA’nin neden olduğu hastalık ilk kez II. Dünya Savaşı yıllarında 1944 ve 1945 yılı

1

Yumurta, Larva, Nimf ve Erişkin kene

Page 2: Yumurta, Larva, Nimf ve Erişkin kene8.KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ (KKKA) TARİHÇE (1) KKKA’nin neden olduğu hastalık ilk kez II. Dünya Savaşı yıllarında 1944 ve 1945 yılı

2

Kenelerde Kan Emme Davranışları

Keneler buldukları her türlü

sıcak kanlı canlılardan ve

sürüngenlerden kan emebilirler.

Sindirim sistemi oldukça

gelişmiştir. Bu nedenle bir yandan

kan emerken bir yandan emdikleri

kanı sindirirler. Mideleri

dallanmalar gösterir. Bu nedenle

kan emdikçe büyüklükleri de artar.

Page 3: Yumurta, Larva, Nimf ve Erişkin kene8.KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ (KKKA) TARİHÇE (1) KKKA’nin neden olduğu hastalık ilk kez II. Dünya Savaşı yıllarında 1944 ve 1945 yılı

3

Erişkin Kene

Page 4: Yumurta, Larva, Nimf ve Erişkin kene8.KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ (KKKA) TARİHÇE (1) KKKA’nin neden olduğu hastalık ilk kez II. Dünya Savaşı yıllarında 1944 ve 1945 yılı

4

Ağız yapısı kısa ve küttür.

Ağız aletleri testere dişi gibi

çıkıntılıdır. Deriye rahatlıkla

girer, fakat deriden çıkarmak

için mutlaka kendi isteği ile

bırakması gerekir. Yada özel

tekniklerle çıkarılmalıdır.

Keneler emdikleri kanı

yumurta geliştirmekte

kullanırlar. Erkek keneler kan

ememezler. Dişi kan emme

esnasında çiftleşir.

Çiftleşmeden sonra erkek

ölür.

Bir kene 1 yıl kan

emmeden yaşayabilir.

Page 5: Yumurta, Larva, Nimf ve Erişkin kene8.KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ (KKKA) TARİHÇE (1) KKKA’nin neden olduğu hastalık ilk kez II. Dünya Savaşı yıllarında 1944 ve 1945 yılı

5

Larva Nimf Erkek erişkinkene

Dişi erişkinkene

Nimf (deriye yapışmış)

Erkek erişkinHyalomma

Dişi erişkinHyalomma

Dişi erişkinHyalomma kan emmiş

Kenelerin Yaşam Döngüsü

Page 6: Yumurta, Larva, Nimf ve Erişkin kene8.KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ (KKKA) TARİHÇE (1) KKKA’nin neden olduğu hastalık ilk kez II. Dünya Savaşı yıllarında 1944 ve 1945 yılı

6

Yumurtalar

Larva yumur-tadan çıkar

Larva yeni konak arar

Larva I.konakta beslenir

I. Konak

Larva nimfe dönüşür

II. KonakNimf II.konağa yapışır ve beslenir

Nimf erişkin keneye dönüşür

III. Konak

Dişi erişkin kene III.konağa yapışır ve beslenir

Beslenen dişi erişkin kene toprağa düşer

Beslenen larva toprağa düşer

Page 7: Yumurta, Larva, Nimf ve Erişkin kene8.KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ (KKKA) TARİHÇE (1) KKKA’nin neden olduğu hastalık ilk kez II. Dünya Savaşı yıllarında 1944 ve 1945 yılı

7

Kenelerin Yaşam Döngüsü

Page 8: Yumurta, Larva, Nimf ve Erişkin kene8.KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ (KKKA) TARİHÇE (1) KKKA’nin neden olduğu hastalık ilk kez II. Dünya Savaşı yıllarında 1944 ve 1945 yılı

8

Kene Isırıkları ve Kenelerle Bulaşan Halk

Sağlığı Hastalıkları

Page 9: Yumurta, Larva, Nimf ve Erişkin kene8.KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ (KKKA) TARİHÇE (1) KKKA’nin neden olduğu hastalık ilk kez II. Dünya Savaşı yıllarında 1944 ve 1945 yılı

9

Page 10: Yumurta, Larva, Nimf ve Erişkin kene8.KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ (KKKA) TARİHÇE (1) KKKA’nin neden olduğu hastalık ilk kez II. Dünya Savaşı yıllarında 1944 ve 1945 yılı

10

Kene ısırması sonucu deride

oluşan yara

Page 11: Yumurta, Larva, Nimf ve Erişkin kene8.KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ (KKKA) TARİHÇE (1) KKKA’nin neden olduğu hastalık ilk kez II. Dünya Savaşı yıllarında 1944 ve 1945 yılı

11

KENELERLE BULAŞAN ÖNEMLİ HALK

SAĞLIĞI HASTALIKLARI

1. Kayalık Dağlar Benekli Ateşi (Etkeni Riketsiya)

2. Akdeniz Benekli Ateşi (Etkeni Riketsiya)

3. Çalılık Ateşi (Etkeni Riketsiya)

4. İnsan Monositotropik Erlihiyözü (Etkeni Bakteri)

5. İnsan Anaplazmozu (Etkeni Bakteri)

6. Q (Query) Ateşi (Etkeni Bakteri)

7. Tularemi (Avcı hastalığı) (Etkeni Bakteri)

8. Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (Etkeni virüs)

Page 12: Yumurta, Larva, Nimf ve Erişkin kene8.KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ (KKKA) TARİHÇE (1) KKKA’nin neden olduğu hastalık ilk kez II. Dünya Savaşı yıllarında 1944 ve 1945 yılı

12

Hastalığın etkeni Francisella tularensis`dir.

İnsanlara en sık bulaşma yolu enfekte kenelerin insanı

ısırmaları sırasında deride açıklıklar oluşur. Bu esnada

dışkılarınıda kan emme esnasında deriye bırakırlar. Deride

oluşan kaşıntı hissi ile kaşınılırsa bakteri deriden vücuda girer

ve enfekte eder.

Ayrıca farklı bulaşma şekilleri de vardır. Bunlar;

Enfekte hayvanlarla direkt temas

Bu hayvanların etlerinin yenilmesi

Kontamine tozların inhalasyonu

Kontamine suların içilmesi

Hastalığın 3-5 günlük kuluçka dönemi vardır. Ateş, baş

ağrısı, halsizlik, kas ve eklem ağrıları, kusma ve öksürük gibi

bulgular ortaya çıkar.

7. TULAREMİ (AVCI HASTALIĞI)

Page 13: Yumurta, Larva, Nimf ve Erişkin kene8.KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ (KKKA) TARİHÇE (1) KKKA’nin neden olduğu hastalık ilk kez II. Dünya Savaşı yıllarında 1944 ve 1945 yılı

13

Tularemi (Avcı Hastalığı) Bulaşma Döngüsü

Page 14: Yumurta, Larva, Nimf ve Erişkin kene8.KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ (KKKA) TARİHÇE (1) KKKA’nin neden olduğu hastalık ilk kez II. Dünya Savaşı yıllarında 1944 ve 1945 yılı

14

Türkiye’de Durum

Türkiye’nin birçok bölgesi Tularemi yönünden

endemik olarak kabul edilmektedir. Günümüze kadar

Türkiye’de sporadik olgular dışında dokuz salgın

hakkında literatür bilgisi bulunmaktadır. Bunlar;

Trakya (1936, 1945), Antalya (1953), Bursa (1988),

Ankara (1998), Zonguldak ve çevresi (2003), Suluova

(2004), , Düzce (2004) ve Gölcük (2005)’de ortaya çıkan

salgınlardır.

Önemi:

Askeri yönden F. tularensis bir biyolojik savaş

silahı olarak geliştirilmiştir.

Yüksek infektivite özelliğinin olması ve

aerosollerde nispeten stabil kalması nedeni ile yayılımı

kolaylaşmaktadır.

Page 15: Yumurta, Larva, Nimf ve Erişkin kene8.KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ (KKKA) TARİHÇE (1) KKKA’nin neden olduğu hastalık ilk kez II. Dünya Savaşı yıllarında 1944 ve 1945 yılı

15

8.KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ (KKKA)

TARİHÇE (1)

KKKA’nin neden olduğu hastalık ilk kez II. Dünya Savaşı

yıllarında 1944 ve 1945 yılı yaz aylarında Batı Kırım

steplerinde harman yerlerinde çalışan ve keneler tarafından

ısırıldığı bilinen insanlar arasında rastlanmış, ayrıca ürün

toplamaya yardım eden Sovyet askerleri arasında da

görülmüş ve 200’den fazla kişiyi etkilemiştir.

Sadece kene ısırıklarıyla değil, filtre edilmiş kene

suspansiyonlarının insanlara verilmesi halinde de insanların

hastalandığının ispat edilmesiyle hastalık etkeninin bir virus

olduğu anlaşılmıştır ve hastalığa Kırım Hemorrajik Ateşi adı

verilmiştir.

Page 16: Yumurta, Larva, Nimf ve Erişkin kene8.KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ (KKKA) TARİHÇE (1) KKKA’nin neden olduğu hastalık ilk kez II. Dünya Savaşı yıllarında 1944 ve 1945 yılı

16

1956’da Kongo’da (şimdiki adıyla Zaire) ateşli bir

hastadan izole edilmiş ve Kongo Hastalığı adı

verilmiştir.

1967 yılında 5’i laboratuvar kaynaklı 12 KKKA

olgusundan virus yenidoğan farelere injekte edilerek

soyutlandı.

Aynı araştırıcılar Kırım ve Kongo’da izole edilen

virusların aynı olduğuna karar vermişlerdir.* Hastalık ise

Kırım Kongo Hemorrajik Fever (Kırım Kongo Kanamalı

Ateşi) olarak isimlendirilmiştir.**

TARİHÇE (2)

*Simpson IH, et al. East Afr Med J 1967; 44: 87-92**Casals J. Proc Soc Exp Biol med 1969; 131: 233-6

Page 17: Yumurta, Larva, Nimf ve Erişkin kene8.KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ (KKKA) TARİHÇE (1) KKKA’nin neden olduğu hastalık ilk kez II. Dünya Savaşı yıllarında 1944 ve 1945 yılı

17

Enfeksiyonun saptandığı ülke sayısı 35

dolayındadır.

Bunlardan bazıları: Mısır, Etyopya, Sudan, Somali,

Senegal, Afrika Cumhuriyeti, Zaire, Moritanya, Kenya,

Uganda, Tanzanya, Zimbabve, Nambia, Güney Afrika

Cumhuriyeti, Kuveyt, Dubai, Irak, İran, Afganistan,

Pakistan, Batı Çin, Özbekistan, Kazakistan, Güney

Rusya stepleri, Macaristan, Yugoslavya, Bosna

Hersek, Bulgaristan, Türkiye, Yunanistan, Fransa ve

Portekiz.

Page 18: Yumurta, Larva, Nimf ve Erişkin kene8.KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ (KKKA) TARİHÇE (1) KKKA’nin neden olduğu hastalık ilk kez II. Dünya Savaşı yıllarında 1944 ve 1945 yılı

18

Page 19: Yumurta, Larva, Nimf ve Erişkin kene8.KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ (KKKA) TARİHÇE (1) KKKA’nin neden olduğu hastalık ilk kez II. Dünya Savaşı yıllarında 1944 ve 1945 yılı

19

Page 20: Yumurta, Larva, Nimf ve Erişkin kene8.KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ (KKKA) TARİHÇE (1) KKKA’nin neden olduğu hastalık ilk kez II. Dünya Savaşı yıllarında 1944 ve 1945 yılı

20

Göçmen Kuşların Yol Haritası

Page 21: Yumurta, Larva, Nimf ve Erişkin kene8.KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ (KKKA) TARİHÇE (1) KKKA’nin neden olduğu hastalık ilk kez II. Dünya Savaşı yıllarında 1944 ve 1945 yılı

21

Page 22: Yumurta, Larva, Nimf ve Erişkin kene8.KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ (KKKA) TARİHÇE (1) KKKA’nin neden olduğu hastalık ilk kez II. Dünya Savaşı yıllarında 1944 ve 1945 yılı

22

Kene Populasyonunun Ülkemizdeki Dağılımı

Page 23: Yumurta, Larva, Nimf ve Erişkin kene8.KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ (KKKA) TARİHÇE (1) KKKA’nin neden olduğu hastalık ilk kez II. Dünya Savaşı yıllarında 1944 ve 1945 yılı

23

30 Aralık 2008 Posta Gazetesi

Page 24: Yumurta, Larva, Nimf ve Erişkin kene8.KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ (KKKA) TARİHÇE (1) KKKA’nin neden olduğu hastalık ilk kez II. Dünya Savaşı yıllarında 1944 ve 1945 yılı

24

Virüsün Rezervuarı ve VektörüKeneler

Ixodidae(sert veya barınak kenesi)

Argasidae(yumuşak veya arazi kenesi)

Hyalomma,

Dermacentor,

Rhipicephalus cinsleri

?

Page 25: Yumurta, Larva, Nimf ve Erişkin kene8.KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ (KKKA) TARİHÇE (1) KKKA’nin neden olduğu hastalık ilk kez II. Dünya Savaşı yıllarında 1944 ve 1945 yılı

25

VİRUS;

Sığır, koyun gibi büyük memeli ve tavşan,

kirpi gibi küçük memelilerde belirtisiz

infeksiyon ve bir hafta kadar süren geçici

viremi yapar.

İnsanlarda KKKA hastalığı yapar.

Page 26: Yumurta, Larva, Nimf ve Erişkin kene8.KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ (KKKA) TARİHÇE (1) KKKA’nin neden olduğu hastalık ilk kez II. Dünya Savaşı yıllarında 1944 ve 1945 yılı

26

Page 27: Yumurta, Larva, Nimf ve Erişkin kene8.KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ (KKKA) TARİHÇE (1) KKKA’nin neden olduğu hastalık ilk kez II. Dünya Savaşı yıllarında 1944 ve 1945 yılı

27

Tarım Çalışanları

Hayvancılık yapanlar

-Çiftlik çalışanları

-Çobanlar

-Kasaplar

-Mezbaha çalışanları

-Et ürünleri market işçileri

Veterinerler ve hasta hayvan ile teması olanlar

Endemik bölgelerde görev yapan sağlık personeli

Askerler

Kamp yapanlar

Deri fabrikası çalışanları

KKKA İÇİN RİSK ALTINDAKİLER

Page 28: Yumurta, Larva, Nimf ve Erişkin kene8.KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ (KKKA) TARİHÇE (1) KKKA’nin neden olduğu hastalık ilk kez II. Dünya Savaşı yıllarında 1944 ve 1945 yılı

28

Page 29: Yumurta, Larva, Nimf ve Erişkin kene8.KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ (KKKA) TARİHÇE (1) KKKA’nin neden olduğu hastalık ilk kez II. Dünya Savaşı yıllarında 1944 ve 1945 yılı

29

Page 30: Yumurta, Larva, Nimf ve Erişkin kene8.KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ (KKKA) TARİHÇE (1) KKKA’nin neden olduğu hastalık ilk kez II. Dünya Savaşı yıllarında 1944 ve 1945 yılı

30

Page 31: Yumurta, Larva, Nimf ve Erişkin kene8.KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ (KKKA) TARİHÇE (1) KKKA’nin neden olduğu hastalık ilk kez II. Dünya Savaşı yıllarında 1944 ve 1945 yılı

31

CDC Public Health Image Library